Portrety Zaprzyjaźnione

I Ogólnopolski Konkurs na rysunek im. Stefana Żechowskiego Portrety zaprzyjaźnione

I Ogólnopolski Konkurs na rysunek im. Stefana Żechowskiego

Portrety zaprzyjaźnione

JAKSY” W M

I

WIE

GAL

HO

ER

I

„U

EC

A

O

ZN

YC H

BIU R

C

W

YS

TA

W AR TY S

TY

tps w MIECHowie

MIECHÓW

Druk katalogu sfinansowano ze środków Powiatu Miechowskiego.

POWIAT MIECHOWSKI

„Myślę, że jesteśmy winni Żechowskiemu nagłaśnianie jego twórczości na wszelkie sposoby” Marcin Kołpanowicz

„Wielkość jego sztuki w całej pełni można ocenić jedynie oglądając oryginały rysunków (szczęśliwcy, do których się zaliczam, mieli sposobność zobaczyć ponad 350 jego prac podczas wystawy w Muzeum Historycznym na Rynku w Krakowie w 2002 r.). Reprodukcje nie oddają całej subtelności i wyrafinowania graficznego „instrumentarium” artysty. „Żech” miał zresztą pecha do reprodukcji – jego ilustracje w książkach i rysunki w albumach, wydrukowane z kiepskich klisz na lichym papierze, tracą całe swe wyrafinowanie.

Na czym więc polega jego wielkość?

Po pierwsze: kompozycja – oryginalna, bezbłędnie trafiona, tworzona z wyczuciem formatu i proporcji oraz niezawodnym instynktem graficznym.

Po drugie: walor – mistrzowskie operowanie masami cienia i światła, rembrandtowska reżyseria, rozjaśniająca ostrym błyskiem to, co ważne, a elementy drugoplanowe ukrywająca w mroku.

Po trzecie: materia – przy minimalizmie środków (dobrze zaostrzony ołówek, węgiel, czasami pastel) oszałamiające bogactwo fakturalne, zabawa miękkością i szorstkością, swoboda w szkicowym lub nieostrym traktowaniu plam, na których tle może zaistnieć precyzyjny szczegół.

Po czwarte: obserwacja – sugestywna charakterystyka postaci, ekspresyjna deformacja, psychologiczna głębia, gdy trzeba – karykatura.

Po piąte: poezja – stanowi ona clou twórczości Żechowskiego. Fantazja, melancholia, tajemnica. Był mistrzem nastroju, w jego onirycznych pracach przeplatają się groza, ale i wdzięk, egzaltacja, ale i humor; zaludniają je fauny, chimery, dziwożony. Zarzucano mu kiczowatość i młodopolszczyznę; według mnie należy Żechowski do tych twórców, którzy nawet jeśli czerpią z ckliwych czy szmirowatych źródeł, przepuszczają te inspiracje przez filtr swego talentu – i wynoszą na poziom sztuki „wysokiej”.

Po szóste: erotyka, nigdy jednak nie pornografia – Żechowski stworzył szczególną rasę kobiet, o kocich oczach, zmysłowych ustach i gładkich ciałach, zbudowanych według własnego kanonu proporcji (sterczące piersi, długie nogi, wąska talia, krótkie ramiona i tułów), kobiet będących przedmiotem pożądania, ale i traktowanych z całą platoniczną idealizacją. Te piękności są bohaterkami jednych z najodważniejszych w sztuce polskiej scen miłosnych.

Po siódme: symbolizm – wiele prac Żechowskiego wyraża językiem metafory jego refleksje na najpoważniejsze tematy ludzkiej egzystencji – miłość, wolność, kulturę, wojnę czy religię.

Po ósme: wirtuozeria. Po prostu.

Czy to mało, by można było postawić Żechowskiego w gronie najwybitniejszych indywidualności XX-wiecznej sztuki polskiej?”

Marcin Kołpanowicz „Przybłęda z Drogi Mlecznej” (fragment) Kwartalnik „Artysta i Sztuka”, październik 2012 ◄

Stefan Żechowski, Skupienie, ołówek, 33x34 cm, 1939

Stefan Żechowski, Ona, ołówek, 32x19 cm, 1939

I Ogólnopolskie Biennale Rysunku im. Stefana Żechowskiego powołane zostało przez Krystynę Olchawa, dyrektor BWA „U Jaksy” w Miechowie dla uczczenia pamięci Stefana Żechowskiego wybitnego artysty ziemi miechowskiej, w setną rocznicę jego urodzin. Stefan Żechowski wypowiadał się przede wszystkim w rysunku ołówkiem, kredką lub węglem i uczynił z niego twórczość na miarę tych nielicznych mistrzów, którzy dążą do osiągnięcia doskonałości w sztuce.

Rysunek jako wytwór traktowano do połowy XX wieku jako marginalną i pomocniczą formę wypowiedzi artystów obok malarstwa, rzeźby czy grafiki i dopiero w latach sześćdziesiątych XX wieku,stał się odrębną i samodzielną dziedziną wypowiedzi artystycznej oraz przedmiotem szczególnej uwagi artystów jako przekazu myśli, wzruszeń, doznań, dążenia do przekraczania granic międzydyscyplinarnych, wzbogacania i odkrywania nowych technik i środków wyrazu, bogatszych siłą swego oddziaływania. Na uczelniach artystycznych powstawały zakłady rysunku, promujące rysunek jako specjalizację artystyczną. Rysunek stał się również przedmiotem badań teoretyków i krytyków sztuki oraz pracowników uczelni artystycznych. Pełną autonomizację i akceptację rysunku udokumentowały pokazy rysunkowe, takie jak: Triennale Rysunku we Wrocławiu, Triennale Rysunku im. T. Kulisiewicza w Kaliszu jak również Triennale Rysunku w Lubaczowie, organizowane przez lubaczowskie Muzeum Kresów.

Wszelkie wydarzenia artystyczne dokonujące się w niewielkich miejscowościach, do których należy Miechów, zasługują na duże uznanie, natomiast te, które mają stać się zalążkiem cyklicznej działalności, będącej wyróżnikiem dla miasta zasługującego na określenie „Miasto Sztuki”, winny być w sposób szczególny doceniane, wspierane i kontynuowane. Na szczególne zatem uznanie, zasługuje zorganizowanie I Biennale Rysunku im. Stefana Żechowskiego w Miechowie, które w sposób naturalny wzbogaci miechowskie zbiory i ożywi zainteresowanie kolekcją dzieł miechowskiego artysty. Każda nowa inicjatywa, zwłaszcza w dziedzinie rysunku, których jest tak niewiele na mapie naszego kraju, jest cenna i zasługuje na wsparcie bo stwarza, szczególnie dla młodych artystów, przestrzeń do konfrontowania osobistego dorobku twórczego.

Miechowskiej propozycji wypada życzyć rozwoju udanej kontynuacji. Warto również, aby dla tej nowej i cennej inicjatywy znaleźć niezmienną zasadę funkcjonowania, dla której Stefan Żechowski pozostałby patronem „Biennale Młodych w Miechowie”.

Prof. Stanisław Białogłowicz

Artyści zaproszeni do wystawy poza konkursem: Stanisław Białogłowicz Stanisław Chomiczewski Wincenty Kućma Krystyna Szczepaniak Władysław Szczepański

Stanisław Białogłowicz, Ostatnia wieczerza, ołówek, 70x100 cm, 2010/2011

Władysław Szczepański, Bez tytułu, węgiel + pastel, 50x35 cm, 2010

Wincenty Kućma, Z cyklu „Katyń”, 55x48 cm, 2012

Krystyna Szczepaniak, Amelia 1928, rysunek, 30x30 cm, 2012

Stanisław Chomiczewski, Portret mężczyzny, ołówek, 26x20 cm 2010

W setną rocznicę urodzin wybitnego polskiego artysty, Stefana Żechowskiego (1912-1984), Biuro Wystaw Artystycznych „U Jaksy” w Miechowie ogłosiło I Ogólnopolski konkurs na rysunek jego imienia pt.: "Portrety zaprzyjaźnione". Celem konkursu, który będzie kontynuowany jako biennale, jest promowanie artysty znanego poza granicami kraju m.in. w Belgii, Francji, Anglii i Stanach Zjednoczonych, który na arenie krajowej jest jeszcze wciąż zbyt mało doceniany, pomimo faktu, że jego prace znajdują się w prestiżowych kolekcjach muzealnych:

- Muzeum Narodowego w Krakowie

- Muzeum Narodowego w Kielcach

- Muzeum Karykatury w Warszawie

- Muzeum Zamoyskich w Kozłówce

- Muzeum w Zabrzu

- Muzeum w Bielsku-Białej

- Muzeum w Bytomiu

- Muzeum w Tarnobrzegu

- Muzeum Matejki w Krzesławicach

- Muzeum Narodowego w Warszawie

- Muzeum w Rzeszowie

- Muzeum Powstania Warszawskiego w Warszawie

- Ośrodka Dokumentacji i Studium Pontyfikatu J.P. II w Rzymie

- Biura Wystaw Artystycznych w Kielcach

- Galerii Twórczości Stefana Żechowskiego w Miechowie

Prestiż konkursu zawsze jest uzależniony od wysokości budżetu, a możliwości finansowe BWA „U Jaksy” są bardzo skromne. Dlatego pierwszy konkurs nie przewidywał nagród pieniężnych, a jedyną formą mobilizującą do udziału była propozycja zorganizowania wystawy indywidualnej w 2013 roku dla laureata konkursu. Niezbyt duże zainteresowanie konkursem, spowodowane było również faktem, że Miechów nie ma jeszcze na arenie miast promujących sztuki piękne wystarczającej siły przyciągania, pomimo faktu, że coraz częściej nazywany jest miastem sztuki. Organizatorzy konkursu mają nadzieję na pozyskanie większych funduszy do kolejnych edycji konkursowych i wierzą w rozwój tego ambitnego kulturalnego przedsięwzięcia.

Do wystawy poza konkursem zaproszono pięciu artystów, dla których rysunek jest ważnym sposobem wyrażania twórczych emocji. A są nimi: profesorzy Wincenty Kućma, Stanisław Białogłowicz, Władysław Szczepański oraz artyści Krystyna Szczepaniak i Stanisław Chomiczewski, spośród których powołano Jury. Decyzją jury w składzie: Stanisław Białogłowicz – przewodniczący, oraz Wincenty Kućma i Stanisław Chomiczewski – członkowie jury, jednogłośnie przyznano I miejsce pani Marzenie Zacharewicz. Do konkursu spośród kilkunastu zgłoszeń zakwalifikowano ośmiu artystów.

Krystyna Olchawa

Marzena Zacharewicz urodziła się w 1964 r. w Malborku. Ukończyła Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych w Gdyni. Studiowała na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu, gdzie w 1990 roku otrzymała dyplom z zakresu grafiki warsztatowej.

Zajmuje się malarstwem, rysunkiem, ilustracją i grafiką książkową. Należy do Sekcji Ilustratorów ZPAP w Warszawie. Szczególnie upodobała sobie rysowanie bajek i baśni.

Zilustrowała ponad 20 książek dla dzieci.

W latach 1991 - 1994 opracowała ilustracje do książek: J. Brzechwy, W. Chotomskiej, R. Kiplinga, J. Glińskiego "O królewnie zaklętej w żabę", M. Kruger i ks. J. Twardowskiego. Ponadto współpracowała z wydawnictwami: "Siedmioróg" z Wrocławia, "Philips Wilson" z Warszawy, "Wydawnictwem Sióstr Loretanek" w Warszawie, "Fleurus Presse" w Paryżu. Miała kilka indywidualnych wystaw swojej twórczości. W 2005 r. otrzymała Nagrodę Główną w Międzynarodowym Konkursie na "Liść Niggle'a", organizowanym przez Miejski Ośrodek Kultury i Sztuki w Bielawie.

W 2008 otrzymała II nagrodę w XIII Ogólnopolskim Konkursie Plastycznym w Radomsku w kategorii Malarstwo za zestaw prac: "Rękawiczki Królowej Jadwigi", "Dialog z Aniołem (z katedry w Remis)".

Marzena Zacharewicz, Wisława Szymborska, kredka, papier, 40x50 cm, 2012

Marzena Zacharewicz, „Astrid Lindgren”, 2012 r, rysunek - biała kredka, 40 x 50 cm

Olena Surina, Kasia, rysunek, 60x50 cm, 2012

Magdalena Mulka, Bez tytułu, ołówek, kredka, 45x60 cm 2012

Piotr Jakób, Bez tytułu, ołówek, 60x55 cm, 2012

Janusz Popławski, Kraina 85/12 dla Nikodema, ołówek, papier, 50x70 cm, 2012

Jerzy Janusz Derkacz, Ks. Jan Twardowski, rysunek, 70x50 cm, 2012

Jerzy Garbas, Autoportret w czapce, rysunek, 28x38 cm, 2012

Łukasz Gierlak, Miraż, węgiel, papier, 60x50 cm

Dom Pracy Twórczej im. Stefana Żechowskiego

Rynek 17, 32-200 Miechów, tel. 41 3810187, 41 3830795

ISBN: 978-83-63753-02-3 Wydawca: Biuro Wystaw Artystycznych „U Jaksy” w Miechowie Towarzystwo Przyjaciół Sztuki w Miechowie Adres: Plac Kościuszki 3a, 32-200 Miechów, tel/fax: 41 383 07 95 strona www: http://u-jaksy.miech.pl, e-mail: u.jaksy@gmail.com Opracowanie graficzne: Paweł Olchawa Fotografie: Kazimierz Olchawa Druk: Drukarnia SKLENIARZ, ul. Lea 118, 30-133 Kraków

Stefan Żechowski, Młodość i starość, ołówek, 21x29 cm, 1964

Stefan Żechowski, Paganini, węgiel, 25x33 cm, 1942 ►

„Mimo bezgranicznego umiłowania dobra, pokoju i piękna, mimo niewyczerpanej tęsknoty za wiecznością w szczęściu mimo najgłębszej dojrzałości do życia w doskonałym świecie, którego obraz noszę od lat - stoję dziś na ostatnim zrębie, nad otchłanią - bezduszną i mroczną, na progu zupełnego zwątpienia we wszystko. Miotany, niepewnością i lękiem, wśród nieustannej chwiejności ludzkich sądów, smagany uczuciem grozy - zatęskniłem za równowagą, której już nic nie zachwieje i za spokojem, którego już nic nie zmąci. Znalazłem tę twardą i ponurą równowagę i ten kamienny drętwy spokój w zwątpieniu we wszystko. Odtąd nie ma już dla mnie ciosów zabójczych, ani druzgocących niespodzianek, ani rozczarowania ziejącego jadem. Wszystko zniosę, wszystko przecierpię i nie zabije mnie już nic prócz śmierci i nie złamie nic prócz śmiertelnej choroby. Resztę dni spędzę wśród pracy, tej, która pochłonęła me całe dotychczasowe życie. Tak, potrzeba mi siły, by znieść resztę swego życia – spokojnie, bez paniki, bez ogłupiającego przestrachu.”

S. Żechowski – Dziennik, 12 marca 1964