CSG Liudger schoolgids 2012 by gerdingopmaak

Schoolgids 2012 | 2013 CSG Liudger Scholengemeenschap voor praktijkonderwijs, vmbo en havo/vwo

Zien dat je op je gemak bent.

Inhoudsopgave Voorwoord Leeswijzer

7 8

Algemeen Welkom bij CSG Liudger! Wie zijn wij Ons onderwijs Praktijkonderwijs Vmbo Havo/vwo Gymnasium Unieke onderwijsmogelijkheden Lessentabellen per locatie De startmogelijkheden op de verschillende locaties Internationale activiteiten Onze gebouwen Goed burgerschap Begeleiding van onze leerling In het praktijkonderwijs Mentoraat Decanaat Advisering/Compazregeling Centrale zorgcoรถrdinatie Zorg Advies Team (ZAT) Permanente Commissie Leerlingenzorg (PCL) GGD Vertrouwenspersoon en/of schoolpastoraat Contact met thuis Ouderavonden Kwaliteit van het onderwijs Onderwijsinspectie Onderzoek Studieboeken en kosten van het onderwijs Studieboeken Vrijwillige schoolkostenbijdrage Leerafhankelijke schoolkosten Tegemoetkoming in de schoolkosten Kindgebonden budget Boodschappenlijstje

25 26 26 28 28 29 30 30 30 31 32 33 34

ABC Aanvullende informatie

39 39

Algemeen Schoolgids 2012|2013

9 9 9 12 12 13 14 15 15 16 17 17 17 18 21 21 21 21 22 22 23 24 24

Basisonderwijs Bijzonder verlof Centrale Diensten Computers Fotografie en videomateriaal Fricolore Huisregels Klachtenregeling Kluisjes Liudgerpas (locaties Raai en Splitting) Leerlingenstatuut Leerlingvolgsysteem Overgangsnormen Rapporten/beoordeling Rekenmachine Schoolverzuim Stichting Leergeld Topsportregeling Vakanties 2012-2013 Vervolgonderwijs Wie 18 jaar wordt Zeggenschap en medezeggenschap

Locatie Burgum Waar staan we voor? Locatieleiding Met wie krijgen de leerlingen verder te maken? Ziekmelding of absentie Begin van het schooljaar Lestijden Onderwijs op locatie Burgum Onderbouw Bovenbouw Lessentabel locatie Burgum Lesuitval Mvo Pso in leerjaar 2 vmbo bb en kb Extra vak Fries (als examenvak) HAVOtop Verder op onze locatie Contact Begeleiding Niet lesgebonden activiteiten Vieringen Ouderpanel Leerlingenpanels

39 39 40 40 40 40 41 42 42 43 43 43 43 43 44 44 44 44 46 46 46 47 52 53 54 54 54 55 56 57 57 57 57 57 58 58 58 59 59 60 60 60 61 61 61 62

Leerlingenraad Schrijversfestival

Drachten - locatie Raai Waar staan we voor? Locatieleiding Met wie krijgen de leerlingen verder te maken? Ziekmelding of absentie Begin van het schooljaar Lestijden Onderwijs op de Raai Onderbouw Bovenbouw Tweetalig onderwijs (tto) Technasium Lessentabel Raai Verder op onze locatie Leerling helpt leerling Huiswerk Bijzondere activiteiten/excursies Typen/tekstverwerken Mediatheek Een veilige school Centraal Leerlingen Aanspreek Punt (CLAP) Drachten - locatie De Ring Waar staan we voor? Locatieleiding Met wie krijgen de leerlingen verder te maken? Ziekmelding of absentie Begin van het schooljaar Lestijden Onderwijs op De Ring Fase 1 Fase 2 Fase 3 De toekomst Nazorg Lessentabel op De Ring Verder op onze locatie Toezicht en veiligheid Schoolregels Ons personeel Leerlingenzorg en zorgteam Vervoer naar school

62 62 68 69 69 69 70 70 71 71 72 72 72 73 74 74 74 75 75 75 76 76 76 82 83 83 83 84 84 84 85 85 85 86 86 87 87 88 88 89 89 90 91

Extra activiteiten Servicepunt Mediatheek

93 93 93

Drachten - locatie Splitting Waar staan we voor? Locatieleiding Met wie krijgen de leerlingen verder te maken? Ziekmelding of absentie Begin van het schooljaar Lestijden Onderwijs op de Splitting Onderbouw PTD Bovenbouw Lessentabel op de Splitting Verder op onze locatie Bijzondere activiteiten Introductiedagen Fries OLC ArbeidsoriĂŤntatie Stage vanuit de afdelingen

98 100 101

Locatie Waskemeer Waar staan we voor? Locatieleiding Met wie krijgen de leerlingen verder te maken? Ziekmelding of absentie Begin van het schooljaar Lestijden Onderwijs op locatie Waskemeer Extra vak Keuzewerktijd Studiewijzers Projecten HuiswerkStudieUur (HSU) Lessentabel op locatie Waskemeer Verder op onze locatie Vieringen Valentijnsgala Frysk en de Fryske Dei Verkeerseducatie Excursies en nog veel meer

114 115 116

Colofon

124

101 102 102 102 103 103 104 104 106 107 107 107 108 108 108 108

116 117 117 117 118 118 118 119 119 119 119 120 120 120 120 120 121

Schoolgids 2012|2013 Algemeen

Algemeen Schoolgids 2012|2013

Bouwen aanâ&#x20AC;Ś Bouwen aan de toekomst van onze leerlingen. Dat is waar wij elke dag aan werken. Een verantwoordelijke taak die we samen met onze leerlingen en hun ouders op ons nemen. In de missie hebben we beschreven waar wij voor staan: CSG Liudger staat voor een liefdevolle, lerende en levendige gemeenschap waarin leerlingen en medewerkers tot hun recht komen, kunnen groeien tot de mens zoals God hen heeft bedoeld en zich verantwoordelijk weten voor de samenleving dichtbij en veraf. Wij willen de verwachtingen van leerlingen en ouders waarmaken en vinden het uiterst belangrijk dat de communicatie daarover open een duidelijk is. Wij vragen u ons daarop waar nodig aan te spreken, zodat wij kunnen blijven bouwen aan de kwaliteit van ons onderwijs, de leerlingbegeleiding, ons personeelsbeleid en onze organisatie. Ons doel is namelijk zo goed mogelijk onderwijs te geven en onze leerlingen de ruimte te geven om te kunnen groeien als mens. Bouwen geldt voor ons ook in de letterlijke zin van het woord. Onze vmbo-leerlingen in Drachten kunnen hun intrede doen in een prachtig nieuw schoolgebouw. Onze leerlingen van de havo/vwo-locatie aan de Raai zullen hun onderwijs volgen op een tijdelijk onderkomen, zodat een nieuw schoolgebouw kan herrijzen. En een nieuw schoolgebouw komt er voor de leerlingen van de HAVOtop in Burgum. Ontwikkelingen waar we trots op zijn, omdat die meehelpen ons onderwijs nog beter te maken. Naast deze digitale uitgave van de schoolgids geven we ook een kleine schoolgids uit. Een handzaam boekje waar u de hoofdzakelijke informatie direct terug kan vinden. We hebben op advies van onze ouders gekozen voor deze kleine variant omdat het als gemakkelijk wordt ervaren de informatie bij de hand te hebben. Met deze veranderingen geven we ook invulling aan onze opdracht rentmeester te zijn en met minder papier toch dezelfde kwaliteit te leveren. Veel informatie kunt u vinden op onze website www.csgliudger.nl. Heeft u toch nog vragen, dan is persoonlijk contact altijd mogelijk. De contactgegevens van een locatie of de centrale diensten vindt u in deze schoolgids. Joop Vogel, voorzitter College van Bestuur CSG Liudger

Schoolgids 2012|2013 Algemeen

Leeswijzer Met deze gids informeren wij u over onze scholengemeenschap: de onderwijsmogelijkheden, de contactgegevens, de sfeer, de visie en ook over de begeleiding van de leerlingen, goed burgerschap etc. De gids is verdeeld in een algemeen gedeelte en vijf locatiedelen. In het algemene deel kunt u meer lezen over zaken die voor de gehele scholengemeenschap gelden. Daarbij gaat het onder andere over waar CSG Liudger voor staat, de begeleiding van onze leerlingen en hoe het contact met thuis geregeld is. Ook vindt u hier een ABC met praktische informatie. In de locatiespecifieke informatie – elke locatie heeft een tabblad met een eigen kleur – staat wat de betreffende locatie uniek maakt. Wij realiseren ons dat de term ‘ouders’ niet altijd de lading dekt. Kinderen kunnen ook opgroeien in eenoudergezinnen of bij andere verzorgers dan hun eigen ouders. Overal waar wij spreken over ouders, bedoelen wij dan ook de ouder(s) en/of verzorger(s) van een kind.

Algemeen Schoolgids 2012|2013

Welkom bij CSG Liudger! Wie zijn wij? Wij zijn een school met een christelijke identiteit. Dat betekent dat de christelijke levensbeschouwing nadrukkelijk een plaats heeft binnen onze scholengemeenschap. We geven dit vorm in onze pedagogische en didactische aanpak, door met de leerlingen aandacht te besteden aan de Bijbel en aan andere wereldgodsdiensten. De leerlingen leren hierdoor keuzes te maken tussen echt en onecht, waar en onwaar, recht en onrecht. Onze christelijke identiteit komt verder tot uiting door: • dagopeningen • vieren van de christelijke feestdagen • schoolpastoraat/vertrouwenspersonen • stiltecentra • het vak godsdienst (vanaf vmbo) • ons dagelijks handelen CSG Liudger wil een christelijke scholengemeenschap zijn waar leerlingen in een inspirerende leeromgeving in relatie met zichzelf en de ander mogen groeien in kennis, vaardigheden en als mens het leven leren. Het doel van het onderwijs is het begeleiden en stimuleren van de leerlingen op weg naar hun volwassenheid, zodat zij op persoonlijke wijze gehoor kunnen geven aan Gods opdracht om aan zijn Koninkrijk van gerechtigheid, vrede en liefde (ten aanzien van mens en natuur) mee te bouwen in navolging van Jezus Christus. De scholengemeenschap wil een goede plek zijn voor alle medewerkers, waar iedereen op een zinvolle manier kan groeien in zijn of haar beroep, waar de menselijke maat de boventoon voert en waar echtheid, dienstbaarheid en aandacht voor elkaar kernwaarden zijn.

Schoolgids 2012|2013 Algemeen

We dragen verantwoordelijkheid voor onze omgeving en maatschappij en willen omzien naar de ander, dichtbij en veraf.

Onze missie: CSG Liudger staat voor een liefdevolle, lerende en levendige gemeenschap waarin leerlingen en medewerkers tot hun recht komen, kunnen groeien tot de mens zoals God hen heeft bedoeld en zich verantwoordelijk weten voor de samenleving dichtbij en veraf.

10 Algemeen Schoolgids 2012|2013

Er zijn vier kernwaarden die op onze school de basis voor het omgaan met elkaar vormen:

Respect Dat betekent dat je er mag zijn als schepsel van God, je bent van waarde. Je wordt aangesproken op je gedrag, waarbij je als mens gerespecteerd wordt. Respect voor jezelf, de ander, de afspraken en de (leer-)omgeving zijn leidraad voor ons handelen. Luisteren, vragen en begrijpen komen vóór spreken, antwoorden en duiden.

Betrokkenheid Dat betekent dat liefde en echte aandacht de boventoon voeren. Er is aandacht voor de mens die je bent, de groei en de ontwikkeling die je doormaakt en voor de prestaties die je moet leveren. Wij doen wat we zeggen en zeggen wat we doen!

Veiligheid Dat betekent dat je leert en leeft in een veilige (leer-)omgeving, waar je je gekend mag weten. We willen een gemeenschap zijn waar mensen tot hun recht komen en zich tegelijkertijd geborgen weten.

Ontplooiing Dat betekent dat je mag groeien en ontwikkelen, met vallen en opstaan. De school is een plek waar je wordt gecoacht en begeleid op weg naar zelfstandigheid. Er wordt rekening gehouden met wat je kunt en de mogelijkheden die je hebt. Iedereen wordt gezien in zijn of haar eigen ontwikkeling. We vinden vernieuwen en verbeteren van belang en doen dat samen. Ons motto is: ‘Accent op aándacht’

Schoolgids 2012|2013 Algemeen

Ons onderwijs CSG Liudger biedt alle vormen van voortgezet onderwijs: van praktijkonderwijs en vmbo tot havo en vwo (gymnasium). Er zijn vijf locaties: drie in Drachten (Raai, Splitting, De Ring), één in Burgum en één in Waskemeer. Iedere locatie heeft haar eigen kenmerken en specialiteiten. In onderstaand schema staat het voortgezet onderwijs weergegeven. In de tekst die daarop volgt, worden de verschillende mogelijkheden op CSG Liudger kort toegelicht. praktijkonderwijs

fase 1 (2 jaar)

fase 2 (2 jaar)

1 vmbo bb

2 vmbo bb

3 vmbo bb

4 vmbo bb

1 vmbo kb

2 vmbo kb

3 vmbo kb

4 vmbo kb

3 vmbo gl*

4 vmbo gl*

1 vmbo tl*

2 vmbo tl* 3 vmbo tl*

4 vmbo tl*

fase 3 (2 jaar)

werk of vervolgopl. (incl. nazorg) niveau 1+2

vmbo

niveau 3+4 mbo

lwoo 2 havo

havo/vwo

1 havo/vwo

2 ath

2 gym

3 havo

4 havo

5 havo

4 vwo

5 vwo

hbo

3 ath 6 vwo

3 gym

N.B. In alle leerwegen vmbo kan lwoo (=leerwegondersteunend onderwijs) gegeven worden. *Op locatie Splitting wordt gl/tl, mavo genoemd

Praktijkonderwijs Wij willen leerlingen helpen het beste in zichzelf naar boven te halen. Het maakt ons dan niet uit of iemand goed kan leren of liever ‘met de handen werkt’. Praktijkonderwijs is heel geschikt voor diegenen die het beste leren op een praktische manier. Eventueel is er een mogelijkheid tot verdere scholing op mbo-niveau. Praktijkonderwijs wordt aangeboden op locatie De Ring.

12 Algemeen Schoolgids 2012|2013

Vmbo In het voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (vmbo) zijn vier verschillende leerwegen: 1. de basisberoepsgerichte leerweg (bb) Een praktische leerweg met kleine klassen en extra aandacht en hulp in de vorm van leerwegondersteunend onderwijs (lwoo). De leerlingen doen examen in vier algemene vakken en een beroepsgericht vak. Het examenprogramma voor deze leerweg is minder uitgebreid dan die van de andere leerwegen binnen het vmbo. Deze leerweg sluit aan op niveau 1 en/of 2 van het mbo. 2. de kaderberoepsgerichte leerweg (kb) Deze leerweg is voor leerlingen die het liefst op een praktische manier kennis opdoen. De opleiding is gericht op een functie binnen het kader van de gekozen sector. De leerling doet examen in vier algemene vakken en een beroepsgericht vak. Deze leerweg sluit aan op niveau 3 en/of 4 van het mbo. 3. de gemengde leerweg (gl)* Voor leerlingen die zich al gericht willen voorbereiden op bepaalde beroepen. De gemengde leerweg is een combinatie van theoretisch en praktisch onderwijs en ligt qua niveau dicht bij de theoretische leerweg. Leerlingen doen examen in vijf algemene vakken en in een beroepsgericht vak. De gemengde leerweg geeft de mogelijkheid tot doorstroming naar het mbo-niveau 3 en 4 of – onder voorwaarden – naar het havo. 4. de theoretische leerweg (tl)* Leerlingen in deze leerweg hebben weinig moeite met studeren. De theoretische leerweg geeft de mogelijkheid tot doorstroming naar het mbo-niveau 3 en 4 of – onder voorwaarden – naar het havo. *Op locatie Splitting wordt gl/tl, mavo genoemd

Schoolgids 2012|2013 Algemeen

Vanaf leerjaar 3 kiezen de leerlingen binnen hun leerweg voor een sector, namelijk techniek, zorg & welzijn, economie of landbouw/groen. Voor vmbo kunnen leerlingen terecht in Waskemeer, Burgum en op de Splitting. In Burgum en Waskemeer kunnen leerlingen in de bovenbouw terecht voor de richting tl. In Burgum kan de leerling in de bovenbouw ook gl kiezen (sectoren economie, zorg & welzijn en techniek). Voor bb en kb is het vervolg op de Splitting. Door goede samenwerking tussen de locaties is de overgang naar de bovenbouw op de locatie Splitting drempelloos. Op de Splitting wordt het volledige vmbo aangeboden.

Havo/vwo Bij het havo en vwo worden leerlingen voorbereid op respectievelijk het hoger beroepsonderwijs en het wetenschappelijk onderwijs. In het eerste leerjaar worden havo en vwo gecombineerd. Op locatie Raai wordt het volledige havo/vwo aangeboden. Voor de eerstejaars die dit schooljaar (2012-2013) instromen geldt dat zij na een gezamenlijk brugjaar in het tweede jaar verder gaan in havo 2, atheneum 2 of gymnasium 2. Uitgesproken vwo-leerlingen kunnen direct vanaf de brugklas kiezen voor tweetalig onderwijs (tto). Op locatie Burgum kunnen havoleerlingen starten met mvo (meertalig voorgezet onderwijs). Burgum biedt de volledige havo-opleiding en de atheneumleerlingen kunnen er tot en met leerjaar 3 onderwijs volgen. In Waskemeer kunnen leerlingen terecht voor de onderbouw havo/vwo en leerjaar 3 van het havo.

14 Algemeen Schoolgids 2012|2013

In leerjaar vier kiezen leerlingen voor een profiel, een globale richting. Gekozen kan worden uit de profielen: • cultuur en maatschappij • economie en maatschappij • natuur en gezondheid • natuur en techniek

Gymnasium Op het gymnasium krijgen leerlingen ook de klassieke talen en klassieke culturele vorming. Het gymnasium kan uitsluitend gevolgd worden op locatie Raai.

Unieke onderwijsmogelijkheden Tweetalig onderwijs Op het vwo wordt tweetalig onderwijs (tto) aangeboden: de helft van de lessen is in het Engels. Een uitstekende voorbereiding op Engelstalige opleidingen aan universiteit of hbo. Het tweetalig onderwijs kan uitsluitend op locatie Raai worden gevolgd. (Meer informatie: bladzijde 68.) Meertalig onderwijs Leerlingen die instromen in havo kunnen kiezen voor meertalig voortgezet onderwijs (mvo). Sommige vakken worden in het Fries en andere in het Engels aangeboden. Meertalig onderwijs is er in Burgum. (Meer informatie: bladzijde 52.)

Schoolgids 2012|2013 Algemeen

Technasium Technasium is een vorm van onderwijs voor leerlingen met interesse in bĂ¨ta en techniek op havo/vwo-niveau. In samenwerking met bedrijven en instellingen wordt gewerkt aan realistische vraagstukken. In leerjaar vier kan de leerling kiezen voor technasium als examenonderdeel. Voor het technasium kunnen leerlingen terecht op locatie Raai. (Meer informatie: bladzijde 68.) Mavo+ Voor leerlingen die nog niet weten of ze naar het vmbo of naar het havo gaan, is er de mogelijkheid om te kiezen voor de mavo+. Hier kunnen leerlingen onderzoeken welke vervolgstap voor hen het meest logisch en passend is. Zij kunnen dan alsnog havo of mavo gaan doen. Voor de mavo+-klas kunnen leerlingen terecht op de Splitting. (Meer informatie: bladzijde 103.) Accenten vmbo Scholieren uit groep 8 kunnen een sterke voorkeur hebben voor een bepaalde opleiding. Wanneer de voorkeur uitgaat naar sport, techniek, cultuur of welzijn, kan gekozen worden voor een accentprogramma. De vier genoemde accenten worden aangeboden op bb-, kb- en mavo-niveau. Voor het accentprogramma kunnen leerlingen terecht op locatie Splitting. (Meer informatie: bladzijde 103.)

Lessentabellen per locatie De lessentabellen per locatie kunt u vinden op onze website www.csgliudger.nl (Burgum | Raai | De Ring | Splitting | Waskemeer).

16 Algemeen Schoolgids 2012|2013

De startmogelijkheden op de verschillende locaties Locatie

Startmogelijkheden pro

vmbo bb

vmbo kb

vmbo tl

mavo(+)

•

accenten havo/vwo

tto

mvo

technasium

Drachten Raai

•

Splitting De Ring Burgum

•

Waskemeer

•

De startmogelijkheden bij CSG Liudger in leerjaar 1

Internationale activiteiten De leerlingen van havo/vwo en vmbo kunnen gedurende hun schoolperiode kiezen uit verschillende internationale activiteiten. Doel is kennis laten maken met andere culturen en de verbetering van de spreekvaardigheid in een buitenlandse omgeving. We hopen hierdoor leerlingen inzicht te geven in de levenswijze van onze mede-Europeanen. In principe vinden de overnachtingen plaats in gastgezinnen. Tweejaarlijks gaat een groep leerlingen uit het praktijkonderwijs naar Roemenië om zich in te zetten voor mensen in een sociaal zwakkere positie.

Onze gebouwen CSG Liudger streeft naar een optimale huisvesting. Voortdurend worden voorzieningen aangepast en verbeterd. In het schooljaar 2012-2013 volgen de leerlingen van de vmbo-locatie Splitting de lessen in een prachtig nieuw schoolgebouw. De oplevering van de locatie aan de Splitting betekent verhuizen voor de havo/vwo-locatie aan de Raai. De leerlingen van de onderbouw volgen hun lessen in het kleine schoolgebouw aan de Splitting en de bovenbouw krijgt les aan de Burgemeester Wuiteweg. Twee tijdelijke huisvestingen waarbij de kwaliteit van het onderwijs gewaarborgd wordt. De verwachting is dat de havo/vwo-leerlingen in 2013 het vernieuwde

Schoolgids 2012|2013 Algemeen

schoolgebouw in gebruik kunnen nemen. De HAVOtop in Burgum krijgt een nieuw onderkomen aan de Minnertshof.

Goed burgerschap Het onderwijs op CSG Liudger is erop gericht om kennis, waarden, vaardigheden en houdingen te ontwikkelen die leerlingen in staat stellen om als actieve, mondige en geïnformeerde burgers deel te nemen aan onze democratische samenleving. Burgerschapsvorming is geen specifiek vak of leergebied. Het bestaat uit drie onderdelen – democratie, identiteit en sociale participatie – die bij bestaande vakken als geschiedenis, maatschappijleer en godsdienst onderwezen worden. Maar ook bij schoolbrede vakoverstijgende projecten en buitenschoolse activiteiten (stages, excursies etc.) is er veel aandacht voor burgerschapsvorming. Leerlingen maken kennis met begrippen als geloof en levensbeschouwing, democratie, grond- en mensenrechten, duurzame ontwikkeling, conflicthantering, sociale verantwoordelijkheid, gelijkwaardigheid en het omgaan met maatschappelijke diversiteit. Waarom hoort burgerschapsvorming in ons onderwijs thuis? De school is een samenleving in het klein. In de klas, op het schoolplein, in de kantine, worden leerlingen geconfronteerd met processen, gedragingen en gebeurtenissen die ook voorkomen in de ‘echte’ samenleving. Meningsverschillen, ruzies, pestgedrag, geweld, maar ook groepsvorming, sympathie, samenwerking en inspraak. Op school wordt de leerling gestimuleerd voor zijn mening uit te komen en die te onderbouwen met argumenten. Hij leert respect te hebben voor mensen die anders zijn of anders denken. Hij wordt zich bewust van zijn sociale plichten en rechten. Steeds vaker kan hij meedenken en -beslissen over afspraken die zijn eigen leerproces of het onderwijs in de klas en op de school beïnvloeden.

18 Algemeen Schoolgids 2012|2013

Burgerschapsvorming is direct aanwijsbaar te vinden op de volgende plekken in onze school: Identiteit Tijdens de lessen godsdienst leert de leerling na te denken over vragen naar het hoe en waarom. Hij leert vragen te stellen om achter de behoeften en wensen van hemzelf en anderen te komen. Hij maakt kennis met de (wereld-) godsdiensten en denkt na over zingevingsvraagstukken. Curriculum Methoden en vakken, bijvoorbeeld Nederlands, geschiedenis en aardrijkskunde. Hierbij komen aan de orde: • kennis (Nederlandse cultuur, democratische principes); • houdingen (hulpvaardig zijn en verantwoordelijkheid nemen); • vaardigheden (eigen standpunt kunnen verwoorden, conflicten kunnen oplossen); • reflectie (nadenken over eigen handelen). Methode voor sociaal-emotionele ontwikkeling Bij de leerlingbegeleiding wordt op sommige locaties gebruik gemaakt van de methode Leefstijl, waarbij veel aandacht is voor de sociaal-emotionele ontwikkeling. Leefregels en pedagogisch klimaat Het gaat hierbij om hoe we omgaan met elkaar en welke afspraken we hier met elkaar over hebben gemaakt. Schoolbrede vakoverstijgende activiteiten • vieringen (Kerst en Pasen); • feesten en andere activiteiten in de school; • vrijwilligerswerk door leerlingen op open dagen, etc.

Schoolgids 2012|2013 Algemeen

Buitenschoolse activiteiten • maatschappelijke stage; • beroepsstage. Maatschappelijke stage De maatschappelijke stage is een voorbeeld bij uitstek waarbij burgerschap tot uiting wordt gebracht. Alle leerlingen in het voortgezet onderwijs doen een maatschappelijke stage. Doel hiervan is om de leerlingen te laten kennismaken met vrijwilligerswerk, leren om verantwoordelijkheid te dragen voor een maatschappelijk belang en de werkwijze van een vrijwilligers- of non-profitorganisatie te leren kennen. Leerlingen kunnen kiezen uit stages bij uiteenlopende maatschappelijke organisaties, variërend van hulptrainer bij een voetbalvereniging tot activiteitenbegeleider bij een zorginstelling, en van hulp bieden bij een vogelopvang tot helpen in een dorpshuis. Wij vinden het belangrijk dat iedere leerling een maatschappelijk stage kiest die bij hem of haar past en waar hij of zij plezier aan beleeft. Daarnaast is het natuurlijk belangrijk dat de betreffende maatschappelijke organisatie de hulp goed kan gebruiken. Leerlingen uit het praktijkonderwijs verrichten hun maatschappelijke stage vooral vanuit het Servicepunt voor de buurt. De stageduur is 30 uren voor de leerlingen binnen alle onderwijstypen. Als de stage met een voldoende wordt afgerond en alle verplichte uren zijn gemaakt, krijgt de leerling aan het einde van de stageperiode een certificaat uitgereikt.

20 Algemeen Schoolgids 2012|2013

Begeleiding van onze leerling We bieden leerlingen en ouders kwaliteit. Onder kwaliteit verstaan we het aanbieden van de juiste schoolopleiding voor iedere leerling met behulp van goede leerlingbegeleiding en goede ondersteunende zorg, zodat ze goed voorbereid verder kunnen met een geschikte vervolgopleiding. Begeleiding is een sleutelwoord binnen onze school. Begeleiding op verschillende terreinen: bij het (leren) studeren, bij het maken van keuzes en bij sociaal-emotionele problemen. Vanwege het specifieke karakter van het praktijkonderwijs ziet de leerlingbegeleiding er hier wat anders uit dan bij de andere onderwijsvormen. De coach van de leerling zorgt voor de eerste opvang van de leerling en de contacten met de ouders. Daarnaast zijn er op de locatie nog specifieke deskundigen aanwezig die een leerling eventueel extra kunnen ondersteunen. Naast de zorgcoรถrdinator zijn dat de logopedist, de schoolmaatschappelijk werker en de orthopedagoog.

Mentoraat De mentor geeft niet alleen les, maar begeleidt ook leerlingen. Hij/zij houdt resultaten bij, voert regelmatig gesprekken met de leerlingen en neemt zonodig contact op met de ouders. In het eerste leerjaar bestaat de mogelijkheid tot huisbezoek door de mentor.

Decanaat De decaan is een docent(e), die als extra taak heeft om leerlingen te begeleiden bij het kiezen van een niveau, een leerweg en/of een vervolgopleiding. Ook voorziet hij/zij de mentoren van voldoende informatie om de leerlingen te kunnen begeleiden.

Schoolgids 2012|2013 Algemeen

Advisering/Compazregeling Naast de advisering door de mentor en het decanaat kunnen er aanvullende testen worden gedaan. Dit kan bij Compaz (adviseurs voor school en beroep in Leeuwarden) en/of andere adviesbureaus in de regio. Voor meer informatie kunt u terecht bij de mentor van de leerling.

Centrale zorgcoรถrdinatie Iedere locatie heeft een zorgcoรถrdinator, die de begeleiding organiseert wanneer leerlingen problemen hebben die het onderwijsleerproces belemmeren. Een aantal specialismen uitgelicht: Huiswerkbegeleiding/remedial teaching Wanneer leerlingen problemen ondervinden bij het thuis verwerken van de leerstof, kunnen ze gebruikmaken van huiswerkbegeleiding. Op het gebied van Nederlands, moderne vreemde talen en rekenen/wiskunde zijn er docenten die de leerlingen extra hulp kunnen bieden. Leerlingen kunnen bijles volgen, of in aanmerking komen voor remedial teaching. Begeleiding bij dyslexie Door goede begeleiding kunnen leerlingen met dyslexie het onderwijs volgen dat bij hun capaciteiten past. Er zijn diverse voorzieningen: extra tijd bij proefwerken, toetsen en examens, gebruik van ict-hulpmiddelen, zoals een daisyspeler, een voorleesfunctie op de computer, enz. Sociale vaardigheidstrainingen (sova) Gespecialiseerde docenten verzorgen trainingen voor leerlingen in de onderbouw om de weerbaarheid te vergroten. Deelname wordt bepaald door de betrokken docenten in overleg met de leerling en zijn/haar ouders. Voor leerlingen in de bovenbouw is er een mogelijkheid om deel te nemen aan een andere vorm van weerbaarheidstraining.

22 Algemeen Schoolgids 2012|2013

Training faalangstreductie De training ‘leren omgaan met faalangst’ is bedoeld voor leerlingen in de onderbouw. Op sommige locaties is er voor de leerlingen in de examenklas een trainingsprogramma ‘omgaan met examenvrees’. Schoolmaatschappelijk werk (SMW) SMW helpt ouders bij moeilijkheden die de leerling in het functioneren op school belemmeren en ondersteunt het onderwijs bij de begeleiding van leerlingen. Ook op het terrein van seksuele intimidatie is SMW het aanspreekpunt. Leerlinggebonden financiering, oftewel ‘rugzak’-begeleiding Leerlingen die voor het speciaal onderwijs geïndiceerd zijn, kunnen door extra begeleiding functioneren in het reguliere onderwijs. Binnen ieder team van onze school is er een docent die deze begeleiding verzorgt. Hij/zij heeft contact met de ambulant begeleider van het cluster van het speciaal onderwijs, het team, de ouders en de leerling.

Zorg Advies Team (ZAT) Het ZAT is een multidisciplinair team. Verschillende instellingen bieden zorg en ondersteuning in geval van door de school gesignaleerde problemen bij leerlingen en hun gezinnen. De samenstelling van het ZAT ziet er als volgt uit: • interne zorgcoördinator: activering en afstemming van de zorg; • sociaal verpleegkundige (GGD): advisering vanuit sociaal-medische invalshoek; • schoolmaatschappelijk werker: advisering vanuit sociale- en maatschappelijke problemen bij leerling en/of gezin; • leerplichtambtenaar: beoordeling en advisering betreffende verzuimbeleid en afhandeling; • politie: advisering ter voorkoming van beginnende criminaliteit;

Schoolgids 2012|2013 Algemeen

• jongerenwerker MOS: advisering vanuit jongerenwerk Smallingerland (voor locaties Drachten); • voorzitter PCL: advisering vanuit Permanente Commissie Leerlingenzorg (zie omschrijving hieronder); • teamleider (op locatie Burgum).

Permanente Commissie Leerlingenzorg (PCL) CSG Liudger maakt deel uit van een provinciaal samenwerkingsverband van protestants christelijke scholen voor voortgezet onderwijs (samenwerkingsverband 3.02). De PCL is een commissie die werkt vanuit de regio Zuidoost-Fryslân van genoemd samenwerkingsverband. De deelnemende scholen kunnen deze commissie inschakelen wanneer zij vragen hebben over toelating, indicering voor praktijkonderwijs en lwoo, toewijzing van onderzoek door de orthopedagoog en toelating tot de reboundvoorzieningen.

GGD De arts/jeugdverpleegkundige onderzoekt leerlingen uit leerjaar 1 vmbo en 2 havo/vwo op afwijkingen van rug en houding. Leerlingen in leerjaar 3 krijgen een vragenlijst over hun gezondheid. De schoolverpleegkundige geeft in de klas uitleg over de vragenlijst, daarna vullen de leerlingen de lijst in. Voor alle leerlingen van de school is er één keer per maand een jongerenspreekuur door de verpleegkundige. De verpleegkundige geeft advies en zoekt samen met de leerling naar een oplossing. Als de vraag niet kan wachten tot het eerstvolgende spreekuur, kan ook gebeld worden naar de GGD en gevraagd worden naar de verpleegkundige van de school.

24 Algemeen Schoolgids 2012|2013

Vertrouwenspersoon en/of schoolpastoraat Wie behoefte heeft aan een persoonlijk en vertrouwelijk gesprek gaat in eerste instantie naar de mentor. Desgewenst kan een leerling ook terecht bij de schoolpastor en/of vertrouwenspersoon op zijn/haar locatie. Op de diverse locaties is meer informatie bekend over praktische zaken, zoals bereikbaarheid.

Zien dat je gehoord wordt.

Contact met thuis Het eerste aanspreekpunt voor alles wat de leerling betreft is de mentor (coach voor praktijkonderwijs). Een goed contact tussen school en thuis is erg belangrijk. In de eerste plaats omdat de school de ouders goed op de hoogte wil houden van de vorderingen van de leerlingen. Aan de andere kant wil de school ook graag geïnformeerd worden over ontwikkelingen in het gezin die belangrijk zijn voor het welzijn van de leerling. Ouders kunnen op verschillende manieren betrokken zijn bij school. Bijvoorbeeld door: • lid te worden van de vereniging VCVO (Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs voor de regio Oost-Fryslân). Dit lidmaatschap geeft ouders een stem in de vereniging. Meer informatie staat op onze website; • zich beschikbaar te stellen bij verkiezingen van de MR (medezeggenschapsraad); • zitting te nemen in de ouderraad/ouderpanel van de locatie. Ouders kunnen meehelpen bij schoolactiviteiten; • het bezoeken van de gebruikelijke ouderavonden; • in te loggen op het leerlingportaal. Hierop is informatie te vinden over de behaalde cijfers van de leerling en de eventuele (ongeoorloofde) afwezigheid. Ook kan het portaal ingezet worden om ouders en leerlingen te informeren; • nieuwsbrieven of andere informatie vanuit de locatie te volgen; • het lezen van onze website: www.csgliudger.nl.

Ouderavonden Alle locaties organiseren ouderavonden, vaak meerdere per jaar. Op een algemene informatieavond krijgen ouders specifieke informatie over een leerjaar of niveau.

26 Algemeen Schoolgids 2012|2013

Tijdens andere ouderavonden kunnen ouders met de vakdocenten en de mentor praten over de door hun zoon/dochter behaalde cijfers. Uiteraard is er gedurende het hele jaar altijd de mogelijkheid om met de mentor of een vakdocent contact te hebben. De e-mailadressen van de docenten zijn te vinden op het leerlingenportaal en ouders kunnen ook altijd telefonisch contact opnemen met de school.

Ouders Arjen

(klas 3b) terugbellen!!!

Afspraak Tessa (5a) maken mentoruur

Schoolgids 2012|2013 Algemeen

Kwaliteit van het onderwijs Kwaliteit staat voorop! De kwaliteit van verschillende onderdelen wordt binnen onze scholengemeenschap op velerlei wijzen gemeten. De resultaten zijn niet altijd uit te drukken in cijfers. Zoals u in deze gids kunt lezen, wil CSG Liudger de leerlingen meer meegeven dan alleen maar kennis. Naast de externe onderzoeken die worden gedaan, toetsen wij ook zelf de kwaliteit.

Onderwijsinspectie Het toezicht is risicogericht. De inspectie kijkt ieder jaar met een risicoanalyse of er aanwijzingen zijn dat een school onvoldoende kwaliteit levert. Op basis van deze risicoanalyse en eventueel nader onderzoek bepaalt zij hoeveel toezicht een school nodig heeft. Het toezicht dat een school krijgt is dus maatwerk. Wij kunnen constateren dat alle afdelingen van onze scholengemeenschap een voldoende scoren voor de kwaliteit van onderwijs. Op www.schoolvo.nl staan de kwaliteitscijfers van onze scholengemeenschap uitgebreid gepresenteerd.

28 Algemeen Schoolgids 2012|2013

Onderzoek In 2010 heeft een groot intern kwaliteitsonderzoek plaatsgevonden onder de leerlingen, de ouders van de leerlingen en de medewerkers van heel CSG Liudger. Centraal hierbij stond de tevredenheid over het onderwijs zoals dat op CSG Liudger gegeven wordt. De verschillende onderzoeken scoren op de rubrieken identiteit, veiligheid, lessen/didactiek, leraren/pedagogiek, begeleiding, cultuur/beleid en aandacht een voldoende.

Schoolgids 2012|2013 Algemeen

Studieboeken en kosten van het onderwijs Studieboeken De studieboeken worden gratis verstrekt. Bij het boekenpakket krijgt u een pakbon. Hierop staat welke boeken eigendom van de school blijven en aan het eind van het schooljaar (of bij vroegtijdig verlaten van de school) weer ingeleverd moeten worden. Aantoonbare schade of vermissing kan in rekening worden gebracht. Bij ontvangst van de boeken ontvangt u de leveringsvoorwaarden, waarin de procedure voor levering en gebruik van de schoolboeken staat beschreven. Meer informatie hierover vindt u op onze website.

Vrijwillige schoolkostenbijdrage Het volgen van onderwijs op CSG Liudger is, zoals de wet voorschrijft, kosteloos. Dit betekent dat ouders niet hoeven te betalen voor het reguliere onderwijs en voor de schoolboeken en/of leermiddelen. Als school ontvangen wij echter niet voldoende middelen om het aansprekende onderwijs dat wij onze leerlingen willen bieden ook te kunnen betalen. Wij vragen daarom van ouders een vrijwillige bijdrage om extra activiteiten te kunnen organiseren. De specifieke bedragen die bij de leerling en zijn/haar opleiding horen zijn te vinden op www.csgliudger.nl (Burgum | Raai | De Ring | Splitting | Waskemeer). De ouderbijdrage kan gesplitst worden in twee onderdelen:

1. 2.

Algemeen deel Een bijdrage in de bovenbouw van het vmbo en het praktijkonderwijs Algemeen deel Hierbij vragen wij uw financiĂŤle hulp voor betaling van de kosten van bijvoorbeeld de collectieve schoolongevallenverzekering, rechten en gebruikerslicenties (computersoftware, dvdâ&#x20AC;&#x2122;s etc.), gebruik van bibliotheek en

30 Algemeen Schoolgids 2012|2013

mediatheek, projecten en bijzondere dagen ten behoeve van het christelijke onderwijs. Het algemene deel is een vrijwillige bijdrage, waarvoor geldt: als u niet wilt meefinancieren heeft dat geen enkele consequentie. Werkstukken- of materiaalbijdrage bovenbouw vmbo en praktijkonderwijs In de bovenbouw van het vmbo en het praktijkonderwijs vragen we u om een vrijwillige bijdrage, afhankelijk van de afdeling, in de kosten van werkstukken die leerlingen mee naar huis nemen, of de kosten van materialen voor het koken van maaltijden die de leerlingen ook opeten. Ook voor deze vrijwillige bijdrage geldt: als u niet wilt meefinancieren heeft dat geen enkele consequentie. Dit betekent dat de leerling van niets uitgesloten wordt.

Leerjaarafhankelijke schoolkosten Uit deze bijdrage worden de kosten van de activiteiten, evenementen en voorzieningen betaald die van toepassing zijn op het leerjaar en de opleiding die een leerling volgt. CSG Liudger organiseert bijvoorbeeld excursies en werkweken om het onderwijsprogramma te verlevendigen, het groepsverband te verstevigen en om leerlingen extra te motiveren. Daarnaast bepaalt de keuze voor een opleiding welke kosten dat met zich meebrengt (bijvoorbeeld veilige werkschoenen). De keuzes die de ouders maken voor betaling, bepalen aan welke activiteit de leerling mag deelnemen en welke voorziening de leerling mag gebruiken. De ouders krijgen per activiteit of evenement afzonderlijk bericht. De ouders kunnen dus per activiteit beslissen of de leerling wel of niet deelneemt. Wanneer uw kind niet deelneemt aan een activiteit als excursie of werkweek, wordt een alternatief en kosteloos programma op school georganiseerd. Kwijtscheldingsregeling In bepaalde gevallen kan er een beroep gedaan worden op de kwijtscheldingsregeling voor de leerjaarafhankelijke schoolkostenbijdrage.

Schoolgids 2012|2013 Algemeen

Wanneer u kwijtschelding krijgt, kan uw kind gebruik maken van de voorzieningen en deelnemen aan de activiteiten, zonder dat u ervoor betaald hebt. De tekst van de kwijtscheldingsregeling luidt als volgt: CSG Liudger verleent onder de hieronder genoemde omstandigheden, op verzoek van de wettelijke vertegenwoordiger, gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van de leerjaarafhankelijke schoolkostenbijdrage a) indien het gezinsinkomen aantoonbaar niet hoger is dan 115% van de voor de wettelijke vertegenwoordiger geldende bijstandsnorm; b) indien op de wettelijke vertegenwoordiger de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen van toepassing is verklaard. Machtiging, termijnbetaling en tussentijdse restitutie We vragen ouders de school te machtigen om de verschuldigde bedragen per incasso te innen. U bent daartoe niet verplicht, we hopen wel dat u ons de machtiging geeft omdat dit de scholengemeenschap tijd en dus geld scheelt. In bepaalde gevallen is het mogelijk in termijnen te betalen in overleg met de locatieleiding. Termijnbetaling kan echter alleen als een machtiging is afgegeven. Wanneer een leerling de school tussentijds verlaat, wordt een evenredig deel van de vrijwillige ouderbijdrage terugbetaald.

Tegemoetkoming in de schoolkosten Vanaf het schooljaar 2010 -2011 is een tegemoetkoming voor ouders van leerlingen in het voortgezet onderwijs niet meer mogelijk. Het budget hiervoor is overgedragen naar het kindgebonden budget van de Belastingdienst, dat hiermee is verhoogd. Voor leerlingen van 18 jaar en ouder kan een tegemoetkoming scholieren worden aangevraagd. Meer informatie hierover kunt u krijgen via de Dienst Uitvoering Onderwijs (www.ocwduo.nl).

32 Algemeen Schoolgids 2012|2013

Kindgebonden budget Het kindgebonden budget is een bijdrage in de kosten voor uw kinderen tot 18 jaar. Als u kinderen hebt onder de 18 jaar, krijgt u misschien een kindgebonden budget. U moet dan wel kinderbijslag ontvangen. Hoeveel kindgebonden budget u krijgt, hangt af van het (gezamenlijke) inkomen en het aantal kinderen jonger dan 18 jaar. Kindgebonden budget aanvragen is meestal niet nodig. U ontvangt bericht van de Belastingdienst als u volgens hun gegevens recht hebt op kindgebonden budget. Hebt u geen bericht van de Belastingdienst gekregen over het kindgebonden budget, maar hebt u er wel recht op? Kijk dan op www.toeslagen.nl voor meer informatie.

Schoolgids 2012|2013 Algemeen

Boodschappenlijstje Algemeen

Voor tekenen

• schooltas

• HB-potlood (=middelhard)

• agenda

• 3B-potlood (=zacht)

• kaftpapier

• 2H-potlood (=hard)

• etiketten (voor op de boeken)

• vlakgum

• plakband

• puntenslijper

• schriften (met lijntjes én met

• kleurpotloden

blokjes - zie wiskunde) • etui

De gearceerde artikelen gelden

• plakstift (lijm)

voor het praktijkonderwijs.

• schaar • pen Voor talen • woordenboeken Voor wiskunde • geo-driehoek • passer • ruitjesschrift (1x1 cm) • rekenmachine Voor gym • zaalsportschoenen • t-shirt • sportbroek

34 Algemeen Schoolgids 2012|2013

a. -6a + 8b + 8a + b = b. x + 5y + x + 6y = c. -3a -2c - 5b = d. 3 - -2(6 + -1) =

Schoolgids 2012|2013 Algemeen

ABC CSG Liudger Scholengemeenschap voor praktijkonderwijs, vmbo en havo/vwo

ABC Aanvullende informatie Informatie over aanmelding, leerplicht en verlof onder schooltijd staat op onze website. Op de website is ook het sociaal jaarverslag 2011 te vinden, hierin worden onder andere de schoolprestaties weergegeven.

Basisonderwijs Een bijzondere samenwerking is er vanzelfsprekend met de toeleverende scholen voor primair onderwijs. Ieder jaar vinden grote aantallen leerlingen uit groep 8 de weg naar één van onze locaties en we willen graag dat ze zich daar snel ‘te plak’ voelen! De samenwerking met PCBO Smallingerland is nog wat intensiever: het centraal bureau is met de centrale diensten van CSG Liudger in hetzelfde kantoor gevestigd.

Bijzonder verlof Het kan voorkomen dat een leerling vanwege bijzondere omstandigheden verlof aanvraagt. Het verzoek om verlof dient vooraf, schriftelijk en met opgave van reden, te worden ingediend bij de locatiedirecteur of teamleider. De redenen waarvoor u bijzonder verlof kunt aanvragen, het aanvraagformulier en de volledige regeling is te vinden op onze website (Burgum | Raai | De Ring | Splitting | Waskemeer).

WWW.CSGLIUDGER.NL Schoolgids 2012|2013 ABC

Centrale diensten De centrale diensten ondersteunen de vijf locaties van CSG Liudger. De centrale diensten bestaan onder andere uit de afdelingen personeel & organisatie, financiën, onderwijs & kwaliteitszorg, in- en externe communicatie en ICT. In verband met de nieuwbouw van de locatie Raai zijn de centrale diensten verhuisd naar een tijdelijk onderkomen. Bezoekadres De Zanding 1, 9201 BM Drachten Postadres

Postbus 154, 9200 AD Drachten

Tel. (0512) 305 700, Fax (0512) 305 743, fd@csgliudger.nl

Computers Alle nieuwe leerlingen krijgen een overeenkomst met gebruikersnaam en wachtwoord om computergebruik mogelijk te maken. In deze overeenkomst staan voorwaarden vermeld die betrekking hebben op het goed gebruiken van de apparatuur, de software en het internet. Leerlingen die zich niet aan de overeenkomst houden, kunnen worden uitgesloten van het netwerk. Ook kan de school bij eventuele schade de leerling aansprakelijk stellen.

Fotografie en videomateriaal Ieder schooljaar worden er op alle locaties foto’s gemaakt voor publiciteitsdoeleinden. Het gaat dan om foto- en/of beeldmateriaal voor onze promotiemiddelen en onze website. Heeft u bezwaar tegen publicatie van individuele foto’s en/of video’s van uw zoon of dochter, dan kunt u dit tot 24 september schriftelijk melden bij de betreffende locatie.

Fricolore Fricolore is een samenwerkingsverband in een coöperatieve vereniging van vijftien scholen voor christelijk voortgezet onderwijs in Fryslân, de

40 ABC Schoolgids 2012|2013

Noordoostpolder en de kop van Overijssel. In dit netwerk delen we dezelfde uitgangspunten en helpen we elkaar verder bij het leveren van kwaliteit en personele ontwikkeling, onder de fraaie aanduiding Fricolore Akademy.

Huisregels Elk schoolgebouw is een leefgemeenschap waar dagelijks een paar honderd mensen met elkaar omgaan. Het spreekt vanzelf dat er bepaalde regels zijn waar iedereen zich aan moet houden. Dat zijn om te beginnen gewone regels van fatsoen, waaronder:

* taalgebruik;

netheid in gangen, kantine en andere ruimten;

netheid in lokalen; *respectvol omgaan met elkaar. * Ook zijn er leefregels om op school voor iedereen een sfeer van redelijkheid en veiligheid te scheppen. De leefregels die van toepassing zijn op de locatie, zijn op locatie in te zien.

Schoolgids 2012|2013 ABC

Klachtenregeling Voorkomen is beter dan genezen, maar de praktijk leert: waar samen gewerkt wordt, gaan dingen soms niet naar wens. Wij vinden het belangrijk dat als u met een klacht rondloopt, u deze aan ons kenbaar maakt. De weg voor een klacht is in eerste instantie door contact op te nemen met de mentor. De ervaring leert dat de meeste klachten/bezwaren door goed overleg kunnen worden opgelost. Wanneer geen oplossing gevonden kan worden, wordt de teamleider ingeschakeld. In de laatste instantie pas de locatiedirecteur. Komen de betrokken partijen er niet uit, dan kan een klacht ingediend worden, via de voorzitter van het College van Bestuur, bij de interne klachtencommissie. Ten slotte staat altijd de mogelijkheid open om een klacht bij de externe landelijke klachtencommissie in te dienen. De klachtenregeling is te lezen op onze website. Contactgegevens Landelijke Klachtencommissie voor het christelijk onderwijs: Postbus 82324 2508 EH Den Haag tel. (070) 386 16 97 e-mail: info@klachtencommissie.org www.klachtencommissie.org

Kluisjes Iedere leerling heeft de beschikking over een kluisje om waardevolle spullen in op te bergen. Het gebruik van de kluisjes wordt van harte aangeraden. De kluishuur bedraagt € 7,00 per jaar en wordt in rekening gebracht aan het begin van het schooljaar. Op locatie De Ring geldt: Bij verlies van de kluissleutel wordt tegen kostprijs een nieuwe sleutel verstrekt. Mochten er onverhoopt toch financiële beperkingen zijn, neem dan s.v.p. tijdig contact op met de locatiedirecteur.

42 ABC Schoolgids 2012|2013

Liudgerpas (locaties Raai en Splitting) Om gebruik te kunnen maken van bepaalde faciliteiten, krijgt de leerling de beschikking over een Liudgerpas. Met deze pas kunnen boeken worden geleend in de mediatheek of worden leerlingen toegelaten bij sommige schoolactiviteiten. Doe echter voorzichtig met de pas. Bij beschadiging (door eigen toedoen) of verlies wordt een nieuwe pas alleen verstrekt tegen betaling van de kostprijs.

Leerlingenstatuut Een leerlingenstatuut is een overzicht van de rechten en plichten van een leerling en is in overleg met een vertegenwoordiging van leerlingen gemaakt. Het verschaft duidelijkheid over de rechtspositie van leerlingen. Het leerlingenstatuut is in zijn geheel te bekijken op onze website.

Leerlingvolgsysteem Over iedere leerling worden allerlei gegevens bijgehouden. Dat kunnen bijvoorbeeld gegevens zijn van de school voor primair onderwijs, van testen, verslagen, gesprekken met ouders of rapportvergaderingen. Al deze gegevens bij elkaar geven een beeld van de leerling en zijn vastgelegd in het leerlingvolgsysteem (lvs). Het lvs is toegankelijk voor docenten, de decaan, de schoolleiding, de ouders en de leerling van 16 jaar of ouder.

Overgangsnormen Deze informatie kunt u vinden op onze website.

Rapporten/beoordeling Op alle locaties wordt gewerkt met digitale cijferverwerking. De ouders ontvangen een code waarmee ze in staat zijn de vorderingen van hun zoon/dochter te volgen op het zogenaamde leerlingenportaal. Daarnaast wordt er nog een aantal maal (per locatie verschillend) per jaar een voortgangsrapportage uitgereikt.

Schoolgids 2012|2013 ABC

Op locatie De Ring wordt gewerkt met Individuele Ontwikkelingsplannen (IOP). Twee keer per jaar wordt de ontwikkeling van de leerling besproken met ouders en leerling op school.

Rekenmachine Via de school kan tegen een gereduceerd tarief een rekenmachine worden aangeschaft. De rekenmachine is voor de bovenbouw havo en vwo verplicht gesteld door de overheid. Kijk op onze website voor meer informatie.

Schoolverzuim Op alle locaties wordt de aan- en afwezigheid van leerlingen dagelijks bijgehouden. Als niet duidelijk is waarom een leerling afwezig is, wordt er zo spoedig mogelijk contact opgenomen met de ouders. Wanneer een leerling ongeoorloofd afwezig is, worden passende maatregelen genomen. In overleg met de ouders doen we er alles aan om dit in de toekomst te voorkomen. Wanneer met de maatregelen het gewenste resultaat niet wordt behaald, wordt de leerplichtambtenaar op de hoogte gebracht.

Stichting Leergeld Ouders met een aantoonbaar inkomen beneden 120% van het bijstandsniveau kunnen een beroep doen op de Stichting Leergeld Drachten e.o. Deze stichting probeert te voorkomen dat kinderen in een sociaal isolement terechtkomen. De Stichting Leergeld is te bereiken op telefoonnummer (0512) 54 40 75 of per e-mail: info@leergelddrachten.nl (kantoortijden: maandag t/m donderdag van 08.30 tot 17.00 uur). Voor meer informatie over de stichting Leergeld kunt u terecht op www.leergeld.nl.

Topsportregeling CSG Liudger heeft een overeenkomst gesloten met het Topsport Steunpunt Noord (TSN). Dit houdt in dat CSG Liudger extra faciliteiten wil bieden aan

44 ABC Schoolgids 2012|2013

topsporters, zodat zij hun sport zo goed mogelijk kunnen uitvoeren. Hierbij valt o.a. te denken aan: • roosteraanpassingen; • verplaatsen van proefwerken; • eventuele begeleiding bij de studie. Andere voordelen van het hebben van een topsportstatus bij het TSN zijn ondersteuning op het gebied van voeding en fysiotherapie en korting bij bepaalde sportwinkels en fitnesscentra. Om in aanmerking te komen voor een topsportstatus dient er een registratieformulier ingevuld te worden, dat te verkrijgen is via de topsportcoördinator. Met dit formulier wordt volgens richtlijnen van het TSN bepaald of iemand in aanmerking komt voor een topsportstatus. U kunt meer informatie over het TSN vinden op de website www.noordsport.nl. Hier kunt u eventueel ook het registratieformulier downloaden. De topsportcoördinator van CSG Liudger is dhr. J. van der Meulen (werkzaam op locatie Splitting). Voor vragen kunt u met hem contact opnemen: j.meulen@csgliudger.nl, tel: (0512) 30 57 00.

Schoolgids 2012|2013 ABC

Vakanties 2012-2013 Herfstvakantie:

20 oktober t/m 28 oktober 2012

Kerstvakantie:

22 december t/m 6 januari 2013

Voorjaarsvakantie:

16 februari t/m 24 februari 2013

Meivakantie:

27 april t/m 5 mei 2013

Zomervakantie:

6 juli t/m 25 augustus 2013

Nog enkele bijzondere dagen: Goede Vrijdag:

29 maart 2013

Tweede Paasdag:

1 april 2013

Hemelvaart:

9 mei t/m 10 mei 2013

Tweede Pinksterdag: 20 mei 2013

Vervolgonderwijs Met het vervolgonderwijs, onder andere het Friesland College, ROC Friese Poort, de NHL en Rijksuniversiteit Groningen wordt gewerkt aan doorlopende leerlijnen: goede aansluiting en doorstroom is ons veel waard.

Wie 18 jaar wordt Volgens de wet is iemand die 18 jaar is meerderjarig en zelf bevoegd tot handelen. De betreffende leerling kan dan allerlei dingen, die voorheen door ouders gedaan werden (zoals rapporten tekenen en vrij vragen), voortaan zelf doen. Naast die rechten zijn er ook de plichten om bijdragen die voorheen door ouders betaald werden nu zelf te betalen. De school houdt zich aan de wettelijke regel van zelfstandigheid van rechten en plichten van deze meerderjarige leerlingen. Wil een leerling liever verder gaan op de oude voet (waarbij ouders de schoolzaken voor de leerling regelen), dan kan dat ook. Is dat laatste het geval, dan moet de leerling dat aan school laten weten door middel van een standaardbrief, die zowel door de leerling als door de ouders

46 ABC Schoolgids 2012|2013

moet worden ondertekend. Deze standaardbrief verzenden we ongeveer een maand voordat de leerling 18 jaar wordt. De verklaring blijft gedurende de rest van de schoolperiode van kracht.

Zeggenschap en medezeggenschap CSG Liudger valt bestuurlijk onder de Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs voor de regio Oost-Fryslân. Een vereniging waarvan ook de ouders lid kunnen worden en zo hun invloed kunnen uitoefenen. Ouders, leerlingen en medewerkers kunnen in de medezeggenschapsraad meedenken en meepraten over het beleid van onze school. Daarnaast zijn er op de locaties ouderraden en leerlingenraden. Nog wat – praktische – gegevens over bovengenoemde organen: • de Raad van Toezicht is bereikbaar via het secretariaat van het College van Bestuur, cvb@csgliudger.nl. De vereniging is aangesloten bij de Besturenraad voor Protestants Christelijk Onderwijs (BPCO) in Voorburg. Actuele informatie over de vereniging kunt u vinden op onze website; • de medezeggenschapsraad is bereikbaar via de voorzitter, mw. P. Kuipers, e-mail: medezeggenschapsraad@csgliudger.nl; • informatie over de ouderraden, klankbordgroepen en leerlingenraden vindt u op onze website (Burgum | Raai | De Ring | Splitting | Waskemeer).

Schoolgids 2012|2013 ABC

Schoolgids 2012 | 2013 Burgum | CSG Liudger School voor vmbo en havo/vwo

Zien dat leerlingen elkaar helpen.

Locatie Burgum Welkom op locatie Burgum. Onze locatie heeft een sterk regionale functie en biedt het breedst mogelijke onderwijsconcept: drie streams voor het vmbo, met daarnaast havo en vwo. We kunnen dit op een uitstekende manier realiseren, omdat we deel uitmaken van een brede scholengemeenschap waar alle kennis en ervaring voorhanden is. Tj.H. Haismastraat 1, 9251 AT Burgum

HAVOtop CSG Liudger Burgum

Postbus 42, 9250 AA Burgum

en OSG Singelland Burgum

Tel. (0511) 46 02 60

Minnertshof 17, 9251 BH Burgum

Fax (0511) 46 47 94

Tel. (0511) 70 57 00

burgum@csgliudger.nl

info@havotop.nl

52 Burgum Schoolgids 2012|2013

Waar staan we voor? Liudger Burgum staat voor betrokkenheid en biedt mogelijkheden te presteren in een ambitieus werken leefklimaat. Dat is niet niks! De betrokkenheid mag blijken uit de sfeer en het contact waar wij voor staan. Zij zijn de basis voor kwalitatief goed onderwijs. Immers, als leerlingen zich gewaardeerd en serieus genomen voelen, zullen ze ook meer openstaan voor het totale onderwijsconcept. Welbevinden is de basis voor hun ontwikkeling. Leerlingen moeten zich veilig kunnen voelen en zich bewust worden van gestelde kaders en grenzen. Waarden en normen dienen dan ook tot uiting te komen in de manier waarop we met elkaar omgaan. Het contact met de leerlingen en hun ouders speelt hierbij, naast de identiteit, een grote rol. We houden van korte lijnen en snelle oplossingen. Hierbij is samenwerking tussen gezin en school onontbeerlijk. De mentor is het eerste aanspreekpunt voor leerlingen en ouders. Een spil van onschatbare waarde als het gaat om contacten en communicatie. De ambitie van onze locatie blijkt uit het streven om leerlingen, uitgaande van hun capaciteiten en inzet, op een zo hoog mogelijk niveau en goed voorbereid op het vervolgonderwijs met een diploma van school te laten gaan. Wat dat betreft leggen we de lat hoog! Het maken van een keuze voor een school voor voortgezet onderwijs is belangrijk, maar niet altijd even vanzelfsprekend. Wij zijn blij met uw vertrouwen en willen dat in de komende jaren graag samen waar maken. Wij wensen de leerlingen een plezierige tijd op onze school en hopen dat ze later met veel plezier terug zullen kijken op hun verblijf hier. Namens het team van Burgum, T.S. de Groot, locatiedirecteur

Schoolgids 2012|2013 Burgum

Locatieleiding dhr. T.S. de Groot - locatiedirecteur dhr. R. Dijkstra - teamleider dhr. C.W. Mollema - teamleider dhr. B. Dorhout - teamleider mevr. J.G.M. van den Dolder-Nijholt - teamleider

Met wie krijgen de leerlingen verder te maken? De mentoren zijn de personen die de leerlingen het meeste zien. In de eerste week van het schooljaar wordt duidelijk wie dat voor de leerlingen zijn. Decanen Mevrouw C.M. Apperloo-Oosterhuis (havo en vwo) en de heer G.B. Brouwer (vmbo). Vertrouwenspersonen/schoolpastoraat Wie behoefte heeft aan een persoonlijk en vertrouwelijk gesprek gaat in eerste instantie naar zijn/haar mentor of teamleider. Als dit â&#x20AC;&#x201C; om wat voor reden dan ook â&#x20AC;&#x201C; niet mogelijk is, kan de leerling terecht bij vertrouwenspersonen mw. A. Tulner-Hoekstra en dhr. H.E. Stomp en schoolpastor mw. G. van der Sluis-van Kammen. Personeelsleden De namen en contactgegevens zijn te vinden op het leerlingportaal.

Ziekmelding of absentie Wilt u een leerling ziek of absent melden, bel dan tussen 07.30 en 08.30 uur (0511) 46 02 60. Meer informatie over absentie en verlof kunt u vinden op onze website.

54 Burgum Schoolgids 2012|2013

Begin van het schooljaar Op maandag 3 september 2012 vindt voor de leerlingen de opening van het schooljaar plaats. De leerlingen worden op de volgende tijden op school verwacht:

Gebouw Tj.H. Haismastraat 10.15 uur vmbo tl2, 3 en 4

, vmbo kb2, havo/vwo2

* 11.00 uur vmbo bb2 en havo/vwo1 0 uur vmbo bb1, vmbo kb1, vmbo tl1 12.3 * Gebouw Minnertshof 08.30 uur havo 5

* * 09.15 uur havo 4 o 3 en atheneum 3 * 10.15 uur havo 2, hav

Op dinsdag 4 september 2012 starten de lessen volgens het lesrooster, dat wordt gepubliceerd op onze website. Het is verstandig het rooster zelf te printen. Roosterwijzigingen worden gepubliceerd op de website en op pagina 877 van Teletekst Omrop Frysl창n. De leerlingen van leerjaar 1 volgen in de eerste dagen een introductieprogramma.

Schoolgids 2012|2013 Burgum

Lestijden Vanaf schooljaar 2012-2013 wordt gebruik gemaakt van een lesrooster waarbij de lessen 45 minuten duren. De tijden worden, zodra deze bekend zijn, gepubliceerd op onze website. Informatie is op de betreďŹ&#x20AC;ende dagen te vinden op pagina 877 van Teletekst Omrop FryslĂ˘n bij de dagelijkse lesroosterwijzigingen.

kst telete

87 7

56 Burgum Schoolgids 2012|2013

pagin

Onderwijs op locatie Burgum Leerlingen kunnen in de onderbouw onderwijs volgen op vier verschillende niveaus: vmbo bb, vmbo kb, vmbo tl en havo/vwo. De leerlingen van vmbo bb en kb kunnen de eerste twee leerjaren bij ons volgen. De leerlingen van het atheneum (vwo) kunnen de eerste drie leerjaren in Burgum afronden. Wie een vmbo-gl, vmbo-tl of havodiploma wil halen, kan ook de bovenbouw in Burgum volgen. Voor de leerjaren havo 4 en 5 wordt samengewerkt met OSG Singelland. Havoleerlingen die instromen in leerjaar 1 van het havo/vwo kunnen kiezen voor meertalig voortgezet onderwijs (mvo). Deze leerlingen volgen hun lessen in het Fries, het Engels en uiteraard het Nederlands.

Onderbouw • vmbo basisberoepsgerichte leerweg (bb) • vmbo kaderberoepsgerichte leerweg (kb) • vmbo theoretische leerweg (tl) • havo/vwo

Bovenbouw • vmbo gemengde leerweg (gl) (de sectoren economie, zorg & welzijn of techniek) • vmbo theoretische leerweg (tl) • havo

Lessentabel locatie Burgum Zie onze website voor meer informatie.

Lesuitval Het kan natuurlijk voorkomen dat er door ziekte/verlof, excursies e.d. lessen moeten vervallen. Wij streven dan naar een aaneengesloten dagrooster met

Schoolgids 2012|2013 Burgum

zo weinig mogelijk tussenuren. Mocht er toch sprake zijn van een tussenuur, dan is de kantine een prima plek om te vertoeven. Daarnaast hebben we een Open Leercentrum met ict-voorzieningen waar leerlingen onder toezicht en in stilte kunnen werken.

Mvo Mvo staat voor meertalig voortgezet onderwijs en wordt mede mogelijk gemaakt door de provincie Fryslân. Bij mvo worden vakken in het Engels, het Nederlands en het Fries aangeboden. Leerlingen leren de talen beter te begrijpen en daardoor wordt hun taalontwikkeling vergroot. Op steeds meer basisscholen in onze regio wordt meertalig les gegeven. Mvo is daarop een logisch vervolg. Zo wordt gebouwd aan een doorlopende leerlijn.

Pso in leerjaar 2 vmbo bb en kb De leerlingen uit leerjaar 2 vmbo bb en kb moeten voor leerjaar 3 een sector kiezen, waarin ze hun studie op een andere school voort willen zetten. Voor een goede voorbereiding op een bewuste sectorkeuze volgen deze leerlingen het vak Praktische sectororiëntatie, waarbij bijvoorbeeld excursies naar bedrijven gemaakt worden. Vanaf 1 december organiseren wij voor deze leerlingen wekelijks 2 lesuren op CSG Liudger locatie Splitting te Drachten om te ervaren wat de verschillende sectoren hen te bieden hebben.

Extra vak Onze school stimuleert de leerlingen van leerjaar 4 vmbo een extra vak te volgen en daarin ook examen af te leggen. Niet alleen wordt de slagingskans voor de examens vergroot, de leerling kan zich hierdoor ook breder oriënteren op een vervolgopleiding en behoudt maximale keuzemogelijkheden.

58 Burgum Schoolgids 2012|2013

Zien waar je roots liggen.

Fries (als examenvak) Onze school kent een lange traditie op het gebied van het aanbieden van lessen Fries. Al in 1988 werd gestart met verplichte lessen Fries in de onderbouw. In de bovenbouw was en is het vak een keuzevak. Al sinds 1991 kunnen leerlingen op vmbo-niveau examen afleggen in het Fries. Leerlingen die Fries kunnen spreken, lezen en schrijven hebben een streepje voor bij een sollicitatie naar een functie binnen onze provincie.

HAVOtop In Burgum wordt voor de HAVOtop (leerjaar 4 en 5 havo) samengewerkt met OSG Singelland. Alle vier profielen worden volwaardig aangeboden, waarbij ook het vak Spaans elementair gekozen kan worden. Daarnaast bieden we leerlingen die meer willen en meer kunnen de mogelijkheid tot het volgen van extra vakken. Voor extra ondersteuning kunnen leerlingen voor de kernvakken Nederlands, Engels en wiskunde gebruik maken van â&#x20AC;&#x2DC;accenturenâ&#x20AC;&#x2122;.

Schoolgids 2012|2013 Burgum

Verder op onze locatie Contact Vanuit onze betrokkenheid hechten we zeer aan contact. Wij vinden het belangrijk dat de ouders van de leerlingen betrokken zijn bij de school. De school wil graag geïnformeerd worden over ontwikkelingen in de persoonlijke sfeer die belangrijk zijn voor het welzijn van de leerling. Als eerste aanspreekpunt voor leerling en ouders speelt de mentor hierin een belangrijke rol. Hij/zij houdt de resultaten van de leerling bij en heeft geregeld contact met de teamleider en andere docenten van zijn/haar klas. Zonodig neemt de mentor contact op met de ouders. In leerjaar 1 (en in het algemeen bij nieuwe leerlingen) bestaat de mogelijkheid van een huisbezoek. Ouders kunnen tijdens schooluren altijd telefonisch contact opnemen met de school voor informatie en voor het maken van een afspraak.

Begeleiding Naast de prominente rol van de mentor en het decanaat biedt de school nog verschillende extra vormen van begeleiding. Zoals ondersteuning voor het vak Nederlands in leerjaar 1 en bij dyslexie, een cursus sociale vaardigheden of de cursus bouwen aan je zelfvertrouwen. Deze hulp wordt gecoördineerd door de zorgcoördinator.

60 Burgum Schoolgids 2012|2013

Niet lesgebonden activiteiten Op onze school besteden we veel aandacht aan een goede sfeer. Ook als de boeken dicht zijn, valt er veel te leren en te beleven: • een speciaal introductieprogramma voor leerjaar 1 met als thema Schiermonnikoog; • een theatervoorstelling door de leerlingen van leerjaar 1 onder leiding van jeugddanstheater ‘Scapino’; • één keer per jaar een avond ‘Podiumkunsten’, platform voor ongekend talent; • één keer per jaar een grote discoavond, georganiseerd door de leerlingenraad; • diverse sporttoernooien; • klassenactiviteiten met de mentor;

Vieringen Vanuit onze missie en identiteit vinden we het van belang om naast het verzorgen van lessen en overige activiteiten ook met elkaar stil te staan bij de feesten die centraal staan in het kerkelijk jaar. Daarom worden leerlingen, ouders en personeel uitgenodigd voor gezamenlijke kerst- en paasvieringen in de Krústsjerke te Burgum.

Ouderpanel Het ouderpanel is bedoeld als klankbord voor allerlei zaken die op onze school spelen. Verschillende regio’s uit het voedingsgebied van onze school zijn vertegenwoordigd. De ouders hebben in hun regio een ‘antennefunctie’ en zijn voor informatie en/of kritische kanttekeningen telefonisch of per e-mail te benaderen (ouderpanel-burgum@csgliudger.nl). Namen en telefoonnummers zijn te vinden op de website.

Schoolgids 2012|2013 Burgum

Leerlingenpanels Naast het reflecteren met ouders hechten we grote waarde aan de mening van leerlingen over verschillende schoolzaken. Daarom is per leerjaar een leerlingenpanel actief.

Leerlingenraad In de leerlingenraad zijn leerlingen uit verschillende leerjaren actief. De leerlingenraad organiseert diverse activiteiten voor de leerlingen, bijvoorbeeld het sinterklaasfeest en de grote discoavond.

Schrijversfestival In leerjaar 1 wordt in samenwerking met OSG Singelland en de Gemeente Tytsjerksteradiel aandacht besteed aan het leesbevorderingsproject â&#x20AC;&#x2DC;De Jonge Juryâ&#x20AC;&#x2122;. Als verlengstuk hiervan organiseren we jaarlijks het Schrijversfestival, waarbij leerlingen kennismaken met verschillende auteurs, illustratoren en/of acteurs, die workshops op onze school verzorgen.

62 Burgum Schoolgids 2012|2013

donderdag/vrijdag Engels - blz. 33 t/m 56 Geschiedenis : eerste 6 blz. Hfdst. 8

Engels - blz. 58 en 59 Werkstuk aardrijkskunde afmaken !

zaterdag/zondag

Zater

feest Kom je

dag

bij mij

Schoolgids 2012 | 2013 Raai | CSG Liudger School voor havo/vwo

Zien wat anderen kunnen.

Drachten - locatie Raai Welkom bij de Raai in Drachten. Op onze locatie bieden wij de afstudeerrichtingen havo, atheneum en gymnasium. Bovendien kunnen leerlingen hier tweetalig onderwijs volgen of kiezen voor het technasium. Bezoekadres

onderbouw (leerjaar 1 t/m 3) Splitting 63, 9202 LD Drachten bovenbouw (leerjaar 4, 5 en 6) Burgemeester Wuiteweg 55, 9203 KA Drachten

Postadres

Postbus 154, 9200 AD Drachten

Tel. (0512) 30 57 00 raai@csgliudger.nl

68 Raai Schoolgids 2012|2013

Waar staan we voor? Raai staat voor samen-werken aan uitdagend, ondernemend en betekenisvol onderwijs. Wij willen leerlingen met verschillende talenten en achtergronden goed onderwijs bieden. Onderwijs waarin ook plaats is voor vorming in brede zin: als toekomstige burger, student of werknemer. Dit willen we graag samen met ouders en leerlingen waarmaken. Dat lukt het beste als leerlingen zich welkom, veilig en gewaardeerd voelen op onze school. Daar doen we ons uiterste best voor. Namens het team van de Raai, A. Miedema, locatiedirecteur

Locatieleiding dhr. A. Miedema – locatiedirecteur mw. N. Dotinga – teamleider leerjaar 1, 2 en 3 dhr. drs. P.B. Stoer – teamleider leerjaar 1, 2 en 3 dhr. R.P. van de Peppel – teamleider havo 4/5 dhr. drs. E.M. Verhagen – teamleider vwo 4/5/6 dhr. J. Fokkens – teamleider ondersteuning en beheer

Met wie krijgen de leerlingen verder te maken? De mentoren en de klassendocenten zijn de personen die de leerlingen het meeste zien. In de eerste week van het schooljaar wordt duidelijk wie dat voor de leerlingen zijn. Decanen Voor begeleiding en advies bij het kiezen van een profiel of vervolgopleiding kan de leerling terecht bij het decanaat: mw. M. van Schepen (havoleerlingen) en dhr. J.G. Hoekstra (vwo-leerlingen).

Schoolgids 2012|2013 Raai

Vertrouwenspersoon/schoolpastoraat Wie behoefte heeft aan een persoonlijk en vertrouwelijk gesprek gaat in eerste instantie naar zijn/haar mentor of teamleider. Als dit – om wat voor reden dan ook – niet mogelijk is, kan de leerling terecht bij: dhr. J.G. Hoekstra en mw. C.A. Smit-Kamphorst. Personeelsleden De namen en contactgegevens zijn te vinden op het leerlingportaal.

Ziekmelding of absentie Wilt u een leerling van ons ziek of absent melden, bel dan tussen 07.30 – 08.30 uur met de meldkamer (0512) 30 57 99. Meer informatie over absentie en verlof kunt u vinden op onze website.

Begin van het schooljaar Op maandag 3 september 2012 begint het schooljaar voor alle klassen. De leerlingen worden op school verwacht voor de openingsbijeenkomst en de mentoractiviteit. De lessen voor alle klassen starten op dinsdag 4 september 2012 om 08.10 uur. Voor iedereen geldt dat het verstandig is van te voren de website van CSG Liudger of teletekst Omrop Fryslân 875 te raadplegen voor informatie en/of eventuele wijzigingen.

70 Raai Schoolgids 2012|2013

Lestijden

uur 08.10 - 09.00 1e uur uur 0 .5 09.00 - 09 2e uur 0 - 10.10 uur 1e pauze 09.5 uur 10.10 - 11.00 3e uur uur 11.00 - 11.50 4e uur uur 0 .2 0 - 12 2e pauze 11.5 uur .10 12.20 - 13 5e uur uur 13.10 - 14.00 6e uur 0 - 14.15 uur 3e pauze 14.0 uur 14.15 - 15.05 7e uur uur 5 15.05 - 15.5 8e uur

1e uur 08.10 2e uu - 09.0 r 0 uur 0 9.00 3e uu 09.50 r uur 09.50 1e pa - 10.4 uze 0 u 1 ur 0.40 4e uu 11.00 r u 11.00 ur 5e uu - 11.50 r uur 11.50 2e pa 12.40 uze 1 uur 2.40 6e uu 13.10 r u 1 ur 3 .10 - 1 7e uu 4.00 r u 1 u 4 r .00 3e pa 14.50 uze 1 uur 4.50 8e uu 15.05 r uur 15.05 - 15.5 5 uu r

Aan het begin van het schooljaar wordt de groepsindeling aan de leerlingen bekend gemaakt.

Onderwijs op de Raai Locatie Raai combineert de voordelen van schaalgrootte met persoonlijke aandacht door leerlingen en docenten aan een team te koppelen. Er zijn drie afstudeerrichtingen: havo, atheneum en gymnasium. Atheneum en gymnasium worden samen ook wel vwo genoemd. In de onderbouw wordt voor vwo-leerlingen ook tweetalig onderwijs aangeboden.

Schoolgids 2012|2013 Raai

Onderbouw Leerlingen beginnen in leerjaar 1 in gecombineerde havo/vwo-brugklassen en krijgen dus dezelfde leerstof aangeboden. In de brugklas krijgen alle leerlingen het vak onderzoek en ontwerpen gedurende een halfjaar om zich te kunnen oriënteren op het technasium. Een uitgesproken vwo-leerling kan ook direct instromen in het tweetalig onderwijs (tto). In leerjaar 2 gaan de leerlingen verder op het havo/atheneum, het technasium of op het gymnasium. Aan het einde van leerjaar 2 stromen leerlingen uit de havo/atheneum-klassen door naar havo 3 of atheneum 3. Voor de eerstejaars die dit schooljaar (2012-2013) instromen geldt dat zij in leerjaar 2 verder gaan in havo 2, atheneum 2 of gymnasium 2.

Bovenbouw In leerjaar 4 van havo en vwo kiest de leerling een profiel. Elk profiel heeft een algemeen deel met verplichte vakken, een profieldeel dat voorbereidt op het vervolgonderwijs en een keuzedeel, waarvan de school een gedeelte invult (onder andere godsdienst en projecten) en de leerling een keuze maakt. Leerlingen kiezen uit de volgende profielen: • Cultuur en maatschappij (c&m) • Economie en maatschappij (e&m) • Natuur en gezondheid (n&g) • Natuur en techniek (n&t)

Tweetalig onderwijs (tto) Vanaf het eerste leerjaar kunnen vwo-leerlingen tto volgen. In de brugklassen met tto bieden we gedurende de eerste drie jaar de helft van de lessen in het Engels aan en werken we met Engelstalige boeken. De voertaal in deze lessen is Engels en er wordt gewerkt met Engelse lesmethodes. Je wordt als het ware ondergedompeld in het Engels en leert de taal terwijl je bezig bent met

72 Raai Schoolgids 2012|2013

bijvoorbeeld wiskunde, geschiedenis of aardrijkskunde. De inhoud van het onderwijs verschilt - door de Engelse lesmethodes - in de praktijk van dat in de reguliere havo/vwo-brugklassen. In de bovenbouw kunnen deze leerlingen een apart programma voor het vak Engels volgen dat opleidt voor het International Baccalaureate (IB). Het einddoel is een examen dat laat zien dat je de taal op hoog niveau beheerst (IB Language A2). Het tto is een uitstekende voorbereiding op een eventuele Engelstalige vervolgopleiding of op een toekomstige werkkring waar Engels de voertaal is. Leerlingen die kiezen voor het tto, kunnen ook kiezen voor het technasium en het gymnasium.

Technasium Technasium is een uitdagende en ondernemende vorm van onderwijs voor leerlingen met interesse in bĂ¨ta en techniek op havo/vwo-niveau. In de eerste klas krijgen de leerlingen het vak onderzoek en ontwerpen (o&o) ter kennismaking. Het vak bestaat voor een belangrijk deel uit projectopdrachten uit de praktijk van bĂ¨ta en technische beroepen met een hbo- of wo-niveau. De projectopdrachten komen uit het bedrijfsleven, van de overheid of van instellingen. Er wordt gewerkt aan realistische vraagstukken. In de uitvoering van een keuzeproject door een groepje leerlingen is er ook ruimte voor individuele verdieping en specialisatie. Enkele projectvoorbeelden Het ontwerpen van een vogelvriendelijke woonwijk voor de gemeente Haskerland, het bedenken van een relatiegeschenk voor de Stichting Talant, het ontwerpen van een nieuw hoofdgebouw voor Wetsus Research of het bedenken van kluisjeswanden in ons nieuwe gebouw in opdracht van architectenbureau KNU.

Schoolgids 2012|2013 Raai

Lessentabel Raai Zie onze website voor meer informatie.

Verder op onze locatie Leerling helpt leerling Naast het reguliere mentoraat (zie algemene deel) is op de Raai het leerlingmentoraat georganiseerd. Leerlingen uit leerjaar vier begeleiden in duoâ&#x20AC;&#x2122;s ongeveer tien leerlingen in leerjaar 1. De leerlingmentoren maken hen wegwijs in de school, geven voorlichting over de regels, helpen bij het invullen van de agenda en geven aanwijzingen bij het maken en leren van huiswerk. De leerlingmentoren helpen ook bij het voorbereiden en/of uitvoeren van kennismakingsactiviteiten, feesten, klassenavonden, projecten, etc. De leerlingmentor is een essentiĂŤle vraagbaak voor de leerlingen uit leerjaar 1.

74 Raai Schoolgids 2012|2013

Huiswerk Leerlingen worden op drie manieren geholpen wanneer ze problemen hebben met huiswerk: 1. Begeleiding van de betreffende vakdocent of de mentor. 2. D e leerling krijgt bijles. De bijlessen worden verzorgd door leerlingen uit hogere leerjaren. De kosten variëren van € 4,00 tot € 5,00 per uur. De leerling kan zich daarvoor aanmelden bij de teamleider. 3. D e leerling kan na schooltijd begeleiding krijgen bij het maken van huiswerk (huiswerkbegeleiding). De begeleider probeert samen met de leerling inzicht te krijgen in de problemen die de leerling heeft bij het maken en leren van het huiswerk. Dit betreft structuur, planning, manier van leren, werkhouding. Begeleider en leerling proberen daar in goed overleg wat aan te doen. Als het nodig is, wordt leerstof overhoord en vakuitleg gegeven. We gaan uit van minimaal 1 maand á 6 uren per week. Informatie en advies verloopt via de mentor, aanmelding rechtstreeks bij de huiswerkbegeleider, de heer P. Bernhardt. 4. D e leerling kan ook lessen hvv (herhaling, verbreding en verdieping) volgen.

Bijzondere activiteiten/excursies Incidenteel gaan er groepen of klassen op excursie, als dat in het leerprogramma past of als zich een bijzondere gelegenheid voordoet om kennis te nemen van zaken, die in het belang zijn van de opleiding en vorming op school. Deze activiteiten worden georganiseerd in plaats van of als aanvulling op de gewone lessen. Ze maken deel uit van het totale onderwijsaanbod van de locatie en wij adviseren om hieraan deel te nemen.

Typen/tekstverwerken In leerjaar 2 en eventueel in hogere leerjaren krijgen de leerlingen gelegenheid tegen betaling een cursus tekstverwerken te volgen.

Schoolgids 2012|2013 Raai

Deze cursus wordt verzorgd door Instituut Kloosterman te Drachten en sluit zoveel mogelijk aan op de lestijden. Aan het einde van de cursus kan examen gedaan worden voor het basis typediploma of voor het diploma typist.

Mediatheek Op school kunnen boeken worden geleend om te lezen voor de literatuurlijst voor de talen, voor het voorbereiden van spreekbeurten en voor het maken van scripties. In de mediatheek kunnen leerlingen gebruik maken van computervoorzieningen. Hiervoor, en voor andere faciliteiten in de mediatheek, is een Liudger leerlingenpas nodig (zie ABC).

Een veilige school Veiligheid op onze school vinden we zeer belangrijk, het is een voorwaarde voor het welbevinden van de leerling en goede studieresultaten. We accepteren geen enkele vorm van pesten, geweld, discriminatie en intimidatie. Tijdens de pauzes wordt door medewerkers in de school en op het schoolplein gesurveilleerd. Onze opvattingen over en maatregelen ten behoeve van de veiligheid staan in detail beschreven in een beleidsstuk getiteld ‘Veiligheid op locatie Raai’. Het document ligt bij de teamleiders voor belangstellenden ter inzage.

Centraal Leerlingen Aanspreek Punt (CLAP) Het CLAP is een verzamelnaam voor alle door leerlingen georganiseerde organen binnen de school. Het betreft:

• de leerlingenraad • de schoolclub • de schoolkrant • de medezeggenschapsraad

76 Raai Schoolgids 2012|2013

Door één aanspreekpunt voor de leerlingen zijn de verschillende onderdelen toegankelijker. Wanneer een leerling een vraag, opmerking of goed idee heeft, kan hij/zij bij één punt terecht en wordt dan meteen in contact gebracht met de juiste medeleerling, die voor verdere afhandeling zorgt. De schoolkrant heet de ‘Uitlaat-clap’ en wordt gemaakt door de leerlingen. Dus ook al vallen de activiteiten onder één naam, iedereen heeft zijn eigen taak. Leerlingen die meer informatie willen of zich willen aansluiten bij CLAP, kunnen terecht op www.clap-csgliudger.nl.

Schoolgids 2012|2013 Raai

Schoolgids 2012 | 2013 De Ring | CSG Liudger School voor praktijkonderwijs

Zien dat je het kunt.

Drachten locatie De Ring Welkom bij De Ring in Drachten, onze locatie voor praktijkonderwijs. Onze locatie is voor leerlingen die het meeste baat hebben bij een praktische manier van leren. Wij willen de leerlingen zó voorbereiden op hun plaats in de maatschappij dat zij optimaal gebruik kunnen maken van hun capaciteiten. Door middel van praktijklessen en stages leiden we de leerlingen toe naar de regionale arbeidsmarkt. Als het even kan met één of meer maatschappelijk erkende certificaten. De Ring 6, 9202 NW Drachten Tel. (0512) 51 38 36, Fax (0512) 539 737 dering@csgliudger.nl

Waar staan we voor? Praktijkonderwijs werkt! Een korte zin die precies vertelt waar we in het praktijkonderwijs mee bezig zijn: leerlingen leren werken en toeleiden naar werk. Hiervoor bieden we ze de theorie en praktijk aan die hen in staat stelt een plek op de arbeidsmarkt te veroveren. Maar dat is niet het enige waar we voor staan. We zijn betrokken bij de leerlingen en hebben oog voor de capaciteiten die ze al meebrengen als ze de school binnenkomen. In wederzijds respect willen we de leerling mee op weg nemen en leren herkennen waar zijn/haar mogelijkheden en groeikansen liggen. Daarbij spelen natuurlijk ook onze christelijke waarden een rol: wie de leerling ziet als een uniek schepsel wil hem/haar vanzelfsprekend ondersteunen op de weg naar een volwassen toekomst in de maatschappij. Namens het team van De Ring, A. Liebe, locatiedirecteur

Locatieleiding dhr. A. Liebe – locatiedirecteur

Met wie krijgen de leerlingen verder te maken? De coaches zijn de personen die de leerlingen het meeste begeleiden. In de eerste week van het schooljaar wordt duidelijk wie dat voor de leerlingen zijn. Vertrouwenspersoon/schoolpastoraat Wie behoefte heeft aan een persoonlijk en vertrouwelijk gesprek gaat in eerste instantie naar zijn/haar coach of zorgcoördinator. Als dit – om wat voor reden dan ook – niet mogelijk is, kan de leerling terecht bij mw. W. van Galen.

Schoolgids 2012|2013 De Ring

Personeelsleden De namen en contactgegevens zijn te vinden op onze website www.csgliudger.nl.

Ziekmelding of absentie Wilt u een leerling van ons ziek of absent melden, bel dan tussen 07.45 - 08.10 uur naar (0512) 51 38 36. Meer informatie over absentie en verlof kunt u vinden op onze website.

Begin van het schooljaar De eerste schooldag na de vakantie is maandag 3 september 2012. De leerlingen van fase 1, 2 en 3 beginnen op verschillende momenten: Fase 1: 11.15 uur Fase 2: 10.45 uur Fase 3: 10.15 uur De leerlingen krijgen dan hun rooster en andere informatie die van belang is. Daarna mogen ze weer naar huis. De lessen starten op dinsdag 4 september 2012.

Lestijden coachuur 1e uur 1e uur 1e pauze 3e uur 4e uur 2e pauze 5e uur 6e uur 3e pauze 7e uur 8e uur 4e pauze 9e uur 10e uur

84 De Ring Schoolgids 2012|2013

08.15 - 08.45 uur 08.45 - 09.30 uur 09.30 - 10.15 uur 10.15 - 10.30 uur 10.30 - 11.15 uur 11.15 - 12.00 uur 12.00 - 12.30 uur 12.30 - 13.15 uur 13.15 - 14.00 uur 14.00 - 14.15 uur 14.15 - 15.00 uur 15.00 - 15.45 uur 15.45 - 16.00 uur 16.00 - 16.45 uur 16.45 - 17.30 uur

Onderwijs op De Ring De school is in drie fases ingedeeld. Elke fase duurt twee jaar. Door alle fases heen loopt als een rode draad de vorming van sociale vaardigheden en werknemersvaardigheden. Vanuit het oogpunt van leerlingbegeleiding en zelfontwikkeling van de leerling, worden er tijdens het schooljaar diverse gesprekken met de leerling gevoerd. Deze gesprekken staan in het teken van ‘wat zijn mijn kansen; waarin kan, wil of moet ik mij verder bekwamen om succesvol te werken aan mijn eigen toekomst’.

Fase 1 In fase 1 ligt het accent op een brede oriëntatie. Er wordt lesgegeven in praktijkvakken en in theoretische vakken. We bieden de leerlingen een passend programma en de leerresultaten worden bijgehouden en getoetst. De plannen worden uitgewerkt in individuele ontwikkelingsplannen (IOP), die door de leerlingen en de ouders ondertekend worden. Aan het einde van het tweede jaar nemen we een vaardigheidsproef af, die inzicht geeft in geschiktheid voor eventuele stages in combinatie met de interesse van de leerlingen. Ouders worden twee keer per jaar, samen met hun kind, op school verwacht voor de bespreking van het IOP.

Fase 2 In deze fase wordt ‘wat wil de leerling’ steeds belangrijker. De brede oriëntatie wordt specifieker, de leerling geeft zelf meer aan wat er in zijn/ haar individuele ontwikkelingsplan moet worden opgenomen. Dat gebeurt in overleg met ouders en coach. Naar aanleiding van gerichte arbeidstraining via veelal externe stagetrajecten, maken de leerlingen een voorlopige keuze voor een sector waarop zij zich verder willen oriënteren. Bij de praktijklessen

Schoolgids 2012|2013 De Ring

wordt vooral de werkhouding verder ontwikkeld. Er is aandacht voor: een goede aanpak van taken, zelfstandigheid, initiatief, netheid, omgaan met kritiek. We noemen dit competenties.

Fase 3 Tijdens de laatste twee jaar van school is de stage het belangrijkste onderdeel van het programma. We zoeken nu naar werksituaties die goed passen bij de leerling en we onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om aan het werk te komen. Enkele dagen (dagdelen) komen de jongeren nog naar school, waar zoveel mogelijk gewerkt wordt aan uitstroomkansen van de leerlingen. Ook bestaat de mogelijkheid tot het volgen van extra cursussen. Hierbij valt te denken aan het behalen van het trekkerrijbewijs, VCA, heftruck, certificaat schoonmaakbranche e.d. Er wordt gewerkt aan uitbreiding van deze mogelijkheden.

De toekomst Het onderwijs is er op gericht leerlingen te begeleiden naar een werkplek. Soms ontwikkelen leerlingen zich dusdanig dat zij leerstof op mbo-niveau aangeboden krijgen. Met ROC Friese Poort zijn afspraken gemaakt om deze

86 De Ring Schoolgids 2012|2013

leerlingen, als zij dat aankunnen, door te laten stromen naar het mbo. Waar het vinden van een geschikte arbeidsplaats moeilijk is, wordt onderzocht of een leerling in aanmerking kan komen voor een vorm van gesubsidieerde arbeid of voor een vorm van dagbesteding (bijvoorbeeld een zorgboerderij).

Nazorg Wanneer de leerlingen (in het schooljaar waarin zij achttien jaar zijn geworden) van school gaan, komen ze nog twee jaar in aanmerking voor nazorg. Die wordt in principe gedaan door de stagedocenten op basis van een nazorgcontract. Oud-leerling en het bedrijf/de instelling waar hij/ zij werkzaam is, kunnen als het nodig is contact zoeken met school om eventuele problemen aan te pakken.

Lessentabel op De Ring Zie onze website voor meer informatie.

Schoolgids 2012|2013 De Ring

Verder op onze locatie Elke schooldag begint met een dagopening vanuit de Bijbel of het blad Oase. Er is dan ook gelegenheid om door te praten over de dagopening of aandacht te besteden aan andere zaken die de leerlingen bezighouden. Vervolgens krijgen de leerlingen elke dag zowel theorielessen (avo) als praktijklessen. Ook is er 茅茅n keer per week een coachuur waarop de leerlingen in groepsverband of individueel de voortgang op school bespreken. De groepsgrootte varieert van 7 leerlingen (bij sommige praktijklessen) tot 14/15 leerlingen (bij avo-lessen). Omdat veiligheid hoog in ons vaandel staat, wordt er gewerkt met verschillende protocollen (waaronder een pestprotocol).

Toezicht en veiligheid V贸贸r schooltijd en tijdens de pauzes zijn er altijd personeelsleden aanspreekbaar op het plein, in de hal en in de kantine. De voorzieningen op het plein en in de kantine zijn dusdanig dat de leerlingen de pauzes op school kunnen doorbrengen. Zo is er bijvoorbeeld tijdens de middagpauze in de kantine altijd iets eetbaars te koop (warm of koud). De school kan geen verantwoordelijkheid dragen voor leerlingen die het terrein bij de school verlaten in de pauzes. In de praktijklokalen is het dragen van veiligheidsschoenen verplicht. De veiligheidsschoenen moeten door de leerlingen zelf worden aangeschaft. Voor wie dat wil, zorgt de school aan het begin van het schooljaar voor een passend aanbod voor aanschaf via de school. De school zorgt voor uniforme kleding tijdens praktijkvakken en voor gehoor-, gezicht- en handbeschermende middelen. Deze kleding en middelen zijn overigens ook bedoeld om leerlingen te leren wennen aan het dragen van bedrijfskleding. De school kan niet aansprakelijk gesteld worden in die gevallen waarin letsel ontstaat doordat een leerling geen gebruik heeft gemaakt van beschermende schoenen of middelen.

88 De Ring Schoolgids 2012|2013

Schoolregels De regels die gehanteerd worden zijn binnen de school opgehangen en worden besproken met de leerlingen. Voor wat betreft kleding hanteren we de regel dat deze functioneel hoort te zijn. Onder niet functioneel wordt bijvoorbeeld een topje verstaan, evenals een burka of andere kleding die goede communicatie in de weg staat of het veilig werken verhindert. Teksten op kleding mogen niet hinderlijk of aanstootgevend zijn. Het gebruik en/of verspreiden van alcohol of drugs tijdens de schooldag is ontoelaatbaar. Maar ook het bezit van wapens of vuurwerk. Wanneer we dit waarnemen, wordt direct handelend opgetreden. Waar nodig wordt de politie ingeschakeld. Het kan voorkomen dat wij een preventieve kluiscontrole uitvoeren. Dat gebeurt slechts met toestemming van de directie. Het gebruik van mobiele telefoons en beeld- en geluidsdragers (iPod en dergelijke) is in de school niet toegestaan. De locatie hanteert een pestprotocol in situaties waarin leerlingen gepest worden. Pesten via de computer (MSN, Hyves) gebeurt vaak thuis. De school verwacht dat de ouders hier toezicht op houden en waar nodig maatregelen nemen. In voorkomende gevallen kan de coach om advies gevraagd worden. De school is echter niet in staat problemen die ontstaan door computergebruik te voorkomen of op te lossen omdat ze bijna altijd gebeuren buiten schooltijd.

Ons personeel Op onze school werken docenten avo (avo-leerkrachten) en vakdocenten (praktijkleerkrachten). Verschillende docenten van de 2de en 3de fase zijn tevens stagebegeleider. Naast de docenten is ook personeel aanwezig om de leerlingen op andere gebieden te ondersteunen.

Schoolgids 2012|2013 De Ring

De logopedist ondersteunt leerlingen die moeite hebben met communiceren, contacten leggen, situaties verwoorden, verstaanbaar spreken, etc. De maatschappelijk werker is een contactpersoon voor ouders en leerlingen. Voor de leerlingen is de maatschappelijk werker er om te luisteren en te helpen bij persoonlijke problemen. Verder is de maatschappelijk werker nauw betrokken bij de begeleiding van leerlingen, leerkrachten en ouders. De orthopedagoog adviseert de leerkrachten en soms de ouders over de begeleiding van de leerlingen. De orthopedagoog doet ook het psychologisch onderzoek en speelt een belangrijke rol bij de toelating/verwijzingen binnen de zorgstructuur. De zorgcoรถrdinator coรถrdineert de aanmeldingen en de zorgprocessen binnen de school.

Leerlingenzorg en zorgteam Twee maal per jaar wordt elke leerling besproken in een leerlingbespreking. Daar doen alle bij de leerling betrokken leerkrachten aan mee. Het accent bij deze bespreking ligt op het individuele traject dat een leerling kan volgen. In fase 1 worden de vorderingen voor taal, lezen en rekenen getoetst en bijgehouden. De zorgcoรถrdinator, locatiedirecteur en de orthopedagoog nemen als leden van het zorgteam deel aan dit overleg. Naar aanleiding van de leerlingbespreking worden ouders en leerlingen uitgenodigd op een contactavond, om samen de vorderingen op school en de inhoud van het nieuwe IOP te bespreken. Ook kunnen leerkrachten vragen omtrent leerlingen ter bespreking indienen bij het zorgteam. Dit team bestaat uit de zorgcoรถrdinator, de maatschappelijk werker, de orthopedagoog en de coach. Bij het zoeken naar antwoorden op die vragen kunnen eventueel ook de ouders en/of instanties als MEE, Accare en dergelijke worden betrokken. Bovendien is er eens in de zes weken overleg in het ZorgAdviesTeam (ZAT). Naast de leden van het zorgteam

90 De Ring Schoolgids 2012|2013

hebben hierin zitting: de locatiedirecteur, de leerplichtambtenaar (LPA), de schoolarts en de jeugdagent. Als er grote zorgen zijn, kan de school een leerling melden in de Verwijsindex. Zo nodig wordt een zorgmelding gedaan. Hiervan worden de ouders dan op de hoogte gesteld. Binnen het geheel van de leerlingenzorg speelt verder de Permanente Commissie Leerlingenzorg (PCL) een rol. Wanneer op onze locatie geen antwoord gevonden kan worden met betrekking tot begeleidingsvragen van leerlingen, kan bij de PCL om een advies worden gevraagd. Hierin hebben verschillende deskundigen op het terrein van leren en gedrag van CSG Liudger en het Bornego College zitting. De schoolarts komt elk jaar op school om de nieuwe leerlingen te onderzoeken en, indien nodig, om een herhalingsonderzoek te doen. U krijgt daarvoor via de schooladministratie een uitnodiging.

Vervoer naar school Leerlingen komen zoveel mogelijk op eigen gelegenheid naar school. Voor leerlingen die ver weg wonen kan door de ouders een maand- of jaarabonnement voor openbaar vervoer worden aangeschaft. Dit bedrag kan worden teruggevraagd (= inkomensafhankelijk) als ‘tegemoetkoming schoolkosten’ bij de DUO-groep (www.duo.nl). Als ouders vinden dat hun kind is aangewezen op aangepast vervoer, dan moeten ze dit regelen met hun eigen gemeente. De school speelt hierin geen rol. Wie met de fiets naar school komt, moet de fiets stallen in de daarvoor bedoelde fietsenrekken. Bromfietsen of andere vervoersmiddelen worden geparkeerd op een, door de conciërge, aangewezen plaats.

Schoolgids 2012|2013 De Ring

Extra activiteiten Enkele weken na aanvang van het schooljaar zijn er een aantal bijzondere activiteiten. Dit varieert van een excursie tot vormen van sport, spel en ontspanning. De schooltijden worden aangepast aan de activiteiten. Meer informatie hierover wordt via de leerlingen verstrekt. Aan het einde van het seizoen wordt een kamp of schoolreis georganiseerd voor (een deel van) onze groepen. Hiervoor wordt een spaarsysteem opgezet. En elk jaar is er een sportdag met diverse andere scholen van praktijkonderwijs. In het kader van PrOmotie (lesmaterialen voor praktijkonderwijs) kunnen er activiteiten plaatsvinden die niet alleen op school gebeuren, zoals bijvoorbeeld het doen van onderzoeken, het afnemen van interviews, het bezoeken van bedrijven, etc.

Servicepunt De maatschappelijke stages worden ingevuld door diverse soorten werkzaamheden, die worden uitgevoerd op verzoek van bewoners uit de wijk waar de school staat. Hiervoor heeft de school een Servicepunt opgericht.

Mediatheek Op school kunnen, indien gewenst, boeken worden geleend in verband met huiswerk of bijvoorbeeld voor het voorbereiden van spreekbeurten. De maximale uitleentermijn is vier weken. Bij overschrijding van de termijn is de boete â&#x201A;Ź 0,10 per schooldag. Als een boek beschadigd ingeleverd wordt, moet er een vergoeding betaald worden. Dit geldt ook wanneer een boek zoekraakt.

Schoolgids 2012|2013 De Ring

Schoolgids 2012 | 2013 Splitting | CSG Liudger School voor vmbo

Zien dat zij het kan.

Drachten - locatie Splitting Naar het nieuwe gebouw Na een voorbereiding van 4 jaar is het dan eindelijk zover. We gaan met ingang van het nieuwe schooljaar naar ons nieuwe gebouw en verlaten onze tijdelijke behuizing aan de Burgemeester Wuiteweg. In de afgelopen jaren is er hard gewerkt om tot dit resultaat te komen. De collegae, de architect en de bouwers hebben allemaal hun bijdrage geleverd om tot dit mooie resultaat te komen. Onze voornemens op het gebied van onderwijs en organisatie hebben we uitgewerkt. Zo kunnen we er in het nieuwe gebouw ook direct een start mee maken. De accenten zijn nu compleet, we starten met de verticaliseren van de teams. Daarnaast zijn we begonnen een verdiepingsslag te gaan maken om ons onderwijs nog meer te borgen en te optimaliseren. Ondernemerschap en vakmanschap, maatwerk en doorlopende leerlijnen zijn de kernbegrippen, gestalte gegeven vanuit onze identiteit. We hebben er zin in om in dit prachtige, nieuwe gebouw weer een frisse start te maken. Graag wens ik ons allemaal een mooi en uitdagend jaar toe. P. v.d. Ploeg, locatiedirecteur

TI PLIT

Splitting 63 9202 LD Drachten Postbus 34, 9200 AA Drachten Tel. (0512) 30 57 00, Fax (0512) 305 760 splitting@csgliudger.nl

98 Splitting Schoolgids 2012|2013

Waar staan we voor? Locatie Splitting typeert zich volgens de leerlingen en het personeel vooral door de goede sfeer. Op de school wordt dan ook prioriteit gegeven aan persoonlijke aandacht, veiligheid en het welzijn van de leerlingen. Ondernemerschap en vakmanschap, maatwerk en doorlopende leerlijnen, zijn onze kernbegrippen, gestalte gegeven vanuit onze identiteit.

100 Splitting Schoolgids 2012|2013

Locatieleiding dhr. P. van der Ploeg – locatiedirecteur mw. A.E. Hordijk – teamleider organisatie, formatie en oop mw. M. Beijleveldt – teamleider bb/kb onderbouw dhr. E.H. Donker – teamleider mavo(+) onderbouw dhr. R. Filius – teamleider sdv en zorg & welzijn bovenbouw dhr. A.J. Sikkens – teamleider mavo(+) bovenbouw dhr. J. van der Velde – teamleider economie, groen en techniek bovenbouw

Schoolgids 2012|2013 Splitting 101

Ziekmelding of absentie Wilt u een leerling van ons ziek of absent melden, ben dan tussen 07.30 â&#x20AC;&#x201C; 09.30 uur met de meldkamer (0512) 30 57 88. Meer informatie over absentie en verlof kunt u vinden op onze website.

Begin van het schooljaar Op dinsdag 4 september 2012 begint het schooljaar voor alle klassen. Op die dag haal je je rooster op. De tijden worden bekend gemaakt via de website. Ook krijg je die dag al les van je mentor. Het is verstandig om van te voren onze website of teletekst van Omrop FryslĂ˘n (pagina 876) te raadplegen i.v.m. eventuele (rooster)wijzigingen.

Lestijden 1e uur 2e uur 1e pauze 3e uur 4e uur 2e pauze 5e uur 6e uur 3e pauze 7e uur 8e uur

102 Splitting Schoolgids 2012|2013

08.10 - 09.00 uur 09.00 - 09.50 uur 09.50 - 10.10 uur 10.10 - 11.00 uur 11.00 - 11.50 uur 11.50 - 12.20 uur 12.20 - 13.10 uur 13.10 - 14.00 uur 14.00 - 14.15 uur 14.15 - 15.05 uur 15.05 - 15.55 uur

Onderwijs op de Splitting Onderbouw In de onderbouw kunnen leerlingen beginnen op vier niveaus: • basisberoepsgerichte leerweg (bb) • kaderberoepsgerichte leerweg (kb) • mavo (tl) • mavo+ (tl/havo) In de onderbouw krijgen de leerlingen vooral les in theoretische vakken. Nederlands, wiskunde en Engels worden apart gegeven. In zogenaamde leergebieden werken vakken samen. Bij Mens en Maatschappij zijn dat bijvoorbeeld geschiedenis, aardrijkskunde en economie. Biologie en verzorging, met techniek en natuurkunde werken samen in het leergebied Mens en Natuur. Er zijn ook vakken waar praktische vaardigheden meer aan bod komen, zoals bij kunst & cultuur en bij bewegen & sport. Extra tijd en aandacht besteden we aan taal en rekenen. De voortgang wordt regelmatig getoetst in verband met de invoering van de onderdelen taal & rekenen bij de examens in klas 4. Daarom staat er een apart uur rekenen op de lessentabel en wordt er extra taal gedaan tijdens de lessen Nederlands. Kenmerkend voor locatie Splitting zijn de flexweken. Eén keer in de acht weken is er een programma waarin veel vakken volledig samenwerken rond een bepaald thema. Zo kennen we een flexweek ‘Real Game’, waar leerlingen op een praktische wijze nadenken over hun latere beroep. Ook zijn er flexweken over de tweede wereldoorlog en ‘Actie tegengif’ om eventueel rookgedrag te ontmoedigen. Wij bieden het accentenprogramma aan, waarbij leerlingen meer tijd investeren in de praktische vakken waar hun belangstelling naar uitgaat. Zo

Schoolgids 2012|2013 Splitting 103

kennen we de accenten sport, techniek, cultuur & welzijn. Op deze manier onderscheidt de Splitting zich van andere scholen, door een aantrekkelijk en meer praktisch programma op maat. De leerlingen die nog geen keuze voor een accent hebben gemaakt, krijgen een oriĂŤntatieprogramma aangeboden en kunnen later alsnog een accent kiezen.

PTD Om een betere aansluiting te krijgen op klas 3 en 4 werken we in klas 1 en 2 met een Programma van Toetsing en Doorstroming (PTD). Dit sluit goed aan op het Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA) in de bovenbouw. Er is uniformiteit in het aantal overhoringen, de weging en de naamgeving van de toetsen. Zo ontstaat er duidelijkheid voor leerlingen en ouders. Deze duidelijkheid wordt vergroot doordat leerlingen en ouders kunnen inloggen op het leerlingenportaal en op die manier dagelijks de cijfers kunnen bijhouden. Het PTD is gebaseerd op de door de overheid verplicht gestelde kerndoelen.

Bovenbouw De leerlingen uit de bb en kb kiezen voor de bovenbouw uit de volgende sectoren:

a b c d e

zorg & welzijn economie sport, dienstverlening en veiligheid groen techniek In leerjaar 3 en 4 van de bb en kb worden er naast theorie ook veel lessen gevolgd in een beroepsvoorbereidend vak (bvv). Dit gebeurt in alle sectoren, in de vorm van de werkplekkensimulatie (wps). Tijdens deze lessen wordt in feite een bedrijf op kleine schaal nagebootst.

104 Splitting Schoolgids 2012|2013

Leerlingen uit mavo 2 die doorstromen naar de bovenbouw moeten ook een aantal belangrijke beslissingen nemen. Bij een goede beoordeling heeft de leerling die naar de havo wil, alvast de mogelijkheid in mavo3+ met extra havostof voor de vakken Nederlands, Engels en wiskunde zich goed voor te bereiden op het vervolgtraject. Alle leerlingen hebben in mavo3 een beroepsvoorbereidend vak (bvv). Hierbij hebben ze de keuze uit: • technologie • zorg & welzijn • handel & administratie • instalectro • groen • LO2 Overigens start in de bovenbouw ook meteen de examenperiode, want deze beslaat zowel leerjaar 3 als leerjaar 4. In leerjaar 4 kiezen leerlingen uit de mavo een sector waarbij een aantal verplichte vakken horen. De sectoren in de mavo zijn: • sector economie • sector landbouw • sector techniek • sector zorg & welzijn Leerlingen die kiezen voor een vervolg op het havo noemen we mavo+leerlingen. Zij krijgen extra havo-stof aangeboden, die afgesloten wordt met een beoordeling. In mavo4 kan een extra vak worden gekozen. Voor de mavo+-leerlingen, die naar de havo willen, is het extra vak verplicht.

Schoolgids 2012|2013 Splitting 105

Het Turbotraject is een initiatief voor de gemotiveerde leerling die via een versneld traject het mbo wil doorlopen. In samenwerking met het ROC Friese Poort te Drachten volgen de leerlingen uit mavo 4 een dagdeel in de week lessen op het mbo. De meerwaarde hiervan is: • mogelijke versnelling van 1 jaar • vanuit een veilige omgeving 1 jaar ervaren wat leren op het mbo betekent • wekelijkse voorbereiding op ‘instroom in het mbo’ Deelnemende mbo-opleidingen: zakelijke dienstverlening, commercieel, ict en middenkader engineering.

Lessentabel op de Splitting Zie onze website voor meer informatie.

CHEC K ONZE SITE

106 Splitting Schoolgids 2012|2013

Verder op onze locatie Bijzondere activiteiten In de loop van het schooljaar zijn er activiteiten in de vorm van sportdagen, doedagen, klassenavonden, discoâ&#x20AC;&#x2122;s e.d. We houden hierbij rekening met de leeftijdsgroep en de actuele situatie. Hoewel via de ouderbijdrage gedeeltelijk betaald wordt voor deze (buitenschoolse) activiteiten, kan het voorkomen dat een extra bijdrage in de kosten gevraagd wordt. In alle leerjaren kunnen excursies en schoolreizen georganiseerd worden. Ouders ontvangen schriftelijke informatie over doel van de reis en afspraken over het te verwachten gedrag van de leerlingen. De kosten van de reis kunnen via een eenmalige machtiging op de bankrekening van de school overgemaakt worden of in overleg in termijnen.

Introductiedagen Aan het begin van het schooljaar zijn er introductieactiviteiten voor de leerlingen uit de leerjaren 1 en 3. Het doel is elkaar beter te leren kennen.

Schoolgids 2012|2013 Splitting 107

Fries In leerjaar 1 krijgen de leerlingen 1 uur per week Fries. In deze lessen houden we rekening met leerlingen die geen Friestalige achtergrond hebben. In de accentklassen wordt het vak Fries geïntegreerd in projecten, die in leerjaar 1 en leerjaar 2 worden georganiseerd. Bij het vak besteden we zowel aandacht aan de Friese taal (actief of passief) als aan de Friese cultuur.

OLC In het nieuwe gebouw beschikken we over 8 Open LeerCentra (OLC’s). Hier kunnen leerlingen zelfstandig en samen werken in de nabijheid van instructielokalen.

Arbeidsoriëntatie In de tweede helft van het schooljaar gaan alle leerlingen van leerjaar 3 voor arbeidsoriëntatie naar bedrijven of instellingen. Leerlingen krijgen daardoor een indruk van het arbeidsproces in dat bedrijf of die instelling. De school kan ondersteuning bieden bij het vinden van een stageadres en begeleidt alle leerlingen tijdens de stage vanuit de school. De stages vormen een onderdeel van het Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA) en daarom moeten de leerlingen tijdens de stage opdrachten uitvoeren die beoordeeld worden.

Stage vanuit de afdelingen In de afdeling groen gaan de leerlingen uit de leerjaren 3 en 4 op stage. Deze stage heeft tot doel meer te weten te komen over een bedrijf en vaak is het ook een ondersteuning bij het maken van de beroeps- of schoolkeuze. De leerling kiest in principe zelf het bedrijf, maar als dat niet lukt, helpt de school daarbij. Tijdens de stage krijgt iedere leerling bezoek van de stagebegeleider. Leerlingen uit leerjaar 3 gaan een dagdeel naar een bedrijf. Alle leerlingen van leerjaar 4 lopen een hele of halve dag stage. De leerlingen van de afdeling groen gaan in het vierde leerjaar ook nog drie dagen naar een praktijkschool om extra praktijkkennis en ervaring op

108 Splitting Schoolgids 2012|2013

te doen. De leerlingen van de techniekafdelingen gaan in het 3e leerjaar 3 weken op stage. Bij de afdelingen zorg & welzijn en handel & administratie gaan de leerlingen in leerjaar 4 op stage.

Zien dat je het kan.

Schoolgids 2012|2013 Splitting 109

Schoolgids 2012 | 2013 Waskemeer | CSG Liudger School voor vmbo en havo/vwo

Zien dat ze talent heeft.

Locatie Waskemeer Welkom op locatie Waskemeer. Op onze locatie bieden wij de leerjaren 1 en 2 voor het vmbo, havo en vwo. Bovendien hebben leerlingen de mogelijkheid om de richting tl in het vmbo volledig af te ronden op onze locatie of havo 3 bij ons te volgen. Voor een vervolg in havo 4 贸f voor leerlingen die na leerjaar 2 niet kiezen voor vmbo-tl, kunnen leerlingen terecht op onze locaties in Drachten, namelijk Raai en Splitting. Leidijk 42d, 8434 NC Waskemeer Postbus 2, 8434 ZV Waskemeer Tel. (0516) 42 16 81, Fax (0516) 42 14 88 waskemeer@csgliudger.nl

114 Waskemeer Schoolgids 2012|2013

Waar staan we voor? Onze eigen-wijze en betrokken school biedt onderwijs, dat goed aansluit bij de eigen mogelijkheden van elke leerling. Die mogelijkheden zijn vaak erg verschillend. De één leert graag door te doen, de ander door te lezen of te luisteren naar een uitleg. De één is in een bepaald vak beter dan de ander. Met al die verschillen houden wij zoveel mogelijk rekening in ons onderwijs. Er is elke dag tijdens het keuzewerktijduur ruimte om te kiezen waar je mee bezig wilt zijn en regelmatig werk je samen bij de opdrachten en projecten. Onze docenten maken voor de leerlingen studiewijzers om er voor te zorgen dat zij weten wat ze in de lessen gaan leren. Waar mogelijk laten ze de leerlingen zien waar samenhang tussen de vakken zit, zoals bij talen en bij de natuurwetenschappelijke vakken. Ze laten de leerlingen op allerlei manieren actief met de lesstof omgaan waardoor ze de stof beter en makkelijker kunnen leren. Daar is ook tijd voor, want de lessen duren 60 minuten. De docenten maken daarbij regelmatig gebruik van de ICT-voorzieningen in de school. Met bijna 240 leerlingen is Waskemeer een kleine locatie. Iedereen kent elkaar en voelt zich bij elkaar betrokken. Gaat het goed met de leerlingen dan gaat het ook goed met de docenten. Leerlingen moeten zich veilig, geaccepteerd en gewaardeerd voelen, dat is een goede basis om te ontwikkelen; daar werken we samen aan. Namens het team CSG Liudger Waskemeer, mw. T. Keuning, locatiedirecteur

Schoolgids 2012|2013 Waskemeer 115

Locatieleiding Mw. T. Keuning – locatiedirecteur Dhr. E. Poeze – leerlingcoördinator

Met wie krijgen de leerlingen verder te maken? De mentoren en klassendocenten zijn de personen die de leerlingen het meeste zien. In de eerste week van het schooljaar wordt duidelijk wie dat voor de leerlingen zijn. Decanen en zorg Voor begeleiding bij het kiezen van een niveau of vervolgopleiding kan de leerling terecht bij de decaan, dhr. J.P. Siegersma. Voor extra begeleiding bij leer- en/of gedragsproblemen kan contact opgenomen worden met de zorgcoördinator, mw. A. Prijs. Telefonisch mentorspreekuur Mentoren zijn 1x per week op een vast moment telefonisch bereikbaar op school. Het rooster daarvoor is te vinden op de site van Waskemeer. U kunt ook een mail sturen naar de mentor met het verzoek voor een telefonisch gesprek, de mailadressen worden begin van het schooljaar meegegeven. U kunt uw mail ook sturen naar: waskemeer@csgliudger.nl. Vertrouwenspersoon Op CSG Liudger in Waskemeer willen we met elkaar omgaan op basis van respect en onderlinge zorg, zodat iedereen zich prettig en veilig voelt op school. Pesten, discriminatie en ongewenste intimiteiten horen daar niet bij. Deze dingen kunnen een negatieve invloed op je hebben, vooral als je er niet over praat. Daarom beschikt CSG Liudger over een klachtenprocedure en is er vertrouwenspersonen aangesteld. Onze vertrouwenspersoon is dhr. J.P. Siegersma (docent Nederlands en decaan).

116 Waskemeer Schoolgids 2012|2013

Personeelsleden De namen en contactgegevens zijn te vinden op het leerlingportaal.

Ziekmelding of absentie Wilt u een leerling van ons ziek of absent melden, bel dan tussen 07.45 uur en 08.30 uur met de conciĂŤrge; dhr. F. Eizinga via (0516) 42 16 81.

Begin van het schooljaar Op maandag 3 september 2012 gaat het nieuwe schooljaar weer van start. De klassen 2, 3 en 4 worden op maandag 3 september om 09.00 uur bij hun mentor verwacht voor de jaaropening en om het rooster en andere informatie op te halen. De brugklas start maandag 3 september om 10.00 uur met een introductiedag. Dit is een actieve dag, waarbij de leerlingen niet alleen hun klasgenoten leren kennen. De dag wordt om 16:30 uur afgesloten met een gezamenlijke barbecue. Rond 18.00 uur is het programma afgelopen. De lessen voor alle klassen starten op dinsdag 4 september 2012 om 08.10 uur.

1e uur

08.10 - 09.10 uur

2e uur

09.10 - 10.10 uur

1e pauze

10.10 - 10.30 uur

Roosterwijzigingen worden gepubliceerd

3e uur

10.30 - 11.30 uur

op de website en op pagina 878 van

4e uur

11.30 - 12.30 uur

Teletekst Omrop FryslĂ˘n.

2e pauze

12.30 - 13.00 uur

5e uur

13.00 - 14.00 uur

6e uur

14.00 - 15.00 uur

3e pauze

15.00 - 15.10 uur

7e uur

15.10 - 16.10 uur

Lestijden

Schoolgids 2012|2013 Waskemeer 117

Onderwijs op locatie Waskemeer Leerlingen kunnen in de onderbouw onderwijs volgen op vier verschillende niveaus; vmbo kb, vmbo tl, havo en vwo. De leerlingen van het vmbo kb en het vwo kunnen de eerste leerjaren bij ons volgen. De leerlingen van het havo kunnen de eerste drie leerjaren in Waskemeer afronden. De opleiding voor vmbo tl kan volledig worden afgerond.

Extra vak Onze school stimuleert de leerlingen van leerjaar 4 vmbo tl een extra vak te volgen en daarin ook examen af te leggen. Niet alleen wordt de slagingskans voor de examens vergroot, de leerling kan zich hierdoor ook breder oriĂŤnteren op een vervolgopleiding en behoudt maximale keuzemogelijkheden.

Keuzewerktijd Op elke maandag, dinsdag, woensdag en donderdag staat er voor alle leerlingen tussen 11.30 en 12.30 uur kwt op het rooster. De leerlingen hebben vooraf op onze website een keuze gemaakt voor een bepaald vak. Ze hebben dat vak gekozen omdat ze extra uitleg nodig hebben, verder willen werken voor dat vak, nog vragen hebben voor de repetitie, enzovoort. Ook is er dan gelegenheid een toets in te halen die gemist is door bijvoorbeeld ziekte. Er kan iedere dag een keuze worden gemaakt uit een tiental vakken. De vakdocent voor dat vak is aanwezig om de leerlingen goed te kunnen begeleiden. Daarnaast zijn er nog een aantal studieruimtes, waar in groepjes gewerkt kan worden, de gymzaal is open en zijn de computers op het mediaplein beschikbaar voor het maken van werkstukken of extra ondersteuning bij taal en dyslexie. Zo leer je zelf verantwoordelijk te worden voor je eigen werk en prestaties.

118 Waskemeer Schoolgids 2012|2013

Studiewijzers We stimuleren onze leerlingen om zelfstandig te werken. Daarvoor maken we gebruik van digitale studiewijzers, die kun je altijd en overal waar een computer is bekijken, want ze staan op de elektronische leeromgeving van de school. Op de studiewijzer van een vak kun je zien wat er in de lessen gedaan en geleerd gaat worden en welke opdrachten daar bij horen. Je kunt lezen wanneer er proefwerken gepland staan en wanneer je een werkstuk moet inleveren. Zo ben je als leerling goed in staat om je werk te organiseren. En wanneer je mentor en/of je ouders je willen helpen bij het huiswerk, kunnen ze samen met jou bekijken wat er moet gebeuren.

Projecten Een aantal malen per jaar is er op school een project, waarbij rond een bepaald thema allerlei activiteiten worden uitgevoerd. Het gaat bij deze projecten niet alleen om het verwerven van kennis, maar ook om het leren samenwerken, het leggen van contacten en het zelf op onderzoek uitgaan.

HuiswerkStudieUur (HSU) Leerlingen kunnen geholpen worden wanneer ze problemen hebben met het huiswerk. Via de mentor kunnen ze zich opgeven voor het HSU. De huiswerkbegeleider probeert samen met de leerling inzicht te krijgen in de problemen die de leerling heeft bij het maken en leren van het huiswerk. Dit betreft structuur, planning en manier van leren.

Lessentabel op locatie Waskemeer Zie onze website voor meer informatie.

Schoolgids 2012|2013 Waskemeer 119

Verder op onze locatie Vieringen We laten ons graag inspireren door de Grote Verhalen uit de christelijke traditie. Dat doen we tijdens de dagopeningen en vieringen rondom Kerst en Pasen die worden voorbereid door leerlingen en docenten.

Valentijnsgala Jaarlijks organiseert de locatie Waskemeer een Valentijnsgala voor de hele school. Alle leerlingen komen ‘op chique’ gekleed naar school, sommigen worden zelfs in een limousine naar school gebracht voor een mooie avond in stijl.

Frysk en de Fryske Dei Leerlingen in klas 1 krijgen klassikaal Frysk. In klas 2 is Frysk een ‘karfak’ (keuzevak). Tijdens een keuzewerktijduur kunnen de leerlingen kiezen voor Frysk. In het voorjaar staat de school één dag in het teken van Fryske taal en cultuur tijdens de zogenaamde Fryske Dei. Tijdens diverse workshops maken de leerlingen kennis met de taal, de gewoontes, de gebruiken en de Fryske sporten.

Verkeerseducatie Iedere dag fietsen ruim 200 leerlingen de route van en naar onze school. Uit onderzoek blijkt dat jongeren in het algemeen een groter risico lopen op verkeersongevallen. Om dit risico zo klein mogelijk te maken besteedt locatie Waskemeer expliciet veel aandacht aan verkeersveiligheid. In februari 2012 hebben we daarvoor het Verkeersveiligheidlabel Fryslân ontvangen. Dit label wordt alleen toegekend aan scholen die jaarlijks verkeerslessen en andere activiteiten rondom verkeer en veiligheid organiseren en deze activiteiten, zoals fietscontrole, vastleggen in een zogenaamd VerkeersEducatiePlan.

120 Waskemeer Schoolgids 2012|2013

Excursies en nog veel meer Soms gaan er klassen op excursie, als dat in het leerprogramma past of als zich een bijzondere gelegenheid voordoet om kennis te nemen van zaken, die in het belang zijn van de opleiding en vorming op school. Deze activiteiten worden georganiseerd in plaats van of als aanvulling op de gewone lessen. Natuurlijk hebben we ook onze sportdagen, een voetbaltoernooi, een binnen -en buitensportdag en als het vriest natuurlijk schaatsen. Niet te vergeten de klassenactiviteiten met de mentor en nog veel meerâ&#x20AC;Ś

Zien dat leren meer is dan boeken alleen.

Schoolgids 2012|2013 Waskemeer 121

MAANDAG

Lokaal

Docent(e)

Vak

Docent(e)

Vak

Docent(e)

Vak

DINSDAG

Lokaal

WOENSDAG

Lokaal

122 Waskemeer Schoolgids 2012|2013

geodrieho

Schoolgids 2012|2013 Waskemeer 123

Deze schoolgids is een uitgave van CSG Liudger. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van CSG Liudger. Aan deze schoolgids kunnen geen rechten worden ontleend. Met speciale dank aan alle collegaâ&#x20AC;&#x2122;s die een bijdrage aan deze schoolgids hebben geleverd. ÂŠ 2012/2013 Redactie en eindredactie: mw. J. Yska | CSG Liudger Concept en vormgeving: Young Creations | Drachten