Onish Aminelahi 's Interview

‫گفت وگوی اختصاصی کوپه با‬ ‫شقایق دهقان و مهراب قاسم‌خانی‬

‫سفر با قطار‬ ‫شاعرانه است‬

‫گپی با دکتر میرجالل‌الدین کزازی‬

‫نوروز‬ ‫درفش فرهنگ‬ ‫ایرانیان‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫خدای�ا‪ ،‬در ای�ن س�فر از تو نیکی ک�ردن و‬ ‫پرهیزکاری و کاری که موجب خش�نودی‬ ‫توست‪ ،‬می خواهیم‬ ‫خدایا‪ ،‬این سفر را بر ما آسان گردان و دوری‬ ‫آن را بر ما نزدیک ساز‬ ‫خدایا تو در سفر یار ماو در خانواده جانشین‬ ‫ماهستی‬ ‫خدایا از رنج و گرفتاری سفر و از غم و غصه‬ ‫ی بازگشت و دیدن بدی درباره ی اهل و مال‬ ‫به تو پناه می برم‬ ‫دعای سفر منسوب به پیامبر اکرم حضرت محمد‬ ‫برگرفته از کتاب سنن النبی‬ ‫عالمهسیدمحمدحسینطباطبایی‬ ‫(ص)‬

‫مذهبی‬

‫‪3‬‬

‫اسالم برای آزادی بشر آمد‪ ،‬هم آزادی از قید و بند فشار دستگاههای مستبد و ظالم بر طبقات گوناگون‬ ‫انسان و ايجاد حکومت عادالنه برای بشر‪ ،‬و هم آزادی از انديشهها و تص ّورات و اوهام حاکم بر زندگی‬ ‫انسان؛ که مسیر زندگی انسان را در جهت خالف مصلحت او باز کرده بود و پیش ميبرد‪.‬‬ ‫برگرفته از سايت معظمله در ديدار مسﺌوالن نظام و میهمانان کنفرانس وحدت اسالمی‬ ‫مورﺥ ‪1392/10/29‬‬

‫امیدواريم جزيی از‬ ‫خاطراتخوبتانباشیم‬ ‫ز کوی يار میآيد نسیم باد نوروزی‬ ‫ازين باد ار مدد خواهی چراغ دل برافروزی‬ ‫بهار‪ ،‬نشانهاى از قدرت بىپایان خالق هستى و نوروز‪ ،‬آیین مبارك نو شدنهاست‪ .‬بهار را فصل دگرگونى مىدانند و بسیارى‬ ‫بر این باورند كه از این حس تازگى و طراوت باید براى نوش��دن و تغییر بهره جس��ت همان گونه كه در دعاى آغاز سال نو از‬ ‫پروردگار‪ ،‬بهترین حال را طلب مىكنیم‪.‬‬ ‫درآستانه نوروز سال ‪1393‬هجرى شمسى‪،‬خداوند بزرگ را شكرگزاریم كه به ما توفیق خدمت عطا كرد تا سالى دیگر را در‬ ‫خدمت هممیهنانمان بگذرانیم‪ .‬در این راه‪ ،‬همه سعى و توان خود را به كار گرفتیم تا بتوانیم بهترینها را برایتان فراهم كنیم‪.‬‬ ‫بىتردید در این میان كاستىها و نقصهایى وجود داشته است كه امیدوارم بر ما ببخشید‪.‬‬ ‫طبق برنامهریزىها و سیاستهاى تعیینشده براى س��ال آینده‪ ،‬اجراى طرحهاى متعددى در زمینه ارتقاى سطح خدمات‬ ‫مسافرى‪ ،‬توس��عه قطارهاى حومهاى وخطوط و ناوگان پیشبینى ش��ده اس��ت كه امیدواریم به یارى خداوند و همراهى و‬ ‫پشتیبانى شما هموطنان عزیز و همت و تالش نیروهاى پر توان و زحمتكش راهآهن تحقق یابد‪.‬‬ ‫امیدوارم مجموعه خدمات و امكانات تدارك دیده ش��ده از سوى راهآهن جمهورى اس��المى ایران در ایام سفرهاى نوروزى‬ ‫موجبات رضایت خاطر ش��ما را فراهم كند‪ .‬آرزومندم سفر خاطرهانگیزى داشته باش��ید و ما هم جزیى از خاطرات خوبتان‬ ‫باشیم‪.‬سالى سرشار از بركت‪ ،‬بهروزى و سالمتى را براى تان از پروردگار یكتا آرزومندم‪.‬سفر بخیر و روزگارتان خوش باد‪.‬‬ ‫دکتر محسن پورسیدآقايی‬ ‫معاون وزير ‪ ،‬رئیس هیﺌتمديره و‬ ‫مديرعامل راهآهن جمهوری اسالمی ايران‬

‫به مناسبت فرارسیدن ایام فاطمیه‬

‫‪71‬‬

‫فاطمیونکجایند‬

‫گﺬری بر چند سنت نوروزی اقوام ایرانی‬

‫‪20‬‬

‫هر کسی از ظن خود یار‬ ‫بهار میشود‬

‫گفتوگو با زروان زبان و ادبیات فارسی‬ ‫ایران‪ ،‬دکتر میرجاللالدین کزازی‬

‫نوروز درفش فرهنگ‬ ‫‪ 64‬ایرانیاناست‬

‫‪ 10‬فناوری تاﺛیرگﺬار ‪2013‬‬

‫‪90‬‬

‫‪92‬‬

‫ماشینفناوری‬ ‫همچنانمیتازد‬

‫مغرور زیبا‬ ‫ِ‬

‫عیدی از کجا آمده‬

‫‪95‬‬

‫گفت وگوی اختصاصی کوپه با شقایق دهقان و‬ ‫مهراب قاسمخانی‬ ‫‪48‬‬

‫سفرباقطارشاعرانهاست‬

‫نشریه خبری‪ ،‬آموزشی و اطﻼﻉ رسانی‬ ‫راهآهن جمهوری اسﻼمی ایران‬

‫‪58‬‬

‫گفتوگویاختصاصی«کوپه»با‬ ‫سامدرخشانی‬

‫بیاییدتهرانراببینید‬

‫‪87‬‬ ‫مرور اجمالی کارنامه ورزش ایران‬ ‫در سال ‪1392‬‬

‫همه با هم‬ ‫مسافر برزیل شدیم‬

‫انتشار‪ :‬فروردين ماه ‪ 1393‬شماره ‪10‬‬ ‫صاحب امتیاز‪:‬‬ ‫راه آهن جمهوری اسالمیايران‬ ‫مديرمسﺌول‪ :‬صادق سکری‬ ‫سردبیر‪ :‬علیرضا کیوانینژاد‬ ‫دبیر اجرايی‪ :‬مريم موسوی بلده‬ ‫همکاران تحريريه ‪:‬‬ ‫دکتر علیرضا آشوري‪ ،‬دکتر سارا مجلل‪ ،‬محسن حسیني‪ ،‬معین‬ ‫علیزاده‪ ،‬حمید عباسی‪ ،‬مهرداد فدای اصیل‪ ،‬شیرينسادات‬ ‫صفوی‪ ،‬نیما ايرانمنش‪ ،‬هلیا وفايی‪ ،‬ملیحه پاکپور‪،‬عاطفه‬ ‫خداوردي‪ ،‬زهره صبوحی‪ ،‬نگار خسروی‪ ،‬سعیده علیپور‪،‬شهرزاد‬ ‫همتی‪ ،‬الهام کاظمی‪ ،‬زهرا نوریدرخشان‪ ،‬شايان فدایاصیل‪،‬‬ ‫آزاده صابری‪ ،‬آزاده صالحی‪ ،‬امید کرات‪،‬مهدی سبحانی‪ ،‬میالد‬ ‫رضايیبدر‪ ،‬بهاره ناصرینیا‪،‬پريا انصاری‪ ،‬رها فراهانی‪ ،‬خديجه‬ ‫معینی‪،‬آناهیتاابوسعیدی‪.‬‬ ‫طراح و صفحهآرا‪ :‬حمید ابراهیمی‪ -‬ندا رضايیبدر‬ ‫عکاس‪ :‬میالد پیﻐامی‪ -‬آرش يداللهی‪ -‬راحیل بوستانی‪-‬‬ ‫علیرضا سامنی‬ ‫طراح کاريکاتور‪ :‬فیروزه مظفری‬ ‫طراح جلدها‪ :‬مژدگان وزيری‬ ‫با تشکر از‪:‬‬ ‫همکاران روابط عمومیراهآهن‬ ‫و واحد سمعی بصری‬ ‫نشانی‪ :‬بزرگراه آفريقا‪ ،‬ساختمان مرکزی راه آهن‪ ،‬طبقه ‪ 9‬غربی‪،‬‬ ‫دفتر روابط عمومیراهآهن‬ ‫تلفن‪021-55127171 :‬‬ ‫نمابر‪021-55127161 :‬‬ ‫پیامک‪3000300 :‬‬ ‫وب سايت‪www.rai.ir :‬‬ ‫پست الکترونیکی‪RAILNASHR@YAHOO.COM :‬‬ ‫سازمان آگهیها‪ :‬شرکت تبلیﻐاتی افراهنر امروز‬

‫تلفن‪021-66430640 - 66437788 :‬‬

‫شیرینمﺜلبیبینﻜا‬ ‫‪96‬‬

‫ایستگاه خاطره‬

‫‪28‬‬

‫فصلنامه «کوپه» آماده انعکاس ديدگاه ها‪،‬‬ ‫نظرات و مقاالت صاحب نظران‪ ،‬مسﺌوالن‬ ‫و هم وطنان عزيز است‪ .‬فصلنامه «کوپه»‬ ‫در کوتاه کردن و ويرايش مقاالت آزاد‬ ‫است‪ .‬مقاالت منتشرشده ديدگاه‬ ‫نويسندگان است‪.‬‬

‫‪12‬‬

‫بهارانه‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫گلعزیز است‬ ‫غنیمت شمریدش صحبت‬ ‫در هفته هاى پایانى سال‪ ،‬باغبان ها نیز مانند‬ ‫بقیه افراد با فشار كارى زیادى مواجهند و بیش‬ ‫از پیش مشغول كاشت گل ها و گیاهان مربوط‬ ‫به فصل هستند‪ .‬شما هم به طور قطع این روزها‬ ‫این صحنه را بارها و بارها در فضاى س��بز كنار‬ ‫خیابان‌ها‪ ،‬بزرگراه ها و پارك ها دیده‌اید‪ .‬عالوه‬ ‫بر آنها باغچه‌هاى خانه ها نیز از این تحول بهارى‬ ‫بى‌نصیب نمانده‌اند‪.‬‬ ‫به حیاط هر خانه‌اى كه باغچه هر چند كوچكى‬ ‫در آنجا وجود دارد سرى بزنید یا با فضاى سبزى‬ ‫ممل��و از گل هاى رنگارنگ مواجه مى‌ش��وید یا‬ ‫شاهد انبوهى از جعبه‌هاى چوبى حاوى گل‌هایى‬ ‫همچون بنفشه‪ ،‬پامچال‪ ،‬همیش��ه بهار و غیره‬ ‫در كنار باغچه خواهید بود كه براى كاش��ت در‬ ‫روزهاى پایانى هفته آماده گذاشته شده اند‪.‬‬ ‫اگر حیاط خانه ش��ما نیز باغچ��ه دارد و هنوز‬ ‫اقدامى براى خرید گل هاى آن نكرده اید یا گل‬

‫هاى تهیه شده كماكان در جعبه هاى مخصوص‬ ‫خود در كنارى باقى مانده اند پیش از كاشت‪ ،‬به‬ ‫پیشنهادات زیر نیز توجه كنید‪:‬‬ ‫پیش از انجام هر اقدامى ابتدا نقشه باغچه را از‬ ‫لحاظ شكل قرارگیرى درختان‪ ،‬گل ها و گیاهان‬ ‫موجود و همچنین فضاى خالى آماده كاش��ت‬ ‫بر روى كاغذ طراحى كنید‪ .‬اکن��ون با توجه به‬ ‫ش��رایط حاضر و موقعیت آن فضا و همچنین با‬ ‫در نظر گرفتن خصوصیات و نیازهاى درختان‬ ‫و گیاه��ان موجود و همچنین م��ورد نظر براى‬ ‫كاش��ت‪ ،‬مرحله تهیه فرا مى رسد ولى پیش از‬ ‫آن ابتدا طرحى از نحوه كاشت گل ها و گیاهان‬ ‫بهارى انتخابى نیز بر روى همان نقش��ه اصلى‬ ‫طراحى كنید و پس از دستیابى به نتیجه نهایى‬ ‫اقدام نمایید‪.‬‬ ‫س��عى كنید از گل ها و گیاهان متنوع (از نظر‬ ‫نوع و رنگ) جهت كاشت استفاده كنید‪.‬‬

‫كوزه ها و گلدان هاى سفالى گلى و به طور كلى‬ ‫هر ظرفى كه داراى ظاهرى زیبا و مناسب براى‬ ‫كاشت گل و گیاه است را حتى اگر شكسته باشد‬ ‫بیرون نریزید‪ .‬با قرار دادن آنها در باغچه به فرم‬ ‫ها و حالت هاى مختلف و كاشت گل و گیاه در‬ ‫داخل آنه��ا‪ ،‬براى باغچه نمای��ى متفاوت و زیبا‬ ‫ایجاد كنید‪.‬‬ ‫تخته س��نگ ه��اى كوچك و ب��زرگ‪ ،‬كنده‬ ‫درخت ها و عناص��ر طبیعى از ای��ن قبیل مى‬ ‫توانند جلوه اى خاص به باغچه ش��ما ببخشند‪،‬‬ ‫پس در كنار كاشت گل ها و گیاهان‪ ،‬فضایى هم‬ ‫به قرار دادن این گونه عناصر اختصاص دهید‪.‬‬ ‫اگر شرایط باغچه ش��ما از نظر وسعت و تعدد‬ ‫گیاهان موجود به گونه اى است كه امكان كاشت‬ ‫گل هاى بهارى وجود ندارد‪ ،‬مى توانید با توجه به‬ ‫محیط حیاط و فضاى موجود‪ ،‬گلدان هاى متنوع‬ ‫و متعددى (از نظر نوع كاربرد‪ ،‬ابعاد‪ ،‬شكل و حتى‬ ‫جنس) تهیه كنید و گل ها را در آنها بكارید‪.‬‬ ‫حال با توجه به نوع گلدان ها مى توانید آنها را‬ ‫بر روى زمین قرار دهید یا در صورت دیواركوب‬ ‫بودن به دیوار نصب كنید ی��ا از میله هاى نرده‬ ‫بیاویزید ‪ .‬مجس��مه هاى تزئینى گلى‪ ،‬سفالى‪،‬‬ ‫زرین و حتى سنگى‪ ،‬عناصر مناسبى براى هرچه‬ ‫زیباتر ك��ردن باغچه در كنار گل ه��ا و گیاهان‬ ‫محسوب مى شوند‪.‬‬ ‫ب��ا نص��ب جاگلدانى ه��اى جعبه اى ش��كل‬ ‫پالستیكى‪ ،‬چوبى یا آهنى به حفاظ و یا سكوى‬ ‫پش��ت پنجره ها‪ ،‬بستر مناس��بى براى كاشت‬ ‫گل هاى رنگارنگ به��ارى و نماى زیبایى براى‬ ‫ساختمان محل زندگى تان فراهم كنید‪.‬‬ ‫ب��ا نص��ب جاگلدانى ه��اى جعبه اى ش��كل‬ ‫پالستیكى‪ ،‬چوبى یا آهنى به حفاظ و یا سكوى‬ ‫پش��ت پنجره ها‪ ،‬بستر مناس��بى براى كاشت‬ ‫گل هاى رنگارنگ به��ارى و نماى زیبایى براى‬ ‫ساختمان محل زندگى تان فراهم كنید‪.‬‬ ‫از نرده هاى دور دیوار حیاط خانه تان به جاى‬ ‫داربست براى رشد گیاهان رونده درون باغچه و‬ ‫یا گلدان استفاده كنید‪.‬‬

‫كوپه سفر‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫‪22‬‬

‫جاده خراسان‪ ،‬قاسم آباد‬

‫چند می‌گیری قالی‬ ‫بشویی؟‬

‫قاب خیال ‪24‬‬

‫پرونده‬

‫‪13‬‬

‫‪14‬‬

‫بهارانه‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫نگاهی به تاریخﭽه و فلسفه سال نوی ایرانی‬

‫باستانی‪ ،‬کهن و ماندگار‬ ‫فاطمه عسگریآزاد‬ ‫اگر زمستان امس�ال در تهران زندگی کرده‬ ‫باش�ید بوی فصل بهار را خیلی زودتر از ماه‬ ‫فروردين حس کردهايد‪ ،‬شايد باورتان نشود‬ ‫اما در نیمه دی ماه در اتوبانهای تهران حاجی‬ ‫فیروزها میخواندند‪ «:‬حاجی فیروزه سالی‬ ‫يه روزه!» در قديم اما ش�رايط اينطور نبود‬ ‫تﻐییراتفصلیتاثیرمهمیبرزندگیانسانها‬ ‫داشت و شايد به همین دلیل جشن نوروز در‬ ‫اصل يکی از دو جشن س�ال اجداد ما يعنی‬ ‫آريايیهابود‪،‬جشنیکههمزمانباآمدنبهار‬ ‫طبیعتبرپامیشد‪.‬‬ ‫نوروز از کجا آمد؟‬

‫در حقیقت آریایىها در اعصار باستانى دو فصل گرما‬ ‫و سرما داشتند‪ .‬فصل گرما شامل بهار و تابستان و‬ ‫فصل سرما شامل پاییز و زمس��تان مىشد‪ .‬فصل‬ ‫سرما در اوستایى زیمه ‪ Zima‬و فصل گرما همه‬ ‫‪ Hama‬خوانده مىش��د‪ .‬در زمانى بس��یار كهن‬ ‫فصل سرما شامل ده ماه و فصل گرما شامل دو ماه‬

‫بود‪ ،‬چنانكه در وندیداد فرگرد اول بند ‪ 2‬و ‪ 3‬آمده‪،‬‬ ‫ولى بعدها در دو فصل مزبور تغییرى پدیدار شد‪ ،‬چه‬ ‫تابستان داراى هفت ماه و زمستان پنج ماه شد‪ .‬در‬ ‫هریك از این دو فصل جشنى برپا مىشد كه هر دو‬ ‫آغاز سال نو به شمار مىرفت؛ یكى نوروز كه در آغاز‬ ‫بهار بزرگش مىداشتند و جشن حیات مجدد مى‬ ‫پنداشتند و دیگرى مهرگان كه آغاز اعتدال خریفى‬ ‫بود و به پنداشت آریاییان جش��ن پیروزى كاوه بر‬ ‫ضحاك پنداشته مىشد و پیروزى نظم بر آشوب‪.‬‬ ‫جش��ن مهرگان این روزها از فرهنگ مردم حذف‬ ‫شده است اما نوروز همچنان جشن سال نوست‪ .‬اگر‬ ‫بخواهیم در مورد تاریخچه نوروز صحبت كنیم باید‬ ‫به سال ‪ ۴67‬هجرى برگردیم یعنى زمانى كه نوروز‬ ‫در بیست و سوم برج حوت یعنى هفده روز به پایان‬ ‫زمستان مانده واقع بود‪ ،‬در این هنگام جاللالدین‬ ‫ملكشاه سلجوقى (‪ )۴85-۴65‬ترتیب تقویم جدید‬ ‫جاللى را بنیان گذاشت و نوروز را در روز اول بهار كه‬ ‫موقع نجومى تحویل آفتاب به برج حمل است‪ ،‬قرار‬ ‫داد و ثابت نگهداشت‪ .‬بدین طریق كه قرار شد در‬ ‫هر چهار سال یك بار سال را به ‪ 366‬روز بشمرند و‬ ‫پس از تكرار این عمل هفت بار یعنى پس از هفت‬ ‫مرتبه چهار س��ال (یا ‪ 28‬س��ال) بار‬

‫هشتم جاى اینكه سال چهارم را ‪ 366‬روز حساب‬ ‫كنند با سال پنجم (یعنى درواقع با سال سى و سوم‬ ‫از آغاز حمل) این معامل��ه را بكنند و بدین ترتیب‬ ‫روى هم رفته سال جاللى نزدیكترین سالهاى‬ ‫دنیا به سال خورشیدى حقیقى است كه ‪ 365‬روز‬ ‫و ‪ 5‬ساعت و ‪ ۴8‬دقیقه و ‪ ۴6‬ثانیه مىشود‪ .‬به این‬ ‫ترتیب بود كه روز س��ال نو و نوروز براى همیش��ه‬ ‫تثبیت ش��د اما دلیل ماندگارى این جشن در بین‬ ‫مردم چیز دیگرى اس��ت كه سعى داریم تا انتهاى‬ ‫این مطلب برایتان بازگو كنیم‪.‬‬ ‫چرا نوروز ماندگار است‬

‫ش��اید باروتان نش��ود اما ن��وروز در پ��س ‪ 5‬هزار‬ ‫س��ال فراز و فرود هاى فروان دیده اس��ت ‪ .‬برخى‬ ‫پادش��اهان و حتى برخى دانشمندان متعصب در‬ ‫طول ادوار مختلف ب��ه تحریم ن��وروز پرداختند؛‬ ‫حتى برخى سالطین در صورتى رخصت تجلیل‬ ‫نوروز را مىدادند كه گونهاى جزیه یا نوروز پولى از‬ ‫مردم مىگرفتند؛ گفته مىشود كه میزان این پول‬ ‫حتى ساالنه به ده میلیون درهم هم مىرسید! اما‬ ‫همانطور كه مىبینید این جشن باستانى توانسته‬ ‫از تمام این موانع عبور كند و در كشورهاى بسیارى‬ ‫هنوز نوروز جشن گرفته مىشود‪ ،‬البته برخى‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫آیینهاى نوروز در این كشورها با هم متفاوتاند‪.‬‬ ‫ال در افغانستان سفره هفتمیوه مىچینند؛ اما‬ ‫مث ً‬ ‫در ایران سفره هفت سین مىاندازند‪.‬‬ ‫جغرافیای نوروز کجاست؟‬

‫جغرافی��اى ن��وروز سراس��ر خاورمیان��ه‪ ،‬بالكان‪،‬‬ ‫قزاقستان‪ ،‬تاتارستان‪ ،‬در آسیاى میانه چین شرقى‬ ‫(تركستان چین)‪ ،‬سودان‪ ،‬زنگبار‪ ،‬در آسیاى كوچك‬ ‫سراسر قفقاز تا آستراخان و نیز آمریكاى شمالى‪،‬‬ ‫هندوستان‪ ،‬پاكس��تان‪ ،‬بنگالدش‪ ،‬بوتان‪ ،‬نپال و‬ ‫تبت را شامل مىشود‪ .‬همچنین كشورهایى مانند‬ ‫مصر و چین جزو سرزمینهایى نیستند كه در آنها‬ ‫نوروز جشن گرفته مىشد‪ ،‬اما امروزه جشنهایى‬ ‫مشابه جشن نوروز در این كشورها برگزار مىشود‪.‬‬ ‫در‪ 30‬مارس ‪ 10(2009‬فروردین ‪ ،)1388‬پارلمان‬ ‫فدرال كانادا‪ ،‬اولین روز بهار هر سال را به عنوان نوروز‬ ‫(‪ ،)Nowruz Day‬عید ملى ایرانیان و بسیارى‬ ‫اقوام دیگر نامگذارى ك��رد‪ .‬در تاری��خ ‪ 2۴‬فوریه‬ ‫‪ 2010‬سازمان ملل متحد با تصویب یك قطعنامه‬ ‫در مقر سازمان در نیویورك‪ ،‬عید نوروز را به عنوان‬ ‫روز بینالمللى ن��وروز و فرهنگ صلح در جهان به‬ ‫رسمیت شناخت‪.‬‬ ‫آیینهای نوروز کدامند؟‬

‫نوروز مانند هر جش��ن دیگرى آیینهاى بسیارى‬ ‫دارد‪ ،‬برخى از این آیینها در گ��ذر زمان حذف یا‬ ‫دستخوشتغییرشدهوبرخىهمچنانپابرجاست‪.‬‬ ‫هنوز دم دماى اسفند كه مىشود شاید هم زودتر‬ ‫كاروانى از مردان قرمزپوش با صورتهاى س��یاه‬

‫بین ماش��ینها به رقص و پاى كوبى مىپردازند‪،‬‬ ‫همانهایى كه در گذشته مژده رسیدن نوروز را به‬ ‫شهرها مىبردند‪ .‬هنوز باد فروردین كه در كوچهها‬ ‫مىپیچد جز برگ درختان قالىه��ا و فرشهاى‬ ‫آویزان را هم نوازش مىكند‪ .‬چهارشنبههاى آخر‬ ‫س��ال هنوز صداى ش��ادى پریدن از روى آتش و‬ ‫خواندن زردى من از تو سرخى تو از من‪ ،‬كوچهها را‬ ‫پر مىكند و بوى سبزىپلو ماهى شب عید و لذت‬ ‫پوشیدن لباسهاى نو و چیدن سفره هفت سین و‬ ‫نشستن پاى آن و گوش كردن به تیكتاك ساعت‬ ‫تا تحویل س��ال را اعالم كند و ما هم دعا كنیم كه‬ ‫قلبهایمان در این سال متحول شود و بعد هم دید‬ ‫و بازدید و عیدى گرفتن تا روز سیزده بدر كه سبزه‬ ‫ها رو گره بزنیم و دوباره زندگ��ى به روال طبیعى‬ ‫برگردد‪ ،‬كار و روزمرگى‪ .‬اما شاید كمتر فكر كرده‬ ‫باشیم كه هر كدا ِم این آداب چه رمز و چه فلسفهاى‬ ‫دارد‪ .‬در ادامه به طور مختصر تالش داریم نگاهى به‬ ‫تاریخچه این رسوم بیندازیم‪.‬‬ ‫حاحی فیروزه سالی یه روزه‬

‫حاجى فیروز یا حاجى پیروز منادى سنتى نوروز‬ ‫اس��ت كه در روزهاى نزدیك به نوروز در كوچهها‬ ‫و خیابانهاى ایران ظاهر مىش��ود‪ .‬حاجى فیروز‬ ‫مردى است با چهره س��یاه كرده و لباسى به رنگ‬ ‫قرمز همراه كاله دوكى شكل قرمز‪ ،‬دایره و دنبكى‬ ‫به دس��ت مىگیرد‪ ،‬به خیابان مىآید و به رقص و‬ ‫شیرینكارى و خواندن شعرهاى ضربى به رقص‬ ‫مىپردازد‪ .‬مردم از هر سنى دور او جمع مىشوند‬ ‫و هم��راه او ش��ادى‬

‫بهارانه‬

‫‪15‬‬

‫مىكنند‪ .‬گفته مى شود كه سیاهى صورت حاجى‬ ‫فیروز به دلیل بازگشت او از سرزمین مردگان است‪.‬‬ ‫سفرهای به وسﻌت‪ 7‬سین‬

‫همه ما عادت داریم كه هر سال موقع تحویل سال‬ ‫پاى سفره هفت سین بشینیم و خرید مقدمات این‬ ‫سفره از قبیل ماهى قرمز و س��بزه گرچه در اواخر‬ ‫اسفند با آن ترافیك ش��بهاى عید دردسرزاست‬ ‫اما دوس��ت داریم س��فره س��المان تكمیل باشد‪.‬‬ ‫اینكه چرا عدد ‪ 7‬در س��فره هفت س��ین اهمیت‬ ‫دارد به این برمىگردد كه ایرانی��ان كهن و مردم‬ ‫بابل عدد «هفت» را مقدس مى شمردند‪ ،‬طبقات‬ ‫آسمان و زمین و سیارات هفت بوده است‪ ،‬ستارگان‬ ‫هفتگانه (زهره‪ ،‬مش��ترى‪ ،‬عط��ارد‪ ،‬زحل‪ ،‬مریخ‪،‬‬ ‫زمین و خورشید) و ایام هفته نیز هفت روز است و‬ ‫بنابراین عدد هفت براى ما از گذشته مقدس بوده‬ ‫است‪ .‬جدا از اینها ایرانىها در گذشته تمام روزهاى‬ ‫فروردین خانههاى خ��ود را چراغانى مىكردند و‬ ‫چوبهاى خوشبو مىسوزاندند و شمعها را روشن‬ ‫نگه مىداشتند و خوانچهاى پهن مىكردند كه بر‬ ‫آن هفت چیز كه نامشان با حرفِسین شروع شده‬ ‫باشد مىگذاشتند (هفت سین) مانند‪:‬‬ ‫س�بزه‪ :‬نمودارِگلهاى زیبا و زینتى‪ ،‬سرسبزى و‬ ‫خرمى‬ ‫سرکه‪ :‬نماد ش��ادى (میوه درخت تاك در ایران‪،‬‬ ‫میوه شادى خوانده مىشد)‬ ‫سمنو‪ :‬از جوانه گندم‪ ،‬نمود رویش و بركت‬ ‫سیب‪ :‬میوه اى بهشتى و نماد زایش‬ ‫سیر ‪ :‬نگهبان سفره (در اكثر فرهن��گ هاى‬

‫‪16‬‬

‫بهارانه‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫طبیعت در جشن سیزده به در‪ ،‬جشن های نوروزی‬ ‫را به طور رسمی پایان می دهند‪.‬‬ ‫فلسفه سیزده به در‬

‫آریایی برای سیر نقش محافظت کننده از شر قایل‬ ‫بودند)‬ ‫سماق‪ :‬نماد مزه زندگی‬ ‫سنجد‪ :‬بوی برگ و شکوفه ی آن محرکِعشق و‬ ‫دلباختگی است‪.‬‬ ‫سکه‪ :‬موجب برکت و سرشاری کیسه‬ ‫کتاب مقدس‪ :‬در گذشته اوستا و اکنون قرآن‪ ‬است‬ ‫و بودنش بر سر سفره باعث رونق‪.‬‬ ‫آینه و شمع بر سر سفره هفت سین نیز نمادِنور و‬ ‫روشناییوشفافیتاست‪.‬معموالتخممرغنیزبرسر‬ ‫سفره هفت سین قرار داشت که نمادِنطفه و باروری‬ ‫و زایش است‪ .‬همچنین در اس��اطیرِایران‪ ،‬جهان‪،‬‬ ‫تخم مرغی شکل است‪ ،‬آسمان چون پوسته تخم‬ ‫مرغ و زرده‌اش نمودار زمین اس��ت‪ .‬ماهیِزنده نیز‬ ‫نماد سرزندگی و شادابی ست‪.‬‬ ‫آیین‌های فراموش شده‬

‫با وجود اینکه بسیاری از آداب و رسوم جشن سال‬ ‫نو یا نوروز در ایران اجرا می‌ش��ود اما برخی از این‬ ‫آداب و رسوم کمرنگ ش��ده‪ ،‬بد نیست نگاهی به‬ ‫آنها بیندازیم‪.‬‬ ‫سال نو – کوزه نو‬

‫ایرانیان در شب چهارشنبه‌سوری کوزه‌های سفالی‬ ‫کهنه را باالی بام خانه برده‪ ،‬به‌زیر افکنده و آن‌ها را‬ ‫می‌شکستند و کوزه‪ ‬نویی را جایگزین می‌ساختند‪.‬‬ ‫این رسم اکنون نیز در برخی مناطق ایران معمول‬ ‫است و بر این باورند که در طول سال بالها و قضاهای‬ ‫بد در کوزه متراکم می‌شود که با شکستن کوزه‪ ،‬آن‬

‫بالها دور خواهد شد‪.‬‬ ‫قاشق‌زنی‬

‫در این رسم دختران و پسران جوان‪ ،‬چادری بر سر‬ ‫و روی خود می‌کشند تا شناخته نشوند و به در خانه‬ ‫دوستان و همسایگان خود می‌روند‪ .‬صاحبخانه از‬ ‫صدای قاشق‌هایی که به کاسه‌ها می‌خورد به در خانه‬ ‫آمده و به کاسه‌های آنان آجیل چهارشنبه‌سوری‪،‬‬ ‫شیرینی‪ ،‬شکالت‪ ،‬نقل و پول می‌ریزد‪ .‬دختران نیز‬ ‫امیدوارند زودتر به خانه بخت بروند‪.‬‬ ‫سیزده خود را به در کنید!‬

‫سیزده‌به‌در سیزدهمین روز فروردین ماه و از جشن‬ ‫های نوروزی است که در تقویم‌های رسمی ایران این‬ ‫روز روز طبیعت نامگذاری شده‌است و از تعطیالت‬ ‫رس��می به ش��مار می‌رود روزی که پس از آن در‬ ‫حقیقت عید نوروز به پایان می‌رسد و زندگی به روال‬ ‫طبیعی خودش باز می‌گردد‪ .‬برخی بر این باورند در‬ ‫این روز باید برای راندن نحسی از خانه بیرون روند‬ ‫و نحس��ی را در طبیعت به در کنند‪ .‬اما برای اثبات‬ ‫اینکه ایرانیان قدیم هم این دیدگاه را داشتند هیچ‬ ‫روایت تاریخی و قابل اس��تنادی وجود ندارد ‪.‬چند‬ ‫نسل پیشین ایرانیان‪ ،‬شاید از آنجا که در مورد این‬ ‫روز آگاهی کمتری داش��تند این روز را بدش��گون‬ ‫می دانستند و بسیاری از آنان معتقد بودند که باید‬ ‫برای بیرون کردن بدشگون‌ها از خانه و کاشانه خود‬ ‫کنار جویبارها و سبزه ها بروند و به شادی بپردازند‪.‬‬ ‫این دیدگاه هنوز هم در بین عده ای از مردم ایران‬ ‫وجود دارد ‪ .‬اما امروزه بیشتر مردم‪ ،‬با رفتن به دامان‬

‫به طور کلی در میان جشن های به جا مانده از دوره‬ ‫باستان جشن سیزده به در کمی مبهم است‪ ،‬زیرا‬ ‫مبنا و اساس دیگر جشن ها را ندارد‪ .‬در کتاب‌های‬ ‫تاریخی اشاره مستقیمی به وجود چنین مراسمی‬ ‫نشده‌اس��ت اما در منابع کهن اش��اره‌هایی به روز‬ ‫س��یزدهم فروردین داریم‪.‬گفته می شود ایرانیان‬ ‫باس��تان در آغاز س��ال نو پس از دوازده روز جشن‬ ‫گرفتن و ش��ادی کردن که به یاد دوازده ماه سال‬ ‫است‪ ،‬روز سیزدهم نوروز را که روز فرخنده‌ایست‬ ‫به باغ و صحرا می رفتند و ش��ادی می‌کردند و در‬ ‫حقیقت با این ترتیب رس��می بودن دور ًه نوروز را‬ ‫به پایان می‌رس��اندند‪ .‬می توان گفت معقول‌ترین‬ ‫موردی که درباره سیزده به در گفته می‌شود همین‬ ‫است ‪.‬اما اگر در کتاب های تاریخی و ادبی گذشته‬ ‫اشاره‌ای به سیزده به در و هفت سین نمی‌یابیم آیا‬ ‫این رسم‌ها را باید پدیده‌ای جدید دانست یا این‌که‪،‬‬ ‫رسمی کهن است‪ ،‬و به علت عام و عامیانه بودن در‬ ‫خور توجه نبوده و با معیارهای مورخان زمان ارزش‬ ‫و اعتبار ثبت و ضبط نداشته است؟ سیزده به در رسم‬ ‫و آیینی که بدین گونه در همه شهرها و روستاهای‬ ‫ایرانهمگانیاستودربینهم ًهقشرهایاجتماعی‬ ‫عمومیت دارد‪ ،‬نمی‌تواند عمری در حد دو نسل و سه‬ ‫نسل داشته باشد‪ .‬عالوه بر این می‌دانیم کتاب‌های‬ ‫تاریخی و شعرهای شاعران‪ ،‬رویدادها و جشن‌های‬ ‫رسمی را که در حضور ش��اهان و خاصان دستگاه‬ ‫حکومتی بود‪ ،‬بیان و توصیف می‌کرد‪ .‬ولی سیزده به‬ ‫در‪ ،‬رسمی خانوادگی و عام و به بیانی دیگر پیش پا‬ ‫افتاده و همه‌پسند (و نه شاه پسند) بود‪.‬‬ ‫از طرف دیگر‪ ،‬نوشتن رویدادهای روزی که رفتارها و‬ ‫گفتارهای خنده‌دار و غیر جدی‪ ،‬برای خود جایی باز‬ ‫کرده‪ ،‬توجه مورخ و شاعر را به خود جلب نمی‌کرد‬ ‫و شاید «نحس»بودن هم عاملی برای بیان نکردن‬ ‫بوده است‪ .‬در پایان باید گفت به نظر می‌رسد جشن‬ ‫نوروز و آداب و رسوم آن از این جهت در بین مردم‬ ‫جایگاه ویژه‌ای دارد و در پس گذش��ت س��ال‌های‬ ‫طوالنی هیچ چیز از ارزش آن نکاسته که این جشن‬ ‫بر اساس فلسفه و نظریات انسانی پایه‌گذاری شده‬ ‫و هیچ چیز بد و دور از عقل و منط��ق در آن یافت‬ ‫نمی‌ش��ود‪ .‬در حقیقیت تمام آیین و آداب و رسوم‬ ‫نوروز با ش��ادی و نشاط همراه اس��ت؛ چیزی که‬ ‫ایرانیان برای شروع سالشان انتخاب می‌کنند امید‬ ‫برای داشتن فردایی بهتر است‪.‬‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫گل بکاريد‬

‫اگر مسافرت نمىروید و در ایام عید در خانه هس��تید‪ ،‬براى گلكارى و باغبانى بهترین موقعیت را خواهید داشت‪.‬‬ ‫كاشتن گل یا درخت حس بس��یار خوبى دارد‪ .‬براى همین به سراغ باغچه حیاط بروید و سعى كنید‬ ‫گل یا درخت بكارید‪ .‬اگر باغچه خصوصى ندارید‪ ،‬به سراغ باغچه آپارتمان‬ ‫بروید‪ ،‬قطعا همسایه ها از دیدن شما كه قصد دارید‪ ،‬چند گل و گیاه‬ ‫جدید در گوشه باغچه بكارید نگران و عصبانى نخواهند شد‪.‬‬ ‫ضمن اینكه در این ایام ساختمان خلوت تر است و احتمال‬ ‫حضور همسایه ها هم كمتر مى شود‪ .‬با این حال اگر ترجیح‬ ‫مىدهید دستى در فضاى عمومى نبرید با تهیه یك بسته‬ ‫باغچه آپارتمانى كه ش��امل یك گلدان مستطیلى نسبتا‬ ‫بزرگ و خاك مناسب و بذر یا نهال است‪ ،‬كنار پنجره یك‬ ‫مزرعه براى خودتان بسازید و سبزى كارى كنید‪ .‬این كار‬ ‫فعالیت بدنى است كه شما را از اضافه وزن تعطیالت خالص‬ ‫مىكند‪ .‬معموالً هر چقدر هم كه مراعات كرده باش��ید باز هم در ایام عید‬ ‫كالرى بیشترى نسبت به روزهاى معمولى عایدتان مىشود‪.‬با همین كار‬ ‫ساده كلى از كالرىهاى دریافتى را مىس��وزانید و میزان قند خونتان هم‬ ‫كاهش پیدا مىكند‪.‬‬

‫کتاب خواندن‬

‫كتابخوانه��اي حرف��هاي‪،‬‬ ‫معم��و الً از چن��د هفت��ه‬ ‫مانده ب��ه عی��د تع��دادي از‬ ‫كتابهای��ي را ك��ه گلچی��ن‬ ‫كردهاند‪ ،‬از كتابفروش��يها‬ ‫ی��ا كتابخانهه��اي عمومي‬ ‫تهیه ميكنند تا در تعطیالت‬ ‫طوالني نوروز از خواندن كتاب‬ ‫محروم نش��وند‪ .‬توى این ‪10‬‬ ‫‪ 12‬روز قطعا همه كتاب هاى‬‫نخوانده را نمى توانید بخوانید‪.‬‬ ‫پس واق��ع بین باش��ید و یك‬ ‫كتاب رمان را كه مدتها قصد‬ ‫خواندنش را داشتید بردارید‬ ‫و ه��ر روز ‪ 50‬صفح��ه اش را‬ ‫بخوانید‪ .‬این كار به شما كمك‬ ‫مى كند كه دوباره عادت از یاد‬ ‫رفته كت��اب خوانى به جانتان‬ ‫بیفتد و در طول سال هم ادامه‬ ‫پیدا كند‪ .‬حال اگر عید ش��د‬

‫و هنوز كتابى تهیه نكرده اید‬ ‫قطعا توى اقوام كسى هست‬ ‫كه كتابى را براى چند روزى‬ ‫به شما امانت دهد‪.‬‬

‫چند توصیه برای رهایی از رخوت خانه نشینی‬

‫عید در خانه میمانیم‬

‫سعیده علیپور‬ ‫اهل مسافرت نیستید؟ يا اين بار امکان سفر مهیا نشده؟ يا ‪...‬؟ خالصه که اگر‬ ‫امسال عید را در خانه می مانید‪ ،‬با يک برنامه ريزی از رخوت در خانه ماندن‬ ‫خودرارهاکنید‪.‬واقعیتايناستکهبخشیازحسرضايتدرانسانهابهمفید‬ ‫بودن و استفاده درست از وقت برمی گردد‪ .‬پس با يک طرح درست می شود‪،‬‬ ‫سال خوبی را آغاز کرد و شروعی طراحی ش�ده را برای ‪ 352‬روز مابقی سال‬ ‫داشت‪ .‬فراموش نکنیم که گرچه ‪ 13‬روز به نظر طوالنی می رسد‪ ،‬اما تعطیالت‬ ‫عید کوتاه تر از آنی است که فکر می کنید و از آنجايی که قطعا چند روز اول به‬ ‫ديد و بازديد خواهد گذشت‪ ،‬روی‪ 10‬يا هشت روز آن می توان برنامه ريزی کرد‪.‬‬ ‫قطعا هر کس برنامه ها و اولويت های خودش را برای زندگی دارد‪ ،‬اما خواندن‬ ‫چند پیشنهاد کوچک که ممکن است در اغلب ما مشترک و گوشه ای از عالقه‬ ‫مندی ها ما باشد‪ ،‬خالی از لطف نیست‪.‬‬ ‫رفتن به موزه‬

‫بهارانه‬

‫‪17‬‬

‫نه به خواب طوالنی‬

‫از جمله مواردى كه س��بب رخوت‬ ‫در این تعطیالت مى ش��ود خواب‬ ‫طوالنى مدت‪ ،‬ش��ما یا اطرافیانتان‬ ‫است‪ .‬اگر قصد دارید براى تعطیالت‬ ‫امسال یك خواب حس��ابى داشته‬ ‫باش��ید توصیه مى كنیم به جاى تا‬ ‫لنگ ظهر خوابیدن‪ ،‬ش��بها زودتر‬ ‫به بس��تر بروید ت��ا از صب��ح هاى‬ ‫خوش��رنگ بهار‪ ،‬كه البته همراه با‬ ‫استرس رسیدن به موقع به مدرسه‬ ‫و دانش��گاه و محل كار نیست لذت‬ ‫ببرید‪ .‬اگر در ایام تعطیالت فعالیت‬ ‫كنید و زیاد به یك جانش��ینى تن‬ ‫ندهید‪ ،‬قطعا در ط��ول عید چاقتر‬ ‫نخواهید ش��د‪ .‬نتایج پژوهشى كه‬ ‫محقق��ان آمریكایى انج��ام دادند‬ ‫نش��ان مىدهد افرادى كه در طول‬ ‫تعطیالت ب��ه طور متوس��ط بیش‬ ‫از نیم كیلو چاق مىش��وند معموالً‬ ‫نمىتوانند بعدا ً هم از شر این اضافه‬ ‫وزن خالص شوند‪ .‬نیم كیلو در ‪13‬‬ ‫روز ‪ 5,5 ،‬كیلو اضافه وزن است كه‬ ‫قطعا هیچ كداممان آن را دوس��ت‬ ‫نداریم‪ .‬پس ت��ا جایى كه مىتوانید‬ ‫در ایام عید فعال باش��ید و از خانه‬ ‫نش��ینى و خ��واب طوالن��ى مدت‬ ‫بپرهیزید‪.‬‬

‫ما ایرانى ها برخالف اینكه زیاده از حد از گدش��ته مى گوییم و بدان مى بالیم‪ ،‬اما در عمل با گدش��ته هیچ ارتباط واقع��ى نداریم‪ .‬موزه بر خالف‬ ‫كشورهاى متمدن دنیا در ایران به شدت مهجور است و نه مردم و نه مدارس‪ ،‬موزه رفتن كمترین جایگاه را برایشان دارد‪ .‬این را الزم نیست آمارها‬ ‫بگویند واقعیتى است كه مى بینیم و مى شنویم‪ .‬این در حالى است كه به واسطه تاریخ چند هزارساله سرزمین مان و تنوع آب و هوایى و تعدد اقوامى‬ ‫كه در ایران زندگى مى كنند‪ ،‬موزه هاى ایران گنجینه هاى شگفت انگیز‪ ،‬زیبا‪ ،‬قیمتى و غرور آفرین هستند كه تماشاى شان احساس خوبى به‬ ‫بازدیدكننده ها مى دهد‪ .‬در این ایام خوشبختانه موزه ها فعالیت دارند‪ ،‬پس از فرصت استفاده كنید و سرى به آنها بزنید‪ .‬اگر ساكن تهران هستید‬ ‫كه توصیه میكنیم حتما در ایام عید سرى به شهرك سینمایى فارابى بزنید‪ ،‬كه موزه و ماكتى است بازسازى شده از تهران قدیم‪ .‬اگر ساكن مشهد‬ ‫هستید موزه آستان قدس رضوى‪ ،‬دیدنى هاى بسیارى دارد‪ .‬اسكلت هاى ‪ ۴‬هزار ساله‪ ،‬در موزه عصر آهن تبریز قطعا جاى دیدنى خواهد بود‪ .‬و‬ ‫در رشت؛ موزه میراث روستایى گیالن‪ ،‬شما را به گذشته مى برد و فرصت یك روز زندگى سنتى به شما مى دهد‪ .‬اگر ساكن سنندج هستید؛ موزه‬ ‫خانه كرد‪ ،‬تاریخ قوم كرد را نشانتان مى دهد و دراصفهان؛ موزه كلیساى وانك‪ ،‬جایى براى كتاب هاى نفیس است كه دیدنش لطف فراوانى دارد‪.‬‬

‫‪18‬‬

‫سالمت‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫نکاتی درباره سالمت در سفرهای نوروزی‬

‫مسافرت را با خاطرات خوش همراه کنید‬ ‫ ‬ ‫دکتر سارا مجلل‬ ‫فصل بهار و تعطیالت نوروزی فرصت مناس��بی برای مسافرت است و در‬ ‫این س��فرهای متعدد بهاری احتمال ابتال به برخی بیماری‌ها هم تشدید‬ ‫می‌شود‪ .‬مثال ش��اید برای‌تان پیش آمده باش��د که در مناطق توریستی و‬ ‫پرتراکم سرماخورده باشید و می‌دانید که چقدر ابتال به بیماری‌های تنفسی‬ ‫در سفر اعصاب‌خردکن است‪ .‬بهرحال احتمال شیوع بیماری‌های تنفسی‬ ‫نظیر آنفلوآنزا و سرماخوردگی بسیار زیاد است و مسافران باید از این لحاظ‬ ‫کامال مراقب خود باشند‪ .‬جدا از این می‌توان به چند بیماری و مشکل دیگر‬ ‫هم اشاره کرد‪.‬‬ ‫اسهال و مسمومیت غذایی‬

‫یکی از شایع‌ترین مشکالتی که در ایام س��فرهای نوروزی برای مسافران‬ ‫بخصوص مس��افرانی که با خودرو و به صورت زمینی سفر می‌کنند پیش‬ ‫می‌آید همین احتمال اسهال یا مسمومیت غذایی است‪ .‬اسهال یا بیماری‬ ‫سفر یک بیماری باکتریایی است به دلیل مصرف آب یا غذای آلوده باعث‬ ‫ایجاد عفونت در دس��تگاه گوارش و بروز اسهال ش��دید در بیمار می‌شود‪.‬‬ ‫مسمومیت غذایی هم که از نامش پیدا است به دلیل مصرف غذاهای آلوده‬

‫بروز می‌کند و بیمار با عالیمی نظیر سردرد‪ ،‬س��رگیجه‪ ،‬تهوع و استفراغ‪،‬‬ ‫اسهال و تب روبرو می‌شود‪.‬‬ ‫راه حل‪:‬‬

‫راه پیش��گیری اس��تفاده از آب و غذاهای سالم اس��ت‪ .‬از خوردن غذا در‬ ‫رستوران‌های غیربهداشتی جدا خودداری کنید و اگر می‌خواهید بین راه‬ ‫غذا بخورید تا رسیدن به یک رستوران بهداشتی صبر کنید‪ .‬اگر می‌خواهید‬ ‫با خودتان غذا بردارید بهتر است آنها را دور از نور آفتاب و گرما نگه دارید‬ ‫تا فاسد نشوند‪.‬‬ ‫با توجه به اینکه ممکن اس��ت بین راه نتوانید آب بهداش��تی برای شستن‬ ‫میوه یا س��بزی پیدا کنید بهتر اس��ت پیش از حرکت در منزل میوه‌ها را‬ ‫خوب شس��ته و بس��ته بندی کنید تا هنگام س��فر نیازی به شستن میوه‬ ‫نداشته باشید‪ .‬گرچه خیلی لذت بخش است اما بهتر است ایده غذا پختن‬ ‫هنگام مس��افرت‌های طوالنی را کنار بگذارید چون احتمال خراب شدن‬ ‫مواد اولیه غذا و مس��مومیت زیاد است مگر اینکه مس��افت کوتاه باشد و‬ ‫شما یک یخچال سفری مطمئن همراه داشته باش��ید‪ .‬اگر می‌خواهید از‬ ‫سوپرمارکت‌ها غذاهای آماده یا بسته بندی بخرید یا اینکه مواد اولیه غذا‬ ‫پختن را تهیه کنید حتما به تاریخ مصرف‪ ،‬پروانه ساخت وزارت بهداشت و‬ ‫محل نگهداری مواد غذایی در آن مغازه دقت کنید‪ .‬کنسروها را قبل از‬ ‫خوردن حتما بجوشانید‪ .‬از مصرف شیر و لبنیات غیرپاستوریزه‬ ‫بشدت خودداری کنید چون شیر و لبنیات غیربهداشتی‬ ‫می‌توانند منبع انتقال بیماری‌های بس��یار خطرناکی‬ ‫باش��ند مثل تب مالت‪ .‬اگر هم ناچار ش��دید شیر‬ ‫غیرپاستوریزه بخورید(مثال در یک روستا) حتما‬ ‫آنرا بجوش��انید طوری که شیر به مدت ‪ 10‬دقیقه‬ ‫در حالت جوشیدن باشد‪.‬‬ ‫برای نوشیدن بهتر اس��ت قبل از حرکت و در منزل‬ ‫آب یا آب جوش یا چای را داخل فالسک ریخته و همراه‬ ‫داشته باشید تا نیاز به استفاده از آب نامطمئن در حین سفر به حداقل‬ ‫برسد‪ .‬اگر هم قرار شد در حین سفر آب تهیه کنید حتما آب معدنی در‬ ‫بطری‌های در بسته یا حتی نوشابه در بطری در بسته به مراتب‬ ‫بهتر و مطمئن‌تر از شیر آب است‪ .‬به هیچ وجه از مغازه‌های‬ ‫بین راه ی��خ نخرید چون احتمال دارد آلوده باش��ند‪ .‬بهتر‬ ‫است داخل فالسک یا یخدان از منزل یخ بریزید و همراه‬ ‫داشته باشید‪ .‬قبل از غذاخوردن حتما دست‌ها را با دقت‬ ‫بشویید چون آلودگی دس��ت‌ها هم می‌تواند باعث ابتال به‬ ‫انواع و اقسام بیماری‌های گوارشی شود‪.‬‬ ‫بیماری حرکت‬

‫بیماری‌ حرکت حالتی اس��ت که برای بسیاری از مردم هنگام سفر با‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫انواع و اقسام وسایل نقلیه پیش می‌آید‪ .‬در این‬ ‫حالت فرد دچار س��رگیجه‪ ،‬حالت تهوع و حتی‬ ‫استفراغ می‌شود‪.‬‬ ‫راه حل‪:‬‬

‫اگر سابقه ابتال به چنین مشکالتی را داشته‌اید‬ ‫می‌توانید پیش از س��فر با مص��رف داروهایی از‬ ‫خان��واده آنتی‌هیس��تامین‌ها جلوی ب��روز این‬ ‫عالیم را بگیرید‪ .‬رایج‌ترین داروهای این دس��ته‬ ‫برای درمان بیماری حرکت دیمن هیدرینات و‬ ‫متوکلروپروماید هستند که اگر حدود ‪ 30‬دقیقه‬ ‫قبل از سفر مصرف شوند تأثیر فوق‌العاده‌ای در‬ ‫کاهش عالیم بیماری حرکت خواهند داشت‪.‬‬ ‫اگر مدت سفر طوالنی باشد یا تکان ها زیاد بهتر‬ ‫است دو قرص متوکلروپروماید با هم یا یک قرص‬ ‫کامل دیمن هیدرینات خورده شود‪ .‬در غیر این‬ ‫صورت یک قرص متوکلروپروماید یا نصف قرص‬ ‫دیمن هیدرین��ات معموال کفایت م��ی کند‪.‬اما‬ ‫توجه داشته باشید که آنتی‌هیستامین‌ها همگی‬ ‫بشدت خواب‌آور هستند‪.‬‬ ‫اگر دسترس��ی به دارو ندارید برای پیشگیری از‬ ‫بروز بیماری حرکت بهتر است در وسیله نقلیه به‬ ‫دور و اطراف نگاه نکنید و دائما سر و چشم را به‬ ‫اطراف نچرخانید چون باعث بروز عالیم بیماری‬ ‫حرکت می‌ش��ود‪ .‬بهترین کار این است که یک‬ ‫نقطه تقریبا ثابت داخل خودرو یا در افق دور را‬ ‫انتخاب کرده و فقط به آن ن��گاه کنید‪ .‬پر بودن‬ ‫ش��کم و مصرف کافئین و س��یگار باعث تشدید‬ ‫بیماری حرکت می‌شود‪.‬‬

‫بهداشت در قطار‬

‫قطار از بس��یاری جهات با س��ایر وس��ائل نقلیه‬ ‫متفاوت است و س��فر با آن مالحظات خاصی را‬ ‫می طلبد‪.‬‬ ‫نخست اینکه مس��افرت با قطار معموال طوالنی‬ ‫است و مسافران باید لوازم و تجهیزات الزم برای‬ ‫یک سفر طوالنی را در دسترس داشته باشند‪.‬‬ ‫دیگر اینکه به دلی��ل بزرگی قط��ار و کم بودن‬ ‫سرویسهای بهداش��تی رعایت بهداشت فردی‬ ‫اهمیت��ی مضاعف می یاب��د‪ .‬بعد از اس��تفاده از‬ ‫سرویس بهداش��تی جدا از شستن دقیق دستها‬ ‫با صاب��ون حتما دس��تهای خود را ب��ا یک مایع‬ ‫ضدباکتریایی(ب��ه ش��کل تی��وب ه��ای آنتی‬ ‫باکتریال) ضدعفونی کنید‪.‬‬ ‫مساله بعدی به استراحت در قطار مربوط میشود‪.‬‬ ‫یادتان باش��د قب��ل از خوابی��دن روی تختهای‬ ‫قطار حتما روی تخت مالفه انداخته و بعد دراز‬

‫سالمت‬

‫‪19‬‬

‫چند نکته مهم‬ ‫اگر بیماری مزمن دارید(مثل بیماری قلبی‪ ،‬آسم‪ ،‬دیابت) حتما تمام داروهای مور د نیاز خود را‬ ‫در سفر به همراه داشته باشید‪.‬‬ ‫حتما دفترچه بیمه خود را همراه داشته باشید‪.‬‬ ‫مراقب باشید تا نوبت مصرف داروی شما بخاطر مسافرت فراموش نشود‪ .‬بد نیست برای یادآوری‬ ‫زنگ موبایل را کوک کنید‪.‬‬ ‫به هر جایی می روید وضعیت هوا را از پیش پیگیری کنید و بر اساس تغییرات هوا در آن منطقه‬ ‫لباس مناسب بردارید‪.‬‬ ‫اگر دیابت دارید دستگاه سنجش قند خون خانگی و اگر فشار خون دارید دستگاه فشار سنج را‬ ‫همراه خود داشته باشید‪.‬‬ ‫بهار فصلی است با هوای متغیر‪ .‬در بسیاری از نقاط ایران و سایر کشورها هوا هنوز حال و هوای‬ ‫زمستانی دارد بخصوص که احتمال بارندگی در نیمه ابتدای فروردین معموال زیاد است‪ .‬بنابراین‬ ‫لباس گرم و چتر همراه خود داشته باشید تا دچار بیماریهای تنفسی نشوید‪.‬‬

‫بکشید و حتما بالشها را پیش از استفاده داخل رو‬ ‫بالشیهای یکبار مصرف قرار دهید‪ .‬بدین ترتیب‬ ‫خطر انتقال بیماریهای پوستی بسیار کاهش می‬ ‫یابد‪ .‬کس��انی که دچار بیماری حرکت میشوند‬ ‫بهتر است در سفر با قطار هم نیم ساعت پیش از‬ ‫حرکت دارو مصرف کنند‪.‬‬ ‫در ضمن برای جلوگیری از ایج��اد حالت تهوع‬ ‫بهتر اس��ت قبل از س��وار ش��دن به قطار غذای‬ ‫سنگین نخورید‪ .‬اگر مواد خوراکی فاسد شدنی‬ ‫همراه داری��د حتم��ا آن را داخل ی��ک یخدان‬ ‫قابل اطمینان قرار دهید‪ .‬ی��ک نکته قابل توجه‬ ‫که مخصوص قطار اس��ت وضعیت هوای داخل‬ ‫کوپه‌ها است‪ .‬معموال بعد از حرکت قطار سیستم‬ ‫تهویه قطار فعال ش��ده و بر حسب فصل هوای‬ ‫گرم یا سرد را به داخل کوپه‌ها می‌فرستد‪.‬‬ ‫گاهی اوقات بخص��وص در فصل به��ار یا حتی‬ ‫تابس��تان و هنگام ش��ب هوای داخل کوپه‌های‬ ‫قطار در حدی س��رد می‌ش��ود که ممکن است‬ ‫براحتی باعث ابتال به س��رماخوردگی یا س��ایر‬ ‫بیماری‌های تنفسی شود‪.‬‬ ‫معموال به دلیل هوای متغی��ر بهار افراد ممکن‬ ‫است البس��ه کافی به همراه نداش��ته و شانس‬

‫س��رماخوردگی و س��ایر بیماریهای تنفسی در‬ ‫ابتدای بهار و ایام نوروز افزایش می‌یابد‪ .‬در نتیجه‬ ‫برای چنین ش��رایطی از قبل آمادگی داش��ته و‬ ‫لباس گرم همراه ببرید و حتما با پتو بخوابید‪.‬‬ ‫نکت��ه بع��دی ب��ه خوابی��دن در قط��ار مربوط‬ ‫می‌ش��ود‪ .‬اصوال قطار وسیله پرس��ر و صدا و پر‬ ‫تکانی است و خوابیدن در آن برای بسیاری افراد‬ ‫کار دشواری اس��ت‪ .‬در این شرایط خوردن یک‬ ‫داروی خواب آور مالیم نیم ساعت پیش از خواب‬ ‫می‌تواند گزینه مناسبی باشد‪ .‬دیازپام(والیوم)‪،‬‬ ‫آلپرازوالم(زاناکس) و لورازپام داروهای مناسبی‬ ‫هستند‪ .‬فقط یادتان باشد از دوز کم این داروها‬ ‫اس��تفاده کنید تا روز بعد دچ��ار خواب آلودگی‬ ‫نشوید‪.‬نکته دیگر اس��تفاده از یک امکان بسیار‬ ‫مناسب قطار است یعنی وجود فضای کافی برای‬ ‫راه رفتن‪ .‬اگر مدت طوالن��ی روی صندلی قطار‬ ‫نشس��ته‌اید حتما بعد از مدتی از جای خود بلند‬ ‫ش��ده و به راهرو قطار بروید و چند قدم راه رفته‬ ‫و در صورت امکان دس��ت و پای خود را کشش‬ ‫دهید‪ .‬با این کار عضالت شما از حالت سکون و‬ ‫انقباض خارج شده و سیستم عضالنی و اسکلتی‬ ‫بدن فشار کمتری را متحمل خواهد شد‪.‬‬

‫‪20‬‬

‫بهارانه‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫گذری بر چند سنت نوروزی اقوام ایرانی‬

‫هر کسی از ظن خود یار بهار می‌شود‬

‫ ‬ ‫الهام کاظمی‬ ‫یادش بخیر بچه که بودم‪ ،‬از زمانی که معنی بیرام‬ ‫(نوروز) را فهمیدم‪ ،‬روزهای آخر س��ال و منتهی‬ ‫به عید نوروز برایم روزهای ش��ادی‌آفرین همرا ِه‬ ‫سراس��یمگی‌های مادرم بود‪ ،‬مخصوصا اگر وقت‬ ‫گذشته بود و هنوز خانه‌مان برای آمدن باهار(بهار)‬ ‫و چرشنبه (چهارشنبه آخر س��ال) خاتون آماده‬ ‫نش��ده بود‪ .‬مادرم انگار به کوری چشم ننه‌سرما‬ ‫هم که ش��ده با عمو نوروز قرار داش��ت که تا قبل‬ ‫از چرشنبه کل خانمان را یک بار از آب بگذراند‪،‬‬ ‫برف و س��رما هم حالی‌اش نمی‌ش��د(آن موقع بر‬ ‫خالف االن ممکن بود تا نوروز ب��رف ببارد)‪ .‬آن‬ ‫موقع قالیشویی نبود‪ ،‬برای خانم خانه کسر شان‬ ‫و تنبلی به حس��اب می‌آمد ک��ه پرد‌ه‌هایش را به‬ ‫خشک شویی بدهد‪ .‬اصال این قرتی‌بازی‌ها معنا‬

‫نداش��ت‪ .‬تنها یادم می‌آید که مادرم‪ ،‬گلین باجو‬ ‫(آبجی) و شوکت خاال (خاله) را برای کمک صدا‬ ‫می‌کرد‪ .‬بچه بودم ذوق لباس تازه و عیدی و انواع‬ ‫ش��یرینی‪ ،‬آجیل و ش��کالت برایم تداعی‌کننده‬ ‫بهشت برین بود‪ .‬یاد خلعت‌هایی که مادربزرگ و‬ ‫دایی‌هایم برای م��ادرم می‌آوردند‪ .‬یاد خلعتی که‬ ‫مادرم از طرف حاجی (پدرم) به س��لیقه خودش‬ ‫برای عمه‌هایم آماده می‌کرد‪ .‬رسم این بود هنگام‬ ‫سال جدید پدرها و برادرها برای مادر‪ ،‬خواهرها و‬ ‫دخترانشان سنگ تمام بگذارند و برایشان خلعت یا‬ ‫همان بیراملوق (عیدی) بفرستند‪ ،‬یاد خلعت‌های‬ ‫پُرپیمانی ک��ه برای خواهر عقد ک��رده‌ام از طرف‬ ‫خانواده داماد می‌آمد‪ ،‬یاد همه‌شان بخیر‪ .‬نزدیک‬ ‫سال تحویل که می‌ش��د بزرگان محله مخصوصا‬ ‫سادات به مس��جد می‌رفتند برای خواندن چهل‬

‫یاسین‪ .‬حاجی همیشه برای این مراسم چند انار‬ ‫آماده می‌کرد‪ .‬انارها را به مس��جد می‌برد‪ .‬انارها‬ ‫را در ظرفی قاچ می‌کردند و بعد س��وره یاس��ین‬ ‫را چهل مرتبه می‌خواندند و بع��د ناردانه‌ها را در‬ ‫ظرف بزرگی از آب ریختند و م��ردم برای تبرک‬ ‫هر کدام ظرفی را به منزل می‌بردند‪ .‬یک وقت از‬ ‫حاجی پرسیدم فلسفه این انار چیست؟ می‌گفت‬ ‫‪« :‬انار میوه بهشتی است‪ .‬در همه انارها یک دانه‬ ‫است که آن دانه بهشتی است‪ .‬برای همین است‬ ‫که گفته‌اند وقتی انار می‌خوری تمام دانه‌های آن‬ ‫را بخور نکند آن که دور ریخته می‌شود‪ ،‬همان دانه‬ ‫بهشتی باشد‪ ».‬البته گوش شیطان کر این رسم‌ها‬ ‫هنوز پابرجاست فقط‪ ،‬من بزرگ شده‌ام‪ ،‬ذوقم ته‬ ‫کشیده‪ ،‬مادربزرگم و گلین باجو از دنیا رفته‌اند و‬ ‫شوکت خاال هم دیگر پیر شده و به‌زور راه می‌رود و‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫قالیشویی و خشکشویی نه تنها کسر شان نیست‪،‬‬ ‫بلکه در کنار بخارش��و و انواع اقسام وسایل پاک‬ ‫کننده اگر نباشد‪ ،‬نمی‌شود‪.‬‬ ‫مطمئنا دختران و پس��ران‪ ،‬زن��ان و مردان تمام‬ ‫اقوام ایرانی از رسم و آیین‌های قوم خود خاطراتی‬ ‫دارند‪ ،‬این آیین‌ها ب��ا تمام ش��یرینی خود یا به‬ ‫فراموشی سپرده شده‌اند‪ ،‬یا اگر هم باقی مانده‌اند‬ ‫مثل قبل نیستند‪ .‬رس��م و آیین‌هایی که در این‬ ‫گزارش می‌آید شاید برخی خاطرات را زنده کند‪.‬‬ ‫***‬

‫«کوسا گلین» نامی‌در خطه آذربایجان است که‬ ‫نماد شادی و سرور نوروز است‪ .‬کوسا شخصیتی‬ ‫مثل حاجی فیروز است که با لباس خاص خود و‬ ‫کاله منگوله‌دارش چوب به دست‪ ،‬آواز می‌خواند‪.‬‬ ‫این رسم بشارت‌دهنده خیر و برکت است و غالبا‬ ‫در بین کشاورزان و دامداران اجرا می‌شود‪:‬‬ ‫«س��يزون ب��و ت��ازه بايرام��وز موبارك‪/‬آی��وز‪،‬‬ ‫ایلوز‪،‬گونوز‪ ،‬هفته وز موبارک‪».‬‬ ‫این شعر آذری را تکم‌چی در کوچه‌های اردبیل‬ ‫می‌خواند‪ .‬البته در حال حاضر هم به طور نمادین‬ ‫در نوروز اجرا می‌شود‪ .‬معنی شعر این است‪ « :‬اين‬ ‫عيد جدید مبارك‌‪ /‬ماه و س��ال و روز و هفته‌تان‬ ‫مبارك‪ .» . . .‬تکم به معنی «بز نر من» عروس��ک‬ ‫کوچک است به شکل بز که از پارچه قرمز درست‬ ‫شده است و با زنگوله‪ ،‬س��که و آینه تزیین شده‬ ‫است‪ .‬چوب باريكی به زير شكم عروسك متصل‬ ‫اس��ت كه انتهاي اين چوب هم از س��وراخ وسط‬ ‫صفحه‌اي چوب��ي مي‌گذرد‪ ،‬که تکم‌چ��ی آن را‬ ‫می‌رقصاند و از برخورد تکم با صفحه چوبی ضرب‬ ‫آهنگ خاصی به گوش می‌رسد‪ .‬بز نماد باروری‬ ‫و زایش اس��ت و همین معنا تکم را با بهار پیوند‬ ‫می‌زند‪ .‬این نمایش نش��انی از فرهنگ ش��فاهی‬ ‫مردم این سرزمین اس��ت که از روزگاران قدیم‬ ‫نسل به نسل منتقل شده است‪.‬‬ ‫در زنجان‪ ،‬چهارشنبه آخر سال برخی زنان چادر‬ ‫بر سر می‌کردند یک قاشق و کاسه فلزی به دست‬ ‫می‌گرفتند‪ .‬قاشق‌ها را بر پشت کاسه‌ها می‌زدند‬ ‫و پش��ت در خانه‌ها می‌رفتند‪ .‬اهل منزل هم در‬

‫کاس��ه‌ها مقداری نخود‪ ،‬لوبیا و انواع حبوبات را‬ ‫می‌ریختند‪ .‬می‌گویند که ای��ن حبوبات را جمع‬ ‫می‌کردند و روز بعد آشی می‌پختند و تمام مردم‬ ‫از آن می‌خوردن��د‪ .‬مردم اعتقادش��ان بر این بود‬ ‫که این آش حاجتش��ان را برآورده می‌کند چون‬ ‫بیشترش��ان در آن سهمی‌داشتند‪ .‬رسم دیگری‬ ‫که در زنجان و همدان وجود داشت شال انداختن‬ ‫بود‪ ،‬که بعد از چهارشنبه سوری جوانان از پشت‬ ‫بام همسایگان و فامیل باال می‌رفتند و شال بلندی‬ ‫را از روزن پشت‌بام به درون خانه آویزان می‌کردند‬ ‫یا اگر روزن نب��ود از ایوان خان��ه‪ .‬صاحبخانه که‬ ‫متوجه می‌ش��د درون ش��ال مقداری شیرینی و‬ ‫خوراکی یا پول می‌گذاشت و بعد می‌گفت ‪:‬بکش‬ ‫باال‪ ،‬حاجت روا شوی‪.‬‬ ‫نوروزخوانی مازنی‌ها‬ ‫نوروز خوانی یکی از آداب مازندرانی‌هاس��ت که‬ ‫جوان��ان ‪ 15‬روز قبل از نوروز با سُ ��رنا و تنبک به‬ ‫روستاها می‌رفتند و آمدن نوروز را نوید می‌دادند‪.‬‬ ‫آنها با خواندن شعر‌هایی محلی در مدح امامان و‬ ‫بهار مردم روستا‌ها را از آمدن بهار مطلع می‌کردند‪.‬‬ ‫دسته جمعی با هم این شعر را می‌خواندند‪:‬‬ ‫«فصل بهاران آمده‪ ،‬گل در گلستان آمده‪ /‬مژده‬ ‫دهید ای دوستان نوروز سلطان آمده‪»...‬‬ ‫مردم ه��م با دادن پ��ول‪ ،‬ش��یرینی‪،‬میوه و انواع‬ ‫خوراکی از آنها پذیرایی می‌کردند‪ .‬در خطه شمال‬ ‫رسم بر این بود که تحویل سال نو را با تیراندازی یا‬ ‫اذان اعالم می‌کردند‪ .‬بعد از تحویل سال نو فردی‬ ‫را به عنوان«مادر مه» انتخاب می‌کردند‪ .‬وظیفه‬ ‫این فرد این بود که با س��ینی‌ای که در آن قرآن‪،‬‬ ‫آینه‪ ،‬آب‪ ،‬سبزه و شاخه‌های سبز جوان بود وارد‬ ‫خانه می‌شد‪ .‬شاخه‌های سبز را که نمادی از بهار‬ ‫بودند را سر در خانه آویزان می‌کرد تا اعالم کند‬ ‫تا خانه ما نیز از آمدن بهار بی‌بهره نمانده است‪.‬‬ ‫زنان مدی ِر روستا می‌شدند‬ ‫یکی از رسم‌های جالبی که در یکی از روستا‌های‬ ‫ش��هر گناباد واقع در خراسان شمالی وجود دارد‬ ‫این است که مدتی روستا به دست زنان می‌افتد‬ ‫و هیچ یک از مردان روس��تا حق رف��ت و آمد در‬ ‫روس��تا را ندارند وگرنه توس��ط زن‌ها به سختی‬ ‫مجازات می‌ش��وند‪ .‬در این مدت زن��ان به دور از‬ ‫محدودیت‌هایی که به واسطه مردان برایشان بود‬ ‫با انواع تفریحات اوقات خود را می‌گذراندند‪ .‬این‬ ‫رسم از نهم فروردین تا سیزده بدر اجرا می‌شد‪.‬‬ ‫سیاه‌چادر و شیرینی‬ ‫اعراب خوزستان هنگام تحویل سال نو با برپایی‬ ‫س��یاه‌چادر با ش��یرینی‪ ،‬خرما و چای از یکدیگر‬

‫بهارانه‬

‫‪21‬‬

‫در زنجان‪ ،‬چهارشنبه آخر سال برخی زنان چادر بر‬ ‫سر می‌کردند یک قاشق و کاسه فلزی به دست‬ ‫می‌گرفتند‪ .‬قاشق‌ها را بر پشت کاسه‌ها می‌زدند‬ ‫و پشت در خانه‌ها می‌رفتند‪ .‬اهل منزل هم در‬ ‫کاسه‌ها مقداری نخود‪ ،‬لوبیا و انواع حبوبات را‬ ‫می‌ریختند‪ .‬می‌گویند که این حبوبات را جمع‬ ‫می‌کردند و روز بعد آشی می‌پختند و تمام مردم از‬ ‫آن می‌خوردند‬ ‫پذیرایی می‌کنند‪ .‬جوانان ب��ه یُمن آمدن بهار با‬ ‫شمش��یر یزله (نوعی رقص عربی ک��ه هر فردی‬ ‫دستش را پشت فرد دیگر قرار می‌دهد و با اتصال‬ ‫به هم حرکات��ی را همزم��ان انج��ام می‌دهند)‬ ‫می‌رقصند و مسابقات سوارکاری به راه می‌اندازند‪.‬‬ ‫کردستان و پختن سمنو‬

‫در کردستان زنان از اواسط اس��فند ماه تدارکات‬ ‫پختن س��منو را آماده می‌کردند‪ .‬آنها گندم‌ها را‬ ‫می‌شس��تند و روی پارچه‌ای په��ن می‌کردند تا‬ ‫جوانه بزند‪ .‬چند روز مان��ده به عید جوانانی بودند‬ ‫که به صحرا می‌رفتند و خار و خاشاک جمع‌آوری‬ ‫می‌کردند و ب��رای فروش ب��ه ش��هر می‌آوردند‪.‬‬ ‫اهل ش��هر آنها را می‌خریدند و بر پشت‌بام‌ها قرار‬ ‫می‌دادند‪ .‬این خارها شب نوروز توسط پدر خانواده‬ ‫آتش زده می‌شد‪ .‬به‌عنوان نمادی که نشان می‌داد با‬ ‫آمدن بهار تیرگی از بین رفته و روشنایی جایگزین‬ ‫آن ش��ده اس��ت‪ .‬بچه‌های کُرد قبل از س��ال نو‬ ‫«نوروزنامه» تهیه می‌کردند‪ .‬نوروزنامه به صفحه‌ای‬ ‫گفته می‌ش��د که بچه‌ه��ا روی آن تصویرهایی از‬ ‫ماهی‪ ،‬سبزه‪ ،‬سمنو‪ ،‬سماور‪ ،‬قلیان و غیره نقاشی‬ ‫می‌کردند‪ .‬هنگام تحویل سال نو بچه‌ها نوروزنامه‌ها‬ ‫را به پدرشان می‌دادند و عیدی می‌گرفتند‪ .‬کردها‬ ‫به دشت می‌رفتند و دسته‌هایی از گل را به نشانه‬ ‫آمدن بهار و برکت به خانه می‌آوردند‪.‬‬

‫‪22‬‬

‫بهارانه‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫جاده خراسان‪ ،‬قاسم آباد‬

‫چند می‌گیری قالی بشویی؟‬ ‫ی‬ ‫الهامکاظم ‬

‫ ‬

‫وقتی لیوان شربت آلبالو به‌خاطر شیطنت بچه‌های‬ ‫میهمان‪ ،‬فرش روشن پذیرایی را مزین می‌کند‪ ،‬یا به‬ ‫هر دلیلی‪ ،‬و بیشتر از همه وقت‌ها دم عید که فرش‌ها‬ ‫باید شس��ته ش��وند‪ ،‬تنها کاری که در این روزگار‬ ‫بعد از نا امیدشدن از ترفند‌های خانگی وجودارد‪،‬‬ ‫برداشتن گوش��ی تلفن و تماس با یک قالیشویی‬ ‫اس��ت‪ .‬خیلی راحت از قالیشویی می‌آیند فرش‌ها‬ ‫را جمع می‌کنند‪ ،‬می‌برند و بعد تمیز تحویل شما‬ ‫می‌دهند‪ .‬دیگر مثل قدیم‌ها نیست که مرد خانه‬ ‫پارو و فرچه به دست پاچه‌های شلوار را باال بزند و‬ ‫فرش بشوید‪ ،‬دیگر از سختی‌های شستن فرش و‬ ‫کمردرد‌های بعد آن خبری نیست‪ .‬در قالیشویی‌ها‬ ‫هم زندگی به گون��ه‌ای دیگر جریان دارد‪ .‬ش��اید‬ ‫خواندن روند کار قالیشویی و داستان زندگی کسانی‬ ‫که درآن کار می‌کنند خالی از لطف نباشد‪.‬‬

‫وارد قالیشویی که ش��دم گروهی دور آتش جمع‬ ‫ش��ده بودند و برای فرار از س��رما مشغول خوردن‬ ‫چای بودند‪ .‬آن طرف‌تر جایی که آقا فتح‌اهلل مسئول‬ ‫قالیشویی (مرد کرمانیِ میان‌سالی که دستانش را‬ ‫روی گودی کمرش گذاشته بود و به شستن فرش‌ها‬ ‫نظارت می‌کرد) به آنجا س��الن می‌گفت چهار نفر‬ ‫مشغول شستن قالی بودند‪ .‬سالن جایی بود که پنج‬ ‫فرش را به‌طور هم‌زمان در آن پهن می‌کردند و هر‬ ‫پنج فرش با هم شس��ته می‌شد‪ .‬زمانی که نزدیک‬ ‫سالن رسیدم با دستگاه شالق زنی به جان فرش‌ها‬ ‫افتاده بودند تا گرد و خاک فرش‌ها از بین برود‪.‬‬ ‫آقا فتح اهلل می‌گفت ‪«:‬هر‪ 15‬دقیقه یکبار یک سالن‬ ‫در می‌آید»‪،‬یعنی هر ‪ 15‬دقیقه‪ 5 ،‬فرش شس��ته‬ ‫می‌شد« در حال حاضر ‪ 15‬کارگر در شیفت‌های‬ ‫کاری ‪ 8‬س��اعته مش��غول کار هس��تند که از اول‬ ‫اس��فند و اوج کار قالیش��ویی ممکن است به ‪25‬‬ ‫نفر هم برسد‪».‬از سردی هوا گله داشت که گاهی‬

‫اوقات باعث کندی روند کار می‌شود‪ .‬بعد جایی به‬ ‫اسم گرم‌خانه را نشانم داد که وقتی هوا خیلی سرد‬ ‫باش��د یا باران و برف ببارد‪ ،‬فرش‌ها را به گرم خانه‬ ‫می‌برند تا خشک شود‪ ،‬گرم‌خانه مجهز به سیستم‬ ‫گرمایش��ی بود ک��ه باعث خشک‌ش��دن فرش‌ها‬ ‫می‌شد‪ .‬آقا فتح‌اهلل ادامه داد ‪«:‬حداقل ‪ 100‬فرش‬ ‫هر روز شسته می‌ش��ود که گاهی در روزهای اوج‬ ‫کار قالیش��ویی به ‪ 300‬فرش می‌رسد»‪ .‬به سالن‬ ‫برگشتم‪ ،‬هنوز شالق‌زن مشغول بود و صدا به صدا‬ ‫نمی‌رسید ‪ .‬من به یکی از قالیش��و‌ها اشاره کردم‬ ‫که بعداز اینکه کارتان تمام شد می‌خواهم با شما‬ ‫صحبت‌کنم‪ .‬دستگاه شالق‌زنی که خاموش شد‬ ‫رس��ول که پلیوری قرمز بر تن داشت‪ ،‬سر شلنگ‬ ‫آب را با چنان مهارت تا کرد و زیر لوله آب گذاشت‬ ‫تا جلوی آب گرفته شود که مات شدم‪ .‬او که علت‬ ‫تعجب مرا فهمیده بود‪ ،‬گفت ‪«:‬شیرآب اینجا جواب‬ ‫نمی‌دهد این بهترین روش است‪ ».‬رسول جوانی‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫اهل تکاب و به قول خ��ودش دورگه ترک و کرد بود‬ ‫که می‌گفت شغل اصلی‌اش آهنگری است و کسادی‬ ‫کار باعث ش��ده که نزدیک عید برای شستن فرش‬ ‫همراه همسر و تک پسرش به تهران خانه پدر زنش‬ ‫بیاید و کنگر بخورد و لنگر بیندازد‪ .‬او گفت که سه هم‬ ‫قطار دیگرش هم کار اصلی شان این نیست و فقط‬ ‫برای اینکه نزدیک عید بتوانند پول خوبی به جیب‬ ‫بزنند به اینجا آمدند‪ .‬یکی خی��اط‪ ،‬آن یکی راننده و‬ ‫سومی‌کارگر ساختمان اس��ت‪ .‬آنها اول ریشه‌های‬ ‫فرش را با پودر شست‌وش��و می‌شستند و کل فرش‬ ‫را خیس می‌کردند و بعد روی فرش ماده مخصوصی‬ ‫به اسم سود می‌ریختند تا لکه‌ها را از بین ببرد‪ .‬بعد با‬ ‫دستگاه شالق‌زنی روی فرش‌ها حرکت می‌کردند تا‬ ‫گرد و خاک فرش‌ها را بگی��رد‪ .‬و در آخر فرش را آب‬ ‫می‌گرفتند‪ .‬زمانی که رسول با من صحبت می‌کرد‬ ‫یک سالن تمام ش��ده بود و آن سه مشغول تا کردن‬ ‫فرش‌ها بودند تا آنها را به دیگ (آبگیر) منتقل کنند‪.‬‬ ‫دیگ محفظه‌ای بود که باالی س��کویی قرار داشت‬

‫و رس��ول و همکارانش مجبور بودن��د که فرش‌ها را‬ ‫حدود ‪ 2‬متر بلند کنند و درون آن قرار دهند‪ .‬فرش‌ها‬ ‫چنان سنگین بودند که فشار وارده هنگام باالبردن‬ ‫فرش در چهره‌شان مش��خص بود و آنها با بردن نام‬ ‫اهلل خود را تخلی��ه می‌کردند‪ .‬بع��د از آنکه فرش‌ها‬ ‫داخل دیگ جاسازی ش��دند دیگ با سرعت باالیی‬ ‫به چرخش در می‌آمد تا با پی��روی از قانون گریز از‬ ‫مرکز آب‌های اضافه گرفته و فرش نیمه خشک شود‪.‬‬ ‫فرش‌های نیمه‌خشک به س��مت داربست‌هایی که‬ ‫برای پهن‌کردن نصب شده بودند برده می‌شد تا در‬ ‫هوای آزاد خشک شوند‪.‬‬ ‫با خشک‌شدن فرش‪ ،‬کار تمام نمی‌شد‪ .‬ممکن بود‬ ‫بعضی فرش‌ها نیاز به تعمیر داشته باشند که این کار‬ ‫دست احمد آقا را می‌بوسید‪ .‬احمد آقا که اردبیلی‬ ‫بود با ‪ 25‬س��ال س��ابقه رفوگری فرش چندسالی‬ ‫می‌شد که دم عید‪ ،‬دختر و پسرش را به مادرشان‬ ‫می‌سپرد و برای کار به تهران می‌آمد‪ .‬می‌گفت‪« :‬در‬ ‫اردبیل کشاورز هستم‪ ،‬جو‪ ،‬گندم و عدس می‌کارم‬

‫بهارانه‬

‫‪23‬‬

‫و زمستان‌ها رفوگری می‌کنم اما آنجا کار آنچنانی‬ ‫نیست و تنها دم عید اوضاع کمی‌بهتر می‌شود»‪ .‬او‬ ‫‪ 12‬سال پیش تصمیم گرفته بود دست اهل و عیال‬ ‫را بگیرد و به آلمان برود و آنجا برای آلمان‌ها رفوگری‬ ‫کند‪ ،‬اما انگار مدارک سفرش جفت و جور نشده و‬ ‫ماندگار شده بود‪ .‬او ابتدا فرش‌ها را روی چوبی که‬ ‫یک ردیف میخ روی آن کوبیده ش��ده بود محکم‬ ‫می‌کرد‪ ،‬نخ سه الی سفیدی را همراه دورنگه (نخ‬ ‫ضخیم‌تری که از دو رنگ درست شده بود) توسط‬ ‫نخ و س��وزن به فرش وصل می‌کرد و بع��د از دور‬ ‫میخ‌ها می‌گذراند طوری که ممکن بود س��ه بار از‬ ‫دور هر میخ بگذرد‪ ،‬وقتی تمام عرض فرش تکمیل‬ ‫می‌شد‪ ،‬آنجایی که به فرش متصل بود به اندازه یک‬ ‫سانتی متر مثل گلیم بافته می‌شد تا محکم شود‪ .‬در‬ ‫آخر نخ‌ها را از محل اتصال با میخ‌ها قیچی می‌کرد‪.‬‬ ‫گفت ‪«:‬یک روز طول می‌کشد تا دو سر یک فرش‬ ‫روفو ش��ود‪ .‬البته اگر بافت فرش ریزتر باش��د کار‬ ‫سخت تر می‌شود‪».‬‬

‫‪24‬‬

‫سفر‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫قاب خیال‬ ‫معرفی تمام جاذبه‌ه�ای ایران در دو صفحه به روایت تصویر میس�ر‬ ‫نیست ولی خالی از لطف هم نیست اگر برخی جاهای دیدنی را با دیدن‬ ‫تصاویرش به فهرست مقاصد سفرهای نوروزی‌تان اضافه کنید‪ .‬شاید‬

‫امسال یکی از این نقاط مقصد سفر شما باشد یا مهمانی از آنجا داشته‬ ‫باشید‪.‬حتما از این جاهای دیدنی که بازدید می‌کنید عکس بگیرید و‬ ‫اگر دوست داشتید برای ما ارسال کنید‪.‬‬

‫روستای‬ ‫ماسوله‬ ‫در استان‬ ‫گیالن‬

‫آبشار‬ ‫کبودوال‬ ‫تنها آبشار‬ ‫خزه‌ای ایران‬ ‫در استان‬ ‫گلستان‬

‫ْ‬ ‫آالشت یکی‬ ‫از شهرهای‬ ‫شهرستان‬ ‫سوادکوه‬ ‫در استان‬ ‫مازندران‬

‫بازار تبریز‬ ‫بزرگترین‬ ‫بازار مسقف‬ ‫دنیا‬

‫نمایی از پل کابلی اهواز در شب‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫دریاچه شابیل در اردبیل‬

‫برج طغرل واقع در شهر ری تهران‬

‫گنبد سلطانیه در زنجان‬

‫امامزاده زیدالکبیر در ابهر زنجان‬

‫طاق بستان کرمانشاه‬

‫سر ای مشیر شیراز در جنوب بازار وکیل‬

‫سفر‬

‫‪25‬‬

‫كوپه خبر‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫سازههای معروﻑ راهآهن‬

‫‪32‬‬

‫افتﺨار حمﻞونقﻞ‬

‫‪36‬‬ ‫راحت و امن سفر كنیم‬ ‫‪40‬‬ ‫از شهداد تا جن وپری‬

‫ده مکان مهﺠور گردشگری ایران را بهتر بشناسید‬

‫گپ‬

‫‪27‬‬

‫‪28‬‬

‫راه‌آهن‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫تاریخچه ماشین دودی در ایران‬ ‫نقل است وقتی ماشین دودی به شهر تهران وارد‬ ‫شد‪ ،‬مردم دسته دسته به محل گار ماشین میرفتند‬ ‫اما کسی جرئت س��وار شدن را نداش��ت تا اینکه‬ ‫ناصرالدین شاه با گروه زیادی از مقامات مملکتی‬ ‫تصمیم گرفت با ماشین دودی به شهر ری مسافرت‬ ‫کند و همین مس��اله باعث ش��د تا ترس مردم از‬ ‫این وسیله ناش��ناخته و عجیب و غریب بریزد‪.‬در‬ ‫آن روزگار‪ ،‬ماش��ین دودی از گار خیاب��ان دروازه‬ ‫خراسان (میدان قیام و پارک کوثر فعلی) حرکت‬ ‫می‌کرد و مسافران را در شاه عبدالعظیم شهرری‬ ‫پیاده می‌کرد‪.‬‬ ‫راه آهن تهران‪ -‬شهر ری اولین خط آهن در ایران‬ ‫بود که امتیاز آن را یک مهندس فرانس��وی به نام‬ ‫مس��یو بواتال به نمایندگی یک شرکت بلژیکی از‬

‫ایستگاه خاطره‬ ‫ناصرالدین ش��اه گرفته بود‪ .‬این راه آهن به طول‬ ‫‪ 8700‬متردرسال‪ 1261‬ه‪.‬ش‪ .‬ساخته شد‪ .‬بخاری‬ ‫که از دودکش قطارخارج می‌ش��د باعث ش��د تا‬ ‫مردم به آن ماشین دودی بگویند‪ .‬ماشین دودی‬ ‫را می‌توان در اصل نخس��تین خط تراموای تهران‬ ‫دانست‪.‬ماشین دودی دو ایس��تگاه داشت‪ .‬نقطه‬ ‫آغاز این خ��ط نزدیک خیابان دروازه خراس��ان و‬ ‫نقطه پایانی جلوی در شاه عبدالعظیم در شهر ری‬ ‫بود‪ .‬مردم به ایستگاه‌های ماش��ین دودی «گار»‬ ‫می‌گفتندکه واژه فرانسوی برای ایستگاهاست‪.‬‬ ‫شركت بلژيكي عالوه بر این خط آهن‪ ،‬چند خط‬ ‫ترامواي اسبي نيز كشيده بودكه از ميدان توپخانه‬ ‫به سوي شرق ميرفت و از خيابان چراغ گاز و جلوي‬ ‫بازار و پامنار و س��فارت روس��يه عبور مي‌كرد ‪.‬راه‬

‫آهن تهران‪ -‬ش��هرری درس��ال‌های دهه ‪۱۳۳۰‬‬ ‫خورشیدی تعطیل شد‪ .‬در حال حاضر نمونه‌ای از‬ ‫ماشین دودی سابق برای بازدید درمحوطه متروی‬ ‫شهرری قراردارد‪.‬‬ ‫«استاد جعفر شهري در كتاب «تهران قديم» آورده‬ ‫است‪ :‬خيابان باغشاه و چند خيابان ديگر از معابري‬ ‫بودند كه واگن در آنها رفت و آمد مي كرد و اين ـ‬ ‫واگن ـ اتاق چرخداري بود كه توسط دو رأس اسب‬ ‫بر روي ريل آهن حركت مي‌كرد و تا پنجاه شصت‬ ‫مسافر نشسته و ايستاده را راه مي برد‪...‬اين واگن‬ ‫ها شبيه واگن هاي باري قطار بدون ديواره داراي‬ ‫سه محل براي مسافران نشسته و دو محل در عقب‬ ‫وجلو آنها براي مسافران ايس��تاده بود كه يكي از‬ ‫آن سه محل براي جلوس خانم ها كه با در وديوار‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫وحفاظ در رعايت شرايط مذهبي ايران كه زن ها‬ ‫در آن استتار كامل باشند در وسط واگن ساخته‬ ‫شده بود ودو محل ديگر جهت مردها كه در هريك‬ ‫جاي دوازده مسافر در دو نيمكت مقابل هم تعبيه‬ ‫ش��ده بود‪...‬دودكش دوچراغ المپا از فانوس‌هاي‬ ‫داخل آن كه از يك طرف اتاق زنانه وازيك طرف‬ ‫قس��مت مردانه را روش��ن مي كرد با بادگيرهاي‬ ‫خوش س��اختي از باالي آن بيرون آمده بود ودو‬ ‫زنگ برنجي شبيه زنگ‌هاي مدارس يا زنگ گردن‬ ‫قاطر در دو طرف آن باالي س��رواگنچي آويخته‬ ‫ش��ده بود‪...‬خط آن را دو ريل باريك كم عرض به‬ ‫فاصله يك متر تشكيل داده بودكه طول آن با قلوه‬ ‫سنگهاي رودخانه اي فرش ش��ده بود و آن را هم‬ ‫سطح خيابان ساخته بودند وچهارچرخ نزديك به‬ ‫هم در زير آن كه گردش وانحناء آن را در سر پيچها‬ ‫آسان مي كرد‪» ...‬‬ ‫خط راه آهنی نیز از بندر انزلی‪ -‬پیره بازار به رشت‬ ‫وجود داشته که بعدها جمع‌آوری شده‌است‪ .‬تنها‬ ‫باز مانده‌ این مسیر یک لوکوموتیو بخار است که‬ ‫بر روی آخرین قطعه چند مت��ری ریل در داخل‬ ‫محوطه سازمان بنادر انزلی خود نمایی می‌کند و‬ ‫تاریخ ‪ ۱۸۴۸‬میالدی بر روی آن حک شده‌است‪.‬‬ ‫شاید بتوان این راه آهن را اولین و قدیمی‌ترین راه‬ ‫آهن در ایران دانست‪.‬‬ ‫پس از راه آهن تهران‪ -‬شهر ری‪ ،‬چند رشته خط‬ ‫کوتاه دیگر نیز در ایران کشیده شد مثل راه‌آهن‬ ‫آمل به محمودآباد‪ ،‬زاهدان‪ -‬میرجاوه‪ ،‬تبریز به بندر‬ ‫شرفخانه و بوشهر‪ -‬برازجان‏‪.‬‬ ‫ایده س��اخت راه آهن سراسری ش��مال‪ -‬جنوب‬ ‫به دوره حکوم��ت رضاخان برمی‌گردد‪ .‬درس��ال‬ ‫‪1304‬شمسی قانون انحصار قند و شکر و چای از‬ ‫تصویب مجلس گذشت و به موجب آن مقرر شد‬ ‫از هر ‪ 3‬کیلو قند و شکر که بهای گران وارد می‌شد‬ ‫‪ 2‬ری��ال و از هر ‪ 3‬کیلو چای ‪ 6‬ری��ال برای هزینه‬ ‫ساختمان راه‌آهن سراسری دریافت شود‪ .‬عملیات‬ ‫ساختمانی راه آهن در‪ ۲۳‬مهرماه ‪ ۱۳۰۶‬در محل‬ ‫فعلی ایستگاه تهران آغاز و در سال ‪ 1317‬شمسی‬ ‫راه‌آهن سراسری ش��مال‪-‬جنوب به طول ‪1394‬‬ ‫کیلومتر و عرض ‪ 1435‬میلیمتر در ایستگاه سمیه‬ ‫به یکدیگر وصل شد‪ .‬راه آهن سراسری‪ ،‬بندر امام‬ ‫خمینی در ساحل خلیج فارس را به بندرترکمن در‬ ‫ساحل دریای مازندران متصل می‌کند‪.‬‬ ‫راه‌آهن سراسری از شمال بندرگز واقع در جنوب‬ ‫شرقی دریای خزر شروع و پس از عبور از مناطق‬ ‫کوهس��تانی البرز از طریق جلگه ورامین به شهر‬ ‫تهران متصل می‌شود‪ .‬سپس از زمین‌های هموار‬ ‫قم و اراک گذشته و از ایستگاه دورود وارد مناطق‬

‫خيابان باغشاه و چند خيابان ديگر از معابري‬ ‫بودند كه واگن در آنها رفت و آمد مي كرد و اين‬ ‫ـ واگن ـ اتاق چرخداري بود كه توسط دو رأس‬ ‫اسب بر روي ريل آهن حركت مي‌كرد و تا پنجاه‬ ‫شصت مسافر نشسته و ايستاده را راه مي برد‪...‬‬ ‫کوهستانی لرستان می‌شود و پس از گذر از تونل‌ها‬ ‫وپل‌های متعدد دراندیمش��ک ب��ه جلگه هموار‬ ‫خوزستان می‌رس��د و از کنار دزفول و شهر اهواز‬ ‫وپل بزرگ کارون گذشته از یک سمت به خرمشهر‬ ‫و ازطرف دیگر به بندرامام خمینی در خلیج فارس‬ ‫منتهی می‌ش��ود‪.‬‏پس از اتمام راه‌آهن سراسری‪،‬‬ ‫س��اختمان چندخط آهن دیگر در مس��یرهای‬ ‫مختلف شروع شد‏‪:‬‏راه‌آهن تهران–مشهد‪ ،‬تهران‪-‬‬ ‫تبریز‪ ،‬قم–کاش��ان و خط آه��ن تبریز‪ -‬جلفا که‬ ‫شبکه ریلی ایران را به اروپا وصل می‌کند‪.‬‬ ‫بع��د از پیروزی انقالب‪ ،‬توس��عه ش��بکه ریلی با‬ ‫جدیت بیش��تری دنبال ش��د‪ .‬راه آهن دو خطه‬ ‫بافق‪ -‬بندرعباس‪ ،‬خط آهن مشهد‪ -‬سرخس‪ ،‬راه‬

‫راه‌آهن‬

‫‪29‬‬

‫آهن دو خطه تهران–مشهد و اتصال استان فارس‬ ‫به شبکه ریلی از آن جمله است‪.‬‬ ‫اکن��ون راه آهن ای��ران دارای بی��ش از ‪10500‬‬ ‫کیلومتر خطوط اصلی‪ ،‬نزدیک به ‪ 1800‬کیلومتر‬ ‫دوخطه‪ ،‬خطوط متعدد فرع��ی و صنعتی و ده‌ها‬ ‫طرح توسعه شبکه است‪ .‬در حال حاضر راه‌آهن‬ ‫دارای ‪ 18‬منطقه در سطح کشور است و قطارهای‬ ‫حومه ای‪ ،‬مس��افران بس��یاری را بین شهرهای‬ ‫کوچک و ب��زرگ جابجا می‌کنن��د‪ .‬االن به جای‬ ‫آن ماشین دودی پر س��ر و صدا‪ ،‬قطارهای سریع‬ ‫الس��یر و مجهز به امکان��ات رفاهی مناس��ب در‬ ‫خدمت مسافران هستند؛ اکنون خدمات مسافری‬ ‫بین‌المللی به مقصد کشورهای ترکیه و سوریه ارایه‬ ‫می شود؛ در حال حاضر بسیاری از مراکز صنعتی‬ ‫و معادن بزرگ مانند ذوب آهن اصفهان و معادن‬ ‫جنوب شرق کش��وراز راه آهن برای حمل و نقل‬ ‫محصوالت خود استفاده می کنند‪.‬آن روز ها ی دور‬ ‫اصال کسی فکرش را هم نمی کرد که سال ها بعد‬ ‫آن ارابه آهنی ترسناک به یکی از نمادهای توسعه‬ ‫و صنعت و ایمن‌ترین وسیله حمل و نقل تبدیل‬ ‫بشود و هیچ کس شاید تصورش را هم نمی کرد که‬ ‫بتوان فرسنگ ها فرسنگ راه را سوار بر قطار طی‬ ‫کرد و با حس خوب سفر همراه شد‪.‬‬

‫‪32‬‬

‫راه‌آهن‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫پل سه‌خط‬ ‫طالیی‪،‬‬ ‫مازندران‬

‫پل تله‌زنگ‪ ،‬لرستان‬

‫پل ورسک‪ ،‬مازندران‬

‫پل سیاه‪‌،‬اهواز‬

‫سازه‌های معروف راه‌آهن‬

‫افتخار حمل‌ونقل‬

‫راه‌آهن بدون شک یکی از اصلی‌ترین و مهمترین‬ ‫مسیرهای ارتباطی در ایران است‪ .‬از ویژگی‌های این‬ ‫خط آهنی بسیار گفته‌اند و شنیده‌اید‪ .‬هزینه‌های‬ ‫پایین نس��بت به جایگزین‌های آن و امنیت باال از‬ ‫شاخص‌ترین‌های این مسیر است اما وقتی با قطار‬ ‫راهی سفر می‌ش��وید آن هم در ایامی چون نوروز‬ ‫نباید تنها به دیده وسیله به آن نگاه کنید‪ .‬چرا که‬ ‫جاذبه‌ه��ای فراوانی در دل همین وس��یله نهفته‬ ‫اس��ت که به اندازه دیدنی‌های طبیعی و تاریخی‬ ‫برای گردش��گران جذابی��ت دارد‪ .‬در این مطلب‬ ‫چند نمونه‌ای از این جاذبه‌های تماشایی را از گذر‬ ‫می‌گذرانیم‪.‬‬ ‫پل ورسک‬ ‫پل ورسك یکی ازشاهکارهای مهندسی جهان در‬

‫درّه ي ورسک در روستای ورسک عباس آباد واقع‬ ‫در ‪ 45‬کیلومتری جنوب زیرآب ‪ 58‬کیلومتری شهر‬ ‫قائم شهر در محور فیروزکوه قرار دارد وراه‌آهن تهران‬ ‫ـ ش��مال را به هم متصل می‌کند‪ .‬این پل‪ ،‬دوکوه‬ ‫عظیم و سخت گذر عباس آباد را به یکدیگر وصل‬ ‫ميکند ‪ .‬طول كلي پل ‪ 20/73‬متر با دهانه ‪ 66‬متري‬ ‫و ارتفاع آن از ته دره ‪ 110‬متر است‪ .‬نام پل ورسک‬ ‫در کتاب رکورد گینس در بخش پل‌های با ارتفاع‬ ‫بیش از ‪ 61‬متر به ثبت رسیده اس��ت‪ .‬این سازه از‬ ‫مالت سیمان و شن شسته شده و آجر ساخته شده‬ ‫و در ساختمان آن از آرماتور و سازه فلزی استفاده‬ ‫نشده است‪ .‬از این پل که ش��هرت جهانی نیز دارد‬ ‫باعنوان «پل پیروزی»یاد شده است ‪.‬‬ ‫سه خط طالیی‬

‫ن و زیباترین‬ ‫س��ه خط طال یک��ی از دیدنی‌تری�� ‌‬ ‫نقاط راه‌آهن مازندران (راه‌آهن سراسری جنوب‬ ‫شمال) است که در روس��تای شوراب سوادکوه‬‫مازن��دران بین گردنه گدوک وپل ورس��ک جای‬ ‫گرفته است ‪ .‬اين خطوط براي كم كردن شيب و‬ ‫افزايش ضريب قدرت لوكوموتيو به اين شكل بنا‬ ‫شده است‪ .‬معروف است زمانی که پروژه راه‌آهن‬ ‫ایران بعد از فیروزکوه و گذر از گردنه گدوک وارد‬ ‫منطقه ورسک شد به دلیل اختالف ارتفاع بسیار‬ ‫زیاد دشت مازندران نسبت به فالت مرکزی ایران‬ ‫مهندسان مجبور شدند قسمتی از رشته کوه‌های‬ ‫منطقه را سه بار به صورت رفت‌وبرگشت و با شیب‬ ‫مالیمی ریل‌گذاری کنند تا بتوانند این اختالف‬ ‫ارتفاع راجبران کنند‪ .‬اهمیت این کار به اندازه‌ای‬ ‫بود که این قسمت از مسیر راه‌آهن شمال به سه‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫خط طال معروف شد‪.‬‬ ‫پلقطور‬ ‫پل قطور يکي از پل‌هاي ريلي ايران در مسير راه‌آهن‬ ‫ايرانوترکيهدرنزديکيشهرستانخويقرارداردکه‬ ‫در سال ‪ 1350‬به بهره‌برداري رسيد‪ .‬طول پل ‪448‬‬ ‫متر ‪ ،‬ارتفاع آن از سطح رودخانه قطور‪ 118/28‬متر‬ ‫و داراي ‪ 10‬پايه بتوني مسلح است‪ .‬پل قطور در زمان‬ ‫جنگتحميليبارهاموردحملهدشمنقرارگرفتو‬ ‫آسيب‌هايي به آن وارد و پس از پايان جنگ بازسازي‬ ‫ش��د‪ .‬این پل‪ ،‬راه ريلي ايران را به ترکيه و اروپا وصل‬ ‫می‌کند‪.‬‬ ‫پلسيـاه‬ ‫پل س��یاه طوالني‌ترين پل فل��زي راه‌آهن ايران‬ ‫در اهواز قرار دارد‪ .‬اين پل که به دلیل رنگ سیاه‬ ‫بدنه و پایه‌های آن به پل سیاه شهرت یافته است‬ ‫در سال ‪ 1308‬خورش��یدی و همزمان با احداث‬ ‫راه‌آهن سراسری ایران به طول ‪ 1050‬متر و عرض‬ ‫‪ ۶‬متر در محل احداث پل تاريخي اهواز ( که داراي‬ ‫قدمت ساساني بوده و به پل شادروان معروف بود )‬ ‫روی رودخانه کارون ساخته شد تا خط آهن بندر‬ ‫امام(ره) در جنوب استان خوزستان را به راه‌آهن‬ ‫سراسری خرمش��هر ـ‌تهران ـ شمال وصل کند‪.‬‬ ‫این پل در زمان جنگ جهانی دوم به عنوان مسیر‬ ‫حمل آذوقه‪ ،‬نیرو و مهمات نیروهای متفقین مورد‬ ‫استفاده قرار می‌گرفت ‪.‬‬ ‫پل تله زنگ‬ ‫پل تله زنگ ‪ ،‬يک��ي از معروف‌ترين پل‌هاي ريلي‬ ‫ايران در مسير راه‌آهن لرستان و محور جنوب قرار‬ ‫دارد‪ .‬اين پل روي رودخانه دز و مشرف به ايستگاه‬ ‫تله زنگ درسال ‪ 1313‬ساخته شد وعريض‌ترين‬ ‫دهانه با طاق قوسي سنگي را در زمان خود داشت‪.‬‬ ‫پل تله زنگ از نوع سنگي به طول ‪ 178‬متر و ارتفاع‬ ‫آن ازسطح رودخانه ‪ 27‬متر است‪ .‬این پل در زمان‬ ‫جنگ تحميلي بارها م��ورد هجوم حمالت هوايي‬ ‫دشمن قرار گرفت و به‌سرعت بازسازي شد‪ .‬اکنون‬ ‫پل جديد تله زنگ در کن��ار آن و تغيير در واريانت‬ ‫خط با ارتفاع ‪ 27‬متر و ط��ول ‪ 215‬متر طراحي و‬ ‫ساخته شده است‪.‬‬ ‫تونـلگـدوک‬ ‫تونل گدوک طوالنی‌ترین تونل ایران به طول ‪2887‬‬ ‫متر است که همزمان با ساخت راه‌آهن سراسري‬ ‫شمال – جنوب در مسیر راه‌آهن مازندران و نزدیک‬

‫روستای گدوک ساخته شد‪ .‬این تونل به دلیل طول‬ ‫زیاد آن دارای ‪ 560‬سانتی متر عرض و ‪ 600‬سانتی‬ ‫متر ارتفاع است و از این لحاظ عریض‌ترین تونل در‬ ‫میان تمام تونل‌های راه‌آهن در ایران به شمار می‬ ‫رود‪ .‬قطار‪ ،‬امروزه آن را طی مدت ‪ ۳‬دقیقه و بیست‬ ‫ثانیه طی می‌کند‪.‬‬ ‫ايستگاه راه‌آهن تهران‬ ‫کلنگ ساختمان ایس��تگاه راه‌آهن تهران يکي از‬ ‫قديمي ترين بناهاي راه‌آهن ايران در ‪ 32‬مهر ماه‬ ‫ن و در زميني به وسعت‬ ‫‪ 1306‬در اراضی جنوبی تهرا ‌‬ ‫‪ 174‬هکت��ار همزمان با آغاز س��اختمان راه‌آهن‬ ‫سراسري ايران به زمین زده شد‪ .‬ساختمان ايستگاه‬ ‫با الهام از عظمت و ش��وکت معماری ایران باستان‌‬ ‫از پي تا س��قف با آهن وسيمان ساخته شده است‪.‬‬ ‫پنجره‌هاي آن تماما از برنز وآهن‪ ،‬نماي خارجي آن از‬ ‫سنگ سفيد تراورتن استخراج شده از معدن سنگ‬ ‫پل سفيد و داراي ورودی وسیعي است ‪.‬‬ ‫ایستگاه راه‌آهن شیراز‬ ‫ایستگاه راه‌آهن ش��یراز که اکنون یکی از بهترین‬ ‫ایستگاه‌های راه‌آهن کش��ور محسوب می‌شود در‬ ‫مهرماه سال ‪ 1390‬خورشیدی و همزمان با اتصال‬ ‫استان فارس به شبکه ریلی به بهره‌برداری رسید‪.‬‬ ‫قونقا اولين ترامواي شهري ايران‬ ‫اولين ترامواي شهري ايران در شهر تبريز به راه افتاد‬ ‫و « قونقا » ناميده مي شد‪« .‬قونقا» کلمه‌ی روسی‬

‫راه‌آهن‬

‫‪33‬‬

‫و به معنای واگنی روی ریل است که با اسب کشیده‬ ‫می‌ش��ود‪ .‬اين تراموا براي اولين بار در سال ‪1280‬‬ ‫شمسي به عنوان يک وسيله حمل و نقل ريلي به‬ ‫کار گرفته شد و نزديک به ‪ 40‬سال در مسير ميدان«‬ ‫قونقاباشی» تا ایستگاه راه‌آهن تبریز در حرکت بود ‪.‬‬ ‫راه‌آهن برقي تبريز‪ -‬جلفا‬ ‫راه‌آهن تبريز‪ -‬جلف��ا اولين و تنه��ا راه‌آهن برقي‬ ‫در اي��ران اس��ت که س��اخت آن درس��ال ‪1354‬‬ ‫آغازودرسال ‪ 1316‬به بهره‌برداري رسيد‪ .‬این خط‬ ‫آهن ‪ 146‬کيلومتر طول دارد و در مس��ير خود از‬ ‫جلفا‪ ،‬مرند و صوفيان عبور مي کند و راه‌آهن ايران را‬ ‫به جمهوري نخجوان وصل مي‌کند‪.‬‬ ‫لکوموتيوایرانسفیر‬ ‫اولین لکوموتیو ساخت ایران به نام ایران سفیرکه به‬ ‫صورت انتقال دانش فنی از شرکت زیمنس آلمان‬ ‫در کارخانه لکوموتیو مپنا در ایران ساخته می‌شود‪.‬‬ ‫بیشترین تونل‌هاي راه‌آهن در محور جنوب‬ ‫قرار دارند‬ ‫آیا می دانید بیشترین تونل‌های راه‌آهن در محور‬ ‫جنوب قرار دارند؟ به دلیل طبیعت کوهس��تانی‬ ‫و س��خت گذر بودن منطقه به ویژه در لرس��تان‪،‬‬ ‫تونل‌های پ��ی در پی و فراوانی جهت س��یر ایمن‬ ‫قطارها ساخته شده است که البته به زیبایی مسیر‬ ‫هم می افزاید‪.‬‬ ‫ایستگاه تبریز‬

‫‪34‬‬

‫آهن‬ ‫راهه‌آهن‬ ‫را‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫ایستگاه راه‌آهن تهران‬

‫راه‌آهن‬ ‫به روایت دوربین‬

‫قطار باری‬

‫تله‌زنگ‬

‫این‌که عکاس باشی و از کنار جایی مثل راه‌آهن بی‌تفاوت بگذری دست کم درقاموس‬ ‫حرفه‌ای قابل اغماض نیس��ت‪ ،‬خاصه این‌که جایی مثل راه‌آهن و مس��یرهای زیبای‬ ‫حرکت قطار سوژه مناسبی باشد برای عکاس��ی‪ .‬باید دوربین را با خودت ببری و تمام‬ ‫لحظات را تا جایی‌که می‌توانی ثبت کنی‪ .‬آنچه در ادامه می‌بینید محصول ذوق و قریحه‬ ‫عکاسان است که یک‌جورهایی عاشق راه‌آهن هستند‪.‬‬

‫تونل مسیر جنوب‬

‫تونل گدوک‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫قطار برقی‬

‫پل سیاه‬

‫پل قطور‬

‫لکوموتیو آلستوم‬

‫سه پل طال‬

‫ایستگاه راه‌آهن شیراز‬

‫راه‌آهن‬

‫‪35‬‬

‫‪36‬‬

‫راه‌آهن‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫راحت و امن سفر کنیم‬ ‫شرایط و مقررات تهیه بلیت و سوار شدن‬ ‫بهقطار‬ ‫تهيهبليت‪:‬‬ ‫‪ -1‬مراجعه حضوري به يکي از ‪ 1400‬مرکز فروش‬ ‫در سراسر فروش‬ ‫‪ -2‬خريد اينترنتي از سايت راه آهن‪http.//ticket.‬‬ ‫‪rai.ir‬‬ ‫نكات مهم قبل از سوار شدن به قطار ‪:‬‬ ‫‪ -1‬حضور در ايس��تگاه حداقل يك ساعت قبل از‬ ‫حركت قطار‬ ‫‪ -2‬بس��ته ش��دن درهاي قطار ‪ 10‬دقيقه قبل از‬ ‫حركت قطار‬ ‫‪ -3‬الزامي بودن ارایه شناسنامه يا كارت شناسايي‬ ‫معتبر جهت عبور از ورودی كنترل ايستگاه ها‬ ‫‪ -4‬هم��راه داش��تن بليت هنگام س��وار ش��دن و‬ ‫نگهداري آن تا پايان سفر‬ ‫شرايط استرداد بليت قطار در مراكز فروش ‪:‬‬ ‫‪ -1‬بليت تا يك ساعت پس از صدور به شرط عدم‬ ‫حركت قطار با پرداخت كامل بهاي آن به مس��افر‬ ‫قابل ابطال است ‪.‬‬

‫‪ -2‬تا ساعت ‪ 12‬روز قبل از حركت ‪ 90‬درصد بهاي‬ ‫بليت پرداخت مي شود‪.‬‬ ‫‪ -3‬تا ‪ 3‬ساعت قبل از حركت قطار ‪ 70‬درصد بهاي‬ ‫بليت پرداخت مي شود ‪.‬‬ ‫‪ -4‬از ‪ 3‬ساعت قبل از حركت تا لحظه حركت قطار‬ ‫‪ 50‬درصد بهاي بليت پرداخت می شود‪.‬‬ ‫‪ -5‬استرداد بليت پس از حركت قطار امكان پذير‬ ‫نيست ‪ .‬جهت استرداد می بايست با همراه داشتن‬ ‫بليت و اصل كارت شناسايي معتبر به يكي از مراكز‬ ‫فروش بليت قطار مراجعه نمود ‪.‬‬ ‫شرايط صدور بليت نيم بها ‪:‬‬ ‫‪ -1‬براي جانبازان عزيز و خانواده معزز شاهد با ارایه‬ ‫اصل كارت شناس��ايي معتبر بنياد‪ ،‬بلیت نيم بها‬ ‫صادر مي شود‪.‬‬ ‫تبصره‪ :‬در صورت تشخيص بنياد مبني بر حضور‬ ‫يك نفر همراه جانباز با ارایه معرفي نامه بليت فرد‬ ‫همراه‪ ،‬نيم بهاء صادر مي شود‪.‬‬ ‫‪-2‬براي كودكان ‪ 2‬تا ‪ 12‬س��ال تمام با ارایه اصل‬ ‫شناسنامه بليت نيم بها صادر مي شود‪.‬‬ ‫تبصره‪ :‬براي كودكان زير ‪ 2‬سال بدون اختصاص‬ ‫جا‪ 10،‬درصد بهاي بليت دريافت مي شود‪.‬‬

‫شرايط پرداخت خسارت ‪:‬‬ ‫‪-1‬در صورت تاخير قطار ( ناشي از حوادث طبيعي‬ ‫نباشد ) بيش از حد تعيين شده‪ 50 ،‬درصد بهاي‬ ‫بليت بعد از كس��ر خدمات به عنوان خس��ارت به‬ ‫مسافر قابل پرداخت است ‪.‬‬ ‫تبصره ‪ :‬تاخير در شروع حركت قطار جزء تاخير‬ ‫نهايي محسوب و محاسبه نمي شود‪.‬‬ ‫‪-2‬در صورت خرابي سيستم تهويه‪ 50‬درصد بهاي‬ ‫بليت بعد از كسر خدمات به مسافر قابل پرداخت‬ ‫مي باشد ‪.‬‬ ‫‪-3‬در ص��ورت خرابي سيس��تم تصوي��ري مبلغ‬ ‫‪ 25/000‬ريال به عنوان خسارت به مسافر پرداخت‬ ‫مي شود‪.‬‬ ‫‪ -4‬در صورتي كه مسافر به كوپه يا جایي پائين از‬ ‫درجه درج شده در بليت منتقل شود ‪ 50‬الي ‪100‬‬ ‫درصدبهاي پایهبلیت پسازكسرخدماتبه مسافر‬ ‫پرداخت مي شود ‪.‬‬ ‫مهم ‪ :‬شرط پرداخت خسارت‪ ،‬بنام بودن بليت به‬ ‫نام مسافر و مراجعه به يكي از مراكز فروش با كارت‬ ‫شناس��ايي معتبر تا يك ماه از تاريخ حركت قطار‬ ‫مي باشد ‪.‬‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫مفقودشدنبلیت‪:‬‬ ‫به شرط حضور به موقع ( حداکثر ‪ 45‬دقیقه مانده‬ ‫به حرکت)‪ ،‬امکان صدور بلیت المثنی با در یافت ‪5‬‬ ‫بهای کل بلیت در ایستگاه های راه آهن که دارای‬ ‫سیس��تم فروش آنالین هس��تند و در وقت اداری‪،‬‬ ‫وجود دارد‪.‬‬ ‫اطالع رساني ‪:‬‬ ‫متقاضيان سفر با قطار مي توانند جهت كسب اطالع‬ ‫راجع به چگونگي سفر با قطار به سايت‬ ‫راه آه��ن جمهوري اس�لامي اي��ران به نش��اني‬ ‫‪ WWW.rai.ir‬مراجعه و يا با شماره تلفن ‪5149‬‬ ‫تماس حاصل نمايند ‪.‬‬ ‫ساير موارد ‪:‬‬ ‫قطار های بين المللي به غير از مسيرهاي داخلي‬‫در مسير تهران آنكارا و تبريز‪ -‬وان سیر مي کنند‪.‬‬ ‫در برخي مسيرها از جمله تهران مشهد‪ ،‬خرمشهر‪،‬‬‫تبريز‪ ،‬كرمان‪ ،‬بندرعباس‪ ،‬زاهدان‪ ،‬شيراز و ‪ ...‬امكان‬ ‫حمل خودروی مسافرين وجود دارد ‪.‬‬ ‫امكان س��فارش غذاي اختياري در هنگام خريد‬‫بليت در برخي قطارها وجود دارد ‪.‬‬ ‫مس��افران می توانند بار مازاد خود را تا ‪ 45‬دقیقه‬‫قبل از حرکت قطار به باجه توش��ه در ایستگاه ها‬ ‫تحویل دهند‪.‬‬ ‫توصیه های ایمنی در طول سفر‬ ‫‌ تابلوهاي راهنماي سالن ايستگاه راه آهن جهت‬

‫اطالع از ش��ماره ‪ ،‬زمان و مسير س��فرتان است‪.‬‬ ‫توجه کافی به تابلوها داش��ته باشید تا از سفر باز‬ ‫نمانيد ‪.‬‬ ‫‌در خروج اضطراري در سالن ايستگاه راه آهن جهت‬ ‫استفاده در مواقع ضروري اس��ت ‪ .‬در صورت بروز‬ ‫هرگونه حادثه غير مترقبه از آن استفاده نمایيد ‪.‬‬ ‫‌ مرکز اطالعات سالن ايستگاه راه آهن آماده پاسخ‬ ‫گویی و اطالع رسانی به شما در زمینه های مرتبط‬ ‫با سفرتان است‪.‬‬ ‫‌بخش خدمات امداد ايستگاه راه آهن ‪ ،‬مرکز کمک‬ ‫رساني به افراد ناتوان‪ ،‬سالخوردگان و نيازمندان به‬ ‫صندلی چرخ دار است ‪.‬‬ ‫‌ جهت سوار شدن به قطار حتما از سکوي مربوط به‬ ‫مسير خود اطمينان حاصل نمایید‪.‬‬ ‫‌در سالن ايستگاه و هنگام سوار و پياده شدن از قطار‬ ‫مراقب سالمندان و کودکان باشید ‪.‬‬ ‫*به همراهان به ویژه ک��ودکان خود توصیه کنید‬ ‫شماره ی س��الن و کوپه‪ ،‬مبدا و مقصد را به خاطر‬ ‫بسپارند‪.‬‬ ‫‌ هنگام عبور قطار از مناطق حاش��يه اي خطوط از‬ ‫ايستادن کنار پنجره ها به دليل احتمال سنگ پراني‬ ‫خوددار ي کنید‪.‬‬ ‫‌ دس��تگيره ترمز خطر قطار داخل کوپ��ه باالي در‬ ‫ورودي است ‪ .‬به محض احساس خطر از آن استفاده‬ ‫کنید ‪ .‬استفاده غير مجاز از آن عالوه بر جريمه نقدي‬ ‫موجب خسارت به راه آهن و اموال دولتي عمومی‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫‌براي اس��تفاده ازتخت هاي طبقات باال از نردبان و‬

‫راه‌آهن‬

‫‪37‬‬

‫ضامن تخت استفاده کنید‪.‬‬ ‫‌موقع خواب‪ ،‬ازکمربندها يا ميله هاي محافظ تخت‬ ‫براي امنيت بیش��تر و جلوگيري از هر گونه حادثه‬ ‫احتمالی ناشي از پرت شدن استفاده کنید‪.‬‬ ‫‌هرگز در کف کوپه نخوابید چون احتمال سقوط اشيا‬ ‫و اجسام وجود دارد‪.‬‬ ‫‌ هنگام حرکت قطار‪ ،‬سرو دس��ت خود را از پنجره‬ ‫بیرون نبرید‪.‬‬ ‫‌آب دستشويي هاي قطار غير قابل آشاميدن و صرفا‬ ‫براي شستشو است‪.‬‬ ‫‌ از ايستادن کنار در هاي کش��ويي بين سالن ها به‬ ‫دلیل وجود خطرات احتمالي اجتناب کنید‪.‬‬ ‫*دویدن‪ ،‬تجمع و سروصدا در راهروها موجب سلب‬ ‫آسایش دیگران می شود‪.‬‬ ‫‌در صورت مش��اهده موارد مشکوک سريعا آن را به‬ ‫رییس و يا پليس مستقر در قطار اطالع دهيد ‪.‬‬ ‫‌در صورت وجود بیماران اورژانسی‪ ،‬رییس قطار را در‬ ‫جریان قرار دهید تا موارد را به اولین ایستگاه جهت‬ ‫ارایه خدمات پزشکی و اعزام آمبوالنس اطالع دهد‪.‬‬ ‫*وسایلی که مس��افران می توانند به همراه داشته‬ ‫باشند عبارتند از‪ :‬کیف دس��تی‪ ،‬چمدان‪ ،‬صندلی‬ ‫چرخ دار بیمار‪ ،‬کالسکه کودک حداکثر در ابعاد ‪40‬‬ ‫سانتی متر‪.‬‬ ‫*به همراه داشتن مواد منفجره‪ ،‬سمی و بسته های‬ ‫بزرگ ممنوع است‪.‬‬ ‫هدف ما آرامش و امنیت شما در سفر است‬ ‫سفربخیر و روزگارتان خوش باد‬

‫‪40‬‬

‫راه‌آهن‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫ده مکان مهجور گردشگری ایران را بهتر بشناسید‬

‫از شهداد تا جن وپری‬

‫الف‪ .‬کاظمی‬ ‫هر س�ال با فرارس�یدن ایام عید تا اس�م‬ ‫مس�افرت به میان می‌آید فوری یاد نقاطی‬ ‫می‌افتیم که از قب�ل در ذهن اکثر ایرانی‌ها‬ ‫هس�ت‪ .‬نیاز به تکرار نیس�ت ولی تا حاال‬ ‫ش�ده به این فکر کنی�د که ای�ران پهناور‬ ‫جاهایی دارد که به‌رغم زیبایی‪ ،‬مهجورند و‬ ‫گردشگران کمتر با آن آشنایی دارند؟ اگر‬ ‫ش�ما هم جزو کسانی هس�تید که همیشه‬ ‫جای ثابتی برای مسافرت دارید حتما این‬ ‫گزارش را بخوانید‪ .‬دست‌کم ده جای دیدنی‬ ‫را به شما معرفی کرده‌ایم که شاید اسم‌شان‬ ‫کمتر به گوش‌تان خورده باشد‪ .‬خدا را چه‬ ‫دیدید‪ ،‬شاید یکی از این اماکن زیبا‪ ،‬امسال‬ ‫مقصد گردشگری شما باشد‪.‬‬ ‫باغ چشمه بلقیس (کهگیلویه و بویراحمد)‬

‫این باغ در ش��هر چرام اس��تان کهگیلویه و بویر‬ ‫احمد واقع شده است‪ .‬در این باغ چند نهر دایمی‬ ‫‌و فصلی در جریان اس��ت‪ .‬این مجموعه توس��ط‬ ‫زنی به ن��ام بلقی��س در اواخر دوران ساس��انی‬ ‫ساخته شده است‪ ،‬در سال ‪ 1338‬شخصی به نام‬ ‫اسکندرخان چرامی‌با خرید این باغ به گسترش‬ ‫آن به شکل کنونی اقدام کرد‪.‬‬ ‫مس��احت این باغ حدود ‪ 4‬هکتار اس��ت شامل‬ ‫‪ 4‬برج به ابع��اد ‪70‬در‪ 150‬مت��ر در ضلع غربی‬ ‫و صخره ای به ارتفاع ‪ 20‬متر همراه اس��تخری‬

‫به‌ش��کل دایره به قطر ‪ 20‬متر و عمق ‪ 5 .1‬متر‬ ‫در ضلع شرقی‪ .‬شگفت‌انگیز بودن این باغ از آن‬ ‫روس��ت که گونه‌های مختلفی از گیاهان در این‬ ‫باغ به چشم می‌خورد که باعث زیبایی دو چندان‬ ‫آن می‌ش��ود‪ .‬از هر گوش��ه‌ای با هر آب‌وهوایی‬ ‫گیاهی در این باغ جای داده شده است‪ .‬آبیاری‬ ‫باغ توس��ط چش��مه‌های اصلی و فرع��ی انجام‬ ‫می‌شود و آب مازاد آن‌ها به‌وسیله جویی بزرگ‬ ‫به طرف استخر باغ که در ضلع جنوب غربی باغ‬ ‫واقع شده هدایت می‌شود‪.‬‬ ‫اورمان تخت (کردستان)‬

‫اورمان تخت شهری در بخش اورامان شهرستان‬ ‫س��روآباد اس��ت‪ .‬اورامان به معنی «س��رزمین‬ ‫اهورایی» و «جایگاه اهورامزدا» است‪ .‬این شهر‬ ‫در شیب تند دره‌ای رو به کوه «تخت» واقع شده‬ ‫اس��ت‪ .‬خانه‌های این ش��هر که معموال از سنگ‬ ‫ساخته شده‌اند به‌صورت پلکانی کنار هم ردیف‬ ‫شده‌اند و همین باعث شده است نام هزار ماسوله‬ ‫برازنده این شهر باشد‪.‬‬ ‫مردم این شهر به گویش اورامی‌صحبت می‌کنند‬ ‫و س��نی مذهب هس��تند‪ .‬وجود طبیع��ت بکر‪،‬‬ ‫آب‌وهوای کوهس��تانی معتدل همراه وس��عت‬ ‫چراگاه‌ها و چشمه‌های فراوان‪ ،‬این نقطه از ایران‬ ‫را به محلی به‌یادماندنی برای مس��افران تبدیل‬ ‫کرده است‪.‬‬

‫دره هفت‌حوض (خراسان)‬

‫هفت‌حوض منطقه‌ای در ارتفاعات رو به جنوب‬ ‫بینال��ود و در دل کوه‌ه��ای خلج اس��ت‪ .‬بر اثر‬ ‫فرس��ایش س��نگ‌ها حوض‌هایی در دل کوه به‬ ‫وجود آمده اند‪ ،‬به‌طوری که آب از حوض اول به‬ ‫حوض دوم سرازیر می‌شود و این جریان تا حوض‬ ‫هفتم ادامه پیدا می‌کند‪.‬‬ ‫روستای دشه (کرمانشاه)‬

‫روستای ‪ 2000‬نفری دش��ه در ‪ 10‬کیلومتری‬ ‫شهر پاوه اس��تان کرمانشاه واقع اس��ت‪ .‬نام این‬ ‫روستا از ریشه کلمه دژکه به معنی «قلعه» گرفته‬ ‫شده است‪ .‬شاید این نام به دلیل وجود قلعه‌های‬ ‫متعدد در این روستا باشد که مهم‌ترین آن پاسکا‬ ‫نام دارد که دارای یک فررفتگی شبیه حوض در‬ ‫انتهای خود است‪.‬‬ ‫وجود چش��مه‌های فراوان به دلی��ل آب‌وهوای‬ ‫کوهس��تانی و معتدل از جاذبه‌ه��ای دیگر این‬ ‫روستا اس��ت‪ .‬هیالو منطقه‌ای است که به‌دلیل‬ ‫وجود چشمه‌های متعدد خود به این نام مشهور‬ ‫ش��ده اس��ت‪ .‬منطقه «ته په وه ل» و قهوه خانه‬ ‫«هانه کوان» از دیگر مناطق دیدنی این روس��تا‬ ‫است‪.‬‬ ‫گل‌های جوشان (سیستان‌وبلوچستان)‬

‫در حدود ‪ ‌90‬کیلومتری جنوب خاش بین حصار‬ ‫کوه‌های تفتان اس��تان سیستان‌و‌بلوچس��تان‪،‬‬

‫شهداد (کرمان)‬

‫در ‪ 145‬کیلومتری غرب کویر لوت واقع در بخش‬ ‫شهداد کرمان گرم‌ترین نقطه جهان به تایید ناسا‬ ‫قرار دارد‪ .‬کویر شهداد کرمان یکی از زیباترین‬ ‫مناظر کویری ایران در دل کویر لوت است‪ .‬این‬ ‫کویر به دلیل وجود بلندترین تپه‌های شنی ‪-‬‬ ‫کلوت‌های بی‌نظیر و رودخانه شور در دنیا اگر‬ ‫نگوییم بی‌نظیر ولی کم‌نظیر است‪.‬‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫راه‌آهن‬

‫‪41‬‬

‫غار کتله‌خور(زنجان)‬

‫غار کتله خور که به زیباترین غار آهکی جهان‬ ‫معروف است در ‪ 80‬کیلومتری جنوب قیدار استان‬ ‫زنجان واقع شده است‪ .‬غار کتله‌خور جزو غار‌های‬ ‫خشکی ‪ -‬آبی کشور به حساب می‌آید‪ .‬این غار‬ ‫به سه بخش فرهنگی‪ ،‬تفریحی و ورزشی تقسیم‬ ‫شده است‪ .‬به بخش ورزشی غار تنها غارنوردان‬ ‫حرفه‌ای اجازه ورود پیدا می‌کنند که مسافت‬ ‫آن به ‪ 4‬کیلومتر می‌رسد‪ .‬بلور‌ها و قندیل‌های‬ ‫آهکی در طبقات متعدد شاهکار‌های طبیعی‬ ‫وصف‌ناشدنی پدید آورده است که هر ببیننده‌ای‬ ‫را مدهوش می‌کند‪ .‬پنجه شیر‪ ،‬سفره عقد‪ ،‬کوچه‬ ‫عروس و دوجادوگر از جمله اسامی‌است که برای‬ ‫این قندیل‌های جادویی انتخاب شده‌اند‪ .‬گفتنی‬ ‫است این مجموعه برای عالقه‌مندان تور‌های‬ ‫گردشگری راه‌اندازی شده است‪.‬‬ ‫منطقه‌ای به وسعت ‪ ‌3‬هکتار پوشیده از گل رس‬ ‫وجود دارد که هیچ گیاه��ی در آن نمی‌روید؛ اما‬ ‫پرنده‌هایی چون هوبره و حیواناتی مثل بز و قوچ‬ ‫در آن دیده می‌شوند‪.‬‬ ‫ف��وران ِگل‌ در ای��ن ناحیه از زمین س��ازه‌های‬ ‫چندالیه‌ای را پدید می‌آورند که مخروطی شکل‬ ‫بوده و گاه��ی قرینه و گاهی بی‌قرینه هس��تند‪.‬‬ ‫نکته جال��ب درباره این س��ازه‌ها این اس��ت که‬ ‫ِگل‌افش��ان‌ها عمر محدودی دارند و در اصطالح‬ ‫پیر می‌ش��وند‪ .‬در پایان عمر ش��مار افش��اندن‬ ‫گل آن‌ها ب��ه چند روز یک‌بار کاه��ش می‌یابند‬ ‫و س��رانجام خام��وش می‌ش��وند و به‌اصط�لاح‬ ‫می‌میرند‪.‬‬ ‫آبشار نوژیان (لرستان)‬

‫مرتفع‌ترین آبشار ایران با ارتفاع ‪ 95‬متر در ‪51‬‬ ‫زیگورات چغازنبیل (خوزستان)‬

‫کیلومتری جنوب شرقی خرم‌آباد قرار دارد‪ .‬این‬ ‫آبشار با نام آنجل نیز شناخته می‌شود‪ .‬گردشگاه‬ ‫جنگلی نوژیان که بر باالی ک��وه تاف قرار دارد؛‬ ‫در دامنه خود انواع گیاهان دارویی را به ما هدیه‬ ‫می‌دهد‪ .‬انبوه درختان سر به‌فلک کشیده بلوط‬ ‫در اطراف آبش��ار از دیگر زیبایی‌های این مکان‬ ‫رویایی است‪.‬‬ ‫جن و پری (زنجان)‬

‫در ‪ 20‬کیلومتری شهرس��تان ماهنشان زنجان‬ ‫مکانی به نام «دودکش ج��ن» وجود دارد که به‬ ‫دلیل اعتقادات کهن مردم منطقه داستان‌هایی‬ ‫افسانه‌ای از آن نقل می‌ش��ود‪« .‬دودکش جن»‬ ‫نوعی سنگ قارچی‌ شکل است که بر اثر فرسایش‬ ‫پدید آمده اس��ت و مانند من��اره‌ای بلند و نازک‬ ‫می‌ماند که س��نگ دیگری روی آن قرار دارد‪ .‬و‬

‫زیگوراتچغازنبیلنیایشگاهباستانیعیالمیانباقدمت‪ 3300‬سالهاست‬ ‫که به‌عنوان نخستین اثر باستانی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو‬ ‫به ثبت رسیده اس��ت‪ .‬این معبد در ‪ 45‬کیلومتری شهر شوش استان‬ ‫خوزستان واقع شده است‪ .‬در این معبد دیوار‌هایی وجود دارد که با خط‬ ‫میخی عیالمی‌روی آن نوشته‌هایی حک شده است‪ .‬طول هر ضلع این‬ ‫بنای مربعی ‪ 105‬متر و ارتفاع آن ‪ 52‬متراست که در ‪ 5‬طبقه و ب ‌ه طوری‬ ‫ساخته شده که هر طبقه کوچک‌تر از طبقات دیگر است‪ .‬در حال حاضر‬ ‫تنها دوونیم طبقه از این عمارت عظیم بر جای مانده اس��ت‪ .‬در ساخت‬ ‫این معبد از آداب ساخت مکان‌های مقدس (مربعی شکل) مثل کعبه‬ ‫پیروی شده است‪ .‬تما ‌م اطراف بنا با سنگ مفروش شده است و ساعت‬ ‫خورشیدی بزرگی در محوطه اطراف این عمارت به چشم می‌خورد‪.‬‬

‫اما «پری» نام دریاچه‌ای در دهس��تان «اوریاد»‬ ‫ماهنشان اس��ت و تنها دریاچه اس��تان به شمار‬ ‫می‌رود و قرار گرفتن آن میان دشت وسیع برای‬ ‫هر بیننده‌ای تداعی‌کننده سراب است‪.‬‬

‫شركت راه آهن شرقي بنياد‬ ‫فعال در زمینه حمل و نقل مسافری در مسیرهای‪:‬‬ ‫تهران – مشهد مشهد – کرمان‬ ‫تهران – بندرعباس و بالعکس‬ ‫با قطارهای درجه يک اکسپرس‪ 6 ،‬تخته پارسي‪،‬درجه يک اکسپرس و ‪ 4‬تخته غزال با امکانات رفاهی و تجهیزات مناسب‬ ‫آدرس‪ :‬تهران‪ -‬خیابان خالد اسالمبولی‪ -‬خیابان ‪ -7‬پالک‪3‬‬ ‫تلفن‪88706390-88724111 :‬‬ ‫نمابر‪88716863-88724011:‬‬ ‫پست الکترونیکی‪info@bonrail.com:‬‬

‫كوپه هنر‬ ‫‪52‬‬

‫خاطره بازی با ﺻادﻕ تبریزی‬ ‫هنرمند پیشکﺴوت نقاشیﺨﻂ‬

‫‪54‬‬

‫گﭗ و گفتی با فریدون ﺻدیقی‪،‬‬ ‫روزنامهنگار و مدرﺱ ارتباطات‬

‫بهترین خاطرات كودكیام‬ ‫سواری ماشین دودی است‬ ‫ِ‬

‫ﺻدای قطار خاطرهها را زنده میكند‬

‫‪62‬‬

‫اونیشامینالهی‪:‬‬

‫برای سفر شمال را ترجیح میدهم‬

‫پیشنهادهای خواندنی‬ ‫فرا رسيدن نوروز هميش��ه براي مردم ايران‌زمين پيام‌آور شادي است‪ .‬اين ش��ادي از آنجا كه ريشه در سنت و پيشينه‬ ‫ايرانيان دارد گرامي است و اساسا به همين دليل موسم بهار عزيز شمرده مي‌شود‪ .‬اين شماره مجله نيز با مطالبي همراه‬ ‫است كه رنگ‌وبوي بهار و طراوات دارند و از همين روي سراغ هنرمندان و ورزشكاران رفته‌ايم و از آن‌ها درباره خاطراتي‬ ‫كه دارند‪ ،‬پرسيده‌ايم و اين‌كه در تعطيالت نوروز كدام مقاصد را براي سفر پيشنهاد مي‌دهند‪ .‬نيز در اين گپ‌وگفت‌ها‬ ‫از پيش��نهادهايي اس��تفاده كرده‌ايم كه چهره‌هاي سرش��ناس مطرح كرده‌اند‪ ،‬اينكه چه كتابي بخوانيم‪ ،‬چه فيلمي‬ ‫ببينيم يا احيانا به كدام موزه سر بزنيم‪ .‬اين بخش را از دست ندهيد‪ ،‬بخشي كه حاوي گفت‌وگوهاي اختصاصي است و‬ ‫يادداشت‌هايي خواندني از چهره‌هاي مطرح‪.‬‬

‫‪46‬‬

‫شهرزادهمتی‬

‫گپ‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫آغاز سال‪ ،‬سفر به کردستان و یک دنیا لذت‬ ‫سفرهای نوروزی همیشه می‌توانند هیجان‌انگیزترین اتفاق آغاز یک‬ ‫سال باش��ند‪‌،‬اتفاقی که هر کس آن را برای خودش طور دیگری رقم‬ ‫می‌زند‪ .‬آدم‌ها بسته به امکانات و ش��رایطی که در اختیار دارند‪ ،‬برای‬ ‫سفرهای نوروزی خودشان برنامه‌ریزی می‌کنند و من هم طبعا از این‬ ‫قاعده مستثنی نیستم‪ .‬وقتی پای پیشنهاد نوروزی در میان باشد‪‌،‬باید‬ ‫با وسواس بیشتری به ماجرا نگاه کرد‪ ،‬چون تو می‌خواهی به عده زیادی‬ ‫بگویی که از نظر تو فالن منطقه می‌تواند احساس��ات خوبی برایت به‬ ‫ارمغان بیاورد‪ ،‬من هم با وسواس و دقت فکر می‌کنم و می‌گویم خودم‬ ‫اگر امکانش را در اختیار داش��ته باش��م تبریز را به عنوان گزینه اولم‬ ‫انتخاب می‌کنم‪ .‬هوای مطبوع و دلچس��ب و خنک و مردم خونگرم و‬ ‫مهربان حداقل برای چند روز آغاز سال از یادت می‌برد که ‪ 3‬ماه پایانی‬ ‫سال گذشته را با س��رب و آالینده های معلق در هوا سپری کردی‪ .‬از‬ ‫طرفی مگر می‌شود از اصفهان و شیراز گذشت؟ این پایتخت‌های عزیز‬ ‫فرهنگی کشور که پر هستند از اماکن و ابنیه تاریخی و فخر یک ملت را‬ ‫با خودشان یدک می‌کشند‪ ،‬اما چه می‌شود کرد که در نوروز حتی بیشتر‬ ‫از تهران با ترافیک درگیر می‌شوند و تو نمی‌توانی از زیبایی بی‌نظیرشان‬ ‫لذت ببری‪ .‬خود من اگر بحث شلوغی روزهای نوروز در میان باشد تهران‬ ‫را بیش��تر ترجیح می‌دهم‪ ،‬چرا که تنها زمانی که تهران از شر ترافیک‬ ‫نفس‌گیرش خالص می‌ش��ود همان روزهای آغازین سال نو است‪.‬اما‬ ‫همه می‌دانیم که تبریز و ارومیه آب‌وهوای بی نظیری دارند‪ ،‬خود من‬ ‫که بسیار زیاد تعریف تبریز و مردم خونگرم آنجا را شنیده‌ام و مشتاقم که‬

‫الیزابت امینی‪ ،‬بازیگر‬

‫نوروزم را آنجا بگذرانم‪ .‬راستی! کردستان‬ ‫را هم پیشنهاد می‌کنم‪ .‬استان کردستان‬ ‫از معدود مناطقی است که هنوز بکر است‬ ‫و زیبایی خود را از دس��ت ن��داده و همه‬ ‫ما می‌دانیم چقدر خوش آب‌وهواست و‬ ‫چه مردم خونگرمی‌دارد‪ .‬همیشه بحث‬ ‫سفر که می‌ش��ود یاد اولین سفر دوران‬ ‫کودک��ی‌ام می‌افتم که ب��ه اصفهان بود‪.‬‬ ‫در اصفهان قرار ب��ود به منارجنبان بروی��م و در ذهنم این منارجنبان‬ ‫جایی مثل شهربازی بود که سوار آن می‌ش��وی و تکان می‌خورد‪ .‬اما‬ ‫نمی‌دانم چرا اصال تکان نخورد! هر چقدر که س��عی کردم دقت کنم‬ ‫دیدم خبری از جنبیدن منارجنبان نیس��ت‪ .‬متاس��فانه می‌دانیم که‬ ‫یک بار منارجنبان خراب ش��ده و مجددا آن را بنا کرده‌اند و ش��اید به‬ ‫همین دلیل دیگر نمی‌جنبد‪ .‬در هر ص��ورت در دوران کودکی ما زیاد‬ ‫به سفر می‌رفتیم‪ ،‬چرا که پدرم عاشق س��فر بود و تمام ایران را زیر پا‬ ‫می‌گذاشت‪ .‬اگر درباره سفر با قطار هم از من سئوال می‌کنید باید بگویم‬ ‫که آخرین‌بار برای چندسال پیش بود که با قطار به گرگان رفتم‪ .‬شاید‬ ‫ابتدا کمی‌خسته‌کننده به نظرمی‌رسید‪ .‬اما حس خوب سوار قطارشدن‬ ‫اینکه می‌توانی ساعت‌ها سرت را به پنجره قطار تکیه بدهی و فکر کنی‬ ‫به اتفاقات اطرافت که بسیار شیرین است و به همه توصیه می‌کنم این‬ ‫حس را از دست ندهند‪.‬‬

‫لذت سفر دور ایران با قطار‬ ‫اگ��ر حوصله جاهای ش��لوغ را نداری��د و دلتان آرامش‬ ‫می‌خواهد باید از جاهایی س��ر در بیاوری��د که بکرتر از‬ ‫جاهای دیگر باقی مانده اند و مردم هنوز به درس��تی با‬ ‫طبیعت آن ارتباط برقرار نکرده اند‪ .‬من به شما کردستان‬ ‫را پیشنهاد می‌کنم که هنوز مناطق بکر و دست نخورده‬ ‫دارد و هوای دلپذیری دارد‪ .‬اما اگر دلتان دریا می‌خواهد‬ ‫یک بار به جای شمال به جنوب بروید‪ .‬حتما قدم زدن‬ ‫در کنار خلیج فارس اتفاق منحصر به فردی محس��وب‬ ‫می‌شود‪ .‬اما از طرف دیگر مگر می‌شود که فقط یک جای‬ ‫ایران عزیز را پیشنهاد بدهم؟ ایران انقدر اماکن و ابنیه‬ ‫زیبا دارد که هر کجایش تاریخی در خودش دارد‪ .‬حتی‬ ‫برای مایی که فرزندان عصر تکنولوژی هستیم‪ .‬نمی‌دانم‬ ‫به چه دلیلی آن قدر که به کشورهای اطرف ایران سفر‬

‫تینا آخوندتبار‪ ،‬بازیگر‬

‫کرده ایم‪ ،‬ب��ه دیدن اماکن‬ ‫تاریخ��ی کش��ور خودمان‬ ‫نرفت��ه ایم‪ .‬ای��ن خیلی غم‬ ‫انگیز است‪ .‬من خودم هم از‬ ‫این قاعده مستثنی نیستم‬ ‫و فکر می‌کن��م که جاهای‬ ‫زی��ادی در کش��ورم وجود‬ ‫دارد که هنوز ندیده ام و از‬ ‫طرفی با قطار می‌ش��ود به‬ ‫این س��فرها رفت‪.‬یعنی با‬ ‫دوس��تانم قرار بگذاریم ت��ا با قطار به گش��ت زدن دور‬ ‫ایران بپردازی��م‪ .‬اتفاقی که هم ح��ال را خوب می‌کند‬ ‫هم می‌تواند به شیرین ترین خاطره عمرمان بدل شود‪.‬‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫تنکابن هنوز بکر است‬ ‫برای همه کسانی که تمام سال مش��غول فعالیت و کار هستند‪ ،‬نوروز‬ ‫اتفاق بس��یار خوبی اس��ت‪ ،‬آن ها می‌توانند از این فرصت دو هفته‌ای‬ ‫برای سفر استفاده و به شهرهای زیبای ایران سفر کنند‪ ،‬من هم از این‬ ‫قاعده مستثنی نیس��تم‪ .‬از همین حاال برای نوروزمان همراه دوستانم‬ ‫برنامه‌ریزی کرده‌ایم و مطمئنم که برای ایام نوروز در تهران نخواهم ماند‪.‬‬ ‫احتماال مانند عده بسیاری از جوان‌ها برای گذراندن نوروز به شهرهای‬ ‫شمالی سفر می‌کنیم‪ .‬اتفاقا با همه دوستان همکارم در سینما این قراررا‬ ‫گذاش��ته‌ایم‪ .‬چون به قدری وضعیت ریه‌ام به‌خاطر ش��رایط آب‌وهوا و‬ ‫آلودگی هوای تهران خراب است که دکتر تاکید کرده در اولین تعطیالت‬ ‫از تهران خارج شوم و من هم که عاشق شمالم و دلم می‌خواهد عیدم را‬ ‫در ش��مال ایران بگذرانم‪ .‬اما این را بگویم که همه جای شمال در نوروز‬ ‫مثل تهران ش��لوغ می‌ش��ود و همه به آنجا هجوم می‌برند‪‌،‬من ترجیح‬

‫گپ‬

‫‪47‬‬

‫حسینسلیمانیبازیگر‬

‫می‌دهم به طبیعت بکر ش��مال سفر کنم‪.‬‬ ‫یادم می‌آید که برای یک کار تلویزیونی به‬ ‫جاده دوهزار تنکابن رفتیم و آن سفر برایم‬ ‫بسیار دلنشین بود و برای همین می‌خواهم‬ ‫نوروز امسال را هم به ارتفاعات ‪ 2000‬بروم‪.‬‬ ‫من هم سفرهای زیادی را با قطار رفته‌ام که‬ ‫البته خیلی از آن‌ها کاری بوده‪ ،‬گاهی قطار‬ ‫برایم نماد جدایی است‪ ،‬احساس می‌کنم‬ ‫قطار که حرکت می‌کند می‌تواند آدم‌ها را‬ ‫از هم جدا کند‪ ،‬اما نمی‌توان لذت س��فر با‬ ‫قطار را کتمان کرد‪ .‬خودم قطار را بسیار دوست دارم و آخرین‌بار خواهر‬ ‫و مادرم را با قطار به زیارت مشهد مقدس فرستادم‪.‬‬

‫پیش به سوی انزلی‬

‫الله صبوری بازیگر‬

‫همه می‌دانند که عادت سفر نوروزی من رفتن به گیالن است‪ .‬با اینکه گیالنی‬ ‫نیستم اما تحت هیچ شرایطی از سفر هفته دوم نوروز به گیالن نمی‌گذرم‪ .‬اگر‬ ‫بخواهم جایی را هم به هم‌وطنانم توصیه کنم گیالن و بندر انزلی است‪ .‬البته تا‬ ‫یادم نرفته بگویم نباید سنندج و کردستان را هم از دست داد‪ .‬این مناطق ایران‬ ‫به قدری زیبا هس��تند که اگر ‪ 100‬بار هم به آنجا سفر کنیم باز هم چیزی از‬ ‫تازگی و طراوت آن برای بیننده کاسته نمی‌شود‪ .‬شاید خیلی ها بگویند شلوغی‬ ‫شهرهای شمالی برای نوروز سفر را طاقت فرسا می‌کند‪ ،‬اما بحث شرطی شدن‬ ‫ماجرا برای من است‪ ،‬من به قدری این منطقه را دوست دارم که نمی‌توانم خیلی‬ ‫به شلوغی فضا اهمیت بدهم‪ ،‬چرا که اگر بخواهیم این‌طوری فکر کنیم‪‌،‬در نوروز‬ ‫هیچ‌جا به خلوتی تهران نیست و پس نتیجه می‌گیریم که برای نوروز در تهران‬ ‫بمانیم‪ .‬از طرفی ما مردم شهرنش��ین فرصت زیادی در طول س��ال برای سفر‬ ‫کردن نداریم و برای همین نمی‌توانیم به راحتی نوروز و سفر کردنش را از دست‬ ‫بدهیم‪ ..‬راستی آتشکده آذرگشتاسب در آذربایجان را هم با وجود سردی هوا‬

‫دوستان دور هم‬ ‫ِ‬ ‫سفر یعنی قطار و‬ ‫برای سفر نوروزی مردم خوب س��رزمینم کیش را پیشنهاد می‌کنم‪ .‬من که خیلی‬ ‫کیش را دوست دارم و فکر می‌کنم آرامش و دریایش و ساحلش بسیار متفاوت است‪.‬‬ ‫البته هیچ وقت نمی‌توانم بی خیال دریای شمال بش��وم و اگر شرایطم برای کیش‬ ‫رفتن جور نشود حتما به شمال ایران سفر می‌کنم‪ .‬البته این را هم می‌دانم که کیش‬ ‫رفتن برای خانواده‌های پر جمعیت پر هزینه تمام می‌شود و برای همین می‌گویم که‬ ‫شمال را هم از دست ندهند‪ .‬درست است که شمال شلوغ می‌شود‪ ،‬اما حسنش برای‬ ‫همه همین است که اگر تمام آشنایان هم به شمال بروند باز هم برای همه جا هست‬ ‫و هیچ کس جای کسی را تنگ نمی‌کند‪ .‬من با قطار یک بار سفر کردم و به فیروزکوه‬

‫نباید از دست داد‪ ،‬به قدری این منطقه زیباست که‬ ‫مصداق بارز انگشت به دهان ماندن افراد می‌شود‪.‬‬ ‫سفر با قطار را هم که دیگر نمی‌شود فراموش کرد‪.‬‬ ‫برای من که آدم شلوغ و شیطانی هستم‪ ،‬سفر با‬ ‫قطار پر از خاطرات شیرین است‪ ،‬من همیشه با‬ ‫اکیپ دوستان و خانواده سوار قطار می‌شوم و برای‬ ‫همین بسیار به من خوش می‌گذرد‪ ،‬در طول راه‬ ‫مدام شیطنت و شلوغ می‌کنم و سفرهای با قطار‬ ‫برایم ماندگار شده است‪ .‬حاال شاید مردم کمتر با‬ ‫قطار سفر می‌کنند‪ ،‬شاید دلیلش هم این باشد که‬ ‫مسیر رسیدن تا خود راه‌آهن در شهرهای بزرگ اندازه یک سفر طوالنی طول‬ ‫می‌کشد‪ ،‬و برای همین خیلی‌ها بی‌خیال سفر با قطار می‌شوند‪‌،‬اما برای من این‬ ‫سفرها بی نظیر است و سفر با قطار را هر گز فراموش نمی‌کنم‪.‬‬

‫الهه حصاری‪ ،‬بازیگر‬

‫رفتم‪ ،‬یادم می‌آید در زمان سفر ما جاده فیروز کوه بسیار بد‬ ‫و خطرناک بود و مردم نمی‌توانستند از جاده استفاده کنند‬ ‫و برای همین از قطار استفاده می‌کردند‪.‬اصوال سفر کردن‬ ‫با قطار اگر جمعیتی باشید و با خانواده تان بخواهید سفر‬ ‫کنید خیلی دلچسب می‌شود‪ ،‬برای همین بدم نمی‌آید که‬ ‫با یک جمعیت شاد و خوشحال خانوادگی با قطار به سفر‬ ‫بروم‪ .‬مخصوصا در جاده‌هایی که سرس��بز هستند و قطار‬ ‫ازمیان جاده‌های جنگلی پیچ و تاب می‌خورد و باال می‌رود‪.‬‬

‫‪48‬‬

‫گپ‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫‌خانی‬ ‫ارتباطات‬ ‫مدرسقاسم‬ ‫‌نگار ومهراب‬ ‫دهقان‬ ‫روزنامه‬ ‫شقایق‬ ‫صدیقی‪،‬‬ ‫فریدونکوپه با‬ ‫اختصاصی‬ ‫گفتی با‬ ‫گپ ووگوی‬ ‫گفت‬

‫است‬ ‫قطاریک جهان‬ ‫هرباانسان‬ ‫است‬ ‫شاعرانه‬ ‫سفر‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫ ‬ ‫مرجان صائبی‬ ‫سفر برای ش��قایق دهقان جنبه استراحت دارد‬ ‫اما برای مهراب قاس��م‌خانی تجربه دیدن آدمها‬ ‫و جاهای جدید است‪ .‬سفر برای شقایق اولویت‬ ‫نیس��ت اما مهراب می‌گوید کار می‌کنم تا هزینه‬ ‫سفر را تامین کنم‪ .‬شقایق دوس��ت دارد در ایام‬ ‫نوروز در خانه باش��د ام��ا مهراب ن��وروز را بدون‬ ‫سفر به رسمیت نمی‌شناسد‪ .‬با این‌که خیلی در‬ ‫مورد سفر تفاهم ندارند اما با صمیمت و گذشت‬ ‫باالخره با هم کن��ار می‌آیند‪ ،‬البت��ه هردوی آنها‬ ‫سفر با قطار را دوس��ت دارند و به نظرشان سفر با‬ ‫قطار آرامش‌بخش‪ ،‬ش��اعرانه و ایمن است‪ .‬آنچه‬ ‫می‌خوانید گپی دوس��تانه با ای��ن زوج هنرمند و‬ ‫محبوب درباره سفر است‪. . .‬‬ ‫***‬ ‫سفر در زندگی شما اولویت چندم است ؟‬ ‫ش��قایق دهقان‪ :‬مسافرت را دوس��ت دارم ولی از‬ ‫اولویت هایم نیست‪ .‬نکته جالب این است که من‬ ‫وقتی به دنیا آمدم از مسافرت برگشتم؛ چون پدرم‬ ‫در آلمان درس می‌خواند و من آنجا به دنیا آمدم‬ ‫و اولین بار در سه ماهگی سوار هواپیما شدم و به‬ ‫خانه برگش��تم‪ .‬بعد از آن اولین بار در ‪ 19‬سالگی‬ ‫س��فر خارجی رفتم اما خیلی هیجان‌زده نشدم‪،‬‬ ‫ولی اولین‌ب��ار را که مهراب س��فر خارجی رفت‬ ‫هیچ‌وقت فراموش نمی‌کنم چون خیلی ذوق‌زده‬ ‫بود (خنده)‪.‬‬ ‫مهراب قاس��م‌خانی‪ :‬برنامه زندگی من بر اساس‬ ‫سفر است‪. . .‬‬ ‫یعنی از کارتان هم مهم‌تر است ؟‬ ‫مهراب‪ :‬در واقع من کار می‌کنم تا پول جمع کنم‬ ‫برای سفر‪ .‬نیمی‌از در آمدم صرف سفر می‌شود‪.‬‬ ‫واقعا نیمی‌از درآمدتان را برای سفر هزینه‬ ‫می‌کنید !؟‬ ‫مهراب‪ :‬نه‪ 50 .‬درصد که نمی‌ش��ود‪ ،‬چون خرج‬ ‫زندگی خیلی باالست‪ .‬اما اگر به من بود این کار را‬ ‫می‌کردم‪ .‬در مورد هزینه کردن برای سفر کمی‌‬ ‫خطرناک هستم‪ .‬شقایق همیش��ه در این مواقع‬ ‫جلوی من را می‌گیرد‪.‬‬ ‫چرا اینقدر سفر کردن را دوست دارید ؟‬ ‫مهراب‪ :‬برای احس��اس آرام��ش و دیدن جاهای‬ ‫متفاوت از جایی که زندگی می‌کنم‪ .‬حس��ی در‬ ‫سفر دارم که در شرایط عادی ندارم‪.‬‬ ‫ترجیحا دوست دارید با چه وسیله ای سفر‬

‫مهراب‪ :‬حدودا ‪ 17‬یا ‪ 18‬ساله بودم که برای مراسم‬ ‫عروسی داییم خانوادگی با قطار به تبریز رفتیم‪.‬‬ ‫تعدادمان زیاد بود و چندین کوپه گرفته بودیم و‬ ‫بیشتر یک واگن برای خانواده ما بود‬ ‫کنید ؟‬ ‫شقایق‪ :‬راس��تش همیش��ه عجله دارم زودتر به‬ ‫مقصد برس��م برای همین در طول مسیر خیلی‬ ‫لذت نمی‌برم‪ .‬مس��افرت برای من از زمانی شروع‬ ‫می‌شود که به مقصد می‌رسم‪ ،‬برای همین سفر با‬ ‫هواپیما را ترجیح می‌دهم‪.‬‬ ‫مهراب‪ :‬من ترجیح می‌دهم با قطار سفر کنم‪ ،‬اما‬ ‫متاسفانه خیلی از جاها قطار ندارد‪ .‬در کل مدلم‬ ‫طوری است که معموال دوست دارم در خانه باشم‬ ‫و به‌نظرم قطار هم خیلی شبیه خانه است‪ .‬یا مثال‬ ‫هتل را خیلی دوست دارم و زمان زیادی از سفر را‬ ‫در هتل می‌مانم‪ .‬قطار به من حس در خانه بودن‬ ‫می‌دهد‪ .‬ایمن بودن قطار را دوست دارم‪ ،‬ولی خب‬ ‫یک‌سری مسیرهای دور را نمی‌توان با قطار رفت‪.‬‬ ‫کجا ها با قطار رفتید ؟‬ ‫مهراب‪ :‬یکی دوبار اهواز رفتم و تبریز و یک س��فر‬ ‫هم با قطار از مسکو رفتم سن‌پطرزبورگ که خیلی‬ ‫مسیر زیبایی بود‪.‬‬ ‫خاطره خاصی از سفر با قطار دارید ؟‬ ‫مهراب‪ :‬حدودا ‪ 17‬یا ‪ 18‬ساله بودم که برای مراسم‬ ‫عروسی داییم خانوادگی با قطار به تبریز رفتیم‪.‬‬ ‫تعدادمان زیاد بود و چندین کوپه گرفته بودیم و‬ ‫بیش��تر یک واگن برای خانواده ما بود‪ .‬بچه های‬ ‫فامیل همه در یک کوپه جمع شده بودیم و کوپه‬ ‫کناری ما غریبه بودند‪ .‬مادرهایمان گفتند شما تا‬ ‫صبح سروصدا می‌کنید و ممکن است برای دیگران‬ ‫مزاحمت ایجاد کنید‪ ،‬برای همین مارا به یک کوپه‬ ‫دیگر فرستادند و مادر و خاله هایم به کوپه‌ای که‬ ‫ما بودیم رفتند‪ .‬ما وارد کوپه جدید شدیم‪ ،‬تختها‬ ‫را باز کردیم و آماده ش��دیم تا صب��ح به اصطالح‬ ‫«بترکونیم» ! اما بعد از نیم‌ساعت همه ما خوابمان‬ ‫برد‪ .‬صبح بیدار ش��دیم و خواب آلود به راهروی‬ ‫قطار آمدیم‪ .‬مسافران کوپه کناری گفتند‪ :‬خیلی‬ ‫سروصدا کردید‪ .‬از دست شما تا صبح نتوانستیم‬ ‫بخوابیم! گفتیم م��ا که خ��واب بودیم و خالصه‬

‫گپ‬

‫‪49‬‬

‫مشخص شد خاله‌ها و مادرم تا صبح آن‌قدر حرف‬ ‫زده بودند و س��روصدا کرده بودند که نگذاش��ته‬ ‫بودند مسافران دیگر بخوابند !‬ ‫سفر بین مسکو تا س�ن پطرزبورگ چطور‬ ‫بود ؟‬ ‫مهراب‪ :‬قط��ارش خیلی مجهز ب��ود‪ .‬مهماندارها‬ ‫دائ��م پذیرای��ی می‌کردند و منظره‌ه��ای خیلی‬ ‫زیبایی داشت‪.‬‬ ‫ش��قایق‪ :‬من تا به حال س��وار قطار نشدم و برای‬ ‫خودم هم خیلی عجیب اس��ت! راس��تش پیش‬ ‫نیامده چون خیلی دوست دارم با قطار سفر کنم‪.‬‬ ‫مثال اگر ببینم قطار از جایی عبور می‌کند به نویان‬ ‫می‌گویم تماشا کند‪ .‬حس شاعرانه عجیبی نسبت‬ ‫به قطار دارم‪ .‬اصوال شعرهایی هم که درباره قطار‬ ‫است دوست دارم‪ ،‬مثل اشعار سهراب سپهری یا‬ ‫قیصر امین پور یا ش��عرهای خارجی که در مورد‬ ‫قطار است‪ .‬به نظرم هیچ وسیله نقلیه‌ای به اندازه‬ ‫قطار شاعرانه نیست‪.‬‬ ‫در خارج از ایران عده‌ای که طرفدار محیط‬ ‫زیست هستند به خاطر این که قطار آلودگی‬ ‫کمتری نسبت به هواپیما دارد‪ ،‬با قطار سفر‬ ‫می‌کنند آیا تا به حال ای�ن موضوع مد نظر‬ ‫شما بوده ؟‬ ‫مهراب‪ :‬ن��ه‪ ،‬به نظرم اینقدر اینج��ا آلودگی زیاد‬ ‫اس��ت که فکر نمی‌کنم آلودگی سوخت هواپیما‬ ‫تاثیری زیادی داشته باش��د! با هواپیما بیشتر از‬ ‫قطار س��فر کردم ولی کماکان در پرواز احساس‬ ‫عدم امنیت دارم‪ .‬به نظرم یک‌چیز به آن سنگینی‬ ‫در هوا حس خوبی به آدم نمی‌دهد! یا مثال دوست‬ ‫ندارم رانندگی کنم و اگر با ماشین مسافرت کنیم‬ ‫ترجیح می‌دهم کس دیگری رانندگی کند‪ ،‬چون‬ ‫باز عدم احساس امنیت دارم‪ .‬ولی در سفر با قطار‬ ‫یک لحظه هم به ذهنتان خطور نمی‌کند ممکن‬ ‫است اتفاقی بیفتد‪ .‬به نظرم هیچ سفری به اندازه‬ ‫سفر با قطار آرامش ندارد‪.‬‬ ‫در ای�ام نوروز دوس�ت دارید به مس�افرت‬ ‫بروید ؟‬ ‫مهراب‪ :‬اصال عیدی که س��فر نداشته باشد برایم‬ ‫رس��میت ندارد‪ .‬یکی از دایی‌های من در شمال‬ ‫زندگی می‌کن��د‪ ،‬برای همین س��ال‌های زیادی‬ ‫همیشه در تعطیالت نوروز به شمال می‌رفتیم و به‬ ‫مرور زمان این اتفاق برایم به یک رسم تبدیل شد‪.‬‬ ‫حاال نه از ب ُعد احترام به سنت‌های دید و بازید بلکه‬

‫‪50‬‬

‫گپ‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫چون همیشه این اتفاق می‌افتاد فکر می‌کردم عید‬ ‫با مسافرت یکی اس��ت‪ .‬برای همین فکر می‌کنم‬ ‫عید باید سفر کنم و اگر مسافرت نرویم در خانه‬ ‫کالفه می‌شوم‪.‬‬ ‫شقایق‪:‬راستش یکی از مش��کالت جدی زندگی‬ ‫ما همین است؛ مهراب دوس��ت دارد ایام نوروز به‬ ‫مسافرت برویم اما من دوست دارم در خانه باشم‪.‬‬ ‫عید همه به سفر می‌روند و تهران خلوت است و‬ ‫جاهای دیگر خیلی شلوغ است‪ .‬ما به خاطر نوع‬ ‫کارمان این امکان را داریم که زمان‌های دیگری‬ ‫در طول سال به مسافرت برویم‪ .‬البته بعضی وقتها‬ ‫هم بوده که در ایام نوروز سر فیلمبرداری بودم‪ ،‬اما‬ ‫ترجیحم ماندن در خانه است‪.‬‬ ‫حاال اگر جایی باشد که شلوغ نباشد‪. . .‬‬ ‫شقایق‪ :‬مثال قطب شمال ! فکر می‌کنم مردم ما‬ ‫خیلی به س��فر عالقه دارند و در طول تمام سال‬ ‫تالش می‌کنند که پولهای‌شان را جمع کنند و عید‬ ‫به مسافرت بروند‪ .‬بنابراین بیشتر جاها شلوغ است‪.‬‬ ‫با این تفاوت نظر چگونه به تفاهم می‌رسید؟‬ ‫مهراب‪:‬مب��ارزه می‌کنی��م؛ ی��ک وقت‌هایی من‬ ‫می‌بازم و یک وقت‌هایی شقایق (خنده)؛ ولی از‬ ‫شوخی گذشته عید همه جا ش��لوغ است و همه‬ ‫چیز گران‌تر‪ ،‬مثال قیمت بلی��ت هواپیما دوبرابر‬ ‫اس��ت و به‌صورت منطقی برای ما ک��ه کار اداری‬ ‫نداریم صرف نمی‌کند دوبرابر خرج کنیم که عید‬ ‫مس��افرت برویم و ناچار برای قبل ی��ا بعد از عید‬ ‫برنامه‌ریزی می‌کنم‪ ،‬البته اگر اواخر اسفند ماه هم‬ ‫به مس��افرت بروم‪ ،‬وقتی ایام عید خانه هستم باز‬ ‫احساس خوبی ندارم‪.‬‬ ‫در تعیین مقصد تفاهم دارید ؟‬ ‫مهراب‪ :‬ش��قایق خیلی اهل س��فر نیست برای‬ ‫همین در این مورد نظر نمی‌دهد‪ ،‬یعنی احتماال‬ ‫مخالف است‪ ،‬اما به خاطر من رای ممتنع می‌دهد‬ ‫و معموال تصمیم‌گیری در باره این که کجا برویم‬ ‫با من است‪.‬‬ ‫شقایق‪:‬من خیلی ذوق مسافرت ندارم و سفر برای‬ ‫من بیشتر جنبه استراحت دارد تا هیجان‪.‬‬ ‫چه جایی بوده که نتوانستید بروید و چرا ؟‬ ‫مهراب‪ :‬یکی از جاهایی که خیلی دلم می‌خواهد‬ ‫بروم آمری��کای جنوبی ب��وده و طبیعتا به‌خاطر‬ ‫هزینه زیادش نتوانس��تم بروم‪ ،‬کال آنقدر آمریکا‬ ‫به نظرم جای دوریس��ت که برای من مثل سفر‬ ‫به فضاست‪.‬‬

‫شقایق‪ :‬اگر ببینم قطار از جایی عبور می‌کند به‬ ‫نویان می‌گویم تماشا کند‪ .‬حس شاعرانه عجیبی‬ ‫نسبت به قطار دارم‪ .‬اصوال شعرهایی هم را که‬ ‫درباره قطار است دوست دارم‪ ،‬مثل اشعار سهراب‬ ‫سپهری یا قیصر امین پور یا شعرهای خارجی که در‬ ‫مورد قطار است‪.‬‬ ‫بهترین سفری که داشتید به کجا بوده؟‬ ‫شقایق‪ :‬مسافرت‌هایی که در کودکی با پدرم به‬ ‫شمال می‌رفتیم بهترین س��فرهای من بوده‪ .‬ما‬ ‫خانواده پ��ر جمعیتی بودیم و حت��ی آن زمان در‬ ‫طول مس��یر هم به من خوش می‌گذشت و االن‬ ‫هم هر مس��افرتی با مهراب و نوی��ان برویم برایم‬ ‫لذت‌بخش است‪.‬‬ ‫فکر می‌کنید س�فر چقدر برای بچه ها الزم‬ ‫است ؟‬ ‫شقایق‪ :‬به‌نظرم در مس��افرت پدر و مادرها بیشتر‬ ‫می‌توانند وقتشان را با بچه‌ها بگذرانند‪ .‬من به‌عنوان‬ ‫یک مادر معموال مشغول کار خانه هستم یا سر کارم‪،‬‬ ‫ولی در مسافرت تمام مدت با فرزندم هستم و ضمنا‬ ‫در مسافرت بچه‌ها کم‌کم شروع به کشف و تفاوت‬ ‫جاهای مختلف را درک می‌کنند‪ .‬یادم می‌آید دفعه‬ ‫اولی که ما به مسافرت خارج از کشور رفته بودیم‬ ‫مهراب در فرودگاه شروع کرد به انگلیسی حرف‌زدن‪.‬‬ ‫نویان می‌گفت‪« :‬چرا بابا الکی حرف می‌زنه ؟» چون‬ ‫تا به حال ندیده بود پ��درش به زبان دیگری حرف‬ ‫بزند به همین خاطر خیلی تعجب کرده بود‪ .‬اما االن‬ ‫نویان به‌خوبی انگلیسی صحبت می‌کند و وقتی به‬ ‫مسافرت می‌رویم خیلی راحت‌تر با محیط ارتباط بر‬ ‫قرار می‌کند‪ .‬االن مدارس خیلی به زبان انگلیسی‬ ‫اهمیت می‌دهند و به نظرم اتفاق خوبی است چون‬ ‫فقدانش ما را خیلی دچار مشکل می‌کرد‪ .‬ولی االن‬ ‫بچه‌ها برای ادامه تحصیل و سفر به کشورهای دیگر‬ ‫مشکل زبان نخواهند داشت‪.‬‬ ‫در ایران جایی نیس�ت که دوس�ت داشته‬ ‫باشید بروید و نرفته باشید ؟‬ ‫مهراب‪ :‬شیراز را وقتی کوچک بودم رفتم و دلم‬ ‫می‌خواهد باز بروم ولی پیش نیامده است‪.‬‬ ‫گفتید ب�ه هت�ل و جاهای ت�ر و تمیز عالقه‬ ‫دارید‪ .‬حاال غیر از ش�هرهای بزرگ جاهای‬

‫ناشناخته تر در ایران را دوست ندارید ؟‬ ‫مهراب‪ :‬سفر خارج از ایران برایم هیجان‌انگیزتر‬ ‫است‪ .‬من برای س��فر به تنوع زیاد احتیاج دارم‬ ‫ولی در جاه��ای مختلف ایران ای��ن مقدار تنوع‬ ‫نیس��ت‪ .‬هر جا بروم می‌توانم فارس��ی صحبت‬ ‫کن��م و تقریبا تنوع غذایی خیل��ی متفاوتی هم‬ ‫وجود ندارد‪ .‬از طرفی هم واقعا کیفیت هتل‌های‬ ‫ما خیلی ب��د اس��ت و نمی‌دانم حت��ی بهترین‬ ‫هتل‌ها را می‌توان پنج ستاره نامید یا نه‪ .‬قیمت‬ ‫هتل‌هایی هم که اسمش��ان ‪ 5‬س��تاره است در‬ ‫ایران بیشتر از یک هتل ‪ 5‬س��تاره در هر کجای‬ ‫دنیاس��ت و کماکان اینجا در هتل‌های ‪ 5‬ستاره‬ ‫صبحانه به ش��ما ن��ان و پنیر می‌دهن��د و هیچ‬ ‫امکانات ویژه‌ای وجود ندارد‪ .‬امکانات توریستی‬ ‫ما افتضاح اس��ت؛ در یزد با این‌که همه فارس��ی‬ ‫بلد بودن��د ما نمی‌توانس��تیم مهمتری��ن نقاط‬ ‫دیدنی آن جا را پیدا کنیم‪ ،‬حتی خیلی از مردم‬ ‫با این‌که آنجا زندگی می‌کردند نمی‌توانستند ما‬ ‫را راهنمایی کنند‪ .‬در آتشکده‌های یزد تا شعاع‬ ‫چند کیلومتری هیچ امکاناتی وجود نداش��ت و‬ ‫حتی نمی‌توانس��تید یک لیوان آب تهیه کنید‪.‬‬ ‫در صورتی که آن‌جا می‌توانست محل توریستی‬ ‫بسیار جذابی باشد؛ هر کجای دنیا چنین چیزی‬ ‫بود دورت��ادورش اماکن تفریحی و توریس��تی‬ ‫س��اخته بودند‪ .‬دوتا کوه وسط بیابان بود و حتی‬ ‫یک نفر آنجا نبود تا به سواالت شما جواب دهد یا‬ ‫امکاناتی در اختیار شما بگذارد‪.‬‬ ‫همیشه به هتل ‪ 5‬ستاره می‌روید ؟‬ ‫مهراب‪ :‬نه ما در «هند» یک اتاق اجاره کردیم و‬ ‫به اندازه یک اتاق هم پول دادیم‪ .‬من دوست دارم‬ ‫در س��فر آدم‌های جدید ببینم و غذاهای جدید‬ ‫بخورم و چیزهایی ببینم ک��ه قبال ندیده‌ام‪ .‬برای‬ ‫همین «هند» برایم خیلی جذاب بود‪ ،‬چون خیلی‬ ‫متفاوت از هر چیزی بود که تا به حال دیده بودم‪.‬‬ ‫با این‌که «هند» کشور تمیزی نبود و ما هتل هم‬ ‫نرفتیم یعنی ما به یک جای خیلی کثیف رفتیم‬ ‫ولی خیلی به ما خوش گذشت‪ .‬وقتی برگشتم تا‬ ‫مدتها در ذهنم بود و هنوز هم «هند»از انتخابهای‬ ‫اولم برای سفر است‪.‬‬ ‫امیدوارم روزی این امکان به وجود بیاید که‬ ‫با قطار به آمریکا سفر کنید‪. . .‬‬ ‫مهراب‪( :‬خن��ده) اصال اگر امکانش بود دوس��ت‬ ‫داشتم یک قطار بخرم و همه جا با قطار بروم‪. . .‬‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫گپ‬

‫‪51‬‬

‫حسن غفاری‪ ،‬عکاس‬

‫باید سفر کنم‬ ‫به طور غریضی یکی از دلمشغولی‌هایم در زندگی‬ ‫سفر است‪ .‬از طرفی چون دانشی را که در فضاهای‬ ‫دانشگاهی آموختم و آنچه با آن معیشت می‌کنم‪،‬‬ ‫عکس و عکاسی است‪ ،‬به طور طبیعی دلمشغولیم‬ ‫سفرکردن است‪ .‬من یک عکاس مستند اجتماعی‬ ‫با زیر ش��اخه مردم‌نگاری هس��تم که در فضاهای‬ ‫روستایی و عشایری فعالیت می‌کنم و برای اینکه‬ ‫به این مقصد برس��م‪ ،‬حتما باید سفر کنم و نقطه‬ ‫آغاز فعالیت‌های فرهنگی و هنری من با سفر آغاز‬ ‫می‌ش��ود‪ .‬در واقع از زمانی که تصمیم می‌گیرم به‬ ‫یک روس��تا‪ ،‬قوم‪ ،‬طایفه عش��ایری یا یک منطقه‬ ‫گردشگری کشورمان بروم‪ ،‬س��فرم آغاز می‌شود‪.‬‬ ‫من به تمامی استان‌های کشور مسافرت کرده‌ام و از‬ ‫جاذبه‌های گردشگری آنها عکاسی کرده‌ام‪ .‬ایالت‬ ‫و عشایری را نیز که در خارج از فضای شهر و دور از‬ ‫دسترس هستند‪ ،‬بارها و بارها عکاسی کرده‌ام و این‬ ‫کار همچنان ادامه دارد‪.‬‬ ‫البته تا چندی قبل درآمد ما در عکاس��ی بیش��تر‬ ‫بود و زیاد سفر می‌رفتیم‪ .‬متاس��فانه االن به دلیل‬ ‫گران‌شدن هزینه س��فر و شرایط خاص اجتماعی‬ ‫مثل ناامنی شغلی از بابت فراوان شدن دوربین‌های‬ ‫دیجیتال و حتی ناامنی‌های اجتماعی که متاسفانه‬ ‫در بعضی موارد آزار دهنده می‌ش��ود‪ ،‬س��فرهایم‬ ‫کمتر شده است ولی همچنان سفر جزو برنامه‌های‬

‫زندگی من اس��ت‪ .‬البته انجام یک سفر بستگی به‬ ‫این دارد که چند روز وق��ت دارم‪ .‬اگر توان مالی ما‬ ‫خوب باشد و وقتمان تنگ و محدود باشد‪ ،‬امکان‬ ‫دارد با هواپیما مسافرت کنم‪ .‬خیلی وقت‌ها هم با‬ ‫ماشین و وسیله نقلیه شخصی خودم سفر می‌روم‪.‬‬ ‫بارها پیش آمده است که قطار را انتخاب کرده‌ام‪ ،‬به‬ ‫این خاطر که قطار‪ ،‬هزینه گرانی سفرهای هواپیما‬ ‫را ندارد‪ .‬همچنی��ن زمان طوالنی‌تری در مس��یر‬ ‫هس��تید و آرامش و راحتی موجود در قطار شبیه‬ ‫فضای خانه است‪.‬‬ ‫این خاصیتی که در س��فر با قطار هست در سفر با‬ ‫اتوبوس امکان‌پذیر نیس��ت‪ .‬ما در اتوبوس قدرت‬ ‫مانور نداریم به همین دلیل‪ ،‬خاطرات ادل‌نگیزتری‬ ‫برای مسافران در قطار شکل می‌گیرد مثال اگر از‬ ‫بیشتر افراد بپرس��ید‪ ،‬خاطره‌های خوشایند دور‬ ‫هم بودنشان در جمع خانواده و دوستان بیشتر در‬ ‫قطار اتفاق افتاده است چون مس��افر قدرت مانور‬

‫دارد و می‌تواند جای نشس��تنش را انتخاب کند‪،‬‬ ‫در راهروهای قطار راه برود و در جایی که دوس��ت‬ ‫دارد بایس��تد یا غذایی را که دوست دارد‪ ،‬بخورد و‬ ‫در فضای خصوصی خانوادگی یا در میان دوستان‪،‬‬ ‫بازی‌های فکری‪ ،‬علمی و تفریح‌های جمعی انجام‬ ‫دهد‪ .‬اینها خاطره‌های خوب و خوش را برای سفر با‬ ‫قطار بوجود می‌آورد‪ .‬با اینحال متاسفانه ما عکاسان‬ ‫در سفر با قطار کمتر فرصت تولید عکس داریم‪ ،‬مگر‬ ‫آنکه گروهی سفر کرده باشیم و مقصدمان مشخص‬ ‫باشد‪ .‬تجربه چنین س��فر گروهی را با قطار اهواز‬ ‫داش��ته‌ام‪ .‬بنظرم قطارهای ما به توجه و حمایت‬ ‫بیشتری نیاز دارند‪ .‬شاید ما به خطوط ریلی خود‬ ‫افزوده باشیم ولی خدمات‪ ،‬آرامش سفر و سرعتی را‬ ‫که قطارهای دیگر در دنیا دارند‪ ،‬نداریم‪ .‬پیشنهادی‬ ‫نیز برای افزایش امنیت بیشتر مس��افران دارم‪ .‬از‬ ‫آنجاکه فضای کوپه‌ها عمومی است و ممکن است‬ ‫کسانی که داخل یک کوپه قرار می‌گیرند‪ ،‬یکدیگر‬ ‫را نشناسند‪ ،‬مسئوالن قطارها می‌توانند بخشی را‬ ‫برای نگهدای اموال گران‌قمت مسافران اختصاص‬ ‫دهند تا آنها زمانی که فضای کوپه را ترک می‌کنند‪،‬‬ ‫آسایش داشته باشند مثال دوربین‌های عکاسی من‬ ‫قیمت باالیی دارند و وقتی به تنهایی با قطار سفر‬ ‫می‌کنم‪ ،‬یکی از دغدغه‌هایم ترک کوپه و رهاکردن‬ ‫کیف دوربینم است‪.‬‬

‫ساعد مشکی طراح و گرافیست‬

‫سفر یعنی حس امنیت‬ ‫راس��تش را بخواهی��د م��ن خیلی‬ ‫اهل س��فر نیس��تم چون فرصتش‬ ‫را ندارم اما اگ��ر موقعیت آن پیش‬

‫طرح از ساعد مشکی‬

‫بیاید‪ ،‬بسیار هم دوست دارم به سفر‬ ‫بروم‪ .‬تا به حال کم سفر نکرده‌ام ولی‬ ‫نمی‌ت��وان بگویم تعداد س��فرهایم‬ ‫خیلی بوده است‪.‬‬ ‫من مانند کس��انی که به اصطالح‬ ‫می‌گوین��د همیش��ه در س��فر‬ ‫هستند‪،‬نیس��تم‪ .‬اگر بخواهم سفر‬ ‫کن��م دوس��ت دارم ب��ه کلبه‌های‬ ‫محلی بروم ک��ه تمیز باش��ند و از‬ ‫این طریق بتوانم ب��ا فرهنگ بومی‬

‫مردم آن منطقه بیش��تر آشنا شوم‪.‬‬ ‫وس��یله نقلیه ش��خصی را نیز برای‬ ‫سفر ترجیح می‌دهم البته قطار هم‬ ‫خوب اس��ت منتهی سرعتشان در‬ ‫مقایس��ه با برخی دیگر از وس��ایل‬ ‫نقلی��ه کمت��ر اس��ت مثال مس��یر‬ ‫تهران _ مش��هد ‪ 14 _12‬س��اعت‬ ‫زمان می‌برد و همین زمان‌بر بودن‬ ‫آن باعث می‌شود بس��یاری قطار را‬ ‫انتخاب نکنن��د‪ .‬با اینح��ال باید به‬

‫این نکته هم اش��اره ک��رد که قطار‬ ‫با تمام کاس��تی‌هایش یک حسن‬ ‫خوب دارد و آن احس��اس امنیت و‬ ‫آرامش خاطری است که به مسافران‬ ‫می‌دهد‪.‬‬

‫‪52‬‬

‫گپ‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫خاطره بازی با صادق تبریزی هنرمند پیشکسوت نقاشیخط‬

‫سواری ماشین دودی است‬ ‫ِ‬ ‫بهترین خاطرات کودکی‌ام‬

‫آزاده صالحی ‬ ‫صادق تبریزی دارای مدرک کارشناسی ارشد در‬ ‫رشته معماری داخلی است‪ .‬او یکی از هنرمندان‬ ‫پیشرو در عرصه نقاش��ی‌خط به شمار می‌رود که‬ ‫تا کنون آثار خ��ود را در نمایش��گاه‌های انفرادی‬ ‫وگروهی زیادی به نمایش گذاشته است‪ .‬اگرچه‪،‬‬ ‫بیشتر او را به عنوان هنرمندی شاخص در عرصه‬ ‫تجس��می‌می‌شناس��یم اما محور این گفت‌وگو‬ ‫بیش��تر پیرامون خاط��رات گذش��ته او از قطار و‬ ‫ماشین دودی است‪.‬‬ ‫***‬

‫آقای تبریزی اگر مایل باش�ید سوال اول را‬ ‫به تاریخچه ماش�ین دودی در ایران‪ ،‬یعنی‬ ‫زمانی که هنوز قطار شهری به آن شکل رایج‬ ‫نشده بود اختصاص دهیم؟‬ ‫یکی از تفریحات دوران کودکی من ماشین دودی‬ ‫بود‪ .‬به خصوص روز های جمع��ه همراه پدرم به‬ ‫حرم عبدالعظیم می‌رفتیم‪ .‬از خیابان خراس��ان‬ ‫که وارد می‌ش��دیم‪ ،‬همان حوالی‪ ،‬از خیابان ری‬ ‫و میدان شاه س��ابق و میدان امام فعلی که داخل‬ ‫جاده ری می‌شدیم‪ ،‬ایس��تگاه اول ماشین دودی‬ ‫بود‪ .‬در واقع‪ ،‬ایستگاه مرکزی عبدالعظیم به شمار‬

‫می‌رفت‪ .‬ایستگاه انتهایی اش هم در همان خیابان‬ ‫ری بود و مدت زمانی که ماشین دودی می‌آمد و‬ ‫مردم را سوار می‌کرد و برمی‌گشت دوساعت طول‬ ‫می‌کشید‪ .‬ایستگاه ماشین دودی‪ ،‬محوطه وسیعی‬ ‫به مساحت دویست و پنجاه متر مربع با دیوارهای‬ ‫مرتفع‪ .‬در مجم��وع محلی کم نور ب��ود که مردم‬ ‫آنجا اجتماع می‌کردن��د و معرکه معرکه گیران و‬ ‫دستفروش ها را نگاه می‌کردند‪ .‬این معرکه گیرها‬ ‫مردم را تا زمانی که ماشین دودی به ایستگاه برسد‬ ‫و مسافران را س��وار کند سرگرم می‌کردند و خب‬ ‫حوادثی هم در این فاصله رخ می‌داد‪.‬‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫مثل چه حوادثی؟‬ ‫به هرحال این دس��تفروش ها سعی می‌کردند با‬ ‫جمع کردن مردم و برپا کردن معرکه‪ ،‬از مردم پول‬ ‫بگیرند و جالب این بود که سعی می‌کردند معرکه‬ ‫را قبل از رسیدن قطار یعنی شاید ده دقیقه قبل‬ ‫از آمدن قطار تمام کنند تا بتوانن��د از مردم پول‬ ‫بگیرند‪ .‬شیوه معمول هم این طور بود که کالهشان‬ ‫را مقاب��ل رهگذرانی که به تماش��ای این معرکه‬ ‫می‌ایستادند می‌گرفتند تا آنها پول را داخل کاله‬ ‫این معرکه گیران بریزند‪ .‬به خاطرم هست؛وقتی‬ ‫ده سالم بود در قم‪ ،‬پیرمرد نابینا و جوانی معرکه‬ ‫گرفته بودند‪ ،‬معرکه ش��ان هم به این ش��کل بود‬ ‫که جوان از پیرمرد اصول دین را می‌پرس��ید و او‬ ‫پاسخ می‌داد‪.‬‬ ‫به شیوه نقالی؟‬ ‫بله‪ ،‬مثال جوان از پیرمرد می‌پرسید درویش بگو‬ ‫ببینم مستحبات نماز چیست و پیرمرد هم پاسخ‬ ‫م��ی‌داد‪ .‬اتفاقا درویش ده��ن گرمی‌بود و معرکه‬ ‫ای که برگزار می‌کردند خیلی از س��وی مردم با‬ ‫اس��تقبال مواجه می‌ش��د‪ .‬اما در اواسط معرکه‪،‬‬ ‫جوان به پیرم��رد گفت درویش این م��ردم باید‬ ‫بدانند که من چهار سر و شما شش سر عائله دارید‬ ‫و چشم آنها به دست ماست‪ ،‬حاال این جوانمردها‬ ‫باید پنج زار‪ ،‬دو زار‪ ،‬نداشتند یک پول سیاه کمک‬ ‫کنند‪ .‬به محض این که این حرف از دهن جوان در‬ ‫آمد‪ ،‬جمعیت برای آن که از دادن پول شانه خالی‬ ‫کنند متفرق شدند و حتی یادم هست‪ ،‬پیرمرد با‬ ‫فهمیدن متفرق ش��دن مردم میگفت‪:‬اینجاست‬ ‫که فرق حالل زاده و حرامزاه مش��خص می‌شود!‬ ‫اما واقعیت این بود ک��ه در آن زمان ‪ ،‬اغلب مردم‬ ‫از شرایط مادی خوبی برخوردار نبودند و فقط به‬ ‫تماشای این معرکه‌ها می‌نشستند‪ .‬منتهی‪ ،‬وقتی‬ ‫معرکه گیری در خیابان معرکه می‌گرفت؛جمعیت‬ ‫می‌توانست متفرق شود و پی کار خودش برود و‬ ‫پول هم ندهد‪ .‬ولی در ایستگاه ماشین دودی‪ ،‬وضع‬ ‫فرق می‌کرد‪ .‬چون آدم هایی که دور معرکه گیر‬ ‫جمع می‌ش��دند‪ ،‬در واقع در انتظار آمدن ماشین‬ ‫دودی و سوار شدن به قطار بودند‪ .‬بنابراین‪ ،‬با تمام‬ ‫ش��دن معرکه‪ ،‬راه دررویی نداشتند و در تیررس‬ ‫معرکه گیرها قرار می‌گرفتند و آنها از مردم طلب‬ ‫پول می‌کردند‪.‬‬ ‫بهتری�ن خاط�ره ای که از س�وار ش�دن به‬ ‫ماشین دودی دارید چیست؟‬

‫یکی از تفریحات دوران کودکی من ماشین دودی‬ ‫بود‪ .‬به خصوص روز های جمعه همراه پدرم به‬ ‫حرم عبدالعظیم می‌رفتیم‪ .‬از خیابان خراسان که‬ ‫وارد می‌شدیم‪ ،‬همان حوالی‪ ،‬از خیابان ری و میدان‬ ‫شاه سابق و میدان امام فعلی که داخل جاده ری‬ ‫می‌شدیم‪ ،‬ایستگاه اول ماشین دودی بود‪ .‬در واقع‪،‬‬ ‫ایستگاه مرکزی عبدالعظیم به شمار می‌رفت‬ ‫ببینید‪ ،‬در ماش��ین دودی‪ ،‬دو ج��ور کوپه وجود‬ ‫داشت‪ .‬یکی کوپه‌هایی که شیشه داشت و دیگری‬ ‫کوپه‌هایی که دارای نرده ب��ود و اطرافش باز بود‪.‬‬ ‫نکته جالبی که دراین بین وجود دارد این اس��ت‬ ‫که ماش��ین دودی‪ ،‬به نوعی قطار شهری بود و از‬ ‫داخل محله‌ه��ا عبور می‌ک��رد و آدم های زیادی‬ ‫از بچه گرفته تا جوان موقع عبور ماش��ین دودی‬ ‫از محله‌ه��ای مختلف‪ ،‬میل��ه را می‌گرفتند و باال‬ ‫می‌آمدند‪ .‬حتی به یادم هس��ت‪ ،‬برخی از افراد با‬ ‫دوچرخه روی طاق ماشین دودی می‌رفتند و مثال‬ ‫مسافت شش هفت متری کوپه‌ها را هم با دوچرخه‬ ‫می‌پریدند که تماشای این صحنه‌ها خیلی جالب‬ ‫بود‪ .‬به نظرم ماشین دودی یکی از چیزهای خاطره‬ ‫انگیز ایران بوده است و امیدوارم دوباره بتوان آن‬ ‫را احیاء کرد‪.‬‬ ‫تا چند سالگی سوار ماشین دودی شدید؟‬ ‫فکر کنم تا دوازده سیزده سالگی و بعد از آن هم‬ ‫دقیق نمی‌دانم در چه سالی تخریب شد و به مرور‬ ‫زمان از بی��ن رفت‪ .‬البته اط�لاع دارم که درحال‬ ‫حاضر از ماشین دودی‪ ،‬قسمت فوقانی آن یعنی‬ ‫جایی که ماشین دودی سوت می‌زد و به هرحال‬ ‫راننده در آن قسمت ساکن بود باقی مانده است‪.‬‬ ‫به هرحال ج��ا دارد در این گفت وگو به دس��ت‬ ‫اندرکاران شهرداری پیشنهاد دهیم تا دوباره این‬ ‫ماشین دودی احیاء ش��ود‪ .‬اطمینان دارم با این‬ ‫کار هم در جذب توریست تاثیر خواهد گذاشت‬ ‫و هم نسل جوان می‌توانند با این پدیده پر قدمت‬ ‫و تاریخی بیشتر آشنا شوند‪ .‬هنوز صدای چیک‬ ‫چیک ماشین دودی در خاطرم هست‪ .‬به خصوص‬ ‫در زمستان که دود ماش��ین دودی با ابرها قاطی‬ ‫می‌شد و خالصه دنیایی بود برای خودش‪ .‬ضمن‬ ‫این که س��هم رضاخان را در ساخت و احداث راه‬

‫گپ‬

‫‪53‬‬

‫آهن نمی‌توان نادیده گرفت‪ .‬ب��ه ویژه این که در‬ ‫آن زمان‪ ،‬ساخت تونل مانند امروز نبود و بیشتر‬ ‫به ابزارهای دستی مانند تیش��ه و کلنگ متکی‬ ‫بود‪ .‬حتی خاطرم هست‪ ،‬زمانی که در مازندران‬ ‫ماموریت داش��تم و کار می‌ک��ردم‪ ،‬حرف هایی‬ ‫می‌شنیدم مبنی براین که دولت رضا خان مردم‬ ‫را برای س��اخت تونل ها ب��ه کار اجباری می‌برد‬ ‫و با کامی��ون راه می‌افتادند در اط��راف جاده‌ها‬ ‫و اگر کس��ی پیاده می‌گذش��ت‪ ،‬او را به زور سوار‬ ‫ماشین می‌کردند و به بیگاری تونل می‌بردند‪ .‬با‬ ‫این تفاسیر‪ ،‬دس��تاورد و نتیجه آن هرچه که بود‬ ‫ش��یرین بود و از رهگذر احداث راه آهن خدمات‬ ‫زیادی به مردم ص��ورت گرفت که ت��ا امروز هم‬ ‫ادامه دارد‪.‬‬ ‫با توجه به این که بعد از پش�ت سرگذاشتن‬ ‫دوران کودک�ی و ب�ه فراخ�ور فعالیت های‬ ‫هنری ت�ان به کش�ورهای مختلفی س�فر‬ ‫کردید‪ ،‬از قطارهایی که در دیگرکش�ورها‬ ‫سوار شدید هم خاطره به خصوصی دارید؟‬ ‫در کشورهای دیگر به آن شکل با قطار تردد نکردم‪.‬‬ ‫اما در داخل ای��ران‪ ،‬به دلیل دلبس��تگی و عالقه‬ ‫شخصی که به قطار داشته ام به سفرهای زیادی‬ ‫رفته ام و اغلب شهرهای کشورمان را با قطار گشته‬ ‫ام‪ .‬البته در پاسخ به سوال شما باید از قطار لندن‬ ‫نام ببرم که هرازگاه به دلیل مسافرت هایی که به‬ ‫انگلیس دارم س��وار این قطار می‌شوم و به قدری‬ ‫برنامه‌های آن منظم و دقیق است که هر مسافری‬ ‫می‌تواند براس��اس نقش��ه ای که در قطار هست‪،‬‬ ‫مقصد خود را پیدا کند‪.‬‬ ‫مهم ترین چیزی که سکون وتامل اجباری‬ ‫نشس�تن در قطار در ش�ما ایج�اد می‌کند‬ ‫چیست؟‬ ‫خب به نظرم یکی از محاس��نی که قطار دارد این‬ ‫است که برخالف اتوبوس‪ ،‬پشتت به آدم های دیگر‬ ‫نیست و باقی مسافران مقابل تو هستند‪ .‬به عنوان‬ ‫مثال در قطار‪ ،‬گاه شش نفر با تفاوت های ظاهری‬ ‫روبه روی آدم می‌نش��ینند که هریک کانسپت و‬ ‫کاراکتری علیحده دارند‪ .‬همیش��ه برای من نگاه‬ ‫کردن به آدم هایی که در قطار بوده اند و کندوکاو‬ ‫در شخصیت و ظاهر آنها جذاب بوده است‪.‬‬ ‫هیچ وقت در قطار نقاشی هم کرده اید؟‬ ‫در هواپیما این کار را کردم ولی در قطار نه‪.‬‬

‫‪54‬‬

‫گپ‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫گپ و گفتی با فریدون صدیقی‪ ،‬روزنامه‌نگار و مدرس ارتباطات‬

‫صدای قطار خاطره‌‌ها را زنده می‌کند‬

‫ ‬ ‫الهامکاظمی‬ ‫نزدیک غروب این بار کسی دعوتم را برای‬ ‫ِ‬ ‫در ساعات‬ ‫مصاحبه پذیرفت که به قول روزنامه‌نگاران جزو کسانی‬ ‫است که در تاریخ روزنامه‌نگاری ایران تکرار نمی‌شود‪.‬‬ ‫دنبال اتاقش بودم و با شک و تردید از کنار اتاق‌‌ها رد‬ ‫می‌شدم به انتهای سالن طبقه دوم روزنامه همشهری‬ ‫که رسیدم آقای محترمی گفت‪ «:‬چرا با شک قدم بر‬ ‫می‌داری‪ » .‬متوجه شدم که او فریدون صدیقی است‬ ‫همان که دنبالش بودم‪ .‬وارد اتاق شدم‪ .‬اتاق‪ ،‬اتاق یک‬ ‫روزنامه‌نگارکهنه‌کار بود‪ ،‬صفحاتی که تازه صفحه‌آرایی‬ ‫شده بودند و منتظر امضای تایید یا رد سینه‌سوخته‬ ‫مطبوعات بودند‪ .‬پیش روی‌اش یک مجله سینمایی‬ ‫قرار داش��ت که از عالقه وافرش به حوزه سینما خبر‬ ‫می‌داد‪ .‬با من حرف زد و پدرانه و خالصانه تجربیاتش‬ ‫را برایم بازگو کرد‪ .‬گفت در ضمیمه پنجشنبه‌ها با نام‬ ‫شش و هفت ستونی دارد‪ ،‬ادامه داد که کار روزنامه‌نگار‬ ‫تبدیل زغال به طالس��ت‪ ،‬هیچ چیز جدیدی وجود‬ ‫ندارد‪ ،‬همه‌چیز از قبل بوده و هست‪ ،‬آنچه باعث تفاوت‬ ‫قلم‌ها می‌شود زاویه‌دید و چگونه پرداختن به موضوع‬ ‫است‪‌.‬گفت آخر هفته‌ها مردم دنبال آرامش هستند‪.‬‬

‫سعی می‌کنم تلخ‌نویس��ی نکنم ‪ .‬و بعد خواند برایم‬ ‫‪«:‬باران ش��ب می‌بارید‪ ،‬چتر باز نمی‌شد و اگر هم باز‬ ‫می‌شد من بازش نمی‌کردم تا با خیال راحت بازیگوشی‬ ‫کند و سر ریز شود از سر و رو غلت بزند بر روی گونه‌ها‬ ‫و من به یاد جوانی زمزمه‌کنان بارون بارونه‪ ، . . .‬نگاه کن‬ ‫هوا‪ ،‬پرنده و درخت مجنون است »‪ .‬از درهای کشویی‬ ‫برایم گفت‪ ،‬که گاهی به نفعمان است که‌این درها به‬ ‫زور هم که شده باز نشوند و ما آن روی زندگی را نبینیم‬ ‫و خود را از زندگی کردن محروم نکنیم‪ .‬صحبت‌هایش‬ ‫دلنشین بود‪ ،‬و چنین گپ و گفت ما آغاز شد‪.‬‬ ‫***‬ ‫ش�ما به عنوان یک روزنامه‌نگار پیشکسوت‪،‬‬ ‫چقدر سفر کردن را برای روزنامه‌نگاران جوان‬ ‫الزم می‌دانید؟آی�ا س�فر تاثی�ری در افزایش‬ ‫کارایی آنها دارد؟‬ ‫سفر جابه‌جایی است‪ .‬رفتن از یک نقطه به نقطه دیگر‪،‬‬ ‫اینجاست که ما با پرسش‌‌هایی مواجه می‌شویم‪ :‬چرا‬ ‫باید برویم؟ چگونه باید بروی��م؟ این چرایی و چگونه‬ ‫رفتن است که تکلیف انسان را روشن می‌کند‪ .‬مطلب‬ ‫دیگر آن است که انسان همواره در سفر است‪ .‬وقتی‬

‫قد می‌کشیم و زندگی می‌کنیم‪ ،‬در واقع در حال سفر‬ ‫هستیم‪ .‬بودن ما سفر است‪ ،‬همان طور که رفتن ما‪.‬‬ ‫بخشی از سفرها جابجایی‌های مکانی و بخشی دیگر‬ ‫سفرهای ذهنی و فکری است‪ .‬به عبارت دیگر زمانی‬ ‫که انسان در حال فکر کردن به موضوعی است‪ ،‬آن را‬ ‫در ذهن خود پاالیش می‌کند‪ ،‬به آن شکل می‌دهد و در‬ ‫آخر به نتیجه‌ای می‌رسد‪ .‬با این اوصاف انسان در تمام‬ ‫عمر خود در حال سفر است‪ .‬انسان ایستا یک زندگی‬ ‫گیاهی دارد درست مثل پیرمردهای از کار افتاده که‬ ‫امکان جابه‌جاشدن ندارند یا فردی که قطع نخاع شده‬ ‫و تنها حرکتش‪ ،‬جابه‌جایی پلک‌ها و مردمک چشمش‬ ‫است که به سقف زل بزند‪ .‬اما قطعا این‌ها نیز سفرهایی‬ ‫دارند‪ ،‬زمانی که تعقل می‌کنند و آن را با خیال‌پردازی‬ ‫شکل می‌دهند‪.‬‬ ‫می‌گویند هر انسانی یک جهان است‪ .‬شما کودک ‪5‬‬ ‫ساله‌ای را در نظر بگیرید که وادار شده است یک روز‬ ‫تمام در یک خیابان ش��لوغ یک جا بنشیند و تمامی‌‬ ‫اتفاق‌های آن روز را ببیند‪ .‬بعد این کودک باید تا آخر‬ ‫عمر در یک اتاق ب��ه دور از جهان اطراف خود زندگی‬ ‫کند‪ .‬تمامی‌ جهان آن کودک اتفاقاتی است که آن روز‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫در خیابان شاهد آن بوده است‪ .‬خود را در موقعیت‌های‬ ‫مختلفقرارمی‌دهد‪،‬یکباراتومبیل‌هاراتماشامی‌کند‪،‬‬ ‫بار دیگر در حال جدا کردن دو نفر اس��ت که با هم در‬ ‫خیابان بحثشان شده است‪ .‬ب ‌ه این گونه او تا آخر عمر‬ ‫با ای��ن خیال‌پردازی‌های آمیخته ب��ه خاطرات خود‬ ‫زندگی می‌کند و جهانی مخصوص به خود می‌سازد‪.‬‬ ‫هنگام کتاب خواندن هم این اتفاق می‌افتد با اتفاقات‬ ‫کتاب همراه و همسفر می‌شویم‪ ،‬خالصه‌اینکه انسان‬ ‫با سفر‌‌هایش زنده است‪ .‬انسان در طول سفر می‌آموزد‪،‬‬ ‫تجربه می‌کند و در موقعیت‌های مختلف‪ ،‬در زمان‌ها‪،‬‬ ‫مکان‌ها و مدت‌های مختل��ف قرار می‌گیرد‪ .‬بنابراین‬ ‫هرچه س��فر کنیم به تجربیات ما اضافه می‌ش��ود به‬ ‫عینیت می‌رسیم و واقع‌گرا می‌ش��ویم‪ .‬روزنامه‌نگار‬ ‫عینی‌گرا است خیال‌پرداز نیست‪ .‬این داستان‌نویس‬ ‫است که تخیل می‌کند‪ ،‬آدم‌ها را جابه‌جا می‌کند و به‬ ‫جان هم می‌اندازد‪ .‬روزنامه‌نگار داستان‌نویس نیست‪.‬‬ ‫روزنامه‌نگار وقتی پشت میز می‌نشیند و آماده‌خوری‬ ‫می‌کند و هیچ تجربه میدانی و عینی ندارد‪ ،‬روزنامه‌نگار‬ ‫کاتب‌نویس می‌شود و کارش بازنوشت دستکاری‌شده‬ ‫چیزهایی است که دیگران فراهم آورده‌اند‪ .‬البته‌این‬ ‫بدان معنی نیست که روزنامه‌نگار باید راه بیفتد و مثال‬ ‫تعداد خودروهای موجود در خیابان را بشمارد برای‬ ‫اینکه خود تجربه کرده باشد‪ ،‬نخیر‪ ،‬زمانی که بحث‬ ‫کیفیت‪،‬تضادهاوتقابل‌‌هاپیشمی‌آیداینروزنامه‌نگار‬ ‫است که باید حضور میدانی داشته باشد و به قطعیت‬ ‫و عینیت برسد و حساس��یت الزم را به گزارش خود‬ ‫منتقلکند‪.‬‬ ‫آیا ش�ما اهل س�فر کردن هس�تید؟چقدر به‬ ‫س�فر کردن عالقمندید؟و چه نوع س�فری را‬ ‫می‌پسندید؟‬ ‫در حال حاضر پا به سن گذاشته‌ام و مانند جوانی که‬ ‫یکهوودرجاعازمسفرمی‌شدمنیستم‪،‬بایدبهسفرفکر‬ ‫کنم‪ ،‬تدارک ببینم و بعد راهی شوم‪ .‬بخشی از سفرهایم‬ ‫برای دیدن دخترم اس��ت که در خارج کشور زندگی‬ ‫می‌کند‪ ،‬با اینکه او خود به‌ایران می‌آید ولی من خود‬ ‫را ملزم می‌دانم که به دی��دارش بروم تا ببینم زندگی‬ ‫کردن در آنجا را یاد گرفته اس��ت یا نه‪ .‬و خوشبختانه‬ ‫هر بار که رفتم دیده‌ام که توانسته از عهده‌اش برآید‪.‬‬ ‫در مورد س��فر‌‌های کاری هم اگر از جنس‌اش باشم‬ ‫می‌روم‪ ،‬مثال سال ‪ 54‬عازم مکه شدم تا از آتش‌سوزی‬ ‫در صحرای منا گزارش تهیه کنم‪ .‬ممکن است گاهی‬ ‫برای برگزاری کارگاه‌‌ها به شهرستان‌‌ها بروم‪ .‬زمانی‬ ‫که فکر کنم برای روزنامه‌ن��گاران جوان حرفی برای‬

‫می‌گویند هر انسانی یک جهان است‪ .‬شما کودک‬ ‫‪ 5‬ساله‌ای را در نظر بگیرید که وادار شده است‬ ‫یک روز تمام در یک خیابان شلوغ یک جا بنشیند‬ ‫ی اتفاق‌های آن روز را ببیند‪ .‬بعد این کودک‬ ‫و تمام ‌‬ ‫باید تا آخر عمر در یک اتاق به دور از جهان اطراف‬ ‫خود زندگی کند‬ ‫گفتن داشته باشم و بتوانم تجربه‌‌هایم را در اختیار آنها‬ ‫قرار بدهم حتما می‌روم‪ .‬از جوان‌‌ها و نشاط آنها انرژی‬ ‫می‌گیرم‪ .‬یکی از لذت‌بخش‌ترین سفر‌‌های من سفر‬ ‫سینمایی است‪ ،‬فیلم دیدن‪ .‬هر شب باید فیلم ببینم‬ ‫و در آن فضا قرار بگیرم ت��ا بتوانم آرامش پیدا کنم‪ .‬تا‬ ‫پیش از اختراع سینما آدم‌‌ها از زندگی لذت نمی‌بردند‬ ‫با سینماست که تخیل عینیت پیدا می‌کند‪ .‬سینما و‬ ‫فیلم باعث دیدن زندگی کسانی است که امکان دیدن‬ ‫زندگی آنها وجود ندارد‪ .‬من همیش��ه سه توصیه به‬ ‫روزنامه‌نگاران جوان دارم‪:‬‬ ‫اول آنکه فیلم ببینند‪ .‬چون فیلم سرشار از نور‪،‬‬ ‫صدا و رنگ اس�ت‪ .‬دوم رمان بخوانند چون به‬ ‫نوشتن آنها کمک می‌کند و سوم به نمایشگاه‬ ‫عکس و نقاشی بروند‪.‬‬ ‫زمانی که من برای دیدن دخترم سوار هواپیما می‌شوم‬ ‫‪ 16‬ساعت زمان می‌برد تا به مقصد برسم و این خیلی‬ ‫وحشتناک است‪ .‬احساس می‌کنم به هیچ‌چیز تعلق‬ ‫ندارم و چیزی را حس نمی‌کنم ‪ .‬سفرهای زمینی را‬ ‫دوست دارم و مخصوصا از بین وسایل نقلیه‪ ،‬قطار را‬ ‫ترجیح می‌دهم‪ ،‬چون امنیت روانی بیش��تری دارم‪.‬‬ ‫کوپه‌‌ها و راهرو‌‌های قطار دلنش��ین اس��ت‪ .‬از پنجره‬ ‫می‌بینی که جهان پرشتاب تو را جا می‌گذارد و فکر‬ ‫می‌کنی که آن را جا می‌گذاری‪ .‬همین صدای تلق‌تلق‬ ‫قطار گاهی اوقات بسیاری از خاطره‌‌ها را در ذهن انسان‬ ‫زنده می‌کند‪ .‬هدفِ سفر رس��یدن به مقصد است و‬ ‫همین باعث می‌شود که ما از مسیر حرکت لذت نبریم‬ ‫و همواره در شتاب و سراسیمگی هستیم‪ .‬طبق آمارها‬ ‫بخش قابل توجه ح��وادث در کیلومتر‌‌هایی به وقوع‬ ‫می‌پیوندد که نزدیک شهر است بنابراین توصیه‌ام به‬ ‫مسافران این است که از مسیر سفر هم لذت ببرند و آن‬ ‫بخش وظایفی را که به عهده خودشان است به خوبی‬ ‫انجام دهند‪.‬‬ ‫آیا فریدون صدیقی هنگام سفر‪ ،‬روزنامه‌نگار‬

‫گپ‬

‫‪55‬‬

‫بودنش را فراموش می‌کند‪ ،‬یا نه همان فریدون‬ ‫صدیقیهمیشگیاست؟‬ ‫نه‪ .‬من در سفر هم فریدون صدیقی روزنامه‌نگار هستم‪.‬‬ ‫این نگاه روزنامه‌نگارانه همیشه با من است و مثل سایه‬ ‫تعقیبممی‌کندحتیزمان‌‌هاییکهمنمی‌ایستماومرا‬ ‫هل می‌دهد‪ .‬یک روزنامه‌نگار زمانی که وارد یک فضای‬ ‫جدید می‌شود باید این توانایی را داشته باشد که سریع‬ ‫پیرامون خودش را شناسایی کند‪ ،‬و نسبت سوژه‌اش‬ ‫با محیط را درک کند‪ .‬شاید این نگاه من گاهی با انتقاد‬ ‫دیگران مواجه شود ولی دست من نیست ذهنم این‬ ‫گونه ساخته شده است‪ .‬من درطول زمان یاد گرفته‌ام‬ ‫که نگاه تحلیلی به محیط داشته باشم‪ ،‬نه اتفاقی و به‬ ‫صورت‌بندی‌های مختلف یک پدی��ده توجه کنم‪ .‬با‬ ‫دیدن یک نما نباید سریع قضاوت کرد‪ ،‬باید به جزییات‬ ‫دقت داشت‪ ،‬در این صورت همراه وجوه مثبت‪ ،‬وجوه‬ ‫منفی یک پدیده نیز سراغ شما می‌آید‪ ،‬ممکن است‬ ‫شما را به بدبین بودن متهم کنند ولی این‌طور نیست‪.‬‬ ‫این یک نگاه محتاطانه و واقع‌بینانه است‪ .‬در دنیای ما‬ ‫آنقدر که عوامل بیرونی ما را مدیریت می‌کنند عوامل‬ ‫درونی این کار را نمی‌کنند‪.‬‬ ‫سخنآخر‬ ‫معتقدم سفر از جایی شروع می‌شود که انسان آخرین‬ ‫سفر خود را به پایان برده است‪ .‬این یعنی انسان مدام در‬ ‫حال سفر است‪ .‬به بیان دیگر تا پایان دنیا انسان به طور‬ ‫مداوم با در‌‌های بسته روبه‌روست که باید آنها را باز کند‬ ‫و هر جا سوالی پیش می‌آید‪ ،‬هر جا مشکلی پدید آمده‬ ‫است یک در بسته است که انسان باید آن را باز کند‪.‬‬ ‫بحث دیگر در مورد این است که چه سفر‌‌هایی را نباید‬ ‫رفت؟ سفر‌‌هایی بود که من باید کسانی را مشایعت‬ ‫می‌کردم که دیگر قرار نیس��ت باش��ند‪ .‬سفر‌‌هایی‬ ‫که رفتم‪ ،‬هنوز نرس��یده‌ام یا نه اصال رسیده‌ام‪ ،‬ولی‬ ‫شخص خاصی دیگر نبوده است‪ .‬این سفرها بدترین‬ ‫سفرهای من بوده است‪ .‬اما در مقابل سفرهایی است‬ ‫که دوست دارم روزی آن را تجربه کنم‪ ،‬سفری است‬ ‫که در آن بدانم آیا دو خط م��وازی واقعا به یکدیگر‬ ‫نمی‌رسند؟ من این گونه فکر نمی‌کنم‪ ،‬گمانم بر این‬ ‫است که می‌رس��ند‪ .‬دو خط موازی اگر مایل به هم‬ ‫باشند به هم خواهند رسید‪ .‬این موضوع را هم نباید‬ ‫فراموش ک��رد‪ ،‬گاهی به بعضی س��فرها نباید رفت‪،‬‬ ‫گاهی نرسیدن همان خوشبختی است که دنبالش‬ ‫هستیم‪ .‬گاهی الزم است چیزهایی را نبینیم و ندانیم‬ ‫و برعکس‪ ،‬همین باعث می‌شود که زندگی برایمان‬ ‫شیرین باشد ‪.‬‬

‫‪56‬‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫گپ‬

‫یادداشتی از هاشم اکبریانی در مورد سفر‬

‫سفر کاالی لوکس نیست‬ ‫هاشماکبریانیروزنامه‌نگار‪،‬شاعرونویسندهاست‪.‬اوپس‬ ‫از مدت‌ها فعالیت در حوزه روزنامه‌نگاری به عالم ادبیات‬ ‫روی آورد‪ .‬از او کتاب‌های هذیان‪ ،‬باید به کوچه بروم و‬ ‫کاشبهکوچهنمی‌رسیدم تابه‌حالچاپ شدهاست‪.‬‬ ‫***‬ ‫سفر مفهومی است که در تقابل با فرد معنای متفاوتی‬ ‫به‌خود می‌گیرد‪ .‬یعنی هرکس��ی به ش��کلی متفاوت‬ ‫با این مقوله برخورد می‌کند‪ .‬نگاه‌ها نس��بت به س��فر‬ ‫همواره ثابت و مشخص نیس��ت‪ .‬در این میان برخی‬ ‫عاشق و شیفته س��فرند و بی‌اغراق تمام زندگی خود‬ ‫را در مسافرت به‌س��ر می‌برند و برخی سفر هراس‌اند‬ ‫و نمی‌توانند زیاد ار وطن خ��ود‪ ،‬خانه و محله خود دور‬ ‫بمانند‪ .‬در ادبیات کالسیک فارسی همین جریان تداوم‬ ‫دارد‪ .‬ما از طرفی با ناصرخسرو به‌عنوان شاعری همیشه‬ ‫در سفر روبرو هستیم که در این باره تالیفات زیادی هم‬ ‫دارد که مهمترین‌انها سفرنامه اوست و از سویی دیگر با‬

‫شاعر بزرگی چون حافظ طرفیم که یک بار هنوز اندکی‬ ‫از شیراز دور نشده بود که پش��یمان شد و بازگشت‪ .‬او‬ ‫تا آخر عمر جز معدودی تجربه سفر نداشت و همیشه‬ ‫وابستهودلبستهشیرازباقیماند‪ .‬امابایدتوجهداشتکه‬ ‫افراد به‌طور عام طرفدار سفر هستند‪ .‬چرا که ذات سفر‬ ‫آمیخته با تنوع است و این مسئله‌ای است که انسان به‬ ‫آنعالقه‌منداست‪.‬نیازانسانبهسفرنیازیفطریاست‪.‬‬ ‫به طور خاص هم اگر بخواهیم درباره ادبیات و تاثیرات‬ ‫سفر بر‌آن بگوییم باید به سفرنامه‌های مهمی که در این‬ ‫عرصه وجود دارد اشاره کرد‪ .‬سفرنامه‌هایی که سرآغاز‬ ‫تحول‌‌های اساسی میان پدیدآورندگان شدند‪ .‬در حوزه‬ ‫شعر هم شاعران معاصری حضور دارند که سوژه فکری‬ ‫خودرابامفاهیمیازسفرمی‌گیرند‪.‬نمونهآنمحمدعلی‬ ‫سپانلو که عالوه بر نقش پر رنگ تهران در اشعار ایشان‬ ‫می‌توان تاثیر سفرها را بر شعرشان مش��اهده کرد‪ .‬از‬ ‫شهرهاومقصدهایداخلیگرفتهتاکشورهایخارجی‬ ‫که در شعر و زبان شعری ایشان جریان دارند‪ .‬در رمان و‬ ‫داستانکوتاههمسفرنقشمهمیایفامی‌کند‪.‬چه‌بسیار‬ ‫داستانیکه در مورد سرزمین‌های دیگرنوشته می‌شود‬

‫و فرد با خواندن آنها گویی سفری به آن دیار می‌رود‪ .‬در‬ ‫این دایره است که می‌توان به ادبیات مهاجرت نیر اشاره‬ ‫کرد که نمونه روشنی از تاثیر سفر بر ادبیات و داستان‬ ‫است‪ .‬این آثار به روشنی نشان می‌دهد که سفر خواه‬ ‫نا‌خواهبرفردتاثیرخواهدگذاشت‪.‬البتهبایدبهایننکته‬ ‫نیزتوجهداشتکهسفرتنهاسف ِرجغرافیایینیستکه‬ ‫فردحرکتراازنقطه‌ایبهسوینقطهدیگرآغازکند‪.‬در‬ ‫ادبیات کالسیک فارسی نمونه‌های فراوانی از سفرهای‬ ‫معنویوسیروسلوکعارفانهوجودداردکهافرادسفردر‬ ‫خودمی‌کنندوبهمکشوفاتتازه‌ایدستپیدامی‌کنند‪.‬‬ ‫درموردرابطهخودوسفربی‌تعارفومالحظهبایدگفت‬ ‫رابطه‌امباسفرخوبنیست‪.‬اصالاهلسفرنیستم‪.‬حتی‬ ‫رفتن به جاهای دیدنی که برای دیگران جالب اس��ت‬ ‫گاهی برای من مالل آور است‪ .‬اما شاید این قضیه ناشی‬ ‫از نگاه کالسیک ما به سفر باشد‪ .‬نگاهی که در آن ما به‬ ‫سفر چون کاالیی لوکس و ویژه خانواده های مرفه نگاه‬ ‫می‌کردیم‪ .‬در حالی که بزرگان ما برای سفر برنامه ویژه‬ ‫تدارک می‌بینند و پس انداز می‌کنند تا در سال چند‬ ‫نوبتبهسفربروند‪.‬‬

‫اسرافیل شیرچی‪ ،‬خوشنویس‬

‫هنر و ایستگاه‌های راه آهن‬ ‫من حرف‌های��م را با این بیت از ش��عر‬ ‫سعدی که می‌گوید‪«:‬بسیار سفر باید‪/‬‬ ‫تا پخته شود خامی» شروع می‌کنم‪ .‬این‬ ‫گفته س��عدی که خودش شاعر بزرگ‬ ‫این سرزمین کهن و پرگهر است‪ ،‬نشان‬ ‫می‌دهد او اهل س��فر و دی��د و بازدید‬ ‫بود و اصوال روح س��فر داشت‪ .‬من فکر‬ ‫می‌کنم س��فر برای تعالی و سازندگی‬ ‫روح و معنوی��ت آدمی نیاز اس��ت‪ .‬من‬

‫این سرزمین را دوست دارم‪ .‬سفرهای‬ ‫زیادی به کشورهای مختلف انجام دادم‬ ‫اما صادقانه بگویم هیچ‌کج��ا را زیباتر‬ ‫و بهتر از این س��رزمین خوب و پاک و‬ ‫حاصلخیز ندیده‌ام‪ .‬من سفر را دوست‬ ‫داشتم‪ ،‬دوس��ت دارم و همیشه از خدا‬ ‫خواستم که به مدیران ما توانایی بدهد‬ ‫که جاده‌ها‪ ،‬خیابان‌ها‪ ،‬تونل‌ها و ریل‌های‬ ‫بهتر و محکم‌تر بس��ازند تا مردم رفت‬ ‫و آمد کنن��د‪ .‬ازانجاکه دنی��ا را دیده‌ام‬ ‫و اصوال خیل��ی با قطار س��فر کرده‌ام‪،‬‬ ‫قطار را یک وسیله مطمئن‌تر می‌دانم‬ ‫از این جهت که اگ��ر طراحی واگن‌ها‬ ‫و مس��ائل به اصطالح تربیتی رعایت‬

‫شود‪ ،‬قطار می‌تواند یک دانشگاه برای‬ ‫مسافرینیباشدکهدرحال سفرهستند‬ ‫و بهترین وسیله ارتباطی است‪ .‬من با‬ ‫قطار راحت‌تر هستم و با اینکه وسیله‬ ‫ش��خصی دارم ولی قطار را مناسب‌تر‬ ‫می‌بین��م‪ .‬دوس��ت دارم از پنجره‌های‬ ‫قطار‪ ،‬مناظر را ببینم‪ .‬پنجره‌های قطار‬ ‫هنرمند را به تصاویر زیبایی از کوه‌ها‪،‬‬ ‫دشت‌ها‪ ،‬صخره‌ها‪ ،‬چشمه‌ها‪ ،‬دره‌ها و‬ ‫درکل رنگ‌های زیبایی متصل می‌کند‪.‬‬ ‫از قطارهایی که از تهران به خراس��ان‬ ‫و از تهران به جنوب می‌رود همیش��ه‬ ‫حس خوبی داشته‌ام‪ .‬الحمداهلل در ‪6_5‬‬ ‫سال گذشته‪ ،‬وضعیت قطارها بهتر شده‬

‫است‪ .‬البته اگر بتوانیم قطارهایمان را‬ ‫مرمت کنیم و سرویس‌دهی بیشتری‬ ‫داشته باشیم مردم خوشنودتر خواهند‬ ‫شد و استقبال از قطار‌ها بیشتر می‌شود‪.‬‬ ‫یک پیش��نهاد ه��م دارم مث�لادر هر‬ ‫شهری که قطار می‌ایستد تا مسافران‬ ‫پیاده شوند‪ ،‬باید نماد آن شهر بوسیله‬ ‫هنرمن��دان در آن ایس��تگاه‌ها پیاده‬ ‫طراحی ش��ود‪ .‬به نظر من هنرمندها‬ ‫می‌توانند نقش بهتر و موثر تری حتی‬ ‫در معرفی راه‌آهن ما داشته باشند‪.‬‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫گپ‬

‫‪57‬‬

‫احمد نادعلیان‪:‬‬

‫سفر با قطار را ترجیح می‌دهم‬

‫هنر محیطی در ای�ران را با احمد نادعلیان‬ ‫می‌ش�ناند‪ ،‬هنرمن�دی ک�ه ب�ه واس�طه‬ ‫حجاری‌های�ش روی س�نگ‌های رودخانه‬ ‫و ارتباطی ک�ه با هنرمندان این رش�ته در‬ ‫خارج از کشور دارد‪ ،‬همواره در سفر است‪.‬‬ ‫او البته در س�ال‌های اخیر هنرمندسرایی‬ ‫در جزیره هرمز نیز تاس�یس کر ده است و‬ ‫ضمن آم�وزش هنر به اف�راد بومی میزبان‬ ‫هنرمن�دان خارج�ی از نق�اط مختل�ف‬ ‫دنیاس�ت‪ .‬به همین بهانه به سراغ او رفتیم‬ ‫تا نظرش را در مورد سفر جویا شویم‪:‬‬ ‫اهل سفر کردن هستید؟‬ ‫فکر نمی‌کنم هیچ هنرمن��دی در ایران به اندازه‬ ‫من س��فر برود‪ .‬به نوعی من درکل س��ال س��فر‬ ‫هستم‪.‬شش ماه در سال در روستای پلور هستم‬ ‫و ش��ش ماه در جزیره هرمز‪ .‬هر دو هفته یکبار‬ ‫هم باید بیایم تهران خانواده‌ام را ببینم‪ ،‬در سال‬ ‫نیز ‪ 4_3‬سفر خارجی می‌روم‪ .‬بالغ بر ‪ 40‬کشور‬ ‫دنیا دیده‌ام حتی به بعضی کشورها ‪ 6_5‬بار سفر‬ ‫کرده‌ام‪ .‬همچنین در طول سال به ‪ 7_6‬استان را‬ ‫برای برگزاری جشنواره‌هایی که دعوت می‌شوم‪،‬‬ ‫سفر می‌کنم‪.‬‬

‫اگر این مجال و دوست همسفری داشته باشم‪،‬‬ ‫قطار را ترجیح می‌دهم چون فضای آن اجتماعی‬ ‫است و می‌توان کار کرد و مسافت را احساس نکرد‬ ‫معموال با چه وسیله‌ای سفر می‌کنید؟‬ ‫هر چیزی که اقتضا کند مثال در سفر های خارجی‬ ‫یا سفرهایی که مسافت طوالنی دارند مانند وقتی‬ ‫که در بندرعباس هستم و ناگزیرم‪ ،‬خانواده‌ام را‬ ‫ببینم‪ ،‬خیلی وقت‌ها ب��ا هواپیما و خیلی وقت‌ها‬ ‫با قطار سفر می‌کنم‪ .‬در ماه گذشته با قطار سفر‬ ‫کردم‪ .‬اگر این مجال و اگر دوس��ت همس��فری‬ ‫داشته باشم‪ ،‬قطار را ترجیح می‌دهم چون فضای‬ ‫آن اجتماعی اس��ت و می‌توان کار کرد و مسافت‬ ‫را احساس نکرد‪ .‬س��فر با اتوبوس را زیاد دوست‬ ‫ندارم‪ .‬زمانی که پلور هستم فقط تابستان‌ها آنهم‬ ‫هفته‌ای یکبار که به تهران می‌آیم با وسیله نقلیه‬ ‫خودم سفر می‌کنم ولی در خیلی از مناطق دور‬ ‫افتاده ب��ا دو چرخه و حتی پیاده و از هر وس��یله‬ ‫بومی که باشد‪ ،‬استفاده می‌کنم‪.‬‬ ‫سفر را س�بک ترجیح می‌دهید یا همراه با‬

‫وسایل زیاد؟‬ ‫متاس��فانه وقتی به س��فر می‌روم چون همواره‬ ‫باید کار بکنم‪ ،‬وس��ایلم زیاد است مانند وسایل‬ ‫نقاش��ی‪ ،‬چاپ و مهرها‪ ،‬قل��م و چکش‌هایی که‬ ‫برای حج��اری در محی��ط طبیعی اس��ت‪.‬نوع‬ ‫وسایلی که حمل می‌کنم سنگین است و وسایل‬ ‫تصویربرداری از جمله دوربی��ن فیلمبرداری و‬ ‫لپ‌تاپ سنگینی می‌کند‪.‬‬ ‫آی�ا در س�فرهایتان اقام�ت در هت�ل را‬ ‫می‌پسندید یا فضاهای خانگی و کلبه‌های‬ ‫محلی را ترجیح می‌دهید؟‬ ‫فضاهای خانگی را بیش��تر می‌پسندم‪ .‬خود من‬ ‫مکانی به نام «هنرمندسرا» دارم‪ .‬در واقع مالک‬ ‫س��ه س��اختمان به نام هنرمندس��را در جزیره‬ ‫هرمز‪ ،‬روس��تای پلور و تهران هستم که میزبان‬ ‫هنرمندها می‌شوم‪ .‬آرمانی‌ترین و بهترین محیط‬ ‫برای م��ن محیط ه��ای خانگی اس��ت و در این‬ ‫محیط‌ها‪ ،‬میز و صندلی ندارم‪ .‬در ‪ 16_15‬سالی‬ ‫که این کار را می‌کنم بالغ بر ‪ 60‬مهمان خارجی‬ ‫داشته‌ام و آنها ملزم هس��تند مثل سفره ایرانی‬ ‫روی زمین بنشینند و غذا بخورند به طوری که‬ ‫دو روز در هفت��ه آنها باید خری��د کنند و غذای‬ ‫کشورش��ان را درس��ت کنند و ظرف‌ه��ا را هم‬ ‫بشورند اما بقیه روزها مهمان ما هستند‪.‬‬ ‫وضعیت سفر با قطارها چگونه است؟‬ ‫از هنگامی که در اختیار بخ��ش خصوصی قرار‬ ‫داده ش��ده‪ ،‬نسبت به گذش��ته خیلی بهتر شده‬ ‫اس��ت اما در مقایس��ه ب��ا کش��ورهای خارجی‬ ‫سرعتش��ان خیل��ی کند اس��ت‪ .‬فک��ر می‌کنم‬ ‫فاصله تهران ت��ا بندرعباس را نی��ازی به ‪ 16‬یا‬ ‫‪ 17‬ساعت ندارد‪ .‬در شرایط مشابه فکر می‌کنم‬ ‫در کش��ورهای دیگر ‪ 7‬یا ‪ 8‬ساعت همین مسیر‬ ‫زمان ببرد‪.‬‬ ‫پیشنهادی برای سفر دارید؟‬ ‫به آنهایی که ای��ام نوروز با قطار ب��ه بندرعباس‬ ‫س��فر می‌کنند‪ ،‬توصیه می‌کنم به جزیره هرمز‬ ‫هم سفر کنند‪.‬‬

‫‪58‬‬

‫گپ‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫گفت‌وگوی اختصاصی «کوپه» با سام درخشانی‬

‫بیایید تهران را ببینید‬

‫شهرزاد همتی‬ ‫سام درخش��انی از معدود بازیگرانی است که با وجود‬ ‫اینکه فعالیت عمده‌اش درتلویزیون است‪ ،‬اما توانسته‬ ‫است موقعیت تثبیت‌ش��ده‌ای میان مخاطبان داشته‬ ‫باش��د‪ .‬به قول خودش راهش را الک‌پش��ت‌وار ادامه‬ ‫داده و از جای��گاه حرف��ه‌ای خودش راضی اس��ت‪ .‬با‬ ‫سام درخش��انی که س��ال پرکار و موفقی را با بازی در‬ ‫سریال‌های «پژمان» و «آوای باران» پشت سر گذاشته‬ ‫در رس��توران جدیدش درباره سفر‪ ،‬زندگی و بازیگری‬ ‫صحبت کردیم و باز هم به این نتیجه رسیدیم که سام‬ ‫درخشانی آدم موفقی است‪. .‬‬ ‫***‬ ‫چرا به اندازه‌ای که در تلویزیون پرکار هس�تید‬ ‫این اتفاق در س�ینما نمی‌افتد؟ به نظر می‌رس�د‬ ‫شما حداقل از نظر فیزیکی خاصیت ستاره شدن‬ ‫را دارید‪ ،‬ضمن اینکه بازی ش�ما در سریال‌هایی‬ ‫چون «پژمان» نشان داد که پتانسیل کافی برای‬ ‫یک بازی فوق‌العاده را هم دارید‪.‬‬ ‫نمی‌دانم‪ .‬ش��اید دلیلش این است که من هرکاری را‬ ‫قبول نمی‌کنم‪ .‬و برایم صِ رف اینکه یک کار سینمایی‬ ‫باش��د قبول‌کردن آن کافی نیس��ت‪ .‬دلیل دیگرش‬ ‫شاید این باشد که خیلی وقت‌ها که برای بازی در یک‬ ‫پروژه سینمایی با من تماس گرفتند‪ ،‬من سر بازی در‬ ‫س��ریال بودم و همان‌طور که می‌دانید زمانی که سر‬ ‫کار یک سریال هستید‪ ،‬حداقل ‪ 5-4‬ماه فیلمبرداری‬ ‫دارید و زم��ان حضور در کار س��ینمایی را از دس��ت‬ ‫داده‌ای‪ .‬من خیلی به این س��ئوال جواب داده‌ام ولی‬ ‫فکر می‌کن��م جوابم خیلی راضی‌کننده نبوده اس��ت‬ ‫چون در نهایت ما مردم ایران هس��تیم و حرفی برای‬ ‫گفتن داریم‪ .‬مثال االن شما می‌گویید من این غذا را‬ ‫نمی‌خورم‪ ،‬من می‌گویم فیلم بازی می‌کند و اصال چه‬ ‫کسی به تو گفت بخوری؟ حاال تو مدام قسم بخور که‬ ‫اصال این غذا را دوس��ت نداری! آن‌ها می‌گویند اصال‬ ‫گیرت نمی‌آید که بخوری! به هرحال ما داریم در ایران‬ ‫زندگی می‌کنیم و من نمی‌دانم چه بگویم‪ .‬اما واقعیت‬ ‫ماجرا این اس��ت که من در یک ماه گذش��ته حداقل‬ ‫‪ 3-2‬کار س��ینمایی رد کرده‌ام به دلیل اینکه زیر بار‬

‫ه��رکارینم��ی‌روم‪.‬‬ ‫خیلی برایتان اهمیت ندارد که به ش�ما بگویند‬ ‫ستاره سینما هستید؟‬ ‫اصال برایم مهم نیست که ستاره کجا باشم‪ .‬من بازیگرم‪.‬‬ ‫همین که به عنوان یک بازیگر شناخته می‌شوم و شما‬ ‫به من می‌گویید بازیگر خوبی هستم‪ ،‬همین برای من‬ ‫کافی است‪ .‬من دنبال سوپراستارشدن نیستم‪ .‬ما اصال‬ ‫به مفهوم واقعی سوپراستار نداریم و نمی‌توانیم داشته‬ ‫باشیم‪ .‬عمر سوپر اس��تاری در ایران کوتاه است و یک‬ ‫حاشیه برایت درست می‌کنند که با مغز سقوط کنی‪.‬‬ ‫ترجیح می‌دهم یک بازیگر خوب باشم و قابل احترام‪.‬‬ ‫در ضمن تعداد مخاطب و اینکه در چه مدیومی‌مخاطب‬ ‫دارم هم برایم مهم نیس��ت‪ .‬اگر ‪ 3‬نف��ر مخاطب دارم‪،‬‬ ‫همان ‪ 3‬نفر که از کار راضی باش��ند برایم کافی است‪.‬‬ ‫حاال می‌تواند در مدیوم تلویزیون باشد یا تئاتر و سینما‪.‬‬ ‫ترجیح می‌دهم االن کاری را انتخاب کنم که کسانی که‬ ‫به انتخاب من اعتماد می‌کنند‪ ،‬به اعتماد آن‌ها احترام‬ ‫بگذارم‪ .‬با مردم نمی‌ش��ود بازی کرد و ب��ه آن‌ها دروغ‬ ‫گفت‪ ،‬ضمن اینکه دست همه ما رو است و فکر می‌کنیم‬ ‫با گفتن حرف‌ه��ای نخ‌نما می‌توان آن‌ه��ا را بازی داد‪.‬‬ ‫مردم دیگر بازی نمی‌خورند‪ .‬وقتی کارم تمام می‌شود‬ ‫منتظر می‌شوم که یک کار به من پیشنهاد شود و اولین‬ ‫کار خوبی را که به من پیشنهاد شود انتخاب می‌کنم‪.‬‬ ‫خیلی پیش آمده که سر کار بودم و یک پروژه سینمایی‬ ‫به من پیشنهاد ش��ده‪ .‬من مطئن هستم که همه چیز‬ ‫در ایران یک موج است‪ .‬فقط کافی است یک کارگردان‬ ‫اگر هم من درگیرم به خاط��رم یک ماه صبر کند و من‬ ‫را سر کار ببرد تا خبر سینما کار کردن من بعد از وقفه‬ ‫‪ 4-3‬ساله‌ام در سینما در رسانه‌ها مخابره شود‪ .‬بعد از‬ ‫آن سیل کارها به من پیشنهاد می‌شود‪.‬‬ ‫البته خیلی از بازیگران ب�ه تلویزیون به عنوان‬ ‫عابر بانک هم نگاه می‌کنند‪ .‬وقتی در یک سریال‬ ‫بازی می‌کنی پول خوبی هم به دس�ت می‌آوری‪.‬‬ ‫این مساله چقدر برای شما اهمیت دارد؟‬ ‫ما در تلویزیون جایگاهمان مش��خص اس��ت و تعداد‬ ‫پیشنهادهایی که به من می‌ش��ود و تنوع آن با سینما‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫قابل قیاس نیس��ت‪ .‬ضم��ن اینکه بس��یاری از‬ ‫بازیگران س��ینما که ادعا می‌کنند میلیونی پول‬ ‫می‌گیرند خیلی ارزان ق��رارداد می‌بندند و بعضا‬ ‫ش��نیده‌ام پول نمی‌گیرند و من هم از این باج‌ها‬ ‫به کس��ی نمی‌دهم و هر کاری که بازی می‌کنم‬ ‫دس��تمزدم را هم می‌گیرم‪ .‬چون با دس��تمزدم‬ ‫زندگی می‌کنم‪ .‬م��ن زندگی پرخرج��ی دارم و‬ ‫هزینه‌هایم باید در بیاید‪ .‬و ش��اید یکی از دالیلی‬ ‫که س��راغ من نمی‌آیند همین باشد که من پولم‬ ‫را می‌گیرم و در باندی نیس��تم و با رفاقت سرکار‬ ‫نمی‌روم‪ .‬و اتفاقا در حال حاضر تلویزیون از سینما‬ ‫خیلی جلوتر است‪. . .‬‬ ‫از چه لحاظ؟‬ ‫از لحاظ کاری‪ .‬کارهایی ک��ه از تلویزیون پخش‬ ‫می‌شود از س��ینما جلوتر اس��ت‪ .‬این یک بحث‬ ‫بیخود اس��ت‪ ...‬زمانی می‌گفتند به خاطر اینکه‬ ‫مردم برای سینما رفتن پول می‌دهند‪ ،‬وسواس‬ ‫و توقع بیش��تری برای دیدن فیلم دارند و از این‬ ‫لحاظ س��ینما حرفه‌ای‌تر اس��ت‪ .‬اما االن دیگر‬ ‫کسی برای س��ینما رفتن پول نمی‌دهد‪ .‬در کنار‬ ‫فیلم‌های ایرانی ک��ه در حال اکران اس��ت‪ 4 ،‬تا‬ ‫فیلم روز خارجی اکران کنند تا به شما بگویم چه‬ ‫خبر می‌شود‪ .‬ولی در تلویزیون اینطور نیست و با‬ ‫وجود رایگان بودن تلویزیون و کانال‌های ماهواره‬ ‫مردم ترجیح می‌دهند که باز هم تلویزیون ایران‬ ‫را تماش��ا کنند و این یعنی که م��ا خیلی جلوتر‬ ‫هستیم‪.‬‬ ‫خودتان از جایگاهی که در تلویزیون دارید‬ ‫راضی هستید؟‬ ‫من فکر می‌کنم که حداقل جایگاهم در تلویزیون‬ ‫خوب اس��ت و از آن راض��ی هس��تم‪ .‬کمتر کار‬ ‫تلویزیونی هست که به من پیشنهاد نشود‪.‬‬ ‫چطور فیلمنامه‌ها را انتخاب می‌کنید؟‬ ‫آن‌ها را می‌خوانم‪ .‬دیگر س��لیقه مخاطب دستم‬ ‫آمده‪ .‬و بس��ته به موقعیتی که دارم و ش��رایط و‬ ‫تعداد پیشنهادهایم به یک جمع‌بندی می‌رسم‬ ‫و کار را انتخاب می‌کنم‪.‬‬ ‫آخرین کاری که از ش�ما پخش شد «آوای‬ ‫باران» بود و اس�تقبال بی نظیری هم از آن‬ ‫شد‪. . .‬‬ ‫بله‪ 93 .‬درصد مخاطب داشت‪.‬‬ ‫چه اتفاقی می‌افتد که یک سریال می‌تواند‬ ‫آنقدر در جذب مخاطب موفق عمل کند؟‬ ‫قصه ب��ه‌روز بود‪ ،‬بازیگران س��ر جای خودش��ان‬

‫بودند و همه می‌دانستند کجا هستند و کارگردان‬ ‫روان صحب��ت می‌کرد‪ ،‬در نهایت همه راس��تگو‬ ‫بودند و همین باعث ش��د داس��تان و کار به دل‬ ‫تماشاگر بنشیند‪ .‬اما مس��اله مهم این بود که ما‬ ‫قصه به‌روزی داش��تیم‪ .‬ما از قس��مت ‪ 30‬به بعد‬ ‫این سریال تبلیغ س��ینه به سینه داشتیم و مثال‬ ‫در یک مهمان��ی خانواده ای می‌دیدید که س��ر‬ ‫ساعت ‪ 9‬همه مهمان‌ها یک سریال را می‌نشینند‬ ‫و تماش��ا می‌کنند‪ .‬قصه یک‌خطی بود و بس��یار‬ ‫درس��ت‪ .‬یعنی اگر ‪ 10‬قس��متش را هم نبینید‬ ‫اتفاق خاصی نمی‌افتد‪ .‬خیل��ی راحت در جریان‬ ‫قصه قرار می‌گیری و برای همین هیچ‌وقت قصه‬ ‫را ول نمی‌کنی‪« .‬آوای باران» هم قصه یک خطی‬ ‫داشت و این خیلی به توفیق آن کمک کرد‪.‬‬ ‫چ�ه اتفاق�ی می‌افتد ک�ه این س�ریال‌ها‬ ‫آنقدر قدرتمند هس�تند‪ ،‬اما ما نمی‌توانیم‬ ‫س�ریال‌هایی با این قدرت و جذب مخاطب‬ ‫بسازیم؟‬ ‫مش��کل اصلی در س��ینما و تلویزیون ما مشکل‬ ‫سناریو اس��ت‪ .‬مش��کل قصه و محدودیت قصه‬ ‫و س��وژه کار را خراب می‌کند چرا که خود درام‬ ‫به اندازه کافی محدود اس��ت‪ .‬شما اگر سینمای‬ ‫تمام دنیا را مطالعه کنید متوجه می‌ش��وید همه‬ ‫یک‌سری قصه را مدام پرداخت متفاوت می‌کنند‪.‬‬ ‫حاال با چند ریزه‌کاری این طرف و آن طرف‪ .‬اما‬ ‫متن درام همان است‪ .‬آن‌ها این اجازه را دارند و‬ ‫ما نداریم‪ .‬در همین تلویزیون خودمان یک عالم‬ ‫خط قرمز غیرقاب��ل عبور داریم‪ .‬و قصه هس��ته‬ ‫مرکزی اس��ت و وقتی آن غلط باش��د همه چی‬ ‫غلط می‌شود‪.‬‬ ‫در سریال «پژمان» ش�ما نقش مدیربرنامه‬ ‫را بازی می‌کردید که در فوتبال ما دالل نام‬ ‫می‌گیرد‪ .‬شما در تیم فوتبال هنرمندان هم‬ ‫زمانی حضور داش�تید‪ ،‬کمدی را هم خوب‬ ‫درک کرده بودید‪ .‬آشنایی ش�ما با فوتبال‬ ‫چقدر در این مساله مهم بود‪ .‬هم چنین طنز‬ ‫پیمان قاسم‌خانی و سروش صحت‪.‬‬ ‫آشنایی من فوتبال شاید پنج درصد کمک کرد‪،‬‬ ‫چرا که نقش من اصال فوتبالی نبود‪ ،‬حتی قرار بود‬ ‫که یک گرایش تیمی‌ به آن ش��خصیت بدهیم‪،‬‬ ‫ولی من زیر بار این هم نرفتم‪ .‬می‌توانم بگویم ‪50‬‬ ‫درصد پیمان قاس��م‌خانی و نوشته‌هایش کمک‬ ‫کرد و ‪ 50‬درصد هم سروش صحت در خلق فضا‬ ‫موثر ب��ود‪ .‬فکر می‌کنم یکی از کس��انی که طنز‬

‫گپ‬

‫‪59‬‬

‫خارجی را به خوبی کار می‌کند و آن را می‌فهمد‬ ‫و در واقع طنز بین‌المللی است که همه جای دنیا‬ ‫درکش می‌کند رض��ا عطاران اس��ت‪ .‬او لبه تیغ‬ ‫به‌راحت��ی راه می‌رود و به نظر من درس��ت‌ترین‬ ‫است در طنز‪.‬‬ ‫نمی‌ترسیدید که با بازی در یک سریال طنز‬ ‫به ورطه تکرار بیفتید و مدام فیلمنامه‌های‬ ‫طنز به شما پیشنهاد شود؟‬ ‫بازیگر طنزی که سعی می‌کند دیگران را بخنداند‬ ‫به بیراهه م��ی‌رود‪ .‬یعنی درس��ت لحظه‌ای که‬ ‫احساس کنی س��عی می‌کنی مردم را بخندانی‬ ‫کارت خراب می‌ش��ود‪ .‬این ماجرا هم از پش��ت‬ ‫صحنه شروع می‌شود و بچه‌های پشت صحنه به‬ ‫واسطه آن‌که تو را دوست دارند با بی‌مزگی‌هایت‬ ‫می‌خندند و این خنده‌ها مخرب است و تو شروع‬ ‫می‌کنی به خ��راب ک��ردن خودت و م��دام غلو‬ ‫می‌کنی و به سمت لودگی می‌روی‪ .‬همان قدری‬ ‫که من طنز را می‌فهمم‪ ،‬بازی می‌کنم و همان قدر‬ ‫هم دوس��تش دارم و در زندگی ع��ادی هم از آن‬ ‫استفاده می‌کنم‪ .‬در همین حد کافی است و طنز‬ ‫موقعیت را بازی می‌کنم‪ .‬ولی بخواهم سمت چیز‬ ‫دیگری بروم نه‪.‬‬ ‫بعد از سریال «پژمان» پیشنهادهای طنز به‬ ‫سمت شما سرازیر نشد؟‬ ‫کاری که بعد از این س��ریال کردم ای��ن بود که‬ ‫بالفاصله آوای باران را ب��ه دو دلیل قبول کردم‪.‬‬ ‫یکی اینک��ه نقش من با س��ریال «پژمان» کامال‬ ‫متف��اوت ب��ود و دوم اینکه ‪ 6‬ماه بای��د می‌رفتم‬ ‫سرکار دیگر‪ .‬کس��ی نمی‌توانس��ت پیشنهادی‬ ‫بکند که من را وسوسه کند‪ .‬اما بامزه این بود که‬ ‫پیشنهادات جدی بیشتری به من شد‪.‬‬ ‫تحصیالت تان در رشته هنر بود؟‬ ‫من دانشجوی انصرافی تئاتر هستم‪.‬‬ ‫چرا انصراف دادید؟‬ ‫ب��ه زما ن‌ه��ای دور برمی‌گ��ردد‪ .‬یک‌س��ری‬ ‫درگیری‌های خانوادگی هم داش��تم‪ .‬هنوز هم‬ ‫که هنوز اس��ت بابت این ماجرا تاسف می‌خورم‬ ‫و دلیل اینک��ه این ماجرا را ه��م عنوان می‌کنم‬ ‫تاسفی اس��ت که دارم‪ .‬و خیلی هم اعتقاد دارم‬ ‫که همکارانم به صورت آکادمی��ک حرفه خود‬ ‫را دنبال کنند‪ .‬اما افتخار بزرگ من این اس��ت‬ ‫که کالس‌های آزاد بازیگ��ری زیادی رفتم مثل‬ ‫کالس‌های بازیگری اس��تاد س��مندریان و خدا‬ ‫رحمت کند خان��م اس��کویی‪ ،‬و همین طور آن‬

‫‪60‬‬

‫گپ‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫سام درخشانی در نمایی از سریال پژمان‬

‫روزها کالس‌های بازیگری به عنوان رس��ام هنر‬ ‫وجود داشت که در آن هم ش��رکت کردم و در‬ ‫خدمت اس��تادان زیادی بودم‪.‬‬ ‫به نظر می‌رس�د زندگی بی حاش�ی ‌ه ای هم‬ ‫داشته باش�ید‪ ،‬جوان هس�تید و تفریحات‬ ‫خودتان را هم دارید‪ ،‬اما خیلی بی‌حاش�یه‬ ‫پیش می‌روید‪...‬‬ ‫من همه کارها و شیطنت‌هایم را کرده‌ام و االن نگاهم‬ ‫به زندگی فرق کرده است‪ .‬در این چندسال تجربه‬ ‫که حرکت الکپشتی داشتم فرصت زیادی هم برای‬ ‫کسب تجربه فراهم شد‪ .‬مس��افرت‌هایم را رفته‌ام‪،‬‬ ‫ماشین‌های خوبم را سوار شدم و به جایی رسیده‌ام‬ ‫که دیگر هیچ چیزی برایم جذاب نیست‪. . .‬‬ ‫یعنی بزرگ شده اید؟‬ ‫بل��ه‪ .‬االن ترجی��ح می‌دهم در خانه بنش��ینم و‬ ‫فیلمم را نگاه کنم‪ .‬به نمایش��گاه ماشین می‌روم‬ ‫و دلم نمی‌خواهد دیگر ماش��ین بخرم‪ .‬احساس‬ ‫می‌کنم خیلی تغییر ک��رده ام و هم��ه این‌ها را‬ ‫پاس کرده‌ام‪ .‬ح��اال تمرکزم بیش��تر روی کارم‬ ‫است و ساختن زندگی شخصی‌ام‪ .‬و اینکه کارم و‬ ‫مردم و مخاطبانم برایم خیلی مهم هستند‪ .‬دلم‬ ‫می‌خواهد از انتخابم راضی باشد‪.‬‬ ‫شما در حال افتتاح این رستوران هستید‪.‬‬ ‫پس به نظر می‌رسد دس�تی هم در تجارت‬ ‫دارید‪...‬‬ ‫یک‌بار سعی کردم کار تجاری بکنم و یک گالری‬ ‫عطر در نی��اوران راه انداختم و ب��ه دلیل اینکه‬ ‫خوب روی آن تحقیق نکردم و کس��ی نبود که‬ ‫کمکم کن��د‪ ،‬ضربه بزرگی خ��وردم‪ .‬روحیه‌ام با‬ ‫تجارت سازگار نیست‪ .‬من خیلی روراست هستم‬ ‫و دروغ نمی‌گویم و همه این‌ها با کاسبی‌کردن‬ ‫منافات دارد‪ .‬من نمی‌توانم تاجر موفقی باشم‪ .‬اما‬ ‫در این مجموعه که می‌بینید کمک می‌کنم البته‬ ‫در حاش��یه‪ .‬من کارهای داخلی را انجام و ایده‬ ‫می‌دهم‪ .‬اینجا یک مجموعه رستورانی است که‬ ‫یکی از آن‌ها را به تنهایی راه انداخته‌ام و در بقیه‬ ‫آن‌ها هم دخیل هس��تم‪.‬‬ ‫یک بازیگر برای آنکه بتواند با بازیگری روز‬ ‫آشنا باش�د و در جریان آن باشد باید فیلم‬ ‫ببیند و کتاب بخواند‪ .‬ش�ما چق�در در این‬ ‫بخش‌ها فعال هستید؟‬ ‫راس��تش من در فیلم دی��دن ادع��ا دارم‪ .‬یعنی‬ ‫حداقل هفته‌ای ‪ 10‬فیلم را می‌بینم‪ .‬من معموال‬ ‫‪ 200‬عدد فیلم می‌خرم و آن‌ه��ا را می‌بینم و در‬

‫آرش��یوم می‌گذارم‪ .‬یک آرش��یو خیلی قوی از‬ ‫فیلم‌ها دارم‪ .‬اما در کت��اب خواندن خیلی تنبل‬ ‫هستم‪ .‬ولی در «ورک‌شاپ»‌های بازیگری کارگاه‬ ‫حتما شرکت می‌کنم‪.‬‬ ‫االن در اسکار طرفدار کدام فیلم هستید؟‬ ‫طرفدار فیلم دی کاپریو و فیلمش هستم‪ .‬یعنی‬ ‫فیلم گرگ وال‌استریت‪.‬‬ ‫اهل سفر هم هستید؟‬ ‫خیلی زی��اد‪ .‬اما االن خیلی دور خودم را ش��لوغ‬ ‫کرده‌ام و نمی‌توانم خیلی به س��فر خارجی بروم‪.‬‬ ‫اما سفرهای داخلی زیاد می‌روم و تا ولم می‌کنند‬ ‫به دیزین می‌روم‪ .‬هم اسکی می‌کنم و یک جای‬ ‫کوچکی دارم و آنجا خلوت می‌کنم‪.‬‬ ‫آنقدر که ما کشورهای خارجی را می‌بینیم‬ ‫در ایرانگردی خیلی موفق نیس�تیم‪ .‬شما‬ ‫چه طور؟ چقدر در گش�ت و گذار در ایران‬ ‫موفق بوده‌اید؟‬ ‫من چند س��ال پیش یعنی حدود ‪ 20‬سال پیش‬

‫وقتی ‪ 18‬سالم بود همراه چند تا از دوستانم با یک‬ ‫دوربین رفتیم و ایران را دور زدیم و فیلم گرفتیم‪.‬‬ ‫پس هول نیستید اصال؟‬ ‫نه خدا را شکر‪ .‬می‌بینم همه کارهایم را کرده‌ام‬ ‫و از جایگاه��م راضی هس��تم‪ .‬و فق��ط مانده که‬ ‫ازدواج کنم‪.‬‬ ‫از ایران کجا را بیشتر دوست دارید؟‬ ‫تهران‪ .‬هرجا هم که ب��روم و به من خوش بگذرد‬ ‫تهران برایم اولویت دارد‪ .‬اص�لا تهران برای من‬ ‫چیز دیگری است‪.‬‬ ‫االن اگر بخواهید به مخاطبانتان پیشنهاد‬ ‫سفر بدهید کجا را پیشنهاد می‌کنید؟‬ ‫به شهرستانی‌ها می‌گویم بیایند تهران را ببینند‪.‬‬ ‫به تهرانی‌ها می‌گویم اگر برف دوست دارند و سرما‬ ‫را تحمل می‌کنند سری به دیزین بزنند‪ .‬البته یک‬ ‫شهر دیگر هم هست که عاش��ق آن هستم و آن‬ ‫کیش است‪ .‬به همه پیش��نهاد می‌کنم کیش را‬ ‫هم از دست ندهند‪.‬‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫قطار امن ترین وسیله سفر کردن است‬ ‫ش��اید خیلی از دوس��تان ندانند که من یک راه‌آهنی هس��تم و ‪ 30‬سال در‬ ‫راه‌آهن خدمت کرده‌ام و ب��رای همین از همه بهتر می‌دان��م که امن‌ترین و‬ ‫لذت‌بخش‌ترین وسیله برای سفرکردن قطار است‪ .‬قطار نه تصادف می‌کند‪‌،‬‬ ‫نه در ب��رف می‌ماند‪ ،‬نه انحراف از مس��یر دارد و نه خدای��ی ناکرده به مقصد‬ ‫نمی‌رسد‌‪ ،‬شاید خیلی‌ها بگویند قطارهای زیادی از ریل خارج شده‌اند‪‌،‬اما اگر‬ ‫این دوستان آمار تصادفات قطار را با دیگر وسایل نقلیه قیاس کنند متوجه‬ ‫می‌شوند ضریب امنیت س��فر باقطار چقدر باالست‪ .‬س��فر با قطار است که‬ ‫می‌تواند برای شما خاطرات شیرین بسازد و شما را به شعف بیاورد‪ .‬بعد از اتمام‬ ‫سفر وقتی به ساعت‌های صرف شده در قطار فکر کنید‪ ،‬وقتی به صدای آرام‬ ‫قطار گوش می‌دهید و وقتی مناظر بیرونی از جلوی چشم‌تان می‌گذرد متوجه‬ ‫می‌شوید قطار چقدر می‌تواند برای س��فر دلچسب باشد‪ .‬من بیش از ‪1000‬‬ ‫بار با قطار سفر کرده‌ام و به نظرم یکی از بهترین خاطره‌سازهای جهان قطار‬ ‫است‪ .‬من به عنوان یک ایرانی نمی‌توانم جای به‌خصوصی را به شما برای سفر‬ ‫کردن پیشنهاد بدهم‪ ،‬به شما می‌گویم که همه جای ایران سرای من است‬

‫مرتضی احمدی پیشکوست سینما‪ ،‬تلویزیون و رادیو‬

‫و هر ایرانی وظیفه دارد همه جای کشورش را‬ ‫ببیند و به س��یاحت بپردازد‪ .‬پس من به شما‬ ‫همه جای ایران را پیش��نهاد می‌کنم‪ .‬در ایام‬ ‫سردسیر قطارها قابلیت این را دارند که شما‬ ‫را به مناطق جنوبی برسانند‪ ،‬هوا هم که گرم‬ ‫شد به سمت شهرهای شمالی و غربی کشور‬ ‫بروید‪ .‬خوشبختانه با وجود کهولت سن هنوز‬ ‫خاطرات کودک��ی‌ام را به خوبی ب��ه یاد دارم‪.‬‬ ‫یادم می‌آی��د که حدودا ‪ 10‬س��اله بودم که با‬ ‫ماشین پدرم همراه خانواده‌ام از تهران عازم قم شدیم‪ ،‬و سفری که دوساعت‬ ‫می‌توانست طول بکشد از ساعت‪ 6‬صبح تا‪ 8‬شب طول کشید‪ ،‬چراکه جاده‌ها‬ ‫بسیارخراببودونمی‌توانستیمپیوستهبهسفرمانادامهدهیم‪.‬اماخوشبختانه‬ ‫حال جاده‌ها بازسازی شده‌اند و همه می‌توانند از سفرشان لذت ببرند‪ .‬نوروزتان‬ ‫را در خانه نگذرانید‪ ،‬فرصت برای خانه ماندن همیشه وجود دارد‪...‬‬

‫برای تمدد اعصاب سرعین را از دست ندهید‬ ‫قطعا برای عید باید جایی رفت که خیلی شلوغ نباشد‪ ،‬مخصوصا ما تهرانی‌ها‬ ‫که زمستان آلوده ای را از سر گذراندیم‪ .‬من به دوستانی که فکر سفر نوروزی‬ ‫در سرشان دارند سرعین و آب گرم را پیشنهاد می‌کنم‪.‬من ترجیح می‌دهم‬ ‫که نوروزم را در ایران بگذرانم و حت��ی در تهران بمانم چرا که عید تهران هم‬ ‫هوای تمیزی دارد و هم خیلی خلوت است و اگر قرار مسافرتی داشته باشم به‬ ‫هفته دوم عید موکولش می‌کنم‪ .‬ولی قطعا سرعین انتخاب اول من خواهد بود‬ ‫سرعین یکی از بهترین تفریح‌گاه‌های کشور محسوب می‌شود‪.‬شاید انتخاب‬ ‫خیلی ازدوستان ما شمال و کیش باشد اما شمال و کیش خیلی شلوغ می‌شوند‬ ‫و باید برای تمدد اعصاب به جای خلوت‌تری رفت‪ .‬اگر بخواهم راستش را بگویم‬ ‫این می‌شود که تازگی‌ها با قطار سفر نکرده ام اما سر برنامه «رالی ایرانی» با الناز‬ ‫شاکر دوست سوار قطار شدم و برایم تجربه بی نظیری بود‪ .‬اما کودک که بودیم‬ ‫با قطار زیاد به مشهدمقدس می‌رفتیم‪.‬نمی‌دانم چرا از قطار به عنوان بهترین‬ ‫وسیله ایاب و ذهاب استفاده نمی‌شود چرا که هم امنیت بیشتری دارد و هم‬ ‫خیلی باعث خوش گذشتن می‌شود‪.‬البته من فکر می‌کنم ایستگاه‌های قطار‬ ‫خیلی دلگیری داریم و من خودم فکر اینکه صبح بشم سوار قطار شم دلگیرم‬ ‫می‌کند‪.‬اما در کل قطار بسیار وسیله نقلیه مسافرتی منحصر به فردی است و‬ ‫من ترجیح می‌دهم که مسافرتم با قطار صورت بگیرد تا با ماشین‪.‬همیشه از‬

‫گپ‬

‫بهنوش بختیاری‪ ،‬بازیگر‬

‫آن ایرانگردهای درجه یک ب��وده ام و به اندازه‬ ‫کافی کش��ورم را دیده ام و به نظ��رم بی نظیر‬ ‫است‪ .‬ما چندسال پیش مستندی را برای آرشیو‬ ‫میراث فرهنگی کار کردیم تا به وسیله آن آثار‬ ‫باستانی را معرفی کنیم و به واسطه آن فهمیدم‬ ‫ایران زیباترین جای دنیاست ولی حیف که قدر‬ ‫نمی‌دانیم و فکر می‌کنیم مرغ همسایه غازه‪4 .‬‬ ‫فصل ایران را هیچ کشورری ندارد‪.‬اما متاسفانه‬ ‫به آن رسیدگی نمی‌شود و نمی‌توانیم به اندازه‬ ‫کافی از لحظاتمان در آن لذت ببریم‪ .‬من خودم‬ ‫ایران را دوست دارم و آدم خارج از کشور نیستم‪.‬نهایت روزهای خارج از ایران‬ ‫‪ 10‬روز بیشتر دوام نمیاورم و به شدت دلتنگ شهر می‌شوم‪.‬برایم نوروز جایگاه‬ ‫ویژه ای در زندگی ام دارد و هفت سین خوش رنگ و لعابمان که جزو سنت‌های‬ ‫اصیلمان است را با شور و شعف خاصی می‌چینم‪.‬از همین االن برای عید بی‬ ‫تابم و دلم می‌خواهد از‪ 15‬اسفند به بعد کاری نداشته باشم و در بازار تجریش و‬ ‫میان مردم پرسه بزنم‪.‬شما و مجله تان اولین کسانی هستید که نوروز را به من‬ ‫تبریک گفتید و من این اتفاق را به فال نیک می‌گیرم‪.‬‬

‫‪61‬‬

‫‪62‬‬

‫گپ‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫اونیش امین‌الهی‪:‬‬

‫برای سفر شمال را ترجیح می‌دهم‬

‫اونیش امین الهی‪ ،‬ط�راح گرافیک معتقد‬ ‫است از هنر به خصوص گرافیک می‌توان‬ ‫در وس�ایل نقلی�ه عموم�ی مانن�د قطار‬ ‫استفاده کرد و با رنگ‌آمیزی‌های متنوع با‬ ‫توجه به شرایط فصل یا با توجه به اتفاقات‬ ‫مهم تقویم مثل نوروز و ‪...‬فضای جدیدی را‬ ‫برای مسافران کوپه‌ها ایجاد کرد‪ .‬به همین‬ ‫بهانه گفت و گویی با او انجام دادیم‪:‬‬

‫آیا اهل سفر کردن هستید؟‬ ‫اگر موقعی��ت آن پیش بیاید حتم��ا‪ .‬البته این‬ ‫روزها بیشتر س��فرهایم به دالیل کاری است تا‬ ‫تفریحی‪.‬‬ ‫مثل داوری مسابقات و یا کارگاه‌های گرافیک‬ ‫که متاسفانه در اکثر مواقع حتی فرصت دیدن‬ ‫ش��هر را که گاهی اولین‌بار اس��ت ک��ه به آنجا‬ ‫می‌روم ‪ ،‬پیدا نمی‌کنم اما اگر بخواهیم از زاویه‬ ‫س��فر کردن صرف نگاه کنیم‪ ،‬نه واقعا کم سفر‬ ‫می‌کنم‪.‬‬ ‫کدام مناطق ایران را برای س�فر بیش�تر‬ ‫انتخاب می کنید؟‬ ‫معموال برای س��فرهای تفریح��ی داخل ایران‪،‬‬ ‫بیشتر ش��مال کش��ور آنهم به دلیل وابستگی‬ ‫فامیل��ی و گهگاهی ه��م کیش‪ .‬اگ��ر بخواهم‬ ‫ش��هرهای دیگری هم به فهرس��تم اضافه کنم‬ ‫اصفهان‪ ،‬ش��یراز‪ ،‬مشهد و کاش��ان از شهرهای‬ ‫مورد عالقه‌ام هستند‪ .‬البته با گران‌شدن ارزهای‬ ‫خارجی‪ ،‬سفرهای داخلی بیش��تر رونق گرفته‬ ‫و مردم بیش��تر ایران را می‌بینن��د که امیدوارم‬ ‫قسمت ما هم بشود‪.‬‬ ‫سفر با کدامیک از وسایل نقلیه را ترجیح‬ ‫می‌دهید؟‬ ‫اص��وال از رانندگی خوش��م نمی‌آی��د و ترجیح‬ ‫می‌دهم کنار بنش��ینم و از س��فر ل��ذت ببرم‪.‬‬ ‫متاسفانه بس��یار کم با قطار سفر کرده‌ام‪ ،‬البته‬ ‫شاید به زودی یک س��فر کاری با قطار بروم اما‬ ‫به طور کلی هواپیما را ترجی��ح می‌دهم چون‬ ‫دوست دارم بیشترین زمان سفرم در مقصدی‬ ‫که می‌خواهم بروم صرف شود تا در راه‪.‬‬ ‫آیا تا به حال با قطار سفر کرده‌اید؟‬ ‫بله آنطور هم نیس��ت که اصال سفر نکرده باشم‬

‫اما فکر می‌کنم آخرین‌بار شاید حدود ‪ 10‬سال‬ ‫پیش بود‪.‬‬ ‫سفر با قطار را می‌پسندید؟‬ ‫بسیار دوست دارم با قطار سفر کنم اما متاسفانه‬ ‫موقعیتی پی��ش نمی‌آید‪ .‬البته س��فر با قطار را‬ ‫با کوپه‌ه��ای ‪ 4‬نفره مخصوصا برای س��فرهای‬ ‫طوالنی دوست دارم‪.‬‬ ‫به نظر شما مزیت مسافرت با قطار نسبت‬ ‫دیگر وسایل نقلیه چیست؟‬ ‫طول سفر اصال به چشم نمی‌آید چون هر موقع‬ ‫که بخواهید می‌نشینید و هر موقع که بخواهید‬ ‫می‌خوابید مخصوصا اگر با گروهی از دوستان و‬ ‫اشنایانتان باشید‪ ،‬راحت‌تر خواهید بود‪ .‬آرامش‬ ‫و آزادی عمل کامل دارید و اگر بخواهم خالصه‬ ‫بگویم قطار مانند این است که انگار در یک خانه‬ ‫هستید اما سفر هم می‌روید‪.‬‬ ‫وضعیت قطار های کشور را چگونه ارزیابی‬ ‫می‌کنید؟‬ ‫همانطور که گفتم از آخرین ب��اری که با قطار‬ ‫جابه جا شدم مدت‌ها می‌گذرد اما از بسیاری از‬ ‫دوستان شنیدم که قطارها و واگن‌های جدیدی‬ ‫به خطوط ریلی اضافه شده است که بسیار راحت‬

‫و تمیز هستند‪.‬‬ ‫به نظر شما هنرمندان چگونه می‌توانند به‬ ‫فضای راه آهن و قطار کمک کنند تا فضای‬ ‫بهتری داشته باشیم؟‬ ‫ببینید اصوال هنرمندان عقیده دارند که می‌توان‬ ‫هنر را در تمام ارکان یک جامعه پیاده کرد‪ .‬من‬ ‫فک��ر می‌کنم حتم��ا در فضاه��ای راه آهن هم‬ ‫می‌شود از تمامی رشته‌های هنرهای تجسمی‬ ‫استفاده کرد‪ ،‬خصوصا گرافیک مثال شاید بتوان‬ ‫با رنگ‌آمیزی بدنه بیرون واگن‌ها بنا به شرایط‬ ‫فصل یا با توجه به اتفاقات مهم تقویم مثل نوروز‬ ‫و ‪...‬کار جدید و جذابی انجام داد‪.‬‬ ‫همچنین می‌توان داخل کوپه‌ها را رنگ‌آمیزی‬ ‫کرد به ش��کلی که مردم بتوانند برای سفرشان‬ ‫رنگ کوپه‌ها را انتخاب کنند و یا با اس��تفاده از‬ ‫کاغذ دیواری‌های طراحی شده با نقوش ایرانی‬ ‫و سنتی که حتما برای مسافرین خارجی جالب‬ ‫خواهد بود‪ ،‬داخل قطار را طراحی کرد و هزاران‬ ‫کار گرافیک دیگر ‪ ...‬خوب��ی اینجور مدیاها هم‬ ‫این اس��ت که کامال قابل تعویض اس��ت‪.‬البته‬ ‫مساله مهم‪ ،‬خواست و اراده مسوولین است که‬ ‫این اتفاقات صورت پذیرد‪.‬‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫محمود حدادی‪ ،‬مترجم و استادیار گروه‬ ‫زبان و ادبيات آلماني‪ ,‬دانشكده ادبیات و‬ ‫علوم انسانی‬ ‫حاصل باغ روزگار چه بود‬ ‫ ‬ ‫آزاده صابری‬ ‫«پتر بيكسل»‪ ،‬نويس��نده معاصر سوئيسي‪ ،‬قطعه‬ ‫شاعرانه‌اي دارد به ظاهر تصويري ساده از روزمره؛‬ ‫با اين حال گوياي نكته‌اي گرهي از دنياي مدرن‪:‬‬ ‫«صبح برف نشسته بود‪ .‬می‌شد شادي كرد‪ .‬مي‌شد‬ ‫كلبه برفي ساخت‪ ،‬ش��ايد هم آدم برفي‪ .‬و بعد آن‬ ‫را مث��ل نگهبان جلو خانه ايس��تاند‪ .‬برف تس��لي‬ ‫مي‌بخشد‪ .‬همه وجود برف‪ -‬اگر كه وجود دارد‪ -‬در‬ ‫همين اس��ت‪ .‬می‌گويند توي آن كه پنهان شوي‪،‬‬ ‫گرم نگ��ه می‌دارد‪ .‬ب��ا اين حال ب��رف توي كفش‬ ‫می‌رود‪ ،‬اتومبيل‌ها را از حركت می‌اندازد‪ ،‬قطارها‬ ‫را از خط خارج می‌كند‪ ،‬و روستاهاي دور را در انزوا‬ ‫فرو می‌برد‪».‬‬ ‫قطعه توضيح با همه كوتاهي نشان می‌دهد اگر انسان‬ ‫امروزي با ابزار ماشين بر طبيعت چيره شده است‪،‬‬ ‫بهاي اين پي��روزي را هماهنگي با اي��ن بنيا ِد انكار‬ ‫شدة هستي است را هم از دس��ت داده است‪ .‬نمود‬ ‫عيني از دست دادن اين هماهنگي بي وقتي انسان‬ ‫مدرن است در جهان پر شتاب و هياهوي پيرامونش‪.‬‬ ‫با حسرت به گذش��ته نگاه نكنيم كه آن روزگار هم‬ ‫به نارسايي‌ها و ناداني‌هاي خود مبتال بوده است‪ .‬با‬ ‫اين حال گذشتگان وقت بيشتري داشته‌اند‪ ،‬و براي‬ ‫اصوات طبيعت‪ -‬همچون زمزمه باد و آب و كوبه بال‬ ‫پرندگان‪ -‬و خاصه موس��يقي كالم گوشي نيوشاتر‬ ‫هم‪ .‬از سخن به يادگار ماندة شاعرانشان پيداست‪ ،‬از‬ ‫آن قصه هاي تو در تويي كه اين شاعران‪ ،‬شهرزادوار‪،‬‬ ‫می‌گفتند و چنين‪ ،‬جمع خوانندگان و شنوندگان‬ ‫خود رادر دنياي خيال به شهرهايي می‌بردند پر از راز‬ ‫و اغوا و در عين حال خطر‪ .‬چنان وقتي را‪ -‬البته اگر‬ ‫كه بود و در تعطيالت نوروز دست داد‪ -‬يقين كه هفت‬ ‫پيكر نظامی‌خوشتر خواهد كرد‪ .‬كدام رمان جادويي‬ ‫مدرن می‌تواند جاذبه و فريب اين جه��ان را به اين‬ ‫استادي و زيبايي بيان كند‪:‬‬ ‫گل نمودن به ما و خار چه بود؟ حاصل باغ روزگار‬ ‫چه بود؟‬

‫کیوان ارزاقی‪ ،‬نویسنده‬ ‫مارک و پلو را بخوانید‬ ‫منصور ضابطیان‪ ،‬بیش از آن‌که به‌عنوان نویسنده مطرح‬ ‫باشد مجری و برنامه‌ساز تلویزیون است‪.‬‬ ‫کتاب «مارک و پلو» تجربیات و مشاهدات این نویسنده‬ ‫از س��فرهایی است که به کش��ورهای مختلف داشته‪.‬‬ ‫خودش می‌گوید‪«:‬اين كتاب حاوی نوشته‌هایی است‬ ‫كه طی شش سال سفر به كش��ورهای مختلف چون‬ ‫ارمنستان‪ ،‬هندوس��تان‪ ،‬كره‌جنوبی‪ ،‬لبنان‪ ،‬فرانسه‪،‬‬ ‫اسپانيا‪ ،‬ايتاليا‪ ،‬اتريش و اياالت متحده آمريكا گردآوری‬ ‫شده است‪ .‬اين كتاب راهنمای سفر نيست كه با خواندن‬ ‫آن بدانيد چه بايدكنيد‪ .‬مارك و پلو بيشتر نگاه شخصی‬ ‫من به كشورهايی است كه به آن‌جا سفر كرده‌ام‪».‬‬ ‫با توجه به نگاه و نگرش نویسنده‪،‬در هر کشور موضوع‬ ‫خاصی نظر ضابطیان را به‌خودش جلب کرده‪ .‬مثالًرابطه‬ ‫خوب و صلح‌آمیز مسيحيان و مسلمانانِ لبنان آن‌قدر‬ ‫برايش جذاب بوده كه سوژه مهم اين كشور شده‪ ،‬يا وقتی‬ ‫به اسپانیا رسيده بدون سَ ر زدن به ورزشگاه نیوکمپ و‬ ‫نوشتنِ از تی ِم محبوبِ بارسلون به سراغ مطبوعات آن‬ ‫کشور رفته! ضابطيان در سفری كه به كشور هند داشته‪،‬‬ ‫اين‌چنين نوش��ته‪« :‬گدايی در هند نه تنها عار نيست‬ ‫كه بس��يار هم معمول اس��ت‪ .‬گداهای حرفه‌ای آنقدر‬ ‫آويزان‌تان می‌‌شوند تا مجبور شويد به آنها كمك كنيد‪.‬‬ ‫كافی است چشم‌تان به چشم‌شان بيفتد‪ ،‬ديگر رهايتان‬ ‫نمی‌‌كنند‪ ».‬مارک و پلو‪ ،‬نش��ان می‌دهد که مسافرت‪،‬‬ ‫می‌تواند با کمترین هزینه‌ها انجام شود‪ .‬شاید این روزها‬ ‫اگر کمتر به مسافرت می‌رویم به‌خاطر آن است که سفر‬ ‫در الویت‌های نخست زندگی‌ ما ایرانی‌ها قرار ندارد وگرنه‬ ‫می‌شود با برنامه‌ریزی اصولی‪ ،‬همانند مارکوپلو شهرها و‬ ‫کشورهای مختلف دنیا را دید‪.‬‬

‫گپ‬

‫‪63‬‬

‫سابیرهاکا‪ -‬شاعر‪ -‬برنده کتاب شعر‬ ‫کارگری سال ‪1391‬‬ ‫«سفر به انتهای شب» را از دست ندهید‬ ‫سفر همیشه بهانه‌ای بوده برای فرار از زندگی‬ ‫و زندگی خود سفری است برای فرار از مرگ‪.‬‬ ‫در سفر هیچ وقت انتظار اینکه به انتهای شب‬ ‫برسم ندارم اما اصل قضیه انتظار است‪ .‬ترس‬ ‫از انتظار به پایان رسیدن سفر‪ .‬شاید این جمله‬ ‫دم دس��تی شده باش��د‪ :‬س��فر آدمی را پخته‬ ‫می‌کند؛ برای این که زندگی را بهتر بفهمد ‪ .‬به‬ ‫هر حال باید بیشتر س��فر کرد و بیشتر دید تا‬ ‫بیشتر فهمید‪.‬‬ ‫اما هیچ کتابی و هیچ سفری برای من به اندازه‬ ‫سفر به انتهای شب اثر لویی فردینان سلین این‬ ‫نابغه‌ فرانسوی لذت‌بخش نبوده است‪ .‬اگر به‬ ‫من باشد‪ ،‬می‌گویم در خانه بمانید و بالفاصله‬ ‫شروع کنید به س��فر به انتهای شب‪ ،‬به خود‬ ‫زندگی و به انتهای روزمرگی‪ .‬شاید خوشحال‬ ‫باشید از اینکه بعد از یک سال کار‪ ،‬از شهرتان‬ ‫دور می‌شوید و س��فر می کنید‪ .‬اما مشکل ما‬ ‫خود سفر نیست‪ .‬چرا که ما همیشه در سفریم‪،‬‬ ‫به ناکجا آباد‪ .‬اما این بار با سلین سفر کنید‪ ،‬به‬ ‫اعماق سلین یا بهتر بگویم‪ ،‬به اعماق هم ‌ه ما‪ .‬به‬ ‫قول سلین‪« :‬به ندرت اتفاق می‌افتد که زندگی‬ ‫س��راغت بیاید و کاس��ه‌ای زیر نیم‌کاسه‌اش‬ ‫نباشد‪ ».‬س��فر خوبی داشته باش��ید‪ ،‬هرچند‬ ‫شناختن خود‪ ،‬بهترین و خطرناک‌‌ترین سفر‬ ‫است‪.‬‬

‫‪64‬‬

‫گپ‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫گفتوگو با زروان زبان و ادبیات فارسی ایران‪ ،‬دکتر میرجاللالدین کزازی‬

‫نوروز درفش فرهنگ ایرانیان است‬

‫الهام کاظمی‬

‫فرهنگ‪ ،‬آداب و آيینهای اين سرزمین کهن همواره با شعر و ادب‬ ‫پارسی عجین بوده و هست و چه خوشوقتی است که اين آمیختگی‬ ‫را از زبان استاد میرجاللالدين کزازی بش�نوی آن هم در اتاقی‬ ‫پ ِر کتاب‪ ،‬گل‪ ،‬پنجرهای رو به س�وی خیابان پ� ِر برف‪ ،‬عکسهای‬ ‫قابش�ده بر ديوار از جوانی و گذر عمر و خاط�رات غرورآفرين و‬ ‫مهمتر از همه مجسمههايی از پدر پارسی ايرانیان‪ ،‬فردوسی‪ .‬استاد‬ ‫به رسم مهماننوازی ايرانیان ما را مهمان چای گوارايی کرد تا به‬ ‫قول خودش سرما از جانمان زدوده شود‪ .‬قرار بود که استاد برايمان‬ ‫از نوروز و رمز و رازهای آن و پیوندش با شعر و ادب پارسی بگويد‪.‬‬ ‫زروان مینشیند و برايمان از نوروز سخن میگويد‪.‬‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫ن�وروز در ش�عر و ادبی�ات فارس�ی چ�ه‬ ‫جایگاهی دارد؟آیا اساسا نوروز به روزهای‬ ‫اولین سال بر می‌گردد؟‬ ‫نوروز در پهنه ادب پارسی از نگاه فراخ می‌توان‬ ‫گفت که دو نم��ود دارد‪ ،‬یکی آن اس��ت که از‬ ‫نوروز چونان جشن و آیین شادمانی سخن رفته‬ ‫است‪ .‬این بخش بیش��تر در متن‌های داستانی‬ ‫به ویژه شاهنامه که استاد هنگامی‌که داستان‬ ‫جمش��ید را می‌س��راید از نوروز و از چگونگی‬ ‫پیدایش آن س��خن گفته است‪ .‬خاستگاه نوروز‬ ‫رخ��دادی بزرگ و باز خوانده ش��ده اس��ت که‬ ‫در روزگار جمش��ید روی داده است‪.‬روزی که‬ ‫جمش��ید دیوان را می‌فرماید که اورنگ او را بر‬ ‫دوش بنهند و در پهنای آس��مان به گل گشت‬ ‫می‌پردازد‪ .‬هنگامی‌ که‌این ش��هریار باستانی و‬ ‫نمادین از آسمان به زمین باز می‌گردد‪ ،‬ایرانیان‬ ‫آن روز را روزی فرخنده می‌ش��مارند و جش��ن‬ ‫می‌گیرند‪ .‬آن جش��ن‪ ،‬جش��ن نوروز است‪ .‬اما‬ ‫کاربرد گس��ترده‌تر نوروز در س��خن پارسی به‬ ‫پیوند آن با به��ار بر می‌گردد‪ .‬پ��س از آن روی‬ ‫هر زمان از بهار س��خن رفته است به گونه‌ای از‬ ‫نوروز هم ی��ادی به میان آمده اس��ت‪ .‬اما پیوند‬ ‫نوروز با بهار بر می‌گردد به‌اینکه جشن و آیین‬ ‫نوروز در روزگار سپس��ین به راستی آمیزه‌ای‬ ‫از چند جش��ن و آیین گوناگون بوده است‪.‬این‬ ‫جش��ن و آیین‌ها در درازن��ای روزگاران با هم‬ ‫در آمیخته‌اند و سرانجام جش��ن و آیین نوروز‬ ‫از این آمیختگی پدید آمده اس��ت‪ .‬یکی از این‬ ‫جشن‌ها جشن فروردیدگان بوده است یا جشن‬ ‫بزرگداشت مردگان‪ ،‬یا به عبارتی نغزتر و رساتر‬ ‫جشنی که‌ایرانیان در آن فروهر گذشتگان خود‬ ‫را گرامی‌می‌داش��تند‪ .‬این جش��ن در پنج روز‬ ‫واپسین سال کهن و پنج روز آغاز سال نو برگزار‬ ‫می‌شده است‪.‬‬ ‫پاره‌ای از رس��م و راه‌ها و رفتارهای نوروزی باز‬ ‫می‌گردد به‌این جشن برای نمونه‌این‌که‌ایرانیان‬ ‫در واپسین روزهای س��ال کهن خانه‌های خود‬ ‫را به شیوه‌ای دیگرس��ان می‌روبند‪ ،‬می‌کوشند‬ ‫کمترین گ��رد و آلودگی نباش��د‪ .‬وگرنه بانوان‬ ‫ایرانی در پاکیزگی برترین‌های جهان هستند‪.‬‬ ‫اما آن رُفت و روب و پاکیزگ��ی که در روزهای‬ ‫پیش از نوروز آغاز می‌گیرد رفتاری است که تنها‬ ‫یک بار در سال انجام می‌پذیرد زیرا به گونه‌ای‬ ‫فراگیر و گسترده تر اس��ت و هر جایی که نیاز‬ ‫زدودن باشد فرو نمی‌گذارد‪.‬‬

‫چرا ش�اعران کالس�یک مثل فردوسی و‬ ‫سعدی به نوروز می‌پرداختند؟‬ ‫یکی آن است که نوروز با بهار پیوندی ساختاری‬ ‫دارد‪ ،‬یکی یادآور دیگری اس��ت‪ .‬سخنوران در‬ ‫میان بخش‌های چهارگانه س��ال بیشتر به بهار‬ ‫می‌اندیش��ند و درباره بهار می‌س��رایند‪ .‬دیگر‬ ‫ارج و قربی اس��ت که نوروز در تاریخ و فرهنگ‬ ‫ای��ران دارد‪ .‬هنوز ه��م برتری��ن و گرامی‌ترین‬ ‫و فراگیرترین جش��ن در ایران جش��ن و آیین‬ ‫نوروز است‪ .‬در ایران جشن و آیین‌های بسیاری‬ ‫روایی داشته است که بسیاری از آنها امروز کنار‬ ‫گذاشته ش��ده‌اند یا اگر هنوز برگزار می‌شوند با‬ ‫نوروز در شیوه برگزاری س��نجیدنی نیست‪ ،‬با‬ ‫فروغی کمتر برگزار می‌ش��وند یا همه‌ ایرانیان‬ ‫آن را برنمی‌گزارن��د‪ .‬ام��ا نوروز جش��ن فراگیر‬ ‫ایرانیان اس��ت‪ ،‬همه‌ایرانیان از هر تیره و تبار و‬ ‫کیش و آیین آن را بزرگ می‌دارند‪ ،‬حتی جشن‬ ‫نوروز در پهنه‌ای بس��یار گسترده‌تر روایی دارد‬ ‫که‌ایران فرهنگی اس��ت و روزگاری بخشی از‬ ‫ایران بوده‌اند و در پ��ی رخدادها و گیرودارهای‬ ‫تاریخ��ی از ایران گسس��ته‌اند‪ .‬جش��ن و آیین‬ ‫نوروز با شکوه بس��یار برگزار می‌شود حتی در‬ ‫س��رزمین‌هایی که بخش��ی از جغرافیای ایران‬ ‫شمرده نمی‌شوند‪ .‬در واقع نوروز درفش فرهنگ‬ ‫ایرانی است‪ .‬برترین برا ترین سنجه در شناخت‬ ‫دامنه‌این فرهنگ است‪ .‬در هر گوشه گیتی اگر‬ ‫ببینید که جشن نوروز را بر پا می‌دارند فرهنگ‬ ‫ایرانی تا بدان سرزمین راه برده است‪ .‬از این رو‬ ‫سخنوران ایران بیش از هر آیین و هنجار دیگر‬ ‫در سروده‌های خود به نوروز پرداخته‌اند‪ .‬سخن‬ ‫سرایان داستان‌س��را‪ ،‬چامه‌پرداز و غزل‌آفرین‪،‬‬ ‫نوروز را در دیگر کالبدهای س��خن پارسی هم‬ ‫بازتابی گسترده داده‌اند‪.‬‬ ‫ن�وروز منهای تفاس�یری که ام�روز از آن‬ ‫داریم نماد چه چیز هایی اس�ت؟ آیا طبق‬ ‫گفته حافظ « نو بهار است در آن کوش که‬ ‫خوشدل باش�ی» می‌تواند نماد خوشدلی‬ ‫باشد؟‬ ‫نوروز با خرمی‌ و خوش��دلی ه��م پیوند تنگ و‬ ‫س��اختاری دارد هم از آن روی که ش��ادی در‬ ‫جشن حتی در جشن‌های آیینی و باور شناختی‬ ‫نهفته است‪ .‬نوروز در بهار برگزار می‌شود و بهار‬ ‫روزگار ش��ادی‪ ،‬بزم و سرمستی است‪ .‬از همین‬ ‫روی سخنوران غزل‌پرداز ایرانی به ویژه‪ ،‬بهار را‬ ‫زبان خرمی‌‪ ،‬خوشدلی و شادمانی می‌دانسته‌اند‪.‬‬

‫گپ‬

‫‪65‬‬

‫حاف��ظ در بیتی بدینس��ان از بهار ک��ه روزگار‬ ‫شادمانی است سخن گفته است ‪:‬‬ ‫نگویمت که همه ساله می‌پرستی کن‬ ‫ی خور و ماه پارسا می‌باش‬ ‫سه ماه م ‌‬ ‫سه ماه کنایه از سه ماه بهار است که زمان به بزم‬ ‫نشستن و باده نوشیدن است‪ ،‬یا در بیتی دیگر‬ ‫گفته است‪:‬‬ ‫بهار می‌گذرد دادگسترا دریاب‬ ‫ک�ه رف�ت موس�م و حافظ هن�وز می‬ ‫‌نچشید‬ ‫در این بیت خواجه بزرگ از بیدادی شگرف که‬ ‫بر وی رفته است فغان برمی‌دارد‪ ،‬می‌گوید بهار‬ ‫که روزگار شادمانی است سپری شده است اما‬ ‫من در این روزگار از شادمانی بی‌بهره مانده‌ام‪،‬‬ ‫پس ای داد گس��تر مرا دریاب‪ ،‬زمینه شادمانی‬ ‫و بزم را برای م��ن فراه��م آور‪ .‬و در بیتی دیگر‬ ‫هم‌چنان می‌گوید‪:‬‬ ‫رسید مژده که آمد بهار و سبزه دمید‬ ‫وظیفه‌گر برسد مصرفش گل است و نبید‬ ‫گل و نبید هر دو از بایس��ته‌های بزم و شادمانی‬ ‫هس��تند‪ .‬ام��ا ارج و ارزش ن��وروز و ش��ادمانی‬ ‫ایرانیان در روزهای جش��ن تنها به پیوند نوروز‬ ‫با بهار برنمی‌گردد‪ ،‬نوروز جش��ن آیینی اس��ت‬ ‫که معنای ژرف و هستی شناختی در آن نهفته‬ ‫است‪ ،‬می‌توان گفت که ماندگاری نوروز هم در‬ ‫این کارکرد هستی ش��ناختی آن نهفته است‪.‬‬ ‫جش��ن و آیین نوروز اگر نمادشناس��انه به آن‬ ‫بنگریم و راز های آن را بکاویم‪ ،‬جش��نی است‬ ‫در پیوند ب��ا آفرینش‪ ،‬به دیگر س��خن ایرانیان‬ ‫به‌گونه‌ای رازآلود و نمادینه در جش��ن و آیین‬ ‫نوروز بازگش��ت به آغ��از را در آفرینش بزرگ‬ ‫می‌دارند‪ .‬به هنگام نوروز سالی به پایان می‌رسد‬ ‫تا سالی دیگر آغاز شود هر آنچه نشان از کهنگی‪،‬‬ ‫فرسودگی دارد از میان می‌رود و در برابر نویی‪،‬‬ ‫نغزی‪ ،‬زیبای��ی ج��ای آن را می‌گی��رد‪ .‬نوروز‬ ‫به‌راستی در بن جشن بازگش��ت به آغاز است‪.‬‬ ‫بازگش��ت به آغاز هم��واره هم��راه و همدوش‬ ‫شادابی‪ ،‬ش��کفتگی‪ ،‬جوانی و پرتوانی است‪ .‬به‬ ‫هنگام نوروز زمین افس��رده و فرومرده‪ ،‬زمینی‬ ‫که چندی در س��رما و تیرگی مانده بوده است‪،‬‬ ‫دیگربار جان می‌گیرد‪ ،‬توان می‌یابد‪ ،‬می‌شکفد‪.‬‬ ‫رستاخیزی در گیتی رخ می‌دهد‪ .‬روزگار روشنی‬ ‫و گرما آغاز می‌گیرد‪ .‬ایرانیان هر کیش��ی را که‬ ‫ورزیده‌اند‪ ،‬پیرو هر سامانه باور شناختی بوده‌اند‪،‬‬ ‫همواره خورشید‪ ،‬روز‪ ،‬روشنایی و گرما را گرامی‬

‫‪66‬‬

‫گپ‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫‌می‌داشتند و آنها را پدیده‌هایی سپند و اهورایی‬ ‫می‌شمردند‪ .‬در برابر تیرگی‪ ،‬سرما‪ ،‬پژمردگی را‬ ‫پدیده‌هایی اهریمنی می‌شمردند از همین روی‬ ‫جشن نوروز جش��ن رهایی است‪ ،‬رهایی گیتی‬ ‫از چنگ تیرگی و سرماست‪ .‬پیش تر گفته شد‬ ‫جش��ن و آیین نوروز از در هم آمیختگی چند‬ ‫آیین و جش��ن پدید آمده اس��ت‪ ،‬یک��ی از آنها‬ ‫همان اس��ت که خاس��تگاهی اخترشناختی و‬ ‫گاهشمارانه دارد‪.‬‬ ‫به هنگام نوروز‪ ،‬خجسته‌ترین رخداد کیهانی‪،‬‬ ‫اخترش��ناختی روی می‌ده��د و آن فرازمندی‬ ‫بهاری ی��ا اعتدال ربیعی اس��ت‪ .‬در نخس��تین‬ ‫روز بهار و آغاز نوروز خورش��ید بر باره برها برج‬ ‫حمل نخستین از دوازدگان بر می‌آید‪ ،‬درآمدن‬ ‫خورشید بر باره بره برابر اس��ت با ترازمندی و‬ ‫یکس��انی روز و شب‪ ،‬بدینس��ان چیرگی شب‪،‬‬ ‫س��رما و تیرگی پایان می‌یابد‪ ،‬روشنایی‪ ،‬روز و‬ ‫گرما آغاز می‌گی��رد‪ ،‬از آن پس روز بر می‌افزاید‬ ‫و شب فرو می‌رود‪ .‬در چشم ایرانیان این رخداد‬ ‫خجس��ته‌ترین رخداد اس��ت‪ .‬از همین روست‬ ‫که آن را جش��ن می‌گرفتند‪ .‬این جشن یکی از‬ ‫خاستگاه‌های جش��ن و آیین نوروز شده است‪.‬‬ ‫مانند جشن فروردیدگان کهادی از آن رفت که‬ ‫جشن آیینی است‪.‬‬ ‫خاستگاه دیگر به اسطوره‌های ایران باز می‌گردد‪.‬‬ ‫فرارفتن جمشید به آسمان و در نوشتن پهنای‬ ‫سپهر‪ .‬یکی دیگر از جشن‌های باستانی که نمود و‬ ‫نشانی در جشن نوروز یافته است‪ ،‬واپسین جشن‬

‫از جشن‌های شش گانه بسیار ارجمند در ایران‬ ‫باستان بوده اس��ت که آنها را گاه بار می‌نامیدند‪.‬‬ ‫این جشن بزرگ همزمان با جشن و آیین نوروز‬ ‫برگزار می‌شد از این روی یکی از سرچشمه‌ها و‬ ‫خاستگاه‌های این جشن که جشن فراگیر میهنی‬ ‫است در پهنه زمین گردیده است‪.‬‬ ‫شما به عنوان استاد ادبیات فکر می‌کنید‬ ‫چقدر از آیین‌ها و مناس�ک نوروز در حال‬ ‫حاضر حفظ شده اس�ت ؟چه‌آیین‌هایی از‬ ‫بین رفته است؟‬ ‫کمابیش در جش��ن و آیین نوروز آن هنجارها‬ ‫و رسم و آیین‌های باس��تانی هنوز پایدار مانده‬ ‫است‪ ،‬یک نمونه آن که از نوروز ناگسستنی است‬ ‫و می‌توان گفت که از دید آیینی و نماد شناختی‬ ‫ویژگی برجسته نوروز است خوانی است که به‬ ‫هنگام نوروز ایرانیان می‌گس��ترند و آن را هفت‬ ‫س��ین می‌نامند‪ .‬هفت نماد که نامشان با سین‬ ‫آغاز می‌شود بر این خوان می‌نهند این نماد ها را‬ ‫اگر ژرف بکاویم همچنان در پیوند با خورشید‪،‬‬ ‫روش��نایی‪ ،‬رستاخیز و ش��کفتگی هستند‪ .‬اگر‬ ‫بخواهم به‌این زمینه بپ��ردازم و این نماد های‬ ‫هفت گانه را یک به یک بکاوم س��خن به درازا‬ ‫خواهد کشید‪.‬‬ ‫آیین‌ه��ای دیگر هم ک��م و بیش پ��ا برجایند‪.‬‬ ‫جشن‌های ایرانی را می‌توان گفت جشن‌هایی‬ ‫هستند که باعث پیوند میان ایرانیان می‌شوند‬ ‫و حتی نیرو بخش هس��تند‪ .‬این جش��ن‌ها در‬ ‫گذش��ته به ش��یوه‌ای همگانی برگزار می‌شده‬

‫اس��ت بدین معنی ک��ه آنچنان ک��ه امروزیان‬ ‫می‌ گویند جش��نواره بوده است نه جشن‪ ،‬همه‬ ‫شهروندان در جشن دمساز بوده‌اند‪ .‬در میدان‬ ‫شهر و هر جایی که فراخی بود گرد می‌آمدند و‬ ‫این جشن را برپا میکردند که هنوز این شیوه در‬ ‫کشورهایی همچون تاجیکستان که بخشی از‬ ‫جغرافیای فرهنگی ایران است برگزار می‌شود‪.‬‬ ‫اما در ایران اندک‌اندک این جش��ن‌های فراگیر‬ ‫همگانی به جش��ن‌های خانوادگی فروکاس��ته‬ ‫اس��ت‪ .‬اما آن کارکرد و رفتار ویژه هنوز در این‬ ‫جشن‌های خانوادگی هم دیده می‌شود‪.‬‬ ‫ایرانیان به بهانه‌این جشن به دیدار هم می‌روند‬ ‫و دس��ت کم یک بار در س��ال به بهان��ه نوروز‬ ‫می‌کوش��ند که با یکدیگر دیدار کنند نوروز را‬ ‫فرخ باد بگویند تا آن پیوند ارزش��مند که باید‬ ‫در میان خویش��ان‪ ،‬دوستان و آش��نایان باشد‬ ‫کاستی نگیرد و از میان نرود‪ .‬در روزهای نوروز‬ ‫در تمامی‌ خانه‌ها به روی همگان باز است و در‬ ‫هر خانه‌ای زمینه پذیرایی از میهمان به فراخی‬ ‫آماده است‪ .‬اگر مهمانی به خانه در نیاید میزیان‬ ‫را بسیار گران می‌افتد و مایه رنجش او می‌گردد‪.‬‬ ‫از همین روی می‌توان گفت که درجشن نوروز‬ ‫بن مایه و شالوده‌های فرهنگ و منش ایرانیان‬ ‫نهفته است‪.‬‬ ‫یکی از ن�کات مهم در نوروز س�فر کردن‬ ‫است‪ ،‬سفر چه جایگاهی در آیین نوروزی‬ ‫ما داشته است؟‬ ‫س��فر کردن در روزهای نوروز از آیین‌های ناب‬ ‫ایرانی نیس��ت‪ .‬در این سالیان اس��ت که سفر‬ ‫کردن در روزهای نوروز رواج یافته اس��ت‪ ،‬آن‬ ‫هم به پاس چندین روز آس��ودگی از کار است‪.‬‬ ‫ایرانیان از این روزها بهره می‌برند که به س��فر‬ ‫بروند‪ ،‬وگرنه هنج��ار در جش��ن و آیین نوروز‬ ‫این است که‌ایرانیان آن را در خانه خود برگزار‬ ‫کنند‪ .‬آن خوان آیینی را در سرای خود بگسترند‬ ‫و پذیرای مهمانان نوروزی باش��ند‪ .‬این س��فر‬ ‫روزهای آسایش تنها ویژه نوروز نیست و در هر‬ ‫زمان دیگری هم می‌تواند رخ داد‪ .‬اما س��فر در‬ ‫شمار رسم و رازهای نوروزی نبوده است‪.‬‬ ‫سخن آخر‬ ‫پیش��اپیش نوروزی پیروز‪ ،‬بهاری ش��کوفه بار‪،‬‬ ‫سالی فرخنده همراه با تندرس��تی‪ ،‬به روزی و‬ ‫ش��ادکامی‌ برای همه‌ایرانیان آرزومندم‪ ،‬باشد‬ ‫ک��ه س��ال ‪ 1393‬خورش��یدی س��ال خرمی‌‪،‬‬ ‫خجستگی‪ ،‬آبادانی و شکوفایی در ایران زمین‬ ‫باشد‪.‬‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫‪67‬‬

‫تاریخ‬

‫پستچی دوبار زنگ می‌زند!‬

‫*‬

‫در دوران پیشرفت فناوری و دیجیتالی شدن هرچه بیشتر زندگی روزمره‪،‬‬ ‫شاید کمتر کسی سراغ کارت پستال را بگیرد‪ .‬این روزها برای عرض تبریک‬ ‫راه‌های کم دردسر زیادی ایجاد شده‪ .‬می‌ش��ود با سرعت زیاد یک پیامک‬ ‫ارس��ال کرد یا اینکه با طرح‌های آماده گرافیکی‪ ،‬ایمیلی مهیا کرد و برای‬ ‫عزیزی ارسال کرد‪ .‬اما مطلع ش��دن از وضعیت عرض تبریک در گذشته و‬ ‫یافتن اجداد این ایمیل‌های خوش آب و رنگ‪ ،‬خالی از لطف نیست‪.‬‬ ‫در دایره‌المعارف‌ه��ای گوناگون برابر کارت پس��تال نوش��ته ش��ده‪ ،‬تکه‬ ‫مس��تطیل ش��کلی از جنس کاغذ که طرح‌های زیبایی بر آن چاپ ش��ده‬ ‫است‪ .‬اما باید در نظر داش��ت که این کارت‌ها از آغاز به این شکل نبوده‌اند‪.‬‬ ‫در گذشته مدل‌های چوبی این کارت‌ها هم طرفداران فراوانی داشت‪ .‬شاید‬ ‫در نظر گرفتن کارت پس��تال چوبی آن هم برای سال‌های پیش از ‪1850‬‬ ‫میالدی خیلی دور از ذهن نباشد اما چیزی که بسیار جالب است کارت‌های‬ ‫فلزی است‪ .‬در گذشته کارت‌هایی از جنس مِس در ایالت میشیگان آمریکا‬ ‫رواج داشت که گاهی قیمت آنها از نمونه‌های کاغذی هم ارزان‌تر بود‪.‬‬ ‫اولین س��والی که درباره کارت پس��تال به ذهن می‌آید این اس��ت که چه‬ ‫تفاوتی میان این کارت‌ها و نامه‌های عادی وج��ود دارد‪ .‬هیچ‌کس بهتر از‬ ‫کلکسیونرهای تمبر و کارت این س��وال را پاسخ نمی‌دهد‪ .‬کارت پستال‌ها‬

‫اولین نمونه‌های معتبری بودند که برای ارسال نیازی به نصب تمبر و قرار‬ ‫دادن در پاکت نداشتند و در سیس��تم‌های پستی به خودی خود معتبر به‬ ‫حساب می‌آمدند‪.‬‬ ‫کارت پستال‌ها عمری به قدمت پست و سرویس‌های پستی دارند‪ .‬نخستین‬ ‫طرح‌های کارت پستالی نقاشی‌هایی بود که روی کارت‌ها کشیده می‌شد‪.‬‬ ‫این نقاشی‌ها به‌صورت دستی و با نوش��ت‌افزارهای عادی کشیده می‌شد‪.‬‬ ‫تصویر زیر نخستین نمونه ارس��ال کارت پستال کارتی است که در لندن و‬ ‫برای تئودور هوک نویسنده انگلیسی در ‪ 1840‬ارسال شد‪ .‬گفته می‌شود‬ ‫امکان این وجود دارد که هوک این کارت را خودش برای خودش ارس��ال‬ ‫کرده باشد و این تمرین خنده‌دار اوست‪ .‬در ادامه این روند بود که در ‪1861‬‬ ‫نخستین کارت پستی تبلیغاتی منتشر شد‪ .‬البته این کارت تبلیغاتی هیچ‬ ‫عکسی نداشت! رواج کارت‌های عکس‌دار از ‪ 1870‬و در فرانسه آغاز شد‪ .‬در‬ ‫جنگ‌های ‪ 1870‬این کارت‌ها میان سربازان فرانسوی به شدت رواج پیدا‬ ‫کرد‪ .‬در همین س��ال‌ها بود که کارت‌های مصور بدون نیاز به تمبر و پاکت‬ ‫ارسال می‌شدند‪.‬‬ ‫*عنوان‪ ،‬نام کتابی از جیمز کین است و فیلمی بر اساس آن‬ ‫ساخته شده است‪.‬‬

‫‪68‬‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫کتاب‬

‫شش رمانی که باید آنها را خواند‬

‫بفرماییدکتاب‬

‫فاطمه عسگرىآزاد‬

‫مهم نیست که با هواپیما‪ ،‬قطار‪ ،‬اتوبوس يا وسیله شخصی‬ ‫سفر میکنید‪ ،‬مهم اين است که در طول مسیر هم بهتان‬ ‫خوش بگذرد و بدانید که راه رسیدن به مقصد هم جزيی‬ ‫از سفر است‪ .‬يکی از چیزهايی که مسیر را کوتاه میکند‬ ‫خواندنکتاباستوبرایهمینمابرایشماپیشنهادهای‬ ‫جذابی داريم‪ ،‬کتابهايی که مس�یر طوالنی سفر را کوتاه‬ ‫میکنند و شما را به دنیای ناشناختهها میبرند‪ ،‬دنیايی که‬ ‫در آنها هر غیر ممکنی ممکن است و تا جايیکه نويسنده‬ ‫بخواهد ش�ما آزاديد که تخیل کنید‪ .‬ضمن�ا اگر در حال‬ ‫رانندگی با ماشین شخصی خودتان هستید و يا حوصله‬ ‫خواندنسطوررانداريداکثراينکتابهابهصورتفايلهای‬ ‫صوتیوالکترونیک دربازارکتابواينترنتيافتمیشود‬ ‫فقطکافیاستسریبهکتابفروشیهابزنیديادراينترنت‬ ‫کمیجست و جو کنید‪.‬‬

‫لیدی اِل‬

‫پشت جلد این رمان در مورد لیدى ال اینگونه نوشته‬ ‫شده اس��ت‪« :‬رومن گارى» در رمان «لیدى ال» دو‬ ‫دلداده را از میان خیل جوانان اواخر قرن پر آشوب قرن‬ ‫نوزدهم برگزیده كه یكى آرمان سوداى مبارزه سیاسى‬ ‫را در سر مىپروراند و دیگرى دیانا سودایى عشق است‬ ‫و معشوق را به تمامى براى عشق ورزیدن مىخواهد‪.‬‬ ‫موضوع اصلى كتاب رودررویى عشق و ایده آلهاى‬ ‫عقیدتى آدمهاس��ت‪ .‬مضمون اصلى داس��تانهاى‬ ‫رومن گارى كه عالوه بر نویسندگى‪ ،‬فیلمنامهنویسى‪،‬‬ ‫كارگردانى و خلبانى را در جنگ جهانى دوم تجربه كرده‪ ،‬تالقى عشق و آزادى‬ ‫است كه در این رمان به نوعى در تضاد عشق و فعالیت سیاسى پدیدار مىشود‪.‬‬ ‫لیدى ال رمانى بسیار ساده‪ ،‬روان و لطیف است و البته انتهایى غیر منتظره دارد كه‬ ‫شما را تا مدتها به فكر فرو مىبرد‪ .‬این كتاب را مهدى غبرایى ترجمه و نشر ناهید‬ ‫آن را منتشر كرده است‪ .‬ترجمه این اثر از زبان فرانسه و انگلیسى پیش از این در‬ ‫سال ‪ 1383‬منتشر شده بود‪ .‬ترجمه پژمان از كتاب «من و پالترو»‪ ،‬در سالهاى‬ ‫گذشته نیز در دپارتمانهاى زبان و ادبیات اسپانیایى در دانشگاه عالمه طباطبایى‬ ‫و بعضى واحدهاى دانشگاه آزاد تهران تدریس شده است‪« .‬من و پالترو» اثر خوان‬ ‫رامون خیمنس با ترجمه عباس پژمان در ‪ 256‬صفحه و به بهاى ‪ 11‬هزار تومان‬ ‫از سوى نشر نگاه منتشر شده است‪.‬‬

‫مرد داستان فروش‬

‫اگر مىخواهی��د در عین خواندن ی��ك رمان با‬ ‫چندین داس��تان روبه رو ش��وید و در دنیایى از‬ ‫تخیالت نویسنده غرق شوید رمان «مرد داستان‬ ‫فروش»راازدستندهید‪.‬كتابىباترجمهمهوش‬ ‫خرمىپور كه از سوى كتابسراى تندیس منتشر‬ ‫شده است‪ .‬مرد داستان فروش درباره مردى است‬ ‫كهازهمانكودكىاستعدادخاصىبراىنقلقصه‬ ‫دارد‪.‬ازهمانموقعذهناوپرازایدههاوطرحهاى‬ ‫مختلفبراىنوشتنرماناستاماخودشتمركز‬ ‫كافى براى نوشتن یك رمان را ندارد و همچنین‬ ‫از شهرت نیز بیزار است پس تصمیم مى گیرد طرح هاى خود را به نویسندگان و‬ ‫دفاتر انتشارات بفروشد‪.‬اما مشكل از جایى شروع مىشود كه داستانهاى بعدى‬ ‫این نویسندهها در فروش با موفقیت رو به رو نمىشود و یا برخى از آنها از دادن باقى‬ ‫پولشان خوددارى مىكنند‪« .‬یوستین گاردر» نویسنده نروژى این رمان طورى‬ ‫تفكراتواعتقاداتمردداستانفروشرابیانكردهكهمخاطبشكمىكندشاید‬ ‫خودش مرد داستان فروش توى قصه است‪ .‬داستانهاى تو در توى این كتاب شما‬ ‫رابهدنیاىعجیبىمىبردوقدرتتخیلنویسندهقطعاشماراغافلگیرخواهدكرد‪.‬‬ ‫«راز فال ورق» كتاب دیگر گاردر است كه در ایران شهرت زیادى پیدا كرده و چاپ‬ ‫پانزدهم این كتاب اكنون در بازار قابل دسترسى است‪.‬‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫گریز پا‬

‫اگر تاكن��ون رمانى از آلی��س مونرو‪،‬‬ ‫نویسنده ‪ 82‬ساله كانادایى‪ ،‬كه برنده‬ ‫نوبل ادبی��ات ‪ 2013‬ش��د نخواندید‬ ‫بهتر اس��ت كتاب گریز پا را از دست‬ ‫ندهید‪ .‬مونرو در داستانهایش معموالً‬ ‫به مس��ائل زن��ان و دغدغههایش��ان‬ ‫مىپردازد‪ ،‬گرچه در داس��تانهاى او‪،‬مردان نی��ز داراى ارزش و احترام ویژهاى‬ ‫هس��تند ولى اغلب قهرمانان یا ش��خصیتهاى اصلى آثارش را زنان تشكیل‬ ‫مىدهند‪.‬این نویسندة هش��تاد س��الة كانادایى عالقة وافرى به بررسى و طرح‬ ‫مسائل روانش��ناختى زنان در قصههاى خود دارد‪.‬در آثار او زنان یا انسانهایى‬ ‫فریبخورده و ناكامند‪ ،‬یا افرادى نگران و در جستوجوى آرامش براى خود و‬ ‫دیگران یا اشخاصى كه به كشف و مكاش��فه و مشاهده در جامعه مىپردازند تا‬ ‫هرچه بیشتر از همنوعان خود بیاموزند و با گونههاى دیگر زندگى و افكار انسانى‬ ‫آشنا شوند‪ .‬از سوى دیگر داستانهاى او ب ُرش یا بازتابى از زندگى حقیقى است‬ ‫و به شدت از فضاهاى رئالیستى برخوردار اس��ت‪.‬طورى كه وقتى داستانى از او‬ ‫را مىخوانید‪،‬احس��اس مىكنید هر چیز درس��ت عین خودش است‪ .‬داستان‬ ‫«نیرنگها» كه آخرین قصه این مجموعه است در واقع جذابیترین داستان هم‬ ‫هست‪ ،‬روایتى از یك عشق نافرجام در دوران جوانى كه پس از سالها واكاوى‬ ‫مىشود‪ «:‬با این حال و وضعیتى كه آن موقع داشت‪ ،‬قضاوت كار دشوارى بود‪.‬‬

‫عقاید یک دلقک‬

‫«عقاید یك دلق��ك» هانریش بل بىش��ك‬ ‫یكى از كتابهایى است كه در طول زندگیتان‬ ‫باید بخوانید و به دوس��تانتان پیشنهاد كنید‪.‬‬ ‫«هانس اشنایر» دلقكى اس��ت كه كارش در‬ ‫س��یرك خنداندن مردم است اما بعد از اینكه‬ ‫همسرش مارى او را به دلیل عقاید مذهبیش‬ ‫ترك ك��رده در یك��ى از نمایشهایش دچار‬ ‫لغزش مىش��ود و پایش را مص��دوم مىكند‪.‬‬ ‫همین مصدومیت باعث خانه نش��ینىاش مىش��ود وب��ه همین دلیل‬ ‫دفترچه تلفنش را باز مىكند و شروع به تماس با آشنایان مىگیرد‪ .‬در‬ ‫این میان بارها به گذش��ته مىرود و خاطراتش را مىگوید‪ .‬در حقیقت‬ ‫دلقك این داس��تان یك تنه با رنگ روغنى بر چه��ره صادقانه خودش‬ ‫تالش دارد مقابل ریا كارىهاى جامعه بایستد‪ .‬هانس عاشق مارى است‬ ‫و به قول خودش مرض تك همسرى دارد ‪ .‬مارى كه كاتولیك است بى‬ ‫دین بودن هانس را نمى تواند بپذیرد و به دلیل عقاید مذهبیش هانس‬ ‫را ترك مىكند‪« .‬عقاید یك دلقك» طنزى اس��ت عاشقانه كه در قالب‬ ‫داستانى بسیار خواندنى به مسائل مختلفى از قبیل جنگ‪ ،‬عشق و خیانت‬ ‫مىپردازد‪ .‬این كتاب را محمد اسماعیلزاده ترجمه كرده و نشر چشمه‬ ‫آن را منتشر كرده است‪.‬‬

‫کتاب‬

‫ژاﻙ قﻀا قدری و اربابش‬

‫‪69‬‬

‫در كنار تمام رمانهاى معاصرى كه در باال معرفى كردم‬ ‫بد نیست سرى به ادبیات كهن بزنیم و با دنیس دیدرو‬ ‫نویسده فرانسوى قرن ‪ 18‬آشنا شویم‪ .‬در مورد دید رو‬ ‫گفته مىشود كه چهارصد سال تاریخ رمان بدون «ژاك‬ ‫قضا و قدري و اربابش» كه ب��ه حق در كنار رمان هایي‬ ‫چون «دن كیش��وت» و «اولیس» ج��اي دارد‪ ،‬كامل‬ ‫نیست‪ .‬به احتمال زیاد‪« ،‬دیدرو» این رمان را بین سال‬ ‫هاي‪ 1765‬تا‪ 178۴‬میالدي نوشته است‪ .‬مشكل بتوان‬ ‫«ژاك قضا و قدري» را در قالب ادبي خاص گنجاند‪ .‬شاید بتوان آن را برداشتي كامال‬ ‫شخصي از ژانر «پیكارسك» دانست و تا حدي وامدار سنت «دن كیشوت»‪ .‬در‬ ‫این رمان چند الیه‪« ،‬دیدرو» هشیارانه و با زبان طنز به تقلید معیارها و شگردهاي‬ ‫معمول آثار تخیلي مي پردازد تا آنها را به تمسخر بگیرد و نفي كند؛ به همین دلیل‬ ‫است كه این اثر او را «ضد رمان» خوانده اند‪ .‬او از همان ابتداى رمان‪ ،‬فضایي را خلق‬ ‫مي كند كه پیش از او در تاریخ رمان نویس��ي دیده نشده است‪ .‬در واقع مي توان‬ ‫ادعا كرد كه سنت گریزي‪ ،‬ساختار پیچیده‪ ،‬بي نظمي استادانه‪ ،‬آوردن داستان در‬ ‫داستان‪ ،‬پارادوكس ها و تضادهاي گستاخانه‪ ،‬آمیزه طنز و تخیل براي مبارزه با‬ ‫جهلوخرافاتوكوتهبیني‪،‬ازویژگيهايمنحصربهفرداینرماناست؛رمانيكه‬ ‫نمونه اي از داستان نویسي مدرن به شمار مي آید‪ .‬ترجمه خوب و روان خانم «مینو‬ ‫مشیري» از این اثر‪ ،‬كتابي جذاب و خواندني در اختیار مخاطبان قرار داده است‪.‬‬

‫عشﻖهای خنده دار‬

‫اگ��ر حوصله خوان��دن داس��تانهاى بلند را‬ ‫ندارید‪ ۴ ،‬داستان كوتاه «میالن كوندرا» را از‬ ‫دست ندهید؛ عشقهاى خنده دار مجموعهاى‬ ‫از شكستها و پیروزىها در عشق است‪ .‬اولین‬ ‫داس��تان این مجموعه «هیچ ك��س نخواهد‬ ‫خندید» داس��تان پسرى اس��ت كه شوخى‬ ‫شوخى وارد یك مس��ئله جدى مىشود كه‬ ‫تمام زندگىاش را تح��ت تاثیر قرار مىدهد‪.‬‬ ‫«بازى اتواستاپ» یك داستان كوتاه در مورد‬ ‫دختر و پسرى است كه از روى ش��وخى وارد یك بازى مىشوند كه فرار‬ ‫از آن امكان ندارد و در عرض چند دقیقه زندگىش��ان زیر و رو مىشود‪.‬‬ ‫«مردههاى قدی��م باید براى مردههاى جدید جا باز كنند» داس��تان دو‬ ‫دلداده قدیمى است كه پس از س��الها باز رو در رو هم قرار مىگیرند‪.‬‬ ‫«ادوارد و خدا» ماجراى پسرى است كه عاشق دخترى مذهبى مىشود‪.‬‬ ‫هر ‪ ۴‬تا داستان یك پس زمینه عشقى دارد؛ عشقهایى كه با تصادفات و‬ ‫رویدادهاى ساده به سویى كامال متفاوت هدایت مىشوند‪ .‬این اثر را فروغ‬ ‫پوریاورى ترجمه كرده است‪.‬‬

‫‪70‬‬

‫مذهبی‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫دنیا طفیل آینه ای بود و آب شد‬ ‫سقف و ستون عالم و آدم خراب شد‬

‫بانوی آب‬

‫یک ریز ابرهای دو عالم گریستند‬ ‫وقتی سوار صاعقه‪ ،‬پا در رکاب شد‬ ‫ ‬

‫کوه آهسته گام برمی داشت‬ ‫پیکر آفتاب بر دوشش‬ ‫ ‬

‫پهلو گرفته کشتی خورشید در افق‬ ‫شب زلف را گشود و زمین غرق خواب شد‬

‫مثلآتشفشانخاموشی‬ ‫کوه بود و غرور خاموشش‬ ‫ ‬

‫نزدیک بود خانه ایمان شود خراب‬ ‫بانو شفیع گشت و دعا مستجاب شد‬

‫کوه می رفت و پا به پایش نیز‬ ‫کاروان کاروان غم و اندوه‬ ‫ ‬

‫سیل از چهارسو که برآمد فرو نشست‬ ‫بادی وزید و فاطمه بانوی آب شد‬ ‫ ‬

‫کوه می رفت و بر زمین می ماند‬ ‫یک دماوند ماتم و اندوه‬ ‫ ‬

‫بانوی آب های دو عالم به یمن تو‬ ‫در خشکسال عاطفه ها فتح باب شد‬

‫وقت آن بود تا در آن شب سرد‬ ‫خاک مهمان آفتاب شود‬ ‫ ‬ ‫ ‬

‫عبدالجبارکاکایی‬

‫وقت آن بود سقف سنگی شب‬ ‫خم شود بشکند خراب شود‬ ‫ ‬ ‫کوه با آفتاب نیمه شبش‬ ‫سینه خاک را چراغان کرد‬ ‫ ‬ ‫دور از آن چشم های نامحرم‬ ‫عشق را زیر خاک پنهان کرد‬ ‫ ‬ ‫ماه از کوه چهره می دزدید‬ ‫تاب آن دشت گریه پوش نداشت‬ ‫ ‬ ‫کوهسنگینوخستهبرمیگشت‬ ‫آفتابی به روی دوش نداشت‬ ‫ ‬ ‫کوه می رفت و پشت نخلستان‬ ‫با دلی داغدار گم می شد‬ ‫ ‬ ‫کوه می رفت و خانه خورشید‬ ‫در مهی از غبار گم می شد‪...‬‬ ‫ ‬ ‫سعیدبیابانکی‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫به مناسبت فرارسیدن ایام فاطمیه‬

‫فاطمیون کجایند‬

‫پروین السادات چینی‌چیان ‪.‬مدرس و مبلغ حوزه‬ ‫در کالم خداوند در قرآن کریم و نیز کالم معصوم در روایات برای درک بهتر‬ ‫معنی و حقیقت بعضی از معارف دین‪ ،‬روش تش��بیه و تمثیل را می بینیم‪.‬‬ ‫تشبیه زن و شوهر به «لباس» یا تش��بیه«کلمه طیبه» به «شجره طیبه»‬ ‫در قرآن کریم و نیز تشبیه «مومن و دوست مومن» به «آینه» در لسان اهل‬ ‫بیت که البته هر کدام در جای خود مجال دقت و بررسی بیشتر میطلبد‪ ،‬از‬ ‫این قبیل هستند‪.‬یکی ازجالب‌ترین تشبیهات‪ ،‬همین روایت امام صادق (ع)‬ ‫در مورد حضرت زهرا(س) است که در تفسیر سوره قدر‪ ،‬معرفت و شناخت‬ ‫ایشان را نه به شناخت انسان دیگر‪ ،‬بلکه به درک و معرفت زمان و وقت مبارک‬ ‫شب قدر نسبت می‌دهند‪:‬‬ ‫مراد از «ليلة» حضرت فاطمه(ع) و از «قدر» خداوند متعال است‪ ،‬پس هر كس‬ ‫فاطمه را به درستى بشناسد‪ ،‬ليلة القدر را درك كرده است و فاطمه را فاطمه‬ ‫نام نهاده‌اند‪ ،‬زيرا موجودات به شناخت او نخواهند رسيد (تفسیر فرات کوفی)‪.‬‬ ‫انشاءاهلل‪ ،‬در این بضاعت اندک چه از نظر سواد بنده‪ ،‬چه صحنه انجام کار و چه‬ ‫حوصله خواننده محترم برخی شگفتی‌های این تشبیه را با هم مرور می‌کنیم‪.‬‬ ‫جای دقیق شب قدر بین سه شب نوزدهم و بیس��ت و یکم و بیست و سوم‬

‫مذهبی‬

‫مخفی یا به بیان دیگر برای عموم معلوم آشکار نیست‪ .‬محل قبر حضرت زهرا‬ ‫(س) هم بین سه مکان قبرستان بقیع و خانه خود حضرت یا کنار قبر مطهر‬ ‫پیامبر اکرم (ص) مخفی است‪.‬‬ ‫شب قدر با آن‌که ظاهرا زمان بسیار کوتاهی دارد و از مغرب تا طلوع فجر صبح‬ ‫بیشتر نیست ولی به فرموده خداوند در قرآن کریم از هزار ماه که حدودا ‪84‬‬ ‫سال (یک عمر) می‌شود باالتر و برتر و با برکت‌تر است‪ .‬و همین‌گونه‬ ‫است عمر به ظاهر کم ‪ 18‬س��اله حضرت فاطمه (س) و خیر و‬ ‫برکتی باالتر از عمر هزاران انسان‪ .‬امام صادق (ع) در ادامه‬ ‫همان روایت باال‪ ‬در اين كه شب قدر بهتر از هزار ماه‬ ‫است مى فرمايد‪« :‬فاطمه بهتر از هزار مؤمن است‪،‬‬ ‫زيرا او ام المؤمنين است‪».‬‬ ‫ش��ب قدر محل و ظرف نزول قرآر کریم‬ ‫است‪( .‬انا انزلناه فی لیلة القدر)‪ .‬و وجود‬ ‫مبارک حضرت زهرا(س) ظرف پرورش‬ ‫قرآن ناطق یعنی امام معصوم اس��ت‪.‬‬ ‫او همسر و همراه و ش��ریک امام اول و‬ ‫مادر یازده امام دیگر است‪ .‬در حدیثى‬ ‫دیگر از امام موس��ى بن جعف��ر(ع) در‬ ‫پاسخ شخصى كه از تفسیر بطن آیات‬ ‫نخستین سوره دخان پرسیده مى‌خوانیم‪:‬‬ ‫اما «لیلة» منظور حضرت فاطمه(ع) است و‬ ‫«فیها یُفرَقُ ك ُُّل ا َمر حَ كیم» یعنى از وجود او خیر‬ ‫كثیر بیرون مى‌آید كه مراد از آن مردى حكیم و‬ ‫مردى حكیم و مردى حكیم است‪ ».‬سپس آن مردان حكیم‬ ‫را توصیف مى فرماید كه همان پیش��وایان معصوم از نسل فاطمه (س)‬ ‫هستند‪ .‬شب قدر محل نزول مالئک است‪( .‬تنزل المالئکة والروح فیها باذن‬ ‫ربهم من کل امر)‪ .‬و این بانوست که به فرموده امام معصوم از القابش «محدثه»‬ ‫است یعنی کسی که مالئک با او حدیث می‌گویند‪ .‬و محبط الوحی و مختلف‬ ‫المالئکه است (ر‪.‬ک‪ .‬زیارت جامعه کبیره)‪.‬‬ ‫قدر و منزلت شب قدر ناشناخته است‪( ،‬و ما ادراک ما لیلة القدر) و قدر و مقام‬ ‫حضرت فاطمه (ع) ناشناخته است و مردم بهکنه مقام او پی نمی‌برند‪ :‬و فاطمه‬ ‫را فاطمه نام نهاده اند‪ ،‬زيرا موجودات به شناخت او نخواهند رسيد‪ .‬امام صادق‬ ‫(ع) (تفسیر فرات کوفی)‪.‬‬ ‫قُرب الهی و بندگی خداوند در ش��ب قدر هزار هزار فصیل��ت و برتری دارد‬ ‫همان‌طور که بندگی و قرب به خداوند با محب��ت و اطاعت صدیقه کبری‬ ‫فصیلت و مقبولیت دارد‪ .‬حضرت فاطمه زه��را (س) فرمودند‪ :‬خدا اطاعت‬ ‫و پیروی از ما اهل بیت (ع) را سبب برقراری نظم اجتماعی در امت اسالمی‬ ‫و امامت و رهبری م��ا را عامل وحدت و درامان مان��دن از تفرقه‌ها قرار داده‬ ‫است‪ .‬خطبه فدک (بحاراالنوار‪ ،‬جلد ‪ 43‬صفحه ‪.)158‬‬ ‫و باالخره سلم و سالم در شب قدر است تا طلوع فجر (سالم هی حتی مطلع‬ ‫الفجر) و نیز سلم و سالمت دین با فاطمه و پدرش و همسرش و فرزندانش‬ ‫است تا فجر ظهور مهدی فاطمه (عجل اهلل تعالی فرجه)‪.‬‬ ‫به روز حشر در دل‌های محزون‬ ‫شود هول قیامت هردم افزون‬ ‫رسد چون نوبت عفو و شفاعت‬ ‫ندا آید که «أین الفاطمیون»‪ ‬‬

‫‪71‬‬

‫‪72‬‬

‫گلستان‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫سیری در احواالت گلستان سعدی‬

‫هرورقشدفتریاست‬ ‫پادشاهی با غالمی عجمی در کشتی نشست و غالم ديگر‬ ‫دريا را نديده بود و محنت کشتی نیازموده گريه و زاری در‬ ‫نهاد و لرزه بر اندامش اوفتاد چندان که مالطفت کردند آرام‬ ‫نمیگرفت و عیش مل�ک ازو منﻐص بود چاره ندانس�تند‪.‬‬ ‫حکیمی در آن کشتی بود‪ ،‬ملک را گفت اگر فرمان دهی من‬ ‫او را به طريقی خامُش گردانم گفت غايت لطف و کرم باشد‬ ‫بفرمود تا غالم به دري�ا انداختند باری چن�د غوطه خورد‬ ‫مويش گرفتند و پیش کش�تی آوردند بدو دست در سکان‬ ‫کش�تی آويخت چون بر آمد گفتا ز اول محنت غرقه شدن‬ ‫ناچشیده بود و قدر سالمت کش�تی نمیدانست همچنین‬ ‫قدر عافیت کسی داند که به مصیبتی گرفتار آيد‬ ‫ای سیر تو را نان جوين خوش ننمايد‬ ‫معشوق من است آن که به نزديک تو زشت است‬ ‫حوران بهشتی را دوزﺥ بود اعراف‬ ‫از دوزخیان پرس که اعراف بهشتست‬ ‫فرقست میان آن که يارش در بر‬ ‫تا آن که دو چشم انتظارش بر در‬

‫جوانی خردمند از فنون فضايل حظی وافر داشت‬ ‫و طبعی نافر چندان که در محافل دانشمندان‬ ‫نشستی زبان سخن ببستی باری پدرش گفت ای‬ ‫پسر تو نیز آنچه دانی بگوی گفت ترسم که بپرسند‬ ‫از آنچه ندانم و شرمساری برم‪.‬‬ ‫نشنیدی که صوفیی میکوفت‬ ‫زير نعلین خويش میخی چند؟‬ ‫آستینش گرفت سرهنگی‬ ‫که بیا نعل بر ستورم بند‬

‫خواندن گلستان سعدی مکان وزمان نمی خواهد هرجا که برسید‬ ‫به اندازه چند دقیقه وقت داشته باشید میتوانید گلی بچینید از‬ ‫گلستان پر بار شیخ اجل‪ .‬اين چند حکايت هم هديه نوروزی ما به‬ ‫شما خوانندگان محترم کوپه‪.‬‬

‫پادش�اهی با غالمی عجمی در کش�تی نشس�ت‬ ‫و غالم ديگر دري�ا را نديده بود و محنت کش�تی‬ ‫نیازموده گري�ه و زاری در نهاد و ل�رزه بر اندامش‬ ‫اوفتاد چندان که آوردهاند که نوشین روان عادل‬ ‫را در ش�کار گاهی صید کباب کردند و نمک نبود‬ ‫غالمی به روستا رفت تا نمک آرد نوشیروان گفت‬ ‫نمک به قیمت بس�تان تا رسمی نشود و ده خراب‬ ‫نگردد گفتند از اين ق�در چه خلل آيد گفت بنیاد‬ ‫ظلم در جهان اوّل اندکی بوده است هر که آمد برو‬ ‫مزيدی کرده تا بدين غايت رسیده‬ ‫اگر ز باغ رعیت ملک خورد سیبی‬ ‫بر آورند غالمان او درخت از بیخ‬ ‫به پنج بیضه که سلطان ستم روا دارد‬ ‫زنند لشکريانش هزار مرغ بر سیخ‬

‫بازرگانی را هزار دينار خسارت افتاد پسر را گفت‬ ‫نبايد که اين سخن با کسی در میان نهی‪ .‬گفت ای پدر‬ ‫فرمان تراست‪ ،‬نگويم ولکن خواهم مرا بر فايده اين‬ ‫مطلع گردانی که مصلحت در نهان داشتن چیست؟‬ ‫گفت تا مصیبت دو نشود‪ :‬يکی نقصان مايه و ديگر‬ ‫شماتتهمسايه‪.‬‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫گلستان‬

‫زورت ار پیش میرود با ما‬ ‫با خداوند غیب دان نرود‬ ‫زورمندی مکن بر اهل زمین‬ ‫تا دعايی بر آسمان نرود‬ ‫صیادی ضعیف را ماهی قوی ب�ه دام اندر افتاد طاقت حفظ آن‬ ‫نداشت ماهی برو غالب آمد و دام از دستش در ربود و برفت‪.‬‬ ‫دام هر بار ماهی آوردی‬

‫ماهی اين بار رفت و دام ببرد‬

‫ديگر صیادان دريﻎ خوردند و مالمتش کردند که چنین صیدی‬ ‫در دامت افتاد و ندانس�تی نگاه داشتن‪ .‬گفت‪ :‬ای برادران‪ ،‬چه‬ ‫توان کردن؟ مرا روزی نبود و ماهی را همچنان روزی مانده بود‪.‬‬ ‫صیاد بی روزی در دجله نگیرد و ماهی بی اجل بر خشک نمیرد‪.‬‬

‫س�الی از بلخ بامیان�م س�فر ب�ود و]راه[ از حرامیان پر‬ ‫خطر‪،‬جوانی ببدرقه همراه ما شد س�پر باز‪ ،‬چرﺥ انداز‪،‬‬ ‫سلحش�ور ‪ ،‬بیش زور که ب�ه ده مرد توانا کم�ان او را زه‬ ‫کردندی زورآوران روی زمین پشت اوبر زمین نیاوردندی‬ ‫امّا چنان که دانی متننعّم ]بود[ وسايه پرورده نه جهان‬ ‫ديده و سفر کرده‪،‬رعد کوس دالوران به گوشش نرسیده‬ ‫وبرق شمشیر سواران نديده‪.‬‬ ‫نیفتاده در دست دشمن اسیر‬ ‫به گردش نباريده باران تبر‬ ‫اتّفاق� َا من و اي�ن جوان در پی ه�م دوان ‪،‬ه�ر آن ديوار‬ ‫قديمش ک�ه پی�ش آمدی ب�ه ق�وّت ب�ازو بیفگندی و‬ ‫هردرخ�ت عظیم به زورپنج�ه بر کن�دی و تفاخر کنان‬ ‫گفتی‪:‬‬ ‫پیل کو تا کتف و بازوی گردان بیند‬ ‫شیر کو تا کف و سر پنجه ی مردان بیند‬ ‫ما در اين حالت که دو هندو از پس سنگی سر برآوردند‬ ‫وآهنگ قتال ما کردند ‪،‬به دست يکی چوبی ودر بﻐل آن‬ ‫ديگری کلوﺥ کوبی ‪.‬جوان را گفتم ‪ :‬چه پايی؟‬

‫حاکم از اين سخن برنجید ]وروی از نصیحت او در‬ ‫هم کشی[ و براوالتفاتی نکرد‪ ،‬ا َخَ ذَ تهُ ا َل ِع َز ُﺓ ب ِاالِثمِ ‪،‬‬ ‫تا ش�بی آتش مطبخ در انبارهیزمش افتاد و ساير‬ ‫امالکش بسوخت و از بستر نرمش به خاکستر گرم‬ ‫نشاند‪ .‬اتفاقاَهمان شخص در گذار بود وشنید که با‬ ‫ياران می گفت‪ :‬ندانم اين آتش از کجا در انبار هیزم‬ ‫افتاد‪.‬گفت‪ :‬از دود دل درويشان‪.‬‬ ‫حذر کن زدود درونهای ريش‬ ‫که ريش درون عاقبت سر کُند‬ ‫بهم بر مَکُ ن تا توانی دلی‬ ‫که آهی جهانی بهم برکند‬ ‫بر تاج کیخسرو شنیدم که نبشته بود‪:‬‬ ‫چه سالهای فراوان و عمرهای دراز‬ ‫که خلق بر سر ما بخواهد رفت‬ ‫چنان که دست بدست آمدست مُلک به ما‬ ‫به دستهای دگر همچنین بخواهد رفت‬ ‫بیار آنچه داری زمردی و زور‬ ‫که دشمن به پای خود آمد به گور‬ ‫تیرو کمان را ديدم از دست جوان افتاده و لرزه بر‬ ‫استخوان‪.‬‬ ‫نه هر که موی شکافد به تیر جوشن خای‬ ‫به روز حمله ی جنگاوران بدارد پای‬ ‫چاره جز آن نديديم که رخت وسالح جامه رها کرديم‬ ‫وجان به سالمت بیاورديم‪.‬‬ ‫به کارهای گران مردکارديده فرست‬ ‫که شیر شرزه درآرد به زير خمّ کمند‬ ‫جوان اگر چه قوی يال و پیلتن باشد‬ ‫به جنگ دشمن از هول بگسلد پیوند‬ ‫نبرد پیش مصا ف آزموده معلوم است‬ ‫چنان که مسﺄله ی شرع پیش دانشمند‬

‫‪73‬‬

‫ ‬ ‫روزی ک ‌ه این قطار قدیمی‬ ‫دربستر موازی تکرار‬ ‫یک لحظه بی‌بهانه توقف کند‬ ‫تا چشم‌های خسته‌ی خواب‌آلود‬ ‫از پشت پنجره‬ ‫تصویر ابرها را در قاب‬ ‫و طرح واژگونه‌ی جنگل را‬ ‫در آب بنگرند‬ ‫آن روز‬ ‫پرواز دست‌های‌صمیمی‬ ‫در جستجوی دوست‬ ‫آغاز می شود‬ ‫روزی که روز تازه‌ی‌‌پرواز‬ ‫روزی که نامه‌ها همه باز است‬ ‫روزی که جای نامه و مهر و تمبر‬ ‫بال کبوتری را‬ ‫امضا کنیم‬ ‫و مثل نامه‌ای بفرستیم‬ ‫صندوق‌های‌ پستی‬ ‫آن روز آشیان کبوترهاست‬

‫قطار‬

‫قیصر امین‌پور‬

‫شکوه ها را بنه خیز و بنگر‬ ‫که چگونه زمستان سر آمد‬ ‫جنگل و کوه در رستخیز است‬ ‫عالم از تیره روئی در آمد‬ ‫چهره بگشاد و چون برق خندید‬ ‫توده برف از هم شکافید‬ ‫قله کوه شد یکسر ابلق‬ ‫مرد چوپان در امد ز دخمه‬ ‫خنده زد شادمان و موفق‬ ‫که دگر وقت سبزه چرانی است‬ ‫عاشقا خیز کآمد بهاران‬ ‫چشمه کوچک از کوه جوشید‬ ‫گل به صحرا در آمد چو آتش‬ ‫رود تیره چو طوفان خروشید‬ ‫دشت از گل شده هفت رنگ‬

‫(نیما یوشیج)‬

‫بهار بهار‬ ‫صدا همون صدا بود‬ ‫صدای شاخه‌ها و ریشه‌ها بود‬ ‫بهاربهار‬ ‫چه اسم آشنایی؟‬ ‫صدات میاد‪ ،‬اماخودت کجایی‬ ‫وابکنیم پنجره‌ها رو یا نه؟‬ ‫تازه کنیم خاطره‌ها رو یا نه؟‬ ‫بهار اومد لباس نو تنم کرد‬ ‫تازه‌تر از فصل شکفتنم کرد‬ ‫بهار اومد با یه بغل جوونه‬ ‫عید آورد از توکوچه تو خونه‬ ‫حیاط ما یه غربیل‬ ‫باغچه ما یه گلدون‬ ‫خونه ما همیشه‬ ‫منتظر یه مهمون‬ ‫بهار اومد لباس نو تنم کرد‬ ‫تازه‌تر از فصل شکفتنم کرد‬ ‫بهاربهار یه مهمون قدیمی‬ ‫یه آشنای ساده و صمیمی‬ ‫یه آشنا که مثل قصه‌ها بود‬ ‫خوا ب و خیال همه بچه‌ها بود‬ ‫آخ که چه زود قلک عیدیامون‬ ‫وقتی شکست باهاش شکست دالمون‬ ‫بهار اومد برفارو نقطه چین کرد‬ ‫خنده به دل مردگی زمین کرد‬ ‫چقد دلم فصل بهار و دوست داشت‬ ‫وا شدن پنجره‌ها رو دوست داشت‬ ‫بهار اومد پنجره‌ها رو وا کرد‬ ‫منو باحسی دیگه آشنا کرد‬ ‫یه حرف یه حرف‪ ،‬حرفای من کتاب شد‬ ‫حیف که همش سوال بی‌جواب شد‬ ‫دروغ نگم‪ ،‬هنوز دلم جوون بود‬ ‫که صبح تا شب دنبال آب و نون بود‬ ‫(محمدعلی بهمنی)‬

‫«آمد بهار»‬

‫بهاربهار‬

‫رسید مژده که آمد بهار و سبزه دمید ‬ ‫وظیفه گر برسد مصرفش گل است و نبید‬ ‫ ‬ ‫صفیر مرغ برآمد بط شراب کجاست‬ ‫فغان فتاد به بلبل نقاب گل که کشید‬ ‫ ‬ ‫ز میوه‌های بهشتی چه ذوق دریابد‬ ‫هر آن که سیب زنخدان شاهدی نگزید‬ ‫ ‬ ‫مکن ز غصه شکایت که در طریق طلب‬ ‫به راحتی نرسید آن که زحمتی نکشید‬ ‫ ‬ ‫ز روی ساقی مه وش گلی بچین امروز‬ ‫که گرد عارض بستان خط بنفشه دمید‬ ‫ ‬ ‫چنان کرشمه ساقی دلم ز دست ببرد‬ ‫که با کسی دگرم نیست برگ گفت و شنید‬ ‫ ‬ ‫من این مرقع رنگین چو گل بخواهم سوخت‬ ‫که پیر باده فروشش به جرعه‌ای نخرید‬ ‫ ‬ ‫بهار می‌گذرد دادگسترا دریاب‬ ‫که رفت موسم و حافظ هنوز می‌نچشید‬ ‫(حافظ)‬ ‫ ‬

‫‪76‬‬

‫تلویزیون‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫با این نکات از نهایت کیفیت تصویر استفاده کنید‬

‫جای جعبه جادو!‬

‫ماه‌های آخر سال فصل خانه تکانی است‪ .‬به‌هر‬ ‫حال یک سال گذشته و باید غبار ساالنه را از خانه‬ ‫تکاند اما باید نکاتی را نی��ز در نظر گرفت‪ .‬مثال‬ ‫اینکه بعد از جابجایی وسایل وقتی می‌خواهید‬ ‫تنوع��ی در دکور ایجاد کنی��د‪ ،‬بهترین جا برای‬ ‫وسایل کجاست‪ .‬روزگاری اس��ت که تلویزیون‬ ‫تبدیل به میدان اصلی هر خانه‌ای ش��ده است!‬ ‫یعنی خانواده‌ها معموال گرد آن جمع می‌شوند‪.‬‬ ‫پس برای جای آن باید حسابی فکر کرد و جای‬ ‫درستی را در نظر گرفت‪.‬‬ ‫مهم نیس��ت اندازه تلویزیون ش��ما چقدر است‪.‬‬ ‫اهمیتی ندارد که از چه نوعی است‪ .‬فقط چیزی‬ ‫که بای��د به آن توج��ه کنید جای این دس��تگاه‬ ‫در خانه اس��ت‪ .‬هر چه جای درس��ت و اصولی‬ ‫ب��رای تلویزیو ن‌تان در‬ ‫نظر بگیرید از کیفیت‬ ‫بهتری لذت می‌برید‪.‬‬ ‫ج��ای درس��ت برای‬ ‫تلویزی��ون کام�لا‬ ‫وابس��ته ب��ه خان��ه‬ ‫شماس��ت ام��ا‬ ‫نکاتی کلی��دی در‬ ‫ای��ن رابط��ه وجود‬ ‫دارد ک��ه به ش��ما‬ ‫کم��ک می‌کن��د‬ ‫ج��ای صحی��ح را‬ ‫پیدا کنی��د‪ .‬پیش‬ ‫از آنک��ه تصمی��م‬ ‫بگیری��د تلویزیون‬ ‫‪ 22‬اینچ��ی‌ بخرید‬

‫و گوشه اتاق بگذارید یا یک دستگاه ‪ 80‬اینچی‬ ‫برای وسط سالن‪ ،‬الزم است به این نکات توجه‬ ‫کنید‪.‬‬ ‫وقتی به س��ینما می روید اولین س��والی که از‬ ‫متصدی گیشه می‌کنید درباره جای خوب است‪.‬‬ ‫جای خوب در س��ینما خیلی نزدی��ک به پرده‬ ‫نیس��ت‪ .‬چرا که در این حالت مجبورید سرتان‬ ‫را باال نگه دارید‪ .‬همین اتف��اق درباره تلویزیون‬ ‫هم صادق اس��ت‪ .‬یعنی تلویزیون باید در مسیر‬ ‫افق دید ش��ما باش��د‪ .‬به‌عنوان مثال هم سطح‬ ‫صندل��ی و در ارتفاع یک و نیم متری از س��طح‬ ‫زمین که ایده‌آل‌ترین حالت ممکن است‪ .‬ارتفاع‬ ‫تلویزیون باید به ش��کلی باشد که وقتی روبروی‬ ‫آن می‌نشینید نگاهتان به مرکز صفحه باشد‪.‬‬ ‫فاصل��ه بینن��ده از صفحه تلویزی��ون نکته مهم‬ ‫دیگری اس��ت که در چینش لوازم خانه اهمیت‬ ‫فراوانی دارد‪ .‬اغلب طرفداران تلویزیون ش��اید‬ ‫دوس��ت نداش��ته باش��ند زیاد نزدی��ک تصویر‬ ‫بنش��ینند‪ .‬از طرف��ی بعض��ی ع��ادت دارند در‬ ‫فاصله‌ای بیش از دو متر از تلویزیون بنش��ینند‬ ‫که در این مس��افت فرق زیادی میان تلویزیونی‬ ‫با کیفی��ت ‪ 1080‬و ‪ 720‬نمی‌بینن��د‪ .‬نزدیک‬ ‫تلویزیون نشس��تن دو مزی��ت دارد‪ .‬اول اینکه‬ ‫میدان دید شما در فاصله کم‪ ،‬کامل است و دوم‬ ‫اینکه می‌توانید جزییات بیش��تری را مشاهده‬ ‫کنید‪ .‬در صورت��ی که امکان نزدیک نشس��تن‬ ‫را نداری��د می‌توانی��د از تلویزیونی ب��ا اندازه‬ ‫بزرگ‌تر اس��تفاده کنید‪ .‬البته تلویزیون‌های‬ ‫قدیمی ب��ه خاطر ش��رایطی که داش��تند و‬ ‫آس��یبی که ممکن بود به چشم بزنند از این‬

‫قاعده مس��تثنی بودند و این ن��کات تنها درباره‬ ‫تلویزیون‌های جدید صدق می‌کند‪.‬‬ ‫اینکه تلویزیون را در کجای اتاق باید گذاش��ت‬ ‫ش��اید مهمترین دغدغه در دکوراس��یون خانه‬ ‫باشد‪ .‬نور زیاد و اساس��ا بخش‌های پر نور خانه‪،‬‬ ‫قاتل کیفیت تصاویر تلویزیون‌ها هستند‪ .‬هر قدر‬ ‫هم تلویزیون شما جدید و پیشرفته باشد باز هم‬ ‫نور المپ‌های خانه را در خود منعکس می‌کند و‬ ‫این موجب می‌شود که از نهایت کیفیت تصاویر‬ ‫لذت نبرید‪.‬‬ ‫در نظ��ر گرفت��ن جای محک��م و مطمئ��ن نیز‬ ‫نکته‌ای اس��ت که باید به آن توجه زیاد داش��ت‬ ‫مخصوص��ا خانواده‌هایی که کودک خردس��ال‬ ‫دارند‪ .‬تلویزیون‌های جدید اغلب سبک هستند‬ ‫و ضخامت کمی نیز دارند‪ .‬اگر روی میز یا سطح‬ ‫نامطمئن باشند ممکن اس��ت خسارت مالی و‬ ‫جانی در پی داشته باشند‪.‬‬ ‫جای قرار گیری تلویزیون نباید از نظر دما خیلی‬ ‫گرم یا سرد باشد‪.‬‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫تلویزیون‬

‫‪77‬‬

‫نوروز‪ 93‬باز هم مردم را پای تلویزیون می‌نشاند‬

‫رنگین‌کمانسریال‌‬ ‫سال نو که از راه می‌رسد معموال دیگر کسی‬ ‫فرصت دیدن برنامه‌های عادی تلویزیون را‬ ‫ندارد ولی دیدن س�ریال‌های نوروزی طی‬ ‫س�ال‌های اخیر جزو الینف�ک برنامه‌های‬ ‫مردم ش�ده اس�ت‪ .‬هر کجا باش�ند‪ ،‬فرقی‬ ‫ندارد‪ ،‬باید خود را برسانند به تلویزیون تا‬ ‫سریال مورد نظر خود را ببینند حتی اگر در‬ ‫مهمانی و دیدوبازدید باشند‪ .‬به همین دلیل‬ ‫ما هم بد ندیدیم که برنامه‌های تلویزیون را‬

‫برای شما معرفی کنیم تا دست کم با داشتن‬ ‫اطالعات کافی بتوانید برنامه مورد نظرتان‬ ‫را انتخاب کنید‪.‬‬ ‫تولید و پخش چهار س��ریال ویژه در شبکه‌های‬ ‫یک‪ ،‬دو‪ ،‬سه و تهران امسال هم ادامه دارد‪ .‬از آنجا‬ ‫که نوروز فرصتی مناسب برای خانواده‌هاست تا‬ ‫کنار هم از لحظات بهره ببرند رسانه ملی تالش‬ ‫می‌کند به بهترین نحو از این فرصت بهره‌برداری‬

‫کند‪.‬اما ‪ 27‬اس��فند آغاز برنامه‌ه��ای نوروزی و‬ ‫پایان آن پانزدهم فروردین ماه ‪ 93‬اس��ت‪ .‬نوروز‬ ‫‪ 93‬ش��بکه یک با دو مجموعه«پایتخت» و طنز‬ ‫اجتماعی «هله هوله»؛ شبکه دو با سه مجموعه‬ ‫«خ��وب‪ ،‬بد‪ ،‬زش��ت»‪« ،‬قن��دو پن��د» و «کاله‬ ‫قرمزی»؛ ش��بکه س��ه با دو مجموعه «روزهای‬ ‫بد بدر» و طن��ز آیتمی «کرکره» و ش��بکه پنج‬ ‫با سریال«ما فرش��ته نیستیم» به خانه‌های شما‬ ‫می‌آیند‪.‬‬

‫‪78‬‬

‫تلویزیون‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫اما شبکه قرآن و معارف سیما هم امسال با دو مجموعه تلویزیونی «گوهر جان» و‬ ‫«مثل من مثل تو» تالش کرده تا اوقات جذابی برای بینندگان این شبکه فراهم‬ ‫کند‪.‬‬ ‫شبکه تماشا به عنوان ش��بکه تخصصی س��ریال نوروز بازپخش هفت مجموعه‬ ‫نمایش��ی ایرانی و خارجی را در دس��تور کار قرارداده مجموعه‌های این ش��بکه‬ ‫عبارتند از‪ :‬معلم‪ ،‬آب پريا‪ ،‬زورو‪ ،‬مسافران‪ ،‬شام‪ ،‬پايتخت‪ 3‬و آواي باران‪.‬‬ ‫تقویم کاری پخش شبکه‌ها به گونه‌ای تنظیم شده که که شبکه مجازی ‪ 24‬ساعته‬ ‫ساعت شبانه روز‬ ‫ِ‬ ‫سریال برای بینندگان فراهم شود و عالقه‌مندان می‌توانند در هر‬ ‫بیننده سریالی نمایشی باشند‪.‬‬ ‫توليدات معارفي و ارزشي نوروز ‪93‬‬ ‫برجسته‌سازي توليدات معارفي و ارزشي در طول ايام نوروز از اهداف برنامه‌های‬ ‫نوروزی است‪ .‬در نوروز ‪ 93‬تالش شده ارزش‌ها و شعائر ديني و ملي نیز از یاد نرود‬ ‫به همین سبب تمام شبکه‌ها در برنامه خود جایگاهی برای برنامه‌های معارفی در‬ ‫نظر گرفته‌اند به‌خصوص در زمان‌های قبل و بعد از اذان تمام شبکه‌ها برنامه‌هایی‬ ‫ویژه خواهند داشت‪.‬‬ ‫شبکه قرآن و معارف سیما هفت برنامه نیایش خواهد داشت‪ .‬عالوه بر آن ترتيل‬ ‫يك جزء‪ ،‬از حرم امام رضا)ع)‪ ،‬مس��ابقه فردوس‪ ،‬قرآن يار مهربان‪ ،‬ياد خدا‪ ،‬طرح‬ ‫چش��مه‌هاي جاری و امام‌زاده‌ها برنامه‌هایی هس��تند که روی آنتن این ش��بکه‬ ‫می‌روند و مخاطبان خاص این ش��بکه را بی‌بهره از ایام رها نمی‌کنند‪ .‬همچنین‬ ‫برنامه‌هایی مانند آفتاب شرقی‪ ،‬س��خنراني مذهبي‪ ،‬سمت خدا‪ ،‬صهباي نسيم‪،‬‬ ‫معرفت و بركرانه ن��ور و نيمروز نوروزي از جمله برنامه‌های معارفی ش��بکه‌های‬ ‫یک تا پنج هستند‪.‬‬ ‫ضمنا نوروز ‪ 93‬نیز تمام شبکه‌ها برنامه راهیان نور را در دستور کار دارند تا فرهنگ‬ ‫دفاع مقدس همچنان پویا به نسل های بعدی انتقال یابد‪ .‬از آنجا که بنا بر روایتی‬ ‫‪ 14‬فروردین ماه مصادف با ش��هادت بانوی بزرگ اسالم اس��ت در این روز تمام‬ ‫برنامه‌های طنز از شب ‪ 13‬فروردین در شبکه‌هابه اتمام می‌رسد‪.‬‬ ‫جشنواره ای از جذابترین مستندهای روز دنیا‬ ‫‪ 270‬مس��تند با موضوعات متنوع حیات وحش‪ ،‬باستان شناس��ی نجوم‪ ،‬علم و‬ ‫تکنولوژی‪ ،‬ورزش‪ ،‬پزشکی و سالمت‪ ،‬توجه به محیط زیست و هوا فضا نوروز ‪93‬‬ ‫از شبکه‌های سیما پخش می‌شود‪.‬‬ ‫شبکه مستند برای نورزو ‪ 93‬جدولی کامل از مستندهای خارجی و داخلی تدارک‬ ‫دیده است مس��تندهایی مانند آن سوی نوروزي‪ ،‬شب‌هاي مس��تند ويژه نوروز‪،‬‬ ‫راديو مستند‪ ،‬نوروز همايون‪ ،‬پل ارتباطي جغرافيايي‪ ،‬آشپزخانه كنگ فو‪ ،‬قبيله‬ ‫حيوانات و‪ ...‬این مستندها همه روزه از ساعت ‪ 18‬تا ‪ 22‬از شبکه‌های یک‪ ،‬دو‪ ،‬سه‪،‬‬ ‫چهار و تهران پخش می‌شود‪ .‬شبکه یک جشنواره‌ای از بهترین مستندهای سال‬ ‫را دارد و هر شب پس از پخش س��ریال روی آنتن می‌برد‪ .‬شبکه دو مستندهای‬ ‫خارجی و داخلی با موضوعات متنوع جهت سرگرمي‪ ،‬آموزش و شادابي خانواده‌ها‬ ‫پخش می‌کند‪.‬شبکه چهار نیز ‪ 7‬مستند نوروز در جهان‪ ،‬نوروز در ايران‪ ،‬مستند‬ ‫منتخب‪ ،‬ايرانگرد‪ ،2‬مستند ‪ 4‬را روی آنتن می‌برد‪ .‬شبکه‌های تهران‪ ،‬قرآن‪ ،‬ورزش‪،‬‬ ‫سالمت و تماشا نیز مستندهایی بر اساس تعریف شبکه‌های خود تهیه کرده‌اند که‬ ‫در ایام تعطیالت نوروز برای عالقه‌مندان پخش می‌کنند‪.‬‬ ‫مسابقات شاد و مهیج‬ ‫بدون تردید مسابقات تلویزیونی در دنیا همچنان بی‌رقیب باقی مانده‌اند‪ .‬مسابقاتی‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫که در کنار سرگرم‌کردن مخاطب در هر لحظه اطالعاتی باارزش به بیننده خود‬ ‫ارائه می‌دهند‪.‬‬ ‫مسابقه‌های ‪ 103‬و صدا نیز برای بینندگان شبکه سه تدارک دیده شده است‪.‬‬ ‫همچنین مسابقه شاد و مهیج سرزمین دانایی نیز از شبکه تهران پخش می‌شود‪.‬‬ ‫شبکه قرآن مسابقه فردوس را با نگاهی به معارف و علوم قرآنی روی آنتن می‌برد‪.‬‬ ‫عالوه بر آن دو مسابقه جذاب و دیدنی قند پهلو و ستاره‌ها از شبکه آموزش پخش‬ ‫می‌شود‪.‬‬ ‫ش��بکه ورزش در ایام نوروز مس��ابقه تلفنی زنده خواهد داش��ت که در فواصل‬ ‫برنامه‌ها پخش خواهد شد‪ .‬مسابقه سالمت و لطیفستان نیز به ترتیب روی آنتن‬ ‫شبکه‌های سالمت و نسیم می‌رود‪.‬‬ ‫‪ 126‬فیلم جدید‬ ‫اما کس��انی که به دیدن فیلم‌های خوب عالقه‌مند هس��تند از س��فره گسترده‬ ‫بی‌نصیب نمی‌مانند‪ .‬امسال ‪ 126‬فیلم پخش می‌شود‪ .‬بد نیست بدانید ‪28‬فیلم‬ ‫سینمایی تولید شبکه‌ها و س��یما فیلم هستند و ‪ 17‬فیلم س��ینمایی محصول‬ ‫سینمای کشورمان است‪ .‬بنابراین تقریبا ‪ 36‬درصد فیلم‌ها تولید داخلی و بقیه از‬ ‫سینمای جهان خواهند بود‪.‬‬ ‫سال جدید شبکه‌های یک‪ ،‬دو‪ ،‬سه‪ ،‬چهار‪ ،‬تهران و قرآن و معارف سیما در زمینه‬ ‫پخش فیلم‌های س��ینمایی رقابتی تنگاتنگ خواهند داش��ت‪ .‬پخش فیلم‌های‬ ‫سینمایی نیز به صورتی در جداول پخش تقس��یم شده تا مخاطب عالقه‌مند به‬ ‫این قالب برنامه بتوانند از یک ش��بکه مجازی فیلم بهره برد‪« .‬حوض نقاشي»‪،‬‬ ‫«آزمايشگاه»‪« ،‬پسر آدم دختر حوا»‪« ،‬استشهادی برای خدا»‪« ،‬مي زاك»‪« ،‬سه‬ ‫خط موازی»‪« ،‬یک سطر واقعیت»‪« ،‬خالفكاران»‪« ،‬برج آرام»‪« ،‬دزدان خیابان‬ ‫جردن» برای نوروز ‪ 93‬آماده شده‌اند‪.‬‬ ‫‪ 18‬انیمیشن جدید برای سال نو‬ ‫سینما ‪ 93‬عنوان برنامه‌ای از شبکه چهار س��یما است‪ .‬هر روز بینندگان سینما‬ ‫‪ 93‬شاهد پخش یک فیلم سینمایی در این برنامه خواهند بود‪ .‬برای شبکه قرآن‬ ‫و معارف نیز فيلم‌هاي سينمايي با رويكرد معنوي‪ ،‬قرآني و معارفي در نظر گرفته‬ ‫شده و تالش می شود تا گلچيني از بهترين فيلم‌هاي سينمايي با اين رويكرد در‬ ‫دو سال گذشته روی آنتن برود‪ .‬ش��بکه نمایش به‌عنوان شبکه تخصصی پخش‬ ‫فیلم‌های س��ینمایی در ایام نوروز در ‪ 6‬محور با عناوین يك ساعت با هيچكاك‪،‬‬ ‫سينماي هند‪ ،‬س��ينماي كالس��يك‪ ،‬فيلم‌هاي س��ينمايي دنباله‌دار‪ ،‬مرور آثار‬ ‫بازيگران و باالخره فيلم‌هاي س��ينمايي جذاب و اكش��ن ت�لاش خواهد کرد تا‬ ‫عالقه‌مندان به این ژانرهای نمایشی از برنامه‌ها رضایت داشته باشند‪.‬‬ ‫به من نگو قراضه؛ تند باد؛ عطر خوش زندگي‬ ‫تله فیلم قالب دیگری از برنامه‌های نمایشی نوروز ‪ 93‬است که تمام شبکه‌ها به‬ ‫آن توجه کرده‌اند به طوری که فیلم‌های تلویزیونی ب��ه من نگو قراضه‪ ،‬ته خط‪،‬‬ ‫خسيس‪ ،‬به‌خاطر یک مشت دالر ناقابل‪ ،‬ماجراهاي دكتر سه سوت و لجباز روی‬ ‫آنتن ش��بکه یک می‌روند‪ .‬پنجره‪ ،‬فريادهاي خاموش‪ ،‬آخري��ن زمزمه‪ ،‬تند باد‬ ‫مايا و خانوادگي نیز از شبکه دو سیما پخش می‌شود‪ .‬ش��بکه سه نیز فیلم‌های‬ ‫تلویزیونی همايش‪ ،‬چايي با بهار نارنج‪ ،‬عطر خوش زندگي و قاليچه س��ليمان را‬ ‫در دستور پخش دارد‪ .‬همچنین تله فیلم‌های نگار و سودابه از شبکه چهارپخش‬ ‫و فیلم‌های تلویزیونی زیرقیمت (ا ُکازیون)‪ ،‬تعطيالت‪ ،‬مس��ابقه ازدواج و لغزش‬ ‫تقدیم بینندگان شبکه تهران می‌شود‪.‬‬

‫تلویزیون‬

‫‪79‬‬

‫‪80‬‬

‫تلويزيون‬ ‫سینما‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫مهمترین فیلمهای سال ‪ 2013‬در یک نگاه‬

‫از سوپرمن تا ‪ 12‬سال بردگی‬

‫علیرضا آشوری‬ ‫گرچه چند ماهی اس�ت سال ‪ 2013‬میالدی‬ ‫جای خود را ب�ه ‪ 2014‬داده اما کماکان بحﺚ‬ ‫و اظهار نظر درباره بهترين و بدترين موارد‬ ‫سال قبلی میالدی به گوش میرسد‪ .‬ما هم‬ ‫تصمیم گرفتیم مروری سريع داشته باشیم‬ ‫بر ‪ 10‬فیلم مهم سال گذشته میالدی‪.‬‬ ‫‪ 12‬سال بردگی ساخته استیو مﻚ کوﺋین‬

‫اس�تیو م�ک کوئین ک�ه قب�ال بخاط�ر دو‬ ‫فیلم ش�رم و گرس�نگی توج�ه منتقدان و‬ ‫صاحبنظران سینمايی را به خود جلب کرده‬ ‫بود سال قبل ‪ 12‬س�ال بردگی را روی اکران‬ ‫داش�ت‪ .‬داس�تان فیلم در زم�ان جنگهای‬ ‫انفصال آمريکا رﺥ میدهد جايی که مردی‬ ‫سیاهپوست و آزاد از ايالتهای شمالی ناچار‬ ‫میشود ‪ 12‬سال بردگی در جنوب را تحمل‬ ‫کند‪ .‬داستان فیلم تکان دهنده و کارگردانی‬ ‫خاص و منحصر به فرد م�ک کوئین مثل دو‬ ‫فیلم قبلیاش شوکه کننده است‪ .‬اين فیلم‬ ‫برنده جايزه اس�کار امسال ش�د‪ .‬چیويتل‬ ‫اجیوفور و مايکل فاسبیندر بازيگران اصلی‬ ‫فیلم هستند‪.‬‬ ‫کاپیتان فیلیﭙس ساخته پل گرین گراﺱ‬

‫اي�ن کارگ�ردان ايرلن�دی حاال ب�ه يکی از‬ ‫فیلمسازان صاحب سبک و محبوب سینمای‬ ‫اکشن تبديل ش�ده اس�ت‪ .‬دو فیلم بسیار‬ ‫ديدنی برتری ب�ورن و اولیتمات�وم بورن از‬ ‫مجموعه فیلمهای جیسون بورن نام او را بر‬ ‫س�ر زبانها انداخت‪ .‬حاال گرين گراس برای‬ ‫فیلم آخر خود به س�راغ داس�تان معروف‬ ‫دزدان دريايی سومالی و کاپیتانی رفته که‬ ‫کشتیاش توس�ط آنها اش�ﻐال شده است‪.‬‬ ‫فیلم بینهايت پرهیجان و نفسگیر است و‬ ‫تام هنکس با بازی در نقش اصلی بازگشتی‬ ‫شکوهمند بر پرده سینما داشته است‪ .‬اين‬ ‫فیلم فروش مناسبی داش�ت(‪ 106‬میلیون‬ ‫دالر در آمري�کا) و کانديد ‪ 6‬جايزه اس�کار‬ ‫است‪.‬‬ ‫پیﺶ از نیمه شﺐ ساخته ریﭽارد لینﻜلیتر‬

‫قسمت س�وم اين تريلوژی بسیار محبوب‬ ‫و دوس�ت داش�تنی س�ال قبل با استقبال‬ ‫فراوانی از س�وی منتق�دان روبرو ش�د‪ .‬از‬ ‫س�ال ‪ 1995‬و با فیلم پیش طل�وع و بعد هر‬ ‫پوستر فیلم ‪ 12‬سال بردگی‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫‪ 9‬سال يکبار عالقهمندان شاهد ماجراهای‬ ‫ي�ک زن فرانس�وی(ژولی دلپ�ی) و م�رد‬ ‫آمريکايی(ايتن هاک) هستند که با گذشت‬ ‫زمان مس�نتر ش�ده ولی کماکان بحﺚها‪،‬‬ ‫نگرششان به دنیا و عالقهشان به يکديگر‬ ‫ج�ذاب و هیجان انگیز اس�ت‪ .‬از قس�مت‬ ‫س�وم اين مجموعه بعنوان بهترين و شايد‬ ‫حس�ن ختام اين فیلمها نام برده میش�ود‬ ‫اما کماکان احتمال ساخت قسمتهای بعدی‬ ‫آن وجود دارد‪ .‬لینکلیتر با ساخت اين سه‬ ‫گانه يکی از محبوبترين و بهترين فیلمهای‬ ‫دنبالهدار تاريخ سینما را خلق کرده است‪.‬‬ ‫جاسمین غمگین ساخته وودی آلن‬

‫وودی آلن استادی اس�ت که سالها است با‬ ‫س�بک و س�یاق خاص خود فیلم میسازد‬ ‫و طرفداران س�ینهچاک و متعصبی هم در‬ ‫بین عالقهمندان س�ینما دارد‪ .‬او سال قبل‬ ‫فیلم ديدنی ياس�مین آب�ی را روانه اکران‬ ‫کرد که مثل فیلمهای اخیرش با اس�تقبال‬ ‫فوقالعادهای روبرو ش�د‪ .‬اين فیلم داستان‬ ‫زنی است که از نیويورک به سانفرانسیسکو‬ ‫میآي�د و بايد با ان�واع و اقس�ام مصائب و‬ ‫مشکالت روبرو شود‪ .‬مهمترين نکته فیلم‬ ‫البته مش�ابه عم�ده فیلمه�ای وودی آلن‬ ‫بازيه�ای بازيگ�ران آن بهخص�وص ب�ازی‬ ‫درخش�ان کیت بالنش�ت در نق�ش اصلی‬ ‫است که شايد امسال باالخره اسکار بهترين‬ ‫بازيگ�ر نق�ش اول زن را برايش ب�ه همراه‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫جاﺫبه ساخته آلفونسو کوارون‬

‫س�ال قبل کمتر فیلمی به ان�دازه جاذبه با‬ ‫اقبال توام م�ردم و منتقدان روبرو ش�د و‬ ‫يک�ی از منتقدان اين فیل�م را خالصترين‬ ‫شکل سینما نامید‪ .‬داستان فیلم در فضای‬ ‫بیکران اتفاق میافتد و در آن دو فضانورد‬ ‫برای نجات جان خود در فض�ا به هر کاری‬ ‫دس�ت میزنند‪ .‬در واقع س�اخت فیلمی با‬ ‫موضوع�ی چنین ايزوله و مح�ل رويدادی‬ ‫انتزاع�ی کاری بس�یار دش�وار اس�ت که‬ ‫کوارون به خوبی از پس انج�ام آن برآمده‬ ‫اس�ت‪ .‬جورج کلون�ی و س�اندرا بوالک دو‬ ‫س�تاره مطرح هالیوود بازيهای تحس�ین‬ ‫برانگیزی در فیلم داشتهاند‪ .‬فیلم نامزد ‪10‬‬

‫جايزه اسکار اس�ت از جمله بهترين فیلم‪،‬‬ ‫کارگردان و بازيگر نقش اول زن و ش�انس‬ ‫برنده ش�دنش در هر کدام از اين رشتهها‬ ‫بسیار زياد است‪.‬‬ ‫کﻼهبرداری آمریﻜا ساخته دیوید راسل‬

‫ديويد راسل کارگردانی که تا چند سال قبل‬ ‫چندان نامی شناخته ش�ده نبود يکباره با‬ ‫ساخت دو فیلم فوقالعاده مبارز و دفترچه‬ ‫امید بخش ن�ام خ�ود را بعن�وان چهرهای‬ ‫ش�اخص در جمع کارگردان�ان مطرح حال‬ ‫حاضر سینمای هالیوود مطرح کرد‪ .‬او سال‬ ‫قبل فیلم کالهب�رداری آمريکايی را روانه‬ ‫اکران کرد که بیش از دو فیل�م قبلی مورد‬ ‫استقبال منتقدان و تماشاگران قرارگرفت‪.‬‬ ‫کريس�تین بیل‪ ،‬بردلی کوپ�ر‪ ،‬جرمی رنر‪،‬‬ ‫ايمی آدامز و جنیفر الرنس بازيگران اصلی‬ ‫فیلم هستند‪ .‬هر ‪ 4‬بازيگر اصلی فیلم نامزد‬ ‫درياف�ت جايزه اس�کار بوده و غی�ر از اين‬ ‫فیلم نامزد دريافت جاي�زه بهترين فیلم و‬ ‫کارگردان هم هس�ت‪ .‬بیتردي�د اين فیلم‬ ‫شانس نخست اسکار امسال خواهد بود‪.‬‬ ‫گرگ وال استریت ساخته مارتین اسﻜورسیزی‬

‫آخرين فیلم يکی از بزرگترين فیلمسازان‬ ‫تاريخ هالیوود بس�یار پرس�ر و صدا بوده و‬ ‫طرفداران�ش را کام�ال راضی کرده اس�ت‪.‬‬ ‫فیلم به رغم زمان بسیار طوالنی و داستان‬ ‫پرديالوگش در گیشه نیز با موفقیتی قابل‬ ‫توجه روبرو شده و منتقدان نیز يک صدا از‬ ‫فیلم ستايش کردهاند‪ .‬فیلم ماجرای واقعی‬ ‫يکی از دالالل بورس وال استريت را روايت‬ ‫میکند که چطور از فرش به عرش رسیده‬ ‫و س�پس درگیر تبهکاری و فساد میشود‪.‬‬ ‫لﺌوناردو دی کاپريو بازيگر نقش اصلی فیلم‬ ‫مثل همیش�ه بازی بینظیری ارائه کرده و‬ ‫بسیاری او را شانس نخست دريافت اسکار‬ ‫بهترين بازيگر نقش اول مرد میدانند‪.‬‬ ‫آیرون من ‪ 3‬ساخته شین بلیﻚ‬

‫سری فیلمهای آيرون من از نخستین فیلم‬ ‫تا سومین آنها همگی با استقبالی فراوان از‬ ‫سوی تماشاگران روبرو شدهاند اما جز فیلم‬ ‫نخس�ت دو فیلم ديگر از س�وی منتقدان‬ ‫اقبال مناسبی نداشتند‪ .‬فیلم سوم آيرون‬

‫تلويزيون‬ ‫سینما‬

‫‪81‬‬

‫من که شايد ضعیف ترين فیلم اين مجموعه‬ ‫باشد بیش از دو فیلم ديگر فروخته و اکنون‬ ‫با ف�روش باورنکردنی ح�دود ‪ 409‬میلیون‬ ‫دالر چهاردهمی�ن فیل�م پرف�روش تاريخ‬ ‫س�ینما اس�ت‪ .‬در اين فیلم ج�دا از رابرت‬ ‫داونی جونیوردر نقش رابرت استار‪/‬آيرون‬ ‫من‪ ،‬س�تارگانی نظیر گوئین�ت پالترو‪ ،‬دان‬ ‫چیدل‪ ،‬گای پیرس و بن کینگزلی نیز بازی‬ ‫کردهاند‪ .‬آيرون من ‪ 3‬دومین فیلم پرفروش‬ ‫سال ‪ 2013‬بوده است‪.‬‬ ‫بازی گرسنگان‪:‬گرفتن آتﺶ ساخته فرانسیس ﻻرنس‬

‫دومین قسمت از مجموعه بازی گرسنگان‬ ‫که اقتباس از رمان�ی محبوب و پرفروش به‬ ‫همین نام نوشته س�وزان کالینز است مثل‬ ‫فیلم قبلی در گیشه به موفقیتی چشمگیر‬ ‫دست يافت‪ .‬فیلم با فروش حیرت آور ‪420‬‬ ‫میلی�ون دالر در رتب�ه دوازدهمی�ن فیلم‬ ‫پرفروش تاريخ سینما قرار گرفت و جلوتر‬ ‫از آيرون من ‪ 3‬عنوان پرفروش�ترين فیلم‬ ‫س�ال ‪ 2013‬را نیز نصیب خود کرد‪ .‬داستان‬ ‫فیلم در ادام�ه ماجراهای فیل�م قبلی رﺥ‬ ‫میدهد و اينبار قهرمانان نوجوان فیلم بايد‬ ‫با ماجراهاي�ی جديد و هراس آور دس�ت و‬ ‫پنجه نرم کنند‪ .‬جنیفر الرنس در اين فیلم‬ ‫نیز مثل فیلم نخست بازی قابل قبولی ارائه‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫مرد پوﻻدین ساخته زﻙ اسنایدر‬

‫بعد از س�الها خاموش�ی و فت�رت و بعد از‬ ‫شکس�ت همه جانبه بازگشت س�وپرمن‪،‬‬ ‫کمتر کسی فکر میکرد يک سوپرمن جديد‬ ‫بتواند عالقهمندان اين ابرقهرمان کهنهکار‬ ‫را به س�النهای س�ینما برگردان�د‪ .‬اما مرد‬ ‫پوالدين تم�ام اي�ن مع�ادالت را برهم زد‪.‬‬ ‫حاصل همکاری نابﻐه ای به نام کريس�توفر‬ ‫نوالن با ي�ک کارگردان متخصص س�اخت‬ ‫فیلمه�ای تجاری يعن�ی زک اس�نايدر به‬ ‫فیلمی ج�ذاب و ديدنی و البت�ه پرفروش‬ ‫تبديل شد که جدا از فروش باال نظر مثبت‬ ‫منتقدان را نیز جلب کرد‪ .‬فیلم با فروش ‪291‬‬ ‫میلیون دالر پنجمین فیلم پرفروش س�ال‬ ‫‪ 2013‬لق�ب گرفت و با اين فروش مناس�ب‬ ‫ساخت سری جديدی از فیلمهای سوپرمن‬ ‫را کلید زد‪.‬‬

‫‪82‬‬

‫ورزشی‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫معینعلیزاده‬

‫کهگیلویه و بویراحمد را از دست ندهید‬ ‫حسین شمس – مربی فوتسال‬

‫با توجه به مشغله‌ای که‌این چندسال اخیر داشته‌ام‪ ،‬فرصت نکردم‬ ‫با خانواده سفر بروم و بیشتر مسافرت‌هایم جنبه کاری داشته‌اند‪ .‬در‬ ‫عوض در دوران جوانی هر سال با قطار و به عشق امام رضا(ع) به مشهد‬ ‫می‌رفتیم‪ .‬تمام راه مانند عاشقی بودم که به دیدار معشوقش می‌رود‪.‬‬ ‫آخرین‌باری که از قطار استفاده کردم‪ ،‬به ‪ 2-3‬سال پیش برمی‌گردد‪.‬‬ ‫االن شرایط سفر با گذشته تفاوت زیادی کرده است‪ .‬آن سال‌ها که ما‬ ‫با قطار به مشهد می‌رفتیم‪ ،‬صندلی قطارها چوبی بود و مجبور بودیم‬ ‫‪ 17-18‬ساعتمسیرطوالنیتهران‪-‬مشهدرایکجابنشینیماماامروز‬ ‫سفر با قطار بسیار راحت‌تر شده است‪.‬‬ ‫در سفرهایی که به خارج از کشور داشته‌ام‪ ،‬می‌توانم بگویم که مردم‬ ‫آمریکای التین ش��باهت‌های زیادی به‌ایرانی‌ها دارند‪ .‬درحالی‌که‬ ‫اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها مردم بسیار خونسرد و بی‌تفاوتی هستند‪،‬‬ ‫در عوض آمریکای التینی‌ها مهمان‌نوازی عجیبی از غریبه‌ها به عمل‬ ‫می‌آورند و به گرمی‌از مهمان‌هایشان استقبال می‌کنند‪ .‬سال ‪2008‬‬ ‫که با تیم ملی فوتسال به مس��ابقات جام جهانی برزیل رفته بودیم‪،‬‬ ‫تماشاچی‌ها بعد از تیم برزیل‪ ،‬طرفدار ایرانی‌ها بودند‪ .‬فکر می‌کنم‬ ‫دلیلش این بود که ما ایرانی‌ها هم مثل خودش��ان‪ ،‬خونگرم بودیم و‬ ‫در مسابقات به تشویق‌هایشان اهمیت می‌دادیم و حتی بعد از بازی‪،‬‬ ‫ا ‌ز آن‌ها تشکر می‌کردیم‪ .‬یکی از صحنه‌هایی که هیچ‌وقت فراموش‬ ‫نمی‌کنم‪ ،‬لحظات بعد از بازی با ایتالیا بود که ما مساوی کردیم و حذف‬ ‫شدیم‪ .‬درحالی‌که همه بچه‌های تیم ناراحت بودند و گریه می‌کردند‪،‬‬ ‫تماشاچی‌های برزیلی ما را تشویق کردند و از حذف ما ناراحت شدند‪.‬‬ ‫حتی تعدادی از دانش‌آموزان برزیلی که از روز اول بازی‌ها مشوق تیم‬ ‫ملی ایران بودند‪ ،‬بعد از آن بازی مثل بازیکنان ایران گریه می‌کردند‬ ‫و این برای بسیار جالب بود‪ .‬امیدوارم مردم ایران فرصت کنند و در‬ ‫ایام تعطیالت به سفر بروند‪ .‬پیشنهاد می‌کنم به استان کهگیلویه و‬ ‫بویراحمد سفر کنید چون مناظری که در‬ ‫این استان وجود دارد‪ ،‬آن را شایسته‬ ‫لقب بهش��ت گمش��ده‌ایران‬ ‫می‌کند‪.‬‬

‫عاشق سفر با قطارم‬ ‫علی خسروی – داور فوتبال‬

‫من سفر زیاد می‌روم و باید هر ماه یک بار‪ ،‬حتما مسافرت بروم‪ .‬سفر‬ ‫من را زنده می‌کند و باعث می‌ش��ود که روحیه‌ام را دوباره به دست‬ ‫آورم و مرد خانواده باشم‪ .‬بسیاری از شهرهای ایران از اصفهان گرفته‬ ‫تا مشهد را دیده‌ام‪ .‬معموال با ماشین ش��خصی مسافرت می‌روم اما‬ ‫راستش را بخواهید عاشق سفر با قطار هستم‪ .‬تاحاال به بیشتر از ‪30‬‬ ‫کشور خارجی رفته‌ام و هیچ وسیله نقلیه‌ای را کم خطرتر و مقرون‬ ‫به‌صرفه‌تر از قطار پیدا نکرده‌ام‪ .‬هر وقت با اتوبوس مسافرت می‌روم‪،‬‬ ‫نگران این هستم که راننده خوابش نبرد‪ .‬سفر با هواپیما هم هزینه‬ ‫بسیار سنگینی دارد‪ .‬از ش��رکت رجا هم می‌خواهم تا همانطور که‬ ‫خطوط ریلی شهر مشهد را گس��ترش می‌دهد‪ ،‬به سایر استان‌ها و‬ ‫شهرها هم توجهی داشته باشد‪ .‬نمونه‌اش هم خط تهران – شمال‬ ‫که سال‌هاست زمین مانده است‪ .‬امیدوارم همانطور که دولت قبلی‬ ‫در فکر ساختن اتوبان بود‪ ،‬دولت جدید هم ریل‌سازی را توسعه دهد‪.‬‬ ‫یادم می‌آید وقتی کوچک بودم‪ ،‬همراه پدر و مادرم چندبار با قطار خرم‬ ‫شهر‪-‬آبادان به سمت تهران و بعد از آن مشهد آمدیم‪ .‬یکی از بهترین‬ ‫خاطراتم در سفر با قطار به زمانی برمی‌گردد که‪ 10‬ساله بودم و از کنار‬ ‫ورزشگاه تختی اهواز می‌گذشتیم‪ .‬همیشه آرزویم این بود جای اینکه‬ ‫از پنجره قطار به‌این ورزش��گاه نگاه کنم‪ ،‬این استادیوم را از نزدیک‬ ‫ببینم‪ .‬روزی که جلوی چشم ‪ 40‬هزار نفر بازی فوالد و پرسپولیس را‬ ‫سوت زدم‪ ،‬فهمیدم که چقدر خدای مهربانی داریم! در اوقات فراغتم‬ ‫معموال مطالعه می‌کنم‪ ،‬تلویزیون نگاه می‌کنم یا مسافرت می‌روم‪.‬‬ ‫کارهایی که فکر می‌کنم هر مرد ایرانی آن‌ها را انجام می‌دهد‪ .‬امیدوارم‬ ‫که تمامی‌مردم به خانواده‌هایشان توجه ویژه‌ای داشته باشند و در‬ ‫روزهای تعطیل از مس��افرت و تفریح‬ ‫غافل نشوند‪.‬‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫‪83‬‬

‫ورزشی‬

‫موسیقی دل‌انگیز را چاشنی سفر کنید‬ ‫احسان قائم مقامی‌– شطرنج‬

‫معموال‪ 7‬ماه از سال را در سفر هستم که بیشتر آنها کاری است و برای مسابقات‬ ‫می‌روم‪ .‬تقریبا به تمام استان‌های ایران و بسیاری از کشورهای دنیا سفر کرده‌ام‬ ‫اما برای س��فر غیرکاری و صرفا تفریحی وقت چندانی ندارم و شاید هر یکی‬ ‫دوسال یکبار‪ ،‬فرصت آن را پیدا‌کنم‪ .‬در نوجوانی معموال با خانواده مسافرت‬ ‫می‌رفتیم که همیش��ه برایم جذاب بود‪ .‬تا االن حدود ‪ 500‬سفر رفته‌ام که از‬ ‫بیشتر آنها خاطره‌ای دارم‪ .‬یکی از سفرهایی که برایم بسیار خاطره‌انگیز شد‪،‬‬ ‫سفر به اسلوونی در سال‪ 2002‬بود که به المپیاد جهانی شطرنج رفتیم‪ .‬مناظر‬ ‫طبیعی اسلوونی بسیار زیبا و آرامش‌بخش بود‪ .‬در مورد رابطه‌ام با سفرهای‬ ‫ریلی باید بگویم بیشتر سفرهایی که در اروپا می‌روم‪ ،‬با قطار است‪ .‬به‌طور کلی‬ ‫با توجه به‌ایمنی زیاد سفرهای ریلی‪ ،‬در کشورهای توسعه‌یافته معموال از قطار‬ ‫برای مسافرت استفاده می‌شود‪ .‬قطار یکی از ایمن‌ترین وسایل نقلیه است که‬ ‫با وجود مناظر دل‌انگیز در کنار جاده‪ ،‬می‌تواند سفر را برایتان لذت‌بخش کند‪.‬‬ ‫برای اوقات فراغت در عید‪ ،‬موس��یقی آرامش‌بخش را پیشنهاد می‌کنم که‬

‫به‌نوعی می‌تواند غذای روح انسان باشد و در کنار موسیقی‪ ،‬ورزش و مطالعه‬ ‫مستمر در طول روز مفید است‪ .‬امیدوارم اگر می‌خواهید تلویزیون نگاه کنید‪،‬‬ ‫رویدادهای ورزشی با کیفیت را انتخاب کنید‪ .‬من خودم با توجه به آرامشی که‬ ‫در ماهیگیری هست‪ ،‬به ماهیگیری عالقه زیادی دارم‪ .‬اگر می‌خواهید در اوقات‬ ‫فراغتتان مسافرت بروید‪ ،‬عالوه بر شمال کشور و شهرهایی مانند اصفهان‪،‬‬ ‫مشهد و شیراز‪ ،‬به شهرها و اماکن دیدنی دیگری هم‬ ‫س��ر بزنید که هنوز به خوبی شناخته نشده‬ ‫اس��ت‪ .‬یکی از آنها جاده دیدنی اسالم‬ ‫به خلخال اس��ت که می‌توانم آن‬ ‫را برای س��فر به شما پیشنهاد‬ ‫کنم‪ .‬این جاده مناظر زیبایی‬ ‫دارد و برایتان بسیار دیدنی‬ ‫خواهد بود‪.‬‬

‫ورزش را در عید هم فراموش نکنید‬ ‫قادر میزبانی – دوچرخه سوار‬

‫رشته ورزشی ما خودش به نوعی مسافرت است‪ .‬معموال در جاده‌ها هستیم و غیر از آن هم برای رفتن به مسابقات و شهرهای‬ ‫محل برگزاری آن‪ ،‬با هواپیما جابه‌جا می‌شویم‪ .‬به همین خاطر فرصت چندانی برای سفرهای تفریحی و خانوادگی ندارم‬ ‫اما آخرین سفری که همراه خانواده‌ام رفتیم‪ ،‬پاییز امسال بود که فرصت شد با قطار از تبریز به مشهد برویم‪ .‬این‬ ‫اولین‌باری بود که با همسر و بچه‌هایم به پابوس امام رضا(ع) رفتیم و به همین خاطر برایم به یاد ماندنی شد‪.‬‬ ‫با وجود این بهترین سفری که رفته‌ام‪ ،‬سفر حج بود‪ .‬سال‌های ‪ 78‬و ‪ 79‬دوبار قسمت شد که راهی‬ ‫حج شوم و آن سفرها برایم اتفاق ویژه‌ای بودند‪ .‬در دوران طفولیت هم معموال با خانواده سفرهای‬ ‫زیادی می‌رفتیم هرچند خاطرات زیادی از آن روزها ندارم‪ .‬پیشنهاد اول و آخرم برای گذراندن‬ ‫اوقات فراغت‪ ،‬ورزش کردن است‪ .‬ورزش‪ ،‬تفریحی بدون عوارض است که می‌تواند انسان‬ ‫را از مریضی‌ها در امان نگه دارد‪ .‬پس اگر می‌خواهید در آینده از دوا و درمان دور باشید‪،‬‬ ‫پیشنهاد می‌کنم که روزی نیم‌ساعت ورزش در برنامه روزانه‌تان باشد‪ .‬سالمتی رکن اول و‬ ‫یک نیاز برای انسان است؛ پس باید در هر مرحل ‌ه زندگی‪ ،‬ورزش را سرلوحه کارتان بگذارید‪.‬‬ ‫از قدیم رسم بر این بوده که در ایام عید‪ ،‬مردم به مسافرت و دید و بازدید همدیگر می‌رفتند‪.‬‬ ‫امیدوارم که‌امسال هم این سنت‌های خوب را فراموش نکنند‪.‬‬

‫‪84‬‬

‫ورزشی‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫ترجیح من همیشه قطار است‬ ‫یوسف کرمی‌– تکواندو‬

‫من هم مانند تمام مردم به سفر کردن و دیدن شهرها و مناظر جدید‬ ‫عالقه‌مندم ولی با توجه به مشغله کاری‌ام‪ ،‬نمی‌توانم فرصت‬ ‫زیادی برای مس��افرت بگذارم‪ .‬معموال بیش��تر‬ ‫سفرهایم را با ماشین شخصی می‌روم اما‬ ‫اگر قرار باش��د به ش��هر خودمان یعنی‬ ‫میانه بروم‪ ،‬با توجه به امنیت و راحتی‬ ‫که قطار دارد‪ ،‬ترجیح می‌دهم از قطار‬ ‫استفاده کنم‪ .‬راس��تش را بخواهید‬ ‫از س��فرهایی ک��ه م��ی‌روم خاطره‬ ‫چندان خوبی ن��دارم‪ .‬تصادفات و بی‬ ‫احتیاطی‌هایی که منجر به از دس��ت‬ ‫رفتن جان انس��ان‌ها می‌شود‪ ،‬باعث شده‬ ‫خاطره خوبی از مسافرات جاده‌ای نداشته باشم‪.‬‬ ‫دوست دارم مردم را شاد ببینم اما متاسفانه تصادف‌ها‬ ‫خاطرم را تلخ کرده است‪.‬‬ ‫در ایران تا تعطیلی پیش می‌آید‪ ،‬همه به ش��مال می‌روند انگار که‬ ‫تعطیالت فقط در شمال است‪ .‬در شهر خودم‪ ،‬میانه‪ ،‬اماکن دیدنی‬ ‫زیادی مثل قلعه بابک و قلعه ضحاک وجود دارد که توجه چندانی‬ ‫به آن‌ها نمی‌شود‪ .‬جاده اسالم و خلخال هم از نقاط دیدنی است که‬ ‫مطمئنا برای کسانی که تا به حال به آنجا نرفته‌اند‪ ،‬جذاب خواهد بود‪.‬‬ ‫در سفرهایی که برای مس��ابقات به خارج از کشور داشتیم‪ ،‬اگرچه‬ ‫چندان نتوانستم با مردم آن کش��ورها در ارتباط باشم اما فرانسه به‬ ‫نظرم جای دیدنی بود‪ .‬جزیره‌ای به نام آروبا در آمریکای جنوبی هم‬ ‫بود که برایم جذابیت داشت‪ .‬برای ما ورزشکاران هر کشوری که موفق‬ ‫شویم آنجا مدال بگیریم‪ ،‬برایمان شیرین و دوست داشتنی می‌شود‪.‬‬ ‫در عوض اگر به بهترین کشور دنیا برویم و مدالی نگیریم‪ ،‬آنجا تبدیل‬ ‫به خاطره ای بد می‌شود‪.‬‬ ‫برایم اوقات فراغتتان پیشنهاد می‌کنم که اگر به هر دلیلی نمی‌توانید‬ ‫سفر کنید‪ ،‬با خانواده‌تان دور هم باشید‪ .‬خود من که هروقت پیش‬ ‫خانواده‌ام هستم‪ ،‬بگو و بخند است و برایم اوقات خوش و لذت‌بخشی‬ ‫می‌شود‪.‬‬

‫پیشنهاد من‪ ،‬جزیره کیش‬ ‫زهرا نعمتی – تیر و کمان‬

‫سفر با ماشین را خیلی دوست دارم اما با توجه به شرایط جسمی‌که‬ ‫دارم‪ ،‬مجبورم با هواپیما سفر کنم‪ .‬قبل از اینکه دچار معلولیت شوم‪،‬‬ ‫از قطار خیلی استفاده می‌کردم اما بعد از اتفاقی که برایم افتاد‪ ،‬دیگر‬ ‫این امکان برایم مهیا نش��د که بتوانم با قطار سفرهای طوالنی بروم‪.‬‬ ‫امیدوارم اتفاقی بیفتد تا م��ا معلوالن هم بتوانیم از قطار اس��تفاده‬ ‫کنیم‪ .‬اتفاقا تنها باری که بعد از معلولیت با قطار س��فر کردم خیلی‬ ‫خاطره‌انگیز بود‪ .‬چندس��ال پیش با بچه‌های انجمن ضایعه نخاعی‬ ‫کرمان برای جشن خرما به بم رفتیم‪ .‬همه معلول جسمی‌ بودیم و با‬ ‫قطار از کرمان به بم رفتیم‪ .‬می‌خواستیم به بچه های ضایعه نخاعی بم‬ ‫مراسم خرما را تبریک بگوییم‪ .‬حدودا ‪ 20‬نفر بودیم و با کمک تعداد‬ ‫زیادی از همراهان توانستیم سوار قطار شویم‪ .‬روحیه باالیی که بچه‌ها‬ ‫در قطار داشتند باعث شد اولین و آخرین سفرم با قطار تبدیل به یکی‬ ‫از به یاد ماندنی‌ترین خاطرات زندگی‌ام شود‪ .‬در بم هم بین بچه‌های‬ ‫ضایعه نخاعی آن شهر در خوابگاهشان بودیم و انرژی مثبتی که بچه‌ها‬ ‫داشتند‪ ،‬به آنها هم منتقل شد‪.‬‬ ‫دید و بازدیدهای عید یکی از اتفاقاتی است که من آن را خیلی دوست‬ ‫دارم و به نظرم از بهترین مراسم‌های ایرانی‌هاست‪ .‬مسافرت در ایام‬ ‫تعطیالت هم جای خودش را دارد‪ .‬نقاط دیدنی زیادی در ایران وجود‬ ‫دارد اما پیشنهاد من جزیره کیش است‪ .‬خودم در این جزیره ساکن‬ ‫هستم و فکر می‌کنم اماکن گردشگری و دیدنی‌های طبیعی زیادی‬ ‫در کیش وجود دارد که باید از آن دیدن کرد‪.‬‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫دیدن مناظر طبیعی را از دست ندهید‬ ‫از قدیم رس��م بر این بود که اگر فردی از لحاظ روحی روانی‪ ،‬دچار مش��کلی‬ ‫می‌شد به او پیشنهاد می‌کردند که سفر کند‪ .‬صحت این سخن قدیمی‌ها‪ ،‬امروز‬ ‫مشخص شده است‪ .‬دیدن مناظر طبیعی که هیچ کس جز خداوند‪ ،‬در ساخت‬ ‫آن ها دخیل نیست‪ ،‬شکل ابرها‪ ،‬کوه‌ها و جنگل‌ها باعث ترشح هورمون‌هایی‬ ‫در بدن می‌ش��ود که با قوی‌ترین داروهای اعصاب و روان برابری می‌کند‪ .‬به‬ ‫همین دلیل از سفرهایی زمینی بسیار لذت می‌برم‪ .‬حتی وقتی که با هواپیما‬ ‫پرواز می‌کنم‪ ،‬از فروشنده بلیت می‌خواهم صندلی کنار پنجره را برایم رزرو‬ ‫کند تا بتوانم مناظر بیرون را نگاه کنم‪ .‬انسان‌ها یک روح در جسم‌شان دارند‬ ‫که معموال توجهی به آن نمی‌کنند‪ .‬خورد و خوراک و پوش��اک‪ ،‬برای جسم‬ ‫است اما اگر برای روح‪ ،‬آنچه را الزم دارد فراهم نکنیم‪ ،‬دچار رخوت و سستی‬ ‫می‌شویم‪ .‬شادی‪ ،‬تفریح و گردش از مواردی است که روح را پرورش می‌دهد‬ ‫و باعث شادابی آن می‌ش��ود‪ .‬از قدیم گفته‌اند قوی‌ترین جسم‌ها نمی‌تواند‬ ‫ضعیف‌ترین روح را با خودش حمل کند درصورتی‌که یک روح و روان خوب‬ ‫به‌راحتی می‌تواند ضعیف‌ترین جس��م را به حرکت درآورد‪ .‬مقصد بیش��تر‬ ‫سفرهایم استان کردستان است و مهم‌ترین دلیل آن هم دست نخورده بودن‬

‫ماسوله و یک دنیا عشق‬ ‫معموال سفرهای زیادی در طول سال دارم‪ .‬با توجه به موقعیتی که در‬ ‫تیم‌های ورزشی دارم‪ ،‬برای رفتن به مسابقات مختلف در سفر هستم‬ ‫و بقیه روزها هم با خانواده مس��افرت می‌روم‪ .‬با وجود این فقط یک‌بار‬ ‫برای س��فرهای کاری‌ام از قطار اس��تفاده کردم که آن هم به سال ‪78‬‬ ‫برمی‌گردد که مسابقات شنای دانش‌آموزی قهرمانی کشور در مشهد‬ ‫برگزار می‌ش��د‪ .‬یادم می‌آید ش��بانه از تهران حرکت کردیم‪ .‬آن موقع‬ ‫قطارها کمی‌قدیمی‌بودند‪ .‬کوپه ما هم شش تخته بود‪ .‬اتفاقات جالب‬ ‫زیادی در طول آن شب افتاد که باعث شد هیچ‌کس نتواند آن شب را‬ ‫بخوابد و همگی تا صبح دور هم بودیم‪ .‬شب بسیار خوبی بود‪.‬‬ ‫خاطره‌انگیزترین س��فری که رفتم‪ ،‬مس��ابقات المپیک بود‪ .‬وقتی در‬ ‫فرودگاه بودیم‪ ،‬جو بسیار خوب و انرژی بسیار زیادی در سالن بود که‬ ‫متفاوت‌ترین س��فر زندگی‌ام را رقم زد‪ .‬حتی وقتی در راه برگشت به‬ ‫تهران بودم‪ ،‬باز هم استرس و شور و شوق آن سفر را در بدنم احساس‬ ‫می‌ک��ردم‪ .‬حتی حاال هر وقت ی��اد آن روزها می‌افتم‪ ،‬ب��از هم ضربان‬ ‫قلبم باال می‌رود‪.‬یکی از مس��ائلی که باعث می‌شود نو شدن سال برای‬

‫ورزشی‬

‫هوشنگ نصیرزاده‪ -‬کارشناس داوری فوتبال‬

‫این استان است‪ .‬ساخت‌وسازها در کردستان‬ ‫نسبت به بسیاری از استان ها کمتر است‪ .‬برای‬ ‫اوقات فراغت عید یک پیشنهاد ویژه دارم‪ .‬یک‬ ‫مجموعه ‪ DVD‬با عن��وان راز هم اکنون در‬ ‫کتابفروشی‌ها هست‪ .‬با دقت به‌این مجموعه‬ ‫نگاه کنید؛ در ای��ن ‪ DVD‬متخصصان علم‬ ‫متافیزیک ثابت می‌کنند هرچی��زی که در‬ ‫ذهن ش��ما می‌گذرد‪ ،‬برایتان اتفاق می‌افتد‪.‬‬ ‫متوجه می‌شوید که با فکر کردن می‌توانید اثر‬ ‫مستقیمی‌روی محیط اطرافتان بگذارید‪ .‬به همین خاطر است که عده‌ای از‬ ‫مردم جای پارک پیدا می‌کنند و عده دیگری هم نمی‌توانند؛ چون گروه اول‬ ‫مثبت فکر می‌کنند‪ .‬یا اینکه یک دانشجو قبل از ورود به جلسه‌امتحان چند‬ ‫سوال می‌خواند و همان‌ها در امتحان می‌آید درصورتی‌که برای برخی با وجود‬ ‫سوال‌های زیادی که مرور کرده اند‪ ،‬هیچ‌کدام در امتحان نمی‌آید‪ .‬هر طور فکر‬ ‫کنید‪ ،‬برای شما اتفاق می‌افتد‪.‬‬

‫محمد بیداریان – شنا‬

‫ما ایرانی‌ها ویژه باشد‪ ،‬دید و بازدیدهای‬ ‫ن��وروزی و صله رحم اس��ت‪ .‬امیدوارم در‬ ‫سال جدید اگر درون خانواده‌ای کدورت‬ ‫و مشکلی وجود دارد‪ ،‬آنها را کنار بگذارند‬ ‫و به دیدار بزرگان خانواده‌ش��ان بروند‪ .‬با‬ ‫توجه ب��ه طوالنی ب��ودن تعطیالت عید‪،‬‬ ‫بیشتر مردم سعی می‌کنند در این روزها‬ ‫کاری را بکنند که در طول س��ال فرصت‬ ‫انجامش را ندارند؛ مثل س��ینما رفتن یا‬ ‫مسافرت کردن‪ .‬خودم ترجیح می‌دهم با توجه به این که کل سال را در‬ ‫اردوهای ورزشی هستم‪ ،‬تعطیالت عید را کنار خانواده‌ام باشم‪ .‬اگر هم‬ ‫می‌خواهید به سفر بروید‪ ،‬پیشنهادم ماسوله است‪ .‬اگرچه خودم تا حاال‬ ‫فرصت نکرده‌ام به این شهر بروم اما عکس‌ها و تعریف‌هایی که از شهر‬ ‫شنیده‌ام‪ ،‬باعث شده دوست داشته باشم همراه خانواده‌ام حداقل یکبار‬ ‫به آنجا مسافرت کنم‪.‬‬

‫‪85‬‬

‫‪86‬‬

‫ورزشی‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫مرور اجمالی کارنامه ورزش ایران در سال ‪1392‬‬

‫همه با هم مسافر برزیل شدیم‬

‫ ‬ ‫ی‬ ‫نگار خسرو ‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری و روی کار آمدن دولت‬ ‫یازدهم‪ ،‬ب��رای مردم آنقدر خوش��حال‌کننده بود‬ ‫که س��اعت‌ها در خیابان‌ها به جش��ن و پایکوبی‬ ‫مش��غول بودند‪ .‬ورزش ایران در سالی که گذشت‬ ‫مثل هر روی��داد دیگری روزهای تلخ و ش��یرین‬ ‫داش��ت‪ .‬آنچه در ادامه می‌خوانید ب��ه نو‌عی مرور‬ ‫مهم‌ترین رویدادهای ورزشی ایران است در سالی‬ ‫که گذشت‪.‬‬ ‫حضور به یادماندنی‬

‫حضورش رویای چند س��اله فوتبالی‌ها را واقعی‬ ‫کرد‪ .‬فوتبالی که به دالیل متعدد سال‌ها از سوی‬ ‫فیفا و ‪ afC‬دیده نمی‌ش��د‪ ،‬به یک باره آن هم‬ ‫بعد از روی کار آمدن دولت یازدهم‪ ،‬مورد توجه‬ ‫قرار گرفت و باالترین مقام ‪ fifa‬برای بازدید از‬ ‫فوتبال ایران وارد تهران ش��د‪ .‬آمدن بالتر برای‬ ‫مردم ای��ران به‌ان��دازه حضور برد پیت و ش��اید‬ ‫کری��س رونال��دو هیجان‌انگیز ب��ود‪ .‬صف‌های‬ ‫طوالنی مردم در فرودگاه مهرآباد‪ ،‬تجمع جلوی‬ ‫در هتل محل اقامت او و ‪...‬‬ ‫بالتر ه��م از اینکه مردم ایران که ت��ا این حد از‬ ‫دیدنش خوش��حال ش��ده‌اند‪ ،‬هیجان زده شده‬ ‫بود آنقدر که برای محبوب شدنش میل پهلوانی‬ ‫برداشت و وارد گود شد! دیدار او با خانم ابتکار که‬ ‫به پذیرش طرح یوزپلنگ روی پیراهن تیم ملی‬ ‫ختم شد‪ ،‬مالقات با رییس‌جمهور و البته ادعای‬ ‫کفاشیان در رابطه با البی‌ها متعددش با بالتر که‬ ‫گویا در آینده نزدیک مشخص می‌شود‪ ،‬از دیگر‬ ‫برکات آمدن رئیس فیفا بود‪ .‬ه��ر چند آمدن او‬ ‫به تهران‪ ،‬فوتبال ایران را بعد از مدت‌ها به صدر‬ ‫اخبار ورزشی رساند‪.‬‬

‫گریه‌های بی‌پایان‬

‫بیراه نیست که بگوییم سال گذشته با وجود کسب‬ ‫افتخارات بی‌سابقه بانوان‪ ،‬بدترین سال برای آن‌ها‬ ‫بوده است‪ .‬کسب اولین مدال تاریخ فوتسال آن هم‬ ‫با ش��رایط نه‌چندان خوبی که اصوال گریبان‌گیر‬ ‫ورزش زنان اس��ت‪ ،‬آنق��در با ارزش ب��ود که حتی‬ ‫مقامات کش��ور هم این افتخار ب��زرگ را تبریک‬ ‫گفتند‪ .‬اما اتفاق تلخ دیگر‪ ،‬تکرار حذف کاراته کاهای‬ ‫تیم ملی به خاطر یک ناهماهنگ��ی بود‪ .‬معاونت‬ ‫ورزش وقت بانوان به خاطر نداشتن مقنعه دختران‬ ‫به سرپرست تیم تذکر داد و بعد پارچه‌ای به لباس‬ ‫آن‌ها اضافه ش��د‪ .‬پارچه‌ای که در نهایت منجر به‬ ‫باخت فنی و حذف دختران از مسابقات کشور‌های‬ ‫اسالمی‌شد‪ .‬البته دختران ایران با حجاب کامل در‬ ‫مسابقات حاضر شده بودند و حجابشان مورد تایید‬ ‫مسئوالن بود و دختران شایسته ایران فقط به دلیل‬ ‫یک ناهماهنگی از دور مسابقات حذف شدند‪.‬‬ ‫رقص توپ و تور‬

‫آن‌ها بار دیگر غرور را به مردم برگرداندند‪ .‬تیم ملی‬ ‫والیبال مدت‌ها بود که از یک تیم معمولی تبدیل‬ ‫به نم��اد موفقی��ت ورزش ایران ش��د‪ .‬کافی بود‬ ‫بخواهید مثالی از «صرف کردن فعل خواستن»‬ ‫بزنید؛ شاگردان والسکو دم دس��ت ترین گزینه‬ ‫ممکن بودن��د‪ .‬میزبان��ی از آلمان و صربس��تان‪،‬‬

‫کمترین پاداشی بود که به واسطه درخشش این‬ ‫چندسال اخیر والیبالیس��ت‌ها‪ ،‬برای اولین بار در‬ ‫لیگ جهانی نصیب ایران شد‪ .‬شام آخر رویارویی با‬ ‫ژرمن‌های سرس��خت بود‪ .‬دیگر برای هیچ کس‬ ‫نتیجه بازی اهمیت نداشت‪ .‬مردان والسکو پیش‬ ‫از در مودنای ایتالیا‪‌،‬هاوانای کوبا و همین تهران‪،‬‬ ‫شادی را به دل‌های مردم کشورشان آورده بودند‪.‬‬ ‫به این ترتیب وقتی بعد از شکست ‪ 3‬بر صفر در آن‬ ‫بازی‪ ،‬مورد تش��ویش بیش از ‪ 12‬هزار مش��تاق‬ ‫والیبال قرار گرفتند‪ ،‬جای تعجب نداشت‪ .‬ایران به‬ ‫باشگاه بزرگان والیبال دنیا راه یافته بود‪ .‬به همین‬ ‫خاطر در جام ب��زرگ قهرمانان بدون اس��ترس‬ ‫رودرروی بزرگان والیبال دنیا قرار گرفت‪ .‬دیگر نه‬ ‫نیازی بود ت��ا به صفح��ه زایتس��ف ایتالیایی در‬ ‫ش��بکه‌های اجتماعی هجوم ببریم و نه این که از‬ ‫موزرس��کی‪ ،‬غول ‪ 218‬س��انتی مت��ری روس‌ها‬ ‫بترسیم‪ .‬در ژاپن یک کار «محال» دیگر را ممکن‬ ‫کردیم‪ ،‬این بار نوبت امریکا ب��ود تا برای اولین بار‬ ‫طعم باخت برابر ایران را بچشد‪ .‬هرچند جام بزرگ‬ ‫قهرمانان پایان چندان خوشی برای ایران نداشت‬ ‫و آن هم خداحافظی یکی از بهترین‌های والیبال‬ ‫ایران بود؛ فرهاد ظریف‪ ،‬لیبروی دوست داشتنی‬ ‫تیم ملی پس از کش��مکش‌های ف��راوان تصمیم‬ ‫گرفت فرصت بیشتری برای خانواده اش بگذارد و‬ ‫تنها راه چاره را در بوس��یدن چهارگوشه زمین و‬ ‫خداحافظ��ی از تیم ملی دانس��ت‪ .‬اتفاق��ی که با‬ ‫انتخاب او ب��ه عنوان بهترین لیبروی مس��ابقات‬ ‫همراه شد تا خاطره تلخ و شیرینی در یادش باقی‬ ‫بماند‪ .‬مردان والسکو در سال ‪ 92‬نشان دادند که‬ ‫در کن��ار مربی ب��ا تجرب��ه‪ ،‬بازیکن��ان توانمند و‬ ‫تدارکات مناس��ب‪ ،‬فاکت��ور چهارمی‌ه��م برای‬ ‫موفقیت الزم است و آن روحیه و جاه طلبی برای‬ ‫رس��یدن به پیروزی اس��ت‪ .‬تنها ‪ 2‬تیم مطرح در‬ ‫والیبال دنیا هس��تند که هنوز ایران در مسابقات‬ ‫رسمی‌موفق به شکست شان نشده است؛ برزیل و‬ ‫روسیه! این هدف بعدی بلندباالهای والیبال ایران‬ ‫اس��ت؛ با والس��کو یا بدون او‪ ،‬پیرم��رد محبوب‬ ‫آرژانتینی روحش را در کالبد مردانش تزریق کرده‬ ‫است‪.‬‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫بدون شرح!‬

‫میلیون تومان جریمه!!‬ ‫صعودی به شیرینی باقلوا‬

‫پژمان؛ نامش قرین سریال خنده داری شده است که تا‬ ‫مدت‌ها مردم را به پای تلویزیون می‌کشاند‪ .‬شکوفایی‬ ‫استعداد بی نظیرش در بازیگری که به زعم خیلی‌ها‬ ‫اگر در فوتبال��ش هم تا این حد اس��تعداد داش��ت‪،‬‬ ‫می‌توانس��ت با ‪ CR7‬رقابت کند! او با ب��ازی در این‬ ‫سریال‪ ،‬مسایل فوتبالی‌ها و آینده نه چندان جالب شان‬ ‫را مطرح کرد و از آنجایی هم که قصد ادامه بازیگری را‬ ‫دارد می‌تواند در تئاتر و سریال دیگری هم بازی کند‪.‬‬ ‫دردسر‌های سوت‬

‫« قهرمان��ی ‪ ...‬قهرمان��ی ‪ ...‬قهرمان��ی» او چهره‬ ‫جنجالی سال است‪ .‬س��وت اشتباهش در صحنه‬ ‫بیاد ماندنی بازی پرسپولیس و سپاهان‪ ،‬برگ تازه‬ ‫ای در فوتبال ای��ران را ورق زد‪ .‬البته که این برگ‬ ‫س��ال‌ها به صورت جس��ته و گریخته از س��وی‬ ‫منتقدان فوتبال ورق زده می‌شد اما افشاگری‌های‬ ‫علی دایی و اصطالح فراموش نشدنی اش « غش‬ ‫کردن » اتفاقات تازه ای را در فوتبال رقم زد‪ .‬او به‬ ‫ضرس قاطع اعالم کرد که قهرمانی بارها از او تقاضا‬ ‫پول کرده اس��ت و مدارکی دارد ک��ه قطعا علنی‬ ‫می‌کند‪ .‬قهرمانی بار‌ها تهدید به مرگ شد و مورد‬ ‫سو فصد هم قرار گرفت‪ .‬کمیته انضباطی هم برای‬ ‫آرام کردن جو‪ ،‬چند ماه تعل��ل کرد و در نهایت با‬ ‫انتشار احکام خنده دار از خجالت همه کسانی که‬ ‫کمترین دخال��ت در قضایا را داش��تند در آمد و‬ ‫مقصران اصلی را به پرداخت چند میلیون تومان‬ ‫جریمه کرد‪ .‬جالب تر اینکه با وجود اثبات اتهامات‬ ‫قهرمانی او فقط ‪ 8‬ماه از قضاوت محروم ش��د و ‪5‬‬

‫«تیم ملی به جام جهانی صعود کرد» برای شنیدن‬ ‫این جمله رویایی آنقدر زجر کشیدیم که بعد از واقعی‬ ‫شدنش تا ‪ 12‬س��اعت در خیابان‌ها جشن گرفتیم‪.‬‬ ‫جشنی که بازتاب جهانی داشت و تا ساعت‌ها به تیتر‬ ‫اول بسیاری از خبرگزاری‌ها تبدیل شد؛ از بی بی سی‬ ‫گرفته تا واشنگتن پست و رویترز‪ .‬کی روش آن روزها‬ ‫محبوب ترین چهره فوتب��ال بود؛ ف��ارغ ار نتیجه‬ ‫ش��اگردانش‪ ،‬او در پایان بازی ایران با کره جنوبی‪،‬‬ ‫حرکتی برابر سرمربی کره ای‌ها انجام داد که به زعم‬ ‫بسیاری از مردم‪ ،‬عرق ایرانی بودنش را نشان داده بود‪.‬‬ ‫با مشخص شدن تیم‌های صعود کننده اروپایی به‬ ‫برزیل‪ ،‬مراسم هیجان انگیز قرعه کشی جام جهانی‬ ‫برگزار شد‪ .‬فرمول قرعه کشی تیم‌ها آنقدر سخت بود‬ ‫که حتی مسئوالن برگزاری پیش از مراسم اصلی‪،‬‬ ‫چند بار به صورت تمرینی قرعه کشی کردند تا کامال‬ ‫متوجه مراحل آن شوند‪ .‬همگروهی ایران با آرژانتین‪،‬‬ ‫نیجریه و بوسنی موج تازه ای به راه‌انداخت؛ کاربران‬ ‫فیس بوک در یک حرکت خ��ود جوش به صفحه‬ ‫شخصی لیونل مسی و فرناندا لیما که اجرای مراسم‬ ‫را به عهده داشت‪ ،‬حمله کردند و‪...‬‬ ‫خداحافظ سردار‬

‫آنقدر سالم و خداحافظی کرد که باور جدی بودن‬ ‫آخرین استعفایش سخت بود‪ .‬او در طول دو سال‬ ‫مدیریتش در باشگاه سرخ‌ها به طور میانگین هر‬ ‫یک ماه درمیان نامه اس��تعفا می‌نوشت و تحویل‬

‫ورزشی‬

‫‪87‬‬

‫هیات مدیره می‌داد‪ .‬اغلب دالیل تصمیمش هم‬ ‫مربوط به مسائل مالی و عدم حمایت وزارت ورزش‬ ‫بود‪ .‬با تغییر دولت‪ ،‬س��ردار بارها اع�لام کرد که‬ ‫وزارت ورزش ب��ه ماندن او راضی نیس��ت و عدم‬ ‫اختصاص بودجه به باش��گاه پرسپولیس به دلیل‬ ‫همین مساله است‪ .‬هرچند شرایط فتح‌اهلل‌زاده با‬ ‫رویانیان فرق زیادی ندارد اما تاب سردار کمتر از‬ ‫فتح‌اهلل‌زاده‌ای است که سال‌ها از وضعیت استقالل‬ ‫گله کرده اما مانده! رویانیان بعد از باخت تیمش‬ ‫برابر فوالد بیانیه‌ای صادر کرد که در نوع خودش‬ ‫بی‌سابقه بود‪.‬‬ ‫غوغای آسمان‌خراش‌های ایرانی‬

‫تیم ملی بسکتبال ایران در دیدار فینال رقابت‌های‬ ‫بسکتبال قهرمانی آسیا به مصاف فیلیپین رفت و‬ ‫با کسب پیروزی بر این تیم قهرمان آسیا شد‪ .‬تیم‬ ‫ملی بس��کتبال ایران در دیدار فینال رقابت‌های‬ ‫قهرمانی آس��یا به مصاف میزبان مسابقات رفت‬ ‫و با نتیج��ه ‪ 85‬بر ‪ 71‬به پیروزی رس��ید و پس از‬ ‫چهار س��ال دوباره به مقام قهرمانی دست یافت‪.‬‬ ‫شاگردان مهمد بچیروویچ که پیش از این سهمیه‬ ‫جام جهانی ‪ 2014‬را کس��ب کرده بودند در این‬ ‫دوره با اقتدار و بدون شکس��ت به مقام قهرمانی‬ ‫رسیدند‪ .‬مردان شایسته تیم ملی ایران این‌بار در‬ ‫زمین حریف قهرمان آسیا ش��دند تا نشان دهند‬ ‫که بهترین‌های تاریخ این رشته در ایران هستند‪.‬‬ ‫بسکتبال ایران با داش��تن مهره‌های سرشناسی‬ ‫مثل کامرانی‪ ،‬س��اهاکیان‪ ،‬کاردوست‪ ،‬کاظمی‪،‬‬ ‫نیکخواه بهرامی و غیره توانست تیم‌های مطرحی‬ ‫چون چین را ب��ا اختالف ببرد تا نش��ان دهد که‬ ‫به‌حق بهترین تیم آسیاس��ت‪ .‬البت��ه این تیم در‬ ‫بازی‌های‌ جهانی با قرعه س��ختی مواجه ش��ده‬ ‫اس��ت و باید با تیم‌های قدرتمندی مثل برزیل‪،‬‬ ‫صربستان‪ ،‬فرانسه و اسپانیا رقابت کند ولی جدا از‬ ‫هر نتیجه‌ای که به دست آید ما به این تیم افتخار‬ ‫می‌کنیم و امیدواریم موفق باشند‪.‬‬

‫‪88‬‬

‫ورزشی‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫‪ 2013‬سال بايرنمونیخ‬ ‫باشگاه بایرن مونیخ در سال ‪ 2013‬موفق شد افتخارات زیادى كسب‬ ‫كند و هوادارانش را بی��ش از پیش به آینده امی��دوار كند‪ .‬این تیم با‬ ‫پشت سر گذاشتن همه رقبا در لیگ آلمان موس��وم به بوندسلیگا‬ ‫موفق شد تنها با یك شكست براى بیست و سومین بار قهرمان آلمان‬ ‫شود‪ .‬درخش��ش این تیم در لیگ چیزى دور از ذهن نبود اما كیفیت‬ ‫بازىهاى بایرن مونیخ در لیگ ‪ 2013‬همه كارشناسان و عالقهمندان‬ ‫را حیرت زده كرد‪ .‬سال گذشته سال موفقیتهاى فراوانى براى بایرن‬ ‫مونیخ بود‪ .‬عالوه بر بوندسلیگا این تیم موفق شد در جام قهرمانان اروپا‬ ‫هم موفقیت بزرگى كسب كند‪ .‬این موفقیت در فینالى تمام آلمانى‬ ‫بهدست آمد و بایرن مونیخ در دیدارى حساس موفق شد دورتموند را‬ ‫دو بر یك شكست دهد‪ .‬این دو تیم با برترى بر غولهاى بزرگ جهان‬ ‫به این فینال رسیده بودند‪ .‬بارسلونا و رئال مادرید دو ناكام بزرگ این‬ ‫رقابتها بودند‪ .‬بایرن مونیخ در دو دیدار رفت و برگشت بارسلونایكى از‬ ‫شانسهاى قهرمانى را بهشدت تحقیر كرد‪ .‬سال‪ 2013‬بهترین سال از‬ ‫نظر موفقیتهاى حرفهاى براى باشگاه بایرن مونیخ به حساب مىآید‪.‬‬ ‫لیگ داخلى كشور‪ ،‬جام حذفى‪ ،‬جام قهرمانان اروپا و جام باشگاههاى‬ ‫جهان عنوانهایى بود كه قرمز پوشان آلمانى موفق به كسب آن شدند‪.‬‬

‫توپ طالی رونالدو‬ ‫دو س��ال زمان الزم بود كه كریستین رونالدو‬ ‫بتواند رقیب دیرینهاش لیونل مسى را پشت‬ ‫س��ر بگذارد و به موفقیت برسد‪ .‬البته آخرین‬ ‫بارى كه رونالدو به این عنوان دست پیدا كرد‬ ‫سال ‪ 2008‬بود‪ .‬در آن سال رونالدوى جوان‬ ‫براى اولین بار به عنوان برترین بازیكن فوتبال‬ ‫جهان انتخاب ش��د‪ .‬رونالدو ت��ا بهحال در دو‬ ‫باشگاه منچس��تر یونایتد و رئال مادرید بازى‬ ‫كرده و در هر دو این باشگاهها موفق بوده است‪.‬‬ ‫رونالدو براى رسیدن به این عنوان راه سختى‬ ‫را پیشرو داشت‪ .‬چرا كه عالوه بر مسى فرانك‬ ‫ریبرى هم حضور داشت و به خاطر قهرمانى‬ ‫بایرن شانس باالیى هم براى كسب این عنوان‬ ‫داشت‪ .‬لیونل مس��ى پر افتخارترین بازیكن‬ ‫جهان است كه موفق شده ‪ ۴‬دوره متوالى این‬ ‫جایزه را بهدست آورد‪.‬‬

‫ت�وپ و ت�ور‬ ‫در س�ال گذشته‬

‫اشـــ‬

‫و‬ ‫لبخنــ‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫ورزشی‬

‫‪89‬‬

‫نادال مصدوم‪ ،‬باخت!‬ ‫یك اتفاق مهم ورزش��ى در س��ال ‪ 2013‬میالدى رقابتهاى‬ ‫تنیس اوپتژن اس��ترالیا بود كه در حالى برگزار شد كه نیمكره‬ ‫شمالى از سرماى زمستان مىلرزید و ورزشكاران این رقابتها‬ ‫با گرماى باالى ‪ ۴0‬درجه دس��ت و پنجه نرم مىكردند‪ .‬در این‬ ‫رقابتهاى حس��اس عالوه بر ش��رایط متفاوت ج��وى گرماى‬ ‫رقابتها هم باال گرفت‪ .‬استانیسالو واورینكا در رقابتى نفسگیر‬ ‫توانست بر رافائل نادال مصدوم پیروز شود و عنوان قهرمانى این‬ ‫رقابت ها را به دست آورد‪ .‬این تنیس باز ‪ 28‬ساله سوییسى در‬ ‫رقابتى حس��اس نادال را با نتیحه ‪ 3‬بر ‪ 1‬شكست داد‪ .‬نادال در‬ ‫وقت استراحتى میان این رقابت احساس ناراحتى از ناحیه كمر‬ ‫كرد ولى با این حال به رقابتش با واورینكا ادامه داد ولى نتیجه‬ ‫مطلوبش حاصل نشد و در این فینال حساس بازى را به واورینكا‬ ‫واگذار كرد‪ .‬نادال در ادامه این رقابت قادر نبود كه بهطور طبیعى‬ ‫حركت كند و یا ضربات محكم همیشگى را بزند‪.‬‬

‫ـکها‬

‫سفر يک ستاره به کهکشان‬ ‫پرافتخار بايرن مونیخ‬ ‫یكى از اتفاقات هیجانانگیز در سال ‪ 2013‬میالدى‬ ‫پیوس��تن مربى موفق بارس��لونا‪ ،‬پپ گواردیوال به‬ ‫بایرن مونیخ بود‪ .‬بسیارى این انتخاب پپ را نشانى‬ ‫از هوش باالى او در نظر گرفتند و برخى نیز گفتند‬ ‫كه این آغاز سیر نزولى این مربى موفق خواهد بود‪.‬‬ ‫البته آغاز كار او در بزرگترین تیم آلمان با خاطره‬ ‫و موفیقت شیرینى همراه شد‪ .‬البته این به معناى‬ ‫آن نیست كه گواردیوال در بایرن مونیخ كار ساده‬ ‫اى پیش رو دارد‪ .‬چرا كه این تی��م پرافتخارترین‬ ‫تیم آلمانى است كه در عرصههاى بینالمللى هم‬ ‫موفقیتهاى فراوانى كس��ب كرده است‪ .‬بنابراین‬ ‫گواردیوال باید هوادارانى را راضى كند كه تا به حال‬ ‫تمام عناوین و افتخارات را كسب كردهاند‪.‬‬

‫ــدها‬ ‫خداحافظی پادشاه‬

‫عرصه ورزش جایى نیست كه بهسادگى بتوان لقب «‪ »Sir‬را در آن كسب كرد‪ .‬اما یكى از افرادى كه توانست این كار را انجام دهد‬ ‫و نام خود را در دنیا ماندگار كند آلكس فرگوسن افسانهاى بود‪.‬او در دوران مربىگرىاش در باشگاه منچستر یونایتد موفق شد‬ ‫‪ 36‬بار قهرمان شود‪ 13 .‬عنوان قهرمانى او مربوط به لیگ برتر است و دو عنوان هم مربوط به جام قهرمانان اروپاست‪ .‬بسیارى او‬ ‫را پدرخوانده فوتبال مىنامند و برخى در كالم به او «رییس» مىگویند‪ .‬كارلوس كىروش سرمربى فعلى ایران‪ ،‬در سالهاى‬ ‫‪ 2002‬و ‪ 2003‬دستیار فرگوسن بود‪ .‬طبیعى است كه در دوران طوالنى حضور فرگوسن در منچستر خاطرات تلخ وشیرین‬ ‫فراوانى را از سر گذرانده‪ .‬یكى از شیرینترین خاطرات‪ ،‬پیروزى در ثانیههاى آخر است همان بازى كه برابر بایرن مونیخ توانست‬ ‫عنوان قهرمانى را بهدست آورد‪.‬‬

‫‪90‬‬

‫فناوری‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫‪ 10‬فناوری تاﺛیرگﺬار ‪2013‬‬

‫ماشین فناوری همچنان میتازد‬ ‫مترجم‪ :‬محسن حسینى‬

‫جهان فناوری هر روز سرعتی بیشتر از پیش میگیرد و جريان تﻐییر در جهان‬ ‫امروز بسیار سريع است‪ .‬برای همین هم بس�یاری از رفتارهای انسان مدرن‬ ‫با همنوعان دههه�ای قبل خود تفاوت بنیادي�ن دارد‪ .‬نمونهای از محصوالت‬ ‫جديدی که دنیای فناوری را تﻐیی�ر خواهند داد در اي�ن مطلب میخوانید‪.‬‬ ‫کارشناسان اين حوزه بر اين باورند که بسیاری از اين محصوالت میتوانند در‬ ‫آينده انقالبی در زمینه مورد نظر خود بهوجود آورند‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫‪3‬‬

‫حوزه فناورى هر روز گستردهتر از قبل مىشود و دامنه آن به لوازم خانگى‬ ‫نیز كشیده شده اس��ت‪ .‬یكى از نمونههاى جذاب آن ماشین چمنزنى‬ ‫است‪ .‬ماشین چمنزنى ‪ RZT-S‬ماشینى است كه‬ ‫بر خالف نمونههاى معمولى‪ ،‬الكترونیكى است و‬ ‫بهوس��یله باترى كار مىكند‪ .‬از دیگر ویژگىهاى‬ ‫آن بىصدا بودن است كه مزاحمت براى‬ ‫همسایهها درست نمىكند‪ .‬همچنین‬ ‫باترى این چمنزن مىتواند تا یك‬ ‫ساعت شما را همراهى كند‪.‬‬

‫این وس��یله كه ابعادى اندازه یك توس��تر كوچك دارد شاید شما را‬ ‫به یاد پرینترهاى س��ه بعدى بیاندازد ‪ .‬البته خیلى هم بیراه نیست‬ ‫كه چنین گمانى داشته باشید‪ .‬چرا كه این وسیله توانایى باالیى در‬ ‫بریدن و شكل دادن به اجناس گوناگون دارد‪ .‬بهعنوان نمونه مىتواند‬ ‫فلز‪ ،‬چوب‪ ،‬الستیك و پالستیك را ببرد و براى‬ ‫س��اخت محصوالت مختلف مورد استفاده‬ ‫قرار دهد‪ .‬تیغه این دس��تگاه از‬ ‫نمونه بس��یار قدرتمندى‬ ‫اس��ت كه در عین ظرافت‬ ‫با دقتى باال برش را انجام‬ ‫مىدهد‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫‪1‬‬

‫فناورىهاى پوش��یدنى چیزى اس��ت كه این روزها‬ ‫بس��یار درباره آن زیاد مىش��نویم‪ .‬این محصوالت‬ ‫كاربردهاى بیش��ترى نس��بت به مدلهاى معمولى‬ ‫دارند‪ .‬یك��ى از پر س��ر و صداترینه��ا در این بخش‬ ‫ساعتهاى هوشمند هس��تند‪ .‬این ساعتها توسط‬ ‫بلوتوث به موبایل متصل مىشوند و مىتوانید كنترل‬ ‫پخش موسیقى را در دست داشته باشید‪ .‬همچنین‬ ‫مىتوانی��د پیامكهاى دریافت��ى را از ای��ن طریق‬ ‫بخوانید و در برخى مدلها‬ ‫دوربین هم وجود دارد‪.‬‬

‫دنیاى تلویزیونها نیز در این عصر جدید تحوالتى اساسى داشته‬ ‫به ش��كلى كه امروز تلویزیونها كارهایى فراتر از گذش��ته انجام‬ ‫مىدهند‪ .‬تلویزیونهاى سه بعدى و هوشمند نمونههاى تازه از این‬ ‫دنیا هستند اما یك مشكل همواره وجود دارد‪ .‬با باال رفتن كیفیت و‬ ‫كارایى‪ ،‬قیمتها هم بهسرعت افزایش پیدا مىكند‪ .‬در این شرایط‬ ‫‪ Seiki‬كه نامى كمتر شناخته شده در عرصه تلویزیون سازى است‪،‬‬ ‫مدلى‪ 50‬اینچى را به بازار عرضه كرده كه كیفیت‪ ۴K‬دارد‪ .‬البته این‬ ‫محصول نه قابلیت اتصال به اینترنت دارد و نه مىتواند تصاویر سه‬ ‫بعدى را پخش كند‪.‬‬ ‫ام��ا در زمانهاى كه‬ ‫تلویزیونهاى س��ه‬ ‫بعدى و هوش��مند‬ ‫قیمتى مع��ادل ‪5‬‬ ‫ه��زار دالر دارن��د‪،‬‬ ‫محصول��ى ه��زار و‬ ‫پانصد دالرى براى‬ ‫ف��روش س��اخته‬ ‫است‪.‬‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫‪5‬‬

‫نمونه دیگرى از گجتهاى پوشیدنى دستبندهاى هوشمند‬ ‫هس��تند‪ .‬این دس��تبندها با حسگرهایى كه روى آنها قرار‬ ‫دارد حركات عادى دست را تبدیل به فرمانهاى خاص براى‬ ‫دستگاههاى متفاوت مىكند‪.‬‬ ‫مثال با به دست داشتن این دستبند مىتوانید بدون استفاده‬ ‫از كنترل‪ ،‬با تلویزیون ارتب��اط برقرار كنید‪ .‬كانالها را عوض‬ ‫كنید و صدا را ك��م و زیاد كنید‪.‬‬ ‫همچنی��ن این دس��تبند‬ ‫عملك��ردى مش��ابه‬ ‫كینكت مایكروسافت‬ ‫دارد‪ .‬با استفاده از آن‬ ‫مىتوان در بازىهاى‬ ‫كامپیوترى شركت‬ ‫كرد‪.‬‬

‫‪7‬‬

‫‪9‬‬

‫‪6‬‬

‫پرینترهاى سه بعدى را به حق مىتوان پدیده سالهاى اخیر‬ ‫در زمینه فناورى نامید اما حضور این پرینترها به خودى خود‬ ‫كافى نبود چرا كه با حضور آنها محصوالت دیگرى كه متناسب‬ ‫با این فناورى باشند نیز وارد بازار شدند‪ .‬نمونهاش اسكنرها سه‬ ‫بعدى است‪ .‬این اسكنرهاى با چرخش‬ ‫دای��رهاى‪ ،‬اقدام ب��ه تصویربردارى‬ ‫مىكنند و تصاویر س��ه بعدى‬ ‫از هر فضا و جسمى را تهیه‬ ‫مىكنند‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫در دنیاى شلوغ و پر ترافیك همواره دو اولویت براى مسافران شهرى‬ ‫و ساكنان كالنشهرها مطرح است‪ .‬یكى سهولت استفاده و نماندن در‬ ‫ترافیك سنگین و دوم پاك بودن وسیله اى كه از آن استفاده مىكند‪ .‬به‬ ‫این ترتیب وسایلى مانند دوچرخه و این اسكیت جدید بسیار پرطرفدار‬ ‫مىشوند‪ .‬این اسكیت توس��ط باترىهاى مخصوص شارژ مى شود و‬ ‫مىتوان تا دو ساعت در خدمت شما باشد‪ .‬سرعت این اسكیت معادل‬ ‫‪ 30‬كیلومتر بر س��اعت است‬ ‫كه براى مس��افتهاى‬ ‫كوتاه و درون ش��هرى‬ ‫كامال مناسب است‪.‬‬

‫صنعت بازىهاى كامپیوترى در دنیاى سریع فناورى هم پرطرفدار‬ ‫اس��ت و هم پر س��ود‪ .‬براى همین هم كمپانىهاى بزرگى چون‬ ‫مایكروسافت‪ ،‬س��ونى و نینتندو همچنان در رقابتى تنگاتنگ با‬ ‫یكدیگر قرار دارند و نامهاى جدید چون «استیم» هم از راه مىرسد‪.‬‬ ‫اما مایكروسافت با آخرین مدل ایكس باكس‪ ،‬صدر این جدول را‬ ‫به خود اختصاص داده و توانسته‬ ‫بهعنوانمحبوبترینكنسول‬ ‫بازى مطرح ش��ود‪ .‬كینكت‪،‬‬ ‫سنسور حس��اس به حركت‬ ‫براى بازىهاى پرتحرك هم‬ ‫در كنار این مدل توانسته خود را در‬ ‫دل دوستداران جا كند‪.‬‬

‫فناوری‬

‫‪91‬‬

‫‪10‬‬

‫دنیاى خودروها هم متناس��ب با ش��رایط زیستى‬ ‫جهان تغییر كرده اس��ت‪ .‬در این فضا س��ازندگان‬ ‫ب��زرگ ب��ه س��مت س��اخت خودروه��اى برقى و‬ ‫الكترونیك��ى رفتهان��د‪ .‬یك��ى از معروفترینها و‬ ‫البته گرانترینها متعلق به كمپانى ‪ BMV‬است‪.‬‬ ‫این مدل ‪ i3‬نام دارد و توس��ط باترىهاى لیتیومى‬ ‫مخصوص ش��ارژ مىش��ود‪ .‬بیش��تر وزن ماشین با‬ ‫وجود ابع��اد نهچن��دان بزرگش ب��ه خاطر همین‬ ‫باترىهاست‪.‬‬

‫شاید قرار گرفتن نام یك اسپرى تمیز كننده در میان فناورىهایى‬ ‫كه تاثیر گ��ذار بودند زی��اد جالب به نظر نیاید ام��ا وقتى بفهمید‬ ‫نگه��دارى‬ ‫كه این فناورىها ب��راى كار بهتر نیاز به‬ ‫اصولى دارن��د و یك��ى از مهمترین‬ ‫عوامل ماندگارى گجتها پاكیزگى‬ ‫است‪ ،‬آنوقت دلیل حضور این اسپرى‬ ‫مشخص مىش��ود‪ .‬این اس��پرى از‬ ‫فناورى نانو اس��تفاده مىكند‪ .‬ضد‬ ‫آب است و در صورت مرطوب بودن‬ ‫با اس��تفاده از این اسپرى مىتوان به‬ ‫سرعت دس��تگاه مرطوب را خشك‬ ‫كرد‪.‬‬

‫‪92‬‬

‫حیات‌وحش‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫نگاهی به جایگاه مهم اسب ایرانی در عرصه جهانی‬

‫مغرورِ زیبا‬

‫اس��ب ایرانی یکی از بهترین اسب‌های جهان به‬ ‫شمار می‌رود و همیشه بازار جهانی برای به دست‬ ‫آوردن اسبی از این نژاد تالش کرده‌اند‪ .‬البته طی‬ ‫سال‌های اخیر حضور ایران هم در جامعه جهانی‬ ‫به رونق خرید و ف��روش این حی��وان پرطرفدار‬ ‫انجامیده است‪ .‬اسب بلند باال‪ ،‬الغر اندام و کشیده‬ ‫ترکمن از ذخیره‌های ژنتیک��ی خالص و باارزش‬ ‫کشور ایران است که در گس��تره تاریخ به لحاظ‬ ‫چابکی‪ ،‬اس��تقامت و پرش مورد تحسین عموم‬ ‫بوده و است‪ .‬این نژاد دارای ویژگی های منحصر به‬ ‫فردی است از جمله‪ :‬قد ‪ 148‬تا ‪ 155‬سانتیمتر‪،‬‬ ‫گوش‌های بلند ومتحرک‪ ،‬سینه فراخ و متناسب‪،‬‬ ‫کپل کم ش��یب با ع��رض خوب‪ ،‬مفاص��ل قوی‪،‬‬ ‫س��م‌های محکم با زاویه مناسب‪ ،‬تحمل حرکات‬ ‫سنگین ورزشی و‪...‬‬ ‫رنگ‌ه��ای اصلی این ن��ژاد کهر‪ ،‬نیل��ی‪ ،‬کرنگ‪،‬‬ ‫س��مند و قره کهر اس��ت‪ .‬نژادهای شناخته‌شده‬

‫از اس��ب ترکمن در س��ه گ��روه یم��وت‪ ،‬آخال‪،‬‬ ‫چناران (مخلوط از تالقی اس��ب ترکمن و عرب)‬ ‫دسته‌بندی شده‌اند‪ .‬جالب اس��ت بدانید قیمت‬ ‫جهانی اسب ترکمن خوب بین ‪ 150‬هزار دالر تا‬ ‫‪ 380‬هزار دالر است‪.‬‬ ‫جالب است بدانید لئون تامپاشیان تمپ‪ ،‬از اولین‬ ‫افرادی بود که در مورد اسب‌های ایرانی به مطالعه‬ ‫و تحقیق پرداخت و درباره پرورش آن‌ها زحمات‬ ‫فراوانی را متحمل شد‪ .‬خانواده تمپ که مجذوب‬ ‫اسب اصیل دره ش��وری ش��ده بود با خرید این‬ ‫اس��ب‌ها اقدام به پرورش و تکثیر این نژاد زیبای‬ ‫ایرانی ک��رد‪ .‬مزرعه خان��واده تم��پ در مامازند‬ ‫تهران است‪ .‬از اسب‌های اصیل و ممتاز و خالص‬ ‫دره شوری که توس��ط آقای تمپ پرورش یافتند‬ ‫می‌توان به (تاج)‪( ،‬شیراز)‪( ،‬نسرین)‪( ،‬باجاالن)‬ ‫اش��اره ک��رد ک��ه از اصیل‌تری��ن و ممتازترین‬ ‫اسب‌های نژاد دره شوری بودند‪.‬‬

‫مری بن‌کرافت‪ :‬اسب ایرانی‬ ‫فوق‌العاده است‬ ‫اما بد نیست نظرات خانم مری بن‌کرافت (مدرس‬ ‫داوری اس��ب های اصیل) را در م��ورد نژادهای‬ ‫اصیل ایران��ی بدانیم‪« :‬بدون تردید اس��ب‌های‬ ‫اصیل ایرانی در نوع خود بس��یار ب��ا ارزش‌اند و‬ ‫ارزش واقعی آن‌ها نیز تنها در نگهداری و استفاده‬ ‫از خط خونی اصیل‌شان نیست‪ ،‬گرچه سر اسب‬ ‫ایرانی به زیبایی سر اس��ب‌های وارداتی نیست‬ ‫اما خصوصیات اس��ب اصیل ایران��ی منحصر به‬ ‫فرد اس��ت که در هیچ کدام از اسب‌های وارداتی‬ ‫مشاهده نمی‌شود (اخالق بسیار خوب‪ ،‬هوش باال‪،‬‬ ‫نجابت‪ ،‬ساختمان بدنی اس��تثنایی و استقامت‬ ‫باال‪ ،‬شهرت جهانی دارند)‪ .‬من پیش‌بینی می‌کنم‬ ‫سر اسب ایرانی ‪ 3‬تا ‪ 4‬نسل بعد بسیار زیباتر شود‬ ‫‪ ،‬آن هم بدون اینکه الزم باشد خط خونی پایه و‬ ‫خصوصیات با ارزش و با اهمیت این نژاد را تغییر‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫دهیم‪ .‬من کامال و ب��ا اطمینان می‌توانم روزی را‬ ‫پیش‌بینی کنم که اگر کاری برای این اس��ب ها‬ ‫انجام نشود‪،‬ب خش قابل توجهی از خط خونی‬ ‫اصیل ایران��ی در جریان اختالط ب��ا خون های‬ ‫وارداتی از چرخه طبیعت خارج شود و یافتن تنها‬ ‫تعداد اندکی از اس��ب اصیل خالص ایرانی برای‬ ‫همیشه غیر ممکن شود‪»...‬‬ ‫اسب ایرانی نیاز به حمایت دارد‬ ‫باتوج��ه ب��ه اج��رای سیاس��ت‌های اقتصادی‪،‬‬ ‫صادرات اسب اصیل ترکمن می‌تواند در ارز آوری‬ ‫و اشتغال‌زایی نقش��ی عمده را ایفا کند‪ ،‬اما نبود‬ ‫برخی زیرس��اخت‌ها از جمله گم��رک صادرات‬ ‫اسب‪ ،‬شناسنامه برای اس��ب‪ ،‬آزمایشگاه تعیین‬ ‫ژن و ‪ ...‬را می‌ت��وان موانع مهم��ی برای صادرات‬ ‫اسب اصیل ترکمن دانست‪ .‬اسب ترکمن به دلیل‬ ‫نداشتن شناسنامه و ازسوی دیگر خارج نشدن‬ ‫از مرزها و شرکت نداشتن درمسابقات نتوانسته‬

‫برای پرورش‌دهنگان س��ود و توجیه اقتصادی‬ ‫داشته باشد‪ .‬از س��ویی دیگر نیز واردات اسب از‬ ‫سایر کشورها نژاد اسب‌های ترکمن به ویژه تک‬ ‫خون‌ها را تهدید کرده است‪.‬‬ ‫در ایران س��رمایه‌گذاری برای اصالح نژاد بسیار‬ ‫باال اس��ت همین نکته واردات اس��ب های چند‬ ‫خون و نژاد مختلط را در دهه گذش��ته افزایش‬ ‫داده که منجر به اختالط نژاد اسب های ترکمن‬ ‫و کاهش اس��ب اصیل و تک خون شده است‪ .‬در‬ ‫سال‌های گذشته واردات بی‌رویه اسب‌های عرب‬ ‫را به ایران شاهد بوده‌ایم و اختالط نژاد اسب‌های‬ ‫اصیل ایرانی با این اس��ب‌ها رونق گرفته اس��ت‪.‬‬ ‫شاید از منظر رتبه‌آوری در مسابقات سرعت این‬ ‫اختالط نژادی خوب باشد اما از نظر اصالت نژاد‪،‬‬ ‫خسارات بیشتری را برای صنعت اسب به همراه‬ ‫خواهد آورد‪.‬‬ ‫شاید عمده‌ترین دلیل برای پرورش اسب کسب‬ ‫درآمد باش��د اما وقتی به اصالت اس��ب ترکمن‬

‫حیات‌وحش‬

‫‪93‬‬

‫و جای��گاه آن در دنیا توجه ش��ود می‌توان آن را‬ ‫از ثروت و س��رمایه‌های معنوی ایران برش��مرد‬ ‫‪.‬اسب اصیل ترکمن به‌عنوان یک ذخیره ژنتیکی‬ ‫می‌تواند سرمایه ملی باش��د و هم‌اندازه معادن‬ ‫ایران درآمدزایی کند‪ .‬زیبایی این اسب و قدرت‬ ‫جس��مانی باالیش در جهان مثال‌زدنی است و‬ ‫این نکته باعث می‌ش��ود تقاضای بسیاری برای‬ ‫استفاده از ژن این اس��ب در جهان وجود داشته‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫هم اکنون قیمت این اس��ب در خ��ارج از ایران‬ ‫معادل ‪ 100‬تا ‪ 500‬میلیون تومان اس��ت‪ ،‬پس‬ ‫شایسته است تا برای ساماندهی تولید و اصالح‬ ‫این نژاد به منظور صادرات تالش ش��ود‪ .‬اس��ب‬ ‫اصیل ترکمن همواره در مسابقات جهانی برای‬ ‫زیبایی و حرکت موزونش مقام‌های بس��یاری را‬ ‫کس��ب می‌کند‪ .‬این زیبایی خریداران بسیاری‬ ‫دارد ک��ه حاضر ب��ه س��رمایه‌گذاری‌های کالن‬ ‫هستند‪.‬‬

‫‪94‬‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫طرح‪ :‬فیروزه مظفری‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫خاطره‌‬

‫‪95‬‬

‫عیدی از کجا آمده است؟‬ ‫عی��دی دادن یک��ی از رس��م‌هایی اس��ت که از‬ ‫گذش��ته در فرهنگ ما وجود داش��ته است‪ .‬در‬ ‫گذشته بزرگتر‌های فامیل‪ ،‬حتی ریش سفیدان‬ ‫محل به کوچکتره��ا هدی‌های هر چند کوچک‬ ‫عیدی می‌دادند‪ .‬در ایام ن��وروز کوچکترها برای‬ ‫دست‌بوسی به محضر بزرگترها می‌رفتند و مهم‬ ‫دریافت هدی‌های تبرک یافته از س��وی بزرگان‬ ‫بود‪.‬‬ ‫عیدی دادن یکی از رس��م‌‌های متداول در میان‬ ‫بس��یاری از مردم جهان و از آیین‌‌ه��ای دیرین‬ ‫فرهنگ ماس��ت‪ .‬ابوریحان بیرونی درباره رس��م‬ ‫هدیه دادن نوروزی‪ ،‬به نقل از آذرباد (موبد بغداد)‬ ‫چنین آورده‪« :‬نیش��کر در ایران‪ ،‬روز نوروز یافت‬ ‫شد‪ ،‬پیش از آن کسی آن را نمی‌شناخت‪ .‬جمشید‬ ‫روزی نی را دید که از آن کمی به بیرون تراوش‬ ‫کرده‪ ،‬چون دید شیرین است‪ ،‬امر کرد این نی را‬ ‫بیرون آورند و از آن شکر س��اختند و مردم از راه‬ ‫تبریک به یکدیگر‬ ‫ش��کر‬

‫هدیه کردن��د‪ ،‬و در مهرگان نیز تک��رار کردند‪ ،‬و‬ ‫هدیه دادن رسم شد‪».‬‬ ‫در کشور ما مردم به مناس��بت‌هایی چون عید‪،‬‬ ‫موفقیت‪ ،‬مس��افرت‪ ،‬تول��د و ازدواج به یکدیگر‬ ‫هدیه می‌دهند‪ .‬ام��ا هدایایی که به‌عنوان عیدی‬ ‫بین مردم رد و بدل می‌ش��ود از اهمیت بیشتری‬ ‫برخوردار است‪ .‬عیدی دادن‪ ،‬بسته به نوع جوامع‬ ‫(سنتی و مدرن) متفاوت است‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬در‬ ‫جوامع سنتی رسم بر این است که خانواده‌ داماد‬ ‫برای عروس هدیه و پیش��کش‌ عید را به‌ صورت‬ ‫گوسفند‪ ،‬کله قند‪ ،‬پارچه‪ ،‬آجیل می‌فرستند‪ .‬اما‬ ‫در جوامع مدرن بیشتر خانواده‌ها تمایل دارند به‌‬ ‫عنوان عیدی «پول» هدیه دهند‪ .‬امروزه عیدی‌ها‬ ‫بیشتر به صورت نقدی و اسکناس است به طوری‬ ‫که در روز‌های پایانی سال مراجعان بانک‌ها بیشتر‬ ‫خواهان اسکناس‌‌های نو هستند‪.‬‬ ‫رسم س��که عیدی دادن در زمان هرمز دوم‪ ،‬شاه‬ ‫ساس��انی در س��ال ‪ ٣٠٤‬میالدی آغاز ش��د و بر‬ ‫اساس کتب تاریخی ایران باستان داریوش دوم‬ ‫به مناسبت نوروز‪ ،‬در س��ال ‪ ٤١٦‬پیش از میالد‬ ‫سکه زرین ویژ‌های ضرب کرد که یک طرف آن‬

‫شکل سربازی را در حال تیراندازی با کمان نشان‬ ‫می‌دهد که این رسوم به دلیل افزایش مشکالت‬ ‫اقتصادی مردم آرام آرام جای خود را به هدایای‬ ‫سنتی و کشاورزی داد‪.‬‬ ‫نکته مهم و قابل تامل این اس��ت که هم اکنون‬ ‫بیش از نیم قرن اس��ت که پ��ول و وجوه نقدی‬ ‫جایگزین عیدی‌‌های شب عید شده است‪ .‬رسمی‬ ‫که به گفته کارشناسان هم خوب است و هم بد‬ ‫و به نوعی به اقتصادی‪ ،‬ب��رای خانواده‌ها مبدل‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫نوروز به‌ عنوان‌ پدید‌های فرهنگی‌ در س��رزمین‌‬ ‫ما ویژگی‌هایی دارد که‌ آن‌ را از دیگر مناسبت‌ها‬ ‫متمایز و ممتاز می‌کند‪ ،‬از جمل��ه این پدیده‌ها‬ ‫رسم و آداب عیدی دادن و عیدی گرفتن است‪.‬‬ ‫به‌ گفته‌ کارشناس��ان‌ فرهنگی‌‪ ،‬عی��دی‌ دادن‌ و‬ ‫ن‬ ‫گ ایران‌ باس��تا ‌‬ ‫ن ریش��ه‌ در فرهن ‌‬ ‫عیدی‌گرفت ‌‬ ‫دارد‪ ،‬آن‌ زمان‌ که‌ مردم‌ در بام��داد عید نوروز به‌‬ ‫م‬ ‫ن روشنایی‌ ب ‌ه زندگی‌ یکدیگر بره ‌‬ ‫نشان ‌ه بخشید ‌‬ ‫ح و دوستی‌ به‌‬ ‫ظ صل ‌‬ ‫ب می‌پاش��یدند و برای‌ حف ‌‬ ‫آ ‌‬ ‫یکدیگر هدی ‌ه می‌‌دادند‪.‬‬

‫طرح‪ :‬فیروزه مظفری‬

‫‪96‬‬

‫آشپزی‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫یک دسر خوشمزه‪ ،‬به شما پیشنهاد میدهیم‬

‫شیرین مﺜل بیبینﻜا‬

‫طرزتهیه‪:‬‬

‫مواد الزم‪:‬‬ ‫‪ .1‬برنج دو پیمانه‬ ‫‪ .2‬شیر نارگیل ‪ 1‬پیمانه‬ ‫‪ 3/۴ .3‬پیمانه شكر قهوه اى‬ ‫‪ .۴‬وانیل ‪ 1‬پینچ‬

‫‪ .1‬فر را روى دماى ‪ 350‬از قبل گرم كنید‪.‬‬ ‫‪ .2‬برنج را كمى بشویید و با مقدارى آب مثل كته بار بگذارید‬ ‫اما جاى نمك از یك قاشق شكر براى شیرینشدنش‬ ‫استفاده كنید‪ .‬برنج را طورى بپزید كه كمى چسبناك شود‪.‬‬ ‫‪ .3‬در یك ماهیتابه گود‪ ،‬یك فنجان شیرنارگیل شكر و‬ ‫وانیل را با هم مخلوط كنید و روى شعله مالیم گاز بگذارید‪.‬‬ ‫این سس را تا زمانى كه بجوشد بهآرامى هم بزنید‪.‬‬ ‫‪ .۴‬زمانى كه برنجتان نرم شد آن را در یك ظرف پیركس بریزید‪.‬‬ ‫‪ .5‬نیم پیمانه از برنج پخته شده را كنار بگذارید‪.‬‬ ‫‪ .6‬نیمى از سس را كنار بگذارید و مابقى را با برنجى كه در ظرف‬ ‫پریكس ریختهاید‪ ،‬مخلوط كنید‪.‬‬ ‫‪ .7‬روى مواد را با قاشق صاف كنید‪.‬‬ ‫‪ .8‬سهچهار ِم سسى را كه كنار گذاشته بودید‪ ،‬بهآرامى روى‬ ‫موادى كه در ظرف پیركس ریختهاید اضافه كنید‪ .‬توجه داشته‬ ‫بشید كه یك الیه سس باید روى مواد را بپوشاند‪.‬‬ ‫‪ .9‬ظرف را در فر بگذارید و به مدت ‪30‬‬ ‫تا‪ ۴5‬دقیقه (تا زمانى كه رویش طالیى‬ ‫شود) حرارت دهید‪.‬‬ ‫‪ .10‬حاال باقىمانده سس و برنج را با هم‬ ‫مخلوط كنید و آن را به شكل توپ هاى‬ ‫كوچكى درآورید‪.‬‬

‫‪ .11‬زمانى كه كیك برنجتان حاضر‬ ‫شد‪ ،‬این توپك ها را به عنوان تزئین‬ ‫كنار ظرفتان بگذارید‪.‬‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫افقی‪:‬‬ ‫‪ -1‬بازیگر جوان و خانم كه با بازى در نقش «یلدا» در سریال‬ ‫« دلنوازان » به شهرت رسید‪ -‬عمل و سخنى براى سپاسگزارى‬ ‫‪ -2‬نام علمى «رباط» كه متصل كننده استخوانها به ماهیچههاست‬ ‫ پادشاهى‬‫‪ -3‬آسیب و صدمه‪ -‬بیعانه‪ -‬از القاب حضرت فاطمه(س) ‪ -‬كارگاه‬ ‫جوالهى‬ ‫‪ -۴‬سرسرا‪ -‬سوداى ناله‪ -‬غیرموقت‪ -‬جوانمرد‬ ‫‪ -5‬خودرو سنگین بزرگ‪ -‬براى تراز یا مسطح كردن زمین‪ -‬وسیله جابهجایى‬ ‫اجسام سنگین‪ -‬قلعه و حصار‬ ‫‪ -6‬دوستى‪ -‬شبانگاه ‪ -‬ویرانگر‬ ‫‪ -7‬كندوى زنبورعسل‪ -‬وقار‪ -‬اهل كشور بیگانه‬ ‫‪ -8‬گلى از گلهاى بهشت است‬ ‫‪ -9‬برگهدان‪ -‬برتر یا بهتر از همه‪ -‬نوعى پارچه نرم و لطیف‬ ‫ساخته شده از ابریشم طبیعى یا مصنوعى‬ ‫‪ – 10‬كم خونى‪ -‬جادوى برف و باران‪ -‬مثل و مانند‬ ‫‪ - 11‬یار كلیله‪ -‬كمان حالجى‪ -‬باغ گل و میوه‬ ‫‪ - 12‬از ابزار درودگرى‪ -‬نبات‪ -‬از آن وارد مىشویم‪ -‬خاك گور‬ ‫‪ - 13‬عموى تازى‪ -‬جوهر مازو‪ -‬زي ساز‪ -‬تالش و كوشش‬ ‫‪ - 1۴‬چراغى داراى یك یا چند حباب‪ -‬نامى براى ایاال ت متحده آمریكا‬ ‫‪ - 15‬امتحان‪ -‬سردار ایرانى كه در مقابل اسكندر مقدونى ایستادگى كرد‬

‫جدول‬

‫‪97‬‬

‫ﻋمودی‪:‬‬ ‫‪ -1‬پستاندار شكارى از تیره گربهسانان با پاهاى دراز و دم كوتاه‪ -‬بسیار خوب و مرغوب‬ ‫‪ -2‬دوره فوق دیپلم‪ -‬اسرارآمیز‬ ‫‪ -3‬فرمان هنرى! ‪ -‬درخشان‪ -‬دوش و كتف‪ -‬كشنده بىصدا‬ ‫‪ -۴‬از مشتقات نفت خام‪ -‬وحشى‪ -‬نوعى كاله بىلبه به شكل مخروط ناقص‪ -‬از حروف الفباى‬ ‫یونانى‬ ‫‪ -5‬بارش تند‪ ،‬ناگهانى و كوتاه‪ -‬داروى روغنى مالیدنى‪ -‬ارابه‬ ‫‪ -6‬پوچ و بیهوده‪ -‬شهرى در كشور خروسها‪ -‬سوگند‬ ‫‪ -7‬بتپرست‪ -‬عطر مایه‪ -‬اثرى ادبى از «امیل زوال» نویسنده فرانسوى‬ ‫‪ -8‬واحد پول ژاپن‪ -‬هتاك و دشنامگو‪ -‬لنگه‬ ‫‪ -9‬نژاد‪ -‬هر اتفاقى كه پیشبینى نشده است‪ -‬پرندهاش سرد كن‬ ‫‪ - 10‬بدل وضو‪ -‬دوات‪ -‬خیاط‬ ‫‪ - 11‬عنصرى با تركیبات سمى كه در آبكارى برقى بهكار مىرود‪ -‬جاوید‪ -‬آفرین و احسنت‬ ‫‪ - 12‬واحد شمارش كاغذ‪ -‬شایسته تر‪ -‬فلز سرخرنگ‪ -‬پهلو و كنار‬ ‫‪ - 13‬حرف ندا‪ -‬از فرزندان یعقوب (ع)‪ -‬تیز ب ُر‪ -‬مساوى‬ ‫‪ - 1۴‬غذاى ظهر‪ -‬سندى كه در آن مشخصات محموله‪ ،‬وسیله حمل و نام فرستنده و گیرنده‬ ‫را مىنویسند‬ ‫‪ - 15‬زندان در زبان گفتارى‪ -‬زخمبندى‬

‫حل جدول‬

‫نشريه خبری‪،‬آموزشی و اطالع رسانی‬

‫جدول‬

‫‪99‬‬