magazine voor wandelaars & fietsers
PB- PP B- 00000 BELGIE(N) - BELGIQUE
2022
1
Retouradres: Grote Routepaden, Grasmarkt 61, 1000 Brussel - Afgiftekantoor Antwerpen X - ErkenYning: P 309099 - Tweemaandelijks Februari – Maart 2022
Eilandhoppen op de Deense Oostzeeroute
Met de ViaRhôna loodrecht naar de Middellandse Zee Boekverbrandingen en bosbessentaart op de GR 738 Kan een fietstocht de wereld redden? Fietsen langs Waals werelderfgoed 80 onvergetelijke kaarsjes voor opa Zes stapdagen op de GR 34 Treinstappen langs de Lesse
Treinstapper 3 • Dwars door de Lage Landen • Streek-GR Vlaamse Ardennen • GR 5
Tentenweek 29 maart - 2 april, meer dan 40 modellen opgesteld! De Berghut Plezantstraat 11 9220 Hamme tel. 052/47.85.22 info@berghut.be https://berghut.be
EDITO
Zelfs als
Ochtendmist in de Assebroekse Meersen (foto Els Wallaert, deelnemer GR-FOTOwestrijd 2020).
Het is begin januari wanneer ik dit schrijf en voor het 12de jaar op rij zit ik met een dilemma: nog een nieuwjaarsboodschap in mijn edito verwerken of niet? Want zo gaat dat met tweemaandelijkse magazines met een vreemde kalender: wanneer jullie dit lezen is het al februari! Goed mogelijk dat heel wat lezers hun nieuwjaarskaartjes al van de schouw hebben gehaald – voor zover ze daar nog op belanden natuurlijk, in deze digitale tijden. Maar bon, laat ik er toch nog maar een nieuwjaarsdraai aan geven: maak er een boeiend fiets- of wandel2022 van! Eén zekerheid heb ik alvast: daarmee kan ik bij jullie weinig verkeerd wensen. Zelfs als omikron toch opnieuw voor halve lockdowntoestanden zorgt. Zelfs als grenzen opnieuw zouden toegaan. Zelfs als pi of rho zich zouden melden. Ja, zelfs dan biedt deze Op Weg uitwegen. Met dank aan de GR-vrijwilligers. Want daar is Treinstapper 3, vers van de pers! Opnieuw 10 dagtochten van station naar station, verspreid over de vijf provincies. Dat brengt het totaal op 30. Tel daar de 20 gare à gare tochten van onze Waalse collega’s bij – een taalgrens zal men toch niet zo snel sluiten zeker – en we kunnen met een gerust gemoed in eigen regio de lente in. En wat als niet keizer corona, maar een strenge koning winter de lente onverwacht nog een tijdje in de koelkast zet?
Zelfs dan biedt deze Op Weg soelaas. Met een nieuwe reeks ideeën voor zonnigere tijden. De Unesco-fietsroute, de Bretoense GR 34, de ViaRhôna, de Oostzeeroute of de Haute Traversée de Belledonne, om er maar enkele te noemen. Binnenblijven en jezelf warmen aan een aantal mooie verhalen kan ook. Zoals het wonderlijke relaas van de 80-jarige opa van Kobe, die voor zijn verjaardag een heuse Alpentocht kreeg van zijn kleinkinderen. Of aan de mijmeringen van Toby op de terugweg van de klimaattop in Glasgow. Bergen willen verzetten om het klimaat te redden is blijkbaar nog geen garantie dat je de zompige flanken van de Pentland Hills overgeraakt. Maar het voelt wel als een ultieme vorm van zachte rebellie. Genoeg gelezen? Vanaf maart kan je in eigen zetel ook zappen naar het nieuwe wandelprogramma van Arnout Hauben, ‘Dwars door de Lage Landen’. Kortom, stof genoeg om 2022 goed in te zetten. Zelfs als … Veel leesplezier, Peter Cristiaensen Hoofdredacteur Op Weg
2022-1 Op Weg |
3
BOEKEN EN KAARTEN DIE SCOORDEN IN 2021 Eindejaarslijstjes, je vindt ze ook bij ons! Laat je inspireren door de populairste gidsen van 2021.
TREINSTAPPERGIDSEN Dat de Treinstappergidsen in 2021 het vlotst de deur uitgingen, zal jullie niet verbazen. Ook de fictie-serie over de GR 5 en de documentaire van Arnout Hauben over de GR 129 gaven de verkoop van de gelijknamige wandelgidsen een enorme boost.
VLAAMSE GR-GIDSEN Maar ook andere gidsen vulden massaal jullie persoonlijke reisbibliotheek aan. Op het podium voor bestverkochte Vlaamse GR-gidsen staan de GR 5A (goud), de Streek-GR Hageland (zilver) en de GR 128 Vlaanderenroute (brons).
PAPIEREN KAARTEN Papieren kaarten blijven het anno 2021 nog steeds goed doen. De GR-overzichtskaart, pas verschenen in december, kaapt meteen de hoofdprijs weg, gevolgd door de langeafstandswandelkaarten nr. 6 (GR Luxemburg, Gaume en Ardennen), nr. 4 (GR Limburg, Hoge Venen en Ardennen) en wandelkaart nr. 1 (GR West-Vlaanderen en Pas de Calais).
VOOR DE FIETSERS Voor de fietsers springt onze eigen ‘Grensroute’ er met kop en schouders bovenuit, gevolgd door de Alta Via langeafstandsfietskaarten nr. 1 (Oost- en West-Vlaanderen) en nr. 2 (Antwerpen - Limburg Vlaams-Brabant – Brussel).
www.groteroutepaden.be SNELLE SERVICE IN DRIE STAPPEN
1
Online bestelling
2
Betaling: online of via overschrijving
3
Levering via bpost
Ons secretariaat helpt je graag. Bel tijdens de kantooruren naar +32(0)3 232 72 18 of mail naar info@groteroutepaden.be.
10 % KORTING
VOOR LEDEN
IN DIT NUMMER
6
Lezers onderweg
Dichtbij 8
Treinstapper 3 zet je op het goede spoor
Reportages
12
12
16
WANDELREPORTAGE | Frankrijk
Zes stapdagen op de GR 34
16
FIETSREPORTAGE | België
30
WANDELREPORTAGE | Frankrijk
34
FIETSAVONTUUR | Denemarken
50
FIETSREPORTAGE | Frankrijk
Fietsen langs Waals werelderfgoed Boekverbrandingen en bosbessentaart op de GR 738 Eilandhoppen op de Deense Oostzeeroute
In de schaduw van de Zonnekoning
Tips 42
38
48 58
FIETSTIP | België
Twee dagen fietsen tussen Aken en Eupen
WANDELTIP | België
Treinstappen langs de Lesse
WANDELAVONTUUR | België
Van winter naar lente op de Streek-GR Vlaamse Ardennen
En verder 20 Wandelnieuws 23 Onderweg 24 INTERVIEW | Arnout Hauben
44
Dwars door de Lage Landen
28 Fietsnieuws 29 COLUMN | IJdeltuiterij 38 WANDELAVONTUUR | Frankrijk
(Simpel)weg: relaas van drie maanden GR 5
64 WIN !
2x Marskramerpad p 20 2x Trekvogelpad p 20 3x Habichtswaldsteig p 22 3x Emsland Route p 29
44
FIETSAVONTUUR | Frankrijk
54
FIETSAVONTUUR | Groot-Brittannië
Met de ViaRhôna loodrecht naar de Middellandse Zee
Kan een fietstocht de wereld redden? Naar de Klimaattop in Glasgow
61 Verenigingsnieuws 64 OPMERKELIJK | 80 onvergetelijke kaarsjes voor opa
66
COLUMN | Jong geleerd …
2022-1 Op Weg |
5
LEZERS ONDERWEG
Haiku Aan L’étang des Epioux op de GR 129 kwam de inspiratie voor een haiku: samen aangemeerd onder herfstbladeren twee roeibootjes Willy Callens
Brabantse vennen 2021 was op wandelvlak voor ons een echt topjaar, met onder mee r de Streek-GR Kempen en de GR 129 (tot Dinant). Maar we pikken er graag het Brabants Vennenpad uit, omdat dit het minst bekende is. Het pad heeft zijn naam niet gestolen: ontelbare venn en liggen in de mooie heidegebiede n. Maar ook het idyllische Dommeld al zorgt voor een zalige wandelervari ng. De route loopt bijna steeds onverhar d in een grote cirkel rond Eindhove n en gaat door een aaneenschake ling van heide, bossen, kleinscha lige landbouwgebieden en beekdalen.
Ludo Duerinck
Verstillen In september stapten we ‘Ons Kloosterpad’ in de Nederlandse provincie NoordBrabant. Het nieuwe pad is 330 km lang en loopt van klooster naar klooster door prachtige natuur.
Een ideaal
langeafstandspad om te verstillen... Jozef Bouwens
6 | Op Weg 2022-1
Terugblik Deze plek voorstellen is vermoedelijk niet nodig. Volg je de GR 512 door de Hagelandse heuvels dan kom je er zo. Mooi moment om even terug te blikken op een grijs 2021. En kijk, even later brak de zon (2022?) door de wolken. Peter Cristiaensen
Als de nood hoog is… Tijdens mijn tocht op de Zweedse Olafsroute van Sundsvall naar Trondheim kwam ik dit merkwaardige bord tegen!
Tajo de Ronda
Jacko Soors
Op onze reis door Andalusië in oktober 2021 volgden we een hele tijd de tekens van de GR 141 en de GR 249. In Ronda liepen we helemaal de ‘Tajo’ (kloof) in, zodat we de oude brug volledig vóór ons zagen liggen. Annemie Vercruysse
H E B
J I J
O O K
E E N
A A L V E R H
O T O E E N F E N / O F E D E R W N S O N E R G E R N E K E R D O O M A I L Z E Z E P A D R O T E R O U T O P W E G @ G
, G ?
A A R E N . B E 2022-1 Op Weg |
7
DICHTBIJ |
oor deze tien treinstappers, dagtochten van station naar aden. Ontdek op eigen tempo, doorheen de seizoenen, rborgen hoekjes in dit rondje Vlaanderen. Door de verden zijn de wandelingen ook geschikt voor bvb. gezinnen
Treinstapper 3 zet je op het goede spoor Word lid van Grote Routepaden
WANDEL G I D S
TREINSTAPPER 3
Essen
Steun zo de inspanningen van ruim 240 vrijwilligers die het kloppend hart van de organisatie vormen.
Heide
Foto Bart Caers
Antwerpen Geel Gent
Mol
Zichem Hever Aarschot Eppegem Hasselt Mollem Diepenbeek Leuven Bilzen Sint-Truiden Brussel Landen
Ronse
gje uitwaaien aan zee? Of kies je voor het verleden van at je bekoren door de Vlaamse Ardennen in een voorlte van de Antwerpse Kempen. Wandel je liever door ne Hageland? Of combineer je Dijle en Zenne met een historisch centrum van Mechelen? Je kunt je ook laten loesems of het rijpend fruit in Haspengouw. En waarniet één voor één?
TREINSTAPPER 3 | WANDELGIDS
denaarde
Aalst
Enig idee welke de populairste wandelgidsen zijn in onze GR-webshop?
Wel, met voorsprong de Treinstappers. Daarom bogen onze vrijwilligers zich over deel 3 en over 10 nieuwe dagtochten van station naar station, hoofdzakelijk langs GR-paden. Omdat het einddoel een station is, is het niet nodig om een lus te maken. Dat opent letterlijk heel wat nieuwe paden en geeft de kans een groter gebied te ontdekken. Elke treinstapper in de nieuwe uitgave start met een passend gedicht dat uitdrukking geeft aan het idee van onderweg zijn, op eigen tempo en in contact met de natuur. Al wandelend beleef je het landschap aan den lijve en ontdek je verborgen hoekjes van Vlaanderen. Ontdek de 10 nieuwe treinstappers op een rij. Als lid geniet je ook van:
10 WANDELINGEN VAN STATION NAAR STATION LANGS GROTE ROUTEPADEN
ps-tracks es op epaden.be
O O O O O
10 % korting in de webshop 6 x Op Weg magazine, op papier en digitaal Toegang tot de artikeldatabank Deelname aan georganiseerde wandeltochten Kortingsbon Vlaamse jeugdherbergen
www.groteroutepaden.be
2021-11-28 16:34:06
Æ Tekst Cathy De Gusseme en Jan Thys
1 Blankenberge – Oostende
Een dagje ‘uitwaaien aan zee’. Je wandelt een groot deel op
de GR 5A en geniet van een voortdurende afwisseling: zee, strand, duinpaden en duinbossen. Ontdek de ‘aubette de la douane’ of wat Einstein naar De Haan dreef. Op het einde wacht je de veerboot naar Oostende voor een afsluitend hapje en drankje. Wens je de afstand aan te passen, geen nood: de kusttram is nooit veraf. Foto Cathy De Gusseme en Jan Thys
8
| Op Weg 2022-1
2 Komen – Ieper
Langs een oude kanaalsleuf wandel je te midden van een
glooiend landschap. Eens in het natuurgebied De Palingbeek zijn herinneringen aan het oorlogsverleden nooit veraf. Ze zijn door de natuur mee opgenomen in een spel van kraters, poelen, oud en jong bos, graslanden en akkers. Tenslotte stap je langs Zillebekevijver en de Verdronken Weide over de groene Vesten, een oude verdedigingsgordel rond Ieper, richting station. Foto Cathy De Gusseme en Jan Thys
3 Ronse – Oudenaarde
Na een ommetje door het rijke verleden van Ronse stap je de Vlaamse Ardennen in. Laat je meevoeren door een
geanimeerd en heuvelachtig landschap met prachtige bossen, glooiende landwegen en weidse omgevingen. Geniet van de rust en stilte. Ontdek de Geuzentoren en laat je, eens in het historisch hart van Oudenaarde, het verhaal van Hanske de Krijger vertellen. Foto Riet Lenaert
4 Mollem – Aalst
De GR 128 en Streek-GR Groene Gordel leiden je naar de Denderstad Aalst, door rustige dorpjes, op veld- en graspaden,
midden in een afwisselend landschap. Misschien spot je wel een reetje. Langs de Abdij van Affligem en het waterkasteel van Moorsel ben je inmiddels in de Faluintjesstreek, ooit een belangrijk centrum van de hopteelt. Foto Isabel Hoogewijs
2022-1 Op Weg |
9
DICHTBIJ |
5 Zichem – Aarschot
Aan de rand van de Hagelandse ijzer zand steenheuvels wandel je even op de GR 5 en de Demervariant, maar een groot deel van je tocht gaat over de Streek-GR Hageland. Geniet van de uitzichten in de Demerbroeken en laat je verleiden door de Voortberg, de Bosberg
en het blauwe lint van de Demer, die het landschap heeft geboetseerd met zijn talrijke meanders. De opmerkelijke ajuintoren van de Onze-Lieve-Vrouwekerk is je eindbaken. Foto Bart Caers
6 Hever – Eppegem
Via de Barebeekvallei en het Mechels Broek flaneer je kort
door een bruisend Mechelen. Het prachtige Vrijbroekpark doet je verder uitgeleide om langs de oevers van de Zenne het kasteel van Relegem te bereiken. De weilanden en hoogstamfruitbomen van Wormelaar, een passage door het bos van ‘De Don’ en tenslotte het kasteel Linterpoorten laten je afscheid nemen van het Dijleland. Foto Jonas Vandermosten
7 Essen – Heide
Voor deze treinstapper volg je voor
het overgrote deel de GR 5, of tijdens het broedseizoen de variant. Op de Kalmthoutse Heide krijg je veld-, bos- en zandwegen voor de voeten geschoven. Laat je verrassen op stille wondermooie plekjes natuur, weg van de bewoonde wereld. Je stapt door zandvlakten en duinen en de typische heidevegetatie. Voor en na de heide geniet je van enkele mooie bosgebieden. Als afsluiter wacht er een gezellige taverne. Foto Wim Patry
10
| Op Weg 2022-1
8 Geel – Mol
Van de Postpaddekes in Geel beland je in natuurgebieden met
klinkende namen: het Malesbroek, het Bels Broek en Heide. Je flaneert langs de Zeeploop en de Duivelskuil in een mozaïek van waterlandschap, uniek moeras- en heidegebied en restanten van oeroude stuifduinen. Je stapt door zompige broekbossen en vochtige wei- en hooilanden. Kortom een decor waarin je heerlijk kan onthaasten. Foto Christophe Deblaere
9 Diepenbeek – Bilzen
Op het ritme van kabbelende beken wandel je langs uitgestrekte akkers en golvende weilanden en door fruitgaarden en bossen. Verdwaal figuurlijk in dit kleurrijk lappendeken met klinkende namen als Nietelbroeken, Jongenbos of Watervalbos. Hier en daar priemen kerktorens boven de velden uit en getuigen grote vierkantshoeven in leem en steen van de rijkdom van deze vruchtbare streek. Foto Lea Decabooter en Rudy Steyls
PRAKTISCHE INFO
10 Landen – Sint-Truiden
Met de GR 564 en de Streek-GR Haspengouw als leidraad
ruimt akkerland langzaam plaats voor een golvend
Essen Heide Blankenberge Brugge Oostende
Antwerpen Geel
weiland met fruitbomen. In dit prachtige landschap kan je het ganse jaar door genieten, maar de periodes van bloesems en rijp fruit vormen natuurlijk hoogtepunten. Vergezichten met af en toe een kasteel of een kapel doen je één voelen met de natuur. Foto Cathy De Gusseme en Jan Thys
Gent Aalst Ieper Comines/Komen
Oudenaarde Ronse
Mol
Zichem Hever Aarschot Eppegem Hasselt Mollem Diepenbeek Leuven Bilzen Sint-Truiden Brussel Landen
De treinstappers variëren tussen 18 en 25 km, maar met de verkortings mogelijkheden zijn ze ook haalbaar voor gezinnen met kinderen. Naast gedetailleerde kaarten, routebeschrijvingen en achtergrondverhalen vind je in de nieuwe gids ook informatie over het openbaar vervoer. De gids is vanzelf sprekend te koop in onze webshop.
2022-1 Op Weg |
11
WANDELREPORTAGE | Frankrijk
Zes stapdagen op de GR 34 Vanuit onze eerste auberge in Lochrist stappen we meteen de zomerse, Bretoense velden in. In de gloednieuwe Intermarché van Plougasvelin gaan we op zoek naar een lunchpakket en dan zijn we er helemaal klaar voor: de ruwe Bretoense kust, de zee en zes stapdagen op de GR 34. Æ Tekst en foto’s Joost Van Damme en Petra Deltour
La pointe de Bertheaume.
12
| Op Weg 2022-1
Alleen met de zee en de wind.
Levenden, doden en zeevaarders
In het verleden hebben we nog trajecten van het Sentier des Douaniers gewandeld, meer bepaald aan de Roze Granietkust, dus konden we ons wel wat voorstellen bij ons eerste vergezicht: mooie rotswanden en het gevoel alleen te zijn met de zee en de aanwezige wind. Van de pointe de Bertheaume gaat het naar de pointe de St.-Mathieu. Langs de klifrand zien we vaak vreemde platte stenen met een gleuf erin, de zogenaamde ‘pierres à goémon’. Een bord met uitleg leert ons dat de Bretoenen hier al heel lang zeewier oogsten. Maar omdat de stranden vaak niet toegankelijk zijn om grote ladingen aan land te brengen, takelde men de grote pakken zeewier tientallen meters de hoogte in met behulp van een katrol, een lang touw dat door een gladde steen met een gleuf gleed. Een paard bovenaan de klif trok alles naar omhoog. Naarmate we pointe de St.-Mathieu met zijn gedenkplaats voor vermiste zeelieden en zijn abdijruïnes naderen, merken we heel wat borden op met namen van vergane schepen. Verrassend veel dateren van deze eeuw. Andere borden vertellen in gezwollen Franse poëzie over de gevaren van de zee, de heldenmoed van de zeevaarders en de bang afwachtende echtge-
notes aan wal. Een citaat van Plato vat het mooi samen: “Er zijn drie soorten mensen: levenden, doden en zeevaarders.”
Wat meteen opvalt is de enorm rijke flora. Komt het door de natte lente dat er half juli nog zoveel bloemen staan? Of is dat hier altijd zo?
Van varens tot hazenstaart …
Wat onderweg meteen opvalt, is de enorm rijke flora. Komt het door de natte lente dat er half juli nog zoveel bloemen staan? Of is dat hier altijd zo? Naast de varens, weegbree en fluitenkruid zien we ook jakobskruiskruid, knopherik, dubbelkelk, bernagie, vogelwikke, glad walstro, gele ganzenbloem, duizendblad, rode dophei, steenanjer, wilde venkel, grote tijm, groot kaasjeskruid, blaassilene, hazenpootje en hazenstaart. Vanaf de pointe de St.-Mathieu
Zeevenkel.
gaat het noordwaarts richting Le Conquet. Wij slaan echter af naar Lochrist om ook deze avond in dezelfde auberge te overnachten.
… tot zeevenkel
Vrij vlug zijn we de volgende ochtend in Le Conquet, een sympathiek havenstadje met rustige bedrijvigheid van in- en uitvarende vis- en plezierbootjes. We maken een zijsprong naar het oude centrum en trekken dan verder langs de indrukwekkende, 2 km lange ‘plage des blancs sablons’. We passeren opvallend meer stranden, badgasten en volle parkings. Niet dat het stoort, want op de paden tussen de stranden zie
2022-1 Op Weg |
13
Altijd en overal bloemen, zee, bootjes en ... twee wandelaars.
je bijna niemand. We picknicken in de schaduw – niet eenvoudig te vinden! – van de kapel van Locmeven. Ons virtueel herbarium dikt vandaag aan met gewoon biggenkruid, wilde kamperfoelie, harig wilgenroosje, blauwe knoop, gaspeldoorn, sleedoorn, gewone berenklauw, Engels gras, blauwe zeedistel en knikkende distel. Op één plaats ontdekken we zelfs zeevenkel. Omdat we in Porspaul zelf geen logement konden vinden, nemen we de taxi die ons rond de lange inham van de aber Ildut naar Lanildut voert. Morgen starten we vandaar richting Portsall.
Door de duinen van Sainte-Marguerite.
1978 de olietanker Amoco Cadiz onbestuurbaar werd, leksloeg op de rotsen en 220 000 ton ruwe olie op de kusten achterliet. In ons virtueel herbarium hebben we nog geen klaver, kamille en gewone rolklaver geplakt, al komen die hier natuurlijk ook voor. Wat we wel kunnen toevoegen is struikhei, waterzuring en echt duizendguldenkruid. Van de spoorbloem en de liggende rode stengels van de strandbiet zagen we elk één exemplaar. Het mooie zomerweer van de voorbije dagen zou morgen omslaan. Er is zelfs onweer voorspeld. Benieuwd hoe dat zal aflopen.
Amoco Cadiz
Vandaag toont de GR 34 weer een ander gezicht: geen strandtoerisme of hoge kliffen, wel veel kleine vissershavens. Het is laagtij en we kunnen op het strand bij Mélon beginnen. We lopen bijna onafgebroken heel dicht bij de zee. In deze streek oogst men nog altijd zeewier, maar paard, katrol en de pièrres à goémon zijn vervangen door bootjes die met een soort grijparm het zeewier onder water lostrekken en dan met een zwierige zwaai de druipende oogst op het dek kieperen. We zien er een tweetal in actie. We picknicken in de schaduw van een paar grote rotsen met vóór ons enkel het stille oppervlak van de oceaan. Een verkoelende wind waait ons naar Portsall waar we zullen overnachten. Het is trouwens hier dat in
14
| Op Weg 2022-1
Langs een onbegrijpelijk grillige kust wisselen horizon, strand, vloedlijn, pointes, vuurtorens en water steeds van perspectief.
Abers en pannenkoeken
We staan wat vroeger op om sneller te vertrekken en het zo lang mogelijk droog te houden. De lokale Proxi is ons plan echter niet gunstig gezind en we verliezen een half uur voor een gesloten winkel. Het is eb en we proberen zoveel mogelijk op het strand te blijven, dicht bij de zee. Daardoor kunnen we mogelijks een kilometertje afsnoepen van de geplande 22. Rond twaalf uur picknicken we op het strand. De eerste donderslagen zijn te horen en er vallen een paar dikke druppels. Gelukkig houden we het nog een uur of twee relatief droog, tot bij de aber Benoit. Een aber of estuarium is een smalle, langwerpige en relatief diepe baai die wordt gevormd doordat oceaan en rivier elkaar ontmoeten. In de internationale geografie gebruikt men vaak het Portugese woord ria, in Frankrijk en zeker in Bretagne spreekt men van abers. De aber Benoit is gekend voor zijn oesterkwekerijen. Veel zien we er vandaag niet want om twee uur is het enorm beginnen regenen. Onze poncho’s houden ons met moeite
De vuurtoren van Saint-Mathieu.
OP WEG 2022 | 1 wandelreportage GR 35 FORMAAT - 55 x 80mm
Zeewiervissen 2.0.
PRAKTISCHE INFO Op Weg 2022
Le Conquet is een sympathiek havenstadje.
0
1
Côté des Legendes les Abers
Lilia
Aber Wrac’h
Aber Wrac’h
2
km
Aber Benoit
Saint Pabu Trouzilit
droog. We zetten er stevig de pas in en hebben alleen maar oog voor wit-rode balkjes. Nu niet verloren lopen alsjeblieft. Om vier uur staan we al bij de stoeterij van Trouzilit, net op het moment dat … de zon weer begint te schijnen. Ons bed staat klaar in de dortoir. Droge kledij, wat een luxe. Restaurants zijn in geen velden of wegen te bespeuren, het enige wat je hier kan eten zijn pannenkoeken. Met een exemplaar of drie en een fles cider kunnen we er morgen weer tegenaan. Voor de volledigheid van ons herbarium noteren we vandaag: zilverschildzaad, zeegroene ganzenvoet, kruisdistel, bleekgele droogbloem, luzerne, wilde marjolein en aronskelk.
de volgende aber, de de langste en meeste noordelijke: de aber Wrac’h. Het pad loopt door één van de mooiste stukken van de ganse tocht: les dunes de Ste-Marguerite. Een prachtige begroeiing, fantastisch uitzicht en de geur van wilde venkel die ons een half uur lang begeleidt. Rond half zes zit onze 23 kilometer erop en kunnen we douchen in een hotelletje aan de haven van de aber Wrac’h.
Artisanale scheepswerf
Aber Ildut
Porspaul Kerduff Bian
Plouzané Lochrist
34 GR Goulet de Brest
We lopen de vrij grote haven helemaal af en alvorens we de brug naar de andere oever vinden, passeren we een merkwaardige arti- De GR 34, beter gekend als Le Sentier des sanale scheepswerf, met boten van allerlei Douaniers, volgt de kust van Bretagne van pluimage. Een aantal zijn toch niet meer zee- Mont Saint-Michel tot Saint-Nazaire over waardig te maken, vrezen we. De aber Wrac’h is een afstand van 2000 km. Wij kozen voor een Met de geur van wilde venkel gevarieerder dan zijn voorganger Benoit. Er zijn zesdaagse in het departement Finistère. Op De ochtend begint mistig en klam, maar niet alleen boomrijke stroken langs de oever, er dag nul parkeerden we onze auto aan de vandaag blijven we helemaal droog. Naar het zijn ook maïsvelden, weilanden en gezellige kerk van Lilia om vervolgens met een bus binnenland toe wordt de aber steeds smaller. naar Brest en een bus richting Le Conquet Het lijkt een rivier, alleen de meeuwen vertel- huisjes met tuin. Bovendien ligt deze aber in een dieper ingesneden vallei, waardoor we een op onze startplaats Lochrist te geraken. len je dat de oceaan maar een paar kilometer ruimer landschapsgevoel krijgen. Onze etappes: dag 1 Lochrist – Pointe de St.verderop ligt. We steken de aber over en keren Het is opnieuw laag water en wanneer we al Mathieu – Lochrist (17 km), dag 2 Lochrist – langs de andere kant terug. Het is een boomrijk eens een hoekje afronden en over de grève van Porspaul (19 km), dag 3 Lanildut – Portsall traject met vooral wilde kastanjes en eiken. Ik de aber lopen, botsen we op holpijp en klein (22,5 km), dag 4 Trouzilit (21,5 km), dag had hier wat begroeiing verwacht aangepast schorrenkruid. We naderen Lilia, ons eindpunt. 5 aber Wrac’h (22 km), dag 6 Lilia (17 km). aan brak water, maar dat lijkt niet het geval te Er resten ons nog een paar laatste kilometers Alles was prima bewegwijzerd en bovendien zijn. De flora langs de veldwegen aan de kust, in is langs de kust lopen niet echt ingewikde duinen en op de stranden is een pak diverser. door duinen en langs een onbegrijpelijk grillige Wim Vandamme kust waar horizon, strand, vloedlijn, pointes, keld. Dit gedeelte van de GR 34 vind je op de Vandaag zien we dat de aber Benoit één grote Begijnhof vuurtorens en19water steeds wisselen van IGN-kaarten 0416 ET en 0417 ET. Meer info: oesterkwekerij is. perspectief. www.gr-infos.com/gr34.htm. Voor de verandering picknicken we eens 8500 Kortrijk aan een echte picknicktafel met zicht op de wim.1962.vandamme@gmail.com haven van St-Pabu. Dan zijn we weer aan de ONLINE FOTO’S Atlantische oceaan en nemen we de bocht naar 0487 211 407
2022-1 Op Weg |
15
FIETSREPORTAGE | België
Fietsen langs Waals werelderfgoed
“Ideaal om het cultureel en industrieel erfgoed van Wallonië vanop de fiets te ontdekken”, lazen we in Op Weg, en dat klonk heel aanlokkelijk. En toen bleek dat de UNESCO-fietsroute heel wat ons onbekende dorpjes, steden en landschappen doorkruist, waren we helemaal verkocht. Æ Tekst en foto’s Joost Ameye
Scheepslift langs het Vieux Canal du Centre.
16
| Op Weg 2022-1
Langs de Samber tussen Thuin en Charleroi.
De Borinage
Vanuit thuishaven Oudenaarde volgen we 40 km de oevers van de Schelde om het officiële startpunt in Doornik te bereiken. De UNESCO-fietsroute begint tussen Merlin en Hollain met weidse Henegouwse landschappen, gevolgd door jaagpaden langs de kanalen Nimy-Péronnes en Nimy-Blaton. In Bernissart verlaten we het kanaal om wat industrieel erfgoed van de Borinage mee te pikken. Het geeft ons al wat meer voeling met de leefwereld van mijnwerkers, amper enkele decennia terug. Orgelpunt is het paternalistische, maar verlichte experiment van Le Grand-Hornu, waar geprobeerd werd een aantrekkelijke woon- en werkgemeenschap op te bouwen om zo voldoende arbeidskrachten aan te trekken (en patronale controle te behouden…). De site heeft als architecturale blikvanger een ovaalvormig binnenplein. Tussen Hensies en Thulin volgt even een vervelend stuk met voorbijrazende auto’s, maar gelukkig heeft Thulin aan de kerk een bakkerijtje met schitterend traditioneel gebak! De torens en het belfort van Bergen wenken al vlug door de plooien van het landschap heen.
Ook dit is Wallonië: door het vlakke Henegouwen.
Zonder platanen
In Hyon blikken we nog even terug hoe de torens van Bergen majestueus boven het landschap uitsteken. Om dan, tot Thieu, een heel gevarieerd menu aan landschappen en woonwijken voorgeschoteld te krijgen (met een verschrikkelijk stukje weg vlak voor Harvé).
Het is juni, volop EK voetbal, en we zien bijna evenveel Italiaanse als Belgische vlaggen uit de ramen hangen. Vanaf Strépy volgt een klein maar schilderachtig traject langs het Vieux Canal du Centre. De scheepsliften werken nog, al is het dan voor plezierbootjes. Heel even wanen we ons veel zuidelijker, op een andere tocht van ons, langs het Zuid-Franse Canal du Midi. Jammer genoeg staan hier geen platanen … Direct daarna passeren we een ander sociaal experiment: Bois-
du-Luc. De in verval geraakte huisjes worden nu opgeknapt. Het is juni, volop EK voetbal, en we zien bijna evenveel Italiaanse als Belgische vlaggen uit de ramen hangen. De markt van Binche nodigt uit tot minstens een koffie! Vervolgens gaat het eerst op een oude spoorlijn, de RAVeL 108 tot in Erquelinnes. Daar wordt het wat spannend omdat het pad naast de Samber heraangelegd wordt en duidelijke aanwijzingen met ‘déviation’ ontbreken. Maar vanaf Sars-La-Buissière komt het helemaal goed met een zalig pad in een bekoorlijk landschap langs de Samber.
Dickensiaans
Dag 3 begint met eenzelfde liefelijke route langs de Samber, met als blikvangers enkele idyllische sluisjes en de abdij van Aulne. Maar in Landelies stuurt de gps ons weg van het jaagpad, steil omhoog. De reden is niet zo duidelijk, tenzij misschien een silexmijn. Maar dan moet de brochure de etappe niet als een ‘relaxte familieactiviteit’ omschrijven … Wanneer we aan een gedrocht van een elektriciteitscentrale opnieuw de Samber bereiken, verandert het landschap drastisch. Om in de woordenschat van de brochure te blijven: “van
2022-1 Op Weg |
17
Industriële archeologie rond Charleroi.
bucolisch naar sardonisch”. Niet direct een omgeving om een zondagnamiddagtripje met de kinderen te maken! Net na Marchienneau-Pont wordt het echt beklemmend, met een koelbrug die met slijpschijven werd aangepakt, overal bergen roestig metaal die wachten op recyclage en andere industriële installaties die het nooit tot archeologie zullen brengen. Net vóór de brug aan Charleroi Gare Sud is de weg afgezet voor wie uit de tegenovergestelde richting komt. Pas dan daagt het ons dat we dit traject helemaal niet hadden mogen doen… Gelukkig kunnen we de omheining een stukje openduwen en er onze fietsen doorwringen. Achteraf ontdekken we dat het traject ‘balade’ Charleroi-Marchienne-au-Pont wordt genoemd. Waarlijk Dickensiaans ... Gelukkig toont de Quai Rimbaud wat verderop hoe ook in Charleroi een buurt kan opgewaardeerd worden. Al blijft de route toch eerder somber tot aan onze lunch in Tamines. Na een tochtje door het stadje en een kuitenbijter op een drukke weg volgt vanaf Falisolle een van de mooiste RAVeL’s van Wallonië, de L150A. Eerst vals plat omhoog tot Mettet, dan gestaag naar beneden tot Anhée, met fietsrails als attractie. Een Ardennengevoel maakt zich meester van ons: feeërieke bossen, imposante rotsformaties en huizen in massief gesteente.
Vergezichten
We staan snel in Dinant om langs de instrumenten van Adolphe Sax de Maas over te steken. Aan de abdij van Leffe verlaten we alweer de rivier om aan de golvende route richting Ciney te beginnen. Het hoogste punt bereiken we in Sovet en daarna volgt een gevaarlijk stuk tot in het stadje zelf. Op de wegen hier geldt hetzelfde als op het Franse platteland (en eigenlijk
18
| Op Weg 2022-1
De oude mijnsite Bois-du-Luc.
overal): het grootste gevaar zijn bestelwagens van koeriers en van vaklui. De eerste moeten zo snel mogelijk hun pakjes leveren en de laatste zijn altijd al te laat voor de afspraak waar ze naartoe koersen. Opnieuw vragen we ons af of de persoon die de route beschreef, ze zelf ooit fietste. Want terwijl de vorige etappe moeilijkheidsgraad 2 meekreeg, geldt die van vandaag als ‘makkelijk’, terwijl we toch wel enkele stevige beklimmingen op ons bord krijgen. Het marktje van Ciney is best gezellig en biedt tal van ravitailleringsmogelijkheden. De namiddag wordt stevig vanaf Bois-et-Hornu en voorbij Chardeneux, maar het levert ons de mooiste vergezichten van de hele route op. In de diepste plooi van de Ourthevallei vinden we Durbuy, dat om de verkeerde reden beroemd is geworden. Maar het blijft een sympathiek stadje – officieel het kleinste van België – hoewel de Sanglier en bijbehoren er de helft van innemen.
Ooievaars
Vandaag staat de koninginnenrit op het programma, afgemeten aan het aantal hoogtemeters. De ochtend begint prachtig langs de Ourthe. Tussen Bomal en la Domaine de Palogne is een heel stuk onverhard en door de aanhoudende regens is het er vandaag heel drassig. Bovendien is net voor la Roche des Corneilles het pad ook nog eens overstroomd omdat de Ourthe buiten haar oevers is getreden. Als je fiets niet te zwaar is, kan je hem de hogergelegen berm opdragen en de route verder hernemen. Een vaag pad door het bos bewijst dat dit wel meer gebeurt …
We blijven de Ourthe volgen tot Comblain-auPont. Vanaf dan begint het labeur door een prachtig golvend landschap naar Fraiture en Rouvreux. Voor Deigné warmen we nog even de kuiten om enkele stukken buiten categorie te bedwingen. Naar Vert-Buisson volgt een lang onverhard traject waar je beter niet op dunne bandjes doorrijdt. Hoog op het plateau tussen bossen botsen we ineens op enkele onverwachte bewoners: ooievaars op zoek naar lekkers in de drassige weiden. Net voor Spa in Creppe heeft de route nog twee vervelende klimmetjes op stukgereden wegen in petto, maar de koffie met pannenkoeken op de Place Verte hebben we daarmee helemaal verdiend.
RAVeL 44
Een nieuwe, prachtige dag fietsen begint op het biljartlaken dat RAVeL 44 heet en waarvan de kwaliteit van het asfalt die van het racecircuit ernaast haast overklast. Eerst gestaag 15 km klimmen en dan zalig afdalen naar Stavelot! Net voor het stadje slaan we af naar Malmédy waar we picknicken. In Waimes belanden we op de koningin aller fietsroutes, de Vennbahn, één van de eerste en langste treintrajecten die
op. Plots duiken ooievaars
Het kasteel en de abdij van Durbuy.
De kathedraal van Doornik.
fietsroute werden. Genieten doen we vooral van het unieke hoogveenlandschap. Voor onze overnachting duiken we naar het pittoreske Monschau (om de dag erna weer omhoog te kruipen ...)
Appelstroop
Terug op het veenplateau bollen we naar het gerestaureerde kasteel annex keramiekmuseum van Raeren. Aan de overkant ontdekken we een gezellig cafeetje. Omwille van het slechte weer besluiten we niet meer naar Blégny af te slaan, maar meteen de RAVeL 38 naar Luik te nemen. Tot Kelmis gaat het op en neer, vaak op een wegdek dat die naam niet meer ‘dekt’. Gelukkig loopt de RAVeL vanaf Hombourg als op een vloeitje, en daarna lichtjes klimmend tot Aubel. Hier zien we waar de beroemde Luikse appelstroop wordt gemaakt. Dit is het Land van Herve en de toeristische dienst probeert langs de route nog meer
streekspecialiteiten en vooral bieren aan de man te brengen. We dalen gezwind af naar de Ourthe die ons tot in Luik brengt. Langs het museum La Boverie kunnen we de grootsheid van de stad aanschouwen. Daags nadien heeft de trein slechts twee uur nodig voor de afstand die wij de voorbije 7 dagen gefietst hebben.
Een nieuwe dag fietsen begint op het biljartlaken dat RAVeL 44 heet en waarvan de kwaliteit van het asfalt die van het racecircuit ernaast haast overklast.
Respect
Wij bekennen: fietsen is voor ons in de eerste plaats ontspannen genieten van de omgeving. Slechts zelden zijn wij bereid die rust in te ruilen voor het hectische van een stad of het gewoel van een museum. Daarom hebben we tijdens onze tocht en in dit verslag de enorme inspanningen van de toeristische diensten van Wallonië om haar erfgoed te beschrijven en via een fietsroute te verbinden onvoldoende eer bewezen. Maar op een dag komen we zeker
terug en dalen we een mijnschacht af, wandelen we door Le Grand Hornu of bezoeken we het Malmundarium ... En om mee te eindigen: het viel ons op hoe we over de taalgrens heel vaak begroet werden met een welgemeende “bonjour”. Ook automobilisten toonden naar ons aanvoelen meer respect voor fietsers dan in Vlaanderen.
PRAKTISCHE INFO BELGIË
Maastricht 13
E3
Brussel
5
E4
2
Péruwelz
3
CO E ES UT UN SRO T FIE
Ciney
Stavelot Malmedy Durbuy 5
5
FRANKRIJK
Charleroi Thuin Erquelinnes Dinant
3
E2
km
Namur/ Namen
D U I T S E 40 L Eupen A Monschau N D Spa 3
E 42
20
Binche
E 42
11
A2
Mons/ Bergen La Louvière
5
E4
0
Liège/ Luik
E 40
E 429 E 19
Tournai/ Doornik
Aachen/ NL Aken Blegny
Op Weg 2022
en volgt grotendeels bestaande RAVeLs en knooppunten, wat resulteert in heel wat relatief vlakke en glooiende trajecten. Al ontsnap je vanzelfsprekend niet aan een aantal etappes met pittige klimmetjes. Wij kozen ervoor de afstand in 7 dagen af te leggen zonder veel bezoeken. Overnachten deden we in hotelletjes met het label ‘Fiets Welkom’, aangeraden door de organisatie. Meer info en ook andere tochten vind je op onze website jknotathome.com.
De UNESCO-fietsroute is een 491 km lange themaroute langs de cul-
Onze etappes: dag 1 Oudenaarde-Doornik-Bergen (110 km), dag
turele en historische rijkdommen van Wallonië. Op de website van
2 Thuin (74 km), dag 3 Anhée (80 km), dag 4 Durbuy (58 km), dag
initiatiefnemer Toerisme Wallonië (walloniebelgietoerisme.be)
5 Spa (64 km), dag 6 Monschau (68 km), dag 7 Luik (98 km).
is ze uitgetekend in elf relatief korte etappes, vanzelfsprekend met als doel voldoende tijd over te houden voor het bezoeken van een aantal erfgoedparels. De route start in Doornik en eindigt in Blégny
ONLINE
KAART
TRACK
2022-1 Op Weg |
19
WANDELNIEUWSWANDELNIEUWS Wandelroute van het jaar
Hoewel de Fiets en Wandelbeurs in Gent er ook dit jaar wegens de coronabeperkingen niet komt, gaat de verkiezing van de ‘mooiste nieuwe wandelroute van de Benelux’ gewoon door. Ondanks de beperkende maatregelen hebben de juryleden vele honderden kilometers afgelegd om de trajecten te verkennen. Zij hebben intussen een shortlist van vijf kandidaten samengesteld: GR 17 La Lesse et la Lomme par les GR (route van 165 km op basis van bestaande GR-paden, aangevuld met 88 km nieuwe trajecten), Dutch Mountain Trail (avontuurlijke tocht van 101 km langs de zeven hoogste toppen van de Zuid-Limburgse ’bergen’), Biesboschpad (de Streek-GR langs de sporen van de Sint Elisabethvloed die in 1421 het poldergebied ten zuiden van Dordrecht volledig onder water deed verdwijnen), Hondsrugpad (route van 166 km van Groningen naar Meppen, net over de Duitse grens, langs vele hunebedden en door het uitgestrekte veengebied van Drenthe), Mijn Kloosterpad (themawandeling van 340 km op knooppunten langs kloosters en kerken en door de afwisselende natuur van Noord-Brabant). Bij het ter perse gaan van deze Op Weg was nog niet bekend hoe en wanneer de wandeltrofee 2022 zal worden uitgereikt.
Westhoek
WANDELNIEUWSWANDELNIEUWSWANDELNIEUWS
Rodeberg en Sulferberg. De route wordt voorgesteld in drie etappes, maar je kan hem naar eigen inzicht indelen. De kaartbrochure is voor € 3 te koop via Toerisme Heuvelland (www.toerismeheuvelland.be). Logies mogelijkheden en alle praktische info zoals bagage vervoer vind je op www.triootjewesthoek.be. Bij het bezoekerscentrum in Kemmel kan je de ‘Triootje Westhoek badge’ krijgen om aan je rugzak te bevestigen.
Wandelexpeditie
De tweede editie van Expeditie Bilzen steekt in een nieuw (wandel)jasje. Er zijn drie nieuwe uitdagende langeafstandswandelingen van meer dan 25 km. Ze starten en eindigen alle drie op de Markt. Lus 1, Pittoreske kastelen (30 km, 55% onverhard) combineert de pracht van Alden Biesen en het Wijnkasteel van Genoelselderen met het Wijngaardbos en vele holle wegen. Lus 2, Door dorpen en steegjes (25,5 km, 50% onverhard) voert langs een oude trambaan en door schilderachtige kerkdorpen, parken en een beekvallei. Lus 3 tenslotte, Groen en grandeur (27,5 km, 70% onverhard) gaat door Nationaal Park Hoge Kempen en langs imposant erfgoed zoals kasteel Groenendaal en de burchtruïne Jonckholt. De trajecten zijn bewegwijzerd tot 6 maart 2022. Alle info vind je via www.visitbilzen.be/expeditiebilzen.
Belcantoroute
Omdat de wielerkoers Belcanto Classic in 2021 wegens de corona maatregelen niet kon plaats vinden, ontwikkelde de gemeente Heuvelland een interactieve wandelroute op het knooppuntennetwerk. Deze Belcantoroute van 8 of 13 km voert langs de mooiste plekjes van Westouter. Onderweg kan je tien verhalen beluisteren via QR-codes op borden. Deze dompelen je onder in de wereld van het mindful wandelen. De wandelkaarten zijn tot 30 augustus – de geplande datum van de volgende Belcanto Classic (als corona dat toestaat) – gratis verkrijgbaar bij de horecazaken van Westouter. Je kan de route ook downloaden via belcantoclassic.be.
Uitbreiding Kempense Hoven
Het wandelnetwerk Kempense Hoven werd vernieuwd en met 64 km nieuwe trajecten uitgebreid o.a. in SintLenaarts, Schoten, Vosselaar en Wijnegem. Een vorstelijk decor en een royale portie groen bieden 460 km wandelplezier in een mix van erfgoed en natuur. Riante villa’s, landhuizen, kasteeldomeinen, forten, bunkers en
Vernieuwde LAWs Twee LAWs die allebei Nederland van west naar oost doorkruisen, werden grondig vernieuwd. Je kan de nieuwe gidsjes kopen via de GR-webshop.
Met het nieuwe bewegwijzerde wandeltraject Triootje Westhoek verken je de streek van Ieper, Poperinge en Heuvelland. De afwisselende route is 80 km lang en kent af en toe pittige kuitenbijters. Starten kan bij de stations van Poperinge of Ieper voor een tocht langs historische plaatsen in Ieper, de hoppevelden van Poperinge en langs of over de Kemmelberg,
20
| Op Weg 2022-1
Het Marskramerpad (LAW 3) voert van het Duitse Bad Bentheim naar Den Haag en is gebaseerd op de route die marskramers vroeger vanuit Duitsland langs oude handelssteden als Oldenzaal, Deventer en Amersfoort volgden om hun koopwaar aan de man te brengen. De route is vooral ingrijpend veranderd rondom Amersfoort, waar je nu langs prachtig gerestaureerd industrieel erfgoed passeert. Ook in het dal van de Regge is de route vernieuwd. Het riviertje heeft nu weer een veel bochtiger verloop en is daardoor 15 km langer geworden.
Het Trekvogelpad (LAW 2) dat van Bergen aan Zee naar Enschede voert en een ‘parelsnoer van natuurgebieden’ wordt genoemd, heeft dit snoer verrijkt met een nieuwe natuurparel. De Binnenlandse Hooilanden in de buurt van Veenendaal zijn niet alleen voor wandelaars een aantrekkelijk gebied maar ook voor vogelliefhebbers. Dit stuk nieuwe natuur maakt het traject tussen Veenendaal en Wageningen veel aantrekkelijker. Ook in de buurt van de Piramide van Austerlitz is de route aangepast om er een stukje geschiedenis in op te nemen. De nieuwe topogids zal in de eerste helft van dit jaar beschikbaar zijn.
WANDELNIEUWSWANDELNIEUWS
WANDELNIEUWSWANDELNIEUWSWANDELNIEUWS Christina Bloem
trappistenabdijen wisselen af met veel groen zoals het Zoerselbos en Park Vordenstein. In de vroegere kleiputten Eksterheide en Duivelskuil kan je zeldzame watervogels spotten. Ook de wandelkaart werd vernieuwd en bevat een vijftal nieuwe suggestielussen. Prijs € 8, te koop via www.kempen.be.
Verborgen parels
Via www.routen.be werden in 2021 vele duizenden routes gedownload. Uit de routes die minder vaak gestapt werden, bundelde Toerisme Oost-Vlaanderen in het Winter Wandelboekje zes verborgen parels (7 tot 11 km) die ook de moeite waard zijn. Je kan dit boekje, samen met tips voor horeca en bezienswaardigheden onderweg gratis via de website downloaden. www.routen.be
Groene Halte
Na het succes van de eerste drie Groene Halte wandelingen in Brussel, komt TreinTramBus met een tweede serie. Deze situeren zich in het oosten en zuiden van de stad. Alle start- en eindpunten zijn goed bereikbaar met het openbaar vervoer. De tochten zijn steeds een combinatie van trajecten te voet en met de bus of tram. Ze zijn elk opgebouwd rond een thema: Wereldreis door de oostrand van Brussel (34,6 km, waarvan 14,4 km te voet), Hoogten en laagten in het zuiden van Brussel (15,5 km, waarvan 7,5 km te voet) en Parken en voetbalstadions (21,6 km, waarvan 10,5 km te voet). Brochures en info via www.groenehalte.be.
Slag om de Schelde
In november 1944 werd aan de Westerschelde hevig gevochten tussen de Duitse en Geallieerde troepen om de weg naar de haven van Antwerpen te veroveren. Onlangs verscheen er een
Gelauwerde Franse routes In Frankrijk werd voor de vijfde maal de wedstrijd ‘Mijn lievelings-GR’ gehouden. Drie weken lang konden wandelaars via internet stemmen op een van de acht GR’s op de longlist. GR 340 – Tour de Belle-Íle-en-Mer won met overmacht. Belle-Íle-en-Mer, het grootste van de Bretonse eilanden, ligt ca. 15 km voor de kust van de Morbihan. Het draagt zijn naam met eer door zijn woeste kust, spectaculaire rotsen, goudgele stranden en charmante vissersplaatsjes. De GR 340 is 87 km lang en volgt de hele kustlijn van dit wandelparadijsje waar ook de schilder Monet zijn inspiratie vond. Je vindt de beschrijving van het traject in de topogids GR 34, GR 340 – Littoral et Íles du Morbihan. Te koop in de GR-webshop. De Traversée du Massif des Vosges viert dit
langspeelfilm over deze heroïsche gevechten. Het boek In het spoor van de Slag om de Schelde is gebaseerd op deze film. Het is tegelijkertijd oorlogsboek en wandelgids. In negen wandeletappes volg je de opmars van de Geallieerden door het kustgebied van Walcheren. Onderweg passeer je vele zichtbare en onzichtbare sporen van Operatie Infatuatie II. De kaarten in het boek helpen je bij de oriëntatie en de speciaal voor deze route ontwikkelde app geeft gedetailleerde wandelkaarten en alle relevante info, zoals links naar de musea en een 14 minuten durende film die een Noorse commando tijdens de strijd maakte. Uitgeverij Marberg Media, prijs € 23,95. marbergmedia.nl
Arnhem Nijmegen
In de regio Arnhem Nijmegen werden vier nieuwe wandelnetwerken ontwikkeld. Ze zijn een combinatie van lokale wandelroutes, ieder bewegwijzerd door pijlen in hun eigen kleur. Via keuzepunten kan je overstappen op andere trajecten. De netwerken bestrijken minder bekende wandelgebieden zoals de Liemers, het Land van Maas en Waal en de Betuwe. Bij elkaar bieden ze 350 km wandelplezier. Er zijn diverse startpunten, elk met een informatiebord en een kaart van het betreffende gebied. Voor de planning van je wandeling kan je de routeplanners
jaar zijn 125ste verjaardag. Ter gelegenheid daarvan is de topogids vernieuwd. Hij bevat het 430 km lange traject van de GR 53 en de GR 5 van Wissembourg naar Belfort, langs bossen, kloven, pieken, lieflijke dalen en karaktervolle dorpen. De routeverbeteringen hebben ertoe bijgedragen dat dit traject de onderscheiding ‘Leading Quality Trail – Best of Europe’ heeft verworven. Hiermee doet de Traversée du Massif des Vosges zijn intrede in het selecte gezelschap van Europese kwaliteitsroutes. Ook deze topogids is te koop in de GR-webshop.
gebruiken van www.visitarnhem.com of www.visitnijmegen.com of een wandelkaart kopen bij de VVV’s van de regio.
Bierwandelboek
Het Grote Nederlandse Bierwandelboek bevat 30 wandelroutes van 5 tot 15 km die allemaal eindigen bij een gelegenheid waar je een lokaal of regionaal biertje kan drinken. Bij elke route krijg je info en wetenswaardigheden over de brouwerij en het biertje dat bij de wandeling hoort. Nederland telt steeds meer brouwerijen van speciaal bier - nu al bijna 1000 - en steeds meer mensen trekken eropuit om te voet van de natuur te genieten. Dit boek combineert beide trends. Uitgeverij ANWB, prijs € 24,99. www.anwb.nl
Noord-Eifel
De wandelkaarten van de Eifelverein zijn een onmisbare hulp bij de planning van een wandeltocht in de Eifel. Intussen zijn alle zes kaarten voor de noordelijke Eifel verschenen. Daarop vind je onder meer de 18 Eifelspuren en de 94 Eifelschleifen van het gebied. De kaarten zijn in de webshop
2022-1 Op Weg |
21
WANDELNIEUWSWANDELNIEUWS
WANDELNIEUWSWANDELNIEUWSWANDELNIEUWS
van de Eifelverein te koop. Prijs € 9 per stuk. Over de wegomleidingen ten gevolge van de wateroverlast van juli 2021 vind je info via www.wanderwelt-nordeifel.de.
Oude pelgrimsroute
Brugge en Lübeck waren in de middeleeuwen door een pelgrimsroute met elkaar verbonden. Deze is al lang in de vergetelheid geraakt. Het indrukwekkende boek Naer Lübeck wil ic vaeren om ons lieve vrouwke te sien met bijbehorende gedetailleerde wegbeschrijving van de 900 km lange route kan hier verandering in brengen. De schrijver van dit lijvige boek, Hugo Lambrechts, legde zijn favoriete, weinig bekende, pelgrimsroute al meerdere keren af. Dit pelgrimspad werd in de middeleeuwen ook door kooplieden gebruikt. Elke grote pelgrimage heeft een pelgrimsembleem en voor de pelgrims die vanuit Brugge naar Lübeck stapten was dat een rode anjer. De oorspronkelijke wegbeschrijving van de aan Maria gewijde pelgrimage staat in het ‘Itinerarium Brugense’. Hugo Lambrechts schreef een vernieuwde versie ervan, de ‘Itinerarium Lamberti’, vanaf de kapel van Onze-Lieve-Vrouw van de Potterie in Brugge via Antwerpen, ’s-Hertogenbosch, Kevelaer, Paderborn en Lüneburg tot in Lübeck. Het eerste deel van het boekwerk is gewijd aan de spirituele aspecten en historische achtergronden van
Streek-GR Vlaamse Ardennen, foto Willem Dhaenens.
de tocht. Het tweede deel is apart gebundeld en bevat de beschrijving van de route. Net als bij de Compostelatocht is er een stempelkaart. Die krijg je door lid te worden van de Broederschap van de Heilige Rozenkrans van Schoten. Prijs voor de twee delen van het boek € 35. Alle info via broederschap.schoten@gmail.com.
Dwars door de Alpen
Eeuwen geleden werd in het Zwitserse Graubünden en het Oostenrijkse Vorarlberg al wijn uit Veltlin ingevoerd. Een van de toen gebruikte handelsroutes liep op ezelspaden van Veltlin via Davos naar Montafon. Deze historische route is als Via Valtellina (Regionaler Wanderweg 30) een aantrekkelijk langeafstandswandelpad geworden. Ze voert van Montafon in Oostenrijk dwars door de Zwitserse Alpen naar Tirano in Italië. Bekende toeristische trekpleis-
ters als Schruns, Klosters, Davos en Pontresina wisselen af met eenzame zijdalen. Hoewel de 152 km lange route technisch niet veeleisend is, is een goede wandelconditie toch noodzakelijk gezien de vele hoogtemeters. Door de goede verkeersmogelijkheden kan je de route gemakkelijk in verschillende kleinere trajecten verdelen. Uitgeverij Esterbauer, serie Hikeline, prijs € 11,90. www.esterbauer.com
Win!* 2x Marskramerpad 2x Trekvogelpad 3x Habichtswaldsteig Surf naar www.groteroutepaden.be >wedstrijden
Nieuw bij Conrad-Stein In de serie Outdoor verschenen enkele interessante nieuwe titels. Info en gps-tracks: www.conrad-stein-verlag.de. West Highland Way (prijs € 12,90). De WestHighland Way wordt wel eens de mooiste langeafstandswandelroute van Schotland genoemd. Het is een fantastische maar soms ook inspannende tocht door het ruige berglandschap van de zuidelijke en centrale Hooglanden. De gids verdeelt het totale traject van 154 km in 14 etappes, zodat ook wandelaars die niet het hele traject willen lopen de mogelijkheid hebben om onderweg te stoppen of aan te haken. Behalve alle nodige praktische info vind je ook de beschrijving van enkele ommetjes naar interessante plekjes die niet direct aan de hoofdroute liggen
22
| Op Weg 2022-1
Via Gebennensis (€ 14,90). De Jacobsweg die in deze gids wordt beschreven, vormt de verbinding tussen de Zwitserse Jacobsroute en de Via Podensis, de officiële Franse aanlooproute die in Le Puy-en-Velay begint. De Via Gebennensis voert dwars door de Franse Alpen en de Languedoc van Genève naar Le Puy-en-Velay. Volgens kenners is dit een van de mooiste Compostelaroutes. De huidige 10de editie van deze gids is grondig vernieuwd met talrijke veranderingen, toevoegingen en info over bezienswaardigheden. Ze maken deze route tot ruim 350 km puur wandelplezier. Niet alleen voor pelgrims maar ook voor ‘gewone’ wandelaars.
Habichtswaldsteig (prijs € 10,90). Een route voor genieters. Je wandelt langs de mooiste plekken van het Habichtswald van Zierenberg via Kassel-Wilhelmshöhe en Naumburg naar de Edersee. Dit is het ‘vaderland’ van de Gebroeders Grimm en je komt dan ook langs vele sprookjesachtige burchten, donkere wouden, dromerige meren, geheimzinnige bergkloven en fantastische panorama’s. De gids beschrijft het 85 km lange traject in vier etappes en stelt ook acht extra lussen van 10 tot 17 km voor.
ONDERWEGONDERWEG
ONDERWEGONDERWEGONDERWEGONDERWEGONDERWEG Willem Dhaenens
Surfend en scrollend botsen we vaak op razend interessante blogs en websites. volwassen jongeren verschijnen in beeld, een groot gezin gezamenlijk op wandelreis. Toen ik de bucketlist openklikte wist ik wel meteen: Wendy en Gerrit hebben nog ontelbaar vele reispassen te zetten! wandelen-reizen.com
Wandelgoesting
Het was even schrikken toen ik deze website open klikte: er verschijnt een pop-up ‘join the wandelgoesting club’. De ‘club’ is Sarah en Pieter die er elk weekend met hun drie kinderen op uit trekken. Hun missie is om jonge gezinnen te inspireren. Op de wandeling bepalen de kinderen het ritme en de interessepunten. Op Instagram blijkt Sarah een ‘natural baby and family photographer’ met meer dan 3000 volgers. Geen wonder dat de foto’s van de kinderen zo poëtisch en perfect ogen, om bij weg te dromen. Na elke wandeling krijg je een praktische steekkaart en een track van tochtjes tussen 3 en 6 km, geschikt voor korte beentjes. Dat Pieter een opleiding boswachter heeft gevolgd merk je aan zijn keuze voor tripjes in opmerkelijke natuurgebieden en aan de kindvriendelijke uitleg bij planten en dieren. Probeer eens om het formulier ‘join the wandelgoesting club’ in te vullen, en wie weet kan je mee op pad? www.wandelgoesting.be
Niet ver van huis
Wist je dat er in de Benelux 22 nationale parken zijn? Allemaal in Nederland, behalve 1,5 park in België? Dit en veel méér weetjes ontdek je dankzij Kristine. Zij woont dicht bij de Nederlandse grens en specialiseert zich in korte trips, niet te ver van huis. Haar website is geen klein buurtwinkeltje (.be) maar als een supermarkt (.com) zó groot. Naast 100 hotspots in de Benelux vind je ook een groot hoofdstuk over wandeluitrusting, een shop en een uitgebreide blog. Je kan er zelfs leren vlinders herkennen en een checklist voor kampeerders of tips voor kanovaren terugvinden. Behalve wandelen is natuurfotografie haar grote hobby. Als taalpurist struikelde ik wel eens over zinnen als ‘een stad dat in het midden ligt’ of ‘de verzichten over de heide’, maar als amateurfotograaf bleef ik toch gefascineerd scrollen over de prachtig in beeld gebrachte landschappen. Mijn volgend weekendje in Limburg heb ik alvast dankzij déze website geboekt… studiobenelux.com
Groot gezin op stap
“Op 21 juli 2018 stortte onze wereld in elkaar. Onze jongste zoon besloot uit het leven te stappen. Omdat het voor ons te pijnlijk was om thuis te blijven, besloten we, samen als gezin, te gaan wandelen.” De eerste woorden op de blog van Wendy en Gerrit schudden je meteen door elkaar. Hun keuze voor de camino was snel gemaakt, hij passeert in de buurt van hun woonplaats. Intussen zijn ze na 72 stapdagen tot in Saint-Jean-Pied-de-Port geraakt. Ook de Wicklow Way in Ierland en tochten in Vietnam en Marokko komen aan bod. Wendy schrijft haar verhaal in korte stukjes tekst tussen grote foto’s, wat het heel levendig maakt. Vier (bijna)
Elke stap is er een
Toen ik als verjaardagsgeschenk een rode T-shirt kreeg met daarop in witte letters ‘Ambulo ergo sum’, had ik nog niet gehoord van de gelijknamige website van Henrie Van Zoggel. Maar zoals ik Juan Holgado beschouw als ‘de paus van de Spaanse GR’ (Op Weg 2021 1), beschouw ik Henrie nu als ‘de paus
van de Nederlandse LAW’. Na 40 jaar en meer dan 1250 wandelingen heeft deze superstapper niet alleen álle LAW-etappes bewandeld, maar ook heel veel streekpaden en ‘Trage Tochten’ doorheen de 12 provincies van Nederland. Sinds 1982 is hij op stap, ontwerpt hij tochten voor onze zustervereniging Wandelnet en schrijft hij blogstukjes. LAW 11 bijvoorbeeld, het 372 km lange Grenslandpad tussen Sluis (bij Knokke-Heist) en Thorn (bij Maaseik), heeft hij bewandeld, beschreven en gefotografeerd tussen 2000 en 2017, met speciale aandacht voor de geschiedenis. Ik kreeg meteen zin om het pad als mijn volgende wandelproject in te plannen. Daarnaast weet hij ons boeiend te onderhouden over een doorgezakte voet, een fotoprint op Forex en andere randfenomenen van het wandelen. Of in het latijn: ambulare. www.ambulare.nl
Zwervende wilde Rosie
Op haar Engelse website stelt de Nederlandse Rosanne zich voor als een interieurontwerper in Londen die in 2016 vervelde tot wereldstapper. Zij spreekt over twee soorten wandeltochten: ‘mini-hikes’ als ze een week op stap gaat en ‘thru-hikes’ als ze maanden onderweg is. “Mijn website gaat over de paden die ik heb gelopen en alle adviezen die ik je kan geven zodat jij hetzelfde kunt doen.” Was het maar zo simpel... Als je de Pacific Crest Trail stapt in 147 wandeldagen, onderweg helse sneeuwstormen overleeft, als vrouw alléén, kan je dan geen aanspraak maken op het koosnaampje ‘Superwoman’? Op haar palmares prijken eveneens een Iceland Expedition, de Te Araroa in Nieuw-Zeeland in minder dan vijf maanden, enz. “De eerste keer dat de vloedgolf me trof, rende ik langs het strand, in een poging om bij het volgende rotsachtige gedeelte te komen, toen plotseling het striemende water mij overweldigde.” Leg die avonturenroman aan de kant en ga nagelbijtend de adembenemende avonturen van ‘Wilde Rosie’ lezen ... roamingwildrosie.com
2022-1 Op Weg |
23
INTERVIEW | Arnout Hauben
Dwars door de Lage Landen
Eerste kilometers door de duinen.
In het voorjaar van 2022 zendt Eén de nieuwe avonturen uit van Vlaanderens bekendste stapper, Arnout Hauben. Arnout stapt nooit zomaar om te stappen, maar om verhalen te zoeken. Corona heeft daar niets aan veranderd: hij is blijven stappen, en blijven babbelen. Tijdens één van de laatste dagen van 2021, en tegelijk één van de laatste dagen van de montage van ‘Dwars door de Lage Landen’, maakte hij even tijd om de lezers van Op Weg alvast nieuwsgierig te maken naar zijn nieuwste GR-avonturen. Æ Interview Ann Mulders Foto’s De Chinezen
Jullie herinneren zich ongetwijfeld hoe Arnout en zijn kameraden, cameraman Philippe Niclaes en geluidsman en drone technicus Ruben Callens, vorig jaar ‘Dwars door België’ liepen, langs de GR 129. TV-kijkend Vlaanderen leerde, samen met hen, dat “onze landschappen en verhalen ook straf en indrukwekkend kunnen zijn”. Omdat corona de agenda mee bleef bepalen, kozen de TV-stappers opnieuw voor een dichtbij-bestemming. In 37 etappes trokken ze van Oostende richting Antwerpen en Maastricht. Eenmaal de grens over volgden ze het legendarische Pieterpad naar Pieterburen, een dorpje in het uiterste noorden van Nederland. 900 kilometer lang, dwars door de Lage Landen. Bij de start in Oostende.
24
| Op Weg 2022-1
Jullie blijven deze keer in één taal gebied. Iedereen spreekt Nederlands.
Een van de vele 'winkeltjes' langs het Pieterpad.
Welke GR speelt nu de hoofdrol? Eigenlijk zijn het verschillende GR-paden: vanuit Oostende volgen we eerst de GR 5A, die we in Antwerpen laten aansluiten op de GR 5. Die volgen we tot in Maastricht en vandaar lopen we het Pieterpad. Dat is 500 km lang en loopt langs de grens met Duitsland helemaal naar boven. We vertrekken dus in West-Vlaanderen en lopen een hele tijd langs de grens tussen Vlaanderen en Nederland om daarna Nederland te doorkruisen. Onderweg gaan we op zoek naar verhalen die onze streken met elkaar verbonden hebben. We delen immers heel veel gemeenschappelijke geschiedenis. Wat ik vooral boeiend vind, is hoe de Lage Landen in de middeleeuwen met elkaar verbonden werden in het Bourgondische rijk en hoe we 400 jaar geleden door godsdienstoorlogen weer een stukje van elkaar gescheiden zijn. De GR 5A en de GR 5 lopen langs de grens die toen zo fel bevochten is. Het is dus (alweer) een oude frontlinie. Dat is mijn basisverhaal, want
in mijn rugzak zit altijd een stuk geschiedenis. Ik heb dat nodig om op zoek te gaan naar plaatsen en verhalen.
Zelf ben ik momenteel samen met een groepje vrienden de GR 129 aan het stappen, aan de hand van jouw boek. Op die manier leren we ook nog wat bij over de streken waar we doorstappen. Mis jij dat niet bij een GR, dat die op zichzelf niet meer is dan een bewegwijzerd pad? Als je op tocht wil, is een GR net zoals water, een goeie slaapzak en een rugzak: een goeie bewegwijzering is eigenlijk een basisbehoefte voor de wandelaar. Hoe naakter die bewegwijzering is, hoe minder omfloerst, hoe beter. Het is gewoon een heel praktische tool. In onze stapgids proberen we wat diepgang te geven aan de route en schenken we aandacht aan de verhalen die zich op en langs de route hebben afgespeeld.
En toch zijn er echt verschillen. Niet alleen de dialecten of de uitspraak zijn anders, waardoor we toch bij wijze van spreken van het ene taalgebied in het andere belanden, maar de mensen zelf zijn ook verschillend van aard. Om te beginnen stappen we door de Vlaamse polders, door de West-Vlaamse introversie. In de buurt van Antwerpen voel je al een beetje ‘branie’ en eens de villawijken van de Antwerpse buiten achter ons, komen we aan in de Kempen waar gastvrijheid troef is. Ook in Limburg zijn ze erg gastvrij, maar toch weer wat gereserveerder. Tussen Belgisch Limburg en Nederlands Limburg voel je echt geen verschil. Eerlijk: ik vond de verschillen tussen de streken treffender dan de verschillen tussen Belg en Nederlander.
Eerlijk: ik vond de verschillen tussen de streken treffender dan de verschillen tussen Belg en Nederlander. Het Pieterpad vond ik wel heel bijzonder. Je voelt een enorme betrokkenheid op dat langeafstandspad. Onderweg kom je ontelbare winkeltjes tegen, mini-stalletjes of bakken met boeken, fruit, koeken, drankjes... ‘Pak maar mee en betaal wat je wil’. Als je wil kan je de hele kas pikken ... Dat is machtig, dan denk je: “Is dat nog van deze tijd?” Ja dus! Die geïmproviseerde winkeltjes langs het Pieterpad zijn vaak
2022-1 Op Weg |
25
zijn onderweg, dat is een beetje een nederige manier om verhalen te zoeken en de mensen willen ons daar vaak bij helpen. Als stapper ben je ook kwetsbaarder en heel vaak blijkt dat mensen voor ons willen zorgen, en dat ze graag hun verhaal aan ons vertellen. Soms gebeurt het dat onderweg iemand woont die erg veel weet over een bepaalde gebeurtenis of monument, maar het laatste wat ik doe is die man of vrouw op voorhand bellen. Die info zit wel in mijn achterzak. Als ik niets vind, heb ik zo een parachute, iets om op terug te vallen.
voorzien van een toilet en soms ook met een kop koffie die blijkbaar elke dag weer vers gezet wordt voor de wandelaars. Tijdens een regenbui onderweg gingen we zo schuilen in een molen. Er lag een gastenboek. Wij beginnen zowat commentaren te filmen van stappers en op de laatste pagina had een zekere Monique geschreven: “Dankjewel, heerlijk gepoept”. Ook dat hoort bij het Pieterpad :-) Bij ons in Vlaanderen heb je de kapelletjes, met een kaarsje erbij, maar in Holland is dat praktisch, met een toilet, een tas koffie, en ja ... ruimte voor ontspanning.
Als ik stap heb ik eigenlijk regelmatig nood aan gewoon stappen, niemand tegenkomen en in alle rust kunnen rondkijken. Heb jij dat dan niet? Wil jij altijd met mensen babbelen? Nee. Ik noem dat ‘den Denkbeeldige Elastiek’. Met andere woorden: wij beginnen te stappen, en of dat nu voor Ten Oorlog is, met een frontlinie als leidraad, of met een oud dagboek, of met een GR: in het begin van de dag hang ik aan mijn denkbeeldige elastiek. Dat is eigenlijk stappen, stoppen, stappen, stoppen, enz … tot we een goed verhaal hebben kunnen filmen. Maar als dat gelukt is, als we een goed gesprek hebben kunnen opnemen, dan zeg ik: “Kom mannekes, we knippen den elastiek door, en nu kop in kas, nu gaan we kilometers malen.” Dan lopen we echt soms 10, 12 km, gewoon in onze cocon, iedereen op zijn eigen tempo. En van zodra we weer op een plaats komen waar een verhaal aan vasthangt, dan hang ik weer aan ‘den elastiek’. De hele dag aan die elastiek hangen, dat gaat niet. Dan krijg je geen tempo en kom je nooit op je bestemming.
26
| Op Weg 2022-1
Bereiden jullie dat helemaal voor? Of is het van ‘we stappen en we zien wel’? Onze redactie stelt een op maat gemaakte stapgids op voor ons. Van elk dorpje dat we passeren weten we wat daar is gebeurd. We kennen dus de grote en de kleine verhalen van de streken die we doorkruisen en weten zo wat we moeten zoeken. Maar we proberen wel zo veel mogelijk de ontmoeting met de mensen niet op voorhand af te spreken. Doe je dat wel dan loop je het risico dat de mensen zenuwachtig zijn, of teleurgesteld dat we maar met een kleine camera filmen, of dat we maar gewone mannen met een rugzak zijn ... Ontmoeten we mensen die zelf op wandel zijn of die in hun voortuin het gras aan het maaien zijn of op weg zijn naar de bakker, dan zijn ze op hun gemak. Wij zijn stappers en wij
Als we een goed gesprek hebben kunnen opnemen, dan zeg ik: “Kom mannekes, we knippen den elastiek door, en nu gaan we kilometers malen.” Geen tegenslagen gekend onderweg? Integendeel, de kijkers zullen nooit geloven dat deze reportagereeks is opgenomen in de zomer van 2021. Mijn redacteurs zijn hiervoor nog altijd kwaad op mij ... Wij zijn gestart in juni, met mooi weer en weinig coronarestricties. Tijdens de zomervakantie zijn we gestopt, want ik wil nooit draaien in een vakantieperiode
omdat heel veel mensen dan weg zijn van huis. Dan kom je in de dorpen minder lokale mensen tegen. Ik heb liever dat het gewone leven zijn gang gaat. En ja... net die periode regende het de hele tijd. 2021 was één van de slechtste zomers ooit. En in september, toen wij weer op pad gingen, was het opnieuw mooi weer. Het gevolg van onze ‘onderbreking’ is dat we geen enkele overstroming hebben gefilmd, enkel een occasionele regenbui of een onweer.
En hoe was het aankomen in Pieterburen? Pieterburen was tof, omdat daar het einde van onze tocht lag. Maar als plaatsje stelt het niet zoveel voor. Er staat geen kathedraal zoals in Compostela. Het voelt niet aan als een echt einde. We waren begonnen aan de Noordzee, ik wou eindigen aan de Noordzee. We zijn dan rechtdoor gestapt en letterlijk de zee in gewandeld, over de Wadden. Onze schipper die we kenden van ‘Rond de Noordzee’, is ons komen halen en is ‘drooggevallen’ (met opzet gestrand).
In beeld zie je dan een prachtige zonsopgang en wij die lopen, de Noordzee in, 8 km ver, tot aan die drooggevallen boot. Een prachtig einde, een feest van licht, lucht, afzien, en lachen.
En daarna naar huis ... Ja, als je stapt heb je een simpel leven, vereenvoudigd tot een rugzak en kameraden. Het is eenvoudig in de zin dat je altijd weet wat je moet doen en iedereen kent zijn rol. Dat is simpel en puur, maar als je aankomt aan je eindpunt weet je dat die bubbel stopt. Op het einde moet je door de ballon prikken en terug naar de school-
rapporten, de elektriciteitsrekeningen, kortom het dagelijkse leven. En dat is ook nodig. Ik kom graag thuis. Maar blijkbaar is de reismicrobe toch in ons huis blijven hangen. Vroeger, tijdens mijn eerste tocht naar Compostela, waren mijn kinderen nog klein en was papa een duimspijker op een kaart aan de muur. Elke dag mochten mijn zoon en mijn dochter die dan op een andere plaats zetten. Intussen zijn ze groot en blijven ze niet langer thuis om die spijker te verzetten. Onze zoon is nu zelf al maanden onderweg met zijn rugzak, de wereld aan het verkennen. Onze muur geraakt stilaan vol gespijkerd ...
‘Dwars door de Lage Landen’ zal vanaf maart 8 afleveringen lang te zien zijn op Eén, en ongeveer gelijklopend ook in Nederland op NP02.
2022-1 Op Weg |
27
FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS Fietsroute van het jaar
Ook in deze coronatijd zijn de juryleden op pad om fietsroutes te testen voor de eretitel ‘mooiste nieuwe fietsroute van het jaar 2022’. Inmiddels is er een shortlist van vier mogelijke winnaars bekend, waaronder onze eigen Vlaanderenroute. Deze lus van 925 km is een combinatie van de Vlaamse LF Icoonroutes. De drie overgebleven concurrenten zijn de Badischer Weinradweg in Duitsland (470 km van Bazel naar Laudenach door een van de belangrijkste wijngebieden van Duitsland), de Royal Canal Greenway in Ierland (135 km van Maynooth bij Dublin naar Cloondara/Longford via het jaagpad langs het 200 jaar oude Royal Canal) en de LF Waterlinieroute in Nederland (410 km van Edam naar Bergen op Zoom langs vroegere verdedigingslinies en vestingsteden). De trofee zou op 25 februari tijdens de Fiets en Wandelbeurs van Utrecht worden uitgereikt. Deze is wegens de coronaperikelen echter afgelast. Bij het ter perse gaan van deze Op Weg was nog niet bekend hoe en wanneer de fietstrofee 2022 zal worden uitgereikt.
Fietssnelwegen
Er komen steeds meer fietssnelwegen in ons land en ze worden niet alleen gebruikt voor woon/werkverkeer. Steeds meer recreatieve fietsers gebruiken ze om hun tochten uit te stippelen. De website www.fietssnelwegen.be speelt daarop in met een complete make-over en een fietsrouteplanner. Je kiest je soort fiets (gewone fiets, koersfiets, elektrische fiets of speed pedelec), je geeft je start- en eindlocatie aan en het soort route (recreatief, snel of kort). Ook een gpx-file is snel gemaakt.
Kempische themaroutes
De folders van enkele Kempische themaroutes langs knooppunten of bewegwijzerd met de bekende zeshoekige bordjes werden in een nieuw jasje gestoken. De nieuwe gratis flyers van de Heideroute, de Molenroute, de Smokkelaarsroute en de Trappistenroute
28
| Op Weg 2022-1
FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS
bieden een kaartje, praktische info en aanraders voor leuke tussenstops. Dat alles in een handig pocketformaat. www.kempen.be
Fietsen langs abdijen
Behalve erkende trappistenbieren heb je ook heel wat erkende abdijbieren. Houd je wel van zo’n biertje en wil je met de fiets langs al die abdijen en brouwerijen passeren, dan is er nu de website www.abdijfietsen.be. Katrien en Bart, redacteurs van Op Weg, werkten een 1600 km lange route uit die 10 Belgische provincies aandoet en 31 abdijen en bieren met elkaar verbindt. Ze bouwden hun route uit via knooppunten, het RAVeL-netwerk, trajecten van het vroegere Waalse Rando-Velo netwerk en enkele zelf uitgetekende trajecten over veelal rustige wegen. Op de website vind je 14 deeltrajecten tussen 93 en 135 km, infofiches per abdij en alle gpx-tracks. Meer info in volgend nummer van Op Weg.
Veer naar Noorwegen
Goed nieuws voor fietsers die een tocht in Noorwegen willen gaan maken en ook voor Noorse fietsers die onze Lage Landen willen verkennen. Vanaf april zal de rederij Holland Norway Lines drie keer per week een rechtstreekse veerboot tussen Kristiansand in Noorwegen en de Eemshaven in Groningen laten varen. De aanmeerplaats in Groningen ligt aan de LF Kustroute, onderdeel van de Europese Noordzeeroute. Alle info vind je via www.hollandnorwaylines.com.
Den Haag
Den Haag is een groene stad. Vanaf het Centraal Station fiets je meteen het bos in en je komt er pas weer uit als je via parken en duinen met zeezicht op de zeedijk van Scheveningen stuit. Den Haag is een voorname stad met chique villa’s en landgoederen en met nationaal en internationaal
beroemde gebouwen zoals het Binnenhof en het Vredespaleis. Maar Den Haag heeft ook verpauperde volkswijken en lelijke nieuwbouwwijken. Toch kiert ook daar het groen tussen de steenmassa’s in de vorm van kleine en grotere parken. Je kan de vele gezichten van Den Haag leren kennen met de zes fietsroutes van de nieuwe gids Fietsen in Den Haag. Ze zijn tussen 21 en 32 km lang en laten je alle facetten van deze residentiestad zien. Uitgeverij Odyssee, prijs € 16,50 als paperback en € 10 als e-boek. www.odyssee-reisgidsen.nl.
Heel Zwitserland
Er verscheen een verzamelwerk dat alle negen losse Zwitserse Veloland gidsen bundelt. In de 644 pagina’s dikke Gesamtführer Veloland Schweiz zijn de mooiste officieel bewegwijzerde fietsroutes van Zwitserland bijeengebracht. Je kan voor een van de negen hoofdroutes kiezen maar je kan ook zelf routes combineren. Met zijn afwisselende landschap van bossen, bergen en meren wordt Zwitserland een steeds aantrekkelijker fietsland. Je kan jezelf uitdagen op een van de bergroutes maar je hoeft je echt niet altijd af te beulen om van de bergen te kunnen genieten. Dit boek is een praktische aanvulling op de website www.veloland.ch en de SchweizMobil app. Uitgeverij Weber Verlag, prijs € 45, te koop via de webshop van de Fiets vakantiewinkel, fietsvakantiewinkel.be.
Door het woud van Compiègne, foto Guy Raskin.
Win!*
3x Emsland Route
Surf naar www.groteroutepaden.be >wedstrijden
FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS
FIETS
COLUMN
Christina Bloem
Nieuw bij Esterbauer
IJdeltuiterij
Er verscheen een aantal nieuwe gidsen in de serie ‘Radtourenbuch Kompakt’, de kleine gidsjes met het formaat van een CD, Prijs per deeltje € 9,90. Info en gpstracks www.esterbauer.com. Emsland-Route. De Emsland route beschrijft een lus van ruim 300 km langs een groot aantal hoogtepunten van dit district. Het stralende middelpunt vormt de rivier de Ems. In het westelijke deel is er de tegenstelling tussen het kaarsrechte Dordmund-Ems kanaal en de vrij meanderende Ems met haar beemden en strandjes. In het oostelijke deel is er het natuurpark Hümmling met zijn zacht glooiende heuvels en vroegere steengroeven. Ook de liefhebbers van techniek, cultuur en geschiedenis komen op deze lus aan hun trekken. Het beginpunt ligt bij Meppen. Frosch-Radweg. Deze lus van 274 km voert door het charmante heide- en merenlandschap in het noorden van Saksen. Het landschap wordt beheerst door de talrijke vijvers die in de 13e en 14e eeuw door de adellijke grondbezitters in de laaggelegen moerasachtige gebieden zijn aangelegd. Er worden traditioneel karpers in gekweekt die in de herfst feestelijk gevangen worden. De fietsroute dankt zijn naam aan het grote aantal kikkers dat in deze vochtige contreien leeft. De flora en fauna in dit biosfeerreservaat is zo uniek dat ze onder bescherming van de UNESCO vallen. Brückenradweg Osnabrück – Bremen. Op deze lus van 317 km valt veel te ontdekken. Hij verbindt twee cultuurhistorisch gezien belangrijke Hanzesteden via twee parallel lopende trajecten en ontleent zijn naam aan de talrijke historisch belangrijke of architectonisch interessante bruggen langs het traject. Maar ook schilderachtige dorpen, drie natuurparken, imposante veenlandschappen, bossen en de heuvelachtige uitlopers van het Wiehengebergte staan op het menu. Naturschatzkammer Allgäu. In 13 fietslussen kunnen zowel de plezierals de sportfietsers genieten van de natuurlijke en culturele rijkdom van dit zonnige Vooralpengebied. De thematisch gerangschikte tochten geven inzicht in de ontstaansgeschiedenis van de streek. Rijdend langs sappige Alpenweiden en door brede heuveldalen krijg je op de thematisch gerangschikte tochten beter inzicht in de ontstaansgeschiedenis en de band tussen de boerenbevolking en de adel van de streek.
Kleine, roestkleurige grindsteentjes knarsen onder mijn wandelschoenen. De grotere exemplaren schop ik in sierlijk uitgemeten stappen aan de kant. Alsof ik daarmee iets goeds doe voor mijn volgelingen. Het smalle pad kronkelt door de weidse vallei. Ik zie al waar ik binnen enkele uren stap. Ik zie dat ik urenlang niemand zal kruisen. Alleen ik en het geluid van de wind en de knarsende steentjes. Je verwacht natuurlijk ook niet anders. Wie met zijn rugzak in de Georgische Hoge Kaukasus rondloopt weet dat hij niet op de Antwerpse Meir stapt. Mijn verbazing is groot wanneer ik na verloop van tijd ontdek dat de vermeende rots toch beweegt en een naderende wandelaar blijkt te zijn. De bewegende stip wordt een silhouet met wandelstokken. De stip wordt een man van mijn leeftijd met lange baard. Ik heb ruim de tijd en bereid enkele vragen voor. Want wie hier op deze plaats een gelijkgezinde met rugzak tegenkomt, die zal een praatje slaan. Bescheidenheid is een mooie deugd. Misschien wel de allermooiste. De vriendelijke Deen dacht er waarschijnlijk hetzelfde over. Ons oppervlakkig aftastend praatje wordt een gezamenlijke picknick. Het is toch lunchtijd. Ervaringen worden uitgewisseld, meerdaagse trektochten aanbevolen of afgeraden. Het pad van de bescheidenheid wordt voorzichtig verlaten. Opschepperij is er nog niet bij, maar de ijdeltuiterij steekt langzaam de kop op. Ongelooflijke verhalen over het langste, hoogste, diepste en steilste. Tegen elkaar op gaan we door alsof we een woordelijke boksmatch beslissen. Over de dood in de ogen, de aanval van het wildebeest en de oerkracht van de vulkaan. De geur van bluf verandert in pure stank. De betekenis van bescheidenheid zijn we al lang vergeten. Maar ik win. Punt. De Deen geeft op, ergens nog voor de imaginaire eindstreep. Moest een jury beslissen, mijn verhalen wonnen. Ik was ‘de échte’. Bij het afscheid keert men de kar en stelt de winnaar zich sportief op. Opnieuw bescheiden wens ik hem veel succes toe. De Deen glimlacht zachtjes, herschikt zijn materiaal en ritst zijn onderste beenstukken van zijn Nordwand Pants. Op zijn gespierde kuit staat een tattoo. Het logo van het buitensportmerk Fjällräven. Een onverwachte tegenzet in de extra tijd van de wedstrijd. Enkele minuten laten besef ik dat ik alleen sta te turen in de weidse vallei. Alleen ik en het geluid van de wind en de knarsende steentjes. Enkele minuten knock-out. De Deen is alweer een stipje aan de einder. IJdeltuiterij verslagen door Deense bescheidenheid. Terug thuis ga ik naar de Meir. Daar versla ik iedereen met mijn mooiste deugd. Tom Langmans
2022-1 Op Weg |
29
WANDELREPORTAGE | Frankrijk
“Waarom zou je in hémelsnaam alleen de bergen in willen?!” Niet meteen de aanmoediging waar ik op hoop, maar mijn mama heeft wel een punt. Waarom wil ik eigenlijk een groot deel van de GR 738 alleen wandelen? Ik mompel iets over de noodzaak om mijn comfortzone nog eens te verlaten, maar het is mijn angst om alleen te kamperen die ik echt in de ogen wil kijken. Æ Tekst Lien Santermans Foto’s Lien Santermans en Stefaan Van wal
Boekverbrandingen en bosbessentaart op de GR 738
Haute Traversée de Belledonne
Onverwacht feestje
30
| Op Weg 2022-1
op L’Aup Bernard.
Vlak bij de Refuge des 7 Laux.
de ontbijttafel stelt me echter gerust: “Chère Lien, het onweer vannacht was uitzonderlijk intens. We zijn er zeker van dat alles goed komt.”
“Ben je hier helemaal alleen?”
Voor dag en dauw laat ik het dorp achter me, terwijl de wolken rond de omringende bergtoppen dansen. Het verlaten Fort de Montgilbert ziet er griezelig uit in de mist. Bospaden leiden me de ene heuvel na de andere over tot ik de Baraque a Michel bereik: een onbemande hut met niets meer dan een houten tafel en een klein raam dat amper licht doorlaat.
“Un orage exceptionnel”
Schijnbaar zelfverzekerd zwaai ik met knikkende knieën mijn rugzak over mijn schouder. Wat als het pad te technisch is of er nog veel sneeuw ligt? Over mijn veiligheidsplan is goed nagedacht en ik heb voldoende nooduitrusting bij. Toch blijf ik tot op het laatste moment zoeken naar excuses om de tocht af te blazen. Bij gebrek aan een geldige uitvlucht, stap ik uiteindelijk de trein op naar de Alpen. Via Lyon spoor ik naar Aiguebelle, het startpunt van de GR 738. ’s Nachts trillen de muren van mijn airbnb bij elke donderslag. Een briefje op
Natte kleren hangen aan elke balk en spijker in de kleine kamer en worden ongeduldig gecontroleerd op de eerste tekenen van droogte. De voorspelde storm kan elk moment toeslaan. Terwijl ik mijn opties afweeg, schrik ik op van het geluid van piepende remmen. Een jonge mountainbiker staart me aan: “Blijf je hier slapen?” Daar is hij dan, dé vraag bij uitstek die heel wat vrouwelijke solowandelaars vrezen. Zijn volgende vraag doet de paniek enkel toenemen: “Ben je hier helemaal alleen?” Even twijfel ik of ik een denkbeeldige vriend moet
verzinnen, maar stotter dan: “Dat weet ik nog niet. Ik zal later beslissen. Fijne avond nog!” Gelukkig begrijpt hij de hint en vertrekt. Tot ontzetting van mijn kloppende kuiten haast ik me naar de volgende hut: de Baraque de la Jasse. Wanneer ik mijn matje uitrol en kennismaak met de inwonende muizen, barst het onweer los: hagel zo groot als knikkers en hevige windstoten slaan de hele nacht tegen de dunne muren.
Zelfgebakken brood
’s Ochtends regent het nog steeds. Het pad is smal en rotsachtig, en de klim best pittig. Met meer dan 10.000 te overwinnen hoogtemeters op een totale afstand van 130 kilometer wordt de GR 738 weleens vergeleken met de beroemde GR 20 qua moeilijkheidsgraad. Over paden afgelijnd door rododendronstruiken sprint ik naar de volgende schuilplaats, waar ik mijn verrimpelde voeten even laat drogen. De ruige contouren in de mist en het ruisen van de rivier in de vallei doen me vermoeden dat het landschap op een heldere dag adembenemend moet zijn. Er komt al rook uit de schoorsteen van de Refuge des Ferices wanneer ik de hut nader. Ik steek mijn hoofd naar binnen en begroet mijn nieuwe huisgenoten: zes Franse wandelaars en een kletsnatte husky. Terwijl ik van hun zelfgebakken brood knabbel en het vuur gezellig knettert, luister ik naar verhalen over trektochten dichtbij en ver weg. Natte kleren hangen aan elke balk en spijker in de kleine kamer en worden ongeduldig gecontroleerd op de eerste tekenen van droogte.
2022-1 Op Weg |
31
Twee prachtige valleien strekken zich uit aan weerszijden van de Col de la Sitre.
30ste verjaardag
De vroege ochtendzon kleurt de omringende pieken oranje, terwijl ik sta te rillen in de schaduw voor de hut. “Aan de witte haren op mijn schoenen te oordelen, denk ik dat je vriendin ze als matras gebruikt heeft,” vertrouw ik de eigenaar van de husky toe. Die grinnikt slaperig en biedt me een kopje verse muntthee aan. “Nu heb ik ten minste een goed excuus voor hun geur,” bedank ik hem. De mist voelt aan als een oude vriend die me vergezelt op mijn klim naar de zoveelste aan het zicht onttrokken col. Wanneer mijn waterfilter het niet meer blijkt te doen en ik met een bijna lege drinkfles moederziel alleen naast het stroompje zit, ben ik het huilen even nabij. Maar dan keert het tij: de hemel trekt open en een prachtige vallei verschijnt aan mijn voeten. In de late namiddag zet ik mijn tent op nabij L’Aup Bernard, waar een groep vrienden druk in de weer is met slingers. “Het is Roberts 30ste verjaardag,” knipoogt een van hen. Een eindeloze reeks benodigdheden komt tevoorschijn uit hun rugzakken: een tafelkleed, cadeautjes, kaarsen, vuurstokjes en genoeg eten voor een feestmaal.
“On doit manger bien”
De joviale Robert nodigt me meteen uit voor het feest, dus dip ik met veel plezier crackers in verse humus, proef van pasta met truffelpesto en verslind een brownie, terwijl ik Franse verjaardagsliedjes meeneurie en nip van een glaasje génépi, een lokale kruidenlikeur. “De Fransen nemen hun maaltijden wel héél serieus,” merk ik op. “Évidemment, on doit manger bien,” haalt Robert de schouders op. Ver na hiker midnight kruip ik met een volle buik in mijn tent. Na amper 65 km voelen mijn angsten van enkele dagen geleden al heel ver weg.
32
| Op Weg 2022-1
Bergmeer na bergmeer wandelen we voorbij.
’s Ochtends haast ik me in de richting van de populaire herberg La Martinette, waar Belgisch gezelschap op me wacht. In tegenstelling tot veel andere GR-paden in de regio, doet de GR 738 vrijwel geen dorpen aan, wat herbevoorrading niet evident maakt. Dankzij het riante voedselpakket dat Stefaan met zich meebrengt, zal ik de rest van de tocht gelukkig geen hongerlijden. Ondanks mijn hoge tempo neem ik onderweg de tijd om te genieten van het laatste stuk van mijn solotrip: van de grote waterval tijdens de klim, het magnifieke uitzicht op het Chartreusegebergte en het pittoreske bergmeer Lac du Léat, waar een jong koppel me spontaan een koffie aanbiedt bij de picknick.
“Een afgrijselijk stenenveld”
Na een warme nacht in La Martinette trekken we onze regenkledij aan. Dikke druppels lijken langs alle kanten op ons af te komen, terwijl we gestaag 1.200 meter klimmen naar de Refuge des Sept Laux. Boven de boomgrens is het pad omgetoverd in een ijskoude stroom tot aan onze enkels. Rillend kloppen we aan bij de volgeboekte hut, waar het chagrijnige personeel ons buiten laat wachten tot ze de sleutel van de schuur tien minuten verderop hebben teruggevonden. “We hebben in ieder geval wel een dak boven ons hoofd,” tracht ik de moed erin te houden. Met gezwollen handen probeer ik verwoed mijn natte kleren uit te trekken van zodra we binnenstrompelen. Stefaan gaat de strijd aan met de vuurkachel, terwijl ik in mijn slaapzak kruip en wacht tot het gevoel in mijn ledematen terugkeert. Mijn voeten beginnen eindelijk te tintelen wanneer we worden vergezeld door slager Pierre en meester Pierre. Pagina’s gescheurd uit een Larousse uit de jaren 70 helpen het vuur gaande te houden. Met de
rest van de encyclopedie stellen Pierre en Pierre onze kennis van het Frans op de proef en laten ons de woorden raden waarvan ze de beschrijvingen voorlezen. Wat een ellendige nacht in onze tenten had kunnen zijn, wordt uiteindelijk een driegangenmaaltijd bij kaarslicht. Een bescheiden regenboog fleurt ’s anderendaags de kille ochtend op. Om de sneeuwvelden te mijden, maken we een kleine omweg en klauteren van rots naar rots tot aan de Col de la Vache, waar een vale gier boven onze hoofden cirkelt. “Succes met de afdaling,” foetert een wandelaar op leeftijd die vanuit de tegenovergelegen vallei komt, “er wacht jullie een pierrier de merde.” De afdaling is inderdaad een serieuze evenwichtsoefening, maar de inspanning loont de moeite, zeker wanneer we een zonnebadende gems en een marmottenfamilie spotten. Onder de ondergaande zon slaan we onze tenten op in het gras dicht bij een stroompje en genieten van de stilte en de zachte gloed van Grenoble in de vallei.
Crackers en Nutella
’s Ochtends nemen we onze tijd tot de zon onze tenten droogt. Daarna zigzaggen we een steile heuvel op naar de Col de la Sitre, waar twee prachtige valleien zich uitstrekken aan weerszijden van de scherpe kam. Bij het Lac du Crozet komen we Robert en zijn kompanen weer tegen. “Kijken jullie ook al zo uit naar de tarte aux myrtilles in de Refuge de la Pra?”, straalt Thibaut. Uiteindelijk zijn het de pannenkoeken op het mierzoete menu die ons weten te verleiden. De topogids beschrijft het stuk dat volgt als het mooiste van heel het pad. Algauw begrijpen we waarom, want ook wij vergapen ons aan zoveel ongerepte, natuurlijke schoonheid. Bergmeer na bergmeer wandelen we voorbij. Bij de Lacs
Gerekend in hoogtemeters per kilometer is deze tocht zwaarder dan de GR 20.
Bivak op L’Aup Bernard.
Robert bivakkeren we samen met onze Franse vrienden en ruilen Parmezaanse kaas en olijfolie voor slokjes bier. Terwijl de crackers en Nutella rondgaan, sluiten de ogen één voor één van pure verrukking. Een geanimeerd kaartspel en wat sterrenkijken maken de avond compleet.
Bij de Lacs Robert bivakkeren we samen met onze Franse vrienden en ruilen Parmezaanse kaas en olijfolie voor slokjes bier.
85 mm Chambery
Génépi
Na een korte afdaling staan we ’s anderendaags plots in skioord Chamrousse, waar de popmuziek uit de luidsprekers schalt. Toeristen slen-
ille
r tv
e Alb
BAUGES
Aiguebelle
Fort de Montgilbert
teren langs marktkraampjes met streekproducten, terwijl krijsende kinderen zich uitleven op een Spongebob-springkasteel. De serveerster die onze bestelling opneemt, knippert geagiteerd met haar valse wimpers. Daarnet baanden we ons nog een weg door een kudde geiten, nu doet de stroom aan gemiste berichten onze gsm’s onophoudelijk oplichten. “Het leven in de bergen heeft zijn eigen tempo,” zucht ik. Mijn nostalgie blijft echter niet lang hangen wanneer onze pannenkoeken en cappuccino’s opgediend worden. Vooraleer we de bus naar Grenoble nemen, sla ik voor alle zekerheid op de markt nog snel een flesje génépi in, voor mocht de heimwee naar de bergen thuis toch weer oplaaien.
Baraque a Michel, 1280 m
0
5
Baraque de la Jasse, 1567 m
10
PRAKTISCHE INFO
La Rochette
km CHARTREUSE
De GR 738 ‘Haute Traversée de Belledonne’ is fysiek één van
Allevard
Refuge des Férices, 1920 m
Isère
L’Aup Bernard, 1575 m
der dan de beruchte GR 20! De 130 km lange Alpentocht in
ne
da
Mo
Pic du Frêne, 2807 m
Goncelin
de zwaarste GR’s, in hoogtemeters per kilometer zelfs zwaar-
Lac du Léat le ob Gr en
Bivac
Refuge des Sept Laux, 2135 m Le Rocher Blanc, 2928 m
Le Recoin / Chamrousse
– Baraque de la Jasse, dag 2 Refuge des Férices, dag 3 L’Aup Bernard, dag 4 La Martinette, dag 5 Refuge des 7 Laux (halve dag), dag 6 bivak, dag 7 bivak bij Lacs Robert, dag 8 Chamrousse (Le Recoin) (halve dag). De topogids La Haute Traversée de Belledonne is te koop in
Lac du Crozet, 1974 m Col de la Sitre, 2130 m Refuge de la Pra, 2105 m Pic du Grand Doménon, 2802 m
Glacier des Quirties
beperkt is. Een grondige voorbereiding is dus nodig! Meer info op Ik deed 110 km in 8 dagen. Mijn etappes: dag 1 Aiguebelle
Gîte de la Martinette, 1070 m
BELLEDONNE
Bivac Lacs Robert, 1998 m
massief en is ook veeleisend omdat het aantal bemande refuges www.hautetraverseedebelledonne.com of www.mongr.fr.
Puy Gris, 2908 m
Cime de la Jasse, 2478 m Col de la Vache, 2556 m
de departementen Savoie en Isère doorkruist het Belledonne
onze webshop. Deze en andere tochten vind je ook op mijn website www.mailfromthetrail.com. Op Weg 2022
ONLINE
INFO
KAART
TRACK
FOTO’S
2022-1 Op Weg |
33
FIETSAVONTUUR | Denemarken
De Deense kust is bezaaid met verlaten strandjes.
Eilandhoppen op de Deense Oostzeeroute Ben je beginnend fietser of overweeg je een fietsvakantie met kinderen? Stop met twijfelen. De Deense Oostzeeroute biedt een combinatie van mooie vergezichten, kleine strandjes en een uitgebreid netwerk van campings. Daarnaast merkten wij al snel dat de Denen uiterst vriendelijk en behulpzaam zijn. Æ Tekst en foto’s Ridha Guerfal
Krabjes vangen
We zijn eerder toevallig in Denemarken beland. Onze Duitse plannen werden last minute gewijzigd, en dat blijkt geen tegenvaller. Andres en Noa, 7 en 9, zullen voor het eerst zelf fietsen. De route verbindt verschillende Deens eilanden met elkaar, heeft een goede infrastructuur en kent voldoende afleiding. Regelmatig zijn we aangewezen op een ferry, een enkele keer op
34
| Op Weg 2022-1
een trein. Daarover later meer. We vertrekken in Sønderborg, een ideale uitvalsbasis. We vinden er een camping die pal op de route ligt en een parking waar onze wagen langdurig kan blijven staan. Sønderborg is een klein maar fijn stadje met een mooie promenade langs het water en een haventje waar kinderen met een hengeltje krabjes kunnen vangen.
Graanvelden
Voor we beginnen fietsen willen we nog wat inkopen doen. Dat is ook op zondag geen probleem. Winkels in Denemarken zijn dan open en hebben doorgaans lange openingsuren. De eerste fietskilometers lopen over een grindweg door het bos. We rijden langs het water om nadien uit te komen op een geasfalteerde baan. Het landschap is rustgevend, met
Krabjes vangen in Tårup.
Pauze onderweg naar de camping in Sakskøbing.
veel open ruimte en velden. Het uitzicht over graanvelden zal ons een groot deel van de reis vergezellen. In Fynshav nemen we een eerste ferry richting Ærø. Dit eiland zorgt voor een instant vakantiegevoel. Overal zien we fruit en groenten in onbemande stalletjes en er wordt gerekend op de eerlijkheid van de passant. Op een plekje aan zee doen we onze eerste wildkampeerervaring op. We zwemmen en genieten van de avond.
De zee is nooit ver weg
Op een klein baantje passeren we verschillende authentieke boerderijen. We maken een praatje met een lokale boer en kopen wat zonnebloemkiemen. In Ærøskøbing verlaten we het eiland alweer, met een ferry richting Svendborg. Daar bereiken we via een brug de eilanden Tåsinge en Langeland. Op een stuk drukkere weg na blijft de sfeer authentiek. De zee is nooit ver weg. Kamperen doen we in Spodsbjerg op een camping vlak aan het water. Morgen wacht opnieuw een ferry, ditmaal richting Lolland. De afwisseling met al die overzetboten geeft
ons tijd om in ons ritme te komen en zorgt ervoor dat er weinig verkeer is. Op de ferry zien we heel wat Denen hun ontbijt nemen. Ze zien er eigenlijk niet zo fit uit, stellen we vast. Frieten zijn er niet meteen te vinden, maar hotdogs blijkt een lokale trots. Qua broodcultuur kunnen ze zeker iets van ons Belgen leren. We vinden wel roggebrood en zachte pistolets in supermarkten, maar echte bakkerijen zijn schaars.
Overal zien we fruit en groenten in onbemande stalletjes en er wordt gerekend op de eerlijkheid van de passant. Flødeboller
In de haven van Tårs begint onze tocht op Lolland. Al snel komen we een stalletje tegen waar ze flødeboller verkopen, een soort van chocoladezoenen. Als fietsbrandstof kan dat tellen, dus laten we deze buitenkans niet voorbijgaan! De rest van de dag volgen we voornamelijk een gravelbaantje dat parallel loopt aan de kust. Op de camping in Hunningen belanden we op een veldje samen met andere fietsers. Zoals haast overal is er een speeltuin en zijn er go-carts. Deense campings zijn
top, meestal beschikken ze over accommodatie voor slecht weer en de mogelijkheid om binnen te koken. Ook frigo’s en diepvries zijn ter beschikking, net als speciaal ingerichte babybadkamers voor ouders met heel kleine kindjes. Van Hunningen rijden we het binnenland in, richting Sakskøbing. In de winkels worden we onmiddellijk aangesproken in het Engels. Dat komt ervan als je met fietshelm op gaat winkelen... Maar op de camping van vanavond volstaat Engels niet. De plaatselijke waard blijkt geen woord te spreken en we maken ons met handen, voeten en Google Translate verstaanbaar. Het lukt ook.
Kaneelbroodjes
Het traject tussen Sakskøbing en Stubbekøbing vinden we één van de mooiste stukjes Oostzeeroute. In het begin rijden we op kleine wegjes richting zee. Marielyst blijkt een iets drukker kuststadje, maar nadien begint een tocht op kleine autoloze paadjes. Op een verlaten strandje kunnen we zelfs zwemmen. De uitzichten die we vandaag hebben zijn vaak adembenemend. Vanuit Stubbekøbing staan we met een houten veer op 15 minuten in Bogø. Daar - in de haven - vinden we zowaar een ambachtelijke bakkerij. De geur waait via de openstaande deur onze neuzen in. We kopen de beste kaneelbroodjes die we deze reis zullen eten. Van Bogø gaat het richting Møns Klint, een Unesco biosfeergebied met hoge krijtrotsen die boven zee uittorenen. Onderweg heuvelt het wat en merken we ook dat het drukker wordt. De laatste 500 meter richting het bezoekerscen-
ing of groenten.
‘Baanwinkeltjes’ met hon
2022-1 Op Weg |
35
Kustpad op Lolland.
Aardappelen te koop.
trum zijn een stevige klim op gravel die de kinderen tot hun grote spijt niet halen op de fiets. Het bezoek zelf is de moeite waard, het is een uitzonderlijke omgeving.
Fanfare van kerstmannen
Daags nadien bollen we onze eerste kilometers bergaf, om al snel weer in de graanvelden te belanden die na de oogst vaak afgebrand worden. We komen aan in Stege en tot onze verbazing zien we kerstbomen staan. Wat verder wordt het nog gekker. Een fanfare van drie kerstmannen speelt en zingt liedjes. We hebben het mysterie tot op vandaag niet opgelost. Het is warm en we willen de kinderen niet te veel vermoeien. In Ore komen we terecht op een strandcamping. In tegenstelling tot wat de benaming deed vermoeden, is het een rustige, kleine camping met een heel vriendelijke waard. Er is een onmiddellijke toegang tot de zee en we gaan zwemmen. ’s Ochtends krijgen
Tussen Ore en Bisserup.
de kinderen koffiekoeken als ontbijt. Na enkele dagen havermout verdienen ze het. We zijn verbaasd over hun fysieke prestaties. Ze rijden vlot 50 à 60 km per dag en wanneer we op de campings aankomen, bestormen ze de speeltuigen. Pas ’s avonds laat vallen ze uitgeput in slaap.
Chaos
Onze stop in het kustdorpje Bisserup blijkt een schot in de roos. Veel meer dan een camping en een klein haventje met ijsjeszaak en restaurant is er niet. Het strand is prachtig omgeven met duingras en helemaal leeg. Die leegte en de alomtegenwoordige schoonheid zijn de redenen waarom we zo hard voor Denemarken vallen. De dag nadien rijden we richting Korsør waar we de trein zullen nemen richting Nyborg op het eiland Fyn. Het wordt de meest chaotische passage van onze reis. In de fietsgids lezen we dat fietsers best een plek voor hun fiets reserveren, wat we natuurlijk niet gedaan hebben.
In 2013 verbleven we al eens op deze camping met onze dochter van één jaar.
36
| Op Weg 2022-1
Stilaan hebben we door dat ‘twee bollen ijs’ betekent dat je twee smaken mag kiezen en vier bollen krijgt.
In het station aangekomen blijkt dat we een reservatienummer nodig hebben. We kunnen dat wel telefonisch aanvragen, maar dat blijkt enkel te lukken in het Deens. Gelukkig krijgen we hulp van een medewerkster die alles in een mum van tijd regelt. De trein zelf blijkt vol en chaotisch. Zonder voorziene plekken staan onze fietsen overal in de weg. Gelukkig duurt de rit maar 11 minuten en is ze achteraf snel vergeten!
Krenkerup gaat terug tot 1330 en is één van de oudste landgoederen van Denemarken.
Het hoogtepunt
Eénmaal uit Nyborg wordt de route wat heuvelachtiger. We stoppen in Tårup en kijken vanuit onze tent alweer recht op de zee. Later op de avond ontmoeten we een Belgische visser met twee kinderen, die de onze meteen op sleeptouw nemen en inwijden in het krabbenvangen. Daarvoor blijk je niet meer nodig te hebben dan een stokje met een touw. Aan dat touw hang je een vijsje en een wasknijper. Tussen die wasknijper steek je een kapotgetrapte mossel. Nadien gooi je jouw lijntje bij de rotsen in het water en de krabben klemmen zich vast aan de wasknijper. Eénmaal beet trek je je lijntje uit het water en schud je het krabje in je emmer. Voor de kinderen het hoogtepunt van de reis!
Deense graanvelden zijn opvallend vaak omzoomd door wilde bloemen.
onze picknick met zwemmen op een klein strand. We hebben er een leuke ontmoeting met een Deen die aan het fietsen is met zijn dochter. Zijn tip voor een ijsjeszaak wat verderop klinkt als muziek in de oren. Ze hebben er wel andere smaken dan we gewend zijn. We proberen de combinatie munt-chocolade en lakrits uit. Stilaan hebben we door dat ‘twee bollen’ betekent dat je twee smaken mag kiezen en vier bollen krijgt. De kinderen profiteren volop van die onduidelijkheid …
De camping blijkt een oude bekende. In 2013 verbleven we er al tijdens onze eerste voorzichtige fietsvakantiestapjes met dochter van één jaar. Na elf dagen maken we de cirkel rond en onze Oostzeeroute af. Tot het ferrypunt in Boyden heuvelt het nog wat verder. Tickets voor de eerstvolgende boot blijken uitverkocht, maar alweer maakt de Deense hulpvaardigheid het verschil. De laatste kilometers van de tocht verlopen in de beste stemming, apetrots als we zijn dat de kinderen probleemloos meer dan 600 kilometer gefietst hebben.
116 mm
Vier bollen!
Met die leuke ervaring op zak laten we Tårup achter ons. De fietsdag heeft opnieuw enkele klimmetjes in petto. Daarom combineren we
PRAKTISCHE INFO
Kolding
0
ing ute eid ero r b e uit ostz O
20
Abenra
Nyborg
SJÆLAND
Korsør
Tårup
FYN
Bisserup
Svendborg
Bojden ALS
Fynshav Sønderborg
Op Weg 2022
km
Odense Haderslev
40
Ore Spodsbjerg
ÆRØ
TÅSINGE
Ærøskøbing LANGELAND
Tårs
MØN
StubbeFALSTER købing
LOLLAND
Hummingen
Klint
BOGØ
Sakskøbing
Flensburg
Stege Møns
Marielyst
De Oostzeeroute is een prachtige instap-
Wij gebruikten de gids Ostsee-Radweg
route die haalbaar is voor elke fietser. Enkel
Dänemark in de Bikeline-serie van uitge-
op het eiland Fyn heuvelt het wat. De route
verij Esterbauer. Primitieve overnachtings-
verloopt over het algemeen over fietspa-
plekken en bivakzones kan je vinden via
den en kleine weggetjes en er zijn zeer veel
www.udinaturen.dk.
campings. De omgeving is prachtig, met
Info en een gratis routegids vind je op
graanvelden en de zee als dominante ver-
visitdenmark.de.
gezichten. De combinatie van fietsen met zwemmen is een zomerdroom en regen zagen we zo goed als niet.
ONLINE
KAART
TRACK
FOTO’S
2022-1 Op Weg |
37
WANDELAVONTUUR | Frankrijk
(Simpel)weg Relaas van drie maanden GR 5 Ik droomde om met mijn voeten naar de basis van het leven te wandelen. Om één te zijn met de natuur, mijn lichaam door weer en wind te sturen en mijn longen te vullen met buitenlucht. Op weg naar dat pure, dat gewoon kunnen ‘zijn’. De GR 5 zou dat waar moeten maken. Ik dacht veel te vragen, maar op een wandelpad is eenvoud de rode draad en komen dromen simpelweg uit. Æ Tekst Hanne Verhulst Foto’s Hanne Verhulst en Ruben Dierckx
Uitslapen hoort niet
Na 55 dagen van Averbode tot aan het Meer van Genève (Op Weg 2021 6) krijgen we gezelschap van een studievriend van mijn lief. In het begin loopt ons ritme wat wankel, vanuit stilstand meetrappen in een peloton dat al aan het sprinten is betekent onvermijdelijk stijve spieren ’s avonds. Net daardoor krijgen wij twee door hoe fit wij staan, hoe fel vergroeid we zijn met onze rugzak-
38
| Op Weg 2022-1
ken, hoe goed onze pauzes op elkaar zijn afgestemd en hoe het pad ons gevormd heeft. Ik bewonder Rubens flexibiliteit, tolerantie en doorzetting. Op reis gaan met een koppel vraagt enige moed. Maar ik bewonder ook zijn koppig blijven liggen nadat de wekker 10 minuten eerder was afgegaan. Uitslapen hoort niet bij langeafstandswandelingen, maar als je op een wandelpad al niet kan zijn wie je bent, waar dan wel?
Wandelmaatje
Tien dagen later zetten we de tocht verder met twee. Wandelende lezers weten wellicht hoe essentieel een goed wandelmaatje is. Bij vertrek ervan uitgaan dat je de perfecte match bent, is een onberekend risico dat je in moeilijke momenten zwaar kan komen te staan. Telkens mensen bij ons vertrek aanhaalden dat we op het punt stonden een heuse relatietest te onder-
Lac des Vaches.
lijkt de GR 5 in de Alpen meer dan elders rechttoe rechtaan te gaan. Als er ook maar de minste mogelijkheid is om erover te geraken, dan besliste de route dat ook te doen. Waar een wil is, is een weg. En met het koude voorjaar betekent dat heel veel sneeuwvelden. Gelukkig brengt al dat sneeuwgeploeter ons naar de hoogste en mooiste plaatsen.
De Alpen ten top: panorama op Portes de l’Hiver.
gaan, wuifde ik die gedachte steevast weg. Drie maanden later blijkt er wel iets van waarheid in te zitten. Samen staande blijven op een trail gaat om doseren, elkaar opzoeken en bewust afstand nemen, elkaar koesteren en waarderen. Het gaat om ondersteunen, voor elkaar klaarstaan en vooral om weten wanneer je elkaar nodig hebt en wanneer niet. Maar wat is het fijn als je de ideale match gevonden hebt. 24 uur op 24, 7 dagen op 7 samen zijn is te veel, zou je kunnen zeggen. Maar wat mis ik dat continu samen zijn! Altijd iemand in de buurt om op te steunen, te vertrouwen en van te houden.
Rechttoe rechtaan door de Alpen
In berghutten en op bergpaden komen wij steeds vaker dezelfde gezichten tegen. Velen van deze GR 5-wandelaars denken trouwens dat de start van het pad aan het Meer van Genève ligt. Voor hen is GR 5 niet het eentonige
Vlaanderen of het weinig uitdagende Ardennen. Niet het platte Lotharingen, niet de bossen van de Vogezen en al zeker niet de onbewoonde Jura. Wij blijken uitzonderingen te zijn die zo’n groot deel van de route wandelen.
Pas nu krijgen we door hoe fit wij staan, hoe fel vergroeid we zijn met onze rugzakken, hoe het pad ons gevormd heeft. Het grote verschil tussen het eerste en het tweede deel – de Benelux en de Vogezen/Jura – en het stuk waar wij nu beland zijn, is het constante klimmen en dalen. Om ergens te geraken
Adembenemend
Het is best bijzonder in het stiltevacuüm van de bergtoppen. Na een stevige beklimming hoor ik enkel mijn eigen ademhaling, onverstoord. Nadat die is gaan liggen, blijft een immense stilte over. Ik koester de kalmte die ik ervaar bij het sneller bonken van mijn hart, en het laagje zweet op mijn huid. Geen scherpe prikkels om te verwerken, alleen maar eindeloze zachtheid. Ik merk al gauw dat mijn gedachten milder worden en ik een tevredenheid meedraag. Het leven op een wandelpad is zo eenvoudig, wat maakt dat gelukkig zijn net zo eenvoudig is. Ik vertrouw erop dat al wat ik nodig heb, precies daar zit in de zwaarte van mijn rugzak. Dat de steun die ik zoek, geboden wordt door de grip van mijn schoenen op de wereld. Dat ik alle zekerheid heb, met wegwijzers die altijd wijzen waar naartoe. Voor het eerst adem ik echt. Want wat wil ik graag mijn lijf hier vol van hebben.
2022-1 Op Weg |
39
De klim naar Col d’Anterne.
De wandelgemeenschap
Op weg naar La Grande Berge.
Van zodra je een stap op een wandelpad zet, maak je deel uit van een gemeenschap. In Vlaanderen heb je dat en in Frankrijk evengoed. Knikjes geven in het voorbijgaan, elkaar opzoeken in berghutten of campings. Het kan even duren, maar gelijkgezinden vinden elkaar na een tijdje toch. Uiteindelijk bestaat ons groepje voor de laatste weken uit een Amerikaanse, een Britse, een Belg en een Fransman. ’s Avonds drinken we biertjes, spelen we Scrabble en lachen we veel. Maar ook met mensen die we maar één keer ontmoeten, maken we betekenisvolle praatjes. We geven droog hout door voor het kampvuur, maken tijdens een bui plaats onder een overvol afdak en delen elkaars tussendoortjes.
De afdaling naar Servoz.
40
| Op Weg 2022-1
Vallei de la Leisse.
In het vinden van overnachtingen hebben wij inmiddels de ideale afwisseling gevonden tussen de gezellige drukte van een berghut en de intimiteit van onze tent. Telkens we genoeg hebben van snurkers, vangt onze tent ons op. De wereld terug even voor ons alleen. Telkens we uitkijken naar een tikkeltje meer comfort en vooral naar heel lekker eten, kiezen we voor een berghut. In ons hoofd zitten vele mooie plaatsen, droombestemmingen. Meermaals zeggen we: “Eentje om te onthouden en om naar terug te keren.”
Laatste loodjes
Met nog twee weken voor de boeg begint het uitzicht stilaan te veranderen. De wilde lavendel laat nog even op zich wachten, maar de kilo-
meterslange sneeuwetappes liggen wel achter ons. Ik sla een zucht van dankbaarheid, want na zoveel sneeuw en een kleine dip is dat precies wat we nodig hebben. In deze periode begint mijn hoofd af en toe naar thuis te verlangen, terwijl mijn lichaam al te goed weet hoeveel kilometers er nog te overwinnen zijn. Dat geeft een dubbel gevoel: willen dat je reis blijft duren, maar weten dat het einde ervan het enige is dat je thuis zal brengen. Het zijn de laatste loodjes die het zwaarst wegen. Dat gevoel van me afschudden is toch een kleine opgave. Ik krijg een koortsblaas van vermoeidheid en op de top van de Col de Chavière heb ik een enorme huilbui. Ik ben moe, heb heimwee en blijf vermageren door de gigantische inspanningen die we dag in dag uit leveren.
OP WEG 2022 | 1 wandelreportage GR 5 deel 2 FORMAAT - 55 x 120mm
De laatste avond is het vreemd om te denken en te voelen dat dit nu echt de laatste avond is. Morgen zullen onze voeten de finish bereiken en in het water staan, maar ik kan me niet inbeelden hoe ik me nadien zal voelen. Vanavond mis ik al iets dat er nog steeds is: de GR 5.
Nog één dagje lekker doorzwoegen, nog één dagje die veters aanstrikken, nog één dagje puur natuur en eindeloze rust in ons hoofd en in ons lichaam.
Lausanne
SWITZERLAND
Lac Léman
Genève Samoëns HAUT-SAVOIE
GR5
Chamonix
Mont Blanc 4.809m
Tignes-le-Lac
SAVOIE
Bonneval-sur-Arc
GR55
Modane
Torino
Thuiskomen
Thuis hangen onze slaapzakken te drogen. Twee weken geleden waren we nog omringd door allesomvattende stilte en de zachtheid van het buiten zijn. Vandaag beginnen herinneringen al te vervagen. Waar is dat buitengewone gevoel dat we dagelijks tot in onze kern gevoeld hebben? Maar thuiskomen heeft ons ook veel in de plaats gegeven. Het weerzien is onbetaalbaar. Het gevoel van welkom zijn enorm. Maar wat valt de grauwheid en lelijkheid van onze stad ons op. De marginaliteit en het kleurloze leven binnenin verstikkende straten die overvol gebouwd zijn.
Gewoonweg anders
Briançon GR5
Château-Queyras
HAUTES-ALPES
Ceillac Carche
ITALIA
Finishlijn
PRAKTISCHE INFO
FRANCE
En toch droom ik ervan om bij aankomst door te kunnen wandelen, en word ik droevig van het idee dat onze reis bijna voorbij is.
ook een beetje een verliezer. Verliezer van een droom, ook al werd die waar. Een droom die me heel veel vreugde schonk. Alsof ik even een ander leven heb mogen leiden. De gelukzak, zo gelukkig.
Monte Viso 3.841m
Saint-Étiennede-Tinée FRANCE
Aankomst in Menton aan de Middellandse Zee.
dagpauze nemen we in een groep van veertien. De emancipatie is enorm, de vreugde gigantisch en af en toe laat iemand een kreet van ontlading weerklinken. Het eerste zicht op de Middellandse Zee is er één van groot verlangen. We racen naar beneden om vervolgens op beton te landen en te weten dat we nog een aantal straten te gaan hebben. We zigzaggen en volgen de geliefde wegwijzers tot we de zee kunnen ruiken en vervolgens ook voelen. En dan die verfrissende duik. De zee vormt een duidelijk eindpunt. Verder wandelen is onmogelijk, we botsen op een grens. Tegelijk is het ook een heel tastbare finishlijn. Morgen niet meer wandelen. Voor kilometer 1900 leek er geen andere wereld te bestaan buiten die van opstaan, eten, wandelen, eten en slapen. Maar de echte wereld is zonder ons gewoon blijven draaien. In de dagen die volgen proberen we onze wandelschoenen te ontgroeien. We voelen vooral dat welke schoenen we ook dragen, we op wolkjes lopen.
ALPES DE HAUTEPROVENCE
Saint-Dalmasle-Selvage ALPEMARITIMES GR5
Nice
GR52
Menton Monaco
De GR 5 is hét icoon in het internationale net van wit-rood bewegwijzerde GR-paden. Hij maakt de verbinding van de Noordzee (Hoek
De GR5 ging voor mij om onderweg zijn en ont- van Holland) met de Middellandse Zee (Nice) en is meer dan 2.000 km lang. Wij vertrokken dekken. Nu we thuis zijn, wil ik onthouden dat ook wanneer je stilstaat, je onderweg kan zijn. begin mei in Averbode en kwamen eind juli Dat je kan ontdekken vanuit hetzelfde station. aan in Menton. Deel één van ons relaas vond Maar onze lichamen vragen stilaan naar je in vorig nummer. Deel twee draait vanIs dat minder avontuurlijk, minder grandioos? een ‘echte’ rustpauze en voor het eerst in drie maanden zullen we daar echt gehoor aan geven. Waarschijnlijk. Anders hoeft niet slecht te zijn, zelfsprekend vooral over de Alpen. Daarbij kozen wij voor enkele alternatieve stukjes, gewoonweg anders. Nog één dagje lekker doorzwoegen, nog één De kans is enorm klein dat ik al wat ik afge- de GR 55 en de GR 52. dagje die veters aanstrikken, nog één dagje Wij gebruikten de Engelstalige, driedelige lopen jaar waargemaakt heb, weldra opnieuw puur natuur en eindeloze rust in ons hoofd en Wim Vandamme Ciceronegids van de GR 5. In de artikeldatain ons lichaam. Nog één dagje voet per voet. zal doen. Ondanks de vele kilometers die ik 19 en de prachtige langeaf- bank is als extra info een volledige lijst toenog wil wandelen Nog één dagje ‘het leven was nog nooit eerderBegijnhof standstrails die nog op mijn to-dolijstje staan. gevoegd van onze etappes en logies. zo gemakkelijk in zijn eenvoud’. Nog één dagje. 8500 Kortrijk Ik vrees dat dit een ‘once in a lifetime’ ding Waren het er maar meer. wim.1962.vandamme@gmail.com gaat zijn. Hoewel ik dit jaar veel gewonnen Tijdens die laatste dag heb ik het gevoel dat we ONLINE 0487 INFO FOTO’S heb,211 voel407 ik me op het einde van de rit toch deel uitmaken van een groepsreis. Onze mid-
2022-1 Op Weg |
41
FIETSTIP | België
De jonge Weser zoekt zijn weg door het Oosthertogenwoud.
Twee dagen fietsen tussen Aken en Eupen
Het netwerk van de Oostkantons telt inmiddels 850 fietskilometers, maar wie het graag wat meer voorgekauwd heeft kan nu kiezen uit 11 OVELO-tochten. De routes gaan via knooppunten en via RAVeLroutes zoals de Vennbahn. Wij testten de twee meest noordelijke rondritten uit, met knooppunt 29 in Raeren als gemeenschappelijk vertrekpunt. Æ Tekst en foto’s Ward Van Loock
De pottenbakkers van Raeren
De breed uitgegroeide dorpsgemeenschap van Raeren en meer bepaald zijn burcht vormen het snijvlak voor twee dagtochten. Burcht Raeren werd opgetrokken in het midden van de 14de eeuw en in de loop der eeuwen verbouwd tot een romantische residentie. In 1963 werd het na aankoop door de gemeente een museum voor het Raerense steengoed. Rond 1550 waren er in Raeren immers meer dan 50 pottenbakkerijen actief. Dit ambacht nam zo’n vlucht dat in 1700 ruim een derde van de bevolking werkte als pottenbakker, voerman of dagloner. Tot Lontzen zijn grazende koeien in breed
42
| Op Weg 2022-1
uitdeinende weiden ons enige gezelschap. Hun melk wordt verwerkt in de Mölkerei van Walhorn. Het Hervese bocagelandschap heeft er wel een minder uitgesproken karakter en oude hoogstamboomgaarden zijn een zeldzaamheid. We kunnen ongehinderd onze blik in de verte laten glijden. Langs de wegkant ontdekken we geregeld kruisen en kapelletjes die steevast toegewijd zijn aan de H. Brigida, van oudsher de plaatselijke beschermheilige van het vee. Vanuit Lontzen trekken we noordwaarts naar Hergenrath en Hauset waar in de uitlopers van het Aachener Wald enkele pittige klimmetjes wachten. In Eynatten ontdekken we twee his-
torische hoevecomplexen die hun middeleeuws karakter goed bewaard hebben. Landgoed Neuhof en Hof Steinkaul dateren respectievelijk uit 1672 en 1705. Ze zijn alleen van buitenaf te bekijken. Verderop staat de burchtruïne Raaff, een waterburcht uit 1350 die nu wordt opgeknapt en omgebouwd tot appartementen.
Het Oost-Hertogenwoud
De volgende dag maken we 9 km lang kennis met de Vennbahn, de oude spoorweg uit 1871 tussen Aken en het Luxemburgse Troisvierges. Hij passeert Raeren-station. Dit grensstation was tot WO II het belangrijk-
ste spoorwegknooppunt van Oost-België. De spoorlijnen L49 naar Eupen en L48 (Vennbahn) naar Aken en het Groothertogdom kwamen hier samen. Zo werd Raeren een belangrijke draaischijf tussen de Oostkantons en Duitsland/ Luxemburg. Heel de spoorweginfrastructuur van Raeren is onaangeroerd gebleven en dat roept nostalgische gevoelens op. Het voor die tijd grote seinhuis bijvoorbeeld doet ons zeker terugdenken aan het druk heen-en-weer denderen van goederen- en reizigerstreinen op zoek naar het juiste spoor. Wisselhefbomen, verroeste uitritseinpalen, stopborden en andere spoorverkeertekens maken het historisch plaatje van dit spoorwegemplacement volledig. In 1959 stopte het reizigersvervoer, tot 1989 kwamen er nog goederentransporten voorbij. In de jaren negentig reden er tussen Eupen en Raeren nog toeristische stoomtreinen, tot in 2001 de laatste trein stoom uitblies. De spoorberm baant zich dan in mooie meetkundige rondingen een weg door het immense Oost-Hertogenwald naar het Duitse Roetgen. Daar buigt hij af naar het zuidoosten terwijl wij een woud gaan verkennen.
Nicolas De Grand Ry, in 1761 getekend door dé architect van die tijd, Joseph Couven. Het is nu de zetel van de regering van de Duitstalige Gemeenschap. En het voorname huis op nummer 40-42 is de ambtswoning van de minister-president. In randgemeente Nispert is het dorpspleintje genoemd naar Couven. Ongewild houden we op deze rustige plek eventjes halt. Het plein wordt gedomineerd door het brede woonhuis dat de familie Goertz-Fey in 1724 liet optrekken. Dat echtpaar liet 43 jaar later naast hun woonst een barokke kapel bouwen volgens een plan van Couven. Een andere blikvanger is de vroegere waterput die in 2001 in ere werd hersteld. Op die plek komt de Haasbach die in het Oost-Hertogenwoud ontspringt, even bovengronds. Het is een tastbare herinnering aan de tijd dat de omwonenden zich hier kwamen bevoorraden met water. Op de terugweg naar Raeren fietsen we op een landweg die zichtbaar de grens vormt tussen links de weiden van het Land van Herve en rechts de immense woudgebieden die de Hoge Ardennen aankondigen.
zien. Pas in 1950 werd de stuwdam operationeel. Het unieke van dit drinkwaterreservoir is dat alle water uit ongerepte veengebieden komt en bijgevolg uitzonderlijk zuiver en kalkvrij is. Vanaf de 410 m lange stuwdam kijken we zo’n 60 m lager op de dienstgebouwen, waarin ook een kleine waterkrachtcentrale werkzaam is. Op het groot terras van het bezoekerscentrum kijken we uit over een watervlakte van 126 ha.
Hoofdstad Eupen
Deze stad van 20.000 inwoners is de hoofdstad van de Duitstalige Gemeenschap. De stad is vanaf de 18de eeuw groot geworden dankzij het superzachte, zuivere water uit de Hoge Venen. Dat bleek immers uiterst geschikt om wol te wassen. Tientallen spinnerijen vestigden zich aan de waterkant, bouwden er hun weefateliers en pakhuizen en in geen tijd kende de stad een ongeziene economische bloei. Overal zijn de statige herenhuizen van rijke lakenhandelaars alomtegenwoordig. Op huisnummer 32 van de Klötzerbahn bijvoorbeeld staat het U-vormig handelshuis van lakenfabrikant
Wesertalsperre
PRAKTISCHE INFO
Door het Osthertogenwald volgen we 3 km de jonge Weser (Vesder) die verderop zijn stuwmeer bevoorraadt met zuiver water. In zijn vallei werd in 1936 begonnen met de bouw van een stuwmeer, dat het Land van Herve, Spa en de Luikse voorsteden van drinkwater moest voor-
Kelmis
Lichtenbusch
Hergenrath
Hauset E
Lontzen
40
Eynatten
D U I T S Walheim L A N D Rott
Raeren
De stelplaats van Raeren.
Welkenraedt Kettenis r
se We
Eupen er
sd Ve
0
tzb
2
km
ac
ll
S oo
r
Ge
Hi
B E L G I Ë
Roetgen
h Op Weg 2022
De aansluitende OVELO-rondritten Weidelandschappen tussen Vesder en Geul (31 km) en Langs de Vesder in het Hertogenwald (48 km) komen uit de OVELO-brochure uitgegeven door het Toeristisch Agentschap Oost-België. Je kan alle tochten ook digitaal raadplegen, inclusief gpx-tracks en hoogteprofielen, of je kan de brochure downloaden op www.ostbelgien.eu. ONLINE
INFO
KAART
TRACK
Walhorn in het Land van Herve.
2022-1 Op Weg |
43
FIETSAVONTUUR | Frankrijk
Tussen dag en nacht, tussen Tournon en Tain-l'Hermitage.
Met de ViaRhôna
loodrecht naar de Middellandse Zee
“Tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren”, schreef Elsschot. “Onzin”, zeggen lezers van dit blad, “tussen droom en daad staat een beslissing: je doet het of je doet het niet”. Twee jaar geduld moesten we hebben, maar afgelopen zomer voegden we bij onze Rhônedroom een daad. Æ Tekst en foto’s Griet Van de Keere en Freddy Cloet
Van droom naar daad
In 2019 zouden we de Rhône volgen van net voorbij Lyon tot de Middellandse Zee. De droom was er, het besluit ook en de chambresd’hôtes waren geboekt. Tot kort voor vertrek – Elsschotsgewijs – een stevig praktisch bezwaar opdook: ziekenhuisopname. Bye, bye ViaRhôna, hallo autoreis met af en toe een amechtig ritje troostfietsen. Mooi tripje, jawel, maar dat was het plan niet. Doorspoelen naar 2021. Corona heeft er een
44
| Op Weg 2022-1
schep fietsvirus bovenop gelapt. We zijn gePfizerd, de wet gunt ons een mate van vrijheid en de herkansing lonkt.
Niet Wenen
De bovenloop vanaf Genève houden we voor een volgende keer. Even voorbij Lyon, in Chasse-surRhône, laten we de vierwieler achter. We vertrekken op twee wielen en komen over een tiental dagen per trein terug. De vakliteratuur leert ons dat we mogen rekenen op een behoorlijk beweg-
wijzerde route, alle etappes zitten in de gps en de dagtrajecten variëren van 60 tot 80 km. Het is eind juni en de weergoden moeten nog beginnen aan hun wispelturige zomer. Onze eerste kilometers tussen Givors en Loire(!)-sur-Rhône zijn niet de leukste van onze trip. Daarom adviseren wij om voor Vienne te kiezen als voortzetting/begin van een Rhônetocht. Vienne heeft niets van Wenen, maar met een gaaf bewaarde Romeinse tempel uit de 1ste eeuw en een indrukwekkend antiek
Overal spelen bruggen en brugjes een hoofdrol.
van een ‘echappée’ langs de Drôme-zijrivier. Het hoge Strade-Bianchegehalte van de VéloDrôme blijkt echter niet te verzoenen met de druk van rijder plus bagage op de fietsbanden. Een volgende keer dan maar, want zelfs de eerste honderden meters beloven prachtig natuurschoon.
theater is het een fijn stadje. Vanaf daar is het meteen genieten, heel de eerste dag. Er ligt al gauw een rijk natuurgebied voor de wielen: l’Île du Beurre. Je krijgt een idee van hoe de Rhône er in zijn natuurlijke vorm uitzag. De flora kun je gadeslaan al fietsend en voor wie de muggen trotseert zijn er observatieplaatsen om de rijke fauna te bespieden.
Platanen aan de kade
Condrieu is amper 12 km voorbij Vienne, maar we rijden al meteen langs de steile terrassen van de Côtes du Rhône. Tot Tournon en Tain-l’Hermitage worden we geregeld over sierlijke bruggen en brugjes gestuurd. Deze wijnrijke stadjes lijken ons een must als overnachtingsplaats: avondeten met een plaatselijke wijn bij de platanen aan de kade, met zicht op de historische brug… Na die eerste 80 km hebben we dit verdiend, vinden we. Niemand spreekt ons tegen. De gids voor etappe twee laat de keuze tussen linker-of rechteroever. De gps kiest voor de rechteroever, met wat meer kronkels en een leuke oversteek bij La Roche de Glun. Een rustige rit, die we opvrolijken met een korte maar mooie aller-retour langs de Isère en een levendige doortocht van Valence, statig en druk maar gezellig. Kort voor we onze overnachtingsplaats bereiken lonkt ook een verkenning
Overal spelen bruggen en brugjes een hoofdrol: soms sierlijke, oerdegelijke oversteken van de grote rivier, soms kleine constructies over stroompjes en kanaaltjes.
Himalayenne
Ook dag drie spelen bruggen en brugjes een hoofdrol: sierlijke, oerdegelijke oversteken van de grote rivier, afgewisseld met kleine constructies over kleine stroompjes en kanaaltjes. Eén ‘passerelle’ is heel bijzonder. De geschiedenis van de Rhônebrug ter hoogte van Rochemaure was er een van een bombardement, een stom ongeval met een overladen vrachtwagen en uiteindelijk een fatale brand. Oplossing: een nieuwe brug voor autoverkeer én de oude brugpijlers gebruiken voor een spectaculaire ‘himalayenne’ ten gerieve van fietsers en voetgangers. Ze is 339 meter lang en heeft slechts drie steunpunten. Verboden de flauwerik uit te hangen en het ding te doen schommelen, de wind wiegt al in voldoende mate….
Het gaat verder tot het steil in de hoogte gelegen, maar stemmige Viviers. Een kathedraal, een belvedère, oude straatjes, een zeer Frans plein en een gezellig ‘klapke’ met een behulpzame inwoonster maken die kleine détour tot een aanzienlijke meerwaarde. In Cruas, even voor Rochemaure, fietsen we voorbij de grootste elektriciteitscentrales langs de rivier. Koeltoren vier is getooid met een gigantisch, wat bizar fresco van het sterrenbeeld Waterman. Kernenergie als embleem voor zuivere lucht en water…
Le pont de Pont-Saint-Esprit
Voorbij Bourg-Saint-Andéol houden we graag halt voor ons eerste bloeiende lavendelveld. Bonjour à la Provence… Vlakbij ligt ook de brug der bruggen. Voor ons is dat niet die halve brug in Avignon waarop ze zogezegd rondedansjes houden. De overspanning van de Rhône in Pont-Saint-Esprit overklast die moeiteloos: zo’n kilometer lang en tussen de 20 en 26 bogen. Moeilijk te controleren hoeveel exact, maar wel onaangenaam smal voor de combinatie van auto’s en fietsers. Ga toch maar eens kijken. Onze slaapplaats, Domaine de Lamartine, is een klein familiekasteel waar de dichter himself ooit zou geslapen hebben. Op het domein zie je niet zijn poëtische Le Lac, maar een zwembad en boomgaarden en krijg je een warm onthaal, inclusief smakelijke table d’hôte op een stijlvol terras.
Met zicht op de Ventoux
De verlokkingen van het logies en de beloften van de Ardêche weerhouden er ons niet van om ’s anderendaags door te peddelen naar Avignon. De gidsen stellen ons voor een dilemma: linker- of rechteroever? Dat komt
2022-1 Op Weg |
45
Nooit ver weg: de Rhône.
neer op de keuze tussen een rit met enkele hellingen (dubbele pijl op de kaart) door de prestigieuze wijngaarden van Châteauneuf-duPape, maar ook een doortocht van Sorgues, een drukke banlieu van Avignon. Het alternatief is een minder compleet gemarkeerd traject op de linkeroever met een intocht in Avignon via het naar verluidt idyllische Île de la Barthelasse. Dit ‘naar verluidt’ verraadt dat we kozen voor de wijngaarden, het mooie ommuurde stadje Caderousse en een panorama met zicht op de Mont Ventoux als beloning voor de korte maar stevige klimmetjes. Sorgues is inderdaad druk, maar wie in Belgische steden fietst weet dit ‘een plaats te geven’. Daarna aankomen in Avignon is niettemin een verademing: een breed fietspad omsluit de stadsmuur vrijwel volledig en naar aanleiding van de COVIDcrisis schiep de stad extra ruimte voor de fiets!
Valence: pauze bij het Grand Café.
lige voorstad van de halvebrugstad, is dat anders. De pausenstad bereidt zich voor op het fameuze theaterfestival en krioelt van de grote televisieschermen op zowat alle terrassen. Die bulken op hun beurt van de supporters voor een voetbalkwartfinale. Dan smaakt een dinertje op een rustig terras zonder TV-scherm dubbel aangenaam.
De man blijkt een kenner te zijn, beveelt ons de wegenkaart boven te halen en tipt ons een traject door de Camargue dat later inderdaad onvergetelijk blijkt.
Zonder TV-scherm
Natuurlijk is ook de ViaRhôna soms een masterclass ‘bordjes zoeken’, maar de plaatsers verdienen een cum laude. Al zijn bordjes en gps het niet steeds met elkaar eens, vooral in stedelijke omgevingen. Wat ongewild omrijden is in pakweg Avignon geen ramp, je ziet er in elke straat wel iets dat de moeite loont. In Sorgues, die ongezel-
Viviers: op weg naar een prachtig panorama.
46
| Op Weg 2022-1
Arena, theater en thermen
Saint-Bénézet, dé brug van Avignon, reikt slechts tot halfweg de Rhône. Wij steken de rivier dus liever over via een efficiënte, moderne brug om koers te zetten richting Arles, waar volgens Multatuli de vrouwen van een bij-
zondere schoonheid zijn. Overal weer wijn- en olijfgaarden, nu veelal op vlak terrein en niet zo vaak met de rivier in zicht, tot Beaucaire. Daar bekoren de lege, rustige oude straten en een stemmig, volks marktpleintje ons meer dan de terrassen aan de jachthaven. We steken ook even over naar Tarascon met zijn kasteel en de mythische figuren Tartarin en Tarasque. Dan volgen 20 km over lege wegen naar Arles. Een onvolkomenheid in de bewegwijzering of een verslapping van onze aandacht biedt ons een ‘alternatieve’ entree in de stad. Bij die intocht hebben wij zo’n leuke conversatie die je wel eens uitlokt als je gepakt en gezakt wat vertwijfeling uitstraalt. Terwijl lid één van ons duo weer eens een unieke brug fotografeert, ontspint zich tussen lid twee en een voorbijganger een babbel over fietsen en over wat wij en hij al fietsend graag doen. De man blijkt een kenner te zijn, beveelt ons de wegenkaart boven te halen en tipt ons een traject door de Camargue dat later inderdaad onvergetelijk blijkt. Merci, Antoine! We kunnen Multatuli zijn mening over de plaatselijke dames van Arles niet bevestigen of tegenspreken, want de stad blijkt vooral heel druk en toeristisch te zijn. Bij de Romeinse arena en de resten van het theater en in de schaduw van de
Pont-Saint-Esprit: zijn het nu 21, 23 of 26 bogen?
Langs de wijngaarden van de Côte du Rhône.
PRAKTISCHE INFO
Saône
Bellegarde-surValserine Seyssel Chanaz
Aix-les-Bains
Morestel
Chambery USE
Saint-Étienne
VA N
RE
Vienne
OI
S
RT
AT PIL
Andance
Ardèc
he Viviers
CH
RS
Tainl’Hermitage
A
Grenoble
RC
O
Tournonsur-Rhône
MO NT S
e
Lac de Bourget
Givors
CHE DE AR ’ D
MontBlanc
Annecy
Lyon
VE
ÉC RIN S
Valence
Montélimar
Bourg-Saint-Andéol MontVentoux
Pont-Saint-Esprit S
Nimes
LU B
Montpellier St-Gilles
Arles
ERON VERDO N
CAMARG UE
Sa Troipntez
res Hyè
Mar
seill
e
e
Aix-en-Provence
n
NE
Orange Châteauneufdu-Pape Avignon
Tou lo
CÉ VEN
Pala v Sèt La Gas-les-Fe Le Grande- lots rau- Mott du-R e oi Sain tesMar de-l iesa-M er
Over de Camargue hoor en lees je lyrische beschrijvingen, met beelden van fladderende flamingo’s, horden dravende witte paarden en door het water stormende kudden taureau-runderen. Op onze oost-westrit van Salins de Giraud over de ‘Digue de la Mer’ naar het drukke Saintes-Marie de la Mer en vooral op de terugrit naar Arles mogen wij inderdaad af en toe wat fauna gadeslaan. Maar meer dan vogels en dieren is de Camargue zélf de betoverende hoofdrolspeler: (zout)meertjes, kanaaltjes en moerassen, riet- en rijstvelden, brede vlakten met af en toe een eenzame ‘mas’, een typische mediterrane boerderij. Zalig eenzaam is ook de lange grindpiste op de terugweg naar Arles. Wij kruisen op 20 km welgeteld twee mensen, en… een schildpad die ongehaast de weg dwarst, symbool voor de waarde van slow travel. Een mooi afscheid aan een misschien niet zo spectaculaire, maar voor ons zinvolle tocht van 700 km over een traject dat bijna ‘verticaal’ naar het Zuiden loopt. In een minimum aan kilometers win je een maximum aan breedtegraden en landschappen. Vanuit de TER terug naar Vienne krijgen wij die film in drie uur teruggedraaid. Af en toe herkennen we plaatsen waar we voorbijfietsten, soms zien we plaatsnamen waar we ‘zeker nog eens willen komen’. Het stemt ons tot nadenken: waren wij – ondanks ons gezapige fietstempo – wel genoeg contemplatieve belever en niet al te vaak vluchtige voorbijganger? Hoe dan ook, de herkansing is geslaagd. Wij grijpen terug naar Elsschot: zijn onsterfelijk gedicht voegt er nog aan toe: “maar doodslaan deed hij niet”. Wij omzeilden wetten en bezwaren, maar sloegen wel, veelvuldig zelfs… Tientallen stekende muggen in de Camargue bekochten het met de dood. Een grote kermis is toch wel een kleine geseling waard?
Genève
Mâcon
De betoverende hoofdrolspeler
Lac Léman
Rhôn
km
RA JU
HAU TE
60
ne
Hebben we al iets gezegd over het weer? Geen nieuws, goed nieuws dus. Tot en met Arles. De laatste 40 km tot de Rhônemonding verlopen in een dicht regengordijn. De wind, weliswaar zonder mistralkracht, drijft ons vlotjes naar het veer ‘Bac de Barcarin’. Daar steken we de Rhône over en waaien over een smalle dijk de laatste kilometers richting Mediterranée. Van een glorieuze aankomst is geen sprake: mist, eerder dan een azuurblauwe waterspiegel. Geen verblindende zoutheuvels in de Salins-de Giraud, vergeet de stralende foto bij de fietsen op het strand. Hopen op wat opdrogen en opklaringen in afwachting van toegang tot onze chambre d’hôte.
30
Rhô
Regengordijn
0
E
thermen van Constantijn is er gelukkig meer rust dan op de pleintjes waar men de geest van Van Gogh tracht op te zoeken.…
Po Lourt-Saint is-d u-Rh ôn
Dit moet de Provence zijn ...
Op Weg 2017
De ViaRhôna volgt de Rhône over 815 km van Genève tot de Middenlandse Zee. De route is goed aangegeven, wisselt geregeld van oever en doorkruist heel wat departementen. Alle praktische info en ook de recentste gpx-track vind je op de drietalige website www.viarhona.com. Er zijn gidsen in verschillende talen uitgegeven door Pirola (NL), Bikeline (D), Ouest France, Le Routard of Chamina (F). ONLINE
KAART
TRACK
FOTO’S
2022-1 Op Weg |
47
WANDELTIP | België
De koeien zijn duidelijk niet onder de indruk van het machtige kasteel van Walzin.
Treinstappen langs de Lesse “Er valt nog zoveel te ontdekken richting de Semois”, zo eindigde het relaas van mijn solodriedaagse tussen Namen en Dinant (Op Weg, 2021 3). Zo gezegd zo gedaan, het vervolg kwam er in de vroege zomer: een volgende etappe op de GR 126, ditmaal tussen Dinant en Gendron, tevens een Waalse treinstapper. Æ Tekst en foto’s Veerle Huygh
Op zoek naar de start
Omdat het minder stresserend is om ’s morgens een trein te nemen en naar de auto terug te wandelen, kies ik voor Gendron-Celles als vertrekpunt. Goed idee, zo zal op het einde van de dag blijken, want ik heb de timing serieus onderschat, mede door het vele klimwerk. Het is even oriënteren aan het station. Het lijkt of ik letterlijk in the middle of nowhere sta, omringd door groene heuvels. Ik hoor geluid van links komen en wandel die kant uit. Op de hoek al een eerste terrasje, zou ik? Neen, geen koffie, eerst maar eens wat kilometers wandelen. Volgens de topogids moet ik links, onder de brug door en dan onmiddellijk rechts richting
48
| Op Weg 2022-1
het vertrekpunt van de kajaks. En ja hoor, daar staat een bord met stickers van de GR 17 en de GR 126. Geen enkele kajak vertrekt zo vroeg ’s ochtends, dus het is nog heerlijk rustig.
De koffie van Florence
De eerste meters loopt de Lesse naast het wandelpad richting natuurgebied van Furfooz. Dit 50 ha groot park biedt een mooie archeologische en geologische rijkdom. Via een draaipoort dringt de GR er binnen. Rotsen, bos, grasland en veel insecten, het ideale recept voor een aangename ochtendwandeling. Ik blijf op het pad dicht bij de rivier en ontwaar zowaar een hutje: La Flobette, een schitterende omgeving om toch te gaan voor
de koffie. Florence is officieel nog niet open maar oh zo vriendelijk en gastvrij. Echt waar, neem je tijd en je krijgt een echt Italiaans koffiepotje én een fantastisch uitzicht op de Lesse, badend in de zon. Genieten in het kwadraat!
10-uurtje with a view
Even verderop keuze 1: blijf ik beneden de Lesse volgen of wandel ik richting Furfooz dorp (variante crue + 3,9 km). Nu ik hier toch ben wil ik alles doen, dus hop naar boven. Veel valt er in het dorp niet te beleven op een zonnige zondagochtend, behalve dat ik op 212 m hoogte ben. Voorbij het dorp volgt een lange weg richting bos. Links zie ik een witte dampkolom: de kerncentrale van
Blijkbaar genieten al die klimmers van het grootste en hoogste klimgebied in ons land. Bovenaan wijk ik even af van het pad om te genieten van het panorama over de Maas en het kasteel van Freÿr. De inspanFlink wat klimwerk! De Maasvallei. ningen zijn onmiddelTussen de klimmers lijk vergeten en de zon doet er nog een schepje Na een afdaling wacht de machtige Maas. Gedaan bovenop. Niet alleen voor mij, ook voor de hagemet de rust, want de geur van BBQ komt mij disjes hier op de rots. Minpunt? Al het geraas van tegemoet. Blijkbaar een stukje voor de betere, die motoren. Echt waar, als sinds ik de Maas volg zondagse dagjestoerist! Jammer genoeg is het hoor ik die lawaaierige en milieuonvriendelijke wandelpad hier minder goed aangeduid, ik loop ondingen van ver afkomen. Stoorzenders! al eens heen en weer tussen ‘vrouwshoge’ netels, klim over omgevallen takken en probeer de Maas Duikers te volgen over grasperken met families, vrienden Na de afdaling sta ik oog in oog met het kasteel & picknicks. Twee dames op de fiets (enfin, met van Freÿr en zijn prachtige tuinen. Ter hoogte van de jachthaven van Anseremme duiken de de fiets in de hand) hebben GR-markeringen lokale jonge helden van de brug in het water. gezien, dus nog even verder. En inderdaad, op een Durvers en leuk om even te genieten van dit omgevallen bord van het natuurdomein Colébi schouwspel, maar het is tijd voor een terras. De zie ik het GR-teken liggen. pauze doet deugd, want Dinant mag dan wel in Ergens was hier de mogelijkheid om een stukje zicht zijn, de GR 126 heeft nog een verrassend (0,7 km) in te korten, maar door het omgevallen einde in petto: een stevige klim richting het bord ben ik toch vertrokken voor de uitdagende lus over de Freÿr rots. Pittig is een understate- Observatorium Copernic en het hoogste punt ment, stap voor stap wandel ik met wandelstok- van de wandeling! Op de terugweg naar huis heb ik meer zin ken als steun naar de top. Onderweg passeer ik om nog een dag verder te trekken op de heuse klimfamilies – echt waar, zo’n kleuter in klimharnas is top om te zien – inclusief hang- GR 126. Ooit koop ik me een lichtgewicht tent matten om uit te rusten (niet voor mij helaas). en wandel ik tot aan de Semois, echt waar!
Chooz in Frankrijk. Tijd voor een 10-uurtje with a view: op een zitbank met uitzicht op Chaleux, het lijkt wel een speelgoeddorpje van hierboven. Tijdens de afdaling terug naar de Lesse kruis ik vele mountainbikers en wandelaars. Beneden varen de kajaks rustig voorbij. Plots sta ik oog in oog met het machtige kasteel van Walzin, gebouwd boven op een rots. Van hieruit lijkt het onmogelijk om het kasteel te betreden en toch zie ik mensen op het zonnige terras zitten. De koeien beneden denken er het hunne van, net zoals een fijn koppel wandelaars uit het Brusselse. Tijd voor een praatje over de omgeving en het weer. Na de splitsing van de GR 17 gaat het via een bospad omhoog richting Falmignoul. Ter hoogte van een kruispunt is een leuk picknickplekje gemaakt, helemaal omringd met een haag, rustig en gezellig. Tijd voor lunch!
Luc/k
Terwijl ik het infobord van het natuurgebied Colébi lees, komt een twijfelende wandelaar aangestapt. Luc/k (met c of k, geen idee) komt uit de buurt van Mechelen en wandelt het GR-pad van de Trappistenabdijen van Wallonië. Ah, dus ik wandel die route ook, en ja, iets verder zie ik het gele logo. Luc/k is een fijne gesprekspartner met GR 12 wandelverhalen. Boven gekomen genieten we van het uitzicht. Voor mijn metgezel is de zitbank het sein voor middagmaal, ik heb al gegeten dus wandel ik alleen verder. Bij deze: nog veel wandelplezier Luc/k en wie weet ooit nog eens tot op een volgend GR-pad?
85 mm Saint-Médard
0
1
2
Op Weg 2022
Dinant
29
1 GR
De Waalse collega’s van SGR brachten in november 2020 hun eerste
GR 1
29
gedrukte treinstappergids uit: 20 randonnées en ligne de gare à gare
126
km
GR
par les GR – tome 1. De wandelingen, verspreid over de vijf Waalse provincies, hebben steeds een station als start- en eindpunt en zijn
as
Ma
tussen 16 en 26 km lang. De routes zijn in een richting beschreven,
Anseremme
de kaartjes zijn voldoende om de route te volgen maar te klein om je
Dréhance
te oriënteren. Gpx-files zijn niet beschikbaar op de site van SGR maar
GR 17
Freyr
i
5 12 GR
Parc Furfooz
se GR
Falmignoul
de gids is te koop in onze webshop.
Furfooz
Walzin
Le s
b Colé
PRAKTISCHE INFO
6
12
GR 1
29
Chaleux Gendron-Celles Hulsonniaux
De treinstapper tussen Gendron-Celles en Dinant volgt 22,5 km lang de GR 126 (17 km als je stopt in het station van Anseremme). Met 734 hoogtemeters te overwinnen is het een pittige tocht. ONLINE
FOTO’S
2022-1 Op Weg |
49
FIETSREPORTAGE | Frankrijk
De uitgestrektheid van het kasteel van Fontainebleau is immens.
In de schaduw van de Zonnekoning
Op de fiets in het spoor van d’Artagnan Als commandant van de musketiers voerde d’Artagnan heel wat opdrachten uit voor kardinaal Mazarin en koning Lodewijk XIV. Zo stond hij in voor de veiligheid van de koninklijke familie en begeleidde hij hen op vele reizen. Een fietstocht in het spoor van d’Artagnan brengt ons bijgevolg ook langs vele historische plekken in en rond Parijs. Æ Tekst en foto’s Guy Raskin
EuroVelo 3
Starten doen we in Compiègne, even ten noorden van de lichtstad. Het koninklijke gezelschap verbleef meermaals in het lokale kasteel, onder meer in 1658 op terugreis vanuit Calais, waar de Zonnekoning ging herstellen van ziekte. Ook kerstmis 1672 werd daar gevierd. In de kastelen van Compiègne, Versailles en Fontainebleau organiseerde Lodewijk XIV een belangrijk concilie van regionale, christelijke leiders. We zitten meteen in de koninklijke sfeer, maar ons voornemen is om zo snel mogelijk naar het zuidelijkste punt van de lus te fietsen. Mits enkele afwijkingen lijkt de EuroVelo 3 ‘Pelgrimsroute’ een goede gids. Een eerste zijsprongetje maken we al na enkele kilometers
50
| Op Weg 2022-1
op de oever van de Oise. Een lokale fietsroute voert ons door het woud van Compiègne en zo sneller richting Parijs. De route is landelijker en telt enkele opmerkelijke blikvangers zoals het middeleeuwse dorpje Montépilloy en de koninklijke abdij van Chaalis. In het Staatsbos van Ermenonville ontmoeten we terug de EV3. Eurovelo klinkt groots en we gaan ervan uit dat de kwaliteit van de fietsroute dat ook is. Maar daar komen we bedrogen uit. Blijkbaar valt alles wat enigszins fietsbaar is onder de term ‘fietsroute’, van grindwegen tot een fietsbandbreed spoor door woekerend onkruid. Gelukkig verandert dit bij het bereiken van het kanaal van de Ourcq, waar een dubbel geasfalteerd fietspad ons tot in het centrum van Parijs brengt.
Fontainebleau
De volgende ochtend gebruiken we de EV3 op de oever van de Seine om de Parijse agglomeratie naar het zuiden te verlaten. Door open graanvelden malen we de kilometers af tot Pithiviers. Voor het vervolg van de lus liet ik me vooral inspireren door een reeks residentiële kastelen, die d’Artagnan in zijn opleiding tot musketier en in zijn functie als vertrouwenspersoon van kardinaal Mazarin en de koning meermaals bezocht. Eén van de meest opmerkelijke locaties in de regio is het dorpje Yèvre-le-Châtel, dat met zijn middeleeuwse burcht een uitzonderlijk architecturaal erfgoed bezit. Langs het kanaal van de Loing loopt een fietspad dat ons in Moret-sur-Loing brengt.
Een fietspad langs het kanaal van de Ourcq brengt ons naar het centrum van Parijs.
Het plaatselijke kasteel was meermaals een overnachtingsplaats voor het gevolg van de Zonnekoning onderweg richting Lyon. Het kasteel van Fontainebleau was het oorspronkelijke, persoonlijke domein van de Franse koning. Het was het geboortehuis van Lodewijk XIII en van Louis de France, oudste zoon van Lodewijk XIV. De uitgestrektheid van de gebouwen – met meer dan 1500 vertrekken bijna het dubbele van Versailles – is imponerend. Het deed dienst als garnizoensplaats en ruiterschool en de koning verbleef er jaarlijks in de herfst om te jagen.
Het ‘verraad’ van Fouquet
Het volgende kasteel in het rijtje is dat van Vauxle-Vicomte. Het werd ontworpen door de grootste architecten uit die tijd in opdracht van Nicolas Fouquet, toenmalig minister van Financiën. Nicolas Fouquet was voorbestemd om Eerste Minister te worden. Maar de jonge koning Lodewijk XIV besloot die taak zelf op te nemen en de invloedrijke Fouquet in diskrediet te brengen. Als Procureur-Generaal was de man echter juridisch onschendbaar. Om terug in de gunst van de koning te komen, verkocht hij zijn ambt van procureur en schonk het geld aan de koning. Op 5 september 1661 verplaatsten Lodewijk XIV en zijn ministers zich naar Nantes onder bescherming van de musketiers. Buiten het bereik en de invloedssfeer van Fouquets vrienden, werd hij op verdenking van verduistering van financiële staatsmiddelen gearresteerd. De volgende jaren kreeg d’Artagnan
geregeld de opdracht hem naar tal van gevangenissen te begeleiden, om hem uiteindelijk af te leveren in Pinerolo in Italië waar hij stierf.
Na de Franse revolutie kreeg het Panthéon zijn functie als mausoleum voor beroemde Fransen, waaronder Alexandre Dumas, auteur van ‘De drie Musketiers’. Paris Ma Belle
Via het fietspad langs de Marne belanden we in Vincennes. Met zijn 52 m hoge donjon behoort het kasteel daar tot het meest imposante middeleeuwse verdedigingsbouwwerk van Europa. In de tijd van de Zonnekoning verloor het zijn aanzien als koninklijke residentie omdat alle aandacht ging naar de bouw van Versailles. Het bleef wel eeuwenlang dienstdoen als verblijfplaats voor politieke gevangen. In het lange rijtje ‘bewoners’ staan koning Hendrik IV, Markies de Sade, Mirabeau en Denis Diderot. Daarna volgt een tocht kriskras door Parijs. Een fietspad door de ‘Coulée Verte Renée Dumont’ en het fietspad langs de Seine brengen ons naar
het centrum. We passeren onder meer de Notre Dame en het Panthéon. Na de Franse revolutie kreeg dat gebouw zijn functie als mausoleum voor beroemde Fransen, waaronder Alexandre Dumas, auteur van ‘De drie Musketiers’. In de schaduw van de kerk Saint-Sulpice liggen enkele culturele cafés, waar kunstenaars, auteurs en filosofen zoals JeanPaul Sartre en Picasso vaak vertoefden. Na het huwelijk van d’Artagnan met Charlotte de Chanlecy betrokken ze het voormalige hotel Mailly-Nesle, gelegen aan de Seine op de hoek van de Quai Voltaire en de Rue de Bac. Ze kregen 2 zonen. Maar de vele militaire en politieke opdrachten kwamen het huwelijk niet ten goede, met een scheiding als gevolg. Aan de overkant van de Seine ligt het Louvre, eveneens een residentie van de koning. Over een vijfsporig fietspad gaat het via het standbeeld van Jeanne d’Arc en de Place de la Concorde naar de triomfzuil van Napoleon. Op de Place des Victoires staat een monument van Lodewijk XIV te paard en de Porte Saint-Denis is een triomfboog ter herinnering aan de overgave van Maastricht in 1673. Het is tijdens die strijd dat d’Artagnan het leven liet. We fietsen naar de Place du Général Catroux voor een blik op het monument van Alexandre Dumas. Achteraan op de sokkel zit zijn romanheld d’Artagnan. Bij de Arc de Triomphe fietsen we de Champs Elysées naar beneden richting Eiffeltoren. De gevreesde doortocht van Parijs verwoorden wij achteraf als volgt: “Door de stad fietsen is bij ons gevaarlijker dan in Parijs”.
2022-1 Op Weg |
51
Ook dit is de omgeving rond Parijs.
Kasteelfietsparken
Vanaf Montparnasse loopt de Coulée Verte, een groene strook met fiets- en wandelpad, richting Massy. We maken een afsteker naar het kasteel van Sceaux waar fietsen door het park is toegestaan. Het is geen alledaagse tocht langs de enorme vijvers met hoog opspuitende fonteinen. Na dit spektakel trappen we door het staatsbos van Meudon terug richting Seine. Het volgende park is het nationaal domein van Saint-Cloud. In 1654 koopt Barthélemy Hervart, een bankier van Duitse origine en intendant van Financiën onder Lodewijk XIV het domein. De verfraaiing heeft zoveel aantrekkingskracht op de koning dat hij Hervart dwingt tot een verkoop. Anderhalve eeuw later zal Napoléon van hieruit zijn staatsgreep organiseren. In 1804 wordt hij er tot keizer benoemd en in 1870 verklaart naamgenoot Napoléon III hier de oorlog aan Pruisen, waarna het kasteel in datzelfde jaar platgeschoten wordt.
Het graf van de schilder in Auvers-sur-Oise.
Bij het buitenrijden van dit domein is het niet ver meer naar Versailles. Opgetrokken als jachtslot door zijn vader Lodewijk XIII breidt de Zonnekoning het kasteel in verscheidene bouwfasen uit tot reusachtige proporties.
Slagroom op de taart
De gevreesde doortocht van Parijs verwoorden wij achteraf als volgt: “Door de stad fietsen is bij ons gevaarlijker dan in Parijs”. Het is geweten dat d’Artagnan van 1666 tot 1667 een vast verblijf had op Versailles in zijn functie als Kapitein van ‘Les Petits Chiens du Roi, courant le Chévreuil’. Een belachelijk klinkende
Procureur-generaal Fouquet was verplicht zijn kasteel in Vaux-le-Vicomte te verkopen aan de koning.
52
| Op Weg 2022-1
titel die hem wel deed stijgen in de militaire hiërarchie als commandant van de musketiers. Later erft hij de titel van Graaf d’Artagnan en wordt hij verheven tot de graad van Algemeen Officier.
In 1676 koopt Lodewijk XIV het kasteel van Marly als een soort lustkasteel waar de etiquette achterwege blijft. De grondvesten van het Koninklijke paviljoen zijn het enige wat nog verwijst naar dat verleden. Maar het leuke is dat we ook hier door het park kunnen fietsen. Er rest ons nog het kasteel van SaintGermain-en-Laye, gelegen hoog boven de Seine. Kilometerslang fietsen we over de wandeldreef boven op de kasteelmuur met zicht op de Parijse agglomeratie. Vanaf de monding in de Seine volgen we de Oise stroomopwaarts. Via een plaatselijke fietsroute over een oude spoorwegbedding trekken
De middeleeuwse burcht van Yèvre-le-Châtel.
Door het park van het kasteel van Marly.
we naar de Axe Majeur in Cergy. Als een pijl richt zich dit monumentaal werk, gevormd door de hoofdas van een enorme meander, van boven op de terrassen tot beneden op het schiereiland, op het centrum van Parijs. Op het kerkhof in Auvers-sur-Oise maken we even tijd voor een bezoek aan het graf van Vincent Van Gogh. We maken een afsteker door het staatsbos van Carnelle voorbij ‘La Pierre Turquaise’, een hunebed. Via de koninklijke abdij van Royaumont gaat het naar het kasteel van Chantilly. De ‘Grote Condé’, was als maarschalk een militair genie onder Lodewijk XIV.
Hij ontvangt er grote schrijvers en geeft rijkelijke feesten. Bij ons is het kasteel vooral bekend vanwege zijn crème Chantilly, slagroom dus. Volgend historisch hoogtepunt is Senlis met zijn middeleeuwse steegjes en ruïnes.
Pierrefonds het trouwbanket plaats van Leopold I, koning der Belgen. In opdracht van Napoleon III werd het kasteel gerestaureerd om later dienst te doen als decor van vele films. Meest bekend is haar rol als ‘Camelot’ in de Engelse serie ‘Merlijn’. Om in Compiègne te raken, maken we nog een ommetje naar het Monument van de Wapenstilstand, waar op 11 november 1918 in een treinwagon de overgave bekrachtigd wordt van Duitsland aan Maarschalk Foch. Op 22 juni 1940 liet Hitler dezelfde wagon op dezelfde plaats terugzetten om op zijn beurt een Franse delegatie de overgave voor te leggen.
Camelot in Frankrijk
Aan de rand van het woud van Compiègne houden we even halt bij de Gallo-Romeinse ruïnes van Champlieu. Door het woud loopt een geasfalteerd fietspad dat een lus maakt tussen de kastelen van Compiègne en Pierrefonds. In 1832 vond in de ruïne van de oude burcht van
PRAKTISCHE INFO
A 16
Pierrefonds GalloRomeinse ruïnes Champlieu
Oise Senlis
L’ÎsleAdam
Chantilly AuversLa Pierre Axe sur-Oise Turquaise Majeur Cergy- Maffliers Sei Pontoise ne A1
e arn
86
M
Vincennes A
0
A1
Vaux-leVicomte
Sei
ne
A 5
Seine
Maastricht, de plek waar hij sneuvelde. Meer info vind je op fiets-wandel-contreien.weebly.com en opdefietsinhetspoorvandartagnan.weebly.com.
Nemours
g Loin
Pithiviers
De totale route dwars door Frankrijk is 2249 km lang, van de geboorte-streek van d’Artagnan in Zuid-Frankrijk tot
Moret-Loinget-Orvanne
ne
km
(77 km), dag 6 Maffliers (106 km) en dag 7 Compiègne
De fietsgids Op de fiets in het spoor van d’Artagnan is inmid-
Melun
A6
Esson
10
(82 km), dag 4 opnieuw Vincennes (98 km), dag 5 Versailles
dels beschikbaar en kan besteld worden in onze webshop.
Blandy
Fontainebleau
0
in de vorm van een 8 kan je vertrekken bij het station van
Kaarten en fietsen
Brie-ComteRobert Évry
van d’Artagnan. Voor deze 671 km lange lustocht rond Parijs
(105 km).
4
Créteil
A 86
Na de Gascogne (Op Weg 2021 1), de Limousin (2021 2) en de Loire (2021 6) verkennen we een vierde regio in het spoor
(102 km), dag 2 Pithiviers (102 km), dag 3 Fontainebleau Meaux
A 14
Versailles
Route en bewegwijzering
Compiègne. Onze etappes: dag 1 Compiègne - Vincennes
Parijs
A
SaintGermainA 13 enLaye
Mémorial de l’Armistice Aisne
Compiègne Clermont
Beauvais
Yèvre-le-Châtel
Op Weg 2022
ONLINE
KAART
TRACK
FOTO’S
2022-1 Op Weg |
53
FIETSAVONTUUR | Groot-Brittannië
Kan een fietstocht de wereld redden?
De aftocht van West Cairn Hill.
Met de fiets naar de Klimaattop in Glasgow
In november 2021 fietste ik samen met Jan, Bart en Guy naar het Schotse Glasgow. Daar kwamen we net op tijd aan om deel te nemen aan één van de klimaatmarsen tijdens de 26ste internationale Klimaattop (COP26) van de Verenigde Naties. Tijdens ons retourtje Glasgow trotseerden we niet alleen de grillen van de Noord-Engelse en Schotse natuur. Ook onze eigen fratsen speelden ons parten, maar dat maakte het avontuur alleen maar groter. Æ Tekst Toby Lauwerier Foto’s Jan Allegaert, Guy Van Gool, Bart Van Gotha en Toby Lauwerier
54
| Op Weg 2022-1
Zonsopgang op weg naar Northumberland.
Vermeende romantiek
Het verhaal begint op een stille Allerheiligendag – het is slechts stilte voor de storm. Met de zuiderwind in de rug en onder een ingetogen herfstzonnetje peddelen we zonder enige moeite van Gent naar de terminal in Rotterdam Europoort. De ferry naar Hull is veel te groot in verhouding tot het aantal passagiers en ademt een sfeer van ongedefinieerde vergane glorie uit. In de loungeruimtes speelt een gitarist ‘Keep on rockin’ in a free world’ voor een maar heel matig geïnteresseerd publiek. Het Aziatische personeel is vriendelijk op het onderdanige af en dat ze weinig betaald worden is geen geheim. De vermeende romantiek van een veerbootreisbij-nacht is niet vrij van dubbelzinnigheid.
Het wilde leven
Vanuit Hull stomen we door glooiende bocagelandschappen van Yorkshire naar Cumbria. Het wisselvallige Engelse herfstweer komt recht uit het boekje: het ene moment stralende zon en een staalblauwe hemel, maar een half uur later striemende regen en dito windvlagen. Ook het beperkt aantal uren daglicht geven onze fietsreis dat tikkeltje meer. Om 2 uur in de namiddag lijkt de avond al te vallen in NoordEngeland en om half vijf gaat de zon onder. Door een steeds woester en kaler wordend niemandsland klimmen we in de North Pennines tientallen kilometers lang heel geleidelijk tot een hoogte van 600 meter. Ikzelf kom als eerste boven op het steilste stuk richting de Hartside Pass aan de westelijke kant van de Pennines. Met het invallen van de schemering neemt ook de temperatuur een duik. De drie lichtjes in de verte achter mij zwoegen zich in een gewijde stilte langzaam en waardig een weg naar boven. Het is een fantastisch,
Dringen rond Greta Thunberg.
ongrijpbaar krachtig beeld. De afdaling in het aardedonker is er één met eeuwigheidswaarde. We leven voluit in het moment. Fietsen in het donker is even magisch als desoriënterend. Het zijn wilde, indrukwekkende dagen, zo van die dagen waarop je je enkel kan verbazen over hoeveel avontuur eigenlijk in één dag past en waarbij ’s avonds de ochtend al eeuwen geleden lijkt. Zo van die dagen waarop de strijd nooit gestreden is en de plotwendingen maar blijven komen, ook als je denkt dat je het strafste nu wel gehad hebt. En daar staan we dan, zomaar ergens, bij het licht van een gsm-zaklamp een metalen weidepoort open te wrikken omdat de gps-route nu éénmaal door die weide loopt en we onszelf wijsmaken dat een andere weg zoeken toch langer zou duren. En als de poort zich niet gewonnen geeft? Dan heffen we onze bepakte fiets gewoon over de poort in de hoop dat er aan de andere kant van de weide ook ergens een poort staat.
Op straat in Glasgow
Welcome to Scotland: op de ochtend van de vierde dag overschrijden we iets ten noorden van Carlisle de Schotse grens. Hoe banaal ook, grensborden werken altijd op het sentiment van de langeafstandsfietser. Schotland laat zich niet zomaar kennen. De meeste wegen blijven braafjes in de valleien. Het doek gaat pas helemaal open als we bij valavond iets meer de hoogte ingaan – de onthulling van Schotland in volle glorie! Op dag vijf resten ons maar enkele tientallen kilometer tot Glasgow. Een deel van de stad is hermetisch afgesloten voor auto’s, maar voetgangers en fietsers mogen door. We zijn net op tijd voor de start van de klimaatmars van Kelvingrove Park naar George Square. Greta
Thunberg loopt voorop, wij helemaal achteraan. We horen heel veel Vlaams en zien zelfs verschillende bekende gezichten. Het is een kleine wereld, de wereld van de klimaatactivisten. We blijven maar één middag en avond in Glasgow. De volgende dagen zullen opnieuw tienduizenden mensen op straat komen in de stad maar wij hebben ons punt gemaakt.
Een fietstocht zal misschien de wereld niet redden, met verwondering en verbondenheid raken we al een heel eind. De toekomst is sowieso aan de fietsers! Fietsactivisme
Wat mezelf betreft, zowel in hart als in hoofd ben ik hoe dan ook veel meer een fietser dan een activist. Anderzijds, is fietsen ook geen vorm van activisme en misschien wel de ultieme vorm van zachte rebellie? Met mijn drie Glasgowkompanen deel ik de passie voor de fiets, de drang naar avontuur en een gedeelde bezorgdheid om de toekomst. Wij zijn fietsers en de wereld is onze speeltuin. De natuur en de buitenlucht inspireren ons tot fysieke uitdagingen. De roep van de weg is onweerstaanbaar. Zeker, met ons vierkoppig peloton fietsten we naar Glasgow voor het klimaat, maar ook voor zoveel meer. Het verhaal van onze tocht is een zoektocht
2022-1 Op Weg |
55
De tocht belooft pittig te worden ...
naar zingeving, waarachtigheid en echtheid in een dolgedraaide wereld. Het is een verhaal over verbinding met elkaar en met de planeet waarop we leven, het is een pleidooi voor verwondering. Een fietstocht zal misschien de wereld niet redden, met verwondering en verbondenheid raken we al een heel eind. De toekomst is sowieso aan de fietsers!
Met de moed der zotheid
We vertrekken bij zonsopgang uit Glasgow, in de vaste overtuiging dat we deze keer wél voor het donker onze dagbestemming zullen bereiken, het gehucht Friarshawmuir nabij het stadje Selkirk niet zover van de Schots-Engelse grens. Dat lijkt aanvankelijk goed te lukken. Een stormachtige westenwind jaagt ons vooruit op de brede verkeersarme wegen en op het comfortabele fietspad langs de spoorlijn richting Edinburgh. Ter hoogte van Bathgate draaien we zuidwaarts. We krijgen de wind in de flank maar het loopt nog steeds vlot.
Perfect volmaakt moment.
56
| Op Weg 2022-1
De opkomende zon, een zoveelste kippenvelmoment.
Maar niet voor lang meer. We gaan van de verharde weg af, een goedlopend grindpad op, met in het vizier de langgerekte heuvelruggen van de Pentland Hills. Het grind gaat al snel over in zware gravel. Eerst bieden de naaldbosplantages nog wat bescherming. Niet veel later komen we vol in de open vlakte. De storm trekt aan en de snijdende rukwinden waaien ons net niet het kantje in. De steil oprijzende flank van de West Cairn Hill komt steeds dwingender dichtbij, daar moeten we over. We grijnzen naar elkaar en beseffen dat er wat zit aan te komen, al hebben we nog geen flauw idee wat precies.
We zouden bergen verzetten om het klimaat te redden, maar deze berg blijkt onverzettelijk.
En plots is er niets meer. Of in ieder geval toch geen befietsbare weg, enkel nog een zompig wandelpad dat zich een weg baant door de zware veengrond. Voor zover we kunnen zien op onze kleine gps-schermpjes is dit in een straal van tientallen kilometers de enige weg die ons over de West Cairn Hill naar de andere kant van de Pentland Hills kan leiden, dus we gaan ervoor. Al na enkele tientallen meters is van wandelen geen sprake meer, we kunnen enkel nog ploeteren. We hebben de voet van de heuvelflank bereikt, het pad gaat nu enkel nog recht omhoog. Met fiets en tassen verdergaan is niet langer een optie. Guy kiest voor de tassen, ikzelf voor de fiets. Jan denkt het zijne van zoveel zinloze heroïek, hij besluit zich te verschuilen achter een eenzame kerstboom en eet intussen boterhammen met confituur. Meter per meter duw, trek en sleur ik mijn fiets de godvergeten Schotse heuvel op, de tijd tikt weg en de stormwind gaat crescendo. Het is man tegen
Niet alle gekozen paden zijn even toegankelijk ...
Dwars door de Schotse verlatenheid en uitgestrektheid.
natuur. Als ik mij omdraai waait de striemende regen mij in het gezicht. De ongetemde natuurkracht en de ongetemde ruigheid van het filmische landschap: het is een simpelweg grandioze belevenis voor de al even ongetemde avonturiersziel in mij. De wereld van alledag is ver weg, en dat is goed zo. Ik wil nu even enkel hier zijn.
De zoete aftocht
Nauwelijks driehonderd meter, dat is in vogelvlucht de afstand die ons nog scheidt van de top van West Cairn Hill. Guy heeft intussen ook zijn fietstassen achtergelaten en klimt zonder fiets en bagage met de moed der zotheid verder tot boven om te kijken of er vanaf daar heel misschien ergens een verharde weg te zien is. Helaas, er is enkel eindeloos hoogland. Het is al ruim anderhalf uur geleden dat we van het asfalt zijn afgegaan, binnen minder dan drie uur is het donker. Ikzelf ben tot ongeveer halfweg de heuvelflank opgebanjerd, ik heb nog maar een luttele zeventig hoogtemeters te overwinnen, maar het is gewoon té steil. We kunnen onmogelijk inschatten hoeveel tijd het nog zou kosten om de top te bereiken. Het was een epische onderneming, maar hier stopt ze! We blazen de aftocht en moeten dan toch maar een andere weg vinden om aan de andere kant van de Pentland Hills te raken. Een nederlaag smaakte nog nooit zo zoet.
Kamikaze (x2)
Terug naar af dus, terug naar de grote weg aan het Cairns Castle. De zon breekt door de wolken en prompt duikt een ongelooflijke regenboog
op, pal boven het Harperrig Reservoir. Het is het perfecte plaatje en we geven ons over aan het perfect volmaakt moment. Als er een god is, dan wilde die ongetwijfeld de moedigen belonen voor zoveel absurde volharding om toch maar de West Cairn Hill op en over te raken. Maar nog willen we de simpele waarheid niet volledig onder ogen zien, want we wagen alsnog twee andere kafkaiaanse kamikazepogingen om de Pentland Hills door te steken via trekkingpaden. Uiteraard lukt het niet, dus we gaan al snel terug naar de grote weg richting Edinburgh. We zouden bergen verzetten om het klimaat te redden, maar deze berg blijkt onverzettelijk. Het is ondertussen al drie uur in de namiddag en door de omweg die we nu moeten maken is het nog zeker 90 kilometer tot onze bestemming.
Tot op de bodem
De duisternis komt snel en in de ruimere omgeving van de Schotse hoofdstad is er veel verkeer op de fietspadloze en onverlichte tweevaksbanen. De onvoorspelbare rukwinden, het al even onvoorspelbare en razende verkeer, de verblindende autolichten, het vooruitzicht om nog uren in het donker te moeten rijden: vooral mentaal wordt het uitputtend. Zelfs de meest fervente fietser raakt van dit soort omstandigheden uit balans. In Gorebridge stappen we op de trein naar Galashiels en vandaar is het nog maar een kleine twintig kilometer tot onze bestemming. We ledigen de kelk tot de bodem. De weg door het bos naar Selkirk is bezaaid met afgewaaide
takken, de bladeren ritselen in kringetjes over het natte asfalt, een spookachtig schouwspel. Op de boerderij in Friarshawmuir heeft Bart de haard al aangestoken. Om zijn overbelaste knieën wat rust te gunnen nam hij vandaag de trein vanuit Glasgow.
Kippenvel
Het wordt een korte nacht. We vertrekken meer dan een uur voor zonsopgang om zeker op tijd te zijn aan de ferryterminal in Newcastle. Het is een zachte ochtend. Op weg naar Northumberland National Park zien we langzaam de zon opkomen – het zoveelste kippenvelmoment op onze stilaan legendarische expeditie. We hebben de grote weg door het dunbevolkte en weinig bezochte nationaal park bijna voor ons alleen en de wind waait opnieuw stevig in het voordeel. We zijn ruim op tijd in de haven. Er wordt weinig gezegd, geen grote woorden, alles is al gezegd. Het was heftig, het was intens, maar het is goed geweest en nu is het af, morgen gaan we naar huis!
Toby en Jan fietsten eerder al naar de klimaattoppen van Parijs (2015), Bonn (2017) en Katowice (2018). Meer foto’s en verhalen over die tochten en de tocht heen en terug naar Glasgow vind je op www.backtotheclimatefastlane.weebly.com.
2022-1 Op Weg |
57
WANDELAVONTUUR | België
De vallei van de Molenbeek, met links de Paterberg.
Van winter naar lente op de Streek-GR Vlaamse Ardennen
Nadat modder en sneeuw de eerste vier etappes van onze tocht door de Vlaamse Ardennen bemoeilijkten én opfleurden, voltooien we de lus door beekvalleien, bossen, weilanden en kouters in een landschap dat evolueert van spierwit naar frisgroen. Æ Tekst en foto’s Jo Debaveye en Willem Dhaenens
Voetje voor voetje
In het station van Zottegem blijkt bus 21 naar Ronse net vertrokken, dus bellen we een taxi die ons dropt aan de Zwalm in Sint-GoriksOudenhove. Het is al dagen aan het vriezen en boven het spierwitte land straalt een staalblauwe lucht. Wanneer we door het witte landschap de beklimming van de Berendries aanvatten, kraken onze passen in de bevroren moddersporen langs de oever van het riviertje. Voetje voor voetje en steun zoekend op onze Leki-stokken bestijgen wij moeizaam de flank. Boven ontrolt zich een breed panorama, het eerste van ontelbare vergezichten vandaag. In de afzink maak ik een schuiver, ook de eerste van een reeks. De GR 122 en de Streek-GR lopen samen naar de Zwalm. Om weer uit de vallei te geraken stappen we over een lang knuppelpad
58
| Op Weg 2022-1
door een wilgenbos. Modernistische architectuur met ijzeren golfplaten verrast ons op de Boterhoek. Over de Desbeek klimmen we naar de Wolvenhoek, waar een wandelboom aangeeft dat de GR 122 en de Streek-GR hier uit elkaar gaan. We dalen af tussen sneeuwwitte kouters naar het Mijnwerkerspad, de vroegere spoorlijn Zottegem-Ellezelles, die tot 1963 arbeiders uit deze contreien naar de Henegouwse steenkoolmijnen bracht.
Sprei van stilte
De sneeuw legt een sprei van stilte over de heuvels. Een brugje over de Zwalm wijst ons de weg naar Rozebeke, waar we in bewondering staan voor de dorpskerk, alias ‘de kathedraal van de Zwalmstreek’ met gotische en zelfs romaanse elementen. We dwalen al een hele
tijd over asfaltwegen, in en uit de vallei van de Boembeek. Net voor het dorp van Elst spreiden we een cape uit over de sneeuw voor de lunch. Over de Pottenberg dalen we af in de vallei van de Peerdestokbeek. Plots staan we stokstijf stil in bewondering voor een hoeve met geïntegreerde watermolen, de Perlinckmolen, nu een buitenverblijf. Deze prachtige watermolen werd al vermeld in 868 als bezit van de Henegouwse Sint-Pietersabdij van Lobbes. In 1571 spreekt men van een oliewatermolen, later van een korenwatermolen die nog tot 1974 in werking was. Hogerop bereiken we de Haaghoek, bekend van de Ronde van Vlaanderen, en beklimmen we de Leberg om meteen weer af te dalen naar Zegelsem. Wegens zijn zwakke gezondheid bracht Herman Teirlinck er zijn vroege jeugd door bij zijn grootouders.
‘Ik moest op de schaatsen staan’
Over de steenweg van Oudenaarde naar Brakel belanden we in het natuurreservaat Burreken. Over 35 ha en tussen 50 en 115 m hoogte spreidt zich een panoramisch mozaïek uit van lichtrijke loofbossen, kleine bronbosjes en vochtige, bloemrijke weiden. We kruisen de kronkelende Krombeek in haar diepe bedding en komen uit op de Ganzenberg voor een rustpauze op een bankje aan een knus ingerichte speelhoek. Op de laatste helling van de dag houden we een praatje met vrijwilligers van Natuurpunt die wilgen aan het knotten zijn. Boven op de Foreest staren we naar de ijspegels aan een dakrand: “Het is al vijf dagen aan het vriezen, ik had nu op de schaatsen moeten staan”, moppert mijn stapmakker, terwijl we door een strook diepsneeuw tussen de kouters afdalen naar de kerk van Schorisse, waar bus 61 ons naar Oudenaarde brengt.
Pril lentegevoel
Op een zonnige dag eind februari heeft bus 61 ons weer in Schorisse afgezet, op het goede spoor naar de Streek-GR. Geen sneeuw of
Het steile pad langsheen het Kuitholbos.
grauwe wolken maar een lichtblauwe ochtendlucht boven de groene flanken van de Foreest kleurt ons pril lentegevoel. De warme zonnestralen zorgen voor aangename temperaturen. Sneeuwklokjes en ook speenkruid en paarse dovenetel staan al in bloei. We dalen en klimmen door weidse akkerlanden met fasci-
Een brugje over de Zwalm wijst ons de weg naar Rozebeke, waar we in bewondering staan voor de dorpskerk, alias de kathedraal van de Zwalmstreek.
nerende vergezichten en af en toe een veldkapel die onze aandacht trekt. We stappen zuidwaarts door het indrukwekkende Bos ter Rijst met zijn
golvend bospad. In het laatste stukje bos kruisen we de klaterende Maarkebeek. Dan gaat de weg westwaarts en weer noordwaarts door zachtgroen weideland dat met wilgen is afgezoomd. In de Gielestraat in Maarkedal komen we langs een indrukwekkende vierkantshoeve die ons biologeert. De kromgebogen oude boerin wuift ons weg: “Dáár is de straat!”
Druilregen
In Louise-Marie is een veldkapel in 2020 kunstig heringericht met geschilderde boomstammen in een sneeuwwit landschap naar Valerius De Saedeleer. Een revelatie! De lunch nuttigen we op de reservebank van een voetbalveld. We stappen door Kerkem tot de voet van de Boigneberg. De geel-rode strepen sturen ons de Varent op, langs heuvelkammen met telkens weer een verrassende inkijk op de valleien. Langs de weg zien we houtkanten van es en staan beschilderde borden met aanmoedigingen voor Ronde-wielrenners. Door dit prachtig glooiende landschap bereiken we de 12de-eeuwse Sint-Vincentiuskapel boven op de Kapelleberg. “Kapelle Fiecent” in de volksmond
De Ter Boekerkapel kijkt uit over de vallei van de Beiaardbeek in Kwaremont.
2022-1 Op Weg |
59
Geel-rood loodst ons door het Bos Ter Rijst.
Op weg naar de Steenbeek.
fris lenterig Spijkerbos in Nukerke en op en neer langs het Kuitholbos en over soms steile veldwegels. De weiden tintelen lentegroen en langs de beken trekken de wilgenrijen strepen in het land. De GR valt hier samen met de
is een bedevaartsoord. In de druilregen kruisen we de Kokerelle en de Eikenberg, om dan zuidwaarts langs de bosrand de Ladeuze af te dalen. De GR-wandelboom geeft de kruising aan van de GR 122 met onze Streek-GR. Kijk, daar is een bushalte. Met 20 km in de benen stappen we opnieuw op bus 61. Op het stationsplein in Oudenaarde steekt een Somalische vrouw ons een tripel ‘Adriaen Brouwer’ in de handen. “Wij drinken geen alcohol”, zegt ze. Op haar gezondheid en op geel-rood!
het pad op bordjes: 60 m, 50 m, 40 m, parallel aan de Paterberg. Daarna alweer een klim naar het Rondedorp Kwaremont. Haar witte kerk staat als een baken in het landschap, het kerkhof is een rustplaats voor kunstenaars.
2021 | 6 eportage Vlaamse Ardennen deel 2 - 80 x 48mm Langs de weg zien we
In verliefdheid verzonken
houtkanten van es en staan beschilderde borden met aanmoedigingen voor Ronde-wielrenners.
Een baken in het landschap
Begin maart is het laatste traject aan de beurt. We knopen vandaag twee etappes aan elkaar, omdat we dichtbij Oudenaarde alle paden al meermaals bewandelden. Bus 65 heeft ons in Melden gedropt. De dag is zonnig, de hemel staalblauw. We knippen de lus over de Koppenberg af en steken door naar de Rotelenberg. De fraaie 18de-eeuwse vierkantshoeve ‘Hof ter Heidje’ is nu een vakantiewoning voor grote groepen. We dalen door het
Panoramaroute: vanop de kouters in Zulzeke genieten we van heerlijke vergezichten op de Scheldevallei. Over de Beiaardbeek stijgt het langdurig tot we op de top staan bij de blauwwitte kapel ‘Ter Boeker’: wat een weids landschap! De hoogte boven zeeniveau staat langs
Over alweer een Molenbeek gaat het pad zuidwaarts richting Ruien, om uiteindelijk het uitgestrekte Kluisbos te bereiken. Op de bank bij de bron voor geliefden staat “Van de Liefdesbron gedronken, weldra in verliefdheid verzonken”. Dat water drink je best thuis en niet tijdens de staptocht. Aan de wandelboom met de kruising van de Streek-GR, de GR 122 en de GR 5A wijzen de geel-rode streepjes in oostwaartse richting. Dalend naar de kuip van Ronse vinden we in een bosje nog bingelkruid en in de berm wat klein hoefblad in bloei: de voorpost van de lente. Na 27 km wandelen vallen we doodmoe in de zetels op de trein terug naar huis. Het Geweldige Ronde van (Hoog-)Vlaanderen Avontuur is volbracht: high five!
PRAKTISCHE INFO Op Weg 2021
GR 129
Oudenaarde omdat we dat gebied al vaak bewandelden. We namen
Rozebeke
telkens de bus naar onze startplaats, maar in de Vlaamse Ardennen vind je voldoende B&B’s om het hele traject op te splitsen in etappes van ongeveer 20 km. Alle info vind je op www.groteroutepaden.be.
natuurreservaat Burreken
Brakel
Sc
he
lde
GR 129
GR 122
GR
5A
Kaarten en gidsen De topogids van de Streek-GR Vlaamse Ardennen is uitverkocht en een herdruk zal nog enkele jaren op zich laten wachten. Wie na het lezen van dit verhaal op stap wil, vindt een up-do-date gpxbestand op onze website. Ook is de route volledig ingetekend op de Wandelkaart 2 - GR Oost-Vlaanderen en Henegouwen, uitgegeven
Route en bewegwijzering
door Alta Via en te koop in onze webshop. En uiteraard is de marke-
De Streek-GR Vlaamse Ardennen is een 158 km lange lus door het
ring te velde volledig in orde, onderhouden door onze vrijwilligers.
heuvelachtige zuiden van de provincie Oost-Vlaanderen. Onze eerste vier etappes wandelden we in de winter (Op Weg 2021 6), de volgende in de vroege lente. Wij knipten er enkele stukken af bij
60
| Op Weg 2022-1
ONLINE
KAART
TRACK
FOTO’S
VERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWSVERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWS
Bye bye Barbara
KALENDER
De georganiseerde tochten zijn weer opge-
start, uiteraard met respect voor de geldende maatregelen. De wandelingen zijn tot in de puntjes uitgewerkt. Je hoeft zelf niks voor te bereiden en je kan genieten van een prachtig stukje GR-pad. Jong en minder jong, alleen of met je partner, occasionele wandelaar of fervente GR-stapper, iedereen is van harte welkom!
Wandeltochten West-Vlaanderen
Barbara (helemaal rechts) samen met het beursteam editie 2019.
“GR is er dankzij haar vrijwilligers”, benadrukte onze voorzitter nogmaals in zijn nieuwjaarsboodschap. Maar het helpt natuurlijk als er iemand is die al die vrijwilligers opvangt en verbindt. Laat dat net een van de taken zijn die ‘wandelcoördinator’ Barbara de voorbije 16 jaar met heel veel passie gedaan heeft. “De vrijwilligerswerking was zonder twijfel het fijnste uit mijn job”, schreef ze in haar afscheidsmail aan … de vrijwilligers. “Velen onder jullie zijn in de loop der jaren veel meer geworden dan louter een naam met een route of taak. Samen
Fiets en Wandelbeurs geschrapt
Het coronavirus gooit de plannen voor de Fiets en Wandelbeurs 2022 overhoop. Gezien de omstandigheden hebben de organisatoren beslist om de beurs te annuleren. Uiteraard vinden we dat bijzonder spijtig, maar laat het jullie dromen om eropuit te trekken en nieuwe streken te ontdekken, niet dwarsbomen! Op onze website zijn nog steeds alle artikels van Op Weg verenigd in één gigantische GR-artikeldatabank, inclusief handige zoekfilters. Bij heel wat artikels vind je extraatjes zoals de gpx-track van de route, extra fotomateriaal, een interactieve kaart of een uitgebreide infofiche. Genoeg inspiratie voor een heuse Fiets en Wandelbeurs @ home!
deelden we de passie en het enthousiasme voor GR, en wat is mooier dan gedeelde liefde? Dankjewel voor de goede samenwerkingen, de leuke babbels, de fijne mailtjes, de toffe telefoontjes. Ik koester de vele mooie momenten. En de wit-rode streepjes zal ik blijven volgen! De plannen om de Streek-GR Groene Gordel te verleggen naar Dilbeek, mijn thuisbasis, zijn bijna rond.” Ook de hele redactie van Op Weg wenst Barbara het allerbeste in haar nieuwe job!
Vacatures Grote Routepaden werft aan: een administratieve duizendpoot en een communicatietalent met een hart voor wandelen en fietsen (beide deeltijdse functies). Meer info op onze website.
Foutje In vorig nummer sloop een foutje. Op pagina 27 stond bovenaan bij een foto het onderschrift ‘St. Ives in Cornwall’. Dat moest echter ‘St. Ives in Cambridgeshire’ zijn. Lezer Geert Overmeire maakte er ons attent op dat beide plaatsen in vogelvlucht 444 km van elkaar verwijderd zijn. Onze excuses.
Zo 6/2: GR 5A, van Denderbelle naar Moerzeke Do 3/3: Zedelgem (GR 5A) Zo 20/3: Lessines – Silly (GRP 123)
Oost-Vlaanderen Vr 18/2: Vrij(e)dagwandeling Huise (Kruisem) (GR 129) Vr 18/3: Vrij(e)dagwandeling Westouter
Antwerpen Zo 6/2: Dagstapper Kalmthout (GR 5)
Limburg Zo 6/2: Wandeling rondom en door Antwerpen Zo 26/2 - ma 27/2: Hertog Limburgpad in Wallonië Zo 13/3: LAW RivierPark Maasvallei, Elsloo (Stein, Nl) Zo 27/3: Stevige wandeling in het Land van Herve (Banneux)
Vlaams-Brabant Zo 20/2: Luswandeling in Huldenberg (Streek-GR Dijleland)
Alle info en inschrijven www.groteroutepaden.be > Kalender
Winnaars vorig nummer
De fietsgids Op de fiets in het spoor van d’Artagnan gaat naar Anne-Marie Mathieu en Huguette Van Dingenen. De fietsgids Deutscher Limes Radweg naar Véronique Baudrez, Liesbeth Lambarts en Matisse Janssens. De wandelgids Wandelen in Kempen en Peel is voor Peter Van den Brande, Eddy Deceuster en Bernadette Simkens. De wandelgids Albsteig en Albsüdrandweg tenslotte is voor Hans Deseure, Pieter Bosse en Jean-Pierre Outtier.
2022-1 Op Weg |
61
VERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWSVERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWS
Wissel van de wacht
Het één heeft niets met het ander te maken, maar in volle coronatijd zwaaiden vier van onze vijf provinciale coördinatoren af: in Vlaams-Brabant gaf Désiré Bollé de fakkel door aan Maarten Smeets, in West-Vlaanderen is Piet Hardeman opgevolgd door Frans Van Nevel, in Limburg vervangt Marcel Corvilain Rudy Steyls en in Antwerpen deelt Ronald Rothwell het dirigeerstokje voortaan met Bart Sas. De afzwaaiers zijn niet weg uit de GR-werking, maar we geven ze graag nog een keer het laatste woord. In dit nummer Désiré en Piet, volgende keer Rudy en Ronald. Æ Interviews Johan Lauwerier Foto’s Désiré Bollé en Piet Hardeman
Désiré Bollé, Vlaams-Brabant
“Vrijwilligers bepalen de draagkracht” Désiré Bollé is GR-lid sinds 2000. In 2011 begon hij zelf routes te markeren en stond hij mee in voor de organisatie van de maandelijkse ‘bustochten’ in Vlaams-Brabant. Van 2015 tot 2020 was hij provinciaal coördinator. In die periode was hij ook eindredacteur van de topogidsen GR 512 Brabantse Heuvelroute, Streek-GR Dijleland en Streek-GR Hageland. Maar boeken met tochtverhalen zijn ook zijn ding. Désiré geeft enkele mooie tips. Hoe ben je bij Grote Routepaden beland?
Na onze voettocht van Saint-Jean-Pied-de-Port naar Compostela in 2000 zochten mijn echtgenote Greta en ikzelf naar info over langeafstandswandelingen. In die zoektocht kwamen we vanzelfsprekend bij Grote Routepaden terecht. Op welke verwezenlijkingen in je opdracht als provinciaal coördinator ben je het meest trots?
Het klinkt misschien wat technisch maar de implementatie van een kwaliteitscontrole van de markeringen in Vlaams-Brabant en het uitwerken van kruistabellen voor controletochten daartoe waren een pluspunt voor de GR-bewegwijzering. Om het goed gevoel bij de Vlaams-Brabantse vrijwilligers te bewaren en het team tot een hechte groep uit te bouwen heb ik enkele gesmaakte ‘evenementen’ kunnen organiseren: wandelingen, etentjes... Wat is je mooiste GR-moment?
Er zijn er natuurlijk meerdere maar aan de top staat misschien wel het verschijnen van ‘mijn’ eerste volledig herwerkte topogids GR 512 Brabantse Heuvelroute. Welke boodschap heb je voor je opvolger?
Geef de vrijwilligers het gevoel dat hun werk naar waarde wordt geschat binnen de vereniging. Zorg er dus voor dat de afstand tussen het GR-bestuur en de vrijwilligers zo klein mogelijk blijft.
62 | Op Weg 2022-1
Welke boodschap heb je nog voor Grote Routepaden?
Dezelfde boodschap eigenlijk: de vrijwilligers vormen de ruggengraat van de vereniging en bepalen dus haar draagkracht. Wat verkies je: een tent aan de oever van een bergmeer of een slaapzaal in een gezellige berghut?
Dat hangt uiteraard af van de mogelijkheden en omstandigheden op het moment, maar als ik de keuze heb, geef mij maar die tent aan de oever van het bergmeer. Ga je graag alleen op stap of liever in groep?
Eerlijk gezegd liefst alleen of met mijn echtgenote of met één (vaste) wandelvriend. Heimwee naar de tijd van kaart en kompas?
Niet echt, maar ik neem ze wel altijd mee voor het geval de techniek me in de steek laat. Is wandelen zonder rugzak een echte trektocht?
Dat is een semantische vraag maar zelf neem ik altijd wel een rugzak mee met drank, wat extra kledij, reservemateriaal… Wat zie je liefst: stickers of verfstreepjes?
Dat maakt voor mij niet uit. Een goede, duidelijke markering is de essentie! Een tip om de jeugd tot de klassieke wandel trektocht te bekeren?
Ik ben een tegenstander van ‘bekeren’. In mijn omgeving zie ik toch wel jongere mensen een klassieke tocht maken. Woorden wekken, voorbeelden (s)trekken? Een trappist of een Duvel als afsluiter van een zware tocht?
Zeker één van beide en als de tocht heel zwaar is misschien zelfs alle twee. Je grootste persoonlijke GR-prestatie?
Voor mij bestaat GR-presteren erin een fikse meer-
daagse GR-wandeling te kunnen maken midden de natuur en erin slagen alle muizenissen in het hoofd achter te laten. Het aantal kilometers of hoogtemeters is daarbij van ondergeschikt belang. Welke song/muziekstuk brengt je in GRstemming?
The Proclaimers met I’m gonna be (500 miles). Ken je een boek of film met een hoog GRgehalte?
De lectuur van ‘Over oude wegen’ van Mathijs Deen is een avontuurlijke tocht door Europa en tegelijk een fascinerende reis in de tijd. Hoe een slopende tocht een mens uiteindelijk sterker maakt, vertelt Cheryl Strayed in ‘Wild’. ‘Terug in Amerika’ van reis- en wetenschapsauteur Bill Bryson is dan weer een heel ander verhaal over amusante ontmoetingen onderweg. ‘GR 5’, de fictiereeks op Eén en de tv-reeksen van Arnout Hauben brachten mij in een zalige GR-stemming. Welke GR staat bovenaan je ‘nog te doen’lijstje of welke GR zal misschien voor altijd een droom blijven?
Bovenaan mijn lijstje staat momenteel geen GR maar wel de Via de la Plata van Sevilla naar Compostela en Finistère.
VERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWSVERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWS
Piet Hardeman, West-Vlaanderen
“Het gevoel bij het aangespen van je rugzak” eerst van de Westhoek hoorden. En ik had meteen een voorstel: een GR van Kemmel naar De Panne. Op 10 september 1977 werd in Lanaken de vzw Grote Routepaden opgericht. Ik was daar toen de enige vertegenwoordiger uit ‘de Vlaanders’. Op welke verwezenlijkingen in je opdracht
Een trappist of een Duvel als afsluiter van een zware tocht?
Welke boodschap heb je voor je opvolger?
Wat verkies je: een tent aan de oever van een bergmeer of een slaapzaal in een gezellige berghut?
Geef mij maar die gezellige berghut omwille van de boeiende contacten en uitwisselingen.
Hoe ben je bij Grote Routepaden beland?
wandeltrektocht te bekeren?
De jeugd gaat wel op stap maar niet via de klassieke wandelorganisaties. Pas later, als ze uit de kleine kinderen zijn, ontdekken ze die.
trots?
Dat hij zijn tijd mag nemen om in elk nieuw dossier dat in de vereniging op tafel komt, eerst zijn eigen medewerkers te consulteren. Pas dan kan hij zijn advies geven. M.a.w. in een vrijwilligersorganisatie is de inspraak van de basis cruciaal.
Begin de jaren 70 leerde ik de GR-paden in Wallonië kennen en ik was meteen verkocht. In het Allerheiligenweekend in 1973 stapte ik bij aangenaam wandelweer van Méry-sur-Ourthe via de GR 5 naar Spa. Zo’n beleving was voor herhaling vatbaar. En zo geschiedde. In 1975 stuurde ik een lezersbrief naar het nieuwe driemaandelijks gestencild blaadje “G.R.-Berichten”. Bij GR, toen nog een redelijk exclusief Antwerpse aangelegenheid, wisten ze meteen wie en van waar ik was. Ik had de indruk dat ze daar in Antwerpen voor het
Een tip om de jeugd tot de klassieke
als provinciaal coördinator ben je het meest
Het uitrollen van het hele West-Vlaamse GR-net van ca 800 km. De organisatie van meer dan 900 stapdagen voor de West-Vlaamse leden op GR-paden.
Piet Hardeman was provinciaal coördinator WestVlaanderen vanaf 1977 tot 2020. In 1977 was hij al actief op het terrein als markeerder van de GR 5A, in 1983 nam hij er ook nog de GR 128 bij en leidde hij een aantal tochten met bus vanuit WestVlaanderen. Hij zat ook heel vaak aan een toetsenbord, als schrijver van topogidsen: GR 129, GR 130, GR 128 Frans-Vlaanderen, GR 120 Littoral, GR IJzer, Streek-GR Heuvelland, of als medeauteur voor de GR 5A, GR 131 en de Dagstappergidsen West-Vlaanderen en Frans-Vlaanderen. Piet is trouwens de bedenker van het woord ‘dagstapper’ bij de uitgave van ‘Zes Dagstappers in het Heuvelland’ in 1985.
worden bewaakt.
Ga je graag alleen op stap of liever in groep?
Om een tocht voor te bereiden ben ik graag alleen onderweg. Maar voor de privé-trektochten stap ik liever met mijn vrouw Els. Ik kan ook genieten van een bergtocht met een klein gezelschap. Heimwee naar de tijd van kaart en kompas?
Ik heb nog altijd graag een topogids en een kaart mee. Daarmee heb je ook al weken leesplezier bij de voorbereiding van je tocht. En die krijgen geen platte batterij. Een gps-app (vb Osmand) op mijn telefoon vind ik wel handig. Het wordt wel een probleem wanneer een groep trekkers aankomt in een berghut en iedereen zijn gps en zijn telefoon moet opladen. In sommige berghutten is er alleen elektriciteit via zonne-energie.
Ja, graag een gezond blond bier van hoge gisting. In West-Vlaanderen opteren we natuurlijk liefst voor een Westvleteren, een St.-Bernardus tripel, een bio Tripel Plukker of een Omer: “Omèr hoe liever”. Je grootste persoonlijke GR-prestatie?
Mijn vrouw en ik zijn in 2001 van thuis in Westouter naar Compostela gestapt, uitsluitend via GR-paden: GR 5A, GR 121, GR 122, GR 124, GR 1, GR 13, GR 3, GR 65 en Camino Francès. Goed voor 3.000 km wandelplezier in 118 stapdagen. Welke GR staat bovenaan je ‘nog te doen’lijstje of welke GR zal misschien voor altijd een droom blijven?
Er staan nog wel enkele GR-tochten van twee weken op ons programma, vooral in Frankrijk. Dat is niet veraf en met openbaar vervoer bereikbaar, we kennen de taal en je kan er lekker eten en drinken. Voor 2022 staan de GR 70 Le Chemin de Stevenson en de GR 92 Catalaanse kust op de planning. Daarna zien we wel: de GR 30 Volcans d’Auvergne of de GR 34, de Bretoense kust. De GR 5 in één trek wandelen zal er niet meer in zitten. Ik troost me met de idee dat we in de Alpen met GR West-Vlaanderen alle grote ‘Tours’ hebben gestapt: Tour du Mont Blanc, Tour de l’Oisans, Tour de la Vanoise, Tour du Queyras, Tour de l’Ubaye, Tour du Mercantour, La Vallée de Névache en de Mont Thabor, en zodoende toch van een deel van de GR 5 hebben genoten.
Is wandelen zonder rugzak wel een echte trektocht?
Ik begrijp wel dat andere mensen liever stappen zonder veel bagage maar ik heb altijd mijn rugzak mee. Gelukkig is mijn rug nog steeds ok. Het aangespen van je rugzak geeft altijd een fijn gevoel. Wat zie je liefst: stickers of verfstreepjes voor de routemarkering?
Ik vind die stickers en die grijze plaatjes wel handig. Op sommige ondergronden kan je zo veel netter werken. Het komt mij ook ‘professioneler’ over. De drukkwaliteit van de stickers moet wel
De verbronsde schoen die Piet net als de anderen kreeg bij zijn afscheid.
2022-1 Op Weg |
63
OPMERKELIJK
80 onvergetelijke kaarsjes voor opa Met opa op trekking gaan was altijd een avontuur. Jarenlang was hij berggids en leidde hij ons op tot ware stappers. Voor zijn 80ste verjaardag vonden wij dat het aan ons was om hem nog een keer door de bergen te loodsen. 5 kleinkinderen en 1 opa, 8 dagen en 111 km, hoog in Slovenië. Æ Tekst en foto’s Kobe Jaubin
DAG 1. Daar gaan we, van Idrija tot Trenta op de Via Alpina. Onder een zwak zonnetje laten we de Idrijca rivier achter ons, maar hagel en hevige regenval wachten ons op. Na 23 km zijn we blij met een douche en een lekkere goulash in onze eerste hut. DAG 2 EN 3. Glooiende heuvels geven ons wat rust. Er is zelfs tijd om het Partizanenhospital
64
| Op Weg 2022-1
in Franja te bezoeken. In onze eerste echte berghut ontmoeten we de optimist Benjamin. Begin augustus is hij vertrokken in Trieste om de Via Alpina helemaal af te stappen. Hij is doorgegaan tot de sneeuw hem tegenhield. DAG 4 dwingt ons om te knielen, de bergen rijzen op. We stijgen bijna 1500 m en dalen er 1200. Voor het eerst vragen we ons af of de
tocht niet te zwaar is. Maar onze opa krijg je zo maar niet klein. Op karakter vecht hij tegen de bergen, stap voor stap gaat hij vooruit en elke stap komt hij dichter bij de hut. Maar het weer slaat om en de kracht geraakt op. De wind zet op en de wolken dalen, al gauw zien we niet veel meer. Ik besluit bij opa te blijven, de andere vier (13, 15, 19 en 21 jaar) gaan door naar de hut om dan terug te keren en bagage
Vijf kleinkinderen, één opa.
over te nemen. Gehuld in de mist halen we ook ons volgende warme bedje. DAG 5. Met een klein hartje staan we op. Vandaag is de gevaarlijkste dag, ongeacht het weer. Klauterend langs rotsen moeten we ons een weg banen over bergkammen. Gewaarschuwd voor hevige wind en onweer gaan we op pad. Gelukkig laat het onweer zich niet zien. Met een traag tempo en iedereen kort bij elkaar bedwingen we ook dit enorm technische pad. Nog geen 20 m ver zien we, en de angst grijpt me soms bij de keel. Is dit nog wel verantwoord? Maar wat kunnen we doen? Teruggaan is even gevaarlijk. Honderden edelweissbloemen leiden ons even af. En voor we het echt beseffen trekt de mist plots weg. We dalen af via de skipiste voor een overnachting in het Ski Resort van Vogel.
Het hele team netjes in het spoor van opa.
gen. En daar is plots de Triglav. Met zijn 2864 m steekt hij boven al zijn buren uit. In de berghut zijn alle tachtig bedden volgeboekt, voornamelijk met klimmers die de hoogste berg van Slovenië willen bedwingen. Voor ons is dat wat te hoog gegrepen, maar nog nagenietend van de dag wandelen we op crocs even weg van de hut om een mooi plekje te zoeken voor zonsondergang. Wat een prachtig moment! Maar plots zwelt een geluid van vallende stenen aan, recht boven ons. We denken onmiddellijk hetzelfde: “Zo snel mogelijk weg!” Achter ons zien we stenen versplinterd in het rond spatten. Was het dankzij de
jarenlange trainingen van opa dat we zo alert reageerden? Alleszins, dit had slecht kunnen aflopen. Een kudde steenbokken loopt boven ons de berg af, zich van geen kwaad bewust. DAG 8. De laatste dag is er eentje voor onze opa, altijd al een superdaler. Met 1500 m naar beneden is dit parcours op zijn lijf geschreven. Hij zet zich voorop en leidt ons een laatste keer over een eindeloze reeks losliggende stenen. En zoals altijd komen we veilig aan. Wat een tocht, wat een avontuur. Dankjewel, opa!
DAG 6. We wijken wat af van de Via Alpina om een stukje af te snijden en de vermoeidheid tegen te gaan. Maar zelfs nu hebben de Julische Alpen ons beet. Op en neer, telkens weer, maar wat een pad?! De gemzen en marmotten springen langs alle kanten weg. De wilde natuur leidt ons tot in Domna Komni. Hier kunnen we van een heerlijk maal genieten, douchen en verzinken in gedachten met een prachtig uitzicht op het meer van Bohinji. DAG 7. De tocht naar Koca Doluci is lang maar zou minder zwaar zijn, met ‘maar’ 1000 hoogtemeters. Het wordt veruit de mooiste van allemaal. Gemzen en steenbokken tonen ons hoe we het maanlandschap kunnen bedwin-
2022-1 Op Weg |
65
COLUMN
Jong geleerd …
2014
De kleinzonen, 7 en 5 oud, fietsen met mama en papa van Gent naar Dinant. Echte renners, of toch bijna: fietsje met véél versnellingen, heuse fietsbroekjes en dito valhelmpjes. Onze wegen kruisen in Namen en de twee sportievelingen in opleiding showen apetrots de ‘wielrennersstreep’ halfweg de dijtjes. De oudste rijdt zowaar helemaal op bloedeigen kracht op zijn wieltjes van 22 of 24 inch de Citadel van Namen op. De jongste, op de aanhangfiets achter papa, is ervan overtuigd dat hij dat eigenlijk ook wel zou kunnen. Uitgerust na wat ravotten in het speeltuintje, versterkt door de korte hoogtestage en een ijsje, trekken ze verder ‘op weg’. Met authentieke fietshandschoentjes wuiven ze ons uit en dalen terug af richting Maas. Er volgen nog fietsreizen en met de jongens groeien ook de fietsen. Ze ontpoppen zich tot volwaardige fietsfanaten. De heren draaien hun hand niet om voor een kilometertje meer, een steile bosweg of een echte kuitenbijter.
2021
Na het coronajaar met veel Zoomen maar zonder zoenen en met schaarse, oppervlakkige contacten, jeukt het bij de grootouders om eens iets extra’s te doen met de kleinzonen. In die kwakkelzomer wagen we het dan maar: een vierdaagse met de knapen van 12 en 14 jaar groot. Vier keer twee wielen, weinig bagage, heel veel goesting... en de grote vraag: zullen de oudjes nog meekunnen? De uitkomst: we ontpoppen ons tot een enthousiast team, ondanks en dankzij de beproevingen van vroege materiaalpech, een forse tegenwind en een korte maar stevige regendrasj. Met de verbetenheid van een Wolfpack en de volharding van Flandriens beuken we de eerste dag meteen 70 km stevig tegen de wind in. We malen op vier dagen ruim 275 km en een massa prachtige herinneringen bij elkaar. Af en toe een extra ommetje, tussensprintje of hellinkje biedt de junioren extra uitdaging. En de senioren de gelegenheid om even op adem te komen, pardon, om verder te plannen voor de rest van de trip. Het samen trappen, dipjes overwinnen, als één genieten is zó deugddoend dat de plannen al gesmeed worden voor volgend jaar.
2022
Een leeg blad… Hopelijk weer samen op weg, waarheen doet er niet toe, als we die acht wielen maar weer laten zoeven en die vier gezichten door de wind laten strelen en stralen in de zon.
Freddy Cloet en Griet Van de Keere
66 | Op Weg 2022-1
VOLGEND NUMMER Volgend nummer
Op Weg April 2022 Reportages
GR 21
Abdijfietsen
Tour de l’Audomarais
Flow Velo
Nijmegen
Hauts-de-France
COLOFON Op Weg is het tweemaandelijks magazine van Grote Routepaden vzw Grote Routepaden is een vrijwilligersorganisatie die het langeafstandswandelen- en fietsen in Vlaanderen promoot en instaat voor het beheer van GR-paden. Meer info op www.groteroutepaden.be.
Contact
GR-medewerkersteam, Grasmarkt 61, 1000 Brussel, info@groteroutepaden.be, +32 (0)487 20 82 01 Redactie Op Weg: opweg@groteroutepaden.be, +32 (0)496 60 65 53
Verantwoordelijke uitgever Rik Röttger
Hoofdredacteur Peter Cristiaensen
Eindredactie
Willem Dhaenens, Ann Mulders, Peter Cristiaensen
Redactie
Christina Bloem, Yanick Bos, Bart Caers, Christophe Deblaere, Barbara Dessein, Willem Dhaenens, Daan Duppen, Ignace Fermont, Isabel Hoogewijs, Tom Langmans, Johan Lauwerier, Hilde Leemans, Guy Raskin, Lien Santermans, Katrien Seynaeve, Wim Vandamme, Dominique Van De Casteele, Marc Vandoren, Guido Vandroemme, Ward Van Loock, Bart Van Santvliet, Bart Vermeyen en Steven Vermeylen.
Cartografie
Marc Vandoren, Guy Raskin, Wim Vandamme
Coverfoto
Ridha Guerfal (Oostzeeroute Denemarken) Backcover Lien Santermans
Opmaak en druk
Bredero Graphics, www.brederographics.com
Reclameregie
Peter De Vester, peter@moizo.be, + 32 3 326 18 92
Abonnement
Jaarabonnement (6 nummers): € 35 / € 33 bij domiciliëring / € 40 voor Nederland. Registreer je via de website groteroutepaden.be/nl/registreren. Als abonnee ben je ook lid van Grote Routepaden en heb je recht op tal van voordelen: 10% korting in de GR-webshop, korting in buitensportzaken, een bon van € 5 voor een overnachting in een Vlaamse jeugdherberg en toegang tot de artikeldatabank van Op Weg (gaat terug tot 2003). www.groteroutepaden.be Overname van (delen van) artikels uit dit tijdschrift is toegestaan mits bronvermelding en schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur.
Werkten mee aan dit nummer
Willy Callens, Jozef Bouwens, Ludo Duerinck, Annemie Vercruysse, Jacko Soors, Cathy De Gusseme en Jan Thys, Riet Lenaert, Jonas Vandermosten, Wim Patry, Lea Decabooter en Rudy Steyls, Joost Van Damme en Petra Deltour, Joost Ameye, Arnout Hauben, Stefaan Van wal, Ridha Guerfal, Hanne Verhulst, Ruben Dierckx, Griet Van de Keere en Freddy Cloet, Veerle Huygh, Toby Lauwerier, Jan Allegaert, Guy Van Gool, Jo Debaveye, Désiré Bollé, Piet Hardeman, Kobe Jaubin, Bart Van Gotha, Els Wallaert.
Deze publicatie wordt gedrukt op papier waarvan de oorsprong gecertificeerd wordt door FSC® (Forest Stewardship Council®). Dit label promoot verantwoord bosbeheer gekoppeld aan sociaal en ecologisch verantwoord ondernemerschap. Grote Routepaden vzw verzekert op deze manier dat het papier met respect voor het milieu werd geproduceerd.
WANDELEN zonder bagage
Foto Cathy De Gusseme en Jan Thys
Proef van de lente met een GR-arrangement
Zorgeloos op pad gaan, dat is wat je mag verwachten van een GR-wandelarrangement. Een warm onthaal, lekker eten en kant-en-klare routebeschrijvingen krijg je van de hotelier. Je wandelschoenen aantrekken is het enige wat je zelf hoeft te doen. Een arrangement kan het hele jaar door geboekt worden.
G R - W A N D E L A R R A N G E M E N T E N 1
Brabants Pajottenland
Drie wandeldagen op de GR 512 langs golvende akkers, kleine dorpjes, vierkantshoeven en kastelen tussen Halle en Geraardsbergen. – In een modern, sfeervol hotel*** in OLV- Lombeek. – 2-daags € 190,00, 3-daags € 290,00 en 4-daags € 385,00
2 Hageland
Je volgt de Demer en de Winge langs fikse heuvelruggen, broeken en beemden. – In een charmehotel*** in Rillaar. Met mogelijkheid tot gps-initiatie. – 2-daags € 175,00 - 3-daags € 265,00
3
Maas- & Mergelland
Het golvende Limburgse Mergelland biedt vele hoogtepunten en verrassende panorama’s. – In een prachtig gerestaureerde hotelhoeve** in Riemst. – 2-daags € 195,00 - 3-daags € 275,00
4
Fruitig Haspengouw
Met holle wegen, akkers, boomgaarden en een stukje Romeinse heirbaan als ingrediënten. – In een moderne, comfortabele B&B in Voort. – 2-daags € 185,00 - 3-daags € 295,00
5 Hoppe-Heuvelland
Aan beide zijden van de ‘schreve’, waar de herinneringen aan de Groote Oorlog nooit ver weg zijn. – In een aangenaam hotel*** boven op de Rodeberg in Westouter. – 2-daags € 190,00 - 3-daags € 310,00
7
5
8
1
2
6 Voeren
Door de golvende landschappen van het Krijtland, Voeren en het Land van Herve. – In een schitterend gerestaureerde vierkantshoeve*** in ’s Gravenvoeren. – 2-daags 160,00 - 3-daags € 260,00
7
Kalmthoutse Heide
8
Zwalm en Vlaamse Ardennen
Via de GR 5 en de GR 12 ontdek je de vennen, naaldbossen en heidegebieden van het natuurgebied de Kalmthoutse Heide. – In een trendy hotel*** in Heide-Kalmthout – 2-daagse: 2-daags € 185,00 - 3-daags € 295,00
De driehoek Oudenaarde-Ronse-Brakel verrast met pittige hellingen en schitterende panorama’s. – In een comfortabele B&B met fijne maaltijdservice nabij het landelijke Brakel te midden groene rust. – 3-daags € 330,00
Informatie en boekingen bij Anders Reizen T 013 33 40 40 www.andersreizen.be * Single toeslag op aanvraag bij Anders Reizen
4
3
6