DAIRY NEWS 37

Editorial \ Periexomena_37.indd 1

20/07/2023 15:55

Η ΕΚΘΕΣΗ

30ΣΕΠ 2ΟΚΤ 2023

METROPOLITAN EXPO

για τα Επαγγελµατικά Οχήµατα τις τεχνολογίες µεταφορών και την Ηλεκτροκίνηση

Φορτηγά Van, Vanette Ηλεκτροκίνηση Υποδοµές και Φορτιστές Αµαξώµατα/Θάλαµοι/Βυτία/Containers Τεχνολογίες Μεταφορών και Τηλεµατικής Leasing & Rental Επαγγελµατικών Αναλώσιµα και Αξεσουάρ

ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Τ. 210 90 10 040 • info@omind.gr

www.ctvexpo.gr

Editorial \ Periexomena_37.indd 2

∆ΙΟΡΓΑΝΩΣΗ

20/07/2023 15:55

Editorial \ Periexomena_37.indd 3

20/07/2023 15:55

Σημείωμα από τον εκδότη... Ο ‘Φάκελος’, οι προτεραιότητες και η καλή (μας) διάθεση Αγαπητοί φίλοι, Η νέα κυβέρνηση που προέκυψε από τις εκλογές της 25ης Ιουνίου 2023 διαθέτει άνετη πλειοψηφία προκειμένου να σχεδιάσει με άνεση και να υλοποιήσει χωρίς καθυστερήσεις την πολιτική της. Το ζήτημα είναι όμως τι είδους πολιτική σκοπεύει να εφαρμόσει και ποιες θα είναι οι προτεραιότητές της. Αν για τους τομείς αιχμής του κυβερνητικού έργου, όπως η παιδεία, η υγεία και η εθνική άμυνα, υπάρχει ένας μάλλον καθαρός ‘οδικός χάρτης’ που έχει ήδη ανακοινωθεί κι έχει ήδη συζητηθεί κατά τη διάρκεια των δύο προεκλογικών περιόδων, για την αγροτική ανάπτυξη τα πράγματα είναι ασφαλώς συγκεχυμένα. Οι νέοι ΥπΑΑΤ αποφεύγουν τα ‘μεγάλα λόγια’, κρατάνε συνήθως κλειστά τα χαρτιά τους, προτάσσουν πάντα την ανάγκη ‘πρώτα να ενημερωθούν’ (γιατί, δυστυχώς, σπανίως έχουν σχέση με το χαρτοφυλάκιο που τους ανατέθηκε) και παραπέμπουν είτε στους γενικούς γραμματείς, είτε σε μελλοντικές ενημερώσεις από τον ή σε συνεργασία με τον Πρωθυπουργό. Κατανοητό… Τα προβλήματα όμως του ελληνικού αγροτικού κόσμου δεν μπορούν να περιμένουν. Οι λύσεις πρέπει να βρεθούν άμεσα, η υλοποίησή τους κρίνεται απολύτως επείγουσα, την ίδια ώρα που η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη περάσει σε μια νέα εποχή σχεδιασμού της πρωτογενούς παραγωγής, συζητάει σε νέα βάση τις ενισχύσεις της αγροτικής ανάπτυξης και προωθεί μια νέα φιλοσοφία στον έλεγχο του εξαγωγικού της εμπορίου.

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Η εξασφάλιση της αγροδιατροφικής επάρκειας, η ανάπτυξη του εγχώριου ζωικού κεφαλαίου, η ανάσχεση του κύματος φυγής των νέων από την πρωτογενή παραγωγή και η στήριξη των υφιστάμενων παραγωγών που αντιμετωπίζουν την ενεργειακή κρίση και την ακρίβεια των ζωοτροφών, είναι στις προτεραιότητες που έχει θέσει ήδη η ίδια η πραγματικότητα. Τις προτεραιότητες αυτές αναδεικνύουμε -μαζί με κάποιες άλλες όπως η περιβαλλοντική κρίση που μας απειλεί άμεσα- στον ‘Φάκελο’ που φιλοξενούμε στο παρόν τεύχος, φάκελο ανάλογο με εκείνον που έλαβε ο νέος ΥπΑΑΤ από τον προκάτοχό του, στον οποίο συμμετέχουν καταθέτοντας τις απόψεις τους κορυφαίοι παράγοντες της πρωτογενούς παραγωγής, των θεσμικών φορέων και των πανεπιστημιακών σχολών. Τα ζητήματα τέθηκαν- εμφατικά μάλιστα. Λύσεις υπάρχουν αν και πάντα αναζητούνται βέλτιστες πρακτικές. Διάθεση χρειάζεται από την πλευρά όσων εμπλέκονται και καλή θέληση από τον αγροτικό κόσμο για να πάμε όλοι μπροστά. Θεόδωρος Δημητριάδης Εκδότης

Editorial \ Periexomena_37.indd 4

20/07/2023 15:55

Final_Inox_Design_Kateris_KTX.pdf

1

19/03/2021

10:16 AM

INOX DESIGN Kateris A.E. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

Μηχανήµατα γαλακτοκοµικών προϊόντων | Mηχανήµατα επεξεργασίας τροφίµων

Αξιόπιστες λύσεις

για ένα µικρό γαλακτοκοµείο έως τη µεγαλύτερη µονάδα

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

3o χλ Τυρνάβου - Λάρισας, +30 24920 29240 sales@kateris.org, www.kateris.gr

Editorial \ Periexomena_37.indd 5

20/07/2023 15:55

ΠΕΡΙΕΧΌΜΕΝΑ

60

10 ΝΕΑ Κλάδοι, αγορές, πρόσωπα & θεσμοί

24

16 Νέα προϊόντα 18

ΑΠΟΣΤΟΛΗ Τυροκομείο Κατσούλη, Επίδαυρος

20 ΠΑΡΑΓΩΓΗ Τυροκομείο Καρακάνα, Βόλος 24 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Η INOX Design Kateris στην

64

Interpack 2023

26

Συνέντευξη: Κωνσταντίνος Μυλωνάς Alpha Milk

28

Βασίλειος Μπουγάτσος: Εξοικονόμηση ενέργειας σε υπάρχοντες ψυκτικούς θαλάμους

32

64 Συνέντευξη: Μόσχος Κορασίδης, ΕΘΕΑΣ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

42 Το Dairy News συνάντησε

Παράγοντες της αγοράς

68 μιλούν στο Dairy News

τον καθηγητή Δημήτριο Παναγιωτόπουλο στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο

Pak: Χάρτινη συσκευασία 30 Tetra & κυκλική οικονομία

Άρθρο της καθηγήτριας (ΕΚΠΑ)

Συνέντευξη με 32 Telefarm: την Άρτεμις Αγιομαυρίτη

36

48

ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Logistics Γάλακτος Διαχείριση μεταφοράς φρέσκου γάλακτος

52

Εταιρείες & προϊόντα στην εφοδιαστική αλυσίδα του γάλακτος

60

ΦΑΚΕΛΟΣ: Νέα κυβερνητική θητεία Προβλήματα & προκλήσεις για τη νέα κυβέρνηση

Κτηνοτροφία ακριβείας

ΚΟΣΜΟΣ Valio: Η φινλανδική συνεταιριστική γαλακτοβιομηχανία

40 ΕΡΕΥΝΑ Μενοίκιο: Σχεδιάζει, μέσω LEADER, ρόφημα γιαούρτης

DAIRY NEWS • ΤΕΥΧΟΣ 37 • ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2023 Εκδότης Θεόδωρος Δημητριάδης

Διευθυντής Πωλήσεων Μάνος Γεωργουλάκης

Εμπορικός Διευθυντής Αντώνης Μοσχονίδης

Υπεύθυνοι διαφήμισης Σοφία Κατσαρδή Άγγελος Αναστασόπουλος Γιώργος Γλυνός

Αρχισυντάκτης Θανάσης Αντωνίου Σύνταξη Ελένη Μόσχου

72 Αντωνίας Τέρπου

Συνδρομές Ελένη Βαγιωνάκη

Κωδ. Εντύπου: 21-0096

74 Άρθρο του καθ. Γεωργίου Ζέρβα 80 ΒΙΒΛΙΟ Μαρία Σαμπατακάκη: «ΑΣΠΡΟ: Οι αγελαδοτρόφοι του Ασπρόπυργου Αριστερά και Σχέδιο Μάρσαλ»

ISSN: 2585-206X

Ατελιέ Γιάννης Ντρίγιος Χάρης Παπαγεωργίου Media & Marketing Assistant Ειρήνη Μήτση Λογιστήριο Κατερίνα Κόσσυβα Γραμματεία - Υποδοχή διαφήμισης Αναστασία Κολοβού, Μαρία Μιχαλόχριστα

Παραγωγή: O.MIND Creatives

Ιδιοκτησία ΔΗΜΗΤΡΙΆΔΗΣ Θ. & ΣΙΑ ΙΚΕ Λ. Συγγρού 187, 17121 Νέα Σμύρνη Τ. 210-9010040 • F. 210-9010041 info@omind.gr • www.omind.gr Εκτύπωση - Βιβλιοδεσία: Pressious Arvanitidis

Σημείωση: Οι απόψεις των αρθρογράφων και των συνεντευξιαζόμενων δεν εκφράζουν απαραίτητα τις απόψεις του περιοδικού. Συνδρομές εσωτερικού: 1 έτος (6 τεύχη) 30 € Συνδρομές εξωτερικού-Κύπρος: 1 έτος (6 τεύχη) 70 €

Editorial \ Periexomena_37.indd 6

20/07/2023 15:55

Editorial \ Periexomena_37.indd 7

20/07/2023 15:55

Γαλακτοκοµία Τυροκοµία Κτηνοτροφία

Ο ΥΠΕΡΟΧΟΣ ΚΟΣMΟΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ

9-11

ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

2024

METROPOLITAN EXPO

∆ΙΟΡΓΑΝΩΣΗ

Editorial \ Periexomena_37.indd 8

20/07/2023 15:55

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Editorial \ Periexomena_37.indd 9

210 9010040

info@omind.gr

20/07/2023 15:55

NEWS

Πήρε έγκριση το «Κασκαβάλι Πίνδου» Μπαίνει και στα εστιατόρια της Ηπείρου Η Περιφέρεια Ηπείρου οργάνωσε συνέντευξη Τύπου στην οποία ο Περιφερειάρχης Αλέξανδρος Καχριμάνης (στο μέσον της φωτο) αναφέρθηκε στο ιστορικό της έγκρισης και ενημέρωσε για πρωτοβουλία που είναι σε εξέλιξη από 25 τοπικά εστιατόρια προκειμένου να παράξουν συνταγές με βάση το κασκαβάλι. «Τα εστιατόρια της περιοχής με τη βοήθεια του Χημικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων ετοιμάζουν με βάση το κασκαβάλι δικές του συνταγές το καθένα» είπε ο Αλ. Καχριμάνης κι εξήγησε ότι το «κασκαβάλι» με την ένδειξη ΠΓΕ θα παράγεται σε όλη την Ήπειρο και στους γειτονικούς νομούς Θεσσαλίας και Δυτικής Μακεδονίας που συνορεύουν με την Πίνδο. Τέλος ευχαρίστησε για τη συνδρομή τους το Ινστιτούτο Τεχνολογίας Αγροτικών Προϊόντων του ΕΛΓΟ Δήμητρα, τον Καθηγητή Σέρκο Χαρουτουνιάν και το ΥπΑΑΤ που στή-

Νέα ηγεσία στο ΥπΑΑΤ Αυγενάκης, Σταμενίτης & Κελέτσης

ριξε την όλη προσπάθεια. Ο Πρόεδρος του Σωματείου Καφέ Μπαρ, Εστιατορίων και Συναφών Επαγγελμάτων «Παμβώτις» Χρήστος Τάτσης στην τοποθέτησή του ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι τα εστιατόρια ακολούθησαν την προσπάθεια της Περιφέρειας και ήδη έγινε η τοποθέτησή του σε πολλά καταστήματα με διάφορες συνταγές». Ο σεφ Ανδρέας Λαγός τόνισε, μεταξύ άλλων: «Πιστεύω ότι τα ελληνικά προϊόντα αξίζουν μια σπουδαία θέση, ίσως και την πρώτη θέση γενικά στο χάρτη με τα παγκόσμια προϊόντα υψηλής διατροφικής αξίας», πρόσθεσε. Η Διευθύντρια του Ινστιτούτο Τεχνολογίας Αγροτικών Προϊόντων Ιωαννίνων Ευθυμία Κονδύλη αναφέρθηκε στη μελέτη που εκπονήθηκε, ώστε να υποβληθεί ο σχετικός φάκελος, που περιλαμβάνει τα όρια της σύστασης και της τεχνολογίας παραγωγής αυτού του τυριού.

Νέος Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ανέλαβε ο Λευτέρης Αυγενάκης, με υφυπουργούς τον Διονύση Σταμενίτη (βουλευτής Πέλλας) και τον Σταύρο Κελέτση (βουλευτής Έβρου). Νέος ΓΓ αναλαμβάνει (και πάλι) ο Γεώργιος Στρατάκος ενώ στις θέσεις παραμένουν οι άλλοι δύο ΓΓ Δημήτρης Παπαγιαννίδης και Κωνσταντίνος Μπαγινέτας. «Έχουμε θέσει σε προτεραιότητα τη στήριξη της αγροτο-κτηνοτροφικής παραγωγής, ώστε να μπορέσουν περισσότεροι νέοι άνθρωποι να γυρίσουν στη γη τους, να παράγουν, να αξιοποιήσουν τη γνώση τους, να ενσωματώσουν στην παραγωγή τους τη σύγχρονη τεχνολογία, για να μπορέσουν τα ελληνικά μας προϊόντα να γίνουν ακόμα πιο ανταγωνιστικά» είπε ο υπουργός στην τελετή ανάληψης των καθηκόντων του. Ο νέος υπουργός γεννήθηκε το 1972. Σπούδασε Τοπογράφος Mηχανικός στο ΤΕΙ Αθηνών, παρακολούθησε πρόγραμμα μετεκπαίδευσης στη Διαχείριση και Τεχνολογία Περιβάλλοντος και είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στην Παγκόσμια Πολιτική Οικονομία και τις Διεθνείς Σχέσεις του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Το Μάρτιο του 2001 ιδρύει την εταιρεία «Επιχειρείν Ε.Ε., Σύμβουλοι Επιχειρήσεων και Τεχνικών Μελετών» (Ηράκλειο) την οποία διατηρεί μέχρι και σήμερα. Εκλέχθηκε πρώτη φορά βουλευτής Ηρακλείου το 2007 ενώ το 2019 ανέλαβε Υφυπουργός Αθλητισμού.

10 News #37.indd 10

21/07/2023 14:35

11 News #37.indd 11

21/07/2023 14:35

NEWS

Πιέσεις στα γαλακτοκομικά Πέφτει η κατανάλωση, ψηλά οι τιμές Σημαντικές πιέσεις δέχεται η λιανική αγορά γαλακτοκομικών προϊόντων στην Ελλάδα κατά το πρώτο πεντάμηνο του 2023. Οι αυξήσεις τιμών στα γαλακτοκομικά προϊόντα και η μείωση της κατανάλωσης σε τεμάχια είναι δύο από τα κύρια χαρακτηριστικά της περιόδου. Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα στα μέσα Ιουλίου η εταιρεία Circana ( πρόκειται για την γνωστή μέχρι πρόσφατα ως IRI) οι πωλήσεις των γαλακτοκομικών προϊόντων (σε τεμάχια) μειώθηκαν κατά 1,9% κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου του 2023. Η πτώση που εμφανίζεται φέτος είναι συνέχεια της πτώσης των πωλήσεων κατά 4,3% (σε τεμάχια επίσης) για τον γαλακτοκομικό κλάδο κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου του 2022. Η αξία των πωληθέντων τεμαχίων είναι όμως αυξημένη κατά 12,3% για το πρώτο πεντάμηνο του 2023, ενώ αύξηση είχε παρουσιάσει η συνολική αξία των πωληθέντων γαλακτοκομικών προϊόντων το 2022, κατά 7%, τότε.

Στα γαλακτοκομικά προϊόντα καταγράφονται σύμφωνα με τα στοιχεία της Circana οι μεγαλύτερες αυξήσεις τιμών, δείγμα του ότι ο κλάδος έχει να αντιμετωπίσει μια επιθετική πολιτική από τις μεγάλες γαλακτοβιομηχανίες οι οποίες, σε αντίθετα με τα όσα ισχυρίζονται οι ίδιες, δεν προσφέρουν φθηνές λύσεις. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία για το κανάλι του σουπερμάρκετ, κατά τη διάρκεια του πρώτου πενταμήνου του 2023, η τιμή των γαλακτοκομικών προϊόντων αυξήθηκε κατά 14,5% και είναι η μεγαλύτερη αύξηση από κάθε άλλη προϊοντική κατηγορία (ακολουθούν τα είδη σπιτιού με 13,7% και τα καθαριστικά σπιτιού με 11,9%). Αξίζει να σημειώσουμε δύο ακόμα στοιχεία που μαρτυρούν την κατάσταση που επικρατεί: α) Σύμφωνα με τα στοιχεία της Circana η μέση τιμή τεμαχίου διαμορφώθηκε σε 2,27 ευρώ το πρώτο τρίμηνο του 2023 ενώ ήταν 1,98 ευρώ το 2022 και β) Η μέση τιμή κιλού στην κατηγορία των ζυγιζόμενων γαλακτοκομικών (τω ν προϊόντων

του πάγκου δηλαδή) παρουσίασε το πρώτο πεντάμηνο του 2023 αύξηση της τάξης του 14% έναντι αύξηση 12,4% το ίδιο διάστημα πέρυσι. Από τον Ιούνιο υπήρξε μια ελαφρά κάμψη των τιμών χονδρικής για τα γαλακτοκομικά προϊόντα, καθώς έχουν υποχωρήσει και οι τιμές του γάλακτος στην ελληνική επικράτεια. Αρκετοί τυροκόμοι, κυρίως από την Βόρεια Ελλάδα πραγματοποίησαν τον γύρο των αυξήσεων τον Ιανουάριο του 2023 κι έχουν σταθεροποιήσει τις τιμές τους. Άλλες πληροφορίες του Dairy News κάνουν λόγο για περεταίρω αύξηση στην τιμή του κιλού κατά περίπου 70 λεπτά (χωρίς ΦΠΑ) για τα σκληρά τυριά της Αμφιλοχίας. Οι τυροκόμοι στη Θεσσαλία αγωνιούν για τα αποθέματά τους και στοχεύουν πρώτα απ΄ όλα στην ρευστοποίηση του προϊόντος που παράγουν προκειμένου να διατηρήσουν στις αποθήκες τους απόθεμα ασφαλείας. Στο πλαίσιο αυτό δεν έχουν προχωρήσει σε περεταίρω αυξήσεις κατά το δίμηνο Μάιος- Ιούνιος, ενώ μικρή αύξηση περίπου 50 λεπτά έχουν πάρει τα τυριά της Θεσσαλίας. Όσο για την Κρήτη, εκεί έχουν κυριολεκτικά εξαφανιστεί τα ώριμα τυριά η αξία των οποίων είναι πια πολύ υψηλή ενώ μικρή απορρόφηση παρουσιάζουν τα φρέσκα τυριά, γεγονός που προβληματίζει έντονα τους παραγωγούς.

12 News #37.indd 12

21/07/2023 14:35

ΜΕΓΑΛΗ ΠΟΙΚΙΛΙΑ

ΣΕ ΚΙΒΩΤΙΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΓΑΛΑΚΤΟΣ Πλαστικά τελάρα µιας χρήσεως Πλαστικά τελάρα πολλαπλής χρήσεως Βιοµηχανικά καλούπια ∆ιαµόρφωση χαρτοκιβωτίων Ανακύκλωση πλαστικών τελάρων

ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ: 32ο χλμ ΠΑΤΡΩΝ - ΠΥΡΓΟΥ, ΣΑΓΑΙΪΚΑ ΑΧΑΪΑΣ ΤΗΛ: 26930 41022, FAX: 26930 41024, EMAIL: agropackinglimited@ymail.com

www.agropacking.gr

News #37.indd 13

13 21/07/2023 14:35

NEWS

Αποσύρεται συσκευασία φυτικού προϊόντος της Alpro Παραπλανά, κατά το Συμβούλιο Επικοινωνίας, η ονομασία του Την απόσυρση μέχρι τον Σεπτέμβριο της συσκευασίας του προϊόντος «Σσσσ… ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΓΑΛΑ» το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα η εταιρεία Alpro αποφάσισε το Συμβούλιο Ελέγχου Επικοινωνίας. Η Επιτροπή κατέληξε στην κρίση ότι η φράση «Σσσσ… ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΓΑΛΑ» χρησιμοποιείται από την εταιρεία και από την αγορά, αλλά κυρίως εκλαμβάνεται από τους καταναλωτές, ως η ονομασία του προϊόντος. Περαιτέρω, η Επιτροπή έκρινε ότι η χρήση της λέξης «ΓΑΛΑ», όταν περιλαμβάνεται σε φράση που εκλαμβάνεται, σύμφωνα με τα ανωτέρω, ως ονομασία του προϊόντος, «συσχετίζει

Προθεσμίες για τις τροποποιήσεις Η Επιτροπή ομόφωνα αποφάσισε ότι η προθεσμία για την τροποποίηση της συσκευασίας είναι 3 μήνες (δηλαδή μέχρι 15/09/2023). Η ονομασία του προϊόντος (σύμφωνα με όσα αναλυτικά εξηγήθηκαν παραπάνω) μπορεί επικοινωνιακά να συνεχίσει να προβάλλεται (όπως, μέσω της εμφάνισης της συσκευασίας) σύμφωνα με τις προθεσμίες που προβλέπονται στον Κανονισμό (στην τηλεόραση για 3 ημέρες, στην ιστοσελίδα και σε digital υλικά για 5 ημέρες), ενώ η επικοινωνία – εφόσον τροποποιηθεί η παρουσία της υπό εξέταση συσκευασίας – μπορεί να συνεχιστεί και μετά από αυτές τις προθεσμίες.

άμεσα και αναπόφευκτα το εν λόγω προϊόν με το γάλα και είναι πιθανό να δημιουργεί την εσφαλμένη εντύπωση ή σύγχυση σε μέρος των καταναλωτών ότι το διαφημιζόμενο προϊόν είναι (ίσως) υποκατάστατο γάλακτος ή/ και ότι διαθέτει διατροφικές ιδιότητες ή και άλλες αξίες παρόμοιες με αυτές του γάλακτος». Κατά την κρίση της Επιτροπής, με το συσχετισμό που δημιουργείται από την ύπαρξη της λέξης «ΓΑΛΑ» στην εκλαμβανόμενη ονομασία του προϊόντος (ακόμη και με τη διατύπωση «ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΓΑΛΑ»), «το διαφημιζόμενο προϊόν δανείζεται χαρακτηριστικά από την πλούσια αξιακά κατηγορία του γάλακτος, τα οποία δεν αντιστοιχούν στα προϊόντα της κατηγορίας των φυτικών ροφημάτων». Όλα ξεκίνησαν όταν προσέφυγε στο Συμβούλιο Ελέγχου Επικοινωνίας ο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Γαλακτοκομιών Προϊόντων (ΣΕΒΓΑΠ), ο οποίος θεώρησε ότι η χρήση της λέξης ‘Γάλα’ και μάλιστα με ιδιαίτερα μεγάλους χαρακτήρες στη συσκευασία του συγκεκριμένου προϊόντος αποτελεί μια μορφή παραπλάνησης του καταναλωτή. Για να αποφασίσει το Συμβούλιο την απόσυρση της συσκευασίας του προϊόντος «Alpro Ρόφημα βρώμης με προσθήκη ασβεστίου και βιταμίνης D», έλαβε υπόψη της α) το κύ-

ριο οπτικό πεδίο της συσκευασίας, β) οπωσδήποτε τη φράση «Σσσσ… ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΓΑΛΑ» και γ) τη συνολική τοποθέτηση του προϊόντος στην αγορά (διαφήμιση, εικαστικά κ.ά.). Το Συμβούλιο διαχωρίσει τον ισχυρισμό που προβάλλει η εταιρεία, το γεγονός δηλαδή ότι το συγκεκριμένο προϊόν δεν είναι γάλα, από την αναγραφή της φράσης αυτής, και μάλιστα με έντονα μεγάλους χαρακτήρες στη συσκευασία του προϊόντος. Πιο συγκεκριμένα, «η παραπάνω φράση, όταν συνιστά απλό διαφημιστικό ισχυρισμό του προϊόντος, δεν έχει την ίδια επικοινωνιακή λειτουργία, ούτε το ίδιο επικοινωνιακό αποτέλεσμα και επομένως η εμφάνιση της ως απλό claim στο πλαίσιο της διαφημιστικής προβολής του προϊόντος δεν αντιβαίνει στις διατάξεις Ελληνικού Κώδικα Διαφήμισης – Επικοινωνίας». Αναφορικά με την τηλεοπτική επικοινωνία, η Επιτροπή κατά πλειοψηφία αποφάσισε ότι δεν προσκρούει στις διατάξεις του Ελληνικού Κώδικα Διαφήμισης – Επικοινωνίας, διότι τόσο το λεκτικό όσο και η εικόνα προβάλλουν τις χρήσεις του διαφημιζόμενου προϊόντος χωρίς κατά την κρίση της να εντοπίζονται στοιχεία που μπορεί να δυσφημίσουν το γάλα ή να οδηγήσουν σε παραπλάνηση.

14 News #37.indd 14

21/07/2023 14:35

ΑΕ

ΡΑ ΓΩ

ΓΟΙ Α ΠΟ

ΥΦΑΣΜΑ

ΓΙΑΤΙ ΥΦΑΣΜΑ;

Μικρό βάρος Εύκολη στήριξη

Ευκολία & ταχύτητα εγκατάστασης

Ευκολία καθαρισµού

Σηµαντικά χαµηλό συνολικό κόστος

∆αβάκη 9, Μεταµόρφωση Αττικής, 14451 www.prihoda-hellas.gr | 210 2834005 | info@prihoda-hellas.gr 15 News #37.indd 15

21/07/2023 14:35

ΝΈΑ ΠΡΟΪΌΝΤΑ ΚΑΡΑΚΑΝΑΣ Pelion Lavandula: τυρί με λεβάντα Το Τυροκομείο ‘Καρακάνα’ στον Βόλο και η αγροτουριστική φάρμα ‘Καραΐσκου’, γνωστή για την παραγωγή λεβάντας στην περιοχή του Πηλίου, συνδυάζοντας την τεχνογνωσία και τις πρώτες ύλες για τις οποίες φημίζονται στην ευρύτερη περιοχή της Μαγνησίας, δημιούργησαν από κοινού το Pelion Lavandula, είδος κασεριού με άρωμα λεβάντα. Στην αγορά το Pelion Lavandula διατίθεται ακόμα σε μικρή ποσότητα, σε κάποια delicatessen και στα καταστήματα λιανικής πώλησης της τυροκομικής ‘Καρακάνας’. Κυκλοφορούν επίσης τα: Σπετσοτύρι, Μαυροσκορδάτο και Karacanna Κανναβότυρο.

ΟΠΤΙΜΑ Νέα σειρά PLANTEESE Έπειτα από πολυετή έρευνα του τμήματος R&D της εταιρείας η ΟΠΤΙΜΑ παρουσιάζει την οικογένεια φυτικών προϊόντων PLANTEESE, η οποία δεν περιέχει γαλακτοκομικά, λακτόζη, γλουτένη και φοινικέλαιο, είναι GMO free και φέρει την πιστοποίηση V-label που την καθιστά κατάλληλη για vegans, vegetarians, flexitarians, άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη και τη γλουτένη, αλλά και για όσους νηστεύουν ή αποφεύγουν την κατανάλωση τυροκομικών για άλλους λόγους. Η γεύση τους είναι πολύ κοντά σε αυτή των κλασικών τυριών. Σύντομα θα είναι διαθέσιμα και στις διεθνείς αγορές.

New products 37.indd 16

ΜΠΙΖΙΟΣ Ημίσκληρο τυρί Τοστέλειο Λευκοκίτρινο, ημίσκληρο τυρί από αγελαδινό γάλα από την Ελασσόνα. Όπως το παρουσιάζει η εταιρεία: «Η τέλεια ισορροπία μεταξύ υγρασίας και ξηρότητας το κάνει να ξεχωρίζει για τη συνεκτική του δομή, την ευχάριστη γεύση του και το χαρακτηριστικό του άρωμα. Απαλλαγμένο από αντιβιοτικά, χρωστικές ουσίες, πρόσθετα και από γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς, πρόκειται για ένα τυρί που χρησιμοποιείται ευρέως ως βασικό συστατικό σε ποικίλες συνταγές όπως τοστ, ομελέτες, ζυμαρικά, σαλάτες και πίτες». Συστατικά: Αγελαδινό γάλα 100%, καλλιέργεια, πυτιά, αλάτι.

ALPRO Ροφήματα φτιαγμένα από βρώμη Καινοτόμα σειρά φυτικών ροφημάτων, 100% φυτική (φτιαγμένη από βρώμη). Κυκλοφορούν δύο γεύσεις: το Ελαφρύ με 1,8% λιπαρά, πιο απαλό και ήπιο & το Πλήρες με 3,8% λιπαρά, πιο πλούσιο και γεμάτο. Συνοδεύουν τον καφέ, τα δημητριακά αλλά καταναλώνονται και σκέτα από το ποτήρι, ζεστά ή κρύα.

ΔΩΔΩΝΗ Νέα φυτικά επιδόρπια

ΜΠΙΖΙΟΣ Ημίσκληρο τυρί Τοστέλειο ελαφρύ

Επεκτείνοντας την επιτυχία των φυτικών επιδορπίων ΔΩΔΩΝΗ Plant’d, η οποία διέπεται από αυστηρά πρότυπα, το ΔΩΔΩΝΗ Plant’d Πορτοκάλι-Περγαμόντο αποτελεί καινοτόμο συνδυασμό γεύσεων, με αιθέρια εσπεριδοειδή αρώματα, προσφέροντας αναζωογονητική και ισορροπημένη γεύση με πλούσια υφή. Τα ΔΩΔΩΝΗ Plant’d Πορτοκάλι-Περγαμόντο είναι ήδη διαθέσιμα στα ψυγεία των σουπερμάρκετ σε όλη την Ελλάδα, σε μονά κύπελλα 150 γρ. το καθένα. Από φυσικά συστατικά με βάση τη βρώμη και φυτικές πρωτεΐνες μπιζελιού. Δεν περιέχουν λακτόζη, φοινικέλαιο, σόγια, ξηρούς καρπούς και συντηρητικά.

Ημίσκληρο τυρί, από αγελαδινό και αιγοπρόβειο γάλα. Βουτυρώδες, γλυκό με ευχάριστη γεύση, πλούσιο άρωμα, μόνο με 17% λιπαρά. Τα χαμηλά λιπαρά (μόνο 3,4 γρ. ανά φέτα), το καθιστούν σύμμαχο για όσους θέλουν να έχουν μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή. Έχει υψηλή περιεκτικότητα σε ασβέστιο (300 mg ασβεστίου ανά 100 γρ. τυριού), που καλύπτει το 37,5% της Συνιστώμενης Ημερήσιας Δόσης σε Ασβέστιο. Συνδυάζεται με κόκκινα, φρουτώδη ερυθρά καθώς και λευκά κρασιά. Συστατικά: Αιγοπρόβειο & αγελαδινό γάλα, καλλιέργεια, πυτιά, αλάτι.

20/07/2023 14:16

M G M

MEATDAYS GRILLDAYS MEATDAYS Μηχανήµατα Επεξεργασίας Πρώτες Ύλες Food Service

TO ΚΡΕΑΣ ΣΤΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΤΟΥ

9-11

ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

2024

METROPOLITAN EXPO

∆ΙΟΡΓΑΝΩΣΗ

New products 37.indd 17

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

210 9010040

info@omind.gr

20/07/2023 14:16

ΑΠΟΣΤΟΛΗ | Τρίπολη

Τυροκομείο Κατσούλη

Η οικογένεια Κατσούλη στο πρατήριο του τυροκομείου στο χωριό Κολιάκη Αργολίδας

Διατηρώντας κι αυξάνοντας τη φήμη της Αργολίδας

H

οικογένεια Κατσούλη και το μικρό οικογενειακό τυροκομείο της στο Κολιάκη Αργολίδας συνεχίζουν με συνέπεια και προσοχή μια σπουδαία τυροκομική παράδοση στην γη της Αργολίδας. Η τυροκομική επιχείρηση Κατσούλη, την οποία ίδρυσε ο Βασίλης Κατσούλης, ξεκίνησε τη λειτουργία της το 1989 στην Τραχειά Αργολίδας και 20 χρόνια αργότερα, το 2009, το τυροκομείο μετεγκαταστάθηκε στην θέση όπου βρίσκεται σήμερα, στο Κο-

λιάκη, ένα μικρό χωριό πίσω από την Παλιά Επίδαυρο Αργολίδας. Το 1997, στην επιχείρηση εισέρχεται η κόρη του ιδρυτή, Γαρυφαλιά Κατσούλη, απόφοιτος τότε της Γαλακτοκομικής Σχολής Ιωαννίνων, η οποία μαζί με τον αδελφό της αναλαμβάνουν πλέον την παραγωγή και το εμπόριο των προϊόντων του τυροκομείου. «Η ζωή μας είναι το τυροκομείο, με τις δυσκολίες του! Προσπαθούμε να ακολουθούμε τις εξελίξεις και γι’ αυτό κάναμε καινούργια εγκατάσταση. Υπάρχουν πράγματι κάποιες δουλειές που είναι βαριές, αλλά

υπάρχει χώρος και για τις γυναίκες στην τυροκομία» μας λέει η Γαρυφαλιά Κατσούλη, η οποία μάς υποδέχτηκε στο τυροκομείο. Λείπει το γάλα Το τυροκομείο αξιοποιεί το αιγοπρόβειο γάλα της περιοχής, παράγοντας φέτα (το πιο ευπώλητο από τα προϊόντα του τυροκομείου), κατσικίσιο τυρί άλμης αλλά κι αιγοπρόβειο (που δεν ονομάζεται φέτα), κεφαλοτύρι, γραβιέρα (πρόβεια και κατσικίσια), γραβιέρα με θυμάρι, ενώ, το τελευταίο διάστημα, η εταιρεία λάνσαρε στην αγορά λαδοτύρι, μαστιχωτό με πρό-

18 KATSOULHS CREAMERY.indd 18

21/07/2023 13:39

βειο γάλα (τύπου χαλλούμι), γιαούρτι κατσικίσιο κ.ά. Το τυροκομείο συγκεντρώνει γάλα από 10 παραγωγούς της περιοχής κι επεξεργάζεται περίπου 1.000-1.300 κιλά την μέρα, ενώ, στο παρελθόν, η μεταποίηση ξεπερνούσε τους τρεις τόνους/ημέρα. Αιτία για την ύφεση αυτή είναι η μικρότερη προσφορά γάλακτος στην περιοχή, εξαιτίας του γεγονότος ότι μεγάλες γαλακτοβιομηχανίες από την Πελοπόννησο και την υπόλοιπη Ελλάδα αγοράζουν πλέον το γάλα της περιοχής για να καλύψουν τις δικές τους αυξημένες ανάγκες, ενώ στην περιοχή δραστηριοποιούνται κι εταιρείες- μεσάζοντες που αγοράζουν γάλα για λογαριασμό τρίτων, παρέχοντας ταυτόχρονα ζωοτροφές στους κτηνοτρόφους της Αργολίδας, που μάχονται για να αντιμετωπίσουν το αυξημένο κόστος των εκμεταλλεύσεών τους. «Η παραγωγή γάλακτος μειώνεται στην περιοχή μας. Οι κτηνοτρόφοι που δραστηριοποιούνται είναι πλέον μεγάλοι σε ηλικία και κάποιοι από αυτούς αρχίζουν να εγκαταλείπουν το επάγγελμά τους» μάς είπε ο Βασίλης Κατσούλης, πατέρας της Γαρυφαλιάς και

ιδρυτής του τυροκομείου. Ο Β. Κατσούλης είναι κι αυτός αντιμέτωπος με την αύξηση της τιμής του γάλακτος. «Στις αρχές του 2022, αγοράζαμε το πρόβειο γάλα 1,20 ευρώ το λίτρο κι αυτήν τη στιγμή έχει ξεπεράσει το 1,60 ευρώ/λίτρο» μάς ενημερώνει. Πριν από λίγο διάστημα, μάλιστα, αρκετές μεγάλες εταιρείες προσέγγισαν το τυροκομείο Κατσούλη, ζητώντας του ποσότητες φέτας και κίτρινων τυριών που, δυστυχώς, δεν είχε να τους διαθέσει -η παραγωγή του τυροκομείου ανέρχεται σε 2,5 τόνους τελικών προϊόντων τον χρόνο. Διάθεση επέκτασης Αξίζει να αναφέρουμε ότι ο Βασίλης Κατσούλης, πριν ασχοληθεί με την τυροκομία στα τέλη της δεκαετίας του ’80, ήταν ξενοδοχοϋπάλληλος και χωρίς να έχει ο ίδιος πίσω του κάποια οικογενειακή παράδοση, αποφάσισε να γίνει τυροκόμος. «Επέλεξα την τυροκομία, διότι η περιοχή είχε πολλά ζώα και η τυροκομία ήταν ήδη ανεπτυγμένη. Το πρώτο διάστημα, η τυροκομία ήταν μια πολύ καλή επιλογή» μάς λέει ενθυμούμενος για εκείνην την εποχή που ξεκίνησε. Αυτήν τη στιγμή, τα τυριά του τυ-

«Πριν από λίγο καιρό, κυκλοφορήσαμε γραβιέρα με θυμάρι. Είναι κάτι διαφορετικό. Χρειάζονται τέτοια προϊόντα για να προσελκύουν το ενδιαφέρον του καταναλωτή. Για εμάς, όμως, που έχουμε σπουδάσει την τυροκομία, τα προϊόντα αυτά δεν είναι παρά μικρές παραλλαγές. Δεν είναι κάτι που το θεωρούμε... σπουδαίο» Γαρυφαλιά Κατσούλη

ροκομείου Κατσούλη διατίθενται από δύο σημεία στην Αθήνα (Κουκάκι και Κυψέλη), ενώ ο Β. Κατσούλης ευελπιστεί ότι τα σημεία θα αυξηθούν, καθώς η μονάδα έχει τη δυνατότητα παραγωγής μεγαλύτερου όγκου προϊόντων. Η κρίση, όμως στην παραγωγή γάλακτος περιορίζει κι αυτούς όσον αφορά στην παραγωγή μεγαλύτερων ποσοτήτων. Όσο για το όνειρο της Γαρυφαλιάς Κατσούλη, είναι να συνεχίσει την παραγωγή και να γίνει περισσότερο γνωστή σε ευρύτερες αγορές. Προς το παρόν, δεν έχει συμμετάσχει σε εκθέσεις ή σε διαγωνισμούς, ενώ δεν έχει καν ιστοσελίδα στο Διαδίκτυο. Η Γαρυφαλιά έχει ταξιδέψει με την Εθνική Επιτροπή Γάλακτος στην Σαρδηνία και την Ρώμη κι έχει επισκεφτεί τυροκομικές μονάδες παραγωγής πεκορίνο. Τη ρωτήσαμε για την εντύπωση που αποκόμισε από την ομολογουμένως ανεπτυγμένη αγορά της Ιταλίας. «Μού έκανε εντύπωση ο τεχνολογικός εξοπλισμός των τυροκομείων στην Ιταλία αλλά και το γεγονός ότι για την παραγωγή του πεκορίνο οι Ιταλοί χρησιμοποιούσαν νωπό απαστερίωτο γάλα, κάτι που δεν συνηθίζεται στην Ελλάδα» μάς είπε η μαχητική τυροκόμος από την Αργολίδα.

Ο τυροκόμος Βασίλης Κατσούλης με τον αρχισυντάκτη του Dairy News Θανάση Αντωνίου

19 KATSOULHS CREAMERY.indd 19

21/07/2023 13:39

ΠΑΡΑΓΩΓΗ

Ο Παναγιώτης Καρακάνας (αριστερά) παρουσιάζει το νέο ημίσκληρο τυρί με άρωμα λεβάντας σε τοπικό γαστρονομικό φεστιβάλ της Μαγνησίας

Παναγιώτης Καρακάνας

Μ

Επιλογές με βάση την ηθική του τυροκόμου

ε νέο προϊόν στην αγορά, ένα ημίσκληρο τυρί με άρωμα λεβάντας, με τρία καταστήματα στην περιοχή του Βόλου, δύο καταστήματα λιανικής και ένα supermarket και με τον ‘αέρα’ του βραβευμένου τυροκόμου, ο πολυδιάστατος επιχειρηματίας από την Μαγνησία μιλάει στο Dairy News. Συνέντευξη: Λένα Μόσχου. Φωτογραφία: Τυροκομείο Καρακάνα

Η συζήτησή μας με τον Βολιώτη επιχειρηματία ξεκίνησε από το μείζον πρόβλημα της ακρίβειας στην αγορά των τροφίμων, μια κατάσταση που όπως είναι αναμενόμενο τον προβληματίζει έντονα. «Η ζήτηση για τα τυροκομικά έχει περιοριστεί, ο κόσμος αγοράζει λιγότερο προϊόν, δεν αγοράζει όπως παλιά» παρατηρεί ο Παναγιώτης Καρακάνας και περιγράφει την κατάσταση που επικρατεί αλλά και τη δική του θέση μέσα σε αυτή: «Ο κόσμος περνάει δύσκολα, αλλά ευτυχώς εμείς, από άποψη ζήτησης είμαστε σε καλό επίπεδο. Ακούμε θετικά σχόλια για τα προϊόντα μας και είμαστε σταθεροί σε πωλήσεις. Σκεφτείτε πως οι τιμές μας είναι σχεδόν ίδιες με πέρυσι. Ίσως αυτή τη στιγμή να έχουμε την πιο φτηνή φέτα στην Ελλάδα, την κρατάμε ακόμα κάτω από τα 10 ευρώ. Αυτό

συμβαίνει γιατί ελέγχουμε άμεσα τις τιμές: είμαστε οι παραγωγοί και οι πωλητές. Απλά οι τιμές ξεφεύγουν όσον αφορά τη χονδρική πώληση. Εμείς συνεργαζόμαστε με όλα τα supermarket εδώ στην περιοχή και οι τιμές αποτυπώνονται με την πραγματική τους εικόνα. Δηλαδή υπερβολικά αυξημένες σε σχέση την περσινή χρονιά». Μέσα σε μια τέτοια συνθήκη ο καταναλωτής αναζητάει ‘πρόχειρες’ λύσεις: «Πλέον οι καταναλωτές το σκέφτονται αρκετά και το φθηνό προϊόν. Αν και παλαιότερα πουλούσε, τώρα πλέον ο κόσμος έχει αρχίσει και το σκέφτεται περισσότερο πριν αγοράσει κάτι. Κάποιοι καταναλωτές αγοράζουν μικρότερη ποσότητα αλλά καλύτερο προϊόν και αυτό ουσιαστικά μας σώζει» λέει χαρακτηριστικά ο Παναγιώτης Καρακάνας.

20 Karakanas.indd 20

21/07/2023 13:39

Billtec_KTX.pdf

«Είναι θέμα ηθικής» Ένα πρόβλημα το οποίο δυστυχώς έχει επηρεάσει πολύ την ποιότητα στον χώρο της τυροκομίας είναι το ζήτημα των πρώτων υλών καθώς έχουν αυξηθεί τα φαινόμενα νοθείας του γάλακτος. «Παλιά ερχόταν εισαγόμενη πρώτη ύλη και γινόταν νοθεία, τώρα γίνεται και εσωτερικά νοθεία από τον ελλαδικό χώρο. Νοθεία προϊόντος προκειμένου να ανεβεί το βάρος του γάλακτος. Υπάρχει αυτή η τάση ευρύτερα στην ελληνική αγορά. Το θέμα είναι κατά ποσό έχει ο καθένας τη συνείδηση να τα αποφύγει όλα αυτά ή όχι και να αρκεστεί σε μικρότερη παραγωγή όπως κάνουμε και εμείς». Όπως μας λέει απερίφραστα ο συνομιλητής μας: «Λιγότερη πρώτη ύλη σημαίνει λιγότερο προϊόν. Δεν μπορούμε να κάνουμε αλλιώς. Είναι θέμα ηθικής του καθενός. Το κακό είναι ότι στο κομμάτι της ηθικής είμαστε λίγοι πλέον. Αυτό είναι το άσχημο. Ο καταναλωτής το βλέπει αυτό!».

1

19/09/2022

11:11

Οξυγαλακτικές καλλιέργειες Η εταιρία διακρίνεται στη διάθεση μιας μεγάλης ποικιλίας οξυγαλακτικών καλλιεργειών του οίκου MEDITERRANEA, προσαρμοσμένες στις ιδιαίτερες συνθήκες της ελληνικής παραγωγής.

‘Ανάσα’ ο τουρισμός Η περιοχή του Βόλου είναι έντονα επισκέψιμη τα τελευταία χρόνια, με τον κόσμο να την επιλέγει ως προορισμό διακοπών τόσο το καλοκαίρι όσο και τον χειμώνα. «Φέτος είχαμε και τον χειμώνα τουρισμό στον Βόλο» μας ενημερώνει ο Π. Καρακάνας και συμπληρώνει: «Ήταν σαν να μην σταμάτησε καθόλου η τουριστική περίοδος. Πλέον η ροή των τουριστών συνεχίζεται όλο τον χρόνο γιατί τον χειμώνα έχουμε το Πήλιο και το καλοκαίρι τα γειτονικά νησιά και τις παράλιες μας». Αξίζει να σημειώσουμε ότι σε συνθήκες παρατεταμένης ακρίβειας τη μειωμένη αγοραστική δυνατότητα των καταναλωτών στην Μαγνησία, όπως και σε άλλες τουριστικές περιοχές της χώρας, την έχουν καλύψει οι τουρίστες. Όπως μας επισημαίνει ο συνομιλητής μας ο έντονος τουρισμός ενδεχομένως να δυσκολεύει τις τοπικές τυροκομικές επιχειρήσεις που καλούνται να καλύψουν μεγαλύτερη κατανάλωση. «Έχει μειωθεί γενικά η παραγωγή ακόμα και στο κασέρι Το τυροκομείο ‘Καρακάνας’ που είναι από τα βασικά έχει σταθερούς πελάτες μας προϊόντα. Η μειαλλά έχει εισβάλει και στον ωμένη παραγωγή έχει χώρο των εξαγωγών. Εξάγει οδηγήσει σε μειωμένη τα προϊόντα του στο Βέλγιο προσφορά, παράγουμε δηλαδή λιγότερο αλλά και σε μικρά delicatessen παρόλα αυτά έχουμε στην Γαλλία και στην Ιταλία. πιο πολλούς τουρίστες. Όλη η επικοινωνιακή Αντιστρόφως ανάλογη διαδικασία γίνεται κατάσταση. Μακάρι να απευθείας από τον ίδιο τον μπορούσαμε να καλύΠαναγιώτη Καρακάνα και ψουμε τη ζήτηση που την επιχείρηση του. υπάρχει» μας λέει.

C

M

Συγκεκριμένα διαθέτουμε κωδικούς για: • Φέτα - Λευκά τυριά • Κασέρι - λοιπά προϊόντα pasta filata • Σκληρά τυριά • Αλειφόμενα τυριά • Γιαούρτι - Ξινόγαλο - Αριάνι • Προστατευτικές: Σειρά IGEA

Πυτιές

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Karakanas.indd 21

Λοιπά Προϊόντα

• Ζωική σε σκόνη • Ζωική υγρή • Κατσικίσια υγρή • Μικροβιακή σκόνη

• Χλωριούχο ασβέστιο • Βοηθητικά ένζυμα γαλακτοκομίας: Λιπάση, Λακτάση • Χρωστικές: Χλωροφύλλη, Αννάτο • Σορβικό κάλιο - Λυσοζύμη • Ρυθμιστές Οξύτητας

www.billtec.gr Αγαμέμνωνος 61 & Ηρακλείτου 26 Γλυφάδα Τηλ: 210 9607291, 210 5582433, e-mail: info@billtec.gr

21/07/2023 13:39

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Pa

Η INOX Design Kateris στην Interpack 2023 Εντυπώσεις από την έκθεση & συνέντευξη με τον Ιωάννη Κατέρη

H

INOX Design Kateris συμμετείχε για τρίτη φορά, στη σπουδαία διεθνή έκθεση Interpack η οποία πραγματοποιήθηκε από 4 ως 10 Μαΐου 2023 στο εκθεσιακό κέντρο Messe του Ντίσελντορφ κι εκπροσώπησε επάξια τη χώρα μας ανάμεσα σε πολύ μεγάλα ονόματα που βρίσκονται στη διεθνή αγορά πολύ περισσότερα χρόνια.

C

Με τα έργα της σε εταιρείες της ελληνικής αγοράς όπως, Ελληνικά Γαλακτοκομεία, Ήπειρος, Δωδώνη, Πήλιο Τυροκομική (Lactalis Group), La Farm, Ρούσσας Α.Ε., Μπίζιος Α.Ε. κ.α., αλλά και στην ξένη αγορά, η INOX Design Kateris στέκεται επάξια ως υπολογίσιμη δύναμη ανάμεσα στους ευρωπαίους ανταγωνιστές της. «Η έκθεση πήγε πάρα πολύ καλά καθώς η εταιρεία κατάφερε να συναντηθεί με χιλιάδες δυνητικούς πελάτες της και να επικοινωνήσει με ση-

μαντική μερίδα της αγοράς που την ενδιαφέρει» δηλώνει ο επί κεφαλής Ιωάννης Κατέρης ενθουσιασμένος με το επαγγελματικό ταξίδι που πραγματοποίησε στην Γερμανία, παρόλο που το ταξίδι εκείνο δεν ήταν …αναψυχής. «Το κεντρικό έκθεμα του περιπτέρου μας ήταν ένα πλήρως αυτοματοποιημένο σύστημα μεριδοποίησης τυριού το οποίο η εταιρεία βελτιώνει συνεχώς εδώ και 10 χρόνια, φτάνοντας στο σημείο να θεωρείται το καλύτερο της αγοράς» συμπληρώνει ο ίδιος με απόλυτη σιγουριά αφού μας

τόνισε πως το συγκεκριμένο σχόλιο δεν αποτελεί τίποτα άλλο πέρα από την αυτολεξεί διαπίστωση των πελατών της εταιρείας. Έχοντας πλέον ικανοποιητικές και αδιάλειπτες πωλήσεις, η Inox Design έχει τη δυνατότητα να πραγματοποιεί συνεχείς σχεδόν διορθώσεις/ αναβαθμίσεις στα ήδη υπάρχοντα μοντέλα της, κατά το πρότυπο των πολυεθνικών εταιρειών με το οργανωμένο και άρτια καταρτισμένο τμήμα έρευνας και ανάπτυξης που διαθέτει στην έδρα της στον Τύρναβο.

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

22 KATERHS & EUROPLAST.indd 22

21/07/2023 13:38

Αυτή τη στιγμή η εταιρεία ολοκληρώνει κι αναμένεται να παραδώσει μηχανήματα για τις εταιρίες Ελληνικά Γαλακτοκομεία και Ήπειρος καθώς και για διάφορα παραρτήματά τους είτε στην ελληνική αγορά είτε στο εξωτερικό, οργανώνοντας την ομάδα της παράλληλα για την περάτωση πολλών νέων έργων που πρόκειται να της ανατεθούν από ελληνικές και ξένες εταιρείες, μέχρι τα τέλη του 2023. Με γνώμονα τη συνεχή βελτίωση των προϊόντων της, η INOX Design Kateris εστιάζει στον κάθε τυροκόμοεπιχειρηματία, στοχεύει στη βελτί-

ωση της ικανοποίησής του, μέσα από την παροχή υπηρεσιών και διαδικασιών υψηλής ποιότητας και μέσα από ένα εύρος αξιόπιστων αυτοματοποιημένων λύσεων για την παραγωγή των ποιοτικών προϊόντων του, που να ανταποκρίνονται στις ιδιαίτερες απαιτήσεις του. «Αναγνωρίζοντας ότι η επιμονή στην ποιότητα των τεχνολογικά διευρυμένων λύσεων μας αποτελεί την διαφοροποίησή μας από τον ανταγωνισμό, επενδύουμε συνεχώς σε απόλυτης ποιότητας πρώτες ύλες και σε άριστα καταρτισμένο προσωπικό» υποστηρίζει ο Θεσσαλός, βραβευμένος στην Ελλάδα, επιχειρηματίας. Ο Ιωάννης Κατέρης, στο περίπτερο της εταιρείας του στην Interpack 2023

INOX Design Kateris Είναι μια σύγχρονη μονάδα σχεδίασης και υλοποίησης ολοκληρωμένων λύσεων και υπηρεσιών για εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο χώρο της παρασκευής τυροPatsiaouras.pdf

1

04/05/2022

κομικών προϊόντων. Τα τελευταία 30 χρόνια εφοδιάζει παραδοσιακά και σύγχρονα τυροκομεία με κορυφαίας ποιότητας συστήματα, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτε-

ρικό. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζει για λογαριασμό των συνεργατών της πρώτης ποιότητας τυροκομικά προϊόντα που καλύπτουν τις ανάγκες των σύγχρονων καταναλωτών.

11:34

30 ΧΡΟΝΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΕΣ

ΛΥΣΕΙΣ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ

H εταιρεία µας για περισσότερα από 30 έτη προµηθεύει βιοµηχανίες παραγωγής τροφίµων µε πλαστικά και λευκοσιδηρά είδη συσκευασίας, ετικέτες, πυτιές και καλλιέργειες τροφίµων, καθώς και συναφή µε τη δραστηριότητά τους προϊόντα όπως είδη και χηµικά καθαρισµού. Με την πλήρη γκάµα προϊόντων που διαθέτουµε, µπορούµε να ικανοποιήσουµε κάθε σας απαίτηση προτείνοντας σας ολοκληρωµένες λύσεις συσκευασίας και εξοπλισµού.

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Ο Βασίλειος Μπουγάτσος είναι Διπλωματούχος Ηλεκτρολόγος Μηχανολόγος του ΕΜΠ και Πρόεδρος του BCT Group.

Οδυσσέα Ελύτη & Περιάνδρου, 415 00 Γιάννουλη Λάρισας | T. 2410 591010 | F. 2410 591011 E. info@patsiaouras.gr | S. www.patsiaouras.gr

KATERHS & EUROPLAST.indd 23

23 21/07/2023 13:38

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Παντού αυτοματοποιημένα μέσα και AI

T

ο Dairy News συνομιλεί με τον Ιωάννη Κατέρη για τη συμμετοχή του στη διεθνή έκθεση Interpack αλλά και για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας.

Dairy News | Ποιες ήταν οι τεχνολογίες που σας έκαναν τη μεγαλύτερη εντύπωση στην έκθεση Interpack και γενικά τι σας άφησε σαν αίσθηση η συγκεκριμένη διοργάνωση; Ιωάννης Κατέρης | Αν και υπό τις παρούσες συνθήκες η ελληνική βιομηχανία περνάει σε αυτό που oνομάζουμε Industry 4.0, ομολογώ πως η φετινή διοργάνωση ήρθε να το επαληθεύσει και με το παραπάνω. Παρόλο που o χρόνος ο οποίος μας δόθηκε σαν ομάδα να κάνουμε μία βόλτα έρευνας στην έκθεση ήταν πολύ περιορισμένος, μπορώ να πω με απόλυτη σιγουριά πως δεν υπήρχε εκθέτης ο οποίος να μην είχε να παρουσιάσει ένα σύστημα που απαρτίζεται από αυτοματοποιημένα μέσα και ρομπότ σε συνεργασία με λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης. Γίνεται εμφανές λοιπόν πως για να μπορεί κανείς να εκθέτει στη συγκεκριμένη διοργάνωση θα πρέπει να μπορεί να παρουσιάσει τέτοιες, υψηλού επιπέδου και προδιαγραφών βιομηχανικές λύσεις. Σε σχέση με την προηγούμενη διοργάνωση; Η φετινή έκθεση συγκριτικά με την προηγούμενη, σου έδινε την αίσθηση ότι έχει κάνει ένα απότομο άλμα στην πρόοδο της τεχνολογίας, ακόμα και στον χώρο της συσκευασίας. Αυτό έχει να κάνει, φυσικά, με το γεγονός ότι

όπως εμείς αποτελούμε τη νούμερο ένα εταιρεία στον τομέα μας, έτσι και οι υπόλοιπες εταιρείες που έλαβαν μέρος θεωρούνται αντίστοιχα Νο1 στον τομέα τους και μπορούν να υποστηρίξουν τους πελάτες τους με τελευταίας τεχνολογίας βιομηχανικές λύσεις. Με εκθέτες από όλο τον κόσμο να παρουσιάζουν το έργο τους για βιομηχανίες όπως αυτή των τροφίμων, των φαρμάκων κ.λπ., η διοργάνωση θεωρώ πως είχε μεγάλη επιτυχία τόσο για τους εκθέτες όσο και για τους επισκέπτες. Ποια είναι τα πλεονεκτήματα του πλήρως αυτοματοποιημένου συστήματος μεριδοποίησης τυριού που παρουσιάσατε στην έκθεση; Αντιλαμβάνεστε πως μία αυτοματοποιημένη διαδικασία στα πλαίσια μιας γραμμής παραγωγής, μόνο πλεονεκτήματα μπορεί να προσφέρει στις μέρες μας. Το συγκεκριμένο μηχάνημα όπως πολύ ορθά το αποκαλέσατε, αυτοματοποιεί πλήρως τη διαδικασία μεριδοποίησης τυριού και το στέλνει με τη βοήθεια αυτοματοποιημένων μέσων στις μηχανές συσκευασίας. Με τη χρήση ενός τέτοιου συστήματος, το οποίο προσδίδει μεγάλη ακρίβεια στην κοπή αλλά και ταχύτητα, δίνεται η δυνατότητα στον κάθε βιομήχανο τυροκόμο να πολλαπλασιάσει την απόδοση της παραγωγής του αφού του εξασφαλίζει μέγιστες επιδόσεις με τις ελάχιστες απώλειες προϊόντος. Μπορεί όμως κύριε Κατέρη να αποκτηθεί κι από μια μέσου ή μικρού μεγέθους τυροκομική εταιρεία; Λαμβάνοντας υπόψη τις δυνατότητες που προσδίδει το μηχάνημά μας, η κάθε τυροκομική εταιρεία ανεξαρτήτως μεγέθους, μπορεί να μεγιστοποιήσει την απόδοσή της, και κατ’ επέκταση το κέρδος της. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν το γεγονός ότι έχει φτάσει σε σημείο να αποτελεί το Νο1 στην κατηγορία του προϊόν παγκοσμίως, αφού χάρη στα πλεονεκτήματα που διαθέτει, καθιστά τον κάθε επαγγελματία στην επεξεργασία πιο ανταγωνιστικό στη διεθνή αγορά. Ποιες πιστεύετε οτι θα πρέπει να είναι οι προτεραιότητες της οι-

24 KATERHS & EUROPLAST.indd 24

21/07/2023 13:38

with FreshQ® with FreshQ®

Ο Ιωάννης Κατέρης ανάμεσα στους γιους του στην έκθεση Interpack 2023

κονομικής κι αναπτυξιακής πολιτικής του ελληνικού κράτους από εδώ και στο εξής, προκειμένου η χώρα να κερδίσει και πάλι τη θέση της στην ευρωπαϊκή αγορά; Εδώ και πολλά χρόνια, το ελληνικό κράτος ακολουθεί μια συγκεκριμένη τακτική: Επενδύει στη δημιουργία αξιόλογων νέων επιστημόνων σε κάθε τομέα του δημόσιου βίου, μη παρέχοντάς τους όμως τη δυνατότητα να εργαστούν στη χώρα τους και μάλιστα σε ελληνικές εταιρείες. Αυτό συμβαίνει διότι -μεταξύ άλλων- το κράτος δεν επενδύει με τον ίδιο ζήλο στη δημιουργία επαγγελματικών ευκαιριών για νέους Έλληνες επιχειρηματίες και στη προώθηση μίας υγιούς νοοτροπίας στους νέους για την ελληνική ανάπτυξη. Το αποτέλεσμα είναι να μην υπάρχει έδαφος για τη δημιουργία και εδραίωση νέων ελληνικών επιχειρήσεων με όραμα. Θα πρέπει λοιπόν η Ελλάδα να αρχίσει να καλλιεργεί στους νέους τη δημιουργικότητα, το όραμα και γενικότερα την αντίληψη ότι δεν είμαστε σε καμία περίπτωση λιγότερο ικανοί από τους ξένους και να αρχίσουμε έτσι όλοι μας να επενδύουμε με τον τρόπο μας για τα θεμέλια μιας ισχυρότερης Ελληνικής βιομηχανίας.

Ο δρόμος από την Παραγωγή μέχρι τον από Καταναλωτή σας Ο δρόμος την Παραγωγή είναι και δύσκολος μέχρι μακρύς τον Καταναλωτή σας είναι μακρύς και δύσκολος Προστατέψτε την επένδυση, τις προσπάθειες

και τους στόχους σας. Με τις βιοπροστατευτικές Προστατέψτε την επένδυση, τις με προσπάθειες καλλιέργειες FreshQ® μπορείτε φυσικό και τους στόχους σας. Με τις βιοπροστατευτικές τρόπο να διασφαλίσετε ότι τα προϊόντα σας θα καλλιέργειες μπορείτε με φυσικό φτάσουν στονFreshQ® τελικό καταναλωτή σε άριστη τρόπο να διασφαλίσετε ότι τα προϊόντα σας θα κατάσταση φτάσουν στον τελικό καταναλωτή σε άριστη κατάσταση

Τηλ. 2109233660 salesgr@chr-hansen.com Τηλ. 2109233660 salesgr@chr-hansen.com

25 KATERHS & EUROPLAST.indd 25

21/07/2023 13:38

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Ο επιχειρηματίας Κωνσταντίνος Μυλωνάς και δίπλα του ο γιος του Αλέξανδρος στην Dairy Expo 2022, στο Metropolitan Expo

Μετά από μια πενταετία στην εμπορική ναυτιλία και έχοντας εργαστεί στη συνέχεια στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, ο Κωνσταντίνος Μυλωνάς αποφάσισε να επιχειρήσει δημιουργώντας τις εταιρείες Alpha Service Hellas και Alpha Milk

Κωνσταντίνος Μυλωνάς Alpha Milk

Κορυφολόγοι απ΄ τον… τόπο μας!

Σ

υζητάμε για την τεχνολογία και τις παραγωγικές δυνατότητες της χώρας μας με έναν Έλληνα κατασκευαστή που κοντράρει στα ίσια τους έμπειρους και ισχυρούς ευρωπαϊκούς οίκους.

Ο Κωνσταντίνος Μυλωνάς κατάγεται από την ορεινή Πρέβεζα, από το χωριό Βαλανιδούσσα κι ο πατέρας του διατηρούσε τυροκομείο. Φοίτησε στην τεχνική σχολή του ευεργέτη (και ιδρυτή της Εθνικής Τραπέζης) Γεωργίου Σταύρου στην Πρέβεζα και στη συνέχεια μπάρκαρε ως δόκιμος μηχανικός σε πλοία του Σταύρου Νιάρχου. Εξελίχθηκε ως μηχανικός και μετά από μια πενταετία επιλέχθηκε να στελεχώσει το Nαυπηγείο Σκαραμαγκά και συγκεκριμένα την ομάδα επισκευής των πλοίων του μεγάλου Έλληνα εφοπλιστή, μια εμπειρία η οποία υπήρξε καθοριστική για την μετέπειτα επαγγελματική πορεία του. Το επόμενο βήμα ήταν να δημιουργήσει δική

Συνέντευξη & φωτογραφίες: Θανάσης Αντωνίου

του επιχείρηση, ένα μικρό μηχανουργείο στον Πειραιά όπου επισκεύαζε και κατασκεύαζε διαχωριστήρες των Alpha Laval, Westfalia, Mitsubishi κ.ά. Το μηχανουργείο εκείνο εξελίχθηκε στην εταιρεία Alpha Hellas Service, την μητρική εταιρεία η οποία δραστηριοποιείται στην παροχή υπηρεσιών σε ναυτιλιακές επιχειρήσεις. Η Alpha Milk, θυγατρική της πρώτης, δημιουργήθηκε πριν από μια τετραετία με σκοπό να καλύψει ένα κενό που παρατήρησε ο ιδρυτής της στον κλάδο της τυροκομίας. Στην επιχείρηση αργότερα εντάχθηκε κι ο γιος του Αλέξανδρος ενώ σήμερα οι δύο εταιρείες απασχολούν 11 άτομα. Οι εταιρείες έχουν την έδρα τους σε

26 ALPHA MILK.indd 26

20/07/2023 13:55

βιομηχανικό κτίριο οκτώ ορόφων με γραφεία και παραγωγικούς χώρους ενώ αποθηκευτικοί χώροι υπάρχουν σε άλλα δύο γειτονικά κτίρια. Μεταξύ των πελατών περιλαμβάνονται ορισμένες από τις μεγαλύτερες ελληνικές γαλακτοκομικές και τυροκομικές επιχειρήσεις όπως οι Όμηρος, Έξαρχος κ.ά.

κών επιχειρήσεων και παρεμβαίνουμε άμεσα». Όσο αφορά την αγορά, θεωρεί ότι οι μικροί παραγωγοί έχουν προβλήματα γιατί η κτηνοτροφία βρίσκεται σε υποχώρηση ενώ ούτε οι παραγωγοί ούτε οι κτηνοτρόφοι είναι ικανοποιημένοι από την απόδοση της δουλειάς τους. Με τα μηχανήματα που παράγει η Alpha Milk, ο κτηνοτρόφος έχει τη δυνατότητα να στήσει ένα μικρό τυΨάχνοντας υλικά στις αλάνες ροκομείο για να αξιοποιήσει το γάλα που παράγει, χωρίς «Υπήρχε πολύ μεγάλη έλλειψη στον κλάδο της τυροκονα χρειάζεται εργατικό προσωπικό. «Ένας κτηνοτρόφος μίας σε ειδικευμένους τεχνικούς» θυμάται ο Κώστας μπορεί να επεξεργαστεί έναν τόνο γάλα και να φτιάξει το Μυλωνάς και συμπληρώνει: «Όταν χάλαγε ένα μηχάνημα, τυρί του το οποίο όπως γνωρίζετε δεν έχει σχέση με το δεν υπήρχαν οι άνθρωποι να το επισκευάσουν, το άφηναν βιομηχανοποιημένο τυρί που κυριαρχεί στην αγορά. Το στην άκρη και αγόραζαν καινούργιο. Όταν μπήκαμε στην ένα είναι ‘χαβιάρι’ και το άλλο είναι ‘χαλβάς’» μας λέει αγορά δεν προλαβαίναμε να εξυπηρετήσουμε τους πελάχαμογελώντας ενώ από την πλευρά του ο γιος του Αλέτες, θυμάμαι πως το πρώτο διάστημα επισκευάζαμε μηξανδρος παρεμβαίνει στη συζήτησή μας για να μας επιχανήματα που ήταν μερικές φορές πεταμένα σε αλάνες. σημάνει πως «πρέπει να βοηθηθούν οι μικροί παραγωΤα μηχανήματα της τυροκομίας δεν είναι τόσο δύσκολα γοί γιατί η τάση είναι να εξαφανιστούν». όσο είναι τα μηχανήματα της βαριάς βιομηχανίας ή αυτά Όπως όλοι οι παλαιοί Έλληνες τεχνικοί, έτσι κι ο Κωνπου βρίσκονται στα πλοία. Η λογική είναι ίδια σε ορισταντίνος Μυλωνάς θεωρεί ότι η βάση για την ανάπτυξη σμένα μηχανήματα: από κάποια περνάει πετρέλαιο, από του τεχνικού κλάδου και των απαιτητικών κατασκευών κάποια περνάει γάλα. Ίδια φιλοστην Ελλάδα είναι η τεχνική εκπαίδευση η οποία όμως στην πασοφία δηλαδή, φυγοκέντριση, κατρίδα μας νοσεί. θαρισμός…». Οι άνθρωποι της Alpha Milk έχουν «Τα παιδιά τελειώνοντας το Η Alpha Milk ασχολείται ιδιαίτη δυνατότητα να παρακολουθούν τερα με τους κορυφολόγους, με σχολείο δεν έχουν σήμερα τη δυτα μηχανήματα δηλαδή τα οποία νατότητα, όπως παλαιότερα, να τη λειτουργία των παραγωγικών καθαρίζουν το γάλα από πρόσθεμηχανημάτων τους μέσω ηλεκτρονικού ακολουθήσουν κάποιο τεχνικό τες μη χρήσιμες ουσίες και διαεπάγγελμα διότι έχουν κλείσει υπολογιστή αλλά και κινητού χωρίζουν το γάλα από την κρέμα. όλες οι τεχνικές σχολές κάτι που τηλεφώνου. Το πρώτο διάστημα, προκειμένου θεωρώ μέγα λάθος. Οι δε απόνα πείσει τους πελάτες του ότι οι φοιτοι του Λυκείου είναι, δυστυεργασίες που πραγματοποιούσε στα ‘χαλασμένα’ μηχανή- χώς, πιο αγράμματοι από εκείνους που τελείωναν παλαιματά τους θα μπορούσαν να τα καταστήσουν λειτουργικά ότερα το δημοτικό!» μας λέει με έναν τόνο έντασης στην και πάλι, ο Κ. Μυλωνάς δεχόταν να πληρωθεί μετά την φωνή του. επισκευή και την αποδεδειγμένα ιδανική λειτουργία των μηχανημάτων αυτών. Κράτος και πρωτογενής παραγωγή «Κερδίσαμε την εμπιστοσύνη των πελατών μας κι εδώ Η Alpha Milk επιχειρεί μέσα σε δύσκολη συγκυρία κακαι μια τριετία είμαστε πλέον σημαντικός συνεργάτης θώς οι διεθνείς τιμές πρώτων υλών έχουν αυξηθεί εξαιτους στην επισκευή μηχανημάτων που δεν θα λειτουρτίας του πολέμου. Όπως μας εξηγεί ο Αλέξανδρος Μυγούσαν διαφορετικά» μας λέει ο συνομιλητής μας. Δεν λωνάς, «ο πόλεμος προκάλεσε αύξηση της τιμής των περιορίστηκε όμως μόνο στην επισκευή αλλά σύντομα πρώτων υλών και μεγάλωσε κατά πολύ τους χρόνους παπροχώρησε και στην κατασκευή, προκειμένου να υποραδόσεων. Αυτή τη στιγμή δεν μπορούμε να βρούμε εύστηρίξει τους μικρότερους πελάτες του. Σήμερα η Alpha κολα υλικά που χρειαζόμαστε, ανοξείδωτο χάλυβα για Milk κατασκευάζει – εξ’ ολοκλήρου δική της κατασκευή- παράδειγμα. Εμείς αγοράζουμε μαζικά πρώτες ύλες έναν κορυφολόγο που επεξεργάζεται μέχρι 750 λίτρα γιατί δεν παράγουμε μεμονωμένα μηχανήματα αλλά γάλα με εγγύηση 4 ετών. ικανό αριθμό μηχανημάτων κάθε φορά έτσι ώστε να μποΕνθουσιώδης όσο αφορά αυτό που κάνει αλλά και περέσουμε να μειώσουμε τα λειτουργικά κόστη και το κόρήφανος γι΄ αυτό που αντιπροσωπεύει ο Κ. Μυλωνάς μας στος των πρώτων υλών. Αν ένα μηχάνημα για να φτιαχτεί εξηγεί τους λόγους της επιτυχίας του. «Είμαστε ως τεθέλει περίπου μια εβδομάδα, τα δέκα θέλουν περίπου χνικοί πιο γρήγοροι, δουλεύουμε πιο φθηνά στο service δεκαπέντε μέρες, οπότε αντιλαμβάνεστε το κέρδος που σε σχέση με τους ξένους που χρεώνουν με μεγάλα ποσά προκύπτει όταν τα σύγχρονα CNC μηχανήματα που διατην ώρα εργασίας, είμαστε δίπλα στην έδρα των ελληνιθέτουμε δουλεύουν αυτόματα κι επί 24ώρου βάσεως».

27 ALPHA MILK.indd 27

20/07/2023 13:55

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Εξοικονόμηση ενέργειας

σε υπάρχοντες ψυκτικούς θαλάμους

Λ

όγω υψηλών τιμών στην ενέργεια είναι πολύ σημαντικό να βελτιωθεί η αποδοτικότητα των ψυκτικών εφαρμογών ώστε να μειωθεί η ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνουν. Κείμενο: Βασίλειος Μπουγάτσος*

Υπάρχουν αρκετές μέθοδοι για να επιτευχθεί η χαμηλότερη δυνατή ηλεκτρική κατανάλωση από τα ψυκτικά μηχανήματα, θα συζητήσουμε τις πιο σημαντικές. Απόδοση ψυκτικών μηχανήματων ανάλογη διαφοράς θερμοκρασίας συμπυκνώσεως/εξατμίσεως Τα ψυκτικά μηχανήματα απορροφούν θερμότητα από θαλάμους με χαμηλή θερμοκρασία πχ. +2°C και την απορρίπτουν στο περιβάλλον που το καλοκαίρι μπορεί να έχει θερμοκρασία +38°C. Για να απορροφηθεί θερμότητα από θάλαμο θερμοκρασίας των +2°C θα πρέπει το ψυκτικό μέσον (freon, αμμωνία κτλ.) να έχει θερμοκρασία χαμηλότερη από +2°C, συνήθως -8°C. Επίσης για να απορριφθεί η θερμότητα στο περιβάλλον θερμοκρασίας +38°C θα πρέπει το ψυκτικό μέσον να έχει θερμοκρασία συμπυκνώσεως υψηλότερη από τους +38°C, συνήθως έχει +48°C ή υψηλότερη. Άρα ένα ψυκτικό μηχάνημα σχεδιάζεται για να λειτουργήσει με θερμοκρασία εξατμίσεως -8°C και θερμοκρασία συμπυκνώσεως +48°C, ήτοι διαφορά θερμοκρασίας συμπυκνώσεως/εξα-

τμίσεως 56°C, (ΔΤ= 48 – (-8) = 56°C). Όσο μεγαλύτερη είναι αυτή η διαφορά ΔΤ τόσο υψηλότερη είναι και η κατανάλωση του ψυκτικού μηχανήματος, αντίθετα όσο μικρότερη είναι η ΔΤ τόσο χαμηλώνει η κατανάλωση. Κυμαινόμενη θερμοκρασία συμπυκνώσεως, μειώνεται η κατανάλωση σε κρύο περιβάλλον Είναι μεγάλη χρονική περίοδος όπου η θερμοκρασία περιβάλλοντος είναι χαμηλότερη από +38°C, όπως λειτουργία χειμώνα ή νύχτα. Στις περιόδους αυτές η απόρριψη της θερμότητας στο περιβάλλον μπορεί να γίνει σε χαμηλότερη θερμοκρασία συμπυκνώσεως, πχ. με θερμοκρασία περιβάλλοντος κάτω από +15°C επιτυγχάνεται η συμπύκνωση του ψυκτικού ακόμα και με θερμοκρασία συμπυκνώσεως +25°C. Αν επιτευχθεί αυτή η λειτουργία τότε η διαφορά θερμοκρασίας θα γίνει ΔΤ = 25 – (-8) = 33°C αντί για 56°C. Ήτοι με την χαμηλότερη θερμοκρασία συμπυκνώσεως το ψυ-

28 BOUGATSOS.indd 28

21/07/2023 14:34

κτικό μηχάνημα θα παρουσιάσει κατανάλωση ανάλογη του λόγου 33/56 = 0,59, ήτοι μείωση ηλεκτρικής καταναλώσεως κατά 41%. Άρα επιτυγχάνεται σοβαρή μείωση της ηλεκτρικής καταναλώσεως των ψυκτικών μηχανημάτων όταν είναι εφικτή η λειτουργία του ψυκτικού με χαμηλότερη θερμοκρασία συμπυκνώσεως. Για να μπορεί όμως το ψυκτικό να λειτουργεί με ασφάλεια σε χαμηλότερη θερμοκρασία συμπυκνώσεως θα πρέπει να ικανοποιεί κάποια πρόσθετα δεδομένα όπως: • Ο συμπιεστής να λειτουργεί με ασφάλεια στην χαμηλότερη θερμοκρασία συμπυκνώσεως Θ α πρέπει να ελεγχθούν τα όρια λειτουργίας των συμπιεστών.

• Το ψυκτικό μηχάνημα να λειτουργεί με ηλεκτρονικές εκτονωτικές βαλβίδες Όταν μειώνεται η θερμοκρασία συμπυκνώσεως μειώνεται ανάλογα και η υψηλή πίεση του ψυκτικού, πρέπει να ανοίξουν αρκετά οι εκτονωτικές βαλβίδες για να περάσει στους εξατμιστές η κανονική ποσότητα ψυκτικού, αυτό το εξασφαλίζουν μόνο οι ηλεκτρονικές εκτονωτικές βαλβίδες.

• Να υπάρχει αυτοματισμός ρυθμίσεως θερμοκρασίας συμπυκνώσεως ψυκτικού Α υτοματισμός με επεξεργαστή και με ανεμιστήρες συμπυκνωτή με κινητήρες EC ή με βήματα λειτουργίας. Κυμαινόμενη θερμοκρασία εξατμίσεως, αυξάνει την απόδοση όταν μειώνεται η ζήτηση ψύξεως Όταν οι θάλαμοι ζητούν μεγάλο φορτίο, πχ. όταν η θερμοκρασία των θαλάμων είναι υψηλότερη της επιθυμητής, τότε η θερμοκρασία εξατμίσεως του ψυκτικού μπορεί να είναι -8°C ώστε να ψυχθεί ο θάλαμος γρήγορα. Όταν όμως η θερμοκρασία του θαλάμου πλησιάζει την επιθυμητή των +2°C τότε θα μπορούσε να αυξηθεί η θερμοκρασία εξατμίσεως ψυκτικού και να γίνει πχ. -2°C αντί για -8°. Αν η ψύξη των θαλάμων γίνεται με θερμοκρασία εξατμίσεως -2°C και θερμοκρασία συμπυκνώσεως +25°C τότε η διαφορά θερμοκρασίας συμπυκνώσεως/εξατμίσεως θα γίνει ΔΤ= 25 –(-2)= 27°C. H λειτουργία του ψυκτικού μηχανήματος με ΔΤ=27°C αντί για λειτουργία με ΔΤ= 56°C του αρχικού παραδείγματος σημαίνει κατανάλωση αντίστοιχη του λόγου 27/56 = 0,48 ήτοι μείωση ηλεκτρικής καταναλώσεως κατά 52%. Για να μπορεί όμως το ψυκτικό να αλλάζει θερμοκρασία εξατμίσεως θα πρέπει να ικανοποιεί κάποια πρόσθετα δεδομένα όπως: • Επεξεργαστής που παρακολουθεί την ζήτηση ψύξεως • Επεξεργαστής λειτουργίας συμπιεστών, θα αλλάζει την θερμοκρασία αναρροφήσεως

Ο αυτοματισμός των συμπιεστών να δέχεται σήμα από τον επεξεργαστή που παρακολουθεί την ζήτηση ψύξεως και να αλλάζει την θερμοκρασία αναρροφήσεως των συμπιεστών ώστε το ψυκτικό μηχάνημα να λειτουργήσει σε υψηλότερη θερμοκρασία εξατμίσεως ψυκτικού. Σημειώνεται ότι η λειτουργία των εντός των θαλάμων αεροψυκτήρων με θερμοκρασία ψυκτικού μέσου -2°C μειώνει σημαντικά την ανάγκη για αποψύξεις των αεροψυκτήρων. Δεδομένου δε ότι οι αποψύξεις από μόνες τους δαπανούν το 20% της συνολικής καταναλώσεως της ψύξεως προκύπτει ότι η λειτουργία των θαλάμων με υψηλότερη θερμοκρασία ψυκτικού μέσου (εξατμίσεως) προσφέρει πρόσθετη εξοικονόμηση λόγω μειωμένων αποψύξεων. Λειτουργία κάθε συμπιεστή σε υψηλό βήμα, άνω του 75% της ικανότητάς του Οι συμπιεστές παρουσιάζουν χαμηλό βαθμό αποδόσεως όταν λειτουργούν σε χαμηλό βήμα, πχ όταν λειτουργούν στο 50% της ικανότητάς τους. Θα πρέπει το ψυκτικό μηχάνημα να έχει 2-4 συμπιεστές έτσι ώστε όταν η ζήτηση είναι μειωμένη τότε να λειτουργεί μικρότερος αριθμός συμπιεστών αλλά όποιος συμπιεστής λειτουργεί να φορτώνει άνω του 75% της ικανότητάς του. Στην περίπτωση πολλαπλών συμπιεστών θα πρέπει να υπάρχει πρόγραμμα αυτοματισμού που να επιλέγει τον αριθμό των συμπιεστών καθώς και τα βήματα αυτών που θα λειτουργούν σε κάθε περίπτωση ζητήσεως ώστε να επιτυγχάνεται η σχετικά πλήρης φόρτιση των συμπιεστών.

Inverter στους συμπιεστές, αυξάνεται ο βαθμός αποδόσεως σε μειωμένες στροφές Σε περιπτώσεις όπου ένα ψυκτικό μηχάνημα δεν έχει πολλούς συμπιεστές όπως απαιτεί η διακύμανση στη ζήτηση ψύξεως τότε καλόν είναι να εφαρμόζεται η μείωση της ψυκτικής ικανότητας των συμπιεστών με μείωση των στροφών περιστροφής τους, πχ με χρήση inverter. Όταν ένας συμπιεστής λειτουργεί στο 100% των στροφών του αλλά στο 50% του φορτίου του τότε έχει μεν την μισή ψυκτική ικανότητα αλλά απώλειες τριβών ίδιες με λειτουργία στο 100% της ικανότητάς του, άρα με στροφές 100% και βήμα φορτίου 50% παρουσιάζει πολύ χειρότερο βαθμό αποδόσεως. Στην περίπτωση αυτή η χρήση inverter για λειτουργία του συμπιεστή στο 50% των στροφών βελτιώνει τον βαθμό αποδόσεως.

*

Ο Βασίλειος Μπουγάτσος είναι Διπλωματούχος Ηλεκτρολόγος Μηχανολόγος του ΕΜΠ και Πρόεδρος του BCT Group.

29 BOUGATSOS.indd 29

21/07/2023 14:34

Ο Βασίλης Τσανός, Key Account Director της Tetra Pak

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Tetra Pak

Η

Με χάρτινη συσκευασία για την κυκλική οικονομία Παραμένοντας πιστή στην υπόσχεσή της να «Προστατεύει ό,τι είναι καλό» και με τη βιωσιμότητα στο επίκεντρο της στρατηγικής της, η Tetra Pak, όπως επιβεβαιώνει και η πρόσφατη διάκρισή της ως European Climate Leader 2023 από τους The Financial Times, δίνει έμφαση σε δράσεις και στρατηγικές συνεργασίες στον τομέα της ασφάλειας τροφίμων και της κυκλικής οικονομίας. Νέες συσκευασίες Σε πρόσφατη εκδήλωση της εταιρίας, ο Βασίλης Τσανός, Key Account Director της Tetra Pak, αναφέρθηκε στο όραμα της Tetra Pak, τη συμβολή στην κυκλική οικονομία και την πρωτοβουλία “Go Nature Go Carton”, για τη δημιουργία ακόμα πιο βιώσιμων, χάρτινων συσκευασιών. Οι συσκευασίες αυτές αποτελούνται από φυτικά υλικά, είναι πλήρως ανανεώσιμες, ανακυκλώσιμες και με ουδέτερο αποτύπωμα άνθρακα. Η Tetra Pak ενισχύει την ανακύκλωση καθώς δημιουργεί χάρτινες συσκευασίες σχεδιασμένες για να ανακυκλώνονται. Αποτελούνται από ανανεώσιμα υλικά, όπως το χαρτί, σε ποσοστό κατά μέσο όρο 70%, που προέρχεται από ξύλο από υπεύθυνα αναπτυσσόμενα δάση. Την προσήλωση στην καινοτομία και τη δέσμευση της Tetra Pak για χρήση 10% ανακυκλωμένου πλαστικού στις χάρτινες συσκευασίες της μέχρι το 2025, συμπληρώνει η εισαγωγή των μη αποσπώμενων καπακιών στις συσκευασίες, που μειώνουν τα απορρίμματα, καθώς ανακυκλώνονται μαζί με τη συσκευασία. Ευαισθητοποίηση καταναλωτών Για την Tetra Pak, η συνεργασία για την ευαισθητοποίηση των καταναλωτών και την ενίσχυση της συλλογής και ανα-

Tetra Pak, η Ελληνική Εταιρία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης και η LM Eco σε κοινή δράση για την ανακύκλωση και την κυκλική οικονομία.

κύκλωσης των χάρτινων συσκευασιών είναι αναγκαία. Στην Ελλάδα, για την επίτευξη αυτού του στόχου, συνεργάζεται με την Ελληνική Εταιρία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης και το εργοστάσιο ανακύκλωσης της LM Eco. Η Ελληνική Εταιρία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης διαχειρίζεται το δίκτυο των μπλε κάδων ανακύκλωσης και τα οχήματα συλλογής των ανακυκλώσιμων υλικών. Καλύπτει το 96% της χώρας, συνεισφέροντας σημαντικά στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, καθώς «αποφεύγονται εκπομπές 1,44 εκατ. τόνων ισοδύναμου CO2», όπως επισημαίνει ο Γιάννη Ραζής, Γενικός Διευθυντής της ΕΕΑΑ. Το εργοστάσιο ανακύκλωσης της LM Eco, από την άλλη πλευρά, είναι η πρώτη μονάδα ανακύκλωσης με εξειδίκευση στην ανακύκλωση χάρτινων συσκευασιών υγρών τροφίμων στην Ελλάδα. Μέσω της ανακύκλωσης και της μετατροπής τους σε νέα υλικά και προϊόντα με πολλές εφαρμογές στην καθημερινότητα, η LM Eco δίνει νέα «ζωή» στις χάρτινες συσκευασίες. «Η LM Eco ανακυκλώνει το 100% των συσκευασιών που παραλαμβάνεται από τα Κέντρα Διαλογής. Το 2021 και το 2022 ανακυκλώθηκαν 2.200 τόνοι χάρτινων συσκευασιών υγρών τροφίμων», δήλωσε ο Λάμπρος Πουρδαλάς, ιδιοκτήτης του εργοστασίου. Παράλληλα, η Tetra Pak συμβάλλει σε βιώσιμα, ανθεκτικά και ασφαλή συστήματα τροφίμων μέσω της μείωσης των αποβλήτων και της σπατάλης τροφίμων. Χάρη στην ασηπτική τεχνολογία και επεξεργασία των χάρτινων συσκευασιών Tetra Pak, το περιεχόμενο της συσκευασίας προστατεύεται έως και 12 μήνες, χωρίς την ανάγκη χρήσης συντηρητικών ή ψύξης, ενώ παράλληλα απομακρύνονται οι μικροοργανισμοί και τα βακτήρια από τις συσκευασίες.

30 TETRA PAK - MULTIVAC.indd 30

21/07/2023 14:34

MULTIVAC

Νέο εταιρικό λογότυπο

Τ

ο κίνητρο για την ανάπτυξη του νέου εταιρικού σχεδιασμού ήταν η επέκταση του ομίλου και η ενσωμάτωση των MULTIVAC, FRITSCH και TVI κάτω από την εταιρική ταυτότητα του Ομίλου MULTIVAC.

Όπως εξηγεί ο Dr. Tobias Richter, Chief Sales Officer του Ομίλου «Η MULTIVAC είναι ένας όμιλος εξειδικευμένων εταιρειών και επιχειρηματικών μονάδων παραγωγής. Ως ισχυρός και αξιόπιστος συνεργάτης, προσφέρουμε στους πελάτες μας ολοκληρωμένη τεχνογνωσία σε λύσεις γραμμών σε ένα ευρύ φάσμα τομέων. Οι λύσεις επεξεργασίας και συσκευασίας από μία πηγή εξασφαλίζουν υψηλό επίπεδο ασφάλειας λειτουργίας, αξιοπιστίας της διαδικασίας και εξαιρετικής απόδοσης». Κάτω από αυτή την επωνυμία ενσωματώνεται ένα είδος ευέλικτου στόλου μικρότερων μονάδων πα-

ραγωγής με ισχυρά εμπορικά σήματα και επικεντρωμένη τεχνική γνώση. «Αυτό σημαίνει ότι οι λύσεις της MULTIVAC δημιουργούν πραγματική προστιθέμενη αξία για τους πελάτες μας σε όλο τον κόσμο. Ως αναγνωρισμένος όμιλος εταιρειών, μπορούμε επίσης να παρουσιαστούμε από κοινού ως ένας τεχνολογικός ηγέτης σε αυτούς τους γενικούς τομείς, όπως η αυτοματοποίηση, η ψηφιοποίηση και η βιωσιμότητα», εξηγεί ο Tobias Richter.

Ο ιστότοπος www.multivac.com είναι διαθέσιμος σε 28 γλώσσες και σε περισσότερες από 80 χώρες, όπου δραστηριοποιείται η MULTIVAC.

31 TETRA PAK - MULTIVAC.indd 31

21/07/2023 14:34

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Άρτεμις Αγιομαυρίτη Telefarm

Η κτηνοτροφία μπορεί να βοηθηθεί από την επιστήμη

Τ

ο Dairy επισκέφτηκε τα γραφεία της Telefarm στην Αθήνα κι ενημερώθηκε για τις δραστηριότητες της νεοσύστατης εταιρείας τεχνολογίας που δραστηριοποιείται στον κτηνοτροφικό κλάδο από την Project Manager, την φυσικό Άρτεμις Αγιομαυρίτη. Συνέντευξη & φωτογραφίες: Θανάσης Αντωνίου

Η Telefarm ιδρύθηκε τον Μάρτιο του 2022 κι αποτελεί spin off εταιρεία της TCB- Αυγίδης, ενός τεχνολογικού ομίλου με μακρά παρουσία στην ελληνική αγορά αυτοματισμού κι ευρύ πελατολόγιο στην βαριά βιομηχανία. Στην Telefarm απασχολούνται μόνιμα τέσσερα άτομα ενώ η εταιρεία συνεργάζεται στενά με τον μητρικό όμιλο για την παροχή τεχνογνωσίας. Όπως μας ενημερώνει η Άρτεμις Αγιομαυρίτη, βασική δραστηριότητα της Telefarm είναι η παρακολούθηση των συνθηκών εκτροφής και του επιπέδου υγείας και ευζωίας

των εκτρεφόμενων ζώων στα εντατικά συστήματα παραγωγής στην κτηνοτροφία. Αυτό γίνεται μέσα από την παρακολούθηση, την καταγραφή, την αποστολή, την επεξεργασία και την οπτικοποίηση δεδομένων σε μια online πλατφόρμα πληροφοριών σχετικών με τις συνθήκες του μικροπεριβάλλοντος και της εν γένει συμπεριφοράς των ζώων σε κλειστά συστήματα εκτροφής π.χ. για ζώα που σταβλίζονται για μεγάλο χρονικό διάστημα όπως τα κοτόπουλα και οι χοίροι. Παράλληλα γίνεται η καταγραφή παραμέτρων εκτίμησης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος σε πραγματικό χρόνο,

32 TELEFARM CENTRAL.indd 32

20/07/2023 13:40

Άρτεμις Αγιομαυρίτη

όπως ο προσδιορισμός των αέριων ρύπων, της κατανάλωσης ενέργειας, νερού κ.α. «Μέσα από μια πλατφόρμα, ο κτηνοτρόφος ή ο κτηνίατρος που παρακολουθεί μια μονάδα μπορεί να γνωρίζει τι γίνεται στην μονάδα ανά πάσα στιγμή μέσα στο 24ωρο» μας εξηγεί η Άρτεμις Αγιομαυρίτη. Η καταγραφή γίνεται μέσω αισθητήρων οι οποίοι συλλέγουν τα δεδομένα (θερμοκρασία, υγρασία, επίπεδα αμμωνίας κ.ό.κ.) και η οποία μπορεί να προσαρμοστεί ανάλογα με τις ανάγκες του κτηνοτρόφου. Οι πρώτοι πελάτες της εταιρείας προέρχονται από τον πτηνοτροφικό κλάδο, ενώ η εταιρεία διαθέτει ενεργό τμήμα έρευνας και ανάπτυξης το οποίο ασχολείται με την ανάπτυξη καινοτόμων εργαλείων και εφαρμογών και για τις αγελάδες, τις αίγες και τα πρόβατα. Ανάμεσα σε αυτά περιλαμβάνονται εργαλεία ποσοτικής και ποιοτικής αξιολόγησης της γαλακτοπαραγωγής, με τις πρώτες δοκιμές να βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη σε μια σύγχρονη κτηνοτροφική μονάδα στην Παιανία Αττικής. Με βοηθό την επιστήμη Η Άρτεμις Αγιομαυρίτη είναι πτυχιούχος φυσικός και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στην Επιστήμη των Υπολογιστών με ειδίκευση στην ρομποτική. Μέχρι πρόσφατα δεν είχε σχέσεις με τον χώρο της πρωτογενούς παραγωγής, σήμερα όμως είναι σε θέση να βοηθήσει ουσιαστικά κτηνοτρόφους που επιθυμούν να εκσυγχρονίσουν την εκμετάλλευσή τους και να αξιοποιήσουν τις (πολλές) δυνατότητες της τεχνολογίας. «Η κτηνοτροφία είναι μια τελείως διαφορετική εμπειρία, τόσο σε σχέση με αυτή του Πανεπιστημίου όσο και σε σχέση με την προηγούμενη εμπειρία μου στο τμήμα έρευνας και ανάπτυξης του ομίλου TCB- Αυγίδης απ΄ όπου ξεκίνησα. Είναι πράγματι μια μεγάλη μετάβαση…» μας λέει κι όταν τη ρωτάμε ποια είναι η πρώτη δυσκολία που αντιμετώπισε μας εξηγεί, χωρίς ενδοιασμό, ότι το μείζον πρόβλημα στην Ελλάδα είναι το γεγονός πως κάποιες μονάδες δεν είναι οργανωμένες, με αποτέλεσμα η όποια εταιρεία τεχνολογίας κληθεί να ‘βοηθήσει’ να μην μπορεί εύκολα να κάνει

τη δουλειά της. «Ο κλάδος της ζωικής παραγωγής έχει μεγάλο ενδιαφέρον από πολλές απόψεις: από διατροφική σχετικά με το μέλλον της τροφής μας, από περιβαλλοντική σε σχέση με την κλιματική αλλαγή» εκτιμάει η Άρτεμις Αγιομαυρίτη και συμπληρώνει: «Ο πρωτογενής τομέας μπορεί πραγματικά να βοηθηθεί μέσα από τις εξελιγμένες επιστήμες, από τους υπολογιστές και τους αισθητήρες μέχρι τη ρομποτική». Όπως διαπιστώνει η Μαρία Νικολοπούλου συνομιλήτριά μας, οι σύγχρονοι Έλληνες κτηνοτρόφοι κινούνται όλο και πιο συχνά προς την κατεύθυνση της τεχνολογικής αναβάθμισης των μονάδων τους, με τους νέους σε ηλικία κτηνοτρόφους να είναι πιο δεκτικοί και πιο κινητικοί προς την καινοτομία. «Ο μέσος κτηνοτρόφος έχει συνηθίσει να δουλεύει μόνος του και είναι μερικές φορές δύσκολο να τον πείσεις ότι αυτό που προτείνεις είναι κάτι καλύτερο. Να διευκρινίσουμε ότι, πρακτικά, εμείς δεν στοχεύουμε στην κριτική απέναντι στον κτηνοτρόφο για την διαχείρισή του, απλώς καταγράφουμε δεδομένα σε μια παραγωγική μονάδα, στέλνουμε ειδοποιήσεις, συγκεντρώνουμε στοιχεία για να μπορέσει ο κτηνοτρόφος να πάρει αποφάσεις βάσει πραγματικών και μετρήσιμων δεδομένων και να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες και να βελτιστοποιήσει αυτό που ήδη κάνει» σχολιάζει η

ΠΡΟΣΒΑΣΗ 24/7

ΚΡΙΣΙΜΕΣ ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ

ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ

Συνεχής παρακολούθηση σε πολλαπλές εγκαταστάσεις χρησιμοποιώντας συσκευές με πρόσβαση στο Internet.

Αυτόματες ειδοποιήσεις για τιμές εκτός στόχου μέσω e-mail, sms ή τηλεφωνικής κλήσης για κάθε προκαθορισμένο γεγονός, όπως μετρήσεις που αποκλίνουν από τις βέλτιστες τιμές/ στόχους.

Δημιουργία λεπτομερών αναφορών για διαφορετικές παραγωγικές δραστηριότητες και εξοπλισμό διαχείρισης με πληθώρα κριτηρίων. Διαμόρφωση εξατομικευμένων αναφορών για την υποστήριξη αποφάσεων για τη βελτίωση της απόδοσης και την εξοικονόμηση πόρων.

Δυνατότητα δημιουργίας και εξατομίκευσης των πληροφοριών και υπηρεσιών ανάλογα με τις ανάγκες και τους στόχους του κτηνοτρόφου σε ένα διαδραστικό «πίνακα» ελέγχου της μονάδας.

TELEFARM CENTRAL.indd 33

33 20/07/2023 13:40

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Αρτ. Αγιομαυρίτη. Σε κάθε περίπτωση, ο κτηνοτρόφος έχει ως κίνητρο τόσο την καλύτερη ενημέρωση για το τι πραγματικά συμβαίνει στην μονάδα του όσο και τη μείωση του κόστους- κάτι που εύκολα μπορεί να προκύψει σε πραγματικό χρόνο από τη χρήση της τεχνολογίας. Για παράδειγμα, μπορεί να προγραμματίσει το πώς και πότε θα φτάσουν τα ζώα του το επιθυμητό βάρος, μπορεί να ανοίξει ή να κλείσει τους ανεμιστήρες στην μονάδα του, να διακριβώσει αν και από πού χάνει τροφή κατά την παραγωγή των ζωοτροφών του και κατά το τάισμα, κ.ά. Σημαντική συνεργασία Η Telefarm έχει ήδη συνεργασία με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθήνας για την αξιοποίηση της τεράστιας εμπειρίας των πανεπιστημιακών ερευνητών του ενώ στο άμεσο μέλλον η εταιρεία σκοπεύει να συμμετάσχει σε ερευνητικά προγράμματα. Ρωτάμε την Αρτ. Αγιομαυρίτη για τα ομολογουμένως αρκετά έργα και προγράμματα που υλοποιούνται κάθε χρόνο στη χώρα μας και για το αν ‘μένει’ κάτι από όλη αυτή την προσπάθεια. «Θεωρώ ότι μένουν σημαντικά πράματα από τα έργα που υλοποιούνται. Σε κάθε περίπτωση όμως εξαρτάται από το ποιος υλοποιεί το έργο, τι στόχο έχει και πως το διαχειρίζεται. Μπορεί μια έρευνα ή ένα έργο που υλοποιείται να μην αποτυπώνεται απαραίτητα και σε πρώτη φάση στη δημιουργία ενός προϊόντος -οπότε να μην είναι άμεσο το όφελος για τους κτηνοτρόφους ή τους καταναλωτές- αλλά να θέτει μια βάση ώστε να μπορέσει κάτι να εξελιχθεί όντως σε τελικό προϊόν ή σε καινοτόμα υπηρεσία που μπορεί να βελτιώσει ένα κομμάτι της κτηνοτροφίας» επισημαίνει.

Η Αρτ. Αγιομαυρίτη παρά το γεγονός ότι έχει γίνει κι αυτή δέκτης παραπόνων από τον κτηνοτροφικό κλάδο όσο αφορά το ενδιαφέρον της πολιτείας για την πρωτογενή παραγωγή, δεν παραλείπει να επισημάνει ότι τα αναπτυξιακά προγράμματα που υλοποιούνται «είναι μια σημαντική στήριξη της κτηνοτροφίας». Γι’ αυτό και η εταιρεία προτίθεται το επόμενο διάστημα να συμμετάσχει ενεργά στον σχεδιασμό προτάσεων και την υλοποίησή τους (σε συνεργασία με πανεπιστημιακά ιδρύματα, συμμετέχοντες κτηνοτρόφους κ.ά.) εφόσον εγκριθούν από πρωτοβουλίες όπως τα Σχέδια Βελτίωσης και προγράμματα όπως το ‘Ερευνώ- Καινοτομώ’. Στη συζήτησή μας συμμετέχει και η Μαρία Νικολοπούλου, project system engineer της Telefarm, για να μας ενημερώσει για τις διεθνείς συνεργασίες που αναπτύσσει η εταιρεία της. Η Μ. Νικολοπούλου, φυσικός κι αυτή με μεταπτυχιακό τίτλο στον Ηλεκτρονικό Σχεδιασμό Αναλογικών Κυκλωμάτων, μας ενημέρωσε πως η Telefarm συνεργάζεται με την πορτογαλική εταιρεία Farm Control για τη μεταφορά τεχνογνωσίας και την καλύτερη διαχείριση της πλατφόρμας που αποτελεί την ‘καρδιά’ των εφαρμογών της Telefarm. «Έχουμε ταξιδέψει στην Πορτογαλία κι έχουμε επισκεφτεί μονάδες που αξιοποιούν τις εφαρμογές της Farm Control και είδαμε την εγκατάσταση του συστήματος σε πολλές μονάδες. Κάποιες φάρμες είναι πραγματικά προηγμένες τεχνολογικά. Στην Ελλάδα έχουμε πολλές αιγοπροβατοτροφικές μονάδες που έχουν μεγάλες ανάγκες για βελτίωση των διαδικασιών τους» μας λέει η Μαρία Νικολοπούλου.

ΚΡΙΣΙΜΑ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Η υπηρεσία Telefarm, η οποία συνδυάζει τεχνολογίες ΙοΤ και αλγόριθμους ανάπτυξης κι ευζωίας σε ένα εύχρηστο λογισμικό διαχείρισης κτηνοτροφικών μονάδων, έχει τη δυνατότητα καταγραφής σε πραγματικό χρόνο των παρακάτω δεδομένων. Κατανάλωση ζωοτροφής και νερού ατομικά για κάθε ζώο. Μέσος όρος ημερήσιου κέρδους καθώς και ημερήσιες προβλέψεις για ανάπτυξη των ζώων, την κατανάλωση ζωοτροφής, ενέργειας και νερού καθώς και τις αποκλίσεις από τους αρχικούς στόχους. Ποσοτικοποιημένοι δείκτες θνησιμότητας. Διαθέσιμος χώρος ανά ζώο. Αποκλίσεις από το πρόγραμμα διαχείρισης ζωοτροφής. Δείκτες παραγωγής κι ευζωίας.

34

Ιστορικό παραγωγής και συγκριτικές αναφορές μεταξύ παραγωγικών κύκλων.

TELEFARM CENTRAL.indd 34

20/07/2023 13:40

Ειρήνη Τσιμπούρη Agromilk Για να μάθουμε περισσότερα για τις εφαρμογές της Telefarm επικοινωνήσαμε με την Agromilk μια κτηνοτροφική μονάδα η οποία εδρεύει στην Παιανία, λίγο έξω από την Αθήνα. Η φάρμα η οποία ανήκει στον μηχανολόγο μηχανικό Μιχάλη Χατζημανωλάκη είναι μια σύγχρονη προβατοπαραγωγική μονάδα κι εκεί έχει εγκατασταθεί ένα καταγραφικό σύστημα της Telefarm. Η νεαρή ζωοτέχνης της φάρμας, απόφοιτη του Τμήματος Ζωικής Παραγωγής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και μεταπτυχιακή υπότροφος Ειρήνη Τσιμπούρη μας μίλησε για την εφαρμογή. Η μονάδα έχει δυναμικότητα 1.000 ζώων κι εκτρέφονται δύο καθαρόαιμες εγχώριες γαλακτοπαραγωγές φυλές προβάτων, οι φυλές Χίου και Μυτιλήνης, όπως και αίγες Σκοπέλου. Τα αρμεγόμενα ζώα ανέρχονται περίπου στα 600-700 και παράγεται σε ημερήσια βάση μέχρι και 1 τόνος γάλακτος το οποίο διοχετεύεται σε γαλακτοβιομηχανία της Θεσσαλίας. «Ο σταθμός που λειτουργεί στην Agromilk εγκαταστάθηκε πρόσφατα, στις αρχές Μαΐου. Καταγράφει αέριους ρύπους και τις συνθήκες του μικροπεριβάλλοντος, δηλαδή τη θερμοκρασία, την υγρασία, τα επίπεδα της αμμωνίας, του διοξειδίου του άνθρακα και του μεθανίου, όπως επίσης και την φωτεινότητα, δηλαδή το επίπεδο του φωτισμού μέσα στον στάβλο. Στόχος μας με τη λειτουργία αυτού του σταθμού είναι -στην ουσία- να μπορούμε να ειδοποιηθούμε όταν θα αλλάξει κάποια από τις παραπάνω παραμέτρους στον στάβλο, αν για παράδειγμα η θερμοκρασία περάσει κάποιο όριο που έχουμε θέσει ώστε

εμείς από την πλευρά μας να επέμβουμε διαχειριστικά και να αποτρέψουμε μια δυσάρεστη εξέλιξη όπως την εμφάνιση κάποιων παθολογικών καταστάσεων. Η Agromilk είναι μια μονάδα ανοιχτή στην έρευνα κι αυτό είναι μια πρόκληση. Δεν μας αφορά μόνο το καθαρά ζωοτεχνικό- διαχειριστικό μέρος της δουλειάς, υπάρχει η δυνατότητα να παρατηρήσουμε και να βελτιώσουμε πράγματα στην μονάδα σε συνεργασία με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και τον επίκουρο καθηγητή Αθανάσιο Γελασάκη αλλά και με την Telefarm να πάμε ένα βήμα παραπέρα. Είναι επίσης σημαντικό ότι ο επιχειρηματίας της φάρμας είναι πολύ ανοιχτός στην έρευνα και θέλει να εισάγει καιΗ ελληνική κτηνοτροφία νοτόμες τεχνολογίες στην διανύει μια δύσκολη περίοδο παραγωγή. Το παν είναι η λόγω της οικονομικής πρόληψη νοσημάτων, τα ζώα να εκτρέφονται κάτω κατάστασης της χώρας- είναι από τις ενδεδειγμένες συνλίγο παραγκωνισμένη ενώ θήκες για τη διασφάλιση είναι βασικός πυρήνας του της υγείας και της ευζωπρωτογενή τομέα. Μειώνονται ίας τους, να προωθήσουμε τα κοπάδια και η παραγωγή, τη γενετική βελτίωση επιοι τιμές των ζωοτροφών λέγοντας ζώα με τα επιθυμητά χαρακτηριστικά έχουν φτάσει στα ύψη ενώ αυτή είναι η δική μας πρόη τιμή του γάλακτος δεν κληση στην προσπάθεια είναι ικανοποιητική, αλλά οι που κάνουμε».

κτηνοτρόφοι προσπαθούν για το βέλτιστο!

Η Agromilk, κτηνοτροφική μονάδα στην Παιανία Αττικής

35 TELEFARM CENTRAL.indd 35

20/07/2023 13:40

ΚΟΣΜΟΣ

Ο συνεταιρισμός Valio παρέλαβε κατά τη διάρκεια της γαλακτικής περιόδου του 2022 στη Φινλανδία την ποσότητα των 1.682 εκατ. λίτρων νωπού γάλακτος

Valio

Υποδειγματικοί Φινλανδοί!

Ο

Valio είναι ένας συνεταιρισμός αγελαδοτρόφων τον οποίο επισκεφθήκαμε στην Φινλανδία. Ιδρύθηκε το 1905 και είναι η μεγαλύτερη εταιρεία τροφίμων στη Φινλανδία. Αγοράζει περίπου το 90% του παραγόμενου φινλανδικού γάλακτος που ισούται με 1,8 δισ. λίτρα ετησίως. Κείμενο: Θωμάς Μόσχος. Επιμέλεια: Θανάσης Αντωνίου

Χιλιάδες κτηνοτρόφοι απαρτίζουν τον συνεταιρισμό, ο οποίος αποτελείται από πέντε κεντρικές οργανώσεις καθώς ανά περίπου 1.000 άτομα πρέπει να δημιουργείται νέα ομάδα- κεντρική οργάνωση για λόγους εκπροσώπησης. Τα προϊόντα της Valio είναι γνωστά για την υψηλή τους ποιότητα και πωλούνται σε πολλές χώρες. Ο συνεταιρισμός πληρώνει τους παραγωγούς ανά 15 ημέρες και η τιμή καθορίζεται από το διοικητικό συμβούλιο το οποίο απαρτίζουν εκπρόσωποι των κτηνοτρόφων. Για να γίνει κάποιος μέλος του συνεταιρισμού δηλώνει την ποσότητα γάλακτος που πα-

36 Moschos Valio.indd 36

ράγει και του παραχωρείται το ανάλογο μέρισμα, ενώ σε περίπτωση που κάποιος δεν παραδώσει γάλα για έναν χρόνο στον συνεταιρισμό διαγράφεται οριστικά. Τα κέρδη του συνεταιρισμού μοιράζονται κάθε χρόνο στην λήξη του έτους αναλογικά με τα μερίσματα σε όλα τα μέλη του συνεταιρισμού. Ο συνεταιρισμός αγοράζει γάλα μόνο από τα μέλη του. Ο συνεταιρισμός Valio έχει στόχο να εμφανίσει ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα

Προϊόντα του συνεταιρισμού Valio κυκλοφορούν κι εκτός Φινλανδίας, από τις ΗΠΑ μέχρι την Κίνα κι από τη Σουηδία μέχρι την Κύπρο

20/07/2023 14:15

Οι επιδόσεις του συνεταιρισμού Ο συνεταιρισμός Valio ανήκει σε 3.700 γαλακτοπαραγωγούς οι οποίοι είναι οργανωμένοι σε μεγάλες συνεταιριστικές ενώσεις. Οι γαλακτοπαραγωγικές εκμεταλλεύσεις στην Φινλανδία αντιμετώπισαν το 2022 μια εξαιρετικά δύσκολη χρονιά, καθώς οι τιμές των λιπασμάτων, της ενέργειας και των ζωοτροφών σε ορισμένες περιπτώσεις πολλαπλασιάστηκαν. Προβλήματα προέκυψαν επίσης όσον αφορά τη διαθεσιμότητα διαφόρων εισροών της παραγωγής. Το κόστος του συνεταιρισμού Valio αυξήθηκε επίσης δραστικά, παρόλα αυτά όμως μπόρεσε να βελτιώσει τις δραστηριότητές του, να εφαρμόσει πρακτικές για την εξοικονόμηση πόρων και κατάφερε να απορροφήσει το μεγαλύτερο κομμάτι από την αύξηση του κόστους. Όπως αναφέρεται στον οικονομικό

απολογισμό του συνεταιρισμού για το 2022: « Οι τιμές της παγκόσμιας αγοράς ήταν ευνοϊκές. Κατά συνέπεια, πετύχαμε μια ιδιαίτερα υψηλή απόδοση για την εκμετάλλευση του γάλακτος και μπορέσαμε να αυξήσουμε την τιμή που καταβλήθηκε για το νωπό γάλα στους γαλακτοκομικούς συνεταιρισμούς συνολικά κατά περίπου 36%. Αυτό ήταν σημαντικό επίτευγμα σε πολύ δύσκολες συνθήκες αγοράς». Ο κύκλος εργασιών του Valio Group ανήλθε κατά τη διάρκεια του 2022 σε 2.236 εκατ. ευρώ (2021: 1.934 εκατ. ευρώ), αυξημένος κατά 15,6% σε σχέση με το 2021. Ο κύκλος εργασιών του Valio Group στην Φινλανδία αυξήθηκε κατά 17,6% και ενώ ο κύκλος εργασιών από τις εξαγωγές αυξήθηκε κατά 12,4%.

Ο συνεταιρισμός Valio παρέλαβε κατά τη διάρκεια της γαλακτικής περιόδου του 2022 την ποσότητα των 1.682 εκατ. λίτρων νωπού γάλακτος στη Φινλανδία, ποσότητα μειωμένη κατά 42 εκατ. λίτρα. σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Η μέση τιμή που καταβλήθηκε για το νωπό γάλα στον παραγωγό το 2022 ήταν 52,1 λεπτά ανά λίτρο. Συνολικά καταβλήθηκαν 883 εκατ. ευρώ στους ιδιοκτήτες, τα οποία περιλαμβάνουν την τιμή του νωπού γάλακτος, τα μερίσματα και τους τόκους. Τα καθαρά κέρδη του ομίλου Valio ανήλθαν σε 26 εκατ. ευρώ έναντι καθαρών κερδών ύψους 37 εκατ. ευρώ το 2021 και η μείωση αποδίδεται εκτός από την αύξηση του κόστους παραγωγής και στη διακοπή των εργασιών του συνεταιρισμού στην Ρωσία.

Τα κεντρικά γραφεία του Vaio Group στο Ελσίνκι, στην Φινλανδία

μέχρι το 2035. Εφαρμόζει διάφορες μεθόδους μείωσης των εκπομπών άνθρακα ειδικά στην πρωτογενή παραγωγή. Ένας από τους τρόπους είναι το να προσφέρει μπόνους από 1 εώς 10 λεπτά του ευρώ συνολικά ανά κιλό γάλακτος για κάθε πρακτική μείωσης του αποτυπώματος άνθρακα που εφαρμόζει ο κτηνοτρόφος, π.χ. αν χρησιμοποιεί κτηνοτροφία ακριβείας 2 λεπτά συν στην τιμή του γάλακτος, αν έχει μετρητές άνθρακα στα αγροτεμάχια βοσκής ή εκμετάλλευσης 1 λεπτό συν στην τιμή του γάλακτος κ.ό.κ. Μονάδες βιοαερίου Σύμφωνα με μελέτη η οποία πραγματοποιήθηκε πρόσφατα, η παραγωγή βιοαερίου με βάση την κοπριά μπορεί να μετριάσει το αποτύπωμα άνθρακα του γάλακτος κατά 20 -30% δίνοντας έτσι έμφαση στην δημιουργία μονάδων βιοαερίου. Για να εξασφαλίσει την ‘αγορά’ αερίου ο συνεταιρισμός Valio προμηθεύτηκε πέντε φορτηγά που χρησιμοποιούν το βιοαέριο ως κύριο καύσιμο. Έτσι εξασφάλισε μια αρχική αγορά αερίου κίνησης οχημάτων με αποτέλεσμα στην συνέχεια και πολλοί ντόπιοι παραγωγοί

να προμηθεύονται αέριο απευθείας από τις μονάδες που το παράγουν στον συνεταιρισμό. Επίσης μέρος του βιοαερίου που παράγεται χρησιμοποιείται για παραγωγή ενέργειας. Τα κέρδη από τη μονάδα βιοαερίου ανήκουν αποκλειστικά στον παραγωγό, η τιμή πώλησης του αερίου διαμορφώνεται επίσης από τον παραγωγό. Μέχρι στιγμής έχουν γίνει πέντε μονάδες βιοαερίου από τα μέλη του συνεταιρισμού Valio και υπάρχει ενδιαφέρον και από άλλους παραγωγούς.

37 Moschos Valio.indd 37

20/07/2023 14:15

Ο συνεταιρισμός Valio λειτουργεί γραφεία, εκτός από την Φινλανδία, στην Σουηδία, την Εσθονία, την Λετονία, την Λιθουανία, τις ΗΠΑ και την Κίνα. Μέσω εμπορικών αντιπροσώπων τα προϊόντα του συνεταιρισμού έχουν παρουσία σε Ισπανία, Πολωνία και Κύπρο ενώ προϊόντα του κυκλοφορούν και σε κάποιες χώρες της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, ο συνεταιρισμός εξετάζει τη δραστηριοποίησή του, μέσω αντιπροσώπου σε πρώτη φάση, και στην Ελλάδα.

ΚΟΣΜΟΣ

Μέσω επενδύσεων και κάποιων εξαγορών, το Valio Group έφτασε σήμερα να πραγματοποιεί κύκλο εργασιών ύψους 2,2 δισ. ευρώ

Το κόστος μιας μονάδας βιοαερίου 600-1.000 κυβικών κυμαίνεται μεταξύ 1 και 1,5 εκατ. ευρώ ανάλογα αν θα υπάρχει υποσταθμός για αέριο κίνησης ή όχι. Το κόστος κατασκευής καλύπτεται από δανεισμό με 1,2-1,7% επιτόκιο για 30 χρόνια και με 50% επιδότηση από διάφορα αναπτυξιακά προγράμματα ή προγράμματα πράσινης επένδυσης. Μια μονάδα 600 κυβικών παράγει περίπου 400 κιλά αερίου την ημέρα και η τιμή πώλησης του αερίου ήταν στις αρχές του 2023 1,9 με 2 ευρώ το κιλό. Η μονάδα γεμίζει αυτόματα με υγρή κοπριά από την κτηνοτροφική εκμετάλλευση και με στερεή κοπριά μία φορά την ημέρα από τον παραγωγό. Δεν χρειάζεται χημικός για να λειτουργήσει το βιοαέριο μπορεί και ο κτηνοτρόφος να κάνει την αναλογία που χρειάζεται ειδικά αν έχει συνεχή ροή σταθερών υπολειμμάτων.

Η τελευταία πενταετία για το Valio Group Ετήσια ποσότητα εισκομιζόμενου γάλακτος σε εκατ. λίτρα

2022

2021

2020

2019

1.682

1.723

1.807

1.792

Άμεσες πληρωμές προς τους παραγωγούς σε ευρώ

883

736

747

722

Τιμή παραγωγού που πλήρωσε το Valio Group σε λεπτά του ευρώ

52,1

42,3

40,9

39,9 1.787

Κύκλος εργασιών σε εκατ. ευρώ

2.236

1.934

1.808

Μεταβολή % σε σχέση με την προηγούμενη χρήση

15,6

7,0

1,2

3,0

Αριθμός εργαζομένων

4.457

4.518

4.246

4.256

Μέση απόδοση ανά λίτρο γάλακτος σε λεπτά του ευρώ

52,5

43,7

41,5

41,2

Τον παραγωγό εκπαιδεύει η εταιρεία που θα χτίσει τη μονάδα βιοαερίου για το πώς να τη λειτουργεί αλλά και τι αναλογίες να χρησιμοποιεί. Οι παραγωγοί προμηθεύονται επίσης υπολείμματα από άλλα εργοστάσια τροφίμων όπως π.χ. πατατάκια, λάδια, ληγμένα προϊόντα κ.ά. για τα οποία κάποιες φορές οι εν λόγω εταιρείες πληρώνονται που τα ανακυκλώνουν. Πολιτικές στήριξης Παράδειγμα προς μίμηση λοιπόν για την πρωτογενή παραγωγή οι Φιλανδοί ο οποίοι εκτός από τα προαναφερόμενα για να στηρίξουν τους κτηνοτρόφους τούς παρέχουν μισθό ίσο με τον μέσο μισθό της χώρας για 26 ημέρες τον χρόνο ώστε να μπορέσουν να κάνουν διακοπές αλλά και δωρεάν εκπαιδευμένο προσωπικό το οποίο θα λειτουργεί την επιχείρηση για όσο καιρό θα λείπουν οι ιδιοκτήτες της. Επίσης το σύστημα υγείας τους είναι δωρεάν για όλους και σε περίπτωση ατυ2018 χήματος, εφόσον ο κτηνοτρόφος δεν μπο1.821 722 ρεί να εργαστεί, αποζημιώνεται ανάλογα 39,2 για τις ημέρες που έλειπε από την εργα1.734 σία του και χρειάστηκε να πληρώσει επι1,5 πλέον εργαζόμενο ώστε να πραγματοποι4.259 ηθούν οι απαραίτητες εργασίες της επι38,4 χείρησης.

38 Moschos Valio.indd 38

20/07/2023 14:15

Europlast

ΕΥΡΩΠΛΑΣΤ

Δοχεία ωρίμανσης και διακίνησης λευκού τυριού σε άλμη 8 & 16 kg Η εταιρεία ΕΥΡΩΠΛΑΣΤ διαθέτει στην ελληνική τυροκομική αγορά δοχεία για τη συσκευασία φέτας και την ωρίμανση λευκού τυριού σε άλμη, με τάπα ελέγχου και πλήρωσης άλμης και βαλβίδα διαφυγής αερίων. Το καπάκι διατίθεται και με βαλβίδα, μόνο ή σκέτο. Τα δοχεία είναι 100% στεγανά, φέρουν περιμετρική ταινία ασφαλείας στο καπάκι και συνοδεύονται από πλέγμα βύθισης του τυριού στην άλμη για την αποφυγή αλλοίωσης του τελικού προϊόντος. Τα δοχεία της ΕΥΡΩΠΛΑΣΤ είναι κατασκευασμένα από πολυπροπυλένιο copolymer, υλικό πιστοποιημένο για τη συσκευασία τροφίμων και ειδικά για την επαφή με γαλακτοκομικά και τυροκομικά προϊόντα.

ΕΥΡΩΠΛΑΣΤ ΕΠΕ Λ.ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ 201,13672 ΑΧΑΡΝΕΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΤΗΛ. 210 2443860, 210 2400697 FAX: 210 2468142 www.europlast.gr, email: europlast@europlast.gr

Παραγωγή πλαστικών δοχείων συσκευασίας γαλακτοκομικών & τυροκομικών προϊόντων Παραγωγή πλαστικών εργαλείων τυροκομίας κτηνοτροφίας

EUROPLAST

OFFERS SOLUTIONS

Moschos Valio.indd 39 Europlast_KTX.indd 1

Λεωφ. Καραμανλή 201, Τ.Κ. 136 72, Αχαρνές Αττικής Τ: 210 2443860, 210 2400697 | F: 210 2468142 E: europlast@europlast.gr

www.europlast.gr

39

20/07/2023 14:15 01/07/2022 14:30

ΕΡΕΥΝΑ

Μενοίκιο

Σχεδιάζει, μέσω LEADER, ρόφημα γιαούρτης

Σ

τις 23 Ιουνίου 2023, πραγματοποιήθηκε στη Δράμα επιστημονική ημερίδα για την παρουσίαση των τελικών ερευνητικών αποτελεσμάτων του έργου «Πιλοτική εφαρμογή μείωσης ανθρακικού αποτυπώματος με την παραγωγή καινοτόμου γαλακτοκομικού προϊόντος αξιοποιώντας απόβλητα γαλακτοβιομηχανίας και βιομηχανίας οίνου». Κείμενο & φωτογραφίες: Εφημερίδα «Εργασία… συν»

Η ημερίδα διοργανώθηκε από τον Αγροκτηνοτροφικό Βιομηχανικό Συνεταιρισμό Προσοτσάνης ‘Μενοίκιο’ σε συνεργασία με τον ΕΛΓΟ – Δήμητρα και την Αναπτυξιακή Δράμας και κατά τη διάρκεια της παρουσιάστηκαν τα τελικά αποτέλεσμα ερευνητικού έργου, το οποίο υλοποιήθηκε μέσα από το πρόγραμμα LEADER. Αποτέλεσμα συνεργασιών Από τη συνεργασία του Συνεταιρισμού Προσοτσάνης με τον ΕΛΓΟ – Δήμητρα προέκυψε ένα καινοτόμο γαλακτοκομικό προϊόν, ένα ρόφημα γιαούρτης, το οποίο προέρχεται από την αξιοποίηση γιγαρτελαίου (κουκούτσια σταφυλιών) και τυρογάλακτος. Εφόσον το προϊόν τύχει θετικής ανταπόκρισης από το κοινό στα πρώτα στάδια γευσιγνωσίας, τότε ο Συνεταιρισμός Προσοτσάνης μπορεί να προχωρήσει και σε μαζική παραγωγή του. Το προϊόν που προέκυψε έχει σαφώς θετικό οικολογικό πρόσημο, καθώς το ανθρακικό αποτύπωμά του είναι μειωμένο. Σε δηλώσεις του στην εφημερίδα της Δράμας «Εργασία… συν» ο Πρόεδρος του Συνεταιρισμού Βασίλης Μελενεκλής ανέφερε: «Είμαστε στην πρώτη γευσιγνωσία ενός προϊόντος στο πλαίσιο ερευνητικού

40

προγράμματος. Καταφέραμε να φτιάξουμε ως Μενοίκιο ένα καινούργιο προϊόν σε συνεργασία με τους επιστήμονες του χώρου, το οποίο προέρχεται από το γιγαρτέλαιο, από τα κουκούτσια δηλαδή, τα απόβλητα των οινοποιείων, τα σταφύλια, και από το τυρόγαλο το δικό μας, δηλαδή το υποπροϊόν που μένει μετά την τυροκόμηση». Σύμφωνα με τον Β. Μελενεκλή τα αποτελέσματα είναι πολύ ενθαρρυντικά και δείχνουν προοπτικές ανάπτυξης, ενώ ταυτόχρονα η στρατηγική του Συνεταιρισμού να συνεργάζεται με πανεπιστημιακά ιδρύματα και ερευνητικά κέντρα της χώρας για την παραγωγή νέων καινοτόμων προϊόντων, αποδεικνύεται απολύτως επιτυχημένη. «Ήμασταν διστακτικοί στη αρχή για αυτό το πρόγραμμα, αλλά τα αποτελέσματα είναι πάρα πολύ ενθαρρυντικά για ένα προϊόν το οποίο είναι πάρα πολύ πλούσιο σε πρωτεΐνη» σχολίασε. Απαντώντας σε ερώτηση, για το αν θα υπάρξει

Από αριστερά: Μανόλης Χατζόπουλος (Γενικός Διευθυντής Αναπτυξιακής Δράμας), Στέφανος Γεωργιάδης (Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Δράμας), Γιώργος Μελενεκλής (Γενικός Διευθυντής ‘Μενοικίο’), Άκης Ψωμάς (ερευνητής, Ινστιτούτο Κτηνιατρικών Ερευνών ΕΛΓΟ) και Βασίλης Μελενεκλής (Πρόεδρος Συνεταιρισμού Προσοτσάνης)

MENOIKIO NEW PRODUCT.indd 40

20/07/2023 14:13

Πώς φτιάχτηκε το προϊόν Σύμφωνα με τον Άκη Ψωμά το περίγραμμα του έργου και ενότητες εργασίας είναι οι εξής: • Αξιολόγηση πρώτων υλών (τυρογάλακτος, γάλακτος, γιγαρτελαίου), ανάπτυξη τεχνολογίας παραγωγής με διαφορετικούς συνδυασμούς παραγόντων, πιλοτική εφαρμογή της τεχνολογίας παραγωγής, βιομηχανική εφαρμογή, μελέτη σκοπιμότητας και διάχυση αποτελεσμάτων.

• Η εξέλιξη του έργου, όπως την παρουσίασε ο κ. Ψωμάς, ήταν η εξής: Πειραματισμοί με τους διαφορετικούς τύπους τυρογάλακτος (διαφορετικό τυρί, διαφορετική θερμική επεξεργασία), πειραματισμοί με προσθήκη γάλακτος σε

διαφορετικές αναλογίες, πειραματισμοί με τη χρήση διαφορετικών καλλιεργειών εκκίνησης, πειραματισμοί με την προσθήκη γιγαρτελαίου σε διαφορετικές ποσότητες, πειραματισμοί με προσθήκη παρασκευάσματος φρούτων.

• Όσον αφορά τα αποτελέσματα και την προοπτική που υπάρχει, ο κ. Ψωμάς, μεταξύ άλλων, είπε πως είναι η δυνατή η παραγωγή πόσιμου επιδορπίου από τυρόγαλο και των τριών ειδών τυριών που εξετάστηκαν. Είναι απαραίτητη η προσθήκη γάλακτος. Είναι δυνατή η προσθήκη γιγαρτελαίου αλλά χρειάζεται περαιτέρω έρευνα. Είναι δυνατή η προσθήκη παρασκευασμάτων φρούτων.

μαζική παραγωγή του προϊόντος, ο κ. Μελενεκλής σημείωσε: «Θα εξαρτηθεί από το τελικό αποτέλεσμα του προϊόντος, από τη γευσιγνωσία και όλα τα στάδια που θα ακολουθήσουν. Θα πάρουμε τα μηνύματα για το πώς το βλέπει ο κόσμος και τότε θα καταλήξουμε. Αν πει ο κόσμος ότι το θέλει, μπορεί να γίνει μαζική παραγωγή».

Εμπορεύσιμο προϊόν Στην εφημερίδα «Εργασία… συν» μίλησε και ο Άκης Ψωμάς, κύριος ερευνητής του Ινστιτούτου Κτηνιατρικών Ερευνών του ΕΛΓΟ – Δήμητρα κι επιστημονικός υπεύθυνος του έργου. Ο οποίος επεσήμανε: «Είναι ένα καινούργιο προϊόν. Δοκιμάστηκαν πάρα πολλοί συνδυασμοί και είμαστε στην ευχάριστη θέση παρουσίασης του τελικού προϊόντος, το οποίο είναι αποδεκτό και εμπορεύσιμο και με πολύ μεγάλη θρεπτική αξία». Ο κ. Ψωμάς επεσήμανε ότι ο ΕΛΓΟ – Δήμητρα συμμετέχει σε δοκιμές προϊόντων και σε άλλους τομείς, προσθέτοντας πως «ο κόσμος είναι δεκτικός και θέλει καινούργια προϊόντα». Όπως επεσήμανε, ο ΕΛΓΟ-Δήμητρα συνεργάζεται με τον Συνεταιρισμό Προσοτσάνης και σε ένα ακόμη πρόγραμμα, με το οποίο θα αξιοποιηθεί η τοπική χλωρίδα και τα μικρόβια, για την παραγωγή νέων γαλακτοκομικών προϊόντων τόσο για τη μονάδα τόσο και στην αξιοποίηση των ζωοτροφών. «Έχουμε άριστη συνεργασία και με τον κ. Μελενεκλή και με τα μέλη της ομάδας. Έχουμε διάθεση για δουλειά και συνεχίζουμε», πρόσθεσε ο κ. Ψωμάς.

41 MENOIKIO NEW PRODUCT.indd 41

20/07/2023 14:13

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Ο ιστορικός Δημήτρης Γ. Παναγιωτόπουλος διδάσκει Ιστορία του Αγροτικού Κόσμου και Ιστορία της Γεωπονικής Επιστήμης στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Δημήτρης Παναγιωτόπουλος Γεωπονικό Πανεπιστήμιο

Η μελέτη της ιστορίας μας κάνει σοφότερους

E

πισκεφτήκαμε τον καθηγητή Δημήτρη Γ. Παναγιωτόπουλο στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο κι ανατρέξαμε μαζί του 200 χρόνια ελληνικής αγροτικής ιστορίας, συζητώντας για τους αγρότες, μια κοινωνική κατηγορία και μια οικονομική δραστηριότητα στην οποία οφείλει αυτό το κράτος την ύπαρξή του. Συνέντευξη: Θανάσης Αντωνίου

42 Interview Panagiotopoulos.indd 42

24/07/2023 11:53

Το 2022 ο ιστορικός Δημήτρης Γ. Παναγιωτόπουλος, ο οποίος διδάσκει Ιστορία του Αγροτικού Κόσμου και Ιστορία της Γεωπονικής Επιστήμης στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, κυκλοφόρησε ένα εξαιρετικό βιβλίο με τίτλο «Οι αγρότες στην ελληνική ιστορία- Από την Επανάσταση στην Παγκοσμιοποίηση» (Εκδόσεις Πατάκη). Στο βιβλίο αποτυπώνεται με περιεκτικό όσο και σαφή τρόπο η ιστορία των Ελλήνων αγροτών τα τελευταία 200 χρόνια και μαζί με τη δική τους ιστορία αποτυπώνεται και η ίδια η (συναρπαστική) ιστορία του ελληνικού κράτους καθώς οι αγρότες αποτέλεσαν για δεκαετίες τη μεγαλύτερη πληθυσμιακή κατηγορία και την κυριότερη παραγωγική δύναμη του κράτους μας. Με την ευκαιρία της έκδοσης του συγκεκριμένου βιβλίου, επισκεφτήκαμε τον συγγραφέα του στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο όπου εκτός από το διδακτικό έργο του είναι επίσης υπεύθυνος του Κέντρου Τεκμηρίωσης της Ιστορίας της Ελληνικής Γεωργίας. Συζητήσαμε μαζί του κυρίως για το παρελθόν της αγροτικής παραγωγής στην Ελλάδα, για τον τρόπο με τον οποίο οργανώθηκε γύρω από τους αγρότες το ελληνικό κράτος κι αφήσαμε για το τέλος μερικές παρατηρήσεις και σκέψεις του Δημήτρη Γ. Παναγιωτόπουλου για το σήμερα και το …αύριο της αγροτικής παραγωγής και των αγροτών στη χώρα μας.

Γιατί οι πρώτες κυβερνήσεις του 19ου αιώνα θέλουν τη δημιουργία μικροϊδιοκτητών; Θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας το ιστορικό βάρος των δομών που έρχονται από το οθωμανικό και το βυζαντινό παρελθόν. Η γη ανήκει στο κράτος, στον σουλτάνο ή στο βυζαντινό κράτος αντίστοιχα. Τόσο στο Βυζάντιο, όσο και στην Οθωμανική Αυτοκρατορία η γη ανήκει στο κράτος και το κράτος, ο Σουλτάνος δηλαδή ή ο βυζαντινός Αυτοκράτορας, την παραχωρεί στους αξιωματούχους του στρατού. Τους καλλιεργητές δεν τους πειράζει κανείςπλην του Σουλτάνου. Δεν μπορεί να τους διώξει κανείς από τη γη τους κι αυτό διαμόρφωσε ιστορικά συνθήκες προφύλαξης κι ασφάλειας του μικροκαλλιεργητή και, άρα, συνθήκες ύπαρξης ενός μεγάλου όγκου μικροκαλλιεργητών της γης. Η γη που καλλιεργεί η διευρυμένη οικογένεια δεν μπορεί να πουληθεί από τον μικροκαλλιεργητή αλλά μόνο να μεταβιβαστεί σε επόμενη γενιά κι όλο αυτό συγκροτεί μια μορφή οικογενειακής γεωργίας με παρούσες 2-3 γενιές καλλιεργητών (παππούδες-γιοίπαιδιά). Αυτό το καθεστώς σε μεγάλο βαθμό υπαγορεύει τις λύσεις στο ελληνικό κράτος που δημιουργήθηκε από την Επανάσταση και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το μόνο περιουσιακό στοιχείο που διαθέτει το ελληνικό κράτος μετά την Επανάσταση είναι η γη.

Dairy News | Κύριε καθηγητά, ποιος ήταν ο ρόλος των αγροτών κατά τη συγκρότηση του ελληνικού κράτους; Δημήτρης Γ. Παναγιωτόπουλος | Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 ακόμα κι αν την ορίσει κανείς αποκλειστικά και μόνο ως ‘εθνικοαπελευθερωτική’ εντάσσεται στις Μεγάλες Επαναστάσεις του Διαφωτισμού κι εγκαινιάζει στα καθ’ ημάς την Νεωτερικότητα. Η Επανάσταση δημιουργεί κάτι που δεν υπήρχε πριν: Κράτος. Μέσα σε αυτό το κράτος, κύριο ρόλο παίζει το κοινωνικό υποκείμενο που ορίζουμε ως ‘αγρότες’ Υπήρχαν και πριν φυσικά αγρότες, αλλά μετά την Επανάσταση το υποκείμενο αυτό αποκτά ορατότητα και συνείδηση. Είναι οι ‘στρατιώτες’ της Επανάστασης και μετά την απελευθέρωση αποτελούν τη βασική κοινωνική ομάδα του κράτους.

Ποια είναι η λύση που επιλέγεται για τη γη; Το κράτος εθνικοποιεί τη γη και δίνει τη χρήση της στους επαναστατημένους Έλληνες- αυτή είναι μια λύση προσωρινή. Δεν πλειστηριάζει τη γη για να μην πέσει στα χέρια των πλουσιότερων, που κυρίως στη φάση αυτή θα ήταν Έλληνες του εξωτερικού, όπως στην περίπτωση της Θεσσαλίας. Η πρώτη μεταρρύθμιση του Όθωνα που είχε τη λογική της πώλησης της γης δεν περπάτησε ενώ αντίθετα η μεταρρύθμιση Κουμουνδούρου το 1871 πέτυχε διότι η τιμή της εθνικής γης οριζόταν από τοπικές επιτροπές που γνώριζαν την αξία της. Δημιουργείται έτσι βάση μικροκαλλιεργητών σε Στερεά Ελλάδα και Πελοπόννησο. Η απελευθέρωση στην Θεσσαλία προκαλεί το πρόβλημα που όλοι απεύχονταν: Δημιουργήθηκαν τσιφλίκια εξαιτίας της ανεξέλεγκτης αγοραπωλησίας γαιών.

Ποια είναι η σύσταση αυτής της ομάδας; Είναι ένα συνονθύλευμα ή καλύτερα μια λαοθάλασσα καλλιεργητών και ποιμένων: Γεωργοί, χωρικοί, κτηνοτρόφοι, αλιείς, μεγαλοκτηνοτρόφοι, εργάτες γης κ.ά. Είναι το 70-80% του ελληνικού κράτους. Αυτό το κοινωνικό στρώμα παίζει σημαντικό ρόλο διαχρονικά και μέχρι τη δεκαετία του 1960, όταν αρχίζει σταδιακά η απογεωργοποίηση της Ελλάδας και παύει να είναι κατά κύριο λόγο αγροτική χώρα.

Μεταρρύθμιση πραγματοποίησε και ο Βενιζέλος. Τι γνώμη έχετε γι’ αυτήν; Ο Βενιζέλος αναλαμβάνει το 1910 τη διακυβέρνηση της χώρας, το 1911 αλλάζει το Σύνταγμα και το 1917 εξαγγέλλει σημαντική μεταρρύθμιση που προβλέπει τη διάλυση της μεγάλης ιδιοκτησίας. Είναι μια πράξη που στόχο έχει την αύξηση της δημοτικότητάς του και την στήριξή του από τον αγροτικό κόσμο ο οποίος επρόκειτο να συμβάλλει τα μέγιστα στους πολέμους που θα ακο-

43 Interview Panagiotopoulos.indd 43

24/07/2023 11:53

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ λουθούσαν- ο Βενιζέλος ‘κλείνει το μάτι’ στους αγρότες υποσχόμενος ότι θα τους κάνει ‘νοικοκύρηδες’. Ακολούθησε η μεταρρύθμιση Πλαστήρα το 1923 βασισμένη στο σχέδιο του Βενιζέλου με κύριο χαρακτηριστικό τη διανομή γης σε ακτήμονες και πρόσφυγες χωρίς σχεδόν αποζημίωση των μεγαλοιδιοκτητών της γης και, τελικά, η μεγάλη ιδιοκτησία της γης στην Ελλάδα θα διαλυθεί και θα μοιραστεί μέχρι το 1930 σε ακτήμονες και πρόσφυγες. Τη στιγμή που ξεσπάει ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, η Ελλάδα από την Θράκη μέχρι την Κρήτη, είναι μια χώρα μικροϊδιοκτητών γης, μια χώρα ‘νοικοκύρηδων’ έτοιμων να υπερασπιστούν αυτή τη γη. Ποια είναι η εικόνα το επόμενο διάστημα, γιατί μεσολαβεί Παγκόσμιος Πόλεμος, Εμφύλιος κ.ά.; Από το 1922 και ιδίως μετά το 1930 ξεκινάει το μεγάλο εγχείρημα των αγροτών σε συνεργασία με τους γεωπόνους και τους άλλους κρατικούς θεσμούς στήριξης του αγροτικού κόσμου που έχουν στο μεταξύ δημιουργηθεί, όπως οι συνεταιρισμοί, η ΑΤΕ κλπ., και είναι το να εξασφαλίσουν την αυτάρκεια της χώρας σε τρόφιμα, με αιχμή τη σιτάρκεια. Μην ξεχνάτε ότι τότε ελάχιστοι άνθρωποι έτρωγαν λευκό ψωμί! Θα πρέπει να καταλάβουμε ότι μέχρι τη δεκαετία του 1930, το σιτάρι των οικογενειών με το ζόρι έφτανε μέχρι τις γιορτές των Χριστουγέννων. Μετά οι άνθρωποι αναγκάζονταν να αγοράζουν και η χώρα να εισάγει. Όποιος είχε αλεύρι και ψωμί μετά την Πρωτοχρονιά ήταν τυχερός! Πείνα, βέβαια, δεν υπήρχε στην Ελλάδα μετά την Επανάσταση του ’21 ή καλύτερα λίγο αργότερα, μέχρι το 1850 περίπου, γιατί αμέσως μπήκε μπροστά η παραγωγή.

44

Αναφέρεστε στο βιβλίο σας στο γεγονός της διάλυσης της μετακινούμενης κτηνοτροφίας και το θεωρείτε ως αποτέλεσμα των αλλαγών στον αγροτικό τομέα. Μας το εξηγείτε; Πολύ χονδρικά πρέπει να φανταστούμε έναν τεράστιο χώρο μεγάλου οικονομικού και πολιτισμικού βάρους, ο οποίος είναι όλος ο ευρύς χώρος των ορεινών όγκων της Βαλκανικής με τις διάφορες ακμαίες εθνοπολιτισμικές ομάδες τους: Βλάχοι, Καραγκούνηδες, Σαρακατσαναίοι. Οι ομάδες αυτές είχαν δύο χαρακτηριστικά: α) απίστευτο πλούτο λόγω των τεράστιων κοπαδιών που εκμεταλλεύονταν και β) τεράστια περιθώρια αυτονομίας καθώς διέμεναν στους ορεινούς όγκους και επικοινωνούσαν με όλα τα Βαλκάνια. Τα κρέατα, τα δέρματα, το γάλα και τα τυριά ταξίδευαν από την Κωνσταντινούπολη μέχρι τη Βιέννη. Δεν μπορούσαν να αγοράσουν τα βουνά αλλά ήθελαν να συνεχίσουν να κινούνται ελεύθερα και να αναπαράγουν το ζωικό τους κεφάλαιο, αλλά και την αυτονομία

Interview Panagiotopoulos.indd 44

Η βοήθεια της United Nations Relief and Rehabilitation Administration (UNRRA) μόλις έχει φτάσει στον σιδηροδρομικό σταθμό Σταυρούπολης Ξάνθης, στις αρχές της δεκαετίας του 1950. Αρχείο Σταύρου Καραμπατζάκη.

και ελευθερία τους. Γι’ αυτό συνδέθηκαν με τα τσιφλίκια. Ενοικίαζαν εκτάσεις από τα τσιφλίκια για να ξεχειμωνιάσουν με τα κοπάδια τους και μετέφεραν την εμπορική δραστηριότητα, δηλαδή την πώληση κρέατος, δερμάτων, γαλακτοκομικών, τυριών κ.ά. στην πεδιάδα. Πως λύθηκε το πρόβλημα της ενσωμάτωσής τους; Όταν ιδρύθηκε το ελληνικό κράτος οι πληθυσμοί αυτοί έπρεπε να ενταχθούν και να αφομοιωθούν, να γίνουν εδραίοι γεωργοί και κτηνοτρόφοι και να μετάσχουν στην αγροτική μεταρρύθμιση λαμβάνοντας γη. Προφανώς αυτό ήθελε το ελληνικό κράτος για οικονομικούς και φυσικά εθνικούς λόγους, για τον περιορισμό της αυτονομίας αυτών, του φαινομένου της ληστείας κ.ό.κ. Το κράτος ζήτησε από τους μετακινούμενους κτηνοτρόφους να εγγραφούν σε συνεταιρισμούς προκειμένου να λάβουν γη, άρα έπρεπε να δηλώσουν μόνιμο τόπο κατοικίας για να μετέχουν στη διανομή και να έχουν τα προνόμια των άλλων μικροκαλλιεργητών. Ήταν ένα σοκ για όλες αυτές τις ομάδες! Πως αποτιμάτε την παρουσία των αγροτικών κομμάτων στην Ελλάδα; Τα αγροτικά κόμματα χάνουν τη δυναμική τους σχεδόν από την εποχή που δημιουργήθηκαν- έχει πολύ ενδιαφέρον αυτό. Πότε εμφανίζονται αγροτικά κόμματα στην Ελλάδα; Το πρώτο αγροτικό κόμμα δημιουργήθηκε στην Ελλάδα το 1923 και σε αυτό συμμετείχε και ο Διευθυντής (πρύτανης) και καθηγητής της τότε Γεωπονικής Σχολής Σπύρος Χασιώτης αλλά και άλλοι γεωπόνοι. Το πρόγραμμα του Αγροτικού Κόμματος, εκτείνεται σε 150 σελίδες, περιγράφει κι έχει λόγο για τα πάντα, από το πώς θα συγκροτηθεί ο αγροτικός χώρος και το πώς θα συνδεθεί με άλλους κοινωνικούς χώρους, μέχρι τις θέσεις του για την οικονομία, την παιδεία, την ασφάλεια, την αυτοδιοίκηση, την υγεία, τα πάντα! Μόνο ένα λεγόμενο κόμμα αρχών θα μπορούσε να έχει ένα τέτοιο πρόγραμμα. Οι αγρότες ήταν η μεγαλύτερη πληθυσμιακή

24/07/2023 11:53

κατηγορία και είχαν μεγάλο πολιτικό βάρος. Οι αγρότες διαμέσου των διανοούμενων αυτών του αγροτικού χώρου που αναλαμβάνουν την εκπροσώπησή τους, αντιλαμβάνονται για πρώτη φορά αυτό το ειδικό βάρος που διαθέτουν και αφυπνίζονται ιδεολογικά και συγκροτούν ιδιαίτερες πολιτικές κινήσεις και κόμματα. Γιατί δεν τα κατάφεραν τελικά; Το πρώτο αίτημα του Αγροτικού Κόμματος ήταν να διανεμηθεί η γη στους καλλιεργητές, ένα αίτημα/σύνθημα όμως το οποίο είχε ήδη δρομολογηθεί χρόνια πριν από τον Ελ. Βενιζέλο. Τα αστικά κόμματα δεν είχαν αντιρρήσεις στα βασικά αιτήματά τους και στην πορεία τα αγροτικά κόμματα κατέληξαν να είναι μηχανισμοί πίεσης χωρίς να καταφέρουν να γίνουν ισχυρά πολιτικά κόμματα με ειδικό βάρος. Τα μικρά αγροτικά κόμματα όπως και το ΚΚΕ αργότερα, εμφανίζουν άνοδο μετά την πτώχευση της χώρας τη δεκαετία του 1930 και στη συνέχεια, μετά τη δικτατορία του Μεταξά το 1936 αποκτούν μια δημοκρατική, αντιφασιστική ταυτότητα και μετατρέπονται σε ένα κίνημα με αριστερό πρόσημο που κατά τη διάρκεια της Κατοχής θα συγκροτήσουν το ΕΑΜ και θα πολεμήσουν στην Αντίσταση βιώνοντας με τον λαό τις

στερήσεις και την πείνα της κατοχής, αλλά και τις δόξες της αντίστασης. Μετά τον εμφύλιο τα αγροτικά κόμματα συρρικνώνονται και τα αστικά ενσωματώνουν και πάλι θέσεις και ανθρώπους που προέρχονται από το αγροτικό κίνημα- όπως η ένταξη του Αλέξανδρου Μπαλταζτή στην Ένωση Κέντρου. Όλες οι μεγάλες πολιτικές δυνάμεις έχουν λίγο έως πολύ στο πρόγραμμά τους βασικά αιτήματα του αγροτικού χώρου. Κι ήταν εύκολο να το κάνουν αυτό διότι μετά το 1960 ο αγροτικός κόσμος ήταν κατακερματισμένος και χωρίς ένα κεντρικό σύνθημα όπως ήταν τον Μεσοπόλεμο με το σύνθημα «Η γη στους καλλιεργητές». Μετά τη δικτατορία δεν έχουμε ούτε αγροτικό κίνημα ούτε αγροτικό πολιτικό πόλο, έχουμε απλώς τους αγρότες να κάνουν σποραδικές κινήσεις πίεσης. Κάποια στιγμή κατά τη μεταπολίτευση θα βγουν και θα μπλοκάρουν τους δρόμους και θα ακολουθήσουν τα γνωστά: ένας φαύλος κύκλος καταγγελιών και απαξίωσης. Το ΠΑΣΟΚ; Ποια η σχέση του με το αγροτικό κίνημα; Το ΠΑΣΟΚ ήταν η κατ’ εξοχήν πολιτική δύναμη η οποία ενσωμάτωσε σχεδόν τα πάντα. Ήταν ένα κόμμα το οποίο

45 Interview Panagiotopoulos.indd 45

24/07/2023 11:53

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ προσεταιρίστηκε τον αγροτικό κόσμο. Είναι η εποχή που ο αγροτικός κόσμος παρακμάζει κυρίως λόγω της γήρανσης των αγροτών και την έξοδο από το επάγγελμα των παλαιότερων γενεών. Εκμεταλλεύτηκε τις μειωμένες αντιστάσεις αλλά ταυτόχρονα βοήθησε να μείνουν πολλοί ακόμη στην ύπαιθρο με τις παροχές και τους ευνοϊκούς όρους που πέτυχε στη διαπραγμάτευση με την ΕΟΚ. Δεν το είχε προβλέψει κανένας πως τα πράγματα θα οδηγηθούν σε αυτό το σημείο; Οι γεωπόνοι που συμμετείχαν στις μεγάλες αγροτικές μεταρρυθμίσεις του παρελθόντος είχαν προβλέψει ότι η διανομή της γης και η λύση της διανομής 30-40 στρεμμάτων ανά αγρότη, γιατί αυτός ήταν ο μέσος κλήρος, ήταν ένα μοντέλο που λάμβανε υπόψη του μόνο την τρέχουσα κατάσταση της εποχής της διανομής – την καλλιέργεια δηλαδή με ένα αλέτρι και δύο βόδια. Οι γεωπόνοι που είχαν σπουδάσει στο εξωτερικό έβλεπαν να έρχεται η εκμηχάνιση της γεωργίας κι όταν πράγματι ήρθε η εκμηχάνιση με το Σχέδιο Μάρσαλ και την πληθώρα των τρακτέρ κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960, τότε φάνηκε το πρόβλημα της γης, πρόβλημα που είχε γίνει ακόμα χειρότερο λόγω του κατακερματισμού του οικογενειακού κλήρου. Αν ένας αγρότης ήταν ευτυχισμένος με τα 20-30 στέμματα που είχε λάβει προπολεμικά, το 1965 ο χωρισμός του ίδιου κλήρου σε μικρά κομμάτια που δόθηκαν στα παιδιά του δημιουργούσε πια πρόβλημα «υπαρξιακό» σε όλο το κύκλωμα της παραγωγής. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Ο ένας νέος κοιτούσε τον άλλο και κάποια στιγμή κι οι δυο αποφάσισαν να φύγουν από τα χωριά τους! Άλλος στην πόλη άλλος στο εξωτερικό. Προσέξτε: δέκα χρόνια μετά την αποχώρηση των Γερμανών από την Ελλάδα, το 1955 παρακαλούσαμε τους Γερμανούς να μας δεχτούν ως εργάτες στη χώρα τους! Έφυγαν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι εκείνη την περίοδο, ειδικά στην Βόρεια Ελλάδα. Τι θα πρέπει να κρατήσουμε από τη δεκαετία του 1960, πέρα από την μεγάλη εκμηχάνιση της αγροτικής παραγωγής; Το 1965 έχουμε μια κρίσιμη κοινωνική αλλαγή καθώς όλο και περισσότεροι νέοι από την επαρχία καταφέρνουν να σπουδάσουν. Σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη αυτή έπαιξε η απόφαση της κυβέρνησης του Γεωργίου Παπανδρέου να μην καταβάλουν πλέον εξέταστρα όσοι ήθελαν να δώσουν εξετάσεις για τα πανεπιστήμια. Φανταστείτε ότι μέχρι τότε η πλειοψηφία των σπουδαστών στην Ανωτάτη Γεωπονική ήταν

Δασικό φυτώριο στα Καστέλια Φωκίδας, στα μέσα της δεκαετίας του 1960. Αρχείο εφημερίδας Καστελλιώτικα Νέα.

Φωτογραφία από το άπλωμα του καπνού στο χωριό Καστέλια της Φωκίδας, τη δεκαετία του 1960. Αρχείο εφημερίδας Καστελλιώτικα Νέα.

αστικής ή μικροαστικής προέλευσης γιατί η πλειοψηφία των παιδιών των αγροτών δεν είχαν χρήματα για τα εξέταστρα, τις εγγραφές κ.ά μόνο τα παιδιά κάποιων κτηματιών μπορούσαν να δώσουν εξετάσεις. Όλα αυτά συνεχίστηκαν και κατά τη διάρκεια της χούντας με πρόσθετες μάλιστα παροχές, όπως διευκολύνσεις στη φοίτηση, φοιτητικά δάνεια – για να προσελκύσει τον αγροτικό πληθυσμό- τότε ήταν που άρχισαν να έρχονται στην Αθήνα για σπουδές όλο και περισσότερα παιδιά από τα χωριά, αλλάζοντας τη σύνθεση των αποφοίτων. Στο βιβλίο σας αναφέρετε ότι οι νέοι αυτοί δεν επέστρεψαν στα χωριά τους… Αυτός ήταν ο σκοπός που ήρθαν να σπουδάσουν στην Αθήνα, το να μην επιστρέψουν και πάλι στα χωριά τους για να γίνουν αγρότες! Πολλοί νέοι από την επαρχία φεύγουν μετανάστες κι άλλοι έρχονται στο άστυ ως εσωτερικοί μετανάστες και φοιτητές. Να μείνουν στο χωριό να κάνουν τί; Να φυλάνε πρόβατα; Αυτό ήταν το στερεότυπο, που είχε και μια λογική βάση, ιδιαίτερα αφότου αυξάνονταν ο αριθμός εισακτέων στα πανεπιστήμια. Η εκπαίδευση αποτελεί τον πιο γρήγορο και ασφαλή τρόπο κοινωνική ανέλιξης, διαχρονικά. Σημαντικό ρόλο έπαιξε

46 Interview Panagiotopoulos.indd 46

24/07/2023 11:53

και η ώσμωση με τις αλλαγές που λαμβάνουν χώρα παγκοσμίως ιδίως στον δυτικό κόσμο. Η ελληνική κοινωνία, και η αγροτική, δεν ήταν απομονωμένη, παρακολουθούσε και ακολουθούσε τις εξελίξεις, τον εκμοντερνισμό που έρχεται από την Αμερική και συνδυάζει μαζική παραγωγή, μαζική κατανάλωση και νέα πρότυπα lifestyle. Τη δεκαετία του 1980 και πριν έρθουν να δώσουν το φιλί της ζωής οι μετανάστες, στον αγροτικό χώρο της Ελλάδας είχαν μείνει μόνο οι υπερήλικες στα ορεινά κι ορισμένοι νέοι στις πεδινές περιοχές που εκείνη ακριβώς τη στιγμή ετοιμάζονταν κι εκείνοι να φύγουν. Αλήθεια, τι γνώμη έχετε για την έλευση των μεταναστών; Σε αυτές τις περιοχές, τις ορεινές, τις νησιωτικές κάνουν σχεδόν τα πάντα και στην ουσία συντηρούν τα νοικοκυριά, παρέχοντας ακόμη και νοσηλευτική φροντίδα στους ηλικιωμένους. Στις δυναμικές περιοχές, όπως ορισμένες πεδινές, νησιωτικές κλπ. που ασχολούνται με δυναμικές καλλιέργειες, με τον τουρισμό, απελευθερώνουν τα χέρια των νεότερων καθώς αναλαμβάνουν αυτοί, οι μετανάστες, τις βαριές δουλειές -ζώα, καλλιέργειες και όχι μόνο- και οι νεότεροι αποκτούν ή αναβαθμίζουν δεξιότητες που κατευθύνονται στον τουρισμό, τις

ευκαιρίες που δίνουν τα πακέτα της ΕΕ, το λιανεμπόριο κ.ά. Έτσι συγκροτείται η ελληνική αγροτική κοινωνία μετά την έλευση των μεταναστών και διαμορφώνεται αυτό που ονομάζουμε νέα αγροτικότητα και μεταπαραγωγική χρήση της υπαίθρου. Τελικά, κύριε καθηγητά, γιατί έχει αξία η ιστορία, εν προκειμένω η αγροτική ιστορία με την οποία ασχολείστε εσείς; Είναι πολλά τα πράγματα που πρέπει να έχει κανείς στο μυαλό του όταν καλείται να χαράξει αγροτικές πολιτικές και η ιστορία βοηθάει. Δεν μπορεί να μας διδάξει η ιστορία, τουλάχιστον άμεσα και ωφελιμιστικά όπως συνήθως την αντιλαμβανόμαστε, αλλά όσο περισσότερο μελετάει κανείς την ιστορία τόσο περισσότερο ξεφεύγει από την σύγχυση και αποφεύγει λάθη. Δεν ‘αποκαλύπτεται’ τίποτα μέσω της ιστορίας, αλλά με έναν βαθύ κι ανεπαίσθητο τρόπο όπως θα έλεγε o Καβάφης, γινόμαστε σοφοί. Πολλά από τα φαινόμενα που βλέπουμε σήμερα, μερικά από τα οποια μάλιστα λαμβάνουν πολιτική έκφραση, θα τα κατανοούσαμε καλύτερα (και θα αποφεύγαμε τις αρνητικές συνέπειές τους) αν είχαμε μελετήσει τη νεότερη ιστορία της Ελλάδας τουλάχιστον.

ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΑΝΙΧΝΕΥΤΕΣ ΜΕΤΑΛΛΩΝ Χ-RAY ΜΗΧΑΝΕΣ ΕΛΕΓΚΤΕΣ ΒΑΡΟΥΣ COMBI SYSTEMS (ΑΝΙΧΝΕΥΤΗΣ ΜΕΤΑΛΛΩΝ/ΕΛΕΓΚΤΗΣ ΒΑΡΟΥΣ, XRAY/ΕΛΕΓΚΤΗΣ ΒΑΡΟΥΣ) ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΟΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΦΙΑΛΩΝ/ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ LEAKAGE ΤΩΝ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΩΝ

ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΞΕΝΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ ΜΕΤΑΛΛΑ (FE, NFE, SS) ΓΥΑΛΙ ΠΕΤΡΑ ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΟΣΤΑ

47

Αριστονίκου 1, Αθήνα, 11636 • T. +30 2109231927, +30 2109213113 • F.+30 2109219974 • e-mail: sales@labochem.gr • www.labochem.gr

Interview Panagiotopoulos.indd 47

24/07/2023 11:53

ΑΦΙΕΡΩΜΑ | Logistics Γάλακτος

Διαχείριση μεταφοράς

φρέσκου γάλακτος

H

εφοδιαστική αλυσίδα του φρέσκου γάλακτος είναι μια από τις πλέον συναρπαστικές παγκοσμίως. H πρώτη ύλη συλλέγεται από μεγάλο αριθμό παραγωγών, σε περιορισμένο χρόνο και κάτω από ειδικές συνθήκες. Πρέπει να φτάσει σε σχετικά μικρό αριθμό μεταποιητικών μονάδων στην καλύτερη δυνατή κατάσταση, όσο πιο γρήγορα γίνεται. Εξίσωση για πολύ πεπειραμένους λύτες…

Οι πρώτες μεγάλες αλυσίδες στη διαχείριση του φρέσκου γάλακτος δημιουργήθηκαν στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ αμέσως μετά τη λήξη του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου, παράλληλα με την ίδρυση βιομηχανικών κολοσσών που ορίζουν σήμερα την παγκόσμια αγορά γαλακτοκομικών (π.χ.

Danonne/ Ισπανία/ 1919, Lactalis/ Γαλλία/ 1933). Τα δίκτυα όμως της μεταφοράς του γάλακτος είναι παλαιότερα καθώς συνδέονται με τη δημιουργία των πρώτων μεγάλων συνεταιρισμών κτηνοτρόφων (Campina/ Ολλανδία/ 1871, Friesland Foods/ Ολλανδία/1879, Arla Foods/ Δανία/1881, Emmi/ Σουηδία/1907) κ.ά.). Η μεταπολεμική περίοδος της οικονομικής ανάπτυξης, των τεχνολογικών αλμάτων, της έντασης του καταναλωτισμού και της πληθυσμιακής έκρηξης, ήταν η περίοδος κατά την οποία η εφοδιαστική αλυσίδα του γάλακτος

Επιμέλεια: Θανάσης Αντωνίου

απέκτησε τη μορφή που γνωρίζουμε σήμερα, παράλληλα με την ίδρυση νέων κολοσσών στον κλάδο του γάλακτος (Parmalat/ Ιταλία/1961). Δεκαετία του ‘60 Υποστηρίζεται ότι οι σημαντικότερες καινοτομίες εισήχθησαν τη δεκαετία του 1960 στην αχανή αγορά των Ηνωμένων Πολιτειών όπου η μεταφορά γάλακτος από τις απομακρυσμένες φάρμες των μεσοδυτικών και των κεντρικών Πολιτειών στα εργοστάσια επεξεργασίας των μεγαλουπόλεων ανάγκασε παραγωγούς και γαλακτοβιομήχανους να αναζητήσουν μεγαλύτερα και ασφαλέστερα βυτία μεταφοράς κι εναλλακτικές λύσεις για την κίνησή τους στα αστικά κέντρα. Εκείνη την εποχή κάνουν την εμφάνισή τους στις ΗΠΑ τα πρώτα φορτηγά παγωτού με 5 ή 6 θύρες στο πλάι

48 Milk logistics.indd 48

20/07/2023 13:19

του αμαξώματος κι αυτόνομους χώρους ψύξης κι εξελιγμένες μονάδες ψύξης οι οποίες παρείχαν μεγαλύτερη ευκολία κίνησης στα οχήματα που έπρεπε να διανύουν τεράστιες αποστάσεις στην αχανή χώρα. Στα τέλη της δεκαετίας του 1960 οι γαλακτοβιομηχανίες – και πάλι πρώτα στις ΗΠΑ κι αργότερα στην Ευρώπη- συστηματοποιούν τα logistics του γάλακτος προκειμένου να υιοθετήσουν βέλτιστους τρόπους αξιοποίησης του στόλου οχημάτων και περιορισμού του μεταφορικού κόστους. Από τα χειρόγραφα δελτία κίνησης η αμερικανική γαλακτοβιομηχανία θα περάσει στη μηχανοργάνωση. Παράγοντες που συστηματοποιούνται είναι στο εξής ο όγκος των προς παράδοση προϊόντων, ο μέσος ημερήσιος αριθμός παραδόσεων, τα κιβώτια ανά παράδοση, τα χιλιόμετρα που διανύθηκαν, τα καύσιμα που χρησιμοποιήθηκαν, το κόστος των οδηγών/δρομολόγιο, οι εργατώρες κ.ά. Η «route & customer profitability analysis» (ανάλυση κερδοφορίας διαδρομής και πελατών) που ξεκίνησαν να χρησιμοποιούν τότε οι μεγάλοι παίκτες της αμερικανικής βιομηχανίας «άρχισε να παράγει νέα και επιβεβαιώσιμα, αποδεκτά τυποποιημένα βήματα και διαδικασίες που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν εξίσου σε όλα τα περιφερειακά τμήματα της εταιρείας μας στο γάλα και το παγωτό» θυμάται σε παλιότερο άρθρο του στο περιοδικό Dairy Foods ο παλαίμαχος της γαλακτοβιομηχανίας Don Wilson, logistician σε κορυφαίες αμερικανικές βιομηχανίες ήδη από τη δεκαετία του 1960. Και συμπληρώνει: «Μαθαίναμε πώς να εφαρμόζουμε τυποποιημένες τεχνικές αξιολόγησης της κερδοφορίας των παραδόσεων για μεμονωμένες διαδρομές, μεμονωμένους πελάτες και ακόμη και συγκεκριμένους προορισμούς». Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει: «Η διαδικασία ανάλυσης της κερδοφορίας και της παραγωγικότητας της διανομής ήταν ακόμη μια διαδικασία χειροκίνητη, κουραστική, αργή και βασιζόταν στο ιστορικό της κάθε διαδρομής. Όμως, έδειχνε ποιο ήταν το κόστος παράδοσης και η κερδοφορία μας: ανά διαδρομή και παραδοτέους πελάτες, σε ημερήσια, μηνιαία και ετήσια βάση. Είχαμε αρχίσει να καταλαβαίνουμε πώς θα μπορούσαν να μειωθούν τα κόστη και οι απώλειές μας καθώς και πώς συγκεκριμένο μείγμα προϊόντων επηρέαζε τους αριθμούς κερδοφορίας των μεμονωμένων πελατών».

Δεκαετία του ‘70 Οι πετρελαϊκές κρίσεις της δεκαετίας του 1970 έφεραν στο προσκήνιο των logistics του γάλακτος το ζήτημα της εξοικονόμησης ενέργειας- οι μέρες θύμιζαν σύμφωνα με δημοσιεύματα εκείνης της εποχής ‘ημέρες Β’ Παγκοσμίου Πολέμου’. Η μεταφορά ψυχόμενου και κατεψυγμένου φορτίου τέθηκε ξαφνικά στις ΗΠΑ (και την Ευρώπη) σε ένα ιδιότυπο καθεστώς προτεραιότητας όσον αφορά τη διαχείριση στόλων. Μάλιστα το αμερικανικό κράτος αποφάσισε να βοηθήσουν οι ένοπλες δυνάμεις ιδιωτικούς στόλους οχημάτων μεταφέροντας με στρατιωτικά τρένα τα άδεια βυτία υγρών τροφίμων που επέστρεφαν από τις διανομές αποφεύγοντας την ‘σπατάλη καυσίμων με άδειο ρυμουλκούμενο’. Με δεδομένο ότι η αγορά των καυσίμων δεν επέστρεψε ποτέ στα προ πετρελαϊκής κρίσης επίπεδα, η μεταφορά γάλακτος και τελικών προϊόντων επεξεργασίας γάλακτος μετατράπηκε σε μια δαπανηρή επιχειρηματική δραστηριότητα. Δαπανηρή κι ενεργοβόρα μέχρι και τις μέρες μας. Τις δεκαετίες που ακολούθησαν η εφοδιαστική αλυσίδα του γάλακτος επικεντρώθηκε σε τρία κορυφαία ζητήματα: α) την ασφάλεια του διακινούμενου προϊόντος και την υγιεινή της όλης διαδικασίας, β) τη μείωση του μεταφορικού κόστους με τη χρήση νέων εργαλείων βελτιστοποίησης διαδρομών και, γ) τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της μεταφοράς. Περιβαλλοντικό alarm Η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην αλυσίδα αξίας των γαλακτοκομικών προϊόντων είναι μια πολύπλοκη διαδικασία η οποία αναπτύσσεται πλέον σε πολλαπλά επίπεδα. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα που πραγματοποίησε η πολυεθνική εταιρεία ερευνών Rabobank, η γαλακτοβιομηχανία αντιμετωπίζει αυξανόμενη πίεση από διάφορες Η πιο περιβαλλοντικά ‘δαπανηρή’ παραγωγή γάλακτος (εκπομπές ανά κιλό παραγόμενου προϊόντος) βρίσκεται στην Υποσαχάρια Αφρική και η λιγότερο στην Βόρεια Αμερική. Πηγή: Rabobank

49 Milk logistics.indd 49

20/07/2023 13:19

ΑΦΙΕΡΩΜΑ | Logistics Γάλακτος Παραλαβή γάλακτος στις εγκαταστάσεις του Αγροτικού Γαλακτοκομικού Συνεταιρισμού Καλαβρύτων

πλευρές για να υιοθετήσει βιώσιμη παραγωγή προϊόντων και να μειώσει τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου. Παρά τις διαφορές στα συστήματα εκτροφής ανά τον κόσμο, οι περισσότερες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου προέρχονται από την εκμετάλλευση- τη φάρμα δηλαδή- κι ακολουθούν οι μεταποιητές γαλακτοκομικών προϊόντων και το λιανεμπόριο. Όπως υποστηρίζουν οι ερευνητές της ολλανδικών συμφερόντων ερευνητικής εταιρείας, στην εφοδιαστική αλυσίδα του γάλακτος εμπλέκονται διάφοροι ενδιαφερόμενοι φορείς με μερίδιο ο καθένας στις εκπομπές ενώ η μέτρηση και η μείωση αυτών των εκπομπών μπορεί να είναι πολύπλοκη διαδικασία και συχνά περιπλέκεται ακόμα περισσότερο από τη μη ευθυγράμμιση μεταξύ των κυβερνητικών κι επιχειρηματικών στόχων. Συχνά λοιπόν εξαγγέλλονται, τόσο από τις κυβερνήσεις όσο κι από τους επιχειρηματικούς ομίλους (περιβαλλοντικοί) στόχοι οι οποίοι είναι αδύνατο να υλοποιηθούν! Η έρευνα της Rabobank (2023) καταλήγει στο συμπέρασμα ότι για να προωθηθεί πραγματικά η Το ενδιαφέρον των ελληνικών γαλακτοκομικών και τυροκομικών επιχειρήσεων για τον εκσυγχρονισμό του εξοπλισμού τους σε θέματα εφοδιαστικής αλυσίδας υπόθεση της μείωσης των εκπομπών στη γαλαπαραμένει έντονο όσο τα δίκτυα γάλακτος γίνονται όλο και πιο περίπλοκα κτοβιομηχανία, πρέπει να γίνουν τρία σημαντικά βήματα: 1) Ευθυγράμμιση μεταξύ των κυβερνητικών και βιομηχανικών στόχων ώστε να ξεπεραμας εξηγούν ότι τα δίκτυα γάλακτος των Θεσσαλών ανταστούν τα (μερικές φορές περιττά) επίπεδα πολυπλοκότηγωνιστών τους δεν αφήνουν για τους ντόπιους τυροκόμους τας, 2) Αποδοχή από τη βιομηχανία της ανάγκης να επιταούτε στάλα γάλα! χυνθεί η μείωση των εκπομπών και να προετοιμαστεί για Όπως είναι φυσικό, για τη διαχείριση τόσο μεγάλων σε αυτή τη μετάβαση, και 3) Κίνητρα από τη βιομηχανία και έκταση αλυσίδων υπάρχει πολύ μεγάλη ανάγκη για πλήρη από τις κυβερνήσεις προς τους αγρότες ώστε να αυξηθεί τεχνολογική κάλυψη (σε οχήματα και αποθηκευτικά μέσα) από τους τελευταίους η υιοθέτηση σύγχρονων μέτρων πεκαι χρήση των πιο εξελιγμένων εργαλείων παρακολούθηριορισμού των εκπομπών. σης της μεταφοράς. Από την πλευρά του το ελληνικό κράτος προωθεί εδώ Ελλάδα: Νέα διευρυμένα δίκτυα και μερικά χρόνια το σύστημα Άρτεμις για την πλήρη καΣτην ελληνική αγορά γάλακτος έχουν σημειωθεί σημαντιταγραφή της παραγωγής, της διακίνησης και των πωλήκές ανακατατάξεις τα τελευταία χρόνια καθώς η μείωση σεων στην αγορά του γάλακτος ενώ και οι επιχειρήσεις του αριθμού των κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων και η από τη δική τους πλευρά αναπτύσσουν εργαλεία που κάσπανιότητα του γάλακτος σε ορισμένες περιοχές της χώνουν τη δραστηριότητά τους πιο ΄διαφανή’ και μετρήσιμη. ρας έχουν οδηγήσει τις μεγάλες αλλά κι αρκετές μεσαίες και μικρές γαλακτοβιομηχανίες και τυροκομικές να χτίΕλληνική αλυσίδα γάλακτος σουν δίκτυα συλλογής γάλακτος σε αποστάσεις αδιανόηΣύμφωνα με τον Βλάση Τσέζο, CEO της Agritrack, «Η τες μέχρι πριν μερικά χρόνια. αλυσίδα του γάλακτος είναι μια δυναμική αλυσίδα, που Θεσσαλικές εταιρείες αναζητούν (και βρίσκουν…) γάλα στην Ελλάδα μόνο έρχεται να συντονίσει περίπου 45.000 στα νησιά του βορειοδυτικού Αιγαίου ενώ κορυφαίες γαπαραγωγούς πρόβειου / γίδινου γάλακτος και περίλακτοβιομηχανίες της ηπειρωτικής χώρας αγοράζουν που 2.500 παραγωγούς αγελαδινού γάλακτος. Είναι σύνγάλα από την Κρήτη όπου μάλιστα δημιουργούν και σταθθετη αλυσίδα και απαιτεί τη συνεργασία πολλών μερών, μούς συλλογής. Τοπικοί τυροκόμοι από την Πελοπόννησο τα οποία, μάλιστα, έχουν αντικρουόμενα συμφέροντα». Η

50 Milk logistics.indd 50

20/07/2023 13:20

Agritrack είναι μια νεότευκτη ελληνική εταιρεία η οποία παρέχει ολοκληρωμένη πλατφόρμα αυτοματοποίησης διαδικασιών με στόχο την ψηφιοποίηση και τη βελτίωση της ιχνηλασιμότητας. Για να μπορέσουν οι ελληνικές επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως μεγέθους, να διαχειριστούν τα ευρύτερα δίκτυα γάλακτος, είναι αναγκασμένες να καταφύγουν σε επενδύσεις τόσο στο επίπεδο του ψηφιακού αυτοματισμού και της ιχνηλασιμότητας όσο και στο επίπεδο του μηχανολογικού εξοπλισμού και των οχημάτων. Αντίστοιχα κινούνται και οι κτηνοτρόφοι οι οποίοι αποτελούν μέρος της αλυσίδας αξίας του γάλακτος. «Υπάρχουν αρκετοί μικροί κτηνοτρόφοι, οι οποίοι επιθυμούν να δημιουργήσουν κάτι καινούργιο και να περάσουν στην τυροκομία. Και το είδαμε αυτό έντονα στην Dairy Expo 2022» μας λέει ο Χρήστος Ισαακίδης της εταιρείας Ισαακίδης Γεννάδιος με έδρα στην Νέα Μαγνησία στη Θεσσαλονίκη και συμπληρώνει: «Υπάρχει, επίσης, δεύτερη κατηγορία παραγωγών που μεταποιούν 1.000-2.000 λίτρα την ημέρα αλλά και τρίτη κατηγορία επιχειρήσεων, οι οποίες μεταποιούν μέχρι και 20 τόνους την ημέρα και

βλέπω σε όλες αυτές τις κατηγορίες έντονο ενδιαφέρον για επενδύσεις και τεχνολογική αναβάθμιση». Αν και ανθηρή η ελληνική βιομηχανία κατασκευής βυτίων για την εφοδιαστική αλυσίδα του γάλακτος αντιμετωπίζει μια πρωτόγνωρη κατάσταση η οποία έχει διαμορφωθεί ήδη από τα τέλη του 2021 κι εντάθηκε με την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία. «Ο πόλεμος είναι πιο δύσκολη υπόθεση από την πανδημία, διότι, σήμερα, παρατηρούμε έλλειψη σε πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή βιομηχανικού εξοπλισμού. Για παράδειγμα, έχουν αλλάξει πολλοί κωδικοί στα αισθητήρια όργανα που εισάγουμε, ενώ ένα όργανο, σήμερα, καλείται να εξυπηρετήσει δύο και τρεις λειτουργίες. Οι κατασκευαστές του εξωτερικού συρρικνώνουν το κωδικολόγιό τους για να πετύχουν οικονομίες κλίμακας» μας εξηγεί ο Γιώργος Τσιτσόπουλος της εταιρείας Tsitsopoulos Bros η οποία ιδρύθηκε το 2014 με έδρα την Σκύδρα. Η εταιρία, μεταξύ άλλων, κατασκευάζει και υποστηρίζει τεχνικά την ελληνική αγορά με ανοξείδωτα βυτιοφόρα μεταφοράς υγρών τροφίμων, μηχανήματα επεξεργασίας τροφίμων και συστήματα άντλησης και καταγραφής υγρών τροφίμων.

51 Milk logistics.indd 51

20/07/2023 13:20

ΑΦΙΕΡΩΜΑ | Logistics Γάλακτος

Σ

τις σελίδες που ακολουθούν παρουσιάζουμε ένα μικρό αλλά ελπίζουμε ενδεικτικό κατάλογο οχημάτων και προϊόντων που αφορούν στη διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας του γάλακτος, προϊόντα που είναι διαθέσιμα στην ελληνική αγορά από εγχώριους προμηθευτές.

Δεξαμενή αποθήκευσης και παραλαβής γάλακτος και κρέμας

Ευχαριστούμε τις εταιρείες που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του περιοδικού Dairy News και παραχώρησαν υλικό τους. Θυμίζουμε ότι οι σελίδες του περιοδικού είναι πάντα ανοικτές σε όσους προμηθευτές επιθυμούν να προβάλλουν τη δουλειά τους στο εξειδικευμένο κοινό του Dairy News.

GR.INOX - ΑΦΟΙ ΓΚΡΕΚΗ ΕΠΕ

Συστήματα & εξοπλισμός επεξεργασίας Το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα αποτελούν διαχρονικά έναν από τους πυλώνες της ανθρώπινης διατροφής. Στη σύγχρονη εποχή και με την εξέλιξη της τεχνολογίας, η επεξεργασία γάλακτος και η παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων έχει οργανωθεί προσφέροντας ποικιλία προϊόντων, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την ποιότητα τους και την υγεία του καταναλωτή. Η GR.INOX προσφέρει εξοπλισμό που καλύπτει ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών στη βιομηχανία γάλακτος. Σε συνεργασία με τις μεγαλύτερες τεχνικές εταιρείες του κλάδου της γαλακτοβιομηχανίας, συμμετέχει σε Joint Project για την υλοποίηση ολοκληρωμένων μονάδων επεξεργασίας γάλακτος και παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων. Με άριστη ποιότητα κατασκευής και κατασκευασμένες με τις πιο αυστηρές προδιαγραφές, οι δεξαμενές της GR.INOX προσφέρουν υψηλά επίπεδα υγιεινής και ευκολία καθαρισμού και απολύμανσης, που αποτελούν κρίσιμους παράγοντες για την διασφάλιση ποιότητας των παραγόμενων προϊόντων. Οι δεξαμενές μας καλύπτουν όλες τις ανάγκες της γαλακτοβιομηχανίας, από γάλα και γιαούρτι μέχρι κρέμα, ρυζόγαλο και παγωτό. Η μεγάλη εμπειρία μας στον χώρο των γαλακτοκομικών μας επιτρέπει να προσφέρουμε λύσεις και στα φυτικά προϊόντα που πλέον έχουν αρχίσει και αποκτούν

μεγάλο κομμάτι της αγοράς. Τέλος παρέχουμε λύσεις που αφορούν το CIP και τον κατάλληλο καθαρισμό των δεξαμενών, καλύπτοντας οποιαδήποτε ανάγκη που μπορεί να απαιτηθεί. Το τεχνικό τμήμα της GR.INOX με εμπειρία ετών στην μελέτη και υλοποίηση έργων στην γαλακτοβιομηχανία, μας επιτρέπει να προσφέρουμε λύσεις τεχνικά καταρτισμένες και εφαρμοσμένες σε πολλές εταιρίες του χώρου, εξασφαλίζοντας την καλύτερη δυνατή πρόταση για τις ανάγκες των συνεργατών μας. Η πιστοποίηση της εταιρίας μας για το σύστημα διαχείρισης σύμφωνα με το πρότυπο ΕΝ ISO 9001:2015 διασφαλίζει την εφαρμογή όλων των διαδικασιών και των ελέγχων που είναι απαραίτητοι για τον έλεγχο του τελικού προϊόντος αλλά και για την συνεχή βελτίωση και αυτοματοποίηση των διεργασιών μας με τελικό σκοπό την καλύτερη απόδοση στην εξυπηρέτηση των αναγκών των πελατών μας. Τέλος η GR.INOX είναι περήφανο μέλος της ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ μια Πρωτοβουλία που έχει ως όραμα την ανάδειξη της δυναμικής της ελληνικής επιχειρηματικότητας εντός κι εκτός συνόρων. grekisinox.com

52 ALL THE COMPANIES.indd 52

21/07/2023 11:36

ERMICON

Μισός και πλέον αιώνας στη βιομηχανία H εταιρεία ERMICON κατασκευάζει στην Ελλάδα εξοπλισμό από ανοξείδωτο χάλυβα για βιομηχανίες τροφίμων και καλλυντικών. Ειδικότερα δραστηριοποιείται στις βιομηχανίες γάλακτος και τα τυροκομεία πλέον των 50 ετών. Την ERMICON εμπιστεύονται οι πελάτες για την εμπειρία και την τεχνογνωσία της σε προϊόντα, όπως: Βυτία Μεταφοράς- Συλλογής Γάλακτος, λαδιού και λοιπών υγρών τροφίμων.

• Bυτία κυλινδρικής ή ελλειψοειδούς μορφής.

• Mονωμένα με πολυουρεθάνη οικολογικού τύπου.

•Μ ε διάδρομο επίσκεψης, με κάγκελο και σκάλα με ανάκλιση.

• Εξοπλισμένα στο πίσω ή στο πλαϊνό μέρος του βυτίου με μετρητικά συστήματα παραλαβής ZD C1 ή ZD

ALL THE COMPANIES.indd 53

FLASH μεγάλης ακρίβειας, με δυνατότητα ελληνικού μενού, διαχωρισμού είδος γάλακτος, ένδειξη μέτρησης σε λίτρα/κιλά, ένδειξη θερμοκρασίας, δειγματολήπτη, εκτυπωτή & σύστημα εντοπισμού βυτίου.

• Με απαερωτή, φίλτρο γάλακτος, αντλία Jabsco.

• Ελαστικό σωλήνα τροφίμων και καρούλα για την πιο εύκολη περιτύλιξη του σωλήνα. Τα βυτία μπορούν να τοποθετηθούν σε οποιοδήποτε πλαίσιο επιλογής του πελάτη. Η ERMICON εκτός από τα βυτία διαθέτει: • Δεξαμενές ψύξης γάλακτος, ανοιχτού και κλειστού τύπου.

• Δεξαμενές παραλαβής, αποθήκευσης και βραστήρες.

• Σιλό ψύξης γάλακτος.

• Συστήματα πλύσης CIP • Λοιπές ειδικές ανοξείδωτες κατασκευές. Επίσης αντιπροσωπεύει από τις πλέον αξιόπιστες αντλίες του γερμανικού οίκου FRISTAM, λοβωτές, φυγόκεντρες, κοχλιωτές καθώς και σύστημα διάλυσης σκόνης (Powder Mixer). ermicon.gr

21/07/2023 11:36

ΑΦΙΕΡΩΜΑ | Logistics Γάλακτος

GENNADIOS

Βυτίο μεταφοράς γάλακτος • Δυνατότητα κατασκευής σε διάφορες χωρητικότητες και σχήματα.

• Είναι κατασκευασμένο από χάλυβα ΙΝΟΧ ΑΙSI 304.

• Με μόνωση πετροβάμβακα.

• Κάθε διαμέρισμα έχει ανθρωποθυρίδα ειδική για κατασκευές που αφορούν τρόφιμα.

• Σε όλα τα διαμερίσματα υπάρχει σύστημα αυτόματου καθαρισμού C.I.P. • Η βάση είναι κατασκευασμένη εξολοκλήρου από ανοξείδωτο χάλυβα.

• Πατάρι με αντιολισθητική λαμαρίνα.

• Με σκάλα.

• Στο πλαϊνό ή στο πίσω μέρος τοποθετείται ντουλάπι με σωληνώσεις για τον μετρητή γάλακτος.

•Τ ο βυτίο είναι κατασκευασμένο σύμφωνα με τις προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και φέρει CE. ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΓΑΛΑΚΤΟΣ • απαερωτής, • αντλία γάλακτος αυτόματης αναρρόφησης 24000 λίτρα / ώρα, • εκτυπωτής, • δειγματολήπτης, • αισθητήριο, • φίλτρο γάλακτος, βαλβίδα αντεπίστροφη, θερμόμετρο, • ανοξείδωτες σωληνώσεις και διάφορα εξαρτήματα για την λειτουργία του μετρητή, • ηλεκτρικός πίνακας λειτουργίας του μετρητή.

ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΜΕΤΡΗΤΗ Με την έναρξη παραλαβής γάλακτος από τον παράγωγο η αντλία λειτουργεί αυτόματα και σταματά αυτόματα όταν δεν ανιχνεύει ροη. Κατά την διάρκεια της παραλαβής στην οθόνη του συστήματος εμφανίζεται η παραλαμβανόμενη ποσότητα, η θερμοκρασία του γάλακτος και της παροχής αντλίας Στην οθόνη ο εκτυπωτής εμφανίζει την ποσότητα σε λίτρα και όταν εκτυπώνει εμφανίζει κιλά. Στο τέλος της παραλαβής η αντλία σταματά αυτόματα. Στην απόδειξη που εκτυπώνει ο εκτυπωτής εμφανίζεται ο κωδικός του προμηθευτή, τα ΚΙΛΑ, η θερμοκρασία του γάλακτος, η ώρα και η ημερομηνία παραλαβής. Ο μετρητής έχει την δυνατότητα να εκτυπώνει συγκεντρωτική απόδειξη όπου εμφανίζεται η συνολική ποσότητα γάλακτος, ο αριθμός του οδηγού, η ποσότητα που παρελήφθη από τον κάθε παραγωγό και την θερμοκρασία του γάλακτος. Ο δειγματολήπτης μπορεί να πάρει δείγμα σε όλα τα στάδια παραλαβής(αρχή, μέση, τέλος) αφού πρώτα γίνει πρόπλυση του συστήματος δειγματοληψίας. Επίσης μπορεί να συνδεθεί και με το λογισμικό της εταιρείας. Ο μετρητής ρυθμίζεται για αγελαδινό, γίδινο ή πρόβειο γάλα. inox-gennadios.gr

MILKPLAN

MP Silo - Σιλό αποθήκευσης γάλακτος Η Milkplan ΑΕ, με περισσότερα από 25 χρόνια εμπειρίας στον τομέα ψύξης γάλακτος και κτηνοτροφικού εξοπλισμού διευρύνει τη γκάμα δεξαμενών ψύξης γάλακτος το νέο MP Silo. Το MP Silo, είναι μια ειδικά σχεδιασμένη κάθετη δεξαμενή ψύξης σύμφωνα με τα υψηλά κατασκευαστικά πρότυπα και την εξειδίκευση της Milkplan, η οποία έρχεται να καλύψει τις απαιτήσεις κτηνοτροφικών αλλά και τυροκομικών/γαλακτοκομικών μονάδων για ψύξη και συντήρηση μεγάλων ποσοτήτων γάλακτος. Ο ειδικός σχεδιασμός της κάθετης δεξαμενής,

προσφέρει την μέγιστη ποσότητα αποθήκευσης σε συνδυασμό με τις ελάχιστες απαιτήσεις χώρου καθώς η δεξαμενή τοποθετείται σε μη στεγαζόμενη επιφάνεια. Τα διαθέσιμα μεγέθη ξεκινούν από τα 8.000 λίτρα και φτάνουν μέχρι τα 50.000 λίτρα, ενώ δίνεται η δυνατότητα επιλογής ψύξης με φρέον ή παγωμένο νερό αναλόγως των αναγκών της μονάδας. Η δεξαμενή μπορεί να συνδεθεί με υπάρχον σύστημα πλύσης C.I.P ή με το MPP Control Touch, το αυτόνομο σύστημα ελέγχου ψύξης και πλύσης της δεξαμενής. milkplan.com

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

54 ALL THE COMPANIES.indd 54

Δ

21/07/2023 11:37

TSITSOPOULOS BROS

Ανοξείδωτο βυτιοφόρο μεταφοράς Γάλακτος Έχοντας γνώμονα τις ανάγκες των πελατών η εταιρεία TSITSOPOULOSBROS με έδρα τα Σεβαστιανά του νομού Πέλλας αναβαθμίζει καθημερινά την κατασκευή γάλακτο-συλλεκτικών βυτίων και των μετρητικών συστημάτων. Όλες οι κατασκευές υλοποιούνται στις εγκαταστάσεις της εταιρείας από ειδικευμένο προσωπικό. Τεχνικά χαρακτηριστικά Γάλακτο-συλλεκτικού: • Η βασική δομή και όλα τα μέρη είναι κατασκευασμένα από ανοξείδωτο χάλυβα AISI 304i 1.4301.

• To πάχος μόνωσης είναι 50mm περιμετρικά.

• Το κάθε διαμέρισμα φέρει αυτόνομη ανθρωποθυρίδα διαμέτρου 430mm και παρέχει στεγανό κλείσιμο.

• Σωλήνας εξαερισμού είναι συνδεδεμένος με το σύστημα πλύσης, αυτόνομο για κάθε 1θάλαμο.

Anthoulakis_KTX.pdf 19/01/2023 4:57 PM

• Όλη η κατασκευή του βυτίου εδράζεται πάνω σε σέλες.

• Σωλήνες εκκένωσης βυτίου ένα για κάθε διαμέρισμα συνδεδεμένες με τον συλλέκτη με λάστιχο τροφίμων. Ο συλλέκτης αποτελείται από : • Πνευματικές Βάνες butterfly.

• Σύστημα διαχείρισης βανών .

• Στο οπίσθιο μέρος του βυτιοφόρου φέρει ντουλάπι κατασκευασμένο από ανοξείδωτο χάλυβα AISI 304i 1.4301 για την στέγαση του συστήματος άντλησης και μέτρησης.

• Στο πίσω μέρος του βυτίου υπάρχει σκάλα τοποθετημένη, αριστερά και δεξιά για την πρόσβαση στους διάδρομους συντήρησης.

• Το βυτίο είναι εξοπλισμένο με κλειστό κύκλωμα καθαρισμού CIP και επιτυγχάνει τον καθαρισμό του βυτίου και του συστήματος άντλησης εσωτερικά.

Τεχνικά χαρακτηριστικά Συστήματος Άντλησης: • Αντλία γάλακτος με τα διεθνή πιστοποιητικά έγκρισης.

• Απαερωτής.

• Βαλβίδα αντεπιστροφής.

• Σωληνώσεις κλπ. Τεχνικά χαρακτηριστικά Συστήματος Καταγραφής: • Ηλεκτρονική οθόνη (Λειτουργία οθόνης μέσω Smartphone).

• Εκτυπωτής.

• GPS /GSM. • Λιτρομετριτή ηλεκτρονικό ΡD 340.

• Αισθητήρας Θερμοκρασίας-Ροής.

• Καταγραφή Ώρας και Ημερομηνίας.

• Δειγματοληπτικό. tsitsopoulosbros.gr

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

since 1973 Transporting goods and beverages cool & frozen-full & segmental loads

55 Δημοσθένους 31 | 54628 | Θεσσαλονίκη | Τ. 2310 753024 | F.2310 752807 | www.anthoulakisltd.gr | info@anthoulakisltd.gr ALL THE COMPANIES.indd 55

21/07/2023 11:37

ΦΑΚΕΛΟΣ

56 COVER- NEW GOVERNMENT.indd 56

21/07/2023 11:38

Κλίνατε… αγροτικά

Νέα κυβερνητική θητεία & η ατζέντα της αγροτικής ανάπτυξης Ρεπορτάζ, συνεντεύξεις & επιμέλεια: Θανάσης Αντωνίου, Γιάννης Μουρατίδης Φωτογραφίες: ΥπΑΑΤ, αρχείο Dairy News & Facebook: Αλέξανδρος Καχριμάνης

Η ελληνική αγροτική παραγωγή ζει την εποχή της παγκοσμιοποίησης και των αγροτοβιομηχανικών επιχειρήσεων και είναι πλέον αντιμέτωπη με εξωτερικότητες και αστάθμητους παράγοντες που απειλούν καθημερινά τη βιωσιμότητα της μικρής καλλιέργειας. Παρόλα αυτά, η ελληνική ύπαιθρος, όπως είδαμε όλοι με έκπληξη κατά τη διάρκεια της πρόσφατης οικονομικής κρίσης και της ακόμα πιο πρόσφατης πανδημίας, εμφάνισε στοιχεία ανθεκτικότητας. Σε μια εποχή κατά την οποία τόσο στις ανεπτυγμένες βιομηχανικές χώρες όσο και στις αναπτυσσόμενες παρατηρείται μια σύνθετη και περίπλοκη διαδικασία επαναγροτοποίησης (repeasantization), η Ελλάδα καλείται να αναδιατάξει την πρωτογενή παραγωγή της στο φόντο της Νέας Αγροτικής Πολιτικής που προωθεί πλέον η Ευρωπαϊκή Ένωση. Στην Ελλάδα είναι παρόντες και διαμορφώνουν το σύγχρονο πρόσωπο της αγροτικής παραγωγής τρεις διακριτοί σχηματισμοί: η μικροκαλλιέργεια (peasant farming), η επιχειρηματική γεωργία (entrepreneurial farming) και η γεωργία μεγάλης κλίμακας ή καπιταλιστική γεωργία (capitalist farming) με την τελευταία μάλιστα να δίνει τον τόνο της παραγωγής στο μεγαλύτερο μέρος της υφηλίου. Ανάλογη είναι η κατάσταση και στην κτηνοτροφία όπου οι ανησυχίες για το μέλλον της τείνουν να υπερφαλαγγίσουν, δυστυχώς, τις ελπίδες που κομίζουν οι νέες τεχνολογίες και η ενσωμάτωση του αυτοματισμού σε όλα τα στάδια της εκτροφής. Η νέα ελληνική κυβέρνηση καλείται να διαμορφώσει μια νέα ατζέντα για την αγρο-

τική πολιτική και την πρωτογενή παραγωγή και να εφαρμόσει τολμηρές πολιτικές και καινοτόμες τεχνικές για τη στήριξη των αγροτών και του εισοδήματός τους. Όπως επίσης οφείλει να στηρίξει και τον κλάδο της μεταποίησης των αγροτικών προϊόντων που συμβάλει αποφασιστικά στη μεγέθυνση του ελληνικού ΑΕΠ και τη σύνδεση της υπαίθρου με άλλες σημαντικές βιομηχανίες, όπως π.χ. ο τουρισμός και η μαζική εστίαση. Αν και τα αγροτικά θέματα απουσίαζαν παντελώς κι από τις δύο προεκλογικές περιόδους που ζήσαμε προ εβδομάδων, η συζήτηση για το μέλλον της αγροτικής παραγωγής ευτυχώς αναπτύσσεται σε άλλα επίπεδα και με ένα σαφώς μικρότερο ακροατήριο λίγων, ειδικών, θεσμικών παραγόντων κι επαγγελματιών. Το Dairy News επιθυμώντας να συμβάλει στον διάλογο παρουσιάζει στις σελίδες που ακολουθούν τις θέσεις μιας σειράς προσωπικοτήτων που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο συνδέονται με την πρωτογενή παραγωγή και την αγροτική ανάπτυξη. Ζητήσαμε από τους καλεσμένους μας να θέσουν την ατζέντα που εκτιμούν πως θα έπρεπε να είναι η ‘ατζέντα της κυβέρνησης’ μετά τη λαϊκή εντολή στις 25 Ιουνίου. Παράλληλα είχαμε την ευκαιρία να καταγράψουμε και τις προσωπικές απόψεις τους για επιμέρους θεματικές ενότητες και τις παρουσιάζουμε στο πλαίσιο του Φακέλου. Ευχαριστούμε όσους συμμετείχαν στον Φάκελο και δεσμευόμαστε να συνεχίσουμε στην κατεύθυνση της ενθάρρυνσης του διαλόγου, της καταγραφής των απόψεων αλλά και του ελέγχου της εξουσίας και των δημόσιων φορέων που θα κληθούν να υλοποιήσουν την ατζέντα, αυτή ή όποια άλλη.

57 COVER- NEW GOVERNMENT.indd 57

21/07/2023 11:38

ΦΑΚΕΛΟΣ

Προβλήματα & προκλήσεις

για τη νέα κυβέρνηση

Η

προστασία και η ανάπτυξη του ζωικού κεφαλαίου, η ιχνηλασιμότητα σε κάθε επίπεδο και σε κάθε σημείο της παραγωγικής διαδικασίας, η ψηφιοποίηση κορυφαίων διαδικασιών του ΥπΑΑΤ και οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στον πρωτογενή τομέα είναι το καρέ των ζητημάτων που απασχολούν – ή πρέπει να απασχολούν- τη νέα ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.

Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας της κυβέρνησης Κυριάκου Μητσοτάκη (2019-2023), η Ελλάδα αντιμετώπισε μια σειρά κρίσεις που επηρέασαν δραματικά τον γεωργοκτηνοτροφικό τομέα. Η πανδημία του κορωνοϊού, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ενεργειακή κρίση, ο διεθνής καλπάζων πληθωρισμός προκάλεσαν ασυνέχειες που έπρεπε να αντιμετωπιστούν άμεσα. Η Γενική Κυβέρνηση, το ΥπΑΑΤ, και οι συναρμόδιοι φορείς, έλαβαν μια σειρά μέτρα τα οποία διαμόρφωσαν ένα διαφορετικό κλίμα στον γεωργοκτηνοτροφικό κλάδο, άμβλυναν ως ένα βαθμό τις συνέπειες των κρίσεων χωρίς όμως να εξασφαλίσουν στην ελληνική πρωτογενή παραγωγή ασυννέφιαστη κι απρόσκοπτη πορεία για τη συνέχεια. Εξ’ ου και η ανησυχία για τις εξελίξεις που αναμένονται το επό-

μενο διάστημα σε όλα τα επίπεδα της αγροδιατροφικής πολιτικής. Μέτρα στήριξης Αν έπρεπε να ξεχωρίσουμε κάποια από τα μέτρα που ελήφθησαν από την πρώτη κυβέρνηση Μητσοτάκη και τα οποία είχαν ασφαλώς ‘ειδικό’ βάρος στη διαμόρφωση του παραγωγικού τοπίου θα μπορούσαμε να συμπεριλάβουμε: α) την επαναφορά της επιστροφής του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης για το αγροτικό πετρέλαιο για τα οικονομικά έτη 2022 και 2023, β) τη δημιουργία μηχανισμού για την αντιμετώπιση της αύξησης στα τιμολόγια του ρεύματος, γ) την υλοποίηση του αιτήματος των παραγωγών για τη θέσπιση μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ 6% στις ζωοτροφές και στα λιπάσματα και δ) τη δραστική μείωση του συντελεστή φορολογίας των κερδών που επι-

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

58 ENTRANCE- NEW GOVERNMENT.indd 58

24/07/2023 11:54

Ειδικά για την κτηνοτροφία σητυγχάνουν τα συλλογικά σχήματα μαντικά προγράμματα, τα οποία αγροτικής εκμετάλλευσης (από όμως δεν ικανοποίησαν απόλυτα 13% σε 10%). Σημαντικά επίσης μέτρα που τους κτηνοτρόφους ήταν η διάθεση έλαβε η πρώτη κυβέρνηση Μητσοεπιπλέον 60 εκατ. ευρώ στους γετάκη ήταν: 1. Η απαλλαγή από την ωργοκτηνοτρόφους για το αυξημένο καταβολή του φόρου εισοδήμακόστος των λιπασμάτων και η ενίτος κατά 50% επί των κερδών αγροσχυση του κτηνοτροφικού εισοδήτών και κτηνοτρόφων που συμμεματος με επιδότηση 89 εκατ. ευρώ τέχουν σε συνεταιρισμούς, ομάγια το αυξημένο κόστος ζωοτροφών. δες παραγωγών και είναι ενταγμένοι σε προγράμματα συμβολαιΗ νέα κυβέρνηση ακής γεωργίας και κτηνοτροφίας, Ο νέος υπουργός ΑΑΤ Λευτέρης Αυ2. Η μείωση κατά 3% των ασφαλιγενάκης, για τον οποίο υπάρχουν στικών εισφορών για τους εργαζόήδη ενστάσεις από τον αγροτικό κόμενους σε αγροτικές επιχειρήσεις, σμο καθώς δεν προέρχεται από τον 3. Η μείωση του φόρου των αγροτιχώρο της πρωτογενούς παραγωγής, κών επιχειρήσεων από 29% σε 22% στις προγραμματικές δηλώσεις του επί των φορολογητέων κερδών και, δεν ανακοίνωσε ούτε κάτι πρωτοπο4. Η μείωση της προκαταβολής φόριακό ούτε κάτι ρηξικέλευθο, απερου στο 80% για τα νομικά πρόσωπα ναντίας επανέλαβε τις πάγιες κυκαι στο 55% για τα φυσικά πρόσωπα βερνητικές προτεραιότητες που είπου ασκούν γεωργοκτηνοτροφική χαν ήδη προσδιορίσει οι τρεις προfinal_tsakanikas-kalogiannis.pdf 1 01/03/2021 10:43 AM δραστηριότητα. κάτοχοί του την περίοδο 2019-2023

ενώ οι ίδιες πάνω κάτω προτεραιότητες είχαν ανακοινωθεί κι από τους δύο υπουργούς του ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο 2015- 2019. Προσεκτικός στις εκφράσεις του και φειδωλός σε παροχές, μιας και η παροχολογία δεν έχει ωφελήσει ιδιαίτερα κανέναν από τους προκατόχους του, ο υπουργός επιθυμεί να περιοριστεί, σε πρώτη φάση τουλάχιστον, στο νοικοκύρεμα και την ψηφιοποίηση των δομών του ΥπΑΑΤ το οποίο πράγματι παρουσιάζει προβλήματα οργάνωσης, τεκμηρίωσης και διεκπεραίωσης του έργου του. Η νέα κυβέρνηση έχει να αντιμετωπίσει το χάος των στατιστικών στοιχείων που δυσκολεύουν τη χάραξη πολιτικών και την εξωστρέφεια της ελληνικής παραγωγής αλλά και τη Βαβυλωνία των ελέγχων οι οποίοι αν και πραγματοποιούνται (και μάλιστα αυξάνονται σε αριθμό…) ουδέποτε πέτυχαν τον

πυτιά πυτιά

Η παράδοση σε συνδυασµό µε την τεχνολογία και την µακρόχρονη εµπειρία, έχουν σαν αποτέλεσµα την παραγωγή προϊόντων άριστης ποιότητας

• Πυτιά ζωική - Σκόνη - Υγρή - Κατσικίσιος πολτός • Οξυγαλακτικές καλλιέργειες • Καλούπια τυριών

C

• Σακούλες ωρίµανσης τυριών

M

• Σακούλες vacuum

Y

• ∆οχεία τυριών

CM

• Τσαντίλες • Είδη ατοµικής προστασίας

MY

• Όργανα µέτρησης

CY

• Χηµικά καθαριστικά

CMY

• Πρόσθετα τροφίµων

K

ΤΣΑΚΑΝΙΚΑΣ Κ. & Α. –ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ Γ. & ΣΙΑ ΕΠΕ Ε∆ΡΑ: Παύλου Μελά 7 • Ιωάννινα τηλ/fax.: 26510 39801 • email: sales@ipirotopoula.gr

ENTRANCE- NEW GOVERNMENT.indd 59

Εργοστάσιο :10ο χλµ Ιωαννίνων –Κονίτσης Λαψίστα Ιωαννίνων • τηλ.: 26510 61125

59 24/07/2023 11:54

ΦΑΚΕΛΟΣ

Προτεραιότητες ΥπΑΑΤ Αυγενάκη Αναδιάρθρωση του ΟΠΕΚΕΠΕ | Ο υπουργός ισχυρίζεται ότι έχει ‘πλήρη εικόνα της σημερινής κατάστασης του Οργανισμού’ στον οποίο απέτυχαν όλοι οι προκάτοχοί του και ζητάει να μπει τάξη με άξονα τις ανάγκες κάθε δικαιούχου. Ζητάει την ολοκλήρωση της ένταξης του Οργανισμού στην ψηφιακή πλατφόρμα του gov.gr, ώστε ο Έλληνας παραγωγός να μπορεί εύκολα και άμεσα να εξυπηρετηθεί. Μεταρρύθμιση του ΕΛΓΑ | Ο Οργανισμός Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ) υστέρησε κι αυτός αρκετά στο έργο του αλλά ο υπουργός ποντάρει στην ολοκλήρωση του έργου ‘Ψηφιοποίηση των υπηρεσιών του ΕΛΓΑ’ ύψους 2,5 εκατ. ευρώ που μεταξύ άλλων θα επιτρέψει στον Γεωπόνο Εκτιμητή να ολοκληρώνει με διαφάνεια και ταχύτητα την αξιολόγηση της ζημίας στο κτήμα του παραγωγού με τον φορητό του υπολογιστή, να καταγράφει και να ενημερώνει τον ΕΛΓΑ επί τόπου και να προϋπολογίζει την έκταση της ζημίας και το ύψος της οφειλόμενης αποζημίωσης. Νέοι αγρότες | Λιγοστά ήταν τα πεπραγμένα της απερχόμενης κυβέρνησης παρά το γεγονός ότι αξιοποίησε σημαντικά κονδύλια (14.000 περίπου νέοι αγρότες εντάχθηκαν στο Πρόγραμμα Νέων Γεωργών ύψους 527 εκ. ευρώ). Τώρα στόχος είναι η αύξηση του αριθμού των κατ’ επάγγελμα νέων αγροτών κατά 60.000 μέχρι το 2027. Όπως ανακοίνωσε στη Βουλή, 2.096 επιλαχόντες νέοι αγρότες εντάσσονται στο πρόγραμμα. Με ποσό ύψους 77 εκατ. ευρώ. Κοινή Αγροτική Πολιτική 2023-2027 | Η ελληνική δεν είναι η μόνη ευρωπαϊκή κυβέρνηση που αντιμετωπίζει με δέος τα τεκταινόμενα στην ΕΕ χωρίς πολλές δυνατότητες παρέμβασης. Το ελληνικό Στρατηγικό Σχέδιο περιέχει παρεμβάσεις και δράσεις ύψους 19,3 δισ. ευρώ, που καλύπτουν τις ειδικές ανάγκες της χώρας μας και των αγροτικών μας περιοχών. Διαχείριση των υδάτινων πόρων | Ως Κρητικός ο νέος υπουργός οφείλει και ανακοινώνει πως θα ασχοληθεί με τη διαμόρφωση μιας εθνικής στρατηγικής για το νερό που αντανακλά τον δραματικό του ρόλο ως εχέγγυο για την ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα, τη συνακόλουθη ανταγωνιστική αύξηση της παραγωγής και την ενδυνάμωση της ευ-

Ο νέος υπουργός ΑΑΤ Λευτέρης Αυγενάκης καλείται να υλοποιήσει μια γνωστή μεν αλλά μπελαλίδικη ατζέντα προβλημάτων όπως η μείωση του ζωικού κεφαλαίου, η γήρανση των αγροτών και οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής

ρύτερης γεωργικής οικονομίας και επιχειρηματικότητας. Αγροτικό Τμήμα Επιμελητηρίων | Πάγιο αίτημα του αγροτικού κόσμου ίσως υλοποιηθεί από τον Λ. Αυγενάκη ο οποίος διατείνεται πως βασική συνιστώσα της πολιτικής του είναι η στήριξη της επιχειρηματικότητας στον πρωτογενή τομέα. Ήδη έγινε η πρώτη συνάντηση ΥπΑΑΤ με ΚΕΕΕ. Ελεγκτικοί μηχανισμοί στα τρόφιμα | Όλοι οι υπουργοί το θέτουν ως προτεραιότητα, κανένας όμως δεν μπόρεσε να πατάξει τις παραβατικές συμπεριφορές και τις αθέμιτες πρακτικές. Στόχος του ΥπΑΑΤ είναι (και πάλι…) ένα δίκαιο, υγιές και φιλικό προς το περιβάλλον σύστημα τροφίμων. Κι ως συνήθως το σύστημα αυτό θα αφορά στην προστασία και στήριξη των Ελλήνων παραγωγών και των προϊόντων τους. Ψηφιακή Γεωργία | Είτε το ανακοινώσει είτε όχι, η ψηφιακή γεωργία θα απασχολεί κάθε ΥπΑΑΤ για τις επόμενες δεκαετίες. Αν και δεν είναι αυτό που έχει πρωτίστως ανάγκη η πρωτογενής παραγωγή, ο Λ. Αυγενάκης υποσχέθηκε την ενίσχυση των πληροφοριακών συστημάτων του Υπουργείου και στην ενοποίηση με αυτών του ΕΛΓΑ και του ΟΠΕΚΕΠΕ.

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Κτηριακό | Η κεντρική διοίκηση του ΥπΑΑΤ στεγάζεται σε 13 κτίρια, διάσπαρτα, πολλά εκ των οποίων έχουν σοβαρά προβλήματα ασφάλειας και λειτουργικότητας. Στόχος του Λ. Αυγενάκη – κάτι που δεν πέτυχε κανένας προκάτοχός του- είναι η συγκέντρωση όλων των διοικητικών υπηρεσιών σε ένα κτήριο.

60 ENTRANCE- NEW GOVERNMENT.indd 60

24/07/2023 11:54

ΕΤ Μ ΓΑ ΤΥ ΤΡ & ΚΑ

στόχο τους, τον περιορισμό δηλαδή της παραβατικότητας, την προστασία των ελληνικών προϊόντα και την προστασία του ανταγωνισμού. Το δεύτερο μείζον πρόβλημα της ελληνικής παραγωγής είναι η μείωση του ζωικού κεφαλαίου και η ανησυχητική αύξηση της εξάρτησης της ελληνικής αγοράς από τα εισαγόμενα προϊόντα. Η δραματική αύξηση των εισαγωγών δεν επιτρέπει στην χώρα να αξιοποιήσει την επίσης σημαντική αύξηση των εξαγωγών μας από την πανδημία και ενώ προβληματισμούς εκφράζουν και οι Διεπαγγελματικές ή άλλες οργανώσεις για την καχεξία της ελληνικής κτηνοτροφικής παραγωγής. Το τρίτο πρόβλημα που θα πρέπει να αντιμετωπίσει η νέα κυβέρνηση Carpit_KTX.pdf 1 4/5/2017αλλαγή 9:47:07 πμ και οι δραείναι η κλιματική

ματικές (κι οικονομικά δυσβάσταχτες) επιπτώσεις της στο περιβάλλον. Επιπτώσεις που έχουν οδηγήσει ορισμένες πλευρές στο να ‘δαιμονοποιήσουν’ την φάρμα και τα ζώα που εκτρέφει ως κύριο παράγοντα αύξησης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου- κάτι απολύτως λανθασμένο. Στατιστικά στοιχεία: Ένα χάος! Τα στατιστικά στοιχεία της ελληνικής πρωτογενούς παραγωγής είναι ένα πεδίο πολιτικής, συνδικαλιστικής και επιστημονικής αντιπαράθεσης που κρατάει εδώ και πολλά χρόνια με ‘χαμένη’ πάντα την αλήθεια και τη νομιμότητα. Κτηνοτρόφοι και συνδικαλιστές, εποπτευόμενοι από το ΥπΑΑΤ φορείς, Διεπαγγελματικές Οργανώσεις, ιδιωτικές επιχειρήσεις και, ασφαλώς, κοινοτικές αρχές, βαδίζουν στα ‘τυφλά’.

Όπως υποστηρίζει ο κτηνοτρόφος, τυροκόμος και συνδικαλιστής Θωμάς Μόσχος από την Καστοριά, ο οποίος εκτελεί παράλληλα χρέη τεχνικού συμβούλου στον ΣΕΚ, «εν όψει εκλογών, διάφοροι ‘ειδικοί’ της πρωτογενούς παραγωγής εμφανίζουν πίνακες και διαγράμματα, με σκοπό να παρουσιάσουν μια άλλη πραγματικότητα από την σημερινή στον κλάδο. Άραγε, πόσο αξιόπιστη είναι η ελληνική κυβέρνηση και τα φερέφωνα της;». Σύμφωνα με τον Μακεδόνα παραγωγό, η διαφορά της Ελλάδας σε στατιστικά στοιχεία αιγοπροβατοτροφίας σε σχέση με τα στατιστικά στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι εντυπωσιακή. Στην Ελλάδα το 2021 δηλώθηκαν 16.064.663 αιγοπρόβατα ενώ στην ΕΕ το νούμερο που δίνει η Eurostat είναι 10.826.000 αιγοπρόβατα.

Από το 1973 στην Κατασκευή Ανοξείδωτου Εξοπλισµού & Μηχανηµάτων Γαλακτοκοµίας Τα Βήµατα που µας εδραίωσαν : Τυποποίηση των Μηχανών - Σχεδιασµός µε Βάση τις Ανάγκες σας

C

M

Y

CM

MY

CY

ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΑΣ ΤΥΡΟΚΟΜΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ & ΑΝΟΞΕΙ∆ΩΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ

Κατεργασία & Συναρµολόγηση µε Σύγχρονες Μεθόδους Εξειδικευµένο Προσωπικό - Πιστοποιηµένα Υλικά, Κατάλληλα για Τρόφιµα Ασφάλεια στη Χρήση - Ποιοτικός Έλεγχος Αποτελεσµατικές Υπηρεσίες Υποστήριξης

CMY

Περιοχή Πράταγα, Σέσκλο, Βόλος

K

Τηλέφωνο : 24210 95201 FAX : 24210 95097 e-mail : carpit@otenet.gr

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα µας : www.carpit.gr 61

ENTRANCE- NEW GOVERNMENT.indd 61

24/07/2023 11:54

ΦΑΚΕΛΟΣ Σύμφωνα με τον Θ. Μόσχο, τα ερωτήματα που εγείρονται είναι τα εξής: 1. Βάσει ποιων στοιχείων γίνεται η κατανομή αποζημιώσεων, βοσκοτόπων κι ενισχύσεων στους κτηνοτρόφους; Διότι 6 εκατ. αιγοπρόβατα δημιουργούν μεγάλη διαφορά στις επιδοτήσεις.

2. Γ ιατί στην ΕΛΣΤΑΤ δε δημοσιοποιούνται τα αποτελέσματα καταγραφής των ζώων όπως συνέβαινε μέχρι το 2019; 3. Όταν το ΥπΑΑΤ προχωρά σε ανάλυση στρατηγικού σχεδιασμού, ποια δεδομένα χρησιμοποιεί και με βάση ποια δεδομένα καταθέτει σχέδιο στην ΕΕ; Ζωικό κεφάλαιο: Υποχωρεί… Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ΕΛΣΤΑΤ που δημοσιεύθηκαν στις 23/6/23, δύο ημέρες πριν τις εθνικές εκλογές, μόνο την τελευταία τριετία και ειδικότερα τις χρονιές 2020, 2021 και 2022, έχει μπει λουκέτο σε 10.688 αιγοπροβατοτροφικές μονάδες σε όλη τη χώρα. Από τις 93.739 αιγοπροβατοτροφικές μονάδες που λειτουργούσαν στη χώρα το 2020, παρέμειναν το 2023 στην αγορά οι 83.051, μείωση της τάξης του 11,4%. Ο Θ. Μόσχος σχολιάζει πως με βάση τα παραπάνω νούμερα, το διαθέσιμο ζωικό κεφάλαιο της χώρας

Κλιματική Αλλαγή: Καίει! Όπως υποστηρίζει ο κτηνοτρόφος, τυροκόμος και συνδικαλιστής Θωμάς Μόσχος, πρόεδρος στον Αγροτικό Σύλλογο Καστοριάς ‘Μακεδνός’ έχει ξεκινήσει ήδη σε ευρωπαϊκό επίπεδο η συζήτηση για τη φορολόγηση της αγροτικής παραγωγής λόγω του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της, τον λεγόμενο «φόρο άνθρακα». Ορισμένοι περιβαλλοντικοί νόμοι δεν συμπεριλαμβάνουν τους αγρότες και τη δραστηριότητά τους, άρα θα πρέπει όσοι επιβαρύνουν το περιβάλλον να φορολογηθούν και όσοι το ενισχύουν να ανταμειφτούν. «Θεωρητικά η νομοθετική προσέγγιση έχει σκοπό να ‘πλήξει’ μόνο όσους μολύνουν, όταν διαβάσαμε όμως αναλυτικά την πρόταση καταλάβαμε ότι το μέλλον της πρωτογενούς παραγωγής πρόκειται να αλλάξει ριζικά» υποστηρίζει ο Μακεδόνας κτηνοτρόφος. Προτεραιότητες της πρότασης: 1. Η κάθε αγροτική επιχείρηση να χρησιμοποιεί σύστημα καταμέτρησης εκπομπών του άνθρακα 2. Θα γίνεται προσδιορισμός εκπομπών βάση καλλιέργειας και τρόπου εκτροφής καλλιέργειας 3. Θα γίνει οριζόντια καταμέτρηση από την κυβέρνηση και ανάλογα τις δηλωμένες πρακτικές θα φορολογείται ή όχι η κάθε αγροτική επιχείρηση. μειώθηκε κατά 4,9%, που μεταφράζεται σε περίπου 532.000 λιγότερα παραγωγικά αιγοπρόβατα, ενώ την ίδια στιγμή το εργατικό δυναμικό 10.000 και πλέον επιχειρήσεων, καθώς επίσης και όλοι όσοι συνδέονταν με αυτό δεν υφίστανται πλέον... Τι μέλλει γενέσθαι Η Ελλάδα επιχειρεί για ακόμη φορά ένα ‘restart’ το οποίο φιλοδοξεί να την επαναφέρει στην χορεία των κρατών που πορεύονται χωρίς τη δαμόκλειο σπάθη της πτώχευσης, χωρίς ασφυκτικούς δημοσιονομικούς περιορισμούς κι ελέγχους. «Σε κάθε νέο ξεκίνημα, όπως

έγινε μετά την Επανάσταση του 1821, όπως έγινε μετά την πτώχευση του 1893, την Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 ή τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο το 1945, ακόμα και μετά την οικονομική κρίση που ζήσαμε πρόσφατα, το ελληνικό κράτος ‘πιάστηκε’ από τον αγροτικό τομέα» υποστηρίζει ο Δημήτρης Παναγιωτόπουλος, καθηγητής στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο και ιστορικός της ελληνικής γεωργίας, και συμπληρώνει: «Μετά την αποβιομηχάνιση, ο τουρισμός δέχτηκε μεγάλο πλήγμα με την υγειονομική κρίση οπότε τι μας είχε απομείνει να πιαστούμε; Ο αγροτικός τομέας…». Παραγωγή Γίδινου Γάλακτος 2021-2022

62 ENTRANCE- NEW GOVERNMENT.indd 62

24/07/2023 11:54

Σύμφωνα με τον Δ. Παναγιωτόπουλο, η Ελλάδα θα μπορούσε να είναι ένα μοντέλο αγροτικής ανάπτυξης διότι με τη βοήθεια του κράτους κινείται ήδη στην κατεύθυνση παραγωγής προϊόντων ποιότητας και υψηλής διατροφικής αξίας όπως π.χ. βιολογικά προϊόντα, προϊόντα γεωγραφικής ένδειξης κ.ά. «Ο στρατηγός Ντε Γκολ έλεγε: ‘Πώς είναι δυνατό να κυβερνήσει κανείς μια χώρα που έχει 246 είδη τυριών;’. Δεν καταλάβαινε ίσως τότε

ότι αυτό ήταν ένα δυνατό σημείο της χώρας του. Αυτό έγινε σχεδόν αμέσως μετά φανερό: το μεγάλο πλεονέκτημα της Γαλλίας ήταν η πληθώρα παραδοσιακών προϊόντων μεγάλης προστιθέμενης αξίας, όπως τα εκλεκτά τυριά, τα κρασιά κλπ. Αυτός είναι και ο δικός μας πλούτος και όπως γίνεται στη Γαλλία, την Ιταλία και αλλού είναι ένας πλούτος που πρέπει να συνδεθεί με την ιστορία της χώρας και τη μικροϊστορία της κάθε περιοχής» μας λέει ο Δημήτρης Παναγιωτόπουλος.

«Η πτώση της αιγοπροβατοτροφίας στην Ελλάδα εκτός του ότι διαμορφώνει νέες ισορροπίες προσφοράς στο πρόβειο και γίδινο γάλα, δίνει μια νέα συνθήκη ζήτησης για ζωοτροφές, που επηρεάζει τα δεδομένα σε καλλιέργειες από το μαλακό σιτάρι και το κριθάρι, μέχρι το καλαμπόκι, τα τριφύλλια και άλλες χονδροειδείς ζωοτροφές στην παραγωγή των οποίων δραστηριοποιούνται δεκάδες χιλιάδες αγρότες». Ο κτηνοτρόφος, τυροκόμος και συνδικαλιστής Θωμάς Μόσχος, πρόεδρος στον Αγροτικό Σύλλογο Καστοριάς ‘Μακεδνός’

Μελέτη, σχεδίαση και κατασκευή του µηχανολογικού εξοπλισµού στην παραγωγή της φέτας και άλλων τροφίµων για την υλοποίηση των αναγκών ανάπτυξης της επιχείρησης σας

Αυτόµατο γεµιστικό µηχάνηµα καλουπιών φέτας

8ο χλµ. Θεσσαλονίκης-Κατερίνης Τ.Κ. 570 09 Καλοχώρι, Θεσ/νίκη

ENTRANCE- NEW GOVERNMENT.indd 63

Τ. 2310 752785 F. 2310 752614 E: ilias.paralidis.ae@gmail.com

www.paralidis.com 63 24/07/2023 11:54

ΦΑΚΕΛΟΣ

Λ

ίγο μετά τον σχηματισμό της νέας ελληνικής κυβέρνησης και με τους ‘μπλε φακέλους’ ακόμα μισάνοικτους στα γραφεία των υπουργών, συζητήσαμε με τον Μόσχο Κορασίδη, διευθυντή της ΕΘΕΑΣ, για τις προσδοκίες των συνεταιρισμών από την ερχόμενη κυβερνητική τετραετία.

Μόσχος Κορασίδης ΕΘΕΑΣ

Συνεταιρισμοί: Νέα πνοή στον πρωτογενή τομέα Dairy News | H ΕΘΕΑΣ είναι μια νέα σχετικά οντότητα που έχει να διαχειριστεί αρκετά προβλήματα από το παρελθόν. Θεωρείτε ότι έχουν γίνει βήματα και έχουν αντιληφθεί οι συνεταιρισμοί τη νέα νοοτροπία που πρεσβεύει η Ένωση; Μόσχος Κορασίδης | Αυτή τη στιγμή η ΕΘΕΑΣ έχει μέλη μόνο ενεργούς αγροτικούς συνεταιρισμούς, οι οποίοι ξεπερνούν τους 250 και έχουν αποδεδειγμένη παραγωγική, μεταποιητική δραστηριότητα συνυφασμένη με τον αγροτικό τομέα, αλλά και σημαντική εξαγωγική δραστηριότητα ποιοτικών προϊόντων. Ωστόσο, συνεχίζει να υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός συνεταιρισμών, της τάξης των λίγων χιλιάδων, οι οποίοι είτε έχουν ελάχιστη δραστηριότητα, είτε έχουν σταματήσει να λειτουργούν, διατηρώντας στην κατοχή τους περιουσιακά στοιχεία που θα μπορούσαν να μεταφερθούν σε άλλους συνεταιρισμούς ή να αξιοποιηθούν προς όφελος της αγροτικής ανάπτυξης.

Τι γίνεται με αυτούς τους συνεταιρισμούς; Υπάρχουν κάποιες εκκρεμότητες για τις διοικήσεις αυτών των συνεταιρισμών, οι οποίοι μπορεί για κάποιους λόγους να μην εξελίχθηκαν όπως θα έπρεπε τα οικονομικά τους αποτελέσματα και οι διοικήσεις τους ενώ δεν υπήρξαν θέματα ατασθαλιών παραμένουν σε ομηρία. Μάλιστα πολλοί εξ αυτών των διοικήσεων στην προσπάθειά τους να αναπτύξουν ξανά οι συνεταιρισμοί τους δραστηριότητα, βρίσκονται με δεσμεύσεις λογαριασμών και περιουσιακών τους στοιχείων. Παρότι δόθηκε προσωρινή νομοθετική λύση για την επίλυση του προβλήματος, φαίνεται ότι το θεσμικό πλαίσιο δε βοηθά, οπότε το πρόβλημα παραμένει. Αν και με καθυστέρηση ξεκίνησε η εφαρμογή της νέας ΚΑΠ. Υπάρχουν θέματα που χρειάζονται περαιτέρω επεξεργασία; Πρακτικά, σχεδόν πριν από δύο μήνες, βγήκαν οι απο-

64 KORASIDHS- NEW GOVERNMENT.indd 64

20/07/2023 14:11

Συσκευές & Είδη Χημείου

φάσεις εφαρμογής και υπάρχουν ακόμα εκκρεμότητες. Η μεταβολή που επέρχεται είναι μεγάλη, ειδικά με την είσοδο των Οικολογικών Σχημάτων, όπου και παρατηρείται μια αδικία στον κλάδο της κτηνοτροφίας. Επίσης, σε αρκετές περιπτώσεις, η υλοποίηση των Οικολογικών Σχημάτων έχει υψηλό κόστος για τους αγρότες, οι οποίοι έχουν δεχτεί σημαντικά πλήγματα από την αύξηση του κόστους ενέργειας, πρώτων υλών και εργατικού δυναμικού. Ένα σημαντικό πρόβλημα που πρέπει να λυθεί, είναι το διαφορετικό συνολικό άθροισμα των εκτάσεων που μπορούν να μπουν στα Οικολογικά Σχήματα σε σχέση με την προηγούμενη πολιτική του ‘πρασινίσματος’. Συγκεκριμένα, στην προηγούμενη φιλοπεριβαλλοντική πρακτική μπορούσαν να ενταχθούν το σύνολο των δηλούμενων εκτάσεων ήτοι 35 εκατ. στρέμματα, ενώ στα Οικολογικά Σχήματα προβλέπεται να μπουν μόνο 20 εκατ. στρέμματα την περίοδο 2023-27. Άρα, 15 εκατ. στρέμματα μένουν εκτός. Οπότε, πρέπει να γίνει σημαντική δουλειά στην αναμόρφωση για να μην υπάρξουν απώλειες ενισχύσεων. Ποια είναι η δική σας πρόταση για το ζήτημα αυτό; Μια από τις δύο σημαντικότερες προτάσεις της ΕΘΕΑΣ στο παρόν ζήτημα, είναι να δοθεί προτεραιότητα ενισχύσεων στους συνεταιρισμούς, για την εφαρμογή των Οικολογικών Σχημάτων. Οι συνεταιρισμοί μπορούν να πετύχουν τόσο λόγω νοοτροπίας, όσο και λόγω μεγέθους, καλύτερα αποτελέσματα από μεμονωμένους αγρότες για την προστασία του περιβάλλοντος. Αποτελέσματα τα οποία αποσκοπούν στη βελτίωση σημαντικών παραγόντων για την κοινωνία, όπως η βελτίωση του εδάφους, της διατροφής των ζώων και των επιπτώσεων της αγροτικής παραγωγής στην κλιματική αλλαγή. Η δεύτερη πρότασή μας αφορά σε βελτιστοποιημένες δράσεις, όσον αφορά τη χρήση των υπολειμμάτων, τόσο των καλλιεργειών όσο και της κτηνοτροφίας. Για εμάς είναι πολύ σημαντικό, τα υπολείμματα να αξιοποιούνται κυρίως από τον ίδιο τον παραγωγό και όχι να μεταφέρονται για επεξεργασία σε μακρινές αποστάσεις και στη συνέχεια να επιστρέφουν ως εμπορικά προϊόντα στους παραγωγούς. Για να είναι αυτό εφικτό θα χρειαστούν χρηματοδοτήσεις που θα βοηθήσουν τους παραγωγούς να δημιουργήσουν τις απαραίτητες υποδομές. Επιθυμητές οι συμπράξεις με τον ιδιωτικό τομέα; Οι συμπράξεις με τον ιδιωτικό τομέα θα μπορούσαν να βοηθήσουν στις παραπάνω αλλαγές, αν και σε αυτή τη

KORASIDHS- NEW GOVERNMENT.indd 65

Δεξαμενές Ψύξεως Γάλακτος

Πωλήσεις Service Ανταλλακτικά

ΑΡΙΣΤΟΜΕΝΗΣ Δ. ΦΙΚΑΣ & ΣΙΑ ΑΕ 26ης Οκτωβρίου 72 • 546 27 Θεσσαλονίκη Τηλ: 2310 567 490 • Fax: 2310 567 325 e-mail: aris@fikas.gr • www.fikas.gr

20/07/2023 14:11

ΦΑΚΕΛΟΣ μιση ενίσχυσης των αγροτών, ώστε να ισορροπούν το φάση δεν υπάρχουν ακόμα κάποια παραδείγματα για να εισόδημά τους από τις ζημιές των καιρικών φαινομέαξιολογήσουμε τα οφέλη. Τα περισσότερα παραδείγματα σύμπραξης αφορούν κυρίως με ερευνητικά ιδρύνων λόγω της κλιματικής αλλαγής. ματα. Οπότε, χρειάζεται να δούμε κάποιες συμπράξεις και να διαπιστώσουμε ότι τηρούνται οι βασικές συνεΜιλήσατε για αγρότες και για απώλειες. Αυτοί που ταιριστικές αρχές. Ο νόμος προβλέπει ότι μια ιδιωτική μένουν, πως θα αντιμετωπίσουν χωρίς εργατικά χέεταιρεία δεν μπορεί να αποκτήσει πλειοψηφική θέση ρια την παραγωγή; σε έναν συνεταιρισμό, αλλά αυτό θα πρέπει να το δούμε Είναι μεγάλο πρόβλημα η έλλειψη σε εργατικό δυνακαι στην πράξη. Για παράδειγμα από τις ιδιωτικές εταιμικό, παρά την αύξηση των αδειών που δόθηκαν σε ερρείες θα θέλαμε καινοτόμες ιδέες, οι οποίες θα μπογάτες από τρίτες χώρες. Μάλιστα αυτό συμβαίνει σε μια ρούσαν να βελτιώσουν την παραγωγή, περίοδο που οι εξαγωγές μας βαίνουν τις εξαγωγές και να διαθέσουν τα υποκαλά, οπότε έχουμε και περισσότερη λείμματα της παραγωγής που δεν μποανάγκη από εργάτες. Αν και σύμφωνα Η ανάπτυξη της ρούν να αξιοποιηθούν εύκολα από τους με τις εκτιμήσεις περισσότεροι από παραγωγούς.

100.000 εργάτες από τρίτες χώρες ερκτηνοτροφίας, ειδικά γάζονται στην αγροτική παραγωγή, σε μια περίοδο που το Ακούμε πολλά για τις ‘ευθύνες’ των χρειαζόμαστε περισσότερα χέρια. κόστος των ζωοτροφών αγροτών για την κλιματική αλλαγή. Τι αυξάνεται διαρκώς, λέτε εσείς; Να βάλουμε μηχανές να κάνουν τη είναι πολύ περισσότερο Οι αγρότες δε συνεισφέρουν σημαδουλειά; Τι γνώμη έχετε για την τεεξαρτημένη από την ντικά στην δημιουργία της κλιματιχνολογία; αξιοποίηση βοσκοτόπων κής αλλαγής, όμως οι αγρότες είναι Η τεχνολογία σε ένα βαθμό θα μπορούσε να συμπληρώσει την απώλεια οι μεγαλύτεροι αποδέκτες αυτής της σε σχέση με το παρελθόν κρίσης με τεράστια προβλήματα στην σε εργατικά χέρια, όπως ήδη συμπαραγωγή τους. Συγκεκριμένα το 60% βαίνει με τα μηχανήματα που χρησιτων ζημιών λόγω κλιματικής αλλαγής μοποιούμε δεκαετίες τώρα. Ωστόσο, αφορούν τον αγροτικό τομέα. Σύμφωνα με μελέτες τα σε κάποιους τομείς, όπως η συγκομιδή, οι άνθρωποι επόμενα χρόνια, κάθε χρονιά το 20% των αγροτών θα είναι απαραίτητοι. Επίσης, σημαντική είναι η βοήθεια χάνει το 30% του εισοδήματός του εξαιτίας κάποιου που μπορεί να προσφέρει η τεχνολογία στη μεταποίφαινομένου που προκαλεί η κλιματική αλλαγή. Δηηση, αλλά και σε προβλήματα που ζητούν καινοτόμες λαδή, η απρόοπτη απώλεια του παρελθόντος, μεταλύσεις, όπως η βελτίωση της παραγωγής σε πιο δύτρέπεται ουσιαστικά σε μια βέβαιη απώλεια για κάθε σκολες κλιματικές συνθήκες και η καλύτερη διαχείαγρότη σε βάθος πενταετίας. Οπότε, είναι ξεκάθαρο ριση των υδάτινων πόρων. Να πούμε εδώ, ότι οι αγροότι χρειάζεται μια αναμόρφωση του ΕΛΓΑ, καθώς από τικοί συνεταιρισμοί έχουν εξαιρεθεί από την «Έξυπνη ένα σημείο και μετά, το κόστος των ασφαλίστρων θα Μεταποίηση» που προωθεί το Υπουργείο Ανάπτυξης, είναι δυσβάσταχτο για τους περισσότερους αγρότες. κάτι που θεωρούμε ότι είναι άδικο και έχουμε ζητήΠαράλληλα, θα πρέπει να γίνει και μια ειδική ρύθσει να αλλάξει.

Α Κ

C

M

Y

CM

Να καταλάβουν οι τράπεζες οτι ο πρωτογενής τομέας έχει ευκαιρίες επενδύσεων

66

«Ο τραπεζικός δανεισμός συνεχίζει να είναι πολύ περιορισμένος για την αγροτική παραγωγή, παρά το γεγονός ότι οι ανάγκες έχουν αυξηθεί, κρίνοντας και τις δυσκολίες που έχουν επέλθει με τον πόλεμο στην Ουκρανία και την εκτίναξη του κόστους της ενέργειας. Από την οικονομική κρίση του 2010 και έπειτα, ο τραπεζικός δανεισμός για την πρωτογενή παραγωγή δεν είναι αυτός που επιθυμούν κι έχουν ανάγκη οι παραγωγικοί φορείς του πρωτογενούς τομέα. Σήμερα, μια από τις συστημικές ελληνικές τράπεζες έχει στο χαρτοφυλάκιο της το μεγαλύτερο ποσοστό δανεισμού του πρωτογενούς τομέα, οπότε

KORASIDHS- NEW GOVERNMENT.indd 66

σε πρώτη φάση προσπαθούμε να βελτιώσουμε τις συνθήκες της εν λόγω συνεργασίας. Παράλληλα, απευθυνόμαστε και στις υπόλοιπες συστημικές τράπεζες, προκειμένου να τις πείσουμε ότι ο πρωτογενής τομέας έχει ευκαιρίες επενδύσεων. Επίσης, θεωρούμε ότι το Ταμείο Ανάκαμψης θα μπορούσε να δώσει μια λύση σε αυτό το πρόβλημα, εφόσον με κάθε δράση που απευθύνεται στον πρωτογενή τομέα, εξασφαλίζεται ένα ποσοστό τουλάχιστον 30% για την ενίσχυση των συνεταιρισμών. Το ενδεχόμενο να δημιουργήσουμε μια δική μας τράπεζα, είναι πολύ μακρινό».

MY

Κ

CY

CMY

K

Av

20/07/2023 14:11

Οι συνεταιρισμοί στις μέρες μας έχουν μετατραπεί σε πυλώνες ανάπτυξης της υπαίθρου. Στη φωτο το περίπτερο του Συνεταιρισμού Αιγοπροβατοτρόφων Ελασσόνας στην Zootechnia 2023

Βλέπετε λύση στο πρόβλημα των διαθέσιμων βοσκότοπων; Τα βοσκοτόπια είναι ένας μεγάλος πλουτοπαραγωγικός πόρος της χώρας, στηρίζουν την κτηνοτροφία και το σημαντικότερο ΠΟΠ ελληνικό προϊόν, τη φέτα. Εκτός των άλλων παίζουν σημαντικό ρόλο στο ισοζύγιο διοξειδίου του άνθρακα, το οποίο θα εφαρμοστεί και στην αγροτική παραγωγή καθώς και στο ισοζύγιο του διαθέσιμου νερού μιας περιοχής. Παρά τη σημαντικότητα όμως της εφαρμογής ενός πλαισίου, όπως τα Διαχειριστικά Σχέδια Βόσκησης, σε αυτή τη φάση δεν έχουν γίνει αρκετά βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση. Σκεφτείτε ότι η ανάπτυξη της κτηνοτροφίας, ειδικά σε μια περίοδο που το κόστος των ζωοτροφών αυξάνεται διαρκώς, είναι πολύ περισσότερο εξαρτημένη από την αξιοποίηση βοσκοτόπων σε σχέση με το παρελθόν. Κύριε Κορασίδη θεωρείτε ότι είναι εφικτή η αναδιάταξη της ελληνικής αγροτικής παραγωγής; Το σχέδιό μας για μια δυνατή αγροτική παραγωγή βαFinal_AVEN PACK.pdf 1 21/01/2021 12:23 PM σισμένη σε συνεταιριστικά σχήματα δεν είναι ουτοπικό.

Ακόμα και οι μεγάλοι παραγωγοί έχουν πλέον φορολογικά κίνητρα για να ενταχθούν σε συνεταιρισμούς. Το παράδειγμα της Γαλλίας, όπου οι αγροτικοί συνεταιρισμοί έχουν κύκλο εργασιών περίπου 86 δισ. ευρώ, δηλαδή πάνω από το 50% του συνόλου του κύκλου εργασιών της αγροτικής παραγωγής, μας δείχνει ότι αυτό που προσπαθούμε μπορεί να γίνει. Από εκεί και πέρα χρειάζεται κόπος, καλές ιδέες και σύμπνοια για να μπορέσουμε να το πετύχουμε. Κάποια είδηση για τους αναγνώστες; Είμαστε σε φάση δημιουργίας μιας εξαγωγικής εταιρείας, η οποία θεωρούμε ότι θα βοηθήσει ακόμα περισσότερο τις εξαγωγές των προϊόντων μας, οι οποίες κινούνται με σταθερά ανοδική πορεία.

ΑΥΤΟΜΑΤΗ ΓΡΑΜΜΗ ΚΟΠΗΣ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ ΚΥΒΩΝ ΦΕΤΑΣ Χωρίς απώλειες βάρους (µηδενικές φύρες) Με καθαρές και λείες επιφάνειες εξαιτίας της χρήσης κοπτικών λαιµών Κατάλληλη για όλους τους τύπους περιεκτών Κοπή κύβων στις διαστάσεις που επιθυµείτε C

Με µηδενικές απαιτήσεις σε εργατικό δυναµικό

M

Y

CM

MY

ΚΥΒΟΙ

CY

CMY

K

67 AvenPack Κατασκευή Μηχανηµάτων | 10o χλµ Βόλου - Λάρισας, Βόλος | Τηλ.: 2421095764 | Κιν.: 6934883487 | info@avenpack.com | www.avenpack.com KORASIDHS- NEW GOVERNMENT.indd 67

20/07/2023 14:11

ΦΑΚΕΛΟΣ

Επαγγελματίες, θεσμικοί & πανεπιστημιακοί μιλούν στο Dairy News

Z

ητήσαμε από παράγοντες του κτηνοτροφικού κλάδου αλλά κι επαγγελματίες στην ευρύτερη αγορά της μεταποίησης και της τεχνολογίας ένα σχόλιό τους για τις προτεραιότητες που θέτει στην πολιτεία η ίδια η πραγματικότητα της ελληνικής κτηνοτροφίας

Κωνσταντίνος Βαδεβούλης*

Χρειαζόμαστε υποδομές στην Περιφέρεια Η λύση για την κτηνοτροφία δεν είναι να δοθεί βοήθεια σε συγκεκριμένη κατηγορία παραγωγών, π.χ. στους αγελαδοτρόφους. Είναι αυτό που συζητάμε εδώ και χρόνια: η αποκέντρωση. Το να κατασκευάζονται δηλαδή υποδομές. Το πρόβλημα της Περιφέρειας είναι το γεγονός ότι είμαστε απομακρυσμένοι κι έχουμε ακόμα και σήμερα πρόβλημα πρόσβασης στην δουλειά μας. Τη μια φορά θα χιονίσει και δεν θα γίνει έγκαιρα ο αποχιονισμός, την άλλη φορά κάποιος δρόμος θα κλείσει αλλά δεν θα έρθουν γρήγορα τα μηχανήματα. Προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι των αστικών κέντρων μια στο τόσο ενώ για μας είναι η καθημερινότητα: τη μια δεν έχουμε ρεύμα, την άλλη δεν έχουμε νερό κ.ό.κ. Πάντα για κάτι θα τρέχουμε και θα κυνηγάμε την ουρά μας. Δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις!

Πρέπει να ξεκινήσουμε από σήμερα και σε βάθος 40 ετών θα φανούν τα αποτελέσματα. Να φτιάξουμε δρόμους και γέφυρες διότι στο οδικό δίκτυο στο μεγαλύτερο κομμάτι της ορεινής κτηνοτροφίας δεν μπορεί να κινηθεί Κωνσταντίνος Μυλωνάς* νταλίκα με επικαθήμενο. Κάποιες φορές είμαστε αναγκασμένοι να κάνουμε μεταφόρτωση των Είμαστε μια γεωργική χώρα κι εκεί ζωοτροφών για να φτάπρέπει να στοχεύσουμε τις προσπάσουν οι προμήθειες στην θειές μας. Το κράτος πρέπει να φυλάφάρμα. Μπορεί η παξει τα βουνά μας – δεν πρέπει να καραγγελία από τις Σέρούν ξανά- για να μπορέσουμε να αναρες να κοστίζει π.χ. 500 πτύξουμε την κτηνοτροφία. Γιατί άλλο ευρώ και να θέλουμε γάλα είναι το ελληνικό στην Θεσσαλία άλλα 300 ευρώ για να ή την Ήπειρο, κι άλλο αυτό που φτιάμετακινήσουμε το φορχνουν στις πεδιάδες π.χ. της Γερμανίας. τίο σε απόσταση 10 χιΗ πολιτεία πρέπει να λιομέτρων. Αυτό σημαίπροσέξει την πρωτονει υποδομές! γενή παραγωγή, πρέπει όλοι να βρεθούμε * Ο αγελαδοτρόφος κοντά σε αυτούς που Κωνσταντίνος εκτρέφουν ζώα και Βαδεβούλης διατηρεί δίνουν τη ζωή τους γι΄ με τον αδελφό του αυτό. Εκεί πρέπει να κτηνοτροφική μονάδα στραφεί η πολιτεία… στο Μέτσοβο.

Η πολιτεία να προσέξει την πρωτογενή παραγωγή

* Ο μηχανικός Κωνσταντίνος Μυλωνάς είναι επί κεφαλής της Alpha Milk.

68 PEOPLE- NEW GOVERNMENT v2.indd 68

20/07/2023 17:02

Δρ. Ιωάννης Καϊμακάμης*

Επενδύσεις και όχι επιδοτήσεις! Θεωρώ ότι έγιναν φιλοπρόοδες προσπάθειες την τελευταία τετραετία αλλά έχουμε μεγάλο έδαφος να καλύψουμε στη ζώσα κτηνοτροφία και εθνική παραγωγή γάλακτος και κρέατος. Σε επίπεδο δηλώσεων, όλα είναι καλά και ευοίωνα γι’ αυτό πρέπει να δούμε έργα και είναι αδιαμφισβήτητο ότι οι κτηνοτρόφοι μας καθώς και οι υπόλοιποι παράγοντες του κλάδου, έστειλαν ένα μήνυμα με πολλούς αποδέκτες στις 25 Ιουνίου. Εκ πρώτης, θεωρώ ότι η σημερινή Κυβέρνηση διαθέτει ένα πολιτικό κεφάλαιο με πολύ υψηλό επίπεδο και η αλήθεια είναι ότι καμία άλλη Κυβέρνηση της μεταπολίτευσης δεν διέθετε κάτι αντίστοιχο. Είναι προφανές ότι το νέο σχήμα στο ΥπΑΑΤ πρέπει να αναλάβει τολμηρές πρωτοβουλίες και μάλιστα γρήγορα. Μερικές από τις προτάσεις μου ειδικά για τον κλάδο της γαλακτοπαραγωγού κτηνοτροφίας συνοψίζονται παρακάτω: •Θ έσπιση ειδικού τεχνικού συμβούλου υπό τον Υπουργό με εξειδίκευση σε: •Θ έματα Ζωικής Παραγωγής, •Κ οινής Αγροτικής Πολιτικής (με έμφαση στην Κτηνοτροφία) και • Διασύνδεσης των παραγόντων της αγοράς • Σύσταση Εθνικού Κέντρου Γεωργο- Κτηνοτροφικής Νομοθεσίας & Πολιτικής που θα αποτελέσει ειδικό φορέα δημιουργίας, επικαιροποίησης και εφαρμογής της νομοθεσίας, αλλά και παροχής συμβουλευτικού έργου αγροτικής πολιτικής • Φέτα: πλήρης προστασία του εθνικού μας προϊόντος με αυστηροποίηση των ελέγχων από τη φάρμα στο ράφι. Από τη φάρμα μέχρι το ράφι και το σημειώνω με ιδιαίτερη έμφαση. Από την παγολεκάνη.

• Το καίριο ζήτημα που αφορά την επανεξέταση του κώδικα τροφίμων ως προς την παραγωγή της ελληνικής γιαούρτης (greek yoghurt) πρέπει να κλείσει. Το ελληνικό γιαούρτι θα πρέπει να παράγεται από ελληνικό γάλα.

• Επενδύσεις και όχι επιδοτήσεις! Eιδικότερα μέσω της μόχλευσης πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας προς την πρωτογενή παραγωγή • Παροχή κινήτρων για εξαγορές και συγχωνεύσεις σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή και εμπορία ζωοτροφών

* O Δρ. Ιωάννης Καϊμακάμης είναι ειδικευθείς της οικονομικής της ζωικής παραγωγής.

PEOPLE- NEW GOVERNMENT v2.indd 69

20/07/2023 17:02

ΦΑΚΕΛΟΣ

Νίκος Ασημακόπουλος*

Σωστή αξιολόγηση των παραγωγών Ως εκπρόσωπος κυρίως ορεινών κτηνοτρόφων, θα εστιάσω σε προβλήματα που αντιμετωπίζει αυτή η κατηγορία, κάποια εκ των οποίων είναι διαχρονικά. Το βασικό πρόβλημα αυτών των περιοχών, είναι ότι δεν έχουν εύκολη πρόσβαση σε ζωοτροφές, όπως συμβαίνει με τους κτηνοτρόφους του κάμπου. Το αποτέλεσμα είναι να έχουμε πολύ υψηλότερα έξοδα για την αγορά ζωοτροφών, ενώ παράλληλα δεν μπορούμε να πουλήσουμε ακριβότερα τα προϊόντα μας, λόγω ανταγωνισμού. Η λύση σε αυτό το πρόβλημα υπάρχει με τη μορφή της εξισωτικής αποζημίωσης, η οποία όμως είναι πλέον 30% μικρότερη, προκειμένου να παίρνουν εξισωτική αποζημίωση και οι κτηνοτρόφοι του κάμπου. Ένα άλλο θέμα είναι τα δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης, για τα οποία προβλέπονται περικοπές βάσει της καινούργιας ΚΑΠ. Δε διαφωνούμε με τις περικοπές, αλλά θεωρούμε ότι οι περικοπές αυτές δεν πρέπει να είναι οριζό-

ντιες, όπως έχει αρχικά ειπωθεί. Πριν ληφθούν αποφάσεις, είναι σημαντικό να αξιολογηθούν παράγοντες, όπως η παραγωγική δυνατότητα κάθε μονάδας και η περιοχή που βρίσκεται. Δεν έχει νόημα για παράδειγμα μια μονάδα που έχει μικρή παραγωγή ή είναι αδρανής, να χρηματοδοτείται το ίδιο με μια παραγωγική. Ειδικά, αυτήν την περίοδο που πολλές μονάδες εισάγουν ώριμα για σφαγή ζώα από ΕΕ και τρίτες χώρες με χαμηλότερο κόστος, το πρόβλημα έχει γίνει μεγαλύτερο. Οπότε, θα μπορούσε να αξιολογείται ένας παραγωγός σε βάθος δεκαετίας και αναλόγως να χρηματοδοτείται.

* Ο Νίκος Ασημακόπουλος από το Λιδωρίκι είναι Πρόεδρος του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Δωρίδας.

Ηλίας Κοτόπουλος*

Δεν πρέπει να δούμε άλλες φάρμες να κλείνουν H πιστοποίηση του ελληνικού γιαουρτιού μέσω αλλαγών στον κώδικα τροφίμων και ποτών είναι καίριας σημασίας για την επιβίωση ενός μεγάλου ποσοστού κτηνοτρόφων, οι οποίοι πωλούν το γάλα τους για την παρασκευή αυτού του προϊόντος. Σήμερα, ένα γιαούρτι μπορεί να χαρακτηριστεί ελληνικό, ακόμα και αν για την παρασκευή του έχει χρησιμοποιηθεί μαγιά. Το αποτέλεσμα είναι ένα μεγάλο ποσοστό της παραγωγής γιαουρτιού να βασίζεται σε εισαγόμενα γάλατα ή σκόνες γάλακτος, οι οποίες κοστίζουν πολύ φθηνότερα και άρα κάνουν τη δική μας παραγωγή μη ανταγωνιστική. Ειδικά, για προϊόντα, όπως το γιαούρτι και η φέτα, το πρόβλημα είναι πιο έντονο, καθώς ένα μεγάλο ποσοστό αυτών των προϊόντων εξάγεται. Οπότε, οι αγοραστές στο εξωτερικό τρώνε τελικά ένα προϊόν που δεν έχει καμία σχέση σε ποιότητα με το γνήσιο ελληνικό γιαούρτι. Θεωρούμε δεδομένο ότι αν η κατάσταση αυτή δεν αλλάξει, τα ερχόμενα χρόνια θα δούμε φάρ-

μες να κλείνουν. Η αλλαγή αυτή μπορεί να προκύψει μόνο από κυβερνητική πρωτοβουλία, καθώς οι εταιρείες που πουλάμε το γάλα μας, προκειμένου να διατηρήσουν ή να αυξήσουν τα κέρδη τους, ζητούν διαρκώς να αγοράσουν σε χαμηλότερες τιμές, αλλιώς έχουν την επιλογή του εισαγόμενου γάλακτος. Η κατάσταση έχει γίνει ακόμα πιο δύσκολη μετά την ενεργειακή κρίση, όχι μόνο εξαιτίας της αύξησης τιμών σε τροφές και ενέργεια, αλλά και γιατί ο αγοραστής επικροτεί τις χαμηλές τιμές που του προσφέρουν οι λιανέμποροι, χωρίς να ενδιαφέρεται για την προέλευση και την ποιότητα του προϊόντος.

* Ο Ηλίας Κοτόπουλος είναι κτηνοτρόφος από την Ξάνθη και πρόεδρος της Ένωσης Φυλής Χολστάιν Ελλάδας.

70 PEOPLE- NEW GOVERNMENT v2.indd 70

20/07/2023 17:02

Αργύρης Μπαϊραχτάρης*

Πρέπει να αυξηθεί το ζωικό κεφάλαιο Με την εικόνα που έχουμε αυτή τη στιγμή, θεωρούμε ότι η κατάσταση για την κτηνοτροφία είναι πολύ δύσκολα αναστρέψιμη. Ένα στοιχείο που μπορεί να τεκμηριώσει αυτό που σας λέω είναι ότι μια πενταετία πριν στο χωριό μας είχαμε πάνω από 25.000 γιδοπρόβατα και σήμερα είναι μόνο χίλια. Προσωπικά καταφέρνω με δυσκολία να διατηρώ την παραγωγή μου, γιατί στάθηκα τυχερός με την επιλογή του χώρου εγκατάστασης. Ωστόσο, αυτός δεν είναι ο κανόνας. Εκατοντάδες εγκαταστάσεις στην Ελλάδα, αλλά και στην περιοχή μας, παραμένουν αναξιοποίητες, ενώ ακόμα και αυτές που λειτουργούν δυσκολεύονται να έχουν πρόσβαση ακόμα και σε βασικές υποδομές, όπως νερό και ρεύμα. Ένα δεύτερο πρόβλημα είναι η εκ νέου ανάπτυξη του ζωικού κεφαλαίου. Τα στατιστικά δείχνουν τεράστια μείωση, η οποία θα είναι ακόμα μεγαλύτερη στις επόμενες μετρήσεις. Οι λόγοι είναι πολλοί. Η δυσκολία

του επαγγέλματος που έχει σαν αποτέλεσμα νέα παιδιά να το εγκαταλείπουν, η γενικότερη απουσία εργατικού δυναμικού και η αύξηση του κόστους ζωοτροφών και ενέργειας που έχουν περιορίσει το περιθώριο κέρδους. Οπότε, θα πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος να χρηματοδοτηθούν οι κτηνοτρόφοι, ώστε να αυξήσουν ξανά το ζωικό κεφάλαιο. Τέλος, η πολιτεία θα πρέπει να ωθήσει τον αγροτικό κόσμο σε συνεργατικά σχήματα, τα οποία έχουν πλέον αποδείξει ότι μπορούν να λειτουργήσουν παραγωγικά, ατονίζοντας έτσι τις “κακές” μνήμες του παρελθόντος.

* Ο Αργύρης Μπαϊραχτάρης είναι πρόεδρος του Κτηνοτροφικού Συνεταιρισμού Τυρνάβου.

Δημήτρης Παναγιωτόπουλος*

Έμφαση στα υψηλής ποιότητας προϊόντα Δεν θα μπορέσουμε να ανταγωνιστούμε τη μεγάλης κλίμακας αγροτική παραγωγή. Η γεωργία στήριζε επί δεκαετίες την ελληνική οικονομία επειδή είχε προϊόντα βαριά χαρτιά, ‘ατμομηχανές’ όπως ήταν η σταφίδα, ο καπνός και το βαμβάκι- αυτά τα έχουμε χάσει πλέον. Είναι δύσκολο να βρούμε και πάλι ένα αγροτικό προϊόν που να παίξει τον ρόλο που έπαιξε για 4-5 δεκαετίες π.χ. ο καπνός, διότι εκείνο το προϊόν συγκροτούσε έναν ολόκληρο οικονομικό και πολιτιστικό σύμπαν, από τους καλλιεργητές του, τους εμπόρους, τα καπνεργοστάσια και τους καπνεργάτες, μέχρι τις μεγάλες καπνοβιομηχανίες, τους γραφίστες και τους διαφημιστές, τους πολιτικούς, τους λογοτέχνες και πάει λέγοντας. Μπορούμε όμως να δώσουμε μεγαλύτερη έμφαση σε αγορές που επιζητούν τα

υψηλής ποιότητας προϊόντα μας. Είμαι αισιόδοξος με αυτά που βλέπω. Από τη στιγμή που άντεξαν οι αγρότες σχεδόν σε όλο τον κόσμο και μάλιστα σε οικογενειακού τύπου αγροτικές εκμεταλλεύσεις κι εξακολουθούν να είναι οι βασικοί παραγωγοί τροφίμων και αγαθών, ακόμη και πολιτισμικών, είμαι αισιόδοξος. Οι αγρότες είναι δύναμη! Οι κτηνοτρόφοι δεν ξέρω….Οι μικροί και μεγαλύτεροι αγρότες παντού στον κόσμο έχουν τη δύναμη να παράγουν προϊόντα, να διαφυλάττουν κοινά αγαθά και αξίες για τις μελλοντικές γενιές.

* Ο Δημήτρης Παναγιωτόπουλος διδάσκει στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

71 PEOPLE- NEW GOVERNMENT v2.indd 71

20/07/2023 17:02

ΦΑΚΕΛΟΣ

Κυκλική οικονομία

Συμβατή με τους στόχους και την πολιτική της ΕΕ

Η

κτηνοτροφία στην Ελλάδα σήμερα, αποτελεί έναν από τους πιο δυναμικούς παραγωγικούς τομείς με προϊόντα αναγνωρίσιμα και ιδιαίτερα ανταγωνιστικά σε πλήθος χωρών του εξωτερικού.

Η μείωση των κοπαδιών Οι κτηνοτρόφοι τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας έχουν κληθεί να αντιμετωπίσουν τις αυξημένες τιμές του κόστους παραγωγής το οποίο είναι αποτέλεσμα της αύξησης του κόστους ενέργειας, της αύξησης στις τιμές των ζωοτροφών καθώς και της έλλειψης σε εργατικό δυναμικό στον τομέα της κτηνοτροφίας. Στην αύξηση του κόστους παραγωγής έρχεται να προστεθεί και η κλιματική αλλαγή η οποία σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες επηρεάζει την απόδοση του γάλακτος στα γαλακτοπαραγωγά ζώα ειδικά σε συνθήκες αυξημένων θερμοκρασιών. Η μείωση των κοπαδιών καθώς και η εγκατάλειψη του επαγγέλματος του κτηνοτρόφου αναδεικνύουν την άμεση ανάγκη ενίσχυσης του κλάδου όχι μόνο με συνήθεις κρατικές επιδοτήσεις αλλά και μέσω εφαρμογής νέων τεχνολογιών αιχμής που θα ενισχύσουν, θα προστατεύσουν και θα αναδείξουν τα προϊόντα της ελληνικής κτηνοτροφίας. Συγκεκριμένα η χρήση σύγχρονων ψηφιακών τεχνολογιών για την πιστοποίηση της αυθεντικότητας καθώς και την πάταξη του φαινομένου των ελληνοποιήσεων στον τομέα της διακίνησης του κρέατος και του γάλακτος θα πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα της ελληνικής κυβέρνησης με κύριο στόχο την αύξηση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών προϊόντων.

Κείμενο: Αντωνία Τέρπου*

Τεχνολογία & βιωσιμότητα Η χρήση σύγχρονων ψηφιακών τεχνολογιών μπορεί επίσης να βρει εφαρμογή στην παρακολούθηση των ζώων σε πραγματικό χρόνο μέσα από αισθητήρες που καταγράφουν ζωτικής σημασίας δεδομένα για τη βελτίωση της παραγωγής και την επέμβαση με διορθωτικές κινήσεις όπου κρίνεται απαραίτητο. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες η παραγωγή γάλακτος μειώνεται σημαντικά σε συνθήκες πολύ υψηλών θερμοκρασιών, μέσω λοιπών των συγχρόνων ψηφιακών εργαλείων μπορεί ο κτηνοτρόφος να προβλέψει την αύξηση της θερμοκρασίας και να επέμβει με κατάλληλες διορθωτικές κινήσεις ώστε να μην έχει επίδραση στην παραγωγή του. Κατά συνέπεια κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικό να δοθούν κίνητρα στους παραγωγούς για την εφαρμογή των νέων ψηφιακών τεχνολογιών στον τομέα της κτηνοτροφίας ενώ ακόμα σημαντικότερη θεωρείται η παροχή εκπαίδευσης και τεχνογνωσίας. Η στροφή προς τη βιώσιμη ανάπτυξη, την αειφορία και την κυκλική οικονομία, διαδραματίζει πρωτεύοντα ρόλο σε κάθε τομέα της οικονομίας. Αντιστοίχως και στην κτηνοτροφία σημαντικά κέρδη μπορεί να αποδώσει και η αξιοποίηση των κτηνοτροφικών αποβλήτων η οποία μέχρι και σήμερα δεν βρίσκει εφαρμογή σε μεγάλο ποσοστό των κτηνοτροφικών μονάδων της χώρας μας. Η κυκλική οικο-

72 TERPOU- NEW COVERNMENT.indd 72

21/07/2023 14:33

νομία στον αγροδιατροφικό τομέα αποτελεί ένα οικονομικό σύστημα που αποσκοπεί στην αξιοποίηση καθώς και ελαχιστοποίηση και των αγροτοβιομηχανικών αποβλήτων. Συγκεκριμένα, πρόκειται για ένα κυκλικό μοντέλο παραγωγής το οποίο σε αντίθεση με το γραμμικό, όπου τα παραγόμενα απόβλητα απορρίπτονται στο περιβάλλον, έχει ως στόχο την πλήρη αξιοποίηση των αγροτοβιομηχανικών αποβλήτων αποδίδοντας νέα προϊόντα προστιθέμενης αξίας. Tα κυκλικά επιχειρηματικά μοντέλα μπορούν να είναι βιώσιμα από οικονομικής άποψης, συμβάλλοντας στον περιορισμό των εισαγωγών, τη βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου καθώς και στην ενίσχυση της απασχόλησης. Κυκλική οικονομία Ένα πρότυπο κτηνοτροφικό μοντέλο εφαρμογής κυκλικής οικονομίας θα μπορούσε να αξιοποιεί τα κόπρανα των κτηνοτροφικών μονάδων προς παραγωγή ενέργειας (βιοαέριο, ηλεκτρική ενέργεια, θερμική ενέργεια) ενώ και τα απόβλητα αυτών των μονάδων μπορούν να αξιοποιηθούν περεταίρω προς λίπανση του εδάφους για παραγωγή ζωοτροφών. Επίσης, παραπροϊόντα μονάδων επεξεργασίας τροφίμων όπως τυροκομείων, οινοποιείων και ελαιουργείων μπορούν να αξιοποιηθούν προς παραγωγή ζωοτροφών καθώς περιλαμβάνουν πρωτεΐνες, φυτικές ίνες και αντιοξειδωτικά συστατικά δίνοντας νέες ζωοτροφές υψηλής διατροφικής αξίας. Η κυκλική οικονομία, είναι απόλυτα συμβατή με τους στόχους και την πολιτική της ΕΕ και μπορεί να βρει ευρεία εφαρμογή στο σύνολο του κτηνοτροφικού κλάδου προς όφελος των τοπικών οικονομίων και της εθνικής οικονομίας. Για την επιτυχημένη εφαρμογή των αειφόρων συστημάτων αλλά και των συγχρόνων ψηφιακών τεχνολογιών απαιτείται ενημέρωση και εκπαίδευση του συνόλου των εμπλεκομένων φορέων (επιχειρήσεων, παραγωγών κ.ά.). Το νέο σχέδιο δράσης Τέλος, αξίζει να αναφερθεί πως για τη στήριξη των επενδύσεων στους τομείς της γεωργίας και της κτηνοτροφίας έχει προγραμματιστεί η διάθεση 10 δισ. ευρώ κατά τη νέα προγραμματική περίοδο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2021-2027) όπου αξιολογούνται και επιλέγονται προτάσεις οι οποίες προωθούν τη συνεργασία-σύμπραξη μεταξύ των κρατών-μελών, επιχειρήσεων, ερευνητικών φορέων, τοπικών αυτοδιοικήσεων και άλλων ενδιαφερόμενων φορέων με έμφαση στην κυκλική οικονομία και την αειφόρο ανάπτυξη. Το νέο σχέδιο δράσης επικεντρώνεται στο σύνολο του κύκλου ζωής των παραγόμενων προϊόντων και στοχεύει στον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζονται τα προϊόντα προωθώντας τις διαδικασίες κυκλικής οικονομίας, ενθαρρύνοντας τη βιώσιμη ανάπτυξη με στόχο τη διασφάλιση της μηδενικής απόθεσης αποβλήτων καθώς και της αειφόρου αξιοποίησης των πόρων.

*

Η Αντωνία Τέρπου είναι Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Αγροτικής Ανάπτυξης, Αγροδιατροφής και Διαχείρισης Φυσικών Πόρων της Σχολής Αγροτικής Ανάπτυξης, Διατροφής και Αειφορίας του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι πτυχιούχος της Γεωπονικής σχολής του ΑΠΘ και διδάκτωρ του Τμήματος Χημείας του Πανεπιστημίου Πατρών με ειδίκευση στη Χημεία και Τεχνολογία Τροφίμων. Οι ερευνητικές της δραστηριότητες επικεντρώνονται στην Χημεία των τροφίμων ενώ μεγάλο μέρος της ερευνητικής της δραστηριότητας επικεντρώνεται στην παραγωγή τροφίμων με ζύμωση, τη μελέτη του αρωματικού χαρακτήρα των τροφίμων, καθώς και την αξιοποίηση αγροτοβιομηχανικών υποπροϊόντων για την παραγωγή νέων προϊόντων προστιθέμενης αξίας.

HST Homogenizers and Parts - Modern and flexible homogenization technology - Spare parts and service for various brands - Application based consulting

Πηγή: https://environment.ec.europa.eu/strategy/circulareconomy-action-plan_en Tel: +30 (23510) 4 58 33 www.solutions-greece.com info@solutions-greece.com

TERPOU- NEW COVERNMENT.indd 73

73 21/07/2023 14:33

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Κτηνοτροφία ακριβείας Εφαρμογές της στην ευζωία των μηρυκαστικών ζώων

Ω

ς ευζωία (welfare - καλή μεταχείριση) νοείται η θετική συναισθηματική και φυσική κατάσταση των ζώων που σχετίζεται με τις ανάγκες τους από πλευράς φυσιολογίας και συμπεριφοράς, αλλά και με τις προσδοκίες τους για καλή μεταχείριση από πλευράς εκτροφέα. Η ευζωία, λοιπόν, δεν αφορά μόνο την ικανοποίηση των βιολογικών αναγκών των ζώων, αλλά περισσότερο τη βεβαιότητα ότι το ζώο ‘αισθάνεται καλά’ και άνετα. Η καλή μεταχείριση (ευζωία) αποτελεί προαπαιτούμενο για μια εξαιρετική και υψηλής ποιότητας ζωική παραγωγή. Άρθρο του καθ. Γεωργίου Ζέρβα*

H εξασφάλιση των κατάλληλων συνθηκών περιβάλλοντος και διαχείρισης που προάγουν την ευζωία δεν είναι απλά αυτονόητη εκ μέρους των καταναλωτών και των πολιτών γενικότερα, αλλά συνδέεται με την επίτευξη ενός υψηλού επιπέδου παραγωγής και οικονομικής απόδοσης του παραγωγικού συστήματος, που εφαρμόζεται στην μονάδα. Η απαίτηση αυτή οδηγεί σε αυξημένες ανάγκες για την εξεύρεση συστημάτων αντικειμενικής αξιολόγησης και εκτίμησης της ευζωίας, που τεκμηριώνονται επιστημονικά και είναι ταυτόχρονα

πρακτικά εφαρμόσιμα. Κατά συνέπεια, η εξασφάλιση και εκτίμηση της ευζωίας των ζώων αποτελεί βασικό πυλώνα των αποτελεσματικών και αειφόρων παραγωγικών συστημάτων. Πέντε αρχές ελευθερίας Η εκτίμηση της ευζωίας βασίζεται στις πέντε αρχές ελευθερίας (Farm Animals Welfare Council’s Five Freedoms) με τους αντίστοιχους δείκτες (Διάγρ. 1, Πίνακας 1).

74 ZERVAS.indd 74

20/07/2023 13:51

Διάγραμμα 1 Οι πέντε βασικές αρχές ελευθερίας της ευζωίας

ματος, ορμονικό προφίλ (ωκυτοκίνη, γλυκοκορτικοειδή), θρεπτική κατάσταση και εξωτερική εμφάνιση (καθαριότητα δέρματος - τριχώματος και μαστού, τραυματισμοί). Με δεδομένη, όμως, την αύξηση του πληθυσμού της γης στα 9,7 δισ. το 2050, ο πλανήτης αντιμετωπίζει άμεσα μια πρόκληση: να εξασφαλίσει επαρκή ποσότητα τροφίμων υψηλής ποιότητας, ασφαλή για την υγεία των καταναλωτών, με την ελάχιστη δυνατή περιβαλλοντική επιβάρυνση και την καλύτερη δυνατή μεταχείριση των εκτρεφόμενων ζώων, θεωρώντας ότι το περιβάλλον και η ευζωία αποτελούν δημόσια αγαθά.

Πίνακας 1 Οι πέντε αρχές ελευθερίας της ευζωίας των παραγωγικών ζώων με τους αντίστοιχους δείκτες εκτίμησής της (Boitreau et al., 2007) Ελευθερία από πείνα και δίψα. Εύκολη πρόσβαση των ζώων σε τροφή και νερό

Βαθμός σωματικής (θρεπτικής) κατάστασης – συνεχής παροχή νερού

Ελευθερία από δυσφορία. Φροντίδα για εξασφάλιση του κατάλληλου περιβάλλοντος που περιλαμβάνει στεγασμένο χώρο και άνετο χώρο ανάπαυσης των ζώων

Συμπεριφορά ζώων στον στάβλο, βαθμός καθαριότητας του σώματος των ζώων και αναπαυτικό δάπεδο

Ελευθερία από πόνο, τραυματισμούς και ασθένειες. Πρόληψη ή ταχεία διάγνωση και θεραπεία

Χωλότητες, επιδερμικά τραύματα, θνησιμότητα, μαστίτιδες, προβλήματα αναπαραγωγής, πεπτικού και αναπνευστικού συστήματος

Ελευθερία για εκδήλωση κανονικής συμπεριφοράς. Φροντίδα για εξασφάλιση επαρκούς χώρου, κατάλληλου εξοπλισμού και συντροφιάς από ζώα του ίδιου είδους

Επιθετική συμπεριφορά, απομόνωση, κατάθλιψη. Δυνατότητα πρόσβασης των ζώων σε βοσκότοπο

Ελευθερία από φόβο και stress. Διασφάλιση συνθηκών μεταχείρισης που παρεμποδίζουν την πνευματική καταπόνηση των ζώων

Καλή σχέση ανθρώπου – ζώων (οικιότητα), αποφυγή απόστασης στον χώρο διατροφής των ζώων, ποιοτική εκτίμηση συμπεριφοράς

Στον προσδιορισμό του επιπέδου ευζωίας λαμβάνονται υπόψη επιπλέον στοιχεία, όπως μακροζωϊα (παραγωγική ζωή), αναπαραγωγική λειτουργία, παραλλακτικότητα συμπεριφοράς (π.χ. κινητικότητα, εκπομπή ήχων), έκφραση αισθήσεων (άνεση, κατάθλιψη, μοναξιά), θερμοκρασία οφθαλμών και σώ-

Επάρκεια τροφίμων ζωικής προέλευσης μπορεί να επιτευχθεί με αύξηση του αριθμού των εκτρεφόμενων ζώων και παράλληλη αύξηση της παραγωγικότητας αυτών. Η παραγωγικότητα, βέβαια, βελτιώνεται συνεχώς με τη γενετική βελτίωση, την κατάλληλη και ισόρροπη διατροφή και την εξασφάλιση άριστων συνθηκών στέγασης και υγιεινής του εκτρεφόμενου ζωικού κεφαλαίου. Η παρατηρούμενη, όμως, μείωση του αριθμού των παραγωγικών μονάδων, τα τελευταία χρόνια, με ταυτόχρονη αύξηση του μεγέθους αυτών και δυσκολία εξεύρεσης διαθέσιμου προσωπικού φροντίδας των ζώων, δημιουργεί πρόβλημα στην εξασφάλιση επαρκών συνθηκών ευζωίας και οικονομικής βιωσιμότητας των εκτροφών. Από την άλλη πλευρά, οι εξελίξεις αυτές (εντατικοποίηση – βιομηχανοποίηση των εκτροφών) δημιουργούν έντονο προβληματισμό στους καταναλωτές για τη διασφάλιση των αρχών της ευζωίας των εκτρεφόμενων ζώων. Απάντηση στο πρόβλημα Η πλέον ρεαλιστική απάντηση για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού ήταν, και παραμένει, η ανάπτυξη και εφαρμογή νέων τεχνολογιών που είναι γνωστές ως ευφυής (smart) ή κτηνοτροφία ακριβείας (Precision Livestock Farming). Οι τεχνολογίες αυτές βασικά παρέχουν υποστήριξη στον εκτροφέα για την καλύτερη δυνατή διαχείριση της μονάδας (εκτροφής), με συνεχή καταγραφή και έλεγχο της υγείας και παραγωγικότητας των ζώων, των περιβαλλοντικών συνθηκών και επιδράσεων επί των παραμέτρων (αρχών) της ευζωίας, αυτόματα και σε πραγματικό χρόνο. Ένας αριθμός συστημάτων που χρησιμοποιεί νέες (smart) τεχνολογίες, όπως image-base technologies (cameras, computer vision, optical flow, thermal cameras), sensors (accelerometers, pressure or infrared sensors), Radio-Frequency Identifiers (RFID),

75 ZERVAS.indd 75

20/07/2023 13:51

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ wireless technologies, κ.ά., διευκολύνει την εφαρμογή κανόνων διαχείρισης ακριβείας (π.χ. στην διατροφή, την άμελξη, την αναπαραγωγή, την υγιεινή κ.λπ.) και απομονώνει περιστατικά διαφοροποιημένης συμπεριφοράς ή/και φυσιολογικών καταστάσεων, και ειδοποιεί τους εκτροφείς -μέσω τηλεφώνου, computer, tablet κ.ά.- για τις παρατηρούμενες αλλαγές (αποκλίσεις), ώστε να παρέμβουν άμεσα και έγκαιρα για την επίλυση του προβλήματος που προέκυψε ή αναμένεται να προκύψει άμεσα. Τα συστήματα αυτά τοποθετούνται στον στάβλο ή επί των ζώων ή εμφυτεύονται στο σώμα των ζώων και συλλέγουν στοιχεία που αφορούν στο ζώο ή/ και στο περιβάλλον, στο οποίο διαβιούν. Τα στοιχεία αυτά αφορούν: χωλότητες, ασθένειες του αναπνευστικού (βήχας), του πεπτικού (παράσιτα, pH), εκδήλωση οίστρου, θερμοκρασία σώματος, διαφοροποιήσεις στην συμπεριφορά και τις δραστηριότητες (π.χ. κατανάλωση τροφής, μηρυκασμό, διάρκεια ανάπαυσης, τρόπο και χρόνο έγερσης) και στοιχεία περιβάλλοντος (θερμοκρασία, υγρασία, αερισμό, φωτισμό, συγκέντρωση αμμωνίας και αερίων του θερμοκηπίου). Τα στοιχεία, που συλλέγονται, αποθηκεύονται σε ένα server (Διάγραμμα 2) και με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης αναλύονται και, στην συνέχεια, με τους κατάλληλους αλγορίθμους γίνονται οι απαραίτητες προσαρμογές, π.χ. στον περιβάλλοντα χώρο (θερμοκρασία, αερισμό, φωτισμό) ή στα ζώα (θεραπεία, διατροφή, κ.ά.). Με τα ευφυή αυτά συστήματα γίνεται καταγραφή: - προβλημάτων υγείας (χωλοτήτων, τραυμάτων, οιδημάτων, θνησιμότητας, μαστίτιδων κ.λπ.)

- αλλαγών συμπεριφοράς (εκδήλωση πόνου, φόβου, stress, απάθειας, αυξημένοι καρδιακοί παλμοί, συχνότητα και διάρκεια πρόσληψης τροφής και νερού, ρυθμός μηρυκασμού, επιλογή θέσης στον στάβλο, διάρκεια κατάκλισης και τρόπος έγερσης) - εκδήλωσης οίστρου (έγκαιρη γονιμοποίηση) και επικείμενου τοκετού (παροχή κατάλληλης φροντίδας) - προβλημάτων πεπτικού (ύπαρξη παρασίτων) και αναπνευστικού (βήχας) συστήματος - στοιχείων συμπεριφοράς (π.χ. προσέγγιση ρομποτικού αμελκτηρίου, βούρτσας ξυσίματος, βόσκηση, κ.ά.)

- σωματικής (θρεπτικής) κατάστασης (BCS), θερμοκρασίας σώματος, pH προστομάχων, γαλακτοπαραγωγής, αμελκτικότητας, κ.λπ.

Διάγραμμα 2 Αποθήκευση στοιχείων εκτροφής στον server

Εφαρμογές της κτηνοτροφίας ακριβείας στις αγελάδες γαλακτοπαραγωγής Διατροφή ακριβείας που εφαρμόζεται για: α. Τ η χορήγηση ισόρροπου σιτηρεσίου που καλύπτει ποσοτικά και ποιοτικά τις εκάστοτε πραγματικές ανάγκες των ζώων σε ενέργεια, πρωτεΐνες, ανόργανα στοιχεία και βιταμίνες στο αντίστοιχο στάδιο της γαλακτικής περιόδου, για μέγιστη γαλακτοπαραγωγή, άριστη χημική σύσταση (σε λίπος και πρωτεΐνη) και επιθυμητή σωματική κατάσταση, ώστε να προληφθεί η εκδήλωση μεταβολικών νόσων (π.χ. κέτωση, οξέωση, υπασβεστιαιμία κ.ά.) και, στην συνέχεια, να επιτευχθεί άριστη αναπαραγωγική λειτουργία β. Εξασφάλιση της ενδεδειγμένης ποσότητας σιτηρεσίου μέσω ηλεκτρονικά προγραμματισμένης αυτόματης τροφοδόχου γ. Τακτικά προγραμματισμένη μηχανική προώθηση του ολικού σιτηρεσίου (TMR) στην θέση των αγελάδων για συνεχή και επαρκή κατανάλωσή του δ. Ε ξασφάλιση ικανού αριθμού καθαρών ποτιστρών για συνεχή παροχή άριστης ποιότητας καθαρού – δροσερού νερού (min 2 / ζώο) Τα πλεονεκτήματα της διατροφής ακριβείας είναι: - Η εξατομικευμένη διατροφή με βάση τις εκάστοτε ανάγκες των ζώων κατόπιν συνεχούς αναπροσαρμογής του σιτηρεσίου - Η δημιουργία ομοιογενών ομάδων ζώων ως προς τη γαλακτοπαραγωγή τους, ώστε να έχουν παραπλήσιες μεταξύ τους ανάγκες για να καλύπτονται κατά το δυνατόν ακριβέστερα με το χορηγούμενο σιτηρέσιο

76 ZERVAS.indd 76

20/07/2023 13:51

- Η μείωση της σπατάλης τροφής και η αποφυγή υπερπάχυνσης των ζώων που δεν είναι επιθυμητή -Η αποφυγή υποσιτισμού, συνέπεια του οποίου είναι το αδυνάτισμα των ζώων, η πτώση της γαλακτοπαραγωγής και πιθανόν η μειωμένη αναπαραγωγική λειτουργία - Η εξασφάλιση της εκάστοτε ορθής σχέσης Ενέργειας: Πρωτεΐνες του σιτηρεσίου, ώστε να αποφεύγεται η σπατάλη πρωτεϊνών, με συνέπεια την επιβάρυνση του περιβάλλοντος και του κόστους διατροφής - Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας της διατροφής, που σημαίνει ότι με την ελάχιστη δυνατή ποσότητα τροφής επιτυγχάνεται η μέγιστη δυνατή γαλακτοπαραγωγή και το ελάχιστο δυνατό κόστος παραγωγής Ρομποτική άμελξη Για τη διαδικασία της άμελξης -μια παραδοσιακή σκηνή της αγροτικής ζωής- σήμερα εφαρμόζονται νέες προηγμένες τεχνολογίες, προκειμένου να καταστεί πιο αποδοτική, εύκολη και αυτοματοποιημένη. Με το σύστημα αυτό, οι αγελάδες προσέρχονται μόνες τους στο ρομποτικό αμελκτήριο, όποτε αισθάνονται την ανάγκη να αμελχθούν, συνήθως 3 – 4 φορές ημερησίως, αποφεύγοντας το stress του συνωστισμού στην αίθουσα αναμονής του αμελκτηρίου. Τα πλεονεκτήματα του συστήματος αυτού είναι η ελευθερία του ζώου να επιλέξει τον χρόνο άμελξης, η αυξημένη παραγωγή γάλακτος (λόγω τακτικότερης κένωσης του μαστού) και η αποδέσμευση του προσωπικού από την άμελξη, προκειμένου να ασχοληθεί με άλλες απαραίτητες εργασίες στην εκτροφή. Συνθήκες στέγασης – υγιεινής Με τις παρατηρήσεις του συστήματος ακριβείας, που λαμβάνει και αξιολογεί ο εκτροφέας, εξασφαλίζεται

άνεση στα ζώα με επάρκεια χώρων ανάπαυσης και κίνησης, ιδανικό μήκος ταΐστρας και ποτίστρας ανά ζώο, ώστε να αποφεύγεται ο ανταγωνισμός και να ελαχιστοποιείται το stress, άριστες περιβαλλοντικές συνθήκες στέγασης από πλευράς θερμοκρασίας, αερισμού, φωτισμού και συγκέντρωσης αερίων του θερμοκηπίου και καθαριότητα δέρματος και μαστού, ελέγχοντας ταυτόχρονα τη διάρκεια κατάκλισης (που πρέπει να είναι 10 – 14 ώρες ημερησίως) και τη συνολική συμπεριφορά των ζώων κατά τη σίτιση, την έγερση και τη μεταξύ τους σχέση. Τα περιστατικά τραυματισμών, οιδημάτων, ασθενειών, πόνου και δυσφορίας που καταγράφονται δεν πρέπει να υπερβαίνουν το 15% για τις χωλότητες, το 8% για τις μαστίτιδες ή το 2,5% για τις δυστοκίες, τις διάρροιες και τη θνησιμότητα. Τέλος, καταγράφεται και αξιολογείται η σχέση ζώων – εκτροφέα (βαθμός οικιότητας μεταξύ τους) που έχει ιδιαίτερη σημασία, διότι εκφράζει τη συναισθηματική κατάσταση των ζώων, η οποία πρέπει να είναι θετική και φυσιολογική. Οι ιδιαίτερες καιρικές συνθήκες που επικρατούν στην χώρα μας έχουν συνήθως ως αποτέλεσμα τη θερμική καταπόνηση των ζώων κατά τη θερινή περίοδο, οπότε δημιουργείται η ανάγκη λήψης μέτρων ευζωίας για το ζωικό κεφάλαιο για την αποφυγή περιστατικών αποβολών ή πρώιμων εμβρυικών θανάτων. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν αυτόματη λειτουργία ανεμιστήρων για επαρκή αερισμό, υδρονέφωση και ψεκασμούς διαβροχής των ζώων για να εξασφαλιστεί η επιθυμητή θερμοκρασία στο περιβάλλον των ενσταυλισμένων ζώων. Τέλος, τα σύγχρονα αυτά συστήματα συμβάλλουν αποφασιστικά στην λήψη επαρκών μέτρων βιοασφάλειας των μονάδων. Στα αιγοπρόβατα εφαρμόζονται ανάλογα συστήματα για την καταγραφή της κατανάλωσης τροφής, της συμπεριφοράς βόσκησης, του ρυθμού μηρυκασμού, των περιστατικών χωλότητας, μαστίτιδων, της καθαριότητας του τριχώματος και του μαστού, των παρασίτων, της γαλακτοπαραγωγής, της θερμοκρασίας του σώματος και της ασφάλειας από εξωτερικούς εχθρούς (π.χ. άγρια ζώα). Δείκτες και πρωτόκολλα ευζωίας Για την εκτίμηση της ευζωίας απαιτούνται κάποιοι αξιόπιστοι δείκτες που έχουν σχέση με το ζώο. Γι’ αυτό, έχουν

77 ZERVAS.indd 77

20/07/2023 13:51

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ήδη καταρτιστεί πρωτόκολλα, όπως το Welfare Quality (WQ) για βοοειδή χοίρους και πτηνά, και προταθεί δείκτες (Animal Welfare Indicators) για αιγοπρόβατα, γαλοπούλες και μόνοπλα, για τον προσδιορισμό του βαθμού ευζωίας των εκτροφών των παραπάνω παραγωγικών ζώων. Με βάση τα πρωτόκολλα αυτά, έχουν σχεδιαστεί και εφαρμόζονται σχετικά εκτενή ερωτηματολόγια που καταγράφουν λεπτομερώς όλα τα παραπάνω αναφερθέντα στοιχεία σε μια εκτροφή, της οποίας επιζητείται ο προσδιορισμός του βαθμού ευζωίας. Έτσι, προσδιορίζεται ο τελικός βαθμός ευζωίας με τα σχετικά σχόλια για βελτίωση των παραμέτρων εκείνων που διαπιστώνεται ότι υστερούν. Στο παρακάτω Διάγραμμα 3, παρουσιάζεται η τελική αξιολόγηση 4 εκτροφών αγελάδων γαλακτοπαραγωγής ως προς τις 4 βασικές παραμέτρους: διατροφή (Feeding), στέγαση (Housing), υγεία (Health) και συμπεριφορά (Behaviour), με τις αντίστοιχες εκτροφές να βαθμολογούνται (Score) από εξαιρετικές (Excellent) έως μη αποδεκτές (not classified), ανάλογα με τις συνθήκες εκτροφής και διαχείρισης του ζωικού τους κεφαλαίου. Στο Διάγραμμα 4, παρουσιάζεται, επίσης, η τελική αξιολόγηση ευζωίας της μονάδας προβάτων της γαλακτοβιομηχανίας ‘ΗΠΕΙΡΟΣ’, με μέση βαθμολογία 97% και ανθρακικό αποτύπωμα του γάλακτος 2,24 Kg CO2 / Kg. Η αξιολόγηση πραγματοποιήθηκε από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Καθηγητή κ. Γ. Ζέρβα), το 2022. Διάγραμμα 3 Τελική αξιολόγηση τεσσάρων εκτροφών αγελάδων γαλακτοπαραγωγής

Διάγραμμα 4 Τελική αξιολόγηση ευζωίας της μονάδας προβάτων της γαλακτοβιομηχανίας ‘ΗΠΕΙΡΟΣ’

Α. Διατροφή: 95% Β. Στέγαση: 98% Γ. Υγεία: 95% Δ. Συμπεριφορά: 100% Αδύνατα σημεία της κτηνοτροφίας ακριβείας, όπως εφαρμόζεται μέχρι σήμερα Τα βασικά αδύνατα σημεία της εφαρμογής κτηνοτροφίας ακριβείας, από πλευράς παραγωγών (εκτροφέων), είναι: α. Ο ‘στενός ορισμός’ της ευζωίας από μέρους τους που την περιορίζουν στην υγεία και την παραγωγικότητα των ζώων, δεδομένου ότι οι δύο αυτοί παράγοντες είναι πολύ βασικοί για τη βιωσιμότητα μιας εκτροφής, θεωρώντας ταυτόχρονα αυτονόητο ότι μεταχειρίζονται άριστα τα ζώα τους από κάθε πλευράς ή κάνουν το καλύτερο δυνατό. Είναι, όμως, αλήθεια ότι δεν εμπιστεύονται όλοι πάντα τις νέες τεχνολογίες, κυρίως στις περιπτώσεις που δεν μπορούν να τις χειριστούν. β. Συνήθως, τείνουν να παραγνωρίζουν τη σημασία επαφής – σχέσης ζώου – ανθρώπου, παρά το γεγονός ότι αγαπούν και φροντίζουν τα ζώα τους, δηλαδή τη συναισθηματική κατάσταση των ζώων. Αυτό, όμως, οφείλεται στο ότι δεν διαθέτουν την πολυτέλεια του χρόνου να ασχοληθούν, όσο θα ήθελαν, με το θέμα αυτό, ιδιαίτερα στις μεγάλες σε μέγεθος εκτροφές. Πέραν αυτών πρέπει να αναφερθεί ότι: α. Αυτά που καταγράφονται με τα ευφυή συστήματα δεν είναι κατ’ ανάγκη τα πλέον απαραίτητα για την ευζωία των ζώων (π.χ. καταγραφή οίστρου) και με τους δείκτες ευζωίας να μην είναι πάντα επαρκείς και μετρήσιμοι (π.χ. πόνου), δεδομένου ότι η ευζωία είναι σύνθετη και

78 ZERVAS.indd 78

20/07/2023 13:51

πολυπαραγοντική έννοια. Γι’ αυτό, περισσότερο αποδεκτά είναι τα στοιχεία που εστιάζουν άμεσα στο θέμα της ευζωίας και όχι αυτά που έχουν έμμεσο θετικό αντίκτυπο στην ευζωία, ελαχιστοποιώντας τις αρνητικές επιδράσεις. β. Κάποιες εφαρμογές έχουν, ενδεχομένως, αρνητικό αντίκτυπο, διότι προκαλούν -ίσως- δυσφορία στα ζώα (π.χ. οι συσκευές που τοποθετούνται επί του σώματος των ζώων). γ. Η αξιολόγηση των συστημάτων της κτηνοτροφίας ακριβείας δεν είναι σε κάθε περίπτωση αποτελεσματική, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά στην ευζωία. Δυνατά σημεία της κτηνοτροφίας ακριβείας Με την εφαρμογή των συστημάτων της κτηνοτροφίας ακριβείας επιτυγχάνεται μείωση του χρόνου απασχόλησης του προσωπικού και ελαστικότητα στην απασχόλησή του, βελτίωση της ζωής του εκτροφέα, αποτελεσματικότερη διαχείριση της εκτροφής και αύξηση της παραγωγικότητας. Συγκεκριμένες μελέτες έχουν δείξει αύξηση της γαλακτοπαραγωγής κατά 14%, βελτίωση της υγείας, μείωση της θνησιμότητας, αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης και αύξηση της αποτελεσματικότητας της εργασίας κατά 43%. Όλα τα παραπάνω, προφανώς, έχουν θετικό οικονομικό και περιβαλλοντικό αποτέλεσμα, πέραν αυτού επί της ευζωίας. Όμως, τελικά, ο εκτροφέας παραμένει ο κεντρικός και σημαντικότερος παράγοντας που παίρνει τις κατάλληλες αποφάσεις και κάνει τις απαραίτητες παρεμβάσεις. Με τις παρεμβάσεις αυτές βελτιώνεται η ευζωία και η παραγωγικότητα των ζώων, λόγω της έγκαιρης επισήμανσης των προβλημάτων υγείας (π.χ. χωλότητες, μαστίτιδες, παράσιτα) και της εξασφάλισης άριστων συνθηκών διατροφής (ακριβείας), διαχείρισης και περιβάλλοντος στέγασης. Επιπλέον, οι παρεμβάσεις αυτές ευνοούν τις θετικές επιδράσεις (π.χ. βελτίωση της ποιότητας των κτηνοτροφικών προϊόντων λόγω μειωμένης χρήσης φαρμάκων) και ελαχιστοποιούν τις αρνητικές (π.χ. πόνο, δυσφορία). Οι καταναλωτές, βέβαια, εκλαμβάνουν τη βελτίωση της παραγωγικότητας και αποτελεσματικότητας των εκτροφών ως εντατικοποίηση, στην οποία είναι βασικά αντίθετοι, διότι υπάρχει διαφορετική προσέγγιση της έννοιας της ευζωίας μεταξύ καταναλωτών, εκτροφέων και ειδικών γεωτεχνικών επιστημόνων. Μπορούμε να πούμε ότι οι καταναλωτές έχουν κατά το μάλλον ‘ρομαντική’ άποψη για την εκτροφή

των παραγωγικών ζώων και τη μεταχείρισή τους. Συνήθως, ζητούν πολλά από τους εκτροφείς, που επιβαρύνουν, εκτός των άλλων, το κόστος παραγωγής που μπορεί να καταστήσει τις εκτροφές, σε κάποιες περιπτώσεις, οικονομικά μη βιώσιμες, τη στιγμή, μάλιστα, που δεν είναι διατεθειμένοι να επωμιστούν μέρος αυτού του επιπλέον κόστους. Συμπεράσματα Η εξασφάλιση καλύτερης ευζωίας: • βελτιώνει την υγεία των ζώων • μειώνει τη χρήση φαρμάκων • συμβάλλει στην διατήρηση της βιοποικιλότητας • βελτιώνει την ποιότητα των τροφίμων • στοιχεία που επιζητούν και εκτιμούν οι καταναλωτές Η αρμόδια επιτροπή της Ε.Ε. εξετάζει επιλογές για την επισήμανση των τροφίμων σχετικά με την ευζωία των παραγωγικών ζώων, για να δοθεί η καλύτερη δυνατή προστιθέμενη αξία σ’ αυτά, μέσω της αλυσίδας τροφίμων. Η κτηνοτροφία ακριβείας, με τη συνδρομή της σύγχρονης τεχνολογίας, εξασφαλίζει στις μεγάλες εκτροφές αποτελεσματικά εργαλεία για τη βελτίωση α) της ευζωίας, υγείας και παραγωγικότητας του ζωικού τους κεφαλαίου, β) της αποτελεσματικότητας της διαχείρισης των εκτροφών, γ) της ποιότητας των κτηνοτροφικών προϊόντων και δ) της ποιότητας της ζωής του εκτροφέα – επιχειρηματία, εξασφαλίζοντας άριστες συνθήκες περιβάλλοντος διαβίωσης και διατροφής των ζώων, με σημαντικά οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη.

* Ο Γεώργιος Ζέρβας είναι

Ομότιμος Καθηγητής Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Μέλος Δ.Σ. της Ελληνικής Γεωργικής Ακαδημίας.

79 ZERVAS.indd 79

20/07/2023 13:51

ΒΙΒΛΙΟ

Η

μονογραφία της ιστορικού Μ. Σαμπατακάκη, η οποία εκδόθηκε με τη συνεργασία του Ιδρύματος Βασιλείου Τσίγκου (Ασπρόπυργος), φέρνει στο φως της δημοσιότητας τη σχετικά άγνωστη αλλά πολύ ενδιαφέρουσα κι απολύτως ενδεικτική για το συνεταιριστικό κίνημα στην Ελλάδα, ιστορία του ‘Συνεταιρισμού Αγελαδοτρόφων Ασπροπύργου- Ασπρό’. Ο συνεταιρισμός των αγελαδοτρόφων ιδρύθηκε το 1936, σε μια εποχή που η Ελλάδα έβγαινε από την χρεωκοπία του 1932 με αρχικό δυναμικό 100 μελών τα οποία μέχρι το 1940 είχαν φτάσει τα 400 και τις 2.500 εκτρεφόμενες αγελάδες. Αξίζει να σημειώσουμε διότι έχει ιδιαίτερη σημασία το γεγονός ότι οι συνεταιριστές που δημιούργησαν τον Ασπρό ανήκαν πολιτικά στο ΚΚΕ και αποτελούσαν κομμάτι της αρβανίτικης κοινότητας αγροτών του Ασπροπύργου. Όπως υποστηρίζει η συγγραφέας, η αγελαδοτροφία δεν ήταν κάτι ασύνηθες τόσο στην Πελοπόννησο όσο και στις περιοχές γύρω από την Αττική, παρά το γεγονός ότι η εκτροφή αιγοπροβάτων θεωρείτο πιο προσοδοφόρα και πιο διαχειρίσιμη. Η ύπαρξη οικόσιτων ζώων στις αρβανίτικες οικογένειες και η αύξηση που παρουσίασε η αγοραστική αξία μίας αγελάδας μετά την πτώχευση του ελληνικού κράτους, οδήγησαν στην εμφάνιση της οργανωμένης αγελαδοτροφίας στον Ασπρόπυργο, η οποία οργανώθηκε πιο συστηματικά κατά τη μεσοπολεμική περίοδο. Το 1947, στη διάρκεια του Εμφυλίου, ο συνεταιρισμός διεκδίκησε και τελικά πέτυχε να λάβει αμερικανική χρηματοδότηση μέσω του Σχεδίου Μάρσαλ για την ανέγερση εργοστασίου επεξεργασίας γάλακτος, με τον Ευάγγελο Αβέρωφ, έναν πολιτικό του κέντρου εκείνη την εποχή, να εξασφαλίζει με ενέργειές του τα χρήματα για λογαριασμό των αριστερών συνεταιριστών του Ασπροπύργου. Το εργοστάσιο λειτούργησε τον Οκτώβριο του 1951, αποτελεί το πρώτο συνεταιριστικό εργοστάσιο γάλακτος στην Ελλάδα και μετέτρεψε τον μικρό συνεταιρισμό σε μια ανταγωνιστική γαλακτοβιομηχανία (100 εργαζόμενοι μόνο στο εργοστάσιο), με μεγάλη δυνατότητα επεξεργασίας γάλακτος (μέχρι και 35 τόνους ημερησίως), πληθώρα προϊόντων και ευρύ πελατολόγιο. Αξιοποιώντας δημόσια αρχεία, πληθώρα ιστορικών

ΑΣΠΡΟ: ΟΙ ΑΓΕΛΑΔΟΤΡΟΦΟΙ ΤΟΥ ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΥ ΑΡΙΣΤΕΡΆ ΚΑΙ ΣΧΈΔΙΟ ΜΆΡΣΑΛ Μαρία Σαμπατακάκη

Εκδόσεις Κέδρος 2023 ISBN: 978-960-04-5344-7 Σελ. 80 Τιμή: 10€ πηγών αλλά και προφορικές μαρτυρίες συνεταιριστών με τους οποίους μίλησε η ίδια, η ιστορικός Μ. Σαμπατακάκη παρουσιάζει όχι μόνο την πορεία του συνεταιρισμού και του εργοστασίου του αλλά και πτυχές της συνεταιριστικής επιχειρηματικότητας στην μεταπολεμική Ελλάδα. Αναδεικνύει μια συνεταιριστική πρωτοβουλία που ευτύχησε για περίπου τέσσερις δεκαετίες να δώσει αξία στη δουλειά των αγελαδοτρόφων του Ασπροπύργου, αναλύει τον ρόλο των μεταπολεμικών κυβερνήσεων σε σχέση με τον Ασπρό, καυτηριάζει την αρνητική στάση της Απριλιανής δικτατορίας που δεν είδε ποτέ με θετικό μάτι τον συνεταιρισμό κι εξηγεί το πώς και γιατί το εργοστάσιο απαξιώθηκε κι οδηγήθηκε στο κλείσιμο το 1990. Η Μαρία Σαμπατακάκη σπούδασε Ιστορία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι και Λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ. Ξεκίνησε την ερευνητική διαδρομή της στο Ιστορικό και Διπλωματικό Αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών και στο Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ). Από τις Εκδόσεις Κέδρος κυκλοφορεί το βιβλίο της ‘Οι κομπάρσοι’ με μαρτυρίες πολιτών για κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές πτυχές του ελληνικού δημόσιου βίου από τον Μεσοπόλεμο έως την Απριλιανή δικτατορία.

80 Book.indd 80

21/07/2023 11:44