Energietransitie? Samen oppakken

Gemeenten en ondernemers schouder aan schouder Energietransitie?

Samen oppakken!

Zet twee installateurs en een energie-deskundige bij elkaar aan tafel en de warmtepompen, zonnepanelen en CO2-reducties vliegen je om de oren. Eén mening hebben de gesprekspartners gemeen: de ambitieuze opgave die de energietransitie vormt, is niet iets dat je als ondernemer of gemeente alleen oppakt. Daar heb je elkaar voor nodig.

Jacob Klaas Star is projectleider energietransitie bij de gemeenten Noardeast-Fryslân en Dantumadiel. “Mijn opdracht is om de energietransitie te versnellen, zodat we de doelen behalen.” In ANNOverband is afgesproken dat in 2025 40% van het energieverbruik in de gemeenten zelf opgewekt moet worden. Bovendien moet volgens het Klimaatakkoord in 2050 een CO2-reductie van 49% zijn behaald. “Ambitieus”, knikt Star in antwoord op de reacties van de Damwâldster ondernemers Sjoerd Wiersma van S. Wiersma Installaties en Sipco Bosgraaf van Bosgraaf Installaties.

Star vervolgt: “In het Klimaatakkoord staan ook opdrachten voor gemeenten. Eén daarvan is de productie van duurzame energie, daarvoor werken we samen in de Regionale Energie Strategie (RES). We kijken ook in Noardeast-Fryslân en Dantumadiel: wat maar we moeten met elkaar overleggen wat het beste is.”

Toekomstbestendige bedrijventerreinen “Onze andere opdracht is om de bebouwde omgeving te verduurzamen. Gebouwen, scholen, zorginstellingen: iedereen moet voldoen aan bepaalde normen. We kijken wat bedrijven betreft naar toekomstbestendige bedrijventerreinen. We inventariseren wat we kunnen doen om deze terreinen collectief op te waarderen, door energiescans uit te voeren en in kaart te brengen hoe we energie kunnen opwekken. Kunnen we bijvoorbeeld de warmte die de ene ondernemer produceert, gebruiken om de ander van warmte te voorzien?”

Sjoerd Wiersma knikt: hij wil nieuwbouw plegen naast het winkelcentrum in Damwâld. Dit pand wordt gasloos en het dak ligt straks vol zonnepanelen. “Nieuw bouwen doe je zo duurzaam mogelijk, maar ik vind de plannen van de gemeente echt ambitieus. We lopen in Fryslân al behoorlijk voorop.” Star benadrukt dat er juist meer vooroplopers nodig zijn. “Daar ben jij er één van. past bij ons? Er ligt een forse lijst aanvragen voor zonneparken,

Als installateur weet je precies hoe en wat en je maakt duidelijke keuzes voor je pand. Bestaande gebouwen kunnen nog tot 2050 gebruikmaken van aardgas, dat afbouwen moeten we planmatig aanpakken.”

Lege subsidiepot Bosgraaf is zo’n ondernemer in een bestaand gebouw, gevestigd naast het winkelcentrum. “Wij hoeven daar niet weg. Ik ben de derde generatie in het bedrijf en wij zijn tevreden met hoe het gaat. Ik hoor bij de ondernemers die best van alles willen, maar ook willen weten waar de middelen vandaan moeten komen. De SDE-subsidiepot is steeds leeg omdat grootverbruikers er als de kippen bij zijn.” Star: “Minister Wiebes komt met een plan om de regels zo aan te passen dat kleine initiatieven voorrang krijgen.”

Informatieavond voor ondernemers

Op 16 november wordt op en voor de ondernemers van bedrijventerrein de Moarren (mits Corona het toelaat) een informatieavond gehouden in het kader van toekomstige bedrijventerreinen. Star: “De bedoeling is dat ondernemers elkaar met praktische informatie helpen: wat speelt er bij jou, wat kunnen we doen om samen met de gemeente de RES-doelen te halen?” Ondernemers krijgen een uitnodiging voor deze avond. Verder komen die avond het ondernemersfonds en de bedrijvenscan ter sprake.

Samen plan maken Wiersma: “Het installeren van zonneparken wordt afgeremd omdat er te weinig ruimte is om energie terug te leveren aan het net. Dat is een enorm knelpunt bij Liander.”

Star beaamt dat voor onze regio ‘de kaarten rood zijn’. “Liander heeft ons geïnformeerd over hun investeringsprogramma: ze gaan de capaciteit vergroten. Maar het beste is om de energie die je opwekt, meteen te gebruiken.” Bosgraaf ziet het al voor zich: “Als heel Damwâld elektrisch gaat rijden zetten we’ s avonds onze auto’s aan de stekker, maar is de energie op… Ondernemers willen wel hoor, maar hoe moet dit allemaal?”

Star: “Je kunt het beste samen met mede-ondernemers een plan maken, om de opgewekte stroom samen te verbruiken. Dan heb je ook een goede basis voor een SDE-aanvraag. De gemeenten ondersteunen en faciliteren ondernemers daarin graag.” Isoleren, ventileren, verwarmen Volgens Wiersma is de financiële prikkel niet groot genoeg. “Ik denk dat het allemaal valt en staat met de gasprijs én we moeten nu al toerekenen naar 2050, desnoods door sancties af te kondigen.” Star: “Door meer druk te zetten komt er inderdaad een vliegwiel op gang. Voor eind volgend jaar moet elke gemeenteraad de transitievisie warmte vaststellen: een plan hoe wijken en dorpen de komende dertig jaar van het gas afgekoppeld worden.”

Bosgraaf: “Maar vóórdat je met warmte begint, moet je isoleren.” Wiersma beaamt: “Er is een stappenplan: isoleren, ventileren en dan de warmtebron bepalen.” Star: “Ik ben blij met jullie expertise. Inderdaad: éérst isoleren en ventileren.” Volgens de installateurs is betere informatievoorziening broodnodig. Star: “En ook: dat het niet alleen over geld gaat. Dat we dit met z’n allen willen om de wereld leefbaar te houden, ook voor de generaties na ons.”

Jacob Klaas Star, projectleider energietransitie bij de gemeenten Noardeast-Fryslân en Dantumadiel. Sjoerd Wiersma, eigenaar S. Wiersma Installaties in Damwâld. Sipco Bosgraaf, eigenaar Bosgraaf Installaties in Damwâld.