Onderweg nr 3 def

www.onderwegonline.nl

#03  7 februari 2015

Onder

Weg

e Inspirarti voo n te reisgeno

Zie de pracht, zie de pijn THEMA: EERLIJK ZIJN OVER RELATIES

> 08 SAMENWONEN KERKEN MOETEN ZICH BEZINNEN > 12 WEERBARSTIG gesprek OVER HET HUWELIJK > 16 GETROUWD HOE ROOSKLEURIG IS HET? > 20 ISRAËL VERBIJSTEREND SYNODEBESLUIT

 Thema ol Boordeavtie inspir

Geen onhaalbaar cadeau

‘G

od geeft geen onhaalbare cadeaus.’ Dat zegt Minella van Bergeijk over het huwelijk in een interview verderop in dit

blad. Deze uitspraak neem ik als motto voor deze (beeld Takmeomeo / Tú Anh)

special over relaties. Allereerst omdat de realiteit erin doorklinkt. Als iets niet ‘onhaalbaar’ is, voel je meteen de spanning. Relaties en huwelijken staan onder druk. De statistieken laten dat zien, je merkt het om je heen wanneer een huwelijk strandt en je herkent het in je eigen hart. Echt gericht zijn op de ander is niet eenvoudig. Het helpt niet om voor deze realiteit weg te lopen of te mopperen op onze tijdgeest. Beter kunnen we het ‘spook’ onder ogen zien. Dat willen we doen in dit nummer.

Wat me vooral raakt in de uitspraak van Minella, is dat zij opkijkt. Gód geeft iets. Hij creëert de bijzondere band tussen twee mensen. De Bijbel in Gewone Taal zegt het prachtig: God maakt twee mensen ‘helemaal één’ (Genesis 2:24). En het Nieuwe Testament verdiept deze eenheid: ge-

08 O pinie

Samenwonen dwingt kerken tot bezinning Veel christelijke stellen kiezen ervoor om samen te wonen. Dat

trouwden weerspiegelen Gods trouw (Efeziërs 5).

is een trend waar de kerk niet omheen kan. Predikant Matthijs

In dat licht wil dit nummer vooral staan. We kun-

Haak ziet het als een uiting van meerdere, onderliggende

nen dan niet om ongemakkelijke vragen heen.

ontwikkelingen in de maatschappij, die ons aansporen om ons

Wijst zo veel gebrokenheid en relatieonzekerheid

opnieuw te bezinnen op relatievorming en huwelijk. Geef lucht

erop dat we het zicht op Gods trouw zijn kwijtge-

en ruimte om het huwelijk te ontdekken!

raakt? Maar net zo goed merk je dat Gods trouw het wint. In de vele en goede aandacht die er is voor relaties en huwelijken, niet alleen onder christenen, maar ook in onze maatschappij. God is trouw en laat niet los.

Je hoort dat terug in een gesprek met een jong

12 i nterview

Minella van Bergeijk over het weerbarstige huwelijk Mooie christelijke woorden helpen niet wanneer we

echtpaar in dit nummer. Zij zeggen: ‘Je staat samen

geconfronteerd worden met de weerbarstige realiteit van het

open voor Gods leiding. Als je je door Hem laat

huwelijk, meent Minella van Bergeijk, landelijk coördinator van

leiden, kun je vrede ervaren bij de keuzes die je

de (Pre)Marriage Course. ‘We getuigen niet door perfect te zijn,

maakt.’ Toch haalbaar, dat cadeau van God.

maar door onze gebrokenheid te erkennen en ons kwetsbaar op te stellen.’

16 D UBBELGESPREK

Hoe rooskleurig is het huwelijksbootje?

De Bijbel zegt heel mooie dingen over het huwelijk, maar hoe ziet dat er in de praktijk uit? OnderWeg vroeg het aan twee stellen, het

Matthijs Haak, redacteur OnderWeg

2

OnderWeg #03 > Jaargang 1 > 7 februari 2015

ene stel kort getrouwd, het andere lang.

 Inhoud 06 P raktijklokaal

Vorm een Jobgroup

De NGK Amersfoort-Noord is in wijkcentrum ‘t Middelpunt in de wijk Zielhorst een Jobgroup gestart voor

28 jeugdwerk

Een geloof van waarde, minder van norm?

Kerkgang hoort niet meer automatisch bij geloven. En zo

werkzoekenden in de wijk. ‘We willen present zijn in de

zijn er veel gereformeerde normen die voor jongeren niet

wijk, zonder direct te evangeliseren.’

meer vanzelf spreken. Het zet ons aan het denken: wat is de waarde achter onze normen?

20 Opinie

Heeft Israël prioriteit?

De vrijgemaakte synode heeft besloten om geen deputaten voor kerk en Israël te benoemen en niet uit te spreken dat het ‘de opdracht van de Gereformeerde

30 WANDELEN MET GOD

Bemoedigd worden door een dankfeestje

Waarom bouwen we niet altijd een dankfeestje als een

Kerken is om het evangelie van Jezus Christus bekend te

ouderling of diaken zijn of haar ambtstermijn afrondt of

maken aan het Joodse volk’.

als iemand van het pastorale of missionaire team na jaren van toewijding afzwaait? Zou het niet weldadig zijn als het normaler wordt om het goede in elkaar te benoemen?

En verder: 05 In beeld 14 Redactioneel 19 Colofon

24 MISSIONAIR

Effectief bouwen aan betrokkenheid bij Gods gerechtigheid Kerkleden zijn in toenemende mate geïnteresseerd om

in het buitenland hun handen uit de mouwen te steken.

Maar is dat altijd effectief? En wat zijn de do’s en don’ts?

19 Nieuws 22 Trefpunt 24 Column Joost Smit 26 Woordzoeker 31 Column Wim van der Schee

www.onderwegonline.nl facebook.com/onderwegonline twitter.com/onderwegline

3

(advertentie)

Ni euw!

Het is tijd voor een positief geluid over het huwelijk en de liefde! Koop nu de eenmalige

Dé glossy over

unieke glossy Faith en inspireer

huwelijk,

jezelf of geef hem cadeau.

MARLEENS EERSTE MAN VERLIET HAAR

de elt

WAT IS GELUK? i

DICK HERMA SCHELEN 26 JAAR

Het is jullie

trouwdag rd!

GEfelicitee

Nr. 552631 Ark Media Tel. 020 480 29 99 www.morgensterkaarten.nl Illustratie en ontwerp: Tineke Verhoeff-van der Jagt www.tinekewerkt.nl

SAMEN WERKEN AAN JE GELOOF

Nr. 552539 Ark Media Tel. 020 480 29 99 www.morgensterkaarten.nl Illustratie en ontwerp: Marcel www.studiostijll.nl

Flier

14-05-14 11:47

PUUR_wenskaarten_2014.indd

10

huwelijk, liefde & trouw

552539

552631

f

‘IK MOEST OPNIEUW LEREN VERTROU WEN’

als je het

Family & Friends

l ij k , l i e

o uw & tr

liefde hetGenelige wauk is t tro uwzich verdubbelt

we

de

hu

i

ROB JOKE BUIS

RUZIEPAT RONEN:

ZÓ MAAK JE HET WEER GOED! MÉT TEST

Jouw liefde

Hooglied

‘ONZE RELATIE STAAT BOVEN DE MUZIEK’

smaakt beter

HET HUWE LIJK VAN…TOOSK E EN BASTI AAN RAGA S • MMMM dan wijn, M MASS EREN! en is krachtiger dan het sterkste Tekst en beeld: Chantal ten Brinke, Puravie

Nr. 552562

!

Flier

552636

552562

14-05-14 11:47

Specia al broodb eleg

ing Verrass

Tekst: Carianne ros, www.totalbalance.nl Beeld: lien geeroms

je de lijn met vlaggetjes zo lang maken als de zelf wilt. Schrijf op elk vlaggetje waarom ander jouw leven zo speciaal maakt.

1 Beelden: Alice Mahran Photography

PUUR_wenskaarten_2014.indd

Met leuke opdrachtjes

De 4 fases in je huwelijk

parfum.

Ark Media Tel. 020 480 29 99 www.morgensterkaarten.nl Illustratie en ontwerp: Marcel www.studiostijll.nl

op de Misschien herinner jij je de lunchpauze basisschool nog wel. Je deed je broodtrommel lekopen en je vader of moeder had er allemaal je hart kere dingen in gedaan. Een moment dat om je een sprongetje maakte. Wat is het leuk maken geliefde op een soortgelijke manier blij te in de lunchpauze nadat hij of zij een ochtend hard heeft gewerkt.

Hooglied De Bijbel kent een prachtig klassiek liefdeslied waarin een man en een vrouw elkaar en de liefde de

Uit: Het mooiste lied , Ark Media, ISBN 9789033817472 € 22,50

The Message van Eugene Peterson. Vormgeving boek: Marianne de Fouw

Benodigdheden

11

2 donkere boterhammen 1 ei schaar koekenpan broodtrommel

uit een boterham. hier in • Zet de pan op het vuur en bak een ei met een hele dooier gaar. als het ei • Leg deze op de hele boter ham het hart klaar is. Leg de boterham met eruit daar bovenop. boter ham • Leg deze r omantisch belegde of in de broodtrommel van je man een kaart bijvoorbeeld er Schrijf vrouw. maakt bij en het hart van je geliefde van de een sprongetje bij het openen broodtrommel tijdens de lunchpauze.

door bepaalde fases heen. Iedere fase heeft haar specifieke kenmerken: periodes van geluk, maar

Werkwijze

hemel in prijzen: Hooglied. Het is de inspiratie voor een aantal teksten en beelden in Faith.

Teksten, vrij vertaald door Paul Abspoel, gebaseerd op het Hooglied uit

10

In elke huwelijksrelatie ga je – bewust of onbewust –

20

ook van knelpunten. In welke fase zit jij? En welke

zijn • Koop een pak taar tr anden. Vaak interieur. deze wit en passen dus in elk taartrand.

Je haalt één vlaggetje uit één een • Maak een mal in de vor m van karton taartpunt (ik heb deze van dik gemaakt). een • Leg de mal op de taar tr and, centimeter van de bovenkant. mal heen • Vouw nu de taar tr and om de omheen tot de taartrand er helemaal de zit. Plak het laatste puntje van taartrand vast. open • Haal nu de mal er uit, via de bovenkant. Je hebt nu één vlaggetje

uitdaging hoort daarbij?

De praktijk TotalBalance van Carianne Ros Carianne Ros is getrouwd met David en samen hebben ze vier kinderen. Ze is personal coach en christentherapeut. In haar praktijk TotalBalance begeleidt ze mensen vanuit bijbels perspectief om (weer) in balans te komen met God, zichzelf en hun omgeving. Ze geeft lezingen en workshops en heeft een aantal boeken geschreven. Ook traint ze andere coaches die met de TotalBalancewerkwijze aan de slag willen gaan.

gemaakt. is • Pak een stuk touw dat lang genoeg touw voor je hele vlaggenlijn. Leg het aan de bovenkant van je zelfgemaakte van vlag. Vouw de overige centimeter en plak de taartrand om het touw heen deze aan de achterkant vast. zo • Schr ijf nu op deze vlag wat je Dit doe waardeert aan je man of vrouw. totdat vlaggetjes, je ook met de andere alle je een vlaggenlijn hebt waarop redenen staan waarom jouw geliefde zo speciaal voor jou is.

A

ls je een fijn huwelijk wilt hebben, is het goed om de verschillende stadia ervan te herkennen. Dan weet je wat er op je pad komt en kun je ontdekken op welke manier je samen verder wilt. Hoelang de huwelijksfases duren en of ze al dan niet herhaald worden, is per koppel verschillend.

21

83 82

Uitgegeven m.m.v. Marriage Course, Alpha Nederland.

Achtergrondverhalen en interviews • Luchtige columns • Mail & win • Film- en boekentips • Mmmm masseren • Samengesteld gezin met 10 kinderen • Prachtige fotografie • Vier gratis Morgensterkaarten • Ruimte voor getrouwde stellen maar ook voor moeilijkheden waarmee gescheiden partners kunnen worstelen • En nog veel meer!

Verkrijgbaar bij de christelijke boekhandel of www.faithglossy.nl

 In beeld

In beeld: Dick Stellingwerf Leeftijd: 61 jaar

 ‘Ik heb mij zover

Woonplaats: Echtenerbrug (Friesland) Kerkelijke gemeente: NGK Heerenveen Gezinsomstandigheden: Gehuwd met Jacqueline Stellingwerf-Van Gerwen.

Vijf kinderen, die her en der in het midden van het land wonen.

Werk: Momenteel werkzoekend, tot voor kort burgemeester van de gemeente Lemsterland. Deze gemeente is door een fusie opgegaan in de gemeente De Friese Meren (De Fryske Marren).

als mijn herinnering teruggaat altijd kind van God gevoeld‘ 

1. In welk Bijbelpersonage herken je jezelf? Waarom?

betreft ook de onderlinge band tussen jou, als kind van God, en je broers en

8. Wanneer en waarom was je voor het laatst ontroerd?

Ik zou mezelf het liefst in Daniël herken-

zussen in de gemeente waar je lid van

In één van de laatste middagdiensten

nen. Een man die van huis en haard ver-

bent en wereldwijd. We kunnen niet

van 2014 preekte ds. Zuidhof over de

dreven is en toch God in woord en daad

zonder de gemeenschap der heiligen.

blijdschap die Gods Woord kan geven.

trouw blijft. Ongeacht de consequenties.

We keken naar een YouTube-filmpje

hij vol overtuiging durft te stellen dat

5. Waar kunnen ze je voor wakker maken? Voor een vakan-

Gods voedselvoorschriften heilzamer

tie in de Franse Cevennen, zittend in de

Bijbelvertaling kreeg. Wat een blijd-

zijn dan de regels van het hof. Ik word

schaduw van een boom een boek lezen

schap en ontroering! Toen rolden er wel

ook door Daniël aangesproken omdat

over de Hugenoten, het getsjirp van een

wat tranen… (zie www.youtube.com/

hij, tegen de regels van het gebedsver-

cicade boven me en een koel riviertje

watch?v=QZnu62w_OBA).

bod in, God meer gehoorzaam is dan de

aan mijn voeten.

Ik word aangesproken door het feit dat

mensen. En ik word aangesproken door zijn houding: ook al is hij gedeporteerd naar een vreemd land, toch zet hij zijn gaven en talenten in tot zegen van dat nieuwe ‘vaderland’.

2. Aan welk thema moeten we in OnderWeg een keer aandacht schenken? Aan het

(in Papua) voor het eerst een eigen

6. Welke zin (of welk beeld) uit een preek heeft zo’n indruk op je gemaakt dat je het nu nog weet? De zin uit Jesaja 35: ‘Geef kracht aan trillende handen, maak knikkende knieën sterk.

Zeg tegen het moedeloze volk: “Wees sterk en vrees niet”.’ Dit komt uit het

navolgerschap (discipelschap) van Jezus.

tekstgedeelte waarmee Jezus Johannes

En dan niet 'es een keer, maar meer als

de Doper bemoedigt vlak voordat die

rode draad.

wordt geëxecuteerd.

3. Wat is je favoriete lied?

Waarom? ‘Perfect Union’ van Mat-

7. Hoe ben je tot geloof gekomen? Door de genade van

thew Ward, omdat hij daarin zo ge-

God mocht ik kind zijn van diepgelo-

weldig mooi de huwelijksband tussen

vige ouders. Zij hebben hun kinderen

man en vrouw bezingt, een band die

in alle gebrekkigheid en gebrokenheid

versterkt wordt door God (‘three part

het evangelie verteld en voorgeleefd.

harmony’).

Ik heb mij zover als mijn herinnering

4. Geloven kun je niet alleen, omdat… geloven niet be-

waarin te zien was dat de Kimyalstam

teruggaat altijd kind van God gevoeld.

God raakte mij echt aan via de jeugdgroep ‘De Trap’ in Emmeloord. Daar

perkt kan blijven tot de persoonlijke

deden we Bijbelstudie, zongen we en

relatie tussen jou en de Here God. Het

werden we enorm geïnspireerd.

5

 Praktijklokaal

Johannes de Heerdienst op Urk

O

p zondagmiddag 8 februari vindt

cipe “aanvaardt elkaar zoals Christus ons

in de Jeruzalemkerk (NGK) op

aanvaard heeft”. De ene keer proberen we

Urk voor het eerst een Johannes

de ene groep te bedienen, de andere keer

de Heerdienst plaats, waarin al-

een andere groep.’

leen liederen uit de bundel van Johannes

Hoewel de psalmen op Urk nog steeds

de Heer worden gezongen. Regelmatig

bovenaan staan, maakt het gegeven dat

worden er in de Jeruzalemkerk jeugdzang-

‘voor het gevoel van de mensen de hei-

diensten gehouden waarin Opwekkingslie-

land in de liederen van Johannes de Heer

deren de boventoon voeren, maar dit keer

dierbaarder wordt bezongen dan in de

staan ‘Tel uw zegeningen’, ‘Als g’ in nood

psalmen’ deze liederen populair.

gezeten’, ‘Welk een vriend is onze Jezus’,

Er wordt in de middagdienst van 8 febru-

‘Scheepke onder Jezus’ hoede’ en ‘Ruwe

ari niet alleen gezongen. Aan het begin

stormen mogen woeden’ op het repertoire.

van de week waarin Urk de biddag voor

De voorkeur voor Opwekking dan wel

gewas, arbeid en visserij houdt, preekt

Johannes de Heer loopt op Urk niet langs

Zuidhof over de wonderbare visvangst

de scheidslijn oud-jong, maar is volgens

(Lucas 5). ‘Wat je ook doet aan experi-

predikant Henk Zuidhof ‘vooral familiebe-

menten, de preek moet blijven.’

paald’. Er is in zijn gemeente geen sprake van strijd om de liederen in de diensten.

‘Muziek en zang raken een diepere gevoelslaag bij mensen, waarbij je met rati-

Tips, ideeën en suggesties voor deze rubriek zijn welkom op praktijklokaal@onderwegonline.nl.

onele argumenten en discussies niet veel

Webtip

www.urk.ngk.nl

verder komt. We werken vanuit het prin-

Huwelijk als speerpunt in Vathorst

H

in een stadswijk waarin veel huwelij-

oe help je gemeenteleden met

• Praat om de schijn van partijdigheid te

onoplosbare huwelijksproble-

vermijden niet met de man of vrouw

ken op de klippen lopen. Daarom werkt

men? Voor een antwoord op

apart, maar met hen samen.

de kerkenraad aan een drieslag van

die vraag nodigde de kerkenraad van

• Wijs niet te snel een schuldige aan,

goede huwelijksvoorbereiding, goed

de GKv Amersfoort-Vathorst kortgele-

zelfs niet bij overspel; je weet niet wat

onderhoud en hulp bij problemen. Goed

den gezinsvoogd Hilda Tillema uit. In

er allemaal aan vooraf is gegaan.

onderhoud betekent onder meer dat

haar werk ervaart ze de desastreuze gevolgen van vechtscheidingen, soms juíst in de kerk. ‘Als er met een beroep op de Bijbel nauwelijks ruimte is voor

• Kijk goed of er nog genoeg veerkracht

ouderlingen op huisbezoek standaard

is om door te gaan en dring zo nodig

naar ‘de stand van het huwelijk’ gaan

aan op een time-out.

vragen en ook leren doorvragen en

• Accepteer soms eerder dat doorgaan

probleemsignalen herkennen. Volgens

echtscheiding, gaan stellen langer door,

onverantwoord is, ook voor de kinde-

kerkenraadslid Jan Steven Eilander is het

vaak zonder te werken aan herstel. Dan

ren, en dat een scheiding onontkoom-

cruciaal dat stellen over hun huwelijk

krijg je een stille oorlog en als de bom

baar is.

leren praten: met elkaar én met andere stellen. ‘Vaak denken man en vrouw dat

dan toch barst, is de schade extra groot, ook voor de kinderen.’

Haar bijdrage in de kerkenraad staat in

ze elkaar goed begrijpen, maar dat valt

Een greep uit haar adviezen aan de ou-

een breder kader. ‘Huwelijk’ is voor de

in de praktijk soms hard tegen. Met z’n

derlingen in Vathorst:

GKv Vathorst een van de speerpunten

tweeën kom je er soms niet uit, maar

6

OnderWeg #03 > Jaargang 1 > 7 februari 2015

 Praktijklokaal

Initiatief NGK-Amersfoort-Noord: vorm een Jobgroup

I Thijs van Vuuren

n diverse kerken draaien werkgroepen voor werk-

langstelling.

zoekenden binnen de eigen gemeente, maar de

De man achter dit initiatief is NGK-lid Thijs van Vuuren,

NGK Amersfoort-Noord zet het anders op: in de

zelf al tweeëneenhalf jaar bezig met solliciteren. ‘We

wijk Zielhorst is in wijkcentrum ‘t Middelpunt een

willen present zijn in de wijk, zonder direct te evan-

Jobgroup gestart voor werkzoekenden in de wijk. In

geliseren. De bedoeling is dat mensen merken dat je

een serie van ongeveer zeven bijeenkomsten wordt

naast hen staat en hun problemen herkent. Je hoopt

ingezet op het vinden van nieuw werk. Belangrijk on-

dat je de kans krijgt om uit te leggen wat hierbij je mo-

derdeel is het trainen van de sollicitatievaardigheden

tivatie is.’ Het gaat om een moderne vorm van diaco-

van de deelnemers. Daarnaast vinden ze in de groep

naat. Belangrijk daarin is aanwezig zijn in de wereld en

mensen met wie ze op kunnen trekken, ook na afloop

de echtheid van je geloof laten merken in je daden.

van de bijeenkomsten.

Jobgroups zijn er ook op andere plaatsen: in Culemborg

De kerk werkt hierin samen met de stichting Encour,

loopt al een derde training. Andere gemeentes kunnen

een christelijke stichting die als doel heeft ‘kerken en

zo met het idee aan de slag. Dat is ook de bedoeling

organisaties te ondersteunen in hun streven om een

van Encour. De kosten zijn laag: de huur van een ver-

 We willen present zijn in de wijk, zonder direct te evangeliseren 

bijdrage te leveren aan het oplossen van

gaderlokaal op een tijdstip dat het toch leeg staat, en

maatschappelijke problemen gerelateerd

een kop koffie voor de deelnemers.

aan financiën, opleiding en werk’. Encour is een afkorting voor encouragement: bemoediging. Eén van de instrumenten is het trainen van vrijwilligers. Voor een tweede serie bijeenkomsten in Amers-

Webtip

www.encour.nl

foort wordt nu een vrijwilliger toegerust.

www.jobgroups.nl

Ook voor die tweede serie bestaat al be-

www.ngk-amersfoort-noord.nl

toch is met anderen over je huwelijk praten een groot taboe.’ Hilda Tillema verbreedt het: ‘Christenen moeten leren om open te praten over dingen die moeilijk zijn, en over dingen die Bijbels gezien niet mogen, maar wel gebeuren.

En ze moeten leren om dingen niet zó (beeld Iakov Filimonov/123rf.com)

zwaar te maken dat het taboe wordt om erover te praten.’

Webtip

www.gkvvathorst.nl Het is cruciaal dat stellen over hun huwelijk leren praten: met elkaar én met andere stellen.

7

 Thema Samenwonen dwingt kerken tot bezinning (beeld bewerking van een foto van Takmeomeo / Tú Anh)

Geef lucht en ruimte om het huwelijk te ontdekken Veel christelijke stellen kiezen ervoor om

derd populair. 90 procent van de twintigers geeft

samen te wonen. Dat is een trend waar de

van hen willen uiteindelijk ook trouwen. Aan de

kerk niet omheen kan. Het huwelijk zoals we dat lange tijd hebben gekend, raakt steeds meer uit de gratie. Ik zie het als een uiting van meerdere, onderliggende ontwikkelingen in de maatschappij, die ons aansporen om ons opnieuw te bezinnen op relatievorming en huwelijk. tekst Matthijs Haak

8

aan te willen gaan samenwonen en de meesten andere kant verwacht het CBS dat huwelijken alleen maar minder bestending zullen worden.

De reden is dat mensen een partner zoeken voor permanent geluk en als dat geluk ontbreekt, is scheiden een kleine stap.

Ik vind zulke cijfers en de duiding ervan altijd bijzonder. Wat mooi dat mensen een partner willen en willen trouwen. Ik zie dat als een bewijs van Gods trouw. Nederland kan God wel de rug toekeren en onze samenleving kan wel doordrenkt zijn van ik-gerichtheid, maar God laat niet los.

De Bijbel vertelt dat de schepper mensen heeft gemaakt als relationele wezens (Genesis 1 en 2) en dat de blijvende, intieme relatie tussen twee mensen Gods bedoeling is. Zo kregen Adam en

Voor een zinvolle reactie op het verschijnsel

Eva elkaar.

samenwonen is allereerst een goede duiding

Tegelijk hebben mensen blijkbaar meer nodig dan

van dat fenomeen nodig. Waarom kiezen stel-

(eigen) geluk om het met elkaar vol te houden.

len voor samenwonen en niet voor het huwelijk?

Dat laten de cijfers van het CBS net zo goed zien.

Dat antwoord is ook nodig voor een christelijke

Ook dat gegeven brengt je terug naar de Bijbel.

bezinning op relatievorming en adequaat Bijbels

God maakt twee mensen in het huwelijk 'hele-

onderricht.

maal één' (Genesis 2:24, BGT). Daarom is niet al-

Een interessant startpunt zijn de jaarcijfers 2010

leen de huwelijksrelatie Gods uitvinding; dat het

van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

goed blijft gaan in je huwelijk is evengoed Gods

Het CBS ziet twee trends als het gaat om relatie-

genade. Efeziërs 5 zegt dat hét recept voor een

vorming. Aan de ene kant is trouwen onvermin-

geslaagd huwelijk het volgen van Jezus is.

OnderWeg #03 > Jaargang 1 > 7 februari 2015

 Opinie

Imam

zich ergert aan de instelling van haar leeftijdsge-

Nu zijn cijfers en opmerkingen van een statistie-

noten tótdat ze zelf iemand ontmoet op wie ze

kenbureau nog abstract. Ik wil het plaatje scherper

verliefd wordt. Dan begint haar eigen onzekerheid.

krijgen. Hoe ziet de werkelijkheid van relatievor-

En die ziet er precies zo uit als bij die leeftijdsge-

ming en huwelijk er anno 2015 uit?

noten op wie ze eerst zo’n kritiek had. Op den duur

Allereerst staat onze cultuur erg dubbel tegenover

komt Julen zover dat ze spreekt van een 'rela'. Het

het huwelijk, zoals de cijfers van het CBS al lieten

woord 'relatie' is er dan toch half uit. Dat is een

zien. Aan de ene kant willen velen trouwen, aan

hele stap.

de andere kant wordt het burgerlijk huwelijk aangevoeld als een achterhaald instituut.

 Het woord 'relatie' mag niet

Je ziet dat terug in de formele, juridische kant van trouwen. Wie vandaag voor de wet trouwt, belooft

genoemd worden. Het heet 'iets' of je bent aan het 'dingesen' 

niet voor het leven samen te blijven. Je belooft ook niet daadwerkelijk bij elkaar te wonen. Trouwen voor de wet is, nog veel meer dan eerder het geval was, een puur juridische aangelegenheid.

Je ziet het ook terug in de gevoelsmatige kant van trouwen. Nu steeds meer mensen voor samenwo-

Synode

nen kiezen, voelt het huwelijk aan als iets van het

Christenen doen er goed aan om deze ontwikkelin-

verleden. Deze kant is naar mijn idee nog belang-

gen mee te nemen in hun bezinning op relatievor-

rijker, omdat die in hoge mate de sfeer rondom

ming en huwelijk. Je kunt je ogen niet sluiten voor

een huwelijk bepaalt.

deze zaken. Maar dat is geen eenvoudige opgave.

Interessant in dit verband is de column 'Nu vech-

Hoe kan deze bezinning goed plaatsvinden?

ten we ineens voor het huwelijk' van Raymond

Volgens mij is het goed om te beginnen met

van den Boogaard (NRC Handelsblad, 3 november

dankbaarheid. Zo’n start past niet alleen bij een

2014). Van den Boogaard vindt het bizar dat een

christelijke houding, maar sluit in dit geval ook aan

imam voor de rechter moest komen omdat hij

bij de realiteit. Wat is het mooi dat en hoe kerken

islamitische huwelijken sloot zonder dat de stel-

en christenen met dit thema bezig zijn. Veel ker-

len eerst het boterbriefje hadden gehaald. Een

ken bieden een relatie- of huwelijkscursus aan. Ze

proces over een onwettige huwelijkssluiting wordt

onderkennen het belang van openheid en vorming

door Nederlanders van vandaag kennelijk als een

op dit gebied. De tijd dat relatievorming, het hu-

schertsvertoning gezien. Dat is inzichtgevend.

welijk en het gesprek daarover privéaangelegen-

Zowat niemand maakt zich nog druk om het hu-

heden waren, is gelukkig voorbij.

welijk. En dan dringt de vraag zich op waarom je

Ik denk hierbij ook aan de bezinning van de geza-

überhaupt nog zou trouwen.

menlijke kerken. Op de synode van Ede hebben de

Een tweede, nog wezenlijker ontwikkeling rond

vrijgemaakte kerken zich vorig jaar ingespannen om

relatievorming en huwelijk heeft te maken met het

een definitie te geven van het huwelijk: wat is een

levensgevoel van vandaag. Dat gevoel bepaalt de

Bijbels huwelijk? Omdat het huwelijk in onze maat-

manier waarop we wel of geen relatie aangaan en

schappij als achterhaald en strikt juridisch wordt be-

hoe die relatie eruitziet.

schouwd zijn dit soort gesprekken hard nodig.

Een relatie aangaan of hebben is ingrijpend en

Tegelijkerijd is er volgens mij nog wel winst te

ingewikkeld. Laatst stond daar een eerlijk artikel

boeken op de nodige terreinen. Essentieel daar-

over in dagblad Trouw (24 januari 2015). Jeannine

voor vind ik dat we gaan erkennen dat het heer-

Julen beschreef hoe moeilijk twintigers doen wan-

sende cultuurgevoel (deels) ook ons eigen gevoel

neer het om relaties gaat. Het woord 'relatie' mag

is. We kunnen niet doen alsof het algemene

niet genoemd worden. Het heet 'iets' of je bent aan

levensgevoel in de samenleving ons niet raakt. Ik

het 'dingesen'. Daarmee wordt dan bedoeld dat je

geef twee voorbeelden om dat te verduidelijken.

zoent, vrijt, uitgaat, je hart lucht en je vrienden aan elkaar voorstelt. Maar relatie mag het niet heten.

Mopperen

Het meest interessante aan het artikel is dat Julen

Mijns inziens beseffen we te weinig hoezeer wij

>>

9

 Thema

Lucht Erkennen dat de heersende cultuur ons beïnvloedt, is ook op een ander punt van belang. Het valt me namelijk op dat het gewaardeerd wordt wanneer we niet mopperen op onze cultuur, maar die steeds weer benoemen als een uitgangspunt – 'zo is onze tijd nu eenmaal en dat beïnvloedt ons' – om vervolgens van daaruit te gaan luisteren naar de weg die de Heer ons wijst in zijn Woord. Dat zorgt niet alleen voor herkenning, maar geeft ook lucht en ruimte om het alternatief te zien en bespreekbaar te maken.

In onze gemeente is het jaarthema dit jaar relaties. Elke maand staan we in één van de ereWat is het mooi wanneer

als christenen kinderen van onze tijd zijn. Erken-

diensten stil bij een onderwerp dat raakt aan

stellen leren om elkaars

ning betekent in dit geval: behandel wat in de

relaties. Bijvoorbeeld: Is het goed om een relatie

(karakter)fouten te kennen

maatschappij gebeurt ook als iets van jezelf.

aan te gaan met iemand die niet gelooft? Hoort

en elkaar daarin te helpen, te

Er wordt door christenen bijvoorbeeld nogal eens

geslachtsgemeenschap thuis binnen het huwe-

vergeven en te genezen.

gemopperd op onze cultuur als het gaat om de

lijk? Hoe beleven christenen seksualiteit en wat

teloorgang van het huwelijk. En kerken wijzen con-

vinden christenen eigenlijk van soloseks? Elke

tractloos samenwonen nogal eens af op formele,

keer komt expliciet de vraag aan de orde wat onze

juridische gronden. Op zich zijn die reacties te be-

maatschappij hierin zegt of doet, en nooit als een

grijpen, zeker in het licht van de manier waarop de

veroordeling van die maatschappij. Van daaruit

Bijbel spreekt over de unieke levenseenheid tus-

luisteren we naar de weg van de Heer.

sen man en vrouw. Toch denk ik dat het belangrijk is dat we ophouden zo te spreken en te denken.

Ridder

Om te beginnen geven de huwelijksproblemen en

Ik denk dat deze houding ons ook kan helpen bij

 De huwelijksproblemen en echtscheidings­cijfers binnen de kerk geven ons weinig reden om te mopperen op onze cultuur 

10

echtscheidingscijfers binnen de kerk

het definiëren van een Bijbels huwelijk. Omdat het

ons weinig reden om te mopperen op

burgerlijk huwelijk beperkt blijft tot een juridische

onze cultuur; alsof wij beter zijn. Daar-

aangelegenheid is het belangrijk dat de kerk méér

naast kennen we het levensgevoel

zegt. En dan niet alleen over de duur van een relatie

van onze tijd zelf maar al te goed. Dat

(levenslang), want dan blijft je christelijke reactie

komt vaak het duidelijkst naar boven

beperkt tot het juridische. Nee, wanneer wij onszelf

wanneer het niet goed gaat in het

herkennen in bijvoorbeeld de relatieonzekerheid

huwelijk. Dan vragen we ons soms af:

van onze cultuur, is het goed om ons ook op dat

het is Gods bedoeling toch niet dat ik

punt uit te spreken. Benoem de realiteit van huwe-

ongelukkig blijf? En dat is precies de

lijkspijn en benoem de genezende kracht van het

vraag die niet-gelovigen ook stellen.

evangelie. Want wat is het mooi wanneer stellen

Een vraag vanuit hetzelfde span-

leren om elkaars (karakter)fouten te kennen en

ningsveld tussen binding en geluk

elkaar daarin te helpen, te vergeven en te genezen.

waar onze cultuur mee worstelt.

Daar gaat zo veel kracht vanuit! Daarin proef je op

We hebben onszelf daarom aller-

een heel intieme manier de aantrekkingskracht van

eerst de vraag te stellen of we leren

het evangelie. Die kracht heeft onze maatschappij

om ons geluk in de Heer te vinden

nodig om van haar relatieonzekerheid af te komen.

en of die geloofshouding onze relatie en ons hu-

Net zo belangrijk is het dat we reëel over het hu-

welijk beïnvloedt. Wie zo start, zal zichzelf veel

welijk spreken. We moeten het denkbeeld dat een

en indringende vragen moeten stellen. Bezinning

relatie de vervulling van je leven is telkens corri-

zal altijd hand in hand gaan met bekering en/of

geren. De ridder op het witte paard die elke vrouw

hernieuwde kennismaking met Jezus.

zoekt, is Jezus. En de droomvrouw waar iedere man

OnderWeg #03 > Jaargang 1 > 7 februari 2015

 Opinie

 De ridder op het witte paard die elke vrouw zoekt, is Jezus. En de droomvrouw waar iedere man naar verlangt, is de bruid van de Heer  naar verlangt, is de bruid van de Heer (Openbaring

natief bespreekbaar. Het is vervolgens vooral aan

19 en 21).

getrouwden om de aantrekkingskracht van dat

Deze christelijke bezinning zal het tij van sa-

alternatief te laten zien.

menwonen niet ineens keren. Het helpt wel om de keuze die samenwonenden maken beter te

Matthijs Haak is predikant van de GKv Rotterdam-

begrijpen. Zo laat je deze stellen er niet alleen

Delfshaven en redacteur van OnderWeg.

voor staan en maak je een aantrekkelijker alter-

Leestips

Webtips

Minella van Bergeijk, Ik wil je helemaal. Alle ingredi-

• w ww.synode.gkv.nl/download/1516

ënten voor je relatie, Amsterdam (Ark Media), 2014.

Meer e inspirati

Rapport van de vrijgemaakte synode over de vraag: wat is een Bijbels huwelijk?

G. Chapman, Huwelijk: verbond voor het leven, Heerenveen (Medema), 2013.

• w ww.marriagecourse.nl/ www.premarriagecourse.nl

Tim en Kathy Keller, Het huwelijk. Gods wijsheid

Bekende huwelijkscursussen van Alpha. De

over gevende liefde, Franeker (Van Wijnen), 2012.

websites bevatten informatie over het volgen, het starten en het leiden van de cursussen.

Digitaal



• j mhaak.com/category/relatie Dit artikel is gebaseerd op de blogpost '­Relatievorming anno nu: pleidooi voor een

Lees meer artikelen op www.onderwegonline.nl

christelijke, holistische benadering' op ­jmhaak.

of praat mee via www.facebook.nl/onderweg-

com. Zie ook zijn preken over dit onderwerp.

(advertentie)

online of www.twitter.com/onderwegonline.

We staan voorook inju2015llie klaar Als u vastloopt kan professionele hulp nodig zijn. Eleos biedt ggz vanuit een christelijke identiteit. U kunt bij ons terecht. Kijk voor onze dichtstbijzijnde locatie op www.eleos.nl

11

 Thema Minella van Bergeijk over de weerbarstige praktijk van relaties

‘Erken de gebroken Heel wat huwelijken staan met panne langs de weg. Minella van Bergeijk, landelijk coördinator van de (Pre)Marriage Course, wordt regelmatig met die realiteit geconfronteerd. Mooie christelijke woorden helpen dan niet, meent ze, want wat gebroken is, kun je niet even oppoetsen. 'Van die schone schijn moeten we af. We getuigen niet door perfect te zijn, maar door onze gebrokenheid te erkennen en ons kwetsbaar op te stellen.' tekst Jordi Kooiman beeld Johanne de Heus

Toen ik een paar jaar geleden in het

procent in het huwelijk. 'Het is één van

huwelijksbootje stapte en over de Hof

de grootste cadeaus van God', vindt

in Amersfoort liep voor onze fotorepor-

ze. 'En God geeft geen onhaalbare ca-

tage, mompelde een vrouw vanaf een

deaus.'

terrasje richting mijn bruid: 'Och meid, doe het toch niet.' Erg symphatiek was brek aan realiteitszin kon deze vrouw

'God geeft geen onhaalbare cadeaus.'

Zeg je dat ook tegen mensen die in een scheiding zitten?

niet verweten worden.

'Ik besef heel goed dat er soms zo veel

Er wordt in Nederland meer gescheiden

tussen mensen in komt te zitten dat hun

dan getrouwd. Volgens het CBS waren

huwelijk niet meer werkt. Een scheiding

er in 2013 een kleine 65.000 huwelijken

is dan misschien wel de meest eerlijke

tegenover meer dan 90.000 scheidin-

vorm van "rouw". Daarmee laat je zien

gen. Het echtscheidingspercentage lag

dat het leven soms zo pijnlijk is dat je

op bijna 40 procent.

gewoon niet verder kunt.

Geen bemoedigende cijfers voor een

Toch geloof ik dat het huwelijk op zich

coördinator van huwelijkscursussen,

geen onhaalbaar gegeven is. Scheidin-

zou je denken. Toch staat Minella van

gen zullen er altijd zijn en dat het aantal

Minella van Bergeijk: ‘Juist in deze tijd blijf ik in het

­Bergeijk blij en optimistisch in haar werk

groeit, is een harde werkelijkheid, maar

huwelijk geloven’

en leven en gelooft ze nog altijd 100

het huwelijk opgeven kan ik niet. Dan

de reactie natuurlijk niet, maar een ge-

12

OnderWeg #03 > Jaargang 1 > 7 februari 2015

 Interview

heid, verzand er niet in‘ zou ik niet meer geloven in een relatie

Wat ik verder heel concreet in mijn werk

dan kun je niet te veel aan je eigen iden-

die God ons heeft gegeven. Dus ja, het is

zie, is dat er steeds meer stellen zijn met

titeit vasthouden en telkens op je rech-

moeilijker geworden, maar juist in deze

gescheiden ouders. Ze hebben daardoor

ten blijven staan. Dat is een heel lastig

tijd blijf ik in het huwelijk geloven.'

bij voorbaat al minder hoge verwachtin-

aspect, waar relatieproblemen volgens

gen van hun huwelijk.

mij vaak om draaien.'

Ook zit er veel meer variatie in de stel-

Waardoor is het in deze tijd zo moeilijk om een goed huwelijk te onderhouden?

len die ik tegenkom. Alles is globaler ge-

'Ik zie veel ontwikkelingen die daarmee

worden in de wereld, waardoor mensen

te maken hebben. We zijn er bijvoor-

in een relatie vaak heel verschillende

beeld aan gewend dat we alles binnen

achtergronden hebben. Zij moeten zich

handbereik hebben. Met ons geld kun-

veel harder inzetten om onderlinge har-

nen we alles relatief snel krijgen. Maar

monie te vinden dan stellen die onge-

Wanneer mensen hierin vastlopen, zijn er onnoemelijk veel wetenschappelijk onderbouwde cursussen, handboeken, tips en trucs die ze verder proberen te helpen. Wat heeft de kerk daar nog aan toe te voegen?

een relatie werkt zo niet. Toewijding

veer dezelfde levensloop hebben gehad,

'Er is inderdaad veel aandacht voor de

bereik je niet in een vingerknip. We zijn

zoals dat vroeger vaak het geval was.'

wetenschap en voor cursussen die het

daar echter niet mee opgevoed en hebben geen skills op dat gebied.

"goed weten". Maar ik hoop dat we het huwelijk niet zullen beperken tot een

De gevoelsmaatschappij waarin we

Speelt ons individualisme hierbij ook een rol?

leven belemmert ons ook. Het is

'Ja. Onze maatschappij zegt: zoek je

als kennisbron blijven gebruiken. Want

freaking irritant dat je met je verstand

eigen identiteit en wees wie je bent.

het is niet zomaar een bron. Terwijl

heel erg toegewijd kunt zijn aan één

Psychotherapeut Esther Perel schrijft in

onze prestatiemaatschappij er enkel op

iemand, maar je met je emoties aange-

dat kader dat we van intimacy naar into-

gericht is om onze relaties beter, beter,

trokken kunt voelen tot een ander. Je

me-cy zijn gegaan.

beter te maken, erkent de Bijbel open

hersenen kunnen dat aan, dat hebben

Nu is het zeker zo dat het helpt om je

en eerlijk dat er gewoon gebrokenheid

wetenschappers zelfs onderzocht.

eigen identiteit te kennen, ook in rela-

is. Dus wanneer mensen na honderd

Ik zie dat ook terug in de populariteit

ties. Je moet durven om iemand te zijn.

tips en tools te hebben gekregen nog

van de website Tinder. Daar kun je even

Maar vervolgens moet je samen naar

steeds niet verder kunnen met elkaar,

snel met een ander zijn, ook wanneer je

een nieuwe identiteit toegroeien. Dat is

heeft alleen de Bijbel nog een antwoord.

getrouwd bent. Dat idee van "eventjes"

de kunst van een relatie: van twee iden-

In de Bijbel lees je over eenzaamheid,

is erg in trek.

titeiten één nieuwe identiteit maken. En

pijn en scheiding, en vervolgens ook

 ‘Wanneer mensen na honderd

tips en tools te hebben gekregen nog steeds niet verder kunnen met elkaar, heeft alleen de Bijbel nog een antwoord’ 

wetenschapsgebied en dat we de Bijbel

>>

Minella van Bergeijk is getrouwd met Ton en heeft drie jonge kinderen, van 9, 6 en 5 jaar. Drie dagen in de week werkt ze bij Alpha Nederland in Driebergen, waar ze de Premarriage Course, de Marriage Course en binnenkort ook de Parenting Course aanstuurt.

Daarnaast is ze lid van de oudstenraad van de NGK Houten. Minella heeft een achtergrond in het maatschappijk werk en volgde daarnaast veel deeltrajecten in de psychologie. Ze schreef twee boeken over relaties, Kussengevecht en Ik wil je helemaal.

13

 Redactioneel

De armen zijn bij ons N

over vergeven zoals Christus en over echte verzoening.

Het maakt zo veel verschil wanneer je God bij je relatie betrekt! Ik hoop dat we dat ook in de kerk kunnen laten zien. Want lange tijd is er in de kerk te weinig over relaties gesproken, terwijl we heel veel te

ederland hoort tot de rijke landen. Dachten we altijd. Maar

zeggen hebben.'

met 412.000 armen onder ons weten we nu beter. Waar

85.000 mensen van de voedselbanken afhankelijk zijn, heb ik het niet meer over een rijk land.

Hoe kan de kerk dit dan concreet laten zien?

Het is wel even wennen. Voor de politiek. Voor de kerken. En

'Die vraag houdt me heel erg bezig. Ik heb

vooral voor mezelf. En toch, als ik goed kijk, zie ik het ook wel.

op dit gebied veel geleerd van de tijd dat

Natuurlijk aan die zwerver op het station. Maar ook anders. Veel

ik nog maatschappelijk werker was en

dichterbij. In m’n woonplaats. In m’n kerk. En misschien – o help! –

met mensenhandel en huiselijk geweld

wel in m’n familie.

te maken had. In zo'n context kun je niet

Zeker, armoede in Nederland is anders dan armoede in Ethiopië.

doen alsof de wereld volmaakt is. Je moet

Het maakt nogal wat uit of je sterft van de honger of dat je naar

accepteren dat je fouten, gebreken en pijn

de diaconie gaat omdat je niet kunt rondkomen. En toch raakt het

niet zomaar kunt wegpoetsen of maske-

me diep dat er om mij heen mensen zijn die ‘gewoon’ niet kun-

ren.

nen eten wat ze nodig hebben. Ik schrik me naar als ik hoor dat

Terug in de kerkelijke wereld merkte ik dat

er in Nederland tegen de 30.000 daklozen zijn. Geen dak boven

we toch heel vaak de donkere hoeken in

je hoofd!

ons leven proberen te bedekken. Van die

 Weet je wie het

merken? De diakenen 

schone schijn moeten we volgens mij af.

We getuigen niet door perfect te zijn en altijd de oplossing te weten, maar door eerlijk te zijn over onze gebreken, in te gaan op vragen en transparant te zijn over

De getallen zijn de afgelopen jaren snel gestegen. De bewustwor-

onze eigen vragen. Erken dat er gebroken-

ding van het probleem groeide niet in dat tempo mee. Niet bij de

heid is – dat is de basishouding – en toon je

regering, niet in de kerk en niet bij mezelf. De regering laat de op-

eigen kwetsbaarheid.

vang van vreemdelingen lekker aan de gemeenten over. In veel

Het is bijvoorbeeld makkelijk om te oor-

kerken is – voor zover ik zie – particuliere armoede geen hot item.

delen over een scheiding en direct de

En zelf heb ik ook wel andere dingen aan m’n hoofd.

schuldvraag te stellen. Maar als we schuld

Weet je wie het merken? De diakenen. Die sjouwen heel wat af.

en schaamte altijd vooropstellen, gaan

Met een gesloten envelop met geld en met tassen boodschappen.

we er niet komen. Dat is te kort door de

Ook in dat mooie, welvarende dorp waar ik woon, en waar de

bocht. Het is minstens zo belangrijk om te

voedselbank op volle toeren draait. Heel wat mensen kunnen dat

praten over de gebrokenheid die achter

niet begrijpen. Hier? Bij ons?

zo'n scheiding schuilgaat en om ook oog te hebben voor de vele mensen die wel-

Jezus heeft het over deze dingen gehad en er iets héél indrin-

iswaar getrouwd zijn, maar die zich een-

gends over gezegd. ‘Verdwijn naar het eeuwige vuur, want Ik

zaam in hun relatie voelen. Want dat vind

had honger en jullie gaven Mij niet

ik misschien nog wel verdrietiger.'

te eten.’

Dát went nooit.

Is het openlijk erkennen en accepteren van gebrokenheid genoeg? Dat klinkt vrij somber.

'Het is stap één. Maar we moeten er natuurlijk niet in verzanden. De "volmaakte" kerk is voor mij aan de ene kant een AA-

Henk Hoksbergen, hoofdredacteur OnderWeg

 Interview

 ‘Een goede relatie draait niet alleen om communicatie en trouw, maar net zo goed om passie en plezier!’ 

groep, waarin we openlijk onze proble-

je dat doet, zul je zien dat je een ster-

Ze waren heel eerlijk en kwamen zo,

men delen, en aan de andere kant een

kere band krijgt en je ook sterker voelt

zonder af te zwakken hoe fout het was

groep mensen die helemaal gaat voor

bij elkaar.

wat hij had gedaan, verder dan schuld en

God en die in Jezus een weg heeft om te

Overigens denk ik dat het ook hier van

schaamte.

gaan, een waarheid om aan vast te hou-

belang is om niet te verzanden in de ge-

In hun geval konden ze verder in hun re-

den en een leven, een eeuwig leven, om

brokenheid, de problemen. Heb ook lol

latie. Ik zeg niet dat het van een vijf naar

naar uit te zien en naartoe te groeien. De

met elkaar. Onderneem veel. Lach. Voed

een tien ging, maar er is nu wel echt iets

kerk is een plek bij uitstek waar mensen

je passie voor elkaar. Een goede relatie

veranderd.'

zich aan elkaar kunnen geven en elkaar

draait niet alleen om communicatie en

vooral ook het cadeau en de hoop van

trouw, maar net zo goed om passie en

relaties kunnen laten zien, een aspect

plezier!'

belicht.

Hoe pakt deze visie in de praktijk uit?

Kun je daar een voorbeeld van geven?

Is het moeilijk om deze visie over te brengen op gemeenteleden? Niet iedereen gelooft immers zo sterk in het huwelijk als jij en ook andere vormen van relaties maken opgang.

Erken de gebrokenheid, stel je kwetsbaar op: dat adviseer je kerken. Is hetzelfde advies aan individuele stellen te geven?

'De partner van een vriendin van mij is

'Het is binnen de kerk inderdaad lastiger

vreemdgegaan. Zij belde mij op en vroeg

geworden om te zeggen: wij staan hier-

of ik kon komen. Beiden waren in tranen.

voor. Je komt al snel belerend over. Wat

Dat zette mij wel op scherp. Ik stond daar

ik jammer vind, is dat onze kennis daar-

'Absoluut. De titel van mijn laatste boek

met mijn mooie visie, maar wat deed ik

door vermindert. Veel christenen weten

is Ik wil je helemaal. Dat is wat je eigen-

daar nu mee? Hoe zorgde ik dat het niet

helemaal niet meer wat de "geheimen"

lijk zegt wanneer je trouwt. Je wilt de

alleen over de schuldvraag zou gaan?

zijn achter bijvoorbeeld de principes dat

ander met zijn hele geest, zijn hele ziel,

Gaandeweg het gesprek doken zij samen

je geen seks voor het huwelijk hebt en

zijn hele lichaam en zijn hele verhaal.

in hun eigen verhaal en kwam er behalve

niet gaat samenwonen. In die zin moet je

Daar horen dus ook de donkere kanten

de boosheid meer naar boven. Het bleef

je overtuiging ook tegenover medegelo-

bij, de gebrokenheid.

niet steken in honderd keer sorry zeggen,

vigen zien te "verkopen". We moeten

De psycholoog Sue Johnson stelt dat je

maar hij praatte eerlijk over de leegte

soms echt preken voor eigen parochie.'

onderlinge verbondenheid afhangt van

die hij ervoer en zij praatte eerlijk over

de vraag of je je diepste angsten en je

wat zijn ontrouw met haar gedaan had

Jordi Kooiman is freelance journalist en

diepste verlangens met elkaar deelt. Als

en hoezeer zij zich afgewezen voelde.

eindredacteur van OnderWeg.

dat op zo veel plaatsen in de Bijbel wordt

15

 Thema Twee echtparen over getrouwd zijn en blijven

Hoe rooskleurig is het huwelijksbootje?

Je kunt aan de hand van de Bijbel heel mooie dingen zeggen over het huwelijk, over het helemaal één worden van een vrouw en een man in een levenslange relatie van liefde en trouw.

Maar hoe ziet dat er in de praktijk uit? OnderWeg vroeg het aan twee stellen: Jean en Kanwal Harten, veertien maanden geleden getrouwd, en Erwin en Ruth Lammers, al twintig jaar getrouwd.

dan met elkaar. Ik dacht: als ik trouw, raak ik mijn vrijheid kwijt. Dat is typisch iets van deze samenleving. Nu zie ik dat trouwen juist ruimte geeft en angst wegneemt.'

Door te trouwen groeide het verantwoordelijkheidsgevoel voor elkaar. Jean: 'Nu we bekeerd

tekst Heleen Sytsma-van Loo

Jean en Kanwal Harten (beiden begin twintig)

zijn, zijn we meer op God gericht en willen we

waren van plan om te gaan samenwonen en

het goede zoeken voor de ander. Dat is echt

zochten al naar een huis, maar kozen er uitein-

anders dan eerst.'

delijk toch bewust voor om te trouwen.

Kanwal geeft een voorbeeld: 'Wanneer je niet

'We leefden eerst niet met God', vertelt Jean.

getrouwd bent, loop je gemakkelijker weg als

Jean heeft in het verleden alles gedaan wat

je ruzie hebt. Nu gaan ruzies anders. Ik zeg

slecht is, zoals hij het zelf zegt. 'Maar door

weleens: stel dat we niet bekeerd waren, dan

een heftige ervaring twee jaar geleden is God

waren we misschien niet eens meer bij elkaar.

in ons leven gekomen. Toen zijn we de Bijbel

God is belangrijk in een relatie!'

gaan lezen. We wilden echt gaan leven zoals God het wil. Trouwen hoort daarbij.'

Toen ze aan Kanwals vader vertelden dat de plannen gewijzigd waren, was hij volgens haar 'helemaal in shock'. Maar hij zei ook dat het God was die die verandering bij hen teweeggebracht had.

Trouwen of samenwonen maakt verschil voor je relatie, merken deze twee jonge mensen.

Kanwal: 'Eerst was ik meer bezig met mezelf

16

OnderWeg #03 > Jaargang 1 > 7 februari 2015

 'Er speelde ook wel mee dat we geen gezeur wilden met de dominee en de kerk' 

 Interview

 'Hij gaat nu even naar een andere ruimte als de emoties hoog oplopen' 

Jean en Kanwal Harten

Geen gezeur

het dat je God heel concreet betrekt bij alles wat

Voor Erwin en Ruth Lammers (beiden 42) was

je samen doet en bij de keuzes die je maakt. 'Je

de keuze om te trouwen twintig jaar geleden

staat samen open voor Gods leiding. Als je je

een vanzelfsprekende zaak. 'Niet dat we het

door Hem laat leiden, kun je vrede ervaren bij de

zonder nadenken hebben gedaan', zegt Ruth.

keuzes die je maakt. En als er verschil van me-

'We waren er wel echt van overtuigd dat sa-

ning is, reageer je anders op elkaar.'

menwonen niet de manier was waarop God

Kanwal vindt dat Jean veel geduldiger en be-

ons bij elkaar wilde zien. Dat had er ook mee te

gripvoller is geworden. 'Hij gaat nu even naar

maken dat je met je seksuele relatie wachtte

een andere ruimte als de emoties hoog oplopen.

tot je getrouwd was. Trouwen was gewoon de

Ik heb dan altijd nog de neiging om er vol in te

gebruikelijke weg, die we van huis uit en vanuit

gaan, maar doordat hij afstand neemt, koel ik af.'

de kerk hadden meegekregen.'

Ruth en Erwin vinden het in praktische zin las-

Erwin geeft eerlijk toe: 'Er speelde ook wel

tig om tijd te maken voor God in hun gezin met

mee dat we geen gezeur wilden met de domi-

vier opgroeiende kinderen tussen de 17 en 8

nee en de kerk. We spraken met elkaar en met

jaar. Ruth: 'Soms ontstaan er, bijvoorbeeld naar

de dominee over de betekenis van het huwelijk

aanleiding van het Bijbellezen, spontaan mooie

en daar stonden we echt achter. We hoefden

gesprekken met één of een paar van onze kin-

niet zo nodig zelf opnieuw het wiel uit te vin-

deren. Maar daar structuur en regelmaat in aan-

den. Trouwen was de gangbare weg, dat deed

brengen blijf ik moeilijk vinden.'

je gewoon.'

Erwin ziet het als een groeiproces, waarin je

Patronen

soms kleine en een andere keer grote stappen zet. 'Toen ik ouderling was, merkte ik hoe af-

Trouwen is in alle opzichten een eenheid gaan

hankelijk ik daarin was van God. In die periode

vormen. Hoe volg je samen Christus, hoe dien je

groeide mijn persoonlijke geloofsleven. Zo heb-

Hem in het huwelijk? Volgens Kanwal betekent

ben Ruth en ik vorig jaar samen deelgenomen

>>

17

daar veel aan gehad. Jean: 'Het is een investering voor de toekomst. Het doet wat met je.'

Collega Stel dat er wel serieuze problemen zijn in je relatie, zou je daarmee dan naar iemand toegaan en Erwin en Ruth Lammers.

aan een huwelijksgespreksgroep, wat weer een

om hulp vragen? Kanwal: 'Ik zou eerst naar God

(beeld Heleen Sytsma-van

enorme stimulans voor ons huwelijk is geweest.'

gaan en dan naar een oom van mij met wie ik een

Loo)

Zo’n gespreksgroep – een soort apk voor je hu-

goede band heb en open kan praten.'

welijk – helpt om even stilgezet te worden en

Erwin noemt de wijkouderling als iemand die hij

patronen die erin geslopen zijn tegen het licht

wel in vertrouwen zou kunnen nemen. Ruth weet

te houden. Hoewel Ruth en Erwin veel positieve

niet zo goed of ze ermee bij iemand zou aanklop-

reacties kregen, waren er ook mensen in hun

pen.

omgeving die er vreemd van opkeken dat zij de

Aan Jean en Kanwal wordt geregeld gevraagd of

stap zetten om aan de gespreksgroep deel te

het goed gaat in hun huwelijk, aan Erwin en Ruth

nemen. Eén van hun kinderen vroeg: 'Gaan jullie

eigenlijk nooit, hoewel Erwin vindt dat je niet

scheiden dan?'

voor die vraag moet weglopen.

Erwin: 'Ook in een goed huwelijk is ruimte voor

En aan een ander vragen hoe het in zijn of haar

verbetering. Je leert in zo’n groep veel van elkaar

relatie gaat? 'Met een collega heb ik soms een

en je ontdekt opnieuw hoeveel je van elkaar

gesprekje over zijn gezinssituatie, dat zit er dicht

houdt.' Ruth vult aan: 'We leerden er om God nog

tegenaan', zegt Erwin. 'En ik heb iemand weleens

meer bij onze relatie te betrekken en om meer tijd

het boek De vijf talen van de liefde van Gary

voor elkaar te maken. Het is bepaald niet gemak-

Chapman aangeraden. Maar tot diepe gesprekken

kelijk om daar een prioriteit van te maken, maar

komt het toch niet met collega’s.'

wel noodzakelijk.'

Dat geldt ook voor Jean, die beveiliger van beroep

'In een goed huwelijk raak je niet uitgepraat', zegt

is. 'Als beveiligers onderling praat je niet zo gauw

Erwin. 'Laatst waren we een weekend samen

over dingen die misgaan in de privésfeer.'

weg om te vieren dat we 25 jaar bij elkaar zijn en

Kanwal herinnert zich daarentegen een gesprekje

ik kan me niet herinneren dat we ook maar een

met een klasgenoot die trouwen heel eng vond,

moment om gespreksstof verlegen zaten.'

vanuit een soort bindingsangst, het idee dat je

Het ontlokt aan Kanwal de opmerking: 'Dat vind

niet meer kunt ontsnappen. 'Ik heb gezegd: dat zit

ik mooi om te zien bij jullie, dat je na twintig jaar

tussen je oren. Want trouwen versterkt je relatie.'

 'In een goed huwelijk raak je niet uitgepraat' 

nog steeds geniet van elkaar.'

Heleen Sytsma-van Loo is neerlandicus,

spreksgroep – voordat ze trouwden – en hebben

vertaler en redacteur van OnderWeg.

(advertenties)

Jean en Kanwal namen zelf ook deel aan een ge-

I.v.m. het emeritaat van de huidige predikant per 1 oktober 2015 zoekt de Nederlands Gereformeerde Kerk Alphen aan den Rijn een

predikant of prio (m/v) voor 0,6 fte

Geïnteresseerden worden uitgenodigd contact op te nemen met Henk Reinbergen, voorzitter van de beroepingscommissie.

Email: h.reinbergen@tele2.nl

18

OnderWeg #03 > Jaargang 1 > 7 februari 2015

Nieuws GKv-predikant Pruijssen naar Frankfurt FRANKFURT – GKv-predikant G.J. Pruijssen uit LoppersumWesteremden wordt pastor-evangelist in de MosaikKirche in Frankfurt am Main, behorend tot de Bund Freier evangelischer Gemeinden. De Mosaik-Kirche is een

 Colofon Kernredactie Ad de Boer (hoofdredacteur), Matthijs Haak, Johanne de Heus (beeldredacteur), Henk Hoksbergen (hoofdredacteur), Peter Hommes, Pieter Kleingeld, Erik Koning (eindredacteur), Jordi Kooiman (eindredacteur), Bas Luiten, Heleen Sytsma-van Loo, Ton Vos. Brede redactie Kernredactie plus Bart Cusveller, Freddy Gerkema, Rob van Houwelingen, Hans Schaeffer, Hans Vel Tromp, Jan Westert.

samenwerkingsverband van drie volgens Pruijssen naar

Medewerkers

buiten gerichte, bijbelgetrouwe gemeenten met plannen

Eline de Boo, Han Hagg, Myriam Klinker-de Klerck, Roel Kuiper, Almatine Leene,

om twee nieuwe gemeenten te stichten, gericht op jon-

Wim van der Linde, Embert Messelink, Jan Mudde, Maurits Oldenhuis,

geren en moslims.

Hans-Jan Roosenbrand, Wolter Rose, Wim van der Schee, Joost Smit,

Pruijssen gaat vooral werken in Mosaik Bergen Enkheim.

‘Die gemeente moet geholpen worden om daadwerkelijk de stap naar buiten te zetten’, zegt hij. Daarnaast gaat hij aan de slag in Mosaik Eschersheim. ‘Daar komen mensen tot geloof. Ik ben gevraagd om deze nieuwe gelovigen de gewenste pastorale zorg en begeleiding te geven.

Mijn taak zal bestaan uit het uitleggen van het evangelie, bemoedigen, maar ook ruimte geven aan genezing van wonden uit het verleden.’

Esther Spiering-de Hek, Peter Strating, Jeroen Sytsma, Daniël Timmerman, Roel Venderbos, Maarten Verkerk, Ronald Westerbeek, Jeannette Westerkamp.

Redactieadres ‘t Hazeveld 115, 3862 XA Nijkerk, 033-750 67 87, redactie@onderwegonline.nl.

Lezersservice Voor abonnementen, adreswijzigingen, opzeggingen en bezorgklachten: Nico Schenk, Droogoven 7, 3961 EW Wijk bij Duurstede, 0343-57 50 27, administratie@onderwegonline.nl.

Pruijssen is na W.T. van Veelen (van Loenen/Abcoude naar Anduze, Frankrijk) en H. ten Brinke (van Rotter-

Audio

dam-Centrum naar Brussel) in korte tijd de derde GKv-

OnderWeg is beschikbaar in gesproken vorm bij de Christelijke Bibliotheek voor

predikant die een beroep naar een buitenlandse kerk

Blinden en Slechtzienden (CBB). Neem voor meer informatie contact op met de CBB:

aanneemt. Zie ook www.mosaikkirche.de.

0341-565499.

Quota 2015 omlaag

Abonnementsprijzen

EDE/ZEEWOLDE – Zowel in de GKv als in de NGK gaat de afdracht per kerklid voor het landelijk kerkverband in 2015 omlaag. In de GKv daalt het quotum als gevolg van bezuinigingen van € 31,50 naar € 29,17. In de NGK daalt

Jaarabonnement: € 46,- (studenten € 23,- / Europa € 85,- / buiten Europa € 115,-).

Abonnement OnderWegOnline: € 37,50.

Proefabonnement: drie maanden gratis.

Neem voor het afsluiten van een abonnement contact op met de lezersservice (zie hierboven) of vul uw aanvraag online in op www.onderwegonline.nl.

het quotum voor gemeenten met een predikant van € 26,44 naar € 25,04 en voor vacante gemeenten van

Persvereniging

€ 38,44 ook naar € 25,04. Daarbij spelen het wegvallen

OnderWeg is een uitgave van de Gereformeerde Persvereniging OnderWeg.

van de verplichte afdracht aan de STAGG en de SEV-

Informatie: Marga van Gent-Petter (secretaris), persvereniging@onderwegonline.nl.

overgangsregeling een rol. Pensioenlasten en gemeentelijke bijdragen voor missionaire projecten in binnen- en buiten­land vallen in beide kerken buiten het quotum.

Beroepingswerk GKv Aangenomen naar: Barendrecht-Pernis-Albrandswaard (voltijds): D.J. van Diggele, die deze gemeente in deeltijd diende in combi met de GKv Middelharnis; de Eglise

Bestuur Persvereniging Bernard Bos, Sander Dekker, Marga van Gent-Petter, Krijn de Lange, Aldert van der Molen, Herman Rozemuller, Ale Sierksma, Hillie van de Streek.

Adverteren Nico Postuma, 0341-84 21 47 of 06-139 959 05, adverteren@onderwegonline.nl.

Zie voor de formaten, tarieven en verschijningsdata www.onderwegonline.nl/ adverteren.

­Protestante d’Ixelles in Brussel: H. ten Brinke (Rotterdam-Centrum); Eemdijk: kandidaat W.Q. Hoorn (Dalfsen).

Vormgeving Bredewold. Creatie, web & print. Postbus 86, 8090 AB Wezep, 038-376 33 90,

Beroepbaar Kandidaat J.H. Riemer (GKv), jhriemer@gmail.com, 06-26290373.

fax 038-376 53 03, onderweg@bredewold.nl, www.bredewold.nl.

Technische realisatie en druk Zalsman B.V., Steinfurtstraat 1, 8028 PP Zwolle, Postbus 1025, 8001 BA Zwolle, 038-467 00 70.

Zie voor uitgebreidere berichtgeving rond bovenstaand en ander nieuws www.onderwegonline.nl.

www.onderwegonline.nl

 www.facebook.com/onderwegonline  www.twitter.com/onderwegonline

 Opinie

Vrijgemaakte synode besluit tegen deputaten kerk en Israël

Heeft Israël prioriteit? tekst Erik de Boer beeld Tom Gordon

De vrijgemaakte synode heeft besloten om geen deputaten voor kerk en Israël te benoemen en niet uit te spreken dat het 'de opdracht van de

'de namen van de twaalf stammen van Israëls zonen' (21:12).

De kerk ontvangt de Tenach van Israël als Oude Testament samen met de boeken van het Nieuwe Verbond, geschreven

Gereformeerde Kerken is om het evangelie van

door messiasbelijdende Joden (behalve

Jezus Christus bekend te maken aan het Joodse

het volk waaruit de Christus is voortge-

volk'. Verbijsterend.

prioriteit heeft voor de vrijgemaakte

twee van de Griek Lucas). En is dit niet komen? Hoe kan het dan dat Israël geen synode?

Dat komt door onze geschiedenis. De

Het is zeventig jaar geleden dat Auschwitz

Blind

bevrijd werd en dat de omvang van de

Het is maar goed dat Paulus indertijd

hebben geen oog voor de Joden, die in

vernietiging van het Joodse volk tot het

niet door Mission is uitgezonden. Anders

de meeste landen vervolgd werden, en

bewustzijn van de wereld doordrong.

was hij in alle drukte misschien niet aan

bij al onze trouw aan de belijdenis blijven

Dezer dagen lazen in Westerbork nabe-

de Joden toegekomen. Voor de apostel

blinde vlekken blind.

staanden de namen van de 102.000 Joodse

had Israël in de verstrooiing prioriteit.

De Christelijke Gereformeerde Kerk uit de

Nederlanders voor die in de vernietigings-

'Eerst de Jood, dan de Griek' was zijn

Afscheiding had oog voor Israël dankzij

kampen stierven. Voorlezing van de fa-

zendingsstrategie. Dat weerspiegelt zich

de Bijbellezers en bidders van de Nadere

milienaam Sanders, onder wie onze verre

tot in de Openbaring van Jezus Christus.

Reformatie. Ook na 1892 bleef de hoop

familie, nam twintig minuten in beslag.

Er is duidelijk onderscheid in het visioen

voor Israël in de CGK bestaan, op grond van Romeinen 9-11.

In dezelfde tijd nam de vrijgemaakte synode haar besluit. Eén positief element daarin: de verkondiging van het evangelie

belijdenissen van de zestiende eeuw

 Bij al onze

In de Gereformeerde Kerken werd na dat jaar echter onder invloed van Abra-

trouw aan de belijdenis blijven blinde vlekken blind 

ham Kuyper de 'zending onder Israël'

mogen voortaan samenwerken met Mis-

van de 144.000 verzegelden 'uit elke

vrijding en Vrijmaking zijn we hen gauw

sion en zo aan draagvlak in de kerken wer-

stam van Israël' en de onafzienbare

vergeten. Hadden de Gereformeerde

ken. Maar in het beleid past geen generaal

menigte uit alle landen en volken (Open-

Kerken voor de oorlog drie 'Jodenzen-

deputaatschap voor evangelieverkondi-

baring 7). En toegang tot het nieuwe

delingen' in dienst, na 1945 hadden de

ging onder Joden.

Jeruzalem is er via twaalf poorten met

vrijgemaakten de handen vol aan de

onder Joden (de naam Israël wordt vermeden?) is onderdeel van de 'mission' van de kerken. Dat zegt de synode gelukkig wel. Daarbij lijkt 'Mission' de naam van het deputaatschap voor zendingszaken te zijn geworden.

De GKv Ommen-West en de stichting Yachad hadden het voorstel voor een deputaatschap kerk en Israël ingediend. Zij

20

OnderWeg #03 > Jaargang 1 > 7 februari 2015

al gauw vervangen door 'Joden'. Zij zijn een volk als alle volken, leerde hij. De Gereformeerde Kerken investeerden wel in Jodenzending, maar de theologische fundering werd verwaarloosd.

Toen kwam de oorlog en werden onze Joodse medelanders weggevoerd, zonder dat wij al te hard protesteerden. Na be-

 Opinie

Houden wij de mogelijkheid open dat Christus bij zijn weerkomst opnieuw de messias voor Israël is?

opbouw van het kerkelijke leven. Niet

fout van de evolutie opgenomen, alsof

bijzondere weg voor Israël tot de Vader is.

vreemd. Wel verdrietig.

de historie gepasseerd is en hooguit in

Beide kerkformaties hebben een blinde

In 1948 ontvingen de Joden een thuisland

een hogere fase meekomt. Heeft God in

vlek voor de plaats van Israël in kerk en

in Palestina. Is dat door de bevrijde en vrij-

Christus het oude Israël als station gepas-

theologie.

gemaakte kerken opgevat als een teken

seerd of moet je het zien als een spoor

In de NGK ligt wel een voorstel op tafel

dat dat vreemde, vervolgde volk onder

dat Hij doortrekt door de geschiedenis?

om aansluiting te zoeken bij het Centrum

Gods voorzienigheid toch toekomst heeft?

In de vrijgemaakte kerken meenden eerst

voor Israëlstudies (CIS), dat uitgaat van de

Drukt het voortbestaan van de Joden in

Stevaj en nu Yachad dat Israël de oudste

de seculiere staat Israël ons met de neus

broer van de heidenchristelijke kerk is.

op Romeinen 9-11, ook in hun volhardend

Twee tulpenbollen in de winter. Twee

verwerpen van de Jezus Christus die wij

tulpenbollen in de winter. Want het is

belijden? Houden wij de mogelijkheid open

winter voor Israël in het hart van de kerk,

dat Christus bij zijn weerkomst opnieuw de

als daar de vervangingstheologie wordt

messias voor Israël is (Handelingen 3:20

gepraktiseerd.

en Openbaring 1:7)?

Die theologie leert dat de bijzondere po-

Ik ben bang dat de niet-bevindelijke ge-

sitie van het Joodse volk voorbij is en dat

reformeerden een blinde vlek voor Israël

de kerk de plaats en titels van Israël heeft

CGK, de Gereformeerde Zendingsbond en

hebben. Dat zou anders zijn wanneer

overgenomen. Maar ook als dat niet de

de CHE. Zelf mocht ik namens Yachad in

een preekcanon jaarlijks op minstens één

officiële leer is, kunnen we in de praktijk

een werkgroep van het CIS meedraaien.

zondag Romeinen 9-11 voorschreef.

nog wel in die geest denken en handelen.

Had de synode te Ede het contact met de

 Vervangings­

theologie: winter in het hart van de kerk 

Als we vinden dat de christelijke kerk rijk

CGK in dezen maar gezocht. Ook de vrij-

genoeg is en we het zonder Israël kunnen

gemaakte kerken hadden aansluiting bij

De vrijgemaakte kerken hebben bijzon-

stellen. Als we ervan uitgaan dat anderen

het CIS kunnen zoeken.

dere gaven in de verbondsleer en in de

wel genoeg aandacht aan het Joodse volk

Nu echter het station Ede gepasseerd is,

gedachte van de heilsgeschiedenis.

besteden. Als we vergeten wat de wortel

kunnen we er in elk geval blij mee zijn dat

De verbondsleer geeft het volle pond

is en wie de takken zijn. Of als de takken

onder het negatieve synodebesluit geen

aan de wijze waarop God Abraham koos

van de wilde olijf zich verheven voelen

massieve gronden gelegd zijn. Daardoor

en zijn verbond met Abrahams volk

boven de takken van de edele olijf (Ro-

is er weinig tot niets dat ons verhindert

oversloot. De God van Israël vernieuwde

meinen 11:17-18).

om te werken aan en te bidden voor een

Tulpenbollen

dat verbond in Christus en sloot en pas-

steviger theologisch en confessioneel

sant de volkenwereld in.

CIS

Ook het concept van heilsgeschiedenis

Hoe staat de NGK hierin? GKv en NGK vor-

geeft het volle pond aan het Oude Tes-

men 'de twee huizen van de Vrijmaking'.

tament en de weg van de God van Israël

Dat is een uitdrukking van Henk de Jong,

Dr. Erik de Boer is universitair docent aan

naar vandaag. Helaas is daarin de weef-

die zich verzet tegen het idee dat er een

de Theologische Universiteit Kampen.

denken, om zo de harde grond los te woelen. Wachtend op de lente.

21

 Trefpunt

Nieuw bindingsformulier GKv landt goed in NGK

‘Een mooi, kort en eigentijds formulier’ tekst Erik Koning

De vrijgemaakte synode heeft tijdens een extra vergadering op 16 januari een nieuw bindingsformulier voor ambtsdragers vastgesteld. De breed

aan bepaalde geschriften, maar verklaart je solidair met de vrijgemaakte kerken, die daarin hun geloof belijden.’

Overnemen

gedeelde moeite met de twee oude onderteke-

Ook binnen de NGK bestond weerstand

ningsformulieren is daarmee weggenomen. Ook

Maar het nieuwe formulier valt goed. ‘De

vanuit de NGK wordt enthousiast gereageerd.

ler, emeritus NGK-predikant en lid van de

tegen het oude formulier van de GKv. GKv haalt de NGK links in’, stelt Kor Mulcommissie Kerkrecht en beroepszaken en de commissie voor Contact en samen-

Het eerste verzoek om de onderteke-

het bindingsformulier. Maar vooral is van

spreking met andere kerken. ‘Het is een

ningsformulieren te herzien kwam van

belang dat het bindingsformulier een

mooi, kort en eigentijds formulier.’

de GKv Groningen-Oost, die de formule-

positieve insteek tegenover de leer van

Muller had eerder al een concept van

ringen te streng vond. Dat gevoelen vond

de kerk vraagt (“voorgaan”, “uitdragen”,

het nieuwe formulier te zien gekregen

veel weerklank. Het ging daarbij vooral

“handhaven”). De GKv wordt daarbij

en daar kanttekeningen bij geplaatst. Hij

om twee punten, meent Kornelis Har-

expliciet genoemd: je bindt je niet alleen

is blij verrast dat zijn opmerkingen zijn

mannij, predikant van de GKv EindhovenBest en één van de deputaten Herziening Kerkorde, die het nieuwe formulier hebben opgesteld. ‘Allereerst de formulering

Het nieuwe bindingsformulier ambtsdragers

dat de belijdenis “in alle delen geheel

Wij, ondergetekenden, verklaren van

leer verschil ervaren tussen de leer van

met Gods Woord overeenstemt”. Dat

harte in te stemmen met de leer van de

de Bijbel en de inhoud van de genoemde

liet weinig ruimte voor nuanceverschil-

Bijbel, zoals die door de Gereformeerde

belijdenisgeschriften, en onze moeite

len, terwijl die in de praktijk wel degelijk

Kerken in Nederland wordt beleden in

niet kan worden weggenomen, zullen wij

voorkomen. In de tweede plaats dat

de Nederlandse Geloofsbelijdenis, de

onze bezwaren ter beoordeling voorleg-

iemand zijn handtekening moest zetten

Heidelbergse Catechismus en de Dordtse

gen aan de kerkelijke vergaderingen.

onder de dreiging van een mogelijke

Leerregels. Wij beloven de gemeente

Wanneer er vragen rijzen over onze

schorsing.’

voor te gaan in het spreken en leven

eigen opvattingen of gedragingen, zijn

Hoe heeft het nieuwe formulier deze be-

vanuit dit ene evangelie. Wij beloven de

wij eveneens bereid om ons tegenover

zwaren ondervangen? ‘Die sanctie staat

waarheid van Gods woord openlijk uit

de kerkelijke vergaderingen te verant-

er niet meer in’, zegt Harmannij. ‘Dat is

te dragen, en te handhaven tegenover

woorden.

nu opgenomen in de nieuwe Kerkorde,

misleidende denkbeelden die binnen de

Wij zullen ons in beide gevallen houden

waarin staat dat een ambtsdrager ge-

kerk of uit de wereld opkomen.

aan de aanwijzingen van de kerkelijke

schorst wordt als hij in strijd handelt met

Wanneer wij op een onderdeel van de

vergaderingen.

22

OnderWeg #03 > Jaargang 1 > 7 februari 2015

 Trefpunt

Dertiger Mirjam Bogerd schrijft brieven met haar opa, ds.

Gert van den Brink (91), emeritus predikant in de NGK, over gehonoreerd. ‘Ik zou er nu geen enkele moeite

kerkelijke samenwerking en kerkelijke eenheid. Dit is de

mee hebben om dit formulier over te nemen.’

derde aflevering.

‘Ronduit mooi’ vindt Muller de positieve insteek rond het uitdragen en handhaven van Gods Woord. Ook waardeert hij het onderscheid tussen ‘moeiten’ en ‘bezwaren’ bij de leer van de kerk. ‘Moeiten kun je in allerlei

De briefwisseling

verbanden bespreken, blijvende bezwaren leg je voor aan de kerkelijke vergaderingen.

Lieve opa,

De formulering van de GKv doet op dit punt meer recht aan de werkelijkheid dan die van

Dus ook voor u ligt de legitimatie van dit proces in het verle-

de NGK.’

den. Voor mij en anderen met mij komt het dan neer op het erkennen van de achtergrond van de kerk waar ik deel van ben.

 ‘De GKv haalt de NGK links in’ 

Net zoals ik als Nederlander niet verantwoordelijk ben voor

Er blijven wel verschillen met de NGK-formu-

gedeelte van de mensen, die

lieren. Muller vindt de NGK-toon hier en daar

de scheuring niet meege-

wat hartelijker en wijst erop dat de leer van de

maakt hebben, hier uitein-

Bijbel en van de belijdenis bij de GKv strakker

delijk vorm aan kan geven.

de geschiedenis van ons land, maar er wel deel van ben. Ik geloof dat ik daar wel mee verder kan. We delen het idee dat eenheid meer is dan eenheid tussen de NGK en GKv. Ik ben wel benieuwd hoe het grotere

aan elkaar verbonden worden dan bij de NGK. Niettemin ziet hij het nieuwe formulier zonder

Toch blijven er nog wel

meer als winst.

wat vragen over. Als ik kijk

Tussen haakjes

naar onze eigen gemeente, dan zie ik dat er de nodige

Speelt het nieuwe bindingsformulier een rol in

moeite is om de verschil-

het contact tussen GKv en NGK? ‘De samen-

len onderling een plaats te

sprekingen zijn geen reden geweest om het

geven. Samen gemeente

formulier aan te passen, maar als het resultaat

zijn is soms binnen een NGK-

binnen de NGK weerklank vindt, is dat mooi

gemeente al behoorlijk moeilijk. Hoe ziet u dat in het licht van

meegenomen’, zegt Harmannij. ‘Voordat je

een groter proces van eenheid zoeken? Moet je niet eerst in

naar buiten kunt treden, moet je eerst duidelijk

eigen gelederen de dingen op orde hebben en eenheid vinden,

hebben wat voor jezelf belangrijk is. Voor ons

voordat je verder gaat buiten het verband?

Mirjam Bogard en Gert van den Brink.

was dat die positieve binding, primair aan de Bijbel (zoals ook in het NGK-formulier staat),

Iets verder nog: aan het eind van de Open Brief die aan het

maar ook aan de belijdenis van de kerk (op-

begin stond van de scheuring werd geschreven over de betrek-

nieuw net als de NGK).’

kelijkheid van ‘ons vaderlands gedoe’ in de kerken ten opzichte

Harmannij vervolgt: ‘Een misverstand bij het

van de wereldkerk en de gebeurtenissen op dat vlak. Op een

spreken over kerkelijke eenheid is dat we onze

iets andere manier wil ik die vraag naar betrekkelijke relevan-

eigen kerkelijke gemeenschap even tussen

tie ook stellen. In hoeverre moet je als kerk je energie steken

haakjes zouden moeten zetten en dat we el-

in een proces van eenwording, op onszelf gericht, terwijl je ook

kaar alleen als ‘losse’ christenen ontmoeten.

je energie zou kunnen steken in naar buiten treden, missionair

Veel mooier is het om je eigen kerkelijke iden-

zijn of gewoon ondersteuning bieden aan de voedselbank en

titeit vast te houden en als kerkgemeenschap-

koffie schenken in het azc?

pen elkaar op te zoeken en verder te trekken.’

Liefs, Mirjam Erik Koning is eindredacteur van OnderWeg.

23

 Column

Voor het hoofd gestoten W

etenschappelijk onderzoek toont aan dat cynisme minder hersenactiviteit vergt dan een hoopvolle stip aan de horizon.

Dat klinkt redelijk: wie azijn zeikt, hoeft slechts leeg te lopen tegen een wand naar keuze. Reizen naar de toekomst vraagt daarentegen een opgeheven hoofd, gestrekte knieën en flinke stappen vooruit.

Overuren voor het brein om dit alles aan te sturen.

Wie zijn hersenen wil sparen, kan dus beter azijn sprenkelen. Ik giet dat graag op alles wat naar kerkelijke ‘seeker services’ ruikt. Deze

wolk uit Willow Creek is op veel plaatsen overgewaaid, maar blijft hardnekkig boven onze Vinex hangen. In deze hippe wijk organiseren wij maaltijden, kerstnachtdiensten en rolstoeluitjes voor Jan en alleman. Maar dan begint de ellende. Wat zou onze imaginaire zoeker vinden van onze christelijke identiteit? Nemen wij haar wel voldoende serieus in allergieën tegen kerkelijke oprispingen? Maar niet doen dus, die oubollige liederen in de Kerstnachtdienst. Je zult met de engelenzang maar iemand voor het heidense hoofd stoten.

Anderzijds: stel dat de dolende ziel zich juist bij ‘Stille nacht’ terug-

 Moeten we ook niet

zorgen voor gebedskleedjes naar Mekka of oordoppen naar keuze? 

Effectief bouwen aan betrokkenheid bij Gods gerechtigheid Kerkleden zijn in toenemende mate geïnteresseerd om in het buitenland hun handen uit de mouwen te steken. Maar is dat altijd effectief? En wat zijn de do’s en don’ts? tekst Theunis Sjoerd Elzinga beeld Jonathan Versluis

‘Raak betrokken bij Gods verlangen naar gerechtigheid’, schreef Pieter Kleingeld in de eerste editie van deze rubriek. Een organisatie als World Servants werkt met dat doel

waant op de zondagsschool, toen geluk nog gewoon was? Moeilijk,

aan concrete activiteiten, door Nederlandse

moeilijk.

vrijwilligers in ontwikkelingslanden te laten

Ons meest recente dilemma ging over de opening van de wijk-

meebouwen aan faciliteiten als klaslokalen,

maaltijd. Als iedereen welkom is aan tafel, kun je dan bidden? Voelt

lerarenwoningen en klinieken.

de eenzame allochtone buurman zich dan niet gemarginaliseerd?

Moeten we dan ook niet zorgen voor gebedskleedjes naar Mekka of

Onder druk

oordoppen naar keuze? Anderzijds, met een schamel ‘eet smakelijk’

De laatste tijd staat internationaal vrijwil-

onderscheiden we ons niet echt van de Chinees. Moeilijk, moeilijk.

ligerswerk in de publieke opinie enigszins

In een grijs verleden moest ik een congres openen. Algemeen pu-

onder druk. Een belangrijk punt van kritiek

bliek onder christelijk dak. Tja, wat doe je dan? Ik deed het niet. Stel

is dat westerse organisaties niet altijd zien

je voor dat…

waar de behoefte van de lokale gemeen-

In de pauze kwam iemand op mij af. ‘Ik

schappen ligt. Soms heeft hulp amper im-

ben zelf geen christen. Maar waarom

pact, omdat organisaties niet achterhalen

beginnen jullie zo’n dag niet met gebed?’

wat daadwerkelijk de oorzaak van een pro-

Ik leer het in kleine stapjes. Om gewoon

bleem is. Regelmatig berichten media over

mezelf te zijn.

organisaties of individuen die, hoe goed bedoeld ook, de plank misslaan. De kerken die zelf een reis naar Afrika of Oost-Europa

Joost Smit is predikant van de GKv Amersfoort-Vathorst.

 Missionair

World Servants Jaarlijks gaan zo’n 750 vrijwilligers met World Servants op reis naar een ontwikkelingsland. De meeste vrijwilligers zijn jongeren, die regelmatig door een voorganger of tienerwerker enthousiast gemaakt zijn om met een groep uit hun kerk mee te gaan. Ter plaatse bouwen ze samen met de lokale bevolking aan een voorziening zoals een school of kliniek. De lokale bevolking neemt altijd het initiatief voor het project, in samenwerking met een lokale partnerorganisatie. De projecten duren zo’n drie weken en na afloop staat er een voorziening waar de gemeenschap wat aan heeft. De partnerorganisatie zorgt met World Servants voor opvolging in de gemeenschap. Alle deelnemers worden toegerust om ook na terugkomst in Nederland dienstbaar te zijn in de kerk, op school of in hun woonplaats.

Komt een vrijwilliger met een houding van gelijkwaardigheid, dan ontstaat er contact met de lokale bevolking.

 Het effect van een

organiseren riskeren op dezelfde manier

er contact tussen de vrijwilligers en de

dat hun goede bedoelingen geen effect

lokale bevolking en daardoor een blij-

hebben.

vend effect bij beide partijen.

Mogelijkheden

Duurzaam effect

Betekent dat dan dat je als kerk niet

Het effect van een bouwproject is groter

op reis kunt gaan om je handen uit de

dan alleen de totstandkoming van een

mouwen te steken ? Ik geloof dat vrij-

gebouw. De lokale bewoners van de plek

partijen een verandering teweeg. De kerk

willigers wel degelijk een significante

waar een project geweest is, vertellen

kan hier de vruchten van plukken. Ieder

verandering teweeg kunnen brengen,

dat ze door de interactie met de vrijwil-

jaar komen er honderden jongeren terug

mits het project gegrond is in theorie en

ligers nieuwe inzichten en hernieuwde

van een vrijwilligersproject, klaar om ook

ervaring. Door dienstbaarheid en gelijk-

energie gekregen hebben.

in Nederland dienstbaar te zijn. Lang niet

waardigheid centraal te stellen kunnen

Ook de vrijwilligers vertellen ieder jaar

altijd benut de kerk hun potentieel ten

projecten een blijvende impact hebben

tientallen verhalen over hoe de reis hun

volle. De kerk die daarin slaagt zorgt niet

op zowel de lokale gemeenschap als de

leven veranderd heeft. Ze veranderen

alleen voor ontwikkeling van gemeen-

vrijwilligers.

bijvoorbeeld van baan of van studie of

schappen ver weg en van de vrijwilliger

Vrijwilligers hebben zelf de sleutel tot

ze zijn vrijwilligerswerk gaan doen in hun

zelf, maar ook voor opbouw van de eigen

een succesvol project in handen. Komt

dorp of wijk. Ook vertellen ze dat hun

gemeente.

een vrijwilliger met een houding van

gevoel van eigenwaarde is toegenomen

gelijkwaardigheid en de wil om de

of dat hun ogen open zijn gegaan voor de

Theunis Sjoerd Elzinga is socioloog en

lokale gemeenschap te dienen, zoals

zegenrijke omgeving waarin ze leven.

beleidsmedewerker Vorming & interac-

Jezus ons leert in de Bijbel, dan ontstaat

Iets tastbaars doen brengt dus bij beide

tie bij World Servants.

bouwproject is groter dan alleen de totstandkoming van een gebouw 

25

 Woordzoeker

Simon: voorbijganger, betrokkene, gezegende

26

 Woordzoeker

‘Ze dwongen een voorbijganger die net de stad binnenkwam, Simon van Cyrene, de vader van Alexander en Rufus, om het kruis te dragen.’

(Marcus 15:21) tekst Roel Venderbos

I

n het lijdensevangelie komen we

van Jezus (dat wil zeggen: de dwars-

Ze gebruiken hem om Jezus nog be-

opeens Simon van Cyrene tegen. Een

balk) naar de executieplaats te dragen.

lachelijker te maken. Een koning met

man afkomstig uit een plaats in een

deel van Noord-Afrika dat nu Libië heet

Demonisch spel

één onderdaan, één volgeling! En wat draagt hij? Geen kroon of koninklijke at-

en waar veel Joden woonden (vgl. Han-

Waarom deden de soldaten dat? Het

tributen, alleen het middel om zijn eigen

delingen 6:9). Misschien is hij op oudere

was regel dat de veroordeelde zelf zijn

koning het zwijgen op te leggen.

leeftijd teruggekeerd naar Jeruzalem om

kruis naar de plaats van terechtstelling

te sterven en begraven te worden op de

droeg. Waarom wordt hier van afgewe-

Ten goede

Olijfberg, waar de komst van de mes-

ken? Was Jezus te zwak geworden om

Simon wilde zich afzijdig houden. Maar

sias verwacht werd. Het kan ook zijn dat

nog zelf zijn kruis te dragen? Van tevo-

je kunt bij Jezus’ lijden en sterven niet

hij alleen gekomen was om Pesach te

ren was Hij al tot stervens toe bedroefd.

aan de kant blijven staan. Alleen: wat

vieren. Hoe dan ook, nietsvermoedend

Een engel moest Hem kracht geven om

mensen ten kwade dachten, dacht God

loopt hij Jeruzalem binnen, juist wan-

het vol te kunnen houden. Daarna werd

ten goede. Hij speelde zijn eigen ‘spel’

neer de soldaten met Jezus voorbijko-

Hij in de steek gelaten. Slopende ver-

van redding. Want het gebeuren liet

men, onderweg naar Golgota.

horen volgden, de massa schreeuwde,

Simon niet meer los. De gedwongen

een zware geseling... Zou Hij misschien

volgeling werd vrijwillig discipel. En zijn

Ik stel me zo voor dat Simon even

onderweg al bezwijken?

kinderen Alexander en Rufus konden

gekeken heeft, maar toen snel weer

Toch lijkt dat niet het punt. Als je de

niet achterblijven. Wat een merkwaar-

wegkeek. Want hiervoor was hij niet

evangeliën leest, krijg je de indruk dat

dige koning. Je kunt Hem belachelijk

naar Jeruzalem gekomen. Morgen is het

Simon wordt ingeschakeld om het ‘spel’

maken met teksten of cartoons, Hem of

Pesach. Dan heb je andere dingen aan je

met Jezus nog heftiger te maken. Als

zijn discipelen doden met kruisen of ge-

hoofd en laat je je niet ophouden door

je tot je door laat dringen wat hier met

weren, maar zijn koninkrijk komt. Zelfs

iets wat wel vaker gebeurde: de krui-

Jezus gebeurt, huiver je. Het is vele

voorbijgangers kunnen zomaar geze-

siging van een ter dood veroordeelde.

malen erger dan wat Charlie Hebdo c.s.

gende volgelingen worden!

Simon leidt een keurig leven en wil dat

met hun pen doen rond de profeet Mo-

graag zo houden. Maar voordat hij het

hammed. Zo kwetsend en vernederend!

Roel Venderbos is deeltijd predikant

goed en wel beseft, wordt hij door de

En alles en iedereen doet mee: straks

van de NGK Kampen en deeltijd gees-

soldaten betrokken bij Jezus. Ze dwin-

vrome voorbijgangers, maar eerst Pila-

telijk verzorger in een verpleeghuis.

gen hem om mee te doen door het kruis

tus en Herodes. En dan de soldaten die Hem een rode soldatenmantel omdoen als purperen koningskleed en een kroon

 Je kunt bij

Jezus’ lijden en sterven niet aan de kant blijven staan 

van een doornentak op zijn hoofd druk-

Om over na te denken

ken. Sarcastisch salueren ze voor Hem:

1 Volgende week begint de zogenaamde

‘Wees gegroet, koning der Joden!’ Hoe

veertigdagentijd. Herken je bij jezelf

grover, hoe leuker. Jezus zegt dat Hij

iets van de houding van Simon van

koning is, daar weten zij wel raad mee

Cyrene?

door te spelen dat Hij het is.

2 Alles en iedereen dreef de spot met de

In dat demonische spel bedenken ze

Heilige. Maar God in de hemel spot met

nog iets. Ze geven de-Zich-koning-

hen (Psalm 2) en speelt zijn eigen ‘spel’.

noemende een onderdaan. Die rol krijgt

Hoe helpt dat jou in het huidige debat

Simon toebedeeld, of hij nu wil of niet.

over de vrijheid van meningsuiting?

27

 Jeugdwerk

Een geloof van waarde … en minder

van norm?

Media Kijken: Blue like jazz is een Amerikaans c­ omedy-drama gebaseerd op het gelijknamige boek van Donald Miller (in het Nederlands vertaald als Puur: verlangen naar echt geloof ).

Het gaat over Don, een 19-jarige jongen uit Texas, die besluit om zijn evangelische achtergrond te ontvluchten en te gaan studeren aan het progressieve Reed College in Portland. Het is een groter verschil dan hij ooit had kunnen vermoeden en dat dwingt hem na te denken over wie hij is en wat hij echt gelooft.

tekst Anko Oussoren en Moniek Mol (adviseurs Praktijkcentrum GKv) en Karen Scheele-van Ooijen ( jeugdwerkadviseur NGJ)

A

ls kind, ik denk dat ik (Moniek Mol) een jaar of negen was, maakte ik me

er weleens zorgen om of mijn ouders wel gelovig zouden blijven. Ik had me stellig voorgenomen dat, mochten mijn ouders niet meer gelovig zijn en zodoende ook niet meer naar de kerk gaan, ik stug vol zou houden met de kerk. Wat er ook zou gebeuren: ik zou elke zondag blijven gaan! Want geloven en de kerkdienst hoorden voor mij onlosmakelijk bij elkaar.

Ik denk de laatste tijd weleens met wat sentiment terug aan die tijd. De tijd waarin veel dingen vanzelfsprekend waren en we elkaar konden houden aan duidelijke

Lezen: De kerk: waarom zou je meedoen? is een boek van Reinier Sonneveld over de kerk. Wat is een kerk eigenlijk? Wat doen ze daar? En waarom zou een nuchter, modern iemand eraan meewerken?

 Kerkgang hoort er niet meer automatisch bij  waarden en normen. Het leven met elkaar als gereformeerden leek daardoor overzichtelijk en op een bepaalde manier hanteerbaar.

Vooral in de afgelopen weken verlangde ik naar die duidelijkheid, toen ik met een aantal gebeurtenissen werd geconfronteerd die me in verwarring brachten: een bekende probeerde me te versieren, ook al wist hij dat ik getrouwd ben. Van een andere bekende kreeg ik uitgebreid uit de doeken dat hij wat opschudding in zijn

28

OnderWeg #03 > Jaargang 1 > 7 februari 2015

 Jeugdwerk

 Luister naar de

verhalen en ideeën van de jongeren zelf  Tips • Ga met jongeren en ouderen het gesprek aan over de normen en/ of waarden van ons geloof. Bijvoorbeeld over de vragen: Wat is de

huwelijks- of nou ja, zijn seksleven nodig

het Sociaal en Cultureel Planbureau

kerk? Moet je als christen naar de

had en nu een vrouw had ontmoet waar

(2014) vermeldt letterlijk dat ‘het per-

kerk? De media-tips kunnen je hierbij

hij stapelverliefd op is. Na een paar van

centage ongelovige buitenkerkelijken

helpen.

dit soort gesprekken vraag ik me oprecht

steeg, maar het percentage religieuze

af wie er nu gek geworden is: ik of de

niet-kerkgaanden nog meer’ (p. 76).

wereld om me heen? Wie bepaalt nu wat

Kerkgang en deelname aan religieuze

ren van geloof beleven en delen. Dit

de norm is?

activiteiten horen niet meer automa-

kan door andere kerken te bezoeken,

tisch bij geloven.

of nieuwe initiatieven te ontdekken.

Panisch

• Onderzoek ook eens andere manie-

Kijk bijvoorbeeld eens op www.zin-

Voor mezelf weet ik dat: God! God stelt

Ontdekken

voor mij de norm, waar ik me met val-

Voor mij als kind was dat nog wel zo:

len en opstaan aan wil houden. God

zélfs als mijn ouders niet meer zouden

geeft ons zijn norm in zijn wet en gebo-

gaan, dan zou ik toch blijven gaan. Nu,

den. We kunnen weleens wat panisch

zo’n 25 jaar later, ben ik deze norm aan

doen over de wet, want alles in ons als

het overpeinzen. Overigens net als zo

autonome mensen komt daartegen in

veel andere gereformeerde normen die

opstand, maar God heeft daarin ons be-

ik heb meegekregen. Niet om ze te ver-

Nacht zonder dak: Organiseer met

houd en onze bescherming voor ogen.

werpen, maar juist om te onderzoeken

jouw jeugdgroep een nacht zonder

Hij is niet voor niets een God van liefde.

wat de waarde achter die norm is.

dak in het voorjaar en maak kans

Gods geboden houden ons een aantal

Ik probeer bewust de norm van het moe-

op onvergetelijke prijzen, zoals een

duidelijke normen voor. Er blijven ech-

ten deelnemen aan kerkelijke activiteiten

akoestisch optreden van Trinity bij de

ter legio zaken over waar we letterlijk

los te laten. Dat helpt me om die jongere

krottenwijk of een workshop graffiti

tot aan de eeuwigheid met elkaar over

waar Van Dijk-Groeneboer over schrijft te

spuiten. Kijk voor meer info op www.

kunnen discussiëren. Ik vermoed dat de

zíen. Niet door hem langs mijn (voor hem

nachtzonderdak.nl.

kerkdienst er één van is. Kunnen we wel

vaak onbegrijpelijke) meetlat te leggen,

spreken over de kerkgang als norm?

maar door te luisteren naar zijn verhalen

Taizéreis: De Wittenberg organiseert

Dr. Monique van Dijk-Groeneboer (Uni-

en ideeën. Dat vraagt loslaten, nieuws-

dit jaar een Taizéreis. Van 16-22 febru-

versiteit van Tilburg) schrijft in haar

gierige interesse en een open houding

ari kun je met andere jongeren op reis

onderzoek Kerk uit zicht? Jongeren inspi-

van mijn kant. Om vervolgens samen iets

naar de broedergemeenschap in Taizé.

vloed.nl

Agenda

reren...! (2013) dat voor nog maar tien

te leren over de waarde van het samen

Wil je jezelf als jeugdleider opladen en

procent van de jongeren ‘geloven’ en

groeien in geloof, het elkaar bemoedi-

tijd nemen voor God? Reis dan mee.

‘deelnemen aan religieuze activiteiten’

gen, het samen God mogen ontdekken.

Meer info vind je op www.dewitten-

met elkaar verbonden zijn. Het rapport

Eigenlijk gewoon kerk zijn, alleen dan als

berg.nl/aanbod/leren/taize-reis. De

Geloven binnen en buiten verband van

waarde in plaats van als norm!

kosten bedragen € 175,-

29

 Wandelen met God

Bemoedigd worden door een dankfeestje tekst Ronald Westerbeek beeld Tyler Olson/123rf.com

O

nlangs zwaaide Willemien Dee af als lid van het leiderschapsteam van Grace Church, als laatste van het oorspronke-

lijke kerkplantingsteam. Acht jaar lang heeft ze zich ingezet voor dit zendingswerk onder migranten in Amersfoort, ook als het werk soms bijzon-

betekend in de opbouw van onze prille gemeente. En wat is het gaaf om te zien hoe zijzelf is gegroeid in haar geloof en in haar geestelijke leiderschap.

We hebben haar echt even in Gods zonnetje gezet – voor in de kerk, met dankwoorden en cadeautjes. Op de beamer kwamen tientallen foto’s voorbij uit acht jaar ‘ICF Amersfoort & Willemien’.

Het is vaak behoorlijk ploeteren in Grace Church, maar toen we al die foto’s voorbij zagen komen werden we vooral herinnerd aan het vele goede waarmee de Heer ons telkens weer heeft gezegend. Wat zijn er veel levens aangeraakt en vernieuwd in Grace Church! Wat hebben we ook veel

 Zou het niet weldadig zijn als het normaler zou worden om het goede in elkaar te benoemen? 

der uitdagend was en ontmoediging op de loer lag. In onze kleine zendingsgemeente kampen we (net als veel ‘gewone’ kerken) met een tekort

leuke dingen gedaan, zoals feestjes organiseren,

aan teamleden, en nu Willemien haar leiding-

op kerkkamp gaan en gezamenlijke maaltijden

gevende taken neerlegt, valt er een gat. En toch

houden. Na alle dankwoorden en het terugkijken

hebben we feestgevierd!

hebben we onder handoplegging gebeden voor

Want wat heeft de Heer ons in haar veel gege-

Willemien en haar man, voor een tijd van rust en

ven! Wat heeft ze al die jaren ontzettend veel

herstel.

Middelpunt En ik dacht: waarom doen we dit als gereformeerde kerken niet altijd? Waarom niet even een dankfeestje bouwen, elke keer als een ouderling of diaken zijn of haar ambtstermijn afrondt, of als iemand van het pastorale of missionaire team na jaren van toewijding afzwaait? Waarom bedanken we de kinderwerkers of de koster niet eens in het volle zicht van de gemeente? Als gereformeerden zijn we misschien niet zo goed in het geven van complimentjes. En in onze erediensten zijn we er beducht voor dat mensen in het middelpunt staan, in plaats van God. Maar zou het niet weldadig zijn voor de hele gemeente als het normaler zou worden om het goede in elkaar te benoemen? Om vrijmoedig te danken voor toewijding, trouw en unieke gaven? ‘Als er enige Waarom bedanken we de kinderwerkers of de koster niet eens in het volle zicht van de gemeente?

30

OnderWeg #03 > Jaargang 1 > 7 februari 2015

 Column

Medeplichtigheid deugd is en als er iets prijzenswaardigs is,’ adviseert Paulus de gemeente in Filippi, ‘bedenk dat.’ (Filippenzen 4:8; HSV)

Medicijn

'V

rouwen in orthodox-protestantse kringen hebben veel minder geslikt van de seculiere ideologie van het femi-

Je zult merken dat zoiets als vanzelf een getuigenis wordt

nisme dan mannen hebben geslikt van de seculiere ideologie

van Gods toewijding en trouw, van Gods gaven aan de ge-

van het kapitalisme.’ Een citaat uit Amerika, uit de tijd dat de

meente – in mensen en door mensen heen. Daar gaat een

Christian Reformed Churches nog moesten besluiten om vrou-

enorme bemoediging van uit, juist ook als het werk in de

wen in de kerk recht te doen. Uit de tijd dat in Nederland vrij-

gemeente zwaar is en er misschien moeilijk ambtsdragers

wel alles zich nog presenteerde als lief en gematigd, Rijnlands

gevonden kunnen worden. Er schuilt diepe wijsheid in de

en zorgzaam. Die tijd is lang voorbij.

woorden van Paulus in zijn brief aan de Filippenzen:

Toch vraag ik me af of het citaat niet een antwoord geeft op

‘Verblijd u altijd in de Heere; ik zeg het opnieuw: Verblijd

een vraag die niet gesteld wordt: hoe komt het dat de kleine

u. Uw welwillendheid zij alle mensen bekend. De Heere is

christelijke partijen het lot van de PvdA niet delen? Natuurlijk,

nabij. Wees in geen ding bezorgd, maar laat uw verlangens

principes inleveren valt meer op als je het bij een kabinetsfor-

in alles, door bidden en smeken, met dankzegging bekend

matie doet, dan als het beetje bij beetje bij besluitvorming ge-

worden bij God.’ (Filippenzen 4:4-6 HSV)

beurt. En natuurlijk, ‘om erger te voorkomen’ werkt een tijdje

Als er nood is in de gemeente en je smeekt de Heer om

als verontschuldiging – totdat doordringt dat dit niet voor niets

uitkomst, doe dit dan ‘met dankzegging’. Ofwel: breng in herinnering wat God heeft gedaan in de gemeente en dank Hem ervoor. Waarom? In de eerste plaats omdat het God toekomt dat wij Hem danken en prijzen voor zijn concrete daden in ons midden. Maar in de tweede plaats óók omdat het Gods medicijn is tegen ontmoediging en getob. Dankzegging maakt je bewust van zijn nabijheid en betrokkenheid en vult je hart met blijdschap. ‘En de vrede van God, die alle begrip te boven gaat,’ zegt Paulus, ‘zal uw harten en uw gedachten bewaken in Christus Jezus.’ (Filippenzen 4:7 HSV)

 Hoe komt het dat de

kleine christelijke partijen het lot van de PvdA niet delen?  de titel is van een boek dat beschrijft hoe het kon gebeuren dat er tijdens de Tweede Wereldoorlog procentueel nergens

 Dankzegging maakt je ­ ewust van Gods nabijheid b en betrokkenheid 

meer Joden gedeporteerd zijn dan in Nederland.

Integere naïviteit gaat op een gegeven moment over in medeplichtigheid. Maar in orthodox-christelijke kring blijft het tot nu toe stil. Ik snap dat alleen als we zo veel geslikt hebben van de seculiere ideologie die nu in Nederland de dienst uitmaakt dat we niet eens meer zien dat het een seculiere ideologie is. Vergeet alle grote woorden over christelijk-sociaal

Trouw

denken, over recht en over de bescherming van burgers tegen een alomtegenwoordige overheid. Dat waren geen principes,

Vraag vrijmoedig in je gemeente aan mensen om hun gaven

maar gewoon vriendelijke gedachten uit de tijd dat vrijwel

en talenten in te zetten. Maar blijf ze daarna ook ‘zien’.

alles zich nog presenteerde als lief en gematigd, Rijnlands en

Vraag hoe het gaat, bemoedig ze, vier de mooie momenten

zorgzaam. Die tijd is lang voorbij.

en bedank ze op hun tijd. Voor het oog van de gemeente.

Niet om mensen op een voetstuk te zetten, maar om God te danken voor trouwe dienaars die Hij geroepen heeft.

Ronald Westerbeek doet promotieonderzoek (charismatische vernieuwing) aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en was eerder kerkplanter van ICF Amersfoort (GKv/CGK).

Wim van der Schee is predikant in de GKv.

(advertenties)

Onderweg Cruciaal 15-02-15_Opmaak 1 26-01-15 16:49 Pagina 1

Inspiratie voor de veertigdagentijd Op woensdag 18 februari begint de veertigdagentijd; een periode van bezinning en gebed.

Overweegt u mee te doen? Deze drie uitgaven bieden u inspiratie en verdieping.

40 dagen: Feest van Genade – Aad Kamsteeg en Ronald Westerbeek Een boek met materiaal voor stille tijd, themazondagen, bijbelkringen, kindernevendiensten en jongerenavonden. 14e druk, € 8,90 ‘Geeft stapsgewijs dieper inzicht. Een aanrader!’ (Groei)

Hij nam het kruis en ging – ds. M.R. van den Berg (bewerkt door Reinier Sonneveld) Dagelijkse meditaties over de laatste 24 uur voor Jezus’ dood. € 10,‘Brengt het lijden en sterven van Christus heel dichtbij.’ (De Reformatie)

Jezus voor ogen – Marleen Hengelaar-Rookmaaker (red.)

Meditaties bij kunstwerken van oude meesters en hedendaagse christen-kunstenaars. €16,90 ‘Laat je op een bijzondere, visuele manier de veertigdagentijd beleven.’

(Nederlands Dagblad)

Buijten & Schipperheijn Motief

www.buijten.nl – 020-524 10 10 – in de boekwinkel

Donatus verzekert vert ro uwd Donatus verzekert kerkgebouwen en wat daar bij hoort, zoals ruimtes voor kinder­ opvang, doopvonten, kanselbijbels en orgels. Donatus is een betrokken specialist.

Klein genoeg om u persoonlijk van dienst te zijn. Groot genoeg om uw verzekerings­ belangen aan toe te vertrouwen. Samen met u zorgen we ervoor dat wat waardevol is, behouden blijft voor onze kinderen en hun kinderen en hun kinderen…

www.donatus.nl tel. 073 - 5221700