FIETSREPORTAGE | België, Nederland
De Grensroute
Een grensverleggende ervaring
Grenspaal 396 in het Zwin.
Exact een jaar geleden lanceerde Grote Routepaden op de Fiets en Wandel beurs de Grensroute, een gloed nieuwe verkenning van het complete Belgisch-Nederlandse grensgebied. Met als extra pigment de talrijke reconstructies van de Dodendraad, een herinnering aan turbulente tijden tijdens WOI. Afgelopen zomer fietsten Nathalie en Hilde deze 540 km lange route en leerden zij hun eigen land beter kennen. Tekst en foto’s Nathalie Pirard en Hilde Natens
“Zomer 2019. Mijn moeder was net overleden en haar huis leeggemaakt. Op mijn beurt moest ik mijn hoofd leegmaken, tot rust komen en iets doen waar ik echt blij van werd. Omdat mijn e-bike mij telkens opnieuw energie geeft, vatte ik het idee op om van mijn woonplaats Voeren naar zee te fietsen, naar onze jaarlijkse familiereünie. In mijn uppie, met als beloning op het einde van de rit het vieren van mijn verjaardag met mijn geliefden, hoe mooi kan het leven zijn? Het idee om met een traag vervoermiddel te reizen, versterkte mijn gevoel. Even verstillen
12
| Op Weg 2020-1
en doordrenkt worden van het landschap, zoals het reizen in vroegere tijden. Ik kon de Vlaanderen Fietsroute nemen, maar ik had zin in iets ‘grensverleggender’. Mijn oog viel op het boekje van de Grensroute dat pas uit was. Grenzen fascineren me, ik verken graag grenzen, kan ze moeilijk bewaken, ben zelf ook soms een ‘grensgeval’, half van Vlaamse afkomst en half van Waalse afkomst. Weg van platgetreden paden, ons landje verkennen en op plaatsen komen waar ik nog nooit geweest was en zelfs nog nooit van gehoord had, dat was het doel.
Wat volgde was het betere puzzelwerk. Hoeveel kilometer kan ik aan? Hoeveel kilometer kan mijn e-bike aan? En hoeveel kilometer kan mijn achterwerk aan? Uiteindelijk koos ik voor 7 etappes van ongeveer 70 km, dat moest zeker lukken. Ik ging op zoek naar B&B’s of hotels waar mijn fiets en ik welkom waren. Omdat de route soms door lege gebieden gaat, was het toch wat schuiven. Maar het leuke aan een trip plannen, is dat je drie keer reist: op de kaart bij het uitstippelen, onderweg op de fiets en achteraf bij het herbekijken van de foto’s. Ik ben een echte
Zicht op de Antwerpse haven vanuit Lillo.
‘kaartenmadam’, ik kan me oneindig verliezen in een kaart. Met de vinger een route volgen, me inbeelden wat er zou kunnen zijn, heerlijk! Natuurlijk was ik zenuwachtig bij het vertrek. De dag ervoor had ik nog een nieuwe ketting laten leggen. Maar ik was nog maar pas weg of de fiets begon een verschrikkelijk schurend geluid te maken. Zo erg zelfs dat mensen zich verwonderd omdraaiden, en ik telkens “sorry sorry” riep. Wat moest ik doen? Stoppen of doorgaan? Ik besloot het laatste want buiten het geluid liep de fiets normaal. Langs de meanderende Maas ging het van Voeren tot Thorn, een wit grensstadje met venijnige kasseien. En blijkbaar hebben die kasseien de ketting op hun plaats gerammeld, want nadien was het gedaan met schuren! Het vervolg van de tocht gaf me een gelukzalig gevoel. Telkens als ik eraan terugdenk, komt
Lommel.
Over de grens in Weert.
er een grote glimlach op mijn gezicht. De route passeert door wondermooie natuurgebieden, ik wist niet dat België en Nederland er nog zoveel hadden! Wat me vooral bijblijft, is het wow-gevoel om na elke bocht een nieuw landschap te ontdekken. De mooiste stukken?
Ik heb de tocht beëindigd met het besef dat schoonheid ook in ons eigen landje te vinden is. Moeilijk te kiezen. Het traject tussen Thorn en Lommel? De Kalmthoutse heide? Het onwezenlijke van de Antwerpse haven en Doel? Of toch
het ommetje langs het Verdronken Land van Saeftingen? Of het oneindige zeezicht bij aankomst aan het Zwin? Ik herinner me een meertje in de buurt van Reusel, met vlonders en heel veel watervogels. Het gaf me het gevoel even alleen op de wereld te zijn. Tot er plots een andere fietser stopte, en toen nog twee. Uiteindelijk zaten we met vijf op een bankje dat magische moment te delen, Vlamingen en Nederlanders samen. Als dat niet het mooie van een Grensroute is … Ik ben aan de tocht begonnen zonder te veel verwachtingen, als een nieuwsgierig kind dat na een moeilijke periode weer echt kind wou zijn. Ik heb de tocht beëindigd met een ongelooflijk voldaan gevoel van vrijheid, en het besef dat schoonheid ook in ons eigen landje te vinden is.” Nathalie Pirard
Smeermaas.
2020-1 Op Weg |
13
Stevensweert, ‘Eiland in de Maas’.
“Voor mij hoeven het niet altijd grote berglandschappen te zijn. Als je de tijd neemt en goed uit je ogen kijkt, kan je in eigen land ook mooie ontdekkingen doen. En hoe kan dat beter dan vanop de fiets? Toen ik vorig jaar van een nieuw uitgestippelde Grensroute hoorde, leek me dat een ideale manier om de grensstreek te verkennen. Ik zou door vijf Belgische provincies fietsen en af en toe bij onze Noorderburen goeiedag gaan zeggen. Dat ik tijdens deze route meer zou te weten komen over de Dodendraad uit WOI was mooi meegenomen. Ik wou het rustig aan doen, dus maakte ik er een tiendaagse rit van.
De kreken van het Meetjesland.
14
| Op Weg 2020-1
Water speelt de hele route de hoofdrol.
Omdat ik alleen fietste, koos ik ervoor om me aan te sluiten bij Vrienden op de Fiets, een netwerk van slaapplekken, maar ook een bron van bijzondere ontmoetingen. Tegen een vriendenprijsje (€22,50/nacht) kan je als fietser logeren bij mensen thuis die het leuk vinden om fietsers een bed, een douche en een ontbijt te bieden, zodat ze ’s morgens weer enthousiast op hun fiets springen. Je hoeft dus geen tent, slaapzak, lakens of handdoeken mee te sleuren en dat scheelt alvast in gewicht. Bovendien hoef je op die manier ook geen supplement te betalen omdat je alleen reist. Om me niet helemaal vast te zetten, reserveerde ik op voor-
Noorderkempen.
hand voor de eerste twee nachten een plaatsje. Onderweg belde ik de volgende ‘fietsvrienden’ op. Zo sliep ik op een zolder, in een B&B met een prachtige tuin, in een villa, in een pastorie en in een lekker ouderwetse caravan met een radiootje en een berg … cd’tjes van ABBA. Ik besloot van het Drielandenpunt naar de Noordzee te fietsen. De eerste dag nam ik de trein van Gent tot in Welkenraedt om van daar naar Vaals te trappen. Maar de hittegolf deed me van idee veranderen. Door meteen naar Moresnet te rijden, kon ik mijn eerste hete etappe naar Maastricht alvast wat inkorten. In de gids is de route goed uitgestippeld langs
Doel, een merkwaardige plek.
Starten langs de Maas.
knooppunten die je kan volgen via de gedetailleerde fietskaarten. Ik noteerde ze op een papiertje en maakte ze vast aan mijn stuur. Ik koos er bewust voor om geen gpx-track in mijn
Ik zou door vijf Belgische provincies fietsen en af en toe bij onze Noorderburen goeiedag gaan zeggen.
Restanten van de Dodendraad geven de route een meerwaarde.
gps te laden, maar hield wel mijn smartphone achter de hand om me via google maps te oriënteren als ik een knooppunt miste of mijn slaapplek zocht. Het leuke aan deze route is dat je telkens opnieuw een ander landschap infietst, elk met zijn schone eigenheid. Die variatie en het weer maakten er een boeiende tocht van. Na drie dagen hittegolf zorgde regen voor de nodige afkoeling. Langs de kreken van het Meetjesland kreeg ik de wind stevig op kop. Heuvels, bossen, rivieren, zandwegen en uitgestrekte vergezichten, ik ontdekte het allemaal op deze route. Wat me meest bijgebleven is? Dat water gedu-
rende heel de fietstocht de hoofdrol speelt. Eerst de Maas, dan het kanaal Bocholt- Herentals, verderop de kreken in het Meetjesland en tenslotte de Noordzee. Het was ook zeer indrukwekkend om door de kolossale Antwerpse haven te fietsen. Ik voelde me even nietig. Ook Doel liet een grote indruk op me na. Naar de Limburgse en Antwerpse heide keer ik zeker nog eens terug. Maar ook aan de dagelijkse ontmoetingen met de ‘vrienden op de fiets’ heb ik mooie herinneringen. De grensroute, een route zonder grenzen! Aan te raden aan iedereen wie het eigen land beter wil leren kennen!” Hilde Natens
PRAKTISCHE INFO Bergen-op-Zoom Vlissingen Knokke Sluis Hulst Doel
Ma
as
Tilburg Eindhoven NEDERLAND Baarle Reusel Venlo KalmtBergerijk hout TurnThorn hout BoekRoermond houte Stekene Antwerpen Maaseik Stevensweert DUITSe Gent ld Sche LAND Maasmechelen Maastricht Brussel Kortrijk Aachen Eysden Plom- Moresnet bières BELGIË Namen Luik Op Weg Charleroi 2020 Mons
Brugge
Lille 0
20 40
km
De 540 km lange Grensroute is een initiatief van de Nederlandse
is een grote parking met langparkeren. Een andere optie is het station van Aken, 6 km verderop. Verder op de route liggen enkele stations, maar ze zijn niet dik gezaaid: Hamont en de haltes op de lijn tussen Antwerpen-Centraal en Essen (Kapellen, Heide, Kijkuit, Kalmthout). De route eindigt bij grenspaal 369 aan de Nederlandse kant van het Zwin, bij Cadzand. Vandaar is het net geen 10 km fietsen naar het station van Knokke. De gids is te koop in de Grote Routepadenwebshop. Meer info: www.dedodendraadleeft.eu en grensroute.eu.
Stichting Verhalis in samenwerking met Grote Routepaden (zie ook Op Weg 2019 1). Het traject is niet afzonderlijk bewegwijzerd, maar loopt volledig langs het fietsknooppuntnetwerk. Je kan de nummers van de knooppunten volgen of de gpx-track in je gps laden. Start (of eindpunt) ligt bij het Drielandenpunt op de Vaalsberg. Daar
ONLINE
KAART
TRACK
GRENS
ROUTE
FOTO’S
De gids kan je bekijken en kopen op de stand van Grote Routepaden.
Van het Driela ndenpunt naar de Noord zee
Fietsen langs de F I E T S G I D S
5 4 0km
2020-1 Op Weg |
Dodendraad
15