Dagkrant 1 vrijdag 15 juni 2018

VRIJDAG 15 JUNI

Foreign Tongues Liquid Loft / IN SITU (AT) foto Nichon Glerum

MOOIE TAAL / Openingsgedicht Oerol p4 / Dode taal herleeft met House of Nouws p5 / Nieuwe voorstelling, eigen spraak p6 / Spelers en bezoekers over Foreign Tongues p16, 17

BELEEF OEROL ALS VRIEND. ZOVEEL LEUKER!

NISCHELLING JUTER 15 R V KAY YO STA BIJ

LIEFDESDOKTER

PIEPSCHUIM

VAN 14:00 TOT 17:00

(ROEF) VAN 19:30 TOT 21:00

CABARET DUO

DJ-SET

SOULCLAP EXPECT THE BEST IN DISCO, FUNK, SOUL, WORLD MUSIC, HOUSE, HIPHOP, LATIN, AFRO, ELECTRONICA AND MORE!

STAYOKAY.COM/TERSCHELLING f /STAYOKAYTERSCHELLING

GR ATIS ENTREE

AANVANG 22:00 UUR

ELKE DAG

3-GANGEN DINER

VAN 17:00 TOT 19:30 PRIJS 14,50 EURO

#FOMO Vanaf 22 euro per jaar oerol.nl/steun-oerol/ word-vriend

Joop Mulder Plak Fonds voor landschap cultuur - talent

Hoor die Joop!

Ook in 2019

Fonds Atelier Oerol donateurs kregen eind maart een voorproefje op Reverse van Johannes Bellinkx.

Vul die plak via oerol.nl/steun-oerol

Ook een kijkje in de keuken van Oerol? Kom op de koffie bij de alumnimakers van Het Atelier

Zondag 17 juni van 10.00 uur tot 11.00 uur Inloop Black Horse Westerkeyn of kijk op oerol.nl/steun-oerol

BINNENKOMST

MOOIE TAAL

Woord vooraf tekst Jan van Tienen

Je kunt verliefd worden op een nieuwe taal. De verrukking van de klank van een nieuw woord en de eindeloze herhaling ervan, het plezier van onverwachtse beelden die de nieuwe taal eigen zijn, de nieuwe vormen waarin je je plots kan uitdrukken. En sorry voor de voor de hand liggende metafoor, maar Oerol is zo’n nieuwe zalige taal. Een taal van muziek, lichaam, tekst, dans en scène, die gezamenlijk alles overbren-

gen wat de mens zich in haar schitterende, vunzige, afschuwelijke en ook prettige hoofd haalt.

De komende tien dagen gaan spelers, regisseurs, muzikanten, bezoekers, scenografen, programmeurs, filmers, kunstenaars, wetenschappers, schrijvers en iedereen die het festival met elkaar maakt verhalen vertellen die je doen rillen, blozen, denken, huilen en

die je in verwarring brengen. Wij van de dagkrant zijn blij dat we maker en bezoeker aan het woord kunnen laten om zo iedereen talig te verbinden.

Deze eerste dagkrant staat helemaal in het teken van taal. We hebben ons beste woordje voor gezet, dus lees en kijk en geniet. Hutsj!

3

Download de Oerol App! De Oerol App is je allerbeste digitale vriend en festivalgids deze dagen.

Het hele Oerol-programma, het blokkenschema, een kaart met de festivallocaties en het laatste nieuws: alles staat erin. Werkt ook als er geen wifi is! Gratis te downloaden via de Play en App Store.

Opening Westerkeyn Op de Westerkeyn is vandaag tussen 09.00 en 10.00 de feestelijke opening van het terrein. Verwacht pure vreugde, gesjouw met blokken en fantastische makers! Om 10.30 is de eerste talkshow met Nhung Dam en Emilio Guzman.

Opening Betonning Vandaag gaat om 14.00 uur het terrein van de Betonning open. Josephine Zwaan zingt in de boksring, Tess van de Kooij wordt bevraagd over Studio Oerol en de Vangst van de dag is al te bewonderen.

Kaartverkoop Betonning Dit jaar iets nieuws: je kunt ook kaarten voor voorstellingen kopen op de Betonning (dagelijks geopend van 14.00 – 21.00). Doe er al het voordeel mee.

Rookverbod Belangrijk om te weten: er is een rookverbod in alle natuurgebieden van kracht. Door een periode van droogte is de flora in de duinen erg droog. Dus denk aan het eiland en rook die peuk daar niet. foto Nichon Glerum

Mensen zijn druk bezig met de opbouw van Oerol. Aan de opbouw van het festival werken 151 vrijwilligers mee. Tijdens Oerol zelf zijn er 1076 vrijwilligers aan het werk.

Was getekend

Striptekenaar Emma Ringelding observeert en tekent Oerol.

Oerol-Overal Door Babs Gons [...] iets mooi vinden op Oerol is meteen heel erg mooi want het gras en de rode wijn en de duinpan en het licht de lucht want de mensen en de vrijheid want verder hoef je niets het eiland snijdt je even af van de rest van je leven het past allemaal zo bij elkaar hier dat krijg je niet in een donkere zaal dat krijg je alleen in een koeienstal op de dijk of hoe noem zo’n drassig stuk grond het wad de boer het hooi het water tegen de kade krijg je er gratis bij van Oerol herinner je je alleen de mooie dingen de zon, de wind in de rug de voorstelling die zo hard raakte

dat je je hart brak op Oerol dat de tent kleiner was dan de brits, die de camping gratis beschikbaar stelde ach, het was de eerste keer, zo weer vergeten, we waren nog groentjes

dat we als enige geen deken op de tribune hadden en niemand die had gezegd dat de Dogtroep nogal eens met water knoeit verder wist iedereen dat wel daar zaten we dan op de eerste rij met een nat pak in de gure juni wind dat ik iemands hart brak op Oerol, ik wist het werkelijk niet dat hij dacht dat we samen in een hotel en ik dacht wat een leuk verjaardagscadeau er is iets met harten en Oerol, ze staan wagenwijd open en kunnen breken en gebroken geworden. en betoverd worden soms ook door weekt en verfomfaaid soms gaat het hart een beetje vreemd en moeten we het weer in het gareel krijgen voordat we thuis zijn [...]

de poëzie die je niet losliet hoe het bos erbij lag in de schemer het knerpen van het schelpenpad onder je banden op het ritme van het liedje in je hoofd Babs Gons is schrijver, performer, theatermaker, docent en ze is de ‘Grande dame van de spoken word’ genoemd (omdat ze dat is). Voor Oerol schreef ze het openingsgedicht, waarvan we hier een fragment mochten afdrukken. Over het gedicht zegt ze: ‘Ik heb een persoonlijke band met Oerol omdat ik er zowel als artiest als bezoeker ben geweest. Vanuit die rollen ben ik in het Oerolgevoel gedoken. Oerol heeft een heel eigen vibe, zoals andere festivals dat ook hebben. Dat wilde ik in taal vatten. Om de tekst te schrijven heb ik

Babs’ Woordsalon Poetry Circle Nowhere

15 t/m maandag 18 juni, 18.00 Betonning

veel details opgeroepen, mijn zintuiglijkheid aangesproken, om dat gevoel, die sfeer te creëren. Als ik over het knerpende geluid onder de banden schrijf, dan weet iedereen dat het gaat om de schelpenpaden door de duinen. Ik hoop dat anderen zich erin herkennen.’ Het hele gedicht is vandaag te horen bij de opening van Oerol op de Westerkeyn (begint om 09.00), en je kunt de volledige tekst ook teruglezen op de site van Oerol.

Babs is verder te beluisteren en bewonderen bij Babs’ Woordsalon op de Betonning.

ACHTERGROND

House of Nouws bewijst het Esperanto de laatste eer Aan het ene eind van Terschelling wonen heel andere mensen dan aan het andere, met hun eigen liederen, feesten en gebruiken. Neem de taal: op West spreken ze Westers en in het oosten Aasters, twee Friese dialecten. Halverwege hoor je Midslands of Meslonzers. Die diversiteit verloedert natuurlijk een beetje door het toerisme, maar in 2018 komt de dreiging uit onverwachte hoek: House of Nouws brengt dit jaar de internationale kunsttaal Esperanto naar Terschelling. tekst Henk Bovekerk foto Nichon Glerum

Sanne Nouws begraaft én eert het Esperanto.

MOOIE TAAL

Esperanto werd bedacht door de Poolse oogarts Lodewijk Lazarus Zamenhof (1859-1917), een man met een vurige liefde voor taal. In 1887 publiceerde hij als dr. Esperanto (‘iemand die hoopt’) een boek over een makkelijk te leren, internationale taal. Als iedereen elkaar begrijpen kon, was zijn idee, dan zou het snel afgelopen zijn met het gedonder. Vooral na de Eerste Wereldoorlog raakte zijn Esperanto in zwang. Zamenhof werd twaalf keer voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Vrede, maar won hem nooit.

Uitvaart voor een levende taal Zamenhofs taal wordt nog altijd gesproken. Volgens Wikipedia zijn er 2 miljoen esperantisten, in 120 landen. Elke dag ronden 30 mensen de cursus af op Duolingo. Voor sommigen, zoals zakenman George Soros, is het hun moedertaal.

Al met al is het een levendige taal. Toch houdt Sanne Nouws een begrafenisceremonie voor het Esperanto in haar voorstelling Het beste idee voor iedereen. Nog anderhalf uur gedichten en verhalen en dan moest het maar eens afgelopen zijn.

Waarom? En: kan dat wel, een taal begraven?

Voor haar onderzoek ontmoette Nouws tientallen esperantisten. ‘Hartverwarmende mensen, maar in zekere zin hopeloos.’ Zelf sprak ze aanvankelijk geen woord Esperanto, en ze voelde zich door deze ‘vreemde hobbyisten’ buitengesloten. ‘Theater doet dat ook,’ zegt ze. ‘Ik blijf mensen ontmoeten die precies de doelgroep zijn maar nooit naar het theater gaan.’ Ondanks de uitvaart wil Nouws het Esperanto niet in de ban doen. Dictators als Hitler, Stalin en Mussolini hebben dat in het verleden geprobeerd, maar zonder succes. Haar stelling: het is een prachtig ideaal, en door een begrafenis na te spelen kunnen we hier samen even bij stilstaan.

Liefdesverklaring aan een ideaal Nouws deed in haar woonplaats Amsterdam al van alles met taal, zoals Nederlands spreken met nieuwkomers in taalcafés. Het voelde ‘idioot’ om Nederlands met ze te spreken, want dat is ‘een supermoeilijke taal’. Online stuitte ze op Esperanto, een supermakkelijke taal. (‘ u vi vidis La Porkon?’ bijvoorbeeld, betekent ‘Heb je The Pig gezien?’) Nouws onderschrijft Zamenhofs idealen, maar een wereldtaal die bijna niemand

5

‘Wat als alle esperantisten besluiten om ermee te kappen?’ spreekt heeft weinig zin, vindt ze. Meer mensen zouden moeten meedoen. Ze trekt de parallel met theatermaken. ‘Moet ik toegewijd zijn en doorzetten, ook al is het enorm duur en ziet maar een handjevol mensen mijn voorstellingen?’

‘Wat als alle esperantisten besluiten om ermee te kappen?’ vraagt ze zich hardop af. ‘Dat zet mij aan het denken over theater.’ Het voor de hand liggende antwoord is dat het dan snel afgelopen is. Zelf gaat ze door, omdat ze de drang voelt om te maken. En om de lol van het spelen, samen met anderen, waarvoor ze House of Nouws gesticht heeft. Haar uitvaartceremonie wordt overigens totaal niet droevig. Er is muziek, beweging en karaoke. ‘Het is een liefdesverklaring aan Esperanto. Waar kun je iets of iemand beter eren dan op een uitvaart?’

2 Het beste idee voor Iedereen Lân fan taal: House of Nouws

15 t/m 18 en 20 t/m 24 juni 15.30 Groene Strand – West, €14,-

6

ACHTERGROND

VRIJDAG 15 JUNI 2018

‘Taal zegt iets over wat voor soort mens het is.’

Eg het aarde in mien aderen!

Jibbe Willems creëerde voor de voorstelling Aardappelvreters van Silbersee, Slagwerk den Haag en Gouden Haas een nieuwe taal: het Bauerlans. Een boerige taal waar de geur van aarde, mest en hooi uit opstijgt. tekst Pieter-Bas van Wiechen Foto Nichon Glerum

‘Den forstellink gane over ne fraue en nen vent, Sus en Brot, dien broere en zusse sien en den boerderij fan mjodder errefe. Brot de broere...’

Jibbe Willems staakt zijn poging om in het Bauerlans te vertellen waar zijn voorstelling over gaat en vervolgt in het Nederlands. ‘Het lukt me niet om tegelijk na te denken over de vraag waar de voorstelling over gaat en dat in het Bauerlans te doen’, zegt hij lachend. ‘Ik heb die taal ook puur ontwikkeld voor de voorstelling en eigenlijk is hij helemaal niet geschikt voor meta-reflectie.’

Het is een wonderlijk taaltje, dat Bauerlans. De wortels liggen overduidelijk in het agrarische oosten van Nederland, met veel Duitse invloeden en vleugjes die doen denken aan Hongaars en iets Scandinavisch. Willems maakt een nieuwe taal op een associatieve manier. ‘Etymologisch zijn mijn nieuwe talen niet correct, maar

ik leg tijdens het schrijven wel een woordenboek aan. Op die manier blijf ik tenminste nog een beetje consequent.’

In De Aardappelvreters heeft ieder personage zijn eigen versie van het Bauerlans. Zo spreekt de moeder, het laatste familielid van de oude stempel het meest originele oud-Bauerlands. Bij haar kinderen Brot en Zus raakt de taal steeds meer vermengd met invloeden van buitenaf.

Hier is de inspiratietaal overduidelijk: ook in het land van De Aardappelvreters rukt het Engels op, met als hoogtepunt Max, de partner van Zus, die bijna van een soort Amerikaanse ranch lijkt te komen.

‘Taal zegt iets over iemand, wat voor soort mens hij is’, vertelt Willems. ‘Daarom geef ik personages in mijn werk vaak een eigen taal. Het fijne aan theater is dat dit medium bij uitstek

geschikt is voor een nieuwe taal omdat teksten daar worden uitgesproken. In een roman kan dat bijvoorbeeld niet omdat taal daar op een realistische manier ingezet wordt.’

24 Silbersee / Slagwerk den Haag / Gouden Haas De Aardappelvreters

15 t/m 18, 20 t/m 24 juni, 16.30 en 22.00 Boerderij Spanjer – Oost, €14,–

Je publiek opzadelen met een compleet nieuwe taal. Om te voorkomen dat de acteurs te maken krijgen met tribunes vol glazig kijkende bezoekers heeft Willems een paar strategieën waardoor de taal te volgen blijft. ‘Mijn eerste belang is dat een voorstelling moet communiceren. Daarom houdt ik het verhaal simpel en scheelt heel veel als je de grammatica hetzelfde houdt als het Nederlands. Als je dat doet, kun je het publiek een nieuwe taal in laten glijden.’

Een nieuwe taal komt met nieuwe uitdrukkingen. Zo stroomt er aarde door de aderen van Brot, de zoon, waardoor hij het boerenbedrijf eigenlijk niet kan verlaten. Max, de man van stadse Zus verzucht ergens in de voorstelling: ‘Ik kan just and only in nieuwbouw leven. In huizen waar nog niet gestorven is.’ (Ik kan alleen in nieuwbouw wonen, waar nog nooit iemand gestorven is).

Eigenlijk creëert Willems met een nieuwe taal een hele nieuwe cultuur, want de boeren in De Aardappelvreters hebben ook nieuwe gebruiken die wel iets weg hebben van de onze, maar net even anders zijn: ‘Als de Bauerlanders iemand begraven eten ze bitterballen en schenken ze jenever. Heel wat anders dan onze stijve koffie en cake.’

‘Als je de grammatica herkenbaar houdt, glijdt een nieuwe taal zo het publiek in’

VRIJDAG 15 JUNI MOOIE TAAL

UNIFORME Remain Garage 29

Tip van de dag! foto Robin Alysha Clemens

‘Wat wij in acht uur opbouwen doen de dansers in een half uurtje teniet’

33 UNIFORME Remain Garage 29 15 t/m 23 juni, 20.00 Strand Paal 18 - Oost, €14,-

8

PROGRAMMA

VRIJDAG 15 JUNI 2018

Elke dag vroeg Uit de Veren voor Nhung en Emilio Nhung Dam en Emilio Guzman openen elke Oeroldag met hun talkshow Uit de Veren dagelijks op de Westerkeyn. De twee nieuwe hosts zijn alles behalve gevestigd als duo: ze kennen elkaar nauwelijks en werken voor het eerst samen. Dus schoof de dagkrant even aan bij de voorbereidingen op zoek naar de chemie tussen de twee. tekst Pieter-Bas van Wiechen foto Robin Alysha Clemens

Emilio ‘Toen viel er wat van mij af en werd ik eufoor.’

Nhung ‘We zijn elkaar voor het eerst tegengekomen in Toomler en laatst bij een fotoshoot voor de Linda. Waar ik de 'Beauty met Brains' van de maand was.’

Nhung ‘Dus zitten we nu samen in een klein huisje en doen we elkaar bekentenissen, over wat voor mensen we echt zijn.’

Emilio ‘En ik de 'leuke man' van de maand.

Verder was ik vooral jaloers op Nhung omdat zij allemaal mooie kleren aan kreeg en ik zo ongeveer wat ik al in de kast had hangen.’

Emilio ‘Vanuit het niets met iemand samen gaan wonen en op vakantie gaan. Daar zijn risico's aan verbonden. Dus biechten we vanalles aan elkaar op. Ook tijdens de talkshow zullen we daarmee doorgaan.’

Nhung ‘Ik vond hem zo vriendelijk en charmant dat ik dacht: met hem wil ik wel een keer samenwerken. Dus vroeg ik hem voor de Oeroltalkshow.’

Nhung ‘En we hebben een eigen tune! Dat is wel heel echt.’

Emilio ‘Daar heb ik halsoverkop ja tegen gezegd. Ik vond het wel een mal experiment maar niet veel later begon ik te twijfelen en moest ik er lang over nadenken.’

Emilio ‘Ja, en we zullen ook elke dag twee bezoekers op date sturen naar een Oerolvoorstelling. Net als wij eigenlijk.’

Uit de Veren Nhung Dam en Emilio Guzman

Nhung ‘Er was angst: hebben wij samen wel een chemie? We hebben een proefvoorstelling gemaakt en die ging goed.’

IN DE STRATEN

Dagelijks 10.30 Westerkeyn – Midden, festivalbandje

Dagelijks tussen 13.00 en 18.00

WEST-TERSCHELLING Exoot / Velo Electro

MIDSLAND

Een omgebouwde Velorex doet dienst als mini-bioscoop en gamestation.

13.00 tot 14.30 / 15.30 tot 17.00

Roozeboos / De Tijdmachine

Zwermers & LaPiratesse / Pan~

XAMANOZ / XAMANOZ EN SASKIA TWIST

Compagnie Mobilette / SAFE

Wetten met Koppen / Project Life Oil

Fontys Academy of Circus and Performance Art

Lân fan taal: Joost Oomen en Emiel Joormann / O ratelslang geil beest

Broken Brass Ensemble

Pieter Post Productions / De Schildpad

Mardulier en Deprez / Oord #luisteren

Een miraculeuze uitvinding die verloren gewaande herinneringen verbeeldt.

13.00 tot 14.00 / 14.30 tot 15.30 / 16.00 tot 17.00 / 17.30 tot 18.00

Een muzikale reis waarin verschillende unieke wereldritmes verenigd worden.

13.00 tot 13.30 / 14.00 tot 14.30 / 15.00 tot 15.30 / 16.00 tot 16.30 / 17.00 tot 17.30

Twee vrouwen zijn op zoek naar deelgenoten van deze tijd en plek.

13.30 tot 14.00 / 14.30 tot 15.00 / 15.30 tot 16.00 / 16.30 tot 17.00

Een lijk wordt tot leven gewekt door het publiek.

14.00 tot 14.20 / 15.30 tot 16.50 / 17.00 tot 17.20

Helemaal niets doen is een stuk makkelijker gezegd dan gedaan.

14.30 tot 15.00 / 16.30 tot 17.00

Een onderzoek naar het verschil tussen man en vrouw, en alles daartussenin.

13.00 tot 13.30 / 15.00 tot 15.30 / 17.00 tot 17.30

Een voorstelling over het moment dat we onze braafheid overboord zetten.

13.30 tot 14.00 / 15.30 tot 16.00

Zesentwintig studenten uit heel Europa combineren circus, dans en theater.

14.00 tot 14.20 / 16.00 tot 16.20

De New Orleans brass sound met hiphop-, funk- en soulinvloeden.

14.30 tot 15.00 / 16.30 tot 17.00

Kom stiekem luisteren naar de mensen en de dingen.

13.00 tot 14.00 / 15.00 tot 16.00 / 17.00 tot 18.00

PROGRAMMA

DE BETONNING

Dat gaat ze op Oerol niet doen, maar haar liefde voor taal heeft de Betonning van dit jaar wel gevormd: ‘De centrale vraag die ik me heb gesteld is: Hoe kan je een verhaal in verschillende talen brengen? Wat gebeurt er als iemand een verhaal vertelt in woorden en een ander in gebaren, muziek, spoken word, of in een mix van fysiek theater met vechtsport of videokunst? Welke verhalen kunnen bands en muzikanten vertellen?’ De verschillende, vaak nieuwe kunstvormen die Nederland rijk is, brengt Farnoosh samen met een duidelijk doel: het publiek op een ontdekkingsreis sturen en hen tonen dat die nieuwe disciplines óók de kunsten kunnen verrijken.

Het hart van de gloednieuwe Betonningprogrammeur Farnoosh Farnia klopt voor alle uiteenlopende manieren waarop een verhaal verteld kan worden, en dat zal iedereen die zich op het festivalterrein begeeft weten ook.

‘Ik zie de Betonning als een loopbrug van het eiland waar Oerol plaatsvindt naar de rest van Nederland.’ Haar advies: kom kijken naar al die jonge artiesten zonder er meteen over te oordelen. ‘Zoek zelf uit wat het jou geeft. Ik sta alvast volledig achter de programmering. Vandaag bijvoorbeeld komt storyteller Christina Mercken om 15.30u vertellen over haar vriendschap met iemand die 70 is.

Daar heb ik erg veel zin in.’

tekst Stefanie Staelens foto Robin Alysha Clemens

Hamer met een gebalde rechtervuist twee keer op de rug van je linkerhand en strijk daarna je rechterhand uit, alsof je een denkbeeldige hond aait. Zo zeg je ‘de Betonning’ in gebarentaal. Farnoosh Farnia, de drijvende kracht achter het vernieuwde programma van het festivalterrein dit jaar, is een geoefende verhalenverteller die zich naast het gesproken woord ook de taal der gebaren meester heeft gemaakt. Zo klimt ze zonder problemen een podium op om er als tolk het ritme en de songteksten van een band te vertalen naar gebaren.

locatie

14.00

14.30

15.00

15.30

16.00

16.30

Podium Boxring

17.00

17.30

Mr Weazley

18.00

18.30

DJ Ed Rock

19.00

19.30

20.00

20.30

21.00

Schlachthofbronx (DJ’s)

Dagopening Vangst van de dag talkshow

Zithoek

Storytelling

Hoek

By The Ocean We Unite - JUT (workshops)

Redactielokaal

14:00 tot 19.00 uur

VR lab

14.00 tot 21.00 uur

DE WESTERKEYN locatie

9.00

10.00

Eilandproza

Babs' Woordsalon

Presentator podium: Sjoerd van Oortmerssen

11.00

12.00

13.00

14.00

15.00

16.00

17.00

18.00

19.00

21.00 DJ Klapf & Pimbo

Afterpartees

Main Stage Help-mij-kiezen-loket

9.00

10.00

11.00

12.00

13.00

14.00

15.00

16.00

17.00

Compagnie Ici'bas / L'envers Piepschuim / GROTE WOORDEN

Tentjesvoorstellingen €4

Daan Mathot i.s.m. Vincent de Rooij / AF Marco Martens, Just, Iris Penning, Sedee & Van Iersel / Dromenjagers Schippers&VanGucht / Buiten Dienst

Installaties

Electric Circus / Headspace PLINT / SSSTILLE DICHTER. Proces-Verbaal / Poëtische Speeltuin Arjan Kruidhof, Lân fan taal en Explore the North / Relaxerette Marc van Vliet / Uitkijkstoelen: Nieuw Antropoceens Peil (NAP)

DJ Klapf & Pimbo

Nubiyan Twist

18.00

19.00

20.00

21.00

MUZIEK OP STRAAT EN IN DE HORECA = geprogrammeerd door Oerol De Rustende Jager

22:00 ARIEN F

De Stoep

De Vijfpoort–€W

22:00 DJ Zontsje

Ke Rijf Bar

15:30 The Bössels

De Vijfpoort

22:00 DJ-set Soulclap

Stayokay

18:00 Enge Buren

Onder de Pannen

22:00 DJ Dirrty Berry

OKA 18

18:00 Cool Gipsy Hot Hot

Tapasrestaurant De Reis

22:15 Le Garage

De Vijfpoort

19:30 Piepschuim

Stayokay

22:30 Mr. Weazley

Camping Terpstra

20:00 Mooi Weer op Straat

Onder de Pannen

22:30 Hessel en Tess

De Groene Weide

21:30 El Zombie

De Vijfpoort

23:15 DJ Jan van Teake

De Vijfpoort

22:00 De Weduwen

Camping Mast

23:30 The Given Horse

De Rustende Jager

22:00 Greg Dylan Unplugged

De Dammesaan

00:00 Broken Brass Ensemble

Camping Terpstra

Andre Manuel (tryout Dreejklezoew)

23.00

10.00 tot 21.30 uur

Voorstellingen

14:30 De Weduwen

22.00

Oerol College

Cavalho

theater / installaties

20.00

DJ Klapf & Pimbo

Marlene Bakker

Uit de veren met Nhung en Emilio

La Tramontana

14:30

9

MOOIE TAAL

Find me!

www.complexcompound.app

22.00

23.00

Ons Huis, Westerkeyn en Betonning 10Voorstellingskaarten Snelkassa vóór Ons Huis Snelkassa Westerkeyn

BLOKKENSCHEMA THEATER

VRIJDAG 15 JUNI 2018

10.00 tot 22.00 10.00 tot 16.00 10.00 tot 22.00

WEST

locatie

prijs speeldagen

Johannes Bellinkx Reverse

Noordsvaarder

€14

vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo

2a

Lân fan taal: House of Nouws Het beste idee voor Iedereen

Groene Strand

€14

vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo

2b

Lân fan taal: Nyk de Vries Tongen

Groene Strand

€14

vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo

2c

Lân fan taal / Explore the North / Noord Nederlands Groene Strand Orkest Solo

€14

vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo

3

George & Eran producties George & Eran worden Racisten

Seinpaalduin

€14

vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo

4

Winterdagen Foarlôn

Westerkerk

€12

vr, za, zo, ma, di, za 23 om 22.00 wo, do, vr, za, zo i.p.v. 21.00

5a

Jamila Faber Lola & De Grijze Massa

6+

5b

Sanne Zweije / Feikes Huis Tik Tak Slaap

2+

5c

Tim Hammer / Mirthe Dokter / Kameroperahuis De Balts 8+

6

Naomi Vellisariou / Theater Utrecht / Nieuwe Dijk 30 Rudolphi Producties / C-takt Permanent Destruction

€14

vr, za, zo, ma, di, incl. afterparty wo, do, vr, za, zo

8

Liquid Loft / IN SITU Foreign Tongues

Zandafgraving Camping Wulp

€18

vr, za, zo, ma, di, vr 15 niet om wo, do, vr, za, zo 15.00

9

URLAND Bedtime Stories

Bos LU Plak

€14

vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo

10

Veenfabriek / La Compagnie du Tire-Laine Pinokkio

De Nollekes Zuid

€26

vr, za, zo, ma, di, incl. eten&drinken wo, do, vr, za, zo zo 24 alleen om 12.00

12.00– 14.15

11

Via Berlin / Cello Octet Amsterdam Instant Love

Parkeerplaats Paal 8

€14

vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo

12.00– 13.15

12

Het Houten Huis / De Noorderlingen Valavond

Duinmeertje Hee

€14

vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo

13

Theatergezelschap BonteHond IK

Arjensdune

€14

vr, za, zo, ma, di, zo 24 alleen wo, do, vr, za, zo om 14.30

14

Strijbos & Van Rijswijk Signaal bij Schemerdonker

Strand West Paal 9

€14

vr, za, zo, ma, di, ook een Expeditie wo, do, vr, za, zo

locatie

prijs speeldagen

1

MIDDEN

bijzonderheden

vr, za, zo, ma, di, kindervoorstelling wo, do, vr, za, zo

10.00 10.30

12.00 12.30

West-End Theater €12

vr, za, zo, ma, di, kindervoorstelling wo, do, vr, za, zo

10.00– 10.45

12.00– 12.45

West-End Theater €12

vr, za, zo, ma, di, kindervoorstelling wo, do, vr, za, zo

10.00 10.30

12.00 12.30

bijzonderheden

vr, za, zo, ma, di, incl. afterparty, zo wo, do, vr, za, zo 24 alleen om 12.30

16

Maas theater en dans Uniform (een ode aan de meeloper)

ET10

€14

vr, za, zo, ma, di, zo 24 om 13.30 wo, do, vr, za, zo en 16.30

17

Nora Fischer / Ragazze Quartet / Remco Menting The Secret Diary of Nora Plain

Strand Midsland Paal 10

€14

vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo

18a

Bostheaterconcerten / dagelijks wisselende artiesten Bostheater Bostheaterconcerten

€12

vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo

18b

Laura van Dolron Waarom ik bang ben voor het bos

Bostheater

€14

vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo

19

Collectief AM.OK / Plastique Fantastique Prikkel

Bos Formerum

€14

vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo

20

Rudolphi Producties / Bodil de la Parra Het Verbrande Huis

SuverNuver Plak

€14

vr, za, zo, ma, di, zo 24 alleen om wo, do, vr, za, zo 13.45

21

Saman Amini / Paradiso Melkweg Productiehuis / Black Sheep Can Fly – Samenloop van Omstandigheden

Dôbe Formerum Oost

€14

vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo

22

Collectief Walden HET VERBAND VAN ALLES MET ALLES

TEM Plak

€14

vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo

TEM Plak

€14

vr, za, zo, ma, di, kindervoorstelling wo, do, vr, za, zo

locatie

prijs speeldagen

OOST

13.

12.15– 13.30

West-End Theater €12

€14

10+

12.00

9.45– 11.00

Geitepark

HET VERBAND VAN ALLES MET ALLES

11.00

11.0011.45

YoungGangsters DisasterLicious

Collectief Walden

10.00

13.0 aan

15

22

09.00

09.00

10.00

11.00

12.00

13.

12.30– 14.30

12.30– 13.30 9.30– 10.30

11.30– 12.30

13.0 14.1

bijzonderheden

23

Toneelschuur Producties / Maren E. Bjørseth Stones in his pocket

Molkenbaksplak

€14

vr, za, zo, ma, di, zo 24 om 13.00 wo, do, vr, za, zo en 16.30

24

Silbersee / Gouden Haas / Slagwerk Den Haag Aardappelvreters

Boerderij Spanjer

€14

vr, za, zo, ma, di, zo 24 alleen om wo, do, vr, za, zo 16.30

25

Nineties Productions / Touki Delphine Billy the Kid: a post-truth concert in court

Schuur Jelle Cupido

€14

vr, za, zo, ma, di, zo 24 om 11.30 wo, do, vr, za, zo en 14.30

26

Orkater De Wereldvergadering

De Kwekerij

€14

vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo

27

Kompagnie Kistemaker Missie Márquez deel 7, 8 & 9

Folkshegeskoalle

€26

vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo

28

Bambie / Eef van Breen Group Bambie is Back!

Dôbe Badweg Hoorn

€14

vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo

29

De Utvalgte / IN SITU The Ship - vol.4

Duinkuil Hoorn

€18

vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo

30

Noord Nederlands Toneel + Club Guy & Roni = NITE Cupido´s Plak FAUST™

€14

vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo

31

Urban Myth Celia!

Café de Groene Weide

€14

vr, za, zo, ma, di, zo 24 om 13.00 en wo, do, vr, za, zo 16.30

32

Jens van Daele´s Burning Bridges NachtHexen I: Jeanne

Elvisplak

€14

vr, za, zo, ma, di, wo, do, vr, za, zo

33

Garage 29 UNIFORME Remain

Strand Paal 18

€14

vr, za, zo, ma, di, ook een wo, do, vr, za, zo Expeditie

34

Tomoko Mukaiyama GAKA

Wierschuur

€14

vr, za, zo, ma, di, zo 24 om 05.00 wo, do, vr, za, zo

10.00– 11.00 09.00

10.00

11.00

12.00

13.

13.0 14.3

13.0 14.1

.00

PROGRAMMA 14.00

15.00

16.00

17.00

18.00

19.00

11

Kijk ook op onze app!

20.00

21.00

22.00

23.00

00.00

00 – 17.45 nvang elke 15 min tot 17.45

.00

21.30– 22.20

Uit de Veren met Nhung en Emilio

Westerkeyn, La Tramontana, dagelijks van 10.30 tot 11.45 De ochtendtalkshow is inmiddels een traditie op de Westerkeyn. Na Paulien Cornelisse, Chris Bajema en George & Eran nemen dit jaar Nhung Dam en Emilio Guzman de talkshowleiding. Zij schudden je wakker met dé live ochtendtalkshow. Een show over Oerol met Oerolmakers, Oerolbezoekers en meer.

De show zet op de allereerste dag van Oerol direct hoog in met het thema Ambitie. Met gasten als Maren E. Bjørseth over haar voorstelling Stones in his pocket, Gregory Caers over zijn voorstelling Valavond en Marco Martens over Dromenjagers. Verder introduceren Nhung en Emilio verrassende en spannende terugkerende talkshowitems zoals de Date van de Dag, de Onzichtbare Kracht van de Dag en de Ramp van de Dag. Kortom, de beste manier om je dag te beginnen!

21.00– 22.00 16.00 16.30 16.00– 16.45 16.00 16.30

21.30– 22.45 15.00– 16.00

Oerol College

Westerkeyn, Cavalho, dagelijks van 13.30 tot 14.30 Pier Vellinga is hoogleraar klimaatverandering aan de VU in Amsterdam en Universiteit Wageningen, medeoprichter van het VN panel voor klimaatverandering het IPCC, adviseur op het gebied van zeespiegelstijging voor het Deltaprogramma, voorzitter van de stichting Urgenda en portefeuillehouder Water en Klimaat van de Waddenacademie. Vellinga gaat op expeditie bij het project van Marc van Vliet: Nieuw Antropoceens Peil (NAP). Aansluitend op het college gaan zij in gesprek over de verwachte zeespiegelstijging. Want wat is die verwachting eigenlijk?

17.00– 18.00 21.15– 22.30

23.15– 00.30

18.00– 20.15 15.00– 16.15 22.00– 23.00 14.30– 16.00

Vangst van de Dag

Betonning, Zithoek, dagelijks van 14.30 tot 15.30 Een multidisciplinaire talkshow waarin dagelijks vier nieuwe makers centraal staan. Host Jennifer Muntslag daagt hen in een talkshow setting uit om een act verzorgen die buiten hun comfort zone valt.

20.15– 21.45 21.30– 22.40

14.00

15.00

16.00

17.00

18.00

19.00

20.00

21.00

22.00

23.00

00.00

17.30– 19.30 16.30– 17.30

20.30– 21.30 22.30– 00.00

16.00– 17.00

13.45– 15.15

18.30– 19.30

Minsken fan Oerol

17.00– 18.30 22.30– 23.30 15.30– 16.45

00– 15

.00

VERDIEPINGSPROGRAMMA

15.30– 17.00

14.00

15.00

16.00

17.00

18.00

19.00

20.00

21.00

22.00

23.00

00.00

17.00– 18.30

00– 30

16.30– 17.55

22.00– 23.25

14.30– 16.00 14.00– 15.20

20.00– 21.30 16.30– 17.50 20.30– 23.45 16.00– 17.15

00– 15

22.30– 00.00 22.15– 23.30 14.00– 15.00

17.30– 18.30 22.30– 23.45 20.0020.45

22.00– 23.15

foto Nichon Glerum

Umut Timurçin uit Turkije woont nu in het AZC Almelo. �Oh, you want to take my picture?, zegt hij. �Good! I still need to send one to someone at the AZC! Umut zit op Nederlandse les maar leert veel nieuwe woorden op Oerol.

Het leukste woord tot nu toe? �Hottentottententoonstelling.

Met het project New Faces kunnen nieuwkomers met een vluchtelingenachtergrond als vrijwilliger op festivals aan de slag om werkervaring op te doen en nieuwe vrienden te maken.

Omdat iedereen ertoe doet Kunst en cultuur zorgen voor zingeving en verbinding. We leren anders te denken en we krijgen een bredere kijk op de wereld en elkaar. Zodat we met meer begrip met elkaar kunnen samenleven. Daarom ondersteunt VSBfonds culturele initiatieven waarbij verbinding tussen mensen en kunst centraal staat.

Heeft u een idee om mensen te betrekken, verbinden en verrijken?

Kijk dan eens op www.vsbfonds.nl of uw plan voor ondersteuning in aanmerking komt.

vsbfonds.nl

iedereen doet mee

Gratis entree Open vanaf 11.00, Live music 23:00

vrij.15 O’Nine Classic rock and pop zat.16 Komen Lopen Oude krakers & recente klassiekers

zon.17 Red Hot Chili Peppers Undercoversessie A Tribute To ...

met bandleden van o.a. U-Gene, Kraak&Smaak, Gotcha!, Douwe Bob, Sven Hammond, Professor Nomad, Independent, Bettie Serveert, Van Dik Hout, Danny Lademacher’s Wild Romance, The Scene, BLØF, Gigantjes, Beeswamp, Mimezine, Analogues

ma.18 Sly & The Family Stone X Mothers Finest di.19 The Cure wo.20 David Bowie do.21 Abba vrij.22 Huphter Rock Classics zat.23 Crystal Dream Pop, Rock & Classics Bar Dancing Wyb | Oosterburen 11 Midsland | 0562-448930

INNOFEST.CO

de bezoekers van het Over het IJ Festival, de kinderen van JINC, de studenten van de beurs, de vrijwilligers van de Voorleesexpress, de acteurs van Toneelvereniging NieuwLeven, de leerlingen van de Weekendaca, de jonge dichters van Nowhere, de bezoekers van buurtrestaurant Apeldoorn Zuid, het publiek van Holland Opera, bewobuurtcamping, bezoekers van Kunsthalkade , de reizigers van Zeereis in het Scheepvaartmuseum, de zangers van Popkoor The Happening, de buurtgenoten de Vonk, de kinderen van Hoedje van Papier, voor gebruikers van Dorpshuis SchingenSlappeterp, de bezoekers van Grachtenfestival, de ouderen van Fit-Art, de bewonderaars de Hermitage, jongeren van Young Art F muzikanten van de Koninklijke Harmonie van Lottum, buurtbewoners van

EILANDPAGINA

In de minivlogs van Marloes Fopma krijg je lesjes Aasters in de natuur

veelheid import-Terschellingers. Kinderen groeien er niet meer mee op. Er zijn nog pakweg 25 mensen in Oosterend die in het dagelijkse leven Aasters spreken.’

Marloes is niet met het Aasters opgegroeid, maar studeert het al twee jaar. Ze krijgt wekelijks huiswerk van de Aasterjoonpraters, een groepje dat elke joon (avond, in het Aasters) samenkomt om het dialect te spreken. Ook bezit Marloes een verzameling boeken die zij ‘haar parels’ noemt. Een kroonjuweel: twee Terschellinger versies van Paulus de Boskabouter. ‘Paulus spreekt Aasters, de uil Mestlands en de raaf Westers. Er zit een DVD bij waarmee ik de uitspraak kan oefenen, samen met mijn zoontje.’

Boeken kunnen leuk in de boekenkast staan, besluit Marloes, maar als je wat erin staat niet doorgeeft, zijn ze niks waard. ‘Ik doe wat ik kan om ervoor te zorgen dat het dialect niet volledig verdwijnt.’

Marloes’ taalvlogs kan je bekijken op haar Facebookpagina: facebook.com/EilandmeisjeTS

Er zijn nog maar pakweg 25 mensen in Oosterend die dagelijks Aasters spreken. In samenspel met de natuur en met de hulp van Paulus de Boskabouter blaast Marloes Fopma het dialect nieuw leven in.

MOOIE TAAL

13

Leer het van een local Leuke kroeg?

De Vijfpoort is feest en liefde. Ik heb er mijn man ontmoet!

Wat moeten we drinken?

Jutterbitter kent iedereen al. Proef eens ons wilde kersenbier.

Leuk restaurant?

Foodbar Pura Vida is een nieuwe hotspot: een hippe, biologische foodbar. Maar ga ook naar De Drie Grapen voor kip uit het vuistje en live-muziek, of om lekker in de bloementuin te zitten met versgemaakte sorbet.

Terschellinger gezegde?

HUTSJ! Een eilander herken je overal ter wereld aan die brul. Oefen ‘m eerst eens en begroet er vervolgens mensen mee.

tekst Stefanie Staelens foto Robin Alysha Clemens

Als ze geen verhalen aan het jutten is, is Eilandmeisje Marloes Fopma te vinden in de Terschellinger natuur met een krijtbord en een camera. Ze filmt zichzelf aan een eendenkooi of enkeldiep in de sneeuw om haar volgers natuurgerelateerde woorden te leren in het Aasters, het met uitsterven bedreigde dialect van Oost-Terschelling.

‘Ik ben verliefd op het Aasters. Het heeft meer verbinding met het landschap dan het Algemeen Nederlands.’ Als Marloes over haar dialect spreekt, is dat met een tegen euforie aanhikkend soort trots. ‘Ooit ging ik een flinke sneeuwstorm in, om woorden zoals ‘kloster’ - sneeuw die onder je klomp zit – te onderwijzen.

Daar is nu geen woord meer voor, niemand draagt nog klompen.

Prachtig, toch?’

Hoewel West-Terschelling, Midsland en Oosterend op een steenworp afstand van elkaar liggen, heeft elk dorp een eigen dialect: Westers, Mestlands en Aasters. ‘Die verdwijnen door de grote hoe-

‘Brabander in hart en nieren’ ‘Madonna is hier nooit geweest’, zegt Kees de Lange, bedrijfsleider van WestCord Hotel Schylge. ‘Maar als ze komt, verblijft ze bij ons.’ Schylge is Terschellings duurste hotel, en wat Kees betreft het beste. tekst Henk Bovekerk foto Robin Alysha Clemens

De cijfers: 100 kamers, 10 appartementen, 365 dagen open, een 8,8 op Booking. Voor Cornald Maas is het een tweede thuis, al wordt Opium elders opgenomen. Pogingen van Kees om de talkshow hier te huisvesten zijn gestrand, ondanks de mooie serre die hij te bieden heeft.

Na een roerige periode bij Art Hotel Eindhoven waren Kees en zijn vrouw toe aan kalmer vaarwater. In 2010 kon hij bij Schylge aan de slag en verhuisden ze naar Terschelling. Hij blijft ‘Brabander in hart en nieren’, al is dat niet te horen aan zijn taalgebruik. Kees is recordhouder op alle kitesurfspots van het eiland. Zijn hoogste sprong is 14 meter. ‘Vanaf de straatkant ongeveer zo hoog als de serre.’

Vrienden van Oerol krijgen 20 procent korting op een massage in de wellness en 10 procent korting op een uur bowlen in de vernieuwde bowling.

Hotel Schylge Burgemeester van Heusdenweg 37 West-Terschelling

Eilandagenda Eilandverhalen van twee-en-één nacht

KomPassie is een voorstelling van Collectief Loreo, met verhalen die wijs en onwijs, intiem en intens zijn.

Laat u verleiden en leef mee met de eilandverhalen van twee-en-één nacht.

16 t/m 20, 14.00 en 16.00 Bibliotheek/Dorpshuis Midsland, Brouwershoekweg 4, Midsland: € 5,Meer informatie en reserveren via: Bibliotheek Midsland: Jeanet 06 13590459 | e-mail: jestola@xs4all.nl

Op fietsexcursie met de Vogelbescherming

Ervaren gidsen van Vogelbescherming Nederland nemen je mee op fietsexcursie door de Terschellinger polder. Maak kennis met onze nationale vogel de grutto, maar ook de tureluur, kievit, scholekster en visdief.

16 t/m 20, 14.00 Meer informatie en inschrijven via: vogelbescherming.nl/excursies

Markt

Op dinsdag 19 juni is de markt te vinden op West in de Molenstraat. Op woensdag 20 juni in Hoorn op het Abt Folkertspad en op donderdag 21 juni in de Oosterburen in Midsland.

127,5 mm breed x 94 mm hoog (schoongesneden, zonder overlap), advo Oerol 2018, dagkrant 1 (en zónder zwart kaderrandje! a.u.b. > indien vragen: jos@theex.nl / 06-1502.1053)

Eten, drinken, loungen en iedere dag live muziek!

café de Vijfpoort Former um 47

www.vijfpoort.nl

t theater try-ou

“Dreejklezoew”

open vanaf 12 uur

VRIJDAG 15 JUNI Akim

18:00-22:00

Yldau

22:00-02:00

DJ Bob

André Manuel The Bössels El Zombie Le Garage

buiten

Onze line-up voor:

12:00-18:00

dansen met

buiten

Wijn tip: Tokay Dry 6,00

5

EEN STAANDE OVATIE

ro

22.15

16 juni

buiten

Torenstraat 32 8891 BK West-Terschelling

21.30

zaterdag

André Manuel The Bössels El Zombie Le Garage Donnerwetter dansen met DJ Jan van Teak

elke middag andré manuel... elke avond dj jan van teake... en verder... the bössels 15, 16 • el zombie 15, 16 • le garage 15, 16 • donnerwetter 16, 17 • de baron 17 • rocco osterman’s lesebühne 17, 18 • ulteam (improvisatietheater) 18 • rocco ba & wout (cash) 18 • the tambles 18, 19 • janne nd s& schra 19 • nico danenberg & joey vriend 20, 21 • speels (v/h circus custers) 13 • smudged da nse toads 20 • hilltop howlers 20 • jay-roon & the the eloose ends 21 • heinoos 22 • snex! 23, 24 • jesus n gr ate evil highway 22, 23 • dancing dollekamp 23 • ati r humfree 24 • the doctor & the dutchman 24 • s! eu fratsen 24 • dj dna & dj jan van teake 23, 24 !!

15.3 0

23.00

theater try-ou t

Verse kabeljauwfilet, mousseline, garnalen groenten en zeewier saus 20,00

14.3 0

e DJ Jan van Teak

“Dreejklezoew”

Dagtip van onze speciale Oerol kaart:

15 juni

vrijdag

buiten

e

14.3 0 15.3 0 16 .3 0 17.3 0 21.30 23.30

VERWONDER JE OP OEROL

VOOR OEROL 2018

FOTO: MOON SARIS

T R O T S E

S P O N S O R

2 018

Kunstenaars ontmoeten op het strand, het wad of in het bos en dan samen mooie dingen tot stand te brengen. Dat kan bij Expeditie Oerol tijdens het befaamde Oerol Festival, waar landschapskunst, podiumkunst en cross-overs centraal staan.

Met de bijdrage van de BankGiro Loterij ondersteunt het BankGiro Loterij Fonds verrassende culturele initiatieven in Nederland die een divers publiek aanspreken, zoals hier bij Oerol. Meer weten over ons? Ga naar www.bankgiroloterijfonds.nl

Met trots voor u gebrouwen - Geen 18, geen alcohol

PARTNER OEROL 2018

26-03-18 13:31

PENDELBUSSEN NAAR

AMSTERDAM CS UTRECHT CS € 20,50

incl.

Stap straks in Harlingen Haven uit je boot direct de Festivalbus in, die je snel en comfortabel thuisbrengt.

Een directe verbinding zonder overstappen, zonder vertragingen, geen gezeul met bagage, gezellig, snel, groen en voordelig.

Woon je verder landinwaarts dan Utrecht of Amsterdam?

Ook dan is de Festivalbus de snelste wijze om naar huis te gaan!

Vertrektijden bus Harlingen Haven Zo Ma Di Wo Do Vr Za Zo

17Jun 18Jun 19Jun 20Jun 21Jun 22Jun 23Jun 24Jun

Ma 25Jun

17.45 19.45 17.15 17.15 17.45 12.45 17.45 12.45 17.45 14.45

+ 19.45 uur uur uur uur + 14.45 uur + 14.45 + 19.45 uur

uur

uur + uur

*De luxe touringcars sluiten aan op de boten uit Terschelling!

Sluit jouw boot niet aan? Wijzig dan gratis je bootticket bij rederij Doeksen! © MOON SARIS

113BRN541 BRN OEROL 2018 ADV_WT.indd 1

Wil jij ook met de Festivalbus richting huis? Koop dan je busticket via www.festivalbussen.nl of bij het VVV kantoor in West Terschelling of direct aan de deur bij de bus (vol=vol).

ACHTERGROND

MOOIE TAAL

Van Zwaagwesteinde naar Malawi Nyk de Vries werd baptistisch opgevoed, maar stapte na zijn jeugd van het geloof af. In 2008 bezocht hij Malawi, waar hij tijdens een bezoek aan een evangelische kerkdienst opeens weer in het Fries en Nederlands tot zijn moeder begon te bidden. Moest hij die ervaring meegeven aan zijn zoontje van zes? Hij maakte er de voorstelling Tongen over. tekst Samir Veen foto Nyk de Vries

De Vries is geboren in het Friese Zwaagwesteinde, wat 7882 kilometer van Malawi vandaan ligt. Toch deden delen van dat land hem sterk aan zijn geboortedorp denken: stoffige straten, houten electriciteitsmasten en kleine gemeenschappen.

‘Op aanraden van een vriend bezocht ik er een evangelische kerkdienst, en tijdens die dienst zat ik weer tot mijn moeder te bidden’, zegt De Vries. Een paar jaar daarna keerde het geloof opnieuw op een bepaalde manier terug, toen Nyk zichzelf ineens

hoorde koketteren met zijn kerkelijke plattelandsjeugd tegen de islamitische vader van een vriendje van zijn zoon. Dat zette hem aan het denken: als het geloof tóch zo’n indruk op hem had gemaakt, moest dat dan ook iets beteken voor de opvoeding van zijn zesjarige zoon? Over deze zoektocht gaat Tongen.

Op de vraag waarom dat geloofsverleden zo belangrijk voor hem is antwoordt hij met wedervragen: ‘Welke waarden moet je ervan behouden en welke juist niet? Daar is heel Nederland volgens mij mee bezig. We hebben een canon van vijftig historische gebeurtenissen die we zogezegd op zouden moeten hemelen. Daar zitten mensen bij die voor velen een held zijn, maar die anderen vreselijke dingen hebben aangedaan. Hoe gaan we daarmee om?’

moment waar zijn, maar later niet meer. Ik denk dat de houding belangrijker is dan het antwoord. Ik probeer mijn zoon de waarde van kleine gemeenschappen mee te geven, zoals die in de kerk in Malawi, of in mijn geboortedorp Zwaagwesteinde, of die van zijn eigen basisschool in Amsterdam-Oost.

Als gemeenschappen uit zo weinig mensen bestaan dan moet je er wel met z’n allen samen uitkomen. Ik denk dat de mensen die naar mijn voorstelling komen die houding wel zullen aanvoelen.’

2b Tongen Lân fan taal: Nyk de Vries

15-18 juni, 21.00 Groene Strand – West, €14

Maar de dichter vindt dat hij de antwoorden op die vragen niet per se zelf hoeft te beantwoorden. ‘Dat laat ik in het midden’, zegt hij. ‘Een antwoord kan misschien op een

‘Een antwoord kan misschien op een moment waar zijn, maar later niet meer’

Nyk de Vries herkende zijn Friese geboortedorp Zwaagwesteinde in het Afrikaanse Malawi. Boven: Malawi, Onder: Zwaagwesteinde.

‘Tijdens de dienst zat ik ineens weer in het Fries en Nederlands tot mijn moeder te bidden’

15

ACHTERGROND

VRIJDAG 15 JUNI 2018

Ja. Ik groeide op in de Verenigde Staten maar mensen denken vaak dat ik Japans spreek.

Ik voel me vooral comfortabel bij het spreken van Engels.’

Wat betekent taal voor je?

Atsuko Yashima

Jon Nakagawa, Verenigde Staten

Talen die in Foreign Tongues worden gesproken - van Frans dialect tot Terschellings - zijn er niet om te verstaan, maar wel om te begrijpen. In de openingsvoorstelling van Oerol zijn woorden uit verschillende talen het ritme om op te dansen, waardoor een nieuwe lichaamstaal ontstaat. tekst Veerle Corstens fotos Diewke van den Heuvel

Nicole Taney

16

‘Je stem hoeft niet vocaal te zijn, het kan ook een expressie zijn op een andere manier. Bij deze voorstelling kon ik de taal niet begrijpen, maar ik begreep ze wel.’

Tafadzwa Muzondo, Zimbabwe

‘Heel erg. In het Japans zijn we minder direct en dat past goed bij me. Als ik iets niet zou willen doen wat jij me vraagt, dan zou ik daar een beetje omheen praten. Zo direct nee zeggen vind ik heel ongemakkelijk.’

Atsuko Yashima, Japan

sa Edgren

Een groot theatercongres (ISPA) bracht 240 internationale makers, producenten en theaterdirecteuren naar Terschelling. Als uitstapje van Leeuwarden Culturele Hoofdstad kwamen zij een dag naar Oerol en zagen repetities van voorstellingen die voor iedere taal toegankelijk zijn.

Ze bekeken de dansers van Liquid Loft en vroegen zich af hoe belangrijk taal is. En is het de taal of je stem die bepaalt wat je zegt? Of maakt dat allemaal niet uit en is lichaamstaal het allerbelangrijkst? We vroegen het gasten uit verschillende landen, van Zimbabwe tot Kosovo.

Minako Naito, Japan

1. Wat is taal?

2. Past de taal die je spreekt, bij jou?

‘Taal verdeelt mensen, het creëert gemeenschappen en stammen. Taal is iets wat mensen uiteen drijft.’

Govin Ruben, Australië

‘Ik groeide op in een land waar het gevaarlijk was om mijn eigen taal te praten. Ik leerde Servisch en dat redde letterlijk mijn leven.

Taal kan dus niet alleen een manier van communicatie maar ook een bron van conflict zijn. Tegelijkertijd zag ik juist in deze voorstelling dat iedere taal een bepaalde muzikaliteit heeft.’

‘Engels is de taal van mijn kolonisator, Zulu is de taal die ik leerde via mijn moeders borst.

Die is simpelweg wie ik ben, wat ik doe, wat ik zeg.’

Hlengiwe Christophina Mgabadeli, Zuid-Afrika

‘Nee. Engels is de taal die ik het meeste spreek, maar ik spreek ook Gujarati. Sommige dingen kan ik niet in de ene taal zeggen en andersom, dat is een enorme beperking.’

Anand Batt, Verenigd Koninkrijk

Zana Hoxha Krasniqi, Kosovo

‘Als we geen taal zouden hebben, zouden we de meest eenzame personen op aarde zijn. En juist in deze geglobaliseerde wereld is taal zo ontzettend belangrijk. En met taal bedoel ik dan niet alleen woorden maar natuurlijk ook de toon of beweging van je stem en wat je met je handen doet.

Tafadzwa Muzondo

‘Soms. Wanneer taal iets overbrengt wat ik niet kan verstaan maar ik het toch begrijp omdat het gevoel overgebracht wordt.’

Minako Naito, Japan

‘Je stem is je expressie, of in elk geval een deel daarvan. Samen met heel veel andere dingen is dat je persoonlijkheid.’

Govin Ruben, Australië

‘Ja, je stem is datgene wat jou onderscheidt.

Niemand heeft een stem zoals jij.’

Anand Batt

‘Zonder woorden kunnen we onszelf niet zijn.

En met woorden kunnen we ons werk bespreken en evalueren. Juist in kunst die taaloverstijgend is, is dat prettig.’

Atsuko Yashima, Japan

3. Is je stem onderdeel van je persoonlijkheid?

Nicole Taney, Verenigde Staten

Hlengiwe Christophina Mgabadeli

Minako Naito

‘Ja, ik vind mijn stem heel mooi. Het is ook een prachtig instrument voor kunst.’

‘Ja, want bij je stem hoort ook het zien en horen van elkaar. Het is zo belangrijk om elkaar te ontmoeten. In tijden van fake news moeten we elkaar recht in de ogen kunnen aankijken.’ sa Edgren, Zweden

‘Maar je kunt je stem wel manipuleren; je kunt het volume aanpassen, de toon en de buiging van je stem.’

Anand Batt, Verenigd Koninkrijk

‘Soms. Naast Engels spreek ik Shona, Sotho en Ndebele. Die laatste drie talen zijn wat conservatiever. In een Engels theaterstuk kun je het woord penis gebruiken, in de Afrikaanse talen is dat echt niet geaccepteerd.’

Tafadzwa Muzondo, Zimbabwe

Jon Nakagawa

Zana Hoxha Krasniqi

Govin Ruben

sa Edgren, Zweden

8 Foreign Tongues Liquid Loft / IN SITU (AT) 15 t/m 17 en 20 t/m 24 juni, 15.00 en 17.00 Zandafgraving Camping Wulp - West, €18,-

ACHTERGROND

‘Waar komt dat accent vandaan?’

MOOIE TAAL

17

Met iPods, draagbare speakers en een grote verscheidenheid aan dialecten onderzoekt Liquid Loft de wisselwerking tussen lichaamstaal en gesproken taal. De dagkrant interviewt Liquid Loftdansers Hannah Timbrell, Dante Murillo, Katharina Meves en Dong Uk Kim in beeld: wij stellen de vragen in tekst; Liquid Loft antwoordt in beweging.

tekst Martin Rombouts foto’s en beeldbewerking Nichon Glerum

Verstaan wij elkaar?

Kom je hier vaker?

Waar komt dat accent vandaan?

Wanneer is het beter te zwijgen dan te spreken?

Mag ik alles van je weten?

Wat zeg je?

18

ACHTERGROND

De taal van Oerol

Oerol heeft zo haar eigen taaltje. Die taal ontdekken is de helft van het plezier van het samenzijn, dus laat ons je vrolijk inleiden in de geneugten van Oeroltaal, zowel verbaal als non-verbaal. tekst Anne van de Wetering en Jan van Tienen illustratie Emma Ringelding

VRIJDAG 15 JUNI 2018 Fietstaal Hoe klinkt het? *Drie keer bellen* Wat betekent het?

‘Nú aan de kant.’

Hoe klinkt het? *Zachtmoedig, vriendelijk rinkeltje* Wat betekent het?

‘Pardon, mijnheer, mevrouw, beste mensen, zou ik, zonder uw verdere festivalgeluk te willen verstoren, alstublieft passeren, en mag ik u daarbij de beste van alle denkbare goede dagen wensen? Vrede zij met u, en al uw kinderen tot in de lengte der dagen! Is Oerol niet het mooiste samenzijn van mensen ooit?’

Bartaal Hoe klinkt het?

‘Zullen we naar de Vijfpoort/Groene Weide gaan?’

Wat betekent het?

‘Laten we morgenochtend spijt hebben van wat we straks gaan doen!’

Hoe klinkt het?

‘Een dubbele boeking alstublieft.’

Wat betekent het?

‘Schenkt u me een glas van uw beste bier en ditto juttersbitter in graag!’

Hoe ziet het eruit?

Iemand komt stijfjes glimlachend met zes bier aanlopen.

Wat betekent het?

‘O god, laat me erlangs, ik voel ze nu al wegglippen.’

Alles onder controle

De Taalkaravaan Oerol sit grôtfol taal dit jier!

Kaartverkoop

Hardware & WiFi

www.festivaltickets.nl +31(0)10 - 437 47 36

Narrow Casting

Hoe klinkt het?

‘Hutsj!’

Wat betekent het?

‘Ik ben eerder op Terschelling geweest en laat via deze kreet weten dat ik hier eerder ben geweest.’

Taal van vrijwilligers Hoe ziet het eruit?

Een net iets te vrolijk lachende vrijwilliger in een Oerol-shirt als je de Westerkeyn oploopt die met de lichaamstaal toch net iets dominant is.

Wat betekent het?

‘Haaa, u komt er niet langs zonder dat ik in uw tas heb gekeken’

Taal na de voorstelling Hoe klinkt het?

‘Een indrukwekkende soundscape!’

Wat betekent het?

‘Mooie muziek man.’

Hoe klinkt het?

‘De dramaturgie voelde nog wat wankel.’

Wat betekent het?

‘Waar heb ik in godsnaam naar zitten kijken.’

Hoe het klinkt: ‘Heel apart!’

Wat het betekent: ‘Ik vond het misschien niet zo heel goed.’

Kennis voor een duurzame toekomst van de Wadden

Groene Strand: Het beste idee voor iedereen, Tongen, Solo & It Font Westerkeyn: de Relaxerette De Betonning: het Redactielokaal & Eilandproza Op straat: Oh ratelslang geil beest I.s.m. Explore the North en De Moanne/Afûk

Maatwerk

lanfantaal.frl/taalkaravaan

De Oerolcolleges en het expeditie project ‘Nieuw Antropoceens Peil’ van Marc van Vliet worden mede mogelijk gemaakt door de Waddenacademie.

www.waddenacademie.nl

ACHTERFLAP

MOOIE TAAL

LOKROEPJES

19

@rederijdoeksen

Lokken kan ook op internet! Gebruik #lokroepje op Instagram en Twitter voor de real lok-life. Of sms/Whatsapp naar +31 6 827 70 971 Dikke knuffel **************************************** Lieve Joep, gefeliciteerd met je 50e!

Hele dikke knuffel van je zus en WW vanaf Oerol. XXX *** Hee hallo Marchel, erg veel plezier en mooie dagen gewenst! Ik zit volgende week jaloers te zijn in Doetinchem. Groet van Lyan. En ook groeten en een mooie tijd voor Frank van Lyan *** Mooie meiden van Jolanda en Ed wij zitten bij lieman met bier en jutter op bestelling want dan is het oerol op Terschelling Juul & Astrid *** Van harte Gerrie, we hebben een verrassing voor je in je toilettas.

-w&j *** Lieve Trudy en Lex, jullie zijn geweldig! Wij zijn bevoorrecht met jullie in ons leven. Houd maandagmiddag vrij, jullie worden door ons op pad gestuurd. Details volgen.

Geniet er maar fijn van we houden van jullie! x AMFJ & T

Wie kan mij helpen een piramide te bouwen zodat ik mn langdurig pijnlijke been daarmee misschien kan helen? 061342889 *** Hallo Oerol ik vroeg me af waar dat #ThePig eigenlijk te vinden is op het eiland. Zou het kunstwerk graag van dichtbij zien! Jullie hebben mijn nummer, ik hoor het graag.

Dank, Jeanet *** Lisa W wil je nog eens afspreken met ons de meisjes in pastelkleurige regenjassen aub dank

Man met blond haar, gestreept t-shirt, op de boot‌ Ben jij nou‌?

Van 3 jaar geleden? Samen heel leuk‌ nooit meer gezien? Of is dat mijn fantasie? Bel me x *** Lieve Terschellingers, ik heb de wind op dit mooie eiland rampzalig verkeerd ingeschat en nu lijd ik kou. Heeft iemand een warm windjack te leen? Groetjes, een verdwaalde Vlaming: 003219957895 *** Wie heeft mijn fiets? het zadeltasje was van mijn opa. vr gr wim

Lieve berichtjes

Beterschap!

**************************************** Hoi Anke, bedankt voor je lieve en best wel positieve berichtjes. P *** DE GEIT IS GEMOLKEN. Rabarber! *** Saluton S.N., mi uis paroli al vi pri via agado! H.B. *** Beste Gert, sorry van vorig jaar. Ik zie er naar uit je weer in vol ornaat te zien.

**************************************** HĂŠ Michiel, snel beter worden! *** Het waait. Dat jullie het even weten. *** Wie snurkt er zo in Landal West?

Graag melden bij kruidvat voor SnoreNoMore. *** Knappert bij reddingsboot, ken me ogen niet van je afhouden, jij volgens mij het zelfde. Kvond je niet op grindr hopelijk wel in het echt. *** Jetse B ga je mee kokkels zoeken op het wad? T.M. & G.N.

Leuk gepraat

Naaktzwemmen Paal 8

**************************************** Dame met blauwe jas, jij misschien wel 50 jaar ouder dan mij, toch zo leuk over theater gepraat! Zou graag samen nog een paar keer voorstellingen bezoeken.

**************************************** Welke knappe mannen gaan er mee naaktzwemmen op zondagochtend bij paal 8? Afdouchen op mijn hotelkamer

HOOFDPARTNERS

Gevonden

Zakmes gevonden in Klein Eldorado.

Af te halen in de museumwinkel. *** I love you Connie! <3 <3 <3 2 jaar samen stay strong! *** Gezocht: tinderdate voor hoofdredacteur. Type: flexibel, sensitief en goed in lokroepjes.

Wil je zien **************************************** Zag je. Wil je vaker zien. Wil je alleen maar vaker zien. Wil alleen maar je vaker zien. Wil je vaker zien, maar alleen. *** Lijkt dat coverbeeld van Oerol niet erg veel op dat werk van die Australische kunstenares van een paar jaar geleden? *** Racistisch bejegend op Oerol?

(Anderszins) gediscrimineerd?

WhatsApp me jouw verhaal.

0636431647. Seksisme mag ook. *** Sorry voor vorig jaar KL het zal niet meer gebeuren beloof!

Je weet van wie

PMS 1788

Vertel waarom jouw vader de leukste is en wie weet win jij wel festivalbandjes voor jou en je broertjes & zusjes om je vader te verrassen!

De krant van zaterdag 16 juni wordt bezorgd tussen 9.30 en 11.30 uur i.v.m. afwijkende boottijden.

#Oerol18 #vaderdag #win #actie #vaderdagcadeau #papa #festival #ouders #familie

PARTNERS IN NATUUR

TROTSE PARTNER

COLOFON DAGKRANT Redactie Jan van Tienen Henk Bovekerk Martin Rombouts Pieter-Bas van Wiechen Samir Veen Stefanie Staelens Selma Hengeveld Teun Grondman Veerle Corstens Anne van de Wetering Fotografie Robin Clemens Nichon Glerum Diewke van den Heuvel

PMS 5405

PMS 109

@oerolterschelling

**************************************** Hart gev. in cafĂŠ 5poort. Mag weg ivm beeindigen hobby. zgan. T.e.a.b.

SUBSIDIENTEN / FONDSEN

PMS 123

Wie gaat er mee naar @oerolterschelling? đ&#x;&#x2DC;&#x17D;â&#x153;&#x152;đ&#x;&#x2019;&#x2122; #oerol #terschelling #festival #veerdienst #ferry #doeksen #rederijdoeksen #eiland #theater #oerol2018 #festivaleiland (credits foto: Geert Snoeijer)

INHOUDELIJKE SAMENWERKINGEN

PMS 567

Ontwerp Van Lennep, Amsterdam

MEZRAB

Vormgeving Kees Bakker Illustratie Emma Ringelding

PARTNERS IN TALENTONTWIKKELING

Druk NDC Grafisch Bedrijf, Leeuwarden

MEDIAPARTNERS

LEVERANCIERS

Nijmegen BV

LEVERANCIERS Met dank aan D-Drive, ROC Friese Poort, NHL Hogeschool, Landstede en Noorderpoort.

FESTINA LENTE COLLECTIVE

Oerol Marketing & Communicatie Eva Verhoeven Sandra Bergsma Gonnie Tutelaers Anne de Boer Bernard Bemboom Paula Bisschop Frouke Lolkema

Leeuwarden-Fryslân is

Culturele Hoofdstad van Europa

Vakantie vieren in eigen land was nog nooit zo’n goed idee. In 2018 is Leeuwarden-Fryslân namelijk de Culturele Hoofdstad van Europa. Met honderden events laten de Friezen zien hoe ze het leven vieren en daarbij een schone planeet achterlaten voor toekomstige generaties.

Kijk voor het volledige programma op 2018.nl

Welcome to The Village meer dan een festival DATUM: 19 T/ M 22 JULI LO C ATIE: LEEUWARDEN DIS CIPLINE: FESTIVAL

Tijdens Welcome to The Village verandert de Groene Ster bij Leeuwarden in het meest experimentele festivaldorp van Europa.

In het groene recreatiegebied zorgen kunstenaars, muzikanten, koks en startups voor een programma om van te genieten en nog lang over na te praten. Wees het goedverzorgde proefkonijn van duurzame experimenten. Eet bijvoorbeeld je soep met een eetbare lepel, slaap in een kartonnen tent en snack van hybride snacks.

Til vervolgens de voetjes van de vloer op muziek van Motorpsycho, Mark Lanegan Band, Wende, Jungle by Night, Strand of Oaks, Mykki Blanco, Shame, Declan McKenna, De Likt, Johan, The Homesick, Ryley Walker en nog heel veel meer.

2018.nl/welcometothevillage

Lûd Internationale geluidskunst

Opera Spanga | Aida Welstaat een klassieke oproep tot moderne vrede koloniën van Weldadigheid

DATUM: 15 AU GUSTUS T/ M 14 OKTOBER LO C ATIE: RIJSTERB OS

DATUM: 24 JUL T/ M 13 AU GUSTUS LO C ATIE: DE ROT TIGE MEENTE

DATUM: 19 T/ M 30 SEP TEMBER LO C ATIE: FREDERIKSO ORD

DIS CIPLINE: GELUIDSKUNST

DIS CIPLINE: OPER A

DIS CIPLINE: MUZIEKTHE ATER

Lûd (lees: loed) vult van augustus tot en met oktober het lommerrijke Rijsterbos met bijzondere geluiden, gemaakt door beeldend kunstenaars. De geluiden van Lûd – Fries voor ‘geluid’ – zijn speciaal gemaakt voor een uniek decor: het Rijsterbos, dat in de zeventiende eeuw werd aangelegd als belegging voor een Amsterdamse regentenfamilie.

Het enige programma van Leeuwarden-Fryslân 2018 mét geluidskunst is een ware streling voor de trommelvliezen. Gratis toegankelijk.

Aida door Opera Spanga is een klassieker in een hyperactueel jasje: een opera over oorlog, haat, liefde en vergiffenis. Giuseppe Verdi schreef de opera die roept om vrede en je in je hart zal raken.

Liefde komt in conflict met oorlog, God wordt voor de strijdwagen gezet, uit zijn naam wordt er gemoord en geplunderd. Aida laat zien dat oorlogen alleen maar verliezers kennen.

Kameroperahuis tovert in samenwerking met regisseur Pepijn Cladder en componist Jan Pieter Koch Frederiksoord twee weken lang om tot Welstaat, een bijzonder oord waar verbondenheid centraal staat. Welstaat is een zoektocht naar de ultieme vorm van samenleven in een tijd waarin de maatschappij steeds meer om het individu draait. Een muzikale theaterroute over durven dromen tot je doet.

2018.nl/lud

2018.nl/operaspanga

2018.nl/welstaat