ÖZMEN MALİ MÜŞAVİRLİK
HANGİ ŞİRKETİ KURMALIYIM ? Şirket kurmadan önce bilmeniz gereken konular nelerdir ? Hangi şirketi türünün sizin için daha avantajlı olacağını nasıl anlayabilirsiniz ? Mali Müşavir Evren ÖZMEN
DOĞRU ŞİRKET TÜRÜNÜ SEÇMEK Bu kitapçıkta neler var ? -Kuracağınız Şirketin türünü belirlerken dikkate alınacak faktörler - Şirketinizi kurmadan önce yapmanız gerekenler - Kurabileceğiniz Şirket Türlerinin neler olduğu - Şirket Türlerine göre vergi oranları - Şirket Kuruluş Sürecinde size düşen görevler - Şirket Türlerine göre kuruluş maliyetleri - Şirketinizi kendiniz kurup, kuramayacağınız - Şirket Adresi ile ilgili merak edilenler konular ...ve daha bir çok konu ile ilgili cevapları bulabilirsiniz !
ÖZMEN www.ozmconsultancy.com.
ŞİRKET TÜRÜNÜ, SEÇMEK ! Şüphesiz ki kendi işinizi kurmaya karar verdikten Bu kitapçıkta neler var ? sonra alacağınız en önemli kararlardan bir tanesi de hangi şirket türünün sizin için daha uygun olduğunu belirlemek. şirketin türünü belirlerken, başlangıç maliyetinden gelecek planlarınıza kadar gibi bir takım değişkenleri göz önünde bulundurmanız gerekiyor.
Aşağıda, her girişimcinin şirket türü seçmeden önce göz önünde bulundurması gereken bazı faktörler bulunuyor. · Şirket Kurma Maliyeti · Ticari faaliyetlerin ölçeği · Vergi oranları · Faaliyet gösterilen sektörün yapısı · Gelecekteki ihtiyaç duyulabilecek hususlara uygun olma · Çıkış Planları · Kurulacak şirket yeni ortaklara giriş kolaylığı sağlıyor mu ? · Yatırım alınıp, alınabileceği konusu · Şirketten para çekebilme durumu
ÖZMEN www.ozmconsultancy.com.
ŞİRKET TÜRÜNÜ, SEÇMEK ! Şirket kurmak isteyen bir çok kişinin aklında benzer sorular mevcut.
Bu kitapçıkta neler var ?
Bu sorular genel olarak ;
Hangi şirket türü kısa, orta ve uzun vadede benim için daha az maliyetli ? Kuruluş aşamasında maliyetler nedir ? Devamındaki süreçte hangi şirket türünde daha az vergi ve işletme maliyeti söz konusu (Hangi şirkette aracımın giderlerini vergiden düşebilirim ?) İşler ters gitti hangi şirketi en çabuk kapatabilirim ? İşler iyi gitti hangi şirketteki hisselerimi vergisiz satabilirim ? Kendi şirketimden para çekebiliyor muyum ? Şirket hesabım ile şahsi hesabım arasında para hareketi olabilir mi ?
ÖZMEN www.ozmconsultancy.com.
ŞİRKET TÜRÜNÜ, SEÇMEK ! İşletmenizin yasal yapısı, ödediğiniz vergi miktarı ve ödemeniz Buüzerinde kitapçıkta neler ? sahiptir. Uygun gereken vergi türleri önemli bir var etkiye şirket türü seçmek işiniz için çok önemli bir karar olup ,bu aşamada deneyimli bir mali müşavir ile görüşmek önemlidir. Bu şekilde şirketinizin türünün işinize ve kişisel ihtiyaçlarınıza uygun olmasını sağlayabilirsiniz. Şirket türlerinin neler olduğu konusunda bilgi vermeden sizlerden ricamız şirket kurarak hedeflediğiniz ciro rakamını ve yaklaşık maliyetlerinizi gösteren bir excel tablo hazırlamanız. Bu excel tablosunun aylık ve yıllık olarak hazırlanması önemli Biz de bu tablonun sizin ile beraber üzerinden geçerek vergi ve sigorta maliyetlerini ekleyeceğiz, böylece en azından ilk yıl takip edeceğiniz bir projeksiyon veya tahmini bütçeniz olacak.
ÖZMEN www.ozmconsultancy.com.
HANGİ TİP ŞİRKETLERİ KURABİLİRİM Bu kitapçıkta neler var ?
Ticaret Kanunumuza göre kurulabilecek şirket türleri 10'a yakın olmak ile beraber (Komandit,Kooperatif, Kollektif v.b.) bu kitapçıkta sizlere bilgi vereceğimiz şirket türleri aşağıdadır. Şahıs Şirketi Limited Şirket Anonim Şirket
ÖZMEN www.ozmconsultancy.com.
ŞİRKET TÜRÜNÜ, SEÇİMİNDE FAKTÖRLER !
Ha ng
iŞ irk Da eti h K M al a A ur iy m et z ak li ?
Şirket Kurma Maliyetleri Bu kitapçıkta neler var ? Bir önceki sayfada yazmış olduğumuz şirket türlerinin kuruluş maliyetlerini ve süreçlerini karşılaştırdığımızda şahıs şirketlerinin kuruluş maliyetlerinin çok daha düşük ve kolay olduğunu görüyoruz. Şahıs şirketleri internet üzerinden vergi dairesine hiç gitmeden kurulabilmektedir. Kuruluştaki maliyet sadece kira ve mali müşavir sözleşmesinin damga vergisidir. Resmi defterler için ayrıca bir ücret söz konusu değildir. Yaklaşık kuruluş maliyeti 100-200 TL civarındadır. Internet üzerinden şahıs şirketinizi nasıl kurabileceğiniz ile ilgili makaleye buradan ulaşabilirsiniz.
ÖZMEN www.ozmconsultancy.com.
ŞİRKET TÜRÜNÜ, SEÇİMİNDE FAKTÖRLER ! Şirket Kurma Maliyetleri-2 Bu kitapçıkta neler var ? Limited ve Anonim şirket kurma maliyetleri birbirlerine son derece yakın olup, kuruluş süreçleri şahıs şirketlerine göre biraz daha kapsamlı ve maliyetlidir. Kuruluş maliyetlerini oluşturan kalemler ticaret odasına ödenen harçlar ve diğer ödemeler ile şirket kurulduktan sonraki imza sirküleri için notere yapılan ödemelerdir. Ayrıca şahıs firmasında olduğu gibi devamında vergi dairesi damga vergisi ödemesi yapılmaktadır. Kuruluş resmi masraf tutarı 2500 TL civarındadır. Ancak çok detaylı ve bir çok alanda faaliyet gösterecek, birden fazla müdürü ve ortağı olacak bir anonim veya limited şirket kuruluşunun maliyeti daha fazla olmaktadır.
ÖZMEN www.ozmconsultancy.com.
ŞİRKET TÜRÜNÜ, SEÇİMİNDE FAKTÖRLER ! Şirket Kurma Maliyetleri-3 Bu kitapçıkta neler var ?
Şirket ana sözleşmesi hazırlanırken şirketin yapacağı işleri ve ileriye dönük hedeflerini belirleyip ona göre kapsamlı bir ana sözleşme hazırlamak düzgün bir başlangıç için son derece kritiktir. Ana sözleşmede yazan veya yazmayan bir metin yüzünden vergi istisnaları kaybedildiği gibi , kazanılması da mümkün olabilmektedir. (İnşaat-kdv-kurumlar v.b. veya yurtdışı yazılım hizmetleri gibi). Ayrıca Hukuki bir metin olan ana sözleşmeniz hazırlandıktan sonra kuruluşu mali müşavirlik ofisi yapıyor olsa bile tecrübeli bir hukukçuya gözden geçirtmenizi öneririz.
ÖZMEN www.ozmconsultancy.com.
ŞİRKET TÜRÜNÜ, SEÇİMİNDE FAKTÖRLER ! Ticari Faaliyetlerinizin Ölçeği Bir şirketin ticari faaliyetlerinin ölçeği, sunulan mal ve hizmetlere olan talebin boyutuna bağlı olarak hizmet verdiği pazarın büyüklüğüne bağlıdır. Sunduğunuz mal ve hizmetlere olan talebi değerlendirmenize müteakip şirket türünüzü seçerken dikkate Bu kitapçıkta neler var ? alacağınız faktörlerden bir tanesi de bu nedenle ticari faaliyetinizin ölçeğinin ne olacağıdır. Ticari faaliyetinizin ölçeği büyüdükçe kurumsal yapıya daha çok ihtiyaç duyacağınız için anonim veya limited şirket daha uygun gözükmektedir. Ayrıca vergi oranları, ölçeğiniz büyüdükçe şahıs firmalarını dezavantajlı hale getirmektedir. Faaliyet göstereceğiniz sektör Faaliyet göstereceğiniz sektörde mal ve hizmet sattığınız tedarikçileriniz belli bir şirket türünü size dikte ediyor mu ? Örnek olarak şahıs firması ile çalışmayı kabul etmeyen bazı kurumsal tedarikçiler mevcut olabilir. Veya faaliyet göstereceğiniz sektörde şahıs firması hemen kapanabildiği için ilgili sektörde muteber olarak kabul ediliyor mu ? Vadeli alım yapması kabul ediliyor mu ? gibi faktörleri dikkate almanız gerekmektedir.
ÖZMEN www.ozmconsultancy.com.
ŞİRKET TÜRÜNÜ, SEÇİMİNDE FAKTÖRLER !
Han
gi Ş
V er ir k et t gi Ö e D d er a h a A im ? z
Vergi Oranları
Bu kitapçıkta neler var ? Kuracağınız şirketin türünü seçerken vergi oranları belki de dikkate alacağınız en önemli kriter. Limited ve Anonim şirketlerde vergi oranı % 22 iken şahıs firmalarında vergi oranları % 15 den başlayıp % 35 e kadar çıkmaktadır. Örnek olarak hizmet sektöründeyseniz ve aylık ortalama 10.000 TL fatura düzenliyorsanız. ve giderleriniz az ise sizin için limited veya anonim şirket kurmak kurmak daha mantıklıdır veya yıllık belli tutarların altında kalıyorsanız şahıs daha avantajlıdır. Hangi şirket benim için daha avantajlı hesaplamak istiyorsanız; Aynı gelir ve gider tutarında hangi şirket türünde ne kadar vergi ödeyeceğinizi buradan hesaplayabilirsiniz. Limited ve Anonim şirketler arasındaki bütün farklar için bu linkte yeralan yazımızı mutlaka okumanızı öneririz. Şahıs şirketlerinin anonim veya limited şirketlerden farkları için ise linkteki yazımızı okuyabilirsiniz.
ÖZMEN www.ozmconsultancy.com.
ŞİRKET TÜRÜNÜ, SEÇİMİNDE FAKTÖRLER !
İşle r iy i gi tti h ver angi şi gisi z sa rkettek tabi liri i hissel m? erim i İşler ters gitti hangi şirketi en çabuk kapatabilirim ?
Çıkış Planları
İster limited-anonim ister şahıs şirketi sahibi olun mutlaka bir veya birden fazla çıkış planınız olmalı
Bu kitapçıkta neler var ?
Bu nedenle şirket kurmadan önce çıkış planlarını da mutlaka göz önünde bulundurmanız gerekli. Kısaca bilgi verirsek şahıs firmaları için kapanış işlemi çok kısa ve çok az maliyet ile gerçekleştirilebilirken limited ve anonim şirketlerde en az altı ay beklenmeli ve tasfiye masraflarına katlanılması gerekmektedir. Şirket hisselerinizi satarak çıkmak isterseniz anonim şirketlerde hisselerinizi elde etmenizden en az iki yıl sonra satarsanız belli şartları da yerine getirerek vergi ödemiyorsunuz ancak limited şirkette böyle bir avantaj mevcut değil. Çıkış planı sadece firmayı kapatmak değil devretmek olabileceği için aşağıdaki seçeneklerde söz konusudur. -Firmayı çalışanlara satmak -Firmayı rakibe satmak -Ortağınıza Satmak gibi Sonuç olarak hangi çıkış planının sizin için daha kolay olacağı da şirket türü seçiminde önemli bir kriterdir.
ÖZMEN www.ozmconsultancy.com.
ŞİRKET TÜRÜ SEÇIMİNDE SIK YAPILAN HATALAR Yıllık Gelir Gider Projeksiyonu yapılmadan firma türünün Bu kitapçıkta neler var ? belirlenmesi Ana sözleşme hazırlanırken özensiz hareket edilmesi nedeni ile vergisel avantaj yaratacak veya kaybettirecek ifadelerin eklenmemesi veya eklenmesi ( Taşınmaz satış kazancı, yurtdışı yazılım v.b. konular gibi) Sektördeki tedarikçilerin belli bir firma türü dikte edip, etmediklerini bilmeden şirket türüne karar verilmesi veya o sektör için muteber sayılmayan bir şirket türü seçimi ( Örnek olarak inşaat sektöründe şahıs firması gibi ) Hangi Şirket Tipinin hangi risklere ve borçlara karşı koruduğunu tam bilmeden karar vermek Şirketin yönetimi konusunda ortak veya ortaklar ile tam bir anlaşma olmaması Hedef ve vizyona uygun şirket türünü seçmemek. ( Örnek firmanızdaki hisselerinizi satmayı düşünüyorsanız vergi avantajı olmayan limited şirket kurma hatası veya sürekli sermayenizi artırmanız gerekecek ise kayıtlı sermaye sistemini seçmemek gibi) Sektörünüz konusunda bilgi sahibi olmayan veya hizmet kalitesi yeterli olmayan danışmanlık (hukuk-mali) firmalar ile çalışılması nedeni ile hatalı yönlendirilerek uygun olmayan şirket tipinin belirlenmesi
ÖZMEN www.ozmconsultancy.com.
ŞAHIS FİRMASI AVANTAJ DEZAVANTAJLAR A V A N T A J L A R Kolay ve Düşük Maliyetli Kuruluş ve Kapanış işlemleri (Internet Üzerinden) Ana sözleşme, Yönetim kurulu kararı v.b. gibi kurumsal formalitelerin veya Bu kitapçıkta neler var ? yasal prosedürlerin olmaması Gelir Vergisi Beyannamenizde vergisel olarak indirim konusu yapılabilecek daha çok gider çeşiti olması ( Eş, Çocuk sağlık, eğitim v.b.-belli bir oranda) Şirketten para çekerken ayrıca yükümlülüklerin olmaması (Karın tamamının çekilebilmesi) Şirkete Sermaye konulması zorunluluğu bulunmaması Genç Girişimci Gelir vergisi ve Bağkur avantajından faydalanılabilmesi
D E Z A V A N T A J L A R Artan oranlı vergi yükü. Kar üzerinden hesaplanan vergi oranının belli tutardan sonra anonim ve limited şirketlerden yüksek olması Şirketin bütün borçlarından vergi ve sigorta şahsi mal varlığı ile sorumluluk İşletmenin sürekliliğine duyulan güvenin az olması (çünkü tasfiye süresi yok hemen kapatılabilir )
ÖZMEN www.ozmconsultancy.com.
LTD-A.Ş AVANTAJDEZAVANTAJLAR A V A N T A J L A R Sabit Oranlı Vergi (%22) Borçlardan sorumluluk şahıs şirketlerine göre daha sınırlı Bu olması kitapçıkta neler var firmasına ? Kurumsal bir yapıya sahip nedeni ile şahıs göre reputasyonunun daha fazla olması Ortak sayısının artırılabilmesi ve birden fazla ortaklı yapılar için uygun olması Anonim şirketlerin halka açılma, tahvil çıkarma gibi imkanlarının olması
D E Z A V A N T A J L A R Şirket kuruluş maliyetinin şahıs firmasına göre daha yüksek olması ( Ticaret odası ve noter masrafları nedeni ile ) Şahıs firmasına göre daha yüksek running costs Bazı değişikliklerin tescile tabi olması ve masrafı ( Adres değişikliği, ortak değişikliği, sermaye artırımı v.b.)
ÖZMEN www.ozmconsultancy.com.
ŞİRKET KURMADAN ÖNCE YAPMANIZ GEREKENLER NELERDİR ? 1 Tahmini Gelir ve Giderleri yazmak Bir excel tablosuna tahmini olarak aylık ve yıllık bazda gelir ve giderlerinizi mutlaka yazın. Bu gelir ve gider tahminini yaparken işler kötü giderse rakamlar ne olur, çok iyi gider ise rakamlar ne olur, ortalamada gider ise rakamlar ne olur tek tek yazın. Bu tablo aynı zamanda hangi tip şirketi kuracağınıza da karar vermenizi sağlayacak, o yüzden çok önemli
2 Vergisel Avantajlar Yapacağınız işte vergisel avantajlar var ise önceden bu konuları mali müşaviriniz ile netleştirin.( Yurtdışı yazılım ve mühendislik hizmetleri ise nasıl ilerlenmesi gerektiğini öğrenin )
3
Ne Zaman, Kime, Neden, Ne kadar ödeyeceksiniz ? Şirketinizi kurmadan önce veya her ayın başında mutlaka bir ödeme takviminiz olsun
ÖZMEN www.ozmconsultancy.com.
ŞIRKET KURULUŞU SIRASINDA SIZIN YAPMANIZ GEREKEN NELERDIR ? Şirketinizin İsmi Ne Olacak ? Bu noktada sizin yapmanız gereken aklınızdaki isimleri mali müşaviriniz ile paylaşmak, mali müşaviriniz bu isimlerin sizin için uygun olup, olmadığını Bu kitapçıktaunvanınız neler var ? olmak zorunda değil. kontrol ederek size bilgi verecek. Şirket Türkçe İleride marka tescili yapacaksanız, şirketiniz ile markanızın adı aynı olmak zorunda değil merak etmeyin. Şirketinizin unvanını seçerken akılda kalıcı bir isim bulmanız bundan sonraki süreçte size faydası olabilir. Şirketinizin Sermayesi Ne Olacak ? Limited şirket ise en az 10.000,00 TL, Anonim Şirket ise en az 50.000,00 TL olmak zorunda. Burada önemli olan kurarken bloke ettirmek v.s.değil. Sermaye belirlerken dikkat edeceğiniz konular 1-Şirketinizin kuruluş ve ilk sene ihtiyaç duyacağı tutarın ne olduğu 2-Kredi Kullanmayı planlayıp, planlamadığınız. Basitten gidelim, bir yazılım şirketi kuracaksanız ve en az üç tane iyi bilgisayar ve güçlü bir server alacaksınız. Zaten bunları almak en az 20.000 TL gibi bir rakam olacağı için şirketin sermayesinin 10.000 TL olması yeterli değil. Şirketi kurmadan önce en azından sabit maliyetlerinizi netleştirip sonrasında sermaye tutarına karar vermek gereklidir
ÖZMEN www.ozmconsultancy.com.
ŞIRKET KURULUŞU SIRASINDA SIZIN YAPMANIZ GEREKEN Şirketin Adresi Ne olacak ? NELERDIR ? Bu kısmen daha kolay, şirketinizin çalışma tarzına ve yapısına göre belirleyeceğiniz bir konu. Şirketinizin adresini aşağıdaki yöntemlerden birini seçebilirsiniz. Home Office Olarak evinizi gösterebilirsiniz. ( Eviniz kira ise ev sahibi ile konuşmak gerekli. Ayrı bir kira sözleşmesi olmaz ise bütün kira tutarı üzerinden yapmak zorundasınız. Bu stopaj kitapçıkta neler var ? Stopaj nedir derseniz Örnek olarak evinizin kirası 1000.00 TL- Brüt Kira 1.250-Stopaj 250 -Devlete ödenecek tutar ) Sanal Ofis veya Yasal Adres temin eden firmalar ile sözleşme yapabilirsiniz. Son dönemde daha gözde ve bizce de daha mantıklı olan yöntem bu tip firmalar ile çalışmak. Fatura düzenledikleri için katma değer vergisini de ayrıca indirim konusu yapabiliyorsunuz. Şirketinize ait bir işyeri açmak Bu durumda da eğer bir işyeri kiralayıp orada faaliyetlerinizi yürütecekseniz işyeri sahibinin şirket veya firma olmasına göre stopaj ödeme yükümlülüğü veya fatura karşılığı ödeme durumu söz konusu olabiliyor. Bu konuyu mali müşavirinize sormadan hareket etmeyin. Ortak Çalışma Alanı kiralayan ofisleri işyeri olarak kullanmak Çok tercih edilen bir yöntem olduğunu gözlemliyoruz. Yazıcı telefon v.b. hizmetleri de alabiliyorsunuz.
ÖZMEN www.ozmconsultancy.com.
ÖZMEN MALİ MÜŞAVİRLİK Stock up on winter clothing! Her Türlü Görüş, Öneri ve Sorularınız için bize aşağıda yer alan bilgilerimiz üzerinden ulaşabilirsiniz WWW.OZMCONSULTANCY.COM info@ozmconsultancy.com +90 216 352 29 61 +90 216 510 59 19-20
İçerik ve Tasarım: Mali Müşavir Evren ÖZMEN
Ataşehir Deluxia Palace-Teknik Yapı A-157/158/288 Batı Ataşehir İstanbul