imtiyaz sahibi Erengül Bilenser
yay›n yönetmeni Berat Zeliha
sorumlu müdür Murat Tombul
görsel yönetmen Lora Baytar
reklam koordinatörü fiirin Hekim
34
dan›flma kurulu Ali Fuat Güven Prof. Dr. Ahmet Mete Ifl›kara Prof. Dr. Ruflen Kelefl Mithat K›rayo¤lu Zekeriya Y›ld›r›m
katk›da bulunanlar Ali ‹hsan Gökçen Serap Girgin Baykal Esin Zeynep Feza fiiflman
Bir e’pr yay›n›d›r Cafera¤a Mah. Bülbüllü Sok. Aral Apt. No: 3/3 Moda/‹STANBUL Tel: 0216 450 07 76 Fax: 0216 450 07 46 www.ozelkalem.com.tr ozelkalemhaber@epr.com.tr Bask›: Rota Ofset Tel: 0224 242 71 90 Bursa Özelkalem, bas›n meslek ilkelerine uymay› taahhüt eder.
6 22
HABERLER
34
MÜLHE‹M’DE BEYKOZ KONUfiULUYOR
36
BEYKOZ’DA B‹R STK: E¤itim mi?Nas›l yard›mc› olabiliriz?
38 42 45 46
KAPAK: "Beykoz kendi kimli¤ini ve dokusunu koruyarak geliflmeli"
22
SEMTLER VE KAHRAMANLARI ‹zzeddin Çal›fllar KÜLTÜR PROJES‹ Osmangazi Belediyesi GÖRÜfi: Prof. Dr. Ruflen Kelefl SOSYAL SORUMLULUK: Sevgi Market
48
M‹MARLAR ODASI BAfiKANI: Türkiye Mimarl›k Politikas› ve Yerel Yönetimler
50
KENT VE VAL‹ Mu¤la Valisi Yusuf Erbay
42
‘DEN YIL: 1
SAYI: 6
TEMMUZ 2007
ISSN 1307-6515
38 60 ‹NSAN BAfiKAN Yalova Belediye Baflkan› Barbaros H. Binicio¤lu
54
KENT VE KADIN Yaflar Seyman
58 60
BAfiKAN EfiLER‹: Antalya Belediye Baflkan›’n›n efli Ebru Türel ‹L GENEL MECL‹S BAfiKANI: Konya ‹l Genel Meclisi Baflkan› Mustafa Sabri Ak DOSYA ‹fl Makineleri KENTSEL DÖNÜfiÜM Küçükçekmece Belediyesi
90
ESK‹ BAfiKANLAR Gazintep Eski Belediye Baflkan› Celal Do¤an MEKAN Süreyyapafla Opera Salonu ÇEVRE PROJES‹ Kat› At›k Sempozyumu
64 68 82 84 88 90
MERHABA En son ne zaman güzel bir sokakta sakin sakin, uzun uzun yürüdünüz ve en son ne zaman bir sokakla, bir flehirle konufltunuz bilmiyorum ama Özel Kalem’in bu say›s› haz›rlan›rken ben bol bol yapt›m. Gözlerim kapal› ‹stanbul’u dinledim. Orhan Veli bana neler neler anlatt›. Kalbimin her kap›s›n› aç›p Beykoz’un taa içlerine b›rakt›m kendimi. Akl›m› benden önce yaflanm›fllar›n k›y›s›na götüren dalgalarda kürek çektim. Karfl›ma kimler kimler ç›kt›... Neyzen Tevfik’i gördüm; Kaymakdondurançeflmesi’nin yan›ndan geçerken karfl›laflt›k, birilerine yergiler düzüyordu. Orhan Veli hiç de¤iflmemifl, hala o siyah beyaz foto¤raftaki kadar yak›fl›kl› görünüyordu, Abraham Pafla Korusu’na götürdü beni, ‹stanbul’un mermer tafllar›ndan, mart› kufllar›ndan konufltuk. Sadri Al›fl›k geldi yan›m›za, doya doya gülüfltük. Naz›m’›n fliirinden biraz al›p bana ikram etti Beykoz’un kimselere benzemeyen baflkan›. Naz›mla birlikte kendisi de söyledi yeniden; "Dörtnala gelip uzak Asya'dan Akdeniz'e bir k›srak bafl› gibi uzanan bu memleket bizim” dedi. “Mekke’ye Giden Yol”dan geçirdi bizi baflkan, Anadolu Hisar›’n›n üstünden uçurdu. Özel Kalem’in bu say›s› haz›rlan›rken bir gün günün akflam vakti, Marsilya’da bir evde buldum kendimi. Aslanbey köyünden bir Ermeni’nin hikayesini dinledim; anlat›lanlar beni George Amca’n›n Atatürk foto¤raf› ve Türk bayra¤› as›l› duvarlar›ndan 50 y›l öncesine geçirdi. Özel Kalem’in bu say›s› haz›rlan›rken çok konufltuk, konufltukça hat›rlad›k ve hat›rlad›kça daha çok sevdim ben bütün flehirleri. Özel Kalem’in bu say›s› haz›rlan›rken dergi için çok özel bir ad›m daha at›ld› ve bayi anlaflmalar›m›z yap›ld›; dergimizi art›k elit bayilerde ve bütün DNR’larda bulabileceksiniz. Özel Kalem’in bu say›s› haz›rlan›rken bir yandan da dergimizin çok özel web sitesi haz›rland› ve herkesin eline sa¤l›k çünkü çok güzel oldu. Haber portal› niteli¤i ile çok güçlü bir içeri¤e sahip olan web sitemiz çok yak›nda yay›na bafllayacak ve bütün yerel yöneticilerin ‘Özel Kalem’i olma hedefimiz do¤rultusunda büyük bir ad›m daha atm›fl olaca¤›z. Özel Kalem’in bu say›s›n› pek çok nedenle baflka bir heyecanla sunuyoruz sizlere ve bir sonraki say›ya kadar sizlerin heyecan›n›n da bizimkine ortak olaca¤›n› umuyoruz.
Erengül B‹LENSER erengulbilenser@epr.com.tr
6 BAYRAMPAfiA / ‹STANBUL
‹ST‹KLAL MARfiINI EN GÜZEL SÖYLEYEN Ö⁄RENC‹ VE EN GÜZEL SESLI Ö⁄RETMEN Bayrampafla Belediyesi ve Gençlik Merkezi (BAYGEM) taraf›ndan 19 May›s Gençlik ve Spor Bayram› nedeniyle gençlik festivali GENÇT‹VAL genifl ilgi gördü. Özel kutlama program› ile aç›l›fl› yap›lan ve 29 May›s ‹stanbul Fethi kutlamalar› ile son bulan gençlik festivalinde birbirinden ilginç yar›flmalar izlendi. ‹stanbul'un 32 ilçesindeki ortaö¤retim kurumlar›nda e¤itim gören ö¤renciler, ‹stiklal Marfl›'n› en iyi okuma yar›flmas› için Bayrampafla Belediyesi taraf›ndan gerçeklefltirilen Gençtival'de biraraya geldi. Dereceler, ‹l Milli E¤itim Müdürlü¤ü taraf›ndan oluflturulan Jüri üyelerini taraf›ndan seçildi. Birincili¤i, Eyüp Otakç›lar Lisesi'nden Emine fientürk, ikincili¤i Bayrampafla Sa¤malc›lar Lisesi'nden Didem Ergün, üçüncülü¤ü ise Kartal Mehmet Akif Ersoy Anadolu ‹mam Hatip Lisesi'nden Mahmut Olgaç elde etti. Mansiyon ödülüne ise Ba¤c›lar Dr. Kemal Naci Ekfli Anadolu Lisesi'nden Görkem Çetin lay›k görüldü. Bayrampafla Belediye Baflkan› Hüseyin Bürge, yar›flmada dereceye girenlere ödül verdi. Birinciye dört çeyrek alt›n, ikinciye üç çeyrek alt›n, üçüncüye iki çeyrek alt›n ve mansiyon için bir çeyrek alt›n ödüllerinin verildi¤i yar›flmaya kat›lan tüm ö¤rencilere, Bayrampafla Belediye Baflkan› Hüseyin Bürge birer karanfil ve çeflitli hediyelerin oldu¤u çanta takdim etti.
EN GÜZEL SESL‹ Ö⁄RETMEN GENÇT‹VAL Gençlik Festivali için ‹stanbul geneli liseler aras›, bilgi, fliir, münazara, sportif aktivitiler ve benzeri yar›flmalara ö¤rencilerini haz›rlayan ö¤retmenler bu kez kendileri yar›flt›lar. ‹stanbul okullar aras› ö¤retmenler "Türk Halk Müzi¤i Ses Yar›flmas›"nda, birincilik Gaziosmanpafla Cumhuriyet ‹lkö¤retim Okulundan Özlem Leyla Atay, ikincilik Ümraniye Haflim ‹flcan ‹lkö¤retim Okulundan Zencife Öcalan, üçüncülük ise Eminönü Vefa Lisesinden Ramazan Çak›r’›n oldu. Birincinin dört, ikincinin üç, üçüncünün bin YTL. ‹le ödüllendirildi¤i yar›flma sonunda jüri üyeleri ve tamam› ö¤retmenlerden oluflan orkestrada görev alanlar ‹stanbul Milli E¤itim Müdürü Ata Özer taraf›ndan teflekkür plaketi ile onurland›r›ld›. Ö¤retmenlerin sosyal aktivitelerle hem ö¤rencilerine örnek olmalar›, hem de ö¤renci odakl› yeni e¤itim sistemine katk› sa¤lamas› amac›yla gerçeklefltirilen ö¤retmenler aras› Türk
Halk Müzi¤i Ses Yar›flmas› finali renkli görüntülere sahne oldu. ‹stanbul okullar› ö¤retmenler aras› ses yar›flmas› finalinde, ö¤retmenler ö¤rencilerinin tezahürat› eflli¤inde yar›flt›lar. ‹stanbul Vali Yard›mc›s› Necati fientürk, ‹stanbul Milli E¤itim Müdürü Ata Özer, Bayrampafla Belediye Baflkan› Hüseyin Bürge’nin de kat›ld›¤› programda yar›flmac›lar tek tek sahne alarak performanslar›n› sergilediler. Ö¤retmenler aras› Türk Halk Müzi¤i Ses Yar›flmas› için alan›nda profesyonel olan sanatç›lar bulunuyordu. Jüride, Ahmet Turan fian, Aysun Gültekin, Gürkan Özpeker, Nursaç Öner Günhan, Sabahat Aslan, fiakir Öner Günhan gibi TRT ‹stanbul Radyosu sanatç›lar›n yan› s›ra TRT ‹stanbul Televizyon Yap›mc›s› Bünyamin Aksungur, Kültür Bakanl›¤› Sanatç›s› Enver Meralli ve okul müdürü Mustafa Kemal Topalo¤lu da yer ald›.
HABERLER 7 BEYO⁄LU / ‹STANBUL
HAL‹Ç'‹N MAV‹ SULARI YELKENLE BULUfiTU Türkiye Yelken Federasyonun 50., Beyo¤lu Belediyesinin 150. y›l kutlamalar› çerçevesinde 26-27 May›s tarihlerinde ilk kez düzenlenen Haliç Yelken fienli¤i'nde Gemlik Yelken Kulübü birinci oldu. Gemlik Yelken Kulübü ad›na yar›flan Tu¤ba Öksüz ve Murat Samsun, toplad›klar› puanlarla tak›mlar›na birincili¤i getiren sporcular oldular. Beyo¤lu Belediyesi ve Yelken Federasyonu'nun Haliç'te ortaklafla düzenledi¤i ve 11 ilden 19 kulübün kat›ld›¤› organizasyonda, Gemlik Yelken Kulübü birinci olurken, Marmara Yelken Kulübü ikincili¤i ve Fenerbahçe ise üçüncülü¤ü elde etti. Yar›fllara Denizcilik Müsteflarl›¤› ‹stanbul Bölge Müdürü Cemalettin fievli, Spor Afi. Genel Müdürü Ayhan Bölükbafl›, Amatör Spor Kulüpleri Baflkan› Fikret Sivri, ‹stanbul Büyükflehir Belediyesi Baflkan Dan›flman› Tülin Ersöz, Yelken Federasyonu Baflkan› Nazl› ‹mre, Beyo¤lu Belediye Baflkan› Ahmet Misbah Demircan ve çok say›da vatandafl kat›ld›.
Yar›fl›n ilk günü konuflan Beyo¤lu Belediye Baflkan› Ahmet Misbah Demircan, Haliç'teki sahilin yelkenle birlikte yeni bir heyecana kavuflaca¤›n› söyledi. Demircan, "Beyo¤lu'nda Hasköy ve Hal›c›o¤lu'nda deniz sporlar› konusunda genifl bir potansiyel var. Buradaki gençlerin spora ilgisi var, ancak deniz sporlar›na fazla ilgi göstermiyorlar. Beyo¤lu turizm ve kültürün merkezi ise burada bir yat liman› da olmal›" dedi. Demircan, yap›lan bu yar›fllar Beyo¤lu’nda yeni bir sporun da bafllamas›na neden oldu¤unu, Beyo¤lu Belediyesi Olarak Yelken Kulübü kay›tlar› bafllatt›¤›n› söyledi. "fiimdiye kadar yaklafl›k
40 sporcu kay›t yapt›rd›. Bu sayede önümüzdeki y›l burada yap›lacak yelken yar›fllar›na biz de kat›laca¤›z, ayn› zamanda da Türkiye’nin de¤iflik illerinde yap›lan yar›fllara da kat›laca¤›z.” "Haliç'in k›y›s›nda ve arkas›ndaki güzel görüntünün içinde yelkenler de olacak" diyen Yelken Federasyonu Baflkan› Nazl› ‹mre ise, bu y›lki organizasyonun küçük kald›¤›n› belirtti. ‹mre önümüzdeki y›l ‹stanbul d›fl›ndan 13 tak›m›n organizasyonda yer alaca¤›n›, yar›fla Bitlis, ‹skenderun ve Samsun gibi kentlerden de sporcular›n kat›laca¤› haberini verdi.
8
KONAK / ‹ZM‹R
‹ZM‹R’‹N ESK‹ SEMT‹NE YEN‹ ÇARfiI
Konak Belediyesi’nin Yeniflehir pazar yerindeki dükkan sahiplerine yeni yer göstermesinden sonra y›k›m gerçekleflti. Önümüzdeki ay temel at›lacak. ‹zmir’in eski semtlerinden Yeniflehir nihayet yeni bir pazar yerine kavufluyor. Projesi tamamlanan ve ihalesi yap›lan Yeniflehir pazar yerindeki eski dükkanlar yaklafl›k iki y›ld›r yerlerini terk etmeyerek bu projeye direniyordu. Yaklafl›k 50 y›ll›k çarfl›daki dükkanlar›n› terk etmek istemeyen esnaf, uzun u¤rafllar sonucu ikna edildi. 61 esnaf, Meles Çay› kenar›na yap›lan geçici dükkanlara yerlefltirildi. Bafl›na bareti geçiren Konak Belediye Baflkan› Muzaffer Tunça¤ y›k›m› bafllatt› ve “Ça¤dafl olanaklar Yeniflehir pazar yerinde kullan›lacak. Önümüzdeki ay da temelini ataca¤›z” dedi. pazar yeri esnaf›n›n da kat›ld›¤› bir tören ile y›k›m çal›flma-
lar›n› yöneten Baflkan Tunça¤, y›k›m› yap›lan alanda modern dükkanlar›n ve ça¤dafl bir pazar yerinin kurulaca¤›n› söyledi. pazar yeri inflaat›n›n tamamlanmas›na kadar esnaf›n ma¤dur edilmeyece¤ine de¤inen Tunça¤ flöyle konufltu: “‹nflaat süresince esnaf s›k›nt›
çekmeyecek. Kendilerine uygun bir yer gösterdik. Bir yandan inflaat devam ederken, di¤er yandan Yeniflehir pazar yeri geçici yerinde vatandafllara hizmet vermeye devam edecek. Eski pazar yeri çok kötü bir görünüme sahipti. Yeniflehir’de yaflayanlar modern bir pazar yerine kavuflacak. Kapal› pazar yerinde vatandafllar, ya¤murdan, çamurdan ve kötü hava koflullar›ndan etkilenmeden al›flverifllerini yapacaklar. Araçlar›n› rahatl›kla park edecekler.” Yap›lan anlaflmayla, eski pazar yerinde bulunan esnaf›n ma¤dur edilmemesi için Meles Çay›'na paralel devam eden 1137 Sokak'ta geçici dükkanlar yap›ld›. 61 esnaf›n kendi aralar›nda toplad›¤› yaklafl›k 200 bin YTL'ye mal olan dükkanlar›n yap›m›na, Konak Belediyesi Fen ‹flleri Müdürlü¤ü de destek verdi. Yeni dükanlar›na yerleflen esnaf, Yeniflehir pazar yerinin bir an önce tamamlanmas›n› bekliyor.
10
KONYA
KONYA ÇEVRE B‹L‹NC‹N‹ GÜÇLEND‹R‹YOR t›rlatan Gürbüz, çevre konusunda herkesin üzerine düfleni yapmas› gerekti¤ini vurgulad›. Konya Valisi Osman Ayd›n ise, çevrenin miras de¤il bir emanet oldu¤unu kaydederek, çevre konusunda artan duyarl›l›k ile birlikte, yeniden kazan›m›n önemli oldu¤unu ifade etti. Konuflmalar›ndan ard›ndan fiükrü Doruk ‹lkö¤retim Okulu ö¤rencilerinin sergiledi¤i halk oyunlar› gösterisi ilgiyle izlendi. Etkinlikler kapsam›nda 6 Haziran günü Fuar Kültür Merkezi’nde Büyükflehir Belediyesi taraf›ndan apartman ve site yöneticilerine yönelik Hava Kirlili¤i E¤itim Semineri verildi. 5 Haziran Dünya Çevre Günü dolay›s›yla Konya Büyükflehir Belediyesi ‹l Çevre Müdürlü¤ü'yle birlikte etkinlikler düzenledi. En genifl topra¤a sahip olan Konya çevre de¤erleri bak›m›ndan oldukça zengin bir ilimiz. Orman konusunda fakir olan il da¤lar› ç›plak, ovalar› bozk›rd›r. Bu y›l Büyükflehir Belediyesi ile ‹l Çevre Müdürlü¤ü’nün birlikte 5 Haziran Dünya Çevre Günü ve Çevre Haftas› etkinlikleri kapsam›nda ilk olarak; Konya Valisi Osman Ayd›n, Büyükflehir Belediye Baflkan Vekili Osman Gürbüz, daire amirleri, ö¤renciler ve vatandafllar An›t alan›ndan bafllayarak Amberreis Caddesi üzerinden Kaz›m Karabekir Caddesi’ne kadar Büyükflehir Belediyesi Mehter Tak›m› eflli¤inde yürüdüler. Kaz›m Karabekir Caddesi’nde hafta dolay›s›yla bir aç›fl konuflmas› yapan Büyükflehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Baflkan› Ali Özer, den-
geli ve sürekli kalk›nman›n bilinçli bir toplum ile mümkün oldu¤unu belirterek, herkesin temiz bir çevrede yaflama hakk›na sahip oldu¤unu belirtti. ‹l Çevre Müdürü Nuri Kunt, hava, su ve topra¤› kirletmeden bilinçli ve tasarruflu kullanarak gelecek nesillere daha te-
Anadolu Do¤a ve Kültür Belgeselleri Derne¤i/ADOKBEL ve Konya Büyükflehir Belediyesi her y›l Dünya Çevre Günü Etkinlikleri kapsam›nda o y›l›n temas›n› destekleyici, kamuya yönelik kitapç›k çal›flmalar› yap›yor. Araflt›rma, metin, tasar›m ve foto¤raf çal›flmalar› ADOKBEL taraf›ndan yürütülen kitapç›klar›n bas›m› ve da¤›t›m› ise Konya Büyükflehir Belediyesi taraf›ndan gerçeklefltiriliyor.
B‹R‹MLERARASI PUZZLE YARIfiMASI
miz bir çevre b›rak›labilece¤ini söyledi. Büyükflehir Belediyesi Baflkan Vekili Osman Gürbüz, do¤al kaynaklar› hor kullanman›n tehlikeli sonuçlar›n›n ortaya ç›kt›¤›n› hat›rlatarak, buna karfl› son y›llarda ciddi bir bilinçlenmenin olufltu¤unu ifade etti. Konya’da çevre bilinci konusunda belediye olarak önemli çal›flmalara imza att›klar›n› ha-
Çevre ve Temizlik ‹flleri müdürlü¤ünce 5 Haziran Dünya Çevre Günü etkinlikleri çerçevesinde Belediye’ de Müdürlükler aras› Puzzle yar›flmas› düzenlendi. Meydan park› içerisinde düzenlenen yar›flmaya 16 Müdürlük kat›ld›. Belediye Baflkan› Volkan Canalio¤lu’nun da izledi¤i yar›flma sonunda Su Ar›tma Müdürlü¤ü birinci, Su Gelirleri Müdürlü¤ü ikinci, Zab›ta müdürlü¤ü de üçüncülü¤ü kazand›. Yar›flma sonunda dereceye girenlere çeflitli hediyeler verildi. Belediye Baflkan› Volkan Canalio¤lu, amaçlar›n›n çevresel sorunlar› gündeme tafl›yarak vatandafllar›n duyarl› olmalar›n› sa¤lamak oldu¤unu söyledi.
12
TRABZON
ATATÜRK KÖfiKÜ ÇATISI YEN‹LEND‹ Trabzon’un önemli turizm merkezlerinden olan Atatürk Köflkü’nün çat›s› yenilendi. Atatürk Köflkü’nde daha öncede çevre düzenlemeleri asl›na uygun olarak yeniden yap›lm›fl, bahçedeki havuz da yenilenmiflti. Belediye Baflkan› Volkan Canalio¤lu, Atatürk Köflkü’nü asl›na uygun hale getirme gayreti içerisinde olduklar›n› belirterek, “Atatürk Köflkü, hem Ulu Önderimize, hem de Trabzonumuza yak›fl›r hale getirmek için yo¤un bir çal›flma içerisine girdik. Bilindi¤i gibi daha önce köflkün bahçesindeki havuz ile çevre düzenlemelerini asl›na uygun hale getirmifltik. fiimdi de y›llardan beri de¤ifltirilmeyen çat›s›n› da asl›na uygun olarak yeniliyoruz. Böylece Atatürk Köflkü’nü turizm mevsimine haz›r hale getirmifl oluyoruz”dedi.
Trabzon Belediye Baflkan› Volkan Canalio¤lu: Atatürk Köflkü, hem Ulu Önderimize, hem de Trabzonumuza yak›fl›r hale getirmek için yo¤un bir çal›flma içerisine girdik.
HABERLER 13
ÜMRAN‹YE / ‹STANBUL
EN GÜZEL TEM‹ZL‹K K‹RLETMEMEKT‹R Ümraniye Belediyesi’nin Dünya Çevre Günü dolay›s›yla düzenledi¤i Temiz Çevre Yürüyüflü’ne kat›lan ve ço¤unlu¤u çocuklardan oluflan 2 binden fazla kifli bir a¤›zdan ‘En Güzel Temizlik Kirletmemektir’ slogan› att›. Ümraniye Belediyesi, 5 Haziran Dünya Çevre Günü nedeniyle bir yürüyüfl düzenledi. Temiz Çevre Yürüyüflü ad› verilen etkinli¤e Ümraniye ‹lçe Kaymakam› M.Ali Y›ld›r›m, Ümraniye Belediye Baflkan› Hasan Can, ‹lçe Milli E¤itim Müdürü ‹lyas Tekin, ‹lçe Emniyet Müdürü Necmettin Pek, Ümraniye Belediye Baflkan Yard›mc›lar›, okul yöneticileri, ö¤retmenler ve ço¤unlu¤unu çocuklar›n oluflturdu¤u 2 binden fazla kifli kat›ld›. Temiz Çevre Yürüyüflü, Ümraniye Kaymakaml›¤› bahçesinde bafllad›. Yürüyüfl öncesi k›sa bir konuflma yapan Ümraniye Belediye Baflkan› Hasan Can, belediye olarak do¤aya sahip ç›kt›klar›n› söyledi. Çevre temizli¤i konusunda çok hassas olduklar›n›n alt›n› çizen Baflkan Hasan Can, belediyenin bu alanda gerçeklefltirdi¤i çeflitli hizmetlerden örnekler verdi. Baflkan Can konuflmas›nda flunlar› söyledi: ‘Bugün dünyan›n en önemli sorunlar›ndan birisi çevre kirlili¤i sorunudur. ‹klim de¤iflikliklerinin olumsuz sonuçlar› nedeniyle bugün dünyam›z büyük tehdit alt›ndad›r. Çevreye karfl› duyars›z davranman›n devam etmesi halinde dünyay› büyük felaketler bekliyor olacak. Bu konuda herkes gerekli duyarl›l›¤› gösterip atmas› gereken ad›mlar› atmal›d›r. Bugün sevinçle görüyorum ki, çocuklar bu konuda çok duyarl›. Daha temiz bir çevre için burada bir araya geldiler. Onlar›n çevreye sahip ç›kmalar› bizi çok mutlu ediyor. Ümraniye Belediyesi olarak bugüne kadar çevreye hep sahip ç›kt›k. ‘En temiz ilçe’ unvan›na sahip bir ilçe olarak, bu hassasiyetimizi sürdürece¤iz.’ Konuflmalar›n ard›ndan kalabal›k
Alemda¤ Caddesi’ne do¤ru yürüyüfle geçti. Yo¤un kat›l›m›n oldu¤u yürüyüfle çevreden izleyen vatandafllar da slogan ve alk›fllar›yla destek verdiler. Ellerinde tafl›d›klar› pankartlar ve giydikleri özel k›yafetlerle renkli görüntüler oluflturan yürüyüflçüler ‘Çevreniz de Eviniz Gibi Olsun’, ‘Sa¤l›kl› Bir Çevrede Yaflamak Hepimizin Hakk›’, ‘Nas›l Görmek ‹stiyorsan Öyle B›rak’ v.b yaz›lar›n yer ald›¤› pankartlar tafl›d›lar. Yürüyüflçüler ‘En Güzel Temizlik Kirletmemektir’, ‘Bu Dünya Bizimdir Temiz Tutal›m’, ‘Temiz Çevre, Temiz Toplum’ v.b sloganlar eflli¤inde Tantavi Park›’na kadar yürüdüler. Yürüyüflçüler burada Ümraniye Belediyesi’nin kendileri için haz›rlad›¤› çeflitli etkinliklere kat›ld›.
14
ESK‹fiEH‹R
ALTYAPIYA DEV YATIRIM Büyükflehir Belediyesi yap›m›na bafllamas›yla 100 kilometrenin üzerindeki yeni altyap› hatt› ile Eskiflehir’in altyap› eksi¤ini tümüyle çözüme kavufluyor. Tüm Eskiflehir’i kapsayan altyap› eksiklerinin giderilmesi ne yönelik Büyük Altyap› Projesi’nin ilk aflamas›ndaki çal›flmalar Çaml›ca, Emek - 71 Evler, Gündo¤du ve Fevzi Çakmak’ta düzenlenen törenlerle bafllat›ld›. Avrupa Yat›r›m Bankas› taraf›ndan kredilendirilen projenin aç›l›fl›nda yapt›¤› konuflmada Baflkan Büyükerflen, Eskiflehir’e 100 kilometrenin üzerinde yeni altyap› hatt›, 255 Kilometrelik de yeni içme suyu hatt›n›n yap›laca¤›n› müjdeledi. Proje Avrupa Yat›r›m Bankas›’ndan sa¤lanan krediyle finanse ediliyordu. ‹halesi 12 Mart 2007’de sonuçlanan ve May›s 2007’de de Avrupa Yat›r›m Bankas› taraf›ndan onay› verilen Büyük Altyap› Projesi Eskiflehir’in altyap› eksi¤i bulunan bütün mahallelerini kaps›yor. 100.000 metrenin üzerinde yeni altyap› hatt›n›n ilk harçlar› Büyükflehir Belediye Baflkan› Prof. Dr. Y›lmaz Büyükerflen, ESK‹ Genel Müdürü Garip Y›ld›r›m, Tepebafl› Belediyesi önceki Baflkan› Ahmet Ataç, mahalle muhtarlar› ve çok say›da vatandafl›n kat›ld›¤› törenlerle at›ld›. Altyap› çal›flmalar›na baflla-
n›lmas› nedeniyle düzenlenen törenlerde konuflan Baflkan Büyükerflen Proje ve finansman sürecinin zaman ald›¤›n›, vatandafllara s›k s›k altyap› eksiklerinin giderilmesi yönündeki büyük projenin haz›rlanmakta oldu¤unu söylediklerini hat›rlatarak “‹flte bugün o büyük projenin hayata geçirilmeye baflland›¤› gündür. 12 Mart 2007’de ihalesi yap›lan ve Avrupa Yat›r›m Bankas› taraf›ndan May›s 2007’de onaylanan projeye bugün bafll›yoruz. Yapaca¤›m›z 100 Kilometrenin üzerinde yeni altyap› hatt› ile Eskiflehir’de baflta Fevzi Çakmak, Emek, Çaml›ca ve Gündo¤du olmak üzere altyap›s› olmayan mahallemiz kalmayacak. Proje kapsam›n-
da ayr›ca flehrimize 255 kilometrelik içme suyu hatt› döfleyece¤iz. Böylece Eskiflehir’in içme suyu hatt› eksi¤i de kalmayacak. Projenin flehrimize hay›rl› olmas›n› diliyorum” dedi 100 kilometrelik yeni altyap› hatt›n› yap›lacak olan projenin bir seçim yat›r›m› olarak alg›lanmamas›n› da isteyen Büyükerflen, ihalenin sonuçland›¤› tarih olan 12 Mart 2007’de seçimin gündemde olmad›¤›n›, aradan geçen iki ayl›k dönemde de Avrupa Yat›r›m Bankas›’n›n onay›n› beklediklerini kaydetti. Törenlerde konuflma yapan ESK‹ Genel Müdürü Garip Y›ld›r›m, Altyap› Projesinin 58 milyon Euro’luk büyük bir proje oldu¤unu söyledi. Proje haz›rl›¤› ile Avrupa Yat›r›m Bankas›’n›n finansman sürecinin biraz zaman ald›¤›na da de¤inen Y›ld›r›m “bugün bafllatt›¤›m›z büyük proje ile flehrimizdeki mevcut altyap›ya 100.000 metrenin üzerinde yeni kanalizasyon ve ya¤mur suyu hatt› ilave edece¤iz. Çal›flmalar›m›z› 2008 y›l›n›n Ekim ay›nda tamamlamay› planl›yoruz” dedi. Tören düzenlenen mahallelerde vatandafllar Baflkan Büyükerflen’e büyük sevgi gösterilerinde bulunarak, mahallelerine getirdi¤i hizmetlerden ötürü teflekkür de ettiler.
16
KOCAEL‹
TÜRK‹YE’N‹N ‹LK ULUSLARARASI ÇEVRE TEKNOLOJ‹LER‹ FUARI Kocaeli’nde ilk kez aç›lan “Çevre Teknolojileri fuar› genifl ilgi gördü
man Bakanl›¤› için haz›rlanan stand›n aç›l›fl›n› yapt›.
Çevre ve Orman Bakanl›¤›’n›n ifl birli¤i ve destekleriyle Forza Fuarc›l›k ve Organizasyon Hizmetleri A.fi. taraf›ndan birincisi Kocaeli’nde gerçeklefltirilen “Çevre Teknolojileri Fuar› ve Uluslararas› Çevre Yat›r›m ve ‹flbirli¤i Konferans›” Çevre ve Orman Bakan› Osman Pepe’nin de kat›l›¤› törenle aç›ld›.
BOMBA G‹B‹ L‹STE
Forza Fuarc›l›k taraf›ndan gerçeklefltirilen Türkiye’nin ilk Uluslararas› Çevre Teknolojileri Fuar›’n›n aç›l›fl›na Çevre ve Orman Bakan› Osman Pepe yapt›¤› konuflmada “Türkiye’nin ‹ç Anadolu’su, Konya’s›, Ege, Akdeniz Bölgesi, bugün ekti¤i, biçti¤i bu¤day›, arpay› ayn› flekilde ekip biçemeyecek bir noktaya gelebilir” diye uyar›da bulundu. “Türkiye'de, 2100 y›l›na varmadan dünyan›n karfl›laflabilece¤i muhtemel risklerle karfl› karfl›ya kalabilir. Türkiye’nin ‹ç Anadolu’su, Konya’s›, Ege, Akdeniz Bölgesi, bugün ekti¤i, biçti¤i bu¤day›, arpay› ayn› flekilde ekip biçemeyecek bir noktaya gelebilir. May›s ay›nda ölçülen s›cakl›klar son 80 y›lda ölçülmemifl s›cakl›klard›r. Türkiye'de k›fl çok kurak geçti, sadece Türkiye de¤il bütün Akdeniz Havzas›’nda belli s›k›nt›lar yaflan›yor” Mera Kanunu ile ilgili soruyu yan›tlayan Bakan Pepe flunlar› söyledi: “Mera mevzuat› ile Orman mevzuat› ayr› mevzuatlard›r. Meralar boflluklar, aç›kl›klar, yani a¤ac›n olmad›¤›, orman›n olmad›¤› yerler. Orman alan›na yap›lm›fl binalar derhal müsadere edilir ve y›k›l›r. Bu sadece yaylalar› düzenliyor. Bu Tar›m ve Köy ‹flleri Bakanl›¤›’n› ilgilendiren bir husustur. Ormanlar›m›z›n, garantide oldu¤unu, sa¤lamda oldu¤unu bilesiniz”. Bakan Pepe daha sonra , Çevre ve Or-
Uluslararas› Çevre Teknolojileri Fuar›’n›n aç›l›fl›na kat›lmak için ‹zmit’e gelen Pepe milletvekili listeleri ile ilgili olarak, “Meclis’te yüzde 70 oran›nda yenilenme olacak. Kocaeli listemiz ise mükemmel haz›rlanm›fl, bomba gibi bir listedir” dedi. Kocaeli Büyükflehir Belediye Baflkan› Karaosmano¤lu ise son y›llarda yaflananlar ile birlikte çevreyi art›k daha çok önemser hale geldi¤imizi belirterek, flunlar› söyledi: “Bundan böyle Türkiye’de ve dünyada en önemli yat›r›m sektörünün çevre olaca¤› da geliflmelerden anlafl›lmaktad›r. Biz belediye olarak çevreye çok büyük önem veriyoruz. Bugüne kadar 2 milyonun üzerinde a¤aç diktik. Sekiz adet ar›tma tesisimiz bulunuyor. Körfez yavafl yavafl bize gülmeye bafllad›. Bundan sonra da çal›flmalar›m›z devam edecek.”
EN KURAK YIL Kocaeli Valisi Gökhan Sözer de çevre-
nin korunmas› gereklili¤ine dikkat çekti. Vali Sözer, “‹nsanlar bast›¤› topra¤›, teneffüs etti¤i havay› ve icti¤i suya borçlu ve sorumlu oldu¤unu unutmamal›d›r. Ülkelerde geliflmek ve sanayileflmek kadar çevreye de önem verilmelidir” diye konufltu. Programda son olarak konuflan Çevre ve Orman Bakan› Osman Pepe, “2007 dünyas›na bakt›¤›m›zda küresel ›s›nma ve kurakl›k iyice artm›fl bir durumdad›r. Kurak bir yaz ve k›fl yaflad›k. Ne kar ne ya¤mur ya¤d›. Son 80 y›lda yaflanmayan kurakl›k yafland›. Bu nedenle tüm dünyada oldu¤u gibi bizim de çevreye özen göstermemiz ve çevre konusunda yat›r›mlar›m›z› artt›rmam›z gerekmektedir” dedi. Pepe konuflmas›ndan sonra okullar›nda çevre konusunda çal›flmalar yapan ö¤rencilere ödüllerini da¤›tt›. Fuarda Fransa, Almanya, Hollanda, Avusturya, Bulgaristan ve Türkiye’den 100’ü aflk›n firma, kurum ve kurulufl kat›ld›. Kat›l›mc› ülke yetkilileri aras›nda Küba Çevre Ajans› Baflkan› Gisela Alonso, Bilim Teknoloji ve Çevre Bakanl›¤› Uluslararas› Dairesi Uzman› Fadira Gonzales’de bulunuyordu.
18
GAZ‹ANTEP / fiEH‹TKAM‹L
HER EV B‹R ATÖLYE GÜZELYURT EL BECER‹ KURSU SERG‹ AÇILIfiI YAPILDI
fiehitkamil ilçesinde belediye taraf›ndan düzenlenen Bülbülzade El Beceri Kursunun y›l sonu sergi aç›ld›. Törende ayr›ca kursiyerlere sertifikalar› verildi. Gaziantep Valisi Süleyman Kamç›, fiehitkamil Kaymakam› Feridun Cemal Özdemir, fiehitkamil Belediye Baflkan› Metin Özkarsl›, Emniyet Müdürü Ali Y›lmaz, Milli E¤itim Müdürü Süleyman fiiflman ile kursiyerlerin kat›ld›¤› sergi bü-
yük ilgi gördü. El ifli ve nak›fl çal›flmalar›n›n yer ald›¤› serginin aç›l›fl›nda konuflan Belediye Baflkan› Metin Özkarsl›, "Göreve geldi¤imizde say›s› 10 olan sosyal tesislerde faydal› ifller yap›ld›¤›n› görünce say›s›n› 24'e ç›kard›k" dedi. Özkarsl›, göreve geldiklerinde el beceri kurslar›nda 978 olan kursiyer say›s›n› bin 755'e ç›kard›klar›n› belirterek, "12 dalda verilen kurslar›n en önemlisi, unutulmaya yüz tutan Antep ifli nak›fl. Bu kurslar›m›za kat›lan genç k›zlar›m›z›n el emekleri ve güz nurlar›yla kültürümüz yeniden canlan›yor. Evde zaman öldürmek zorunda kalan genç k›zlar›m›z› üretimin içine dahil ederek, ev ekonomilerine katk›da bulunmalar›n› sa¤lad›k. Ekip çal›flmas›n› ö¤renen k›zlar›m›z bize de imkans›z› baflarmay› ö¤retti. Belediye olarak sadece çal›flm›yoruz. Ayn› zamanda insanlar› e¤itip-ö¤retim bilgi sahibi yaparak üretime kat›lmalar›n› da sa¤l›yoruz" diye konufltu. Serginin aç›l›fl›n› yapan Vali Süleyman Kamç›, kurslar› baflar›yla tamamlayan bayanlara sertifikalar›n› verdi. Vali Kamç› ve davetliler, kursiyerlerin el eme¤i göznurundan oluflan eserlerini incelediler.
20
KADIKÖY / ‹STANBUL
TAR‹H‹ KENTLER B‹RL‹⁄‹ ULUSLARARASI KADIKÖY BULUfiMASI Kad›köy Belediyesi'nin ev sahipli¤inde Tarihi Kentler Birli¤i ve Çekül Vakf› iflbirli¤iyle Tarihi Kentler Birli¤i Uluslararas› Kad›köy Buluflmas› 24-26 May›s tarihlerinde yap›ld›. Aralar›nda Valiler, Belediye Baflkanlar› ve Kaymakamlar›n oldu¤u konuklar, yönetici olduklar› kentlerdeki tarihi binalar› koruma ve yaflatma konusunda deney al›fl veriflinde bulundular. Küba'n›n ünlü kent tarihçisi Eusebio Leal Spengler'in“Kent Ölçe¤inde Koruma Uygulamalar›na Bir Örnek: Havana” konulu sunumu ile Havana'daki kentsel koruma çal›flmalar›n› anlatt›. Buluflmada Tarihi Kentler Birli¤i'nin Koruma Ödülünü kazanan belediyelere de ödülleri verildi. 26 May›s cumartesi günü Caddebostan Kültür Merkezi'nde bas›na ve halka aç›k toplant›n›n aç›l›fl›nda Kad›köy Belediye Baflkan› Selami Öztürk, Çekül Vakf› Baflkan› Prof. Dr. Metin Sözen, Tarihi Kentler Birli¤i Baflkan› Mehmet Özhaseki, ‹stanbul Büyükflehir Belediye Baflkan vekili Ahmet Selamet, Prof. Dr. Zekai Görgülü kat›ld›. Program›n sunumlar bölümünde ise “Gelece¤e Miras Kent Çarfl›lar›” konusunda Kad›köy Belediye Baflkan› Selami Öztürk ve Gaziantep Büyükflehir Belediye Baflkan› As›m Güzelbey birer sunum yapt›lar. Öztürk, Kad›köy Tarihi Çarfl›'y› yenileme ve koruma projesi için çarfl› esnaf› ve Sivil Toplum Kurulufllar›yla toplant›lar yaparak görüfl al›fl-veriflinde bulunuldu¤unu ve projenin oluflumunda onlar›n görüfllerinin al›nd›¤›n› belirtti. Tarihi Çarfl› ve HaydarpaflaYelde¤irmeni'nin birlikte düflünüldü¤ünü belirten Öztürk, “Tarihi zenginli¤imizi birbirleriyle bütünlük içinde gelecek nesillere
miras b›rakmak istiyoruz. Bu nedenle Haydarpafla-Yelde¤irmeni ve Tarihi Çarfl›'y› bir üçgen kabul ediyor, birlikte planl›yoruz.” dedi. TKB Baflkan›, Kayseri Büyükflehir Belediye Baflkan› Mehmet Özhaseki ise yapt›¤› konuflmada çars›lar›n yenilenmesinin önemine de¤indi. “Çarfl›lar› yenilememiz gerekir. Ama bunlar yetmiyor. Al›flverifl al›flkanl›klar›, talepleri de¤iflmifl insanlar›n… Bunlar› da hesaplamam›z laz›m. O mekânlar›n içini, ruhunu verirseniz o çarfl›lar o zaman yaflayacakt›r. Tarihi Kentler Birli¤i, tarihte kalm›fl kentler toplulu¤u de¤ildir. Tarih, geçmiflte yaflanm›fl bir tak›m olaylar› kronolojik liste yaparak kitaplaflt›rmak de¤ildir. Geçmiflte yaflanm›fl olaylardan ders alarak gelece¤e bakma sanat›d›r. Tarihini, kimli¤ini gelecek nesillere aktarmayan bir toplumda onurlu yaflama imkân› kalmayaca¤›na inan›yorum” Gelifltirdi¤i ve uygulamaya geçirdi¤i yerel koruma modeliyle, Havana kentinin gelmifl geçmifl en baflar›l› mimar› kabul edilen Havana Kenti Tarihçisi ve Havana Kenti An›tlar› Komisyonu Baflkan›, Ulusal An›tlar Komisyonu
TAR‹HÎ KENTLER B‹RL‹⁄‹'N‹N 2006 YILI KORUMA ÖDÜLLER‹ TKB Encümeni yapt›¤› çal›flmalar sonucunda üye belediyelerin kültürel miras ile tarihî kent dokular›n› koruma-yaflatma amaçl› proje ve uygulamalar›yla aday olduklar› yar›flmada; “baflar› ödüllleri” Gaziantep Büyük fiehir, Kad›köy, Söke, Tarsus ve Taflköprü belediyelerine, “özendirme ödülleri” Nilüfer, Osmangazi, Polatl›, fiahinbey ve Tarakl› belediyelerine verilmdi. Sivas Belediyesi'nin çal›flmalar› ise “Tarihî Kentler Birli¤i Metin Sözen Koruma Büyük Ödülü”ne uygun görüldü. Alt›nda¤, Çank›r›, Denizli, Elmal›, Eyüp, Göynük, ‹nebolu, Kars, Kemaliye Konak, Kütahya, Milas, Mudurnu, Nevflehir, Niksar, Odunpazar›, Taflucu, Y›ld›r›m, Yozgat belediyeleri ise umut ve heyecan verici çal›flmalar› nedeniyle “övgüye de¤er” görüldü.
21
ama kendisini en çok Süreyya Operas› Projesinin heyecanland›rd›¤›n› söyledi. Öztük "TKB Türkiye’de sanata, tarihe ve kültüre de yeni bir bak›fl aç›s› getirmifltir, kamuyerel-sivil-özel iflbirli¤iyle koruma çal›flmalar›n›n en güzel örneklerini vermifltir. Burada lokomotif görev yerel yöneticilere düflmektedir. Çünkü kendi bölgesindeki yerel yaflam› en iyi bilenler yerel yöneticilerimizdir " diye konufltu.
Metin Sözen
Selami Öztürk
Üyesi'Eusebio Leal Spengler de kat›l›mc›lara “Havana” bafll›kl› bir sunum yapt›."Havana da ‹stanbul gibi denizle mistik bir iliflki içerisinde. Bo¤az’dan geçerken farkl› ak›mlar›n yaratt›¤› duygular› hissettim. Orada dünya tarihi geliflti" diyor Dr. Eusebio Leal Spengler. Topkap› Saray›’n›n bahçesinde kendini Havana’da hissetti¤ini belirterek, "Bu liman bizim Haliç’imiz gibi. Gerçekten orada eski flehrin yo¤unlu¤unu hissedebilirsiniz. Hala surlar›n izleri var" dedi. Dr. Spengler’in ‹stanbul izlenimleri flöyle: "‹stanbul’da yürüdüm, gemiye bindim, popüler eserleri gezdim. Kad›köy’e iki kez geldim, çarfl›da dolaflt›m. Buraya gelirken, ’Ulafl›lmaz bir flehir’ diyordum. Bir haftan›n ard›ndan gerçekten çok ilginç bir flehir oldu¤unu da söyleyebilirim. Çok büyük bir flehir. Bütün Küba adas›nda yaflayan insanlardan iki kat daha fazla insan yafl›yor. Bu nedenle sorunlar büyük, sonuçlar daha karmafl›k. fiehir planlamas› ve çevre kirlili¤iyle ilgili problemler daha büyük. Eserlerin korunmas›yla ilgili sorunlar daha fazla. Ama görüyorum ki çal›flma koflullar› sa¤lanmaya bafllam›fl ve istek gerçekten çok etkin. Ama restorasyon yaparken dikkatli olunmal›. Ticari restorasyondan kaç›nmak zorundas›n›z." Tarihi Kentler Birli¤i Kad›köy Buluflmas›, 2006 Y›l› Koruma Ödülleri'nin da¤›t›m› ile son buldu. Kad›köy Belediyesi Tarihi Süreyya Binas›'n› Opera olarak yeniden restore etme projesiyle “Baflar› Ödülü” ald›. Ödül sonras› yapt›¤› konuflmada Kad›köy Belediye Baflkan› Selami Öztürk 1989 y›l›ndan beri Kad›köy'de belediyecilik yapt›¤›n›
TKB Dan›flma Kurulu Baflkan›, ÇEKÜL Vakf› Baflkan› Prof. Dr. Metin Sözen de yapt›¤› konuflmada "Düne kadar bilim insanlar› konufluyordu bu toplant›larda… Bilgilerini karfl›l›ks›z olarak aktar›yorlard›. Art›k yerel yöneticiler konufluyor. Yapt›klar›n›, birikimlerini anlat›yorlar ve baflar›n›n orada kalmamas› için bizden destek istiyorlar. Yani tarihin sahipli¤ini üreten de kendi resmini çektiriyor. Bu yeni bir yöntemdir, yeni bir buluflmad›r, yeni bir gelecek umududur. Bu aç›dan valilerimize, belediye baflkanlar›m›za flükran borçluyuz. bir görev yap›p gitmek gibi görmeyen herkese flükran borçluyuz. Bu buluflman›n süreklili¤i art›k kaç›n›lmaz oldu." dedi.Baflkan Öztürk'e ödülünü Kübal› Kent Tarihçisi Eusebio Leal Spengler verdi.
22
Üç Günlük Söylefli ve Bir Baflkan Portresi
“B
aflar› nedir?” sorusunun yan›t› her zaman felsefidir. Birilerine göre “baflar›n›n ödülü parad›r”. Bu bir görüfl. Baflka bir görüfl rütbedir, kariyerdir.. Amerikal› yazar Emerson’un baflar› tarifi en insanca olan› :“Geride ister sa¤l›kl bir çocuk, ister kurtar›lm›fl bir ruh, ister bir parça yeflil bahçe, ister iyilefltirilen bir sosyal durum b›rakarak dünyan›n iyileflmesine katk›da bulunmakt›r. Gönlünce e¤lenmek ve gülmek, kendinden geçerek flark› söylemektir. Tek bir kifli bile olsa, birinin sizin varl›¤›n›zdan ötürü daha rahat nefes ald›¤›n› bilmektir” Beykoz Belediye Baflkan› Muharrem Ergül’le görüflmeye giderken, bu söyleflinin s›radan olmayaca¤›n› biliyorduk. Yak›ndan tan›yanlar onun çok yönlü ve renkli kiflili¤ini bilirler. Ancak yine de az›nl›klar, edebiyat, fliir ve tiyatro ile bafllayan söyleflinin, Beykoz’un sorunlar›, belediye çal›flmalar› derken türküyle devam edece¤ini düflünmemifltik. Yapt›klar› ya da yapmay› düflündükleri ile Ergül, Emerson’un baflar› tarifindeki k›staslar› düflündürdü. Birincisi yeflil bir alan b›rakmak konusunda has bahçeler semti Beykoz’da 41 park yap›m› ile "Her Çocu¤u Bir Park" projesinin mimar›. ‹kincisi gerçekten güzel sesi, genifl repertuar› ile türküler söylerken, fliir okurken ve a¤›z dolusu gülerken gönlünce e¤lenen biri oldu¤unu ç›karmak hiç zor de¤il. Gelelim Beykoz halk› “onun varl›¤› nedeniyle rahat nefes al›yor mu?” kriterine, bunu önümüzdeki yerel seçimler gösterecek. Masan›n üstünde Attila ‹lhan'›n, Orhan Veli’nin kitaplar› duruyor. Attila ‹lhan m› en sevdi¤iniz flair” diye soruyorum. “Benim hocam ‹dris Küçükömer’dir diyor, o nedenle de Attila ‹lhan’› severim. Atilla ‹lhan da o çizgidendir”. Bu cümlenin arkas›ndan bir Naz›m fliiri okuyor. O gün Beykoz Belediyesi ve Beykoz ‹lçe Milli E¤itim Müdürlü¤ü iflbirli¤iyle “‹stanbul” konulu liseler aras› bilgi yar›flmas› yap›l›yor. Kazananlar›n ödüllerini Baflkan verecek. Bize birlikte gelmemizi teklif ediyor. Sevinçle kabul ediyoruz. Salona Baflkan’la giriyoruz. Gözler onun üstünde ama, o oturdu¤u yerde liseli bir çocuk gibi k›p›r k›p›r sorular›n yan›tlar›n› söylüyor. Hepsini biliyor da. Resmi olmayan, nefleli rahat bir konuflmayla ödülleri verdikten sonra bizi ö¤le yeme¤ine davet ediyor.
"Az›nl›klar, edebiyat, fliir ve tiyatro ile bafllayan söyleflinin, Beykoz’un sorunlar›, belediye çal›flmalar› derken türküyle devam edece¤ini düflünmemifltik.
"Nerede yemek yiyelim?" diye çok k›sa düflünüp “Esnaf lokantas›na gidelim mi?" diye soruyor. Beykoz'u tan›mak için bundan alas› olamaz. Arabas›n› haz›rlat›yor, ceketini ç›kar›p direksiyonun bafl›na geçiyor. Caddede bir Beykozlu araban›n yan›na yaklafl›p
"Baflkan" diyor, "sana yak›fl›r m›? Arkaya geç floförün sürsün". Gülüyor baflkan. Araba sürüyor olmaktan ve zaman› k›t da olsa bize k›sa bir Beykoz turu yapt›rmaktan memnun. Esnaf lokantas›n›n kap›s›ndan Baflkan›n "Arkadafllar afiyet olsun" selamlamas›yla giriyoruz. Beykozlular baflkanlar›n› yanlar›nda görünce seviniyorlar. Bafllar diklefliyor, yüzler gülerek ayd›nlan›yor. Arka s›rada genç bir çift nefleyle bafllar›n› iki yana sall›yor. Bir yandan lokantan›n yemeklerini övüyor. Bir yandan masaya gelenlerle konufluyor. Kendisine ›smarlad›¤› hafllama çorban›n tad›na bakmam›z için kaseyi önümüze sürüyor. Çorba gerçekten harika. "Daha da alabilirsiniz" derken kendisi bas›n dan›flman›n›n kurufasulyesinden kafl›kl›yor. Yemekten sonra arabayla döktü¤ü asfaltlar›n yerine bizi Beykoz'un tafll› dar sokaklar›nda eski tarihi evlerin aras›nda gezdiriyor. Orhan Veli'nin evi önünde resim çekmemiz için bekliyor. Belediye baflkan›ndan çok çocuklu¤u oralarda geçmifl bir Beykozlunun heyecan›yla anlat›yor. Muharrem Ergül'le bu söyleflinin ard›ndan resim kursuna kat›lan kad›nlar›n açt›¤› resim sergisinin aç›l›fl kokteylinde görüflüyoruz. Bizi tiyatro salonuna çekiyor. Bofl salonda birlikte sahneye ç›k›yoruz. fiehir Tiyatrolar› müdürlü¤ü yapm›fl, oyun yazm›fl biri olarak bu binadan gurur duydu¤u her halinden belli. Kokteylde dikkatimizi çeken alkollü içki olmamas›. Ergül sigaraya karfl›, ancak alkole de s›cak bakmad›¤› buradan anlafl›l›yor.
"Caddede bir Beykozlu araban›n yan›na yaklafl›p ‘Baflkan’ diyor, ‘sana yak›fl›r m›? Arkaya geç floförün sürsün".
Baflkan'la bir gün sonra Beykoz Belediyesi ile Türkiye Kürek Federasyonu'nun organize etti¤i ''Tarihi Beykoz Kürek Yar›fllar›''n›n yap›ld›¤› Beytafl'da tekrar karfl›lafl›yoruz. Kap›n›n önünde sigara içen Belediye'den bir çal›flana omuz hizas›ndan ba¤›r›yor. "Sigara senin a¤z›na yak›fl›yor mu?" Belediyenin sosyal tesisi Beytafl'da ise içki serbest. Bu kadar enfes bir bo¤az manzaras› olan, Beykoz'un yeflil-mavi renklerinin göz kamaflt›rd›¤› restoranda bal›¤›n yan›nda rak›y› yasaklamak olmazd› zaten. Yar›fllar›n sonunda Ergül, Kürek Federasyonu'nun Baflkan› milli kürekçi Can Çakmak'la birlikte kürek çekmek için salondan ayr›l›yor. Arkadan bir ses "En büyük baflkan bizim baflkan" diye ba¤›r›yor. Ergül'ün cesaretini kutlamak laz›m, çünkü 20 y›l kadar sonra ilk kez kürekleri ele ald›¤›n› söylüyor. Baflar›l› kürek gösterisinde 500 metrelik parkuru iki kez turluyor. Kürek çekmekten döndü¤ünde Baflkan'›n gençli¤inde Beykoz tak›m›nda oynad›¤›n› ö¤reniyoruz. Ona göre asl›nda bu sporlar do¤al, futbol alternatif spor. Ergül do¤al bir belediye baflkan›. Baflkanl›k konutunu b›rak›p kendi mütevazi evinde oturuyor. Kendisi olmaktan taviz vermiyor. Yaflam ona bir Beykoz afl›¤› olarak gençlik hayallerini gerçeklefltirmesi için büyük bir ikramda bulunmufl ve o bunun de¤erini biliyor.
BEYKOZ 23
"Beykoz kendi kimli¤ini ve dokusunu koruyarak geliflmeli"
BEYKOZ belediye baflkan›
MUHARREM ERGÜL SÖYLEfi‹: FEZA fi‹fiMAN
24
Biz o kitaplar› az›nl›klar›n çocuklarlar›yla birlikte okuduk. Puflkin’in “Yüzbafl›n›n K›z›”n› okudu¤umda yüzbafl›n›n k›z› benden büyüktü. • Radyofonik oyunlar›n›z ve dramatik biyografi türün- fl›yor. Bütün co¤rafyay› Arap seyyah k›l›¤›nda dolafl›yor. den de 4 kitab›n›z var. Tiyatroya ilginiz nas›l bafllad›? Çok ilginç tipler anlat›yor. Mesela Peygamberin arkadafl›. M. ERGÜL- Tiyatro insan›, insana, insanla anlatan tek sanat dal›d›r. Çocukken Beykoz merkezde yaflad›m, çok kültürlü, multi kültürel bir yerdi. Farkl› din ve ulusal köken bizi ay›ran bir fley de¤ildi. S›n›f›m›zda din dersinden tam not alan bir k›z me¤er bir Ermeni k›z›ym›fl, sonradan ö¤rendim. Arkadafllar›m›z›n büyük bir ço¤unlu¤u gayri müslimdi. Onlar›n büyük bir k›sm› yabanc› okullara giderlerdi.
• Beykoz'da o zamanlar iyi gelirli aileler mi yafl›yordu? M. ERGÜL- Eskiden tek ba¤lant›s› Üsküdar hatt›. Sabahleyin bir otobüs kalk›yor. Akflamlar› da geri dönüyor. Ç›k›fl› tek deniz yoluyla yapabilirdiniz. Az›nl›klar özel okullarda okurlard›. Müslüman aileleri de o okullardaki e¤itim standard› yüksek oldu¤u için çocuklar›n› bu okullara vermeye çal›fl›rlard›. O kitaplar›, o çocuklarla birlikte okuduk. Puflkin’in “Yüzbafl›n›n K›z›”n› okudu¤umda yüzbafl›n›n k›z› benden büyüktü. Equperi’nin Küçük Prensi ve Gece Uçusu daha yeni çevrilmiflti. O devirde belki en büyük flans›m›z çok kitap okumufl olmam›zd›.
• Bu kitaplar m› sizi tiyatroya yak›nlaflt›rd›? M. ERGÜL- Önce çocuklu¤umda Che Quavara ile ilgili bir kitap okumufltum. Bir de “Mekke’ye Giden Yol” diye de bir kitap okudum,. Algemeine Zeitung gazetesinin muhabiri Leopold Weiss Ortado¤u'da gezerken her yere girip ç›k›yor. Hazreti Muhammed'in dolaflt›¤› mekanlar› dola-
Ebu Zer diye birinden bahsediyor. Ben Ebu Zer'i okudu¤um zaman akl›ma Che Quavara geldi. Che Quavara t›p doktoru, bakanl›k veriliyor b›rak›p gidiyor, da¤lara ç›k›yor. Sürekli özgürlük ar›yor. Ebu Zer de öyle biri. O günlerde o co¤rafyada en yoksul bir insan›n yaflad›¤› gibi yaflamaya çal›fl›yor. Onlar›n zincirlerinden baflka kaybedecekleri bir fleyleri yok. Che Quavara o dönemde yaflasayd›, peygamberin arkadafl› olurdu diye düflünüyorum. Ben de böyle dramatik biyografi türünden insanlar›n yaflam›ndan kesitler yazd›m.
• Yapt›rd›¤›n›z tiyatro binas›na Feridun Karakaya, yani Cilal› ‹bo'nun ismini verdiniz. Neden Feridun Karakaya, Beykoz'la bir iliflkisi var m›? M. ERGÜL- Feridun Karakaya Türk tiyatrosunun Meddah, orta oyunu gelene¤ini ve bat› tiyatrosunu da çok iyi bilen toplumda kabul gören bir isim. Karakaya Tiyatro çevreleri taraf›ndan terk edildi¤inde ben onu fiehir Tiyatrosu'na ald›m. O zaman 80 yafl›ndayd› ve düz duvara t›rman›yordu. Müthifl enerjisine hayrand›m. Yaln›z bu nedenle de¤il anket yapt›rd›k. ‹flin komi¤i ankette ben ç›kt›m, hem de aç›k arayla. Hayatta böyle bir fley yapt›rmam. Feridun Karakaya benden sonra gelen isimdi. Tiyatroda her odaya bir sanatç›n›n ad›n› tafl›yacak. Bir de s›ralara tiyatro sanatç›lar›n›n isimleri verilecek. Aç›l›fl› yapmad›k, ancak kurulan tiyatro ekibi flu anda çal›flmalar›n› yap›yor, oyuna haz›r flu anda.
BEYKOZ 25 • Bu san›r›m en heycan duydu¤unuz proje?. M. ERGÜL- Ben seçimler öncesi böyle bir tiyatroyu açaca¤›m vaadinde bulundum. Yalç›n Bayer beni arad›. "Neden böyle bir vaatte bulundun? AKP'li falans›n ama ben seni seviyorum, kazanman› istiyorum. Böyle vaatlerle kazanamazs›n" dedi. "Kazansam da kazanmasam da ben bunu yapaca¤›m abi" dedim. O "yapamazs›n" dedi ama çok flükür yapt›m.
• "Yapamazs›n" demesi mi sizin için motivasyon oldu? M. ERGÜL- Hay›r sadece o de¤il. Tiyatro bir uzlaflma, insanlar›n birbirini anlama mekan›d›r. Türkiye korkular›ndan ve tabular›ndan kurtulmas› laz›m. Bir de önyarg›lar›ndan. Benim önyarg›lar›m yoktur, anlaflamayaca¤›m kimse de yoktur. ‹stanbul'da bugün 20 bin civar› kahvehane var. Türkiye'de bugün saysan›z fonksiyonel tiyatro salonu 40'› geçmez. 350 bin tane de cami vard›r. Ben tabii camilere karfl› biri de¤ilim, kiliseler, havralar da olmal› insanlar ibadet etmeli ya da etmemeli, tercih onlar›n. Herkes kendi ibadet yerine gider ama toplumu birlefltirecek olan sanatsal kurumlard›r.
• Camiler kadar önemli midir diyorsunuz? M. ERGÜL- ‹badethaneler kadar önemlidir. Bugün Üsküp'te 35 bin kadar Türk yafl›yor. Bir Türk Dram Tiyatrosu var. Tito döneminde az›nl›klara ulusal kimliklerini muhafaza etme, dillerini konuflma özgürlü¤ü verilmiflti, bu sonra al›nd›. Türkçenin yasak oldu¤u dönemde dillerini tiyatro sayesinde muhafaza ettiler. Çünkü bu insanlar yaln›zca tiyatroda dillerini konuflabiliyorlard›. Polonya'n›n kuzeyinde Blialystok diye bir flehre gittik. Burada Kurflunyani diye K›r›m kökenli bir Kazak köyüne gittik. Köyde dillerini kaybettikleri için dinlerini kaybeden müslümanlar vard›. Dil gitti¤i zaman herfley gidiyor. Oysa Beykoz'da bugün Polenezköy var. Köydekiler bugün Varflova'daki aksanla konufltuklar› için Katolik olarak dinlerini hala muhafaza ediyorlar ve do¤rusu da budur. ‹nsanlar›n bugün dillerini muhafaza etmelerin alan› sanatt›r, edebiyatt›r, tiyatrodur. Makedonya'daki insanlar dinlerini tiyatro sayesinde korudu. Tiyatro onlar›n mabetleri gibiydi. Cenazeleri tiyatrodan kald›r›ld›. Dü¤ünler tiyatroda yap›ld›, bayramlar, Ramazanlar tiyatroda kutland›. Tiyatro bir buluflma yeridir. Ben çok amaçl› kültür merkezleri yap›lmas›na karfl›y›m. Tiyatroda yaln›zca tiyatro yap›l›r. Konserlere müsaade edeyim mi diye düflünüyorum. Çünkü konserle, tiyatro saray› ayr›d›r. Sonra kirlenme bafll›yor. "Bizim dernek de bir gece yap-
" ‹nsanlar›n bugün dillerini muhafaza etmelerinin alan› sanatt›r, edebiyatt›r, tiyatrodur. Dillerini koruyanlar, dinlerini de kaybetmezler"
26
s›n, bizim parti de bir kongre yaps›n" diyorlar, ifl 盤›r›ndan ç›k›yor.
• Bir de fiahinkaya Yokuflu’nda eski, tarihi evlerin restorasyonu sorunu var. M. ERGÜL- Beykoz'da 550 civar›nda tarihi eser var. Bunlar›n bir k›sm› yal›lar. Beni en çok ilgilendiren k›sm› Mehmet Yavuz Caddesi olarak an›lan, Ermeni mahallesi olarak bilinen, benim de oturdu¤um evlerdir. O evler y›k›lmak üzere. O evlerin rölevelerini ç›kart›m restrüksiyon ve restorasyonunu birlikte yapt›r›yoruz. Y›k›lsa da art›k kaybolmazlar. Evlerin sahiplerini bulam›yoruz. Böyle evler gidince yerine baflka birfley yap›l›yor ve ba¤ kopar›l›yor. Tehlike burada. Haf›za kopuyor. Naz›m'›n dedi¤i gibi "Dört nala gelip uzak Asya'dan Akdeniz'e bir k›srak bafl› gibi uzanan bu memleket bizim." Bizim tamam da, orada birileri vard›, onlar› da yaflatmak laz›m. Bu evler kaybolursa, Beykoz'da bir kültür de yok olacak. O kültürün yaflamas› laz›m.
• Bunun için uluslararas› fonlardan yararlan›yor musunuz? M. ERGÜL- Daha fonlarla iliflkiye geçmedik. Çal›flmalar bitmedi. Ancak insanlar› bulurken zorluk çekiyoruz. Çünkü insanlar›n soyadlar›n› de¤ifltirme yanl›fll›¤›n› yapm›fllar. Bizde yöre adlar› da de¤iflir. Palamut, istavrit Rumcad›r Bütün bal›k isimleri Rumca da Karadeniz'de Ermeni, Rum köylerinin
BEYKOZ 27 isimleri de¤ifliyor. Yunanistan da, Makedonya da isimleri Türkçe olan yerlerin isimlerini de¤ifltirdi. Bizim co¤rafyam›z›n bu korkulardan s›yr›lmas› laz›m. Bugün Türkiye'deki olaylar niyet okuma ve korku nedeniyle oluyor.
yoksa 20 dakikada Taksim'e gidebiliyorum.
• Beykoz ilçesi ‹stanbul'un akci¤eri. fiimdi yap›m› planlanan üçüncü köprünün Beykoz'dan geçme ihtimali var. Bunun ormanlar› tarumar edece¤inden korkuluyor. Bu konuda ne diyorsunuz? • Siz bir de sigaraya karfl› kampanya bafllatt›n›z. Nereleri kaps›yor bu sigara yasa¤›? M. ERGÜL- Belediyenin içinde sigara içilmiyor. Bir de Yeniköy-Beykoz aras›ndaki dolmufl motorlarda sigara içme yasa¤› koyduk. Yol yaln›zca 10 dakika sürüyor, insan sabredebilir. Geçen y›l AB ülkelerinde pasif içici 80 bin kifli akci¤er kanserinden ölmüfl, 20 bini kad›nm›fl. Toplu tafl›mac›l›¤›n oldu¤u yerlerde sigara yasa¤› getiriyoruz. fiimdi bunu taksilerde uygulayaca¤›z. Belki kaliteli restoranlarda sigara içilmeyen yerler ayr›labilir.
• Bir de "Ulafl›labilir Beykoz" projeniz var. ‹ETT otobüsleri trafi¤i artt›. Yaln›z neden Beykoz deniz ulafl›m›n› daha az kullan›yor? M. ERGÜL- Eskiden insanlar vapurlarla ifllerine gidip gelirler, evlerine de yürürlerdi. fiimdi vapurdan inince hemen taksiye biniyorlar. Bakkala bile arabayla gidiyorlar. fiehir hatlar› vapur konuldu ama kimse binmedi¤i için kald›r›ld›.
• Al›flma süresi tan›mak gerekiyor. Vapuru hemen çekmek çok olumlu bir davran›fl de¤il. Metro bile ilk zamanlar bofltu. Daha yeni al›flt› insanlar. M. ERGÜL- Tabii olumlu oldu¤unu söylemek istemiyorum. ‹stanbul'da yatay ve dikey deniz ulafl›m›n›n çözülmesi gerekiyor. Büyük fiehir Belediyesi'nin insanlar› özendirici önlemler almas› laz›m. Bo¤az'›n iki yakas›nda oturan insanlar›n karfl›dan karfl›ya geçebilmeleri için makro ölçüde ciddi bir planlamaya ihtiyaç var. Beykoz'un yaln›zca sahil band›ndan giden bir yolu var, tabii son derece zahmetli, uzun bir yol. fiimdi biz Beykoz'u birinci ve ikinci köprüye ba¤layan çevre yollar›n› bitirdik. Düzenlemelerini yapt›k. fiu anda ben buradan ç›kt›¤›mda trafik
M. ERGÜL- Üçüncü köprünün Beykoz'dan geçece¤i daha kesin de¤il ama, en kuvvetli olas›l›k Anadolu Kava¤› ile Rumeli Kava¤› aras›. Bu köprü viyadüklerin üstünden geçecek. Yaln›z ayaklar›n oturdu¤u yerin d›fl›nda büyük bir a¤aç tahribat› olmaz. E¤er yol zeminden gitmez, yukar›dan giderse problem olmaz.
• Ama yine de köprü baz› kesimleri k›flk›rtacakt›r?. M. ERGÜL- Ben de kiflisel olarak flehirlerde üst geçitlere karfl›y›m. Üst geçitler flehri bozar. fiehirlerin alt geçitlere ihtiyac› vard›r. Leonardo da Vinci bu ifli bilmiyor muydu? Floransa'da bir tek üst geçit var m›? Güzel olsayd› Leonardo da Vinci yapard›. Ben onun çizdi¤i bütün eskizleri gördüm. Hatta Sinan'da yapmam›fl.
• Estetik kayg›n›n d›fl›nda da baflka bir sorun daha var. Ormanlar tahrip olmasa bile rantç›lar ormanlar› zorlayacaklar. Bunun d›fl›nda su kaynaklar›n›n da zarar görecekleri söyleniyor. M. ERGÜL- Bunu üçüncü köprü olmasa da yaparlar. Sermayenin dini iman› yok. Böyle bir zorlama olabilir ama, buna karfl› toplumsal bilinç de önemli. Toplumsal kontroller olmal›.
• Almanya'n›n Mülheim kentiyle kardefl flehir oldu Beykoz. Birlikte gelifltirilen projeler var m›? M. ERGÜL- ‹lk kez Beykoz bir ilçe olarak flehir statüsündeki Mülheim'la kardefl flehir oldu. SPD'liler, Yefliller, bir
28
“Telefonda görüflürken a¤lafl›yoruz” 1996 y›l›nda Kenan Ifl›k’la birlikte Marsilya'ya Molier izlemeye gittik. Sahilde oturuyorduk, arkam›zdaki bankta bafl›nda fötr flapka olan yafll›ca biri oturuyor. ‹kimizden birinde uçuk ç›km›flt›. Zovirak kremi ar›yorduk. Bakt›k arkam›zdaki banktaki adam Hürriyet gazetesi okuyor. "Türk müsünüz?" diye sorduk. Çok güzel bir ‹stanbul Ermeni aksan›yla konuflmaya bafllad›. ‹sminin Karabek Beyleryan oldu¤unu ve ‹zmit’in Aslanbey köyünden oldu¤unu ö¤rendik. .”Bana burada George Beyleryan diyorlar” dedi. Aslanbey Köyü demesi dikkatimi çekti çünkü ben o köyü çok iyi biliyorum. O köyle hikayem oldu¤u için biliyorum Sonra Fenerbahçe’ye, ordan Pangalt›’ya oradan da, 35 y›l önce Marsilya’ya gelmifller. Marsilya’n›n kuzeyinde Aix En Provence flehrinde oturuyormufl. Üniversite flehri. Çok güzel bir flehir. ‹nan›lmaz güzellikte ç›nar a¤açlar› vard›r. Ç›nar a¤›açlar› heryerde dans ederler. Tiyatro, sanat falan derken iyice kaynaflt›k. Çocuklu¤um Ermeni mahallesinde geçti. Benim hayat›mda hiç ön yarg›lar›m olmad›. Onlar›n aras›nda büyüdüm.. ‹zmit’teki Aslanbey köyünde Ermeni’ler çoktu. Onlar oradan ayr›l›nca yerlerine Karadenizliler yerlefltiler Benim akrabalar›m›n bir k›sm› Aslanbey köyünde oturuyor. fiunu tan›yor musun, bunu tan›yor musun derken tabii Karabek amcayla çok daha yak›n bir hukukumuz oldu. “Benim eve gidece¤›iz.E¤er madama sizin buraya geldi¤inizi söylersem ve götürmezsem çok üzülür Amca bizi ald› do¤ru Aix En Provence’ye götürdü. Evi 25 dönüm bir arazi içinde, amcam Anadolu’nun her yerinden getirilmifl meyveleri dikiyor. Her Türkiye’ye geldi¤inde ald›¤›, incir, dut kiraz a¤ac› fidelerini bahçesine dikmifl. Evinin bahçesine çok büyük bir havuz ve bir tatil evi yapm›fl. “Burada kalacaks›n›z” diye diretti. Hala görüflüyoruz, geçen hafta görüfltük. Görüflürken a¤›l›yoruz çünkü benim resmimi odas›nda televizyonun üstüne periflan ediyor beni, her telefon etti¤imde a¤›l›yor George amca. Beni Marsilya’ya gitmem laz›m. Madam her seferinde “ne zaman geliyorsun” diye soruyor. Neyse gittik evlerine yemek haz›rlam›fllard› bize. Eve girer girmez ortada bir Atatürk resmi vard›, sa¤› taraf›nda bir Fatih resmi, yan›nda bir Türk bayra¤› ve Fenerbahçe bayra¤› vard›. Bu bize yeter de artar bile. Sonra tabii George amca Türkiye’ye geldi. Onu misafir ettim, a¤›rlad›m. Bir kez ›srarla beni ›srarla “senin görmen laz›m” diye dü¤üne ça¤›rd›. Biz de Marsilya’ya gittik. Ermeni dü¤ünleri ayn› Anadolu dü¤ünleri gibi. Bu topra¤›n bütün çocuklar› bizim çocuklar›m›z. Ben bu topra¤›n çocuklar›n› seviyorum. Bu çocuklar bazen yaramazl›k yapabilirler ama onlar› hofl görmek laz›m. Ben bu topraklarda çok hain oldu¤unu düflünmüyorum, olsa olsa yaramaz çocuklar oluyor, biz onlar› yanl›fl alg›l›yoruz. Bazen kendi çocuklar›m›z› anlamayabiliriz ama onlara hoflgörülü davranmam›z gerekiyor. Bunu flunun için anlatt›m. T›pk› Anadolu”dan pek çok insan›m›z, bu topra¤›n çocuklar› yurtd›fl›na gitti¤i gibi Balkanlarda yaflayan bizim de çocuklar›m›z oradaki insanlar›n yapt›klar› kötü muamelelerden yine bu topraklara s›¤›nd›lar. Onlar› anlamam›z gerekir.
BEYKOZ 29 de ÖDP gibi bir halk hareketi var onlar taraftar.. Karfl›l›kl› karar al›nd› ama protokol imzalanmad›. fiimdilik çal›flmalar yap›yoruz. Ben bir ay önce oradayd›m. Üç tane panele kat›ld›m. Almanlar soru soruyorlard›. Laiklik ve Kürt sorunu üstüne.
• ‹nsan kaynaklar› birimi ve kad›nlar›n eme¤ini de¤erlendirme projeniz var. K›saca söz eder misiniz? M. ERGÜL- Türkiye'de iflsizlik çok ciddi boyutlarda. Bir ‹nsan Kaynaklar› Birimi kurduk. Buraya CV'nizi b›rak›yorsunuz. Üç tane partner iflyerimiz var. Elemana ihtiyaçlar› oldu¤u zaman bize baflvuruyorlar. Biz de onlara eleman buluyoruz. Ancak sigortal› çal›flt›rmak zorundalar. E¤er sigortal› çal›flt›rmazlarsa o iflyeri ile iliflkimizi kesiyoruz. Ayr›ca iflyerine gönderdi¤imiz kifli üç kez ifli be¤enmiyorsa onu bilgi bankam›zdan ç›kart›yoruz. Bu arada "Kad›n Eme¤ini De¤erlendirme Merkezi" kurduk. Kad›nlar›n evlerde üretti¤i el eme¤i ürünleri satmas›na yard›m ediyor. Bu ürünler numaralan›yor. Sat›fl› gerçeklefltiriliyor. 800 kad›na böylelikle gelir sa¤lan›yor.
• Acar ‹stanbul konusunda bir aç›klaman›z oldu. Nas›l çözülecek bu sorun? M. ERGÜL- Ben Belediye Baflkan› olmadan önce Acar ‹stanbul için verilmifl ruhsatlar var. Belediye baflkan›n›n verilmifl ruhsatlar› iptal etme yetkisi yoktur. Benden önceki baflkan› arkadafl vermifl, ben iptal edemem. Yani siz bir
"Che Quavara o dönemde yaflasayd›, peygamberin arkadafl› olurdu diye düflünüyorum."
30
ruhsat al›rs›n›z, sonraki belediye baflkan›na siyaseten ters düflersiniz, ruhsat›n›z iptal olur. Böyle fley olmaz. Bu ruhsatlar› mahkeme iptal etmedikçe geçerlidir. Biz mahkemenin iptal karar›n› vermesini bekledik. Mahkeme iptal karar› verdi. Biz de y›k›m karar› verdik. Acarlar Toplulu¤u da "Bu y›k›m karar› yanl›flt›r" diye mahkemeye bafl vurdu. fiimdi bu mahkeme karar› bekleniyor.
rak de¤erlendirildi¤i, birbirlerine tahammül de¤il de birbirlerini hoflgörü ile önemsedi¤i, daha çok yaya alanlar›n›n oldu¤u, insanlar›n parklarda, alanlarda sere serpe oturdu¤u bir Beykoz hayal ediyorum. Yasal engellere ra¤men yine bunu bir parça yapmaya çal›fl›yorum. En az›nda flimdiye kadar yeflil alanlar› korumufluz. Ben üç y›ll›k belediye baflkan›y›m, bir tek kaçak inflaat yapt›rmad›m. Hatta CNN kap› kap› gezdi bir tane bulamad›.
• Acar ‹stanbul'dan Acar Kent'e gelirsek 2002 y›l›nda • 1960'lar›n Beykoz'unu tarif ediyorsunuz, ona geri tadilat ruhsat› verilmifl. dönmek mümkün mü? M. ERGÜL- Zaten bir ruhsatlar› var. ‹çerideki bölmelerde tadilat yapmak istemifller biz de vermek zorunday›z. Durdurma yok, y›k›m karar› yok. Yasal bir engeli olmad›¤› için verdik. Proje 1978'de bafllam›fl, 2000 y›l›nda bitmiflti. Ruhsat alm›fllar, benim gidip ruhsatl› yerleri y›kacak halim yoktu. Kald› ki ‹stanbul'un yüzde 70'i ruhsats›z. Yap›lacaksa da Orman Bakanl›¤› o hesab› görsün onlarla.
• Bir yafl›nda Beykoz'a gelmifliniz. Onun sorunlar›n› en iyi bilenlerden birisiniz. Daha önce belediye baflkan› olaca¤›n›z› düflünüyor muydunuz? M. ERGÜL- Garip bir flekilde iç güdülerim burada böyle bir fleylerin olaca¤›n› söylüyordu bana. Yani Beykoz'da karar mercilerinde olaca¤›m› biliyordum.
• Çocuklu¤unuzda, gençli¤inizde hayalinizde bir Beykoz var m›yd›? M. ERGÜL- Benimkisi Ziya Osman Saba'n›n fliiri gibi "Affan dedeye para sayd›m, satt› bana çocuklu¤umu". ‹nsanlar›n birbirini tan›d›¤›, birbirlerine yak›n s›cak diyalog içinde oldu¤u, herkesin kap›s›n›n önünü süpürdü¤ü, herkesin birbirine selam verdi¤i, farkl›l›klar›n zenginlik ola-
M. ERGÜL- Beykoz'un kanalizasyon sorunu vard›, do¤al gazla ilgili sorunlar›m›z› belli ölçüde hallettik. Ancak Beykozlular›n yaflam standartlar›n›n yükseltilmesi gerekir. ‹fl alanlar›n›n ço¤alt›lmas› ve insanlar›n ekonomik refah›n›n
BEYKOZ 31
sa¤lanmas›, kültürel düzeyinin yükseltilmesi gerekir ve bu bir sosyal projedir. Ben daha çok bu proje üzerinden gidiyorum.
• Beykoz'un bir Bebek gibi olmas›n› ister misiniz? Yani eski itibar›n›n geri kazanmas›n›? M. ERGÜL- Beykoz kendi kimli¤ini muhafaza ederek kals›n. O dokusuyla kalmas› laz›m. Refah düzeyi anlam›nda Bebek gibi olmas›n› isterim tabii. Göç olmayan flehirler daha çabuk kalk›n›yor. Beykoz’da bugün çok zengin kesimler de var, çöpten yiyecek toplayanlar da. Uçurumlar›n olmas› toplumsal patlamalara da neden olabilir. ‹stihdam sorununun halledilmesi laz›m. ‹nsanlar ifl ve afl bulmal›d›r ki, baflka ifl ve afl› olana düflman olmas›nlar.
“Naz›m'›n dedi¤i gibi ‘Dört nala gelip uzak Asya'dan Akdeniz'e bir k›srak bafl› gibi uzanan bu memleket bizim.’ Bizim tamam da, orada birileri vard›, onlar› da yaflatmak laz›m. Bu evler kaybolursa, Beykoz'da bir kültür de yok olacak.”
32
Beykozlu Orhan Veli Kan›k Türk Edebiyat›n›n Unutulmaz fiairi, “Garip fiiir Ak›m›”n›n Öncüsü Orhan Veli Kan›k Beykoz’da do¤up büyüdü. Beykozlular flairlerine sahip ç›k›yor. Türk edebiyat›n›n unutulmaz flairi, “Garip fliir ak›m›”n›n öncüsü Orhan Veli Kan›k’›n semtlerinden olmas›ndan Beykozlular gurur duyuyorlar. Beykoz Belediyesi, çocukluk ve gençlik y›llar›n› Beykoz’da geçiren Orhan Veli Kan›k’›n ölüm y›ldönümlerinde mezar› bafl›nda anma töreni düzenliyor. fiairin mezar›na çiçekler b›rak›l›yor, fliirleri okunuyor ve dualar ediliyor. Ayr›ca Y›lmaz Taflç›o¤lu’nun haz›rlad›¤› “Bir garip adam, Orhan Veli Kan›k” kitab› Beykoz Belediye Baflkanl›¤› Yay›nlar› aras›ndan ç›kt›. Beykoz Belediye Baflkan› Muharrem Ergül’ün bu etkinliklerde pay› büyük. Türk fliirinde vazgeçilmez bir yeri oldu¤una inan-
d›¤› Orhan Veli için yap›lan bu etkinlikle Beykoz kültür de¤erlerine sahip ç›karken ilçenin kültür yap›s›n›n geliflmesine de katk›da bulunuyor. ÇOCUKLU⁄U VE GENÇL‹⁄‹ BEYKOZ’DA GEÇT‹ 1914 y›l›nda Beykoz Yal›köy Mahallesi ‹shaka¤a Yokuflu’ndaki evde dünyaya geldi. Türk edebiyat tarihinde önemli bir 盤›r açan ve modern Türk fliirinde “Garip fliir ak›m›”n›n öncüsü olan Orhan Veli, Türk fliirine yeni tarz getirdi. 14 Kas›m 1950 tarihinde ‹stanbul’da genç yaflta vefat eden flairin mezar›, zaman›n›n ço¤unu geçirdi¤i Sar›yer Rumeli Hisar›’ndaki Afliyan Mezarl›¤›’nda.
ALEV ALATLI: BEYKOZ BEN‹M ‹Ç‹N ‹STANBUL’UN EN GÜZEL ‹LÇES‹ Biz Ortaköy’lüyüz asl›nda. Daha önce Ortaköy’de oturuyorduk, Ortaköy’le Ulus aras›nda. ‹stanbul’un pek çok yeri gibi oturdu¤umuz yerin de özellikle trafik yüzünden art›k yaflanamayacak durumda oldu¤unu fark ettik, iyice tats›zlaflm›flt›. Beykoz’a göçtük, önce kiral›k bir ev tuttuk, daha sonra Ortaköy’deki evi sat›p Beykoz’da müstakil bir ev ald›k, bu bizim için ak›ll›l›k oldu çünkü bu semtten çok memnunuz. Zaten Poyrazköy’de bir evimiz vard› ve çevreyi daha iyi tan›ma imkan› bulmufltuk. ‹klimi çok farkl›d›r mesela, kendim ölçtü¤üm için biliyorum, Ortaköy’le aras›nda 8 derece fark olabiliyor. Karadeniz’in etkisi alt›nda çünkü, muhteflem bir iklim var burada. Havas› temiz, di¤er yerlere göre nispeten daha az göç alm›fl bir yer, dolay›s›yla halk› daha yerli, daha samimi. Evimiz merkezde, Beykoz Korusu’na yak›n›z. Burada Beykoz çay›r› da vard›r. Ben de Beykoz Pazar›’na gitmeyi severim. Cumartesi günleri buran›n pazar›nda yakas› aç›lmad›k her türlü otu, hodan› bulmak mümkün. Çeflitli peynirler, taze yeflillikler Beykoz’da çok kolay bulunabiliyor. Ben ayr›ca 1998’den bu yana sanal marketlerden al›flverifl yapan biriyim. Ama burada Migros var, Gima var. Giyim konusunda ise Kad›köy’e gidebilyorsunuz, Akmerkez’e 20 dakikada gidebiliyorsunuz. K›saca Beykoz benim için, yefliliyle, sükunetiyle, ulafl›m imkanlar›yla ‹stanbul’un en güzel ilçesi.
MEHMET AL‹ B‹RAND Ben Beykoz'da 1991'den beri yani 15 seneyi aflk›n bir süredir oturuyorum. Beykoz 15 senede inan›lmaz ölçüde de¤iflti. Kavac›k bölgesinde oturuyorum. 15 y›l önce biz geldi¤imizde küçük sempatik bir köydü. Y›llar içinde bir köyden bir anadolu kentine dönüfltü. Bunu bir anadolu kentinin ne demek oldu»unu anlatmaya çal›flarak söylüyorum. Kavac›k de¤iflirken içindeki insanlar da de¤iflti. Semtin baz› bölümleri çok de¤iflirken baz› bölümleri de güzelleflti. Bence Beykoz ‹stanbul'un en güzel sayfiye yerlerinden biridir. Bir daha nerede yaflars›n diye sorsalar, hiç tereddütsüz Beykoz'da yaflar›m diye cevaplar›m. Tabii y›llar içinde baz› belediyeler çok çal›flt›, baz›s› az çal›flt› bunu tart›flm›yorum ama bu belediye gerçekten nefis çal›flmalar yapt› son y›llarda. Beykoz'da dolaflmay› seviyorum, Beykoz çarfl›nda al›flverifl de yapar›m. Ben asl›nda eski Erenköylüyüm. Beykoz bana Erenköy'ün eski zamanlar›n› hat›rlat›yor.
ÜNLÜLER‹N GÖZÜYLE BEYKOZ 33
MEHMET BARLAS: Beykoz’un Güneydo¤u Anadolu kadar ilgiye ihtiyac› var SÜHEYL UYGUR: ‹Y‹ K‹ BEYKOZ’A TAfiINMIfiIM Befl y›ld›r Beykoz’da Acarkent’te oturuyorum. Daha önce Çengelköy’de oturuyorduk. Bu semti çok seviyorum. Paflabahçe’ye inmek, oradaki bal›kç›larla sohbet edip bal›k-ekmek yeme¤i çok seviyorum. Eflimle beraber s›k s›k gideriz, Beykoz halk›yla iç içeyiz. Kardeflim Behzat da burada oturuyor. Beykoz halk› bizi çok sever, art›k akraba gibi olduk. Çocuklu¤umuzdan hat›rlad›¤›m›z bakkala sepet uzat›p, sak›z, gofret isteme gibi gelenekler Beykoz’da hala var. Bu çok hofluma gidiyor. Beykoz Belediye Baflkan› semtte çok sevilir. Onun özel çabalar›yla Beykoz’da Feridun Karakaya Kültür Merkezi aç›lacak, biz de önümüzdeki sezon orada oyun oynayaca¤›z. Birlikte Beyaz Masa toplant›lar› yapt›k. Halk›n sorunlar›n›, dertlerini dinledik, semt için daha iyi neler yapabiliri tart›flt›k. Benim Acarkent’te oturmam önemli de¤il asl›nda, demek istiyorum ki, Acarkent olmasayd›, Beykoz’un her soka¤›nda seve seve otururdum. ‹yi ki Beykoz’a tafl›nm›fl›m.
Ben uzun zamand›r Ota¤tepe evlerinde oturuyorum. Beykoz ‹stanbul’un en fazla k›y›s› olan ilçesi. Buna karfl› Beykoz Anadolu’nun en geri yöreleri kadar büyük sorunlar› olan bir ilçe. Beykoz Kundura, Paflabahçe fiifle Cam, Tekel Alkollü ‹çki Fabrikas› gibi Beykoz’a istihdam sa¤layan yerlerin hepsi kapat›ld›. Bugün Beykoz’da çok büyük bir iflsizlik var. Ben Beykoz’u çocuklu¤umdan beri tan›r›m ve çok iyi bilirim. Çünkü karfl› k›y›da Yeniköy’de otururduk, Beykoz’da arkadafllar›m vard› onlara gelirdim, ya da bal›k tutmaya Beykoz’a gelirdim. fiimdi Kavac›k’ta oturuyorum. Beykoz’la ilgili çal›flt›¤›m için de semtle daha çok ilgilendim. Beykoz eflsiz bir ilçe. Ama Güneydo¤u Anadolu kadar ilgi bekliyor. Burada çok önemli tarihi eserler var. Relos Kalesi vard›r ki Rumelihisar›’dan en az üç misli daha ilgi çekicidir. Ben Beykozu çok seviyorum. ‹nan›yorum ki yaflad›¤›m sürece Beykoz’u daha iyi görece¤im.
CEM DAVRAN: B‹R SANATÇI ‹Ç‹N EN UYGUN SEMT Asl›nda Beykozlu say›lmam, sadece befl y›ld›r Beykoz konaklar›nda oturuyorum. Do¤rusu sahilde esik tip cumbal› ev al›p oturmak istiyordum. Çünkü eskiden beri bu semtin kültürüyle, tarihi bir yerleflim yeri olmas›yla hofluma gidiyor. fiu anki Belediye baflkan› benim çok yak›n arkadafl›md›r. O, fiehir Tiyatrolar›nda müdürken ben de yönetim kurulundayd›m. Kendisi eski Beykoz’ludur, buray› sevmemde onun da etkisi olmufltur. ‹stanbul’un içi de art›k trafi¤iyle, karmaflas›yla y›prat›c› olmaya bafllad›. Buran›n deniz kenar› olmas› da önemli benim için. Sonuçta Beykoz Konaklar› konum itibar›yla izole gibi gözükse de, izole olup olmamak size ba¤l›d›r diy edüflünüyorum. Ben mesela Beyo¤lu çocu¤uyum, Kas›mpafla’da do¤dum, büyüdüm. Dolay›s›yla mahalle hayat›n›, mahalle kavram›n› bilirim, severim. Burada da, o bak›mdan hiç izole yaflam›yorum. Sürekli esnafla, bakkalla, kasapla taksi floförleriyle sohbet halindeyimdir. Köprü trafi¤ini de az yafl›yorsunuz burada. Daha önce Befliktafl’ta Ihlamur’da oturuyordum, flehrin göbe¤iydi. Buras› daha sakin, iklimi ise daha sert. Kuzeyi Karadeniz oldu¤u için kar bile birkaç santim daha fazlad›r burada. Geçen hafta ya¤murlar oldu mesela, burada çok yak›n›m›za y›ld›r›m düfltü. Ben de eve paratoner takt›rd›m. Biz nispeten daha yukar›da oturuyoruz. Burada Beykoz Çay›r› var, flenlikler olur, geçen y›l o flenliklere kat›ld›m, çok keyif alm›flt›m. Deniz kenar›nda yaflayan insanlar›n farkl› bir tad› vard›r, burada o var, onu hissederim. Sonuçta buras› Orhan Veli’lerin Beykoz’u. Bu semt bir sanatç›n›n yaflayaca¤› en uygun semt bana göre.
34
Mülheim’da Beykoz konufluluyor Beykozla kardefl flehir olan Mülheim’›n Belediye Baflkan› Dagmar Mühlen Feld SPD fraksiyonu ile birlikte ‹stanbul’dayd› • Mülheim küçük de olsa “büyük flehir” statüsünde bir flehir. Neden Istanbul’un bir semti Beykoz’u kardefl flehir olarak seçtiniz? D. MÜLHE‹M - Uzun süredir kendimize Türkiye’den bir kardefl flehir bulma aray›fl› içindeydik. Türkiye kökenli vatandafllar›m›za ve sivil toplum örgütlerine sorduk. Herkes ‹stanbul’la kardefl flehir olmam›z› istiyordu. Kime sorsak “‹stanbul, ‹stanbul...” diyordu. Biliyorsunuz Köln flehri de ‹stanbul’la kardefl flehir. Yüze yak›n öneri geldi. Bu 100 önerinin 99’unu elemek zorundayd›k, sonunda Duisburg’dan Beykoz Belediye Baflkan›’n›n dan›flmanl›¤›n› yapan Fazl› Do¤an bizi Ergül’le tan›flt›rd› ve geliflmeler böyle bafllad›.
• fiehir kardeflli¤iyle taraflar neyi amaçl›yor, hangi projeler gerçeklefltiriliyor? D. MÜLHE‹M - Karfl›l›kl› yard›mlaflma ile entegrasyon sorununa çözümler arayaca¤›z. Birbirini tan›ma önyarg›lar› kald›rman›n yolunu açacakt›r. Kültür, Spor ekoloji alanlar›nda projelerle iflbirlikleri kurulacak. Önce okullarla projeler gerçeklefltirilmeye baflland›.
• Okul kardefllikleri mi kuruluyor? D. MÜLHE‹M - Mülheim'dan devlet lisesi Luisenschule ile TED ‹stanbul Koleji ile kardefl okul oldu. Mülheim'daki meslek okulundan bir ö¤renci buradaki kardefl okula (Anadolu Hisar› Meslek Okulu) 4 haftal›k staj yapmaya gelecek. Karfl›l›kl› dil ö¤renimi konusunda giriflimlerde bulunulacak. Kültürel alanda da iflbirlikleri gerçeklefltirmek istiyoruz. Mülheim'daki sanat derne¤i 24 Ekimde 5 günlük bir ziyaret için ‹stanbul'a gelecekler. Mülheim'daki film müzesi Camera Obscura Beykoz Film Müzesi'yle kültür al›fl veriflinde bulunacaklar. Hastahaneler aras›nda da iliflkiler bafllad›. Sonra krefller aras›nda da kardefllik iliflkisi kuruldu. Ekim ay›nda iki Mülheim'l›
çocuk yetifltirici staj yapmak için Beykoz'a gelecekler. Ayr›ca yurttafl gezileri düzenleniyor. May›s ay›nda bir grup Beykoz'u ziyarete geldi. Spor karfl›laflmalar› da olacak. Mülheim'da bir Galatasaray tak›m› var. Sonbahar'da Beykoz' tak›m› ile karfl›laflacaklar. Yine sonbaharda Mülheim Entegrasyon Konseyi'i üyelerinden oluflan 10-15 kiflilik bir heyet Beykoz'a 3 günlük bir ziyaret yapacak.
• Bu okullardan Gymanium Heissen sizin mezun oldu¤unuz okuldu. D. MÜLHE‹M - Evet benim okulumdu. Do¤a Kolleji'yle kardefl okul oldu. Ö¤renci de¤ifl tokuflu yap›l›yor. Birer haftal›k geziler düzenlenecek. Delegasyonun e¤itim sürecine kat›lmas›, ortak gençlik toplant›lar›, spor yar›flmalar› yap›lmas› öngörülüyor. fiimdi projeler üretiyorlar. Örne¤in su projesi yapacaklar. Ö¤renciler ailelerin yan›na yerlefltiriliyor. Ö¤renciler böylelikle ev sahibi ülkenin günlük yaflam›n› tan›yor. Email zincirleri kuruldu, karfl›l›kl› yaz›flmalar yap›yorlar.
BEYKOZ 35 • Taraflar kardefl flehir olma konusunda kendi içinde biz Almanya’daki Türkiye kökenli vatandafllar›n entegraskarar ald›, ancak kardefl flehir sözleflmesi daha im- yonu amaçl›yoruz. fiimdiye kadar her fley iyi gitti. Do¤rusu ifllerin bu kadar kolay gidece¤ini düflünmemifltik. zalanmad›. Ne zaman protokol imzalanacak? D. MÜLHE‹M - Ekim ay› ortas›nda Mülheim'dan resmi bir heyet protokolu imzalamak için Beykoz'a gelecek. Her iki flehir de kararlar› ald›, ancak resmi protokol ekim ay›nda imzalanacak.
• Kardefl flehir için görüflmeler ne zamand›r devam ediyor.
Bafl›nda tabii laiklik ve baflörtüsü konusunda çok sorumuz oldu. Ergül “Böyle bir yönetmelik yok. Herkes istedi¤i gibi giyiniyor” diyor. Efliyle de tan›flt›m. Baflörtülü ancak çok kat› de¤il. Kad›n Dayan›flma Merkezi Projesi’ni yönetiyor. Beykoz’la kardefl flehir olmaktan çok memnunum. fiimdiye kadar her fley yolunda gitti.
D. MÜLHE‹M - ‹lk 2004 y›l›nda karfl›laflt›k. Toplam 18 ayd›r sürüyor.
• Sizinle birlikte Mülheim SPD fraksiyonu da ‹stanbul’dayd› ve CHP ile görüfltünüz. Hangi konular› konufltunuz? • Beykoz ziyaretlerinin Mülheim'da nas›l yank› buluyor? D. MÜLHE‹M - Tabii hemen AB konusundaki flüpheleri D. MÜLHE‹M - Çok olumlu. Gidenler güzel hikayeler anlat›yorlar. Bunlar tabii birbirini tan›ma ve önyarg›lar›n ortadan kalkmas› için çok önemli.
• Mülheim'da Beykoz konufluluyor mu? D. MÜLHE‹M - Evet hem de nas›l.. Bas›n da çok ilgi gösteriyor. Beykoz'la ilgili s›k s›k haberler ç›k›yor.
• Mülheim ‹stanbul d›fl›nda baflka hangi flehirlerle kardefl flehir oldu? D. MÜLHE‹M - Beykoz'un d›fl›nda 5 flehir var. ‹ngiltere'den Darlington, ‹srail'den Kfar Saba, Filandiya Kuusankoski, Polonya Opele, Fransa'dan Tours. Kardefl flehir çal›flmalar› için bir dernek kurduk ve devletten para al›yoruz. AB taraf›ndan finanse edilen bir kadromuz da var.
• Siz uzun y›llar ö¤retmenlik ve Alman lise (Gymnasium) müdürlü¤ü yapt›n›z. Pedagog olman›z›n belediye çal›flmalar›nda yarar› oldu mu? D. MÜLHE‹M - Çok yarar›n› gördüm. Sonuçta bir okul s›n›f› mikro kosmos’tur. Orada da insan iliflkileri mikro düzeyde yaflan›yor
• SPD’li bir yerel politikac› olarak Türkiye’de sa¤ liberal bir partinin belediyecilik anlay›fl› ile çeliflebilece¤iniz endiflesi duydunuz mu? D. MÜLHE‹M - ‹lk zamanlar biz de çeliflkiler olaca¤›n› düflünüyorduk. Ancak Ergül dogmatik biri de¤il. Bir kültür insan›. Ben de Germanist’im. ‹yi anlafl›yoruz. Sonra bu alandaki roller farkl›. Bu flehir kardeflli¤i ile daha çok
olup olmad›¤›n› sorduk. “Art›k hiçbir flüphe kalmam›flt›r. fiüpheler giderildi” dediler. AB’ye olumlu bakt›klar›n› söylediler. Kürtlerle bir sorun olmad›¤›n›, herkesin Türk vatandafl› oldu¤unu söylediler. 301. Maddenin kald›r›lmas› konusuna gelince bu sorumuza aç›k yan›tlar alamad›k.
36
E⁄‹T‹M M‹? NASIL YARDIMCI OLAB‹L‹R‹Z? Beykoz E¤itime Destek Derne¤i (BEDES) yeni bir dernek olmas›na karfl›n büyük ad›mlarla, kararl› ilerliyor.
S
o¤uksu Mahallesi Görele Caddesindeki Beykoz E¤itime Destek Derne¤i (BEDES) güçlü bir atak yaparak çal›flmalar›n› h›zland›rd›. Derne¤in baflkan› ve kurucular›ndan Gülay Demirel hedeflerinin, ‘kamu kurum ve kurulufllar› ile iflbirli¤i yaparak, ilçedeki e¤itim çal›flmalar›na destek vermek’ oldu¤unu söylüyor. Evli ve iki çocuk annesi olan Gülay Demirel uzun y›llar yaflad›¤› Berlin’de hemflirelik meslek yüksek okulunu bitirmifl. BerDernek baflkan› Gülay Demirel lin’de çocuk yuvas›, anaokullar›nda yöneticilik yapm›fl. Berlin’de kurdu¤u “Yuvam e.V” derne¤indeki çal›flmalar›nda yabanc› anne ve çocuklar›n entegrasyon ve okul öncesi e¤itim sorunlar›n› çözme konusunda biriktirdi¤i deneyimlerini bir e¤itim gönüllüsü olarak BEDES’in hizmetine sunuyor.
Beykoz E¤itime Destek Derne¤i'nin kurulufluna öncülük edenler aras›nda yer alan yine 2 çocuk annesi Hatice Kaya ise iflletme fakültesi mezunu ve reklam sektöründe çal›flm›fl. Onunla ayn› görüflü paylaflan dostlar›yla eme¤ini birlefltirmekten mutlu. Böyle sevdi¤i bir ifli yapt›¤› için çok flansl› oldu¤unu düflünüyor. Bedes’in yüksek ö¤renim görmüfl, meslek sahibi kurucular›ndan di¤erleri ise avukat Berrin Görgü, iç mimar Bahar Toktam›fl, matematikçi Berrin Nalbanto¤lu, serbest muhasebeci Salim Öztürk, Beykoz Belediyesi Zab›ta Müdürü Hakk› Emanet. Bedes 2005 y›l›n›n ekim ay›nda kuruldu. ‹lkö¤retim, lise, üniversite seviyelerinde e¤itim burslar› veren derne¤in kuruluflunun üstünden uzun zaman geçmemesine karfl›n oldukça etkili çal›flmalar yürütüyor.
Derne¤in hedefi Beykoz’da gençlerin e¤itim düzeyini yükseltmek. Gençlerin en az lise mezunu olmalar› için derslerinde baflar›l› olamayanlar›n derslerine yard›m ediliyor.
B‹R STK 37 Dernek merkezinde gönüllü ö¤retmenler eflli¤inde ‹ngilizce, matematik ve bilgisayar dersleri veriliyor. ‹nternet eriflimi olan bilgisayarla ö¤rencilerin ödevlerini, araflt›rmalar›n› yapmalar›na yard›mc› olunuyor. Burs verdikleri ö¤rencilerden yaflam koflular› kötü olanlara sosyal yard›m yap›l›yor. Bunun için derne¤e verilen ikinci el eflyalar› topluyorlar. Okullarla yap›lan ortak çal›flmalarla ö¤renci ve velilere yönelik düzenlenen e¤itici seminerlerde genellikle aile içi iletiflim, sa¤l›kl› beslenme, çocuk psikolojisi ve e¤itimi konular›nda aileleri bilgilendiriyorlar. Gerekli görüldü¤ünde ise sorun yaflayan ailelerle do¤rudan iliflkiye geçilerek uzman deste¤i de verilebiliyor. Dernek merkezinde ayr›ca e¤itim y›l› süresince abla –a¤abey projesi kapsam›nda üst s›n›ftaki ö¤renciler, kendilerin-
‹htiyac› olan çocuklar›n dosyalar›n› görerek, gerek kiflisel iliflki kurarak, isterseniz kendinizi tan›tmadan ama geliflimlerini takip ederek burs verebilir ya da oluflturulan burs fonuna destek olabilirsiniz den küçük s›n›fta okuyan ö¤rencilere yetersiz oldu¤u konularda baflar› seviyelerini yükseltmeleri için özel ders veriyorlar. Dernek yaln›zca ö¤rencilere de¤il, velileri için de çeflitli kurslar, kültür gezileri ve etkinlikler düzenliyor. Bu tür etkinlikler için de yerel yönetimlerden destek al›yorlar. Beykoz Kaymakaml›¤› ile yap›lan iflbirli¤i ile gerçeklefltiren proje ise iflitme özürlü ö¤rencilerin derdine deva olmufl. Okullar› Ataflehir’de olan 16 iflitme özürlü çocuk yat›l› okumak zorundayken valilili¤in yard›m›yla özel servis tutulmufl ve çocuklar ailelerinin yan›nda kalabilmifller. Tepetarla ‹lkö¤retim Okulu bahçesindeki, yeni yapt›r›ld›¤› için boflalt›lan ilkokul binas› Beykoz Belediyesi’nin de katk›lar›yla restore edilerek bir anaokulu yapm›fl ve binay› velilerin kullan›m›na aç›lm›fl. Burada bir biçki-dikifl atölyesi ve sa¤l›k oca¤› hizmet veriyor. Ayr›ca anaokulu da ilkokula gelir sa¤l›yor. Dernek kermeslerden elde etti¤i gelirlileri bilgisayar, projeksiyon aleti gibi ders araçlar› almak ve okullara bilgisayar ba¤›fl› yapmak
için harc›yor. Dernek 2006-2007 ö¤retim y›l›nda 72 ilkö¤retim, 43 lise ve 29 üniversite ö¤rencisi olmak üzere toplam 144 çocu¤a burs verilmesini sa¤lad›. Geçti¤imiz y›l Beykoz Kaymakaml›¤› ilk kez Sosyal Yard›mlaflma Fonu’nunu e¤itim için kulland› ve bunun için de 50 yoksul ö¤rencinin seçimini bir STK’ya, yani BEDES’e b›rakt›. Yönetim Kurulu Üyesi Hatice Kaya, derneklerinin Acarkent ve Beykoz Konaklar›’nda oturan insanlar taraf›ndan kuruldu¤unu, her hangi bir kifli ya da kurulufla ba¤l› olmad›klar›n› söylüyor. Kaya BEDES’in ilk amac›n›n Beykoz’da gençlerin e¤itim düzeyini yükseltmek oldu¤unu, ancak bir bunun kadar önemli olan baflka bir amac› kurucular olarak baflka ilçelere de örnek olmak. ‹lçe baz›nda bu türden derneklerin kurulmas› için kendi deneyimlerini aktarmaya, kurulufllar›na yard›mc› olamaya haz›rlar. Dernek Baflkan› Güler Demirel de ekliyor, “Beykoz’da gençlerin en az lise mezunu olabilmelerini sa¤lamaya çal›fl›yoruz. Bunun için de derslerinde baflar›l› olamayanlara ders deste¤i vererek onlar› lise mezunu olmalar› için adeta zorluyoruz.” Dernek tüm gelirini, düzenledikleri etkinlikleri destekleyen vatandafllar›n ve burslar› destekleyen kurulufllar›n katk›lar›yla sa¤layarak e¤itimin hizmetine sunuyor. BEDES’e destek olmak isteyenler ‹htiyac› olan çocuklar›n dosyalar›n› görerek, gerek kiflisel iliflki kurarak, gerekse kendini tan›tmadan ama çocuklar›n geliflimlerini takip ederek burs verebilirler ya da oluflturulan burs fonuna katk› yapabilirler. fiirket ya da flah›s olarak yard›ma muhtaç okullardan birini seçerek, okullar›n temizli¤ini sa¤lamak, telefon, su, elektrik giderlerini ödemek gibi konularda yard›mc› olabilirler. BEDES’in, komisyonlar›nda görev al›p çal›flacak, ders verebilecek, kendi uzmanl›k dal›yla ilgili e¤itim amaçl› seminerler düzenleyecek kiflilere kap›lar› aç›k. Kermeslerde sat›labilecek kolye, örtü, kitap hediyeleri, kullan›lmayan iyi durumdaki ev ve giyim eflyalar› ufak da olsa baz› boflluklar› kapatabilir. BEDES iflte bu damlalardan göller yaratmaya çal›fl›yor.
38
SEMTLER VE KAHRAMANLARI Yaz› ve foto¤raflar: ‹zzedd‹n Çal›fllar
B
ir örnekle bafllayal›m... ‹nsan Aix en Provence’a ayak basar basmaz, izlenimcilerin renk üstad› Cézanne’a da ayak basm›fl oluyor. Çünkü ressam›n ismi, kelimenin tam anlam›yla her kald›r›m›n üzerine kaz›l›. Koskoca Paul Cézanne’›n o de¤erli imzas›n› ayaklar alt›nda çi¤nememek için, bale yapar gibi yürümek laz›m. Ne var, belediye öyle uygun görmüfl. Halbuki bizim belediyelerimizde böyle bir fley görülmüfl de¤ildir. Sen kalk Nazmi Ziya’y›, Nurullah Berk’i, fieker Ahmet Pafla’y› sokaklara kaz›, elalem de gelsin üstüne bass›n... Olacak fley mi? De¤il tabi. O yüzden bizde, ressam›yla an›lan belde yok.
Cézanne, 1926’da o¤luna yazd›¤› bir mektupta her gün k›rlara ç›kt›¤›n›, do¤an›n sundu¤u motiflerin eflsiz oldu¤unu ve burada her yerden daha iyi zaman geçirdi¤ini yazm›fl. Aç›kças› k›rlar›n hali bugün de pek farkl› de¤il. Yani bir geliflme de kaydedememifller. Bizde art›k her belediyede rastlanan o üstün modernizasyon örnekleri buralarda hiç yok. Her nokta Cézanne nas›l çizdiyse öyle kalm›fl. ‹fle bak›n ki, Provence bir çok kifliye göre Fransa’n›n en güzel bölgesi. Aix de bu bölgede aristokrasinin do¤du¤u yer olarak özel bir öneme sahip. Cézanne’›n stüdyo olarak da kulland›¤› ev de burada. fiehri çevreleyen duvarlar›n d›fl›nda, a¤açlar içinde, bahçeli bir köflk. Stüdyo olarak kulland›¤› salon ise gerçekten büyüleyici. Bir duvar tabandan tavana cam ve sadece ›fl›k ve yeflillik görüyor. Tuvalleri, paletleri, f›rçalar› da üzerleri tozlu bir flekilde sanki birazdan çal›flmaya gelecekmifl, tozu pusu üfleyip ifle koyulacakm›fl gibi duruyor. Aix en Provence’da Cézanne’›n ayak izlerini takip etmek hiç zor de¤il. Le Tholonet, Jas de Bouffan, Bibemus gibi semtlerde dolafl›rken, zaten onun tablolar›ndaki manzaralarla karfl›lafl›l›yor. Oysa bir Datça, bir Marmaris, bir Bozburun, bir Fethiye yüz y›l öncesine göre nas›l bambaflkalar bugün. Osman Hamdi Bey nerede ölmüfltü acaba? Onu bilmiyorum ama Beykoz'da yaflad›¤›n› hat›rlar gibiyim. Cézanne’›n öldü¤ü konak olan Jas de Bouffan’da ressam›n birçok orijinal eseri sergilenmekte. Mazarin semtine aç›lan sokaklar da XVII ve XVIII. yüzy›llar›n mimari kent dokusunu aynen yans›t›yor. ‹nsan›n modernnistlerin modernleflemeyen yerlerden ç›kt›¤›na inanas› geliyor. Bize bakarsak, bunun tersi de do¤ru. Kufladas›’ndan ç›km›fl modern ressam bilmedi¤imize göre, modernleflen yerden de modernist ç›km›yor. Sokaklar yaz aylar›nda t›kl›m t›kl›m yerli ve yabanc› turist dolu. Bütün kafeler, bütün kald›r›mlar canl›. Yaz s›ca¤›n› a¤açlarla kentin dört bir yan›na yay›lm›fl yüzü aflk›n çeflmeden akan sular serinletiyor. Kentteki 36 an›t eser, 160 otel ve 9 müze de turistikli¤inin kan›t›. Bu ara-
SEMTLER VE KAHRAMANLARI 39 Osman Hamdi Bey nerede ölmüfltü acaba? Onu bilmiyorum ama Beykoz'da yaflad›¤›n› hat›rlar gibiyim. Cézanne’›n öldü¤ü konak olan Jas de Bouffan’da ressam›n birçok orijinal eseri sergilenmekte. Mazarin semtine aç›lan sokaklar da XVII ve XVIII. yüzy›llar›n mimari kent dokusunu aynen yans›t›yor. ‹nsan›n modernnistlerin modernleflemeyen yerlerden ç›kt›¤›na inanas› geliyor. da salt Cézanne iliflkisiyle s›n›rl› kalmayan bir sanat-turizm birlikteli¤i de göze çarp›yor. Besteci André Campra, ressam Jean-Baptiste Van Loo, yazarlar Emile Zola ve Joseph d’Arbaud, hep bu kentte yaflam›fl oldu¤undan, onlar›n izleri de Aix en Provence gezilerine efllik ediyor. Ayn›, bizdeki gibi... Niflantafl›’nda Orhan Pamuk; Tepebafl›’nda Fikret Adil; Kad›köy’de Cemal Süreya’y› an›msatan izlerden geçilmez ya(!) Bu durumun Fransa'n›n bu küçük kasabas›yla s›n›rl› kald›¤› san›lmas›n. Karayipler’deki Antil adalar›nda bile benzeri uygulamalar görülebiliyor. Martinik’in merkezi Fort de France. Bunun d›s›nda St. Pierre ve St. Anne adl› iki kasaba ve birçok köy yerleflimi var. Saint-Pierre'de patlayan volkan bütün kenti siyah bir tül alt›na alm›fl ve yüz y›l önce kent bafltan infla edilmifl. ‹flte bu flehrin hemen ç›k›fl›ndaki yol ayr›m›, Antilleri Aix en Provence’a ba¤l›yor. Burada bir tafl köpünün alt›ndan geçip, hafifçe yokuflu ç›k›nca, karfl›n›za Cézan-
ne’›n Van Gaugh’la ayn› masada flarap içerken resmetti¤i Gaugin’in ad›n› tafl›yan bir müze ç›k›yor. Paul Gauguin’i izlenimcilerden ay›ran en önemli fark, Paris’in sanat yo¤unluklu atmosferini terkedip, uzak diyarlara yollanmas›yd›. Martinik o noktalardan biri. 1887’de befl ay burada kalm›fl. Sanat›nda as›l etkin olan Tahiti’nin naifli¤i olsa da onu post-empresyonist yapan›n s›cak okyanus denizleri oldu¤unu söylemek yanl›fl olmaz. Bu küçük adan›n küçük kasabas›n›n giriflindeki küçük müze, öyle pek ah›m flah›m bir yer de¤il. Gauguin's tablolar›ndan, mektuplar›ndan replikalar ve ressam›n adayla iliflkisini simgeleyen belgeler var o kadar. Ama yine de burada böyle bir müze var. Büyükada’da ise bir Troçki müzesi yok. Ayn› Bursa’da Humeyni müzesi
40
olmad›¤› gibi. Ve yine Çanakkale’de Hamingway, Bodrum’da Büyük ‹skender, Beyo¤lu’nda Liszt müzelerinin söz konusu bile olmamas› gibi. Guadeloupe, Martinik’e göre çok daha yerel kültürel özelli¤e sahip bir ada. Bu adadaki müzeler de çok kendine özgü. Ad›m bafl› bir baflka müze var. Rom müzesi, kakao müzesi, kelebek müzesi, deniz kabuklar› müzesi bunlar›n baz›lar›. Do¤a adal›lara ne vermiflse, onlar da ziyaretçileriyle onlar› paylafl›yor. Amasya elmas› müzesi, Çengelköy h›yar› müzesi, Kanl›ca yo¤urdu müzesi, Bodrum mandalinas› müzesi gibi... Bu konuda en çal›flkan flehir Barselona olsa gerek. Müzelerinin çoklu¤u de¤il, o kentle iliflkisi olan sanatç›lara sahip ç›kmas› as›l ekonomik getiriyi sa¤l›yor. miro, Gaudi, Dali, Picasso... Kente ak›n eden milyonlarca turist bu isimlerle tiflörtlerin üzerinde, hediyelik aflyalarda, sokak tabelalar›nda karfl›lafl›yor. ABD'nin en ücra kasabalar›ndan Santa Fe'de ressam O' Kneefe'in ismi her yere nakfledilmiflken, neden insanlar› Diyarbak›r'da Cahit S›tk› Taranc›'n›n çok güzel bir müzeye çevrilmifl evine yönlendiren tabelalar yok? O çok turistik olan Bodrum'la özdeflleflmifl Halikarnas Bal›kç›s›'n›n ya da Neyzen Tevfik'in evini bilen var m›? Heykellerini dikmekle ifl bitmiyor... Memphis kenti sadece Elvis Presley'in miras›yla geçinebilirken, biz Cemal Reflit Rey'in nerede yaflad›¤›n› bile bilmiyoruz. Kimse bi-
SEMTLER VE KAHRAMANLARI 41
zim uluslararas› starlar›m›z yok demesin... ‹nternette Bergamal› Galenos'a dair 500.000 site var. Bergama'da bir tabela bile yok. Büyük ‹skender'in kat etti¤i yollardan vazgeçtim, Atatürk'ün kurtulufla giden yola bile tabelalanm›fl de¤il... Oysa Yunanistan'›n Yanya kentine giderseniz, Tepedelenli Ali Pafla'n›n kona¤›n› da, mezar›n› da b›rakt›¤› günkü gibi bulup gezebiliyorsunuz. Turizmi bir ç›k›fl yolu gören tüm yerel yönetimlere bir notum var: Bu yaz›da ad› geçen kentler ve semtlerle sizinki aras›ndaki turist çekme oran› aras›ndaki fark; onlar›n kahramanlar›na verdi¤i önem ve de¤erle sizin verdi¤iniz kadard›r. ‹steyen buyursun, hesaplas›n.
O çok turistik olan Bodrum'la özdeflleflmifl Halikarnas Bal›kç›s›'n›n ya da Neyzen Tevfik'in evini bilen var m›? Heykellerini dikmekle ifl bitmiyor... Memphis kenti sadece Elvis Presley'in miras›yla geçinebilirken, biz Cemal Reflit Rey'in nerede yaflad›¤›n› bile bilmiyoruz.
42 Osmangazi Belediyesi'nin Tarih ve Kültür Yolu Canland›rma Projesi tamamland›.
TUZ HAN 550 YILLIK UYKUSUNDAN UYANDI
B
eflyüz elli y›ll›k geçmifliyle Tuz Han, bugün üzerini örtüp saklayan zamanlar›n a¤›r tortusundan silkelenip dirilmeye, canlan›p hayata kar›flmaya; kap›lar›n›n ard›na gizledi¤i anlamlarla bar›fl›k yeni çehresiyle gülümsemeye durdu. Y›llanm›fl uyku mahmurlu¤unu üzerinden atmaya haz›rlanan bu vefal› dost bugün tekrar aram›zda.. Tarihi yap›daki restorasyonla birlikte, Han’da bulunan ve daha önce birço¤u depo olarak kullan›lan dükkanlar›n yerini; dokuyu bozmayan, yap›yla bütünleflik modern dükkanlar ald›. H›zl› ama bir o kadar da dikkatli sürdürülen restorasyon çal›flmalar›, normalinden 4 ay daha k›sa bir sürede(yaklafl›k 10 ay içinde) tamamland›. Tuz Han’›n restorasyonu kapsam›nda üst katta çat› örtüsü kald›r›larak kurflun kaplamas› yenilendi. Revakl› k›s›mda
ki demir do¤ramalar ve duvarlar kald›r›larak yap› özgün haline döndürüldü. Revakl› k›s›mdaki eksik olan tonoz da yap›ld›. ‹kinci kattaki dükkanlar›n kap› ve pencere do¤ramalar› kald›r›larak tarihi yap›n›n dokusuna uygun ahflap do¤ramalar tak›ld›. Tarihi yap›n›n Uzunçarfl›’ya cepe olan bölümündeki dükkanlar da yine tarihi dokuya uygun hale getirildi. Tuz Han› yeni yüzüyle çarfl›n›n en s›cak ve güzel han› olmaya aday. Uzunçarfl›’da Tuzpazar› Caddesi’nde yer alan Tuz Han, Timurtafl Pafla’n›n o¤lu Umur Bey taraf›ndan camisine gelir temini amac› ile 1454 y›l›nda yapt›r›lm›fl. Duvarlar› kesme tafl ve tu¤la ile örülen yap›, dikdörtgen avlu etraf›nda iki katl› olarak s›ralanan; üzerleri beflik tonoz ile örtülü odalardan olufluyor. Toplam alan› bin 100 metrekare olan bu küçük ve flirin han, yeni yüzüyle bölgenin cazi-
KÜLTÜR PROJES‹ 43
be merkezlerinden biri haline gelecek. Proje kapsam›nda Han’a Nilüfer Köylü Pazar› taraf›ndan bir de kap› aç›ld›.
“ÇÖKEB‹L‹RD‹!” Tarihi yap›n›n aç›l›fl› dün görkemli bir törenle yap›ld›. Osmangazi Yerel Gündem 21 tiyatro ekibinin; Evliya Çelebi’nin Seyahatname’sinden Tuz Han’la ilgili bölümü canland›rmas›yla bafllayan törende konuflan Osmangazi Belediye Baflkan› Recep Altepe, yaklafl›k 550 y›ld›r bu kente hizmet veren Tuz Han’›n kapsaml› bir flekilde elden geçirildi¤ini söyledi. Restorasyon öncesi yap›lan kaz› çal›flmalar› sonucunda, yüzy›llar›n yorgunlu¤unu tafl›yan tarihi yap›n›n ayakta duramayacak hale geldi¤inin tespit edildi¤ini kaydeden Altepe, “Yüzy›llard›r içinde bulunan insanlara ve Bursal›lara hizmet etmifl olan bu tarihi yap›ya müdahale etmeseydik belki de çökebilirdi. fiimdi bütün tafl›y›c› sistemleri güçlendirildi ve han yeniden do¤du.” dedi. Han’da iflyeri olan baz› esnaflar›n, çal›flmalar›n uzayabile-
Osmangazi Belediye Baflkan› Recep Altepe: Esnafa söz vermifltik, ma¤dur edilmeyecekleri konusunda. Restorasyonu normalinden 4 ay daha erken tamamlayarak bu sözümüzü tuttuk.
44 ce¤i endiflesini dile getirdi¤ini de hat›rlatan Altepe flöyle konufltu; “Daha önce restorasyon çal›flmalar› çok uzun sürüyordu. Örne¤in bir Pirinç Han örne¤i var zihinlerde, y›llarca restorasyonu süren. Tuz Han’daki baz› esnaflar›m›z da bu endiflelerini dile getirmifllerdi. Biz de onlara söz vermifltik, ma¤dur edilmeyecekleri konusunda. Restorasyonu normalinden 4 ay daha erken tamamlayarak bu sözümüzü tuttuk. Temmuz 2006’da bafllayan çal›flmalar› k›sa sürede tamamlayabilmek ve böylece esnaf›m›z›n ma¤dur etmemek için geceleri de çal›flt›k ve 2007 Nisan sonu itibar›yla da tamamlad›k. fiimdi herkese mutlu, hay›rl› olsun.” Alt kat›nda 23 üst kat›nda 22 olmak üzere toplam 25 dükkan ile wc’lerin yer ald›¤› tarihi yap›daki çal›flmalar Osmangazi Belediyesi’ne yaklafl›k bir trilyon 300 milyar liraya mal oldu. Projesi Mimar Yavuz Selim Sepin taraf›ndan haz›rlanan Tuz Han’›n restorasyonunu Öztimurlar flirketi yapt›.
“DE⁄ER‹ KATLANDI” Büyükflehir Belediyesi eski Baflkan› Erdem Saker, Osmangazi Kaymakam› Sebahattin Öztürk, Uluda¤ Üniversitesi Ö¤retim Üyeleri Prof. Dr. Yusuf O¤uzo¤lu ve Prof. Dr. Mustafa Kara ile çok say›da davetlinin kat›ld›¤› törende konuflan Tuz Han Derne¤i Baflkan› ‹smet Zümrüt de, muhteflem bir yap› kazand›klar›n› söyledi. Ayn› zamanda Tuz Han esnaf› olan Zümrüt, restorasyon öncesi 100-150 milyon lira aras›nda olan dükkan kiralar›n›n restorasyondan sonra 600-700 milyon lira civar›na yükseldi¤ini kaydetti. Zümrüt, “Ne kadar teflekkür etsek azd›r. Hem esnaf›m›z hem de Bursa eflsiz bir yap› kazand›.” dedi.
“Yüzy›llard›r içinde bulunan insanlara ve Bursal›lara hizmet etmifl olan bu tarihi yap›ya müdahale etmeseydik belki de çökebilirdi. fiimdi bütün tafl›y›c› sistemleri güçlendirildi ve han yeniden do¤du.”
45
Sa¤l›kl› Kent Planlamas› ve Sa¤l›kl› Kent Prof. Dr. Ruflen Kelefl
7
-8 Haziran tarihleri aras›nda, Nilüfer Belediyesi ile Uluda¤ Üniversitesi Halk Sa¤l›¤› Anabilim Dal›n›n Bursa’da birlikte düzenledikleri Sa¤l›kl› Kent Planlamas› Sempozyumu yap›ld›. Günümüzün giderek bozulan çevre koflullar› insan ve çevre sa¤l›¤›n› her gün artan ölçülerde tehdit ediyor. Bu nedenle, yerleflim birimlerinin sa¤l›¤› bugünlerde daha s›k konuflulur oldu. Say›lar› 100 e yaklaflan belediyeler aralar›nda Sa¤l›kl› Kentler Birli¤i ad›n› tafl›yan bir hizmet birli¤i kurdular. ‹ki y›ld›r Ayd›n’da, K›z›lcahamam’da, Bursa’da ve daha baflka yerlerde konunun önemine vurgu yapan, çözüm yollar› üzerinde yo¤unlaflan konferans seminer ve sempozyumlar düzenleniyor. Birleflmifl Milletler Örgütü nün bir uzmanl›k kuruluflu olan Dünya Sa¤l›k Örgütü de dünya çap›nda bir Sa¤l›kl› Kentler projesinin yürütülmesine akçal› ve teknik yard›m sa¤lamaktad›r. Gerçekten, yaflad›¤›m›z çevrenin kalitesi, sa¤l›m›z› belirleyen bafll›ca etmenlerden biridir. Su, hava, toprak, yiyecek ve içeceklerimiz, radyoaktivite düzeyi, gürültü ve çal›flma ortamlar›n›n özellikleri pek çok hastal›¤›n do¤rudan do¤ruya nedenini oluflturmaktad›r. Çevre sa¤l›¤›, sa¤l›¤›n bütün yönlerini etkileyen, yaflam kalitesine etkide bulunan bir önemdedir. Çevreden kaynaklanan pek çok biyolojik, kimyasal ve fiziksel nedenlerle, insan sa¤l›¤› artan oranda risklerle karfl› karfl›ya gelmektedir. Dünya Sa¤l›k Örgütü’nün yapm›fl oldu¤u saptamalara göre, 102 belli bafll› hastal›ktan 85’i k›smen ya da tümüyle çevre koflullar›ndan kaynaklanmaktad›r 1. Sa¤l›k kuflku yok ki, salt hasta olmama durumunu anlatan bir kavram de¤ildir. Genifl anlam›ndaki sa¤l›k kavram›n›n içine, kent yoksullu¤undan kirlenmeye, kent esteti¤inden kentsel dönüflüme, altyap› ve enerjiden rant paylafl›m kavgalar›na, e¤itim ve beslenmeden konut ve çevre hakk›na kadar daha pek çok konu girer. Bir baflka deyiflle, sa¤l›kl› kent, sa¤l›kl› kentleflme ve sa¤l›kl› kent planlamas›, “sa¤l›k” sözcü¤ünün dar çerçevesine s›¤d›r›lamayacak kadar genifl kavramlard›r. ‹nsan Haklar› Evrensel Bildirisi (1948), Uluslararas› Ekonomik, Toplumsal ve Kültürel Haklar Sözleflmesi (1966), Stockholm (1972) ve Rio Bildirileri (1992), Paris fiart› (1990), Avrupa Konseyi nin Kentli Haklar› fiart› (1992 ve 2004) ve Avrupa Birli¤i Anayasas› (2005) sa¤l›k ve çevre haklar›n›n ortak paydala
r›na iliflkin ilkeler içermektedir. Benzer bir anlay›fl, Anayas›m›z›n 56. Maddesine de yans›m›flt›r. Kent planlamas› süreci, kentleri sa¤l›kl› çevreler yapman›n önemli araçlar›ndan biridir. 14 milyonluk yap› stokunun % 30 unu kaçak yap›lar›n oluflturdu¤u, geriye kalan yap›lar›n yar›s›n›n da oturma izni olmad›¤› ülkemizde sa¤l›kl› bir kent planlamas›ndan ve yap› denetiminden yoksunluk yaflamsal önem tafl›maktad›r. Ankara, ‹stanbul ve ‹zmir de, s›ras›yla nüfusun % 70 inin, % 50 sinin ve yine % 50 sinin gecekondularda yafl›yor olmas› önemli bir göstergedir. 4708 say›l› Yap› Denetimi Yasas› yaln›zca 27 ilde uygulanabilmektedir. Yap› alan›ndaki denetim yetersizli¤inin önemli bir sa¤l›k bir sorunu oldu¤u hat›rdan ç›kar›lmamal›d›r. Bu durumun yaratt›¤› risklerin en güzel örnekleri, 1999 da Diyarbak›r da Hicret Apartman›n›n, 2004 te Konya da Zümrüt Apartman›n›n çökmesi sonucunda yaflamlar›n› yitiren yüzlerce vatandafl›n durumudur. Marmara Depremi bu say›lar› on binlere tafl›m›flt›r. Sorunun kayna¤›nda yoksullu¤un yan› s›ra, plans›z kentsel geliflme ile birlikte planlaman›n yoklu¤u ya da yetersizli¤i vard›r. Kent planlama sürecinin sa¤l›¤› ile kentin ve kentleflmenin sa¤l›¤› çok yak›ndan ilgilidir. Gecekondu ve imar aflar›yla yeni risklerin oluflturulmas›ndan dikkatle kaç›nmal›d›r. Ne yaz›k ki, küreselleflme ve yeni liberal dünya düzeni planlamaya karfl› bir tav›r gelifltirmifl durumdad›r2. Dünya Bankas› gibi kimi kurulufllar da bu olumsuz gidifle destek vermektedirler. Oysa , sa¤l›kl› bir planlama süreci, sa¤l›kl› bir kentleflmenin ön kofluludur. Plana ve planlamaya inançs›zl›k kadar, sözde planlarla kent ve çevre de¤erlerini çirkinlefltirmeye, ya¤malatmaya önayak olman›n da gelecek kuflaklara çok pahal›ya mal olaca¤›n› hiç unutulmamal›d›r. D‹PNOTLAR 1 William Dabb, Sante et Environnement, Que Sais-Je ?, Presses Universitaires de France, Paris 2007, s.19 2 François Ascher, Les nouveaux principes de l urbanisme, L Aube, Poche Essai, Paris, 2004; ve Melih Ersoy (ed.) Kent Planlama Kuramlar›, ‹mge, Ankara, 2007.
46
YILDIRIM BELED‹YE'S‹NDEN SA⁄LIKLI B‹R SOSYAL PROJE UYGULAMASI:
SEVG‹ MARKET Y
›ld›r›m Belediyesi ilginç bir konsepti olan sosyal dayan›flma projesi "Sevgi Market"i hayata geçirdi. Bu projeye göre ihtiyaç sahibi Y›ld›r›ml›lar belediye taraf›ndan haz›rlanan limitli kredi kartlar›yla Sevgi Market'ten ihtiyac›na göre istedikleri ürünleri ücretsiz alabiliyorlar. Y›ld›r›m Belediyesi yard›ma muhtaç vatandafllara sahip ç›karak "sessiz yard›m" ad› alt›nda gönüllü ekipleriyle s›cak afl ve erzak da¤›t›m› yap›yor. Belediye ayr›ca ihtiyaç sahibi Y›ld›r›ml›lar için giysi , beyaz ve mobilya reyonlar›n›n oldu¤u Sevgi Ma¤azas›'yla hizmetini sürdürüyor.
Y›ld›r›m Belediyesi yard›ma muhtaç vatandafllara sahip ç›karak "sessiz yard›m" ad› alt›nda gönüllü ekipleriyle s›cak afl ve erzak da¤›t›m› yap›yor.
Belediye g›da, giyim, yakacak gibi ihtiyaçlar›n giderilmesinde ayni yada nakdi yard›mlar yapan sosyal dayan›flma projelerini gerçeklefltirebilmek için Y›ld›r›m Gönüllüler Yard›mlaflma ve Dayan›flma Derne¤i'ni kurdu. Engelliler, dul, yetim, öksüz, kimsesizler ve ö¤rencilerle öteki ihtiyaç sahiplerinin yararland›¤› bu projelerle Y›ld›r›m Belediyesi pofletle g›da yard›m› uygulamas›na ça¤dafl bir boyut kazand›rd›. Y›ld›r›m Belediyesi Hizmet Binas› girifl kat›nda haz›rlanan bir bölüm, ça¤dafl bir marketin tüm gereklerini tafl›yan so¤uk hava dolab›, buzdolaplar›, hijyen raflar, pos makinesi gibi araçlarla donat›ld›.
SOSYAL SORUMLULUK 47
fiimdiye dek belediyelerde ve çeflitli hay›r kurumlar›nda yap›lan uygulamalarda un, fleker, ya¤, bakliyat gibi temel g›dalar yoksul vatandafllara da¤›t›l›yordu. Y›ld›r›m Belediyesi'nin getirdi¤i uygulama ile ihtiyac› olanlar yaln›zca temel g›dalar› de¤il, bir süper markette bulabilece¤i her türlü ürünü istedi¤i çeflitlilikte ve arzu etti¤i miktarda alabiliyor. Limitli kredi kart›na sahip olan herkes haklar› do¤rultusunda diledikleri ürünü, diledikleri miktarda ve diledikleri zaman edinebiliyorlar. Özel kurulufllar›n yapaca¤› yard›mlar uygulamaya konan, Gelirler Vergisi Kanunu'nun "Ticari Kazanc›n Tespitinde ‹ndirilecek Giderler" bafll›kl› 40. ›nc› maddesine 5035 say›l› kanunla eklenen 10.uncu bendinde düzenlenmektedir. Buna göre fakirlere yard›m amac›yla g›da bankac›l›¤› faaliyetinde bulunan dernek ve vak›flara Maliye Bakanl›¤›nca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde ba¤›fllanan g›da maddelerinin maliyet bedelinin matrah›n tespitinde gider olarak al›nabilece¤i belirtilmektedir. Y›ld›r›m Belediyesi simdi kurduklar› bu dayan›flma derne¤ine gelir düzeyi olan kifli ve kurulufllardan destek bekliyor.
fiimdiye dek belediyelerde ve çeflitli hay›r kurumlar›nda yap›lan uygulamalarda un, fleker, ya¤, bakliyat gibi temel g›dalar yoksul vatandafllara da¤›t›l›yordu. Y›ld›r›m Belediyesi'nin getirdi¤i uygulama ile ihtiyac› olanlar yaln›zca temel g›dalar› de¤il, bir süper markette bulabilece¤i her türlü ürünü istedi¤i çeflitlilikte ve arzu etti¤i miktarda alabiliyor.
48
Türkiye Mimarl›k Politikas› ve Yerel Yönetimler Bülend Tuna Mimarlar Odas› Genel Baflkan›
Y
erel yönetimlerimizde kültürel mirasa yönelik fark›ndal›¤›n ve duyarl›l›¤›n artt›¤›n›, kentsel yaflam kalitesinin yükseltilmesine yönelik projelerin gelifltirilmeye çal›fl›ld›¤›n› memnuniyetle gözlüyoruz. Tarihî Kentler Birli¤i toplant›lar›nda belediyelerimizin çal›flmalar›n› sunmalar›, farkl› ortamlarda benzer projelerin gelifltirilebilme olana¤›n›n gösterilmesi, kamu kaynaklar›n›n kültürel miras›n sa¤l›klaflt›r›lmas› do¤rultusunda kullan›lmas› yönündeki yo¤un talepler do¤rusu sevindiricidir. Yaflan›l›r kentler ve kaliteli yaflam çevreleri yarat›lmas›nda öncelikli olarak gereken toplumsal isteklili¤in sa¤lanm›fl oldu¤unu gözlüyoruz. Yerel yönetimlerin bu alanlara kaynak ay›rmalar› kentliler taraf›ndan memnuniyetle karfl›lanmakta, ödüllendirilmektedir. Bu aflamada gerek kültürel miras›n sa¤l›klaflt›r›lmas› ve yeniden kullan›lmas› yönündeki projelerin gelifltirilmesinde ve gerçeklefltirilmesinde, gerekse de yeniden düzenlenen kentsel alanlar›n tasar›m›nda mimari katk›n›n daha yo¤un bir flekilde al›nmas›, mimarl›¤›n etkin bir flekilde devreye sokulmas› kaç›n›lmaz olacakt›r. Mimarlar Odas› olarak bu katk›n›n nas›l sa¤lanaca¤›, mimarl›¤›n kentlerimizde kentleflme kararlar›nda nas›l daha etkin olabilece¤i üzerine bir süre önce bir çal›flma gerçeklefltirdik, Türkiye Mimarl›k Politikas› metnini haz›rlad›k ve tart›flmaya sunduk. Türkiye Mimarl›k Politikas› nedir; neden böyle bir çal›flma gerekli görülmüfltür? Bu konular› açmak istiyorum. Yeryüzünün en köklü uygarl›k birikimine sahip ülkelerinden biri olmam›za ra¤men, yaflad›¤›m›z kentleflme ve yap›laflma süreci, bu birikimle örtüflmeyen bir nitelik göstermektedir. Bir yandan ça¤dafllaflmam›z› engelleyen, di¤er yandan tüm kültürel de¤erlerimizi tehdit eden bu süreç, ba¤lant›l› olarak mimarl›k ile toplum aras›ndaki ba¤› da h›zla koparmaktad›r. Yaflam yerlerimizin, mimarl›k kültürü ve hizmetinden yoksun biçimlenmesine neden olan bu kopufl, giderek yap› kültürünün yozlaflmas› sonucunu yaratmakta, yaflam kalitesinin yitirilmesine ve mekânsal yoksullaflmaya yol açmakta; ne yaz›k ki, art›k yaflad›¤›m›z toplumsal-kültürel erozyonun sonucu olarak, geri dönülmez biçimde yaflam›m›z› biçimlendirmektedir. Bu k›s›r döngüyü aflmak için, toplumsal-kültürel yaflam›m›zda mimarl›¤› ve mimarl›k hizmetini etkin k›lmam›z gerekti¤ini düflünüyoruz. Mimarl›¤›, kültürün oldu¤u kadar toplumsal ve ekonomik kalk›nman›n da ö¤elerinden biri olarak gören kimi ülkeler, mimarl›k politikalar›n› saptayarak uygulamaya koymufllar,
kimileri de bu anlay›fl› yasalarla desteklemifllerdir. Mimarl›k politikas›n›n gelifltirilmesi ve uygulanmas› yolunda ilerlerken ulusal ortamda dikkate al›nmas› gereken önemli bir konu meslek kurulufllar›n›n ve kamu otoritelerinin bu süreçte alaca¤› rollerdir. Dünya örneklerine bakt›¤›m›zda, mimarl›k politikas› üretme süreçlerinin ço¤unun meslek kurulufllar› taraf›ndan, konuyla ilgili tüm çevrelerle iletiflim ve iflbirli¤i haline yürütüldü¤ünü ve bunun sonras›nda devlet kurumlar›yla resmî politika haline dönüfltürülebilecek flekilde çal›flmalar yap›ld›¤›n› görmekteyiz. Bu süreç, ülkemizde de kendine özgü yap›s›na uygun olarak sürecektir. Politikan›n oluflturulma sürecinde üzerinde yo¤unlaflmam›z gereken konu, bu politikan›n mimarl›k ve yap›l› çevreyle ilgili tüm taraflarca nas›l benimsenece¤i, sahiplenilece¤i ve gelifltirilece¤idir. Mimarl›k do¤as› gere¤i sadece mimarlar›n ilgilenmesi gereken bir konu de¤ildir. Mimarl›k yaflad›¤›m›z, bizi çevreleyen her fleydir. Çevresinde gördü¤ü kimliksiz, zevksiz, güvensiz yap›lanman›n s›k›nt›s›n› duyan vatandafltan, kent ve çevre sorunlar›na sahip ç›kmaya çal›flan sivil toplum kurulufllar›na, sektör kurulufllar›ndan kamu ad›na yap›l› çevrenin üretilmesinde karar sahibi olan bakanl›klara, yerel yönetimlere kadar herkesin bu konuda görüflünü belirtmesi ve metnin gelifltirilmesi için önerilerde bulunmas›n› bekliyoruz. Bu nedenle, merkezî ve yerel yönetimlerin Türkiye Mimarl›k Politikas› tart›flmalar›na kat›lmalar›n› bekliyoruz. Cumhurbaflkan›ndan bafllayarak herkese iletece¤imiz bu metnin de¤erlendirilmesinde kurumlar›n kendi öncelikleri ve u¤rafl alanlar› çerçevesinde yapacaklar› katk›lar›, getirecekleri önerileri memnuniyetle bekleyece¤iz. Türkiye Mimarl›k Politikas›’n›n oluflumu, bu sürece yönelik ilginin yo¤unlaflmas›na ba¤l›d›r ve bu sürecin baflar›s› herkesin baflar›s›, Türkiye’nin baflar›s› olacakt›r. Toplumsal-kültürel yaflam›m›zda mimarl›¤› ve mimarl›k hizmetini etkin k›lmak, yaflam yerlerimizin mimarl›k kültürü ve hizmetinden yoksun b›rak›ld›¤› mevcut durumu tersine çevirmek, toplumu mimarl›¤›n sanatsal, kültürel, insanc›l ve ifllevsel özellikleri ile yeniden buluflturmak gibi hedefler çerçevesinde, ortak bir sorumluluk bilinci yaratmam›z gerekmektedir. Türkiye Mimarl›k Politikas›, Mimarlar Odas›’n›n, mimarlar›n, kamu yönetiminin, yerel yönetimlerin, ilgili tüm kesim ve kurumlar›n, ülke ad›na ortak hedefi ve sorumlulu¤udur. Unutulmamal›d›r ki mimarl›k, herkes için yararl›, herkes için gerekli, herkes için önemlidir. Türkiye Mimarl›k Politikas› metnine Mimarlar Odas›’n›n www.mimarlarodasi.org.tr web sayfas›ndan ulaflabilirsiniz.
50
Mu¤la Valisi Temel Koçaklar
D
evletin çeflitli kademelerinde farkl› unvanlarla kamu görevi yapan Mu¤la Valisi Temel Koçaklar, nüfusu k›fl›n az, yaz›n ise çok kalabal›k bir kenti yönetiyor. Hepimizin Bodrum, Marmaris, Fethiye gibi turistik ilçeleriyle tan›d›¤› Mu¤la’da günefl ve denizin d›fl›nda çok önemli tarihi bir miras da var. Ayr›ca yine Türkiye’nin en büyük ormanl›k arazilerine sahip olan Mu¤la’da, do¤altafl ve mermercilik de çok geliflmifl durumda. Vali Koçaklar, kentin potansiyelini gerekti¤i gibi kullanmas› için çal›fl›yor. Vali Koçaklar ile Türkiye’nin turizm cennetini yani Mu¤la’y› konufltuk…
• Mu¤la’n›n di¤er illere göre farkl› sorun ve öncelikleri var m›? Kentin en önemli sorunu nedir? T. KOÇAKLAR - Mu¤la, 1124 km’lik k›y› uzunlu¤uyla, ülkemizde denize en uzun k›y›s› olan il konumundad›r. Sahip oldu¤u do¤al güzellikler ve kültürel zenginlikleriyle, “yeryüzü cenneti” durumundaki Mu¤la ülkemiz turizminin nirengi noktalar›ndan birisi durumundad›r. Di¤er illere göre fark› da bu özelliklerinden ortaya ç›kmaktad›r. Ülkemizin beklentilerini karfl›layacak olan turizm sektörünün baflar›ya ulaflmas› için ilin özellikleri de hem ilin sahip oldu¤u do¤al güzelliklerin hem de tarihi ve kültürel de¤erlerin korunmas› ve koruma kul-
Y›lda yaklafl›k 3 milyon turistin ziyaret etti¤i Türkiye’nin en önemli turizm merkezlerinden biri olan Mu¤la’n›n Valisi Temel Koçaklar, son y›llarda ar›tma ve tarihi eserlerin restorasyonuna büyük önem veriyor. Mu¤la’n›n sahip oldu¤u kültürel, tarihi ve co¤rafik özelliklerini korumak için büyük çaba harcayan Vali Koçaklar, “Amac›m›z zenginliklerimizi gelecek kuflaklara en az tahribatla b›rakabilmek” diyor.
KENT VE VAL‹ 51 lanma dengesi içinde en az tahribatla gelecek kuflaklara aktar›lmas› için yap›lacak çal›flmalar, ilin önceliklerini oluflturuyor. Kentin en önemli sorunlar› da turizme hayat veren do¤al güzelliklerini oluflturan denizlerin, göllerin, akarsular›n ve ormanlar›n korunmas›yla, 195 ören yeri ve antik kent ile il genelindeki 4 bin tescilli yap›n›n titizlikle korunmas›d›r. Yüzde 68’lik bölümü ormanlarla kapl› bulunan Mu¤la, orman yang›n›na karfl› en hassas illerin bas›nda yer al›yor. O nedenle, kentimizin en önemli sorunlar›n›n bafl›nda orman yang›nlar›yla mücadele çal›flmalar› da geliyor. Ayr›ca, denizlerin kirlilikten korunmas› için merkez ar›tma tesislerine büyük önem veriyoruz. Bu do¤rultuda, ‹l genelinde 14 merkezde, merkezi ar›tma tesisleri tamamlanarak hizmete verildi ve baz› merkezlerde de merkezi ar›tma tesislerinin yap›m› sürüyor. Sahip olunan tarihi ve kültürel zenginliklerinin, korunmas›na ve restore edilerek, gelecek kuflaklara aktar›lmas›na büyük a¤›rl›k veriyoruz.
• Kentin en büyük mülki amiri olarak Mu¤la’ya b›rakmak istedi¤iniz en büyük miras nedir? T. KOÇAKLAR - Mu¤la’ya b›rakmak istedi¤im en büyük miras, ülkemizin süsü ve zenginli¤i olan ormanlar›m›z›n korunmas› konusunda, toplumun tüm kesimlerinde gerekli bilincin yerlefltirilmesi, ilin sahip oldu¤u tarihi ve kültürel zenginliklerin, büyük bir bölümünün restore edilerek kültür turizmine aç›lmas›, böylece gelecek kuflaklara en az tahribatla aktar›lmas›. Mu¤la’da son bir y›l içerisinde çok say›da restorasyon çal›flmas› yapt›k. ‹nsanl›¤›n ortak mal varl›klar›, do¤al, tarihi ve kültürel miras›m›z›n korunmas›, gelecek kuflaklara aktar›lmas› ve kültür turizmine kazand›r›lmas› çal›flmalar›na önümüzdeki günlerde de devam edilecek.
• Mu¤la’n›n ekonomisini turizm d›fl›nda ne oluflturuyor? T. KOÇAKLAR - Mu¤la yüzde 68’lik bölümü ormanlarla kapl›,
Kamuya adanm›fl bir ömür Hatay’›n Yaylada¤ ‹lçesi’nde 22 fiubat 1950’de do¤dum. ‹lk, orta ve lise tahsilimi Hatay’da tamamlad›ktan sonra, 1970-1971 ö¤retim y›l›nda Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ne girdim. 1974 -1975 y›l›nda Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Siyaset ve ‹dare bölümünden mezun oldum. ‹çiflleri Bakanl›¤›’ndan burslu olmas› nedeniyle, ayn› y›l ‹çiflleri Bakanl›¤› ‹ller ‹daresi Genel Müdürlü¤ü’nde göreve bafllad›m. 1976 y›l›nda vatani görevimi ifa etmek üzere görevimden ayr›ld›m. Askerli¤imi yedek subay olarak tamamlad›ktan sonra, ‹çiflleri Bakanl›¤› Personel Genel Müdürlü¤ü’nde tekrar göreve bafllad›m. 1978 y›l›n›n May›s ay›nda Bal›kesir Maiyet Memurlu¤u’na atand›m. Maiyet Memurlu¤u görevi esnas›nda, Çanakkale-Gökçeada, Sakarya-Sapanca ‹lçelerinde Kaymakam Vekilli¤i görevinde bulundum. 1980 y›l› Kas›m ay›nda Kaymakaml›k kursunu tamamlad›ktan sonra, 2 y›l Bal›kesir ‹li Balya ‹lçesi, 2 y›l Elaz›¤ ‹li Karakoçan ‹lçesi, 4 y›l Sivas ‹li fiark›flla ‹lçesi, 4 y›l Denizli Buldan ‹lçesi Kaymakam› olarak görev yapt›m. 1992 y›l›ndan itibaren Ayd›n Vali Yard›mc›l›¤› görevini 1.5 y›l süre ile sürdürdükten sonra, 1993 y›l›nda ‹zmir ‹li Bergama ‹lçe Kaymakaml›¤›na atand›m, Bergama Kaymakaml›¤› görevime devam ederken, 1997 y›l› sonlar›nda ‹çiflleri Bakanl›¤› taraf›ndan 8 ay süre ile ‹ngiltere’de dil kursu için görevlendirildim. Yurtd›fl› görevi sonras›nda 26 A¤ustos 199819 Ocak 2000 tarihleri aras›nda Batman Valili¤i, 29 Ocak 2000-21 Ocak 2006 tarihleri aras›nda Mardin Valili¤i görevinde bulundum.
yüzde 24’lük bölümü Özel Çevre Koruma Bölgesi ve yüzde 17’lik bölümü de arkeolojik S‹T alan› içinde olan, Dalaman ve Milas-Bodrum gibi iki uluslararas› havaliman›, Marmaris, Bodrum, Fethiye, Datça, Güllük, Turgutreis ve Yal›kavak gibi 7 deniz gümrük kap›s› olan 170 bini turistik belgeli olmak üzere 243 bin yatak kapasitesiyle bir turizm kenti, uzun sahil fleridi ve ›l›man iklim yap›s›yla bir tar›m kenti yer alt› zenginlikleriyle bir madencilik, mermercilik ve orman kenti. ‹l turizm sektörü kanal›yla, y›lda yaklafl›k 3 milyon yabanc› turisti a¤›rlayarak y›lda yaklafl›k 2 milyon dolar turizm geliri elde ederken tar›m, su ürünleri ve hayvanc›l›k yoluyla da y›lda yaklafl›k 1 milyar 500 milyon dolarl›k gelir sa¤l›yor. Mu¤la’daki Yata¤an, Yeniköy ve Kemerköy Termik Santrallerinin yak›t ihtiyac› olan y›ll›k 10 milyon ton linyit kömürü yöredeki kömür ocaklar›nda üretilirken, boksit, kuvars, z›mpara, krom ve benzeri maden cevheri zenginliklerine de sahibiz. Mu¤la’da mermercilik ve do¤altafl sektöründe de son y›llarda önemli geliflmeler sa¤land›. 2006 y›l› içinde Ege Bölgesi’nden ihraç edilen 1 milyar 200 milyon dolarl›k mermer ihracat›n›n yaklafl›k yar›s›n› Mu¤la’dan yap›lan mermer ihracat› oluflturdu. Sektörün ülke ekonomisine sa¤lad›¤› katk› her geçen y›l artarak devam ediyor. Mu¤la ayn› zamanda 30 bine yak›n üniversite ö¤rencisiyle, 130 bine yak›n ilk ve orta dereceli okullarda ö¤renimini sürdüren ö¤rencisiyle ve yüzde 98 oran›ndaki okur yazarl›k oran›yla, bir kültür ve e¤itim kenti. Mu¤la’da kentin sahip oldu¤u do¤al güzelliklerin ve kültürel zenginliklerin korunarak tüm sektörlerin sa¤lad›¤› katk›lar›n kesintisiz sürmesi önem verdi¤imiz konular aras›nda baflta geliyor.
• Vali olarak kentin yerel yöneticileriyle nas›l bir iletifliminiz var bu konudaki yaklafl›m›n›z nedir? T. KOÇAKLAR - Mu¤la’da devlet kurulufllar›n›n yan› s›ra özel kurulufllar yerel yönetimler ve sivil toplum kurulufllar›yla iflbirli¤iyle sahip oldu¤umuz de¤erlerin korunmas› ve kullan›m› dengesi içinde kaynaklar›m›z›n ülke yarar›na en verimli bir flekilde ekonomiye dönüfltürülmesi için çal›flmalar sürdürülüyor. Bu çal›flmalar sürdürülürken, gerek yöre halk›n›n ve gerekse yörede tatillerini geçirecek olan yerli ve yabanc› turistlerin huzur ve güvenli¤i için, her türlü tedbirler al›n›yor.
• Mu¤la Türkiye’nin en önemli turizm merkezlerinden biri, böyle bir kentin yöneticisi olmak ayr› bir sorumluluk yüklüyor mu? Çal›flma sisteminizi nas›l etkiliyor? T. KOÇAKLAR - Mu¤la gibi ülkemiz turizminin odak noktas› durumundaki bir ilde ‹lin Valisi olarak yöneticilik yapman›n, onurlu ve güzel taraflar›n›n yan›nda çok önemli görev ve sorumluluklar› da bulunuyor. ‹lin sahip oldu¤u potansiyel ölçüsünde yo¤un bir çal›flma temposu gerektiriyor. O nedenle, Mu¤la’da turizm sektörünün baflar›s› için al›nacak tedbirlerle turizmi olumsuz yönde etkileyecek hususlar›n önlenmesi için tüm kifli ve kurulufllarla iflbirli¤i içinde yo¤un bir çal›flma temposu ortaya koyuyoruz. Bu çal›flmalar›n sergilenmesinde, görev ve sorumluluklar belirlenmifl oldu¤undan, bir ekip çal›flmas›yla büyük sorunlar yaflanmadan, Mu¤la ‹linin kalk›nmas› için çal›flmalar›m›z sürüyor.
52
Mu¤la Valili¤i’nin yürüttü¤ü restorasyon çal›flmalar›
TAfiHAN Mu¤la-Marmaris Karayolunda Marmaris yak›n›nda, yer alan “Tarihi Taflhan” Osmanl›lar döneminde, konaklama amac›yla yap›lm›fl küçük boyutlu han görünümündedir. Dikdörtgen fleklinde kuzey güney konumundaki Taflhan’›n semerdan denilen tonoz bir örtüyle üzeri kapat›lm›fl. Duvarlar›nda y›¤ma tafl kullan›lan yap›n›n semerdan çat›s›, horozan harc›yla s›vanm›fl. Osmanl›lar dönemi di¤er mimari yap›larla benzerlik gösteren Taflhan’›n güneyinde bulunan tonozlu girifl kap›s› çevresinde kes-
HACI fiÜKRÜ EV‹ Mu¤la’n›n Yata¤an ‹lçesine ba¤l› Bozüyük Beldesinde bulunan “Hac› fiükrü Evi, Kurtulufl Savafl› y›llar›nda, o zaman köy olan Bozüyük ‹lkokulunda ö¤retmenlik yapan, halk›n s›tma ve benzeri hastal›klara karfl› korunmas›ndan, tar›msal üretim faaliyetlerinin tekni¤ine uygun olarak yap›lmas›nda önderlik eden, savafl y›llar›nda gençlerin cepheye gitmelerinin önemini anlatarak, devlet yönetimine katk›da ve destekte bulunan önder bir kifli olan, ö¤renmen Hac› fiükrü Efendi’nin yaflam›n› sürdürdü¤ü bir evdir. Hac› fiükrü Efendi’ye bu önder ve bilgin kiflili¤inden dolay› Cumhuriyetin 100. y›l›ndan sonra, 1934 y›l›nda Mu¤la ‹l Genel Meclisi karar› ile soyad› yasas› do¤rultusunda “Bilginsoy” soyad› verilir. Bundan sonrada, ölümüne kadar Hac› fiükrü Bilginsoy ad›yla an›l›r.Tarihi evin “Tarihi ve Kültürel Varl›klar›m›z›n Restore Edilerek Kültür Turizmine Kazand›r›lmas› Projesi’’kapsam›nda, Mu¤la Valili¤i’nce ayr›lan kaynakla restorasyonu yap›l›p, 06.06.2007 tarihinde, Kültür ve Turizm Bakan› Atilla Koç’un kat›ld›¤› törenle aç›ld›. Ev “Kültür Evi” olarak hizmet verecek.
me tafllar kullan›lm›fl. Giriflin iki yan›nda ocak ve kap› üzerinde ve karfl›s›ndaki duvarlarda havaland›rma pencereleri bulunuyor. Giriflin iki yan›nda ocaklar, ocaklardan duvar içine uzanan, ›s›tma sistemini oluflturan kanallar yer al›yor. Yak›n zamana kadar ah›r olarak kullan›lan Taflhan, 2007 y›l› içinde, Mu¤la Valili¤i ve Marmaris Ticaret Odas› Baflkanl›¤› iflbirli¤iyle, asl›na uygun olarak restore edilerek, kültür turizmine kazand›r›ld›.
SARNIÇLAR SU TUTMAYA BAfiLADI” Mu¤la Valili¤i kamu kurulufllar›, üniversite, odalar ve sivil toplum kurulufllar› iflbirli¤inde, 2007 y›l› içinde restorasyonuna bafllanan Mu¤la ve yöresindeki yol güzergahlar›nda yer alan, tarihi su sarn›çlar›n›n büyük bir bölümünün restorasyonlar› tamamlad›. Mu¤la’da Osmanl›lar dönemi sanat eserleri aras›nda yer alan ve “Yol Duraklar›” ad› da verilen su sarn›çlardan 300 tane bulunuyor. Ya¤›fllarla dolan su sarn›çlar›, tarih boyunca yöredeki yollardan yararlananlar›n kendileri ve hayvanlar› için su ihtiyaçlar›n› karfl›lad›¤› su sarn›çlar›n›n, Kanuni Sultan Süleyman’›n Rodos seferi s›ras›nda, ordusunun su ihtiyac›n› karfl›lad›¤› da rivayet ediliyor. Mu¤la Valili¤i’nin, “Tarihi Su Sarn›çlar› Restorasyon Projesi” ile, y›k›lmak üzere onar›m bekleyen bu tarihi de¤erler, hem kültür turizmine kazand›r›ld› hem de Mu¤la’n›n sahip oldu¤u tarihi ve kültürel zenginliklere bir halka daha eklendi.
KENT VE VAL‹ 53
H‹SAR DA⁄I’NA BAYRAK VE H‹SAR DA⁄I’NIN IfiIKLANDIRILMASI Mu¤la Kentsel S‹T Alan› bitifli¤indeki Hisar Da¤›, Mu¤la ‹l merkezi yak›n›ndaki en yüksek tepe durumundad›r. Asar Da¤› üzerinde, M.Ö. 400 y›llar›nda yap›ld›¤› belirlenen, Mobolla Antik Kentinin kale duvarlar› izleri bulunuyor. Asar Da¤›’n›n bat› cephesi Basmac› Deresi’ne, do¤u cephesinde de De¤irmenderesi bulunuyor. Mu¤la kent merkezinden her noktadan rahatl›kla görülebilen ve üzerine ç›k›lmas› zor olan Hisar Da¤› (Masa Da¤›) üzerine, 2006 y›l› içinde 30 metre yüksekli¤inde bir direk dikilerek, ba¤›ms›zl›¤›m›z›n simgesi olan flanl› Türk Bayra¤› sonsuza de¤in dalgalanmak üzere as›lm›flt›r. Marmaris, Bodrum ve Fethiye gibi önemli turizm merkezlerine geçen yollar›n güzergah›nda yer alan Mu¤la kent merkezinden özellikle geceleri bak›ld›¤›nda güzel bir görünüm sergilenmesi için TÜRSAB Baflkan› Baflaran Ulusoy ve TÜRSAB Yönetiminin de olumlu yaklafl›m›yla birlikte Hisar Da¤›’n›n ›fl›kland›r›lmas›, TÜRSAB taraf›ndan yap›ld›ktan sonra, Hisar Da¤›’n›n geceleri rengarenk ›fl›kland›r›lm›fl görünümü sa¤lanm›fl, bu kültürel zenginli¤i, kültür turizmine kazand›r›ld›.
de, Mu¤la Valili¤i’nce asl›na uygun olarak infla edildikten sonra, 2007 y›l›nda, Gençlik ve Spor ‹l Müdürlü¤ü’ne ba¤l› olarak
OSMAN HAMD‹ BEY EV‹ Mu¤la’n›n Yata¤an ‹lçesine ba¤l› Turgut Beldesi, De¤irmendere sokakta bulunan Osman Hamdi Bey’in evinini 1870 y›l›nda yap›ld›¤› belirlendi. Türkiye’de müzecili¤inin öncüsü olan ve 1892 y›l›nda, Lagina Antik Kentinde, ülkemizde ilk
MORALILAR EV‹ Yunanistan’›n Mora yar›madas›nda yaflam›n› sürdürürken 1825 y›l›nda Yunanistan’›n ba¤›ms›zl›¤›n› kazanmas›ndan sonra Moral› Mustafa Efendi Mu¤la’ya gelerek yaflam›n› sürdürmeye bafllar. Mustafa Moral›’n›n 1845 y›l›nda o¤lu Emin Moral› do¤ar. Emin Moral› bir ara Mu¤la Müftülü¤ü yapar.1886 y›l›nda dolan o¤lu Ömer Moral›’da bir ara Mu¤la noterli¤ini yürütür. fiimdiki Moral›lar evi Ömer Moral›’n›n o¤lu Emin Moral›’n›n üç çocu¤undan emekli ö¤retmen, Birgün Kürflat Mu¤la Bay›nd›rl›k Müdürlü¤ü’nde görev yapan Ömer Sabri Moral› ve halen hayatta olan makine mühendisi Ömer Moral›’dan sat›n al›narak restore edildi. Asl›na uygun olarak restore edilen ev 2007 y›l› içinde “Sosyal Yard›mlaflma ve Dayan›flma Müdürlü¤ü Hizmet Binas›” olarak hizmet vermeye bafllad›. Restorasyonun en önemli yan› da tarihi bir Mu¤la evinin kültür hizmetine kazand›r›lm›fl olmas›.
MU⁄LA GENÇL‹K MERKEZ‹ 1850’li y›llarda, tarihi Adliye binas› ile ayn› y›llarda yap›lan tarihi bina, ilk zamanlar mutasarr›fl›k kona¤› olarak, daha sonra ‹l Özel ‹dare Müdürlü¤ü, ‹l Çevre Müdürlü¤ü, Halk E¤itim Merkezi ve çeflitli vak›flara hizmet binas› olarak kullan›ld›. 2006 y›l› içinde Vali Temel Koçaklar’›n öncülü¤ün-
arkeolojik kaz› yapan, Arkeolog ve Arkeolog ve ressam Osman Hamdi Bey, Turgut’taki evinde, 1891-1992 y›llar›nda iki y›l sürekli olarak, daha sonra aral›klarla 19 y›l bu evde yaflam›fl. Kona¤›n son sahibi olan ve Osman “Hamdi Bey Evi”ne gelin gelen, Ayflegül Ergüvenç, 1990 y›l›nda ölümünden önce, evin “Osman Hamdi Bey Müzesi ve Kültür Evi” yap›lmas› flart›yla, Turgut Belediyesine ba¤›fllad›. Harabe durumdaki ev, Mu¤la Valisi Temel Koçaklar’›n öncülü¤ünde restore edilmeye baflland›. Restorasyon çal›flmalar› süren “Osman Hamdi Bey Evi” 2007 y›l› sonuna kadar tamamlanarak kültür turizminin hizmetine aç›lacak.
54
YALOVA BELED‹YE BAfiKANI BARBAROS H. B‹N‹C‹O⁄LU:
“YALOVA, GECELER‹ RÜYAMA G‹RERD‹”
‹NSAN BAfiKAN 55 Okul için ‹stanbul’da bulundu¤u dönemlerde rüyalar›nda Yalova’y› görecek kadar bu kenti çok seven Yalova Belediye Baflkan› Barbaros H. Binicio¤lu çok duygusal biri oldu¤unu belirtiyor. Baflkan olmadan önce Yalova sokaklar›nda dolaflmaktan hofllanan Baflkan Binicio¤lu, “fiimdi o sokaklarda yaln›z dolaflam›yorum, halk›mla iç içeyim” diyor. Manisa’da do¤an, ö¤retim hayat› Ankara ve ‹stanbul’da geçen, mesleki kariyerine Suudi Arabistan’da bafllayan Barbaros H. Binicio¤lu için Yalova’n›n çok ayr› bir yeri var. Çocukken yaz aylar›n› Yalova’da geçiren Binicio¤lu “K›fl aylar›nda okul nedeniyle ‹stanbul’dayken geceleri rüyama Yalova girerdi. Daha sonra babam›n iflleri nedeniyle Yalova’dan ayr›ld›k ancak 1986 y›l›nda gelip Yalova’ya yerlefltim” diyor. Baflkan olmadan önce Yalova’n›n sokaklar›nda gezmeyi çok seven Binicio¤lu, “O zamanlar yaln›z dolafl›r, düflünürdüm flimdi ise Yaloval›larla zaman geçiriyorum” diyor. Baflkanl›k yaparken çok e¤lendi¤ini de belirten Binicio¤lu, “Yapt›¤›m iflten hofllanmasam yapmam” diyor.
Üyeli¤i, ‹mar Komisyonu Üyeli¤i, Belediye Meclis Katipli¤i, Marmara ve Bo¤azlar Belediyeler Birli¤i Meclis Üyeli¤i ile Belediyeler Meclisi Çevre Komisyonu Üyeli¤i'nde bulundum. Yalova Belediyesi'ni temsilen Avrupa Birli¤i ba¤lant›l› projelerde yurtd›fl› görevler üstlendim. 28 Mart 2004 tarihinde yap›lan yerel seçimlerde Yalova Belediye Baflkan› seçildim.
• Siyasetle u¤raflt›¤›n›z y›llarda akl›n›zda belediye baflkan› olmak var m›yd›? B‹N‹C‹O⁄LU - Siyasetle u¤raflan herkesin bir hedefi vard›r, benim de süreç içinde farkl› planlar›m elbette vard›, bunlar›n içinde belediye baflkanl›¤› da vard›. Ancak siyasetle ilgilenmeye bafllamadan önce belediye baflkan› ol-
• Say›n Baflkan, önce sizi k›saca tan›yabilir miyiz? B‹N‹C‹O⁄LU - 1962 y›l›nda Manisa’da do¤dum. Üç yafl›mdayken babam Manisa milletvekili seçilince Ankara’ya tafl›nd›k. ‹lkokula Ankara’da bafllad›m, daha sonra ‹stanbul’da e¤itim hayat›ma devam ettim. 1979 y›l›nda ‹stanbul Teknik Üniversitesi inflaat fakültesine bafllad›m. 1983 y›l›nda mezun olunca ayn› y›l Suudi Arabistan’a bir flantiyede çal›flmak üzere gittim. 3 y›l kadar yurtd›fl›nda çal›flt›m, 1986 y›l›nda yurda dönüfl yapt›m. Ankara’da birkaç inflaat projesinde çal›flt›ktan sonra ayn› y›l Yalova’ya yerlefltim. O tarihten bu yana hem inflaat mühendisi olarak mesleki faaliyetlerde bulundum hem de siyasi hayat›m bafllad›.
• Siyasi hayat›n›z içinde neler yapt›n›z? B‹N‹C‹O⁄LU - 1994 y›l›nda Yalova ‹li Belediye Meclis
may› hiç düflünmedim.
• Baflkan olduktan sonra hayat›n›z de¤iflmifltir elbette. Nas›l bir de¤iflim yaflad›n›z? B‹N‹C‹O⁄LU - Belediye baflkanl›¤›, insan›n kendisine ay›rd›¤› zamandan daha ço¤unu baflkanl›¤›n› yapt›¤› yerin vatandafllar›yla bir arada olmay› gerektiren bir görev. Belediye baflkan› olmadan önce yapt›¤›m birçok fleyi terk etmek zorunda kald›m. Tek bafl›na gezdi¤im, kendi kendimi dinledi¤im günlerdi eski günlerim. Belediye Baflkan›
56
olduktan sonra yaln›z kalma imkan› yok. Belediye baflkanl›¤› çok sorumluluk isteyen bir görev, normalde kendinize ve ailenize karfl› olan sorumlulu¤unuz o kentte yaflayan herkesin sorumlulu¤unu tafl›yorsunuz. Yaflam tarz›m tamamen de¤iflti.
mam dolay›s›yla Yalova’n›n tan›t›m› için görev al›yorum. Örne¤in off-road pistinde yar›flmak, motosikletçilerle turlamak, faytonla dolaflmak gibi fleyler de yap›yorum. Bunlar çok e¤lenceli fleyler. Geçenlerde bir gazeteci arkadafl›m bana “Baflkan sizi sadece uçak kullan›rken çekmedim” dedi. Bunu da inflallah yapaca¤›m.
• Bu de¤iflimden memnun musunuz?
• Bu iflleri yaparken görev oldu¤u için mi yap›yorsuB‹N‹C‹O⁄LU - Mutluluk olaya nereden bakt›¤›n›za ba¤l›, nuz, farkl› duygularla m› yap›yorsunuz? eskiden baflka fleyler yapmaktan mutluydum flimdi baflka fleyleri yaparken mutlu oluyorum. Eskiden caddelerde sokaklarda tek bafl›ma gezmekten, gözlem yapmaktan mutlu oluyordum. Oysa flimdi sokaklarda gezerken hemflehrilerimle sohbet etmekten, onlar› dinlemekten zevk al›yorum.
• Sizin renkli bir kiflili¤iniz oldu¤u biliniyor. ‹fl d›fl›nda neler yap›yorsunuz, hobileriniz var m›? B‹N‹C‹O⁄LU - Asl›nda bugüne kadar yapmad›¤›m ifl kalmad›. Çocuklu¤umdan beri foto¤rafç›l›ktan, karanl›k odac›l›k, pazarda çal›flmak, hayvanc›l›k, medya ve televizyon yay›nc›l›¤›na kadar çok ifl yapt›m. Ben yapt›¤›m her ifli hobi olarak görürüm. Ben zaten hofllanm›yorsam mutlu olmuyorsam yapmam. Belediye baflkanl›¤› da benim için hobi, çünkü yaparken zevk al›yorum. Kültürel, sosyal, sportif çal›flmalar da benim aç›mdan hobi ve farkl› bir etkinlik oluyor.
B‹N‹C‹O⁄LU - S›k›ld›¤›m bir fleyi yapmak istemem, zaten bu da baflar›s›zl›¤› da getirir. Örne¤in flu anda bu röportajdan s›k›l›yorsam her iki taraf aç›s›ndan sorunlu olur. Yalova’n›n kültür ve sanat kenti olmas› gerekti¤ini biliyoruz. Atatürk de buran›n kültür, sanat ve turizm kenti olmas› gerekti¤ini belirtmifl. Biz de Atatürk’ün koydu¤u vizyona uygun olarak hem e¤itim hem de kültür çal›flmalar›n› bafllatarak konservatuar açt›k. Bunun yan›nda flehir tiyatrosunu kurduk, Yalova’n›n eski bandosunu hayata geçirdik. Resimde ve heykelde akademik düzeyde e¤itim veriyoruz. Bu yapt›klar›m›z bir belediye düzeyinde görünüyor ancak çok yak›n bir süre içinde bir üniversitenin güzel sanatlar fakültesi haline gelecek. Bunlar›n hepsini yaflamak bir belediye baflkan› için büyük bir flans. Ayr›ca “Benim Mahallem” projesi insanlar›n birebir belediye hizmetlerinden yararlanmas›, belediye baflkan› ve görevlileri ailesinden biri olarak görmesini sa¤layacak bir proje.
• Üç y›ld›r baflkanl›k yap›yorsunuz. Yalova’da çok önemli projeler hayata geçirdiniz. Yapt›¤›n›z 55 pro- • Yaloval›lar sizi nas›l bir baflkan olarak görüyor? jenin içinde kültür sanat projelerini yapt›n›z. Bu si- B‹N‹C‹O⁄LU - Beni çocuklar çok seviyor, her yerde sevgi zin özel merak›n›zdan m› kaynaklan›yor? B‹N‹C‹O⁄LU - Belediye baflkanlar›n›n o kadar renkli bir hayat› var ki…Örne¤in bir televizyon dizisinde belediye baflkan› olarak rol ald›m. Benim için çok güzel bir deneyimdi. Di¤er yandan Atatürk’ün yürüyen köflkünün kitab›n› yazmak bir ifl olarak görülebilir ancak yaparken çok mutlu oldum. Hikaye kitab›n› yazarken özellikle çocuklarla konufltum, birlikte zaman geçirdik ve onlar›n heyecanlar›n› ben de yaflad›m. Ayr›ca belediye baflkan› ol-
‹NSAN BAfiKAN 57
gösteriyorlar bana. Örne¤in, geçenlerde küçük bir k›z çocu¤u “baflkan›m sizi çok seviyorum” dedi, mutluluktan gözlerim yaflard›. Onlar›n özel bir ilgisine muhatap oluyorum, çok mutlu oluyorum. Baz› vatandafllar›m›z k›z›yor olabilir baz›lar› da seviyordur. Ancak ben hepsini seviyorum, sevmesem yapmam bu ifli.
YALOVA DÖRT DÖRTLÜK B‹R YER Manisa’da do¤muflsunuz, hayat›n›z Ankara ve ‹stanbul’da geçmifl. Yalova’da yaflamay› neden tercih ettiniz?
Mühendis olmama karfl›n duygusal bir insan›m. Dolay›s›yla iyi bir yönetici oldu¤umu söyleyemem. ‹yi bir dert dinleyiciyim ancak çok say›da proje gelifltiririm. Onun olmas› için çal›flma arkadafllar›m› ikna etmeye çal›fl›r›m, olmaz dedikleri hayallerin olabilece¤ine ikna ederim. Bunlar›n ço¤unda da baflar›l› oldum. Aksi, sert insanlar› k›ran bir insan ve yönetici de¤ilim. Zaten belediye baflkanl›¤› gibi görevler geçicidir mühim olan insanlar›n gönüllerinde iz b›rakmakt›r.
Benim Yalova ile özel ve duygusal bir ba¤›m var. Çocuk-
• Gelecekle ilgili planlar›n›z nedir?
arkas›ndan metrelerce kofltu hala gözlerimin önünde-
B‹N‹C‹O⁄LU - Yalova’n›n belediye baflkan› olmaktan çok mutluyum. Ekibimdeki arkadafllar›m›zla birlikte bir dönem daha belediye baflkanl›¤›na devam etmek istiyorum. Mutluyuz ancak yapmam›z gereken o kadar fley var ki bunlar› düflünürken heyecanlan›yorum. Hem ben hem çal›flma arkadafllar›mla kafam›zdaki projelerimizi tamamlay›nca emeklili¤i düflünebiliriz. Ancak uzun zamanl› plan yapan bir insan de¤ilim, hele Türkiye gibi bir ülkede çok uzun süreli plan yapmak çok kolay de¤il.
ken Yalova’da babam›n avukatl›k yaz›hanesi vard›, yaz aylar›n› burada geçirir, k›fl›n da ‹stanbul’da olurdum. Bir an önce k›fl bitsin yaz gelsin de Yalova’ya gideyim isterdim. Hatta geceleri rüyalar›ma girerdi. Babam›n mecburiyetler nedeniyle hukuk bürosunu kapatmas›na çok üzüldüm, burada sahibi oldu¤um bir köpe¤im vard› onu bir köyde b›rakmak zorunda kalm›flt›m. Araban›n dir. Hayat›m› kurmaya karar verdi¤imde Yalova’ya geldim. Ve buran›n Belediye Baflkan› olmaktan dolay› çok mutluyum. Birçok kente gidiyorum ve her seferinde ‘iyi ki Yalova’n›n Belediye Baflkan›y›m’ diyorum. Halk›yla, co¤rafi konumuyla, belediye çal›flanlar›yla dört dörtlük bir kent. Benim d›fl›mda kimseye belediye baflkan› olmak nasip olmas›n diyecek kadar da bencil davranabilirim.
58
KENT VE KADIN Yaflar SEYMAN
H
er zaman olmasa da zaman, zaman ayn› harfle bafllayan sözcükler birbirine öyle güzel yak›fl›r, öyle bütünleyici olur ki, unutulmaz. Kent ve kad›n da böyle iki sözcük, de¤il mi? Kentler dünyan›n her yerinde güzel kad›nlara benzetilir. XIV. yüzy›lda Elhamra Saray›’n›n duvarlar›na flair ‹bni Zamrak’›n flu dizeleri ifllenir: “ Sabika’n›n (Sierra Nevada) ete¤inde dur Ve çevrene bir bak›n. fiehir bir kad›n Kocas› tepedir. Irmak belini saran kuflakt›r, Ve çiçekler boynunda gülümseyen Mücevherler. „ Kentlerle kad›nlar aras›nda kopmaz ba¤lar vard›r. Kent yap›s› kad›n› mutlu etti¤i kadar mutsuzlu¤a da itebilir. Bir kad›n düflünün; mutfa¤›nda çal›fl›yor. Sular akm›yorsa; alt yap› sistemi bozuksa, çocu¤unu gönül rahatl›¤›yla bir parka, krefle gönderemiyorsa, rahatça al›fl verifl yapaca¤› semt pazarlar› yoksa; yeflil alanlardan yoksunsa mutlu olmas› düflünülebilir mi ? Bizim ülkemizde çal›flan kad›nlar yorgun ve mutsuzsa bunun nedeni sayd›¤›m›z yoksunluklard›r. Ça¤dafl demokrasilerin yaflam biçimi oldu¤u ülkelerde insanlar gibi kentlerin de haklar› vard›r ve korunur. Bir
Kentlerle kad›nlar aras›nda kopmaz ba¤lar vard›r. Kent yap›s› kad›n› mutlu etti¤i kadar mutsuzlu¤a da itebilir. Bir kad›n düflünün; mutfa¤›nda çal›fl›yor. Sular akm›yorsa; alt yap› sistemi bozuksa, çocu¤unu gönül rahatl›¤›yla bir parka, krefle gönderemiyorsa, rahatça al›fl verifl yapaca¤› semt pazarlar› yoksa; yeflil alanlardan yoksunsa mutlu olmas› düflünülebilir mi? Bizim ülkemizde çal›flan kad›nlar yorgun ve mutsuzsa bunun nedeni sayd›¤›m›z yoksunluklard›r.
Kentlere kad›n eli de¤meli bir slogan olarak kalmamas› için kent kültürü, kent dokusu, kent yönetimi ve ça¤dafl yerel yönetim anlay›fl› için sürekli çal›flmalar yap›lmal›. Kente sevdiklerimize gösterdi¤imiz özeni göstermeliyiz. sokak ad› ans›z›n de¤ifltirilmez. ‹nsanlar yaflad›klar› kentlerle özdeflleflirler. Parklar›n, bulvarlar›n, sokaklar›n isimleri korunur. Biz de ise, insanlar›m›z gibi kentlerimiz ve çevremiz de demokrasi bekliyor. Bilmiyorlar ki, bir kenti kent yapan özellikler vard›r. Ve bir kentten ne kadar almak isterseniz , o kentle o kadar bütünleflirsiniz… Kentlerle herkes gibi benimde ilginç ba¤lar›m, gözlemlerim ve an›lar›m var. Varoflta büyümeyi hem flans›zl›k hem de flans say›yorum. Kentin imarl› ve imars›z kesimine tan›kl›k etmek, bir çocuk park›ndan yoksun büyümenin özlemini gidermese de kentlilik bilincimin geliflimine katk›s›n› anlatamam… Kent ve insan iç içe kavramlar. Birbirini besleyen, üretken k›lan, mutland›ran ve bütünlefltiren kavramlar. Bu kavramlar›n içini doldurup, kentlerimizde sa¤l›kl› üretken, bar›fl›k ve mutlu yaflamak elimizde ve katk›lar›m›zda sakl›. Kad›nlar kentlerin yönetimine kat›lmal› ve örgütlerinin sesini tafl›mal›, kentlere kad›n eli de¤meli diye y›llard›r söylüyor ve yaz›yorum. Kentlere kad›n eli de¤meli bir slogan olarak kalmamas› için kent kültürü, kent dokusu, kent yönetimi ve ça¤dafl yerel yönetim anlay›fl› için sürekli çal›flmalar yap›lmal›. Kente sevdiklerimize gösterdi¤imiz özeni göstermeliyiz. Kad›nlar›n, kentlerle bütünleflmesi, yaflad›klar› kentlere katt›klar›yla yaflam bulur… Yaflad›¤›m›z kentin simgelerini silen, an›lar›m›zdaki mekanlar› yok eden, kenti kirleten, kent dokusunu bozan yerel yöneticilerle mücadele etmeliyiz. Kentlilik bilincini önce kendimizde sonra da çevremizdeki insanlarda gelifltirmeliyiz. Kentler bizim aynalar›m›zd›r. Bilin ki, kent güzelse, kad›n mutludur. K›sacas› kent kentse kad›n da kad›nd›r…
60
Mesle¤im hayat›n kendisi
Antalya Büyükflehir Belediye Baflkan› Menderes Türel’in efli Ebru Türel, hem aile flirketini yönetiyor hem de eflinin çal›flmalar›na destek oluyor. Endüstri mühendisli¤i e¤itimi alan Ebru Türel, “Sorunu saptay›p en k›sa ve yararl› yoldan çözüm bulmak üzerine e¤itim ald›m. Bu birikimimi de hem belediyenin faaliyetlerinde eflime yard›mc› olmakta hem de ifl yaflam›nda kullan›yorum” diyor
Antalya’n›n genç ve baflar›l› belediye baflkan› Menderes Türel’in efli olan Ebru Türel, Batman, ‹zmir ve ‹stanbul’da geçen hayat›n› 2003 y›l›nda Antalya’da sürdürmeye karar vermifl. Büyük bir sanayi kuruluflunda çal›fl›rken tan›flt›¤› Menderes Türel’le bir ay içinde evlenmeye karar veren, iki hafta sonra da evlenen Ebru han›m›n hayat›nda asl›nda her fley çok h›zl›. Çünkü daha evlili¤inin üçüncü ay›nda Menderes bey politikaya girmeye karar vermifl. Bu konuda eflinin en büyük destekçisi oldu¤unu belirten Ebru han›m, efliyle daha az zaman geçirmekten flikayetçi olsa da belediyenin sosyal ve kültürel faaliyetlerinin sorumlulu¤unu üstlenmifl durumda. Tüm bu kofluflturman›n aras›nda Türel çiftinin en büyük mutlulu¤u iki yafl›ndaki o¤ullar›yla zaman geçirmek…
BAfiKAN EfiLER‹ 61 • Say›n Ebru Türel bize kendinizden bahsedebilir misi- E. TÜREL - A¤›r ve fedakarl›k esas›na dayal› bir sorumluluk yüklüyor belediye baflkan› efli olmak. Halk›n gözü niz? E. TÜREL - 1975 Batman do¤umluyum. ‹lk, orta, lise ö¤renimimi ‹zmir’de tamamlad›m. 1992 y›l›nda üniversite ö¤renimim için ‹stanbul’a gittim. 1996 y›l›nda Marmara Üniversitesi Endüstri Mühendisli¤i Bölümü’nden mezun oldum. Sistem analisti olarak büyük sanayi kurulufllar›nda, üretim, stok yönetimi ve kalite dan›flmanl›¤› yapt›m. 2003 y›l›nda eflimle tan›fl›p evlendikten sonra Antalya’ya yerlefltim.
• Menderes Bey’le nas›l tan›flt›n›z? E. TÜREL - Ortak arkadafllar›m›z bizi birbirimize yak›flt›rm›fllar ve onlar›n sayesinde tan›flt›k. Tan›flt›ktan birkaç ay sonra evlenme karar› ald›k. Bir hafta içerisinde niflanland›k ve evlendik. Dü¤ün törenimizi evlendikten befl ay sonra yapt›k.
sürekli sizin üzerinizde ve bu da her an›n›za dikkat etmenizi zorunlu hale getiriyor.
• Eflinizin çal›flmalar›na yard›mc› oluyor musunuz? Siyaset ve kamu yöneticilerinin efli genellikle toplum d›fl›na itilmifl kad›n, çocuk ve yafll›larla ilgili faaliyetlerde ön planda oluyor, sizin de bu konuda çal›flmalar›n›z var m›? E. TÜREL - Evet daha çok sosyal projelerde yard›mc› oluyorum. Antalya Büyükflehir Belediyesi’nin en büyük sosyal projelerinden biri olan Antalya Sanat ve Meslek E¤itim Kurslar› (ASMEK) organizasyonu ile yak›ndan ilgileniyorum. Gönüllü olarak bu önemli projenin koordinasyonunu yap›yorum. Son iki y›l içerisinde bu kurslarda 15 bine yak›n kifliye ücretsiz mesleki ve sanat kursu verildi. Haflim ‹flcan Kültür Merkezi, Atatürk Kültür ve
• Menderes bey belediye baflkan› olduktan sonra ha- Menderes Bey siyasete at›lmaya karar verdiyat›n›zda neler de¤iflti? ¤inde üç ayl›k evliydik. Menderes Bey, yeni evli
olmam›zdan dolay›, siyasete at›lmak istemekle beraber, ‘Acaba evlili¤imize zarar verir mi?’ endiflesini içinde tafl›yormufl. Siyasete girme iste¤ini ilk olarak benimle paylaflt›. Benden tepki • Belediye baflkan› efli olmak nas›l bir sorumluluk yük- görece¤ini düflünmüfl oysa ki hiç beklemedi¤i lüyor size? bir destekle karfl›lafl›nca çok flafl›rd›. E. TÜREL - Hayat›mda de¤iflen fley çok fazla sosyal sorumlulu¤un üzerime yüklenmifl olmas›. Bir di¤er de¤ifliklik de aile hayat›m›zda birbirimize ay›rabildi¤iniz zaman›n çok k›s›tl› olmas›.
62
Sanat Evi, Dokuma- Karfl›yaka, Alt›nkum- Konyaalt›, Yenimahalle Semtevi’ndeki kurs merkezlerinde, s›n›flar günün ça¤dafl koflullar›na uygun modern, ileri düzeyde kaliteli yap›land›r›ld›. Ayr›ca kurslarda e¤itim gören ve baflar›yla bitiren kursiyerlere Milli E¤itim Bakanl›¤› sertifikas› veriliyor. Antalya'n›n alt ve üstyap› yat›r›mlar› kadar, e¤itim alan›nda yap›lan yat›r›mlar da çok önemli. Kurslar›m›z Antalya Büyükflehir Belediyesi’nin hediyesidir, yani ücretsizdir. Bizim en büyük kazanc›m›z, her bireyi yetene¤i ve eme¤i ile üretime kat›lan, her eve ifl ve afl olana¤› sa¤lanm›fl bir Antalya'd›r. ‹kinci dönem halindeki ASMEK kurslar›nda ‹ngilizce, Almanca, Rusça, Çince, Japonca, Yunanca, Arapça, gitar, ba¤lama, bilgisayar iflletmenli¤i, bilgisayarl› muhasebe, bilgisayar destekli çizim (Autocad), bilgisayar destekli grafik (Photoshop), bilgisayar okuryazarl›¤›, foto¤rafç›l›k, hüsn-ü hat, sat›fl eleman›, e¤itici annelik, cilt bak›m›, pastac›l›k, ahflap boyama, ev mefruflat› -k›rpare, makine nak›fl› Türk ifli, makine nak›fl› Marafl ifli, halk oyunlar›, okuma-yazma, bilgisayar teknik servis eleman›, kompanzasyon ve kuvvet panosu e¤itimi, güvenlik ve alarm sistemleri teknik servis e¤itimi, elektrik tesisat ve elektrik makineleri tamir bak›m e¤itimi, elektronik teknik servis elemanl›¤› kursu olmak üzere 31 dalda e¤itim veriliyor. Yaklafl›k 80 ö¤retmenin e¤itim verdi¤i ASMEK
kurslar› hafta içi, hafta sonu gündüz ve akflam saatlerinde olmak üzere de¤iflik saatlerde gerçeklefltiriliyor. ASMEK, Antalyal›lar›n genel e¤itim ihtiyaçlar›na cevap verebilmek, mesleki geliflimlerine katk› sa¤lamak, statik durumdaki yeni yetenekleri keflfedip, aktif bir hale getirerek sanat dünyas›na kazand›rmak, kültürel, kentsel ve sosyal geliflimlerine katk›da bulunarak kent kültürü ve metropolde yaflama konusunda bilinçlendirmek, ça¤›n gerektirdi¤i bilgi ve becerilerle donan›ml› hale getirmek amac›yla kuruldu. ASMEK’le, mesleki ve teknik alanda ara eleman yetifltirmek, sosyal, kültürel ve ekonomik alanda üretime katk›da bulunmak, unutulmaya yüz tutmufl geleneksel sanatlar ve el sanatlar›m›z›n canland›r›l›p yaflat›lmas›, gelifltirilerek gelecek kuflaklara aktar›lmas›n› sa¤lamak amaçlan›yor. Ayr›ca, Yeni Mahalle Semtevi’nde Sosyal Yard›m Merkezi oluflturduk. Yard›ma muhtaç vatandafllar›m›z› tespit ederek, beyaz eflyadan, giyecek ve g›daya kadar tüm ihtiyaçlar›n› karfl›l›yoruz. Bu yard›mlarla bizzat kendim ilgileniyorum.
• Siyasetçilerin eflleri seçim döneminde aktif rol üstleniyor. Sizin de böyle bir çal›flman›z oldu mu? Menderes Bey’in siyasete at›lma sürecinde destek oldunuz mu? E. TÜREL - Menderes Bey siyasete at›lmaya karar verdi¤inde üç ayl›k evliydik. Menderes Bey, yeni evli olma-
BAfiKAN EfiLER‹ 63 m›zdan dolay›, siyasete at›lmak istemekle beraber, ‘Acaba evlili¤imize zarar verir mi?’ endiflesini içinde tafl›yormufl. Siyasete girme iste¤ini ilk olarak benimle paylaflt›. Benden tepki görece¤ini düflünmüfl oysa ki hiç beklemedi¤i bir destekle karfl›lafl›nca çok flafl›rd›. ‹lk günden itibaren gerek seçim döneminde, gerekse flu anda en büyük destekçisi benim.
• Ayn› zamanda bir Antalyal› olarak sizin icraatlar hakk›ndaki düflünceleriniz nelerdir? Siz belediye baflkan› olsayd›n›z ilk icraat›n›z ne olurdu? E. TÜREL - Antalya Cumhuriyet tarihinde alamad›¤› yat›r›m› ve hizmeti son üç y›lda ald›. Bunu rakamlar söylüyor. Üç y›lda 400 trilyonluk yat›r›m yap›lm›fl. Trafikten, altyap›ya kadar büyük bir hizmet seferberli¤ine gidildi. Benim önceli¤im toplu tafl›may› kolaylaflt›racak ve modernlefltirecek olan rayl› sistem olurdu. Bu çal›flmada flu an yap›l›yor.
• E¤itimini ald›¤›n›z mesle¤i yapm›yorsunuz. Bu bilinçli bir tercih mi? E. TÜREL - E¤itimini ald›¤›m meslek endüstri mühendisli¤i. Endüstri mühendisli¤i spesifik bir meslek de¤il, çok genifl bir yelpazede çal›flma olana¤› sunuyor. Endüstri mühendisli¤inin özü, problemi tespit edip en iyi yöntemle, en düflük maliyetli çözümü bulmaya dayan›r. Baflka bir deyiflle, en kaliteliyi en ucuza mal edebilmektir. Bu bir ürün ya da hizmet olabilir. Dolay›s›yla mesle¤im esas›nda hayat›n tam kendisi. fiu anda belediyede yapm›fl oldu¤um sosyal çal›flmalar, alm›fl oldu¤um bu e¤itim neticesinde baflarabildi¤im faaliyetlerdir. Ayn› zamanda ben evlendi¤im ilk günden bu yana eflimin ifllerinin de bafl›nday›m. Bir ajans ve bas›mevi yönetiyorum. Bu da mesle¤imin bir parças›. Alm›fl oldu¤um e¤itimi, yani mesle¤imi hem ifl hayat›nda hem de sosyal projelerde tam anlam›yla kullan›yorum.
• Hem kendiniz hem de aileniz aç›s›ndan hedefleriniz, beklentileriniz nedir? E. TÜREL - Öncelikle Allah’tan sa¤l›k, huzur ve mutluluk vermesini diliyorum. Bunlar olduktan sonra biz ikimiz de hedeflerine ulaflmak için çok çal›flan ve az konuflan insanlar›z. Benim öncelikle hedefim, yapt›¤›m iflin en iyisini yapmak.
• Hobileriniz nelerdir? Gün içerisinde ifllerinizden f›rsat buldukça size keyif veren fleylerden bahseder misiniz? E. TÜREL - Ben 12 y›l profesyonel basketbol oynad›m. Üniversitede mezun olduktan sonra çal›flma hayat›n› se-
çerek basketbolu b›rakt›m. Bu kadar uzun süre spor yapan bir kifli olarak, spordan kopmak imkans›z. Çünkü ruhunuza ifllemifl oluyor. Eflim de okul y›llar›nda basketbol oynam›fl. Dolay›s›yla bize en çok keyif veren fley hafta sonlar› gerek futbol gerekse basketbol maçlar›na gitmek. Eflim zaten Antalyaspor’un onursal baflkan›, bu y›l Antalya Büyükflehir Basketbol Tak›m›’n› da 1’nci lige ç›kard›k. Bunun yan›nda tenis oynamaktan ve resim yapmaktan çok hofllan›yorum.
• Menderes Bey’in eve ifl getirdi¤i olur mu? Evde nas›l bir aile babas›, birlikte yapmaktan hoflland›¤›n›z fleyler nedir? E. TÜREL - Eve zaten o kadar geç geliyor ki, ancak uyumaya f›rsat› oluyor. Tabi ki elinde dosyalarla eve gelmiyor. Fakat o dosyalar Menderes Bey’in kafas›n›n içinde oldu¤u için bu soruya cevab›m hem evet, hem hay›r. Menderes Bey iyi bir baba ve efl. ‹fli hariç f›rsat buldu¤u her dakikas›n› benimle ve o¤lumuzla geçirir. Son derece anlay›fll›, sab›rl›, nazik ve ailesine çok düflkündür. Bütün bu özellikleri siyasete girdikten sonra aile hayat›m›z›n hala çok mutlu olabilmesini sa¤l›yor. Ayr›ca tüm seyahatlerine, s›rf benimle biraz daha fazla görüflebilmek ad›na gitti¤i birçok yere beni de götürür. Birlikte yapmaktan en çok hoflland›¤›m›z fley, iki yafl›ndaki o¤lumuzla bahçede top oynamak. Futbol ve basketbol maçlar›n› seyretmek. Dünya restoranlar›nda baflar›l› olan restoranlarda bafl bafla yemek yemek.
64
Konya Dünya fiehri Olacak Hz. Mevlana’ya ev sahipli¤i yapan Konya, 2007 y›l›n›n UNESCO taraf›ndan “Mevlana Y›l›” ilan edilmesiyle dünyan›n gündemine oturdu. Dünyan›n farkl› ülkelerinde tan›t›m çal›flmalar› yapt›klar›n› söyleyen Konya ‹l Genel Meclisi Baflkan› Mustafa Sabri Ak, “Mevlana hoflgörüsünü dünyaya aktarman›n sorumlulu¤u ile ola¤anüstü bir çal›flma sergiliyoruz” dedi
yerüstü zenginlikleriyle önemli bir potansiyele sahip. 38 bin 257 km2’lik yüzölçümü, yaklafl›k 2 milyona yaklaflan nüfusu, genifl ovalar› ve verimli toprak yap›s›yla Türkiye’nin tah›l alan›nda önemli bir potansiyelini karfl›layan Konya tar›m›n yan› s›ra ticaret ve sanayi alan›nda da cid-
‹lk okul y›llar›nda “Türkiye’nin tah›l ambar›” olarak ö¤rendi¤imiz Konya, Anadolu’nun en büyük ve en geliflmifl kentlerinden biri. Yer alt› ve yer üstü zenginlikleriyle farkl›laflan Konya, ekonomide ve turizmde önemli bir s›çrama yafl›yor. “Mevlana Y›l›” nedeniyle turizm alan›nda büyük canl›l›k yaflayan kentte, altyap› yat›r›mlar› da h›zla devam ediyor. ‹l Genel Meclisi Baflkan› Mustafa Sabri Ak ile Konya’da yaflanan de¤iflimi konufltuk…
1964 y›l›nda Konya’da do¤an Mustafa Sabri Ak, Selçuk Üniversitesi ‹lahiyat Fakültesi mezunu. 11 y›l boyunca Zonguldak ve Konya’da ö¤retmenlik yapan Ak, bu sürede Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde yüksek lisans ve doktora çal›flmalar›n› da tamamlad›.1998 y›l›nda ö¤retmenlikten istifa ederek g›da üretim ve pazarlama alan›nda serbest ticarete bafllad›. Bu dönemde siyasetle de ilgilenmeye bafllayan Ak, 2004 seçimlerinde Selçuklu ‹lçesi’nden ‹l Genel Meclisi Üyesi seçildi. 5302 Say›l› ‹l Özel ‹daresi Kanunu gere¤ince 2005 y›l›nda ‹l Genel Meclisi Baflkan› olan Ak iki dönemdi ‹l Genel Meclisi Baflkanl›¤›n› yürütüyor. Evli ve iki çocuk babas› olan Ak, Arapça ve Frans›zca biliyor.
• Konya tarihi, kültürel ve co¤rafi yap›s› ile Türkiye'nin özel kentlerinden biri. Sizce bu potansiyelinden yeterince yararlan›yor mu? M. SABR‹ AK - Sizinde belirtti¤iniz gibi Konya yeralt› ve
Ö⁄RETMENL‹KTEN BAfiKANLI⁄A
‹L GENEL MECL‹S‹ 65 yap›m›na da müsait. Türkiye’de önemli bir bofllu¤u dolduracak olan ve kanser hastalar›n›n tedavi edilece¤i Onkoloji Hastanesi’nin de temeli at›ld›. Özel ‹dare’nin 8 trilyon destek verdi¤i hastanesinin de tamamlamas›yla, mevcutta hizmet veren T›p Fakültesi, Meram E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi, Beyhekim Sa¤l›k Kompleksi ile ilimiz ülkemizin adeta sa¤l›k merkezi halene gelecek.
• ‹l Genel Meclis Baflkan› ve üyelerinin ilin di¤er yöneticileriyle nas›l bir iliflkisi olmal›, Konya'da bu iliflkiyi nas›l tesis ettiniz? di mesafeler kat etmifl, ticaret ve sanayi alan›nda cazibe merkezi olmufltur. Ancak KOP’un (Konya Ovas›n› Sulama Projesi) hayata geçirilememesi nedeniyle tar›mda özellikle kurakl›¤›nda etkisiyle ciddi s›k›nt›lar yafl›yoruz. Osmanl› dönemine dayanan ve dokuz hükümet de¤ifltiren KOP’un hayata geçirilmesi için AK Parti Hükümetinin gayretli çal›flmalar› devam ediyor. ‹nflallah çok k›sa bir zaman içinde KOP’a ba¤l› olarak Mavi Tünel’in temelini ataca¤›z. Projenin hayata geçmesiyle birlikte ‹ç Anadolu hayat bulacak. Turizm aç›s›ndan ise bu y›la kadar Konya olarak ciddi bir tan›t›m yap›lamad›. Fakat, 2007’nin UNESCO taraf›ndan ‘Mevlana Y›l›’ ilan edilmesiyle önemli bir süreç bafllad›. ‹limizin ve ülke kültürünün tan›t›lmas› bak›m›ndan önemli bir görev üstlenen Konya; bar›fl ve kardeflli¤e her zamankinden daha fazla ihtiyaç duydu¤umuz bu günlerde Mevlana hoflgörüsünü dünyaya aktarman›n sorumlu¤u ile ola¤anüstü bir çal›flma sergiliyor. Baflbakan›m›z say›n Recep Tayip Erdo¤an’›n talimatlar›yla yine 30 y›ld›r bekleyen Mevlana Kültür Merkezi’nin yap›m› 100 gün gibi bir zamanda tamamland›. Ankara-Konya aras› h›zl› tren yap›m›na baflland› ve 2008’de faaliyete bafllayacak. ‹flte bütün bunlar›n hayata geçmesiyle birlikte Konya dünya flehri olacak.
• Bu çal›flmalar›n d›fl›nda kentin e¤itim ve sa¤l›k alan›nda bulundu¤u nokta nedir? Bugüne kadar ihmal edilmifl, üvey evlat muamelesi görmemifl olsayd› inan›n Konya bu durumda olmazd›. ‹nsanl›k tarihinin ilk yerleflim yerlerinden biri olan ve tarihi ak›fl› içerisinde birçok medeniyetin izlerini ba¤r›nda tafl›yan, Konya inflallah önümüzdeki y›llarda hak etti¤i konuma ulaflacakt›r. E¤itim ve sa¤l›k alan›nda da önemli çal›flmalar yap›l›yor. Türkiye genelinde 80 bin ö¤rencisi ile önemli bir potansiyeline sahip olan Selçuk Üniversitesi ile ayr› bir önem kazanan Konya’da ayr›ca Ticaret Odas› taraf›ndan da Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi yap›lacak. Mimari projesi tamamlanan üniversitesin temeli k›sa bir süre sonra at›lacak. Ayr›ca Konya baflka üniversitelerinde
Konya ‹l Genel Meclisi, iktidar ve muhalefetiyle örnek olmufl bir meclistir. 112 meclis üyemizle birlikte birlik ve beraberlik içerisinde ilimize en iyi hizmeti vermenin gayreti içindeyiz. Hizmetlerde kesinlikle iktidar muhalefet ayr›m› yap›lmadan ihtiyaç duyulan bütün proje ve imkanlar ilimiz için seferber ediliyor. Meclis baflkan› olarak üyelerle s›k s›k görüflüp ilin sorunlar› ile ilgili toplant›lar yap›yoruz. Bununla birlikte ilimizde görev yapan yöneticilerle çok iyi bir birlikteli¤imiz var. Gerek encümen toplant›lar›nda gerekse di¤er platformlarda biraraya geldi¤imiz yöneticilere sorunlar›m›z› iletiyoruz. Mecliste büyükflehir ve ilçe belediye baflkanlar›n› davet ederek onlardan çal›flmalar› ve projeleri hakk›nda bilgi al›yoruz. Bu vesile ile meclis üyesi arkadafllar›m›z baflkanlarla birebir görüflme imkan› bularak sorunlar yerinde ve h›zl› bir flekilde çözüme kavufluyor. Ayr›ca belediyelerle ortak projeler üreterek hayata geçiriyoruz.
• Yeni yasa ile il genel meclisinin yetkilerinin artt›r›ld›¤›n› art›k biliyoruz. Yasan›n kabulünden bu güne, de¤iflikli¤in Konya'ya ve genel meclisinize sa¤lad›¤› somut avantajlar ne oldu? 59’uncu Hükümet ile birlikte baflta özel idareler olmak üzere yerel yönetimlerin yeniden yap›land›r›lmas› kapsa-
Yüz ölçümü bak›m›ndan Türkiye’nin birinci, nüfus bak›m›ndan ise dördüncü büyük ili olmas› bak›m›ndan her geçen gün geliflip büyüyen bir il Konya. Gerek sanayi gerekse de tar›m alan›nda önemli eksiklikleri olmas›na ra¤men kendi öz sermayesinde bugüne kadar kendisini kan›tlayan Konya, bundan sonra önemli hizmetlere imza atacak.
66
m›nda çok ciddi ad›mlar at›ld›. Y›llard›r yap›lamayan reformlar harekete geçirildi. Yeni yap›lanmayla birlikte milli e¤itim, sa¤l›k, tar›m, çevre, sanayi ve ticaret, bay›nd›rl›k, kültür, spor sosyal hizmetler, sivil savunma, acil yard›m ve kurtarma imar, yol su, kanalizasyon ve orman köylerinin desteklenmesi gibi birçok mahalli görevler özel idareye verildi. ‹lin belediyesi konumundaki özel idareler art›k eskisi gibi Ankara’dan para gelecek, proje onaylanacak diye beklemiyor. 2007 y›l›nda 81,5 trilyon bütçesi olan Konya Özel ‹daresi, yap›lmas› gereken hizmetleri ve projeleri an›nda faaliyete geçiriyor. Bugün itibariyle ilimizde yolu ve suyu olmayan köyümüz yok. ‹htisas komisyonlar›m›z sayesinde gereksiz hiçbir yat›r›m yap›lm›yor. Devletin paras› art›k eskisi gibi hoyratça harcanm›yor. K›l› k›rk yararak hizmetin en iyisini yapman›n mutlulu¤unu yafl›yoruz.
• Konya'n›n eksiklikleri nelerdir ve bunlar› gidermek için nas›l çal›flmalar yap›l›yor? Yüz ölçümü bak›m›ndan Türkiye’nin birinci, nüfus bak›m›ndan ise dördüncü büyük ili olmas› bak›m›ndan her geçen gün geliflip büyüyen bir il Konya. Gerek sanayi gerekse de tar›m alan›nda önemli eksiklikleri olmas›na ra¤men kendi öz sermayesinde bugüne kadar kendisini kan›tlayan Konya, bundan sonra önemli hizmetlere imza atacak. Evet y›llard›r y›lan hikayesine dönen Mevlana Kültür Merkezi tamamland›. KOP projesinin ihalesi yap›ld›, önümüzdeki günlerde temeli at›lacak. H›zl› tren çal›flmas› bafllad›, duble yolar yap›l›yor. Dünyan›n say›l› otelleri ilimizde hizmet vermeye bafllad›. Önümüzdeki y›lar içinse sivil hava alan›n›n yap›lmas› için çal›flmalar yap›lacak.
• 2007 bütçe ve hedeflerinizden bahsedebilir misiniz? Hizmette en önemli fley bütçenin yeterli ve idareli kullan›lmas›d›r. Bu ba¤lamda Özel ‹dare olarak her y›l bütçemizi ihtiyaçlara göre art›r›yoruz. 2003 y›l›nda 30, 2004 y›l›nda 37, 2005 y›l›nda 45, 2006 y›l›nda 50 olan bütçemiz 2007 y›l›nda 81 trilyona ulaflt›. Bütçedeki paralar›n yüzde 83’ü yat›r›mlara gidiyor. Köylerimiz eskisinden daha fazla hizmet alman›n mutlu¤unu yafl›yor art›k. Hedefimiz; kalk›nman›n yerelden bafllad›¤› bilinci içerisinde önce Konya’y› yaflan›labilir en iyi flehirleraras›na yükseltmek ve daha sonra Türkiye’nin geliflimine katk›da bulunmak.
• Konya vizyonunu nas›l oluflturdu, yani ulaflmak ve an›lmak istedi¤i konum nedir ve buraya nas›l ulaflabilir? Çeflitle medeniyetlere baflkentlik etmifl Konya vizyonunu dünya flehri bir il olarak belirlemifltir. Gelir seviyesinin 5
bin dolarlara yükseldi¤i, iflsizli¤in en aza indirildi¤i bir il olman›n mücadelesini veren Konya, bu hedefine önümüzdeki y›llarda mutlaka ulaflacakt›r. Konya için hayati önem tafl›yan projelerin hayata geçirilmesiyle birlikte yaflanabilir en iyi flehirleraras›nda olaca¤›ndan hiç kuflkumuz yok. Bunu Konyal›lar olarak birlik ve beraberlik içerisinde baflaraca¤›m›zdan eminim.
• Eklemek istedi¤iniz herhangi bir fley var m›? ‹l Genel Meclisi ve Özel ‹dare olarak yapt›¤›m›z hizmetleri bu k›sa metine s›¤d›rman›z mümkün de¤il. (KÖYDES) Köylerin Altyap›lar›n› Destekleme Projesi, (KOYAS) Konya Ovas› Yer alt› Sulama Projesi, göletler, acil ça¤r› numaralar›n›n tek merkezde birlefltirilmesi, MOBESE (kent bilgi sitemi), organize sanayi bölgeleri için yapm›fl oldu¤umuz baz› hizmetleri de anlatmak isterdim ama k›sa zamanda yap›lan bu büyük hizmetleri tek tek anlatmaya kalksak inan›n sayfalar al›r. Ama önemli olan bizim yapm›fl oldu¤umuz hizmetleri halk›m›z›n takdir etmesidir. ‹nan›n halk›m›zda özel idaremizin hizmetlerini görüyor ve memnuniyetle karfl›l›yor. Bu memnuniyet bizlere gurur veriyor ve daha fazla çal›flmam›z için bizleri kamç›l›yor.
MEVLANA YILI ÖNEML‹ DÖNEMEÇ Bu y›l tüm dünyada Mevlana Y›l› kutlan›yor. Bu özel y›la Konya nas›l haz›rland› ve siz ‹l Genel Meclisi olarak neler yapt›n›z? Bu y›l›n Konya'ya katk›s› ne olacak? Konya tarihi zenginliklerini tam olarak de¤erlendirebiliyor mu fleklinde bir sorunuzun içerisinde de belirtmifltim. 2007’nin UNESCO taraf›ndan ‘Mevlana Y›l›’ ilan edilmesiyle birlikte Konya’da önemli bir çal›flma bafllad›. Mevlana hazretlerinin tan›t›m› ile ilgili olarak özelikle Turizm ‹l Müdürlü¤ü ve Büyükflehir Belediyemizin hummal› bir çal›flmas› var. Dünyan›n dört bir yan›nda sema törenleri düzenleniyor. Bunun yan›nda Konya önemli organizasyonlara ev sahipli¤i yap›yor. 01-17 Aral›k tarihleri aras›nda düzenlenecek olan Hz. Mevlana’y› anma etkinlikleri çerçevesinde bu dev organizasyonlar›n gerçekleflmesi için ‹l Özel ‹daresi bütçesinden 3.801.000,00 YTL ödenek ayr›ld›. Ayr›ca kültür ve turizm hizmetlerinin kal›c› ve verimli bir flekilde yürütülmesi aç›s›ndan, Özel ‹daresince ilimizin tan›t›m›na yönelik kitap, turizm rehberi, broflür, poster bas›m› ile Konya ve Hz. Mevlana’y› tan›t›c› Türkçe ve ‹ngilizce CD’ler yapt›r›ld›.
68
‹fl makineleri sektörü HIZLA BÜYÜYOR Baz› çevreler ifl makinelerinin çoklu¤unun bir ülkenin geliflmifllik düzeyini gösterdi¤ini söylüyor, bir di¤er kesimse bunun aksini iddia ederek “Geliflmifl bir ülke tüm altyap›s›n› tamamlad›¤› için çok fazla ifl makinesine gerek duymaz, geliflmekte olan ülkelerde ifl makinelerinin a¤›rl›¤› fazlad›r” görüflünü savunuyor. ‹kinci tezi baz al›rsak Türkiye’yi ‘geliflmekte olan bir ülke’ olarak adland›rabiliriz. Çünkü Türkiye’de ifl makineleri sektörü h›zl› bir büyüme trendi içinde. Çok say›da yerli ve yabanc› firman›n oyuncu oldu¤u ifl makineleri sektöründe, ürün yelpazesi de gün geçtikçe gelifliyor. Baraj yap›m›ndan köprüye, inflaattan herhangi bir fabrikada eflya yükleme ya da tafl›mada kullan›lan ifl makineleri, büyük bir ekonomi yaratm›fl durumda. Son y›llardaki h›zl› yükselifli sayesinde Avrupa’da ilk befl ülke içine giren Türk ifl makineleri sektörünün hedefi dünyada da söz sahibi olmak. Biz de dosya konumuz olarak ifl makineleri sektörünü inceledik. Sektörün genel bir foto¤raf›n› çekip, avantaj ve dezavantajlar›n› s›ralad›k. Sektörün önemli oyuncular› olan üretici, ithalatç› firmalarla görüfltük.
‹fi MAK‹NALARI 69
HEDEF‹M‹Z DÜNYA SIRALAMASINA G‹RMEK B
üyüyen inflaat sektörü, devletin h›z verdi¤i altyap› yat›r›mlar› ile h›zl› bir büyümenin yafland›¤› ifl makineleri sektörü genel makine sektörü içindeki pay›n› h›zla art›r›yor. Sektörün en önemli örgütlenmesi olan ‹MDER Baflkan› R›zanur Meral, “Sektörün sorunlar› var, bunlar çözülürse Türkiye ekonomisine olan katk›m›z daha da artacak” diyor. Türkiye ‹fl Distribütörleri ve ‹malatç›lar› Birli¤i (‹MDER) Baflkan› R›zanur Meral ifl makineleri sektöründe Türkiye’de irili ufakl› yaklafl›k 550 firman›n faaliyet gösterdi¤ini söylüyor. ‹malatç› firmalar›n tam kapasiteyle çal›flmad›¤›n› ifade eden Meral, buna karfl›n yerli üreticilerin ihracat miktarlar›n›n sürekli art›¤›na, ithalatç› firmalar›n da yayg›n servis a¤› ve bayi örgütlenmesiyle müflteri memnuniyetini ön planda tutan bir hizmet kalitesine ulaflt›klar›na iflaret ediyor. ‹fl makineleri sektöründe bir süre öncesine kadar kamunun en büyük al›c› oldu¤unu ancak özellefltirmelerin artmas›yla kamunun pay›n›n yüzde 15’e kadar geriledi¤ini belirten Meral sözlerini flöyle sürdürüyor: Buna karfl›n hala karayollar› ve belediyeler en büyük kamu al›c›s› konumunda. Son y›llarda Türkiye’de artan altyap› yat›r›mlar› ve büyüyen inflaat sektörü, yap›laca¤› aç›klanan yollar, köprüler ve barajlar
70
sektörümüzün gelece¤inin parlak oldu¤unun bir göstergesi.
• Türkiye’de ifl makineleri sektöründe kaç firma faaliyet gösteriyor? R. MERAL - Türkiye ifl ve inflaat ekipmanlar› ve makineleri sektöründe yaklafl›k 550 firma bulunuyor. Bu firmalardan yaklafl›k 100 tanesi imalatç› konumunda. Sektör, yaklafl›k 15 bin 500 civar›nda kifliyi istihdam ediyor.
• Sektörün Türkiye ekonomisindeki yeri hakk›nda bilgi verebilir misiniz? R. MERAL - Tamamen yat›r›mlara yönelik faaliyet gösteren ve hizmet veren ifl ve inflaat ekipmanlar› ve makineleri sektörü, Türkiye ekonomisinin yaklafl›k yüzde 2’sini oluflturuyor. ‹MDER üyesi kurulufllar tüm Türkiye’de yedi ayr› co¤rafi bölgede yerleflik bölge müdürlükleri, bayi, servis ve yedek parça a¤› ile tüm müflteri ve kullan›c›lar›na en k›sa sürede destek ve hizmet sa¤l›yor. Bu do¤rultuda üyelerimizin yat›r›mlar› her geçen gün artarak devam ediyor. 15 bin 500 civar›nda kifli, sektörde istihdam ediliyor. 2006 y›l› itibariyle 600 milyon dolar ihracat, 1.6 milyar dolara yak›n yat›r›m, 2006 rakamlar› ile 4.2 milyar dolara yak›n y›ll›k ciro gerçeklefltiriyor. Dünya ifl makineleri pazar› büyüklü¤ü ise ortalama y›ll›k 85 milyar dolar, toplam pazar›n büyüklü¤ü ise 200 milyar dolar›n üzerinde. Türkiye ifl makineleri sektörü, büyüklük ve sat›fl adetleri olarak 2002 y›l›nda Avrupa’da 16’›nc› s›rada iken, 2006 y›l› itibari ile Avrupa’n›n 5’inci büyük pazar› konumuna ulaflt›. Ekonomik istikrar›n devam etmesi ile her geçen gün yap›lan yeni yat›r›mlar, üretim ve artan ticaret hacmi sonucu üç y›l içinde Avrupa’n›n 5’inci büyük, 10 y›l içinde ise ilk üç büyük ülkesi aras›na girmeyi hedefliyoruz. fiu anda Türkiye ifl makineleri sanayisi üretim hacmi ve de¤eri olarak Avrupa’n›n en büyük 10’uncu ülkesi oldu.
YILLAR
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
GENEL ‹fi MAK‹NES‹ SATIfiLARI
ARTIfiLAR
5.483 3.238 1.410 4.970 1.971 1.768 2.645 5.275 8.700 10.827 9.500
47 -41 -56 252 -60 -10 50 99 65 24 -12
(yüzde)
R. MERAL - Tüm sektörün ifl makineleri ihtiyac›n›n yüzde 83’ü distribütör, yüzde 17’si imalatç› firmalar taraf›ndan karfl›lan›yor. ‹MDER üyesi distribütör firmalar yat›r›mlar›n›, ürün tedarik, sat›fl, sat›fl sonras› hizmetler, yedek parça stoku ve müflteri memnuniyeti üzerine yo¤unlaflt›rarak, yat›r›mc›lar›m›z›n ve ülke ekonomisinin hizmeti için çal›fl›yor.
• Yerli üreticiler ihracat yap›yor mu? R. MERAL - Türkiye’de 40 y›ld›r üretilen ifl makinelerinin özellikle de beko-loder, ekskavatörler, yükleyiciler ve forkliftler 2006 verileri ile ortalama yüzde 33’ü ihraç ediliyor. Asl›nda tüm imalat kapasitesinin ortalama ülke talebini karfl›lama oran› yüzde 70. Fakat üyelerimiz ço¤u tam kapasite ile çal›flam›yor. 15’i Avrupa Birli¤i ülkesi olmak üzere 50’ye yak›n ülkeye ihracat yap›l›yor. ‹malat yapan flirketler ortalama 10 bin kifliye istihdam sa¤l›yor. Ayn› zamanda ifl makineleri imalat›nda yerli ürün kullan›m yani katma de¤er kullan›m› yüzde 61,5 oran›nda gerçeklefliyor. Bu da ülke ekonomisine katk› anlam›nda önemli bir oran.
• Sektör 2006 y›l›n› nas›l geçirdi, büyüme ve yat›r›m • ‹hracattan elde edilen gelir ne kadar? rakamlar› ne oldu? Beraberinde 2007 y›l› beklentileR. MERAL - 2006 y›l› rakamlar› ile ihracat gelirimiz 600 riniz nedir? milyon dolar› aflt›. R. MERAL - Genel sat›fllar›n ilk befl ayl›k karfl›laflt›rmas›na ‹K‹NC‹ ELDE KISITLAMALAR SÜRMEL‹ bakt›¤›m›zda 2006 y›l›n›n ilk befl ay›na göre sektörümüz yüzde 10 bir büyüme sergilemifl olarak görülüyor. Bu oran›n de- • ‹fl makineleri sektöründe önemli bir ikinci el pazar› vam etmesi hepimizin ümidi ama seçimler sektörümüzde ve da var. Bu pazar hakk›nda neler söyleyebilirsiniz? yat›r›mlarda biraz etkili olaca¤› ve genel anlamda y›l sonunR. MERAL - Ülkemize 10 yafl›na kadar 38 kalem ifl makida bu oran›n yüzde 12 olarak tamamlanaca¤› bekleniyor. nesinin ithali serbest bir flekilde yap›l›yor. ‹ç dinamikler ve • Türkiye’de kullan›lan ifl makinelerinin ne kadar› ithal ithalat ile beraber ikinci el ifl makineleri genel anlamda ediliyor? fazlal›k vermeye bafllad›. Burada müflterilerin ellerinde
‹fi MAK‹NALARI 71
‹fi MAK‹NELER‹ VE AKSAMLARI ‹HRACAT RAKAMLARI :
DE⁄ER
YILLAR
ARTIfi
DE⁄ER (M‹LYON DOLAR)
2003 2004 2005 2006 2010 2014
240 370 497 690 2.000 3.000
(M‹LYON DOLAR) TOPLAM MAK‹NE ORANI (%) ‹HRACAT RAKAMI
GENEL MAK‹NA ‹HRACATLARI ‹ÇER‹S‹NDEK‹ ORANI (%)
54,17 34,32 38,83 25,00 7,14
16,27 17,67 12,43
1.476 2.094 4.000 HEDEF HEDEF
çok fazla yap›lamamas›, firmalar›n imalat ve girdi maliyetlerinin artmas› yan›nda ciddi s›k›nt›larda oluflturmaya bafllad›. Ayr›ca döviz kur dengesi, afl›r› k›ymetli Türk Liras› ülkemizdeki ifl makineleri fiyatlar›n›n AB ülkelerine göre daha düflük olmas›na da yol açt›. Tüm bu geliflmeler firmalar› daha temkinli ve dikkatli planlamalar ile hareket etmeye zorluyor.
•
Sektöre yabanc› yat›r›m-
bulundurduklar› ikinci el makineleri satarak s›f›r makine c›lar›n ilgisi ne düzeyde, gelecek y›llarda yeni yat›almalar› sektörü doyma noktas›na getirmeye bafllad›. Far›m yap›lmas›n› bekliyor musunuz? kat ikinci el ifl makine sektörü ihtiyaçlar› fazlas› ile karfl›layabilecek potansiyele sahip olmas›n›n yan›nda art›k do- R. MERAL - Türkiye’nin, Avrupa ifl makineleri pazar›nda yum noktas›na geldi¤i için fazla makineleri Irak, Suriye, ilk befl içinde yer almas›, beko-loder pazar›nda dünyada üçüncü büyük ülke olmas›, paletli ekskavatör pazar›nda ‹ran pazar›na göndermeye bafllad›. dünya beflincisi olmas› ülkemize yabanc› sermayenin baTabi bunun yan›nda Avrupa’da 175 bin adet ikinci el ifl k›fl›n› de¤ifltirdi. Art›k Türkiye büyük ifl makineleri üreticimakinesi fazlal›¤› bulundu¤u göz önünde tutulur ve Türlerinin ortak arad›¤›, yat›r›mlar için görüfltükleri ve bölge kiye pazar›n›n s›f›r ve ikinci el 15 bin adet civar›nda 2006 lojistik ülkesi olmaya bafllad›. Önümüzdeki befl y›l içinde y›l›nda gerçekleflti¤i tahmin edilirse karfl›m›zda ciddi bir dünyan›n say›l› büyük firmalar›ndan en az üçünün ülkerisk var demektir. ‹MDER olarak biz devletimizin ilgili kumizde fabrikalar kurup üretim planlad›¤›n› duyuyoruz. rumlar› ile ortak görüflümüz ülkemizde imalat› yap›lan ve ülke talebini karfl›layabilecek üretim kapasitesine sahip • Sektöre iliflkin gelecek y›llarda nas›l bir geliflme öngörüyorsunuz? Beklentileriniz nelerdir? olan dört ana ifl makinesinin (beko-loder, ekskavatör, yükleyici ve forkliftler) ikinci el ithalat yasa¤›n›n devam R. MERAL - Ülkelerin geliflmiflli¤ini ve ekonomisinin gelietmeyi yönündedir. flimini ve düzeyini ortaya koyan en büyük göstergelerden KARLILIK DÜfiÜYOR birisi ifl makineleri sektörüdür. Ülkelerin ekonomik ve • Türkiye’deki ifl ve inflaat makinelerinin fiyatlar›n›n sosyal alanda kalk›nmas›n› sa¤lamak için yap›lmas› zorunlu olan yol, su, elektrik, baraj, köprü, iletiflim a¤lar›, s›durumu nedir? Avrupa’yla karfl›laflt›r›r m›s›n›z? nai ve evsel at›klar için altyap› ve bütün bu altyap› üzeriR. MERAL - Türkiye de sat›lan ve üretilen ifl makineleri AB norm ve standartlar›nda ve ayn› özelliklere sahip makinelerdir. Dolay›s›yla arada bir fark söz konusu de¤il. Bu da zaten kanunlarla, zorunlu mevzuat ve standartlarla teminat alt›nda. Avrupa ile fiyat k›yaslamas› yaparsak, ifl makineleri ürünü ve çeflidine göre farkl›l›k gösteriyor. Ama genel anlamda Türkiye’deki ifl makinelerinin Avrupa’dan ortalama yüzde 15 daha ucuz oldu¤unu söyleyebiliriz. Bunun en önemli nedeni ülke pazar›m›zda gerçekleflen afl›r› rekabet flartlar› ve pazardaki büyümeyle beraber sektörde çok fazla oyuncunun olmas›. ‹fl makineleri sektöründe 7 y›l önceki kârlar maalesef kalmad›. Art›k firmalar, az kar-çok sat›fl dolay›s›yla ciroya oynamaya bafllad›. Rekabetin getirdi¤i konjektür nedeni ile fiyatlarda art›fllarda
72
YILLARA GÖRE GENEL ‹fi MAK‹NASI SATIfiLARI (ADESTEL)
ne kurulacak yerleflim alanlar› ve bu alanlar içinde bulunan sosyal hizmet ve sanayi yap›lar›, ekonomik girdi sa¤layacak yeralt› ve yerüstü madenlerinin ifllenmesi, tafl›nmas› vb. daha birçok ifllerin h›zl› bir flekilde gerçeklefltirilmesi ancak ifl makineleri ile mümkün olur. Dolay›s›yla, bir ülkenin ekonomik ve sosyal yönden kalk›nm›fll›¤›, sahip oldu¤u ifl makinelerinin say› ve niteli¤ine bak›larak görüleKamu sat›fllar› iki flekilde gerçeklefltiriliyor. Birincisi ve bilir. Bu ba¤lamda; ülkemizde ekonomik ve sosyal refah›n en yayg›n yöntem Devlet Malzeme Ofisi taraf›ndan bir türlü ça¤dafl düzeye eriflemedi¤inin bir nedeni de sahip yap›lan protokol sözleflmeleri ile gerçekleflen sat›fllard›r. oldu¤umuz ifl makinelerinin türü, say›s› ve kalitesindeki Bu sat›fllar 2006 y›l› rakamlar› ile 1.100 adet civar›nda yetersizliktir denilebilir. oldu. Bir baflka deyiflle tüm sat›fllar›n yüzde 10’unu Sahip oldu¤umuz ifl makinelerinin say› olarak geliflmifl üloluflturdu. kelerin 1/5’ i kadar ve nitelik olarak yüzde 60’›ndan fazla-
KAMUNUN PAYI DÜfiÜYOR
‹kinci önemli yöntem ise ihalelerle yap›lan sat›fllard›r. Belediye ve di¤er kamu kurulufllar› bu flekilde al›m gerçeklefltiriyor. Bu sat›fllar›n ise 500 adet civar›nda oldu¤u tahmin edilirse kamu sat›fllar› 2006 y›l› itibari ile 1.600 adet civar›nda gerçekleflmifl demektir. Toplamda 2006 y›l›nda sektörün toplam sat›fllar›n›n yüzde 15 17’si kamuya yap›lm›fl demektir. Önceki y›llara göre kamu sat›fllar› adetsel olarak yerini korumas›na ra¤men genel sat›fllar içerisinde oran› yüzde 40’lardan 15’lere düfltü. Bu da yat›r›mlar›n daha çok özel sektör taraf›ndan gerçekleflti¤inin bir göstergesidir.
s›n›n ömürlerini tamamlam›fl olmas› bu alandaki geri kalm›fll›¤›m›z›n bir göstergesidir. Türkiye’nin genel yat›r›mlar›n›n yaklafl›k yüzde ellisini inflaat sektörü yat›r›mlar› oluflturmaktad›r. Sektörün sa¤lad›¤› ifl imkan›, ifl gücü say›s› ve ekonomide yaratt›¤› katma de¤er göz önüne al›nd›¤›nda, Türk ekonomisinin lokomotif sektörü olarak adland›rabiliriz. ‹fl makineleri ise bu sektördeki firmalar için büyük öneme sahiptir.
Genel inflaat, tar›m, ormanc›l›k, endüstriyel tüm alanlarda, madencilik, a¤›r imalat, tafl, kum ve mermer iflleri, kat› at›k gibi birçok ifl kolunda kullan›lan ifl makineleri, ülkemizin imar› ve geliflmesinde önemli bir rol oynuyor. Tüm inflaat sektörünün yüzde 30’unu ifl makineleri sektörü Kamu, sektörümüzde önemini korumas›na ra¤men, oluflturuyor. Yukar›daki verilerin gösterdi¤i gibi Türkiekonomik yap›, yat›r›mlara ayr›lan bütçenin artmamas› ye’nin en az 5 kat daha büyüyebilecek bir potansiyele sanedeni ile kamu al›mlar› yukar›daki seviyelerde hip oldu¤u görülüyor. Bu dinamikler ve gücün yat›r›mc›laseyrediyor. Art›k kamu iflleri bizzat kendisi yapmak yerr›m›zda ve devletimizde oldu¤una biz inan›yoruz. E¤er isine, daha düflük maliyetler ve yüksek verim elde edecek tikrar ve ekonomik geliflmeleri zedeleyecek veya yavafllaflekilde özel sektöre yapt›rmay› tercih etmeye bafllad›. tacak faktörler olmaz ise Türkiye önümüzdeki 7 y›l içeriSon zamanlarda kamu sat›fllar›nda Karayollar› Genel sinde muadili ülkeleri yakalayabilecek bir duruma gelebiMüdürlü¤ü, TK‹ ve belediyeler önceli¤i elinde tutuyor. lir.
‹fi MAK‹NALARI 73
‹K‹NC‹ EL EN BÜYÜK SORUN Sektörün avantaj ve dezavantajlar›
S
on y›llarda tüm Türkiye’de h›zlanan kamu ve özel sektör yat›r›mlar›yla büyüme h›z›n› art›ran ve Türk ekonomisi içinde önemli bir yer kazanan ifl makineleri ve ekipmanlar› sektörünün önünde ciddi sorunlar bulunuyor. Sektörün yasal olarak düzenlemeye ihtiyaç duydu¤unu belirten sektör temsilcileri, bu alandaki bilincin de yükseltilmesi gerekti¤ini vurguluyor. ‹fl makineleri sektörünün en büyük sorunlar›n› flu bafll›klar halinde s›ralayabiliriz: • ‹kinci el ithalat: Türkiye’de 42 kalem ifl makinesi sat›lmakta, bunlar›n 38’inin ikinci elinin ithalat›na izin verilmekte, ülke ihtiyac›n› karfl›layabilecek kapasitede yerli üretimi olan ve ciddi yat›r›mlar yap›lan dört ana kalem ürünün (beko-loder, ekskavatör, yükleyici ve forkliftler) ikinci elinin ithalat› yasak. Devletin bu deste¤inin ve yasa¤›n Türkiye AB üyesi olana kadar devam etmesi politikas›n›n sürdürmesi gerekiyor. Ülkemizin hurda çöplü¤üne, insan sa¤l›¤› ve güvenli¤ine ayk›r›, çevreye zararl›, eski teknoloji, AB güncel norm ve standartlara ayk›r›, verimi düflük, kullan›m maliyeti yüksek, yedek parças› olmayan, sat›fl sonras› hizmetlerin verilemeyece¤i, müflterinin ma¤dur olaca¤› yap›lanmalardan kesinlikle uzak durulmas› gerekiyor. • ‹fl makinelerinin tescillenme s›k›nt›lar›, sat›n alan veya devir alan tüm müflterilerin kanunen ifl makinelerini ba¤l› bulunduklar› ticaret veya ticaret ve sanayi odas›nca tescil ettirmeleri ve devirleri noterler arac›l›¤› ile gerçeklefltirmeleri gerekmektedir. • Sektörün üzerindeki vergi yükü, Türkiye içerisindeki ikinci el ifl makineleri vergisinin yüzde 18’den yüzde 1’e düflürülmesi gerekiyor. • Kalifiye elaman ihtiyac› • Ara eleman ihtiyac›, özellikle imalat sanayisinde eksikli¤i çok ciddi hissediliyor. • Dizayn ve tasar›m yapabilecek eleman ihtiyac› her geçen gün art›yor. • Operatör ihtiyac›; ifl makineleri ve ekipmanlar›n› kullanacak ehliyetli ve yetiflmifl kalifiye eleman a盤› büyüyor.
• ‹fl makinelerinin ekonomik ömürleri göz önünde bulundurulmadan çok uzun süre kullan›lmaya çal›fl›lmas› (ortalama 7 y›l) servis ve kullan›m maliyetlerini artt›rmakta, insan sa¤l›¤›, güvenli¤i ve çevreye zarar veriyor. • ‹fl makineleri kullan›c›lar› makine bak›m k›lavuzlar›na, zorunlu servis ve periyodik • bak›mlara hassasiyet göstermeleri gerekiyor. • ‹flçi sa¤l›¤› ve güvenli¤i bilgi ve e¤itim eksiklikleri bulunuyor.
‹fl makineleri sektörünün yüzünü güldüren geliflmeler Siyasi istikrar ‹stikrarl› politikalar AB üyeli¤i Verimli özellefltirmeler ‹nflaat sanayisinin büyümesi Maden sektörünün büyümesi ‹nflaat sektörüne verilen kredi deste¤i Düflük enflasyon – Düflük faiz
‹NfiAAT PROJE VE YATIRIMLARI 2005-2015 y›llar› aras›nda yap›lacak 1.000 büyük proje yap›lacak • 25 bin km. otoban ve duble yol tüm yap›lacak • Köprü inflaatlar› • Do¤algaz hatlar› • 1000 km. tren yolu • 5 büyük su yolu • 100 baraj • 1.250 bin adet konut inflaat› • 50 flehirde büyük altyap› ve üstyap› inflaatlar› • ‹stanbul’da bir bo¤az köprüsü • Biri otoban di¤er rayl› sistem olmak üzere iki tüp geçit • 4 adet havaalan› projeleri • Restorasyonlar
74
KOMATSU
Sadece ürün de¤il, hizmet de sat›yor K
omatsu ifl makinelerinin 1983 y›l›ndan bu yana Temsa’n›n genifl ürün yelpazesi içinde paletli ve lastikli Türkiye temsilcili¤ini yapan Temsa, ekskavatör, lastikli yükleyici, dozer, kaya kamyonu, mobil ulaflt›¤› yüzde 19’luk pazar pak›r›c›lar, beko-loder gibi ürünler yer al›yor. y› ile büyümesini sürdürüyor. Sat›fl 1983 ile 2000 y›llar› aras›nda befl ana modeli Adana sonras› hizmete çok önem veren flirfabrikas›nda üreten Temsa, 2000 y›l› sonras›nda ket, Türkiye'ye yay›lm›fl 33 noktada Komatsu’nun tüm ürün yelpazesini ithal etmemüflterilerinin sorunlar›n› çözüyor. ye bafllad›. fiu anda Türkiye pazar›nda, fiirket yetkilileri, kalitesi ve dayan›kTemsa’n›n üretmifl veya ithal etmifl oldul›l›¤›yla Komatsu markal› ürünlerin ¤u yaklafl›k 9 bin ifl makinesi görev yaikinci elde de oldukça de¤erli oldup›yor. ¤unu belirtiyor. Temsa, hizmet verdi¤i Türkiye’de Temsa denince akla hesektörlerin ve müflmen yolcu otobüsleri geliyor ancak teri ihtiyaçlar›flirket üç ayr› alanda faaliyet gösn›n gösterdi¤i teriyor. Sabanc› Holding’in ifltide¤iflime pararaklerinden biri olan Temsa, Adalel bir yap›lanna’daki fabrikas›nda Temsa marma içine girekal› otobüs, Canter kamyonlar›n›, rek sat›fl ve saMitsubishi markal› binek araçlar›t›fl sonras› tefln›n ithalat›n› yap›yor ve son y›lkilatlanmas›n› yenilarda kullan›m› gittikçe yayg›nladen kurdu. Bu yap›lanmayla flan Komatsu markal› ifl makinelerini birlikte 2006 y›l› itibar›yla 23 büyük flehirde 33 sat›yor. fiirket, yaklafl›k 25 y›ld›r noktada 254 teknisyen ve 102 servis arac› ile yaydünyan›n en ünlü ifl makineleg›n bir sat›fl ve sat›fl sonras› hizmetler a¤›na rinden biri olan Japon ulaflt›. Komatsu’nun Türkifiirketin ürün müdürü Cihan Ünlü, ye temsilcili¤iTemsa'y› rakiplerinden ay›ran iki ni yap›noktan›n alt›n› çiziyor. Ünlü, “Biyor. rincisi Komatsu, ifl makineleri alan›nda dünyaca tan›nan ve kalitesini kan›tlam›fl bir marka. Di¤eri ise biz flirket felsefesi olarak sadece ürün satm›-
‹fi MAK‹NALARI 75
t›rmak ve Türkiye'nin her noktas›na eflit hizmet götürmek üzere çal›flmalar›n› yo¤unlaflt›rd›klar›n› ifade ediyor.
YEN‹ ÜRÜNLER GEL‹YOR Komatsu ifl makinelerinin Türkiye’de farkl› sektörlerde faaliyet gösteren flirketlerin tercih listesinde ilk s›rada oldu¤una dikkat çeken Ünlü, her y›l her sektörün ihtiyac›na göre yeni ürünler getirdiklerini söylüyor. fiirket bu y›l dekapaj sektörüne yönelik özel bir makineyi getirmeyi planl›yor. Ünlü çok daha ileri teknolojiye sahip ürünleri ise Türkiye’deki baz› sorunlar nedeniyle müflterilerine sunamad›klar›n› da belirtiyor. Ünlü “fiu anda Avrupa’da kullan›m› gittikçe yayg›nlaflan Euro 3 ve Euro 2 normuna uygun baz› motorlu makineler getirmemiz konusunda Avrupa Birli¤i’nin bir dayatmas› var. Ancak bu tip motorlar yak›t kalitesi olarak çok hassas. Türkiye’de Tüprafl’›n üretti¤i yak›t bu motorlar› çal›flt›rmaya yeterli olmad›¤› gibi motorun ömyoruz, tüm müflterilerimize bak›m ve servis rünü ve performans›n› da azaltabiliyor. Yak›t sorunu çöhizmeti de veriyoruz. zülmeden bu makinelerin getirilmesi büyük s›k›nt› yarat›Yani sat›fl sonras› hizmet ana çal›flmalar›m›zdan biri” diyor. Bizim Türkiye’ye getirdi¤imiz makineler bu tip probyor. lemler içermiyor” diyor.
SATIfi SONRASI H‹ZMETE ÖZEL ÖNEM 2010 y›l›nda Türkiye’de pazar lideri olma hedefine odaklanm›fl olarak çal›flt›klar›n› söyleyen Cihan Ünlü, “Biz ofiste oturup makine satm›yoruz. Biz müflterinin aya¤›na gider flantiyelerde uygulamalar› izler, müflteriler aras› bilgi paylafl›m› yapar›z. Sonra da bu bilgileri Komatsu ile paylafl›r›z” fleklinde konufluyor. “Denizli’de bizim ürünlerimizden birini sat›n alm›fl olan bir müflterimize ‹zmir’den bir servis gönderirseniz sorunu 6 saatte çözersiniz. Bu nedenle co¤rafi yak›nl›k çok önemli” diyen Ünlü, Komatsu'nun Türkiye’ye yay›lm›fl 33 servis istasyonuyla müflterinin ihtiyaç duydu¤u anlarda yanlar›nda oldu¤unu söylüyor. Türkiye’nin neresinde olursa olsun her makineye maksimum 100 kilometre mesafede bir servis noktas› bulundurduklar›n› vurgulayan Ünlü, flu günlerde servis hizmetlerini standartlafl-
SEKTÖR BÜYÜME DEVAM EDECEK Temsa, 2006 y›l›n› oldukça baflar›l› sonuçlarla kapatm›fl, 2007 y›l›nda ise hem iç sat›flta hem de ihracatta yüzde 10'a yak›n bir büyüme bekliyor. Geçen sezon Türkiye’deki ifl makineleri pazar›nda 3 bin 500 adet kaz›c›-yükleyici, 3 bin 500 bekoloder, 4 bin 500 forklift sat›ld›¤›n› söyleyen Ünlü, “Türkiye’de son iki y›lda ifl makineleri pazar› toplam yüzde 80 büyüdü. Bu y›l toplam pazar›n çok de¤iflmesini beklemiyoruz” diyor. Ünlü, y›l›n ilk d ö r t
76
ay›nda bir yükselifl görüldü¤ünü ancak araya giren cumhurbaflkanl›¤› ve genel seçimler nedeniyle talepte azalma olaca¤›n› belirtiyor.
Komatsu, ikinci elde de de¤erli “Komatsu ürünleri di¤er rakiplerine göre çok daha az
2006’da 60’›n üzerinde ekskavatör, 25’in üzerinde yükleyici satt›klar›n› aç›klayan Ünlü, flirketin pazar pay›n›n yüzde 17’den yüzde 19’a ç›kard›¤›n› belirterek “Temsa flu anda yükleyici ve ekskavatör ürün gruplar›nda birincili¤e ulaflt›. Bu iflin ana pazar› yükleyici ve ekskavatordür. Biz bu iki ana ürün grubunda birinciyiz. Bu y›l hedefimiz 50’nin üzerinde yükleyici ve 100’ün üzerinde ekskavatör satmak. Pazar pay›m›z› korumak yeterli olacakt›r” diyor.
de¤er kaybediyor. Bizim ürünleri sat›n alanlar ikinci el-
Yurtd›fl›nda çal›flan ve büyük projeleri baflar› ile yürüten müteahhitlik flirketlerine de önemli oranda sat›fl yapt›klar›n› ifade eden Ünlü, “Bu flirketler genelde sa¤lam, dayan›kl› ve ikinci elde kolayca sat›lan makineleri tercih ediyor. Bu durum bizim iflimizi kolaylaflt›r›yor. Çünkü Komatsu’nun ürünleri bu özelliklere aynen uyuyor” fleklinde konufluyor.
t›n alma fiyat›n›n yüzde 60 ila yüzde 70’ine eflde¤er bir
de de büyük avantaj elde ediyor. Çünkü ifl makineleri sektöründe ikinci el makinelerin sat›fl de¤erleri o ürünün kalitesini ve yat›r›m›n verimini gösteren en önemli unsurlardan biri olara kabul edilir” diyen Ünlü, “Örne¤in 6 yafl›nda ve 10 bin saat çal›flm›fl PC 300 model bir Komatsu marka makine, yeni versiyon bir makinenin safiyatla al›c› bulabiliyor” diyor. Sat›n al›nan her makinenin her y›l de¤erinden sadece yüzde 6 kay›pla yeni y›l› karfl›lad›¤›n› kaydeden Ünlü, “Bu özellik Komatsu’ya ayn› zamanda son derece cezbedici bir yat›r›m arac› olmak görevi de yüklüyor” fleklinde konufluyor.
‹fi MAK‹NALARI 77
H‹DROMEK, sat›fl sonras› filosunu güçlendirdi ‹
fl ve inflaat sektörüne ifl makineleri üreten Türkiye’nin öncü kurulufllar›ndan Hidromek, standartlar›n› yükseltmeye devam ediyor. Ankara ve ‹zmir’deki befl tesisinde dünya standartlar›nda üretilen ekskavatör ve beko-loderler Türkiye pazar›nda önemli paya sahip olan Hidromek 44 ülkeye yapt›¤› ihracat ile de kalitesinin uluslararas› standartlarda oldu¤unu kan›tlam›fl durumda. Yeni yat›r›mlar, Ar-Ge, tasar›m, mühendislik ve kaliteli üretim konular›nda sürekli kendini gelifltiren Hidromek, sat›fl sonras› hizmetlerde de sektörde öncü konumunu sürmeye kararl›. Türkiye’nin en yayg›n servis a¤›na sahip olan Hidromek servis standartlar›n› yükseltmek için devaml› yenilikler ve e¤itim çal›flmalar› yap›yor. Yenileme çal›flmalar› kapsam›nda Ankara Organize Sanayi Bölgesi’ndeki yönetim merkezi önünde 23 May›s 2007 tarihinde yeni servis araç filosu teslim töreni düzendi. Törende Hidromek firmas›ndan Sat›fl Sonras› Hizmetler Yöneticisi Zafer Erol, Tofafl Genel Müdürlü¤ü Özel Sat›fllar Filo Yöneticisi Burak Kaman, Tofafl Bölge Müdürü Kaan Köflklü ve yetkili servisler ad›na Hedef Makine’dan Lütfü fiahin birer konuflma yapt›. Birlik Motorlu Araçlar ise iflbirli¤inden dolay› bayilerini ve markalar›n› duydu¤u güven için H‹DROMEK firmas›na bir plaket verdi. En yüksek adette araç alan; 1- Hedef Makina Lütfü fiAH‹N 2- Seri ‹fl Makina Cemal KONCA 3- Oto Aksakall› Hüseyin AKSAKALLI yetkili servislerine birer plaket verildi.
78
Hyundai Dünyan›n en baflar›l› distribütörü: HMF Ü
ç y›l üst üste Hyundai taraf›ndan "Dünyan›n En Baflar›l› Distribütörü" seçilen HMF Makina, genifl ürün yelpazesi ve yayg›n sat›fl a¤›yla ifl makineleri pazar›nda önemli bir yere sahip.
Hyundai markas› ile baflar›s›n› sürdüren HMF Makina, depo içi ekipmanda dünyada kalitesi ile tan›nan Atlet markas›nda da baflar›lara imza at›yor. 2006 y›l›nda Dünyan›n En ‹yi Distribütörü ödülünü Atlet’ten de almaya hak ka1993 y›l›ndan bu yana Hyundai ‹fl Makineleri'nin Türkiye zand›. distribütörlü¤ünü yapan HMF Makina ve Servis, "Dünya- GEN‹fi ÜRÜN YELPAZES‹ da Y›l›n En Baflar›l› Distribütörü" ödülünü kazand›. TürkiHMF Makina, Hyundai marka paletli ekskavatör, lastik teye çap›nda 34 noktada, yayg›n sat›fl ofisleri ve servis istaskerlekli ekskavatör, lastik tekerlekli yükleyici ve mini yükyonlar› ile hizmet veren HMF Makina, Türkiye temsilcilileyicilerin yan› s›ra yine Hyundai markal› LPG, akülü ve ¤ini üstlendi¤i ve 1997 y›l›nda DNV taraf›ndan ISO 14001 dizel forkliftleri ile en yeni endüstriyel ürünleri ürün gaile sertifikaland›r›lan Hyundai ‹fl Makinalar› Grubu ile m›nda bulunduruyor. HMF’nin ürün çeflitleri ve markalaTürkiye pazar›nda ekskavatör ve yükleyicileri ile söz sahir› aras›nda; Hyundai ifl makineleri ve Hyundai endüstriyel bi olan bir flirket. ürünler, Atlet marka depo içi ekipmanlar ve ifl makinelefiirket, sat›fl rakamlar›, tesis olanaklar› ve pazarlama poli- rinde kullan›lan Kwanglim – Hydro Khan k›r›c›lar da bulutikalar› konular›nda gösterdi¤i üstün performans› saye- nuyor. Hyundai endüstriyel ürün grubunu ise; 1.5 – 7 ton sinde, 2004 y›l›nda oldu¤u gibi 2005 ve 2006 y›l›nda da aras› dizel forkliftler, 1.5 – 3 ton aras› LPG’li forkliftler ile Hyundai taraf›ndan “Dünya’da Y›l›n En Baflar›l› Distribü- 1.5 – 3.2 ton aras› akülü forkliftler oluflturuyor. törü” ödülüne lay›k görüldü. HMF Makina, baflar›lar›na 1958 y›l›nda ‹sveç’te kurulan ve 2004 y›l›ndan bu yana bir yenisini daha ekleyerek 2006 y›l›nda ISO 9001:2000 HMF taraf›ndan Türkiye temsilcili¤i sürdürülen Atlet marKalite Belgesi'ni de almaya hak kazand›. kas›n›n ürün gam› aras›nda ise elektrikli transpaletler, elektrikli istif makineleri, reach truck, dört yönlü reach truck, telereach truck, raf aras› istif arac›, alçak ve yüksek seviye siparifl haz›rlama araçlar› yer al›yor. HMF, ergonomi ve kullan›m kolayl›¤› sunan Atlet ürünleriyle güvenli servis ve bak›m hizmetleri sa¤layarak müflterilerinin depo içi ekipman karl›l›¤›n› art›rmay› amaçl›yor.
‹fi MAK‹NALARI 79
ASENA RAK‹P OLARAK JCB’LER‹ SEÇT‹
D
ünyada dans edebilen tek marka olan JCB marka ifl makinelerinin ‘JCB Danseden Kepçeler’ gösterisi bir ilke imza att›. Dans eden kepçeler ile birlikte sahne alan ünlü oryantal Asena büyüleyici bir sahne performans› sergiledi… Ankara Atatürk Kültür Merkezi’nde 10’uncusu düzenlenen Uluslararas› ‹fl ve ‹nflaat Makine, Teknoloji ve Aletleri ‹htisas Fuar› KOMATEK, bu y›l ilginç gösterilere sahne oldu. Kaz›c›-yükleyici sektörünün Türkiye lideri olan S‹F JCB ‹fl Makinalar›’n›n stand›nda ‹ngiliz operatörlerin JCB marka ifl makineleri ile yapt›¤› ilginç danslar ve sonras›nda perküsyon ustalar› Cenk Sarkufl ve Sayit Arat’›n yine JCB marka ifl makinalar› üzerinde yapt›klar› vurmal› çalg› gösterileri ise ilginç görüntülere sahne oldu. Perküsyon gösterisi için JCB marka ifl makinelerinin üzerlerine özel bir sistem ile monte edilen ekipmanlar›n yaratt›¤› ses, efekt ve gösteri gerçekten görülmeye de¤erdi. Bu gösterilerin ard›ndan makineler ile birlikte sahneye ç›kan Asena’n›n gösterisi, izleyenlere tam bir final havas› yaflatt›. Bütün bu gösterilerin sonunda ‘kim daha iyiydi’ sorusuna cevap bulmak izleyenler için çok zor oldu. Son y›llarda sadece yollarda, tar›mda, endüstride ve inflaat yap›mlar›nda gördü¤ümüz JCB marka ifl makinalar›,
kaz›c› ve yükleyici ifllerinin yan› s›ra, yetkin ellerde dans edebilece¤ini ve e¤lenceye araç da olacabilece¤ini ilginç yöntemlerle ispatlad›.
S‹F JCB MARKA SAYISINI ARTIRDI 1956 y›l›nda Sezai Türkefl-Fevzi Akkaya taraf›ndan kurulan ve bu tarihten itibaren ifl makinesi sektöründe hizmet veren S‹F, JCB marka ifl makinelerinin Türkiye’deki sat›fl ve pazarlamas›n› S‹F JCB ‹fl Makinalar› ad› alt›nda sürdürüyor. ‹stanbul, Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Diyarbak›r, ‹zmir ve Trabzon’daki sat›fl noktalar› ve 25 yetkili servisi ile S‹F JCB, Türkiye’nin dört bir yan›na süratli ve etkin hizmet götürüyor. S‹F JCB, 2006 y›l›ndan itibaren Rubble Master markas›n›n da Türkiye’deki temsilcili¤ini sürdürüyor.
80
Kaliteli ürün, yayg›n servis:
Formak A
merikan teknolojisiyle Çin’de üretilen Baoli markal› forkliftleri Türk sanayisinin hizmetine sunan Formak, uygun maliyet, yayg›n servis ve kaliteli ürün slogan›yla çal›fl›yor. Her türlü ihtiyaca yan›t verecek özelliklere sahip forklifleri satan ve kiralayan Formak, h›zl› büyümesini sürdürüyor. ‹fl makineleri aras›nda kullan›m› en yo¤un ürünlerden olan forklift, Türkiye’de de çok yo¤un kullan›yor. Forklift sat›fl› ve kiralamas› hizmeti veren Formak, birkaç y›l önce pazara girmifl olmas›na karfl›n baflar›l› grafi¤iyle dikkat çekiyor. Amerikan&Çin ortak yap›m› Baoli marka forkliflerin Türkiye distribütörlü¤ünü yapan Formak, ürünlerinin kalitesinin yan› s›ra yayg›n servis a¤› ile de müflteri memnuniyetini sa¤lam›fl durumda. fiirketin yöneticilerinden Aynur Do¤an ile Formak ve ifl makineleri sektörünü konufltuk…
hangi bir ürünün ilk sat›fl›n›n her zaman pazarlama bölümünce yap›labilece¤i, takip eden sat›fllar›n ise ancak iyi organize olmufl ve e¤itilmifl bir sat›fl sonras› hizmetleri deste¤i ile mümkün olabilece¤inin bilinci ile hareket eden Formak Forklift s›n›rs›z müflteri memnuniyetini her koflulda ön planda tutmay› prensip haline getirmifltir. Bu ba¤lamda Türkiye’nin her noktas›na yetkili sat›fl ve servis bayilerimiz ile servis hizmeti verebilme imkan›na sahip olan firmam›z, müflteri isteklerine an›nda cevap verebilecek servis araçlar›na, yeterli yedek parça stokuna ve tecrübeli teknisyen kadrolar›na sahiptir.
Müflterilerimizin sat›n ald›klar› makinelerin gerek garanti süresi içindeki ve gerekse garanti süresinin dolmas›ndan sonraki periyodik bak›mlar›n›n takip edilmesi, müflteriye hat›rlat›lmas› ve en uygun bir bak›m sözleflmesi çerçevesinde müflterimiz için kabul edilebilir fiyatlarla periyodik • Firman›z› k›saca tan›yabilir miyiz? bak›mlar›n›n yap›lmas› imkan›; müflteri odakl› sat›fl sonA. DO⁄AN - Firmam›z Formak Forklif Sat›fl ve Kiralama ras› hizmet anlay›fl›m›z›n sonucudur. forklift sektöründe 27 y›ll›k deneyimi ile birlikte Türkiye • Ürün portföyünüzü anlat›r m›s›n›z ve Genel Distribütörü oldu¤u Amerikan&Çin ortak yap›m› ürünleriniz özelliklerini ö¤renebiBaoli marka forklift ile Türkiye piyasas›na hizmet veriyor. lir miyiz? Formak Forklift sat›fl faaliyetine bafllad›¤› 2004 y›l›ndan bu yana geçen süre içinde dahil oldu¤u Türkiye pazar›nda üstün kalitesi ile kendisini müflterilerine kabul ettirdi. Her
‹fi MAK‹NALARI 81
A. DO⁄AN - Amerikan - Çin ortak üretimi olan Baoli forkliftleri, Çin Cumhuriyeti’nin JingJiang Sanayi Bölgesi’nde yüksek Amerikan teknolojisi kullan›larak üretiliyor. Baoli forkliftleri, tamam› CE belgesine sahip, 1,5 tondan 10 tona kadar her türlü dizel; 1,5 tondan 3,5 tona kadar elektrikli ve LPG’li forkliftlerden oluflan ürün yelpazesi ile istiflemede her soruna çözüm sunuyor. Baoli forkliftleri seri ve a¤›r kullan›m flartlar›nda, a¤›r yük kapasitelerinde; kapal›, yar› aç›k ve aç›k alanlarda çal›flmaya uygun tonajlarda, genifl görüfl alan› sa¤layan asansör seçenekleri ile tasarlanm›fl ergonomi harikas› diyebilirim. 1,5 tondan 10 ton kapasiteye kadar Baoli dizel forkliftlerinde piyasada tercih edilen Isuzu marka dizel motorlar kullan›l›yor. 1,5 tondan 3,5 ton kapasiteye kadar Baoli LPG forkliftlerinde ise piyasada tercih edilen Mitsubishi marka LPG’li motorlar kullan›l›yor.
A. DO⁄AN - Baoli forkliftleri uygun sat›n alma maliyeti, düflük iflletme giderleri ve genifl ürün yelpazesi ile istiflemede her soruna optimum çözümler sunuyor. Ülkemizde dizel ve LPG’li forkliftler elektrikli ekipmanlara göre daha fazla pazar pay›na sahip. Baoli forkliftleri dizel ve LPG forkliftlerinde yeterli stoklara sahiptir. 3 tonluk dizel forkliftlerimiz için yürütmüfl oldu¤umuz kampanya da pazarda olumlu karfl›land›. Müflteriler için en önemli noktalardan biri ürünün kalitesinin yan› s›ra sat›fl sonras› hizmettir. Formak Forklift, Baoli marka forkliftlere, 27 y›ll›k sektör tecrübesi ile hizmet veriyor. ‹htiyaç duyulan her türlü yedek parça stoklar›na sahip. Sat›fl sonras› hizmetleri ile müflteri memnuniyetini maksimum düzeye ç›kard›.
• Sizin ürünlerinizi kullananlar›n ifl yap›fl süreçleri nas›l etkileniyor? Bir di¤er deyiflle ifllerine nas›l bir katBaoli dizel ve LPG forkliftlerde, de¤iflik asansör seçeneklek› sa¤l›yorsunuz? ri, tam ayd›nlatma, sa¤ sol dikiz aynalar›, geri vites sesli alarm ve ›fl›kl› alarm›, kolay görülebilen dijital gösterge paneli, side shift (sa¤a sola kayd›rma ataflman›) ile sat›fla sunuluyor. Ayr›ca dizel forklitlerde operatör koruma kabinine monte edilmifl ikinci d›fl hava filtresi ile motorun daha sa¤l›kl› korunmas› sa¤lan›yor.
A. DO⁄AN - Küçük ve ya büyük her iflletmede forklift kullan›m›, ifl sürecinde kaybedilen zaman› minimuma indirerek ifl verimini art›r›yor. Forklift kullan›m› ile stoklama, boflaltma ve yükleme ifllemlerinde h›z kazan›lmakta ayr›ca insan gücüne gereksinimi de azalt›yor.
Sektörünüzün genel olarak de¤erlendirmesini • Ürünlerinizin kullan›m alan› neresidir daha çok hangi • sektörlere hitap ediyorsunuz? yapar m›s›n›z? Bugün içinde bulundu¤unuz durum ve A. DO⁄AN - Günümüzde forkliftler sayesinde, çal›flma or- gelecek beklentileriniz hakk›nda bilgi verir misiniz? tamlar›nda üretilen, sat›lan veya depolanan tüm ürünlerin zaman ve yer kayb› olmadan stoklanmas› sa¤lan›yor. Bu nedenle forkliftler her sektörde ve her büyüklükteki iflletmede kullan›l›yor. Baoli forkliftleri seri ve a¤›r kullan›m flartlar›nda, a¤›r yük kapasitelerinde rahatl›kla çal›flabildi¤i için metal, mermer ve inflaat sektörleri taraf›ndan özellikle tercih ediliyor.
A. DO⁄AN - 2007 y›l› seçim y›l› olmas›na ra¤men, Baoli marka forkliftlerin ilk 6 ayl›k sat›fllar› hedeflerimizle paralellik gösteriyor. Y›l›n ikinci yar›s›nda da pazar hareketlerinin olumlu olaca¤›n› düflünüyoruz. Bu y›l için müflteri memnuniyetine verdi¤imiz önem do¤rultusunda sundu¤umuz hizmetlere yenilerini eklemek ve ülkemiz co¤rafyas›nda çal›flan her makinemize en k›sa sürede ulaflmak için bayi say›m›z› art›rmak bafll›ca hedeflerimiz aras›nda • Ürünlerinizi rakiplerinizden ay›ran özellikler neleryer al›yor.
dir?
82
Küçükçekmece Belediyesi Geçekondu dönüflüm projesi iddial›
“AYAZMA-TEPEÜSTÜ KENTLEfiMEDE MODEL OLACAK” ‹ stanbul’un bat›s›nda yer alan ve yaklafl›k 700 bin nüfusa sahip olan Küçükçekmece do¤al, tarihi, arkeolojik, ekolojik de¤erlere sahip bir ilçemiz. ‹lçe, Olimpiyat Stad›, Toplu konut alanlar›, ulafl›m arterleri, TEM ve Uluslararas› Atatürk Havaliman› gibi ‹stanbul ili için önemli stratejik dinamikleri bünyesinde bar›nd›r›yor. Bunun yan›nda Küçükçekmece ayn› zamanda, gecekondu alanlar›, yasad›fl› yap›laflma ve plans›z geliflen yo¤un konut dokusu nedeniyle sosyal sorunlar›n yo¤un olarak yafland›¤› bir bölge.
Bu nedenle Küçük Çekmece Belediyesi kentsel dönüflüm projelerini gelifltirirken ön haz›rl›¤›n› titizlikle yapt›. Kas›m 2004’de gerçeklefltirilen Uluslararas› Kentsel Dönüflüm Uygulamalar› Sempozyumu kentsel dönüflümün yeni bir bak›fl aç›s›yla, yeniden tart›fl›lmas›n› sa¤lad› ve dünya örneklerinin neler oldu¤u gösterdi. Sempozyumun ard›ndan bafllat›lan kentsel dönüflüm çal›flmalar› kapsaml›, ciddi ve uzun erimli bir çal›flma olarak projelendirildi ve içinde bulundu¤umuz günlerde de sonuçlar› al›nmaya baflland›.
KENTSEL DÖNÜfiÜM 83 Küçükçekmece ilçesinde yer alan Ziya Gökalp Mahallesi Ayazma Mevkii ve Mehmet Akif Mahallesi Tepeüstü Mevkii gecekondu bölgeleri üzerinde iflgalci olan hak sahiplerine yönelik Kentsel Yenileme Projesi, 2004 haziran ay›nda bafllat›lm›flt›. Söz konusu ‹kitelli (Ayazma ve Tepeüstü Bölgeleri) – Halkal› Kentsel Yenileme (Gecekondu Dönüflüm) Projesinin hazine mülkiY›k›mdan sonra semt sakinleri geçici konutlara belediye taraf›ndan tafl›nd› yetindeki hak sahiplerinin kura çekiliflleri ise geçen y›l eylül ay›nda yap›ld›. Tapulu hak nunla birlikte AB destekli Yoksullu¤un Giderilmesi ve Sossahiplerine yönelik 2006 ekiminde bafllat›lan muvafakatna- yal ‹çerme Projesi çerçevesinde, 120 kiflinin mesleki e¤itimi me imzalama süreci devam ediyor. Geçti¤imiz nisan ay›nda ve 120 kiflinin de sosyal e¤itimine yönelik çal›flmalar aç›lan Kariyer Merkezi’nde bafllat›ld›.. 223 Tapulu hak sahibinin kura çekilifli tamamland›. Kentsel dönüflüm sadece fizik-mekan flartlar›n›n de¤ifltirilmesi de¤il. ‹çinde sosyal dönüflümü de bar›nd›ran bir süreç. Bu nedenle Ayazma ve Tepeüstü Kentsel Dönüflüm Projesi kapsam›nda yasal, ça¤dafl ve kaliteli fiziksel çevrenin oluflturulmas›na paralel olarak, bölge halk›n›n yeni yaflam alanlar›nda sosyal aç›dan aktif hale gelmelerini sa¤lamak ve ihtiyaç duyacaklar› destek ve hizmeti vermek amac›yla “Bizim Halk’a Sosyal Kalk›nma Program›” bafllat›ld›.
Bilgilendirme program› ile gerçeklefltirilecek olan seminerlerin ilki geçti¤imiz nisan ay›nda yap›ld›. Bu seminerler haftada bir kez olmak üzere sürdürülecek. Ayr›ca okuma-yazma kursuna yönelik kat›l›mc› tespit çal›flmalar›na da baflland›.
Proje kapsam›nda sivil toplum kurulufllar›, özel ve gönüllü teflebbüsler ve üniversiteler ile görüflülerek program paketleri oluflturuldu. ‹stihdam Program› kapsam›nda ise yoksullu¤un azalt›lmas› ve sosyal geliflimin sa¤lanmas› için haz›rlanan Yoksullu¤un Giderilmesi ve Sosyal ‹çerme Projesi AB taraf›ndan hibe ile desteklendi.
Sa¤l›k Program› ile bölge halk›n›n daha önce alamad›klar› sa¤l›k hizmetlerinin tamamlanmas› ve sa¤l›k bilincinin yükseltilmesi amaçlan›yor. Bölgedeki ihtiyaçlar tespit edilerek belli periyodlarda sa¤l›k taramalar› gerçeklefltiriliyor. Haz›rlanan broflür ve kipatç›klar seminerlerde ve sa¤l›k taramalar› s›ras›nda bölge halk›na da¤›t›l›yor. Belediye proje kapsam›nda alandaki özürlülerin tespit edilmesine yönelik çal›flmalara da bafllad›. Çal›flmalar sonunda Küçükçekmece Özürlüler Koordinasyon Merkezine yönlendirme yap›lacak.
Bizim Halk’a Sosyal Kalk›nma Program›n›n yürütülmesi için Bezirganbahçe Toplu Konut Alan›nda aç›lacak olan ‹rtibat Merkezi için inflaat ihale aflamas›nda. Proje kapsam›nda uygulanacak tüm aktiviteler bu merkezde gerçeklefltirilecek.
Sosyal Aktivite Program› ile bölge halk›n›n kentin sundu¤u sosyal aktivite olanaklar›ndan faydalanmalar›n› sa¤lamak amaçlan›yor. Çocuklara yönelik bir spor okulu faaliyetlerine bafllad›. Bunun yan›nda yetiflkinlere de hitap eden çeflitli gezi ve sosyal etkinlikler düzenleniyor.
Bizim Halk’a Sosyal Kalk›nma Program› dört ana paketten olufluyor: ‹stihdam Program›, Bilgilendirme Program›, Sa¤l›k Program›, Sosyal Aktivite Program›.
Söz konusu paket ile ulafl›lmak istenen nokta, güvenli, mutlu, sa¤l›kl›, yaflad›¤› kenti sahiplenmifl kentleflmifl bilinçli bir toplumu yarat›lmas›na katk› sa¤lamakt›r.
‹stihdam Program› ile nitelikli iflgücü oluflmas› ve ekonomik iyilefltirme amaçlan›yor. Konfeksiyon ara eleman› yetifltirmek üzre aç›lan kurslar e¤iitime bafllad›. Bu-
Ayazma – Tepeüstü Projesi Sosyal Kalk›nma Projeleri için bir model teflkil ediyor. Bu modelin yak›n gelecekte Küçükçekmece ilçe bütününe yay›lmas› hedefleniyor.
84
“Vatandafl oldu¤umu hiç unutmad›m” Tam 15 y›l Gaziantep’in belediye baflkanl›¤›n› yapan ve ad› ‘efsane baflkan’ olarak an›lan Celal Do¤an, flu günlerde yeniden siyasete haz›rlan›yor. Uzun y›llard›r çat›s› alt›nda bulundu¤u CHP’den Deniz Baykal’la olan sorunlar› nedeniyle ayr›lan Celal Do¤an, 32 yafl›nda oturdu¤u milletvekilli¤i koltu¤una yeniden oturmaya haz›rlan›yor. Gaziantep’i yeni bafltan yaratan ve modern bir kent haline getiren Celal Do¤an ile yerel yönetim anlay›fl›n›, Gaziantep’i ve do¤al olarak Gaziantepspor’u konufltuk.
• Uzun y›llar belediye baflkanl›¤› yapt›n›z. Sizce Türkiye’deki yerel yönetim ça¤dafl standartlara ulaflm›fl durumda m›? C. DO⁄AN - Türkiye, yerel yönetimlerle asl›nda cumhuriyet kurulmadan önce tan›flt›. 1870’lerde ‹stanbul ve birkaç kentte daha belediye oldu¤unu görüyoruz. Cumhuriyetin ilk y›llar›nda merkezi hükümetlerin her fleye yetiflemeyece¤i anlay›nca merkezdeki baz› yetkileri yerel yönetimlere aktard› ve belediyecilik bafllad›. Ancak, bu aradan geçen y›lla-
ra karfl› hala tam anlam›yla yerel yönetim yaklafl›m›n›n yerleflti¤ini göstermiyor. Cumhuriyetin ilk y›llar›nda yetiflmifl insan kayna¤› çok azd›, hatta okuma yazma bilen say›s› nüfusun yüzde 6’s› kadard›. O y›llarda Ankara gar›nda ‹stanbul’dan gelen tren beklenir, kolal› gömleklilere ‘müsteflar olur musunuz’ denirdi. O y›llarda yetkilerin merkezde toplanmas› anlafl›labilir ancak bu tutum daha sonra da devam etti.
• Bu yaklafl›m›n nedenleri nelerdir? C. DO⁄AN - 1924 Anayasas›’nda yerelleflme savunulmufl olmas›na karfl›n Ankara hiçbir zaman taflraya güvenmemifltir, bu nedenle de yetkilerini devretmemifltir. Daha sonraki y›llarda ise artan terör olaylar› nedeniyle yerel yönetimlerin güçlenmesi özellikle istenmemifltir. Bu nedenle yerel yönetimlerde olmas› gereken birçok yetki valilere verilmifltir, örne¤in il özel idareleri valiye ba¤l›d›r. Atanm›fllar›n görevi ilgili siyasi iktidar›, kendisini atayan› memnun etmektir. Oysa seçimle bafla gelenin görevi halk› memnun etmektir.
Belediyecilik partizanl›k yeri de¤ildir Hiçbir Antepli 15 y›l boyunca belediyeye gittim ben farkl› partiden oldu¤um için sorunumu çözmediler diyemez. Çünkü seçildi¤im gün beni belediyeye 10 bin kifli götürdü, kap›da parti rozetini ç›kar›p il baflkan›na verdim. Belediye baflkanlar› partilerinin baflkanlar› de¤il halk›n baflkanlar›d›r. Her belediye baflkan› bir parti taraf›ndan getiriliyor ancak kendini partiye esir düflmüfl hissediyor. Kimse kimseye gebe kalmamal›. Belediyeler istihdam yeri de¤il, organizasyon yeri olarak görülmeli. Ben baflkanl›k yapt›¤›m dönemde 2 bin 150 iflçi
azalt›p bunu kimseyi iflten ç›kararak yapmad›m, emekli olan›n yerine kimseyi almad›m. Tüm hizmetleri az parayla ve kaliteli yapman›n yolu samimi özellefltirmeyle olmal›. Bir dönem daha kalsayd›m 100 memur 100 iflçi b›rakacakt›m. Bu yaklafl›ma baz›lar› karfl› ç›k›yor ancak özellefltirme peflkefl çekme de¤ildir. Önemli olan vatandafl›n iyi hizmet almas›d›r, hizmeti kimin verdi¤i de¤ildir.
ESK‹ BAfiKANLAR 85
KENT PLANLAMACISI YOK • Elefltirdi¤iniz bu yönetim anlay›fl› Türkiye’ye neler kaybettirdi? C. DO⁄AN - Bunun bir güzel örne¤i fludur; Osmanl›’da dahil olmak üzere bugün hala bir kent planlamac›s› yoktur. Oysa bu co¤rafyada nüfus sürekli art›yor, sa¤l›ks›z bir büyüme oluyor. O nedenle ben uzun y›llar bugün uygulanmakta olan farkl› bir yap› önerdim. O da fludur, muhtarl›klar kald›r›lmal› ve yerel yönetimlere ba¤lanmal›d›r. O zaman köylerin her zerresi ilgili belediyeye ba¤lan›r. Böylece herkes yerel seçimlerde o kullan›r ve hizmet bekler. fiu anda ‹stanbul ve Kocaeli’nin her taraf› belediyelere ba¤l›d›r onun d›fl›nda 14 büyük flehirde nüfusuna göre belirli uzakl›klar belediyeler ba¤lanm›flt›r. Oysa biz örne¤in Gaziantep’te her köyün belediyeye ba¤l› olmas›n› istedik. En az›ndan hizmetlerinin verilmesi ve planlaman›n yap›lmas› için bu gereklidir. Tahrip olan su havzalar›, orman arazileri, çarp›k kentleflme planlama olmad›¤› için yaflanm›fl ve Türkiye tahrip edilmifltir.
270 PROJE HAYATA GEÇ‹RD‹K
mü tamamlanm›flt›. Bu projenin tamamlanmas›n› diliyorum. Kentimizin prestij simgelerinden biri olan ve ‘yap›lamaz’ denilen hayvanat bahçesi de ülke çap›nda örnek bir çal›flma. Kentin havas›n› de¤ifltiren bir proje, bunun da korunmas›n› diliyorum. Di¤er yandan yine kentin önemli bir sorunu olan canl› hayvan pazar›n›n kent d›fl›na ç›kar›lmas› da tamamlanmas› gereken bir çal›flma. Bafllanan ancak zaman nedeniyle bitirilmeyen kentsel dönüflüm de Gaziantep için önemli bir çal›flma. Bunun da bitirilmesi gerekiyor. Onun d›fl›nda Gaziantep için yap›lacak bir fley yok, yani biz temel sorunlar› çözülmüfl bir kent b›rakt›k.
• Önem verdi¤iniz ancak yapma f›rsat› bulamad›¤›n›z bir proje var m›? C. DO⁄AN - Baflkanl›¤›m döneminde sivil toplum kurulufllar›yla çok önemli projeler gerçeklefltirdik. E¤itim gönülleriyle birlikte Türkiye’nin en büyük projesini hayata geçirdik. Ancak eksik kalan tek konu sokak çocuklar› projesi oldu. 3 bin dönümlük bir yer sat›n al›p oray› sokak çocuklar›n›n bar›naca¤›, spor yap›p e¤itim alaca¤› ve meslek sahibi olaca¤› bir köy yapacakt›k. Çal›flmalar›na da bafllad›k ancak flu anda benim istedi¤im gibi gitmiyor.
• 3 dönem belediye baflkanl›¤› yapt›n›z. Bu sürede An• fiu anda yönetimde olan belediye tep’te neler de¤iflti, hangi projeleri yapt›n›z? hakk›ndaki düflünceleriC. DO⁄AN - Belediye baflkanl›¤›m döneminde toplam 270 niz nedir? proje hayata geçti. Tüm projelerimiz Antep’in sorunlar›n› çözmek ve gelece¤ini düflünerek yap›lm›flt›r. Tüm çal›flmalar›m›z 25-30 y›l sonras› düflünülerek hayata geçirildi. Mücavir alan› 31’den 71 bine ç›kard›k, kentin su sorununa 40 y›l sonraki nüfus hesap edilerek planland› ve üç ayr› yerden su getirdik. fiu anda her yerde kurakl›k nedeniyle su s›k›nt›s› yaflanmas› gündemde ancak Gaziantep üç ayr› merkezden beslendi¤i için s›k›nt› yaflamayacak. Ayr›ca kentin tüm ar›tma sorunu çözülmüfl durumda. At›k su, evsel at›klar, kat› at›k sorunu çözülmüfl durumda. Tüm bu projeler Antep’in nüfusu 2.5 milyon olarak hesaplanarak yap›ld›. Yani 2025 y›l›na kadar ar›tma sorunu yaflanmayacak. Hatta eskiden Suriye ile Türkiye aras›nda s›k›nt› yaratan at›k sorunu çözüldü.
• Altyap›n›n yan› s›ra kentin üstyap›s›n› ilgilendiren çal›flmalar›n›z da oldu mu? C. DO⁄AN - Tek tek neler yap›ld›¤›n› anlatmak yerine flöyle bir rakam verebilirim, kifli bafl›na yeflil alan 2 metrekareden 9 metrekareye ç›kar›ld›. Gaziantep’te Hyde Park’tan daha büyük olan 100. Y›l Kültür Park›’n›n çal›flmalar› bafllad› ve ben baflkanl›¤› b›rakt›¤›m dönemde 8 kilometrelik bölü-
C. DO⁄AN - Belediyeleri elefltirmek çok kolay. Ben birkaç y›l yönetimlere f›rsat verilmesi ge-
86
rekti¤ini düflünüyorum. Ben bugüne kadar belediye ile ilgili tek laf etmedim çünkü orada yaflayan insanlar bu de¤erlendirmeyi yapacak. Benim yapaca¤›m herhangi bir de¤erlendirme ‘subjektif ya da duygusal olarak görülebilir. En iyi karar› orada yaflayanlar verecektir.
VATANDAfi OLDU⁄UMU H‹Ç UNUTMADIM • 15 y›l›n ard›ndan seçimi kaybettiniz, neler hissettiniz? C. DO⁄AN - Ben 32 yafl›nda milletvekili oldum darbeyle meclisten uzaklaflt›r›ld›m. Bunlar benim uzak oldu¤um fleyler de¤il, ne ifl yaparsam yapay›m vatandafl oldu¤umu akl›mdan ç›karmad›m. fiu anda Türkiye’nin hangi flehrine gitsem belediye baflkan› gibi davranacaklar›n› biliyorum. Ben koltuklardan bir fley almad›m koltuklara bir fley vermeye çal›flt›m. 15 y›ll›k belediye baflkan›yd›m, AKP rüzgar› vard›, y›pranmam›flt›. Ayr›ca merkezi hükümet ile belediye baflkan›n›n ayn› olmas› avantaj olarak görüldü. Siyasette kimseye k›rg›nl›k, k›zg›nl›k olmaz. Asl›nda aday olmay› düflünmüyordum ancak çok ›srar ettiler.
• fiimdi yeniden siyasete dönüyorsunuz de¤il mi?
Baflkanl›¤›m döneminde sivil toplum kurulufllar›yla çok önemli projeler gerçeklefltirdik. E¤itim gönülleriyle birlikte Türkiye’nin en büyük projesini hayata geçirdik. Ancak eksik kalan tek konu sokak çocuklar› projesi oldu. C. DO⁄AN - CHP Baflkan› Baykal’la sorun yaflad›¤›m için ayr›ld›m, kalsayd›m etik davranmam›fl olurdum. Daha sonra bir parti kurma çal›flmam oldu ancak yanl›fl anlat›ld›. Oysa ben hayat›m boyunca insanlar› dil, cins, din, ›rk olarak ay›rmad›m. Yap›lan son mitingler taktire flayan olsa bile demokrasi temeli olmal›d›r. Türkiye’de yaflayanlar kamplara bölünmeye çal›fl›yor, gerginlik yarat›l›yor. Bu noktada DP’den ba¤›ms›z aday olaca¤›m henüz karar vermifl de¤ilim.
Herkes Gaziantepspor’a destek olmal› Futbol kulüpleri bir kentin tan›t›m› ve o kentte yaflayan insanlar için oldukça önemli. fiu anda Gaziantepspor zor günler geçiriyor, herkesin destek olmas› gerekiyor. Elbette profesyonel spor belediyelerin ve devletin ifli de¤il, devlet amatör sporlar› desteklemeli. Ancak büyük kulüplerin bütçeleriyle Anadolu tak›mlar›n›n mücadele etmesi çok zor. Bu nedenle sponsorlara ihtiyaç var. Yoksa fakir fukar›n›n paras›n› futbola harcamak zorunda kal›yor belediyeler. Son olarak ‹stanbul Belediyesi’nin futbol tak›m› Süper Lige ç›kt›, oysa Anadolu’dan bir tak›m gelseydi daha iyi olurdu çünkü Anadolu’da insanlar›n zaman geçirece¤i fazla seçenek yok.
88
Süreyya Pafla’n›n ruhu flad olacak Kad›köy Belediyesi Süreyya Operas›’n›n aç›l›fl› ekimde Bir opera binas› olarak yap›lm›flt› ama, Kad›köylüler onu Süreyya Sinemas› olarak biliyorlard›. Bir süredir Bahariye Caddesi’nin en güzel yerine konumland›r›lm›fl olan bu neo klasik binada restorasyon çal›flmalar› bafllat›lm›flt›. Kad›köy Belediyesi bu restorasyon projesi ile Tarihi Kentler Birli¤i ve Çekül Vakf› taraf›ndan düzenlenen “Kad›köy Buluflmas›”nda baflar› ödülü kazan›nca gözler tekrar neo klasik tarzda infla edilmifl bu binaya döndü. ‹lk milletvekillerinden Süreyya ‹lmen Pafla taraf›ndan infla edilen opera binas›n›n hikayesi böyle birinci dereceden tarihi eserlere reva görünenlerden çok farkl› de¤il. 1924-1926 y›llar› aras›nda yapt›r›lan operaya ve 6 Mart 1927’de tarihinde ihtiflaml› bir aç›l›fl yap›l›yor. Haftan›n belirli günlerinde salonlar› temsiller için kullan›lan binada teknik de¤ifliklikler yap›larak ilk kez sesli sinema Broadway melodisi Süreyya Opereti’nde gösterime giriyor. Ancak binan›n sahnesi 1932’de tamamlanabilmifl. Süreyya Paflan›n kendi aç›klamas›na göre sahne donan›m›, teknik araç gereçler servis odalar› tamamlanamad›¤› için bina sinema olarak kullan›l›yor.1936 y›l›nda yazl›k k›sm› aç›lan sinema 1950 y›l›nda Darüflflafaka’ya devrolunca cemiyete gelir elde etmek için ticari iflletmelere uzunca bir süre kiraya veriliyor. Böylelikle binan›n cephelerine çeflitli dükkânlar, ma¤azalar ilave ediliyor. ‹ç k›s›mlar›nda yine ticari amaçla salon ve fuayeye müdahale edilerek yeni mekânlar oluflturuluyor. Geçmiflte büyük davetlerin Cumhuriyet Balolar›’n›n yap›ld›¤› Balo Salonu bölümlere ayr›larak trikotaj atölyesi olarak kullan›l›yor. Bina ilk yap›ld›¤› dönemden bugüne kadar yap›lan eklentiler ve tahribatlarla özelli¤ini kaybetmeye yüz tutmufl. Mimari özellikleri ile, sinema balkon yap›s› tavan ve kornifllerdeki freskleri yan duvarlardaki tablolar› ile korunmas› gerekli tafl›nmaz kültür varl›¤› olarak
tescillenmifl olan bina, Kad›köy’ün kültür sanat hayat›na kazand›r›lmas› amac›yla Kad›köy Belediyesi taraf›ndan 40 y›ll›¤›na Darüflflafaka Cemiyeti’nden kiraland›. Yap› operasenfonik konser ve di¤er sergi salonu gibi bölümleri ile “Kad›köy Belediyesi Süreyya Operas› ” olarak bir kültür merkezine dönüfltürülecek. Bu amaç do¤rultusunda, proje çal›flmalar›na bafllanan binada rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri Kültür ve Tabiat Varl›klar› Koruma Kurulu’ndan onay al›narak uygulama h›zland›r›lm›fl. Zemin kat›nda girifl holünden fuayeye geçildi¤inde Süreyya Sinemas›’n›n sahne ve sinema olarak kullan›lm›fl olan salonuna ulafl›l›yor. Buras› binan›n en göz al›c› mekanlar›ndan biri. Merdivenler ile üst
MEKAN 89 kata ç›k›ld›¤›nda ise salonun her iki yan›nda localar var. Fuaye ile birlikte Cep Sinemas› ve ma¤azan›n üst kat› ve ofisler burada yer al›yor. Asma Katta makine dairesi, depo k›s›mlar› ve gelin odas› gibi mekanlarla bina, mimari karakterini kaybedercesine çeflitli parçalara ayr›lm›fl, mekansal bütünlü¤ü tamamen kaybolmufl bir hale getirilmifl. Kad›köy’ün en eski salonlar›ndan olan Süreyya binas› özellikle fuayesi ve salon k›sm› ile özel öneme sahip. Salonun giriflinde Süreyya ‹lmen’in ve Süreyya Opereti’nin Prima Donna’s› Suzan Lütfullah’›n büstleri bulunuyor. Giriflin iki yan›ndaki merdivenler balkona ve localara ç›k›l›yor. ‹ç k›sm›n tavanlar›nda ve kornifllerinde ise Bat› üslubu ile yap›lan freskolar yer al›yor. Salonun her iki kat›nda da localar, ana salona ilave olarak üst ön cephede bir resepsiyon salonu da bulunuyor. Mevcut durumda yazl›k sine-
man›n yerinde katl› otopark, resepsiyon ya da balo k›sm›nda ma¤aza deposu ve trikotaj atölyesi aç›lm›fl. Kaçak yap›lm›fl asma katlarla çirkin tafl›y›c›larla mekan tahrip edilimifl. Binan›n Bahariye Caddesi üzerindeki basamaklarla yükseltilmifl girifl k›sm›n›n üstü ferforje konstrüksiyon ve camla örtülmüfl. Oysa bina rölyefler ve masklar, cephedeki daire al›nl›¤›n her iki yan›nda bulunan kad›n kabartmalar› ile bina çok güzel bir neo klasik örne¤i. Yanda Kalfao¤lu Soka¤›’na bakan cephede ise, bir dizi yuvarlak kemerli arkad›n çevreledi¤i balkonlar yer al›yor. ‹ç mekanda ise fuayeden salona geçilen kap›n›n her iki yan›nda üst kattaki balkon ve localara ç›kan zarif merdivenler bulunuyor. Süreyya Opera Binas›, üstün nitelikli evrensel müzik ve senfonik eser, opera repertuar›n›n temsili ve icras›na imkan veren, Kad›köy’ün sanat hayat›na kimlik kazand›racak bir eser. Kurucusu Süreyya ‹lmen binay› Kad›köylülerin tiyatro ihtiyac›n› gidermek amac› ile yapt›rd›¤›n› söylememifl ve yine ‹lmen’e göre bu Süreyya Operas›“Türkiye’nin en büyük sahnesi”. Özellikle kullan›m ilkeleri ve flartlar›na ba¤l› kal›nd›¤›nda mimari özellikleri ile birlikte Kad›köy’ün en prestijli binalar›ndan birisi olacak. Yap›n›n restorasyonuna yönelik uygulama çal›flmalar› devam ediyor. 29 Ekim 2007 tarihinde Cumhuriyet Balosu’nun Süreyya Operas›nda yap›lmas› hedefleniyor. 20072008 sanat mevsiminde Ekim ay›ndan itibaren ‹stanbul Devlet Operas› temsillerine bafllad›¤›nda hem Kad›köylülerin gönlü hem de Süreyya Pafla’n›n ruhu flad olacak.
Bu çal›flma, özellikle korunmas› gerekli ça¤dafl sanat birikimlerimizden olan “opera” ifllevinin de özgün mekan›yla birlikte sürdürülmesine katk›s› ve kültür eksenli dönüflüm ad›na önemli bir örnek olmas› nedeniyle baflar› ödülününe lay›k görülmüfltür”
90
AB Süreci Türkiye’de Kat› at›k Yönetimi ve Çevre Sorunlar› Sempozyumu
TÜRKAY 2007’de YEREL YÖNET‹MLER, AKADEM‹K, ÖZEL VE DEVLET KURULUfiLARI BULUfiTU
T
ürkiye’nin kat›l›m sürecinde en çok zorlanaca¤› konular›n bafl›nda “çevre” sorunu geliyor. Türkiye’nin bu zorluklar›n fark›nda olarak AB’ye üyelik girifliminden ba¤›ms›z olarak da çevre sorunlar›n› çözümlemede yol kat etmesi gerekiyor. Bu nedenle uluslararas› kurulufllarla farkl› iflbirliklerine girilmesi gere¤i kendini dayat›yor. Hal böyleyken çevre mühendisli¤i mesle¤inin yaflad›¤› çeflitli sorunlar›n afl›labilmesi, geliflmesi ve ilerlemesi için bu mesle¤i yapan gerek akademisyenlerin gerek di¤er çevre mühendislerini bir araya getiren, fikir ve deney al›flve-
28-31 May›s 2007 tarihleri aras›nda ‹stanbul Lütfi K›rdar Uluslararas› Kongre ve Sergi Saray›’nda gerçeklefltirilen Türkay 2007“Avrupa Birli¤i Sürecinde Türkiye’de Kat› At›k Yönetimi ve Çevre Sorunlar› Sempozyumu” genifl ilgi gördü.
riflinde bulunabilecekleri platformlar yaratman›n önemi büyük. Bu kapsamda 28-31 May›s 2007 tarihleri aras›nda ‹stanbul Lütfi K›rdar Uluslararas› Kongre ve Sergi Saray›’nda gerçeklefltirilen Türkay 2007- “Avrupa Birli¤i Sürecinde Türkiye’de Kat› At›k Yönetimi ve Çevre Sorunlar› Sempozyumu” genifl ilgi gördü. Y›ld›z Teknik Üniversitesi Çevre Mühendisli¤i Bölümü ve ‹STAÇ A.fi. öncülü¤ü ile ‹stanbul Büyükflehir Belediyesi ve Çevre ve Orman Bakanl›¤› deste¤inde düzenlenen sempozyumda yerel yönetimler, akademik çevreler,
ÇEVRE PROJES‹ 91
özel sermaye ve devlet kurulufllar›n›n bulufltu¤u bir platform oldu. Sempozyumda, “AB Sürecinde Kat› At›k Mevzuat› ve Kat› At›k Yönetimi”, “Özel ve Tehlikeli At›klar”, “At›k De¤erlendirme Geri Dönüflüm Çal›flmalar›”, “Düzenli Depolama”, “S›z›nt› Suyu Yönetimi”, “Di¤er Bertaraf Metotlar› ve Ekonomik Analiz” gibi konu bafll›klar›nda çeflitli bildiriler sunuldu. ‹lk gün Çevre ve Orman Bakanl›¤› Müsteflar› Sn. Prof. Dr. H. Zuhuri SARIKAYA, ‹stanbul Büyükflehir Belediyesi Genel Sekreteri Sn. fiaban ERDEN, Y›ld›z Teknik Üniversitesi Rektörü Sn. Prof. Dr. Durul ÖREN, Y›ld›z Teknik Üniversitesi Çevre Mühendisli¤i Bölüm Baflkan› Sn. Prof. Dr. Ahmet DEM‹R ve ‹STAÇ A.fi. Proje Etüt Müdürü Sn. fienol YILDIZ aç›l›fl konuflmalar› yapt›lar. Ayr›ca sempozyum program›n›n ilk günü at›k yönetimi üzerine genel bir aç›l›fl oturumu yap›ld›. Oturumda yer alanlar aras›nda, Çevre ve Orman Bakanl›¤› Müsteflar› Sn. Prof.Dr. Hasan Zuhuri SARIKAYA, Çevre ve Orman Bakanl›¤› Müsteflar Yard›mc›s› Prof. Dr. Mustafa ÖZTÜRK, Stuttgart Üniversitesi Çevre Mühendisli¤i Bölümü Emekli Ö¤retim Üyesi Sn. Prof. Dr. Oktay TABASARAN, ‹.B.B. Çevre Koruma ve Kontrol Daire Baflkan› ve ‹TÜ Çevre Mühendisli¤i Bölümü
Ö¤retim Üyesi Doç. Dr. ‹brahim DEM‹R, ‹stanbul ‹l Çevre ve Orman Müdürü Doç. Dr. Mehmet Emin B‹RPINAR bulunuyordu. Sempozyumun ikinci ve üçüncü günü endüstriyel ve özel at›klar konusunda düzenlenen panellerde yurt d›fl›ndan konuflmac›lar kat›ld›lar. Dördüncü günü ise Yenibosna Aktarma Tesisi’ne, K›s›rmand›ra Kompost Tesisi’ne ve Odayeri Kat› At›k Düzenli Depolama Tesisi’ne 50 kiflinin kat›ld›¤› bir teknik gezi düzenlendi. Günde ortalama 150, toplamda 300 kiflinin kat›ld›¤› sempozyuma ilgi a¤›rl›kl› olarak Çevre ve Orman Bakanl›¤› ve Taflra teflkilat›n›n, belediyeler, üniversiteler, özel firma ve devlet kurulufllar›ndan gösterildi. Türkay 2007’in sponsorlu¤unu ise ‹mir Kimya, BKB, AMB, Norit, Ortado¤u fiirketler Grubu, Kata ‹nflaat, Hamle ‹nflaat, Mimko ve Çevka ‹nflaat üstlendi. Sponsorlar aras›nda yer alan Alman EON Enerji’nin ar›tma flirketi olan BKB, kat› at›klar konusunda Almanya pazar›n›n lider kuruluflu. Çal›flmalar›n› komflu ülkelerde geniflletmeyi hedefleyen BKB Türkiye pazar›nda da iflbirlikleri ar›yor.