GAGA PAPU by Magdalena Piwowar

BezpĹ&#x201A;atny dodatek do magazyny GAGA nr 9/2010

smaczny alfabet

od A do Z

edytorial

Valkea Media SA 01–747 Warszawa, ul. Elbląska 15/17 tel.: 022 639 85 67–8, 633 27 53, 633 33 24 633 58 19 faks: 022 639 85 69 Dyrektor Zarządzająca Monika Stawicka [mstawicka@valkea.com] Wydawca i Redaktor Naczelna Zuzanna Ziomecka [zziomecka@valkea.com] Redaktor Prowadząca Monika Brzywczy [mbrzywczy@valkea.com] Dyrektor Artystyczna Magdalena Piwowar [mag.piwowar@gmail.com]

od redakcji Jestem tym, co jem – tę słuszną maksymę przypominają nam autorki książki kucharskiej „Klapsa czy konferencja”. Na świecie i w naszym kraju

Fotoedycja Daria Ołdak [doldak@valkea.com]

coraz bardziej rośnie świadomość gastronomiczna. Nie chcemy już fast

Korekta Jacek Bławdziewicz

ketów, wciąż mamy bazarki i ogródki, owoce i warzywa bez idealnej skórki

Dział Prenumeraty prenumerata@gagamag.pl Księgowość Elżbieta Jaszczuk [ejaszczuk@valkea.com] Dyrektor Biura Reklamy Tomasz Opiela [topiela@valkea.com]

foodów, nie chcemy też żywności modyfikowanej genetycznie, doceniamy, że Polska jeszcze nie poddała się terrorowi jedzenia wprost z supermarprosto z naszych pól i działek, bary mleczne oraz przetwory robione przez nasze babcie. Powrót do ekologicznego, zdrowego odżywiania wydaje się często łatwiejszy i tańszy niż w wyprzedzających nas cywilizacyjnie krajach Zachodu. By jeść zdrowo, by jesć dobrze – te pragnienia nasilają się, gdy rodzą się nam dzieci. Potrafimy długo zastanawiać się, czym warto je karmić, by rosły i rozwijały się jak najlepiej. Dlatego GAGA wraca do tematu jedzenia. Chcemy was inspirować, informować o nowych produktach, technikach i przypominać, że gotowanie, jedzenie, karmienie nie musi być

Plakat z wielkim marchewkowym królikiem powstał, by promować przejście firmy Gavin Martin Associates produkującej drukarki na nowe ekologiczne tusze. Świetne skojarzenie królika jako symbolu niedoścignionej reprodukcji oraz marchewki – zdrowia i ekologii – przyniosło kampanii designerskie nagrody. Do stworzenia królika wykorzystano kilkanaście kilogramów marchewki z podlondyńskich gospodarstw rolnych. Mamy nadzieję, że ten marchwiowy plakat narobi wam apetytu na wiosenne chrupanie słodkich marchewek. www.magpie-studio.com

czynnnością monotonną, nudną i męczącą. Wprost przeciwnie – niewiele trzeba, by stało się dziedziną codziennej kreacji i radości oraz pretekstem,

Key Account Monika Barchwic [mbarchwic@valkea.com] Agnieszka Michalik [amichalik@valkea.com] Robert Lobko [rlobko@valkea.com] Druk: Taurus

by spędzać razem – gotując lub jedząc – więcej czasu. Bo nasze dzieci i my jesteśmy łasuchami, ale też miłośnikami owoców, warzyw, kasz i ziół. Pamiętajmy o tym, wtedy może uda się uniknąć trawestacji przytaczanego tutaj na początku stwierdzenia, którą niegdyś wygłosił Bill Cosby: Jestem tym, co zjadłem, i jestem przerażony! Monika Brzywczy Redaktor prowadząca GAGI

Ilustracja na okładce Karina Królak

sylwetki dość wolno, ale dużo się w tym czasie uczyłam. Przede wszystkim gotowanie zaczęło sprawiać mi przyjemność. Kupowałam rozmaite nieznane mi wcześniej produkty, zaglądałam do książek kucharskich, a w pewnym momencie spotkałam Maćka – wspomina Monika genezę swojej kulinarnej pasji. Połączyła ich miłość do innego wspólnego hobby, jakim jest ceramika, ale szybko okazało się, że kulinarnie też mogą razem poszaleć. – Przy Maćku czułam się trochę jak naturszczyk, bo jego znajomość składników, przypraw i dodatków znacznie przewyższała moją wiedzę na ten temat – mówi Monika. Do dziś twierdzi, że mąż gotuje lepiej, bo ma dłuższy staż w kuchni, ale ona depcze mu po piętach. – Już jako małe dziecko lubiłem mieszać. Najbardziej interesowała mnie zawartość szafek kuchennych – wspomina Maciek. – Nie potrafiłem jeszcze mówić i tylko pokazywałem mojej mamie palcem, co chciałbym dostać. Trochę kaszy, trochę mąki, odrobina cukru, szczypta soli, kilka kropli Ludwika, mieszałem... i mikstura gotowa. To była świet-

Jak przemycić szpinak i inne warzywka

na zabawa. Uwielbiałem też pomagać babci w kuchni, tam miałem pierwszy

Przedstawiamy twórców najbardziej kultowej książki kucharskiej dla wegetarian, jaka powstała w naszym kraju w ostatnich latach: „Przemytnicy marchewki, groszku i soczewicy”. Na forach czytelnicy potwierdzają, że przepisy Moniki i Maćka są proste, a dania rewelacyjne w smaku. Nowoczesna oprawa i eksperymentatorski duch tej książki sprawiły, że zapragnęliśmy poznać jej twórców.

potraw. – To był bardzo przyjemny i smaczny etap pracy. Potem zaczęły się

M. Brzywczy

z archiwum rodzinnego

kontakt z prawdziwym gotowaniem. Trzymałem makutrę, w której babcia ucierała krem do ciasta, pomagałem smażyć racuchy i przyglądałem się, jak robi zasmażkę do zupy. Nadal lubię mieszać. W pracowni ceramicznej, gdy wymyślam składy mas i szkliw, oraz w kuchni, gdy eksperymentuję z nowymi składnikami lub przyprawami. Ponieważ zasadnicza część projektu, czyli przepisy, była praktycznie gotowa, pozostawało systematyczne gotowanie, próbowanie i fotografowanie schody, bo materiał trzeba było złożyć w całość tak, by był czytelny i przejrzysty. Od momentu wykonania pierwszych zdjęć do wydania książki minęło około ośmiu miesięcy – wspomina Monika. – Najtrudniejsze było wymyślenie okładki i tytułu. Miało być rodzinnie i dowcipnie, ale nie cukierkowo. Chyba się udało. Reakcje są zaskakująco pozytywne. Dostajemy masę maili od zadowolonych domorosłych kucharzy. Nic dziwnego, publikacja nastąpiła po przetestowaniu przepisów przez najbardziej krytyczną degustatorkę – pięcioletnią córkę Moniki i Maćka Karolę. Jest wegetarianką, ale nie chodzi do przedszkola wegetariańskiego. – Chcieliśmy, żeby miała kontakt z dziećmi na różnych dietach. Nie mam również poczucia, że coś jej narzuciliśmy. Tak ją wychowujemy. Jeżeli w przyszłości

Monika Mrozowska i Maciej Szaciłło – atrakcyjni trzydziestolatkowie znani

zechce jeść mięso – proszę bardzo, ale ani ja, ani Maciek nie przygotujemy

z mediów. Ona to niegdyś gwiazda dziecięcego zespołu Fasolki, dziś aktorka,

go dla niej. Karola najchętniej żywiłaby się samą czekoladą, ale bardzo lubi

gra m.in. w serialu „Rodzina zastępcza”. On – właściciel pracowni ceramicz-

również spaghetti z domowym pesto. Z dań obiadowych preferuje zresztą

nej, produkuje piękne lampy i umywalki. Kiedy się poznali, drogę do jej serca

makaron pod każdą postacią. – Jej wybredny smak sprawił, że czasami mu-

torował sobie smakołykami. Monika wspomina, że na jednej z pierwszych

sieliśmy się nieźle nagimnastykować, żeby coś jej przypadło do gustu. Można

randek przygotował ociekającego masłem i nutellą naleśnika. Był tak słodki,

powiedzieć, że właśnie dzięki niej nauczyliśmy się tak przemycać niektóre

że nie mogła go zmęczyć. Mimo wszystko się udało – do dziś tworzą zgrany

składniki, by np. makaron był nie tylko smacznym, ale przede wszystkim

i szczęśliwy związek. Również w kuchni. Kilka miesięcy temu miała premierę

kompletnym, pełnowartościowym posiłkiem – mówią. Najtrudniej było ją

ich wegetariańska książka kucharska, w której dzielą się z czytelnikami po-

skłonić do zjedzenia szpinaku. Ale przemycony w pierożkach albo plackach

nad 100 przepisami na bezmięsne dania.

został zaakceptowany. Karola bardzo lubi pomagać rodzicom w kuchni, często asystuje przy przygotowywaniu posiłków, z wypiekami

Do napisania jej namówiła ich znajoma para – Jola Słoma

na twarzy zagniata ciasto na pizzę, obiera marchewkę, kroi

i Mirek Trymbulak, którzy również są wegetarianami i wy-

pomidory, a potem ze smakiem zjadają to, co razem przygo-

dają książki kulinarne. W Polsce, gdzie ciągle dominuje cięż-

towali. Doceniają taką pomoc, nawet za cenę masakrycznego

kostrawna, przede wszystkim mięsna kuchnia, wciąż brakuje

bałaganu w kuchni.

jarskich, ale i nowoczesnych przepisów. Także tych adresowa-

nych do najmłodszych. Wcześniej zbierali receptury na różne

Zapowiadają, że wkrótce ukażą się ich dwie kolejne książki

pyszności i... wrzucali je „do szuflady”. – Kilka lat temu po-

– jedna jest o słodyczach, a druga to poradnik ciążowy. Mo-

stanowiłam zmienić coś w swoim menu. Miałam wrażenie,

nika jest właśnie w drugiej ciąży, więc to świetny moment,

że moje śniadania, obiady i kolacje każdego dnia wyglądają

by zebrać doświadczenia. Poza przepisami w książce znajdzie

podobnie. Nie jestem zwolenniczką radykalnego przewraca-

się również wiele innych porad, które będą pomocne w tym

nia wszystkiego do góry nogami, dlatego zmiany zachodziły

szczególnym okresie. •••

przepisy

SMAKI DZIECIńSTWA Ze swojego dzieciństwa Monika najlepiej wspomina smak leniwych ze śmietaną i z cukrem z baru mlecznego na Krupówkach w Zakopanem. Dla Maćka kultowa pozostaje oranżada Tarczyn.

Ulubione i niezbędne przedmioty w kuchni: Mikser – wielofunkcyjny, z rozmaitymi przystawkami. Do ugniatania, ubijania, mieszania... Młynek do kawy – jest świetny do mielenia w małych ilościach rozmaitych rzeczy: orzechów, roślin strączkowych, nasion...

Gofry z mąki razowej z malinami

Placki ziemniaczane ze szpinakiem

1 szklanka mąki pszennej razowej graham

3 duże ziemniaki

0,5 szklanki mąki gryczanej

3 łyżki mąki groszkowej

0,5 szklanki mąki białej

1 szklanka mrożonego szpinaku

2 łyżki cukru trzcinowego

sól, pieprz

szczypta soli 5 łyżek oleju

Ziemniaki ucieramy na drobnej tarce, dodajemy rozmrożony szpinak, sól

1/3 szklanki wody

i pieprz do smaku oraz mąkę groszkową. Placki smażymy na rozgrzanym oleju słonecznikowym, aż przyrumienią się z dwóch stron.

Wszystkie składniki bardzo dokładnie mieszamy. Z tak przygotowanego ciasta w gofrownicy pieczemy gofry. Czekamy, aż przyrumienią się z dwóch

Wszelkiego rodzaju placki i kotleciki można nafaszerować różnymi składni-

stron, i gorące podajemy z sosem malinowym.

kami, za którymi, delikatnie mówiąc, nasze dzieci nie przepadają. Dodat-

Sos malinowy: 200 g malin wrzucamy do garnuszka, zasypujemy 4 łyżkami

kowo zadanie może ułatwić zabawne przybranie talerza oraz… pozytywne

brązowego cukru i pod przykrywką na małym ogniu gotujemy ok. 20 minut.

nastawienie mamy i taty. Jeżeli dziecko nie będzie chciało spróbować „szpinakowego ludzika”, sami zjedzmy go ze smakiem. Po pewnym czasie spróbujmy ponownie. Może wtedy uda nam się je przekonać.

Gofry z malinami – zdjęcie z książki

sylwetki – mówią.Po drugie, wszystkie są kobietami, były więc zmuszone do zmierzenia się ze stereotypem, że to mężczyźni są najlepszymi kucharzami. – Każda z nas jest na swój własny sposób nowoczesną, niezależną kobietą, mamy więc całkiem dobrze rozwinięte również męskie aspekty naszych osobowości, których używamy w zależności od potrzeb. Poza tym różnimy się od siebie charakterami i temperamentami, wiec stworzyłyśmy mieszankę wystarczająco aromatyczną i pikantną! – twierdzi Asia J. – Ten projekt wziął się z twórczego spotkania kilku osób, a że są to akurat kobiety... Myślę, że niczego nie zabrakło, skoro książka została wydana i chętnie kupują ją także mężczyźni – dodaje Magda. Po trzecie, „Klapsa” to nie tylko książka kucharska, ale też pamiętnik dziewczyny z wielkiego miasta, mniej więcej trzydziestoletniej singielki, która niedawno rozstała się z mężczyzną i teraz musi radzić sobie sama i w kuchni,

Gdzie kucharki cztery tam powstają bestsellery „Klapsa czy konferencja – czyli o tym, jak jeść i nie zostać zjedzonym” to nowoczesna, ładnie wydana książka kucharska z wieloma niebanalnymi przepisami łatwymi do wykonania dla zapracowanych amatorów. Także tych, którzy mają już dzieci. M. Brzywczy

i w życiu. Kolejne rozdziały zaczynają się od krótkich historyjek, które uzasadniają przepisy na daną okoliczność. Randka (nie zawsze udana), odwiedziny rodziców (którzy na pewno znowu zaczną wypytywać o szanse na wnuka), w końcu wiosenny piknik. – Od początku wiedziałyśmy, że osią książki będzie historia bohaterki, która ma po trochu z każdej z nas. Wiedziałyśmy, że im bliższa nam będzie, tym prawdziwsza. Przeżywa więc również nasze doświadczenia i przygody sprowadzone do krótkiej, dowcipnej formy. Ale z rzeczywistością radzi sobie lepiej niż Bridget Jones – stwierdza Magda. Pomysł na „Klapsę” pojawił się pewnego dnia, gdy Rene – kolega z pracy Magdy i Asi – strasznie narzekał, że w kuchni ma dwie lewe ręce i że chciałby, by powstała książka kucharska dla takich jak on laików, którzy chcieliby gotować, ale boją się, że jest to trudne, wymaga superwyposażenia itd. Wtedy pojawił się pierwszy impuls, który powoli kiełkował. Dwa lata temu, na plaży w Dębkach, gdy dziewczyny leżały w zaciszu parawanu, postanowiły, że go zrealizują. Udało się! Nie tylko wydały książkę, ale także już od ponad roku gotują sobie w pracy nawzajem obiady. Magda w poniedziałek, Asia we wtorek i tak dalej. Przestrzegają kilku zasad zdrowego żywienia: nie smażą, nie jedzą nabiału (mleka, śmietany itd.) oraz białej mąki (czyli chleba, klusek). – Wiadomo, you are, what you eat, zwłaszcza

Jakub Jezierski

że my pracujemy na siedząco i przed komputerami cały dzień. Zamiast latać „Klapsa” jest nietypowa z kilku względów. Po pierwsze, ma aż cztery autorki.

po barach i zamawiać pizze, jemy zdrowo i rozwijamy się jako kucharze

Zespół powstawał stopniowo, w miarę jak klarowała się koncepcja. Autorki

– opowiadają. Zdjęcia wykonanych potraw wrzucają na Flickra pod hasłem

są od wielu lat połączone skomplikowaną i elastyczną siecią towarzyskich po-

„Dieta Mamastudio”.

wiązań. Magda Ponagajbo i Asia Jakubowicz są graficzkami, pracują w Mama Studio, znanej warszawskiej agencji dizajnersko-projektowej. Asia Dziure-

Wiele z dań oferowanych w „Klapsie” nadaje się do serwowania dzieciom.

wicz mieszka w Ropkach w Beskidzie Niskim, jest tłumaczką i copywriterką

Nic dziwnego, bo trzy z autorek są już mamami. Asia J. ma 16-letnią córkę

oraz uczy w pobliskiej podstawówce swoje i inne dzieci angielskiego. Paulina

Zosię, która właśnie wróciła z Wietnamu, gdzie między innymi uczyła się go-

Sieniarska, z zawodu kostiumograf, marzy o prowadzeniu organicznego bistro na warszawskiej Saskiej Kępie. Do projektu

tować od wietnamskiej kucharki. – Ciągle z przyjemnością gotuje – opowiada Joanna. – Jako małe dziecko była bardzo wybredna: pomidorowa, zacierkowa i kotleciki. Z wielką radością

została wciągnięta najpóźniej.

obserwowałam, jak otwiera się na nowe smaki i poKażda z nich jest dobra w czymś innym, więc

woli sama zaczyna gotować. Teraz jej ulubione po-

od razu było wiadomo, że Magda zaprojektuje

trawy to sushi i cała kuchnia japońska, grillowany

książkę, bo ma talent graficzny i doświadczenie,

łosoś, ale ciągle chętnie wraca do kaszy gryczanej,

Asia J. i Paulina dadzą swoje przepisy, bo goto-

gotowanej marchewki i złocistego sznycelka – do-

wanie jest ich pasją, Asia D. była specjalistką od

daje. Asia D. ma trójkę dzieci. Wszystkie lubią zupy,

tekstów, więc zostało jej przydzielone pisanie.

a ostatnio zajadają się tartą z gotowaną mar-

Większość zdjęć w książce jest autorstwa ich ko-

chwią, curry i masłem. Syn Magdy Filip zasadniczo

leżanki fotografki Marty Pruskiej, ale niektóre

odżywia się w przedszkolu, więc na co dzień mama

z nich zrobiły też same w podzespołach. Zgranie

przyrządza mu raczej kanapeczki i serwuje różne

się w czasie i gotowość do kompromisów określają jako najtrudniejszą część pracy. – Ciągle chciałyśmy coś udoskonalać, a jednocześnie wiedziałyśmy, że w końcu musimy wypuścić książkę do druku 4 GAGA PAPU

Na zdjęciu czwarta kucharka Asia Dziurewicz z dziećmi, na zdjęciu powyżej Joanna Jakubowicz, Paulina Sieniarska i Magda Ponagajbo

zdrowe przekąski. W weekendy natomiast urządzają sobie rodzinne gotowanie. On uwielbia asystować, potrafi już sam zrobić jajecznicę i mówi, że chciałby zostać kucharzem. •••

przepisy

Ulubione i niezbędne przedmioty w kuchni:

SMAKI DZIECIńSTWA Ze swojego dzieciństwa autorki najczulej wspomi-

Książę z bajki – zawsze się przyda, aby wyręczyć lub zainspirować do stwo-

nają: krokiety ziemniaczane z sosem grzybowym,

rzenia kolejnego smakołyku.

brukselkę z bułką tartą, leniwe (Asia J.), ciasto drożdżowe z rodzynkami autorstwa mamy, mleko

Blender – za pomocą tego narzędzia z prostych składników powstają wyrafi-

z masłem i miodem, chleb z masłem i rozgniecio-

nowane dania i dodatki, np. sosy, zupy kremy... Gdy zmiksujemy marchewki

nym czosnkiem (Paulina), kaszkę kukurydzianą

i pietruszki, nasze małe dziecko ma szansę nie zorientować się, że zjadło

z tartym jabłkiem, placki ziemniaczane z cukrem,

porządną porcję warzyw, a nie tylko zwykłą pomidorową, zamiast kroić

reszki ciasta wylizane z makutry (Asia D.),

cebulę i płakać, możemy ją na krótko wrzucić do blendera (takiego z docze-

leniwe z bułką tartą i z cukrem w przedszkolu

pianym pojemnikiem do krojenia).

(„w kółko zamęczałam mamę, że nie robi ich tak jak należy”), chrupiący chleb z plastrem masła

Ostry, duży nóż – to absolutna podstawa, sama świadomość, że leży

i solą (Magda).

w szufladzie, dodaje skrzydeł i sprawia, że chce się coś pokroić! Moździerz – idealny, żeby połączyć ze sobą różnorodne przyprawy i wydobyć z nich cały aromat. Praca tym narzędziem dostarcza także różnych innych doznań – sprawdźcie sami!

Do wyboru dwie wersje okładki: męska i damska

Kotleciki z soczewicy

Grillowane kotleciki mamusi

Takie kotleciki są świetne na ciepło i na zimno. Bardzo dobrze się spraw-

To ulubione danie mojego syna Filipa. Jest superszybkie i proste. Można je

dzały na spacerach z moją córką, dawałam jej je jako przekąskę zamiast

przyrządzić na grillu w lecie lub w domu na patelni grillowej.

słynnych chrupek kukurydzianych. Podane na obiad z makaronem i sosem pomidorowym też się świetnie sprawdzają.

1/2 kg piersi z indyka marynata:

Na mniej więcej 10 kotlecików:

5 łyżek stołowych płynnego miodu 2 duże ząbki czosnku

1/2 kubka zielonej soczewicy 1/4 kubka kaszy gryczanej 1 cebula 1 jajko 1 łyżka mąki 3 łyżki bułki tartej

Łatwy przepis Asi J.

bardzo Łatwy przepis magdy

3-cm kawałek świeżego imbiru (może być też imbir w proszku) 3 łyżki stołowe oleju (polecam ryżowy – ma bardzo wysoką temperaturę spalania, w związku z tym podczas smażenia nie powstają tak intensywne zapachy i jest generalnie zdrowiej) sos sojowy

sól, pieprz

sok z połowy cytryny

olej do smażenia

opcjonalnie cebulka dymka

Soczewicę gotujemy do miękkości, solimy pod koniec gotowania. W drugim

Mięso myjemy, usuwamy błony i kroimy na cienkie kotlety, można je deli-

garnku gotujemy kaszę gryczaną, również w osolonej wodzie, w proporcjach

katnie rozbić tłuczkiem, jeśli wyszły zbyt grube, ale nie tak mocno jak scha-

1:2, aż woda się wygotuje. Cebulę obieramy i kroimy w drobną kostkę.

bowe. Przygotowujemy marynatę. Ja zwyczajnie wkładam mięso do miski

Na patelni rozgrzewamy 3 łyżki oleju i dusimy na nim cebulę. Przestudzo-

i dodaję kolejno miód, olej, utarty na tarce imbir, rozgnieciony czosnek, sos

ną kaszę i soczewicę mieszamy w jednym garnku z cebulą i miksujemy

sojowy wedle uznania, sok z cytryny i drobno posiekane jasnozielone części

blenderem. Doprawiamy solą i pieprzem. Do powstałej masy wbijamy jajko,

dymki. Następnie całość dokładnie mieszamy (najlepiej ręką)

dodajemy mąkę i bułkę tartą. Wszystko dokładnie mieszamy i odstawiamy

i wstawiamy do lodówki na minimum pół godziny. Im dłużej, tym lepiej,

na 10 minut. Z masy formujemy niewielkie kotleciki i smażymy na patelni

bo mięso wchłonie więcej marynaty. Kotlety układamy na grillu lub patelni

na rozgrzanym oleju, aż się zrumienią z obu stron.

grillowej i smażymy przez 3-4 minuty z każdej strony. Bardzo ważne jest, żeby patelnia grillowa była bardzo mocno rozgrzana. Podajemy z jaśminowym ryżem, możemy posypać prażonym sezamem i świeżą kolendrą. 5

sylwetka skrzydła na prywatny kurs gotowania. To zresztą bardzo śmieszna historia. Zadzwoniłam do niego, przedstawiłam się, powiedziałam, że jestem prawnikiem, a chciałabym otworzyć restaurację. On odpowiedział: „Yes, where are you?”. Powiedziałam, że bardzo niedaleko, właściwie za rogiem Sheratona, w którym wówczas pracował. Na to on: „Come now”. I poszłam, wyłuszczyłam mu wszystko, a on powiedział: „I will teach you”. Tak to się zaczęło. Wiedziała, że chce gotować, szybko jednak zrozumiała, że pomysł z restauracją jest mało realny, że to ją przerośnie, że jest za młoda, że jest sama. Ale nie zrezygnowała z marzenia o związaniu życia zawodowego z gotowaniem. Siedem lat zajęło jej szukanie sposobu, by je zrealizować. – Kiedy moje dzieci były małe – jedno miało trzy

– Little Chef generuje dużo dobrej energii – twierdzi Katia. – Kiedy rodzice widzą, że ich dzieciom jest dobrze, im też jest dobrze

lata, a drugie osiem miesięcy – wymyśliłam szkołę. Pomysł wziął się z tego, że oboje z mężem uwielbiamy gotować i to był nasz sposób na relaks i wolny czas. Moje dzieci od urodzenia asystowały nam w kuchni w leżaczku-bujaczku. Wtedy pomyślałam, że to jest świetny sposób na wspólne spędzanie czasu połączone z edukacją. Zaczęłam realizować go z moją przyjaciółką Valerie Colloredo, Francuzką, która wtedy mieszkała w Polsce ze swoim małym dzieckiem. Napisały program, zorganizowały testowe zajęcia dla dzieci znajomych. – Byłyśmy tak zestresowane tą grupą fokusową, choć były to tylko cztery bardzo grzeczne dziewczynki i dwie dorosłe osoby, że ręce nam się trzęsły – opowia-

Mali kucharze gotują

da. Ale jakoś poszło, ruszyły pierwsze zajęcia. Dziś, po czterech latach zdo-

Ideą Little Chef jest, aby nie wykluczać dzieci z kuchni. – Tak czy inaczej gotujemy, jemy – Katia Roman-Trzaska uważa, że ten czas warto ofiarować dzieciom. Chodzimy z nimi do kina, do zoo, na basen, ale równie dobrze można zostać w domu i zaangażować je do pomocy przy gotowaniu. Być z nimi, rozmawiać, uczyć je, a jednocześnie żyć zdrowiej. Tak zrodził się pomysł na pierwszą w Polsce szkołę gotowania dla najmłodszych.

tego rodzaju szkołę, bała się, że potraktują ją jak fanaberię, wymysł. Zaczęły

M. Brzywczy

Marta Orlik-Gaillard

bywania doświadczeń, bez tremy prowadzi zajęcia nawet dla 20 nastolatków. Wie, jak kontrolować grupę, jak przykuć uwagę, jak zainteresować opornych. Nazwa jest obcojęzyczna, bo początkowo zajęcia miały być prowadzone tylko po angielsku lub po francusku. Katia nie wierzyła, że Polacy są już gotowi na w styczniu, w maju nie wiedziały już, w co ręce włożyć. Na początku prowadziły zajęcia w domu, szybko jednak wynajęły dużą kuchnię, obecną siedzibę. W wakacje Valerie wróciła do Francji, od września Katia poprowadziła więc szkołę samodzielnie. Szczęśliwym zrządzeniem losu, gdy pracy było dużo za dużo na jedną osobę, do Little Chef dołączyła Justyna – człowiek ze wspaniałą energią kulinarną i życiową. – Little Chef generuje dużo dobrej energii – twierdzi Katia. – Kiedy rodzice widzą, że ich dzieciom jest dobrze, im też jest dobrze. Szybko wokół nas zaczęła tworzyć się społeczność, która nam bardzo sekundowała, pomagała. Ja natomiast popełniałam podstawowy błąd początkującego biznesmena, czyli wszystko chciałam robić sama, odbierałam każdy telefon, musiałam natychmiast, choćby w środku nocy, odpisać na każdego maila, wszystko kon-

To nie muszą być godziny spędzone na lepieniu pierogów (choć mogą). Wy-

trolowałam... Teraz już się trochę tego oduczyłam. Mam czworo zaufanych,

starczy 15 minut na zrobienie zdrowych kanapek, posmarowanie ich masłem

sprawdzonych współpracowników, którzy pomagają mi realizować misję

bezpiecznym deserowym nożykiem, posypywanie ziołami. Wspólnota rodzin-

Małego Szefa. Cały czas pojawiają się też nowe pomysły, a grupy wiekowe

na gromadzi się wokół stołu, wokół kuchni. Nie trzeba rozmawiać w kółko

ulegają pod naciskiem rodziców rozszerzeniu. Niedługo chyba będziemy pro-

o jedzeniu, można o tym, jak było w przedszkolu, w szkole, o planach na

wadzić zajęcia dla 2-2,5-latków, dzieci będą uczyły się gotować, zanim zaczną

wakacje, o marzeniach, o polityce, filozofii czy geografii.

mówić – śmieje się Katia.

– Zmierzałam do tego, żeby gotować zawodowo, od bardzo wielu lat – opo-

Dzisiaj w szkole miesięcznie uczy się 150-300 dzieci. Na razie najmłodsze

wiada Katia. – Nawet kiedy jeszcze pracowałam jako prawnik, potem w MSZ,

to 3-4-latki, tzw. Minikucharze, którzy uczestniczą w zajęciach razem z ro-

gotowałam po nocach z Kurtem Schellerem, który przyjął mnie pod swoje

dzicem lub opiekunem. Mali (4-6 lat) i Starsi Kucharze (7-11 lat) pracują już

6 GAGA PAPU

przepisy samodzielnie, pod opieką instruktorów. Zajęcia dla nich trwają 1,5 godziny, zaś dla nastolatków (12-16 lat) – 2,5 godziny w niedzielne popołudnia. Czasami tematem są kuchnie świata, innym razem rodzaje sosów lub pieczenie

SMAKI DZIECIńSTWA

ciast. Czasami, na zamówienie, Katia prowadzi również kursy dla dorosłych,

Ulubione smaki z dzieciństwa: krupnik, młody

którzy chcą nauczyć się robienia sushi, kuchni hinduskiej lub gotowania dla

bób, na który Katia wyda każde pieniądze, oraz

dzieci. Little Chef organizuje też urodziny, czyli klasyczne warsztaty kulinar-

młode ziemniaki z koperkiem. Jest fanką zup,

ne zakończone tortem.

robi je nawet na śniadanie. Woli zupę od deseru.

Lekcja próbna to koszt 60 zł – dzięki niej dziecko może przekonać się, czy odpowiada mu taki rodzaj zajęć. Cena za pełen 6-tygodniowy kurs wynosi 360 zł za pierwszą część (niezależnie od wieku) i 330 zł za każdy następny kurs (także bez względu na grupę wiekową). Jednorazowe wpisowe dla dzie-

nigdy nie zmuszamy dzieci do jedzenia. Dzieci mają zrobić, spróbować... a po-

Ulubione i niezbędne przedmioty w kuchni Katii:

tem np. przygotować to danie rodzicom, dziadkom, kolegom... – mówi Katia.

Tarka Microplane – narzędzie, które wywodzi się

ci, które po raz pierwszy zapisują się na pełny kurs – 50 zł. Każde zajęcia kończą się wspólnym posiłkiem. – Siadamy razem do stołu, smakujemy, ale

z warsztatu męża. Pewna gospodyni domowa – Nie chodzi o to, by trzylatki nauczyły się gotować, ale aby umiały się zorga-

wyniosła je ukradkiem i opatentowała jako

nizować, uporządkować przestrzeń, w której są, podotykać, poczuć smaki, za-

nowość w swojej kuchni. Zetrze wszystko, bardzo

pachy. To zajęcia motoryczne, sensoryczne, uczące koordynacji ruchowej, pracy

poręczna, ciężko się z nią rozstać, dlatego Katia

w grupie. Sukcesywnie dodajemy coraz więcej treści slowfoodowych: żeby zwra-

często nosi ją... w torebce.

cać uwagę na składniki, używać jak najświeższych, kupować je lokalnie. Pokazujemy dzieciom, skąd się biorą poszczególne produkty: jabłka, mleko, sery. Nie każde miejskie dziecko to wie – opowiada. Kolejnym etapem był program telewizyjny o gotowaniu dla najmłodszych przygotowany wspólnie z Kuchnią TV, we wtorki Katia gotuje z dziećmi w „Pytaniu na śniadanie” w TVP. W planach realizacja kolejnych pomysłów: kolonii kulinarnych i rejsów wakacyjnych oraz Dobra wyciskarka do czosnku to skarb. Najprost-

zajęć dla państwowych szkół i przedszkoli. Trzymamy kciuki! •••

sza, bez bajerów, nie rozpada się, łatwo się ją www.littlechef.pl

myje, prawdopodobnie kupiona w zwykłym GS-ie. Dobre garnki, patelnie, nóż – warto kupować najlepsze, na jakie nas stać.

Kus-Maki 1 i 1/3 szklanki kuskusu 1 łyżka sosu imbirowo-sojowego 1 łyżka słodkiego sosu chilli 2 garście świeżej mięty 20 suszonych śliwek 2 listki wodorostów (nori) Kuskus zalej wrzątkiem i odstaw do napęcznienia. Odmierz 1 i 1/3 szklanki i wymieszaj z sosami. Posiekaj miętę (odłóż 20 listków na później) i dodaj do kaszy, dobrze wymieszaj. Płatki wodorostów przetnij na pół. Na każdej z połówek rozprowadź 1/3 szklanki kuskusu, zostawiając margines 2 cm u góry (tak by łatwo można było zwinąć maki). Na środku warstwy kaszy ułóż pięć listków mięty, a na każdy listek połóż jedną śliwkę. Następnie zwiń nori w rulon, mocno ściskając. Każdy zawinięty rulon przekrój na pięć części. Jeżeli maki nie będzie chciało się skleić, delikatnie zwilż brzeg nori i dociśnij jeszcze raz. W ten sam sposób postępuj z trzema kolejnymi płatkami. Podawaj z sosem sojowym. 7

Asparatus Po polsku szarłat. Rodzaj zboża łatwy w uprawie i odporny na suszę. Jego ziarno może być mielone lub prażone – ma ciekawy słodkawy, orzechowy smak. Znany od wieków, karmiono nim biegaczy i wojowników, ponieważ miał opinię pożywienia dającego mnóstwo energii i podnoszącego wydolność fizyczną. Współczesne badania potwierdzają mądrość starożytnych Azteków. Okazuje się, że amarantus zawiera bardzo drobną frakcję skrobi, dzięki czemu jest ona łatwostrawna i szybko dostarcza organizmowi energii. Dlatego może być stosowany jako zamiennik wysokoskrobiowych zbóż np. w diecie bezglutenowej. Ponadto zawartość składników mineralnych takich jak magnez, wapń, fosfor i potas jest w amarantusie znacznie wyższa niż np. w pszenicy. Bywa nazywany zbożem XXI wieku, budzi nadzieję, że jego uprawa przyczyni się do zmniejszenia problemu głodu na świecie. Popularnym sposobem spożywania amarantusa jest jego prażenie (podobnie do popcornu), a następnie polanie miodem lub melasą.

Babeczki do kąpieli Dobre wiadomości! Jeśli jesteście łasuchami, możecie konsumować słodkości także w wannie. Sól do kąpieli w kształcie uroczych musujących ciasteczek babeczek dostępnych w zapachach lawendowym, czekoladowym, mleczno-miodowym oraz „amor” może skłonić do kąpieli nawet jej największych przeciwników, pod warunkiem że kochają słodkie. Jedno ciacho wystarcza na cztery kąpiele. 19 zł, www.redonion.pl

Blogi kulinarne Papu GAGA miałaby ochotę zaserwować wam wiele pysznych potraw lub przynajmniej przepisów na nie. Jednak ograniczeni skromną liczbą stron chcemy przynajmniej odesłać was do kilku z naszych ulubionych blogów, które inspirują nas nie tylko kulinarnie, ale też zdrowotnie, życiowo, estetycznie... www.latartinegourmande.com www.101cookbooks.com www.whiteplate.pl www.pesto.art.pl

Bezglutenowa książka kucharska dla dzieci „Gluten–Free Cookbook for Kid” Adriana Rabinovich Każdy rodzic dziecka, które jest na diecie bezglutenowej, wie, ile pomysłowości wymaga urozmaicenie tego pozbawionego wszelkich elementów skrobiowych jadłospisu. A co dopiero, gdy na horyzoncie pojawia się wyzwanie wydania przyjęcia, na którym będą też dzieci przyzwyczajone do wszelkiego rodzaju urodzinowych smakołyków i łakoci. Książka Adriany Rabinovich daje na tym froncie nieocenione wsparcie, dyktując serię 101 receptur na bezglutenowe ciasteczka czekoladowe, kurczakowe nuggetsy czy paluszki rybne. Uwaga – w języku angielskim! 74 zł, www.redonion.pl

8 GAGA PAPU

Baby Bistro Box To podręczne słodkie, różowe pudełeczko zawiera wiele niezbędnych informacji o tym, jak zdrowo i skutecznie karmić dziecko przez pierwsze 12 miesięcy jego życia. Znajdziecie tu wiadomości na temat bezpieczeństwa, zakupów, przepisy, porady zdrowotne. Boks wypełniony jest luźnymi kartami w porządku alfabetycznym, co pozwala łatwo odnaleźć każde hasło, a także umożliwia wyjęcie potrzebnej informacji czy przepisu i zabranie ze sobą Ok. 30 dol., www.cheekymonkey.ca

bebedelice Bébédélice to wielofunkcyjne urządzenie, dzięki któremu przyrządzanie posiłków dla dziecka (i nie tylko) staje się przyjemnością. Nie tylko gotuje na parze, sterylizuje i podgrzewa butelki lub słoiczki z jedzeniem, miksuje, rozmraża, ale też umożliwia przechowywanie pokarmu w lodówce. Proste w obsłudze, daje się łatwo wyczyścić. Ma automatyczny wyłącznik połączony z alarmem dźwiękowym i świetlnym. Kosmiczny, bardzo wygodny przedmiot na miarę XXI wieku. Ok. 350 zł, www.babymoov.com.pl

Butelka Adiri na razie wygrywa, jeśli chodzi o idealny kształt butelki dla bobasa. Nie dość, że wykonano ją z bezpiecznego dla maluchów tworzywa, to jeszcze idealnie przypomina pierś, a także ogranicza wchłanianie powietrza podczas ssania, a ty samym kolki. Adiri jest rekomendowana przez lekarzy, położne i specjalistów od laktacji. 5-14 dol., www.amazon.com

Dinozaury Dinozaury w kuchni? O nie, ratunku! Na pewno wyjedzą wszystkie przysmaki z lodówki... O ile wy ich wcześniej nie pożrecie! Proste i poręczne foremki pozwalają wycinać dinozaurowe kształty z ciasta lub pieczywa tostowego. Taka kanapka w przedszkolu albo szkole? Wyobrażacie sobie? Niezły szpan. 12 zł, www.redonion.pl

Fartuszek Z perspektywy małego dziecka kuchnia może wydawać się olbrzymim, pełnym zagrożeń oceanem. Żeby pokonać je bezpiecznie, warto założyć kolorowy fartuch pirata, który na pewno doda animuszu małemu kucharzowi. W nim niestraszne już żadne mielizny plam, a skarby nowych smaków i potraw na pewno trafią prosto do waszego kufra. Fartuszek ma długość 60 cm, szerokość 45. 36 zł, www.redonion.pl

Foremki Nie ma przyjemniejszego pomysłu na wolne popołudnie z dzieckiem niż wspólne pieczenie. Niezależnie od tego, czy będą to pierniczki, czy maślane ciasteczka, najważniejsze, że można nadać im zabawne kształty imbryczka, babeczki czy serduszka. Mamo, tato, nie zwlekajcie, ciasto zagniatajcie! 85 zł, www.redonion.pl

10 GAGA PAPU

Gryzaczek Nowość na rynku. Specjalny gryzaczek z odkręcaną siateczką, do której można włożyć warzywa albo owoce, to idealny sposób, by podać dziecku pierwsze pokarmy stałe i uniknąć zakrztuszenia. Nadaje się dla dzieci w wieku od 5 miesięcy. Wymienne siateczki można dokupić osobno. Baby Safe Feeder Nikidom, 56 zł, www.lullaby.pl

Granat Jeden z najbardziej estetycznych owoców. Ze względu na niezwykłą liczbę pestek bywa nazywany owocem życia. Jego wnętrze po rozcięciu ujawnia całą ich galaktykę owiniętą w piękne czerwone, śliskie kokony miąższu. Dzieci uwielbiają rozłupywać granaty i ozdabiać nimi potrawy. Z soku tego owocu (zwanego grenadiną) produkuje się napoje, galaretki, syropy.

GMO

Gomashio

Tajemniczy trzyliterowy skrót (ang. genetically modified organisms, czyli

Japońska sól sezamowa, przyprawa złożona

organizmy zmodyfikowane genetycznie) to zmora ekologów. Chodzi

z nasion sezamu (90 proc.) i soli morskiej

o rośliny, zwierzęta i drobnoustroje, których geny zostały celowo zmienione

(10 proc.). Zawdzięczamy ją odkryciu, że połącze-

przez człowieka. Rekombinacja DNA i inne pokrewne techniki pozwalają

nie tych dwóch składników ułatwia wchłanianie

tworzyć organizmy o odmiennych właściwościach niż macierzysty gatunek.

wapnia. Chętnie stosowana w kuchni makrobio-

Pierwszy GMO został stworzony w 1973 r. przez Stanleya Cohena i Herberta

tycznej. Jej orzechowy smak pasuje do wielu po-

Boyera. Od tamtej pory zmodyfikowano wiele gatunków, przede wszystkim

traw z warzyw i ze zbóż. Świetna do posypywania

te mające duże znaczenie gospodarcze – zmiana genomu ma na celu nadanie

zwykłych kanapek. Często sprzedawana

im pożądanych przez człowieka cech, tj. większej trwałości, odporności na

w opakowaniu w postaci wygodnego młynka.

szkodniki, wirusy i grzyby, herbicydy (środki ochrony roślin), podniesienie

100 g, 6,49 zł

ich cech jakościowych, np. poprawienie smaku. A więc dużo większe niż znane nam dotychczas albo pozbawione śladów szkodników warzywa i owoce to te, przy których majstrowano genetycznie. Niektórzy uważają, że nie ma sprawy, ekolodzy jednak alarmują – to nie jest zdrowe!

12 GAGA PAPU

Head Chefs Zabawne sylikonowe ludziki, które zamiast główek mają łyżki, tarki, trzepaczki oraz inne kuchenne utensylia. Kolorowe, łatwe do mycia, przykuwają uwagę i zachęcają dzieciaki, aby pod przywództwem tych narzędziogłowych dowódców poznawały tajniki działań kuchennych. 9,95 dol., www.cheftools.com

Jan niezbędny Już teraz szybko i wygodnie przygotujesz wartościowe danie dla całej rodziny. Wystarczy zwykła kuchenka mikrofalowa i... torebki do gotowania na parze Jana Niezbędnego. Pozwolą przyrządzić zdrowe i smaczne potrawy. W ciągu zaledwie kilku minut ugotujesz praktycznie każde danie – od świeżych warzyw i owoców po ryby, również mrożone. Tak przygotowane jedzenie ma więcej wartości odżywczych niż te gotowane w tradycyjny sposób. Do tego zachowuje swój naturalny kolor i aromat. Wszystko to w niezwykle krótkim czasie – w zależności od rodzaju produktu w dwie do ośmiu minut. Torebki doskonale sprawdzą się w każdej kuchni, zwłaszcza gdy brakuje czasu na gotowanie, a chcesz się zdrowo odżywiać. Pozwolą w wygodny i szybki sposób przygotować nie tylko pojedynczy składnik, lecz także całą potrawę. Ok. 7,5 zł za opakowanie (10 szt.)

Alfons der Africaner Chair, od 6 miesięcy do 3 lat, designerskie krzesełko wykonane z metalu i ze sklejki, 275 euro, www.sirch.de Henry IV Chair wykonane z powlekanego metalu, drewna i imitacji skóry, bardzo praktyczne: nadaje się dla dziecka w wieku od 6 miesięcy do 15 lat. 517 euro, www.sirch.de

Loft Fresco Bloom obraca się o 360 stopni, jest wygodne, bo podnoszone pneumatyczne, pozwala posadzić dziecko wyżej o dodatkowe 15 cm, można odchylić siedzenie i traktować je jak kołyskę, ma pięciopunktowe pasy bezpieczeństwa z miękkimi podkładkami, które dopasowują się do wzrostu dziecka, tapicerka fotelika jest dostępna w żywych kolorach wykonanych z mikrozamszu oraz w eleganckich, stonowanych barwach wykonanych ze skóry ekologicznej. Odpowiednie dla dzieci w przedziale wagowym: od 0 do 36 kg. 1468 zł, www.sklep.quinny.pl,

pl ki. w ba -za Krz arko es e ł m . w ko Cla zł, ww ssic Fresc o Blue, eko skóra. 1315 14 GAGA PAPU

Krzesełko Flair z pneumatycznym podnoszeniem siedziska. Zdejmowaną nakładkę z pianki można uprać, a wkładki z tacki myć w zmywarce. Regulowane pięciopunktowe szelki bezpieczeństwa. 648 zł, www.marko-zabawki.pl

Tekturowe, składane krzesełko Feedaway. Idealne na pikniki, wyjazdy, wakacje, dla przyjaciół rodziny. 40 dol., www.belkiz.com.au

HandySitt przeobrazi każde tradycyjne krzesło w dziecięce krzesełko do karmienia. Proste i przenośne rozwiązanie rodem z Danii sprawia, że codzienne życie każdej rodziny z małymi dziećmi staje się łatwiejsze. Nakładkę można zabrać ze sobą wszędzie – do restauracji, w odwiedziny do znajomych. Przeznaczona jest dla dzieci od 6. miesiąca do 5. roku życia. Ma siedem wersji kolorystycznych. Dodatkowo można nabyć wiele akcesoriów, takich jak torba, cztery rodzaje praktycznych poduszek, pięciopunktowy pas oraz dodatkowa para nóg, aby używać krzesełka na podłodze lub w plenerze. 349 zł, www.minui.pl

Ksylitol Zdrowy, naturalny słodzik uzyskiwany najczęściej z brzozy. Ma barwę, konsystencję i smak cukru, ale działa na organizm z zupełnie odwrotnym skutkiem. Jest o 40 proc. mniej kaloryczny i zawiera o 75 proc. mniej węglowodanów, jest absorbowany i przetwarzany powoli, co prowadzi do bardzo małych zmian w wydzielaniu insuliny. W przeciwieństwie do cukrów sześcio- i dwunastowęglowych, takich jak glukoza, fruktoza, sacharoza i laktoza, nie fermentuje w przewodzie pokarmowym. Ale to jeszcze nie wszystko! Zalecany jest dla osób zagrożonych i dotkniętych osteoporozą, gdyż zwiększa przyswajanie wapnia. Dzięki antybakteryjnemu działaniu podnosi odporność organizmu, jest skutecznym środkiem przeciwko szkodliwym bakteriom jelit, którym przypisuje się m.in. powodowanie owrzodzenia żołądka. Ogranicza rozwój pleśni i drożdżaków w przewodzie pokarmowym, a nawet... potrafi likwidować drobne ubytki próchnicze! Rewelacja! Ale uwaga: zaleca się spożywanie do 15 g ksylitolu dziennie (ok. 3 łyżeczek). Wskazane jest dochodzenie do tej ilości stopniowo. Zbyt duże spożycie bez przygotowania może skutkować lekkim rozwolnieniem, które mija w krótkim czasie, jaki potrzebny jest na zwiększenie wydzielania enzymów trawiących takie dawki słodzika. Dlatego też nie należy podawać ksylitolu bardzo małym dzieciom ze względu na niedojrzałość enzymatyczną ich systemów trawiennych. Fińscy naukowcy utrzymują, że docelowo wskazane jest spożywanie do 40 g ksylitolu dziennie. 250 g kosztuje 26 zł

Kuchnia do zbabawy Prawdziwa kuchnia do zabawy to jest to! No, prawie prawdziwa, bo odpowiadająca wzrostem

Mata Kiddopotamus

dzieciom w wieku od 4 do 7 lat. Szafki, blat,

Wygodna, plastikowa podkładka pod talerz

kuchenka, otwierany piekarnik, garnki, patelnie,

ze specjalnymi ssawkami mocującymi oraz ry-

talerze. Pewnie jeszcze pamiętacie z prehisto-

nienką wypełniającą przestrzeń pomiędzy stołem

rycznych czasów dzieciństwa, że nie było lepszej

a ubrankiem dziecka. Na niej postaci z angielskiej

zabawy niż ta w „prawdziwe życie”. Kuchnia to

kołysanki: kot grający na skrzypcach, krowa

spory wydatek, ale zabawa przez niejedno popo-

przeskakująca księżyc i śmiejący się pies. Łatwa

łudnie oraz wiele potraw stworzonych „na niby”

do umycia i zwinięcia, bez problemu zmieści się

za pomocą tych sprzętów sprawią, że na pewno

do torby i będzie służyć w gościach, w restauracji

zwróci się z nawiązką. 549 zł, www.redonion.pl

czy na wakacjach. 89 zł, www.lullaby.pl

16 GAGA PAPU

Leniwe niedziele Wykonane w 100 proc. z bawełny, wygodne dresowe portki oprócz tego, że są niezwykle wygodne, wyposażone w kieszenie na pilota do telewizora, mają jeszcze jedną zaletę – możliwość doczepienia na rzepy w okolicach kolan malutkiego kraciastego obrusu. Idealne rozwiązanie dla wszystkich kanapowych, niedzielnych leniuchów. 50 euro, www.mitemite.es

Muminki Jeśli jesteście fanami Muminków, identyfikujecie się z postaciami Mamy Muminka, Małej Mi lub Włóczykija, zabłysną wam oczy, gdy zobaczycie serię naczyń ze swoimi ulubionymi bohaterami. Można wybrać zwykły kubeczek, ale też talerze, zegar, pojemnik, miseczkę albo dzbanek. Niestety, muminkowa ceramika ma jedną wadę – nie jest tania, ceny zaczynają się od 84 zł. www.arabia.fi, w Polsce do kupienia m.in. w sklepie www.fafarafa.pl 17

Na pociechę coś pysznego. Gotuj z misiem i tygryskiem Janosch; wyd. Znak 2009; 23 zł Zawsze wiedzieliśmy, że zwierzątka, bohaterowie historyjek Janoscha, gotują pyszne rzeczy, teraz możemy skorzystać z ich bardzo prostych receptur i wskazówek, zwłaszcza gdy trapi nas jakieś zmartwienie czy małe smutki. Zupy, desery i sałatki to wspólna zabawa dzieci i rodziców w towarzystwie

NUBY

Misia, Tygryska, Mai Papai i Świnki.

Nowoczesna butelka z czujnikiem ciepła. Kiedy wyświetla się napis „OK”, znaczy to, że temperatura jest idealna (33-39,5 st. C), ale kiedy napój jest zbyt gorący (powyżej 39,5 st. C), pojawia się litera „H” i to znak, że należy go schłodzić. Wykonana z PC, ma sylikonowy smoczek z guzkami, zastawkę antykolkową, nasadkę zapobiegającą wyciekaniu płynów, gumowe nóżki zwiększające stabilizację. Pojemność 270 ml, 14 zł, www.sklep.quinny.pl

Pałeczki Specjalna wersja plastikowych, kolorowych pałeczek dla najmłodszych. Połączone na stałe, delikatnie sprężynujące, z motywem zwierzątka będą idealnym wprowadzeniem w meandry azjatyckiej kuchni. 23 zł, www.redonion.pl

połącz kropki Francuska firma Carton Chic oferuje ekologiczny design z recyklingowanego papieru. Na przykład zestaw 18 papierowych podkładek pod talerz, które wzywają do połączenia ponumerowanych kropek. Po wykonaniu zadania powstają słowa, np. Bon Appetit, Merci albo Say Hello. Na stronie Kartonowego Szyku znajdziecie też inne projekty: tekturową kasę do zabawy w biomarket, garaże, domy albo oryginalne tapety. www.cartonchic.fr

Plyn do mycia warzyw i owoców Dla nas to trochę fanaberia, wiec pokazujemy ten produkt raczej na zasadzie ciekawostki z serii „czego to ludzie nie wymyślą”. Płyn do mycia warzyw i owoców na bazie naturalnych składników renomowanej francuskiej marki La Compagnie de Provence Marseille gwarantuje idealną czystość pomidorkom, jabłuszkom, ogóreczkom i sałacie. 500 ml, 39 zł, www.redonion.pl 18 GAGA PAPU

Jakie s∏odycze dawaç dzieciom? Słodycze… Któ˝ ich nie uwielbia? Nie potrafimy przejÊç obok nich oboj´tnie, a dzieci za nimi przepadajà. Obecnie wybór słodyczy jest wr´cz nieograniczony – kuszà kolorowymi opakowaniami i ró˝norodnymi smakami. Jednak jak wybraç te najlepsze? Te, które nie tylko dobrze smakujà, ale uzupełniajà diet´ w wa˝ne składniki od˝ywcze?

Barwniki syntetyczne, mogà byç przyczynà alergii, nadaktywnoÊci, braku koncentracji lub innych negatywnych reakcji organizmu. Dlatego zawsze sprawdzaj, czy produkt, który kupujesz dla swojego dziecka nie zawiera nast´pujàcych barwników: • tartrazyna (E 102) • ˝ółcieƒ chinolinowa (E 104) • ˝ółcieƒ pomaraƒczowa (E 110) • azorubina (E 122) • czerwieƒ koszenilowa (E 124) • czerwieƒ allura (E 129) Pami´taj, ˝e niektórzy producenci wymieniajàc składniki stosujà nazwy, a inni symbole. Bàdê czujna!

Naturalne aromaty, naturalnie barwione. W ostatnich latach coraz cz´Êciej obserwujemy stosowanie barwników i aromatów natural-

Fruittella stała si´ synonimem naturalnoÊci, a dla całego asortymentu powstało nowe hasło: „Smaki z natury”, które odzwierciedla „natu-

nych. Zmiana receptur i nacisk na naturalne składniki wynika z coraz wi´kszej wiedzy

ralny” charakter produktów.

˝ywieniowej konsumentów. Cz´Êciej zwracamy uwag´ na wartoÊç od˝ywczà produktów

Znajdê umiar w słodkich przyjemnoÊciach.

i poszukujemy takich, które nie zawierajà substancji pochodzenia chemicznego. Uwa˝a si´, ˝e produkty zawierajàce tylko naturalne składniki (w tym barwniki i aromaty naturalne) sà produktami „zdrowszymi” i „bezpieczniejszymi”. Wychodzàc naprzeciw oczekiwaniom konsumentów producent słodyczy Fruittella w 2009 roku zmienił receptur´ swoich produktów, wprowadzajàc do nich wyłàcznie naturalne aromaty oraz barwiàce ekstrakty i koncentraty roÊlinne. Dzi´ki swej nowej recepturze

Twoje dziecko mogłoby jeÊç ulubione ˝elki i cukierki zamiast Êniadania, obiadu i kolacji? W jedzeniu słodyczy, tak jak we wszystkim, nale˝y zachowaç umiar i zdrowy rozsàdek. Słodycze oparte o naturalnà receptur´ i spo˝ywane w odpowiednich iloÊciach mogà byç cennym êródłem energii. Pami´taj jak wa˝ne jest mycie zàbków po ka˝dym posiłku i zwracaj na to szczególnà uwag´, gdy dajesz maluchowi coÊ słodkiego.

Fruittella „Smaki z natury” to słodycze, które gromadzà całe dobro owoców, jakie natura mo˝e zaoferowaç. ˚elki i cukierki do ˝ucia Fruittella sà naturalnie barwione, zawierajà soki z owoców i naturalne aromaty! Bogactwo soków owocowych oraz naturalny charakter produktów nadajà im wyjàtkowy smak oraz gwarantujà wysokà jakoÊç.

Wi´cej informacji na temat naturalnych składników oraz kàcik z rozwojowymi aktywnoÊciami dla dzieci znajdziesz na stronie

ARTYKUŁ PROMOCYJNY

Czego nie powinny zawieraç słodkie przekàski, które serwujemy naszym pociechom?

www.fruittella.pl 19

W Polsce działa sporo organizacji niosących pomoc najbiedniejszym. Wśród nich są takie, które przede wszystkim dożywiają dzieci z ubogich rodzin. Marzec i kwiecień to miesiące, w których rozliczamy nasz podatek. Może 1 proc. z niego zechcesz przekazać którejś z opisanych akcji? Gorąco zachęcamy!

Banki żywności

Food not Boombs

Idea Banków Żywności narodziła się w głowie emerytowanego amery-

Z ang. Jedzenie Zamiast Bomb. Społeczna inicjatywa polegają-

kańskiego biznesmena pod koniec lat 60. John van Hengel po zakończeniu

ca na rozdawaniu ciepłych, wegetariańskich posiłków ludziom

swojej kariery zawodowej podjął pracę jako wolontariusz w lokalnej organi-

biednym, bezdomnym i bezrobotnym. Akcji towarzyszy przekaz

zacji pomocy najuboższym w Phoenix w Arizonie. Podczas swoich działań zauważył, że wielu właścicieli sklepów marnuje żywność, wyrzucając produkty, których termin ważności dobiegał końca. Van Hengel postanowił zbierać od handlowców ową żywność i przekazywać ją na bieżąco do miejskich jadłodajni. Dziś odnogi tej

antyrządowy i antywojenny, a jej ideą przewodnią jest pokazanie, że kiedy władza wydaje pieniądze na – zdaniem działaczy – niepotrzebne zbrojenia, wielu ludzi umiera z głodu. Jedzenie Zamiast Bomb powstało w latach 80. XX wieku z inicjatywy kilkunastu działaczy antywojennych i anarchistycznych w Cambridge, aktualnie akcja odbywa się regularnie w większości miast w Ameryce

organizacji działają na całym świecie, coraz pręż-

Północnej, Europie (również w Polsce, między innymi w Gdańsku,

niej również w Polsce. Można im pomóc na wiele

Gdyni, Szczecinie, Olsztynie, Warszawie, Łodzi, Krakowie, Pozna-

sposobów, przekazując niepotrzebną żywność,

niu, Zielonej Górze, Toruniu, Lublinie, Białymstoku, Tarnowskich

środki pieniężne, pracując jako wolontariusz.

Górach, Gliwicach, we Wrocławiu, w Rzeszowie i Katowicach),

Więcej informacji tu: www.bankizywnosci.pl

a także w Azji, Australii, Afryce. www.foodnotbombs.prv.pl

Fundacja Dzieci świata

Pajacyk

Pomaga ratować potrzebujące dzieci, które

Czy wiesz, że wystarczy 2,50 zł, żeby zapewnić

są nieszczęśliwe, zagrożone, wykorzystywane,

dziecku jeden ciepły posiłek? Pajacyk to jedna

bezdomne, głodne, chore lub cierpiące. Fundacja

z najbardziej znanych w naszym kraju akcji

Dzieci Świata coraz silniej wspiera centra żywie-

dożywiania dzieci w szkołach prowadzona przez

nia w Kenii zapewniające posiłki dla 8 tys. dzieci

Polską Akcję Humanitarną. Wystarczy wejść

dziennie. Fundacja umożliwia tzw. adopcje

na stronę www.pajacyk.pl i kliknąć w brzuszek

na odległość (wtedy podejmujemy się łożenia

Pajacyka, tym samym ofiarować dzieciom ciepły

na utrzymanie i wykształcenie konkretnego

posiłek, nie ponosząc żadnych kosztów. Odwie-

dziecka) lub przekazanie jednorazowej darowizny.

dzaj często Pajacyka, najlepiej ustaw go jako

www.fds-pl.org

stronę startową. Można też oczywiście przekazać dotację lub 1 proc. swojego podatku.

20 GAGA PAPU

Quinoa Inaczej komosa ryżowa. Pochodzący z Peru gatunek kaszy, uprawiany od 5 tys. lat. Był podstawowym pokarmem w państwach Inków i Azteków. Niezwykle przez nich ceniony, nazwany „matką zbóż”. Quinoa rozgrzewa i wzmacnia całe ciało. Zalecana szczególnie osobom ze skłonnościami do przeziębień, jest termicznie ciepła i wzmacnia nerki. W porównaniu z innymi zbożami zawiera największą ilość białka, wapnia ma więcej niż mleko i jest najbogatsza w tłuszcze spośród wszystkich zbóż. Stanowi bardzo dobre źródło żelaza, fosforu, witaminy E i witamin z grupy B. Polecana w połączeniu z innymi zbożami (np. ryżem), warzywami lub w postaci mąki. Doskonała dla wegetarian, zwłaszcza w zimie tęskniących do odżywczego i dodającego sił pożywienia. 450 g, ok. 16 zł, do kupienia w sklepach z żywnością ekologiczną.

Rzeżucha Wiosna to doskonały moment, żeby założyć mały ogródek domowy. Możecie zacząć od prostej w obsłudze rzeżuchy, której ziarna wystarczy wysypać na spodeczek wyłożony watką i regularnie podlewać. Roślinka stanowi smakowity i zdrowy dodatek do kanapek. Innym pomysłem są zioła – bazylia, oregano lub mięta – które wymagają trochę więcej wysiłku, ale będą z wami przez cale lato. Dzieci na pewno chętnie pomogą w pielęgnacji i podlewaniu. Nauczą się przy tym systematyczności w pielęgnacji oraz poznają proces wyrastania od ziarna do rośliny.

rysunki na ściereczkach Grzyby, warzywa i kalendarze na 2010 rok powstają w małej fińskiej firmie Kauniste. Ilustracje są ręcznie drukowane na lnie. Można zamówić na stronie www.kauniste.com, 15 euro.

Robot Lunch Box Nie tylko ważne jest, co się je, ale też czym, na czym oraz czasem też w czym się jedzenie transportuje do szkoły, przedszkola lub na wycieczkę. Lunch boxy, czyli pojemniki na drugie śniadanie, stają się w Polsce coraz popularniejsze i wypierają tzw. śniadaniówki, czyli papier, celofan oraz torebkę foliową, w których my dostawaliśmy nasze kanapki i jabłka. Dla Gagowych rodziców wybraliśmy kuferki z robotami, urocze małe walizeczki laminowane, łatwe do czyszczenia… 34 dol., www.giggle.com 22 GAGA PAPU

rozrywkowy obrus Jeszcze jeden świetny projekt hiszpańskiego studia Mitemite. Obrus, na którym za pomocą frytek, wykałaczek, fasolek lub kawałków chleba można zagrać w kółko i krzyżyk. Do wyboru są dwa kolory (czerwony bądź czarny) i dwa rozmiary (1x1,5 lub 1,5x2 m), 45 euro, www.mitemite.es

Slow Food Pojęcie, które w ostatnich latach zrobiło zawrotną karierę. Slow Food jest międzynarodową organizacją typu non profit, która w manifeście określa swój cel jako: „ochronę prawa do smaku”. Powstała w 1986 roku we Włoszech i od początku zajęła się szeroko rozumianą ochroną oraz wspieraniem niewielkich regionalnych producentów żywności – szczególnie żywności oryginalnej, produkowanej w sposób niespotykany w innych miejscach na świecie, żywności tradycyjnej, zdrowej i, niestety, zagrożonej zniknięciem w wyniku coraz bardziej natarczywej ekspansji tego, co na całym świecie znane jest jako fast food. Obecnie na całym świecie zrzeszyło się już ok. 60 tys. osób. W różnych miastach Polski działają tzw. convivia, czyli regionalne odłamy tej organizacji. Mają swoje spotkania, fora internetowe, dzielą się przepisami, spostrzeżeniami, przeprowadzają swoje akcje, np. warszawskie Convivium Slow Food przeszczepiło z Zachodu tzw. organic basket (organiczny koszyk). Co tydzień kilkanaście osób odbiera z zaprzyjaźnionej chłodni w środku miasta swoją skrzynkę produktów rolniczych, która pochodzi ze znanego źródła, z upraw ekologicznych, specjalnie dla nich zebranych, wybranych, sezonowych, świeżych i tanich, o wartości 60 zł. A co jest symbolem polskiego ruchu slowfoodowego? Oczywiście oscypek! www.slowfood.pl

Szynka Apetyczne poduszki w kształcie wędlin (do wyboru kaszanka, stek, szynka i parówka) oferuje www.chrum.com, 69 zł

Spirulina Nazywana „zielonym mięsem” ze względu na bardzo dużą zawartość białka spirulina to niebiesko-zielona alga o mikroskopijnej wielkości i nieprawdopodobnych właściwościach odżywczych i pielęgnacyjnych. Jej cenne właściwości znali już Aztekowie 4 tys. lat temu. Łowili w jeziorach zielony kożuch, który po wysuszeniu stanowił główny składnik placków zwanych tecuitlatl. Tak dzieje się jeszcze obecnie, gdyż mieszkający w pobliżu jeziora Texcoco tubylcy nadal łowią występującą w nim spirulinę w celach konsumpcyjnych. Do dzisiejszych czasów niektóre ludy i plemiona traktują spirulinę jako ważny element diety, gdyż zawiera wiele bardzo cennych składników: dostarcza pełnowartościowego białka, łatwo przyswajalnych minerałów i witamin,

Strugotarka

a zawarte w niej barwniki – chlorofil i fitocyjanina – wspomagają procesy trawienne, metaboliczne oraz oczyszczające organizm. Można ją kupić bez

Ten przyrząd bardziej przypomina element

recepty w aptekach i sklepach ze zdrową żywnością zarówno

warsztatu stolarskiego niż kucharskiego.

w postaci ciemnozielonego proszku (który dodajemy do jogurtów, koktajli

Opatentowana całkiem niedawno przez

i innych potraw), jak i kapsułek. Więcej informacji: www.spirulina.pl

amerykańską firmę Microplane strugotarka błyskawicznie podbiła serca wielu kucharzy, którzy niechętnie wypuszczają ją z ręki. Nic dziwnego, gdyż świetnie ściera twarde sery, czekoladę, skórki cytrusów czy imbir. 49-79 zł, www.megapunkt.pl

24 GAGA PAPU

Sztućce zwierzaki Dinnersaurusy – miliony lat zajęło, by przystosować parę tych groźnych prehistorycznych zwierząt do towarzyszenia nam przy stole. Ale udało się! 62 zł, www.crazyshop.pl.

Sztućce w kropki Zestaw – kolorowe widelec i łyżeczka, Nuby – Luv n’Care. 10,50 zł, www.marko-zabawki.pl

Sztućce koledzy Uśmiechnięte sztućce kukiełki można połączyć ze sobą rączkami, w zestawie trzy sztuki, Trebimbi, 49,50 zł, www.marko-zabawki.pl

Sztućce lego Zestaw łyżka, nóż i widelec z sylikonowymi rączkami w kształcie klocków lego, 15 dol., www.perpetualkid.com

Sztućce Robaki Zestaw widelec i łyżeczka z miękkimi, ergonomicznymi uchwytami o kształcie idealnym dla małych rączek dziecka, dostosowane dla prawo- i leworęcznych, Nuby – Luv n’Care, 10,50 zł, www.nuby.be 25

śliniak i love you Niebanalny projekt Justina dla rodziców lubiących oryginalne wzornictwo, 20 zł, www.justiniloveu.com

śliniak paparazzo Trykotowy śliniaczek dla miłośników fotografii. 54 zł, www.crazyshop.pl

śliniaki ludowe Wykonane ze skóry, wykończone bawełną. Łatwo można je wytrzeć mokrą szmatką. Szwedzka jakość, ręczne wykonanie. 69 zł, www.redonion.pl

śliniak z wiadomością Dla dzieci z alergiami i rodziców zmęczonych nieustannym wyjaśnianiem, że ich maluch jest uczulony. Można zaprojektować swoją wersję nadruku. 10 dol., www.cafepress.com

śliniaki z kieszonką Śliniak z motywem Prince Jolly albo z trupią czaszką szwedzkiej firmy Elodie Details. Wykonany z bawełny pokrytej woskiem, dzięki czemu łatwo go spłukać lub wytrzeć. Zapinany z tyłu na rzep, z kieszonką z przodu, która zbierze zbędne okruszki. 39 zł, www.naturalkids.pl

26 GAGA PAPU

Taca śniadaniowa Śniadanie angielskie, a więc tosty, jajko sadzone, bekon, jajko na miękko oraz kiełbaskę, możesz zaserwować teraz swojemu dziecku do zabawy. Zestaw drewnianych zabawek Plan Toys, 24 euro, www.kidslovedesign.com

„Czarny Las” – taca z melaminy, 29 funtów, www.donnawilson.com,

Taca wiosenna Taca ze sklejki pokrytej tkaniną Marimekko ze wzorem fińskiej ilustratorki Maiji Louekari (www.maijalouekari.com – warto obejrzeć inne

Taca retro

jej projekty!). www.finnstyle.com,

Seria tac zaprojektowanych w połowie XX wieku

cena promocyjna: 40 dol.

przez Charlesa i Ray Eamesów, Alexandra Girarda i George’a Nelsona to przykład dobrego, użytkowego wzornictwa. Są wykonane z duroplastu, więc można je myć w zmywarce. Bezpieczne w kontakcie z żywnością. Ta konkretna to 1961 Mother & Child. 210 zł, www.vitra.com, www.zoomzoom.pl

Taca Puzzle Taca z talerzem i sztućcami dla dzieci firmy Royal VKB. Wszystkie elementy pasują jak puzzle. Nauka i przyjemność z jedzenia. Jeśli tylko nie będzie zbyt bardzo odwracać uwagi od zawartości talerza, polecamy! www.redonion.pl, cena promocyjna: 67 zł 27

talerz Twarzowy „Nie wolno bawić się jedzeniem!” – zapomnijcie o tym zakazie! Sympatyczna twarz na talerzu Food Face zaprasza do zabawy! 9,90 dol., www.popdeluxe.net

talerz oszust Uwaga! Nawet jeśli uwielbiacie oliwki, nie uda się wam zjeść oczu i nosa – fantazyjna kompozycja to zdjęcie! www.pakhuisoost.com

drugie życie talerzy Cyrkowe historyjki narysowane przez Elisabeth Dunken przywróciły świetność starym talerzom. Do jedzenia albo do powieszenia na ścianie. Nie można ich kupić na stronie, ale warto obejrzeć i się zainspirować. www.studioviolet.se

28 GAGA PAPU

urocze talerze

talerze modne

Proste pomysły są często najlepsze – wystarczyło

Zestaw dwóch porcelanowych talerzy

kilka kresek postawionych ręką pewnej zdolnej

z kolorowymi nadrukami autorstwa

pani z Londynu i na białych talerzach pojawiły

znanych grafików, 53 euro, Domestic,

się pyszczek kota, twarz dziewczynki i ptasie

www.domestic.fr

gniazdo. 20 funtów, www.donnawilson.com

talerze 3600 Dookoła talerza parkują maszyny budowlane, dżokeje skaczą przez płotki, spacerują dinozaury i roboty... Tyle się dzieje, że obiady na pewno szybko się nie znudzą. 27,90 zł, Tyrrell Katz, www.lullaby.pl

talerz bajeczny Z przepięknej kolekcji Taika firmy iittala, 91 zł, www.fafarafa.pl

Wyobraźnia Niezbędny składnik ciekawej kuchni. Choć można było też mówić o zdolności do improwizacji, pomysłowości albo otwartości na nowe idee. Warto bowiem w naszym menu poszukiwać, urozmaicać, eksperymentować... Jeśli nie macie pomysłu, jak to zrobić, podejrzyjcie choćby stronę www.funkylunch.com, na której pojawiają się ciągle nowe pomysły na oryginalne, zabawne, a przy tym zdrowe kanapki. Talerze, od których nie można oderwać wzroku: z krokodylami, ośmiornicami, autami, syrenami czy rakietami. Mistrzostwo! Funkowe lunche są też na Facebooku, jeśli zapiszecie się do ich fanów, inspiracja będzie spływać niemal codziennie!

Yogi Tea Popularna seria ekologicznych i fairtrade’owych herbat oferuje wiele odmian: na zdrowy sen, na trawienie, oczyszczającą czy zwiększającą witalność. Dzieci najbardziej lubią jej czekoladową wersję, w której oprócz aromatu czekolady wyczuwalna jest delikatna nutka przypraw. Inspiracją dla stworzenia tej mieszanki stał się xocoatl – najwyżej ceniony napój starożytnych Azteków, w skład którego wchodziły kakao, cynamon, wanilia i pieprz. Tu mamy jeszcze lukrecję, wanilię, imbir i kilka innych aromatycznych składników. www.zoltycesarz.pl, 15 saszetek, 17,30 zł

Zabawne sŁomki Zestaw dla starszych dzieciaków (powyżej 8 lat) – wieloczęściowy zestaw rurek i łączników do nich, z których można utworzyć długi „słomkociąg” o dowolnej konfiguracji. Zabawny gadżet imprezowy. 34 zł, www.redonion.pl

30 GAGA PAPU

Zestaw Szefa Jak z dzieciaka przeistoczyć się w kucharza? Na przykład za pomocą takiego zestawu narzędzi kuchennych przystosowanych do wieku dziecka (można wybrać wersję od 3 lub od 6 lat). Zestaw obejmuje także instrukcje, jak gotować, oraz pięć prostych zalaminowanych przepisów (po angielsku), do realizacji których można wykorzystać utensylia. Czy może być coś smaczniejszego niż razem wykonane masło orzechowe albo ciasto czekoladowe? 40 dol., www.playfulchef.com

Zeszyt na przepisy Ma go każdy zapalony kucharz. Więc jeśli twoje dziecko polubi gotowanie, również może założyć swój notatniczek z ulubionymi, sprawdzonymi przepisami. Ten, który proponujemy, ma 90 stron we wzorki, sześć praktycznych zakładek – przystawki, ryby, drób, mięso, desery, koktajle – oraz odporną na poplamienie okładkę z elastycznego PCV. Sprężyna spinająca kartki sprawia, że notes łatwo się otwiera i sam się nie zamyka – śmiało można pisać jedną ręką! 136 zł, www.fafarafa.pl

365 smaków dla małych dzieci Ellison Sheila, Gray Judith; W.A.B. 2008; 35 zł Czy przygotowując codzienne posiłki, zwłaszcza dla niemowląt, można się ustrzec nużącej rutyny? Czy dzieci zapracowanych rodziców są skazane na faszerowanie się gotowymi daniami pełnymi konserwantów? Czy karmienie swych pociech musi być męczarnią? Absolutnie nie! W tej książce kucharskiej, z której mogą korzystać nie tylko rodzice, lecz także starsze dzieci, autorki podają mnóstwo przepisów na pożywne dania, które z pewnością przypadną do gustu maluchom. Z ogólnodostępnych produktów tanio, łatwo i szybko można przygotować zarówno przekąskę, jak i cały obiad. Ciasteczka owsiane, precle serowe, puddingi... – oto propozycje deserów bogatych w składniki odżywcze niezbędne dla młodego organizmu. Autorki podpowiadają, jak poprzez wspólne posiłki można wychowywać dzieci, a z powszednich obowiązków czerpać przyjemność. 31

na deser

papu papa! czyli jak nasze dzieci mówią na jedzenie – narysowała Agata Dudek

32 GAGA PAPU