�������� � ������� ���� ����� �������
magazine voor wandelaars & fietsers
PB- PP B- 00000 BELGIE(N) - BELGIQUE
2022
3 Diep verscholen tussen de Ecrins en de Mercantour
Retouradres: Grote Routepaden, Grasmarkt 61, 1000 Brussel - Afgiftekantoor Antwerpen X - ErkenYning: P 309099 - Tweemaandelijks Juni – Juli 2022
De GR 56 Tour de l’Ubaye
De Hoge Ardennenroute, een stukje wildernis dichtbij huis Langs de Romeinse Limes en de Belgische taalgrens Wijs op Wandel, 7 principes voor wandelaars Langs de Donau van Wenen naar Budapest Volop genieten van het ‘allemänsratten’ Een grillige lente in het Dijleland Nieuwe zomerwedstrijd
Het Hondsrugpad • Haspengouw • Het Hocheifel-natuurpark • Corsica
WAAR WIL JE EIGENLIJK NAAR TOE?
TREK EVO GTX MID | TREKKING
#ForTheNextStep
EDITO
Fietsen rond Vlaanderen: Yes we can! (foto Dries Baert, deelnemer GR-fotowedstrijd 2020).
Wijs op wandel Rond de eeuwwisseling schreef de toenmalige voorzitter van Grote Routepaden in zijn edito over ‘de toegenomen druk op het landschap door recreatieve gebruikers’. Wandelaars, fietsers en ‘alle-terrein-fietsers’ – de term mountainbikers was blijkbaar nog niet overgewaaid – kwamen in concurrentie met plattelandsbewoners, boeren en natuurbeschermers. Een ‘code voor de recreant’ moest soelaas bieden. Tien jaar later lanceerden het fietstijdschrift Grinta en enkele wielerbonden de actie ‘Ik fiets proper’, gevolgd door de bredere sensibiliseringscampagne ‘Fiets wijs!’. Alle soorten fietsers werden opgeroepen een charter te ondertekenen en veilig, hoffelijk én milieuvriendelijk op weg te gaan. 2020. Door corona ontdekken steeds meer mensen het fietsen en wandelen in eigen regio. Een uitstekende zaak, maar al snel volgen de berichten over ‘grote drukte’ en over ‘druk op onze natuurgebieden’. Boswachters en natuurliefhebbers klagen over mensen die zich niet houden aan de aangeduide paden, die hun hond overal laten loslopen en die zwerfvuil achterlaten. Overheden en natuurbeheer reageren noodgedwongen met het afsluiten van gebieden. Ook bivakplaatsen gaan soms weer toe. Enerzijds is het onze zoveelste confrontatie met het onweerlegbare gegeven dat Vlaanderen de voorbije decennia te veel open ruimte heeft verkwanseld. Wat rest is te klein en te versnipperd, waardoor de marges beperkt zijn. Anderzijds moeten de ‘nieuwe’ wandelaars en fietsers vanzelfsprekend aangesproken worden op hun gedrag. Een aantal vrijwilligers van GR gingen aan de slag. Het resultaat vind je
op pagina 9: ‘Wijs op wandel’, een code gebaseerd op 7 principes. Waarbij de nadruk niet enkel op heel concrete regels ligt, maar ook op achter liggende waarden. Momenteel zijn we nog volop aan het bekijken hoe en waar we dit signaal als vereniging kunnen uitdragen. Alle ideeën daarrond zijn trouwens altijd welkom. “De Vlaamse hemel is groot genoeg om recreanten én plattelands bewoners een plekje onder de zon te bieden”, zo luidde 20 jaar geleden de slotzin van het edito. Een gedachte die nog altijd even waar is, ook al is de druk alleen maar toegenomen. Een dubbele oproep is daarom broodnodig. Enerzijds aan politici en overheden: “Investeer in meer natuur, niet enkel in een handvol nationale parken, maar in heel Vlaanderen.” Anderzijds aan alle wandelaars en fietsers: “Wandel wijs en fiets wijs!”
Veel fiets-, wandel- en leesplezier, Peter Cristiaensen Hoofdredacteur Op Weg PS Bedankt Christophe, Johan, Bart, Carla, Gregor, Patricia, Marina en Michel, voor het schrijven en schaven aan ‘Wijs op wandel’. En merci Els voor de mooie titel.
2022-3 Op Weg |
3
Ovelo De mooiste fietstochten in de Oostkantons
Het fietsnetwerk in de Oostkantons is uitgebreid en fietstochten zijn eenvoudig met elkaar te combineren dankzij het knooppuntensysteem. Voor wie zeker niets wil missen zijn er de speciale Ovelo tochten. De Ovelo-tochten zijn uitgekozen pleziertochten die door de mooiste landschappen en over de Vennbahn leiden. www.ostbelgien.eu
GO Ostbelgien Fietsrouteplanner
Met de online routeplanner voor fietstochten is het gemakkelijk om een fietsroute uit te stippelen: go.ostbelgien.eu
Huis voor Toerisme Hoge Venen - Oostkantons visitostbelgien
Place Albert Ier 29a 4960 Malmedy
Oostkantons Ardennen
info@ostbelgien.eu +32 80 227 664 www.ostbelgien.eu
IN DIT NUMMER 6
Lezers onderweg
Dichtbij 8
Wijs op Wandel, 7 principes voor wandelaars
Reportages
12
22
12
FIETSREPORTAGE | Nederland
16
WANDELREPORTAGE | België
30
WANDELREPORTAGE | Nederland
34
FIETSREPORTAGE | Oostenrijk, Slowakije, Hongarije
Langs de Romeinse Limes en de Belgische taalgrens
Rood-gele streepjes in coronatijden, een grillige lente in het Dijleland Wandelen door de prehistorie, het Hondsrugpad
Langs de Donau van Wenen naar Budapest
44
FOTOREPORTAGE | Zweden
48
WANDELREPORTAGE | België
34
Volop genieten van het ‘allemänsratten’
De Hoge Ardennenroute, een stukje wildernis dichtbij huis
Tips 42
FIETSTIP | België
54
FIETSTIP | België, Duitsland
Fietsen als een trein, of een legioensoldaat Het Hocheifel-natuurpark
En verder
48
59 WIN !
5x Fietsen door Rivierpark Scheldevallei p 20
3x Oder-Spree-Tour p 20 3x Fietsen langs de voormalige Zuiderzee p 21
3x Wegen met zegen p 27
3x De mooiste Heuvelland wandelingen p 28 3x Heidschnuckenweg p 28
20 22
Fietsnieuws
26 37 38
Wandelnieuws
56
WANDELAVONTUUR | België
59
FIETSAVONTUUR | Frankrijk
63 65 66
Verenigingsnieuws
INTERVIEW | Barbara Dessein en Leo Thielemans Diep verscholen tussen de Ecrins en de Mercantour, de GR 56 Tour de l’Ubaye
COLUMN | Oorlogspaden WANDELAVONTUUR | Frankrijk
Rondje Monte Renoso & rondje Monte Formicula
Over het uitstippelen van een GR-wandeling Het vervolg van onze doorsteek door het Centraal Massief
OPMERKELIJK | Nieuwe zomerwedstrijd COLUMN | Probaat/ongeoorloofd
2022-3 Op Weg |
5
LEZERS ONDERWEG
Voorjaarszonnetje Zonsondergang Eerste week van april, net op tijd voor deze zonsondergang aan de Chapelle Notre-Dame de la Garde in Etretat, langs de GR 21, het Normandische kustpad. Ilse Van Humbeeck
In april wandelden wij met zijn drieën en stukje van het Franse deel van GR 128 vanuit Tournehemsur-la-Hem tot Hautes Escalles . Onderweg, op een heuveltop, ontdekten we de Chapelle Saint Louis de Guémy uit de 15de eeuw, gebouwd op orders van een zoon van Filips de Goede. Heel leuke plek om van onze picknick te genieten onder een voorjaarszonnetje. Jean-Pierre Outtier
Monther mé Panorama langs de GR 12C op Monthermé in de Franse Ardennen, de plek waar de Semois
‘Semoy’ noemt uitmondt in de Maas.
Annemie Vercruysse
Eifelsteig
. 313 km stappen van Aken naar Trier e Na de laatste etappe een diep u: haik een zucht, verpakt in aan het einde van de tocht en ons Latijn Porta Nigra
Willy Callens
6 | Op Weg 2022-3
en
Teambuilding Geen betere manier om na corona de redactieploeg weer samen te brengen dan een stukje … treinstappen. Ergens onderweg op de Streek-GR Dijleland tussen Sint-Joris-Weert en Leuven. De redactie van Op Weg
H E B
J I J
O O K
E E N
A A L V E R H
O T O , E E N F E N / O F E G ? D E R W N S O N E G R E
M A I L
Z E
Z E K E R
D O O R
N A A R
E E P A D E N . B R O T E R O U T O P W E G @ G
DICHTBIJ |
Wijs op Wandel Onze Wandelcode is bewust compact geschreven, daarom gaan we enkele nummers dieper in op een aantal van de 7 principes. Beginnen doen we bij het eerste, de voorbereiding. Een heel breed thema waarover elk verhaal in Op Weg wel wat vertelt. Twee van onze redacteurs voegen daar nog enkele persoonlijke gedachten aan toe. GR 512 door het Zoniënwoud (foto Dimitri Gesquiere, GR-FOTOwedstrijd 2020)
Ga voorbereid op pad
Zullen we uitgaan van een stevige dagtocht van 20 km? Kameraad Paul uit Maldegem nodigde ons uit om langs de Streek-GR Uilenspiegel uit te gaan waaien en vroeg me om de tocht voor te bereiden. Dus kroop ik achter mijn computer … Æ Willem Dhaenens
Apps en Maps
Wij komen met twee uit De Pinte en een derde uit Landegem met de trein. De website van GR-paden staat open, net als Google Maps voor openbaar vervoer en horeca. Mijn smartphone en de wandel-app OsmAnd+ liggen vlakbij. Waar de Streek-GR- dichtbij Kleit de N44 oversteekt, vind ik op Google Maps de bushalte Harinkweg, op 350 m van het pad. Trein- en busuren stuur ik naar de vier stappers door. Om 10u40 zullen we elkaar begroeten en na 20 km zullen we rond 17u op een bus stappen bij de Abdij van Male in Sijsele. Die zal ons naar het station van Brugge brengen. Al stappend blijkt al snel wie zich ook gebogen heeft over wat onderweg te zien is. Paul nam de topogids van de Streek-GR ter hand en ik
8
| Op Weg 2022-3
schuimde het traject in OsmAnd+ af. Daarop verrichte ik wat speurwerk op de website inventaris.onroerenderfgoed.be over het Maldegemveld, een kapel en een oude boerderij onderweg.
Afstand + hoogtemeters
Waar ik vroeger nooit op stap trok zonder stafkaart aan een touwtje rond mijn nek, staat nu al jaren OsmAnd+ (de beste wandel-app ‘ever’) open. Alle GR’s, wandelknooppunten en themaroutes staan er ingekleurd. Met de functie ‘Plan uw route’ tekende ik op voorhand de staptocht uit van bushalte tot bushalte en zie in de statistiek: 20,3 km en 63 m stijging. Geloof me vrij: niet alleen de afstand maar zeker ook de hoogte bepalen het welslagen van een wandeling. In
het Meetjesland is dat niet meteen aan de orde, maar als tochtcoördinator is het vaak belangrijk om beide getallen perfect af te stemmen op de medestappers. Ik geef hier graag een voorbeeld van hoe het onlangs bijna fout liep. Aan de Costa Brava ontvouwde mijn vriend de stafkaart en stelde een wandeling voor op de kliffenkust bij Begur. Voor onze beide eega’s is een tocht van 8 km echt voldoende. Hij had naar aloude gewoonte de wandeling op stafkaart met zo’n rollertje afgebold en kwam tot de conclusie dat die tocht van 9 km naar de kapel van Santa Catarina prima geschikt was. Maar niemand wist hoeveel hoogtemeters er gesprokkeld werden. Ik tekende zijn voorstel uit op OsmAnd+ en kwam aan 9,2 km met maar liefst 580 hoogtemeters. Ik tekende een andere
Wijs op Wandel
knip mij uit en plooi mij in het midden toe
7 principes voor wandelaars
"
Meer weten over onze routes en activiteiten? info@groteroutepaden.be www.groteroutepaden.be Scan mij
hier plooien
foto: Eric Boers
n
beschadig geen planten en pluk geen bloemen n neem als herinnering alleen foto’s mee n bekijk dieren vanop afstand en verstoor of voeder ze niet n blijf op het pad, ook bij veel modder, zo maak je het niet breder n voorkom brandgevaar en rook niet in natuurgebieden n geniet van de rust in stiltegebieden
Respecteer flora en fauna
n
neem al je afval mee naar huis, ook organisch afval n neem een afvalzakje mee en help zwerfvuil op te ruimen
Hou de natuur schoon
n
stippel je wandelroute goed uit n zorg voor stevige schoenen die tegen modder kunnen n volg wegmarkeringen waar mogelijk, maar neem ook een wandelkaart of gps mee n ga na of er gebieden afgesloten zijn omwille van jacht, broedseizoen of evenementen n kies voor het openbaar vervoer en de fiets, of deel een auto
Ga voorbereid op pad
hier plooien
groet iedereen en sla al eens een praatje n maak plaats voor andere padgebruikers n blijf op de paden, zeker langs privédomeinen n laat alle oogst aan bomen en op akkers voor de boer n beperk lawaai en beluister muziek alleen met oortjes n parkeer je auto waar hij niemand stoort
knip mij uit en plooi mij in het midden toe
Nodig andere wandelaars uit om deze principes mee uit te dragen
n
bivakkeer in zones die daarvoor bestemd zijn of vraag toestemming n maak alleen een kampvuur als daar voorzieningen voor zijn n houd de groep klein en houd het rustig n begraaf uitwerpselen voldoende diep n laat het terrein achter zoals je het vond en neem je afval mee
Bivakkeer zonder een spoor na te laten
n
laat hem geen dieren of wandelaars opjagen n hou hem waar nodig aan de leiband n ga op voorhand na of hij overal op je route is toegelaten n ruim uitwerpselen altijd op, ook in de natuur
Hou je hond onder controle
n
Respecteer je medemens
"
4/05/2022 14:49
wandeling uit, met 6 km en 210 hoogtemeters. Iedereen tevreden! OsmAnd+ redde ongetwijfeld ons gezellig samenzijn die avond...
Ik ga op stap en neem mee
Mijn laatste stap in de voorbereiding is de avond voordien de rugzak klaarmaken. Lunch, drinken, regencape, een verrekijker en een powerbank om de smartphone op te laden zijn wat mij betreft de meest essentiële onderdelen voor wie een dag in de buitenlucht wil doorbrengen. Sommigen hebben aan de camera in hun smartphone niet genoeg en stoppen nog een echt fototoestel met sterke zoomfunctie in hun tas. Op die manier kan geen enkele merkwaardige vogel of hartveroverend landschap ontsnappen. Ik voorzie ook altijd een lege plek in mijn rugzak, zodat ik me al wandelend van allerlei kledingstukken kan ontdoen bij stijgende temperaturen. Zo kom ik zelfs voor een dagtocht al snel uit op een vrij grote rugzak (tot 8 kg).
Voor wandelingen van plus 15 km plaats ik altijd mijn wandelstokken in de zijzakken van mijn rugzak. Altijd nuttig om vlotter bergop en bergaf te wandelen, om moeilijke passages met modder en plassen heelhuids te overleven en om het tussen km 16 en 21 ook nog vol te houden. In natte, winterse omstandigheden neem ik ook mijn getten (slobkousen) mee, om toch met propere broekspijpen op de trein naar huis te stappen. Soms heb ik een overbroek in de rugzak gestopt voor die onverwachte regenbui. Laarzen zijn voor mij helemaal uit den boze, ik kies altijd voor stevige stapschoenen, goed onderhouden met wax om ze waterdicht te houden.
schampavie.be, waar Hugo Marissens onder de rubriek ‘Langs trage wegen door België’ intussen al 75 trajecten van 23 tot 28 km tussen twee treinstations in woord en beeld beschreven heeft. Eenmaal op pad is de navigatie van cruciaal belang. Lopen we over een gemarkeerd pad dan krijgen de (wit-rode) tekens voorrang op wat onze app of gps zegt. Maar zelfs voor GR-paden houd je best altijd de wandelkaart, de gps of de wandelapp binnen handbereik. Met een goede voorbereiding wordt je wandel tocht ongetwijfeld een succes, met als klapstuk een stralende glimlach en een warme knuffel van je medestappers als afscheid.
Voorrang aan de tekens
Omdat we altijd met openbaar vervoer onze wandelingen organiseren ga ik voor inspiratie vaak neuzen in de Treinstappers van GR of van de Waalse SGR. Wie verder die weg wil opgaan, vindt nog meer inspiratie bij de website
Twijfel je om een wandel-app te installeren: ga even kijken op routen.be/ beste-wandelappsgpx.
GRiezelig GRoteske GRap (Niet) goed voorbereid op pad Johan Lauwerier
geplooide A4.indd 2
Foto Choudoudou (Creative Commons)
Het is altijd goed om voor je overnachtingen vooraf een kleine prospectie te doen. We zouden in Limburg een wandel-fietstocht maken: onze fietsen bij het eindpunt van onze GR-etappe zetten en ’s avonds trappend terugkeren naar het hotel. Via een bekend platform hadden we in Zutendaal een aanbevolen ‘fietshotel’ geboekt. Maar ’s morgens was de eigenaar spoorloos. Om 8 uur was het bestelde ontbijt er niet, in het huis van de eigenaar naast het hotel brandden alle lichten, maar na herhaaldelijk bellen en op de ruiten tikken werd niet open gedaan. Op telefoontjes werd niet gereageerd. Redelijk verdacht allemaal. Iemand kwam op het idee om de politie toch maar te bellen. Die waren er binnen de vijf minuten. Gelukkig, want zowat gelijktijdig daagde de eigenaar ook op, in behoorlijk agressieve toestand. Bleek dat iedereen in de buurt wist dat er wel eens ‘problemen’ waren in het hotel. Maar wij dus niet. En we hadden het kunnen weten! Bij onderzoek achteraf bleek dat het in de reviews op de boekingsite krioelde van de negatieve commentaren op het betreffende hotel. Van een gesloten deur bij aankomst tot geen ontbijt, van een snerende eigenaar tot kakkerlakken. Momenteel zijn er op het internet nog vele sporen te vinden van het inmiddels gesloten hotel. Eén van de links naar de website leidt nu naar een bedrijf voor ‘crushing equipment’ (uitrusting voor verbrijzelen en verbrokkelen). Gelukkig zijn we in dat fietshotel niet zo letterlijk in de maling genomen.
Het gebeurde op het oude tracé van de GR5 door Lotharingen. De bouw van de A30 richting Metz was in volle gang. En die gigantische bouwwerf gooide de hele streek ten zuiden van Thionville letterlijk en figuurlijk overhoop. Later kwamen wij tot de ontdekking dat de kranten er vol van stonden, met de meningen van voor- en tegenstanders. Maar wij lazen geen Franse kranten. Onwetend dus stonden wij op een dag ergens tussen Fontoy en Neufchef voor een enorme bouwput. Maar geen nood, voor de GR-wandelaars was er een déviation geregeld. Dachten wij. Ter controle had ik mijn stafkaart uit mijn rugzak kunnen opdiepen, maar omwille van de aanhoudende stortvloed deed ik dat dus niet. Heel dom, want na twee uur ploeteren in de plassende regen door het Forêt de Moyeuvre stonden wij tot ons afgrijzen terug bij ons beginpunt. In mijn dagboek had ik genoteerd: “Waar zit de verantwoordelijke voor deze GRiezelig GRoteske GRap?” Gelukkig kruisten we net op dat moment een boswerker die ons de weg kon tonen naar de enige voorlopige brug over de 300 m brede bouwsleuf. ’s Avonds had ik maar één blik nodig op de voorpagina van Le Républicain Lorrain: “Le A30, travaux en retard!” Je tocht goed voorbereiden is dus ook de plaatselijke krant leggen naast een goede oude stafkaart.
2022-3 Op Weg |
11
FIETSREPORTAGE | Nederland, België
Duizenden kilometers fietsen, wekenlang onderweg zijn en overnachten in een klein tentje, ik krijg het thuis niet meer verkocht. Nu we de 65 voorbij zijn, kijken we met plezier terug op deze ervaringen. Maar tegelijk laat de fiets ons niet los. In de zomer van 2021 combineerden we vier Nederlandse langeafstandsroutes tot één mooie fietsvakantie. Æ Tekst en foto’s Herman De Wulf
Langs de Romeinse Limes en de Belgische taalgrens
Vier LF-routes gecombineerd
Vuurtoren ’t Lage Licht bij Westkapelle (LF Kustroute).
Duinlandschappen
We starten onze LF Kustroute met de veerboot over de Westerschelde naar Vlissingen. Bij het Veerse Meer komen we via de westelijke dam op het eiland Noord-Beveland. Amper 3 km verder staan we al bij de 9 km lange Oosterscheldekering die ons scheidt van het duo-eiland Schouwen-Duiveland. We zijn onder de indruk van de gigantische kustwerken die Nederland beschermen tegen het water. Op het duo-eiland fietsen we door het natuurgebied de Kop van Schouwen, het grootste
12
| Op Weg 2022-3
bos van Zeeland. Zo komen we in Burgh, een dorp dat is ontstaan rond een ringwalburg die aan het einde van de 9de eeuw werd opgeworpen tegen de Noormannen. Na die passage volgen mooie duinlandschappen met zandverstuivingen, valleien en duinweiden. Via de Brouwersdam bereiken we de voormalige eilanden Goeree-Overflakkee. We rijden over land, maar dat is er niet altijd geweest. Het dorpje Goedereede lag in de 15de eeuw aan het water en was een welvarend havenstadje. Door verzanding kwam de haven steeds verder te liggen
van het centrum. De horeca heeft de handel van toen overgenomen. Terecht, want elk hoekje is hier een schilderijtje.
Kustpanorama’s
Over de Haringvlietdam bereiken we het eiland Voorne-Putten. Voor ons liggen de Voornse duinen. Ze behoren tot de mooiste en meest gevarieerde natuurgebieden van Nederland. Kilometerslang fietsen we langs de rustgevende panorama’s van de kustlijn, terwijl we de zilte zeelucht proeven. Tot we bij de ‘Maasvlakte’
Op de Limesroute passeren we het heerlijke Leiden.
aankomen. Eigenlijk ligt deze ‘vlakte’ in zee, het zand is opgespoten om het gebied aan de haven van Rotterdam cadeau te doen. De route loopt niet door het centrum van Den Haag, wel langs het beroemde stadsdeel Scheveningen. Zoals zovele badplaatsen was dit ooit een vissersdorp. We fietsen door de duingebieden Meijendel en Berheide die een onderdeel zijn van het Nationaal Park Hollandse Duinen. Katwijk is voor ons het eindpunt van onze eerste LF-route.
Monumentaal Leiden
Katwijk ligt vlakbij de oorspronkelijke monding van de Oude Rijn. Vanaf de 10de eeuw begon die te verzanden tot een duinenrij. Daarom stroomt het Rijnwater vandaag via de Lek naar zee. We fietsen naar Leiden, de geboortestad van Rembrandt, bekend om zijn universiteit en zijn historische binnenstad met grachten en prachtige monumentale gebouwen. Romeinse sporen zijn te vinden bij het park Milo. Omdat het echte castellum nog onder de grond zit, moeten we het stellen met een reconstructie van wallen en wachttorens. Leiden is een heerlijke wandelstad en dus ideaal voor een langere fietspauze.
Een halve euro tol
Door het afsluiten van de benedenloop van de Oude Rijn konden zich veengebieden vormen die door eeuwen van turfsteken, stormen, inpoldering en bodemdaling uitgroeiden tot het typisch Hollandse landschap dat goed te zien is tussen Leiden en Alphen a/d Rijn. Richting Bodegraven is ook de vroegere loop van de
Tongeren, in de buurt van de Moerenpoort.
Limes, de noordelijke grens van het Romeinse Rijk, goed te volgen. Het was destijds de enige strook met een stevige ondergrond, waarop nu nog enkele oude herenboerderijen te zien zijn. Halverwege Bodegraven en Woerden, in Nieuwerbrug a/de Rijn, vinden we de enige particuliere tolbrug van Nederland. Een stukje folklore dat teruggaat tot 1651, toen de Staten van Holland aan de inwoners toestemming gaven voor een ophaalbrug met tol. Ook vandaag nog moeten auto’s, fietsers en bootjes er aanschuiven voor een halve euro.
Kilometerslang fietsen we langs de rustgevende panorama’s van de kustlijn, terwijl we de zilte zeelucht proeven. Romeins en bruisend
Voorbij het historische stadje Woerden volgen we de gekanaliseerde Leidse Rijn tot Utrecht. Het niet te missen archeologiemuseum is gehuisvest in Castellum Hoge Woerd, het grootste museumstuk van Nederland. We zijn benieuwd om eindelijk eens een echt, 2000 jaar oud, Romeins schip te zien. Ook de stad Utrecht is ontstaan bij een Castellum, op de plek waar nu de SintMaartensdom staat. Maar Utrecht is niet alleen geschiedenis. Het is een bruisende stad met volle terrassen en veel interessante plekjes.
Het golvende waterlint
Van Utrecht gaat het tot Wijk bij Duurstede, het legendarische ‘Dorestad’. Tussen 700 en 850, tot de verwoesting door de Vikingen, was dit één van de belangrijkste handelssteden van Noord-Europa. Zo zie je maar dat wat door mensen gemaakt is, altijd heel fragiel is. Vanaf hier leidt de Limesroute ons door het mooie rivierenlandschap, “waar het golvende waterlint onder jagende wolken de weidsheid tot de einder inkleurt” (Clemens Sweerman, auteur van de fietsgids). We trappen langs de Nederrijn door het smalle Betuweland. De kersenpluk is bezig en overal kan je er kopen langs de weg. De Limesroute loopt nog duizenden kilometers verder richting de Zwarte Zee, maar voor ons eindigt ze in Nijmegen, de oudste stad van Nederland. Van hieruit gaan we de Maas opzoeken.
Kanonschot
In het noordelijkste puntje van NederlandsLimburg vormt de Maas de grens met NoordBrabant. Hier ligt Gennep, een mooi oud stadje dat in de 16de en 17de eeuw nog tot het protestantse Pruisen behoorde. Na de nederlaag van Napoleon in 1815 besliste het Congres van Wenen dat de Maas niet onder Duitse invloed mocht blijven. Een kanonschot zou beslissen hoever de grens van de rivier moest wegblijven. Het werd ongeveer 3 km. Zo kwam Gennep bij Nederland en zullen we het grootste deel van onze fietstocht langs de Maas op de smalle strook tussen rivier en grens fietsen. De Maasheggen is het oudste cultuurlandschap van Nederland, kleine percelen omgeven door
2022-3 Op Weg |
13
Op de LF Maasroute vlakbij Kessel.
Alphen aan den Rijn.
dichte heggen van meidoorn en sleedoorn. Bij Vierlingsbeek steken we de rivier opnieuw over om nu langs de Maasduinen te fietsen. Dit is de langste rivierduinengordel van Nederland, een fascinerend landschap van heide, duinen, bos en vennetjes.
Mottekasteel
Voorbij Arcen naderen we de Duitse grens tot op 150 meter, maar oversteken doen we niet. We ruilen de rust van de bossen voor de drukte van Venlo, de groene stad aan de Maas. Ooit gesticht door de Romeinen is ook Venlo vandaag een bruisende stad met veel terrasjes. Na het veer bij Steyl maakt de route een lus naar het kastelendorp Baarlo, maar Paul Benjaminse vond het niet zo bijzonder en dus blijven we de Maasoever volgen tot bij het veer van Kessel. Het Kasteel Keverberg is een van de laatste mottekastelen van Nederland. De duizend jaar oude kasteelruïne werd gebouwd op een motte, een kunstmatig aangelegde heuvel waar ooit een middeleeuwse wachttoren stond. Het hoge plateau van de controversieel gerenoveerde kasteelruïne levert een prachtig uitzicht over het Maasdal.
Wateroverlast
Zo arriveren we in de Hanzestad Roermond, met de fraaie Munsterkerk als middelpunt. Net buiten de stad is het veer van Ool (‘Biej Ool Euver’) nog steeds buiten dienst als gevolg van de wateroverlast van de voorbije weken. Naarmate onze rit vordert merken we steeds meer de gevolgen: massa’s rommel langs de weg en lege benedenverdiepingen zonder meubels. Sommigen mensen zijn nog bezig met het vullen van containers. De huizen treuren met tranen van Maaswater. Veel miserie zit nog verborgen achter de gevels. We doorkruisen de Maasplassen, het grootste aaneengesloten watersportgebied van Nederland en volgen een eind het Julianakanaal. Om in Maastricht te raken moeten we door het smalste stukje van Nederland, de zogenaamde ‘flessenhals’. De stad zelf is één van de oudste van het land. De Romeinen bouwden hier de eerste brug over de Maas op de weg tussen Tongeren en Keulen. “De stad deelt Bourgondische uitbundigheid met de buren in Vlaanderen, maar koppelt dat aan een Hollandse verzorging van het uiterlijk”, schrijft Benjaminse. Het Vrijthof, dat één van de mooiste pleinen van Nederland
wordt genoemd, is de ideale plaats om afscheid te nemen van de Maasroute.
Langs de Jeker
Onze Taalgrensroute start in het dorpje Kanne, in het zuidoosten van Belgisch-Limburg, en in de vallei van de ‘Geer’, in Vlaanderen de Jeker genoemd. Langs het water fietsen we voorbij het Fort van Eben-Emael. De rivier stroomt hier door een brede en diepe vallei met hoog oprijzende, beboste heuvelflanken. Bij het vastleggen van de taalgrens verkozen vijf van de
Herstappe is een van de vele ingeslapen dorpjes met bescheiden kerkjes van het vruchtbare Droog-Haspengouw. zeven dorpen langs de Jeker te verhuizen van de provincie Limburg naar de provincie Luik. Limburg was toen een achtergestelde regio terwijl de kolen- en staalindustrie rond Luik nog goed boerde. Een ommetje langs Tongeren en een fotootje met zijn bekendste inwoner mogen niet ontbreken.
Graan- en bietenvelden
Dat het minuscule dorpje Herstappe, de kleinste gemeente van Vlaanderen met minder dan 100 inwoners, nog zelfstandig is, dankt het aan zijn statuut met taalfaciliteiten. Het is een van de vele ingeslapen dorpjes met bescheiden kerkjes van het vruchtbare Droog-Haspengouw. Ons pad kronkelt zich van het ene naar het De tolbrug van Nieuwerbrug a/d Rijn.
14
| Op Weg 2022-3
Dwars door Droog-haspengouw.
De Oosterscheldekering.
Goedereede.
Even dag zeggen aan Ambiorix.
andere, op en neer. In Walshoutem zijn we in Vlaams-Brabant, hoewel de naam dit niet laat vermoeden. In de 16e eeuw was dit Houthem wellicht overwegend Franstalig, vandaar de toevoeging ‘Wals’ (Waals). Graan- en bietenvelden blijven dominant aanwezig tussen Landen en Hélécine (Heylissem). Niet verwonderlijk dat de Norbertijnen hier ooit een abdij bouwden die uitblonk in de ‘landbouwkunst’. Het mooie kasteel is nu eigendom van de provincie.
zorgen voor heel wat spanning in de kuiten. De 18 ha wateroppervlak van het Meer van Genval behoren zowel tot het Vlaamse Overijse als tot het Waalse Genval. De taalgrens loopt als een gekartelde lijn door het midden van dit meer, met dank aan een beek. Vóór het uitgraven van het meer in 1904 zocht de Argentine zich kronkelend een weg door de vallei. Bij het vastleggen van de taalgrens werd haar traject als referentie gebruikt.
Taalgrens door het meer
Waterloo kennen jullie van Napoleon of misschien van ABBA. Wij zullen het ons herinneren als een noodzakelijke passage door residentiële woonwijken. We fietsen over dichtbevolkte heuvels met chique villa’s van rijke Brusselaars. Gelukkig zijn er nog de verkeersvrije trajecten
Via de weidse panorama’s van ‘La Hesbaye Brabançonne’ fietsen we onder Leuven door naar de beekvalleien van de druivenstreek rond Overijse. De rustige dorpjes en stille gehuchten volgen elkaar geruisloos op. Maar de hellingen
Mengtaaltje
door het Hallerbos en langs het kanaal BrusselCharleroi. Gelukkig is er ook het Vlaamse Lembeek waar we iets lekkers kunnen eten en proeven van lekkere bieren van de lokale brouwerij Boon. Via Rebecq verlaten we het ‘Roman Païs’, sinds de 12de eeuw het zuiden van het vroegere Hertogdom Brabant, het deel van Brabant waar Frans werd en nog altijd wordt gesproken. Onze reis eindigt in het Henegouwse Enghien. Deze stad met faciliteiten voor de Vlamingen lag eertijds op de grens van drie belangrijke graafschappen: Vlaanderen, Henegouwen en Brabant. Een aanzienlijk deel van de bevolking spreekt hier nog altijd een vreemd klinkend mengtaaltje van Frans en Nederlands. Een mooie plek om afscheid te nemen van de Taalgrensroute.
PRAKTISCHE INFO Wij combineerden trajecten van drie Nederlandse LF-routes
Katwijk Leiden Alphen a/d Rijn Woerden Utrecht Den BodeLim esr Haag graven out e Wijk bij k Le Duurstede Rotterdam Waal
met de Belgische Taalgrensroute om een grote lus te maken van
Goedereede Burgh
Breda
Vierlingsbeek
0
20
Venlo Kessel Baarlo ute sro aa -M
Hasselt
LF
lde Sche Brussel
Arcen
s
Eindhoven
Antwerpen Gent
jn
aa
Vlissingen Breskens
reden we het binnenland in, via de Limesroute tot Nijmegen
Gennep Ri
M
Roosendaal
Kustroute, van Breskens tot Katwijk-aan-Zee (170 km). Daarna
Nijmegen
Maas ‘s Hertogenbosch Tilburg
ongeveer 750 km. Starten deden we met een gedeelte van de LF
Arnhem
Roermond
(150 km). Terug zuidwaarts volgden we de LF Maasroute tot Maastricht (200 km) om daarna over te schakelen op de Taalgrensroute (220 km). Over de Nederlandse LF-routes vind je meer info op www.nederlandfietsland.nl.
Voor
de
Taalgrensroute:
www.recreatiefietser.be. Over deze en vele andere fietsroutes lees je meer op www.genietenop2wielen.be.
Ma as
LF -K us
tro ut e
NOORDZEE
Leuven
Maastricht Overijse Hélécine Tongeren Kanne km Landen Aachen EbenLembeek Herstappe Emael Genval Walshoutem Waterloo Enghien Rebecq Op Weg Taalgrensroute Luik
ONLINE
KAART
TRACK
FOTO’S
2022
2022-3 Op Weg |
15
WANDELREPORTAGE | België
Rood-gele streepjes in coronatijden DEEL 1 Een grillige lente in het Dijleland
In 2021 stootte ik me twee keer aan dezelfde steen. Twee keer plande ik een week vakantie en telkens het zover was, kon ik door een hevige coronapiek amper een kant uit. De toevallige vondst van een wandelgids in een boekenwinkel bracht redding. Zo werden de Streek-GR Dijleland en later ook de Streek-GR Hageland hoogtepunten in mijn coronajaar. Æ Tekst en foto’s Katrien Boon
Door het Silsombos op wrakkige vlonderpaden.
Verslingerd
Na één dag op het Dijlelandtraject wist ik het: ik ben verkocht en verslingerd. Ik had op een vroege aprilzondag de eerste etappe gewandeld,
16
| Op Weg 2022-3
samen met mijn 12-jarige zoon. Een dikke 15 kilometer door Leuvense begijnhoven en parken, langs het Arenbergkasteel en een bijzonder welkom wafelkraam in Neerijse tot in
het natuurgebied Doode Bemde, om tenslotte het station van Sint-Joris-Weert te bereiken. Met als eerste gedachte bij aankomst: joepie, morgen mag ik verder wandelen! En wat ga ik
Dotterbloemen zijn prachtige lentebodes.
Onverwacht mooi: de Barebeekvallei.
dan allemaal zien en beleven? Dat voortdrijvende en stuwende, het ’s avonds alweer verlangen naar de volgende etappe is een gevoel dat me bij beide Streek-GR’s niet meer losliet. Ik liep de Dijlelandroute in een week helemaal uit. Zelfs toen een noodgeval op het werk midden in mijn tocht voor onverwacht (nacht) werk zorgde, stond ik diezelfde dag alweer op het pad. Ik puzzelde zodanig met de etappes dat ik de Streek-GR toch volledig kon uitstappen in mijn vakantieweek. Dagenlang aan één stuk doorwandelen zonder die cadans te onderbreken – opstaan, boterhammen smeren, trein of bus nemen naar mijn volgende startpunt – daarin bleek voor mij dé grote aantrekkingskracht van dit avontuur te zitten.
Mechelen in het avondlicht zo heerlijk is. En dat mijn hart opspringt van elke holle weg in het zuiden van de Druivenstreek.
Mooi…
De Streek-GR Dijeland verbindt een aantal waanzinnig mooie gebieden. Naast ‘evergreens’, zoals het Zoniënwoud en de Doode Bemde, bliezen ook minder bekende parels me van mijn sokken. De Laanvallei in Sint-AgathaRode was er zo eentje, met aansluitend de klim door het dorp Terlanen richting Huldenberg. Net als het Bertembos vol bosanemonen en het ondergelopen natuurdomein De Gevel in Rotselaar. De charme van het Silsombos in de lente, wanneer de dotter- en sleutelbloemen de aandacht afleiden van de wrakkige vlonderpaadjes (hier is echt wel ruimte tot verbetering), is onweerstaanbaar. Ik genoot ook van schoonheid die ik vergeten was. Dat Tervuren en het Zoniënwoud aanvoelen als een dagje vakantie, bijvoorbeeld. Dat
Ik viel als een blok voor het uitzicht op de Barebeekvallei met de foeragerende ooievaars en de natte weiden en brugjes van het natuurgebied Pikhakendonk. Maar het meest werd ik misschien wel betoverd door het traject tussen Muizen en Haacht. De Dijle is daar al een flinke rivier, in bedwang gehouden door stevige dijken en in niets meer lijkend op de heerlijk vrij kronkelende Dijle ten zuiden van Leuven. En dus had ik een doorsnee traject verwacht, lekker doorwandelen in de lentezon, en niet meer dan dat. Het verliep anders. Ik viel als een blok voor het uitzicht op de Barebeekvallei met de foeragerende ooievaars, de natte weiden en brugjes van het natuurgebied Pikhakendonk en de omgeving van de antitankgracht in Haacht.
…en lelijk
Wil dat zeggen dat de Streek-GR Dijleland één lange parade van schoonheid en verrukking
De lente is in het land.
is? Bijlange niet. Het is een onvermijdelijke eigenschap van doorgaande tochten dat ze af toe een serieuze portie verkavelingsbeschaving bevatten: lintbebouwing, beton en eindeloos intensief landbouwgebied. Het rommelige stuk tussen Huldenberg en het Zoniënwoud deed me niet bepaald wegdromen. In het vlakke, eentonige landbouwgebied ten noorden van Eppegem voelde elke kilometer alsof het er twee waren. En eens voorbij Haacht zijn de gebetonneerde veldwegen rond het festivalterrein van Werchter, door de jaren heen verhard voor het comfort van de kolonnes vrachtwagens en tourbussen, een geseling voor vermoeide voeten.
De nieuwe pony’s
Maar is dat niet precies wat het wandelen boeiend houdt? De contrasten, de eigenaardigheden en de vragen die daardoor opborrelen konden me net zo goed amuseren en bezighouden als de baltsende kieviten op de verder saaie Eppegemse akkers. Zo ging ik bij momenten compleet op in de vraag of alpaca’s de nieuwe pony’s zijn. Noem mij een dorp langs deze Streek-GR en ik toon jullie de dichtstbijzijnde huisalpaca. Ook berekende ik het aantal trampolines in achtertuinen en zette dat af tegen het geboortegemiddelde op het platteland. Conclusie: Vlaanderen telt misschien wel meer trampolines dan kinderen. En dan, net op zo’n moment, duikt een verrassing op achter een bocht. Het mysterieuze Dalemansbos in Zemst, waarvan ik nog nooit gehoord had. De beklimming van de Kesselberg na een eerder duf stukje Wilsele. Of een perfect gesitueerd en goed onderhouden openbaar
2022-3 Op Weg |
17
Vroege ochtend in Grootbroek.
Lunchpauze in Korbeek-Dijle.
toilet in het Mechelse Vrijbroekpark. Het mooie kan niet zonder het lelijke, dat ondervond ik ook tijdens deze tocht.
Sneeuw in april
Waar ik op voorhand geen rekening mee gehouden had, was sneeuw. Jullie zijn het misschien al vergeten, maar op 5 en 6 april 2021 sneeuwde het hevig in delen van Vlaanderen, en zeker in het Dijleland. Die sneeuw bleef tussen de buien door niet lang liggen, maar was koud en nat en joeg op de rug van een felle wind door het landschap. Dat maakte dat ik de eerste vlokken in mijn gezicht voelde waaien tijdens etappe 2, op het hooggelegen en open plateau bij Eizer. En dat ik de hele volgende dag sneeuw liep te trotseren, van het sprookjesachtig witte Tervuren tot in Veltem. Ik ben wellicht een van de zeldzame GR-wandelaars die de pittoreske Voervallei volledig in de sneeuw doorkruist heeft en die op de hoogte van Koeheide in Bertem amper nog vooruitkwam door de wind en de dikke vlokken. Ik was er in elk geval moederziel alleen en kan de ervaring toevoegen aan mijn lijstje van Werkelijk Unieke En Onvergetelijke Wandelervaringen. Koud heb ik het nooit gehad. Ik was goed gekleed voor de omstandigheden – het laagjesprincipe, de wollen muts, de lange onderbroek, je kent het wel. Het wandelen hield mijn interne verwarmingsketel goed gaande. Maar eens het eindpunt van een etappe bereikt en ik nog even moest wachten op bus of trein, ben ik toch twee keer in de buurt van de onderkoeling geweest. In Tervuren werd ik gered door een
18
| Op Weg 2022-3
afhaalkoffie van de plaatselijke patisseriezaak – een gelukske dat mij tot tranen toe bewoog op een moment dat de hele horeca nog in lockdown was. En in Veltem wankelde ik kleumend en klappertandend een superette bij het station binnen, waar ik de laatste overgebleven koffiekoek mee griste.
Ik was er in elk geval moederziel alleen en kan de ervaring toevoegen aan mijn lijstje van Werkelijk Unieke En Onvergetelijke Wandelervaringen. Stuntelen en doorgaan
Organisatorisch verliep de tocht zo goed als vlekkeloos. Toch was niet elk moment van de week ‘a walk in the park’, en moest ik af en toe wat improviseren. Dat begon al tijdens de eerste etappe, toen het na enkele kilometers plots en dringend tot mij doordrong dat gesloten horeca ook betekent: weinig tot geen toiletten. De student in badjas die mij op de Arenbergcampus in Heverlee met zijn badge binnenliet in de toiletten van zijn studentenhome, heeft mijn eeuwige dankbaarheid (en neen, achter een boompje gaan was geen optie op dat moment). Het openbaar vervoer op deze wandellus is bijzonder praktisch, en was ideaal voor mij als
Liefde voor het Mechels Broek.
Leuvenaar: ik geraakte elke ochtend vlot met trein of bus bij mijn startpunt en ’s avonds al even gemakkelijk weer in Leuven. Eén keer kwam ik in een omleiding van De Lijn terecht. Door werken aan het station van Kortenberg kon de bus naar Nederokkerzeel niet zijn normale route volgen en de vriendelijke chauffeur had geen idee langs waar hij dan wel kon rijden. Ik heb mezelf toen aangeboden als copiloot en na enkele plaatselijke rondes zijn we met vereende krachten toch in Nederokkerzeel geraakt. De signalisatie onderweg was uitstekend. Voor een nieuwkomer in de GR-wereld zoals ik had het zelfs iets bezwerends en verslavends om de rood-gele markeringen te volgen, zonder te moeten letten op knooppunten of kaart en kompas erbij te halen. Het gidsje dat ik gekocht had, gebruikte ik bijna alleen om tijdens mijn pauzes wat te lezen over bezienswaardigheden onderweg. Eén keer was ik zo in de ban van de streepjes dat ik niet doorhad dat ik in Vossem een kruispunt met een andere GR passeerde, en ongemerkt op de Streek-GR Groene Gordel was gesukkeld. Mooi stukje, daarover geen klachten, maar het betekende wel een kilometer of drie extra voor ik in Leefdaal weer op het juiste pad raakte. Helemaal in het staartje van de GR liep ik mezelf twee keer vast. Wellicht meer uit koppigheid en de drang naar de eindstreep dan door slechte signalisatie. Bovenop de Kesselberg was een trappenpartij afgesloten. In plaats van de omleiding te volgen ‘wist ik een kortere weg’ en begon ik op de steile hellingen te stuntelen op smalle bospaadjes die nergens heen gingen.
G 2021 | 1 eportage streek-GR Dijleland T - x mm Op het plateau tussen Vossem en Leefdaal.
Door het natuurgebied Grootbroek.
Een half uur later kwam ik bij de werken die een deel van het provinciedomein van Kessel-Lo ontoegankelijk maakten. Ik negeerde een verbodsbord in de volle overtuiging dat ik er aan de andere kant wel uit zou geraken. Niet dus. Terugkeren en braaf omlopen was het enige dat erop zat.
Verwondering, doorzettingsvermogen en een zalig leeg hoofd: de Streek-GR Dijleland bracht me dingen die ik al eventjes kwijt leek te zijn. En daar bovenop: de goesting om dit allemaal nog eens over te doen, met dezelfde rood-gele streepjes maar in een andere regio. Het idee
Goesting in meer
Onbekende parel: het Torfbroek in Kampenhout.
alleen al dat die routes in Vlaanderen zomaar voor het oprapen liggen, maakte van het einde van mijn Dijlelandavontuur meteen ook de start van een nieuwe gewoonte. Want toen ik tijdens de laatste etappe Leuven weer binnenliep via deelgemeente Kessel-Lo, kruiste ik bij een wandelboom het traject van de Streek-GR Hageland: 158 verse kilometers die klaarlagen voor mij. Ooit zou ik die eens aanpakken, al wist ik toen nog niet dat ‘ooit’ al vrij snel zou volgen. Volgende keer in Deel 2: Vrieskou en kerstbomen langs de Streek-GR Hageland
PRAKTISCHE INFO De Streek-GR Dijleland is een lus van 131 km. De route doorkruist de valleien van de Dijle en haar zijrivieren Voer, Laan, IJse en Zenne. De topogids beschrijft de route in beide richtingen, plus één variant en zeven dagwandelingen. Ik vertrok elke dag vanuit Leuven met bus of trein en deelde het traject op in 8 etappes, variërend van 11 tot 28 km: dag 1 Leuven – SintJoris-Weert; dag 2 Sint-Joris-Weert – Tervuren; dag 3 Tervuren – Veltem; dag 4 Veltem – Nederokkerzeel, dag 5 Nederokkerzeel – Mechelen; dag 6 Mechelen – Rotselaar; dag 7 Rotselaar – Leuven. ONLINE
KAART
TRACK
FOTO’S
2022-3 Op Weg |
19
FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS Fietsroute van het jaar
De fietsroute van het jaar is bekend gemaakt tijdens de online kick-off (9 april 2022) van het fiets- en wandelseizoen 2022. De gelukkige winnaar was de Ierse Royal Canal Greenway. Deze 130 km lange fietsroute langs een 200 jaar oud kanaal won het van de andere kandidaten van de shortlist (de Duitse Badischer Weinradweg, de Neder landse LF Waterlinieroute en onze eigen Vlaanderen route). De jury prees de duidelijke bewegwijzering, het fijne wegdek, het grote aantal picknick- en rustbanken langs de route en de meerwaarde van de route voor de regio.
Vive le Vélo!
Het populaire televisieprogramma Vive le Vélo! wordt in Diksmuide tot leven gewekt met zes thematische fietsroutes. Deze zullen op 4 juni tijdens een fietsfeest worden ingereden. Je kan kiezen tussen een korte familieroute (28 km), een route richting Koekelare (53 km), een kustfietsroute (63 km), heen en terug naar Brugge (105 km), een stedentrip (123 km) en een stevige kuitenbijter door de hele Westhoek (171 km). De twee kortste fietsroutes zullen volledig bewegwijzerd zijn, de andere routes zijn te volgen via het knooppuntennetwerk of met gpx-tracks. Onderweg kan je QR-codes scannen, waarmee je filmpjes kan bekijken. Een kaart is te koop via de webshop van Westtoer. Prijs € 10,00. www.westtoer.be/vivelevelo
FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS Brugse ommeland
De nieuwe brochure Lekker fietsen in het Brugse Ommeland bundelt 12 fietsroutes met lengtes tussen 32 en 50 km op het fietsnetwerk. Ze garanderen niet alleen fietsplezier maar ook lekkere stopplaatsen. De trajecten leiden je doorheen de typische landschappen van het Brugse Ommeland: de polders in het hinterland, de kanalen, het bosrijke landschapspark Bulskampveld, het glooiende Tieltse … Drie routes van 14 tot 22 km brengen fietsertjes langs ijshoeves, terrassen in het groen en speelplekken. De brochure is gratis verkrijgbaar bij de toeristische diensten en via www.brugseommeland.be/ lekker-fietsen.
West-Vlaanderen
West-Vlaanderen presenteert een vernieuwde en een volledig nieuwe fietslus. De kaartbrochures kunnen besteld worden via shop.westtoer.be. Prijs € 3,00. De nieuwe Tiegembergroute laat je uitgebreid kennismaken met het glooiende landschap tussen Schelde en Leie. Behalve de Tiegemberg, een gekende scherprechter in wielerklassiekers, zijn er nog kuitenbijters op dit 48,8 km lange circuit. Onderweg ontdek je ook enkele van de creatieve Leiespots: lokale brouwers, prachtige panorama’s en de WestVlaamse Scheldemeersen. Je kan de route vanaf vijf startpunten beginnen. De Boterlandfietsroute kreeg een nieuwe bewegwijzering en werd uitgebreid. De 45 km
lange route situeert zich in de polders rond Diksmuide, ook wel het ‘Boterland’ genoemd. Onderweg passeer je de beschermde komgronden van Lampernisse, de Viconia kleiputten en veel WOI erfgoed.
Hagelandse bloesems
Zeven fietsroutes voeren je door het hart van de Hagelandse fruitstreek. Er is voor elk wat wils: trajecten door heuvels, door valleien, door natuurgebieden of op een voormalig treintracé. Er is ook een avontuurlijke gezinstocht en een toegankelijke route. Natuurlijk spelen de bloeiende boomgaarden de hoofdrol, maar ook buiten de bloeitijd is het Hageland een prima fietsgebied. Alle routes gebruiken het knooppuntennetwerk. Je kan de gratis kaartbrochure Bloeiend Hageland Fietsen downloaden of bestellen via www.toerismevlaamsbrabant.be
Oost-Vlaanderen
Rivierpark Scheldevallei maakt met zijn vele natuurgebieden en zijn landschappelijk erfgoed kans op erkenning als Nationaal Park. Met de nieuwe gids Fietsen door Rivierpark Scheldevallei kan je dit gebied verkennen. De gids is een herwerking van de gids Overstromen (2019) en bevat zes routes van gemiddeld 40 km tussen Gent en Antwerpen. De focus ligt op de Schelde, maar ook haar zijrivieren Durme en Rupel krijgen de nodige aandacht,
Nieuwe fietskaart
Visit Limburg komt met een vernieuwde fietskaart 2022-2023 die samen met het bijbehorende infoboekje een leidraad vormt voor de recreatieve fietser. Op de kaart vind je ook de nieuwe fietsbelevingen, zoals Fietsen door het Water (Bokrijk), Fietsen door de Bomen (Bosland) en Fietsen door de Heide (NP Hoge Kempen). Het fiets-infoboekje bevat tien nieuwe fietslussen en een overzicht van alle fietscafés, fietslogies en fietsverhuurpunten. Kaart + infoboekje kosten €9,50. Te koop bij de toeristische infokantoren. www.visitlimburg.be.
Nieuw bij Esterbauer In de serie Radtourenbuch Kompakt verschenen enkele interessante nieuwe titels. Prijs per deeltje € 9,90. Info en gps-tracks www.esterbauer.com. Brückenradweg Osnabrück – Bremen. Deze route verbindt twee cultuurhistorische Hanzesteden via twee parallelle trajecten tot een lus van ruim 300 km. Pittoreske stadjes, drie natuurparken, veenlandschappen, grote bossen en de heuvelige uitlopers van het Wiehengebergte, met elkaar verbonden door talrijke bruggen, staan op het menu. Oder–Spree-Tour. Een gezinsvriendelijke fietslus van 240 km door de rivierdalen van de Oder
20
| Op Weg 2022-3
en de Spree in Zuidoost-Brandenburg. Onderweg passeer je niet alleen historische en culturele hoogtepunten zoals het 13de-eeuwse Fürstenwalde en het klooster Neuzelle maar ook schitterende natuur met een bijzondere flora en fauna. De vele meren langs de route nodigen uit tot een frisse duik.
FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS
FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS Christina Bloem
net zoals het culturele en nautische erfgoed. De routes gebruiken knooppunten en sluiten op elkaar aan. Je kan de gids bestellen via www.routen.be/webshop. Prijs € 6,00.
Fietsatlas Nederland
Van de Basiskaart LF-routes, de meest complete fietsatlas van Nederland, verscheen editie 2022/2023 met alle aanpassingen van het afgelopen jaar aan de fietsroutenetwerken en de regionale fietsknooppunten, Ook de vernieuwingen binnen de LF-routes staan er op: de eerste vier LF-icoonroutes (LF Maasroute, LF Zuiderzee route, LF Kustroute en LF Waterlinie route), evenals de fietsvriendelijke horeca en logies. In het meegeleverde boekje vind je veel nuttige info, adressen en veertijden. De set bestaat uit 22 watervaste fietskaarten. Uitgegeven door Landelijk Fietsplatform, te koop in de GR-webshop
Krijtlandschap
De vier lussen van het gidsje Fietsen over de zeebodem nemen je mee op een geologische reis door Nederlands ZuidLimburg. Kalkwanden, hellingbossen, holle wegen en glooiende graslanden zijn een onderdeel van het natuurschoon van het gebied. Tijdens je tochten door het Zuid-Limburgse krijtlandschap ontdek je indrukwekkende boven- en ondergrondse verhalen, De geologische periode van het Krijt is het overkoepelende thema van de tochten. De vier vrij korte lussen (20 tot 37 km) zijn geschakeld, zodat je ze eventueel kan combineren. Het gidsje kost € 4,95 en is te koop via https://webshop.visitzuidlimburg.nl.
Naar Rome
Deel 3 van Reitsma’s Route naar Rome (Ferrara – Rome) werd vernieuwd. Je kan kiezen tussen drie varianten vanuit de Povlakte over de Apennijnen, alle drie zware kilometers. De route via Ravenna en Assisi is het lichtst, die door Toscane het mooist maar ook het zwaarst en die via Florence en Assisi zit daar tussenin. Uitgeverij Pirola, prijs € 22,95. Te koop via de webshop van de Fietsvakantiewinkel.
Nieuw bij Elmar Bij uitgeverij Elmar verschenen drie nieuwe fietsgidsen. Ze kosten € 19,99 per stuk. www.uitgeverijelmaar.nl Fietsen langs de Maas. Met deze gids fiets je langs de oevers van de Maas van Luik naar Hoek van Holland (of omgekeerd). Onderweg zie je de rivier veranderen van een stroom door industriegebieden via een terrassenrivier, omringd door steeds meer plassen tot een brede laaglandrivier tussen dijken. De route voert je door grote natuurgebieden en parels van vestingstadjes. Het traject volgt nu eens de LF-Maasroute, dan weer knooppuntenroutes en soms een traject buiten de knooppunten om. De totale lengte van 500 km is ingedeeld in 16 deeltrajecten, elk met een uitneembare topografische kaart. Fietsen langs de elf steden van Friesland. Met deze gids doe je de mythische Elfstedentocht niet op de schaats maar op de fiets. Niet op het ijs maar op de mooiste fietspaden in Friesland. De schaatstocht is 200 heroïsche kilometers lang, de fietstocht 250. De route begint in Leeuwarden en komt daar
Langs Hanzesteden
De Hanzestedenroute is een grensoverschrijdende fietsroute van 450 km (8 etappes) in de streken Niederrhein, Gelderland en Overijssel. Hij voert van het Duitse Neuss naar het Nederlandse Harderwijk en doet onderweg vier Duitse en tien Nederlandse Hanzesteden aan. Elke stad heeft zijn eigen unieke karakter, maar wat ze gemeen hebben is hun gedeelde geschiedenis als onderdeel van het Hanzenetwerk. In Nederland volgt de route knooppunten, in Duitsland deels het knooppuntensysteem en deels de bewegwijzering van de Rijnfietsroute. Er zijn ook 16 Hanzerondjes van 40 tot 50 km
Win!*
5x Fietsen door Rivierpark Scheldevallei 3x Oder-Spree-Tour 3x Fietsen rond de voormalige Zuiderzee Surf naar www.groteroutepaden.be >magazine>wedstrijden
na 11 afwisselende etappes weer terug. De afstanden tussen de 11 steden is niet altijd even groot en vaak kan je meer dan één etappe per dag fietsen. Fietsen rond de voormalige Zuiderzee. Sinds de Afsluitdijk in 1932 werd aangelegd heet de Zuiderzee IJsselmeer. De open verbinding met de zee is verdwenen maar de voormalige havenstadjes vormen nog steeds een prachtig decor voor deze fietstocht. Langs de oevers van het IJsselmeer wisselen natuurgebieden af met vestingsteden die nog niets van hun vroegere luister hebben verloren. De route gaat niet alleen rond het IJsselmeer en het Markermeer maar ook rond een deel van de Waddenzee. De eilanden Texel, Vlieland en Terschelling zijn er eveneens in opgenomen. De fietslus begint in Amsterdam om daar na 500 km over land en 80 km over water weer terug te keren, Hij is opgedeeld in vier deeltrajecten die beginnen en eindigen bij een treinstation.
ontwikkeld rond de steden. Je kan de hoofdroute, de etappes en de Hanzerondjes downloaden via www.visithanzesteden.nl.
Naar Berlijn
In de gids Fietsen naar Berlijn wordt een compleet nieuwe route naar de Duitse hoofdstad beschreven, van Enschede of Coevorden via het Teutoburgerwoud, Hamelen, Braunschweig, Brandenburg en Postdam. Het landschap is gevarieerd: bossen, heuvels, rotsen en rivieren, kerken, kastelen, parken en paleizen. De route is opvallend groen en zelfs in Berlijn is hij grotendeels autovrij door het gebruik van vrij liggende fietspaden en groenstroken die er na de val van de Muur zijn ontstaan. Het hoofdtraject is 740 km lang, waarvan 300 km autovrij. Af en toe zijn er wat klimmetjes, maar over het algemeen is de route redelijk vlak. Uitgeverij ReCreatief Fietsen, prijs € 20,50, te koop via webshop.fietsvakantiewinkel.nl.
2022-3 Op Weg |
21
INTERVIEW | Barbara Dessein en Leo Thielemans Barbara en Leo hebben de GR 56 Tour de l’Ubaye gewandeld. Niet samen, maar elk met hun eigen partner en ook op een verschillend tijdstip. Het enthousiasme van Leo overtuigde Barbara om de schitterende tocht door de vallei van de Ubaye te maken, verscholen tussen het Parc des Ecrins en het Parc du Mercantour. En dan komt het moment om samen herinneringen op te halen en om duizendmaal te zeggen “hoe schoon het daar wel is”. Æ Interview en tekst Isabel Hoogewijs – Foto’s Barbara Dessein, Jeroen Vergauwe, Leo Thielemans, Els Vanhoof
Diep verscholen tussen de Ecrins en de Mercantour
De GR 56 Tour de l’Ubaye Refuge zonder stromend water
Leo en Els waren in 2018 al eens aan de GR 56 begonnen, van Méolans tot in Bayasse. Dat verhaal was toen in mineur geëindigd, daar gaan we het dus niet over hebben. Het weinige wat Leo zich van die tocht nog kan herinneren, is de oude
22
| Op Weg 2022-3
refuge waar ze in Laverq hadden overnacht. Zo een echt ouderwetse: eentje zonder douche of stromend water. Uiteindelijk werd de zaak gesloten omdat ze aan geen enkele basisnorm meer voldeed. Barbara en Jeroen belandden 3 jaar later in hetzelfde dorp, maar hadden meer geluk.
Ze waren de eerste gasten in een niet te herkennen auberge met alle luxe en comfort. Vlak ernaast staan de ruïnes van de abdij van Laverq, een klooster uit de 12de eeuw in romaanse stijl. Maar daarvoor waren ze niet naar de Mercantour afgereisd. Ze wilden zo snel mogelijk de bergen
Op de Pas de la Cavale, samen met de Franse vlag.
Leo kan het wel geloven. Drie jaar eerder passeerde hij er ook. Hij had toen een ganse groep op sleeptouw genomen voor een demowandeling, hij wilde namelijk de ganse familie warm maken voor de bergen. Maar die wandeling is toen letterlijk ‘de mist ingegaan’. En bovendien ging het niet vooruit. Leo mispakte zich volledig aan het gegeven dat een grote groep ongetrainde wandelaars zich heel wat trager voortbeweegt dan gepland.
Tegen de avond bakte de Siciliaan dezelfde taart nog een keer en kregen ze een extra stuk als dessert.
Weinig populair
in, van col naar col en ’s avonds eens goed eten, liefst met een lokaal biertje erbij.
Schoonheid in de mist
Voorbij Laverq lopen ze eerst door een bosje. Maar ook een beetje in het ongewisse, want plots worden ze verrast door een heel steile klim die hen tot bovenop de winderige bergkam brengt. Passages met kettingen bieden wandelaars hulp op moeilijkere stukjes. En het is daar dat Barbara de eerste keer schrik heeft. Gelukkig richt ze haar blik in de verte en merkt ze hoe mooi het daar is. Ze weet nog heel goed waar het uitzicht prachtig was en kan nog perfect op de kaart tientallen fenomenale plekjes aanduiden.
De etappe vanuit Laverq eindigt aan de refuge van de col d’Alos, bij de Siciliaan. Niemand kent zijn naam, maar iedereen weet wie hij is. Toen Leo en Els er waren, was het buiten bitterkoud. Om een beetje op te warmen vroegen ze een tas chocomelk en kregen ze een grote pot. Toen Barbara en Jeroen in de namiddag aan de gîte arriveerden, snakten ze naar wat comfortfood en zetten ze alles op alles om toch het laatste stukje taart te krijgen. Tegen de avond bakte de Siciliaan dezelfde taart nog een keer en kregen ze een extra stuk als dessert. Het was die man die vertelde dat de GR 56 jammer genoeg niet zo populair is. Niet omdat het er niet ongelooflijk mooi is, en ook niet omdat het weer er soms wat wisselvallig kan zijn, maar omdat het ontbreekt aan marketing en aan organisaties die alles uitstippelen. De ganse lus is 6 à 9 dagen wandelen en dat
blijkt nu net een paar dagen teveel te zijn voor de gemiddelde wandelaar. Bovendien moet je in goede conditie zijn. Barbara noemt het een stevige tocht, Leo houdt er een licht andere mening op na. Elke dag 1000 m stijgen is voor hem een eitje: “De GR 56 is op enkele plaatsen iets technischer en één afdaling is er eentje om u tegen te zeggen. Eentje van het type: moest het geen GR zijn, ik zou er niet aan beginnen. Maar de wit-rode streepjes geven me telkens weer het vertrouwen dat het doenbaar is.”
Hoogtevrees
Het doet Barbara denken aan de schrik die ze beleefde op dag vier. Bovenop de Pas de la Cavale (2.671 m), vlak bij de grens met Italië en meteen ook het hoogste punt van de GR 56, stond ze naast de Franse vlag te bibberen op haar benen. Had ze het op voorhand geweten, ze was niet eens aan de klim begonnen. Leo herinnert zich het overweldigende uitzicht bovenop de col, maar had de klim aan zich laten passeren. Hoe dat kan? Ter hoogte van enkele bunkers hadden de wit-rode streepjes hem voortijdig naar een prachtige vallei geleid. De markering volgde een iets andere route dan beschreven in de gids en aangeduid op de kaart. Maar omdat “GR-markeringen altijd en overal voorrang hebben”, twijfelde hij niet. Pas toen hij meer Italiaans hoorde dan Frans, begon hij het zaakje toch wat louche te vinden. Bleek dat er ook een variante richting Italië bestaat. Leo en Els keerden snel terug naar Frankrijk en wonder boven wonder, met een shortcut stonden zij plots ook bovenop de col! Daarna volgt de afdaling naar Larche. Het eerste deel is magnifiek, vanaf het meertje volgt een breed en saaier pad. In het weekend wordt Larche overspoeld door dagjestoeristen, maar in de auberge kan je heel lekker vegetarisch eten, aldus Leo.
2022-3 Op Weg |
23
Een dagje regen hoort er ook bij, maar nat tot op het bot?
Regen, regen, regen …
De zon schijnt niet altijd in de vallei van de Ubaye en soms is een plan B nodig. Barbara en Jeroens geplande tweede wandeldag is letterlijk in het water gevallen. Het regende in die mate dat het niet verantwoord was de bergen in te trekken. En dus moesten ze wat improviseren. Op die momenten is het toch wel interessant om een goeie kaart mee te hebben, want de topogids biedt geen onmiddellijke oplossing. Uiteindelijk moesten ze langs de enige verharde weg naar Barcelonette stappen, liften, door de gietende regen een marktje bezoeken, toch maar een kaart kopen, en rond de middag helemaal doorweekt arriveren in de refuge. Eentje zonder elektriciteit die dag. En dus geen warm water, geen WiFi en alleen maar natte kleren. En op de koop toe zit de hut helemaal vol met grote groepen dampende mensen.
Zigzaggend gaan ze voetje voor voetje door het harde stenenlandschap tot aan de Parpaillon.
Uitblazen op de Col du Vallonet.
nevel en een gesprek met gepensioneerde herderinnen. Hoe idyllisch het leven van herders er ook moge uitzien, de jarenlange eenzaamheid is hard. Ze hebben wel het gezelschap van hun honden, maar dat blijkt in de Alpen toch een probleem te zijn. En daar kan Barbara van meespreken. Deze honden zouden, volgens de verhalen, opgeleid worden om wandelaars aan te vallen. Pardon? En wat moet je dan doen als er drie grommende beesten voor je neus staan? Enkel hopen dat er niets gebeurt? Leo blijft nuchter en geeft enkele gouden tips: blijf ten allen tijde rustig, steek die stokken weg en zorg dat je hoger dan de aanvaller staat. Houd steeds hetzelfde tempo aan en straal enige assertiviteit uit. Allemaal gemakkelijker gezegd dan gedaan. Barbara heeft haar portie schrik weer gehad maar is er gelukkig zonder kleerscheuren van afgekomen. Zelf heeft Leo nog geen negatieve ervaring met dieren onderweg, behalve die keer tijdens een idyllische picknick toen er plots een klein berggeitje achter hem stond en moeder geit aan de andere kant van de vallei. Toen voelde hij de spanning en heeft hij wijselijk de brooddoos weer dicht gedaan.
Forten en kazernes
Leo besluit: “Op elke trektocht komt een moment dat je denkt: why? Why me? En dan denk ik altijd met heimwee terug aan mijn zetel in Boekt, een fris pintje en aan voetbal op TV.”
Herders, honden en geitjes
In de bergen – en zeker in de Mercantour – volgt na regen altijd zonneschijn. Vroege vogels worden beloond met een mysterieuze ochtend-
24
| Op Weg 2022-3
De etappe tussen Bayasse en Bousiéyas is niet de meest geslaagde omdat de weg dikwijls verhard is, daarover zijn Barbara en Leo het eens. Aan de col de la Colombart kan je een stukje van het traject afsnijden maar het zou jammer zijn moest je de schitterende vallei en vooral de grote kans op zwevende roofvogels missen. Aan de col de la Colombière krijg je gezelschap van de GR 5, en wordt het drukker op het pad. Maar de ontvangst bij het hoger
gelegen Café à Marius in Bousiéyas maakt veel goed. Beneden in de diepte zie je restanten van het, in vroegere tijden permanent bewoonde, Camp des Fourches. Het militaire kamp werd opgericht tussen eind 19de en begin 20ste eeuw en bestaat uit 25 gebouwen die een gans bataljon bergjagers konden huisvesten. Een ander stukje militaire geschiedenis vind je aan de col de Mallemort tussen Larche en Fouillouse. Bovenop de top kan je picknicken met zicht op het fort en de ruïnes van een kazerne. Fouillouse is een piepklein, charmant en populair dorpje zonder doorgaand verkeer, waar de GR 56 weer afsplitst van de GR 5. In de epicerie bestelde Leo een verfrissing, maar meer dan 10€ voor een pintje vond hij toch wel wat overdreven. Voor Barbara en Jeroen zit de GR 56 er bijna op. Omwille van enkele technische passages in het vooruitzicht, maar vooral door het einde van het chirokamp van de kinderen, loopt hun avontuur in St.-Paul-sur-Ubaye af. De grootste moeilijkheid is het bereiken van de gîte die zich in deelgemeente Maljasset blijkt te bevinden, zowat 10 km verderop. Zo krijgt hun vakantie nog een extra lange staart, al is de omweg wel de moeite waard. “Een mooie afsluiter voor een heerlijk intense wandelvakantie.” Zoveel maanden later overtuigde haar enthousiasme al verschillende wandelvrienden om de Tour de L’Ubaye aan te vatten.
Uitdagingen op het pad
Voor Leo en Els gaat de tocht nog een paar dagen verder. In Tournaux zijn het 12de-eeuwse kerkje en een lariksfontein de enige bezienswaardigheden. Ze klimmen tussen schaduwrijke naaldbossen tot aan het Fort de Tournaux, met zijn brede verdedigingsgracht. Het fort werd gebouwd
Zoals steeds wijzen twee streepjes de weg.
In het oostelijk gedeelte vallen GR 56 en GR 5 samen.
tussen 1839 en 1866 en is uit de rotsen gekapt. Je ziet als het ware een gatenwand, de berg moet binnenin wel een gruyèrekaas zijn. Verder zigzaggend bereiken ze het Fort de Serre de l’Aut waar ze op de rand van een steile rotswand moeten balanceren, gevolgd door ‘de gevreesde afdaling’. Vanaf de Pas de Roy (1.900 m) gaat het spectaculair naar beneden, langsheen een enorme rotswand. Op drie plaatsen hangen kabels en dat is geen overbodige luxe. Zigzaggend gaan ze voetje voor voetje door het harde stenenlandschap tot aan de rivier, de Parpaillon. Nog een laatste
klimmetje en ze staan opgelucht aan de refuge Belvédère.
De laatste loodjes
Het einde van de GR 56 is bijna in zicht, maar niet vooraleer ze nog een paar keer stevig mogen klimmen en weer afdalen. De stenenchaos maakt het GR-pad soms moeilijk te vinden. In het dal krijgen ze gezelschap van 4x4’s en andere gemotoriseerde sportievelingen die gebruik maken van een ‘route stratégique’ die hen over de cols brengt. Op de top genieten ze van roofvogels, cirkelend rond zweefvliegers
85 mm Maljasset, 1905 m
Batalier
Les Orres le Grand Parpaillon, 2990 m
Tête de la Mazellière, 2452 m l’Aupillon, 2916 m
Vallon Claous, 2945 m
St-Paul-sur Ubaye
Tête de la Courbe, 3089 m Tournoux
Fort Belvédère, 1700 m Grand Bérard, 3046 m
MéolansRêve
Tête de Sautron, 3165 m
Barcelonnette
Col de Larche, 1991 m
Refuge de Bayasse les Trois Evêches de l’Estrop, 2961 m
0
Col d’Alos, 2247 m
2,5 km
le Cimet, 3020 m
5 Mont Pelat, 3050 m
Col de Colombart, 2539 m
den van Méolans tot Bayasse in 2018 en hervatten hun tocht in 2019. Barbara en Jeroen wanSt-Paul-sur-Ubay. De gids La Traversée des Alpes
Tête de l’Emeloutier, 2820 m
Cime de la Bonette, 2715 m
gebied tussen de Ecrins en de Mercantour
delden in 2021 van Laverq tot
de la Maurienne à l’Ubaye (uitgeverij FFRP) beschrijft deels de
Pas de la Cavale, 2671 m
Grande Séolane, 2909 m
De GR 56 Tour de l’Ubaye verkent het
de GR 5. Leo en Els wandelLarche
La Condamine
PRAKTISCHE INFO
en loopt aan de oostelijke kant samen met
FRANKRIJK Les Thuiles
Op Weg 2022
Col de Mallemort, 2558 m
die de juiste thermiek zoeken. Het uitzicht over het stadje Barcelonnette is magnifiek. De refuge, gelegen langs een steile rotswand, is authentiek maar ook een trekgat omdat alle ramen en deuren openstaan. Het is begin september en gelukkig hebben ze hun winterkleren mee. ’s Avonds knettert het haardvuur maar het kan de kou niet breken. De laatste etappe naar Méolans is kort maar heftig, met pittige klimmetjes en dito afdalingen. Aan de refuge doen ze nog de moeite om het oude kerkje boven het dorp te bereiken en daar een laatste foto te nemen.
ITALIE
Tête de Siguret, 3032 m
la Pare
Laverq
Fouillouse
Tijdens de afdaling van de Col de la Pare.
Bousiéyas
GR 5 (tussen Modane en Larche) en Camp des Fourches
de volledige GR 56. Deze gids is ook te koop in de GR-webshop. Heel veel praktische info (etappes en logies)
Refuge de Sestrière St- Dalmasle-Selvage
is te vinden op gr-56.fr. ONLINE
KAART
TRACK
FOTO’S
2022-3 Op Weg |
25
WANDELNIEUWSWANDELNIEUWS Wandelroute van het Jaar
Tijdens de online kick-off (9 april 2022) van het wandel- en fietsseizoen 2022 werd de trofee voor de mooiste nieuwe wandelroute in de Benelux uitgereikt. Winnaar was het Nederlandse Hondsrugpad. Deze route in de provincie Drenthe won het van de andere kandidaten van de shortlist: Bieschbospad (Nederland), Dutch Mountain Trail (Nederland), La Lesse et la Lomme par les GR (België) en Ons Kloosterpad (Nederland). De jury prees de perfecte bewegwijzering, de grote afwisseling aan landschappen langs de route, de bondige wegbeschrijving in de vorm van een soort roadbook, het grote aandeel onverharde paden en de evenwichtige mix van natuur en cultuur. Zie ook de reportage op p 30.
Wandelkriebels
Vlaams-Brabant bundelde acht mooie voorjaarswandelingen in de gids Het kriebelt in #de wandelprovincie. Sinds enkele jaren geeft Toerisme Vlaams-Brabant lokale wandelaars de kans om onder de slogan Vlaams-Brabant, wij weten van wandelen hun favoriete routes te delen met andere Vlaamse wandelaars. De tochten in dit nieuwe gidsje zijn zeer uiteenlopend en liggen verspreid over de gehele provincie. Elke wandelaar vindt wel iets van zijn gading, van ruige natuur tot kasteelpark. Er is ook een toegankelijk traject. Voor iedere tocht is er een uitscheurbare kaart met hoogteprofiel en vele tips van en voor wandelaars. Ook de overnachtingsplaatsen in de buurt van de routes worden vermeld. Je kan het gidsje gratis downloaden via toerismevlaamsbrabant.be.
Brugse Ommeland
In de bossen tussen Zedelgem en Jabbeke werd een nieuw wandelnetwerk ontwikkeld. Het Wandelnetwerk Vloethemveld biedt 53 km wandelplezier in het beschermde natuurgebied Vloethemveld. Tijdens de wandelingen word je niet alleen ondergedompeld in een prachtige natuur maar ook in een fascinerend verleden dat lang verborgen bleef, zoals het Britse krijgsgevangenenkamp na WOII. De kaart van het wandelnetwerk is te koop via www.westtoer.be. Prijs € 8,00.
26
| Op Weg 2022-3
WANDELNIEUWSWANDELNIEUWSWANDELNIEUWS Westfront
Het front van WOI liep van de Belgische kust tot de Zwitserse grens. Langs deze frontlijn van 1000 km werd hevig gevochten. De wandelroute Western Front Way verbindt de vele relicten die nog in het landschap te vinden zijn. Een nieuwe wandelbrochure zoomt in op het 100 km lange Vlaamse deel van deze monstertocht. Dit voert langs Nieuwpoort, Diksmuide, Ieper, Passendale en tal van andere plaatsen. Via de brochure maak je ook kennis met minder bekende oorlogssites, bijzondere weetjes en straffe verhalen. De brochure is te koop bij de diensten voor toerisme van Nieuwpoort, Diksmuide, Ieper en Zonnebeke. Prijs € 6,00. Kaartjes zijn te downloaden via www.thewesternfrontway.com. Op 17 september vindt het evenement Western Front Trail van de Vlaamse Wandelsportfederatie plaats in de Westhoek.
Vlaamse Ardennen
De drie wandelnetwerken van de Vlaamse Ardennen (Zwalmvallei, Bronbossen en Getuigenheuvels) kregen een update. Er werden nieuwe onverharde trajecten en dus ook nieuwe knooppunten toegevoegd. Samen zijn de netwerken goed voor 850 km wandelplezier. Ook de bijbehorende kaarten zijn vernieuwd. Prijs € 6,00 per stuk. De Wandelknooppuntenbox met de drie netwerken en de nieuwe wandelgids Wandelen in de Vlaamse Ardennen met vijf uitgestippelde wandelingen kost € 19,95. www.routen.be.
Adembenemend
Met de nieuwe campagne Adembenemende plekken zetten Westtoer en de kustgemeenten de kust extra in de kijker. Ruim 140 adembenemende foto’s tonen de mooiste plekjes en Westtoer lanceerde rond die foto’s 23 adembenemende trips. Nieuw is de app kustswiper, waarmee je een trip op maat gepresenteerd krijgt. De foto’s zijn gerangschikt rond vijf thema’s (nostalgie, architectuur & kunst, natuur & rust, maritiem en actief aan zee). Door te swipen langs de plekken die het meest in de smaak vallen, krijg je een uitgewerkte trip op maat. Alle info vind je via www.dekust.be.
Wandelen met kinderen Er verschenen twee nieuwe gidsen met kinderen in de hoofdrol: De spannendste wandelroutes met kinderen. Veel kinderen vinden wandelen maar saai. Dikwijls zijn ze alleen te porren als een lekkere beloning volgt of avonturen onderweg voorhanden zijn. Wandelboswachter Ellen en haar man, natuurfotograaf Bob, hebben samen met hun dochter Agnes gezocht naar routes die door kinderen leuk gevonden zullen worden. Alleen de allerspannendste mochten in het boek. Het resultaat is een gids met 42 wandelroutes en meer dan 35 extra routesuggesties voor kinderen tot 14 jaar. De routes situeren zich door heel Nederland, zijn 1 tot 10 km lang en hebben een hoog avonturengehalte zoals vlonderpaden, trekpontjes, uitkijktorens of stapstenen. Te koop via wandelboswachterellen.nl, prijs € 19,90.
300+ Speelbossen en familiewandelingen in Nederland. Dit praktische boek is bedoeld voor gezinnen met jonge kinderen. Het staat vol natuurlijke speelplekken, wandelingen met een app, speelbossen, speelpolders, speurtochten, blotevoetenpaden, kabouterpaden en eetgelegenheden die te combineren zijn met speelnatuur. Alles gerangschikt per provincie. Per route is aangegeven hoe lang ze is en wat de moeilijkheidsgraad is. Uitgeverij Pumbo, prijs € 20,00.
WANDELNIEUWSWANDELNIEUWS
WANDELNIEUWSWANDELNIEUWSWANDELNIEUWS Christina Bloem
Zoektochten
Op de Vlaamse wandelnetwerken werd in vijf regio’s telkens een zoektocht uitgezet. Ze situeren zich in het Grote Netewoud, de Groote Heide, Zuid-Dijleland, de Kalkense Meersen en de Westkust. De routes zijn 11 tot 13 km lang en volgen uiteraard knooppunten. De wedstrijd loopt van 1 februari tot en met 30 september. Tijdens je wandeltocht ga je op zoek naar de objecten, waarvan je bij inschrijving foto’s krijgt. Er zijn leuke prijzen te winnen. Alle info in inschrijving via zoektochten. wandelknooppunt.be.
Nieuwe Groene Halte wandeling
Op 1 mei werd de nieuwe Groene Halte Langs Zenne en Trage Wegen officieel geopend. Je start aan het station van Zemst, waar je kan kiezen tussen afstanden van 10, 14 of 21 km. Het traject biedt een mix van natuurschoon en erfgoed in een afwisseling van onverharde en verharde wegen. De bijbehorende brochure bevat een wandelkaart, een uitgebreide routebeschrijving, toeristische wetenswaardigheden en info over het openbaar vervoer. Te koop via www.treintrambus.be. Info via www.groenehalte.be.
Ardennen en Wallonië
Het nieuwe wandelboek Onze Natuur Ardennen en Wallonië biedt 20 natuurwandelingen van 5 tot 26 km, weg van platgetreden paden. De trajecten laten je kennismaken met een enorme variatie aan natuurparels: bos, veen, open ruimte, stadsnatuur, rotsen, meanderende rivieren en snelle waterloopjes. De natuur in Wallonië is verbazend wild en toch dichtbij. Uitgeverij Lannoo, prijs € 27,99. www.lannoo.be.
Weekeindje wandelen
Dwars door Nederland lopen 23 mooie langeafstandswandelroutes. De bekendste zijn het Pieterpad en het Trekvogelpad, maar ook de
Nieuw bij Cicerone Bij Cicerone verschenen enkele nieuwe interessante (Engelstalige) gidsen. Info: www.cicerone.org.uk Walking the Wales Coast Path. Deze gids begeleidt je op de 1.400 km lange bewegwijzerde route langs de fascinerende kust van Wales. De enorme afstand wordt in 57 dagetappes verdeeld. Het traject is over het algemeen niet moeilijk, hoewel er ook enkele ruige gedeelten, steile hellingen en afgelegen gebieden te overwinnen zijn. De route gaat door de nationale parken Snowdonia en Pembrokeshire Coast en bezoekt gezellige vissersplaatsen, zandstranden, rotsformaties en indrukwekkende kliffen. In de gids vind je alle info om je tocht te plannen en veel achtergrondinformatie over de natuur en geschiedenis van Wales.
minder bekende routes hebben de wandelaar veel te bieden. Je kan ervan proeven met de nieuwe gids De paden op. Deze stelt 23 kanten-klare wandelweekends voor, één op iedere LAW, compleet met suggesties voor een aantrekkelijk hotel of B&B. Het gaat telkens om twee aansluitende dagetappes van 15 tot 20 km. Achterin het boek vind je per route info over de gelopen etappes, adressen van begin- en eindpunt en horeca onderweg. Uitgeverij Fjord, prijs € 23,50. Te koop via www.bol.com.
Door nationale parken
Nederland heeft 21 Nationale Parken, stuk voor stuk natuurpareltjes. De wandelgids De 21 mooiste wandelingen door de nationale parken van Nederland bezoekt ze allemaal, van de Grote Peel en de Maasduinen tot de Weerribben en Schiermonnikoog. Op rustige wandelpaden door stille bossen en langs uitgestrekte heidevelden en mysterieuze moerasgebieden leer je ze allemaal tijdens korte of langere wandelingen kennen. Voor ieder traject is er een wandelkaart, een gedetailleerde beschrijving en uitgebreide portretten van de
Walking in the Brecon Beacons. Deze gids bevat 45 lussen in het nationaalpark Brecon Beacons. Ze zijn 4 tot 24 km lang en gesitueerd in het noordoosten, oosten en zuidwesten van het park. De nadruk ligt op de minder bekende routes, maar ook de klassiekers zoals de beklimming van Pen y Fan, de hoogste top in Zuid-Wales, worden niet vergeten. De gids is een uitstekende begeleider voor wandelaars die de drukte van de platgetreden paden willen vermijden en in alle rust van de prachtige natuur van Wales willen genieten.
iconische planten en dieren die er voorkomen. Uitgegeven door tijdschrift Roots, Prijs 17,99. www.rootsmagazine.nl.
Pelgrimeren in Nederland
Om te pelgrimeren hoef je niet helemaal naar verre oorden te trekken. Ook in de Nederlandse Overbetuwe, het gebied rond de rivier de Linge tussen Arnhem en Nijmegen, kan je langs inspirerende plaatsen lopen. De gids Wegen met zegen leidt je in 11 etappes van 11 tot 17 km langs plekken van bezinning en inspiratie. Maar ook voor wandelaars zonder spirituele inslag is er op dit bewegwijzerde traject van 155 km veel te beleven. De route voert via oude landweggetjes langs waterlopen, boomgaarden en kastelen. De afwateringskanalen op de Linge worden ‘zegen’ genoemd en daar dankt de route zijn naam aan. De spirituele wandelaar zal bezieling halen uit de vele kapellen, kerken en pleisterplaatsen en de recreatieve wandelaar zal genieten van cultuur en natuur. De beschrijving, kaartjes en gpxtracks vind je in de gids, praktische info via www.wegenmetzegen.nl. Uitgeverij Elmar, prijs € 17,99. www.uitgeverijelmar.nl.
2022-3 Op Weg |
27
WANDELNIEUWSWANDELNIEUWS Heuvelland
Met het gidsje De mooiste Heuvelland Wandelingen in de hand stap je op 13 lussen door het heuvelige landschap van Nederlands Zuid-Limburg en de Voerstreek. De tochten van 11 tot 16 km beginnen en eindigen allemaal bij een horecabedrijf en brengen je over veldwegen, karakteristieke holle wegen en spannende bospaadjes door een prachtige natuur en langs pittoreske dorpen, middeleeuwse boerderijen, vakwerkhuizen en schitterende panorama’s. Uitgeverij tic, prijs € 12,50, www.uitgeverijtic.nl
Wandelen in Luxemburg
Luxemburg heeft zijn wandelnet met 18 nieuwe wandellussen uitgebreid. De routes zijn tussen 6,5 en 19 km lang en variëren in moeilijkheidsgraad van middelmatig tot zwaar. Ze zijn bewegwijzerd en situeren zich in de Eislek, het noordelijke deel van het land met zijn bossen, glooiende heuvels en diepe valleien. De nieuwe paden vormen een uitbreiding van het bestaande netwerk. Voor iedere tocht is een korte beschrijving en een wandelkaartje met hoogteprofiel te vinden via www.visit-eislek.lu.
Jubileum
De Europese lange afstandswandelroutes vieren dit jaar een jubileum. Precies 50 jaar geleden introduceerde de European Ramblers Association (ERA) de eerste twee E-paden. De E-paden vormen de ruggengraat van de Europese wandelpaden. Ze verbinden reeds bestaande nationale en regionale wandelroutes over de grenzen heen en zijn te herkennen
Win!* 3x Heidschnuckenweg 3x Wegen met zegen 3x De mooiste Heuvelland wandelingen 3x Heidschnuckenweg Surf naar www.groteroutepaden.be >magazine>wedstrijden
28
| Op Weg 2022-3
WANDELNIEUWSWANDELNIEUWSWANDELNIEUWS
aan hun tweeledige markering. Naast de eigen markering hebben ze tevens een markering met de Europese vlag. Inmiddels zijn er 12 E-paden die altijd minimaal drie landsgrenzen kruisen, zoals van de Noordkaap naar Griekenland of van de Atlantische Oceaan naar de Karpaten en de Zwarte Zee. Wandelaars die een E-pad hebben gelopen kunnen daarvoor een officieel certificaat krijgen. Voor België is Grote Routepaden lid van de ERA. www.longdistancepaths.eu/nl.
Kamperen op Top Trails
De Duitse Top Trails voeren door een grote variatie aan ongerepte natuur. Veel wandelaars willen het wandelen langs zo’n kwaliteitsroute combineren met overnachten in hun eigen tentje, maar helaas liggen langs deze routes niet overal campings. Tips voor meerdaagse kampeer-trekkings vind je via www. top-trails-of-germany.de/nl/magazin/ trekkings-langs-een-top-trail.
Tsjechië
In Tsjechië werd een nieuwe langeafstandsroute geopend die de noordelijke en de zuidelijke grens van het land volgt. De Czech Trail (Stezka Českem) is ruim 2000 km lang en voert door een vrijwel ongerept landschap dichtbij de Duitse, Poolse, Slowaakse en Oostenrijkse
grens. Het traject doorkruist bijna alle gebergtes van het land en vermijdt zoveel mogelijk verharde wegen en grote steden. De noordelijke route gaat door negen bergketens, waaronder het Ertsgebergte en het Reuzengebergte, de zuidelijke route gaat o.a. door de Witte Karpaten en het Boheemse Woud. Onderweg kan je kamperen, maar de route is zo ontworpen dat je ook in hutten, pensions en hotels kan overnachten. De Czech Trail voert grotendeels langs gemarkeerde wandelroutes. Info vind je via www.visitczechrepublic.com/nl.
Zweden
In de reeks Nederlandse vertalingen van Rother Wandelgidsen verscheen het deeltje Midden-Zweden. Deze gids bevat 50 wandelingen in het gebied tussen Höga Kusten, Härjedalen en Jämtlandsfjällen. Het zijn lijn- en rondwandelingen die sterk variëren qua lengte en zwaarte. Er zijn 14 blauwe routes (voor de recreatieve wandelaar), 28 rode routes (voor de ervaren wandelaar) en 8 zwarte routes (voor de getrainde wandelaar). Het gidsje bevat ook vijf meerdaagse trekkings, waaronder een tweedaagse over oude pelgrimspaden. Uitgeverij Elmar, prijs € 16,95. www.uitgeverijelmar.nl.
Nieuw bij Conrad-Stein. In de serie Outdoor verschenen enkele nieuwe titels. Info en gps-tracks: www.conrad-stein-verlag.de. Weinparadies Rheinhessen-Nahe – 30 Tages touren (€ 14,90). De 30 wandelingen in dit gidsje zijn overwegend rondwandelingen in de wijngebieden van Rheinhessen en Nahe met een lengte van een halve of hele dag. Ze situeren zich aan de voet van het Soonwoud en gaan door de wijngaarden van Rheinhessen tot in de Rheinhessische Schweiz. Er is ook een meerdaagse tocht bij, de RheinTerrassenWeg. Deze voert in vijf etappes langs charmante wijnstadjes als Oppenheim en Nierstein van Worms naar Mainz. Het traject volgt ongeveer de rafelkanten van het Rheinhessische kalkgebied naar de Rijn.
Heidschnuckenweg mit Heideschleifen (€ 15,90). De Lüneburger Heide is het grootste heidegebied van midden Europa. Het is dus niet verwonderlijk dat er in dit gebied talrijke wandelpaden zijn, waaronder ook langeafstandsroutes. De jongste daarvan is de 222 km lange gecertificeerde Heidschnuckenweg, die in korte tijd opgeklommen is tot de top 10 van de Duitse langeafstandsroutes. Het traject loopt van Hamburg zuidwaarts naar Celle. De gids bevat niet alleen de Heidschnuckenweg maar ook 12 nieuwe ‘Heideschleifen’, op de hoofdroute geënte lussen met lengtes van 1,4 tot 20,9 km.
ADVERTORIAL
LANGEAFSTANDSWANDELROUTE IN HET NOORDEN VAN LUXEMBURG: “ESCAPARDENNE LEE TRAIL”.
Op weg naar de top De bergen in! Ook Luxemburg heeft duizelingwekkende bergkamwandelingen, spectaculaire rotspartijen, groene weiden en ruisende bomen op hoogvlakten te bieden. De 52 km lange “Lee Trail” in het noorden van het land is het begin van de langeafstandswandelroute “Escapardenne”, die zich uitstrekt tot over de landsgrenzen. Het hoofd in de wolken, lopend door rotsformaties, bossen en weiden: wandelen op de “Escapardenne Lee Trail” is 52 kilometer puur natuurplezier. De langeafstandstrail voert over kleine paadjes, langs ruige rotsformaties en over rotsrichels, over hoogvlaktes met adembenemende uitzichten, langs ruige bomen, door groene riviervalleien en door weelderige bossen. Telkens weer biedt het een uniek uitzicht en de mogelijkheid om diep adem te halen en je hoofd leeg te maken. Ver weg van de drukte van alledag, in het noorden van Luxemburg, “helemaal boven” in de Éislek streek. Met al zijn landschappelijke schoonheid is de “Lee Trail” zeker een uitdaging voor ambitieuze wandelaars: er moeten in totaal 2000 hoogtemeters worden overwonnen, de paden zijn deels steil en smal en beloven altijd een vleugje avontuur, want de rotsrichels - in het Luxemburgs: “Lee” - vormen de charme van het pad. Wie durft er helemaal rond de “Vinger van God” te klimmen? Wie balanceert met gesloten ogen langs de
smalle bergkam van de “Molberlee”, waar de rotslagen zich onverhuld blootgeven? Daarboven, waar de hellingen aan beide kanten abrupt van het pad aflopen, is een rijke flora te vinden, zoals de blauwe bosbes, “Molbier” in het Luxemburgs. In de valleien liggen dromerige dorpjes op u te wachten, die u een inkijk geven in het landelijke verleden van het Groothertogdom. De “Lee Trail” is makkelijk in drie tot vier dagen af te leggen. Degenen die de meer dan 50 kilometer lange trail van Ettelbrück naar Kautenbach aandurven worden aan het Luxemburg is een perfecte bestemming voor wandelen outdoorliefhebbers. Het heeft een van de dichtste netwerken van gecertificeerde wandelpaden, waaronder drie “Leading Quality Trails - Best of Europe”. Er zijn ook 600 kilometer aan fietspaden en bijna 40 spannende mountainbikeroutes. Gratis openbaar vervoer en de bagagevervoer “move we carry” zorgen voor een comfortabele outdoor ervaring. Meer op www.visitluxembourg.com/ nl/beleef-luxemburg/ natuur-outdoor
einde beloond met het schilderachtige uitzicht vanaf de “Hockslee”. Meer dromerige vergezichten en inspirerende verhalen uit Luxemburg vindt u in Luci magazine. Bestel uw gratis exemplaar op www.luci.travel.
Lipperscheid
2022-3 Op Weg |
29
WANDELREPORTAGE | Nederland
WANDEL ROUTE VAN HET JAAR 2021
Wandelen door de prehistorie
Het Hondsrugpad De Hondsrug is het enige Nederlandse UNESCO Global Geopark. Het reliëf ontstond 150.000 jaar geleden tijdens de ijstijd. De door het ijs opgestuwde zandruggen vormden lange tijd de enige bewoonbare plek in de veenmoerassen. De bewoners lieten unieke sporen achter zoals hunebedden, die nergens anders in Nederland voorkomen. Æ Tekst Christina Bloem Foto’s Jacques Huinck
Obstakels
Nog maar nauwelijks gestart stuiten we al op het eerste obstakel van de dag: grote werkzaamheden dwingen ons om over een hoge berg zand en door een omheining te klimmen. Maar daarna vertoont Groningen haar vriendelijkste gezicht: een parkje, een knuppelpad boven een waterloop, nog een park en alweer een park, het Hondsrugpad bezoekt ze allemaal. We verlaten de stad op een zandweg en staan
30
| Op Weg 2022-3
al snel in Haren. De kasteelachtige villa’s van dit chique dorp bewijzen dat het een geliefde woonplaats is voor rijke Groningers. Buiten Haren stappen we op een grasdijkje langs een kronkelende waterloop het Friese Veen in en stuiten daar op een tweede obstakel. Het dijkje lijkt wel een moeras. De modder loopt van boven onze schoenen in. Na honderd meter ploeteren geven we het op. We vluchten naar de dichtstbijzijnde weg en slaan een paar kilo-
meter verder af naar landgoed Vennebroek waar we de route weer oppikken. Een paar slingerende veldwegen brengen ons tenslotte in Glimmen.
Drie ‘larens’
Door een nat natuurgebied met een meertje en een vochtige heide vol pijpenstrootje trekken we naar het Noordlaarderbos. Aan de andere kant van het bos passeren we het eerste hunebed van
Hunebed bij Emmen.
onze tocht, het enige op Gronings grondgebied. In Drenthe liggen er een vijftigtal. We stappen door onze eerste es, het historische akkergebied rond een dorp, naar het schilderachtige kerkje van Noordlaren. Een paar kilometer verder ligt Midlaren. En er is ook nog Zuidlaren. Om daar te komen passeren we het schitterende Zuidlaardermeer. In de zomer is het hier ongetwijfeld ‘over de koppen lopen’, maar nu hebben we het hele meer voor ons alleen.
Koffie
We verlaten Zuidlaren over de es en stappen dan op kronkelende paadjes een bos in dat er in de ochtendmist geheimzinnig bijligt. Dit is het Nationaal Park Drentse Aa. De stilte tussen de statige beukenbomen wordt plots verbroken door luid gelach. Een terreinwagen rijdt in volle vaart door de diepe plassen en de bosarbeiders in de open laadbak hebben het grootste plezier. Even verder passeren we hun werfkeet. Er staat ook een rustbank, waar we dankbaar gebruik van maken. Terwijl we zitten te kijken hoe een herder met zijn hond een grote kudde schapen de juiste richting opdrijft, bieden de mannen ons een bekertje koffie aan. Vers gezet in hun schaftkeet! Na de koffiepauze duiken we het bos weer in op kronkelpaadjes. Via een houten plank steken we een kristalhelder beekje over en komen zo bij de es van Anloo. We gaan er op een karrenspoor doorheen richting centrum met zijn oude, tufstenen Magnuskerkje. Aan de andere kant van het dorp ligt het volgende hunebed op ons te wachten.
Esdorpen
Via een pad dat omzoomd is door rododendrons komen we in het Pinetum van landgoed Terborg. Daar staan heel hoge, dikke naald-
Bospaden bij Exloo.
bomen, waaronder enkele sequoia’s. Aan de rand van een heideveld meldt een gedenkteken dat in WOII op deze plek verzetsmensen gefusilleerd zijn. Langs een paar grafheuvels komen wij aan de bosrand bij een geheimzinnig, donker ven. Hier begint de es van Gieten. Langzamerhand kennen we het patroon: bos en heide tot bij de dorpen, die omgeven zijn door een es, van oudsher het akkergebied van de dorpelingen. Een volgend bosgebied doorkruisen we op een schilderachtig treintracé. “Hier reed vroeger de trein naar Assen”, vertelt een voorbijganger. Om de es van Gasselte te bereiken moeten we eerst een verkeersknooppunt trotseren, maar dan loodst een karrenspoor ons naar het Onze-Lieve-Vrouwekerkje aan de dorpsrand. Dit schattige witte kerkje dateert uit de tweede helft van de 13de eeuw.
De schaapskooi biedt plaats aan 1000 schapen en is daarmee voor natuurbegrazing de grootste van Nederland.
rand van de es van Drouwen. We gaan het dorp niet in maar lopen op veldwegen door de es naar het volgende bosgebied. Daar passeren we twee grafheuvels en drie hunebedden, vlak bij elkaar. Even verder bereiken we de officieuze Nederlandse ‘Hunebedhoofdstad’ Borger.
Grafmonumenten
Dwars door het hunebedcentrum van het stadje, met een museum, een keientuin en het grootste hunebed van Nederland, lopen we naar het kanaal Buinen-Schoonoord. Het paadje langs deze schilderachtige waterweg is vrijwel dichtgegroeid met riet. Het wordt dus struinen door nat gras. Dan brengt een zandweg ons naar Buinen, dat natuurlijk weer omringd is door een es. We volgen de contouren ervan en gaan dan het bos in. Het aanvankelijk smalle pad wordt breder en is slordig geplaveid met veldkeien. Dit is blijkbaar een oude handelsweg. We passeren een grafheuvel en even verder een hunebed. Bij een vennetje vol riet staat een monument voor een in 1944 neergestort Amerikaans legervliegtuig. Voor elk van de tien bemanningsleden werd toen een veldkei neergelegd en daarnaast een boom geplant. Het zijn inmiddels flinke beuken geworden.
Valtherbos
Grote stille heide
Na enkele kronkelende bospaden stappen we via een wildrooster het enorme heidegebied Drouwenerzand in. De heide is hier goed onderhouden, maar van de grazers geen spoor. Geheimzinnige jeneverbesstruiken, af en toe een eenzame vliegden, een kleine zandverstuiving: schitterend! Dan gaan we het bos weer in, klimmen een heuveltje op en staan plots aan de
We bereiken Exloo maar gaan het dorp niet in. Karrensporen, bospaadjes, een hunebed en oude handelswegen volgen elkaar op. We laten Odoorn links liggen en stappen op een kronkelpaadje langs twee hunebedden het Valtherbos in. Daar stuiten we op het gereconstrueerde ‘Onderduikershol’. In dit tijdens WOII met de hand uitgegraven hol hebben drie jaar lang 16 joden ondergedoken gezeten zonder door de bezetter ontdekt te worden. Hun spannende
2022-3 Op Weg |
31
Het Bargerveen is een indrukwekkend moeraslandschap.
geschiedenis is te lezen op een infobord. Het Valtherbos is een schitterend woud! We zigzaggen erdoor langs statige beukenbomen, kerstbomen in reuzenformaat, varens en veelkleurige mossen. Net buiten het bos liggen op een klein heideveld twee hunebedden. Dan zijn we al vlakbij de verkeersweg naar Emmen. Zelfs aan deze drukke verkeersader, pal onder de rook van Emmen, ligt nog een hunebed, tegenover museumboerderij Nabershof.
Oerlandschap
We blijven niet lang in de straten van Emmen maar duiken al snel een groot bos in. Daar ligt een nieuw hunebed te pronken op een stuifduin. Het is met zijn lengte van ruim 18 m een van de grootste van Drenthe. Een legende vertelt dat koning Lodewijk Napoleon er met zijn paard bovenop is gesprongen om zijn ruiterkunsten te bewijzen. Met een beetje fantasie kan je de hoefafdrukken in de deksteen zien. Dat Emmen een uitgestrekte groene gemeente is, merken we in het stadsdeel Emmerhout. De huizen liggen rond het schilderachtige ‘Zandgat van Jansen’, een langgerekt meer dat ontstond door zandwinning. Wat een mooi plekje om te wonen!
Door de es van Gasselte.
32
| Op Weg 2022-3
Onderweg naar het Weiteveen.
Via een wildrooster stappen we de Emmerschans in, een vroeger verdedigingswerk aan de rand van de Hondsrug. Nu is het een ruig nat natuurgebied vol biezen, maar de resten van een aarden vestingwal en een door heide overgroeide droge gracht zijn nog te zien.
Langzamerhand kennen we het patroon: bos en heide tot bij de dorpen, die omgeven zijn door een es, van oudsher het akkergebied van de dorpelingen. Langzamerhand verlaten we de zandgronden van de Hondsrug en komen geleidelijk in de veengebieden. Bosjes en struiken wisselen af met moeras en kleine meertjes. Soms staan de bomen tot halverwege hun stam in het water.
Het Zuidlaardermeer.
We lopen nu eens op brede zompige graspaden en dan weer op zanddijkjes. Zo moet Drenthe er vroeger uitgezien hebben. In dit open natte gebied is enkele jaren geleden een bos aangeplant, het Oosterbos. We doorkruisen dit jonge bos op modderig slingerpaden tot vlakbij Klazienaveen.
Bargerveen
Het Oosterbos wordt doorsneden door kanalen en andere watertjes. Het eerste kanaal steken we over via een sluis, het tweede met een zelfbedieningspontje. Tot onze verbazing komen we terecht tussen tuinbouwserres. Begin vorige eeuw is een aantal tuinders uit het westen van Nederland naar dit nieuw ontgonnen gebied getrokken. In de buurt van Zwartemeer steken we de Hoogeveense Vaart over. We gaan het dorp niet in maar blijven de Runde volgen naar een schuilhut die gebouwd is op de plek waar vroeger een pastorie heeft gestaan. Dan slingeren we op natte grasdijkjes en brede zandpaden door het indrukwekkende Bargerveen: een spectaculair moerasachtig landschap met riet en waterplanten en af en toe een klein
De heide bij Gasselte.
Monument als herinnering aan de veenwinning.
Richting Duitsland
heideveld of een meertje vol lage bolvormige struikjes. Tenslotte voert een brede zandweg ons met een paar bochten dwars door een groot heidegebied naar de enorme schaapskooi van Weiteveen. De schaapskooi biedt plaats aan 1000 schapen en is daarmee voor natuurbegrazing de grootste van Nederland. Wanneer wij passeren zit hij vol schapen met lammetjes. Met als resultaat een oorverdovend geblaat.
Het pad loopt verder langs een langgerekt water. De stevige wind veroorzaakt golfjes die zilverig glanzen in de zon. We blijven een poosje langs de buitengrens van het Bargerveen. Uit het veenmoeras steken eilandjes wollegras hun witte pluizenbollen omhoog. We steken een weg over en nemen aan de overkant een zanddijkje. Langzamerhand wordt het weer
85 mm
natter en uiteindelijk komen we terug bij het Bargerveen. Nu gaan we het veengebied in op een kaarsrecht fietspad dat ons bij een hoge granieten blok brengt. Dit kunstwerk staat op een kruising van rechte paden en markeert het einde van de in 1992 gestopte veenwinning. Aan de Duitse kant van de grens zet het veenlandschap zich verder, maar voor ons is dit het einde van een prachtige tocht.
PRAKTISCHE INFO
Groningen
0
Drenthe Haren
Scheemda
Hoogezand
Drentse Aa
km
Oude Pekele Nieuwe Pekele
Zuidlaren Veendam
Anloo
twee geoparken (de Nederlandse Hondsrug en het Duitse Terra Vita) en de steden Osnabrück en Groningen met elkaar verbindt. Wij
– Gieten (17 km) – Borger (17 km) – Exloo ( 14 km) – Emmen (18 km) – Klazienaveen (18 km) – Weiteveen (16 km). Het Hondsrugpad is in twee richtingen uitstekend bewegwijzerd. De gehele route Osnabrück – Groningen wordt beschreven in de gids Hünenweg – Hondsrugpad van uitgeverij Conrad-Stein. Voor het
Gieten
Assen
De Hünenweg-Hondsrugpad is een Interreg-project dat in 324 km
etappe-indeling: Groningen – Glimmen (21 km) - Zuidlaren (18 km)
Winschoten
Noordlaren Vries
20
wandelden het Nederlandse deel, een traject van 140 km. Onze
Glimmen
Paterswolde
10
Stadskanaal
Gasselte Drouwen Drouwerzand
Nederlandse deel (Groningen – Weiteveen) is er de gids Hondsrugpad van uitgeverij Noordboek die ook acht rondwandelingen en twee
Musselkanaal
aanlooproutes beschrijft. Wij
Borger
Ter Apel
Exloo Beilen
overnachtten
bij
‘Vrienden
op
de
Fiets’-adressen
(www.vriendenopdefiets.nl) en deden ook enkele etappes met een hotel als standplaats.
Odoorn
Westerbork
Valterbos
ONLINE
FOTO’S
Emmen Klazienaveen
Hoogeveen Dalen Coevorden Zuidwolde NEDERLAND
Zwartemeer
Bargerveen
Weiteveen
DUITSLAND
Op Weg 2022 Het hunebed bij Exloo.
2022-3 Op Weg |
33
FIETSREPORTAGE | Oostenrijk, Slowakije, Hongarije
Fietsbrug bij het buitenrijden van Wenen richting Orth.
Langs de Donau van Wenen naar Budapest Als startplaats kozen we voor Klosterneuburg, zo’n 10 km voor Wenen. Omdat over nachten er goedkoper is dan in de Oostenrijkse hoofdstad en omdat we onze auto met een gerust gemoed een weekje bij het hotel mogen achterlaten. Æ Tekst en foto’s Bart Vercruyssen
Sisi en Sachertorte
Na een stevig ontbijt maken we fietsen en bagage klaar en zijn we weg. Het is nog een tweetal kilometer dalen tot we de Donauradweg oppikken. In de toeristische dienst van Klosterneuburg halen we nog snel een fietskaart van Wenen. Daarop zien we dat we tot vlak voor de stad het Donaukanaal moeten volgen om dan over een brug op de ringweg terecht te komen. Wenen
34
| Op Weg 2022-3
is een uiterst fietsvriendelijke stad: de ringweg heeft aan twee kanten een zeer breed fietspad waarop je in beide richtingen mag rijden. We kijken eerst uit naar het Stadhuis en de Burg. Aan de ingang bekijken we foto’s van de Spaanse Ruiterschool en het museum van Sisi. Wat verderop staan het operagebouw, bekend van het nieuwjaarsconcert, en Hotel Sacher, van de beroemde ‘Sachertorte’. Vooraleer we
het centrum van Wenen verlaten, rijden we nog langs het indrukwekkende Hundertwasserhaus en stoppen we in het Praterpark bij het pretpark met het beroemde reuzenrad. Uiteindelijk belanden we weer bij de Donau. Via het Donaueiland – met naaktstrand – rijden we Wenen uit en via een dijk belanden we in het dorpje Schönau. Bij het binnenrijden hebben enkele pientere mensen een drankgelegenheid
Siësta met het Hongaarse parlementsgebouw op de andere oever van de Donau.
opgezet, een ideale plek om onze dorst te lessen. Een reclamebord van een B&B met zwemvijver trekt onze aandacht en in Orth is het logisch om eerst daar te gaan kijken. De B&B zelf blijkt basic maar de zwemvijver is super, want mede door het rondrijden in Wenen hebben we 60 km in de benen.
Het IJzeren Gordijn over
Omdat de kaart aangeeft dat het eerste deel van de dag heel lang op een dijk loopt, kiezen we voor een alternatieve, hopelijk meer gevarieerde route. Daarvoor moeten we wel een veerpont nemen naar de andere oever en een stevige klim verteren naar Haslau. Maar éénmaal over de grote weg en de spoorweg belanden we waar we moeten zijn: op EuroVelo 6. In Regelsbrunn houden we even halt voor een drankpauze en bij het buitenrijden van Petronell zien we de restanten van een Romeinse triomfboog uit de 4de eeuw. De Donau maakt een bocht naar links maar het fietspad gaat naar rechts, richting de enige grensovergang in de regio ten tijde van het IJzeren Gordijn. Eens in Slowakije staan we via een fietstunnel al snel in de hoofdstad van het land. Na een kort stukje langs de Donau rijden we meteen de autovrije zone van Bratislava in. Gelukkig botsen we op een infostandje en kan een jongeman ons in perfect Engels de weg tonen naar ons hotel. Dat blijkt niet echt voorbereid om fietsers te ontvangen, maar een veilige plek voor onze fietsen is snel gevonden. Met 53 km op de teller is het alweer heerlijk om snel het verfrissende water van het zwembad
op te zoeken. Tijdens onze avondwandeling is het meteen duidelijk dat Bratislava volop aan het moderniseren is.
Van Mosonmagyarovar blijkt ook een Duitse naam te bestaan: Wieselburg-Altenburg.
Centrum links en centrum rechts
Doel vandaag is Mosonmagyarovar. Bij de eerste lezing doen we dat per lettergreep, maar er blijkt ook een Duitse naam te bestaan: Wieselburg-Altenburg. Voor onze eigenlijke start nemen we nog een paar foto’s aan het standbeeld van Hans Christian Andersen, de Deense sprookjesschrijver die hier een jaar verbleef. Er wordt gefluisterd dat er weinig andere standbeelden in Bratislava staan, omdat de stad zelf geen bekende inwoners heeft. We rijden een heel stuk langs de Donau en merken plots een bord met daarop Rajka (in het Duits Ragendorf). We zijn in Hongarije zonder het te weten. In het dorp zelf kopen we een gekoelde verfrissing en moeten we een beetje zoeken naar de EuroVelo 6. We nemen de grote weg richting Mosonmagyarovar en gelukkig is er buiten het dorp een gescheiden fietspad. Omdat op haar
oevers een overstromingsgebied gelegen is, moeten we een eind wegblijven van de Donau. Bij het binnenrijden van Mosonmagyarovar zien we bordjes staan met daarop ‘centrum naar links’ en ‘centrum naar rechts’. Navraag bij andere fietsers – waarvan er ééntje zeer goed Engels spreekt – leert ons dat deze gemeente een fusie is en dat Moson naar links is en Magyarovar naar rechts. Ook de samengestelde Duitse naam is meteen verklaard. De hulpvaardige fietser geeft ons nog enkele tips voor overnachtingsplaatsen en zo komen we terecht in Hotel Minerva. Het avondmaal is voor een ongelooflijk goedkope prijs een feestmaal.
Vernevelaar
Omdat Györ de derde grootste stad van Hongarije is, hebben we vorige avond al een overnachtingsplaats gezocht en gevonden. De route brengt ons over rustige wegen langs kleine dorpjes en velden vol zonnebloemen. Heel lang duurt dit niet want we komen terug op de relatief drukke weg naar Györ, gelukkig wel met gescheiden fietspad. We logeren op wandelafstand van het centrum en verkennen de stad nog wat. Tot onze verwondering komen we een Belgisch café tegen met vele Belgische bieren. En dan is er nog een klein vliegtuigje dat zeer laag over het centrum vliegt en steeds maar terugkomt. Het blijkt een manier te zijn om water te vernevelen en zo de hitte draaglijker te maken. Veel hebben we er niet van gevoeld, het bleef nog lang zeer warm. ’s Anderendaags fietsen we terug richting Donau,
2022-3 Op Weg |
35
Veerpont tussen het Donau-eiland en Szentendre.
De brug over de Donau in Esztergom.
want die hebben we de laatste twee dagen niet veel meer gezien. Bestemming is Komarom in Hongarije of Komarno in Slowakije. Beide dorpjes zijn slechts door de stroom gescheiden. Onderweg missen we een afslag waardoor we plots bij het einde van het gescheiden fietspad komen. Via een onverharde weg vol putten en kuilen raken we terug op het juiste spoor en langs rustige, mooie wegen bereiken we onze eindbestemming. Logeren doen we volgens de dienst voor toerisme best aan de Hongaarse kant.
Hongaarse hamburger
Vanaf hier loopt EuroVelo 6 langs beide zijden van de Donau, maar de toeristische dienst vertelde ons dat de Slovaakse kant voor het eerste gedeelte het mooist is. Dus steken we de stroom over om op de dijk te fietsen. Het is een prachtig traject, soms verhard en soms ook onverhard. Later rijden we door een bos weg van het water. Omdat we willen overnachten in de cultuur-historische stad Esztergom moeten we nog terug naar de Hongaarse oever. In een sportstadion vlakbij ons logement vindt echter een rockfestival plaats en we liggen tot een stuk in de nacht mee te shaken. Ook de volgende dag zullen we enkele keren van oever wisselen. De eerste keer doen we dat met een veerpont waarop ook auto’s overgezet
worden. Aan de andere kant wacht ons een mooi fietspad tot in het dorpje Zebegeny, inclusief prachtig zicht op een mooie bocht van de Donau. Tot Nagymaros blijven we de hele tijd langs het water. Vlak voor de middag trekt de hemel dicht en kunnen we gelukkig schuilen op een strandje met eetkraampjes. We koppelen het nuttige aan het onaangename en eten daar een echte Hongaarse hamburger! Na een halfuurtje is het onweer voorbij en
Met veel handgebaren slaagt een Hongaar zonder kennis van andere talen dan zijn moedertaal erin ons tot bij het veerpont te loodsen. kunnen we door. Verderop splitst de Donau en we willen een stukje fietsen op het grote eiland dat doorloopt tot vlak voor Budapest. Met veel handgebaren slaagt een Hongaar zonder kennis van andere talen dan zijn moedertaal erin ons in Alsogöd tot bij het veerpont te loodsen. Aan de overkant is de oever steil en we zigzaggen naar boven. Op het eiland is de aanduiding naar het volgende veer gelukkig beter.
Dat brengt ons onmiddellijk naar het centrum van Szentendre.
Buda en Pest
Om zeker te zijn van een slaapplaats vanavond reserveren we al een plekje in de Hongaarse hoofdstad. Gelukkig maar, want dat zorgt voor meer zekerheid bij het binnenrijden van de miljoenenstad. Zo weten we ook meteen op welke oever we moeten zijn: in Buda of in Pest. In Bekasmegyer nemen we nog een paar leuke foto’s van leuke standbeelden. Eens in Budapest moeten we van de rechter- naar de linkeroever en dat is met de fiets geen sinecure want de bruggen zijn enkel voorzien op auto’s en voetgangers. Maar eens aan de overkant zijn we snel op de juiste weg naar ons hotel. Dat ligt een beetje buiten het centrum maar niet zo ver van het treinstation waar we morgen de trein terug naar Wenen nemen. Ook in dit hotel is men verwonderd vier fietsers te zien, maar men maakt onmiddellijk een lokaaltje vrij waar de fietsen kunnen blijven staan tot morgen. Na een welgekomen duik in het zwembad toont een hop-on hop-off bus ons de belangrijkste bezienswaardigheden van de stad en ’s avonds volgt nog een boottochtje op de Donau. Met een fantastisch zicht op de beide verlichte oevers van de machtige stroom beëindigen we onze fantastische fietstrip.
Kasteel van Bratisl
ava.
36
| Op Weg 2022-3
Hongaarse muziek bij het avondeten.
De basiliek van Esz
tergom.
COLUMN
Standbeelden in Obuda-Békasmegyer.
Oorlogspaden
PRAKTISCHE INFO SLOVAKIJE
Klosterneuburg Wenen Orth
Bratislava
u
O O Sopron S T E N0 20 R IJ km K
na
Mosonmagyarovar
Do
Schönau Regelsbrunn Petronell Rajka
Op Weg 2022
Komarno
Györ
Komarom
Zebegeny Esztergom Szentendre
Alsogöd
Budapest
HONGARIJE
EuroVelo 6 is een 4450 km lange Europese fietsroute die de Atlantische
Ten Oorlog, de twee TV-programma’s van Arnout Hauben die in 2013 en 2015 werden uitgezonden, liggen me nauw aan het hart. Twee van onze zonen stapten mee langs de frontlinies van WOI en WOII. Onder meer door Oekraïne. In hun herinnering is het een mooi land met vriendelijke mensen: “We genoten vooral van de prachtige omgeving en de bruisende steden, maar nergens op onze reis was ‘oorlog’ dichterbij dan daar in Oekraïne. Er was al oorlog in de regio rond Donetsk en een gesprek met een schrijnwerker die zwaar tegen zijn zin naar het front moest, is ons echt bijgebleven.”
kust met de Zwarte Zee verbindt, dwars door het hart van Europa. Van Wenen naar Budapest volgt de route de Donau. Het eerste stukje loopt door Oostenrijk, daarna flirt je een hele tijd met de grens van Slowakije en Hongarije om finaal af te buigen naar de Hongaarse hoofdstad. Meer info: en.eurovelo.com/ev6/from-vienna-to-budapest. Onze etappes: dag 1 Klosterneuburg – Orth (60 km), dag 2 Bratislava (53 km), dag 3 Mosonmagyarovar (48 km), dag 4 Györ (44km), dag 5 Komarom (48 km), dag 6 Esztergom (56 km), dag 7 Szentendre
Op hun tochten gaan Arnout en zijn companen altijd op zoek naar verhalen van mensen die ze toevallig tegenkomen. Op die manier tonen ze hoe wandelpaden heel Europa verbinden. Hoe ze mensen, verhalen en talen dichter bij elkaar brengen en ons onbekende natuurgebieden doen ontdekken. Hoe dorpen en steden een kleur, een smaak en een gezicht krijgen, terwijl het daarvoor niet meer dan namen op een kaart waren.
(63 km), dag 8 Budapest. ONLINE
KAART
TRACK
FOTO’S
Vandaag zijn sommige van die paden zo’n 2000 km van onze voordeur oorlogspaden geworden. Net zoals bij ons tijdens WOI en WOII. Ze verbinden niet meer. Gisteren nog stapten mijn man en ik door een prachtige holle weg waar maar geen eind aan leek te komen. De lucht was stralend blauw. Bang waren we niet, want onze zonen zaten op hun werk of waren thuis bij hun gezin. Ik kon alleen maar denken: ongetwijfeld stapte twee maanden geleden, ergens in Oekraïne, een ouder koppel net als wij samen door de velden. Bang waren ze toen misschien al. Vandaag stappen hun zonen mee op oorlogspaden. Ann Mulders
Stadhuis Györ.
2022-3 Op Weg |
37
WANDELAVONTUUR | Frankrijk
Zonsondergang in afwachting van de rode maan.
Rondje Monte Renoso & rondje Monte Formicula Omdat we als gezin graag genieten van de bergen, maar niet willen overdrijven met het gewicht van de rugzak, kiezen we vaak voor korte meerdaagse trektochten. Op Corsica resulteerde dat in tweemaal een driedaagse op een combi van GR-paden. Æ Tekst en foto’s Yanick Bos
Deadslow
Vrijdagmiddag genieten we nog een laatste keer van een uitgebreide lunch met verse producten. Het is ongeveer 29°C en volgens de dienster zit Corsica midden in een hittegolf. Dat voelen wij als Belgen zeer goed. Het zal een pittige tocht worden ... We rijden nog eventjes door naar onze startplek, de Refuge de Capannelle op 1591 m hoogte. Het is bloedheet
38
| Op Weg 2022-3
en ook de GR 20-wandelaars die er toekomen puffen na. We gespen de rugzakken op en gaan op pad. Deadslow, want het is meteen stijgen. We nemen niet de GR 20 maar een Variante. Zigzaggend stappen we door lage begroeiing omhoog. We komen aan de Ravin de Pizzolo en ontmoeten een koppel uit het Brusselse. Ze zijn enthousiast en lopen soms voor en soms achter ons. Wij proberen een gestaag tempo te houden
in de broeiende hitte. Zo bereiken we het Lac de Bastani. Een mooi meertje waar ik meteen wat water kook om het vervolgens te koelen als drinkwater.
Rode maan
We gaan nog tot Punta Bacinello op 2247 m en zoeken dan een bivakplekje op het plateau tussen de stenen. Er zijn duidelijk geiten en
Twee korte meerdaagse tochten brengen ons in echte GR-sferen.
schapen gepasseerd en het is even zoeken om iets vlak en ‘niet-bescheten’ te vinden. Louis (8 j) is meteen al bezig stenen te vergelijken met die in zijn game Minecraft. Hij weet ook dat we vanavond kans maken op een ‘rode’ maan. De schaduw van de aarde kruipt meestal één keer per jaar over het beeld van de maan en dat geeft een rode gloed. En ja, ‘s avonds genieten we van de zonsondergang en van de opkomst van de rode maan, mét deskundige commentaar ...
Italiaanse worst
Na een winderige nacht met prachtige sterren ontbijten we met zicht op de mooie omgeving. Het is een beetje bewolkt maar eens vertrokken is het toch alweer warm. We wandelen naar de Monte Renoso (2352 m) tussen de grote boulders door. Na wat foto’s aan het kruis op de top beginnen we de afdaling op wat technischer terrein. Her en der moeten we onze handen gebruiken om te klauteren, soms naar boven, soms naar beneden. Het is wat spannend maar we geraken allemaal over de kam nabij de Punta di Valle Longa. Via de Monte Torto
brengt de Crête de Pietradione ons naar de Col de Pruno. Hoog tijd voor lunch: Italiaanse worst en wraps die we net voor het oversteken naar Corsica gekocht hebben. Wat dieper in de vallei is een bronnetje met drinkwater.
Er zijn duidelijk geiten en schapen gepasseerd en het is even zoeken om een vlak en ‘niet-bescheten’ bivakplekje te vinden.
dammetje en verfrissen wij onze voeten in het water. We trekken nog wat verder, maar het is stilaan tijd om ons ergens te installeren. Op zo’n steile hellingen met veel wilde begroeiing is dat niet evident. Na wat zoeken vinden we een mooi plekje in de zon vlak bij de Ruisseau de Cannareccia, ideaal om ons te wassen en drinkwater bij te tanken. Het watervalletje is koud maar doet deugd na twee dagen stof en zweet. Cynthia is wat ongerust want er loopt een koeienkalf los rond door het bos. Maar het blijft op een aangename afstand. Opnieuw slaap ik onder de sterren en zonder tarp. Als dat maar goed komt met dat kalf in de buurt ...
Hikerspizza’s
Kalf
We volgen nog steeds de Variante om op de flanken van de Punta Cappella op de echte GR 20 te belanden. We wandelen nu door een bos en dat is aangenaam. Af en toe valt er wat regen, maar die voelt aan als een echte verfrissing. Aan een beekje bouwt Louis een
We worden wakker met een warme wind. De eerste hikers passeren al op het pad boven ons. We wuiven eens en beginnen op te ruimen. Voorbij de Pont de Casaccie zigzaggen we over een steil rotsig pad naar boven, met af en toe wat schaduw van naaldbomen. We doen er langer over dan verwacht maar passeren dan toch de Bergeries de Traggette. Louis, die onder-
2022-3 Op Weg |
39
Intussen keuvelen we over Legosets ...
tussen het gespreksthema van de tocht heeft bepaald, gaat helemaal los in zijn fantasie over de ideale Legoset van Ninjago of Nexoknights ... We stijgen verder en duiken terug het bos in. Plots roept Cynthia hoopvol: “Ik zie de hut”. We installeren ons op het terras van de Refuge de Capannelle en bestellen alvast cola’s en water ijsjes. Het is bijna middag en we besluiten er wat te eten en de route voor de komende dagen vast te leggen. De Monte d’Oro laten we voor wat hij is en we besluiten een route wat zuidelijker op te zoeken. Langs ons zitten hikers prachtige pizza’s te verorberen alvorens terug op pad te gaan.
Biggen en zeugen
Na een verfrissende lunch aan de Refuge rijden we naar Cozzano (726 m), startplek voor onze tweede meerdaagse lus. We doen wat inkopen in de lokale Spar: echte Corsicaanse worst, komkommer, appels, citroenen, muntsnoepjes en chips verdwijnen in de rugzak. Ook een grote fles limonade en 4 liter water gaan mee
De bekendste bewoners
40
| Op Weg 2022-3
Nog even stijgen naar de Bocca di Surogheddu ...
op mijn rug. Terwijl we de rugzakken inladen zijn de lokale bewoners daar al: het ene wilde zwijn na het andere passeert op enkele meter afstand. Ze komen eens kijken waarom hier een wagen op de gruisweg langs de Ruisseau de Mezzanu staat.
Wanneer we een vlak stuk op het oog hebben voor onze tarptent, blijken er al een 40 biggen en zeugen te huizen. Opnieuw is het heet, dus we gaan rustig op pad en pikken de GR Mare a Mare Centre op. Met oranje strepen zijn de aanlooproutes naar de kam en cols aangegeven. Ze leiden ons steil omhoog door oude bossen. Overal zien we paadjes, modderpoelen en ... zwarte varkens. De vermoeidheid van de tocht deze ochtend en de hitte deze namiddag kruipt in onze benen. Wanneer we een vlak stuk op het oog hebben voor onze tarptent, blijken er al een 40 biggen en zeugen te huizen. Een kleine kilometer verder vinden we een beter plekje. Uitzicht over de omgeving, een briesje en vooral …
gen. van de Corsicaanse ber
geen varkens, dus installeren we ons snel. We eten een vriesdroogmaaltijd en voor we het weten is de zon al onder.
Corsicaanse worst
Na een snel ontbijt gaan we op stap. Het gaat opnieuw over Legosets en vandaag krijg ik de ruimte om zelf een thema te kiezen. Sneller dan verwacht staan we na een uurtje aan de Col de Laparo (1521 m). We kruisen hier de GR 20 die wij vandaag zullen volgen. Heel wat hikers genieten van het uitzicht op de col of pauzeren om wat te eten. Tussen de Punta dei Fai Bruciati en de Bocca di Punta Mozza nemen we een lunchpauze. De Corsicaanse worst en de Franse baguette smaken. Het nieuws over een mogelijk onweer doet Cynthia versnellen. Snel stijgen we nu naar de Monte Formicula (1981 m) over een heel ander terrein dan de voorbije dagen. De GR20 is duidelijk gemarkeerd en dat maakt het makkelijk om het juiste gruispad of rotspad te volgen naar de Refuge d’Usciolu. De huttenwaard vraagt meteen naar de leeftijd van Louis: “Een 8-jarige bink die al zo door de bergen trekt!” We mogen de tentjes opzetten op de bivakzone. Voor de 12€ pp die we daarvoor betalen, krijgen we een rotsige ondergrond, eindeloos drinkwater aan de bron, warme en koude douches, een lavabo en droge toiletten. We mogen ons ook bevoorraden aan de hut en er iets eten. We zijn nog maar net geïnstalleerd of de eerste onweersbui trekt over.
Koude douche
Niet alle tentjes zijn even goed bestand tegen wind en regen en waar de pikketten niet goed vasthangen, ligt de tent als een hoopje op de
... om dan een dikke 1000 m te dalen.
Toeteren
Wanneer we wakker worden zien we enkel nog Corte Corte een Duits koppel op de bivakzone. De rest is Monte Renosa Renosa Monte al op weg voor een volgend stuk GR 20. Wij Monte Monte Formicula Formicula ruimen op en vertrekken ook. Eerst is het nog Ajaccio Ajaccio Portonaar de Bocca di Surogheddu om even stijgen Porto Vecchio Vecchio dan een dikke 1000 m te dalen. We worden na een korte zigzag over gruis snel ingehaald door de oudste huttenwaard die bevoorrading gaat halen met zijn muilezels. Wij stappen rustig verder door het bos en via de mooie Crête du Miratoju. Aan de voet van de Crête komen we de waard weer tegen. Samen met zijn vrouw is hij alle bevoorrading op de muilezels aan het vastmaken. Tot op 1300 m hebben ze een grindweg waarop een container staat met materiaal en voeding. Terwijl er een bui over ons neerdaalt, stappen we door de
Tussen de zwijnen wandelen we naar onze wagen. ‘Jos’, zo hebben we het zwaarste varken gedoopt, heeft even ‘gerust’ tegen onze wagen. De flank van de bumper is blijkbaar een soort toog voor hen, want aan beide zijden zit er een gigantische modderveeg op. Op weg naar het dorpje en een verkwikkend dessertje moeten we toeteren om de zwijnen opzij te krijgen.
PRAKTISCHE INFO
55 mm Refuge Refuge de de Campanelle, Campanelle, 1591 1591 m m Ravin Ravin de de Pizzolo Pizzolo Punta Punta Bacinello, Bacinello, 2247 2247 m m Lac Bastiani Bastiani Lac
Rocher Rocher d’Acella, d’Acella, 1746 1746 m m
Monte Renosa Monte Formicula Porto Vecchio
Beide lussen, de Tour de Monte Renoso en de Tour de Monte Formicula, tellen flink
Ruisseau de de Ruisseau Cannareccia Cannareccia
Punta Punta Orlandono, Orlandono, 2273 m m 2273
Corte
Ajaccio
Monte Renosa, Renosa, Monte
2352 m m 2352
Bastia
Op Op Weg Weg 2022 2022
20 GR GR20
Bastia Bastia
varens verder naar beneden. We dalen rond de Punta di Moratella en komen opnieuw in het gebeid van de zwarte zwijnen. We vinden een reeks indrukwekkende oude bomen op ons pad. Louis vindt het een schande dat ze op die bomen van meerdere honderden jaren oud een markering in het geel aangebracht hebben: “Vandalisme!”
wat hoogtemeters en klauterpartijen. Wij
Monte Monte Torto, Torto, 2262 2262 m m
gebruikten de IGN 4252 OT voor beide lussen. Deze kaart van 1:25.000 is het han-
Crête Crête de de Pietradione Pietradione
digst om te oriënteren op de varianten en de
Col Col de de Pruno, Pruno, 1972 1972 m m
0 0
1 1 km km
Cozzano, Cozzano, 726 m m 726 Punta di di Punta
Moratella Moratella Crête du du Crête Miratoju Miratoju
2 2
Col Col di di Liparo, Liparo, 1521 1521 m m
Punta Punta Moza, Moza, 1831 m 1831 m Formicula ,, Bocca Formicula Bocca 1918 m m Monte,1981 m m 1918 Monte,1981 GGRR 2200
inzittenden. Na de bui volgt de zon en dan weer een bui. Terwijl Louis geniet van een macaroni met kaas op een half-natte bank, wachten Cynthia en ik tot we onze pasta met wortel en champignons voorgeschoteld krijgen, bereid door een waard met veel voeling voor het vak. “Als er vannacht iets gebeurt, mogen jullie in het slaapvertrek gaan liggen”, stelt hij voor. Hij weet natuurlijk niet dat we meer gewoon zijn in de bergen … Na een koude douche – letterlijk! – dalen we af naar ons bivakplekje. Ik maak nog een praatje met enkele West-Vlamingen die net gestart zijn aan het zuidelijke stuk van de GR 20. Het is afzien en ze lopen makkelijk anderhalve keer de voorziene staptijd. Ik kan het niet laten en moedig hen wat aan met tips en tricks. Een nieuwe bui kondigt zich aan en we kruipen onder de wol.
Bivakplek met een koeienkalf in de buurt.
Refuge Refuge de de l’Usciolu, l’Usciolu, 1750 1750 m m
aanlooproutes. Wij reisden met de ferry naar Bastia om vervolgens met de wagen door te rijden naar de bergen. Op yanickintothewild.com vind je meer info, onder meer over de bevoorradingsmogelijkheden. Water is er op verschillende plaatsen, maar best filteren of koken omwille van loslopende geiten, schapen of zwarte zwijnen. ONLINE
KAART
TRACK
FOTO’S
2022-3 Op Weg |
41
FIETSTIP | België
Fietsen als een trein of een legioensoldaat
De zwevende kapel Helsheaven.
Op de trappers door fruitig Haspengouw Afgelopen zomer koos ik voor een vakantie dichtbij huis, wegens geen zin in coronatesten en ander ongemak bij grensverkeer. Ik boekte een vakantiehuis in een oude watermolen op de Herk en werd ’s morgens wakker met een prachtige zonsopgang over de vallei. Æ Tekst en foto’s: Mieke Paulissen
Imperium
Na het ontbijt spring ik op mijn fiets en spoor naar het befaamde Limburgse fietsroutenetwerk. De eerste blauw-witte bordjes leiden mij langs nijvere gastarbeiders van velerlei origine, van Sikhs over Afrikaanse mensen tot ‘gewone’ Belgen. Zij aan zij plukken ze kersen of wassen ze donkerrode krieken in grote watertonnen, die later opgehaald worden door de lokale brouwerij om ze te verwerken tot heerlijk kriekbier. Van de fruitboer beland ik op de Romeinse
42
| Op Weg 2022-3
Kassei tussen Tienen en Tongeren. Een goed bewaard tracé van de oude Romeinse heirbaan van de Noordzee naar de Rijn. De Romeinen hielden de voetjes droog en leidden hun legioen soldaten over lange wegen doorheen hun rijk, over heuvels en door dalen, altijd rechtdoor. Ik herken het van in Extremadura, een andere uithoek van het uitgestrekte Romeinse Imperium, waar ik ooit wandelde over net zo’n Romeinse weg als deze. De Limburgse Kassei is nu gebetonneerd en vormt
een mooie fiets- en wandelweg langs plantages en doorheen holle wegen.
Magische stoel
Met een volgende afslag maak ik een sprong in de tijd van meer dan 1000 jaar, door te kiezen voor het oude Fruitspoor. Eind 19de eeuw werd rond Borgloon een treinlijn aangelegd om het fruit van de Zuid-Limburgse plantages naar de fabriekjes te vervoeren. Nu vormt de spoorlijn een mooi kaarsrecht traject voor fietsers. Het
OP WEG 2022 | 3 fietstip Haspengouw FORMAAT - 55 x 36mm
Zonsopgang boven het Land van Engelingen.
Kersen en krieken wassen.
leidt mij voorbij de oude stoomstroopfabriek van Borgloon, waarin vandaag een belevingscentrum rond fruitverwerking zit. Ik fiets verder op de oude spoorwegbedding, in de diepte van een holle weg en vrij van alle verkeer. Nu ja, als je de vele tegenliggers op de koersen andere fietsen niet meerekent. Even verder houd ik halte op ‘het Terraske’, een pittoresk fietscafé. Ik had gehoopt op een fris kriekbiertje, maar het terras is gesloten. Dus stel ik mij tevreden met de picknick die ik meebracht en wat water uit mijn gedeukte drinkbus en geniet ik van het zicht op de abdij van Colen op de andere oever van de Sint-Annabeek. Sinds vorig jaar is het klooster gesloten en zijn de laatste zusters vertrokken. Maar ooit had ik het genoegen om door één van de zusters rondgeleid te worden in de mooie kerk en de verhalen te horen over het reliekschrijn van Sint-Ursula en de 11.000 maagden. Ik kon zelfs plaatsnemen op de magische stoel van Sint-Lutgardis, die vrouwen met een kinderwens zou verhoren. Het mocht niet baten. Ik fietste verder zonder kroost.
Fietsende ontdekkingsreizigers
jongens onderweg naar hun Romeinse wortels. Twee van hen zijn met de fiets. De derde trekt een karretje achter zijn go-cart. Ze hebben koekjes en plooistoeltjes bij en gaan picknicken bij een Romeinse grafheuvel. Goed zo jongens, jong geleerd is oud gedaan! Welkom in de club van fietsende ontdekkingsreizigers, veraf én dichtbij huis.
de fietshelm af te nemen en terug te keren naar mijn Bed (& Breakfast) aan de oevers van de Herk waar de zon zich zachtjes te slapen legt in de groene armen van de vallei.
PRAKTISCHE INFO 136 120
K4
Uiteindelijk fiets ik terug in de richting van de kapel van Helshoven, waar ik afstap voor een bezoek aan het gebouw waar tot 1908 een heuse kluizenaar leefde. En om het verhaal van de vier K’s helemaal rond te maken fiets ik door tot aan de eigentijdse kapel (check!) met de mooie naam ‘Helsheaven’. Een publiekstrekker van jewelste en de uitgelezen plaats voor een Instagramwaardige foto. Een goede plek om
152 161
169
151 128 132
163 159
157
Ik volgde de nummers op het fietsnetwerk. Aanpassen of zelf uitstippelen kan eenvoudig op fietsnet.be. Ik fietste zo’n 46 km via de nummers: 169-161-151-154-152-136-137120-139-128-117-132-133-157-285-536-537159-163-161-169 Ik sliep in Het Land van Engelingen, een gerestaureerde molen op de Herk in Helshoven, Borgloon. In de buurt kan je
Onderweg passeer ik veel moois, samen te vatten als K4: kloosters (check), kerken (check) kastelen en kapellen. Voor het kasteel maak ik een ommetje naar het schilderachtige dorpsplein van Gos-Op-Leeuw met zijn prachtig classicistische kasteel, dat je sinds kort kan bezoeken onder begeleiding van de kasteelheer himself. Voor de kapellen moet ik wachten tot het einde van mijn rit. Voor het zover is rust ik nog uit op een vreemde vierstoelige bank en heb ik een leuke ontmoeting met drie avontuurlijke
ook slapen in een oude wijnton of in de tranendreef, tenten in de vorm van een traan opgehangen in de bomen. Voor meer info over logies en bezienswaardigheden visitlimburg.be. Mocht je graag eens plaatsnemen in de magische stoel van Sint-Lutgardis dan kan je terecht in de mooi gerestaureerde SintOdulphuskerk van Borgloon.
ONLINE Wim Vandamme Fietsen als een legioensoldaat. Begijnhof 19 8500 Kortrijk wim.1962.vandamme@gmail.com
KAART
TRACK
FOTO’S
2022-3 Op Weg |
43
FOTOREPORTAGE | Zweden
Volop genieten van het ‘allemänsratten’
Behalve IJsland hadden wij het noorden van Europa nog niet per fiets verkend. Tot vorige zomer. Brussels Airlines bracht ons naar Göteborg en een Zweedse nachttrein voerde ons verder naar Östersund in Centraal-Zweden. Vandaaruit werd het een tocht door bossen en langs meren, in hoofdzaak over gravelwegen. Bovendien scheen de zon een maand lang, waardoor we steeds onder een strakblauwe hemel fietsten. Meer moest dat niet zijn om van een topvakantie te spreken. Æ Tekst en foto’s: Wim Allegaert en Tine Vanhee
Zweden is een kampeerparadijs dankzij het Scandinavische ‘allemänsratten’ (allemansrecht). Dit houdt in dat je overal in de natuur mag wandelen, fietsen en je tent opslaan.
44
| Op Weg 2022-3
Naast bossen heeft Zweden ook duizenden meren (met water op kamer temperatuur). En omdat de Zweed gesteld is op een beetje comfort, bevinden zich bij die meren vaak een vindskydd (windscherm), een picknicktafel, een BBQ-grill en een toilet. Aan idyllische kampeerplekjes geen gebrek.
76% van de oppervlakte van Zweden bestaat uit bos. 99% van die bossen is aangeplant. Het gaat voornamelijk om dennen, sparren en lariksen en nu en dan ook zilverberken. Enige nadeel is dat je voor spectaculaire uitzichtpunten niet hier moet zijn. In Zweden klim je tussen de naaldbomen naar boven, daar aangekomen kijk je eens goed rond en zie je naaldbomen, waarna de afdaling tussen de naaldbomen kan beginnen.
2022-3 Op Weg |
45
In
Zweden
liggen
maar
liefst
250.000 km aan gravelwegen. Het is er heerlijk rustig fietsen. Alles lijkt eindeloos. Op 100 km kom je amper een levende ziel tegen.
Geen spectaculair hooggebergte in Zweden dus, al is het land soms wel heuvelachtig en ligt de hoogste weg op 1000 m. Daar word je getrakteerd op een weids zicht met in de verte de Noorse bergen.
Op voorhand waren we veelvuldig gewaarschuwd voor de muggen. Het is inderdaad weinig amusant om op een mooie avond elk stukje bloot vel te moeten bedekken. Maar een zuchtje wind doet wonderen en we moeten eerlijk toegeven dat we er slechts één avond intensief last van hadden.
46
| Op Weg 2022-3
De Zweedse ‘fika’ weten wij bijzonder te appreciëren. Bij dit sociale gebruik worden de dagelijkse bezigheden onderbroken om samen koffie met iets lekkers te nuttigen. En het aanbod is groot: chockladboll, kladkaka, kanelbulle, mazarin, …
Onze tent staat blijkbaar op het traject van de avondwandeling van een kudde rendieren.
Het Zweedse landschap wordt naast bossen en meren ook getypeerd door de typisch rode houten huizen.
In het zuiden van Zweden zien we veel Amerikaanse Cadillacs en Pontiacs. Het gaat blijkbaar om de subcultuur ‘raggare’. Aanhangers hebben een voorliefde voor Amerikaanse auto’s uit de jaren 50 en 60. Het gevolg is dat er meer gerestaureerde oldtimers in Zweden rondrijden dan in de VS.
Meer fietsverhalen van Tine en Wim vind je op www.movingaround.be.
2022-3 Op Weg |
47
WANDELREPORTAGE | België
Met de Belgische grenzen nog dicht, gingen Katrien en ik op zoek naar het ideale recept voor een avontuur dichtbij huis. Daarbij stootten we meteen op de Hoge Ardennenroute: een wandelpad van 278 kilometer dwars door de Belgische Ardennen. In het voorjaar van 2021 gingen we de uitdaging aan. Æ Tekst en foto’s Lien Santermans
De Hoge Ardennenroute
Een stukje wildernis dichtbij huis
Op weg naar Baraque Michel.
48
| Op Weg 2022-3
Uitzicht vanop Le Hérou.
Belgische wildernis
Onze tocht begint in het charmante Eupen, waar we voldoende calorieën inslaan voor drie dagen. Geplaveide straten maken snel plaats voor veldwegen en bospaden die ons tot dichtbij de Duitse grens leiden. Dan buigt het pad af naar het zuiden, diep de Hoge Venen in. Vlonderpaden loodsen ons door het kwetsbare Brackvenn. Wanneer de zon begint te zakken, dringt het tot ons door dat we sinds Eupen geen enkel huis meer zijn tegengekomen. Zelfs in één van de dichtstbevolkte landen ter wereld valt er nog een stukje wildernis te ontdekken! Een dichte brij van vermicelli, overgoten met instant tomatensoep en parmezaanse kaas doet dienst als avondeten. Deze baksteen op de maag vult onze energiereserves aan en voorziet ons van de nodige brandstof om ‘s nachts warm te blijven. Het is de koudste paasvakantie in jaren en de temperatuur daalt snel. Vannacht krijgen we de ideale omstandigheden om te testen of mijn nieuwe slaapzak me effectief warm houdt bij -5°C, zoals het label belooft.
Witte vlokken als cafeïne
Met kleine oogjes veeg ik de verse sneeuw van mijn tent. Bij gebrek aan cafeïne wrijf ik een handvol witte vlokken over mijn gezicht. Resultaat: klaarwakker. We vullen onze watervoorraad aan vanuit een kabbelend beekje en merken dankbaar dat het bloed weer door onze tenen en vingertoppen begint te stromen. Kilometers aan vlonderpaden in verschillende stadia van verval staan ons te wachten, dus ploeteren we geconcentreerd door de diepe modder. Op één andere wandelfanaat na valt er geen ziel te bespeuren, tot we Baraque Michel naderen. De kwaliteit van de houten constructies verbetert zienderogen en nu we met een gerust hart kunnen opkijken van onze voeten, genieten we van het prachtige landschap. Onze bewondering voor het veengebied lijkt echter volledig voorbij te gaan aan de familie die nadert: “Valt er verderop iets te zien?” “Nog meer natuur,” antwoord ik enthousiast, waarop ze prompt een U-bocht maken richting auto. Met zijn 672 meter is de Baraque Michel het
derde hoogste punt van België. Het restaurant is gesloten, maar de bakkerij ernaast vervult onze koffiebehoefte. We laten onze vochtige tentzeilen even over de waslijn achter het gebouw wapperen. In een mum van tijd zijn ze droog en verdwijnen we weer in de glorieuze dennenbossen, waar een hert geruisloos voorbij springt in de schemering.
Toute liberté
In Malmedy trakteren we onszelf op een paasbrunch van chocoladebroodjes. Een RAVeL leidt onze verkleumde voeten vervolgens naar de Rocher de Falize, een overhangende rots die een fantastisch panorama biedt over de vallei van de Warche. Wanneer we een collega-wandelaar vragen om een foto van ons te nemen, ontpopt zijn vrouw zich onmiddellijk tot een ware regisseuse: “Nee, niet vanuit die hoek. Je moet meer van de vallei in beeld krijgen. Kom hier staan. Nog een meter naar links. Ja, houd de camera nu wat hoger.” Hij gehoorzaamt haar bevelen gedwee. “Dat ziet er eigenlijk best goed uit,” besluit ze trots. “Zou je onze foto ook willen nemen?” “Jazeker, we
2022-3 Op Weg |
49
Een lekkere brij van vermicelli en minutesoep.
weten nu precies waar we moeten staan,” knipoogt Katrien. Hoewel de dame ons verzekert dat we “toute liberté” hebben, volg ik haar instructies tot op de letter op.
Soldaten
De hele dag door genieten we van praatjes met voorbijgangers. Het meest memorabele gesprek is met een goedgemutste woonwagenbewoner onder zijn brug. “Hebben jullie de voorbije nachten gekampeerd, dames? Proberen jullie misschien soldaten te worden?”, buldert hij. Zijn kennis van de streek is ongeëvenaard en hij vertelt onafgebroken, terwijl we proberen om niet te staren naar zijn grote teen, die uit de gescheurde sok in zijn slippers piept. Ook de kroonkurken die hij op zijn jas naaide ter vervanging van ontbrekende knopen getuigen van enige creativiteit. We volgen de Warche naar Stavelot, waar de versieringen voor het lokale carnaval – de Laetare des Blancs-Moussis – nog uithangen. Op de vierde zondag van de vasten paraderen de inwoners door de straten met witte gewaden en lange, rode neuzen. Hoewel de stoet voor het tweede jaar op rij werd afgelast, zorgen de traditionele maskers aan de gebouwen voor een feestelijke sfeer. De resterende kilometers tot Trois-Ponts vormen een kwelling voor onze zere voeten. Na een heuse eindsprint bereiken we het station net op tijd om ons gasvuur nog uit de rugzak te vissen. Onze pasta met pompoensmaak is perfect al dente wanneer de trein halthoudt aan het perron. zoekers. Nachtelijke be
50
| Op Weg 2022-3
Groene heuvels nabije Le Cheslé.
Disney versus realiteit
Twee weken later sporen we terug naar TroisPonts en volgen een beboste heuvellijn tot we afdalen naar Lierneux. Daar belonen we onszelf met oploskoffie en koekjes op de trappen van het gemeentehuis. Sneeuwvlokken dwarrelen neer en lang stilzitten is bij deze bijtende temperaturen geen optie, dus lopen we haastig verder op zoek naar een geschikte overnachtingsplek. Een verlegen vos wenst ons ’s anderendaags een goedemorgen en even later springen vijf herten voor ons uit de bosjes. We staan aan de grond genageld en kijken toe hoe ze rennen, stoppen, rondkijken. Rennen, stoppen, rondkijken. Rennen, stoppen, rondkijken. Meer dieren dan mensen tegenkomen op een dag doet de Disneyprinses in mij helemaal ontwaken.
Meer dieren dan mensen tegenkomen op een dag doet de Disneyprinses in mij helemaal ontwaken. Het sprookje is echter van korte duur: wanneer ik de stekende pijn in mijn knie niet langer kan verbijten, besluiten we het pad te verlaten. Ik strompel nog 6 km naar de bushalte in Dinez, mezelf vervloekend. Gelukkig heeft het pad wanneer de nood het hoogst is altijd een opkikkertje in petto: een briefje van vijf euro duikt plots op voor mijn voeten. “De Hoge Ardennenroute trakteert ons op een koffie, Katrien!”
Kabouters en rivieren
Enkele weken later: met een lichtere rugzak en een uitgeruste knie zijn we klaar voor het vervolg,
ditmaal met onze nieuwe wandelgenoot Erik. De beek Martin-Moulin gidst ons naar Achouffe, waar een gigantische, rode pinnenmuts de locatie van de brouwerij van ver verraadt. Na maanden van coronaonthouding, kunnen we niet weerstaan aan de aantrekkingskracht van het onlangs heropende terras van de brasserie. Na een La Chouffe volgen we de kabbelende beek verder tot die uitmondt in de Ourthe. Een smal pad kronkelt over de steile oevers en stelt ons uithoudingsvermogen op de proef. De beloning is niet min: een prachtig zicht over de vallei waarin de oostelijke en westelijke Ourthe elkaar ontmoeten. De dichtbeboste heuvels langs het meer van Nisramont doen ons even twijfelen of we nog in België zijn. Tussen de bloeiende bremstruiken klimmen we naar de majestueuze rotsformatie van Le Hérou, die we vlak voor zonsondergang met niemand anders moeten delen.
Allerlei tinten oranje
Na een deugddoende nachtrust loodst het pad ons rond een schiereiland/beverparadijs tot het steil omhooggaat naar Le Cheslé, één van de grootste Keltische forten in België. Volgens de legende komt in de centrale waterput elke kerst om middernacht een schat bovendrijven. We laten de Ourthe achter ons en genieten in de open velden van de vergezichten op glooiende heuvels, boerderijen en dorpen. Onze lunchpauze houden we bij de vliegtuigpropeller die de crash herdenkt van B-17 bommenwerper The Joker, nadat die in 1944 een Duitse fabriek aanviel. In Borzée houden we nog even halt voor een dame blanche en zetten dan koers richting La Roche-en-Ardenne. We dalen af naar het pittoreske stadje vanop de beroemde rots, langs het kasteel tot op de winkelstraat. Een overweldigende walm van
Het gekende panorama op Bouillon.
parfums, wasmiddel en stadseten prikkelt onze neusgaten. We laten de drukte gauw achter ons en klimmen het bos weer in. De avondgloed straalt door het bladerdek en kleurt de wereld allerlei tinten oranje tot het volledig duister is.
Slakkenuithuiszetting
Wanneer ik mijn ogen open, zie ik dat ik niet de enige ben die de nacht in mijn tent heeft doorgebracht. Een klein slakkenleger heeft de ruimte tussen het binnen- en buitenzeil opgeëist. Eerste orde van de dag: een uithuiszetting. Het hoge gras trakteert ons op een voetbad van ochtenddauw, waarna brede paden ons naar Cens gidsen. Verkocht aan het hoeve-ijs van de Biofarm, niksen we een uur of twee op de zitbanken voor de boerderij. Daarna volgen we de rivier het dorp uit. Hoe verder we wandelen, hoe dichter de vegetatie wordt. “Is er eigenlijk nog iemand aan het navigeren?”, aarzelt Erik. Bloeddorstige teken verlekkeren zich aan onze kuiten, maar ons pincet vecht genadeloos terug. Wanneer de avond valt, passeren we de uitkijktoren La Billaude. Een koppel vijftigers zit roerloos met de ogen op de vijver gericht, verrekijker in de aanslag. “Hebben jullie al wild gespot?”, fluister ik. “Vandaag niet, maar we hebben hier eerder al herten en everzwijnen gezien. Met een beetje geluk spotten we straks een bever!” We dalen verder af naar de rivier, waar een jong hert opschrikt van onze verschijning. Zodra we gaan zitten, terroriseert een zwerm muggen onze voeten, armen en gezichten tot we uit miserie in onze tenten kruipen. Met het geknor van everzwijnen op de achtergrond dommelen we in.
Spookhuisstation
Een zoete geur doordringt de frisse ochtendlucht. Wilde bessen misschien? We kunnen het
Door het Brackvenn.
aroma niet helemaal plaatsen en toch roept het herinneringen op aan vervlogen zomerdagen. Na een korte afdaling passeren we het openluchtmuseum in Fourneau Saint-Michel, gewijd aan het landelijke leven in Wallonië in de 19de en 20ste eeuw. Mist hult de omliggende velden in een mysterieuze mantel. We beelden ons in dat er achter de wolken hoge toppen schuilgaan en wanen ons even in de Alpen.
We beelden ons in dat er achter de wolken hoge toppen schuilgaan en wanen ons even in de Alpen. Na ons een hele ochtend te hebben verheugd op de menukaart, is de teleurstelling groot wanneer het pop-upcafé in Grupont gesloten blijkt. “Geen koffie te verkrijgen in dit dorp, noch in het volgende, noch in het volgende,” bevestigt een norse buurman vanuit zijn voortuin, wanneer hij even opkijkt om te zien aan wie zijn buldog de oorlog verklaart. In het station met spookhuisallures passeert er gelukkig wel een trein, zelfs volgens de aangekondigde dienstregeling.
De eindsprint
Begin juli vatten we de laatste sectie van de Hoge Ardennenroute aan. Die leggen we af van zuid naar noord voor een vlottere aansluiting met het openbaar vervoer op zondagavond. We wandelen Bouillon uit langs de Semois en kijken toe hoe toeristen de rivier onveilig maken op
felroze waterfietsen versierd met gigantische zwanenhoofden. Wanneer we aan onze klim beginnen, zit een lokale scoutsgroep ons op de hielen. Estelles ‘American Boy’ schalt uit hun boxen. Ook zij zijn op weg naar de indrukwekkende uitkijktoren, vanwaar we een laatste blik werpen op het kasteel van Bouillon. Dan overvalt de rust van het bos ons en neemt een ander scala aan geluiden het over: een zingende vink, zoemende bijen en een zacht briesje dat de esdoornbladeren doet ritselen. Het hele land maakt zich klaar voor de aftrap tegen Italië, maar wij kunnen ons niet verder verwijderd voelen van het hele EK-gebeuren. De eerste helft van de match volgen we via met emoji’s overladen sms’jes van vrienden en familie, maar daarna houden we het voor bekeken. De prognose is al even slecht als het bereik onder het dichte bladerdek. Ontevreden everzwijnen draven de hele nacht langs onze tenten, net zo overstuur door de Belgische nederlaag als wij.
Het geromantiseerde avonturiersleven
Een bosbessenstruik maakt ons ontbijt compleet, terwijl verse pootafdrukken in de modder ons doen raden wie er vannacht passeerde: een hert, een paar eekhoorns, een vos? In Naomé roept een zitbank bij de kerk onze naam. We laten onze sokken drogen en werpen een blik op de weersvoorspelling om in te schatten hoe ver we kunnen geraken voor het onweer ons inhaalt. “Vraag jij je ook soms af of we de natuur gewoon romantiseren wanneer we in de stad zijn?”, jammer ik, terwijl ik de schade opmeet aan mijn benen. Ze zijn stevig toegetakeld door brandnetels, doornen, teken en dazen. Over een smal pad slingeren we langs de Our tot de Lesse ons verder richting Daverdisse brengt.
2022-3 Op Weg |
51
WEG 2022 | 3 ndelreportage Hoge Ardennenroute MAAT - 116 x 126mm Mini-watervalletje aan de Our.
De beek gidst ons naar Achouffe.
Op een comfortabele rots puffen we even uit, maar de natuur gunt ons weinig respijt: muggenzwermen beginnen aan hun avondshift en geven ons dat extra zetje om verder omhoog te sprinten. De storm lijkt gelukkig over te waaien en wanneer ik ‘s ochtends mijn tentzeil opensla, lacht een helderblauwe lucht me toe.
De laatste kilometers naar Grupont.
Op een drafje gaan we op onze eindmeet af. We stoppen enkel bij een oude mijnsite om ons te verbazen over de veerkracht van de natuur, die dit plekje weer helemaal heeft ingepalmd. Met nog vijf kilometer te gaan, barst de bui eindelijk los. Na de Hoge Ardennenroute in de sneeuw te zijn gestart en in de zon te hebben
verdergezet, voelt het passend om te eindigen tijdens een fikse regenbui. Hoewel de natuur zeker niet altijd even romantisch is, kan ik na 278 km op één van de mooiste paden in België vol overtuiging zeggen dat ik me in een oogwenk opnieuw zou laten bijten voor nog zo’n avontuur!
PRAKTISCHE INFO Vesdre
De Hoge Ardennenroute is een pittige ontdekkingstocht door de Belgische Ardennen.
e
E42
De volledige route tussen Eupen en Bouillon Huy
Baraque Michel 672m
Am
ble
Malmédy
Trois-Pont
E42
E25
Ou
Our
Clerveaux Bastogne
Naomé Neufchâteau BELGIË
LUXEMBOURG
DEUTSCHLAND
Grupont Fourneau Saint-Michel
| Op Weg 2022-3
digheden en overnachtingsmogelijkheden vind je samen met het gpx-bestand terug op
van Mexico naar Canada. Je kan mijn tocht Dinez Le Cheslé
52
afstanden, hoogteprofielen, bezienswaar-
Momenteel wandel ik de Pacific Crest Trail
Rochefort
Bouillon
verschillende weekends. Alle info over de
www.hikingadvisor.be/ha-route.
e
Marche- enFamenne
E411
De vier deeltrajecten zijn telkens goed deden er 13 dagen over, verspreid over
Sankt Vith
Lierneux rth
telt 278 km met zo’n 7.500 hoogtemeters. bereikbaar met het openbaar vervoer. Wij
ve
BELGIË
us Me
Eupen
Verviers
volgen op Instagram (@mailfromthetrail) of via www.mailfromthetrail.com. ONLINE
INFO
KAART
TRACK
FOTO’S
De Berghut, uw partner voor al uw trekking- en wandelmateriaal ! Plezantstraat 11 9220 Hamme tel. 052/47.85.22 info@berghut.be https://berghut.be
FIETSTIP | België, Duitsland
Langs de grenzen van de Oostkantons DEEL 2 De 'drakentanden' van de Westwall.
Het Hocheifel-natuurpark Na zijn rondrit langs de grenzen van het Groothertogdom, ging onze redacteur op zijn ‘grens’elan verder en begon in 2021 aan de verkenning van de vierde regio van ons land. De Oostkantons grenzen aan het Groothertogdom, Wallonië en Duitsland en dat levert een fietslus op van zowat 350 km. Tijdens deze dagtocht word je volledig ondergedompeld in de rust van het grensoverschrijdende Natuurpark Hoge Venen-Eifel. Æ Tekst en foto’s Ward Van Loock
De Hocheifel is een van de Duitse landschappen die deel uitmaken van het uitgestrekte Natuurpark Hoge Venen-Eifel. Meer dan 60% van het traject is autovrij, niet alleen op de 18 km die ik afleg op het spoorwegpad van de Vennquerbahn maar ook in de verstilde bosrijke omgeving tussen Eifeldorpen Udenbreth en Kronenburg. Mijn fietspret kan niet op bij het besef dat het traject amper 594 hoogtemeters telt, toch uitzonderlijk voor dit hooggelegen gebied.
54
| Op Weg 2022-3
Vennquerbahn
Ik vertrek pal op de grens en fiets langs een voormalige spoorlijn in de richting van Büllingen (B). Deze Vennquerbahn staat dwars (quer=dwars, haaks) op de echte Vennbahn en werd in 1912 aangelegd door de Pruisische Staatsspoorwegen tussen Jünkerath (D) en Weywertz (B). Daar sloot de lijn aan op de Vennbahn naar Aken. Het spoor werd vooral om militair-strategische redenen aangelegd. De bouwers slaagden
erin het tracé te laten lopen over een van de hoogste delen van de Eifel en dat zonder steile hellingen. Er werden ook nergens overwegen voorzien. Op de struikvrije delen zijn de landschappelijke panorama’s om ter mooist en ben ik een bevoorrechte getuige van een ongerepte natuur. Op het hoogste punt (650 m) maak ik een spectaculaire rotsinsnijding mee. Daar ligt de waterscheiding tussen de Warche en de Our en bij uitbreiding tussen het Maas- en het Rijnbekken.
De grens over.
Op de Vennquerbahn.
Westwall-Siegfriedlinie
staan er 11 infoborden over de bevolking in deze hooggelegen grensstreek. Ik krijg een overzicht van hoe de dorpelingen in de vorige eeuw leefden, werkten en ontspanning zochten. Geïllustreerd met oude zwart-witfoto’s krijg ik een boeiende geschiedenisles over de dagelijkse strijd van arme mensen om te overleven. Hoe ze bijvoorbeeld probeerden geld te verdienen met de smokkel, hoe ze erin slaagden om de arme gronden te bewerken maar ook hoe ze veel plezier maakten.
Langs het spoorwegpad ontdek ik dicht bij de Duitse grens een vreemde betonconstructie met rare uitsteeksels, een mosovergroeide restant van WO II. In 1938 liet Hitler langs de Duitse westgrens van Denemarken tot Zwitserland deze ‘Westwall’ bouwen om vijandelijke tanks tegen te houden. De Duitsers spraken van de Westwall, de geallieerden van de Siegfriedlinie. Bijna een half miljoen arbeiders hebben een jaar lang gewerkt om deze betonnen obstakels te bouwen. Het liep uit op een kostelijke onderneming: 3,5 miljard rijksmark aan ijzer, hout en cement, terwijl in dezelfde periode slechts een half miljard werd uitgegeven voor sociale woningbouw. Uiteindelijk bleken de ‘Drakentanden’ niet in staat om de gesofistikeerde tanks van de geallieerden te stoppen.
Weissen Stein
Dicht bij de Duitse grens, op een zompige plek in het Bocksvenn, bewonder ik een voorhistorisch restant, een grote plompe kiezelsteen. Het is merkwaardig dat in dit waterzieke veen zo’n zware steen van 1 m³ te vinden is. Geologen hebben berekend dat hij ongeveer twee miljoen jaren geleden omhoog werd geduwd door de binnenste aardlagen en als enige in de streek de erosie van de IJstijden overleefde. Door verwering, algen en mossen heeft hij ondertussen een grauwe kleur gekregen. In de eerste eeuwen van
Een cultuurroute
In Honsfeld verlaat ik de Vennquerbahn en klim naar Hünningen. Vóór het dorpscentrum sla ik een verkeersluwe weg in. Over een afstand van 3 km
onze tijdrekening was er nog geen sprake van geologie en werd dit rotsblok door de Kelten waarschijnlijk beschouwd als iets bovennatuurlijks dat aanbeden moest worden.
In de vallei van de Kyll
Na een blik op grenssteen 490 kom ik in Udenbreth (D) en begint een lange afdaling langs beekjes die naar de grotere Kyllrivier leiden. Het goed befietsbare pad loopt door dichte wouden waar alleen het ruisen van de sparren en het fluiten van de vogels is te horen. Het duurt lang vóór ik de open ruimten van Frauenkron bereik. Daar is de Kyll al gegroeid tot een ferme waterloop en verderop zie ik hem uitmonden in het stuwmeer van Kronenburg. Deze langgerekte waterplas moet de Eifeldorpen stroomafwaarts behoeden voor overstromingen bij hevige regenval. Is het daarom dat het waterpeil zo laag gehouden wordt? Aan de stuwdam maak ik rechtsomkeert en beland voor de tweede keer op de Vennquerbahn die me in wijde kronkels terug naar mijn startpunt brengt.
PRAKTISCHE INFO Weissen Stein
W ar ch
OO
24
7
e
Oostkantons en het fietsnetwerk van de Duitse Eifel: (grens) >
78
BE ST LGIË KA NT DU ON ITS S LA ND
Hünningen
kn28 > 27 > 26 > 24 > 7 > 65 > 78 > 45 > 43 > Tälerroute richting Kronenburg > Büllingen (Kylltalroute) > 28 > 6. In zijn fietsgids Langs de grenzen van de Oostkantons beschrijft
Berk
Ky ll
L45A/VENN
Honsfeld
Deze tocht van 38 km verloopt langs de knooppunten van de
Udenbreth
65
Mürringen
Frauenkron
Ward een fietslus van 350 km. De route steekt 22 maal de grens over
Kronenburg
26 45
Losheim 1
r
km
Ou
0
28
kaarten, downloadbare gpx-tracks en info over overnachtings mogelijkheden en zal binnenkort te koop zijn in onze webshop.
27
VENNQUERBAHN
en passeert driemaal een drielandenpunt. De gids bevat duidelijke
KYLL
KYLL
Hallslag
Op Weg 2022
ONLINE
INFO
KAART
TRACK
2022-3 Op Weg |
55
WANDELAVONTUUR | België
De vijver van het Marais d'Harchies levert me het mooiste beeld van de dag op.
Over het uitstippelen van een GR-wandeling Ik krijg een tip van een kennis die weet dat we vaak gaan wandelen. Ze stuurt me foto’s door van een wandeling in de buurt van Mons, meer bepaald de ‘Marais d’Harchies’. Mijn interesse is meteen gewekt. Misschien kan ik in die streek een ‘coronawandeling’ voor GR-West-Vlaanderen uitstippelen. Ik ga aan de slag. Æ Tekst en foto’s Filip Savat
Ter info: ‘coronawandelingen’ zijn geen groepswandelingen maar uitgestippelde tochten die mensen individueel kunnen doen. De streek waarover het gaat is ‘WAPI’, wat staat voor Wallonie Picarde. Het is de Henegouwse regio tussen Moeskroen, Edingen en Bernissart. De streek waar ik foto’s van kreeg is het Natuurpark van de Scheldevlakte.
56
| Op Weg 2022-3
De eerste verkenning
Eind december vertrekken we in Harchies, een troosteloos dorpje in Henegouwen, halfweg tussen Doornik en Bergen. Ik heb een wandeling van ongeveer 22 km uitgestippeld en de gpx ervan op mijn smartphone gezet. We vertrekken met een waterig zonnetje. Na wat huizengedoe volgt een landweg die ons, via een stukje GR, naar een
terrein brengt waar de sporen van mountainbikers en quads duidelijk aanwezig zijn. Er lopen talrijke paadjes kriskras door elkaar. Het is moeilijk om mijn route te volgen en een beschrijving opstellen van dit traject wordt al helemaal onmogelijk. Op een bepaald ogenblik is het wegje volledig versperd door diepe plassen. We worstelen ons door het struikgewas en komen op een pad
De vreemde 'Machine à Feu'.
haald worden. Dit is bovendien ook het begin/ einde van de GR 412. De wandeling gaat verder langs de andere GR’s en zo komen we in het Bois de Bon-Secours. We volgen zo’n 5 km een pad met veel modder. Er volgen een stukje fietspad langs de N 506 en een landweg die ons naar het kanaal Nimy-Blaton-Péronnes brengt. We stappen onder een vroegere spoorwegbrug en dan volgen we het jaagpad langs het kanaal Pommerœul-Antoing. Vijf voormalige sluizen en een ophaalbrug verder nemen we een smal pad om zo weer in Harchies aan te komen.
langs een kanaal. Wat verder wandelen we op een dijk: links ligt een grote waterplas, rechts het drooggevallen kanaal. Op het einde van het jaagpad pikken we de GR-markering van de GR 412 op. We volgen deze ‘Sentier des Terrils’ door het moerassige gebied, picknicken in een vogelkijkhut, volgen een lange dreef en daarna een landweg die het ons verrassend lastig maakt. Hij ziet er goed begaanbaar uit, maar de modder blijft enthousiast aan onze schoenen plakken. Soms wijken we uit naar de akker ernaast, maar dat gaat nauwelijks vlotter. Wat verder komen we op een andere landweg. Ik krijg, gezien het verloop ervan, het vermoeden dat dit ooit een spoorweg was. We arriveren aan de rand van Bernissart en daar komen de GR 121 en de GRP 123 bij de GR 412. Na wat smalle paadjes wandelen we door de Rue de l’Iguanodon en op het einde daarvan kijken we stomverbaasd naar een gebouw waar een soort ja-knikker uit het bovenste raam steekt. Op een pancarte lezen we dat dit de ‘Machine à Feu’ is, ooit gebruikt om water op te pompen, zodat steenkool gemakkelijker kon bovenge-
Ik begin informatie op te zoeken en hoe meer ik lees, hoe boeiender ik deze wandeling vind. De bedenkingen
Terug thuis begin ik te schaven aan mijn wandeling: het stuk in Harchies inkorten, het deel met de onduidelijke paden vervangen door een extra stuk GR (niet meer door dat moeilijk te beschrijven stuk, maar via de GR naar de kanaaloever) en een groter stuk door het bos van Bon-Secours in het parcours steken. Ik begin informatie op te zoeken en hoe meer ik lees, hoe boeiender ik deze wandeling vind. Ik kom op de zeer leerrijke website www.railations.net met veel informatie over spoorlijnen en kanalen, die al dan niet verdwenen zijn. Ik lees dat de ‘Marais d’Harchies-Hensies-Pommerœul’ ontstaan is door verzakking van de bodem als gevolg van de steenkoolontginning. Het terrein
Door het Bois de Bon-Secours.
bij Harchies met de vele paden is blijkbaar een horizontale terril. Er zou langs de oever van het kanaal nog een gebouwtje staan waar vroeger de steenkool werd overgeladen op schepen. Mijn vermoeden dat die landweg indertijd een spoorweg was, klopt: het spoor liep van de steenkoolmijn van Sartis naar Bernissart. Uiteraard lees ik ook over de boeiende iguanodons die in Bernissart werden ontdekt in 1878 op 322 m diepte. Na wat zoekwerk vind ik op Google Earth de plaats waar de steenkoolmijn zich bevond. De put (‘Puits No 3 Fosse Sainte-Barbe’) ligt jammer genoeg op privéterrein en is afgedekt met een ronde betonnen plaat. Ernaast ligt de terril van de vroegere mijn, net naast het voormalige station van Bernissart. De ‘Machine à Feu’, de ‘Fosses à bras’ en de ‘Fosses à Chevaux’ leer ik beter kennen door te lezen over de steenkoolontginnng in de Borinage, net als de vele kanalen in de buurt van Blaton en Bernissart. Tot slot ontdek ik dat de ruïne die we bij de derde sluis op het kanaal Pommerœul-Antoing zagen, het overblijfsel is van een pompgemaal dat het kanaal van voldoende water moest voorzien.
De volgende verkenning
Ik besluit om de wandeling nogmaals te maken en begin februari trek ik mijn wandelschoenen weer aan. Het is prachtig weer met een staalblauwe lucht en nauwelijks wind. Ik start deze keer aan de kerk van Harchies, maak een ommetje rond het voetbalveld van het dorp (‘Stade de l’Iguanodon’…) en volg de GR 121 en GRP 123 tot aan de kanaaloever. Ik zie onderweg inderdaad het gebouwtje waar de steenkool werd overgeladen en geniet opnieuw van de mooie uitzichten op de vijvers van de Marais.
2022-3 Op Weg |
57
deze weg te volgen, de weg te dwarsen om zo direct naar de kanaaloever te stappen. Ik vind nog een leuk paadje op de kanaaloever en besluit dat dit een betere optie is. Straks zal ik nogmaals mijn parcours moeten aanpassen. Ik kom aan het kruispunt van kanalen: links begint het kanaal Blaton-Ath, rechts zie ik sluis 5 op het kanaal Pommerœul-Antoing. Van het grote ‘ding’ boven het kanaal Nimy-BlatonPéronnes weet ik nu dat het een keersluis is: bij een eventuele dijkbreuk kan men daarmee het kanaal afsluiten om te beletten dat het helemaal zou leeglopen. Er volgt nog het heerlijk stuk langs de vier andere sluizen op het kanaal PommerœulAntoing. Ik stap voorbij de ophaalbrug aan sluis 1 en neem dan het pad naar de kerk van Harchies.
De definitieve versie
En toch blijf ik wat piekeren: wat doe ik met de catering? In Harchies is er, op een frituur na, niets. In Bon-Secours, aan de rand van het bos,
is er wel horeca. Als je start in Harchies, ben je pas na 14 km in Bon-Secours. Kan ik de wandeling dan niet beter laten beginnen op die onverharde parking waar de GR 412 wordt opgepikt? Dat brengt de afstand naar Bon-Secours terug tot 11 km, wat haalbaar is in een voormiddag. Nog een mogelijkheid is de wandeling in BonSecours te starten: de wandelaars kunnen dan iets drinken voor én na de wandeling. Thuis hak ik de knoop door: ik maak een wegbeschrijving vanaf de parking, maar geef aan dat men ook in Bon-Secours kan starten. Behalve de wegbeschrijving zorg ik ook voor een gedetailleerde kaart en een beschrijving van de POI’s. Uiteraard is er ook een gpx-track voorhanden. Ik voorzie mijn teksten van de nodige foto’s en plaats alles op de GR-website, in de eerste Nieuwsbrief van GR-West-Vlaanderen én ook in ‘Griffel West’, het tijdschrift van GR-West-Vlaanderen.
85 mm PRAKTISCHE INFO
12
1-
Harchies
2-
3
Machine à Feu
Op Weg 2022
Bernissart
ng
i to
An
GR 121-3
ul-
km
2
122
1
GR
0
E4 2 my-Blaton -Péronnes
GR
GR
Blaton
Kanaal Ni
N 506
Bois de Bon Secours
Bla ton -At h
Bon Secours
121 -3
Meerdere wandelaars met een megagrote lens kruisen mijn pad, duidelijk vogelspotters. Ik maak een klein ommetje naar een vogelkijkhut aan de oever van de Etang Van Gheyt en word overweldigd door het zicht op deze vijver. Het levert me het mooiste beeld van de dag op. De voormalige spoorweg ligt er deze keer een beetje minder modderig bij. In de verte zie ik een grote zilverreiger opvliegen. Ik hoor kettingzagen en warempel, enkele mannen zijn een populierenbosje van een halve hectare aan het omzagen. Misschien waren de bomen kaprijp en hopelijk worden ze vervangen. Ik vind een picknickplaatsje en trakteer mezelf op een flesje rode wijn, want het is mijn verjaardag. Ik vervolg mijn wandeling voorbij de ‘Machine à Feu’ en door het Bois de Bon-Secours. Ook hier heb ik het parcours wat aangepast en stap ik tot aan het dorp zelf. Er is een kleine parkeerplaats aan de rand van het bos. Dat is interessant voor het geval de wandeling hier zou starten. Ik kom aan de N 506 en besluit in een opwelling om, in plaats van zoals de vorige keer het fietspad langs
De ophaalbrug bij sluis 1op het kanaal Pommerœul-Antoing.
GR
41
FRANKRIJK
2
BELGIË
Marais d’HarchiesHensies-Pommerœul
Kanaal Pommerœ
GR 121 en GRP 123 gezamenlijk op pad.
Etang Van Gheyt
Alle nodige info om deze wandeling te doen vind je in de extra’s bij dit artikel in onze artikeldatabank op de website. ONLINE De keersluis op het kanaal Nimy-Blaton-Péronnes.
58
| Op Weg 2022-3
INFO
KAART
TRACK
FOTO’S
FIETSAVONTUUR | Frankrijk
Het vervolg van onze doorsteek door het Centraal Massief Na ons eerste avontuur op de Grande Traversée du Massif Central (GTMC) lag ons besluit vast: we zouden zeker terugkeren voor het vervolg op deze prachtige mountainbiketocht door het veeleisende landschap van de Auvergne en de Cévennes. Æ Tekst en foto’s Joost Ameye
Woord vooraf: de GTMC is weliswaar uitgewerkt door jonge en ervaren mountainbikers die meestal dagtochten doen zonder bagage, maar dat wil niet zeggen dat de route ongeschikt is voor trekkers. Zelf rijden we nog maar een paar jaar met de mountainbike en zijn we net 60 geworden. Ons motto: wordt het te lastig of te risicovol, dan stappen we gewoon af. Pakweg 97% van de route is voor ons berijdbaar en na zo’n stuk volgt er altijd een schitterend landschap of een zalige afdaling. Of beide!
Voor koeien en mountainbikers
Vorige keer (Op Weg 2021 4) waren we geëindigd in Besse, midden de oude vulkanen van de Auvergne. We pikken de draad meteen weer op, met een stevige voormiddag op een aangenaam scala van routes, altijd met schitterende panorama’s op de ‘Puys’ en zwevende roofvogels op de uitkijk. De Col de Chamaroux heeft twee versies en die voor koeien en mountainbikers is 200 meter hoger en veel zwaarder dan die voor auto’s. Beneden in les Pradiers is
de bar al gesloten, net op het moment dat wij naar koffie met taart verlangen … De volgende dag kent een mooie opwarming door glooiende bossen en op een voormalige spoorweg richting Chalinargues. De website waarschuwt daarna voor een technische afdaling, maar wij vonden het eerder een mooie singletrack met nu en dan een afstapje. Na de lunch volgt een kuitenbijter en mooi rollend werk tot voorbij Coltines. Plots botsen we op het kasteel van Sailhant dat er best imposant bijligt.
2022-3 Op Weg |
59
De Pont de Montvert.
Overnachten doen we in Saint-Flour, ideaal voor een avondwandelingetje.
Champignons en myrtilles
Dag 3 start glooiend langs de Ander, maar later volgt het hoofdmenu: nog 860 m klimmen tot onze eindbestemming Paulhac. De eerste 4 km zijn moordend: ‘très difficile’ volgens de website is voor ons ‘impossible’. Een stevige wandeling met de fiets dus. Maar de crète boven biedt soelaas: prachtige vergezichten op de Cévennes, we denken zelfs op de Mont Lozère. Ook de afdaling naar het Museum van
Naar de Col de Coperlac.
het Verzet brengt verstrooiing. Daarna begint weer een klim, maar het panorama op Mont Mouchet blijft hangen in de regenwolken. We zitten nu middenin het gebied van de champignons en de myrtilles – klinkt lekkerder dan paddenstoelen en bosbessen – en we komen af en toe plukkers tegen. ’s Avonds in Paulhac krijgen we vanzelfsprekend zelfgeplukte champignons als voorgerecht. We kunnen het nog navertellen, dus de plukker – de gezellige en vriendelijke eigenaar- kent er iets van.
We zitten middenin het gebied van de paddenstoelen en de bosbessen en we komen af en toe plukkers tegen. Lyrisch
De klim naar Le Sauvage lijkt ons naar het einde van de wereld te brengen. Zelfs de gps stopt hier. Wel staat er voor de tweede keer tijdens onze tocht een GTMC-markeerpaal. Waarschijnlijk om de EU-steun voor de route te verantwoorden, maar ze hadden er beter een foodtruck neergepland … De namiddag brengt een zalige 13 km door bos en heide, een voorbode voor de komende dagen! In een lyrische bui – en zelfs vóór het aperitief van de avond – roepen we de dag nadien zelfs uit tot onze mooiste ooit op een mountainbike! Na een gestage klim volgen we de bergkam langs een heidegebied met prachtige panorama’s. Het pad is wel technisch, maar van De Gorges du Tarn.
60
| Op Weg 2022-3
het aangename type. Daarna volgt een zalige afdaling helemaal tot in Giraldès. Na de Col le Cheval Mort en het stuwmeer van het Lac de Charpal volgt nog een kort, onmogelijk te fietsen stukje om via de achterdeur Bagnols-lesBains binnen te vallen, een gezellig stadje langs de Lot die hier nog een Lotje is.
IJscoupe
Hoogtepunt vandaag is ongetwijfeld de bekende Mont Lozère, al rijden we gelukkig niet helemaal tot de top. We zitten inmiddels in het Nationaal Park van de Cévennes en de pijltjes voor de GTMC worden petieterig klein. Waarschijnlijk om de konijntjes en de reetjes niet op te schrikken … Boven op de Col de Finiels zou je in Vlaanderen zeker een koffiehuis met pannenkoeken verwachten, hier treffen we alweer een … GTMC-markeerpaal. Maar niet getreurd, dag na dag worden we nog lyrischer over de schoonheid van het landschap. En het wordt nog beter: een onbeschrijflijk mooie afdaling helemaal tot in Pont-de-Montvert en een mega ijscoupe in Café Le Commerce.
Romantisch brugje
30 km op het programma vandaag, een aanwijzing voor de ondergrond waarop we moeten zien vooruit te raken. Beginnen doen we met een zalig klimmetje tot het liefelijke l’Hermet met weeral imponerende landschappen. De website raadt aan om de weg naar Grizac te nemen als het meer technische werk je afschrikt, maar dat moet je zeker niet doen. Dan mis je immers het romantische brugje van Raponsel, daterend uit heel vroege tijden maar in eenvoud hersteld door enkele lokale vrienden. We moeten wel onze fiets op en af het bruggetje duwen, maar op een beetje meer of
Mont Aigoual
Al snel wenken in de verte de communicatiemasten van Mont Aigoual. GTMCaanduidingen zijn er niet, de routemakers vertrouwen hier op de vrienden van GR. Het laatste traject naar de top is best te fietsen en boven worden we voor een keer zowaar verwelkomd op een … café! Afdalen doen we op paden die klaargemaakt worden voor het
OP WEG 2022 | 3 een lyrische fietsavontuur GTMCIn deel 2 bui – en zelfs vóór het aperitief FORMAAT - 55 x 120mm van de avond – roepen Naar Salagosse.
we vandaag uit tot onze mooiste ooit op een mountainbike!
minder trek- en sleurwerk zal het vandaag niet aankomen. Bovendien gebeurt het midden in feeërieke bossen. Grizac zelf ligt er schattig bij, hoog uitkijkend op de groene valleien. Daarna blijft het hobbelen tot in Florac. Daar moet je zeker iets drinken en de couleur locale opsnuiven onder de platanen van de Esplanade Marceu Farelle.
PRAKTISCHE INFO
Przewalski
Op Weg 2022
Besse
Vandaag fietsen we naast de Tarn, slingerend door de Gorges. Mooi, maar soms ook technisch. Graniet, rotsen, gravel en boomwortels maken de rivier nog indrukwekkender. In Castelbouc rusten we even uit, om in SaintEnimie uit te bollen, een ideale plek om een namiddagje te genieten van terrasjes en winkeltjes. Een stukje kanovaren op de Tarn laten we voor wat het is, er staat ook niet veel water in de rivier. Daags nadien wijken we even van de officiële route af omdat de topogids waarschuwt voor een stukje dat heel dicht op een rots boven de rivier loopt. Na een klim komen we op de Causse Méjean, het hoogstgelegen plateau van de streek. Het heeft een eigen biotoop en is dunbevolkt, met geharde veetelers en inwijkelingen die van ‘le grand calme’ houden. Het bescheiden dorpje Nivoliers ligt in een krimp van het plateau, net voor een reservaat met Przewalskipaarden. Het dier met een oorspronkelijke habitat in Mongolië was in de jaren 60 bijna uitgestorven maar herleefde dankzij een kweekprogramma van dierentuinen.
nieuwe skiseizoen. We passeren ook de waterscheidingslijn: alles ten oosten loopt naar de Middellandse zee, alles ten westen naar de Atlantische Oceaan. Ons eindpunt is l’Espérou, een klein skistationnetje. Onze laatste dag begint zoals elke mountainbikedag voor ons mag beginnen: met een zalige 11 kilometer door een bos. Pas aan Col du Minier begint de ellende. Hoewel het tussen prachtige eikenbomen gaat, schat ik dat we toch zo’n 3 km te voet gedaan hebben. In Bréau is een bakkerijtje en een marktje onder de platanen. In Le Vigan bollen we definitief uit. We kunnen het niet genoeg herhalen: de GTMC is een unieke ervaring door schitterende landschappen in een typisch Frans kader: charmant, met lekkere en betaalbare menuutjes en wijnen. De dag dat er een Grande Traversée de la France komt, pakweg vanaf de Luxemburgse of Belgische grens door de Vogezen tot aan de Middellandse Zee, zijn wij van de partij.
A75
Route en bewegwijzering De volledige Grande Traversée du Massif Central (GTMC) telt zo’n 1400 km en loopt
Brioude
van Avallon in de Bourgogne naar Agde aan
Pradiers
de Middellandse Zee. Deel 1 van ons relaas kon je lezen in Op Weg 2021 4. Deel twee liep voor ons van Besse midden in de Auvergne
Langeac
tot Le Vigan in de Cevennes. Meer info over onze tocht vind je op jknotathome.com. Je vindt er ook enkele voorstellen van ons voor
Paulhac
vijfdaagse routes. De topogidsen bestellen kan je doen op www.la-gtmc.com.
A75
In tegenstelling met wat de topogids en de website beweren is het toch geen tocht om
Forêt domaniale de Roquette-Bonnéval
‘en famille’ te doen. Dan moet je iets te vaak
Giraldès
behalve jouw fiets ook die van je kinderen
Lac de Charpal
Mende
naar boven duwen.
Info Met bikepacking materiaal kan je tegenFlorac
woordig ook met een koersfiets of een mountainbike meerdaagse tochten maken.
A75
Millau 0
5 km
10
We boekten vooraf onze hotelletjes of
Meyreuls Mont Aigoual
l’Espérou Le Vigan
chambres d’hotes, met voorkeur voor de ‘hébergements partenaires van de GMTC’. Die zijn fietsvriendelijk en hebben een veilige fietsstalling. ONLINE
KAART
TRACK
Les Ecrevisses du Moulin. 2022-3 Op Weg |
61
WANDELEN zonder bagage
Foto Cathy De Gusseme en Jan Thys
Proef van de zomer met een GR-arrangement
Zorgeloos op pad gaan, dat is wat je mag verwachten van een GR-wandelarrangement. Een warm onthaal, lekker eten en kant-en-klare routebeschrijvingen krijg je van de hotelier. Je wandelschoenen aantrekken is het enige wat je zelf hoeft te doen. Een arrangement kan het hele jaar door geboekt worden.
G R - W A N D E L A R R A N G E M E N T E N 1
Brabants Pajottenland
Drie wandeldagen op de GR 512 langs golvende akkers, kleine dorpjes, vierkantshoeven en kastelen tussen Halle en Geraardsbergen. – In een modern, sfeervol hotel*** in OLV- Lombeek. – 2-daags € 190,00, 3-daags € 290,00 en 4-daags € 385,00
2
Hageland
Je volgt de Demer en de Winge langs fikse heuvelruggen, broeken en beemden. – In een charmehotel*** in Rillaar. Met mogelijkheid tot gps-initiatie. – 2-daags € 175,00 - 3-daags € 265,00
3
Maas- & Mergelland
Het golvende Limburgse Mergelland biedt vele hoogtepunten en verrassende panorama’s. – In een prachtig gerestaureerde hotelhoeve** in Riemst. – 2-daags € 195,00 - 3-daags € 275,00
4
Fruitig Haspengouw
Met holle wegen, akkers, boomgaarden en een stukje Romeinse heirbaan als ingrediënten. – In een moderne, comfortabele B&B in Voort. – 2-daags € 185,00 - 3-daags € 295,00
5
Hoppe-Heuvelland
Aan beide zijden van de ‘schreve’, waar de herinneringen aan de Groote Oorlog nooit ver weg zijn. – In een aangenaam hotel*** boven op de Rodeberg in Westouter. – 2-daags € 190,00 - 3-daags € 310,00
6
7
5
8
1
2
Voeren
Door de golvende landschappen van het Krijtland, Voeren en het Land van Herve. – In een schitterend gerestaureerde vierkantshoeve*** in ’s Gravenvoeren. – 2-daags 160,00 - 3-daags € 260,00
7
Kalmthoutse Heide
Via de GR 5 en de GR 12 ontdek je de vennen, naaldbossen en heidegebieden van het natuurgebied de Kalmthoutse Heide. – In een trendy hotel*** in Heide-Kalmthout – 2-daagse: 2-daags € 185,00 - 3-daags € 295,00
8
Zwalm en Vlaamse Ardennen
De driehoek Oudenaarde-Ronse-Brakel verrast met pittige hellingen en schitterende panorama’s. – In een comfortabele B&B met fijne maaltijdservice nabij het landelijke Brakel te midden groene rust. – 3-daags € 330,00
Informatie en boekingen bij Anders Reizen T 013 33 40 40 www.andersreizen.be * Single toeslag op aanvraag bij Anders Reizen
4
3
6
VERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWSVERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWS
Welkom Sus
KALENDER
Op 1 april is Sus deeltijds gestart bij Grote Routepaden om het onthaal en de administratie op te nemen (in combinatie met een job op de bergsportafdeling van Decathlon). We polsten naar hun GR-gehalte:
Onze provinciale teams werkten opnieuw
een hele reeks mooie tochten uit. Blijf je graag op de hoogte? Schrijf je dan zeker in voor de nieuwsbrief van je provincie
“Zo’n tien jaar geleden, vlak na herexamens, ging ik met een vriendin online op zoek naar ‘de mooiste wandelroutes in Europa’. Het gevolg was een stuk GR 5 in … de Alpen! Vol enthousiasme en met een veel te volle rugzak vatten we de tocht aan. Ondanks alle beginnersfouten blijft het een van mijn mooiste tochten ooit en had ik de GR-microbe meteen te pakken. Het gevoel van vrijheid en verwondering voor de natuur heeft me nooit meer losgelaten.” Alleen of met vrienden?
“Ik kan volop genieten van een trektocht in mijn eentje. Alleen geraak je zoveel makkelijker aan de praat met mensen. Alleen op schok zijn geeft alle vrijheid, al is het ook fijn om al die ervaringen te kunnen delen. Maar wie altijd mee mag is mijn hond. Al zijn haar pootjes niet altijd akkoord en vergt dat wel wat aanpassingen (tempo, afstand, pauzes, water, eten, …).” B&B of tent?
“Het liefst ga ik met volledige bivakuitrusting op pad. Als een schildpad draag ik dan mijn huisje en kan ik op de mooiste, meest afgelegen plekjes mijn ochtenden en avonden doorbrengen. Meestal zijn dat ook de momenten om dieren te spotten.” Kaart of gps?
“Bij voorkeur kaart en/of topogids, met als back-up een gpx-bestand. Gps-toestellen interesseren me eigenlijk niet zo. Nochtans ben ik zeer graag met materiaal bezig en kan ik uren spenderen aan het uitzoeken en vergelijken van tenten, wandelkledij of wandelschoenen.” Favoriet materiaal?
“Wandelstokken! Ze zijn multifunctioneel, ik ga er sneller mee vooruit, ze verdelen het gewicht van mijn rugzak over al mijn spieren en gewrichten en houden ook nog eens mijn tent of tarp omhoog. Echte hebbedingetjes!”
via
www.groteroutepaden.be/nl/
inschrijven-nieuwsbrief.
Wandeltochten Op kajaktocht in Värmsland, Zweden
Antwerpen Zo 12/6: dagstapper Aarschot
Limburg
Andere trektochten?
“Mijn eerste ervaring met meerdaagse tochten deed ik op als tiener. Mijn moeder nam me mee door Ierland. We namen vliegtuig, trein en bus, liftten tot op het meest westelijke puntje van Europa en sliepen in onze tent. We wandelden ook een stukje van de Kerry Way. Sindsdien staat die op mijn to-dolijst. Net als de volledige GR 5. Afgelopen zomer stapte ik van de Antwerpse Kempen tot in de Vogezen. Soms met familie, soms alleen. Soms met en soms zonder hond, door overstroomde gebieden en langs stukjes asfalt die te heet waren voor de pootjes van mijn hond. Het was een heel avontuur en zoals zovelen hoop ik ooit de hele GR 5 gewandeld te hebben. Een andere favoriet is de West Highland Way. Ik deed ooit 3 maanden stage in een Schots dierenpark. Als ‘dessertje’ ging ik in de Highlands wandelen. Het was begin mei en ik dacht dat ik deze keer goed voorbereid was. Maar dat was buiten het Schotse weer gerekend …” Kortetermijnplannen?
“Als ik er twee mag noemen: de GR 10 in de Franse Pyreneeën en Kungsleden in Zweden. Al zou ik ook wel eens naar Compostella willen fietsen. Liefst in goed gezelschap (lees: iemand die een band kan vervangen).”
Zo 19/6: dagwandeling Meerhout
Oost-Vlaanderen Vr 17/6: vrij(e)dagwandeling Bellegem
Vlaams-Brabant Zo 19/6: luswandeling door het natuurreservaat De Wijers
West-Vlaanderen Do 2/6: wandeling over en rond de Catsberg vanuit Boeschepe Do 7/7: wandeling tussen Tilques en Houlle
Alle info en inschrijven www.groteroutepaden.be > Kalender
Winnaars vorig nummer
De fietsgids Radregion Rund um Bremen is voor Frans Cuyvers, Inge De Bruyn en Jean-Pierre Outtier. Het boek Dwars door de Lage Landen voor Jan Debonnet, Dirk Van Braeckel en Myriam Vierstraete. Het Lifestylewandelboek gaat naar Daniel Van Huffel, Jean-Marie Wylin en Astrid Van Cleef. Wandelen in Zeeuws-Vlaanderen naar Femke Broucke, Greet Steyaert en Philip Van Doorn. De wandelgids Weserbergland wordt opgestuurd naar Lode Maesen, Christine Mertens en Joeri Schepers. De wandelgids König-Ludwig-Weg naar Hans Deseure, Ria Van Weverberg en Paul Depuydt.
Langetermijnplannen?
“Ik volg met veel interesse mijn voorgangster Lien op haar tocht langs de Pacific Crest Trail …”
Foutje
In vorig nummer waren op pagina’s 14 en 15 de onderschriften bij het slot van aartshertog Ferdinand en de abdij van Melk omgewisseld. Onze excuses.
Update GR 128 Vlaanderenroute De topogids van de GR 128 Vlaanderenroute was al enige tijd uitgeput. Onze vrijwilligers profiteerden daarvan om enkele trajectverbeteringen door te voeren. Ze zochten én vonden meer onverharde paden, bijvoorbeeld op het traject tussen ’t Veld en Krieke. Enkele aanpassingen in West-Vlaanderen springen in
het oog: ter hoogte van Kemmel werd het aantal kruisingen met andere GR-paden teruggebracht van acht naar drie! Dit maakt het risico op verkeerd lopen uiteraard veel kleiner. En verder passeert de route nu ook langs het station van Tielt. De nieuwe editie is uiteraard te koop in de webshop.
2022-3 Op Weg |
63
De zomer komt er aan! Waar ga jij op pad om te genieten van de natuur? Ben je nog op zoek naar ideetjes?
at je verrassen door deze tien treinstappers, dagtochten van station naar ation langs GR-paden. Ontdek op eigen tempo, doorheen de seizoenen, vele mooie en verborgen hoekjes in dit rondje Vlaanderen. Door de verrtingsmogelijkheden zijn de wandelingen ook geschikt voor bvb. gezinnen et kinderen.
TREINSTAPPER 3
Essen Heide Blankenberge Brugge
Antwerpen
Oostende
Geel Gent
Comines/Komen
Oudenaarde Ronse
Mol
Zichem Hever Aarschot Eppegem Hasselt Mollem Diepenbeek Leuven Bilzen Sint-Truiden Brussel Landen
ordt het een dagje uitwaaien aan zee? Of kies je voor het verleden van Westhoek? Laat je bekoren door de Vlaamse Ardennen in een voorarstooi of de stilte van de Antwerpse Kempen. Wandel je liever door t weids en groene Hageland? Of combineer je Dijle en Zenne met een ssage door het historisch centrum van Mechelen? Je kunt je ook laten koren door de bloesems of het rijpend fruit in Haspengouw. En waarm... wandel je ze niet één voor één?
TREINSTAPPER 3 | WANDELGIDS
Aalst Ieper
Treinstapper 3
Word lid van Grote Routepaden
WANDEL G I D S
Steun zo de inspanningen van ruim 240 vrijwilligers die het kloppend hart van de organisatie vormen.
10 dagtochten van station naar station langs de mooiste hoekjes van Vlaanderen €16,2 | €18 Als lid geniet je ook van:
10 WANDELINGEN VAN STATION NAAR STATION LANGS GROTE ROUTEPADEN Download de gps-tracks en updates op www.groteroutepaden.be
O 10 % korting in de webshop O 6 x Op Weg magazine, op papier en digitaal O Toegang tot de artikeldatabank O Deelname aan georganiseerde wandeltochten O Kortingsbon Vlaamse jeugdherbergen
GR 128 Vlaanderen route
Dutch Mountain Trail
Herwerkte topogids; 480 km van Kemmel tot Teuven → € 18,00 / € 20,00
Wandel 101 km door het Nederlandse ZuidLimburg €17,96 | €19,95
LAW 18 Biesboschpad
Lee Trail
www.groteroutepaden.be 2021-11-28 16:34:06
Gare à Gare 2 20 wandelingen van station naar station langs GR-paden in Wallonië €16,65 | €18,5
| FR | NL | 2€
REGION MULLERTHAL Petite Suisse Luxembourgeoise
MULLERTHAL TRAIL POCKETGUIDE
Mullerthal Trail Verken de Mullerthal Trail (112 km) met deze handige wandelkaart en pocket guide 7,2 | €8
certified by ERA-EWV-FERP
GUIDE DE RANDONNÉE | WANDELGIDS
EUROPEAN RAMBLERS ASSOCIATION
169 km langs de grenzen van de SintElisabethsvloed → € 17,51 / € 19,45
70 randonnées sur les GR de France 70 wandelingen van 2 tot 4 dagen op de mooiste GR-paden van Frankrijk €19,8 | €22
Verken de bosrijke vallei van de Sauer en wandel langs rotsachtige bergruggen in Luxemburg (52 km) €14,99 | €16,65
Eislek Trail Wandel doorheen de Ardennen van Kautenbach naar La-Roche-enArdenne (104 km) €14,99 | €16,65
Dwars door de Lage Landen
GR-overzichts kaart Frankrijk
Op de fiets in het spoor van d’Artagnan
Arnout Hauben gaat opnieuw op wandelavontuur en trekt van de Belgische kust naar het noorden van Nederland over GR-paden en het Pieterpad €20,25 | €22,5
Alle Franse GR-paden en GR de Pays op één handige overzichtskaart €7,65 | €8,5
Fiets langs belangrijke plaatsen in het leven van d’Artagnan (2.249 km) €19,8 | €22
Topogidsen om de zomer te ontdekken
www.groteroutepaden.be
Foto Foto Geert Verdonckt (GR-Fotowedstrijd 2020).
OPMERKELIJK
Zomerwedstrijd 2022 Even terug naar 2020. De zevende editie van onze GR-FOTOwedstrijd brak alle records met 412 inzendingen van meer dan 200 fotografen. De hoofdprijs was voor Joeri. Op de oever van de Zwitserse Bodensee kwam een fietser mooi het landschap en zijn lens binnenfietsen. Geert nam ons al even mooi mee in het eenzame veenlandschap van de Yorkshire Dales, goed voor de tweede prijs. Vele andere foto’s wisten onze jury ook te raken, een flink aantal doken intussen op in Op Weg. Zomer 2022. Het was misschien niet op de gedroomde verre plek, maar de meeste wandelaars en fietsers konden de voorbije twee jaar ondanks corona wel ergens hun ding doen. Maar nu wenkt een ‘virusvrije’ zomer (fingers crossed …) en is de ‘knaldrang’ groot. Oude plannen komen terug boven en vormen de basis voor nieuwe. Dat leidt ongetwijfeld tot mooie ervaringen en verhalen. Tijdens wandel- en fietstochten. En die brengen wij graag in ons blad.
Foto Joeri Erregeerts (winnaar GR-fotowedstrijd 2020).
Daarom organiseren wij opnieuw een zomerwedstrijd. Maar ditmaal leggen wij de lat wat hoger en vragen wij van jullie niet enkel een foto. Wel een foto met een verhaal. Waarbij we niet de compositie van de foto of de schrijfstijl van de tekst als ultiem beoordelingscriterium nemen, maar wel het verhaal. Hoe interessant, grappig, ontroerend of inspirerend is het voor onze lezers? De winnende verhalen vinden vanzelfsprekend hun weg in Op Weg. In het volgende nummer zal je meer details vinden hoe je kan deelnemen. En natuurlijk ook welke prijzen je kan winnen (die zijn we nog volop aan het zoeken :-). Vertrek dus niet op reis en op tocht zonder iets mee te nemen om te schrijven!
clemens sweerman
fietsroute 3 Limes e Rijk noordgrens van het Romeins
Langs de
Roemenië, Bucovina, Donoudelt
a, Zwarte Zee
S E R I E E U R O PA F I E T S E R S
Foto Geert Verdonckt (tweede prijs GR-fotowedstrijd 2020).
www.pirola.nl • lange-afstandsroutes • thematische routes • dagtochten
2022-3 Op Weg |
65
COLUMN
Probaat/ ongeoorloofd In de buurt van Spa valt een natte zak zand mij warm en koud tegelijk in de nek. Even voorbij Sankt Vith heeft het virus mijn keel al helemaal dichtgeschroeid. Paniek maakt zich van mij meester. Hoe geraak ik hier uit? Ik zit met wandelgroep De Sippels in de bus op weg naar de Hunsrück. Buiten is het grauw en grijs, binnen is de sfeer uitgelaten en ik voel mij mateloos ellendig. Op dit vroege uur is de apotheker in Traben-Trarbach al druk aan de slag met stamper en mortier. Iemand van de groep gaat met mij naar binnen want zelf krijg ik geen verstaanbaar (laat staan Duits) woord meer over de lippen om uit te leggen wat er scheelt. “Wilt u waarachtig in deze toestand vier dagen ‘steigen und absteigen’ hier door de bossen?”. De man in de witte kiel vraagt nog eens of ik dat echt wel zeker weet. Vervolgens staart hij een minuut naar buiten en daarna staat zijn remedie vast. Hij verkoopt mij twee dozen pillen. Uit de eerste moet ik onmiddellijk een boerenteen grote boon inslikken, na de middag en vanavond nog één. En van de fluoblauwe karbonkels uit de tweede doos om de twee uur één exemplaar opzuigen. Na een paar eindeloze uren strompelen achteraan de groep stel ik plots vast dat dit ‘aan de rekker hangen’ mij steeds minder moeite kost. Tegen de middag loop ik niet meer als laatste. Na vijf pillen en een picknick durf ik mij zelfs even in de buik van het wandelpeloton wagen. De volgende dag – ‘die Tabletten’ blijven nemen had de pillendraaier gezegd – loop ik de hele tijd vooraan. In dag drie op weg naar Idar-Oberstein zit een klim van 500 m. Als ik bovenkom is blijkbaar niemand gevolgd. Een reprimande van de tochtleider is mijn beloning. De laatste dag had er geen maat op gestaan maar ik houd mij dus noodgedwongen gedeisd. Dit verhaal speelde zich af in november 1976. Andere tijden. Vandaag word ik weer eens getroffen door een virus en was ik van plan om een grote wandeling te maken. Maar mijn dokter en apotheker zouden mij nu streng de wacht aanzeggen. Ik durf hen zelfs mijn probleem niet voorleggen. Ik ken hun antwoord. “Is het niet al te erg? Gewoon thuisblijven! Uitzieken! Je tijd nemen! Natuurlijk niet gaan wandelen, en al zeker niet met een groep!” Wat in andere tijden meesmuilend een paardenmiddel, of iets beschaafder een ‘probaat’ middel heette, wordt vandaag als ‘ongeoorloofd’ weggezet. Ik heb sinds mijn exploot in de Hunsrück ook begrepen waarom in de vorige eeuw zoveel coureurs in de week voor een grote wedstrijd zogezegd met griep in bed lagen. Had in 1976 iets bestaan als dopingcontrole voor recreatieve wandelaars dan was er voor mij zeker geen beroep mogelijk geweest tegen een jarenlange schorsing. Johan Lauwerier
66 | Op Weg 2022-3
VOLGEND NUMMER Volgend nummer
Op Weg augustus 2022 Reportages
langs Limburgse kastelen
Streek-GR Hageland GR 213 A F ontenay-Vezelay
naar Bordeaux
Sierra Nevada
COLOFON Op Weg is het tweemaandelijks magazine van Grote Routepaden vzw Grote Routepaden is een vrijwilligersorganisatie die het langeafstandswandelen- en fietsen in Vlaanderen promoot en instaat voor het beheer van GR-paden. Meer info op www.groteroutepaden.be.
Contact
GR-medewerkersteam, Grasmarkt 61, 1000 Brussel, info@groteroutepaden.be, +32 (0)487 20 82 01 Redactie Op Weg: opweg@groteroutepaden.be, +32 (0)496 60 65 53
Verantwoordelijke uitgever Rik Röttger
Hoofdredacteur Peter Cristiaensen
Eindredactie
Willem Dhaenens, Ann Mulders, Peter Cristiaensen
Redactie
Christina Bloem, Yanick Bos, Bart Caers, Christophe Deblaere, Willem Dhaenens, Daan Duppen, Ignace Fermont, Isabel Hoogewijs, Tom Langmans, Johan Lauwerier, Hilde Leemans, Guy Raskin, Lien Santermans, Katrien Seynaeve, Wim Vandamme, Dominique Van De Casteele, Marc Vandoren, Guido Vandroemme, Ward Van Loock, Bart Van Santvliet en Steven Vermeylen.
Coverfoto
Jeroen Vergauwe (GR 56 Tour de l’Ubaye)
Opmaak en druk
Bredero Graphics, www.brederographics.com
Reclameregie
Peter De Vester, peter@moizo.be, + 32 3 326 18 92
Abonnement
Jaarabonnement (6 nummers): € 35 / € 33 bij domiciliëring / € 40 voor Nederland. Registreer je via de website groteroutepaden.be/nl/registreren. Als abonnee ben je ook lid van Grote Routepaden en heb je recht op tal van voordelen: 10% korting in de GR-webshop, korting in buitensportzaken, een bon van € 5 voor een overnachting in een Vlaamse jeugdherberg en toegang tot de artikeldatabank van Op Weg (gaat terug tot 2003). www.groteroutepaden.be Overname van (delen van) artikels uit dit tijdschrift is toegestaan mits bronvermelding en schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur.
Werkten mee aan dit nummer
Dries Baert, Jean-Pierre Outtier, Ilse Van Humbeeck, Annemie Vercruysse, Willy Callens, Dimitri Gesquiere, Herman De Wulf, Katrien Boon, Barbara Dessein, Jeroen Vergauwe, Leo Thielemans, Els Vanhoof, Bart Vercruyssen, Mieke Paulissen, Wim Allegaert, Tine Vanhee, Lien Santermans, Filip Savat, Joost Ameye, Sus Sandrap, Joeri Erregeerts, Geert Verdonckt, Cathy De Gusseme en Jan Thys.
Cartografie
Marc Vandoren, Guy Raskin, Wim Vandamme
Deze publicatie wordt gedrukt op papier waarvan de oorsprong gecertificeerd wordt door FSC® (Forest Stewardship Council®). Dit label promoot verantwoord bosbeheer gekoppeld aan sociaal en ecologisch verantwoord ondernemerschap. Grote Routepaden vzw verzekert op deze manier dat het papier met respect voor het milieu werd geproduceerd.
Uw schoenenspecialist: kleine en grote maten!
www. .com
SNEAKERSHOP: Nike Adidas Calvin Klein US Polo Guess Dr.Martens DC Diadora Jack&Jones Skechers Buffalo Fila All-Star Asics Converse Bjorn Borg New Balance Ea7 Armani Puma Reebok Vans Warrior Palladium Hoff Karhu Faguo Champion PepeJeans TommyHilfiger
ANTWERPEN
A12
Temse
Sint-Amands
Willebroek Mechelen Londerzeel
A12
MALDEREN Aalst
station
BRUSSEL
MEER DAN 2.000 MODELLEN VOOR STEUNZOLEN! DL-sport Verhulst Ara Loints Softwaves Birkenstock Mephisto-Mobils Allrounder Piesanto Berkemann Annalina Semler Gabor PiediNudi Vionic Remonte CHROOM VRIJ: Think! Brako Mephisto Nature Vital Clair de Lune Ecologica FinnComfort Wolky Oofos DIABEET: Durea Varomed Xsensible Solicare FitFlop
SPECIALIST IN WANDEL- LOOP- & BALANCE-SCHOENEN Mbt Joya Sano Strechwalker Rollingsoft Skechers TOPDEALER VAN: Mephisto Lowa Meindl Grisport Rockport Allrounder Asics Brooks Teva Fitfop
€ 13 KORTING BIJ AANKOOP VAN EEN PAAR SCHOENEN VANAF € 99,00 EN NIET CUMULEERBAAR MET ANDERE KORTINGEN Naam ...................................................................................................................
Bornem
Dendermonde
m
✁
Sint-Niklaas
d e ll e n
:
(1 BAL GRATIS BIJ AANKOOP VAN 1 PAAR)
mo
Adres ................................................................................................................... ................................................................................................................... E-mail .............................................................................. Datum ..... / ..... / ..... EURIKA-SHOE BV - Handelsstraat 141 - 1840 Londerzeel (Malderen-station) Tel. (052) 33 30 01 - e-mail: eurika@telenet.be Open: alle dagen van 9 tot 18u - Gesloten: zondag en Feestdagen
BON €13
Niet geldig tijdens de sperperiode.
e
et
KIDS: Adidas-originals Skechers Vans Munich Timberland Birki All-Star Ricosta Stones & Bones Fila Nike Crocs Kipling Giesswein
DAMES: Guess Shoes & Bags Valentino Floris Van Bommel DL-sport TommyHilfiger Gabor PeterKaiser Mephisto Think! Brako Ara Geox Semler Solidus Wolky Scholl Liu Jo Hoff Karhu PepeJeans Calvin Kein
H TC a ll
ST RE
HEREN: Guess Cole Haan US Polo Floris Van Bommel Tommy Hilfiger Timberland Ambiorix Lloyd Pius Colmar Clarks Geox Mephisto Ara Ea7 Armani Think Solidus Rockport
R O F D E K C A . P E R U T N E V AD OURI BIKE T
NG
BACK-ROLLER: Dé klassieker onder de achterwieltassen, die elke regendruppel afstoot. Ultra-licht, 100% waterdicht en veel opbergruimte. MADE IN GERMANY.