ODEMAGAZINE zomer 2017
Oosterdokseiland: Small island, great place
P8 - ODE aan het gebied
P16 - Booking.com wordt eilandbewoner
P12 - De wethouder spreekt
P20 - Tafelen bij Choux & Scheepskameel
P14 - Het bruisende centrum
P26 - Expeditie Oosterdok
AAN
HET
2
IJ
Vaak heb ik zoele nachten Stil aan jou overs gestaan, Dan gingen steeds mijn gedachten Mee met je golfjes die hupp’lend verder gaan Daar bij het toov’rig lichten, Dat toch besefte ik pas Je stille pracht, je groote kracht, Hoe wondermooi je was.
Aan de overs van het IJ voel ik ’t geluk in mij, Bij ’t rinkelen van de tram ’t Is de harteklop van Amsterdam, Het zilveren waterlint Het y dat is mijn vriend, Daar droom ik van leed en van plezier Aan d’overs van mijn rivier. Louis Davids (De Jantjes)
3
29
14 6 Colofon Redactie: BPD Vormgeving: Scrambled Ads Fotografie: Wietse Visser, Martha Schoemaker & Tom Steen Tekst: I lja Kraaier, Marlous Mok & Martha Schoemaker Š2017 BPD
24 INHOUD ODE aan het dok..................................................................6 ODE aan het gebied............................................................8 Bereikbaarheid...................................................................10 Magnetische aantrekkingskracht...........................12 The Hottest of Spots.........................................................14 ODE aan de ‘new neighbour’........................................16 Spectaculair sluitstuk.....................................................18 ODE aan de Bourgondiërs.............................................20 ODE-bewoners van het eerste uur............................22 Insta-ODE...............................................................................24 Expeditie Oosterdok........................................................26 10-jarige Centrale OBA...................................................29 ODE agenda..........................................................................30
8
Archief foto’s: Gemeente Amsterdam stadsarchief
6
Het Oosterdok werd in de jaren dertig van de negentiende eeuw aangelegd, met als doel: verdere verzanding van de Amsterdamse haven tegengaan. Halverwege de jaren zeventig van de negentiende eeuw verloor het Oosterdok zijn afgeschermde karakter door de aanleg van de Oranjesluizen, ter hoogte van Schellingwoude. De Oosterdokssluis was overbodig geworden. Halverwege het dijklichaam waarmee het dok was afgesloten, werd het Oosterdokseiland aangeplempt. Het spoortracĂŠ werd over de voormalige sluizen heen gelegd en het dok werd daardoor moeilijker toegankelijk voor grotere schepen. Toch behield het dok tot ver in de twintigste eeuw zijn havenfunctie. Wel was er tegen die tijd al veel wateroppervlak verloren gegaan door ingrepen zoals de aanleg van de IJ-tunnel. Het afgelopen decennium werd er invulling gegeven aan de plannen om de relatie van de stad tot het water van het IJ te vergroten1. Het Stedenbouwkundig Plan Oosterdok maakte hier deel van uit. Dit is een deeluitwerking van het Plan Openbare Ruimte Zuidelijke IJoevers van de gemeente Amsterdam.
Bron: Cultuurhistorische Effectrapportage Oosterdok (fase I en II), 2011 Bureau monumenten en archeologie, gemeente Amsterdam 1
Oosterdok, van rustige kade tot cosmopolitische ‘hotspot’ In het Stedebouwkundig Plan Oosterdok werd het zuidelijk deel van het Oosterdokseiland in zes ‘kavels’ verdeeld, gescheiden door straten, schuin op de kade. Op kavel 1, het dichtst bij het station gelegen, werd het viersterrenhotel Double Tree by Hilton gehuisvest. Kavel 2 omvat inmiddels van alles: kantoren, woningen, winkels en wat horeca. Binnenkort wordt hier, tot grote vreugde van de bewoners van het eiland, ook een Albert Heijn gevestigd. Kavel 3 is in gebruik als wooncomplex met winkels en horeca. Op het vierde kavel staat alweer tien jaar de hoofdvestiging van de Openbare Bibliotheek Amsterdam. Op kavel 5 is het Conservatorium, met studenten uit de hele wereld, in gebruik. Op kavel 6, op de kop van het eiland waar vroeger het Pakketpostgebouw stond, wordt dit jaar nog gestart met de bouw van de ‘social hub’ van Booking.com, 42 appartementen en 1500m2 voorzieningen, horeca en/of dienstverlening op de begane grond van het gebouw.
7
ODE aan het gebied BPD, gebiedsontwikkelaar van het nieuwe Oosterdokseiland
BPD regio Noord-West is, met regionaal opererende ontwikkelteams, actief op vele locaties, zoals op de Zuidas en het Oosterdokseiland in Amsterdam, in Alkmaar met de transformatie van de Ringersfabriek en in Weesp met de gebiedsontwikkeling Weespersluis, net onder de rook van Amsterdam. Directeur Harm Janssen was wethouder en locoburgemeester van Utrecht en had onder meer Financiën, de herontwikkeling van het Stationsgebied, Monumenten en Sport in portefeuille. Janssen volgt in zijn huidige rol van zeer nabij de ontwikkelingen op ODE. Zijn regiokantoor verhuist binnenkort naar het voormalige Burgerweeshuis in Amsterdam. Het rijksmonument, een ontwerp van Aldo van Eyck, wordt getransformeerd tot een nieuw BPD kantoor vlakbij het Olympisch Stadion. “De verhuizing is een logische stap”, zegt Janssen, “juist nu BPD op steeds meer plaatsen in de Metropoolregio Amsterdam een regisserende en verbindende rol speelt bij gebiedsontwikkelingen.” “ODE is hier een goed voorbeeld van. De plek in de stad kent zijn uitdagingen bij de realisatie van een gebouw van deze dimensies. Het is voor mij belangrijk samen met ons ontwikkelteam, de gemeente Amsterdam en onze bouwende partners te zoeken naar een manier om, kritisch gevolgd door
Amsterdamse bewoners, gebruikers en bezoekers van het Oosterdokseiland, een optimaal resultaat te behalen zonder veel overlast te veroorzaken voor de directe omgeving.” BPD wil een bijdrage leveren aan het verwezenlijken van ‘living environments’, woon- en leefomgevingen die ook zelf leven. De gebiedsontwikkelaar gelooft in buurten en wijken die de bewoners en bezoekers welkom heten. Waar iedereen met veel plezier kan wonen en werken. Binnenstedelijke ontwikkeling “Als grote binnenstedelijke ontwikkelaar”, vervolgt Janssen, “is ook de realisatie – herstructurering of functieverandering – van binnenstedelijke locaties een belangrijk onderdeel van ons werk. Binnenstedelijk ontwikkelen is complex omdat er in de stad weinig ruimte is en veel belangen gediend moeten worden. Mobiliteit en maatschappelijk welzijn zijn maar een paar aspecten waarmee we rekening moeten houden”.
KAVEL 5/6b 1 Het ontwerp voor kavel 5/6b is gemaakt door het internationaal gerenommeerde UNStudio (Ben van Berkel). Velen kennen ons als Bouwfonds. Maar van die prachtige oer-Hollandse naam hebben we op 1 januari 2015 afscheid genomen. Vanaf dat moment heten we BPD, afgeleid van onze vroegere Europese holding Bouwfonds Property Development. Met deze meer internationale naam kunnen we beter uitdrukking geven aan onze huidige rol en positie als Europese gebiedsontwikkelaar.
2 Het ontwerp wordt momenteel uitgewerkt in een technisch ontwerp en is in de werkvoorbereidingsfase. 3 Om te kunnen bouwen is een aanvraag ingediend om te mogen bouwen. 4 De vergunningsaanvraag ligt momenteel samen met het bestemmingsplan ter inzage en wordt naar verwachting eind juli behandeld in de gemeenteraad van Amsterdam. 5 De bouw wordt uitgevoerd door meerdere aannemers. 6 Per 1 september wordt gestart met de bouwvoorbereiding. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het plaatsen van de bouwketen, de bouwkuip ontgraven etc. 7 Per 1 december wordt gestart met de bouwwerkzaamheden. 8 De omgevingscommunicatie voor de start van de bouw, maar ook tijdens de bouw wordt verzorgd door Bas Regenbogen.
Harm Janssen, directeur BPD regio Noord-West
Met een jarenlange ervaring levert BPD een aanhoudende bijdrage aan het vitaal houden van de Nederlandse steden. Gebiedsontwikkeling is een langdurig proces met grote financiële belangen waarbij veel organiserend vermogen een vereiste is. Het werk is dan ook geen individuele prestatie maar altijd een teamprestatie. Vrijwel altijd zijn er tal van partijen bij betrokken, waaronder (lokale) overheden, stedenbouwkundigen, woningcorporaties, architecten en bouwondernemingen. BPD is vanaf het allereerste moment betrokken bij de ontwikkeling van het Oosterdokseiland en vervult de rol van initiator, regisseur en verbindende factor.
9
13 min > Museumplein
18 min > NDSM
De bereikbaarheid van ODE is – zeker voor een locatie in hartje-stad – bijzonder goed. Vanaf het naastgelegen Stationseiland kun je elke vorm van openbaar vervoer kiezen.
10
12 min > Dam
Schiphol is met de trein of auto in 20 minuten te bereiken. Vanuit de ODE parkeergarage is de ring A-10 binnen circa 10 minuten bereikbaar via de Piet Hein tunnel of de IJtunnel. Op de fiets genieten van Amsterdam, slingerend over de mooie grachten. Even snel naar het Concertgebouw of winkelen in de Haarlemmerstraat of de PC Hooftstraat. Vanaf ODE fiets je zo de oude stad in. Het pontje naar Noord, Overhoeks, het filmmuseum en het Oeverpark maken onderdeel uit van je achtertuin... net als het IJ.
16 min > Schiphol
10 min > A10 (s116) 14 min > A10 (s102)
11
Magnetische aantrekkingskracht Interview: Edwin Lucas
Oosterdokseiland in Amsterdam nadert voltooiing
Een spectaculair, transparant gebouw, met een parkachtige tuin op het dak.
Dat wordt het slotstuk van een van de grootste binnenstedelijke gebiedsontwikkelingen van West-Europa van dit moment: het Oosterdokseiland in Amsterdam.
Oosterdokseiland is met 225.000 m2 een van de grootste binnenstedelijke gebiedsontwikkelingen van West-Europa. De ontwikkeling van de laatste twee kavels van het gebied naast het centraal station in Amsterdam is onlangs gestart. Het wordt een ode aan de stad door de bonte combinatie van wonen, werken, horeca en publieke functies. Eric van der Burg,
12
wethouder Ruimtelijke Ordening van de gemeente Amsterdam: “Het is dezelfde sterke mix die Amsterdam ook laat zien.�
Startershoofdstad Volgens Van der Burg past dit succesverhaal bij de hoofdstad: “Kleine bedrijven kunnen hier heel groot worden. Wij geven ze graag de ruimte, want ze kunnen veel werkgelegenheid opleveren. Sterker nog, we willen dé startershoofdstad zijn van Europa.” Hij noemt TomTom als een goed voorbeeld van zo’n succesvolle startup. Niet helemaal toevallig wordt Booking.com straks min of meer de buurman van TomTom op het Oosterdokseiland, waar ook al Thuisbezorgd.nl en Adyen zijn gevestigd. Amsterdam heeft een magnetische aantrekkingskracht op dit soort creatieve ondernemingen. Vorig jaar plaatste de internationale denktank European Digital Forum Amsterdam op nummer 2 van de European Digital City Index, een ranking van 35 Europese steden met het beste vestigingsklimaat voor digitale startups. Op de lijst moet Amsterdam alleen Londen voor zich dulden. Startups strijken het liefst neer op een goed bereikbare plek met veel reuring, voorzieningen én jong talent in de buurt. Langs het water flaneren Het Oosterdokseiland is zo’n plek. Vijftien jaar geleden begon de ontwikkeling van dit gebied, pal naast Amsterdam Centraal. Tijdens de crisis liep de gebiedsontwikkeling vertraging op, maar de stad en de initiatiefnemers bleven erin geloven. Naast succesvolle startups vind je hier nu het conservatorium, de openbare bibliotheek, een hotel en diverse horecagelegenheden. Die inspirerende mix van publieke en commerciële functies was én is steeds het uitgangspunt bij de ontwikkeling van dit gebied. De laatste jaren is te zien hoe goed dat werkt. Het Oosterdokseiland is uitgegroeid tot een dynamische plek. Een echt onderdeel van de binnenstad, waar het qua schaal en karaktereigenschappen op aansluit. Pleinen vormen podia voor ontmoetingen, aan de Oosterdokskade zie je mensen langs het water flaneren. En nu nadert de ontwikkeling van de laatste twee kavels, een project van BPD. Mazzel “Voor zover je hier iets van kunt leren, laat dit zien dat het verstandig is om vast te houden aan een sterk concept”, zegt Van der Burg. “De crisis betekende pech. Maar nu hebben we juist weer mazzel: het gaat ontzettend goed met de stad. Het laat zien dat je sommige dingen gewoon niet zelf in de hand hebt. Ik denk wel dat het goed is dat we niet zijn bezweken voor de verleiding om het gebied op te delen in kleinere kavels. Als je de rust bewaart en vertrouwt op de toekomst, komt het goed.” Van der Burg is blij dat deze lege plek nu wordt opgevuld. “Dat zorgt voor extra werkgelegenheid in het centrum en het pand van Booking.com belooft spectaculair te worden. Echt een verrijking voor de binnenstad: transparant, open, licht en met een parkachtige voorziening op het dak. Die transparantie zorgt ervoor dat je vanuit de stad zicht kunt houden op het IJ, en andersom.”
Eric van der Burg Eric van der Burg is sinds 1987 actief in de Amsterdamse politiek. Aanvankelijk als deelraadslid en portefeuillehouder in stadsdeel Zuidoost en tussen 2001 en 2010 als gemeenteraadslid. In juli 2014 is Van der Burg begonnen aan zijn tweede termijn als wethouder. Hij is verantwoordelijk voor de portefeuilles Zorg en Welzijn, Ouderen, Sport en Recreatie, Ruimtelijke Ordening, Grondzaken en Stadsdeel Zuid.
Voorop lopen De ontwikkeling past ook bij andere ambities van de stad. In 2020 wil de gemeente Amsterdam twintig procent meer duurzame energie gebruiken. De stad daagt de markt daarom uit om nog duurzamer te bouwen. Voor het Oosterdokseiland gelden al duurzaamheidscriteria die verdergaan dan de wettelijke normen. Voor alle kantoren zijn hoogwaardige materialen geselecteerd, gericht op langdurig gebruik en waardebehoud. Net als de winkels en woningen zijn ze aangesloten op het Lange Termijn Energie Opslag-systeem (LTEO), dat het gehele eiland van energie voorziet door middel van ondergrondse warmteen koudeopslag. Het reduceert de CO2-uitstoot met 65 procent. Van der Burg: “Amsterdam wil voorop lopen op het vlak van duurzaamheid. Dat zie je ook hier. Maar dat gaat veel verder dan de gebruikelijke toepassingen, zoals die warmte-koudeopslag of zonnepanelen. Heel belangrijk vind ik dat deze locatie zelf ook duurzaam is, dankzij de ligging bij het station. Ook de verdere verdichting van de stad die we hiermee bereiken, draagt daaraan bij. Het leidt tot andere, duurzame vormen van transport en logistiek. En tot een gebied dat lang boeiend zal blijven. Hoe meer dichtheid en variatie je creëert, hoe groter de kansen op duurzame gebiedsontwikkeling.” Urban hub In 2020 zijn de laatste twee kavels klaar. De kantoren worden gekenmerkt door grote werkruimtes, veel sociale plekken, verschillende soorten werkomgevingen. Het gebouw wordt een urban hub, waar allerlei soorten mensen worden gestimuleerd om met elkaar in contact te komen – zowel binnen de werkomgeving als in het openbare gebied. Dus geen gesloten kantoor, het moet een onderdeel worden van de omgeving. Naast kantoren is er ook ruimte voor publieke voorzieningen en appartementen. Die bonte mix van functies is volgens Van der Burg één van de andere bijzondere eigenschappen van dit gebouw.
13
8 2
SKYLOUNGE DOUBLE TREE BY HILTON
RESTAURANT CHOUX
OOSTERDOKSSTRAAT 4 DOUBLETREE3.HILTON.COM
DE RUIJTERKADE 128 CHOUX.NL
13
8 13
STARBUCKS
2
14
OOSTERDOKSKADE 4 STARBUCKS.NL
12
14
THE HOTTEST OF SPOTS
12
VOC CAFÉ IN DE SCHREIERSTOREN
NIEUWE JETTY STEIGER
PRINS HENDRIKKADE 94
OOSTERDOKSKADE
SCHREIERSTOREN.NL
3
MO-JO JAPANESE KITCHEN OOSTERDOKSKADE 133 MO-JO.EU/ADAM
3
4
15
5
RESTAURANT VAPIANO OOSTERDOKSKADE 145
CENTRALE OBA
NL.VAPIANO.COM
OOSTERDOKSKADE 143 OBA.NL
MUZIEKGEBOUW AAN ’T IJ
5
PIET HEINKADE 1 MUZIEKGEBOUW.NL
7
7 15
4 HANNEKE’S BOOM
6
11
DIJKSGRACHT 4 HANNEKESBOOM.NL
10
11
6
10 RESTAURANT SCHEEPSKAMEEL GEBOUW 24, KATTENBURGERSTRAAT 7 SCHEEPSKAMEEL.NL
CONSERVATORIUM OOSTERDOKSKADE 151 CONSERVATORIUMVANAMSTERDAM.NL
NEMO SCIENCE MUSEUM OOSTERDOK 2 NEMOSCIENCEMUSEUM.NL
15
ODE aan de “new neighbour” Booking.com werd in 1996 in Amsterdam opgericht door een aantal Nederlandse ondernemers, en is sindsdien constant blijven groeien. Tegenwoordig is het één van de leidende internetbedrijven ter wereld, met een internationale diversiteit waar weinige aan kunnen tippen. Het bedrijf is trots dat het na 20 jaar nog steeds Amsterdam zijn ‘thuishaven’ kan noemen, dankzij het in de hoofdstad gevestigde internationale hoofdkantoor van de onderneming, een waar centrum van innovatie, internationale werving van talent en de plek van waaruit de business wereldwijd wordt aangestuurd.
“ Wij houden van Amsterdam en vinden het geweldig dat de stad met al haar diversiteit zoveel heeft bijgedragen aan onze groei. Ook in de toekomst willen we graag talentvolle mensen naar deze geweldige stad lokken, en daarmee een structurele bijdrage leveren aan deze unieke broedplaats van creativiteit en innovatie” Gillian Tans, CEO van Booking.com
16
FEITEN & CIJFERS • Per dag meer dan 1.400.000 gereserveerde kamernachten • Meer dan 1,3 miljoen unieke accommodaties • Meer dan 15.000 werknemers wereldwijd • 30 verschillende accommodatietypes in 227 landen en territoria • Meer dan 190 kantoren in 70 landen • Website en mobiele apps beschikbaar in 43 talen • 24/7 klantenservice in 43 talen • Meer dan 120 miljoen geverifieerde beoordelingen
Met een missie om mensen de wereld te laten beleven, investeert
kunnen vertrouwen op de belofte dat als ze elders een lagere prijs
Booking.com in digitale technologie die gericht is op een zo
vinden, het verschil altijd wordt terugbetaald.
probleemloos mogelijke reiservaring. Het verbindt reizigers met de grootste keuze wereldwijd van geweldige plekken
De laatste twintig jaar heeft Booking.com werk gegeven aan
om te verblijven en helpt ze om het meeste te halen uit alle
duizenden mensen in de stad Amsterdam, door banen te creëren
bestemmingen die ze bezoeken. Booking.com biedt alle types
en bij te dragen aan de identiteit van de stad als een toplocatie
accommodatie, van appartementen tot vakantiehuizen, knusse
voor digitale innovatie. Ook het imago van Europa als marktleider
bed & breakfasts en vijfsterrenhotels, maar ook boomhutten en
in ICT-talent en innovatief ondernemen heeft daarvan een
zelfs iglo’s. Of het nu voor zaken of vakantie is, reizigers kunnen
positieve invloed ondervonden. De stad Amsterdam zit diep
met Booking.com snel en eenvoudig rechtstreeks hun ideale
verankerd in het DNA van de onderneming, en we hopen onze reis
accommodatie boeken. Ze betalen geen reserveringskosten en
op deze bijzondere plek in Nederland nog lang voort te zetten.
Spectaculair sluitstuk
Ontwikkeling laatste kavel op ODE
Op het einde van het Oosterdokseiland, ten oosten van het conservatorium, ontwikkelen BPD en UNStudio een prachtig kantoor- en wooncomplex. Projectdirecteur Jeroen Galle (BPD) en Ben van Berkel (UNStudio) over dit spectaculaire sluitstuk van ODE, dat volgens de architect ‘zomaar één van de belangrijkste symbolen van de stad kan worden.’
Ben van Berkel Ben van Berkel is mede-oprichter van UNStudio, een internationaal georiënteerd architectenbureau met kantoren in Amsterdam, Hong Kong en Shanghai en actief in bijna dertig landen. United Network Studio staat voor het uitgebreide netwerk van specialisten op het gebied van architectuur, stedenbouw en infrastructuur. Van Berkel ontwierp onder meer de Rotterdamse Erasmusbrug en het MercedesBenz Museum in Stuttgart.
De economische crisis in 2008 was voor projectdirecteur Jeroen Galle een goed moment om kritisch te kijken naar de plannen voor de laatste kavels op het Oosterdokseiland. “We waren heel voortvarend aan de slag, maar op het hoogtepunt van de productie brak de crisis uit. Onder het motto van ‘never waste a good crisis’ hebben we heel goed gekeken of we verder moesten met onze uitgangspunten, of dat het nog beter moest. We hebben Bens bureau gevraagd om ons daarbij te helpen.” Booking.com Bij de keuze voor UNStudio had BPD rekening te houden met de voorkeur van Booking.com, dat het hoofdkantoor gaat vestigen op de locatie. Het explosief groeiende bedrijf benaderde BPD om een geschikte plek te vinden voor een ‘Booking-campus’ in Amsterdam. Galle: “Ons voorstel was om er meer een urban campus van te maken en het gebouw echt ónderdeel van de stad te laten zijn. Booking heeft die gedachte omarmd en voor het bureau en de
aanpak van Ben gekozen. Daar zijn we heel blij mee.” Naast het kantoor komt in het gebouw ook de Bookinguniversity, het eigen opleidingsinstituut van het bedrijf. Activiteit en levendigheid “De hoek van het eiland is dé mooiste locatie als het gaat om de verbinding met het water en de combinatie van oud en nieuw”, zegt Van Berkel. “Het moest daarom vooral geen ‘dode hoek’ worden, maar een mooie punt met veel levendigheid en activiteit, net als op de rest van het eiland. Met cafeetjes, restaurantjes en terrasjes willen we die dynamiek nóg meer versterken, zodat het er ook in de avonden levendig blijft.” De dynamische mix van wonen, werken, cultuur, horeca en leasure wordt op dit laatste stukje van ODE extra benadrukt. Op het kavel van 72.500 m2 (oorspronkelijk twee kavels die zijn samengevoegd) komen naast het hoofdkantoor van Booking.com ook circa 42 appartementen en publieke voorzieningen. Binnenplein belangrijkste aspect Het gebouw krijgt een mooie texturale gevel van glas en geen ‘rechttoe-rechtaan’ hoeken, zegt Van Berkel. “Het is heel sculpturaal en het water reflecteert in het glas van gevel, wat een landschappelijk tintje geeft.” Volgens de architect lijkt het gebouw van buiten ‘gesloten’, maar is het tegendeel waar. “Als je dichterbij komt, zie je al snel dat het een heel open en transparant gebouw is. Met een groot binnenplein als een van de belangrijkste aspecten.” Het centrum van het gebouw biedt ruimte voor publieke functies als cafés en restaurants, maar ook voor het nieuwe, eigentijdse werken, dat voor een jong bedrijf als Booking.com belangrijk is. “Er komen zo’n vijfduizend werkplekken, maar daarnaast ook andere werkomgevingen en plekken om elkaar te ontmoeten. Let op, juist de plekken die wij niet helemaal hadden bedacht als werkplek, worden straks de beste plekken om te werken”, lacht Galle.
Symbool van de stad “Het is een opgave met een Olympische planning, vergelijkbaar met het sprinten van een marathon”, zegt Galle over de ontwikkeling van het laatste kavel. “Ja het gaat snel, heel snel”, geeft Van Berkel toe. “We moeten hard vechten om de planning te halen, maar dat is ook een mooie uitdaging. Het mooie én ongewone van dit project is ook dat we niet op een heel lineaire manier met elkaar werken. Wij als bureau en BPD als opdrachtgever hebben niet het gevoel altijd voor het orkest te staan, maar er middenin.” Volgens Galle hebben de locatie en het ontwerp het in zich om ‘gezien te worden’. Van Berkel hoopt dat ook. “Ik hoopte dat de Erasmusbrug een spin-off teweeg zou brengen voor de Kop van Zuid, maar ik had nooit gedacht dat die hét symbool zou worden van Rotterdam. Iconen kun je niet ontwerpen, die moeten groeien. En ik zeg niet dát het gaat gebeuren, maar dit is een belangrijk en zichtbaar object, dat zomaar eens een belangrijk gebouw voor de stad kan worden.”
Jeroen Galle Jeroen Galle (sinds 2014 directeur Projecten bij BPD Gebiedsontwikkeling) is al enige jaren als projectdirecteur verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het Oosterdokseiland in Amsterdam. Sinds 2014 namens BPD, daarvoor in zijn functie als directeur Ontwikkeling namens KP Investments, en daarvoor als projectdirecteur ODE bij de initiatiefnemer van het project, MAB . In 2014 nam BPD (toen nog Bouwfonds Ontwikkeling) de ontwikkeling van het eiland over van KP Investments.
“ Iconen kun je niet ontwerpen, die moeten groeien”
Ben van Berkel en Jeroen Galle
19
ODE aan de
Restaurant Choux, op steenworp afstand van het Centraal Station, bevindt zich in een opvallend, knalrood gebouw aan het minder druk bezochte gedeelte van het Oosterdokseiland, aan de De Ruyterkade. Dit sfeervolle lokaal, op de begane grond van ‘Spring House’, een flexplek voor vernieuwende bedrijfjes, is een initiatief van de heren achter de succesvolle pop-up restaurants Repéré en Foyer in het Felix Meritis.
Choux De Ruyterkade 128 020 210 3090 Choux.nl
De inrichting van Choux is basic maar gezellig: eenvoudige tafels, lange banken, een paar verdwaalde planten en betegelde muren. Vanuit het restaurant kijk je in de open keuken terwijl je wordt bediend door zeer vriendelijk personeel met verstand van zaken.
De seizoensgebonden gerechten van kok Merijn van Berlo zijn een kunstwerk. Het eten is biologisch en (indien mogelijk) bereid met lokale ingrediënten. Het menu, dat bestaat uit een, drie, vier of zeven gangen, wisselt regelmatig. Choux heeft inmiddels een reputatie opgebouwd van een plek waar het (vooral) goed groente én vis eten is. Hier schenkt gastheer Figo van Onna uitsluitend natuurwijnen; op de meest natuurlijke manier gemaakt en zonder toevoeging van sulfiet. De wijnarrangementen zijn zeer verrassend en in perfecte balans met de bijzondere gerechten. Reserveren voor lunch of diner doe je het beste ruim van tevoren. Choux is op zondag gesloten.
20
Choux
Scheepskameel Kattenburgerstraat 7 020 - 337 96 80 scheepskameel.nl
Scheepskameel De eigenaars van het populaire restaurant Rijsel hebben vorig jaar een tweede zaak in Amsterdam geopend: Scheepskameel. Waar bij Rijsel vooral de focus op de Franse keuken ligt, is dat bij Scheepskameel anders: de Duitse keuken (en dito wijnen) staat hier centraal. Een jaar later is ook dit restaurant een begrip in Amsterdam en is tijdig reserveren een must. De naam Scheepskameel is een term uit de scheepvaartwereld. De naam is afgeleid van een uitvinding van vroeger, waarbij het mogelijk werd gemaakt om koopvaardijschepen met behulp van drijvers door ondiep water te laten varen zodat zij de Amsterdamse haven konden bereiken.
Het restaurant is gelegen op het Marineterrein, direct tegenover het Oosterdokseiland, vlakbij het Scheepvaartmuseum in Amsterdam en de nieuwe brug over de Dijksgracht. Een bijzondere plek met veel maritieme historie. Het restaurant is gevestigd in een ruim, licht en niet overdreven luxe ingericht industrieel pand met een fijn terras aan het water. Vroeger was hier een school waar scheepskoks werden opgeleid. Wanneer je gaat dineren bij Scheepskameel stel je zelf het menu samen en heb je daarbij de keuze uit gerechtjes in vijf categorieën: rauw, groenten, vis/ vlees, kaas en dessert. Bij dit restaurant ligt de focus duidelijk op goed gastheerschap en het verzorgen van eenvoudige, heerlijke gerechten voor een eerlijke prijs.
Kartoffelkuchen met uiencompôte, 63-graden ei en jus van rode wijn en knolselder (4 personen) Kartoffelkuchen: • 300 gram vastkokende aardappel (bijvoorbeeld Agria) • 30 gram gesmolten boter • 3 gram zout • 5 takjes tijm, geplukt en fijngehakt Uiencompôte: • 2 stuks witte ui, grof gesnipperd • 1 laurierblad Rode wijn jus met knolselder: • 350 gram witte ui, grof gesnipperd • 3 dl rode wijn • 6 eetlepels boter • 1 knolselder, geschild en in blokjes gesneden • 5 takjes tijm • 120 gram bliktomaat • 4 tenen knoflook • 5 gram gedroogd eekhoorntjesbrood Resterend: • 4 verse biologische eieren • Fijngesneden bieslook voor de garnering De bereiding: - Was de aardappelen en rasp ze met schil in fijne reepjes op de mandoline. Meng het resultaat met de gesmolten boter, het zout en de fijngesneden tijm. Gebruik een ramekin om porties van 70 gram te maken, druk deze iets plat. Bak de kartoffelkuchen op laag vuur aan twee kanten goudbruin in de pan. - Smelt voor de uiencompôte twee eetlepels boter in een pan, voeg de uien en de laurier toe en laat gedurende een uur op laag vuur rustig kleuren. Voeg indien nodig een klein scheutje water toe. Breng op smaak met zout en een klein scheutje witte wijnazijn. - Smelt voor de rode wijnjus vier eetlepels boter in de pan, voeg de uien toe en laat op laag vuur goudbruin kleuren. Blus af met de rode wijn en laat inkoken tot nagenoeg alle rode wijn verdampt is. - Rooster in een voorverwarmde oven (220 graden hete lucht) de knolselder blokjes gemengd met twee eetlepels boter goudbruin. Doe het resultaat in een pan, samen met de tijm, bliktomaat, knoflook en eekhoorntjesbrood. Zet dit net onder met koud water en breng aan de kook. Zeef deze bouillon na een half uur koken. Voeg hier vervolgens de ingekookte uien met rode wijn aan toe en gebruik een staafmixer om dit tot een mooie saus te verwerken. Breng op smaak met zout, peper en indien nodig een klein scheutje witte wijn azijn. - Gebruik een warmwater bad met thermostaat op 63 graden. Gaar de eieren een uur en een kwartier. Indien dit niet in huis is volstaat een gepocheerd ei ook. De opmaak: Serveer in een diep bord één lepel van de uiencompôte. Leg hierin het ei, gegarneerd met grof zout, peper en de fijngesneden bieslook. Leg de kartoffelkuchen hier schuin tegenaan en serveer de jus eromheen.
21
ODE-bewoners van het eerste uur Jeanette en Rijk Griffioen
Rijk en Jeanette wonen bijna vijf jaar in ODE
Harbour. Wat zijn de belangrijkste redenen dat ze nog altijd zo blij zijn met hun appartement?
Rijk en Jeanette Griffioen zijn ODE-bewoners
• Het uitzicht is fantastisch • Wonen in de stad is heel leuk
van het eerste uur. Ze verruilden een drive-
• Het is een heerlijk huis, we hebben geen trappen
in woning in Amstelveen voor een nieuwbouw-
• Erg lekker om in een nieuwbouwhuis te wonen
appartement in het complex Ode Harbour. Vanaf zeven hoog hebben ze een prachtig uitzicht op de historische binnenstad. Eén groot feest om hier te wonen Ze hadden het best naar hun zin in Amstelveen, Rijk en Jeanette Griffioen. Het idee om te verhuizen ontstond toen hun dochter in Amsterdam ging studeren. “Ze vroeg ‘waarom wonen we in het saaie Amstelveen en gaan we niet naar de stad?’ We zijn langzaam gaan kijken en toen kwam dit project voorbij. Dit was het gewoon!” Vanuit hun appartement kijken Rijk en Jeanette uit op het water voor de deur, op het Scheepvaartmuseum en de historische binnenstad, maar ook veel verder over Amsterdam. “Het is als een levend schilderij op de achtergrond, het fascineert altijd”, zegt Rijk. “Het is een groot feest om hier te wonen, we zijn echt bofkonten.” Het wordt steeds leuker Jeanette vult aan dat ze eigenlijk altijd buiten zitten. “Het uitzicht is natuurlijk hartstikke lekker, ook beneden wordt het steeds leuker. Je kan hier rustig op je stoeltje gaan zitten en kijken naar mensen die langslopen of op het terras zitten,
22
•H et eiland wordt steeds leuker, met terrasjes en binnenkort ook een supermarkt erbij • De dynamiek met de mede-bewoners
en naar bootjes. Je zit hier heerlijk beschut, dus ook wanneer het regent maar de temperatuur nog lekker is, kun je hier prima buiten zitten. Het balkon is op de zuidzijde, dus de zon schijnt ook nog eens aan deze kant. En als je binnen zit en even niets wilt horen, doe je de balkondeuren dicht. Het is hier totaal geluiddicht.” Ook het gelijkvloers wonen is een enorme pré, vindt Jeanette. “Ik heb altijd gezegd, áls we weggaan uit Amstelveen, dan wil ik niet al die trappen meer. Ik ben nog steeds heel blij dat we gelijkvloers wonen, het is een heerlijk huis.” Bofkonten Het wonen midden in de stad, maakt het feestje compleet voor Jeanette en Rijk. “Die dynamiek misten we wel in Amstelveen. We gingen wel vaak naar het theater in Amsterdam, maar om nu zo op de fiets overal heen te kunnen, dat is ideaal. Als je hier woont, gebruik je sowieso bijna je auto niet meer.” Rijk: “Voor mensen die van de stad houden, is dit bijna dé beste plek om te wonen. We zijn bofkonten.”
42 luxueuze appartementen verdeeld over 9 woonlagen met uniek uitzicht over de historische binnenstad van Amsterdam • Woonoppervlaktes tot ca. 280 m2 • Parkeerplaatsen onder het gebouw • Moderne en stijlvolle afwerking • Fraai vormgegeven en geoutilleerde entree op de begane grond • Verwachte oplevering appartementen in 2021 • Zeer lichte appartementen door royale raampartijen in alle gevels • Facilitaire dienstverlening voor bewoners
“ Voor mensen die van de stad houden is dit dé beste plek om te wonen”
Zie jij jezelf hier ook wonen? Schrijf je in op oosterdokseiland.nl en blijf op de hoogte over wonen op Oosterdokseiland. Oosterdokseiland
23
“ We are both from St. Petersburg and visiting Amsterdam for a couple of days. We like old buildings and the view from here is very beautiful to the other side of the water”
Rodionovi Evgeniya & Vladimir uit Rusland
insta ODE Wij vinden het een inspirerende plek. Iedereen is bezig met iets, dat werkt heel motiverend. Je hebt echt een gevoel dat je met z’n allen iets doet om er iets leuks van te maken
Sandra & Raquel, bezoekers OBA
“Als vrienden van mij uit het buitenland komen, dan laat ik ze zeker dit deel van het centrum zien. Ik zou er wel willen wonen.”
Pieter & Casper,
24
bezoekers OBA
Fruszina & Andras uit Budapest
“ This area is pretty nice, I would say. There is the contrast between new and old buildings, but it is not that big. Some of the new buildings are based on old building architect styles. Very nice”
We komen vaak op deze creatieve plek. Het is een beetje het rafelrandje van Amsterdam, maar wel een prettig stuk. Je hebt hier altijd mooi uitzicht Rosanne & Timo, bezoekers Hannekes Boom
Pak-Nin Tang, bewoner Oosterdokseiland
“ Het is hier heerlijk centraal en nieuwbouw vind ik fijn om in te wonen. De woningen zijn lekker ruim en licht en de voorzieningen in de buurt zijn heel prettig”
Charlotte, studeert viool aan het Conservatorium
Met mooi weer zitten we hier vaak aan het water. Hannekes Boom is ideaal om even te relaxen tussen de lessen door of erna
25
Het Oosterdok, met van oudsher een maritiem, internationaal en vernieuwend karakter, verbindt musea, muziekhuizen en een bibliotheek met bedrijven van de toekomst. Elf programmerende instellingen aan het Oosterdok hebben in februari 2017 de handen ineen geslagen en een samenwerkingsverband opgericht: Expeditie Oosterdok. Vanuit deze samenwerking wordt een gezamenlijk en inhoudelijk programma gebracht waarin ontdekking centraal staat.
Expeditie Oosterdok
Thuishaven van ontdekking
“ Het Oosterdok zal zich verder ontwikkelen als cultureel centrum waarbij innovatie en ontdekking centraal komen te staan� Michael Huijser, voorzitter Expeditie Oosterdok.
26
Mediamatic
Het Oosterdok is een plek waar het publiek allerlei nieuwe dingen kan meemaken: van de wonderlijke symbiose tussen techniek en kunst bij Mediamatic tot de zeewaartse verhalen van Het Scheepvaartmuseum; van de wetenschappelijke speeltuin in NEMO Science Museum, de nieuwe lichting musici van Muziekgebouw aan ’t IJ en het Conservatorium van Amsterdam, tot het Marineterrein: het innovatieve en internationale stadskwartier in ontwikkeling.
‘ Rond het Oosterdok waait een frisse wind’ Muziekgebouw aan ‘t IJ
Ondernemend Oosterdok Expeditie Oosterdok werkt samen met bedrijven in de buurt. In de zeventiende eeuw was het IJ het centrum van Amsterdam en de wereld: vanaf hier vertrokken dagelijks honderden schepen naar alle windrichtingen. Nog steeds zit de handelsdrift en creativiteit in het DNA van dit gebied. Ondernemers zijn het fundament van het Oosterdok en zijn daarom onmisbaar bij de ontwikkeling van de programmering, waarmee ontdekken wordt verankerd in de identiteit van het gebied.
Het samenwerkingsverband van tien instellingen verbonden door het water van het Oosterdok in Amsterdam 7
Expeditie Oosterdok is een samenwerking tussen elf partners aan het water:
9
Partners aan het water
8
10
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
2
Bureau Marineterrein Amsterdam Mediamatic 6 / Werfvan ‘t Kromhout 3. Stadsherstel Thuishaven ontdeking 4. Architectuurcentrum Amsterdam 5. Het Scheepvaartmuseum 11 6. NEMO Science Museum 4 7. Muziekgebouw aan ’t IJ 8. OBA 9. Bimhuis 10.Conservatorium Amsterdam 1. 2.
1
5
3
Bureau Marineterrein Amsterdam, Mediamatic, Stadsherstel / Werf ’t Kromhout, Architectuurcentrum Amsterdam, Het Scheepvaartmuseum, NEMO Science Museum, Muziekgebouw aan ’t IJ, O BA (Openbare Bibliotheek Amsterdam), 9. Bimhuis, 10. Conservatorium van Amsterdam, 11. Museumhaven Amsterdam.
27
“ Zo blijven we vernieuwend en inspirerend voor bestaande en nieuwe bezoekers”
28
De Centrale OBA op het Oosterdokseiland wordt 10 jaar na de opening (7-7-2007) aangepast aan het veranderende gebruik van het gebouw. Er is behoefte aan meer studieruimte, voor zowel groepen als individuele leerders. Er komt een tweede presentatiezaal en de horecafaciliteiten worden uitgebreid.
10-jarige Centrale OBA blijft verrassen Facts & figures • elke dag open van 10.00 tot 22.00 uur • horecafaciliteiten (leescafé, restaurant en theaterfoyer) • ruim 4.000 bezoekers per dag (jaarlijks 1,5 miljoen bezoekers) • 9 publieksvloeren • 225 werkplekken (met pc) • 20 computers voor het raadplegen van catalogus en databanken • 1.000 zitplaatsen • gratis WiFi voor leden • OBA-theater met 260 zitplaatsen • Annie M.G. Schmidt Theater voor jeugdprogrammering • oppervlakte: 28.000 m² • magazijnen: 25.000 meter boekenplank • 4 vergaderzalen • 1450 parkeerplaatsen in de parkeergarage • nu 1000 en binnenkort 2500 bewaakte plaatsen in de ondergrondse fietsenstalling
Tijdens de verbouwing is de Centrale OBA in de zomermaanden juli en augustus op werkdagen geopend van 13.30 tot 22.00 uur. Op zaterdag en zondag zijn de openingstijden zoals gebruikelijk: van 10.00 tot 22.00 uur. Naar verwachting duurt de verbouwing tot eind 2017. Kennis- en cultuurwarenhuis
De OBA aan het Oosterdokseiland is een beeldbepalend gebouw van architect Jo Coenen. Zijn bureau Jo Coenen Architects & Urbanists is opnieuw betrokken bij de verbouwing. Uitgangspunt is een aantrekkelijke locatie waar bezoekers graag komen om te lezen, te leren en elkaar te ontmoeten. OBA-directeur Martin Berendse: “Aanpassingen aan studie- en theaterzalen, klantenbalies, horeca en bewegwijzering maken dat we kunnen uitbreiden met programmering, openingstijden en samenwerkingspartners, zoals de Volksuniversiteit. Zo blijven we vernieuwend en inspirerend voor bestaande en nieuwe bezoekers.” Het nieuwe leren Berendse noemt de OBA ‘het huis van het nieuwe leren’. “De OBA is op veel plekken in de stad steeds meer een studeerkamer aan het worden, waar huiswerkbegeleiding wordt gegeven of waar je via StudyShare rustig en geconcentreerd kan werken. De OBA speelt ook in op de 21e–eeuwse vaardigheden. In onze Maakplaatsen 021 kunnen jongeren op creatieve wijze leren over technologie, duurzaamheid, gezondheid en onze leefomgeving. Daarmee verandert het karakter van onze vestigingen en het aanbod fundamenteel.”
29
Takeaway.com NV, in Nederland bekend als Thuisbezorgd.nl, is een Nederlands bedrijf dat websites exploiteert voor het bestellen van maaltijden, en in 2000 is opgericht door de toen 21-jarige Jitse Groen, student. Jitse kwam op het idee om een website te ontwikkelen met een aanbod van bezorgrestaurants waar ook besteld kon worden. Na 2015 is het bedrijf zowel door autonome groei als door overnames (Lieferando. de en Just Eat Benelux) sterk gegroeid. Het hoofdkantoor van Takeaway.com is begin 2016 verhuisd van Utrecht naar het Amsterdamse Oosterdokseiland. Thuisbezorgd heeft ruim 1.300 m² kantoorruimte gehuurd in het kantoorgebouw gelegen aan de Oosterdoksstraat 80 op het Oosterdokseiland ten behoeve van de vestiging van haar hoofdkantoor. In het gebouw heeft ook Swarovski haar intrek genomen, naast de reeds bestaande huurder Jacobs Douwe Egberts. Takeaway.com groeit, naar eigen zeggen, met ruim 50 procent per jaar en is inmiddels de grootste maaltijdgerelateerde bestelsite van Nederland.
ODE neighbours ALBERT HEIJN Op ODE is, tot grote vreugde van de bewoners en bedrijven op het Oosterdokseiland, deze zomer een Albert Heijn vestiging geopend met een winkelruimte van 945 m2 op de begane grond. Ook onder de studenten van het Conservatorium van Amsterdam leefde al langer de wens voor een (wijk-)supermarkt voor de dagelijkse boodschappen. Bewoners van ODE maken overigens ook veelvuldig gebruik van Albert Heijn Online. De webwinkel kent hetzelfde assortiment als de gemiddelde Albert Heijn-, Etos- en Gall & Gall-winkel.
30
Adyen is een technologiebedrijf dat innovatieve betaalmogelijkheden ontwikkelt. Het is de enige leverancier van een moderne ‘end-to-endinfrastructuur’ die direct aangesloten is op Visa, Mastercard en andere favoriete betaalmethoden van consumenten. Adyen zorgt voor gemakkelijke betalingen zowel online, mobiel als in winkels. Zij biedt haar service aan meer dan 4.500 bedrijven, waaronder acht van de tien grootste Amerikaanse internetbedrijven. Klanten zijn o.a. Facebook, Uber, NetfIix, Spotify, L’Oreal en Burberry. Adyen huurt ruim 2000 m2 kantoorruimte in gebouw Nijenburg op het Oosterdokseiland.
TRAINMORE, NEW GENERATION GYMS Binnenkort opent op één van de mooiste locaties van het Oosterdokseiland de allernieuwste vestiging van TrainMore. Deze derde vestiging in Amsterdam, met een oppervlakte van circa 1.055 m² op de begane grond en op de eerste etage, is gelegen aan de Oosterdokskade 63 te Amsterdam. Uitzicht op het water, de nieuwste apparatuur van Technogym én meer dan genoeg ruimte voor cardio, functioneel- en (zware) krachttraining. Hoe komt het dat je altijd meer betaalt voor de dingen die goed voor je zijn? Een glas cola vol suiker is nog steeds goedkoper dan een vers sapje en voor een vette hamburger betaal je minder dan een groene salade. Dat kan anders. Nee, dat moet anders, dachten Marjolijn Meijer en Han Doorenbosch in 2009, het jaar waarin TrainMore is opgericht. TrainMore is een nieuw concept waarbij elke workout wordt beloond met 1 euro korting. En dat blijkt te werken. Bij TrainMore geen slapende leden, bij deze sportschool trainen mensen 70 procent meer dan het landelijk gemiddelde.
zomer 2017
ODE agenda 26 augustus 2017
Dekmantel Festival M UZI EKGEB OU W A AN ‘T I J
29 juli
ODE ‘havenmeester’ Bas Regenbogen, omgevingsmanager ODE
“ Het leuke van werken in je eigen stad is dat er nog zoveel te leren en te ontdekken is; de mensen, historie, nieuwe initiatieven. Extra bijzonder is het dat je een bijdrage kan leveren aan het maken van een nieuw stukje stad. De realisatie van het laatste gebouw op het Oosterdokseiland betekent dat het eiland echt gereed komt. Ik ben voor het project eerste aanspreekpunt voor de omgeving. Als de ogen en oren in de buurt hoop ik te weten wat er speelt en zorg ik ervoor dat de omgeving tijdig wordt geïnformeerd over geplande werkzaamheden en de maatregelen die genomen worden. Graag maak ik verder kennis met u. Hebt u vragen of suggesties? Spreek mij dan aan op straat of bij een buurtborrel. U kunt mij altijd bereiken via mail b.regenbogen@ oosterdokseiland.nl of bel 06 - 8369 1728”.
2017
19
augustus 2017
25, 26 & 27 augustus 2017
30 tot 21
november ’17 januari ’18
13
tot augustus 2017
top tip!
Voorlezen & knutselen in het kinderlab (3-7 jr) O BA
Percussion Friends Chamber Music Academy CO NSERVATO R IU M
Uitmarkt (40 jaar) O DE
Amsterdam Light Festival O DE
Expositie ‘Kubusgebouwen van Rietveld’ A RC A M
Expositie ‘Haven 24/7’ in vogelvlucht door de Amsterdamse haven SC H EEPVA A RTMUSEU M
31
Small island, great place
oosterdokseiland.nl