www.onderwegonline.nl
#15 8 augustus 2015
Onder
e Inspirarti voo n te reisgeno
'Ik was een vreemdeling en jullie namen Mij op' THEMA: KERK EN VLUCHTELING
> 08 NAASTENLIEFDE HEB DE VLUCHTELING LIEF ALS UZELF > 12 KLAAS HARINK 'ONS GROOTSTE PROBLEEM: EGOÏSME' > 16 VIER VOORBEELDEN OMZIEN NAAR VLUCHTELINGEN > EN VEEL MEER...
Thema ol Boordeavtie inspir
De weg wijzen
E
en tijdje geleden wandelde ik op zomaar een ochtend bij ons door de wijk. In de verte zag ik een Afrikaanse jongeman op de fiets aankomen. Hij stopte
langs de stoeprand en vroeg mij in goed verstaanbaar Nederlands: ‘Weet u hier misschien ergens een kerk?’ Snel ging ik in gedachten verschillende opties langs. Het voormalige rooms-katholieke kerkgebouw waar we praktisch voor stonden, is door Bureau Jeugdzorg in gebruik. Zelf gaan wij in Best naar de kerk, acht kilometer verderop, maar die afstand leek me in dit geval nogal een barrière.
08 o pinie
Toen schoot me te binnen: de NGK, een paar straten hier
Heb de vluchteling lief als uzelf
vandaan, daar kan ik hem naartoe sturen.
Europa wordt overspoeld door vluchtelingen, vooral uit het
Ik liep een eindje met hem op en raakte in gesprek.
Midden-Oosten en Afrika, en daar is niet iedereen blij mee. Maar
‘Waarom zoek je een kerk?’ vroeg ik hem.
wie heet hen welkom en durft liefdevol de ontmoeting aan te
‘Omdat ik in het azc tot geloof gekomen ben en zondag
gaan?
naar de kerk wil’, zei hij. 'Ik ben twee weken geleden naar het azc in Eindhoven overgeplaatst en wil me hier graag bij een kerk aansluiten.’ Hij vertelde me hoe hij twee jaar geleden uit Ghana naar Nederland was gekomen om hier een beter bestaan op te bouwen. Of hij blijven mocht, was nog volstrekt onzeker,
12 interview
'Ons grootste probleem: egoïsme' ‘We hebben het hier goed, maar we willen anderen daar niet in
maar een betere toekomst had hij intussen al gevonden: hij
laten delen. Noem het maar de grote-dikke-ik-mentaliteit waar
had Jezus leren kennen.
Rutte het eerder dit jaar over had.’ Verre Naasten-directeur
Toen ik hem gemakkelijk kon uitleggen hoe hij verder
Klaas Harink gaat in gesprek over de vluchtelingenproblematiek
moest fietsen, vervolgde hij zijn weg en zette ik mijn wan-
en vertelt over angst en argwaan onder Nederlanders,
deling voort. Ik heb nog steeds spijt dat ik die laatste paar
wantrouwen in de politiek en de behoefte aan eerlijkheid,
honderd meter niet met hem meegelopen ben om te kijken
rechtvaardigheid en barmhartigheid.
of het gebouw wel open was en of hij er hartelijk ontvangen werd. Een vluchtige ontmoeting als deze kan iedereen overal in Nederland overkomen. Wat doen we als christenen en als kerken met de vluchteling die onze naaste is geworden? Christus vraagt in ieder geval van ons om een eindje met
16 REPORTAGE
Omzien naar vluchtelingen: vier voorbeelden Kerk en vluchteling: het thema hoeft niet op afstand te blijven.
hem op te lopen en hem de weg te wijzen. En wie weet
In de levens van sommige gemeenten en gemeenteleden komt
ook wel de Weg naar een betere toekomst.
het indringend dichtbij. Een inkijk in vier initiatieven waarmee binnen de GKv en de NGK handen en voeten wordt gegeven aan het omzien naar de vreemdeling.
20 FOTOREPORTAGE
Hoe ziet vluchten eruit? Fotograaf Jaco Klamer was onlangs op het Griekse eiland Lesbos en bracht het leven van de talloze vluchtelingen daar in beeld. Van het beloofde strand tot het schrijnende kamp. Heleen Sytsma, redacteur OnderWeg (beeld voorkant: Jaco Klamer)
2
OnderWeg #15 > Jaargang 1 > 8 augustus 2015
Inhoud
06 PR AKTIJKLOKAAL
Nieuwe wegen in de preekvoorziening
In de GKv Nieuwleusen is een klankbordgroep rond de
26 TREFPUNT
Sportcommunity: smeltkroes voor relatie en evangelisatie
Met sportactiviteiten jongeren elke zondagmiddag
eredienst ontstaan, die zich ook bezighoudt met de
ongedwongen kennis laten maken met het christelijk
preekvoorziening. Wat andere kerken misschien niet
geloof. In Houten gebeurt het sinds een half jaar via
hardop zeggen maar wel doen, schrijven zij op. Zij zoeken
sportcommunity AiA Houten. Het initiatief van de Houtense
gastpredikanten die passen bij de gemeente. Ze laten de
kerkgemeenschappen Het Kruispunt (GKv) en De Lichtboog
preekvoorziener niet zijn of haar eigen voorkeur volgen,
(NGK) mag zich in een groeiende populariteit verheugen.
maar geven daarvoor een leidraad.
22 WOORDZOEKER
Zeven wondertekenen
Jezus’ eerste wonderteken is het veranderen van water
in wijn. Kwam Hij daarvoor nu naar de aarde? In dit teken en andere tekenen openbaarde Jezus zijn heerlijkheid, eerst alleen voor zijn discipelen, nu voor ons allemaal, opdat ook wij geloven en zodoende leven.
24 MISSIONAIR
Spreek met moslims over God,
30 WANDELEN MET GOD
De aarde onderhouden en
niet over de islam
vernieuwen op Landgoed Coelhorst
verantwoording af te leggen van wat ze geloven als nu.
Landgoed Coelhorst, een besloten landgoed aan de rivier de
Moslims moeten zich op school en op het werk steeds
Eem. Het is een plek om Gods liefde voor zijn schepping te
weer verantwoorden of het geweld van IS bij de islam
ontdekken.
Niet eerder werden moslims zo sterk gedwongen
Net buiten Amersfoort ligt een prachtig stukje landschap:
hoort. Wat doen wij als we hen ontmoeten? Beginnen we dan ook over de islam?
En verder: 05 In beeld 14 Redactioneel 19 Nieuws 19 Colofon 24 Column Eline de Boo 28 Jeugdwerk www.onderwegonline.nl
31 Column Dick Westerkamp
facebook.com/onderwegonline twitter.com/onderwegline 3
(advertenties)
Adverteren in OnderWeg? De V.V.I. stelt zich al meer dan 35 jaar ten doel:
Giften graag op IBAN: NL 97 INGB 0003885840
www.verplegingvoorisrael.nl
De voordelen:
De oplage is groot. Het tarief is aantrekkelijk. De nummers blijven lang bewaard. Informatie en reserveringen: Nico Postuma, 0341-842147 of 06-13995905, adverteren@onderwegonline.nl. Vind alle tarieven en formaten ook terug op www.onderwegonline.nl/adverteren.
Heuvelrug Grafgedenktekens Johan Zandee, Pr. Hendrikweg 48, Doorn. tel. 06.53.367564 Specialist in het leveren en plaatsen van grafgedenktekens in natuursteen, glas en andere duurzame materialen. In alle rust bij U thuis in Uw eigen vertrouwde omgeving zoeken wij samen met U welk gedenkteken past bij Uw wensen Werkgebied: Provincie Utrecht, Gelderland, Flevoland en Zuid-Holland
www.heuvelrug-grafgedenktekens.nl
Onder
Weg
e Inspirarti voo n te reisgeno
Drie maanden lang gratis onderweg Benieuwd naar OnderWeg? Neem een proefabonnement en ontvang het magazine drie maanden lang gratis thuis! Aan het einde van de drie maanden kunt u kiezen tussen een jaarabonnement of een digitaal abonnement. Niet tevreden? Dan kunt u het proefabonnement simpelweg laten aflopen; het wordt niet automatisch verlengd.
Bestel uw proefabonnement via administratie@onderwegonline.nl of www.onderwegonline.nl/proefabonnement
In beeld
In beeld: Huib van der Linden Leeftijd: 71 jaar Woonplaats: Hoogeveen Kerkelijke gemeente: GKv Hoogeveen Gezinsomstandigheden: Getrouwd met Hetty, drie getrouwde dochters en tien kleinkinderen
Werk: Gepensioneerd, vele jaren docent geschiedenis geweest in het middelbaar onderwijs, in combinatie met nog steeds doorgaand kerken(raads)werk
1. Op wat voor manier heeft jouw geloof je leven veranderd? Ik ken eigenlijk geen leven zon-
genoeg geschreven worden over hoe
Ons kennen is onvolkomen en het is voor iedereen goed daar steeds weer aan herinnerd te worden
wij moeten omgaan met het eeuwige
8. Wat is voor jou gemeente zijn? Samen zwemmen in een warm
spanningsveld tussen wat de Bijbel zegt
bad, waarbij alle leden hun eigen
der geloof: van jongs af aan werd ik met
en onze interpretatie ervan. Hoe onder-
zwemslag mogen beoefenen, maar
het geloof geconfronteerd in het gezin
werp ik mij aan zijn wil, hoe open ik mijn
waarbij we elkaar voor verdrinken be-
waarin ik mocht opgroeien. Naast het
hart voor zijn Geest en hoe houd ik mijn
hoeden, en waar we samen dweilen
belijden groeide vanzelf de drang naar
naaste vast bij al die onderwerpen die
als het over de rand klotst, zelfs als de
beleven, en naast het weten de drang
ons bezighouden? Ons kennen is onvol-
kraan (b)lijkt open te staan.
naar het kennen. Al groeide gaandeweg
komen en het is voor iedereen goed daar
de bewustwording dat volledig kennen
steeds weer aan herinnerd te worden. Als
niet kan. Later probeerden we zelf onze
wat God zegt naadloos lijkt aan te sluiten
kinderen ook zo voor te leven, in bid-
bij wat ik vind, dan is het van levensbe-
den, lezen, zingen en werken. De Heer
lang (!) dat ik mijn opvatting nog eens
was er altijd, soms veraf, soms dichtbij.
kritisch tegen het Bijbelse licht houd.
heeft mijn leven dus niet zo zeer veran-
5. Wat doe je om gelukkig te zijn? Dankbaarheid oefenen om wat
derd, als wel bepaald.
ik mag ontvangen en mij ervan bewust
op vandaag nooit ver weg. Het geloof
2. Wat is het belangrijkste wat anderen over jou moeten weten? Dat ik onvrede haat, ook als ik daar ongewild zelf aan heb bijgedragen, en dat de vrede van God mijn verstand te boven gaat.
3. Wat is je mooiste ervaring in de kerk? Dat ik een preek mag
zijn dat een halfgevuld glas dus altijd half vol is. En dan bidden om overgave, omdat het ‘Uw wil geschiede’ alles omvat wat er te zeggen valt.
6. Welk voorwerp zegt het meest over wie jij bent en waarom? Een spiraal als symbool van een voortgaande herhalende ontwikkeling: ik word mede bepaald door
lezen en dat ik dan een prachtige Chris-
mijn verleden, ben kind van mijn tijd en
tusvolle preek heb gevonden, die ik met
word geboeid door wat komende is.
mijn gemeente mag delen.
4. Aan welk onderwerp moeten we in OnderWeg aandacht geven? Er kan nooit
(beeld Martin van de Geest)
Blijdschap en dankbaarheid waren tot
7. Waar zou je beter in willen zijn? In het vinden van de juiste woorden op het juiste moment, in plaats van veel woorden hebben.
5
Praktijklokaal 65plus-catechese in Capelle
I
n veel kerkbladen is de
augustus, over het thema discipelschap.
groepsindeling voor het volgende
Seniorenouderling Vlok, één van de
catecheseseizoen te vinden. Dan
catecheten: ‘Hoe kan ik in mijn houding
Hoe kan ik op mijn leeftijd nog discipel zijn?
gaat het om jongens en meisjes van zeg
ten opzichte van mijn naaste laten zien
maar 10 tot 20 jaar. In Capelle aan den
dat ik een discipel van God ben? Wat
IJssel doet de GKv mee aan de catechese
kan ik leren van hoe Jezus met mensen
voor ouderen die in de plaatselijke CGK
omging? Welke problemen kom ik hierin
gegeven wordt. Ook de senioren van
tegen? Hoe kan ik op mijn leeftijd nog
de hervormde Ontmoetingskerk zijn
discipel zijn? Wordt dit moeilijker of ben
lezing, Bijbelstudie in kleine groepjes,
uitgenodigd. Het is een summer course,
ik hierin door Hem gevormd?’
stellingen bespreken, zingen en bidden.
dat wel. Er zijn twee lessen, in juli en
De catechese is een mix van een korte
Ontmoeting is een belangrijk aspect.
Veilig jeugdwerk in Drachten en Rijsbergen
I
n de GKv Drachten-Nijega
voorbeeld van zo’n gedragscode
is men het afgelopen
te vinden. Maar het is niet de
seizoen bezig geweest
bedoeling dat je die zomaar
met veilig jeugdwerk. Het gaat
overneemt. Het mooiste is als je
dan om sociale en seksuele
die zelf gaat formuleren, zodat
veiligheid, niet alleen ten opzichte
wat je met elkaar afspreekt ook
van de jeugdleiders, maar
wordt het meer dan praten?
ook onderling. Er zijn diverse informatieavonden over belegd, waar onder andere Christien de Ruyter van het Meldpunt seksueel
is een samenwerking tussen vijf
Drachten is niet de enige gemeente die hiermee bezig is. Ook de NGK Rijsbergen bijvoorbeeld heeft in het voorjaar een gedragscode vastgesteld. Volgens Ineke van
misbruik in kerkelijke relaties gesproken heeft. Dat Meldpunt
verinnerlijkt wordt.’
Blijf er niet mee zitten!
Dongen verschilt het sterk per kerk of zo’n code wordt opgesteld:
kerkgenootschappen: CGK, NGK,
‘Veel kerken zijn ermee bezig,
GKv, Hersteld Hervormde Kerk
veel andere nog niet. Ruim twintig
en voortgezette Gereformeerde
kerkgenootschappen hebben op
Kerken in Nederland. Het
voorstel van de Raad van Kerken
proces in Drachten resulteerde
een verklaring ondertekend waarin
in een gedragscode, die op de
ze misbruik afwijzen en zich inzetten
eerste verenigingsavonden
voor preventie. Er zijn inmiddels ook
van het nieuwe seizoen met de
kerken die van hun functionarissen
verenigingen wordt besproken.
een Verklaring Omtrent Gedrag
De inzet ervan geeft de bedoeling
verlangen.’
weer: ‘Wij zijn allemaal Gods
dienen. Het is belangrijk dat we ons veilig
kinderen, we leven van zijn genade. We
voelen in de gemeente. Dat kan alleen als
zijn met elkaar verbonden, voelen ons
we elkaar met respect behandelen.’
Webtip
betrokken op elkaar. Jezus geeft ons de
Ineke van Dongen van het Meldpunt:
www.meldpuntmisbruik.nl
opdracht om elkaar lief te hebben en te
‘Op de website van het Meldpunt is een
6
OnderWeg #15 > Jaargang 1 > 8 augustus 2015
Praktijklokaal Nieuwe wegen in de preekvoorziening
Zij zoeken
I
gastpredikanten die passen bij de gemeente
n de GKv Nieuwleusen is een
gemeente, met een gemiddelde leeftijd
klankbordgroep rond de eredienst
van rond de dertig, en wil graag dat de
ontstaan, die zich ook bezighoudt
erediensten een bijdrage leveren aan
met de preekvoorziening. En wat andere
de geestelijke vorming van jong en oud.
kerken misschien niet hardop zeggen
Daarom gaan ze op zoek naar ‘voorgan-
maar wel doen, schrijven zij op. Zij zoe-
gers die op een directe, betrokken wijze
ken gastpredikanten die passen bij de
het evangelie kunnen uitleggen; die dat
mogelijk bij de eredienst betrekken’,
gemeente. Ze laten de preekvoorziener
doen in hedendaags Nederlands en die
aldus de leidraad. Het gaat ze daarbij wel
niet zijn of haar eigen voorkeur volgen,
op een aansprekende wijze het evange-
om de inhoud; vormen zijn ondergeschikt
maar geven daarvoor een leidraad. De
lie op de harten van de mensen kunnen
aan het doel: God en de uitleg van zijn
GKv Nieuwleusen is een relatief jonge
binden en zowel “jong” als “oud” zoveel
Woord in de situatie van nu.
Kunst in de kerk
O
p diverse plaatsen wordt in
de GKv Hardenberg-Baalder, samen
de zomer het kerkgebouw
met twee PKN-gemeenten. Er is
opengesteld voor bezoekers
een expositie van de Leeuwardense
die daar kunstwerken kunnen
kunstschilder Henk Pietersma, die in
komen bekijken. En natuurlijk hebben
schilderijen weergeeft wat hij hoort
sommige kerken van oudsher mooie
en ziet in een aantal psalmen. Hannah
glas-in-loodramen. Zoals het van
van Beek, één van de organisatoren:
oorsprong hervormde kerkgebouw van
‘Je hoopt dat mensen een kerkgebouw
de NGK Enschede aan de Lasondersingel;
binnenlopen die er normaal niet komen.
de gemeente laat ook anderen dan de
En natuurlijk mogen kijkers hun eigen
eigen kerkleden daarvan genieten.
ideeën in de schilderijen leggen, ze
Henk Pietersma met één van zijn
In Hardenberg loopt een project van
hoeven niet de invulling van de schilder
schilderijen.
over te nemen.’
Opening Expositie LAUDATE
Psalmen en beeld
In Emmeloord hebben de NGK en GKv
vanwege de in 2010 en 2011 genoten
de handen ineengeslagen: in hun
gastvrijheid in de gemeente. Daarnaast
kerkgebouwen De Rank en Pro Rege
zijn er ook tijdelijke exposities van
worden op 5, 12 en 19 september
gemeenteleden die bezig zijn met
veertig schildertijen van Libbe Venema
schilderen, glaskunst, of fotografie. Op
geëxposeerd, die vijftig jaar geleden in
dit moment is er een enorm mozaïek
Emmeloord zijn carrière als kunstschilder
in de kleuren van de regenboog te
begon.
zien, gemaakt door kinderen van de
Een kerk die al langer met kunst bezig
basisschool.
is, maar dan het hele jaar door, is de NGK Houten. Gemeentelid Kees Zondag: ‘Het was bij de bouw, een aantal jaren
Henk Pietersma Donderdag 2 juli 2015
geleden, een zoektocht. Kunst laat
Leestip
iets van je identiteit zien en van wat
Marleen Hengelaar-Rookmaaker en
het geloof betekent.’ Bijzonder in die
Anikó Ouweneel-Tóth (red.), Handboek voor kunst in de kerk, Amsterdam (Buijten & Schipperheijn), 2015.
kerk is een doopschaal, gemaakt door Anneke Bijleveld, en een cadeau van de Landelijke Vergadering van de NGK
7
Thema
Heb de vluchteling lief als uzelf Europa wordt overspoeld door vluchtelingen, vooral uit het Midden-Oosten en Afrika. De opvang van al die mensen levert hier en elders grote logistieke problemen op. Ook verandert ons land onmiskenbaar door de toestroom van mensen uit andere culturen, en daar is niet iedereen blij mee. Maar wie heet hen welkom en durft liefdevol de ontmoeting aan te gaan?
In Europa hopen de vluchtelingen allereerst veiligheid te vinden. Dat verlangen is groter dan het risico van de reis en het offer om het vaderland te verlaten. Afgelopen maanden hoorden we de tragische verhalen van overvolle boten die de overkant van de Middellandse Zee nooit haalden. Vorig jaar verdronken ruim 3.000 mensen tijdens hun overtocht, onder wie veel vrouwen en kinderen. Deze zomer worden vakantieeilanden als Kos en Lesbos overspoeld door vluchtelingen. En in Noord-
tekst Rien Bregman beeld Stichting Gave
Afrika wachten naar verluidt nog Tweede Wereldoorlog. De meeste
ongeveer een miljoen mensen op een
vluchtelingen verlaten hun land omdat
overtocht naar Europa. Iets waar ze
Flora vertelt over een ontmoeting in
het in puin ligt of omdat ze er geen
mensensmokkelaars duizenden euro’s
het asielzoekerscentrum (azc): ’Vorige
toekomst denken te hebben. 80 procent
voor betalen.
week leerde ik Nadia kennen, een
van de vluchtelingen blijft in de eigen
jonge vrouw uit Syrië. Ze vertelde over
regio. Vanuit Syrië zijn bijvoorbeeld 1,2
Bed, bad, brood
haar vlucht uit een land dat in puin
miljoen mensen naar Libanon getrokken,
Volgens Europese regels moeten
ligt. Over hoe ze met een boot over
een land dat zelf maar iets meer dan 4,5
vluchtelingen asiel aanvragen in het land
de Middellandse Zee is gekomen en
miljoen inwoners heeft. De verhouding
waar ze binnenkomen, maar Griekenland
over haar man en haar baby van negen
vluchtelingen-lokale bevolking is daar
en Italië registreren hen vaak niet,
maanden, die nog in Syrië zijn. Ik was
dus ongeveer 1 op 4.
waardoor ze kunnen doorreizen naar
geschokt. Hoe wanhopig moet je zijn
Een relatief klein deel van de
Noord-Europa. Komen ze dan na een
als je je baby achterlaat in de hoop
vluchtelingen kiest als bestemming
illegale reis in bijvoorbeeld Nederland
eerst zelf veilig Europa te bereiken? Ik
Europa. In 2014 kwamen bijna 24.000
luisterde naar haar verhaal en voelde
vluchtelingen naar ons land, 10.000
haar pijn bij mezelf.’
meer dan in 2013. Het merendeel kwam uit het door oorlog verscheurde Syrië.
Offer
Een andere grote groep vluchtte uit
Nadia is niet de enige die veel heeft
Eritrea, een land waar weinig politieke
achtergelaten. Wereldwijd zijn 60
vrijheid is en dat hoog op de ranglijst
miljoen mensen op de vlucht of
christenvervolging van Open Doors
ontheemd; meer dan ooit sinds de
staat.
8
OnderWeg #15 > Jaargang 1 > 8 augustus 2015
Een nieuw azc? Liever niet bij ons in de buurt
Opinie
Behandel vreemdelingen met liefde, want als het goed is, weet u zelf wat het is om vreemdeling te zijn.
aan, dan hebben ze daar op grond van
verhalen en beelden van vluchtelingen
met liefde behandelen, want u bent
het Verdrag van Genève recht op asiel,
ons wel, maar wat kunnen wij er verder
zelf vreemdelingen geweest in Egypte’
dat wil zeggen op bescherming.
aan doen?
(Deuteronomium 10:19; zie ook Exodus
Een asielzoeker die in Nederland
Je ziet veel Nederlanders, ook
22:20).
komt, meldt zich bij de centrale
christenen, wegkijken of angstig
Ook wij, Gods uitverkoren volk in de
ontvangstlocatie in het Groningse Ter
reageren. Nood is er altijd geweest
tijd na Jezus’ leven op aarde, kennen
Apel. Daar begint de asielprocedure.
en zal er altijd blijven. Of: laten ze de
die ervaring, want eerst waren we
Tijdens die procedure beslist de
problemen in hun eigen land oplossen.
slaven van de zonde en nu zijn we Gods
Immigratie- en Naturalisatiedienst
Veel vluchtelingen zijn moslims;
kinderen. Als burgers van zijn koninkrijk
(IND) of iemand recht heeft op
misschien verandert Nederland nog van
zijn we vreemdelingen in deze wereld
een verblijfsvergunning. Alleen de
een christelijk in een islamitisch land.
(zie 1 Petrus 1:17). Ook wij kunnen die
vijfhonderd uitgenodigde vluchtelingen
Dat willen we toch niet? En een nieuw
toespitsing van het liefdesgebod dus op
per jaar, die op een legale manier naar
azc? Liever niet bij ons in de buurt.
vreemdelingen betrekken: behandel hen
ons land komen, krijgen gelijk een
Maar God vraagt van ons om in reactie
met liefde, want als het goed is, weet u
verblijfsstatus.
op zijn onverdiende liefde Hem boven
zelf wat het is om vreemdeling te zijn.
De toename van het aantal
alles lief te hebben, en onze naaste
Een tweede aanscherping van
vluchtelingen leidt onvermijdelijk tot
als onszelf. Die algemene oproep tot
het gebod tot het betonen van
discussie, ook in de politiek. Hoeveel
naastenliefde krijgt in de vluchteling
naastenliefde vinden we in Matteüs
asielzoekers kan ons land aan? Waar
vanuit twee Bijbelse motieven een
25. Jezus spreekt daar rake en scherpe
moeten we de asielzoekers huisvesten?
toespitsing.
woorden over gastvrijheid verlenen.
Kunnen uitgeprocedeerde asielzoekers
Allereerst draagt God de Israëlieten in
Hij laat bij zijn wederkomst zelfs zijn
op minimale voorzieningen (bed,
het Oude Testament meer dan eens
eindoordeel afhangen van hoe we
bad en brood) rekenen? Wat is een
expliciet op om de vreemdeling die bij
vreemdelingen behandeld hebben.
echte oplossing voor de wereldwijde
hen was komen wonen, lief te hebben
Want in de vreemdeling ontmoeten
vluchtelingencrisis?
(Exodus 23:9; Leviticus 19:33 en 25:35).
we Jezus zelf. De vreemdeling biedt
Een belangrijke reden daarvoor was
ons de gelegenheid om te tonen dat
dat de Israëlieten zelf wisten wat
we Jezus werkelijk liefhebben. ‘Ik was
Tot zover de situatieschets. Hoe
het was om vreemdelingen te zijn.
een vreemdeling en u hebt Mij gastvrij
reageren we daarop? Misschien raken
‘Daarom moet u de vreemdelingen
ontvangen’ (Matteüs 25:35, HSV). Als
Naastenliefde
>>
9
Thema
probleem als u geen Arabisch spreekt en geen verstand hebt van andere culturen. Een bewogen en open hart is voldoende. Leren, dus ook de taal leren, gebeurt in het asielzoekerswerk vooral door te doen. Goede relaties zijn bij dit werk onmisbaar. Het organiseren van activiteiten is belangrijk, maar de basis daarvoor zijn de contacten tussen asielzoekers en Nederlanders. In de eerste fase in hun nieuwe woonplaats kunt u veel voor vluchtelingen betekenen.
Die contacten ontstaan en groeien
Zie hen staan, gewoon bij u in de buurt.
vaak door bezoekwerk: gewoon de asielzoekers opzoeken in hun kamer, samen theedrinken, luisteren en
je de vreemdeling liefhebt, heb je Jezus
hen openbaart. Wij kunnen dan in onze
investeren.
lief. En wie Jezus liefheeft, is welkom in
contacten met hen het Woord zaaien op
Voor werk onder asielzoekers is
zijn koninkrijk.
de akker die Hij al heeft voorbereid.
volharding noodzakelijk. Zoek daarom
Dromen
Goede buur
Ik ben ervan overtuigd dat God van ons
Hoe maak je die liefde voor
wilt leren fietsen of vrouwen wilt
vraagt dat we vluchtelingen allereerst
vluchtelingen concreet? Ik geef
laten zien hoe God hen liefheeft, het
liefhebben. Die liefde hebben ze ook
hieronder vier algemene tips die u
kan allemaal.
domweg nodig. Ze voelen zich hier
afhankelijk van uw eigen mogelijkheden
vaak eenzaam en ontworteld. Met een
in de praktijk kunt brengen.
taalles wilt geven, een asielzoeker
4. Vluchtelingen die een verblijfsvergunning krijgen, komen gewoon
afwerende of angstige houding en met wegkijken zijn ze niet geholpen. Ze
vooral iets wat bij u past. Of u nu
1. Het allerbelangrijkste: bid voor
bij u in het dorp of in de stad wonen.
hebben er behoefte aan om gezien en
hen. Veel vluchtelingen voelen zich
Dit jaar zijn dat er twee keer zo veel
geliefd te worden. Vooral ook omdat ze
eenzaam, ongezien, onbegrepen en
als vorig jaar. Door de versnelde
zo veel hebben meegemaakt en soms
niet geliefd. Bid dat ze christenen
procedure van met name Eritreeërs
zelfs getraumatiseerd zijn.
ontmoeten die hun liefde geven.
en Syriërs hebben zij nog nauwelijks de kans gehad om Nederland te leren
Het kan zijn dat we het lastig vinden om hen lief te hebben, omdat ze zo anders
2. Zie hen staan, gewoon bij u in de
kennen en Nederlands te leren. In die
zijn. Liefde voor de vluchteling kost
buurt, in de bus of bij de supermarkt.
eerste fase in hun nieuwe woonplaats
je wat. Maar laten we hen liefhebben
Kijk niet weg, maar groet vriendelijk.
kunt u veel voor hen betekenen. U
omdat God hen liefheeft, en omdat God
Het woord ‘welkom’ betekent
kunt helpen bij het inburgeren en het
ons eerst heeft liefgehad.
veel voor hen. U krijgt er vast een
opbouwen van een netwerk, u kunt
Jezus draagt ons bij zijn hemelvaart
misschien nog wat verlegen glimlach
hen heel praktisch de weg te wijzen in
op om alle volken tot zijn discipelen te
voor terug.
de buurt en u kunt hen helpen in het contact met de school, de huisarts, de
maken. Ook dat motiveert ons om uit te reiken naar de vreemdelingen in ons
3. W ord vrijwilliger in een azc. Als er een
overheid en allerlei andere instanties.
land, die nogal eens afkomstig zijn uit
azc bij u in de buurt is, zijn er genoeg
Wees gewoon een goede buur voor
landen waar het evangelie niet openlijk
mogelijkheden om vluchtelingen
uw nieuwe wijkgenoten.
verkondigd mag worden. We krijgen
een hartelijk welkom te geven. Bij
Ook op dit gebied zijn organisaties
de kans om hun het goede nieuws van
praktisch elk azc ontstaat vanuit de
actief waarbij u zich kunt melden
Jezus’ redding te vertellen.
kerken een lokale werkgroep, waarbij
voor vrijwilligerswerk. Juist deze
God doet bijzondere dingen onder
u zich kunt aansluiten.
persoonlijke, informele contacten zijn
vluchtelingen, ook dingen waar we
Een groot deel van de mensen in een
heel waardevol voor de nieuwkomers
niet zo bekend mee zijn. Het gebeurt
azc stelt contact met Nederlanders
in onze samenleving.
bijvoorbeeld dat Hij Zich in dromen aan
erg op prijs. Het is geen enkel
10
OnderWeg #15 > Jaargang 1 > 8 augustus 2015
Opinie
Iraans gerecht Hebt of zoekt u contact met vluchtelingen, dan zijn er een paar dingen die u beter niet kunt doen. Vraag hun bijvoorbeeld niet naar de reden van hun vlucht en
De vreemdeling biedt ons de gelegenheid om te tonen dat we Jezus werkelijk liefhebben
naar hun vluchtverhaal. Ze zijn vaak bang om daarover te vertellen of schamen zich ervoor. Mocht een vluchteling u in
schaamtecultuur. Als u in gesprek raakt
vrouwen uit de kerk doet haar goed.
vertrouwen nemen en uit zichzelf zijn
over bepaalde gevoelige onderwerpen,
Ondanks Mina’s verdriet weet ze andere
verhaal vertellen, neem dan uiteraard wel
vertel dan rustig hoe u erover denkt en
vrouwen te bemoedigen met haar zang.
de tijd om te luisteren en door te vragen.
laat het daarbij.
Bij een gezin waar veel verdriet was,
Maar neem nooit het initiatief.
ging Mina met haar keyboard op bezoek.
In de tweede plaats: wees niet al
Uw buurt
te direct of te eerlijk. Het zit in onze
Mina is gevlucht uit Syrië. Nu woont ze
volksaard om te zeggen wat we denken.
in een azc in Dronten. Haar kinderen zijn
In niet-westerse culturen wordt dat als
achtergebleven in haar vaderland. Ze
Hoe zou het over een jaar met Mina
erg lomp en kwetsend ervaren. Als u
heeft geen verblijfsstatus gekregen. Ze
gaan? En met Nadia? Zijn ze nog in
bijvoorbeeld een Iraans gerecht krijgt
moet niet terug naar Syrië, maar naar
Nederland? Verenigd met hun gezin?
voorgezet van uw gasten en u vindt het
Armenië, een land waar ze nog nooit is
Hoe het ook zal zijn, ik hoop dat ze nog
niet lekker, draai er dan liever omheen
geweest en waarvan ze de taal ook niet
steeds christenen in hun netwerk zullen
dan dat met zoveel woorden te zeggen.
spreekt. Maar omdat haar voorouders
hebben die hen zien en bemoedigen.
Misschien moet u voor uw westerse
uit Armenië komen, vindt de overheid
En wat als er een Nadia of een Ahmed
gevoel een beetje liegen, maar in hun
dat ze daar thuishoort. Mina is bijna
in uw buurt komt wonen? Laat hun zien
cultuur is een belediging veel erger dan
radeloos.
en merken dat ze geliefd zijn. Durft u die
een leugentje.
Iedere zondag komt ze naar de
uitdaging aan?
Ten slotte: voer geen discussie over de
internationale kerkdienst in Kampen.
islam. Aan zo’n discussie houdt iemand
Dat is voor haar het hoogtepunt van
Rien Bregman (PKN) is bij Stichting
beslist een ongemakkelijk gevoel over
de week. ‘God zorgt voor mij’, zegt
Gave verantwoordelijk voor de pr,
en dat geldt zeker voor iemand uit een
ze hoopvol. Ook het contact met de
fondsenwerving en kantoororganisatie.
Ze zong christelijke liederen en gaf het gezin daarmee nieuwe hoop.
Webtips
Leestips
• www.gave.nl
Riewerd Buitenwerf, Ballingen, buren
Stichting Gave heeft als motto: gevlucht, gezien, geliefd. De organisatie
en buitenlanders, Haarlem (NBG), 2007. Een boek over vreemdelingschap en naastenliefde. Eén hoofdstuk is te vinden op www.debijbel.nl. Zoek op 'een eigen graf in een vreemd land'.
inspireert en traint kerken en christenen op allerlei manieren om naast de vluchteling te gaan staan en naar hem om te zien. • www.evangelie-moslims.nl Stichting Evangelie & Moslims is een interkerkelijke stichting die is opgericht om via de plaatselijke kerken te bouwen aan respectvolle relaties met
Colin Chapman, Kruis en halve maan,
moslimmedelanders. Zie ook de aflevering van Missionair op pagina 24.
Amsterdam (Buijten & Schipperheijn), 2003. Bedoeld voor christenen die
• w ww.kerkinactie.nl/over-kerk-in-actie/onze-themas
contact hebben met moslims, over de
Kerk in Actie is de diaconale organisatie van de PKN. Onder het kopje
verschillen tussen beide godsdiensten
'Vluchtelingen en mensenhandel' kunt u lezen wat haar visie is op deze
en hoe je daar in het onderlinge contact
onderwerpen. Ook staan er links naar leesmateriaal en materiaal dat geschikt
mee omgaat.
is voor de erediensten.
11
Thema
Klaas Harink hekelt argwaan tegenover vluchtelingen
‘Ons grootste probleem: egoïsme’ We worden door de politiek geframed in onze opvattingen over vluchtelingen, vindt Klaas Harink. Hij bedoelt: het is vaak maar net hoe je het bekijkt. ‘Toen Elfstedentochtwinnaar Evert van Benthem naar Canada emigreerde, gaf iedereen hem groot gelijk: een ruim en rijk land met betere toekomstmogelijkheden voor zijn boerenbedrijf en zijn gezin. Als arme Afrikanen om dezelfde reden naar Nederland komen, noemen we hen profiteurs en gelukszoekers.’
12
OnderWeg #15 > Jaargang 1 > 8 augustus 2015
Interview tekst Heleen Sytsma-van Loo beeld Johanne de Heus
Klaas Harink heeft hart voor
een dubbele moraal. Neem nou dat
mensen in een kwetsbare positie,
voorbeeld van Evert van Benthem. Zijn
en organisatietalent. Met die twee
keuze om elders een beter bestaan
kwaliteiten werd hij achtereenvolgens
op te bouwen, is een voorbeeld van
directeur van SOS-Kinderdorpen
wat premier Balkenende goedkeurend
in Suriname, programmaleider
“de VOC-mentaliteit” noemde: een
van missionorganisatie Verre
combinatie van ondernemerszin en lef.
Naasten in Congo en directeur van
De vraag is: hoe kijk je naar mensen die
Vluchtelingenwerk, eerst alleen in
iets willen ondernemen, die op zoek zijn
Friesland, later van de hele afdeling
naar veiligheid en een betere toekomst?
Noord-Nederland. Sinds 2012 werkt hij
Zij krijgen nu het etiket gelukszoekers
opnieuw voor Verre Naasten, nu als
opgeplakt, of erger nog, zwarte
directeur op het kantoor in Zwolle.
profiteurs. Maar wat is er mis met elders
‘De argwaan waarmee we vluchtelingen benaderen, getuigt van een dubbele moraal’
je geluk zoeken? Wat maakt de vluchtelingenproble-
Een ander voorbeeld is het feit dat we
er vervolgens ook nog eens meer dan
matiek volgens jou zo urgent en
veroordelen dat veel vluchtelingen
1.500 kilometer voor moet reizen, werd
ingewikkeld?
via mensensmokkel Europa bereiken:
voor het gemak buiten beschouwing
‘Twee zaken. Allereerst domweg de
mensensmokkelaars zijn boeven
gelaten. Dat soort situaties typeren het
omvang ervan: het onvoorstelbare
en als je bij hen je heil zoekt, ben je
huidige beleid.
aantal ontheemden in deze wereld. En
zelf eigenlijk niet veel beter. Feit is
Tegen dat wantrouwen lopen we ook
vervolgens het beleid rond terugkeer
allereerst dat het grootste deel van de
op als we bij Verre Naasten visa regelen
en de onmogelijke situatie van de
vluchtelingen in de eigen regio blijft, met
voor de gasten van onze internationale
uitgeprocedeerden. In Nederland
de bedoeling om ooit naar huis terug te
conferenties. Kerkleiders en kerkelijk
zijn dat de mensen van de bed-bad-
keren. Maar de happy few die het geld
werkers van overal ter wereld komen
brooddiscussie.
en de moed hebben om in gammele
dan voor ontmoeting en onderwijs
Toen ik nog bij Vluchtelingenwerk
bootjes de Middellandse Zee over te
naar Nederland, onder meer uit
werkte, nam de toestroom aan
steken zouden boeven zijn omdat ze
landen als Myanmar en Congo, waar
asielzoekers gestaag af en werden
zich met mensensmokkelaars inlaten?
ook vluchtelingen vandaan komen.
asielzoekerscentra (azc’s) gesloten. De
Hoe denk je dat de Engelandvaarders in
Prompt doen ambassades daar enorm
sfeer was toen optimistisch: we hebben
de Tweede Wereldoorlog de Noordzee
moeilijk over. Stel dat ze onderduiken
het vluchtelingenprobleem misschien
overstaken? En waarom zouden dat dan
en niet meer teruggaan? Terwijl de
niet helemaal opgelost, maar toch wel
ineens helden zijn?’
ervaring leert dat juist zij een enorme drive hebben om in hun thuisland,
onder controle. Ik heb toen al gezegd: “We hebben de wereld niet aan een
Hoe vind je dat de Nederlandse rege-
hoe moeilijk het daar ook is, verder te
touwtje. De situatie in de wereld blijft
ring op de toestroom aan vluchtelingen
bouwen aan de kerk. Het is echt zo dat
niet zo stabiel als het nu lijkt en het
reageert?
de kracht van het geloof vluchtneigingen
rijke Westen zal altijd als een magneet
‘Het Nederlandse beleid wordt mijns
tempert.’
mensen blijven aantrekken die het
inziens steeds meer gekenmerkt door
moeilijk of minder goed hebben.”
wantrouwen. Bij het beoordelen van
Wat zie je, als het gaat om de vluchte-
Helaas heb ik gelijk gekregen wat de
aanvragen en bij het uitzettingsbeleid
lingenproblematiek, als het grootste
wereldsituatie betreft, met als gevolg
is er veel wat op papier klopt
probleem van Nederland en van de
de huidige enorme toestroom van
en toch onwaar is. Ik heb wel
Nederlanders?
vluchtelingen.’
meegemaakt dat iemand met grote
‘In één woord: egoïsme. We hebben het
gezondheidsproblemen teruggestuurd
hier goed, maar we willen anderen daar
Is het niet begrijpelijk dat vluchtelin-
werd naar Congo, omdat uit de
niet in laten delen. Noem het maar de
gen naar veiligheid en een beter
informatie van de Congolese ambassade
grote-dikke-ik-mentaliteit waar Rutte
bestaan verlangen?
bleek dat zijn medicijnen in dat land
het eerder dit jaar over had.
‘Ja. De argwaan waarmee we hen
gewoon verkrijgbaar zijn. Dat hij er om
Twee dingen dragen volgens mij bij aan
benaderen, getuigt dan ook van
te beginnen geen geld voor heeft en
die mentaliteit. Allereerst een gebrek
>>
13
Redactioneel
Adieu Henri T
aan inlevingsvermogen. Ik heb weleens een lezing
wee weken geleden hebben we mijn vriend Henny be-
gehouden voor ambtenaren van de Dienst Terugkeer
graven. Monsieur Henri, zo noemden de inwoners van het
en Vertrek, die daadwerkelijk betrokken zijn bij de
Franse dorpje waar hij het grootste deel van het jaar woonde
uitzetting van uitgeprocedeerden. Om hen te prikkelen
hem. Verbijsterend snel had kanker zijn lichaam gesloopt.
vroeg ik: “Ben je zelf eigenlijk weleens gaan kijken
In de rouwdienst haalden zijn zonen, zus en vrienden herin-
naar de blubber waar je mensen naar terugstuurt?”
neringen op aan een markant mens. Een uitbundige levens-
Ik heb ze namelijk gezien: meisjes die alweer een
genieter, die serieus werk maakte van het Bijbelwoord dat
paar maanden terug waren in hun land van herkomst
alles wat God geschapen heeft goed is, en dat niets daarvan
en die met de Nederlandse boeken op schoot op de
verwerpelijk is, als het met dankzegging wordt aanvaard. Een
grond voor hun hutje zaten. Dat doet wat met je! De
bourgondische calvinist, zoals hij zichzelf noemde.
ambtenaren ontweken mijn vraag. Dat kwam wel erg
In het bevindelijk-gereformeerde milieu waarin Henny op-
dichtbij. Zij voerden alleen beleid uit.
groeide, mocht het in een begrafenisdienst niet over de
Ten tweede speelt angst een rol. We houden wat we
overledene gaan. En ook in ons eigen vrijgemaakte verleden
niet kennen graag op afstand. In het aanmeldcentrum
had je na een rouwdienst soms nauwelijks een idee wie er ei-
voor vluchtelingen in Ter Apel krijgen de bewoners
genlijk werd begraven. Het motief? In de dienst moet niet de
hun weekgeld allemaal tegelijkertijd op hun rekening
mens centraal staan, maar God. Maar volgens mij is dat een
gestort en dan gaan ze met een heel stel naar de
valse tegenstelling. Met de verhalen die we vertellen over
pinautomaat om het op te nemen. Toen ik nog in
degene die wordt begraven, eren we de God die deze man of
Noord-Nederland werkte, belde iemand van de
vrouw schiep.
gemeente me een keer. “Klaas”, zei hij, “de inwoners
Hij was het levende bewijs dat God geen kopieën maakt, maar alleen originelen
van Ter Apel durven niet meer naar de pinautomaat, want er staat een hele rij zwarten.” Die houding dus. En laten we wel wezen: als je als werkloze vrachtwagenchauffeur met lede ogen moet aanzien dat veel buitenlanders, die we voor het gemak allemaal maar even op één hoop gooien, grif en voor minder geld jouw werk willen doen, dan voedt dat wel je negatieve sentimenten.’
Zo ging het ook bij Henny’s begrafenis. De kostbare herinneringen die werden opgehaald, schetsten het beeld van
Maar op afstand houden lukt toch niet meer? Ieder-
een uniek mens, die er het levende bewijs van was dat God
een in het rijke Westen heeft inmiddels toch wel een
geen kopieën maakt, maar alleen originelen. Een man die zijn
‘arme Lazarus’ op de stoep?
vrouw en (klein)kinderen intens liefhad, gemakkelijk contact
‘Dat is erg afhankelijk van je opleidingsniveau, in welke
legde met anderen en genoot van de Franse natuur, de crois-
regio je woont en of je in de stad of in een dorp woont.
sants en de Côte Roannaise, als geschenken van God. Hij
Maar ook of je je ervoor openstelt, of je een antenne
leefde van Gods genade, die in de loop van zijn leven zijn hart
hebt voor mensen in nood. Je kunt in het nieuws niet
zachter en zijn oordeel milder maakte. In leven en sterven
om de vluchtelingenproblematiek heen, maar voor heel
wist hij zich het eigendom van Jezus Christus. Het ging in de
wat mensen blijft dat een ver-van-mijn-bedshow waar
dienst over Henny en daarin ook helemaal over zijn God.
je gemakkelijk in algemeenheden over praat. Voor lang
Onder Gods open hemel hebben we zijn lichaam toever-
niet iedereen zijn het mensen van vlees en bloed, laat
trouwd aan Gods aarde. In het geloof dat hij bij God is en eens
staan mensen die naar het beeld van God geschapen
op Gods nieuwe aarde met een
zijn.’
vernieuwd lichaam zelfs de steilste hellingen van La Mon-
Wat is er nodig om meer ontspannen en hartelijker
tagne Bourbonnaise op en af zal
met vluchtelingen om te gaan?
kunnen fietsen, zonder ooit moe
‘Een mentaliteitsverandering: niet minder dan het
te worden. Adieu Henri.
besef dat de wereld van God is en niet van ons. Als gedachte-experiment schiet weleens door me heen: waarom zouden we de grenzen niet helemaal afschaffen en daarmee vrij verkeer toestaan tussen
Ad de Boer (NGK), hoofdredacteur OnderWeg
Interview
Als er een azc in de regio is, onderzoek dan of je daar dienstbaar kunt zijn, maar wees voorzichtig met evangelisatieactiviteiten. Natuurlijk ben je daar als christen en dat blijft als het goed is niet onopgemerkt, maar maak geen misbruik van de afhankelijke situatie waarin asielzoekers zich bevinden. Hebben mensen belangstelling om de kerkdiensten te bezoeken, faciliteer dat dan door bijvoorbeeld een vertaling aan te bieden. Wees gastvrij, maar niet opdringerig.’ Zie je op een bepaalde manier ook winst in de migratie overal ter wereld? ‘God doet geweldige dingen onder mensen in nood. Je ziet dat in een land als Iran, dat weleens het eerste postKlaas Harink: 'Laat je bij alles wat je doet leiden door christelijke waarden als eerlijk-
moslimland in de Arabische wereld kon
heid, rechtvaardigheid en barmhartigheid.'
gaan worden. Het is onvoorstelbaar wat daar gebeurt aan wonderen en
landen en volken? “O nee, dat leidt tot
kijkt langs de arme Lazarus heen die
visioenen! En hier in Nederland, als ik
chaos en wanorde”, is dan de reactie.
bij je op de stoep ligt. Maar je kunt ook
me even mag beperken tot kerken en
Ja, dat dachten we ook toen de slavernij
doorschieten naar de andere kant en
christenen: ik vind de migrantenkerken
werd afgeschaft, toen er vakbonden
op een roze wolk gaan zitten: leuk hè,
die overal zijn ontstaan echt een
werden opgericht en toen vrouwen
al die mensen uit andere culturen met
aanwinst. Verwonder je dus minstens
kiesrecht kregen. De drang om de eigen
hun kleurrijke gewaden en hun lekkere
ook over wat God in deze tijd doet.’
burcht te verdedigen en de angst om
koekjes en zo. Vanuit die naïviteit
verworvenheden te moeten opgeven,
bijvoorbeeld uitgeprocedeerden in huis
Heleen Sytsma-van Loo (GKv) is
zitten diep. Ook bij veel christenen.
nemen kan tot grote spanningen leiden
neerlandicus, vertaler, en redacteur
Intussen zijn rijkdom en welvaart zo
en voor beide partijen heel belastend
van OnderWeg.
verschrikkelijk ongelijk verdeeld. Het
zijn.’
zijn bekende cijfers. 1 procent van de wereldbevolking bezit de helft van alle
Wat moet je dan wel en niet doen als je
rijkdommen. En de rijkste 85 mensen
in contact komt met vluchtelingen?
bezitten samen evenveel als de armste
‘Laat je bij alles wat je doet leiden door
helft van de wereldbevolking. We
christelijke waarden als eerlijkheid,
sluiten daar bewust onze ogen voor
rechtvaardigheid en barmhartigheid.
en verhullen onze angst om te moeten
Als je als kerkelijke gemeente hart
inleveren en inschikken achter culturele
hebt voor vluchtelingen, dan kun je
en sociaaleconomische argumenten.
daar vorm aan geven door je leden te
Dan noemen we opvang in de regio heel
stimuleren vrijwilligerswerk te doen via
mooi “beter voor hen”. Maar eigenlijk
een organisatie als Vluchtelingenwerk.
bedoelen we “beter voor ons”.
Datzelfde geldt natuurlijk voor
Vervolgens zijn er twee valkuilen, en
iedereen afzonderlijk. Professionaliteit,
ik zie daar ook christenen in tuimelen.
deskundigheid en ervaring zijn
Je kunt uit angst voor het onbekende
belangrijk, dus ga vooral niet zelf met
proberen om het probleem op een zo
al je goede bedoelingen nieuwe lokale
groot mogelijke afstand te houden. Je
projectjes opzetten.
‘“Klaas”, zei hij tegen me, “de inwoners van Ter Apel durven niet meer naar de pinautomaat, want er staat een hele rij zwarten”’
15
Thema
Omzien naar vluchtelingen: vier voorbeelden
'We hadden niet verwacht dat het zo indrukwekkend zou zijn' Kerk en vluchteling: het thema hoeft niet op afstand te blijven. In de levens van sommige gemeenten en gemeenteleden komt het indringend dichtbij. Een inkijk in vier initiatieven waarmee binnen de GKv en de NGK handen en voeten wordt gegeven aan het omzien naar de vreemdeling.
tekst Maarten Boersema
16
Wie kan ons meer over God vertellen? Die
Maar dat maakt ook duidelijk dat het niet onze
vraag werd in 2009 gesteld door enkele
kerk is, maar dat de goede herder de leiding
bewoners van het azc in Burgum, na afloop
heeft.’
van een Arabischtalige kerkdienst. Voor leden
Het asielzoekerswerk is niet altijd makkelijk,
van de GKv Noardburgum was het hulpverzoek
zo blijkt uit het verhaal van Buitenhuis. Je hebt
aanleiding om in actie te komen.
te maken met groei, geloof en opleving, maar
Dominee Marco Buitenhuis vertelt dat het
ook met teleurstelling, weerstand en verdriet.
asielzoekerswerk in de loop der tijd organisch
‘Het aantal asielzoekers fluctueert. Mensen met
is gegroeid. ‘Op dit moment wordt er wekelijks
wie je contact hebt gemaakt en je verbonden
catechisatie gegeven. Ook is er doopcatechese.
voelt, kunnen ineens weer verdwijnen. Van
En tijdens de middagkerkdienst vindt een
deze doelgroep mag je ook niet verwachten
Bijbelklas en naderhand een preekbespreking
dat ze financieel kunnen bijdragen aan het
plaats. Daarnaast geven vrijwilligers
kerkverband, terwijl van ons wel verwacht
Nederlandse les.’
wordt om dat af te dragen.’
De GKv Noardburgum telt zo'n 230 leden.
Het werk in de Friese gemeente laat zien hoe
Momenteel is ongeveer 10 procent van
een vraag van enkele asielzoekers een heel
de leden asielzoeker, maar dat is ooit 20
andere dynamiek aan een gemeente kan geven.
procent geweest. ‘De aanwezigheid van de
‘Vooraf hadden we niet kunnen bedenken wat
asielzoekers zet ons Nederlandse leven in
ons allemaal zou overkomen.’
een ander perspectief’, meent Buitenhuis. Hij
Eén verhaal uit de afgelopen jaren staat
spreekt zelf van een verrijking, maar er zijn ook
Buitenhuis bijzonder bij. Enkele jaren geleden
gemeenteleden die het gevoel hebben dat de
werd een asielzoeker vermoord. Vrienden van
kerk niet helemaal meer van hen is. 'Als er ruim
het slachtoffer woonden op het azc in Burgum
twintig mensen met andere nationaliteiten bij je
en vreesden voor hun leven. Ze hadden het
in de gemeente komen, dan verandert er iets.
idee dat de moord iets te maken had met de
OnderWeg #15 > Jaargang 1 > 8 augustus 2015
Reportage
Wie kan ons meer over God vertellen? Die vraag van enkele asielzoekers in Burgum was aanleiding voor de GKv Noardburgum om verschillende activiteiten op te zetten, waaronder een Bijbelklas tijdens de middagdienst. (beeld Stichting Gave)
bekering van het slachtoffer tot het christendom. Tijdens de
verwacht dat het zo leuk en indrukwekkend zou zijn. We zijn
eerstvolgende doopdiensten werd er door gemeenteleden
bij mensen binnen geweest, hebben hun verhalen gehoord
wachtgelopen in de hal. ‘Ik vergeet die situatie nooit meer,
en zijn met hen in gesprek gegaan. Het was erg leuk om te
omdat het zo on-Nederlands was. Een paar maanden hebben
doen en we proberen de volgende keren ook mee te gaan.'
we in mindere mate beleefd wat duizenden christenen elke
Volgens de regels van het azc mag de werkgroep alleen maar
week ervaren.’
diaconaal bezig zijn, merkt Maris tot slot op. ‘We mogen
Fruitmanden Daar waar in Noardburgum voornamelijk één kerk activiteiten
niet pastoraal bezig zijn. Anders gezegd: we mogen wel fruitmanden uitdelen, maar geen bijbels.’
rondom het azc vormgeeft, is er bij het azc Dronten
Irankerk
samenwerking ontstaan tussen verschillende kerken uit
Op andere plekken in Nederland wordt meer ingezet op
Kampen en Dronten. Verenigd in een diaconale werkgroep
de pastorale en verkondigende taak van de gemeente.
organiseren zij samen activiteiten op het azc.
In Amersfoort vinden bijvoorbeeld twee keer per maand
Jan Maris, één van de betrokken diakenen vanuit de NGK
tweetalige diensten plaats in het Farsi en het Nederlands,
Dronten: ‘De werkgroep heeft op het azc een winkeltje in
onder verantwoordelijkheid van de GKv Amersfoort-Centrum.
tweedehandskleding. Die wordt gerund door vrijwilligers
Ruim tien jaar geleden waren onder anderen Daryoush
uit Kampen en Dronten. Volgens de regels van het azc moet
Akhavan en Simon Colijn betrokken bij het initiatief voor
de kleding verkocht worden en mag het niet weggegeven
deze zogenoemde Irankerk. Uit heel Nederland komen
worden. Met de opbrengsten worden vlak voor kerst en
Farsisprekende mensen naar de diensten toe. Meestal zijn
Pasen presentjes gekocht en uitgedeeld. Dit jaar hebben we
er tussen de 25 en 50 gasten. De diensten hebben tot doel
voor Pasen elk gezin een fruitmand gebracht. Bij die activiteit
Farsisprekende vluchtelingen (Iraanse en Afghaanse mensen)
hebben we ook jongeren ingeschakeld.’
te laten kennismaken met het christelijke geloof en in contact
Sander Vosjan was één van de jongeren die meededen met
te brengen met de gereformeerde kerken.
de actie. ‘Met een groepje vrienden vanuit de kerk hebben
’Het uiteindelijke doel is dat ze zich aansluiten bij een
we besloten om een keer mee te gaan. We hadden niet
gereformeerde kerk in Nederland’, zegt Simon Colijn.
17
Thema
Als ik van tevoren had geweten wat er allemaal bij zo'n actie komt kijken, en wat voor haken en ogen het heeft, dan was ik er misschien niet eens aan begonnen.’ Het is nog maar een paar maanden nadat ze die foto zag, maar inmiddels zijn er twee containers met hulpgoederen naar Malta verzonden en is er een stichting opgericht. 'Ik ben op een morgen begonnen met een Facebookpagina en daar kwamen een heleboel reacties op.’ In de dagen daarna kwam er een sneeuwbaleffect op gang en uit allerlei hoeken kreeg Berg financiële hulp aangeboden, evenals hulp in natura. ’Het vervoer van de containers werd bijvoorbeeld gratis aangeboden door een transportbedrijf.’ Annerieke Berg-de Boer (links) begon in het voorjaar
In plaats van nog een container richting Malta te sturen, richten
een hulpactie voor vluchtelingen op Malta.
Berg en de andere bestuursleden van de stichting zich nu op het verlenen van financiële steun. Op die manier kunnen de producten voor de noodpakketten op Malta zelf aangeschaft
‘Wanneer ze een status hebben en ergens in Nederland een
worden en daarmee wordt de lokale economie ook gesteund.
woning hebben gekregen, dan vragen we de kerkenraad in die
‘We hebben vanaf het begin contact gekregen met een
gemeente om contact met hen op te nemen.’
hulpverleenster die in een vluchtelingenkamp op Malta werkt.
De filosofie van het werk in de Irankerk is dat als je mensen
Zij is onze tussenpersoon.’
echt wilt helpen, er gewerkt moet worden aan integratie in Nederlandse gemeenten. In de Irankerk zelf is de integratie beperkt, omdat maar een kleine groep Nederlanders de diensten bezoekt. Die diensten, waarin predikanten vrijwillig voorgaan, getolkt door voornamelijk Akhavan, dienen daarom als een soort sluis, waarin vluchtelingen voorbereid worden om lid te worden van een Nederlandse gemeente. Colijn is dankbaar dat hij op deze manier een bijdrage in Gods koninkrijk mag leveren. ‘Het is een uitdaging en plicht voor de kerken om ook asielzoekers gastvrij te ontvangen. Prachtig dat
‘We mogen wel fruitmanden uitdelen, maar geen bijbels’
deze diensten eraan bijdragen dat Farsisprekende asielzoekers ruimhartig en gastvrij worden ontvangen in gemeenten door heel Nederland.’
Malta
Het is de stichting te doen om het verlenen van noodhulp. 'We helpen om in de eerste behoefte te voorzien, zodat mensen
Naast activiteiten in kerkelijk verband hebben bewogen
hun waardigheid behouden als ze op Malta aankomen.'
christenen tal van individuele acties opgezet. Een sprekend
Enkele maanden geleden boekte Berg een romantische reis
voorbeeld is het project dat Annerieke Berg-de Boer, lid van de
naar Malta om daar met haar man een huwelijksjubileum
NGK Zeewolde, in het voorjaar is gestart. Zij werd in april, net
te vieren. ‘Ik had niet kunnen bedenken dat die reis een
als vele anderen, geconfronteerd met de foto van een meisje
heel andere invulling zou krijgen. Het wordt nu meer een
dat drijft in de Middellandse Zee. Het meisje verdronk toen
werkvakantie, gecombineerd met een romantisch verblijf.
het schip waarmee ze de oversteek naar Europa wilde maken
Maar dat is goed zo, omdat er op datzelfde eiland zo veel
verging.
vluchtelingen zijn die letterlijk aan het overleven zijn.’
’Ik was kapot van die foto. Ik heb zelf een zoontje van vijf. Je
Inmiddels is de stichting ook actief op de eilanden Lesbos
kunt je toch niet voorstellen dat je je kind ziet verdrinken? Bij
en Kos, in aansluiting bij andere particuliere initiatieven van
het zien van die foto had ik makkelijk kunnen wegkijken, maar
christenen die getroffen zijn door de nood daar (zie pag. 20-21).
ik werd er zo door geraakt dat ik er iets mee moest doen.’ In haar naïviteit begon Berg een hulpactie voor vluchtelingen
Maarten Boersema is fotograaf, tekstschrijver
op Malta. 'Die naïviteit had ik achteraf gezien ook wel nodig.
en predikant van de GKv Blije-Holwerd.
18
OnderWeg #15 > Jaargang 1 > 8 augustus 2015
Nieuws
Colofon Kernredactie Ad de Boer (hoofdredacteur), Matthijs Haak, Johanne de Heus (beeldredacteur), Henk Hoksbergen (hoofdredacteur), Peter Hommes, Pieter Kleingeld, Erik Koning (eindredacteur), Jordi Kooiman (eindredacteur), Bas Luiten, Heleen Sytsma-van Loo, Ton Vos.
Van sjibbolet naar sjalom Afgelopen week zijn de nog ontbrekende bijlagen bij het rapport van de NGK-commissie Ambt en homoseksualiteit gepubliceerd. Daaronder een 220 pagina’s tellende exege-
Brede redactie Kernredactie plus Bart Cusveller, Freddy Gerkema, Rob van Houwelingen, Hans Schaeffer, Hans Vel Tromp, Jan Westert.
tische en hermeneutische studie van ds. J.M. Mudde over
Medewerkers
Bijbel en homoseksualiteit onder de titel Van sjibbolet
Eline de Boo, Han Hagg, Simon Kadijk, Myriam Klinker-De Klerck, Roel Kuiper,
naar sjalom. Mudde typeert daarin de homoverbintenis als
Almatine Leene, Wim van der Linde, Embert Messelink, Jan Mudde, Maurits Oldenhuis,
‘een schuilhut in het gebroken bestaan, waarover Gods
Hans-Jan Roosenbrand, Wolter Rose, Wim van der Schee, Joost Smit, Esther Spiering-
zegen gebeden kan worden’. Hij bepleit ‘met een zekere
de Hek, Peter Strating, Jeroen Sytsma, Daniël Timmerman, Roel Venderbos,
vrijmoedigheid’ ruimte voor homoseksuele relaties in de gemeente van Christus. Deze studie verschijnt binnenkort ook als boek. Alle stukken zijn te vinden op www.ngk.nl.
50 jaar Tehuisgemeente De NGK Groningen (vaak aangeduid als de Tehuisgemeente, naar de naam van het gebouw waar de gemeente vroeger kerkte) bestaat vijftig jaar. Ter gele-
Maarten Verkerk, Ronald Westerbeek, Dick Westerkamp, Jeannette Westerkamp. Redactieadres ’t Hazeveld 115, 3862 XA Nijkerk, 033-750 67 87, redactie@onderwegonline.nl. Lezersservice Voor abonnementen, adreswijzigingen, opzeggingen en bezorgklachten: Nico Schenk, Droogoven 7, 3961 EW Wijk bij Duurstede, 0343-57 50 27, administratie@onderwegonline.nl.
genheid daarvan wordt op 31 oktober (13.30 uur, Willem Lodewijk Gymnasium) een mini-symposium gehouden
Audio
over het thema ‘Christen in stad: wat slaat bruggen, wat
OnderWeg is beschikbaar in gesproken vorm bij de Christelijke Bibliotheek voor Blinden en
plaatst hekken?’ Hoofdspreker is prof. James Kennedy
Slechtzienden (CBB). Neem voor meer informatie contact op met de CBB: 0341-565499.
over ‘Samenbindende kracht? De uitdagingen van een city church’. Daarnaast is er een forumgesprek met christenen uit diverse Groningse kerken.
‘Met hart en ziel’ thema Schooldag Hoe kun je anno 2015 dicht bij God leven en geloven? Daarover gaat op 26 september de jaarlijkse Schooldag
Abonnementsprijzen Jaarabonnement: € 46,- (studenten € 23,- / Europa € 85,- / buiten Europa € 115,-). Abonnement OnderWegOnline: € 37,50. Proefabonnement: drie maanden gratis. Neem voor het afsluiten van een abonnement contact op met de lezersservice (zie hierboven) of vul uw aanvraag online in op www.onderwegonline.nl.
van de Theologische Universiteit Kampen. Er komen vra-
Persvereniging
gen aan de orde als: Hoe houden we ons geestelijk leven
OnderWeg is een uitgave van de Gereformeerde Persvereniging OnderWeg.
op peil? Hoe leven we in ontzag voor God? Wat betekent
Informatie: Marga van Gent-Petter (secretaris), persvereniging@onderwegonline.nl.
het om heilig te leven in een wereld waarin de belangen en zorgen van elke dag onze band met God in de weg kunnen zitten? Hoe bereiken we geestelijke diepgang in een platte cultuur? Prof. Ad de Bruijne, hoogleraar gereformeerde spiritualiteit, verzorgt de hoofdlezing en er zijn workshops over onder meer de plaats van het gebed, Bijbellezen, en stil worden voor God.
Komen en gaan Aangenomen naar GKv Heemse: R.P. Heij (Zeewolde).
Preekverzoeken
Bestuur Persvereniging Bernard Bos, Marga van Gent-Petter, Krijn de Lange, Aad Lootens, Ale Sierksma, Hillie van de Streek. Adverteren Nico Postuma, 0341-84 21 47 of 06-139 959 05, adverteren@onderwegonline.nl. Zie voor de formaten, tarieven en verschijningsdata www.onderwegonline.nl/adverteren. Vormgeving Bredewold. Creatie, web & print. Postbus 86, 8090 AB Wezep, 038-376 33 90, fax 038-376 53 03, onderweg@bredewold.nl, www.bredewold.nl.
Dr. R.T. te Velde is per 1 september beschikbaar voor
Technische realisatie en druk
preekverzoeken. Na zijn afscheid van de GKv Pijnacker-
Zalsman B.V., Steinfurtstraat 1, 8028 PP Zwolle, Postbus 1025, 8001 BA Zwolle,
Nootdorp en met het oog op zijn werk aan de Theologische Universiteit Kampen is hij naar Wezep verhuisd (Wolweversstraat 8, 8091 KM Wezep) en bereikbaar via rt.velde@hetnet.nl en 038-4581129.
038-467 00 70. IBAN: NL89INGB0000404945 t.n.v. Gereformeerde Persvereniging OnderWeg te Wijk bij Duurstede. www.onderwegonline.nl
www.facebook.com/onderwegonline www.twitter.com/onderwegonline
19
Thema
Hoe ziet vluchten eruit? Vluchten is... Alles opgeven. Alles achterlaten. Heel je hebben en houden op het spel zetten om opgepropt in een rubberen boot een betere toekomst te bereiken. Fotograaf Jaco Klamer was onlangs op het Griekse eiland Lesbos en bracht het leven van de talloze vluchtelingen daar in beeld. Van het beloofde strand tot het schrijnende kamp.
Het eiland Lesbos is in zicht. Sinds begin dit jaar hebben zo'n 70.000 vluchtelingen, met name Syriërs en Afghanen, de overtocht van Turkije naar Griekenland gewaagd. De meesten van hen komen terecht op Lesbos.
Aankomst op Lesbos. De vluchtelingen juichen, maken overwinningstekens, kussen de koran of bellen familieleden.
Hulp op Lesbos en Kos De erbarmelijke omstandigheden op de Griekse eilanden blijven niet onopgemerkt. Zo begon Rikko Voorberg van de PopUpKerk (GKv) onlangs een Lesbos-estafette (#lesbosestafette en #geefhetstokjedoor op Twitter) om hulp te bieden. Nadat hij zich een paar dagen had ingezet voor de vluchtelingen op het Griekse eiland (samen met Narda, Alfard en Linda), loste René Berg van de Stichting Hulpactie Bootvluchtelingen hen af. Vervolgens meldden zich in korte tijd nog meer vrijwilligers aan om concreet hulp te bieden aan mensen in nood: Laura, Ans, Manon, Anja, Annemarie, Mariëlle, Patricia, Jan Willem, Nicolaas Fritz, ... doen wat hun hand vindt om te doen. En wat Jezus volgens hen wil dat ze doen. Ondertussen is op Kos een tweede estafette gestart. Na de noodkreten en hulpacties-met-andere-toeristen van ds. Reinier Kramer (GKv Spakenburg-Zuid) zijn Margriet, Christian, Douwe, Ans, ... spontaan naar Kos afgereisd om daar het stokje over te nemen. Lees meer op popupkerk.nl/?p=337, hulpactiemalta.nl en www.facebook.com/hulpactiebootvluchtelingen. 20
OnderWeg #15 > Jaargang 1 > 8 augustus 2015
Fotoreportage De vluchtelingen die op eigen kracht het strand van Lesbos bereiken, moeten zelf maar zien hoe ze in vluchtelingenkamp Kara Tepe komen, zeventig kilometer verderop. De tocht begint met vier kilometer over een bergweg, richting de dichtstbijzijnde bushalte.
Bij de bushalte. Steeds vaker worden bussen ingezet om de vluchtelingen naar Kara Tepe te brengen, maar het gebeurt ook nog altijd dat vluchtelingen de volle zeventig kilometer te voet moeten afleggen.
In vluchtelingenkamp Kara Tepe. Stichting Vluchteling noemde de omstandigheden onlangs slechter dan die in Afrika. Er is geen voedsel, er zijn amper sanitaire voorzieningen en er is geen hulp voor zwangeren, zieken en kinderen.
De vluchtelingen in Kara Tepe moeten zelf tenten aanschaffen of maken. En dan kan het wachten beginnen... 21
Woordzoeker
Zeven wondertekenen
Woordzoeker
Dit heeft Jezus in Kana, in Galilea, gedaan als eerste wonderteken; Hij toonde zo zijn grootheid en zijn leerlingen geloofden in Hem. (Johannes 2:11) tekst Simon Kadijk beeld Steve Estvanik/123rf.com
J
ezus verandert water in wijn. Het
hoofdstuk 1. Ik noem drie voorbeelden van
is zijn eerste wonderteken. Wat
de verbinding tussen hoofdstuk 1 en 2.
betekent dat? Is het eerste in
In het laatste deel van hoofdstuk 1 zien
volgorde of eerste in rangorde? Het
we drie keer de uitdrukking ‘de volgende
kan allebei. De Statenvertalingvertaling
dag’. En dan begint hoofdstuk 2 met ‘Op de
heeft: ‘Dit beginsel der tekenen heeft
derde dag’. Het is één aansluitend verhaal
Jezus gedaan te Kana in Galilea.’ Dat
dat in een week tijd plaatsvindt. Zeven
maakt dit zinnetje nog meer bijzonder.
dagen en dan een bruiloft. Zou die ook
Water in wijn veranderen, kwam Jezus
zeven dagen hebben geduurd?
daarvoor nu naar de aarde? Hoe nodig was
Verder wordt in Johannes 1 van zes
dat, in vergelijking met zieken genezen,
leerlingen beschreven hoe ze geroepen
demonen uitdrijven of doden opwekken?
worden: Andreas, Johannes, Simon Petrus,
Uitgerekend water in wijn veranderen is
Jakobus, Filippus en Natanaël. De HSV
het eerste teken. Daarin openbaart Jezus
vertaalt 1:42 vrij letterlijk: ‘Deze vond als
zijn grootheid (‘heerlijkheid’ hebben
eerste zijn eigen broer Simon’. Dat betekent
andere vertalingen). Het is als het ware de
dat er nog iemand zijn broer bij Jezus
ouverture: zo begint Jezus zijn programma.
bracht: Johannes bracht Jakobus bij Jezus.
Watervaten Wij zijn gewend dat de Bijbel in hoofdstukken is ingedeeld. Maar zo heeft Johannes zijn verhaal niet geschreven. We kunnen hoofdstuk 2 niet los lezen van
Dan komen deze zes aan bij die bruiloft en staan daar uitgerekend zes stenen watervaten. Voor elke leerling één. En samen met Jezus verschijnen er dus precies zeven mannen op de bruiloft. Ten slotte, in het eerste hoofdstuk is vers 14 een kernvers: ‘Het Woord is mens
Nadenken • Waarom is het getal zeven belangrijk en wat zegt dat? • Wat betekent het dat Jezus zijn grootheid (heerlijkheid) openbaart? • Waarom zou juist de verandering van water in wijn het eerste wonderteken zijn dat Jezus heeft gedaan?
geworden en heeft bij ons gewoond (…) en wij hebben zijn grootheid (of heerlijkheid) gezien, de grootheid van de enige Zoon van de Vader.’ Die omschrijving komt hier terug: op de bruiloft te Kana toonde Jezus ’zijn grootheid en zijn leerlingen geloofden
Water in wijn
veranderen, kwam Jezus daarvoor nu naar de aarde?
maar daarna telt Johannes niet meer. Alsof hij suggereert: tel zelf maar verder. En dan heb je er precies zeven geteld als je aankomt bij 20:30-31: ‘Jezus heeft nog veel meer wondertekenen voor zijn leerlingen gedaan, die niet in dit boek staan, maar deze zijn opgeschreven opdat u gelooft dat Jezus de messias is, de Zoon van God, en opdat u door te geloven leeft door zijn naam.’ Direct daarna verschijnt trouwens weer het getal zeven. We lezen dat Petrus, Tomas, Natanaël, de zonen van Zebedeüs en nog twee leerlingen gaan vissen. Zeven leerlingen! Maar het gaat nu om de wondertekenen, precies zeven. Hij doet die tekenen voor zijn leerlingen. Bij de bruiloft vermeldt hij uitdrukkelijk dat Jezus’ leerlingen in Hem geloofden. In hoofdstuk 20 staat dat Hij
in Hem’.
de wondertekenen voor zijn leerlingen
Zeven
voor zijn leerlingen. En Johannes heeft het
gedaan heeft. Niet voor iedereen dus, maar
• Een metrete is ongeveer 40 liter. Jezus
Zeven is een getal dat in de Openbaring
opgeschreven voor ons, zijn lezers. Opdat
heeft dus zo’n 600 liter wijn gemaakt.
aan Johannes een grote rol speelt. In het
ook wij geloven en zodoende leven!
Is dat niet een beetje veel aan het
evangelie komt dat getal ook voor, maar
einde van een bruiloft? Waarom zou Hij
dan op een meer verborgen manier. Je
Simon Kadijk (NGK) heeft theologie
dat gedaan hebben?
moet als lezer zelf tellen. In Johannes 4:54
gestudeerd en is directeur van Donatus
schrijft hij over het tweede wonderteken,
Verzekeringen.
23
Column
Zondag 1 ‘S
terkte’, zeggen ze. Sommigen kijken me indringend aan, anderen weten zich geen raad en kijken langs me heen of naar de grond.
Ik begrijp het wel. Anderhalve maand geleden was er de plotselinge diagnose van onbehandelbare kanker. Voor het eerst in mijn leven was ik de afgelopen weken ook sprakeloos. Vooral als ik mijn moeder ’s avonds na een dag voor haar zorgen thuis instopte. De rollen leken omgedraaid: ik gaf haar slokjes water uit een tuitbeker, waste haar en deed zo veel andere dingen die ze voor mij als kind had gedaan.
Hoewel zij degene was die leed, troostte ze mij tot haar laatste zucht
Spreek met moslims over God, niet over de islam Niet eerder werden moslims zo sterk gedwongen verantwoording af te leggen van wat ze geloven
Zolang ik bezig was, kletste ik. Ik wees op de bloeiende hortensias voor het raam en las de kaarten voor. Iedereen was wijs genoeg om er geen ‘Van harte beterschap’ op te schrijven. In plaats daarvan stond daar telkens weer ‘Sterkte’. Na een paar kaarten liet ik dat woord maar weg. Mijn moeder kon dat goedbedoelde woord niet meer horen. Ze was intens dankbaar voor alle meeleven door familie, gemeente, buren en vrienden, maar sterkte vond ze ergens anders. Waar ik met een mond vol tanden zat, liep haar mond over van waar haar hart vol van was. Mijn nuchtere, dienende, Zeeuwse moeder getuigde van haar Heer, die haar in alle stormen van haar leven vastgehouden had. Ze doorstond een wereldoorlog, een watersnoodramp, verloor geliefden en zag van nabij hoe de gebrokenheid levens verbrijzelde. Telkens was haar God
als nu. Moslims moeten zich op school en op het werk steeds weer verantwoorden of het geweld van IS bij de islam hoort. Wat doen wij als we hen ontmoeten? Beginnen we dan ook over de islam?
haar sterkte. Dat kon ik lezen in haar liefde, haar geduld en in al die andere vruchten van de Geest die zij voortbracht. Maar nu ze alleen nog wat adem te bieden had, gebruikte ze woorden. Hoewel zij degene
tekst Cees Rentier beeld Evangelie & moslims
was die leed, troostte ze mij tot haar laatste zucht. Net zoals haar Heer dat zelf had gedaan. Vandaag, nu ik alle tranen zie op de begrafenis, kan ik niet anders dan dat doorgeven.
Zelf uitzoeken of iets in de Koran staat, dat waren de meeste moslims van huis uit niet gewend. Ze lieten de Arabische klanken over zich
Eline de Boo (PKN) is schrijfster met een missionaire roeping.
heen komen en richtten zich op de regels waaraan ze zich als goed moslim moesten houden. Vandaag zijn er echter moslimjongeren die met een beroep op allerlei Koranteksten en islamitische tradities andere jongeren weten te overtuigen het islamitische kalifaat te steunen of er zelfs naar af te reizen. Dat geeft verwarring in de moslimgemeenschap. Niet iedere christen
Missionair
In plaats van over ‘jullie’ (moslims) en ‘wij’ (christenen) kun je beter spreken over wie God wil zijn voor ons allen.
hoeft zich te verdiepen in de vraag wat
een mildere toon gaan er bijvoorbeeld
Je kunt vertellen over zijn goedheid
nu de ware islam is; uiteindelijk is dat
van uit dat er overeenkomsten zijn, als
en trouw, waarover David in zijn lie-
een vraag voor de moslims zelf. Feit is
een opstapje naar meer. Maar nodigt
deren gesproken heeft en die je zelf in
wel dat door deze discussies veel mos-
zo’n gesprek over ‘het geloof’ moslims
je leven mocht ervaren. Als je vertelt
lims op zoek zijn naar wat ze over God
wel uit om de weg van Jezus Christus te
over Jezus’ kruis en opstanding, kun je
overwegen?
verwachten dat een moslim tegenwerpt
Veel moslims zijn op zoek zijn naar wat ze over God mogen en moeten geloven
Identiteitskaart
dat hij gelooft dat Jezus geen Zoon van God kan zijn en niet gekruisigd is. Schrik
Met het spreken over de islam en het
daar niet voor terug, juist kritische mos-
benoemen van mogelijke overeenkom-
lims zijn vaak gemotiveerd om verder te
sten of verschillen met het christendom,
zoeken als je hun een bijbel aanbiedt.
benadrukken we het moslim zijn van de ander. In de landen waar de meeste
Cees Rentier (PKN) is als predikant
moslimmedelanders vandaan komen,
verbonden aan de stichting Evangelie
drukte de overheid eenvoudigweg een
& moslims.
M in hun identiteitskaart. Ze werden mogen en moeten geloven. Dat biedt
geacht als moslim te zijn geboren en
aanknopingspunten voor een gesprek
ook altijd moslim te blijven. Als migrant
wanneer je als christen een moslim
in Nederland geeft dat velen een soort
Webtips
ontmoet.
houvast: je bent niet helemaal Marok-
Op de site www.evangelie-moslims.
kaan en evenmin helemaal Nederlander.
nl staan veel meer suggesties voor
Valkuil
Wie ben je dan wel? Moslim, zeggen
de ontmoeting met moslims. Zowel
Een valkuil voor zo’n gesprek is dat je
velen dan. Christenen zouden hen ech-
mogelijkheden voor individuen, als
een vergelijking gaat maken tussen
ter moeten uitdagen om in de vrijheid
missionaire werkvormen voor de
islam en christendom. Dat lijkt een mak-
van ons land zelf op zoek te gaan naar
gemeente. De site biedt zeer veel lec-
kelijke verbinding: je bent zelf christen
wie God is en wat Hij van hen vraagt.
tuur, voor gemeenteleden, gemeen-
en je kunt moslims als verre neven en
tekringen en jeugdwerk, maar ook
nichten laten merken dat je hen kent.
Vrijmoedig
Vaak klinken daarbij de woorden ‘jullie’
In plaats van over ‘jullie’ (moslims) en
De website www.isaruhallah.nl is
en ‘wij’, ‘ons geloof’ en ‘jullie geloof’.
‘wij’ (christenen) kun je beter spreken
bedoeld voor moslims zelf. Deze site
Afhankelijk van je houding kan deze
over wie God wil zijn voor ons allen.
bevat tientallen getuigenissen van
benadering kritisch zijn of mild. Wie
Welke God, vragen sommigen zich dan
moslims die Jezus leerden kennen.
kritisch is, benadrukt vooral de grote
misschien af? Als christen spreek je
Wijs moslims op deze site!
verschillen. Mensen die kiezen voor
vrijmoedig over de God van de Bijbel.
Bijbels voor moslimmigranten.
25
Trefpunt
Wytze Bezemer (midden): ‘We groeien als GKv en NGK in Houten naar elkaar toe. Het is gaaf dit samen te doen.’
Sportcommunity: smeltkroes voor relatie en evangelisatie Met sportactiviteiten jongeren elke zondagmiddag ongedwongen kennis laten maken met het christelijk geloof. In Houten gebeurt het sinds een half jaar via sportcommunity AiA Houten. Het initiatief van de Houtense kerkgemeenschappen Het Kruispunt (GKv) en De Lichtboog (NGK) mag zich in een groeiende populariteit verheugen. tekst Hans-Lukas Zuurman beeld Leonard Walpot
ouders bijvoorbeeld. Via de sportactivi-
ferentie zo aangeraakt werd door God
teiten komen we met hen in aanraking’,
dat mijn motivatie 180 graden draaide.
zegt de 22-jarige Bezemer. ‘We bouwen
God kwam voorop te staan en sport werd
‘Veel jongeren zijn op zoek naar het doel
een relatie met hen op waardoor ze ons
het middel om over Hem te vertellen. Ik
van hun leven. De kerk vinden ze vaak
gaan vertrouwen. Dan praten we over
kreeg het verlangen het werk van AiA
saai. In Houten is dat niet anders’, vertelt
wat een echtscheiding teweegbrengt
in mijn eigen woonplaats op te zetten.’
Wytze Bezemer, drijvende kracht achter
en vertellen we dat God van hen houdt.
Met hulp van zijn GKv-predikant Duurt
AiA Houten, waarbij AiA staat voor de
Soms is dat wel moeilijk. “Hoe kan God
Vonck lukte dat. ‘Net als ik, bleek ook hij
ondersteunende, overkoepelende orga-
nu mijn Vader zijn, als mijn eigen vader
een droom te hebben voor zo’n project.
nisatie Athletes in Action.
mij in de steek laat?”, hoor je dan. Maar
En via hem had ik de juiste ingangen in
‘Er is veel gebrokenheid, jongeren heb-
stap voor stap laten we zien wat Gods
de kerk om draagvlak te creëren. Hij is
ben te maken met echtscheidingen van
bedoeling is met mensen, dat hij Vader is
op de achtergrond ook beschikbaar voor
zoals vaders bedoeld zijn.’
vragen van jongeren waar wij niet direct
‘Hoe kan God nu
mijn Vader zijn, als mijn eigen vader mij in de steek laat?’ 26
Samenwerking
een antwoord op weten.’ Bezemer leidt de organisatie van de com-
Bezemer, zelf christelijk opgevoed, reisde
munity, waarbij ook jongeren uit NGK De
vorig jaar met Athletes in Action naar een
Lichtboog betrokken zijn. ‘We zijn nu met
project in Brazilië. ‘Mijn insteek was om
dertien mensen, waarvan de meesten uit
vrijwilligerswerk te doen. Het christelijke
Het Kruispunt komen.’ De inbreng vanuit
aspect stond voor mij op de tweede plek.
beide kerken is volgens Bezemer een lo-
Totdat ik tijdens de voorbereidingscon-
gisch gevolg van het lopende samenwer-
OnderWeg #15 > Jaargang 1 > 8 augustus 2015
Trefpunt kingsproces. ‘We groeien naar elkaar toe.
van 12 tot 16 jaar die wekelijks komen
ook tijdens een kerkdienst ingezegend.
Het is gaaf dit samen te doen. Ons doel
sporten. Terugblikkend stelt Bezemer
Daarnaast is er voldoende financiële
is de samenwerking verder te verbreden
vast: ‘Ik sta echt versteld van hoe het
steun.’ De jaarlijkse kosten schat Beze-
naar bijvoorbeeld de hervormde en pro-
allemaal gegaan is. Op een gegeven
mer op zo’n 2.500 euro.
testantse gemeente.’
moment werd de voetbalkooi waarin we
Houten is niet de enige gemeente waar
speelden gewoon te klein. Sinds april
een sportcommunity actief is. ‘Er zit een
huren we daarom een kunstgrasveld op
enorme groei in, heb ik begrepen van
sportpark De Kruisboog.’
AiA. Het is mijn droom dat ze uiteindelijk
Voetbalkooi De communityleden vertellen in de pauzes wat God in hun leven betekent
overal in Nederland te vinden zijn.’
en vragen de deelnemers te vertellen
Droom
over hun leven. ‘Komend seizoen willen
Vooral jongens komen af op de activi-
Hans-Lukas Zuurman (NGK) is journalist
we aan de hand van een boekje over
teiten, waarbij het met name voetbal is
(passievoortekstenfoto.nl).
het leven van David kijken wat we daar
wat de klok slaat. ‘Maar soms zijn er ook
samen van kunnen leren. Niet dat we al-
meisjes bij. Verder zien we dat de com-
leen maar praten hoor, het duurt hooguit
munity zowel jeugd uit de kerk als daar-
een kwartier. Ik merk dat de één-op-
buiten trekt. We sluiten elke keer af met
Webtips
ééngesprekken tijdens het spelen ook
een kringgebed.’ Bezemer voelt zich ge-
• www.gkvhouten.nl > Wat doen wij >
heel waardevol kunnen zijn.’ Wat begon
steund door de leden van zijn kerk: ‘Veel
met een enkele deelnemer in januari, is
mensen zijn nieuwsgierig en vertellen
inmiddels uitgegroeid tot een vaste kern
dat ze bidden voor de sportactiviteiten.
van zo’n veertig jongeren in de leeftijd
Als organiserend team zijn we bij de start
Athletes in Action • athletesinaction.nl/sportcommunity/
Naamgenoten: de Oosterkerk NGK Hoorn
maar we zoeken ook andere wegen om
De gemeente is dit jaar de 300-leden-
missionair te zijn. Onze visie is ‘Samen in
grens gepasseerd, veel van onze leden
Hoorn Christus kennen en bekendmaken’.
zijn kinderen en jongeren. Bijzonder is de
Oosterkerk is de naam van het gebouw
veelkleurigheid in kerkelijke achtergrond.
dat we elke zondag huren, vlak achter de
Een relatief klein percentage is van origine
haven. Het gebouw dateert uit 1519 en is
Nederlands-gereformeerd of vrijgemaakt.
oorspronkelijk een kerk van schippers en
Hoorn (eigenlijk heel West-Friesland) telt
vissers.
weinig christenen, en het is onze grootste
We wensen de leden van onze naamge-
uitdaging om naar buiten gericht te zijn,
noot in Groningen-Oost toe dat ze helder
ons geloof te delen. Via de Alphacursus
hun licht laten schijnen in die stad.
komen regelmatig nieuwe leden binnen,
De Oosterkerk Hoorn.
De Oosterkerk Groningen-Oost.
GKV Groningen-Oost
jongeren hebben we heel bewust gekozen
‘Er gaat niets boven Groningen’ – behalve
voor een model waarin ze in kleine groe-
natuurlijk Christus, die Heer is boven alles
pen met vaste leiders kunnen opgroeien
en iedereen. Zo’n 1300 van zijn volgelingen
tot een nieuwe generatie gelovigen.
vormen samen de gemeente Groningen-
Dat het ten diepste Christus is die Gronin-
Oost. Tien jaar terug hebben we de Oos-
gen draagt, proberen we te laten zien door
terkerk over kunnen nemen van de PKN.
mee te doen met de voedselbank, met
In een stad kom je de hele wereld tegen.
Athletes in Action, maar ook een jaar gele-
Groningen-Oost is een gemeente die
den met The Passion.
gelooft en vertrouwt dat het evangelie
Voor onze broers en zussen van de Ooster-
van Christus al die verschillende mensen
kerk in Hoorn is onze wens dat zij in Hoorn
wat te zeggen heeft. God zegent ons ook
een levend monument van Christus mogen
met veel jeugd en jonge mensen. Voor de
zijn en blijven.
27
Jeugdwerk Veel jongeren hebben het gevoel anders te zijn
Zorg voor intuïtief en sensitief jeugdwerk Eerdere generaties konden zingeving voor een deel ontlenen aan hun afkeer van het geloof of verzet tegen de kerk. Tegenwoordig zien we onder kinderen en jongeren een groeiende behoefte aan verbondenheid en gemeenschapszin, inclusief een verlangen naar spiritualiteit. Kerkelijke activiteiten voor jongeren worden echter niet vaker bezocht. Daarom is het zinvol om na te denken over de vraag hoe we deze ontwikkeling een plek kunnen geven in het jeugdwerk.
Agenda
tekst Anko Oussoren
• ‘Inside Out!’, jaarlijks trainingsevent
Voor het eerst sinds de Tweede
en ook dat ze minder zijn dan anderen.
van YfC voor jeugdleiders en predi-
Wereldoorlog groeit er een generatie op
Dit gevoel wordt versterkt doordat er
kanten, 26 september Woerden. Zie
die niet ongeloviger is dan de generatie
geen aandacht is voor hoe zij zich diep
http://kerk.yfc.nl/trainingsevent.
ervoor. Integendeel, de jongeren van nu
van binnen voelen, maar wel voor hun
staan open voor het geloof, geloven meer
‘afwijkende’ gedrag. Weghorst schrijft
in wonderen, bidden vaker en voelen in
over deze jongeren: ‘Een groot deel
het algemeen minder weerstand tegen
zegt meer te zien, horen of voelen dan
de kerk. Jongeren zoeken naar zingeving.
“normaal” is, dat ze gedachten lijken te
Volgens onderzoekster Angela Weghorst
kunnen lezen, intuïtief zomaar iets weten
van TwinQ, een organisatie die probeert
wat ze niet kunnen weten, kunnen voelen
te achterhalen wat er in de harten van
of er in een ruimte bijvoorbeeld ruzie is
jong en oud leeft, groeit er een generatie • INNOV8-ontmoeting ‘Jong & Geloven’ (samen met AKZ+), 30 september Zwolle. Zie www.akzplus.nl/
op voor wie zingeving, verbondenheid en harmonie symbool staan voor geluk.
portal-nieuwsbericht-tu-kampen-nl/
Intuïtief
jong-en-geloven.
Op basis van een onderzoek onder 4.000
• Praktijkcentrum trainingsdagen ‘Ver-
jongeren van 5 tot 25 jaar stelt Weghorst
beter jezelf als catecheet’, in Zwolle-
dat jongeren tegenwoordig intuïtiever en
Berkum en Hardinxveld-Giessendam.
sensitiever zijn dan de meeste mensen
Zie voor meer informatie en data
denken. Steeds meer jongeren zijn (over)
www.praktijkcentrum.org/project/
gevoelig voor allerlei prikkels. Ze hebben
verbeter-jezelf-als-catecheet.
het gevoel dat ze anders zijn dan anderen
28
OnderWeg #15 > Jaargang 1 > 8 augustus 2015
Zijn we in de
kerk gericht op het vasthouden van jongeren of op hun ontwikkeling?
geweest, of iemand te vertrouwen is, of gestrest, verdrietig of boos… En dat niet alleen. Een deel van hen geeft in het diepste vertrouwen zelfs toe dat ze de aanwezigheid van overledenen kunnen voelen, horen of zien, of zelfs met hen kunnen communiceren.’
Paranormaal Dat de Charlie Charlie Challenge (een occult spel dat recent in het nieuws kwam) en andere paranormale zaken jongeren aanspreken dan wel bang maken, hoeft ons dan ook niet te verbazen. En los van de vraag of we voor dergelijke zaken
Een groot deel van de jongeren zegt meer te
moeten waarschuwen, het zegt iets over
zien, horen of voelen dan ‘normaal’ is.
de jongste generatie. We moeten de sensitiviteit van de jeugd op dit terrein serieus nemen en niet bagatelliseren. Weghorst komt in haar bespreking tot
sluiten. De jeugd wil niet concurreren,
een aantal conclusies die ik hieronder in
maar samenwerken en zorgzaam en
mijn eigen woorden weergeef. Ik roep
respectvol met elkaar omgaan. In hoeverre
jeugdwerkers en kerken op om ieder in
zijn wij als kerk echter competitief gericht?
hun eigen situatie te ontdekken hoe ze dit
Zijn we gericht op het vasthouden van
kunnen uitwerken.
jongeren of op hun ontwikkeling? Zouden
baseerd op het artikel ‘Jeugd heeft
we als kerken niet veel meer over de
zesde zintuig: generatie Zenz is
kerkmuren heen moeten kijken bij de
sensitief en intuïtief, op zoek naar
inrichting van het jeugdwerk?
zingeving en zen’. Lees het volledige
1. Geef ruimte aan de belevingswereld en ervaringen van jongeren.
gericht is op het ontwikkelen van het
• Deze bijdrage is onder meer ge-
artikel op www.kidsenjongeren.nl/
Veel problemen ontstaan op school, omdat ons onderwijssysteem grotendeels
Media/tips
3. Werk samen met jongeren aan een betere wereld.
onderzoek/generatie-zenz-sensitiefintuitief-en-op-zoek-naar-zingevingen-zen.
rationele denken en het behalen van
Jongeren maken zich zorgen om deze
goede scores. De belevingswereld en
wereld. Tegelijk geloven ze niet klakkeloos
ervaringen van jongeren worden vaak niet
meer wat hun verteld wordt. Het
steeds spiritueler’ uit de aflevering
begrepen en geaccepteerd. Veel jongeren
vertrouwen in de politiek, maar ook in de
van 15 april 2014 van het tv-pro-
kunnen niet zijn wie ze zijn uit angst
kerk als instituut is weg. Jongeren zijn van
gramma Altijd Wat. Zie altijdwat.
dat ze uitgelachen of verstoten worden.
mening dat ze beter zelf de handen uit de
ncrv.nl/seizoenen/2014/aflever-
In hoeverre is ons kerkelijk jeugdwerk
mouwen kunnen steken. In tegenstelling
ingen/15-04-2014/fragmenten/
rationeel gericht? Is er ruimte voor de
tot voorgaande generaties gelooft de
jongeren-steeds-spiritueler.
beleving? Wordt er serieus aandacht
jongste generatie meer in haar eigen
besteed aan de gevoelens van jongeren?
kracht dan in de macht van anderen. Hoe gaan we als kerk om met het geweld in
2. Wees in het jeugdwerk gericht op interkerkelijke verbondenheid. De belangrijkste waarden voor jongeren
deze wereld? Of met het uitbuiten van de aarde? Helpen we jongeren om daarin initiatieven te ontplooien?
zijn plezier, verbondenheid, oprechtheid, rechtvaardigheid, betrouwbaarheid,
Anko Oussoren (GKv) is adviseur van het
acceptatie. De competitieve en
Praktijkcentrum. Met bijdragen van Karen
materialistische instelling van voorgaande
Scheele-van Ooijen, jeugdwerkadviseur
generaties blijkt steeds minder aan te
bij het NGJ.
• Bekijk het fragment ‘Jongeren
Wandelen met God
De aarde onderhouden en vernieuwen op Landgoed Coelhorst Net buiten Amersfoort ligt een prachtig stukje landschap waarbij ik me nauw betrokken voel. Landgoed Coelhorst is een besloten landgoed aan de rivier de Eem, met een verscholen liggend landhuis, enkele boerderijen, een prachtig klein kerkje, houtwallen, stukjes bos en zandwegen. Het gebied is gewoonlijk afgesloten voor publiek en dus een rustplek voor reeën en vogels. Zelfs de das komt er voor. En het is een plek om Gods liefde voor zijn schepping te ontdekken.
tekst Embert Messelink beeld Jos Vink
Als lokale groep van de christelijke natuurbeweging A Rocha hebben we dit stukje natuur geadopteerd. In samenwerking met Natuurmonumenten, de eigenaar van dit gebied, houden we de houtwallen in stand, planten we bomen en oogsten we het fruit in de oude hoogstamboomgaard – het levert een prima biologisch product op: Coelhorster appelsap. Ook brengen we in kaart welke vogels in het gebied voorkomen en of het goed gaat met die soorten of niet. We doen dit nu een jaar of vijf en het heeft me veel geleerd. Ik heb er geleerd over de natuurwaarde van cultuurlandschap bijvoorbeeld. Een ‘door
Het fruit van de oude hoogstamboomgaard levert een prima biologisch product op:
mensen gemaakt’ landschap is vanuit
Coelhorster appelsap.
natuuroogpunt absoluut niet iets om denigrerend over te doen. Hier is echte natuur te vinden, veel zoogdieren, vogels
Hoeveel mest mag er over het land?
Geworteld
en planten vinden er een plek. Ik heb ook
Welke gevolgen heeft dat voor de flora?
Maar er is meer: de geregelde
geleerd hoe concreet de spanning tussen
En accepteren we dat de vos geregeld een
betrokkenheid – het snoeien van bomen,
mens en natuur kan zijn: Coelhorst is een
kippetje pakt, of niet? Ik heb geleerd hoe
het onderhouden van de boomgaard en
landgoed waar de boer moet kunnen
waardevol rustige plekjes voor de reeën
het herstel van houtsingels – heeft een
leven en de natuur tot zijn recht moet
en de buizerd zijn. Ze gedijen hier vooral
plekje gekregen in mijn leven met God.
komen. Dat is niet altijd gemakkelijk.
omdat er nauwelijks verstoring is.
Samen met vele tientallen Amersfoorters
30
OnderWeg #15 > Jaargang 1 > 8 augustus 2015
Column
Betoeterd boomgaard. Dan laten we het werk even rusten
D
en nemen we de tijd om God groot te maken en te
Het gaat er vooral om dat mensen van gelijk geslacht met elkaar
danken voor zijn schepping. Met een lokale predikant
kunnen trouwen als dat in hun eigen land onmogelijk is. De motie
denken we na over onze relatie met God en met zijn
kwam van Pia Dijkstra van D66. Het gaat haar om de ‘wereldwijde
aarde. We laten ons inspireren voor een nieuw seizoen
symbolische uitstraling’. Minister Koenders zegt dan niet: ‘Ben je
van zagen, snoeien, planten en hooien. Op 30 augustus
nou helemaal betoeterd, we hebben in dit land al genoeg proble-
om 16:00 uur is het weer zover. De hagenpreek
men op te lossen.’ Hij sprak wel de twijfel uit ‘of ze er echt wat
op Coelhorst wordt verzorgd door ds. Joost Smit.
aan hebben als ze naar hun eigen land teruggaan’. Maar dat maakt
Hagenpreken van andere A Rocha-groepen zijn op 16
niet uit. Nederland heeft een missie en de wereld zal dat weten.
augustus op de Schellerberg in Zwolle, 30 augustus
Het is duidelijk dat mensen die niet meer in God geloven, nog
bij de Stolwijkse Boezem in Gouda, en 6 september in
steeds ergens in geloven. En dat ook uitdragen. Terwijl de kerk al-
het oude openluchttheater in Elst. Meer informatie op
lang een toontje lager is gaan zingen (te laag wat mij betreft), is er
www.arocha.nl.
bij de seculiere zendelingen geen spoor van twijfel.
Hagenpreken Eens per jaar houden we een hagenpreek in de oude
e Tweede Kamer wil dat de regering onderzoekt of het burgerlijk huwelijk kan worden opengesteld voor mensen die geen Nederlander zijn en ook niet in Nederland wonen.
Raakt het mij dan niet dat homo’s in andere landen soms zo weinig rechten hebben? Natuurlijk wel, net zoals de omstandigheden van kindslaven in Thailand me raken, of die van Afrikaanse boeren die van hun land gezet worden door grote westerse bedrijven. Als ervaar ik op al die natuurwerkdagen iets van God. Dit stukje grond hoort bij de plek die Hij ons gegeven heeft om te bewonen en voor te zorgen. We voelen ons meer geworteld. Het werk is een geregelde oefening: het helpt om Gods liefde voor zijn schepping te ontdekken. Het helpt om de zorg voor zijn aarde een plekje te geven in ons leven met Hem en tegelijk te erkennen dat het grote herstelwerk van Hem komt. Dat het structureel niet lekker zit in onze relatie met de schepping lezen we elke dag in de krant. Onze roeping is hier en nu het goede na te streven in ons leven met Gods schepping. Ons hoopvolle uitzicht is: het komt goed. God
Het is duidelijk dat
mensen die niet meer in God geloven, nog steeds ergens in geloven
brengt vrede, ook in onze verstoorde relatie met heel zijn schepping.
Boompjes planten
er fundamentele mensenrechten in het geding zijn, wil je juist ook vanuit het christelijke geloof je mond open doen. Maar dat is nog
En nog iets: als kerken zijn we nodig. Natuurbeheerders
iets anders dan de inrichting van onze Nederlandse samenleving
hebben veel behoefte aan verantwoordelijke vrijwilligers
normatief maken. In alle landen van de wereld was tot voor kort
groepen die het natuurbeheer doen. Natuurmonumenten
het huwelijk een instelling die het samenleven van een man en
is blij met onze beschikbaarheid en met de extra mensen
een vrouw reguleerde. Is een land nog vrij naar die overtuiging de
die we op de been brengen. De Anglicaanse kerk kent de
samenleving in te richten? Of moet iedereen achter het westerse
vijf marks of mission, vijf kenmerken van een missionaire
experiment aan dat alle verschillen tussen man en vrouw uitwist?
kerk. Dat zijn bijvoorbeeld ‘het goede nieuws van Gods
Weten we echt zeker dat dat heil-
koninkrijk verkondigen’ en ‘dienstbetoon aan mensen in
zaam is, ook op de lange termijn?
nood’. En daar staat het gewoon tussen: ‘de aarde onder-
Wie de wijsheid van praktisch alle
houden en vernieuwen’. Missionaire kerk zijn is dus ook:
eeuwen en culturen aan de kant
boompjes planten in een houtwal op Coelhorst.
schuift, moet wel heel zeker zijn van zijn eigen gelijk.
Embert Messelink (NGK) is coördinator van A Rocha Nederland. Dick Westerkamp is predikant van de NGK Houten. 31
(advertenties)
De volgende keer in OnderWeg:
Geld
Hoe gaan we met geld om? In de samenleving en de economie, maar ook bij ons thuis? In dit themanummer: een opinieverhaal van Matthijs Haak over de tegenbeweging in de economie, een gesprek met drie generaties over geldbesteding en rentmeesterschap en een artikel van Bas Luiten over het feit dat bij God alles gratis is.
Onder
Weg
e Inspirarti voo n te o reisgen
Adverteren in de najaarsspecial van OnderWeg? OnderWeg brengt in het najaar weer een extra dikke special uit. Thema: 'Geloof, gevoel en ervaring' Verschijning: D.V. 31 oktober 2015
Profiteer van de extra grote oplage en reserveer voor 23 september uw advertentieruimte! (beeld Geralt/Pixabay.com)
Bestel alvast extra nummers via administratie@onderwegonline.nl.
Informatie: Nico Postuma, 06-13995905, adverteren@onderwegonline.nl.
Donatus verzekert vertro uwd Donatus verzekert kerkgebouwen en wat daar bij hoort, zoals ruimtes voor kinder opvang, doopvonten, kanselbijbels en orgels. Donatus is een betrokken specialist. Klein genoeg om u persoonlijk van dienst te zijn. Groot genoeg om uw verzekerings belangen aan toe te vertrouwen. Samen met u zorgen we ervoor dat wat waardevol is, behouden blijft voor onze kinderen en hun kinderen en hun kinderen…
www.donatus.nl tel. 073 - 5221700