kattenburg groeten uit
verhalen van Kattenburgers vóór Kattenburgers
VOORWOORD
Het is een aprilwinderige woensdagavond. Ik parkeer mijn fiets in de box en wil snel naar boven glippen voor een warme hap. Njet. Bij de deur twee vriendelijk lachende dames bij een tafel vol chocola en koffie, die me kennelijk willen spreken. Mijn maag knort, maar bij het zien van de chocola houd ik de pas in. De dames, Irma en Birgit, communitybuilders, willen weten wat ik van Kattenburg vind. “Eh.., ja wel leuk eigenlijk.� Woon hier toch alweer 30 jaar naar tevredenheid. Een vrolijk gesprek en wat brokken chocola verder krijg ik (journalist) de vraag of ik een serie verhalen wil maken van mensen in onze buurt. Kattenburgers die iets bijzonders te vertellen of te doen hebben. Onze buren dus. Een dik jaar geleden was alles anders op Kattenburg. Onrust ten gevolge van geweldsincidenten. Inmiddels zijn er talloze initiatieven ontplooid om de buurt hechter en veiliger te maken. Ik vind het leuker geworden, maar oordeelt u vooral zelf. Terug naar de verhalen. We trappen af met pa en zoon Odjo. Joomay hoopt volgend jaar te schitteren op de Olympische Spelen in Tokio, op de 100 meter sprint. Voetbalde als jochie op de Kattenburgse daktuinen. Pa Michel heeft andere kwaliteiten. Helpen. Organiseren. Naar verluidt de liefste man van Kattenburg. Santucia ontwikkelde zich van hippe tiener tot betrokken maatschappelijk
2
werker met haar eigen bedrijf (Link!) in de buurt. Voor een strakke kijk op de wijk, lees Santucia. 5 voor 12 Hebt u ook genoeg van het almaar toenemende verkeer in de Kattenburgerstraat? Marlou Visser laat het er niet bij zitten en voert actie. Helpt u mee? Wie lekker wil eten en drinken kan terecht bij onze eigen wereldse buurtkoks, Fatima en Atef. Hans Dijkstra doet een boekje open over Kattenburgs eigen bierbrouwerijvereniging, de Bierkaai. Niet iedere Kattenburger kan zeggen dat hij heeft gewerkt met Spinvis. Eva van Manen wel. Deze culturele duizendpoot verhaalt over werk en de liefde voor Kattenburg. Tot slot een idealist. Jeroen J. van Beele. Hij ontwierp Weconomy, waarbij iedereen neemt wat hij nodig heeft en geeft wat hij kan. Ideaal. Ik wens u een prettige zomer! Peter de Jong (En als u dit op tijd leest: ga eens kijken bij het Smaakmakersfestival van WeMakeThe.City op het Kattenburgerplein, zondag 23 juni. Met Kattenburgse deelname van creatieve Kattenburger ondernemers).
INHOUD
COLOFON
INTERVIEWS
REDACTIE
MICHEL & JOOMAY ODJO SANTUCIA IRENE GRADNER
04 08
MARLOU VISSER 10 DE BUURTKOKS ATEF & FATIMA 12 EVA VAN MANEN HANS DIJKSTRA JEROEN J VAN BEELE
14 16 18
PETER DE JONG
FREE LANCE JOURNALIST. WERKT O.M. VOOR NOORDHOLLANDS DAGBLAD EN HET PAROOL. MEER INFO: DIXITS.NL
FOTOGRAFIE BRIAN LAMMENS VORMGEVING PATRICK DE BRUIN
MET DANK AAN
3
INTERVIEW MICHEL & JOOMAY ODJO
Topvrijwilliger en snelste man van Kattenburg onder een dak. We hebben het over huize Odjo aan de Kattenburgerstraat. Vader is overal in de buurt te vinden waar iets voor de buurt gedaan moet worden. Altijd vergezeld van een stralende glimlach. In hetzelfde huis woont een snelheidsmonster, die een strak doel voor ogen heeft: de Olympische Spelen van Tokio, de 100 meter sprint. Een dubbelportret.
4
Michel Odjo (Benin, Savè, 1962) kwam op zijn 26e naar Nederland. “het was vlak voor de EK Voetbal van 1988, met Gullit, Rijkaard en Van Basten. Ik zag de Surinaamse jongens feestvieren met de Hollandse jongens, iedereen door elkaar. Een warm bad. Toen is eigenlijk gelijk de multi-culti in mij gevaren.” Odjo sr. kwam na de middelbare school via de Bijlmer in 1994 naar Kattenburg. In de wijk bouwde hij aan een indrukwekkende staat van dienst als vrijwilliger, een greep uit zijn werk: Patatoe-festival, Buurtcomité Oostelijke Eilanden, de Beninese vereniging, Burendag, Curinesa Voetbaltoernooi enzoverder.
Michel Odjo
Schietpartij Op de avond dat Mohammed Bouchiki werd vermoord in de speeltuin, zou Odjo sr. daar eigenlijk ook zijn om een flyer in elkaar te draaien. “Ik voelde me die avond niet lekker en belde af. “Toen ik het hoorde, begon ik spontaan te trillen. Ik kende zowel Mohammed als de eerder vermoorde Ayman van het jaarlijkse voetbaltoernooi in de wijk dat ik mede organiseer. Ayman had zelfs de finale gefloten.” Het drama vormde mede de aanleiding voor de door Odjo georganiseerde Vrijheidsmaaltijd, op 5 mei. “Dat was een succes. Ik was getroffen door de spontaniteit van de buurtbewoners. Dat gaan we nu elk jaar doen, “Kattenburg viert de vrijheid’. Maar daar blijft het niet bij. Nieuwste loot aan de stam is de ontwikkeling van een buurtapp, die Odjo samen met
Diny Bakker en Hay Kranen fabriceerde. “Een appgroep van buurtbewoners die met elkaar communiceren over de veiligheid in de wijk. Buurtbewoners die overlast hebben, kunnen dat in de app melden aan de andere leden in de groep. Wij als beheerders van de app spelen de meldingen dan door naar de straatcoaches, de woningbouwvereniging of politie. Die nemen onze meldingen heel serieus, wij zijn de oren en ogen in de wijk, waar zij dankbaar gebruik van kunnen maken. En wij als bewoners hebben er baat bij dat dingen zo sneller worden opgelost. Je hebt als bewoner ook niet meer het gevoel dat je in je eentje staat. Het is een doorslaand succes, de bewoners melden zich massaal aan.” Een eerste succesje is al te melden. Overlast op het Kattenburgerhof is mede dankzij de bewonersapp succesvol bestreden. Odjo sr: “Ik roep iedereen op Kattenburg op, doe mee!”
5
INTERVIEW MICHEL & JOOMAY ODJO Voor ons zit een blok beton. Met een glimlach. Een geboren sprinter. Beresterk. Hij komt net van een training in het Olympisch Stadion. Joomay Odjo is dedicated: hij wil naar de Olympische Spelen van 2020 in Tokio op de 100 meter sprint en laat daar alles voor. Joomay, 26, woont vanaf zijn tweede op Kattenburg. “Ik heb een supergezellige jeugd gehad. Veilig ook. We voetbalden tot laat op de avond op de daktuinen. Ik heb nooit iets gemerkt van criminaliteit. Mijn generatie was daar totaal niet mee bezig. Ik vind het nog steeds een rustige buurt. Kattenburg heeft gewoon pech gehad met die tragische gebeurtenissen. En criminaliteit komt, helaas, in elk stadsdeel weleens voor.” Het was al vroeg duidelijk dat Odjo jr. talent had voor rennen. Vanaf zijn zesde zat hij op atletiek, bij AV ’23, bij het oude Ajax-stadion in de Meer. Op zijn 13e was hij Nederlands kampioen op de 60 meter. Drie jaar later werd het serieus, hij verhuisde naar atletiekvereniging Phanos in het Olympisch Stadion, waar hij onder meer trainde met Jamile Samuel, die nu internationale successen viert op de sprint. Hij werd met zijn team drie keer kampioen van Nederland. Toen hij 18, was stond hij eerste op de nationale ranglijst op de 60 meter sprint. Maar werd geen kampioen, hij had een valse start. “Ik wilde te graag. Belangrijk voor een sprinter is de controle over je lichaam. Ineens moet je een enorme krachtexplosie leveren. Daarvoor heb je zelfbeheersing nodig. Een goede
6
sprinter is als een cheeta.” In 2012 sloeg het noodlot toe. Odjo jr. raakte geblesseerd aan zijn enkel en kwam daar niet van af. Drie keer werd hij geopereerd aan zijn enkel, nooit kon hij voluit lopen. In 2017 kwam de ommekeer. Voor zijn studie sportmarketing aan het Johan Cruijffcollege liep hij stage in Atlanta, Amerika. “Daar kreeg ik mijn American Dream. Ik trainde tussen echte topatleten, als Christian Coleman (wereldrecordhouder 60 meter, red.). Die coaches daar zeiden me: Jij hebt echt talent, je kan het! Ik ging na al die blessures weer in mezelf geloven. Terug in Nederland heb ik gelijk een plan gemaakt: Tokio 2020, 100 meter sprint. Ik heb nu een heel team om me heen. Een uitstekende trainer, Marita Swart – Van Zwol, ook een topfysio, Ralph van er Horst, en daarnaast nog een arts, diëtist en een sportpsycholoog. Aan die laatste heeft hij veel gehad. Want: “Hoe harder je loopt, hoe groter de druk wordt. Iedereen verwacht iets van je. Maar ik loop alleen voor mezelf, niet voor mijn coach of mijn ouders, niet omdat het moet, maar omdat ik het graag wil. Ik heb een prachtig leven.” Odjo jr. heeft zijn studie even op een laag pitje gezet en werpt zich vol op de atletiek. “Er moet ongeveer een halve seconde af voor mijn PR. Dat kan, ik ben nu eindelijk blessurevrij.” Hij werkt toe naar het NK Atletiek in Den Haag in juli. Dat moet het begin zijn van zijn Road to Tokio. De klok tikt. Stel je voor: een Kattenburger op de Olympische Spelen. Voor meer info: kijk op joomayodjo.nl
Joomay Odjo
7
INTERVIEW SANTUCIA IRENE GRADNER
Wie kan er beter een oordeel geven over Kattenburg, dan Santucia Irene Gradner (33)? Kind van een Surinaamse vader en een Hollandse moeder, opgegroeid in de wijk in de jaren ’90 en ‘00, nu werkzaam op Kattenburg als maatschappelijk werker met haar eigen bedrijf, Link! (contact@linkmw.nl). “We woonden bij de voetbalkooi aan het einde van de straat. Het was toen ook al een multi-cultibuurt met veel Surinamers en Hollanders. We speelden in de trappenhal, de binnentuinen en natuurlijk de voetbalkooi. Zeker als puber wilde je wel gezien worden door de voetballende jongens. Kattenkwaad ging niet verder dan belletje-trek en vuurwerk in de hal. Het was heel gemoedelijk. Op de middelbare school, het Huijgenscollege in West, ging het er ruiger aan toe. “Daar kwam de politie geregeld op school en moest je veel meer van je afbijten. ‘Don’t fuck with me’ heb ik daar wel geleerd. Daarna heb ik Maatschappelijk Werk en Dienstverlening gestudeerd. Dat zit in me, van jongs af aan wil ik mensen helpen.” Na de studie kwam ze voor de keuze te staan, in loondienst of zelfstandige. Het werd het laatste. “Ik hou ervan om vanuit mijn eigen visie te kunnen werken en mijn eigen tijd te
8
bepalen.” Toen de pleuris uitbrak op Kattenburg met de schietincidenten, werkte Gradner in Noord. “Het greep me aan dat mijn oude buurt zover was afgegleden. Ik wilde iets gaan betekenen voor de wijk. Ik werk nu voor het Ouder-Kindteam Oostelijke Eilanden. Daarnaast werk ik als therapeut Rouw en Verlies. Ik heb twee jaar geleden mijn vader, mijn opa en een heel goede vriend kort achter elkaar verloren. Dat was heel heftig voor me. Al dat verdriet triggerde me als maatschappelijk werker. Ik heb een opleiding gevolgd en ben nu gediplomeerd rouwbegeleider. Normaliter is rouw een natuurlijk proces waar de meeste mensen zelfstandig uitkomen. Iedereen rouwt op zijn eigen manier. Belangrijk is om de tijd te nemen. Om verdriet te hebben over het missen van je geliefde. En ook investeert in je herstel, de leuke dingen. Die verjaardag van je beste vriendin, waar je misschien nog tegenop ziet, maar die je goed zal doen. Helaas is er in onze snelle maatschappij weinig ruimte voor mensen om even ‘uit’ te staan. Op het werk word je al snel weer geacht mee te draaien in de mallemolen. En ik merk dat cliënten van me ook vaak te streng voor zichzelf zijn, ze willen sterk blijven en anderen niet tot last zijn. Onzin.”
Santucia Irene Gradner
De wijk “Als ik Kattenburg vergelijk met andere wijken in de stad, dan zie ik eigenlijk een dorp. Maar wel een waar lang niet naar is omgekeken. Het ligt in het Centrum van de stad en dat is voornamelijk rijk. Door de schietincidenten komt er nu veel aan het licht. Er is behoorlijk wat verborgen armoede in de wijk. En ook zijn er kinderen die een flink trauma hebben opgelopen toen zij al spelend in het buurthuis getuige waren van de verschrikkelijke moord op Mohammed Bouchiki. Ik heb de indruk dat de wijk zich langzaam herstelt. Er is meer saamhorigheid. Mensen zijn door de ellende veel meer met elkaar gaan praten. Er is licht in de tunnel!�
9
INTERVIEW MARLOU VISSER
Een veilige Kattenburgerstraat Marlou Visser (1963) is een echte Amsterdamse. Geboren in de Langestraat, tussen Singel en Herengracht en daarna overal en nergens in de stad. In 2001 maakte ze de sprong van Prinseneiland naar Kattenburg. En is niet meer weggegaan. Tot twee jaar geleden woonde ze als anonieme stadsbewoner in haar ‘luchtkasteel’ hoog boven de Kattenburgerstraat. “Prachtig, ik zie de zon opgaan, de maan, de sterren, de vrijheid.” De schietincidenten twee jaar geleden waarbij twee jongens uit de wijk werden doodgeschoten, schokten haar. Ze meldde zich aan bij het buurtcomité om te helpen. Vanuit haar achtergrond als orthopedagoge en ervaring als jongerenwerker ging ze aan de slag in de buurt en helpt ze waar ze kan. Het Marineterrein ziet ze als een mooie plek met kansen voor de buurtbewoners. “Er is daar zoveel ruimte voor spannende ontwikkelingen.” Visser is nu bezig met het opzetten van een buurvrouwengroep in de wijk met meiden en dames uit alle windstreken. Maar daar blijft het niet bij. Tsunami Ze neemt het voortouw in de strijd tegen het veel te drukke autoverkeer in de Kattenburgerstraat. Zoals iedere bewoner weet, voltrekt zich dagelijks een tsunami
10
aan auto’s in de straat. Het streven van de gemeente de binnenstad autoluw te maken, mag niet ten koste gaan van de bewoners aan de Kattenburgerstraat. Op de Eilandenboulevard mogen geen bussen meer rijden, dus die karren alweer een tijd door de Kattenburgerstraat. En het is niet alleen de aanblik van al dat blik of de onmogelijkheid om eens rustig de straat over te steken, de lucht in de straat is ook sterk vervuild door de uitlaatgassen. Iedere bewoner kent het verschijnsel van roet op het balkon en het toenemende straatlawaai, waarin het ’s nachts moeilijk slapen is aan de voorkant. 5 voor 12 In het najaar worden er belangrijke verkeersbesluiten genomen in de Gemeenteraad, die vergaande gevolgen kunnen hebben voor de Kattenburgerstraat. Lees: lawaaieriger, viezer en ongezonder. “Het is nu echt 5 voor 12 voor de Kattenburgerstraat. We moeten in actie komen. Ik heb de afgelopen tijd heel veel contact gehad met
ambtenaren en politici. Met name GroenLinks is van goede wil. Maar het is zo belangrijk dat we nu van ons laten horen.” Ze gaat de komende tijd actie voeren, voor een stillere, schonere Kattenburgerstraat. “Daar hebben we recht op. Amsterdam wordt autoluwer de komende tijd, dan wij ook.” Ludieke acties, om te beginnen een handtekeningenactie die ze gaat aanbieden bij Sharon Dijksma, de wethouder van Verkeer. Maar als het echt moet, misschien zelfs een blokkade. “Kattenburgers stonden bekend om hun anarchisme en rebellie. Laat die geest weer terugkeren.” Marlou heeft al wat enthousiaste buren verzameld die met haar meedoen, maar er is meer hulp nodig. Heb je ook genoeg van het verkeerslawaai en viezigheid? En wil je dat laten horen aan de politiek en de rest van de stad? Meld je dan aan bij Marlou. Ook al heb je maar een beetje tijd, alle hulp is welkom.
Marlou Visser
“Wij willen minder lawaai en viezigheid, meer rust en schone lucht”
Je kunt haar bereiken via de mail: marlou@starcreations.nl
11
INTERVIEW ATEF EN FATIMA
De Buurtkoks Atef en Fatima: De Verbinders Voor wie geen zin of tijd heeft om te koken. Niet zoveel geld heeft. Weleens naar een restaurant wil. Waar je niet om de 5 minuten wordt gevraagd of je nog iets wilt drinken. Die niet na het eten wil afwassen. Misschien een praatje wil maken: Kattenburg heeft zijn eigen restaurant! Op maandagavond kun je voor 5 euro terecht in de Witte Boei (wel tevoren reserveren). En waar kun je op woensdagmiddag een wereldlunch eten voor 2,50? Niet in al die yuppie/expatschuren die de stad overspoelen, maar gewoon in de Witte Boei.
12
Allemaal mogelijk gemaakt door Kattenburgs eigen vrijwillige buurtkoks! We spreken twee van hen, Fatima Lalouch (49) en Atef Abdalla (64). Zij vergastten de buurt al op talloze buurtmaaltijden. Fatima kwam hier als 8-jarige vanuit Marokko. Haalde hier een graad in kleding maken en kreeg zeven kinderen. Tegenwoordig is zij overblijfmoeder. Atef, zoon van een diplomaat, werd geboren in Egypte, Alexandrië. Hij wist al jong wat hij wilde: balletdanser worden. Hij ging naar de Balletacademie en danste daarna over de hele wereld. In 1985 danste hij in Carré. Sinds 2006 woont hij in Amsterdam. Na het fatale schietincident in de speeltuin waarbij Mohammed Bouchiki het leven liet, kookten de twee een half jaar lang elke dag voor de ouders en kinderen die in de Witte Boei bijeenkwamen om het leed te verwerken. Fatima: “Ook voor mij was het een grote schok, mijn kinderen speelden daar ook.” Atef: “Mohammed was als een zoon voor me. Hij kwam bij mij thuis om met mijn zoon te spelen. Iedere keer als ik bij de peeltuin kom, zie ik zijn gezicht voor me.”
Er zijn de afgelopen tijd veel initiatieven genomen om meer verbinding in de wijk te krijgen. Hoe kijken zij naar de afgelopen periode? Fatima: “Het gaat de goede kant op, we leven minder langs elkaar heen. Door alle bijeenkomsten in de buurt van de afgelopen tijd leer ik steeds meer mensen kennen. Atef, stellig: “Ik voel niets van discriminatie of afstand tussen de buurtbewoners.” Quartier Latin Atef heeft grootse plannen. Hij wil een maandelijkse buurtmarkt organiseren. Een plaats weet hij al: tegenover de kerk op de Eilandenboulevard. “Van de buurt, vóór de buurt. Hier wonen ook arme mensen, die een zakcentje kunnen gebruiken maar weldegelijk iets te bieden hebben. Dan moet je denken aan zaken als eten, sieraden of kleding.” Atef filosofeert verder: “Er wonen hier ook kunstschilders en tekenaars, die zouden daar ook hele mooie dingen kunnen maken. Ook mooi voor de toeristen die daar rondlopen.” Horen we hier de aanzet tot een Amsterdams Quartier Latin? “Ja, door onze eigen mensen, waarom niet?”
13
INTERVIEW EVA VAN MANEN
‘Over 50 jaar woon ik hier nog steeds’ Bevlogen is ze, theatermaker/singersongwriter én Kattenburger Eva van Manen. Tégen vooroordelen, racisme en ongelijkheid. Vóór de liefde en gelijke kansen voor iedereen.
Eva van Manen is naar eigen zeggen een bevoorrecht mens. Ze werd 29 jaar geleden geboren op de Prinsengracht (‘toen het nog betaalbaar was’) en verhuisde na een schietincident in de buurt naar het welvarende Haarlem. “Mijn ouders wilden hun dochters veilig laten opgroeien. Typisch dat nu juist in onze wijk, Kattenburg, ook weer mensen zijn neergeschoten.” Na de havo, koos ze voor haar grote liefde, de kunsten. Ze volgde de Amsterdamse Toneelschool en Kleinkunstacademie en studeerde in 2011 met het stuk ‘de Hollanders’ af. Het was de tijd van de grote bezuinigingen op cultuur en ýoung gun Van Manen wilde groots uitpakken. Ze mailde brutaalweg naar Arnon Grunberg (‘We hebben gewoon naar de Volkskrant gemaild, waar hij toen columns voor schreef’) om te vragen of
14
hij misschien een stuk voor haar groep wilde schrijven. Acht jaar later is ze er nog steeds. Ze werkte onder anderen met Arthur Japin, Adriaan van Dis en Spinvis. Vorig jaar maakte zij een muziekalbum ‘Politiek en Liefde’ en een gelijknamig theaterstuk. Voor dat laatste werd ze gevraagd in verband met de Nationale Dodenherdenking. Ze liet zich daarbij inspireren door Kattenburg. “De aanleiding voor het stuk was eigenlijk mijn verbazing over hoe de media en de politiek oordeelden over mijn wijk. Als een gevaarlijke buurt waar de Mocro Maffia zou heersen, terwijl ik het ervaar als een goeie rustige plek waar mensen op een prettige manier met elkaar omgaan. Mijn voorstelling gaat over de liefde, die ons verbindt. Het gevaar is dat we ons laten vangen door angst en niet meer naar het echte leven
Eva van Manen
om ons heen kijken. Niet meer naar mensen, maar naar vaststaande beelden. Niet meer naar een individu, met het gevaar dat we elkaar zien als groep. Ik vroeg een Egyptische vriend van mij over verzet en over hoe hij 2011 had ervaren. Hij was toen dagelijks op het Tahirplein in Caïro tijdens de Arabische lente. Hij zei tegen mij dat het beste wat je kunt doen is naar elkaar kijken alsof je elkaar tekent. Naar elke lijn en elk detail kijken wat een persoon uniek maakt. Niet kijken naar wat je van te voren denkt dat je ziet. Niet naar elkaar kijken in cijfers, getallen, aannames. Maar echt naar iemand kijken.”
Als ik terugkeer van vakantie kan ik me enorm verheugen op mijn buurtje. Over 50 jaar woon ik hier nog steeds. Er is een enorme bereidheid om er samen een leuke boel van te maken. Ik spreek steeds meer mensen in mijn flat. Ik vind het alleen jammer dat alle sociale huurwoningen nu worden verkocht door de woningbouwvereniging. Toen ik hier kwam had je nog krakers en kunstenaars in de wijk. Die worden nu allemaal de stad uitgebonjourd. Amsterdam wordt zo een reservaat voor de rijken. Ik vind juist dat iedereen lekker door elkaar moet kunnen wonen. Arm, rijk, wit en zwart door elkaar.”
Wonen Twaalf jaar geleden streek ze neer op Kattenburg, als tiener. “Ik vind het geweldig om op Kattenburg te wonen.
Eva is te zien op het Je Bent Zelf Een Festival in het Theater aan het Spui in Den Haag, 28 juni om 20:15 uur.
15
INTERVIEW HANS DIJKSTRA
Brouwerijvereniging de Bierkaai
Een van de weinige Kattenburgse clubs is Brouwerijvereniging de Bierkaai, een club van 70 heren die elke maand bijeenkomt in buurthuis de Poort aan de Kattenburgerstraat. Hans Dijkstra (49) aan het woord, over zijn cluppie. Dijkstra werd geboren in het OLVG en groeide op in verschillende wijken in Amsterdam. Zijn eerste woning kraakte hij, zoals dat ging in de jaren 80, bij de Vespuccimarkt, toen er geen woning te krijgen was. “Een enorm ouwe meuk met allemaal ouwe gasleidingen. Als ik daar een sigaretje zou opsteken in het toilet, was de hele boel in de fik gegaan.” Nu woont hij alweer 25 jaar op Kattenburg, met uitzicht op het water. “Heerlijk rustig, leuke buren die hier ook al heel lang wonen. Begrijpelijk, want waar vind je verder zo’n mooie plek in het Centrum voor hetzelfde geld? De Bierkaai “We komen een keer per maand bijeen in verenigingsgebouw De Poort. We worden daar in de watten gelegd door de dames met hun heerlijke gehaktballetjes, goud! Wat we daar doen? We hebben het Bier van de Maand, dat steeds door een
16
ander lid wordt gebrouwen. Dat gaan we dan proeven en becommentariëren. Elke maand hebben we een ander thema, dat gaat van de techniek van het hevelen tot de geschiedenis van het Britse bier. En we experimenteren natuurlijk heel veel om het lekkerste bier te krijgen. Vorig jaar hebben we nog met zijn allen bier gebrouwen bij café Roest. In 2020 bestaan we vijf jaar, dan halen we de Nederlandse Kampioenschappen Bierbrouwen hier naartoe.” Een scheikundigenclubje dat graag een biertje lust en van gezelligheid houdt. Het lidmaatschap kost 50 euro per jaar. Hans bezweert met al kan brouwen met 3 pannen, een gaspit en een molentje om de mout te malen. Brouwen doet hij buiten de deur, zijn eigen huis werd te klein. Lachend: “Een van de andere leden, een single, vertelde me dat hij de keuken van zijn nieuwe huis als een mini-brouwerijtje had ingericht. Pas daarna ging hij op zoek naar een vrouw. Dan kon die niet over de inrichting zeuren.” Dijkstra heeft een hang naar het verleden toen Amsterdam ruiger en rauwer was. De tijd van fotograaf Ed van der Elsken, toen die de Mokumse straten afstruinde. “Ik vind de verhalen over de ouwe Amsterdamse penose machtig interessant. Die mensen hadden echt een avontuurlijk leven.” Zijn zelfgebrouwde bier vernoemt hij dan ook naar Blonde Mien, Haring Arie, Parijse Leen en Joep de Fluiter, een bekende wijkagent op de Wallen.
De Bierkaaiers slikken het bier na het proeven gewoon door, bezweert Dijkstra. Niks geen uitspuwen, zoals bij de vinologen. “Tussendoor nemen we wel een droge cracker om de smaak te neutraliseren.” De ogen zijn ook belangrijk bij de smaakvorming: “We hebben een keer een blinde smaaktest gehouden waarbij de mensen een duur buitenlands merk en bier van de Lidl uit elkaar moesten houden. De helft had het goed.”
Hans Dijkstra 17
INTERVIEW JEROEN J VAN BEELE
Jeroen J. van Beele is een Kattenburger die zijn brood verdient in de IT, maar ondertussen nadenkt over een rechtvaardiger samenleving. Hij ontwierp zijn Weconomy. Rustig doceert Jeroen J. van Beele (1963) over zijn ideale economie, de Weconomy. Een economie waarbij iedereen neemt wat hij nodig heeft en geeft wat hij leveren kan. Dat lijkt als twee druppels water op de beginselen van het communisme. “Dat is het ook. Ik ben eigenlijk een anarcho-communist, alleen hebben mensen daar vaak een verkeerde voorstelling bij. Anarchisme is bij mij zelfstandig beslissingen nemen, zonder autoriteit van bovenaf. En niet: doen waar je zin in hebt. Communisme is an sich een goed systeem, alleen hebben de Russen de fout gemaakt om hun idealen met dwang op te leggen aan de mensen. Ik geloof erin dat het veel beter is als idealen uit de mensen zelf komen. Daar stoelt mijn Weconomy ook op.” Weconomy is volgens Van Beele, datascientist van professie, geen spel maar simulatie. “Want je kunt niet winnen. Er zijn teams die ‘nieuweeconomie’ spelen. Waarbij arbeid, kennis en producten gedeeld worden. Ik heb 25 jaar nagedacht over de nieuwe economie. Het huidige kapitalistische systeem voldoet niet langer. We
18
produceren dagelijks voor 10 miljard mensen maar toch zijn er nog 1 miljard mensen die honger lijden. Er is genoeg maar we gooien te veel weg. Ik pleit voor een Weconomy, waaraan iedereen vrijwillig kan deelnemen. Uitgangspunt is dat je elkaar vertrouwt, dat je iets geeft zonder er iets voor terug te verwachten.” Hij wijst naar een hoed op het bed, “Als ik jou die hoed leen, en ik vertrouw je niet, dan kan ik daar geld voor vragen. In mijn systeem geef ik dat omdat ik het kan missen en vraag ik er geen tegenprestatie voor terug. Als iedereen doet wat ie kan, dan hebben we samen meer dan we nodig hebben.” Waar hebben we dat meer gehoord? Deeleconomie? “Ja, maar niet zoals die van Uber (taxi) of Airbnb, want daar wordt niet gedeeld maar geld verdiend,” aldus Van Beele. “Couchsurfing, dat is deeleconomie. Je bank aanbieden voor een slaapplaats, zonder dat je ervoor betaald wordt. Of Linux, het gratis besturingssysteem. Deeleconomie is onvoorwaardelijk geven, zonder dat je ervoor iets terugverlangt. Kattenburg “Ondanks de schietpartijen heb ik me hier nooit onveilig gevoeld. Kattenburg is net een dorp, waar de buren elkaar vriendelijk gedag zeggen. Met één verschil: hier heb je de stadse vrijheid, je kan doen wat je wil, zonder gezeur.”
“Als iedereen doet wat ie kan, dan hebben we samen meer dan we nodig hebben.�
Jeroen J van Beele 19
kattenburg groeten uit