Reflexologie voor baby's
Masseer de kwaaltjes van je kindje in 1 minuut weg
FLOOR TUINSTRA
2
Reflexologie voor baby's
Masseer de kwaaltjes van je kindje in 1 minuut weg
F LOOR T UINS T R A
©2018 Floor Tuinstra • www.fl oortuinstra.nl • info@fl oortuinstra.nl Fotografi e: de portret foto van Floor Tuinstra op de achterfl ap. : Eelk Colmjon – www.eelk.nl De 3e foto op pagina 67: www.studiojuune.nl Illustraties: Mariëlle Schuurman • www.marielleschuurman.nl Vormgeving: Karen Terpstra • www.opzolder.com Eindredactie: Celine Timmerman • www.celinetimmerman.nl
Verantwoording Dit boek is bedoeld voor informatieve doeleinden. Babyrefl exologie kan een professionele medische behandeling nooit vervangen; raadpleeg een arts bij alle gezondheidskwesties, met name bij klachten waarbij een diagnose of medische aandacht vereist is. Het is mijn overtuiging dat de informatie en het advies in dit boek nauwkeurig zijn. Desondanks kan de inhoud onjuistheden bevatten. De uitgever noch de auteur aanvaardt enige aansprakelijkheid voor welke schade dan ook die ontstaat bij het volgen van de aanwijzingen uit dit boek. Nota bene In het boek wordt met de hij vorm naar de baby verwezen. Uiteraard gelden de teksten ook voor de meisjesbaby’s. © 2018 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de schrijfster/uitgever.
ISBN 978-90-829449-0-7
4
Inhoud 06 Over Floor
• Eerste babyreflexoloog in Nederland
• Hoe ik babyreflexoloog geworden ben
10
Indeling van het boek
Deel 1 14 Kwaaltjes verhelpen door de voeten van je baby te masseren 14
Vindt mijn baby dat wel lekker?
14
Maar kan ik dat wel?
15
Een leven lang profijt vanaf dag 1
15
Doe ik het wel goed?
16
Wat is babyreflexologie?
16
Hoe werkt voetreflexologie?
16
Wetenschappelijk onderzoek naar babyreflexologie
17
Peuterreflexologie
18
Wat is het nut van babyreflexologie?
18
Hoe lang duurt het voordat babyreflexologie helpt?
20 Wat voor voordelen biedt babyreflexologie? 22
Wat is het beste moment om een baby te masseren?
25
Hoe lang kun je een baby masseren?
25
In welk tempo kan ik mijn baby masseren?
25
Hoe vaak kan ik mijn baby masseren?
25
Op welke leeftijd moet ik stoppen met het masseren van mijn baby?
25
Hoe kan ik mijn baby (thuis) masseren?
28 Welke reacties kan een baby vertonen tijdens een behandeling? 29 Wanneer masseer je niet? 30 De voorbereiding van een behandeling babyreflexologie 30 Welke olie of andere hulpmiddelen kun je gebruiken bij babyreflexologie?
5
33
Tips tijdens het masseren
• Doen
• Niet doen
34 Basis Babyreflex Massage technieken
• Tempo 21, 22...
• De Rups
• Drukken of pulseren
• Kneden
• Effleurage
Deel 2 38 De verdeling van de reflexzones op de voeten 40 Het belangrijkste punt in de babyreflexologie 47
Start van een reflexologiemassage bij een baby
50 Voetreflextechnieken op de zool van de voet 51
De pinguïn
51
Duim over duim
52 Zwemvliesjes – lymfen van de bovenste luchtwegen 53
De inktvis – de longen
54 Hap slik weg – de slokdarm 55 Reflux – maag 56 De slurf - dikke darm 58 De slang - dunne darm 59 Het maantje 60 De zebra - bekken en heup 61
De tenen
62 De onderkant van de tenen 62 De grote teen 62 Tuut tuut 63 Zen baby 64 Relax baby 65 De 2e en 3e teen 66 De 4e en 5e teen 66 Ontpopper 67 Voetmassage op de bovenkant van de voet 67 Duim over duim 67 Enkelcirkels
6
68 Neus 69 Keel 70 De bovenkant van de tenen 70 Tenenrol 71
De topjes van de tenen
71
Muzieknootjes
72
De twee makkelijkste babyreflexologietechnieken
72
De giraf
73
Het briesje
74
Alleen voor ouders
74
De wimperkus
74
De vlinderkus
75
Extra technieken op de benen
Deel 3 76 Quick Fix: kwaaltjes behandelen 78 Ontspanning & Stressverlaging 80 Krampjes, obstipatie, buikpijn, vastzittende lucht, vertering en verwerking van voeding 82 Slapen, hoofdpdijn, hersenen, geruststelling 84 Weerstand, verkoudheid, slijmvorming, hoesten, keelpijn 85 Diepere binding met je baby 86 Reflux, hik, boeren, oprispingen 88 Ademhaling, milde astma, slijmvorming, eczeem, huiduitslag, luieruitslag 89 Doorkomende tandjes 91
Oorklachten
92 Gelukkige baby 93 Oogklachten 95 Wat kan ik doen om de voetjes van mijn baby natuurlijk te laten ontwikkelen? 96 Inspiratiebronnen
• Internet
• Boeken & cursus materiaal
7
8
Voorwoord
Over Floor Eerste babyreflexoloog van Nederland.
zelf ook toegepast omdat ze had het had ont-
Ik ben de eerste babyreflexoloog van Neder-
houden. Door deze positieve ervaring leerde
gehad met ontlasten. Ze had de voetmassage
land. Zo geef ik cursussen babyreflexologie,
ik dat een lichte en doelgerichte massage al
babymassage, Japanse shiatsu massage voor
enorm veel effect heeft.
baby’s en Chinese tuina massage voor baby’s
Een tijd later was ik bij vrienden op bezoek die
en kinderen (zowel in Nederland als in het bui-
een tweeling hebben. Destijds waren ze 1,5 jaar
tenland). De cursussen geef ik aan ouders,
oud en waren in hun routine heel synchroon aan
grootouders, voetreflexologie therapeuten, neo-
elkaar. Ze gingen op hetzelfde tijdstip naar bed,
natologen, kinderverpleegkundigen, kinderfy-
ontlasten eenmaal per dag en kregen hetzelfde
sio’s, kraamverzorgers, babymassage- en yoga
eten. Ik heb één van de twee gemasseerd. Hun
docenten en andere professionals die werken
moeder schreef me twee dagen later een mail:
met baby’s.
‘Degene die jij hebt gemasseerd heeft die dag drie keer gepoept en ’s nachts als een os geslapen. De ander heeft zoals gewoonlijk eenmaal
Hoe ik babyreflexoloog geworden ben
gepoept en heeft ’s nachts geen oog dicht gedaan’.
Een aantal jaren geleden kon Toby, het 7 maan-
De moeder bracht dit resultaat onder de aan-
den oude zoontje van één van mijn vriendin-
dacht bij het gastouder verblijf van haar twee-
nen met moeite ontlasten. Hij leek volgens haar
ling. Zo kwamen de eerste moeders die vroegen
pijn bij het poepen te hebben en moest er veel
of ik hun baby ook van een babyreflex massage
moeite voor doen. Intuïtief heb ik toen zijn voetjes
kon voorzien.
gepakt en de voetreflexzone van zijn spijsverteringsgebied gemasseerd. Hij vond het prima dat
Inmiddels ben ik zelf moeder van een zoontje.
ik zijn voeten masseerde, keek wat om zich heen,
De babyreflexologie heeft er mede voor gezorgd
maakte zo af en toe oogcontact en lachte zo nu
dat ik vol vertrouwen het moederschap aanging:
en dan. Mijn vriendin kon gelijk meekijken hoe ik
ik was namelijk voorbereid op de meest voorko-
het deed zodat ze het daarna zelf kon doen.
mende kwaaltjes bij baby’s.
Daarna moest ik er vandoor maar binnen een
De kennis die ik in de loop van de jaren heb
half uur ontving ik een sms’ je: ‘Hij heeft zijn luier
opgebouwd (babyreflexologie, Chinese, Japan-
tot de nok toe vol gepoept!’.
se en westerse vormen van babymassage en
Na 6 maanden ontving ik een mail waarin ze
de juiste voeding voor baby’s), hebben ervoor
schreef dat hij daarna nooit meer moeite heeft
gezorgd dat mijn zoontje als baby zijnde geen
9
“Op een hele veilige manier en zonder medicijnen te gebruiken. Daarnaast is het ook een moment van quality time voor hem en mij en kunnen we onze band versterken.” Mijn jongste student.
enkel krampje heeft gehad en in zijn eerste jaar
3 technieken toe, ben ik hooguit 1 minuut bezig
niet één keer ziek is geweest. Het consultatie-
en voor ik het weet heeft hij nog diezelfde dag
bureau concludeerde daarop dat mijn zoontje
3 of 4 volle poepluiers. Op die momenten besef
waarschijnlijk altijd thuis bij mij was. Maar mijn
ik weer hoe ongelooflijk veel effect een voet-
zoontje gaat al sinds hij 3 maanden is, 3 dagen
reflexmassage heeft.
per week naar de kinderopvang.
Daar moet ik wel bij zeggen dat mijn zoontje niet
Af en toe krijgt hij ook behandelingen van mij. Dit
de hele tijd geheel gevrijwaard is van alle kwaal-
gebeurt niet op dagelijkse basis, alhoewel dat
tjes. Hij gaat ook wel eens met tegenzin naar
zeker wel zou kunnen. Zelfs als babyreflexoloog
bed, wordt midden in de nacht wakker en heeft
kom ik er niet altijd aan toe, bovendien heeft mijn
de griep gehad. Ook luieruitslag, een loopneus
zoontje niet altijd zin in een massage. Maar als het
of flinke snottebellen zijn mij niet onbekend.
nodig is, dan pas ik het ook toe.
Maar op dit soort momenten kan ik met de
Mijn zoontje is anno 2018 1,5 jaar oud. In zijn leven-
kennis van de babyreflexologie wel verlichting
tje heeft hij tot nu toe 3 keer, 1 dag gehad dat hij
geven of het kwaaltje zelfs geheel oplossen. Op
niet ontlastte. Ik weet uit ervaring dat er ouders
een hele veilige manier en zonder medicijnen
zijn wiens kindje om de 3 tot 5 dagen ontlast. Voor
te gebruiken. Daarnaast is het ook een moment
mij is 1 dag al voldoende om de volgende och-
van quality time voor hem en mij en kunnen we
tend zijn voetjes te behandelen. Dan pas ik 1 tot
onze band versterken.
10
11
Inleiding
Als je hier drukt… doet het daar geen pijn meer Refl exologie voor baby’s, masseer de
Afstandsbediening
kwaaltjes van je kindje weg in 1 minuut,
Vergelijk refl exologie met een afstandsbe-
is een eenvoudige, praktische en vooral
diening: als je de knopjes weet te vinden,
nuttige handleiding voor ouders om voet-
krijg je via lichte druk het gewenste resultaat.
refl exologie toe te passen. De voeten van
Vroeger hadden de meeste mensen een
je baby zijn ingedeeld in verschillende
grote televisie die veel ruimte innam. Daar
zones. Door milde druk toe te passen, kun
hoorde een afstandsbediening bij met ruim
jij je baby laten ontspannen, kalmeren en
omhoogstekende knopjes. Als de batterij
verlichting bij kwaaltjes bieden terwijl je
van zo’n afstandsbediening bijna leeg was,
de band met je baby versterkt.
dan moest je heel hard op een knopje druk-
Dit maakt het onmogelijk om iets ver-
ken om van zender te veranderen. Tegen-
keerd te doen. Babyrefl exologie is 100%
woordig hebben we platte televisie’s met
veilig, niet ingrijpend en heel simpel. Het
een moderne afstandsbediening. De knop-
enige wat je nodig hebt zijn je handen en
jes hierop komen in de vorm van een klein
liefdevolle aandacht.
golfje naar boven zetten. Zo werkt het ook bij babyrefl exologie: je hebt weinig druk nodig om van kwaaltje te veranderen.
1 minuut Dit kan al in 1 minuut. Je kan al met 1 of 2 technieken een heel eind komen en vaak zelfs een kwaaltje oplossen. Als je wat meer tijd hebt dan kun je wat meer technieken toepassen. Er zijn hele speelse, eenvoudige technieken gebruikt. Floor heeft makkelijke namen bedacht zodat iedereen ze kan onthouden, zoals: de pinguïn, de slang, tuut tuut en de inktvis.
12
Indeling van het boek Het boek is opgedeeld in 3 delen.
1
BABYREF LE XOLOGIE , vind je veel antwoorden
op wat babyrefl exologie is, hoe het werkt, wat de voordelen zijn, hoe lang het duurt voordat de babyrefl exologie helpt, wat het beste moment van masseren is, hoe lang, hoe vaak en tot welke leeftijd je kunt masseren, welke reacties je baby kan vertonen tijdens de massage, de voorbereiding van de massage, extra tips en nog veel meer.
2
TOEPA S SING
VAN
EEN
BABYREF LE XOLOGIE
MA S SAGE , bevat informatie over alle verschil-
lende technieken. Alle punten in het boek worden duidelijk aangegeven met plaatjes, foto’s en beschrijvingen. Je kunt in dit deel informatie opzoeken als je wat meer achtergrondinformatie wilt hebben. Je kunt ook gelijk voor specifi eke kwaaltjes aan de slag door naar het laatste gedeelte te gaan.
3
QUICK F IX BIJ K WA ALTJE S, vind je per kwaaltje
een helder overzicht van de verschillende
Wat nog handig is
technieken die je kunt toepassen. Elke tech-
om te weten: baby-
niek heeft een korte beschrijving van de uit-
refl exologie wordt
voering. Soms kom je er niet aan toe om alle
ook wel aangeduid als
technieken die bij een kwaaltje horen, toe te
babyrefl ex massage
passen. Dat geeft niets, begin dan gewoon
en babyvoetmassage
eerst met 1 of 2 massagetechnieken. Als je
(al dekt dat laatste
die onder de knie hebt, pak je er weer een-
niet de hele lading).
tje bij.
13
14
Deel 2
Toepassing van een babyreflexologie massage
15
16
Toepassing van een babyreflexologie massage Start van een reflexologiemassage bij een baby
Contact
• Let er op dat als je een horloge of ring om hebt
tegen de bal van de voet van je baby. Een baby
of armbanden draagt, deze niet schuren tegen
zal instinctief de voetjes kort tegen je handen
de huid van je baby.
aandrukken om op deze manier contact met je
• Zorg ervoor dat je je ellebogen vrij kan bewegen.
Wrijf je handen warm en leg je handpalmen
te maken en om verbinding te maken met jouw energie.
• Haal een paar keer diep adem en laat de hectiek van de dag achter je.
Toestemming
• Doe indien gewenst een klein beetje olie op je
Je kunt terwijl je de palmen van je handen op de
handen. Olie kan soms wat prettiger masseren
onderkant van de voetjes legt, om toestemming
maar is niet nodig.
vragen voor een voetmassage aan je baby.
17
Wrijf je handen warm en terwijl je de palmen van je handen op de onderkant van de voetjes legt, vraag je om toestemming voor een voetmassage. Bijvoorbeeld “Tim, mag ik je voetjes masseren?”.
Een baby zal meestal de voetjes kort tegen je handen aandrukken om op deze manier contact met je te maken.
Bijvoorbeeld “Tim, mag ik je voetjes masseren?”.
Liefdevol aanraken en geborgenheid en vertrou-
Het voelt misschien raar om toestemming te
wen geven, zullen de verbinding tussen jou en je
vragen, maar je baby leert op deze manier het
baby versterken.
ritueel wat vooraf gaat aan de behandeling. Het ritueel is hierbij het warm wrijven van de handen,
Duimen op de zonnevlecht
het vragen om toestemming en het contact wat
Leg vervolgens beide duimen op de zonne-
je met de voeten via de handen maakt. Door hier
vlecht. Deze vind je door beide duimen tussen de
een ritueel van te maken, wordt je baby bekend
2e en 3e teen naar beneden te laten glijden, tot
met wat er vooraf gaat aan een behandeling. Je
je aan de onderkant van de bal van de voet komt.
baby weet hierdoor al vrij snel wanneer er een
Je kan de zonnevlecht met beiden duimen aan-
massage komt. Daardoor kan je baby steeds
raken en op deze manier contact maken. Laat je
beter vooraf al bepalen of zij wel of geen zin
baby zachtjes zijn voetjes tegen je aandrukken.
heeft in een behandeling. Op deze manier leer
Daarna laat je je duimen op diezelfde plaats
jij je baby ook respect voor zijn eigen lichaam
rusten en maak je rustig kleine cirkeltjes. Denk
te hebben en dat het goed is om aangeraakt te
daarbij aan het 21, 22... tempo. Het maakt niet uit
worden (wanneer hij dat wilt).
welke kant je op draait. Je kneedt dit punt als het
Je hoeft het niet hardop te zeggen. Je mag de
ware maar je mag ook af en toe wat lichte druk
toestemming ook in jezelf vragen aan je baby,
geven met je duimen op dit punt.
als je je daar prettiger bij voelt, intentie doet ook
18
veel.
Wiegen
Je mag ook zingen. Baby’s vinden het vaak heel
Leg je handen onder de hielen van je baby. De
prettig om de stem van hun moeder of vader op
knietjes blijven licht gebogen. Wieg de voetjes en
deze manier te horen.
beentjes omhoog en omlaag. Op het tempo van
Samenvatting De start van een babyreflexologie massage 1. CONTACT
• Plaats je handpalmen op de voetzolen van je baby en laat je baby verbinding maken met jouw energie.
Wiegen: leg je handen onder de hielen van je baby. Wieg de voetjes en beentjes omhoog en omlaag. Op het tempo van het liedje ‘hoedje van papier’.
2 . DUIMEN OP DE ZONNE VLECHT
• Plaats je duimen op de zonnevlechtpunten van de beide voeten en laat je baby de voetjes zacht tegen je aandrukken.
het liedje ‘hoedje van papier’. Dus 1, 2, 3, 4 hoedje
• Kneed vervolgens de zon-
van, hoedje van, 1, 2, 3, 4, hoedje van papier etc.
nevlecht zacht.
Gebruik je stem door bijvoorbeeld door het liedje te zingen of liefkozend tegen je baby te
3. WIEGEN
praten. Zodoende help je je baby ontspannen.
• Ondersteun met je hand-
Hou de voetjes losjes vast. Op die manier kan
palmen de voetjes van je
je baby de voetjes wegtrekken als hij dat wil.
kind bij de hielen. Wieg de
Mocht je baby last hebben van krampjes of
voetjes licht op neer.
buikpijn dan kun je deze techniek regelmatig toepassen. Het ontspant je baby.
Signalen van je baby
• Indien je baby de voetjes terugtrekt of een
• Let op de signalen die je baby geeft. Als je
andere afwerende beweging maakt en begint
baby één van de volgende kenmerken toont
te jammeren of huilen, probeer het dan later
dan kan je doorgaan met de massage: je baby
nog eens.
lacht, kirt, maakt oogcontact, blijft rustig, trekt de voetjes niet terug.
In het begin kan 1 minuut of 1 techniek al vol-
• Baby’s kunnen nog wel eens de voetjes terug-
doende zijn en je baby helpen. Maar laat je niet
trekken als reactie op de aanraking. Maar
ontmoedigen als je baby ook niet meer dan dat
die reactie wil niet altijd zeggen dat je baby
toelaat. Jouw baby moet ook wennen aan de
het onprettig vindt. Kijk daarom ook naar het
aanraking. Naarmate je baby en jij meer ver-
gezicht van je baby om erachter te komen of
trouwd raken met de technieken kun je vaak ook
je door kan gaan.
meer.
19
Alleen voor ouders De volgende twee grepen zijn alleen voor de ouders. Het is namelijk net alsof je een kusje aan je baby geeft maar dan via de voetjes.
De wimperkus
20
Strijk met je wimpers over de bovenkant van
naar de tenen toe. Ga vervolgens op de
de tenen. Als je een bril draagt, is het handig
bovenkant van de voet door. Strijk daar met
deze even af te doen. Als je baby nog jong
de palm van je hand over de bovenkant van
is, dan kun je het beste het voetje even goed
de voet. Begin bij de wreef (enkel) en strijk
vasthouden rondom de enkel zodat je geen
naar de tenen toe. De strijkrichting is dus altijd
tenen in je ogen krijgt. Ga de toppen van de
naar boven toe gericht. Herhaal deze hande-
tenen al knipperend een keer langs.
ling 3 keer per voet.
De vlinderkus Strijk met de rug van je hand over de onder-
Effect van de bovenstaande technieken
kant van de voet. Begin bij de hak en strijk
Om extra te binden met je baby.
21
Reflexologie voor baby’s Masseer de kwaaltjes van je kindje in 1 minuut weg Hoe kan ik mijn baby door laten slapen? Kan ik krampjes wegmasseren via de voetjes? Hoe help ik mijn baby met ontlastingsproblemen? Denk aan de volgende symptomen en Dit boek geeft je handvatten om je baby van zijn kwaaltjes te verlichten. Babyreflexologie is te vergelijken met een afstandsbediening: als je via lichte druk de knopjes weet te vinden, krijg je direct het gewenste resultaat. Dit kan al in 1 minuut. Het enige wat je nodig hebt zijn je handen en liefdevolle aandacht. In dit boek worden speelse en eenvoudige technieken uitgelegd met makkelijk te onthouden namen zoals de Pinguïn en de Inktvis.
momenten die je via babyreflexologie gemakkelijk kunt aanpakken:
* Ontspanning * Beter ontlasten * Krampjes * Beter slapen * Verkoudheid * Doorkomende tandjes * Oogontsteking * Oorontsteking * Binding met je kindje Floor Tuinstra (1981) is de 1e babyreflexoloog van Nederland. Zij geeft sinds 2012 les, zowel in het binnen- als buitenland, aan kinderfysiotherapeuten, kraamverzorgers, neonatologen, verloskundigen, reflexologen, kinderverpleegkundigen, babymassage- en yogadocenten, vaders, moeders, opa’s en oma’s. Baby’s ondervinden al snel resultaat van de reflexologie en gaan beter slapen, hebben minder tot geen krampjes, zitten lekkerder in hun vel en produceren weer volle luiers!
9 789082 944907 ISBN 978-90-829449-0-7