วารสาร ARTS ฉบับปฐมฤกษ สิงหาคม 2551
1
(ฉบับปฐมฤกษ)
Contents
สมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถทรงพระราชสมภพในวันศุกรที่12สิงหาคมพ.ศ.2475ทรงเปนพระธิดาองคใหญในพระวรวงศกรมหมื่น จันทบุรีสุรนาถและหมอมหลวงบัวกิติยากรสมเด็จพระนางเจาฯพระบรมราชินีนาถเมื่อทรงพระราชสมภพทรงมีฐานันดรศักดิ์เปนหมอมราชวงศและ พระนาม“สิริกิติ์”ซึ่งมีความหมายวา“ยังความปลื้มปติ ยินดี และ เกียรติยศ มาสู ตระกูล กิติยากร”อันเปนพระนามซึ่งพระบาทสมเด็จพระปกเกลา เจาอยูหัวรัชกาลที่7ทรงพระกรุณาโปรดเกลาฯพระราชทาน(ภาพวาดเสนโดยนายรุงศักดิ์ดอกบัวศิษยเกาคณะวิจิตรศิลปมหาวิทยาลัยเชียงใหม)
2• ถArt News อยแถลงขาวหอศิลป/ขาววิจิตรศิลป
• โครงการนิทรรศการศิลปะภาพพิมพรวมสมัย “PRINTSASPRINTS2008” • LeParadisdesFleursครั้งที่7
3• มายาการ Article และความจริง
7 Fine Arts News 5• เจดีArtFile • กราบครุปูจาสรวงสาอาจารยเจา ยชางลอมกับพระพุทธศาสนา ลังกาวงศในประเทศไทย • สรุปวงเสวนาสื่อใหมสิงคโปร • เปิดฝกอบรมศิลปะสีน้ำ • lปิดฝึกอบรมศิลปะสำหรับเด็ก
• นิทรรศการภาพถายเงาแหงกรุงเยรูซาเลม • โครงการแลกเปลี่ยนนักศึกษา
8 •Artist จรูญบุญสวน
คณะผูจัดทำ
บรรณาธิการบริหาร: สมเกียรติ ตั้งนโม. กองบรรณาธิการฉบับปฐมฤกษ: วีระพันธ จันทรหอม, ศุภชัย ศาสตรสาระ, สุวิทย คิดการงาน. ฝายประสานงาน: สุวิทย คิดการงาน. ฝายการจัดการความรู: วีระพันธ จันทรหอม. ฝายศิลป: วรรณชัย วงษตะลา (ศิษยเกาวิจิตรศิลป มช.) ฝายเผยแพร: เลขานุการคณะ และพนักงานสายสนับสนุนสำนักงานคณะวิจิตรศิลป มหาวิทยาลัยเชียงใหม หนังสือพิมพขาวหอศิลป จัดทำขึ้นเพื่อเปนสื่อกลางระหวางกิจกรรมดานการศึกษาศิลปะ การวิจัย การบริการ และการทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรม ของคณะวิจิตรศิลป กับบุคคลและสถาบันภายนอกที่สนใจเรื่องคุณคาทางศิลปะและสุนทรียภาพ. ขาวและเนื้อหาขอมูล บทความทุกชนิดที่ปรากฏบนหนังสือพิมพนี้ ยินยอมสละลิขสิทธิ์ใหกับ สังคมไทย เพื่อประโยชนทางวิชาการ
Art News ถอยแถลงขาวหอศิลป ขาววิจิตรศิลป ขาวหอศิลป/ขาววิจิตรศิลป (ฉบับปฐมฤกษ) นี้ตั้งใจใหเปน สวนหนึ่งของนโยบายหอศิลปมีชีวิตและกระฉับกระเฉง(livelyartmuseum)ซึ่งกอนหนานี้ลางผูคนมานานกลาวคือกิจกรรมและนิทรรศการ ศิลปะตางๆซึ่งจัดแสดงที่หอศิลปมหาวิทยาลัยเชียงใหมในหลายป ที่ผานมานั้นนับจากวันเปดงานนิทรรศการศิลปะแลวก็แทบจะไมมีผูคน เขาชมผลงานอีกเลยทำใหเกิดความสิ้นเปลืองและไมบรรลุวัตถุุประสงค ของการจัดตั้งหอศิลปเทาที่ควรดวยเหตุนี้คณะกรรมการหอศิลปภายใต การเปลี่ยนแปลงมหาวิทยาลัยเชียงใหมเปนมหาวิทยาลัยในกำกับจึงมี ความคิดที่จะปรับปรุงเรื่องกายภาพสภาพแวดลอมรวมทั้งเนื้อหาสาระ เกี่ยวกับหอศิลปใหมีพลวัตมากขึ้น ในแงกายภาพและสภาพแวดลอมจะจัดใหมีการแสดงผลงานศิลปะ และกิจกรรมตางๆที่เกี่ยวของโดยเนนใหกิจกรรมและนิทรรศการของ หอศิลปสื่อสารกับผูคนเปนที่รับรูและเขาใจไดดวยการติดปายชื่อผลงาน พรอมคำอธิบายงานตามมาตรฐานนอกจากนี้ยังจัดใหมีการอภิปรายถึง ผลงานศิลปะที่จัดแสดงดวยทุกครั้งพรอมติดตั้งเครื่องคอมพิวเตอรในการ ใหขอมูลเกี่ยวกับหอศิลปและนิทรรศการศิลปะตั้งแตอดีตจนถึงปจจุบัน ขณะเดียวกันจะจัดใหมีภัณฑารักษอาสาสมัครโดยคัดเลือกจาก นักศึกษาศิลปะปสุดทายจากสาขาจิตรกรรมประติมากรรมภาพพิมพ ศิลปไทยออกแบบและสื่อศิลปะ,นักศึกษาศิลปะระดับปริญญาโทของ คณะวิจิตรศิลป,ทำหนาที่ภัณฑารักษพิเศษเพื่อใหความรูและอธิบาย ผลงานใหกับผูเขาชมเปนหมูคณะระหวางวันเสารและอาทิตยอยาง สม่ำเสมอ บริเวณหอศิลปจะจัดใหมีหองสมุดศิลปะและหองฉายภาพยนตร เพื่อใหผูสนใจนักเรียนนักศึกษาและประชาชนเขามาคนควาขอมูล เกี่ยวกับศิลปะและความรูเกี่ยวเนื่องโดยจะติดตอกับสำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยเชียงใหมเขามามีสวนรวมในการตระเตรียมหองสมุดเฉพาะ ทางดังกลาวรวมกับหองสมุดคณะวิจิตรศิลปเพื่อสรางบรรยากาศแหง การเรียนรูและบันเทิงการศึกษา(edutainment)มาเสริมบรรยากาศ คุณภาพชีวิต สวนหนึ่งของกลุมอาคารหอศิลปมหาวิทยาลัยเชียงใหมจะจัดให มีหองจำหนายหนังสือและโปสการดศิลปะ,ภาพผลงานศิลปะ(art gallery)ทุกแขนงของนักศึกษาคณาจารยศิษยเกาและศิลปนโดยทั่วไป ทั้งนี้เพื่อการเผยแพรและชวยสนับสนุนการสรางสรรคผลงานของผูทำงาน ดานศิลปะและทำใหผูผลิตผลงานทั้งหลายไดมีโอกาสพบปะแลกเปลี่ยน เรียนรูและตลาดงานศิลปะเพื่อเปนสวนหนึ่งของการปฏิสัมพันธกับสังคม ในขณะเดียวกันพื้นที่บางสวนของหอศิลปที่มีบรรยากาศรมรื่น ยังจะจัดใหมีศิลปะการแสดงอาทิเชนดนตรีในหอศิลปทั้งแนว ลานนารวมสมัยแจซดนตรีคลาสสิคและการแสดงนาฏกรรม หุนกระบอกรวมถึงการฉายภาพยนตรเพื่อใหหอศิลปที่เคยเนนเฉพาะ เรื่องของทัศนศิลปเขาประสานรวมตัวกับศิลปะแขนงอื่นๆอยางครบถวน และเปนการเติมเต็มหอศิลปที่เคยเงียบเหงาเกิดสุมเสียงและสำเนียงแวว หวานเสริมบรรยากาศแหงหอศิลปที่มีชีวิตชีวา การอบรมศิลปะซึ่งกอนหนานี้คณะวิจิตรศิลปเคยดำเนินการแต เฉพาะภายในคณะในภาคฤดูรอนเชนการอบรมศิลปะเด็กในอนาคตอัน ใกลคณะกรรมการหอศิลปมีความประสงคที่จะจัดใหมีการฝกอบรมทาง ดานศิลปะทุกประเภทโดยจัดขึ้นที่บริเวณหอศิลปมหาวิทยาลัยเชียงใหม เพื่อตอบสนองตอความตองการใหกับประชาชนนักศึกษาและนัก วิชาการโดยทั่วไปที่สนใจสรางสรรคผลงานทางดานนี้มารวมใชเวลาฝกฝน กับกิจกรรมที่เสริมคุณภาพชีวิตไมวาจะเปนการจัดอบรมสีน้ำสีน้ำมัน การเขียนภาพเหมือนการเขียนภาพทิวทัศนการจัดดอกไมการทำความ เขาใจศิลปะอยางงายและการฝกฝนดานดนตรีและการแสดงทุกประเภท ในสวนของการปรับปรุงดานเนื้อหาของหอศิลปมหาวิทยาลัย เชียงใหมคณะกรรมการไดตกลงรวมกันที่จะจัดใหมีกิจกรรมเสวนา ทางศิลปวัฒนธรรมและความรูเกี่ยวเนื่องเปนประจำกลาวคือทุกๆสอง สัปดาหจะจัดใหมีกิจกรรมดังกลาวขึ้นในบริเวณหอศิลปและโรงละคร สลับกันไปนอกจากนี้ยังไดมีการปรับปรุงเว็บไซตของหอศิลปใหบรรจุ เรื่องราวเกี่ยวกับศิลปะประวัติศิลปนขาวนิทรรศการศิลปะทั่วโลกและ ประวัติผลงานแสดงของหอศิลปเพื่อเผยแพรบนไซเบอรสเปซ สวนขาวหอศิลป/ขาววิจิตรศิลปฉบับนี้ถือเปนสวนหนึ่งของ กิจกรรมขางตนโดยมีพันธกิจเพื่อสื่อสารกับผูคนในแวดวงมหาวิทยาลัย เชียงใหมสถาบันสอนศิลปะตางๆทั่วประเทศตลอดรวมถึงโรงเรียนใน กลุมเปาหมายและสื่อมวลชนทั้งสวนกลางและสวนภูมิภาคเพื่อใหทราบ ถึงกิจกรรมของหอศิลป,คณะวิจิตรศิลป,และมหาวิทยาลัยเชียงใหม ลาสุดคณะกรรมการหอศิลปมหาวิทยาลัยเชียงใหมไดเปดให มีระบบสมาชิกหอศิลปขึ้นโดยมีวัตถุประสงคใหสมาชิกมีสวนรวมกับ กิจกรรมของหอศิลปทั้งในแงของการใชบริการตางๆในอัตราพิเศษเชน การอบรมทางดานศิลปะการเขาชมการแสดงดนตรีละครศิลปะและ กิจกรรมอื่นๆรวมถึงการรับขาวสารกอนคนอื่นโดยชำระคาสมาชิกเปน รายป ถนนนิมมานเหมินทรจังหวัดเชียงใหมถือเปนเสนทางคมนาคม ที่สำคัญสำหรับนักทองเที่ยวที่เดินทางมาจากสวนกลางครึ่งของความ ยาวของถนนสายนี้ตั้งแตโรงแรมอมารีรินคำจนถึงสามแยกหอประชุม มหาวิทยาลัยเชียงใหมถือไดวาเปนถนนสายบันเทิงที่สำคัญของ เชียงใหมซึ่งมีรานรวงตางๆมากมายสำหรับการช็อปปงรานอาหารและ รานกาแฟสวนอีกครึ่งหนึ่งจากสามแยกหอประชุมฯจนถึงสาธารณสุข กลับเงียบเหงารางผูคนและบริเวณลานโลงของหอศิลปมหาวิทยาลัย เชียงใหมกลายเปนเพียงที่จอดรถจากนี้ไปเราพยายามที่จะปรับปรุงให ชวงถนนสวนนี้เปนแหลงของคุณภาพชีวิตควบคูไปกับบันเทิงการศึกษา ซึ่งหวังเปนอยางยิ่งวาความคิดความฝนเหลานี้จะเปนจริงขึ้นมาไดก็ดวย การประสานความรวมมือกันทุกฝาย สมเกียรติตั้งนโม คณบดีคณะวิจิตรศิลปมหาวิทยาลัยเชียงใหม สิงหาคม2551
www.finearts.cmu.ac.th www.finearts.cmu.ac.th/cmuartcenter
2 Arts Arts august august 2008 2008
อชัยวุฒิ
PRINTS AS PRINTS
2008
โครงการนิทรรศการศิลปะภาพพิมพรวมสมัย วันที่ 7 - 31 สิงหาคม 2551 ณหอนิทรรศการศิลปวัฒนธรรมมหาวิทยาลัยเชียงใหม จ.เชียงใหม่ วันที่ 4 – 26 ธันวาคม 2551 ณหอศิลปวัฒนธรรมภาคตะวันออก มหาวิทยาลัยบูรพา นิทรรศการศิลปะภาพพิมพรวมสมัยจัดขึ้นโดยอาจารยและ นักศึกษาคณะวิจิตรศิลปมหาวิทยาลัยเชียงใหมเนื่องในโอกาส ครบรอบ25ปคณะวิจิตรศิลปคณะวิจิตรศิลปไดเปดทำการสอน หลักสูตรศิลปบัณฑิตขึ้นในปพ.ศ.2526สาขาวิชาภาพพิมพได เริ่มตนการเรียนการสอนเปนเพียงรูปของกลุมวิชาโทตอมาเมื่อปพ.ศ. 2528จึงไ ดรับอนุมัติใหเปดเปนสาขาวิชาภาพพิมพโดยตรงสวนหนึ่ง ในวัตถุประสงคของหลักสูตรวิชาเอกภาพพิมพในระดับปริญญาตรีนี้ คือการผลิตบัณฑิตที่มีทัศนคติอันดีงามมีความคิดริเริ่มสรางสรรค มีความคิดกาวหนาทันตอพัฒนาการของวิทยาการแขนงนี้รูจักวิจารณ ถายทอดและเผยแพรความรูดานศิลปะดวยความรับผิดชอบตออาชีพ ตลอดจนสังคมสวนรวม นอกเหนือจากการอบรมสั่งสอนและการเรียนการสอนตาม หลักสูตรแลวสาขาวิชาภาพพิมพยังสนับสนุนและกระตุนใหนักศึกษา
ไดนำผลงานการสรางสรรคออกไปเผยแพรตอสาธารณชนดวย การนำผลงานไปจัดแสดงในรูปแบบของนิทรรศการเปนการฝกฝน ประสบการณทางการแสดงออกสูสังคมซึ่งถือเปนการบริการวิชาแก ชุมชนและการทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรมของชาติ การจัดทำโครงการแสดงนิทรรศการศิลปะภาพพิมพรวมสมัย “PRINTS AS PRINTS 2008”ของอาจารยและนักศึกษาคณะ วิจิตรศิลปมหาวิทยาลัยเชียงใหมหวังเปนอยางยิ่งวาการฝกฝน ประสบการณทางการแสดงออกสูสาธารณชนในครั้งนี้จักได เปนประโยชนตอตัวนักศึกษากอนการกาวยางเขาสูวงการศิลปะ ในอนาคตนอกจากการแสดงนิทรรศการศิลปะแลวสาขาวิชา ภาพพิมพยังไดมีการจัดทำกิจกรรมทางวิชาการในการเรียนรูและ การฝกปฏิบัติจริงเพื่อการเผยแพรความรูความเขาใจทางดาน ศิลปะภาพพิมพในกระบวนการตางๆเชนภาพพิมพแมพิมพพื้นฐาน ภาพพิมพแมพิมพไมและภาพพิมพอื่นๆแกนักเรียนนักศึกษา และสถาบันการศึกษาที่สนใจในชวงการแสดงนิทรรศการการ แสดงนิทรรศการและกิจกรรมวิชาการดังกลาวจะเปนเครื่องแสดง ใหประจักษวาสาขาวิชาภาพพิมพคณะวิจิตรศิลปมหาวิทยาลัย เชียงใหมมีความมุงมั่นในการเผยแพรและทำนุบำรุงศิลป วัฒนธรรมของชาติสืบตอไป
นิทรรศการประจำเดือนสิงหาคม–กันยายน2551 จัดแสดง ณ หอนิทรรศการศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยเชียงใหม ระเวลา
นิทรรศการ
พื้นที่
1
7–29ส.ค.51
นิทรรศการกลุมคิดถึงบาน
ชั้น2ดานหนาและดานหลัง
2
8–31ส.ค.51
นิทรรศการศิลปะภาพพิมพรวมสมัย“PrintsasPrints2008”
ชั้น1ดานหลัง
3
9–10ส.ค.51
งานแสดงดนตรีและการแสดงชุดแมน้ำ
โรงละคร
4
14-29ส.ค.51
นิทรรศการภาพถาย“เงาแหงกรุงเยรูซาเลม”
ชั้น1ดานหนา
5
22–23ส.ค.51
งานนาฏยเปงใจครั้งที่2 นาฏยกรรมรวมสมัยแหงสองโลก
โรงละคร
6
24ส.ค.51
งานTheDuetStudentRecital2008
โรงละคร
7
31ส.ค.51
คอนเสิรตนักเรียนโรงเรียนปฤษฐาการดนตรี(เมโลดี้เฮาส์)
โรงละคร
8
1-25ก.ย.51
ศิลปะของอาจารยและนักศึกษาสาขาวิชาศิลปศึกษา คณะศึกษาศาสตร์
ชั้น1ดานหนา
9
4-28ก.ย.51
วิทยานิพนธระดับบ ัณฑิตศึกษา
ชั้น1ดานหลังหองเล็กและชั้น2ทั้งหมด
10
12ก.ย.51
สัมมนาภาควิชาภาพพิมพและเลี้ยงสงผศ.สมพรรอดบุญ
โรงละครและบริเวณสนามหญา
11
27-28ก.ย.51
สัมมนาวิชาการนักศึกษาป.โทสาขาจิตรกรรมคณะวิจติ รศิลป์มช.
ชั้น1ดานหนาและโรงละคร
12
1–31ต.ค.51
รักษสิ่งแวดลอมความพอเพียง
ชั้น1ดานหลัง
Le Paradis des Fleurs ครั้งที่7
คณะวิจิตรศิลป มหาวิทยาลัยเชียงใหม จะจัดงาน Le Paradis des Fleurs ครั้งที่ 7 ระหวางวันศุกรที่ 5 - วันอาทิตยที่ 7 กันยายน 2551 ณ ลานกิจกรรม ชั้น G ศูนยการคาเซ็นทรัลพลาซา เชียงใหม แอรพอรต การจัดงานครั้งนี้เปนการจัดแสดงประติมากรรมดอกไมขนาดใหญโดยมีผูชวยศาสตราจารยสุนันทารัตนาวะดี เปนประธานการจัดงานทั้งนี้ภายในงานทานจะไดรับชมผลงานของนักศึกษาปจจุบันและศิษยเกาที่มีผลงานเปนที่ยอมรับของสังคมอาทิผลงานการออกแบบแฟชั่นSOCIETEASTORYโดยคุณสุกฤษฏิ์แกวดำผลงานการออกแบบแฟชั่นNOPPARATCHARAPOKโดยคุณนพรัตนชราพกซึ่งเปนFashionYoungDesignerของELLEตลอดจน การสาธิตการจัดดอกไมประเภทตา งๆอาทิการประดิษฐตกุ ตาจากดอกบัวการประดิษฐตกุ ตาหงสจากดอกรักการสาธิตและอบรมการจดั ดอกไมจากศษิ ยเกาวทิ ยากรมอื อาชีพ คุณสนุ สิ าศรีวงศจากรานIrisและคุณดนัยวรพิศาลการสาธิตการแตงหนาFloralMakeupCreationจากทีมงานศิษยเกาคณะวิจิตรศิลปโดยคุณสุทธิพันธเหราประกวดชุด สวยดวยดอกไมสดผสมวัสดุประดิษฐและการแขงขันจัดดอกไมชิงรางวัลมากมาย
Article จุดประสงคข องงานศิลปะ จะตองเปดเผยคำถาม ซึ่งไดซอนเรนคำตอบตางๆเอาไว Jam e s Bald win ฟสิกสค ือรูปแบบหนึ่งของความเขาใจอยางแจมแจง ดังนั้นม ันจึงเปนรูปแบบหนึ่งของศิลปะ Dav idBoh m
ILLUSION/REALITY
มายาการ และ ความจริง มายาการ และ ความจริง
ศิลปะและฟสิกส คูทแี่ ปลกหนาตอกัน ศิลปะและฟสิกสคือคูที่คอนขางจะแปลกหนาตอกัน ในสาขาวิชา ตางๆมากมายของมนุษยนั้น สามารถจะแบงเปนเพียงสองวิชานี้ไดไหม ที่ ดูเหมือนจะเบนออกจากกันอยูตลอดเวลา กลาวคือศิลปนใชจินตนาภาพ และวิธีการอุปมาอุปมัย สวนนักฟสิกสใชตัวเลขและสมการ ศิลปะตีวงอยูรอบๆอาณาเขตแหงจินตนาการของคุณภาพเชิง สุนทรีย เปนเรื่องของอารมณความรูสึกที่ดึงออกมา สวนฟสิกสดำรงอยู ในโลกของความสัมพันธตางๆทางคณิตศาสตรที่โอบลอมเปนละลอก ทามกลางคุณสมบัติตางๆฟสิกสเปนวิทยาศาสตรที่แนนอน มีความนา เชื่อถือโดยทั่วไปแลว ผูที่ใหการสนับสนุนแตละกลุม (ศิลปะและฟสิกส) คอนขางมีทัศนคติที่ตายตัวและมีความเห็นตรงขามกันคนละขั้วเลยทีเดียว ในมหาวิทยาลัย นักศึกษาศิลปะซึ่งมีความรูและความคิดกาวหนา โดยปกติ พวกเขาจะไมผสมปนเปกับคูเหมือนของเขาในวิชาฟสิกส,ดวย การเทียบเคียงกันโดยบังเอิญ (ศิลปะและฟสิกสใหความสนใจในเรื่องแสง สี รูปทรง และอื่นๆคลายกัน)แตอยางไรก็ตามความรูทั้งสองสาขานี้ในเชิงการ ศึกษา ดูเหมือนวาจะมีบางสิ่งบางอยางรวมกันนอยมากมีไมมากนัก หากจะ มีการอางอิงบางในเชิงศิลปะกับตำรามาตรฐานบางเลมของวิชาฟสิกส สวน นักประวัติศาสตรศิลปทั้งหลายก็แทบจะไมเคยตีความผลงานของศิลปนคน หนึ่งคนใดที่ทำงานเกี่ยวกับเรื่องแสง ในแนวทางความคิดที่อยูในกรอบโครง ของวิชาฟสิกสเลย แมวา ทั้งๆที่สิ่งที่ปรากฏออกมานั้นจะดูเหมือนวามีความแตกตางกัน จนไมอาจปรองดองกันได แตก็ยังมีลักษณะเบื้องตนบางอยางที่เกี่ยวโยงกัน อยางเปนรูปธรรมในสาขาวิชาเหลานี้ ศิลปะในเชิงปฏิวัติ (Rev olu tio n a r y art)และฟสิกสเกี่ยวกับภาพทางสายตา (vis io n a r yphy sics )ทั้งสองวิชานี้ เปนเรื่องของการสืบสวนเขาไปหาธรรมชาติของความเปนจริงดวยกันทั้งคู Roy Lih ten s tein,ศิลปน Pop ar tของทศวรรษ 19 6 0 เคยประกาศ เอาไววา “การรวมเอาความรับรู คือสิ่งที่ศิลปะไปเกี่ยวของทั้งหมดสวน Sir ls sac New tonอาจจะพูดขึ้นมาในทำนองนี้เชนเดียวกันเกี่ยวกับฟสิกส พวกเขาไดถูกนำเขาไปเกี่ยวของกับการรับรูที่เปนองคระบบดวยเหมือนกัน ในขณะที่ระเบียบวิธีของทั้งสองศาสตรนั้นแตกตางกันอยางถึงรากทีเดียว ศิลปนและนักฟสิกสตางก็มีสวนในความปรารถนาที่จะคนหาหนทางที่เปน ชิ้นสวนซึ่งประสานกันอยางแนบแนนของความจริง อันนี้คือพื้นฐานที่มี อยูรวมกัน ซึ่งทำใหศาสตรทั้งสองมาบรรจบกัน PaulGau g uin เคยพูดเอาไวครั้งหนึ่งวา “ ศิลปนนั้น มีอยูเพียง สองประเภทเทานั้น กลาวคือ ประเภทแรกเปนพวกที่ชอบปฏิวัติ และ ประเภทที่สอง เปนพวกที่ชอบคัดลอกผลงานของคนอื่น ม าเปนของ ตน (plag iaris ts )”ศิลปะประเภทที่จะนำมาพูดคุยในบทความชิ้นนี้ จัด เปนพวกปฏิวัติทั้งหลาย ทั้งนี้เพราะมันเปนผลงานของคนที่นำเอาความ เปลี่ยนแปลงอยางสำคัญมาสูโลกทรรศนของอารยธรรมและในหนทางที่ ขนานกัน แมวาพัฒนาการของฟสิกส บอยครั้งมักจะขึ้นอยูกับการสนับสนุน ตางๆมากมายของผูทำงานที่เปนคนซึ่งมีความคิดริเริ่มและเปนผูที่อุทิศตน อยางมาก แตก็มีโอกาสอันนอยนิดเทานั้นของประวัติศาสตรที่นักฟสิกสคน หนึ่ง จะมีความเขาใจที่อยูเหนือโลกแหงเหตุผล (tran s ce n d en tin s ig ht)ใน ฐานะที่เปน “เพลิงขนาดใหญของความแจมแจง”(co n fla g r atio n ofcla r ity) ซึ่งไดยอมใหศิลปนและนักฟสิกสบางคนไดเห็นในสิ่งที่ไมเคยมีใครเห็นมา กอนหรือจินตนาการไปถึง และเปนพวกเขานั่นแหละ –ศิลปนนักปฏิวัติและ นักฟสิกสที่เกี่ยวกับภ าพทางสายตา –ผูซึ่งไดรับการจับคูกันในหนาประวัติ ศาสตร นกั ฟส กิ ส กค็ ลายกบั นกั วทิ ยาศาสตรอน่ื ๆคอื เริม่ ตนดว ยการแบงแยก “ธรรมชาติ”ออกเปนสวนๆที่แตกตางของความเปนจริงมาวางเคียงกันและ สังเคราะหมันเขาดวยกัน ดังนั้นจึงอยูบนกระบวนการ การทำใหสมบูรณ (Com ple tion ) ,ผลงานทั้งหมด นั้นเปนสิ่งที่ยิ่งใหญกวาผลบวกของสวนตางๆ เขาดวยกัน มันคอนขางจะเปนการตัดกันในเรื่องของเทคนิคที่นำมาใชโดย ศาสตรทั้งสองนี้ นักเขียนนวนิยาย Vla d im ir Nab ok ov เขียนเอาไววา “มัน ไมมีวิทยาศาสตรที่ปราศจากจินตนาการ-ความคิดฝน และมันไมมีศิลปะที่ ปราศจากความจริง”
จุดเริ่มตนของวิทยาศาสตรตางๆ ภายใตขอบเขตเรื่องราวของวิทยาศาสตร สำหรับในบทความนี้จะให ความสนใจเกี่ยวกับเรื่องของฟสิกส ซึ่งไดพัฒนามาในชวงระหวางไมกี่รอยๆ ป แตอยางไรก็ตาม ผูอานจะตองไมลืมวา นักฟสิกสในปจจุบันไดสวมใส เสื้อคลุมตัวหนึ่งท ี่ไดรับการสงทอด ลงมาจากยุคสมัยตางๆบรรดานักฟสิกส ก็คือตัวแทนยุคใหมของขนบประเพณีที่แตกตางและโดดเดนอันหนึ่ง ซึ่ง ยอนกลับไปสูนักวิทยาศาสตรคนแรกๆที่เปนพวกนักเทววิทยาคริสเตียน,นัก ปรัชญาธรรมชาติ,บรรดาพระนอกรีต,และหมอผีในยุคหินเกา,บุคคลพิเศษ เหลานี้ไดมีสวนชวยสรางหรือใหการสนับสนุนตอการเติมแตงแผนภาพอัน ไมมีขอบเขตจำกัดของธรรมชาติ นักฟสิกสคนแรกนาจะเปนคนหนึ่งที่คนพบ วา เขาจะสรางไฟขึ้นมาไดอยางไร ?
ขาพเจาเลือกฟสิกสขึ้นมาโดยเฉพาะก็เพราะวา ใ น ศตวรรษนี้วิทยาศาสตรเชิงวัตถุทั้งหมดตางเรียนรูวา พวกมัน ทอดสมอหรือยึดเหนี่ยวอยูกับหินกอนนี้ สวนวิชาเคมีก็เริ่มตนขึ้น มาโดยการพยายามที่จะพิสูจนและจำแนกธาตุแทตางๆ,และมัน ไดกลับกลายไปเปนการถูกละลายสูกฎที่เกี่ยวเนื่องกับเรื่องของ อะตอม สวนดาราศาสตรเริ่มตนขึ้นในฐานะที่เปนความหลงใหล อันหนึ่งในความเคลื่อนไหวของสรวงสวรรค (ทองฟา)และกาวหนาไปสูการสืบสวนเขาไปในเรื่องราวของ การจดั ระบบสรุ ยิ จกั รวาล ทกุ วันนีใ้ นการศกึ ษาเกีย่ วกับกาแลกซ่ี ตางๆนักดาราศาสตรฟสิกสไดมีการพูดถึงกฎตางๆที่ควบคุม พลังและวัตถุ จากการถือกำเนิดขึ้นของมันในศาสตรของการ แบงแยกประเภทของพวกอริสโตเทเลี่ยน สำหรับชีววิทยา ได วิวัฒนไปสูการศึกษาเกี่ยวกับการปฏิสัมพันธกันทางฟสิกสข อง อะตอมในชีววิทยาโมเลกุล,(mole c u la r bio lo g y),วิชาฟสิกส ใน ระยะเริ่มตนเปนสาขาหนึ่งทามกลางสรรพศาสตรจำนวนมาก แตสำหรับใน ศตวรรษนี้ มันไดกลายมาเปนศาสตรที่ไดรับการยกยองอยูบ นบันลังค ใน ฐานะกษัตริยแหงวิทยาศาสตร (kin g ofthe scie n c e s ) ทัศนศิลป แรกทีเดียวเกิดขึ้นกอนภาษาและคำอธิบาย ในกรณีของทัศนศิลป นอกเหนือจากความจริงอันกระจางแจง ความจริงที่เลียนแบบและความจริงในทางการตีความแลว ก ็ยังมีศิลปน อยูไมมากนัก ที่ไดสรางสรรคภาษาหนึ่งซึ่งเกี่ยวกับสัญลักษณสำหรับสิ่ง ตางๆเทียบเคียงกับ Sig mun d Fr eu d ใน Civ iliz atio n an d itsDis co n tents (อารยธรรม และความไมพอใจ)ไดเปรียบเทียบความกาวหนาของผูคน ทั้งหมดในอารยธรรมหนึ่งกับการพัฒนาของปจเจกชนขาพเจาเสนอวา นวัตกรรมใหมอยางถึงรากของศิลปะปรากฏเปนรูปรางในขั้นตอนกอนที่จะ เปนคำพูดเกี่ยวกับแนวความคิดใหม ซึ่งในทายที่สุดแลว จะเปลี่ยนแปลง ไปสูหนทางใหมๆที่จะคิดเกี่ยวกับความจริงวา เริ่มตนขึ้นดวยการดูดซับจาก ภาพตางๆที่ไมคุนเคย,การตรวจทานอันนี้นำไปสูความคิดท ี่เปนนามธรรม ตางๆซึ่งตอมาภายหลังจึงใหกำเนิดในเรื่องของ”ภาษา”และ”คำอธิบาย”
อันนี้มากเทาๆกันกับพวกผูใหญ พวกเรามักจะไมใครทราบวา เมื่อ เราเขาไปผูกมัดกับความคิดที่เปนนามธรรม เรามิไดคิดในหนทางของความ เปนภาพแตอยางใด แนวความคิดตางๆอยางเชน “ความยุติธรรม”, “เสรีภาพ”,หรือ “เศรษฐศาสตร”อาจถูกนำมาคิดอยางถี่ถวนในใจโดย ปราศจากการพึ่งพาอาศัยภาพในใจใดๆ(mentalpic tur e) ขณะที่มันไมเคย มีการลงมติกันอยางถึงที่สุดระหวางคำพูดและภาพ เราเปนสิ่งที่มีชีวิต เผาพันธุหนึ่งที่ตองขึ้นอยูกับความเปนนามธรรมของภาษา และสวนใหญ แลวในทายที่สุด คำพูดก็จะเขามาแทนที่ภาพตางๆ เมื่อเราครุนคิด ไตรตรอง หวนรำลึก รำพึงรำพัน และจินตนาการ โดย ทั่วไปแลวเรากลับคืนสูวิธีการที่เปนเรื่องภาพ (ซึ่งมองเห็นไดในใจ)แตเพื่อที่ จะดำเนินการใหบรรลุผลสำเร็จในหนาที่อันสูงสุดของสมอง ความคิดที่เปน นามธรรม เราไดละทิ้งประโยชนของภาพลักษณตางๆไป และสามารถที่จะ ดำเนินการโดยปราศจากการพึ่งพาอาศัยพวกมันอีก ดวยความถูกตอง เรา เรียกแบบฉบับนี้ทางความคิดวาความเปน “นามธรรม”(ab strac t)อันนี้ เปนความมีอำนาจและการกดขี่หรือความเปนเผด็จการของภาษา เพื่อที่ จะติดปายชื่ออันหนึ่งกับบางสิ่งบางอยาง และนี่คือการเริ่มตนเกี่ยวกับการ ควบคุมเหนือสิ่งนั้น พระผูเปนเจาทรงสอนอดัมเพียงอยางเดียว ค ือ การตั้งชื่อ หลังจากที่พระผูเปนเจาไดสรางสรรคอดัมขึ้นมา แลว ภาระหนาที่ประการแรกสุดของพระองคก็คือ จะ ตองสั่งสอนอดัมใหทำการเรียกชื่อบรรดาสัตวทั้งหมด พระผูเปนเจาทรงสอนอดัมจนเขาไดบรรลุถึงความ ชำนาญและความคลองแคลวอันนี้ และอดัมก็บรรลุถึง อำนาจการครอบงำเหนือสัตวปาทั้งปวง รวมทั้งสัตวปก ทั้งหมดขอใหหมายเหตุลงไปดวยวา พระผูเปนเจามิได สั่งสอนอะไรแกอดัมเลยที่เหมาะสมและเปนประโยชน ดังเชนเรื่องจะสรางไฟขึ้นมาไดอยางไร หรือวิธีการ ประดิษฐคิดสรางหอก หรือหลาวขึ้นมาสักอันหนึ่ง? พระองคทรงสอนเขาใหเอยชื่อแทน,คำพูดตางๆยิ่งกวา ความเขมแข็งหรือความเร็ว คำพูดไดกลายเปนอาวุธ ตางๆที่มนุษยไดนำมาใชเพื่อทำใหธรรมชาติเชื่องลง และถูกกดขม ใครคือผ ูสรางสรรคจินตนาการที่มากอนภาษา ห รือคำอธิบาย เปนเพราะวาก ระบวนการกัดเซาะเกี่ยวกับภ าพตางๆโดยคำพูด นั้น เกิดขึ้นมานับตั้งแตยุคตนๆเลยทีเดียว พวกเราลืมไปวาเพื่อที่จะเรียนรู บางสิ่งใหมๆอยางถึงราก อันดับแรกเราตองการที่จะจินตนาการถึงมัน.คำ วา “จินตนาการ”อันที่จริงหมายถึง “การสรางภาพ”(makean im ag e) พยานหลักฐานของการแสดงออกตางๆที่พวกเราใช ถูกใชเมื่อตองตอสูกับ ไอเดียหรือความคิดใหมอันหนึ่ง เชน “ขาพเจาไมสามารถสรางภาพมันขึ้นมา ได”,“ขอใหขาพเจาสรางตุกตา (แบบจำลอง)ในใจขึ้นมาอันหนึ่ง,และ “ขาพเจาพยายามที่จะหลับตานึกถึงมัน”ถา,ดั่งที่ขาพเจานำเสนอ,ภาระ หนาที่อันนี้เกี่ยวกับการจินตนาการ,คอนจะเปนการชี้ขาดตอพัฒนาการ ของเด็กทารกคนหนึ่ง และยังปรากฏอยูในอารยธรรมสวนใหญดวย ถัดจาก นั้นใครกันเลาที่สรางสรรคจินตภาพใหมๆที่มากอนไอเดียหรือความคิด นามธรรมและภาษาที่ใชในการอธิบาย ?เขาผูนั้นก็คือ “ศิลปน”นั่นเอง ในลำดับถัดไป ขาพเจาจะแสดงใหเห็นถึงวาทำอยางไร ศิลปะที่มี ลักษณะของการปฏิวัติ (rev olu tio n a r yar t)สามารถที่จะเขาใจไดในฐานะที่ เปนขั้นตอนกอนที่จะมีคำพูด (prev er balstag e) ของอารยธรรมหนึ่ง ซึ่งใน ตอนแรกตองแขงขันตอสูกับความเปลี่ยนแปลงครั้งใหญในการรับรูเกี่ยวกับ โลก เพื่อที่จะเพิ่มเติมในรายละเอียดเกี่ยวกับบ ทสรุปนี้,ขาพเจาจะตรวจสอบ งานศิลปะ ไมเพียงในแงของสุนทรีภาพเทานั้น ที่สามารถสรางความพึง พอใจใหกับสายตาของเรา แตจะตรวจคนในแงที่มันเปนระบบหนึ่งซึ่งคอย ตักเตือนเรามาแตเนิ่นๆเกี่ยวกับความคิดที่รวบรวมกันขึ้นมาของสังคมหนึ่ง
พระผูเปนเจาทรงสอนอดัมเพียง อยางเดียว คือ การตั้งชื่อ, คำพูดไดกลายเปนอาวุธต างๆ ที่มนุษยไดนำมาใชเพื่อทำให ธรรมชาติเชื่องลง และถูกกดขม ยกตัวอยางเชน ลองสังเกตเด็กทารกบางคนที่เอาชนะสภาพแวดลอม ตางๆของพวกเขายาวนานกอนที่จะมีคำพูดเกิดขึ้นมา เด็กเล็กๆไดพัฒนา ความสัมพันธระหวางภาพลักษณของขวดนมใบหนึ่งกับความรูสึกพึงพอ ใจ อยางคอยเปนคอยไป เด็กเล็กๆไดสะสมภาพลักษณของขวดนมตางๆ อยางหลากหลาย อันนี้เปนความสามารถที่นางงงวยเกี่ยวกับวา ขวดนมใบ หนึ่งเมื่อมองจากมุมมองที่ตางกัน มันจะเปลี่ยนแปลงรูปรางไปอยางนาทึ่ง ทีเดียว จากรูปทรงกระบอก สูรูปไข และสูรูปทรงกลมในการสังเคราะห ภาพตางๆเหลานี้ ความสามารถทั้งหลายเชิงมโนคติ (co n c e p t)ที่เกิดขึ้น ของเด็กไดประดิษฐภาพนามธรรมขึ้นมาภาพหนึ่ง ซึ่งโอบลอมความคิดหรือ ไอเดียเกี่ยวกับกลุมกอนทั้งหมดของวัตถุตางๆเอาไว ที่เขาหรือเธอจะจดจำ มันไดตอไปภายภาคหนาวาเปนขวดนม ขั้นตอนอันนี้ในความเปนนามธรรม ไดยอมใหเด็กทารกเขาใจความนึกคิดเกี่ยวกับความเปนขวดนม ซึ่งยังคง ไมมีภาษา,แตเด็กทารกสามารถมีความปรารถนาในเชิงสัญลักษณอยางมี เจตจำนงได คำพูดเขามาแทนที่ภาพ ตอจากนั้น สวนของสมองที่เรียกวา Broc a ’s ar ea ไดมีการเชื่อม ตอกันระหวางแกนประสาทตางๆซึ่งไดบรรลุถึงการวิเคราะหทางดาน ตัวเลข มันไดเปดสวิทชอยางรวดเร็วใหสวางขึ้นโดยทันใดดวยพลังอันวิเศษ ของภาษา โรงงานผลิตคำอันนี้ มันดังชึกชักตลอด (คลายเสียงเครื่องจักร) ใหกำเนิดเสียงตางๆซึ่งจะแทนที่และเขามาบดบังภาพทั้งหลายในชวงตนๆ ในทันทีที่เด็กๆเริ่มเชื่อมโยง “ภาพลักษณของขวดนม”กับคำวา “ขวดนม” คำๆนั้นก็จะเริ่มบดบังหรือปกคลุมภาพนั้น
Arts august 2008
3
Article ศิลปะที่ปรากฏตอสายตา (vis io n a r yar t)หรือทัศนศิลป มัน ปลุกเราสมาชิกคนอื่นๆใหตื่นตัวอยูเสมอวา การเปลี่ยนแปลงทางแนวคิด นั้น เปนเรื่องที่เกี่ยวกับส ิ่งที่เกิดขึ้นในระบบความคิดที่ใชในการรับรูโลก. Joh n Russell นักวิจารณศิลปะคนหนึ่งใหความเห็นวา “มันมีพลังของ การรูเห็นและเขาใจอันพิเศษ (cla ir voy an c e ตาทิพย)อยูในงานศิลปะ ซึ่งพลังอำนาจอันนั้นเรายังไมคนพบชื่อ,และยังคงใหคำอธิบายมันได นอยมาก” ศิลปนล้ำหนามากอนนักฟสิกส ทั้งๆที่แตละสาขาวิชาจะมีภาระความรับผิดชอบคลายๆกัน แตใน การมองเห็นของศิลปนนั้น มีลักษณะเหมือนกับจะเห็นเหตุการณลวงหนา พิเศษ ซึ่งนำหนามากอนสมการตางๆของนักฟสิกส ศิลปนนั้นไดหลอม รวมอยางลึกลับเขาไปสูผลงานตางๆของพวกเขา อันเปนรูปลักษณตางๆ ของการอธิบายในเชิงฟสิกสที่เกี่ยวกับโลก ซึ่งวิทยาศาสตรไดคนพบตอมา ภายหลัง ศิลปน ดวยความรับรูแตเพียงเล็กนอย หรือไมเคยรูเลยเกี่ยวกับสิ่งที่ กำลังดำเนินไปในสาขาฟสิกส เขาไดจัดการใหภาพลักษณและอุปมาอุปมัย ตางๆที่เพอฝนใ หปรากฏตัวขึ้นมา ซึ่งมันเหมาะเจาะอยางนาตะลึง เมื่อมัน เขาไปเพิ่มเติมแกโครงรางความคิดในการปรับปรุงแกไขตอมาของบรรดา นักฟสิกสทั้งหลาย เกี่ยวกับไอเดียความคิดตางๆของเราในเรื่องของความ เปนจริงทางดานฟสิกส ซ้ำอีกครั้งที่วาตลอดประวัติศาสตร ศิลปนเปนผู ที่นำเสนอสัญลักษณตางๆและภาพวาด ซึ่งในการหวนรำลึกไดพิสูจนถึง ความเปนกองหนาอันหนึ่ง (an av an t-gar de) สำหรับแบบแผนโดยตลอด ของยุควิทยาศาสตรที่ยังคงไมเกิดขึ้น นักประวัติศาสตรศิลปจำนวนเล็กนอย ไดสนทนากันถึงภาระหนาที่อันเปนปริศนาอันนี้ของศิลปะในเชิงลึก.Rob er t Hughe s นักวิจารณศิลปะอีกคนหนึ่ง ไดอธิบายวา ทำไมมันถึงถูกมองขาม กันอยูบอยๆดังนี้…
“สาระสำคัญของการสรรคสรางที่ล้ำหนา (av an t-gardemyth)ก็ คือ ศิลปนนั้นเปรียบเสมือนทหารกองหนาคนหนึ่ง ผลงานศิลปะที่มีความ สำคัญอยางแทจริง คือสิ่งหนึ่งที่เตรียมการถึงอนาคต จุดศูนยรวมของขนบ ธรรมเนียมประเพณีทางดานวัฒนธรรม.ในอีกดานหนึ่ง มีแนวโนมที่จะ พิจารณาศิลปนปจจุบัน (ศิลปนที่มีชีวิตอยู)ในฐานะการบรรลุถึงจุดสุดยอด ของอดีตดวย” บอยมากเชนกัน เมื่อเวลาที่ไดอานเรื่องราวเกี่ยวกับผลงานของ ศิลปนที่พิเศษบางคน พวกเรามักจะไดรับการบอกเลาเกี่ยวกับสไตลตางๆ ของอดีตที่ผานมา ที่ใหอิทธิพลกับผลงานของพวกเขา,เชื้อสายวงศวาน ของพวกเขา มีรองรอยยอนกลับไปสูบรรดาศิลปนที่มีมากอนทั้งหลาย,และ ผลงานของพวกเขา แทบจะไมไดรับการอธิบายในแนวที่เกี่ยวกับการที่เขา เหลานั้นไดคาดการณลวงหนาถึงอนาคตเลย ชิ้นสวนขนาดใหญอันหนึ่งของสังคมปจจุบัน ไมอาจที่จะเขาใจ วิสัยทัศนของศิลปะ (ar t’s vis io n ) และไมไดใหการพิจารณาถึงความสำคัญ ของศิลปะแตประการใด.Mar sha llMclu h a n ,ในผลงานที่ทรงอิทธิพลของ เขาเรื่อง “Und er stan d in g Med ia ” ไดตั้งคำถามวา: “ถามนุษยสามารถจะถูกทำใหเชื่อมั่นไดวา ศิลปะคือความรูที่ ล้ำหนาอยางถูกตองเกี่ยวกับก ารจัดการสิ่งที่จะตามมาในเชิงสังคม และ จิตวิทยาของเทคโนโลยีในโอกาสตอไป,พวกเขาจะกลายเปนศิลปนไดไหม? หรือพวกเขาจะเริ่มตนแปรรูปแบบใหมๆของศิลปะอยางระมัดระวัง ไปสู แผนภูมินำรองของสังคมไดไหม?ขาพเจากระหายที่จะรูถึงสิ่งที่จะเกิดขึ้น ถาหากวาศิลปะไดรับการมองเห็นอยางฉับพลันวามันคืออะไร กลาวคือ มันเปนขาวสารที่แนนอนเกี่ยวกับวาจะปรับปรุงจิตวิญญาณของคนๆหนึ่ง อยางไร เพื่อที่จะคาดการณลวงหนาถึงเหตุการณรุนแรงครั้งตอไปจากความ สามารถตางๆท ี่ขยายกวางออกไปของตัวเรา...” ศิลปะที่มีลักษณะปฏิวัติ (rev olu tion a r yar t)ในทุกยุคทุกสมัยไดรับ ใชภารกิจนี้เกี่ยวกับการเตรียมการถึงอนาคต ทั้งศิลปะและฟสิกสตางๆก็ มีรูปแบบพิเศษเฉพาะเกี่ยวกับภาษาแตละอยาง และตางก็มีศัพทเฉพาะ พิเศษเกี่ยวกับสัญลักษณทั้งหลาย ซึ่งไดถูกนำมาใชในการสรางประโยค ที่แตกตางกัน บริบททั้งมวล ที่มีลักษณะเฉพาะและแตกตางไปมากของ ทั้งสองวิชานี้ ทำใหการเชื่อมตอของมันกับภาษาในชีวิตประจำวันคอนขาง สับสนเทาๆกัน แตอยางไรก็ตาม นาเอาใจใสที่วา บอยมากแคไหนที่ศัพท ตางๆของวิชาหนึ่ง สามารถจะถูกนำมาใชไดกับแนวความคิดตางๆของอีก วิชาหนึ่ง ศัพทแสงที่ใชรวมกันในวิชาฟสิกส และศิลปะ ศัพทคำวา “Volu m e”(ปริมาตร)“spac e ” (ระวางเนื้อที่วาง-พื้น ที่-อวกาศ)“mas s”(มวล)“for ce ” (กำลัง)“lig ht”(แสง)“co lo r ”(สี)“ten sion ” (แรงดึง)“rela tio n s hip ”(ความสัมพันธ)และ “den s ity”(ความหนา แนนมีปริมาตร)คือคำอธิบายตางๆเหลานี้ ยังปรากฏอยูบนกระดานดำของ การบรรยายในชั้นเรียนแกนักศึกษาใหมสาขาวิชาฟสิกส.คำที่มาสนับสนุน ความพยายามอันหลายหลากของทั้งสองวิชานี้ ซึ่งไดชวยเพิ่มเติมอารมณ เกี่ยวกับความงดงามนี้ ไดแก ศัพทคำวา “symmetry”(ความสมมาตร) “bea u ty”(ความงาม)และ “ae s the tic s ”(สุนทรียศาสตร) เครื่องหมายหรือสัญลักษณที่เทาเทียมกันในรูปที่เกี่ยวกับสูตรตางๆ ของนักฟสิกส เปนอุปมาอุปมัยพื้นฐานอันหนึ่งที่ถูกนำมาใชโดยบรรดา ศิลปนเปนจำนวนมาก ในขณะที่พวกนักฟสิกสแสดงใหเห็นวา Aเทากับ B หรือ Xหรือเปนอยางเดียวกับ Y,บรรดาศิลปนก็มักจะเลือกเอาเครื่องหมาย, สัญลักษณตางๆ,และการเปรียบเทียบถึงความเทากันของภาพงาน จิตรกรรมชิ้นหนึ่งกับลักษณะหนึ่งของประสบการณ.เทคนิคของทั้งสองวิชา นี้ ไดเผยใหเห็นถ ึงความสัมพันธที่ซอนเรนที่มีอยูกอนแลวอันนั้น Niels Boh r ผูกอตั้งในวิชาควอนตัมฟสิกส,ไดรับความประหลาดใจ มาก โดยความสัมพันธกันระหวางฟสิกสกับภาษา และไดใหขอสังเกตวา… “หนึ่งในขอสมมุติฐานพื้นฐานของวิทยาศาสตรที่วา เราพูดถึงเรื่อง เกี่ยวกับการวัดคาตางๆในภาษาหนึ่ง ที่โดยพื้นฐานแลวเปนโครงสราง อยางเดียวกันกับสิ่งที่เราพูดถึงประสบการณในชีวิตประจำวัน พวกเรา ไดเรียนรูวา ภาษาอันนี้ยังไมเหมาะสมหรือสมบูรณมากพอที่จะใชในการ สื่อสารและสรางความเขาใจ แตอยางไรก็ตาม มันเปนการสมมุติของ วิทยาศาสตรทั้งปวง...สำหรับเรา ถาตองการที่จะพูดถึงบางสิ่งบางอยาง ที่เกี่ยวกับธ รรมชาติทั้งหมด และอะไรที่วิทยาศาสตรพยายามที่จะทำ ดวย เหตุผลบางประการ เราจักตองผานจากสิ่งที่เปนคณิตศาสตรสูภาษาในชีวิต ประจำวัน.” Vin c e n tvan Gog hไดพูดถึงความเกี่ยวพันใ นทำนองเดียวกันนี้ เมื่อ อยูในอารมณทผี่ ิดหวัง เขาไดเขียนถึงนองชายของเขา Th e o เกี่ยวกับสิ่งที่ เขาไมสามารถที่จะพูดมันออกมาไดอยางชัดเจนถึงความรูสึกดวยภาษาพูด
4
Arts august 2008 2008
“แนนอน,เราสามารถจะพูดไดก็เพียงแตโดยผานงานจิตรกรรมตางๆของ ของเราเทานั้น” ศิลปะที่มีลักษณะของการปฏิวัติ (rev olu tio n a r yar t)และฟสิกส เกี่ยวกับภาพทางสายตา (vis io na ryphy sic s )พยายามที่จะพูดถึงสสาร ตางๆที่ยังไมอาจมีคำพูดได นั่นคือเหตุผลที่วาทำไม ภาษาเหลานั้นจึงถูก เขาใจไดอยางคอนขางยากเย็นเอามากๆโดยผูคนที่อยูนอกขอบของวิชาการ เหลานี้ ทั้งนี้เพราะทั้งคูไดพูดถึงสิ่งที่จะมาถึงอยางแนนอน แตอยางไรก็ตาม มันเปนภารกิจของเราก็จะเรียนรูเพื่อทำความเขาใจมัน ในนิยายปรับปราโบราณเกี่ยวกับหอสูงแหงบาเบล ( To w erofBabe l)(8) ,มนุษยชาติในชวงตนๆพยายามที่จะรวมมือกันครั้งใหญเพื่อบากบั่น สรางหอสูงอันจะนำไปสูสรวงสวรรค.Yah w eh (องคพระผูเปนเจา),ทรง ทอดพระเนตรลงมาจากหมูเมฆ,พระองคทรงพิโรธมากกับการที่มนุษย ซึ่งตองตายมาแตแรก คิดวาพวกเขาสามารถที่จะบรรลุถึงความสำเร็จดุจ พระเจาองคหนึ่ง.โดยสรุป พระองคทรงบิดเบือนคำพูดของคนทำงานทุกคน ใหผสมปนเปและสับสน และทำใหสิ่งกอสรางนั้นหยุดชะงักลง ประวัติศาสตรไดบันทึกเอาไว เกี่ยวกับการเริ่มตนใหมดวยการ ตอสูดิ้นรนอยางสุดความสามารถ และเปนความพยายามอยางชาๆที่จะ เอาชนะเพื่อนำพาไปสูความสำเร็จอยางคอยเปนคอยไป ความสงสัยแครง ใจและความสับสน ไดรับการสนับสนุนโดยจำนวนภาษาทองถิ่นตางๆที่มี อยูมากมาย.ปจจุบันงานนี้ยังคงดำเนินตอไป เปนการสรางสรรคเกี่ยวกับ เครือขายโลก ดวยการติดตอสื่อสารที่ขยายออกไปทั่วพิภพของบรรดา ศิลปนตางๆและนักวิทยาศาสตร ซึ่งถือวาเปนแถวหนาของการประสานกัน ที่ไดใหการรับรูตางๆเกี่ยวกับความจริงที่จะทำหนาที่ลบรอยพรมแดนแหง ความเปนชาติและภาษาตางๆใหจางลง การประนีประนอมเกี่ยวกับความ แตกตางกันอยางเดนชัดระหวางภาษาของมนุษยที่มีลักษณะเฉพาะพิเศษ ของทั้งสองเหลานี้ (หมายถึง”ศิลปะ”และ”ฟสิกส”)คือกาวที่สำคัญอันดับ ตอไปในการพัฒนาหอคอยแหงบาเบลเดียวกัน เรารูจักโ ลกนกี้ ันอยางไร ? เพื่อทำความเขาใจใหดีขึ้นถึงความสัมพันธเชื่อมตอร ะหวาง”ศิลป” กับ”ฟสิกส”พวกเราจักตองตั้งคำถามขึ้นมาแตตนวา “พวกเรารูจักโลกนี้กัน อยางไร?”Pla toในงานเรื่อง Rep ub lic หรือ”อุตมรัฐ”ไดมีการเปรียบเทียบ
ภายนอก”(Ou tthe r e) ก็คือจินตนาการของเรานั่นเอง.บางที่มันจะอยู ในเนื้อเยื่อของสมองเรา ซึ่งเราสรางความจริงที่แบงแยกกันอันหนึ่ง ถูก สรางสรรคโดยความสำนึกที่ไมปรากฏเปนรูปราง หรือในทางความคิด. ความจริงภายในอันนี้มิไดเชื่อมโยงกับพื้นที่ภายนอก และดำรงอยูนอกเหนือ จากลำดับการของเวลา.เมื่อเราหวนรำลึกถึงวันเวลาครั้งหนึ่งที่ริมชายหาด เราไดถักทอเอาสวนประกอบตางๆของวันนั้นเขาดวยกัน ซึ่งมิไดดำรง อยู “อยางแทจริง”อีกแลว.เราสามารถที่จะวิ่งไปสูเหตุการณขางหนาและ ยอนหลังไดโดยงาย พรอมกับแกไขปรับปรุงดวยการสลับปรับเปลี่ยนความ เปนไปไดตางๆในสิ่งที่เราเชื่อวามันไดเกิดขึ้น.มันเปนทั้งสิ่งที่ผิดพลาดและ ลดทอนการรับรูของปจเจกชน ซึ่งความจริงทางดาน “ภววิสัย”ถูกมองเห็น โดยผานแวนกรองหรือฟลเตอรของอารมณความรูสึกของแตละบุคคล ในเรื่องเลาคลาสสิคของชาวญี่ปุนที่ชื่อวา Rasho m on(ราโชมอน) แตละคนในเรื่องตางๆก็เชื่อมั่นเกี่ยวกับความจริงในเรื่องเลาของตนและ ความสำนึก,ถาไมเปนเนื้อหาที่คลายคลึงกัน ก็เปนแถวยาวของขบวนมด ที่กำลังทำงาน ซึ่งจักตองเคลื่อนยายชิ้นสวนของโลกภายนอกทีละชิ้นอยาง ยากลำบาก โดยผานโพรงใตดินของความรูสึกตางๆถัดจากนั้นก็สรางมัน ขึ้นมาในใหมในบาน ทัศนภาพที่คลายกับภูติพรายภายในอันนี้ ไดเพิ่มเติม “ความคิดเห็นทางจิต”(mentalop in io n ) รวมกันเปนหนึ่ง สูการรับรูของ ปจเจกแตละคนเกี่ยวกับวา “โลกนี้มันทำงานกันอยางไร?” จาก ”ฉันทามติ”สู ”กระบวนทัศน”(ความจริงที่เปลี่ยนไป) เมื่อมวลหมูผูคนที่มีลักษณะของการวิพากษวิจารณยอมรับขอ คิดเห็นอันหนึ่งแลว เราเรียกขอตกลงที่เห็นดวยอันนั้นวา “ความคิดเห็น สวนใหญที่สอดคลองกัน”(co n s en s us -ฉันทามติ)กลุมความคิดเห็นที่ สอดคลองกันในบริบทของสังคม ไดนำเราไปสูการสรางพรรคการเมืองตางๆ ขึ้น หรือลัทธิความเชื่อทางศาสนา และระบบทางเศรษฐกิจตางๆหุนจำลอง แตละอยางไดรับการวางรากฐานลงบนระบบความเชื่อที่ยอมรับกัน เมื่อ อารยธรรมหนึ่งไดเคลื่อนคลอยมาถึงความคิดเห็นที่รวมกันเกี่ยวกับว า “ โลกของเรานี้ทำงานอยางไร?”,ระบบความเชื่อก็จะไดรับการยกระดับขึ้น สูสถานะอันสูงสุดใหเปน “กระบวนทัศน”(par ad igm),หลักฐานหรือขอ สนับสนุนของพวกเขาจะปรากฏเปนความแนนอนที่ชัดเจนมาก ซึ่งจะไมมี ใครพิสูจนมันอีกตอไป ไมมีการตั้งคำถามอีกอยางเด็ดขาด,ขอสมมุติตางๆ เกี่ยวกับกระบวนทัศนหรือ par ad ig mนั้นจะกลายเปนหลักการพื้นฐานที่มา กอน เชน สองบวกสองมักจะเปนสี่ และมุมฉากทุกมุมมักจะเทากันเสมอ สำหรับผูที่มีความเชื่อทั้งหลาย.สมมุติฐานอันนี้ไดสรางฐานอันแนนหนา หรือหมอนหินที่เกี่ยวของ “ความจริง”ขึ้น “ความจริง”(truth) ไดรับการนิยามโดย Alfred Nor thWhiteh e a d วา “คือความสอดคลองของปรากฏการณกับความจริง”สิ่งที่ทำใหฐานหิน อันมั่นคงของความจริงตางๆลื่นไถลก็คือทุกยุคทุกสมัย และทุกวัฒนธรรม ไดนิยามความหมายขอยืนยันอันนี้ในวิถีทางของมันเอง.เมื่อกาลเวลา เปลี่ยนแปลงไป กระบวนทัศน หรือ par ad ig mหนึ่ง -ก็ละทิ้งฐานหินอัน มั่นคงของความจริง และก็รับเอาฐานหินอีกอันหนึ่งมาใช –“ศิลปน”และ”นัก ฟสิกส”นาจะเปนบุคคลที่อยูแถวหนาสุดสำหรับกิจกรรมนี้
เกี่ยวกับภาพเงาบนผนังถ้ำอันมีชื่อเสียงของเขา โดยเสนอวา พวกเรา ทั้งหมดคลายดั่งนักโทษที่ถูกพันธนาการอยูกับผนังเตี้ยๆในถ้ำแหงหนึ่ง ไม สามารถที่จะพลิกตัวหรือหมุนตัวได และพวกเขาตางเปนพยานที่เห็นถึง กิจกรรมทั้งหลายของมนุษย ซึ่งมีพฤติกรรมเกี่ยวกับก ารดำรงอยูของพวกเขา ตอหนาไฟกองใหญ.เนื่องจากการถูกคุมขังโดยโซตรวน พวกเราจึงเห็น เพียงแครูปเงาที่สะทอนจากแสงไฟของตัวเองเทานั้น ผสมปนเปกัน ซึ่งได ฉายเงามาทาทาบลงบนผนังดานตรงขาม.อุปกรณหรือเครื่องไมเครื่องมือ ในการรับรูของเราบีบบังคับเราใหเชื่อถือภาพของสิ่งตางๆและผูคนซึ่ง โบกสะบัดไหวๆไปมาเหลานี้วาเปนความจริง และมันเปนเพียงสิ่งที่มาจาก ขอมูลขั้นที่สองที่พวกเราสามารถจะอนุมานถึงธรรมชาติของความเปนจริง เทานั้น สองพันปตอมาหลังจาก Pla to,Ren e Des ca r tes ไดกลาวซ้ำอีก ครั้งหนึ่งถึงความแตกตางกันอันนี้ระหวางดวงตาภายในของจินตนาการ (In nereyeofimagination)กบั โลกภายนอกของสง่ิ ตา งๆ(externalofthings)เขา ไดแบงแยกจิตใจบริสุทธิ์ “ในที่นี้”เกี่ยวกับความสำนึกของเรา (res co g itan s)จากโลกวัตถุวิสัย (ob je c tivewor ld)ซึ่ง“อยูขางนอกนั้น”(ou tther e) (re sex ten s a) และประกาศวา ขอบเขตหรืออาณาจักรของทั้งสองนี้ (โลกภายในและโลกภายนอก)แบงแยกออกจากกันอยางไมอาจฝาฝนได
ืออ ะไร ? อะไรคือความจริง ความจริงค
ในคริสตศตวรรษที่ 18 ,Imman u e lKan tไดสนับสนุนทรรศนะของ Pla toและ Dec a r tes เพิ่มขึ้นในงานเรื่อง Critiq ue ofPur eReas on .Kan t ไดอางถึงวา พวกเราทั้งหมดจักตองมองออกไปยังความจริงโดยผานรอยราว แคบๆเกี่ยวกับความรูสึกของเรา,การขาดความสามารถของเราที่จะรูจัก โลกอยางตรงไปตรงมา เปนหนึ่งในศูนยกลางของภาวะที่กลืนไมเขาคายไม ออกมากขึ้นซึ่งดำรงอยู อันนี้เขาสังเกตเห็นในเงื่อนไขของมนุษย.ในงานที่ ถือเปนอนุสาวรียอีกชิ้นหนึ่งซึ่งตั้งชื่อไววา Th e Wor ld as Willan d Repres entatio n (โลกในฐานะที่เปนเจตจำนงและภาพแทน)Arthu r Sch o p en h a uer ไดสรุปความคิดเห็นเกี่ยวกับป รัชญาอันนี้ในประโยคที่เปดกวางอยาง แหลมคมวา “โลกนี้ก็คือความคิดของขาพเจา”(Th e wor ldis myid ea ) . ความสามารถที่เรานำมาใชในการยึดฉวยธรรมชาติของ “สิ่ง
การประกบคูระหวาง”ศิลป”กับ”ฟสิกส คนบางคนอาจจะคัดคานที่จะประกบคูระหวาง”ศิลป”กับ”ฟสิกส” ,นับแตการที่ศิลปนนั้น ไมเพียงที่จะเกี่ยวของกับความจริงภายนอกเทา นั้น แตยังเกี่ยวของกับอาณาจักรภายในของอารมณความรูสึก,ความฝน, ปกรณัมโบราณ,มายาคติ,และเรื่องของจิตวิญญาณดวย.สวนวิชาฟสิกส พยายามหลีกเลี่ยงอยางระมัดระวังคำพูดใดๆที่เกี่ยวกับความคิดภายในซึ่ง สัมพันธเชื่อมตอกับโลกภายนอก วิชาฟสิกสผูกพันตัวของมันเองกับสังเวียน ที่เปนภววิสัยของความเคลื่อนไหว,สิ่งตางๆ(วัตถุ),และพลังงาน ความ แตกตางที่ดูตรงขามกันนี้ระหวาง”ศิลป”กับ”ฟสิกส”มันพรามัวในแสงสวาง ของการเผยตัว ซึ่งถูกนำเสนอโดยนักควอนตัมฟสิกสที่ปรากฏขึ้นมาจากการ ละลายของรูปการตางๆของแสงที่ขัดแยงหรือตรงกันขามกัน ในป ค.ศ.19 0 5 Alber tEin s tein เสนอวา แสงสามารถดำรงอยู ไดในรูปทรงของอนุภาคอันหนึ่ง,นั่นคือ,เปนชิ้นสวนเล็กๆของบางสิ่งที่ เรียกวาโปรตอน,สำหรับตลอดระยะเวลาสองรอยป แสงไดรับการพิสูจนโดย การทดลองวาเปนคลื่น,ขอเสนอของ Ein s tein มีนัยยะวาแสงมีธรรมชาติ ภายนอกที่ดูจะแตกตางกันสองอยาง กลาวคือ มีแงมุมที่ดูเหมือนกับคลื่น (wav elik e) และอีกแงมุมหนึ่งเหมือนกับอนุภาค (par tic le lik e) .เมื่อเวลา หมุนเวียนเปลี่ยนไปเปนศตวรรษ,สิ่งที่เปนรูปลักษณซึ่งนาประหลาดใจของ ความจริงเกี่ยวกับควอนตัมก็ไดเพิ่มพูนไปสูบทกวีโกอานของเซน (Zenk o an) เงื่อนปมของจิตใจ (min d -kno t)อันนี้ดูเหมือนวาไมอาจที่จะแกไขได ทั้งนี้เพราะกฎเกณฑต างๆของตรรกวิทยาแบบประเพณีไมสามารถนำมา ประยุกตใชกับมันไดนั่นเอง The o ryofCom ple men tarity ในความเคลื่อนไหวอยางกลาหาญกาวหนึ่ง Nie ls Bohr ได สังเคราะหแงมุมตางๆที่กลับคาหรือตรงขามกันเหลานี้ของแสง ในงานที่ วาดวยทฤษฎีเกี่ยวกับก ารเติมเต็มคูตรงขามใหสมบูรณ (the o r yofco m ple m en tarity)ป 19 2 6 เริ่มตนขึ้นดวยคำพูดงายๆธรรมดา.Bohr กลาว วา แสงนั้นไมใชเปนคลื่นหรืออนุภาคอยางใดอยางหนึ่ง แตมันเปนทั้งคลื่น และอนุภาคในเวลาเดียวกัน ความรูเกี่ยวกับแงมุมทั้งคูที่แตกตางกันอยาง แทจริงเหลานี้ คือสิ่งจำเปนสำหรับการอธิบายที่สมบูรณเกี่ยวกับแ สง หาก ปราศจากสิ่งหนึ่งสิ่งใด อีกสิ่งก็จะไมสมบูรณ ดั่งที่ปรากฏ แสงจะเผยใหเห็นธรรมชาติของมันเพียงดานหนึ่งเทานั้น ในครั้งหนึ่งๆเมื่อไรก็ตามที่นักวิทยาศาสตรไดเตรียมการทดลองเพื่อที่จะวัด คลื่นแสง การกระทำที่เปนอัตวิสัยในการตัดสินใจเลือกเกี่ยวกับแผนการที่ จะทำการวัด โดยการใชวิธีการบางอยาง จะมีผลกระทบตอผลลัพธที่ตามมา และแสงก็จะตอบสนองโดยแสดงออกมาในรูปแบบของคลื่น,ปรากฏการณ อยางเดียวกันจะเกิดขึ้นกับ เมื่อไรก็ตามที่นักวิทยาศาสตรไดเตรียมการ ที่จะวัดแสงออกมาในรูปของอนุภาคดวยเชนกัน,ดังนั้น “อัตวิสัย”(sub jec tive) ซึ่งไดถูกประณามจากวิทยาศาสตรทั้งปวง (แตมันเปนบอน้ำพุ อันอุดมสมบูรณของการสรางสรรคงานศิลปะ)จึงไดถูกยอมรับเขาไปสู ปอมปราการที่คอยพิทักษอยางระมัดระวังของวิชาฟสิกสแบบคลาสสิค โลกแบบทวินิยมไมเหมาะสมอีกต อไปแลว We r ne r Heis en b er g ซึ่งเปนเพื่อนรวมงานที่ใกลชิดของ Boh rกลาวสนับสนุนเกี่ยวกับความคิดเห็นที่แปลกประหลาดอันนี้วา การแบง แยกโลกออกเปนทวิลักษณ อัตวิสัยและภววิสัย (sub je c tan d ob je c t) โลกภายในและโลกภายนอก (Inn e r wor ld an d ou ter wor ld )รางกายและ
อานตอหนา 6
Research
ArtFile Fine Arts News เจดียชางลอมกับพระพุทธศาสนา ลังกาวงศในประเทศไทย ศ. สุรพล ดำริหกุล การวิจัยครั้งนี้ไดทำการศึกษาในรายละเอียดที่เกี่ยวกับเรื่องราวและแบบ แผนทางศิลปะสถาปตยกรรมของเจดียชางลอมที่ปรากฏอยูตามเมืองตางๆของ ประเทศไทยจำนวนทั้งสิ้น ๒๙ แหง ไดแก เมืองสุโขทัย ๕ แหง เมืองศรีสัชนาลัย ๓ แหง เมืองกำแพงเพชร ๓ แหง เมืองพิษณุโลก ๑ แหง เมืองเชียงใหม ๕ แหง เวียงกุมกามในเขตจังหวัดเชียงใหม ๒ แหง เมืองเชียงแสน ๒ แหง เมืองนาน ๑ แหง เมืองแพร ๑ แหง กรุงศรีอยุธยา ๓ แหง เมืองนครศรีธรรมราช ๑ แหง เมือง สทิงพระ ในเขตจังหวัดสงขลา ๑ แหง และเมืองสวี ในเขตจังหวัดชุมพร ๑ แหง การศึกษาทำใหทราบวา เจดียชางลอมนั้นเปนสัญลักษณอยางหนึ่งที่แสดงถึง การตั้งมั่นของพระพุทธศาสนานิกายเถรวาทแบบลังกาวงศ และรูปแบบของเจดีย ชางลอมนั้นมีความสัมพันธเกี่ยวของกับพระพุทธศาสนาลังกาวงศในแตละสำนัก ที่แพรหลายเขามาอยูหลายๆครั้ง โดยพบวารูปแบบทางศิลปะสถาปตยกรรม ของเจดียชางลอมเหลานั้นมีอยู ๕ รูปแบบ คือ ๑.เจดียทรงกลมที่ตั้งอยูบนฐาน ประทักษิณชางลอม ๒.เจดียทรงปราสาทยอดเจดียที่ตั้งอยูบนฐานประทักษิณ ชางลอม ๓.เจดียชางลอมทรงกลมแบบลังกา ๔.เจดียชางลอมทรงกลมแบบทรง สูง ๕.เจดียชางลอมแบบมีซุมทิศ ชวงเวลาของการปรากฏขึ้นของเจดียชางลอม อยูในระหวางพุทธศตวรรษที่ ๑๘ -๒๑ ซึ่งจะสอดคลองกับการเผยแพรเขามาของ พระพุทธศาสนาลังกาวงศอยูหลายครั้ง รูปแบบทางศิลปกรรมและสถาปตยกรรม ของเจดียชางลอมจะมีความสัมพันธเกี่ยวของกับเหตุการณของการแขงขันกัน ระหวางสำนักพระพุทธศาสนาลังกาวงศสายสีหลและสายรามัญที่เผยแพรเขาไปยัง เมืองตางๆในดินแดนประเทศไทย ดวยเหตุนี้เจดียชางลอมจึงมิไดเปนเพียงพระ เจดียที่สรางขึ้นเพื่อสมมุติหมายใหเปนสัญลักษณของพระพุทธองค แตยังเปน เครื่องหมายของสำนักพระพุทธศาสนาลังกาวงศสายตางๆที่แขงขันกันเพื่อให ไดรับการสนับสนุนและยอมรับนับถือ การศึกษาครั้งนี้ทำใหไดทราบถึงเรื่องราว ของพระพุทธศาสนาลังกาวงศที่แพรหลายเขามายังดินแดนประเทศไทย แบบแผน ทางศิลปะสถาปตยกรรมและพัฒนาการดานรูปแบบของเจดียชางลอมที่ปรากฏขึ้น
ในชวงเวลาที่แตกตางกัน รูปแบบ ของเจดียชางลอมนั้นมีความสัมพันธ เกี่ยวของกับการเผยแผเขามาหลายๆ ครั้งของสำนักพระพุทธศาสนาลังกา วงศสายสีหลที่มาจากเกาะลังกาและ สายรามัญจากเมืองพันหรือเมืองมะ ตะบัน ซึ่งไดนำเอาแบบแผนทางศิลป วัฒนธรรมเขามาดวย แมวาการ วิจัยครั้งนี้จะเปนการศึกษาในสวนที่ เกี่ยวของกับรูปแบบทางศิลปกรรม และสถาปตยกรรมของเจดียชางลอม ตลอดจนเรื่องราวที่เกี่ยวของกับประวัติ ของพระพุทธศาสนาที่เผยแผเขามาสู ดินแดนประเทศไทย แตความรูที่ไดรับ ที่เกี่ยวกับป ระวัติศาสตรบานเมืองทั้ง ในทางการเมือง สังคม และวัฒนธรรม นั้น นาจะชวยเสริมใหเรื่องราวทาง ประวัติศาสตรของชาติบานเมืองมี ความสมบูรณมากยิ่งขึ้น รายงานการวิจัยฉบับนี้ ขณะนี้ สำนักพิมพแหงจุฬาลงกรณ มหาวิทยาลัย กำลังดำเนินการจัดพิมพ เพื่อเผยแพรตอไป คาดวาการจัดพิมพ จะแลวเสร็จภายในปลายป 25 5 1 นี้
เปดฝกอบรม
ศิลปะสีน้ำ ในหอศิลป์ฯมหาวิทยาลัยเชียงใหม
หอนิทรรศการศิลปวัฒธรรม มหาวิทยาลัยเชียงใหม จัดกิจกรรม อบรมการวาดภาพหุนนิ่ง ทิวทัศน และทฤษฏีศิลปขั้นพื้นฐาน ดวยเทคนิคสีน้ำ เหมาะสำหรับผูเริ่มตน นักเรียน นักศึกษา และบุคคลทั่วไป ระหวางวันที่ 6 กันยายน – 5 ตุลาคม 2551 ทุกวันเสาร – อาทิตย เวลา 9.00-12.00 จำนวน 10 ครั้ง คาอบรม 2,500 บาท รวมอุปกรณ วิทยาการ คณาจารยคณะวิจิตรศิลป มหาวิทยาลัยเชียงใหม และ ศิลปนรับเชิญ รับสมัคร ตั้งแต บัดนี้ เปนตนไป ถึง 10 ตุลาคม 2551 (รับจำนวนจำกัด) ขอรับ ใบสมัครและ สอบถาม รายละเอียด ไดที่ สำนักงาน เลขานุการ คณะ วิจิตรศิลป มหาวิทยาลัย เชียงใหม โทรศัพท/ โทรสาร 053-944805, 053-211724, 081-6811421, 086-1900699 ใน วัน และ เวลา ราชการ Download ใบสมัคร ไดที่ www.finearts.cmu.ac.th
สรุปวงเสวนาสื่อใหม (new media) สิงคโปร วีระพันธ จันทรหอม ความเปนมา ISEA (International Symposium on Electronic Art) เปนการ ประชุมสัมมนาวิชาการนานาชาติเกี่ยวกับ “ศิลปะอิเล็กทรอนิกส” (Electronic Arts) เริ่มจ ัดขึ้นตั้งแตป ค.ศ.1988 ในยุคเริ่มตนของการเปลี่ยน ถายสูการเปนสังคม “โลกาภิวัตน”. สื่อใ หม (New Media) ในฐานะสื่อ อิเล็กทรอนิกส ดิจิตอล และเครือขายอินเทอรเน็ตไดถูกปรับใชกับศาสตร วิชาการดานตางๆ ไมเวนแมกระทั่ง ในบริบทของวงการศิลปะ ซึ่งไดรับการ นำมาใชเปนเครื่องมือสำหรับการวิพากษ วิจารณ อภิปรายแลกเปลี่ยนความ คิดเห็น และ ตั้งคำถามเกี่ยวกับส ังคม ISEA2008 ครั้งลาสุด จัดขึ้นมาเมื่อวันที่ 25 กรกฎาคม – 3 สิงหาคม 2551 ที่ผานมา ณ National University of Singapore (NUS), Singapore Management University (SMU), Nanyang Technological University (NTU) และ National Museum of Singapore ประเทศสิงคโปร ถือเปนครั้ง ที่ 2 ในเอเชียซึ่งประกอบดวยเนื้อหา 3 สวนหลักด ังนี้ • การนำเสนอผลงานวิจัยดานสื่อศิลปะ • การนำเสนอนิทรรศการสื่อศิลปะ และ • กิจกรรมดานสื่อศิลปะอื่นๆ
ปนี้ ISEA ไดเชิญนักวิจัยทางดานการศึกษา การออกแบบ การคนควาทดลองทางศิลปะทั่วโลก มาประชุมกัน ซึ่งคนเหลานี้ตาง พยายามทำความเขาใจปญหาและแนวทางความเปนไปได เกี่ยวกับ เทคโนโลยีในภาพกวาง ตลอดรวมถึงการทำงานที่เกี่ยวของกับความ ซับซอนทางประวัติศาสตร ศิลปวัฒนธรรม สังคมการเมือง และบริบท ทางเศรษฐกิจที่มีผลกระทบตอพื้นที่การปฏิสัมพันธในดานเทคโนโลยี ตอ ประเด็นขางตนและผลลัพธที่ออกมาหลังการประชุม เทาที่สังเกตนับได วาเปนไปอยางนาพอใจ ทั้งในเชิงวิพากษวิจารณ การไดรับรูขอเท็จจริง และความกาวหนาในดานความรวมมือกันมากขึ้นในอนาคต สวนของสาขาวิชาสื่อศิลปะและการออกแบบ (Media Arts and Design) ซึ่งเปนหลักสูตรรวมระหวาง คณะวิจิตรศิลป, คณะ วิศวกรรมศาสตร, คณะสื่อสารมวลชน, และวิทยาลัยศิลปะ สื่อ และ เทคโนโลยี มหาวิทยาลัยเชียงใหม ซึ่งไดจัดตั้งขึ้นเปนแหงแรกในประเทศ ไทย ในปนี้พวกเราในฐานะคณาจารยสาขาสื่อศิลปะและการออกแบบ ในสวนของคณะวิจิตรศิลป รวมถึงผูบริหารหลักสูตรซึ่งเปนต ัวแทนจาก คณะสื่อสารมวลชน คณะวิจิตรศิลป และวิทยาลัยศิลปะฯ ไดรับเชิญให เขารวมสังเกตการณ และนำเสนอผลงานวิชาการนานาชาติ ISEA 2008 โดยเฉพาะในสวนที่ไดเขารวมบนเวทีวิชาการฯ ครั้งนี้ ไดนำเสนอประเด็น หัวขอที่นาสนใจ 2 เรื่องคือ
1. Media Arts and Design - New Space for Thinking (Thailand) สรุปสาระสำคัญการนำเสนอ: Media Arts ในประเทศไทยเริ่มตนจาก งานศิลปะ “เชียงใหมจัดวางสังคม” เมื่อกวาสิบปที่แลว ซึ่งจัดขึ้นโดย คณาจารยคณะวิจิตรศิลป รวมกับศิลปนจากทองถิ่น สวนกลางและ นานาชาติ ถือไดวาเปนความเคลื่อนไหวของวงการศิลปะที่มีแนวความคิด จุดประกาย ใหกับคนทำงานศิลปะวา ศิลปะสามารถอยูไดทุกที่ มิใชสิ่งประดิษฐที่อยูแตเฉพาะใน หอศิลป หรือสถาบันทางศิลปะเทานั้น ดวยเหตุนี้ศิลปะจึงเปนสวนหนึ่งและอยูรวมกัน กับสังคมได ไมแปลกแยกแตกตางไปจากชีวิตธรรมดา จากจุดนี้เองจึงเกิด พื้นทีใ่ หม สำหรับการคิดใหมๆ ทางศิลปะ ประจวบกับ เทคโนโลยีสมัยใหม โดยเฉพาะทางดานดิจิตอลไดเขามามี บทบาทตอวิถีชีวิตประจำวัน ศิลปน จึงนำเทคโนโลยีเหลานี้มาเปนเครื่องมือสำหรับ สรางสรรคงานศิลปะเพื่อตั้งคำถาม วิพากษ วิจารณป รากฏการณใ นสังคม รวมทั้ง ผลิตศิลปกรรมที่มีคุณคาความงามอยางใหม และนี่คือแนวคิดใหมและเปนจุดเริ่มตน ของการเกิดหลักสูตรสาขาวิชาสื่อศิลปะและการออกแบบ (Media Arts and Design) ในประเทศไทยขึ้นเปนครั้งแรก จากนั้นเปนการนำเสนอผลงานวิจัยและผลงานศิลปะ ของคณาจารย และนักศึกษาที่สอดคลองกับแนวทางดังกลาวโดยภาพรวม 2. What Can We Learn From Street Scenario สรุปสาระสำคัญการนำเสนอ: มีการเสนอผลงานวิจัยศิลปะ โดยอุปมาอุปมัย ศิลปนไทยเสมือนสุนัขขางถนนในเวทีศิลปะนานาชาติ ที่บางครั้งไมมีความสำคัญใดๆ ในสายตาเวทีโลก แตศิลปนไทยก็มีความสามารถ ถาเมื่อไหรที่ศิลปนไทยลุกขึ้นมาทำ ผลงานศิลปะ ซึ่งมีความแปลกใหม แตกตาง ก็สามารถเปลี่ยนกระบวนทัศนทางดาน ศิลปะโลกได ศิลปนไทยก็จะไดรับการยอมรับและไดรับการหยุดดูเชนกัน เหมือนกับ สุนัขขางถนนซึ่งถาเมื่อไหรมันลุกขึ้นและขามถนน รถที่วิ่งไปมาก็ตองหยุดรอจนกวา มันจะขามไป นอกจากนี้ยังจำลองใหเห็นถึงความเปนมาของศิลปนไทยตั้งแตอดีต จนถึงปจจุบัน และแนวโนมบทบาทของศิลปนไทยในอนาคต รวมถึงความเปนไปได ตางๆ หากไดรับการสนับสนุน และศิลปนทั้งหลายทำงานหนักอ ยางเพียงพอ นอกจากนั้นยังมีหัวของานวิจัย และการบรรยายที่นาสนใจอีกกวา 500 หัวขอ ในการนำเสนอครั้งนี้โดยกระจายจัดไปยังมหาวิทยาลัยชั้นนำในสิงคโปรอันไดแก National University of Singapore (NUS), Singapore Management University (SMU) และ Nanyang Technological University นอกจาก ISEA จะจัดใหนำเสนอผลงานวิจัยทางดานสื่อศิลปะแลว ยังคัดเลือก ผลงานสื่อศิลปะจากศิลปนทั่วโลกจัดแสดงใน National Museum of Singapore มีผ ล ศิลปะที่สรางผลงานจากสื่อใหม เชน สื่อภาพและเสียง สื่ออิเล็กทรอนิกส สื่อดิจิตอล สื่อประสม (ภาพ เสียง กลิ่น) และสื่อเชิงโตตอบ มากมาย สวนกิจกรรมอื่นๆที่นักศึกษาจากสาขาสื่อศิลปะและการออกแบบ นายทวี พัฒน แพรเงิน ไดรับการคัดเลือกเปนตัวแทนประเทศไทยใหเขารวมกิจกรรม โดย คัดเลือกจาก 16 ประเทศทั่วโลก ชื่อโครงการ 6th Asia-Europe Art Camp Ludic Times: The Art of Gaming ตั้งแตวันที่ 22-29 กรกฎาคม 2551
สำหรับหัวขอในการจัดสัมมนาวิชาการ ISEA2008 ครั้งนี้ เนนไ ป 1. Media Arts and Design - New Space for Thinking (Thailand) ที่ปรากฏการณของความเหลื่อมล้ำไมเทาเทียมกัน ของการกระจายและ (สือ่ ศลิ ปะและการออกแบบ – พืน้ ทีใ่ หมทางความคิด (ประเทศไทย) การเพิ่มจำนวนอยางรวดเร็วของขอมูลขาวสารในยุคโลกาภิวัตน จากการ ปรากฏตัวของเทคโนโลยีท ี่ทันสมัยซึ่งกอใหเกิดความแตกตางและโครงสราง 2. What Can We Learn From Street Scenario ที่มีความสลับซับซอน การแพรกระจายของขอมูลขาวสารไปทั่วโลก แต (อะไรที่เราสามารถเรียนรูไ ดจากบนทองถนน) อยางไรก็ตาม สิ่งเหลานี้ไมไดเกิดขึ้นอยางเทาเทียมกัน การสรางเทคโนโลยีใหมีความแปลกใหม บางครั้งก็ทำใหเกิดการ แบงแยกระหวางเทคโนโลยีเกาและใหมที่มีอิทธิพลตอการใชชีวิตและ ความคิดสรางสรรค ในความแตกตางทางดานสถานการณของโลก วาดวย ขอสังเกตทางเทคโนโลยีไมวาเกาหรือใหมนั้น ถือเปนประเด็นที่ลวนแลวแต มีความเกี่ยวของทางประวัติศาสตร การเมือง เศรษฐกิจ และบริบททาง ดานศิลปวัฒนธรรม ดังนั้นเทคโนโลยีดังกลาวจึงมีความเกี่ยวของอยาง สลับซับซอน ทั้งประโยชนและโทษกับสังคม และนับเปนตัวแปรหนึ่งของ สังคมที่ไมอาจมองขามได เฉพาะในสวนของโลกศิลปะ ปญหาเกี่ยวกับการใชเทคโนโลยี เปนที่ถกเถียงกันมาก วาจะมี หลักการในการประเมินการ ใชเทคโนโลยีเชิงสรางสรรคได เพื่อสงเสริมใหเยาวชนไดใชเวลาวางใหเปนประโยชน อยางไร และทำอยางไรจึงจะ และเพิ่มพูนทักษะดานศิลปะแขนงตางๆ เปดรับสมัคร ทำใหคนสามารถใชเทคโนโลยี นักเรียนที่มีอายุระหวาง 5-12 ป ชั้นอนุบาล 3 ถึง ไดอยางพินิจวิเคราะห. ISEA ชั้นประถมปที่ 6 รับสมัครตั้งแตบัดนีเ้ปนตนไป ถือเปนเวทีของการถกเถียง ถึง 10 ตุลาคม 2551 (รับจ ำนวนจำกัด) ประเด็นปญหาดังกลาวและ คณะ ว จ ิ ต ิ รศิ ล ป มหาวิ ท ยาลั ย เ ชี ย งใหม หาความเปนไปไดในการใช ขอรับใบสมัครและสอบถามรายละเอียดไดที่ จัดโครงการฝกอบรมศิลปะสำหรับเด็ก ชวงปดภาคเรียน เทคโนโลยีในยุคปจจุบันเวที สำนั กงานเลขานุการคณะวิจิตรศิลป มหาวิทยาลัย ระหวางวันที่ 13-24 ตุลาคม 2551 (ไมเวนวันหยุดราชการ) หนึ่ง และประเด็นที่ถูกกลาวขาน เชี ย งใหม โทรศัพท/โทรสาร 053-944805, รวม 11 วันเวลา 9.00-12.00 น. เกี่ยวกับเทคโนโลยีอยางมากก็คือ 053-211724, 081-6811421, 086-1900699 ณ หอนิทรรศการศิลปวัฒธรรม มหาวิทยาลัยเชียงใหม มันไดเปลี่ยนแปลงแนวคิด และ ในวันและเวลาราชการ Download ใบสมัครไดที่ ขอสังเกตเกี่ยวกับศิลปวัฒนธรรม ถ.นิมมานเหมินทร ต.สุเทพ อ.เมือง จ.เชียงใหม www.finearts.cmu.ac.th คาส มัครพรอมอุปกรณและ เดิมๆ ของพื้นที่ทางเทคโนโลยีไ ป (ตรงขามตลาดพะยอม) อาหารวาง 1,000 บาท อยางไร
เปดฝกอบรม
ศิลปะสำหรับเด็ก
Artsaugust august2008 2008 Arts
5
Article ตอจากหนา 4 วิญญาณ (bod y an d sou l) ไมอาจที่จะเหมาะสมหรือทำไดอีกตอไปแลว... วิทยาศาสตรธรรมชาติไมอาจที่จะพูดถึงหรืออธิบายธรรมชาติกันอยางงายๆ ได มันเปนเรื่องของการมีบทบาทรวมกันระหวาง”ธรรมชาติ”และ”ตัวของเรา เอง”ตามที่ฟสิกสสมัยใหม ที่ทำการสังเกตและตรวจสอบอยางใดอยางหนึ่ง ไดถูกทำใหเชื่อมโยงกัน.อาณาเขตภายในของความคิดในเชิงอัตวิสัย (sub j ectiv etho u g ht) ปรากฏออกมาเปนการเชื่อมตอกันอยางใกลชิดกับขอบเขต ของโลกภายนอกของความเปนจริงตางๆทางภววิสัย (ob jec tiv efac ts)
Joh n Whe e le r หนึ่งในนักศึกษาของ Boh r ภายหลังตอมาได อธิบายความเปนทวินิยม (dua lity)ของ Boh r และเสนอเรื่อง “จิตใจ”และ” จักรวาล”(Mind an d Univ er se) เหมือนกับ”คลื่น”และ”อนุภาค”,ไดสรางคู ประกอบที่เสริมกันใหสมบูรณขึ้นมาอีกคูหนึ่ง ทฤษฎีของ Wh e e le r เสนอถึง ความเชื่อมโยงกันระหวาง”อาณาเขตภายในของความสำนึก (Min d)”และ “ ความสัมพันธกันของมันกับโลกภายนอกของผัสสะ (Univ er se) ตามทฤษฎี ของ Whe e le r “จิตใจ”และ”จักรวาล”(Mind an d Univ er se) ไดถูกหลอม รวมเปน กอนเดียวกันอยางแยกไมออก จิตใจและจักรวาล :ศิลปะและฟสิกส ในคัมภีร Ta lm ud (ธรรมนูญศาสนาโบราณของชาวยิว)ไดแสดง ถึงความสัมพันธที่ละเอียดออนอันนี้ในพระคัมภีรเกาทางศาสนาเรื่องหนึ่ง เกี่ยวกับการสนทนากันระหวางพระผูเปนเจากับอับราฮัม.พระผูเปนเจา ทรงเริ่มตนขึ้นดวยการตรัสตำหนิอับราฮัมวา “ถามันไมใชสำหรับฉันแลว ละก็,เจาก็จะไมมีอยู”หลังจากชั่วขณะของการสะทอนออกทางความคิด. อับราฮัมไดตอบออกมาอยางสุภาพออนโยนวา “ใชขอรับ,องคพระผู ประเสริฐ,และสำหรับอันนั้น ขาพระองคจึงรูสึกซาบซึ้งเปนยิ่งนัก และรูสึก ขอบพระคุณเหนือเกลา แตอยางไรก็ตาม ถามันไมใชเพราะตัวขาพระองค แลวละก็ พระองคผูสูงสุดก็จะไมเปนที่รูจัก” ดวยเหตุใดเหตุหนึ่ง ในความลึกลับที่ยิ่งใหญของจักรวาล ความ สำนึกของมนุษยสามารถที่จะตั้งคำถามตอธรรมชาติ และคำตอบนั้นจะ ยอนกลับมาเปนสิ่งที่สามารถเขาใจไดจริงๆบางที ดั่งที่ Wh ee le r เสนอ แนะ ทั้งสองคือ”จิตใจ”และ”จักรวาล”(Mind an d Univ er se) เปนแงมุม ธรรมดางายๆของระบบที่เปนคู (bin a r ysystem ).“ศิลป”และ”ฟสิกส”อาจ ถูกมองวาเปนกามปูคูหนึ่ง “จิตใจ”(the Min d )สามารถนำมาใชยึดฉวย ธรรมชาติเกี่ยวกับภาพลักษณที่เสริมกันใหสมบูรณของ Wh e e le r ได,นั่นคือ “จักรวาล”(Univ er se) Princ ipleofSync hro nic ity ในเวลาเดียวกัน นักฟสิกสควอนตัมก็เริ่มที่จะดิ้นรนปลุกปล้ำกับ ทฤษฎีเกี่ยวกับการเสริมเติมเต็มใหสมบูรณ (the o r yofco m ple men tar ily )ของ Boh r ซึ่งไมไดเปนไปในลักษณะของวิทยาศาสตรแบบคลาสสิค และ ดูเหมือนวาจะมีพรมแดนที่ติดตอกับเรื่องของจิตวิญญาณ.นักจิตวิทยาชาว สวิสส Car lJun g ไดประกาศและทำการเผยแพรทฤษฎีของเขาเกี่ยวกับ ความสอดคลองที่เปนจังหวะเดียวกัน (the o r yofsync h r on ic ity)ซึ่ง เปนผลที่ตามมาภายในประสบการณของมนุษย ที่คลายคลึงกับความคิด เรื่องควอนตัมของ Boh r ,Jun g ไมยอมรับคำสอนแบบจารีตเกี่ยวกับความ สัมพันธของเหตุและผล เขาไดเสนอวา เหตุการณของมนุษยทั้งหมดมันผสมผสานกันบน ผืนระนาบเดียวกัน ซึ่งพวกเรามิไดมีความเปนสวนตัวอยางแจมชัด ดัง นั้น นอกเหนือจากเหตุและผล (ca u s ean d effec t)ที่ธรรมดานาเบื่อนี้ แลว เหตุการณข องมนุษยไดถูกนำไปรวมกับมิติหนึ่งที่สูงขึ้นไป.หลักการ เกี่ยวกับความสอดคลองที่เปนจังหวะเดียวกัน (prin c ip le ofsync h r on ic it y)และการเสริมเติมเต็มใหสมบูรณ (co m ple m en tar ity)เปนการเชื่อมตอ กันระหวางดินแดนตางๆที่แยกออกจากกันอยางแทจริงของ”โลกทางจิต” กับ”โลกทางกายภาพ”(psych e an d phy sica lwor ld)ซึ่งไดนำมาใชกับการ เชื่อมโยง กันระหวาง”ศิลป”กับ”ฟสิกส”ดวย
Zeitge ist-the spirito fthe time ในภาษาเยอรมันไดหุมหอไอเดียหรือความคิดนี้เขาไวในคำวา Zeit geis tซึ่งโชคไมดีที่ไมมีคำในภาษาอังกฤษโดดๆที่มีความหมายเทากัน แต ความหมายของมันก็คือ “จิตวิญญาณของหวงเวลานั้น”(the spir itofthe t ime) (the min d ofthe tim e) เมื่อการคนพบตางๆในขอบเขตที่ไมสัมพันธ กันเริ่มตนปรากฏขึ้นในเวลาเดียวกันนั้น ราวกับวามันไดถูกทำใหเชื่อมโยง กัน,แตสายใยที่ผูกโยงมันตางๆมิไดเปนไปตามเหตุปจจัยอยางชัดเจน, ถัดจากนั้น ผูแสดงความคิดเห็นตางๆไดอาศัยคำประกาศเกี่ยวกับการมีอยู ของ azeitgeis t(the spir itofthetim e-จิตวิญญาณของหวงเวลานั้น) เดิมที ไดมีการใชทฤษฎีเกี่ยวกับการเสริมเติมเต็มกันใหสมบูรณ ( the o r yofco m p le men tar ily )เพื่อรวมเอาแงมุมที่ตรงขามและขอสรุปที่ ดูเหมือนจะขัดแยงของแสงเขาไวดวยกัน.Boh r ไดดำเนินการสูหลักการ ในทางปรัชญาของเขาใหกวางขวางออกไป เพื่อรวมคูตรงขามอื่นๆดวย. บทความชิ้นนี้เปนเรื่องที่เกี่ยวกับการเสริมเติมเต็มกันใหสมบูรณของ”ศิลป” กับ”ฟสิกส”(the co m ple m en tar ityofar tan d phy sics )และหนทางที่ ขอบเขตของความรูทั้งสองนี้เกี่ยวพันก ันอยางแนบชิด เพื่อกอรูปโครงราง ตาขายบนสิ่งซึ่งพวกเราทั้งหมดสามารถที่จะปนใหสูงขึ้นไปอีกนิด เพื่อที่จะ สรางภาพหรือทรรศนะของเราเกี่ยวกับความจริงเพิ่มมากขึ้น.การทำความ เขาใจการเชื่อมโยงกันอันนี้ จะยกระดับความซาบซึ้งของเราในเรื่องที่ เกี่ยวกับความสำคัญมากๆของศิลปะ และลึกลงไปในความรูสึกของเรา เกี่ยวกับความประหวั่นพรั่นพรึง ตอหนาความคิดตางๆของฟสิกสสมัยใหม “ศิลป”และ”ฟสิกส”,คลายกับ”คลื่น”และ”อนุภาค”ตางก็คือทวิ นิยมที่หลอมรวมกันเปนกอนๆหนึ่ง มันเปนความแตกตางกันธรรมดาสอง อยาง แตก็เปนดานที่เสริมเติมเต็มใหกันอยางสมบูรณในคำอธิบายเกี่ยวกับ โลก การหลอมรวมกันเปนหนึ่งของศิลปะและฟสิกสจะใหกำเนิดหรือคลอด ความรูสึกรูทราบมากขึ้นในเชิงสังเคราะห ซึ่งเริ่มตนดวยความสงสัย แต จบลงดว ยความมีสติปญญา ศิลปะนำหนาม ากอนการคนพบทางดานฟสิกส ความสัมพันธกันระหวางศิลปะของยุคสมัยหนึ่ง และวิชาฟสิกส ที่มาทีหลัง กลายเปนสิ่งที่ชัดเจนมากขึ้น เมื่อเราตรวจสอบยอนหลัง ขอให เราลองหวนมองกลับไปยังสมัยคลาสิคกรีกทั้งหมด บางครั้ง ยุคสมัยอัน เชื่องชาดำรงอยูหลายรอยป สวนยุคอื่นๆอาจดำรงอยูเพียงแคไมกี่ทศวรรษ เทานั้น.ในศตวรรษนี้ เหตุการณทั้งหลายบังเกิดขึ้นพรอมๆกันระหวาง ศิลปะและฟสิกส ซึ่งอันนี้มันเกิดขึ้นมาตั้งแตเริ่มตนทศวรรษแรกเลยทีเดียว ขอบเขตของความรูทั้งสองไดระเบิดออกและแพรกระจายเขาไปสูทิศทาง ใหมๆอยางมากมาย
6
Arts august 2008
แตละสวน,(หนวย),พยายามที่จะสืบเสาะรองรอยยอนประสบการณทั้งหมด กลับไปยังธาตุแทดั้งเดิมอันหนึ่ง,ในชวงราวๆ58 0 ปกอนคริสตศักราช,Th a l esแหง Mile tus (62 4 BC–ca .54 6 BC)นักปรัชญาคนแรก,ประกาศวาธาตุ แทขั้นปฐมของสรรพสิ่งทั้งหมดก็คือ “น้ำ”.สวน Her ac litus เกือบจะโดยทันที ที่แสดงความไมเห็นดวย,เขาประกาศวาธาตุแทดั่งเดิมที่สุดนั้นคือ “ไฟ”.และ ตอมาไมนาน เสียงของนักปราชญคนอื่นๆไดแสดงความเห็นของตนวาคือ “ อากาศ”และ”ดิน”ตามลำดับ Empedoc le s หนึ่งในผูทำการสังเคราะหคนแรกเกี่ยวกับวิทยาศาสตร ที่ยิ่งใหญ (ซึ่งอันนี้ ขาพเจาใครจะเพิ่มเติมวา เปนคนแรกที่รูจักการ ประนีประนอมดวย)ไดเสนอวา บางทีมันอาจจะไมมีธาตุแทอยางหนึ่งอยางใด โดดๆที่เปนตนกำเนิดของสรรพสิ่งหรือจักรวาล แตธาตุแททั้งสี่อยางนั่นแหละ คือธาตุแทของสรรพสิ่ง (ดิน น้ำ ลม ไฟ)ถาหากวารากเหงาของความจริงคือ เนื้อแทที่แตกตางกันทั้งสี่ ดังนั้นสิ่งที่ดำรงอยูทั้งหมดก็สามารถที่จะไดรับการ อธิบายในฐานะที่เปนการรวมกันบางอยางของแบบหรือบล็อกของสิ่งสราง พื้นฐาน (bas ic build in g blo c k s)อันไดแก ดิน,น้ำ,ลม,ไฟ. ความคิดนี้ดูเหมือนวาจะสอดคลองตองตรงกับกลุมของนักปรัชญา ทั้งหลายในยุคตนๆ บางทีอาจเปนเพราะวาห มายเลข 4 มันป ลุกเราความรูสึก อันหนึ่งเกี่ยวกับการสรางรากฐาน. ไมก็เปนเพราะวาเลข 4 มันเปนจุดบน เสนรอบวง, 4 มุมของพื้นที่สี่เหลี่ยม, หรือ 4 ขาของโตะ, ซึ่งถือเปนจำนวน ตัวเลขพื้นฐานสำคัญ ที่เปนความคาดหวังเกี่ยวกับค วามสมบูรณเบื้องตน นั่นเอง หนึ่งรอยปตอมาหลังจาก Empedocles, อยางไรก็ตาม Aristotle มิได พึงพอใจทีเดียวนักกับโครงสรางหรือแบบแผนอันนี้ เขาสังเกตเห็นวา สรรพสิ่ง ที่อยูบนโลกดำรงอยูในภาวะตางๆ ที่แปรผันของความเปลี่ยนแปลงอยูเสมอ และถกเถียงวาบางสิ่งบางอยางมัน ไดสูญสลายหายไป โดยอิทธิพลของ แนวคิด Plato เกี่ยวกับอ ุดมคติอัน หนึ่งที่เปนนิรันดร. Aristotle ไดต ั้ง สมมุติฐานวา นอกจากธาตุแททั้ง 4 ที่นำเสนอโดย Empedocles มันจัก ตองมีเนื้อแทที่ 5 หรือ quintessence นั่นคือธาตุที่คงที่และไมมีการ เปลี่ยนแปลง และดวยเหตุใดเหตุ หนึ่งมันเกี่ยวโยงกับธาตุอื่นๆ ทั้ง 4
ลักษณะของการปฏิวัติในศิลปะ และผลงาน ในวิชาฟสิกส จะดูเหมือนแยกออกจากกัน โดยเฉพาะ Picassoและ Einstein โดยทั่วไปแลว ศิลปะนั้นจะลวงหนามากอนการปรับปรุงแกไขตางๆ ทางดานวิทยาศาสตรเกี่ยวกับเรื่องราวของความจริง.โดยปกติ ภายหลัง จากการพัฒนาปรับปรุงเหลานี้แลว มันจะถูกนำเสนอในนิตยสารตางๆ ทางวิชาการเกี่ยวกับฟสิกส ศิลปนจะสรางสรรคจินตภาพตางๆตอไปซึ่ง จะสอดคลองกับความเขาใจอยางถองแทเหลานี้ แตอยางไรก็ตาม จาก การสืบคนชีวประวัติบุคคลจากจดหมายหลายฉบับของศิลปน คำวิจารณ และขอคิดเห็น,การสนทนา,ไดเผยใหเห็นวาบรรดาศิลปนทั้งหมดไมเคย รับรูเกี่ยวกับผลงานของพวกเขาเลยวา สามารถจะไดรับการนำไปตีความ และใหความสวางแกความเขาใจอันลึกซึ้งของวิทยาศาสตรใหมๆได ใน เรื่องธรรมชาติของความจริง.บรรดาศิลปนยังคงสรางงานกันตอไป อยางตอเนื่องโดยลำพังดวยอัจฉริยภาพของพวกเขา และไดคลอดเอา สัญลักษณตางๆออกมา ซึ่งไดชวยพวกที่เหลืออยางพวกเรา(คือบรรดานัก วิทยาศาสตรทั้งหลาย)ไดยึดจับความหมายเกี่ยวกับแนวความคิดใหมๆ พวกนั้น แมศิลปน อาจไมไดบัญญัติสูตร หรือกำหนดอะไรขึ้นมาเปนระบบ ในเชิงสติปญญาเลยก็ตาม หลักการเดียวกันนี้ถือวาเปนจริงดวยในทางกลับกัน ในการคนพบ ของนักฟสิกส โดยปกติแลวพวกเขาไมใครรูอะไรเกี่ยวกับภาพเขียนตางๆ ที่ทำมากอนลวงหนาโดยศิลปนทั้งหลาย แทบจะไมเคยมีนักฟสิกสคน ใด สนทนาถึงการกาวหนาอ ยางสำคัญยิ่งในวิทยาศาสตรของพวกเขา โดยยอมรับศิลปนคนหนึ่งคนใดวามีอิทธิพล ซึ่งลวงหนามากอนพวกเขา. ถึงอยางไรก็ตาม มิตรภาพตางๆอยางลึกซึ้งเปนจำนวนมากตลอดมาใน ชวงเวลาประวัติศาสตรระหวาง ”ศิลปน”และ “นักวิทยาศาสตร”,ลักษณะ ของการปฏิวัติในศิลปะ และผลงานในวิชาฟสิกส จะดูเหมือนแยกออกจาก กันโดยเฉพาะ P ic a s soและ Ein s tein ผูซึ่งขาพเจาจะแสดงใหเห็นถึงการ มีสวนในทัศนภาพรวมกัน(ในบทความชิ้นตอไป)ทั้งคูไมเคยพบปะกันเลย หรือ แมแตจะแสดงใหเห็นวาสนใจในงานของกันและกันแตประการใด งานศิลปะของอารยธรรมตะวันตก ผลงานทางดานทัศนศิลปนั้น ไมไดดำรงอยูอยางเปนอิสระจาก ดนตรี,การละคร,กวีนิพนธ,วรรณคดี,ปรัชญา,และสถาปตยกรรม, ขาพเจาจะถักทอเสนใยเหลานี้เขาไปในสิ่งทอหรือโครงสรางของ the s is (ขอสรุป)นี้อยางเหมาะสม แตอยางไรก็ตาม สายใยทางความคิดที่เปน แกนกลางในที่นี้คือ งานทางดานทัศนศิลปของอารยธรรมตะวันตกถือเปน ฉากหลังของวิชาฟสิกส.กลุมดายที่พันกันอันนี้สามารถไดรับการคลี่คลาย ออกมา เพื่อตามแกะรอยยอนกลับไปได โดยผานยุคสมัยยุคเมโสโปเตเมีย โบราณ,อียิปต,กรีก,และถัดจากนั้นคือโรม ตามลำดับ สายใยทางความคิดนี้ ดูเหมือนจะถูกทำใหแตกออกในชวงระหวาง ภาวะการแตกตัวของยุคมืด (Dar kAges )แตในยุคแหงค่ำคืนนั้น มัน ยังคงมีการปนดายหรือเสนใยเหลานี้ตอมา ซึ่งเราไมไดสังเกตเห็นสวน ใหญในยุโรป และไดปรากฏตัวออกมาอีกครั้งในยุคกลาง (M id dle Ages ) จนกระทั่ง,คลายกับการเกิดขึ้นของนกฟนิคซ (pho e n ix คือ นกขนาดใหญ ที่สวยงามในตำนาน มีอายุ 50 0 - 60 0 ป มันเผาตัวเองใหตาย และจากเถา ถานนั้นมันจะกลับฟนคืนชีวิตไดอีก),มันไดปรากฏขึ้นมาใหมอีกครั้งดวย ความรุงโรจนในสมัยเรอเนสซองค วัฒนธรรมที่พวกเราเรียกวาประเพณี แบบตะวันตก ตอจากนั้น ไดแพรกระจายคลายตาขายออกไปครอบคลุม พื้นที่ตางๆอยางกวางขวาง จนกระทั่งโอบลอมทั่วทั้งหมดของทวีปยุโรป และอเมริกา ธาตุแ ทของสรรพสิ่งใ นจักรวาล เพื่อที่จะสรางสรรคบริบทหนึ่งอันจะนำมาซึ่งการสนทนากันถึง ผลงานสวนตัวของศิลปนและสืบคนดูวาผลงานเหลานี้ มันส ัมพันธกัน อยางไรกับทฤษฎีตางๆทางดานฟสิกส เราจะตองเริ่มตนขึ้นโดยยอนกลับ ไปยังยุคกรีกโบราณ,ณ ที่แหงนี้ ขอสนับสนุนตางๆเปนจำนวนมาก เกี่ยวกับคุณคาของเราในปจจุบันและระบบความคิดไดกอกำเนิดขึ้น อันนี้ ไมเหมือนกับผูกอตั้งที่ยิ่งใหญทางดานศาสนาสำคัญๆของโลก,บรรดา นักคิดชาวกรีกในยุคแรกๆนั้น เริ่มตนการสืบสวนของพวกเขาโดยตั้ง สมมุติฐานวา “สิ่งทั้งมวล”(un iver se) อันประจักษแจงและหลากหลายนั้น เกิดขึ้นมาจากหลักการเดียวของจักรวาล (co s mic ) ที่ไมอาจแบงแยกได.
นับตั้งแตตำแหนงของกลุมดาวบนฟากฟา ดูเหมือนวามันไมเคยเปลี่ยนแปลง ไปเลยในเสนทางอันผันแปรของดวงดาวที่เดินทางขามขอบฟา, เขาเสนอ วาธาตุ quintessence (ธาตุท ี่ 5) ไดรับการกอตัวเปนปจจัยหรือเนื้อแทของ ดวงดาราตางๆ
กาล อวกาศ พลังงาน และสสาร + แสง ถึงแมวาพวกเราจะทอดทิ้งความคิดเห็นที่ประหลาดตางๆ ของ กรีกในยุคตนนี้ไปแลวก็ตาม แตในชวงครึ่งหลังของคริสตศตวรรษที่ 20 แบบแผนของโบราณอันนี้ยังคงถูกเก็บรักษาเอาไวเปนความคุนเคยที่ลึกลับ อันหนึ่ง ในกระบวนทัศนปจจุบันของเรา พวกเรายังคงยอมรับโครงสราง พื้นฐานทั้งสี่ของความจริงกันอยู: นั่นคือ อวกาศ (space พื้นที่, ที่วาง), กาล(เวลา) (time), พลังงาน (energy), และวัตถุสสาร (matter) ในการเฝาดูแสงสวางจากดวงดาวทั้งหลาย, การคาดการณของ Aristotle นั้นใ กลเคียงกับความจริงของวิชาฟสิกสในคริสตวรรษที่ 20, ธาตุ ที่ 5 (quintessence) ทีเ่ราไดเรียนรู มิใชดวงดาวตางๆ แตคอนขางที่จะ เปน”แสง” อันนี้ดูเหมาะสมเหลือเกิน มันยากที่จะอธิบายและเปนปริศนาอัน ลึกลับ. ธาตุที่ 5 นี้ทำใหเกิดความมหัศจรรยและยำเกรงกันมาตลอดประวัติ ศาสตร, ไมก็มันเปนความนาอัศจรรยของไฟ หรือเปนรังสีที่ไดรับการบำรุง หลอเลี้ยงมาจากดวงอาทิตย แสงสวางในตัวของมันเอง และเกี่ยวกับตัวมัน มักจะเปนธาตุแทที่ดูลึกลับมากที่สุด มันไดถูกทำใหสอดคลองและประสานกันไปกับตำแหนงอันสำคัญ ในทุกๆ ศาสนาของโลก และการคนพบตางๆ ในวิชาฟสิกสสมัยใหมได เผยใหเห็นวา มันเปนธรรมชาติที่เฉพาะพิเศษของ”แสง” ที่ถือกุญแจเพื่อ ไขปริศนาอันลึกลับเกี่ยวกับธาตุอื่นๆ อีก 4 อยาง, ขอบเขตความรูเกี่ยวกับ กลศาสตรควอนตัมและทฤษฎีสัมพันธภาพ ทั้งคูเกิดขึ้นมาจากคำถามที่ ไมมีขอยุติเกี่ยวกับธรรมชาติของแสง. ยิ่งไปกวานั้น Einstein ยังไ ดคนพบ วาความเร็วของแสงนั้นมีคาตัวเลขที่คงที่และไมเปลี่ยนแปลง. ในหนทางที่ นาประหลาดบางอยาง แสงคือสิ่งที่เชื่อมโยงเกี่ยวของกับอวกาศ (space), กาล (time), พลังงาน (energy), และวัตถุ (matter), สัญลักษณสำหรับ ความเร็วของแสงในวิชาฟสิกสคือ, c, ซึ่งไดแสดงบทบาทที่สำคัญอันหนึ่งใน การเปนกุญแจสมการที่เกี่ยวของกับธาตุอื่นๆ ทั้ง 4
Fine Arts News
พิธีไหวครูคณะวิจิตรศิลปมหาวิทยาลัยเชียงใหม
“กราบครุปูจาสรวงสา อาจารยเจา” คณะวิจิตรศิลป มหาวิทยาลัยเชียงใหม จัดพิธีไหวครูคณะวิจิตรศิลป มหาวิทยาลัยเชียงใหม “กราบครุปูจาสรวงสาอาจารยเจา” (ART GURU OFFERING CEREMONY) วันพฤหัสบดีที่ 3 กรกฎาคม พ.ศ. 2551 เวลา 9.00 – 12.00 น. ณ ลานสักหนาศาลาธรรม มหาวิทยาลัยเชียงใหม ถนนหวยแกว อ.เมือง จ.เชียงใหม
พิธีไหวครูในแบบลานนาโบราณของคณะวิจิตรศิลปไดจัดขึ้น เปนประจำทุกๆปและถือเปนประเพณีที่สำคัญโดยคณะวิจิตรศิลปซึ่งเปน ผูนำทางดานงานศิลปะและการอนุรักษหรือสืบทอดวัฒนธรรมประเพณีที่ ดีงามของชาวลานนาไทยพิธีไหวครูก็ถือเปนประเพณีที่ชาวลานนาใหความ สำคัญเพราะเปนประเพณีการเคารพกราบไหวครูบาอาจารยภายในงานพบ กับประเพณีการไหวครูแบบโบราณประกอบดวยริ้วขบวนแหเครื่องสักการะ ขบวนแหเครื่องเซนไหวครูโดยนักศึกษา5สาขาวิชาคือสาขาวิชาศิลปะไทย สาขาประติมากรรมสาขาจิตรกรรมสาขาภาพพิมพและสาขาการออกแบบ ที่แสดงถึงการเคารพธรรมชาติและสิ่งศักดิ์สิทธิ์โดยมีขบวนแหเสลี่ยงหลวง นางแกวการบรรเลงดนตรีพื้นเมืองพรอมนางรำในเครื่องแตงกายที่สวยงาม ตระการตามการแตงกายที่สวยงามพรอมทั้งชมพิธีฮองขวัญและผูกขอมือ นักศึกษาใหมซึ่งเปนการไหวครูของคณะวิจิตรศิลปที่ไดปฏิบัติยึดถือกันมา ตั้งแตรุนแรกจนถึงรุนปจจุบัน พิธไี หวครูในแบบลา นนาโบราณของคณะวจิ ติ รศิลปไดจดั ขน้ึ เปนประจำ ทุกๆปและถือเปนประเพณีที่สำคัญเพราะคณะวิจิตรศิลปไดกอตั้งขึ้นมา ภายใตอุดมการณอยางหนึ่งที่วาจะเปนผูนำทางดานงานศิลปะและการ อนุรักษหรือสืบทอดวัฒนธรรมประเพณีที่ดีงามของชาวลานนาไทยเอาไว
พิธีไหวครูก็ถือเปนประเพณีที่ชาวลานนาใหความสำคัญเพราะเปน ประเพณีการเคารพกราบไหวครูบาอาจารยโดยเฉพาะความเปนครูใน เชิงชางและทางศิลปะนั้นจะถือวาสำคัญยิ่งซึ่งนักเรียนหรือลูกศิษยลูก หาทุกคนพึงตองปฏิบัติดังนั้นคณะวิจิตรศิลปจึงไดถือเอาวากอนเริ่มการ ศึกษาทางศิลปะควรจะมีพิธีการเคารพกราบไหวบวงสรวงครูบาอาจารย ทั้งในปจจุบันและในธรรมชาติตลอดจนเทพาอารักษตามความเชื่อทั้ง ของชาวพุทธและชาวฮินดูเราตางก็ถือเปนครูแทบทั้งสิ้นซึ่งเปนครูนี้มี ผลอยางมากตอการสรางสรรคผลงานและกอใหเกิดแรงบันดาลใจใหกับ เหลาศิลปนทั่วไปในลานนาอีกประการจะไดเปนการปลูกฝงสิ่งที่ดีงาม หรือการรูจักเคารพครูบาอาจารยตามแบบวัฒนธรรมไทยใหกับนักศึกษา นองใหมที่จะเขามาศึกษาในคณะวิจิตรศิลปมหาวิทยาลัยเชียงใหม พิธีการจะเริ่มตั้งแตวันกอนเริ่มงานจริงเราเรียกวาวันแตงดา หมายถึงวันตระเตรียมขาวของสำหรับการเซนไหวครูอาจารยตามแบบ ประเพณีลานนาซึ่งประกอบไปดวยเครื่องเซนไหวครู5สาขาวิชาคือ สาขาวิชาศิลปะไทยสาขาประติมากรรมสาขาจิตรกรรมสาขาภาพพิมพ และสาขาการออกแบบนอกจากนี้ยังมีเครื่องเซนไหวสำคัญที่แสดงถึง การเคารพธรรมชาติและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ในสากลโลกที่นักศึกษาทางศิลปะ พึงปฏิบัติคือขันเทวดาอันประกอบไปดวยหัวหมูไกตมอาหารคาวหวาน หมากเมี่ยงผลไมตลอดจนดอกไมหอมที่ประดับประดาอยางงดงามและ ในวันแตงดาเดียวกันนี้ทางนักศึกษาไดจัดพิธีสำคัญคือพิธีเลือกตัวแทน นักศึกษาหญิงเพื่อที่จะอัญเชิญขันบายศรีและสิ่งมงคลเขาสูพิธีการ ไหวครูและเรียกขวัญน ักศึกษานองใหมก็คือการเลือกนางแกว นางแกวตามคัมภีรภาคเหนือโบราณหมายถึงนางอิตถีรัตนะคือ นางผูวิเศษที่มีความเพียบพรอมดีงามเปนนางแกวของจักรพรรดิและ หากออกเรือนแลวจะกลายเปนแมศรีเรือนที่ทรงคาที่สุดของชายซึ่งมักจะ เรียกวา“เมียน างชางแกว”นอกจากนางแกวจะเปนผูเชิญขันบายศรีขึ้น บนเสลี่ยงหลวงอันงดงามแลวระหวางทางที่ขบวนแหเครื่องเซนไหวและ นางแกวผานคือสันเขื่อนอางแกวขบวนจะหยุดพักใหนางแกวไดลงจาก เสลี่ยงเพื่อตักน้ำอันเปนมงคลจากอางแกวคือพิธีรับน้ำ “สุคนธศรีสินธุธาราสุเทพาธาตุ”หมายถึงน ้ำที่หลั่งไหลมาจาก ยอดดอยอันศักดิสิทธิ์ของชาวเชียงใหมคือดอยสุเทพ ประเพณีนำนักศึกษาใหมขึ้นนมัสการพระบรมธาตุดอยสุเทพ ประจำป2551วันเสารท ี่5กรกฎาคม2551สโมสรนักศึกษาคณะ วิจิตรศิลปมหาวิทยาลัยเชียงใหมไดเขารวมจัดงานรับนองใหมเดินขึ้น ดอยสุเทพเพื่อนมัสการพระบรมธาตุดอยสุเทพซึ่งเปนประเพณีของ มหาวิทยาลัยเชียงใหมจัดขึ้นทุกๆปนับเปนประเพณีที่ดีงามที่นักศึกษา มหาวิทยาลัยเชียงใหมรวมกันจัดขึ้นเปนประจำทุกปตั้งแตเริ่มกอตั้ง มหาวิทยาลัยเชียงใหมในปพ.ศ.2507เปนตนมาเพื่อค วามเปนสิริมงคล เสริมสรางพลานามัยสรางความสามัคคีใหแกนักศึกษานองใหม นักศึกษารุนพี่นักศึกษาเกาและคณาจารยตลอดจนเปนการสืบสาน ประเพณีอันดีงามของมหาวิทยาลัยเชียงใหมใหคงอยูตอไป ขบวนเดินขึ้นดอยสุเทพประกอบดวยขบวนปายขบวนผูบริหาร และคณะกรรมการสมาคมนักศึกษาเกาธงมหาวิทยาลัยและธงคณะ ขบวนชางฟอนและนักดนตรีพื้นเมืองขบวนเครื่องสักการะและขบวน นักศึกษา21คณะจากประตูหนามหาวิทยาลัยเชียงใหมสูถนนหวย แกวประกอบพิธีสักการะอนุสาวรียครูบาศรีวิชัยแลวจึงมุงหนาเดินทาง ไปนมัสการพระบรมธาตุดอยสุเทพซึ่งผูรวมขบวนตางพรอมใจสวมชุด พื้นเมืองเพื่อสงเสริมและอนุรักษอันงดงามของวัฒนธรรมลานนาและ เมื่อถึงจุดหมายแลวจะมีการแสดงของนักศึกษานองใหมพรอมรวมกัน ประกอบพิธีสักการะพระบรมธาตุดอยสุเทพรับโอวาทจากพระเถระ ผูใหญปฏิญาณตนเปนนักศึกษาที่ดีและเปนพลเมืองดีของประเทศ แลวจึงเดินทางกลับสูมหาวิทยาลัยเชียงใหม
นิทรรศการภาพถาย
“เงาแหงกรุงเยรูซาเลม” The Shadow of Jerusalem นิทรรศการระหวางวันที่14-29สิงหาคม2551 หอนิทรรศการศิลปวัฒนธรรมมหาวิทยาลัยเชียงใหมรวมกับ สถานเอกอัครราชทูตอิสราเอลจัดนิทรรศการภาพถายเงาแหงกรุงเยรูซาเลม (TheShadowofJerusalem)โดยศิลปนชาวอิสราเอลคุณเลโอนิดพาดรูว (Mr.LeonidPadrul)ผลงานในนิทรรศการไดถายทอดเอกลักษณของ ประเทศอิสราเอลอันมีเสนหและสะทอนใหเห็นมุมมองสวนตัวของชางภาพที่ มีตอภูมิทัศนโดยเลโอนิดพาดรูวไดพิชิตยอดเขาและเก็บภาพความงดงาม ตระการตาของทะเลสาบเดดซีมาใหเราไดชมซึ่งในพระคัมภีรคับบาลาห ทะเลสาบเดดซีมีอีกชื่อวา“เงาแหงกรุงเยรูซาเลม” ผลงานของเขาไดบันทึกวิถีชีวิตทองถิ่นอันเรียบงายเผยความลับ แหงการสรางสรรคซึ่งมีมานานกวารอยปกลาวไดวาพาดรูวไดรังสรรคผลงาน ระดับชั้นเลิศที่สามารถผสมผสานกวีนิพนธและมุมมองของปราชญไวไดอยาง กลมกลืนภาพถายทั้งสิ้นกวา41ภาพทีป่ รากฏในนิทรรศการชุดนี้ไมไดผาน การตกแตงเทคนิคทางคอมพิวเตอรแตอยางใด
ขอเชิญผูที่สนใจรวมชมนิทรรศการและเขารวมพิธีเปด นิทรรศการในวันพฤหัสบดีที่ 14 สิงหาคม 2551 เวลา 18.00 น. ณหองแสดงงานนิทรรศการชั้น1หอนิทรรศการ ศิลปวัฒนธรรมมหาวิทยาลัยเชียงใหมนิทรรศการแสดงใหชม ไปจนถึงวันที่29สิงหาคม2551เปดท ำการวันอังคาร-อาทิตย เวลา9.00–17.00น.(ปดว ันจันทรและวันนักขัตฤกษ) เขาชมโดยไมเสียคาใชจายใดๆ
โครงการ
แลกเปลี่ยนนักศึกษา
จากการดำเนินการที่ผานมา คณะวิจิตรศิลป มหาวิทยาลัยเชียงใหม ไดสนับสนุน ใหนักศึกษาไดมีประสบการณในการทำงานรวมกับ สถาบันการศึกษาตางประเทศ ดังตอไปนี้ โครงการแลกเปลี่ยนนักศึกษาระหวางคณะวิจิตรศิลป และ Kungl. Konsthogskolan (Royal University College of Fine Arts) ประเทศสวีเดน ดำเนินการภายใตโครงการExchangeProgram (Linnaeus-Palme)โดยไดรับการสนับสนุนทุนจากTheSwedishstate organizationSidaทุนด ังกลาวจะสนับสนุนคาใชจายในการเดินทางคา ที่พักเบี้ยเลี้ยงและคาวัสดุในการทำงานกำหนดใหนักศึกษาเขารวม โครงการณประเทศสวีเดนระยะเวลา1ภาคการศึกษา(4เดือน)ในป 2551มีน ักศึกษาไดรับการคัดเลือกเขารวมโครงการณประเทศสวีเดน โครงการแลกเปลี่ยนนักศึกษากับ The Australian National University ประเทศออสเตรเลียป2551มีน ักศึกษาไดรับทุน AustralianGovernmentScholarshipซึ่งเปนทุนรัฐบาลออสเตรเลีย สำหรับโครงการแลกเปลี่ยนนักศึกษาสนับสนุนคาเดินทางและคาครองชีพ นักศึกษาไดเขารวมโครงการแลกเปลี่ยนณประเทศออสเตรเลีย ระยะเวลา1ภาคการศึกษา(3เดือน) โครงการแลกเปลี่ยนนักศึกษากับ Hue College of Arts, Hue University ประเทศเวียดนามเปนทุนที่สนับสนุนโดยคณะวิจิตรศิลป เปนคาเดินทางคาที่พักและเบี้ยเลี้ยงใหแกนักศึกษาเพื่อเขารวมโครงการ ณประเทศเวียดนามป2551
รายละเอียดเพิ่มเติมติดตอคุณกุณฑีราโทร.02-02-204-9237
Arts august 2008
7
Artist จรูญบูญสวน กองบรรณาธิการประวัติศิลปนคณะวิจิตรศิลปมหาวิทยาลัยเชียงใหม
อ. จรูญ บุญสวน อดีตอาจารยสาขาจิตรกรรม คณะวิจิตรศิลป มหาวิทยาลัยเชียงใหม ซึ่งไมมียศตำแหนงทางวิชาการใดๆ แต เปนศิลปนนามกระเดื่องของสังคม ซึ่งมีผูสะสมภาพเขียนของทาน จำนวนมาก ดังปรากฏในหอศิลปในหลายสถาบัน ตลอดรวมถึง หองตอนรับแขกบานแขกเมืองในทำเนียบรัฐบาล(สมัย นายกฯ ชวน หลีกภัย) ความเปนศิลปนที่อยูใกลชิดกับธรรมชาตินับจากวัยเด็ก จนกระทั่งลวงเขาปจฉิมวัยทำใหจรูญบุญสวนสรางสรรคผลงาน จิตรกรรมทิวทัศนธรรมชาติไดอยางโดดเดนนุมนวลรุมรวยดวยสีสรร งดงามแมสิ่งเหลานี้จะผุดขึ้นมาจากหลอดสีเพียงไมกี่หลอดในจำนวน พันที่อุตสาหกรรมศิลปะไดผลิตขึ้นอาจารยบอกวาสีสรรที่ดูสุกปลั่ง อวดความเปนธรรมชาติและความอุดมของสีมาจากการเรียนรูอยาง ชาๆ(slowknowledge)ดวยการปฏิบัติการมีวินัยความขยันและ ความใสใจไมนอยกวา30ปนับจากเริ่มเรียนศิลปะที่โรงเรียนศิลป ศึกษา(วิทยาลัยชางศิลป)จวบจนปจจุบัน จรูญบุญสวนเริ่มเขียนรูปมาตั้งแตวัยเด็กนับจากบานเกิด ที่สิงหบุรีและผูกพันอยูกับการเขียนภาพมาโดยตลอดทานเลาใหฟงวา เมื่อโตแลวกลับไปเยี่ยมบานผูใหญทานหนึ่งบอกวาเคยเห็นทานอุมนอง แลวใชเทาเขียนรูปบนพื้นทรายมาตั้งแตเยาววัยดวยครอบครัวที่มาจาก ฐานเกษตรกรรมซึ่งมีลูก9คนจรูญเปนบุตรชายคนโตจึงรับภาระหนาที่ ชวยผอนแรงของบุพการีดวยการเลี้ยงนองๆทุกคนแมกระทั่งหลังจบ การศึกษาแลวที่มหาวิทยาลัยศิลปากร ขณะที่เรียนอยูที่โรงเรียนศิลปศึกษาทานไดพบกับคุณชวนหลีก ภัยซึ่งขณะนั้นเปนนักเรียนรุนนองในสถาบันเดียวกันทั้งสองมักพบปะ พูดคุยกันเสมออาจารยจรูญเลาเกร็ดประวัติเล็กๆนอยๆใหฟงวาคุณ ชวนมีบุคลิกที่แตกตางไปจากนักเรียนศิลปะโดยทั่วไปและพูดคุยเรื่อง ที่แตกตางไปจากคนอื่นๆแตทั้งคูก็ชอบสนทนากันเสมอจนคุณชวนไป เรียนตอที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตรสวนตัวทานไดเขาศึกษาตอที่คณะ จิตรกรรมฯมหาวิทยาลัยศิลปากร อาจารยเลาวา…ผมเขาเรียนศิลปากรเมื่อป2501คนแถวบาน เขาคิดวาผมไปเรียนเลนโขนผมยังเคยพูดเลนกับพวกเขาวาผมเลนเปน พระรามเพราะถาบอกวาไปเรียนเขียนรูปพวกเขาจะไมเขาใจวาเรียน ไปทำไมจึงไมอยากอธิบายการที่ผมเขาเรียนศิลปากรไดนาจะเปน เพราะอาจารยอรุณโลหะชาละทานเคยเลาใหฟงวาอาจารยศิลปพีระ ศรี(ชาวอิตาเลียนหนึ่งในผูกอตั้งมหาวิทยาลัยศิลปากร)เรียกทาน ไปถามวานายจรูญคะแนนสอบคาบลูกคาบดอกในฐานะที่เคยเปน อาจารยใหญโรงเรียนศิลปศึกษาจึงขอความเห็นจากอาจารยอรุณวาจะ ใหสอบไดหรือสอบตก อาจารยอรุณรับรองผมวานาจะเรียนไดผมจึงไดเขาเรียนคณะ จิตรกรรมฯทั้งๆที่ผมเคยเปนคนที่ทำใหทานตองออกจากการเปน
อาจารยใหญที่โรงเรียนศิลปศึกษากรรมอันนี้หมดไปแลวเพราะเมื่อผม จบจากมหาวิทยาลัยศิลปากรและไปสอนหนังสืออยูที่วิทยาลัยเทคนิค โคราชผมก็เคยถูกนักศึกษาเดินขบวนขับเหมือนกัน ตอคำถามเรื่องเกี่ยวกับการเขียนรูปทิวทัศนขนาดใหญซึ่งหลาย รูปมีขนาดยาวถึง3เมตรดวยพูกันเบอร4เพียงดามเดียว(ขนาดของ พูกันเบอร4มีความกวางนอยกวา1เซนติเมตร)จนแทบจะหากรอบใส รูปไมไดในประเทศไทยอาจารยจรูญตอบวา…คุณโกวิทยอเนกชัยทาน เคยบวชเปนพระทานเคยธุดงคผานโคราช,อาจารยสุวิชสถิตยวิทยา นันทไปเยี่ยมทานและถามวาจะเดินธุดงคไปไหน?ทานตอบวาจะไปอุดร อาจารยสุวิชถามวาจะไปถึงเมื่อไรทานโกวิทยตอบดีมากทานบอกวา ทานไมกำหนดวันที่จะไปถึงทานตั้งใจแตจะไปอุดรจะถึงเมื่อไรก็ได.ผม
8
Arts august 2008
จำเรื่องนี้ไดไมคิดวาจะมีโอกาสนำมาใชกับการเขียนรูปขอเพียงตั้งใจ เขียนแลวมันก็เสร็จเองผมเชื่อวาการเขียนรูปขนาดใหญก็คือการเขียน รูปเล็กๆหลายๆรูปมาตอกันไมใชเอารูปเล็กมาขยายใหญ คุณชวนหลีกภัยทานยังเคยเปรยวา“บานพี่จรูญคงมี สวนดอกไมใหญมากเห็นเขียนรูปมีดงดอกไมมากมาย”อาจารยจรูญ ตอบวา“มีสวนอยูนิดเดียวแตผมไปซื้อดอกไมมาเปนกระถางแลวใช
ความโดดเดนในภาพทิวทัศนสมัยที่เรียนอยูชั้นป4อาจารยศิลปยังอยู อาจารยจรูญมักจะไดคะแนนวิชาจิตรกรรมหัวขอNude,Portrait, Figureไมดี.วันหนึ่งอ าจารยศิลปเรียกอาจารยเขาไปในหองแลวบอกวา “จรูญตอไปนี้นายไมตองเขียนNude,Portrait,และFigureอีกแลวให เขียนภาพหุนนิ่ง(Stilllife)และทิวทัศน(Landscape)มาแทน”.อาจารย ศิลปทานเปนคนพิเศษรูวาใครทำอะไรไดทำอะไรไมไดทานมองอนาคต ของลูกศิษยออกทุกวันนี้อาจารยจรูญจึง เขียนรูปเฉพาะ”ภาพทิวทัศน”และ”หุนนิ่ง” เทานั้นกับเสนสายและรอยแตมสี จำนวนลานที่เปนตนกำเนิดของการผุด พรายของระยับสีบนผาใบที่ลงพื้นดวย สีเหลืองสุกภาพเขียนของอาจารยจรูญ บุญสวนในหัวขอเกี่ยวกับทุงดอกไมและ ดอกไมกระถางสีสดสวยไดถือกำเนิด ขึ้นในวงการศิลปะอยางเดนตระหงาน รอยแปลงเหลานั้นดุจดังอณูพื้นฐานของ สรรพสิ่งที่ประกอบสรางเปนวัตถุนับลานอยางแตสำหรับงานจิตรกรรม ของอาจารยจรูญบุญสวนอณูพื้นฐานเหลานั้นโดยเจตจำนงค อันเปนอัตวิสัยของตัวศิลปนทานเลือกที่จะใหกำเนิดจักรวาลแหง บุพชาติที่คอยทำหนาที่เพิ่มเติมเสริมแตงธรรมชาติและสนามกายภาพ ของสิ่งแวดลอมใหงดงามอยูในตึกใหญอันไรรางลมหายใจกลับกอปร ไปดวยชีวิตและความอบอุนชุมชื่นภาพเขียนของอาจารยจรูญจึงเขา เพิ่มเติมลมหายใจใหอิฐสรางและรูปทรงคอนกรีตอมนุษยในตัวอาคารที่ สถาปนิกปรับแตงประยุกตมาจากถ้ำใหบงบอกถึงการมีมนุษยอาศัย ทุกวันนี้อาจารยจรูญยังคงเขียนรูปที่ตนเองรักอยูและบริหารงาน หอศิลปสวนตัวรวมกันกับภรรยาที่มีอยูถึงสองหลังในเขตตัวบานซึ่ง สรางขึ้นสำหรับใหคนลำพูนและละแวกใกลเคียงไดเขามาใชประโยชน ทางการศึกษาศิลปะแมวัยจะลวงเขาปที่70แลวก ็ตามอาจารยยังคง เขียนรูปอยางมีวินัยและกระฉับกระเฉงทุกวันเปนที่ปรึกษาอาจารยสอน ศิลปะในหลายสถาบันและไดรับเชิญใหเปนอาจารยพิเศษไปบรรยาย ตามสถาบันนอุดมศึกษาตางๆทั่วประเทศ ในบั้นปลายชีวิตอาจารยตั้งใจที่จะแสดงภาพเขียนผลงาน จิตรกรรมภาพทิวทัศนใหกับบุพการีทั้งสองทานและทุกวันนี้อาจารย จรูญยังระลึกถึงครูบาอาจารยทุกคนโดยเฉพาะศ.ศิลปพีระศรีซึ่งเปนผู ใหกำเนิดตัวตนที่สองของความเปนศิลปน สำหรับนักศึกษาประชาชนหรือผูสนใจเทปอัตชีวิประวัติ ปากเปลาของอ.จรูญบุญสวนซึ่งพูดถึงชีวิตในชวงวัยเด็กจนถึงวัยชรา และประสบการณทำงานทางดานศิลปะมาอยางยาวนานทั้งในฐานะครู สอนศิลปะและการเปนศิลปนมืออาชีพสามารถหยิบยืมไดที่หองสมุด คณะวิจิตรศิลปมหาวิทยาลัยเชียงใหม
จากภาพเขียนบนพื้นทราย ถึงจิตรกรรมในทำเนียบ
วิธียายไปเรื่อยๆผมไดความคิดนี้มาจากอาจารยทวีนันทขวาง(อดีต อาจารยสอนที่คณะจิตรกรรมฯมหาวิทยาลัยศิลปากร)เพราะทานเคยได รับคำถามทำนองเดียวกันว า“รูปดอกบัว”(ปจจุบันอยูที่พิพิธภัณฑศ ิลป พีระศรีอนุสรณ)ที่ทานเขียนคงใชดอกบัวเปนจำนวนมากทานบอกวา ทานมีดอกบัวแคสองหอนักศึกษาซื้อมาฝากทานใชวิธียายไปเรื่อยๆ จนไดเปนรูปขนาดใหญ.วิธีการนี้ยอดเยี่ยมจริงๆทุกวันนี้ผมก็ใชวิธีการนี้ ในการเขียนรูป หากพิจารณาผลงานจิตรกรรมของอ.จรูญบุญสวนนับจาก เริ่มตนจวบจนปจจุบันจะเห็นถึงขอเดนและขอดอยที่ปรากฎขึ้นมาใน เสนทางสายยาวไกลของความเปนศิลปนอ.จรูญไมมีความถนัดใน การเขียนภาพเหมือนตัวบุคคล(portrait)และภาพเปลือย(nude)แตม ี
อ.จรูญบุญสวน เกิด:๒กรกฎาคม๒๔๘๑ การศึกษา:ศิลปมหาบัณฑิต(จิตรกรรม)มหาวิทยาลัยศิลปากร ที่อยู:๓๓/๒หมู๑๐ตำบลเหมืองงำอำเภอเมืองจังหวัดลำพูน๕๑๐๐๐
Faculty of Fine Arts