ΤΕΥΧΟΣ 255 • ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021
ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗΣ
ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗ Έτος ίδρυσης: 1963
Τιμήθηκε από το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2021 / Τεύχος 255
Υπεύθυνος έκδοσης: Νόστης Ψαρράς Άγιοι Ισαπόστολοι Κύριλλος και Μεθόδιος
Περιεχόμενα Τεύχους 04 Ι.Μ. Μεξικού - Κολομβία 08 Ι.Μ. Σιγκαπούρης - Ινδία 11 Ι.Μ. Σιγκαπούρης - Ινδονησία 13 Ι.Μ. Ουγκάντας 17 Ι.Ε. Μπουκόμπας 21 Ι.Ε. Γκούλου 26 Ι.Μ. Κατάγκας 29 Ι.Μ. Κανάγκας 32 Ι.Μ. Άκκρας 35 Ι.Ε. Αρούσας 39 Ι.Ε. Μαλάουι 42 Ι.Ε. Τολιάρας 44 Ι.Ε. Ελντορέτ 46 π. Νικόδημος Σαρίκας Μπορείτε να καταθέσετε την αγάπη σας για την Εξωτερική Ιεραποστολή, με τους παρακάτω τρόπους: ALPHA BANK (CRBAGRAA) GR93 0140 4050 4050 0200 2000 170 ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (ETHNGRAA) GR06 0110 2560 0000 2564 8000 609 EUROBANK (ERBKGRAA) GR24 0260 2060 0001 0010 1157 390 ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ (PIRBGRAA) GR70 0172 2000 0052 0005 2141 068 PAYPAL στο paypal.me/ierapostoles Για όλες τις καταθέσεις εκδίδονται και αποστέλλονται θεωρημένες αποδείξεις.
Οι συντάκτες ευθύνονται για τα κείμενά τους Το περιοδικό αποστέλλεται δωρεάν Εκτύπωση: Γραφικές Τέχνες "Μέλισσα"
Ιδιοκτήτης
Αδελφότητα Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής Μακένζυ Κινγκ 6, Πλατεία Αγίας Σοφίας 546 22 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
T. 2310 279910 www.ierapostoles.gr office@ierapostoles.gr
Αναγνωρισμένο φιλανθρωπικό σωματείο Πνευματικός ιδρυτής: † Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος (1903-1972) Ιδρυτικός Πρόεδρος: † Παντελής Μπάγιας Μέγας Ευεργέτης: † Παν. Παπαδημητρακόπουλος Επίτιμος Πρόεδρος: Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρος
Διοικητικό Συμβουλίο: Χαράλαμπος Μεταλλίδης Πρόεδρος Νόστης Ψαρράς Αντιπρόεδρος Ελευθέριος Γρυπαίος Γ. Γραμματέας Δημήτριος Σωτήρκος Ταμίας Κων/νος Μεταλλίδης Β. Γ. Γραμματέα Ευαγγελία Τραϊκούδη Β. Ταμία Αθανάσιος Φωτόπουλος Μέλος Πρόδρομος Καλαϊτζίδης Μέλος Αικατερίνη Τσαούσογλου Μέλος
Αναφορές δημιουργών
SHUTTERSTOCK 9 Travel Stock 26 Ondrej Prosicky 29 Valeriya Anufriyeva 35 Vaganundo_Che 42 Pierre-Yves Babelon 44 HordynskiPhotography
Άγια Χριστούγεννα 2021 Ευχόμαστε η Χάρις του γεννηθέντος Χριστού μας να επισκιάζει εσάς και τα έθνη το νέο έτος 2022
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΜΕΞΙΚΟΥ Ιεραποστολικό κλιμάκιο Κολομβίας
Μια ιστορία Με του Θεού τη χάρι, είμαι ένας χριστιανός. Οι πράξεις μου, αλλοίμονό, με παρουσιάζουν ένα μεγάλο αμαρτωλό κι ως προς τη ζωή μου, είμαι ένας άνθρωπος χωρίς σπίτι, προέρχομαι από πολύ άσημη οικογένεια και γυρίζω περιπλανώμενος από μέρος σε μέρος. —Οι Περιπέτειες ενός Προσκυνητή
Το παρόν άρθρο το γράφω σκεπτόμενος κάθε ιεραπόστολο, που με τη δική του καρδιά και τη ζωή εγκατάλειψε τα πάντα για την αναγγελία του Ευαγγελίου στα διαφορά μέρη του κόσμου, εφαρμόζοντας την εντολή του Κυρίου. Όταν είσαι γεννημένος σε μια χώρα όπου η πλειοψηφία είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι, θεωρείς εύκολο το ιεραποστολικό έργο και δεν είναι λίγοι αυτοί που χωρίς εμπειρία ομιλούν γι’ αυτό. Αλλά η πραγματικότητα βρίσκεται μακριά από τα θρανία και τα πανεπιστημιακά αμφιθέατρα. 4
Ότι ο Θεός είναι πανταχού παρών, να μην αμφιβάλλει κανένας, διότι το καλύτερο παράδειγμα είμαστε εμείς στη Λατινική Αμερική, που παρ’ ότι μακριά από την Ελλάδα και από κάθε ορθόδοξη χώρα ο Κύριος μάς κάλεσε με διάφορους τρόπος να ψάξουμε την ορθή πιστή που ήταν άγνωστή για μας τους ντόπιους. Όταν ξεκίνησα το δρόμο για να βρω την Ορθοδοξία, δεν φανταζόμουν ποιο ήταν το σχέδιο του Θεού για μένα τον ανάξιο, διότι ποτέ δεν περίμενα να φθάσω έως εδώ, δηλαδή να είμαι ένας επίσκοπος της Ορ-
θόδοξης Εκκλησίας του Χριστού. Είμαστε μαζί με τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Μυρίνης κ. Αθηναγόρα οι πρώτοι δυο ντόπιοι αρχιερείς της Ορθοδοξίας σε αυτή την ευρύτερη περιοχή του Οικουμενικού θρόνου Κωνσταντινουπόλεως, στην Ιερά Μητρόπολη Μεξικού, Κεντρικής Αμερικής, Καραϊβικής, Κολομβίας και Βενεζουέλας. Πριν προχωρήσω, πρέπει να εκφράσω την ευγνωμοσύνη και τις εγκάρδιες ευχαριστίες μου στον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Μεξικού κ. Αθηναγόρα, εκείνον που άνοιξε την πόρτα της Ορθοδοξίας σε εμάς τους ντόπιους ακούγοντας τη φωνή και την αίτησή μας. Δεν είμαι άγιος και δεν είμαι άξιος, είμαι ένας άνθρωπος του λαού, ενός ταπεινού λαού που πνευματικά εξελίσσεται μέσα σε έναν θρησκευ-
τικό χάος, γιατί εδώ υπάρχουν τόσες πολλές ομολογίες που είναι δύσκολο να διακρίνει κάνεις ποια αληθινά είναι η του Χριστού Εκκλησία. Εδώ, κάθε ομολογία δημιουργημένη από το πουθενά λέει πως είναι η Εκκλησία του Χριστού, και έτσι σαν μια λαϊκή αγορά μπορείς να βρεις θρησκευτικά προϊόντα σύμφωνα με το σκεπτικό του κάθε ψυχοπαθούς ανθρώπου και κάθε ερμηνεία της Αγίας Γραφής. Σήμερα που γραφώ αυτό το άρθρο, κοντά στις 9 χιλιάδες ομολογίες αυτοαποκαλούνται η Εκκλησία του Χριστού. Μέσα σε αυτό το χάος, ορισμένοι κολομβιανοί, χωρίς να γνωριζόμαστε μεταξύ μας, χρόνια πριν, αναζητούσαμε την πίστη μας πέρα από τις γνωστές στην Κολομβία ομολογίες, και έτσι ψάχναμε εκείνη την Εκκλησιά που κρατά την
Ορθόδοξος γάμος στην Κούκουτα
5
Βάπτιση αδιάκοπη πίστη που μας δίδαξε διαμέσου των Αποστόλων ο Θεάνθρωπος Ιησούς Χριστός. Πιστεύω άρρηκτα στην πάρα Θεού κλήση, γιατί έτσι μπορώ να ερμηνεύσω ό,τι έγινε στη δική μας ζωή, οπού χωρίς καμία παρουσία της Ορθοδοξίας ξεκινήσαμε τον δρόμο που μας επιτρέπει σήμερα να βιώνουμε μια καινούρια Πεντηκοστή στη Λατινική Αμερική, γιατί εκείνο το παλιό μήνυμα του Ευαγγελίου του Χριστού που εξαγγέλλει η Ορθοδοξία για μας είναι το κάτι καινούργιο. Ο πατέρας μου αγρότης και η μάνα μου απλή γυναικά που προέρχονταν από τον κάμπο, από βουνά στο λος Άνδες της Κολομβίας. Χωρίς μόρφωση και οι δυο αλλά και με μεγάλες οικονομικές ελλείψεις μας μεγάλωσαν. Δεν ήτανε λίγες οι μέρες που δεν είχαμε να φάμε. Μην έχοντας λεφτά να αγοράσουμε προϊόντα περάσαμε πείνα παρ’ ότι η δική μας γη καρποφορεί. Εδώ είναι πάρα 6
πολλοί αυτοί που κοιμούνται νηστικοί λόγω οικονομικών ελλείψεων. Όταν μετακομίσαμε από τον κάμπο στην πόλη της Κούκουτας, έπρεπε να αντιμετωπίσουμε ακραίες καταστάσεις. Η μάνα μου έτρεχε από τις πέντε το πρωί έως τις οκτώ το βράδυ να δουλεύει πλένοντας ρούχα σε ξενοδοχεία της πόλης, για να βρει λεφτά να επιβιώσουμε, και ο πατέρας μου έφυγε για την διπλανή χώρα της Βενεζουέλας για να δουλέψει στον αγρό μαζί με τα μεγάλα μου αδέλφια. Δεν είχαμε την ευκαιρία να έχουμε τη μάνα και τον πατερά δίπλα μας, γιατί αν το κάναμε, δεν θα είχαμε λεφτά να καλύψουμε καμία ανάγκη. Εμείς, τα τρία μικρότερα από τα επτά αδέλφια ήμασταν σχεδόν όλη μέρα στη μοναξιά, αφού οι γονείς μας δούλευαν σκληρά για να καλύψουν κάθε ανάγκη και να πληρώσουν ένα νοικιασμένο δωμάτιο, καλύβα, για να μένουμε. Μεγαλώ-
νοντας στη φτώχεια, η μοναδική επιλογή που είχαμε ήτανε να βγούμε στους δρόμους και εμείς παρ’ ότι ανήλικοι, για να δουλέψουμε, και έτσι έγινε. Πουλάγαμε παστέλες, δηλαδή, πίτες με διάφορα είδη, παγωτά κ.λπ. Κάθε τι που συμβαίνει στη ζωή μας είναι ένα μάθημα, απλά πρέπει να το καταλάβουμε. Γιατί το λέω αυτό; Γιατί πιστεύω ότι ο Θεός επιτρέπει ορισμένα πράγματα στην ζωή μας για να μας προετοιμάσει για καλύτερες μάχες που ποτέ πριν δεν τις είχαμε σκεφθεί. Έχει περάσει ένας χρόνος από την ώρα που το Οικουμενικό Πατριαρχείο με εξέλεξε βοηθό επίσκοπο του Μητροπολίτη Μεξικού κ. Αθηναγόρα για τη χωρα της Κολομβιας και όλες αυτές οι δοκιμασίες είναι πιο χρήσιμες από ποτέ για την ιεραποστολική μου πορεία σε αυτή τη χώρα.
Σήμερα, όταν στην Κολομβία, η Ορθοδοξία αυξάνεται όσο δεν μπορεί να φανταστεί κάνεις, όταν ως επίσκοπος με την ευλογία και φροντίδα του Σεβασμιωτάτου δεχόμαστε αιτήσεις πολλών ομάδων ανθρώπων που θέλουν να γνωρίσουν και να ασπαστούν την Ορθοδοξία, κάθε παιδική εμπειρία βεβαιώνω ότι ήταν και μια προετοιμασία ώστε να διακονώ σήμερα σε αυτά τα μέρη χωρίς κανένα κόμπλεξ, παράπονο και διαμαρτυρία. Δόξα τω Θεώ για αυτές τις παιδικές δυσκολίες! Δόξα τω Θεώ για τις ελλείψεις. Του Θεού η δόξα αν κάτι καλό γίνεται εδώ, διότι δεν είναι από δικές μας ενέργειες άλλα το θέλημα Του είναι να γευθούμε κι εμείς τη Χάρη και χαρά της Ορθοδοξίας. (Συνεχίζεται) † Ο Άσσου Τιμόθεος
7
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΣΙΓΚΑΠΟΥΡΗΣ Ιεραποστολικό Κλιμάκιο Ινδίας
Μακριά μα τόσο κοντά Αγαπητοί φίλοι της Ιεραποστολής, Λόγοι ανεξάρτητοι της θελήσεως μου δεν μου επέτρεψαν να επικοινωνήσω μαζί σας νωρίτερα. Δυστυχώς ή ευτυχώς, παραμένω ακόμη στην Ελλάδα καθώς η Ινδία, λόγω της πανδημίας παραμένει κλειστή για τους ξένους. Από εδώ πλέον διαδικτυακά γίνεται ο συντονισμός του όλου έργου έως ότου επιτρέψει ο Θεός την επιστροφή μου. Γενικά, όπως γνωρίζετε, η κατάσταση στην Ινδία δεν είναι καλή. Η πανδημία είχε μεγάλες εξάρσεις. Τα απανωτά λοκντάουν έπληξαν βαριά την οικονομία και είναι τώρα πολύ περισσότεροι αυτοί που πεθαίνουν από την πείνα. Δεν πρόλαβαν να ανακάμψουν από τον περσινό καταστροφικό κυκλώνα και
8
ένας μεγαλύτερος έπληξε πριν λίγες ημέρες την Δυτική Βεγγάλη. Καταστροφή και χάος! Ποιες οι επιπτώσεις στην Ιεραποστολή μας; Δοξάζουμε το Θεό γιατί δεν έχουμε ανθρώπινες απώλειες πλην ενός κατηχητού μας, του Στεφάνου, που ήταν και ο γιατρός του χωριού στο Νταμορνταπούρ. Απώλεια για την ιεραποστολή αλλά ο Κύριος της ζωής και του θανάτου γνωρίζει καλύτερα. Ευχόμεθα για την ανάπαυση της ψυχή του. Στα ορφανοτροφεία μας τα παιδιά είναι ασφαλή καθώς έχουν απομονωθεί τελείως από πέρυσι το Μάρτιο. Απαγορεύονται οι επισκέψεις και το βοηθητικό προσωπικό δεν εισέρχεται καν στα κτίρια ούτε έρχεται σε επαφή με τα παιδιά. Η Κασσιανή υπεύθυνη για τα
κορίτσια και ο Χερουβείμ υπεύθυνος για τα αγόρια έρχονται σε καθημερινή επικοινωνία μαζί μου, με άριστη συνεργασία, υπακοή και πνεύμα θυσίας. Στα οικονομικά έχω υπεύθυνη την Αρετή με μεταπτυχιακά στα οικονομικά. Μικρό κοριτσάκι την πήραμε στο ορφανοτροφείο το 1999 και τώρα είναι το δεξί μου χέρι. Έχουν μοιρασθεί οι υπευθυνότητες στα μεγαλύτερα κορίτσια με εβδομαδιαίο εναλλασσόμενο πρόγραμμα και κατανομή των εργασιών. Από το Μάρτιο του 2020 μέχρι και σήμερα στην Ινδία καθιερώθηκε η τηλεκπαίδευση. Αυτό είναι ένα πρόβλημα για εκατοντάδες χι-
λιάδες πτωχούς μαθητές που δεν έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο. Αδυνατούν να αγοράσουν υπολογιστή ή έξυπνο κινητό τηλέφωνο, ειδικά σε μια εποχή που δύσκολα εξοικονομούν τα προς το ζην. Στα ορφανοτροφεία το πρόβλημα έχει λυθεί. Τα παιδιά μας, που φοιτούν στο δικό μας αγγλικό σχολείο, παρακολουθούν καθημερινά τα μαθήματα τους και προοδεύουν. Στα χωριά όμως, όπου έχουμε 5 σχολεία με δωρεάν φοίτηση σε περίπου 1500 μαθητές συνολικά, ήταν άκρως αδύνατον οικονομικά να τα προμηθεύσουμε με κινητά τηλέφωνα και wifi... Λυπάμαι πολύ που έχασαν ένα χρόνο
9
από τις σπουδές τους! Τα συσσίτια στον ελληνικό Ναό στην Καλκούτα, με ειδική άδεια από την αστυνομία και με όλες τις απαραίτητες προφυλάξεις, γίνονται κανονικά, γιατί τώρα περισσότερο από ποτέ οι άνθρωποι αυτοί επιβιώνουν με ένα πιάτο ζεστό φαγητό που τους παρέχει η Ιεραποστολή σε καθημερινή βάση. Τα πέντε ιατρεία μας στα χωριά και αυτά με τη βοήθεια του Θεού λειτουργούν κανονικά. Ο περσινός κυκλώνας Αμφάν, την τρομερή εκείνη νύκτα στις 20 Μαΐου, πήρε ζωές και άφησε πίσω του συντρίμμια. Ακόμη οι επισκευές στα κτίρια μας δεν τελείωσαν, καθώς βαδίζουμε αργά ανάλογα και με τα έσοδα εκ δωρεών. Και τους 4 τελευταίους μήνες σταματήσαμε κάθε επισκευή. Είναι δύσκολοι οι καιροί για όλο τον κόσμο.
10
Ο φετινός κυκλώνας δυστυχώς αποτελείωσε στη Δυτική Βεγγάλη ό,τι είχε απομείνει όρθιο. Όμως ο Θεός μας λυπήθηκε και μόνο τα ορφανοτροφεία μας και η γύρω από αυτά περιοχή έμεινε ανέγγιχτη, καθώς ξαφνικά, ο άνεμος άλλαξε κατεύθυνση και όλοι μιλούν για θαύμα! Δεν είχαν βέβαια την ίδια τύχη τα ιδρύματα μας στα χωριά όπου η καταστροφή είναι βιβλική. Με τη λήξη του λοκντάουν θα πάμε να δούμε και να αποτιμήσουμε τις ζημιές οι οποίες από ό,τι μαθαίνουμε είναι, δυστυχώς, μεγάλες. Αυτά εν ολίγοις τα νέα μας από την Ιεραποστολή. Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν! Με θερμές ευχαριστίες για την υλική και πνευματική σας συμπαράσταση και εν Χριστώ αγάπη Αδελφή Νεκταρία
Παιδιά του Ορθόδοξου σχολείου μας
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΣΙΓΚΑΠΟΥΡΗΣ Ιεραποστολικό κλιμάκιο Ινδονησίας
Νέα σχέδια Αγαπητοί φίλοι της Ιεραποστολής, Με τη βοήθεια του Θεού και μάλιστα με τις προσευχές σας είμαστε καλά και ελπίζουμε να είστε καλά όλοι. Θα ήθελα να σας γράψω μερικά γεγονότα από την Ιεραποστολή μας. Με πολύ πόθο, κόπο και όνειρα ιδρύσαμε την Σχολή του Αποστόλου Παύλου στο Medan το 2005. Σκοπός μας ήταν να υψώσουμε το όνομα της Ορθόδοξης Εκκλησίας στη μακρινή Ινδονησία και το πετύχαμε. Είναι μια τριτοβάθμια σχολή αναγνωρισμένη από την κυβέρνηση και αυτό είναι μια μεγάλη επιτυχία για μια μουσουλμανική χώρα σαν την Ινδονησία. Έχουμε αρκετούς φοιτητές, περίπου 250 άτομα και 21 καθηγητές και υπαλλήλους. Από τους φοιτητές αυτούς λαμβάναμε
χαμηλά δίδακτρα για να μπορούμε να πληρώνουμε το προσωπικό μας. Αλλά λόγω του Covid-19 είναι όλα βουλωμένα. Ζαλίστηκα πια. Το πρόβλημα αυτό το ανέφερα στον καλό μας ποιμενάρχη Μητροπολίτη Σιγκαπούρης κ. Κωνσταντίνο, αλλά δεν μπορέσαμε να βρούμε λύση. Η ενορία μας είναι ακόμη μικρή, καθώς και οι άλλες ιεραποστολές. Δεν έχουμε τη δυνατότητα να πράξουμε τα άλλα έργα της Ιεραποστολής. Κρίμα, αν την Ιεραποστολή μας στην Ινδονησία την αφήσουμε στην άκρη σ’ αυτή την δύσκολη κατάσταση. Με την πρόσφατη βοήθειά σας μπόρεσα να ελαφρύνω τα έξοδα των συμπρεσβυτέρων μου, οι οποίοι σας ευχαριστούν πολύ.
11
Πρόσφατα, αποφοίτησαν 38 φοιτητές από τη Θεολογική μας Σχολή στην πόλη Medan. Για μένα προσωπικά ήταν μια μεγάλη χαρά, διότι είναι σαν μια διαφήμιση στον κόσμο ότι εδώ στην Ινδονησία υπάρχει η Ορθόδοξη Εκκλησία και η Θεολογική Σχολή. Δηλαδή ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία συμμετέχει στη βελτίωση της συμπεριφοράς των ανθρώπων. Δόξα τω Θεώ! Όμως τώρα κουράστηκα να παλεύω μόνος, διότι τα οικονομικά μας δεν είναι καθόλου καλά. Αδελφοί, να με θυμάστε στην προσευχή σας, για να αντέξουμε και να αντιμετωπίσουμε αυτή την άσχημη κατάσταση. Μέχρι τον Φεβρουάριο του 2022 προβλέπω ότι η κατάσταση
12
εδώ στην πατρίδα μας δεν θα είναι καθόλου καλή. Ούτε οι εκκλησίες λειτουργούν ούτε τα σχολεία. Να προσεύχεστε για μας για να περάσουμε την άσχημη αυτή κατάσταση. Για να καλύψουμε τα καθημερινά μας έξοδα, πρέπει να κάνουμε κάτι. Εκτρέφουμε ήδη κοτόπουλα και γουρουνάκια, όπως σας είχαμε πει, και πρώτα ο Θεός τον Ιανουάριο θα κάνουμε τις πρώτες πωλήσεις. Προσπαθούμε με κάθε τρόπο να εργαστούμε για να εξασφαλίσουμε το μέλλον της Ιεραποστολής μας στην Ινδονησία, για το οποίο οφείλουμε τόσα πολλά σε σας και στην Αδελφότητά σας. Με σεβασμό και αγάπη Χριστού, π. Χρυσόστομος Manalu
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΟΥΓΚΑΝΤΑΣ
Πατριαρχική επίσκεψη - σταθμός στα νεότερα χρόνια της Ιεραποστολής Το απόγευμα της 11ης Οκτωβρίου έφθασε στον διεθνή αερολιμένα του Εντέμπε ο Μακαριώτατος Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής Θεόδωρος ο Β΄ συνοδευόμενος από τον Παν. Αρχιμανδρίτη π. Ελπιδοφόρο. Ο εκπρόσωπος του Προέδρου της Ουγκάντας καλωσόρισε τον Μακαριώτατο και του ευχήθηκε καλή διαμονή ως φιλοξενούμενου της κυβέρνησης. Η Πατριαρχική επίσκεψη συνεχίστηκε την επομένη 12 Οκτωβρίου με άφιξη στον καθεδρικό Ναό του Αγίου Νικολάου Ναμουγκάνας, όπου το κέντρο της Ιεραποστολής. Τελέσθηκε πρώτα δοξολογία και ο Σεβασμιώτατος Τοποτηρητής κ. Μακάριος με θερμούς λόγους καλωσόρισε τον Μακαριώτατο εκ μέ-
ρους του ευσεβούς κλήρου και λαού της Αρχιεπισκοπής Καμπάλας και πάσης Ουγκάντας τονίζοντας την σημασία του Πατριαρχείου του Αγίου Μάρκου στο πρόσωπο του Πατριάρχου Θεοδώρου για ολόκληρη τη Μαύρη Ήπειρο. Ο Μακαριώτατος κατασυγκινημένος ευχαρίστησε και εξέφρασε την ιδιαίτερή του ευαρέσκεια που βρίσκεται για έκτη φορά στην φιλόξενη χώρα της Ουγκάντας ιδιαίτερα τον Πρόεδρο της χώρας, ο οποίος ανέλαβε να φιλοξενήσει τον ίδιο και την συνοδεία του. Αμέσως μετά ο Μακαριώτατος, οι Επίσκοποι, ο κλήρος και ο λαός οδηγήθηκαν στον τάφο του Αειμνήστου Μητροπολίτη Ιωνά, όπου τέλεσαν τρισάγιο στη μνήμη του. Στη συνέχεια ο Μακαριώτατος 13
και η συνοδεία του επισκέφθηκαν τους Ι. Ναούς Αγίου Σπυρίδωνος Λουγκουζί και Αγίου Αντωνίου Μόντε. Και στις δύο ενορίες εψάλη δοξολογία και έγιναν ομιλίες. Η επόμενη επίσκεψη ήταν στην Ιερά Μονή Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας, όπου η καθηγουμένη προσεφώνησε τον Μακαριώτατο στα ελληνικά! Κατά τη διάρκεια των επισκέψεων ο Μακαριώτατος και η συνοδεία του είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν από κοντά έναν αριθμό σχολείων με δωρητές από την Κρήτη, την Κύπρο, τη Ρόδο κ.λπ. Θαύμασαν τα εντυπωσιακά κτήρια, τις άρτιες εγκαταστάσεις και ο Μακαριώτατος φύτεψε δέντρα στις αυλές τους. Κατέθεσε μάλιστα τον θεμέλιο λίθο σχολείου που θα φέρει το όνομα Ειρηναίος Γα14
λανάκης αείμνηστος Μητροπολίτης Κρήτης. Στη Μονή της Μαρίας της Αιγυπτίας οι εγκαταστάσεις χρηματοδοτήθηκαν από την γυναικεία Ι. Μονή Σφαλλατσιώτισσας Λεμεσού. Στις 13 Οκτωβρίου ο Μακαριώτατος με τη συνοδεία του επισκέφθηκαν τον Ι. Ναό του Αγίου Σπυρίδωνος Ντίζε Ναμουντούμπα και στη συνέχεια τον Ιερό Ναό της Μεταμορφώσεως στην πόλη Nchiza, όπου κατέθεσε τον θεμέλιο λίθο των κτηριακών εγκαταστάσεων για την κεντρική υπηρεσία διοίκησης των γύρω περιοχών. Και στις δύο περιπτώσεις οι χορωδίες έψαλαν δοξολογία και εκτέλεσαν λόγους και χορούς παραδοσιακούς. Το βράδυ της ίδιας ημέρας επισκέφθηκε την Ι. Μονή Αγίας Αικατερίνας που βρί-
σκεται στην κορυφή ενός λόφου και είναι δωρεά ενός Ρουμάνου ευσεβούς Χριστιανού. Την άλλη μέρα πραγματοποίησε επίσκεψη με εγκαίνια του καθολικού της Ιεράς Μονής Αγίας Παρασκευής στη Μπουσάνα, λειτουργία και εγκατάσταση του πρώτου Καθηγουμένου της Μονής, Αρχιμανδρίτη Προδρόμου, αποφοίτου της Πατριαρχικής Σχολής «Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ο Γ΄». Στις 15 Οκτωβρίου ο Μακαριώτατος με τα μέλη της συνοδείας του ύστερα από ταξίδι πέντε ωρών έφθασαν στην Ιερά Επισκοπή Γκούλου, όπου τον επισκέφθηκε ο Δήμαρχος της. Το απόγευμα μετέβη στον Ι. Ναό του Αγίου Βασιλείου, όπου κλήρος και λαός του Θεού τού επιφύλαξαν θερμή υποδοχή. Αργά το απόγευμα έφθασε με την συνοδεία του στο
Ακόνι Μπέτο, όπου επισκέφθηκε το νοσοκομείο Άγιος Νεκτάριος όπου επιδαψίλευσε τις ευχές του στους ασθενείς του νοσοκομείου. Εκφώνησε θαυμάσιο ελπιδοφόρο ομιλία στους συγκεντρωθέντες και τους ευλόγησε. Στις 17 Οκτωβρίου, προτελευταία μέρα της Πατριαρχικής επίσκεψης στην Ουγκάντα, από νωρίς όλος ο χώρος γύρω από τον λόφο της Ναμουγκάνας όπου βρίσκεται ο Καθεδρικός Ναός του Αγίου Νικολάου και το Μητροπολιτικό μέγαρο ήταν κατάμεστος από κόσμο, διακοσμημένος, κατάλληλα στολισμένος με σημαίες και μεγάλα συνθήματα με φωτογραφίες του Πατριάρχη. Ο Μακαριώτατος τέλεσε την Θεία Λειτουργία και προχείρισε σε Αρχιμανδρίτη τον ιερομόναχο π. Νεκτάριο, τέλεσε τρισάγιο για τον αεί-
Τρισάγιο στον τάφο του μακαριστού Μητροπολίτη Καμπάλας
15
μνηστο Μητροπολίτη Ιωνά και απένειμε τον σταυρό του Αγίου Μάρκου στους δύο Ορθοδόξους βουλευτές του Κοινοβουλίου. Την επομένη ο Μακαριώτατος επισκέφθηκε τον Πρόεδρο της χώρας στο Προεδρικό Μέγαρο στο Εντέμπε. Ευχαρίστησε για την θερμή φιλοξενία και ευχήθηκε υγεία και έδωσε τις καλύτερες ευχές του και ευλογίες τόσο στον ίδιο όσο και στον λαό της Ουγκάντας. Ο Πρόεδρος της χώρας εξέφρασε την χαρά του γιατί τον υποδέχεται για μια ακόμη φορά και υποσχέθηκε συνέχιση της καλής και στενής συνεργασίας ανάμεσά τους. Ενδιαφέρθηκε μάλιστα να μάθει περισσότερα για την παρουσία της Ορθοδοξίας στην Ήπειρο της Αφρικής και ο Μακαριώτατος απάντησε και εξήγησε με
16
γλαφυρότητα και σαφήνεια τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η Ορθοδοξία σε διεθνές επίπεδο. Έτσι τελείωσε η σημαντική αυτή επίσκεψη του Μακαριωτάτου αφήνοντας ένα βαρύ και ελπιδοφόρο μήνυμα σε όλους: αγάπη, αγάπη, αγάπη. Είναι ο μόνος τρόπος για να συνεχισθεί το έργο της Ορθοδοξίας στην πρώτη Ορθόδοξη εστία του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής, την Ουγκάντα. Με αυτούς τους οραματισμούς της αδελφικής συνεργασίας και συμπόρευσης, όλες οι φυλές κλήθηκαν να εναγκαλισθούν η μία την άλλη, για να στερεωθεί ακόμη περισσότερο το δέντρο της Ορθοδοξίας στην όμορφη και φιλόξενη χώρα της Ουγκάντας. † Ο Ναϊρόμπι Μακάριος Τοποτηρητής Ι.Μ. Ουγκάντας
ΙΕΡΑ ΕΠΙΣΚΟΠΗ ΓΚΟΥΛΟΥ
Πατριαρχική ευλογία στη γη της Ουγκάντας
Μέσα σε κλίμα ανεκλάλητης χαράς και ενθουσιασμού, ο κλήρος και οι πιστοί της Ιεράς Επισκοπής Γκούλου και Ανατολικής Ουγκάντας, στις 15 Οκτωβρίου υποδεχθήκαμε τον Μακαριώτατο Πάπα και Πατριάρχη μας κ.κ. Θεόδωρο Β΄. Στον Ιερό Ναό του Αγίου Μεγάλου Βασιλείου τελέστηκε Δοξολογία για την άφιξη του υψηλού επισκέπτη μας, του Πνευματικού μας Πατέρα, ο οποίος μας ευλόγησε, μας αγίασε, μας δίδαξε, μας έδωσε θάρρος αναπτερώνοντας το ηθικό μας για το Ιεραποστολικό έργο. Ήρθε να δει ιδίοις όμμασι τον πνευματικό αμπελώνα και εμείς με μια αξιοπρεπή αρχοντιά τού προσφέραμε τους καρπούς της καρδιάς μας. Αυτοί οι καρποί ήταν ό,τι πολυτιμότερο είχαμε να παρουσιάσουμε και να δώσουμε.
Στο άκουσμα της ελεύσεως του Μακαριωτάτου, ο καθένας ερχόταν να προσφέρει εθελοντικά τη βοήθειά του για τις προβλεπόμενες ετοιμασίες. Η χαρά όλων ήταν έκδηλη στα εκφραστικά τους μάτια που έλαμπαν στη θέα του πνευματικού τους πατέρα. Η παρουσίαση των τοπικών εθίμων με τους χορούς και τα τραγούδια πλημμύριζαν την ατμόσφαιρα και ζούσαμε όπως το Πάσχα αλλά στα μέσα του Φθινοπώρου. Τα δώρα που προσφέραμε δεν ήταν μεγάλης αξίας αλλά ήταν ποτισμένα με τον τίμιο ιδρώτα του καθενός που παλεύει με μύριες αντιξοότητες στην καθημερινή του ζωή. Το μοναδικό Ιατρείο της Επισκοπής μας, οι Ναοί μας, όσοι από αυτούς είναι πλέον κατάλληλοι για την τέλεση των ιερών Μυστηρίων και Ακολουθιών, οι αίθουσες τελετών, 17
Θεμελίωση του νέου ιεραποστολικού κέντρου στο Γκούλου όπου υπάρχουν οργανωμένες πλέον Ενορίες, κυρίως οι πιστοί άνθρωποι που συγκροτούν το σώμα της Τοπικής μας Επισκοπής, είναι όλα αυτά που παρουσιάσαμε. Ξέρουμε ότι πάντοτε μάς συνοδεύει η ευχή του Πατριάρχου μας. Από την καθέδρα του στην Αλεξάνδρεια, γνωρίζουμε ότι η προσευχητική του καρδιά εναρμονίζεται με τους δικούς μας κόπους, με την δική μας αγωνία στο γεώργιο του Θεού. Είναι η αεικίνητος κινητήριος δύναμη που μας εμψυχώνει. Ήρθε να μας δει από κοντά. Ήρθε να δει και να ακούσει τα παιδιά του. Ήρθε να διαπιστώσει ότι οι προσευχές του και τα δάκρυά του δεν πάνε χαμένα. Αλλά αγαπητοί μου, αδελφοί από την Ελλάδα, που μας βοηθάτε και σας ευγνωμονούμε γι’ αυτό. Το έργο της Ιεραποστολής δεν είναι για μια ημέρα και δεν τελειώνει σε μια ημέρα. Οι ανάγκες μας είναι πάρα πολ18
λές. Με τη βοήθεια ευλαβών ανθρώπων μέσω της Αδελφότητας, αποκτήσαμε μια νέα γεώτρηση. Δόξα τω Θεώ. Το έργο μας συνεχίζεται, σε δύσκολους καιρούς για όλους μας, ελπίζοντας ότι θα βρεθούν κι άλλοι ευσεβείς άνθρωποι να ξεδιψάσουν κι άλλους ανθρώπους σε άλλους τόπους. Σ’ αυτό που βάζουμε προτεραιότητα είναι η υγεία των ανθρώπων. Ο Πατριάρχης μας επισκέφθηκε και ευλόγησε ένα Ιατρείο μας. Αυτοί που είναι κοντά και έχουν πρόσβαση θα έχουν ιατρική φροντίδα. Αλλά σκεφτείτε ότι οι αποστάσεις είναι τόσες μεγάλες που πρέπει να δημιουργήσουμε κι άλλα ιατρικά κέντρα, ώστε να έχουν άμεση πρόσβαση οι πάσχοντες αδελφοί μας. Ζούμε στα χρόνια μια σκληρής και ανελέητης πανδημίας. Εκλιπαρούμε για ένα εμβόλιο, που το κόστος δεν είναι μεγάλο,
αλλά αδυνατούμε για λίγα χρήματα και χάνονται ανθρώπινες ζωές χωρίς λόγο. Οι Ναοί μας έχουν τόσες ελλείψεις, από τα πιο απλά χρηστικά πράγματα που για τον υπόλοιπο πολιτισμένο κόσμο αυτά είναι αυτονόητα. Εδώ τα πάντα είναι χρήσιμα. Εκτός του ότι οι Ναοί μας άλλοι χρίζουν επισκευής, άλλοι εξοπλισμού, άλλοι έχουν σταματήσει στη θεμελίωση… Και μη νομίζετε ότι όλα θέλουν υπέρογκα ποσά, αλλά δυστυχώς αδυνατούμε και στα λίγα. Οι άνθρωποι εδώ αγαπούν τον Θεό. Θέλουν να μάθουν πολύ περισσότερα. Εντάσσονται ως μέλη στην Ορθόδοξη Εκκλησία, όχι γιατί έχουν ανάγκη υλικής βοήθειας, διότι έχουν μάθει και αρκούνται στα αναγκαίως απαραίτητα υλικά πράγματα για να ζήσουν, αλλά κυρίως γιατί θέλουν πνευματικό εφοδιασμό. Αν είχαμε
τη δυνατότητα να προσφέρουμε μία Καινή Διαθήκη, ένα πνευματικό βιβλίο, μία κασέτα με ύμνους ή ομιλίες, το έργο μας θα απέδιδε πολύ περισσότερο πνευματικό καρπό. Μέγας ο Κύριος. Δόξα τω Θεώ. Πορευόμαστε με ό,τι έχουμε, και με την αγάπη των ανθρώπων που βοηθούν το έργο μας. Κάνουμε έκκληση σε όσους έχουν φιλεύσπλαχνα αισθήματα, αγαπούν τον Θεό, αγαπούν και τον συνάνθρωπο: Μη μας ξεχνάτε. Εμείς σας έχουμε στις προσευχές μας και νιώθουμε ευγνώμονες για τις μέχρι τώρα προσφορές σας. Πάντοτε σας μνημονεύουμε γιατί όλα έχουν την ανεξίτηλη σφραγίδα με το όνομά σας στις καρδιές μας, αλλά κυρίως στον Ουρανό. Με ευχές και αγάπη, † Ο Γκούλου & Ανατολικής Ουγκάντας Σίλβεστρος
Εγκαίνια ενός νέου πηγαδιού, δωρεάς της Αδελφότητάς μας
19
ΙΕΡΑ ΕΠΙΣΚΟΠΗ ΜΠΟΥΚΟΜΠΑΣ
Δρόμοι Χριστού, δρόμοι αποστολικοί, δρόμοι αγάπης Δρόμοι Χριστοῦ, δρόμοι Ἀποστολικοί, δρόμοι ἀγάπης, οἱ περιοδεῖες τοῦ Μακαριωτάτου Πάπα καί Πατριάρχου κ.κ. Θεοδώρου στήν Ἐπισκοπή τῆς Μπουκόμπας τῆς Τανζανίας τό τετραήμερο 18-21 Ὀκτωβρίου 2021. Μεγάλη ἡ ἀγάπη του καί ἰδιαίτερα στήν Τανζανία καί τήν Μπουκόμπα. Εἷναι ἡ τέταρτη φορά πού ἔρχεται στήν Τανζανία καί ἡ τρίτη στήν Μπουκόμπα. Ἡ ἐπίσκεψη ξεκίνησε τήν Δευτέρα 18/10 μέ τήν ὑποδοχή στήν συνοριακή Ἐνορία τοῦ Ἁγίου Φανουρίου Μουτουκούλας, ὅπου τόν ὑποδέχθηκαν κληρικοί καί χριστιανοί τῆς ἐπαρχίας Μισέννι μέ μιά σύντομη καί χαρούμενη γιορτή. Ἡ πρώτη μεγάλη ἐκδήλωση
20
ἦταν ἡ ἐπίσκεψη στό Ἐπισκοπεῖο τῆς Μπουκόμπας τήν Τρίτη 19/10. Τελέσθηκε δοξολογία ἐπί τῆ ἀφίξει του στόν Ναό του Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου καί ἀκολούθως χειροθέτησε τούς 17 ἱεροσπουδαστές τῆς Ἱερατικῆς Σχολῆς «Εὐαγγελιστής Μᾶρκος» καί θεμελίωσε τήν νέα Ἱερατική Σχολή, πού ἀνεγείρεται στό προαύλιο χῶρο τοῦ Ἐπισκοπεἰου. Στή συνέχεια συναντήθηκε μέ τούς Ἱερεῖς καί τίς πρεσβυτέρες καί ἀπήγγειλε σ’ αὐτούς πατρικούς λόγους ἀγάπης καί καθοδήγησης. Στούς ἱερεῖς προσέφερε εἰκόνα τοῦ ἁγίου Νεκταρίου καί δῶρα γιά τήν οἰκογένεια τους. Τό πρωϊνό πρόγραμμα περιελάμβανε τόν ἁγιασμό γιά τήν ἐπέκταση
τοῦ Νοσοκομείου «Ἀνάστασις» μέ μαιευτική καί παιδιατρική Κλινική. Τό ἀπόγευμα ἔγινε μεγαλειώδης ὑποδοχή ἀπό τούς πιστούς τοῦ Καράγκουε καί τῆς Κυέρουα στήν Καγίαγκα, πού κρατοῦσαν σημαῖες καί φοροῦσαν μπλουζάκια μέ τό πρόσωπο τοῦ Πατριάρχου καί τό σύμβολο τοῦ Πατριαρχείου. Χιλιάδες χριστιανοί κατέκλυσαν τούς πέριξ χώρους τοῦ Γυμνασίου «Ἀριστοτέλης», ὅπου ὁ Μακαριώτατος τέλεσε τά θυρανοίξια τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Παϊσίου καί Πορφυρίου. Τήν Τετάρτη 20/10 ἀξιωθήκαμε τῆς Πατριαρχικῆς εὐλογίας μέ τήν τέλεση τῆς Θείας Λειτουργίας στόν Ἱερό Ναό Ἁγίων Ἀποστόλων Μπουκόμπας ἐν μέσω μεγάλου πλήθους λαοῦ, κληρικῶν καί λαϊκῶν. Κατά τήν διάρκεια τῆς Λειτουργίας ὁ Μακαριώτατος Πάπας καί Πατρι-
άρχης μας χειροθέτησε σέ πρωτοπρεσβυτέρους τούς Ἀρχιερατικούς Ἐπιτρόπους καί τούς δύο πρώτους Πνευματικούς Ἐξομολόγους τῆς Ἐπισκοπῆς. Μίλησε πρός τόν λαό τοῦ Θεοῦ, γιά τή δύναμη τῆς Ἱεραποστολής καί τό ἔργο πού ἐπετέλεσαν ὅλοι ὅσοι πέρασαν ἀπό τήν Ἀφρικανική γῆ, μέ σκοπό τή σπορά καί τήν καλλιέργεια τοῦ λόγου τοῦ Χριστοῦ. Συγκεκριμένα, ὅπως ὐπογράμμισε ὁ Πατριάρχης, «τά βήματα τῶν ὀρθοδόξων Ἱεραποστόλων δέν χάθηκαν μέσα στή ζούγκλα. Πάτησαν τό χῶμα, τό χῶμα ἄνθισε, ἔβγαλε λουλούδια πνευματικά καί ἔγιναν δένδρα γιά νά ξεκουράζονται στή σκιά τους οἱ πονεμένοι ἄνθρωποι. Ἔγιναν ποτάμια γιά νά ξεδιψάσουν οἱ διψασμένες ψυχές τόσων Ἀφρικανῶν».
21
Συνεχίζοντας τήν ἐμπνευσμένη πατρική προσλαλιά του, ὁ Πνευματικός Πατέρας ὁλόκληρης τῆς Ἀφρικανικῆς Ἠπείρου, ἀπηύθυνε πνευματικές νουθεσίες στόν Πατριαρχικό Ἐπίτροπο τῆς Μπουκόμπας π. Χρυσόστομο, τονίζοντάς του πώς «τό χωράφι τοῦ Χριστοῦ πρέπει νά εἶναι καλλιεργημένο. Κι ἄν ἔλθουν ζιζάνια νά μήν ἀπογοητευτεῖ, ὁ Κύριος θά εἶναι κοντά του, τά δάκρυα τῆς Παναγίας μας θά εἶναι οἱ σταγόνες τῆς βροχῆς πού θά ποτίζουν τή γῆ καί θά αὐξάνουν τούς καρπούς». Κλείνοντας τήν ὁμιλία του ὁ Μακαριώτατος, εὐχαρίστησε τούς συλλειτουργούντες επισκόπους που βρέθηκαν κοντά του, αλλά και τον π. Χρυσόστομο και τους συνεργάτες του, οι οποίοι όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο Πατριάρχης, με την απόφαση τους να κατέλθουν
22
στην Μπουκόμπα και να βοηθήσουν το εκεί Ιεραποστολικό έργο, αποδεικνύουν τους λόγους του ψαλμωδού «Οὐκ ἔστιν ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ βρῶσις καὶ πόσις» αλλά αγώνας, δάκρυα και αυτοθυσία για το συνάνθρωπο. Χαρά μεγάλη ἦταν, ὅταν ἐπισκέφθηκαν τόν Μακαριώτατο οἱ ἀπόφοιτοι ἀπό Μπουκόμπα, τῆς Πατριαρχικῆς Σχολῆς τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου Ἀλεξάνδρειας, τούς ὁποίους εὐλόγησε, ἀγκάλιασε μέ στοργή καί εὐχαρίστησε μέ τό δῶρο του. Ἡ μέρα αὐτή εἶχε ὁρισθεῖ γιά ἐπίσκεψη στόν περιφερειάρχη Τσάρλες Μπούγκε, ὁ ὁποῖος τόν ὐποδέχθηκε ἐγκάρδια καί ἐνημερώθηκε μέ ἐνδιαφέρον γιά τό πολυεπίπεδο ἔργο τοῦ Πατριαρχείου σέ ὅλη τήν Ἀφρικανική Ἤπειρο. Ἡ μεγαλοπρεπέστερη ὑποδοχή
τοῦ Πατριάρχου ἔγινε στό Κασίκιζι ἀπό ἀμέτρητο πλῆθος Ὀρθοδόξων καί μή καί κυρίως νεολαίας, πού φοροῦσαν μπλουζάκια μέ τό πρόσωπο τοῦ Πατριάρχου, κρατοῦσαν σημαῖες τοῦ Πατριαρχείου καί ἀλάλαζαν ξέφρενα. Μπροστά σ’ αὐτό τό ὑπερθέαμα πού ἀντίκρυσε ὁ Πατριάρχης αὐθόρμητα ἄρχισε νά ψάλλει τόν παιάνα τῆς Ἀναστάσεως «Χριστός Ἀνέστη». Στή συνέχεια ἐγκαινίασε τήν Κατασκήνωση τῆς Ἐπισκοπῆς «Χαρά καί Εἰρήνη Χριστοῦ» μέσα σέ ἄπειρη χαρά καί ἀγαλλίαση τῶν πιστῶν καί προπάντων τῶν νέων καί τοῦ πλήθους τῶν παιδιῶν, ἀφοῦ ἡ κατασκήνωση ἦταν ἔνα δῶρο γι’αὐτούς ἀπό τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Ἡ μέρα ὁλοκληρώθηκε μέ τήν ἐπίσκεψη στό ἐκπαιδευτήριο τῆς Ἐπισκοπῆς «Ἅγιος Σωσθένης», ὅπου τόν ὑποδέχθηκαν οἱ 200 μαθητές, πού τόν περίμεναν καί τόν
ξεκούρασαν μέ τά τραγούδια καί τούς χορούς τους. Ἐκεῖνος ἀπηύθυνε λόγους παιδαγωγικούς γιά τήν πρόοδο τους στά γράμματα καί τήν προκοπή τους στή ζωή. Ἡ τελευταία μέρα ὀ Μακαριώτατος ἐπισκέφθηκε τήν Ἱερά Γυναικεία Μονή τῆς Ἁγίας Μακρίνας, πού κτίσθηκε ἀπό τό μακαριστό Μητροπολίτη Ἀργολίδος Ἱάκωβο καί ἐπανδρώθηκε ἀπό τό προσωπικό ἐνδιαφέρον τοῦ Πατριάρχου μέ ἀδελφότητα ἀπό τήν Κρήτη. Στή Μονή ὁ Πατριάρχης τέλεσε τή ρασοφορία δύο δοκίμων μοναχῶν καί ἁγίασε τήν νέα πτέρυγα τῶν κελλιῶν πού κτίσθηκαν μέ τήν φροντίδα τῆς προεστώσης μοναχῆς Θεοδώρας. Ἡ Μονή ἀσκεῖ ἱεραποστολικό ἔργο στήν γειτονική Σπιναλόγκα τῆς Τανζανίας, ὄπου ζοῦν ὅσοι ἔχουν προσβληθεῖ ἀπό τό AIDS. π. Χρυσόστομος Μαϊδώνης Πατριαρχικός Ἐπίτροπος
23
Πνευματικός Φωτοδότης Αφρικής
Ωδή Στον Άγιο Ιεραπόστολο π. Νικόδημο Σαρίκα (1876-1941)
Εισαγωγή Εάν ο ήλιος χάραζε με χρυσόγραφες αχτίδες το όνομά σου στις ανατολικές ακτές της Αφρικής, θα το έκανε για να τιμήσει την παρουσία σου εκεί. Ι Ανασκάπτω τη μνήμη με νοτισμένο δάκρυ να βρω ρίζες της γενεαλογίας σου. Παιδί γεννημένο στην Κάτω Παναγιά, στην αγιασμένη Μικρά Ασία, σε χώματα που άνθιζαν οι πασχαλιές, σε μαρτυρικές πηγές χριστιανοσύνης. Γυμνάστηκες στην πνευματική διακονία στην πόλη των Ιεροσολύμων με ταπεινή ευλάβεια. Υστερόχρονα, ως ιερέας σε ένα όνειρο χριστόδρομο, στολισμένο αντρειοσύνη, ταξίδεψες πέρα μακριά, στην Αφρική. ΙΙ Καλώς έφθασες στη μυστηριώδη Ήπειρο. Χώρες σε υποδέχθηκαν ανοίγοντας πύλες φιλοξενίας: Νότια Αφρική, Μοζαμβίκη, Ροδεσία, Μαδαγασκάρη, Κένυα, Ουγκάντα. Τελικά η εδραίωσή σου στην Ταγκανίκα άνθισε το βλασταράκι της Ορθόδοξης Ιεραποστολής στους ιθαγενείς. Διάνυσες αμέτρητα χιλιόμετρα σε ζούγκλες, σαβάνες, ακολουθώντας μονοπάτια, ίσως και δικά σου… Αλήθεια! Με πόσα άγρια και ήρεμα ζώα έγινες φίλος; Ένα μυστικό κλειδωμένο στη σιωπή. Στην ποδιά του Όρους Κιλιμαντζάρο το υπέροχο Μόσσι και δίπλα να το συντροφεύει η Μασόκα· εκεί δημιούργησες την καλύβα σου από μπαμπού καθώς και την εκκλησούλα σου «Σοφία του Θεού». 24
III ✤ Όταν κατηχούσες τους Αφρικανούς, ο μελίρρυτος λόγος σου ήταν τόσο απλός όσο και τα χορταράκια της φύσης. Έσβηνε το σκότος των ειδώλων στην αναμενόμενη χριστιανική αυγή. ✤ Όταν βάπτιζες τους Αφρικανούς, ποτάμια, λίμνες ήταν λουσμένα στο φως σε ένα όραμα αγιασμένης παρουσίας. Ο χορός των αχράντων αγγέλων ενέδυε ψυχές στην είσοδο του παραδείσου. ✤ Όταν λειτουργούσες τους Αφρικανούς κάτω από δέντρα, αχυροκαλύβες, ήταν ευλογία Θεού. Τα τύμπανα χτυπούσαν χαρμόσυνα καλώντας τους ξυπόλυτους αδελφούς να λάβουν την αγιόσωμη Θεία Κοινωνία. ΙV Άγιε Ιεραπόστολε της στοργικής αγάπης. Πνευματικέ γεωργέ του ιδρωμένου μόχθου, έσπερνες επί 35 χρόνια τον Άγιο Λόγο του Τριαδικού Θεού στο ακαλλιέργητο χωράφι της Αφρικής. Μετά η συγκομιδή των καρπών μοίρασε το όνομά σου σε πιο απόμακρες περιοχές, όπως ο αγέρας σκορπά τα ευωδιαστά άνθη. Όταν έλαβες το θείο κάλεσμα προς την αιωνιότητα, ευρισκόσουν στην ιεραποστολική Ουγκάντα. Μετά από κοπιώδες ταξίδι σε αγκάλιασε η αγαπημένη πόλη Τάνγκα, θυγατέρα του Ινδικού Ωκεανού… Εδώ στη γη αυτή της Ταγκανίκας θα αναπαυθεί το κορμί σου. Εκείνη την ημέρα, 29η Δεκεμβρίου, ο ήλιος άρχισε να σκύβει χλωμός αποχαιρετώντας το δειλινό, όπως και την επίγεια ζωή σου, ντυμένη στην αγιωσύνη. Οι ερχόμενοι άγγελοι με ολόλευκη άμαξα παρέλαβαν την ψυχή στην πορεία προς την ουράνια εξύψωση! V ✤ Τώρα που σε σκέπτομαι σαν δρομοκόπο του χρόνου, σταλακτίτες συγκίνησης ρέουν από την καρδιά. ✤ Τώρα που σε αναλογίζομαι στα κύματα της θαλάσσης, περιούσιο χάδι ευλογίας αγγίζει τις αισθήσεις.
Νόστης Ψαρράς 25
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΚΑΤΑΓΚΑΣ
Θεμελίωση Ιερού Ναού Μέσα σε δύσκολες συνθήκες προχωράει το έργο της Εξωτερικής Ιεραποστολής στην Ιερά Μητρόπολη Κατάνγκας. Σε αυτές τις συνθήκες καλείται η Ορθόδοξη Εκκλησία να δώσει μαρτυρία πίστεως σε έναν λαό, ο οποίος μαστίζεται, όπως έχουμε πει και στο παρελθόν, από διάφορες αιρέσεις και χριστιανικές ομολογίες που για πολλά χρόνια έχουν απλώσει τα δίχτυα τους και οδηγούν ανυποψίαστους ανθρώπους μακριά από την Αλήθεια. Γι’ αυτό το λόγο και η μέριμνα του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας είναι μεγάλη. Βλέποντας την αύξηση των αιρέσεων και των διαφόρων χριστιανικών ομολογιών δίνει προτεραιότητα στην κατήχηση και στην κάλυψη των λατρευτικών αναγκών των πιστών. 26
‘Ετσι, λοιπόν, με την ευλογία του Μακαριωτάτου Πάπα και Πατριάρχου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής, κ. Θεοδώρου και με την καθοδήγηση του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κατάνγκας, κ. Μελετίου, προχωρήσαμε στην θεμελίωση ενός νέου Ιερού Ναού, του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, στην περιοχή Καμανιόλα του Κολουέζι. Τα χρήματα για τον συγκεκριμένο Ιερό Ναό δόθηκαν δωρεά στην Ιερά μας Μητρόπολη από μία ευσεβή και φιλόθεη ψυχή από την Ελλάδα. Κατά την ευλογημένη εκείνη ημέρα που τελέσαμε την ακολουθία της θεμελίωσης του νέου Ιερού Ναού, παρατηρήσαμε τη χαρά στα πρόσωπα των χριστιανών μας που ήταν έκδηλη. Ένα όνειρο πολλών ετών πήρε σάρκα και οστά. Μικροί
και μεγάλοι, κατά την ώρα της ακολουθίας, δοξολογούσαν τον Θεό γι’ αυτή τη μεγάλη δωρεά που τους χάρισε. Πριν το τέλος της ακολουθίας ο Σεβασμιώτατος τοποθέτησε τον θεμέλιο λίθο. Όλοι μαζί, με πολλή συγκίνηση, ψάλαμε: ‹‹Ἐπί την ἀσάλευτον, Χριστέ, πέτραν τῶν ἐντολῶν σου τήν Ἐκκλησίαν σου στερέωσον››. Ως ένδειξη αγάπης και σεβασμού προς το πρόσωπο του Σεβασμιωτάτου, για τη θεμελίωση της νέας ενορίας, οι χριστιανοί έψαλαν ύμνους και τραγούδησαν διάφορα χριστιανικά τραγούδια. Επίσης, έδωσαν τα πολύτιμα δώρα τους ευ-
χαριστώντας τον Σεβασμιώτατο που στέκεται δίπλα τους και σε τούτη τη στιγμή. Η νέα ενορία, μετά την αποπεράτωση του Ναού, θα μπορεί να καλύψει τις πνευματικές και λειτουργικές ανάγκες των χριστιανών, οι οποίοι προς στιγμήν τις στερούνται. Σε τούτο το σημείο, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι, παρ’ όλο που οι άνθρωποι αυτοί στερούνται πολλών υλικών αγαθών και οικονομικών πόρων, η αγάπη τους για τον Θεό και την Εκκλησία δεν σταματάει να υπάρχει. Τρώνε μία φορά την ημέρα, αλλά δεν γογγύζουν απέναντι στο Θεό. Συνεχώς, Τον δοξάζουν και το χαρακτηριστικό τους είναι ότι το χαμόγε-
Στον Καθεδρικό Ναό του Κολουέζι
27
λο δεν λείπει ποτέ από το πρόσωπό τους. Σε αντίθεση με άλλους ανθρώπους οι οποίοι τα έχουν όλα, αλλά δυσκολεύονται να χαμογελάσουν. Το Ιεραποστολικό έργο της Ιεράς Μητροπόλεως Κατάνγκας συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό. Οι προσπάθειες του Σεβασμιωτάτου και όλων των συνεργατών του, κληρικών και λαϊκών, στοχεύουν στην εξάπλωση του ευαγγελικού μηνύματος: Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη, βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος… (Ματθ. 28:19). Καταβάλλουν πολύ κόπο και μεγάλες θυσίες, για να στηρίξουν ποικιλοτρόπως τους ανθρώπους. Όπως ανέφερε και σε μία ομιλία του ο Μακαριώτατος Πάπας και Πατριάρχης
28
Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής, κ. Θεόδωρος: Ιεραποστολή στην Αφρική σημαίνει όχι μόνο ευαγγελισμός, φωτισμός, αλλά παράλληλα και αναλόγως των διαθεσίμων μέσων και πόρων συνδρομή των φτωχών, στήριξη των ορφανών, βοήθεια των απόρων ασθενών, μόρφωση των απροστάτευτων παιδιών, σεβασμός αδιαπραγμάτευτος των στοιχειωδών των ανθρώπων. Η Εκκλησία, λοιπόν, πορεύεται ανά τους αιώνες αφήνοντας τη δική της μαρτυρία και το δικό της μήνυμα στον σύγχρονο κόσμο: Εκκλησία χωρίς Ιεραποστολή είναι εκκλησία χωρίς αποστολή. π. Κοσμάς Θασίτης Πρωτοσύγκελλος Ιεράς Μητροπόλεως Κατάγκας
Κουρά μοναχής στο Κολουέζι
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΚΑΝΑΓΚΑΣ
Ενίσχυση των προσπαθειών μας Ἀγαπητοί φίλοι της Ιεραποστολής, Μαζὶ μὲ τὶς ὁλόθερμες εὐχές μου γιά ὑγεία καί πνευματική πρόοδο, δεχθεῖτε παρακαλῶ καὶ τὶς ὁλόθερμες εὐχαριστίες μου γιὰ τὴν προσευχή, τὴν ὑπομονή, τὴν συναντίληψη, τὴν πνευματική, τήν ὑλικὴ καὶ οἰκονομικὴ ὑποστήριξη τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κανάγκας. Προσπαθοῦμε, όπως καλώς γνωρίζετε, κάθε μήνα, αλλά καί κάθε ἡμέρα καί κάθε στιγμή, μή φειδόμενοι κόπων καί θυσιῶν, νὰ ἀντεπεξέλθουμε στὸ μεγάλο ἱεραποστολικὸ ἔργο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κανάγκας, στό κέντρο τῆς κεντρικῆς Ἀφρικῆς. Τό ἒργο στήν ἱερασποστολή, ὃσο δύσκολο καί ἂν εἶναι, εἶναι θεάρεστο, ἀφοῦ ἀκολουθεῖ πιστά
τόν ἀψευδῆ λόγο τοῦ Κυρίου: «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τά ἒθνη...» Στήν δική μας Ἱερά Μητρόπολη, πού μᾶς ἒταξε ὁ Θεός νά διακονοῦμε, ἒχουμε ρίξει τό βλέμμα τῆς πνευματικῆς μας ἐργασίας, στὴν ὀργάνωση τῶν ὑπαρχουσῶν Ἐνοριῶν, μὲ τὴν δημιουργία νέων, προκειμένου νά κατηχηθοῦν στήν ἀληθινή πίστη τά νέα πνευματικά βλαστάρια τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἐπίσης στὴν μισθοδοσία τῶν Κληρικῶν μας, ποὺ ὁλοένα καὶ αὐξάνονται καί μᾶς εἶναι ἀπαραίτητοι, γιά νά τελεῖται τό Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας στά βάθη τῆς Ἀφρικῆς καί νά κτυπᾶ ἡ καμπάνα τῆς ἱεραποστολῆς στίς ἐσχατιές τῆς ἡπείρου τοῦ μέλλοντος, ὃπως
29
εὐστόχως τήν ἒχει χαρακτηρίσει ὁ Μακαριώτατος Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας καί πάσης Ἀφρικῆς κ. Θεόδωρος εἴς τινα περίπτωσιν. Ἀλλά καί στούς Ἐκπαιδευτικοὺς μας καί στά σχολεῖα μας, πού πρέπει πολλές φορές ὁλοκληρωτικὰ νὰ τὰ στηρίξουμε, μὲ τήν οἰκονομική βοήθεια σὲ ἀπόρους μαθητὲς καὶ φοιτητές πού διψοῦν νά ξεδιψάσουν τήν ξεραμένη ψυχή τους μέ τό γάργαρο νερό τῆς Ἁγίας μας Ὀρθοδοξίας. Ἀλλά καί στούς Ἱερεῖς μας, οἱ ὁποῖοι τρέχουν σὲ μακρινὰ καὶ κακοτράχαλα μέρη, προκειμένου νὰ
30
συναντήσουν, νὰ λειτουργήσουν, νὰ βαπτίσουν καὶ νὰ τελέσουν ὅλα τὰ ἁγιαστικὰ μυστήρια στοὺς ὁμοεθνεῖς τους ἀδελφούς, εὐαγγελιζόμενοι τό Εὐαγγέλιο τῆς Ἀναστάσεως. Ἀλλά καί πρός στούς ἀσθενεῖς συνανθρώπους μας, κάνουμε τά πάντα γιά νὰ μὴ ξεχνοῦμε τὶς ἀνάγκες τους καὶ νὰ τούς βοηθοῦμε μὲ ἰατρικὲς ἐξετάσεις, φάρμακα, νοσηλεῖες καὶ χειρουργεῖα. Μαζὶ μὲ τὸν πόνο τοῦ σώματος προστίθεται δυστυχῶς καὶ ἡ πεῖνα στὴν ὁποία δὲν μπορούμε να σταθοῦμε ἀμέτοχοι καὶ ἀγωνιζόμαστε μὲ χρήματα καὶ πράγματα νὰ καλύψουμε τήν πείνα
Βάπτιση στο Κολουέζι
τῶν πεινασμένων ἀδελφῶν μας. Κύριο μέλημά μας ὃμως εἶναι καί οἱ Ἱεροί Ναοὶ πού κτίζονται σὲ πολλὲς περιοχές. Τὸ Μοναστήρι τῶν Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου, τό πρῶτο Μοναστήρι στήν Ἱερά Μητρόπολή μας, εἶναι σὲ ἐξέλιξη καὶ παρακαλοῦμε τὴν Μητέρα τοὺ Θεοῦ μας νὰ στείλῃ δωρητές, ὥστε σιγὰ σιγὰ τὸ μοναστήρι νὰ λάβῃ σάρκα καὶ ὀστᾶ. Ἤδη κτίζονται δύο πτέρυγες, ἀλλὰ δὲν ἐπαρκοῦν νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τῶν πρώτων μοναχῶν καὶ δοκίμων, οἱ ὁποῖοι ποθοῦν νά ζήσουν τήν πολιτεία βίου τελεοτάτην, ὃπως χαρακτηρίζει τήν ἱσάγγελο πολιτεία ὁ Μέγας Βασίλειος. Μακάρι ἡ Κυρία Θεοτόκος νὰ ἀκούσῃ τὴ φωνή μας, ὣστε νὰ κτίσουμε πρὸς τιμή Της καὶ τὸ Καθολικό του Μοναστηριοῦ.
Ἐπίσης παρακαλοῦμε καὶ προσευχόμαστε ἐδῶ καὶ χρόνια γιὰ τὴν ἀγορὰ ἑνὸς αὐτοκινήτου τύπου Land Cruiser τὸ ὁποῖο μόνο αὐτὸ ἐνδείκνυται γιὰ τὶς περιοχὲς τοῦ Κογκὸ, προκειμένου νὰ ὀργώνουμε ὄλα τὰ δύσβατα μέρη καὶ νὰ στήνουμε καμπαναριὰ γιὰ νὰ ἀφυπνίζουμε τὶς ψυχὲς τῶν πιστῶν. Πιστεύω, ὅτι καὶ πάλι, θὰ ἀφουγκρασθεῖτε τὴν κραυγὴ τῶν πιστῶν της Κανάγκας πού πηγάζει ἀπό τά τρίσβαθα τῆς ψυχῆς του καὶ θὰ ἀνταποκριθεῖτε στὶς ἀνάγκες τοῦ ἱεραποστολικοῦ μας ἔργου, διότι καὶ μὲ τὴν δική σας συνδρομὴ ἁπλώνεται ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ στὸ κέντρο τῆς Ἀφρικῆς καὶ στὸ κέντρο τῆς καρδιᾶς τῶν Κογκολέζων ἀδελφῶν μας. † Ο Κανάγκας Θεοδόσιος 31
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΑΚΚΡΑΣ
Μια ηλιαχτίδα φωτός και αγάπης Χριστού Η Ιερά Μητρόπολη Άκκρας και Δυτικής Αφρικής ιδρύθηκε το 1959. Την Μητρόπολη την υπηρέτησαν άξιοι Ιεράρχες, αναμεσά τους και ο μακαριστός Πατριάρχης Πέτρος. Λόγω του ότι εδρεύει στην Άκκρα, ταυτίζεται πολλές φορές μόνο με την Γκάνα. Συμπεριλαμβάνει όμως και τα κράτη Ακτή Ελεφαντοστού, Μπουρκίνα Φάσο και Μάλι. Αν και η παρουσία μας στις χώρες αυτές είναι μικρότερη απ’ ό,τι στην Γκάνα, με τη βοήθεια του Θεού και με την ενίσχυση φίλων της Ιεραποστολής αυξάνεται με ελπιδοφόρους ρυθμούς. Χωρίς τη βοήθεια των φίλων και αδελφών μας, αυτό δεν θα ήταν δυνατό. Η Μητρόπολη μας δεν έχει δικά της έσοδα. Βασίζεται στην αγάπη και στην Χριστιανική και Ιεραποστολική συνείδηση ευσεβών Χρι32
στιανών που θέλουν να συμβάλουν, ώστε να σκορπίσουν το Φως του Ευαγγελίου και να βοηθήσουν επίσης τον πάσχοντα αδελφό τους, είτε σαν ιδιώτες, είτε μέσω Συλλόγων και Αδελφοτήτων. Οι αρχές και οι ρίζες της Ορθόδοξης Εκκλησίας στις περιοχές αυτές είναι όντως συγκινητικές. Κατά καιρούς υπήρξαν διάφορες ανεξάρτητες ομάδες, όπως συμβαίνει συχνά στον προτεσταντικό κόσμο, που για να δικαιολογήσουν την ύπαρξη τους ή να δώσουν στο εαυτό τους κάποιο κύρος, χρησιμοποιούσαν τον όρο «Ορθόδοξη» στην ονομασία τους, πολλές φορές αγνοώντας ότι υπάρχει η Μια, Αγία και Αποστολική Ορθόδοξη Εκκλησία. Τυχαία, ένας από τους πιστούς τους, ενώ βρισκόταν στην βιβλιοθήκη του πανεπιστημί-
ου της Άκκρας, βρήκε το βιβλίο του Κάλλιστου Ware «The Orthodox Church». Αυτό κέντρισε το ενδιαφέρον σ’ αυτόν αλλά και σε άλλους με τους οποίους το συζήτησε. Και έτσι, ψάξανε οι ίδιοι και μας βρήκανε. Και εμείς τους αγκαλιάσαμε με μεγάλη αγάπη. Τους καρπούς της αναζήτησης τους αλλά και των κόπων μας, τους βλέπουμε σήμερα. Έτσι, βρισκόμαστε σήμερα με 35 ιερούς ναούς, 20 ιερείς (17 στην Γκάνα και 3 στην Ακτή), με άνοιγμα στη Μπουρκίνα Φάσο με ομάδα κατηχουμένων που εξυπηρετούνται προς το παρόν από τους ιερείς της Ακτής, και με προοπτικές για το Μάλι. Συντηρούμε οκτώ νηπιαγωγεία, δυο δημοτικά, ένα Γυμνάσιο και το Λύκειο του Αγίου Πέτρου με
οικοτροφεία θηλέων και αρρένων. Κάποια από αυτά στεγάζονται ακόμη σε αχυροκαλύβες, ενώ άλλα ολοκληρωθήκαν με τη βοήθεια φίλων και της Αδελφότητας Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής. Τα τελευταία δυο χρονιά, λόγω κορονοϊού, τα πράγματα δυσκολέψανε αρκετά, καθώς κλονίστηκαν η υγεία, τα οικονομικά, ακόμη και η πίστη πολλών. Με τα λίγα μέσα που διαθέτουμε, κάναμε ό,τι μπορούσαμε να ελαφρύνουμε τον πόνο τους, ελπίζοντας ότι ο Άγιος Θεός θα βοηθήσει να καλυφτούν και οι ανάγκες της Μητροπόλεως μας. Όλο και κάποιος βρισκόταν με ένα μικρό βοήθημα. Όλο και κάτι ερχόταν και από τους φίλους μας. Σε όλους, γνωστούς και άγνωστους, είμαι βαθιά ευγνώμων.
Ο Ι. Ναός του Αγίου Νεκταρίου αποπερατώνεται χάρη στις δικές σας δωρεές
33
Πρόσφατα όμως είχαμε και χαρές. Οι πιστοί της Agboville, πόλης της Ακτής Ελεφαντοστού, βλέποντας ότι δεν θα περίσσευαν χρήματα για την ανέγερση του Ναού τους, αποφάσισαν ότι θα τον χτίσουν οι ίδιοι, όπως και με ό,τι μέσα διέθεταν. Η ανέγερση του νέου Ναού, αφιερωμένος στον αγαπημένο μας Άγιο Νεκτάριο, άρχισε με τις δωρεές και τις στερήσεις των πιστών της περιοχής και με την επίβλεψη και τους κόπους των ιερέων μας. Είναι ενθαρρυντικό και ταυτόχρονα συγκινητικό να βλέπει κάνεις, σε αυτές τις δύσκολες περιόδους, τους ιθαγενείς να αναλαμβάνουν πρωτοβουλία και μέριμνα για τις ενορίες τους, μη περιμένοντας ή ζητώντας βοήθεια από αλλού. Ο νέος Ναός είχε πολλές ατέλειες, έλειπαν τα παράθυρα, οι πόρτες, η πλακόστρωση, το ρεύμα
34
και το νερό, ήταν όμως τουλάχιστον λειτουργήσιμος. Το θέμα αυτό συγκίνησε πολύ την Αδελφότητα Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής, η οποία έσπευσε να καλύψει τις ατέλειες. Έτσι, τα έργα προχωράνε σταθερά. Μπήκαν τα κουφώματα, οι πόρτες, τα τζάμια. Συνεχίζουμε με την πλακόστρωση, το ρεύμα, το νερό, την εσωτερική διαμόρφωση και διακόσμηση. Ευχαριστούμε όλους σας εκ βάθους καρδίας και εύχομαι η Χάρη του Αγίου να μας σκεπάζει όλους. Μελλοντικά σχέδια υπάρχουν πολλά, όχι μόνο για συντήρηση αλλά και για επέκταση και διάδοση της πίστεως μας. Ο Θεός να μας έχει καλά και με την βοήθεια Του όλα θα γίνουν κατ’ ευχή.
† Ο Άκκρας Πέτρος
Αχυροκαλύβα-εκκλησία στο Ακουρές
ΙΕΡΑ ΕΠΙΣΚΟΠΗ ΑΡΟΥΣΑΣ
Στα υψίπεδα της Κεντρικής Τανζανίας Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, Τὸ διαρκὲς θαῦμα ποὺ βιώνουμε στὴν Ἀφρικὴ εἶναι ἡ ἔντονη παρουσία τοῦ Θεοῦ, τῆς Παναγίας καὶ τῶν Ἁγίων σὲ κάθε μας βῆμα. Ὅταν ὅλα φαίνοται δύσκολα καὶ ἀπαράκλητα, ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ ἀνοίγει δρόμους ἐκεῖ ποὺ προηγουμένως δὲν ὑπῆρχαν. Μόνος του ὁ Θεὸς ἀναδεικνύει «μονοπάτια» γιὰ τὴν ἐξέλιξη τοῦ ἔργου καὶ ἐμεῖς ταπεινοὶ διακονητές ἀκολουθοῦμε θαυμάζοντας τὶς μεγάλες δρασκελιές τοῦ Κυρίου. Ἕνα τέτοιο μονοπάτι ἄνοιξε ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ στὴν Ἐπισκοπή μας. Ἕνα μονοπάτι ποὺ ὁδηγοῦσε σὲ κάποιο ξεχασμένο χωριό, ἐδῶ στὶς ἐσχατιές τῆς Τανζανίας, σὲ μιὰ ἄκρη τῆς περιφέρειας Ἰρίγκα.
Τὸ Μκόμπε εἶναι ἕνα φτωχὸ χωριὸ φυτεμένο στὴν καρδιὰ τοῦ πυκνοῦ ἀφρικανικοῦ δάσους, στοὺς πρόποδες ἑνὸς βουνοῦ, ποὺ οἱ γρανιτένιοι βράχοι του ὑψώνονται ἀπότομα μετὰ τὰ τελευταία σπίτια προσκαλώντας τοὺς ἀνθρώπους νὰ ἀτενίσουν πρὸς τὸν οὐρανό. Οἱ κάτοικοί του ἀσπάστηκαν ὁμαδικὰ τὴν Ὀρθοδοξία και ἔλαβαν τὸ Ἅγιο Βάπτισμα στὸ Ἱεραποστολικό μας Κέντρο. Ἀνταποκρινόμενοι στὴν εὐγενικὴ πρόσκλησή τους μεταβήκαμε στὸ χωριό τους, στὶς 19 Σεπτεμβρίου 2021, τὴν Κυριακὴ μετὰ τὴν Ὕψωση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, γιὰ νὰ τελέσουμε τὸ Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Ὁ δρόμος ποὺ ὁδηγοῦσε σὲ αὐτὸ ἦταν δύσβατος περνώντας μέσα ἀπὸ ποτάμια καὶ ἀπό-
35
τομους βράχους. Στὸ χωριὸ αὐτὸ μεταβαίνει τακτικά, παρ’ ὅλες τὶς δυσκολίες, ἕνας ταπεινὸς λευίτης, ὁ πατὴρ Ἱερώνυμος, ὁ ὁποῖος μαζὶ μὲ τὴν πρεσβυτέρα του Upendo, ποὺ σημαίνει Ἀγάπη, ὀργώνουν τὴν περιοχὴ σπέρνοντας τὸν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου στὶς καρδιὲς τῶν ἀνθρώπων. Προσεγγίζοντας τὰ πρῶτα σπίτια ψάχναμε νὰ βροῦμε τὸν χῶρο ὅπου μᾶς περίμεναν οἱ κάτοικοι, ὥσπου ξαφνικὰ σὲ μιὰ στροφὴ τοῦ δρόμου ἀντικρίσαμε τὴν ταπεινὴ Ἐκκλησία τους καμωμένη ἀπὸ ξύλα καὶ ἄχυρα. Σὲ αὐτὸ τὸ ἀχυρένιο «παλατάκι» κατῆλθε τὸ Πανάγιο Πνεῦμα, καθαγίασε τὰ Τίμια Δῶρα καὶ φώλιασε στὶς ταπεινὲς ψυχές τῶν νεοφώτιστων. Τὰ μικρὰ
36
παιδιὰ μαζὶ μὲ ὅλους τοὺς πιστοὺς ψάλλανε τοὺς ὕμνους μέσα ἀπὸ τὴν καρδιά τους δημιουργώντας μιὰ κατανυκτικὴ ἀτμόσφαιρα, ἐνῶ μερικοὶ παρακολουθοῦσαν τὴ Θεία Λειτουργία ἀπὸ τὰ μικρὰ ἀνοίγματα τῆς ἀχυροκαλύβας. Μοναδικὲς στιγμὲς ποὺ μόνο στὴν Ἀφρικὴ μπορεὶ νὰ ζήσει κανείς. Οἱ κάτοικοι τοῦ χωριοῦ αὐτοῦ, πρὶν γνωρίσουν τὴν Ὀρθοδοξία, ἦταν παγανιστές. Ἀκολουθοῦσαν τὶς ἀρχαῖες ἀφρικάνικες θρησκεῖες μὲ ἔντονα στοιχεῖα τῆς παραδοσιακῆς μαγείας. Στὸ τέλος τῆς Θείας Λειτουργίας παίρνοντας ἀφορμὴ ἀπὸ τὴν ἑορτὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὸν βίο τοῦ Ἁγίου Ἰωακεὶμ τοῦ Πάνυ, Πατριάρχου Ἀλεξανδρείας, ποὺ πρὶν λίγες ἡμέ-
Συσσίτιο στο Κινταμάλι
Θεμελίωση του Ι. Ναού Αγίου Παρθενίου, δωρεάς της Αδελφότητάς μας ρες ἑορτάσαμε, τοὺς ὁμιλήσαμε γιὰ τὴ δύναμη καὶ τὴ χάρη τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, μὲ τὴν ὁποία ὁ Ἅγιος Ἰωακεὶμ ἐπετέλεσε τεράστια θαύματα. Πῶς μετακίνησε ὁλόκληρο βουνό καὶ πῶς παρέμεινε ἀβλαβής, ὅταν κάποιος μάγος τῆς Ἀλεξάνδρειας τοῦ ἔδωσε νὰ πιεῖ ἕνα ποτήρι γεμάτο μὲ δηλητήριο. Μετὰ τὴν ἀπόλυση καὶ τὸ κήρυγμα παρατέθηκε γεῦμα πρὸς ὅλους τοὺς πιστούς. Παραβρεθήκαμε στὸ ὑπαίθριο γεῦμα, κάτω ἀπὸ τὴ σκιὰ τῶν αἰωνόβιων δένδρων καὶ μαζὶ μὲ τὴν ὑλικὴ τροφή γευθήκαμε καὶ τὴ χαρὰ τῆς συναναστροφῆς μὲ τοὺς ταπεινοὺς κατοίκους τοῦ Μκόμπε. Μετὰ τὸ γεῦμα μᾶς ξενάγησαν στὸ χωριό τους ποὺ αὐτὴ τὴν ἐποχὴ λόγῳ τῆς πολύμηνης ξηρασίας εἶναι κατάξερο. Ἐμφανὴς εἶναι καὶ ἡ ἔλλειψη νεροῦ στὸ χωριό, ἀφοῦ ἀναγκάζονται νὰ
τὸ μεταφέρουν μικρὰ παιδάκια καὶ γυναῖκες μὲ πλαστικὰ δοχεῖα πάνω στὸ κεφάλι τους, ἀπὸ τὸ ρέμα ποὺ ἀργοκυλάει πίσω ἀπὸ τὰ μεγάλα βράχια. Συγκινητικὴ ἦταν ἡ στιγμή, ὅταν μᾶς ὑπέδειξαν τὸ οἰκόπεδο στὸ ὁποῖο ἐπιθυμοῦν νὰ κτιστεῖ ὁ δικός τους Ναός. Ἀργὰ τὸ βράδυ μετὰ τὴν ἐπιστροφή μας στὸ Ἱεραποστολικό Κέντρο στὸ Κινταμάλι, ὁμιλήσαμε τηλεφωνικῶς μὲ τὸν ἀδελφό μας κ. Νόστη Ψαρρᾶ, κάνοντάς τον κοινωνὸ στὴν μεγάλη πνευματικὴ μας χαρὰ ποὺ λειτουργήσαμε σὲ μιὰ ἀχυρένια «πρωτοχριστιανική» καλυβούλα, κι αὐτὸς ἀμέσως, καθὼς παρακολουθεῖ τὶς λεπτομέρειες τῆς ζωῆς μας μὲ τὴν ἄγρυπνη ἀγάπη καὶ τὸ ἐνδιαφέρον του, φρόντισε καὶ μέσα σὲ τρεῖς ἡμέρες μᾶς πληροφόρησε ὅτι βρέθηκε δωρήτρια γιὰ τὸν Ναὸ τοῦ Μκόμπε, τὸν ὁποῖο θὰ τὸν
37
ἀφιερώσουμε στὸν Ἅγιο Παρθένιο Ἐπίσκοπο Λαμψάκου, τὸν ἱατρὸ τοῦ πάθους τοῦ καρκίνου. Ἀδελφοί μου ἀγαπημένοι, αὐτὴ τὴ χαρὰ καὶ τὴ συγκίνηση, ποὺ βιώνει κανεὶς στὴν Ἀφρική, δὲν μποροῦν νὰ σοῦ τὴ χαρίσουν οἱ μεγαλύτερες χαρὲς τῆς «ἄνετης» ζωῆς τοῦ σύγχρονου κόσμου. Εἶναι ἀδιαπραγμάτευτη ἀλήθεια πὼς χωρὶς τὴ δική σας βοήθεια δὲν θὰ μπορούσαμε νὰ πραγματοποιήσουμε ὅλα αὐτὰ τὰ ἔργα ποὺ μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ ἔλαβαν χώρα στὴ φτωχικὴ Ἐπισκοπή μας. Ὅλη ἡ μεγάλη οἰκογένεια τῆς Ἀδελφότητας Ὀρθοδόξου Ἐξωτερικῆς Ἱεραποστολῆς, ἀπὸ τὸν φίλτατο Πρόεδρό της κ. Χαράλαμπο Μεταλλίδη, Ἄρχοντα Ὀρφανοτρόφο τοῦ Πατριαρχείου μας, τὸν ἄγρυπνο φύλακα φρουρό μας καὶ ποιητὴν τῆς Ἱεραποστολῆς κ. Νόστη Ψαρρᾶ, τὸν ἁγιογράφο φίλτατο τέως Πρόεδρον κ. Δημή-
38
τριο Σωτῆρχο, ὁ ὁποῖος μᾶς ἁγιογραφεῖ ὅλες τὶς θαυμάσιες εἰκόνες γιὰ τοὺς Ναούς μας, ἀλλὰ καὶ ὅλοι ἐσεῖς οἱ ἀνώνυμοι συνδρομητὲς καὶ δωρητές μας ἔχουμε γίνει μιὰ νοητὴ μεγάλη γέφυρα ποὺ μεταφέρει ἀπὸ τὴν πατρίδα μας τὴν Εὐαγγελικὴ ἀγάπη στὴν καρδιὰ τῆς Ἀφρικῆς. Κλείνοντας ἐπιθυμοῦμε νὰ σᾶς ἐκφράσουμε τὴν εὐγνωμοσύνη τῆς καρδιᾶς μας γιὰ τὴν ἀληθινὴ ἀγάπη σας καὶ γιὰ τὶς προσευχὲς σας ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὑλικὴ καὶ πνευματικὴ συμπαράστασή σας, πράγματα ποὺ ἴσως στὴν Ἑλλάδα ἀκούγονται σὰν κοινότυπες κουβέντες, ἀλλὰ ποὺ ἐδῶ μετατρέπονται σὲ φιλανθρωπία, γίνονται ροῦχα στοὺς γυμνούς, τροφὴ στοὺς πεινασμένους, παπούτσια στοὺς ξυπόλητους, παρηγοριὰ καὶ φάρμακα στοὺς ἀναγκεμένους. Ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ εὔχομαι νὰ εἶναι πάντα μαζί σας! † Ὁ Ἀρούσας Ἀγαθόνικος
Ταπεινές προσευχές
ΙΕΡΑ ΕΠΙΣΚΟΠΗ ΜΑΛΑΟΥΙ
Προχωράμε με ελπίδα Αγαπητοί φίλοι της Ιεραποστολής, Μόλις λίγες ημέρες πριν τη δεύτερη χειρουργική επέμβαση την οποίαν θα υποστώ, διά την οποίαν εξαιτούμαι τις προσευχές σας, θα ήθελα με πολλἠ ευγνωμοσύνη για την συμπαράστασή σας στο ταπεινό Ιεραποστολικό έργο, το οποίο επιτελείται, χάριτι θεία και ευχαίς τού Μακαριωτάτου Πατριάρχου μας κ. Θεοδώρου, να ενημερώσω την Αγάπη σας ότι παρά την αναγκαστική απουσία μου, το Ιεραποστολικό έργο συνεχίζεται. Με συνεχείς επικοινωνίες της ταπεινότητος μου, διά των τεχνικών μέσω, καταρτίστηκε πρόγραμμα και διοργανώθηκαν επισκέψεις κλιμακίου ιερέων ιθαγενών με πείρα στο ιεραποστολικό έργο σε όλες τις ενορίες της Επισκοπής. Έγιναν κατηχήσεις, εξετάστηκαν οι ανάγκες, τελέστηκαν βαπτί-
σεις, δόθηκαν κατευθύνσεις, καλύφθηκαν ελλείψεις και κατέστησαν γνωστές οι αδυναμίες για περαιτέρω βελτίωση. Δόξα τω Θεώ, τω Δοτήρι παντός αγαθού και αυξάνοντι την ταπεινήν μας σποράν εις τις καρδιές των Ιθαγενών αδελφών μας του Μαλάουι. Διαπιστώθηκε, ευλογημένοι μου αδελφοί, ότι πρέπει να γίνει περισσοτέρα εργασία εις τούς νέους και τα παιδιά, που αποτελούν το μέλλον της Εκκλησιάς και της Πατρίδος τους. Διά τούτο αποφασίστηκε να γίνει μέσω του Αρχιερατικού μας Επιτρόπου, έγγραφη καθοδήγηση των ιερέων, ώστε να εργαστούν με περισσότερο ζήλο διά την οργάνωση συγκεντρώσεων παιδιών και νέων, ώστε να γνωρίσουν τον Χριστό και την Εκκλη-
39
σία Του και να Τους αγαπήσουν. Σε αυτή την κατεύθυνση εγκαινιάστηκαν και άρχισαν να λειτουργούν τα λεγόμενα «Sunday schools», τα οποία την ημέρα τού Σαββάτου προετοιμάζουν τα παιδιά για την Κυριακή, ώστε να μαθαίνουν τα πνευματικά μηνύματα που εκπέμπονται κατ’ αυτήν. Βεβαίως προσφέρεται και γεύμα, με την συνδρομή της Αδελφότητος Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής. Με τη χάρη του Θεού και την αγάπη ευλογημένων δωρητών ανακαινίστηκε και προεκτάθηκε παλαιό οίκημα εντός του χώρου των κεντρικών γραφείων της Επισκοπής, το οποίο προορίζεται για σεμινάρια διά την κατάρτιση και εκπαίδευση των ιερέων και κατηχητών.
40
Δόξα τω Θεώ! Όπως βλέπετε, ο περικαλλής ναΐσκος τού Αγίου Μεγαλομάρτυρος και Ιαματικού Παντελεήμονος κοσμεί ήδη περίοπτη Θέση του χώρου των γραφείων, διά να διαλαλεί προς πάντας το μεγαλείο της Ορθοδόξου πίστεως αλλά και να αποτελεί επίσης το κέντρο όλων των δραστηριοτήτων, λειτουργών ως χώρος Λατρείας, η οποία είναι το Α και το Ω της Ορθοδόξου Ιεραποστολής. Τέλος να υπογραμμίσω ένα σπουδαίο έργο που γίνεται στο Νότιο Μαλάουι και συγκεκριμένα στη Chikwawa. Είναι ο Ιερός Ναός της Γεννήσεως του Σωτήρος Χριστού και το πρεσβυτέριο. Οι προαναφερθείσες δραστη-
Ο Επίσκοπος Μαλάουι Φώτιος ευλογεί τα παιδιά
Το παρεκκλήσιο του Αγίου Παντελεήμονος, που εστάλη με κοντέινερ από την Αδελφότητά μας ριότητες, αγαπητοί συνεργάτες και δωρητές, είναι μερικές από τις πολλές που γίνονται με τη χάρη του Χριστού μας, ο οποίος είναι και ο Κύριος του Αμπελώνος, τον Οποίον πάντοτε επικαλούμεθα και Τού λέγουμε από καρδίας: Ὠ Κύριε, Κύριε, ἐπίβλεψον ἐξ Οὐρανοῦ καἰ ἴδε καἰ ἐπίσκεψαι τήν Ἄμπελον τοῦ Μαλάουι καί κατάρτισαι αὐτήν ἥν ἐφύτευσεν ἡ Δεξιά Σου. Νομίζω ότι θα είναι παράλειψη, εάν δεν ευχαριστήσω από καρδίας την Αδελφότητα Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής, εσάς τους εκλεκτούς συγκυρηναίους στον Σταυρό, τον οποίον εμπιστεύθηκε η Εκκλησία στην ταπεινότητά μου, διά την χρηματοδότηση της μετα-
φοράς ακόμη ενός container από τη Θεσσαλονίκη στο Μπλαντάιρ, φορτωμένο με το περίσσευμα και το υστέρημα πολλών αδελφών, γνωστών και αγνώστων, τους οποίους ευχαριστούμε εκ βαθέων. Κύριος ο Θεός ημών, είθε να δώσει εκατονταπλάσια εις αυτούς, πνευματικά και υλικά αγαθά, κυρίως όμως την κληρονομία της αιωνίου Μακαριότητος. Τέλος, θα ήθελα εξ όλης ψυχής και καρδίας να ευχηθώ δι’ όλους: Εὐλογία Κυρίου καἰ ἔλεος ἔλθοι ἐφ’ ἡμᾶς τῇ Αὐτοῦ θεία χάριτι καί φιλανθρωπίᾳ πάντοτε νὐν καἰ ἀεἰ καἰ εἰς τοὐς αἰώνας τῶν αιώνων. Ἀμήν. † Ο Μαλάουι Φώτιος 41
ΙΕΡΑ ΕΠΙΣΚΟΠΗ ΤΟΛΙΑΡΑΣ
Απογνώσεως αντίδοτο Λίγες μόλις δεκαετίες πίσω, ο πολύς Jean Paul Sartre, βουτηγμένος στη λανθάνουσα εντός του παράδοση της Δύσης αναφώνησε: «l’enfer, c’est les autres» (ο άλλος είναι η κόλαση μου). Ο κάθε άλλος. Ο γνωστός και άγνωστος. Το πρόσωπο του κάθε ανθρώπου που θα έρθει σε επαφή μαζί μου. Στη διαδικασία του σχετισμου κάτι μου κλέβει, χρόνο, χώρο, διάθεση, ακόμα και σ’ αυτή την τάση να κερδίσω και να εξουσιασω τα πάντα αυτός ο «άλλος» με την ίδια ελεύθερη βούληση με τη δική μου, με ανακόπτει. Από τότε, λοιπόν, η φράση αυτή, ως λάβαρο κάλυψε από κάτω της κάθε ιδέα η οποία θέλει τον άνθρωπο απλώς ατομική ύπαρξη. Δίχως άνοιγμα του «εγώ» στον άγνω-
42
στο «άλλον». Διότι ήταν όντως η κόλαση. Σε όποιον όμως, έστω και φευγαλέα, μύρισε το λιβάνι της Ορθοδοξίας, σε όποιον γεύτηκε πρόσφορο ζυμωτό και κόλλυβο από το Ψυχοσάββατο, σε όποιον είδε τον ορθόδοξο λαό να ζει την Εκκλησία όπως ζει το σπίτι του, δεν μπορεί παρά να του είναι άγνωστη η ιδέα αυτή. Για εμάς, ο άλλος δεν μπορεί παρά να είναι η Εδέμ, ο παράδεισος. Η ευκαιρία της θέωσης. Κι αν είναι δύσκολη η σχέση μαζί του, τότε χαράς ευαγγέλια. Η θέωση αυτή θα αποκτήσει και μαρτυρικό χαρακτήρα. Μη σας φαίνεται όλο αυτό ως απλή θεωρία. Είναι πίστη βιωμένη. Προσωπικώς έζησα την απόγνωση του ενός, του ατόμου. Μόνος
στα ξένα, δίχως να μιλά κανείς μια γλώσσα που να καταλαβαίνεις. Ο μόνος με άλλο χρώμα και εμφάνιση. Ο μόνος με άλλη πίστη. Εκεί, όμως, που δεν είχα τίποτα παρά μόνο ένα βιβλιαράκι με την Παράκληση των Αγίων Αναργύρων, εκεί μου φανερώθηκε ο παράδεισος του Άλλου. Της άγνωστης εικόνας Θεού. Ο άνθρωπος που δεν μπορεί να μιλήσει μαζί σου και όμως μοιράζεται το ψωμί του. Το παιδί που θα σου σφίξει τα γόνατα με την αγκαλιά του. Τα μάτια που δακρύζουν στη θέα του νερού. Οι αδελφοί μου οι άγνωστοι από την Ελλάδα που προσέφεραν τόσα, ώστε να δημιουργούμε το Ναό της Αγίας Τριάδος σε τόπο που μόνο κατ’ οίκον εκκλησίες υπήρχαν. Στα πρόσωπα που είπαν
το «ναι» στο αίτημα βοηθείας μου και αυτή τη στιγμή σε όλη την επικράτεια της Νοτίου Μαδαγασκάρης μοιράζονται εξήντα τόνοι ρύζι και καθημερινώς τριάντα τόνοι νερό σε περιοχές επί τριετία και πλέον άνυδρες. Στους πατέρες, μητέρες και λαϊκούς που μνημονεύουν στο κομποσχοίνι τους τα άρρωστα παιδιά μου στα νοσοκομεία της φρίκης. Σ’ εσάς που μου δείχνετε καθημερινά ότι ο παράδεισος δεν κρύβεται πίσω από τα σύννεφα πάρα πίσω από τα πρόσωπά σας. Ένα ευχαριστώ, μια ευχή και μια βόλτα στον παράδεισο της ψυχής σας. Ένας ευγνώμων άνθρωπος, † O Τολιάρας και Νοτίου Μαδαγασκάρης Πρόδρομος
Διανομή παιχνιδιών από τον Επίσκοπο Τολιάρας Πρόδρομο
43
ΙΕΡΑ ΕΠΙΣΚΟΠΗ ΕΛΝΤΟΡΕΤ
Ένα τέλος, μια αρχή Το Σάββατο 22η Οκτωβρίου συνόδευσα τον Σεβασμιώτατο Γέροντα Μητροπολίτη Ναϊρόμπης στα μακρινά μέρη της επισκοπής Ελντορέτ. Η πολύωρη αυτή περιοδεία, είχε ως σκοπό να τελεστεί η εξόδιος ακολουθία μιας ηλικιωμένης και αξιοπρεπούς κυρίας, η οποία ήταν από τα ιδρυτικά μέλη της Ορθόδοξης Εκκλησίας καθώς και του σχολείου της περιοχής. Ο Σεβασμιώτατος αναφέρθηκε στον μεγάλο αγώνα που έκανε η εκλιπούσα μαζί με τους πιστούς της περιοχής, ώστε να υπάρχει η εκκλησία της Αγίας Θέκλας και το σχολείο όπου μαθητεύουν σήμερα πάνω από 500 παιδιά. Μετά το πέρας της ακολουθίας η οικογένεια και οι κοινοτικοί της περιοχής μας προσέφεραν γεύμα στον χώρο του σχολείου, όπου και συζητήθηκαν επίκαιρα ζητήματα. 44
Η κηδεία αυτή, όπως και πολλές άλλες κηδείες των πιστών μας που φεύγουν από αυτή τη ζωή για την επουράνια βασιλεία του Θεού, συνήθως πραγματοποιούνται στις οικίες των πιστών εδώ στην Κένυα, διότι δυστυχώς δεν υπάρχει ο ανάλογος χώρος για κοιμητήρια. Επίσης, η μεταφορά και η κάλυψη των μεταφορικών εξόδων των περισσότερων ανθρώπων δεν είναι εύκολη υπόθεση. Οι αποστάσεις είναι πολύ μεγάλες, και για να διευκολύνεται η οικογένεια του αποθανόντος, οι παρευρισκόμενοι μπορεί να ταξιδεύουν ώρες ολόκληρες να φτάσουν για να συλλυπηθούν την οικογένεια. Μια εξόδιος ακολουθία μπορεί να κρατήσει αρκετές ώρες διότι οι άνθρωποι οι οποίοι γνώριζαν τον κεκοιμημένο εκφράζουν τα αισθήματα και τις αναμνήσεις που είχαν γι’ αυ-
τόν. Και πάλι πρέπει να επιστρέψουν στις οικογένειες τους την ίδια ημέρα. Όλοι οι ιερείς της περιοχής αλλά και από μακριά παρευρίσκονται στην κηδεία. Γι’ αυτούς όλους τους ανθρώπους είναι σίγουρα κάτι λυπηρό, αλλά και μια χαρά, διότι ο άνθρωπος ο οποίος γνώριζαν στη ζωή, βρίσκεται τώρα κοντά στον Θεό. Στις δύσκολες ημέρες που ζούμε, που όλος ο κόσμος δοκιμάζεται με την ασθένεια του Covid, εδώ οι άνθρωποι πεθαίνουν κάθε μέρα από ασθένειες όπως είναι η ελονοσία και ο κίτρινος πυρετός, καθώς δεν έχουν τα απαραίτητα φάρμακα. Πολλά από αυτά παραμένουν άγνωστα στον κόσμο εκτός Αφρικής και δεν ακούγονται. Αυτοί οι άνθρωποι περνούν τον δικό τους αγώνα και τον δικό τους Γολγοθά. Δεν συγκρίνουμε τα προβλήματα του κόσμου βέβαια, διότι η κάθε
χώρα και ο κάθε τόπος έχει τις δικές του δυσκολίες και δοκιμασίες. Αλλά κάνουμε γνωστά τα προβλήματα στον χώρο όπου ζούμε, διότι σε σύγκριση με πολλά άλλα βλέπουμε ότι όντως υπάρχουν και χειρότερα. Οι άνθρωποι όμως με πίστη συνεχίζουν τον αγώνα τους και μένουν πιστοί στον Θεό και στην Εκκλησία και έρχονται με πολλή λαχτάρα να λειτουργηθούν και να εκκλησιασθούν. Ευχαριστούμε όσους βοηθούν με τον δικό τους τρόπο, είτε με την προσευχή τους είτε με τον οβολό τους, το υστέρημα ή περίσσευμα, ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο το ιεραποστολικό και φιλανθρωπικό έργο της ιεραποστολής μας εδώ στην Κένυα. Ο καλός Θεός να δίνει πλουσιοπάροχα στον καθένα ό,τι καλύτερο, και τα αγαθά τα επίγεια και επουράνια. † Ο Κισούμου Μάρκος
45
π. Νικόδημος Σαρίκας Ένας αφανής Ιεραπόστολος
Πέρασαν 80 χρόνια από την κοίμηση του πρώτου ιεραπόστολου στην πέραν της Σαχάρας Αφρική, πατρός Νικόδημου Σαρίκα, του «αγίου του Κιλιμάντζαρο», όπως τον αποκαλούσαν οι ιθαγενείς. 46
Ο παπά Νικόδημος έζησε τα δύσκολα χρόνια της ιμπεριαλιστικής σκληρότητας στην Αφρικανική ήπειρο. Ξεκίνησε από την ευλογημένη γη της Ιωνίας στη Σμύρνη, όπου το μεγάλο και κουραστικό ταξίδι
μαζί με την αγάπη του για τον Θεό και τον άνθρωπο τον έφερε κοντά σε κάθε ελληνική ψυχή, που βρισκόταν ξεριζωμένη τα χρόνια εκείνα από την μητέρα Πατρίδα. Έκρυβε πάντα μέσα στην καρδιά του Χριστό και Ελλάδα κι αυτό δεν έπαψε να το υπηρετεί έως το τέλος της ζωής του. Υπήρξε ασυμβίβαστος εργάτης κάθε δύναμης, που καταπιεστικά αφάνιζε το έργο κάθε ελεύθερης σκέψης και έκφρασης του ανθρώπου. Γι’ αυτό από τα πρώτα χρόνια της ιεραποστολικής του πορείας, ποτέ δεν έπαψε να ενδιαφέρεται για την κοινωνική και θρησκευτική εικόνα των δύστυχων και ταλαιπωρημένων ιθαγενών. Κατέβαλε τον εαυτό του σε απίθανες ταλαιπωρίες, διασχίζοντας τεράστιες χιλιομετρικές αποστάσεις μέσα στην αφρικανική ζούγκλα, ακολουθώντας τα μονοπάτια των άγριων θηρίων, στερημένος ημέρες ολόκληρες από φαγητό και νερό. Η ελονοσία δεν έπαψε να τον συνοδεύει ως η καλύτερη του «φίλη», μέχρι το τέλος της ζωής του. Η οξυδέρκεια του νου, το οργανωτικό του πνεύμα, η αποφασιστικότητα, η αξιοπρέπεια και η ακτημοσύνη του σε όλη την πορεία της ζωής του, απεικόνιζαν τη γνησιότητα ενός ιεραποστόλου. Ο παπα-Νικόδημος ξεκίνησε τα πρώτα του ταξίδια από το 1907 και το ενδιαφέρον του πολύ γρήγορα στράφηκε και εκδηλώθηκε στον
ιεραποστολικό αγρό του Κυρίου, προς όλους τους ιθαγενείς από το 1911 στην Ροδεσία, στη Μοζαμβίκη και στη Νότιο Αφρική. Ήταν ο πρωτοπόρος Έλληνας που άκουσε τη φωνή του Κυρίου «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη…» 30 χρόνια νωρίτερα από κάθε άλλον ιεραπόστολο, όταν τα πρεσβυγενή πατριαρχεία ήταν ξένα και αναποφάσιστα σε τέτοιες σκέψεις και πρωτοβουλίες. Τον χαροποιούσε και τον ενθουσίαζε αφάνταστα η προβολή της Ελληνικής Ιεραποστολής απέναντι σε άλλα δόγματα και δοξασίες. Είχε εμπνευστεί από μεγάλους Έλληνες φιλοσόφους και Πατέρες της Εκκλησίας και υπήρξε λάτρης της ιδέας μιας μεγάλης Ελλάδας των 5 ηπείρων και των 2 θαλασσών. Η Ελλάδα, η Εκκλησία, τα Πατριαρχεία μας, το Οικουμενικό και της Αλεξάνδρειας, οφείλουν φόρο τιμής και ιδιαίτερης εκτίμησης στον «άγιο του Κιλιμαντζάρο». Υπήρξε για πολλούς ανθρώπους, της τότε πολυτάραχης και ρευστής κατάστασης του Α΄ παγκοσμίου πολέμου, το κεράκι που δεν έσβησε ποτέ, η ακοίμητη καντήλα, ο ασπασμός κι η εικόνα κάθε νέου Έλληνα Ορθόδοξου ιεραποστόλου. Ας είναι αιωνία η μνήμη του. Χαράλαμπος Μεταλλίδης Πρόεδρος Δ.Σ. 47