DAGKRANT VRIJDAG 30 AUGUSTUS 2019
‘O SEGRETO ‘E PULLECENELLA ‘O SEGRETO ‘E PULLECENELLA HET GEHEIM VAN PULCINELLA IS EEN PUBLIEK GEHEIM. HIJ KAN NAMELIJK HELEMAAL GEEN GEHEIM BEWAREN!
Vincent Dumestre’s Anamorfosi
© JEAN-BAPTISTE MILLOT
OUDE MUZIEK MARKT DIT WEEKEND IN TIVOLIVREDENBURG
IN HET SPOOR VAN DE ITALIAANSE LAUDE De Franse dirigent Vincent Dumestre graaft in het repertoire van de Napolitaanse laude: religieuze, niet-liturgische gezangen die vanaf de middeleeuwen populair waren. Samen met Le Poème Harmonique brengt hij in de Jacobikerk liederen ten gehore die overal in Italië werden gezongen. Het hoogtepunt van het concert wordt Allegri’s Miserere: de oorspronkelijke kracht van dit meesterwerk wordt door Le Poème Harmonique met bourdontechnieken hersteld.
Het programma speelt zich af in Napels rond 1640. Tijdens de vele processies werden laude gezongen, eenvoudige, vrome liederen waar de mensen in de stoet met luide stem in meezongen. De meeste laude zijn anoniem overgeleverd, maar we weten dat Napolitanen als Trabaci en De Macque in dit genre componeerden. Aan de hand van deze anonieme laude en werken van componisten als Claudio
Monteverdi, Luigi Rossi en Marco Marazzoli volgt Vincent Dumestre het spoor van de lauda-traditie, van het Casa dell’Annunziata – een van de belangrijkste muziekinstituten in Napels – tot in hartje Rome. ■● vr 30 aug, 20.00 uur / Jacobikerk Le Poème Harmonique / Vincent Dumestre Anamorfosi
Vandaag gaat de gratis toegankelijke Oude Muziek Markt van start. In festivalcentrum TivoliVredenburg stallen meer dan vijftig instrumentenbouwers, bladmuziekuitgevers, muziekwinkels en boekhandelaren hun kostbaarheden uit. Heeft u een uurtje vrij tussen twee concerten? Geef uw ogen en oren goed de kost en woon een van de demonstraties bij. ■● Openingstijden Oude Muziek Markt vr 30 aug, 12.00-18.00 uur za 31 aug, 10.00-18.00 uur zo 1 sep, 10.00-17.00 uur Demonstraties Alle standhouders vindt u op oudemuziek.nl/markt en in het marktboekje dat gratis wordt verstrekt in TivoliVredenburg.
Vincent Dumestre Na afloop van dit concert vindt er een signeersessie plaats met Vincent Dumestre in de Jacobikerk bij het CD-verkooppunt.
INSTRUMENTEN VAN HET FESTIVAL
Motetten en de Missa dominicalis van Giaches de Wert
UTOPIA VAN GENT VIA NAPELS NAAR DE TOP
Salterio
Het Belgische vocale ensemble Utopia zingt motetten en de Missa dominicalis van Giaches de Wert, een van de grootste internationale sterren uit de zestiende eeuw. Zijn talenten brachten De Wert vanuit zijn geboortestreek rond Gent helemaal naar de belangrijkste Italiaanse centra van de renaissance-polyfonie, waaronder Napels, Ferrara en Mantua.
Het salterio was in de achttiende eeuw een zeer populair instrument, maar is daarna in de vergetelheid geraakt. Franziska Fleischanderl deed er onderzoek naar en kwam erachter dat het salterio voor verschillende soorten muziek werd gebruikt. In de zeventiende en achttiende eeuw was het instrument vooral in Italië en Spanje geliefd bij de aristocratie. Ook werd het gebruikt in de kerk: veel priesters en zelf kardinalen wijdden zich aan het spel en de bouw van het instrument. De grootste virtuozen waren echter nonnen.
Van De Wert zijn vooral de madrigalen bekend, zijn religieuze werken worden minder vaak gehoord. De Missa Dominicalis is de enige mis die tijdens zijn leven werd uitgegeven. Elk misdeel begint met een gregoriaanse intonatie in de tenor, om vervolgens open te bloeien in sprankelende polyfonie, gebaseerd op hetzelfde hoofdthema. De Wert zorgt met drie- vier- en vijfstemmige passages voor de nodige afwisseling.
vr 30 aug, 17.00 uur TivoliVredenburg, Hertz Marie Lys & Dolce Conforto / Franziska Fleischanderl Voor stem en psalterium: aria’s uit het klooster
De motetten in dit programma zijn erg expressief – hierbij is de invloed van het madrigaal goed merkbaar – en chromatiek en contrast zijn belangrijke ingrediënten. Het is het ideale repertoire voor Utopia. ■● vrij 30 aug, 17.00 uur / Pieterskerk Utopia Giaches De Wert: Van Gent via Napels naar de top
Franziska Fleischanderl
© VIA FRANZISKA FLEISCHANDERL
© LUDO SPAEPEN
Vergeleken met andere snaarinstrumenten valt het salterio op door zijn grote klankrijkdom. Er zijn twee mogelijke speeltechnieken: je kunt de messing snaren met hamertjes aanslaan of ze met de vingers aantokkelen. Het originele salterio van Fleischanderl komt uit 1725 en is in Rome door Michele Barbi gebouwd. Ook ontdekte ze veel origineel repertoire dat door componisten als Vivaldi, Jommelli en Porpora werd gecomponeerd. ■●
De twintigjarige Louise Acabo tijdens haar klavierrecital in de Lutherse Kerk.
Foto’s: Marieke Wijntjes
Jong in oude muziek
La Cicala Sonates voor blokfluit Napels. Zes sonates ‘a flauto solo’ waren tot nu toe aan de aandacht ontsnapt, en een daarvan moet van Mancini zijn.
© TEDDIE HWANG
Deze ochtend krijgt u de kans om deze ontdekkingen te horen in Hertz, TivoliVredenburg. De sonates en kamerconcerten, die zich kenmerken door de zangerige melodieën en de rijke, gevarieerde stijl, vormen het perfecte begin van uw festivaldag. ■●
Inês d’Avena
De blokfluitiste Inês d’Avena richtte in 2011 het ensemble La Cicala op, dat zich focust op het rijke maar vaak nog onbekende repertoire uit de Napolitaanse barok. De naam van het ensemble is afgeleid van de cicade, het ‘zingende insect’ van de warme zomeravonden in Zuid-Europa. Het ensemble bestaat uit jonge musici en is gevestigd in Nederland.
In het concert van La Cicala klinkt muziek van vier componisten die rond 1730 actief waren in Napels. Francesco Mancini, Domenico Sarro, Leonardo Leo en Pietro Pullj waren geen van allen blokfluitist, maar toch componeerden zij veel werken voor dit instrument. Mancini voegde maar liefst twaalf sonates en twaalf concerten toe aan het toch
al omvangrijke Napolitaanse blokfluitrepertoire. Tijdens haar doctoraatsonderzoek ontdekte Inês d’Avena zelfs een ‘nieuw’ werk van Mancini in de Biblioteca di San Pietro a Majella. Deze bibliotheek herbergt nog veel te onderzoeken materiaal uit de erfenis van de vier conservatoria in
FABULOUS FRINGE Iedere dag presenteert het Festival Oude Muziek om 12.30 en/of 15.30 uur de Fabulous Fringe. Dit zijn concerten met de meest veelbelovende ensembles uit het gratis toegankelijke fringeprogramma. vr 30 aug, 12.30 TivoliVredenburg, Grote Zaal
Protean Quartet Javier Aguilar viool Jesús Merino viool Ricardo Gil altviool Krístina Chalmovská cello Haydn: strijkkwartet Op. 33/5; Schubert strijkkwartet D.804
vr 30 aug, 11.00 uur TivoliVredenburg, Hertz La Cicala / Inês d’Avena Mancini, Sarri, Leo, Pullj & Scarlatti: sonates en concerten voor blokfluit
@OUDEMUZIEK Laat ons weten wat u van het Festival Oude Muziek vindt en praat mee met #FOMU19
@JurianvanderRee: Deze week ben ik bij het Festival @ oudemuziek . De beste ensembles uit de Oude Muziek zijn in Utrecht deze dagen. 7 concerten bezocht, wat een geweldig niveau! Nog 4 tegoed... Een voorrecht om dit soort schitterende muziek te kunnen beluisteren. Dus: Ga daarheen! #FOMU19 @JurianvanderRee: Overigens: studenten gaan voor 10,Dat is bizar: voor dat geld kun je dus luisteren naar de wereldtop. :) @tweetvaria: Zometeen, half 11, in de Pieterskerk voor meer Festival @ oudemuziek. Napolitaanse liederen uit de 16e eeuw. Ik moet morgen om 6 uur op. Dat is wel onhandig @GeertvanBoxtel: En, vooruit, ook nog een kaartje aangeschaft voor Festival Oude Muziek. Graindelavoix, om precies te zijn. Ik hoorde veel moois over dat vocaal ensemble...
Op 29 augustus vond de halve finale van het Internationaal Van Wassenaer Concours plaats in de Pieterskerk. De jury besloot unaniem dat Phaedrus, Hieronymus Ensemble, Contactus en Into the Winds door zijn naar de finale op zaterdag 31 augustus. De vier ensembles die de finale niet haalden, krijgen een masterclass aangeboden die gratis toegankelijk is voor het publiek. De masterclasses worden gegeven door Guillermo Pérez (Tasto Solo), de zangeres Katarina Livljanić (Ensemble Dialogos), de blokfluitiste en doedelzakspeelster Carine Moretton (Ensemble L’Escarboucle) en de vedelspeelster Anna Danilevskaia (Sollazzo Ensemble). Tijdens de finale op zaterdag 31 augustus kunt u ontdekken wie er met de prijzen vandoor gaan. Ook de finale is gratis toegankelijk. U kunt tussen de optredens van de kandidaten in- en uitlopen. ■● vr 30 aug, 12-16.30 uur / Parnassos Het programma van de masterclasses vindt u op oudemuziek.nl/festival/ivwc za 31 aug, 10.00-15.00 uur Pieterskerk IVWC – Finale GRATIS TOEGANG!
COLOFON REDACTIE Hitske Aspers VORMGEVING Esther de Bruijn © ‘O Segreto ‘E Pullecenella is is de dagkrant van het Festival Oude Muziek Utrecht 2019 Draag net als het Festival Oude Muziek bij aan een beter milieu: gooi deze krant niet weg, maar neem hem mee naar huis of leg hem terug in Festivalcentrum TivoliVredenburg. Bedankt! ‘O Segreto ‘E Pullecenella bestaat ook digitaal. Meld u aan via oudemuziek.nl/festivalkrant facebook.com/oudemuziek twitter.com/oudemuziek youtube.com/FestivalOudeMuziek instagram/utrecht_early_music_festival
BLIJFT U NOG EVEN?
© MERLIJN DOOMERNIK
INTERNATIONAAL VAN WASSENAER CONCOURS EARLY EDITION FINALE EN MASTERCLASSES
ENSEMBLE ODYSSEE Vanavond staat er nog meer jong talent op het programma. Andrea Friggi presenteert met het Nederlandse Ensemble Odyssee en de sopraan Raffaella Milanesi de klinkende resultaten van zijn onderzoek naar het repertoire van Farina en Amodei. Deze componisten schreven cantates en serenata’s voor de openluchtfestivals aan de kust van Napels in de zeventiende eeuw. Vergeleken met de Noord-Italiaanse feestelijke serenata met veel zangers en groot orkest is de Napolitaanse serenata een intiemer genre. Het thema van de korte stukken is vaak de nacht, waarbij een treurende minnaar zijn lot beklaagt terwijl zijn geliefde rustig slaapt. De serenata’s werden waarschijnlijk uitgevoerd tijdens de kustfeesten die op zomeravonden plaatsvonden langs de wandelroute tussen Napels en Posillipo: de Spassi di Posillipo. Ensemble Odyssee heeft een kernbezetting met Eva Saladin (viool), Anna Stegmann (blokfluit), Georg Fritz (hobo) en Andrea Friggi (klavecimbel) en is in Amsterdam gevestigd. Het jonge barokensemble brengt oude muziek in verschillende bezettingen, van kamermuziek tot orkest. Als kamermuziek-ensemble is Ensemble
Odyssee laureaat van het Internationaal Van Wassenaer Concours. ■● vr 30 aug, 22.30 uur TivoliVredenburg, Hertz Raffaella Milanesi & Ensemble Odyssee / Andrea Friggi Farina, Amodei: serenata’s en canates
VENERDÌ 30 AGOSTO 2019 ALLE 17:00
GRANDISSIMO SPETTACOLO CON SOLISTI DI FAMA MONDIALE, CORO E GRANDE ORCHESTRA, ATTORI, ACROBATI E ANIMALI INGRESSO GRATUITO, SONO RICHIESTE DONAZIONI
CONCERTLADDER VRIJDAG 30 AUGUSTUS 9.00
Festivalcentrum TivoliVredenburg Festivalkassa, informatiebalie en cd-verkoop (tot 20.00) en Het Gegeven Paard
10.00 Debat Ensemblecultuur in Nederland: waar moet dat heen? Voertaal: Nederlands Janskerk 11.00 11.00
14.30 Neue Hofkapelle Graz / Michael Hell Adrian Schvarzstein, regie curator in Pergolesi: Il Ciarlatano residence Paardenkathedraal gratis
15.00 Mara Galassi Dentice, Trabaci, Mayone & De Macque: de harp in Napels Lutherse Kerk € 19 / € 17 / € 10
La Cicala / Inês D’Avena Mancini, Sarri, Leo, Pullj: sonates en concerten TivoliVredenburg, Hertz € 23 / € 20 / € 10 @ Ensemble Fringe Rosenmüller, Schmelzer, Bertali, Biber, Buxtehude: sonates Museum Catharijneconvent *gratis
11.00 Kwiatkowska & Muskens Fringe Mozart, C.Ph.E. Bach: sonates en fantasia voor viool en klavier KUUB *gratis 12.00 Oude Muziek Markt tot TivoliVredenburg 18.00 12.30
gratis
Protean Quartet Fabulous Fringe Haydn: strijkkwartet Op. 33/5; Schubert: strijkkwartet D. 804 gratis TivoliVredenburg, Grote Zaal
13.00 Fernando Miguel Jalôto Napels klavierstad: Giovanni Salvatore Lutherse Kerk € 19 / € 17 / € 10 13.00
Handleiding Oude Muziek Met Saskia Törnqvist Voertaal: Nederlands Instituto Cervantes € 114 / € 105 (2e rang)
14.00 Dialogo Antico A. Scarlatti: motet & cantate Museum Catharijneconvent
14.00 TARS Fringe Morel, Boismortier, Fasch, Sammartini: sonates voor blokfluit of fagot en b.c. Gertrudiskapel *gratis
Fringe
*gratis
14.00 David Mackor Fringe Ferrabosco, Dowland, Danyel, Rosseter e.a.: werken voor luit FOTODOK *gratis
15.30
Ensemble con|tactus Sound shapes: Bach en Bauhaus in Weimar Het Huis, Koepelzaal
15.30
Ensemble Sempiterno Fringe Vivaldi, L. Couperin, Philidor, Frescobaldi, Platti: sonates voor hobo en b.c. ZIMIHC theater Wittevrouwen *gratis
15.30
Viacheslav Shelepov Fringe Beethoven: klaviersonate Op. 31/2; Glinka: variaties Oude Hortus, Oranjerie *gratis
17.00 Utopia Giaches De Wert: van Gent via Napels naar de top Pieterskerk € 23 / € 20 / € 10 17.00
Marie Lys & Dolce Conforto / Franziska Fleischanderl Voor stem en salterio: aria’s uit het klooster TivoliVredenburg, Hertz € 23 / € 20 / € 10
18.30 What’s new? Dr. Inês D’Avena The recorder in Naples Voertaal: Engels Janskerk
gratis
Fringe
*gratis
16.00 Bob van der Linde Pergolesi, Porpora & Leo op beiaard Domtoren (luisterplaats: Flora’s Hof) gratis
20.00 Graindelavoix / Björn Schmelzer tot Marathonconcert: 24.00 Gesualdo’s lamentaties Janskerk 20.00 Le Poème Harmonique / Vincent Dumestre Anamorfosi Jacobikerk € 39 / € 35 / € 10 22.30
Raffaella Milanesi & Ensemble Odyssee / Andrea Friggi Farina, Amodei: serenata’s en cantates TivoliVredenburg, Hertz € 23 / € 20 / € 10
*gratis kaarten afhalen in TivoliVredenburg noodzakelijk