DAGKRANT ZONDAG 25 AUGUSTUS 2019
‘O SEGRETO ‘E PULLECENELLA ‘O SEGRETO ‘E PULLECENELLA HET GEHEIM VAN PULCINELLA IS EEN PUBLIEK GEHEIM. HIJ KAN NAMELIJK HELEMAAL GEEN GEHEIM BEWAREN!
Stephan MacLeod en Gli Angeli Genève
© FOPPE SCHUT
INTERNATIONAAL VAN WASSENAER CONCOURS – EARLY EDITION ECHO TEMPORIS CONSORT
VIERMAAL STABAT MATER GLI ANGELI GENÈVE KIEST DE MOOISTE ZETTINGEN Stephan MacLeod en zijn solistenensemble Gli Angeli Genève slaan vanavond de handen ineen voor de mooiste Stabat mater-zettingen uit vierhonderd jaar muziekgeschiedenis. De componisten: Giovanni Pierluigi da Palestrina, Domenico Scarlatti, Giovanni Battista Pergolesi en Arvo Pärt.
Het gedicht Stabat mater dolorosa stamt uit de dertiende eeuw en werd in de vijftiende eeuw voor het eerst op muziek gezet. Snel daarna volgden vele meerstemmige composities op deze tekst. Veel van de mooiste barokke Stabat maters werden gecomponeerd tussen Rome en Napels. Uit deze schatkist koos Stephan MacLeod vier kleinoden voor een gevarieerd concert vol kleur en emotie. Elke versie heeft een andere bezetting, met diverse stemmingen, instrumenten, muzikale taal en klankkleur. Zo schreef Scarlatti zijn Stabat mater voor tien
stemmen en basso continuo terwijl Pärt koos voor drie stemmen en een strijktrio. Pergolesi opteerde voor dezelfde bezetting als Scarlatti, maar zijn muziek is nog expressiever en sensueler. Zijn versie is het meest bekende Stabat mater, en zelfs een van de populairste werken uit de muziekgeschiedenis. ■● zo 25 aug, 20.00 uur TivoliVredenburg, Grote Zaal Gli Angeli Genève en Quatuor Sine Nomine / Stephan MacLeod Stabat Mater x 4: Palestrina, Scarlatti, Pergolesi, Pärt
Het Echo Temporis Consort is een van de halvefinalisten van het Internationaal Van Wassenaer Concours (IVWC). Het consort bestaat uit de vier blokfluitisten Clément Gester, Noemi Müller, Charlotte Schneider en Lea Sobbe. Ze zijn gespecialiseerd in muziek van de late vijftiende tot de vroege zeventiende eeuw en traden al veelvuldig op in Zwitserland. Naast hun deelname aan het concours zijn ze ook te horen in het fringeprogramma. Volgens Charlotte Schneider verheugen de vier zich op de komst naar Utrecht: ‘Onze deelname aan het Internationaal Van Wassenaer Concours 2019 biedt ons de mooie kans om Utrecht te ontdekken en het podium te delen met andere jonge ensembles. Utrecht is een ontmoetingsplaats voor oude muziek en wij kijken er enorm naar uit.’ Tijdens de halve finale speelt het Echo Temporis Consort onder andere werken van Cipriano de Rore, Giovanni Gabrieli en Giovanni Maria Trabaci. ■● do 29 aug, vanaf 10.00 uur IVWC: Halve finale Pieterskerk GRATIS TOEGANG!
Co-curator Festival Oude Muziek Utrecht
THOMAS HÖFT STORIE NAPOLETANE De Duitse schrijver, regisseur en dramaturg Thomas Höft is dit jaar co-curator van het Festival Oude Muziek Utrecht. Als regisseur van de Blijde Intrede – het openingsconcert van 2018 – was hij al eerder betrokken bij het festival. Zijn taak als co-curator is dit jaar nog substantiëler: hij organiseert onder andere een reeks lezingen en discussies, de Storie napoletane. Höft gaat in vijf ochtenden op zoek naar de geheimen van Napels, van vroeger tot nu.
oudste en grootste criminele organisatie van Italië. Bijzondere aandacht is er voor de solidariteit onder de bevolking. Napels is bijvoorbeeld de enige Europese metropool met een binnenstad zonder gentrificatie: alle lagen van de bevolking leven er samen. Het vergrootglas staat ook op de avant-garde, het groeiende toerisme en de scepsis tegenover politieke en justitionele integriteit.
De onderwerpen van de Storie napoletane lopen uiteen van Pulcinella uit de commedia dell’arte tot de Camorra, de
De Storie napoletane worden van livemuziek voorzien door de pianiste Olga Pashchenko. Daarnaast is de Napolitaanse actrice Cristina Donadio – bekend als ‘Scianel’ uit de Netflix-serie Gomorra – de vaste gast van Höft. Overige gastsprekers zijn onder anderen de zanger Marco Beasley, de journalist Gert Hage en professor Rosi Braidotti. De toegang is gratis. En ook als u niet in Utrecht bent, kunt u de Storie napoletane volgen, want ze worden live gestreamd via het facebookkanaal van het festival: facebook.com/oudemuziek ■●
Thomas Höft
© MARIEKE WIJNTJES
Storie napoletane ma 26 aug, 11.00 uur / Janskerk De stad als theater Gasten: Dr. Dinko Fabris en Marco Beasley di 27 aug, 11.00 uur / Janskerk Camorra: de kracht van La famiglia Gasten: Gert Hage en Marco Mencoboni do 29 aug, 11.00 uur / Janskerk Een paradijs bewoond door duivels Gasten: Dr. Mariafederica Castaldo en Björn Schmelzer za 31 aug, 11.00 uur / Janskerk Napels als laboratorium van de toekomst Gast: Prof. dr. Rosi Braidotti
INSTRUMENTEN VAN HET FESTIVAL
De luit De luit werd in 711 in Europa geïntroduceerd tijdens de Moorse invasie van het Iberisch Schiereiland. Het instrument stamt af van de oed, het Arabische en Perzische snaarinstrument. Terwijl de oed al zo’n 5000 jaar relatief ongewijzigd is gebleven, heeft zijn Europese neefje door de eeuwen heen veel gedaanteverwisselingen ondergaan, met verschillende vormen, stemmingen en speeltechnieken tot gevolg. In Europa genoot de luit van de late middeleeuwen tot de barok een grote populariteit. Beroemde werken zijn bijvoorbeeld de luitliederen van John Dowland en de virtuoze toccata’s van Girolamo Kapsperger. Floris de Rycker (Ratas del viejo Mundo) speelt tijdens zijn concert op twee verschillende instrumenten: een middeleeuwse luit en een renaissanceluit. Dat laatste instrument is gebouwd door Renzo Salvador uit Luik en bestaat voor het grootste deel uit zeldzaam Makassar-ebbenhout, wat zorgt voor een bijzonder intieme klank. ■●
zo 25 aug, 15.00 uur Pieterskerk Ratas del viejo Mundo / Floris de Rycker Fabrizio Dentice: liederen
Het publiek wordt betrokken bij het vrolijke opera-intermezzo Il Ciarlatano, uitgevoerd door Die Neue Hofkapelle Graz.
Foto’s: Marieke Wijntjes
De ambassadeurs van het Napolitaanse klavierrepertoire
Napels klavierstad Instrumentale muziek speelde een cruciale rol in het ontstaan en de verspreiding van het beeld van Napels als hoofdstad van de muziek. Ook op het gebied van klaviermuziek was Napels toonaangevend en verschillende Napolitaanse componisten hadden een grote impact op de ontwikkeling van het Italiaanse klavierrepertoire. Speciale aandacht is er voor de piepjonge Louise Acabo. Vorig jaar won ze, slechts negentien jaar oud, de eerste prijs van het prestigieuze Concours Corneille in Rouen. Tijdens het festival speelt ze werken van Ascanio Mayone en Antonio Valente. Mayone kreeg van tijdgenoten veel kritiek op zijn gewaagde compositiestijl: critici verweten hem dat hij ‘valse noten’ schreef, die niet overeenstemden met de contrapuntische wetten van die tijd. Maar dat maakt zijn muziek des te interessanter. ■●
Marco Mencoboni
Al vanaf de zestiende eeuw kon de Napolitaanse klaviertraditie zich beroepen op illustere namen, zoals de Vlaming Giovanni de Macque en zijn leerlingen en opvolgers Giovanni Maria Trabaci en Ascanio Mayone. De traditie werd voortgezet in de Sonate per gravicembalo van Domenico Scarlatti en Pietro Domenico Paradies, twee virtuozen die de Napolitaanse klavierschool naar Londen en Lissabon exporteerden, en in de eerste klavecimbelconcerten van Alessandro Scarlatti en Francesco Durante. Deze en andere klaviercomponisten komen elke festivaldag aan bod in een
FABULOUS FRINGE Iedere dag presenteert het Festival Oude Muziek om 12.30 en/of 15.30 uur de Fabulous Fringe. Dit zijn concerten met de meest veelbelovende ensembles uit het gratis toegankelijke fringeprogramma.
concertreeks met ambassadeurs van het Napolitaanse klavierrepertoire. Door de wol geverfde spelers als Marco Mencoboni, Jean-Marc Aymes en Enrico Baiano geven recitals in de Lutherse Kerk, waar klavecimbelsonates, toccata’s en canzones op het programma staan. Maar er is ook ruimte voor jong talent. Cristiano Gaudio, die indruk maakte bij de klavecimbelconcoursen van Brugge en Milaan, neemt Francesco Durante en Alessandro Scarlatti onder handen. Giovanni Paganelli kiest voor muziek van Domenico Scarlatti en geeft naast zijn recital ook een lezing in de reeks What’s New?.
zo 25 aug, 12.30 uur TivoliVredenburg, Grote Zaal 4 Times Baroque Jonas Zschenderlein viool Karl Michael Simko cello Alexander von Heißen klavecimbel relli, Stradella, Händel: sonates en concerten
Napels klavierstad Geniet iedere festivaldag in de Lutherse Kerk van het Napolitaanse klavierrepertoire. zo 25 aug, 13.00 uur Marco Mencoboni Giovanni Maria Trabaci ma 26 aug, 13.00 uur Jean-Marc Aymes Giovanni De Macque di 27 aug, 13.00 uur Cristiano Gaudio Scarlatti en Durante wo 28 aug, 13.00 uur Bart Naessens Alessandro Scarlatti do 29 aug, 13.00 uur Louise Acabo Ascanio Mayone vr 30 aug, 13.00 uur Fernando Miguel Jalôto Giovanni Salvatore za 31 aug, 13.00 uur Giovanni Paganelli Partimento bij Domenico en Alessandro Scarlatti zo 1 sep, 13.00 uur Andrea Buccarella Gaetano Greco zo 1 sep, 18.30 uur What’s New: Giovanni Paganelli Partimento and Domenico Scarlatti Voertaal: Engels
FRINGE IN HET SPOORWEGMUSEUM
Weser-Renaissance Bremen zingt madrigalen
Het Spoorwegmuseum is sinds 1954 gevestigd in het Maliebaanstation aan de Oosterspoorweg. Dit station werd al in 1874 gebouwd en diende als stop tussen Hilversum en Lunetten. Het Spoorwegmuseum bestaat uit het oude stationsgebouw met onder andere de stationshal en verschillende wachtkamers, waaronder zelfs een koninklijke wachtkamer. Het nieuwe gebouw, dat opende in 2005, heeft een theater, een werkplaats en verschillende exposities. De fringeconcerten vinden plaats in de restauratiezaal. Kijk in de festivalwijzer of op onze website voor alle fringeconcerten in Het Spoorwegmuseum. ■● oudemuziek.nl/fringeschema
COLOFON REDACTIE Hitske Aspers VORMGEVING Esther de Bruijn © ‘O Segreto ‘E Pullecenella is is de dagkrant van het Festival Oude Muziek Utrecht 2019 Draag net als het Festival Oude Muziek bij aan een beter milieu: gooi deze krant niet weg, maar neem hem mee naar huis of leg hem terug in Festivalcentrum TivoliVredenburg. Bedankt! ‘O Segreto ‘E Pullecenella bestaat ook digitaal. Meld u aan via oudemuziek.nl/festivalkrant facebook.com/oudemuziek twitter.com/oudemuziek youtube.com/FestivalOudeMuziek instagram/utrecht_early_music_festival
© JOERG LANDSBERG
De fringeconcerten worden georganiseerd op bijzondere locaties in de stad. Een van deze locaties is Het Spoorwegmuseum. Manfred Cordes
Blijft u nog even? Tijdens het festival klinken elke avond intieme concerten in de Utrechtse binnenstadskerken. Weser-Renaissance Bremen en Manfred Cordes kregen de opdracht om deze serie in te luiden met een selectie madrigalen van Giovanni de Macque. De Macque was een van de beroemdste componisten van zijn tijd. Hij kwam uit Vlaanderen en werkte enige jaren in Rome. Vanaf 1585 verbleef hij in Napels, waar hij in dienst trad van de prins van Venosa, de vader van Carlo Gesualdo. De werken op dit programma komen uit De Macques zesde boek met madrigalen, dat in 1613 in Venetië werd gedrukt. Deze pure vocale stukken hebben verschillende karakters en onderwerpen. Ze gaan bijvoorbeeld over de natuur en figuren uit het pastorale Arcadië. Met een wisselende bezetting van instrumentalisten en zangers bestrijkt het vocaalensemble Weser-Renaissance Bremen een breed repertoire. Het gezelschap vierde onlangs zijn vijfentwintigjarig bestaan. Sinds een paar jaar werkt de groep met een geheel nieuwe bezetting die vanavond te horen is in de Pieterskerk. ■●
Avondconcerten in de kerk zo 25 aug, 22.30 uur / Pieterskerk Weser-Renaissance Bremen / Manfred Cordes Giovanni de Macque: madrigalen ma 26 aug, 23.00 uur / Pieterskerk Nova Ars Cantandi / Giovanni Acciai Leonardo Leo: responsoria wo 28 aug, 22.30 uur / Pieterskerk Theatro dei Cervelli / Andrés Locatelli Trabaci, Falconieri, Montella: devotie in Napels do 29 aug, 22.30 uur / Domkerk Vox Luminis & Il Gardellino / Peter Van Heyghen Niccolò Jommelli: Requiem za 31 aug, 22.30 uur / Geertekerk Hana Blažíková, Monika Jägerová Ensemble Tourbillon / Petr Wagner Pergolesi’s Stabat mater
DOMENICA 25 AGOSTO 2019 14:30
GRANDISSIMO SPETTACOLO CON SOLISTI DI FAMA MONDIALE, CORO E GRANDE ORCHESTRA, ATTORI, ACROBATI E ANIMALI INGRESSO GRATUITO, SONO RICHIESTE DONAZIONI
CONCERTLADDER ZONDAG 25 AUGUSTUS 8.45 Utrechts Klokkenluiders Gilde tot Workshop handmatig klokluiden 11.00 Domtoren gratis
12.30 4 Times Baroque Fabulous Fringe Händel, Prowo, Vivaldi, Sammartini, Merula: sonates en concerten TivoliVredenburg, Grote Zaal gratis 13.00 Marco Mencoboni Napels klavierstad: artist in residence Giovanni Maria Trabaci Lutherse Kerk € 19 / € 17 / € 10
9.00 9.30 11.00
Festivalcentrum TivoliVredenburg Festivalkassa, informatiebalie en cd-verkoop (tot 20.00) en Het Gegeven Paard Zomerschool: Dr. Dinko Fabris (II) Music in seventeenth-century Naples: from Trabaci to Caresana Instituto Cervantes € 5 Catherine Jones & Enrico Baiano Supriani en Lanzetti: sonates voor cello TivoliVredenburg, Hertz € 23 / € 20 / € 10
14.00
17.00 Scherzi Musicali / Nicolas Achten Alessandro Scarlatti: kamercantates Geertekerk € 23 / € 20 / € 10
Capellaro, Kibble Fringe en Waggott Geminiani, Cervetto, Lanzetti e.a.: de cello in galant Europa ZIMIHC theater Wittevrouwen *gratis
14.00 Konstantin Shchenikov Arkharov Binchois, Negri, Dowland e.a.: muzikale portretten op luit Winkel van Sinkel 14.00 Duo Inventione Bach, Graupner, Pisendel, Telemann: vioolsonates FOTODOK
Fringe
*gratis Fringe
15.00 Ratas del viejo Mundo / Floris De Rycker Fabrizio Dentice: liederen Pieterskerk € 23 / € 20 / € 10
Flutation Duo Fringe Morley, Valentine, Quantz, Stamitz: duo’s voor traverso Fundatie van Renswoude *gratis
15.30 11.00 Een Muzikaal Duo Fringe Purcell: liederen uit Orpheus Britannicus Spoorwegmuseum *gratis
Capellaro, Kibble Fringe en Waggott Geminiani, Cervetto, Lanzetti e.a.: de cello in galant Europa ZIMIHC Wittevrouwen *gratis
11.00 Anne-Linde Visser Bach: Partita BWV 1013 en Suite BWV 1012 Sonnenborgh
Fringe
*gratis
20.00
gratis
Gli Angeli Genève / Stephan MacLeod Stabat mater x 4: Palestrina, Scarlatti, Pergolesi, Pärt TivoliVredenburg, Grote Zaal € 39 / € 35 / € 10
22.30 Weser-Renaissance Bremen / Manfred Cordes Giovanni de Macque: madrigalen Pieterskerk € 23 / € 20 / € 10 *gratis kaarten afhalen in TivoliVredenburg noodzakelijk
15.30
Paardenkathedraal EXTRA KAARTEN
18.30 What’s new? Elizabeth Dobbin One vocal air, three ways Janskerk
*gratis
15.00 La Galanía / Raquel Andueza El baile perdido TivoliVredenburg, Hertz € 23 / € 20 / € 10
11.00 Neue Hofkapelle Graz / Michael Hell Adrian Schvarzstein, regie curator in Pergolesi: Il Ciarlatano residence
17.00 Coro e Orchestra Ghislieri / Giulio Prandi artist in residence La vergine napoletana: Durante, L’Astorga Domkerk € 23 / € 20 / € 10
16.00 Malgosia Fiebig Pergolesi’s Stabat mater op beiaard Domtoren (luisterplaats: Flora’s Hof) gratis