Poradnik zdrowie i uroda by Olimp

Nr 16/01/2017

Schudnij do lata!

MELATONINA

Naturalny i skuteczny sposรณb na cholesterol

Zdrowa kuchnia

NUTRAMIL WZMOCNIJ SWร J ORGANIZM W CHOROBIE NOWOTWOROWEJ

Wybierasz zdrowi e wygrywasz nagrody

Drodzy Czytelnicy, Z wielką przyjemnością oddajemy Wam kolejny numer „Poradnika dla całej rodziny – Aktywność, Zdrowie i Uroda”. Jak dotychczas, przygotowaliśmy szereg informacji oraz ciekawostek dotyczących zdrowia i farmacji. Dziękujemy jednocześnie za okazane nam dotąd zaufanie i za wiele pozytywnych opinii, które przekazują Państwo na temat naszego pisma. To ciągle motywuje nas, do jeszcze lepszego działania. Mamy nadzieję, że również i niniejszy numer dostarczy wiele ciekawych i przydatnych informacji. Śledząc uważnie najnowsze trendy farmaceutyczne przygotowaliśmy wartościowe treści merytoryczne. W niniejszym poradniku m.in. podpowiemy jak dbać o swój wzrok, co zrobić by cholesterol w sposób naturalny i skuteczny utrzymać w normie, a także przedstawimy kilka twarzy witaminy K2 i zdradzimy jak melatonina może wpłynąć na nasz spokojny i dobry sen. W tym numerze poświęciliśmy również trochę miejsca tematyce odchudzania. Wielu z nas zapewne już zastanawia się gdzie spędzi urlop wypoczynkowy oraz jak przygotować swoją sylwetkę, by bez kompleksów pokazać się na plaży. A skoro jesteśmy przy tematyce wypoczynkowej, przygotowaliśmy dla Państwa sprawdzone sposoby na spokojną i bezpieczną podróż ze swoją pociechą. Ponadto ten numer zawiera tekst poświęcony programowi lojalnościowemu Olimp Premium Club. Jest to program skierowany do długoletnich klientów firmy Olimp Labs. Znalazły się tam informacje m. in. o tym, iż zgromadzone punkty za zakupy można wymieniać w odpowiednim momencie na atrakcyjne nagrody prezentowane w ofercie. Zwięźle je opisujemy, podając możliwości ich odbioru. Mamy nadzieję, iż z niniejszej lektury wyciągną Państwo wiele przydatnej wiedzy na temat bezpiecznych i skutecznych sposobów dbania o zdrowie i kondycję. Cieszmy się z życia przez długie lata i bierzmy z niego co najlepsze.

Życzymy miłej lektury Redakcja

REDAKCJA I WYDAWCA: Nutrifarm Sp. z o.o. 39-200 Dębica, Nagawczyna 109A e-mail: poradnik@nutrifarm.com.pl REDAKTOR NACZELNY: Konrad Klekot ZESPÓŁ REDAKCYJNY: Małgorzata Żyrkowska Rafał Tendaj Katarzyna Mitoraj Marcin Wielgosz

SPIS TREŚCI ZDROWIE 4 Ludzki mikrobiom pod lupą 17 Wiosna okres groźny dla sercowców 21 KOLAGEN typu II glukozamina i kwas hialuronowy – sojusznicy zdrowych stawów ZDROWIE 30 Jak dbać o wzrok 37 Witamina K2 – witamina o wielu twarzach 55 Przewodnik po badaniach laboratoryjnych: Zaburzenia gospodarki węglowodanowej; insulinooporność, cukrzyca 67 Naturalny i skuteczny sposób na cholesterol

ODCHUDZANIE 12 Możesz schudnąć do lata z nami efekty są na lata!

STYL ŻYCIA 8 Halitoza fizjologiczna problem zdrowotny i międzyludzki 26 Sprawdzone sposoby na wiosenne 34 Historia choroby – wygraj walkę z nowotworem 50 Samochód, pociąg, a może samolot? Sprawdzone sposoby na spokojną podróż z dzieckiem 63 Melatonina coś więcej niż tylko sen 60 Zdrowa kuchnia nutramil – dowiedz się jak wzmocnić swój organizm w chorobie nowotworowej 72 Konkurs Olimp Premium Club WYBIERASZ ZDROWIE – WYGRYWASZ NAGRODY!

CIEKAWOSTKI I ROZRYWKA 43 Ciekawostki medyczne I Czy magnez może ochronić nas przed chorobami serca i cukrzycą? 71 Ciekawostki medyczne II Kwasy omega-3 poprawiają jakość nasienia chorował na nowotwór 48 Konkurs kulinarny 53 Krzyżówki 61 Krzyżówka

WSPÓŁPRACA: Katarzyna Kosmala KOREKTA: Prof. dr hab. Ryszard Jedliński OPRACOWANIE GRAFICZNE / SKŁAD: Tomasz Czaja DZIAŁ REKLAMY: reklama@nutrifarm.com.pl FOTOGRAFIE: www.shutterstock.com, zdjęcia własne Quad/Graphics Europe Sp. z o. o. Drukarnia Wyszków ul. Pułtuska 120

Redakcja i wydawca nie ponoszą odpowiedzialności za treść ogłoszeń, reklam, artykułów sponsorowanych i mają prawo odmowy ich publikacji bez podania przyczyny. Redakcja nie zwraca materiałów nie zamówionych, zastrzega sobie prawo do redagowania nadesłanych tekstów i obróbki otrzymanych zdjęć. Reklamodawcy ponoszą odpowiedzialność za skutki prawne wynikające z opublikowania dostarczonych materiałów. Wszystkie opublikowane nazwy handlowe, znaki firmowei towarowe produktów są zastrzeżonymi znakami towarowymi lub nazwami zastrzeżonymi dla firm, do których należą i zostrały użyte wyłacznie w celach informacyjnych. Żadna część jak i całość artykułów oraz treści odredakcyjnych zawartych w czasopiśmie nie może być powielana lub rozpowszechniania w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób (w tym także elektroniczny lub mechan iczny lub inny albo na wszelkich polach eksploatacji) włącznie z kopiowaniem, szeroko pojętą digitalizacją, fotokopiowaniem lub kopiowaniem, w tym także zamieszczaniem w Internecie - bez pisemnej zgody Nutrifarm Sp. z o.o. Jakiekolwiek użycie lub wykorzystanie utworów w całości lub w części bez zgody Nutrifarm Sp. z o.o. lub autorów z naruszeniem prawa jest zabronione pod groźbą kary i może być ścigane prawnie”.

2/3

LUDZKI MIKROBIOM POD LUPĄ

Termin mikrobiota odnosi się do wszystkich mikroorganizmów występujących w określonym siedlisku. Określa on nie tylko bakterie, ale również inne drobnoustroje bytujące w naszym organizmie, tj. grzyby, archeony, wirusy czy pierwotniaki. W ostatnich latach znacznie zwiększyło się zainteresowanie naukowców mikrobiotą jelitową, której skład wiąże się z szeregiem chorób, na przykład z chorobami zapalnymi jelit, zespołem jelita drażliwego, chorobami metabolicznymi, alergicznymi, a nawet niektórymi chorobami związanymi z układem nerwowym. Od długiego czasu snuto przypuszczenia, że mikrobiota jelitowa odgrywa znaczącą rolę w utrzymaniu naszego zdrowia. Obecnie pojawia się coraz więcej dowodów naukowych, które są rezultatem badań na myszach tzw. germ free (nie miały nigdy do czynienia z żadnymi bakteriami) oraz z udziałem ludzi. Ponadto wyniki kilku badań o wysokiej wiarygodności, pochodzących z Human Microbiome Project oraz European Metagenomics of the Human Intestinal Tract, wykazały, że prawidłowa mikrobiota jelitowa ma wpływ na zdrowie już na poziomie genetycznym. Na przykład badania zidentyfikowały już kilka genów bakterii, które są odpowiedzialne za trawienie oligosacharydów mleka ludzkiego. Z perspektywy immunologicznej mikroorganizmy postrzega się jako patogeny, które są rozpoznawane i eliminowane przez układ odpornościowy gospodarza. Jednak należy pamiętać, że większość bakterii bytujących w naszych jelitach to mikroorganizmy niepatogenne i koegzystujące z enterocytami w symbiozie. Do głównych funkcji bakterii komensalnych zalicza się pomoc w metabolizmie substancji odżywczych i metabolizowaniu leków, a także zapobieganie kolonizacji jelit patogennymi bakteriami oraz wspieranie bariery jelitowej. Układ immunologiczny także ewoluował w ten sposób, by współpracować z dobrymi mikroorganizmami znajdującymi się w naszym organizmie.

LUDZKI MIKROBIOM Przez długi okres czasu uważano, że w środowiskach naturalnych panuje stosunkowo niewielka ilość mikroorganizmów; w mikrobiomie jelitowym ich ilość szacowano na 500-1000 gatunków. Ostatnie badania przewidują, że mikrobiom jelitowy może zasiedlać ponad 35 000 gatunków

bakterii. Ponadto jeśli zdefiniujemy go z perspektywy liczby genów bakteryjnych, może okazać się, że ich ilość wynosi ponad 10 milionów dodatkowych genów. W duńskim badaniu mikrobiomu jelitowego i jego funkcji, w którym wzięły udział 123 osoby z prawidłową masą ciała i 169 osób otyłych, wyodrębniono dwie grupy różniące się liczbą genów bakteryjnych, a tym

samym bogactwem bakterii. Grupę osób o mniejszej liczebności genów bakteryjnych charakteryzowało częstsze występowanie otyłości, insulinooporności i dyslipidemii w porównaniu do grupy osób o większej liczbie genów bakteryjnych. Pierwsza grupa osób szybciej przybierała na wadze, co świadczy o ogromnym znaczeniu mikrobioty jelitowej.

Bacteroides, Gemella, Megasphaera, Pseudomonas, Prevotella, Rothia sps., Streptococcus, Veillonella Staphylococcus, Lactobacillus, Prevotella, Enterococcus, Helicobacter pylori

JELITO GRUBE pH – 5,0 – 5,7

Bacteroides, Clostridum, Prevotella,Porphyromonas, Eubacterium, Ruminococcus Streptococcus, Enterobacterium, Enterococcus, Lactobacillus , Peptostreptococcus,Fusobacterium

JELITO CIENKIE pH – 5-7

Bacteroides, Clostridum, Streptococcus, Lactobacillus, Proteobacteria, Enterococcus,

ODBYT pH – 5,7

Lachnospira, Roseburia, Butyrivbrio, Ruminococcus, Fecalibacterium, Fusobacteria Ogólnie rzecz ujmując, zdrowa mikrobiota jelitowa składa się głównie z populacji Firmicutes i Bacteroidetes, za którymi podążają populacje Actinobacteria i Verrucomicrobia. Nawet jeśli ten profil zostaje stały, mikrobiota jelitowa wykazuje zmiany czasowe i przestrzenne w dystrybucji na poziomie genowym i pozagenowym. W przewodzie pokar-

mowym żyje około 1014 bakterii stanowiących około 1,5 kg biomasy, z czego aż 1011-1012 zasiedla jelito grube. Rysunek 1 obrazuje zróżnicowanie bakterii w zależności od miejsca bytowania. Poza wspomnianymi populacjami Firmicutes i Bacteroidetes w jelitach znajdują się również gatunki patogenne, takie jak Campylobacter jejuni, Salmonella 4/5

enterica, Vibrio cholera, Escherichia coli (E. coli) i Bacteroides fragilis, ale w bardzo niewielkiej liczbie - 0,1% lub mniej na cały mikrobiom jelitowy. Enterococcus, Helicobacter pylori, Gemella, Megasphaera, Rothia sps., Streptococcus, Veillonella, Lachnospira, Roseburia, Butyrivbrio, Ruminococcus, Fecalibacterium, Fusobacteria

CZYNNIKI ZAKŁÓCAJĄCE

Mikrobiota jelitowa dorosłego człowieka reprezentowana jest przez cztery główne typy bakterii: Firmicutes – ok. 64%, Bacteroidetes – ok. 23%, Proteobacteria – ok. 8%, Actinobacteria – ok. 3%. W jelicie grubym liczba bakterii jest największa, gdyż panuje tu względnie beztlenowe środowisko. Główną rolę odgrywają więc bakterie beztlenowe: Bacteroides, Clostridum, Bifidobacterium, Fusobacterium, Bacillus, Prevotella, Porphyromonas oraz Escherichia coli. Ich stosunek do bakterii tlenowych wynosi 1000:1. W celach praktycznych mikrobiotę jelitową dzielimy na trzy grupy, pomiędzy którymi powinna być zachowana równowaga biologiczna:

Bezwzględnie patogenna – zakłóca prawidłowe funkcjonowanie przewodu pokarmowego przez produkcję toksyn i karcinogenów – m.in. Shigella, Salmonella, Pseudomonas, Staphylococcus;

Względnie patogenna – negatywne oddziaływanie ujawnia się w czasie zaburzeń w przewodzie pokarmowym – m.in. Proteus, Escherichia, Klebsiella;

Dobroczynna – hamuje rozwój patogenów – m.in. Lactobaciullus, Bifidobacterium.

Mikroorganizmy zasiedlające jelito grube biorą udział w trawieniu niemal wszystkich resztek pokarmowych, które nie uległy degradacji w jelicie cienkim. Mamy tutaj na myśli np. włókna pokarmowe czy skrobię oporną. Produktami fermentacji są gazy – wodór, dwutlenek węgla, metan oraz kwasy organiczne – propionowy, masłowy i octowy. Kwasy organiczne zmniejszają pH treści jelitowej oraz stymulują rozwój tkanki nabłonka jelitowego (kwas masłowy), hepatocytów (kwas propionowy) oraz tkanek obwodowych (kwas octowy). Ponadto wpływają na regulację metabolizmu glukozy i lipidów oraz na gospodarkę mineralną organizmu. Spośród wielu bakterii zamieszkujących nasz organizm pałeczki kwasu mlekowego (Lactobacillus) należą do najcenniejszych dla zdrowia. Do korzystnych oddziaływań mikrobioty jelitowej należy zaliczyć m.in.: hamowanie namnażania się i rozwoju bakterii chorobotwórczych; poprawę wchłaniania substancji odżywczych; przyspieszenie pasażu jelitowego i zapobieganie zaparciom i wzdęciom brzucha; syntetyzowanie wielu cennych witamin; utrzymywanie w przewodzie pokarmowych odpowiedniego poziomu kwasowości; pobudzanie układu immunologicznego; udział w trawieniu mleka i przetworów mlecznych.

Skład jakościowy mikrobioty jelitowej jest stabilny, jednak może ulec poważnym zmianom w wyniku przedłużonego przyjmowania antybiotyków. Do innych czynników zakłócających należą stres i niewłaściwa dieta. Oczywiście zakres zmian zależy od spektrum działania przeciwbakteryjnego zastosowanego antybiotyku, a także jego stężenia w świetle jelita. W wyniku ich działania dochodzi do zmian w składzie ilościowym i jakościowym mikroflory, głównie do selekcji szczepów opornych oraz nadkażeń szczepami, które nie mieszczą się w zakresie działania leku. Czasami zasiedlenie szczepami lekoopornymi prowadzi do zakażenia się nimi i kolejnych problemów terapeutycznych. Nadmierny rozwój laseczek Clostridium difficile może wywołać biegunkę poantybiotykową, a bardzo rzadko rzekomobłoniaste zapalenie błony śluzowej jelita grubego. W przypadku przyjmowania antybiotyków możemy wykorzystać opisywane w poprzednim numerze poradnika probiotyki. Należy zwrócić uwagę na szczep Lactobacillus rhamnosus GG, który cechuje się wysoką skutecznością w zapobieganiu biegunce poantybiotykowej oraz skróceniu czasu trwania biegunki infekcyjnej u dzieci. Ponadto badania zwracają uwagę, że może on zmniejszyć częstotliwość występowania infekcji oddechowych u dzieci, może być pomocny w leczeniu czynnościowego bólu brzucha u dzieci, a także zapobiegać występowaniu biegunki szpitalnej u małych pacjentów. W kolejnym numerze przeczytają Państwo m. in. o tym, że oprócz, diety, stresu i antybiotykoterapii na skład mikrobioty jelitowej wpływa istotnie również wiek.

CMY

Halitoza jest opisywana w literaturze jako nieprzyjemny i niepożądany zapach z jamy ustnej (fetor ex ore, halitosis, oral malodor). Może być trwała lub występować od czasu do czasu. Według źródeł dotyczy ona nawet 50% populacji i nieleczona może prowadzić do chorób przyzębia, a w skrajnych przypadkach do utraty zębów. Przypadłość ta znana jest już od wieków i nie ogranicza się tylko do kwestii kosmetycznej, ale utrudniając kontakty międzyludzkie, zaburza codzienną aktywność pacjentów. Jest to również jeden z częstszych powodów wizyt u stomatologa. W Polsce problem ten dotyczy co ósmego pacjenta. Ze względu na powszechność występowania halitozy oraz jej wpływ na jakość życia istnieje potrzeba zwrócenia uwagi na najczęstsze powody jej pojawiania się oraz metody terapii. Halitoza może mieć różne źródła, do których najczęściej zalicza

się niewłaściwą higienę jamy ustnej, rodzaj spożywanego pokarmu i zaburzenia ogólnoustrojowe. Często etiologia jest złożona i wymaga kompleksowej diagnozy; staje się jednym z częstszych problemów, które pacjenci zgłaszają stomatologom. Główną przyczyną prowadzącą do przykrego zapachu z ust są bakterie, które tworzą biofilm na powierzch-

niach jamy ustnej. Największa ilość drobnoustrojów zasiedla tylną grzbietową powierzchnię języka w okolicy brodawek okolonych, które podczas metabolizmu wytwarzają związki odpowiedzialne za nieprzyjemny zapach z ust. Z powodu niewłaściwej higieny jamy ustnej – zbyt rzadkie lub

niewłaściwie szczotkowanie - może doprowadzić do zapalenia przyzębia skutkującego rozwojem halitozy. Zakażenia jamy ustnej spowodowane przez ubytki w zębach, obecność płytki i kamienia nazębnego, ropnie przyzębne, próchnica zębów, zmiany nowotworowe, zaburzenia ogólnoustrojowe dotyczące zazwyczaj górnego odcinka przewodu pokarmowego, a także dolnych dróg oddechowych i pęcherzyków płucnych - to tylko niektóre z czynników prowadzące do wystąpienia tego schorzenia. Najczęstszą przyczyną halitozy poza schorzeniami w obrębie jamy ustnej są nieprawidłowości w obrębie ucha, nosa i gardła, które prowadzą m.in do przewlekłego zapalenia zatok czy ropnego zapalenia migdałków, także skrzywienia przegrody nosa, ropnie oraz zmiany nowotworowe tej okolicy. Wśród chorób przewodu pokarmowego trzeba wymienić uchyłki przełyku, chorobę Leśniowskiego-Crohna, przetoki i bardzo nasilony refluks. Według najnowszych badań istnieje silna korelacja między infekcją Helicobacter pylori, a patologicznym mechanizmem halitozy. Eradykacja H.pylori może wpływać korzystnie na oporną w leczeniu hali-

tozę. Zaburzenia metaboliczne i choroby ogólnoustrojowe, jak marskość wątroby, mocznica i cukrzyca, wiążą się ze współwystępowaniem halitozy. Także obecność czosnku, cebuli, kawy czy tytoniu w diecie przyczynia się do powstawania nieświeżego oddechu. Również stosowanie niektórych leków – azotynów, neuroleptyków i amfetaminy - może mieć wpływ na powstanie halitozy. Gdy przyczyną przykrego zapachu z ust są lotne pochodne związki siarki (VSCs – Volatile Sulphur Compounds), wtedy stan ten określa się jako halitozę prawdzi-

8/9

wą. Stanowi ona aż 90% wszystkich przypadków i jest związana przede wszystkim z nadmiernie rozwiniętą florą bakteryjną produkującą VSC. Wyczuwalnymi związkami odpowiedzialnymi za przykry zapach z ust są przede wszystkim wytwarzane na drodze bakteryjnych szlaków metabolicznych: siarkowodór – H2S (zapach zgniłych jaj), merkaptan metylu – CH3SH (zapach odchodów) i siarczek dimetylu – (CH3)2S powstający w procesie dekarboksylacji i rozkładu lizyny, ornityny, metioniny i cysteiny, ponadto kadaweryna (zapach rozkładających się zwłok), a także inne powstające z rozkładu tioli i siarkosoli.

Do metod rozpoznawania halitozy zalicza się przede wszystkim samoocenę, która nie zawsze jest obiektywna. Za dobry sposób oceniania uznaje się wciąż ocenę organoleptyczną, w której wykorzystujemy specjalnie opracowaną skalę. Obiektywnym badaniem jest ocena lotnych związków siarki (VSC) za pomocą aparatów specjalistycznych, których skuteczność nie zawsze jednak jest wysoka. Alternatywą może być wykrywanie bakterii i ich metabolitów w próbkach uzyskanych z materiału biologicznego w postaci osadu z płytki nazębnej czy nalotu na języku. Kluczowym elementem w leczeniu jest określenie źródła nieprzyjemnego zapachu. Istnieje kilka metod determinujących halitozę. Może być leczona w zależności od etiologii, a wtedy metody mogą być proste, takie jak dbanie o prawidłową higienę jamy ustnej, czyszczenie języka czy płukanie jamy ustnej.

nym uwzględnieniem języka. Zaleca się stosowanie metod chemoterapeutycznych, np. specjalnych past do zębów i płynów do płukania ust, wzbogaconych triklosanem, olejków aromatycznych, chlorku cetylpirydynowego (CPC) oraz chlorheksydyny (CHX). Płyny do płukania na bazie alkoholu dają efekt natychmiastowy, ale właśnie ze względu na zawartość alkoholu mogą powodować wysuszanie błony śluzowej jamy ustnej, co dodatkowo sprzyja powstawaniu halitozy. Innym składnikiem płukanek jest cynk, który hamując rozkład białek przez bakterie, zmniejsza produkcję lotnych związków siarki powodujących halitozę prawdziwą. Zasada działania w przypadku cynku polega na neutralizowaniu lotnych związków siarki wyzwalających nieprzyjemny zapach. Także tabletki do ssania zawierające w swoim składzie cynk organiczny oddziałują na zasadzie wiązania VSCs.

badania naukowe innowacyjny preparat Halitofast w formie tabletek do ssania. Dzięki zawartości cynku w swoim składzie w postaci wysoko przyswajalnego i hipoalergicznego chelatu aminokwasowego Albion, a także ekstraktu z ziela tymianku spełni swoje zadanie, jakim jest utrzymanie świeżego oddechu i dodatkowo wpłynie kojąco na podrażnione gardło. Preparat nie zawiera cukru, tylko ksylitol, co dodatkowo chroni zęby przed próchnicą. Zaleca się, w zależności od zapotrzebowania, ssać od 1 do 2 tabletek dziennie po posiłku.

Wychodząc naprzeciw Państwa oczekiwaniom, Olimp Labs stworzył w oparciu o najnowsze dostępne

Podstawą kontroli halitozy jest mechaniczne usuwanie biofilmu i bakterii w postaci prawidłowego czyszczenia jamy ustnej ze szczególBibliografia

FChromoszyn-Gajewska, M., Skrzypek, A. (2013). Halitoza – diagnoza i leczenie. Przegl. Lek. 70(2):65-8. Linka, W., Golenia, E., Zgoda, M.M., Kołodziejczyk, M.K. (2014). Zastosowanie półsyntetycznych polimerów w formulacji tabletek do ssania i żucia zawierających ekstrakt z szałwii i glukonian cynku. Polim. Med., 44(4): 137-245. Kamińska K., Emeryk B., Kamińska K. (2005). Halitosis – przykry zapach z ust – problem pacjenta i lekarza. Nowa Stomatol., 10: 220–221. Kowalewski M, Nieć A. (2001). Halitosis – istotny problem w stomatologii. Mag. Stomat. 7-8:54-58. Dou W, Li J, Xu L, Zhu J, Hu K, Sui Z, Wang J, Xu L, Wang S, Yin G. (2016). Halitosis and helicobacter pylori infection: A meta-analysis. Medicine (Baltimore). 95(39):e4223. Allaker R.P., Waite R. D., Hickling J., North, M., McNab, R., Bosma, M.P. (2008). Topographic distribution of bacteria associated with oral malodour on the tongue. Arch. Oral. Biol. 53: 8-12. Yaegaki, K. & Coil, J.M. (2000). Examination, classification, and treatment of halitosis; clinical perspectives. (2000). J. Can. Dent. Assoc. 66(5):257-61. Sroczyk, L., Kawala, B. (2011). Halitoza – przegląd piśmiennictwa. Dent. Med. Probl. 48(2): 255-260. Rosenberg M., Kulkarni G.V., Bosy A.., McCulloch C.A. (1991). Reproducibility and sensitivity of oral malodour measurements with a portable sulphide monitor. J Dent Res. 70(11):436–440 Bahadir, U.A. & Çolak, H. (2013). Halitosis: From diagnosis to management. J. Nat. Sci. Biol. Med.4(1):14-23 van den Broek, A.M., Feenstra, L., de Baat, C. (2008). A review of the current literature on management of halitosis. Oral. Dis. 14(1):30-9. Fedorowicz, Z. Aljufairi, H., Nasser, M., Outhouse, T.L., Pedrazzi, V. (2008). Mouthrinses for the treatment of halitosis. Cochrane Database Syst. Rev. 8(4):CD006701.

Odchudzanie jest obecnie po prostu modne – odchudza się niemal każdy, nawet jeśli jego waga mieści się w normie. Dlaczego? Bez wątpienia bardzo dbamy o siebie, chcemy prowadzić aktywny tryb życia oraz zdrowo się odżywiać. Za tym idzie ukłon w stronę zgrabnej sylwetki oraz ciągła troska o pozbycie się kilku dodatkowych kilogramów. Jak najszybciej schudnąć? To pytanie zadaje sobie wiele kobiet, które chcą odmienić własny wygląd. Zanim skusi Cię pierwsza lepsza dieta, poznaj tajemnicę skutecznego odchudzania, po którym pozostaje wyłącznie efekt wow.

To pytanie również powinnaś zadać sobie na samym początku przygody ze zrzucaniem zbędnych kilogramów. Jeśli się rozejrzysz, na pewno spotkasz osoby twierdzące, że odchudzanie to tylko strata czasu. Do takich opinii najczęściej skłonił je brak efektów, nieodpowiednio dobrane środki na schudnięcie czy słaba motywacja. Aby odchudzać się z głową, określ sobie wyraźny cel, do którego będziesz dążyć, zdobądź fachową wiedzę na temat procesu odchudzania i korzystaj z porad osób, które straciły niechciane kilogramy. Nie bój się sięgać również po skuteczne tabletki na odchudzanie – to one pomagają w dużej mierze osiągnąć zamierzony efekt, a dobrze dobrane nie rujnują organizmu.

Efekt jo-jo musisz o nim pamiętać! Pamiętaj, że odchudzanie zależy również od Ciebie Chcę się odchudzać i co dalej? Kupiłaś najmodniejsze spodnie do treningów, poznałaś nazwy najciekawszych diet odchudzających oraz ważysz się średnio parę razy dziennie – decyzja o odchudzaniu zapadła, ale co dalej? Zanim zaczniesz działać, musisz się przygotować. Nie chodzi tutaj o zakupy, ale o psychiczne przygotowanie się do odchudzania.

wystarczy. Musisz mieć konkretny cel i powód, dla którego chcesz wyglądać piękniej. To właśnie motywacja pomoże Ci w gorszych chwilach, kiedy będziesz chciała porzucić wszelkie suplementy diety i powrócić do dawnych nawyków.

Jak się odchudzać z głową?

Pamiętaj, że odchudzanie zależy również od Ciebie – konkretnie od Twojej silnej woli, dotychczasowych nawyków żywieniowych czy motywacji. Proces zrzucania zbędnych kilogramów zacznij od przeanalizowania swojej codziennej diety. Nawet nie wiesz, jak dużo produktów, które spożywasz na co dzień, zawiera niezdrowy cukier czy ogrom tłuszczów, niekoniecznie wskazanych przy chęci utraty wagi. Znajdź w sobie motywację – samo stwierdzenie „chcę schudnąć” nie 12/13

Znienawidzony przez wiele kobiet efekt jo-jo to nic innego, jak ponowne nabranie ciała, spowodowane zakończeniem diety i powrotem do dawnych nawyków żywieniowych. Czy jest on nieunikniony? Jeśli będziesz się odchudzać z głową, na pewno Ci nie grozi. Weź go jednak pod uwagę także wtedy, gdy decydujesz się na tabletki na schudnięcie – ufaj wyłącznie sprawdzonym środkom, po których wraz ze skończeniem kuracji nie przybędzie Ci kilogramów.

Uwierz w siebie!

zdecydujesz się na wybrany produkt, zapoznaj się z dostępnymi na rynku preparatami. Od razu odrzuć te, które zawierają podejrzane elementy albo są zbyt innowacyjne dla organizmu. Po drugie, wybierz sprawdzone preparaty, takie jak Therm Line Fast, polecany przez większość kobiet, które wygrały walkę z niechcianymi kilogramami. Dlaczego Therm Line Fast? To skuteczny preparat na odchudzanie, w pełni bezpieczny dla Twojego organizmu. Pomaga zrzucić zbędne kilogramy i zredukować tkankę tłuszczową, której tak nienawidzimy. Jest to środek umożliwiający, bez zbędnych poświęceń czy innowacji, szybką redukcję wagi.

Aby osiągnąć jeszcze lepsze efekty, utrzymuj aktywność fizyczną na odpowiednim poziomie. Wraz z zakończeniem kuracji nie zapominaj o codziennych ćwiczeniach, do których zdążyłaś już przyzwyczaić swoje ciało. Zawsze miej na uwadze skutki pochopnego i nieprzemyślanego pozbywania się dodatkowych kilogramów, które najczęściej kończy się właśnie efektem jo-jo i powrotem niechcianej tkanki tłuszczowej.

Therm Line Fast rewolucja w odchudzaniu Jak wybrać najlepsze tabletki na odchudzanie? Po pierwsze, zanim

W czym tkwi skuteczność Therm Line Fast? To nic innego, jak doskonała kompozycja składników, dzięki której możliwa jest redukcja wagi ciała poprzez spalanie tłuszczu, przyspieszenie metabolizmu czy usuwanie nadmiaru

wody z organizmu, która również ma wpływ na naszą sylwetkę. Prawdopodobnie najskuteczniejsze tabletki na odchudzanie zawierają m.in. zieloną herbatę i pieprz kajeński, który poprzez zawartość kapsaicyny wspomaga spalanie tłuszczu i umożliwia pozbycie się pomarańczowej skórki, czyli cellulitu. Na uwagę zasługuje także pokrzywa, która przyspiesza usuwanie nadmiaru wody z organizmu. W tabletkach Therm Line Fast znajdziesz również ekstrakt z zielonej kawy – wysokiej jakości, standaryzowany na zawartość kwasu chlorogenowego - czy równie cenny składnik w postaci ekstraktu guarany. Wszystkie te elementy są niezbędne do zdrowego, szybkiego i zarazem skutecznego odchudzania się, o którym marzy większość z kobiet. Preparat ten przeznaczony jest dla osób dorosłych. Wystarczy 1 tabletka dwa razy dziennie, którą należy popić dużą ilością wody około pół godziny przed śniadaniem czy treningiem. Pamiętaj, aby traktować Therm Line Fast jako suplement diety – nie może on zastąpić zdrowych i zróżnicowanych posiłków, które również będą miały znaczenie w procesie utraty wagi i kształtowania idealnej sylwetki. Marka Therm Line to ponad milion sprzedanych opakowań – z pewnością

warto zaufać producentowi i podążyć za resztą kobiet, które osiągnęły już swoją wymarzoną wagę.

Głodówka, nie daj się jej uwieść Pierwszą myślą, która bardzo często przychodzi nam do głowy wtedy, gdy chcemy odchudzić się, jest podjęcie decyzji – głodówka. Oznacza ona niemal całkowite unikanie jedzenia i wyłączne ograniczenie się do picia wody. Taki sposób, choć powszechnie znany, jest bardzo szkodliwy dla naszego organizmu. Brak regularnych posiłków powoduje bowiem skurczenie się żołądka i niepokojące uczucie głodu, które bardzo ciężko jest zahamować. Zamiast katować się kilkudniowymi głodówkami, po których najchętniej zjadłabyś dosłownie wszystko, podejdź do odchudzania z głową. Ogranicz tuczące potrawy, wszelkie słodycze i inne przyjemności, których efektem jest wzrost wagi czy gorszy nastrój. Postaw również na profesjonalne suplementy diety oraz zdrowe odchudzanie, które bez wątpienia przyniesie oczekiwane skutki bez utraty dobrego samopoczucia.

Nie ulegaj pozornej magii głodówki – przyniesie ona efekt wyłącznie w postaci wilczego głodu i wyniszczenia organizmu, który potrzebuje regularnych posiłków, odpowiednich witamin oraz składników odżywczych.

to będzie Twoja motywacja do pracy, która ma przynieść efekty!

Uwierz w siebie, koniecznie!

Osoby odchudzające się bardzo często skupiają się wyłącznie na szybkości działania danej kuracji – to błąd, ponieważ skuteczne odchudzanie to przede wszystkim zdrowa i bezpieczna utrata dodatkowych kilogramów, bez żadnego stresu, ponagleń i skutków ubocznych. Nie zapominaj o efekcie jo-jo, który spędza sen z powiek wielu kobietom. Staraj się wspomagać cały proces odpowiednimi suplementami diety, których korzyści zdążyłaś już poznać.

Wspominaliśmy już o tym, ważna jest motywacja – bez niej ani rusz, nawet jeśli na początku masz solidne chęci i wydaje Ci się, że zrzucenie paru kilogramów nie sprawi Ci najmniejszych problemów. Przygotuj się odpowiednio do odchudzania – wpisz do swojego planu działań konkretną metodę, którą wykorzystasz, zapoznaj się z suplementami diety godnymi uwagi i wygospodaruj czas na aktywność fizyczną, mającą również ogromne znaczenie. Jeśli czujesz, że zaczyna Ci brakować motywacji, a do wymarzonych efektów wciąż daleko, koniecznie pomóż sobie i wizualizuj cel. Możesz także w widocznym miejscu umieścić swoje zdjęcie, na którym wyraźnie widać, że masz za dużo o kilka kilogramów. Niech

Uważaj na podjadanie, które często jest zgubne podczas wszelkich prób utraty dodatkowych kilogramów – przekąski i słodycze nie służą Twojej figurze. Im szybciej zdasz sobie z tego sprawę, tym lepiej.

14/15

Postaw na efekty, niekoniecznie na czas

Udało Ci się schudnąć! Gratulacje! Za wszelką cenę, lecz z rozsądkiem, staraj się utrzymać upragnioną wagę, podejmując zdrowy tryb życia na co dzień. Nie osiadaj na laurach i zadbaj o figurę, którą udało Ci się ukształtować. Niech efekty będą dla Ciebie jeszcze większą motywacją do zmiany niezdrowych nawyków i powodem do dumy, niezależnie od wieku.

Wiosna okres groźny dla sercowców

Uważasz, że wiosna jest najpiękniejszą porą roku? Jeśli tak, prawdopodobnie nie masz żadnych kłopotów ze zdrowiem. Kwitnące rośliny, pyłki czy wahania temperatury – to wszystko ma wpływ na nasze samopoczucie. Wiosną chorują nie tylko alergicy. Dowiedz się, jak radzić sobie z chorobami serca i przesileniem wiosennym, aby oznaki wiosny nie dawały Ci się więcej we znaki. Zacznij postrzegać wiosnę pozytywnie – to możliwe!

Przesilenie wiosenne – co to? Wiosenne przesilenie często postrzegane jest jako wymówka, dzięki której możemy zwolnić i jeszcze przez chwilę funkcjonować we własnym tempie. Jak się jednak okazuje, przesilenie wiosenne wiąże się z pogorszeniem samopoczucia, którego objawy można rozpoznać dość szybko. Objawy przesilenia wiosennego możesz odczuwać nawet przez kilka tygodni – do najczęstszych należą bez wątpienia osłabienie, kołatanie serca, senność, roz-

drażnienie wraz z mniejszą odpornością na stres, wypadanie włosów czy ataki zmęczenia przychodzące w najmniej oczekiwanym momencie. Oczywiście możesz to wszystko przeczekać, ale po co marnować czas? Wymienione objawy utrudniają codzienne funkcjonowanie oraz sprawiają, że przestajemy mieć ochotę na czerpanie korzyści z nadchodzącej wiosny. Jeśli dotyczą Cię również te problemy, koniecznie naucz się z nimi walczyć, by śmiało okrzyknąć wiosnę czasem witalności i dobrego samopoczucia. 16/17

Na przesilenie wiosenne musisz szczególnie uważać, jeśli jesteś sercowcem. Wtedy właśnie schorzenia sercowo-naczyniowe dają się mocno we znaki. Wszystko przez zmiany atmosferyczne i niepewną pogodę, która ma tutaj kluczowe znaczenie. Gorsze samopoczucie osób, które cierpią na choroby serca, spowodowane jest również kończącym się okresem zimowym. Gdy na dworze śnieg i zła pogoda, zazwyczaj ruszamy się znacznie mniej niż w pozostałych okresach roku, co od razu wpływa na pogorszenie naszego samopoczucia.

Ponadto zimą jadamy także więcej cięższych i tłustych potraw, które obciążają układ krążenia, a my zyskujemy na wadze.

Zmiana pogody oznacza złe samopoczucie Przesilenie wiosenne najbardziej dotyka sercowców. Osoby posiadające zdrowe serce bardzo często nie zauważają objawów przesilenia, a gorsze samopoczucie często tłumaczą wiosennymi infekcjami. U osób z chorobami serca zmiana pogody jest jednak kluczowa, jeśli chodzi o dobre samopoczucie. Dające o sobie znać kołatanie serca, złe ciśnienie krwi czy ogarniające nas zniechęcenie do życia są spowodowane wahaniami temperatury i ciśnienia, których wiosną nie brakuje. Do tego dochodzi także mała ilość światła słonecznego, które jest niezbędne dla organizmu po długich miesiącach zimy. Osłabiona odporność czy apatia – to także następstwa silnego wiosennego wiatru czy często padającego deszczu. Wiosną odnotowuje się też o wiele więcej przypadków zawałów serca – zimne powietrze pobudza układ współczulny, co prowadzi do wzrostu stężenia katecholamin we krwi, które powodują skurcze tętnic, przyspieszony rytm serca czy wzrost ciśnienia tętniczego. Znaczenie ma również brak ruchu w okresie przedwiośnia oraz spożywanie kalorycznych i ciężkich pokarmów.

Jeśli odczuwasz jakikolwiek z wymienionych objawów typowych dla sercowców, wiosna będzie dla Ciebie okresem szczególnej troski o własne zdrowie. Nie bagatelizuj żadnych dolegliwości i jednocześnie bardziej dbaj o siebie, przywiązując wagę do codziennych czynności. W żadnym wypadku nie zapominaj o monitorowaniu stanu swojego zdrowia – może to zapobiec wielu przykrym i wcale niewyczekiwanym sytuacjom!

Odpowiednia dieta kluczem do sukcesu Będąc sercowcem, musisz sobie zdać sprawę również z tego, że ogromny wpływ na Twoje zdrowie ma odpowied-

nia dieta. Zimą zazwyczaj jesz bardziej tłusto i kalorycznie niż w innych porach roku, a przy tym niemal całkowicie eliminujesz ruch z codziennego życia. Odpowiednia dieta jest kluczem do sukcesu, jeśli chodzi o dobre samopoczucie wiosną, o czym warto pamiętać u progu tej pięknej, lecz kłopotliwej pory roku. Po zimie bardzo często brakuje Ci podstawowych witamin, co od razu daje się we znaki organizmowi. Osoby cierpiące na choroby serca muszą zwrócić szczególną uwagę na swój stan zdrowia. Dieta bogata w witaminy jest obowiązkowa – dzięki niej możesz utrzymać odpowiednią formę po zimie. Musisz dać swojemu organizmowi to, co najlepsze. Magnez i potas – ich brak od razu odbija się na samopoczuciu sercowców, gdyż może wywoływać nawet zaburzenia pracy serca. Weź pod lupę swoje wiosenne posiłki i zadbaj o to, by w codziennym menu nie brakło produktów, takich jak kasze gryczane, sok pomidorowy, chleb razowy, ziemniaki czy banany. Zwróć uwagę także na stan nawodnienia swojego organizmu – pij właściwą ilość wody każdego dnia, gdyż wpływa ona również na poprawę samopoczucia. Wiosna to okres nowalijek – z pełną swobodą wprowadzaj je do codziennej diety, aby dostarczyć organizmowi odpowiednią ilość potrzebnych witamin i minerałów. Wiosenne warzywa wzbogacą także posiłki, które w okresie zimowym

Spacer sposobem na wszystko

były bez wątpienia prostsze i mniej urozmaicone.

Wspomóż się Aby Twój organizm był w jak najlepszej kondycji, a kłucie serca czy inne problemy z nim związane zeszły całkowicie na drugi plan, zaufaj również suplementom diety. Pamiętaj jednak, że w żadnym wypadku nie zastąpią one zbilansowanych posiłków. Suplementy na serce wzbogacą znacznie organizm w potrzebne witaminy, co odbije się pozytywnie na Twojej sprawności fizycznej, także na samopoczuciu. Wybieraj wyłącznie sprawdzone suplementy, do których należy m.in. Gold Omega 3 D3+ K2 na serce. Preparat ten wpływa na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego, wspomaga układ kostny, reguluje poziom wapnia we krwi oraz dba o Twój układ nerwowy. Wszystko to wiosną jest niezbędne, zwłaszcza dla osób z chorobami serca. Gold Omega 3 D3+K2 ma wysoką zawartość kwasów tłuszczowych Omega-3. Dzięki temu nie musisz się martwić niedoborem niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, które są ważne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, a przede wszystkim dla Twojego serca. Dodatkowo witaminy D, E i K pomagają utrzymać w dobrej kondycji Twój układ krwionośny, dbając o prawidłowe

krzepnięcie krwi oraz właściwy poziom wapnia we krwi. Witamina D przyczynia się także do wzmocnienia kości i zębów oraz wspomaga układ odpornościowy, wiosną narażony na wiele niebezpieczeństw. Wystarczy zaledwie jedna kapsułka Gold Omega 3 D3+K2 dziennie, po posiłku, aby Twój organizm poczuł się zdecydowanie lepiej. To sprawdzony preparat, który pomoże Ci przetrwać wiosenne przesilenie, troszcząc się o Twoje serce – tak wrażliwe i narażone wiosną na wiele dolegliwości.

18/19

Jeśli nie jesteś alergikiem i kwitnące wokół rośliny nie przyprawiają Cię o przykre dolegliwości, lekarstwem na kłopoty z sercem będą także wiosenne spacery. Szybko pokochasz tę formę aktywności, zwłaszcza jeśli zimą unikałeś fizycznego ruchu. Codzienne spacery dotlenią nie tylko Twoje serce, ale i cały organizm, tak bardzo spragniony świeżego powietrza. Nadrobisz także brak wystarczającej dawki promieni słonecznych, które zimą dostępne są w znikomych ilościach. Śmiało odkrywaj nowe miejsca i zażywaj wiosennych spacerów, co pozwoli Ci jednocześnie dbać o własne zdrowie i niwelować objawy przesilenia wiosennego. Uważaj na zmiany atmosferyczne, które sercowcom szczególnie dają się we znaki. Wykorzystując sposoby na dobre samopoczucie i troszcząc się o własne serce, masz szansę na przeżycie wspaniałej wiosny i podziwianie jej uroków.

typu II glukozamina i kwas hialuronowy – sojusznicy zdrowych stawów

Zdrowe stawy, czyli połączenia kości, które umożliwiają nam swobodne poruszanie się, to marzenie każdego z nas. Aby działały właściwie, niezbędne są trzy elementy: chrząstka stawowa, maź stawowa oraz prawidłowy przyczep mięśni i ścięgien. Niejednokrotnie bagatelizujemy problemy ze stawami, zakładając, że bóle z nimi związane czy w ogóle ich gorsza kondycja mogą dotyczyć przede wszystkim osób starszych, których stan zdrowia na ogół ciągle się pogarsza. Jak się jednak okazuje, aby mieć zdrowe stawy, trzeba o nie dbać, pamiętając przede wszystkim o właściwej codziennej diecie. Poznaj sojuszników w czasie pozyskiwania dobrego zdrowia, zobacz, jak dbać o stawy i zapomnij o nieprzyjemnych dolegliwościach oraz jakichkolwiek ograniczeniach! 20/21

Dlaczego stawy bolą?

ajczęstszą przyczyną bólu stawów są uszkodzenia chrząstki stawowej. Chroni ona powierzchnię główki kości przed ścieraniem i tarciem. Ma elastyczną strukturę dzięki cząsteczkom posiadającym zdolność do wiązania wody. Wraz z upływem czasu kondycja chrząstki zmienia się, niestety na gorsze, co wpływa bezpośrednio na funkcjonowanie stawów i wszelkie zaburzenia z nimi związane. Niewłaściwa dieta, brak aktywności fizycznej czy zażywanie sporej ilości lekarstw - to jedne z podstawowych przyczyn mających niekorzystny wpływ na kondycję naszych stawów. Dowiedz się więc, jak zadbać o stawy, aby jak najdłużej utrzymać je w doskonałej formie.

Profilaktyka zamiast leczenia

ajprostszym i najszybszym sposobem na to, by wyeliminować zwyrodnienia stawów i wszelkie związane z nimi dolegliwości czy schorzenia, jest odpowiednia profilaktyka. Wydaje się to oczywiste, aczkolwiek bardzo często zapominamy o naszych stawach, bagatelizując ich znaczenie. Co robić, aby zmienić nasze nie najlepsze przyzwyczajenia i nawyki? Niezwykle ważna w tym przypadku jest aktywność fizyczna – codzienny ruch, nie tylko na świeżym powietrzu, ma

dla stawów bardzo duże znaczenie. Każda aktywność fizyczna może zwiększyć objętość tkanki chrzęstnej stawów, a co za tym idzie – zwiększyć wydzielanie mazi, która ma być w jamie stawowej. Znane powiedzenie „ruch to zdrowie” znajduje w tym przypadku pełne uzasadnienie. Właśnie codzienna aktywność fizyczna najczęściej pomaga w poprawie sprawności stawów oraz ich ukrwienia i dotlenienia. Gdy uprawiasz sport i prowadzisz aktywny tryb życia, masz także możliwość zmniejszenia bólu, który jest odczuwany przy schorzeniach stawów. Zanim zabierzesz się jednak do ćwiczeń, pamiętaj, aby je odpowiednio dobrać – dla osób chcących zatroszczyć się o swoje stawy najbardziej odpowiednie będą ćwiczenia skoncentrowane wokół płynnych ruchów. Takie możliwości stwarza uprawianie sportów, takich jak: jazda na rowerze, aerobic, joga, nordic walking czy pilates. Aby zapobiegać schorzeniom stawów, musisz zatroszczyć się też o utrzymanie odpowiedniej wagi ciała, dzięki której nie będą one przeciążone. U osób otyłych o wiele częściej pojawiają się rozmaite zwyrodnienia stawów. Chcąc więc uniknąć tego typu dolegliwości, skup się na utrzymaniu właściwej wagi, adekwatnej do Twojego wzrostu oraz wieku. Jeśli jest ona zbyt duża, zacznij pracować nad sobą, zaczynając chociażby od wzmożonej aktywności fizycznej każdego dnia.

Oczywiste jest także to, że zwyrodnieniom oraz wszelkim chorobom stawów zapobiega odpowiednia dieta. Co zatem jeść, aby stawy służyły nam jak najdłużej i jak najlepiej? Konieczne będzie wzbogacenie diety o składniki pokarmowe, które mają korzystny wpływ na nasze kości, stawy i mięśnie. Należy do nich bez wątpienia białko, kolagen czy produkty bogate w kwasy omega-3. Na uwagę zasługuje także witamina D – bardzo ważny element diety osób borykających się z różnymi dolegliwościami stawów. Wzmacnia ona kości oraz zapobiega osteoporozie, powodując odciążenie kośćca. Jak wiadomo, największą jej dawkę gwarantuje nam słońce. Niedobór można uzupełnić jednak poprzez regularne spożywanie składników, takich jak żółtko czy ryby: makrela, węgorz i śledź, bądź preparaty dostępne w aptece np.: Gold- Vit D MAX.

Codzienny ruch, nie tylko na świeżym powietrzu, ma dla stawów bardzo duże znaczenie.

Sprzymierzeniec nr 1, czyli kolagen typ II

zym jest kolagen, tak cenny dla utrzymania dobrej kondycji naszych stawów? To nic innego, jak podstawowe białko tkanki łącznej, odpowiadające za elastyczność skóry. Jest niezwykle odporny na rozciąganie, z racji czego stanowi główny składnik ścięgien. Kolagen na stawy jest wyodrębnionym typem kolagenu, decydującym o odporności i wytrzymałości chrząstki. Jak kolagen typ II działa na stawy? Umożliwia on odtworzenie chrząstki, która jest odpowiedzialna za rozciąganie i wytrzymałość układu kostnego. Co więcej, składnik ten podany doustnie wpływa na działanie układu immunologicznego, poprawiając ruchomość i elastyczność stawów. Może również ograniczać stany zapalne chrząstki, dzięki czemu Twoje stawy bez wątpienia będą w lepszej formie. Jest bardzo ważny dla prawidłowego działania stawów, co warto mieć na uwadze, zanim zaczniesz narzekać na bóle czy zwyrodnienia.

Glukozamina i kwas hialuronowy – równie ważni sojusznicy

prócz kolagenu równie ważnymi dla naszych stawów sojusznikami są glukozamina oraz kwas hialuronowy. Pierwszy z nich to aminocukier, który występuje naturalnie w naszym organizmie. Na stawy działa on poprzez łagodzenie bólu i niesprawności związanej ze zwyrodnieniami. Wzmacnia i istotnie regeneruje zmienione już chorobowo miejsca, co czyni ją składnikiem niezwykle pożądanym podczas walki z bólem stawów.

polisacharydem występującym w tkance chrzęstnej i płynie maziowym. Ma lepką strukturę, co powoduje zmniejszenie tarcia między powierzchniami chrząstek. Przyczynia się także do odpowiedniego poziomu ich nawilżenia. W procesach zwyrodnieniowych lub innych chorobach stawów zawartość kwasu hialuronowego w płynie maziowym znacznie spada oraz zmniejsza się jego jakość.

Suplementy diety najszybsza pomoc

oznałeś najlepsze składniki, które służą dbałości o Twoje stawy i wspomaganiu ich podczas zmian chorobowych.

Równie pozytywny wpływ na stawy ma kwas hialuronowy, który jest 20/23

Jak więc wprowadzić je do swojej diety? Możesz zacząć od naturalnych składników, aczkolwiek najlepsze efekty przyniosą tabletki na stawy kolanowe. Nie bój się ich zażywać – to całkowicie bezpieczne suplementy diety, które pomogą Ci zadbać o stawy i skutecznie poprawić ich kondycję. Wprowadzając je do swojej diety, zyskasz bez wątpienia lepsze i szybsze efekty, co w przypadku bólu stawów i tego typu schorzeń jest niezwykle istotne. Wybierz suplement diety w postaci tabletek powlekanych Flexagen Forte – jest to kompozycja odpowiednio dobranych składników, która wspiera prawidłowe funkcjonowanie stawów. Jak działają te tabletki na stawy? Tajemnica ich skuteczności to połączenie trzech

składników: kolagenu typ II, glukozaminy i kwasu hialuronowego, których zbawienne działanie na stawy już znasz. Do tego Flexagen Forte zawiera także m.in. ekstrakty roślinne, witaminę C oraz miedź i mangan w postaci chelatów aminokwasowych Albion – biorą one udział w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym. Wprowadzenie tego preparatu do diety wpłynie pozytywnie na tkankę chrzęstną oraz płyn maziowy. Spożywając dwie tabletki dziennie, zadbasz o swoje stawy i dostarczysz im wszystkich niezbędnych składników.

Stres wrogiem, także stawów

tres i problemy ze stawami wydają się niedorzecznym połączeniem, a jednak… Wywołuje on wiele chorób autoimmunologicznych, gdyż zestresowany organizm walczy z własnymi tkankami, obniżając jednocześnie swoją odporność. Spora dawka stresu każdego dnia oznacza dla naszego organizmu również stałe napięcie mięśni, co przekłada się na usztywnienie ścięgien i powięzi. Wszystko to prowadzi do przeciążenia

stawów, będącego częstą przyczyną bólu oraz różnych problemów zdrowotnych. Jeśli jesteś narażony każdego dnia na sporą dawkę stresu, nie możesz zapomnieć o rozluźnianiu mięśni – pomogą Ci w tym zarówno ćwiczenia fizyczne, jak i techniki relaksacyjne, niosące ze sobą także korzyść w postaci poprawy nastroju.

Kolagen typ II, kwas hialuronowy oraz glukozamina to cenne składniki dla Twoich stawów – pamiętaj o nich w codziennej diecie!

iech staną się one Twoimi sprzymierzeńcami w dążeniu do zdrowych i sprawnych stawów, niezależnie od wieku czy wcześniejszych upodobań. Troskę o stawy wspomóż także wzmożoną aktywnością fizyczną, regularnym rozluźnianiem mięśni czy utrzymaniem

odpowiedniej wagi ciała. Unikniesz wtedy wielu przykrych dolegliwości, zwyrodnień oraz nieprzyjemnego bólu, który towarzyszy zazwyczaj problemom ze stawami. Nie musisz od razu katować się ciężkimi ćwiczeniami – zacznij od regularnej aktywności, która z czasem przerodzi się w Twój sposób na życie. Zafunduj sobie także ćwiczenia rozluźniające mięśnie, zwłaszcza jeśli codziennie prowadzisz stresujący tryb życia. Jeśli zastanawiasz się, jaki suplement diety będzie najbardziej odpowiedni, aby wspomóc prawidłową pracę Twoich stawów - Flexagen Forte jest dobrym wyborem. Nie przyporządkowuj schorzeń związanych ze stawami wyłącznie osobom starszym – takie problemy możesz mieć w każdym wieku, zwłaszcza jeśli zaniedbasz podstawową profilaktykę i zlekceważysz dietę, suplementy czy stosowną do wieku i wzrostu wagę ciała. Im wcześniej zaczniesz profilaktykę, tym szybciej i skuteczniej pozbędziesz się dolegliwości związanych ze stawami.

CMY

Wiosna to dla niektórych najpiękniejsza pora roku – przyroda budzi się do życia i można pożegnać przygnębiającą aurę. Nie potwierdzą tego jednak ci, których dotyczy problem nieprzyjemnych wiosennych alergii odbierających chęć działania. Czy można uwolnić się od wiosennego kataru, zaczerwienionych i łzawiących oczu oraz przykrego kichania? Poznaj najlepsze sposoby na wiosenne alergie i pożegnaj raz na zawsze uciążliwe objawy, które do tej pory zatruwały Ci codzienność. Co to jest alergia? To podstawowe pytanie powinni sobie zadać ci, którzy mają takie objawy, jak łzawiące oczy, chroniczny katar i często kichają. Nawet jeśli do tej pory nie dopuszczałeś do siebie myśli o tym, że kiedyś i Tobie za-

cznie dokuczać alergia, wczesne jej wykrycie oraz podjęcie właściwych działań znacznie ułatwi Ci życie. Uciążliwa alergia to nic innego jak niewłaściwa odpowiedź tkanek na alergen. Jest ona reakcją immunologiczną związaną z powstaniem przeciwciał, które doprowadzają, po połączeniu się z antygenem, do

uwolnienia rozmaitych substancji, tak bardzo przeszkadzających nam w codziennym funkcjonowaniu. Jeśli dostrzeżesz u siebie ten problem, zacznij działać od razu – kalendarz pylenia roślin musi stać się Twoim przyjacielem! Przyswój sobie skuteczne sposoby na alergię, dzięki którym kaszel alergiczny czy inne

objawy nie będą Ci straszne. Najczęstsze alergeny to m.in. sierść zwierząt, domowy kurz, pyłki roślin, wełna, zarodniki pleśni czy różne produkty, takie jak mleko, cytrusy, czekolada i orzechy. Weź sprawy w swoje ręce i postaraj się pożegnać alergię na tak długo, jak to możliwe.

Zastanów się nad dietą W przypadku alergii nie może zaskoczyć Cię wiadomość, że dieta ma kluczowe znaczenie. Dopasowując codzienne posiłki i sposób odżywiania się do potrzeb alergików, możesz skutecznie złagodzić niepokojące objawy, które codziennie Ci towarzyszą. Większy stan zapalny, a co za tym idzie – podatność na alergię, często fundujemy sobie zupełnie nieświadomie, spożywając produkty, na które jesteśmy uczuleni. Aby wyeliminować takie zagrożenie, rozpocznij rozsądne odżywianie się. W codziennych posiłkach zastąp najbardziej uczulające produkty, takie jak nabiał, gluten i cukier, o wiele zdrowszymi substytutami. Zamiast mleka krowiego spożywaj mleko kokosowe, zamiast cukru naturalne substancje słodzące, a zamiast nabiału degustuj płatki owsiane czy brązowy ryż. Dbając o codzienne zdrowe nawyki żywieniowe, a tym samym i o dobre samopoczucie, zmniejszysz podatność na stany zapalne i alergię na pyłki.

Do sprawdzonych prepartów polecanych podczas wiosennych alergii należy m.in. Alergomin Fast – tabletki w musującej i wygodnej formie, które należy rozpuścić w szklance wody. W skład suplementu wchodzą cenne składniki mające korzystny wpływ na walkę z wiosenną alergią. Jest to m.in. witamina C, cynk, wapń, czarny bez oraz kwercytyna. Jakie mają działanie? Witamina C wspomaga odporność organizmu, co jest niezwykle istotne podczas walki z alergią. Cynk również wspiera nasz układ odpornościowy, chroniąc ko-

Masz objawy silnej alergii, ale obawiasz się zażywania tabletek na alergię?

mórki przed stresem oksydacyjnym. Obecny w Alergominie Fast wapń bierze udział w podziale i specjalizacji komórek, a czarny bez przynosi ukojenie podczas męczącego kaszlu. Dodatkową zaletą Alergominu Fast jest jego płynna forma – dzięki niej preparat wchłania się o wiele szybciej i lepiej do organizmu, przynosząc pożądany skutek. Zażycie prepartu na alergię zajmie Ci dosłownie chwilę. Jego działanie będzie zaś wyraźnie odczuwalne, a wszelkie objawy alergii okażą się mniej uciążliwe podczas codziennej aktywności. Nie pozwól, aby alergia zdominowała Twoje życie rodzinne i zawodowe – zastosuj pewną broń, do której bez wątpienia należy Alergomin Fast.

Zadbaj o powietrze w swoim domu W trakcie walki z wiosenną alergią bardzo istotne jest także powietrze w pomieszczeniach, w których przebywasz. To właśnie dlatego przydatne są wszelkie oczyszczacze powietrza, wyłapujące nawet najmniejsze czą-

Zupełnie niepotrzebnie! Nowoczesne preparaty, potrafią skutecznie i szybko złagodzić objawy, które wiosną powoduje alergia. Poprawiają one odporność naszego organizmu, co ma duży wpływ na przebieg alergii. 26/27

steczki alergenów. Tego typu urządzenia będą Twoim niezastąpionym pomocnikiem w walce z katarem i alergicznym kaszlem. Staraj się również nie przegrzewać mieszkania i regularnie wietrzyć je. Świeże powietrze ułatwi Ci lepsze oddychanie, a Ty poczujesz bez wątpienia wyczekiwaną ulgę.

Pożegnaj się z domowymi toksynami i kurzem Jeśli nie należysz do osób utrzymujących nienaganną czystość w domu i mieszkaniu, musisz to zmienić. Podczas walki z objawami alergii bardzo ważna jest troska o czyste otoczenie, w którym przebywasz przed dłuższy czas. Dlaczego wzorowy porządek jest aż tak ważny? Otóż w czystych pomieszczeniach nie ma szkodliwego kurzu, uznawanego dzisiaj za jeden z głównych alergenów. Musisz też uporać się z usunięciem ze swojego mieszkania wszelkich toksyn, takich jak farby, oleje czy rozmaite chemikalia. Mogą one bowiem zaostrzać reakcje na alergeny, potę-

gując u Ciebie nieprzyjemne objawy uczulenia.

Unikaj stężenia pyłków Wiosenna alergia jest bardzo uciążliwa, ponieważ szkodliwe pyłki znaj-

dują się praktycznie wszędzie. Staraj się jednak unikać ich stężenia, regularnie oczyszczając powierzchnie ubrań, w których chodzisz. Ważne jest także, aby przed wejściem do domu dokładnie oczyścić obuwie – to również źródło szkodliwych dla Ciebie alergenów, które dadzą o sobie znać poprzez zatkany nos, ból głowy, łzawiące oczy czy kłopoty ze swobodnym oddychaniem. Jak widzisz, sposobów na walkę z wiosenną alergią jest niemało. Im wcześniej zadbasz o swoje zdrowie wiosną, tym szybciej pozbędziesz się nadwrażliwości na alergeny i będziesz mogła cieszyć się darami tej pięknej pory roku. Spróbuj zaopatrzyć się w niezbędne suplementy diety. Kurację wspomóż także ziołowymi naparami oraz domowymi sposobami na zmniejszenie ilości pyłków wokół siebie. Uwierz w dzisiejsze możliwości walki z wszelkimi alergenami, a wtedy pokonasz je w życiu codziennym. Wreszcie pokochasz wiosnę. Aby cieszyć się nią maksymalnie, na zawsze pozbądź się objawów alergii, a relaks na świeżym powietrzu planuj z kalendarzem pylenia roślin w ręku.

Wzrok to niezbędny zmysł do poznawania świata. Podczas codziennych obowiązków bardzo często zapominamy, jak o niego dbać, i na ogół nie uświadamiamy sobie, że na każdym kroku narażony jest na wiele niekorzystnych czynników. Aby długo cieszyć się dobrym wzrokiem, nie wystarczy noszenie drogich okularów przeciwsłonecznych. Musimy więc odpowiedzieć sobie na pytanie, jak dbać o oczy, by były w jak najlepszej formie przez większą część naszego życia. Przeczytaj poniższe wskazówki i przekonaj się, że nie będzie to wymagało od Ciebie dużego wysiłku. Regularne badania, aby zapobiegać… Zdrowe oczy to bezcenny skarb – aby cieszyć się nimi jak najdłużej, nie możesz zapomnieć o regularnych badaniach. Wizyta u specjalisty, którym w tym przypadku jest okulista, powinna być na stałe wpisana w harmonogram Twoich rutynowych kontroli. Dlaczego? Badanie wzroku to podstawowy krok do wykrycia

jakichkolwiek nieprawidłowości. Wizyty u okulisty, a raczej ich częstotliwość, uzależniona jest także od naszego wieku – u osób młodych badanie okulistyczne powinno być wykonywane co najmniej co trzy lata. Zmienia się to wraz z wiekiem – osoby starsze, a zwłaszcza te po 40. roku życia, powinny badać swoje oczy minimum raz do roku. Dzięki krótkiemu, lecz bardzo dokładnemu badaniu od razu dowiemy się o wszelkich zmianach

w naszym wzroku. Jeśli nosisz okulary, a więc masz określoną wadę wzroku, to szczególnie powinieneś zadbać o regularne badania okulistyczne. Wady wzroku często ulegają zmianie, a żeby je leczyć, konieczne są odpowiednio dobrane szkła.

Wiesz, jak zadbać o oczy, ale obawiasz się kosztów? Zupełnie niepotrzebnie! Na wizytę do okulisty możesz umówić się w ramach opieki Narodowego Funduszu Zdrowia – wizyta będzie równie udana jak ta w prywatnym gabinecie okulistycznym, a nie zapłacisz za nią praktycznie ani grosza. Jeśli to możliwe, zapewnij sobie opiekę medyczną tego samego okulisty – stały lekarz będzie dobrze znał Twoje problemy, historię badań czy wadę wzroku, co ma znaczenie w postawieniu skutecznej diagnozy i podjęciu właściwego leczenia.

Pracujesz przed komputerem? Oczy wymagają większej troski! Współcześnie niemalże każdy z nas, zwłaszcza jeśli należymy do młodego pokolenia, spędza bardzo dużo czasu przed ekranem komputera, tabletu czy telefonu komórkowego – wszystko to niekorzystnie wpływa na nasze oczy. Zadbaj szczególnie o regularne wizyty u specjalisty oraz miej na uwadze kondycję swoich oczu podczas codziennej pracy. Jak poprawić wzrok, kiedy narażony jest on na ciągłe promieniowanie urządzeń elektronicznych? Pierwszym krokiem będzie bez wątpienia noszenie szkieł z powłoką antyrefleksyjną, która ochroni nasze oczy przed szkodliwym promieniowaniem. Zaopatrz się też w odpowiednie krople do oczu, które zniwelują uczucie swędzenia czy suchego oka. Nie bagatelizuj sprawy, jeśli pracujesz przed komputerem każdego dnia. Same badania na pewno nie wystarczą, a w dużej mierze to od Ciebie zależy, jak długo będziesz cieszyć się dobrym wzrokiem.

Preparaty dla lepszej kondycji oka Kluczem do sukcesu w trosce o dobry wzrok są także preparaty – mowa tu o specyfikach takich jak kapsułki na poprawę wzroku czy krople. Najważniejszymi składnikami, które zawierają suplementy diety do ochrony oczu, jest luteina i kwas DHA. Luteina musi być dostarczana z zewnątrz, więc warto wprowadzić ją jako suplement diety, zażywając np. Gold Luteina. Gold-Luteina w formie kapsułek płynnych, produkowana jest w innowacyjnej technologii Flow Caps Liquid Technology®, gwarantującej szybką absorbcję i wchłanialność w organizmie, utrzymanie wysokiej jakości zastosowanych składników oraz zapobiegającej utlenianiu się substancji aktywnych. Preparat zawiera skoncentrowany olej rybi standaryzowany na zawartość kwasu dokozaheksaenowego (DHA), najwyższej jakości luteinę i zeaksantynę z aksamitki wyniosłej oraz cynk i witaminy A i E. Kwas DHA to główny strukturalny tłuszcz tkanek 30/31

mózgowych, przyczyniający się do utrzymania prawidłowego widzenia oraz funkcjonowania narządu wzroku. Luteina natomiast w organizmie przekształca się w cenną witaminę A. Ważnym składnikiem jest także witamina E, która jako naturalny przeciwutleniacz uczestniczy w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym. Wystarczy jedna kapsułka dzienne, aby dostarczyć organizmowi niezbędnych składników dla dobrej kondycji Twojego wzroku. Preparat w szczególności polecany jest osobom dorosłym – jeśli jeszcze nie zacząłeś dbać o pogarszający się wzrok,

pamiętaj, że preparaty na oczy pomogą Ci rozwiązać ten problem. Gold Luteina przyda się także tym, którzy pracują codziennie w biurze przed komputerem. To oni są w znacznym stopniu narażeni na działanie szkodliwych promieni. I miej to na względzie, zwłaszcza jeśli do tej pory nie zwracałeś szczególnej uwagi na kondycję swoich oczu, a jedynie zastanawiałeś się nad tym, czy umówić się na wizytę u okulisty.

Tylko profesjonalne okulary Myślisz, że suplement diety wystarczy do uzyskania dobrego wzroku? Równie istotne jest, w przypadku okularników, noszenie odpowiednio dobranych i profesjonalnych okularów. Niech nie skuszą Cię tanie okulary z hipermarketu – tylko te dobrane u okulisty mogą niwelować Twoją wadę wzroku. Sklepowe wersje wręcz przeciwnie – przyczynią się do pogorszenia wzroku, z czego często nie zdajesz sobie sprawy. Aby dobrać okulary, udaj się najpierw do okulisty, a potem do profesjonalnego optyka, który wykona okulary w stu procentach dopasowane do Twoich potrzeb. Na pozór ta sama wada wzroku różni się w zależności od naszych indywidualnych cech, dlatego uniwersalne okulary dla każdego nigdy nie będą dobrym rozwiązaniem. To samo dotyczy także popularnych okularów przeciwsłonecznych – najczęściej kupujemy je na przypadkowym straganie, wydając na nie mniej niż 30 zł. Dlaczego jest to błąd? Noszenie okularów przeciwsłonecznych ma sens wyłącznie wtedy, jeśli posiadają one profesjonalny filtr. To on chroni nasze oczy

przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych, o czym bardzo często zapominamy. Bez wątpienia rozsądniej będzie zainwestować w antyrefleksyjne okulary przeciwsłoneczne, które będą dla naszych oczu znakomitą ochroną i ukojeniem w słoneczne dni.

Odpowiednia dieta to również ma znaczenie Jeśli zastanawiasz się, jak polepszyć wzrok, nie możesz zapomnieć o prawidłowej diecie. Nawet jeśli zażywasz preparaty na oczy, naturalne witaminy niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania wzroku będą bezcenne. Jakie produkty poprawiają wzrok? Jak wiemy, cenne dla naszych oczu są witaminy A i E. Aby dostarczyć je w postaci naturalnych składników, do codziennej diety wprowadź m.in. marchew, słodkie ziemniaki, masło, jarmuż, jajka czy brokuły. Owoce również będą cennym źródłem, jeśli chodzi o witaminy na oczy – śmiało możesz spożywać morele, mango czy papaję, ponieważ to one m.in. posiadają cenne witaminy A i E.

Dla kondycji Twojego wzroku mają również znaczenie Twoje nawyki żywieniowe oraz nałogi – jeśli palisz papierosy, bez wątpienia bardziej narażony jesteś na choroby takie jak katarakta czy uszkodzenia nerwu wzrokowego. Na pewno nie zaskoczy Cię zachęta do rzucenia niezdrowego nałogu. Nie zrażaj się niepowodzeniami i spróbuj skutecznie rzucić palenie, chociażby w trosce o cenny wzrok.

CMY

Niepokojące objawy natychmiastowa reakcja Pamiętaj, aby nie bagatelizować niepokojących objawów, które mogą sygnalizować problemy ze

wzrokiem. Nawet jeśli regularną wizytę u okulisty masz już za sobą, reaguj natychmiastowo na wszelkie odbiegające od normy objawy. Swędzenie oka, podejrzana wysypka, zaczerwienienia czy częste łzawienie oczu wraz z uczuciem pieczenia – temu wszystkiemu można zapobiec szybciej

niż myślisz, a jedynym warunkiem jest wizyta u specjalisty. Tabletki na wzrok zażywaj tylko te, które przepisze Ci okulista – nie kieruj się własną intuicją, ponieważ w przypadku infekcji czy innych chorób odpowiednia diagnoza i leczenie są niezmiernie istotne.

Ćwicz swój wzrok to proste! Ważną rolę w uzyskaniu dobrego wzroku odgrywają także ćwiczenia. Z łatwością możesz je wykonywać w domowym zaciszu, poświęcając zaledwie chwilę wolnego czasu. Są proste i nieangażujące, dlatego sprawdzą się o każdej porze dnia. Oderwij się od codziennych obowiązków i zadbaj o własne oczy – one na pewno odwdzięczą Ci się nienaganną kondycją. Jak ćwiczyć wzrok? Jeśli towarzyszy Ci uczucie zmęczonych oczu, zacznij od próby przekierowania oczu na najbardziej oddalony przedmiot po to, gold_luteina_203x128mm.pdf 1 2017-04-27 11:35:42 by po jakimś czasie powrócić wzrokiem na blisko położony punkt. Powtarzaj tę

czynność na zmianę przez kilka minut, a na pewno poczujesz różnicę. Kolejnym prostym i niewymagającym wiele zachodu ćwiczeniem wzroku będą powolne ruchy gałek ocznych – rób to we wszystkich kierunkach z unieruchomioną głową tak, aby poruszały się wyłącznie oczy. Dzięki takim prostym i niezbyt czasochłonnym ćwiczeniom możesz poprawić kondycję wzroku i sprawić, że oczy będą służyć Ci o wiele dłużej i lepiej. Zatroszcz się o własny wzrok i nie

zapominaj o tym, jak ważna jest dieta na dobry wzrok. Pomocne będą odpowiednie ćwiczenia, suplementy diety, regularne wizyty u specjalisty czy uważna obserwacja swojego ciała. Nie bagatelizuj wszelkich niepokojących objawów i nie obawiaj się poświęcić odrobiny czasu na codzienne ćwiczenia wzroku. To od Ciebie w dużej mierze zależy kondycja Twojego wzroku, dlatego wszelka troska o oczy oraz ich pielęgnacja są wskazane w każdym wieku, bez względu na Twój zawód.

y b o r o h c a i Histor

PRZED CHOROBĄ

Nazywam się Anna, mam 49 lat i jestem pielęgniarką. 3 lata temu dowiedziałam się, że jestem chora na nowotwór żołądka. Ta okropna choroba całkowicie zmieniła moje życie. Oto moja historia. Pamiętam ten dzień w szczegółach. Wracałam ze sklepu, kiedy dostałam telefon z przychodni, że moje wyniki krwi są „niepokojące”. „Pewnie mam jakąś anemię, czy coś takiego” – pomyślałam. Rzeczywiście, ostatnio nie czułam się dobrze i mocno schudłam. Lecz myślałam, że to z przepracowania. Po wizycie u lekarza, który powiedział, że wyniki wskazują chorobę nowotworową

zamknęłam się w domu i płakałam 3 dni pod rząd. Fundamentalne pytanie, którego nie potrafiłam sobie przestać zadawać, to: „Dlaczego ja? Czym zawiniłam, że los potraktował w ten sposób właśnie mnie?”. Dużo czasu minęło, zanim zrozumiałam, że muszę przestać się winić, a zacząć działać.

LECZENIE I POSTĘPUJĄCE WYNISZCZENIE Bardzo szybko się okazało, że w przypadku mojej choroby, standardowe leczenie jest niewystarczające. Chemioterapia, którą mi zaproponowano,

przynosiła więcej skutków ubocznych, niż korzyści. Mój organizm z każdą dawką był słabszy. Włosy wypadały garściami. Kiedyś znałam to z opowiadań, teraz czułam na własnej skórze. Straciłam brwi i rzęsy, co dla kobiety jest jednym z najgorszych momentów w życiu. Mogę śmiało powiedzieć, że opłakałam każdy jeden włos, który wypadł. Czułam się potwornie – jadąc do szpitala na kolejne dawki chemioterapii nieraz chciałam uciec, gdyż nie potrafiłam pojąć, jak coś, co dosłownie wypala mi włosy od środka, może mi pomóc zwalczyć chorobę? Z każdym dniem czułam się coraz gorzej. Miałam nudności, wymioty, zaczęłam niknąć w oczach. Lekarze powtarzali: „Musi pani jeść, inaczej organizm nie

będzie miał siły, by walczyć. Proszę więcej jeść.” Ale jak tu jeść, kiedy wszystko boli? Każdy kęs chleba sprawia, że język płonie, śliny brak, a zęby nie mają siły gryźć? Jak jeść, kiedy właściwie tylko picie wody nie boli? Teraz rozumiałam tych wszystkich pacjentów z oddziału, którym rodzina przynosiła najwspanialsze potrawy świata, a oni nie chcieli jeść. Teraz czułam się dokładnie tak samo. W efekcie niejedzenia, schudłam ponad 15 kg. W pewnym momencie wyglądałam, jak własny cień. A lekarze wciąż napierali: „Proszę więcej jeść, gdyż niedożywienie się pogłębia”. Chciałam im odpowiedzieć, krzyczeć z bezsilności: „Chcę! Ale nie mogę… Nie potrafię… Nie zniosę tego dłużej…”. Jako pielęgniarka z 15-letnim stażem wiedziałam, czym grozi niedożywienie. Nieraz zapadała decyzja o wstrzymaniu chemii, z powodu wyniszczenia organizmu. Nieraz widziałam ten widok na salach szpitalnych. Pacjenci niknący w oczach, pacjenci o szarej, cienkiej skórze i zapadniętych policzkach. I wtedy sobie przypomniałam ulotki, które leżały na salach szpitalnych. Ulotki, które prezentowały preparaty do żywienia specjalnego, preparaty białkowo-witaminowe, dedykowane właśnie pacjentom onkologicznym. Zapytałam lekarza prowadzącego, czy mogę taki preparat włączyć do diety. Odpowiedział, że jak najbardziej.

Sam nabiał jednak nie wystarczy, by odbudować organizm wyniszczony tak ciężką chorobą. Nic więc dziwnego, że tak mocno schudłam. Potrzeba czegoś więcej: dużej ilości białka, odpowiednich witamin, tłuszczów, minerałów. Idealnie, by były one zbilansowane pod kątem choroby nowotworowej, tak mówili lekarze. I tym więcej okazał się być właśnie Nutramil complex.

POPRAWA Zaczęłam pić 2-3 porcje dziennie, lecz zdarzały się dni, kiedy piłam 5 a nawet 6 porcji dziennie i nie jadłam nic więcej. Farmaceutka powiedziała, że Nutramil complex jest tzw. „dietą kompletną”, co znaczy, że może stanowić wyłączne źródło energii i składników odżywczych. To był strzał w dziesiątkę. Lekko chłodny koktajl na bazie Nutramilu complex łagodził zapaloną śluzówkę przewodu

WŁĄCZENIE NUTRAMILU Preparat, który polecił mi farmaceuta, nazywał się „Nutramil complex”, firmy Olimp Labs. Z początku kupiłam 1 saszetk, obawiałam się sztucznego smaku, nie wiedziałam też, jak się przygotowuje takie preparaty. Lecz kiedy się okazało, że smak jest rewelacyjny, a preparat po prostu miesza się łyżeczką z dowolnym płynem, pomyślałam, że to coś dla mnie. Nieraz bowiem w trakcie mojej choroby jedyną rzeczą, którą byłam w stanie przełknąć, były płyny, np. mleko.

Więcej przepisów znajdziesz na www.nutramil.pl 34/35

pokarmowego, na dodatek był lekkostrawny i co najważniejsze – hiperkaloryczny, co znaczyło, że dostarczał wielu potrzebnych kalorii w małej dawce, nie obciążając żołądka czy jelit. Po dwóch tygodniach zobaczyłam też, że przestałam chudnąć, a po miesiącu ważyłam już nawet kilka kilogramów więcej. Wyglądałam też znacznie lepiej i czułam, że odzyskuję energię i siłę do walki. Nigdy nie przywiązywałam szczególnej wagi do swojej diety i gdyby nie moja choroba, nie miałabym pojęcia, że odżywianie jest tak ważne. Po kilku tygodniach otrzymałam kolejny telefon z przychodni: tym razem z informacją, że rak jest w częściowej remisji. Kilka miesięcy później nastąpiła remisja całkowita. Od tamtej chwili minęły 3 lata. Cieszę się każdym dniem i wciąż pamiętam tę dokuczliwą lekcję życia, którą zafundował mi los. A pacjentom onkologicznym polecam Nutramil complex. Mnie pomógł, niech pomoże tez innym.

W ostatnich latach rośnie zainteresowanie witaminą K2, która jest coraz powszechniej stosowana w suplementach diety zawierających witaminę D oraz jako pojedynczy produkt. Z pewnością część naszych Czytelników zna niektóre funkcje, jakie pełni ta witamina w naszym organizmie, jednak zapewne istnieje duża grupa osób, która w ogóle o niej nie słyszała. A szkoda, gdyż zasługuje ona na zdecydowanie większe zainteresowanie. Mamy nadzieję, że ten artykuł dostarczy Państwu syntetycznej wiedzy na temat metabolizmu i funkcji różnych form witaminy K. 36/37

JAKĄ FORMĘ WITAMINY K WYBRAĆ? Witamina K występuje w postaci dwóch naturalnych form: K1 (filochinon) oraz K2 (menachinon). Głównym źródłem filochinonu są produkty roślinne, a zwłaszcza zielone warzywa liściaste. Witamina K2 występuje w żywności pochodzenia zwierzęcego oraz fermentowanych produktach roślinnych. W rzeczywistości menachinony to duża grupa związków, których struktura ustalona została w latach 60. XX wieku. Ich nomenklatura bazuje na liczbie grup izoprenoidowych w łańcuchu bocznym. Menachinony oznaczane są skrótem MK-n, gdzie n oznacza liczbę nienasyconych grup izoprenoidowych w pozycji C-3. Oprócz naturalnych form witaminy K możemy wyróżnić również witaminę K3 – menadion, który jest pozbawiony łańcucha bocznego. Związek ten odznacza się właściwościami przeciwkrwotocznymi.

CZY FORMA WITAMINY K, JAKĄ SPOŻYWAMY, MA ZNACZENIE? Oczywiście, że tak, ponieważ nasz organizm z każdą z wymienionych form radzi sobie inaczej.

O K1

CH3 O

CH3 H CH3 H CH3 CH3

Vitamin K1 (Phytomenadion) O

CH3 CH3

H n

Vitamin K2(Menachinon-n) O

CH3

O Vitamin K3(Menadion) Ryc. 1. Struktura filochinonu, menachinonów i menadionu

ŹRÓDŁA W ŻYWNOŚCI Najbardziej rozpowszechnioną w żywności formą witaminy K jest filochinon, który stanowi ponad 80% całkowitej podaży witaminy K wraz z dietą. Pozostałe 20% przypisuje się menachinonom, których źródłem jest nie tylko dieta, ale również inne formy witaminy K ulegające konwersji do MK-4. Z tego też względu uważa się, że zarówno filochinony, jak i menachinony w równym stopniu zasilają zapotrzebowanie ludzkiego organizmu na witaminę K. Flilochinon syntetyzowany jest tylko i wyłącznie w roślinach. Duża zawartość witaminy K1 występuje w zielonych liściach różnych roślin, zielonych jarzynach, margarynach i olejach roślinnych, natomiast najmniejsza ilość tej witaminy znajduje się w mięsie i produktach nabiałowych. W produktach pochodzenia zwierzęcego, takich jak mięso, jaja czy produkty mleczne, menachinony syntetyzowane są przez bakterie. Jednym z najlepszych źródeł menachinonów są produkty fermentacji soi, a najbardziej znany jest Natto, w którym dominującą formą witaminy K2 jest MK-7. Najbardziej wartościowe menachinony w diecie obejmują grupy od MK-4 do MK-10.

ROLA WITAMINY K W ORGANIZMIE Witaminy z grupy K uczestniczą w prawidłowym funkcjonowaniu procesu krzepnięcia krwi. Wpływają one na syntezę zarówno protrombiny (czynnik II) w wątrobie, jak również czynników VII, IX, X i najprawdopodobniej V, występujących we frakcji globulinowej. Do wystąpienia niedoborów witaminy K przyczyniają się m.in. biegunka tłuszczowa, przetoka żółciowa, niedrożność przewodów żółciowych, celiakia oraz torbielowate zwyrodnienie trzustki. W przypadku niedoborów witaminy K spowodowanych zmniejszeniem się stężenia czynnika II występują skłonności organizmu do krwawień i wybroczyn. Jeszcze do niedawna uważano, że prawidłowy stan kośćca zależy głównie od spożycia wystarczających ilości wapnia i witaminy D. Dziś wiemy, że witamina K wspiera proces karboksylacji białka matrix Gla, które kontroluje dystrybucję wapnia w organizmie, a tym samym wspiera proces mineralizacji kości i zębów. Zmniejsza przy tym prawdopodobieństwo patologicznych zwapnień

Natka pietruszki

1640 µg 1140 µg 830 µg 817 µg 542 µg 483 µg

Szpinak

415 µg 255 µg Cykoria endywia

231 µg

Szczypiorek

213 µg

Brukselka

177 µg 140 µg 109 µg

Rukola

109 µg Tabela 1. Zróżnicowana zawartość filochinonu w poszczególnych produktach spożywczych tkanek miękkich, na przykład w naczyniach krwionośnych. Wyniki badań naukowych dowodzą, iż witaminy z grupy K2 w połączeniu z suplementacją wapnia i witaminy D znacznie zmniej38/39

szają ryzyko złamań kości u starszych kobiet. Badania pokazują także, że niskie spożycie witaminy K prowadzi do spadku gęstości mineralnej kości. Dowody naukowe sugerujące pozytywny

wpływ witaminy K na funkcje układu krwionośnego są przekonujące. Badania dowodzą, że ludzie konsumujący więcej witaminy K2 w diecie są mniej narażeni na choroby serca. W jednym z eksperymentów przeprowadzonych w 2015 roku wykazano że spożywanie witaminy K2 zmniejsza sztywność tętnic.

WITAMINA K1 vs K2 Różnica pomiędzy witaminą K1 i K2 jest bezdyskusyjna. Po spożyciu witaminy K1 tylko jej część jest w stanie dotrzeć do tkanek pozawątrobowych i ulec konwersji do formy MK-4. Jest to spowodowane długością łańcucha bocznego oraz nasyceniem grup izoprenoidowych, które determinują miejsce docelowe poszczególnych form witaminy K. Po jej spożyciu i wchłonięciu w jelitach jest upakowywana w chylomikrony, które transportują ją przez naczynia limfatyczne do krwiobiegu. Nie należy zapominać, że dzieje się tak, ponieważ witamina K należy do związków rozpuszczalnych w tłuszczach. Opisane chylomikrony służą do transportowania rozpuszczalnych w tłuszczu związków do tkanek docelowych. Wszystkie

formy witaminy K są rozpuszczalne w tłuszczu, jednak nie w równym stopniu. Formy o dłuższym łańcuchu bocznym (np. MK-7) są bardziej rozpuszczalne w tłuszczu od form o krótszym łańcuchu bocznym (np. MK-4). W przypadku gdy mamy do czynienia z łańcuchami o równej długości, ich nasycenie sprawia, że poszczególne formy tej witaminy są bardziej lub mniej rozpuszczal-

ne w tłuszczu. Co to oznacza? MK-7 będzie znajdowała się w środku chylomikronów, MK-4 bliżej krawędzi chylomikronów, natomiast filochinony usytuują się pomiędzy dwiema wspomnianymi formami, co obrazuje rycina 2. Zanim chylomikrony dotrą do wątroby, są wykorzystywane przez inne tkanki, które przy udziale enzymu lipazy lipoproteinowej (LPL) starają się uszczknąć

Kolor szary - witamina K1 Kolor niebieski - witamina K2 MK-7 Ryc. 2. Rozmieszczenie poszczególnych form witaminy K w chylomikronach

składniki odżywcze znajdujące się w ich wnętrzu. Możemy przypuszczać, że tkanki pozawątrobowe, takie jak serce, mięśnie szkieletowe, nerki, płuca czy mózg, będą wykorzystywać głównie formę MK-4 witaminy K2. Takie uszczuplanie składników zawartych w chylomikronach przez inne tkanki prowadzi do powstania resztkowych chylomikronów trafiających głównie do wątroby, ale także do kości czy śledziony. Wątroba i kości mają dostęp do tych składników odżywczych, które są przenoszone w środkowej części chylomikronów, a więc do witaminy K1 oraz K2 MK-7. W dalszej kolejności wątroba przetwarza lipidy i produkuje lipoproteiny o bardzo małej gęstości (VLDL), które są ponownie transportowane do krwiobiegu, a tkanki ponownie mogą wykorzystywać składniki odżywcze w nich zawarte przy pomocy LPL. Podobnie jak z chylomikronów powstawały resztkowe chylomikrony, tak tutaj wraz ze zmniejszaniem się VLDL powstają LDL. Opisane lipoproteiny mogą stanowić źródło witaminy K dla tkanki kostnej. W tym przypadku przewagę ma witamina K2 MK-7, gdyż dane literatury tematu dowodzą, że menachinony o dłuższych łańcuchach bocznych, np. MK-7, wykazują mniejsze tempo klirensu wątrobowego i lepiej wiążą się z lipoproteinami, dzięki czemu są dłużej dostępne dla tkanek niż grupa MK-4. Ponadto cechują się one dłuższym od witaminy K1 okresem półtrwania, odpowiednio 72 godziny i 90 minut.

Ile witaminy K potrzebujemy? W chwili obecnej nie mamy żadnych oficjalnych zaleceń dotyczących spożycia witaminy K2. W rekomendacjach wydanych przez Instytut Żywienia i Żywności - Normy Żywienia dla Populacji Polskiej - nowelizacja ustalono normy na poziomie wystarczającego spożycia (AI), które zostały wyrażone w mcg filochinonu na dzień. Dla mężczyzn wynoszą 65 mcg/dzień, a dla kobiet 55 mcg/dzień. Śledząc aktualną literaturę tematu, można wyprowadzić wniosek, że nie były one aktualizowane od dłuższego czasu, gdyż zgodnie z obecnymi ustaleniami więk-

40/41

szość korzyści z przyjmowania witaminy K2 zaczyna się przy dawce bliskiej 100 μg/ dzień. Osobami, które powinny zwrócić baczną uwagę na spożycie nadmiernych ilości witaminy K2, są osoby przyjmujące warfarynę lub inne leki przeciwzakrzepowe. Pacjentom przyjmującym leki przeciwzakrzepowe zaleca się unikanie spożywania produktów zawierających duże ilości witaminy K2. Jeśli nie jesteś w grupie osób, które powinny ograniczać spożycie witaminy K2, dołącz ją do codziennej suplementacji czy to w produkcie z witaminą D3 czy z kwasami tłuszczowymi omega-3, które dodatkowo wspierają funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego.

Ciekawostki medyczne Czy

magnez może ochronić nas przed chorobami serca i cukrzycą?

agnez, uznawany za ósmy najbardziej rozpowszechniony pierwiastek w skorupie ziemskiej, jest biologicznie aktywnym składnikiem mineralnym potrzebnym człowiekowi do życia. Wszystkie komórki korzystają z magnezu, gdyż jest kluczowym kofaktorem setek enzymów zaangażowanych w metabolizm glukozy, produkcję białka i syntezę kwasów nukleinowych. Istnieje potrzeba regularnej podaży tego makroelementu, ponieważ jest usuwany z organizmu wraz z moczem, kałem i potem. Pomimo powszechnej dostępności magnezu w produktach spożywczych hipomagnezemia - definiowana jako zmniejszenie stężenia magnezu całkowitego w surowicy <0,74 mmol/l - jest relatywnie częstym zjawiskiem dotyczącym 2,5 15% ogólnej populacji. Główną jej przyczyną jest niedostateczne spożycie magnezu. Nawet w krajach rozwiniętych, takich jak Stany Zjednoczone, wiele osób dorosłych nie jest w stanie dostarczyć organizmowi wystarczającej dawki magnezu, która według zaleceń EFSA z 2015 roku wynosi

350 mg dla mężczyzn i 300 mg dziennie dla kobiet. Te dane są ważne, gdyż niektóre badania epidemiologiczne sugerują, że niskie stężenie magnezu w surowicy może zwiększać ryzyko wielu chorób, m.in. zespołu metabolicznego, cukrzycy typu 2, chorób sercowo-naczyniowych czy choroby Alzheimera. Problem jednak tkwi w tym, że w przypadku wielu chorób podane wyżej wyniki są niejednoznaczne. Fang i wsp. postanowili więc przeprowadzić metaanalizę prospektywnych badań kohortowych w celu ustalenia korelacji pomiędzy spożywaniem magnezu a, chorobami układu sercowo-naczyniowego, cukrzycą

Bibliografia

typu 2 i całkowitą śmiertelnością. W tym celu przeszukali bazy medyczne PubMed, EMBASE oraz Web of Science. Do metaanalizy udało się włączyć czterdzieści prospektywnych badań kohortowych, w których uczestniczyło ponad milion osób. Nie stwierdzono istotnego związku pomiędzy zwiększeniem spożycia magnezu o 100 mg dziennie, a ryzykiem chorób układu sercowo-naczyniowego i chorobą niedokrwienną serca. Jednakże dodatkowe zwiększenie podaży magnezu o 100 mg dziennie powodowało 22% redukcję ryzyka niewydolności serca i 7% redukcję ryzyka udarów mózgu. Dostrzeżono również redukcję względnego ryzyka cukrzycy typu 2 o 19% i śmiertelności o 10%. We wnioskach wypływających z badań naukowcy stwierdzają, że istnieje odwrotna korelacja pomiędzy spożyciem magnezu, a ryzykiem udaru mózgu, niewydolności serca, cukrzycy typu 2 i całkowitej śmiertelności. Jednocześnie dostrzegają brak korelacji pomiędzy spożyciem magnezu, a ryzykiem choroby niedokrwiennej serca czy całkowitej zachorowalności na choroby układu sercowo-naczyniowego. Badacze podkreślają również, że zwiększenie konsumpcji produktów bogatych w ten makroelement może być korzystne dla zdrowia. Sądzą, że w przyszłości należy przeprowadzić duże kontrolowane, randomizowane badania prospektywne, które pomogłyby zidentyfikować przypuszczalną rolę magnezu w redukowaniu niektórych czynników wymienionych chorób.

Fang X, Wang K, Han D. Dietary magnesium intake and the risk of cardiovascular disease, type 2 diabetes, and all-cause mortality: a dose-response meta-analysis of prospective cohort studies. BMC Med. 2016 Dec 8;14(1):210. 42/43

nutramil ZDROWA KUCHNIA

Przepisy przygotowała Pani

Katarzyna Kosmala

DOWIEDZ SIĘ

JAK WZMOCNIĆ SWÓJ ORGANIZM W CHOROBIE NOWOTWOROWEJ

434 kcal

32 g

18 g

26 g

358 kcal

23 g

17 g

22 g

W PORCJI

BIAŁKO

WĘGLOWODANY

TŁUSZCZE

W PORCJI

BIAŁKO

WĘGLOWODANY

TŁUSZCZE

Wołowina z pieczarkami Składniki na 4 porcje: 800 g mięsa wołowego – polecamy antrykot 2 duże cebule 1 łyżeczka oliwy z oliwek 1 liść laurowy 2 ziarna ziela angielskiego 1 łyżeczka soli 0,5 łyżeczki pieprzu 100 g pieczarek 4 łyżki śmietany 18% Saszetka preparatu Nutramil complex®o smaku neutralnym 600 ml bulionu e

Przygotowanie: 1) Mięso opłukać, osuszyć, pokroić w dużą kostkę. Przełożyć do miski, wsypać przyprawy, wymieszać i wstawić na noc do lodówki; 2) Rozgrzać dużą patelnię z 1 łyżką oliwy z oliwek, włożyć zamarynowane mięso i podsmażyć na mocnym ogniu do zrumienienia. Mięso nie powinno leżeć na patelni piętrowo, lepiej podsmażyć je na dwa razy, jeśli nie mamy wystarczająco dużej patelni; 3) Obrać cebule i pokroić na ćwiartki. Mięso przełożyć do garnka, a na patelnię wrzucić cebulę i delikatnie ją podsmażyć; 4) Zawartość patelni przelać do rondla z mięsem i cebulą. Dodać liść laurowy, pieczarki, ziele angielskie i wlać około 600 ml wody lub bulionu wołowego; 5) Całość dusić około 2 godzin, od czasu do czasu mieszając i w razie potrzeby uzupełniając płyn; 6) Po upływie 2 godzin wyłączyć i dodać śmietanę do sosów i Nutramil complex®.

Frittata z pomidorami i mozzarellą Składniki na 10 porcji: Saszetka preparatu Nutramil complex® o smaku neutralnym 4 jajka Łyżka masła 4 łyżki mleka 125 g mozzarelli (kulka) 1 łyżka oliwy z oliwek 4 dojrzałe pomidory bez skórki Bazylia Łyżka octu balsamicznego Sól morska i świeżo zmielony pieprz 2 ząbki czosnku 50 g sera żółtego

Przygotowanie: 1) Piekarnik nagrzać do temperatury 180oC i przygotować patelnię, którą można wstawić do piekarnika; 2) Pomidory należy umyć i usunąć szypułki, następnie sparzyć i obrać ze skórki. Pociąć na ćwiartki, ułożyć na talerzu, doprawić solą, pieprzem, skropić octem balsamicznym i oliwą z oliwek; 3) W miseczce roztrzepać widelcem jajka, dodać przyprawy, przeciśnięty przez praskę czosnek, mleko, żółty ser starty na tarce, pokrojoną mozzarellę, bazylię oraz Nutramil complex®; 4) Rozgrzać patelnię razem z masłem, zebrać pianę z powierzchni. Wlać masę jajeczną i smażyć około 2 min. (masa na brzegach powinna bulgotać), następnie ułożyć pomidory i wstawić do piekarnika bez przykrycia na około 15 minut (180oC) lub do czasu, aż masa zastygnie; 5) Posypać resztą bazylii.

114,5 kcal

6,5 g

294 kcal

10 g

23 g

18 g

W PORCJI

BIAŁKO

WĘGLOWODANY

TŁUSZCZE

W PORCJI

BIAŁKO

WĘGLOWODANY

TŁUSZCZE

Placuszki ze szpinakiem Składniki na 4 porcje: Saszetka preparatu Nutramil complex® o smaku neutralnym 400 g mrożonego szpinaku 2 jajka 4 łyżki mąki zwykłej lub razowej 100 g startego żółtego sera 2 ząbki czosnku Do smaku około 200 g jogurtu greckiego Koperek

Zupa krem pomidorowa z serem

Przygotowanie: 1) S zpinak dokładnie umyć i gotować w osolonej wodzie około dwóch minut. Następnie spryskać strumieniem zimnej wody i odcedzić; 2) S zpinak pokroić drobno i wymieszać z jajkami, mąką, Nutramilem complex® i wodą; 3) N a patelni rozgrzać oliwę z oliwek i nakładać przygotowaną masę, formując placuszki odpowiedniej wielkości. Na wierzch placuszków zetrzeć żółty ser i przykryć patelnię pokrywką; 4) P o około 3-4 minutach przewrócić na drugą stronę i smażyć bez przykrycia – ponownie około 3 min. 5) P odawać z sosem czosnkowym i koperkiem.

Składniki na 3 porcje: Saszetka preparatu Nutramil complex® o smaku neutralnym Cebula 2 ząbki czosnku 3 średnie marchewki 1 mała pietruszka 6 dużych pomidorów 4 łyżki oliwy z oliwek z I tłoczenia 700 ml bulionu jarzynowego lub drobiowego ól morska S Świeżo zmielony pieprz Suszone oregano Pęczek świeżej bazylii 70 ml śmietany 18% Ser mozarella lub ser twardy typu parmezan

44/45

Przygotowanie: 1) Na patelni rozgrzać oliwę, dodać pokrojoną w paseczki cebulę i posiekany ząbek czosnku. Smażyć przez około 4 minuty do momentu, kiedy cebula się zeszkli; 2) Dodać marchew i pietruszkę pokrojoną na cieniutkie plasterki i znów smażyć około 4 min. mieszając; 3) Pomidory należy umyć i usunąć szypułki, następnie sparzyć i obrać ze skórki. Kolejno pokroić i usunąć gniazda nasienne, a pozostały miąższ i sok zachować; 4) Warzywa z patelni przełożyć do garnka i dodać pomidory. Smażyć przez 1 minutę; 5) Do przygotowanych warzyw wlać gorący bulion i doprowadzić do zagotowania, a następnie przyprawić solą, pieprzem i oregano; 6) Wszystko gotować ok. 20 min. Zupę zmiksować dodając część liści bazylii; 7) Odstawić zagotowaną zupę na około 10-15 min. Do miseczki wlać śmietanę i powoli dodawać do niej zupę, mieszając. Następnie dodać Nutramil complex® i całość dobrze zamieszać; 8) Podawać ze startym serem lub kawałkiem mozzarelli z listkami bazylii.

474 kcal

20 g

31 g

30 g

235 kcal

30 g

11 g

W PORCJI

BIAŁKO

WĘGLOWODANY

TŁUSZCZE

W PORCJI

BIAŁKO

WĘGLOWODANY

TŁUSZCZE

Zdrowy serniczek Składniki na 12 porcje: Saszetka preparatu Nutramil complex® o smaku waniliowym 1 kg tłustego twarogu 300 g cukru 8 jaj 250 g masła 50 g kaszy manny Otarta skórka z cytryny Biszkopty lub inne ciasteczka - opcjonalnie

Przygotowanie: 1) Żółtka utrzeć z cukrem; 2) Ser zmiksować, tak by nie zawierał grudek; 3) Następnie dodać otartą skórkę z cytryny, Nutramil complex® i kaszę; 4) Na koniec dodać ubitą pianę z 8 białek; 5) Wszystko delikatnie wymieszać; 6) D no blaszki wyłożyć biszkoptami i wlać trochę ciasta, aby biszkopty mogły zmięknąć; 7) Po jakimś czasie wlać całość masy; 8) P iec w 190ºC przez około 1h tak, żeby sernik nie zbrązowiał - najlepszy jest jasnozłoty.

Waniliowa nutella do kanapek Składniki na 4 porcje: Saszetka preparatu Nutramil complex® o smaku waniliowym Awokado 2-3 łyżki karobu (kakao naturalne) Olej kokosowy (opcjonalnie) 2-3 suszone daktyle (opcjonalnie)

Przygotowanie: 1) Obierz awokado, wyjmij pestkę, dodaj karob i zmiksuj na gładką masę; 2) Następnie dodaj saszetkę Nutramilu complex® i ponownie zmiksuj na gładką masę; 3) Opcjonalnie możesz dodać kilka łyżek oleju kokosowego nierafinowanego i 2-3 daktyle.

214 kcal

21 g

12 g

333 kcal

10 g

35 g

17 g

W PORCJI

BIAŁKO

WĘGLOWODANY

TŁUSZCZE

W PORCJI

BIAŁKO

WĘGLOWODANY

TŁUSZCZE

Ciasteczka owsiane Składniki na 6 porcje: Saszetka preparatu Nutramil complex® o smaku waniliowym Szklanka płatków owsianych górskich Garść suszonej żurawiny 30 g rodzynek Jajko 2 łyżki masła extra Szczypta cynamonu 5 kostek gorzkiej czekolady 70-99%

Waniliowy napój kawowy

Przygotowanie: 1) Suszoną żurawinę i rodzynki sparzyć wrzątkiem; 2) Czekoladę pokroić na małe kawałeczki i wrzucić do miski z masłem, płatkami, owocami i Nutramilem complex®; 3) W szystko dokładnie ze sobą wymieszać, najlepiej lekko rozgniatając składniki; 4) Z powstałej masy formować małe ciasteczka; 5) P iec w piekarniku nagrzanym do 180ºC przez około 15-20 minut.

Składniki na 4 porcje: Saszetka preparatu Nutramil complex® o smaku waniliowym 1 łyżeczka kawy rozpuszczalnej 250 ml mleka 3,2% Pokruszona gorzka czekolada: 70-99% kakao

46/47

Przygotowanie: 1) Mleko, kawę oraz Nutramil complex® wlać do miksera i miksować, aż do osiągnięcia gładkiej masy; 2) Napój przelać do szklanki i posypać startą na tarce gorzką czekoladą.

CHCESZ, ŻEBY TO WŁASNIE TWÓJ PRZEPIS POJAWIŁ SIĘ W KOLEJNYM PORADNIKU? WEŹ UDZIAŁ W KONKURSIE KULINARNYM! Dwa najlepsze przepisy zostaną opublikowane w kolejnym numerze, a ich autorzy otrzymają zestaw preparatów od firmy Olimp Laboratories®

Czekamy na Twój ulubiony przepis wraz ze zdjęciem (jak najlepszej rozdzielczości min.700kb).

Prześlij go na adres:

konkurs-kulinarny@olimp-labs.com

SAMOCHÓD, POCIĄG,

A MOŻE SAMOLOT? Sprawdzone sposoby na spokojną podróż z dzieckiem

Masz małe dziecko i często słyszysz, że powinieneś zapomnieć o dłuższych podróżach. A może marzą Ci się egzotyczne wakacje i solidny wypoczynek z Twoją pociechą? Bez względu na jej wiek, upodobania czy odległość, którą musisz pokonać, dobrze przygotuj się do podróży. Proste wskazówki oraz niezbędne wyposażenie umilą Ci każdą podróż z dzieckiem, zapewniając maksymalny komfort oraz przyjemność z jazdy. Poznaj najlepsze sposoby na udaną podróż i przekonaj się, że małe dzieci uwielbiają oglądać świat przez szybę pojazdu!

Zaplanuj godziny i postoje Jazda samochodem to chyba najbardziej klasyczna ze wszystkich dostępnych opcji możliwość przemieszczania się. Z dzieckiem pokonujemy kilometry na czterech kółkach praktycznie od pierwszych dni jego życia, dlatego warto mieć na uwadze najważniejsze rzeczy z tym związane. O ile do krótkich dystansów potrzebny jest zaledwie bezpieczny fotelik, dłuższa podróż wymaga już niemałej operacji logistycznej.

Jeśli czeka Cię długa podróż z małym dzieckiem, zacznij od dobrego zaplanowania jej od A do Z. Podstawą będzie wybór odpowiednich godzin podróży – najrozsądniejszą porą dnia są godziny bardzo wczesne, które dziecko zwyczajnie prześpi. Dobrym rozwiązaniem jest także podróż nocą zapewniająca spokojny sen Twojemu maluchowi. Dziecko nie zauważy więc zmiany miejsca i otoczenia, a poza tym uniknie uczucia nudy. Spokojny sen i monotonne kołysanie wprawią je w idealny nastrój do wypoczynku, a Ty nie będziesz się martwić

o jego samopoczucie. Podróżowanie nocą ma również zalety w postaci braku korków na drodze – potrafią one bowiem denerwować nie tylko Ciebie, ale i dziecko, które oprócz niepokoju przeżywa stany rozdrażnienia. Kolejną ważną kwestią podczas podróżowania z dzieckiem są postoje. Koniecznie zaplanuj je wcześniej w miejscach do tego przeznaczonych. Postój dość często ograniczamy do biernego odpoczynku. A przecież warto ten czas przeznaczyć nie tylko na zabiegi toaletowe

i konsumpcję, ale i na spacer czy zwiedzanie atrakcyjnych miejsc. Dziecko może przeżyć wspaniałą przygodą, która urozmaici mu podróż.

Bezpieczeństwo najważniejsze W każdym pokonywaniu dystansu i rozmaitych sposobach podróżowania najważniejsze jest bezpieczeństwo Twojego dziecka. Podstawę stanowi tutaj oczywiście fotelik, w którym musi ono podróżować aż do 12. roku życia i osiągnięcia 150 cm wzrostu. Nawet jeśli Twoje dziecko nie lubi podróżować w foteliku i płaczem bądź narzekaniem chce wymusić jego opuszczenie, musisz być nieugięty. To absolutna podstawa bezpieczeństwa w samochodzie, wymagana przez przepisy ruchu drogowego i egzekwowana przez policję. Możesz umilić swojemu dziecku jazdę w foteliku, montując rolety bądź zasłonki na szyby – co prawda ograniczają one widoczność, ale skutecznie chronią malucha przed promieniowaniem słonecznym i przegrzaniem się, co podczas letnich podróży jest niezwykle istotne. Ze względu na bezpieczeństwo dziecka nie można go pod żadnym pozorem zostawiać samego w samochodzie! Nawet jeśli nam się wydaje, że zagrożenie jest znikome, nie dajmy się zwieść takiemu rozumowaniu. Niestety, życie dowodzi, że przebywanie dziecka samego w aucie, a szczególnie w czasie upałów, może się skończyć tragicznie. Nawet dziecko spokojnie zachowujące się musi mieć zawsze obok siebie opiekuna. Oprócz bezpieczeństwa ważny jest też komfort jazdy dziecka – zawsze pamiętaj o ustawieniu odpowiedniej temperatury i staraj się, aby różnica temperatur wewnątrz i na zewnątrz pojazdu wynosiła maksymalnie 4˚C.

Podróż samolotem o czym musisz pamiętać? Sporym wyzwaniem jest także podróż samolotem z małym dzieckiem. Obecnie każda z linii lotniczych posiada własny regulamin, w którym jasno są opisane zasady latania z małymi dziećmi. Przed podróżą koniecznie zapoznaj się z jego treścią, aby uniknąć przykrych rozczarowań. Wskazanym gadżetem będzie wózek – sprawdzi się na lotnisku i w drodze do samolotu, a tuż przed wejściem oddasz go personelowi do przechowania. Dobrym

rozwiązaniem jest także umieszczenie w bagażu podręcznym dozwolonych gadżetów dla dzieci, które zajmą się nimi podczas lotu. Weź pod uwagę także czas spędzany z dzieckiem na lotnisku. Dla Twojej pociechy jest to miejsce, w którym bez wątpienia będzie się nudzić. Daj maluchowi ulubioną zabawkę, kolorowankę czy książkę, dzięki czemu nie będzie marudzić i pozwoli Ci swobodnie zająć się przygotowaniem do lotu i odprawą bagażową.

Pociąg nie taki straszny Dobrym rozwiązaniem jest podróżowanie z maluchem pociągiem – to środek komunikacji umożliwiający swobodne przechowywanie bagażu, w tym także dziecięcego wózka. Co więcej, atrakcyjny stukot kół czy podróż inna niż zwykła przejażdżka autem będzie dla dziecka sporym przeżyciem, które na pewno zapamięta na długo.

A może rower? Podróż z dzieckiem na rowerze wydaje Ci się najbardziej szalonym pomysłem? Wcale nie! Coraz więcej matek przekonuje się do tego środka transportu, który dla dziecka jest największą atrakcją z możliwych. Jeśli od razu zapala Ci się w głowie czerwona lampka odnośnie bezpieczeństwa Twojego malucha, możesz porzucić złe myśli. Obecnie gadżety i akcesoria rowerowe pozwalają na swobodną i przede wszystkim bezpieczną jazdę dorosłego i dziecka na rowerze, co doceniają aktywni rodzice. Chcąc podróżować na dwóch kółkach z małym dzieckiem, zastanów się nad kupnem różnych akcesoriów, np. przyczepki rowerowej, fotelika czy wózka do roweru. To one znacznie ułatwią Ci przewożenie dziecka rowerem i pozwolą jednocześnie zadbać o jego bezpieczeństwo. Jeśli podróżujesz z dzieckiem rowerem tylko 50/51

sporadycznie, doskonale sprawdzi się także specjalny fotelik. Zapewnia on bezpieczną jazdę, mimo iż jest umieszczony bezpośrednio na bagażniku roweru. Musisz zwrócić też większą uwagę na bezpieczeństwo nóżek dziecka, ucząc je, że w foteliku musi zachować niezbędną równowagę. Taka podróż będzie możliwa tylko na krótsze dystanse i rekreacyjne trasy. Sprawdzi się idealnie podczas wakacji, weekendów itp. Przyczepka z powodzeniem zastąpi wózek dla dziecka, umożliwiając mu bezpieczną przejażdżkę.

Przygotuj się najlepiej jak potrafisz Do każdej podróży z dzieckiem, niezależnie od jej długości czy formy, musisz się odpowiednio przygotować. Ważne będzie właściwe ubranie dla Twojego malucha, które sprawdzi się podczas pokonywania kolejnych kilometrów i nie będzie ograniczać jego ruchów. Inną ważną kwestią są napoje, zwłaszcza jeśli podróżujesz z dzieckiem podczas letnich upałów. Dbaj o jego właściwe nawodnienie, dostarczając mu regularnie niezbędnych płynów. Jeśli Twoje dziecko źle znosi podróż, to warto mieć pod ręką tabletki lub lizaki Spokoloko. Składniki tych preparatów wspomagają redukowanie nudności podczas podróży. Zawarty w nich ekstrakt imbiru sprzyja utrzymaniu uczucia komfortu podróży, pomagając w redukowaniu odruchu wymiotnego. Produkt w tabletkach został dodatkowo uzupełniony o witaminę B6, natomiast lizaki są wzbogacone witaminą C. Obie witaminy przyczyniają się do zmniejszenia uczucia zmęczenia i znużenia. Jeśli podejdziesz do sprawy odpowiedzialnie, podróż z dzieckiem może być spokojna i pozbawiona nieprzyjemnych przygód. Zadbaj o wszystko z właściwym wyprzedzeniem czasowym, troszcząc się o swojego malucha najlepiej jak potrafisz.

1 x 200 zł

3 x 100 zł

20 x

zestaw suplementów diety

Hasło krzyżówki prosimy przesłać do 15.07.2017 roku na adres: Olimp Laboratories Sp z o.o. Nagawczyna 109 c, 39-200 Dębica. Lista zwycięzców dostępna będzie na stronie internetowej www.olimp-labs.com

HASŁ0 1 HASŁ0 2 Imię i nazwisko Telefon Adres zamieszkania Rok urodzenia

Data i czytelny podpis

Niniejszym oświadczam, iż zapoznałem się z regulaminem konkursu i akceptuję jego warunki. Na podstawie art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych (tekst jedn.Dz.U. nr 101 poz. 926 z 2002 r. z późn. zm.) wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych przez Olimp Laboratories Sp. z o.o. w celach marketingowych związanych z działalnością Spółki oraz na potrzeby konkursu. Administratorem Państwa danych osobowych jest Olimp Laboratories Sp z o.o. z siedzibą w Nagawczynie 109c, 39-200 Dębica. Państwa dane są zbierane i przetwarzane przez Administratora danych w celach marketingowych związanych z działalnością Spółki oraz na potrzeby konkursu. Macie Państwo prawo dostępu do treści swoich danych osobowych oraz prawo do ich poprawiania. Dane osobowe podają Państwo dobrowolnie. 52/53

PRZEWODNIK PO BADANIACH

12 LABORATORYJNYCH

zaburzenia gospodarki węglowodanowej insulinooporność, cukrzyca Przewodnik ułatwi Państwu rozpoznawanie zaburzeń gospodarki węglowodanowej, pomoże w prawidłowej interpretacji wyników badań laboratoryjnych, a także odpowie na pytanie, z jaką częstotliwością wykonywać badania.

PODSTAWOWE INFORMACJE Zaburzenia gospodarki węglowodanowej najczęściej dotyczą przemian glukozy i występują w postaci stanu przedcukrzycowego, cukrzycy oraz stanów hipoglikemicznych. Dużo rzadziej występują choroby, które w sposób zdecydowany wpływają na zaburzenia metabolizmu innych węglowodanów (galaktozy, fruktozy) oraz choroby spichrzeniowe – glikogenolizy. Jednymi z najczęstszych zaburzeń metabolicznych w krajach rozwiniętych są otyłość i cukrzyca. W 2013 roku w Polsce liczbę osób chorujących na cukrzycę i świadomych swojej choroby szacowano na 2 mln 150 tys., natomiast liczbę osób, które mają cukrzycę, ale o tym nie wiedzą - na 550 tyś. Prognozy na rok 2035 są przerażające, gdyż na całym świecie liczba osób zmagających się z wymienioną chorobą ma sięgnąć 592 mln. Cukrzyca należy do grupy chorób metabolicznych o różnej etiopatogenezie i przebiegu klinicznym, których wspólną cechą jest przewlekłe podwyższone stężenie glukozy we krwi (hiperglikemia) będące objawem zaburzeń metabolizmu węglowodanów, którym towarzyszy nieprawidłowa przemiana białek i tłuszczów. Przyczyną tych zaburzeń jest upośledzone wydzielanie insuliny przez komórki beta 54/55

trzustki i/lub insulinooporność tkanek. Przedłużająca się hiperglikemia jest niebezpieczna dla naszego organizmu, ponieważ wiąże się z uszkodzeniem i niewydolnością różnych narządów, a szczególnie oczu, nerek, nerwów, serca i naczyń krwionośnych. Biorąc pod uwagę etiologiczną klasyfikację cukrzycy, wyróżniamy cztery kategorie tej choroby. Najczęściej spotykaną (około 90% przypadków) jest cukrzyca typu 2 współwystępująca przede wszystkim z otyłością. Istotą jej patogenezy jest insulinooporność tkanek związana ze współistniejącymi zaburzeniami wydzielania insuliny. Drugim typem cukrzycy jest cukrzyca typu 1 wywoływana autoimmunizacyjnym procesem niszczącym komórki beta-trzustki. Uważa się, że stanowi ona około 3-5% przypadków cukrzycy. Inne postacie cukrzycy (o znanej etiologii) są powodowane m.in. defektami genetycznymi działania insuliny, chorobami zewnątrzwydzielniczymi części trzustki, endokrynopatiami. Jako czwartą i ostatnią kategorię wyróżnia się cukrzycę rozpoznawaną podczas ciąży. Występuje przy wzroście stężenia hormonów działających antagonistycznie w stosunku do insuliny, co prowadzi do insulinooporności, zwiększeniu zapotrzebowania na insulinę i większej dostępności glukozy dla rozwijającego się płodu.

DIAGNOSTYKA LABORATORYJNA Badaniem laboratoryjnym służącym do rozpoznawania cukrzycy jest oznaczanie stężenia glukozy we krwi. Według kryteriów diagnostycznych wyróżnia się trzy kategorie stężenia glukozy we krwi: 1. Glikemia przygodna – oznaczona w próbce krwi pobranej o dowolnej porze dnia, niezależnie od pory ostatnio spożytego posiłku. Może być wykorzystywana u osób, u których występują kliniczne objawy choroby, tj. wzmożone pragnienie, wielomocz, osłabienie i chudnięcie. 2. Glikemia na czczo – oznaczana w próbce krwi pobranej 8-14 godzin od ostatniego posiłku. To najczęściej wykonywane badanie służące rozpoznaniu cukrzycy w sytuacji, gdy w dwóch kolejnych badaniach uzyska się wynik przekraczający granicę decyzyjną.

3. Glikemia w 120 minut - doustny test tolerancji 75 g glukozy (DTTG). Ten test wykonuje się wtedy, gdy jeden z podanych w tabeli nr 1 wyników jest poniżej normy. Istotnym wskazaniem do wykonania doustnego testu tolerancji glukozy jest podejrzenie nietolerancji glukozy i cukrzycy przy prawidłowej glikemii na czczo.

W Stanach Zjednoczonych i niektórych krajach Europy w kryteriach diagnostycznych uwzględniono wartość hemoglobiny glikowanej - HbA1c. Obecnie Polskie Towarzystwo Diabetologiczne nie zaleca stosowania oznaczania HbA1c w diagnostyce cukrzycy ze względu na brak wystarczającej kontroli jakości metod laboratoryjnych w Polsce oraz nieustaloną wartość decyzyjną (odcięcia) HbA1c w rozpoznaniu cukrzycy dla polskiej populacji. W krajach poza granicami Polski przyjęto, że HbA1c ≥ 6,5% wskazuje

na cukrzycę, natomiast poziom 5,76,4% na stan przedcukrzycowy.

BADANIA DODATKOWE W przypadku wątpliwości w diagnostyce różnicowej możemy skorzystać z badań laboratoryjnych służących do wykrycia autoimmunizacyjnego mechanizmu niszczenia komórek beta trzustki, a także oceny insulinooporności tkanek. Markerami cukrzycy typu 1 są przeciwciała przeciwwyspowe: A. przeciwko różnym antygenom cytoplazmatycznym komórek beta trzustki. Są coraz rzadziej oznaczane ze względu na najmniejszą swoistość. Występują u 75-85% chorych na cukrzycę typu 1; B. p rzeciwko dekarboksylazie kwasu glutaminowego (anty-GAD65). Występują u 60-80% chorych na cukrzycę typu 1; C. przeciwko fosfatazom tyrozyny (IA-2, IA-2β). Występują u 5070% chorych na cukrzycę typu 1; D. przeciwko insulinie endogennej (IAA). Występują u 90-100% dzieci poniżej 5. roku życia chorych na cukrzycę typu 1; E. przeciwko transporterowi cynku 8 (Zn8). Występują u podobnej liczby osób, u których pojawiają się przeciwciała przeciwko fosfatazom tyrozyny. Aby zwiększyć czułość diagnostyczną wymienionych badań, oznacza się wspólnie dwa lub trzy spośród wymienionych markerów.

ISNULINOOPORNOŚĆ

GLIKEMIA PRZYGODNA

(11,1 mmol/l) cukrzyca*

GLIKEMIA NA CZCZO

70–99 mg/dl (3,9–5,5 mmol/l)

< 140 mg/dl (7,8 mmol/l) glukozy (NGT)

hiperglikemii, takie jak:

100–125 mg/dl (5,6–6,9 mmol/l)

140–199 mg/dl (7,8–11,1 mmol/l)

na czczo (IFG) glukozy (IGT) (7,0 mmol/l) cukrzyca*

nak samo podwyższone stężenie insuliny we krwi nie odzwierciedla stopnia insulinooporności. Należy pamiętać, że jest to również zjawisko przejściowe, które pojawia się przy zachowanej rezerwie wydzielniczej komórek beta trzustki. Do badania insulinooporności służą badania zależnej od insuliny dystrybucji glukozy w tkankach naszego organizmu. Prostym badaniem może być opisywany wcześniej doustny test tolerancji glukozy, jednak za złoty standard przyjmuje się badanie metodą hiperinsulinemiczno-euglikemicznej klamry me-

(11,1 mmol/l) cukrzyca*

tabolicznej. Polega ono na podawaniu pacjentowi insuliny i glukozy we wlewie dożylnym w dawkach utrzymujących stałe stężenie we krwi, dla glukozy jest to 100 mg/ dl. Ilość podanej glukozy jest proporcjonalna do wrażliwości tkanek na insulinę. Wprawdzie badanie to jest coraz bardziej popularne jako metoda diagnostyczna, ale wciąż kosztowne. Zdecydowanie częściej stosowany jest arytmetyczny model rozpoznawania insulinooporności zwany HOMA (Homeostatic Model Assessment). Jest wyliczany na podstawie stężenia glukozy i insuliny na czczo:

HOMA-IR = (insulina [µj./ml] × glukoza [mmol/l]) / 22,5 HOMA-IR = (insulina [µj./ml] × glukoza [mg/dl]) / 405 U osób z prawidłową wrażliwością tkanek na insulinę HOMA=1. U osoby z prawidłową wrażliwością tkanek na insulinę HOMA = 1, a jeśli jest wyższa od 1, wskazuje na insulinooporność.

Insulinooporność, czyli stan obniżonej wrażliwości tkanek na działanie insuliny, prowadzi do kompensacyjnego zwiększenia wydzielania insuliny, wskutek czego pojawia się hiperinsulinemia, która jest uważana za wskaźnik insulinooporności. Jed56/57

ALGORYTM ROZPOZNAWANIA CUKRZYCY

objawy hiperglikemii

bez objawów hiperglikemii/ hiperglikemia przygodna

11,1 mmol/l (200 mg/dl)*

7,0 mmol/l (126 mg/dl)

5,6–6,9 mmol/l (100–125 mg/dl)

powtórz oznaczenie

wykonaj doustny test tolerancji glukozy

<5,6 mmol/l (100 mg/dl)

w kierunku czynników ryzyka 7,0 mmol/l (126 mg/dl)

11,1 mmol/l (200 mg/dl)

cukrzyca

7,8–11,0 mmol/l (140–199 mg/dl)

<7,8 mmol/l (140 mg/dl)

tolerancja glukozy (IGT)

na czczo (IFG)**

ROZWIĄŻ KRZYŻÓWKI I WYGRAJ NAGRODY!

1 x 500 zł 3 x 200 zł 40 x zestaw suplementów diety Hasło krzyżówki prosimy przesłać do 15.07.2017 roku na adres:

Olimp Laboratories Sp z o.o. Nagawczyna 109 c, 39-200 Dębica Lista zwycięzców dostępna będzie na stronie internetowej

www.olimp-labs.com HASŁ0 Imię i nazwisko Telefon Adres zamieszkania Rok urodzenia

Data i czytelny podpis

Niniejszym oświadczam, iż zapoznałem się z regulaminem konkursu i akceptuję jego warunki. Na podstawie art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych (tekst jedn. Dz.U. nr 101 poz. 926 z 2002 r. z późn. zm.) wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych przez Olimp Laboratories Sp. z o.o. w celach marketingowych związanych z działalnością Spółki oraz na potrzeby konkursu. Administratorem Państwa danych osobowych jest Olimp Laboratories Sp z o.o. z siedzibą w Nagawczynie 109c, 39-200 Dębica. Państwa dane są zbierane i przetwarzane przez Administratora danych w celach marketingowych związanych z działalnością Spółki oraz na potrzeby konkursu. Macie Państwo prawo dostępu do treści swoich danych osobowych oraz prawo do ich poprawiania. Dane osobowe podają Państwo dobrowolnie.

60/61

Melatonina jest hormonem wydzielanym przede wszystkim przez szyszynkę, ale także w mniejszych ilościach przez siatkówkę oka. Większości osób jej działanie kojarzy się głównie z poprawą jakości snu, jednak hormon ten ma zdecydowanie większą moc, niż nam się wydaje, o czym będą Państwo mogli się przekonać po przeczytaniu tego artykułu. Melatonina jest syntetyzowana w naszym organizmie z tryptofanu w komórkach szyszynki. Największa jej sekrecja występuje w nocy, podczas gdy światło dzienne nie jest obecne. W trakcie dnia synteza melatoniny jest ograniczona. Naukowcy odkryli, że receptory dla melatoniny są zlokalizowane na powierzchni komórek, takich jak: siatkówka oka, mózg, jajniki, nerki, trzustka, komórki tłuszczowe, komórki układu immunologicznego, jądro nadskrzyżowaniowe czy część guzkowa przysadki mózgowej. Jedną z podstawowych funkcji tego hormonu jest dostosowywanie organi-

zmu do rytmu dobowego cyklu światło - ciemność. Melatonina oddziałuje zarówno na przedni, jak i tylny płat przysadki mózgowej. Przyjmowanie tego hormonu może przyczyniać się do lepszego znoszenia zjawisk towarzyszącym podczas podróży przez różne strefy czasowe, tzw. jet lag. Ponadto badania wskazują na korzystny wpływ melatoniny na regulowanie funkcjonalności układu odpornościowego oraz działania antyoksydacyjne. Podejrzewa się również, że melatonina może odgrywać rolę w zachowaniu integralności DNA, a przez to pośrednio zmniejszać ryzyko zacho62/63

rowania na chorobę nowotworową. Być może wkrótce znajdzie ona zastosowanie kliniczne w terapii antynowotworowej.

ROLA MELATONINY W ZABURZENIACH SNU Wiele prac naukowych wskazuje na to, że melatonina może być wykorzystywana jako związek wspomagający leczenie zaburzeń snu, np. bezsenności czy wynikających z pracy zmianowej. Endogenna synteza melatoniny jest niższa u osób w wieku podeszłym, u zażywających beta-blokery, pra-

cujących na zmiany i osób niewidomych. Takiej sytuacji można zaradzić poprzez suplementację melatoniny, która może wpłynąć na jakość snu i przyspieszyć czas zasypiania. W jednym z eksperymentów, w którym wzięli udział pacjenci cierpiący na bezsenność, melatonina wywoływała szybsze zasypianie, jednakże jej działanie określono jako łagodne. Do atutów melatoniny należy zaliczyć fakt, że nie wywołuje ona rankiem dnia następnego syndromu „kaca” oraz to, że organizm nie uzależnia się od niej. Jednak w przeciwieństwie do typowych leków nasennych jej działanie jest zdecydowanie łagodniejsze.

ROLA MELATONINY W ZABURZENIACH RYTMU DOBOWEGO Stosowanie melatoniny może pomóc osobom niewidomym oraz pracującym w trybie zmianowym w synchronizacji ich rytmu biologicznego. Może okazać się również pomocna w radzeniu sobie z sezonowymi zaburzeniami nastroju. Najprawdopodobniej jest to spowodowane jej oddziaływaniem na receptory MT1 i MT2 znajdujące się w jądrze nadskrzyżowaniowym podwzgórza, gdzie zlokalizowane jest miejsce regulacji cyklu dobowego.

ROLA METATONINY W RADZENIU SOBIE Z JET LAG Melatonina z powodzeniem może być używana w celach prewencji i leczenia tzw. jet lag, który jest często obserwowany u osób podróżujących i przekraczających kilka stref czasowych. Towarzyszą mu takie dolegliwości, jak m.in. zmęczenie, bezsenność, bóle głowy i trudności z koncentracją. Jet lag narasta jako rezultat braku synchronizacji endogennych rytmów

organizmu związanych z cyklem dnia i nocy. Za najskuteczniejsze dawki melatoniny w tym przypadku uważa się dawki wynoszące od 0,5 – 5 mg/ dziennie. Literatura podaje, że większe porcje nie przyniosą dodatkowych korzyści.

ROLA MELATONINY W CHOROBIE NOWOTWOROWEJ

Niektóre z badań sugerują, że melatonina hamuje wzrost komórek raka piersi, szyjki macicy oraz komórek nowotworowych jajnika. Zalicza się ją do grupy związków o działaniu regulującym i kontrolującym namnażanie MELATONINA JAKO się i śmierć komórek. W stężeniach ANTYOKSYDANT fizjologicznych melatonina wpływa na cykl komórkowy, działając cytoMelatonina pełni również funkcję statycznie i hamując namnażanie kosilnego antyoksydantu, który może mórek nowotworowych. W dawkach wiązać się z toksycznymi rodnikami farmakologicznych wywiera ona efekt hydroksylowymi. Intensywny stres cytotoksyczny na komórki nowotworooksydacyjny pojawiający się w orga- we. Chociaż większość badań została nizmie skutkuje szybkim spadkiem wykonana na modelach zwierzęcych, krążącej melatoniny, co związane jest to warto napisać, że przedstawione z jej większym zapotrzebowaniem dane literatury tematu są obiecujące. przez organizm. Podczas ostatniej Nieco popularniejsze jest wykorzykatastrofy w Japonii spowodowanej stanie melatoniny w leczeniu wspoawarią w elektrowniach jądrowych magającym u pacjentów z chorobą w Fukushimie melatonina została nowotworową w celu zapobieżenia wykorzystana jako środek zapobie- skutkom ubocznym wywołanym przez gający uszkodzeniom indukowanym chemio- i radioterapię. W badaniu przez promieniowanie jonizujące. przeprowadzonym w 1995 roku na

1440 pacjentach, u których zdiagnozowano postępującą chorobę nowotworową, wykazano, że w grupie osób otrzymujących zamiast placebo melatoninę częstotliwość występowania kacheksji, trombocytopenii i limfopenii było istotnie niższe niż w grupie pacjentów leczonych standardową terapią. Ponadto należy dodać, że w grupie przyjmującej melatoninę zmniejszył się odsetek pacjentów,

u których występowały takie schorzenia, jak zapalenie jamy ustnej, kardiotoksyczność czy neurotoksyczność, wywołane chemioterapią.

WNIOSKI W artykule zostały opisane tylko wybrane właściwości melatoniny, gdyż jej oddziaływania na komórki naszego organizmu są wielorakie. W przy-

padku stosowania melatoniny w problemach ze snem jej działanie mogą wzmocnić m.in. ekstrakt z melisy, szyszek chmielu zwyczajnego i ashwagandhy. Taką kompozycję składników znajdą Państwo w produkcie Forsen Forte z melatoniną, a najważniejsze informacje o samej melatoninie są podane w sposób syntetyczny poniżej. y

REGULUJE CYKL DOBOWY H2N

OH N H

N H

OCH3 N H

Bibliografia

1. Kostoglou-Athanassiou I. Therapeutic applications of melatonin. Ther Adv Endocrinol Metab. 2013 Feb;4(1):13-24. 2. Michael D. Carter, David N. Juurlink. Five Things to Know About: Melatonin. CMAJ November 20, 2012 184:1923. 64/65

Serotonina

Melatonina

NATURALNY I SKUTECZNY SPOSÓB NA CHOLESTEROL! Najnowsze statystyki pokazują iż, choroby układu sercowo-naczyniowego (CVD, cardiovascular diseases) stanowią główny czynnik ryzyka przedwczesnych zgonów na świecie. Szacuje się, że w krajach europejskich CVD odpowiadają za 52% zgonów u kobiet oraz 37% u mężczyzn poniżej 75. roku życia. Dyslipidemia jest najczęściej występującym, modyfikowalnym czynnikiem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Dane naukowe pochodzące z wielu randomizowanych badań klinicznych potwierdzają, że zmniejszenie stężenia frakcji lipoprotein o niskiej gęstości (LDL, low-density lipoprotein) oraz cholesterolu całkowitego (TC, total cholesterol) może zapobiegać rozwojowi CVD. Wymienione parametry służą realizacji najważniejszego celu leczenia dyslipidemii. Cząsteczki LDL są głównym transporterem cholesterolu w osoczu, a z uwagi na niewielkie rozmiary mają zdolność przenikania przez śródbłonek tętnic, gdzie po związaniu z proteoglikanami ulegają oksydacyjnej modyfikacji w obecności wolnych rodników tlenowych i w wyniku interakcji z makrofagami inicjują powstawanie blaszki miażdżycowej. Przenikanie lipoprotein jest łatwiejsze w przypadku dysfunkcji śródbłonka naczyniowego, co przyspiesza tym samym rozwój miażdżycy. Z kolei lipoproteiny o wysokiej gęstości (HDL, high-density lipoprotein) mają zdolność wiązania cholesterolu znajdującego się w makrofagach ściany tętnicy i po powrocie do światła naczynia transportują cholesterol do wątroby, gdzie jest on metabolizowany. Uważa się zatem, iż ta frakcja lipoprotein pełni funkcję ochronną, a zmniejszone stężenie HDL-C jest uznawane za czynnik ryzyka sercowo-naczyniowego.

Typy zaburzeń gospodarki lipidowej Wyróżnia się następujące typy zaburzeń gospodarki lipidowej: hipercholesterolemia - stężenie LDL-C większe lub równe 115 mg/dl (≥ 3 mmol/l); stężenie TC większe lub równe 190 mg/dl (≥ 5 mmol/l); dyslipidemia aterogenna - współwystępowa nie podwyższonego stężenia TG większego lub równego 150 mg/dl (1,7 mmol/l), niskiego stę-

żenia HDL-C (< 40 mg/dl [1,0 mmol/l] u mężczyzn i < 45 mg/dl [1,2 mmol/l] u kobiet) oraz obecności nieprawidłowych cząstek LDL, tak zwanych małych gęstych LDL. Stężenie LDL-C może być w tym przypadku prawidłowe lub podwyższone, nosząc wówczas nazwę dyslipidemii mieszanej; hipertriglicerydemia - stężenie TG większe lub równe 150 mg/dl (≥ 1,7 mmol/l). Głównym celem postępowania w dyslipidemiach 66/67

jest zmniejszenie stężenia LDL-C do wartości docelowych. Dowodów na słuszność takiego postępowania dostarczają randomizowane badania kliniczne, w których stężenie LDL-C było wyznacznikiem skuteczności prowadzonego leczenia hipolipemizującego. Intensywność prowadzonej terapii powinna zależeć od całkowitego ryzyka CVD oraz od wyjściowego stężenia LDL-C. W metaanalizie 26 badań przeprowadzonych łącznie wśród ponad 170 tys. chorych dowiedziono, że obniżenie stężenia LDL-C o 1,0 mmol/l

potwierdziły ich skuteczność z uwagi na wspólny rodowód ze statynami, naturalne pochodzenie oraz łatwą dostępność dla pacjenta. Dzięki temu mogą być one w niektórych sytuacjach alternatywą dla tradycyjnej farmakoterapii hipolipemizującej.

Monakolina naturalna statyna w terapii zaburzeń lipidowych

Przeprowadzenie przesiewowych badań lipidogramu umożliwia odpowiednio wczesne wykrycie zaburzeń profilu lipidowego, zastosowanie odpowiedniego leczenia, a także monitorowanie prowadzonej terapii. Podstawowa ocena profilu lipidowego powinna obejmować ocenę stężenia TC, frakcji LDL, HDL oraz stężenie TG. (38,6 mg/dl) powoduje zmniejszenie ryzyka zgonu z powodu chorób sercowo-naczyniowych o około 22%. Poprzez ekstrapolację danych z badań klinicznych wyznaczono wartości docelowe stężenia LDL-C dla poszczególnych grup ryzyka CV: u osób z bardzo wysokim ryzykiem CV (SCORE ≥ 10%, jawna CVD, cukrzyca typu 2, cukrzyca typu 1 z powikłaniami narządowymi, CKD z GFR < 60 ml/min/1,73 m2) celem terapii jest osiągnięcie stężenia LDL-C poniżej 70 mg/dl (1,8 mmol/l) lub obniżenie LDL o więcej niż 50% wartości wyjściowej; u osób z wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym (SCORE ≥ 5 i < 10%) należy dążyć do obniżenia stężenia LDL-C poniżej 100 mg/dl (2,5 mmol/l); u osób z ryzykiem umiarkowanym (SCORE ≥ 1 i < 5%) stężenie LDL-C nie powinno przekraczać 115 mg/dl (3 mmol/l); osoby z niskim ryzykiem nie wymagają interwencji. Podstawę interwencji mającej na celu normalizację stężenia cholesterolu stanowi postępowanie niefarmakologiczne polegające na modyfikacji stylu życia, obejmującej przede wszystkim aktywność fizyczną i odpowiednią dietę. Biorąc pod uwagę farmakoterapię, statyny należą do najlepiej przebadanych leków w prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego, a ich wpływ na redukcję śmiertelności z przyczyn CV udowodniono w wielu badaniach klinicznych. W ostatnim czasie na polskim rynku farmaceutycznym pojawiły się naturalne suplementy diety zawierające monakolinę K. Odróżnia je od reszty to, że badania naukowe

W 1973 r. japońscy naukowcy Akira Endo i Masao Kuroda wraz z zespołem po przebadaniu ponad 6000 mikroorganizmów, głównie grzybów strzępkowych, wykazali, że substancja ML-236B, nazwana później mewastatyną, wydzielana przez Penicillium citrinum wykazuje właściwości zmniejszania stężenia TC i LDL-C w surowicy krwi zwierząt laboratoryjnych i ludzi poprzez hamowanie końcowych szlaków biosyntezy cholesterolu. Następnie powtórzono badania Endo i Kurody, uzyskując analogiczne wyniki, a w 1978 r. zespół Alfreda Albertsa wyizolował z produktów fermentacji Aspergillus terreus kolejny analog mewastatyny – mewinolinę. W roku kolejnym Endo wyizolował z pleśni Monascus ruber, a następnie opatentował statynę o nazwie monakolina K, która jak się później okazało jest w rzeczywistości tożsama z mewinoliną i w efekcie nadano im wspólną nazwę lowastatyna. Naturalnie występująca lowastatyna – monakolina K – obecna jest w czerwonym ryżu drożdżowym (RYR, red yeast rice), który jest tradycyjnym elementem kuchni wschodniej, wykorzystywanym jako barwnik lub przyprawa. Uzyskiwana jest w procesie fermentacji grzyba Monascus purpureus na ziarnach wypolerowanego ryżu. Chińczycy używali czerwonych drożdży z ryżu już prawie 2000 lat temu jako pożywienia i lekarstwa. Drożdże te są naturalnym składnikiem tradycyjnej kuchni chińskiej, m.in. słynnej kaczki po pekińsku. Wieloletnie obserwacje dotyczące spożywania tradycyjnej żywności chińskiej, która

HO O H H

H3C

O O H

H CH3 H

H3C H

C H O

24 36 5 Rycina 1. Budowa chemiczna mewinoliny, monakoliny K i lowastatyny

dostarcza produktów zawierających czerwone drożdże z ryżu, pokazują, że pod ich wpływem ludzie mają znacząco niższe stężenie cholesterolu całkowitego i cholesterolu frakcji LDL w surowicy krwi. Dotyczy to zarówno osób z prawidłowymi, jak i z podwyższonymi stężeniami wyjściowymi tych parametrów.

Monakolina K – działanie udowodnione naukowo Badanie Lin i wsp. było jedną z wielu prób klinicznych z monakoliną K, oceniających jej skuteczność hipolipemizującą. Randomizowane badanie z podwójnie ślepą próbą, które opublikowano w 2005 r., przeprowadzono u 79 pacjentów w wieku 2365 lat z rozpoznaną dyslipidemią. Średnie stężenie LDL -C w chwili kwalifikacji do badania wynosiło 203,9 mg/dl (5,28 mmol/l). Badani z grupy eksperymentalnej spożywali przez 8 tygodni dzienną jednorazową dawkę 600 mg czerwonych drożdży, w której pacjent efektywnie otrzymywał 5,7 mg monakoliny K na dobę. Grupa kontrolna otrzymywała placebo. Spożywanie czerwonych drożdży przełożyło się na wyraźny efekt hipolipemizujący, najsilniej wyrażony w zakresie redukcji LDL-C. Po 8 tygodniach w grupie otrzymującej Monascus purpureus z ryżu stężenie LDL-C uległo redukcji o 27,7%, TC o 21,5%, triglicerydów (TG) o 15,8%, a apolipoproteiny B o 26% (ryc. 3). Stężenie cholesterolu frakcji HDL i apolipoproteiny A wzrosło odpowiednio o 0,9 i 3,4%. Należy podkreślić, że nie stwierdzono istotnych różnic statystycznych pomiędzy liczbą zdarzeń niepożądanych w grupie badanej a placebo. W innym, wieloośrodkowym, randomizowanym badaniu, do którego zakwalifikowano 502 osoby, podawanie przez 8 tygodni czerwonych drożdży w dawce 600 mg dwa razy na dobę skutkowało redukcją stężenia TC o 22,7%, LDL-C o 30,9%, TG o 34,1% oraz wzrostem stężenia HDL-C o 19,9%, przy wysokim profilu bezpieczeństwa. Liu i wsp. przeprowadzili metaanalizę 93 randomizowanych badań obejmujących ponad 9 tys. pacjentów. W tym badaniu wykazano, iż stosowanie preparatów zawierających monakolinę K wiązało się ze zmniejszeniem stężenia LDL-C o 28,2 mg/dl, TC o 35,2 mg/dl, TG o 36,3 mg/ dl, a także ze zwiększeniem stężenia HDL-C średnio o 5,8 mg/dl w porównaniu z placebo. Autorzy metaanalizy konkludują, iż wpływ preparatów zawierających monakolinę K na redukcję stężenia lipidów w surowicy był porównywalny do ekwipotencjalnych dawek simwastatyny, atorwastatyny, prawastatyny i fluwastatyny. W literaturze przedmiotu można doszukać się również badań wpływu monakoliny K u chorych ze wskazaniami do leczenia hipolipemizującego, u których uprzednio z powodu działań niepożądanych terapia statynami została przerwana. Hal-

bert i wsp. ocenili skuteczność i bezpieczeństwo stosowania monakoliny w niewielkiej, liczącej 43 osoby grupie chorych z hipercholesterolemią. Wcześniejsze leczenie statynami skutkowało występowaniem mialgii. Po 12 tygodniach w grupie, w której stosowano monakolinę K, obserwowano redukcję stężenia LDL-C o 30%, a u chorych leczonych prawastatyną o 27%. Częstość nawrotów dolegliwości bólowych ze strony mięśni była niewielka, zbliżona w grupie stosującej RYR i prawastatynę - wynosiła odpowiednio 5 oraz 9%. Wyniki przeprowadzonych dotychczas badań potwierdzają skuteczność hipolipemizującą oraz wysoki profil bezpieczeństwa monakoliny K, a działania niepożądane zwykle mają charakter łagodny przejawiający się z podobną częstotliwością, co w grupach placebo. Opinia Europejskiego Urzędu do spraw Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) potwierdza, iż wykazano związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy spożywaniem monakoliny K w preparatach ze sfermentowanego czerwonego ryżu a utrzymaniem prawidłowego stężenia LDL-C we krwi. W tym dokumencie zaleca się, aby w celu uzyskania deklarowanego działania osoby dorosłe z populacji ogólnej spożywały 10 mg monakoliny K pochodzącej z preparatów ze sfermentowanego czerwonego ryżu dziennie. Potwierdzona w badaniach klinicznych skuteczność monakoliny K spowodowała też umieszczenie jej w 2011 r. w wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC, European Society of Cardiology) i Europejskiego Towarzystwa Miażdżycowego (EAS, European Atherosclerosis Society), które dotycząc postępowania w dyslipidemiach, wśród interwencji mających na celu redukcję stężeń TC i LDL-C. Do stosowania monakoliny K odnosi się również najważniejszy dokument dotyczący leczenia i diagnozowania dyslipidemii w Polsce – II Deklaracja Sopocka, będąca stanowiskiem ekspertów, wsparta przez Sekcję Farmakoterapii Sercowo Naczyniowej Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego (SFSN PTK). Oto fragment tego dokumentu opublikowanego w 2014 r. na łamach „Kardiologii Polskiej”:

„Niezależnie od rodzaju zastosowanej terapii hipolipemizującej, u osób z grupy małego i umiarkowanego ryzyka, a u pacjentów z niskim wyjściowym stężeniem LDL-C nawet z grupy dużego ryzyka CV, modyfikacja stylu życia może być jedyną, a w każdej innej sytuacji podstawową interwencją, uzupełnianą kolejnymi działaniami terapeutycznymi. Zastosowanie żywności funkcjonalnej może prowadzić do redukcji stężenia LDL -C o 10% (margaryny z fitosterolami i fitostanolami), a przy użyciu monakoliny, czerwonego sfermentowanego ryżu chińskiego można uzyskać redukcję LDL-C o 20%”. Cytowane piśmiennictwo niewątpliwie potwierdza skuteczność monakoliny K w leczeniu hiperlipidemii i jednocześnie zaświadcza, że nie budzi zastrzeżeń jej profil bezpieczeństwa. Na rynku dostępnych jest wiele preparatów zawierających w swoim składzie fermentowany czerwony ryż, niemniej jednak przy wyborze konkretnego produktu należy zwrócić szczególną uwagę na standaryzację na zawartość monakoliny K, gdyż to właśnie ona, jak pokazały badania, wykazuje korzystne działanie hipocholesterolemiczne.

Bibliografia

Cardiochol nie tylko na cholesterol Preparat Cardiochol® odpowiada wymaganiom EFSA, zarówno w kwestii standaryzacji, jak również zastosowanej w nim dawki monakoliny K. Ale to nie jedyny składnik produktu. Otóż fitosterole, w które wzbogacono Cardiochol®, to substancje pochodzenia roślinnego o budowie podobnej do cholesterolu, konkurujące z nim o wchłanianie w jelitach. Sterole są wiązane przez umieszczone na powierzchni jelit receptory cholesterolu, co powoduje hamowanie wchłaniania cholesterolu i zwiększenie jego wydalania z kałem. Ich obecność niewątpliwie wzmacnia potencjał hipolipemizujący preparatu. Cardiochol® zawiera ponadto witaminy z grupy B, takie jak witamina B1, która jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania serca, a także witaminy B6, B12 i kwas foliowy, uczestniczące w utrzymaniu prawidłowego metabolizmu homocysteiny, która jest składnikiem osocza krwi i której podwyższone stężenie jest jednym z ważnych czynników ryzyka m.in. miażdżycy, chorób zakrzepowo-zatorowych, choroby niedokrwiennej serca i udaru mózgowego.

1. Banach M, Filipiak KJ, Opolski G. Historia statyn. W: Banach M, Filipiak KJ, Opolski G (red.). Aktualny stan wiedzy na temat statyn. Termedia Wydawnictwa Medyczne, Poznań 2008. 2. Cholesterol Treatment Trialists’ (CTT) Collaboration. Efficacy and safety of more intensive lowering of LDL cholesterol: a meta-analysis of data from 170 000 participants in 26 randomised trials. Lancet 2010; 376: 1670–1681. 3. Cunningham E. Is red yeast rice safe and effective for lowering serum cholesterol? J. Am. Diet. Assoc. 2011; 111(2): 324. 4. EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies (NDA), 2011. Scientific Opinion on the substantiation of health claims related to monacolin K from red yeast rice and maintenance of normal blood LDL-cholesterol concentrations (ID 1648, 1700) pursuant to Article 13(1) of Regulation (EC) No 1924/20061. EFSA Journal, 9 (7), 2304. 5. Endo A. The discovery and development of HMG-CoA reductase inhibitors. J. Lipid Res. 1992; 33(11): 1569-1582. 6. Endo A. The origin of the statins. Atheroscler. Suppl. 2004; 5(3): 125-130. 7. ESC/EAS Guidelines for the management of dyslipidaemias: the Task Force for the management of dyslipidaemias of the European Society of Cardiology (ESC) and the European Atherosclerosis Society (EAS). Eur. Heart J. 2011; 32: 1769-1818. 8. Halbert S.C., French B., Gordon R.Y. i wsp. Tolerability of red yeast rice (2400 mg twice daily) versus pravastatin (20 mg twice daily) in patients with previous statin intolerance. Am. J. Cardiol. 2010; 105: 198–204. 9. Lin CC, Li TC, Lai MM. Efficacy and safety of Monascus purpureus Went rice in subjects with hyperlipidemia. Eur J Endocrinol 2005; 153(5): 679-686. 10. Liu J., Zhang J., Shi Y. i wsp. Chinese red yeast rice (Monascus purpureus) for primary hyperlipidemia: a meta-analysis of randomized controlled trails. Chines. Med. 2006; 1: 1–4. 11. Mills E.J., Rachlis B., Wu P. i wsp. Primary prevention of cardiovascular mortality and events with statin treatments. A network meta-analysis involving more than 65,000 patients. J. Am. Coll. Cardiol. 2008; 52: 1769–1781. 12. Piepoli M.F., Hoes A.W., Agewall S. i wsp.; Authors/Task Force Members. 2016 European Guidelines on cardiovascular disease prevention in clinical practice: the Sixth Joint Task Force of the European Society of Cardiology and Other Societies on Cardiovascular Disease Prevention in Clinical Practice (constituted by representatives of 10 societies and by invited experts) Developed with the special contribution of the European Association for Cardiovascular Prevention & Rehabilitation (EACPR). Eur. Heart J. 2016; 37: 2315–2381. 13. Reiner Ž., Catapano A.L., De Backer G. i wsp. ESC/EAS Guidelines for management of dyslipidaemias of the European Society of Cardiology (ESC) and the European Atherosclerosis Society (EAS). Eur. Heart J. 2011; 32: 1769–1818. 14. Wang J, Zongliang L, Chi J i wsp. Multicenter clinical trial of the serum lipid-lowering effects of a Monascus Purpureus (Red Yeast) rice preparation from traditional Chinese medicine. Current Therapeutic Research 1997; 58(12): 964-978. 15. Wożakowska-Kapłon B., Filipiak K.J., Mamcarz A. i wsp. Aktualne problemy terapii dyslipidemii w Polsce — II Deklaracja Sopocka. Stanowisko grupy ekspertów wsparte przez Sekcję Farmakoterapii Sercowo-Naczyniowej Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Kardiol. Pol. 2014; 72: 847–853. 68/69

Ciekawostki medyczne Kwasy

omega-3 poprawiają jakość nasienia

grudniu 2016 roku w recenzowanym czasopiśmie Systems Biology in Reproductive Medicine ukazała się interesująca praca, która dotyczy badań służących ocenie wpływu suplementacji kwasu dokozaheksaenowego (DHA) na jakość nasienia, skład kwasów tłuszczowych, zdolność antyoksydacyjną oraz fragmentację DNA plemników. Do tego randomizowanego, podwójnie zaślepionego, równoległego badania zrekrutowano 74 mężczyzn, których losowo przydzielono do grupy placebo (n=32) oraz grupy eksperymentalnej (n=42). Wszyscy uczestnicy badania dostawali dziennie trzy 500 mg kapsułki oleju słonecznikowego (grupa placebo) lub oleju wzbogaconego kwasem DHA (grupa eksperymentalna), który zawierał 76,2 mg/100 mg DHA. Parametry nasienia (objętość spermy, stę-

żenie plemników, ruchliwość, morfologia i witalność), całkowitą zdolność antyoksydacyjną, fragmentację DNA i skład lipidów oceniano tuż przed rozpoczęciem suple-

mentacji i po 10 tygodniach terapii. Ostatecznie do badania zostało włączonych 57 ochotników, w tym 25 osób w grupie placebo i 32 osoby w grupie eksperymentalnej. Po zakończeniu suplementacji nie znaleziono żadnych istotnych różnic w parametrach nasienia i kompozycji kwasów tłuszczowych w błonie komórkowej plemników. Odnotowano jednak wzrost DHA oraz kwasów omega-3 w płynie nasiennym, poprawę statusu antyoksydacyjnego oraz redukcję odsetka plemników z uszkodzeniami DNA. Według naukowców jest to pierwsza opublikowana praca oceniająca efekty suplementacji DHA na uszkodzenia DNA plemników, a zawarte w niej ustalenia pozwalają na zaproponowanie nowych narzędzi terapeutycznych w leczeniu mężczyzn z wysokim poziomem uszkodzeń DNA plemników. Konieczne są jednak dalsze badania kliniczne w celu potwierdzenia użyteczności takiej suplementacji, a szczególnie w odniesieniu do odsetka ciąż i efektów dłuższego czasu podawania DHA.

Bibliografia

Martínez-Soto JC, Domingo JC, Cordobilla B. et al. Dietary supplementation with docosahexaenoic acid (DHA) improves seminal antioxidant status and decreases sperm DNA fragmentation. Syst Biol Reprod Med. 2016 Dec;62(6):387-395. 70/71

WYBIERASZ ZDROWIE WYGRYWASZ NAGRODY

Program lojalnościowy Olimp Labs dostępny na telefonach z systemem Android i IOS W ostatnim wydaniu poradnika informowaliśmy o nowej odsłonie programu lojalnościowego Olimp Premium Club skierowanego do Klientów, którzy zaufali markom firmy Olimp Laboratories. Z przyjemnością pragniemy poinformować, że dostępna jest już wersja na urządzenia z systemem Android. Oznacza to, że program jest dostępny na większości istniejących urządzeń mobilnych.

Konieczność zorganizowania Olimp Premium Club była dla nas oczywistością od momentu, gdy grono Klientów, którzy w trosce o zdrowie rodziny i swoje zaufali preparatom marki Olimp Laboratories, stało się potężną i silną społecznością. 26 lat istnienia firmy dowiodło niezbicie, że stała dbałość o najwyższy standard innowacyjnych preparatów, staranna selekcja surowców i inwestycje w najnowocześniejsze technologie gwarantują wysoką jakość produktów, które tak bardzo Państwo cenią. Z biegiem czasu firma Olimp Laboratories stała się gwarantem najwyższego standardu preparatów, marką godną zaufania, a jej specjalistom można powierzyć to, co najważniejsze – zdrowie rodziny, bliskich i swoje własne. Konsekwentna realizacja naszej misji znalazła uznanie u szerokiego grona odbiorców, którzy doceniają jakość naszych produktów i pomagają nam się rozwijać. To dzięki Państwa zaufaniu stale zwiększamy swój potencjał naukowy i innowacyjny, a w efekcie jeszcze lepiej realizujemy cel dla nas najważniejszy – zachowanie zdrowia naszych Klientów i wysokiego komfortu ich życia bez względu na wiek. Grono osób sięgających po nasze preparaty stale się zwiększa. Z dumą możemy powiedzieć, że zaufały nam miliony. Państwa lojalność okazywana nam przez wiele lat jest najpiękniejszą odpowiedzią na podejmowane przez nas działania. Zaufanie, którym codziennie jesteśmy obdarzani, budzi poczucie dumy, ale i

zobowiązuje do stałej odpowiedzialności. W trosce o wspólne dobro chcemy utrwalać i rozwijać tę autentyczną i długoterminową relację. Wyrazem wdzięczności za okazane nam zaufanie jest nowa odsłona klubu lojalnościowego, w którym każdy zakup produktów firmy Olimp Laboratories jest premiowany punktami. Zgromadzone punkty można wymienić w odpowiednim momencie na atrakcyjne nagrody, które zgrupowaliśmy w 12 różnych kategoriach. Są one bardzo zróżnicowane, więc z pewnością każdy znajdzie coś dla siebie. Przy doborze nagród kierowaliśmy się cechami, które uznaliśmy za istotne i

72/73

użyteczne z Państwa punktu widzenia – stąd w katalogu obecność znanych marek naszych partnerów utożsamianych z wysoką jakością i bezpieczeństwem.

Co nowego? Wraz z nową odsłoną programu oddajemy do Państwa dyspozycji nowoczesne, przystępne i łatwe w obsłudze formy uczestnictwa. Aplikacja na telefony komórkowe i zintegrowana z nią strona internetowa umożliwiają skanowanie kodów umieszczonych na zakupionych produktach, weryfikację ilości posiadanych punktów, sprawdzenie aktualnego

katalogu nagród oraz ich zamawianie, a także wiele innych przydatnych funkcji. Istotne dla użytkowników korzystających z mobilnej wersji programu jest to, że warunkiem naliczenia punktów jest załączenie zdjęcia potwierdzającego dokonanie zakupu produktu – paragonu lub faktury. Użytkownicy posiadający w domu uzbierane kody wycięte z opakowań są proszeni o załączenie zdjęć tych kodów po poprawnym skanowaniu. Uczestnictwo w programie w dalszym ciągu będzie możliwe także w formie tradycyjnej – znanej dotychczas, a polegającej na przesyłaniu kodów kreskowych wyciętych z opakowań zakupionych produktów firmy Olimp Laboratories.

Jak to działa? Mechanizm działania programu jest bardzo prosty – za każde 5 złotych wydane

na produkty marki firmy Olimp Laboratories naliczany jest 1 punkt. W momencie uzyskania liczby punktów wymaganej do odbioru interesującej nas nagrody wystarczy wysłać zamówienie, również przy użyciu aplikacji, i po okresie weryfikacji możemy się spodziewać kuriera. O poszczególnych statusach zamówienia będą Państwo informowani na bieżąco w aplikacji i poprzez stronę internetową – po zalogowaniu się do swojego konta. do centrum obsługi programu, które zajmie się jego weryfikacją.

Nie musisz mieć telefonu z aparatem Jak zbierać punkty? Dodawanie punktów do konta nigdy nie było tak łatwe, jak teraz. Wystarczy jednym kliknięciem uruchomić w aplikacji skaner, a następnie wycelować obiektyw aparatu w telefonie w kod 2d umieszczony na opakowaniu. Skaner błyskawicznie go zidentyfikuje, pozwalając na łatwe dodanie punktów do naszego konta.

Ważne Każde dodanie punktów należy skwitować dodaniem zdjęcia paragonu potwierdzającego zakup towaru. Bez obaw – aplikacja sama poprosi o to i uruchomi stosowny proces umożliwiający szybkie przesłanie zdjęcia paragonu

Osoby, które nie posiadają telefonu z aparatem fotograficznym, będą cały czas mogły korzystać z programu na zasadach obowiązujących dotychczas. Wystarczy zbierać kody kreskowe z opakowań produktów, a po zgromadzeniu ich odpowiedniej ilości wysłać pocztą tradycyjną na adres organizatora. Cały czas dostępna będzie odpowiednia witryna internetowa pozwalająca na weryfikację posiadanych punktów oraz pobranie formularza wyboru nagród.

Całkowicie nowy katalog nagród Nowa odsłona programu lojalnościowego to także nowy katalog nagród. Kategorie odpowiadające potrzebom tak zróżnicowanej społeczności, jak nasi Klienci, są wypełnione propozycjami najwyższej jakości, które oferują znani producenci gwarantujący styl, bezpieczeństwo, niezawodność i modny design.

Z pewnością każdy znajdzie coś dla siebie.

Multimedia JBL Cinema SB 150 3335 pkt

DJI Phantom 3 Standard Apple Watch

7670 pkt

6000 pkt

JBL Horizon

JBL Yurbuds Focus 100 270 pkt

1460 pkt

iPod shuffle 2GB 800 pkt

74/75

Narzędzia

COVAL

CELMA

Wiertarka udarowa 750W

CELMA Pilarka tarczowa

1530 pkt

klucze płasko-oczkowe 12szt

250 pkt

1340 pkt

PowerMax Kosiarka elektryczna

1330 pkt

CELMA Szlifierka kątowa

Fiskars Siekiera rozłupująca

626 pkt

720 pkt

AEG Waga łazienkowa

Smokey Joe® Premium

SAMSUNG

Grill

Pralka Eco Bubble

1540 pkt

185 pkt

4000 pkt

Silit Remington

WMF

Zestaw garnków

Zestaw sztućców

9340 pkt

5340 pkt

Pro-Air Turbo D5220

370 pkt

Dom i ogród

76/77

Prezenty GOLD-VIT C® 1000 FORTE 30 kaps

61 pkt

FORSEN® FORTE 30 kaps

72 pkt

GOLD OMEGA 3® D3 + K2 30 kaps

140 pkt

GOLD-LUTEINA™

CHELA-MAG B6®

93 pkt

73 pkt

30 kaps

60 kaps

Big Wheel Bold Cushion

Bambi

Trampolina z poręczą

Hulajnoga

1566 pkt

840 pkt

Discovery

Interaktywna Mapa Świata

433 pkt

JEEP RAPTOR

Dwuosobowy samochód elektryczny

Castorland

Puzzle 2000 elementów

1900 pkt

134 pkt

Boso albo w ostrogach Gra-układanka

66 pkt

Dla najmłodszych

78/79

Motoryzacja Thule 927 BagaĹźnik rowerowy

7540 pkt

Thule Boks dachowy

6413 pkt

President Radio CB

2170 pkt

Alkomat Elektrochemiczny

1536 pkt

Pokrowiec

do tansportu deski snowboardowej

Waeco

LodĂłwka samochodowa

9900 pkt

2170 pkt

Remington

Trymer do strzyĹźenia brody

900 pkt

i-Light Essential Depilator

Inglot Kuferek na kosmetyki

3333 pkt

900 pkt

Tech-Med

SPA

Elektroniczny ciĹ&#x203A;nieniomierz

Weekend dla dwojga

433 pkt

3066 pkt

Zdrowie i uroda

80/81

Rozwój i edukacja podopiecznych Stowarzyszenia Przyjaciół Domu Dziecka Hanka

500 pkt

Regulamin programu

§1 Postanowienia Ogólne. 1. Organizatorem Programu Lojalnościowego „OLIMP PREMIUM CLUB” (dalej: „Program”) jest „OLIMP LABORATORIES” Sp. z o.o. z siedzibą: Nagawczyna 109C, 39-200 Dębica, wpisana do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Rzeszowie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS: 0000065402, posiadająca NIP: 8722076235, kapitał zakładowy 3.898.500,00 zł (dalej: „Organizator”). 2. Program jest realizowany na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. 3. Program jest skierowany dla Klientów indywidualnych dokonujących zakupów produktów marek Olimp Labs®, Olimp Sport Nutrition®, Dominator®, Queen Fit® i innych nowotworzonych (dalej: „Produkty”) w sieci sklepów PBC, w aptekach, sklepach internetowych, sklepach sportowych itp. (dalej: „Placówki”) prowadzących sprzedaż detaliczną Produktów na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. 4. Niniejszy regulamin (dalej: „Regulamin”) stanowi podstawę działania Programu jak również określa prawa i obowiązki jego Uczestników oraz zasady przyznawania Nagród. 5. Czas trwania Programu jest nieokreślony („Okres Programu”), a do Programu można przystąpić w dowolnym momencie jego trwania. 6. Organizator zastrzega sobie prawo do zawieszenia lub zakończenia Programu w każdym czasie, informując o tym fakcie poprzez publiczne ogłoszenie w placówkach, na Stronie Internetowej, drogą elektroniczną na podany adres e-mail Uczestnika lub poprzez sms na podany numer telefonu Uczestnika. 7. Organizator powiadomi Uczestników o terminie zakończe-

nia Programu z co najmniej 30-dniowym wyprzedzeniem. 8. Organizator odpowiada za wydanie Nagród zgodnie z Regulaminem.

§2 Definicje. • Aplikacja – Aplikacja mobilna działająca na urządzeniach mobilnych, wspierająca działalność Programu. Szczegółowe zasady korzystania z Aplikacji uregulowane są w § 6 Regulaminu. • Formularz – Formularz rejestracyjno-zgłoszeniowy wypełniany przez Klientów dostępny w Sklepach PBC, niektórych placówkach, w czasopismach/katalogach, a w formie elektronicznej dostępny na Stronie Internetowej oraz w Aplikacji, • Katalog Nagród – Katalog zawierający aktualną ofertę nagród rzeczowych, bonów zakupowych lub usług, na które Uczestnicy mogą wymieniać zdobyte w Programie Punkty. Aktualny Katalog Nagród dostępny jest w formie papierowej w wybranych placówkach, w formie elektronicznej na Stronie Internetowej, oraz w Aplikacji. • Konto – Element Strony Internetowej oraz Aplikacji, umożliwiający korzystanie z funkcji samoobsługowych w Systemie, dostępny dla Uczestnika po uzyskaniu dostępu (weryfikacji danych, założeniu indywidualnego Konta w Systemie) oraz zalogowaniu. Zarejestrowani oraz zalogowani Uczestnicy mogą wymieniać Punkty na Nagrody za pośrednictwem Konta. • Nagrody – nagrody rzeczowe, bony zakupowe lub usługi zgodne z aktualną ofertą umieszczoną w Katalogu Nagród, na które Uczestnicy mogą wymieniać Punkty zgromadzone w Programie na zasadach określonych w niniejszym Re-

gulaminie. • Placówki – apteki, Sklepy Perfect Body Center (PBC), sklepy internetowe, sklepy sportowe, kluby fitness, sklepy farmaceutyczne itp. dokonujące sprzedaży detalicznej Produktów na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. • Produkty - oznaczają odżywki i suplementy diety dla sportowców i osób aktywnych, a w szczególności produkty białkowe, węglowodanowo-białkowe, węglowodanowe, kreatynę, hydrolizaty białka, HMB, spalacze, witaminy i minerały, napoje, chelaty i inne, marek Olimp Labs®, Olimp Sport Nutrition®, Go For It®, Dominator®, Queen Fit® i innych nowotworzonych przez Organizatora lub jego Spółkę Zależną. • Profil – profil Uczestnika w Programie, obsługiwany wewnętrznie przez Organizatora, tworzony przez Organizatora w sytuacji zbierania przez Uczestnika Punktów w trybie określonym w § 4 ust. 2 lit. a). • Punkty – jednostki rozliczeniowe przyznawane Uczestnikom w związku z nabyciem Produktów na zasadach określonych w Regulaminie. • Regulamin – niniejszy regulamin, stanowiący podstawę działania Programu jak również określający prawa i obowiązki jego Uczestników oraz zasady przyznawania Nagród. • Strona Internetowa – strona internetowa obsługująca Program w sieci Internet, zamieszczona pod adresem: www. olimppremiumclub.com • System – System informatyczny obsługujący Konto Uczestnika na Stronie Internetowej oraz w Aplikacji. • Uczestnik – Klient indywidualny dokonujący zakupów Produktów w Placówkach, który wziął udział w Programie na zasadach opisanych w niniejszym Regulaminie. • Użytkownik – Osoba, która zainstalowała Aplikację na swo-

im urządzeniu mobilnym będąca Uczestnikiem Programu lub Klientem indywidualnym niebędącym Uczestnikiem Programu, korzystającym z Aplikacji bez rejestracji w Programie. • Zgłoszenie – żądanie otrzymania Nagrody (wymiana Punktów na Nagrodę), przesyłane przecz Uczestnika na Formularzu w formie pisemnej, elektronicznej, lub poprzez Aplikację, po zgromadzeniu odpowiedniej ilości Punktów.

§ 3 Uczestnictwo w Programie. 1. Uczestnictwo w Programie jest dobrowolne i bezpłatne. W Programie może wziąć udział każda pełnoletnia osoba fizyczna, posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych oraz adres do doręczeń na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. 2. Uczestnik może brać udział w Programie tylko osobiście, a jego uczestnictwo nie podlega przeniesieniu na inne osoby. 3. Z uczestnictwa w Programie wykluczeni są: pracownicy Organizatora lub jego Spółki zależnej „Nutrifarm” Sp. z o.o., franczyzobiorcy sieci Perfect Body Center, podmioty współpracujące z Organizatorem lub jego Spółką zależną „Nutrifarm” Sp. z o.o. (dalej: „Spółka Zależna”) w zakresie zakupu Produktów celem ich dalszej odsprzedaży, a także członkowie ich najbliższych rodzin. 4. Aby przystąpić do Programu należy w sposób czytelny, poprawny, kompletny i zgodny z prawdą wypełnić Formularz. 5. Uczestnik przed wypełnieniem i złożeniem Formularza zapoznaje się z Regulaminem oraz zgadza się na jego postanowienia. 6. Tylko prawidłowo wypełniony Formularz zostanie zaakceptowany przez Organizatora. Organizator zastrzega sobie prawo do odrzucenia Formularza Klienta w uzasadnionych przypadkach, tj.: niekompletne lub nieczytelne dane osobowe, brak wyrażenia stosownych zgód, brak podpisu w Formularzu w formie pisemnej, podejrzenie nadużycia. Organizator nie ma obowiązku informowania osoby, która taki Formularz złożyła o jego odrzuceniu, ani o przyczynach takiego odrzucenia. 7. Organizator, po zaakceptowaniu złożonego przez Uczestnika Formularza, rejestruje Uczestnika w Programie. Za dzień rejestracji Uczestnika uznaje się dzień utworzenia Konta Uczestnika w Systemie lub dzień utworzenia Profilu Uczestnika. 8. Uczestnik może posiadać w danym czasie tylko jedno Konto lub Profil. W przypadku, gdy Uczestnik posiada więcej niż jedno Konto lub Profil, zebrane na nich Punkty nie ulegają połączeniu lub przeniesieniu pomiędzy Kontami lub Profilami. Niezależnie od powyższego, Organizatorowi przysługuje prawo zamknięcia dodatkowych Kont lub Profili oraz unieważnienia wszystkich Punktów na nich zgromadzonych. 9. Organizator może wypowiedzieć Uczestnikowi uczestnictwo w Programie w każdym czasie, w przypadku stwierdzenia naruszenia przez Uczestnika zasad niniejszego Regulaminu. 10. Uczestnik może zrezygnować z uczestnictwa w Programie w każdym czasie składając stosowne oświadczenie. Niezwłocznie po rezygnacji z uczestnictwa w Programie, anulowane zostaną Punkty zgromadzone i niewykorzystane przez Uczestnika a Konto lub Profil zostaną usunięte z Programu. 11. Organizator nie ponosi odpowiedzialności za skutki podania przez Uczestnika nieprawdziwych danych osobowych lub danych osobowych innej osoby. Podanie prawdziwych danych osobowych jest niezbędne do wzięcia udziału w Programie i uzyskania Nagrody. 12. W przypadku zmiany danych udostępnionych przez Uczestnika na Formularzu, Uczestnik zobowiązany jest niezwłocznie powiadomić o tym fakcie Organizatora. 13. Organizator zastrzega, że nie dopuszcza możliwości łączenia Kont i Profili lub przenoszenia przez Uczestnika Punktów ze swojego Konta lub Profilu na Konto lub Profil innego Uczestnika. W razie śmierci Uczestnika spadkobierca chcący dokonać wymiany Punktów, winien skontaktować się z Organizatorem, na dane podane w § 11 ust. 3 Regulaminu. 14. Uczestnik, może w terminie 14 dni od dnia utworzenia Konta lub Profilu, odstąpić od uczestnictwa w Programie, bez podania przyczyn, składając Organizatorowi oświadczenie o odstąpieniu od umowy. W przypadku odstąpienia od umowy, uważa się ją za niezawartą. Do odstąpienia mają zastosowanie zasady określone w § 9 Regulaminu. 15. Organizator zastrzega możliwość czasowej niedostępności Konta Uczestnika w Systemie, Strony Internetowej, Aplikacji lub jakichkolwiek innych systemów lub usług informatycznych obsługujących Program, w całości lub

w części, celem przeprowadzenia wymaganych czynności serwisowych w niezbędnym zakresie.

§ 4 Zasady Programu. 1. Uczestnik Programu gromadzi Punkty za zakupy dokonane w placówkach prowadzących sprzedaż detaliczną Produktów na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej przeliczając wartości dokonanych zakupów na Punkty zgodnie z następującymi zasadami: a) każde 5 (pięć) złotych wartości Produktu brutto, określonej na stronie internetowej olimp-supplements.com, odpowiada 1 (jednemu) Punktowi (5 PLN = 1 Punkt) b) w przypadku Produktów/opakowań zbiorczych każde 10 (dziesięć) złotych wartości Produktu brutto, określonej na stronie internetowej olimp-supplements.com, odpowiada 1 (jednemu) Punktowi (10 PLN = 1 Punkt), c) P unkty są naliczane bez względu na rodzaj środka płatności, d) Uczestnik ma prawo otrzymać Punkty za Produkty nabyte przez niego osobiście, e) d owody zakupu mogą zostać wykorzystane do wymiany na Punkty wyłącznie jeden raz, f) Punkty są wymieniane zgodnie z kolejnością ich uzyskania, g) Organizator zastrzega, że liczba Punktów przyznawanych za nabycie Produktów może być zmienna w zależności od konkretnych akcji promocyjnych. Podczas specjalnych akcji promocyjnych Organizator może przyznawać Uczestnikom dodatkowe Punkty, 1. U czestnik gromadzi Punkty poprzez: a) zbieranie kodów kreskowych wraz kodami 2D - umieszczonymi na opakowaniu, bądź na membranie zabezpieczającej - pod wieczkiem Produktów. b) skanowanie kodów 2D z Produktów poprzez Aplikację oraz przesłanie poprzez Aplikację zdjęcia paragonu fiskalnego potwierdzającego zakup Produktów. 3. Punkty zebrane w trybie o którym mowa w ust. 2 lit. a) powyżej i przesłane pocztą na Dane Kontaktowe Organizatora, określone w § 11 ust. 3, zostaną poddane procedurze weryfikacji ich autentyczności, która może potrwać maksymalnie 60 dni oraz przypisane do Profilu Uczestnika. Punkty zebrane w trybie o którym mowa w ust. 2 lit. b) powyżej zostaną dodane do Konta Uczestnika po weryfikacji przeprowadzonej przez Organizatora, która może potrwać maksymalnie 60 dni. 4. Po uzbieraniu liczby Punktów odpowiadającej wybranej Nagrodzie Uczestnik przesyła żądanie otrzymania Nagrody („Zgłoszenie”) na Formularzu w formie pisemnej lub w formie elektronicznej po zalogowaniu się na Konto Użytkownika utworzone w Systemie. Zgłoszenie na Formularzu w formie pisemnej należy przesłać na Dane Kontaktowe Organizatora, określone w § 11 ust. 3. 5. Punkty zebrane w trybie określonym w ust. 2 lit. a) powyżej nie będą dodawane do Konta obsługiwanego za pomocą Strony Internetowej oraz Aplikacji. 6. W przypadku zbierania Punktów w trybie określonym w ust. 2 lit. a) powyżej, Klient indywidualny przesyła prawidłowo wypełniony Formularz zawierający Zgłoszenie. 7. Uczestnik Programu może pobrać Formularz ze Strony Internetowej lub otrzymać go bezpośrednio przy zakupie Produktu objętego Programem w wybranych Placówkach. 8. W Programie biorą udział tylko te Zgłoszenia, które zostały wysłane na adres Organizatora do dnia zamknięcia Programu (liczy się data stempla pocztowego/data przesłania Zgłoszenia w formie elektronicznej do Systemu). 9. Warunkiem ważności i dodania Punktów do Profilu, zebranych w trybie określonym w ust. 2 lit. a) jest przesłanie dowodów zakupu (kodu kreskowego lub kodu 2D) w nienaruszonym stanie, wyciętych zgodnie z instrukcją przedstawioną na Stronie Internetowej. Należy mieć na względzie, że: a) jeśli kod znajduje się w znacznej odległości od kodu 2D należy wysłać cały fragment etykiety; pojedynczo wycięty kod jest nieważny, b) kod kreskowy i kod 2D muszą znajdować się na jednej integralnej, wyciętej części etykiety, membrany lub kartonika, 10. Dokumenty (kody kreskowe wraz z kodami 2D), Formularz ze Zgłoszeniem, (informacja o wybranej Nagrodzie) muszą zostać przesłane na adres Organizatora za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. 11. Punkty zebrane w trybie określonym w ust. 2 lit. a) pozostają w dyspozycji Uczestnika przez okres maksymalnie 6 miesięcy od daty ich dostarczenia do Organizatora. Punkty zebrane w trybie określonym w ust. 2 lit. b) pozostają w dyspozycji Uczestnika na Koncie przez okres maksymalnie 3 lat od daty ich przesłania do Organizatora. Punkty niewykorzystane przez Uczestnika w ciągu tego czasu wygasają. 12. Uczestnik, zbierający Punkty w trybie określonym w ust. 82/83

2 lit. a), otrzymuje informację o zgromadzonych Punktach, korzystając z Danych Kontaktowych Organizatora, określonych w § 11 ust. 3. Uczestnik, zbierający Punkty w trybie określonym w ust. 2 lit. b) otrzymuje informację o zgromadzonych Punktach logując się na swoje Konto za pośrednictwem Strony Internetowej lub poprzez Aplikacje. 13. Uczestnik może wymieniać Punkty wyłącznie na Nagrody rzeczowe lub usługi zgodnie z aktualną ofertą umieszczoną w Katalogu Nagród. Po wymianie Punktów, Punkty będą odliczane z Konta lub Profilu Uczestnika w liczbie przypisanej danej Nagrodzie. 14. Uczestnik ma prawo do wyboru Nagrody tylko z aktualnego Katalogu Nagród obowiązującego w momencie składania Zgłoszenia. Uczestnik nie może żądać wymiany Punktów na środki pieniężne lub na Nagrodę nieprzewidzianą w Katalogu Nagród. 15. Wygląd Nagród może się różnić od prezentowanego w aktualnym Katalogu Nagród. Organizator zastrzega, że informacje o Nagrodach (w tym zdjęcia, parametry) prezentowane w Katalogu Nagród lub innych wszelkich materiałach opublikowanych przez Organizatora, wskazują wyłącznie na rodzaj Nagrody i nie stanowią oferty w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego. 16. Aktualny Katalog Nagród ogłaszany jest w Placówkach, na Stronie Internetowej, w Aplikacji. 17. Organizator zastrzega sobie prawo do zaoferowania w każdym czasie Uczestnikom nagród nieprzewidzianych w aktualnie obowiązującym Katalogu Nagród. Informacje o takich nagrodach zostaną umieszczone na Stronie Internetowej oraz w Aplikacji. 18. Organizator zastrzega sobie prawo do zmiany, czasowego wstrzymania wydawania lub wycofania Nagrody z aktualnego Katalogu Nagród z przyczyn nieleżących po stronie Organizatora. 19. W sytuacji, gdy Organizator zmienił, czasowo wstrzymał wydawanie lub wycofał Nagrodę z aktualnego Katalogu Nagród już po złożeniu prawidłowego oświadczenia Uczestnika o wyborze Nagrody, Uczestnik zostanie o tym fakcie poinformowany indywidualnie. W takim przypadku Organizator zaproponuje Uczestnikowi zwrot równowartości punktowej niedostępnej Nagrody lub odpowiednio inną Nagrodę równoważną pod względem punktowym z Nagrodą już niedostępną. 20. Organizator oświadcza, że realizacja wysyłki Nagród odbywać się będzie według następujących zasad: a) Nagrody stanowiące produkty Organizatora – wysyłka w ciągu 30 dni roboczych od daty otrzymania przez Organizatora kompletnego i prawidłowo wypełnionego Zgłoszenia. b) Nagrody stanowiące produkty Organizatora w momencie wysyłki do Uczestnika Programu pozbawiane są w sposób trwały elementów umożliwiających ich dalszy udział w Programie (np. kodu kreskowego, etc.). c) Nagrody nie stanowiące produktów Organizatora – wysyłka w ciągu 60 dni roboczych od daty otrzymania kompletnego i prawidłowo wypełnionego Zgłoszenia. d) sposób realizacji Nagrody w postaci usług świadczonych na rzecz Uczestnika (np.: trening z zawodnikiem) zostanie ustalony indywidualnie w ciągu 30 dni roboczych od daty otrzymania przez Organizatora kompletnego i prawidłowo wypełnionego Zgłoszenia. 21. Wysyłka i doręczenie Nagród może nastąpić tylko na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej na adres podany przez Uczestnika. W przypadku gdyby wskazany w formularzu adres Uczestnika znajdował się poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej Organizator wstrzyma wysyłkę do czasu pisemnego wskazania przez Uczestnika adresu na terenie Rzeczpospolitej Polskiej. Koszty wysyłki Nagród ponosi Organizator. 22. W przypadku, gdy Organizator posiada dowód trzykrotnego wysłania Nagrody do Uczestnika na adres wskazany przez Uczestnika, ponowne wysłanie Nagrody może nastąpić po uprzednim pokryciu przez Uczestnika kosztów przesyłki. 23. Do Nagród o wartości rynkowej powyżej 760 zł (siedemset sześćdziesiąt złotych) przyznane zostaną dodatkowe Nagrody pieniężne w wysokości 11 % wartości rynkowej wygranej rzeczowej, z przeznaczeniem na pokrycie należności podatkowych Uczestników z tytułu wygranej w Programie. Kwota ta zostanie przekazana przez Organizatora bezpośrednio na rachunek Urzędu Skarbowego właściwego dla Organizatora w terminie ustawowo wymaganym. Uczestnik jest zobowiązany przekazać Organizatorowi wszelkie niezbędne dane do opłacenia podatku z tytułu wygranej w Programie. 24. Organizator nie ponosi odpowiedzialności za niewłaściwe działania bądź zaniechania operatora pocztowego lub firmy kurierskiej w zakresie wykonywania przez te podmioty działalności gospodarczej. 25. W przypadku wad technicznych Nagrody, która podle-

ga gwarancji, Uczestnik korzysta z praw przewidzianych w karcie gwarancyjnej dołączonej do Nagrody. Korzystanie z gwarancji podlega ograniczeniom określonym w karcie gwarancyjnej. W celu realizacji uprawnień wynikających z gwarancji Uczestnik jest zobowiązany przedstawić wraz z gwarancją producenta Nagrody dowód dostawy Nagrody wystawiony przy jej dostawie

§ 5 Ochrona danych osobowych oraz przesyłanie ofert. 1. Udostępnienie danych osobowych Organizatorowi ma charakter dobrowolny, aczkolwiek podanie niektórych danych jest niezbędne celem rejestracji Uczestnika w Programie („Dane Obowiązkowe”). Celem odbioru nagrody, której wartość będzie przekraczać określoną przez Organizatora liczbę Punktów, koniecznym jest podanie przez Uczestnika danych osobowych w zakresie: PESEL. 2. Danymi Obowiązkowymi są: imię i nazwisko, ulica, numer domu/numer lokalu, kod pocztowy/miejscowość, data urodzenia, numer telefonu, adres e-mail. 3. Uczestnik wypełniając Formularz, przyjmuje do wiadomości, że podane przez niego dane będą przetwarzane przez Organizatora na potrzeby realizacji Programu. Osoba przystępująca do Programu wyraża zgodę na: a) przetwarzanie jego danych osobowych zawartych w Formularzu w celu udziału w Programie, a także w celach marketingowych, promocyjnych, statystycznych oraz dla celów analiz rynkowych przez Organizatora zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz.U.2016.922 – dalej jako „Ustawa”), b) udostępnianie jego danych osobowych przez Organizatora w celach realizacji Programu, marketingowych, promocyjnych, statystycznych oraz dla celów analiz rynkowych zgodnie z Ustawą innym podmiotom powiązanym kapitałowo z Organizatorem, w szczególności: „Nutrifarm” Sp. z o.o., Nagawczyna 107A, 39-200 Dębica, c) przesyłanie na podane przez Uczestnika w Formularzu dane kontaktowe, ofert handlowych oraz korespondencji przez Organizatora oraz inne podmioty powiązane kapitałowo z Organizatorem za pośrednictwem poczty, telefonicznie oraz drogą elektroniczną zgodnie z ustawą z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (t.j. Dz.U.2016.1030), d) przetwarzanie jego danych osobowych po zakończeniu Uczestnictwa w Programie dla celów reklamy, badania rynku oraz zachowań i preferencji Uczestnika z przeznaczeniem wyników tych badań na potrzeby polepszenia jakości usług świadczonych przez Organizatora oraz inne podmioty powiązane kapitałowo z Organizatorem. 4. Wyrażenie przez Uczestnika zgód, o których mowa w ust. 3 powyżej jest dobrowolne, jednakże jest niezbędne dla celów realizacji Programu. 5. Dane osobowe Uczestnika zostaną wprowadzone do bazy danych Organizatora niezwłocznie po dokonaniu prawidłowej rejestracji Uczestnika w Programie. 6. Uczestnik zobowiązuje się poinformować Organizatora o zmianie swoich danych osobowych listownie lub e-mailem na adres pocztowy lub adres e-mail wskazane w § 11 ust. 3, w terminie 30 dni od powstania zmiany lub poprzez dokonanie stosownej korekty po zalogowaniu się na Konto Uczestnika. W przypadku nie powiadomienia o zmianie danych osobowych, Organizator nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne szkody powstałe w wyniku braku poinformowania Organizatora przez Uczestnika o aktualizacji jego danych. 7. Organizator przedsięwziął niezbędne środki techniczne i organizacyjne, aby przetwarzanie danych osobowych Uczestników odbywało się w zgodzie z regulacjami określonymi w Ustawie. 8. Podane w Formularzu dane osobowe oraz wszelkie dane dotyczące uczestnictwa w Programie przetwarzane będą przez Organizatora, pełniącego rolę Administratora danych osobowych. 9. Uczestnicy Programu mają prawo kontroli swoich danych osobowych na zasadach określonych w art. 32-35 Ustawy. 10. Jednym z głównych założeń Programu jest przesyłanie Uczestnikom informacji dotyczących Programu, oraz innych przyszłych akcji, programów, konkursów oraz ofert promocyjnych dotyczących zakupów Produktów, a także dostosowanie indywidualnej oferty do potrzeb Uczestnika, w tym marketingu bezpośredniego własnych produktów lub usług Organizatora. Z tego względu Organizator, może przetwarzać dane osobowe Uczestników oraz informacje odnoszące się do zawartych transakcji do celów marketingowych i promocyjnych, w tym m.in. w celu sporządzania oraz przesyłania informacji dotyczących przyszłych akcji, programów, konkursów, ofert promocyjnych, indywidualnie dobranych informacji o Pro-

duktach i usługach Organizatora oraz innych podmiotów powiązanych kapitałowo z Organizatorem, w szczególności „Nutrifarm” Sp. z o.o., za pośrednictwem środków komunikacji korespondencyjnej, elektronicznej lub telefonicznej na podane przez Uczestników w Formularzu dane kontaktowe. 11. Dane osobowe mogą być udostępniane ewentualnym przyszłym wyselekcjonowanym partnerom Organizatora w celach marketingowych, jeżeli Uczestnik wyrazi odrębną zgodę na takie działanie. 12. Z chwilą doręczenia Organizatorowi oświadczenia Uczestnika o rezygnacji z udziału w Programie, Organizator zaprzestaje przetwarzania danych osobowych tego Uczestnika oraz może usunąć Konto lub Profil Uczestnika. Organizator zastrzega sobie prawo przechowywania danych dla celów dowodowych, na ewentualność dochodzenia roszczeń przez Uczestnika a także dla celów reklamy, badania rynku oraz zachowań i preferencji Uczestnika z przeznaczeniem wyników tych badań na potrzeby polepszenia jakości usług świadczonych przez Organizatora lub inne podmioty powiązane kapitałowo z Organizatorem za zgodą Uczestnika lub z innych uzasadnionych przyczyn. 13. Szczegółowe informacje dotyczące przetwarzanych danych osobowych jak i Konta lub Profilu w Programie Uczestnik może uzyskać pod Danymi Kontaktowymi Organizatora, określonymi w § 11 ust. 3.

§ 6 Szczegółowe zasady korzystania z Aplikacji. 1. Postanowienia niniejszego paragrafu określają szczegółowe zasady korzystania z Aplikacji działającej w ramach Programu, mają charakter uzupełniający wobec pozostałych postanowień Regulaminu oraz stosowane są bez uszczerbku dla pozostałych postanowień niniejszego Regulaminu. 2. Korzystanie z Aplikacji możliwe jest na urządzeniach mobilnych obsługujących następujące systemy operacyjne: a) iOS w wersji 8.0 i późniejszych 3. Użytkownikiem Aplikacji może zostać zarówno Uczestnik Programu, jak i Klient indywidualny niebędący Uczestnikiem Programu, korzystający z Aplikacji bez rejestracji w Programie („Użytkownik Niezarejestrowany”). Brak rejestracji nie pozwala na pełne korzystanie z funkcjonalności Aplikacji. Aplikacja umożliwia Użytkownikowi Niezarejestrowanemu w szczególności: a) wyszukiwanie Sklepów sieci PBC oraz innych Placówek oferujących Produkty oraz nawigowanie do tych Placówek, b) skanowanie kodów Produktów jedynie w celu zapoznania się z liczbą Punktów przyznawanych za dany produkt, 4. Celem skorzystania z pełnej funkcjonalności Aplikacji Użytkownik: a) dokonuje zalogowania się w Aplikacji poprzez użycie loginu i hasła przypisanego do Konta na Stronie Internetowej, lub b) dokonuje rejestracji w Aplikacji poprzez utworzenie Konta w Aplikacji, wpisanie loginu i hasła, akceptację Regulaminu, oraz wypełnienie stosownych „checkbox”, formularzy elektronicznych dostępnych w Aplikacji. 5. Utworzenie Konta w Aplikacji w sposób opisany w ust. 4 lit. b) powyżej jest równoznaczne z przystąpieniem do Programu oraz jednoczesnym utworzeniem Konta na Stronie Internetowej, wykorzystującego te same dane autoryzacyjne. 6. Pełna funkcjonalność Aplikacji umożliwia Użytkownikowi w szczególności: a) wyszukiwanie Sklepów sieci PBC oraz innych Placówek oferujących Produkty oraz nawigowanie do tych Placówek, b) zbieranie Punktów poprzez skanowanie Produktów, c) d okonywanie Zgłoszeń (wymiany Punktów na Nagrody), d) przeglądanie Katalogu Nagród, e) podgląd aktualnego salda Punktów zgromadzonych w Programie, f) kontakt z Organizatorem w zakresie dotyczącym realizacji Programu lub funkcjonalności Aplikacji. 7. Użytkownik poprzez zaznaczenie odpowiednich „checkbox” w trakcie korzystania z Aplikacji może wyrazić zgodę na lokalizację urządzenia mobilnego, która jest niezbędna do korzystania z funkcji nawigacyjnych w Aplikacji. Zgoda ta może zostać odwołana w każdym czasie. Odwołanie zgody na lokalizację wiąże się z zablokowaniem w Aplikacji możliwości korzystania z funkcji nawigacyjnych. 8. Użytkownik może w dowolnym momencie odinstalować Aplikację z urządzenia mobilnego. 9. Odinstalowanie Aplikacji oznacza rozwiązanie umowy o świadczenia za pomocą Aplikacji usług drogą elektroniczną. 10. Odinstalowanie Aplikacji nie oznacza rezygnacji z uczest-

nictwa w Programie. 11. Przetwarzanie przez Organizatora danych, w tym danych osobowych, w związku z funkcjonowaniem Aplikacji odbywa się zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz.U.2016.922) oraz ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (t.j. Dz.U.2016.1030). 12. Użytkownik nie powinien korzystać z Aplikacji w trakcie prowadzenia pojazdu. 13. Zakazane jest dostarczanie przez Użytkownika za pomocą Aplikacji treści o charakterze bezprawnym. 14. Reklamacje dotyczące funkcjonowania Aplikacji zgłaszane i rozpatrywane są na zasadach określonych w § 7 ust. 1 i 2 Regulaminu. 15. Aplikacja oraz usługi świadczone w ramach Aplikacji są nieodpłatne. Korzystanie z Aplikacji może generować transfer danych do i z sieci komórkowych. Koszt transferu danych, o którym mowa w zdaniu poprzednim ponosi Użytkownik według taryf stosowanych przez swojego operatora sieci komórkowej. 16. Niedopuszczalne jest korzystanie z aplikacji bez zgody Organizatora w inny sposób niż w ramach dozwolonego użytku.

§ 7 Reklamacje. 1. Reklamacje dotyczące realizacji Programu mogą być zgłaszane na Dane Kontaktowe Organizatora, określone w § 11 ust. 3 Regulaminu, a także poprzez formularz reklamacyjny dostępny na Stronie Internetowej. 2. Z zastrzeżeniem innych postanowień Regulaminu, reklamacje dotyczące realizacji Programu są rozpatrywane przez Organizatora w terminie 30 dni od dnia ich zgłoszenia. 3. Organizator ponosi odpowiedzialność za wady fizyczne i prawne Nagród zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. 4. Reklamacje dotyczące wad Nagród mogą być zgłaszana na Dane Kontaktowe Organizatora, określone w § 11 ust. 3 Regulaminu, a także poprzez formularz reklamacyjny dostępny na Stronie Internetowej. 5. Reklamacje z tytułu rękojmi rozpatrywane są w terminie 14 dni od dnia ich zgłoszenia. 6. Jeżeli Nagroda ma wadę, Uczestnik może złożyć oświadczenie o obniżeniu liczby Punktów wymienionych na Nagrodę albo odstąpieniu od umowy wymiany Punktów na Nagrodę, chyba że Organizator niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla Uczestnika wymieni wadliwą Nagrodę na wolną od wad albo wadę usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli Nagroda była już wymieniona lub naprawiana przez Organizatora albo Organizator nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany Nagrody na wolną od wad lub usunięcia wady. 7. Uczestnik może zamiast zaproponowanego przez Organizatora usunięcia wady żądać wymiany Nagrody na wolną od wad albo zamiast wymiany Nagrody żądać usunięcia wady, chyba że doprowadzenie Nagrody do zgodności z umową w sposób wybrany przez Uczestnika jest niemożliwe albo wymagałoby nadmiernych kosztów w porównaniu ze sposobem proponowanym przez Organizatora. Przy ocenie nadmierności kosztów uwzględnia się wartość Nagrody wolnej od wad, rodzaj i znaczenie stwierdzonej wady, a także bierze się pod uwagę niedogodności, na jakie narażałby Uczestnika inny sposób zaspokojenia. 8. Obniżona liczba Punktów wymieniona na Nagrodę powinna pozostawać w takiej proporcji do liczby Punktów wynikającej z umowy, w jakiej wartość Nagrody z wadą pozostaje do wartości Nagrody bez wady. 9. Uczestnik nie może odstąpić od umowy, jeżeli wada jest nieistotna. 10. Jeżeli Nagroda ma wadę, Uczestnik może żądać wymiany Nagrody na wolną od wad albo usunięcia wady. Organizator jest obowiązany wymienić wadliwą Nagrodę na wolną od wad lub usunąć wadę w rozsądnym czasie bez nadmiernych niedogodności dla Uczestnika. Organizator może odmówić zadośćuczynienia żądaniu Uczestnika, jeżeli doprowadzenie do zgodności z umową wymiany Punktów na Nagrodę, wadliwej Nagrody w sposób wybrany przez Uczestnika jest niemożliwe albo w porównaniu z drugim możliwym sposobem doprowadzenia do zgodności z umową wymiany Punktów na Nagrodę wymagałoby nadmiernych kosztów. 11. Organizator odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna zostanie stwierdzona przed upływem dwóch lat od dnia wydania Nagrody Uczestnikowi. 12. Roszczenie o usunięcie wady lub wymianę Nagrody na wolną od wad przedawnia się z upływem roku, licząc od dnia stwierdzenia wady, przy czym bieg terminu przedawnienia nie może zakończyć się przed upływem terminu określonego w ust. 11 powyżej.

13. W terminach określonych w ust. 12 powyżej, Uczestnik może złożyć oświadczenie o odstąpieniu od umowy albo o obniżeniu liczby Punktów wymienionych na Nagrodę z powodu wady Nagrody. Jeżeli Uczestnik żądał wymiany Nagrody na wolną od wad lub usunięcia wady, bieg terminu do złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy albo obniżeniu liczby Punktów wymienionych na Nagrodę rozpoczyna się z chwilą bezskutecznego upływu terminu do wymiany Nagrody lub usunięcia wady. 14. Upływ terminu do stwierdzenia wady nie wyłącza wykonania uprawnień z tytułu rękojmi, jeżeli Organizator wadę podstępnie zataił. 15. Jeżeli Uczestnik zażądał wymiany Nagrody lub usunięcia wady albo złożył oświadczenie o obniżeniu liczby Punktów, określając ich liczbę, o którą ma być obniżona, a Organizator nie ustosunkował się do tego żądania w terminie 14 dni, uważa się, że żądanie to uznał za uzasadnione. 16. Prawa Uczestnika dotyczące wad Nagród, są szczegółowo uregulowane obowiązującymi przepisami prawa, w tym w szczególności Kodeksem cywilnym.

§ 8 Cofnięcie przyznanych Punktów. Kary umowne. 1. Organizator ma prawo do cofnięcia przyznanych Punktów w przypadku: a) zrezygnowania Uczestnika z nabycia Produktów, za które zostały naliczone Punkty, np. w wyniku odstąpienia od umowy, wypowiedzenia jej, uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli, w przypadku zwrotu towaru lub uznania złożonej reklamacji, b) stwierdzenia błędnego zaksięgowania transakcji, c) przyznania Punktów przez pomyłkę, d) próbę uzyskania lub uzyskanie Punktów lub Nagród przez Uczestnika za zakupy realizowane przez osoby trzecie, nieuprawnione do ich zbierania na podstawie niniejszego Regulaminu, e) próbę uzyskania lub uzyskanie Punktów lub Nagród przez Uczestnika bez dokonania nabycia Produktów przez Uczestnika, f) podania przez Uczestnika nieprawdziwych danych lub podawania się za inną osobę wobec Organizatora, g) stwierdzenia przez Organizatora dokonania naruszenia Regulaminu przez Uczestnika. 2. Punkty, które zostały anulowane przez Organizatora nie mogą być wymienione na Nagrody. 3. W przypadku podejrzenia dokonania naruszenia Regulaminu lub istnienia wątpliwości, co do autentyczności przesłanych kodów kreskowych, kodów 2d, zdjęć lub paragonów fiskalnych Organizator wstrzymuje możliwość wymiany Punktów na Nagrody lub wysyłkę Nagród, o czym poinformuje Uczestnika w terminie 30 dni roboczych od dnia otrzymania dokumentów. 4. Procedura weryfikująca autentyczność dostarczonych kodów kreskowych, kodów 2D, zdjęć lub paragonów fiskalnych trwa 30 dni roboczych od momentu przesłania pisma z informacją do Uczestnika. W trakcie procedury weryfikującej Uczestnik może zostać poproszony przez Organizatora o przesłanie oryginalnego opakowania Produktu celem weryfikacji autentyczności jego zakupu, w takim przypadku okres trwania procedury weryfikującej może zostać odpowiednio przedłużony. Po zakończeniu procedury weryfikującej Organizator powiadomi pisemnie Uczestnika o podjętej decyzji. 5. Wstrzymanie możliwości wymiany Punktów lub wydania Nagród dotyczy jedynie Punktów, co do których istnieje podejrzenie naruszenia Regulaminu lub wątpliwości, co do autentyczności przesłanych dokumentów. 6. Organizator ma prawo wypowiedzieć Uczestnikowi umowę w trybie natychmiastowym w razie: a) stwierdzenia przez Organizatora, że Uczestnik próbował uzyskać lub uzyskał Nagrodę za zakupy realizowane przez osoby trzecie, nieuprawnione do ich zbierania na podstawie niniejszego Regulaminu lub bez dokonania nabycia Produktów. b) stwierdzenia przez Organizatora, że Uczestnik próbował uzyskać lub uzyskał Punkty za zakupy realizowane przez osoby trzecie, nieuprawnione do ich zbierania na podstawie niniejszego Regulaminu lub bez dokonania nabycia Produktów. c) stwierdzenia przez Organizatora dokonania naruszenia Regulaminu przez Uczestnika. d) podania przez Uczestnika nieprawdziwych danych lub podawania się za inną osobę wobec Organizatora. 7. W razie wypowiedzenia umowy przez Organizatora z przyczyn, o których mowa w ust. 6 lit. a) powyżej, Uczestnik zapłaci na rzecz Organizatora karę umowną w kwocie w wysokości 50 000 zł (słownie: pięćdziesiąt tysięcy złotych) za każde naruszenie.

8. W razie wypowiedzenia umowy przez Organizatora z przyczyn, o których mowa w ust. 6 lit. b) powyżej, Uczestnik zapłaci na rzecz Organizatora karę umowną w kwocie w wysokości 50 000 zł (słownie: pięćdziesiąt tysięcy złotych) za każde naruszenie. 9. Niezależnie od zastrzeżonych kar umownych w niniejszym Regulaminie, Organizatorowi przysługuje prawo dochodzenia odszkodowania na zasadach ogólnych kodeksu cywilnego, w części przewyższającej wysokość zastrzeżonej kary umownej.

§ 9 Prawo odstąpienia. 1. Uczestnikowi przysługuje prawo odstąpienia od umowy bez podawania przyczyny w terminie 14 dni w przypadku: a) d okonania Zgłoszenia, b) umowy zawartej na odległość w rozumieniu ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta. 2. B ieg terminu do odstąpienia od umowy rozpoczyna się: a) d la umowy, w wykonaniu której Organizator wydaje Nagrodę, będąc zobowiązany do przeniesienia jej własności - od objęcia rzeczy w posiadanie przez Uczestnika lub wskazaną przez niego osobę trzecią inną niż przewoźnik, a w przypadku umowy, która: i. obejmuje wiele rzeczy, które są dostarczane osobno, partiami lub w częściach - od objęcia w posiadanie ostatniej rzeczy, partii lub części; ii. polega na regularnym dostarczaniu rzeczy przez czas oznaczony - od objęcia w posiadanie pierwszej z rzeczy. b) dla pozostałych umów - od dnia zawarcia umowy. 3. J eżeli Uczestnik nie został poinformowany przez Organizatora o prawie odstąpienia od umowy, prawo to wygasa po upływie 12 miesięcy od dnia upływu terminu, o którym mowa w ust. 1 powyżej. 4. J eżeli Uczestnik został poinformowany przez Organizatora o prawie odstąpienia od umowy przed upływem terminu, o którym mowa w ust. 3, termin do odstąpienia od umowy upływa po 14 dniach od udzielenia Uczestnikowi informacji o tym prawie. 5. U czestnik może odstąpić od umowy, składając Organizatorowi oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Oświadczenie można złożyć na formularzu, którego wzór stanowi załącznik nr 2 do ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta. 6. U czestnik może odstąpić od umowy poprzez złożenia oświadczenia drogą elektroniczną, przy wykorzystaniu formularza dostępnego do pobrania na Stronie Internetowej. 7. Do zachowania terminu wystarczy wysłanie oświadczenia przed jego upływem. 8. Organizator ma obowiązek niezwłocznie przesłać Uczestnikowi na trwałym nośniku potwierdzenie otrzymania oświadczenia o odstąpieniu od umowy złożonego w sposób, o którym mowa w ust. 6. 9. W przypadku odstąpienia od umowy, uważa się ją za niezawartą. 10. W przypadku odstąpienia od umowy, Uczestnik ma obowiązek zwrócić Nagrodę Organizatorowi lub przekazać ją osobie upoważnionej przez Organizatora do odbioru niezwłocznie, jednak nie później niż 14 dni od dnia, w którym odstąpił od umowy, chyba że Organizator zaproponował, że sam odbierze Nagrodę. Do zachowania terminu wystarczy odesłanie Nagrody przed jego upływem. 11. U czestnik ponosi tylko bezpośrednie koszty zwrotu Nagrody, chyba że Organizator zgodził się je ponieść lub nie poinformował Uczestnika o konieczności poniesienia tych kosztów. 12. J eżeli umowę zawarto poza lokalem przedsiębiorstwa a Nagrodę dostarczono Uczestnikowi do miejsca, w którym zamieszkiwał w chwili zawarcia umowy, Organizator jest zobowiązany do odebrania Nagrody na swój koszt, gdy ze względu na charakter Nagrody nie można jej odesłać w zwykły sposób pocztą. 13. U czestnik ponosi odpowiedzialność za zmniejszenie wartości Nagrody będące wynikiem korzystania z niej w sposób wykraczający poza konieczny do stwierdzenia charakteru, cech i funkcjonowania Nagrody, chyba że Organizator nie poinformował konsumenta o prawie odstąpienia od umowy zgodnie z wymaganiami art. 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o prawach konsumenta. 14. P rawo odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość nie przysługuje Uczestnikowi w odniesieniu do umów: a) świadczenie usług, jeżeli Organizator wykonał w pełni usługę za wyraźną zgodą Uczestnika, który został poinformowany przed rozpoczęciem świadczenia, że po spełnieniu świadczenia przez Organizatora utraci prawo odstąpienia od umowy; b) w której cena lub wynagrodzenie zależy od wahań na rynku finansowym, nad którymi Organizator nie sprawuje kontroli, i które mogą wystąpić przed upływem terminu do odstąpienia od umowy; 84/85

c) w której przedmiotem świadczenia jest rzecz nieprefabrykowana, wyprodukowana według specyfikacji Uczestnika lub służąca zaspokojeniu jego zindywidualizowanych potrzeb; d) w której przedmiotem świadczenia jest rzecz ulegająca szybkiemu zepsuciu lub mająca krótki termin przydatności do użycia; e) w której przedmiotem świadczenia jest rzecz dostarczana w zapieczętowanym opakowaniu, której po otwarciu opakowania nie można zwrócić ze względu na ochronę zdrowia lub ze względów higienicznych, jeżeli opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu; f) w której przedmiotem świadczenia są rzeczy, które po dostarczeniu, ze względu na swój charakter, zostają nierozłącznie połączone z innymi rzeczami; g) w której przedmiotem świadczenia są napoje alkoholowe, których cena została uzgodniona przy zawarciu umowy sprzedaży, a których dostarczenie może nastąpić dopiero po upływie 30 dni i których wartość zależy od wahań na rynku, nad którymi Organizator nie ma kontroli; h) w której Uczestnik wyraźnie żądał, aby Organizator do niego przyjechał w celu dokonania pilnej naprawy lub konserwacji; jeżeli Organizator świadczy dodatkowo inne usługi niż te, których wykonania Uczestnik żądał, lub dostarcza rzeczy inne niż części zamienne niezbędne do wykonania naprawy lub konserwacji, prawo odstąpienia od umowy przysługuje Uczestnikowi w odniesieniu do dodatkowych usług lub rzeczy; i) w której przedmiotem świadczenia są nagrania dźwiękowe lub wizualne albo programy komputerowe dostarczane w zapieczętowanym opakowaniu, jeżeli opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu; j) o dostarczanie dzienników, periodyków lub czasopism, z wyjątkiem umowy o prenumeratę; k) zawartej w drodze aukcji publicznej; l) o świadczenie usług w zakresie zakwaterowania, innych niż do celów mieszkalnych, przewozu rzeczy, najmu samochodów, gastronomii, usług związanych z wypoczynkiem, wydarzeniami rozrywkowymi, sportowymi lub kulturalnymi, jeżeli w umowie oznaczono dzień lub okres świadczenia usługi; m) o dostarczanie treści cyfrowych, które nie są zapisane na nośniku materialnym, jeżeli spełnianie świadczenia rozpoczęło się za wyraźną zgodą Uczestnika przed upływem terminu do odstąpienia od umowy i po poinformowaniu go przez Organizatora o utracie prawa odstąpienia od umowy. 15. P rawo do odstąpienia od umowy, określone w niniejszym paragrafie jest szczegółowo regulowane obowiązującymi przepisami prawa, w tym w szczególności ustawą z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta.

§ 10 Zmiany Regulaminu. 1. Organizator zastrzega sobie prawo wprowadzenia zmian lub uzupełnień do niniejszego Regulaminu w dowolnym czasie. 2. Uczestnicy o zmianach w Regulaminie zostaną powiadomieni poprzez komunikaty opublikowane za pośrednictwem Strony Internetowej/Aplikacji i zawiadomienia przesłane w drodze elektronicznej na podany przez Uczestnika adres e-mail, lub poprzez sms („Dzień Powiadomienia”) najpóźniej na 30 dni przed wejściem w życie nowego Regulaminu. 3. Uczestnik, który nie wyraża zgody na zmiany Regulaminu, uprawniony jest do złożenia wypowiedzenia w terminie 30 dni od Dnia Powiadomienia. Uczestnik może złożyć oświadczenie o wypowiedzeniu w postaci elektronicznej lub na piśmie przesyłając takie oświadczenie na Dane Kontaktowe Organizatora, określone w § 11 ust. 3. W przypadku złożenia przez Uczestnika oświadczenia o wypowiedzeniu, wypowiedzenie takie odnosi skutek w postaci rozwiązania stosunku prawnego z chwilą doręczenia tego oświadczenia.

§ 11 Postanowienia końcowe. 1. Wszelkie prawa i obowiązki, wynikające z uczestnictwa w Programie, podlegają prawu polskiemu. 2. Tekst niniejszego Regulaminu dostępny jest w Sklepach PBC, na Stronie Internetowej oraz w Aplikacji. 3. D ane Kontaktowe Organizatora dotyczące obsługi Programu: Korespondencja: „Olimp Laboratories” Sp. z o.o., Nagawczyna 109C, 39-200 Dębica, z dopiskiem: „OLIMP PREMIUM CLUB”, Tel: +48 14 680 98 32 E-mail: kontakt@olimppremiumclub.com 3. Mając na względzie zabezpieczenie interesów Uczestników, Organizator zastrzega sobie prawo do zadawania pytań niezbędnych w celu weryfikacji Uczestnika podczas rozmowy telefonicznej.

OLIMP PREMIUM CLUB - FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY ADRES ZAMIESZKANIA Imię i nazwisko: Ulica / miejscowość, nr domu / mieszkania: Kod pocztowy:

Poczta:

Data urodzenia: e-mail: Telefon: PESEL*: * wymagane przy wyborze nagrody o wartości powyżej 2500 pkt.

ADRES DOSTAWY NAGRÓD Imię i nazwisko: Nazwa firmy:

Ulica / miejscowość, nr domu / mieszkania:

Kod pocztowy: Poczta: CM

Telefon: e-mail:

Ilość zebranych punktów:

CMY

Wybrane nagrody:

Niniejszym oświadczam, że zapoznałem/am się oraz akceptuję zasady i warunki zawarte w Regulaminie Programu Lojalnościowego „OLIMP PREMIUM CLUB”. Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych zawartych w niniejszym formularzu w celu udziału w Programie Lojalnościowym „OLIMP PREMIUM CLUB”, a także w celach marketingowych, promocyjnych, statystycznych oraz dla celów analiz rynkowych przez „Olimp Laboratories” sp. z o.o. z siedzibą: Nagawczyna 109C, 39-200 Dębica („Organizator”), zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych. Mam świadomość, że wyrażenie zgody jest dobrowolne, ale jest konieczne do wzięcia udziału w Programie Lojalnościowym „OLIMP PREMIUM CLUB”. Wiem, że przysługuje mi prawo dostępu do treści swoich danych oraz ich poprawiania, a także odwołania zgody w każdym czasie. Wyrażam zgodę na udostępnianie moich danych osobowych przez Organizatora w celach realizacji Programu, marketingowych, promocyjnych, statystycznych oraz dla celów analiz rynkowych zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych innym podmiotom powiązanym kapitałowo z Organizatorem, w szczególności: „Nutrifarm” Sp. z o.o., Nagawczyna 107A, 39-200 Dębica. Wyrażam zgodę na przesyłanie ofert handlowych oraz korespondencji przez Organizatora oraz inne podmioty powiązane kapitałowo z Organizatorem, za pośrednictwem poczty, telefonicznie oraz drogą elektroniczną zgodnie z ustawą z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Mam świadomość, że wyrażenie zgody jest dobrowolne, ale jest konieczne do wzięcia udziału w Programie Lojalnościowym „OLIMP PREMIUM CLUB”. Wiem, że przysługuje mi prawo odwołania zgody w każdym czasie. Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych po zakończeniu Uczestnictwa w Programie Lojalnościowym „OLIMP PREMIUM CLUB” dla celów reklamy, badania rynku oraz zachowań i preferencji Uczestnika z przeznaczeniem wyników tych badań na potrzeby polepszenia jakości usług świadczonych przez Organizatora oraz inne podmioty powiązane kapitałowo z Organizatorem.

Data i czytelny podpis (imię i nazwisko)