DAGKRANT ZONDAG 2 SEPTEMBER 2018
Capriccio Stravagante besluit Festival Oude Muziek 2018
Save the date: 23 aug-1 sep 2019
Napoli Festival Oude Muziek Utrecht 2019 Op de laatste dag van het Festival Oude Muziek 2018 is het ook tijd om vast vooruit te blikken. Het artistieke team is namelijk al volop bezig met het programma van volgend jaar. Voor dat Festival reizen we af naar Italië, naar de stad gelegen in de schaduw van de Vesuvius en aan de Tyrreense zee: Napels.
ADIEU, MONSIEUR RAMEAU SLOTCONCERT FESTIVAL OUDE MUZIEK Van Blijde Intrede tot muzikale grafrede: vanavond wordt het Festival Oude Muziek op passende wijze afgerond. We brengen een laatste groet aan JeanPhilippe Rameau op de tonen van het requiem van Jean Gilles zoals dat in 1764 bij de begrafenis van de grote meester is uitgevoerd. De Messe des morts van Jean Gilles was in de achttiende eeuw het beroemdste requiem van Frankrijk. De dodenmis werd bij talloze begrafenissen uitgevoerd, onder andere die van Gilles zelf, André Campra, Lodewijk XV en Jean-Philippe Rameau. Volgens de overlevering had Gilles de opdracht gekregen om een requiem te componeren, maar ontstond er een conflict over het honorarium. Gilles trok zijn compositie terug en besloot dat het stuk dan maar bij zijn eigen begrafenis moest worden uitgevoerd. En zo geschied-
de, in 1705. In de loop van de decennia ontstonden verschillende versies van de Messe des morts. Er zijn minstens twaalf varianten bekend in verschillende bronnen, soms met ingrijpende wijzigingen. Bijna zestig jaar na de eerste uitvoering werd een arrangement van de mis voorbereid voor de begrafenis van Rameau, waarschijnlijk door de componisten François Rebel en François Francoeur. Zij actualiseerden de mis, onder andere door de instrumentatie te veranderen. Als hommage aan hun overleden vriend voegden ze bovendien delen toe uit zijn opera’s, waaronder Castor et Pollux, Dardanus en Zoroastre. De partituur en partijen van deze bijzondere versie zijn bewaard gebleven, waardoor Capriccio Stravagante met deze prachtige muziek dit Festival Oude Muziek kan besluiten. ■●
Xavier Vandamme: ‘Volgend jaar voltooien we onze geplande triptiek van festivals met een Italiaans thema: in 2011 hadden we Rome, 2016 was gewijd aan Venetië en in 2019 gaan we naar Napels. Al deze steden zijn heel verschillend. Ze hebben elk een andere geschiedenis, en muziek die werd gecomponeerd voor verschillende politieke, sociale en religieuze functies. We vergeten weleens hoe belangrijk Napels als koninkrijk was, met een internationale uitstraling. En waar het opera en didaktiek betreft, heeft Napels een traditie die niet te evenaren is.’ Lees verder op p. 4.
zo 2 sep, 20.00 uur TivoliVredenburg, Grote Zaal Capriccio Stravagante & Capella Cracoviensis / Skip Sempé Adieu, Monsieur Rameau
Vanaf oktober: nieuw concertseizoen in Nederland en België
SEIZOEN 2018/2019 VAN DE MAKERS VAN HET FESTIVAL OUDE MUZIEK
Van Engelse songs uit de tiende eeuw, via kerstmotetten van Heinrich Schütz, tot de Concerti Armonici van graaf Van Wassenaer: tijdens het Seizoen 2018/2019 klinkt muziek van middeleeuwen tot barok op de mooiste locaties in Nederland en Vlaanderen. Nieuw dit seizoen is dat ook de romantiek wordt verkend, in de vorm van een kleurrijke en geconcentreerde concertdag. Het minifestival Klavieren in Zutphen moet een nieuwe traditie worden. Dit initiatief wordt gelanceerd in samenwerking met de Geelvinck Muziek Musea en hun prachtige collectie fortepiano’s. De eerste editie is gewijd aan broer en zus Felix en Fanny Mendelssohn. Zoals elk jaar wordt in Utrecht (TivoliVredenburg) en Amsterdam (Muziekgebouw aan ’t IJ) een componistendag opgezet. Dit keer draait het allemaal om Georg Friedrich Händel, met blokfluitsonates, klavierwerken, Romeinse canta-
GROTE WINNAAR INTERNATIONAAL VAN WASSENAER CONCOURS 2018: THE BEGGAR’S ENSEMBLE
tes en een lezing door de wereldautoriteit op het vlak van Engelse muziek, Peter Holman. Ter afsluiting klinkt een feestelijke Messiah door de Nieuwe Philharmonie Utrecht. Het Seizoen 2018/2019 haalt in een twintigtal tournees opnieuw internationale topartiesten en -ensembles naar Nederland, zoals Christina Pluhar, Gli Angeli Genève en La Risonanza. De concerten vinden plaats op historische locaties door het hele land en in Vlaanderen. ■●
DE BOURGONDISCHE KEUKEN Onno Kleyn
Het is voor ons bijna onvoorstelbaar hoeveel vis er werd verorberd in de veertiende en vijftiende eeuw. De reden is natuurlijk het grote aantal vastendagen die de kerk oplegde. Dat waren er al gauw 150 in het jaar: 40 dagen voor Pasen, de advent voor Kerstmis, alle vrijdagen en dikwijls ook nog de woensdagen of zaterdagen. Vlees en zuivel waren dan verboden en dat maakte het vooral de armere mensen moeilijk. De rijken aten dure vis. In het huidige Bourgondië zal dat zoetwatervis zijn geweest uit rivieren, meren en kweekvijvers, in Vlaanderen zeker ook zeevis. Een bijna middeleeuwse bereiding die nu bekend staat als specialiteit van de oevers van de Saône is de pochouse of pauchouse: een stoofpot van verschillende soorten vis met witte wijn, geserveerd met knoflookcroutons. En zoals gebruikelijk steggelt men ontzettend over de juiste ingrediënten. ■● Recept pochouse onnokleyn.nl/ visstoofpot-met-witte-wijn
Meer weten? Op oudemuziek.nl/seizoen vindt u alle informatie.
Bij de prijsuitreiking van het Internationaal Van Wassenaer Concours kwam één ensemble als grote winnaar naar voren. The Beggar’s Ensemble ging na een spannende eindstrijd naar huis met de Eerste prijs, de Otto Van Wassenaer Publieksprijs en de Organisatie Oude Muziek-prijs, waarmee het ensemble een landelijke concerttournee in het Seizoen
Oude Muziek wint. De jury roemde het ensemble om zijn interpretatie en spelniveau. L’Apothéose won de tweede prijs; IJ SPACE werd derde en won bovendien de jongerenjuryprijs. Alle vier finalisten kregen een masterclasscheque ter waarde van € 500. ■● Alle uitslagen: oudemuziek.nl/ivwc
Doulce Mémoire repeteert voor de spectaculaire voorstelling Een renaissancebanket in scène gezet
Foto’s: Marieke Wijntjes
Vervolg: Napoli Festival Oude Muziek Utrecht 2019
Napels is al eeuwenlang geliefd als plek van genot en vertier. De stad kent een rijke en grotendeels onontgonnen muzikale erfenis. Napels was een koninkrijk en lang een van de grootste steden van Europa. Het werd een belangrijk centrum voor vocale muziek, met opera’s, serenades en muzikale feesten op het water. ‘We werken samen met de onderzoekers van het Centro di Musica Antica Pietà de’ Turchini in Napels,’ vertelt Vandamme. ‘Dit festivalthema biedt ons gelegenheid om dit repertoire te presenteren en tegelijkertijd de vocale technieken te onderzoeken die aan de basis liggen van de Europese cantabile-stijl. Ook theater en commedia dell’arte komen aan bod. Maar we gaan ook veel verder terug in de tijd, met volop aandacht voor muziek uit middeleeuwen, renaissance en vroegbarok. Vaak is dat onbekende muziek, dus we zullen een paar wereldpremières kunnen brengen.’ Van 1503 tot 1714 maakte Napels deel uit van het Spaanse rijk, eerst onder de Spaanse koningen, later onder de Habsburgers. Daarom wordt er tijdens dit Festival ook plek ingeruimd voor Spaans repertoire.
De artist in residence in 2019 wordt de flamboyante Marco Mencoboni, die met zijn ensemble Cantar Lontano baanbrekend werk verricht op het vlak van ruimtelijke effecten van barokmuziek. ■● vr 23 aug t/m zo 1 sep 2019 Festival Oude Muziek Utrecht – Napoli
@OUDEMUZIEK Laat ons weten wat u van het Festival Oude Muziek vindt en praat mee met #FOMU18
@doryontour #StileAntico zong #Josquin. Het was prachtig. @oudemuziek @stileantico Celebrating after a standing ovation for our all-Josquin concert at @ oudemuziek Utrecht. It is always a joy to come to this wonderful festival. Tot snel!
Het programma wordt bekend gemaakt op 15 mei 2019. Vraag een brochure aan of kijk op oudemuziek.nl.
@gbarendrecht Eerste bezoek aan dit festival in Utrecht. Groots opgezet, omvangrijk informatief programmaboek, 3 concerten, niet frequent gehoorde muziek (voor mij). Idem mooie ongehoorde instrumenten (schalmei). Moeite waard! #festivaloudemuziek @JoopDaalmeijer Vrijdagavond op Festival #OudeMuziek Jordi Savall met voor mij onbekend werk van Francois Couperin: Les Nations. 1700 mensen in #TivoliVredenburg. Tot helemaal bovenin vol.
Marco Mencoboni
© MARIEKE WIJNTJES
Volgend jaar staat er dus ook opera op het programma. ‘Maar,’ zegt Vandamme, ‘opera met een twist! Het succes van de productie Música Fugit in 2017 heeft ertoe geleid dat we nog een keer gaan samenwerken met Thomas Hoeft. Napolitaanse opera, maar dan anders.’ Thomas Hoeft is schrijver, regisseur en dramaturg en wordt mede-curator van het Festival.
@JGronden Mocht de Utrechtse cultuurwethouder @AnkeKlein en een keur aan gasten welkom heten bij een sublieme uitvoering van Josquins Missa Gaudeamus door @stileantico in de Jacobikerk vanmiddag. Alweer een hoogtepunt in het festival @oudemuziek
FABULOUS FRINGE Iedere dag tijdens het Festival Oude Muziek presenteren we om 12.30 en/ of 15.30 uur de Fabulous Fringe. Dit zijn concerten met de beste ensembles uit het gratis toegankelijke fringeprogramma. Vandaag zijn dat er twee! ■● zo 2 sep, 12.30 uur TivoliVredenburg, Grote Zaal
Vanaf oktober: nieuw concertseizoen in Nederland en België
BACK TO BASICS MET CHRISTINA PLUHAR Een grootheid binnen de oude muziek mag het nieuwe Seizoen 2018/2019 openen: met een intieme bezetting komt Christina Pluhar voor een concerttournee naar Nederland met een heerlijk Engels barokprogramma.
Siglo de Oro Rachel Ambrose Evans, Christine Buras, Hannah Ely, Helena Thomson sopraan Harriet Hougham Slade, Rebekah Jones alt Paul Bentley-Angell, Chris Fitzgerald-Lombard tenor David Le Provost, Ben McKee, Sam Mitchell, Ben Rowarth bas Patrick Allies muzikale leiding
© MICHEL NOVAK
Heilige Week in Hamburg: Handl, Praetorius, Hassler e.a.
Christina Pluhar
Sponte Sua Pablo Sosa del Rosario traverso Asako Ueda theorbe Sonates van Händel, C.Ph.E. Bach en J.S. Bach
COLOFON REDACTIE Susanne Vermeulen VORMGEVING Esther de Bruijn © Le Canard des Ducs is de dagkrant van het Festival Oude Muziek Utrecht 2018 Draag net als het Festival Oude Muziek bij aan een beter milieu: gooi deze krant niet weg, maar neem hem mee naar huis of leg hem terug in Festivalcentrum TivoliVredenburg. Bedankt! Le Canard des Ducs bestaat ook digitaal! Meld u aan via oudemuziek.nl/festivalkrant facebook.com/oudemuziek twitter.com/oudemuziek instagram/utrecht_early_music_festival youtube.com/FestivalOudeMuziek
L’Arpeggiata en zijn legendarische bezieler Christina Pluhar zijn tijdens het Festival Oude Muziek in Utrecht vaak te gast in grote producties met veel solisten. In deze seizoenstournee keren zij terug naar hoe het succesverhaal is begonnen: intiem en intens. Met de sopraan Céline Scheen en enkele instrumentale partners kiest Pluhar voor de luitlegende John Dowland, de ‘Orpheus Britannicus’ Henry Purcell en de songsmid Robert Johnson. Enkele onverwoestbare traditionals in Arpeggiata-jasje maken dit feest compleet. Enkele concerten zijn al uitverkocht, dus wacht niet te lang met bestellen. ■●
Celine Sheen
© DINA KÖTTGEN
zo 2 sep, 15.30 uur Grand Hotel Karel V
L’Arpeggiata / Christina Pluhar Back to basics Celine Scheen sopraan Doron Sherwin cornetto Francesco Turrisi klavecimbel en orgel Josep Maria Marti Duran luit Christina Pluhar theorbe en muzikale leiding vr 5 okt, 20.15 uur Deventer, Penninckshuis za 6 okt, 20.15 uur Leeuwarden, Grote Kerk ma 8 okt, 20.00 uur Amsterdam, Waalse Kerk di 9 okt, 20.30 uur Maastricht, Sint-Janskerk wo 10 okt, 20.15 uur Eindhoven, Muziekgebouw, Kleine Zaal do 11 okt, 20.15 uur Westzaan, Zuidervermaning vr 12 okt, 20.15 uur Den Haag, Nieuwe Kerk za 13 okt, 20.00 uur Utrecht, TivoliVredenburg, Hertz
• CO • N C ERTLA D D ER
ZONDAG 2 SEPTEMBER 9.00 9.30
Festivalcentrum TivoliVredenburg Festivalkassa (tot 20.00), Informatiebalie, cd-verkoop (tot 20.00) en Het Gegeven Paard Zomerschool: Dr. Rosi Braidotti Death in Burgundy / Voertaal: Engels TivoliVredenburg, Cloud Nine € 5
13.00
Marc Lewon, Paul Kieffer & Grace Newcombe Luitduetten op Bourgondische wijze Lutherse Kerk € 18 / € 16 / € 10
14.00 Conservatorium van Amsterdam Verrassingsprogramma Bartholomeus Gasthuis 14.00
Sua Dolce Maestà Suonin’ le trombe: Sanz, Cabezon, Durón e.a. Het Huis, Koepelzaal
gratis
Pérez & Veldman El fuego español: Cavazza, Rodil, Soler en Míson Fundatie van Renswoude
FRINGE
*gratis
14.00 Presentatie zangworkshop FRINGE Josquin Met Stephan MacLeod Utrechts Centrum voor de Kunsten, Marnixzaal gratis
11.00 Hieronymus Déploration: Dufay, Agricola, Binchois, Josquin e.a. MerkAz
*gratis
FRINGE
*gratis
17.00 Companyia Musical & La Caravaggia / Josep Cabré Josquins Missa Fortunata Desperata Domkerk € 22 / € 19 / € 10 17.00 Il Suonar Parlante / Vittorio Ghielmi Rameau, violoniste? Geertekerk € 22 / € 19 / € 10 17.45 Camerata Trajectina De koddige Olipodrigo: zang, spijs en wijn Paushuize
FRINGE
11.00 Paulina Żmuda FRINGE Danse et méditation non mesuré: Froberger, d’Anglebert & Couperin KuuB *gratis
gratis
gratis
10.00 Zangworkshop Josquin tot met Stephan MacLeod 14.30 Voertaal: Engels Utrechts Centrum voor de Kunsten, Torenzaal 11.00
Janno den Engelsman Balbastre, Rameau en De Konink op beiaard Domtoren (luisterplaats: Flora’s Hof
FRINGE
14.00 Cantoría FRINGE Albricias: Càrceres, Flecha e.a. Sint Eloyen Gasthuis *gratis 10.00 Oude Muziek Markt tot Festivalcentrum 17.00 TivoliVredenburg
16.00
15.00
18.30
What’s new? Jed Wentz Rhetoric: a spoken practice Voertaal: Engels TivoliVredenburg, Hertz gratis
20.00
Capriccio Stravagante & Capella Cracoviensis / Skip Sempé Adieu, Monsieur Rameau TivoliVredenburg, Grote Zaal € 38 / € 34 / € 10
Les haulz et les bas De Goede, De Stoute en De Onbevreesde Willibrordkerk € 22 / € 19 / € 10
15.00 The Bach Players met Ricardo Barros en Gudrun Skamletz Dansen op Couperin TivoliVredenburg, Hertz € 22 / € 19 / € 10
11.00
Claudia Caffagni & Paola Erdas, m.m.v. Alexandra Maris Alles voor de liefde: leven en werk van Christine de Pisan Gasthuis Leeuwenbergh € 22 / € 19 / € 10
15.30
12.30
Siglo de Oro FABULOUS FRINGE Heilige Week in Hamburg: Handl, Praetorius, Hassler e.a. TivoliVredenburg, Grote Zaal gratis
15.30 Urstrom Duo Jacchini, Gabrielli, Platti, Weiss en Geminiani MerkAz
Sponte Sua FABULOUS FRINGE Sonates van Händel, C.Ph.E. Bach en J.S. Bach Grand Hotel Karel V *gratis
FRINGE
*gratis