OnderWeg nr. 5 by OnderwegOnline

www.onderwegonline.nl

#05  7 maart 2015

Onder

Weg

e Inspirarti voo n te reisgeno

Kruisdragen, hoe doe je dat? THEMA: LIJDEN OM CHRISTUS' WIL

> 08 VROLIJK KRUISDRAGEN WANT JEZUS LEEFT > 12 INTERVIEW LIJDEN EN ANGST IN HET MIDDEN-OOSTEN ÉN NEDERLAND > 16 1 PETRUS 4 WIE LIJDT, LEEST ANDERS > HOMOLOBBY, AFSCHEID DOUMA EN MEER...

 Thema

Durven lijden

´V

ol Boordeavtie inspir

anaf die tijd begon Jezus zijn leerlingen duidelijk te maken dat Hij naar Jeruzalem moest gaan en veel zou moeten lijden

door toedoen van de oudsten, de hogepriesters en de schriftgeleerden, en dat Hij gedood zou worden, maar op de derde dag uit de dood zou worden opgewekt’ (Matteüs 16:21). Jezus moest lijden. Dat moest Hij om onze straf te dragen. Maar dat moest Hij ook omdat de heerser van deze wereld in de confrontatie met God dodelijk geweld zou gebruiken. Dat maakt de intenties van deze heerser duidelijk en verklaart waarom er ook voor de volgelingen van Jezus een ‘moeten lijden’ is. Zij worden in dezelfde confrontatie meegenomen. Jezus kon lijden, omdat Hij vertrouwde dat zijn Vader Hem zou opwekken uit de dood. Zo is ook voor ons de opstanding een belangrijk argument om te durven lijden in deze wereld. Het lijkt er echter op dat tegenwoordig het belang van het evangelie voor dít leven zo benadrukt wordt dat de relevantie van de opstanding voor het lijden in de verdrukking komt. Waarom sterven voor Christus wanneer je nu gelukkig met Hem kunt leven? Maar wie de

08 O pinie

Vrolijk kruisdragen: hoe doe je dat? ‘Kruisdragen’ is geen populair woord in het Westen. Toch roept

opstanding alleen in dit leven zoekt, zal lijden ontlopen

de Bijbel ons ertoe op. Hoe gaan we daarmee om? Hoe leren we

en zijn geloof verliezen. Wie de belofte van de opstan-

om vrolijk ons kruis te dragen?

ding echter open laat staan, durft te lijden en zal zijn geloof behouden. In onze tijd komen vragen rondom het lijden steeds dichterbij. De ranglijst christenvervolging van Open Doors is bij steeds meer mensen bekend en onlangs was er nog veel aandacht voor 21 van onze broeders,

12 i nterview

Zendingswerker Marlieske Smilde over lijden Sinds kort is Marlieske Smilde terug in Nederland, na jaren

die op een strand in Libië vermoord werden. Hoe zijn in

zendingswerk te hebben gedaan in het Midden-Oosten.

die context Jezus' woorden over het lijden te verstaan?

OnderWeg sprak met haar over het lijden van de vervolgde kerk

En wat hebben ze ons in het veilige Westen te zeggen?

én over de kerk in Nederland. ‘Ik ben geschrokken van de angst

In dit nummer komen mensen aan het woord die leven

en haat die ik in Nederland tegenkom, ook in kerken.’

en worstelen met deze vragen. Achter Hem aan.

16 praktijk

Wie lijdt, leest anders Twee theologiestudenten spraken met Yasir, een asielzoeker die Christus heeft gevonden en veel lijden heeft meegemaakt in zijn leven. Hoe leest hij 1 Petrus 4:7-19, waarin Petrus oproept om God te verheerlijken door innig lief te hebben, ook als lijden ons deel is?

Pieter Kleingeld, redacteur OnderWeg

OnderWeg #05 > Jaargang 1 > 7 maart 2015

 Inhoud

06 P raktijklokaal

Enschedese gemeenten klaar voor The Passion

30 woordzoeker

Bijles in zorgzaamheid

In Psalm 104 geeft God bijles in zorgzaamheid voor zijn

De zeven gemeenten van GKv, NGK en CGK in Enschede

schepping, voor al wat leeft. Want mensen die daarvoor

staan in de startblokken om op 2 april (Witte Donderdag)

gaan, die heeft onze gehavende planeet hard nodig.

The Passion in hun stad te ondersteunen.

20 opinie

Christelijke homolobby lijkt het gesprek voorbij

Wat is er toch aan de hand met de christelijke homolobby? Het lijkt erop dat er voor hen nog maar één manier is om het onderwerp homoseksualiteit aan de orde te stellen en dat is hun manier.

24 opinie

En verder:

Afscheid Douma: hoe wil je kerk zijn?

05 In beeld

gaat ten diepste om de vraag hoe je kerk wilt zijn in een

14 Redactioneel

Het afscheid van professor Jochem Douma van de GKv veranderende samenleving, stelt Maarten Verkerk.

23 Colofon 23 Nieuws 26 Trefpunt 28 Column Joost Smit 32 Jeugdwerk 34 Wandelen met God 35 Column Maarten Verkerk

28 MISSIONAIR

Missionaire moslims aan de Maas Alleen praten óver moslims is er niet meer bij. Veel

moslims zoeken de gesprekken zelf doelbewust op. Soms

www.onderwegonline.nl

met polemische intenties, soms met de bedoeling om

facebook.com/onderwegonline

verbinding te zoeken.

twitter.com/onderwegline

(advertenties)

(team)coaching doorlichting fusie- en samenwerkingsvragen

350.000X

‘DANKJEWEL’ Geef voor blinden en slechtzienden

telefoon: 071 562 0915 www.heingriffioen.nl

Sms ‘ogen ’ naar 4333 en doneer € 2 ,50

Nederland telt nu al 350.000 blinden en slechtzienden. Dat aantal groeit snel. Wij helpen met onderwijs, hulpmiddelen én onderzoek. Help ook mee. steunBartimeus.nl

BARTI1402_17 advOnderwerg90x130mm.indd 1

18-12-14 11:27

Geef geloof een stem Provinciale Statenverkiezingen 18 maart 2015

De ChristenUnie gelooft dat werk, onderwijs

En jij? Waar geloof jij in?

en zorg dichtbij beschikbaar horen te

Geef geloof een stem. Ook in jouw

zijn. Door dit zorgvuldig in de provincie te

provincie of waterschap.

regelen verbind je mensen lokaal aan elkaar en maken we de regio sterker. Een sterke provincie bloeit op en komt zo tot leven.

maart Kies 18 e voor d Unie Christen

 In beeld

In beeld: Gerdienke Fennema Leeftijd: 43 jaar Woonplaats: Voorthuizen Kerkelijke gemeente: NGK De Ontmoeting (Voorthuizen-Barneveld) Gezinsomstandigheden: Getrouwd met Arjan, moeder van Joël, Rachel en Rhodé Werk: Redacteur tv en online bij Nederland Zingt

 ‘Ik geloof dat er juist kracht zit in kwetsbaar zijn’ 

1. In welk Bijbelpersonage herken je jezelf? Waarom?

4. Wat is je favoriete lied? Waarom? Dat is moeilijk kiezen, ik

8. Welke gave(n) heeft Gods Geest jou gegeven?

Ik herken mezelf wel in Petrus. Enthou-

vind zo veel liederen mooi. Elke keer

Dat vind ik oprecht lastig om zomaar te

siast, snel reagerend, altijd zijn woordje

weer is er een ander lied dat past bij die

beantwoorden. Ik denk dat het bemoe-

klaar en tegelijkertijd loopt hij de Heer

bepaalde periode in mijn leven. Maar

digen van mensen en hen op die manier

soms voor de voeten of kan hij niet

een lied dat ik al heel lang mooi vind,

helpen, wel een gave van me is. Ook

waarmaken wat hij beweerd heeft.

is ‘Dat eens de Heer zal komen’. Omdat

gastvrijheid past bij mij.

2. Wat is voor jou gemeente zijn? Bij gemeente zijn moet ik altijd denken aan het beeld van ‘het lichaam

er de hoop uit spreekt dat de Heer terugkomt en er een einde komt aan alle onrecht en verdriet.

schillend, maar met elkaar vormen we

5. Geloven kun je niet alleen, omdat… ik het erg nodig

het lichaam en we hebben elkaar hard

heb dat mijn geloof gevoed wordt door

nodig.

gesprekken met anderen, door samen

van Christus’. We zijn allemaal erg ver-

3. Aan welk thema moeten we in OnderWeg een keer aandacht schenken? ‘Wanneer

te zijn met anderen, door te leren van anderen. In mijn eentje zou ik een vuurtje zijn zonder zuurstof.

andere mee’ staat in 1 Korintiërs 12:26.

6. Waar kunnen ze je voor wakker maken? Ehm… liever

Dat is een prachtig en krachtig prin-

word ik helemaal niet wakker ge-

cipe. Maar vaak genoeg houden we als

maakt… Maar als je me met een goede

gemeenteleden onze maskers op naar

reden wakker wilt maken, dan graag

elkaar. We laten onze pijn, ons verdriet,

met een leuke reis in het vooruitzicht.

één lichaamsdeel pijn lijdt, lijden alle

onze twijfel en onze onmacht niet aan

Ik zou het bijzonder vinden als Onder-

7. Welke zin (of welk beeld) uit een preek heeft zo’n indruk op je gemaakt dat je het nu nog weet? Ds. Busstra

elkaar zien, omdat we denken dat dat ons kwetsbaar maakt. Maar ik geloof dat er juist kracht zit in kwetsbaar zijn. Weg daar eens aandacht aan zou be-

heeft ooit in een preek gezegd dat God

steden, omdat we elkaar op die manier

niet kijkt naar hoe je nu bent, maar naar

veel meer tot steun kunnen zijn en Gods

hoe je worden zult. En dat vind ik zo’n

liefde aan elkaar kunnen laten zien en

bemoedigende gedachte dat die me al-

doorgeven.

tijd is bijgebleven.

 Praktijklokaal

Kinderbiddag

´M

ijn papa krijgt deze week

De Driesprong. Op de zondag vóór

een nepknie’: een door

biddag ligt er een speciaal gezins-

een meisje aangedragen

dagboekje klaar in de kerk en op de

gebedspunt in de kinder-

woensdagmorgen van de biddag zijn

biddagdienst 2014 van de GKv Hooge-

de kinderen er op school mee aan het

zand-Sappemeer. Het ging over Elia en

werk. De werkjes kunnen vervolgens zo

de Baälpriesters op de Karmel: wie ver-

mee de kerk in. De dienst volgt in grote

trouw je, de enige echte God of allerlei

lijnen de normale liturgie; de kinderen

nepgoden? Maar soms is nep dus wel

herkennen zich in de liedjes en het spe-

een goede oplossing.

ciale biddaglied.

Veel gemeenten die overdag een kin-

De NGK Sliedrecht heeft ook een lange

derbiddagdienst houden, maken ge-

traditie op dit punt, samen met de Ge-

bruik van de speciale biddagmap van de

reformeerde Kerk (PKN); eerst alleen op

Hervormd-gereformeerde Jeugdbond

dankdag, maar sinds 2013 ook op bid-

(HGJB). Dit jaar heeft die als thema

dag. Een kinderkoor werkt mee en de

‘Altijd dichtbij’, aan de hand van Han-

dienst wordt enthousiast bezocht door

delingen 16: Paulus en Silas zitten in de

kinderen, ouders en grootouders. Op

gevangenis, maar God is dichterbij dan

allerlei manieren kunnen kinderen meedoen: werken aan het lange gebed en

je denkt; bidden helpt echt. De verbinding met biddag wordt zo gelegd: ‘Op

heel compleet en bevat materiaal voor

bij het thema van vorig jaar – ‘Bouwen

biddag vragen we niet alleen om zegen

scholen en kerken, met zelfs een uitge-

aan het koninkrijk’ – door van dozen

over gewas en arbeid. We komen in

werkte preekschets. Volgens de HGJB

een muur te bouwen. Dit jaar gaat het,

gebed dicht bij God. Hem hebben we het

kun je er op verschillende manieren

in een echte kerkdienst, over ‘Bidden

meest nodig in ons leven.’ De map is

mee werken: op school, in de voorbe-

voor alle mensen’.

reiding op de biddag, in een speciale

 Soms is nep dus wel een goede oplossing 

kerkdienst voor kinderen en in andere activiteiten. De GKv’s Assen-Marsdijk en Assen-

Webtip

www.hgjb.nl/werken-met-jongeren/

Peelo werken elk jaar met deze map,

methodes/methode:bid--en-dank-

samen met gereformeerde basisschool

dag-mappen.htm

Open Arms opent nieuw pand

p 5 maart is in Rotterdam het

moetingscentrum en creamiddagen. Het

Palet geopend: een nieuw

Palet is een voormalig schoolgebouw

centrum van waaruit Stich-

aan de Duikerstraat, dat met subsidie

ting Open Arms, de diaconale

van het Oranjefonds is gerenoveerd.

armen van Samenwerkingsgemeente

Ook de Leliezorggroep is bij het Palet

Alexanderpolder (CGK/NGK) en Ichthus-

betrokken.

kerk (GKv), werkt aan verbinding met de wijkbewoners. Open Arms runt onder meer een voedselbank, een kringloopwinkel, Nederlandse taalles, een ont-

OnderWeg #05 > Jaargang 1 > 7 maart 2015

Webtip

www.openarms.nl

 Praktijklokaal

Zeven Enschedese gemeenten klaar voor The Passion

e zeven gemeenten van GKv,

den bij enkele grote witte kruisen het ge-

NGK en CGK in Enschede staan

sprek aangaan met mensen die naar The

in de startblokken om op 2 april

Passion komen. Voor nazorggesprekken

(Witte Donderdag) The Passion in

met bezoekers zijn de Oosterkerk (GKv) en

hun stad te ondersteunen. Al hun kerkge-

de Renatekerk (CGK) beschikbaar, vlakbij

bouwen zijn die avond open voor ontmoe-

het plein waar The Passion eindigt. Vooraf-

ting en nagesprek met buurtbewoners

gaand aan The Passion wordt er een grote

over de tv-uitbeelding van Jezus’ lijden

maaltijd georganiseerd, waarvoor vooral

en sterven. Daarnaast is elke gemeente

minderbedeelde inwoners worden uitge-

gekoppeld aan een verzorgingshuis in de

nodigd. In een gebedsmarathon wordt de

stad. Gemeenteleden gaan samen met

hele dag door gebeden voor alle betrok-

de bewoners naar The Passion kijken en

kenen bij The Passion.

van de NGK Enschede zijn leden van alle

erover praten.

De stichting XiE (Christus in Enschede) co-

betrokken kerken ‘heel gemotiveerd en

In het stadscentrum zullen gemeentele-

ördineert alles namens de zeven gerefor-

enthousiast’ om mee te werken. ‘Ieder-

meerde kerken. XiE organiseert al langer

een loopt warm om er iets moois van te

kerkoverstijgende activiteiten met kerst

maken en op deze manier Christus te laten

en Pasen om de inwoners van Enschede

zien in Enschede. En ook om onze eenheid

bekend te maken met het evangelie. Vol-

als kerken zichtbaar te maken, die niet op-

gens evangelisatieouderling Saskia Pouw

houdt als The Passion weer voorbij is.’

Webtip

www.stichtingXiE.nl

NGK Houten wil opleidingsgemeente worden

e NGK Houten wil uitgroeien tot

gevende) gaven en talenten, maar zijn er

een opleidingsgemeente, waarin

een klimaat en een structuur nodig die sti-

vooral jongeren in een profes-

muleren dat gemeenteleden die gaven en

sionele setting worden gestimu-

talenten ontwikkelen en zo uitgroeien tot

leerd om zich te ontwikkelen tot leiders

betrokken en bekwame leiders.

 'Er wordt onvoldoende gedaan om leiders te vinden en op te leiden' 

van de kerk. Dat is één van de speerpun-

‘Iedereen is het erover eens dat de ge-

ten in het nieuwe visiemanifest Licht aan.

meente van Christus leiders nodig heeft,

Volgens oudstenraadslid Johan van der

maar er wordt onvoldoende gedaan om

christenen die hun gaven en talenten in

Veer zijn er in zijn gemeente veel (leiding-

hen te vinden en op te leiden.’

het koninkrijk van God inzetten, in Houten

Bij deze inzet op leiderschapsontwikke-

en (ver) daarbuiten. ‘Goed en gedeeld

ling snijdt het mes volgens Van der Veer

leiderschap is nodig voor de kerk van de

aan twee kanten: de gemeente heeft

toekomst. Leiderschapsvorming is dus niet

er behoefte aan en individuele leden

een typisch Houtense hobby, maar zou

worden opgeleid voor de dienst in Gods

in heel Gods kerk op de agenda moeten

koninkrijk. ‘Het is net als in de voetballerij:

staan.’

scouts, trainers en goede programma’s

Over de ontwikkeling van een leerge-

zijn nodig om de gaven en talenten van

meente en het opzetten van een meer-

de individuele spelers te ontwikkelen én

jarig opleidingstraject lopen gesprekken

om de club als geheel beter te laten pres-

met de Christelijke Hogeschool Ede, die in

teren.’ Hij hoopt dat de NGK Houten een

het komende halfjaar moeten uitmonden

‘kweekvijver’ wordt voor jonge en oudere

in een concreet opleidingsplan.

Belijdenisdienst in de NGK Houten

 Thema Durf te lijden, want Jezus leeft

Vrolijk kruisdragen ‘Kruisdragen’ is geen populair woord in het Westen. We proberen het lijden juist te ontvluchten. Toch roept de Bijbel ons ertoe op en vragen we toch echt in het traditionele doopgebed of God wil geven dat de dopeling iedere dag ‘blijmoedig zijn of haar kruis kan dragen’. Hoe gaan we met die complexe relatie met het lijden om? Anders gezegd: hoe leren we om vrolijk ons kruis te dragen?

onze moeite met blijmoedig kruisdragen te maken heeft met onze moeite om de belofte van de opstanding te laten uitwerken in ons dagelijks leven. Wie die belofte serieus neemt, zal durven lijden en zal zijn geloof behouden. Wie daarentegen de opstanding alleen in dit leven zoekt, zal lijden ontlopen en zijn geloof verliezen.

Martelaarschap Wat houdt kruisdragen precies in? Het is een veelzijdig en ingewikkeld begrip, waar gemakkelijk verwarring en onduidelijkheid over ontstaat. Schrijvend over kruis en lijden ontkom je er daarom niet aan om een eigen interpre-

tekst Hans Schaeffer

we ze maar moeilijk vormgeven. Het

tatie en indeling van Bijbelse aspecten

christelijke geloof zetten we liever neer

te maken.

We leven hier in het Westen in een con-

als iets vrolijks en blijmoedigs. Onze

Het lijkt me waardevol om in dit thema-

sumentencultuur. We streven naar een

kaarten zetten we op een gelukkig en

nummer over lijden een poging te doen

gelukkig leven en willen het bereikte

voorspoedig heden.

zo’n indeling te maken. Ik maak daarbij

en nagestreefde geluk met alle moge-

En toch. Jezus zegt met de radicaliteit

onderscheid tussen drie vormen van

lijke (technische) middelen bewaren.

die Hem zo eigen is: ‘Wie niet zijn kruis

kruisdragen.

Ondanks een met de mond beleden

draagt en achter Mij komt, kan mijn dis-

Kruisdragen kan allereerst slaan op

failliet van het maakbaarheidsdenken

cipel niet zijn’ (Lucas 14:27). En: ‘Wees

de navolging van Christus; de gehoor-

uit de vorige eeuw is ons vertrouwen in

niet op uzelf gericht, maar op de ander’

zaamheid aan Gods geboden, ondanks

menselijke mogelijkheden nog springle-

(1 Korintiërs 10:24).

krachtige tegenstand. Kruisdragen krijgt

vend, misschien tegen beter weten in.

Het is de vraag of dit soort zelfkritiek

hier al snel de kleur van het martelaar-

Christenen zijn hier geen uitzondering

een restant is van een onrustig gewe-

schap in de geest van de Bergrede.

op. Moderne manieren van doen spre-

ten, dat vervolgens gerustgesteld kan

Gelukkig ben je als je vervolgd en uit-

ken ons aan en we voelen al snel een

worden met theologische argumenten,

gescholden wordt en als er kwaad van

lichte irritatie bij de woorden ‘kruis-

of dat het hier gaat om reële, christe-

je wordt gesproken. Ja, ‘verheug je en

dragen’ en ‘offer’. In preken worden

lijke vragen, die moeten blijven schu-

juich’ (Matteüs 5:10-11). De apostelen

die woorden misschien nog regelmatig

ren.

hebben met enige regelmaat de er-

gebezigd, maar in de praktijk kunnen

Ik geloof in het laatste. En ik geloof dat

varing van dit blijmoedig kruisdragen

OnderWeg #05 > Jaargang 1 > 7 maart 2015

 Opinie

onder woorden gebracht (Handelingen 5:41; 2 Korintiërs 6:10; 1 Petrus 1:6 en 4:13). Waarschijnlijk is dit voor de context van de late zestiende en vroege zeventiende eeuw de meest voor de hand liggende interpretatie van het ‘blijmoedige kruisdragen’ uit het doopgebed. Het is ook in lijn met de troost van Christus’ wederkomst en oordeel. ‘In alle droefheid en vervolging’ mag ik Christus als rechter uit de hemel verwachten (Heidelbergse Catechismus, Zondag 19).

Rampspoed Een tweede betekenis van kruisdragen is te vinden in woorden van Jezus Christus zelf. ‘Wie mijn volgeling wil zijn, moet zichzelf verloochenen, zijn kruis op zich nemen en zo achter Mij aan komen’, zegt de heiland tegen zijn leerlingen (Marcus 8:34). In het geseculariseerde Nederland balanceren velen tussen geloof en ongeloof, onwillig om zich te binden aan normen en waarden die (op zijn minst schijnbaar) hun vrijheid en hun zoektocht naar geluk inperken. De stijl van Gods koninkrijk staat kritisch tegenover deze vaak eendimensionale en snelle belevingscultuur. Die kritiek, en het daaruit voortkomende zoeken naar een ‘tegenoverpositie’, wordt door veel christenen als een he-

Bij de doop bidden we tot God of Hij wil geven dat de dopeling iedere dag vrolijk zijn of

dendaagse vorm van navolging en kruis-

haar kruis kan dragen. (beeld Julie Geiger)

dragen gezien.

 Wie de opstanding alleen in dit leven zoekt, zal lijden ontlopen en zijn geloof verliezen 

In de bekende Micha-campagne worden

vormen van christelijke matiging wil

bijvoorbeeld concrete manieren uitge-

ontkennen of de moeite om deze le-

werkt om te ‘consuminderen’ en te wer-

vensinstelling praktisch vorm te geven

ken aan de millenniumdoelen. De pijn die

wil bagatelliseren, vraag ik me toch af of

deze keuzes met zich meebrengt, wordt

dit bedoeld wordt wanneer Christus het

soms als zelfverloochening omschreven

heeft over je kruis op je nemen.

en raakt zo aan wat Christus kruisdragen

‘Want allen die de Heere als de zijnen

noemt. Ook geeft de huidige financiële

heeft aangenomen (…) moeten zich in-

crisis aanleiding tot heel wat preken en

stellen op een hard, moeilijk, rusteloos

artikelen over de tegenstelling tussen

en van zeer veel verschillende soorten

hebzucht en christelijke naastenliefde.

rampspoed vervuld leven’, schrijft Calvijn

Kruisdragen is dan een ander woord voor

in zijn Institutie (III.8.1). Hierbij vergeleken

eerlijk en ecologisch verantwoord leven.

lijkt consuminderen een verontrustende

Zonder dat ik de waarde van deze

beperking van ons kruisdragen, waarbij >>

 Thema

we de radicaliteit van navolging afzwakken. Calvijn gebruikt een heel ander taalveld om het kruisdragen concreet te maken. Bij hem gaat het om de dagelijkse oefening in bekering, bekering van blinde eigenliefde, je eigen zwakheid ervaren, jezelf wantrouwen, leren om Gods genadige hulp te verwachten. Kruisdragen wordt op die manier een synoniem van bekering, van het afsterven van de oude en het opstaan van de nieuwe mens, zoals de Catechismus het omschrijft

Kruisdragen is een veelzijdig en ingewikkeld begrip. (beeld Bronisław Drózka)

(Zondag 33). Hans van der Lee probeert in een boeiende studie naar navolging (Volg jij

dimensie verleent. Het wordt als lijden

opgemerkt worden, waar christenen te

mij, 2005) deze visie onder woorden te

aan de gevolgen van de zondeval geka-

midden van onze huidige consumenten-

brengen en te laten staan als opdracht

rakteriseerd. Dit lijden is door Christus

cultuur in kunnen vallen.

voor ons. Navolging en kruisdragen zijn

geleden en aan het kruis van zijn angel

Is het niet een valkuil dat we onze ver-

woorden die de realiteit van het christen

beroofd (1 Korintiërs 15:55).

worven zekerheden en ons comfort zó

zijn karakteriseren. Nadrukkelijk stelt

Vervolgens schetst Paulus dat dit lijden

willen waarborgen dat we bedreigende

Van der Lee dat het met deze navolging

in Christus door de Geest wordt ge-

situaties vermijden? Gaan we bijvoor-

in het westerse christendom matig ge-

transformeerd op Gods nieuwe aarde.

beeld, bewust of onbewust, confronta-

steld is.

De kern van deze vorm van ‘lijden met

ties uit de weg waarbij we openlijk onze

Christus’ aan de gebrokenheid van deze

christelijke inbreng in stelling zouden

wereld ligt in het slot van dit hoofdstuk,

moeten en kunnen brengen? Getuigend

Een derde omschrijving van wat kruis-

wanneer Paulus benadrukt dat dit alles

opkomen voor de eer van Christus in

dragen inhoudt geeft Paulus in Ro-

ons niet van de liefde van Christus kan

concrete werksituaties vergt soms een

meinen 8. Paulus schrijft daar over het

scheiden (vers 35-39). Daaruit volgt dat

moed die we ontberen. Rust de chris-

moeten delen in Christus’ lijden (vers

wij in dit lijden in hoop mogen en moe-

telijke kerk haar leden in prediking en

17), wat hij vervolgens uitwerkt in een

ten vasthouden aan Gods belofte als de

onderwijs voldoende toe om in zulke

heel algemene zin als ‘het lijden van de

enige mogelijkheid om te worden bevrijd

confronterende omstandigheden ons

tegenwoordige tijd’ (vers 18).

van de ‘zinloosheid’.

houvast onder woorden te brengen? En

Angel

Het lijden aan de vruchteloosheid en ge-

traint zij haar leden voldoende om om

brokenheid van deze wereld wordt hier

Vermetele zonde

in verband gebracht met het lijden van

Vanuit deze drie aspecten van kruisdra-

en verlieservaringen? Misschien is dit

Christus. De dienstbaarheid aan de ver-

gen (delen in Christus’ vervolging; het

aspect te vangen onder het algemene

gankelijkheid wordt in een kader gezet

afsterven van de oude mens; delen in de

begrip ‘vreemdelingschap’, zoals de

dat dit lijden en deze pijn een belangrijke

vloek van de zondeval) kunnen valkuilen

dogmaticus H. Berkhof suggereerde in

te gaan met de daarbij behorende pijn-

Christelijk Geloof.

 ‘Allen die de Heere als de zijnen heeft aangenomen moeten zich instellen op een hard, moeilijk, rusteloos en van zeer veel verschillende soorten rampspoed vervuld leven’  10

OnderWeg #05 > Jaargang 1 > 7 maart 2015

Als het gaat om bekering en het laten afsterven van onze oude mens, ligt het voor de hand dat we via allerlei redeneringen proberen om ons huidige leven niet in termen van ‘de oude mens’ te definiëren. Zo valt het verschil tussen wat God van ons vraagt en wat wij graag willen minder op.

 Opinie

De huidige nadruk op zelfontplooiing en

wellicht de vaardigheden verloren om

beantwoorden. Persoonlijk én samen

zelfaanvaarding maakt het moeilijk om

met onze eigen zwakheid en begrensd-

zullen we als christenen ons kruis

over jezelf na te denken in termen van

heid om te gaan. Dit is wat ik in de

moeten opnemen. Daarbij komt het

zwakheid, verlorenheid en de noodzaak

inleiding stelde: we zoeken onze levens-

aan op de juiste balans tussen individu

van redding en verlossing. Oude teksten

vervulling (onbewust) zo in het heden

en gemeenschap, zoals Bonhoeffer in

hierover uit de traditie van de Refor-

dat de belofte van de opstanding en een

zijn beroemde boek Navolging al liet

matie doen nu haast curieus aan: ‘Ja, jij

nieuwe aarde maar moeizaam ons leven

zien. De oproep van Jezus tot navolging

boze zonde, jij vermetele zonde, jij moet

en onze keuzes vandaag stuurt.

maakt de discipel tot enkeling, die zich

er nu aan. (…) Ik spreek dit ook uit voor

tegenover de Heer verantwoorden

mijn God: Het is besloten, het staat bij

Onrustig

mij vast: al mijn lievelingszonden moe-

Volgens mij hebben deze drie valkuilen

vervolgens in de kring van volgelingen

ten aan het kruis gehangen worden, die

ten minste één ding gemeenschappelijk,

van Christus geroepen.

moeten door mij vervolgd worden, die

iets waarover het kruis van Christus zijn

Misschien is het begrip ‘kruisdragen’

moeten in mij sterven en Christus moet

ontdekkende licht laat schijnen: onze

wel per definitie bedoeld om de kloof

in mij leven’ (W. Teelinck, 1579-1629).

cultuur wil de gevolgen van de zondeval

tussen leer en leven te signaleren en

kleiner maken.

behoort zo’n woord onrustig te maken,

De derde vorm van kruisdragen, bezien

Zien we onze leefwereld wellicht te wei-

zodat wij gedwongen worden onze

vanuit Romeinen 8, stelt ons voor de

nig als een plek licht rondom het kruis

veilige levensinstelling te verlaten en

vraag hoe wij eigenlijk omgaan met

(Noordmans)? Of in de woorden van

met ons onrustige hart rust te zoeken

ervaringen van lijden en tegenslag. Heb-

Dietrich Bonhoeffer: ‘Er bestaat geen

bij God zelf.

ben we niet de neiging om het lijden

echte liefde tot de wereld buiten de

met alle mogelijke technische middelen

liefde om waarmee God de wereld heeft

Hans Schaeffer is universitair hoofd-

te voorkomen en te bestrijden? En trai-

liefgehad in Jezus Christus.’

docent praktische theologie aan de

nen we onszelf er niet in om de confron-

Als dit juist is, dan is het de vraag hoe

Theologische Universiteit in Kampen

tatie met machteloosheid en onrust zo

de christelijke kerk ons leert aankijken

en redacteur van OnderWeg. Dit artikel

veel mogelijk uit de weg te gaan?

tegen de wereld. Zowel de kerk als

is een bewerking van een bijdrage die

Wanneer deze ervaringen uiteindelijk

geheel als iedere gelovige persoonlijk

Schaeffer eerder voor Kontekstueel

toch onvermijdelijk blijken, hebben we

zal deze schurende vragen moeten

schreef (26/3).

moet. Tegelijk wordt diezelfde enkeling

Meer e inspirati

Webtips

Leestips

• www.sdko.nl

C.S. Lewis over het lijden: Het probleem van het lijden,

• www.friedensstimme.nl

Kampen (Kok), 2001.

• www.opendoors.nl

Organisaties die zich inzetten voor lijdende christenen. Op deze websites is veel materiaal rond het thema te vinden.

Over allerlei vormen van lijden: Susako Endo, Stilte,

• www.opkijken.nl/tag/bijbel

Kampen (Kok), 2012.

Diverse ‘lessen van de vervolgde kerk’. Ron van der Spoel, Van kruis naar kroon, Amsterdam (Ark media), 2012.

Digitaal



Over martelaarschap in het vroege christendom: Henk

Lees meer artikelen op www.onderwegonline.nl of praat mee

Bakker, Ze hebben lief, maar worden vervolgd, Zoeter-

via www.facebook.nl/onderwegonline of www.twitter.com/

meer (Boekencentrum), 2005.

onderwegonline.

 Thema Zendingswerker Marlieske Smilde over vervolging, lijden en angst

Een parel vinden en alles achterlaten Sinds kort is Marlieske Smilde terug in Nederland, na jaren in het Midden-Oosten te hebben gewoond, waar ze zendingswerk deed voor Operatie Mobilisatie. Een gesprek over het lijden van de

over een traumatische ervaring op de

vervolgde kerk én over de kerk in Nederland. ‘Ik

Doulos, het schip van Operatie Mobili-

ben geschrokken van de angst en haat die ik in

er een aanslag werd gepleegd door de

Nederland tegenkom, ook in kerken.’

satie (OM). Ze werkte op het schip toen terreurgroep Abu Sayyaf. Door wat zij vertelde besefte ik: zendingswerk kan me mijn leven kosten. Maar dat kan ook als je je in een koekje verslikt... Zo ben ik uiteindelijk in 1994 bij OM betrokken

tekst Nels Fahner beeld Johanne de Heus

je kopje. Dat is het signaal dat je genoeg hebt gehad.’

geraakt.’

Je hebt later zelf ook op de Doulos gewerkt.

vertelt Marlieske Smilde. Ze werkt sinds

Wat drijft je om zendingswerk te doen? Waar is het mee begonnen?

augustus weer in Nederland, na 21 jaar

‘Ik had als student een kamer in een

Arabisch Schiereiland. Daar is mijn liefde

buitenslands te zijn geweest. De laatste

woongroep in Amersfoort. Ik had mijn

voor dat gebied gegroeid. Wij zijn verha-

zeseneenhalf jaar deed ze toerustings-

eigen plek, met mijn lp’s en mijn boe-

len over extreme moslims gewend, maar

werk voor zendingsteams op het Ara-

ken, en ik zat op een zeker moment te

als je er zelf bent, zie je ook de positieve

bisch Schiereiland.

genieten van wat ik had. Toen hoorde ik

kanten van de Arabische cultuur. Mij

Buiten is het koud, maar in het apparte-

bijna letterlijk een stem die zei: “Als ik je

spreekt aan dat familie altijd op de eer-

ment in Ede schijnt de zon overvloedig

vroeg om je koffers te pakken, zou je dat

ste plek komt, voor je carrière, je doelen

naar binnen. Smilde woont bij haar moe-

dan kunnen?” Toen heb ik ervoor geko-

en je werk.

der, die in de tachtig is. Op een tafeltje

zen om beschikbaar te zijn voor God, me

Eerst heb ik acht jaar op de Doulos ge-

in haar kamer prijken een kameel van

niet te hechten aan een plek of spullen,

varen, daarna heb ik twee jaar een Bij-

houtsnijwerk, een wierookbrander en

maar te gaan waar God mij roept.

belschool gevolgd in Engeland en daarna

een paar koffiekopjes. De kopjes wekken

Maar het is altijd zo dat je eerst de

werkte ik weer vier jaar op de Doulos,

herinneringen op aan haar buren in een

kosten moet berekenen voordat je een

als personeelswerker. Van de laatste

stad in de Verenigde Arabische Emiraten.

toren bouwt. Ik heb eerst een tijdlang als

zeseneenhalf jaar in de Verenigde Ara-

‘Koffiedrinken is typisch Arabisch. Ze

journalist gewerkt, hier in Ede. De om-

bische Emiraten heb ik één jaar fulltime

blijven doorschenken, tot je schudt met

slag kwam toen een vriendin vertelde

Arabisch gestudeerd. De andere jaren

‘Ik mis het wel, het Midden-Oosten’,

OnderWeg #05 > Jaargang 1 > 7 maart 2015

‘Ja, met dat schip ben ik twee keer in het Midden-Oosten geweest, op het

 Interview

Marlieske Smilde: ‘Ik hoorde bijna letterlijk een stem die zei: “Als ik je vroeg om je koffers te pakken, zou je dat dan kunnen?”’

was ik bezig met personeelszaken. Nu

Schreeuwende armoede naast im-

schrikkelijk om te zien. Het was mooi

is dat ook mijn taak, maar dan voor de

mense rijkdom.

dat er mensen gered konden worden,

teams hier in Nederland.’

De schepen van OM vervoeren vooral

maar zo’n ervaring hakt er wel in.

literatuur. Ons doel is kerkstichting

Het schudde mij ook wakker. Onder de

en evangelisatie bevorderen. Maar in

mensen die gered werden, waren mos-

de Rode Zee tussen Saoedi-Arabië en

lims die het helemaal gehad hadden

Egypte heb ik ook een keer een me-

met hun geloof en letterlijk om bijbels

dische actie meegemaakt. Er was een

vroegen. Ze waren gedesillusioneerd.

De schepen van OM komen op allerlei plaatsen, vaak in arme landen. Wat doet het met je wanneer je zo veel leed ziet? Verandert je houding daardoor?

veerboot in brand gevlogen met pel-

Ze moesten op de terugweg van de

grims die terugkwamen van de hadj,

hadj meemaken dat de kapitein van

‘Ja, het verandert je absoluut. Havens

de pelgrimstocht naar Mekka. Wij had-

hun schip als eerste van boord ging.

zijn plekken waar je de onderkant

den veel medicijnen, medici en mensen

Als je dan gered wordt door de Ameri-

van de samenleving ziet. De groot-

die de taal goed kenden aan boord. De

kaanse marine – in hun ogen christenen

ste cultuurschok had ik in Bombay.

Amerikaanse marine vroeg daarom of

– dan komt de redding uit onverwachte

Daar zagen we in het havengebied

we wilden terugkeren, ook al waren

hoek.’

vrachtwagens geparkeerd waaronder

we al acht uur varen ervandaan. “Jullie

mensen woonden, letterlijk in dozen.

zijn door God gezonden”, zeiden ze.

Even later werden we uitgenodigd in

Het was een absurde situatie. Een

Heeft het zien van leed ook je geloof veranderd?

het penthouse van de ambassadeur.

brandend schip dat zonk, dat was ver-

‘Ik heb net in Klaagliederen gelezen hoe

 Redactioneel

Waan van de dag O

God lijden toestaat. Er gebeuren dingen waar je geen antwoord op hebt. Het fundament is voor mij echter dat God goed is en rechtvaar-

ver een dag of twaalf staan we in het stemhokje. Nou ja,

dig. Dat is geloof: het besef dat God goed is,

we? Een deel van de natie gaat stemmen. Ongeveer de

of je dat nu in je leven ziet of niet. God heeft

helft van alle stemgerechtigden neemt die moeite. Want zo

het zichtbaar gemaakt in zijn Zoon en wij zijn

wordt het door veel mensen ervaren: meer een moeite dan een

geroepen om dat blijvend zichtbaar te maken.

voorrecht. Vooral bij deze verkiezingen, wanneer we stemmen

Ook in alle provocatie.

voor de Provinciale Staten en dus indirect voor de Eerste Kamer.

Momenteel worden we door extremistische

Het probleem zit in dat woordje ‘dus’. Want de Eerste Kamer

islamieten geprovoceerd. De eerste reactie is

wordt gekozen door de leden van de Provinciale Staten, die zelf

dan haat en angst. Maar dat was niet de reac-

weer door de burgers worden gekozen. Of eigenlijk: door de

tie van Christus. Toen ik op televisie zat te kij-

helft van de burgers. Beetje ingewikkeld dus.

ken naar het nieuws over de aanslag op Charlie

Is dat een goed systeem? Nee. Vroeger wel, misschien. Maar

Hebdo dacht ik: wat zou ik hier nu graag over

tegenwoordig is het vooral een opiniepeiling over de landelijke

praten met mijn buren in het Midden-Oosten.

politiek. Kijk maar waar het over ging in het grote televisiedebat

Ik ben geschrokken van de angst en haat die ik

tussen de partijleiders: terreur, zorg, windmolens en werkgele-

in Nederland tegenkom, ook in kerken. Daarin

genheid.

kunnen we nog veel leren van onze broeders en zusters die vervolgd worden.

 Stem apart voor de provincie en apart voor de Eerste Kamer 

Ik zag een beeld van een man die een pen omhoog hield en zei: “Het woord zal het kwaad overwinnen.” Maar voor mij is Christus het Woord, of Isa de profeet, zoals het in de Koran staat. Als Christus het Woord is en het

Eén provinciaal thema krijgt wel volop belangstelling: het Gro-

kwaad heeft overwonnen, dan moeten wij al

ningse aardgas. Maar dat gaat natuurlijk over de centen van ons

onze energie daarin steken. Als we ons dat

allemaal. Niks provincies, gewoon allemaal landelijke kwesties.

niet aanleren, gaan we het niet redden.

Gevolg: de waan van de dag wordt bepalend.

Ik kwam in de trein een Marokkaans-Nederlandse jongen tegen, Driss. Volgens hem was

De bijeenkomsten in de provincies die wel over provinciale

de aanslag in Parijs het werk van het kwaad.

vraagstukken gaan, worden povertjes bezocht. Het lijkt me dat

We hadden het erover hoe we dat kunnen

de ChristenUnie een goed idee heeft gelanceerd: stem apart

overwinnen en ik vertelde over Isa, die daar

voor de provincie en apart voor de Eerste Kamer. Dat helpt niet

volgens mij de weg in had gewezen. Driss

alleen om de Eerste Kamer aan haar trekken te laten komen,

stond open voor wat ik zei. Het was een mooi

maar is vooral goed omdat mensen dan echt voor hun provincie-

gesprek.’

bestuur kunnen stemmen, zonder dat het meteen over de Eerste

over door het getetter van de

Mensen die om hun geloof worden vervolgd of verstoten, hoe kijken die tegen God aan? Waarom maken ze God niet verantwoordelijk voor hun leed, zoals wij hier soms doen in het Westen?

landelijke politici. Niet zo gek

‘Die vraag is voor hen niet relevant. Ze zijn

dus, om die twee dingen los van

al door alles heen gegaan om de vrijheid in

elkaar te maken. Dan kunnen we

Christus te ervaren. Een moslim die tot Chris-

op onze eigen Staten stemmen,

tus komt moet enorme offers brengen. Het

niet gehinderd door de waan van

lijkt op wat er in de Bijbel staat over degene

de dag.

die een parel vindt en alles achterlaat om

Kamer gaat. Dit zou weleens een goede manier kunnen zijn om meer belangstelling voor provinciale zaken te wekken. De provincie heeft namelijk grote zeggenschap als het gaat over heel praktische dingen: verdeling van de ruimte, vervoer, milieu en veiligheid. Alleen hoor je daar zowat niks

die parel maar te kunnen vasthouden. Alles

Henk Hoksbergen, hoofdredacteur OnderWeg

 Interview

Daar gebeurt alles ondergronds. Het christendom is er niet toegestaan en zendingswerk ook niet. Er is dus een enorm verschil in vrijheid. Wat er gebeurt met iemand die Jezus aanneemt als verlosser, verschilt zelfs per familie. De ene familie is heel rechtlijnig, de andere meer open. De strategie van de meeste zendingsorganisaties is dan ook dat iemand binnen de eigen christelijke kring christen is. Of

 ‘Als ik je vroeg om je koffers te pakken, zou je dat dan kunnen?’ 

die persoon er ook daarbuiten voor uitkomt, is een zaak tussen hem en God. Je wordt niet gedwongen om ervoor uit te

nen zijn wel weer ver in het uitwerken

In Nederland hebben zowel moslims als christenen een slechte pers. In Leiden werd pas een spandoek op een moskee gehangen en eerder werden moskeeën in brand gestoken. Waar begint zoiets als moslimvervolging?

komen, want dan word je of gedood of geïsoleerd. Aansluiting bij een christelijke kerk werkt ook niet altijd, want die heeft vaak een heel andere cultuur. In het ene land is het christendom verder dan in het andere. In Jemen zijn bijvoorbeeld door de terreur weinig zendelingen. Maar Jemenitische christevan een eigen aanbiddingscultuur. Dat

‘Ik las pas een interview met cabare-

Marlieske Smilde: ‘Je bereikt het konink-

is heel belangrijk: dat de Jemenitische

tier Pieter Derksen in het Nederlands

rijk niet door moslims voortdurend te be-

christenen hun eigen muziek hebben

Dagblad. Hij zei iets als: als jij elke week

kritiseren om hun geloof.’

en dat ze het geloof in hun eigen taal

naar je buurman schreeuwt dat zijn

kunnen beleven. Er is dus geen vrijheid,

vrouw lelijk is, dan wordt het er niet

maar ze zijn wel verder in de vormge-

gezelliger op. Zo gaat het ook als je

eromheen valt weg. De vraag naar het

ving van hun samenkomsten dan chris-

moslims voortdurend bekritiseert om

waarom speelt niet eens, want zo ie-

tenen in omringende landen.’

hun geloof. Je bereikt het koninkrijk

mand denkt: ik heb die schat in mij, God is hier. Het leed wordt eerder geduid als het kwaad in de wereld, Satan die bezig is.’

Hoe is het om in het Midden-Oosten te leven, in een gebied waar christendom onderdrukt wordt?

We kunnen veel van vervolgde christenen leren, wordt vaak gezegd. Wat dan bijvoorbeeld? ‘De manier waarop de kerkelijke leiding reageert op geweld. Zie bijvoorbeeld op

niet op die manier. Toch is dat wel onze eerste reactie bij dingen die we niet begrijpen: we gaan schelden en we zijn bang. Het gaat erom anderen te behandelen zoals je graag zelf behandeld zou willen worden.’

‘Niet alle Arabische landen zijn over één

roepen niet op tot wraak, maar juist tot

kam te scheren. In de Verenigde Arabi-

vergeving. Of neem het feit dat mensen

Maar toch is het moeilijk om onderscheid te maken tussen hier en wat er elders op de wereld gebeurt.

sche Emiraten is de meeste vrijheid. Je

in hun land blijven, omdat ze als licht van

‘Het leven is ook heel verwarrend. Het

kunt naar de kerk gaan en er wordt ook

Christus willen blijven schijnen.

is belangrijk om in de Bijbel te lezen.

grond toegewezen voor kerken. Vorig

Deze christenen beseffen ook meer dan

Wat zegt God tegen mij? De reactie van

jaar was er een concert van Michael W.

wij de eeuwigheidswaarde van de ziel.

de maatschappij is belangrijk, maar

Smith. Er kan veel, zolang je je maar niet

Als je Jezus aanvaardt als je verlosser,

jouw individuele reactie ook. Daar be-

met de eigen bevolking en andere groe-

dan besef je dat je in de eeuwigheid

gint het mee.’

pen zoals de Pakistani bemoeit.

leeft. Daardoor lukt het mensen om min-

In Saoedi-Arabië of Jemen is dat anders.

der vast te houden aan het aardse leven.’

dit moment de koptische kerk in Egypte. Ze ontkennen het kwaad niet, maar

Nels Fahner is zelfstandig journalist.

Wie lijdt, leest anders Twee theologiestudenten spraken met Yasir (fictieve naam), een asielzoeker die Christus heeft gevonden. Het gesprek was deel van hun scriptie over 1 Petrus 4:7-19. Petrus roept daarin op om God te verheerlijken door innig lief te hebben, ook als lijden ons deel is. Hoe leest iemand die persoonlijk bekend is met lijden dit Bijbelgedeelte?

De familie van Yasir had een bedrijf in hun dorp.

pakken. Hij werd met een op afstand te ontste-

Ze waren toegewijde en voorbeeldige mos-

ken bomvest op soldaten afgestuurd, met de

lims en een belangrijke werkgever in het dorp.

mededeling: ‘Ga naar die soldaten en verheer-

Een krijgsheer vond echter dat Yasirs vader

lijk Allah door je leven te geven wanneer we

beschermgeld moest betalen. Hij weigerde,

je opblazen. Als we je zien ontsnappen, zullen

herhaaldelijk, waarna hij gemarteld en gedood

we je alsnog opblazen en als je het vest afdoet,

werd. Yasir vond op een ochtend zijn lichaam.

zal het vest zichzelf opblazen.’ Yasir ging, deed

Yasirs broers werden bedrijfsleiders en ook zij

het vest af, overleefde dat en zette het op een

weigerden te betalen. Toen ze onderweg waren

rennen.

in een brandstofwagen werden ze door een

Na veel omzwervingen kwam Yasir in Neder-

raket om het leven gebracht.

land terecht. Via lessen Nederlands, gegeven

Uiteindelijk kreeg de krijgsheer ook Yasir te

door christenen, kwam hij in een lokale kerk en

OnderWeg #05 > Jaargang 1 > 7 maart 2015

vrucht ervan ziet: een diepe verbondenheid met God. (beeld Andrew)

1 Petrus 4 door ogen die weten wat lijden is

In het lijden kun je alles verliezen. Toch kun je er vreugde in ervaren, als je de

 Thema

 Praktijk

leerde hij Jezus kennen. Hij werd christen omdat

Vers 13: ‘Verheugen in het lijden’

hij, naar eigen zeggen, net even wat meer liefde

Yasir leest nog niet zo goed Nederlands en leest

had gekregen om niet slecht te willen doen.

in vers 13 ‘vruchten’ waar hij ‘verheugen’ zou

Want hij verschilde in niets van zijn dorpsgeno-

moeten lezen. Direct legt hij de link naar Johan-

ten.

nes 15:2, waar de wijnbouwer, God de Vader, ie-

Yasir voelde zich als een schaap zonder herder;

dere vruchtdragende rank bijsnoeit, zodat deze

iets wat in zijn tribale cultuur veel meer tot de

meer vrucht gaat dragen. Yasir ziet zijn lijden als

verbeelding spreekt dan hier, ondanks dat wij

het snoeien van God.

dit beeld uit de Bijbel kennen. Toen hij in de kerk

We vroegen hem – nu we toch op de thematiek

over Jezus als herder hoorde, kwam hij eindelijk

van het vruchtdragen waren gekomen – wat na

thuis. Hij liet zich dopen in een vrijgemaakte

het snoeien (zijn lijden) concreet de vrucht voor

kerk en is inmiddels getrouwd en een trotse

hem is. Hij antwoordde: ‘Mijn vrucht is wat ik

vader.

voel, nu, met God: mijn blijheid met God. Wat is er een verschil gekomen in mijn leven! Ik heb

Yasir weet dus wat lijden is. Ook aanhoudend

zelfvertrouwen gekregen. Ik was een zwakke

lijden, want vorig jaar verloor hij opnieuw fami-

man en nu kan ik uitdelen. Dat is dan weer de

lieleden, nu door vuur van het leger. Hoe leest

vrucht voor anderen.’ Yasir ervaart vreugde in

hij met zijn achtergrond 1 Petrus 4:7-19 (zie het

het lijden, omdat hij de vrucht ervan ziet: een

kader voor de volledige tekst)?

diepe verbondenheid met God. Die vreugde wil

Vers 8: ‘Heb elkaar vóór alles innig lief’

 Hij werd met een op afstand te ontsteken bomvest op soldaten afgestuurd 

hij uitdelen.

Yasir maakt ten aanzien van het ‘innig liefhebben’ een onderscheid tussen binnenshuis en buitenshuis. Dat is iets wat wij niet kennen. Wij

1 Petrus 4:7-19

zijn wanneer zijn luister geopenbaard

willen overal integer overkomen. Hoe je thuis

‘Het einde van alles is nabij. Kom

wordt. Als u gehoond wordt omdat u de

bent, ben je buitenshuis ook. Onze thuiswereld

daarom tot bezinning en wees helder

naam van Christus draagt, prijs u dan ge-

is bovendien via de sociale media ook buitens-

van geest, zodat u kunt bidden. Heb

lukkig, want dat betekent dat de Geest

huis te vinden. Toch vinden we ons geluk vaak

elkaar vóór alles innig lief, want liefde

van God in al zijn luister op u rust. Laat

bij familie en vrienden en kan de buurman drie

bedekt tal van zonden. Wees gastvrij

niemand van u moeten lijden omdat hij

weken dood in zijn huis liggen. Dat is Nederland.

voor elkaar, zonder te klagen. Laat ieder

een moordenaar is, een dief, misdadiger

Voor Yasir is je eigen huis je eigen gezin, waar je

van u de gave die hij van God gekre-

of onruststoker. Maar als u lijdt omdat

goed voor bent. Maar het zit tegerlijktijd in zijn

gen heeft, gebruiken om de anderen

u christen bent, schaam u dan niet en

cultuur dat hij goed wil zijn voor iedereen, alsof

daarmee te helpen, zoals het goede

draag die naam tot eer van God.

‘iedereen’ bij hem thuis woont. Dat heeft alles

beheerders van Gods veelsoortige

Besef goed dat de tijd van het oordeel

te maken met het motief van gastvrijheid.

gaven betaamt. Voert u het woord, laat

is aangebroken. Dat oordeel begint bij

dan Gods woorden doorklinken in wat

Gods eigen mensen. Als het bij ons be-

Vers 9: ‘Gastvrij’

u zegt. Helpt u anderen, doe dat dan

gint, hoe zal het dan aflopen met hen

Yasir reageert sterk op het woord ‘gastvrij’.

vanuit de kracht die God u geeft. Want

die weigeren het evangelie van God

Gastvrijheid is alles in zijn cultuur. Voor hem zit

zo doet u alles tot eer van God, dankzij

te aanvaarden? Als zij die rechtvaardig

daar sterk de notie in dat je door te geven aan

Jezus Christus, aan wie alle eer en macht

leven al ternauwernood gered kunnen

anderen uitdeelt wat God aan jou geeft. ‘Als je

toekomt, voor eeuwig. Amen.

worden, hoe moet het dan gaan met hen die zondigen doordat ze God niet

achter Jezus wilt blijven, dan moet je gastvrij zijn’, zegt hij.

Geliefde broeders en zusters, wees niet

gehoorzamen? Daarom moeten allen die

Hij ergert zich enorm aan de ongastvrijheid van

verbaasd over de vuurproef die u onder-

lijden omdat God dat wil, het goede blij-

Nederlanders. Zelden komt hij ergens te eten

gaat; er overkomt u niets uitzonderlijks.

ven doen en hun leven toevertrouwen

en altijd moet hij een afspraak maken. Hij kan

Hoe meer u deel hebt aan Christus’ lij-

aan Hem op wie wij mogen vertrouwen

dit niet rijmen met het christelijk geloof en hoe

den, des te meer moet u zich verheugen,

omdat Hij ons heeft geschapen.’

Jezus was.

en des te uitbundiger zal uw vreugde

 Thema

gelie van God te aanvaarden. Dit is zijn grote verdriet. ‘Je bent voor moslims niets wanneer je christen bent’, zegt hij. In gesprekken met zijn familie gaat hij de confrontatie niet uit de weg. Zo wijst hij op Lucas 16 (over de rijke man en Lazarus) en dan vooral op Abrahams woorden (de Abraham die moslims ook kennen): '"Ze hebben Mozes en de profeten: laten ze naar hen luisteren!" De rijke man zei: "Nee, vader Abraham, maar als iemand van de doden naar hen toe komt, zullen ze tot inkeer komen." Maar Abraham zei: "Als ze niet naar Mozes en de proefeten luisteren, zullen ze zich ook niet laten overtuigen als er iemand uit de dood opstaat."' Yasir gebruikt hier dus een Schriftwoord – een uitspraak van Abraham, die belangrijk is voor Yasir ziet zijn lijden als het snoeien van God. (beeld Jill Wellington)

moslims – om zijn geloof te verdedigen. Wij zouden op de apologetische toer gaan. Maar

Vers 14: ‘Dat de Geest van God in al zijn luister op u rust’

Vers 19: ‘Lijden omdat God dat wil’

Hij heeft hemel en aarde geschapen. Voor Yasir

Westerse christenen kunnen hier weinig mee:

is dat veel wezenlijker dan voor ons. Wij leven

God wil toch niet het kwade voor ons? Zo ken-

in een beschermde en oorlogloze omgeving

nen wij Hem niet. Yasir draait het om: ‘God wil

en behoren tot de machtigste volken op aarde.

het goede voor ons (vers 8-11). Als je dat niet

In Yasirs tribale cultuur vormen macht en be-

begrijpt, dan ken je Hem niet.’

scherming een fundamenteel element van het

Het gaat hier over ons Godsbeeld. Extremis-

bestaan.

tische moslims leren dat ze moeten lijden om

Vers 16: ‘Schaam u dan niet’

kerk binnenloop en vraag wie er bij God hoort, dan zie ik vijf handen’ 

mensen te kunnen doden; daarmee eren ze Allah. Maar dat is precies het tegenoverge-

Yasir schaamt zich niet voor God, want God is

stelde van het lijden waar Petrus het over

machtig: Hij heeft hemel en aarde geschapen

heeft. Christenen eren God door in het lijden

en de zondvloed doen gebeuren. Voor Yasir is

goed te zijn voor hun medemensen en zelfs

Gods almacht de reden dat je je niet voor Hem

voor hun vijanden!

hoeft te schamen. Hij vindt het dan ook onbegrijpelijk dat Nederlanders zich in de publieke

Petrus is Yasirs grote voorbeeld. Jezus vertelde

sfeer schamen voor deze God. Hij illustreert: ‘Als

dat Petrus zijn leven zou geven, dat hij zou

ik mijn kerk binnenloop en vraag wie er bij God

gaan lijden, om Christus' wil. Yasir: ‘Ik ga hier

hoort, dan zie ik vijf handen, niet meer. De rest

in Nederland mijn opleiding afmaken en dan

schaamt zich om zijn hand op te steken. Ik vind

ga ik het evangelie brengen in mijn land. Ook

dat onbegrijpelijk.’

al wordt dat lijden.’

Vers 17: ‘Hen die weigerden het evangelie van God te aanvaarden’

De namen van de auteurs en betrokkenen zijn

Yasirs familie is moslim en weigert het evan-

frontatie met de duivel.

Yasir dat God hem beschermt. God is machtig:

Dat de Geest van God op je rust, betekent voor

 ‘Als ik mijn

ook Jezus gebruikt Schriftwoorden in zijn con-

OnderWeg #05 > Jaargang 1 > 7 maart 2015

geanonimiseerd.

(advertenties)

Er is een vervolgde kerk. Uw steun bouwt kerken op!

Zuid-Afrika bidt Bid mee! Zuid-Afrika lijdt. Armoede, gebroken gezinnen en taboes rond aids ontwrichten de samenleving. Maar: onze partners bieden hoop, gedreven door de liefde van Jezus. Ze brengen verandering, door voedsel, zorg, medicijnen ĂŠn de kracht van het Evangelie. Bid mee, help mee en geef!

Deel je geloof, wereldwijd.

Meer inform

atie?

www.opendoo

rs.nl/project C100 M35 Y32 K86

WWW.DEVERRENAASTEN.NL/BIDDAG2015

www.opendoors.nl

M_ADV_Geef waterpomp (90x130).indd 1

2-3-2015 09:04:27

Geliefd, Geroepen, Gezonden

Discipelschapsweekend met Martin Brand Schrijf alvast in je agenda: 24-26 april 2015 Als ambassadeur van zendingsbeweging Operatie Mobilisatie (OM) is zanger/spreker Martin Brand gastheer tijdens het discipelschapsweekend van OM. Een weekend met eerlijke en praktische toespraken over christen zijn. Veel onderwijs, worship, workshops, ontmoetingen en gezelligheid. Voorinschrijving is gestart. Geef je snel op, het aantal plaatsen is beperkt. Locatie: De Oldemeyer in Hardenberg. Kijk voor meer informatie en aanmelden op onze website.

Kijk op www.operatiemobilisatie.nl/discipelschapsweekend

C0 M94 Y78 K0

C35 M0 Y100 K20

C100 M0 Y30 K2

C10 M18 Y25 K30

C0 M36 Y87 K0

 Opinie

Christelijke homolobby lijkt het gesprek voorbij Wat is er toch aan de hand met de christelijke homolobby? Met die vraag blijf ik zitten na de ‘affaire Thony’ van een paar weken geleden. Het

ondertoon: ‘Beste Thony, bedankt dat je een mening waarvan we hoopten

lijkt erop dat er voor hen nog maar één manier is

dat die binnen de christelijke gemeen-

om het onderwerp homoseksualiteit aan de orde

worden, weer leven hebt ingeblazen.’

te stellen en dat is hun manier.

een gebrek aan verantwoordelijkheid

schap langzamerhand verleden tijd zou En op andere plaatsen wordt de EO verweten. ‘Wil je doden op je geweten hebben, blijf dan vooral dit soort verhalen plaatsen.’

tekst Herman van Wijngaarden beeld Ludovic Bertron

levenswijze heeft hij radicaal een punt

De vereniging van christelijke homo-

gezet. Hij wil nu helemaal leven voor

seksuelen, lesbiennes en biseksuelen

God.

CHJC schrijft over het voorval een brief

In de afgelopen jaren heb ik als (princi-

Het is een nogal uitgesproken verhaal

naar de EO. En Wielie Elhorst, voormalig

pieel) celibatair levende homo een paar

met een uitgesproken mening. Vandaar

voorzitter van het LKP (de koepel-

keer deelgenomen aan platforms die

dat BEAM eronder schrijft: ‘We zijn ons

organisatie van de christelijke LHBT-

bedoeld waren om het gesprek tussen

ervan bewust dat er ook andere verha-

beweging) laat via Facebook weten dat

‘voor’ en ‘tegen’ te bevorderen. Som-

len en meningen over homoseksualiteit

hij hoopt dat de EO een dergelijk bericht

migen in mijn omgeving vonden dat ik

bestaan. Lees bijvoorbeeld ook eens

niet nog een keer zal plaatsen. ‘Want

daar niet aan moest meedoen, omdat

het interview met Miriam.’ Wie door-

dat zal eenzelfde ophef geven’, belooft

men niet geloofde dat de ander werke-

klikt, vindt het verhaal van Miriam, die

hij. ‘Wat ik je brom…’

lijk geïnteresseerd was in mijn mening.

gelukkig getrouwd is met een andere

Maar ik wilde de polarisatie verminde-

vrouw.

ren en dacht daar op deze manier aan

Alleenrecht Ik ben hiervan geschrokken! Ik snap

te kunnen bijdragen. Nu vraag ik me af

Cynisch

of die ‘sommigen’ misschien toch gelijk

Je zou verwachten dat de christelijke

Thony. Maar waarom mag de EO daar

hadden.

homolobby het verhaal van Thony zou

geen ruimte aan geven?

Maar eerst over de ‘affaire Thony’. Op

negeren. Het past tenslotte niet in hun

Als de omroep er nu bij had gezegd dat

11 februari plaatst de EO-jongeren-

kraam. Of je zou een reactie verwach-

Thony de enige juiste mening vertolkt,

beweging BEAM op haar website het

ten als: ‘Fijn voor hem, maar jammer

had ik me de verontwaardiging kunnen

verhaal van de 19-jarige Thony. Na een

dat hij doorslaat en helemaal geen ho-

voorstellen. Maar dat is niet het geval.

periode waarin hij helemaal opgaat in

moseksuele relatie meer wil.’ Maar wat

De EO verwijst na het artikel zelfs expli-

de gayscene – ‘waar alles draait om

gebeurt er? Via de sociale media barst

ciet naar een interview dat een totaal

uiterlijk, seks en scoren’, aldus Thony

een hevig protest los: de EO had dit ver-

andere mening vertegenwoordigt. De

– is hij krachtdadig bekeerd. Hij is nog

haal niet mogen publiceren!

ene mening naast de andere. Maar

steeds homoseksueel, maar achter de

De eerste reactie op de website van

de christelijke homolobby neemt daar

relatie die hij had en zijn homoseksuele

BEAM luidt, met een duidelijk cynische

geen genoegen meer mee. Er is maar

OnderWeg #05 > Jaargang 1 > 7 maart 2015

dat men niet blij is met het verhaal van

 Opinie

De homolobby acht kennelijk de tijd rijp om het alleenrecht op allerlei christelijke podia op te eisen.

één manier om het onderwerp homo-

die dag voor het eerst in positieve zin

seksualiteit aan de orde te stellen en

over vriendschappen tussen homo’s.

dat is hun manier.

De reacties van de homolobby bleven echter vooral zuur. ‘Ze zijn nog steeds

De christelijke homolobby heeft er terecht (!) voor gezorgd dat de stellige

niet zo ver.’

 De orthodoxen

moeten niet alleen een toontje lager zingen, ze moeten nu maar eens hun mond houden 

orthodoxie rond dit onderwerp voor-

Zorg

zichtiger is geworden. Ze heeft zich als

Ik maak me hier zorgen over. De christe-

gesprekspartner een plaats verworven

lijke homolobby lijkt het gesprek voorbij.

op allerlei christelijke podia. Een erg

Ondertussen zitten hun woordvoerders

sterke plaats. Zó sterk dat men kennelijk

wel prominent aan tafel bij minister Bus-

de tijd rijp acht om het alleenrecht op

semaker, bij wie ze zich opwerpen als

deze podia op te eisen. De orthodoxen

bruggenhoofden naar de orthodoxie.

moeten niet alleen een toontje lager

In november 2011 stelde het LKP nog dat

dat men in alle ophef nauwelijks of niet

zingen, ze moeten nu maar eens hun

scholen zelf moeten kunnen uitmaken

wijst op de gevaren die er in de gay-

mond houden.

van welk materiaal zij gebruikmaken

scene inderdaad zijn? Zijn we al zo ver

Dat is niet iets van gisteren of eergis-

om het onderwerp homoseksualiteit

dat de christelijke homolobby liever een

teren. Signalen ervan waren er al veel

aan de orde te stellen. Ik vertrouw er

Thony heeft die gaat voor seks, seks en

eerder. Op de platforms waar ik het in

niet bij voorbaat op dat men nu nog zal

nog eens seks dan een Thony die God

het begin over had, kreeg ik vaak het

opkomen voor dat recht, óók als dat ma-

vindt en daarop besluit zonder seksuele

idee dat ik met mijn overtuiging eerder

teriaal de traditionele christelijke visie

relatie verder te gaan?

gedoogd werd dan dat men echt in ge-

uitdraagt (ik hoor het graag als deze

sprek wilde gaan.

twijfel onterecht is).

Herman van Wijngaarden is als schrijver en redacteur werkzaam bij de HGJB,

Andersom kreeg dr. A. J. Plaisier op de studiedag die de Gereformeerde Bond

Nog even terug naar de affaire Thony.

een jeugdorganisatie binnen de PKN.

en de HGJB in februari vorig jaar orga-

De christelijke homolobby maakt zich

Van zijn hand verscheen onder meer

niseerden ruimschoots de gelegenheid

zorgen dat dit geluid nog steeds klinkt.

het boek Oké, ik ben dus homo – over

om zijn ‘afwijkende’ mening te berde te

Ik wil daar graag mijnerzijds een zorg

homoseksualiteit en het volgen van

brengen. En de bonders zelf spraken op

tegenoverstellen. Hoe is het mogelijk

Jezus.

Onder

Weg

e Inspirarti voo n te reisgeno

Drie maanden lang gratis onderweg Benieuwd naar OnderWeg?

HEZENBERG

Vastgelopen ?

Neem een proefabonnement en ontvang het magazine drie maanden lang gratis thuis! Aan het einde van de drie maanden kunt u kiezen tussen een jaarabonnement of een digitaal abonnement. Niet tevreden? Dan kunt u het proefabonnement simpelweg laten aflopen; het wordt niet automatisch verlengd.

Bestel uw proefabonnement via

Werk aan uw herstel in een sfeer van rust en bezinning!

administratie@onderwegonline.nl of www.onderwegonline.nl/proefabonnement

www.hezenberg.nl

onderwegonline.nl

038 - 444 52 51

ď&#x152;?facebook.com/onderwegonline ď&#x152;&#x160;@onderwegonline

stichting voor gereformeerde zorg en ondersteuning aan mensen met een handicap

Sprank biedt zorg, begeleiding en ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking. Dat doen we met veel passie, elke dag. Gods liefdevolle kijk op mensen kleurt ook onze blik. We geloven dat elk mens door God geschapen is, met eigen mogelijkheden en beperkingen. Om te leven tot eer van God. Bij Sprank kun je terecht voor begeleid wonen, logeren, dagbesteding en ambulante zorg. Op zaterdag 21 maart houden we Open huis op diverse locaties in Bedum, Bergschenhoek, Bunschoten, Dalfsen, Hardenberg, Middelstum, Putten, Roden en Zuidhorn. Van harte welkom! Kijk op onze website voor meer informatie. t 088 - 007 07 00 info@stichtingsprank.nl www.stichtingsprank.nl

Nieuws GKv blijft leden verliezen Blijkens het Handboek 2015 blijft de GKv leden verliezen. In 2014 daalde het aantal kerkleden met 890 tot 120.688. Sinds 2003, toen de GKv bijna 127.000 leden telde, is er sprake van een gestage terugloop van het ledental. Met

 Colofon Kernredactie Ad de Boer (hoofdredacteur), Matthijs Haak, Johanne de Heus (beeldredacteur), Henk Hoksbergen (hoofdredacteur), Peter Hommes, Pieter Kleingeld, Erik Koning (eindredacteur), Jordi Kooiman (eindredacteur), Bas Luiten, Heleen Sytsma-van Loo, Ton Vos. Brede redactie Kernredactie plus Bart Cusveller, Freddy Gerkema, Rob van Houwelingen, Hans Schaeffer, Hans Vel Tromp, Jan Westert.

het huidige aantal leden zijn de kerken terug op het niveau

Medewerkers

van 1994, waarbij opvalt dat de GKv sindsdien meer gecon-

Eline de Boo, Han Hagg, Myriam Klinker-De Klerck, Roel Kuiper, Almatine Leene,

centreerd is in het midden en oosten van het land, terwijl

Wim van der Linde, Embert Messelink, Jan Mudde, Maurits Oldenhuis,

in het noorden sprake is van krimp. Het ledenverlies komt

Hans-Jan Roosenbrand, Wolter Rose, Wim van der Schee, Joost Smit,

vooral doordat meer leden overgaan naar een andere kerk

Esther Spiering-de Hek, Peter Strating, Jeroen Sytsma, Daniël Timmerman,

of buitenkerkelijk worden dan omgekeerd.

Roel Venderbos, Maarten Verkerk, Ronald Westerbeek, Jeannette Westerkamp.

GKv Utrecht-NW wil vrouw in het ambt

Redactieadres

De kerkenraad van de GKv Utrecht-NW heeft de intentie om de ambten open te stellen voor vrouwelijke gemeenteleden. Over besluitvorming en uitvoering is men in overleg met de classis. Vorig jaar gaf de GKv-synode nog geen

‘t Hazeveld 115, 3862 XA Nijkerk, 033-750 67 87, redactie@onderwegonline.nl. Lezersservice Voor abonnementen, adreswijzigingen, opzeggingen en bezorgklachten: Nico Schenk, Droogoven 7, 3961 EW Wijk bij Duurstede, 0343-57 50 27,

ruimte voor vrouwelijke ambtsdragers.

administratie@onderwegonline.nl.

Henk van Rhee overleden

Audio

Op 20 februari is Henk van Rhee (62) overleden. Hij werkte bij de EO en het Ministerie van Justitie, was campagneleider en directeur partijbureau bij de ChristenUnie en bestuurder van Tot Heil des Volks. Sinds 2014 was hij wethouder van de gemeente Stichtse Vecht. Hij was lid van de NGK Breukelen en diende deze gemeente als ouderling. Een in memoriam staat op www.onderwegonline.nl.

Komen en gaan

OnderWeg is beschikbaar in gesproken vorm bij de Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden (CBB). Neem voor meer informatie contact op met de CBB: 0341-565499. Abonnementsprijzen Jaarabonnement: € 46,- (studenten € 23,- / Europa € 85,- / buiten Europa € 115,-). Abonnement OnderWegOnline: € 37,50. Proefabonnement: drie maanden gratis. Neem voor het afsluiten van een abonnement contact op met de lezersservice (zie hierboven) of vul uw aanvraag online in op www.onderwegonline.nl.

Aangenomen naar GKv Winsum: J.W. Roosenbrand (Groningen-O), die voor 20 procent aan Groningen-Oost verbon-

Persvereniging

den blijft.

OnderWeg is een uitgave van de Gereformeerde Persvereniging OnderWeg.

Aangenomen naar CGK/NGK Alkmaar (toezegging van

Informatie: Marga van Gent-Petter (secretaris), persvereniging@onderwegonline.nl.

beroep): T. Wever (Nijeholdpaden). Ds. Wever was tot 2012 predikant in Bant en Rutten (PKN) en heeft sinds 2013 preekconsent in de NGK. Het beroep wordt officieel na het beroepbaarstellend examen op 12 maart. Verbonden aan GKv Amersfoort-Emiclaer: R. Kelder (Bunschoten-W). Afscheid van GKv Ten Boer en GKv Zuidwolde: H.G. Gunnink, wegens emeritaat.

Bestuur Persvereniging Bernard Bos, Sander Dekker, Marga van Gent-Petter, Krijn de Lange, Aldert van der Molen, Ale Sierksma, Hillie van de Streek. Adverteren Nico Postuma, 0341-84 21 47 of 06-139 959 05, adverteren@onderwegonline.nl. Zie voor de formaten, tarieven en verschijningsdata www.onderwegonline.nl/ adverteren.

Afscheid van GKv Driebergen-Rijssenburg: G. Riemer wegens einde predikantschap door vertrek naar het Kleikloos-

Vormgeving

ter in Amsterdam.

Bredewold. Creatie, web & print. Postbus 86, 8090 AB Wezep, 038-376 33 90, fax 038-376 53 03, onderweg@bredewold.nl, www.bredewold.nl.

Promotie Op 5 maart is ds. D. Timmerman, predikant van de NGK Eindhoven, aan de Theologische Universiteit in Apeldoorn gepromoveerd op een proefschrift over de visie van de zestiende-eeuwse kerkhervormer Heinrich Bullinger op profetie en het profetische ambt in de kerk.

Technische realisatie en druk Zalsman B.V., Steinfurtstraat 1, 8028 PP Zwolle, Postbus 1025, 8001 BA Zwolle, 038-467 00 70. www.onderwegonline.nl

 www.facebook.com/onderwegonline  www.twitter.com/onderwegonline

 Opinie Afscheid Douma roept vragen op over kerk zijn

Kerk zijn in een veranderende samenleving Professor Jochem Douma heeft, alweer even geleden, afscheid genomen van de GKv. Zijn vertrek is opvallend. Hij was één van de boegbeelden van de vrijgemaakte kerk en heeft haar identiteit en functioneren in hoge mate bepaald. Zijn vertrek is ook meer dan een incident. Het gaat ten diepste om de vraag hoe je kerk wilt zijn in een veranderende samenleving. En die vraag is voor elke christen van belang.

teruggaan in de tijd en aandacht geven aan de diepere drijfveren in onze cultuur.

Inademen Onze cultuur is in hoge mate gestempeld door de ontwikkeling van wetenschap en techniek. Die ontwikkeling heeft ons denken bepaald: we geloofden dat we de werkelijkheid konden beheersen. Dat begon met de beheersing van de natuurlijke omgeving, om ons te beschermen tegen honger, ziekte en gevaar, en leidde vervolgens tot de beheersing van de samenleving, om de vrijheid van het individu te realiseren. Daarbij overheerste lange tijd de gedachte dat er maar één goede manier van denken was en één goede manier van organiseren. Dit geheel van drijfveren wordt wel de moderne tijdgeest genoemd. Het bijzondere daarvan is dat iedereen die ‘inademde’ zonder dat hij of zij zich daarvan bewust was. Ook christenen

tekst Maarten Verkerk en Wilmer Blijdorp beeld Laszlo Ilyes

Jochem Douma heeft zijn vertrek toegelicht

ademden deze tijdgeest in en werden erdoor

in het boekje Afscheid. Dit boekje getuigt van

geïnspireerd.

liefde voor Christus, liefde voor de kerk en liefde

Op deze wijze heeft de GKv na de Vrijmaking

voor broeders en zusters in andere kerken. Toch

de kerk weer opnieuw vormgegeven. Dat re-

is zijn boek het verslag van een breuk.

sulteerde in een goed georganiseerde kerk met

Volgens Douma is de GKv in verval. Pagina na

hiërarchische structuren, waarin uniformiteit

pagina illustreert hij dat met voorbeelden op

van denken en doen de nieuwe norm werd. Hoe

het gebied van liturgie, ethiek en theologie. Het

lastig die nieuwe norm was, bleek in de jaren

besluit van de vrijgemaakte synode om aan te

1967-1971, toen een scheuring leidde tot het

koersen op kerkelijke eenheid met de NGK gaf

ontstaan van de NGK.

voor hem de doorslag om de GKv te verlaten.

De hamvraag is of al deze ontwikkelingen in-

Jasje

derdaad een teken van verval zijn of dat ze juist

In de tweede helft van de vorige eeuw begon

blijk geven van een kerk die in deze tijd zoe-

de ‘lucht’ die we inademden te veranderen. Het

kend haar weg achter Christus aangaat. Om op

werd steeds duidelijker dat we de werkelijkheid

deze vraag een antwoord te geven, moeten we

niet konden beheersen en dat uniformiteit in

OnderWeg #05 > Jaargang 1 > 7 maart 2015

 Opinie

denken en doen niet meer werkte. Ook kwam alle nadruk op het individu te liggen, met als uiterste consequentie de gedachte dat elk individu zijn of haar leven zelf wel zal vormgeven en dat er geen enkele andere autoriteit bestaat dan het ik. Deze manier van denken wordt wel de postmoderne tijdgeest genoemd en ook deze tijdgeest werd door alle Nederlanders ingeademd, inclusief christenen. Ook in de GKv lukte het de laatste jaren niet meer om de kerk te beheersen. Er groeide een grotere diversiteit aan opvattingen, vormen en structuren. Deze veranderingen kun je niet zomaar karakteriseren als verval. Het is eerder een proces van een kerk die van culturele kleur verschiet: van modern naar postmodern. Aan de ene kant is dit positief te waarderen, als teken van een kerk die haar ‘moderne jasje’ uitdoet en in een postmoderne tijd het licht van het evangelie wil laten schijnen. Aan de andere kant is het een spannende overgang, want postmoderne uitgangspunten als ‘ik bepaal zelf wel hoe ik leef’, ‘ieder zijn eigen waarheid’ of ‘ik bind me niet’ zijn niet

Is de kerk in verval? Of zoekt

te verenigen met het evangelie. We lopen het

Daar komt bij dat die tijdgeest in hoge mate

ze simpelweg haar weg achter

gevaar veel goede dingen uit het verleden te

mannelijk was, met weinig aandacht voor de

Jezus aan in een veranderende

verliezen.

gaven van de vrouw. Vanuit dit perspectief moet

samenleving?

Rechtzinnigheid

de ruimte die vandaag de dag is ontstaan om na te denken over de positie van de vrouw in de

Een voorbeeld van de van culturele kleur ver-

kerk dan ook gezien worden als een heilzame

schietende kerk is volgens Douma de vrouw in

correctie op het verleden.

het ambt, waar hij een tegenstander van is. Hij ziet het besluit van de GKv-synode om de vrouw

Zucht

in het ambt niet als belemmering te zien voor

Douma’s boekje ademt zorg. Wat ons betreft had

hereniging met de NGK als een breekpunt. In zijn

het meer vertrouwen mogen ademen. Vertrou-

visie is dat besluit een teken van verval.

wen dat de Heer zijn kerk leidt, op alle plaatsen,

Toch is die beoordeling te simpel. Diversiteit

in alle tijden. Want wij zijn kerk in en van onze

op dit punt is namelijk niet nieuw. De discussie

tijd. Juist daarom moeten we de tijdgeest be-

hierover wordt al veel langer gevoerd en over

proeven: de oude moderne en de nieuwe post-

de exegeses van de relevante Bijbelpassages

moderne tijdgeest. En dat in het besef dat heel

is al van alles geschreven. Verschillende gelo-

de werkelijkheid, ook de kerk, zucht onder de

vige denkers nemen verschillende posities in.

vloek van de zonde.

Desalniettemin was het oude standpunt met

Aan de hand van de Bijbel, zoekend in Gods wer-

betrekking tot dit thema in de GKv een teken van

kelijkheid en met open ogen en oren voor wat

rechtzinnigheid. En dat is ook precies de sfeer

Hij geeft, mogen we wandelen met Hem. In het

die Douma creëert. Voorstanders van de vrouw

vertrouwen dat Hij over ons heerst en ons leidt.

in het ambt zouden ‘Paulus tegen zich hebben’ en ‘de Schrift vrijer uitleggen’. Van erkenning dat

Maarten Verkerk is bijzonder hoogleraar

er exegetische en hermeneutische keuzes ge-

christelijke filosofie aan de TU Eindhoven en de

maakt worden is geen sprake. Typisch de invloed

Universiteit Maastricht. Wilmer Blijdorp is

van de moderne tijdgeest.

predikant van de GKv Brunsum-Treebeek.

 De veranderingen in samenleving en kerk kun je niet zomaar karakteriseren als verval 

 Trefpunt

NGK en GKv Neede werken aan gezamenlijke cultuur

‘De belangrijkste reden: dat we in Christus al één zijn’ tekst Maarten Boersema

Door heel het land werken NGK- en GKv-gemeenten samen. Welke gedachte zit er achter deze samenwerkingen? Hoe komt de samenwerking tot uitdrukking? En is men van plan om ooit één gemeente te worden? In dit artikel bespreken we dergelijke vragen aan de hand van de praktijk in Neede. Daar werkt de NGK (circa 100 leden) samen met de GKv (circa 160 leden).

uitgesproken dat die keuze niet meer teruggedraaid zal worden.’

Avondmaal Van de Beek vertelt dat het jeugdwerk al een aantal jaren samen wordt vormgegeven, met catecheten uit de beide gemeenten. En sinds januari 2013 zijn de middagdiensten ook gezamenlijk. Per maand wordt voor deze diensten gewisseld van kerkgebouw. Vorig jaar is met Goede Vrijdag voor de

Kees van de Beek, predikant van de

vreemd om apart van elkaar te blijven

eerste keer samen avondmaal gevierd.

GKv Neede, legt uit dat er twee fasen

staan’, vindt Van de Beek.

Dat wordt dit najaar herhaald.

zijn in het traject van naar elkaar toe-

De predikant onderstreept de belang-

De kerkenraden ontmoeten elkaar vier

groeien. ‘De eerste bestaat uit het win-

rijkste reden voor de samenwerking.

keer in het jaar. Daarnaast is er een sa-

nen van nog meer vertrouwen en elkaar

‘De belangrijkste reden is dat we in

menwerkingscommissie die het proces

ontmoeten. Op een gegeven moment

Christus al één zijn. Dat is voor dit

van samenwerking begeleidt en die

passeren we een point of no return en

seizoen ook het jaarthema in beide

dan volgt de tweede fase: het in elkaar

gemeenten: één in Christus. Als je dat

schuiven van de gemeentes. Dat point

meer en meer gaat beseffen, dan is

of no return wordt ergens in dit jaar ge-

langs elkaar heen leven en gescheiden

passeerd.’

optrekken geen optie meer.’

Beide kerken ontmoeten elkaar al sinds

‘Daarnaast zijn er natuurlijk ook prakti-

november 2001 op het niveau van de

sche winstpunten’, vervolgt hij. ‘Je moet

kerkenraad. In 2009 is er een verklaring

nu met weinig mensen twee kerkge-

van erkenning en herkenning opgesteld

bouwen onderhouden en warm houden.

en later ondertekend. ‘Het zijn twee

En de vervulling van de ambten is niet

gereformeerde kerken, die allebei wat

gemakkelijk. In de NGK heeft men om

kleiner worden en qua geloofsbele-

die reden ook een vrouwelijke diaken

ving elkaar nauw naderen. Het is dan

aangesteld en het is te voorzien en ook

OnderWeg #05 > Jaargang 1 > 7 maart 2015

 ‘Gevoeligheden

kun je niet makkelijk wegnemen, maar je kunt er het proces niet om stoppen’ 

 Trefpunt

gezamenlijke activiteiten organiseert. De commissie probeert daar zo veel mogelijk gemeenteleden bij te betrekken.

Oud zeer Het uiteindelijk doel in Neede is een samenwerkingsgemeente. ‘In de plannen is 1 januari 2017 de streefdatum, maar dat kan natuurlijk ook iets later of eerder worden’, zegt Van de Beek. Voor het zover is, zal de gemeente nog wel wat uitdagingen moeten aangaan. ‘In beide gemeenten zijn er nog gemeenteleden, meestal ouderen, waar oud zeer zit vanwege de breuk in de jaren zestig of wat er daarna is

Apeldoornse GKv en NGK verootmoedigen zich De twee GKv’s en de NGK in Apeldoorn houden op zondag 8 maart een gezamenlijke dienst van verootmoediging. De dienst is een opmaat tot verdere samenwerking.

gebeurd. Deze gemeenteleden worden apart bezocht. We proberen hen ook met de leden

Begin november 2014 werd in

van de andere gemeente te laten optrekken,

de Grote Kerk voor het eerst een

op laagdrempelig niveau. Gevoeligheden kun

gezamenlijke dienst gehouden

je niet makkelijk wegnemen, maar je kunt er

van de Apeldoornse CGK (drie

het proces niet om stoppen. De kerkenraden

gemeenten), GKv (twee gemeen-

doen hun best om iedereen in het proces

ten) en NGK (één gemeente).

mee te nemen. Koudwatervrees (negatief)

De NGK en CGK werken en kerken

of vertrouwen winnen (positief) zijn daarbij

al langere tijd samen. Het con-

hobbels die genomen moeten worden.’

tact tussen de NGK en de GKv is

De gezamenlijke ontmoeting in onder meer

nieuw. ‘We willen daarin verder’, schrijft NGK-predikant Willem

middagdiensten, startzondagen, studieavonden en bidstonden werkt in elk geval heel

Willem Smouter.

Samen

Smouter in het kerkblad van zijn gemeente. Zo zijn er plannen om

verbindend, merken de beide gemeenten.

later dit jaar kanselruil in te voeren. ‘Maar voordat we nu gewoon de draad oppakken, past het ons om onderling een dienst te

Het werken aan een gezamenlijke cultuur

houden waarin we ons verootmoedigen tegenover God’, schrijft

is in dit alles volgens Van de Beek van es-

Smouter. ‘Een belijdenis dat het ons zo lang niet gelukt is om de

sentieel belang. ‘Van het begin af aan willen

eenheid te bewaren, terwijl Christus zijn kerk graag één ziet en

we samen denken, samen plannen maken,

mensen er zwaar onder geleden hebben. Dat uit te spreken te-

samen organiseren, samen uitvoeren en

genover God en elkaar, zonder uitspraken te doen over een histo-

samen beleven. De samenwerkingscommis-

risch gelijk, lijkt ons heilzaam.’

sie speelt hierin een coördinerende rol.’ Het functioneren van een vrouwelijke diaken

De gezamenlijke dienst van de drie gemeenten vindt plaats in

binnen de NGK-kerkenraad is nog een andere

de Tabernakelkerk (NGK). Willem Smouter bereidt de dienst

te nemen hobbel. ‘Als gecombineerde ker-

samen met Henk van de Kamp, predikant van de GKv Apeldoorn-

kenraad praten we hierover. We willen daarin

Centrum, voor. ‘We hopen op een goede opkomst uit alle drie de

de gemeenten ook betrekken. Ook moeten

gemeenten en hopen samen een goede dienst te hebben, waarin

we zien op welke manier de deputaten voor

we onze God mogen opbiechten dat we in het verleden zijn

kerkelijke samenwerking daarin toestem-

tekortgeschoten en waarin we Hem om vergeving mogen vra-

ming kunnen verlenen. Voor sommigen is het

gen. Maar we willen ook die God van vergeving en vernieuwing

niet eens een discussiepunt, voor anderen

danken dat Hij ons weer dichter bij elkaar heeft gebracht en Hem

een duidelijke hindernis.’

vragen de vervolgstappen die we nemen te zegenen.’

Maarten Boersema is fotograaf, tekstschrijver en predikant van de GKv Blije-Holwerd.

 Column

Witheet T

oen Feyenoord-supporters de Fontana della Barcaccia sloopten, sloegen bij mij de stoppen door. Alles wat beschaving heet, werd daar met voeten getreden. Wat een tuig, die dron-

ken beesten. Ik wist het wel. Die bootjes in Lampedusa gewoon hergebruiken voor een reis in omgekeerde richting. Over de woeste baren naar Libië. Daar weten ze wel raad met doorgesnoven gek-

Missionaire moslims aan de Maas

ken. Ook de Kamer was te klein. Hollands glorie is in Rome te grabbel gegooid door Vandalen. Dat roept om daadkracht met een dubbele portie straf. Een levenslang stadionverbod met kans op verlenging is wel het minste wat je hier tegenover moet zetten. Sluwe Geert sleep zijn mes aan twee kanten. Ook de strijd tegen hooligans is gebaat bij gesloten grenzen. In deze win-win houd je hooligans binnen en vluchtelingen buiten.

Het is goed dat de islam al een tijdje het gesprek van de dag is. Dat gesprek is nodig. Dat gesprek is ook mogelijk. Want veel

 Als het kwaad ergens

opduikt, willen we het zo snel mogelijk elimineren  Zo, dat lucht op. Maar waar komt mijn agressie vandaan? Waarom staan Kamerleden op de banken om hun spierballen te tonen? En wat veroorzaakt deze dynamiek, waardoor collectieve boosheid in zijn uitwerking onbarmhartige trekken krijgt? Het probleem zit in het kwaad zelf. Als het ergens opduikt en z’n gezicht laat zien, willen we het zo snel mogelijk elimineren. Want

moslims zoeken die gesprekken zelf doelbewust op. Soms met polemische intenties, soms met de bedoeling om verbinding te zoeken. Hoe dan ook: alleen praten óver moslims is er niet meer bij.

wij zijn nette mensen. Maar let goed op hoe selectief de verontwaardiging is. Als het om Feyenoord-hooligans gaat, dan is een

tekst Martijn Leeftink

publiek vonnis snel geveld. Begrijpelijk. Stiller wordt het als het gaat over relaties die gesloopt worden. Of over het kwaad in mijn eigen manier van praten. Dan kijk ik liever weg en zoek ik een volgend project. Dat kan ik goed. Naar de ander wijzen en meesterlijk buiten

Rotterdam is misschien wel ‘de’ moslimstad in

schot blijven.

Nederland. Gerenommeerde islamitische organisa-

Dus afrekenen met het kwaad. Weg ermee, dood desnoods. Snelle

ties zijn er gevestigd, zoals het platform INS en de

reacties en collectieve verontwaardiging, het scheelt een hoop

Islamitische Universiteit. De grootste moskee van

zelfreflectie. Maar in de spiegel blijken

Nederland staat er (de Salaammoskee) en de burge-

er toch rimpels te zitten die wij niet

meester is een moslim van Marokkaanse komaf. Al

makkelijk wegstrijken. Dus graag een

jaren geleden realiseerden de Gereformeerde Kerken

dieper antwoord dan een volksgericht.

(vrijgemaakt) in de regio Rijnmond zich dat ze daar

Iets met redding en ontferming.

‘iets mee moesten’. Zo ontstond binnen de MAR

Een toontje lager zingend ga ik op

(Missionaire Arbeid Rijnmond) een missionaire taak

weg naar Pasen.

specifiek gericht op het werk onder moslims. Dat gebeurt door het Kruispunt, dat samen met de kerken, werkt aan ontmoeting en gesprek.

Joost Smit is predikant van de GKv Amersfoort-Vathorst

 Missionair

Zelfbewust De Turkse en Marokkaanse gemeenschappen vormen vaak een blinde vlek in onze missionaire activiteiten. De jonge moslims zijn in Nederland geboren en getogen, spreken beter Nederlands dan Turks, Berbers of Arabisch, zijn goed opgeleid en werken in alle sectoren van de maatschappij. Deze tweede-, derde- en vierdegeneratiekinderen van gastarbeiders kunnen zomaar je collega’s zijn in de thuiszorg, de IT-sector of bij een overheidsinstelling. Ze zijn zelfbewust en vinden dat zij een goed alternatief kunnen bieden aan de zoekende, geseculariseerde Nederlander. Zij laten zich leiden door islamitische principes, die ze goed doorvertalen naar de westerse samenleving van de 21ste eeuw. Ze praten met veel passie

Tijdens de cursus ‘Kruis en Hidjra’ van het Kruispunt konden de

over hun geloof, over God en over hun

cursisten en enkele moslimgasten elkaar over en weer vragen stellen.

grote voorbeeld. Vaak met meer passie dan de gemiddelde kerkganger over zijn

was een serie gesprekken te organise-

van deze jonge moslims om hun eigen

geloof, God en grote voorbeeld. Hun

ren met christenen. Ahmadiyamoslims

geloof zo goed mogelijk in te passen in

taalkleed is doorspekt met christelijke

worden door de meeste moslims als

de westerse context en dat geloof ook

termen, zoals genade, vader, liefde en

sektarisch beschouwd, maar ze hebben

zo goed mogelijk uit te dragen. De dia-

verlossing. Herkenbaar dus, en daardoor

zelf een enorme missionaire drive om

loog met christenen hoort daar bij.

aantrekkelijk. Toch worden zij amper

de ware islam te verkondigen – vooral

Veel jonge moslims zijn succesvol in dit

bereikt met het evangelie.

aan christenen. Inmiddels vinden de

leven en zien dat als de zegen van God.

gesprekken voor het vijfde jaar plaats.

Tegelijk ervaren ze een sluimerende

Ahmadiya

De christelijke deelnemers daaraan zijn

onzekerheid over het hiernamaals. Wie

Het Kruispunt wil christenen stimuleren

veel meer overtuigd van en geraakt

vertelt deze toekomstige islamitische

met deze moslims het gesprek aan te

door de liefde van God in Jezus, de mos-

leiders over de zekerheid in Jezus, Gods

gaan, en wil hen helpen om goed toe-

lims hebben veel meer begrip voor de

Zoon? Dat is missionair aan de Maas:

gerust en onbevangen de uitdagingen

christelijke positie en praten soms zelfs

het evangelie is er ook voor missionaire

aan te gaan waar deze moslims ons

in christelijke termen over de islam.

moslims!

Zo kwam een aantal jaren terug een

Dialoog

Martijn Leeftink is als missionair

groep jonge Ahmadiyamoslims naar het

Vorig jaar werd voor de cursus ‘In ge-

theoloog namens de MAR verbonden

Kruispunt, met de vraag of het mogelijk

sprek met moslims’ een jonge moslim

aan het Kruispunt.

voor plaatsen.

uitgenodigd die verbonden is met de

 Hun taalkleed is doorspekt met christelijke termen, zoals genade, liefde en verlossing 

Gülenbeweging1. Hij kwam naar de

Zie voor de denkbeelden van Fethullah

cursusavond met een groepje moslim-

Gülen: www.fethullahgulen.nl. Hun uit-

jongeren van Turkse en Marokkaanse

gangspunten zijn: onderwijs, liefdadig-

komaf. Hij ging graag in op de uitno-

heid en dialoog.

diging van het Kruispunt om met deze groep een gespreksgroep te starten. Want, zei hij, ‘deze jonge moslims weten praktisch niets over christenen en hun geloof’. Dat was eerlijk en moedig. Te-

Webtip

www.hetkruis.org

gelijk toont het ook de gedrevenheid

 Woordzoeker

Bijles in zorgzaamheid

 Woordzoeker

En allen zien ernaar uit dat U voedsel geeft, op de juiste tijd. Geeft U het, dan doen zij zich te goed, opent zich uw hand, dan worden zij verzadigd. (Psalm 104:27-28)

tekst Han Hagg

e biddag voor gewas en arbeid

uit onze iPad en de wereld aan bood-

fauna, Planet Earth, zeg maar). Maar onze

komt er weer aan. Een beetje

schappen uit onze supermarkt. Pas als

tuin is wel een biotoop om zuinig op te

overdreven klinkt dat, biddag.

er iets hapert in één van die handige

zijn. Tientallen soorten vogels scharrelen

Het is in de praktijk nog niet eens een

toevoerlijnen dringt het tot ons door dat

er hun kostje bij elkaar en vele bouwen

biduur... Als we op zo’n dag netto een

er toch wel heel wat voor komt kijken

er hun nest. Spitsmuizen en egels zijn

half uur echt met elkaar bidden mag je

om ons te voorzien van wat we denken

vaste gasten. En de grootste verrassing

dankbaar zijn.

nodig te hebben.

die ons bereid werd deze winter was de

Als ik me voorbereid op dat speciale

Mensenwerk, zeker, en hightech ook.

komst van een eekhoorn! Hij huist in een

moment lees ik vast en zeker in de Psal-

Maar daaronder ligt nog altijd wel Gods

grote conifeer naast mijn raam en haalt

men. Daar gaat in de Bijbel het boek van

werk! Zijn voorzienigheid is en blijft de

capriolen uit waar die van een trapeze-

de natuur vaak zo mooi open dat je je als

bron waaruit wij met z’n allen mogen

werker bij in het niet vallen. Dan bereikt

21ste-eeuwse binnen-mens ineens bui-

putten. Als Hij zijn zorgzame hand niet

hij zijn beloning en doet hij zich te goed

ten voelt staan, midden in Gods schep-

opent, kunnen wij schepselen niets be-

aan een handje hazelnoten, die we bij de

ping. Daar horen we. Daar maken we

ginnen, zijn wij nergens. Het is zo gezond

uil voor hem neer hebben gelegd.

deel van uit.

voor ons om van tijd tot tijd met onze neuzen op dat feit gedrukt te worden.

Planeet

Wat goed van God dat we een lied als

Het brengt ons weer bij de kern, zet ons

Ga je mee? Dan gaan we in de rij staan.

Psalm 104 in de mond mogen nemen en

weer met beide voeten op aarde.

Samen met de wilde ezels, de ooievaars,

dat we ons al zingend weer door Hem op

Op het moment dat ik dit schrijf, merk ik

de steenbokken, de klipdassen, de jonge

onze plaats mogen laten zetten: mede-

dat het in dit opzicht heel gezond voor

leeuwen en de eekhoorns. Om onze

schepsel zijn we. We vergeten zo gauw

me is dat ik me ziek voel. Het helpt me te

hand op te houden en op te zien naar

dat de mens maar één van Gods onein-

belijden dat gezond zijn niet vanzelfspre-

onze schepper. En om van Hem bijles te

dig vele scheppingen is. De dichter van

kend is. Geen recht, maar een voorrecht.

krijgen in zorgzaamheid voor al wat leeft.

dit loflied op de schepper is een en al be-

Het helpt me om me extra afhankelijk te

Mensen die daarvoor gaan, die heeft

wondering. Wat een scheppingskracht!

voelen van Gods zorg.

onze gehavende planeet hard nodig.

melse economische krachten heeft Hij in

Huisarrest

Han Hagg is predikant van de GKv

het leven geroepen om het wereldwijde

Zo voelt ziek zijn. Maar met één geluk:

Zwolle-Zuid

netwerk van uitgekiende ecosystemen,

mijn pc staat voor het raam en ik er-

waar wij deel van uitmaken, van levens-

vaar het als een speciale zegen dat ik

energie te voorzien.

rechtstreeks zicht mag houden op Gods

Wat een wonderwerken! Wat een he-

werken-in-uitvoering. Ik heb dan wel

Als je toch achter je pc zit, kijk dan

niet precies het weidse wereldpano-

eens op www.arocha.org, om nog

Wij verwende westerlingen weten niet

rama van de psalmdichter (bergweiden,

meer hart voor de schepping te

beter of water komt uit de kraan, stroom

rotskloven, wouden en oceanen, gevuld

krijgen.

en gas uit de muur, de wereld aan info

met een oneindige variatie aan flora en

Hapering

 Jeugdwerk

Wie ben je? Wie ben je? Wat is nu specifiek ‘jij’? Waarin onderscheid jij je van anderen? Deze vragen houden veel mensen bezig, maar in de praktijk blijkt het lastig om er antwoord op te geven. De vraag ‘wie ben je?’ raakt je menselijke identiteit. Het is de vraag naar wat bepalend is voor jouw identiteit. Het is ook één van de belangrijkste vragen in de ontwikkelingsfase van de adolescent. tekst Els van Dijk

Media • Kijk en luister met jongeren naar het nummer Human van Christina

Voor veel mensen wordt hun identi-

je heel kwetsbaar. Dat zijn immers al-

Perri en ga met hen over dit num-

teit in belangrijke mate ingevuld door

lemaal zaken die je kunt verliezen in dit

mer in gesprek (www.youtube.

een bepaalde bekwaamheid, door iets

leven. En als dat het geval is, wat blijft

com/watch?v=r5yaoMjaAmE)

wat zij goed kunnen, door een talent.

er dan nog van je over?

• L ees het boek Leven na de gena-

Voor anderen kan materieel bezit van

Paulus werpt de vraag op wat nu be-

deklap van Arie de Rover waarin

enorme betekenis zijn voor hun identi-

palend is voor de identiteit van een

naar voren komt dat jouw identi-

teit. Sommigen hebben statussymbo-

christen (1 Korintiërs 12). Hij zegt (in

teitsbehoefte, status, waardering

len nodig om zelf iemand te zijn. Weer

mijn woorden): ‘Toen jullie nog heide-

en geluk niet afhangen van wat je

anderen leunen op hun uiterlijk als het

nen waren lieten jullie je oren hangen

bezit of wat je kunt, maar bepa-

gaat om hun identiteit. En bij nog weer

naar de stomme afgoden. Jullie lieten

lend is of je de ‘genadeklap’ van

anderen wordt hun identiteit bepaald

je meevoeren door hen en door wat

God ontvangen hebt.

door de relaties die zij hebben, hun

in hun ogen belangrijk was. Maar nu

huwelijk, de hoeveelheid vrienden op

is Jezus je Heer en niemand kan dat

Facebook of wat dan ook.

zeggen dan door de heilige Geest!’ In

Dimensie Op de EH spreken wij met studenten

Christus ben je een nieuwe schepping. Je hoeft niet jezelf te maken, je hoeft niet je eigen identiteit te creëren. Wat

over de ontwikkeling van identiteit en hebben we het natuurlijk ook over de gaven en talenten die God aan hen heeft toevertrouwd en die wij met elkaar mogen ontdekken. Maar er is nog een andere dimensie te onderscheiden, die wellicht veel bepalender is voor hun en onze identiteit. Immers, als je identiteit afhangt van wat je kunt, of wat je hebt, hoe je er uitziet of wie belangrijke relaties voor je zijn, maakt dat

OnderWeg #05 > Jaargang 1 > 7 maart 2015

 Je hoeft niet

jezelf te maken, je hoeft niet je eigen identiteit te creëren 

 Jeugdwerk Agenda • Stiltetour 2015 van 7 maart t/m 2 april op diverse locaties in het land. • EO-Jongerendag op zaterdag 6 juni 2015, je kunt nu al kaartjes reserveren. Zie www.eo.nl/beam/evenement/eojongerendag/reserveren. • Symposium en boekpresentatie

beeld Suchota/123rf.com

Oefenen in verlangen op 10 april in Amersfoort. Zie www.eh.nl/activiteiten/eh-symposium/oefenen-inverlangen.

Jongeren op zoek naar hun identiteit mogen weten dat ze gekend zijn door Christus.

een bevrijding! Als je zegt: Jezus is Heer, dan zeg je meteen ook: dus ík ben niet de ‘heer’ van mijn leven, en het zijn niet mijn kwaliteiten, niet mijn bezit, niet mijn relaties en ook niet mijn uiterlijk. Nee, mijn identiteit wordt bepaald door Jezus die de Heer van mijn leven is. Dat is een identiteit die ik niet zelf hoef

 Jezus is

gekomen om de hemel in ons te brengen 

te maken en in stand hoef te houden,

Tips

maar een identiteit die ik ontvang! Im-

tus, zijn er niet op uit om beter te lijken

mers, niemand kan zeggen: Jezus is

dan anderen. Zij proberen hun waarde

altijd een identificatiefiguur en ge-

Heer, dan door de heilige Geest.

niet te bewijzen door zichzelf langs een

loofsvoorbeeld bent. Ga eens terug

vergelijkende meetlat te leggen. Zij

naar je eigen jeugd en probeer er

scheppen hun vreugde in wat zij ont-

achter te komen wie jouw identifi-

Het is geweldig dat we vanuit deze

vangen en wie zij daardoor zijn en niet

catiefiguren en geloofsvoorbeelden

bron met de identiteitsontwikkeling

in het overtreffen van iemand anders.

van jongeren bezig mogen zijn. Jezus is

En zij verlangen ernaar om zó gebruikt

• Laat jongeren zien dat je in ze ge-

niet allereerst gekomen om hen en ons

te worden als God Zich had voorgeno-

looft, geïnteresseerd bent en aan-

in de hemel te brengen, maar om de

men. Dat is: worden wie ze al waren.

dacht voor hen hebt. Jongeren zijn

hemel in ons te brengen. Augustinus zei

Het is mijn verlangen dat we dat proces

veel bezig met onderwerpen als: Wie

in dit verband: ‘Here Jezus, maak dat ik

met elkaar meer en meer vorm mogen

ben ik? Waar sta en ga ik voor? Waar

mezelf ken, maak dat ik U ken.’ Oftewel:

geven. Door de heilige Geest.

Eigenwaarde

• Realiseer je dat je als jeugdwerker

waren.

ben ik goed in? • Geef ruimte en vertrouwen aan

zelfkennis en Godskennis hebben alles met elkaar te maken. En daar gaan we

Els van Dijk is directeur van de Evange-

jongeren in de zoektocht naar hun

op de EH met onze studenten mee aan

lische Hogeschool. Overige bijdragen

identiteit. Veroordeel hen daarbij

de slag.

van Anko Oussoren (adviseur Praktijk-

niet en stel vragen en creëer plekken

Mensen bij wie hun eigenwaarde geba-

centrum) en Karen Scheele-van Ooijen

waar ze zichzelf (en God) kunnen

seerd is op het gekend zijn door Chris-

(jeugdwerker NGJ).

ontdekken.

 Wandelen met God

Bij de bron tekst Bas Luiten beeld Erik Koning

et lijkt alsof de winter alweer voorbij is. In de natuur herken je de naderende lente. Die knoppen vol leven zijn een groot wonder! Kijk ernaar

en zie de kracht van de Geest. Wij leven in Nederland, waar de grond vochtig en vruchtbaar is. Maar vroeger in Kanaän was alle groei en bloei afhankelijk van de regenval. Daar hield de grond geen water vast, alles liep zo weg in de gruisachtige bodem. Toch was het een land van grote overvloed, omdat God alles gaf op zijn tijd. Veel water in voorraad was er niet, de afhankelijkheid was groot. Dat deed God met opzet zo, Hij hield de lijnen kort.

Je moet je bewust afzonderen om het Woord van God rustig

Zo bleven de mensen bij de bron van hun leven, bij God

te kunnen lezen.

zelf. Althans, dat was de bedoeling. Want vaak ging het fout, dan waren allerlei andere dingen belangrijker dan

de mens. Zoals de regen neerdaalt, de bodem verzadigt

de bron. Vervolgens lukte het leven niet meer en kreeg

en een spoor van nieuw leven trekt, zo werkt ook het

God de schuld. Het is als een treurig refrein.

levende Woord dat van God uitgaat. Het gaat door een

Hebbedingetjes

mens heen, maakt ons één met God en laat ons delen in zijn bestaan, in zijn werken, in zijn vreugde en verlangen.

Het valt ook niet mee om je leven blijvend te ontvangen.

Dat lijkt hoog gegrepen, maar het is een kwestie van

Het is verleidelijk om het uitgangspunt in jezelf te zoe-

ontvangen. Niets is mooier dan dit.

ken, dan hoef je alleen nog maar vooruit en hogerop. Het tempo komt steeds hoger te liggen. De nieuwste heb-

Aandacht

bedingetjes raken steeds sneller verouderd. Zo raakt een

Vandaar de oproepen in de Bijbel om het Woord te horen,

mens ver verwijderd van zijn oorsprong. Vervolgens lukt

te drinken, te eten. Om het je eigen te maken! Leer God

het leven niet meer. Er is een diep gevoel van niet verza-

kennen in zijn geschiedenis met mensen, door de eeu-

digd zijn. Hoeveel er ook is, het verlangen naar meer is

wen heen. Denk niet dat je het allemaal wel weet, want

ongekend sterk.

God is groot. Bovendien gaat het niet alleen om wat je

Want God is niet te vervangen. Hij is de enige die verza-

weet, het gaat om een levende relatie waarin je God

digen kan. Wat Hij met de natuur doet, doet Hij ook met

vertrouwt en naar Hem verlangt. Dat gebeurt door aandachtig te luisteren en te antwoorden. Als je daarin niet

 Denk niet dat je het allemaal wel weet, want God is groot 

investeert, wordt de Bijbel steeds moeilijker en ga je in de praktijk meer en meer uit van jezelf. Kan het zijn dat het hier hapert? Lezen is moeilijk geworden, luisteren nog moeilijker. We leven in een cultuur van snelle, flitsende beelden. Je moet je echt bewust afzonderen van alle geluid, van knipperende computers en

OnderWeg #05 > Jaargang 1 > 7 maart 2015

 Column

Zwarte kleuren

n de afgelopen jaren hebben mijn vrouw en ik verschillende indrukwekkende exposities gezien. In de zomer van 2013 waren we op vakantie in Noorwegen. We begonnen

met enkele dagen Oslo waar zojuist een expositie was geopend ter gelegenheid van de 150ste geboortedag van Edvard Munch. Deze schilder legde zich vooral toe op het uitbeelden van menselijke emoties: ontreddering, vertwijfeling, angst en existentiële onzekerheid. Hij ervoer de liefde als een dreigende macht en was geobsedeerd door de dood. Hij is met name bekend geworden door De schreeuw. Een tweede bijzondere expositie was die van Marlene Dumas in het Stedelijk Museum in Amsterdam in het najaar van 2014. Dumas is een geëngageerd kunstenares: politiek en samenleving spelen een grote rol in haar werk. In de schilderijen is de dood vaak aanwezig, zoals het lijk van de vermoorde Italiaanse politicus Aldo Moro, het levenloze gezicht van een terrorist met open ogen en Mao op zijn doodsbed. Daarnaast heeft ze veel portretten geschilderd van huilende vrouwen met donkere, verwrongen gezichten.

 Munch en Dumas  Het is maar één stap om weer bij Hem te komen 

confronteren ons met iets waar we het liefste onze ogen voor sluiten 

bliepende smartphones om het Woord van God rustig te kunnen lezen en tot je door te laten dringen. Jezus

Beide exposities maakten op ons een geweldige indruk. Al

zegt dat we de binnenkamer in moeten gaan, maar die

lopend en kijkend raak je gefascineerd. De beelden blijven je

hebben we niet meer. Hoe doe je het dan? We worden

gevangen houden. We werden er ook verdrietig van. Munch

de hele dag opgejaagd, zie dan maar eens dat je tijd

en Dumas confronteren ons met iets waar we het liefste onze

maakt.

ogen voor sluiten. Om het met de woorden van Paulus te zeg-

Maar het gaat wel om de bron van je leven. Als je

gen: ‘alles op aarde wordt bedreigd door de dood’ en ‘nu is

daaruit niet regelmatig drinkt, gaat je geloof dood.

het leven op aarde nog vol pijn en ellende’ (Romeinen 8:19,22;

En dan gaat de kerk ook dood. Misschien niet ineens,

Bijbel in Gewone Taal).

maar geleidelijk gaat de ziel eruit. Wie zich niet oefent

Munch, Dumas en Paulus gebruiken dezelfde zwarte kleuren.

in luisteren, hoort steeds minder. Die wil het ook niet

Maar er is één verschil: bij Paulus vinden we een sprankje

meer. Ja, over God praten, je mening geven, dat wil

hoop. Hij belijdt namelijk dat we ooit verlost worden van alle

vaak nog wel. Maar wie luistert naar Hem?

pijn en alle ellende, en zelfs van

Als je hier iets van herkent, doe er dan wat aan. De

de dood. Het vraagt geloof, een

Geest wil in je werken. Lees je Bijbel, bid elke dag. Je

doorleefd geloof, om te zien dat

kunt kilometers van God afgedwaald zijn, toch is het

dat sprankje beslissend is.

maar één stap om weer bij Hem te komen. Bas Luiten is predikant van de GKv Amersfoort-De

Maarten Verkerk is bestuurslid van

Horsten.

VitaValley en bijzonder hoogleraar christelijke filosofie aan de TU Eindhoven en de Universiteit Maastricht.

(advertenties)

20-21 2M0A15ART

JAARB

EURS U

TRECH

Kerk & Gemeente 2015

De landelijke vakbeurs voor kerken Editie 2015 geheel opgefrist: de beste editie tot nu toe!

Kerkelijk werkers oriënteren zich op Kerk & Gemeente. Meer dan 100 stands en zeer informatieve en actuele workshops. De Workshops zijn per thema bij elkaar geprogrammeerd: Restauratie, Herbestemming, Bouw en Onderhoud, Beeld, Geluid en Kerktelevisie, Inrichting en Interieur, Veiligheid, Verzekeringen en Financiën. Kijk voor meer informatie en entreebewijzen op onze website:

www.kerkengemeente.nl

Gebruik de code KG2015OND en uw entreebewijs is gratis!

Donatus verzekert vertro uwd Donatus verzekert kerkgebouwen en wat daar bij hoort, zoals catechese-lokalen, doopvonten,

kanselbijbels

orgels.

Donatus is een betrokken specialist. Klein genoeg om u persoonlijk van dienst te zijn. Groot genoeg om uw verzekeringsbelangen aan toe te vertrouwen. Samen met u zorgen we ervoor dat wat waardevol is, behouden blijft voor onze kinderen en hun kinderen en hun kinderen…