Marksizm ve Ayaklanma Viladimir liç Lenin 13-14 (26-27) Eylül 1917 günleri yaz ld . lk kez 1921'de
Proletarskaya Revolutsiya
No: 2'de yay nland .
Ayaklanmaya haz rlanman n ve genel olarak, ayaklanmay bir sanat olarak görme biçiminin blankicilik oldu§unu ileri süren oportünist yalan, Marksizmin çarp t lmalar aras nda, en kötü niyetlerden ve egemen sosyalist partiler taraf ndan belki de en çok yay lm ³ bulunanlardan biridir. Oportünizmin büyük ustas , Bernstein, Marksizme kar³ blankicilik suçlamas n ileri sürerek, ac kl bir ün kazanm ³t , ve gerçekte, bugünün oportünistleri, blankicilik diye hayk rd klar zaman, Bernstein' n yoksul kir lerini ne az c k yenile³tiriyor, ne de onlar en küçük bir ³ey ile zenginle³tiriyorlar . Marksistleri, ayaklanmay bir sanat olarak gördükleri için, blankicilik olarak suçlamak! Ayaklanman n bir sanat oldu§unu aç klayarak, onu bir sanat olarak ele almak gerekti§ini, ilk ba³ar lar kazanmak ve karga³al k içine dü³mesinden yararlanarak, dü³mana kar³ yürüyü³ü aksatmaks z n, ba³ar dan ba³ar ya ilerlemek gerekti§ini, vb., vb. söyleyerek bu konudaki krini en belgin, en aç k ve en kesin bir biçimde aç klayan n Marks' n ta kendisi oldu§unu hiç bir Marksist yads yamayaca§ na göre, gerçe§in bundan daha apaç k bir çarp t lmas olamaz. Ba³armak için, ayaklanma bir komploya de§il, bir partiye de§il, ama öncü s n f na dayanmal d r. ³te birinci nokta. Ayaklanma halk n devrimci at l m-
na dayanmal d r. ³te ikinci nokta. Ayaklanma, yükselen devrim tarihinin, halk öncüsünün etkinli§inin en güçlü oldu§u, dü³man sa ar nda ve devri-
min güçsüz, karars z, çeli³ki dolu dostlar n n sa ar nda duraksamalar n en güçlü olduklar bir dönüm noktas nda patlak vermelidir. ³te üçüncü nokta. Ayaklanma sorununu koyma biçiminde, Marksizmin blankicilikten ayr lmas sonucunu veren üç ko³ul, i³te bunlard r. Ama, bu ko³ullar yerine geldikten sonra, ayaklanmay bir sanat olarak görmeyi kabul etmemek, Marksizme ihanet etmektir, devrime ihanet etmektir.
1
Ayaklanman n, olaylar n nesnel ak ³ taraf ndan gündeme konmu³ bulundu§unu partinin tam da ³u anda zorunlulukla kabul etmesi gerekti§ini, ayaklanmay bir sanat olarak ele almas gerekti§ini tan tlamak için, belki en iyisi kar³ la³t rma yöntemini kullanmak ve 3 ve 4 Temmuz günleri ile Eylül günlerini kar³ la³t rmak olacakt r. 3 ve 4 Temmuz günleri, gerçe§e ayk r davranmaks z n, sorun ³öyle konabiliyordu: ktidar almak daha ye§dir, yoksa dü³manlar m z bizi her durumda ba³kald rma ile suçlayacak ve bize fesatç ym ³ z gibi davranacaklard r. Ama bundan, iktidar o zaman alman n yararl oldu§u sonucu ç kar lam yordu, çünkü ayaklanman n zaferi için nesnel ko³ullar gerçekle³memi³ti. 1) Devrimin öncüsü olan s n f henüz arkam zda de§ildi. Her iki ba³kent i³çileri ve askerleri aras nda henüz ço§unlu§a sahip de§ildik. Bugün, her iki sovyette de bu ço§unlu§a sahip bulunuyoruz. Bu ço§unluk yaln zca Temmuz ve A§ustos aylar olaylar taraf ndan, bol³eviklere kar³ bast rma lar deneyimi taraf ndan ve Kornilov ayaklanmas deneyimi taraf ndan yarat lm ³t r. 2) Devrimci co³ku henüz büyük halk y § n n kazanmam ³t . Bugün, Kornilov ayaklanmas ndan sonra, kazanm ³ bulunuyor. Ta³radaki olaylar ve iktidar n birçok yerde sovyetler taraf ndan al nmas , i³te bunu tan tlar. 3) Dü³manlar m z aras nda ve karars z küçük-burjuvazi aras nda, o zaman ciddi bir siyasal geni³likteki duraksamalar yoktu. Bugün, bu duraksamalar büyük bir geni³lik kazand : ba³ dü³man m z, mütte k emperyalizm, dünya emperyalizmi çünkü Mütte kler , dünya emperyalizminin ba³ nda bulunuyorlar zafere de§in sava³ ile Rusya'ya kar³ ayr bar ³ aras nda karar-
s zl k gösterdi. Halk içinde ço§unlu§u aç kça yitirmi³ bulunan küçük-burjuva demokratlar m z, kadetler ile blok kurmay , yani birle³meyi kabul etmedikleri zaman, derin duraksamalar içine dü³tüler. 4) Bu nedenle, 3 ve 4 Temmuz günleri, ayaklanma bir yanl ³l k olurdu: iktidar ne maddeten ne de siyasal olarak koruyabilecektik. Her ne kadar Petrograd zaman zaman bizim elimizde olsa da, (iktidar ç.) maddeten (koruyamazd k ç.), çünkü i³çilerimiz ve askerlerimiz Petrograd' elde tutmak için dö-
vü³meyi, ölmeyi o zaman kabul etmezlerdi: ayn zamanda hem Kerenski 'lere ve hem de Çereteli'ler ve Çernov'lara kar³ bu k zg nl k , bu yat ³maz kin o zaman yoktu; bol³eviklere kar³ , sosyalist-devrimcilerin ve men³eviklerin de kat ld klar k y mlar n deneyimi ile insanlar m z henüz yo§rulmam ³lard . Siyasal olarak 3 ve 4 temmuz günleri iktidar koruyamayacakt k, çünkü,
Kornilov serüveninden önce, ordu ve ta³ra, Petrograd'a kar³ yürüyebilirdi
2
ve yürüyecekti. Bugün durum bamba³kad r. Devrimin öncüsü, y § nlar sürüklemeye yetenekli, halk n öncüsü olan s -
n f n ço§unlu§u bizden yana. Halk n ço§unlu§u bizden yana, çünkü Çernov'un hükümetten ayr l ³ , köylülü§ün sosyalist-devrimci bloktan (ne de sosyalist-devrimcilerin kendinden)
toprak almayaca§ n n, her ne kadar tek belirtisi olmaktan uzaksa da, gene de en gözle görülür ve en somut belirtisidir. Ba³l ca nokta, devrime kendi ulusal niteli§ini veren nokta da, i³te budur.
Tüm emperyalizm ve tüm men³evikler ve sosyalist-devrimciler blokunun görülmemi³ duraksamalar kar³ s nda, partinin kendi yolunu çok iyi bildi§i bir durumun üstünlü§ü bizden yana.
Kesin bir zafer bizden yana, çünkü halk art k umutsuzlu§un k y s ndad r, ve biz, Kornilov günleri s ras ndaki yönetimimizin önemini göstererek, sonra da blokçular a bir uzla³ma önererek ve onlardan kendi duraksamalar na bir son vermekten uzak bir red yan t alarak, tüm halka ayd nl k bir persfektif sunuyoruz. Uzla³ma önerimizin henüz reddedilmemi³ oldu§una, Demokratik Konferans n henüz onu kabul edebilece§ine inanmak, en büyük yanl ³l k olurdu. Uzla³ma, bir parti taraf ndan partilere önerilmi³ti: bu i³ ba³ka türlü de olamazd . Partiler bu uzla³ma önerisini kabul etmediler. Demokratik Konferans, yaln zca bir konferanst r, ba³ka hiç bir ³ey de§il. Unutulmamas gereken ³ey, onun devrimci halk ço§unlu§unu, yoksulla³m ³ ve k zd r lm ³ köylülü§ü temsil etmedi§idir. Bu bir halk az nl § konferans d r [;] bu apaç k gerçe§i unutmamak gerek. Demokratik Konferansa bir parlamento gibi davranmak, bizim bak m m zdan en büyük yanl ³l k, en kötü parlamenter al kl k olurdu, çünkü o e§er kendini parlamento ve devrimin egemen parlamentosu olarak da ilan etse, her ³eye kar³ n hiç bir ³eyi kararla³t ramayacakt r : Karar ona de§il, Petrograd ve Moskova i³çi mahallelerine ba§l d r. Ba³ar ile taçlanm ³ bir ayaklanman n bütün nesnel ko³ullar biraraya gelmi³ bulunuyor. Halk çileden ç karan ve gerçek bir i³kence olu³turan duraksamalara, yaln z bizim ayaklanmadaki zaferimizin son verece§i; yaln z bizim ayaklanmadaki zaferimizin topra§ köylülü§e hemen verece§i; devrime kar³ ayr bar ³ manevralar n , yaln z bizim ayaklanmadaki zaferimizin ba³ar s zl-
§a u§rataca§ , bu manevralar , daha tam, daha adil ve daha yak n bir bar ³, devrime elveri³li bir bar ³ aç k önerisi ile ba³ar s zl §a u§rataca§ bir durumun ola§anüstü üstünlü§ü bizden yana.
3
Ensonu yaln z bizim partimiz, ayaklanmada zafer kazand ktan sonra, Petrograd' kurtarabilir, çünkü, e§er bizim bar ³ önerimiz kabul edilmez ve bir silah b rak ³mas bile sa§layamazsak, o zaman a³ r c l § n as l yanda³lar
biz olaca§ z, sava³ partilerinin ba³ nda biz olaca§ z, en iyi sava³ partisi biz olaca§ z ve sava³ gerçekten devrimci bir biçimde yürütece§iz. Kapitalistlerin bütün ekmeklerini ve bütün çizmelerini ellerinden alaca§ z. Onlara ekmek k r nt lar n b rakacak, onlara çar k giydirece§iz. Bütün ekmek ve bütün kunduralar cepheye verece§iz. O zaman Petrograd' ba³ar yla savunaca§ z. Gerçekten devrimci bir sava³ için, maddi oldu§u kadar manevi kaynaklar da, Rusya'da hala çoktur; Almanlar n bizimle hiç olmazsa bir silah b rak ³mas yapmalar için yüzde-doksandokuz ³ans vard r. Ve bugün bir silah b rak ³mas sa§lamak, tüm dünyay yenmektir. Devrimi kurtarmak ve Rusya'y her iki koalisyon emperyalistlerinin de istedikleri ayr payla³ mdan kurturmak için, Petrograd ve Moskova i³çilerinin ayaklanmas n n kesinlikle zorunlu oldu§unun bilincine varm ³ bulunan bizler, ilkin, siyasal takti§imizi, Konferansta, yükselen devrim ko³ullar na uyarlamal y z; sonra da, Marks' n ayaklanmay bir sanat olarak görmenin zorunlulu§u üzerindeki dü³üncesini yaln zca sözde kabul etmedi§imizi tan tlamal y z. Say ile etkilenmeksizin, karars zlar karars zlar kamp nda b rakmaktan korkmaks z n, Konferansa kat lan bol³evik kanada gecikmeden yeni bir birlik vermeliyiz: Karars zlar devrim davas na orada (karars zlar kamp nda ç.) gözüpek ve özverili sava³ç lar kamp nda oldu§undan daha yararl olacaklard r. Uzun söylevlerin yetersizli§ini, genel olarak söylev lerin yersizli§ini, devrimin kurtulu³u için ivedi bir eylem zorunlulu§unu, burjuvaziden tam bir kopma, bütün bugünkü hükümet üyelerinin görevden al nma, Rusya'n n ayr bir payla³ m n haz rlayan ngiliz-Frans z emperyalistlerinden tam bir kopma kesin zorunlulu§unu, bütün iktidar hemen devrimci proletarya taraf-
ndan yönetilen devrimci demokrasinin eline geçirme zorunlulu§unu en kesin bir biçimde belirten k sa bir bol³evikler bildirgesi yazmal y z. Bildirgemiz, program tasar m z ile ba§l l k içinde, ³u varg y en k sa ve en aç k biçimde formüllendirmelidir: Halklara bar ³, köylülere toprak, yüzk zart c kazançlara el koyma ve üretimin kapitalistler taraf ndan edepsizce baltalanmas na kar³ bast rma. Bildirgemiz ne denli k sa, ne denli kesin olursa, o denli iyi olacakt r. Yaln zca bu bildirgede çok önemli iki noktay daha vurgulamak gerekir: Halk karars zl klar yüzünden çileden ç km ³t r, halk sosyalist-devrimciler ile men-
4
³eviklerin karars zl § yüzünden rahats zd r; biz bu partilerden kesinlikle kopuyoruz, çünkü onlar devrime ihanet etmi³lerdir. Ba³ka bir ³ey daha: Hemen ilhaks z bir bar ³ önererek, mütte k emperyalistlerden ve tüm emperyalistlerden hemen koparak, hemen ya bir silah b rak ³mas , ya da bütün devrimci proletaryan n savunmaya kat lmas n , ve devrimci demokrasi taraf ndan, devrimci demokrasinin yönetimi alt nda, gerçekten adil, gerçekten devrimci bir sava³ n sürdürülmesini elde edece§iz. Bu bildirgeyi okuduktan sonra, sözler de§il kararlar, yaz l kararlar de§il
eylemler istedikten sonra, bütün kanad m z fabrikalara ve k ³lalara göndermeliyiz : onun yeri oralardad r, devrimin dirimsel gücü oralardad r, devrimin kurtulu³u oralardan gelecektir, Demokratik Konferans n itici gücü oralard r. Ate³li, heyecanl söylevlerimizde, program m z oralarda aç klaml ve sorunu ³öyle koymal y z: Ya bu program n Konferans taraf ndan eksiksiz kabulü, ya da ayaklanma. Orta yol yoktur. Beklemek olanaks zd r. Devrim mahvolur. Sorun böylece konduktan sonra, tüm kanad m z fabrikalar ve k ³lalarda toplanm ³ bulundu§undan, ayaklanman n ba³lamas gereken zaman karar-
la³t rabilecek bir durumda olaca§ z. Ve ayaklanmay Marksistler olarak, yani bir sanat olarak görmek için, ayn zamanda, bir dakika yitirmeksizin, ayaklanma müfrezeleri kurmayan örgütlemeli, güçlerimizi yerli yerine da§ tmal , güvenilir alaylar en önemli noktalara göndermeli, Aleksandra Tiyatrosunu ku³atmal , Piyer ve Pol kalesini ku³atmal , genelkurmay ve hükümeti tutuklamal , harpokulu ö§rencilerine ve vah³i tümen e kar³ , dü³man kentin dirimsel merkezlerine sokmaktansa, ölmeye haz r müfrezeleri göndermeliyiz; silahl i³çileri seferber etmeli, onlar son ve amans z bir sava³ ma ça§ rmal , telgraf ve telefonu ayn zamanda i³gal etmeli, bizim ayaklanma kurmay m z Telefon Merkezine yerle³tirmeli, onu bütün fabrikalara, bütün alaylara, bütün silahl sava³ m merkezlerine, vb. telefonla ba§lamal y z. Bütün bunlar, ku³kusuz, yaln zca yakla³ k, ve yaln zca, ya³ad § m z anda,
e§er ayaklanma bir sanat olarak görülmezse, Marksizme ba§l kal namayaca§ , devrime ba§l kal namayaca§ olgusunu ayd nlatmaya yönelik ³eylerdir.
LEN N 13-14 (26-27) Eylül 1917
5
Ayd nlanma K端t端phanesi
http://www.1001001000.org