Sport Drenthe Sportwijzer 2006

SPORTWIJZER overzicht alle sport en beweegactiviteiten in de provincie Drenthe voor mensen met een beperking en/of chronische aandoening

Drenthe en sport gaan goed samen! Dat is niet alleen mijn mening, maar de mening van velen. Drenthe biedt veel mogelijkheden voor sportieve activiteiten. Neem de Drentse topevenementen, zoals de TT in Assen of de Gouden Pijl in Emmen. En ook voor mensen met een beperking behoort Drenthe als sportprovincie tot de top.

Met grote evenementen als het EK en in 2006 het WK atletiek voor gehandicapten. In 2008 willen wij bekend staan als dĂŠ provincie waar regelmatig topevenementen in de gehandicaptensport plaatsvinden.

Maar het zijn uiteindelijk niet alleen de grote evenementen die Drenthe tot een echte sportprovincie maken.

Het begint allemaal in de eigen omgeving. Talloze sporters, met of zonder een beperking, beleven wekelijks veel plezier in het uitoefenen van sportieve activiteiten. In club- of verenigingsverband, maar ook daarbuiten.

Beleid is belangrijk, maar belangrijker nog zijn de sportieve activiteiten zelf. En er is veel mogelijk in Drenthe!

Deze gids biedt een prachtig overzicht van wat er op sportief gebied in Drenthe allemaal kan. Ik ben als gedeputeerde met sport in mijn portefeuille dan ook best trots op het aanbod dat deze gids bevat. En ik spreek mijn waardering uit voor al die mensen die zich, vaak als vrijwilliger, inzetten om dit aanbod mogelijk te maken.

Ik maak u ook graag nog attent op de website www.meesurfen.nl. Op deze site vindt u een uitgebreid overzicht van vrijetijdsbestedingen, waaronder sport. De provincie Drenthe heeft deze website laten ontwikkelen, omdat wij het als provincie ontzettend belangrijk vinden dat de vele sportieve en recreatieve mogelijkheden in onze provincie zo goed mogelijk bekend zijn.

Natuurlijk hoort daar bij dat wij deze uitgave van harte ondersteunen. Als u dit boekje doorbladert kunt u met eigen ogen zien en zult u het ongetwijfeld van harte met mij eens zijn. Drenthe en sport, ze horen bij elkaar.

Ik wens u veel sportplezier!

Anneke Haarsma, gedeputeerde provincie Drenthe

Voorwoord Anneke Haarsma

Ook op provinciaal niveau staat sport hoog op de agenda. Met de inzet van expertise van SportDrenthe en NebasNsg Drenthe ondersteunen wij de gemeenten bij het opzetten van nieuwe projecten. Zo willen wij iedereen aan het sporten krijgen. Ook de rijksoverheid draagt daaraan financieel bij. Talentvolle sporters kunnen in Drenthe rekenen op onze financiĂŤle steun bij extra trainingen. Jaarlijks reiken we de Talentprijs Provincie Drenthe uit tijdens het TVM Sportgala Drenthe.

1

Voor U ligt de nieuwe sportwijzer, die het grote aanbod van sporten bewegingsaktiviteiten voor mensen met een handicap of een chronische aandoening uitvoerig vermeld. Deze actuele gids voorziet in een grote behoefte, want zowel regionaal als landelijk wordt deze veel geraadpleegd.

Ook de gegevens van de diverse sportorganisaties die U bij een eventuele sportkeuze kunnen ondersteunen worden weergegeven Het is geweldig dat het sportaanbod zo divers en groot is. Ik mag stellen, dat het aantal sporten dat in onze provincie kan worden beoefend, de laatste jaren wederom is uitgebreid, hetgeen zeer verheugend is. De sportraad Drenthe heeft met deze nieuwe uitgave een prachtig stuk werk geleverd, waar het districtsbestuur de sportraad gaarne dank voor uitspreekt.

Voorwoord Teun Tol

Ik beveel U deze sportwijzer van harte aan.

2

T.Tol, voorzitter NebasNsg district Drenthe

1

Voorwoord Teun Tol

2

Inhoudsopgave

3

Inleiding

5

Algemene informatie

7

Sport Drenthe NebasNsg Gebruikerswijzer Voorzieningen en maatregelen Beschrijving takken van sport aqua jogging atletiek badminton boccia bowling, bowls en koersbal clubextra cp-voetbal fitness golf gymnastiek g-voetbal handbiken handboogschieten hengelsport - vissen Hockey jeu de boules judo kanovaren korfbal

7 9 10 11 13 13 13 14 14 14 15 15 16 16 16 17 17 18 18 18 19 19 19 20

paardensport quad rugby roeien rolstoelbasketbal rolstoeldansen rolstoeltennis schaatsen sportschieten tafeltennis waterbasketbal wielennen - tandemracen zitvollybal zwemmen

20 20 21 21 22 22 22 23 23 23 24 24 24

Algemene informatie over sporten

25

Overzicht Gemeenten Assen Borger-Odoorn Coevorden De Wolden Emmen Hoogeveen Meppel Midden Drenthe Noordenveld Tynaarlo Westerveld

29 29 35 37 39 41 47 53 59 61 63 65

Nuttige adressen

67

Colofon

70

Inhoudsopgave

Voorwoord Anneke Haarsma

3

Sport en bewegen geeft plezier en gezelligheid. Het zorgt voor inspanning en ontspanning bij winst ĂŠn verlies. Sporten is ook gezond. En via de sport kan makkelijk contact worden gemaakt met anderen. In de sport kunnen nieuwe uitdagingen worden gevonden en kunnen grenzen worden verlegd. Dit zijn allemaal motieven die kunnen gelden voor iedereen, maar zeker voor mensen met een beperking of chronische aandoening. Sport is een ideaal middel om individuele mogelijkheden te ontdekken en contacten aan te knopen met andere mensen.

Het brede aanbod van sport- en bewegingsactiviteiten voor mensen met een beperking of een chronische aandoening vraagt om een informatiegids. Naast algemene informatie over sportbeoefening door mensen met een beperking of een chronische aandoening, zijn in deze gids alle mogelijke sporten en sportverenigingen binnen uw eigen provincie geĂŻnventariseerd. Ook de ondersteunende sportorganisaties die u bij uw sportkeuze kunnen begeleiden en kunnen adviseren staan in deze sportwijzer vermeld.

Inleiding

Wanneer u een beperking of een chronische aandoening heeft en graag aan sport of beweging wilt doen, is deze gids voor u de wegwijzer naar alle bestaande sportmogelijkheden in uw provincie. In vergelijking tot vroeger zijn de sportmogelijkheden voor mensen met een beperking of chronische aandoening aanzienlijk uitgebreid. Gehandicaptenorganisaties bieden een uitgebreide keuze aan sport- en bewegingsactiviteiten. Maar ook reguliere sportverenigingen staan meer en meer open voor mensen met een beperking of een chronische aandoening.

5

Wij doen dat omdat sport leuk en gezond is om te doen en bijdraagt aan het welzijn van de beoefenaar, maar ook omdat sport heel goed kan kanbijdragen aan het realiseren van belangrijke maatschappelijke doelstellingen zoals volksgezondheid, participatie en zelfs integratie van diverse achterstandgroepen en de leefbaarheid in een gemeenschap.

Ondersteuning sportverenigingen Drenthe kent circa 1360 sportverenigingen, met hun ruim dertigduizend vrijwilligers, in Drenthe. Daar waar overheden, zoals gemeenten en sportbonden de expertise van SportDrenthe inhuren, kunnen sportverengingen met bijna al hun vragen een beroep doen op SportDrenthe. Verenigingen kunnen ons vragen hen te helpen bij het stimuleren van sportdeelname door bijvoorbeeld het opzetten van nieuwe activiteiten, hulp om het bestaande aanbod in stand te houden en eventueel de kwaliteit daarvan te verbeteren, maar ook voor ondersteuning bij bestuurlijk organisatorische taken. Er komt tenslotte nogal wat kijken bij het besturen van een sportvereniging. Behalve dat een extra beroep wordt gedaan op de vrijwillige inzet, is onze steun veelal gratis door de financiering van onze klanten.

Algemene informatie SportDrenthe

Wij bestaan al sinds 1968 in de provincie Drenthe als een organisatie die zelfstandig de belangen van de sport in de ruimste zin van het woord behartigt. In de eerste jaren geschiedde dat onder de naam Stichting Sportraad Drenthe, vervolgens als Drentse Sport Federatie en nog later als STAMMSport. De huidige naam van onze organisatie is sinds 1998, Sport Drenthe. Vanuit onze standplaats Hoogeveen adviseert, ondersteunt en stimuleert ons team van enthousiaste en kundige medewerkers sportbonden, -verenigingen, gemeenten en diverse andere organisaties om zoveel mogelijk mensen in Drenthe op een verantwoorde wijze te laten deelnemen aan sport of sportieve recreatie.

7

Algemene informatie SportDrenthe

8

Werkwijze SportDrenthe is een dienstverlenende organisatie met een belangrijke intermediaire rol als het gaat om lokale vraag en regionaal/landelijk aanbod.

Ons uitgangspunt is dat wij u niet iets willen “verkopen”, maar dat wij u willen helpen bij uw “koop”!

Dat betekent dat er in principe altijd sprake is van maatwerk voor uw specifieke vraag en situatie. Natuurlijk kan daarbij geprofiteerd worden van diverse elders ontwikkelde vormen van dienstverlening. Er zijn veel bijvoorbeeld landelijk opgezette projecten met de daarbij ontwikkelde hulpmaterialen en al opgedane ervaringen die (met aanpassingen) relatief snel en veelal met kostenbesparing kunnen worden geïmplementeerd in uw situatie.

Door onze intermediaire positie hebben wij een goed inzicht in de mogelijkheden voor dit soort kansen. Wij hebben veel ervaring met cofinancieringsprojecten die tot een win-win-situatie leiden.

Waar vindt u ons?

Eisenhowerstraat 35 7901 AG Hoogeveen Postbus 84 7900 AB Hoogeveen Tel. 0528-233775 Fax 0528-233779 e-post@sportdrenthe.nl www.sportdrenthe.nl.

NebasNsg creëert en waarborgt sportmogelijkheden voor hen.

Want sport draagt bij aan het welzijn van mensen. Iedereen, ook mensen met een beperking, moet de mogelijkheid krijgen om te sporten. Het uitgangspunt van NebasNsg daarbij is: Normaal wat normaal kan, speciaal wat speciaal moet.

Bij NebasNsg zijn zo’n 600 sportverenigingen aangesloten. Veel van deze verenigingen zijn opgericht voor sporters met een beperking. Daarnaast komen er ook steeds meer reguliere sportverenigingen waar mensen met een beperking lid zijn. Zo’n 30.000 mensen met een beperking of chronische aandoening sporten of bewegen regelmatig. Het sportaanbod is zeer gevarieerd: individueel of in een team, in verenigingsverband of ongeorganiseerd.

Sommige sporten zijn speciaal ontwikkeld voor een specifieke doelgroep, zoals goalball voor mensen met een visuele beperking, maar vele sporten kunnen door iedereen beoefend worden.

Met steeds meer sportbonden werkt NebasNsg samen om integratie van sporters met een beperking te ondersteunen en te bevorderen. Takken van sport worden aan reguliere sportbonden overgedragen. De sportbonden hebben veel kennis op het sporttechnische vlak in huis waar ook sporters met een beperking gebruik van kunnen maken. Na integratie van een sport blijft NebasNsg op de achtergrond aanwezig om de belangen van de sporters zo goed mogelijk te behartigen.

Algemene informatie NebasNsg

In veel gevallen kan gesport worden volgens de gebruikelijke spelregels maar soms gebeurt dat vanuit een rolstoel of is aangepast materiaal nodig. Zo fietst iemand die niet (goed) kan zien op een tandem met een piloot voorop. Bij sportactiviteiten voor mensen met een verstandelijke beperking is goede begeleiding vaak nodig. Voor sporters met een chronische aandoening is het belangrijk aandacht te besteden aan de intensiteit van de sport. En als het startpistool niet gehoord kan worden, wordt gebruik gemaakt van vlaggen of een lichtsignaal. Voor ieder is wel een passende activiteit te vinden die plezier geeft en goeddoet.

9

Algemene informatie Gebrukerswijzer

U kunt de provinciale sportwijzer op twee manieren gebruiken. De sportmogelijkheden staan gerangschikt naar gemeenten en in een alfabetische index. Als u wilt weten welke takken van sport u in een bepaalde gemeente kunt beoefenen slaat u meteen het uitgebreide “overzicht gemeenten” op. In dit overzicht ziet u bovendien bij welke contactpersoon u meer informatie kunt inwinnen.

10

Eigenlijk kan er niet in algemene termen worden gesproken over de gehandicaptensport.

De individuele mogelijkheden, wensen en behoeften van mensen met een handicap of een chronische aandoening kunnen sterk uiteenlopen. Vaak worden sport- en bewegingsactiviteiten voor specifieke doelgroepen georganiseerd. Om aan te geven voor welke doelgroep een activiteit geschikt is, worden in het “overzicht gemeenten” symbolen gebruikt.

Auditieve beperking

(doof of slechthorend)

Visuele beperking

(blind of slechtziend)

Lichamelijke beperking

(al dan niet rolstoelgebruiker)

Verstandelijke beperking Chronische aandoening Als u voorkeur heeft voor een bepaalde tak van sport en u tot een doelgroep hoort die niet wordt vermeld, is het verstandig toch even te bellen met de betreffende sportorganisatie.

Wie weet, zijn er voor u (op termijn) toch mogelijkheden bij die sportvereniging. De verenigingen staan u graag te woord.

Sportaccommodaties De wet stelt eisen aan nieuwe sportaccommodaties. Daarom zijn moderne sportcomplexen vrijwel altijd berekend op het gebruik van rolstoelen. Douches en toiletten zijn meestal aangepast. Voor verouderde sportaccommodaties stellen gemeenten dikwijls geld beschikbaar, zodat ook deze geschikt kunnen worden gemaakt voor rolstoelbezoekers.

Vervoer Er is lang niet in iedere tak van sport en in iedere gemeente een sportaanbod voor mensen met een beperking. Dat betekent dat er soms lange afstanden moeten worden afgelegd om te kunnen sporten. Enkele jaren geleden is de Wet Voorzieningen Gehandicapten in werking getreden. De WVG regelt onder andere de financiĂŤle vergoeding voor vervoer van mensen met een handicap. De verantwoordelijkheid voor de uitvoering van deze wet ligt bij de gemeente. Elke gemeente bepaalt tot op zekere hoogte zelf hoe de voorzieningen worden verstrekt en hoe hoog een eventuele eigen bijdrage is . Elke gemeente heeft een eigen vervoers(onkosten)regeling. Die varieert van een kilometervergoeding tot een taxivervoerssysteem. Bovendien kennen sportverenigingen soms een vervoerssysteem waarbij vrijwilligers worden ingezet om leden met een handicap of een chronische aandoening naar de trainingen en de wedstrijden te brengen.

Materiaal In de meeste gevallen verstrekken gemeenten financiĂŤle middelen voor de aanschaf van sportrolstoelen. Dat is maar goed ook, want deze zijn duur in aanschaf omdat ze op maat

Algemene informatie Voorzieningen en maatregelen

Mensen met een beperking of een chronische aandoening denken nog wel eens ten onrechte dat zij niet in staat zijn tot sportbeoefening. Toch kunnen heel veel takken van sport beoefend worden door mensen met een beperking. De aard en de ernst van de handicap of de aandoening stallen wel grenzen aan de individuele mogelijkheden van de sporter.

Bepaalde aanpassingen aan bijvoorbeeld de spelregels, de afmetingen van het speelveld of het sportmateriaal zijn soms noodzakelijk om sporten mogelijk te maken. Een belangrijk aandachtspunt bij de sport voor mensen met een beperking is deskundige begeleiding voor een verantwoorde sportbeoefening.

11

Algemene informatie Voorzieningen en maatregelen

12

gemaakt moeten worden en aan de eisen van een specifieke sport moeten voldoen. Ook zijn de rolstoelen aan slijtage onderhevig. De verstrekking van (sport) rolstoelen valt, net als de financiĂŤle vergoeding van vervoer, onder de WVG. Bij de afdeling Sociale Zaken van de gemeente vertellen ze u alles over deze regeling. Ook de NebasNsg of de provinciale sportorganisatie kunnen informatie en advies geven over het indienen van een aanvraag in het kader van de WVG.

In de meeste gevallen kunnen de genoemde sporten zowel recreatief als prestatief worden beoefend. Zij zijn de geschikt voor jong en oud. Door aanpassingen van het materiaal, het speelveld en/of de spelregels zijn de meeste sporten geschikt voor mensen met uiteenlopende handicaps/chronische aandoeningen. Bij veel takken van sport zorgt een indeling in klassen ervoor dat mensen met dezelfde mogelijkheden op een gelijkwaardige manier met en tegen elkaar kunnen sporten.

Aquajogging www.nrz.nl/aquasport Omschrijving Aquajogging is lopen in diep water, waarbij gebruik wordt gemaakt van een ‘Wet Belt’. Een Wet Belt is een brede band die zo’n groot drijfvermogen heeft dat hoofd en nek boven blijven. De drager van een Wet Belt is in staat in diep water ‘te staan’ en vrij te bewegen. Bij Aquajogging wordt de opwaartse kracht van het water optimaal gebruikt. De zwaartekracht wordt volledig opgeheven. Er bestaat vrijwel geen belasting van het bewegingsapparaat.

Doelgroep Veelal beoefent door mensen met klachten aan het bewegingsapparaat of chronische aandoening.

Atletiek www.knau.nl Omschrijving Atletiek is een sport die veel disciplines kent. De disciplines op de baan zijn onder andere hardlopen en wheelen (rolstoelracen). Deze activiteiten doen een beroep op het uithoudingsvermogen. De disciplines op het veld zijn onder meer springen en werpen.

Doelgroep Atletiek kan door mensen met uiteenlopende beperkingen worden beoefend. Atletiek biedt mogelijkheden voor mensen met een auditieve of visuele beperking, chronische aandoening en mensen met een motorische beperking. Het springen wordt veelal beoefend door mensen met een visuele beperking, amputatie en CP (cerebrale parese). Het werpen kan zittend en staand worden beoefend.

Algemene informatie Beschijving takken van sport

Bij de beschrijving van de takken van sport is gekozen voor sporten die door specifieke (gehandicpaten) sportorganisaties worden aangeboden of worden begeleid. Veel takken van sport zijn bij iedereen bekend, maar krijgen toch een kleine toelichting. Uitgebreide informatie over minder bekende takken van sport kan worden opgevraagd bij de Provinciale Sportorganisaties, bij de betreffende sportbond of op internet bij www.nebasnsg.nl.

13

Algemene informatie Beschijving takken van sport

14

Badminton www.badminton.nl & www.aangepastbadminton.nl Omschrijving Het over de hele wereld gespeelde snelle spel met shuttle en racket wordt nu ook op aangepaste wijze steeds meer beoefend. Aangepast badminton is de laatste jaren binnen een redelijk aantal verenigingen mogelijk. Het is de bedoeling de shuttle op de speelhelft van de tegenstander op de grond te slaan. Enkele aanpassingen in de techniek en het speelveld zorgen ervoor dat deze fascinerende sport ook voor mensen met een beperking toegankelijk is.

Doelgroep Badminton kan op verschillende wijzen worden beoefend, namelijk zittend, vanuit een rolstoel en staand. Dit leidt ertoe dat de sport door mensen met vele verschillende soorten beperkingen en aandoeningen kan worden beoefend.

Boccia www.boccia.nl Omschrijving Boccia (spreek uit: ‘botsja’) is een vorm van mikspelen; het is een sport die gespeeld kan worden door mensen met een (ernstige) beperking. Door middel van een toss wordt bepaald wie als eerste de witte bal mag spelen en in welk vak je moet staan. De witte bal wordt in het veld geworpen of gerold en dezelfde speler probeert zijn gekleurde bal zo dicht mogelijk bij de witte bal te spelen.

Daarna is de tegenpartij aan de beurt. Hierna moet de partij gooien die het verste van de witte bal vandaan ligt. Deze partij moet net zolang gooien tot het lukt één van zijn ballen dichter bij de witte bal te spelen dan de tegenpartij etc. Het spel wordt doorgespeeld tot alle gekleurde ballen, dus 6 van elke partij, zijn gespeeld. Dit is een complete ronde, waarna de score kan worden opgenomen.

Elke bal die dichter bij de witte bal ligt dan de dichtstbijzijnde bal van de tegenstander levert een punt op.

Doelgroep Boccia is speciaal bedoeld voor mensen met een erg zware beperking. Boccia wordt met name gespeeld door mensen met een cerebrale parese (hersenaandoening met onder andere spasme) en sporters die vanwege hun lichamelijke beperking nauwelijks een andere sport kunnen beoefenen (‘Les Autres’).

Bowling, bowls en koersbal Omschrijving Bowling is een vorm van een kegelspel; het wordt gespeeld met 10 kegels en een bowlingbal. De bal bezit gaten voor de vingers. De bal wordt vanuit een aanloop met een zwaai over de baan gerold.

Als de 10 kegels niet in één keer om zijn mag nog een keer worden gegooid. Bowls wordt op diverse manieren zowel binnen als buiten gespeeld. Bij bowls wordt in alle gevallen gespeeld met ballen die een excentrisch zwaartepunt hebben. De ballen zijn als het ware ‘ovaal’. Hierdoor beschrijft de bal na het rollen een boog. Net als bij jeu de boules wordt geprobeerd zo dicht mogelijk bij een

ClubExtra Omschrijving ClubExtra is voor kinderen uit het reguliere basis- en MLK-onderwijs in de leeftijd van 4 tot 12 jaar, die door een motorische achterstand niet goed mee kunnen komen in de gymles of op de sportvereniging. Bij ClubExtra is er veel individuele aandacht doordat er wordt gesport in kleine groepen. De leiding probeert aan te sluiten bij de mogelijkheden van het kind en maakt dan pas de activiteiten stapje voor stapje moeilijker. Het streven is om de kinderen na maximaal twee jaar te laten doorstromen naar een reguliere sportvereniging.

CP-Voetbal www.knvb.nl Omschrijving In tegenstelling tot het G-Voetbal is CP-Voetbal een sport die alleen internationaal kan worden beoefend en alleen door mensen met een Cerebrale Parese (CP). CP-Voetbal wordt gespeeld met 7 spelers in elk team op een verkleind voetbalveld en een doel met kleinere afmetingen dan bij regulier voetbal. De spelregels zijn echter nagenoeg identiek. CP-Voetbal is een sport die wordt gespeeld door mensen die ten gevolge van een hersenbeschadiging (Cerebrale Parese) in meer of mindere mate spastisch zijn. Door deze spasticiteit, een voortdurend onwillekeurige kramptoestand in een deel van het lichaam, worden de sporters beperkt in hun bewegingsmogelijkheid. Het gebruik van krukken of rolstoelen is bij het CP-Voetbal niet toegestaan.

Doelgroep De doelgroep bestaat uit voetballers met een lichamelijke beperking die geen gebruik maken van een rolstoel of krukken. Alle spelers hebben een hersenbeschadiging (Cerebrale Parese) met als gevolg spasticiteit. In Nederland bestaat er een jeugdselectie voor mensen van 14 tot en met 18 jaar en een A-selectie voor voetballers van 19 jaar en ouder. Uit deze A-selectie worden spelers geselecteerd voor het Nederlandse team. Om in aanmerking te komen voor de nationale selectie moet een speler aan een aantal voorwaarden voldoen: voetballen bij een vereniging; voldoende voetbaltechnische en tactische kwaliteiten hebben; sociaal in een groep kunnen functioneren.

Algemene informatie Beschijving takken van sport

kleiner balletje te komen. Het meest bekend is het ‘flat green bowls’. Twee teams van ten hoogste 4 spelers spelen dan op een vlakke grasmat van ongeveer 40 meter lengte. Het indoor carpet bowls, ofwel koersbal, is een verkleinde versie van het bowls en wordt binnen gespeeld op een grastapijt van 10 meter lengte.

Doelgroep Voor het beoefenen van bowling is een redelijk goede arm- en handfunctie nodig, maar kan verder door bijna iedereen worden beoefend. Bowls en koersbal kunnen eveneens door bijna alle doelgroepen worden beoefend, ook vanuit een rolstoel.

15

Algemene informatie Beschijving takken van sport

16

Fitness Omschrijving Fitness is een manier van bewegen die beantwoordt aan vele doelstellingen die sporters kunnen hebben: niveau onderhouden na de revalidatie, gewichtsafname/-controle, sterker worden, conditie verbeteren of gewoon lekker met je lichaam bezig zijn. De vaak eenzijdige belasting bij mensen met een lichamelijke beperking kan ervoor zorgen dat er een disbalans in lichaamsfuncties optreedt.

Fitness is een effectieve manier van actief bezig zijn om deze disbalans te herstellen.

Doelgroep Een toenemend aantal fitnesscentra biedt mogelijkheden voor mensen met verschillende soorten beperkingen. Voor iedere sporter die met fitness wil starten is het van belang om een sportkeuring te laten verrichten waarmee de sporter en de sportinstructeur eventuele contra-indicaties kunnen opsporen en daarmee verstandig om kunnen gaan tijdens de sportactiviteit.

Golf www.gehandicaptengolf.nl & www.golf.nl Beschrijving Golf is een sport waarbij je met verschillende golfclubs een golfbal in zo min mogelijk slagen van een beginpunt naar een eindpunt (hole) moet slaan. Er zijn meerdere holes die je aflegt.

Doelgroep Bij Golf is er sprake van een regelmatig tempo, dat bij uitstek geschikt lijkt voor mensen met een lichamelijke handicap, zoals amputees, blinden, rolstoelgolfers, mensen met een heupafwijking, etc.

Gymnastiek www.kngu.nl Omschrijving Lichaamsoefening ofwel gymnastiek wordt in allerlei vormen bedreven. Recreatieve gymnastiek, ritmische gymnastiek, conditie-gymnastiek, kleutergymnastiek en gymnastiek speciaal voor ouderen zijn de meest voorkomende vormen. Een lichte conditietraining met niet al te zware oefeningen in een ontspannen sfeer is de meest gebruikte combinatie.

Doelgroep Gymnastiek kan door mensen met vele soorten beperkingen en chronische aandoeningen worden beoefend. Mensen met lichamelijke, zintuiglijke beperkingen en chronische aandoeningen zijn bijna allen in staat tot het uitvoeren van bepaalde gymoefeningen en -activiteiten. Ook zijn er mogelijkheden voor rolstoelgebonden mensen om, vanuit zittende positie, oefeningen uit te voeren.

beperkingen aan steun- en bewegingsapparaat; beperkingen t.g.v. stoornissen aan het centraal of perifere zenuwstelsel (polio, spasticiteit); beperkingen bovenste ledematen (amputatie, verlamming, verstijving, aangeboren misvorming); beperkingen onderste ledematen (amputatie, verlamming, verstijving, aangeboren misvorming); beperkingen t.a.v. gebruik wervelkolom (houdingsafwijking, verstijving van delen van de rug); combinaties van de genoemde beperkingen.

Handbiken www.handbiken.nl Beschrijving De handbike is, als aankoppelfiets voor de rolstoel of als vastframe driewielige handaangedreven fiets, een relatief nieuw verplaatsingshulpmiddel voor degenen die op grond van hun motorische beperking geen gebruik kunnen maken van een voetaangedreven fiets. De handbike vergroot het mobiliteitsarsenaal enorm. Handbiken is gemakkelijker toegankelijk dan het wheelen, vooral voor beginnende rolstoelatleten. De transfer vanuit de rolstoel in de handbike is eenvoudiger, de zit-/lighouding is relaxter, er zijn geen specifieke handschoenen nodig en de aandrijving vraagt niet om een specifieke techniek. Handbiken kan daarom heel goed dienen als een opstap voor het later beoefenen van het wheelen. Voor degenen die reeds wheelen, kan het handbiken een goede cross-trainingsfunctie vervullen. In zijn algemeenheid kan gesteld worden dat handbiken zeer positief werkt op de verbetering van bloedsomloop, hart-vaatstelsel en longcapaciteit.

Doelgroep Handbiken trekt met name de belangstelling van rolstoelgebruikers en degenen die van fietsen houden, maar dit niet (goed) kunnen met de benen door een bepaalde motorische beperking.

Algemene informatie Beschijving takken van sport

G-Voetbal www.knvb.nl Omschrijving G-Voetbal is voetbal voor mensen met een lichamelijke beperking, gespeeld in G-teams die onderdeel zijn van een KNVB vereniging. Voetbal wordt gespeeld in een aparte G-Competitie, die georganiseerd wordt onder verantwoordelijkheid van de KNVB. Het G-Voetbal kent (nog) geen internationaal vertegenwoordigend voetbal. Naast G-Voetbal bestaat ook CP-Voetbal.

Doelgroep De doelgroep wordt gevormd door mensen die door een lichamelijke en/of visuele beperking belemmerd zijn in hun bewegingsmogelijkheden. In grote lijnen worden, binnen de groep mensen met een motorische beperking, de volgende hoofdgroepen onderscheiden:

17

Algemene informatie Beschijving takken van sport

18

Handboogschieten www.handboogsport.nl Omschrijving De handboogsport is een individuele sport bij uitstek, maar kan ook in teamverband worden beoefend. De individuele scores worden dan bij elkaar opgeteld. Bij lokale sportverenigingen zijn oefenbogen voor beginners aanwezig. Wanneer de sport aanspreekt kunnen een eigen handboog en pijlen worden aangeschaft.

Doelgroep Bijna iedereen kan deelnemen aan deze sport. Hoewel de lichamelijke beperking van ondergeschikt belang is, moet de handboogschutter wel redelijk tot goed de armen kunnen gebruiken. In het uiteindelijke resultaat maakt het geen verschil of zittend of staand met de handboog wordt geschoten.

Het handboogschieten leent zich uitstekend voor volledige integratie met valide sporters. De sport is ook geschikt voor mensen met een visuele beperking. Zij schieten met behulp van lasertechnieken.

Hengelsport/Vissen Omschrijving Met een hengel langs de waterkant zitten is een ontspannende hobby. Om ergens te mogen vissen is bijna altijd een visvergunning vereist.

Doelgroep Mensen met een motorische en zintuiglijke beperking, hartpatiënten, mensen met een verminderd uithoudingsvermogen zijn allen in staat de hengelsport te bedrijven. In feite is de sport toegankelijk voor bijna iedereen, zonder en met beperking of chronische aandoening.

Hockey www.knhb.nl & www.rolstoelhockey.nl Omschrijving Bij rolstoelhockey worden er in verschillende regio’s competities gespeeld in de 1e, 2e en 3e klasse.

Ook vinden aan het einde van elk seizoen promotie- en degradatiewedstrijden plaats en wordt de landelijke finale gehouden. Naast deze regionale klasse is er ook een landelijke klasse: de super league. E- en H-hockey hebben onder andere de volgende aangepaste spelregels: • een rolstoelteam bestaat uit 4 (in superleague 5) spelers inclusief de keeper • de wedstrijdduur van H-hockey is 2 keer 15 minuten en van E-hockey 2 keer 10 minuten • een speler mag de bal zowel met de stick als met de rolstoel spelen.

Doelgroep Er is hockey voor sporters met een lichamelijke- en een verstandelijke beperking.

• E-hockey, voor sporters in een elektrische rolstoel • H-hockey, voor sporters in een handbewogen rolstoel • LG-hockey, voor sporters met een lichamelijke beperking die niet afhankelijk zijn van een rolstoel • G-hockey, voor sporters met een verstandelijke beperking.

Judo www.jbn.nl Omschrijving Judo is een sport die ontstaan is in Japan. Door judo leren mensen vallen en opstaan, mede door te leren rollen zonder zichzelf pijn te doen. Er worden technieken getraind om iemand te werpen vanuit staande en knielende positie. Men leert de medesporters uit balans te duwen en om te kantelen en tevens zelf in balans te blijven. Regelmatige judobeoefening activeert en ontwikkelt de mentale en fysieke mobiliteit. Judo is een sport met opvoedkundige waarde en biedt tevens vele soorten bewegingsvormen.

Doelgroep Judo kan beoefend worden door mensen met een lichamelijke- en verstandelijkebeperking. Mensen die niet of moeilijk kunnen lopen, maar wel kunnen kruipen, kunnen heel goed de judosport beoefenen. Omdat bij judo het lichamelijk contact heel intensief is, is het erg geschikt voor mensen met een visuele beperking.

Kanovaren www.nkb.nl Omschrijving Kanoën varieert van peddelen op rustige wateren tot spectaculaire wedstrijden in het wildwatervaren. In de Canadese kano wordt zittend of knielend gevaren. Deze kano is stabiel en geschikt voor 2 tot 4 personen. De kajak is een boot met een kuip. De kajak wordt met een dubbelbladige peddel voortbewogen en is minder stabiel. Het avontuurlijke wildwatervaren, zeekanoën en brandingvaren is alleen geschikt voor ervaren kanovaarders.

Doelgroep Kanoën is geschikt voor bijna iedereen. Afhankelijk van iemands persoonlijke omstandigheden en beperkingen kan er gekozen worden voor een stabiele of minder stabiele boot, voor een kano met een extra ruime kuip of een tweepersoonskano.

Algemene informatie Beschijving takken van sport

Jeu de boules Omschrijving De kern van deze sport is het gooien van ballen richting een butje, een klein mikpunt. Men speelt met twee teams, die elk uit één tot drie spelers kunnen bestaan, met in totaal zes boules per team.

Het butje wordt vanaf een gemarkeerde standplaats het speelveld ingegooid en vervolgens worden de boules richting de but geworpen. De teams moeten proberen de boules zo dicht mogelijk bij de but te werpen. Het team dat, nadat alle boules zijn geworpen, één of meer boules het dichtst bij het butje heeft liggen wint de werpronde. Wie het eerst 13 punten heeft is de winnende partij.

Doelgroep Bijna iedereen kan deelnemen aan jeu de boules. Mensen met een minimale arm-handfunctie waaronder rolstoelgebruikers en chronisch zieken kunnen de sport beoefenen.

19

Algemene informatie Beschijving takken van sport

20

Korfbal www.knkv.nl Omschrijving G-korfbal is korfbal voor mensen met een verstandelijke beperking, gespeeld in aparte teams binnen reguliere korfbalverenigingen. Sommige sporters met een verstandelijke beperking spelen volgens de internationaal geldende regels, bij anderen is aanpassing van regels nodig om met plezier te kunnen sporten. Door het Koninklijke Nederlandse Korfbal Verbond worden competities georganiseerd.

Paardesport www.vhwg.nl & www.verenigingfpg.nl Omschrijving Paardrijden is een unieke en spannende sport omdat het met een ander levend wezen wordt beoefend, het paard. Het is een vorm van inspanning die tevens resulteert in ontspanning. Het biedt de mogelijkheid om buiten te zijn. Paardrijden geschiedt individueel of in groepsverband. Het begint bij de basis met de dressuur. Afhankelijk van de ernst van de beperking kan ook worden deelgenomen aan buitenritten, kan worden gesprongen en (eventueel) aangespannen worden gereden (met paard en wagen).

Doelgroep Een zintuiglijke of lichamelijke beperking (waaronder een visuele, auditieve beperking, dwarslaesie of amputatie) hoeft geen beletsel te zijn om paard te rijden.

Quad Rugby www.quadrugby.nl Omschrijving Quad rugby is een combinatie van rolstoelbasketbal, ijshockey en ‘American Football’. Op een kleiner veld (gymzaal) proberen 2 teams van elk 4 spelers de bal over de achterlijn van de tegenstander te rijden. Vanwege het felle karakter van de sport was de oorspronkelijke naam ‘murderball’. Quad Rugby is dé teamsport voor en door mensen met een cervicale laesie. Voor mensen met deze beperking was er lange tijd geen actieve teamsport beschikbaar. Gezien hun beperkte functionele mogelijkheden zijn bijvoorbeeld rolstoelbasketbal, roadracen en rolstoeltennis slecht toegankelijke sporten.

Doelgroep Quad Rugby is een teamsport die met name wordt beoefend door mensen met een cervicale dwarslaesie. Ook mensen met een motorische beperking aan armen en benen, ontstaan door bijvoorbeeld polio of softenon, kunnen deze sport goed beoefenen. Om alle quads (spelers) een gelijke kans te geven, wordt een puntensysteem gehanteerd. Naar de USQRA-classificatie (United States Quad Rugby Association) krijgen de spelers, afhankelijk van de mate van motorische beperking, punten van 0.5, 1, 1.5, 2, 2.5, 3 tot 3.5.

Rolstoelbasketbal www.basketbal.nl Omschrijving Rolstoelbasketbal is basketbal met spelers die in een rolstoel zitten en die met enige aanpassingen spelen volgens de ‘gewone’ basketbalspelregels. Net als bij de niet-rolstoelversie bestaat een team uit maximaal 5 veldspelers. Bij gewone wedstrijden mogen er daarnaast nog 5 spelers langs de kant staan. Rolstoelbasketbal heeft in Nederland zo’n 700 beoefenaren, verdeeld over 50 teams bij 25 clubs. De sport wordt in Nederland door jong en oud gespeeld. Elke leeftijdscategorie speelt met elkaar en het maakt niet uit of je man of vrouw bent. Het rolstoelbasketbal wordt in Nederland georganiseerd door de rolstoelbasketbal-liga, een bestuurscommissie van de Nederlandse Basketbal Bond (NBB). Op Europese schaal wordt het georganiseerd door de Europese zone van de Internationale Wheelchair Basketball Federation (IWBF) en op mondiale schaal door de IWBF. Doelgroep Rolstoelbasketbal is er voor iedereen, die vanwege een lichamelijke beperking niet aan basketbal kan of mag deelnemen. Het zijn mensen die in de sportsituatie gebruik moeten maken van een sportrolstoel, zoals mensen met een dwarslaesie, beenamputatie en rugaandoening. Ook mensen zonder beperking kunnen deelnemen. De sport leent zich uitstekend voor integratie.

Algemene informatie Beschijving takken van sport

Roeien www.knrb.nl & www.roeivalidatie.nl Omschrijving Roeien is een intensieve watersport. Het bestaat uit vier bewegingen die vloeiend dienen te worden uitgevoerd. De inpik (riem in water brengen), de doorhaal en de uitpik, gevolgd door de overhaal (de beweging door de lucht). Beginners leren de sport bij een club door op het droge te roeien in de waterbak. Geroeid kan worden in een éénpersoonsboot (skif of C-1), twee met- of zonder stuurman, vier met of zonder, vier of acht.

Doelgroep Roeien kan door mensen met nagenoeg alle soorten lichamelijke en zintuiglijke beperkingen worden beoefend. Roeien wordt zittend op een rolbankje beoefend.

21

Algemene informatie Beschijving takken van sport

22

Rolstoeldansen www.rolstoeldansen.nl Omschrijving Rolstoeldansen is een ontspannende bezigheid voor iedereen. Er zijn verschillende dansvormen, zoals duo-dansen (2 rolstoelgebruikers), combi-dansen (rolstoelgebruiker met staande partner), formatie-dansen (meerdere dansers dansen synchroon) en solodans (een danser geeft een individuele presentatie). Verder is er ‘bewegen met muziek’, waarbij zittend op een stoel of liggend in bed wordt bewogen op de maat van de muziek. Alle dansvormen hebben specifieke technieken. In Nederland zijn zo’n 3000 dansers wekelijks actief.

Doelgroep Rolstoeldansen kan door mensen met verschillende lichamelijke beperkingen, in zowel handbewogen- als elektrische rolstoelen, worden beoefend. Echter, ook niet-rolstoelgebonden mensen kunnen de sport beoefenen; zowel rolstoelgebruikers als niet-rolstoelgebruikers kunnen samen dansen.

Rolstoeltennis www.knltb.nl Omschrijving Rolstoeltennis kan zowel in de zomer als in de winter beoefend worden. De sport ontwikkelt kracht, coördinatie en conditie. Het kan samen met valide tennissers worden gespeeld. Een uitstekende mogelijkheid voor integratie dus! Rolstoeltennis kan overal op elke baan gespeeld worden. Op het spel zijn internationale ‘validen’ reglementen van toepassing. Classificatie van beperkingen ontbreekt bij het rolstoeltennis volledig.

Doelgroep Voor mensen die tennis niet meer staande kunnen bedrijven en de sport toch graag willen blijven doen of willen gaan doen is rolstoeltennis een uitkomst. Het zal duidelijk zijn dat rolstoeltennissers die zowel hun rolstoel moeten voortbewegen als hun racket moeten hanteren, een goed ontwikkeld bovenlijf moeten hebben. Dat betekent dat de beperking over het algemeen het onderlichaam zal betreffen. Veelal wordt de sport beoefend door mensen met een gedeeltelijke verlamming (paraplegie en tetraplegie). Verder beoefenen mensen met een dwarslaesie, beenamputatie of rugaandoeningen de sport. Ook andere beperkingen komen voor, zoals polio en MS. Zelfs mensen met een beperkte arm- en handfunctie (zeer hoge dwarslaesie) kunnen tennissen. Met name in de VS heeft deze doelgroep reeds een plaats op toernooien verworven, onder de noemer ‘quad tennis’. Bij de quads wordt het racket vaak volledig vastgetaped aan de hand of onderarm.

Schaatsen www.knsb.nl Omschrijving Schaatsen wordt in clubverband veel beoefend door mensen met een verstandelijke beperking.

Tijdens Special Olympics winterspelen is schaatsen een officieel onderdeel. Aanpassingen zijn niet nodig, maar afhankelijk van iemands vaardigheden kan op een ijshockeybaan of op een 400 meter baan geschaatst worden.

Tafeltennis www.nttb.nl Omschrijving Tafeltennis voor mensen met een lichamelijke beperking kent nauwelijks aanpassingen.

Aangepast tafeltennis wordt staand en zittend in een rolstoel beoefend.

Doelgroep Tafeltennis kan zowel staand als zittend in de rolstoel worden beoefend, hetgeen de sport toegankelijk maakt voor mensen met vele verschillende beperkingen.

Waterbasketbal www.waterbasketbal.tk Omschrijving Waterbasketbal is de eerste teamsport in het water voor mensen met een beperking. Het is een combinatie tussen waterpolo en basketbal maar het heeft een eigen karakter. Het spel kan gespeeld worden wanneer twee drijvende waterbaskets op enigerlei wijze op de zwembadvloer verankerd worden. Deze bestaan elk uit ĂŠĂŠn drijver, een ring met netje en vier staanders. Het materiaal is speciaal ontworpen voor deze sport.

Doelgroep Iedereen met een lichamelijke beperking die kan zwemmen, kan deelnemen aan deze sport. Er zijn gemengde teams qua beperking, leeftijd en geslacht.

Algemene informatie Beschijving takken van sport

Sportschieten www.knsa.nl Omschrijving Sportschieten kent een aantal vormen, te weten het schieten met luchtdrukwapens en met vuurwapens. Bij de eerste kennismaking met het sportschieten wordt het luchtdrukschieten beoefend, dat wil zeggen het schieten met luchtdrukwapens (geweer en pistool). De schietsport is dankzij een aantal regels een veilige sport. De meeste sportschutters met een beperking kiezen voor het beoefenen van het luchtdruksportschieten. Het schieten met vuurwapens behoort echter ook tot de mogelijkheden.

Doelgroep Vrijwel alle mensen met een lichamelijke of visuele beperking kunnen het sportschieten beoefenen. Voorwaarde voor mensen met een lichamelijke beperking is het minimaal kunnen gebruiken van een arm en hand. Het schieten vanuit verschillende houdingen, bijvoorbeeld zittend (rolstoel), staand, knielend en liggend, maakt het sportschieten op aangepaste wijze mogelijk.

23

Algemene informatie Beschijving takken van sport

24

Wielrennen/Tandemracen www.knwu.nl Omschrijving De wielrensport is met enige aanpassingen aan het rijwiel voor mensen met een lichamelijke en visuele beperking mogelijk. Wielrennen voor mensen met een lichamelijke beperking kent net als wielrennen voor validen baan- en wegevenementen. In Nederland zijn veel mensen met een visuele beperking die tandemracen. Hierbij wordt de sporter met een visuele beperking (stoker) vergezeld door een ‘ziende’ wielrenner voorop. Het is een sport die zich uitstekend leent voor integratie.

Doelgroep De doelgroep wordt gevormd door mensen met een lichamelijke beperking, die ondanks dat in staat zijn te fietsen. Hieronder vallen mensen met een spasme of een eenzijdige arm- of beenamputatie en mensen met een visuele beperking.

Zitvolleybal www.nevebo.nl & www.zitvolleybal.nl Omschrijving Volleybal kent een staande en een zittende variant. In elke vorm zijn er functionele groepen. Zitvolleybal is een alternatief voor mensen die niet staand kunnen volleyballen. Het zitvlak of een deel van de romp moet bij bijna elke spelactie contact houden met de vloer. Zitvolleybal wordt gespeeld met een al dan niet gemengd team van zes spelers, een volleybalnet op maximaal 1.15 meter en een veld met een oppervlakte van totaal 10 X 6 meter. Veel sportaccommodaties beschikken over een eigen zitvolleybalveld.

Doelgroep Mensen met en zonder lichamelijke beperking kunnen deelnemen aan zitvolleybal. De soorten beperkingen kunnen zeer uiteenlopen. Hand- en armfunctie dienen in redelijke mate aanwezig te zijn.

Zwemmen www.knzb.nl Omschrijving Zwemmen voor mensen met een lichamelijke en zintuiglijke beperking is een van de sporten met de langste traditie en de sport die het grootste aantal deelnemers op de Paralympics kent. Zwemmen kent vele soorten bewegingen: de zwemslagen. Op diverse nummers worden de verschillende slagen en afstanden gezwommen. Ook is het mogelijk dat alle vier de slagen gecombineerd worden.

In dat geval wordt er gesproken van wisselslag. Er kan individueel worden gezwommen of in estafettes. De regels van deze sportvormen zijn aangepast.

Doelgroep In principe kan de sport door mensen met alle soorten lichamelijke en zintuiglijke beperkingen worden beoefend. Het is tevens een sport die zich goed leent voor integratie met de valide sporter.

Ook voor mensen met een chronische aandoening is deze sport veelal geschikt. Veiligheidsmaatregelen dienen hierbij echter goed in acht te worden genomen (denk bijvoorbeeld aan sporters met epilepsie-aanvallen).

Atletiek Badminton Boccia Bowls Dansen (ballroom) Dansen (volks)

Fietsen Fitness Golf Gymnastiek

Handboogschieten

Hengelsport/ vissen Jeu de Boules Jeugdsport

Gemeenten Meppel Noordenveld Emmen Hoogeveen Groningen Groningen Hoogeveen Meppel Assen Emmen Hoogeveen Meppel Middenveld Middenveld Groningen Hoogeveen Assen Assen Coevorden Emmen Meppel Middenveld Assen Coevorden Middenveld Zuidlaren Coevorden Coevorden Emmen Hoogeveen

Pagina

Algemene informatie Overzicht sporten

Sport Aquajogging

25

Sport Judo Kanovaren

Algemene informatie Overzicht sporten

Paardesport

26

Quad rugby Roeien Rolstoelbasketbal

Rolstoeldansen Rolstoeltennis Schaatsen

Sjoelen Sport en Bewegen

Sportschieten

Gemeenten Coevorden Hoogeveen Assen Hoogeveen Emmen Hoogeveen Meppel Middenveld Groningen Assen Emmen Groningen Meppel Assen Emmen De Wolden Groningen Hoogeveen Meppel Zuidlaren Coevorden Assen Borger-Odoorn Emmen Hoogeveen Meppel Noordenveld Assen Emmen Hoogeveen

Pagina

Voetbal

Volleybal Waterbasketbal

Zitvolleybal Zwemmen

Gemeenten Emmen Hoogeveen Assen Coevorden Emmen Hoogeveen Meppel Noordenveld Assen Emmen Hoogeveen Meppel Noordenveld Assen Emmen Assen Coevorden De Wolden Emmen Groningen Hoogeveen Meppel Middenveld Noordenveld Zuidlaren

Pagina

Algemene informatie Overzicht sporten

Sport Tafeltennis

27

gemeente Assen

Asser Roeiclub ARC de heer H. Visscher Postbus 786 9400 AT ASSEN

Astmafonds NM Drenthe mevrouw L. Philips-Sanders Oldambtstraat 21 9405 EL ASSEN www.astmafonds.nl

Molenduinbad Eenerstraat 52 NORG Dhr. De Boer 0592-351937

Gemeente Assen

Badmintonclub Assen de heer B. Ossel Het Sticht 18 9405 NP ASSEN

30

UDI mevrouw A. Bos Hertenlaan 11 9408 CT ASSEN 0592-353358

vv Asser Boys mevrouw T.M. Phillips-Wool Salland 201 9405 GH ASSEN 0592-353227 www.asserboys.nl

Mw. Bos 0592-353358

G-voetbal volwassen Lonerstraat 100a ASSEN Dhr. Groeneveld 0592-310449

ClubExtra Assen mevrouw M. Berghuis Postbus 84 7900 AB HOOGEVEEN 0528-233775 Cordaad de heer F.M. Osseweijer Esdoornlaan 20 9421 RK BOVENSMILDE 0592-412530 www.cordaad.nu

de Spreng Vredeveldseweg 57 ASSEN Dhr. Osseweijer 0592-412530

Eerste Drentse Kano Vereniging de heer J. de Ruiter Margrietstraat 23 9491 BE Zeijen

Fitness Studio Jan Postema de heer J. Postema Zeilmakerstraat 43 9403 VA ASSEN 0592 34 21 08 www.postema.nl

Praktijk Molenstraat 271 ASSEN Dhr. H.J. Keizer 0592-346263

Fitness Zeilmakerstraat 43 ASSEN Algemeen 0592-342108

gemeente Assen

Fitkids Assen de heer H.J. Keizer Molenstraat 271 9402 JR ASSEN www.molengaard.nl

31

AAC’61 mevrouw B. van der Molen Zonnedauwstraat 23 9404 JP ASSEN www.aac61.nl

Gemeente Assen

Paramedics Valkenstijn mevrouw R. Prikken Vreebergen 56 9403 ES ASSEN 0592-311161 www.paramedics.nl

32

Atletiekbaan Stadsbroek Oranjewoudbaan Achterpad 1 9405 BN ASSEN

Paramedics Valkenstijn Brunelstraat 6 ASSEN Mw. Maarleveld 0592-311161

RPV Assen e.o. de heer W. Sloot Houtlaan 36 9403 JN ASSEN 0592-405700

van Boeyen ASSEN Dhr.Sloot 0592-405700

Schermver. Desperado de heer J.E. de Vries Planetenlaan 41 9405 PA ASSEN 0592-357664

www.svdesperado.nl

SKS (Maatschap voor fysioherapie) de heer P.E. van Sisseren Mr. P.J. Troelstralaan 85 9402 BB ASSEN 0592-352161 / 06-42211140

Actieve revalidatie SKS Zoom 18 ASSEN Dhr. Van Sisseren 0592-352161 / 06-42211140

Sportclub Bartje mevrouw C. Bremer Steendijk 235 9404 AD ASSEN 0592-312729 / 06-50490263

Zwembad de Smelt ASSEN Mw.de Haan-Boers 0592-344670

Sportclub Bartje mevrouw C. Bremer Steendijk 235 9404 AD ASSEN 0592-312729 / 06-50490263

Zwembad Vanboeijen Assen Zwemgroep voor kinderen met een lichamelijke beperking Mw.Haan-Boers, 0592-344670

Stichting Sport en Spel De Carroussel mevrouw A. Lubbers Hophullen 25 9403 WN ASSEN

ClubExtra Assen Stichting Sport en Beweeg Mw. E. Hooijer Postbus 84 7900 AB HOOGEVEEN 0528 233775

‘t Asser Wapen Dijkveldpad 3 ASSEN Mw. Hoving 0592-271516

gemeente Assen

SV ‘t Asser Wapen de heer W. Wielens Postbus 796 9400 AT ASSEN

33

De Scheuvelloper G-schaatsen De heer C. Elzer Dieverkamp 28 9401 MD ASSEN 0592 – 319214

www.scheuvelloper.nl

Rolstoeltennis Jeugd De heer G.J. van der Vegt Kerkuil 75 7827 GD EMMEN 0591 – 631160 Spinning Wheels Mevrouw J.A. Bouma Zeegserweg 12 9482 PM TYNAARLO 0592 – 541852

Gemeente Assen

ASKO G-korfbal Mevrouw M. Hoolsema 0592 – 375719

34

Cordaad De heer F.M. Osseweijer Esdoornlaan 20 9421 RK BOVENSMILDE 0592 – 412530

www.asko.nu

gemeente Borger-Odoorn

HaReBo de heer H. Smit Begoniastraat 14 9521 GZ NIEUW BUINEN 0599-62997 http://harebo.tripod.com

gemeente Borger-Odoorn

ClubExtra Borger-Odoorn Stichting Sport en Beweeg Mw. E. Hooijer Postbus 84 7900 AB HHOOGEVEEN 0528 233775

36

Spelzaal de Koel Molenstraat 5 BORGER Dhr. Smit 0599-620997

Gymzaal Esdalcollege Hoofdstraat 56 HOOGEVEEN

gemeente Coevorden

Handboogver. De Veerkracht de heer F. Neef Prakkestraat 10 7741 CK COEVORDEN

Fortresse Coevordia (sport en spel, zwemmen en judo) Mevrouw H. Heersmink L. Homanlaan 21 7741 VE COEVORDEN 0524 – 512809

gemeente Coevorden

Hart op Tempo De heer Croes Postbus 2205 7801 CE EMMEN 0591 – 623817

38

Weijerswold Europaweg 27 7742 PH COEVORDEN

gemeente De Wolden

gemeente De Wolden

40

Gymver. DOS mevrouw M. IJsselstein Ten Utlodreef 14 7921 HP ZUIDWOLDE 0528-372248

Gymzaal Sportlaantje ZUIDWOLDE mw.Ijsselstein 0528-372248

Voetbalver. HZVV de heer K. Masselink Ommerweg 38 7921 TD ZUIDWOLDE http://members.home.nl/alerol/

Sportpark Bentincksdijk Sportveldenweg 2-4 HOOGEVEEN Mw. A. Buisman 0528-272921

t Prinsepaard mevrouw H. Engbersen Hoekstraat 2 7963 AE RUINEN 0522470389

‘t Prinsepaard Hoekstraat 2 RUINEN Mw. Engbersen 0522-470389

Rolstoeltennis volwassenen (TC Suthwalda) De heer G.J. van der Vegt Kerkuil 75 7827 GD EMMEN 0591 – 631160 ClubExtra De Wolden Gymvereniging DOS Mevrouw M. IJsselstein Ten Utlodreef 14 7921 HP ZUIDWOLDE 0528 – 372248

www.doszuidwolde.netfirms.com

gemeente Emmen

Gen Do Yu mevrouw M. Kaiser-Aalders Vledderdiep 27 7831 TW NIEUW WEERDINGE Bechterewpatientenver. Emmen e.o. mevrouw A. de Ree Vinkenveld 45 7827 DR EMMEN 0591-634988

De Rolswingers mevrouw E. Hemme Laan van het Kwekebos 301 7823 KH Emmen 0591-623573

Hydrotherapie + zaaloefeningen Bad st. de Trans Leeuwerikenveld 1 EMMEN Mw. de Ree 0591-634988

Dansschool Postma Verlengde Spoorstraat Mw. Hemme 0591-623573

Gemeente Emmen

Fortresse Coevordia mevrouw H. Heersmink L. Homanlaan 21 7741 VE COEVORDEN

42

G.S.C. Emmen mevrouw S. Kuipers Meerstraat 142 7815 XK EMMEN 0591615995

Gymzaal Rietlanden Valkenveld 122 EMMEN Mw. Kuipers 0591-615995

Hart op Tempo Emmen eo de heer Croes Postbus 2205 7801 CE EMMEN 0591-623817

Sporthal Emmerhout Houtweg 105 EMMEN Dhr. Croes 0591-623817

E.A.C. De Sperwers de heer G. Lahuis Laan van de Bork 290 7823 RG EMMEN www.sperwers.misker.nl

E.A.C. De Sperwers Sportpark Meerdijk EMMEN Mw.Mangnus 0591-629643

RPV Emmen eo mevrouw A.M. Beerling-Van Os Europaweg 217 7766 AG NIEUW SCHOONEBEEK

Zwembad scheperziekenhuis Boermarkeweg 60 EMMEN Mw. de Jong - Bisschop

Astmabewegingsgroepen Stichting Sport en Beweeg Mw. E. Hooijer Postbus 84 7900 AB HoOOGEVEEN 0528 233775

gemeente Emmen

Stichting De Springplank de heer J. Carolus Steenuil 104 7827 GE EMMEN

43

Paardrijden Gehandicapten Emmen mevrouw H. Holtzhauer-Hut Mussenveld 130 7827 AK EMMEN 0591-632684 Voetbalver. Drenthina de heer M. van der Lei Venkel 21 7891 DZ KLAZIENAVEEN 0591-351317 www.drenthina.nl

Gemeente Emmen

Zwem- en Golfbad Aquarena Dhr. A. Kip Angelsloërdijk 31 7822 HK EMMEN 0591-637037

44

ClubExtra Emmen de heer M. Dries postbus 30001 7800 RA EMMEN 0591-685423

Ruitersportcentrum de Eekwal Heirweg 17 EMMEN Mw.Holzhauer-Hut 0591-632684

Sportpark Oude Roswinkelerweg EMMEN Dhr. V/d Ley 0591-351317

Zwembad Aquarena Angelsloërdijk 31 EEMMEN Dhr. Kip 0591-637037

Postweg BARGER-COMPASCUUM Dhr. Mooi 0591-685423

Spothal Leeuwerikeveld Leeuwerikenveld 6 EMMEN Dhr. Kleijberg 0591-353327 / 0623436969

gemeente Emmen

Judovereniging Randori mw. M. Setz Laan van de Bork 294 7823 RH EMMEN www.randori-emmen.nl

45

gemeente Hoogeveen

gemeente Hoogeveen

Budover. Hoogeveen mevrouw J. Blokzijl Postbus 2086 7900 BB HOOGEVEEN 0528-235132 www.budovereniginghoogeveen.nl

48

Gymzaal Leeuweriklaan Leeuweriklaan HOOGEVEEN Mw. Blokzijl / mw. Bekelaar 0528-235132 / 0528-277740

ClubExtra Plus mevrouw T. Dijkstra De Botter 9 7908 ES HOOGEVEEN 0528-235602

Gymzaal Brederoweg Brederoweg HOOGEVEEN Mw.Dijkstra 0528-235602

Fysiotherapie Beukemaplein de heer H.J. Nijenhuis Beukemaplein 14 7906 AK HOOGEVEEN 0528-278111

Fysiotherapie Hoogeveen centrum Beukemaplein 14 HOOGEVEEN Dhr. Nijenhuis 0528-278111

ClubExtra (plus) Hoogeveen Gymvereniging Olympia Mevrouw T. Dijkstra De Botter 9 7908 ES HOOGEVEEN 0528 – 235602 Badmintonvereniging SMASH De heer P. Kef H. Tillemaweg 32 7957 CL DE WIJK 0523 - 684513

www.smashhoogeveen.nl

Hartsportclub Hoogeveen eo de heer H. Post De Marke 37 7933 RA PESSE 0528-241227 http://hsch.homestead.com

zwembadweg 1 HOOGEVEEN dhr. Post 0528-241227

HAC’63 de heer H. Karst De Teems 10 7908 NW HOOGEVEEN 0528-270495 www.hac63.nl

Sportpark Bentinckerdijk HOOGEVEEN Dhr.Karst 0528-270495

ZPC Hoogeveen mevrouw H.W. Kroezen-Frijlink Leliestraat 71 7906 PC HOOGEVEEN 0528-271847 www.zpchoogeveen.nl

De Dolfijn Bentincksdijk 12 HOOGEVEEN Mw. Kroezen 0528-271847

P.I.D. de heer L.T. Slingerland Postbus 671 7900 AR HOOGEVEEN 0528-352424

Sportzaal de Venne de Ploeger 1 HOOGEVEEN Dhr. Slingerland 0528-352424

gemeente Hoogeveen

Hoogeveensche Schietver. de heer N.W. van Winden Hoofdstraat 159-72 7902 EG HOOGEVEEN

49

Phihezo mevrouw E. Klaarmond Listerhof 15 7908 AR HOOGEVEEN 06-18818159

Gymnastiek Leeuweriklaan 7 Hoogeveen Mw. Kuipers 0528-272899

Phihezo mevrouw E. Klaarmond Listerhof 15 7908 AR HOOGEVEEN 06-18818159

Schaatsen De Smelt Assen Dhr. Scholing 0528-246327

gemeente Hoogeveen

RPV Hoogeveen e.o. de heer G. Moes Sellerstraat 53 7931 AJ HOLLANDSCHEVELD

50

Sport- & Speelpaleis Mw.de Bruin of Dhr.de Weerd Kanaalweg 38 7902 LM HOOGEVEEN 0528-272674 Stichting Sport & Beweeg mevrouw E. Hooijer Postbus 84 7900 AB HOOGEVEEN 0528-233775

Zwembad de Dolfijn bentincksdijk 4 HOOGEVEEN Mw. Dekker 06-50575967

Sport en Speelpaleis Kanaalweg 38b HOOGEVEEN Mw.de Bruin of Dhr.de Weerd 0528-272674

Verschillende activiteiten b.v. Parknsongroep

‘t Noord Torpweg 1 HOOGEVEEN Dhr.Holwerda 0528-221905 / 06-53941105

St. Welzijn Doven Drenthe de heer J. Huisjes Postbus 2072 7900 BB HOOGEVEEN

Sporthal Trasselt HOOGEVEEN S.W.D.D.

gemeente Hoogeveen

Fitnesscentrum ‘t Noord de heer J. Holwerda 7901 NW HOOGEVEEN 0528-221905 / 0653941105

51

gemeente Meppel

Astmafonds afd. Meppel-Steenwijk e.o. de heer M. Schakel Ferdinand Bolstraat 146 7944 VS MEPPEL 06-49022609 www.astmafonds.nl Bad Hesselingen mevrouw A. Prinsen Jan Tooroplaan 2 7944 JL MEPPEL www.badhesselingen.nl

Gemeente Meppel

Badmintonver. Smash de heer P. Kef H. Tillemaweg 32 7957 CL DE WIJK www.smashhoogeveen.nl

54

FC MEO de heer A. Wever Postbus 95 7940 AB Meppel www.fcmeo.nl ClubExtra Meppel Stichting Sport en Beweeg Mw. E. Hooijer Postbus 84 7900 AB Hoogeveen 0528 – 233775

Bad Hesselinge J. Tooroplaan 2 MEPPEL Dhr.Schakel 06-49022609

Bad Hesselingen J. Tooroplaan 2 MEPPEL A. Riksen 0522-251002

Dhr. P. Kef 0523-684513

Gymlokaal stad en Esch Randweg MEPPEL J. Feijen 0522-263967

Zwembad het Erf Atalanta 2 MEPPEL Mw. Brand of Mw.Boxem 0522-254115 / 0522-260506

Gehandicaptenzwemclub Nijeveen mevrouw J. Lubbinge Weth.Vosstraat 80 7946 AX Wanneperveen 0522-281512

zwembad de Duker Ds. Van Halsemastraat 14 NIJEVEEN Cor of Jennie Bolding 0521-341802

Hartentroef de heer P. Gelmers Talmastraat 39 7942 EE MEPPEL 0522-258353

Sporthal Koedijkslanden Gerard Doustraat 96 Meppel Dhr. Gelmers 0522-258353

RPV Meppel e.o. mevrouw Hofstee-Korte Dieptol 46 8332 BP STEENWIJK

S.C.G.G. Trebokama mevrouw T.J. de Wolde Postbus 31 7940 AA MEPPEL 0522-255529 www.trebokama.nl

Bad Hesselingen an Tooroplaan 2 MEPPEL Secretariaat zwembad 0522-251002 Zwembad Hesselingen Jan Tooroplaan 2 MEPPEL Mw. Kisters 0522-258958

gemeente Meppel

FES - Fybromyalgie Ver. (patienten) mevrouw. T. Brands Citroenvlinder 41 7943 RE MEPPEL 0522-254115

55

St. Sport- en Spelevenementen Noord de heer/mevrouw W. de Vries Gasthuislaan 131 8331 MV STEENWIJK St. Sport V.G. Steenwijk ‘81 de heer J. Harlaar M Adriaenszoon de Ruyterstraat 3 7942 VK MEPPEL SV De Zwerfkei mevrouw H. Hazewindus Hoogeveenseweg 11 7943 BA MEPPEL 0522-258493 www.dezwerfkeimeppel.nl

Bad Hesselingen Jan Tooroplaan 2 MEPPEL Mw. Hazewindus 0522-258493

Gemeente Meppel

A.V. De Sprinter mevrouw M. Hofstee Herc. Segherstraat 28 7944 LE MEPPEL www.avdesprinter.nl

56

Sport- en medisch centrum Prima Life de heer W. Kruithof MTT fitness Burg. Knopperslaan 1 Burg. Knopperslaan 1 MEPPEL 7941 KM MEPPEL Dhr. Kruithof 0522-237530 0522-237530 www.primalife.nl

Kinder Centrum Prima Life Junior de heer W. Kruithof Burg. Knopperslaan 1 7941 KM MEPPEL 0522-237530 www.primalifejunior.nl

MTT fitness Rembrandtlaan 68 MEPPEL Dhr. Kruithof 0522-237530

gemeente Meppel

Stichting Sport en Beweeg Mw. E. Hooijer Postbus 84 7900 AB HOOGEVEEN 0528 – 233775

57

gemeente Midden-Drenthe

Cordaad de heer F.M. Osseweijer Esdoornlaan 20 9421 RK BOVENSMILDE 0592-412530 www.cordaad.nu

gemeente Midden-Drenthe

G.S.V. De Stroom mevrouw G. Beugel-Jager Weitgoorn 26 9431 LJ WESTERBORK

60

de Spreng Vredeveldseweg 57 ASSEN Dhr. Osseweijer 0592-412530

De Peppel ‘t Spiek 4 BEILEN Mw. Louissen of Mw. G.Beugel 0593-332727 / 0593332454

Stichting Paardrijden Gehandicapten de heer H. Rutterkamp Postbus 30 9430 AA WESTERBORK 0593-332180 www.prinsesmagrietmanege.nl Cordaad De heer F.M. Osseweijer Esdoornlaan 20 9421 RK BOVENSMILDE 0592 – 412530

gemeente Noordenveld

gemeente Noordenveld

62

G.S.V. Roden Mw. E. Bolt De Veenen 4 9354 XK ZEVENHUIZEN 0594-631650

zwembad de hullen ceintuurbaan 6m RODEN Mw.Bolt 594-631650

Sportver. Op Dreef de heer J.J. Vleeskens Nachtegaalstraat 13 9331 LB NORG 0592-613625

De Hullen (Gevarieerd bewegingsprogramma) Ceintuurbaan-Zuid 6 RODEN Dhr. Vleeskens 0592-613625

gemeente Tynaarlo

Basketbalver. Zuidlaren de heer T. Ensing Schapendrift 12 9471 KG ZUIDLAREN 050-4029411 www.epeios.nl

t Brughuus BORGER Dhr. Ensing 050-4029411

Handboogver. De Treffers ‘93 de heer S.P. van Marle Halmersinge 17 9471 HN ZUIDLAREN

gemeente Tynaarlo

RITOLA zwemmen en waterpolo mevrouw J.E. van Timmeren-Deen Zetstee 58 9472 VJ ZUIDLAREN

64

Zwembad Aqualaren Wilhelminalaan 1 ZUIDLAREN Mw. De Vries 050-4096580

Zwembad Aqualaren de heer R. Rutgers Postbus 86 9470 AB ZUIDLAREN www.aqualaren.nl

Zwembad Aqualaren ( aquatherapie) Wilhelminalaan 1 ZUIDLAREN Mw. De vries-de boer 050-4096580

Zwemver. Meer Armslag de heer L. Ruinen Schultenweg 21 6761 CE EELDE 050-3092513

Zwembad st. de Brink (hydrotherapie) Veenweg 20 VRIES Dhr. Ruinen 050-3092513

gemeente Westerveld

gemeente Westerveld

VV Boyl de heer J. Tichelaar Boijlerstraat 4 8387 XN BOSCHOORD 0561-422222

66

Boyl Dhr. J. Tichelaar 0561-422222

Nuttige adressen

Sport Drenthe Contactpersonen aangepast sporten:

Contactpersonen Oudersport/MbvO

Mirjam Berghuis Patty Veen Niels de Vries Esther Witte Karlijn Meijering

Nuttige adressen

Postbus84 7900 AB HOOGEVEEN T 0528 233775 F 0528 233779 e-post@sportdrenthe.nl www.sportdrenthe.nl

68

KNVB-Noord

Postbus 675 8440 AR HEERENVEEN T 0513 618900

NFSG Nationaal Fonds Sport Gehandicapten

Postbus 200 3980 CE BUNNIK T 030 6597300 F 030 6597373 info@nebasnsg.nl www.nebasnsg.nl

NebasNsg Nederlandse Sportorganisatie voor mensenmet een beperking KNLTB Noord

Rolstoeltennis Dhr J.W. Homan T 0591 351459

Sport Medisch Adviescentrum Bij het Sport Medisch Adviescentrum werken gespecialiseerde sportartsen.

Sporters met een lichamelijke beperking of chronische aandoening kunnen bij het SMA zeer specifieke informatie inwinnen over de mogelijkheden tot sport beoefening.

Diaconessenhuis Hoogeveenseweg 38 7943 KA MEPPEL T 0522 233465

OSNN Topsport Steunpunt Noord Nederland

van Swietenlaan1 9728 NX GRONINGEN T 050 5266660 www.osnn.nl

MEE Drenthe

Eemland 3 9405 KD ASSEN T 0592 30 39 99

Wilhelminaziekenhuis Europaweg-Zuid 1 9401 RK ASSEN T 0592 312271

www.meesurfen.nl www.meedrenthe.nl Euro Champ Foundation www.eurochamp.nl

Het Haagje 129 7902 LE HOOGEVEEN T 0528 26 53 31 Postbus 151 9400 AD ASSEN 0592-308280

Nuttige adressen

Parallelweg 36 7822 GM EMMEN T 0591 61 68 05

69

KNLTB commissie rolstoeltennis Drenthe

stichting BAS

Nuttige adressen

www.coolsporten.nl

70

De heer J.W. Homan Nic. Oostinghweg 13 7957 CX DE WIJK 0522 – 442389

71

Colofon

72 Colofon

SPORTWIJZER Informatie: Postbus84 7900 AB HOOGEVEEN T 0528 233775 F 0528 233779 e-post@sportdrenthe.nl www.sportdrenthe.nl