Analiza przypadku

tekst KAROLINA PODSIADŁY-GĘSIKOWSKA – adwokat ALEKSANDRA POWIERŻA – radca prawny

Fotografie: archiwum

www.prawniklekarza.pl PACJENCI MAJĄ PRAWO ZŁOŻYĆ SKARGĘ DO RZECZNIKA ODPOWIEDZIALNOŚCI ZAWODOWEJ I CORAZ CZĘŚCIEJ KORZYSTAJĄ Z TEJ MOŻLIWOŚCI. POSTĘPOWANIE PROWADZONE PRZEZ RZECZNIKA MA NA CELU USTALENIE, CZY LEKARZ POPEŁNIŁ PRZEWINIENIE ZAWODOWE.

Pani K. 11 maja 2012 r. zg³osi³a siê do poradni okulistycznej w R. z powodu os³abionej ostroœci widzenia. Po wykonaniu badania ostroœci wzroku, przednich odcinków dna oczu oraz ciœnienia stwierdzono u pacjentki zaæmê korow¹ obu oczu. Jednoczeœnie lekarz zakwalifikowa³ j¹ do leczenia operacyjnego w celu usuniêcia zaæmy oka lewego. Podczas kolejnej wizyty w poradni, 8 czerwca 2012 r., wykonano badanie œródb³onka rogówki OP i OL, które wykaza³o prawid³ow¹ liczbê komórek œródb³onka – OP = 2530, OL = 2571, i prawid³owy ich kszta³t.

20 listopada 2012 r. specjalista chorób oczu dr L. wykona³ w trybie jednodniowym operacjê zaæmy – fakoemulsyfikacjê zaæmy oka lewego z dotorebkowym wszczepieniem sztucznej soczewki. Pani K. zosta³a wypisana do domu z zaleceniem stawienia siê na kontrolê nastêpnego dnia.

Pacjentka 21 listopada przysz³a na kontrolê, podczas której stwierdzono ostroœæ wzroku na poziomie 0,005 z korekcj¹ -2,5 Dsph, ciœnienie wewn¹trzga³kowe 12 mm Hg, a tak¿e obrzêk nab³onka rogówki oraz przymglenie rogówki. Lekarz na podstawie tego badania uzna³, ¿e stan ten odpowiada rozpoznaniu pooperacyjnej dekompensacji rogówki. Zalecono stosowanie kropli Tobradex, 30-proc. glicerolu oraz ¿elu Corneregel. Dwie nastêpne kontrole mia³y miejsce w dwóch kolejnych dniach po operacji i potwierdza³y fakt wyst¹pienia dekompensacji rogówki. W zwi¹zku z brakiem wiêkszych zmian kontrole okulistyczne sta³y siê coraz rzadsze, ostatecznie lekarz prowadz¹cy terapiê zaordynowa³ jedyn¹ skuteczn¹ metodê leczenia – przeszczep rogówki. Dalszemu leczeniu pani K. podda³a siê w innej placówce medycznej. Podczas wizyty lekarz przeprowadzaj¹cy badanie stwierdzi³, ¿e rogówka oka lewego kwalifikuje siê do przeszczepu. W zwi¹zku z leczeniem w poradni okulistycznej w R. pe³nomocnik pacjentki postawi³ zarzut nieprawid³owo wykonanego zabiegu operacyjnego usuniêcia zaæmy oka lewego przez lekarza dr L., skutkuj¹cego œlepot¹ oka lewego. Na tej podstawie zg³osi³ roszczenie z tytu³u doznanej szkody w wysokoœci 350 tys. z³ tytu³em zadoœæuczynienia za doznan¹ krzywdê, ból i cierpienia. Jednoczeœnie zastrzeg³ prawo do dalszego œwiadczenia za szkody obecne, jak równie¿ mog¹ce ujawniæ siê w przysz³oœci. Aby dokonaæ oceny zasadnoœci zg³oszonych zarzutów i roszczeñ, powo³ano bieg³ego. W sporz¹dzonej opinii lekarz orzecznik wyjaœni³, ¿e procedura operacji zaæmy obejmuje trzy zasadnicze etapy: I. badanie kwalifikacyjne – w omawianym przypadku obejmowa³o tak¿e

badanie stanu œródb³onka rogówki, a jego wynik nie sugerowa³ zwiêkszonego ryzyka powik³añ rogówkowych po operacji zaæmy; II. zabieg operacyjny – przebieg operacji typowy, nie odnotowano ¿adnych powik³añ, zastosowany sprzêt (fakoemulsyfikator) mia³ zabezpieczenia przed u¿yciem zbyt du¿ej iloœci ultradŸwiêków; III. kontrole pooperacyjne przez dwa tygodnie – mia³y miejsce, co by³o zgodne z zasadami wiedzy medycznej. W tym stanie rzeczy bieg³y stwierdzi³, ¿e nie mo¿na postawiæ zarzutów lekarzowi L., bo zabieg operacyjny usuniêcia zaæmy oka lewego wykona³ z nale¿yt¹ starannoœci¹ i zgodnie ze sztuk¹ lekarsk¹. Ubezpieczyciel poradni okulistycznej w R. odmówi³ zatem uznania odpowiedzialnoœci i przyznania na rzecz pacjentki jakichkolwiek œwiadczeñ. Pani K. wyst¹pi³a z pismem do okrêgowego rzecznika odpowiedzialnoœci zawodowej, aby wyjaœniæ przyczynê niepowodzenia operacji usuniêcia zaæmy w lewym oku. W celu oceny procesu diagnostyczno-leczniczego rzecznik powo³a³ bieg³ego s¹dowego – specjalistê w zakresie chorób oczu. Bieg³y potwierdzi³, ¿e badanie okulistyczne by³o przeprowadzone z nale¿yt¹ starannoœci¹ i zgodnie z obowi¹zuj¹cymi standardami. Równie¿ zabieg usuniêcia zaæmy metod¹ fakoemulsyfikacji by³ jak najbardziej prawid³owy. Z zebranego materia³u dowodowego nie wynika³y ¿adne odstêpstwa od ogólnie przyjêtego sposobu postêpowania ani okolicznoœci, które mog³yby siê przyczyniæ do zaistnia³ego powik³ania. Okrêgowy rzecznik odpowiedzialnoœci zawodowej po zapoznaniu siê z dokumentacj¹ medyczn¹, wyjaœnieniami œwiadków oraz opiniami bieg³ych postanowi³ umorzyæ postêpowanie wyjaœniaj¹ce. Pacjentka nie zgadza³a siê z postanowieniem okrêgowego rzecznika odpowiedzialnoœci zawodowej i wnios³a za¿alenie do Okrêgowego S¹du Lekarskiego. OSL po zapoznaniu siê ze spraw¹ postanowi³ utrzymaæ w mocy postanowienie dotycz¹ce umorzenia postêpowania wyjaœniaj¹cego. Pytanie redakcji: W omawianym przyk³adzie postêpowanie przeciw lekarzowi toczy³o siê zarówno przed ubezpieczycielem, jak i przed rzecznikiem odpowiedzialnoœci zawodowej. Czy taka sytuacja jest dopuszczalna? Czy lekarz mo¿e odpowiadaæ w tych dwóch re¿imach? OdpowiedŸ prawnika lekarza: Postêpowanie w zakresie odpowiedzialnoœci cywilnej i zawodowej – to dwa ró¿ne, niezale¿ne od siebie postêpowania. Co wiêcej, lekarz w zwi¹zku z tym samym czynem mo¿e równie¿ ponosiæ odpowiedzialnoœæ karn¹. Art. 54 ustawy o izbach lekarskich wskazuje bowiem wprost, ¿e postêpowanie w zakresie odpowiedzialnoœci zawodowej toczy siê niezale¿nie od postêpowania karnego i dyscyplinarnego dotycz¹cego tego samego czynu. Pytanie redakcji: Jakie s¹ przes³anki odpowiedzialnoœci zawodowej lekarzy? OdpowiedŸ prawnika lekarza: Mo¿emy podzieliæ je na dwie kategorie. Pierwsza zwi¹zana jest ze stricte prawnymi kwestiami, tj. zawiera wszelkie naruszenia przepisów dotycz¹cych wykonywania zawodu. Druga kategoria wskazuje na aspekty etyczne, które wynikaj¹ wprost z Kodeksu Etyki Lekarskiej – lekarz mo¿e zostaæ poci¹gniêty do odpowiedzialnoœci zawodowej w³aœnie z uwagi na naruszenie zasad etyki lekarskiej.