OnderWeg nummer 10 by OnderwegOnline

www.onderwegonline.nl

#10  16 mei 2015

Het lam is gekomen, maar de wereld is nog zo vies THEMA: HOE ZICHTBAAR IS HET KONINKRIJK?

Onder

Weg

e Inspirarti voo n te reisgeno

> 08 SPANNINGSVELD HET KONINKRIJK IS ER NOG NIET EN TOCH OOK WEL > 12 NEW WINE DICK EN JEANNETTE WESTERKAMP OVER VERWACHTEN > 24 ISRAËL BIJBELS VERKOPEN IN JERUZALEM > EN VEEL MEER...

 Thema ol Boordeavtie inspir

Bergen verzetten

ebt u weleens een berg verzet? Ik bedoel het letterlijk. U zat voor uw tent op een camping in pak ‘m beet Zuid-Frankrijk en zei tegen de

Mont Blanc: ‘Kom van je plaats en stort je in zee.’ En het gebeurde. Ach, waarschijnlijk hebt u net zo’n brave gereformeerde inborst als ik en hebt u het nooit geprobeerd. Niet dat het ons aan geloof ontbreekt. Die ongemakkelijke verklaring drukken we bekwaam de kop in met de rationalisering dat Jezus het vast niet letterlijk

08 O pinie

verwachten, maar dat God zijn kracht en macht heus

Leven in het spanningsveld van het koninkrijk

niet leent voor zo’n onzinnige en gevaarlijke exerci-

Wie leeft als volgeling van Jezus blijft zich vol verwachting

tie als het verplaatsen van een berg. Een redenering

uitstrekken naar het heil van Gods koninkrijk en is tegelijk niet

waar niets op af te dingen valt.

verbaasd wanneer dit heil nog onzichtbaar blijft en op zich laat

Toch kan ik die tekst niet lezen zonder jeuk in mijn

wachten, schrijft Ronald Westerbeek.

bedoelde. En dat ‘t geloof weliswaar nooit te veel kan

hoofd. Wat als het wél kan? Wat als Jezus doodserieus was toen Hij het zei? Wat als niets valt af te dingen op zijn belofte één vers verderop: ‘Alles waarom jullie bidden en vragen, geloof dat je het ontvangen hebt, en je zult het krijgen’? Wat als door een simpel maar gelovig gebed ziektes wijken, depressies vluchten en

12 i nterview

Dick en Jeannette Westerkamp over twintig jaar charismatische vernieuwing Toen Dick en Jeannette Westerkamp eind jaren ‘80 voor het

relaties helen? Zou de Geest van Christus, die eerste-

eerst een New Wine-conferentie bezochten, werd een snaar

ling van de nieuwe schepping, dat in onze wereld al

geraakt. ‘Wat ons trof was het besef dat de levende God in ons

tot stand kunnen brengen, door ons gelovigen heen?

midden is en dat je veel van Hem te verwachten hebt.’

Kunnen wij op zo’n letterlijke manier helpen om het koninkrijk zichtbaar te maken? Ik wil het graag geloven. Helaas smoort de bittere werkelijkheid die hoge verwachting telkens in de kiem. Sprankjes hoop zie ik zeker, maar de glorie van het koninkrijk? Ik lijk niet in staat om dat hier en nu al te verwachten.

16 opinie

Jezus’ koninkrijk is verborgen, maar niet afwezig Wie het koninkrijk zoekt, moet de koning volgen, schrijft Wim van der Schee. Maar koning Jezus treedt niet op als normale koningen en machthebbers. Hij heerst in Gods stijl en in

Een vroom, verklarend woord zou nu op zijn plek zijn.

verborgenheid.

Maar dat heb ik niet. Het koninkrijk is een mysterie, schrijft Ronald Westerbeek in het eerste thema-artikel, en zo ervaar ik het ook. Toch heeft zijn bijdrage, samen met de andere themaverhalen van dit nummer, mij geholpen op mijn weg door die mys-

19/22 praktijk

Hoe zichtbaar is het koninkrijk in mijn leven? Petra Messelink en Bas Luiten vertellen wat zij in hun eigen

terieuze werkelijkheid.

leven merken van het koninkrijk van God. ‘Toon ik iets van het

Ik hoop dat het u net zo

koninkrijk als ik iedereen in de straat een kerstkaart stuur? Het

vergaat.

lijkt allemaal zo onbetekenend.’

Jordi Kooiman, eindredacteur OnderWeg

20 opinie

Zichtbaar of verborgen? Thema-auteurs Ronald Westerbeek en Wim van der Schee bevragen elkaar op hun visies op het koninkrijk van God.

OnderWeg #10 > Jaargang 1 > 16 mei 2015

 Inhoud

06 P raktijklokaal

Ouders in gesprek over kerkverlating

Ongeveer twintig mensen gaven op 11 april gehoor aan

30 woordzoeker

Blij geloven tussen Hemelvaart en wederkomst

We hebben Hemelvaart gevierd. Jezus Christus heeft zijn

de uitnodiging van Egbert en Sietske Kruitbosch van de

missie voltooid en is teruggekeerd op zijn basis. Mensen als

GKv Hoogenveen om te komen praten over wat heel

Maria, Marta en Lazarus konden hun leven lang terugkijken

gevoelig ligt: mijn kind gelooft niet meer.

op onvergetelijke ontmoetingen met hun vriend Jezus. Zulke dierbare herinneringen hebben wij niet. Hoe kan het dat we toch in Hem geloven?

24 israël

Bijbels verkopen in hartje Jeruzalem

Victor Kalisher, directeur van het Bijbelgenootschap in Israël, vertelt hoe het is om met orthodoxe Joden over het evangelie te praten. ‘We vragen: “Maak alsjeblieft

32 jeugdwerk

Maak elke meid duidelijk: je mag er zijn!

Eline Hoogenboom, oprichter van Huis van Belle, geeft vijf

onderscheid tussen wat mensen gedaan hebben en wat de

redenen waarom elke kerk speciale aandacht aan meiden

Bijbel zegt, wat God doet. Ga met ons die zoektocht aan.”’

zou moeten schenken.

28 missionair

Een missionaire kerk is een

En verder:

disfunctionele kerk

05 In beeld

een disfunctionele familie van gebroken mensen die

14 Redactioneel

De film Little Miss Sunshine vertelt het verhaal van onderweg zijn. Herkenbaar voor de kerk... Durven we samen het gebroken lichaam van Christus te zijn?

23 Nieuws 23 Colofon

Het volgende nummer van OnderWeg verschijnt op zaterdag 30 mei. Het thema is dan: 'Als een kind overlijdt...' www.onderwegonline.nl facebook.com/onderwegonline

26 Trefpunt 28 Column Eline de Boo 34 Wandelen met God 35 Column Maarten Verkerk

twitter.com/onderwegline

(advertenties)

Heuvelrug Grafgedenktekens Johan Zandee Pr. Hendrikweg 48, Doorn. tel. 06.53.367564

Onder

Weg

e Inspirarti voo n te o n reisge

Drie maanden lang gratis onderweg

Specialist in het leveren en plaatsen van grafgedenktekens in natuursteen, glas en andere duurzame materialen. In alle rust bij U thuis in Uw eigen vertrouwde omgeving zoeken wij samen met U welk gedenkteken past bij Uw wensen Werkgebied: Provincie Utrecht, Gelderland, Flevoland en Zuid-Holland

Benieuwd naar OnderWeg? Neem een proefabonnement en ontvang het magazine drie maanden lang gratis thuis! Aan het einde van de drie maanden kunt u kiezen tussen een jaarabonnement of een digitaal abonnement. Niet tevreden? Dan kunt u het proefabonnement simpelweg laten aflopen; het wordt niet automatisch verlengd. Bestel uw proefabonnement via administratie@onderwegonline.nl of www.onderwegonline.nl/ proefabonnement www.onderwegonline.nl facebook.com/onderwegonline

www.heuvelrug-grafgedenktekens.nl

twitter.com/onderwegline

De themanummers van OnderWeg bieden volop inspiratie en toerusting voor actieve gemeenteleden. Surf naar www.onderwegonline.nl/themas voor een overzicht van de verschenen themanummers en bestel nummers na via administratie@onderwegonline.nl!

Onder

Weg

e Inspirarti voo n te o n reisge

 In beeld

In beeld: Jan Niemeijer

 ‘Ik zou dezelfde

Leeftijd: 45 jaar Woonplaats: Hengelo Kerkelijke gemeente: GKv Hengelo Gezinsomstandigheden: Gehuwd, 3 kinderen Werk: Assistent Operations bij Howden Netherlands BV te Hengelo

dingen nog een keer over willen doen, maar er dan intenser van genieten’ 

1. In welk Bijbelpersonage herken je jezelf? Waarom?

daarvoor zorgt. Hij geeft geweldige

De levensloop van Mozes spreekt me

inspiratie en stimulans voor je geloofs-

7. Kun je je een goed voornemen herinneren dat je ook uitgevoerd hebt? Trouwen

erg aan. Dienend leiderschap is te-

leven geven. Een geweldige groep men-

met de liefste vrouw ter wereld en

genwoordig een hot item in de maat-

sen die samen kerk van Christus Jezus

tevens de laatste beschikbare ‘vlo’, Els

schappij en bij veel bedrijven wordt dit

willen zijn. Zodat je samen die gave

van Loo.

nu toegepast. Eeuwen geleden is dit

boodschap van Hem kunt uitstralen

leiderschapsprofiel echter al perfect

naar de mensen om je heen. Dat is een

neergezet door deze man. In zwakheid

prachtig karwei dat eigenlijk nooit af is.

je sterkte laten zien en je daarbij afhankelijk weten van de almachtige God. Dat is een bron van inspiratie voor mij.

2. Wat of wie zou je willen zijn als alles mogelijk was? Eigenlijk zou ik dezelfde dingen nog wel een keer over willen doen, maar er dan intenser van genieten. En juist dan ook meer Gods liefde en leiding daarin zien.

3. Wat is je favoriete lied? Waarom? Psalm 121. Dit pelgrims-

mensen om je heen die je de nodige

Naast Nederland hebben onze kinderen

5. Waar kunnen ze je voor wakker maken? Mijn misschien

land is voor ons een tweede thuisland

wel verkeerd ingestelde biologische

geworden.

hun roots in Nigeria, West-Afrika. Dit

klok zorgt ervoor dat ik altijd eerder dan mijn vrouw en kinderen wakker ben…

6. Welke zin (of welk beeld) uit een preek heeft zo’n indruk op je gemaakt dat je het nu nog weet? De kerkdiensten rondom het overlijden van dierbaren hebben grote indruk op mij

lied hebben we meegegeven bij de

gemaakt. Een tekst die ik niet snel zal

doop van onze drie adoptiekinderen uit

vergeten is Romeinen 8:38-39. Dit Bij-

Nigeria. Deze psalm zit boordevol ver-

belgedeelte werd gelezen tijdens de

trouwen in God: ‘De HEER is je wachter,

begrafenisdienst van mijn vader en aan

de HEER is de schaduw aan je rechter-

het sterfbed van mijn lieve zus Nel-

hand: overdag kan de zon je niet steken,

lie. Paulus schrijft hier: ‘Ik ben ervan

bij nacht de maan je niet schaden.’ Het

overtuigd dat dood noch leven, engelen

is mijn wens en gebed dat onze kinde-

noch machten noch krachten, heden

ren dit Godsvertrouwen mogen ervaren

noch toekomst, hoogte noch diepte, of

in hun eigen leven.

wat er ook maar in de schepping is, ons

4. Geloven kun je niet alleen, omdat… er een God is die

8. In welk land zou je het liefst wonen en waarom?

zal kunnen scheiden van de liefde van God, die Hij ons gegeven heeft in Christus Jezus, onze Heer.’

 Praktijklokaal

Ouders in gesprek over kerkverlating

ngeveer twintig mensen gaven op 11 april gehoor aan de uitnodiging van Egbert en Sietske Kruitbosch van de GKv Hoo-

geveen om te komen praten over wat heel gevoelig ligt: mijn kind gelooft niet meer. Met elkaar deelden ze hun verdriet en zorg en vonden ze herkenning. Veel hoefde er niet voor georganiseerd te worden: een zaaltje, koffie en een gespreksleider. Een avond door en voor gemeenteleden.

 ‘Wees niet te bang om elkaar te bevragen’ 

Een groot pijnpunt is de doopdienst. Alle gemeenteleden worden opgeroepen om verantwoordelijkheid te nemen in de geloofsopvoeding, maar wat komt daarvan terecht?

Een groot pijnpunt dat tijdens de avond naar voren kwam is de doopdienst. Bin-

meer gelooft. Tegenover de omroep zei

nen de GKv is al een tijdje een formulier

hij: ‘Ik ben redelijk rationeel ingesteld.

in gebruik waarbij alle gemeenteleden

Als er tegenstrijdigheden zijn, zorgt dat

opgeroepen worden om hun eigen ver-

bij mij voor ergernissen. Tegenwoordig

antwoordelijkheid te nemen voor de

zie ik het geloof meer als een soort cre-

geloofsopvoeding van de kinderen in de

atie van mensen.’

gemeente. Maar in de praktijk blijkt er

Egbert Kruitbosch heeft wel een tip

toch veel verlegenheid te zijn, waardoor

voor zijn medekerkleden hoe ze met

ouders van een kind dat andere wegen

zulke situaties kunnen omgaan. ‘Kijk

gaat zich onzichtbaar kunnen voelen.

naar elkaar om en leef met elkaar mee.

Evenals hun kind zelf. Wat komt er van

Wees niet te bang om elkaar te bevra-

kerkverlaters: doorbreek het taboe en

die beleden verantwoordelijkheid te-

gen.’ De avond in Hoogeveen krijgt een

vertel over je verdriet.’ Dat is in Hooge-

recht? Geldt echt dat als een lid lijdt, alle

vervolg in het najaar.

veen gebeurd.

leden meelijden? Of moet je eerst het-

Ook De Driehoek, een organisatie voor

zelfde meegemaakt hebben?

kerkmaatschappelijk werk, houdt zich

‘Je hebt het gevoel dat je kind er niet

bezig met het thema kerkverlating.

meer toe doet’, zo omschrijven Egbert

Opvallend is dat De Driehoek net als de

Webtip

en Sietske het. In hun geval gaat het om

ouders in Hoogeveen een bepaalde ver-

Het EO-gesprek met Rik Kruitbosch:

hun zoon Rik, die via de EO publiekelijk

legenheid constateert. Op haar website

bit.ly/1F5m5o3.

onder woorden bracht waarom hij niet

geeft ze de nodige tips. ‘Ouders van

OnderWeg #10 > Jaargang 1 > 16 mei 2015

 Geldt echt dat als een lid lijdt, dat alle leden meelijden? 

 Praktijklokaal

Kerken in het rampenplan?

lke burgerlijke gemeente moet

Naar aanleiding van een ramp vorig jaar

tig hebben we bijvoorbeeld jarenlang

er één hebben: een rampenplan.

op het industriegebied van Kampen,

een Armeens gezin in ons kerkgebouw

Er moet onder meer in kaart ge-

waarbij blauwzuurgas vrijkwam, heeft

opgevangen en dat zouden we in de

bracht worden wat er specifiek

de burgerlijke gemeente het korps

huidige omstandigheden weer kunnen

in die gemeente zou kunnen gebeuren.

van het Leger des Heils ingeschakeld

doen.’ De diakenen en de commissie

Denk aan de kans op overstromingen of

om alle kerken aan te schrijven of zij

van beheer van de NGK gaan de moge-

ongelukken met gevaarlijke stoffen. Om

bij rampen hulp kunnen bieden. Te

lijkheden verder verkennen.

de vier jaar moet het plan een update

denken valt dan aan het openstellen

Steeds vaker wordt de rol van de ker-

krijgen, want in die tijd kan er veel ver-

van kerkgebouwen voor herdenkings-

ken omschreven in rampenplannen. In

anderen.

samenkomsten of voor de opvang van

andere plaatsen heeft dit al geleid tot

In een rampenplan gaat het niet alleen

mensen. Veel kerken hebben immers

een ‘Draaiboek kerk en crisis’. De over-

om het directe ingrijpen door bijvoor-

ervaring met de opvang van mensen in

heid wil wel precies weten waar ze op

beeld politie en brandweer, maar ook

nood.

kan rekenen.

om de opvang van en de zorg voor

De NGK IJsselmuiden reageerde positief

mensen die bijvoorbeeld hun huis moe-

op de oproep. Scriba Anton Maurer:

ten verlaten. Op dat punt kunnen ker-

‘Natuurlijk willen we meewerken. We

Webtip

ken een rol spelen.

hebben als kerk ook ervaring met de

www.risicokaart.nl

Dat gebeurt momenteel in Kampen.

opvang van mensen. In de jaren negen-

Reis eens met een andere vervoerder

Leek in de kooi

Nog niet zo lang geleden kon je het eigenlijk niet maken om te ‘shoppen op zondag’ –

Zeventig jaar vrijheid in Nederland: is

Het doel was om 3.000 euro in te

kerktaal voor het bezoeken van een andere

dat vanzelfsprekend? Nee. Zeker niet

zamelen voor kinderbijbels, die de

kerk dan je eigen. In Nieuwegein wordt het

als je het vergelijkt met de situatie

stichting Open Doors kan versprei-

wel gedaan, een idee van de mensen die

elders, waar christenen alleen maar

den. Dat doel werd meer dan ge-

zich inzetten voor de kennismaking tussen

‘stiekem’ christen kunnen zijn, met

haald: er kwam 5.000 euro binnen,

de lokale GKv en de samenwerkingsge-

gevaar voor eigen leven.

goed voor 833 kinderbijbels.

meente NGK/CGK.

In Leek hebben tieners speciaal actie

Reinout van Rees licht het idee toe vanuit

gevoerd voor deze onderdrukte

zijn voorliefde voor (model)treinen: ‘Reis

christenen. De actie was opgezet

eens met een andere vervoerder.’ De bood-

door jongeren van de Protestantse

schap is immers hetzelfde. En als de pas-

Kerk van Leek. Zij vroegen de tieners

sagiers af en toe van vervoerder wisselen,

van de GKv om mee te werken. Het

dan kan dat ook geregeld worden voor de

idee: laat je 24 uur lang vrijwillig

locomotieven. Oftewel: dan kan er vaker

opsluiten in een kooi op de Dam in

sprake zijn van kanselruil en van gezamen-

Leek, met enkel water en brood, en

lijke diensten.

zoek contact met al die voorbijgan-

Een aantal mensen heeft inderdaad al de

gers tijdens de uitgaansnacht van

diensten in de andere kerk bezocht. En

vrijdag op zaterdag en tijdens de

dat is niet de enige manier waarop beide

zaterdag. Volwassenen hielden een

gemeenten in Nieuwegein met elkaar pro-

oogje in het zeil.

beren kennis te maken. Er zijn ook al enkele ‘leerhuizen’ geweest.

 Thema Leven in het spanningsveld van het koninkrijk

Het is er nog niet en toch ook wel Wie leeft als volgeling van Jezus blijft zich vol verwachting uitstrekken naar het heil van Gods koninkrijk en is tegelijk niet verbaasd wanneer dit heil nog onzichtbaar blijft en op zich laat wachten.

expliciet openbaarde als Vader van Is-

Dat is precies wat Jezus vervolgens doet:

raël: toen Hij zijn volk bevrijdde uit de

Hij geneest zieken, drijft kwade machten

onderdrukking in Egypte en in de vrijheid

uit, houdt maaltijd met de verworpenen

leidde. Slaven werden dochters en zonen

in de samenleving en herstelt mensen in

van God (Exodus 4:22-23).

hun relaties met elkaar en met God. Zijn

Ze zullen ook onmiddellijk hebben ge-

tekenen en wonderen zijn niet bedoeld

dacht aan Gods belofte aan David, dat uit

als bewijs van zijn goddelijkheid, als een

zijn geslacht een koning zou voortkomen

soort special effects, maar ze brengen in

die over Gods volk zou regeren en wiens

alle concreetheid het heil van Gods rege-

koninkrijk het volle leven zou brengen:

ring: leven zoals de schepper het leven

heelheid, recht, voorspoed, shalom. Over

heeft bedoeld. Het gebroken leven op

deze koning zei God: ‘Ik zal zijn vader zijn

aarde wordt heel gemaakt, rechtgezet,

en Hij mijn zoon’ (2 Samuel 7:14).

genezen, bevrijd en hersteld. Dat is wat

Jezus begreep zijn bediening in het licht

er gebeurt wanneer God als koning gaat

van deze beide beloften en dat zal zijn

regeren.

tijdgenoten niet zijn ontgaan. Jezus roept

Jezus begrijpt wat het betekent om zoon

hen op zich klaar te maken voor een

van de Vader te zijn. Namelijk: in ge-

nieuwe exodus en de komst van het ko-

hoorzaamheid betrokken te zijn in het

ninkrijk van God.

tekst Ronald Westerbeek

Heelmakend

heelmakende werk van de Vader (Johannes 5:19-20). Voor Hemzelf betekent dit de weg naar het kruis, om te sterven

Wanneer God als koning gaat regeren,

voor de zonden van de wereld. Maar ook

‘Heer, leer ons bidden’, vragen de disci-

breekt zijn heil door in de wereld. Ik ben

zijn volgelingen zullen als kinderen van

pelen en Jezus leert hun het gebed dat

gekomen om het leven te brengen in

de Vader in gehoorzaamheid hun leven

we terecht kennen als het Onzevader:

al zijn volheid, belooft Jezus (Johannes

moeten afleggen en hun kruis op zich

het gebed van dochters en zoons van de

10:10). Aan het begin van zijn publieke

moeten nemen. ‘Wat ik voor jullie heb

Vader (Lucas 11:1-13; Matteüs 6:9-13).

optreden maakt hij met de profetie van

gedaan’, zegt Hij tegen zijn volgelingen,

Dat Jezus zijn volgelingen leert om God

Jesaja 61 duidelijk wat dit betekent. Hij

‘moeten jullie ook doen’ (Johannes 13:15-

aan te spreken als vader was een niet

heeft de Geest ontvangen om armen het

16). Het zendt ons de wereld in om als

mis te verstaan signaal voor zijn Joodse

goede nieuws te brengen, verslagenen

kinderen en erfgenamen betrokken te

tijdgenoten, zo leerde ik van nieuw-

van hart hoop te bieden, aan gevan-

zijn in het werk van de Vader. ‘Zoals de

testamenticus N.T. Wright. Iedere Jood,

genen hun vrijlating bekend te maken,

Vader mij zendt, zend ik ook jullie’ (Jo-

legt Wright uit, zal onmiddellijk gedacht

blinden te genezen en gebondenen te

hannes 20:21).

hebben aan de eerste keer dat God zich

bevrijden (Lucas 4:18-21).

OnderWeg #10 > Jaargang 1 > 16 mei 2015

 Beschouwing

Ik ben gekomen om het leven te brengen in al zijn volheid, belooft Jezus. Dat is precies wat Hij vervolgens doet: Hij geneest zieken, laat blinden weer zien, drijft kwade machten uit en herstelt relaties. (beeld falco/Pixabay.com)

Mysterie

die is aangebroken en over de ‘tegen-

aangeraakt en geheeld. Gods toekomst

Wanneer Jezus opstaat uit de dood, is

woordige boze tijd’ die nog voortduurt.

wordt zichtbaar in de wereld. En tegelijk:

duidelijk dat het koninkrijk van God is

De doorbraak van het koninkrijk van God

zo ongelooflijk vaak blijft Gods toekomst

gekomen: de dood is overwonnen. Maar

is wel begonnen, maar het koninkrijk is

schrijnend uit. Zo ongelooflijk vaak bid-

meteen is ook duidelijk dat de komst

duidelijk nog niet vervuld.

den we tegen de klippen op, maar blijft

van het koninkrijk niet samenvalt met

De gemeente van Jezus Christus bevindt

genezing uit, woekert het geweld en het

het einde der tijden, zoals de profetieën

zich voortdurend in dit spanningsveld.

onrecht door, voelen we niks van Gods

hadden gesuggereerd. De volgelingen

Het koninkrijk is er nog niet en toch ook

nabijheid, blijft het tobben en ploeteren

van Jezus moeten zich hervinden: Gods

wel. Het ene moment lijkt het verborgen,

en blijkt de wereld diep verkankerd door

toekomst breekt aan, maar de tegen-

het andere moment breekt het krachtig

het kwaad, niet in de laatste plaats door

woordige tijd raast nog voort en de we-

in. De tegenwoordigheid van het konink-

het kwaad in ons eigen hart. Zo onge-

reld lijkt onverminderd in de greep van

rijk is een mysterie.

looflijk vaak slaat de ‘tegenwoordige

het kwaad.

De apostelen ervaren dit volop. Zieken

boze tijd’ ons in het gezicht. Het kwaad

Paulus, de eerste ‘theoloog’ van de

worden genezen, mensen worden ver-

raast voort en gaat tekeer als een brul-

christelijke gemeente, probeert dit in

vuld met de heilige Geest, er ontstaan

lende leeuw (1 Petrus 5:8).

zijn brieven onder woorden te brengen.

gemeenschappen die rechtdoen en

Hij spreekt over de ‘toekomstige eeuw’

trouw betrachten en allerlei culturele

Toegangskaartje

en sociale scheidslijnen worden door-

Het blijkt lastig voor gelovigen om in dit

broken. En tegelijk blijft genezing ook

spanningsveld te blijven staan. Telkens

uit, sterven gelovigen, is er onderlinge

weer zijn er christenen die de toekomst

onenigheid en wordt de prille gemeente

in het heden willen trekken, alsof de

onderdrukt en vervolgd.

hemel al op aarde is gekomen en het

In de twintig eeuwen die volgen, blijft

heil van het koninkrijk in alle volheid

dit de ervaring van de christelijke ge-

‘beschikbaar’ is voor wie gelooft. Wie

meente. Waar de komst van het konink-

gelooft, hoeft niet te lijden, niet ziek te

rijk wordt verkondigd, worden levens

zijn, niet langer in armoede te leven.

 Zo ongelooflijk vaak blijft Gods toekomst schrijnend uit 

 Thema

duistere tijd tussen Jezus’ hemelvaart en wederkomst te overbruggen, alsof er in die tijd eigenlijk niets wezenlijks gebeurt in de heilsgeschiedenis. Door de Geest woont God al daadwerkelijk in mensen. Dat is het begin van Gods nieuwe schepping. In het Nieuwe Testament wordt de uitgestorte Geest de eersteling genoemd, de eerste vrucht van de nieuwe oogst van de eindtijd (Romeinen 8:23). De eindtijd is dus al begonnen! De Geest wordt ook een voorschot genoemd (2 Korintiërs 1:22; Efeziërs 1:14). Dat is meer dan een onderpand of een schuldbekentenis waarmee je te zijner tijd aanspraak kunt Jezus ging naar de hemel om alle macht en autoriteit over hemel en aarde te ontvangen,

maken op de daadwerkelijke erfenis

en vervolgens de Geest uit te storten in zijn volgelingen, zodat in hen en door hen heen

van het koninkrijk. Een voorschot is een

het koninkrijk baan zou breken over de hele aarde. (beeld Rainer Maiores)

eerste aanbetaling, een gedeelte van de erfenis.

‘Neopentecostals’ en ‘hypercharismatici’

en dood (Hebreeën 6:5). Christenen die

Het verrassende is dat in het Nieuwe

die dit beweren, hebben weinig begre-

leven vanuit dit spanningsveld van het

Testament ook de christelijke gemeente

pen van Jezus’ woorden over jezelf ver-

koninkrijk zullen zich vol verwachting

wordt aangeduid als eersteling van de

loochenen, je kruis opnemen en delen in

blijven uitstrekken naar het heil van het

nieuwe schepping (Jacobus 1:18; Open-

zijn lijden. Ze gaan voorbij aan de realiteit

koninkrijk en tegelijk niet verbaasd zijn

baring 14:4). In alle gebrekkigheid en

van de gebrokenheid van de schepping,

wanneer het nog onzichtbaar blijft en op

zwakheid is de gemeente daadwerkelijk

die zucht onder de macht van de zonde

zich laat wachten.

het begin van Gods toekomst: hier breekt

en het kwaad.

het toekomstige heil van Gods koninkrijk

Ook zijn er telkens weer christenen die

Eersteling

de spanning proberen op te heffen door

Is het koninkrijk verborgen sinds we het

God heeft zijn hele schepping op het oog

het koninkrijk van God te verbannen

zonder de aardse Jezus moeten stellen?

en de gemeente is als eersteling geroe-

naar de toekomst, alsof we in deze tijd

Dat geloof ik niet. De hemelvaart van

pen om het heil aan de wereld te bren-

alleen de belofte hebben dat je er ‘straks

Jezus was geen terugtrekkende bewe-

gen, in de kracht van de heilige Geest.

bij mag zijn’. Het heil van Christus als

ging van God, in afwachting van betere

‘Jullie zijn het licht voor de wereld’, zegt

toegangskaartje voor de hemel en straks

tijden, maar een overtreffende trap in de

Jezus (Matteüs 5:14). ‘Jullie hebben de

de nieuwe aarde. Wie dit beweert, heeft

heilsgeschiedenis: vanaf nu zou het ver-

Geest van zoonschap ontvangen’, zegt

weinig begrepen van Jezus’ woorden dat

haal een hogere vlucht gaan nemen!

Paulus, en als kinderen en erfgenamen

het koninkrijk in Hem in de wereld geko-

‘Wie op mij vertrouwt zal dezelfde wer-

men is.

ken doen die ik heb gedaan, en zelfs

Volgens het Nieuwe Testament is het

grotere werken dan deze’, zei Jezus

koninkrijk begonnen, maar nog niet vol-

(Johannes 14:12). Hij ging naar de hemel

eindigd. De christelijke gemeente leeft

om aan de rechterhand van de Vader te

als het ware ‘tussen de tijden’. Ze leeft

worden geplaatst en alle macht en auto-

van de ‘krachten van de toekomende

riteit over hemel en aarde te ontvangen,

eeuw’ en mag al proeven van het heil

en vervolgens de Geest uit te storten in

van die toekomende eeuw (verzoening,

zijn volgelingen, zodat in hen en door

gerechtigheid, herstel, genezing), terwijl

hen heen het koninkrijk baan zou breken

de machten van de tegenwoordige eeuw

over de hele aarde (Johannes 15:26-27;

nog voortwoekeren en er nog geen einde

16:7-15).

is gekomen aan onrecht, lijden, ziekte

De Geest is géén noodaggregaat om de

OnderWeg #10 > Jaargang 1 > 16 mei 2015

door in het heden.

 De hemelvaart van Jezus was geen terugtrekkende beweging van God, in afwachting van betere tijden 

 Beschouwing

zijn wij ‘medewerkers van God’ en ‘am-

kan me niet aan de indruk onttrekken dat

ningen van genezing en bevrijding van

bassadeurs’ van de nieuwe schepping

eigen ervaringen eveneens leidend zijn

kwade machten thuishoren in elke lokale

(Romeinen 8:15; 1 Korintiërs 3:9; 5:17-21).

wanneer mensen een onderscheid gaan

gemeente.

Als kinderen van de Vader worden wij

maken tussen de zogenoemde ‘bijzon-

In een preek die hij in 2006 hield in Dur-

betrokken in het werk van de Vader: het

dere gaven en werkingen van de Geest’

ham Cathedral verwoordt hij wat steeds

koninkrijk verkondigen, zieken genezen,

en andere aspecten van Gods doorbre-

doorklinkt in zijn werk: Gods heil omvat

gebondenen bevrijden, herstel en ver-

kende heil.

de heelmaking van zijn hele schepping,

zoening brengen.

Nu vind ik dat we ervaringen van zowel

en wij worden daar actief in betrokken,

Dus als wij het Onzevader bidden en God

Gods verborgenheid als van zijn zelf-

hier en nu. ‘Er loopt een pelgrimsweg

aanspreken als zijn zonen/dochters en

openbaring serieus moeten nemen en

van het kruis en het lege graf regelrecht

erfgenamen, dan betekent dit dat wij in

moeten verwerken in onze theologie.

naar Gods nieuwe schepping, en wij zijn

navolging van Jezus ons leven in gehoor-

Maar als het gaat om ons verstaan van

geroepen om die weg te gaan. Het is de

zaamheid overgeven en ons toewijden

Gods heil en hoe dit gestalte krijgt in de

Heilige Weg, de weg van genezing en

aan het werk van de Vader in de wereld:

wereld zouden we het spreken van de

hoop. Het werk van genezing is één van

‘Laat uw koninkrijk komen en uw wil op

Bijbel niet moeten willen aanpassen aan

de belangrijkste wegwijzers langs de

aarde worden gedaan – in mij en door mij

onze ervaring, maar onze ervaringen en

weg naar Gods nieuwe schepping. Het

heen.’

geloofspraktijken moeten herijken aan

is meer dan een wegwijzer: het is een

wat de Bijbel ons voorhoudt: dit mag je

stukje van de nieuwe schepping die ons

verwachten en dit is je roeping in de we-

in het heden tegemoet komt. Het is een

Ik geloof niet dat we hierbij onderscheid

reld en voor de wereld.

heus voorschot, een voorsmaak van de

moeten maken tussen heil als recht en

Wat me bijzonder aanspreekt in het werk

nieuwe schepping, waarin alle kwaad zal

trouw enerzijds en heil als innerlijke en

van N.T. Wright is dat hij in alle nuchter-

zijn rechtgezet, elke pijn zal zijn genezen

lichamelijke genezing en bevrijding an-

heid alle aspecten van het heil bij elkaar

en God alle tranen uit alle ogen zal wis-

derzijds. Op grond waarvan zouden we

houdt, inclusief sociale gerechtigheid en

sen.’

zo’n onderscheid maken? Op grond van

genezing, door artsen of door gebed. Hij

wat de Bijbel ons leert over Gods heil en

maakt duidelijk hoe christenen geroepen

Ronald Westerbeek was kerkplanter van

hoe dit door de Geest gestalte krijgt of

zijn om dit allesomvattende heil te ver-

ICF Amersfoort (2007-2013) en promo-

op grond van persoonlijke ervaringen?

kondigen en het koninkrijk van God uit

veert aan de Vrije Universiteit op een

De charismatische vernieuwing krijgt

te leven.

dogmatische doordenking van de charis-

nogal eens het verwijt dat ze zich te veel

Wright staat niet bekend als een charis-

matische vernieuwing van New Wine.

laat leiden door individuele ervaringen,

matisch theoloog, maar voor hem is het

en vaak is dat verwijt terecht. Maar ik

volstrekt vanzelfsprekend dat de bedie-

Pelgrimsweg

Webtips

Leestips

• ronaldwesterbeek7.blogspot.nl

Verschillende werken van N.T. Wright:

Weblog van Ronald Westerbeek. • w ww.wimvanderschee.nl Weblog van Wim van der Schee.

Meer e inspirati

The Lord and His Prayer, London (SPCK), 1996. How God became King, London (SPCK), 2012. The Resurrection of the Son of God, Minneapolis (Fortress Press), 2003.

Digitaal



Derek J. Morphew, Breakthrough. Discovering the Kingdom, Cape Town (Vineyard Publishing), 1991.

Lees meer artikelen op www.onderwegonline.nl of

Benno van den Toren, ‘De gemeente als begin van de oogst’, Geest-

praat mee via www.facebook.nl/onderwegonline of

kracht: Bulletin voor Charismatische Theologie, nummer 66, 2010.

www.twitter.com/onderwegonline.

 Thema

Dick en Jeannette Westerkamp over twintig jaar charismatische vernieuwing

‘We hebben veel van Hem te verwachten’ Het was eind jaren ‘80 en ze zaten nog maar net in Rwanda om les te gaan geven aan een theologische faculteit toen Dick en Jeannette Westerkamp een

Jonathan miste zijn driewieler en hij

New Wine-conferentie bezochten. Het raakte een

bad er elke avond om. Op een gegeven

snaar. ‘Wat ons trof was het besef dat de levende

en het eerste wat Jonathan hem vroeg

God in ons midden is en dat je veel van Hem te

net meegekomen zijn met een zending

verwachten hebt.’

ontmoetten we een Nederlandse pater was: hebt u een driewieler? Laat die nou vanuit Nederland voor een kindertehuis. Met één driewieler kun je niet veel in een kindertehuis, dus zo kreeg Jonathan zijn driewieler. Nou, zo’n moment hielp

tekst Freddy Gerkema

gebedskring. Daar gebeurden mooie din-

mij wel om te bidden voor een matras. Je

gen en werd in allerlei opzicht voorbede

gaat concreter bidden, zo merkten we in

Dick en Jeannette kwamen elkaar tegen

gedaan. Maar toch was het tijdens die

onze Afrikaanse tijd.’

tijdens hun studie theologie in Gronin-

conferentie in Afrika anders. Het viel ons

‘We zijn weleens zonder benzine komen

gen, in de eerste helft van de jaren ‘70.

direct op dat daar met zoveel meer ver-

te staan in heel gevaarlijke omstandig-

Jeannette: ‘We kwamen uit twee heel

wachting werd gebeden. Terugkijkend

heden in het regenwoud’, vervolgt Jean-

verschillende kerkculturen. Ik ben van

op de afgelopen jaren is New Wine echt

hervormde komaf, Dick was Nederlands-

een antwoord geweest op ons verlang-

gereformeerd. Daarin moesten we echt

en naar Gods nabijheid in ons leven en in

Dick en Jeannette Westerkamp

onze weg zoeken. Maar wat we deelden

de gemeente.’

woonden van 1988 tot 1993 met hun

was een verlangen naar God, iets wat in

gezin in Oeganda en Rwanda, waar

het strikt wetenschappelijke klimaat van

Speurtocht

de studie geen plekje kreeg. Als het bij-

Jeannette: ‘In Afrika hebben we veel

opleidingsinstituten. Terug in Neder-

voorbeeld ging over de eerste gemeente

geleerd over Gods aanwezigheid in con-

land streken ze neer in Houten, waar

en wat daar allemaal gebeurde, dan

crete dingen, klein en alledaags. Toen

Dick sinds 1993 predikant is van de

was voor ons allebei de vraag waarom

we net in Oeganda waren, hadden we

NGK De Lichtboog. Hij stond aan de

je daar in het hier en nu zo weinig van

niks. We sliepen op een matje op de

wieg van New Wine Nederland en

terugzag.’

grond. Onze Amerikaanse buren zeiden:

werkte daar mee aan retraites en

Dick: ‘Om iets te noemen: nadat we

waarom bid je niet voor een matras?

conferenties. Jeannette werkt sinds

getrouwd waren zaten we in de Te-

Maar zoiets vond ik veel te banaal om

2007 als justitiepredikant.

huisgemeente een aantal jaren bij een

voor te bidden. Maar onze oudste zoon

OnderWeg #10 > Jaargang 1 > 16 mei 2015

ze docent waren aan theologische

 Interview

Dick en Jeannette Westerkamp: ‘New Wine is echt een antwoord geweest op ons verlangen naar Gods nabijheid in ons leven en in de gemeente.’

nette. ‘Dan ga je wel bidden om benzine.

er ook. En het wordt ons ook gezegd dat

Nog geen paar minuten later kwam er

dat er zal zijn. Het hoort allemaal bij het

een VN-wagen voorbij, net op dit stukje

zoeken naar het koninkrijk.’

weg, in the middle of nowhere. Een soort

 ‘De wereld is

geen ziekenhuis, waar iedereen genezen wordt’ 

barmhartige Samaritaan met een grote

Spagaat

jerrycan. Wonderlijke momenten. Te-

Vier jaar na die eerste conferentie in

gelijkertijd maakten ze elkaar in die tijd

Afrika gingen Dick en Jeannette tijdens

ook af in Rwanda, met van die vreselijke

een verlof op bezoek bij de gemeente

hakmessen. Wat hebben we gebeden om

in Engeland waar New Wine is ontstaan.

vrede en verzoening, maar dat leek niet

Dat was de beslissende impuls voor hun

te helpen. Bizar is dat.’

kerkelijk werk in Nederland.

Het leven is voor Jeannette soms als een

Wat hebben hun hogere verwachtingen

voorbeeld wanneer mensen sterven voor

speurtocht door het bos, met af en toe

van Gods werk in het hier en nu losge-

wie zo hard gebeden is. Of wanneer jon-

een vlaggetje, zodat je weet dat je op de

maakt? Dick: ‘We hebben heel bijzondere

geren wegraken bij God, ondanks de ge-

goede weg zit. Zonder dat dat veel zegt

dingen zien gebeuren, zoals mensen die

beden. Dat geeft spanning tussen hoge

over wat er verder allemaal gebeurt in

genezing ontvingen of bij wie een ge-

verwachtingen van wat God kan doen en

dat donkere bos. ‘Dat is voor mij een heel

weldige ommekeer in hun leven kwam.

de pijnlijke teleurstelling wanneer er niks

belangrijk beeld. De wereld is geen zie-

En je moet altijd open zijn voor de moge-

gebeurt.’

kenhuis, waar iedereen genezen wordt.

lijkheid dat iemand op een andere manier

Jeannette: ‘Je hebt het niet in de hand,

Het is als Betesda, waar één man genas.

gezegend wordt dan hij verwacht. Maar

dat merk je steeds weer opnieuw. Toch is

Lijden en vervolging en zoveel meer is

soms gebeurt er voor je gevoel niets. Bij-

ons verlangen richting God door de jaren >>

 Redactioneel

Pinksteradvent

heen eerder sterker geworden dan zwakker. Al is het door de teleurstellingen waar je tegenop loopt soms wel moeilijk om onge-

compliceerd van God te blijven verwachten. oor Pasen kennen we een Stille Zaterdag en nu zitten

Het verlangen is dus heel intens, maar het

we in een soort ‘tien-stille-dagen-tijd’. Stilte voor de

verwachten is soms zwaar. Je ervaart iets van

pinksterstorm. Het is zo’n periode waarvan je niet weet wat je

een spagaat: God kan het, maar doet het niet.’

ermee moet. De zondag tussen Hemelvaart en Pinksteren zijn

Dick: ‘In 2000 hadden we een interview met

we niet voor niets Weeszondag gaan noemen. De volgelingen

het Nederlands Dagblad. De kop was “Teke-

van de Heer zijn als wezen achtergelaten. Ze voelen zich al-

nen van de Geest maken het ons niet altijd

leen.

gemakkelijker”. Dat was dus voordat hier in

Maar het klopt niet. De Here Jezus had precies het tegenover-

Nederland de hele beweging van New Wine

gestelde gezegd. ‘Ik laat jullie niet als wezen achter, ik kom bij

op gang kwam. Maar zo ervaren we het nog

jullie terug’ (Johannes 14:18). Er staat ook niet dat de aposte-

steeds.’

len stil en verdrietig waren. Vurig en eensgezind wijdden ze zich aan het gebed (Handelingen 1:14). Bovendien gingen ze

Mist

aan de slag, met de aanwijzing van Mattias als vervanger van

De Westerkampen realiseren zich heel goed

Judas. Zo leefden ze naar Pinksteren toe: biddend, wachtend,

dat ze met het charismatische gedachtegoed

werkend.

een deur hebben opengezet. Gaan mensen er niet heel verkeerde kanten mee op? Houd je

 Het kerkelijk jaar werkt niet altijd zoals het moet 

de controle? Jeannette noemt het ‘welvaartsevangelie’ één van de gevaren van het charismatische denken. Kortweg: als ik geloof in God, dan gaat het goed met mij. ‘Juist daar is het Nieuwe Testament confronterend. Jezus roept

De zondag tussen Hemelvaart en Pinksteren heet ook wel

Petrus in zijn dienst en zegt: “Jij zult me ver-

Pinksteradvent. Dat is beter dan Weeszondag. Advent bete-

heerlijken door je dood.” Dat staat haaks op

kent: Hij komt. Er is geen leegte, maar er wordt uitgezien naar

onze cultuur, waarin we zo veel hebben en

de vervulling. En dat doen de gelovigen biddend. Vol ver-

kunnen. Je hebt er recht op en dat onmid-

wachting klopt hun hart. Want Hij had het zelf gezegd, toen

dellijk. Wij zijn nauwelijks meer gewend om

Hij hen uitzond om het evangelie te verkondigen: ‘Ik ben met

te wachten. Terwijl verwachten juist veel te

jullie, alle dagen, tot aan de voltooiing van deze wereld.’ Niks

maken heeft met wachten. Dat is één kant.’

leegte, niks eenzaamheid. Integendeel: ‘Ik ben mét jullie.’ Het kerkelijk jaar werkt niet altijd zoals het moet. Het eindigt voor ons gevoel met Pinksteren. Dan komt er een hele tijd niks, tot het weer advent en kerst is. Maar je kunt ook zeggen dat in die tijd na Pinksteren juist alles gaat gebeuren. Dan gaan de evangelisten met het Woord de wereld in. Er komt een giga-operatie op gang, die inmiddels tweeduizend jaar duurt. Van een paar mannetjes

 ‘Gebeurt er een

ongeluk, dan bel je 112 en ga je niet staan bidden’ 

in een Jeruzalemse bovenkamer gaat het Woord naar miljarden

‘Een ander gevaar is de maakbaarheidsge-

mensen overal ter wereld.

dachte’, vervolgt Jeannette. ‘Er kan zo veel in

Advent. Hij komt. In de Geest. En

onze cultuur en daar zijn we meer en meer op

de wereld zal het weten ook.

gaan vertrouwen. Je hoort Petrus en Johannes zeggen: “Goud en zilver, dat hebben we niet.” Maar wij hebben dat wel. En daar stellen we ons op in. Gebeurt er een ongeluk, dan bel

Henk Hoksbergen, hoofdredacteur OnderWeg

 Interview

Troon Is het koninkrijk van God voor de Westerkampen nu ook dichterbij gekomen? Dick: ‘We geloven dat het koninkrijk van God dichtbij is, maar ook dat het soms nog meer zichtbaar kan worden. Als ik preek of een gesprek met iemand heb – soms ook een lastig gesprek – dan doe ik dat altijd in het besef dat God aan mijn rechterhand is, zoals dat in Psalm 16 staat. Heel dichtbij dus. Hoe zou ik anders kunnen preken en gesprekken kunnen voeren?’ Jeannette vult aan dat het zo heerlijk is om te zien dat er in alle tijden mensen zijn geweest die heel intens leefden in Gods tegenwoordigheid. ‘Wat dat betreft is New Wine ook helemaal niet iets nieuws. Je had altijd mensen die heel dicht bij God leefden, vaak in alle een-

De familie Westerkamp in Rwanda.

voud. Neem een oudere vrouw in onze gemeente. Ze heeft helemaal geen chaje 112 en ga je niet staan bidden. Door

hij mag delen. Dat is de kracht van de

rismatische achtergrond, maar ze bidt al

alles wat we hebben en kunnen, lijkt

gemeenschap. Het is de plek waar je

haar hele leven intens en geniet daar zó

geloof er minder toe te doen. Het ver-

merkt hoe verschillend mensen zijn en

van, omdat ze het zo fijn vindt om bij de

baast me niet dat er bij ons “in geloof”

waar je kunt leren hoe je daar op een

troon van God te zijn. Dat had ze dus al

minder gebeurt dan in Afrika.’

vruchtbare manier mee kunt omgaan

ver voordat New Wine bestond.’

Maar de andere kant is er toch ook? Dat

– aanvullend en niet vergelijkend. Zo

je dankt voor iemand die gezond uit het

heb ik dat zelf ook. Om me heen zijn er

Dick en Jeannette hebben er meer dan

ziekenhuis komt? De medische weten-

mensen die veel meer van God ervaren

twintig jaar opzitten in hun gemeente en

schap als zegen? Jeannette: ‘Dat is het

dan ik. Ik heb moeten leren om te ac-

bij New Wine. Hoe zal het verdergaan?

óók. En ik denk dat het heel belangrijk

cepteren dat God me heeft gemaakt

In de NGK Houten komt een tweede pre-

is dat je God zoekt op de plek waar je

zoals ik ben en met me omgaat zoals

dikant, zo is de bedoeling. En New Wine

leeft. Maar het zou kunnen dat wij, ge-

goed voor me is. Terwijl je ook mag

kreeg recent een nieuw bestuur. Daar

zien alles wat we hebben en kunnen,

verlangen dat je breder wordt in die

zou het dus best eens een andere kant

door een heleboel mist moeten kijken

dingen. Maar wel in alle nuchterheid.’

op kunnen gaan.

om iets van God te zien. Is het toevallig

Jeannette: ‘Wat ik ook vaak zie, is dat

Wat Dick en Jeannette geloven, is dat

dat je de kerk in de loop van de eeuwen

mensen die net tot geloof gekomen zijn

New Wine meer is dan een hype. En

steeds weer ziet weg migreren van de

dingen krijgen die ik nooit heb gehad

dat er door een vernieuwing van het

rijke landen naar de arme?’

– het gemeste kalf. Daarom vind ik het

denken een grotere openheid komt voor

ook zo leuk om te werken met mensen

Gods tegenwoordigheid, dwars door al

Nuchterheid

die God nog niet kennen. Die maken

het rationalisme van onze cultuur heen.

De één ervaart vaak meer van God dan

soms heel bijzondere dingen met God

Een nieuwe openheid ook voor al die

de ander. Wat moet je met die lastige

mee.’

mensen die zoekend zijn en misschien

kant? Dick herkent het, ook persoon-

Dick: ‘Daar zit ook wel iets in dat God

wel weer naar een kerk gaan vragen.

lijk. ‘Voor mij is het heel belangrijk dat

ons zo ver wil brengen dat we Hem

‘Dat is waar we op hopen.’

je als christen deel uitmaakt van een

gaan ervaren in de gewone dingen. Dat

gemeenschap. Als iemand minder van

onze wereld meer en meer zijn wereld

Freddy Gerkema is predikant van de

Gods werkingskracht ervaart, dan is er

wordt en dat we dat ook meer en meer

NGK Amersfoort-Noord en lid van de

altijd de ervaring van anderen waarin

herkennen.’

brede redactie van OnderWeg.

 Thema Jezus’ koninkrijk is verborgen, maar niet afwezig

Volg de koning! Het koninkrijk

In de oudheid en nog lang daarna heerst een

wie alle bevoegdheid is gegeven, nog altijd

van God is wat er

koning over het gebied dat hij verwerft door

ontkennen, tegenwerken en bedroeven. Hij

de manier waarop hij koning is. Het onover-

kwam om te dienen en dat blijft de regel voor

zienbare rijk van Alexander de Grote werd ver-

iedereen onder zijn koningschap (Marcus 10:42

overd door de veldheer Alexander de Grote.

en verder).

gebeurt wanneer God als koning gaat optreden. Het is geen koninkrijk in onze betekenis van het woord: grondgebied. Het is ook geen koningschap: de manier waarop een koning zijn functie uitoefent. Het is beide, in onderlinge samenhang. tekst Wim van der Schee

Wil je je dus iets nuttigs voorstellen bij het koninkrijk van God, dan moet je letten op de

Handgeld

koning en de manier waarop Hij optreedt.

Het is niettemin te simpel om te zeggen: het

De levende God van Israël is op een nieuwe

koninkrijk van God is hier al. Zolang Jezus op

manier als koning gaan optreden in Jezus, zijn

aarde rondging en leerde, heeft Hij nooit méér

Zoon, de messias, geboren als zoon van David

gezegd dan dat het koninkrijk vlakbij is. Het

in Betlehem en ontvangen als koning van de

moment dat dit ‘vlakbij’ overging in ‘aanwezig’

Joden door de wijzen uit het oosten. Hij is de

– zijn kruisdood – was tegelijk het moment dat

Heer die naar zijn tempel komt en als koning

Jezus uit het publieke leven verdween. Hij ver-

van de Joden verheerlijkt wordt aan het kruis.

scheen als de opgestane alleen nog aan zijn

Tegelijk is duidelijk dat Jezus niet optreedt

leerlingen, en dat bovendien op een geheim-

zoals ‘normale’ koningen en machthebbers. Hij

zinnige manier, die doet denken aan de ma-

laat zijn escorte in de hemel achter en Hij laat

nier waarop God zelf in het Oude Testament

niet voor zich vechten. Zijn koninkrijk is ‘niet

verschijnt: in het voorbijgaan (Exodus 33:23,

van deze wereld’. Hij speelt zijn leven niet via

Johannes 20:17).

de band van macht of geweld, maar leeft in

De Bijbel spreekt van een tijd waarin de brui-

de Geest van concrete liefde (Zacharia 4:6),

degom (de koning) is weggehaald (Marcus

eenvoudigweg geven zonder verwijt (Jacobus

2:20). De gelijkenis van de ponden (Lucas

1:5) en het kwade overwinnen door het goede

19:11 en verder) gaat over die tijd, de tijd dat

(Romeinen 12:21). Als er bij Hem al sprake is

de koning weg is ‘om voor zich de koninklijke

van kracht, dan gaat het om wat de meeste

waardigheid in ontvangst te nemen’. Zijn sla-

mensen zwakheid noemen (2 Korintiërs 12).

ven krijgen dan niet de beschikking over de

Op deze manier is God in Jezus als koning gaan

koninklijke schatkist, maar over handgeld om

optreden. Dat is dus niet alleen een kwestie

handel mee te drijven.

van toekomst. Het is in Jezus al begonnen. En

Dat tekent de manier waarop Jezus koning is

wat er is en wat er nog komt, heeft ook al een

in het heden: Hij is voor mensen verborgen

geschiedenis in Hem. Daaraan is het koninkrijk

in God (Kolossenzen 3:3). Zijn hemelvaart is

herkenbaar, ook vandaag de dag.

zichtbaar geweest voor zijn leerlingen, maar

Dat betekent dat macht en geweld, manipu-

was geen publieke aangelegenheid. Dat be-

latie en overheersing niet bij het koninkrijk

vestigt niet alleen dat aan Jezus werkelijk alle

van God horen. Zoals Jezus zich uit zijn wereld

bevoegdheid is gegeven (Matteüs 28:18), maar

heeft laten wegdrukken tot over de rand van

het bevestigt ook de verborgenheid van zijn

zijn kruis, zo laat Hij zich nu, als koning aan

koningschap. De hemel is niet ver weg, het is

OnderWeg #10 > Jaargang 1 > 16 mei 2015

 Reportage

Jezus heerst als koning in Gods stijl, in zijn verborgenheid. Hij dringt z ich niet op en Hij manipuleert niet. Hij verbergt zich. (beeld SplitShire2/Pixabay.com)

de voor mensen verborgen aanwezigheid van

Beide hebben te maken met wat ik maar Gods

God zelf.

terughoudendheid noem. Hij is liefde en wil

Juist zo verborgen is Jezus bij ons, tot aan de

geliefd worden. Hij dringt zich niet op en Hij

voltooiing van de wereld (Matteüs 28:20). Zoals

manipuleert niet. Hij verbergt zich in mensen

Paulus Hem ziet bij Damascus (Handelingen 9:3

en in gebeurtenissen, in doop en avondmaal,

en verder) of Johannes op Patmos (Openbaring

handoplegging en zalving. Al die dingen hou-

1:12 en verder), zo is Hij niet bij ons. Hier neemt

den een meerduidigheid. Je kunt God er pas

Jezus gestalte aan in brood en beker. Wie het

in herkennen wanneer Hij in Christus’ liefde je

koninkrijk zoekt, moet de koning volgen.

hart veroverd heeft. Liefde ontdekt zich alleen

Stijl

aan liefde (Johannes 14:23). Voor een andere beschouwer is alles waarin

Het is me gaan opvallen dat in veel discus-

God zich geeft ook anders uit te leggen. Maar

sies over het koninkrijk het typische karakter

in die terughoudendheid is God drie-enig en,

ervan (niet door kracht of geweld, maar door

voor zover ik kan zien, volkomen consistent.

de Geest van concrete liefde en dienst) geen

Het is zijn manier van communicatie met men-

rol speelt, evenmin als de verborgenheid van

sen, die volledig wordt bepaald door wat Hij

Jezus’ koningschap.

zelf is: liefde.

Voor mensen die het koninkrijk in de toekomst plaatsen, telt de verborgen aanwezigheid ken-

Brood

nelijk niet. Voor mensen die het koninkrijk in

Vaak wordt intussen de nadruk gelegd op het

het heden trekken, doet de verborgenheid van

‘al gekomen zijn’ van het koninkrijk, om daar-

de aanwezigheid niet mee. Tweemaal wordt zo

mee tegelijk aandacht te vragen voor zaken

ontkend wat nu werkelijkheid is: Jezus heerst

als bijzonder ingrijpen van God, direct spreken

als koning in Gods stijl en in zijn verborgenheid.

van God tot mensen, bijzondere gaven van de

 Hoe meer koninkrijk en kracht verbonden worden, des te meer krijg ik het gevoel dat de heilige Geest gaat functioneren als geestverruimend middel  >>

 Thema

kan die uitkomen in dit soort ervaringen, die wij dan bijzonder noemen. Of dat ook werkelijk zo is en hoe dan precies, blijkt pas op den duur, achteraf, en blijkt door de Geest, die eruit spreekt. Of die nieuwe baan waar je zo om gebeden hebt een zegen van God is of een beproeving van zijn tegenstander, weet je pas na zoveel tijd. In veel opzichten blijft de dubbelzinnigheid van deze dingen tot aan het laatste oordeel.

Ondubbelzinnig Er is ook een communicatiekant aan al deze dingen. God verbergt zich in een onttoverde cultuur op een andere manier dan in een beGods verborgen aanwezigheid komt net zo goed uit in ons zelfgebakken brood als in

toverde. Zijn tegenstander doet dat trouwens

bijzondere ervaringen rond genezing en bevrijding. (beeld Luís Baños/Pixabay.com)

ook: bezetenheid komt bepaald niet alleen op een occulte manier uit. Als westerse mensen bijvoorbeeld de indruk

Geest en bevrijdingspastoraat. De kerk heeft

hebben dat er weinig wonderen gebeuren, is

daar altijd ruimte voor gelaten, maar het tege-

dat niet meer dan logisch. Juist voor ons ‘com-

lijk als een bijzaak behandeld. Dat zou nu an-

municeert’ dat niet. Het zou dwingen, niet

ders moeten, maar ik zou niet weten waarom.

winnen. Op plekken waar allerlei ‘wonderen’

Hoe meer koninkrijk en kracht met elkaar ver-

worden ervaren, blijft juist de meerduidigheid:

bonden worden – krachten waar wij dan ook

is dit van God of van de goden, de voorouders,

nog de beschikking over krijgen – des te meer

de krachten? Ik zou niet weten waarom we

krijg ik het gevoel dat het over een koninkrijk

hierin jaloers zouden moeten zijn op mensen

gaat dat wél van deze wereld is, dat Jezus’

uit andere culturen of zouden moeten vinden

gelijkenis uit Lucas 19 niet serieus genomen

dat het eigenlijk ook bij ons allemaal zo zou

wordt en dat de heilige Geest gaat functione-

moeten gaan.

ren als geestverruimend middel.

Wat ik in elk geval niet geloof, is dat Jezus in

Bovendien: deze dingen hebben allemaal deel

het heden Gods verborgenheid zou doorbre-

aan de verborgenheid van Gods aanwezigheid

ken en mensen zou dwingen of manipuleren

op aarde, en aan de meerduidigheid daarvan.

met een ondubbelzinnige aanwezigheid. Waar

Alle ‘bijzondere’ gaven van de Geest zijn ook

verlangen naar bijzondere ervaringen in feite

te lezen als geconditioneerde menselijke erva-

een verlangen is naar zo’n eenduidigheid,

Leestip

ring. Mensen léren in tongen spreken of Gods

wordt volgens mij gevraagd om illusies. Een

stem horen in hun eigen hoofd. Gebedsgene-

teken van postmoderne wereldgelijkvormig-

zing vindt alleen plaats bij psychosomatische

heid. Daartegenover kan het ontwijken van

Lees meer over bijzondere

kwalen of opereert in het grijze gebied van de

bijzondere ervaringen in feite een ontvluchten

Godservaringen als geconditi-

somatiek. De machten die bestreden worden

van de aanwezigheid van God zijn. En dat lijkt

oneerde menselijke ervaring:

in het bevrijdingspastoraat hebben een sterk

me zelfgekozen armoede en een teken van

Tanya M. Luhrmann, When

cultureel bepaalde verschijningsvorm. Maria

platte secularisering. In beide gevallen wordt

God Talks Back. Understanding

verschijnt alleen aan roomsen.

de koning niet gevolgd.

the American Evangelical Rela-

Gaat het dus om illusies en inbeelding? Ik

tionship with God, New York:

zou niet weten waarom. Net zo goed als dat

Wim van der Schee is beroepbaar predikant in

Vintage Books, 2012.

Gods verborgen aanwezigheid uitkomt in ons

de GKv. Dit artikel is een bewerking van een

zelfgebakken brood, in het kind dat Hij ons

gastblog op de website van Jos Douma

geeft (of niet) en in medicijnen en therapie,

(josdouma.wordpress.com).

 God dringt zich niet op en manipuleert niet 

OnderWeg #10 > Jaargang 1 > 16 mei 2015

 Thema

 Praktijk

Hoe zichtbaar is het koninkrijk in mijn leven? (1)

Glimpjes koninkrijk Petra Messelink (47), verslaggever bij De Gooi- en Eemlander, opleidingsdocent journalistiek aan de Christelijke Hogeschool Ede en lid van de NGK Amersfoort-Zuid:

Zou u de man die de daklozenkrant

twijfel. Mijn ratio zegt: je weet wel

bij uw supermarkt verkoopt uitno-

waar je aan begint, maar niet waar

digen om te komen eten? Ik niet. Af

het eindigt.

en toe twijfel ik wel wanneer ik de

Mijn beste vriendin deed het wel.

Bulgaarse Nadia bij de winkel waar ik

De ‘daklozenkrantman’ at bij haar

elke woensdagochtend weekbood-

en haar gezin. Zij vond dat iets heel

schappen doe zie staan. We hebben

normaals, iets wat paste in haar inte-

regelmatig een gesprekje. Over de

grale manier van geloven. Zo zat haar

kinderen. Zij heeft twee kinderen,

leven in elkaar. Niet alleen praten

een jongen en een meisje. Ze wonen

over de koning, maar ook concrete

bij familie in Bulgarije. Nadia verdient

dingen doen. Bijna anderhalf jaar ge-

hier geld dat ze daar goed kan ge-

leden overleed ze na elf jaar kanker.

bruiken.

Zij was iemand bij wie je het konink-

een uurtje help bij de les voor gehan-

Sinds Nieuwjaar is ze weer in Bul-

rijk van God concreet zag worden.

dicapte kinderen? Als ik iemand die

 De ‘daklozen-

krantman’ at bij haar en haar gezin, zij vond dat iets heel normaals 

mij gekwetst heeft zonder haat- of

garije. Ze is zo ontzettend graag bij haar kinderen, maar in Bulgarije is

Zelf vind ik het lastig om aan te wij-

wrokgevoelens uitnodig voor een ge-

voor haar als Roma weinig werk te

zen waar ik in mijn leven sporen van

zellig avondje uit? Of als ik iedereen

vinden. Binnenkort verwacht ik haar

het koninkrijk van God zie. Lang ben

in de straat een kerstkaart stuur? Het

terug. Zal ik haar dan uitnodigen? Ik

ik gefocust geweest op die andere,

lijkt allemaal zo weinig, zo onbete-

weerbarstige kant van het leven:

kenend.

het verdriet om het verlies van mijn

Met Koningsdag zag ik weer zo’n

hartsvriendin, het onvoorstelbare

glimpje koninkrijk bij iemand anders.

leed in de Afrikaanse landen die ik

Een meisje uit mijn kerk had samen

ooit voor mijn werk bezocht (Soedan,

met een vriendin 900 euro opge-

Somalië, Kenia), de berichten over de

haald voor een ontwikkelingshulp-

terreur van Islamitische Staat... Er is

project van de stichting Edukans en

zo veel ellende op micro- en macro-

op Koningsdag stond ze vroeg op om

niveau dat je je afvraagt: waar is nog

spulletjes aan de man te brengen en

iets van het koninkrijk van God zicht-

dat bedrag nog hoger te maken. Ze

baar? Het dreigde mij te verlammen.

stond er niet voor haarzelf maar voor

Als christen wil ik iets uitdragen van

anderen. Voor kinderen die ze niet

de hoop die in mij leeft. Ik wil men-

kent. Kinderen die door haar actie

sen wijzen op het koninkrijk dat komt

misschien ook iets mogen ervaren

en laten zien wat er nu al zichtbaar is

van het koninkrijk van God.

van dat koninkrijk. Maar hoe doe je Petra Messelink.

dat? Toon ik iets van Gods liefde als

Lees ook de bijdrage van Petra Mes-

niet kan en niet wil. Het is moeilijk

selink op pagina 19.

OnderWeg #10 > Jaargang 1 > 16 mei 2015

Nieuws

 Colofon Kernredactie Ad de Boer (hoofdredacteur), Matthijs Haak, Johanne de Heus (beeldredacteur), Henk Hoksbergen (hoofdredacteur), Peter Hommes, Pieter Kleingeld, Erik Koning (eindredacteur), Jordi Kooiman (eindredacteur), Bas Luiten, Heleen Sytsma-van Loo, Ton Vos.

Komen en gaan Aangenomen naar de GKv/CGK Harlingen: kandidaat H.H. Meerveld (Zwolle); naar de NGK Zalk en Veecaten: kandidaat M.G. van Gurp (Apeldoorn).

Brede redactie Kernredactie plus Bart Cusveller, Freddy Gerkema, Rob van Houwelingen, Hans Schaeffer, Hans Vel Tromp, Jan Westert.

Verbonden aan de GKv Barendrecht-Pernis-Albrands-

Medewerkers

waard: ds. D.J. Van Diggele (was al deeltijd aan de ge-

Eline de Boo, Han Hagg, Simon Kadijk, Myriam Klinker-De Klerck, Roel Kuiper,

meente verbonden, nu voltijd).

Almatine Leene, Wim van der Linde, Embert Messelink, Jan Mudde, Maurits Oldenhuis,

Preekconsent (GKv) verleend aan: B. van Egmond (Kam-

Hans-Jan Roosenbrand, Wolter Rose, Wim van der Schee, Joost Smit, Esther Spiering-

pen).

de Hek, Peter Strating, Jeroen Sytsma, Daniël Timmerman, Roel Venderbos,

Kunst in de kerk Marleen Hengelaar-Rookmaaker en Anokó OuweneelTóth hebben op 9 mei het Handboek voor kunst in de kerk uitgebracht bij Buijten & Schipperheijn. De auteurs signaleren een opleving op het terrein van beeldende kunst in de kerk. Volgens recente cijfers doet 30 procent van de protestantse kerken iets met kunst. Onder meer

Maarten Verkerk, Ronald Westerbeek, Dick Westerkamp, Jeannette Westerkamp. Redactieadres ‘t Hazeveld 115, 3862 XA Nijkerk, 033-750 67 87, redactie@onderwegonline.nl. Lezersservice Voor abonnementen, adreswijzigingen, opzeggingen en bezorgklachten: Nico Schenk, Droogoven 7, 3961 EW Wijk bij Duurstede, 0343-57 50 27, administratie@onderwegonline.nl.

de opkomst van de beamer heeft voor meer aandacht voor beeld gezorgd, met name ook in de kleine gerefor-

Audio

meerde kerken.

OnderWeg is beschikbaar in gesproken vorm bij de Christelijke Bibliotheek voor Blinden en

In hun handboek behandelen Hengelaar-Rookmaaker

Slechtzienden (CBB). Neem voor meer informatie contact op met de CBB: 0341-565499.

en Ouweneel-Tóth vragen als: Hoe kun je kunst een plek geven in je kerkgebouw, in de eredienst, op de beamer of in het gesprek met jongeren? Hoe kun je als creatieveling iets voor je gemeente betekenen? En hoe kun je als gemeente een plaats inruimen voor gelovige kunstenaars in je midden?

Abonnementsprijzen Jaarabonnement: € 46,- (studenten € 23,- / Europa € 85,- / buiten Europa € 115,-). Abonnement OnderWegOnline: € 37,50. Proefabonnement: drie maanden gratis. Neem voor het afsluiten van een abonnement contact op met de lezersservice (zie hierboven) of vul uw aanvraag online in op www.onderwegonline.nl.

Inauguratie Theo Boer

Persvereniging

Theo Boer aanvaardt op 8 juni aanstaande het ambt van

OnderWeg is een uitgave van de Gereformeerde Persvereniging OnderWeg.

bijzonder hoogleraar op de Lindeboom Leerstoel voor

Informatie: Marga van Gent-Petter (secretaris), persvereniging@onderwegonline.nl.

Ethiek van de Zorg aan de Theologische Universiteit Kampen. Hij spreekt die middag in Kampen zijn inaugurele rede uit: ‘Wie kennis vermeerdert. Ethische noties bij vroegdiagnostiek en voorspellende geneeskunde’. Boer gaat zich als hoogleraar bezighouden met de ethische en theologische doordenking van morele thema’s uit de zorg.

Veel belangstelling Cursus NT De Cursus NT, die sinds het najaar van 2012 door prof. dr. Jakob van Bruggen en dr. Henk van de Kamp gege-

Bestuur Persvereniging Bernard Bos, Sander Dekker, Marga van Gent-Petter, Krijn de Lange, Aldert van der Molen, Ale Sierksma, Hillie van de Streek. Adverteren Nico Postuma, 0341-84 21 47 of 06-139 959 05, adverteren@onderwegonline.nl. Zie voor de formaten, tarieven en verschijningsdata www.onderwegonline.nl/adverteren. Vormgeving Bredewold. Creatie, web & print. Postbus 86, 8090 AB Wezep, 038-376 33 90, fax 038-376 53 03, onderweg@bredewold.nl, www.bredewold.nl.

ven wordt, blijft veel aandacht genieten. In het najaar van 2015 en het voorjaar van 2016 vinden onder leiding

Technische realisatie en druk

van Van Bruggen de zesde en zevende module van de

Zalsman B.V., Steinfurtstraat 1, 8028 PP Zwolle, Postbus 1025, 8001 BA Zwolle,

cursus plaats. De cursus wordt gegeven in Apeldoorn, Ridderkerk en Groningen. Kort nadat de inschrijving was geopend, zat de cursus in Apeldoorn al vol, waardoor de organisatie besloot een tweede cursus in Apeldoorn aan te bieden. Zie voor informatie www.cursusnt.nl.

038-467 00 70. IBAN: NL89INGB0000404945 t.n.v. Gereformeerde Persvereniging OnderWeg te Wijk bij Duurstede. www.onderwegonline.nl

 www.facebook.com/onderwegonline  www.twitter.com/onderwegonline

 Thema

Bijbels verkopen in hartje Jeruzalem

‘Heer, als dit van U is, geeft U mij dan een teken dat de droom uitkomt’ Hij oogt bescheiden en is klein van stuk: Victor

mijn werk te dienen. Lange tijd gebeurde

Kalisher, directeur van het Bijbelgenootschap in

vrouw in gesprek kwam. Zij zei: “Jij bent

Israël. Zijn organisatie is gehuisvest in de Bijbelshop in de Jaffastraat, hartje Jeruzalem. Van een eerder bezoek herinner ik mij het bescheiden winkeltje. Nu is er meer ruimte, voldoende om het Nederlandse mediagezelschap te ontvangen. Tijdens het gesprek vertelt Kalisher over de droom die hij ooit had en over hoe het is om met orthodoxe Joden over het evangelie te praten.

er niets. Tot ik in de Bijbelshop met een de nieuwe directeur van het Bijbelgenootschap.” Ze waren, na het overlijden van hun directeur, op zoek naar een opvolger. Al snel volgden allerlei gesprekken. Maar toen werd het stil... Het duurde zo lang dat ik dacht: Heer, als dit van U is, geeft U mij dan een teken dat de droom uitkomt. Dat gebeurde. Ik bad of het teken de geboorte van nóg een kind mocht zijn. Dat kind kwam er, onverwacht. Nu zit ik hier alweer acht jaar.’ Werken als Bijbelgenootschap in Israël, niet het makkelijkste land, hoe gaat zoiets? ‘Het is niet eenvoudig. Toch merken we dat het werk groeit. We verspreiden nu zo’n 160.000 bijbels per jaar. Het aantal

tekst Leendert de Jong

Hierdoor groeide Victor in een messias-

conferenties en ontmoetingen neemt

belijdend gezin op. Op achtjarige leeftijd

toe. Je merkt dat er meer openheid voor

had hij een droom waarin hij een bijbel

het evangelie ontstaat.’

Victor Kalisher is de zoon van een Ho-

kreeg, met de boodschap: ‘Als je die niet

locaustoverlevende. Kort na de Tweede

pakt, loop je in het vuur.’

Hoe komt dit? ‘Mensen zijn teleurgesteld in politieke

Wereldoorlog kwam die overlevende, Victors vader, op een wonderlijke ma-

Je hebt die bijbel ‘gepakt’?

oplossingen. De hoop op verandering

nier tot geloof in Christus: ‘Hij kreeg het

Kalisher: ‘Nee, ik groeide op, studeerde,

neemt af, de frustratie groeit. Tegelijk

Nieuwe Testament in handen. Toen hij

diende in het leger en vond een prima

groeit het gevoel voor tolerantie, mis-

dit las, wist hij: Jezus is werkelijk de be-

baan. Toch liet de droom mij niet los;

schien vanuit de gedachte: zoals het nu

loofde messias.’

ergens zat een verlangen om God ook in

is, kan het niet langer.’

OnderWeg #10 > Jaargang 1 > 16 mei 2015

 Interview

werd. Vervolgens: een staat is maar een beperkt deel van wat God met mensen wil. Gods boodschap omvat veel méér: uiteindelijk helpt ook een veilige staat jou niet, uiteindelijk helpt alleen het kruis.’ Maar die staat is wel bijzonder. ‘De beschikbaarheid van de staat Israël Victor Kalisher, directeur van het Bijbelgenootschap in Israël: ‘We merken dat het werk

is een wonder. Mensen komen terug en

groeit.’ (beeld Chris-Jan de Leeuw)

kunnen ergens terecht. Daarmee is Israël een getuigenis, naar de wereld en naar gelovigen, dat God trouw is. En als Hij

Is het moeilijk om met een orthodoxe

Moeilijk dus?

daarin trouw is, dan is Hij dat ook naar

Jood over de Bijbel te praten?

‘Ja en nee. Ja: neem onze kinderen. Zij

jou en mij!’

‘Ja, want al heel snel komt de Holocaust

spelen met buurkinderen, maar die

ter sprake. Dan wil zo iemand jou bij

mogen niet bij ons thuis komen van hun

Wat biedt het Oude Testament nog

wijze van spreken slaan: het christendom

ouders. Maar ook nee: mijn geloof in

meer, ook in het contact met een ortho-

speelde immers, in zijn of haar beleving,

Christus vervult mijn Jood-zijn. Jezus was

doxe Jood?

een rol in het ontstaan van de Holocaust.’

een Jood, net als ik, en leefde in het land

‘Veel. Het Oude Testament wijst vooruit

waarin ik woon, het land van de Bijbel.’

naar de geboorte van Jezus. En het bevat de belofte dat alle volken het goede naar

Dan stopt het gesprek? ‘Lang niet altijd. We vragen: “Maak als-

Zie je dat als vervulling van Bijbelse pro-

Israël brengen, zoals zij iets wezenlijks

jeblieft onderscheid tussen wat mensen

fetieën, dat het Joodse volk hier woont?

van Israël hebben ontvangen: Jezus.

gedaan hebben en wat de Bijbel zegt,

‘Ook hier past niet één antwoord. Eerst:

Daarin heeft ook de kerk een ‘calling’

wat God doet. Ga met ons die zoektocht

een seculiere staat zoals Israël is een

(roeping), om het Joodse volk aan zijn

aan.” Soms wordt dit gezegend. Het aan-

menselijke oplossing die veiligheid biedt

oude calling te herinneren.

tal messiasbelijdende Joden groeit en zit

na alle ellende van de Holocaust. Het

Natuurlijk vraag ik mij weleens af

op zo’n 15.000. Overigens praten niet

is goed om die te blijven herdenken. Ik

waarom God voor deze bijzondere weg

alle messiasbelijdende Joden open over

weet nog dat mijn vader – die elke sab-

koos, door eeuwenlang eerst met Abra-

het geloof. Als ze ervoor uitkomen kan

bat over de oorlog vertelde, maar nooit

ham en later het volk Israël aan het werk

dat lastig zijn, bijvoorbeeld als een kind

met bitterheid – later last kreeg van

te gaan. Juist dan besef ik: God is groter

getrouwd is met een orthodoxe Jood.’

nachtmerries en schreeuwend wakker

dan mensen. Hij vond dit de goede weg. God neemt de tijd om te onderwijzen. Dat deed Hij met Israël en dat wil Hij met anderen doen, ook met jullie, christenen

‘De volheid der heidenen’

in Europa. En laten zijn kinderen maar maar kwalitatief bedoeld. ‘Volheid’

aan die roeping gehoor geven.’

zegt: zodra mensen dicht bij God zijn

In het gesprek met Victor Kalisher

en met Hem leven, fungeren zij als

Leendert de Jong (GKv) werkt in de

kwamen ook de bekende hoofdstuk-

‘levende beenderen’, voor anderen

media en was in Israël, op uitnodiging

ken in de Romeinenbrief over Israël

om hen heen én voor Joden. Daar-

van Christenen voor Israël, in het kader

ter sprake. Een veelbesproken onder-

mee past dit binnen de boodschap

van een mediareis rond ‘70 jaar na de

deel is de passage over de ‘gedeelte-

van de héle Bijbel: ‘Kijk niet naar het

Holocaust’.

lijke verharding van Israël (...) totdat

Nieuwe Testament alleen vanuit het

de volheid der heidenen binnengaat’

Oude, besef dat God Zichzelf gaf, in

(NBG 1951-vertaling). Victor Kalisher

zijn Zoon, om Joden en niet-Joden bij

komt met een opvallend praktische

Hem terug te brengen. Zorg dus dat je

en appellerende exegese: de ‘full-

lééft. En ook alleen zó kunnen wij ons

Israël? Kijk op www.biblesocietyinisrael.com

ness of gentiles’ is niet kwantitatief

werk als Bijbelgenootschap doen.’

en www.biblesociety.org.

Meer inspiratie

Meer lezen over het Bijbelgenootschap in

 Trefpunt Hoe gaan GKv’s en NGK’s om met pijn uit het verleden?

Ruimte voor verdriet en boosheid Wanneer GKv’s en NGK’s intensiever gaan samenwerken, speelt de breuk uit de jaren zestig vaak weer op en komt er pijn, verdriet en boosheid naar boven. Hoe gaan gemeenten daarmee om? Vijf voorbeelden.

tekst Jordi Kooiman

1. Gesprekken

scheuring als ouderling hadden mee-

zijden gehandeld is naar wat men

gemaakt. Maar het feit dat er weer met

meende dat nodig was voor het voort-

elkaar gesproken werd, werkte helend.

bestaan van de kerk. De rehabilitatie werd door de NGK-

In veel gemeenten wordt het verleden

2. Brief

bespreekbaar gemaakt door middel van

De kerkenraad van de GKv Hardinxveld-

baarheid ontvangen. In juni 2014

persoonlijke, pastorale gesprekken. In

Giessendam schreef vorig jaar een

onderstreepte de Edese NGK-predikant

de recent gevormde Samenwerkings-

indringende brief aan de kinderen van

Peter Sinia tijdens een toespraak op

gemeente Lisse (CGK/GKv/NGK) werd

de indertijd geschorste en inmiddels

de vrijgemaakte synode de ‘onvoor-

tijdens het fusieproces fors ingezet

overleden ouderling Nederveen. Aan

stelbare betekenis’ van de verklaring.

op zulke persoonlijke begeleiding. In

NGK-zijde was men daar erg van onder

‘Als Nederlands-gereformeerden in Ede

de NGK Kampen werden de afgelopen

de druk. Het speelde een heilzame rol

waren we daarbij onder de indruk van

tijd diverse gesprekken gevoerd met

in het proces van verzoening.

de vrijgemaakten, die ons in ootmoed

gemeenteleden die de jaren zestig

kerkenraad met ontroering en dank-

voorbijstreefden. Een belangrijke rol

hebben meegemaakt en hetzelfde ge-

3. Rehabilitatie

beurde in de kleine NGK/CGK-gemeente

Soms wordt teruggenomen of rechtge-

Melle Oosterhuis. Als vredestichter

Amsterdam-De Bron. Daar waren de

zet wat in de jaren zestig is gebeurd.

bezat hij de wijsheid om, naar onze

gemeenteleden blij dat er ruimte was

Zo werd ds. G. Roukema in mei 2009,

taxatie, recht te doen aan de gevoe-

om zich uit te spreken.

exact 41 jaar na de scheuring in Ede,

lens van pijn aan Nederlands-gerefor-

Op kerkenraadsniveau vinden er ui-

postuum gerehabiliteerd door de GKv’s

meerde zijde, zonder voorbij te gaan

teraard ook vele gesprekken plaats,

Ede-Noord en Ede-Zuid. Beide gemeen-

aan de soms even sterke gevoelens

waarbij het verleden vaak één van de

ten spraken uit dat Roukema en de

en diepe wonden aan gereformeerd-

eerste dingen op de agenda is. Een

toenmalige vrijgemaakte kerkenraad

vrijgemaakte zijde.’

bijzonder voorbeeld is Deventer, waar

ten onrechte als ontrouwe dienaren

het contact tussen NGK en GKv al begin

van Christus waren voorgesteld. Ook

4. Preekbeurt

jaren negentig op gang kwam, slechts

verklaarden ze dat ze Roukema in

De onlangs overleden NGK-predikant

zeventien jaar na de scheuring (in De-

dankbaarheid gedenken als wettig

Koos Veefkind ging op 16 juni 2013 voor

venter vond die in 1973 plaats). In beide

voorganger. Tegelijkertijd werd ook

het eerst na bijna 50 jaar weer voor

kerkenraden zaten ouderlingen die de

uitgesproken dat indertijd van beide

in de GKv Buitenpost. Veefkind begon

OnderWeg #10 > Jaargang 1 > 16 mei 2015

werd daarbij gespeeld door dominee

 Trefpunt

daar in 1963 zijn werk als voorganger.

de dienst schudden vrijgemaakten en

breuk’, zei ds. Henk van de Kamp (GKv)

Na zijn vertrek in 1967 preekte hij nog

Nederlands-gereformeerden elkaar de

tijdens de dienst. ‘Daarom spreken we

enkele malen in Buitenpost, tot de

hand. Daarna bogen ze het hoofd voor

uit dat we elkaar over en weer, on-

scheuring dat onmogelijk maakte. Die

een gebed van verootmoediging. ‘Zoals

danks soms pijnlijke herinneringen, van

pijn werd in 2013 weggenomen. In het

Daniël bad om vergeving voor de zon-

harte vergeven, zodat de last uit het

kerkblad van de GKv Buitenpost blikte

den van zijn voorouders, ondanks dat

verleden geen belemmering is om een

Veefkind terug: ‘Het was heel emotio-

hij zelf niet verantwoordelijk was voor

nauwere samenwerking aan te gaan.’

neel. Dit is toch echt gebeurd en geeft

de ballingschap, zo hebben wij ons ver-

Het verootmoedigingsgebed sloot af

hoop voor de toekomst!’

ootmoedigd’, aldus GKv-predikant Rolf

met: ‘Laat ons allen één zijn, Vader,

van Ommen.

zoals U in Jezus Christus bent en Hij in

5. Verootmoediging

In Apeldoorn hielden de twee GKv’s en

U, laat ons zo ook in U zijn, opdat de

In diverse gemeenten worden veroot-

de NGK op 8 maart dit jaar een soortge-

wereld gelooft dat U Jezus hebt gezon-

moedigingsdiensten gehouden, om

lijke dienst, eveneens uitgaand van Da-

den.’

bewust stil te staan bij het verleden. Zo

niëls gebed. ‘We willen samen, staande

stond de allereerste kerkdienst van de

voor het aangezicht van de Heer, Hem

Jordi Kooiman is zelfstandig journalist,

samenwerkingsgemeente De Levens-

en elkaar om vergeving vragen voor

eindredacteur van OnderWeg en lid

bron in Nijverdal, op 4 januari dit jaar,

de schuld die beide gemeentes hebben

van de Evangelische Landeskirchliche

in het teken van verootmoediging. In

aan het gescheiden optrekken sinds de

Gemeinschaft Rheine.

Naamgenoten: Ichthuskerk GKv Bussum-Huizen

betekenis van de naam past bij het feit dat

De leden van de Gereformeerde Kerk

Jezus Christus als Zoon van God de kern is

Bussum-Huizen komen uit een groot deel

van ons belijden.

van de Gooi en Vechtstreek. De gemeente

Onze bede is dat wij bij deze belijdenis

telt ruim 130 leden, kinderen en volwasse-

blijven en dat dit ook geldt voor onze

nen. Door het relatief kleine aantal leden

naamgenoot in Dronten.

kennen de leden elkaar goed en is er een hechte onderlinge band.

NGK Dronten

Het kerkgebouw heeft de naam Ichthus

De NGK Dronten is een enthousiaste

gekregen vanwege het feit dat Huizen van

gemeente die is gesticht in 1962. De ge-

oorsprong een vissersdorp is. De diepere

meente telt 530 leden, afkomstig uit de dorpen Dronten, Swifterbant en Biddinghuizen.

Ichthuskerk Dronten.

De pastorale en bestuurlijke kerkenraad zetten zich samen met de gemeenteleden

dere kerken om de inwoners te bereiken

in voor het pastoraat, diaconaat, jeugd-

met het evangelie, bijvoorbeeld met de

werk en missionaire werk. De wijkteams

Alpha-cursus, een gezamenlijke kerst-

zijn verantwoordelijk voor de pastorale

wandeling of een uitvoering van The Pas-

zorg, de diakenen signaleren en helpen

sion.

indien nodig bij financiële vragen. In Dron-

We geloven dat Jezus Christus, de Zoon

ten is er afstemming tussen de kerken op

van God, onze redder (‘Ichthus’) is en

dit terrein.

wensen dat ook van harte toe aan de

De Ichthuskerk kent een actief jeugdpro-

gemeente van de Ichthuskerk in Bussum-

gramma met clubs, catechese, kerkkam-

Huizen.

pen en kinderwerk. Ichthuskerk Bussum-Huizen.

Missionair wordt samengewerkt met an-

 Column

Impuls voor de zomer A

part eigenlijk dat we het kerkelijke seizoen afronden wanneer we Pinksteren vieren. Afgemat door werk, school en het kerkelijke ‘winterwerk’ vertellen we elkaar dat de rest van het

voorjaar en de zomer voor onszelf zijn. Dan gaan we na een maand of acht afzien eindelijk weer eens genieten. De temperaturen lopen op en de avonden lengen, we zetten de ligstoelen alvast in de tuin. Iedereen lijkt weer gezonder, meer energie te hebben en eropuit te gaan. Ondertussen bouwen we het Bijbelkringseizoen af en stoppen de commissies, kinderclubs en catechisatie. Gods Geest biedt troost, geeft kracht, leidt en inspireert. Het lijkt nogal paradoxaal dat we ervoor kiezen om, juist wanneer we met Pinksteren vieren dat Gods

Een missionaire kerk is een disfunctionele kerk

Geest over ons is uitgestort, die Geest niet actief als gemeente te benutten. We hebben ons best gedaan, nu moeten we even bijtan-

tekst Pieter Kleingeld

ken.

 Dan gaan we na een

maand of acht afzien eindelijk weer eens genieten 

‘

e laten niemand achter!’ Richard roept het bijna triomfantelijk. Met zijn familie is hij in een VW-busje op weg naar een schoon-

heidswedstrijd van zijn dochtertje Olivia, een rit van meer dan duizend kilometer. Bij een benzinestation is hij vergeten haar weer mee te nemen. Ze zijn zojuist teruggereden om haar op te halen. Richard is motivatiecoach. Hij heeft een hekel aan

Terwijl we belijden dat het God zelf is die ons met zijn Geest vult!

losers en heeft een programma ontwikkeld om in

De wind steekt op en wij laten onze geestelijke zeilen niet opbollen

negen stappen een winnaar te worden. Maar in de

om voortvarend met het evangelie aan de slag te gaan, maar we

zaaltjes waar hij spreekt zitten minder mensen dan

zoeken de luwte op. Natuurlijk doen rust en ontspanning ons goed.

de stappen van zijn programma.

Maar bieden die lange zomeravonden juist geen uitgelezen kansen om dat nieuwe gezin uit de kerk aan je terrastafel uit te nodigen? Om met mensen van je kring de tuin van die eenzame oudere in de achterstandswijk aan te pakken? Of om met je buren te barbecueën, of een kinderfeest voor de kids uit de straat van de kerk te organiseren? Of om een dagje te gaan fietsen met een picknickmand achterop en languit op het kleed aan je zus te vragen wanneer ze

 Bij een benzinestation is hij vergeten haar weer mee te nemen 

het zicht op Jezus eigenlijk verloren is? Misschien is dat winterwerk in de gemeente wel bedoeld om ons in de donkere maanden toe te rusten zodat we daarna, met de

Naast Richard zit zijn vrouw Sheryl. Ze is overwerkt

impuls van Pinksteren, het evangelie

en heeft net genoeg tijd om elke dag Kentucky

met vernieuwde energie handen, voe-

Fried Chicken op tafel te zetten. Ze rookt stiekem en

ten en een stem kunnen geven.

droomt van een liefdevolle familie. Dan is er zoon Dwayne – Dwayne zwijgt. Hij gaat pas weer praten als hij piloot kan worden. Dwayne leest Nietzsche en haat iedereen. Ook opa is mee. In grove bewoordingen spoort hij

Eline de Boo (PKN) is schrijfster

Dwayne aan om zo veel mogelijk meisjes te verslin-

met een missionaire roeping.

den. Opa is bovendien heroïneverslaafd.

 Missionair

van gebroken mensen. Durven we samen het gebroken lichaam van Christus te zijn? Dat maakt een kerk gastvrij – we voelen ons welkom tussen mensen als Sara en Tomas, Petrus en David. God heeft een intense liefde opgevat voor die mensen. Daar durven anderen wel bij te gaan zitten.

Liefdevol Als je met zulke mensen onderweg gaat, moet je wel nederig worden en zachtmoedig. Geduldig met anderen, hoewel dat misschien lastig voor je is. Jouw gebrokenheid is misschien wel je lichte ontvlambaarheid. Je zult vergevingsgezind worden wanneer je beseft hoeveel vergeving je zelf nodig hebt. Het zal je liefdevol maken, omdat je doordrongen raakt van Gods onuitsprekelijke liefde voor jou en anderen. Wij zijn een disfunctionele familie van Zwager Frank zit ook in het busje. De

ner van Amerika.

gebroken mensen onderweg... En on-

homoseksuele Frank is hoogleraar lite-

En ten slotte dus Olivia: een enigszins

derweg bevrijdt God ons in Christus

ratuur en heeft zojuist geprobeerd zelf-

mollig meisje van een jaar of acht, dat

door onze gebrokenheid heen.

moord te plegen, omdat zijn vriendje

ervan droomt schoonheidskoningin te

hem heeft ingeruild voor zijn grootste

worden.

Pieter Kleingeld is predikant van de

concurrent, die andere grote Proustken-

Tijdens de road trip gebeurt van alles, de

NGK Oegstgeest en redacteur van On-

versnellingsbak van het busje gaat stuk,

derWeg.

de claxon blijft hangen, en het blijft de

Twee soorten kerk zijn Er zijn twee manieren van kerk zijn. De eerste zegt: kijk eens hoe gaaf

vraag of ze op tijd zullen zijn voor de wedstrijd. Tot zover in het kort de plot van de film Little Miss Sunshine.

wij zijn geworden. Dit is een kerk van

Gebroken

winnaars. Een groot gevaar van zo’n

We herkennen onszelf: een disfunctio-

kerk is dat ze gedrag dat in de wereld

nele familie van gebroken mensen die

succesvol is, religieus sanctioneert.

onderweg zijn... Dit is wat Jezus be-

De tweede manier van kerk zijn zegt:

doelde toen Hij het brood nam, het brak

kijk eens hoe gaaf Jezus is. Kijk door

en aan zijn leerlingen gaf en zei: ‘Neem,

onze gebrokenheid heen – het is mak-

eet, dit is mijn lichaam.’ Het brood was

kelijker om door gebrokenheid heen

heel, maar Jezus brak het. Jezus’ li-

te kijken dan door heelheid. Dit is een

chaam was heel, maar werd gebroken.

kerk van verliezers. Niet een kerk die

Zo identificeerde Jezus Zich met ons,

Bekijk de film Little Miss Sunshine

gebrokenheid verheerlijkt, maar een

gebroken mensen. Als wij het lichaam

(let op: bevat expliciete taal) en/of

kerk die weet dat Jezus gekomen is

van Christus zijn en als Jezus het brood

lees de mooie Engelstalige blog van

voor gebroken mensen en onderweg

– dat is zijn lichaam – brak, dan zijn wij

Stanley D. Williams over deze film

door hun gebrokenheid heen genade

dus het gebroken lichaam van Christus

(google op ‘moral premise little miss

schenkt.

onderweg. Dat is de plaats waar de hei-

sunshine’).

Webtip

lige Geest woont: in de harten en levens

 Woordzoeker

Blij geloven tussen Hemelvaart en wederkomst tekst Wolter Rose beeld Jorisvo/123rf.com

OnderWeg #10 > Jaargang 1 > 16 mei 2015

 Woordzoeker

U hebt Hem lief zonder Hem ooit gezien te hebben; en zonder Hem nu te zien gelooft u in Hem en ervaart u een onuitsprekelijke, hemelse vreugde. (1 Petrus 1:8)

e hebben Hemelvaart gevierd.

zo gemakkelijk een alternatief te bieden.

vooruitzicht is niet maar een mooie droom.

Jezus Christus heeft zijn missie

Het werkwoord dat Petrus gebruikt is ver-

Christenen kunnen met vertrouwen uitzien

voltooid en is teruggekeerd op zijn

want aan een zelfstandig naamwoord dat

naar dat bijzondere moment, omdat Jezus

basis. Mensen als Maria, Marta en Lazarus

hij op verschillende momenten in de brief

in het verleden al op verschillende manie-

konden hun leven lang terugkijken op on-

gebruikt.

ren zijn glorie heeft getoond, komend uit

vergetelijke ontmoetingen met hun vriend

Een vers eerder kijkt Petrus vooruit en

een situatie van ongekend diep lijden. De

Jezus. Zulke dierbare herinneringen heb-

heeft hij het over de lof, ‘glorie’ en roem

Zoon van God is opgestaan uit de dood en

ben wij niet. Hoe kan het dat we toch in

die christenen in de toekomst zullen

inmiddels terug op zijn basis.

Hem geloven?

ontvangen op het moment van Christus’

Pasen en Hemelvaart zijn dagen om te

tweede komst (vers 7, ‘eer’ in de NBV). On-

vieren. Christenen kunnen vol verwachting

In feite staan we er net zo voor als de

getwijfeld is dat een moment om Christus

uitkijken naar het moment waarop ze her-

christenen aan wie de apostel Petrus een

in het middelpunt te zetten, maar volgens

enigd zullen worden met iemand die ze nog

kleine dertig jaar na de Hemelvaart zijn

Petrus zullen gelovigen ook ontvangende

nooit ontmoet hebben, maar die ze altijd

eerste brief schrijft. Iemand liefhebben die

partij zijn en delen in Christus’ glorie.

al hebben liefgehad en in wie ze hun leven

je nog nooit ontmoet hebt, in iemand ge-

Een paar verzen verder kijkt Petrus terug

lang hebben geloofd. En hoe meer je beseft

loven zonder Hem te zien – dat is volgens

en heeft hij het over de verschillende

hoe volstrekt uniek Hij is, hoe warmer het

Petrus de werkelijkheid van het geloof van

manieren (hij gebruikt het naamwoord nu

vreugdevuur brandt, zodat zelfs je tranen

deze christenen. Hij voegt nog een opval-

in het meervoud) waarop Christus na zijn

het niet kunnen doven.

lend detail toe: ze ervaren een bijzondere

lijden blijk geeft van de ‘glorie’ (vers 11,

vreugde. En dat terwijl de omstandigheden

‘luister’ in de NBV) die Hem tot een vol-

Wolter Rose is universitair hoofddocent

daar niet bepaald aanleiding toe gaven.

strekt uniek persoon maakt: de enige die

Semitische talen, geschiedenis en cultuur

Petrus schrijft aan mensen die ‘allerlei be-

kan zeggen dat Hij dood was en nu leeft,

van het Oude Nabije Oosten aan de TU

proevingen verduren’ (1 Petrus 1:6).

JHWH’s gezalfde en ook JHWH’s dienaar,

Kampen.

Uniek

Mensenzoon en tegelijk Zoon van God, Hij van wie Petrus ooit had gezegd: ‘zijn naam

Die vreugde is niet slechts toekomstmu-

is de enige op aarde die de mens redding

ziek: het is vreugde in de tegenwoordige

biedt’ (Handelingen 4:12).

tijd. Petrus gebruikt twee woorden om het

Vraag

bijzondere karakter ervan te beschrijven.

Herenigd

Het eerste woord is ‘onuitsprekelijk’. Deze

Wat Petrus zegt over Christus’ glorie helpt

meesleuren door de massahysterie die

vreugde overstijgt de gebruikelijke catego-

ons te begrijpen wat deze vreugde uniek

uiteindelijk de terechtstelling van Jezus

rieën waarin mensen praten over wat hun

maakt: het vuur van deze vreugde wordt

aan een kruis tot gevolg had. Hoe rea-

blij maakt. Leg maar eens uit dat je blij bent

‘aangestoken door glorie’. Christenen heb-

listisch is het te denken dat het toen ge-

omdat je van iemand houdt die je nog nooit

ben iets om naar uit te kijken. Wanneer

makkelijker was om in Jezus te geloven

ontmoet hebt.

Christus terugkomt zullen zij door hun

dan in de tegenwoordige tijd, nu je Hem

‘Hemels’, het tweede woord, is een minder

verbondenheid met Hem deelgenoot zijn in

niet ziet?

geslaagde vertaling. Maar het is nog niet

de publieke erkenning van zijn glorie. Dat

Denk aan al die mensen die zich lieten

 Jeugdwerk Maak elke meid duidelijk:

Je mag er zijn! In het vorige en in dit nummer besteden we in deze rubriek aandacht aan jeugdwerk dat zich specifiek richt op jongens of meiden. In het vorige nummer lag de focus op jongens. Dit artikel richt zich met name op meisjes. Dat doen we door vijf redenen te geven waarom elke kerk speciale aandacht aan meiden zou moeten schenken. tekst Eline Hoogenboom

Agenda

1. Elke meid is uniek

op elkaar. Ze leren door naar anderen

Vooral in de puberleeftijd klitten jon-

te kijken. Daarom zijn rolmodellen zo

• Pioniersparty Into the Wild (van YfC)

gens en meisjes behoorlijk aan elkaar.

belangrijk. Toffe christelijke vrouwen

op 29 mei 2015. Voor iedereen die

De jongens bewegen zich als aapjes

die zich kwetsbaar durven opstellen en

missionair vrijwilligerswerk doet voor

rondom de meiden en die zijn op hun

open zijn over hun eigen twijfels en on-

jongeren. Zie http://yfc.nl/pionier-

beurt druk bezig om zich op hun best te

zekerheden. Zo schep je voor meisjes

sparty-2015.

presenteren. Vaak lucht het meiden op

de ruimte om ook zichzelf te zijn, ook al

als ze even onder elkaar zijn. Ze moe-

weten ze misschien nog niet helemaal

2015. Kaarten: www.eo.nl/beam/eve-

ten bevestigd worden in hun unieke

wie die ‘zelf’ is.

nement/eojongerendag/reserveren.

ik: ieder van hen is wonderbaarlijk

• EO-Jongerendag op zaterdag 6 juni

gemaakt door God. Zo zien meiden

3. Geef ze bevestiging

14-16 augustus 2015. Zie http://

zichzelf helemaal niet. Ze weten vaak

De kerk is dé plek om meiden de be-

gracelandfestival.nl.

beter op te noemen wat ze niet goed of

langrijkste bevestiging in hun identiteit

mooi vinden aan zichzelf, dan wat wel

mee te geven: we geloven in een God

Offenburg (D).

goed of mooi is. Daarin moet verande-

die gewild heeft dat zij er zijn. Die hen

Info: www.teenstreet.nl.

ring komen en de kerk is daarvoor een

gemaakt heeft naar zijn beeld. Meis-

• Christelijk festival Graceland van

• Teenstreet van 1-8 augustus 2015 in

belangrijke plek!

2. Bied meiden rolmodellen Ik geloof heilig in rolmodellen. Mijn eerste rolmodel was mijn juf uit groep twee. Meiden vormen hun identiteit door zich te spiegelen. Ze lezen bladen en blogs om hun mening te vormen, kijken plaatjes op Instagram om te zien wat een perfect lijf is en willen uiteindelijk het liefst ‘normaal’ zijn. Kijk maar eens rond op bijvoorbeeld de EO-Jongerendag: ze lijken allemaal een beetje

OnderWeg #10 > Jaargang 1 > 16 mei 2015

 De kerk is dé

plek om meiden de belangrijkste bevestiging in hun identiteit mee te geven 

 Jeugdwerk

 Vaak voelt het

voor meiden veiliger om zonder de jongens over seks te praten 

Vaak lucht het meiden op als ze even onder elkaar zijn. (beeld dnfstyle/123rf.com)

jes die deze boodschap voor het eerst

leren hun grenzen te bewaken en leren

horen (en die komen we veel tegen

dat hun lichaam een tempel is waar ze

op onze Belle-evenementen) zijn vaak

zuinig op mogen zijn.

oprecht verbaasd: wauw, God heeft mij écht gewild!

4. Leer ze dat hun lichaam een tempel is

5. Laat ze hun maskers afdoen

Tips • Lees deze blog: www.huisvanbelle.

Onder meiden is vaak sprake van mei-

nl/levenslesje-welke-deur-kies-jij en

denvenijn. Eén van de meiden wordt

laat het filmpje aan de meiden zien.

Praten over seks is belangrijk. Op

bijvoorbeeld op een stille, maar niette-

Hang boven de deur van het jeugd-

huisvanbelle.nl krijgen we tientallen

min heftige manier buitengesloten. Een

honk of de kerkzaal eens de borden

vragen per week, waarvan de meeste

paar meiden zijn altijd meer populair bij

‘MOOI’ en ‘GEMIDDELD’. Dit kan een

gaan over zoenen, seks, masturbatie

de jongens dan andere. Als de meiden

prima start zijn van een girls-only-

en porno. Deze onderwerpen moeten

onder elkaar zijn, vervalt dat aspect.

avond.

echt besproken worden en vaak voelt

Dan zijn ze allemaal gelijk. Dit wordt nog

het voor meiden veiliger om dat zonder

duidelijker als je ze achter elkaars mas-

zijn altijd die waarin jongens hun me-

de jongens te doen. Met name omdat

ker laat kijken. Laat hen elkaars onze-

ning geven over meidenzaken. Doe

ze vaak zitten met vragen als: wanneer

kerheden ontdekken. En begin met die

dat ook eens in de kerk. Plan een

vindt hij me leuk?, hij wil zoenen maar

van jezelf. Toen ik nog jongerenwerker

avond waarop de meiden alles aan

ik weet het nog niet. Meiden moeten

was, heb ik een keer samen met een

een paar mannelijke jeugdwerkers

juf van groep acht een beautymiddag

mogen vragen. Natuurlijk zijn er ook

georganiseerd. Er werd in die klas veel

een paar vrouwelijke jeugdwerkers

gepest. Maar toen gaf de pester het ge-

bij. Andersom kun je de jongens ook

peste meisje een voetmassage en met

eens de vrouwelijke jeugdwerkers

Huis van Belle

Huis van Belle is een stichting die als

een lekker masker op spraken we met

missie heeft tienermeiden te empo-

hen over je masker afdoen. Het was een

weren. Dat doet ze door het drukbe-

topmiddag!

• Succesvolle rubrieken in tijdschriften

laten ondervragen. • I nvesteer in jezelf. Hoe kijk jij eigenlijk naar jezelf? Straal je uit dat jij gelooft dat God de enige is die iets

zochte platform huisvanbelle.nl, waar je onder meer terecht kunt voor toffe

Eline Hoogenboom (GKv) is oprichter

van jou mag vinden? Dat is namelijk

ideeën voor jeugdavonden. Het tijd-

van Huis van Belle, hoofdredacteur

zo! Een goed rolmodel ben je niet

schrift Belle is een alternatief voor de

van het blad Belle en auteur van het

door perfect te zijn of een vlekkeloos

seculiere meidenbladen en is te koop

boek Moeders mooiste. Met bijdragen

leven te leiden. Dat ben je door op

in de christelijke boekhandel of online

van Anko Oussoren (Praktijkcentrum

God te vertrouwen en door in kwets-

via huisvanbelle.nl/belle.

GKv) en Karen Scheele-van Ooijen

baarheid je kracht te laten zien.

(NGJ).

 Wandelen met God

Wandelen in stilte Onlangs heb ik een wandeling gemaakt met meer dan vijftig vrouwen en een paar mannen. In stilte. Dat was heel plezierig. Niet alleen omdat je de vogels hoort, het bos ruikt en de mossen ziet, ook omdat het nieuw is om zo te communiceren: een glimlach, wijzen naar een gat in de grond waar je niet in moet stappen, een knikje: ik heb het gezien. Dat zouden we meer moeten doen: wandelen in stilte, wandelen met God.

blaadjes, veertjes en wat al niet. Verdriet, hoop, gemis, dankbaarheid… Wat ligt daar allemaal? En alles zonder woorden.

Herrie Ik houd van stilte. Ik houd van woorden, ik houd van muziek, maar ik houd ook van stilte. Ik ben er niet goed in. Daarom heb ik thuis een stille plek. Daar liggen een schrift, een pen en een bijbel. Als ik ga zitten om stil te zijn, schiet me vaak iets te binnen wat nog moet gebeuren. Is er genoeg wc-papier? Verjaardagskaart sturen naar... Dat soort dingen. Die schrijf ik op voor straks, dan blijft het niet om aandacht vragen. En dan stil zijn. Stilstaan bij God, mét God. Al snel word ik me bewust van de herrie

tekst Jeannette Westerkamp beeld Kelsey Vere/Pixabay.com

 Als God mijn aandacht wil trekken, merk ik dat dan op? 

Tijdens de wandeling dacht ik: wat doe ik toch

in mijn hoofd. Als ik gewoon bezig ben, is die

altijd mijn best om het goede te zeggen, iets

herrie een soort achtergrondgeruis, zoals een

verstandigs, iets grappigs en nu hoeft dat niet.

drukke weg. Maar als het stil wordt, vraagt die

Heerlijk! We volgen Mirjam van de Vegt, die

herrie aandacht, ze irriteert, verwart, vraagt

vaker stiltewandelingen leidt. Van tijd tot tijd

om actie. Het is heerlijk om het druk te hebben

geeft ze een opdracht, want het is de bedoe-

en van doel naar doel te draven. Dat geeft vol-

ling dat we ook dingen opmerken in ons wan-

doening. Maar ik hoor dan niet wat daarbinnen

delen met God en met elkaar. Voor de uitleg

gebeurt. Ik hoor ook niet goed wat er om me

zijn woorden dan wel weer handig: ‘Is er iets

heen gebeurt, want ik ben bezig. En als God

wat jou op het moment bezighoudt in je leven,

mijn aandacht wil trekken, merk ik dat dan op?

iets waar je vanaf wilt? Zoek iets in het bos wat dat symboliseert en laat het achter bij die

Kiekeboe

omgevallen boom.’ Ik laat een scherp steentje

Is de tijd tussen Hemelvaart en Pinksteren ook

en een stukje sterrenmos achter bij takjes,

een stille wandeling? Stilstaan bij wat gebeurd

OnderWeg #10 > Jaargang 1 > 16 mei 2015

 Column

Dunne relaties

nkele maanden geleden stond er een artikel in de krant over relaties. De teneur van het verhaal was dat relaties steeds ‘dunner’ worden. Dat wil zeggen: ze worden mak-

kelijk gelegd en ook makkelijk verbroken. In het artikel werd ook geconcludeerd dat mensen minder vaardigheden hebben om relaties te onderhouden. Met name voor mensen in de zogenoemde ‘lage sociaaleconomische klasse’ werden de ontwikkelingen als ‘zorgelijk’ gekarakteriseerd. Ik schrok van dit bericht. Niet vanwege de inhoud. Ik had dit soort conclusies wel verwacht. Sociologisch onderzoek laat immers zien dat we steeds individualistischer worden. Harry Kunneman, een Nederlandse filosoof, heeft de hedendaagse mens eens gekarakteriseerd als een ‘dikke-ik’. In zijn visie is die dikkeik zo dik aan het worden dat het steeds moeilijker wordt om van twee ‘dikke-ikken’ een ‘wij’ te maken. En als het dan lukt om er een wij van te maken, dan is die band toch minder sterk dan Ik houd van woorden, ik houd van muziek, maar ik houd ook

gehoopt of verwacht. Voordat dat je het weet zijn er weer twee

van stilte.

‘exen’, die beiden ‘in-between’ zijn. Dat wil zeggen: tussen twee relaties in zitten.

is, nog niet weten wat komt… Jezus is de veertig dagen tussen zijn opstanding en zijn hemelvaart gekomen en gegaan. Levend en lijfelijk. Maar het werd niet meer zoals het was. Hij was ongrijpbaarder geworden. Om uiteindelijk dichterbij te komen? Alsof Hij kiekeboe speelt: ‘Ik ben er wel, ook als

 Ook de relaties in de kerk worden dunner 

je Mij niet ziet. Ga daar maar aan wennen.’ Het is verwarrend. De dood van Jezus wilden de leerlingen niet zien aan-

Onvermogen plant zich voort, van de ene op de andere genera-

komen. De opstanding was zo buiten hun denkkaders dat

tie. De tijdgeest helpt daarbij. Daarom schrok ik van dit bericht.

ze het eerst niet geloofden. Hun eigen rol in dit hele drama

Deze tijdgeest gaat ons als christenen en als kerken ook niet

viel tegen. Het is volbracht. En nu? Teruggaan naar vóór hun

voorbij. We ademen het elke dag in. Menselijkerwijs gesproken

roeping is geen optie. De netten van de vissers blijven leeg,

lijkt die tijdgeest krachtiger dan het werk van de Geest. Ik word

totdat Jezus weer in beeld komt. Er blijft niet veel anders

er zelf door beïnvloed en zie de gevolgen overal om mijn heen.

over dan wandelen: van Jeruzalem naar Galilea en van Gali-

De relaties tussen man en vrouw worden dunner. De relaties tus-

lea weer naar Jeruzalem. Samen wandelen, dat wel.

sen ouders en kinderen worden dunner. En ook de relaties in de

Vlammetjes

kerk worden dunner. Als kerk hebben we een boodschap voor elkaar. En we hebben

De heilige Geest is uitgestort en waait door de wereld. Maar

een boodschap voor de wereld. Ten diepste gaat het om de Bij-

ik voel me toch regelmatig als in die wachttijd voor Pinkste-

belse gedachte dat we aan elkaar gegeven zijn. In het huwelijk,

ren. We kennen het evangelie. We realiseren ons hoe vaak

in het gezin, in vriendschappen en in de kerk. Relaties gedragen

we tekortschieten als volgeling van Jezus. Ik heb een vage

door liefde en trouw. Daarom is het zo mooi dat het elk jaar weer

angst dat het zo druk is om me heen en binnen in me, dat ik

Pinksteren wordt. Dat geeft de

de wind en de vlammetjes weleens zou kunnen missen. Ik

hoop en het vertrouwen dat God

wil wandelen, soms alleen, soms met anderen. En niet heen

ons van binnenuit wil vernieuwen.

en weer vliegen. En stilte, dat wil ik ook, zodat ik hoor wat me in de weg zit en wat op me afkomt. Jeannette Westerkamp is parttime justitiepredikant

Maarten Verkerk is bestuurslid van

namens de NGK Houten.

VitaValley en bijzonder hoogleraar christelijke filosofie aan de TU Eindhoven en de Universiteit Maastricht.

(advertenties)

Project18_Bijzonder Onderweg mei 07-05-15 13:56 Pagina 1

Bijzonder! Mensen met een verstandelijke beperking hebben een eigen manier van leren en praten over het geloof. Speciaal voor hen is er een nieuwe methode! Bijzonder! biedt verschillende pakketten voor jongeren of volwassenen met een verstandelijke beperking. Er is materiaal voor bijbelstudiegroepjes en een deel voor geloofsonderwijs. Bijzonder! heeft een heldere structuur en eenvoudige teksten, zonder dat het kinderlijk is. Op de bijbehorende standaard wordt aangewezen bij welk onderdeel je bent. Gesprekken worden gevoerd aan de hand van bijbelse verhalen en fotokaartjes. Bijzonder! bestaat uit materiaal voor de begeleider en een eigen pakket voor de deelnemers. Voor meer informatie, zie www.follow-up.nu Bezoek de regionale bijeenkomsten over Bijzonder! 18 mei: Berkel en Rodenrijs 20 mei: Haren Zie www.praktijkcentrum.org voor meer informatie. Bijzonder! is een uitgave van Praktijkcentrum en Buijten & Schipperheijn Motief praktijkcentrum voor onderzoek en dienstverlening in de kerken

De NGK Nunspeet zoekt een jeugdwerker voor 16 uur per week De NGK Nunspeet is een bloeiende gemeente en telt zo’n 500 leden. Een groot deel (ruim 40%) van de gemeente is jonger dan 25 jaar. Er zijn ongeveer 50 vrijwilligers actief in het jeugdwerk, aangestuurd vanuit het Jeugdplatform onder verantwoordelijkheid van twee jeugdouderlingen. De jeugdwerker maakt deel uit van het jeugdplatform. De NGK Nunspeet werkt in toenemende mate samen met de GKv Nunspeet (circa 100 leden). Het jeugdwerk van beide gemeenten is volledig geïntegreerd. Voor het jeugdwerk, en in het bijzonder de coaching en toerusting van de vrijwilligers en het jeugdpastoraat, zoeken wij een enthousiaste en gepassioneerde jeugdwerker voor 16 uur per week. In de afgelopen jaren is stevig geïnvesteerd in het jeugdwerk waardoor de structuur goed staat. Om het jeugdwerk voor de toekomst te waarborgen zoeken wij voor onze vertrokken jeugdwerker een gepassioneerde opvolger die samen met de jeugdouderlingen en het Jeugdplatform verder vorm wil geven aan het jeugdwerk. Je houdt je vooral bezig met de volgende taken: • Het verder ontwikkelen en implementeren van de visie op en beleid van het jeugdwerk, mede op basis van actuele ontwikkelingen in kerk en samenleving. • Het coachen en toerusten van de kinderen tienerleiders en jeugdpastoraal werkers. • Het coördineren en mede uitvoering geven aan het jeugdpastoraat. • Het ondersteunen van ouders bij de geloofsopvoeding. • Zorg dragen voor de samenhang van en het overzicht over het totale jeugdwerk binnen de gemeente. Wat vragen wij van je? • Je bent een overtuigd christen. Je leeft dichtbij God, straalt en draagt dat uit. • Je hebt hart voor jongeren, kent hun leefwereld en maakt makkelijk contact. • Je bent pastoraal en inhoudelijk sterk. • Je bent een leider, inspirator, maar zeker ook een teamplayer. • Je kunt zelfstandig werken, prioriteiten stellen en delegeren. • Je hebt een voor het jongerenwerk relevante afgeronde HBO opleiding gevolgd. • Je hebt ervaring binnen kerkelijk jeugdwerk, bij voorkeur als jeugdwerker. • Je bezoekt met regelmaat onze erediensten. • Je bent belijdend en actief lid van een NGK, CGK of GKv gemeente. Wij bieden: • een enthousiast team van vrijwilligers • ondersteuning vanuit en samenwerking met het jeugdplatform • een dienstverband voor een jaar met optie tot verlenging • een passend salaris gebaseerd op leeftijd en ervaring • werktijden in overleg te bepalen; overdag en ‘s avonds Een motivatiebrief en CV kunnen gestuurd worden naar de scriba dhr. E. van der Lee (scriba.nunspeet@ngk.nl). Op 30 mei 2015 sluit de reactietermijn. De gewenste startdatum is (zo mogelijk) 1 juli 2015. Voor vragen kun je contact opnemen met jeugdouderling dhr. D. Krol (06-10195563 of d.krol5@upcmail.nl).