Eyes Wide Open Filipijnen en Cambodja

JANUARI 2015 | JAARGANG 3 | NUMMER 1 REIS MEE MET OPMEER REPORTS DOOR AZIË: BOEIENDE PROJECTEN. BYZONDERE MENSEN. NATUUR & CULTUUR. ETEN. PRACHTIGE BEELDEN.

RED CARPET HEROES: Zaken-familieman > | CATCH OF THE DAY: Foto’s van de dag van de afgelopen maanden > WAAR ZITTEN WE? > | COLUMN: Lotte van den Berg > | WAT WIJ HEBBEN BELEEFD... > BEASTLY > | UITZICHT OP DE WERELD: DOWNLOAD EEN BUREAUBLAD

Lees hoe een jonge Cambodjaan al

inhoud

tijdens zijn studie een onderneming bedenkt die de hele familie verder helpt.

COLUMN Lotte van den Berg: “Nut van techniek voor ontwikkelingslanden”

CATCH OF THE DAY foto’s van afgelopen maand

Korte (foto)reportages van bijzondere gebeurtenissen.

BEASTLY We ontmoeten niet alleen boeiende mensen, maar ook interessante dieren.

Masskara Hoe een tragedie leidde tot een spectaculair Filipijns

Uitzicht op de wereld: download een bureaublad.

maskerfestival.

redactioneel FILIPIJNEN EN CAMBODJA

Wim & Pauline Opmeer

Met een dikke stapel opdrachten op zak

stichting Imagine een brug slaat tussen de

zijn we van september tot november 2014

harde praktijk, de wetenschap en scholieren.

aan het werk gegaan in de Filipijnen en

Vooral omdat één van die scholieren nicht

Cambodja. Bobbel meenemen was geen

Anouk is, die samen met haar team als

optie: de Filipijnen bestaat uit eilanden en

eindexamenproject een betere baksteen

reizen door Azië met de eigen auto blijkt een

ontwikkelt voor ontwikkelingslanden.

stuk ingewikkelder dan we dachten. Dus

Het kan geen kwaad dat zowel de handel

lieten we Bobbel achter in Salt Lake City en

als de wetenschap de traditionele

stapten we in het vliegtuig naar de Filipijnen.

ontwikkelingssamenwerking versterken met

72 dagen zonder Bobbel, 14 projecten, 16

hun kennis en ervaring. Daarbij jongeren

vluchten, diverse taxi- en busritten, een

betrekken is natuurlijk briljant. Nog niet

ferry, 18 hotelkamers. Wat hebben we ons

‘volwassen’ en ‘verstandig’ zijn zij beter dan

stoere Volkswagenbusje gemist! Maar wat

wie ook in staat te vernieuwen.

hebben we ook een fantastische mensen ontmoet. Met Cambodja hadden we al goede

Dat blijkt ook uit het verhaal over Phalleng

ervaringen. De Filipijnse bevolking bleek zo

Ban, een jonge Cambodjaan die tijdens zijn

mogelijk nog veerkrachtiger, gastvrijer en

studie een bedrijf opzette, waar inmiddels

vrolijker.

een uitgebreide familie in meewerkt. Iemand die zoveel pit heeft, goede ideeën en een

Bovendien hadden we geluk met het weer.

hart voor zijn familie hoort thuis op de rode

De Filipijnen werd tijdens onze aanwezigheid

loper. Niet die van ons dit keer (was logistiek

slechts één keer geraakt door een tyfoon.

lastig), maar een uniek exemplaar van de

Jaarlijks krijgen ze er zo’n twintig voor

stof waarmee Phalleng en familie hun brood

de kiezen. Dat klimaatveranderingen veel

verdienen.

schade veroorzaken in toch al kwetsbare landen is ons weer eens extreem duidelijk

Verder dit keer foto’s, filmpjes en verhalen

geworden.

over varkens (Beastly), mesofinanciering (Eyecatcher), Singapore (Wat Hebben Wij

We zijn dus enorm blij met mensen als

Beleefd) en een spectaculair maskerfestival

columniste Lotte van den Berg, die met

(Spotlight).

Naam: Phalleng Ban Plaats: Phnom Penh, Cambodja Project: Prodcutie kinderkleding

The extended family

Zaken-familieman Wat is een held? In de ‘goeie ouwe tijd’ moest je de Zilvervloot veroveren, een beroemd kunstenaar zijn of goud winnen tijdens een sporttoernooi.

Tegenwoordig verdien je al een plek op de rode loper als je op TV je huisgenoten hebt weggepest. Geheel aan ons oog onttrokken strijden echte helden tegen armoede, onrecht en honger. In Red Carpet Heroes geven we hen de plek die ze verdienen.

>

Het liefst zou Phalleng Ban (29) al zijn tijd

hij een bedrijf dat kinderkleding maakt

besteden aan zijn eigen kledingbedrijf,

van restanten uit de kledingindustrie. Door

maar dat is te riskant. Kleine bedrijven

een shirt te ontwerpen met banen van

zijn instabiel en zijn hele familie is er van

verschillende kleuren stof, hadden ze geen

afhankelijk, dus heeft hij een baan gezocht

grote stukken stof nodig. Phalleng name de

en gevonden bij microfinancieringsinstelling

commerciële kant van het bedrijf voor zijn

TPC. In zijn vrije tijd runt hij het

rekening. Zijn moeder gebruikte haar kennis

kledingbedrijf dat hij opzette toen hij

om de veel eenvoudigere kledingstukken te

studeerde.

naaien.

Hij had al jong door dat hij flink zijn best

‘I like to do the business because it’s our own.’

moest doen om verder te komen. Zijn vader overleed toen hij 1 jaar oud was. Toen hij 8 was, namen zijn grootouders hem in huis.

Met twee studies en een bedrijf is een

De uitnodiging gold hem, maar hij wilde

dag soms wat kort. Phalleng selecteerde

zijn moeder niet alleen laten en nam haar

de lessen die hij nodig had, nam gericht

mee. Hij zorgde dat hij goede cijfers haalde

bijlessen, studeerde in zijn eigen tijd en liet

op school door bijlessen te nemen en thuis

een vriend tekenen voor zijn aanwezigheid

veel te studeren. Met goede cijfers krijg je

op de universiteit. Hij kreeg het voor elkaar

in Cambodja een studiebeurs en Phalleng

het bedrijf te laten groeien en met goede

had ambities. Hij ging Economie en Engels

resultaten af te studeren.

studeren. Dat laatste was mogelijk doordat hij tijdens de middelbare school drie jaar

Hij gebruikte de winst en een lening om een

Engels had geleerd van een Amerikaanse

huis te kopen, waarin hij samen met zijn

vrijwilliger.

moeder en diverse neven en nichten woont.

Die kunnen daardoor studeren of het werk

Tijdens zijn studie naaide zijn moeder luxe

doen wat ze leuk vinden. Een oom regelt

kleding om in hun levensonderhoud te

de logistiek, een tante de verkoop. Drie

voorzien. Ze werd echter ziek, waardoor ze

werkneemsters helpen zijn moeder met het

moeite had om het lastige werk te blijven

naaien van de kinderkleding. Ook zij wonen

doen. En dus verzon Phalleng een oplossing.

in het huis. Als een vader waakt hij over het

In navolging van een goede vriendin startte

welzijn van de uitgebreide familie.

SEP -NOV 14

Klik op de nummers om naar de COTD’s te gaan

16 19 22 25 28 29 02 11 16 21 25 30 06 08 11 12

Cambodja Filipijnen

WAAR ZITTEN WE?

AMERSFOORT | NEDERLAND Om te kunnen werken in India moeten we in Nederland onze visa aanvragen. Het is ook een mooi moment om de familie even te zien en fotoapparatuur te repareren en aan te vullen.

In februari/ maart zijn we aan het werk in India, waarna we doorreizen naar Japan. Daar willen we na een week aikido in Fukuoka tijd besteden aan enkele onafhankelijke reportages. Eind april kere we terug naar de Verenigde Staten om de laatste etappe van de reis voor te bereiden: Afrika.

123456789

Column Lotte van den Berg is gefascineerd door mogelijkheden die wetenschap en innovatie bieden om mondiale vraagstukken op te lossen. Ze is manager van IMAGINE, een stichting die een link legt tussen onderwijs, wetenschappelijk onderzoek en ontwikkelingssamenwerking.

Lotte van den Berg

“Nut van techniek voor ontwikkelingslanden”

Foundation Imagine Life Sciences

Stel je voor: Paddenstoelen verrijkt met

hoe je die nieuwe technologie zou kunnen

hadden een heel ander idee: irrigatiekanalen

jodium als alternatieve eiwitbron, een

implementeren in ontwikkelingslanden.

van zelfhelend beton, om zo lekken van water

goedkope wegwerpsensor voor het meten van waterkwaliteit of biologische bestrijding van malariamuggen door ze te infecteren met een dodelijke schimmel.

Toekomstmuziek? Niet als je de wetenschappers achter deze uitvindingen spreekt. Er zijn zoveel nieuwe technologieën en wetenschappelijke ideeën die van nut

en daarmee een mislukte oogst tegen te

‘‘Scholieren zijn nog ‘fris & onwetend’. Ze slaan ze niet automatisch de gebaande (denk) paden in. Ze komen met creatieve, originele, bizarre en daarmee soms briljante ideeën.”

kunnen zijn in de strijd tegen honger,

gaan. Simpel en briljant.

Afgelopen zomer hebben we met onze partners dit project opgezet in Ecuador. De eerste resultaten zijn veelbelovend en de boeren willen dit graag toepassen op hun andere akkers. Een beter bericht kunnen we ons niet wensen.

armoede, klimaatverandering en andere

Een voorbeeldje: Een innovatief idee was het

De creativiteit van jongeren, de slimme

mondiale vraagstukken. Maar hoe organiseer

gebruik van micro-organismen om beton

ideeën van wetenschappers en de expertise

je dat?

steviger en duurzamer te maken. Bacteriën

van de lokale bevolking; zo zien we graag nog

produceren kalksteen waarmee kleine

vele projecten volgen!

De scholierencompetitie van Foundation

scheurtjes in het beton opgevuld worden.

Imagine is een eerste stap in de

Op die manier gaat het materiaal veel

richting: scholieren werken samen met

langer mee. Maar wat kun je daar mee? De

bètawetenschappers aan innovatieve ideeën

wetenschappers dachten aan constructies

en schrijven een (concept) businessplan over

als gebouwen en bruggen. De leerlingen

Scholierencompetitie

?

HOE VAT JE BIJZONDERE BELEVENISSEN IN EEN LAND SAMEN IN TWEE PAGINA’S? ZOALS ALTIJD DOOR TE BEGINNEN MET HET VERHAAL EN WEL TE ZIEN WAAR HET SCHIP STRANDT. EIGENLIJK LIJKT HET EEN BEETJE OP DE REIS ZELF. TOEN WE WEGGINGEN HADDEN WE EEN GLOBALE ROUTE, DIGITALE KAARTEN OM DE WEG TE VINDEN, EEN PAAR OPDRACHTEN EN ENKELE FLEXIBELE AFSPRAKEN. ENIGE ZEKERHEID: ER IS GEEN ZEKERHEID. DAT LAATSTE GELDT NATUURLIJK NIET ALLEEN VOOR HET MAKEN VAN EEN REIS.

Onderweg Nergens zitten we zoveel in vliegtuigen, boten, busjes en taxi’s als in de Filipijnen. Manila is berucht om zijn files, waar we dan ook met grote regelmaat in verzeild raken. Dat geeft ons wel de tijd om de omgeving goed te bekijken. Aan de rivieren, op de stoepen en tussen de malls, verwaarloosde naoorlogse betonbouw en nieuwe woontorens bouwen de armsten van de stad hun ’huis’. De zelfbouw constructies op de stoepen bestaan uit karton, triplex en paraplu’s. Daarlangs rijden de Jeepneys, mobiele kunstwerken die het belangrijkste openbaar vervoer vormen voor de Filipijnen.

Singapore Chinees, Engels, Indiaas, Maleisisch, boeddhisme, tao, hindoestaans, christelijk, studenten, zakenlui, fietstaxi chauffeurs, expats, shopaholics, straathandelaren, gotisch, neo-klassiek, jaren tachtig betonkolossen, koloniaal, hypermodern, fast food, haute cuisine, verfijnd Japans, doorsnee Amerikaans: alles vind je in hier.

Voor architectuurhysterici zoals ik en liefhebbers als Wim is Singapore een paradijs. Zo’n sterke mix van moderne en historische architectuur vind je nergens. En wat een juweeltjes! Twee-en-een-halve dag blijkt toch wat weinig. We komen terug

Blijven lachen Ondanks alles blijven de Filipijnen lachen.

Nergens hebben we zoveel graatmagere boeren gezien. Nergens zijn we zo gastvrij onthaald. Lachend vertellen ze ons over de schade van supertyfoon Yolanda in 2013 of laten ze ons de restanten van de kippenschuren zien die in oktober 2013 net voltooid waren. Tyfoon Glenda maakte ze letterlijk met de grond gelijk in juli 2014. De 200.000 kippen kwamen om of verdwenen.

Ze lachen erom alsof dat grappig is.

Alles liever dan mistroostig bij de pakken neerzitten. Het is hun manier om moed te houden, ondanks de talloze typhoons die de eilanden iedere keer weer treffen.

Angkor Angkor is een ruïnestad gelegen ten noorden van de plaats Siem Reap in Cambodja. Angkor was tussen de 9e en 14e eeuw de hoofdstad van het Khmer-rijk.

De grote aantrekkingskracht van het complex schuilt in het rijke beeldhouwwerk,

Krab

de grote variatie in de architectuur van de

Doordat we zelden thuis zijn op onze trouwdag,

tempels, maar meer nog in de ligging van de

is het altijd afwachten wat we eten. Door toeval

tempels in de jungle. Angkor bekijken is een

was dat de afgelopen 20 jaar vaak niet best.

ontdekkingsreis, waarbij wij zelfs de 3e keer

Maar nu eten we krab. De laatste ondernemer

dat we het bezoeken nog continue verrast

die we moeten fotograferen is namelijk

worden. Doordat we het nu bezoeken tijdens

krabvisser Rufino. Na de reportage lunchen

een Cambodjaanse vakantie, is het wel erg

we temidden van de visvijvers met onze

druk, maar zelfs nu dwalen we soms even als

begeleiders van de microfinancieringsbank.

een soort Idiana Jones alleen tussen het rijke

In een grote pan met kokosmelk en groenten

beeldhouwwerk door. Angkor functioneerde in

ligt een flink aantal krabben op ons te

2001 niet voor niets als filmlocatie voor ’Lara

wachten. Daarnaast grilt Rufino op een

Croft: Tomb Raider’.

houtvuur de krab die hij net gevangen heeft. Verser kan niet.

BEASTLY

Onderweg struikelen we regelmatig over oogstrelende beelden. Wil je een tijdje hetzelfde uitzicht als wij hebben, download dan een bureaublad.

Klik op download, gebruik je rechter muisknop en kies voor ‘bewaar als’.

Stop!!!!

Onrein, zo stom als het achtereind van een varken, ongezond vlees: weinig zoogdieren worden zo ondergewaardeerd als varkens.

Gardens by the bay

Terwijl ze direct na mensen, mensapen en

25 oktober 2014, Singapore

dolfijnen komen als het gaat om intelligentie.

Nu zijn er natuurlijk ook extreem domme mensen, maar dat is een ander verhaal.

Wij mogen de gezellige knorrepotjes wel.

Er is alleen één probleempje: zodra wij een

DOWNLOAD

boer vertellen dat we graag een foto willen

S

maken als hij/ zij de varkens voert, moeten we in de hoogste versnelling. Voordat we de camera maar hebben kunnen aanraken is het varken namelijk meestal al gevoerd.

De boeren lijken niet te snappen dat wij actiefoto’s van hen willen en niet van hun

Masskara

etende spaarpotjes. Dat is namelijk een

18 oktober, Bacolod, Filipijnen

ander frapant feit. Veel micro-ondernemers of boeren in ontwikkelingslanden kopen een varken als ze wat extra geld hebben verdiend.

In slechte tijden kunnen ze het inmiddels gegroeide vleesfabriekje weer verkopen met winst. Een slim spaarvarken.

DOWNLOAD

S

Sinds 2010 maken we reportages over microfinanciering. Niet alle micro-ondernemers zijn eenpitters. Sommigen hebben mensen in dienst en vallen daardoor eerder in de categorie midden- dan kleinbedrijf. Organisatie Lendahand specialiseert zich juist in deze categorie, omdat zij van mening zijn dat de economie nog meer van mesokredieten profiteert dan van microkredieten. Op eiland Cebu in de Filipijnen bezochten wij vier van hun klanten: een gitaarfabriek, schelpenexporteur, schoenmaker en mandenproducent.

schelpen Dacht je echt dat die schelp die je in Turkije hebt gekocht daar vandaan komt? De kans bestaat dat je een originele Filipijnse schelp hebt bemachtigd van Lapu-Lapu & Magellan Shell Art. Geen probleem, want ze verkopen geen beschermde schelpen en als het jouw huis opfleurt is het toch prima. Bovendien kunnen de mensen hier de inkomsten goed gebruiken.

En je bent in goed gezelschap, want de schelpen worden ook in Duitsland, Italië, Spanje, de USA en Japan verkocht.

Myrna Bancale, de eigenares, heeft vanaf het prille begin (2002) vooral huisvrouwen aangenomen en jongeren die hun school niet konden afmaken.

Momenteel heeft zij 24 fulltime medewerkers in dienst, waarvan 19 mannen en 5 vrouwen. gevlochten manden De kwaliteit van de gevlochten manden van JC Home Decour Corporation

is ongekend hoog. De vormen, structuren, kleuren en soorten grassen zijn bijzonder. Als ik vraag naar de ontwerper, vertelt directeur Alberto dat die er niet is: hij heeft zijn vrijheid nodig om inspiratie op te doen, dus dat geven ze hem dan ook. Het bedrijf bestaat sinds 1995, toen Alberto en Jocelyn Ceniza besloten voor zichzelf te beginnen. Sinds 2012 is het een officiële corporatie, met 5 aandeelhouders. Op dit moment werken er 25 mensen. Alberto en Jocelyn gebruiken de lening om meer grondstoffen in te kopen en zo hun productie te verhogen. Ze exporteren hun manden naar de VS en Azië. gitaren 22 mensen werken er in bij Ferrangeli Guitar van eigenares Angelita Dagoc en haar man. Ze zijn in goed gezelschap in Lapu-Lapu City, dat bekend staat om zijn gitarenmakers. De grond van één van de bedrijfsruimtes is net verhuurd aan een andere partij, dus zitten de werknemers

nu verspreid door ruimtes achter de winkel te zagen, schuren, schaven en lakken. Er moeten nu dus niet alleen gitaren gebouwd worden, maar ook een nieuwe productieruimte. Intussen gaat de productie door, voor klanten in Europa, Azië, de VS en het toeristische eiland Boracay. schoenen Net als Lapu-Lapu bekend staat om zijn gitaren, zo bekend is Carcar om zijn schoenen. Elf jaar geleden begon Gregorio S. Sanchez er met het produceren van schoenen gemaakt van abacca vezel. Virus Footwear Industry begon als familiebedrijf. Door te helpen in de productie en marketing, verdiende de familie genoeg om alle kinderen te laten studeren. Nu ze allemaal een baan hebben, is hun rol overgenomen door 9 medewerkers. De schoenen wandelen intussen aan de voeten van hun kopers door Metro Manilla en andere delen van de Filipijnen.

inhoud

MassKara betekent ’veel gezichten’ en verwijst tegelijkertijd naar de maskers die het uitbundige feest kenmerken. Mix het carnaval van VenetiÍ, tribale dansen en Braziliaans carnaval en je kom in de buurt. De oorsprong van het festival is tragisch. Op 22 april 1980 zonk de ferry Don Juan, op weg naar Bacolod. 700 mensen kwamen om waaronder veel inwoners van het eiland Negros. De overheid en een aantal burgers bedachten een typisch Filipijnse oplossing om de rouwende inwoners op te peppen: ze bedachten een nieuw festival in in Bacolod om de lach terug te brengen op de gezichten van de verdrietige inwoners. Bacolod staat niet

masskara voor niets bekend als de City of Smiles.

SPREAD THE WOR(L)D In dit tijdschrift vertellen we de verhalen van mensen die we

Wilt u ook een digitaal magazine?

onderweg ontmoeten en geven we een beeld van de landen waar we doorheen reizen. Daarmee willen we zoveel mogelijk lezers

IDEAAL OM UW DOELGROEP INTERACTIEF TE BENADEREN

bereiken.

Ken je mensen of organisaties die deze verhalen waarschijnlijk ook graag lezen, stuur de link naar het tijdschrift dan door. Vervolgens kunnen de ontvangers zelf bedenken of ze een abonnement willen.

Hoe hoger de oplage uiteindelijk is, des te beter.

Heb je zelf nog geen abonnement, stuur ons een bericht via Twitter, Facebook of de website en we sturen je ook de volgende nummers.

Het abonnement is gratis.

www.lale.nl Ontwerpgroep Lâle ontwikkelt visuele middelen die functioneel en onderscheidend zijn. Uw boodschap wordt kernachtig gecommuniceerd en uw identiteit helder weergegeven.

OPLAGE: 1.000

COLOFON

Tekst: Pauline Opmeer | Opmeer Reports Fotografie: Wim & Pauline Opmeer | Opmeer Reports

Het basisontwerp van deze publicatie is ontwikkeld

Ontwerp en realisatie: Ontwerpgroep Lâle

en gesponsord door Ontwerpgroep Lâle | www.lale.nl

© Opmeer Reports 2015