Czynniki zdrowotne – funkcjonalna ocena predyspozycji osoby

4. usystematyzowanie terminów z zakresu doradztwa zawodowego ze szczególnym uwzględnieniem pojęć związanych z edukacją włączającą; 5. wzbogacenie warsztatu pracy doradcy o praktyczne sposoby pracy i metody budowania strategii działania w procesie wspierania uczniów ze zróżnicowanymi potrzebami edukacyjnymi; 6. dostarczenie zweryfikowanej wiedzy dotyczącej skutecznych sposobów wsparcia i współpracy z rodzicami uczniów ze zróżnicowanymi potrzebami edukacyjnymi w planowaniu ich kariery edukacyjno-zawodowej; 7. promowanie kultury włączenia, w tym unikanie etykietowania osób z niepełnosprawnościami na rzecz koncentracji na ogólnym (tj. wspólnym dla wszystkich) profilu kompetencyjnym.

Przy pisaniu publikacji przyjęto ponadto następujące założenia: 1. doradztwo zawodowe dla uczniów ze zróżnicowanymi potrzebami edukacyjnymi powinno w jak największym stopniu przyjmować perspektywę uniwersalnego projektowania, tak aby opracowanie ścieżki doradczej tylko dla konkretnej grupy uczniów z danym typem niepełnosprawności miało charakter włączający, a nie wiązało się z tworzeniem dodatkowej praktyki o charakterze segregacyjnym; 2. posługiwanie się kategorią „zróżnicowanych potrzeb edukacyjnych” oraz „indywidualnych potrzeb edukacyjnych” zamiast „specjalnych potrzeb edukacyjnych” w celu zaakcentowania powszechnego charakteru indywidualnych potrzeb każdego ucznia i nieograniczania perspektywy postrzegania przez doradców zawodowych i innych specjalistów specyficznych rysów funkcjonowania osób uczących się jedynie do sformułowanych na gruncie pedagogiki specjalnej kategorii SPE (np. uczeń z chorobą somatyczną czy osoba zagrożona niedostosowaniem społecznym); 3. doradztwo zawodowe jest systemem powiązanych ze sobą działań prowadzonych przez nauczycieli i szkolnych specjalistów oraz podmioty zewnętrzne współpracujące ze szkołą i ma charakter procesualny (nie ogranicza się tylko do epizodycznych lekcji o tematyce doradczej, ale jest perspektywą metodyczną prowadzenia edukacji, tj. kształcenia i wychowania).

Jednym z postulatów edukacji włączającej, która pragnie otworzyć się na potrzeby każdego ucznia, jest również optymalne przygotowanie go do dokonywania trafnych i bezpiecznych emocjonalnie tranzycji (kolejny etap kształcenia lub wejście na rynek pracy). Jest to możliwe tylko wtedy, gdy uczeń: • jest świadomy posiadanych zasobów, • wie, jakie cele chce osiągnąć, • zna metody wykorzystania swoich zasobów, • zna instytucje i podmioty, które mogą go w tym wspierać.

Wszystkie te warunki wprost definiują kluczowe treści doradztwa zawodowego, stąd wniosek: nie ma skutecznej edukacji włączającej bez skutecznego doradztwa

zawodowego. Mam nadzieję, że przygotowana publikacja pozwoli doradcom zawodowym nie tylko ugruntować przekonanie, że inkluzja jest dobrym kierunkiem zmian w polskim systemie edukacji, ale także uświadomi im, że bez ich zaangażowania to będzie tylko projekt w chronicznej fazie rozruchu – bez szans na finalizację.

Poradnik ma pełnić przede wszystkim funkcję praktyczną, tj. wspierać doradców zawodowych podczas pracy z uczniami ze zróżnicowanymi potrzebami edukacyjnymi. Dlatego też teorię ograniczono do minimum, akcentując ją tylko w tych miejscach, gdzie stanowi wyraźną podstawę (a tym samym uzasadnienie) dla prezentowanych praktyk doradczych. Dodatkowo tekst zawiera ramki zatytułowane „Wyrwane z kontekstu życiowego”, w których opisano głównie przykłady wykorzystania proponowanych rozwiązań lub zawarto dodatkowe wyjaśnienia (często wsparte wynikami badań naukowych), umożliwiające lepsze zrozumienie intencji autora publikacji. Taka strategia pozwoli od razu podczas lektury odnieść się do praktyki zawodowej, co nie tylko podniesie efektywność uczenia się, ale i dostarczy inspiracji do działania.

I właśnie inspiracji do podjęcia aktywności życzę Państwu jak najwięcej.

Autor