I etap edukacyjny (klasy 1–3 szkoły podstawowej

E-mocjonująca opowieść

Obszar podstawy programowej: edukacja polonistyczna.

Efekt z podstawy programowej: uczeń słucha z uwagą wypowiedzi nauczyciela, innych osób z otoczenia, w różnych sytuacjach życiowych, wymagających komunikacji i wzajemnego zrozumienia; okazuje szacunek wypowiadającej się osobie; uczeń eksperymentuje, przekształca tekst, układa opowiadania twórcze.

Nauczyciel przygotowuje prezentację z minimum tyloma slajdami, ile jest osób w klasie. Każdy slajd zawiera obrazek lub ilustrację o dowolnej tematyce. Zadaniem uczniów jest stworzenie spójnej opowieści z wykorzystaniem wyświetlanych obrazków. Każdy uczeń układa jedno zdanie, przy czym po wyświetleniu slajdu ma 30 sekund na zastanowienie się nad swoją propozycją.

 WSKAZÓWKI:

• Można dowolnie modyfikować dominującą tematykę opowieści poprzez dobór odpowiednich obrazków (np. emocje, miasta Polski, sport). • Obrazki mogą być zastąpione wyrazami (ogranicza to jednak myślenie skojarzeniowe uczniów, ale jednocześnie może ćwiczyć dekodowanie w młodszych klasach). • Uczniowie mogą przekazywać swoje propozycje, wypowiadając je lub zapisując na czacie. • W ramach podsumowania chętna osoba podejmuje próbę odtworzenia wspólnej opowieści.

Przykład: W jednej z klas trzecich (18 osób) powstała następująca opowieść (pogrubiono nazwy, które zostały przypisane przez uczniów wyświetlanym obrazkom; wprowadzono odpowiednie poprawki językowe – zgodne z zaleceniami udzielanymi na bieżąco uczniom przez nauczyciela):

Księżyc był taki olbrzymi. Na płocie siedział kot, który bał się tego księżyca. W domu było bardzo głośno, bo ktoś zapomniał wyłączyć muzyki. Dziecko spało i nie słyszało muzyki. Dziewczynka miały ładny sen, w którym kąpała się w morzu. Potem zaświeciło słońce i noc się skończyła. Kot pobiegł po mleko z lodówki. Nasz kotek był bardzo sprytny, bo sam sobie zrobił śniadanie. Nie uwierzycie, ale sam też uprasował sobie spodenki. Potem

dziecko pobiegło z plecakiem do szkoły. Po drodze dziewczynka spotkała dużego pająka. Nie wzięła go na ręce, bo się go bardzo bała. W szkole dzieci malowały obrazki. Wszyscy mieli bardzo dobre humory, bo pani opowiadała dowcipy. Wszystkim podobał się dowcip o drzewach w lesie. Nie pamiętam go, bo zadzwonił dzwonek i szybko pobiegliśmy na korytarz. A potem na boisko, żeby zagrać w piłkę nożną. Dzień w szkole szybko minął i autobusy czekały na dzieci, żeby wróciły do domu.

Dziennik ciekawostek

Obszar podstawy programowej: edukacja polonistyczna, edukacja przyrodnicza.

Efekt z podstawy programowej: uczeń pisze notatkę; pisze krótkie teksty, wykorzystując aplikacje komputerowe; uczeń wykonuje proste obserwacje, doświadczenia i eksperymenty dotyczące obiektów i zjawisk przyrodniczych, tworzy notatki z obserwacji, wyjaśnia istotę obserwowanych zjawisk według procesu przyczynowo-skutkowego i czasowego.

Uczniowie zbierają przez tydzień najciekawsze informacje, z którymi mają okazję zapoznać się zarówno podczas lekcji, jak i w czasie wolnym. Zapisują te ciekawostki w zeszycie lub pliku tekstowym. Podczas poniedziałkowych zajęć nauczyciel przeznacza pół godziny na prezentację zdobytych przez uczniów informacji.

 WSKAZÓWKI:

• Ćwiczenie ukierunkowuje uwagę na poszukiwanie ciekawych informacji (a tym samym roztropnego separowania właściwego komunikatu od szumu). • Ćwiczenie promuje ciekawość poznawczą – modeluje zaangażowanie zadaniowe jako postawę wobec uczenia się, stąd można uzupełnić sposób prezentacji informacji o wybór najbardziej zaskakujących wiadomości.

Gazetowe śledztwa

Obszar podstawy programowej: edukacja polonistyczna, edukacja matematyczna.

Efekt z podstawy programowej: uczeń rozróżnia rzeczowniki, czasowniki, przymiotniki i stosuje je w poprawnej formie; uczeń wykorzystuje nabyte umiejętności do rozwiązywania problemów; uczeń porównuje liczby; porządkuje liczby od najmniejszej do największej i odwrotnie.

To ćwiczenie należy potraktować jako odskocznię od pracy z komputerem. Każdy uczeń przygotowuje do zajęć gazetę z artykułami (ważne, aby strona tekstowa dominowała nad obrazkową). Jego zadaniem jest znalezienie w tekstach kolejno: • jak najwięcej liczb większych od 100 (w zależności od etapu nabywania wiedzy matematycznej); • sześć skrótów (warto wyjaśnić przy okazji, czym jest skrót); • jak najwięcej imion; • jak najwięcej rzeczowników/czasowników; • trzy nazwy miast; • jak najwięcej nazw zwierząt; • jak najwięcej wyrazów z minimum czterema literami „a”.

Po każdym etapie chętni uczniowie odczytują swoje propozycje.

 WSKAZÓWKI:

• Ćwiczenie równoważy pracę z ekranem poprzez działanie o charakterze analogowym. • Można wykorzystać w pracy teksty zawarte w dostępnych podręcznikach (w wersji wydrukowanej).

Pytania „zafiksowane”

Obszar podstawy programowej: edukacja polonistyczna, edukacja przyrodnicza.

Efekt z podstawy programowej: uczeń formułuje pytania dotyczące sytuacji zadaniowych, wypowiedzi ustnych nauczyciela, uczniów lub innych osób z otoczenia; uczeń rozpoznaje w swoim otoczeniu popularne gatunki roślin i zwierząt, w tym zwierząt hodowlanych, a także gatunki objęte ochroną; uczeń rozpoznaje wybrane zwierzęta i rośliny, których w naturalnych warunkach nie spotyka się w polskim środowisku przyrodniczym.

Nauczyciel przygotowuje prezentację z liczbą slajdów odpowiadającą min. podwójnej liczbie uczniów w klasie. Slajdy zawierają etykiety z nazwami: przedmiotów, zwierząt, roślin, miast (można połączyć z realizowanymi aktualnie tematami) lub obrazki (jeśli uczniowie mają trudność w dekodowaniu wyrazów – grupy młodsze). Na każdym slajdzie w nagłówku zapisane są pytania: Co? Kto? Jaki? Jaka? Jakie? Nauczyciel wyświetla slajd, wskazując pierwszą osobę, a następnie prosi ją o ułożenie pytania do zaprezentowanego wyrazu/obrazka z użyciem jednego z wyświetlanych pytań. Uczeń podaje głośno pytanie i wybiera osobę,

która na to pytanie odpowie. Wyznaczona osoba udziela odpowiedzi, następnie wymyśla pytanie do kolejnego slajdu itd.

Przykład: Na pierwszym slajdzie wyświetlono wyraz KROWA. Uczeń 1: Co łączy krowę z człowiekiem? Wskazuje ucznia 2. Uczeń 2: Są ssakami. (Wyświetla się wyraz KOSMOS). Kto mieszka w kosmosie?

 WSKAZÓWKI:

• Ćwiczenie utrwala treści z podstawy programowej i jednocześnie rozbudza myślenie kreatywne. • Ważna jest czujność podczas wykonywania tego ćwiczenia, co pozytywnie wpływa na utrzymywanie uwagi przez wszystkich uczniów. • Warto poszerzyć konwencję gry o dodatkowe zasady: możliwość wyboru kontaktu z przyjacielem (w razie trudności z odpowiedzią) lub bilet ochronny (jeśli jakaś osoba była wyznaczana zbyt często).

E-dyktando graficzne

Obszar podstawy programowej: edukacja polonistyczna, edukacja matematyczna.

Efekt z podstawy programowej: uczeń wykonuje zadanie według usłyszanej instrukcji; uczeń rozpoznaje – w naturalnym otoczeniu (w tym na ścianach figur przestrzennych) i na rysunkach – figury geometryczne: prostokąt, kwadrat, trójkąt, koło; wyodrębnia te figury spośród innych figur; kreśli przy linijce odcinki i łamane; rysuje odręcznie prostokąty (w tym kwadraty), wykorzystując sieć kwadratową.

Ta metoda ponownie łączy edukację zdalną z pracą w środowisku analogowym. Nauczyciel prosi uczniów o wyciągnięcie kartek i kredek (minimum 4 kolory: czerwony, czarny, niebieski, zielony) i prezentuje polecenie:

Za chwilę usłyszycie opis pewnego obrazka. Waszym zadaniem jest namalowanie tego, co usłyszycie. Postarajcie się zrobić to najdokładniej, jak potraficie.

Podzielcie kartkę na dwie równe części za pomocą niebieskiej pionowej kreski. Po prawej stronie narysujcie dziesięć równych czerwonych okręgów. To bańki mydlane, w których znajdują się kolejne litery budujące wyraz: PRAGNIENIE. Pamiętajcie: w każdej bańce znajduje się tylko jedna litera w kolorze czerwonym.

Po lewej stronie czarnej kreski umieszczono w czterech rzędach po trzy równe kwadraty. W pierwszym rzędzie znajdują się kwadraty pomalowane na czerwono, w drugim rzędzie kwadraty pomalowane na niebiesko, zaś w trzecim rzędzie kwadraty pomalowane na zielono.

Kwadraty w czwartym rzędzie mają czarne kontury, ale nie są wypełnione żadnym kolorem. Wszystkie kwadraty namalowane przez Was to schody prowadzące do spełnienia Waszych pragnień. Na odwrocie kartki w lewym górnym rogu wpiszcie, ile schodów prowadzi do spełnienia Waszych pragnień (dokładnie je policzcie). Następnie nadajcie dowolny tytuł swojej pracy i wpiszcie go pośrodku odwróconej kartki.

To już koniec. Dziękuję za współpracę!

Po zakończeniu malowania uczniowie pokazują swoje prace (w kamerach) i starają się z pomocą nauczyciela ocenić, które elementy obrazka są zgodne z opisem, a które od niego odbiegają. Uczniowie dzielą się również swoimi pomysłami na tytuły prac.

 WSKAZÓWKI:

• W przypadku uczniów młodszych warto powtórzyć każde zdanie dyktanda. • W treść dyktanda można wpleść aktualnie realizowane treści programowe (szczególnie wdzięczne w tym zakresie są informacje liczbowe, dotyczące figur matematycznych, ale także ortograficzne typu: Wpisz w cztery narysowane kwadraty słowa, w których występuje litera „ó”). • Takie dyktando graficzne może stać się stałym elementem zajęć, np. uczniowie wybierają jakiś prosty obrazek i sami wcielają się w osobę udzielającą instrukcji; potem porównują uzyskane efekty z materiałem źródłowym.

Widzę to i…

Obszar podstawy programowej: edukacja polonistyczna, edukacja społeczna.

Efekt z podstawy programowej: uczeń wypowiada się w formie uporządkowanej i rozwiniętej na tematy związane z przeżyciami, zadaniem, sytuacjami szkolnymi, lekturą czy wydarzeniem kulturalnym; wykorzystuje pracę zespołową w procesie uczenia się.

Uczeń wybiera sobie dowolny przedmiot znajdujący się w jego najbliższym otoczeniu i podaje głośno jakąś jego cechę charakterystyczną. Zadaniem pozostałych osób jest jak