DAGKRANT ZATERDAG 3 SEPTEMBER 2016
Van Parijs tot Rome met Ensemble Correspondances zaterdag 3 september, 11.00-16.30 uur TivoliVredenburg, Hertz
FOTO: MOLINA VISUALS
Finale Internationaal Van Wassenaer Concours
De Italiaanse reis van Charpentier Venetië als festivalthema, en dan muziek van Fransman Marc-Antoine Charpentier? Jazeker! In het concert vanavond om 20.00 uur in TivoliVredenburg volgt Ensemble Correspondances, dé Charpentier-specialisten van het moment, de Franse componist op de Italiaanse reis die hij tussen 1665 en 1669 ondernam. Of Charpentier daarbij ook daadwerkelijk in Venetië is geweest, is de vraag. Maar Italiaanse invloeden zijn echter onmiskenbaar aanwezig in zijn muziek. Sébastien Daucé en de zijnen laten horen welke muziek Charpentier tijdens zijn reis in Italië gehoord kan hebben.
Als we Sébastien Daucé van Ensemble Correspondances mogen geloven kan Charpentier een bezoekje aan de Dogestad niet aan zich voorbij hebben laten gaan. In 1665 vertrok de tweeëntwintigjarige Charpentier voor een lange reis naar de andere kant van de Alpen. Bekend is dat hij Rome heeft bezocht – dan zal hij Venetië, Bologna en Ferrara toch niet links hebben laten liggen? De meest gebruikelijke routes van Noord-Italië naar Rome leidden allebei via Bologna. Vervolgens kon men meteen de Apennijnen over richting Florence en vanuit daar afzakken naar Rome, of de Via Aemilia volgend via Ferrara richting de Adriatische lees verder op pagina 2
11.10-11.35 uur COLLEGIUM MUSICUM DEN HAAG Carl Philipp Emanuel Bach 1714-1788 Sonate in a Wq.90:01 / H.522 Presto - Andante - Presto ma non tanto Georg Philipp Telemann 1681-1767 Triosonate in d TWV42:d10 Allegro - Adagio - Allegro - Presto 11.45-12.10 uur BAROCCO CONCERTATO Johann Sebastian Bach 1685-1750 Vioolsonate in G BWV 1021 Adagio - Vivace - Largo - Presto Jean-Marie Leclair 1697-1764 Sonate in e Op. 21 nr. 1 Adagio - Allegro ma poco - Sarabanda - Allegro 12.15-12.40 uur JURYCOMMENTAAR 12.40-13.15 uur PAUZE 13.20-13.45 uur LES ESPRITS ANIMAUX Johann Heinrich Schmelzer ca. 1620/23-1680 Lamento sopra la morte Ferdinandi III Luigi Boccherini 1743-1805 Kwintet voor fluit en strijkers in g Op. 19 nr. 2 G430 Allegro e con un poco di moto - menuetto 13.55-14.20 uur RADIO ANTIQUA Antonín Reichenauer ca. 1694-1730 Concerto in g Adagio - Allegro - Adagio - Tempo di menuetto Georg Philipp Telemann 1681-1767 Concerto in a Adagio - Allegro - Adagio - Allegro 14.25-14.50 UUR JURYCOMMENTAAR 14.50-15.20 uur JURYBERAAD 15.20-15.50 uur BEKENDMAKING WINNAARS
Bevangen door de Vivaldi-manie
Vervolg: De Italiaanse reis van Charpentier
De Vier Jaargetijden volgens Gunar Letzbor
kust, om bij Ancona weer landinwaarts richting Rome te gaan. Franse reisgidsen uit de zeventiende eeuw raadden aan om niet twee keer dezelfde route te nemen, en het ligt voor de hand dat Charpentier dat op zijn heen- en terugreis ook niet deed. Bovendien was een ander terugkerend advies om niet alleen ‘levenloze dingen’ te bekijken, maar ook beroemde meesters in de kunst en wetenschap te bezoeken. Ook Charpentier is natuurlijk niet met oog- en oorkleppen op door Italië gereisd totdat hij Rome bereikte.
FOTO: VIA WEBSITE TANJA OBALSKI
Na enkele jaren van muzikale onderdompeling in Rome keerde hij in 1669 terug naar Parijs. De Italiaanse ervaringen hebben een blijvend effect gehad op zijn componeren. Het is goed voor te stellen Charpentier zich de pracht en praal van de muziek uit Bologna, Venetië en Rome kon herinneren bij het componeren van zijn eigen vierkorige mis, die uniek is voor de Franse muziek. Op basis van dit dromen over de mogelijke reisbestemmingen van Charpentier presenteert Correspondances een programma met zijn eigen werken en mogelijke voorbeelden die hij onderweg in allerlei steden aantrof. Naast de zestienstemmige Messe a 4 chœurs zingt het ensemble van Sébastien Daucé
We kunnen vandaag de dag de radio of televisie niet meer aanzetten of we horen die verdomde Vier Jaargetijden weer onder een reclamespot. Maar wees gerust: Gunar Letzbor en zijn Ars Antiqua Austria zorgen er vanavond voor dat de programmatische vioolconcerten u weer als muziek in de oren zullen klinken.
Sébastien Daucé
delen uit meerkorige missen en motetten van Italiaanse componisten als Tarquinio Merula, Orazio Benevoli en Francesco Beretta. Ensemble Correspondances heeft de laatste jaren baanbrekend onderzoek verricht naar Charpentiers nog grotendeels onontgonnen oeuvre en zette de wonderschone resultaten ook op cd. « CHARPENTIER IN ITALIË Ensemble Correspondances / Sébastien Daucé za 3 sep, 20.00 uur / TivoliVredenburg, Grote Zaal
Violist Gunar Letzbor gaat uiterst zorgvuldig om met zijn lievelingscomponisten: “Hun muziek mag voor mij hun frisheid en onschuld niet verliezen,” vertrouwde de Oostenrijker ons toe, en daarom speelt hij deze muziek niet zo vaak. Letzbor probeert zo zijn eigen fantasie ten opzichte van een muziekstuk springlevend, en hetzelfde tracht hij te bereiken bij zijn publiek. Met de viool vastberaden onder de arm maakt Letzbor een nieuwe weg vrij voor Vivaldi, waarin hij diens superpopulaire muziek van een nieuw elan voorziet. Ga maar vast op het puntje van uw stoel zitten. Zo hoorde u Le Quattro Stagioni nog nooit. « VIVALDI: LE QUATTRO STAGIONI Ars Antiqua Austria / Gunar Letzbor za 3 sep, 22.30 uur / TivoliVredenburg, Hertz
@oudemuziek
Laat ons weten wat u van het Festival Oude Muziek vindt en praat mee met #FOMU16 @DerkWie: Congrats Jordi Savall (@FundacioCIMA) on your 75th birthday. As a present i will give you my utmost attention @oudemuziek festival tonight.
Ensemble Correspondances
FOTO: SYLVAIN GRIPOIX
@debiwong: Thank you @oudemuziek for having White Sparrow on the Fab Fringe series and thank you to our unbelievable audience!! You are the best!!! @johanstip2: Please @oudemuziek #FOMU16 can we get much more @VLuminis? They are the very best of all!
Bij de repetitie van Cappella Romana in de Willibrordkerk
Marco Mencoboni en zijn Cantar Lontano vertolken Monteverdi’s Tancredi e Clorinda
Foto’s: Marieke Wijntjes
plaatplaats
De festivalkeuze van...
deze cd en andere artikelen zijn verkrijgbaar in de cd-winkel in Festivalcentrum TivoliVredenburg
Eric Yeo Antonio Vivaldi: Quattro Stagioni Ars Antiqua Austria / Gunar Letzbor Arcana € 18 normaal € 16 Vriend Weinig stukken zijn zo vaak gespeeld als de Vier Jaargetijden, de programmatische vioolconcerten die Vivaldi in 1724 in Amsterdam liet publiceren als onderdeel van zijn Il cimento dell’armonia e dell’inventione. Gunar Letzbor en zijn ensemble laten het werk klinken als nooit te voren op deze cd, die een week geleden van de pers rolde.
Eric Yeo is een oudemuziekliefhebber uit Sydney (Australië). Zijn eerste bezoek aan het Festival Oude Muziek was in 2012, samen met een paar net zo enthousiaste Australische vrienden die al sinds de jaren 1990 het festival bezoeken. Dit jaar zijn ze met een groep van acht Vrienden Oude Muziek van de partij. Dit zijn de festivalfavorieten van Eric Yeo.
colofon REDACTIE: Iris van Korven, Juliëtte Dufornee, Susanne Vermeulen VORMGEVING: Esther de Bruijn, Rob Bömer © La Gazzetta Serenissima is de dagkrant van het Festival Oude Muziek Utrecht 2016 twitter.com/oudemuziek facebook.com/oudemuziek youtube.com/FestivalOudeMuziek
za 3 sep, 22.30 uur / TivoliVredenburg, Hertz ARS ANTIQUA AUSTRIA – LE QUATTRO STAGIONI
‘Gunar Letzbor en Ars Antiqua Austria stellen nooit teleur in een concert. Als artist in residence gaf Letzbor vele memorabele concerten tijdens het Festival Oude Muziek in 2014. Zijn twee concerten gewijd aan Heinrich Biber’s Rozenkranssonates waren zowel levendig als doordacht en behoorden tot mijn hoogtepunten van het dat Festival. Dit jaar mogen we dus zeker wat frisse inzichten en verrassingen verwachten in Vivaldi’s o zo vertrouwde vioolconcerten.’ zo 4 sep, 15.00 uur / Domkerk SCORPIO COLLECTIEF – BAROKKE BLAASMUZIEK
‘Dit concert van Scorpio Collectief met werken van Cavalli en Grandi tot aan Monteverdi mag je niet missen, in het bijzonder vanwege soliste Perrine Devillers. Devillers is een zeldzaam goede sopraan en echt een rijzende ster. Ik kijk uit naar dit concert: het is een passend hoogtepunt op de laatste festivaldag.’ «
Meer recensies lezen? Als u Vriend van het Festival Oude Muziek wordt ontvangt u het Tijdschrift Oude Muziek met interviews, recensies en achtergrondverhalen. Kijk op oudemuziek.nl/vriend voor meer informatie.
de bezoeker
Historiek.net De Vlaamse en de Venetiaanse meesters
Voor een wafelwinkel in het overdekte winkelcentrum Hoog Catharijne staat een lange rij mensen. Het zijn de fringebezoekers die wachten tot het Mirliton Theater haar deuren opent voor het concert van DissensoDuo. Onder de mensen bevindt zich ook de familie Van Elk, die met de trein vanuit Alphen aan de Rijn naar Utrecht is gekomen: ‘We kwamen het twee weken geleden ergens tegen op internet en hebben toen meteen een dag gepland om naar Utrecht te gaan. Het is onze eerste keer op het Festival, maar we hebben ons tot nu toe goed vermaakt. De pianist in de Fabulous Fringe was geweldig!’
Ai Sakabayashi uit Japan en Danny Tcong uit Singapore komen voor het concert van Cantar Lontano in Hertz, maar stuiten plots op de Oude Muziek Markt. Ze wonen allebei in Den Haag, waar ze aan het Koninklijk Conservatorium studeren. Danny: ‘Voor Ai is het de eerste keer op het Festival, ik ben hier geloof ik twee of drie keer eerder geweest. Bijna alle concerten hier zijn goed!’ Ai is het met hem eens: ‘Ik was erg onder de indruk van de concerten van Cappella Romana en Concerto Palatino en kijk ook erg uit naar Cantar Lontano. De Tancredi e Clorinda van Monteverdi is prachtig!’ «
Als kapelmeester van de San Marco is Willaert de grondlegger geweest van de Venetiaanse School. De Vlaamse componist, omstreeks 1490 geboren in Rumbeke bij Roeselare, was al een ster voordat hij zijn benoeming in Venetië op zak had. Willaert is exemplarisch voor de vele contacten die vier eeuwen lang werden onderhouden tussen Venetië en Vlaanderen. Die hechte banden zie je ook in de schilderkunst terug. Vlaamse en Venetiaanse scholen kunnen niet los van elkaar gezien worden. Culturele uitwisselingen oefende gedurende vier eeuwen een belangrijke invloed uit op de evolutie van de Westerse kunst en de ontwikkeling van een Europese identiteit. Giovanni Bellini kwam in contact met de werken van Rogier van der Weyden en vice versa, net zoals Peter Paul Rubens ooit de werken bewonderde van Titiaan en Veronese. Dat verkeer van werken en collecties kon maar tot stand komen dankzij de vruchtbare maritieme, commerciële en politieke uitwisseling tussen noord en zuid. Er zijn meer Italiaanse gebieden die in de loop der tijd invloed hebben uitgeoefend op de schilderkunst in de Nederlanden, maar de invloed van de Venetiaanse meesters was het meest regelmatig en intens. In het quattrocento (de vijftiende-eeuwse periode) stond de ontwikkeling van het portret en de devotieschilderkunst centraal, met zowel Vlaamse als Venetiaanse meesters als Pisanello, Giovanni Bellini en Rogier van der Weyden. In het cinquecento waren landschappen veelvoorkomend in de schilderkunst. De zestiende eeuw was de tijd waarin Titiaan, Palma il Vecchio en Veronese zegevierden en Vlaamse kunstenaars lieten zich daar maar wat graag door inspireren. In het seicento, ook wel de eeuw van het sacrale en profane genoemd, kon men niet om Rubens, Padovanino en Tiepolo heen. Tot in de achttiende eeuw waren Venetiaanse schildermeesters voorbeelden voor hun collega’s uit het noorden. Deze Venetianen zagen hun inspiratie weerspiegeld in de schilderkunst uit de Nederlanden
Rogier van der Weyden
en nodigden de Vlamingen uit in Italië, zoals ook in de muziek veelvuldig het geval was. «
za 3 sep, 18.30 UUR TivoliVredenburg, Hertz EVEN TALK
Eventalk
Venetië, laag gelegen, hoog gestemd Venetië wordt nooit het Amsterdam van het zuiden genoemd. Niet zo vreemd: Venetië is veel ouder en een stad in zee, terwijl Amsterdam een stad in het moeras is, met gegraven grachten. La Serenissima was grootser en dat is nog steeds te zien. Al sinds de zeventiende eeuw is Venetië een toeristenoord. Tegenwoordig is het vooral een openluchtmuseum. PROF. PAUL SCHNABEL Universiteitshoogleraar (UU), lid Eerste Kamer Voertaal: Engels
concertladder zaterdag 3 september 2016
09.00 Festivalcentrum TivoliVredenburg Festivalkassa en cd-winkel 9.30 Zomerschool: Francesco Fanna Discovering Vivaldi Voertaal: Engels TIVOLIVREDENBURG, CLUB NINE € 5
10.00 Oude Muziek Markt FESTIVALCENTRUM TIVOLIVREDENBURG GRATIS
FOTO: GEORG THUM
10.00 Zangworkshop door Marco Mencoboni Psalmen van Marcello op Hebreeuwse melodieën UTRECHTS CENTRUM VOOR DE KUNSTEN
10.15
Spieken bij de beiaard
11.00
Internationaal Van Wassenaer Concours FINALE
Francesco Fanna
DOMTOREN € 10
12.30 Duo Serenissima Grandi, Strozzi, Merula: solomadrigalen en luitwerken
TIVOLIVREDENBURG, HERTZ GRATIS
11.00
13.00 Reitze Smits Bach en Vivaldi op orgel
Erik Bosgraaf & Francesco Corti Castello en Bassano GEERTEKERK € 22 / € 19 / € 10
Malgosia Fiebig BEIAARDFESTIVAL Vivaldi’s Vier jaargetijden op beiaard
11.00
Duo Bertrand & Pharo Liederen van Hume en Jones
DOMTOREN, FLORA’S HOF GRATIS
FRINGE
RASA GRATIS
11.00
13.00 Handleiding Oude Muziek Met Saskia Coolen DIVERSE LOCATIES
FRINGE
DE WITTE LELY * GRATIS
Double Entendre Vivaldi, Mozart en Le Roux op twee klavecimbels
PIETERSKERK
15.30 Scherzi Musici en acrobate Camille Paycha Petrarca, een middeleeuwse dichter: Landini, Machaut e.a.
NICOLAÏKERK € 18 / € 16 / € 10
11.00
11.00
15.00 Ensemble Gilles Binchois / Dominique Vellard Gregoriaans uit de San Marco
TIVOLIVREDENBURG, GROTE ZAAL GRATIS
Scherzi Musici FRINGE Petrarca, een middeleeuwse dichter: Landini, Machaut e.a. POLMAN’S HUIS, ZUILENZAAL GRATIS
14.00 Concerto Valiante De kring rond Händel: Castrucci, Geminiani, Carbonelli
FRINGE
FRINGE
FRINGE
UTRECHTS CENTRUM VOOR DE KUNSTEN, MARNIXZAAL GRATIS
FRINGE
MUSEUM CATHARIJNECONVENT * GRATIS
15.30 BarrocoTout Delen uit opera’s van Händel en Monteverdi
POLMAN’S HUIS, ZUILENZAAL GRATIS
14.00 Presentatie zangworkshop
RASA GRATIS
15.30 La petite Aurora Bachs leerlingen: Kirnberger, Goldberg en J.C. Bach
HUIZE MOLENAAR * GRATIS
14.00 Café 1800 De historische klarinet: Mozart, Pranzer en C.P.E. Bach
FRINGE
FRINGE
HET HUIS UTRECHT, KOEPELZAAL * GRATIS
17.00 Les Basses Réunies / Bruno Cocset Vivaldi’s sonates en concerti voor cello GEERTEKERK A € 22 / € 19 / € 10 B € 19 / € 16 / €10
Fabulous Fringe Iedere dag tijdens het Festival Oude Muziek: een gratis lunchconcert in de Grote Zaal van TivoliVredenburg, verzorgd door de meest veelbelovende jonge oudemuziekmusici van dit moment. Met vandaag: madrigalen van Claudio Monteverdi, Giovanni Giacomo Gastoldi en Luca Marenzio door The Windsor Consort.
The Windsor Consort Mónica Monteiro (sopraan), Victoria Cassano (mezzosopraan), William Knight en João Moreira (tenor) en Andrew Hopper (bas) MADRIGALEN VAN MONTEVERDI, GASTOLDI EN MARENZIO The Windsor Consort za 27 aug, 12.30 uur / TivoliVredenburg
17.00 Cappella Pratensis / Stratton Bull Willaerts Vlaamse wortels JACOBIKERK A € 22 / € 19 / € 10 B € 19 / € 16 / €10
18.30 Eventalk: Prof. Paul Schnabel (UU) Voertaal : Nederlands TIVOLIVREDENBURG, HERTZ GRATIS
19.00 Festivaljournaal AVROTROS / Radio 4 FESTIVALCENTRUM TIVOLIVREDENBURG GRATIS
20.00 Ensemble Correspondances / Sébastien Daucé Charpentier in Italië TIVOLIVREDENBURG, GROTE ZAAL
22.30 Ars Antiqua Austria / Gunar Letzbor Vivaldi: Le Quattro Stagioni TIVOLIVREDENBURG, HERTZ € 22 / € 19 / € 10