Ow 2 10 nieuwe gelovigen by OnderwegOnline

www.onderwegonline.nl

#10  jaargang 2  14 mei 2016

Nieuwe gelovigen brengen nieuw elan THEMA: NIEUWE GELOVIGEN

Onder

e Inspirarti voo n te reisgeno

12 BEKERING ‘IK BEN GELUKKIGER GEWORDEN DOOR TE VERTROUWEN’ > 18 JEZUS EN ZIJN BRUID OP ZOEK NAAR GEZINSUITBREIDING > 22 EINDTIJD LEVEN IN DE LAATSTE DAGEN > 30 GEBEDSPASTORAAT BIDDEN VANUIT STILTE

 Inhoud Thema

08 opinie

Nieuwe gelovigen brengen nieuw elan

12 INTERVIEW

‘Ik hoop gewoon dat het klopt’

Sander Schoemaker was een lastige jongen, met veel

Nieuwe gelovigen zijn van veel belang voor de gemeente

argwaan en weerstand tegenover het geloof. Gaandeweg

van Christus. Vaak wordt dat belang onderschat. Maar waar

wisselde hij zijn wantrouwen echter in voor vertrouwen.

nieuw geloof ontspruit, daar ontstaat nieuw elan. Het stof

‘Ik ben gelukkiger geworden door te vertrouwen.’ Hij

van de gewoonte verdwijnt en je verbaast je weer over wat

vertelt over zijn geloof en ongeloof en zijn ervaringen

de Geest doet.

met de kerk en met kerkmensen, voor en na zijn bekering.

06 PRAKTIJKLOKAAL

Digitaal werken in de kerk in opmars

28 jeugdwerk

Gelijkwaardig luisteren

In het contact met jongeren luister je naar hun verhalen,

Steeds meer kerken hebben een digitale kerkgids,

belevenissen, vragen en emoties. Dat vraagt om specifieke

bijvoorbeeld via de website kerklid.nl. Het grote voordeel

luistervaardigheden. Ook kun je worden geconfronteerd

daarvan is dat de gids altijd actueel is. Een andere

met hun (soms lastige) gedrag. Stel dat een jongere met

ontwikkeling is het digitaal aanbieden of juist archiveren

veel lawaai binnenkomt terwijl je net aan het bidden

van vergaderstukken. Een belangrijke vraag daarbij is:

bent. Wat doe je dan? Hoe luister je en hoe geef je een

blijven de documenten wel leesbaar, ook als de huidige

gelijkwaardige luisterreactie?

programma’s verouderd of verdwenen zijn?

22 BIJBELSTUDIE

Leven in de laatste dagen (1)

Leven we in de eindtijd? Veel christenen stellen zich die

30 wandelen met god

Bidden vanuit stilte

Gebedspastoraat is een vorm van pastoraat waarbij twee

vraag, omdat de recente ontwikkelingen in de wereld ons

mensen mee bidden en mee zoeken naar Gods aanwezig-

steeds meer beangstigen. Maar wat verstaan we precies

heid voor iemand die daarom vraagt. Het is een vorm van

onder de eindtijd? Deel één van een tweeluik van Rob

pastoraat met veel stiltes, waarin de heilige Geest onver-

van Houwelingen.

wachte dingen kan doen. Jeannette Westerkamp-Stegeman beschrijft hoe gebedspastoraat zou kunnen verlopen.

OnderWeg #10 > Jaargang 2 > 14 mei 2016

 Thema

Bezield door de Geest

at gebeurde er met je toen je de Geest ontving? Niemand kan het precies beschrijven. Wat we weten is dit: toen kwam je tot geloof in de Heer.

Maar dat is eigenlijk te zwak uitgedrukt, want woorden schieten tekort. De Geest bezielt je met liefde en vreugde: de liefde die diep in God is en de vreugde waar God vol van is. De Geest van God kent immers de diepten in God, zoals je eigen geest jouw innerlijk kent. Door de Geest ga je delen in Gods manier van denken. Je wordt vredelievend, geduldiger, optimistischer. Je gaat je afstemmen op God in zijn blijdschap en verlangen. Niet dat we alles van God

18 REPORTAGE

Jezus wil kinderen krijgen met zijn bruid Nieuwe leden aan het gezin van God toevoegen is

kunnen bevatten, maar Hij vult ons. Dat is wat Jezus voor ogen stond op heel zijn weg door lijden en sterven: dat wij nieuw zouden leven en één Geest met Hem zouden delen. De uitstorting van de Geest is een herschepping van ons leven.

de hartenwens van Jezus. Maar hoe gaat dat? Peter Wierenga beschrijft de verschillende stadia aan de hand

Hoe de Geest dit alles doet, is een mysterie. Je krijgt het

van gesprekken die hij de afgelopen maanden had.

niet in een pakketje afgeleverd bij je deur. Het is niet iets

Van bidden en verlangen, via doen en proberen, tot aan

wat je in één keer uitpakt. De Geest geeft je ‘vrucht’ in

koesteren en groeien.

je omgaan met God. Een vrucht is eerst klein, maar in potentie is alles er al in aanwezig, wat vervolgens verder groeien kan. Iets hiervan kunnen we zien bij elkaar, binnen de gemeente. Daarom kan Paulus zeggen: wees eensgezind, want je hebt dezelfde Geest gekregen. Ook wij kunnen van de vrucht en de gaven van de Geest geen pakketjes

En verder: 05 In beeld 14 Redactioneel

maken, want God geeft het ieder op zijn eigen manier. Maar we zien wat de Geest in ieder doet als we met elkaar omgaan. Iets van de Geest van God in ons zien: dat wil ook de nieuwkomer die op zoek is naar bewijs van Gods bestaan! Daarover gaat dit pinksternummer. Over hoe we

17 Nieuws

als kerk jong blijven door contact met nieuwe mensen,

17 Colofon

leesplezier en stimulerende pinksterdagen!

die onverbloemd vragen naar onze eerste liefde. Veel

20 Column Joost Smit 24 Woordzoeker 26 Stimulans 31 Column Wim van der Schee

Bas Luiten (GKv), (beeld voorkant Pikoso.kz/Shutterstock)

redacteur OnderWeg

(advertenties)

Energie voor kerken

Mededeling In de afgelopen tijd hebben we helaas afscheid moeten nemen

Bedankt voor uw deelname! Ruim 3.500 kerken en kloosters hebben zich inmiddels aangesloten bij het inkoopcollectief Energie Voor Kerken. Dankzij uw deelname kopen we gezamenlijk voordelig groene energie in bij Greenchoice, de energieleverancier van het collectief.

Uw voordelen

• Scherpe groe ne energietarie ven • Uitstekende contractvoorwa arden • Transparante dienstverlening • Optimale pers oonlijke service

van kernredactielid Matthijs Haak. Hij is sinds vorig jaar predikant van de GKv Dordrecht en het werk in zijn nieuwe gemeente bleek voor hem niet langer te combineren met het redacteurschap van OnderWeg. Matthijs heeft met zijn artikelen en zijn rol in de redactievergaderingen een grote bijdrage geleverd aan ons blad (en daarvoor aan De Reformatie), niet het minst door steeds te benadrukken: ga in OnderWeg realistisch en ontspannen om met de cultuur die we als christenen in- en uitademen, schrijf vanuit de spanning tussen die wereld en de wereld van God en maak midden in deze cultuur en in deze spanning Christus zichtbaar in het blad. We wensen hem Gods zegen in zijn werk in Dordrecht. We zijn blij met de komst van Jolyn van Varik-Nijssink (32), die recent is toegetreden tot de kernredactie. Ze is theoloog, heeft gewerkt in diverse managementfuncties en is op dit moment

Ook interesse?

onderzoeksassistent in het UMC Maastricht. Ze is lid van de NGK

U kunt maandelijks instappen in het collectief. Kijk voor meer informatie op www.energievoorkerken.nl of neem contact op met Sonja Boer van Hellemans Consultancy: 030 767 01 21 / boer@hellemansconsultancy.nl

Maastricht, die samen met de GKv Maastricht in een proces van

Het collectief Energie Voor Kerken is een initiatief van CIO-K in samenwerking met energie adviesbureau Hellemans Consultancy.

eenwording zit. Namens het bestuur en de redactie, Bernard Bos (bestuursvoorzitter) en Ad de Boer (hoofdredacteur)

familiebericht Heil en goedertierenheid zullen mij volgen al de dagen van mijn leven. (Psalm 23: 6a) Na een lang en gezegend leven is ontslapen in zijn Heer en Heiland

Bid voor vervolgers

Nacht van de Gebed voor vervolgde kerk 27 op 28 mei 2016 www.nachtvangebed.nl

Pieter Wassenaar sinds 19 december 1996 weduwnaar van Annie Stapelkamp * 9 mei 1919

† 2 mei 2016

Auckland (NZ): Quirijn Hamilton (NZ): Anton en Carina Luke Matthew Auckland: (NZ): Arnout en Helen David Michael en Kelsey Andrew en Abby New Milton (UK): Aleida en Stuart Berkel en Rodenrijs: Kees en Heleen Elias Rotterdam: Coby en Jan Lonneke en Bran Jaap Pieter en Noa Thomas Rotterdam: Guido en Léonie De begrafenis heeft plaatsgevonden op 9 mei 2016 op begraafplaats Hofwijk te Rotterdam. Correspondentieadres: C. Wassenaar, Rozenoord 78, 2651 XP Berkel en Rodenrijs

 In beeld

 Ik heb afstand

In beeld: Joop Barelds Leeftijd: 56 Woonplaats: Hilvarenbeek Kerkelĳke gemeente: GKv Eindhoven-Best Gezinsomstandigheden: gehuwd, vijf dochters (vier getrouwd en één thuiswonend), zeven kleinkinderen Werk: zelfstandig accountant

kunnen nemen van een geloof dat met name draait om het navolgen van regels 

1. Op wat voor manier heeft jouw geloof je leven veranderd? Naarmate ik meer ging ervaren

reformatorische gezindte zich steeds

en zondig niet weer.’ Nee, omdat Hij vol

verder opsplitste en zich terugtrok met

liefde en genade is. Ik kan daar kippen-

gelijkgestemden. Terwijl Jezus ons juist

vel van krijgen!

dat mijn leven echt alleen in Christus

oproept om één te zijn. Niet als doel op

geborgen is, heb ik afstand kunnen

zich, maar opdat de wereld gelooft dat

nemen van een geloof dat met name

God de Vader Jezus gezonden heeft.

7. Wat is je vroegste jeugdherinnering? Ik was een jaar of 3,

draait om het navolgen van regels. Dat

Wat een geweldige opdracht is dat. We

denk ik. We woonden in een wijk die

heeft mij de laatste tien tot vijftien jaar

hebben er bitter weinig van terecht ge-

nog deels in aanbouw was. Op een dag

nogal veranderd.

bracht. Zonde! Dat maakt me verdrietig

mocht ik meerijden op een handkar. Ik

en soms ook boos.

was de koning te rijk!

zo best, denk ik. Bovendien wisselen

5. Wat is je favoriete vakantiebestemming en waarom?

8. Wanneer en waarom was je voor het laatst ontroerd?

geluksmomenten en momenten van

Frankrijk. Vanwege het klimaat en de

Onze oudste dochter heeft borstkanker

een minder groot geluksgevoel elkaar

gemoedelijke Franse sfeer.

gehad. Na een heel traject van opera-

2. Wat doe je om gelukkig te zijn? Het geluk najagen werkt niet

regelmatig af.

3. Wat is je mooiste ervaring in de kerk? Enige tijd geleden,

6. Welke Bijbeltekst is jou het meest dierbaar en waarom? Eigenlijk een Bijbelge-

tijdens de officiële opening van de aan-

deelte: Johannes 8:1-11. Er wordt een

bouw van onze kerk, gingen professor

vrouw bij Jezus gebracht, op heterdaad

Barend Kamphuis en bisschop Gerard

betrapt op overspel. En de Schriftge-

de Korte met elkaar in gesprek over een

leerden en farizeeën hebben een punt!

aantal onderwerpen. De onderlinge ver-

De wet van Mozes schrijft immers de

schillen werden besproken, maar eerst

doodstraf voor. Maar Jezus laat hen

spraken ze uit waarin ze volledige over-

naar zichzelf kijken: wie van jullie heeft

eenstemming vonden: Jezus Christus is

zich in alle onderdelen aan die wet ge-

de enige grond voor onze redding. Een

houden? Laat hij dan maar het oordeel

hoopgevende ervaring!

voltrekken. Stilletjes knijpen ze ertus-

4. Waar maak jij je boos over? Boos is misschien niet het

ties en borstreconstructie liet ze enige tijd geleden het resultaat zien. Erg mooi en goed gedaan. Maar ik moest ook terugdenken aan haar geboorte. Alles was toen nog even gaaf…

senuit. Ze weten wel beter! Toch is er één die dat oordeel wel zou kunnen voltrekken. Ook Hij doet het

goede woord, eerder verdrietig. Ik vind

niet. Niet omdat Hij de zonde bagatel-

het erg dat heel de gereformeerde en

liseert; Hij zegt immers: ‘Ga naar huis

 Praktijklokaal Digitaal werken in de kerk in opmars

it de reacties op de website kerklid.nl blijkt dat steeds meer gebruik wordt gemaakt van de

dienstverlening van deze site, namelijk het aanbieden van een digitale kerkgids voor kerkelijke gemeenten. Eén van de kerken die er onlangs mee begon, is de samenwerkingsgemeente van CGK en GKv in Rotterdam-Zuid. Via het mededelingenblad Meer dan kerk wordt de gemeente vertrouwd gemaakt met de vele mogelijkheden van de digitalisering. De kerkgids kan op deze manier eindelijk continu actueel zijn. Voor miniwijken, commissies en dergelijke kunnen binnen de digitale gids aparte

Het digitaal aanbieden van vergaderstukken kan op verschillende manieren.

groepen worden aangemaakt. Ook de

(beeld NiekVerlaan/Pixabay)

ledenadministratie kan erin ondergebracht worden. De privacy is gewaarborgd doordat de gegevens versleuteld

en trends’ van het Praktijkcentrum GKv

functioneert als een digitaal archief. De

bewaard worden.

in Zwolle.

kerkgids in die gemeente verschijnt nog

Kerklid.nl is een zelfstandige website

wel ‘gewoon’ op papier.

en gebruikers loggen dus niet in op de

Gavenbank

eigen website van de kerk (al zal de

Kerklid.nl is één van de programma’s

Blijft het leesbaar?

eigen website meestal wel een directe

die beschikbaar zijn. De GKv in Ten

Het Archief- en Documentatiecentrum

link plaatsen).

Boer is op een andere manier met di-

van de GKv kent een project ‘Pilots digi-

Een voordeel van digitalisering is dat

gitalisering bezig. Daar ontwikkelde

taal werken in de kerk’. Op de website

het ook op een eenvoudige manier

Mark Mooibroek een eigen programma,

van het centrum wordt erop gewezen

inzicht geeft in bijvoorbeeld de leef-

gekoppeld aan de website van de kerk.

dat digitaal vergaderen natuurlijk prima

tijdsopbouw van de gemeente. Een stap

Het begon met een vraag van een

kan, maar dat aan digitale archivering

verder is dan om die gegevens ook lan-

diaken: ‘Kunnen we de gavenbank niet

nog wel meer en andere eisen gesteld

delijk te verzamelen. Dat laatste is één

digitaliseren?’ Al snel bleek dat er veel

moeten worden dan de diverse cloud-

van de wensen uit het programma ‘Data

meer mogelijk is: ook de ledenlijst staat

diensten – al dan niet gratis – aanbie-

er nu op en binnenkort volgen ook di-

den. Archiveren gebeurt voor altijd;

verse groepen. Een andere mogelijkheid

daarom moeten er aanvullende eisen

wordt het raadplegen van kerkelijke

worden gesteld aan gearchiveerde

documenten, zoals notulen. Iedereen

stukken. Een belangrijke vraag daarbij

kan zijn eigen gegevens wijzigen, maar

is: blijven de documenten wel leesbaar,

dit loopt wel via een beheerder. Het

ook als de huidige programma’s verou-

programma is ook voor andere kerken

derd of verdwenen zijn?

beschikbaar. Het digitaal aanbieden van vergaderstukken kan ook op andere manieren. De GKv Assen-Marsdijk maakt daarvoor bijvoorbeeld gebruik van het pakket

Webtips

Office 365 voor het werken in de cloud.

www.kerklid.nl

Elke commissie krijgt haar eigen groep

www.mijneigenkerk.nl

en alle bijbehorende documenten

www.adckampen.nl

worden daar opgeslagen. Het geheel

OnderWeg #10 > Jaargang 2 > 14 mei 2016

 Praktijklokaal Gouden regels voor de NGK Nijmegen en andere kerken

ij de kinderen in de leeftijd van

2. Niemand buitensluiten.

groep 5 tot en met groep 8 van de

3. Niemand pesten of pijn doen.

NGK Nijmegen kwam Marcus 11:15-

4. Niet discrimineren.

19 aan de orde: ‘Gods huis moet een huis

5. Geen geweld, ruzies of vechtpartijen.

van gebed zijn’. Jezus zei dit naar aanleiding

6. Elkaar niet uitdagen.

van wat Hij aantrof in de tempel. Deze

7. Goed naar elkaar luisteren.

uitspraak kun je ook op je eigen kerkelijke

8. Iedereen gelijk (en goed) behandelen,

situatie betrekken. Daarom hebben de kinderen in Nijmegen naar aanleiding van

of iemand nu rijk of arm, gehandicapt of gezond is.

dit gedeelte tien gouden regels opgesteld.

9. Je beloftes nakomen.

Op een democratische manier hebben ze

10. Er mogen wel dingen in de kerk ver-

besloten wat de belangrijkste regels in de

kocht worden, maar alleen voor een

De eerste regel: aardig en behulpzaam zijn,

kerk zijn. Hier volgen ze:

goed doel.

elkaar helpen. (beeld Branimir76/iStock-

1. Aardig en behulpzaam zijn, elkaar helpen.

Photo)

Koken voor en met anderen

amen de maaltijd gebruiken is een

met de gasten, een barkeeper en een af-

diaconaal initiatief. Door het creëren van

oerchristelijk gebeuren, zie bijvoor-

wasser.’

een netwerk van kokers hoeft iemand al-

beeld Handelingen 2:46. Waarom

leen maar aan de bel te trekken; wij gaan

zou je daar de mensen uit de buurt niet bij

Varkensvlees

betrekken? Dat gebeurt in de NGK Assen.

In Hoek heeft de GKv aansluiting gezocht

regelen. Die persoon kookt het eten ge-

Al dertien jaar is daar een groep enthousi-

bij het ‘Eetcafé’ van de PKN, waar de GKv

woon zelf thuis, daarna komt hij of zij het

aste mensen bezig om voor elkaar en voor

inmiddels nauwe banden mee onder-

langsbrengen.’

mensen in de buurt van de kerk te koken.

houdt. Voor dit eetcafé worden vooral al-

De GKv Ommen-West heeft zelfs een

De organisatoren vertellen: ‘Wij nodigen

leenstaanden uitgenodigd.

app voor een vergelijkbaar initiatief: de

mensen uit van wie wij denken dat ze niet

De NGK Heemstede werkt mee aan de

kookookapp. ‘Achter’ die app staan zeven

dagelijks een goede warme maaltijd op

actie Meet and Eat Haarlem, een geza-

mensen klaar om – als het nodig is – voor

tafel (kunnen) zetten. Meestal is de oor-

menlijke actie van de Haarlemse kerken

anderen te koken.

zaak een minder goede financiële situatie

voor de vluchtelingen in de Koepel. Op de

of eenzaamheid. Maandelijks ontvangen

bijbehorende website kun je je aanmel-

wij zo’n 35 gasten die allemaal persoonlijk

den als gastgezin en krijg je tips om zo’n

worden uitgenodigd door iemand van ons

maaltijd tot een succes te maken. Dat je

die hen kent en die ook op de hoogte is

varkensvlees beter kunt vermijden ligt

van de thuissituatie.’ Het initiatief loopt zo

voor de hand, maar er staan ook recepten

goed dat gedacht wordt aan een tweede

op die juist aansluiten bij de cultuur van

groep. Dat vraagt wel om nieuwe mens-

veel vluchtelingen.

kracht: ‘Een ploeg bestaat uit minimaal

De Stadshartkerk in Amsterdam wil een

drie koks (m/v), twee mensen die de zaal

heel netwerk creëren van mensen die

inrichten, de tafels dekken en babbelen

bereid zijn om voor anderen te koken. Die

vervolgens aan de slag om een koker te

anderen zijn bijvoorbeeld mensen die op de een of andere manier, door drukte of

Webtip

ziekte, zelf niet aan koken toekomen. Ook

De Stadshartkerk in Amsterdam wil een heel

mensen van buiten de gemeente kun-

netwerk creëren van mensen die bereid zijn

www.meetandeathaarlem.nl

nen er gebruik van maken. Wilma Scher-

om voor anderen te koken. (beeld Dominik-

renberg, de organisator, zegt: ‘Het is een

Schraudolf/Pixabay)

 Thema

Nieuwe gelovigen brengen nieuw elan Nieuwe gelovigen zijn van veel belang voor de gemeente van Christus. Vaak wordt dat belang onderschat. Maar waar nieuw geloof ontspruit, daar ontstaat nieuw elan. Het stof van de gewoonte verdwijnt en je verbaast je weer over wat de Geest doet.

tekst Bas Luiten

De wijzen uit het Oosten hadden Jeru-

was. Maar als mensen falen, kan God

gaan stralen, de lach en de traan: het

zalem niet nodig om Jezus te vinden. De

ook zonder hen.

is nergens mee te vergelijken. Iemand

ster had hen rechtstreeks naar Betle-

Goddelijke leiding kan trouwens altijd

die Jezus als zijn Heer en verlosser

hem kunnen brengen. Het omgekeerde

rechtstreeks tot mensen komen. Zo ging

aanvaardt, gaat over uit de dood in het

was het geval: het gesettelde Jeruzalem

dat toen met die ster en zo gaat het

leven.

had hén nodig. Ze waren van ver geko-

vandaag nog, bijvoorbeeld bij nieuwe

Als je daar getuige van bent – vaak

men, ze hadden weinig kennis van het

gelovigen uit moslimlanden die getui-

in een langer proces – kan dat ook bij

evangelie, maar ze waren vol verlan-

gen dat Jezus persoonlijk aan hen ver-

jou een snaar raken. Want je herkent

gen. Met hun nieuwe geloof, blijdschap,

schenen is. Als we die verhalen lezen

het. Sterker nog, je gaat erin mee. Je

enthousiasme en overgave hadden ze

of horen, worden we nieuwsgierig, en

beleeft opnieuw je eigen overgave aan

in de bestaande geloofsgemeenschap

dat is precies de bedoeling. Wat heeft

Jezus. Of je verlangt terug naar je eerste

in Jeruzalem opnieuw het vuur kunnen

hen bewogen, wat hebben ze van God

liefde voor de Heer. Of je merkt dat die

ontsteken. Slechts tot hun grote schade

gezien?

eerste liefde zich verder verdiept. Het

miskenden de Joden het belang van

We gaan nieuwkomers op deze wijze

deze toetreders. Voor de wijzen moet

met andere ogen bekijken: niet al-

dat een koude douche zijn geweest. De

leen als uitdaging voor onze gastvrij-

Schriftgeleerden wisten wel de goede

heid, maar vooral als mensen met een

tekst te vinden, maar toonden verder

getuigenis voor ons. Zij mogen veel

geen enkele interesse.

verwachten van de kerk, wij mogen

Ik zeg met opzet: de wijzen hadden Je-

ontdekken wat God ons door hen

ruzalem niet nodig. Daarmee bedoel ik

schenkt.

niet dat deze stad met haar tempel en haar rijke historie niet tot veel nut en

Eerste liefde

zegen voor die vreemdelingen had kun-

Er bestaat op aarde niets mooiers dan

nen zijn of dat deze kleine omweg op de

het doorbrekende geloof in Jezus Chris-

reis naar Betlehem niet Gods bedoeling

tus. Het hart dat opengaat, de ogen die

OnderWeg #10 > Jaargang 2 > 14 mei 2016

 Zij mogen veel

verwachten van de kerk, wij mogen ontdekken wat God ons door hen schenkt 

 Opinie

(beeld William Perugini/Shutterstock)

stof van de gewoonte gaat ervanaf en

ten met haar tranen wast en met haar

boos. Die oudste heeft het nodig dat de

je verbaast je weer over wat de Geest

haren afdroogt. Kijk, zegt Hij, zie je hoe

jongste terugkomt, om eindelijk echt

doet. Dingen die je zelf gewoon bent

ze Mij hartstochtelijk liefheeft? Daarom

te zien wie zijn vader is. Dat gaat niet

gaan vinden, blijken voor die ander een

wordt haar veel vergeven.

zomaar (de vertelling heeft een open

blijde verrassing te zijn. En andersom:

Bij een andere gelegenheid vertelt Hij

einde), maar toch, de vreugde om de

wat die ander logisch vindt voor zijn of

over arbeiders in een wijngaard. Met

zondaar die terugkeert, vult zijn thuis.

haar nieuwe leven, had je zelf nog niet

vreugde gaan ze aan de slag voor een

Denk daarbij ook aan de maaltijd die

verzonnen.

afgesproken dagloon. Maar naarmate

Jezus had bij de tollenaar Levi en zijn

Kunnen we dus wel zonder de inbreng

de dag verstrijkt en de hitte voelbaar

collega’s, en later bij Zacheüs, waar

van nieuwkomers? Worden we zonder

wordt, verdwijnt hun vreugde. Zeker

ineens een ingang voor geloof bleek te

hen niet ‘gewoontechristenen’?

als de nieuwkomers en de laatkomers

zijn. Iets waar de gevestigde orde geen

precies hetzelfde loon ontvangen. Dat

raad mee wist.

Laatkomers

zou toch niet mogen! Maar de blijdschap

Het is opvallend hoe Jezus de reeds lang

van de nieuwkomers moet hen aan het

Geheim

bestaande geloofsgemeenschap om

denken zetten. Waren ze zelf niet ook

Regelmatig wordt gezegd dat geves-

Hem heen steeds probeert te inspireren

heel blij toen ze mochten komen? Had-

tigde kerken geen aantrekkingskracht

met levens die nieuw opengaan voor

den ze zelf niet ook de goedheid van de

meer hebben. Tussen de orthodoxie en

God en zijn genade. Als Hij bijvoorbeeld

heer geprezen?

de postchristelijke mens zou een kloof

ziet hoe een Schriftgeleerde met al zijn

Heel bekend is ook de gelijkenis van

bestaan die te groot is om te overbrug-

kennis van de Schrift niet meer weet

de twee zonen. De jongste verlaat zijn

gen. Daarom worden nieuwe kerken

wat vreugde en verbazing is, laat Hij

vader en trekt eropuit, de wereld in.

geplant. Niet alleen in nieuwe wijken,

hem ervaren hoe een berouwvolle

Maar de oudste is pas echt ver weg,

maar ook tussen bestaande kerken in.

vrouw haar emotie laat zien. Hij laat toe

diep in zijn hart. Hij doet zogenaamd

Nu kunnen dat prima initiatieven zijn,

dat ze Hem aanraakt en dat ze zijn voe-

alles goed, maar is vanbinnen vooral

maar de geschetste tegenstelling deugt

 Thema

te volbrengen als profeet, priester en koning. De naam ‘christen’ betekent precies hetzelfde, alleen geschreven met een kleine letter. Christus brengt zijn christenen onder de mensen, daar is geen twijfel over mogelijk. ‘Zoals de Vader Mij heeft uitgezonden, zo zend Ik ook jullie uit’, is de boodschap tot zijn leerlingen (Johannes 20:21). Daarom ontvangen wij de heilige Geest, die ons leert getuigen en daarbij grenzen doorbreekt. Na hun eerste uitzending kwamen de leerlingen vol vreugde en verbazing bij Jezus terug. Ze hadden in alles gemerkt dat de Heer bij hen was. Een zeer stimulerende ervaring! Die blijdschap en verwondering zouden ze niet hebben gekend als ze thuis waren gebleven. Kijk ook naar wat er gebeurt op de pinksterdag. Wat een ongekend feest Er hoeven maar één of twee niet-christenen op je kring te komen en je hebt gegarandeerd

creëert de Geest: duizenden mensen,

geen saaie avond meer. En je hoeft ook niet meer te zoeken naar onderwerpen. Want dan

die eerst vijandig waren, komen spon-

komen ze met hun vragen. Vragen die wij elkaar niet meer stellen. (beeld Photographee.

taan tot geloof en laten zich dopen!

eu/Shutterstock)

Kring Hoe onbereikbaar lijkt dit allemaal? De

niet. De kloof waar het om gaat, is er

Zo’n open houding kan overal ontstaan,

kans is niet gering dat we na Pinksteren

één tussen geloof en ongeloof, tussen

ook in gevestigde kerken. En waar die

op de oude voet verdergaan. De kerk

leven en dood, en die is naar zijn aard

contacten ontstaan, daar zijn de kerken

veranderen lukt je immers niet en er in

levensgroot. Dat is overal zo, in oude én

ineens niet meer te oud of te moeilijk.

je eentje aan beginnen durf je niet. Ook

in nieuwe kerken.

Ze leven op door het enthousiasme van

dat lijkt een vicieuze cirkel. Hoe vaak je

Maar waarom lukt het een jonge kerk-

de christenen en de impulsen van de

ook Pinksteren viert, het lijkt toch vei-

planting dan beter om de postchriste-

nieuwkomers.

liger om je energie te steken in interne

lijke mens aan te spreken? Omdat de christenen daar alles in het werk stellen

Gezalfd

om niet-christenen te ontmoeten en

Nu lijkt dat een vicieuze cirkel: zonder

met hen het evangelie te delen! Dat is

nieuwkomers geen enthousiaste kerk

het geheim, niet meer en niet minder.

en zonder enthousiaste kerk geen

En dat gaat goed zolang die motivatie

nieuwkomers. Dat klinkt wat ongenu-

blijft. Anders wordt het in die nieuwe

anceerd, maar in de kern komt het daar

planting net zo ingewikkeld.

wel op neer. Dat raakt echter aan de

Je kunt trouwens niet zomaar de kerk

kern van ons christen zijn. Een christen

de schuld geven, want de kerk ben je

is iemand die zich door en met Chris-

zelf. Hoe zit het met je eigen contac-

tus gezonden weet in deze wereld om

ten? Met hoeveel niet-christenen heb

mensen te bereiken met de boodschap

je werkelijk contact? Heb je hen lief als

van verlossing en eeuwig leven. Dat is

jezelf en weten ze dat? Hun weg tot

méér dan geloven in je eigen behoud.

de kerk kan bij jou beginnen, gewoon

‘Christus’ betekent dienaar: met de

in je eigen huis en aan je eigen tafel.

Geest gezalfd om de taken van God

OnderWeg #10 > Jaargang 2 > 14 mei 2016

 Het lijkt een vici-

euze cirkel: zonder nieuwkomers geen enthousiaste kerk en zonder enthousiaste kerk geen nieuwkomers 

 Opinie

Benedictus

Doe eraan mee of initieer het. Zorg dat je

gemakkelijk worden gezegd: je moet er

aanwezig bent. Ga eens na welke contac-

niets voor doen. Vanuit onze eigen achter-

De regel van Benedictus uit de

ten er zijn met niet-christenen. Nodig die

grond, zeker als die wat wettisch is, zeg-

zesde eeuw schrijft voor dat ‘de

eens uit in de kring. Naar een kerk gaan is

gen we dat vol overtuiging. Toch beseft de

gast’ welkom moet worden gehe-

altijd een hele stap, maar een ontmoeting

buitenstaander vaak drommels goed dat

ten in de broederschap ‘als ware

in de wijk is een gemakkelijker te nemen

dit geloof een complete wedergeboorte

hij Christus zelf’ (regel 53) en dat

horde voor een buitenstaander. Er hoeven

omvat. En leg dan maar eens uit dat dat

de abt juist bij belangrijke besluiten

er maar één of twee te komen en je hebt

geen moeten is, maar het geschenk van

goed moet luisteren naar ‘de jong-

gegarandeerd geen saaie avond meer. En

het nieuwe leven. Enkel woorden zijn dan

ste broeders’ (regel 3), aangezien

je hoeft ook niet meer te zoeken naar on-

niet genoeg. Je hebt ook iets te laten zien,

zij een frisse stem binnenbrengen.

derwerpen. Want dan komen ze met hun

vanuit je eigen omgang met de Heer. Hoe

Een gevestigde gemeenschap heeft

vragen. Vragen die wij elkaar niet meer

je deel krijgt aan Hem en aan zijn verlan-

de nieuwe leden nodig om fris en

stellen. Ze zullen alles willen weten van

gen.

levendig te blijven, zoals de nieuwe

je geloof, uit nieuwsgierigheid en om te

Vaak is het een proces van twee of drie

broeders de ervaren wijsheid en het

testen of het echt is. En als ze zich veilig

jaar voordat iemand christen is in heel zijn

doorleefde geloof van oudere broe-

weten, zullen ze je een kijkje geven in hun

leven. Hij kan wel eerder gedoopt worden,

ders nodig hebben.

leven. Dan gebeurt waarvan Jezus belooft:

als hij dat wil, maar hij heeft ook voor-

‘Ik zal bij jullie zijn’ (Matteüs 28:20).

beelden nodig om verder te groeien in zijn bidden en luisteren en in het maken van

Wedergeboorte

keuzes. Daarin verdiept zich het contact.

kerkelijke activiteiten. Maar of je daar net

Wij belijden dat God in zijn genade velen

Wat is er mooier dan het delen van het

zo vrolijk van wordt? Je zult met elkaar

het geloof zal geven, maar ook dat Hij

wonder in je leven?

voelen dat je iets wezenlijks mist.

nooit verplicht is iemand zijn Zoon te

Bedenk hierbij dat dit ook precies is wat

In onze tijd winnen kleine kringen aan be-

schenken. Het is zijn vrije gunst, altijd. Je

onze eigen jeugd nodig heeft. Onze op-

lang. Ze schieten als paddenstoelen uit de

wilt mensen vinden die niet gevonden wil-

groeiende jongens en meisjes zijn op hun

grond, als vormen van ontmoeting en on-

len worden. Als sommigen daarin volhar-

manier net zo goed nieuwkomers, op zoek

derlinge zorg. Ze helpen ons om onze ver-

den, kun je je machteloos voelen. Maar je

naar waarheid en echtheid. Haal ze erbij,

bondenheid handen en voeten te geven en

mag blijven hopen, want Gods Woord keert

met hun vragen en hun inbreng. Laat over

om te ervaren wat kerk zijn betekent. Zou

nooit leeg terug. Er verloopt soms veel tijd

en weer zien wat de Geest met je doet.

die kleine kring niet ook een prima plek zijn

tussen zaaien en oogsten. Intussen ontdek

Pinksteren mag dan weer voorbijgaan,

om samen de blik naar buiten te richten? Je

je het wonder in jezelf: hoe God in jou de

maar het feest is begonnen!

hoeft het dan niet in je eentje te doen. En

weerstand overwint. Dat wonder gaat

de kring is klein genoeg om flexibel te zijn.

glanzen voor jou en is intrigerend voor de

Bas Luiten is predikant van GKv Amers-

Maak samen eens een lijstje van wat er in

ander.

foort-De Horsten en redacteur van Onder-

de buurt gebeurt of zou kunnen gebeuren.

Soms kan bij het aanbod van genade zo

Weg.

Praktische tip Over dit onderwerp is veel te lezen, maar ga het eens doen!

woorden te brengen en onder begeleiding leer je de goede

Het maakt niet uit of je kerk oud of nieuw is, een start kun

vragen te stellen aan een niet-christen, waardoor het gesprek

je overal maken. Het Praktijkcentrum van de GKv biedt

niet dichtslaat, maar relevant blijft en tot de kern komt. Ver-

een cursus aan die je helpt om je grenzen te verleggen.

rassende en ontroerende momenten kun je meemaken als je

Zie www.praktijkcentrum.org/evangelisatie-explosie-4.

merkt wat de Geest in mensen doet. Ondertussen ontdek je

Wat je nodig hebt, is een groepje enthousiaste christenen:

wat Hij in jezelf doet, als je schroom en angst veranderen in

een stuk of zes, evenveel vrouwen als mannen, het liefst van

vertrouwen en verlangen.

verschillende leeftijden. Stapsgewijs leer je je geloof onder

 Thema

Sander Schoemaker over geloof en ongeloof

‘Ik hoop gewoon dat het klopt’ Sander Schoemaker was een lastige jongen, met veel argwaan en weerstand tegenover het geloof. Gaandeweg wisselde hij zijn wantrouwen echter in voor vertrouwen. ‘Ik ben gelukkiger geworden door te vertrouwen.’ Hij vertelt over zijn geloof en ongeloof en zijn ervaringen met de kerk en met kerkmensen, voor en na zijn bekering.

tekst Peter Wierenga

‘Ik wilde vroeger journalist worden. De

de wrijving tussen mij en mijn leerkrach-

len, mensen uitdagen... Vooral in het con-

enige opleiding in de buurt was de chris-

ten en klasgenoten. Ik voelde me apart.

tact met conservatieve christenen gingen

telijke CHE in Ede. Ik werd toegelaten

Ik was lastig. Of spannend en ingewik-

mijn nekharen overeind staan. Ze wisten

omdat ik op het formulier had geschre-

keld...

alles zo zeker! Ze waren van die schapen

ven “hervormd gedoopt”. En dat was ook

Op die school verloor ik het laatste restje

die overal achteraan liepen. Daar moest

zo. Ik ben niet streng christelijk opge-

vertrouwen in het christelijk geloof. Er

ik niets van hebben. Dat was mijn beeld

voed, maar mijn ouders baden aan tafel

zaten daar zo veel mensen die vastzaten

van christenen in die tijd.

en gingen heel soms naar de kerk.

in hun denken, in conclusies die ze niet

Toch waren er ook docenten die me uit-

De CHE vond ik heel uitdagend. Ik kwam

wilden of konden onderbouwen en in

daagden en me waardeerden om mijn

er vol met vragen. En vol met wantrou-

vragen die ze niet wilden onderzoeken.

vragen. Ik kreeg er zelfs heel goede

wen tegen christenen en de kerk. Ik

Een voorbeeld: ik had een aanvaring met

vrienden, die mijn houding ook wel kon-

stelde allemaal lastige vragen en voelde

de docent filosofie tijdens een college

den waarderen. Met één van hen heb ik

over het kwaad. Hij gebruikte het spel

zelfs een weddenschap afgesloten: als ik

Dungeons and dragons als voorbeeld,

ooit belijdenis zou doen, zou ik hem een

Sander Schoemaker (33) is sinds drie

omdat er volgens hem demonische

fles whisky geven. Als hij ooit de kerk

jaar getrouwd met Marry. Hij woont

spreuken in het spel werden gebruikt. Ik

zou verlaten, zou ik zo’n fles krijgen.’

in Amsterdam en werkt samen met

zei tegen hem: “Dit is gewoon een spel!”

anderen aan een computerpro-

En in mezelf dacht ik: hij zal toch wel

Ongelijk

gramma voor de gezondheidszorg.

doorhebben dat dit een spel is?

‘Mijn vriendengroep in Ede had een soort

Ja, ik was een lastige jongen. Vragen stel-

Bijbelkring: de Bier- en Bijbelkring, de

OnderWeg #10 > Jaargang 2 > 14 mei 2016

 Interview

 ‘Op die school verloor ik het laatste restje vertrouwen in het christelijk geloof’  BBK. Soms was er meer bier dan Bijbel trouwens! Daar leerde ik Marry kennen. Ik vond haar toen al heel erg leuk. In haar zag ik iets van de zachtheid en het vriendelijke van het christelijk geloof. Ik denk dat ik om haar vaak naar die avonden ging. Jaren later – nu vijf jaar geleden – hadden Marry en ik veel gesprekken over vertrouwen en geloof. Ik was ondertussen wel wat veranderd. Ik wilde me kwetsbaar opstellen, en die kwetsbaarheid kwam tevoorschijn in gesprekken met Marry en met andere vrienden. Daar kon het. Op een keer nodigde Marry me uit om mee te gaan naar de CGK-gemeente Via Nova in Amsterdam. En als Marry zoiets vraagt, dan bedoelt ze eigenlijk dat het diezelfde week nog moet... Dus ging ik mee naar Via Nova. De diensten die ik met haar bezocht, waren anders. Niet zo stram. Er was een zekere waardering voor twijfel. Het was heel erg open. Op een zeker moment werd er een serie preken gehouden over vertrouwen. Er werd toen net avondmaal gevierd. En er werd gezegd: “Als je ook maar een heel klein beetje vertrouwen hebt in Jezus, dan is dat al genoeg om aan het avondmaal te gaan.” Ik dacht: ik kan dat wantrouwen van mij vasthouden óf ik kan het kleine beetje vertrouwen dat ik heb laten groeien. Want los van de vraag of God bestaat of niet: er is wel liefde en goed-

Sander Schoemaker: ‘Dit is wat ik waardeer in het geloof, zoals ik dat nu ken: kwets-

heid. Toen heb ik de stap gezet. Ik wilde

baar, bevrijdend en op een schitterende manier ongrijpbaar.’ (beeld uit een fotoserie

die stap van vertrouwen zetten.

die Sander maakte voor Via Nova, een CGK-gemeente in Amsterdam)

 Redactioneel

‘Wat valt hier nog aan toe te voegen?’ S

Ik vond het wel heel moeilijk. Niet omdat ik dan die weddenschap zou verliezen hoor, maar omdat ik dan ongelijk zou hebben, omdat ik me moest overgeven en moest er-

oms heb je dat. Dan komt een herinnering aan oude tijden

kennen dat er iemand is die het beter weet dan ik. Iemand

terug. Een enkele keer gaat zoiets bij mij over wat ik vroe-

die zegt: “Sander, Ik weet het beter dan jij, jij hebt het hart-

ger tijdens een kerkdienst meemaakte. Zo’n dienst speelde zich

stikke mis.”

af in een bescheiden kerkzaaltje, met een mens of honderd,

Ik ben iemand die zijn eigen weg gaat, die alles onderzoekt.

honderdvijftig. De voorganger stond dus best dichtbij en hij

Als iemand tegen me zegt: “Ga niet daarheen”, dan denk ik:

las voor uit de Bijbel. Een herinnering gaat over een lezing van

waarom niet? Het zit misschien ook in onze cultuur, dat je

Hebreeën 11, het hoofdstuk met de indrukwekkende galerij ge-

niets voor waar aanneemt. Ik ben opgegroeid met het idee

loofsgetuigen, waarin drie woorden steeds terugkomen: ‘Door

dat je avonturen beleeft als je afwijkt van het gewone. En

het geloof…’ Je werd er stil van: dat mensen zulke dingen moes-

natuurlijk wil ik avonturen! Ik wilde niet zijn zoals de rest.

ten meemaken en toch het ontvangen geloof vasthielden.

Soms denk ik weleens: ik ben gewoon dertig jaar lang puber geweest. De grote vragen bleven hangen. Daar

Tijden veranderen. Volgens kenners leven we nu in een tijd

kwam geen antwoord op, ook niet op de CHE.’

waarin persoonlijke verhalen het goed doen. Je kunt zeggen: zo nieuw is dat dus niet, de Hebreeënschrijver zag er al het belang van in om deze getuigenissen op te nemen. Maar ook vandaag kom je dus regelmatig zulke verhalen tegen, van broers en zussen die in een situatie van oorlog, ziekte, beperking of burn-out een getuigenis afleggen van hun geloof: ‘God is erbij. Hij is te vertrouwen.’ Je wordt er stil van. Hooguit fluister je die paar woorden van de Bijbelschrijver: ‘Wat valt hier nog aan toe te voegen?’

 Hooguit fluister je die woorden van de Bijbelschrijver 

 ‘Ik moest erkennen dat er iemand is die zegt: “Sander, Ik weet het beter dan jij, jij hebt het hartstikke mis.”’  Schreeuwers ‘Ik heb veel gehad aan de gelijkenis van de verloren zoon. God laat je gaan. Je mag van Hem feesten, weggaan, je gang gaan. Maar nu weet ik ook wat dat God kost. Henri Nouwen heeft een mooi boek geschreven, Eindelijk

Toch denk ik soms: wat als je in zo’n situatie verkeert, in God

thuis. Ik herken veel wat hij schrijft. Ik heb me losgewor-

gelooft, weet dat je zijn kind bent, maar toch niet dat vertrou-

steld van mijn ouders en ik heb altijd gedacht dat ik, als ik

wen en die rust ervaart? Is het lezen van zo’n getuigenis dan

terug zou gaan naar God, een slaaf zou zijn en me verlaten

niet zwaar? Of blijft het bij voorbaat ongelezen? Laat duidelijk

zou voelen. Maar op het moment dat ik besloot terug te

zijn: deze gedachte doet niets af aan het getuigenis zelf en de

gaan, haalde God me binnen met een feest. Ik was hele-

waarde ervan voor zovelen! Toch is die andere kant er ook.

maal geen slaaf. Ik hoefde me er zelfs niet voor te verant-

Neem christenen die juist in moeitevolle omstandigheden met

woorden dat ik weg was geweest!

vragen worstelen. ‘Ik voel mij zo alleen. Waar is God? Hoe kan

In die periode begon ik de Bijbel te lezen. Ik begon bij het

Hij…?’

evangelie van Matteüs en al lezend ontdekte ik dat ik heel andere beelden had over wat christenen geloven dan wat Wat valt hier nog aan toe te voe-

ik daar las. Ik las bijvoorbeeld dat je niet op de straathoe-

gen? Misschien vooral, of alleen,

ken mag bidden, terwijl ik altijd had gedacht dat je bidt om

het gebed of de God die zich tooit

te laten zien dat je een goede christen bent en om bij God

met de naam ‘Ik ben’ dát ook aan

in een goed blaadje te komen. Waar ik dat vandaan haalde,

hen laat merken, zien, voelen.

weet ik niet. Misschien dat je, als je van buiten naar chris-

Daar hoeft dan niets meer aan

tenen kijkt, dan vaak de stereotypen ziet en de hardste

toegevoegd te worden.

schreeuwers hoort. Misschien kwam het ook door de intolerantie van de christenen die ik kende.

Leendert de Jong (GKv), hoofdredacteur OnderWeg

 Interview

is, dan heb ik nog steeds dat hele kleine beetje vertrouwen dat ik geliefd ben. Ik denk dat Jezus liefde heeft voor vreemde types als ik. Maar ik twijfel ook. Je kunt wel vertrouwen dat God liefde is en van alle mensen houdt, maar ik word uitgedaagd en aan het twijfelen gebracht door mensen die zeggen dat dat niet zo is. Of door christenen die liefdeloos spreken. Als een christen zegt dat homoseksualiteit iets van de duivel is, dan denk ik: hoe kun je zo intolerant zijn? Bij God kan iedereen toch terecht? Hij wil er toch voor iedereen zijn? Dat soort hardheid verleidt me tot eenzelfde soort hardheid. Het is dan moeilijk om de weg van vergeving te gaan.’

Indiana Jones ‘Ik weet niet zo goed hoe ik geloof zou moeten duiden. Je kunt niet bewijzen dat iemand van je houdt. Zelfs als je getrouwd bent, weet je niet altijd en overal dat iemand van je houdt. Maar sinds een paar jaar ben ik gelukkiger geworden Sander Schoemaker: ‘Het beeld dat ik altijd al van Jezus had, was dat van iemand die zich

door te vertrouwen. Dat geeft me meer

niet bezighoudt met macht en praal, maar met het kleine, het gewone.’ (beeld uit de foto-

dan toen ik veel wantrouwde.

serie van Sander voor Via Nova)

Of ik het zeker weet? Dat weet ik niet. Maar vast vertrouwen? Het is als iemand die over een onzichtbare brug loopt. Als

Wat me persoonlijk het meest raakte in

Dat Hij luistert naar mensen die schreeu-

zeker weten en vertrouwen zo dicht bij

het evangelie, was te zien naar wie Jezus

wen: waar bent U nu?

elkaar liggen, dan klopt het!

toegaat, wie Hij opzoekt. Namelijk de

Dat is wat ik nu ook het mooiste vind in

Ik moet daarbij denken aan de film Indi-

verschoppelingen. Dat is misschien wel

het geloof: dat er liefde is voor de men-

ana Jones and the Last Crusade. Indiana

het belangrijkste dat ik van Jezus weet.’

sen die geen liefde ervaren. Ik heb dat

zet zijn voet op een onzichtbare brug,

uiteindelijk van heel dichtbij ervaren,

strooit er zand op en loopt zo verder. Ik

want juist op dat moment ging Marry

heb dat altijd onthouden.

‘Ik was in die tijd nog steeds verliefd op

anders naar me kijken en kregen we

Ook het laatste stukje van de film is

Marry. In een dienst bij Via Nova zat ze

een relatie. Juist toen ik het allemaal had

me altijd bijgebleven. Indiana zoekt de

naast me, maar ze wilde niets met mij,

losgelaten, kreeg ik het. En dat is echt

beker waar Christus uit dronk tijdens

behalve vriendschap. Die dag zongen we

niet gemakkelijk. Het gaat niet vanzelf. Je

het laatste avondmaal. Bij een tafel vol

een lied met de tekst: “want een verbro-

kunt niet zeggen: ik leg het af, want dan

bekers gekomen pakt hij niet één van de

ken hart veracht Hij niet”. Ik zat daar met

krijg ik het misschien.’

gouden bekers, maar zo’n houten kopje.

Losgelaten

een verbroken hart en dacht: stel dat ik

Dat is het beeld dan ik altijd al van Jezus

vertrouw dat God me niet veracht met

Intolerant

dat gebroken hart van mij en dat Hij me

‘Mijn vertrouwen is over de jaren ge-

macht en praal, maar met het kleine, het

aanvaardt zoals ik ben? Als ik dát nou

groeid. Ik ben nu deelnemer van Via

gewone.’

zou kunnen geloven… Dat God er is voor

Nova. Ik heb belijdenis gedaan en voel

mensen die het moeilijk hebben, voorál

me christen. Maar ik merk hoe fragiel dat

Peter Wierenga is missionair consulent

voor de mensen die het moeilijk hebben.

nog is. Ik weet: als Marry er niet meer

van de NGK.

had: iemand die zich niet bezighoudt met

(advertenties)

“OnderWeg is een actuele bron van toerusting en inspiratie.”

www.onderwegonline.nl #15  8 augustus 2015

Onder

e Inspirati voor en reisgenot

'Ik was een vreemdeling en jullie namen Mij op' THEMA: KERK EN VLUCHTELIN

GROOTSTE KLAAS HARINK 'ONS LIEF ALS UZELF > 12 HEB DE VLUCHTELING N > EN VEEL MEER... > 08 NAASTENLIEFDE OMZIEN NAAR VLUCHTELINGE > 16 VIER VOORBEELDEN PROBLEEM: EGOÏSME'

Neem een proefabonnement: www.onderwegonline.nl Eerste drie maanden gratis!

richting inspiratie

Heuvelrug Grafgedenktekens Johan Zandee, Pr. Hendrikweg 48, Doorn. tel. 06.53.367564 Specialist in het leveren en plaatsen van grafgedenktekens in natuursteen, glas en andere duurzame materialen. In alle rust bij U thuis in Uw eigen vertrouwde omgeving zoeken wij samen met U welk gedenkteken past bij Uw wensen Werkgebied: Provincie Utrecht, Gelderland, Flevoland en Zuid-Holland

www.heuvelrug-grafgedenktekens.nl

Een hypotheek voor uw kerkelijke gemeente onmogelijk? Bij Stichting Kerkelijk Geldbeheer kennen we de kerkelijke markt als geen ander! Veel kerkelijke gemeenten zijn u voorgegaan en hebben de financiering tot volle tevredenheid bij SKG ondergebracht. Bij SKG kunt u terecht voor: een nieuwe financiering oversluiten huidige financiering passend advies voor uw kerkelijke gemeente Vraag vrijblijvend een gesprek aan (0182) 58 80 00 of kijk voor meer informatie www.skggouda.nl.

SKG_advertentie_Hypotheek.indd 1 16 OnderWeg #10

> Jaargang 2 > 14 mei 2016

17-03-16 16:32

 Colofon

Nieuws Bart van Veen overleden Ds. Bart van Veen is op 1 mei op 51-jarige leeftijd overleden. Hij was al geruime tijd ernstig ziek. Van Veen was sinds 2009 predikant van de CGK/GKv-samenwerkingsgemeente in IJmui-

Kernredactie Ad de Boer (hoofdredacteur), Johanne de Heus (beeldredacteur), Leendert de Jong (hoofdredacteur), Peter Hommes, Pieter Kleingeld, Erik Koning (eindredacteur), Jordi Kooiman (eindredacteur), Bas Luiten, Heleen Sytsma-van Loo, Jolyn van Varik-Nijssink. Brede redactie Kernredactie plus Rob van Houwelingen, Hans Schaeffer, Peter Strating, Hans Vel Tromp.

den. Daarvoor diende hij de Gkv's van Lisse en Voorschoten.

Medewerkers

Voor zijn predikantschap was hij onder meer leerkracht in

Eline de Boo, Han Hagg, Simon Kadijk, Myriam Klinker-De Klerck, Jan Kuiper, Roel Kuiper,

het basisonderwijs en drummer in gospelband De Wissel. Een

Almatine Leene, Wim van der Linde, Embert Messelink, Jan Mudde, Maurits Oldenhuis,

week voor zijn overlijden organiseerden hij en zijn vrouw een

Anko Oussoren, Hans-Jan Roosenbrand, Wolter Rose, Wim van der Schee, Karen Scheele,

dankdienst voor het leven, in de Petrakerk in IJmuiden, waar-

Joost Smit, Paul Smit, Esther Spiering-de Hek, Karel Smouter, Jeroen Sytsma, Daniël Tim-

aan honderden vrienden en gemeenteleden deelnamen. De dag erna preekte hij voor het laatst. Een in memoriam staat op www.onderwegonline.nl.

Kees Wassenaar overleden Op 2 mei is Piet Wassenaar (96) overleden. Hij was aanvankelijk lid van de Gereformeerde Kerken in Nederland, maar verliet deze kerken wegens bezwaren tegen de ruimte die vrijzinnige theologen als Kuitert en Wiersinga kregen. Hij

merman, Roel Venderbos, Maarten Verkerk, Ronald Westerbeek, Dick Westerkamp, Jeannette Westerkamp-Stegeman, Peter Wierenga. Redactieadres ’t Hazeveld 115, 3862 XA Nijkerk, 033-750 67 87, redactie@onderwegonline.nl. Lezersservice Voor abonnementen, adreswijzigingen, opzeggingen en bezorgklachten: Nico Schenk, Droogoven 7, 3961 EW Wijk bij Duurstede, 0343-57 50 27, administratie@onderwegonline.nl.

werd in 1985 lid van de NGK en was zowel binnen de NGK Rotterdam-Overschie als landelijk in de NGK actief. Wasse-

Audio

naar gaf in 1991 als voorzitter leiding aan de Landelijke Verga-

OnderWeg is beschikbaar in gesproken vorm bij de Christelijke Bibliotheek voor Blinden en

dering van Ede en was een aantal jaren lid van de Commissie voor contact en samenspreking met andere kerken. Daarin behartigde hij vooral de contacten met de Reformed Churches in Australië en Nieuw-Zeeland. Op www.onderwegonline.nl is een in memoriam te leven.

Komen en gaan Ds. M.W. Vrijhof heeft afscheid genomen van de CGK/NGK Arnhem wegens emeritering. Hij werd in 1979 predikant van

Slechtzienden (CBB). Neem voor meer informatie contact op met de CBB: 0341-565499. Abonnementsprijzen Jaarabonnement: € 46,- (studenten € 23,- / Europa € 85,- / buiten Europa € 115,-). Abonnement OnderWegOnline: € 37,50. Proefabonnement: drie maanden gratis. Neem voor het afsluiten van een abonnement contact op met de lezersservice (zie hierboven) of vul uw aanvraag online in op www.onderwegonline.nl. IBAN: NL89INGB0000404945 t.n.v. Gereformeerde Persvereniging OnderWeg te Wijk bij Duurstede.

de CGK Wildervank-Veendam (gecombineerd met Zuidlaren). Vanaf 1991 diende hij de CGK Arnhem en vanaf 1993 de CGK/

Persvereniging

NGK-samenwerkingsgemeente Arnhem.

OnderWeg is een uitgave van de Gereformeerde Persvereniging OnderWeg.

Krijgsmachtpredikant Kees Smit (NGK) gaat per 1 juni met functioneel leeftijdsontslag. Daarmee is er geen NGK-predikant meer werkzaam binnen de krijgsmacht. De NGK-regio Dordrecht heeft het preekconsent verlengd van br. J.W. Ploeg (Asperen), 0345-633532, jwploeg68@gmail.com.

Informatie: Marga van Gent-Petter (secretaris), persvereniging@onderwegonline.nl. Bestuur Persvereniging Bernard Bos, Marga van Gent-Petter, Krijn de Lange, Aad Lootens, Ale Sierksma, Hillie van de Streek. Adverteren Nico Postuma, 0341-84 21 47 of 06-139 959 05, adverteren@onderwegonline.nl. Zie voor de formaten, tarieven en verschijningsdata www.onderwegonline.nl/adverteren.

De NGK-regio Noord heeft het preekconsent verlengd van br. A. Ten Napel (Joure), 0513-436608, tennapel01@planet.nl. Het

Vormgeving

preekconsent van br. Siemons is komen te vervallen.

Bredewold. Creatie, web & print. Postbus 86, 8090 AB Wezep, 038-376 33 90, fax 038-376 53 03, onderweg@bredewold.nl, www.bredewold.nl. Technische realisatie en druk Zalsman B.V., Steinfurtstraat 1, 8028 PP Zwolle, Postbus 1025, 8001 BA Zwolle, 038-467 00 70. www.onderwegonline.nl

 www.facebook.com/onderwegonline  www.twitter.com/onderwegonline

 Thema

Jezus wil kinderen krijgen met zijn bruid

Op zoek naar gezinsuitbreiding

 Reportage

Nieuwe leden aan het gezin van God toevoegen is de hartenwens van Jezus. Maar hoe gaat dat? Peter Wierenga beschrijft de verschillende stadia aan de hand van gesprekken die hij de afgelopen maanden had. Van bidden en verlangen, via doen en proberen, tot aan koesteren en groeien.

tekst Peter Wierenga

beeld Unsplash/Pixabay

‘Het lukte maar niet’, vertelt Moniek,

de noden van de stad. Daarna bidden

‘maar nu, nu ben ik eindelijk in ver-

we voor ons stadsbestuur en voor de

wachting. Als de Heer het wil, krijgen

door hem genoemde punten. Ook in de

we toch kinderen!’ Zij en Kees zijn al

kringennieuwsbrief vermelden we deze

acht jaar getrouwd. Nooit kwamen er

gebedspunten. Zo dragen we mensen

kinderen. Hoe ze ook hoopten en pro-

en hun behoeften heel concreet op aan

beerden, het gebeurde gewoon niet.

God.’

Maar de wens bleef. Kees: ‘Verlangen

‘Veertien dagen later bidden we bij-

zet je niet uit met een knopje! We ble-

voorbeeld voor mensen die betrokken

ven bidden en hopen.’ En nu is het toch

zijn bij de gezondheidszorg’, vervolgt

zo ver. Onverwacht en zonder duidelijke

Paul. ‘Een arts – lid van onze gemeente

 Het begint welis-

waar met verlangen en bidden, maar daarna moet je aan de bak 

reden. ‘Grote vreugde, we krijgen een

– vertelt er iets over. Ik vraag alle ver-

kind!’

pleegkundigen en verzorgenden om te

ten’, als kerk en als individu. Dat betekent

Jezus heeft hetzelfde verlangen als Kees

gaan staan. En vervolgens iedereen die

dat we dingen moeten doen en moeten

en Moniek. Hij wil dat Hij en zijn bruid

ziek is. We dragen al die mensen op aan

proberen om geestelijke vaders en moe-

kinderen krijgen. Nieuw leven. Een huis

God: de huisartsen, de ziekenhuisstaf

ders te worden van nieuwe christenen.

vol nieuwe, jonge mensen. In dit artikel

en al die zieken. En we vragen of God

Dat begint weliswaar met verlangen

praat ik met mensen (de bruid) die ver-

deze mensen wil helpen, raken, helen.’

en bidden, maar daarna moet je aan de

tellen hoe zij hopen, bidden en werken

De gemeente van Paul werkt aan ‘de

bak! Want mensen worden niet vanzelf

voor de komst van nieuwe kinderen van

basis’. De priesterlijke functie van de

zwanger (behalve dan Maria). Het vraagt

God.

gemeente is ‘mensen bij God en God bij

om een blijde bereidheid om een kind

de mensen brengen’. Petrus noemt het

van God voort te brengen én het vraagt

God welgevallige offers brengen. Paul:

om het werk van Gods Geest (net als bij

God wil graag veel kinderen. Het is zijn

‘Wij vinden gebed een basis hiervoor.

Maria). Zo werkt God: via mensen die an-

grote verdriet dat zo veel mensen Hem

We bidden dat God nieuw leven geeft

deren tot Gods kinderen maken.

hebben verlaten of Hem niet willen ken-

en we bidden voor onszelf, dat we Gods

Freek: ‘Ik heb vorig jaar een jongen ge-

nen. En het is zijn diepe verlangen dat

werk ondersteunen. We verlangen er-

appt die al jaren niet meer bij ons in de

zijn bruid zich ‘voortplant’. Een gezin dat

naar dat zijn koninkrijk komt! We voelen

kerk kwam en die nooit heeft geleerd

zichzelf ook voortplant!

ons hiertoe ook geroepen door God zelf:

wat echt geloven is. Of hij zin had om

‘In onze kerk willen we Gods verlangen

we willen van onze naaste houden en

een biertje met me te drinken. Dat vond

heel concreet vormgeven in ons gebed

de grote opdracht vormgeven door als

hij prima. We zaten ergens in een kroegje

en in de kerkdienst’, vertelt Paul. ‘In de

gemeenschap te bidden.’

en ik vertelde dat ik bezig was met jon-

Priesterlijk

diensten en de kringen bidden we voor

gerenbijeenkomsten in onze soosruimte.

steeds een andere groep mensen. De

Biertje

ene zondag vragen we bijvoorbeeld een

Het is Gods wens dat zijn mensen zich

bleek. Maar we kletsten wat door en op-

wethouder om ons iets te vertellen over

werkelijk inzetten om zich ‘voort te plan-

eens zei hij dat hij zou komen. Zo vet...’

Of hij zin had om te komen. Niet echt, zo

 Column

Prefrontale cortex W

ie een sociaal experiment niet schuwt, kan op de Vinex

Elke keer was deze jongen erbij. Een paar maanden gele-

prima uit de voeten. Zonder gêne kun je aanschuiven bij

den vroeg Freek of hij in het team wilde meewerken en

het wijkteam, een burgerinitiatief of een platform tegen een-

dat vond hij leuk. ‘En toen zei hij vorige maand opeens dat

zaamheid. In dit soort netwerken heb ik veel wijkgenoten leren

hij misschien wel belijdenis wilde gaan doen, maar dat hij

kennen. Altijd nuttig om zo de sociale kaart van de kerk te lezen.

ertegen opzag om met de dominee te gaan praten’, zegt

Mijn laatste meet-up ging over puberbreinen. Kleurige animaties

Freek. ‘Drie dagen later belde hij me boos op of ik de do-

van hersenhelften flitsten voorbij en onthulden woon- en verblijf-

minee had getipt, want die had hem gebeld. Ik bezwoer

plaats van geheugen, emoties en verslavingen. We leerden welk

van niet. Een week later had hij een gesprek met de do-

hersenstukje meer en minder ontwikkeld is op 14-jarige leeftijd.

minee en appte hij me. Hij wist het zeker: dat de dominee

Neem de prefrontale cortex: die staat met stip onderaan. Deze

belde, was een teken van God zelf geweest. En hij had ook

plek van risicoanalyse en met twee woorden spreken staat bij

een andere vriend gebeld: ze gingen opnieuw praten met

pubers in de kinderschoenen. Maar als je thuis een hangpuber op

de dominee, omdat ze samen belijdenis wilden gaan doen.

de zitzak hebt: wanhoop niet! Die cortex gaat straks met spron-

Wauw!’

gen vooruit. In de tussentoestand worden scooters opgevoerd en springen ze rustig van vijf meter hoog in een minuscuul badje.

Nieuwe familie

Dit aangevochten puberbrein vraagt om inzicht en mededogen.

Een andere christen, Mohammed, vertelt over zijn ont-

Je kunt je namelijk makkelijk vergissen en een beroep doen op de

moeting met Herman. ‘Ik was uit mijn land gevlucht omdat

volwassen cortex. De vraag ‘En hoe vaak heb ik nu gezegd dat jij

ik christen was. In Nederland zocht ik een kerk. De eer-

je kamer moet opruimen?’ is bij voorbaat kansloos.

ste keer dat ik ergens kwam, zei iemand: “Je moet maar even wachten in de hal. De mensen in deze kerk hebben

 In de tussentoestand

vaste plekken. Als de kerkdienst bijna begint, kun je op één van de vrije stoelen gaan zitten.” Dat was mijn eerste

worden scooters opgevoerd en springen ze rustig van vijf meter hoog in een minuscuul badje 

kennismaking met de kerk in Nederland. Maar toen ont-

De tweede helft van deze wijkavond ging over de rol van Vinex-

omdat de mijne zo ver weg was en nu is overleden.’

moette ik Herman. Herman vroeg me of ik met kerst al een plekje had om samen te eten en kerstfeest te vieren. Ik zag dat helemaal niet zitten. Ik ben dik. Ik ben Afghaan. Ik spreek alleen een beetje Engels. Ik pas helemaal niet in zo’n Nederlands gezin. Maar hij had het al geregeld en zou me ophalen. Het kwam goed, daar moest ik maar op vertrouwen. Nu zit ik altijd bij Herman in de kerk. Daar zit mijn nieuwe familie. En Herman is een beetje mijn “vader”,

ouders. Wat bleek? Zij leggen de lat vaak te hoog. Krijgt zoon of dochter een tl-advies, dan gaat het thuisfront stug voor vwo. Me-

Mensen als Freek en Herman dóen. Ze proberen. Ze zoe-

vrouw de spreker gaf tips waar mijn oren van klapperden: maak

ken. Gewoon, dicht bij huis. Bij vrienden, kennissen, col-

niet zelf het huiswerk van uw kind. Zijn er echt mensen die dat

lega’s en klasgenoten. En God gebruikt hen. Freek: ‘God

doen? Leeft een kind dan voor de idealen van de ouders?

doet echt wonderen. Dat zag ik zelf nu ook voor het eerst.

Ook voor christenen ligt hier een gevoelig punt. Kijk naar de ma-

Ik wilde dat ik dat eerder had geweten!’

nier waarop thuis over Cito-scores en bijlesprogramma’s wordt

Wat ze doen, is niet ingewikkeld of groots. Maar omdat

gesproken. Het puberbrein heeft het al zo zwaar en dan wordt

God op allerlei manieren vrucht geeft, zie je zomaar kleine

daar nog de faalangst van de ou-

of grote resultaten. Onze roeping is niet ver weg. Kijk om je

ders aan toegevoegd.

heen! God werkt in je eigen dagelijkse bestaan en je eigen

Tijd voor omdenken. Talenten

netwerk. Hij vraagt van jou alleen maar dat je doorgeeft

en vaardigheden ontvang je van

wat je van Jezus ontvangt: liefde, aandacht, gehoorzaam-

de Heer. Ontvang die met open

heid en verlangen.

armen. Creëer ruimte voor groei.

In het verhaal van Mohammed is ook te lezen dat je per-

En geniet ervan.

soonlijk of als kerk blokkades kunt opwerpen en toetreders in de weg kunnen zitten. Meewerken en tegenwerken liggen heel dicht bij elkaar, in jouw eigen hart en handen.

Joost Smit is predikant van de GKv Amersfoort-Vathorst.

 Reportage

Ongemerkt Iemand komt tot geloof. Iemand komt terug bij God. Het is feest in de hemel. Maar op aarde start de volgende fase. Nadat Maria een kindje ter wereld bracht en de borst gaf, leerde Jozef het kind timmeren. En beiden leefden ze voor hoe je God dient. Ze gaven in hun leven en spreken iets door van de oude geschriften. Ook de synagoge werd ingeschakeld en het kind ging mee naar het jaarlijkse tempelfeest. Gerdien: ‘In onze gemeente zien we veel mensen die net zijn gaan geloven. Vaak zijn dat mensen met een universitaire studie achter de rug. Soms zelfs twee. Daarom organiseren we een cursus met heel veel leermateriaal en avonden met stevige gesprekken. Want deze mensen

Een baby’tje koester je en verzorg je. Je maakt foto’s van zijn eerste stapjes en zijn eerste

zitten vaak vol vragen. Hun hele wereld

woordjes worden meteen gedeeld met familie en vrienden. Nieuwe gelovigen geven iets

staat op de kop. Alles wat ze dachten te

soortgelijks aan ons. Je ziet het met eigen ogen: kijk eens wat God doet, kijk eens hoe God

weten, blijkt anders te zijn.’

ingrijpt!

Gerdien vervolgt: ‘Ik ontmoette een man op de cursus die in een week de

Gerdien en anderen die mogen optrek-

waardelijke liefde en het vertrouwen

hele cursusmap had gelezen en meteen

ken met nieuwe gelovigen ontdekken

van zo’n kind. Je maakt foto’s van zijn

ook maar het hele Nieuwe Testament.

zelf veel nieuws. Gods grootheid en ge-

eerste stapjes en zijn eerste woordjes

Hij zat vol vragen. Voor mij en voor ons

nade worden op een bijzondere manier

worden meteen gedeeld met familie

als kerk betekende dit tijd maken en

zichtbaar. God blijkt vaak al jaren aan het

en vrienden. Nieuwe gelovigen geven

ruimte scheppen. En wat heb ik daar veel

werk te zijn in het leven van mensen,

iets soortgelijks aan ons. Je ziet het met

van geleerd! Die man had zulke mooie

zonder dat iemand daarvan wist. Dat

eigen ogen: kijk eens wat God doet, kijk

vragen. In twee weken studeerden we

maakt dat je zelf ook gaat terugkijken op

eens hoe God ingrijpt!

daar samen op door. Ik leerde daardoor

je leven, om te zien wat God ongemerkt

Petrus spreekt over de redding van de

de Bijbel opnieuw kennen, door zijn

allemaal voor jou deed.

Joden als opnieuw enkele heidenen zich

ogen. Ik leerde zelfs God beter kennen,

Mensen als Gerdien zien dat Gods Geest

hebben bekeerd. Hij draait het om als

omdat God op zo’n wonderlijke manier in

werkt als de wind, door momenten, din-

hij zegt: ‘Wij worden net zo gered als

het leven van deze man aanwezig was

gen en woorden die je niet verwachtte.

deze mensen, deze heidenen.’ Je hoort

geweest. Zulke mensen lesgeven is het

Door een gebaar, een filmfragment of

Petrus’ vreugde en verwondering over

mooiste wat er is!’

een lied. De hele schepping en veel van

die nieuwe gelovigen en over God. Als

wat mensen doen, maken en zeggen,

er voor hen hoop is, is er ook voor ons

blijkt vervuld van Gods grootheid. Je

hoop. Door nieuwe gelovigen krijg je

weet het alleen vaak niet. Maar in de

nieuwe ontdekkingen en een nieuwe kijk

verhalen, de getuigenissen en de beke-

op hoop. Het resultaat is nieuw elan.

 ‘Die man had

zulke mooie vragen, wat heb ik daar veel van geleerd!’ 

ringen van nieuwe gelovigen ontdek je God opnieuw en opnieuw!

Hoop

Peter Wierenga is missionair consulent van de NGK en als adviseur, coach en interimmer werkzaam voor Bureau Kerk-

Een baby’tje koester je en verzorg je.

werk. De namen van de geïnterviewden

Maar nog meer dan dat de baby geniet

in dit artikel zijn vanwege privacyrede-

van jouw liefde, geniet jij van de onvoor-

nen veranderd.

 Bijbelstudie

Leven in de laatste dagen (1) Leven we in de eindtijd? Veel christenen stellen zich die vraag, omdat de recente ontwikkelingen in de wereld ons steeds meer beangstigen. Maar wat verstaan we precies onder de eindtijd? Deel één van een tweeluik. tekst Rob van Houwelingen

toespraak voor valse profeten, die ons

dan eens geprofeteerd; heel bekend is

beeld Africa Studio/Shutterstock

proberen te misleiden. Waakzaamheid

de banier voor de volken uit Jesaja 11:10.

is geboden, zei Hij, want jullie weten

Hoe dan ook, volgens Jezus komt het

Jezus Christus sprak over verschrikkelijke

niet wanneer die tijd zal komen (Marcus

herkenningsteken van boven.

gebeurtenissen die aan zijn komst zul-

13:33).

len voorafgaan: oorlogen, hongersno-

De zorgwekkende ontwikkelingen van

Ultieme dag

den, epidemieën en aardbevingen. Ook

onze tijd zijn eerder op te vatten als

Wanneer de Bijbel spreekt over wat wij

noemde Hij wetteloosheid en christen-

waarschuwingssignalen dan als voorte-

de eindtijd noemen, lezen we vaak de

vervolging (Matteüs 24; Marcus 13; Lucas

kens. Toen de leerlingen Jezus vroegen

formulering ‘de laatste dagen’. Daardoor

21). Is het geen veeg teken dat we deze

naar een betrouwbaar herkenningsteken

kan het lijken alsof de wederkomst een

dingen in onze tijd zien gebeuren?

voor de wederkomst, noemde Hij geen

kwestie van enkele dagen is. Maar het

De christelijke bestseller Wake Up! klaagt

verschijnselen op aarde, maar ‘het teken

meervoud ‘dagen’ duidt in de Bijbel

dat er in de gevestigde kerken maar

van de Mensenzoon dat aan de hemel zal

eerder een bepaalde periode aan. Het

weinig gesproken wordt over de we-

verschijnen’. Daarmee kan ofwel bedoeld

Nieuwe Testament spreekt bijvoorbeeld

derkomst. Heeft men de hints van Jezus

zijn dat de Mensenzoon zelf het teken

ook over de dagen van Noach, van Lot,

Christus gemist? Een ‘profetische kalen-

is (vergelijk Openbaring 12:1), ofwel dat

van Elia, van David, van de vaderen, van

der’ is volgens dit boek nodig om ieder-

de komst van de Mensenzoon vanuit de

Johannes, van koning Herodes en van de

een op tijd wakker te schudden.

hemel zal worden aangekondigd met een

Mensenzoon.

Enige voorzichtigheid is echter op z’n

niet mis te verstaan signaal, zoals een

Soms lezen we de aankondiging: ‘Er zul-

plaats en misinterpretatie ligt op de loer.

opgestoken vaandel of strijdbanier. Over

len dagen komen…’ Dat worden moei-

Jezus Christus waarschuwde in dezelfde

zo’n teken wordt in het boek Jesaja meer

lijke tijden voor christenen (2 Timoteüs

OnderWeg #10 > Jaargang 2 > 14 mei 2016

 Bijbelstudie

zal overgaan in de eeuwigheid (2 Petrus

niet in deze wereld opgaan; de gedaante

3:18).

van deze wereld gaat voorbij (1 Korintiërs

In lijn met het Oude Testament spreken

7:29). Petrus schrijft dat Christus geopen-

de brieven vaak over ‘de dag van de

baard is op het laatst van de tijden. Het

Heer’ of ‘de dag van Christus’. Dat Hij zal

einde van alles is nabij; wees nuchter en

komen als een dief in de nacht, is een

waakzaam, om te kunnen bidden (1 Pe-

belangrijk motief uit het onderwijs van

trus 1:20; 4:7).

Jezus, opgetekend in de evangeliën en gevolgd door de apostolische traditie

De Eeuwige draait aan de knoppen van

(Matteüs 24:42-44; Lucas 12:39-40; 1

de tijd, bepaalt de kalender en stuurt de

Tessalonicenzen 5:2,4; 2 Petrus 3:10). Dit

wereldklok aan. Hij kan de dagen verkor-

motief komt terug in de verkorte waar-

ten ter wille van de uitverkorenen (Mat-

schuwing uit zijn mond die we lezen in

teüs 24:22; Marcus 13:20) of uitrekken ter

het boek Openbaring: ‘Ik kom als een

wille van degenen die zich nog moeten

dief’ (Openbaring 3:3; 16:15).

bekeren (2 Petrus 3:8-9). In moeilijke om-

Tijdsbesef

standigheden, wanneer hun geloof op de proef wordt gesteld, kunnen christenen

Hoe zit het nu, leven we in de laatste

de redding tegemoet zien die aan het

dagen? Dat ligt eraan wat iemand daar-

einde van de tijd zeker geopenbaard zal

mee precies bedoelt. In het Oude Testa-

worden (1 Petrus 1:5). Leven in de laatste

ment fungeren de laatste dagen als een

dagen is leven vol verwachting.

profetische uitdrukking voor het toekomstige herstel van Israël (Jesaja 2:2; Daniël

Rob van Houwelingen is hoogleraar

2:28; Hosea 3:5; Micha 4:1). In die dagen

Nieuwe Testament aan de Theologische

3:1), temeer omdat ‘op het laatst van

zal de HEER zich over zijn volk ontfermen;

Universiteit Kampen en lid van de brede

de dagen’ spotters zullen optreden die

dan breken gouden tijden aan, bijvoor-

redactie van OnderWeg.

sceptisch zijn over het ingrijpen van God

beeld vanwege de beloofde en gereali-

in de wereldgeschiedenis (2 Petrus 3:3;

seerde verbondsvernieuwing (Jeremia

Judas 18).

31:31-34, geciteerd in Hebreeën 8:8-12).

Tekenen der tijden

De periode van de laatste dagen zal vol-

Fraai is deze gedachte verwoord in de

De uitdrukking ‘tekenen der tijden’, die onder

gens het Johannesevangelie afgesloten

aanhef van de brief aan de Hebreeën,

christenen ingeburgerd is wanneer het gaat over

worden met één bepaalde dag, namelijk

wanneer de verleden tijd wordt verge-

voortekens van de eindtijd of van het wereld-

‘de laatste dag’. Dan zullen de doden op-

leken met het heden: ‘Op velerlei wijzen

einde, komt in de Bijbel in een heel andere con-

staan en zal het eindgericht voltrokken

en langs velerlei wegen heeft God in het

text voor. Als de farizeeën en sadduceeën Jezus

worden (Johannes 6:39-40,44,54; 11:24;

verleden tot de voorouders gesproken

op de proef stellen door Hem te vragen een

12:48).

door de profeten, maar nu de tijd ten

teken uit de hemel te tonen, reageert Hij met

Ook elders in het Nieuwe Testament

einde loopt, heeft Hij tot ons gesproken

een impliciete verwijzing naar de wondertekens

komt die ultieme dag ter sprake. De

door zijn Zoon’ (Hebreeën 1:1-2a).

uit hun eigen tijd. Die hebben een signaalfunc-

apostel Paulus zegt dat God een dag

Anders gezegd: met Jezus Christus heeft

tie, net als het avond- of het morgenrood om te

heeft bepaald waarop Hij de mensheid

de geschiedenis haar hoogtepunt bereikt

voorspellen wat voor weer het wordt. Jezus wil

zal oordelen – ook wat in het verborgene

(Hebreeën 9:26). Daardoor krijgen chris-

zeggen: er zijn tekens genoeg om jullie heen, je

gedaan is (Handelingen 17:31; Romeinen

tenen meer tijdsbesef, een soort ver-

moet ze alleen weten te duiden (Matteüs 16:1-4).

2:16). Verder spreken de nieuwtesta-

sterkt bewustzijn waardoor elk moment

Het gaat bij de ‘tekenen der tijden’ dus niet om

mentische brieven over de dag van het

quality time wordt. Dat God zijn Zoon

voortekens van de eindtijd of van het wereld-

gericht of van goddelijke toorn en vuur.

ter wereld bracht en het heelal onder

einde, maar om een correcte interpretatie van

Maar we lezen ook over de dag van de

zijn gezag plaatste, markeert de volheid

de tijd van Jezus Christus en zijn Joodse critici. In

verlossing of van de glorie van Christus

van de tijd(en), aldus Paulus (Galaten

de weergave van Lucas wordt dat volstrekt dui-

en de gelovigen. Als christenen zien

4:4; Efeziërs 1:10). De tijd is volgelopen

delijk: ‘… hoe kan het dan dat jullie deze tijd niet

we deze dag steeds dichterbij komen

als een zandloper. Omdat het huidige

kunnen duiden?’ (Lucas 12:56).

(Hebreeën 10:25). Die allerlaatste dag

tijdperk ‘gecomprimeerd’ is, moeten we

 Woordzoeker

Thuis bij God

 Woordzoeker

In het huis van mijn Vader zijn veel woningen; als dat niet zo was, zou Ik het u gezegd hebben. Ik ga heen om een plaats voor u gereed te maken. (Johannes 14:2, Herziene Statenvertaling) tekst Simon Kadijk beeld Delpixart/iStockPhoto

erwijl ze aanliggen voor het laatste

wat geschreven staat: ‘De hartstocht voor

avondmaal vraagt Petrus: ‘Waar

uw huis zal mij verteren.’ Toen de Joden

gaat U naartoe, Heer?’ Jezus ant-

vroegen of Jezus wel de autoriteit had om

 Op zich is dit een wonderlijke uitspraak: in één huis zijn veel woningen 

woordt: ‘Ik ga naar een plaats waar jij nu

het tempelplein te reinigen, antwoordde

nog niet kunt komen. Later zul je Mij daar-

Hij: ‘Breek deze tempel maar af en Ik zal

heen volgen.’ Vervolgens vraagt Petrus:

hem in drie dagen weer opbouwen.’

‘Waarom kan ik U nu niet meteen volgen?’

In elk geval voor de leerlingen is het dui-

Dan reageert Jezus met de uitspraak over

delijk dat Jezus niet de tempel in Jeruzalem

het huis van zijn Vader met de vele wo-

bedoelt als Hij het heeft over het huis van

ningen: ‘Ik ga plaats maken.’ Direct daarop

zijn Vader met de vele woningen. Maar

vervolgt Hij: ‘En als Ik voor jullie een plaats

wat bedoelt Hij wel? Tomas vraagt het

klaargemaakt heb, kom Ik terug. Dan neem

daarom nog een keer (Johannes 14:5). Dan

Ik jullie mee, en dan zullen jullie bij Mij

antwoordt Jezus dat Hij de weg, de waar-

anders had Hij het wel gezegd! Dat geeft

zijn.’

heid en het leven is. Hij is de weg naar het

troost. We hebben iets om naar uit te kij-

Dit is een wonderlijke uitspraak: in één

huis van de Vader. Andere routes of wegen

ken!

huis zijn veel woningen. ‘In het huis van

zijn er niet. Hij is de levende weg naar de

mijn Vader zijn veel kamers’, zegt de NBV.

waarheid of de ware weg naar het leven.

Het is een huis met veel verblijfplaatsen,

Simon Kadijk (NGK) heeft theologie gestudeerd en is directeur van Donatus Ver-

veel appartementen of wooneenheden.

Op kamers

Het is blijkbaar een groot huis waar veel,

Hoe lang gaat Jezus weg? Hoe lang duurt

heel veel mensen kunnen wonen. In die

het voordat Hij weer terugkomt? Zelf zegt

grote massa ga je toch niet onder, want

Hij dat Hij alleen even weg is om de plaat-

ieder krijgt een eigen verblijfplaats.

sen gereed te maken. Zodra Hij daarmee

Om over na te denken

klaar is, komt Hij weer terug. ‘Vertrouw

• Leg eens verschillende vertalingen

daar nu maar op’, zegt Jezus. ‘Ik ben zo

(ook in andere talen) van Johannes

In hoofdstuk 2 vertelde Johannes over de

terug. Anders had Ik het jullie immers wel

14:2 naast elkaar. Welke spreekt je

reiniging van de tempel. Jezus zei: ‘Jullie

gezegd.’ En wanneer Hij terugkomt, neemt

het meest aan en waarom?

maken een markt van het huis van mijn

Hij ons mee. Dan zullen wij zijn waar Hij is.

Vader!’ Zijn leerlingen dachten toen aan

Voor mij relativeert deze belofte de tijd.

Tempel

Het duurt al lang. Toch zegt Hij: ‘Ik kom

 Ik mag straks bij Hem op kamers wonen 

terug zodra Ik de plaatsen klaargemaakt heb.’ Dat geeft rust. Er wordt een plaats voor mij klaargemaakt. Mijn eigen plaats

zekeringen.

• Wat is het huis van de Vader? Welke relatie is er met de geestelijke tempel (zie ook 1 Petrus 2:5)? • Jezus is de weg. Wat betekent het dat er geen andere wegen zijn? • Hoe kijk je aan tegen het gegeven

in het huis van de Vader. Ik mag straks

dat Jezus alleen even weg is om alles

bij Hem op kamers wonen. En ik ben niet

gereed te maken?

de enige, er zijn immers veel woningen,

 Stimulans Op internet en in de boekwinkel is van alles te vinden dat je kan helpen groeien in geloof, en dat het werk in de kerk en in Gods koninkrijk kan ondersteunen. De rubriek Stimulans haalt elke keer een aantal publicaties en websites voor het voetlicht. Deze keer onder meer aandacht voor catechesemateriaal voor jongeren met een verstandelijke beperking en een nieuwe online cursus voor diakenen. tekst Heleen Sytsma-van Loo

Geloofsonderwijs op maat

inderen en jongeren met een

Mag’, gemaakt door Aly Dijkhuizen en

verstandelijke beperking krijgen

Hans Keesenberg en te vinden op www.

in veel gemeenten individueel

datjegroeienmag.nl. Zelf schrijven Keesen-

of in een klein groepje een aangepaste

berg en Dijkhuizen over hun materiaal:

vorm van catechisatie of Bijbelonderwijs.

‘“Dat Je Groeien Mag” werkt anders dan

Vereniging Dit Koningskind (www.ditko-

de meeste geloofsonderwijsmethoden.

ningskind.nl) beschikt over een dossier

Ons lesmateriaal richt zich namelijk op

catechese. Klik op het linker portal ‘dit

de beleving van de deelnemers. Jij – de

Koningskind’ en vervolgens in het rode

begeleider/catecheet – bent de tolk die

blok op dossiers, de onderste link. Binnen

het evangelie vertaalt naar de belevings-

het catechesedossier is allerlei materiaal

wereld van je leerling(en). En wij helpen je

te vinden dat in aangepaste catechese of

met het “vertaalgereedschap”.’ Er zijn in-

ter ondersteuning tijdens kerkdiensten

middels diverse lessenseries beschikbaar,

gebruikt kan worden. Het aangeboden

onder meer over het koninkrijk van God

materiaal is heel verschillend van opzet

(20 lessen), wie is Jezus (9 lessen) en doop

en uitvoering, en daarom zal iedereen

en belijdenis (5 lessen).

die met verstandelijk beperkte jongeren

Je kunt per les betalen en dus zelf kie-

werkt er wel iets van zijn gading tussen

zen wat je wel en niet afneemt. Op hun

kunnen vinden.

website kan een losse proefles worden

Mooi vind ik de methode ‘Dat Je Groeien

gedownload.

Een vrolijk hart

ndré F. Troost kennen we van

korte stukjes – ‘verhalen en vertelsels’

meditatieve boeken, dagboe-

volgens het voorwoord van het eerste

ken en liedteksten. Zelf ben

boekje, getiteld In goede handen. Medi-

ik erg onder de indruk van Morgen zal

cijn voor eeuwig leven. Dat boekje gaat

het Pasen zijn, een ‘ommegang rond de

over het middel tegen de dood, dat ons

vraag naar het waarom van lijden en

dwars door de dood heen het leven bin-

pijn, ziekte en zonde’. Maar dat het al-

nenleidt. ‘Wie dit levenskruid ter harte

lemaal ook wat lichtvoetiger kan, bleek

neemt, sterft niet, maar leeft. Wie dit

vorig jaar bij het verschijnen van Lachen

levenskruid ter harte neemt, is in goede

in de regen. 88 verhalen. Recent publi-

handen’ (pagina 7). In Wijn bij het water.

ceerde Troost bij Boekencentrum twee

Medicijn voor een vrolijk hart krijgt de

cadeauboekjes met datzelfde luchtige

lezer, ‘voor het geval het alledaagse

karakter met een serieuze ondertoon.

water wat smakeloos dreigt te worden’,

Ze bevatten elk om en nabij de twintig

sprankelende wijn aangereikt.

OnderWeg #10 > Jaargang 2 > 14 mei 2016

 Stimulans Bloeiend diaconaat

B ‘

en je op zoek naar een manier om het diaconaat in je gemeente nog meer te laten bloeien in een

wereld die volop in verandering is, en kun je daarbij wel wat ondersteuning gebruiken, dan is de nieuwe videocursus “Bloeiend diaconaat” iets voor jullie.’ Met deze woorden promoten Gé Drayer, Trudy Luth-Eikelboom en Derk Jan Poel de online videocursus die ze samen met het Praktijkcentrum ontwikkeld hebben. De drie samenstellers zijn werkzaam bij het diaconaal bureau van de CGK en het Diaconaal Steunpunt (GKv/NGK). Trudy

 ‘Kerken kunnen

groeien in een diaconaal leven. De Bijbel moedigt ons daartoe aan’ 

Luth motiveert hun project: ‘Bloeiend

naat in het koninkrijk van God, en het

diaconaat ontstaat vanuit de bron van dat

inzetten van gaven binnen de gemeente

diaconaat, Jezus Christus. Kerken kunnen

(het diaconale hart van de gemeente en

groeien in een diaconaal leven. De Bijbel

de rol van de diaken daarin).

moedigt ons daartoe aan.’

Deelname is gratis voor diaconieën uit

De cursus bestaat uit een praktisch werk-

de GKv, NGK en CGK, tenzij je per se een

boek, ondersteunende videoclips en de

papieren versie van het werkboek wilt

mogelijkheid tot Skype-coaching. De

aanschaffen. Overigens is het de bedoe-

onderwerpen die tijdens de drie avonden

ling dat de diakenen van een gemeente

achtereenvolgens aan de orde komen zijn

de cursus als groep volgen en niet indivi-

de essentie van het diaconaat (de diaken

dueel. Zie voor meer informatie en aan-

als verbinder), de plaats van het diaco-

melding: www.bloeienddiaconaat.nl.

Engelstalige blogs en recensies

rossway is een Amerikaanse

gelovigen en kerkelijke gemeenten op

‘liket’ op Facebook word je vanzelf op de

non-profitorganisatie en de uit-

te bouwen en te stimuleren in een chris-

hoogte gebracht als er een nieuwe blog

gever van de English Standard

telijke levenswandel. Als Engels lezen

verschijnt.

Version Bijbelvertaling (uit 2001). Al de-

geen belemmering voor je is, dan vind je

Naast het lezen van de blogs, nieuws-

cennialang brengt de organisatie boeken

op de website van de organisatie (www.

berichten en recensies kun je, als je het

en ander materiaal op de markt met als

crossway.org) regelmatig veel lezens-

Engels ook voldoende beheerst om in die

doel mensen tot geloof te brengen en

waardig materiaal. Als je de organisatie

taal te kunnen schrijven, zelf ook blogs en recensies plaatsen (klik op About en dan Blog Review Program). Maandelijks verschijnt er een lijstje met populairtheologische boeken die recent verschenen zijn, waar altijd wel wat tussen staat dat de moeite waard is. Vaak kun je er al hoofdstukken uit lezen. Veel boeken zijn als e-book aan te schaffen, zodat je ze meteen op je tablet of e-reader kunt downloaden.

 Jeugdwerk

Gelijkwaardig luisteren In het contact met jongeren luister je naar hun verhalen, belevenissen, vragen en emoties. Dat vraagt om specifieke luistervaardigheden. Ook kun je worden geconfronteerd met hun (soms lastige) gedrag. Stel dat een jongere met veel lawaai binnenkomt terwijl je net aan het bidden bent. Wat doe je dan? Hoe luister je en hoe geef je een gelijkwaardige luisterreactie?

Agenda

tekst Hetty Pullen-Muis

• 13 - 16 mei: Pinksterconferentie Op-

Je hebt een goede onderlinge band met

onmogelijk wordt. Met een jij-bood-

wekking, met als thema ‘Samen Jezus

jongeren en jullie kunnen veel met el-

schap geef je namelijk een oordeel over

leven’. Zie www.opwekking.nl/confe-

kaar delen. Je luistert en communiceert

het voor jou ongewenste gedrag. Dat is

renties/pinksterconferentie.

zonder problemen met hen. Maar dan

meestal niet bevorderlijk voor het com-

word je geconfronteerd met moeilijk

municatieproces (individueel of in de

gedrag. Bedenk dan éérst voor wie dit

groep). Bovendien kan zo’n boodschap

gedrag een probleem is. Realiseer je dat

het zelfbeeld van jongeren negatief be-

jongeren zich vaak nog onvoldoende

ïnvloeden.

bewust zijn van het effect van hun gedrag op anderen. Daar zijn ze niet mee bezig, omdat ze vooral ik-gericht zijn. Hun gedrag is dan ook niet een

Luistertrucs

probleem voor hen, maar een uitdaging

Voor luisteren zijn enkele ezelsbrug-

voor jou.

getjes gemaakt die kunnen helpen

Het is daarom belangrijk dat je onder-

bij de communicatie met jongeren.

scheid maakt tussen het gedrag van

Realiseer je wel dat het om je totale

de jongere (lawaai maken, een ander

houding gaat. Echt luisteren begint

• Zaterdag 21 mei 2016: Landelijke toe-

onderwerp bespreken, mobielgebruik

vanuit empathie, je inleven in de

rustingsdag NGK, voor iedereen die

enzovoort) en het oordeel dat jij daar-

ander. Dat is een keuze.

actief is in de gemeente. Thema: ‘De

over hebt, want dat is persoons- en

De ezelbruggetjes zijn:

kerk en ik: waar we bouwen – waar

situatieafhankelijk.

• L SD – Luisteren, Samenvatten en

we breken’. Zie www.ngk.nl/agenda/

Tegelijk leert de praktijk dat het niet

landelijke-toerustingsdag.

altijd makkelijk is dit onderscheid te

• 23 - 29 juli: Zomerconferentie New-

maken. Van belang is dan dat je dui-

Wine. Zie www.zomerconferentie.

delijk reageert zonder daarbij op een

new-wine.nl.

beschuldigende (bestraffende) manier

• 28 juli - 3 augustus: Teenstreet. Zie

een jij-boodschap te geven. Het gevolg

www.teenstreet.de/nl/home.html.

van zo’n jij-boodschap is dat de jongere

• In november is er weer een studiedag

zich waarschijnlijk verzet tegen wat je

over het thema Re-search & React.

zegt. Dit kan uiteindelijk zelfs escaleren,

Meer informatie volgt.

waardoor goede communicatie bijna

OnderWeg #10 > Jaargang 2 > 14 mei 2016

dan pas Doorvragen • Laat OMA thuis – Oordelen, Meningen, Adviezen • Neem ANNA mee – Altijd Navragen, Nooit Aannemen • Smeer NIVEA – Niet Invullen Voor Een Ander • Wees een OEN – Open, Eerlijk en Nieuwsgierig

 Jeugdwerk

 Met een jij-

Een luisterhouding vanuit jezelf geeft je de gelegenheid om te laten zien wat het gedrag van de ander met jou doet. (beeld Highwaystarz-Photography/iStockPhoto)

boodschap geef je een oordeel over het ongewenste gedrag 

Ik-boodschap

ik de opdracht niet uitleggen. Dat is verve-

liefde geef je door, zodat ze misschien dich-

Je kunt dit voorkomen door te reageren

lend voor mij.

ter bij Christus komen. Jouw ik-boodschap

vanuit jezelf. Jij hebt wensen, gevoelens

is geen oordeel, maar een kans om samen,

en redenen die ervoor zorgen dat wat de

Gelijkwaardigheid

jongere doet voor jou een probleem is. Re-

Het voorgaande kan je het idee geven dat

ageer dan met een ik-boodschap. Daarmee

luisteren alleen maar verbaal is. Zeker, de

dwing je jezelf om vanuit je eigen perspec-

inhoud die je verbaal doorgeeft is belang-

Hetty Pullen-Muis is adviseur bij het Prak-

tief aan te geven wat het effect op jou is.

rijk, maar luisteren is meer dan dat. Ook al

tijkcentrum GKv. Met bijdragen van Karen

Daardoor leert de jongere jou beter kennen

kun je nog zulke mooie ik-boodschappen

Scheele (NGJ), Anko Oussoren (Praktijkcen-

en begrijpen. Het mooie is dat jij, doordat je

formuleren, als je houding, je toon en je

trum GKv) en Paul Smit (NGJ).

open bent over jouw gevoelens, de jongere

gelaatsuitdrukking daar niet bij passen, dan

uitnodigt om ook opener te worden over

is de ik-boodschap onvoldoende. Je non-

zijn of haar gevoelens.

verbale houding draagt net zo veel bij in het

Er is wel moed nodig om zo te luisteren en

luisteren naar jongeren. De ik-boodschap

jezelf te ‘onthullen’, want het dwingt je om

staat in het brede perspectief van je luister-

na te denken over je verbale communicatie,

houding.

het gedrag dat je niet accepteert, welke

Deze manier van luisteren is bekend ge-

gevoelens dat oplevert, en vooral wat de

worden als ‘actief luisteren’. De klinisch

gevolgen daarvan zijn voor jezelf.

psycholoog Thomas Gordon was hiervan

• Martine Delfos, Ik heb ook wat te ver-

Het vraagt veel oefening en training om

de grondlegger. Gordon gaat uit van ge-

tellen! Communiceren met pubers en

ik-boodschappen goed te formuleren. En

lijkwaardigheid in relaties. Hij ontwikkelde

adolescenten, Amsterdam (SWP), 2014

vooral om een houding van actief luisteren

deze methode in de tijd dat men erachter

te ontwikkelen en te erkennen voor wie het

kwam dat de methode van straffen en be-

‘vervelende’ gedrag van de jongeren een

lonen mensen afhankelijk maakt. Maar door

ning-community-jeugdwerkers vind

probleem is. Tegelijk draagt het bij aan het

actief te luisteren werk je aan gelijkwaar-

je een plek om te oefenen.

verbeteren van de onderlinge communica-

digheid en erkenning van de ander.

tie (ook als de relatie al goed is). Een praktisch handvat dat je kan helpen om

Dichter bij Christus

goed te luisteren en je boodschap goed te

Die erkenning verbindt jou als jeugdwerker

verwoorden, zijn de drie G’s: gedrag, gevoel

ook aan Christus. Als jij naar jongeren luis-

en gevolg. Formuleer welk gedrag je ziet,

tert in gelijkwaardigheid, bied je jongeren

welk gevoel dat bij jou oproept en wat voor

ruimte. Je luisterhouding vanuit jezelf geeft

jou het gevolg is. Twee voorbeelden:

je de gelegenheid om te laten zien wat hun

• Ik ben blij dat je me belt om te vertellen

gedrag met jou doet. Je kunt daardoor alter-

dat je later komt, dan kan ik daar rekening

natieven aanreiken als jongeren zelfstandig

mee houden.

keuzes maken. Niet om te manipuleren,

• Als iedereen bezig is met zijn mobiel, kan

als jeugdwerker en jongere, te groeien in de onderlinge relatie.

Media/tips • Thomas Gordon, Luisteren naar kinderen, Utrecht (Kosmos), 2015 (16de druk).

(8ste druk). • Op www.praktijkcentrum.org/lear-

maar omdat je liefde voor hen voelt. Die

 Wandelen met God

Bidden vanuit stilte Gebedspastoraat is een vorm van pastoraat waarbij twee mensen mee bidden en mee zoeken naar Gods aanwezigheid voor iemand die daarom vraagt. Het is een vorm van pastoraat met veel stiltes, waarin de heilige Geest onverwachte dingen kan doen. Dit artikel beschrijft hoe gebedspastoraat zou kunnen verlopen; het is geen verslag van werkelijke gebeurtenissen. tekst Jeannette Westerkamp-Stegeman

‘Ik weet niet goed wat het probleem is’,

Geschiedenis

beeld Elexa_Grey/iStockPhoto

zegt Wim tegen Ans en Peter als hij hen

Daar zitten ze dan met z’n drieën. ‘Het gaat

belt over gebedspastoraat. ‘Op mijn werk

erom’, zegt Peter, ‘dat we jou helpen con-

Wim zit al een tijd niet lekker in zijn vel.

gebeuren wat vervelende dingen. Het gaat

tact te zoeken met God, vooral waar je dat

‘Misschien is het goed om eens wat ge-

ook niet lekker met onze zoon van 15, en

alleen moeilijk vindt. Jij geeft aan wat jou

sprekken te hebben over uw werk, over

mijn vrouw en ik...’

helpt en wat niet. Maar vertel eerst eens

uw gezin’, zei de dokter, toen er lichamelijk

‘Wil je voor onze eerste ontmoeting eens

iets over je geschiedenis.’

niets te vinden was. ‘We lopen eerder naar

nadenken over het gezin waar je uit komt?’

Wim vertelt over zijn ouders: altijd druk

de dokter dan naar de dominee met onze

vraagt Ans tot zijn verbazing. ‘Hoe ben

in een eigen zaak. Wim las liever boeken.

problemen’, had hij als ouderling vaak ge-

je opgegroeid? En wie was God voor je,

Zijn vader noemde hem ‘boekenwurm’ of

zegd, en nu deed hij het zelf. Maar ja, waar

als kleine jochie, als tiener enzovoort.’ Ze

kortweg ‘wurm’. De Bijbel was belangrijk

is God nu hij Hem zo nodig heeft? Alles lijkt

maken een eerste afspraak en daarna zul-

in het gezin. Vader zei: ‘Je moet woekeren

leeg. Ook de hemel.

len ze wel verder kijken.

met de talenten die God je geeft’ en hij

OnderWeg #10 > Jaargang 2 > 14 mei 2016

 Column fronste zijn wenkbrauwen toen op het vwo een zes tussen de achten op Wims rapport stond. Hij was geen man van complimentjes. Peter en Ans gaan naast Wim zitten. ‘Laten we dit bij God brengen en bidden om de heilige Geest.’ Wim voelt zich ongemakkelijk. Wat moet hij nu? ‘Niks. Ontspan je’, zegt

Naïef?

nders dan mensen met spijt, spreken mensen met diep berouw doorgaans behoorlijk de waarheid over zichzelf. ‘In

Peter. Het is een tijd stil. Wim heeft zijn ogen gesloten en

zonde ben ik ontvangen en in ongerechtigheid geboren’ (Psalm

doet ze dan weer open. Er bloeien takken voor het raam.

51:7) is zo’n ervaring van berouw. Het zou me dan ook niets verba-

Zijn ergernis smelt en wordt verdriet, verlangen...

zen als de klassieke gereformeerde zondeleer klopte: mensen zijn

‘Moest je ergens aan denken?’ vraagt Ans na een tijdje. ‘Ik

geheel en al onbekwaam tot iets goeds en geneigd tot alle kwaad

keek naar die takken’, zegt Wim.

(Heidelbergse Catechismus vraag 8).

‘Ik moest denken aan Jesaja’, zegt Ans. ‘Ik heb je bij je

Maar, waar of niet, wat veel meer opvalt, is dat God zelf zich er in

naam geroepen, je bent van mij.’

de Bijbel niets van aantrekt. Hij opereert altijd vanuit vertrouwen,

‘Weet je’, zegt Wim (en het verdriet wordt warmer), ‘ik

nooit vanuit wantrouwen of cynisme. Bij Jezus trekt het allemaal

kan me niet herinneren dat mijn vader me Wim noemde.

samen. In een uitspraak: ‘Ga heen, zondig van nu af niet meer’

Ik was altijd ‘wurm’. Het was geen scheldwoord, maar... Hij

( Johannes 8:11). Of in een verhaal: ‘Ten slotte stuurde hij zijn zoon

zag me niet.’

naar hen toe’ (Matteüs 21:37). God weigert categorisch ervan uit

‘Vertel eens verder’, zegt Peter, ‘we zitten hier niet om

te gaan dat het met die mens(en) toch wel weer niets zal worden

over je vader te oordelen of zo.’ Dan buitelt het over el-

– met alle gevolgen van dien: Hij wordt weer gekwetst, verraden,

kaar heen. Hoe Wim zijn best deed om het goed te doen

genegeerd en opgehangen. Hoe naïef wil je zijn?

voor zijn vader. Hoe hij als tiener ook rare dingen deed om aandacht te trekken; dingen waarvoor hij zich nu schaamt. Peter en Ans luisteren. Na een tijd vraagt Peter: ‘Zou je je vader willen vergeven?’ ‘Vergeven? Ik denk dat hij het niet anders kon. Bovendien is hij overleden.’ ‘Laat los en je zult losgelaten worden’, zegt Ans. ‘Je geeft hem aan God.’

 Juist de kern van wat

zondaar zijn uitmaakt (ons cirkelen om onszelf) schakelt Jezus in 

Emoties Wim fietst naar huis. Hij voelt zich vreemd. Hij heeft zijn

Toch, is naïef het goede woord hier? Is het naïef om nooit te-

vader vergeven en het verbaast hem hoeveel emoties

vreden te zijn met minder dan je naaste liefhebben als jezelf?

daarbij loskwamen. Zo veel boosheid, verdriet, vrede.

Jezus legt dat ‘als jezelf’ simpel uit: zoals jij wilt dat anderen jou

Over twee weken bidden ze samen verder.

behandelen – waar iedere zondaar vanzelf al mee bezig is, wat

De bomen bloeien. Heer, wat mooi, denkt Wim. De tak-

automatisch gaat, wat je altijd paraat hebt – behandel anderen

ken van de boom lijken een W te vormen, alsof God zegt:

net zo (Matteüs 7:12). Juist de kern van wat zondaar zijn uitmaakt

‘Wim, fijn dat je het ziet!’

(ons cirkelen om onszelf) schakelt Jezus in, in zijn grote gebod van liefde. Niemand kan ooit zeggen: ik wist niet wat ik moest doen,

Jeannette Westerkamp-Stegeman (NGK) is werkzaam als

het was mij onmogelijk goed te doen.

predikant in een gesloten jeugdinrichting.

Zelfs als je dat goede toch niet gedaan hebt, maakt de ervaring van echt berouw duidelijk dat je daartoe niet gedoemd was, dat het anders had gekund, dat je zelf ook vindt dat het anders had

Toerustingsdag gebedspastoraat

gemoeten. Wat goed om dan te horen: ‘Ga heen, zondig van nu af niet meer’, en: ‘Ten slotte stuurde hij zijn zoon naar hen toe’. Dat

Op 4 juni 2016 organiseert de NGK Houten een Toe-

stimuleert om je ook maar eens

rustingsdag gebedspastoraat. Aan de orde komen

niets aan te trekken van jezelf: het

onder meer de rol van zonden en boze machten in

begin van genezing.

het leven van mensen, en de Bijbelse onderbouwing, de valkuilen en de organisatie van gebedspastoraat. Zie www.delichtboog.nl (kijk onder ‘Wat we doen’ bij ‘Cursussen’). Wim van der Schee is predikant in de GKv.

(advertenties)

Vacature Vacature kerkelijk kerkelijk werker werker

Wij zoeken

• een enthousiast en betrokken persoon, die zowel jongeren als ouderen kan begeleiden en ondersteunen in geloofs- en levensvragen. Ook verwachen wij dat u pastorale zorg kan bieden.

Wij zijn

• een Nederlands Gereformeerde kerk in Langerak, die als streek-gemeente ca. 700 leden telt, waarin zowel jong als oud actief aanwezig is. Ook werken wij samen met de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt.

Wij bieden

• een baan van 16 uur p.w., startend 01-09-16, voor één jaar met intentie tot verlenging. • salariëring conform de Rechtspositionele Regeling Kerkelijk Werker NGK 2016

Voor de gehele vacature: www.ngk-langerak.nl

Veel kerkelijke gebouwen krijgen een nieuwe functie: een klooster wordt een conferentieoord, een kerkgebouw een medisch centrum, een pastorie wordt ingericht als museum. Zo lang deze gebouwen geen commerciële functie krijgen, kan Donatus ze (blijven) verzekeren. Dat is goed nieuws, want Donatus verzekert al sinds 1852 kerken en kerkelijke gebouwen. Wij zijn een onderlinge verzekeringsmaatschappij en werken dus zonder winstoogmerk. Onze leden ontvingen de afgelopen tien jaar een premierestitutie van 40%. Interesse? Kijk op onze website of vraag vrijblijvend de informatiefolder aan.

D o n a t u s v e r z e k e r t v e r t ro u w d o ok al s een kerk geen kerk meer is www.donatus .nl tel. 073 - 5 2 2 1700