Ongehoord | Onderzoeksmagazine by On Gehoord

Een undercover onderzoek

Dode varkens, ontstoken ogen, tumoren, verlammingen en kannibalisme

ns-Elshout

koningsbosch, Heugenderweg 8 | Willeke

Een groep vrijwilligers heeft in het geheim onderzoek gedaan naar de varkensindustrie. Door de boer niet in te lichten van hun bezoek, wilden ze een eerlijk beeld krijgen van het leven van een varken. De fotoâ&#x20AC;&#x2122;s en video die zij in de stallen maakten zijn onthullend. Zo blijkt dat varkens zelfs op een biologische boerderij uit verveling gaan stangbijten. Het Beter Leven kenmerk van de Dierenbescherming blijkt niets in het varkensleven te verbeteren. Naast opgeruimde zichtstallen waar het publiek mag komen kijken, staan vieze stallen met dode en gewonde dieren.

undercover onderzoek Het undercover-onderzoek gepubliceerd door Ongehoord naar de Nederlandse varkenshouders heeft beeldmateriaal opgeleverd van alle soorten bedrijfsvoering. Zo zijn er drie biologische bedrijven bezocht. Drie andere onderzochte bedrijven hebben meegedaan met het ComfortClass project, een proef om een tussenweg te ontwikkelen tussen de biologische en reguliere varkenshouderij. Twee van de onderzochte bedrijven hebben van de Dierenbescherming één ster gekregen omdat ze diervriendelijk vlees zouden produceren. Drie bedrijven hebben het Milieukeur van de Hoeve BV, een keurmerk dat pretendeert onder andere meer dierenwelzijn te garanderen. Ook werd een bezoek gebracht aan twee zogenaamde zichtstallen. Bij de

zichtstallen laten varkensboeren een deel van hun bedrijf zien aan het publiek. De delen die normaal uit zicht van het publiek blijven, zijn nu in dit magazine en via achtergeslotendeuren. org wel te bekijken. Meer dan de helft van de onderzochte boerderijen claimen in een bepaalde mate vooruitstrevend te zijn op het gebied van dierenwelzijn. De varkensindustrie bestaat echter voor een overgroot deel uit reguliere bedrijven. Er is dus verhoudingsgewijs veel aandacht in het onderzoek voor de zogenaamde voorlopers in de industrie. Dit is ook te zien aan de eigenaren van de bedrijven. Hieronder bevinden zich de secretaris van de Nederlandse Vakbond Varkenshouders, de voorzitter van de varkensvakgroep van LTO, de voorzitter van Varkens in Zicht en enkele varkenshouders die geregeld in de media optreden. Van de reguliere bedrijven zijn zowel mega-stallen als kleinere varkenshouders bezocht, zowel nieuwe stallen als oude, van zowel jonge eigenaren als oudere eigenaren. Het onderzoek naar de varkensfokkerijen geeft zo een representatief beeld van de breedte van de sector. mierlo, Nuenensedijk 21 | van Asten

VARKENSLEVEN

hedel, Veldweg 66 | Hoeflaken

De afgelopen decennia is de wereldwijde voedselproductie en specifiek de vleesindustrie enorm gegroeid. De levensstandaard is verhoogd en daarmee is de consumptie van vlees toegenomen. Het fokken van dieren voor vlees is geindustrialiseerd, waardoor de productie in rap tempo is gestegen. De uitbreiding van de vleesindustrie heeft nationale grenzen overschreden. Aan de ene kant van de wereld wordt het veevoer geproduceerd en aan de andere kant worden dieren onder extreme condities gehouden. Dieren worden zo massaal gefokt dat er te veel vlees is voor de consument in Europa. Dit zorgt voor kiloknallers, het dumpen van overgeproduceerd vlees in arme landen en het verwerken van restafval in andere producten. Het is een industrie die samengaat met onacceptabele gevolgen voor mensen, andere dieren en het milieu. Het is een vervuilende industrie die een flinke bijdrage levert aan ontbossing en klimaat-

verandering. De vleesindustrie behandelt mens en dier niet als individu, maar als object om geld mee te verdienen. De Europese veehouderijen zijn zwaar ge誰ndustrialiseerd en zeer gespecialiseerd. Het vlees wat je eet doorloopt een traject in verschillende veefabrieken, net als een stuk staal voordat het een auto is. In Nederland alleen al zijn er rond de 4.510 varkenshouderijen. Per jaar worden er hier 13,9 miljoen varkens geslacht. Voor de varkenspest leefden er in Nederland zelfs evenveel mensen als varkens.

Het leven van een varken Het leven van een varken begint bij de zeug, het vrouwelijke varken. De zeugen worden geselecteerd op vruchtbaarheid, zodat er grotere hoeveelheden biggen tegelijk geboren worden, soms wel meer dan 20 biggen per bevalling. De zeugen

worden kunstmatig ge誰nsemineerd. Het zaad waarmee de zeugen bevrucht worden, komt van snel en groot groeiende beren, de mannelijke varkens. Varkens uit de industrie ervaren dus nooit natuurlijk voortplantingsgedrag. De zeugen zitten tijdens de inseminatie en vaak ook tijdens hun zwangerschap in smalle kooien waarin ze zich niet kunnen omdraaien of lopen. Ze kunnen alleen staan of liggen. Een aantal dagen voor de natuurlijke bevalling wordt deze al in gang gezet door de varkensfokker of de veearts, door toediening van hormonen. De zeugen worden net voor de bevalling naar de kraamkamer gebracht. In een reguliere varkenshouderij wordt de zeug in de kraamkamer opnieuw ingeklemd tussen stangen, waardoor ze weer geen kant op kan. In de biologische sector kunnen de zeugen in de kraamkamer wel lopen. Een gevolg hiervan is dat de biggensterfte

mierlo, Heiderschoor 2 | Hazenwinkel

toeneemt omdat de moeder haar jongen plet. In de reguliere sector blijven de moeders en biggen samen totdat de jongen 4 weken oud zijn. In de biologisch sector blijven ze 2 weken langer samen. In vergelijking met in het wild levende varkens, is dit nog steeds kort. In natuurlijke situaties zorgt de moeder voor haar jongen tot deze 15 weken oud zijn. In de eerste levensdagen van de biggen, ondergaan zij pijnlijke en stressvolle ingrepen. In Europa worden beertjes gecastreerd als ze jonger dan 7 dagen zijn. Bij alle biggen worden hun staarten geknipt. Dit om op latere leeftijd staartbijten te voorkomen, de dieren doen dit uit verveling. Ook worden hun oren gelabeld. In de biologische sector worden staarten niet geknipt. Wel komt staartbijten daar veel vaker voor. In de natuur leven de zeugen in familieverband en worden de dieren rond de 15 jaar oud. Een zeug in de industrie leeft gemiddeld 4 jaar. Daarna is haar lichaam uitgeput en worden haar nesten kleiner. Ze levert dan geen winst meer op voor de fokker. Na de 4 of 6 weken bij hun moeder te hebben doorgebracht worden de broertjes en zusjes verplaatst naar biggenkamers, daar blijven ze 10 weken totdat ze overgebracht worden naar de meststallen. De meststallen kunnen op dezelfde locatie zijn, maar vaak worden de biggen naar een ander bedrijf overgebracht, een mesterij. Daar worden ze in slechts 6 maanden vetgemest tot een gewicht van gemiddeld 110 kilo.

Transport Als de varkens dit gewicht bereikt hebben, gaan ze op transport naar het slachthuis. Veel dieren overlijden tijdens het transport doordat er lange afstanden afgelegd worden. De dieren worden dicht op elkaar gepakt en krijgen onderweg geen water en voedsel. Bovendien verwonden de dieren elkaar. Meestal brengen varkens hun leven in de industrie door in leefgroepen met hun broertjes en zusjes. Tijdens het transport worden de varkens geselecteerd en komen verschillende groepen bij elkaar in een zeer kleine ruimte. Doordat de soci-

hummelo, Zelhemseweg 15 | de Vries

ale orde van de leefgroep verstoord is, ontstaan er vechtpartijen. Nederlands varkensvlees staat in Europa bekend om de “goede kwaliteit”. Meer dan 50% van de Nederlandse varkens wordt in andere Europese landen geslacht. Het grootste percentage gaat naar Duitsland, maar ook naar landen als Griekenland, Italie en Spanje.

Slacht Bij het slachthuis aangekomen, worden alle dieren uit de vrachtwagen gedreven. De varkens blijven dan 24 uur wachten in een ruimte in het slachthuis om te herstellen van het transport. Ze worden gewogen om de opbrengst te bepalen. Om ze te slachten worden de varkens door middel van elektrische schok of kooldioxide verdoofd. De electrische schok wordt toegebracht met electrodes die op twee plekken met klemmen tegen het hoofd worden gezet. Dit geeft het varken een epileptische aanval. Een andere methode is vergassen met CO2. Daarbij worden de varkens in een put gebracht met een hoge concentratie CO2. Uit wetenschappelijk onderzoek weten we dat de dieren in paniek raken bij deze methode. Ze gaan zwaar ademen en maken bokkensprongen. Na de verdoving worden de varkens aan een rails opgehangen, met de kop naar beneden. Het bewusteloze dier wordt vervolgens door een steek in het hart of door het doorsnijden van de halsslagader gedood. Ze sterven doordat ze doodbloeden. Als de varkens dood zijn worden ze ontdaan van hun ingewanden. De karkassen worden naar vleesverwerkingsbedrijven gebracht om versneden en verpakt te worden. 37% van het in Nederland geslachte vlees wordt naar het buitenland geëxporteerd.

Aarle-rixtel, Kloosterdreef 5 | Rooijakkers

voorthuizen, lange zuiderweg 116 | Bakker

esch, de ruiting | Frank en Yolanda

van Wagenberg

diervriendelijk vlees Het echtpaar Wagenberg kreeg met hun biologische varkenshouderij in Esch een prijs van dierenwelzijnsgroep Wakker Dier. Deze foto’s zijn in de achterste stal genomen, waar de zeugen worden bevrucht en de beren eenzaam zijn opgesloten. De zeugen liggen in hun eigen uitwerpselen, een zeug loopt mank, meerdere dieren tonen stereotiep gedrag, waar onder stangbijten.

Biologisch

De Beulinks zijn de uitvinder van de strokoker, een PVC-pijp met stro erin. Dit heeft hen 1 ster van het Beter Leven kenmerk van de Dierenbescherming opgeleverd. De meeste strokokers zijn leeg en in de hokken is bijna geen stro te zien. Er zijn varkens te zien met zwellingen, ontstoken ogen en opgezwollen oren.

Dierenbescherming ‘beter leven’ Ster

De onderzoeksgroep heeft aan drie biologische bedrijven een bezoek gebracht. De Jofrahoeve in Esch kreeg een prijs van d i e re n w e l z i j n s o rg a n i s a t i e Wakker Dier. De beelden van deze boerderij tonen ingeklemde zeugen die stangbijten, een beer die stereotiep gedrag vertoont en een zeug met een voetgebrek. Bij de andere biologische bedrijven zijn de ingeklemde, drachtige zeugen niet vastgelegd. De zeugen die al jongen hebben, zitten hier in een houten kist. De pasgeboren biggen liggen in een andere kist onder een lamp,

Varkensmester Beulink in Zelhem krijgt van de Dierenbescherming één ster voor zijn vlees omdat de dieren een strokoker hebben. Bij Paul Jansen in Aalten hebben de varkens geen kooiverrijking of alleen een jerrycan aan een touw. Het is onduidelijk waarom de Dierenbescherming één ster heeft toegekend aan Jansen.

waar hun moeder niet bij kan. De zeugen kunnen naar buiten in een betonnen bak. De biologische boerderijen zien er een stuk beter uit dan de andere bedrijven. Toch is duidelijk dat ook op biologische bedrijven het aantal kilo’s varkensvlees het belangrijkste is. De mestvarkens zitten dicht op elkaar, biggen worden van hun moeder gescheiden en er wordt gebruik gemaakt van de doorgefokte rassen uit de reguliere veehouderij. Uiteindelijk gaan de dieren op hetzelfde soort transport en naar dezelfde slachthuizen als varkens van reguliere houderijen.

Annechien ten Have-Mellema is de voorzitter van de varkensvakgroep van LTO. Ze treedt regelmatig op in de media. In veel hokken liggen dode biggen. De grotere mestvarkens hebben wonden en krassen en zitten in erg vieze hokken. Op het videomateriaal zijn verlamde dieren te zien en dieren met een zenuwaandoening.

ComfortClass

Toen het ComfortClass project begon, was de doelstelling om diervriendelijke huis足 vesting te zoeken die wel economisch rendabel is. De beelden die over dit project in de media verschenen, waren afkomstig uit de proefstal in Raalte. Het ComfortClass-project is inmiddels afgerond en lijkt weinig verandering voor de dieren gebracht te hebben.

Ongehoord ontving beeldmateriaal van drie bedrijven die meededen met het ComfortClass systeem. Bij Piet Rijkers in Borkel en Schaft leek niets te zijn overgenomen van de kooiverrijking uit de proefstal. Bij Annechien ten Have-Mellema te Beerta was in slechts vier van de tientallen hokken een andere soort vloerbedekking aangelegd. Bij Nicky Sanders uit Den Dungen worden de biggen bij een regulier bedrijf ingekocht. In zijn zichtstal, waar het publiek mag komen kijken, zijn enkele kooiverrijkingen toegepast. De stal ernaast is een reguliere stal waar het publiek niet welkom is.

beerta, Ulsderweg 2 | Annechien ten

Have-Mellema

De stallen van het echtpaar Geytenbeek zijn bedekt in spinneweb, de vloer is doorgerot. De foto’s geven de indruk dat er al weken lang niemand naar deze varkens omkijkt. Dieren hebben gezwellen en ontstekingen aan hun ogen.

De meeste foto’s van Henk Meerdinks moderne mega-stal verschillen weinig van andere bedrijven: tumoren, stangbijten, voetgebreken, ontstoken ogen en veel krassen. In zijn oudere stal, op dezelfde locatie, zijn de omstandigheden nog slechter. Bedekt met stront en vliegen, zitten de dieren letterlijk tegen elkaar aangeduwd. Twee varkens likken aan de ontstoken wond van een ander dier.

Milieukeur De foto’s van de drie bedrijven die het Milieukeur hebben, verschillen op geen enkele manier van reguliere bedrijven. Zo staan bij Jaco Geurts in Voorthuizen, secretaris van de Nederlandse Vakbond Varkenshouders, de drachtige zeugen ingeklemd zoals bij alle andere bedrijven. Ook bij Piet Rijkers lijken de varkens volledig regulier gehouden te worden. In Renswoude, bij Gert en Teuni Geytenbeek, lijken de stallen zelfs veel krapper en viezer dan bij de meeste reguliere boerderijen.

Mega-stal Het onderzoeksteam heeft foto’s en video’s gemaakt in twee mega-stallen. De omstandigheden zijn hier even slecht als bij de kleinere bedrijven die onderzocht zijn. Ten eerste is een bezoek gebracht aan de familie van Asten. De van Astens hebben in ieder geval vijf enorme bedrijven met tienduizenden dieren in Nederland en Duitsland. De andere megastal is van CDA-raadslid Henk Meerdink te Aalten, waar 17.250 varkens worden vetgemest.

aalten, Hoeninkdijk 8 | Henk Meerdink

een zieke industrie

Het onderzoeksteam kwam de meest uiteenlopende ziektes en gedragsproblemen tegen. Omdat de vleesindustrie ontworpen is om winst te maken, worden de dieren behandeld als machines. De belangrijkste vraag voor varkensfokkers is: Hoe kan er in zo min mogelijk tijd zo veel mogelijk geproduceerd worden? De dieren zijn zo sterk doorgefokt dat ze allerlei lichamelijke kwalen krijgen als ze langer dan de geplande 6 maanden leven. Industrievarkens groeien zo snel dat ze afwijkingen aan hun botten en poten krijgen. Doordat dieren bij het fokken geselecteerd worden op gewicht en groeisnelheid, en niet op bijvoorbeeld hun immuun systeem, worden de dieren snel ziek. Varkens worden daarvoor meestal behandeld met antibiotica of andere ziekte-onderdrukkende medicijnen. Hieronder een greep uit de de waarnemingen van het onderzoeksteam.

Stereotiep gedrag Stereotiep gedrag is het herhalen van steeds dezelfde lichaamsbewegingen of handelingen. Het komt vaak voor bij dieren in gevangenschap, denk aan dieren in dierentuinen en de (intensieve) veehouderij. Dieren vertonen stereotiep gedrag als ze geen natuurlijk gedrag kunnen uiten. Het komt voort uit frustratie en verveling.

Stangbijten Varkens in de vee-industrie gaan stangbijten. Veel bezochte houderijen en mesterijen hebben een speelobject in de hokken opgehangen om de dieren te ‘prikkelen’. Uit het onderzoek bleek dat deze door de varkens vrijwel ongemoeid gelaten werden. Andere onderzoeken bevestigen dat kooiverrijking nauwelijks iets toevoegt of verbetert aan het leven van een varken.

Kannibalisme Staartbijten is in feite een vorm van stereotiep gedrag. Andere vormen van bijtgedrag zijn hiermee vergelijkbaar, zoals oorbijten, pootbijten en flankbijten. Staartbijten en andere vormen van bijterij ontstaan vooral door verveling. Dit kan zelfs leiden tot kannibalisme. Bijtwonden kunnen geïnfecteerd raken. Hierdoor kunnen groeivertragingen en abcessen ontstaan, met verlamming, overlijden en kreupele dieren tot gevolg. Varkens in de industrie ontvangen altijd te weinig prikkels om niet in stereo tiep gedrag te vervallen. Om staartbijten te voorkomen worden varkens op zeer jonge leeftijd gecoupeerd, de staart wordt afgeknipt. Dit is een pijnlijke ingreep die het welzijn van de dieren aantast.

ens Combinatie

hedel, Parallelweg 61 | Hedelse Vark

Tumoren Op veel van het materiaal zijn varkens met abcessen of tumoren te zien. Abcessen worden onder andere veroorzaakt door staart couperen of staartbijten. Ook blijkt uit onderzoek dat dieren die veel stress hebben sneller tumoren ontwikkelen.

Oog infectie Op vrijwel elke boerderij zijn varkens met oogproblemen gevonden. Deze waren vaak rood, opgezwollen en vochtig. Dit kan veroorzaakt worden door het krachtvoer dat de varkens toegediend krijgen.

herwijnen, nieuwe steeg 68 | L. van Zandwijk

Sterfte Elke varkenshouderij heeft een kadaverbak. Er wordt altijd gerekend op sterfte. In deze bak worden dooie biggen en varkens bewaard totdat zij opgehaald worden door het verwerkingsbedrijf. Een groot deel van de biggen worden dood geboren. De zeugen kunnen aan bepaalde ziektes lijden waardoor de embryo’s dood geboren worden. Sommige biggen worden tijdens hun eerste dagen geplet door hun moeder. Biggen worden na 4 tot 6 weken bij hun moeder weggehaald. Het kan voorkomen dat in deze periode de biggen nog niet op vast voer kunnen leven. In deze periode zijn de biggen extra kwetsbaar. Ze kunnen door bacterieën besmet worden en krijgen bijvoorbeeld biggengriep of slingerziekte. Dit laatste wordt veroorzaakt door stress en een vieze omgeving. De ziekte is zeer besmettelijk en kan dodelijk zijn. In Nederland sterven bijna 2 miljoen varkens per jaar voordat ze naar het slachthuis gebracht worden. Veel dieren overlijden op transport omdat ze te dicht op elkaar gepakt worden en onderweg geen water en voedsel krijgen. Meestal brengen varkens hun leven in de industrie door in leefgroepen met hun broertjes en zusjes. Tijdens het transport worden de varkens geselecteerd en komen verschillende groepen bij elkaar in een zeer kleine ruimte. Doordat de sociale orde van de leefgroep verstoord is, ontstaan er vechtpartijen.

Mierlo, Heiderschoor 2 | Varkensbedrijf hazenwinkel BV

Nieuwsgierig, gezellig en zorgzaam

Varkens worden vaak gezien als vieze dieren. Voor veel mensen staan ze ook symbool voor luiheid en dommigheid. In tegenstelling tot wat we denken, zijn varkens zeer schone en intelligente dieren met een uitgebreid sociaal leven.

graag de hele dag aan het verkennen van de omgeving, eten zoeken, spelen en zonnen. Met hun kleine oogjes kunnen ze heel goed zien. Ze hebben een uitstekend gehoor en een fantastisch reukvermogen: met hun neus kunnen ze net zo goed tasten en voelen als mensenhanden. Wat betreft intelligentie doen varkens niet onder voor honden. Ze hebben een goed geheugen en leren snel nieuwe dingen. Zo reageren varkens op namen en kunnen ze computerspelletjes spelen. Ook dromen varkens ’s nachts. Op varkenshouderijen wordt het veelzijdige leven van een varken totaal genegeerd. Het individu bestaat daar niet, de dieren zijn een product. Gevangen tussen metalen stangen en in betonnen bakken, kunnen zij nooit rennen, spelen, onderzoeken en zonne- of modderbaden.

beerta, Ulsderweg 2 | Annechien ten

Have-Mellema

hedel, Parallelweg 61 | Hedelse Varkens Combinatie

In de stallen van de vleesindustrie hebben vark ens geen enkele mogelijkheid om hun omgeving schoon te houden. Ook kunnen ze hun eigen lichaam niet goed verzorge n. Varkens die in vrijheid leven kunnen tien tot vijftien jaar oud worden. In de varkensindustrie worden de meeste varkens niet ouder dan zes maanden. Deze varkens zijn zo doorgefokt dat ze, als ze langer dan zes maanden leven, lichamelijke klachten krijgen en ziek worden. Ze hebben bijvoorbeeld moeite met het dragen van hun eigen gewicht. Dit komt doordat ze zijn ‘gemaakt’ om na zes maanden zoveel mogelijk vlees op te brengen en doodgemaakt te worden. Varkens houden van een schone leefomgeving. Biggen zijn dankzij een intensieve training door de zeug (moedervarken) al na een week zindelijk. Varkens die in vrijheid leven, houden hun eet- en slaapplaats strikt gescheiden van de plek waar ze hun behoeften doen. Als het koud is, slapen ze dicht op elkaar. Wanneer ze ’s nachts hun behoefte moeten doen, staan ze voorzichtig op om dit ver van het nest te doen, en nemen daarna hun plaats weer in. Het lijkt misschien tegenstrijdig, maar varkens houden hun lichaam schoon door zo nu en dan een modderbad te nemen. Hiermee beschermen ze hun huid tegen parasieten en andere ziekteverwekkers. De modder is ook een goede bescherming tegen felle zon en koelt hun lichaam af. Dit laatste is heel belangrijk, omdat varkens een van de weinige dieren zijn die niet kunnen zweten als ze het te warm krijgen. Varkens zijn nieuwsgierige, zelfbewuste dieren. Ze besteden

jd te weinig prikkels om niet Varkens in de industrie ontvangen alti eotiep gedrag komt voort in stereotiep gedrag te vervallen. Ster gaan stangen staartbijten bij uit frustratie en verveling. Varkens gebrek aan afleiding. Het hoge intelligentieniveau van varkens blijkt ook uit hun veelzijdige sociale leven. Net als honden herkennen varkens hun groepsgenoten aan de hand van geur. Verder communiceren ze uitgebreid onderling, met wel meer dan 20 verschillende geluiden om hun behoeften en stemming uit te drukken. Moeders roepen hun jongen om te komen drinken en reageren sterk op

hun jongen te zorgen. De sociale ontwikkeling van varkens begint vanaf het moment dat de biggen bij hun moeder aan de borst liggen. Wetenschappers ontdekten dat moedervarkens zachtjes zingen terwijl ze hun jongen zogen. Na een eerste periode van strijd om een eigen tepel, is de zaak beklonken en kunnen de broertjes en zusjes in harmonie opgroeien. Tot een dag of tien verblijft de zeug met haar biggen in de buurt van het nest; dit verstevigt de sociale band. Daarna keert de zeug met haar biggen terug naar de familiegroep. Biggen beginnen te spelen rond ongeveer de vierde dag. Biggen zijn heel speels en kunnen zichzelf daarmee de hele dag vermaken. Ze rennen rond, springen in de lucht en stoeien. Eerst is er vooral contact tussen biggen van hetzelfde nest. De onderlinge banden die zo ontstaan zijn hecht. Later breidt dit contact zich uit naar andere groepsgenoten. De periode tussen twee en acht weken wordt ook wel de periode van “sociale integratie” van biggen genoemd. Voor alle sociale dieren wordt verondersteld dat spelgedrag essentieel is om de vaardigheden

koningslust, Zandstraat 15 | Theeuwen

castenray, Lollebeekweg 32 | Tacken

Om staartbijten te voorkomen worden varkens op zeer jonge leeftijd gecoupeerd: de staart wordt afgeknipt . Staartcouperen is een veel toegepaste maatregel om op latere leeftijd de kans op staartbijten te verminderen. Dit is een pijnlijke ingreep die het welzijn van de dieren aantast. de geluiden van hun kroost. Biggen roepen, knorren, blaffen en gillen om contact te houden met de groep, omdat ze honger hebben of om anderen te waarschuwen. In hun volwassen leven is het maken van geluiden ook heel belangrijk om met elkaar te communiceren. Er zijn speciale geluiden om elkaar te begroeten, te waarschuwen voor gevaar of voor tijdens het wroeten naar eten. De lichaamstaal van varkens is ook heel belangrijk om elkaar te informeren over gevoelens of om bepaalde behoeftes duidelijk te maken. Hun staart geeft aan hoe ze zich voelen. Je kunt bijvoorbeeld goed zien wanneer varkens bang zijn. Net als honden leggen ze hun oren in hun nek en hun staart tussen hun benen. Als een varken bijvoorbeeld in een groep onbekende varkens komt, zal ze haar staart naar beneden houden omdat ze zich niet op haar gemak voelt. In de varkensindustrie worden de staarten meestal afgeknipt. Bij bedrijven waar dit niet gebeurt, ontkrullen biggen hun staart als er spanningen in de groep zijn. Dagen voordat het tot vechten en staartbijten komt, kan je aan de staart van de dieren al zien dat er iets mis is. Als de dieren zich ziek voelen verdwijnt hun krul ook. Het gedrag van varkens binnen een familiegroep is in hoge mate gesynchroniseerd. Dit betekent dat varkens die bij een bepaalde groep horen vaak hetzelfde soort gedrag vertonen. Elke groep heeft dus een soort van eigen cultuur. Varkens van een andere groep worden dan ook niet makkelijk geaccepteerd. Varkens leren veel van elkaar en een goede opvoeding is dan ook belangrijk voor een gezonde sociale ontwikkeling. Net als bij veel andere dieren, is de moeder de belangrijkste persoon in het leven van een jong varken. Wilde zeugen trekken in groepen met hun biggen rond, terwijl de mannetjes op afstand blijven. De zeugen zonderen zich af van de groep om een nest te bouwen en te bevallen. Net als bij alle dieren, reageren moedervarkens en hun jongen zeer sterk op elkaar. Een van de belangrijkste taken van een moeder is haar jongen te beschermen door hen te verbergen als dat nodig is of te vechten voor hun leven. Uit onderzoek blijkt dat gedomesticeerde moedervarkens niet verschillen van wilde zeugen in hun behoefte om te nesten en voor

In de varkensindustrie liggen moedervarkens ingeklemd tussen aien en metalen stangen. In deze hokken kan de zeug zich niet omdra . Het niet lopen. Ze zijn dus erg beperkt in het contact met hun jongen bij onvermogen om hun kroost te verzorgen en beschermen, leidt atie. frustr kende gekma tot rie ndust zeugen in de vleesi te leren die zij in hun volwassen leven nodig hebben om stabiele sociale relaties te ontwikkelen en in stand te houden. Relaties die ontstaan tussen jonge dieren blijven vaak hun hele leven bestaan. Wanneer de sociale ontwikkeling niet goed verloopt, zoals in de varkensindustrie, vertonen biggen meer agressie en frustratie. Volwassen varkens laten sociaal gedrag zien om de sociale banden in de groep te versterken. Positieve relaties zorgen ervoor dat er minder agressie en onderlinge competitie binnen de groep voorkomt. Agressie wordt meestal effectief voorkomen door een onderlinge dominantiehiërarchie. De lager geplaatste dieren zijn dan onderdanig ten opzichte van de hoger geplaatste dieren, zonder deze hiërarchie te bevechten. Sociale banden in een varkensgroep worden versterkt door elkaar na te doen. Er zijn aanwijzingen voor vriendschappen tussen individuele dieren. Deze dieren brengen meer tijd samen door tijdens het slapen en eten zoeken.

den dungen, woudseweg/nieuwlandweg | Nicky

lse Varkens Combinatie

hedel, Parallelweg 61 | Hede

Sanders | ZICHTSTAL

wat eet jij vanavond?

Door vlees af en toe, regelmatig of helemaal van je menu te schrappen kom je direct in actie tegen de vleesindustrie. Door geen vlees of andere dierlijke producten te gebruiken, zorg je dat er minder dieren worden gefokt. Omdat vleesproductie veel energie kost, verminder je bovendien de CO2-uitstoot. Er zijn nogal wat misverstanden rondom diervriendelijke voeding. Zo zou een maaltijd zonder vlees saai en smakeloos zijn, zou je nergens meer terecht kunnen voor een uitgebreid diner, moet je thuis uren in de keuken staan, kom je vitaminen te kort en ga zo maar door. Niets is minder waar. Vaak eet je al diervriendelijk of kun je het stukje vlees bij de maaltijd eenvoudig vervangen door bijvoorbeeld tofu. De laatste tien jaar is het aanbod aan vegetarische producten in de winkels sterk gestegen en verbeterd. Ook de menukaarten in restaurants verraden meer en meer vraag naar vegetarische gerechten. Ongehoord heeft een praktische gids over diervriendelijk leven. Hierin vind je informatie die je op weg helpt naar een diervrije voeding. Tips voor makkelijke en lekkere recepten, de veggie voedingsdriehoek en een aantal punten die je helpen bij het boodschappen doen.

Zo’n veertig procent van alle graangewassen in de wereld wordt gebruikt als veevoer. De omzetting van graan in vlees is inefficiënt. Vleesproductie betekent in vele gevallen voedselverspilling: zo is voor één kilogram rundsvlees zeven kilogram graan nodig. De grond die gebruikt wordt voor het verbouwen zou even makkelijk gebruikt kunnen worden voor het produceren van plantaardige voeding voor menselijke consumptie. Nederlands veevoer wordt verbouwd in landen waar mensen honger hebben.

varkens willen leven Op het videomateriaal op www.achtergeslotendeuren.org is goed te zien hoe met name biggen op elkaar reageren. Soms zijn ze allemaal stil en beweegt niemand, dan begint er een te knorren of blaffen, waardoor iedereen weer begint te lopen. Eentje durft dichter naar de camera te gaan, terwijl de rest nog wat afwacht. Als de dappere big knort, komt de rest ook eens kijken naar de onderzoeksgroep. Varkens hebben een eigen karakter, de een is nieuwsgierig, de ander angstig, de laatste agressief. Ieder varken heeft eigen gevoelens en emoties. Een varken kan dus vrolijk zijn, maar ook depressief. Een varken kan boos worden en hij kan onthouden op wie hij boos is. Als een varken in vrijheid leeft, reageert hij enthousiast op nieuwe geluiden. Een varken in de industrie verwacht juist iets negatiefs als hij hetzelfde geluid hoort. Er zijn verhalen bekend van varkens die elkaar helpen. Bijvoorbeeld het varken Lulu, die op een koude winteravond haar soortgenoot Wilbur toedekte met stro. Dit soort feiten zijn natuurlijk niet verbazingwekkend. Iedereen met een hond of kat, weet dat dieren geen machines zijn, maar individuen met een eigen karakter en de wil om te leven. Waarom nemen we onze kat op schoot maar eten we varkens op?

hedel, Veldweg 66 | Ho

eflaken

Ongehoord is een organisatie die zich inzet voor een gelijkwaardige en respectvolle behandeling van dieren. Alle dieren (mensen, honden, katten, koeien, kippen, varkens, ratten en andere soorten) kunnen emoties ervaren, zoals pijn, blijdschap, plezier en angst. Elk dier is een individu met eigen gevoelens, behoeften en interesses. Elk dier wil leven.

Op dit moment leven miljoenen dieren in Nederland opgesloten in stallen of kooien, en worden zij gedood in slachthuizen. Ze lijden achter gesloten deuren, verborgen voor het publiek. Ongehoord publiceert onderzoek naar de vee-industrie, diertransporten en slachthuizen. Hiermee maken we de realiteit waarin dieren leven openbaar. Op deze manier geven we een eerlijk beeld van de uitbuiting van dieren in onze maatschappij. We organiseren publieke acties om dierenleed onder de aandacht te brengen. Ons doel is dat mensen dieren niet langer gebruiken voor hun eigen genot of winst. We geloven niet dat dit bereikt kan worden door dierenwelzijnwetten. Veranderingen in de manier waarop dieren worden gebruikt, zoals het vergroten van stallen, verdoofd castreren of humanere slachtmethodes, zullen voor dieren weinig verschil maken. Zij worden nog steeds gezien als een product in plaats van een individu. Bovendien profiteren dierenuitbuiters juist van deze hervormingen, omdat mensen zich hierdoor minder schuldig voelen over het eten van vlees en eieren, het drinken van melk en het gebruiken van andere dierlijke producten. Zolang dieren worden

gebruikt om geld te verdienen, zullen zij aan het kortste eind trekken. Diervriendelijk vlees bestaat niet. Ongehoord promoot een diervriendelijk leven. Dit betekent dat mensen in hun dagelijks leven ervoor kiezen dieren met respect te behandelen en zo min mogelijk dierenleed te stimuleren. Dit kun je doen door te besluiten kippen, koeien, varkens en andere dieren niet langer op te eten. Gebruik geen dieren voor je kleding. Koop geen producten die op dieren zijn getest. En wat is er nu leuk aan een dierencircus, dolfinarium, dierentuin of ander vermaak ten koste van dieren? Door te kiezen voor een diervriendelijk leven geef je dieren een stem. Ongehoord bestaat uit een diverse groep vrijwilligers. Een deel van ons is al jarenlang actief voor dierenbevrijding in Nederland. Anderen hebben recentelijk besloten hun compassie voor dieren of morele overtuiging om te zetten in actie. Ongehoord werkt subsidievrij en is dus geheel onafhankelijk. Onze inkomsten bestaan uit donaties, en al het geld wordt direct gebruikt voor het publiceren van onderzoek, het opvangen van dieren en het maken van informatief materiaal.

www.achtergeslotendeuren.org | info@achtergeslotendeuren.org | Postbus 3646 | 1001 AK Amsterdam