festival oudemuziek utrecht zaterdag 6 september 2014
Wiennerisches Diarium Oorspronkelijke Weense krant, v00r het Weense publiek, sinds 8 augustus 1703
Schrijnende spanning en energieke tuimelende passages
Extase en gruwel in de Grote Zaal
Excentrieke Habsburgse muziek Trabe dich, Thierlein
Herz stroomde op het late uur nog vol met leden van de Habsburgse hofhouding die de excentrieke muziek van kapelmeesters Bertali en Schmelzer niet wilden missen. Begonnen werd met het motet O Jesu, summa Charitas van Schmelzer, een weelderig vraag- en antwoordspel tussen het ensemble en het de vier solisten. Meteen bij haar inzet viel de warme sopraanstem van Kristen Witmer op, zij toonde van de vier zangers de meeste dramatische expressie in deze lofzang op Christus. Peter Kooij, veelgehoord zanger bij het Festival Oude Muziek, wervelde in zijn overwinningslied Omnes sancti Angeli toe naar een swingend halleluja. Toen hij na het derde stuk elke ‘dis’ van het kistorgel heel verdienstelijk omstemde naar een ‘es’, werd hij door het publiek getrakteerd op een spontaan extra applaus. Schmelzer was de eerste kapelmeister aan het Habsburgse hof afkomstig uit Duitsland, maar dat hij zijn vak leerde van zijn Italiaanse voorgangers was duidelijk te horen in Lamento supra la morte Ferdinandi III. Binnen het ensemble concerteerden violen en gamba’s met elkaar op gepassioneerde Italiaanse wijze. De instrumentalisten van L’Armonia Sonora trokken alles uit de kast in de zesstemmige Sonata V, waarin kordaat samenspel, schrijnende spanning en ener-
foto: marco borggreve
Met een beetje fantasie deed Hertz in TivoliVredenburg gisteravond dienst als een intieme Habsburgse hofkapel. Gambiste en muzikaal leider Mieneke van der Velden bracht voor de gelegenheid zes strijkers, een kwartet van zangers en op het orgel niemand minder dan Leo van Doeselaar samen voor een exclusief keizerlijk concert.
Mieneke van der Velden
gieke tuimelende passages elkaar opvolgden. Tegen het einde van het concert droomde menig hofdame weg bij de knappe altus, die zichtbaar opging in het prachtige Salve Regina van Bertali. De Habsburgse keizers hadden het goed voor elkaar, als zij zich tijdens de mis konden laven aan zulke muziek. « BERTALI’S GEESTELIJKE WERKEN L’Armonia Sonora / Mieneke van der Velden do 4 sep 22.30 / TivoliVredenburg, Hertz
Viola da gamba’s Theezakjes Pagina’s bladmuziek Kramen Festivalmarkt Zoete drop Festivaldagkranten
6 1 3 9 8 7 7 1 1 2 8 0 0
8 3 3 2 4 0
Björn Schmelzer en zijn Graindelavoix zijn terug op het Festival Oude Muziek. En Schmelzer zou Schmelzer niet zijn als hij niet weer een bijzondere voorstelling voor het Festivalpubliek in petto heeft. Op het programma staat Trabe dich, Thierlein, een voorstelling waarin Heinrich Fincks Missa O Venus Bant centraal staat, maar waarin ook ander vergeten Duits erfgoed is te ontdekken. Hoe dit klinkt is vanavond om 20.00 uur te horen in de Grote Zaal van TivoliVredenburg. Finck componeerde deze mis voor het huwelijk van de 24-jarige Ulrich von Würtemberg met de 18-jarige Sabina van Beieren. Een romantisch gebeuren zou je denken, maar niets is minder waar. Van liefde was geen sprake, de Habsburgse keizer Maximiliaan I had dit huwelijk al ruim een decennium eerder bekokstooft. Voor die tijd de normaalste zaak van de wereld, vandaag de dag voor Schmelzer een reden om deze huwelijksmis aan een onderzoek te onderwerpen. Schmelzer: ‘Het boeit mij enorm hoe twee ‘random’ lichamen aan elkaar gekoppeld werden, en hoe dit op niets anders kon uitlopen dan een menselijke tragedie.’ Toen Schmelzer en de zangers van Graindelavoix een deel uit de mis uitprobeerden, konden ze hun oren niet geloven. ‘Wat was dit, wat gebeurde hier! Prachtig was deze Duitse, ietwat flamboyante polyfonie.’ De lees verder op pagina 2