DAGKRANT DONDERDAG 29 AUGUSTUS 2019
‘O SEGRETO ‘E PULLECENELLA ‘O SEGRETO ‘E PULLECENELLA HET GEHEIM VAN PULCINELLA IS EEN PUBLIEK GEHEIM. HIJ KAN NAMELIJK HELEMAAL GEEN GEHEIM BEWAREN!
Die Neue Hofkapelle Graz en het Nouruz-Ensemble
© MATHIAS KNIEPEISS
INTERNATIONAAL VAN WASSENAER CONCOURS – EARLY EDITION HALVE FINALE
CO-CURATOR THOMAS HÖFT COMBINEERT BAROK MET ARABISCHE MUZIEK Agar et Ismaele: het hartverscheurende familiedrama dat op briljante wijze op muziek is gezet door Alessandro Scarlatti klinkt vanavond in de Douwe Egbertszaal van de Stadsschouwburg. De regie komt voor rekening van cocurator Thomas Höft en de uitvoering, met een sterrencast aan solisten, ligt in handen van de Neue Hofkapelle Graz, dat voor de gelegenheid wordt versterkt door het Nouruz-Ensemble. Ismael is de oudste zoon van stamvader Abraham en zijn slavin Hagar. Als Abrahams bejaarde vrouw Sara toch nog zwanger wordt en een zoon krijgt (Isaac), dwingt zij haar man om Hagar en Ismael de woestijn in te jagen om daar te sterven. Maar een engel redt hen van de dood. Bijzonder aan de hoofdpersonen is dat zij niet alleen in de Tanach/Bijbel figureren, maar ook in de Koran. Daar staat
dat Ismael in de woestijn met Abraham de Kaäba herbouwt, het heiligdom van de islam in Mekka. Veel moslims zien Ismael daarom als hun stamvader. Dit gegeven inspireerde Höft om een combinatie te maken tussen barokke rooms-katholieke muziek en klassieke Arabische muziek. Met groot gevoel voor psychologie zette Alessandro Scarlatti dit verhaal in 1683 op muziek. Scarlatti’s eerste oratorium werd een meesterwerk. In deze voorstelling hoort u, naast de muziek van Scarlatti, ook een Maqam Khanabad uitgevoerd door het Nouruz-Ensemble. Met Arabische muziek vertolkt dit ensemble het perspectief van de moslims. ■● do 29 aug, 20.00 uur Stadsschouwburg, Douwe Egbertszaal Neue Hofkapelle Graz Nouruzensemble / Michael Hell, Lucia Froihofer Scarlatti: Agar et Ismaele
Zenuwachtige kandidaten, een nieuwsgierig publiek en een jury met de beste professionals uit de oude muziek: vandaag vindt eindelijk de halve finale plaats van het Internationaal Van Wassenaer Concours – Early Edition (IVWC). Deze ‘vroege editie’ presenteert voor het eerst ensembles die zijn gespecialiseerd in muziek van de middeleeuwen en de renaissance. GRATIS TOEGANG!
Halve Finale do 29 aug, Pieterskerk Programma 10.10 uur / Cicchetti Musicali 10.35 uur / Hieronymus Ensemble 11.00 uur / Contactus 12.10 uur / Into the Winds 12.35 uur / Ensemble Tentalora 13.00 uur / Echo Temporis Consort 14.00 uur / La Fiamma 14.25 uur / Phaedrus 15.25 uur / Bekendmaking finalisten Masterclasses vr 30 aug, 10.00-18.00 uur (tijd onder voorbehoud) (Programma wordt vrijdagochtend bekendgemaakt via oudemuziek.nl/concours) Finale za 31 aug, 10.00-15.00 uur Pieterskerk (Programma wordt vrijdagochtend bekendgemaakt via oudemuziek.nl/concours) Lees verder op pagina 2.
INSTRUMENTEN VAN HET FESTIVAL
Vervolg: Internationaal Van Wassenaer Concours – Early Edition, halve finale
© ANNA VAN KOOIJ
Virginaal
Prijsuitreiking IVWC 2018
Kom luisteren naar de halve finale en ontdek wie zich mogen klaarmaken voor de eindstrijd in de finale – beide gratis toegankelijk. U kunt tussen de optredens van de kandidaten in- en uitlopen.
Krijn Koetsveld
Ook dit jaar is de jury van het IVWC samengesteld uit internationaal gerenommeerde musici. De juryvoorzitter is de dirigent en klavecinist Krijn Koetsveld, artistiek leider van het Nieuw Bach Ensemble en Le Nuove Musiche. Hij wordt bijgestaan door de organetto-specialist Guillermo Pérez (Tasto Solo), de zangeres Katarina Livljanić (Ensemble Dialogos), de dirigent en fluitist Roberto
Festa (Daedalus Ensemble), de blokfluitiste en doedelzakspeelster Carine Moretton (Ensemble L’Escarboucle) en de vedelspeelster Anna Danilevskaia (Sollazzo Ensemble). De deelnemende ensembles spelen gevarieerde programma’s, van anonieme werken tot populaire composities van Josquin Desprez en Guillaume Dufay. In de halve finale krijgt ieder ensemble twintig minuten de tijd om de jury én het publiek te overtuigen van hun spel. Telkens na drie ensembles is er een moment voor het commentaar van de juryleden. Dit gebeurt op het podium. Alle musici en het voltallige publiek kunnen zo horen dat de juryleden het soms helemaal eens zijn met elkaar, maar dat er ook verschillende inzichten of beoordelingen kunnen zijn. Het concours krijgt daarmee een extra dimensie. ■●
De klavecinist Siebe Henstra bouwde het virginaal dat tijdens het Internationaal Van Wassenaer Concours wordt gebruikt. ‘Op mijn zestiende lukte het me mijn ouders te overtuigen dat ik met een bouwpakket best zelf een op historische instrumenten gebaseerd klavecimbel kon bouwen. En dat lukte! Na dat instrument volgden nog vele andere. Ik vond het geweldig werk en verdiende zo wat geld om weer meer instrumenten te bouwen. Dit Italiaanse virginaal heb ik gebouwd voor mijn moeder. Typisch Italiaans is dat het toetsenbord aan de buitenklant uitsteekt, terwijl de Vlaamse bouwers zoals de familie Ruckers dat in het instrument inbouwden.’ ■●
Siebe Henstra © TRISTAN GASSERT
In eerdere festivalkranten heeft u al kunnen kennismaken met de ensembles. Vandaag gaan zij de strijd aan om de hoogste eer, een tournee in het Seizoen Oude Muziek, verschillende geldprijzen en masterclasses.
Het virginaal is samen met het spinet de vroegste en eenvoudigste vorm van het klavecimbel. In tegenstelling tot het klavecimbel liggen de snaren van het virginaal haaks op de toetsen en heeft het instrument een rechthoekige vorm. De werking van beide instrumenten is hetzelfde: de snaren worden met pennetjes aangetokkeld. De klank van het virginaal heeft minder volume waardoor het geschikter is voor kleine ensembles.
Internationaal Van Wassenaer Concours – Early Edition Halve finale GRATIS TOEGANG! do 29 aug, vanaf 10.00 uur / Pieterskerk
Daedalus Ensemble gaf een spectaculair afscheidsconcert in een uitverkochte Hertz, TivoliVredenburg.
Foto’s: Marieke Wijntjes
Het laatste festivalweekend
HET FESTIVALWEEKEND VANAF 17.00 UUR
OUDE MUZIEK MARKT, CONCOURS EN SLOTCONCERT
© ANNA VAN KOOIJ
vr 30 aug, 17.00 uur Pieterskerk Utopia Van Gent via Napels naar de top
Oude Muziek Markt
De Napolitaanse zon schijnt al in Utrecht sinds de start van het Festival Oude Muziek Utrecht. Op vrijdag 23 augustus klonk ’s middags een heuse festivalprelude van het Huelgas Ensemble en Paul Van Nevel en ’s avonds werd het festival officieel geopend met de Passeggiata napoletana. Een kleine greep uit de afgelopen dagen: op zaterdag vond de eerste voorstelling van ll Ciarlatano plaats, waarbij ook het publiek betrokken werd. De voorstelling wordt komend weekend herhaald, ook als pop-up opera die op verschillende plekken in Utrecht opduikt. Het jonge ensemble Ratas del viejo Mundo gaf een gevarieerd concert met werken van Fabrizio Dentice, dat in de Pieterskerk luid applaus van het publiek ontving. De nestor van de oude muziek Jordi Savall gaf op maandagavond maar liefst drie toegiften en ook de concerten van artist in residence Giulio Prandi maakten veel indruk. En tijdens de vele fringeconcer-
ten op bijzondere locaties stegen jonge musici boven zichzelf uit. Ook op de laatste dagen van het festival is er veel te beleven. Morgen gaat in TivoliVredenburg de Oude Muziek Markt van start met meer dan vijftig standhouders die instrumenten, studiemateriaal en muziekuitgaven etaleren, waarmee u ook zelf aan de slag kunt. Ook niet te missen: de ontknoping van het Internationaal Van Wassenaer Concours – Early Edition. De finale vindt plaats op zaterdag 31 augustus in de Pieterskerk en is gratis toegankelijk. Op zondag 1 september vieren we de verjaardag van Vox Luminis. Vijftien jaar geleden werd het ensemble van Lionel Meunier gevormd aan het Conservatorium van Den Haag. Het jubileum wordt gevierd met onder andere het indrukwekkende Stabat Mater van Domenico Scarlatti, het eerste programma dat de jubilaris op cd zette. Een perfecte afsluiting van het festival. ■●
FABULOUS FRINGE Iedere dag presenteert het Festival Oude Muziek om 12.30 en/of 15.30 uur de Fabulous Fringe. Dit zijn concerten met de meest veelbelovende ensembles uit het gratis toegankelijke fringeprogramma.
do 29 aug, 12.30 & 15.30 uur Oude Hortus, Oranjerie Anders Muskens fortepiano Haydn, Mozart, Beethoven: klaviersonates
vr 30 aug, 17.00 uur TivoliVredenburg, Hertz Marie Lys & Dolce Conforto / Franziska Fleischanderl Voor stem en psalterium: aria’s uit het klooster vr 30 aug, 22.30 uur TivoliVredenburg, Hertz Ensemble Odyssee en Raffaella Milanesi Farina, Amodei: serenata’s en canates za 31 aug, 17.00 uur Jacobikerk Cantar Lontano / Marco Mencoboni Francesco Durante: Missa per i morti za 31 aug, 20.00 uur Janskerk Graindelavoix / Björn Schmelzer Marathonconcert: Gesualdo’s lamentaties za 31 aug, 22.30 uur Geertekerk Ensemble Tourbillon / Petr Wagner Pergolesi: Stabat mater zo 1 sep, 17.00 uur Janskerk Talenti Vulcanici / Stefano Demicheli Vrouwenstemmen (met Cristina Donadio) zo 1 sep, 22.30 uur TivoliVredenburg, Cloud Nine Mitzi Meyerson Postludium: vedi napoli… e poi muori
BLIJFT U NOG EVEN?
Ontdek Nicola Porpora Met Ludus Instrumentalis
VOX LUMINIS & IL GARDELLINO
do 29 aug, 11.00 uur TivoliVredenburg, Hertz Ludus Instrumentalis / Evgeny Sviridov Porpora: Vioolsonates
Bent u nog niet toe aan het slotconcert, maar wilt u Vox Luminis al wel horen? Kom dan vanavond naar de Domkerk, waar de zangers hun krachten bundelen met de instrumentalisten van Il Gardellino. Onder leiding van Peter Van Heyghen brengen zij het Requiem van Niccolò Jommelli ten gehore. Naast zijn dodenmis staat ook het Miserere op het programma.
Evgeny Sviridov
© THOMAS KOST
De Napolitaanse componist Niccolò Jommelli was halverwege de achttiende eeuw zeer populair. Hij had veel succes met zijn opera’s die overal in Italië werden uitgevoerd en maakte ook aan het keizerlijke hof in Wenen een diepe indruk. In 1753 kreeg hij zelfs drie aanbiedingen voor een nieuwe aanstelling: uit Lissabon, Mannheim en Stuttgart. Jommelli koos voor Stuttgart omwille van de vrijwel ongelimiteerde middelen en mogelijkheden.
COLOFON REDACTIE Hitske Aspers VORMGEVING Esther de Bruijn © ‘O Segreto ‘E Pullecenella is is de dagkrant van het Festival Oude Muziek Utrecht 2019 Draag net als het Festival Oude Muziek bij aan een beter milieu: gooi deze krant niet weg, maar neem hem mee naar huis of leg hem terug in Festivalcentrum TivoliVredenburg. Bedankt! ‘O Segreto ‘E Pullecenella bestaat ook digitaal. Meld u aan via oudemuziek.nl/festivalkrant facebook.com/oudemuziek twitter.com/oudemuziek youtube.com/FestivalOudeMuziek instagram/utrecht_early_music_festival
Peter Van Heyghen
Het overzien van de geestelijke muziek was zijn belangrijkste taak. Zelf componeerde hij weinig: uit zijn tijd in Stuttgart zijn vier werken bewaard gebleven waaronder zijn Requiem (1756) en het Miserere (1759). Jommelli’s Requiem, dat in meer dan tachtig bronnen is overgeleverd, groeide uit tot de vaakst uitgevoerde dodenmis tijdens de tweede helft van de achttiende eeuw – totdat Mozarts zetting die positie overnam. Op meesterlijke
Vox Luminis
© DAVID SAMYN
Nicola Porpora (1686-1768) was beroemd als componist van vocale muziek en als zangdocent. Hij componeerde echter ook een bundel met twaalf sonates voor viool en basso continuo, die in 1754 werd gedrukt. Ludus Instrumentalis speelt drie verschillende sonates. Het programma wordt gecompleteerd met de vioolsolo Fac, ut ardeat cor meum van Pergolesi en een sonate van Georg Friedrich Händel.
wijze verenigt Jommelli in zijn muziek het barokke contrapunt en de transparantie van de nieuwe, vroegklassieke stijl. ■● do 29 aug, 22.30 uur / Domkerk Vox Luminis & Il Gardellino / Peter Van Heyghen Niccolò Jommelli: Requiem
EN AP DOE E ATSCH A M D I DENL VRIEN CADEAU! ga of , colle r e n t r liduw pa met een Maak j li ienden lid b de Vr n familie ra v lle voo chap aast a , maats N s . a k p en Muzie Vriend een Oude e d van ook nger delen p ontva e Kijk o d . t d krijg mst-c te o lk m e o w au mooie l/cade ziek.n u m . e n lle oud beste
CONCERTLADDER DONDERDAG 29 AUGUSTUS 9.00
Festivalcentrum TivoliVredenburg Festivalkassa, informatiebalie en cd-verkoop (tot 20.00) en Het Gegeven Paard
13.00 Louise Acabo Napels klavierstad: Ascanio Mayone Lutherse Kerk € 19 / € 17 / € 10
9.30
Zomerschool: Dr. Andrea Friggi The Neapolitan serenata Voertaal: Engels Janskerk € 5
13.00
Handleiding Oude Muziek Met Saskia Törnqvist Voertaal: Nederlands Instituto Cervantes
14.00 Les Salonnières Fringe Hoffmeister, Reicha: triosonates FOTODOK *gratis 15.00 Camerata Trajectina Grand tour, bestemming Napels TivoliVredenburg, Hertz
10.00 Internationaal Van Wassenaer tot Concours 18.00 Halve Finale Pieterskerk gratis 11.00 Ludus Instrumentalis / Evgeny Sviridov Porpora: vioolsonates TivoliVredenburg, Hertz € 23 / € 20 / € 10 11.00 Storie napoletane met co-curator Thomas Höft curator in residence Verhalen uit Napels: Een paradijs, bewoond door duivels. Met Mariafederica Castaldo, Cristina Donadio en Olga Pashchenko Voertaal: Engels Janskerk gratis 11.00 Marsyas Baroque Fringe Castello, Telemann, Marais e.a.: sonates voor viool, blokfluit en b.c. Spoorwegmuseum *gratis 11.00
Giroflásticos Fringe Haydn: trio’s voor traverso, cello en klavier gratis Het Huis, Theaterzaal
12.30 Anders Muskens Fabulous Fringe Haydn, Mozart, Beethoven: klaviersonates Oude Hortus, Oranjerie *gratis
15.30 Anders Muskens Fabulous Fringe Haydn, Mozart, Beethoven: klaviersonates Oude Hortus, Oranjerie *gratis 15.30 Les Salonnières Fringe Hoffmeister, Reicha: triosonates FOTODOK *gratis 16.00 Malgosia Fiebig Pergolesi, Porpora & Leo op beiaard Domtoren (luisterplaats: Flora’s Hof) gratis
17.00
Marie Lys & Abchordis Ensemble / Andrea Buccarella Gennaro Manna: aria’s in wereldpremière Geertekerk € 23 / € 20 / € 10
17.00 Graindelavoix / Björn Schmelzer De lokroep van Napels: Agricola versus Montecassino Janskerk € 23 / € 20 / € 10 18.30 What’s new? Franziska Fleischanderl The Italian salterio: history and repertoire Voertaal: Engels Janskerk
gratis
20.00 Neue Hofkapelle Graz & Nouruz-Ensemble / curator in residence Thomas Höft, regie Scarlatti: Agar et Ismaele Stadsschouwburg Utrecht 22.30 Vox Luminis & Il Gardellino / Peter Van Heyghen Niccolò Jommelli: requiem Domkerk € 23 / € 20 / € 10 *gratis kaarten afhalen in TivoliVredenburg noodzakelijk