Trends in de facilitaire sector ‘Automatisering is belangrijk, maar dienstverlening blijft mensenwerk’

De facilitaire sector is ontzettend breed: van beveiliging en gebouwbeheer, tot dienstverlening en management. Trends en ontwikkelingen in de branche strekken zich uit van ‘smart buildings’ tot ‘Het Nieuwe Werken’ en van circulair faciliteren tot digitale informatiebeveiliging. Hoe gaan ondernemers in de facilitaire sector om met nieuwe ontwikkelingen? Wij vroegen het een viertal Friese ondernemers.

Fotolocatie: Museum Drachten

Jon van Weperen van JON Project Management: “Onze voornaamste bedrijfsactiviteiten zijn consultancy, projectmanagement en coaching.”

JON Project Management: ‘Ik zie en verwacht dat Facility Management (FM) steeds proactiever kan opereren en een innovatieve en strategische partner kan zijn’

Zijn uw bedrijfsactiviteiten sterk onderhevig aan nieuwe trends en ontwikkelingen? Welke ontwikkeling speelt de grootste rol?

Jon van Weperen van JON Project Management: Momenteel zijn organisaties druk bezig met vraagstukken omtrent huisvesting. Wat betekent het voor een bedrijf als medewerkers het grootste deel van de tijd thuiswerken? Hoe zorgen we voor een veilige en gezonde thuiswerkomgeving, hoe willen we werken, hoe zorgen we voor verbinding, welke functie heeft het kantoor nog en hoe richten we het in? Facility Managers (FM) spelen een steeds grotere rol bij het omgaan met deze strategische keuzes. Vanuit deskundigheid, ervaring en beschikbare data is FM een steunpilaar voor organisaties. Daarnaast zie je in toenemende mate aandacht voor het welzijn van medewerkers: werkgeluk en werkplezier. Dit zorgt voor meer balans, een grotere mate van betrokkenheid en verbondenheid en dat betekent minder verzuim en minder verloop. Een mooi voorbeeld van hoe FM proactief bijdraagt aan de doelen van een onderneming. Gideon Korsten en Lykele Reitsma van Mondial Friesland Verhuizingen: Ook wij maken grote stappen in duurzaamheid en circulariteit. Uitstoot en een duurzaam beleid in hergebruik is een centrale kerngedachte van nu en voor de toekomst. Wij moeten nu onze maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen. Neemt niet weg dat wij het liefst praten over waar we goed in zijn: verhuizen! Korte lijnen, schakelen. Ofwel, signaleren en oppakken. Het nieuwe werken lijkt voor nu even het thuiswerken te gaan worden. Voor opdrachtgevers hebben wij in vele woningen al een thuiswerkplek mogen verzorgen. Het uithuizen van kantoorgebouwen lijkt voor nu het logische gevolg.

Peter Kok van Puur ICT: In de IT-sector gaan ontwikkelingen ontzettend hard. Partijen als Amazon, Google en Microsoft ontwikkelen zo snel nieuwe functionaliteiten, dat deze nauwelijks bij te houden zijn voor het gemiddelde MKB-bedrijf. Onze hoofdtaak is een continue focus op de ontwikkelingen van Microsoft, waarbij we de bestaande en nieuwe functionaliteiten inzetten in onze TeamsApps. Dit is een geweldige manier om functionaliteiten ook daadwerkelijk inzetbaar te maken voor organisaties. Daarbij verwachten we dat het platform Teams (mede door corona) de grootste ontwikkeling doormaakt. Hiermee kunnen we zeer waardevolle oplossingen bieden aan onze klanten in het MKB.

Mathijs Rutten, directeur Facility Management bij NHL Stenden: Wij hebben te maken met een jonge doelgroep: we moeten up to date blijven om hen aan te blijven spreken. Ook moet het onderwijs en de studiebeleving door blijven gaan, ongeacht de ontwikkelingen. Als hogeschool leiden we innovatieve professionals op. Dat betekent dat wij ook in onze (facilitaire) dienstverlening innovaties willen laten zien. Corona speelt op dit moment een grote rol: vanuit onze facilitaire kijk zorgen wij dat onze studenten toch het beste uit hun studententijd kunnen halen. Door ze extra ruimte te bieden om samen te studeren en activiteiten te organiseren om binnen de coronamaatregelen tijd met elkaar door te brengen. Ook op praktisch gebied hebben wij veel te maken met corona: we helpen bijvoorbeeld bij het communiceren van de maatregelen en bij de handhaving ervan.

Hoe ziet u de toekomst van de facilitaire sector? Speelt automatisering en digitalisering daarin een grotere rol, of blijft dienstverlening vooral ‘mensenwerk’?

Rutten (NHL Stenden): De dienstverlening is (en blijft) mensenwerk, waarin persoonlijk contact en aandacht enorm belangrijk is. Je voelt elkaar beter aan en krijgt veel meer mee van wat er speelt. Automatisering en digitalisering spelen op de achtergrond wel een steeds grotere rol. Lokalen moeten voorzien zijn van apparatuur voor onderwijs en vergaderen op afstand. Daarnaast is bijvoorbeeld een ruimtemanagementsysteem ontwikkeld om het ruimtegebruik te meten. Deze techniek is niet alleen in het leven geroepen om studenten en medewerkers real time te laten zien waar zij nog een rustige studie/ werkplek kunnen vinden. We kunnen als hogeschool ook zorgen voor een optimaal ruimtegebruik en kunnen het openbaar vervoer zelfs vragen aan te sluiten bij de drukbezette tijden.

Kok (Puur ICT): Wie niet automatiseert of digitaliseert verliest zijn concurrentiepositie door de schaarste van middelen en personeel op de langere termijn. Onze dienstverlening met onze applicaties op Teams (TeamsApps.nl) speelt in op het makkelijker maken van werk en samenwerken. Als ik naar de ICT-markt kijk, zie ik nog veel traditionele IT-partijen die niet altijd mee kunnen met de snelheid van de ontwikkelingen in de cloud. Mijn inschatting is dan ook: wie dit niet omarmt zet zijn toekomstperspectief onder druk.

Van Weperen (JON Project Management): Deze tijd is voor de sector heel boeiend. De keuzes die bedrijven maken over hun manier van werken bepaalt de komende tijd veel, zo niet alles. Niemand weet precies welke kant het op gaat, er worden veel katten uit de boom gekeken en proefballonnetjes opgegooid. Maar Facility Management (FM) in een organisatie is altijd maatwerk. Elk bedrijf is uniek vanwege zijn eigen DNA. FM levert daarbij wat nodig is. Wat ik zie en verwacht is dat FM steeds proactiever kan opereren en een innovatieve en strategische partner is bij het maken van beleid over duurzaamheid. En dat circulariteit, wagenparkbeheer, afvalmanagement, schoonmaak, technische gebouwbeheer enzovoorts beter kunnen worden voorbereid.

Korsten en Reitsma (Mondial Friesland Verhuizingen): In de verhuisindustrie is en blijft het veel mensenwerk. Door automatisering en het opslaan van data kunnen wij ritten-, order- en uitstootregistraties straks per verhuizing berekenen. Voor bedrijven, scholen, zorg- en overheidsinstellingen slaan wij inventaris voor korte of langere tijd op. Zij kunnen door een slimme online tool gebruikmaken van ons circulaire opslagsysteem. Bij het ‘in opslag nemen’ registeren wij alle items in een programma: omschrijving, afmetingen, merk en foto’s. Betrokken medewerkers van een organisatie krijgen een inlogcode. Zij kunnen hiermee vanaf hun eigen werkplek of telefoon inloggen en in één oogopslag zien welke spullen er in de opslag staan. Hebben ze iets nodig, dan kunnen ze dat online ‘bestellen’ en bezorgen wij het: re-use!

Veel bedrijven in de facilitaire sector zijn op zoek naar personeel. Is dat ook bij uw bedrijf het geval?

Kok (Puur ICT): Goed personeel is schaars, onze doelstelling ligt dan ook niet zozeer in het verhogen van het aantal medewerkers. Wij kijken samen met ons team naar de schaalbaarheid van onze oplossingen en leggen steeds minder de focus op ‘uurtje factuurtje’. Vooralsnog vinden we nieuw personeel gelukkig nog vaak via ons netwerk en dat van onze medewerkers. Dit is voor ons de fijnste manier om mensen aan te trekken. Hopelijk kunnen we dit vasthouden.

Van Weperen (JON Project Management): Als éénpitter ben ik niet op zoek naar personeel in dienst. Wel zoek ik in mijn netwerk vaak naar mensen die iets kunnen bijdragen bij opdrachtgevers. Zeker nu is er overal tekort aan personeel, in de volle breedte van het werkveld. Dus van receptioniste tot en met technisch beheerders. Dat maakt ook dat organisaties zuinig moeten zijn op de mensen die ze in dienst hebben, want men hoeft bij wijze van spreken maar een vinger op te steken om een baan aangeboden te krijgen.

Rutten (NHL Stenden): Niet meer dan anders. De bruisende werkomgeving van een hogeschool is populair. Als medewerkers hier eenmaal in dienst zijn en een goede werkrelatie is opgebouwd, gaan ze niet zo snel meer weg. En dat is ook niet wat wij voor ogen hebben. Wij investeren liever in een duurzame relatie.

Korsten en Reitsma (Mondial Friesland Verhuizingen): Goed personeel is (in Friesland) heel lang geen probleem geweest, maar tijden veranderen. Wij zijn echt trots op iedereen die hier werkt. Het is hard werken en wij kunnen niemand missen. Het doorgeven van verantwoordelijkheidsgevoel en het meedenken bij uitdagingen en investeringen geeft hen een betrokken, trots en voldaan gevoel. Hiermee hopen wij het doorstromen van werknemers tegen te gaan. De drukte op de markt en de schaarste in goede arbeidskrachten neemt toe en ook wij moeten via leerbedrijven mensen opleiden tot volwaardige verhuizer, chauffeur, ICT-er, ‘handyman’, arthandler of zorgverhuizer.

Mondial Friesland Verhuizingen: ‘In de verhuisindustrie is en blijft het veel mensenwerk. Automatisering maakt het in kaart brengen van benodigde data wel duidelijker’

Gideon Korsten en Lykele Reitsma (aandeelhouders Mondial Movers Nederland) van Mondial Friesland Verhuizingen: “Onze voornaamste bedrijfsactiviteiten zijn het verhuizen van zakelijke en particuliere inboedels, het uitvoeren van industriële transporten, het opslaan van particuliere en zakelijke inboedels en op- en overslag van industriële goederen).”

Peter Kok van Puur ICT: “Onze voornaamste bedrijfsactiviteit is het ontwikkelen van workflows en apps op Microsoft Teams.”

Puur ICT: ‘Onze dienstverlening met onze applicaties op Teams (TeamsApps.nl) speelt in op het makkelijker maken van werk en samenwerken’

Werkt u vaak samen met andere bedrijven binnen uw branche?

Van Weperen (JON Project Management): Mijn werk valt en staat met samenwerking. Als facilitair consultant ben je de spin in het web, de schakel tussen vraagstuk en oplossing en breng je partijen bijeen om de oplossingen te realiseren. Mijn specialisme is het vertalen van tactische en strategische vraagstukken van ondernemingen naar uitvragen in de markt. Dat kan gaan om een meerjarenonderhoudsplan, circulair inrichtingsplan of een duurzaam cateringconcept. Korsten en Reitsma (Mondial Friesland Verhuizingen): Jazeker, dagelijks. Samenwerken is juist onze kracht! Samen kom je verder. Het samenwerken met collega Erkende Verhuisbedrijven is noodzakelijk. Bij drukte of plotselinge ziekte te kunnen inhuren voorkomt afbreuk op de kwaliteit en is beslist een kwaliteitsgarantie voor de klant. Bovendien kunnen naargelang de behoefte opschalen. Inzet van 20-30 gecertificeerde verhuizers bij grote projecten is geen uitzondering. Rutten (NHL Stenden): Ja, vaak. We zijn een brede hogeschool en kunnen niet alles zelf verzorgen. We werken samen met externe partners voor onder andere de beveiliging, technisch onderhoud en schoonmaak. En net als met onze eigen medewerkers, bouwen wij met de externe medewerkers ook een duurzame relatie op. Ze horen er helemaal bij. We kijken daarnaast ook naar de omgeving van onze hogeschool. We vinden het ontzettend belangrijk om daar aansluiting bij te vinden. Tijdens de vorige lockdown hebben we bijvoorbeeld met lokale hotels gezorgd dat studenten in hun restaurants konden studeren. Een win-win situatie.

Kok (Puur ICT): We proberen partners om ons heen te verzamelen op de onderdelen die we zelf niet doen. In onze visie doen we liever te weinig zaken goed, dan te veel zaken half. Zo hebben we bijvoorbeeld samenwerkingen met partijen die meer kennis en expertise van netwerken of server-hardware hebben. Op die manier kunnen we heel goed onze klanten bedienen en ondertussen onze focus op Microsoft 365 behouden.

Wat zijn uw ambities voor de komende vijf jaar?

Korsten en Reitsma (Mondial Friesland Verhuizingen): Een populaire vraag voor werkgevers en recruiters! Wij zijn ambitieus en willen graag de lat ergens neerleggen. Wij zijn tevreden als de kwaliteit en het enthousiasme uit het verleden kunnen doorzetten in de toekomst. Daarbij is circulair het sleutelwoord: re-thin, re-use, re-purpose, re-furbish.

Kok (Puur ICT): Als ik kijk naar onze organisatie Puur ICT, dan wil ik over vijf jaar een gevestigde naam zijn in Nederland als het gaat om het aanbieden van oplossingen en Apps op Microsoft Teams. Daarnaast vind ik het heel belangrijk dat we ondanks die groei nog steeds eerlijk, oprecht en in begrijpelijke taal onze klanten verder kunnen helpen. Zo zou ik graag een platform willen creëren waarin kennis met klanten wordt gedeeld, waar we ook nu al veel mee bezig zijn. We organiseren bijvoorbeeld elke vrijdag om 9.30 uur een Webinar onder de naam SharePoint Friday, waarin we een onderwerp binnen Microsoft 365 en Teams behandelen. Hiermee proberen we onze klanten op de hoogte te brengen van de mogelijkheden en ontwikkelingen.

Van Weperen (JON Project Management): Mijn ambitie is om door te groeien als strategisch adviseur en bedrijven te ontzorgen op het gebied van FM. Wanneer ik zeg ontzorgen, bedoel ik ook echt ontzorgen. De term wordt nogal eens gebezigd, zonder dat de volle omvang erkend wordt. Ik ontzorg mijn opdrachtgevers en dat betekent dat ik mij eigenaar maak van het vraagstuk of het project en met opdrachtgevers nauw communiceer over de gestelde doelen en resultaten, de kwantitatieve en kwalitatieve kaders en de voortgang.

Rutten (NHL Stenden): Ons ambitie is het ontwikkelen van onze campuslocaties tot betekenisvolle campussen die aantrekkelijk zijn voor onze studenten, de omgeving en het bedrijfsleven. Wat betreft techniek en duurzame keuzes: voor al onze gebouwen geldt dat we in 2030 al onze gebouwen op energielabel A+ willen hebben, in 2040 Paris Proof en in 2050 energieneutraal willen zijn, dus volledig zelfvoorzienend. Ook willen we evenwicht in onze vastgoedportefeuille brengen, zodat we flexibel zijn om eventuele krimp van het aantal studenten op te kunnen vangen. Bovendien doen we duurzame investeringen, waardoor we op lange termijn kunnen profiteren van lagere exploitatiekosten.

Wat is uw mooiste ervaring als ondernemer, tot nu toe?

Kok (Puur ICT): We hebben afgelopen zomer met ons hele team een werkweek gedaan in een mooie villa in Portugal. Dit heeft ontzettend veel energie gegeven aan het hele team en we hebben ervaren dat het goed is om eens op een andere plek met elkaar te praten over onze visie en teamspirit. De werkweek heeft daarnaast bewezen dat er vanaf iedere plek op deze wereld gewerkt kan worden, zonder dat de klant daar last van hoeft te hebben. Dat in combinatie met teamversterkende activiteiten en in de vrije tijd samen een biertje drinken, heeft mij en ons team een enorme boost gegeven om nog meer mooie oplossingen en diensten te ontwikkelen.

Korsten en Reitsma (Mondial Friesland Verhuizingen): Misschien zijn de vervelendste ervaringen achteraf wel de mooiste. Als ondernemers hebben wij in twee vrachtwagencombinaties een kunstverhuizing van Monaco naar Genève mogen uitvoeren. Uiteraard bijzonder, maar over het mooie hiervan kan ik helaas niets zeggen. Het verhuisvak spreekt ons in zijn totaliteit nog iedere dag aan. Verhuizen is emotie: dat voel, hoor en zie je bij iedere klant. Onrust wegnemen, een goede prestatie neerzetten en hopen dat onze klanten achteraf de verhuisdag als iets prettigs hebben ervaren. Dat kunnen wij! Daar zijn wij goed in. En dat is waar wij veel plezier en voldoening uithalen.

Van Weperen (JON Project Management): ‘I love it when a plan comes together’: met elkaar proosten op geslaagde projecten, of het nu een oplevering is van een renovatie of nieuwbouw, een aanbesteding of een verbetertraject. Gelukkig doe ik dat altijd als onderdeel van teams en wanneer blijkt dat we met zijn allen beter dan verwacht hebben geleverd, en één-plus-één-weer-eens-vijf was, word ik heel blij.

Rutten (NHL Stenden): Onze onderwijsgebouwen zijn steeds meer ontmoetingsgebouwen. Dat een aankomend student tijdens een open dag zegt: ‘Wat is het hier gezellig, het lijkt hier helemaal niet op een school’, is het mooiste compliment dat we kunnen krijgen!

NHL Stenden: ‘Dankzij ons ruimtemanagementsysteem kunnen we zorgen voor een optimaal ruimtegebruik en het openbaar vervoer zelfs vragen aan te sluiten bij de drukbezette tijden’

Mathijs Rutten, directeur Facility Management bij NHL Stenden: “Onze voornaamste bedrijfsactiviteit is het bieden van hoger onderwijs.”