Op Weg nr 4 Augustus - September 2022 by Grote Routepaden

��

magazine voor wandelaars & fietsers

PB- PP B- 00000 BELGIE(N) - BELGIQUE

2022

4 Wandelen op een Irish breakfast Rond de zeestraat van Antioche Op 2 wielen langs 8 Zaligheden Onbegrensde avonturen met de Joëlette Schoonheid sprokkelen op de GR 213A

Retouradres: Grote Routepaden, Grasmarkt 61, 1000 Brussel - Afgiftekantoor Antwerpen X - Erkenning: P 309099 - Tweemaandelijks Augustus – September 2022

Op het Gouden Pad door het Boheems paradijs

Fietsen door Afrika Streek-GR Hageland • Fietsen naar Amsterdam • Prepirenaica Trail • Sierra Nevada

Plezantstraat 11 11 9220 9220 Hamme Hamme tel. 052/47.85.22 Plezantstraat 052/47.85.22 info@berghut.be info@berghut.be https://berghut.be https://berghut.be

EDITO

De Blekerheide in Lommel langs de GR 561 (foto Luc Verhoeven, deelnemer GR-fotowedstrijd 2020).

Foto-met-verhaal-wedstrijd Foto’s kunnen spreken. Zoals deze bijvoorbeeld. Ochtendnevel ergens in een heidegebied, dat ‘spreekt’. Totale rust en stilte. Of zouden er al vogels wakker zijn? Ongetwijfeld wel. Maar ook ‘sprekende’ foto’s zeggen niet alles. Waar zou dit ‘stilleven’ zich afspelen? Ergens in een Nationaal Park ver weg? Of niet zo ver uit mijn buurt, waardoor ik dit prachtige tafereel op een hele vroege zomerochtend ook zelf zou kunnen beleven. Was de fotograaf op doortocht? Langs een GR-pad? Of staat zijn fiets ernaast geparkeerd? Hij of zij heeft er alleszins tijd voor genomen en kent iets van belichting, misschien zelfs van beeldbewerking.

stijl van de tekst als ultiem beoordelingscriterium nemen. Je hoeft geen professionele fotograaf te zijn om deel te nemen, noch een copywriter. Wat ons wel interesseert is de combinatie, het verhaal. Waarom sprak de plek of de persoon of het pad of de route op de foto jou als wandelaar of fietser zo aan? Waardoor andere lezers van Op Weg er inspiratie kunnen uithalen. De winnende verhalen vinden vanzelfsprekend hun weg in Op Weg, en wie weet een aantal andere ook. Hoe je kan deelnemen – en wandelschoenen of fietszakken winnen! – vind je p 63. Veel fiets-, wandel-, lees-, fotografeer- en schrijfplezier,

Of neem nu de foto op de cover van dit nummer. Fietsen in Afrika is natuurlijk niet de kernactiviteit van dit blad, maar de foto ‘sprak’ me zodanig aan dat het uitzonderlijk wel kon, vond ik. Wat verbindt beide fietsers en wat onderscheidt hen? Het beeld spreekt, maar roept tegelijk heel veel vragen op. Vragen waarover de fotografe een heel boeiend boek geschreven heeft, trouwens.

Peter Cristiaensen Hoofdredacteur Op Weg

Net omdat ook sprekende foto’s maar een deel van het verhaal vertellen, willen we onze tweejaarlijkse Op Weg-zomerwedstrijd deze keer anders aanpakken. Geen pure fotowedstrijd dus, maar een ‘foto-met-verhaal’wedstrijd. Waarbij we noch de compositie van de foto, noch de schrijf-

2022-4 Op Weg |

Foto Chantal Cornette (GR-fotowedstrijd 2020).

Topogidsen om de zomer te ontdekken De zomer komt er aan! Waar ga jij op pad om te genieten van de natuur? Ben je nog op zoek naar ideetjes?

BEWEGWIJZERING De GR-bewegwijzering is aangebracht op bestaande steunpunten zoals bomen, palen, afsluitingen, enz... Bij twijfel heeft de bewegwijzering ter plaatse altijd voorrang op de wegbeschrijving, gpx-track of kaart in de topogids.

Laat je verrassen door deze tien treinstappers, dagtochten van station naar station langs GR-paden. Ontdek op eigen tempo, doorheen de seizoenen, de vele mooie en verborgen hoekjes in dit rondje Vlaanderen. Door de verkortingsmogelijkheden zijn de wandelingen ook geschikt voor bvb. gezinnen met kinderen.

WANDEL G I D S

TREINSTAPPER 3

STREEK-GR Essen

Rechtdoor volgen

Heide Blankenberge Brugge

Rechts afslaan

Antwerpen

Oostende

Geel Gent

Ieper Comines/Komen

Oudenaarde Ronse

Mol

Zichem Hever Aarschot Eppegem Hasselt Mollem Diepenbeek Leuven Bilzen Sint-Truiden Brussel Landen

Verkeerde richting

VARIANT

Wordt het een dagje uitwaaien aan zee? Of kies je voor het verleden van de Westhoek? Laat je bekoren door de Vlaamse Ardennen in een voorjaarstooi of de stilte van de Antwerpse Kempen. Wandel je liever door het weids en groene Hageland? Of combineer je Dijle en Zenne met een passage door het historisch centrum van Mechelen? Je kunt je ook laten bekoren door de bloesems of het rijpend fruit in Haspengouw. En waarom... wandel je ze niet één voor één?

AANLOOPROUTE

LEGENDE wit-rood GR-pad geel-rood GR-pad niet-bewegwijzerd traject

TREINSTAPPER 3 | WANDELGIDS

Aalst

Links afslaan

aansluitend GR-pad

Dutch Mountain Trail

10 dagtochten van station naar station langs de mooiste hoekjes van Vlaanderen  €16,2 | €18

Wandel 101 km door het Nederlandse Zuid-Limburg  €17,96 | €19,95

Steun zo de inspanningen van ruim 240 vrijwilligers die het kloppend hart van de organisatie vormen.

Martinusroute

70 randonnées sur les GR de France

450 km van Bergen op Zoom via Beveren en Gent naar Menen  € 16,20 | € 18,00

70 wandelingen van 2 tot 4 dagen op de mooiste GR-paden van Frankrijk  €19,8 | €22

GRP 161 Tour du Pays de Bouillon

Eislek Trail

Als lid geniet je ook van:

GR referentiepunt

uitzichtpunt

op te merken

wandelboom

bevoorrading

zendmast

horeca

kapel

picknicktafel/rustbank

kerk

station

kruis

bushalte

abdij

tramhalte

kasteel

Antwerpse premetro

ziekenhuis

Treinstapper 3 cover.indd 1-5

Treinstapper 3

Word lid van Grote Routepaden

10 WANDELINGEN VAN STATION NAAR STATION LANGS GROTE ROUTEPADEN Download de gps-tracks en updates op www.groteroutepaden.be

O 10 % korting in de webshop O 6 x Op Weg magazine, op papier en digitaal O Toegang tot de artikeldatabank O Deelname aan georganiseerde wandeltochten O Kortingsbon Vlaamse jeugdherbergen

www.groteroutepaden.be

2021-11-28 16:34:06

Op stap door de regio via verschillende GR-paden  € 16,65 | € 18,50

Randonnées en Boucle dans les Parcs naturels de Wallonie Tome 1 Namur-Luxembourg  € 16,65 | € 18,50 Tome 2 Liège-Hainaut  € 16,65 | € 18,50

| FR | NL | 2€

REGION MULLERTHAL Petite Suisse Luxembourgeoise

Wandel doorheen de Ardennen van Kautenbach naar La-Roche-enArdenne (104 km)  €14,99 | €16,65

Mullerthal Trail MULLERTHAL TRAIL POCKETGUIDE

GUIDE DE RANDONNÉE | WANDELGIDS

certified by ERA-EWV-FERP

EUROPEAN RAMBLERS ASSOCIATION

Dwars door de Lage Landen Arnout Hauben gaat opnieuw op wandelavontuur en trekt van de Belgische kust naar het noorden van Nederland over GR-paden en het Pieterpad  €20,25 | €22,5

GR 128 Vlaanderenroute

Verken de Mullerthal Trail (112 km) met deze handige wandelkaart en pocket guide  7,2 | €8

Lee Trail Verken de bosrijke vallei van de Sauer en wandel langs rotsachtige bergruggen in Luxemburg (52 km)  €14,99 | €16,65

GR-overzichtskaart Frankrijk Alle Franse GR-paden en GR de Pays op één handige overzichtskaart  €7,65 | €8,5

Herwerkte topogids; 480 km van Kemmel tot Teuven  € 18,00 / € 20,00

Op de fiets in het spoor van d’Artagnan

LAW 18 Biesboschpad

Fiets langs belangrijke plaatsen in het leven van d’Artagnan (2.249 km)  €19,8 | €22

169 km langs de grenzen van de SintElisabethsvloed  € 17,51 / € 19,45

www.groteroutepaden.be

IN DIT NUMMER 6

Lezers onderweg

Dichtbij 8

De laatste loodjes wegen het allerzwaarst

Een afmattende tocht van Ieper naar Poperinge

Reportages

FIETSREPORTAGE | België, Nederland

WANDELREPORTAGE | België

WANDELREPORTAGE | Frankrijk

WANDELREPORTAGE | Spanje

FIETSREPORTAGE | Frankrijk

FOTOREPORTAGE | Spanje

Van BoHo naar BoLo: fietsen naar Amsterdam

Geel-rode streepjes in coronatijden, vrieskou en kerstbomen langs de Streek-GR Hageland

Van schrijn tot schrijn, schoonheid sprokkelen op de GR 213A Ook de hekkensluiter draagt zijn steentje bij, trektocht door de Sierra Nevada Rond de zeestraat van Antioche De Prepirenaica Trail, een voorjaarsbloeier

Tips 42

FIETSTIP | Nederland

FIETSTIP | België, Duitsland

Op 2 wielen langs 8 Zaligheden

Twee dagen langs Rur en Vennbahn

En verder

11 19 20 22

52 WIN !

3x Odenwald-Madonnen Radweg p 20 3x Zeeland p 27 3x Wandelen buiten de binnenstad van Tilburg p 27

3x Ausoniusweg p 27 3x Remstalweg p 28

Opinie | Proper Pierke COLUMN | Niets is toeval Fietsnieuws INTERVIEW | Sebastien Naulais

Onbegrensde avonturen met de Joëlette

26 34

Wandelnieuws

WANDELAVONTUUR | Tsjechië

55 62 65 66

FIETSAVONTUUR | Afrika

Overdag is alles veilig, fietsen door Afrika Op het Gouden Pad door het Boheems paradijs

WANDELAVONTUUR | Ierland

The Wicklow Way, wandelen op een Irish breakfast

Verenigingsnieuws - Zomerwedstrijd OPMERKELIJK | In snelheid gepakt COLUMN | De sapiens in ons

2022-4 Op Weg |

LEZERS ONDERWEG

GR 128 Even richting

voorbij Bilzen.

Tongeren Prachtige

ontdekking, die GR128! Dirk Buyle

GR 5 Tijdens een dagtocht in de buurt van Diest vonden we verkoeling in enkele holle wegen – zoals hier op de Galgenberg. Sommige gaan terug tot de Romeinse tijd. Vandaag zorgen ze als ‘groene corridor’ voor heel wat biodiversiteit in landbouwgebied. Isabelle De Bonteridder

Centraal Massief In mei doorkruisten we in vier dagtochten de Montagne de la Margeride, begrensd in het oosten door de hoogvlakte van de Aubrac en in het westen door de vallei van de Allier. De hellingen liggen bezaaid met brem en gaspeldoorn als penseelstrepen op het groene canvas. Romaanse kerkjes in de dorpen voegen rust en romantiek toe

aan

dit

miskende

stuk

prachtige natuur van het Centraal Massief. Willem Audoor

6 | Op Weg 2022-4

Zonder einder Je weet niet wat je overkomt als je het centrum van Stekene verlaat en langs de Canteclaer fietsroute aan de oever van de Stekense Vaart belandt. Is dit een kanaal zonder einder op een zomerse dag ergens in La France Profonde? In welke droom zijn we hier beland? Neen, het is gewoon het Waasland. Christine Liagre

Ja wadde! Wat doen fervente wandelaars als ze een weekend gaan kamperen op Schiermonnikoog? Ze laten de veerboot rustig varen en lopen met een gids over het wad. En dat laat zo zijn sporen na. Hilde De Greef

Nasbinals

de kennen GR-wandelaars nog je dat ‘steenhoopjes’ die aangeven hier in steeds op de juiste weg bent. Zoals ien Nasbinals in Frankrijk. Sommige groe kjes. uit tot echte kunstwer Alle

Jan Turf

H E B

J I J

O O K

E E N

A A L V E R H

O T O , E E N F F O / N E E G ? D E R W N S O N E G R E

M A I L

Z E

Z E K E R

D O O R

N A A R

E E P A D E N . B R O T E R O U T O P W E G @ G

DICHTBIJ |

De laatste loodjes wegen het allerzwaarst Een afmattende tocht van Ieper naar Poperinge Tussen Ieper en Poperinge is de herinnering aan het strijdtoneel van de Groote Oorlog alom aanwezig. Is dit dan wel de ideale omgeving voor een eenzame wandelaar, bij wie net vandaag diep vanbinnen ook op leven en dood wordt gestreden? Æ Tekst en foto’s Lode Maesen

Een koude douche

Onder klokkengelui en eendengekwaak kom ik via de oude vaart uit Ieper gezworven. Afgezien van vogels en insecten geven enkel muizen deze ochtend teken van leven. Kruipend over het jaagpad wanen ze zich, net als ratten, groot en onoverwinnelijk. Dat hebben ze vast van hun betovergrootouders in de Groote Oorlog geleerd. Ik lijk wel het enige menselijke wezen dat hier rondloopt, maar dat had voor hetzelfde geld anders geweest. Vanmorgen stond ik op met stramme spieren, hoofdpijn en zonder dat ik enige inspanning leverde, parelden de zweetdruppels op mijn voorhoofd. Vegeterend in het eerste ochtendlicht trachtte ik iets te eten. Een half uur later had ik de knoop doorgehakt en legde ik me er, terug onder de lakens, bij neer: deze ‘laatste’ etappe van mijn tocht dwars door Vlaanderen was voor een andere keer. Vijf minuten later was ik echter klaarwakker en sloop ik terug het bed uit. Een uitgebreid stort-

| Op Weg 2022-4

bad, afgesloten met 60 seconden lang ijskoud water kneep mijn aders dicht, liet mijn bloed volop rondpompen en wist me toch te overtuigen. Het pad op, voor de laatste keer…

Obussen en munitie

Bij Spoilbank Cemetery keer ik het kanaal Ieper-Komen de rug toe – dat leidt toch al meer dan een eeuw nergens heen – en pik ik het traject van de inmiddels vertrouwde GR 128 terug op. Na een tiental etappes nemen de wit-rode strepen mij nog een laatste keer op tocht. De Britse militaire begraafplaats is een ritmische verzameling witte dominostenen, als gevallenen die in hun lijkwaden weer rechtop zijn gezet. De woelig golvende jonge maisplanten rondom lijken de zeestraat te symboliseren die ze trotseerden vooraleer ze hier, in een onbekend land, de dood vonden. In deze omgeving misschien geheel smakeloos, en getuigend van een totaal gebrek aan medeleven, verorber

ik halverwege de ochtend al mijn middageten. Zoveel energie hebben die enkele kilometers al uit mijn lichaam gevreten. Vanaf hier trek ik de velden in, tussen koren- en andere veldbloemenpracht en door tunnels gevormd door het overhangende struikgewas. Op de akkers zijn de boeren volop in de weer met de groentekweek. Weldra volgt de oogst, maar er is één ding dat men in deze grond het hele jaar door kan telen: obussen! Als paddenstoelen zie ik ze uit de grond schieten. Hier een hoopje langs de kant van de weg, ginds enkele die uit openingen in een elektriciteitspaal steken. Even verderop liggen twee exemplaren vervaarlijk op een betonnen schutting te balanceren. Bij het minste zuchtje vallen ze naar beneden. Ook de munitie die gisterenmiddag op mijn diepste binnenste is afgeworpen, is aan die val in het diepe bezig. Nu het effect van de koude douche is uitgewerkt, maak ik me meer en meer zorgen of ik deze wandeldag wel zal overleven…

Jaagpad Kanaal Ieper-Komen.

Donder en bliksem

Alles wat hier destijds, tijdens WOI, kapot werd geschoten, aan stukken gereten en met aarde bedolven, is terug door de mens ingenomen. Enkel waar hij géén raad mee wist, of wat te erg toegetakeld was, heeft de natuur tot zich genomen. In deze lommerrijke luwten, die door explosies zijn gecreëerd en waar ooit geweerschoten, bloedstollende kreten en diepdroevig gejammer weerklonken, hoor je vandaag niets meer dan vogels kwetteren en water kabbelen tussen de bomen. De Pool of Peace is zo´n stukje natuurpracht dat rust uitstraalt, maar een donker verleden maskeert. De ideale kasteelvijver, met een bed van drijvende lelies onder treurende wilgen, in the middle of nowhere van akkers en boerenland. Te mooi om waar te zijn, te artificieel. Enkel een bom kan dit meesterwerk hebben gecreëerd. Pas wanneer ik op de kaart kijk, ontdek ik hoe immens de vuurzee moet zijn geweest. De dieptemijnen, die de Britten op 7 juni 1917 hier tot ontploffing brachten, deden op 19 plaatsen de aarde openscheuren en lieten enorme kraters achter die zich nadien vulden met talrijke tranen uit de hemel. Vier mijnen bleven in de grond achter, want te ver van het aanvalsfront gelegen. Eén daarvan ontplofte tientallen jaren later alsnog, door een blikseminslag. Wie weet bevindt één van de overige zich nu pal onder mijn voeten…

Het loodje leggen

Wanneer ik ruim na het middaguur aan de voet van de Kemmelberg toekom, heb ik nog maar 15 km afgelegd. De voorbije uren is de oorlog, die diep vanbinnen in mij woedt, aangewakkerd tot een alsmaar helsere strijd in de vorm van ‘barstende koppijn’. Hoewel er, net zoals bij de Pool of Peace, op het eerste zicht weinig atypisch van me valt af te lezen. In de schaduw van de Sint-Medarduskerk in Wijtschate zocht ik al

er hier bij. Obussen horen

verlichting met een dosis paracetamol – een pad waar ik me haast nooit op begeef – maar tevergeefs, mijn hersenpan wordt nog steeds misbruikt als gong. Diep zuchtend stijg ik nu de steile flanken van de Kemmelberg op en neem afscheid van de GR 128 om mijn weg te vervolgen op de GR 5A. Het Frans Ossuarium, een massagraf van ruim 5000 soldaten, ligt bovenaan de andere zijde van de berg. Van ongeveer één percent van de gevallenen kent men de naam, van de overige 99% zijn namen, afkomst, functie… ongekend of onzeker.

Weldra volgt de oogst, maar er is één ding dat men in deze grond het hele jaar door kan telen: obussen! Van het leven beroofd

Afdalen doe ik in een ander land, over stoffige gele paadjes en langsheen wijnranken die over zuidelijk gerichte hellingen liggen gedrapeerd. Die duizenden dode Fransen hierboven lijken wel hun eeuwige stempel gedrukt te hebben op deze streek, en het verbaast me dan ook niets dat ik beneden een flauw afkooksel van de Tour de France zie passeren. Ik weet nog net op tijd opzij te springen voor het sprintende peloton me omver sjeest. Naarmate ik terug het dal uit klim, en de flank van de Scherpenberg betreed, schalt de stem van de commentator door het dal en zie ik nog af en toe een glimp van het peloton, dat aan hoge snelheid de rust van deze valleien verruïneert. Met de uren die verstrijken, kost het me meer en meer moeite om vooruit te bewegen. Net

Pool of Peace.

voor ik het dorp Westouter binnen schuifel komt er een verweesd blondje uit een donker dennenbosje gekropen. Haar korte witte shortje en topje, met bandjes die los over haar schouders hangen, zijn geschonden door het avontuurtje dat ze daar heeft beleefd. Ze ziet er futloos uit en even belabberd als ik. Als twee spoken zweven we zwijgend langs elkaar heen. Wanneer ik een tijd later achteromkijk, zie ik haar nog steeds verweesd op straat staan, wachtend op de eerste beste motorkap die haar meeneemt. Ik vraag me af wat zich daar heeft afgespeeld en of haar vriendje nog leeft. Of heeft ze gisteren, net zoals ik, haar ‘picure’ gekregen?

Rust nemen

Ten zuiden van Poperinge strompel ik door een klein uitsteeksel van Frankrijk. Op deze kleine stoffige wegen vind je geen grensborden of -palen. Ik heb pas door dat ik het land uit ben wanneer ik enkel nog auto’s met Franse nummerplaten zie passeren. Officieel heb ik nu Vlaanderen doorkruist, een kronkelend spoor van ruim 400 kilometer tussen Oost en West, maar vreugdekreten blijven in mijn keel steken. De energie daartoe is totaal afwezig en zelfs geen opgestoken vuist of extatische vreugdesprong weet het ritme van mijn apathische bewegingen te doorbreken. Innerlijke bewustwording, dat wel, maar de smaak van overwinning valt nergens te bespeuren. Uitgeput en oververmoeid ga ik op automatische piloot verder. Tot ik, een vijftal kilometer voor Poperinge, neerstrijk langs de rand van de weg. Ik kan even niet meer, moet hier en nu gaan liggen vooraleer ik het begeef. In de schaduw van een rij ruisende populieren sluit ik gedurende enkele minuten mijn ogen en bedenk me dat die verdomde coronaspuit zich nu pas echt begint te wreken. Of zijn het de laatste stuiptrekkingen die tekeergaan door mijn wezen? Intussen koester ik de ijdel lijkende hoop een

2022-4 Op Weg |

DICHTBIJ |

OP WEG 2022 | 4 OP WEG 2022 4 wandelreportage ieper pope FORMAAT - 116 x 89mm De Rodeberg.

Het Wijtschat ebos.

Op de GR 128.

beschadigd toekwamen in de hoop te genezen, heb ik het gevoel ergens tussen leven en dood te zweven. Voor de derde keer vandaag weerklinkt klokkengelui, vermoedelijk zeer dichtbij, maar in mijn hoofd ervaar ik het als dof en ergens verafgelegen. De laatste stappen die me nog tot in het centrum van Poperinge brengen, vergen veel van me, meer dan ik ooit had kunnen

| Op Weg 2022-4

GR 131 Brugse Ommeland - Ieperboog

GR5

Ieper

De Palingbeek

Dikkebus

GR5a Streek-GR Heuvelland

Officieel heb ik nu Vlaanderen doorkruist, een kronkelend spoor van ruim 400 km, maar vreugdekreten blijven in mijn keel steken.

zoals deze ochtend. Desondanks ril ik van de kou terwijl ik de omgeving in me opneem. Het gekwetter van de tafelgasten stoort me mateloos, gonst tegen de muren op en echoot in mijn kop. Iedereen rondom me denkt vast dat ik een zonnesteek heb opgelopen of nog erger: een coronabesmetting kom uitdelen. Maar neen, het is het vaccin dat nog een laatste keer door mijn aderen stroomt.

PRAKTISCHE INFO

FRANCE

Kapot

Als een zombie dwaal ik voorbij Lijstenhoek Cemetery, meer dood dan levend zoals het merendeel van het volk hier aanwezig. Ik moet al mijn moed bij elkaar rapen om mijn hoofd door de poort te steken. Bijna 11.000 soldaten, van tientallen verschillende nationaliteiten, en een veelvoud aan diverse achtergronden, vonden hier, na immense verschrikkingen en nog veel langere lijdenswegen, rust en vrede. Ik werp een blik op de duizenden witte grafstenen. Allemaal zijn ze pas enkele dagen na de strijd aan hun verwondingen bezweken. Hier nabij zijn ze ver achter de frontlijn neergezegen. Net als zij, die hier gewond, gehavend en

bedenken, en dwingen me haast met de knieën op de grond. Uitgeput..., niet voldaan, maar gewoonweg uitgeput, afgemat, leeg en kapot kruip ik over de eerste beste tavernedrempel. De laatste beproeving vooraleer ik binnen op een stoel mag plaatsnemen en mijn voeten onder tafel rust kunnen nemen. De zomerse warmte van buiten is me achterna geslopen en doet het zweet over mijn slapen stromen, net

Streek-GR Heuvelland

beetje van mijn krachten te herwinnen, nog de laatste stappen te zetten tot het einddoel. Of althans, op welke manier dan ook, een rit huiswaarts te vinden…

128

Kemmel Saint-Jans-Cappel

GR5a

Mesen 0

Om van Ieper naar Poperinge te lopen heb

heeft (uit 2014, niet meer beschikbaar in

je heel wat wandelmogelijkheden, aange-

onze webshop), kan daarin ook de aanloop-

zien de GR 128, de GR 5A en de Streek-GR

routes naar de treinstations van Ieper en

Heuvelland er door, langs en over elkaar

Poperinge vinden. Maar met de track bij dit

heen lopen. Welke route je ook kiest, je bent

artikel in de artikeldatabank kan het ook.

vertrokken voor een traject van om en bij de 40 km. Wie nog een exemplaar van de GR-gids ‘Langs sporen van de Groote Oorlog’

ONLINE

KAART

TRACK

auto

OPINIE

Hou de natuur

neem al je afval mee na n neem een afvalzakje m n

Respecteer flor

Houd de natuur schoon

• neem al je afval mee naar huis, ook

beschadig geen planten • neem een afvalzakje mee en nhelp neem als herinnering a zwerfvuil op te ruimen n bekijk dieren vanop afs n blijf op het pad, ook bij blauwe PMD-zak - te zetten. Terwijl er breder een altern statiegeld. voorkom brandgevaar natief bestaat dat veel doeltreffender is: In Duitsland, waar dat sinds 2003 bestaat, wordtvan de rust in st n geniet

Proper Pierke

Foto Emmapatsie (creative commons).

94% van de PET-flessen ingezameld. Politiek draagvlak is er meer dan genoeg. Twee In vorig nummer van Op Weg vond je Wijs op Wandel, 7 principes op de drie lokale besturen in Vlaanderen zijn lid van de Statiegeldalliantie, die pleit voor de invoer voor wandelaars. Met die ‘wandelcode’ wil Grote Routepaden een ervan. Dat zijn honderden burgemeesters en schepositieve boodschap uitdragen naar de groeiende groep wandelaars. penen van alle Vlaamse partijen. Heel recent, op dinsdag 21 juni, werd in het Vlaamse Parlement Vandaag zoomen we in op het tweede principe. nog maar eens een resolutie ingediend om statieÆ Tekst Peter Cristiaensen geld in te voeren. In 2019 beloofde minister Demir om, zodra de zwerfvuilcijfers van 2020 bekend Ik hoop dat het voor lezers van dit blad een noin de hele Westerschelde circuleren. Zwerfvuil zijn, het beleid te herevalueren. Die cijfers zouden brainer is: op wandel- of fietstocht laat je niets storten is crimineel, punt uit. Daarom vind ik het er deze zomer moeten zijn. In Nederland werd achter in de natuur. Ook op andere plekken of exact een jaar geleden een (gedeeltelijk) statieals burger belangrijk om sluikstorten te melden bij andere gelegenheden niet natuurlijk, tenzij geldsysteem ingevoerd. De eerste resultaten zijn op de app van mijn afvalintercommunale. Om als er een vuilbak staat. Volgens een enquête van Proper Pierke een voorbeeldfunctie te geven en glashelder: in de tweede helft van 2021 zaten 41% minder kleine flesjes bij het opgehaalde zwerfvuil Test Aankoop vindt 82% van de Belgen zwerfvuil anderen aan te spreken. Om een deeltje van de vergeleken met de tweede helft van 2020. een groot probleem. Daar horen velen van jullie oplossing te zijn. A4.indd 2 ooit minder werk te hebben als Let wel, een deeltje. Om even een vergelijking tegeplooide ongetwijfeld bij, en ik ook. Daarom ben ik een Ik blijf hopen maken: oliebedrijven zoals BP en Shell hebben – Proper Pierke. Proper Pierke. Zo noemen we in Gent wat elders op een moment dat zij al decennia de impact van een Mooimaker, een Propere Strandloper of een andere klinkende naam heeft. Wij zijn met enkele fossiele brandstoffen op de klimaatverandering HOE LANG BLIJFT ZWERFVUIL LIGGEN? kenden – de slogan ‘Een beter milieu begint bij duizenden en ruimen andermans zwerfvuil op, Appelklokhuis 2 weken in eigen straat of omgeving. Daarvoor krijgen we jezelf ’ uitgevonden en gepromoot, net om de verBananenschil 1 jaar materiaal van gemeente of stad. antwoordelijkheid van zich weg te schuiven. Voor Sigarettenpeuk 2-15 jaar Maar de zwerfvuilcijfers gaan niet de goede mij is het zo klaar als een klontje: ook zwerfvuil Kauwgom 20-25 jaar richting uit (22.000 ton in 2019) en de lokale verminderen begint niet bij mezelf, ook al ben ik Blikje 50 jaar overheden zijn het beu, zoals ze bij monde van een enthousiast Proper Pierke. Alle Mooimakers Petfles oneindig de Vlaamse Vereniging van Steden en Gemeenten samen kunnen het probleem zwerfvuil nooit al herhaaldelijk schreven. “Als het op zwerfoplossen, net zomin als dure sensibiliseringscamvuil aankomt, dweilen wij met de kraan open. pagnes. Structurele maatregelen zijn nodig, door Ben jij ook een plandelaar? Zwerfvuil opruimen kost ons 144 miljoen per overheden opgelegd aan bedrijven. Ooit al gehoord van ploggen? Het woord is jaar, geld dat we veel liever aan nuttigere dingen De Europese SUP-richtlijn (Single-use Plastics) een samentrekking van ‘joggen’ en ‘plocka’, besteden.” en het Vlaamse verpakkingsplan zouden ons Zweeds voor ‘verzamelen’. Ploggers nemen Een belangrijke verantwoordelijkheid ligt vanhier te ver leiden, laten we ons concentreren op dus een vuilzak mee als ze hun loopschoezelfsprekend bij ons, burgers. Dingen waarvan je een belangrijk cijfer: 35% van het totale volume nen aantrekken. Ploggen een fitnesstrend weet dat ze jaren nodig hebben om af te breken, zwerfvuil bestaat uit blikjes en plastiek flesjes noemen is misschien wat overdreven, of gewoon niet afbreken (zie kader), gooi je niet maar het is een mooie poging om zwerf(cijfers OVAM). Niets nieuws onder de zon, dat vuil opruimen hipper te maken. Onder zomaar weg. Bovendien is de schade eindeloos: merken wij wandelaars en fietsers dagelijks langs meer VRT-sportjournalist Ruben Van onze eigen paden en wegen. Bijgevolg kan je niet van dieren die sterven met een maag vol afval tot plastiek soep in onze rivieren en oceanen. En dan om de keuze van de huidige Vlaamse regering Gucht outte zich jaren geleden als plogger. hebben we het nog niet over de impact van microheen, om de richting aangegeven door de verpakBij deze nodigen we elke wandelaar uit om plastics, waarover nog veel te weinig geweten is kingsindustrie en Fost Plus te bewandelen en alles soms ook een ‘plandelaar’ te zijn. – behalve dat ze al volop in onze bloedbanen en op selectieve inzameling – meer bepaald op de

(bron: mooimakers.be)

organisch afval

2022-4 Op Weg |

FIETSREPORTAGE | België, Nederland

Van BoHo naar BoLo Fietsen naar Amsterdam

Dwars door het Nationaal Park De Biesbosch.

Het prachtige Duitse woord Fernweh gaat over heimwee naar plekken waar je nog nooit geweest bent. Na een tijdje thuis zitten had een kriebelende nervositeit vol Fernweh ons weer te pakken en besloten we om nog eens met een tweewieler op stap te gaan. Van het lange Hemelvaartweekend maakten we gebruik om tot het district Bos en Lommer in de stad van de Mokumers te fietsen. Æ Tekst en foto’s Bart Caers en Katrien van Damme

Het zoete leven

De avond voor ons vertrek pikken we in de gietende regen onze tweewielers op bij de sympathieke jongens van Cyclant. Aan de iconische peperbus van Borgerhout – of BoHo zoals ze de levendige wijk hier noemen – trappen we ons de volgende ochtend in gang, met twee zwaaiende tieners voor de deur. Langs het neofuturistische havenhuis en de F 14 Fietsostrade gaat het gemoedelijk naar de Kalmthoutse heide, Katriens ‘happy place’. Wanneer we ons even van de vooropgestelde fietsroute wagen, moeten we meteen door het mulle zand klieven. Slippende achterwielen zorgen voor hilariteit, maar uiteindelijk wint het rulle zand het duel

| Op Weg 2022-4

en moeten we alsnog voet aan grond zetten. Aan het in de zon fonkelende Stappersven ontkurken we een flesje sprankelende cava en picknicken we met gerookte zalm en avocado, gewoon omdat het kan. Het goede en zoete leven, leve de vakantie!

De baronie van Breda

Met een grote bocht, waarbij we een paar keer de Belgisch-Nederlandse grens kruisen, rijden we rond Essen. Door de Brabantse bossen en velden peddelen we gezapig verder richting de gezellige Nassaustad Breda. Blij wanneer we aankomen, want de energierepen zijn op en de innerlijke motor moet gevoed worden. Onze

fietsen mogen gewoon in de lobby van het hotel, top! We eten lekker in de nabijgelegen foodhall en kruipen vroeg in bed want we zijn moe. Wanneer de Europese finale Roma – Feyenoord op gang getrapt wordt, gaan een paar ogen al dicht en na een saaie eerste helft liggen we beiden te ronken.

Gullie

We lijken langer in bed te liggen dan John Lennon en Yoko Ono ooit voordeden, maar de Bed Peace verdwijnt snel wanneer ik al om 6u – correctie 5u45! – paraat ben. Na een uitgebreid ontbijt fietsen we de Oranjestad uit en zijn we snel op de LF-Waterlinieroute. Door groene

Porseleinstad Delft.

velden vol irrigatiekanaaltjes en kwetterende watervogels gaat het naar de winderige dijk naast de brede Amer. De waterkering is druk bevolkt met honderden schapen en lammeren die ons met een argeloze blik en blatend aankijken. Schattig toch, die lammetjes.

De waterkering is druk bevolkt met honderden schapen en lammeren die ons met een argeloze blik en blatend aankijken. Aan het veerpont van Crezée komen we als tweede aan. Perfecte timing, want er kunnen maar 12 personen per keer op het kleine veer en al snel vormt zich een lange rij achter ons. De sluiting van het café daarentegen is helaas minder als je blaas op ontploffen staat. Inhouden dus, damn. “Kom’de gullie hie dik’es?”

We slaan een praatje met een koppel rasechte Turnhoutenaars en besluiten na het uitwisselen van nieuwtjes over gemeenschappelijke kennissen met het cliché dat de wereld toch klein is. Na 15 minuutjes op het pont staan we in natuurgebied De Bieschbos, het grootste zoetwatergetijdengebied van Europa. Het Nationaal Park dankt zijn naam aan de metershoge biezen die er in lang vervlogen tijden werden gesneden als mattenbies voor stoelzittingen. Het is er heerlijk fietsen en natuur-prachtig, genieten dus. De truien gaan afwisselend aan en uit, de koude wind wisselt af met een stralend warme zon. Na nog een korte rivieroversteek is het tijd voor chocoladetaart, mét slagroom en koffie. Hartstikke gezellig!

Werelderfgoed

We rijden langs de Kinderdijkse Molens die mogen pronken met het UNESCO-certificaat. De negentien

Foodhallen, Rotterdam.

molens uit de 18de eeuw zijn gebouwd om het water uit de laaggelegen polders omhoog te pompen. Het is er over de koppen lopen. Zoals op alle toeristische plekken erger ik me harder in de drommen mensen dan dat ik kan genieten van het landschap. Luid kwetterende Spanjaarden gebruiken het aparte fietspad als voetpad, drommen Aziaten verdringen zich voor het beste fotoplaatsje, kinderen lijken wel loslopend wild. “Let it go, let it gooooooo….!”, mijn innerlijke Elza geeft een duidelijke boodschap. Intussen rijdt een grietje op een te kleine fiets tergend traag voor onze wielen. Haar te laag hangende broek en bontgekleurde string vertonen een landschap waar zelfs een paar tientallen 18de-eeuwse molens naast verbleken. We bijten op onze tanden om niet in lachen uit te barsten. Hoe mooi de dijk vol wiekende gemalen ook is, we maken dat we hier weg zijn.

Kabouter Buttplug, Rotterdam. 2022-4 Op Weg |

Schattige lammetjes op de dijk langs de Amer.

Hotel Not Hotel

Een ronkende watertaxi brengt ons naar Ridderkerk vanwaar we de slotkilometers naar Rotterdam aanvangen. We krijgen een prachtige blik op de moderne metropool met zijn architectonische pareltjes. Na een passage langs de meest gecontesteerde kabouter van Holland nemen we onze intrek in het Hotel Not Hotel. Het is een allegaartje vol gekke ruimtes en kamers. Is het een hotel? Of een zwembad, of een bibliotheek, of… ? Onze ‘derrière’ voelt intussen aan alsof er drie kabouters zijn langs geweest, dus rust is welkom. Na een verkwikkende douche aperitieven we in de stad en eten we in een luidruchtig maar overheerlijk Chinees restaurant. De kamer is klein maar het bed zacht dus dat ‘slapen als een marmot’ komt helemaal in orde.

De skyline van Rotterdam.

| Op Weg 2022-4

De kubuswoningen in Rotterdam.

Scheefgezakte toren

We zijn weer vroeg op pad. In een vegan koffiehuis smullen we van een heerlijk gezonde bowl granen met fruit en een deftige kwak pindakaas. Met een paar cafeïnerijke koffies daarbovenop kunnen we goed aangesterkt verder. De route is aangenaam. In het mooie Delft nemen we nog een pauze tussen de Nieuwe en de Oude Kerk met zijn scheefgezakte toren. Omdat Willem van Oranje vanwege de Spaanse bezetting niet in zijn thuisstad Breda kon worden begraven, ligt hij hier in de Nieuwe Kerk. De start van een lange traditie om leden van het Koninklijk Huis in deze grafkelder bij te zetten. Langs het mooie stadhuis van de porseleinstad bollen we verder naar het politieke centrum van onze noorderburen, Den Haag. Het is er druk en we fietsen snel door naar Scheveningen.

Aan de beroemde pier van de badstad is het eveneens een levendige bedoening. Plat Duits is de voertaal en kermis op de dijk lijkt een dagvulling. Ook hier maken we ons snel uit de voeten.

Bandplakdiploma

Een op en neergaand, 15 km lang fietspad brengt ons tot in Katwijk aan Zee, waar we ons in één van de beachbars zetten. Oud scoutskameraad Stijn is ons tegemoet gefietst en samen drinken we enkele Duvels of rosé alvorens verder te fietsen naar zijn huis in het mondaine Noordwijk aan Zee. Een copieuze maaltijd en een blij weerzien met zijn vrouw en drie beren van zoons later fietsen we onze laatste 6 km naar de serviceflat van Mevrouw Scharn, waar we via Vrienden op de fiets

De bekende Kinderdijkse Molens.

logeren. Spraakwaterval Rosa verteld honderduit over het harde werk op de bloemenvelden, vrijwilligerswerk dat eigenlijk gratis muziek luisteren is, bevriende ruimtevaarders en haar bandplakdiploma. Na een overvloed aan levensverhalen wensen we haar goedenacht en slapen snel, de zilte zeelucht heeft zijn werk gedaan. Wanneer we wakker worden staat een fantastisch ontbijt klaar. Rosa zoekt Belgische muziek op haar ‘mobieltje’, zingt in haar bebloemde kamerjas passioneel mee met Stromae, Brel en Bløf en staat nog enkele verzoeknummertjes toe. We nemen afscheid en zij wuift ons uit.

Het al even bekende Kurhaus in Scheveningen.

het richting centrum Amsterdam. De hoofdstad is dan ook even een binnenkomer. Het is er ongelooflijk druk vanwege het verlengde weekend. Toeristen lopen met drommen over de fietspaden en een dame van middelbare leeftijd die zonder te kijken oversteekt, bedankt ons met een luidkeelse “Stomme kut”. Snel een foto op De Dam en maken dat we het centrum uit zijn. We maken nog een stressvol ritje tot stadswijk Bos en Lommer, of BoLo, waar we neerploffen voor een frisse Duvel en sangria voor we

naar onze host Yvonne gaan. Ook zij blijkt prettig gek te zijn. Honderduit vertelt ze over haar vele bezigheden: mediteren, vegetarisch koken, muziek maken, ruziën met de buren, hoe God in ieder van ons zit, wat er in de Surinaamse pap zit, … Ze leest ook haar engelenkaarten voor. Ik, die altijd dacht dat Katrien de Godin van ons twee was, ontdek dat ik een goddelijke genezende gave heb waar ik nog niks van wist. En zo zit onze vierdaagse er op. Een prachtige trip door Holland met een hemels hoogtepunt.

PRAKTISCHE INFO

Rosa zoekt Belgische muziek op haar ‘mobieltje’ en zingt in haar bebloemde kamerjas passioneel mee met Stromae, Brel en Bløf.

Om vanuit Antwerpen naar Amsterdam bestaande lange afstands routes (F 14 Antwerpen-Roosendaal, LF 13 ScheldeRhein route, LF 9 NAP Route, LF-Water linieroute,

LF-Maasroute,

LF-Kust route)

met zelf uitgezochte verbindingstrajecten. Zo kwamen wij uit op een totale afstand van 283 km. Hoewel we door de Randstad,

Surinaamse pap

In de Amsterdamse Waterleidingduinen zien we tientallen herten, het is er koud en de wind snijdt. Aangekomen in Zandvoort warmen we op in een zeeroverstaverne op de zeedijk. Buiten wagen moedige mannen met ontblote bast zich aan een obstakelrun. Na de chocomelk met gigantische toef slagroom trappen we door de duinen naar het pittoreske Haarlem waar we in een parkje eten alvorens het laatste stuk aan te vatten. Langs tal van waterpartijen en door frisgroene parken gaat

Noordwijk Katwijk

Leiden Scheveningen Utrecht N O Den Haag Nederrij Delft O Lek n R Kinderdijk D Rotterdam Waal Z E Dordrecht Biesbosh s ‘s HertogenE a Ma bosch Roosendaal Bergen Op Zoom Essen Kalmthoutse heide

het dichtstbevolkte gebied van Nederland fietsten, ging de route toch over mooie wegen met veel natuur. Wie tussen 1 april en 15 mei fietst, moet zeker het Keukenhof in de route steken omwille van de bekende bloemenvelden. Wij waren net iets te laat

Amsterdam Nederland

Haarlem Zandvoort

te fietsen combineerden we een aantal

lde

km Sche

Breda Eindhoven

Antwerpen

België

Op Weg 2022

en kozen daarom voor een route verder

trekfietsen hebben, huurden wij ook deze

langs de kust. Meer info over de LF-routes:

keer twee Santosfietsen bij Cyclant, inclu-

www.nederlandfietsland.nl.

sief stevig slot, fietstassen en diefstalverze-

Onze etappes: Antwerpen – Breda (77 km),

kering. www.cyclant.com

Rotterdam (82 km), Noordwijk aan Zee (60 km), Amsterdam (65 km). Terugkeren deden we met de trein. Omdat wij zelf geen

ONLINE

KAART

TRACK

FOTO’S

2022-4 Op Weg |

WANDELREPORTAGE | België

Geel-rode streepjes in coronatijden

Deel 2: Vrieskou en kerstbomen langs de Streek-GR Hageland In 2021 strooide corona meer dan één keer roet in mijn eten. Tot twee keer toe plande ik een week vakantie, die door coronamaatregelen en lockdowns uitdraaide op een week thuisblijven. Die pech zette mij aan om GR-routes in mijn omgeving te ontdekken. Zo kwam het dat ik na de Streek-GR Dijleland in de late herfst ook mijn tanden zette in de Streek-GR Hageland. Æ Tekst en foto’s Katrien Boon

De Celismolen: eerste ontmoeting met de Grote Gete.

| Op Weg 2022-4

De Abdij van Park als starten eindpunt.

Bij Wommersom breekt de hemel open.

De deur uit

een trein, twee bussen en een rare overstap bij een garage midden in het veld aan te pas. En dat terwijl Leuven en Zoutleeuw nog geen 30 kilometer uit elkaar liggen. Het is mijn GR-drang die dit praktische gestuntel met de mantel der wandelliefde bedekt.

Wanneer ik opschep over mijn woonplaats in een Vlaamse centrumstad, heb ik het meestal hierover: alles is bij de hand, ik kan alles met de fiets doen, er gebeurt altijd wel wat en ik kom overal iemand bekend tegen. Tegenwoordig voeg ik daaraan toe dat ik van mijn voordeur maar enkele minuten hoef te stappen om op sublieme wandelroutes terecht te komen. Moest ik voor de Streek-GR Dijleland nog een kwartiertje warmlopen door Kessel-Lo, dan kan ik deze keer letterlijk om de hoek het traject van de Streek-GR Hageland oppikken. De blauwe novemberlucht is bezaaid met witte wolkjes en de zondagsmis is aan de gang, wanneer ik Leuven uitwandel langs de Abdij van Park. Ik kom hier al jaren zo goed als elke week en nog altijd heb ik de neiging om mensen aan te klampen met: “Kijk dan! Kijk hoe mooi het hier is!”

GR-drang

Opnieuw heb ik mij voorgenomen om alle verplaatsingen naar en van starten eindpunten van mijn etappes met het openbaar vervoer te doen. Meestal gaat dat prima. Vertrijk, Tienen, Diest, Zichem, ... allemaal in een wip bereikbaar vanuit Leuven. Ideaal ook om op de heenweg nog even de route door te nemen. Maar deze GR kronkelt zich zo diep het Hageland in, dat ik op een bepaald moment toch het gevoel krijg de grens van de beschaving te bereiken. Het stadje Zoutleeuw blijkt in het weekend niet bereikbaar met openbaar vervoer, zodat ik na mijn aankomst daar een lift naar huis moet regelen. De volgende dag (een weekdag!) opnieuw in Zoutleeuw geraken, kan wél. Maar ook dat blijkt een les uit de cursus ‘Openbaar vervoer voor gevorderden’. Er komen

Caleidoscoop

Het gezicht van deze Streek-GR verandert dag na dag, soms bijna kilometer na kilometer. Als door een caleidoscoop zie ik de landschappen en biotopen van Vlaams-Brabant passeren. Eerst de glooiende landbouwstreek – inclusief hoge stapels suikerbieten – tussen Leuven en Tienen. Dan plots de uitgestrekte rust van de Getevallei, om daarna in de omgeving van Ransberg en Kortenaken kilometerslang tussen de soms slaapverwekkende rijen fruitbomen te lopen.

In de laatste twee etappes klimt de Streek-GR Hageland letterlijk naar een climax wanneer de ijzerzandsteenheuvels in zicht komen. Historische stadjes als Zoutleeuw, Diest en Tienen wisselen af met topnatuurgebieden als Het Vinne, het Webbekoms Broek en ’s Hertogenheide bij Aarschot. En in de laatste twee etappes klimt de Streek-GR Hageland letterlijk naar een climax wanneer de ijzerzandsteenheuvels in zicht komen.

IJzige ochtend in Zoutleeuw.

Eikelberg, Wijngaardberg, Beninksberg en Chartreuzenberg: nog geen 100 meter boven de zeespiegel maar indrukwekkend mooi en vol fijne wandelpaden. Tijdens mijn tocht sta ik mezelf één moment van ontrouw toe. Op dag 6 verlaat ik meteen bij het station van Zichem het parcours van de Streek-GR en volg ik tot in Testelt de Demervariant van de GR 5. Het is een stukje dat ik al vaker wandelde en tot mijn absolute favorieten in Vlaams-Brabant behoort: eerst door de prachtige Demerbroeken en dan over de Voortberg met een uniek uitzicht op de kerk van Testelt. Daar kan de Streek-GR, die hier zo’n drie kwartier gewoon de Demerdijk volgt, écht niet aan tippen.

December en damherten

Wanneer ik op dag 3 Tienen achter mij laat, wandel ik niet alleen de Getevallei maar ook de maand december binnen. Het heeft gevroren. Het is een kraakheldere ochtend met ijs op de plassen en berijpte herfstbladeren en bessen. Zonder het te willen vormen twee damherten in hun bevroren weide een echt kersttafereel. Dat decembersfeertje maakt mij vrolijk. Het leidt me ertoe af en toe te stoppen voor een chocomelk in een kitscherig verlicht café – want jeuj, de horeca is tijdens deze expeditie wél open. En wanneer ik Diest of Aarschot doorkruis, glimlach ik bij de kerstversiering in de historische straatjes. Het weer drukt stevig zijn stempel op deze tocht, niet alle dagen zijn heldere vorstdagen. Van Kortenaken tot Zichem loop ik bijna aan één stuk door de gietende regen. Het beloofde zicht op Scherpenheuvel vanop de Vinkenberg verbergt zich achter een zwaar regengordijn. Twee dagen

2022-4 Op Weg |

OP WEG 2021 | 2 wandelreportage streek-GR Hageland FORMAAT -  x mm

Doorkijkje in het Chartreuzenbos.

Vos gespot in Testelt.

later trotseer ik sneeuwbuien op de Eikelberg bij Gelrode en spoel ik drijfnat van alweer een regenfront aan in de brasserie bij het kasteel van Horst. “Een warme dagsoep, alstublieft!” Bovendien naderen we de donkerste dagen van het jaar en wordt daglicht schaars. Om voor het donker de meet te halen, moet ik elke dag goed plannen en niet al te veel treuzelen.

Ideale rustbank in het Lindenbos.

PRAKTISCHE INFO

Geen 5 per uur

Daar zie ik de doorwinterde kilometervreter al fronsen. Treuzelen? Dat wordt toch niet gedaan tijdens Serieuze Wandeltochten? Oh jawel. Ik treuzel. Ik haal mijn verrekijker uit als ik een vogelrijk natuurgebied doorkruis. Ik speur naar reeën op plekken waar ik die verwacht. Zelfs in december zoek ik de ideale bank of picknicktafel voor een pauze met boterhammen en koekjes. En ja, ik verken de lokale horeca. Hoe lokaler, hoe liever. Wandelen is voor mij zoveel meer dan afstanden malen met de blik in de verte. Ik zoek verwondering. Vraag mij af waarom er verborgen in een bosje bij Nieuwrode 12 trampolines en minstens zoveel glijbanen opgestapeld liggen. Probeer een half uur lang te ontdekken welke vogels er in het Tiens Broek rond mijn hoofd kwetteren. Ik verzin verhalen in mijn hoofd, en maak daar foto’s bij. Een gestage 5 kilometer per uur, ik zie er de lol niet van in.

Tips van locals

De verhalen die ik onderweg bedenk, werk ik ’s avonds uit in mijn story’s op Instagram (@ bonenkruid). Met foto’s, video’s en tekst vertel ik over afzakkende broeken en verloren handschoenen. Ik toon de dieren die de Hagelandse Wim prairie bevolken: bizons, reeënVandamme en – jawel hoor

| Op Weg 2022-4

De Streek -GR Hageland is een lus van 158 km

dus regelde ik na etappe

die ik in tegenwijzerzin wandelde. Ik bleef

3 een lift naar huis. Op

nergens overnachten maar vertrok elke

mijn

dag vanuit Leuven naar mijn startplaats. Ik

@bonenkruid vind je een

deelde het traject op in 8 etappes, variërend

foto- en videorelaas van

van 14 tot 23 km: dag 1 Leuven - Vertrijk, dag

mijn tocht in het hoogte-

2 tot Tienen, dag 3 tot Zoutleeuw, dag 4 naar

punt GR Hageland.

Kortenaken, dag 5 naar Zichem, dag 6 naar

Aarschot, dag 7 naar Kortrijk-Dutsel en dag

Hageland

8 terug naar Leuven.

2021 vernieuwd en is te

Alle transport naar en van vertrek- en eind-

koop in de webshop.

Instagramaccount

topogids

Streek-GR

werd

begin

punten gebeurde met het openbaar vervoer, op één verbinding na. Zoutleeuw blijkt in het weekend niet tot nauwelijks te bereiken en

Begijnhof   Kortrijk wim..vandamme@gmail.com

ONLINE

KAART

TRACK

FOTO’S

– alpaca’s, de nieuwe Vlaamse pony’s. En ik houd er mijn etappes, afstanden en starten einduur bij. Via mijn social media leg ik ook leuke contacten met mensen in de regio’s die ik doorkruis. “Oh, je bent aan mijn achtertuin gepasseerd”, is een comment die ik vaak krijg. Of mensen geven tips voor een pauze. De beste koffie met taart in Diest? Via een Instagramvolger gevonden. Een plekje om op te warmen in Langdorp? Vraag het aan de Instagramcommunity. Heel geregeld sturen mensen ook de vraag: “Wacht. Doe jij dit helemaal alleen?” Ja. Ik wandel alleen. Dat is geen harde eis of voorwaarde. Het draait gewoon meestal zo uit. Als ik plannen maak, vraag ik dikwijls rond wie er een etappe wil meewandelen. Mensen reageren daar vaak enthousiast op, maar als puntje bij paaltje komt, lukt het dan toch niet en ga ik alleen op pad. Mijn gedachten en ik, onderweg langs modderpaadjes en klinkerwegels: dat is dik oké voor mij.

Taylor in mijn oren

Af en toe zoek ik wel het gezelschap van een compagnon de route, maar dan in de vorm van een lijstje met favoriete artiesten. Ik wandel het grootste deel van de tijd zonder oortjes, omdat ik graag de geluiden van de omgeving rond mij hoor. Vogels. Stromend water. Een vliegtuigje dat passeert.

Via mijn social media leg ik ook leuke contacten met mensen in de regio’s die ik doorkruis. Maar er zijn van die typische momenten waarop ik graag muziek in mijn oren giet en gewoon doorstap: als ik een dipje heb, als er een lang stuk asfalt te malen valt, of gewoon

bij heel slecht weer. Wanneer het pijpenstelen giet en ik geen hand voor ogen zie tussen Diest en Zichem, dan ben ik blij dat Taylor Swift mij de laatste kilometers voortstuwt (het nummer “State of Grace” heeft echt een heel goed stapritme). Hetzelfde doet Glen Hansard op het niet zo spannende stuk tussen Hoegaarden en Tienen – met alle sympathie voor de Grote Gete, maar op dit traject blies ze me niet echt omver. Niet zelden blijft een liedje in mijn gedachten ook ‘plakken’ aan een etappe, alweer een herinnering die ik inpak en meeneem. Een wandelaar was ik al. Nu kan ik me ook een GR-wandelaar noemen. En onder mijn hoofdkussen ligt het volgende boekje al klaar: de GR 512 of de Brabantse Heuvelroute. Nu nog zoeken naar een verloren weekje hier of daar. Ook zonder lockdowns ga ik de streepjes blijven volgen.

COLUMN

Niets is toeval Met een kinderlijk enthousiasme doorblader ik mijn laatste nieuwe aanwinst. Enkele maanden terug, toen het kleine blauwe boekje van Esterbauer ergens op het internet mijn weg kruiste – toeval? – was ik meteen verkocht. Midden een coronagolf kocht ik het. Na een positieve coronatest was mijn man noodgedwongen het huis uit gevlucht, onze camper in. Tijd genoeg voor mij om virtueel onze volgende vakantiebestemming uit te zoeken. Fietsen in Graz zou het worden, zeker weten. Deze keuze, onze eerste echte buitenlandse vakantie na twee afwachtende coronajaren, bracht ik aan in verschillende stapjes. Met ons tweetjes: check. Plus de honden: check. Fietsen mee: check. En wandelen in de bergen: check. Mijn tactiek leek te lukken. Een etentje met een oude bekende – een rot in het campervak en van vele vakantiemarkten thuis – gaf het laatste duwtje. “Zo mooi dat het daar is.” Het allerlaatste tegenargument sneuvelde toen ik uitvlooide welke tol een camper van onze gewichtsklasse

nodig heeft op Oostenrijkse snelwegen. Twee maanden later maken we onze camper vertrekkensklaar. Zoals gewoonlijk gooit de job nog roet in het eten. Maar na wat last minute meetings en hier en daar een geblust brandje, gaat ook mijn fiets in het bagageruim. Koortsachtig overlopen mijn ogen de inhoud van de garage. De beelden komen binnen, maar de verwerking laat op zich wachten. Net daarom zijn we zo dringend aan vakantie toe. Pas 60 km verder heeft mijn personal computer de visuele analyse van de garage voltooid. Waar zijn de wielen van de hondenfietskar? Er rest ons niets anders dan een tweede keer de natte avondspits te trotseren om de vakantie, waar we zo hard naar uitkeken, te redden.

oriteit. Of we nu fietsen, wandelen of met de camper reizen, we genieten van het moment. En zo staan we vandaag plots aan de Donau en fietsen we morgen langs de bekende route naar Passau. Oostenrijk wacht. Zo zie je maar, niets is toeval. Hilde Leemans

Maar uitgerekend door deze valse start belanden we – toevallig? – in een mooie stad. We blijven er zelfs wat hangen. Ook al reizen we met een doel, het onderweg zijn blijft onze pri-

2022-4 Op Weg |

FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS Nieuwe knooppuntroutes

Er verschenen twee nieuwe gidsen met thematische fietsroutes langs de Vlaamse knooppunten. Iedere gids bevat 30 kant-en-klare rondritten, telkens een lang en een korter parcours. Toffe stopplaatsen, uitnodigende terrassen, authentieke cafeetjes en mooie uitzichten krijgen speciale aandacht. Uitgeverij Lannoo/Knooppunter. Prijs € 25,99. www.lannoo.be/nl/knooppunter Bierfietsboek België met routes die allemaal beginnen of eindigen in of rond een abdij of brouwerij. Fietsen langs het water in Vlaanderen met trajecten aan de kust en langs havens en waterlopen. Aan deze gids werkte onze redacteur Ward Van Loock mee.

Friesland

Na Rondje Drenthe en Rondje Groningen verscheen nu ook Rondje Friesland, een fietsroute van 335 km langs de provinciegrens, verdeeld in zes etappes. Al fietsend ontdek je dat het waterrijke Friesland niet alleen uit meren, kanalen, dijken en weilanden bestaat, maar ook glooiende heidevelden, bossen en slingerende riviertjes heeft. Je fietst meestal op goed berijdbare fietspaden en autoluwe wegen, soms op veldwegen, grindpaden of smalle tracks. Uitgegeven door De Drentse Fietsers, prijs € 15,00. De gpx-tracks zijn via de website te downloaden. www.rondjefriesland.nu

FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS

ving van het wandelpad leert kennen. Dit is het vierde deeltje in de reeks Rondjes fietsen langs bekende langeafstandswandelpaden en streekpaden. Voor ieder rondje is er een QR-code, een routekaartje en veel praktische en toeristische info. In totaal fiets je ongeveer 720 km in 16 dagen. Uitgeverij Heijink, prijs € 17,95. www. heijink.mijnbestseller.nl

Hoeksveer

Het veer tussen Hoek van Holland en de Maasvlakte, dat eind vorig jaar uit de vaart werd genomen, heeft na veel lobbywerk een recreatieve opvolger gekregen. Sinds half mei kunnen fietsers om de twee uur de monding van de Maas weer oversteken. Zo vermijden ze op de LF-Maasroute (EuroVelo 19), de LF-Kustroute (Eurovelo 12), de North Sea Cycle route en de Ronde van Nederland een lange omweg. Info over vaartijden en prijzen: www.hoeksveer.nl

Mooiste fietsroutes

De nieuwe serie De mooiste fietsroutes bestaat uit handzame A5 fietsrouteboekjes met per provincie telkens 25 routes. Deze voeren via het knooppuntensysteem door fraaie natuurgebieden en langs interessante bezienswaardigheden. De routes liggen verspreid door de hele provincie en de startpunten hebben steeds een goede parkeergelegenheid. In deze serie zijn al versche-

nen: Zeeland, Noord-Brabant, Drenthe en Gelderland. Uitgegeven door ReisReport, prijs per deeltje € 12,50. reisreport.nl.

Verwondering

In het Nederlandse ZuidLimburg werd langs het knooppuntennetwerk de Route vol verwondering ontwikkeld. Het traject van ruim 100 km bestaat uit twee met elkaar verbonden lussen van ieder ca. 50 km. Ze situeren zich in de Grensmaasvallei. Onderweg komt op 30 ‘verwonderplekken’ de cultuur tot leven met een audiovisuele 360° tour op je smartphone. Op de fietskaart staan de verwonderplekken aangeduid. Te downloaden via www.visitzuidlimburg.nl/routevolverwondering.

LF-weekendtochten

Wie een tocht plant op een van de nieuwe Nederlandse icoonroutes maar niet meteen het gehele traject wil rijden, kan eerst een van de tien LF-weekendtochten van 100 tot 150 km proberen. De twee- of driedaagse lussen combineren steeds een deel van een LF icoonroute en knooppunten. Je kan de LF-Maasroute in twee weekends proeven, de LF-Waterlinieroute ook. Op de LF-Zuiderzeeroute is er één weekendtocht en de LF-Kustroute heeft er vijf. Je vindt alle info via de website van de betreffende icoonroute > plan je fietstocht > LF-weekendtochten. www.fietsplatform.nl/lf-icoonroutes

Drentheroute

In navolging van het populaire Drenthepad dat wandelaars in 324 km langs alle aspecten van de provincie voert, is de Drentheroute voor fietsers verschenen. Deze bestaat uit 15 rondjes waarmee je de omge-

Win!*

3x Odenwald-Madonnen Radweg Surf naar www.groteroutepaden.be >magazine>wedstrijden

| Op Weg 2022-4

Nieuw bij Esterbauer In de serie Radtourenbuch Kompakt verschenen enkele nieuwe titels. Prijs per deeltje € 9,90. Info en gpx-tracks www.esterbauer.com. Vechtetal Route. Deze route voert in 235 km van de bron van de Vecht in het Munsterland door het Graafschap Bentheim naar de monding bij Zwolle. Vele kanaaltjes doorsnijden het landschap en onderweg kom je langs hoogwaterdammen en historische stadjes. Vanaf Ohne rij je op de ‘Kunstwegenroute’ door het grootste openluchtmuseum van Europa met enorme hedendaagse sculpturen.

Odenwald-Madonnen Radweg. Een afwisselende route brengt je van Tauberbischofsheim via Heidelberg naar Speyer, door het middelgebergte van natuurpark Neckartal-Odenwalt en het schitterende dal van de Neckar. Deze streek wordt ook wel het ‘Madonnenländchen’ genoemd naar de vele kerken, kapelletjes, heiligenbeelden en wegkruisen.

FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS

FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS Christina Bloem

Grensfietsen

Fietsen langs een grens heeft voor veel mensen iets magisch; ook voor de schrijver van de nieuwe gids 17 etappes langs onze landsgrens. Hij fietste van het uiterste noordoostelijke puntje van Groningen langs de Duits/Nederlandse en vervolgens de Belgisch/ Nederlandse grens naar het meest zuidwestelijke puntje van Zeeland. De beschreven route is 1300 km lang, verdeeld over 17 etappes van gemiddeld 75 km. Je fietst meestal door boerenland en natuurgebieden en vaak precies op de grens. De geschiedenis van een land is vaak nauw verweven met zijn grenzen en de gids biedt dan ook veel verhalen en anekdotes. Uitgeverij Equipe, prijs € 21,99. www.grensfietsen.nl

Nieuw van Paul Benjaminse Er verschenen twee vernieuwde gidsen van Paul Benjaminse. Ze zijn te koop in de GR-webshop, www.cyclingeurope.nl. Onbegrensd fietsen naar Parijs (of terug). Achtste, volledig ge-update druk. Deze route voert grotendeels over autovrije fietspaden, langs rivieren en kanalen, door bossen en valleien. Je komt langs oude abdijen en indrukwekkende kastelen. Er zijn ook enkele heuvels maar de beklimmingen zijn meestal kort. Het is misschien niet de kortste weg maar wel de mooiste. Vanaf Eindhoven is het traject ca. 500 km lang, vanaf Maastricht 450 km. Tot Chimay fiets je vrijwel volledig autovrij en ook daarna zijn de meeste wegen stille landweggetjes of fietspaden. De laatste 30 km, vanaf de groene rand rond Parijs tot aan de Bastille, volg je het jaagpad langs het kanaal van de Ourcq tot diep in de stad. De route is in beide richtingen beschreven.

Onbegrensd fietsen door de Provence. Derde druk. In deze gids is een netwerk van routes opgenomen (in totaal 1200 km) langs vrijwel alle hoogtepunten van de Provence. Er zijn ook twee verbindingsroutes tussen Avignon en Nice. Meer dan 150 km van de wegen zijn autovrij en de andere gaan zoveel mogelijk over stille weggetjes. De meeste trajecten gaan door vlak gebied en lage heuvels. De klimmetjes zijn meestal kort, behalve bij de Mont Ventoux, de Grand Canyon du Verdon en de Gorges du Loup. Met alle beschreven opties kan je makkelijk je eigen ronde samenstellen.

Van de Moezel naar de Saône

De nationale fietsroute La Voie Bleue – Moselle - Saône à Vélo voert van Apach aan de Luxemburgse grens in ruim 700 km naar Lyon. Ze kronkelt gemoedelijk langs de Moezel, gaat verder langs het Vogezenkanaal en volgt tenslotte de Saône tot Lyon, het oude Lugdunum, hoofdstad van Gallië. De gids beschrijft ook een alternatief met de stad Luxemburg als startplaats en vier varianten onderweg: een lus langs de Moezel bij Nancy, een variante via Vesoul, Besançon en Dole, een variante via Dijon, Beaune en Santenay en een variante van Chalon-sur-Saône naar Mâcon. Uitgeverij Chamina, prijs € 19,90. Te koop via www.webshop.fietsvakantiewinkel.be. Info: www.lavoiebleue.com

Vélopalise

De fietsroute Vélopalise, Spoor van de vrijheid werd volledig vernieuwd. Deze route van in totaal 1885 km volgt de weg van de Geallieerden van de Invasie in Normandië (6 juni 1944) naar de Capitulatie in het Nederlandse Wageningen (5 mei 1945). Deel één verkent de invasiestranden. Deel twee gaat naar Bastogne, zoveel mogelijk langs de ‘Voie de la Liberté’, de weg die de Amerikaanse strijdkrachten

in 1944 aflegden. Om de kilometer werd toen een ‘borne’ geplaatst, een betonnen of kunststof mijlpaal. Soms kiest de Vélopalise voor een rustiger en fietsvriendelijker alternatief. Deel drie voert via Aken naar Wageningen en herdenkt Operatie Véritable (het Rijnlandoffensief) en Operatie Market Garden. De gids bevat ook een vierde deel, een rondrit door het Hürtgenwald. De route is niet bewegwijzerd, maar ingetekend op kaarten of te volgen via een gpxtrack. Uitgeverij Pirola, prijs € 22,95. Info: www.europafietsers.nl

Mooiste Duitse fietsroute

Franse groene wegen

Naar Kaapstad

Wil je in Frankrijk op comfortabele fietswegen gaan fietsen maar weet je nog niet precies waar, dan kan het gidsje Les plus belles voies vertes et véloroutes de France je misschien helpen. Het bevat 100 geselecteerde etappes van de mooiste Franse routes op groene wegen en fietspaden. Voor iedere etappe is er een beschrijving, praktische info en een kaartje. Een ideale gids om je te helpen bij de keuze van je volgende fietstocht. Uitgeverij Chamina, prijs € 25, te koop via www.webshop.fietsvakantie winkel.be.

Ieder jaar stelt de Duitse fietsersclub ASFC een top tien van Duitse fietsroutes samen. Dit jaar mag de Weser Radweg in Nedersaksen zich de populairste route noemen. Deze met vier sterren bekroonde route is 520 km lang en voert door een mix van afwisselende landschappen en culturele bezienswaardigheden van Hann. Münden, bekend van zijn meer dan 700 vakwerkhuizen, via Hamelen, bekend om zijn rattenvanger, naar Cuxhaven aan de Waddenzee. www.weserradweg-info.de.

Twee vriendinnen besloten om na hun studie samen te gaan fietsen. Waarheen? Ze stapten gewoon op de fiets en trapten de wijde wereld in zonder vast omlijnd doel. En dat werd Kaapstad. In hun boek Op de fiets naar Kaapstad nemen ze je mee op avontuur. Het is een reisverslag met leeuwen, lekke banden en levenslessen over ons westerse beeld van Afrika en de werkelijkheid. Maar bovenal is het een verhaal over niet omkeren en gewoon doorfietsen en dat 11.502 km lang gedurende tien maanden. Uitgeverij Fietsverhaaltjes, prijs € 24,50, te koop via www.webshop.fietsvakantiewinkel. be. Info http://fietsverhaaltjes.com

2022-4 Op Weg |

INTERVIEW | Sebastien Naulais

Onbegrensde avonturen met de Joëlette Wie niet gelooft in de filosofie van ‘niets is onmogelijk’ moet eens grasduinen in de dagboeknotities van enkele deelnemers aan de tochten van de Stichting Onbegrensd Avontuur. Hoe onbegaanbaar sommige paden ook lijken, de groep komt er altijd doorheen. Mensen met en zonder lichamelijke beperkingen kunnen die onvergetelijke, uitdagende momenten delen dankzij de Joëlette, een off-road aangepaste rolstoel. Æ Tekst Johan Lauwerier Foto’s Onbegrensd Avontuur

Twintig jaar later Hester stapte voor de eerste keer mee als ‘gewone’ wandelaar, iemand die meehelpt met het voortbewegen van de rolstoel: One, two, three, go! We tillen met z’n zessen de berg-rolstoel met inzittende van de grond en

| Op Weg 2022-4

zetten hem aan de andere kant van de boomstam weer neer. Glibberend over modderpaadjes komen we het ene na het andere obstakel tegen. Waar voor de dagelijkse wandelaar een draaihekje geen probleem is, is dat met een bergrolstoel toch een ander verhaal. Maar we komen er, overal waar de ‘gewone’ wandelaar ook komt.

En dat maakt deze wandeltocht door het heuvelland van Zuid-Limburg voor zowel ons als wandelende deelnemers, als de deelnemers in de rolstoelen een onvergetelijke ervaring. De één moet tijdens de wandeling wat meer sjouwen, iemand helpt met de afwas en een ander zorgt voor het kampvuur. Iedereen heeft iets te bieden en de

variatie aan achtergronden en leeftijden levert een unieke sfeer. Op vrijdagavond was ik aan het koken samen met Harry. In het dagelijkse leven wordt er voor hem gekookt vanwege zijn beperking. Maar hij wilde helpen en niet zonder risico was hij de lente-ui aan het snijden. Ik vroeg hem hoelang het geleden was dat hij in een bos had gewandeld.

De één moet tijdens de wandeling wat meer sjouwen, iemand helpt met de afwas en een ander zorgt voor het kampvuur. Iedereen heeft iets te bieden. Het antwoord was, na even nadenken, meer dan twintig jaar. Gebonden aan de rolstoel, kwam hij nooit meer buiten de gebaande paden, laat

staan slapen op een luchtbedje in een tent. Hoe dapper was hij dat hij geen grenzen zag, maar mogelijkheden! Onze natuurcamping is denk ik het mooiste kampeerplekje van Nederland en na de lange en vermoeiende hike op zaterdag, konden we de verfrissing van de rivier de Geul opzoeken. Ik leerde kompaslezen, de weg vinden op bewolkte dagen of ’s nachts, maar bovenal leerde ik (opnieuw) hoe heerlijk het is om in de natuur te zijn.

Met zeven Anita maakte een grote Alpentocht in de Joëlette:

e eerste avond was er nog een briefing van D Sebastien en kregen we theorie en praktijk. Eerst met lege stoelen, daarna mochten Glenn en ik plaatsnemen. Voor David, Rens, Patricia en Karlien was het de eerste keer dat zij met een Joëlette liepen. Falco en Ilse hadden op Terschelling al ervaring opgedaan. Het gastgezin Jean-Pierre, Sylvie en dochter Anne-Cecile zouden de tocht tot de hoogste hut meelopen.

Zij waren zeer bedreven in het lopen met een Joëlette bij de Franse stichting. We begonnen in een bos met zeer steile stukken, over smalle paden vol met grote stenen. Op de lastige passages moesten ze met zeven mensen één stoel omhoog krijgen. Achteraf bleek het slechts een kleine voorbode voor de komende dagen. Via een pad vol boomwortels kwamen we aan bij de Refuge Des Fonts, na 8 km met een hoogteverschil van 540 m. We hadden de berghut in een herdersdorpje voor onze groep alleen. Er was voor iedereen dus plaats genoeg om te slapen. De volgende dag stond het ontbijt al vroeg klaar. Helaas was het weer behoorlijk verslechterd. We moesten dan ook in de stromende regen vertrekken. Er werd onweer voorspeld aan het einde van de dag, dus dan moesten we echt zorgen dat we er zouden zijn. In regenpak kan je ook wandelen, dus vertrokken we vol goede moed. Al snel stonden er koeien op het pad. Sylvie en Ilse maakten de weg vrij en we konden weer door. Het was de hele ochtend wisselvallig, maar wat een prachtige natuur, wat een heftige paden en wat een mooie vergezichten kwamen we tegen.

2022-4 Op Weg |

Hangbed

Door de regenval waren de paden erg nat en modderig, dit had de nodige glijpartijen tot gevolg. De meeste tijd werd er dan ook gelopen met twee mensen voor de Joëlette, één erachter en twee aan de zijkanten. Snel stromende watertjes konden we oversteken met een paar stenen te verleggen en zo een weg te maken.

Eens de groep gevormd spreken we niet meer over ‘deelnemers met fysieke beperking’ en ‘wandelende deelnemers’. r werden heel wat rust-, drinken adempauE zes genomen en dat was echt geen overbodige luxe. Boven de boomgrens kwamen we langs besneeuwde stukken. Twee lammergieren vlogen voorbij. Deze zijn een paar jaar geleden uitgezet in de Haute Savoie. Het laatste stuk was verschrikkelijk steil. Er is dan echt geen tijd om foto’s of filmpjes te maken. Iedereen is hard nodig. Eindelijk zien we de berghut: Refuge Alfred Wills. Eerst volgt nog een kleine afdaling om echt bij de hut te komen. Bijna viel ik om, maar Sebastien kon mij nog net tegenhouden. En dan zijn we na een zware tocht van ongeveer

| Op Weg 2022-4

7 km met een hoogteverschil van 600 m, eindelijk bij de berghut. We hebben het met z’n allen geflikt! Na de kaasfondue gingen we vroeg naar bed. We lagen in de hut die we moesten delen met andere mensen nu wel met twee of drie tegen elkaar aan. Karlien kreeg als kleinste een speciaal eenpersoons hangbed. Maar of ze daar nu blij mee was? De laatste avond bereidden we voor ons Frans gastgezin een Nederlandse maaltijd. Het menu: mosterdsoep, amuse compleet met echte drop, hutspot oftewel wortelenstamp oftewel peeënstaamp, vlaflip.

Basisdingen Tim deed een tweedaagse die op zijn maat was gemaakt:

Sebastien dacht een ideale locatie voor mijn wensen te hebben, maar vrijwilligers vinden in coronatijd bleek lastig te zijn. Zeker was dat wij naar ’Bivakzone Soor’ in de Ardennen zouden gaan en dat er een Joëlette mee moest om mij overal te krijgen. In de laatste weken heeft Sebastien dit avontuur gedeeld op sociale media en uiteindelijk waren wij met zeven mensen van zes verschillende nationaliteiten, ‘’dat wordt interessant’’. Het is even pielen (voor de Vlaamse lezers = klungelen, knoeien) met zo’n lichamelijke beperking, maar met het juiste inzicht en elkaars hulp hadden wij het kamp redelijk snel staan.

Daarna bombardeerde Sebastien ons met een cursus navigeren op de natuur, zonnestand in combinatie met tijd, watertjes, weggetjes, terreinsoort, hoogte, boomgroei, noem maar op. Niet allemaal altijd even betrouwbaar, maar wel goed om als indicatie te hanteren. Voor het avondeten hadden we alleen wat basisdingen: een pan, ongesneden groenten, een zakmes en een aansteker. We gingen dus koken op open vuur. De groenten werden met het zakmes klein gesneden en in de pan gegooid. Sebastien was op alles voorbereid en had een mooi handzaam filtertje om waterflessen mee te vullen. De volgende ochtend had ik voor het evenwicht even een hand nodig om uit mijn tent te komen en met mijn sokken aan vanuit de tent direct in mijn schoenen te stappen. Met een klein beetje hulp was dit zo gebeurd. Ook nu begon ik lopend met de anderen aan de tocht, maar we gingen meteen de bospaadjes op met alle uitdagingen vandien. Uiteindelijk moest ik natuurlijk ook op deze dag verstandig doen en nog een beetje kunnen genieten van de omgeving, dus na een tijdje ging ik weer in de stoel zitten. Het pad van deze dag gaf ons nog wat meer uitdagingen: veel oppervlaktewortels, kleine waterstroompjes en ook hele modderpoelen waar we doorheen moesten. Onmogelijk geachte dromen die ook nog worden gerealiseerd, hoe komen mensen op zulke ideeën? Zoals zo vaak bij nieuwe outdoor-activiteiten zijn

het onze zuiderburen die het voortouw namen en waagden vervolgens onze noorderburen de sprong. We stelden dus de vraag aan Sebastien Naulais, stichter-voorzitter van de Nederlandse Stichting Onbegrensd Avontuur.

De naam ‘Joëlette’ hebben jullie niet zelf uitgevonden? Een Franse berggids, een zekere Joël, wilde 35 jaar geleden zijn neefje die aan een spierziekte leed toch meenemen op tocht. Hij bedacht daartoe een speciale rolstoel en kon die ook nog laten bouwen. Het lukte om hoog in de Alpen te komen, met zijn neefje in de stoel. Die doopte het vervoermiddel prompt om tot zijn ‘Joëlette’. Later hebben een aantal bedrijven zich geëngageerd om jaarlijks zo’n 200 stoelen van de band te laten lopen.

Joël zag plots de mogelijkheid om iets bijzonders te realiseren. Wat was jouw Joël-moment? De laatste avond van een tocht door Schotland, de zonsondergang, een fles Whisky, mijmeren, terugblikken, je kent dat gevoel. De vraag ‘hoe zou ik dit met anderen kunnen delen?’, was snel beantwoord: met een combinatie van mijn job en mijn hobby, fysiotherapeut en outdoor. Ik beschikte over de expertise van de doelgroep, ben dan eens met een Franse groep meegegaan en ik voelde mij er klaar voor. De filosofie was meteen duidelijk: genieten van een eenvoudige levensstijl, op basis van gelijkheid, waarbij

iedereen, met of zonder lichamelijke beperking, doet wat mogelijk is. De wandelaars hoeven ook geen supergetalenteerde berggeiten te zijn. Intussen is de hobby dus wel een beetje ‘uit de hand gelopen’. Gelukkig kunnen we nu wel rekenen op een zestal min of meer vaste vrijwilligers.

Maar op jullie tochten is niemand ‘vrijwilliger’? We zijn allemaal deelnemers. Eens de groep gevormd spreken we niet meer over ‘deelnemers met fysieke beperking’ en ‘wandelende deelnemers’. Er is ook geen hiërarchie. Deelnemers in een rolstoel vinden dit heel prettig want het voelt niet aan alsof een groep vrijwilligers zich komt inzetten voor een speciale doelgroep.

Het valt op dat kaart en kompas nog een belangrijk oriëntatiemiddel zijn. We willen inderdaad nog een beetje ouderwets avontuur aanbieden en alle elementen daarvan aan bod laten komen. Bij de aspecten van natuurlijk leven en overleven in groep, daar horen op kompas lopen en kaartlezen van oudsher bij.

De tochten vragen een zeer gedegen voorbereiding? Ik ga de routes verkennen en bezoek vooraf alle berghutten om de mogelijkheden goed te bespreken. In Frankrijk kennen ze ons wel

en worden we altijd vriendelijk ontvangen. We organiseren ook bagagevervoer want een rugzak en een Joëlette dragen lukt niet. De deelnemers betalen hun maaltijden en overnachtingen. Voor de logistiek moeten we fondsen zien te verzamelen want iedereen moet meekunnen en zijn plekje in de groep kunnen krijgen. Meestal gaan twee Joëlettes mee, per stoel hebben we 4 à 5 mensen nodig, zodat we met maximum 15 deelnemers (tussen 18 en 65 jaar) op pad gaan. Het is soms wat puzzelen om de groep samen te stellen, maar dat lukt.”

Info Het

aanbod

van

Stichting

Onbegrensd Avontuur is ook ‘onbegrensd’. Naast wandeltochten van de Eifel tot het Centraal Massief en de Alpen staat op het programma ook een fietstocht langs de Vennbahn met 5 nachten in een tent en afstanden tussen 21 en 42 km, een wandeltocht met raft avontuur of een kanotocht naar natuureiland Jisp in Nederland. Voor de tochten in het tweede deel van deze zomer is er allicht nog hier en daar een plaatsje vrij. Alle info op www.onbegrensdavontuur.nl.

2022-4 Op Weg |

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWS De Blankaart

Begin juli is het nieuwe wandelnetwerk De Blankaart in de streek rond Diksmuide officieel geopend. Hoofdrolspelers in het 105 km lange netwerk zijn het natte natuurgebied De Blankaart en het overstromingsgebied van de IJzer met zijn spaarbekken en beemden, waar vogelliefhebbers vanaf uitkijktorens de vele vogels kunnen observeren. Ook verstilde polderdorpen en tastbare herinneringen aan de Grote Oorlog staan op het menu. De meertalige kaart en de bijbehorende folder met enkele suggestielussen zijn verkrijgbaar via www.westtoer.be. Prijs € 8.

Nieuwe Groene Halte wandeling Eind juni is de Groene Halte wandeling Lommel officieel geopend. Het traject van ruim

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWSWANDELNIEUWS

18 km brengt je onder meer langs natuurgebied Dorperheide, het schietveld, de Blekerheide en andere natuurparels van de gemeente Lommel. De brochure bevat een wandelkaart, een routebeschrijving met toeristische wetenswaardigheden en info over openbaar vervoer. Te koop via www.treintrambus.be. Info: www.groenehalte.be.

Sint-Maarten

In het jaar 397 werd SintMaarten in Tours begraven. Ter ere van deze heilige zijn door heel Europa Martinusroutes ontwikkeld. Vier takken met een totale lengte van 6000 km voeren vanuit vier startpunten naar Tours. De noordelijke route van 1.500 km begint in Utrecht en loopt door Vlaanderen. Het 450 km lange Vlaamse

Nieuws van onze Waalse collega’s Bij onze Waalse vrienden zitten ze niet stil. Er verschenen weer enkele nieuwe of vernieuwde gidsen, Ze zijn te koop in de GR-webshop. De gpx-tracks zijn gratis te downloaden via www.grsentiers.org. GR 57, Sentiers de l’Ourthe. Deze succesvolle topogids beleeft zijn geactualiseerde 9de editie. Het traject voert langs een aantal toeristische hoogtepunten en door de afwisselende landschappen in het stroomgebied van de Ourthe. Doordat de route in de buurt van een spoorlijn loopt, kan je het traject van bijna 400 km gemakkelijk in dagetappes verdelen. De gids geeft dan ook uitgebreide info over openbaar vervoer en overnachtingsmogelijkheden. GRP 161, Pays de Bouillon. De nieuwe Streek-GR laat je kennis maken met de dorpen, valleien, bossen en cultuur van de streek rond Bouillon. De route van 186 km is samengesteld uit delen van bestaande GR’s (GR 14, GR 16, GR 17 en GR 129), met elkaar verbonden door nieuwe trajecten. De gids bevat behalve de hoofdroute ook enkele varianten en verbindingsroutes naar nabijgelegen treinstations. RB-PNW, Randonnées en boucle dans les Parcs naturels de Wallonie. De

| Op Weg 2022-4

twee delen van deze nieuwe topogids beschrijven in totaal 36 rondwandelingen in 18 Waalse natuurparken. Per park zijn er twee lussen van 15 tot 24 km, die je eventueel kan inkorten. De routes combineren delen van bestaande GR’s of GRP’s met lokale paden. Ze laten je kennismaken met ongerepte natuur, typische dorpen en erfgoed. De 18 rondwandelingen van deel 1 situeren zich in natuurparken van de provincies Namen en Luxemburg, de 18 lussen van deel 2 gaan door de natuurparken van de provincies Luik en Henegouwen. Randonnées en famille dans la province de Liège. Zoals de naam al zegt, is deze gids bedoeld voor gezinnen met kinderen. Hij bevat 15 wandelingen, telkens met een versie van 5 tot 11 km en een van 10 tot 17 km. Iedere wandeling eindigt bij een leuke attractie voor de kinderen.

traject werd door Grote Routepaden ontwikkeld en bewegwijzerd, van Bergen op Zoom naar Menen. De route is samengesteld uit delen van bestaande GR’s (GR 12, Streek-GR Waasen Reynaertland, GR 5A en GR 128), met elkaar verbonden door nieuwe trajecten. Die zijn volledig met de Martinus-sticker gemarkeerd. De gpx-track is van de GR-website te downloaden en de nieuwe gids Martinusroute is in de GR-webshop te koop.

Vernieuwd wandelnetwerk

Het wandelnetwerk Kempense Kolonies kreeg een grondige update: meer onverharde paden, meer natuur en meer cultuur. Kortom meer wandelplezier. Blikvangers van dit netwerk van 428 km zijn de riviertjes Mark en Merkske, de verlaten kleiputten langs het Kanaal DesselTurnhout-Schoten, de onlangs tot UNESCO Werelderfgoed uitgeroepen voormalige landloperkolonies Wortel en Merksplas en de Dodendraad uit WO I in het grensdorp Zondereigen. De nieuwe wandelkaart bevat ook vier suggestielussen. Te koop via www.kempen.be. Prijs € 8.

De voetsporen van de Griffioen

Het nieuwe Stellingenpad voert door de zogenoemde Stellingenwerven, een vrijwel onontdekte streek in het zuidoosten van Friesland, het westen van Drenthe en het noorden van Overijssel. Dit gebied heeft zijn eigen geschiedenis, taal en cultuur en was in de late middeleeuwen zelfs een autonome republiek met een eigen wapenschild, waarop het fabeldier

Win!* 3x Zeeland

3x Wandelen buiten de binnenstad van Tilburg 3x Ausoniusweg 3x Remstalweg Surf naar www.groteroutepaden.be >magazine>wedstrijden

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWS

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWSWANDELNIEUWS Christina Bloem

Griffioen prijkte. Op het Streekpad stap je door oude vestingstadjes en de nationale parken Drents-Friese Wold en Weerribben. De route van ruim 260 km is verdeeld in 15 etappes van 12 tot 28 km en gebruikt het wandelknooppuntennetwerk. Uitgegeven door het Nivon, prijs € 19,90. www.nivon.vrijeboeken.com.

Zeeland

In de serie De mooiste netwerkwandelingen verscheen het elfde deeltje: Zeeland. Het gidsje bevat 15 wandelingen die je via het knooppuntensysteem meenemen langs de verschillende landschappen van Zeeland: kreken, watergangen, boerenland, de kust… De wandelingen zijn 9 tot 17 km lang en situeren zich op Schouwen-Duiveland, Tholen, Noord- en Zuid-Beveland, Walcheren en Zeeuws-Vlaanderen. Uitgeverij Elmar, prijs €14,99. www.uitgeverijelmar.nl

Nieuw bij Gegarandeerd Onregelmatig De routemakers van Gegarandeerd Onregelmatig hebben weer enkele nieuwe gidsen samengesteld. Je kan de routebeschrijvingen en gpx-tracks downloaden via www.wandelzoekpagina.nl of de papieren versie bestellen via www.gegarandeerdonregelmatig.nl. Prijs € 16,95. Wandelen in Havensteden. Negen wandelingen van 8 tot 13 km nemen je mee door Nederlandse zeehavens. Er zijn bekende havens bij zoals Amsterdam en Rotterdam maar ook minder bekende zoals Vlaardingen, IJmuiden, Nieuwediep, Delfzijl en Vlissingen. Ook de schilderachtige havens van Harlingen en Dordrecht zijn van de partij. Alle havens zijn nog steeds actief en soms hebben ze een roemrucht verleden. Het zijn tochten voor wandelaars die willen uitwaaien op dijken en struinen door havenwijken vol vergane glorie of bruisend leven. Op schoolreisje. Tien bijzondere wandelingen van 7 tot 15 km langs belangrijke plekken in de onderwijsgeschiedenis van Nederland, zoals de school van Dik Trom of vakantiekolonies voor

bleekneusjes uit de stad. De onderwijshistorische plekken worden geplaatst in een kader van bossen, duinen en heide. Wandelen buiten de binnenstad van Tilburg. Deze gids neemt je in negen wandelingen van 13 tot 22 km mee langs de vele facetten van de vroegere textielstad Tilburg. Smalle steegjes door de binnenstad, houten hangbruggen over een riviertje, lang verdwenen spoorlijntjes en zelfs een vlonderpad door een ven waar runderen verkoeling zoeken. Een vleugje van het rijke textielverleden en van Vincent van Gogh maken de beleving compleet.

Amsterdam

De tien wandelingen van de nieuwe gids Amsterdam in 10.000 stappen zijn ieder ongeveer 7 km lang. Ze nemen je mee in de geschiedenis van de stadswijken en langs bekende en onbekende toeristische toppers. Met dit boek in de hand is het gemakkelijk om aan de geadviseerde 10.000 stappen per dag te komen en tegelijkertijd de rijke geschiedenis van de stad te leren kennen. Uitgeverij van Oorschot, prijs € 19,50. www.vanoorschot.nl.

Strandwandeling

In het boek Aan zee. Een eindeloze strandwandeling speelt het Nederlandse Kustpad de hoofdrol. In drie weken trok de schrijfster met rugzak en piepklein tentje 446 km langs de Nederlandse kust, van Sluis naar Den Helder en vervolgens naar Vlieland. Het werd een route langs plekken vol herinneringen en het boek is dan ook niet alleen een wandelverslag maar ook een zoektocht naar haar jeugd en de relatie met haar moeder en haar gezin. Uitgeverij Fjord, prijs € 20. Te koop via www.bol.com.

Friese Waddendelta

Het Friese kustgebied is in duizenden jaren gevormd door de wisselwerking tussen zee en land. Op het Klooster Claercamppad maak je kennis met haar cultuurgeschiedenis: terpen, middeleeuwse kerken, kloosters en handelssteden. Het traject loopt van Lauwersoog via de pelgrimsstad Dokkum naar de Hanzestad Bolsward en vervolgens met een lus over Makkum en Harlingen terug naar St.-Jacobieparochie. De gids bevat ook enkele stadswandelingen en drie fietslussen. Uitgeverij Noordboek, prijs € 19,90. www.bornmeer.nl

Ausoniusweg

De Hunsrück ligt midden in Rijnland-Palts tussen de Rijn, de Moezel en de Nahe. Langs de heuvelketens van dit middelgebergte loopt een oude Romeinse weg. Deze vormt de leidraad van de 123 km lange Ausoniusweg van Bingen aan de Rijn naar

Trier aan de Moezel. Het traject voert via een bonte mix van bossen, velden en idyllische stadjes naar de talrijke bezienswaardigheden van Trier, de oudste stad van Duitsland. De gids geeft nauwkeurige beschrijvingen, duidelijke kaartjes en veel praktische info. Uitgeverij Conrad-Stein, serie Outdoor, prijs € 12,90. www.conrad-stein-verlag.de.

Oostkantons

Eind mei werd het knooppuntennetwerk van de Oostkantons officieel geopend. Na de eerste fase in de Eifelgemeenten zijn nu ook de noordelijke gemeenten volledig bewegwijzerd. Het netwerk biedt 1.400 km wandelplezier. Je kan je wandelingen samenstellen via de wandelrouteplanner op www.ostbelgien.eu.

Bivakplaatsen in Duitsland

Wandelaars op de Duitse top-kwaliteitspaden Uplandsteig en Diemelsteig kunnen sinds kort in het Trekkingpark Sauerland bivakkeren. Er zijn negen platforms ingericht op uitgezochte plekjes in de directe omgeving

2022-4 Op Weg |

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWS

van beide wandelroutes. De bivakplaatsen zijn in korte tijd zo populair geworden dat het raadzaam is om tijdig te reserveren via www.trekkingpark-sauerland.de.

Bern

Het Zwitserse kanton Bern heeft een nieuwe langeafstandsroute ontwikkeld: de ViaBerna. Deze middelzware route is 300 km lang en voert van Bellelay in de Jura door het hele kanton naar de Sustenpas op de grens met kanton Uri. Op de 20 etappes maak je kennis met een grote variatie van landschappen: de eenzame hoogvlakten

Nieuw bij Cicerone Bij Cicerone verschenen enkele nieuwe interessante (Engelstalige) gidsen. Info: www.cicerone.co.uk Walking the Cape Wrath Trail. De ruim 320 km lange Cape Wrath Trail wordt beschouwd als de zwaarste langeafstandsroute van Groot Brittannië en trekt door de Schotse Hooglanden van Fort William (eindpunt van de West Highland Way) naar Cape Wrath, het uiterste noordwestelijke puntje van Schotland. Het traject voert door ongerepte wildernis en spectaculaire berggebieden maar is niet bewegwijzerd en heeft weinig faciliteiten onderweg. De gids levert alle informatie die je nodig hebt om je aan dit epische avontuur te wagen. De route is verdeeld in drie secties van elk 14 etappes en elke sectie is met openbaar vervoer bereikbaar. Walking the Cumbria Way. De Cumbria Way loopt van Ulverston naar Carlisle aan de Schotse grens. Van zuid naar noord, dwars door de heuvels van het Lake District. De 120 km lange hoofdroute blijft zoveel mogelijk in de valleien, langs meren en oude karrensporen, en is dus ook geschikt voor minder ervaren trekkers. Er zijn ook alternatieven voor wandelaars die wat meer uitdaging zoeken en een ‘slechtweervariant’ die de heuvels ten noorden van de beruchte berg Skiddaw vermijdt.

| Op Weg 2022-4

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWSWANDELNIEUWS

van de Jura, het ongerepte dal van de Aare, ruige berggebieden, geheimzinnige veengebieden, wilde kloven, uiterwaarden en oude steden. De ViaBerna is de eerste Zwitserse langeafstandsroute die door de European Ramblers Association bekroond is met het label ‘Leading Quality Trail’. Info: www.viaberna.ch.

misme en een vluchtelingencrisis. Daar doorheen weeft hij zijn persoonlijke verhaal: de dood van zijn moeder, de echtscheiding, de zorg voor zijn kinderen… Geen klassiek wandelverslag, maar wel wandel-gedreven literaire non-fictie van de bovenste plank. Uitgeverij De Bezige Bij, prijs € 24,99. www.debezigebij.nl

Persoonlijke kijk op Europa

Wandelen met Nelson

Jarenlang had de Gentse dichter en romancier Jeroen Theunissen een overzichtskaart van de Europese langeafstandswandelpaden boven zijn bureau hangen. Op zijn 39ste besluit hij op pad te gaan langs de E8, van Zuidwest-Ierland tot de Bosporus. Het wordt een poging om niet alleen ons continent maar ook zichzelf te doorgronden. Hij lijdt immers aan angstaanvallen en ziet zijn huwelijk mislukken. Zelf aarzelt hij niet om het ‘een vlucht’ te noemen. Ik = cartograaf is zijn weerslag van het hedendaagse Europa, getekend door klimaatverandering, extre-

In de zomer van 2020, tussen twee corona-lockdowns, vertrok Luc De Keersmaeker met ezel Nelson vanuit Calais richting Rome op de Via Francigena. Het relaas van deze tocht die heel anders liep dan verwacht, kan je lezen in het humoristische reisboek De Tour de France van Nelson. Het staat vol praktische informatie, over de belevenissen onderweg en over het wandelen met een ezel. Ook ezel Nelson zelf geeft zijn visie op de feiten en dat maakt het verhaal nog luchtiger, grappiger en spannender. Uitgeverij Boekscout, prijs € 19,99. www.boekscout.nl

Nieuw bij Esterbauer In de serie Hikeline verschenen enkele nieuwe gidsjes. Prijs per deeltje € 12,90. Info en gps-tracks: www.esterbauer.com/hikeline-produkte Remstalweg. Een route van 215 km ten oosten van Stuttgart rond de schilderachtige rivier Rems. Het traject loopt eerst stroomopwaarts door de bosrijke hellingen van het Schurwoud en langs de noordrand van de Schwäbische Alb. Bij de bron wissel je van oever en loop je aan de andere kant van de rivier terug. Onderweg word je getrakteerd op schilderachtige wijngaarden, dichte bossen, romantische beekdalen en leuke kleine vakwerkdorpen. Dankzij het goede openbaar vervoer kan je de tocht naar believen indelen. Fernwanderweg Romantische Straße. Deze langeafstandswandelroute van 505 km loopt ongeveer parallel met de bekende gelijknamige autoroute, van Würzburg naar de Alpen. Wijngaarden, bossen en boomgaarden, afgewisseld door romantische stadjes als Weikersheim, Rothenburg en Dinkelsbühl begeleiden je door de valleien van de Main en de Tauber, natuurpark Frankenhöhe en de Schwäbische Alb. Vanaf Donauwörth voert de route pal zuidwaarts totdat

je bij Füssen de Alpen bereikt. Daarbij is de Lech je vaste begeleider. Kammweg Erzgebirge-Vogtland. Het Ertsgebergte is over zijn gehele lengte een grensgebergte. Zoals de naam al doet vermoeden, voert deze 285 km lange route op de kam. Je loopt op de vroegere grens tussen Oost- en West-Duitsland en ook de Tsjechische grens is niet ver weg. Het is een van de oudste Europese wandelroutes en draagt het label Top Trail. Het traject passeert stuwdammen en overblijfselen van vroegere mijnbouw en voert door dichte wouden met beken en indrukwekkende rotsformaties. Er moet veel geklommen (en gedaald) worden, maar de grandioze uitzichten zijn steeds een welverdiende beloning voor je inspanningen.

ADVERTORIAL

100% water proof sinds 1982 In 1982 bestonden nog geen waterdichte bagage- en fietstassen, dus zag Hartmut Ortlieb uit Nürnberg zich genoodzaakt om zelf aan de slag te gaan. Met de hulp van de naaimachine van zijn moeder én met de hand, maakte hij zijn eerste fietstassen uit een voor vrachtwagens bestemd dekzeil. Wat met eenvoudige middelen begon, groeide al snel uit tot een succesverhaal. Vandaag de dag is de collectie enorm: van fietstassen en drybags tot de bekende koerierstassen. Kenmerkend voor ORTLIEB blijven de hermetische sluitsystemen en het lasproces. Daardoor zijn de producten 100% waterproof. Tegenwoordig is ORTLIEB in Heilsbronn gevestigd. De onderneming biedt werk aan meer dan 160 medewerkers. Alles bevindt zich onder één dak: van ontwikkeling en productie tot verkoop, marketing en verzending. Daarbij

is duurzaamheid het fundament. Omdat de tassen ongelooflijk robuust zijn, gaan ze heel lang mee. Bovendien belooft ORTLIEB vijf jaar garantie en bewaart het merk reserve-onderdelen tot wel tien jaar na lancering. Hierdoor heeft elke tas een nóg langere levenscyclus. Daarnaast optimaliseert het bedrijf ook zijn transportroutes. Kortom: door vaker te fietsen, werk je al mee aan een betere wereld. Maar met de fietstassen van ORTLIEB doe je er nog een schepje bovenop!

2022-4 Op Weg |

WANDELREPORTAGE | Frankrijk

Van schrijn tot schrijn Schoonheid sprokkelen op de GR 213A

Tussen de abdij van Fontenay en de basiliek van Vézelay loopt de prachtige GR 213A door zes riviervalleien en over eindeloos golvende heuvels. Bij thuiskomst begrijpen we beter waarom de abdij zo’n sobere aanblik biedt terwijl de basiliek vol sprankelende versieringen hoog op een heuveltop schittert. Æ Tekst Willem Dhaenens Foto’s Willem Dhaenens en Rita De Groeve

De verkeerde kant van het hek

“Hé bien! Comment vous êtes entrés??” “Zoals de stoute kinderen: erover geklommen, ik wou van dichtbij de resten van het klooster bewonderen.” “Pas de problème, bienvenu au prieuré Saint-Jean-des-Bonshommes!” De man is archivaris en vuurt een kanonnade van informatie op ons af. Wanneer de poort van de kerk open zwaait, staren we verbaasd omhoog: de kaarsrechte lijnen, de lange ramen in de apsis waar het zonlicht doorheen schiet, het tongewelf dat voor een galmende akoestiek zorgt, … het is bijna zo adembenemend als op onze eerste wandeldag.

| Op Weg 2022-4

Drie dagen geleden vormde de abdij van Fontenay het startpunt van onze vierdaagse staptocht. Met nu en dan een grapje vertelde de gids over het bikkelharde kloosterbestaan van de cisterciënzers, eerst in Bourgondië en dan over heel Europa. Bij het betreden van de kerk waren we meteen overweldigd door haar lijnen en verhoudingen, en altijd weer het licht dat aan de overzijde in het koor binnenstroomt. Sint-Bernardus stichtte Fontenay in 1118 en uit dit ‘moederklooster’ groeiden uiteindelijk zo’n 300 ‘dochterabdijen’. In het kleine museum lees ik een uitspraak van de vurige abt: “Je leert meer in de bossen dan in de boeken: de bomen

en de rotsen zullen je wijzer maken dan je ooit elders kan leren.” Op stap dus maar!

De krijsende big

Wandelen ‘en corniche’ op de flanken van een beekvallei biedt prachtige doorkijkjes vanuit het schaduwrijke bos. Tussen de vele planten springen de orchideeën in het oog, mannetjesen bokkenorchis eerst. Bij een asfaltweg tonen GR-tekens de weg. Plots schiet schril krijsend een everzwijntje op een meter voor mijn voeten door het struikgewas. Ik zoek meteen een geschikte boom om in te klauteren, mocht een toornige moeder-ever verschijnen. Niet dus,

De 12de-eeuwse abdij van Fontenay trekt jaarlijks meer dan 100.000 bezoekers.

met knikkende knieën dan maar verder. Op het hoogste punt trekt het bos z’n gordijnen open en strooit een panoramisch zicht over de vallei van de Brenne, die door Montbard stroomt. Voorbij enkele gewone salomons zegels en wat purperorchissen daal ik af naar de bewoonde wereld, met een groet aan de postbode op haar elektrische driewieler-scooter.

De schipper en de sluis

We stappen op de oever van het Canal de Bourgogne, waarin hier en daar een dode vis zijn bleke buik boven water steekt. Het kanaal werd in 1832 in gebruik genomen en verbindt de Yonne met de Saône. Het zijn de enige vlakke kilometers van onze tocht. Aan de brug van Saint-Rémy stijgen kinderkreten op uit een openstaande deur van de kleuterschool. De ‘Écluse de Buffon no 68’ is de vierde sluis die we passeren, maar de eerste die bewoond is. Moeten schippers elders zelf de sluizen opendraaien? We steken de brug met roestige leuning over, voor koffie op een terrasje.

De stille jacht

We stijgen uit de vallei van de Brenne en over de spoorlijn tot een punt waar we de smederij van Buffon in de verte zien liggen. Vreemd hoe een voorbijrazende trein het landschap in beweging

De duiventoren in Époisses telt 3000 ‘boulins’.

zet. 27°C maakt het stappen in volle zon best zwaar, maar onder het bladerdek hoog boven de Armançon koelt het wat af. Een bordje ‘chasse silencieuse’ doet ons voorhoofd fronsen. Maar ‘châsse’ betekent ook schrijn en we laten onze gedachten de vrije loop: een abdij en een basiliek zijn in ruime zin toch als een schrijn, waar de relieken van heiligen en de herinneringen aan monniken in stilte bewaard en bewonderd worden? Verwonderen wij ons niet op dezelfde manier over de schoonheid van de natuur? Het bos opent hier en daar een venster op de vallei waar charolaiskoeien grazen. Pal aan het bordje Quincy-le-Vicomte fladdert een koninginnenpage ons tegemoet, een kleurrijke afscheidsgroet van de eerste wandeldag.

Oekraïense vluchtelingen

Over de fontein naast de romaanse apsis strooit de ochtendzon haar bleke stralen uit. Aan de rand van het dorp, aan de poort van een bijgebouw, hangen stukken gedroogde huid van everzwijn genageld, om godweetwat te bezweren. We stijgen uit de vallei langs weidse velden met wuivende aren wintergerst. In de berm wijst de harlekijn ons de weg, nu al de vierde orchissoort. In Saint-Just laat ik vrouw en rugzak even ter plaatse om uit te wijken naar de romaanse kapel St-Georges, maar een duiventil

Ruïnes van de priorij Saint-Jean-des-Bonshommes.

leidt de aandacht af. Op de binnenkoer raak ik aan de praat met de eigenares: “Misschien 16de eeuw?”, opper ik. “Geen idee”, geeft ze toe. Zij staat pal in de actualiteit: het aanpalende huis, dat zij als gîte verhuurt, herbergt nu een familie Oekraïense vluchtelingen. We dalen af naar Moutiers-Saint-Jean. Het lijkt wel of we waden door de Gele Zee: links en rechts parelen boterbloemen in ontzagwekkende hoeveelheden boven het groene gras.

Plots schiet schril krijsend een everzwijntje op een meter voor mijn voeten weg door het struikgewas. Stappen staat stilaan voor strompelen

Rita, die zich beperkt tot 10 km per dag, wuift mij uit voor het vervolg, te beginnen met een afdaling naar de vallei van de Réome. In Corsaint heeft een bewoner op de natuurstenen gevel van zijn huis vier opspringende dolfijnen gepleisterd. Achter de 13de-eeuwse kerk ligt een mooie ‘lavoir’ naast een overkapt fontein, bij

2022-4 Op Weg |

Een oude, mogelijks Romeinse brug net vóór Quicy-le-Vicomte.

Het pad langs de Cousin vereist stevig schoeisel.

nader inzien een onpeilbaar diepe put. Voorbij het dorp laat ik mijn blik dwalen over de intens groene glooiingen. De benen raken vermoeid, de automatische piloot is ingeschakeld, maar de auto wacht pas na kilometer 26, in Époisses, een omwald dorp met kasteel. Daar gaan we nog de trappen op van een ‘colombier’ met niet minder dan 3000 ‘boulins’, de holtes waar de duiven in broeden, en met een 7 m hoge, ronddraaiende houten ladder om bij elk nest te geraken. Dit is het land van de duiventorens.

Op het balkon

Die zonnige morgen in de bloemenmaand vertrek ik in Guillon alléén over de mooie 16deeeuwse brug, we hebben de wandeldag anders ingedeeld. In de kerk van Saint-Rémy staan doopvonten uit de 12de eeuw maar de deur is op slot. In de berm aan het begin van de klim groet ik een stenen mannetje tussen het nagelkruid. Het stijgt voldoende om de ademstoten te versnellen, even raak ik ook uit koers. Dan spuwt het bos mij uit op het panoramische balkon boven de vallei van de Serein. Op het infobord midden in een veld vol bokkenorchis en hondskruid staan de historische karakteristieken van de vijf gemeenten die ik beneden zie liggen.

Het land van de duiventorens

Voorbij Courterolles blijft de GR 213A de brede vallei van de Serein volgen. Voorbij een beschilderd autowrak zwermen tijgerlangpootmuggen

per twee gekoppeld om mijn hoofd. Al van ver zie ik de zoveelste duiventoren bij een huis in restauratie staan. Langs de oever van de Serein fladderen troepjes weidebeekjuffers, in de rivier bieden waterranonkels hun witte bloemetjes aan. Ook de geiten, net als de charolais, lusten de scherpe boterbloem niet, waardoor de weiden meer geel dan groen kleuren.

Een grote gele kwikstaart fladdert als een vlinder op en neer, een waterspreeuw scheert rakelings over de rivier. Nog maar enkele passen heb ik in Montréal gezet of daar begroet Charles Baudelaire mij al vanop een muur: “Je oog, je glimlach, je voet opent voor mij de deur / van een oneindigheid waar ik van hou en nooit heb gekend.” Aan de romaanse ‘collegiale’ zonder toren wacht Rita me op vóór het mooi gesculpteerde portaal. Binnen botsen we op de beide koppels uit Normandië die gisteren met ons de avonddis deelden. We komen de houten koorbanken uit de 15de eeuw bewonderen en gaan op zoek naar de juiste hoek om de scène van de wijndrinkende broeders te fotograferen. Buiten het

De afwisseling van weiden, akkers en bossen werkt betoverend op de wandelaar.

| Op Weg 2022-4

dorp vinden we een geschikte picknickplek op de GR. Een buizerd komt kringetjes draaien en een hop zit te ‘oepoepoepen’.

De vier elementen

De GR 213A kruipt de kam op en spreidt boven weer lieflijke vergezichten voor ons uit, voor het eerst zelfs een kleine wijngaard. In 1858 liet de familie Cordier rechtover hun kasteel in het gehucht Montjalin een mooie kapel bouwen om hun doden te begraven. Later werd de gemeente Sauvigny-le-Bois de eigenaar, en zij lieten er vier moderne glasramen in zetten, met een symbolische voorstelling van aarde, water, vuur en lucht. De ochtend van de laatste dag nemen we nóg een foto van de grote nachtpauwoog, met zijn spanwijdte van 16 cm de grootste nachtvlinder in Europa. Het lieve beest bracht de nacht door op de muur naast onze voordeur. Een teken aan de wand? Alle gasten in de andere kamers komen hem ook fotograferen.

Salut au pélerin!

Een grote gele kwikstaart fladdert als een vlinder op en neer, een waterspreeuw scheert rakelings over de rivier. Hele velden daslook geuren om ons heen. Soms komt er flink wat klauterwerk aan te pas, zo grillig kronkelt het pad zich over de oever. Voorbij Pontaubert komt een man met grote rugzak ons tegemoet. Ik zet onmiddellijk een gestrekte hand tegen het voorhoofd: “Salut au pélerin!” Hij heet

Naast de abdijkerk van Fontenay pronkt een prachtige duiventoren.

De koeien kijken verbaasd naar de vogelaar die de ooievaar wil fotograferen.

Marc en zal in bijna 4 maanden naar Santiago stappen over Arles en Toulouse, wat een omweg. Met een diepe buiging wensen we Marc een bovenste beste bedevaart. De pelgrim blijft in mijn gedachten spelen, tot we op het heetst van de dag de 15de-eeuwse kerk van Vault-de-Lugny bereiken. Over een lengte van 70 m kunnen we 13 prachtige muurschilderingen bewonderen die de passie van Christus uitbeelden. Hier wuift Rita mij uit, net als een troepje meewarig ogende charolais, terwijl ik uit de vallei van de Cousin klim. Achteromblikkend naar het oogstrelende panorama verdwijn ik in de lommer op de beboste flanken van de Nietre. Weer zwaait het landschap open, een kudde schapen mekkert er op los.

Prachtig vergezicht vanop een heuvel boven de vallei van de Cure.

De allereerste GR ooit

In Dommecy-sur-le-Vault staan het kasteel, de ‘lavoir’ en de kerk broederlijk dicht bijeen. Al in de 6de eeuw was er van dit kleine dorp sprake in een testament, toen het door de bisschop van Auxerre werd overgedragen aan een abdij. Bij het verlaten van het dorp passeer ik een oud, geëmailleerd bordje van de ‘Sentier européen n° 3 - Forêt de Bohème Ardennes Atlantique’, dat herinnert aan de allereerste GR ooit: een stuk van 28 km werd in 1947 op initiatief van Jean Loiseau officieel ingewijd, en dat werd de GR 3. Over de allerlaatste kam dan, door een uitgestrekt woud, soms langsheen wondermooi gestapelde, overgroeide muurtjes, een kapel met M in de grille, enkele ‘cadoles’ (een cabane in gestapelde steen), en daar ontvouwt zich al

de vallei van de Cure, waar in Asquins op een lokaal marktje mijn persoonlijke taxi wacht. De laatste dag is geen stapdag meer: na ons bezoek aan de ‘fontaines salés’ in Saint-Père, een niet te missen neolithische en galloromeinse site, hebben we afspraak met een gids die ons alles over Vézelay zal vertellen. In de basiliek botsen we op de pelgrim Marc, een onverwacht weerzien dat een knuffel verdient. De pracht en praal van de SainteMarie-Madeleine diende om pelgrims aan te trekken, om hen via beelden te overdonderen. Wat een verschil met onze start in de abdijkerk van Fontenay. Die was alleen voor monniken bedoeld, om hen van de verlokkingen uit de buitenwereld af te zonderen en in zichzelf te keren, alleen met God.

85 mm PRAKTISCHE INFO Sarry

Vermenton e Cur

Joux la Ville

Massangis l’Isle-sur-Sérein

Voutenaissur-Cure

Montréal Domecy

Buffon Quincyle-Vicompte Saint-Just

Courterolles

Vault Savigny de Lugny

Pontaubert

Vézelay

Avallon

Guillon 0 10

SaintRémy Fontenay

Montbard Moutiers Saint-Jean

Corsaint Corrombles Epoisses

SemurenAuxois Op Weg 2022

De pelgrimsweg GR 213A verbindt in 85 km de historische plaatsen Fontenay en Vézelay. Onze vierdaagse wandeltocht was van een andere orde dan een camino, maar we sprokkelden wel héél veel schoonheid op een veel kortere afstand. Onze etappes: dag 1 van Fontenay naar Quincy-le-Vicomte (19 km), dag 2 naar Guillon (26,5 km), dag 3 naar Sauvigny-le-Bois (24,5 km) en dag 4 naar Vézelay (25 km). Rita beperkte zich tot 10 km per dag, wat we oplosten door te puzzelen met auto en plooifiets. Meer info over de GR 213A, de regio en andere wandelen fietsmogelijkheden: www.cotedor-randonnee.com/sentiers-grands-itineraires en www.bourgognefranchecomte.com. ONLINE

KAART

TRACK

FOTO’S

Het bekendste kapiteel in de basiliek van Vézelay met ‘de mystieke molen’.

2022-4 Op Weg |

FIETSAVONTUUR | Afrika

Groot, groter, grootst, baobab.

Overdag is alles veilig Fietsen door Afrika

Negen jaar geleden fietsten Kathleen Verhelst en Paul Zuidgeest vanuit hun woonplaats naar Singapore. Deze ervaring leidde tot de uitgave van ‘Getaande huid’ (Op Weg, 2017 5) en ‘Oostwaarts’, twee reisboeken die vele lezers konden bekoren. Gebeten door nieuwsgierigheid en een onverzadigbare honger naar het buitenleven stappen ze in 2019 opnieuw op de fiets. Deze keer lonkt Afrika. Æ Tekst en foto’s Kathleen Verhelst en Paul Zuidgeest

| Op Weg 2022-4

Eetstalletje in Tanzania.

Een fragment

Zes maanden lang gaan ze op zoek naar de charme van Tanzania, Kenia, Oeganda, Rwanda en Namibië. Onderweg komen vastgeroeste overtuigingen op de helling te staan en worden ze uitgedaagd om enkele vertrouwde paradigma’s te herbekijken. Met meer vragen dan antwoorden en met fietstassen vol inspiratie keren ze uiteindelijk weer huiswaarts. In hun nieuwe boek ‘Welcome again!’ brengen Kathleen en Paul een persoonlijke getuigenis over het Afrika dat ze al fietsend tegenkwamen. Dat blijkt een veelzijdiger Afrika te zijn dan de televisiebeelden hen tot dan toe voorschotelden. In 200 kleurenpagina’s vol woord en beeld nemen ze de lezer mee op hun dagelijkse leven onderweg, een leven vol verrassende, humoristisiche, confronterende en soms ook spannende momenten.

Als je op de fiets rondtrekt, ben je redelijk kwetsbaar. Wij zijn op zich geen grote helden. Al houden we van fietsen door vreemde gebieden, toch trekken we meestal de kaart van de voorzichtigheid. Als iets niet goed voelt, doen we het niet. Zo hebben we dat ook bij vertrek aan onze familie gezegd. Toch merken we dat die grens gaandeweg een stukje opschuift. De veiligheid en zekerheden die we in onze oververzekerde westerse landen kennen, zijn in Afrika simpelweg onbekend. Wij moeten ons verhouden tot nieuwe, voor ons onbekende situaties en moeten daarvan de risico’s inschatten. Hoewel we dat serieus nemen, ontkomen we er niet aan dat we met enige regelmaat met elkaar moeten overleggen of we het risico aanvaardbaar vinden. Zo ook bijvoorbeeld hier aan de grens van Queen Elisabeth National Park. In de meeste nationale parken is fietsen niet toegestaan wegens de vele gevaarlijke dieren, maar in dit nationaal park mag het wel. Er loopt een asfalt weg door het park waar redelijk wat vracht- en autoverkeer op te vinden is. Maar meer in de bush, vlakbij Lake Edward, ligt er ook een zandweg, die verschillende wereldfietsers in de whatsapp-groep als een prachtige route aanprijzen. We vragen raad aan de lokale bevolking: is die weg vandaag te fietsen, niet te modderig, niet te veel los zand? Zijn er overnachtings-

mogelijkheden onderweg? Hoe zit het met de wilde dieren? En met de grens van Congo vlakbij? Moeten we daar extra alert voor zijn? Geen probleem, wordt ons verzekerd. Overdag is het veilig. “Ik vind het toch wat spannend”, bekent Paul. “Wil je daarmee zeggen dat je liever de asfaltweg neemt?”, vraag ik. “Nee, dat niet. Maar toch... Er lopen hier wel olifanten, leeuwen en nijlpaarden rond. Dan kunnen ze hier wel zeggen dat het veilig is, maar ik heb de afgelopen 40 jaar altijd geleerd dat ze gevaarlijk zijn.” Paul besluit een whatsapp naar zijn broer te sturen: “Morgen fietsen we van Katanguru naar Kihihi door een nationaal park. Moest er iets gebeuren, dan weten jullie waar te zoeken.” Na tien kilometer fietsen over de asfaltweg komen we bij een afslag waar de zeventig kilometer lange zandweg door het nationale park begint. Op de hoek is een militaire post gevestigd. We vragen nog een laatste keer aan de militairen of we de weg veilig kunnen fietsen. “Ja hoor, geen enkel probleem om die weg te nemen, zolang je maar bij daglicht fietst. Er zal dan geen enkel dier zijn dat je tocht verstoort. En mocht je een leeuw tegenkomen, zal hij hooguit even knipogen.”

2022-4 Op Weg |

Rwanda, het land van de duizend heuvels.

We draaien de zandweg op die ons diep het onbekende invoert. In een mum van tijd zijn we omgeven door savanne en bush. De eerste tien minuten check ik elke boom en struik op tekens van buffels en leeuwen. Maar omdat er incidenteel ook een lokale fietser vanaf de andere kant komt of een zeldzame auto voorbijrijdt, ontspannen mijn nekspieren gaandeweg. Met die lokale bevolking in de buurt zal het wel in orde zijn. Antilopen, dikdiks en waterbokken grazen langs de kant van de weg. In de berm schieten knobbelzwijntjes de struiken in als ze ons horen aankomen. In de verte zien we buffels grazen, soms zitten er kleine colobusapen en families bavianen langs de kant van de weg. Met een brede glimlach op mijn gezicht en de wereld aan mijn voeten fiets ik verder. Wat een omgeving! Honderd jaar geleden moet het er hier identiek uitgezien hebben, zonder binnensijpelende mensendrukte. De tijdloosheid hangt laag over de weg en ik fiets erdoor.

Een ‘zebrapad’ op zijn Keniaans.

| Op Weg 2022-4

Oogst van koffiebonen.

Om de zoveel tijd liggen er grote olifantendrollen op het pad. Meestal verdroogd, soms ruiken ze nog vers, een geur die me op Proustiaanse wijze naar het olifantengebouw van de Antwerpse Zoo katapulteert. Veel vliegen en massa’s vlinders krioelen rond de verse exemplaren. Deze grote dieren in hun natuurlijke biotoop kunnen aanschouwen en dat vanop de fiets... stel je voor. Er verschijnen talrijke olifantenpaden langs de weg: stukken platgetrapt struikgewas, kleine tunneltjes in de bush waar duidelijk pootafdrukken in het zand te zien zijn op de plekken waar ze de weg overgestoken zijn, op weg naar de rivier of naar Lake Edward op de grens met Congo. Olifanten drinken dagelijks 200 liter water. Ik houd mezelf voor dat hier vrij weinig verkeer rijdt en dat die duidelijk zichtbare pootafdrukken dus best van een paar dagen geleden kunnen zijn... Waarschijnlijk wel.

Onze trouwe fans in alle dorpen.

Met een mengeling van opwinding, verlangen en toch ook een beetje spanning houd ik de olifantensporen in de gaten. We hebben geen plan in ons hoofd voor als er plots zo’n kolos zou verschijnen, maar het gerammel van onze zwaarbeladen fietsen op het slechte wegdek stelt me gerust. Zo weet elke olifant - iedereen op vier poten trouwens - dat we eraan komen en zal een plotse confrontatie niet plaatsvinden. “Het leven in de wildernis trilt van waakzaamheid”, schrijft de Zuid-Afrikaanse natuurbeschermer Lawrence Anthony in zijn boek De Olifantenfluisteraar. “Een waakzaam dier is steeds gericht op zijn omgeving. Het kleinste detail wordt opgemerkt. Maar vanuit een soort natuurlijke kennis van waar het wel of niet moet zijn, zal geen enkel gezond dier een confrontatie opzoeken als het niet nodig is.” Vandaag hopelijk ook niet.

Verbroedering onder fietsers.

Overstekend wild in Oeganda.

Als de bush openbreekt en we meer door savannegebied fietsen, zien we een kudde olifanten op een heuvelrug. Slechts enkele honderden meters zijn ze van ons gescheiden, zonder hek ertussen, zonder oppasser. We houden halt en blijven lange tijd staan kijken naar de kudde in de verte. Het is prachtig om hen in hun eigen biotoop te mogen aanschouwen. De toon is gezet en tevreden fietsen we verder. Het nationaal park is gul voor ons, want enkele uren later ligt een olifantenfamilie te baden op nog geen vijftig meter schuin voor ons. We houden halt, halen de camera boven, staan opnieuw een tijdje te kijken naar dit vredige familietafereel, vervuld van dankbaarheid, maar intussen toch ook wat op onze hoede. Romantisch fantaseren over olifanten in de bush is van een andere orde dan er plots zo vlakbij te staan. De eerste twijfel en onzekerheid sluipen binnen. Kunnen we eigenlijk gewoon langs hen fietsen? We weten dat een eenzame stier gevaarlijk kan zijn, dat een moeder met haar jong gevaarlijk is. Te midden van een kudde terechtkomen wordt als zelfmoord gezien, ook voor een auto. Maar hier

Kameleon.

hebben we met maar vier dieren te maken, die ons trouwens een meer ontspannen indruk geven dan de neurotische dieren die in de dierentuin urenlang van links naar rechts staan te wiegen. We staan een tijdje te dralen, als er een bodaboda (motorrijder) vanuit de tegenovergestelde richting aangereden komt. Zijn motor is al van ver te horen en alsof hij gewoon een rij onschuldige koeien in plaats van wilde dieren van 6 ton passeert, rijdt hij de olifantenfamilie zelfverzekerd voorbij. Bij ons stopt hij even. “Het is veilig, hoor; ze zijn gewoon aan het grazen. Niets wijst erop dat ze zich bedreigd voelen. Dat flapperen met hun oren is gewoon een soort airconditioning. Dat doen ze altijd.” Wij stappen weer op en fietsen aan de uiterste overkant van de weg op zo’n vijfendertig meter langs de groep. Zoals de motorrijder ons al aangegeven had, blijft alles rustig. We bereiken de grens van het nationale park langs een redelijk smalle zandweg met aan beide kanten dichte opgaande begroeiing, struiken en enkele bomen. In de berm staat een bord dat aangeeft dat we het park officieel verlaten. Ik ben stiekem toch opgelucht, nu we het park weer uitfietsen. Binnen tien kilometer wacht het dorpje Kihihi op ons. Daar willen we de nacht doorbrengen. Ik popel om de foto’s van vandaag te kunnen bekijken en begin me in te stellen op het vooruitzicht van een frisse douche, een lekkere cola en

als het even meezit, een zacht bed. En dan, met mijn gedachten alvast bij de mensenwereld, gebeurt waarvan we konden verwachten dat het ooit zou gebeuren. Plots, uit het niets, op maximaal vijf meter van ons vandaan, net achter een bosje, verschijnt een groep olifanten. “Stop!”, sis ik en rem uit alle macht. “Oh god”, zegt Paul. Wat volgt, speelt zich af in enkele minuten, maar lijkt een heel mensenleven in beslag te nemen...

Interesse om verder te lezen? Je kan het boek bestellen via www.cyclingafrica.org/ aankondiging-boek.

2022-4 Op Weg |

WANDELREPORTAGE | Spanje

Ook de hekkensluiter draagt zijn steentje bij

Trektocht door de Sierra Nevada Wanneer onze nieuwe wandelbestemming op een bijeenkomst buiten in de winterkoude wordt gepland, lijkt alles mogelijk. Zelfs half oktober boven de 3000 m overnachten. De Sierra Nevada ligt in het zuiden van Spanje, niet? Als deze vierde staptocht met ons achten iets aantoont, dan wel dat improvisatie het nieuwe normaal geworden is. Æ Tekst Maarten Dhaenens Foto’s Vic Van Geele, Jan Van Meiraeghe, Wouter Dhaenens, Pieter Lahousse en Maarten Dhaenens

‘Er stroomt water in!’

Ik plan een onmogelijke route in de vorm van een 8 en zes maanden later stappen we het vliegtuig op richting Malaga. Met een gehuurd busje rijden we via Motril naar Trevélez. Mijn neef, die in Andalusië op zoek is naar een huis, heeft voor ons campinggas, wijn en chocolade verstopt aan een verlaten ruïne. Zo zullen we geen uren moeten zoeken naar de juiste aansluiting voor onze gasstelletjes. Na een extreem droge zomer in de streek is mijn grootste bezorgdheid water. Grote rivier-

| Op Weg 2022-4

beddingen monden droog uit in zee en mijn angstzweet lijkt het enige water in de wijde omgeving. In mijn hoofd vormt zich een speech om mijn kompanen voor te bereiden op een weekje playa in Malaga. Maar op enkele honderden meters voor het startpunt volgt een enorme opluchting: “Er stroomt water in de rio Trevélez!” In de late namiddag vatten we onze eerste klim aan. Meteen is duidelijk dat dit de enige dag zal zijn met het voltallige team: mijn broer zit met een stressfractuur in de rechtervoet en heeft

ondanks de nieuwe steunzolen nog steeds veel pijn. Wanneer we 9 km en 1000 hoogtemeters later ons kamp opzetten is het duidelijk: hij keert morgen terug naar beneden. Gelukkig hebben we het busje en gelukkig is er nog onze neef. Mijn broer zal dit keer niet letterlijk de hekkens sluiten aan het einde van de groep, hij wordt de symbolische hekkensluiter.

In tijden van waanzin

Het pad loopt langs een nog werkende ‘acequia’. De moren bouwden deze kanalen op de hoog-

Even via de ‘Hoge Route’ proberen ...

telijnen om helder water overal naartoe te brengen. Op 2500 m hoogte, in oktober in Andalusië, is onze bewondering voor zo veel vindingrijkheid onmetelijk. Zo hoeven we vandaag geen drie liter per persoon de flank op te sjouwen, we kunnen rechtstreeks drinken van het kabbelende water, helemaal tot aan de bron, de Lagunas de Juntillas, een omwald meer op 3115 m. Wanneer we voor die ‘muur’ staan, lijkt het even alsof onze tocht opnieuw vroegtijdig zal eindigen. Maar door minutieus de stippellijntjes op de gps te volgen, worden we letterlijk stapje voor stapje naar boven geleid. We dalen gespreid een lange steenlawine af om zoveel mogelijk oppervlakte te beslaan voor het vinden van een mooie kampeerplek. Zelf loop ik bij de drie gelukkigen die de ideale plek vinden, aan een stroompje van amper 20 cm breed. De schoonheid van de omgeving doet onze monden openvallen.

Uitdrogen en insneeuwen

Koude heeft ook zijn voordelen. De volgende ochtend zien we al na 100m een bevroren watervalletje. We dalen langs het breder wordende stroompje af, met hier en daar iets wat op een pad lijkt. Wat verder gaat het over in een acequia, die van de andere kant lijkt te komen. We staan ons een hele tijd te verbazen over een

Nog bergbewoners op het pad.

De huttenwaard start een bluesy track op voor een gemoedelijke onderhandeling en we vinden elkaar in het midden.

hier soms al geskied. Enkel in de Sierra Nevada gaan het gevaar van uitdrogen en insneeuwen hand in hand. Door corona zijn we verplicht om in de refugio gekookt te eten voor een respectabel bedrag. Hij start een bluesy track op voor een gemoedelijke onderhandeling en we vinden elkaar in het midden. Ondertussen heb ik mijn broer gebeld en hij zal samen met onze neef een kleine 100 km omrijden om er die avond bij te zijn. Het wordt een heerlijke maaltijd in een refugio voor 65 mensen, voor onze groep alléén! José wordt er bijna emotioneel van. Is eenzaamheid dan toch niet zijn beste vriend?

We komen op de GR 240 terecht en kunnen terug wat tempo maken. Omdat we nu gelijklopen met de hoogtelijnen, flirtend met de boomgrens, wordt het een prachtige en productieve doorstapdag: bijna 15 kilometer aan meer dan 4km/u! We eindigen aan onze eerste ‘refugio’ Postero Alto, die volgens de website van de Sierra Nevada gesloten is. Maar dan blijkt de deur gewoon open te gaan. “Hola”, wordt tot onze stomme verbazing beantwoord met: “Estás dentro, ¿no?”. Al meer dan twee weken heeft José geen levende ziel gezien. Hij verklaart ons gek, want zo laat op het jaar wordt

Voor onze langste stapdag volgen we andermaal de hoogtelijnen, tot aan de skipiste van Aldeire. Bij de lunch bakken we trekkersomelet en tellen we zes druppels regen: de rubriek ‘buien trotseren’ kunnen we meteen afvinken. Die dag zou vooral mooi en meegaand zijn, maar ik heb in mijn berekeningen de skipiste op het einde van de tocht niet meegeteld, waardoor we alsnog behoorlijk gebroken beneden komen. Daar wachten broer en neef, met een voorraad biertjes in een box vol ijsblokjes. Enkele meters buiten het Nationaal Park slaan we het kamp op en koken een heer-

optische illusie: de acequia lijkt omhoog te lopen! In tijden van waanzin is er gelukkig nog altijd één zekerheid: wit-rood toont de weg.

Zes druppels

2022-4 Op Weg |

Onder de tarp en volle maan weten we weer waarom we willen afzien.

lijk maal met verse groentjes. En in plaats van stenen bij te stapelen op de steenmannetjes, draagt mijn broer nu figuurlijk een flink steentje bij: morgen zal hij ons rond de Sierra Nevada voeren zodat we de Mulhacen vanuit het westen, vanuit Lanjarón, kunnen beklimmen. Na twee dagen met ‘veel luxe’ voelen we ons onoverwinnelijk en klaar voor de hoogste berg van het Iberisch schiereiland.

Een doodlopend pad

In een verschroeiende hitte vatten we de klim aan langs eeuwenoude kastanjes. Zij hebben bosbranden overleefd, maar vele van hen zijn er toch aan bezweken. De verzengende hitte baart mij zorgen omdat het even zal duren voor we aan de río Lanjaron komen. De klim is loodzwaar. Tot overmaat van ramp raakt het water stilaan op en kies ik een doodlopend pad dat op kaart veel korter leek. Ik stel mijn hoop op de hoger gelegen refugio Ventura, maar dat blijkt alweer een ruïne te zijn. Nog 2 km lopen we door langs een uitgedroogde acequia. Dan komen we aan bij Cascajar de Peñon Colorado, waar de nauwe, hoger gelegen vallei openbreekt met een prachtig zicht vanop

| Op Weg 2022-4

We starten de klim langs eeuwenoude kastanjebomen.

2400 m tot aan de zee. Die avond zetten we voor het eerst onze tarp op met de wandelstokken, want een stevige valwind guurt door de nauwe trog naar beneden. Met hoofdlampen op rond de gasbekkens, het licht van de volle maan vechtend voor een plaatsje aan de dis, weten we weer waarom we willen afzien.

De drie oude Spanjaarden kijken van onze rugzak naar de bergkam en fronsen hun voorhoofd …

Schoenzool los

De volgende dag moeten we boven de 3200 m geraken. Dichter bij de ‘Lord of the Rings’ komt het niet. Na een vlugge lunch aan de Laguna de Lanjarón klimmen we de laatste tweehonderd hoogtemeters met zicht op de prachtige refugio Elorrieta. Bij één van de kompanen is de schoenzool los gekomen. Herstellen met

ducttape? Maar neen: de elastische crampons vormen een volwaardige ‘tweede schoen’ rondom het gescheurde exemplaar. Bij de refugio staan drie Spanjaarden, duidelijk boven de zeventig. Ik buig het hoofd uit diep respect en vraag hoe zij het helemaal tot hier hebben gehaald. “De auto staat beneden op de parking”, verontschuldigen ze zich. Zij wonen al hun hele leven aan de voet van de Sierra Nevada. Of we de ‘ruta baja’ of ‘ruta alta’ nemen naar de refugio Vivac de la Carihuela? De ‘hoge’ natuurlijk! Ze kijken van onze rugzak naar de bergkam en fronsen hun voorhoofd …

Terugkeren is geen optie

De ‘hoge’ blijkt niet meteen iets om met zware rugzakken te doen. Wanneer we de streepjes en de steenmannetjes eindelijk hebben gevonden, leiden zij ons tussen en over gigantische rotsblokken langs iets dat een ‘via ferrata’ had moeten zijn. Maar de ijzeren treden of de hulplijn zijn nooit in de berg verankerd … Ik moet er voorgaan en verkennen, springend van rotsblok naar riggel, om dan voor een onzekere kompaan met zijn rugzak de route opnieuw te doen. Terugkeren is geen optie, bovendien zien

Even wat tempo maken op de GR 240.

Enkele steenbokken zijn ook al vroeg op pad.

we de refuge al aan de andere kant van de klif. Dit is het moment waarop iedereen in zichzelf keert en versmelt met de berg, zelf een stuk rots wordt om er nooit meer van los te komen: een gevoel van essentie, van de berg en de stappers en niets anders meer. Wanneer we eindelijk onze rugzak afgooien aan de voordeur van de refugio val ik mijn vriend met hoogtevrees in de armen, beiden in tranen. Na een troostend aperitief ontvouwt zich een onwaarschijnlijk spektakel: aan de ene kant de ondergaande zon, aan de andere kant de opkomende volle maan, pal boven de Mulhacen. Een Duits koppel komt uitgeput boven langs een ander pad, met de fiets!

Zweetdruppel aan de neus

Na een nachtje in een bunk van 12 slurpen we ochtendkoffie met zicht op de dag voor ons. We knikken unaniem dat het de ‘ruta alta’ niét wordt naar de Punto Mulhacen. Een kudde gemzen wandelt even met ons mee richting de lage route. Het is duidelijk dat dit het gangbare

pad is, maar op die hoogte blijft het evengoed adembenemend. We kennen onderhand de routine: iedereen zoekt zijn eigen tempo, pasjes van 20 cm, diep inhaleren, zweetdruppel aan de punt van de neus. Ik stap als laatste, want in de finale klim wil ik de groep ook eens zien in plaats van hem te leiden. Het wordt een beeld dat mij altijd zal bijblijven, onlosmakelijk verbonden met de top van de Mulhacen, op 3480 m. Na een uur turen dalen we af naar de refugio Siete Lagunas. Het blijkt niet meer dan een overhangende rots waar enkele wanhopige stappers ooit stenen omheen hebben gestapeld. Eenmaal de tent opgetrokken kunnen we zonder zorgen in één van die zeven meertjes springen om ons in het laatste zonnetje te verfrissen. Bij het aperitief komt een kudde gemzen rond onze tent grazen. De jonge mannetjes gaan op hun achterpoten staan en knallen hun horens luid echoënd tegen elkaar. Iemand doet de stem van David Attenborough na ...

85 mm

Downhill hiking

Als de duisternis invalt en de maaltijd bijna klaar is, doemt er plots een jonge stapper op, in t-shirt en met kleine rugzak. Of hier die refugio ligt? Als blijkt dat Nicolas enkel een slaapzak en een hangmat heeft, rep ik mij om hem mijn rubberen ondermatje aan te bieden. In de beschutte grot hangt hij zijn hangmat tegen de stapels stenen om de wind wat tegen te houden. ’s Nachts, terwijl de wind buiten raast, doemen nachtmerries op van zijn lijk dat ik de volgende ochtend zal aantreffen. Er ligt een pel ijs op het meertje, maar Nicolas komt bibberend uit zijn hol gekropen. Zou hij zijn lesje geleerd hebben? Op de laatste dag ruiken paarden hun stal: nog nooit stapte ik zo snel, in het kielzog van grote mannen met veel langere benen. ‘Downhill hiking’, ik wist niet dat het een discipline was. De kapotte schoenen zijn nu zelfs niet meer met crampons bijeen te houden. Beneden staat daar als grote toeverlaat de hekkensluiter. In het busje dromen we weg van ons luxehotel in Malaga en van onze geliefden thuis.

PRAKTISCHE INFO Wij wandelden 8 dagen in de Sierra Nevada in Zuid-Spanje. In totaal

SIERRA NEVADA Pradollano

Lagunaz de Juntillas, 3115 m

Vivac de la Caldera, 3060 m

Refugio Elorrieta, 3178 m Laguna de Mulhacén, Lanjaron Cascajar 3480 m Siete Refugio de Peñon Lagunas, Ventura Colorado 30600m

ALPUJARRAS Lanjaron

Capileira

Pampaneira

Travélez Busquistar

Aldeire

het gebergte wandelen, zoals eerst gepland, is bijna onmogelijk door

Rifugio Postero Alto, 1879 m

gebrek aan water. Voor onze uiteindelijke route gebruikten we tent 0

km Mecina Bombaron

Bérchules

besloeg de route 100 km, met 10.000 hoogtemeters. Over de kam van

en vervoer, maar dat heeft ons wel toegelaten de volledige Sierra te zien. Naast stukjes GR bevat de route ook meerdere secties ‘mountaineering’ (geen noemenswaardig pad). Gps-navigatie is noodzakelijk. De ‘Hoge route’ is heel gevaarlijk en te mijden (met rugzak).

Op Weg 2022

ONLINE

KAART

TRACK

FOTO’S

2022-4 Op Weg |

FIETSTIP | Nederland

Op 2 wielen langs 8 Zaligheden Waar komt de Brabantse gemoedelijkheid beter tot zijn recht dan in de ‘Acht Zaligheden’? Deze pittoreske dorpjes in het prachtige landschap van de Brabantse Kempen ademen de sfeer van Bourgondische gezelligheid en het goede leven uit. Æ Tekst en foto’s Herman De Wulf

Winterle

Wij vonden in Casteren een goede plek om deze tweedaagse lus te starten. Na een lekkere lunch in restaurant Kruidenlucht kregen we van de uitbater toelating om de wagen op de parking achter te laten. Casteren zelf is geen Zaligheid, evenmin als het eerste dorpje Vessem waar Jacobus de windmolen ons ver-

| Op Weg 2022-4

welkomt. Nou ja, malen kan deze oude knar niet meer, want een oude beuk verhindert hem de juiste wind te vangen. Op het dorpsplein van Vessem heb je de Beerze Brouwerij. “De natuurlijke rust van de Kempen nodigt uit om in alle rust te genieten van het leven”, lees je op de website. Dan doen we dan ook met een Beerze biertje.

Onze eerste Zaligheid is Wintelre, in de volksmond ‘Wintersel’. De namen van alle ‘zalige’ dorpjes eindigen op –(s)(z)el. Van Wintelre gaat het eerst naar Kerkoerle, waar de kerk staat en dan naar Zandoerle, waar het karakteristieke Kempische platteland bewaard is gebleven. Zandoerle is van grote cultuurhistorische waarde omwille van zijn typische

Wintelre is onze eerste Zaligheid.

De Dodendraad aan de grens met België.

De windmolen van Hapert.

rechthoekige plein en zijn monumentale langgevelboerderijen.

sen van de Markt en de Statie goed toeven. Een ideale plek om de nacht door te brengen.

Reusel, Hulsel & Netersel

In de bossen tussen Reusel en Postel staat D’n Ouwe Brandtoren. In 1933 werd hier een ‘vurwerkerswoning’ gebouwd die werd bewoond door een voorman van de gemeente die betrokken was bij de bebossing van de heide in de omgeving. Naast de woning stond een brandtoren waar de huidige taverne zijn naam aan ontleent. Reusel is een uit de kluiten gewassen dorp met uitgebreide voorzieningen en horeca. Hulsel en Netersel ten slotte worden omringd door landbouwgebieden waarvan, door ruilverkavelingen, het kleinschalige karakter goeddeels is verdwenen. Wanneer we terug in Casteren zijn, hebben we de lus gesloten en kunnen we op het ruime terras van restaurant Kruidenlucht nog maar eens de discussie aangaan over de luxe van de Nederlandse fietspaden.

OP WEG 2022 4 Eersel &|Duizel fietsreportage De 8 zaligheden FORMAAT - 116 x 76mm

Knegsel & Steensel

Knegsel is de tweede en oudste Zaligheid op onze route. Het oorspronkelijke kleinschalige netwerk van landweggetjes en paden is vooral ten zuiden van het dorp nog goeddeels intact. En dan zijn we in Steensel, ook al een Zaligheid van een dorp. De huidige Steenselse kerktoren, een overblijfsel van de middeleeuwse St.Luciakerk, werd gebouwd aan het einde van de 14de eeuw. Hij bevat een van de oudste kerkklokken van de Kempen, de Luciaklok. De verering van de Heilige Lucia van Syracuse verspreidde zich in de 14de en 15de eeuw over de Belgische Kempen en de oostelijke helft van de huidige provincie Noord-Brabant.

Bourgondiërs

Eersel is de eerste Zaligheid van onze tweede dag. De sfeervolle markt is een ideale plek voor een pauze. Op de markt staan nog enkele Teutenhuizen, een overblijfsel uit de periode van de Teuten. Na de middeleeuwen werd de streek armer en groeiden de dorpen niet meer. De Eerselse Teuten waren ambulante kooplui die voornamelijk handelden in koper en vrouwenhaar (en ook wel varkenshaar). In Eersel is het Streekmuseum ‘De Acht Zaligheden’ gevestigd. Aan de overzijde van de A67 ligt Duizel. Ten westen van dit dorp stroomt de Kleine Beerze met in zijn dal vooral dennenbossen. Ook de Kroonvensche Heide, ten zuiden van Bladel, bestaat voornamelijk uit naaldbos.

Het riviertje de Dommel kruisen we ter hoogte van de Volmolen, een gerestaureerde watermolen in Waalre, omgebouwd tot een aantrekkelijke horecazaak. Het oude spoorbaantracé, het fietspad dat we volgen vanaf knooppunt 61, verbindt Eindhoven met Valkenswaard, volgens de toeristische dienst “een plek voor levensgenieters”. Brabanders staan bekend als Bourgondiërs en ook hier is het op de terras-

PRAKTISCHE INFO Wintelre 37 32 41

Netersel 94

Casteren

Hulsel

Knegsel

Duizel

Reusel

Eersel

De ‘Acht Zaligheden’ of Selligheden is de schertsende benaming voor een achttal van oudsher armoedige dorpen uit de Noord-Brabantse Kempen, ten zuidwesten van Eindhoven. Tijdens de Belgische Opstand (1830-1839) zouden soldaten uit het noorden van Nederland, protestantse mannen, waarvan enkele ook vermogend of geschoold waren, deze grensstreek spottend de ‘Acht Zaligheden’ genoemd hebben

A2 86

68 1

BELGIË

NEDERLAND

De 8 Zaligheden is een 92 km lange fietsroute op knooppunten door de Noord-Brabantse Kempen, tussen de Belgische grens en Eindhoven. Wij startten in Casteren en logeerden in Valkenswaard. Gpx-tracks en fietsknooppunten vind je op www.genietenop2wielen.be.

2022-4 Op Weg |

FIETSREPORTAGE | Frankrijk

Kustpad op het schiereiland Loix.

Rond de zeestraat van Antioche

De zeestraat Pertuis d’Antioche ligt ingeklemd tussen de Atlantische kust van de CharenteMaritime en de eilanden Île d’Oléron en Île de Ré. Een fantastisch decor voor een idyllische fietstocht gekruid met een zeebries, oesters en veel forten. Æ Tekst en foto’s Guy Raskin

Scheepsbouw

De strategisch gelegen havenstad Rochefort werd in 1666 de scheepsbouwplaats voor de vloot van Lodewijk XIV. 22 km landinwaarts de sterk meanderende Charente en beschermd door vele fortificaties was de stad onbereikbaar voor vijandige schepen. Tot 1927 werden hier 550 oorlogsbodems te water gelaten. In het havendok ligt nog steeds de gerestaureerde l’Hermione, een fregat dat deelnam aan de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog en vocht in de Indische Oceaan. Door de muzikale komedie

| Op Weg 2022-4

‘Les Demoiselles de Rochefort’ is de stad sinds 1967 ook gekend bij filmfans. Een van de filmsites is het maritiem arsenaal met de imposante ‘Corderie royale’, een 374 m lang classicistisch gebouw waar eeuwenlang koorden voor de marine werden gevlochten. Een andere opmerkelijke site is de ‘Pont transbordeur’, een in 1900 opengestelde, 50 m hoge metalen spanbrug voor het overzetten van voertuigen en mensen. Sinds 1994 is de brug terug in gebruik als overzet voor voetgangers en fietsers. Op het draagvlak verwijzen twee vrouwelijke sculpturen naar ‘Les Demoiselles’.

Zoutmoeras

Eens overgezet fietsen we naar Port-desBarques aan de monding van de Charente. Voor ons ligt Île Madame, het kleinste eiland van de zeestraat. Het is laagtij waardoor een natuurlijke toegangsweg op de oceaanbodem vrij komt te liggen en voetgangers, fietsers en zelfs auto’s de oversteek maken. Wij draaien zuidwaarts naar het dorpje Brouage dat door verzanding in de 17de eeuw landinwaarts kwam te liggen. Vauban liet het stadje fortificeren tijdens de strijd van kardinaal Richelieu tegen het protestantse La Rochelle. We fietsen door

Enkele watergeulen bij eb.

het moeras van Brouage, een poldergebied met vele zoutwaterkreken en de habitat van zilverreigers, ooievaars en witte zwanen.

Een rondje Oléron

Île d’Oléron, het grootste eiland, is door een 3 km lange brug met het vasteland verbonden. Er is een fietsstrook voorzien, maar door de verkeersdrukte is het aan te raden een plaats op het veerbootje te reserveren. Dat vertrekt vanuit de vissershaven van Bourcefrance-deChapus en vaart langs het Fort Louvois naar de 4 km verder gelegen haven van Oléron, gelegen aan de voet van de citadel. Het eiland telt maar liefst 160 km aan fietsnetwerk. We starten door een moeras naar het zuidelijkste punt van het eiland. Net voor de badplaats Saint-Trojan-les-Bains ligt de site ‘Port des Salines’ met zijn kleurrijke hutten. In het Ecomuseum komen alle facetten van zeezout aan bod. De volgende morgen fietsen we op de kustlijn langs de zuidelijke stranden. Door een groot pijnboombos trappen we naar het centrum van het eiland, rond de hoofdplaats Saint-Pierre-d’Oléron naar de vissershaven van La Cotinière. Op de middag zijn we daar getuige van de alledaagse stormloop op de vele (vis)eethuisjes en viskraampjes. Ons volgend doel is de wit-zwart gestreepte vuurtoren van Chassiron op het meest noordelijke punt van het eiland. Langs zandstranden bereiken we de jachthaven van Saint-Denis-d’Oléron, met zijn aanlokkelijke terrasjes op de kade. Na een ommetje door het moeras van Douhet gaat het door het staatsbos van Saumonards naar ons etappedoel Boyardville. Maar vooraf brengen we een bezoek aan de site Fort Royer met zijn kleurrijke hutten en oesterkwekerijen. Je kan er een

De ‘Pont transbordeur’ over de Charente in Rochefort.

rondleiding krijgen inclusief oesterdegustatie. Ons hotel annex restaurant met visspecialiteiten ligt op een boogscheut van de kwekerijen. Tijd voor degustatie van oesters en van de lokale platvis.

fietsnetwerk met apart liggende fietspaden. We zetten koers naar het havenstadje La Flotte en zijn verrukt door de pittoreske haven en de wirwar aan straatjes en steegjes vol witgeverfde huisjes met groene luikjes. Al even imposant is de versterkte havenstad Saint-Martin-de-Ré, met als blikvanger de havenkom, ditmaal met blauwgrijs gekleurde luikjes en met kapitein Haddock in één van de ramen.

We fietsen door het moeras van Brouage, een Een rondje Ré poldergebied met vele Haast 80 % van het eiland is natuurgebied met zoutwaterkreken en de 2500 ha zoutpannen waarvan 450 nog effectief habitat van zilverreigers, in gebruik. We fietsen met links van ons wijngaarden, rechts de oceaan, voor ons de zoutpanooievaars en witte zwanen. nen en onderweg meerdere oesterkwekerijen. De brug over

Ook voor de overzetboot richting La Rochelle is het raadzaam tickets te reserveren. We varen voorbij het Fort Boyard, gebouwd op een rots midden in de zeestraat. Bij het binnenvaren van de oude haven van La Rochelle krijgen we zicht op de haventoegang met zijn twee verdedigingstorens. Naar Île de Ré ligt een 3 km lange tolbrug, maar de fietsautostrade eroverheen is gratis. Onmiddellijk na de brug houden we halt voor een hapje in een strandrestaurant met de toepasselijke naam La Plage. We zitten letterlijk met onze voeten in het zand met zicht op de oceaan en de Franse kust. Ook Île de Ré heeft een verfijnd

Het Fier d’Ars is een haast gesloten baai waar bij eb het water wegtrekt en een groot wad rest. De schepen liggen er op dat ogenblik letterlijk op het droge. We verkennen alle uithoeken van het eiland en maken een lus via het natuurreservaat Lilleau de Niges waar vele watervogels huizen. In dit grote natuurlandschap loopt de

rij.

n oesterkweke

Bezoek aan ee

2022-4 Op Weg |

De gekende vuurtoren Phare du Bout du Monde.

fietsroute voorbij aan het ecomuseum Maison du Fier met uitleg over de fauna en flora in en rond de baai. Op het meest westelijke punt van het eiland staat de ‘Phare des Baleines’, één van de krachtigste vuurtorens van Frankrijk. Hij is vernoemd naar de walvisachtigen die vroeger vaak stranden op deze kust. Het skelet van het laatste, in 1922 aangespoelde exemplaar is te zien in het walvismuseum aan de voet van de vuurtoren. Daar liggen ook enkele horecazaken en we eten in het voormalige Musée de la Mer. Tot onze verrassing is de uitbater een jonge Bretoen en serveert hij oesters uit eigen kwekerij in ... Bretagne. De volgende ochtend brengen we een bezoek aan de Ferme des Baleines, een oesterkwekerij waar ze ook aller-

De oude haven van La Rochelle.

| Op Weg 2022-4

Het renaissance stadhuis van La Rochelle.

lei zeegroenten telen. Op het einde van de visite krijgen we de kans kralen en wieren te degusteren. Als ik lachend de opmerking maak dat wij ze op de fiets niet kunnen meenemen, krijg ik de repliek: “Dinsdag online bestellen, vrijdag aan huis in België.”

Le retour

Langs de zuidkust is het beduidend rustiger. We fietsen doorheen de dorpen Ars-en-Ré en La Couarde-sur-Mer naar Le Blois-Plage-en-Ré. Telkens weer treffen we er de typische witte huisjes met een mix van grijsblauwe en groene luiken aan. De zuidkust is een aaneenschakeling van zandstranden met enkele leuke strandbars. Vanaf de brug zien we uit op het vasteland

Midden in het fort staat een 30 m hoge middeleeuwse donjon, het meest strategische punt van de hele zeestraat. en de kliffen en rotskust van de noordelijk gelegen zeestraat Pertuis Breton. Bovenop loopt een fietspad naar de jachthaven van Lauzières. Over lokale fietspaden gaat het terug naar La Rochelle.

La Flotte met zijn witgeverfde huisjes met groene luiken.

Door het natuurreservaat Lilleau de Niges.

Simenon was hier

Zeestraatpanorama

Terug naar Rochefort volgen we zoveel mogelijk de kust. Dit doet ook de Vélodyssée (EuroVelo 1), maar waar die de kustlijn afsnijdt doen wij dat niet. Op die manier doet onze Vélodyssée XL na de Phare du Bout du Monde ook de Point du Chay en het stadje Fouras aan. Midden in het fort daar staat een 30 m hoge middeleeuwse donjon, het meest strategische punt van de hele zeestraat. Vanaf de toren hebben we zicht op alle eilanden. In het vlakke achterland reikt het panorama ook nog eens 30 km landinwaarts. We zijn inmiddels op een grindweg geraakt van een lokale fietsroute door het moeras van Soumard. Wanneer ons traject over een grasen daarna oud knuppelpad loopt, twijfelen we even. Maar de twijfel blijkt ongegrond. De ‘Lagunage de Rochefort’ is een waterzuiveringsstation annex lagune bestaande uit zeven grote bassins die het afvalwater van de stad zuiveren. De bassins zijn een Club Med voor vele watervogels. Bij de Corderie Royale in Rochefort knopen wij de door ons gelegde, ijzersterke lus rond de zeestraat dicht.

PRAKTISCHE INFO Pe rtu Les Portes-en-Ré is B ret Île de Ré on Loix Saint-MartinLauzières de-Ré ArsLa Flotte en-Ré Le Couardeen-Mer Le Bois- La Noue Plageen-Ré Sainte- RivedouxMarie Plage de-Ré

Phare des Baleines

Atlantische Oceaan

La Rochelle blijkt een ware fietsstad te zijn. De autovrije haven en de historische stadskern zijn gescheiden door de stadspoort La Grosse Horloge. We fietsen van de ene smalle arcadestraat naar de andere door het oudste gedeelte van de stad. We passeren aan het ‘Café de la Paix’, gekend als het stamcafé van de bekende Belgische schrijver Georges Simenon. Het is hier dat hij in 1939 op de radio de oorlogsverklaring van Duitsland hoorde, champagne bestelde en de woorden uitsprak: “Op zijn minst zijn we van deze fles zeker dat de Duitsers ze niet zullen opdrinken.” Het renaissance stadhuis, schuilgaand achter een flamboyante gotische muur, is een must. De topattractie is echter het aquarium met vissen en zeedieren uit alle wereldzeeën, van schildpadden en kwallen tot mensenhaaien. We fietsen langs de grootste jachthaven van Europa, de haven van Minimes, naar de Pointe de Minimes. Daar staan we plots voor de Phare du Bout du Monde, de Kaap Hoorn van La Rochelle, een replica van de vuurtoren op het Stateneiland in het zuiden van Argentinië. De plek die in de roman van Jules Verne het ‘einde van de wereld’ werd.

Angoulins

Pe rt

Châtelaillon-Plage Phare de uis d'A Chassiron Vieux-Châtelaillon Saint-Denis- ntioc he Île d’Oléron d’Aix La BréeYves les-Bains Île d’Oleron Fouras Fort Boyard Île Madame Rochefort Saint-Georges- d’Oléron Boyardville Saint-Pierre-d’Oléron PortdesBarques DolusLa Cotière d’Oléron Soubise Oléran Le-Grand-Village-Plage

La Rochelle

Saint-Trojanles-Bains

Brouage Bourcefrancle-Chapus Marennes

Op Weg 2022

Voor deze rondrit rond de zeestraat vertrokken we in Rochefort en maakten we dankbaar gebruik van de uitgebreide fietsnetwerken op de twee grootste eilanden Île d’Oléron en Île de Ré. Totale afstand: 360 km. Onze etappes: dag 1 Rochefort - Saint-Trojan-Les-Bains (73,7 km), dag 2 tot Boyardville (82,1 km), dag 3 tot Saint-ClémentLes-Baleines (68,6 km), dag 4 tot La Rochelle (75,7 km), dag 5 terug naar Rochefort (64,1 km). Info over het veerbootje naar Île d’Oléron: www.bateaupasseur17.fr. Voor de overzetboot ‘Liaison Maritime’ naar La Rochelle: www.oleron-larochelle.net. ONLINE

INFO

KAART

TRACK

FOTO’S

2022-4 Op Weg |

FOTOREPORTAGE | Spanje

De Prepirenaica Trail, een voorjaarsbloeier

In het noorden van Spanje vormen de uitlopers van de Pyreneeën een prachtig decor voor een stevige lentewandeling. De Prepirenaica Trail doorkruist in twaalf etappes de Sierra de Santa Domingo, Reino de los Mallos en de Sierra de Guara. De trail volgt oude paden langs verlaten dorpen, diepe kloven en een indrukwekkende natuur. Mensen kom je hier nauwelijks tegen, vale gieren des te meer. Een ideale manier om in het voorjaar de kuiten los te lopen. In de zomer is het er trouwens veel te warm en houd je het beter bij grote broer de Pyreneeën, 70 km hogerop. Æ Tekst en fotos Els Poupeye en Peter Putteman

| Op Weg 2022-4

Het is heerlijk wandelen in de vele kloven met zicht op de grootste gierenkolonies van Europa.

De lente haalt alles uit de kast alvorens de schroeiende zomerhitte toeslaat. In de schaduw van de 2078 m hoge Tozal de Guara trekken we dagen lang

door

gelijk

namige Sierra de Guara.

Af en toe flirt onze Prepirenaica met de GR 1 maar meestal volgt zij haar eigen niet bewegwijzerde bedding. Gps of gsm-navigatie zijn dus onontbeerlijk.

2022-4 Op Weg |

In de zestiger jaren zijn heel wat dorpen verlaten. Zij gunnen ons nog een blik op het leven van weleer.

Hier en daar krijgen we een venster op de majestueuze witte bergtoppen van de Pyreneeën.

Prepyreneeën

zijn

geboetseerd uit de bodem van

een

oerzee.

Een

walhalla voor geologen en fossielenjagers.

| Op Weg 2022-4

In de enkele pueblos is het stil en rustig. Winkels of terrasjes zijn heel dun gezaaid.

Door de overvloedige stroompjes en beken is het moeilijk de voeten droog te houden. Eén enkele keer moeten we waden.

De naam van het pittoreske dorp Alquézar komt van het Arabische ‘al-qasr’, wat ‘fort’ betekent. Eén van de vele burchten die op de noordgrens van het middeleeuwse Moorse rijk gebouwd werden.

De cijfers voor de Prepirenaica: 227 km, 12 etappes, bijna 10.000 hoogtemeters. Meer info op www.prepyr365.com/es/rutas/ senderismo/prepirenaica-trail.html. Je kan naar keuze alle etappes of enkel een selectie doen. Alle kaarten en tracks zijn eenvoudig via de website te downloaden. Logement is rechtstreeks of via een lokale agent te boeken. Wij werkten via www.fulltimeguides.com.

2022-4 Op Weg |

WANDELAVONTUUR | Tsjechië

Op het Gouden Pad door het Boheems paradijs Wij kennen elkaar al lang, sommigen van in de eerste kleuterklas. In een ver verleden trokken we op overlevingstochten met patrouilletent en shelter, maar intussen zijn onze stapvakanties iets luxuezer geworden. Voor onze dertigste jubileumtocht planden we zes dagen door het sprookjesachtige ‘Boheems Paradijs’, een gebied met prachtige bossen, indrukwekkende rotsformaties en ontelbare kastelen en burchten. Æ Tekst en foto’s Paul Tonet

Tsjechische pils

Ons wandelpad, Zlatá Stezka ofwel het Gouden Pad, vertrekt in Mladá Boleslav in NoordTsjechië, een rit van ongeveer 900 km. We rijden over Dresden en het verbaast ons hoe rustig het is op de snelwegen in het voormalige Oost-Duitsland. Die zijn overigens allemaal nieuw en in perfecte staat. Ons hotel telt vijf kraaknette kamers, een heerlijke keuken en een fabelachtig uitzicht. Bovendien verstaan de medewerkers allemaal Engels. Nog

| Op Weg 2022-4

een meevaller: de horeca in Bohemen blijkt zo’n 30% goedkoper dan bij ons. De Tsjechen zijn bovendien terecht fier op hun uitvinding: de pils.

Hussieten

Onze eerste wandeldag vertrekken we vlakbij ons hotel, aan de ruïnes van het Hussietenkasteel Valecovy. De Hussieten waren protestantse groeperingen die zich lieten inspireren door de theoloog Johannes Hus. Onder en achter het kasteel zijn nog rotswoningen

te zien, waarschijnlijk winterkampen voor de Hussietentroepen. Deze jongens deinsden er niet voor terug om hun tegenstanders gewoon door het raam naar buiten te kieperen! Voorbij het kasteel lopen we al snel door allerlei bizarre rotsformaties. We verwachten elk moment kabouters of heksen te zien opduiken, maar gelukkig – of helaas – gebeurt dit niet. Groot is onze verbazing wanneer we vaststellen dat we na 3 km lopen terug uitkomen op de parking van ons hotel! Inderdaad, de route loopt erlangs. Toch was

Rotsformaties zijn de troef van de regio.

dit eerste ommetje de moeite waard. Het is zondag: de eerste dagjesmensen zijn al gearriveerd op het terras en er zijn shows met roofvogels. Indrukwekkend! Wij hebben echter wel wat anders te doen en stappen door. Even verderop krijgen we een grandioos panorama op de laagvlakte en wat later komen we bij het kasteel Drábské Světničky. Van de houten structuur zijn alleen de balkensteunen en de kamers die in de zandsteen zijn uitgehouwen overgebleven. Eindpunt voor vandaag is het kasteel Kost, een indrukwekkende burcht. Daar wacht ons busje om ons terug te brengen naar het hotel.

De maagd en het oude wijf

Iedereen heeft heerlijk geslapen en het ontbijt is uitgebreid en lekker. We vertrekken dan ook vol goede moed over een rotsachtige weg door de pittoreske Proposke Udoli vallei. Langs een watermolen komen we op een plateau. Van hieruit zien we in de verte voor het eerst de twee spectaculaire torens van het kasteel Trosky. Zij overheersen echt het landschap. Het lijken wel twee duivelshorens. Het kasteel is gebouwd op twee oude vulkanen waarvan alleen de lavakegel nog rest. Op beide basalt heuvels is een toren gebouwd. De ene toren wordt ‘Panna’ (Maagd) genoemd en de andere ‘Baba’ (Oud wijf). Onze route loopt op slechts anderhalve kilometer van de ruïnes die enorm tot de verbeelding spreken. Een bezoek waard, lijkt ons, en dus klimmen we puffend de berg op, naar de ingang. Om daar vast te stellen dat maandag … sluitingsdag is. Dan maar van de

Panorama op de laagvlakte tijdens dag één.

nood een deugd maken en onderaan het kasteel in een malse weide bij een boerderij picknicken, met zicht op het kasteel. Terwijl we zitten te eten komt de boerin naar ons toe. Eerst denken wij dat we worden weggejaagd, maar neen hoor, ze komt een praatje maken in perfect Engels!

Wat volgt is een geestige spraakverwarring met een ober, waarna we toch iets eetbaars opgediend krijgen. Buikje vol en weer verder. Kasteelleven

Slapen doen we vandaag en morgen in een echt kasteel, Hrubá Skála (ruige rots). Prachtig gelegen op een rots, midden in de natuur en mooi gerestaureerd, bovendien echt niet duur! De kamers zijn overmatig ruim en luxueus – in een bed kan je gemakkelijk met vier slapen – en in de gangen hangen nog jachttrofeeën. Het restaurant in de feestzaal is gezellig maar de keuken vinden wij eerder matig en de diensters lijken getraind om constant te lachen. Minpuntje: de meeste groepsleden gaan na het avondeten vrij snel naar hun kamer en een boompje wiezen zit er zelfs niet meer in. De e-reader moet dan maar soelaas brengen.

Een muizengat en een arboretum

De weergoden blijven ons gunstig gezind. Vandaag lopen we van Hrubá Skála (grote rots) naar Malá Skála (kleine rots). Bij het vertrek wijken we even van het pad af om door het ‘muizengat’ te kruipen, een smalle spleet met trapjes door de rotsen. Ik voel me net Alice in Wonderland. Onderweg passeren we een arboretum: een van de eerste experimentele gebieden waar Noord-Amerikaanse boom soorten in Midden-Europa werden geplant. We lopen door naar alweer een kasteel, Valdštejn, en via een trap bereiken we wat verderop een rots met een geweldig uitzicht. In de stad Turnov passeren we een oud Joods kerkhof waar helaas een gruwelijke betonnen snelweg overheen loopt. Verderop ontdekken we nog een synagoge. Turnov is een provinciestad met een mooi marktplein maar verder weinig spannends. Onze zoektocht naar een gezellig eetcafé eindigt op een terras op het plein. Wat volgt is een geestige spraakverwarring met een ober, waarna we toch iets eetbaars opgediend krijgen. Buikje vol en weer verder.

Een overdosis kastelen

Het pad loopt langs kasteelruïne Frýdštejn met zijn enorme cilindrische toren en rotswoningen die echt prehistorisch aandoen. Ik besluit de toren te beklimmen maar voel dat het meer moeite kost dan ik had verwacht. We doen tenslotte dagelijks ongeveer 20 km met soms pittige hoogteverschillen. Later pas-

2022-4 Op Weg |

Het joods kerkhof in Turnov.

Het marktplein van Jičin.

seren we nog het ‘Pantheon’ dat in romantische stijl werd gebouwd op overblijfselen van kasteel Vranov. We vragen ons echt af hoe het mogelijk is dat hier zoveel kastelen zo dicht bij elkaar staan. Ik vermeld ze niet eens allemaal, het zou saai worden. Beneden blijkt ons vertrouwde busje ons niet op te wachten. Een telefoontje lost dit snel op. Wat deden wij vroeger toch zonder gsm?

Dan gaat het naar de top van de heuvel Kozakov met een uitkijktoren waar we picknicken. De snackbar heeft een uitgebreid menu maar alleen hotdogs zijn voorradig. Niet getreurd, 16 hotdogs dan maar. Vanaf hier dalen we af naar Rvàvov, het eindpunt van vandaag. Slapen doen we in een wel heel bijzonder hotel: zeven kamers, elk met een jacuzzi, en overal staat het vol kitsch en prullaria.

16 hotdogs

Naar Jicin

We starten met een herfstzonnetje voor een lange klim door een gevarieerd loofbos. Op sommige plekken zijn trappen uitgehouwen in de rotsen met smalle lange doorgangen. Onze klim wordt beloond met een prachtig uitzicht op Malá Skála en het dal van de rivier Jizera. Onderweg wijken we even af van de route om een imposante doolhof van rotsen te bezoeken.

De laatste wandeldag valt wat tegen. Het landschap wordt eerder eentonig en de laatste twee kilometer naar Jičín lopen door een dreef langs een verkeersweg. Eigenlijk hadden we beter dit stukje overgeslagen en direct in ons hotel daar geslapen, een perfect gerestaureerd gebouw in jugendstil. Jičín, ook wel sprookjesstad genoemd, is heel gezellig en ademt een beetje

85 mm

Oostenrijkse sfeer. De hele stad is in feeststemming, blijkbaar is het ‘Dag van en voor het kind’. Door de straten lopen honderden kinderen, verkleed en geschminkt, begeleid door fanfares en trommelkorpsen. Op het plein zijn reusachtige zandbakken aangelegd en springkastelen geïnstalleerd. Terwijl wij op het terras van een Tsjechische pils genieten, komt een groepje met accordeons en zangers ons opvrolijken met lokale volksmuziek. Op onze laatste dag bezoeken we Jičín Rocktown, een ‘rotsenstad’ enkele kilometers buiten de stad. Het blijkt een concentratie van geweldige rotspartijen, maar ook een echte toeristische trekpleister, dus af te raden in de vakantiemaanden en in de weekends. Wij volgen één van de routes en zijn behoorlijk onder de indruk. Een mooie afsluiter van het Gouden Pad dat een ideaal jubileumpad bleek.

PRAKTISCHE INFO

Malá Skála Vranov

Frýdštejn

Železný Brod

Kobyly Strážiště

Turnov

Drábské světničky

Mnichovo Hradiště Bakov nad Jizerou

Boseň

Březina

Hrubá Skála

Krasna Vyhlidka

Mladá Boleslav

| Op Weg 2022-4

Rváčov

Valečov Kost

Proposke Udile

Kozákov, 744 m

Valdstein

Jiz era

Mukařov

Het Boheems paradijs (Český Ráj) is een middelgebergte in het

Jiz era

Všelibice

Hodkovice nad Mohelkou

5 km

vooral omwille van zijn ‘rotsensteden’, rotsformaties van zandsteen. Zlatá Stezka (het Gouden Pad) is een wandelroute van 120 kilometer

Lomnice nad Popelkou

van Mladá Boleslav naar Jičin. De markering bestaat uit 3 strepen: wit-rood-wit onder elkaar. Wij weken geregeld af van de route om unieke rotsformaties te bekijken. We wandelden in september en kwamen zelden iemand tegen. Meer info (in het Tsjechisch) vind je

Troskovice

noorden van Tsjechië. Het gebied is erkend als Unesco Geopark,

op zlatastezka.com. ONLINE

Jičín Op Weg 2022

KAART

TRACK

WANDELAVONTUUR | Ierland

Voor corona trokken we er jaarlijks met een groepje op uit. Zo wandelden we in Duitsland de Hexenstieg, de Rheinsteig en de Schluchtensteig en genoten we van de prachtige kust van Cornwall in Engeland. In 2019 stelde één van de groepsleden voor om naar Ierland te trekken en de keuze viel op de Wicklow Way. Pas in mei 2022 konden we ons voornemen omzetten in daden. Æ Tekst Tjeu Tijskens Foto’s Wies Daamen en Pier Van Werde

Wandelen op een Irish breakfast Met de wind in de rug

We vlogen naar Dublin en lieten ons meteen met een busje naar een ruime B&B in Bunclody brengen. Vandaaruit werden we ’s anderendaags naar het startpunt in Clonegal gebracht. Dat bleek een goede keuze, want dag na dag trokken we een steeds mooier en ruiger landschap in. Nog een voordeel: we hadden wind in de rug, want die waait voornamelijk uit zuidwestelijke richting! Wij wandelden

zes dagen, maar je kan de tocht ook doen in zeven of acht dagen met kortere afstanden op sommige dagen. Wij wandelden tussen 17 en 25 km per dag met telkens meer dan 500 hoogtemeters. Pittig, maar voor geoefende wandelaars zeer haalbaar, onder meer omdat we gekozen hadden voor wandelen met een dagrugzak en bagagetransport van de ene naar de andere overnachtingsplaats. Naarmate de dagen vorderden, wandel-

den we steeds meer op onverharde wegen en paden, rond en over flinke heuvels en langs kleine en grote meren. Het juiste pad vinden was geen probleem: de Wicklow Way is over heel zijn hele lengte van ongeveer 130 km zeer goed bewegwijzerd.

Scarr

Op onze vijfde stapdag kozen we ervoor om het bewegwijzerde pad te verlaten voor een lus

2022-4 Op Weg |

Biels en balken met krammen om te klimmen.

via Scarr op een hoogte van 641 m en verder over de Brown Mountain. Daar moesten we het doen zonder bewegwijzering, maar dank zij een goede voorbereiding en een track op gps raakten we waar we zijn wilden en genoten we van een indrukwekkende omgeving. Genieten deden we ook op dag zes toen we met een stevige wind in de rug over de White Hill en

Meren en meertjes alom.

| Op Weg 2022-4

Langs enkele hooggelegen moerasgebieden.

de Djouce Mountain trokken. Bij Crone Woods werden we daarna opgepikt voor een transfer naar Dublin, zodat we de laatste kilometers van de Wicklow Way en het binnentrekken van de stad niet te voet moesten doen. In Dublin bleven we nog twee dagen om de sfeer van de stad te proeven en enkele interessante monumenten en plekken te bezoeken.

Kissing gates

De paden zijn over het algemeen zeer goed begaanbaar. Hier en daar kregen we wel een stuk ‘alpine trail’ voor de voeten en soms wandelden we lange stukken door moerasgebied op treinbiels of balken. Daarin zijn krammen geslagen, die met hun ronde kop een beetje boven het hout uitsteken en zo verhinderen

Door het dal van Glendalough naar de kloostersite.

Alvast bij onze eerste overnachting in Bunclody konden we ervaren hoe ‘allergisch’ de Ieren zijn aan Engeland. Guinness en Snitwicks

Onderweg overnachtten we telkens in ruime en mooie B&B’s. Maar geregeld lagen die een eind van de Wicklow Way, zodat we na de dagtocht en voor de volgende een transfer nodig hadden. Die transfers waren vooraf besteld en goed geregeld. Daarvoor hadden we beroep gedaan op Anders Reizen, dat hiervoor samenwerkt met een Ierse reisorganisatie. Dit heeft

ons véél zoekwerk en geregel vooraf bespaard! Soms was in de B&B een avondmaal voorzien, soms gingen we daarvoor naar een restaurant of pub verderop. Dàt deden we bij voorkeur ook al bij het einde van de wandeling en zo leerden we de bieren Guinness en Snitwicks niet alleen kennen, maar zelfs appreciëren! In de B&B’s kregen we onze lunchpakketten mee voor onderweg;. Picknicken deden we in de vrije natuur, want slechts één keer konden we terecht in een schuilhut, gelukkig precies op die éne dag met flink wat regen!

PRAKTISCHE INFO Dublin

Blessington

Crone Wood Wicklow Mountains National Park Scarr Scarr 641 m

Ballymore Eustace

Av on

Militair Domein

Av on

Glenmalure

or e

Rathdrum

Iers is Iers

Alvast bij onze eerste overnachting in Bunclody konden we ervaren hoe ‘allergisch’ de Ieren zijn aan Engeland. Iemand van de groep bestelde voor de dag erna een English breakfast, waarop de uitbaatster antwoordde dat men zoiets niet eet in Ierland, enkel een Irish breakfast! Ook al krijg je net hetzelfde op je bord, Iers is Iers en niet Engels! De afstanden worden ook aangegeven in kilometers en niet in miles, wat het ons natuurlijk wel wat gemakkelijker maakte… De Wicklow Way was voor ons allen een zéér aangename kennismaking met (een stuk van) Ierland. We wandelden het pad in mei en zagen overal hagen en bermen van gaspeldoorn met zijn fel gele bloemen. Veel heuvels kleurden licht- en donkerbruin van enerzijds dorre resten van varens en anderzijds nog niet bloeiende heide. Allicht kleuren de varens enkele weken later groen en de heide paars in augustus. Ook dan is het er ongetwijfeld heel erg mooi …

Round Wood

Glendalough

dat je uitschuift, zelfs als het hout nat is. Goed idee! Heel vaak liep het pad door graslanden met heel veel schapen. Daar moesten we telkens via trapjes of laddertjes over poortjes of door de befaamde ‘kissing gates’. Historisch zeer interessant én bijzonder mooi is het dal van Glendalough. Daar vind je nog de ruïnes en het kerkhof van wat ooit een enorm grote kloostersite was. Ooit verbleven er gelijktijdig om en bij de drieduizend mensen, niet allemaal uit religieuze overwegingen, want naar dit dal vluchtten vaak criminelen, die op die manier aan vervolging probeerden te ontsnappen. Ze mochten er immers voor een bepaalde tijd blijven en moesten daarna de keuze maken om ofwel terug te keren naar waar ze vandaan kwamen ofwel… kloosterling te worden!

Oud kerkhof bij een kloosterruïne.

Moyne

Aughrim

Tinahely Derry

Shilleagh

Clonegal

Bunclody

M11

2 4

Gorey Op Weg 2022

De Wicklow Way is een 127 km lang pad door de Wicklow Mountains ten zuiden van Dublin. Vertrek je in Clonegal en wandel je van zuid naar noord dan heb je het voordeel dat je enkele dagen kan opwarmen voor het lastigste gedeelte aan te vatten. Klassiek telt het pad 7 etappes, wij deden er 6. Op www.wicklowway.com vind je niet alleen beschrijvingen, kaartjes en opties voor logies, maar ook info rond transfers of bagagevervoer. ONLINE

KAART

TRACK

FOTO’S

2022-4 Op Weg |

FIETSTIP | België, Duitsland

Monschau aan de Rur.

Diezelfde Rur in de Hoge Venen.

Twee dagen langs Rur en Vennbahn Langs de grenzen van de Oostkantons DEEL 3

Na zijn rondrit langs de grenzen van het Groothertogdom, ging onze redacteur op zijn ‘grens’elan verder en begon in 2021 aan de verkenning van de vierde regio van ons land. De Oostkantons grenzen aan het Groothertogdom, Wallonië en Duitsland en dat levert een fietslus op van zowat 350 km. Tijdens deze tweedaagse fietstocht is de Rur twee dagen lang de rode draad en speelt ook de Vennbahn een verkeersvrije hoofdrol. Æ Tekst en foto’s Ward Van Loock

Vogelperspectieven

Monschau aan de Rur is onze uitvalsbasis voor twee dagtochten. De rivier maakt dé charme uit van dit Eifelstadje net over de Duitse grens dat zich al eeuwen genesteld heeft op beide oevers. Het vroegere Montjoie ligt diep weggeborgen aan twee cirkelbochten van de rivier. Zijn authentiek middeleeuws uitzicht met scheefgetrokken vakwerkhuizen, kronkelstraatjes en steile steegjes trekt dagelijks duizenden toeris-

ten aan. Vooral de aanwezigheid van de Rur is een troefkaart die fotogenieke uitzichten oplevert. Een wandeling hoog boven de rivier levert onverwachte vogelperspectieven op over de samengedrongen huizenbouw rond het water. Pronkstuk in het centrum is Das Rotes Haus, ooit de residentie van een rijke lakenhandelaar. De Rur stroomopwaarts volgen heeft in elk geval het voordeel dat we niet uit de stad moet klimmen. We volgen de eerste dag immers getrouw zijn oever tot de grens, daarna kunnen we vanaf de Vennbahn zien hoe de rivier stilaan krimpt tot een beek die vorm krijgt in de Hoge Venen.

Exclave Ruitzhof

Op de terugweg fietsen we dwars door de Duitse exclave Ruitzhof. Dit stukje Duitsland in België is 1 km² groot en telt 75 inwoners. Het is in het oosten van de Duitse Eifel afgesloten door de 10 m smalle Belgische Vennbahnstrook. Waarom? Na WO I moest Duitsland hun ‘Ostkantone’ afstaan aan België. Daardoor kwam het grillige tracé van de Vennbahn deels in België te liggen. Strikt genomen moesten

| Op Weg 2022-4

bij elke grensovergang vrachtpapieren en treinreizigers gecontroleerd worden. In die tijd werd er duchtig gesmokkeld, een tijdrovende bezigheid voor de douaniers. Daarom werd beslist dat niet alleen de sporen Belgisch werden maar dat ook de aanliggende strook grond van zo’n 10 m breed aan België toekwam. En dat is nu nog te merken aan de vele lage grensstenen aan weerskanten.

Stroomafwaarts

Ook de volgende dag blijft de Rur onze metgezel. Bijna 18 km lang wringt de rivier zich in de meest grillige bochten tussen de bosrijke heuvels van de Rureifel. Het is landschappelijk een boeiend traject want vochtige weilanden wisselen af met dichtbegroeide oevers. En aan bruggen ook geen gebrek want we steken zes keer de rivier over. Later neemt de rivier wat afstand en klimmen we naar enkele pittoreske dorpjes waar we plots autoverkeer naast ons moeten dulden. De bewoning neemt hand over hand toe, een teken dat we het toeristisch gebied rond de Rursee naderen. In Einruhr mondt de Rur uit in haar eigen stuwmeer. Ondertussen heeft ze vanaf haar brongebied nabij Botrange

De Rursee op de achtergrond.

Het gezellige Woffelsbach op de oever.

opgewekt worden. Tenslotte was de papierindustrie van Düren het ganse jaar door verzekerd van zuiver en kalkarm water.

al 40 km afgelegd, 380 hoogtemeters in dalende lijn. Na 165 km en 643m lager dan haar bron mondt ze als Roer uit in de Maas bij Roermond.

Stuwdammen

Woffelsbach

Rurberg is de grootste plaats aan de Rursee maar het dorpscentrum zelf krijgen we niet te zien want de route volgt de oever van de Rurstausee. Daar is de Rursee op z’n smalst en kunnen we via de stuwdam naar de overkant. Aan het uiteinde van de dam staat een belangrijk toeristisch infokantoor, tevens een van de vijf officiële toegangspoorten van het National Eifelpark. Dat strekt zich grotendeels uit ten oosten van het stuwmerencomplex. Een permanente tentoonstelling geeft een goed overzicht van de regio. Maar de meest pittoreske plek is Woffelsbach. In dit rustig dorpje aan de Rurstausee draait het toerisme op een laag toerental. Je kan er zeker terecht voor een hapje en een tapje maar het

Rursee is de verzamelnaam voor drie aaneensluitende stuwmeren die in de eerste helft van vorige eeuw ontstonden door afdamming van de Urft en de Rur. De meren vertonen een grillig patroon van inhammen en schiereilanden en dat maakt ze toeristisch zo aantrekkelijk. We maken eerst kennis met de Obersee in Einruhr, daarna met de Rurstausee in Rurberg en Woffelsbach. Oorspronkelijk werd de vallei van de Urft in 1905 afgedamd om overstromingen in de lagergelegen gebieden rond Aken tegen te gaan. Maar snel kwam het besef dat men door de bouw van bijkomende stuwdammen drie voordelen in één klap kon slaan. Het kon zorgen voor het nodige drinkwater voor Aken, vervolgens kon, dank zij de uitvinding van de Francisturbine, elektriciteit

Roetgen r

se We

tzb

TK OS

EH/RUR

Kesternich

Einruhr

Monschau

een fietslus van 350 km. De route steekt 22 maal de grens over en passeert driemaal een drielandenpunt. De gids bevat duidelijke

Kalterherberg

Sourbrodt

OOSTK

kaarten, downloadbare gpx-tracks en info over overnachtingsmoge-

DUITSLA

Route dag 1 (31 km): vertrek kn33 > 32 > 30 > 39 > 38 > 42 > 86 > 71 >

In zijn fietsgids Langs de grenzen van de Oostkantons beschrijft Ward

onverharde boswegen.

21 > 20 > 19 > 18 > 17 > 16 > 24 > 25 > 27 > 26 > 33

Ruitzhof

langs fietsknooppunten. Je fietst voor 75% over de Vennbahn en

Route dag 2 (53 km): vertrek kn33 > Rur-Ufer- Radweg > 36 > 64 > 22 >

Rur

Beide dagtochten vertrekken vanuit Monschau-centrum en verlopen

63 > 72 > 38 > 27 > 33

RUR

EH/RUR

Rurberg

L48/VENN

19 20

Konzen NS 25 TO L48/VENN

BE LG ITS IË LA ND

Blij weerzien

Het is stevig en lang klimmen om uit de laagte van de Rursee weg te komen. Op de laatste 6 km tot de Vennbahn is het niet zo aangenaam fietsen wegens irritant autoverkeer. In Lammersdorf vervoegen we de Vennbahn en keert gedurende 12 km de rust en de geborgenheid weer. Zonder dat we ons ervan bewust zijn, fietsen we nu eens op de echte landsgrens, dan weer op de Belgische corridor in Duits gebied. Het verschil is alleen te merken aan de grensstenen aan weerszijden van het fietspad.

PRAKTISCHE INFO

Woffelsbach

Lammersdorf

lieflijk uitzicht op de omringende heuvels met zijn witte vakantiehuizen is indrukwekkend. In het centrum staan nog enkele vakwerkhuizen en vanaf een rustbank op de oever kan je de zeilbootjes gadeslaan. Of je kan inschepen op de rondvaartboot die je in 30 minuten tot Schwammenauel brengt waar de Rur in 1938 zijn grootste afdamming kreeg.

lijkheden en is te koop in onze webshop.

BELGIË ANTON S

Op Weg 2022

ONLINE

INFO

KAART

TRACK

2022-4 Op Weg |

ADVERTORIAL

ZEVEN

TIPS

voor je eigen originele wandel weekend in

Op het eerste zicht verschilt De Panne nauwelijks van andere badplaatsen aan de Belgische kust. Zoals overal is er een strand met vrolijke kleuren van windschermen en paraplu’s. Mensen flaneren op de zeedijk, ze doen een terrasje en eten een ijsje. Of ze liggen te zonnen terwijl hun kinderen in zee pootjebaden. Maar wie goed kijkt, merkt dat er in De Panne ook mensen zijn die zich een stuk sneller voortbewegen dan de doorsnee badgasten. Æ Tekst en foto’s Christophe Deblaere

TIP 2 Uitgestippelde wandelingen

TIP 1 GR 5A kustroute

Ze lopen op stevige stapschoenen en ze dragen een afritsbroek. Ze hebben een rugzakje bij en een paar wandelstokken. Hun blik is op de horizon gericht, terwijl ze vrolijk kwebbelend met een stevige pas voorbijstappen. Ze zijn geen doorsnee toeristen maar fervente wandelaars. De westkust heeft de meeste natuurgebieden van de Belgische kust en De Panne vormt hiervoor een uitstekende uitvalsbasis.

60 | Op Weg 2022-4

Deze GR loopt over 60 kilometer van De Panne tot Wenduine. Het pad volgt niet alleen het strand maar zoekt vooral het hinterland op, doorheen bossen, duinen en polders. Dit grote routepad is een ideale route om met kinderen te wandelen want de zee is nooit ver weg. Je maakt elke etappe zo lang als je wil door met de kusttram naar je starten eindpunt te sporen. Alle info en een gpx-track vind je op groteroutepaden.be of in de topogids van de GR 5A, Wandelronde van Vlaanderen. Voor een leuk verhaal en een filmpje kan je terecht op de website van een van onze redacteurs www.caersbart.be (rubriek kindertochten).

De Groene Gordelwandeling is een stevige wandeling van 25 kilometer die alle natuurgebieden in en rondom De Panne bezoekt: de Westhoek, de Zwarten hoek, de Cabourduinen, het Garzebeekveld, de Krakeelduinen, het Calmeynbos, de Oosthoekduinen, de Houtsaegerduinen en het strand. Vind je deze wandeling te lang, dan kan je ze inkorten of in elk van de natuurgebieden een kortere wandeling maken. Het kaartje van de Groene Gordelwandeling kan je ophalen in de Toeristische dienst. Pdf-kaartjes van de natuurgebieden kan je ook downloaden op depanne.be. Er is ook de lange wandeling op onverharde paden van Wandelpunt. Deze wandeling van 21,5 kilometer loopt over meer dan 95% onverharde paden. Ze gaat tot in Frankrijk waar je de natuurgebieden Dune du Perroquet en de Dune Marchant bezoekt. Bij eb kan je in Frankrijk op het strand twee scheepswrakken verkennen. www.wandelpunt.be

TIP 3

TIP 6

De toeristische dienst van De Panne organiseert regelmatig wandelingen. Elke wandeling heeft een thema en wordt begeleid door een gids. Er zijn erfgoedwandelingen, natuurwandelingen en historische wandelingen. Deze wandelingen zijn wat kort voor ervaren stappers, maar ze zijn een mooie aanvulling voor je eigen avontuurlijke tochten en je leert altijd iets bij. Op de website van de gemeente vind je de wandelkalender.

Bezoek het provinciaal bezoekerscentrum Duinpanne voor de permanente expo ‘Sea Change’ (Olmendreef 2). In het museum maak je een verkenning vanop de zeebodem tot boven de zeespiegel en verder tot op de panoramatoren. www.west-vlaanderen.be/sea-change.

Georganiseerde wandelingen

TIP 4

TIP 7 Vervoer, logies en terrasjes

Strand- en schelpen wandelingen

Wandelen langs het strand is altijd fijn. Je loopt langs de vloedlijn, weg van de drukte van de zeedijk. Met wat geluk kan je een zeehond spotten. Tijdens de zomer loop je op blote voeten, in de winter is het uitwaaien geblazen. Laat bij veel wind je wandelrichting door de windrichting bepalen: loop heen met de wind mee en spoor met de kusttram terug naar je startpunt. Bij weinig wind loop je als een leguaan met je gezicht in de richting van de zon. Langs de vloedlijn vind je tal van schelpen. Verzamel een zak vol schelpen, verdeel ze in groepjes van gelijkvormige schelpen en probeer elke soort te determineren. Je kan hiervoor het Strandgidsje Vlaamse Kust, van Gravelines tot Cadzand gebruiken, verkrijgbaar in elke toeristische dienst aan de kust of online op webshop.west-vlaanderen.be.

Bezoekerscentrum Duinpanne

TIP 5 Wandelknooppunten

Aan de westkust vind je het meest uitgebreide knooppuntennetwerk van de hele kust, omdat hier de meeste natuurgebieden zijn. Met het netwerk kan je makkelijk een wandeling uitstippelen die je zo lang maakt als je zelf wil. De wandelsegmenten kiezen steeds voor het mooiste traject en maken onderscheid tussen verharde en onverharde paden. Koop de Wandelknooppunten kaart ‘Wandelnetwerk BE Kustwandelroute’ via shop.westtoer.be of stippel een route uit op www.wandelknooppunt.be.

Je kan vlot met de trein naar De Panne, al zijn de kustverbindingen tijdens het weekend eigenaardig genoeg minder goed dan tijdens de week. Eenmaal ter plaatse heb je geen auto nodig. Je kan met de kusttram, te voet of met de fiets naar je wandelbestemming. Dat gaat heel makkelijk aan zee. Ga je toch met de auto naar De Panne, dan kan je hem gratis parkeren op de parking van het Koningsplein. Net zoals alle kustplaatsen kan je in De Panne overal logeren en uit eten gaan. Wil je jezelf eens echt verwennen, kies voor een mooi drie sterrenhotel met stijl. Houd er rekening mee dat de tarieven in de zomermaanden flink oplopen en dat je voor de betere hotels maandenlang op voorhand moet reserveren. Buiten het toeristische seizoen is de beschikbaarheid groter en de prijs kan tot de helft dalen. En de terrasjes? Die zijn er in De Panne in overvloed, zowel op het strand als in de stad.

2022-4 Op Weg |

VERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWSVERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWS een verre bestemming... Het gevoel om zomaar te voet naar eender waar in Europa te kunnen trekken vind ik fantastisch. Daarnaast zoeken de vrijwilligers ook altijd naar de mooiste paden. Als ik ergens een lokale wandeling maak, merk ik vaak dat de mooiste stukken toch vaak samenlopen met een GR-pad.

KALENDER Onze provinciale teams werkten opnieuw een hele reeks mooie tochten uit. Blijf je graag op de hoogte? Schrijf je dan zeker

B&B of tent?

in voor de nieuwsbrief van je provincie

www.groteroutepaden.be/nl/

via

Welkom Karen

inschrijven-nieuwsbrief.

Wandeltochten

Sinds 1 juni is Karen De Pooter aan het werk bij Grote Routepaden, en daarmee is ons team nu terug compleet! Karen zal deeltijds de communicatie op zich nemen. We polsten naar haar wandelen fietservaringen.

Antwerpen Zo 17/7: Dagstapper Berchem – Borsbeek – Berchem Zo 7/8: Dagstapper Kalmthout

Limburg

Ik stapte heel wat jaren geleden vanuit Le Puy-enVelay tot Saint-Jean-Pied-de-Port (GR 65) en dan verder naar Santiago. Dat was de eerste keer dat ik zo lang op een GR wandelde. En eerlijk gezegd was de GR door Frankrijk voor mij het mooiste deel van de route. De camino in Spanje heeft natuurlijk andere troeven (de sfeer, lekker eten…) maar in Frankrijk was elke dag een feest: heerlijke natuur, veel variatie, mooie dorpen, nooit een lang stuk langs een drukke weg, onze Franse collega’s hebben dat heel goed gedaan!

Zo 11/9: Halvedagwandeling in de Demervallei (Zelem) Zo 25/9: Dagwandeling in de Brabantse Wouden (Oud-Heverlee)

Oost-Vlaanderen Vr 19/8: Vrij(e)dagwandeling door de vallei van de Oude Kale (Vinderhoute)

Vlaams-Brabant Zo 17/7: Zomerse boswandeling door het land van de Merode Zo 21/8: Luswandeling door het land van de Terrils

Waarom spreekt GR je aan? Het bijzondere aan GR-paden is natuurlijk dat het langeafstandspaden zijn, die allemaal leiden naar

West-Vlaanderen Do 4/8: Groede en Breskens Za 27/8: Rando zonder GRenzen 2022 Do 1/9: Kalkense Meersen

De fietsgids Fietsen door Rivierpark Scheldevallei is voor Jef Van den Heuvel, Walter Geentjens, Carine Vanalme, E.H. de Hon en Gauke Vermorgen. De fietsgids Oder-Spree-Tour voor Wesley Elias, Joeri Averens en Anton Geers. De fietsgids Fietsen langs de voormalige Zuiderzee gaat naar Astrid Van Cleef, Toon Langeraert en Joseph Veraghtert. De wandelgids Wegen met zegen naar Adriaan Ferdinand, Mieke de Bruijne en Joeri Schepers. De wandelgids De mooiste heuvelland wandelingen wordt opgestuurd naar Marina Bollens, Piet Buyssens en Wim Helsen. De wandelgids Heidschnuckenweg naar Gilbert Bastiaensen, Johan Helpers en Jean-Pierre Outtier. MARTINU SMARKE

RING

Groningen naar ndse Utrecht of Deze loopt van het Nederla werd begraven. De Martinusroute stad waar Sint-Martinus in 397 van door Vlaanderen, de km lange tocht Mehet Franse Tours, je mee op een 450 , Mechelen, Gent en Ieper naar wandelgids neemt Beveren op allerlei via Antwerpen, rken en bots je Bergen op Zoom Sint-Martinuske talrijke je van Amiens zijn passeer die aan de poorten nen. Onderweg de Romeinse militair schonk. verwijzingen naar helft aan een minderbedeelde de mantel deelde en Utrecht

UTE

MARTINUSRO

UTE

MARTINUSRO

UTE

MARTINUSRO

Bergen op Zoom

Rechtdoor volgen

Turnhout

Lommel

Knokke

GR GR

STREEK-G GR STREEK-GR STREEK-

Antwerpen

Rechts afslaan volgen r volgen Rechtdoor Rechtdoo

volgen Rechtdoorr volgen Rechtdoo

Eeklo

Oostende

Mechelen

Gent

Tielt

Ieper

Kortrijk

Maaseik

Menen

Kemmel

Maastricht

Leuven

Tienen

Sint-Truiden

Tongeren

Teuven

Halle

afslaan

Linksafslaan Links Verkeerde richting

afslaan Links afslaan Links

ROUTE OUTE AANLOOP AANLOOPR

VARIANT VARIANT

richting Verkeerdee richting Verkeerd

ROUTE AANLOOPROUTE AANLOOP

VARIANT VARIANT

Martinusroute route of Variant Martinus aansluitend GR-pad

uitzichtpun t

rdigheid Martinusbezienswaaigheid

wandelboom

op te merken

zendmast

Martinusbezienswaard op te merken

ing

bevoorradg bevoorradin

punt horeca punt horeca referentie GR referentie GR el/rustbank nk picknicktaf picknickta merken fel/rustba merken te op te op

wandelboom zendmast

kapel

nt kerk nt uitzichtpu uitzichtpu kerk

62 | Op Weg 2022-4 22

B&B/hotel B&B/hotel ing ing bevoorrad bevoorrad station

station horeca horeca

bushalte

nk bushalte fel/rustbank picknicktafel/rustba picknickta B&B/hotel B&B/hotel station station bushalte bushalte

te benadrukken.

tindetours.eu

L G I D S W A N D E

uitzichtpunt

Referentie punt

Referentiep unt

www.saintmar

m Sint-Maarten Cultureel Centru eren vzw België - Vlaand

LEGENDE

en vrede is delen. Delen van Sint-Martinus elkaar verbonden. gedachtegoed akelijk met vredesHet universele elkaar, ze zijn onlosm spaden maar ook mooiere staan niet los van daarom niet alleen pelgrim naar een s zijn wijst ons de weg , de Martinusroute heid en vrijheid het van de Martinusroute paden. Het logo hoeide voet verwijst naar nederig liseert zwaard symbo het ongesc en De . ring wereld respect en waarde mantel staat voor rmen van de zwakken. te opnieuw gedach nobele delen en het besche een bron zijn om deze ltocht Laat deze wande

GID | WA N D E L

AANLOOP

VARIANT

richting e richting Verkeerde Verkeerd ROUTE

Tours

ROUTE

Brussel

Oudenaarde

Poperinge

Hasselt

Vilvoorde

Aalst

Roeselare

Genk

Diest

Aarschot

Dendermonde

Veurne

afslaan

Bree

Geel

Brugge

Nieuwpoort

Rechts afslaan afslaan Rechts Links

afslaan Rechts afslaan Rechts

Herentals

Lier

Sint-Niklaas

S MARTINU

STREEK-GR

In opdracht van het Europees Cultureel Netwerk SintMaarten realiseerde Grote Routepaden een nieuwe wandelgids ‘Martinusroute’. Die neemt je mee op een 450 km lange tocht door Vlaanderen in het spoor van Sint-Maarten, van Bergen op Zoom via Antwerpen, Beveren, Mechelen, Gent en Ieper naar Menen. De Martinusroute is onderdeel van een pelgrims- en vredesroute van circa 6000 km doorheen Europa, met vier takken die allemaal E T naar Tours leiden, de stad waar SintROU MARTINUS Maarten in het jaar 397 werd begraven. In Vlaanderen volgt de route voor negentig procent GR-paden. Onze vrijwilligers verzorgen ook de markering met de speciale Martinus-sticker. tepaden.be www.groterou

Winnaars vorig nummer

gemarbeide richtingen eunende is volledig en in ns met onderst De Martinusroute middel van GR-teke een Martikeerd, hetzij door hetzij enkel en alleen door welke ring, Martinusmarke staat steeds vermeld In de beschrijving nusmarkering. moet worden. markering gevolgd

N 420 KM ZOOM NAAR MENE 38 KM VAN BERGEN OP NAAR WETTEREN VARIANT VAN AALST

tepaden.be www.groterou

m kruis kruis m wandelboo wandelboo abdij abdij zendmast zendmast kasteel

kasteel kapel kapel

ziekenhuis

ziekenhuis kerk kerk

kruis kruis abdij abdij kasteel kasteel

Kaart of gps? Ik blijf volharden met kaarten en wandelgidsen, enkel voor een fietstocht heb ik al wel eens een gps gebruikt.

Alleen op stap of met vrienden? Voor een dagtocht of weekend is een grotere groep tof, maar een lange tocht liever met twee of alleen, want dan mag het ook af en toe eens stil zijn.

GR of andere (fiets)tocht die je absoluut wil gedaan hebben? Ik probeer daar niet te veel aan te denken want dan word ik rusteloos! Misschien moet ik eerst een paar tochten afmaken waar ik ooit aan begonnen ben zoals het Coast to Coast pad in Engeland. En ik wil ook al lang eens door Nederland naar Denemarken fietsen, of in Oost-Europa… Maar ik ben ook heel blij met elk wandel- of fietsmoment dicht bij huis, in het Pajottenland of het Zoniënwoud.

Nieuwe wandelgids: Martinusroute

Alle info en inschrijven www.groteroutepaden.be > Kalender

BEWE GWIJZERING

De vrijheid die een tent geeft is heerlijk, maar ik slaap helaas heel licht en word dan twintig keer per nacht wakker… Dus na een paar nachten verlang ik toch hevig naar een B&B.

www.saintmar

tindetours.eu

GR-vrijwilliger Geert Creve is één van de drijvende krachten achter de gids: “We hebben binnen het GR-padennetwerk wel kleinere Streek-GR’s met een centraal thema, maar een thematische route op deze schaal is vrij uniek. Alle locaties konden we natuurlijk niet opnemen: in Vlaanderen alleen al zijn er 117 Martinusparochies! Er zitten wel heel wat natuurgebieden van diverse grootte in, plus enkele steden die je laten kennismaken met de diversiteit van Vlaanderen. Of je de route nu in zijn geheel bewandelt of een deel, je kan aan je tocht de invulling geven die jij ervan verwacht. Dit kan sportief zijn, maar evenzeer vanuit een spirituele invalshoek.” De gids is uiteraard verkrijgbaar in de webshop van Grote Routepaden.

OP WEG ZOMERWEDSTRIJD 2022 HOE KAN JE DEELNEMEN? Even hernemen wat in het edito van

dit nummer (p 3) stond:

Omdat foto’s kunnen spreken, alles zeggen, maar omdat sprekende foto’s ook niet zoeken wij foto’s met een verhaal.

ANDERS GEZEGD:

Foto Jacqueline Ross.

Je foto moet geen fotowedstrijd kunnen winnen, je tekst hoeft geen schrijfwedstrijd te winnen, maar de combinatie kan andere wandelaars of fietsers inspireren. Waarom sprak de plek of de

Foto Riccardo Maria

Mantero.

persoon of het pad of de route op de foto die je instuurt, jou als wandelaar of fietser zo aan? Foto Corrine Klug (foto’s creative commons).

Anekdotisch of bespiegelend, feitelijk of humoristisch, het kan allemaal. Zolang het maar om een authentieke beleving gaat.

PRIJZEN

3x 1x

PRAKTISCH

Deelnemen kan heel eenvoudig door een foto en een tekst (minimaal 200 woorden) te mailen naar opweg@groteroutepaden.be voor 15 oktober 2022. De winnaars worden bekendgemaakt in het decembernummer.

Er zijn vier mooie prijzen te winnen. Logischerwijze kom je met een fietsverhaal in aanmerking voor de fietszakken en met een wandelverhaal voor de wandelschoenen. Maar indien je zowel wandel- als fietstrektochten doet en beide prijzen je zouden kunnen bekoren, mag je dat aangeven in je mail.

Wandelschoenen Berghen

In 1993 droomde de familie VankeerBERGHEN ervan een Belgisch merk van wandelschoenen te ontwikkelen dat uitsluitend in Europa wordt gemaakt. Die droom is uitgekomen. Altijd begaan met de kwaliteit van het product, werkt het merk nauw samen met Italiaanse specialisten en zorgt het ervoor dat de productie op een eerlijke en duurzame manier in Europa blijft. Vandaag biedt Berghen® een compleet gamma wandelschoenen van niveau A tot C, voor het hele gezin. De collectie is fysiek te vinden in de BERGHENSTORE winkels in Knokke, Ukkel, Stokkel en Neupré of online op www.berghen.com.

Fietszakken Ortlieb, geschonken door De Geus

Het verhaal achter het gekendste fietszakkenmerk Ortlieb vind je p 29 van dit nummer. De prijs is een set Back Roller Classic tassen, geschonken door fietsenwinkel De Geus. Al ruim 35 jaar staat De Geus in Antwerpen bekend om zijn kwaliteitsfietsen en een goede (na-)service en hersteldienst. Inmiddels zijn er winkels in Antwerpen, Berchem en Edegem. Nieuw sinds april 2022 is De Geus Dert13n, de ideale plek om een racefiets, gravelbike of mountainbike te vinden. Alle info op fietsendegeus.be.

2022-4 Op Weg |

WANDELEN zonder bagage

Foto Cathy De Gusseme en Jan Thys

Proef van de zomer met een GR-arrangement

Zorgeloos op pad gaan, dat is wat je mag verwachten van een GR-wandelarrangement. Een warm onthaal, lekker eten en kant-en-klare routebeschrijvingen krijg je van de hotelier. Je wandelschoenen aantrekken is het enige wat je zelf hoeft te doen. Een arrangement kan het hele jaar door geboekt worden.

G R - W A N D E L A R R A N G E M E N T E N 1

Brabants Pajottenland

Drie wandeldagen op de GR 512 langs golvende akkers, kleine dorpjes, vierkantshoeven en kastelen tussen Halle en Geraardsbergen. – In een modern, sfeervol hotel*** in OLV- Lombeek. – 2-daags € 190,00, 3-daags € 290,00 en 4-daags € 385,00

Hageland

Je volgt de Demer en de Winge langs fikse heuvelruggen, broeken en beemden. – In een charmehotel*** in Rillaar. Met mogelijkheid tot gps-initiatie. – 2-daags € 175,00 - 3-daags € 265,00

Maas- & Mergelland

Het golvende Limburgse Mergelland biedt vele hoogtepunten en verrassende panorama’s. – In een prachtig gerestaureerde hotelhoeve** in Riemst. – 2-daags € 195,00 - 3-daags € 275,00

Fruitig Haspengouw

Met holle wegen, akkers, boomgaarden en een stukje Romeinse heirbaan als ingrediënten. – In een comfortabele gerestaureerde kasteelhoeve in Voort. – 2-daags € 185,00 - 3-daags € 295,00

Hoppe-Heuvelland

Aan beide zijden van de ‘schreve’, waar de herinneringen aan de Groote Oorlog nooit ver weg zijn. – In een sfeervol hotel op de flanken van de Monteberg in Dranouter. – 2-daags € 190,00 - 3-daags € 310,00

Voeren

Door de golvende landschappen van het Krijtland, Voeren en het Land van Herve. – In een schitterend gerestaureerde vierkantshoeve*** in ’s Gravenvoeren. – 2-daags 160,00 - 3-daags € 260,00

Kalmthoutse Heide

Via de GR 5 en de GR 12 ontdek je de vennen, naaldbossen en heidegebieden van het natuurgebied de Kalmthoutse Heide. – In een trendy hotel*** in Heide-Kalmthout – 2-daagse: 2-daags € 185,00 - 3-daags € 295,00

Zwalm en Vlaamse Ardennen

De driehoek Oudenaarde-Ronse-Brakel verrast met pittige hellingen en schitterende panorama’s. – In een comfortabele B&B met fijne maaltijdservice nabij het landelijke Brakel te midden groene rust. – 3-daags € 330,00

Informatie en boekingen bij Anders Reizen T 013 33 40 40 www.andersreizen.be * Single toeslag op aanvraag bij Anders Reizen

OPMERKELIJK

Abdij Ter Kameren.

In snelheid gepakt

Na een jaartje van uitstippelen, fietsen, nog eens fietsen, checken, dubbelchecken en de juiste kadertjes bouwen om de routes en alle info op abdijfietsen.be te krijgen, konden we jullie in het februarinummer van Op Weg eindelijk trakteren op een fietsronde langs alle erkende abdijbieren en trappistenbieren in België. Tijd om even op onze lauweren te rusten. Althans, dat dachten we … Æ Tekst en foto’s Katrien Seynaeve en Bart Van Santvliet

website hadden we het bier niet apart vermeld, omdat het uitsluitend bestemd is voor export. Met wat geluk vind je het misschien wel in één of andere Nederlandse supermarktketen. La Cambre is een ander verhaal. Het bier bleek gelinkt aan de abdij van Ter Kameren in Brussel. Sinds begin 2022 wordt het gebrouwen door brouwerij het Anker in Mechelen en… kreeg het een erkenning als erkend abdijbier. Lap, nog geen maand na de lancering was onze website al niet meer up-to-date. Dat noemen ze ‘in snelheid gepakt’. Flexibel als we zijn begonnen we ons

clemens sweerman

Limes

fietsroute 3

Romeinse Rijk Langs de noordgrens van het Roemenië, Bucovina, Donoudelt

a, Zwarte Zee

S E R I E E U R O PA F I E T S E R S

We ontvingen heel wat positieve en leuke reacties en hier en daar wees een opmerkzame geest ons op een punt of een komma. Maar dan ontdekten we in onze mailbox een kort berichtje van een wel zeer alerte fietsen/of bierdeskundige: “Bij deze wil ik jullie laten weten dat er geen 23 maar 25 erkende abdijbieren zijn, er zijn ook nog La Cambre en St-Pierre.” Vanzelfsprekend gingen we meteen op onderzoek. St-Pierre bleek, net als het abdijbier Steenbrugge, verbonden aan de abdij van Steenbrugge. Die lag al op onze route. Op de

onderzoek in Brussel opnieuw. Bleek dat de routewijziging nogal zou meevallen. We verloren een stukje door de mooie villawijken van Ukkel, maar we wonnen een vrijwel autovrij traject door het statige Ter Kamerenbos. Het mooie traject door het Zoniënwoud kon integraal behouden blijven. Uiteraard moest er niet alleen op het scherm uitgestippeld worden, een nieuwe verkenning drong zich op. Op een mooie zondag begin mei zetten we de fiets op de trein richting Aarschot, waardoor we ook de laatste kilometers van het traject Antwerpen-Leuven konden doen. Tijdens onze vorige verkenning was dat onmogelijk door uit hun oevers getreden beken. Tussen Leuven en Brussel fietsten we ook het stukje Zoniënwoud opnieuw. Het goede nieuws is dat het ondergronds kruisen van de R0 vanaf 2023 niet meer via een steile trap moet, maar via een echte fietstunnel. Via de Lorreinedreef loopt de route recht het Ter Kamerenbos in, dat bijna volledig autovrij is gemaakt (met wel verschillende verkeersregimes in de week en het weekend). Een waar paradijs om te wandelen, te fietsen, te skaten en … om op het Robinsoneiland een lekkere La Cambre te degusteren! De abdijsite van Ter Kameren zelf is prachtig gelegen, voor de Brusselaars een leuke plek om te vertoeven op warme dagen. Na een kort stukje weg – oppassen voor de tramsporen – kan je de ‘oude’ route terug oppikken richting abdij van Vorst. De wijzigingen aan het traject LeuvenBornem zijn inmiddels gepubliceerd op www.abdijfietsen.be.

www.pirola.nl • lange-afstandsroutes • thematische routes • dagtochten

2022-4 Op Weg |

COLUMN

De sapiens in ons Ik stel me soms de vraag hoe de overgang van het leven van de prehistorische jagerverzamelaar naar het sedentaire landbouwersbestaan in zijn werk is gegaan. Ik heb het boek Sapiens gelezen, maar dat geeft toch niet echt een antwoord op hoe de mens zich bij die overgang heeft gevoeld. Waren alle mensen daar toen gelukkig mee? Of vond één individu het een goed idee om te gaan boeren en zich ergens vast te vestigen? Arme sapiens! Hadden die vroege mensen dan geen heimwee naar hun bestaan als nomaden? Dat kan toch niet anders! Als zelfs ik nu nog geregeld de drang voel om op weg te gaan ... Ik ben nochtans ook moestuinier, en toegegeven: ook dat kan me best gelukkig maken. Soms is het met pijn in het hart dat ik die moestuin voor een trekking of reis onbeheerd achterlaat. Ik probeer er dan op te vertrouwen dat de natuur tijdens mijn afwezigheid verder zijn gang zal gaan. Soms is dat ten goede van mijn moestuin, soms spijtig genoeg ten kwade. Misschien heeft die liefde om zelf gezaaide planten te zien groeien vroeger de prehistorische mens ook parten gespeeld in zijn keuze om zich ergens vast te vestigen? Maar wat maakt trekken dan zo aantrekkelijk? Zijn het gewoon onze roots die terug opspelen? Volgens mij is trekken ook ontdekken. Achter elke hoek of heuvel schuilt een nieuw uitzicht. Na een wat saaier stukje stoot je onverwacht op een uitzonderlijk mooi vergezicht. Perfecte antidote tegen verveling! In een interview met Miriam Lancewood (de Nederlandse vrouw die met haar partner in de Nieuw-Zeelandse wildernis woont) las ik dat zij het spijtig vond dat je na een tijdje aan het meest mooie landschap went en er niet meer volop van geniet. Die verdomde menselijke geest heeft blijkbaar steeds nieuwe kicks nodig. Dat maakt trekken ook zo goed voor ons, denk ik. Je behoudt de verwondering voor de mooie dingen die je kruist op je pad. Soms denk ik: misschien is een moestuin onderhouden wel een ongelooflijk trage manier van trekken? In mijn stadstuin loop ik van de ene moestuinpot naar de andere en bekijk elk plantje in detail. Telkens een ander uitzicht! Misschien is het toch zo gek niet dat de homo sapiens zich uiteindelijk vestigde voor deze slow travel. Wie weet had hij het zelf niet eens door dat hij niet meer aan het trekken was ... Maar laten wij het in elk geval geregeld blijven doen! Sapiens, wees trekker, en misschien ook een klein beetje boer, maar behoud in elk geval de verwondering! Ilse Van Humbeeck

66 | Op Weg 2022-4

VOLGEND NUMMER Volgend nummer

Op Weg oktober 2022 Reportages

Hoge Kempen

Ostfriesland

Jura

Kastelenroute Limburg

Pyreneeën

Bordeaux

COLOFON Op Weg is het tweemaandelijks magazine van Grote Routepaden vzw Grote Routepaden is een vrijwilligersorganisatie die het langeafstandswandelen- en fietsen in Vlaanderen promoot en instaat voor het beheer van GR-paden. Meer info op www.groteroutepaden.be.

Contact

GR-medewerkersteam, Grasmarkt 61, 1000 Brussel, info@groteroutepaden.be, +32 (0)487 20 82 01 Redactie Op Weg: opweg@groteroutepaden.be, +32 (0)496 60 65 53

Verantwoordelijke uitgever Rik Röttger

Hoofdredacteur Peter Cristiaensen

Eindredactie

Willem Dhaenens, Ann Mulders, Peter Cristiaensen

Redactie

Christina Bloem, Yanick Bos, Bart Caers, Christophe Deblaere, Willem Dhaenens, Daan Duppen, Ignace Fermont, Isabel Hoogewijs, Tom Langmans, Johan Lauwerier, Hilde Leemans, Guy Raskin, Lien Santermans, Katrien Seynaeve, Wim Vandamme, Dominique Van De Casteele, Marc Vandoren, Guido Vandroemme, Ward Van Loock, Bart Van Santvliet en Steven Vermeylen.

Coverfoto

Kathleen Verhelst (Welcome again! Op de fiets door Afrika)

Opmaak en druk

Bredero Graphics, www.brederographics.com

Reclameregie

Peter De Vester, peter@moizo.be, + 32 3 326 18 92

Abonnement

Jaarabonnement (6 nummers): € 37 (€ 35 bij domiciliëring). Voor buitenland €45 (€40 bij domiciliëring). Schrijf het lidgeld over op rekeningnummer BE 62 4111 0569 7161 BIC = KREDBEBB met als mededeling ‘lidmaatschap + naam + adres’. Registreer je via de website groteroutepaden.be/nl/registreren. Als abonnee ben je ook lid van Grote Routepaden en heb je recht op tal van voordelen: 10% korting in de GR-webshop, korting in buitensportzaken, een bon van € 5 voor een overnachting in een Vlaamse jeugdherberg en toegang tot de artikeldatabank van Op Weg (gaat terug tot 2003). www.groteroutepaden.be Overname van (delen van) artikels uit dit tijdschrift is toegestaan mits bronvermelding en schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur.

Werkten mee aan dit nummer

Luc Verhoeven, Dirk Buyle, Isabelle De Bonteridder, Christine Liagre, Hilde De Greef, Jan Turf, Willem Audoor, Lode Maesen, Katrien van Damme, Katrien Boon, Sebastien Naulais, Rita De Groeve, Kathleen Verhelst, Paul Zuidgeest, Vic Van Geele, Jan Van Meiraeghe, Wouter Dhaenens, Pieter Lahousse, Maarten Dhaenens, Herman De Wulf, Els Poupeye, Peter Putteman, Paul Tonet, Tjeu Tijskens, Wies Daamen, Pier Van Werde, Chantal Cornette, Cathy De Gusseme en Jan Thys.

Cartografie

Marc Vandoren, Guy Raskin, Wim Vandamme, Jean-Pierre Tossyn

Deze publicatie wordt gedrukt op papier waarvan de oorsprong gecertificeerd wordt door FSC® (Forest Stewardship Council®). Dit label promoot verantwoord bosbeheer gekoppeld aan sociaal en ecologisch verantwoord ondernemerschap. Grote Routepaden vzw verzekert op deze manier dat het papier met respect voor het milieu werd geproduceerd.

Thomas Jutzler

Minett

Luxemburg. echt. dichtbij.

Op Weg nr 4 Augustus - September 2022

Articles inside

OPMERKELIJK | In snelheid gepakt

WANDELAVONTUUR | Ierland

FOTOREPORTAGE | Spanje

Fietsnieuws

WANDELREPORTAGE | Spanje

INTERVIEW | Sebastien Naulais

COLUMN | Niets is toeval

Wandelnieuws

Opinie | Proper Pierke

Lezers onderweg

FIETSAVONTUUR | Afrika