magazine voor wandelaars & fietsers
PB- PP B- 21170 BELGIE(N) - BELGIQUE
2020
2 Met kinderen en kleinkinderen naar het Groot Paradijs Vier maanden door Italië, en elke dag een hoogtepunt Door het land van zonnebloemen en meloenen
Retouradres: Grote Routepaden vzw, Beatrijslaan 72, 2050 Antwerpen - Afgiftekantoor Antwerpen X - Erkenning: P 309099 - Tweemaandelijks April - Mei 2020 - 6,50 €
Wittebroodsweken op wandelschoenen Fietsen over de Hardangervidda
GR 5
Meer dan een decorstuk
Eilandhoppen op de Wadden Spoorwegfietsen in Hessen
Via Scaldea • Vennbahn • Langs de taalgrens • Mini-Vuelta
IN DIT NUMMER
Dichtbij 6
INTERVIEW | Jan Matthys en Lucas Van den Eynde GR 5, meer dan een decorstuk
Reportages
14
18
10
WANDELREPORTAGE | België, Frankrijk Kijk, een pelgrim
14
FIETSREPORTAGE | Duitsland Spoorwegfietsen in Hessen
18
WANDELREPORTAGE | Frankrijk Door het land van zonnebloemen en meloenen
32
FIETSREPORTAGE | Noorwegen Fietsen over de Hardangervidda
42
FOTOREPORTAGE | Nederland Eilandhoppen op de Wadden
Tips
26
46
FIETSTIP | België Fietsen langs de taalgrens, Deel 3 Vlaamse Ardennen/Pays des Collines
48
En verder 22 Wandelnieuws 26
GEBETEN DOOR HET VIRUS | Fran Clou en Luc Verraes Elke dag een hoogtepunt, vier maanden door Italië
30 Fietsnieuws STREEK-GR WAAS- EN REYNAERTLAND IS WANDELROUTE VAN HET JAAR 2020 P 22 WIN !
Een verblijf in B&B Bloonwinning p 63
3x Zeeuwse Zwerftochten p 23
3x Trekking in the Canary Islands p 24 3x Heidschnuckenweg p 24 3x Ostsee Radweg Dänemark
36
INTERVIEW | Astrid Vanbiervliet en Andries Achten GR 10, wittebroodsweken op wandelschoenen
40
COLUMN | In ‘t wild
48
WANDELAVONTUUR | Italië Met kinderen en kleinkinderen naar het Groot Paradijs
52
FIETSAVONTUUR | Duitsland, België, Groothertogdom Luxemburg Vennbahn, met 3 kinderen 3 dagen door 3 landen
54
RETRO | Spanje Mini-Vuelta Deel 3 – Parlez-vous alleman?
56
MATERIAAL | Hoe navigeer jij een wandeling?
59 Verenigingsnieuws 65
OPMERKELIJK | Te voet
66
COLUMN | Een ongewone (over)zet
2020-2 Op Weg |
5
INTERVIEW | Jan Matthys en Lucas Van den Eynde
Meer dan een decorstuk
Wat is er met Lisa gebeurd?
“GR-paden lopen als aders door Europa en kan je volgen met behulp van wit-rode markeringen. Eén van de bekendste is de GR 5. Die loopt van Hoek van Holland aan de Noordzee via Vlaanderen, Wallonië, de Vogezen, de Jura en de Alpen naar de Middellandse Zee.” Het gebeurt niet elke dag dat een perstekst van de VRT zo lijkt weggelopen uit onze Grote Routepaden-website. Æ Tekst en interviews Peter Cristiaensen – Foto’s VRT en Zodiak Belgium
De reden hebt u al twee zondagavonden kunnen bekijken: de nieuwste topfictiereeks van onze openbare omroep heeft zowaar de stapschoenen aangetrokken. Voor wie de start gemist heeft (in te halen via VRTNU): Michiel, Zoë, Ylena en Asim, allemaal twintigers, besluiten de GR 5 te wandelen als eerbetoon en herinnering aan hun gezamenlijke vriendin Lisa. Die verdween vijf jaar geleden
6
| Op Weg 2020-2
spoorloos toen ze op haar eentje dezelfde route volgde. Een ongeluk? Zelfmoord? Heeft iemand haar iets aangedaan? De tocht zal de vier twintigers voorgoed veranderen. Niet alleen fysiek, ook de emotionele rugzak waarmee ze vertrekken wordt gaandeweg helemaal uitgekeerd. Al dat jonge acteertalent (Boris Van Severen, Violet Braeckman, Saïd Boumazoughe, Michai
Geyzen) wordt aangevuld met Lucas Van den Eynde en Viv Van Dingenen, de ouders van Lisa die ook op pad gaan. Regisseur is Jan Matthys, bekend van vele Vlaamse topseries (In Vlaamse velden, Quiz me quick), maar de laatste jaren over het Kanaal aan de slag voor BBC en Netflix. We mochten Jan en Lucas interviewen en ontdekten dat GR 5 veel meer is dan het decor van de reeks.
FIETSREPORTAGE | Duitsland
Spoorweg fietsen in Hessen Niets makkelijker dan fietsen op voormalige spoorweg tracés met een maximale stijging van 3%. In de Duitse deelstaat Hessen doorkruisen honderden kilometers van dit soort routes de heuvels van een oud gebergte en een vulkaanlandschap. Æ Tekst en foto’s Guy Raskin
14
| Op Weg 2020-2
WANDELREPORTAGE | Frankrijk
Door het land van zonne bloemen en meloenen
Geflankeerd door een houten ooievaar sta ik op de top van de bonkige kathedraaltoren van Lectoure. In de verte tekenen de contouren van de Pyreneeën zich wazig af. Van hieruit overschouw ik mijn wandelgebied voor de volgende zes dagen: de Gers. Op de GRP Coeur de Gascogne trek ik door de westelijke uithoek van Occitanië, in het spoor van de illustere musketier d’Artagnan. Æ Tekst en foto’s Steven Vermeylen
18
| Op Weg 2020-2
WANDELNIEUWSWANDELNIEUWS
WANDELNIEUWSWANDELNIEUWSWANDELNIEUWS
Wandelroute van het jaar Tijdens de Fiets en Wandelbeurs in Gent is de Wandeltrofee van het jaar 2020 uitgereikt aan onze Streek-GR Waas- en Reynaertland! De jury prees vooral het originele thema, het grote aandeel onverharde paden en natuurgebieden, de perfecte bewegwijzering en de verzorgde gids. Een pluim op de hoed van onze vrijwilligers die instonden voor de realisatie van dit pad. Op Weg-redactielid Christina Bloem vat haar indrukken onderweg als volgt samen:
Als een reuzenspaghettisliert slingert de Streek-GR Waas- en Reynaertland zich door het landschap. We beginnen onze proeverij in Lokeren, een levendige stad met een fraaie kerk. Lokeren ligt aan de Durme, een zijrivier van de Schelde. De komende dagen zullen we de Durme in allerlei gedaanten zien, van breed en rustig stromend tot volgroeid met riet of bijna helemaal dichtgeslibd. Buiten de stad komen we al snel bij natuurreservaat Molsbroek, waar we omheen lopen op een slingerend dijkje. Wat een schitterend gebied! Het is heel moerassig en een paradijsje voor watervogels die zich in alle toonaarden laten horen. Tussen de dikke gele rietkragen scharrelt een reiger zijn kostje bij elkaar, een haas rent voor ons uit op het
Langs de Moervaart.
22
| Op Weg 2020-2
pad… We blijven steeds min of meer in de buurt van de Durme en moeten haar bij Waasmunster oversteken op een superdrukke en voor wandelaars ook gevaarlijke verkeersbrug. Voorbij Waasmunster volgt een verrassend traject op veldwegen en smalle graspaadjes door de meersen van Groot Broek, de site Koolputten en het moerasgebied Den Bunt. Smalle brugjes helpen ons over vele slootjes, knuppelpaden houden onze schoenen droog. Dit smaakt naar meer! We steken tweemaal de Durme over, eerst via de Mirabrug, bekend van de gelijknamige film, en later met een schilderachtig pontje in de buurt van Tielrode. We springen naar Bazel met zijn fraaie kasteel
De vos waakt.
Wissekerke om daar te nippen aan het Sigmaoverstromingsgebied Kruibeekse Polders. Mooi en nat! Na een stukje op de dijk van de machtige Schelde – wat een verschil met de noodlijdende Durme – gaan we op asfaltwegen het binnenland in naar Melsele. De ‘spaghettisliert’ heeft intussen een bocht gemaakt en we keren terug tot vlakbij Lokeren. Dit deel is naar onze smaak nogal verhard en we ‘hoppen’ er met grote sprongen doorheen. Van Eksaarde is het maar een klein sprongetje naar de Sinaaibrug, een geklasseerde ijzeren ophaalbrug over de Moervaart. De Moervaart zelf is trouwens ook heel schilderachtig met zijn rietpluimen en onverharde jaagpad. Af en toe passeert een kano. Grote schepen varen er niet meer op. De Stekense Vaart brengt ons – hoe kan het anders – in de buurt van Stekene. Voorbij de Boudelohoeve, gebouwd met het puin van de afgebroken Abdij van Boudelo, beseffen we weer dat we in Reynaertland lopen. Hier werd volgens de overlevering de middeleeuwse satire ‘Van den vos Reynaerde’ geschreven. Stekene verwelkomt ons met een beeldengroep, waarin alle acteurs van het Reynaertverhaal zijn uitgebeeld. In het centrum staat de schavuit uitdagend midden op de weg. Hij is uitgedost als pelgrim, maar aan zijn heimelijk lachje te oordelen, is ook dit een schelmenstreek om iedereen op het verkeerde been (lees: poot) te zetten. Van Stekene is het maar een kleine sprong naar Hulst. Daar wachten ons de vestingwallen en een bronzen Reynaertmonument. Een passend einde van deze schitterende Streek-GR, die zijn trofee volledig verdiend heeft. Praktische info over de Streek-GR Waas- en Reynaertland vind je in Op Weg 2019 1, p. 12 en op groteroutepaden.be. De gids is vanzelfsprekend te koop in de webshop.
FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS
Fietsroute van het jaar Tijdens de Fiets en Wandelbeurs in Utrecht werd de trofee Fietsroute van het jaar 2020 uitgereikt aan La Dolce Via in Frankrijk. De 120 km lange Dolce Via loopt over een netwerk van voormalige spoorwegen. Hij volgt overwegend slingerende rivieren die hun weg zoeken door het ruige landschap van de Ardèche. Regelmatig steek je diepe kloven over op oude spoorviaducten. De jury noemde La Dolce Via een voorbeeld voor andere routes in ontwikkeling. De natuur is schitterend, het traject is vrijwel geheel autovrij en ruim voorzien van rustplaatsen. De overige drie laureaten waren Eurovelo3 (200 km dwars door België), La Vallée du Loir à Vélo (320 km langs de Loir in Frankrijk) en Sydkustleden (260 km langs de Zweedse zuidkust).
FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS Limburg
Drenthe
2020 staat in het teken van de fiets als verbindingsmiddel tussen alle troeven die Limburg te bieden heeft. De Limburg vakantiegids 2020 leest als een reisverhaal, waarin de lezer als het ware achter op de fiets wordt meegenomen. De acht hoofdstukken zijn ingedeeld op basis van de landschappen die tijdens de tocht veranderen en bevatten telkens een inspiratieroute van één of twee fietslussen van ongeveer 60 km langs de toppers van het verhaal. Ook de Fietskaart kreeg een update. De knooppunten zijn ongewijzigd gebleven, maar er werden wel 20 trajecten aangepast. Nieuw is ook de vermelding van 45 fietsverhuurpunten. In het infoboekje vind je 18 nieuwe suggestielussen, waaronder een tweedaagse ontdekkingstocht en een toegankelijke route voor minder mobiele fietsers. De vakantiegids is gratis, de prijs van kaart en infoboekje is € 9,50. www.toerismelimburg.be
De nieuwe fietslus Rondje Drenthe loopt langs de grenzen van de provincie Drenthe. De lengte is 300 km, maar wie de enige ‘berg’ van Drenthe (de Col du VAM) wil beklimmen, maakt een extra lus van 45 km. De route is geschikt voor fietsers van ieder niveau. Je rijdt door een mix van oerbossen, zandvlaktes en heidevelden langs brinkdorpen, hunebedden en schaapskuddes. Het gidsje geeft een duidelijke routebeschrijving en overzichtelijke kaartjes. Gpx-bestand via de website. Uitgegeven door De Drentse Fietsers, prijs € 15. Info www.rondjedrenthe.nu.
Fietsen in Nederland In de nieuwe editie van de Basiskaart LF-routes zijn alle aanpassingen in de fietsroutenetwerken van het afgelopen jaar opgenomen. De drie eerste LF-icoonroutes (de LF Maasroute,
Langs Vlaamse knooppunten Het Groot Fietsboek Vlaanderen bundelt de vijftig mooiste knooppuntenfietsroutes in Vlaanderen. Bij elke fietstocht hoort een roadbook met compacte informatie: de startplaats, de te volgen knooppunten met hun onderlinge afstand en de situering van de bezienswaardigheden en horecazaken onderweg. Na registratie op www.knooppunter.com kan je de roadbooks gratis downloaden. Uitgeverij Lannoo, prijs € 25,99. www.lannoo.be
Kempen
Het Fietsnetwerk Kempen is uitgebreid. Er zijn 150 km nieuwe trajecten en 10 nieuwe inrijpunten bijgekomen. Voortaan fiets je vanuit de omliggende steden en regio’s vlotter en via aantrekkelijke wegen de Kempen in. Het netwerk biedt nu ruim 2.000 km fietsplezier. Bij dit vernieuwde netwerk hoort ook een nieuwe fietskaart, waarmee je zelf je trip kan uitstippelen. Voor wie daar geen zin in heeft werkte Toerisme Kempen een mooie lus van 43 km uit met startpunt Kasteel Hallehof. De kaart kost € 9,95 en is te koop via www.kempen.be.
30
| Op Weg 2020-2
Nieuw bij Esterbauer Er verschenen enkele nieuwe of grondig vernieuwde bikeline gidsen bij uitgeverij Esterbauer. Info www.esterbauer.com Ostsee Radweg Dänemark (vernieuwde Oostzeeroute N8). Met zijn lengte van 820 km is dit de langste nationale fietsroute van Denemarken. Het traject heeft de vorm van een liggende acht met het historische plaatsje Svendborg als middelpunt. Via twaalf eilanden, acht bruggen en vijf overtochten wordt de Deense kustlijn op zijn mooist getoond, van de witte krijtrotsen op Mon tot het pittoreske stadje Sonderborg in Zuid-Jutland. Een zeer afwisselende en aantrekkelijke route die terecht de trofee Fietsroute van het jaar 2019 won. Radregion Ruhrgebiet (tweede druk). Het Ruhrgebied was eeuwen geleden al een groot industriegebied, maar sinds het begin van de steenkoolcrisis midden vorige eeuw is dat veranderd. Staalfabrieken en andere zware industrieën zijn industrieel erfgoed of museum geworden of hebben een andere bestemming gekregen. Andere lieten kale plekken in de stad achter die langzamerhand door de natuur heroverd werden. Het groot aantal parkachtige landschappen maken het tegenwoordige Ruhrgebied tot een buitengewoon fietsgebied. Er werd een knooppun-
tennetwerk (radrevier.ruhr) aangelegd met een lengte van 1.200 km, veelal op jaagpaden en vroegere spoorwegen. De gids beschrijft 15 routes van 29 tot 68 km op dit knooppuntennetwerk. Het zijn lussen of lijnroutes die dikwijls gecombineerd kunnen worden tot meerdaagse tochten. Römer-Lippe-Route (derde druk). Deze route volgt de loop van de meer dan 2000 jaar oude historische Romeinse heerwegen in het dal van de rivier Lippe en zijn zijrivieren en biedt een interessante mix van natuur, cultuur en industrieel erfgoed. De oorspronkelijke Römerroute werd ingrijpend gewijzigd en is veel aantrekkelijker geworden, langs gevarieerde landschappen op vroegere spoorbeddingen en door landelijke dorpen. Drie keer moet je op eigen kracht met een voetveer de rivier oversteken. De met een eigen logo voorziene hoofdroute is 300 km lang, maar een aantal eveneens bewegwijzerde thematische lussen zorgen voor nog 180 extra kilometers.
FIETSREPORTAGE | Noorwegen
De Hardangervidda is de grootste hoogvlakte van Europa met een gemiddelde hoogte van 1100 m.
Fietsen over de Hardangervidda Het is vrijdag, de werkweek in Oslo zit erop. Ditmaal stap ik niet het vliegtuig op naar België, nee, ik blijf dit weekend in Noorwegen, ga het binnenland verkennen, en maandag werk ik gewoon weer verder. Æ Tekst en foto’s Pascal Migneau
De trein van Oslo naar Bergen zal me tot aan het beginpunt brengen, Haugastøl. Een treinreis avant-la-lettre, met comfortabele zetels en stopcontacten om je smartphone op te laden, een restauratiewagen met gezellige bar, en wijde ramen waardoor het landschap van bossen en meren voorbijglijdt. Zo kronkelt de trein langzaam verder over het enkelspoor, door de valleien noordwaarts, gestaag klimmend naar 1000 m.
Hoogvlakte Het plan is om Rallervegen te fietsen. Dit is een fietsroute over een weg die arbeiders begin twintigste eeuw gebruikten om de spoorlijn Oslo-Bergen aan te leggen dwars over de Hardangervidda, de grootste hoogvlakte van Europa met een gemiddelde hoogte van 1100 m.
32
| Op Weg 2020-2
Er staan vrijwel geen bomen, wel veel heide, rotsen, meren en onnoemelijk veel beken en rivieren. Het gebied heeft een Alpien klimaat en er ligt slechts enkele maanden per jaar geen sneeuw. Het was een waar huzarenstuk om de spoorlijn te bouwen, en over de oude weg erlangs kan je nu dus fietsen.
Zwabberen Vrijdagavond begin ik nog niet direct aan de befaamde fietsroute. Ik sla een ‘bomveg’ in. Nee, dat is niet gevaarlijk, het is ook geen privéweg, maar wel een tolweg. Op het bord staat het tarief voor een auto en een tractor, met de fiets kan je dus gratis door. De gravelweg gaat steil omhoog en ik heb achterop twee fietstas-
sen aan mijn fiets hangen, en dan ook nog eens mijn tentje er bovenop. Maar op deze helling heeft mijn fiets de neiging om te zwabberen. Als ik kracht op de pedalen zet en daarbij aan het stuur trek, komt mijn voorwiel los van de grond. Ik ga het anders aanpakken, de tentzak verhuist naar voor, met twee spanriemen aan mijn stuur. Wat een wereld van verschil, de fiets is veel stabieler.
Vertrouwen Een stukje verderop vind ik een rustige kampeerplaats aan een van de talloze meren. Ik ben er helemaal alleen, tenminste als ik de 1000 muggen even buiten beschouwing laat. Gelukkig zijn ze groot en traag, zodat ik alleen in mijn tent kan kruipen. Gezellig de slaapzak
INTERVIEW | Astrid Vanbiervliet en Andries Achten
Wittebroodsweken op wandelschoenen
Boven op de Petit Vignemale.
Een lange wandeltocht door de bergen. Voor Astrid en Andries was het een innig gekoesterde droom. Het vage plan werd werkelijkheid in de vorm van een ‘alternatieve’ huwelijksreis. Twee weken na hun ja-woord staken ze in Hendaye van wal voor de doorsteek van de Pyreneeën op de GR 10. Zestig dagen lang balanceerden ze op de grens tussen Frankrijk en Spanje. “We hadden er behoefte aan om even alles los te laten.” Æ Tekst: Steven Vermeylen Foto’s: Astrid Vanbiervliet en Andries Achten
Het officiële ein dp
unt in Banyuls
36
| Op Weg 2020-2
-sur-Mer.
FIETSAVONTUUR | Duitsland, België, Groothertogdom Luxemburg
Op de Vennbahn is er aan de hele jonge fietsers gedacht.
Met 3 kinderen 3 dagen door 3 landen GR-wandelcoördinator Barbara Dessein ontdekte tijdens een familiereünie in de Oostkantons de populariteit van de Vennbahn en kreeg de kriebels om het spoorwegpad met haar gezin helemaal te fietsen, van Aken tot Troisvierges. Het zou voor deze wandelfamilie hun maidenfietstrip worden. Redenen genoeg om hen uit te vragen over hun ervaringen. Æ Interview Ward Van Loock Foto’s Barbara Dessein
Jeroen en Barbara hadden al wat ervaring met een meerdaagse fietstocht (zie Op Weg, 20184), maar niet met het hele gezin en nog niet buiten de landsgrenzen. Merlijn (12j), Bes (10j) en Linde (6j) zagen drie opeenvolgende dagen fietsen op een pad zonder auto’s of brommers helemaal zitten.
52
| Op Weg 2020-2
Hoe verliep de voorbereiding? Jeroen: Eerst dachten we de heenreis naar Aken én de terugreis vanuit Troisvierges per trein te doen. We zijn immers fervente voorstanders van het openbaar vervoer. Maar dat bleek niet zo eenvoudig met vijf personen en vijf fietsen. Verschillende drukke
treinverbindingen met korte overstaptijden en bovendien zou de reis erg lang duren. Daarom besloten we om met de fietsen open-in de auto naar Aken af te reizen. Aan de jeugdherberg stapten Barbara en de kinderen uit en reed ik naar het eindpunt Troisvierges. Daar liet ik de auto achter om via Luik terug
AALMATERIAAL
MATERIAALMATERIAALMATERIAALMATERIAALMATERIAALMATERIAAL
Hoe navigeer jij een wandeling?
Wij GR-stappers zijn gelukzakken. We kopen een GR-gids en kunnen meteen ‘op weg’. Het pad staat immers prima aangegeven met de vertrouwde wit-rode (GR) of geel-rode (Streek-GR) wegmarkeringen. Ondertussen vertelt de wandelgids ons alles over de bezienswaardigheden en laat hij ons op tijd stoppen bij een café. Met zijn kaartjes geeft hij ons zowel het overzicht als de details. En als we al eens een wegmarkering missen, dan vinden we het pad snel terug met de wegbeschrijving. Æ Tekst en foto’s Christophe Deblaere
Nog meer navigatietechnieken Een extra kaart en kompas heb je dus op GR-paden eigenlijk niet nodig, laat staan een gps of wandelapp op je gsm. Veel wandelaars zijn maar wat blij dat ze de stress van al die elektronica kunnen thuislaten. Toch kan het nuttig zijn om wat navigatietechnieken te kennen. Stel dat de tocht wat zwaarder uitvalt dan verwacht en je wil hem inkorten. Of erger, iemand verstuikt zijn voet en je moet de hulpdiensten verwittigen. Als je voldoende kan kaartlezen, dan helpt het kaartje
56
| Op Weg 2020-2
in de wandelgids bij het bepalen van je locatie. Met een gps of wandelapp gaat dat nog gemakkelijker, die vertellen precies waar je bent. Een tip: download de app 112.be op je smartphone. Dit is een app van de federale overheid waarmee je in België een ziekenwagen, brandweer en/of de politie kan verwittigen. De app geeft automatisch je locatie door zodat de hulpdiensten je snel kunnen bereiken. Maar als je zelf routes uitstippelt, dan is een papieren of digitale kaart een must. Gebruik je
een gps of wandelapp, dan kan je bovendien het wandelspoor opnemen zodat je achteraf precies weet welk traject je hebt gelopen. Bij problemen helpt het toestel om op je stappen terug te keren, onmisbaar als je in de bergen door mist overvallen wordt. En je krijgt er meteen een reeks statistieken bij over de afgelegde afstand, gelopen tijd, hoogteverschillen en nog veel meer. Sommige navigatie-apps beschikken ook over een 3D-simulatie: ze tonen een filmpje van je tocht in een driedimensioneel landschap, spectaculair!