DAGKRANT ZONDAG 30 AUGUSTUS 2015
festival oudemuziek utrecht
Scarlatti, Croft, Corbett, Boyce en Avison
Laurence Dreyfus vertelt
FOTO: GIANLUCA LIVERANI
William Lawes: aanstekelijk en eigenaardig
Uit de schaduw van Handel Accademia Bizantina geeft ons vanavond onder leiding van Ottavio Dantone een buitenkans om werken te horen van componisten die opereerden in de schaduw van George Frideric Handel. Alessandro Scarlatti, William Croft, William Corbett, William Boyce en Charles Avison staan in de spotlights. Het concert begint met een concerto grosso van een van Handels grote voorbeelden: de in Palermo geboren Alessandro Scarlatti, een van de centrale figuren in het muziekleven van Rome en Napels. Hij liet een imposant oeuvre na van opera’s, oratoria, cantates en concerten. Zijn beroemdheid reikte tot ver buiten de landsgrenzen. In Engeland ontstond zelfs een hype rondom zijn zoon Domenico, waardoor ook Alessandro’s concerti grossi zo populair werden dat ze er in 1740 werden gedrukt. De British Library in Londen bewaart een manuscript met de vroegste voorbeelden van klavecimbelcon-
certen, waarvan gedacht wordt dat Scarlatti sr. ze gecomponeerd heeft. Eén daarvan is vanavond te horen. Ook William Croft was tijdens zijn leven een beroemdheid, maar zijn muziek werd na zijn dood overschaduwd door die van Purcell en Handel. Croft was organist in Westminster Abbey en componeerde muziek bij de begrafenis van koningin Anne (1714) en bij de kroning van George I (1715). Vermoedelijk was zijn ouverture in G bestemd voor een... lees verder op pagina 2
Bier Vrienden Viola da gamba Speurtochten Traverso’s Festivalkranten
2 7 1 4 7 6 3 2 1 3 1 9 2 5 0 0
Wie begint met luisteren naar Lawes’ bundel The Royall Consort raakt meteen gefascineerd, maar ook een beetje radeloos: de muziek is enerzijds aanstekelijk en dansbaar, maar aan de andere kant vol ongewone harmonieën en eigenaardige ritmes. Wat voor man was die Lawes? Laurence Dreyfus van Ensemble Phantasm vertelt. ‘William Lawes was een unieke figuur: zijn muziek is zo ongewoon, zo individueel, zo experimenteel. Zelfs zijn tijdgenoten constateerden dat hij de wiskundige regels van het componeren naast zich neerlegde. Ik geloof dat dit slechts een beleefde manier was om te zeggen dat Lawes zich van een aantal zeer verontrustende compositiemethoden bediende.’ Lawes’ verrassende klanken zijn voor veel luisteraars een nieuwe ervaring. Dreyfus: ‘Hij brengt regelmatig een grappig of lelijk effect in. Dan heerst er bijvoorbeeld een bijna pastorale sfeer, met rondedansen, vriendelijk en wiegend. Maar dan ineens voegt hij vreemde, extra noten toe, dwars door die warme, vriendelijke atmosfeer. Vaak gaat het ook niet om de harmonie an sich, maar ook om het ontbreken van beleefdheid. Denk aan het achttiendeeeuwse strijkkwartet: dat is ontworpen als een galante conversatie, waarbij de deelnemers zich correct gedragen en genieten van het gesprek. Lawes lijkt wat dat betreft echter op Beethoven: bij hem onderbreken de gesprekspartners elkaar, zetten op het verkeerde moment in.’ Ensemble Phantasm speelt Lawes’ muziek zonder deze muzikale onbeleefdheden te... lees verder op pagina 2