Φεβρουάριος 2016
ΙΔΕΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΠΟΛΗ
Όσα έρχονται στην πόλη μέχρι το καλοκαίρι και ένας οδηγός του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ! Μια νύχτα στοΝ Σκορπιό Μια βόλτα στην Πυλαία και το Πανόραμα
№208 Φεβρουάριος 2016
1
2
#208
Φεβρουάριος 2016
3
4
#208
Entr ance
info
ΛΕΞΕΙΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΟΥΛΑΣ
MAKING OF:
Εικόνα εξωφύλλου: Christos Dimitriou-Studiovd.gr model: Eβαγγελίνα Καριοφύλλη
Πρόβα για φινάλε;
M
ου έχει καρφωθεί η
το μάτι υπάρχουν μουτζούρες. Όλη η πόλη έχει σβήσει τις επιφάνειές της με μαρκαδό-
εικόνα
φεγγα-
ρους. Δεν θέλει να έχει καθαρούς τοίχους. Cut/ Η δημοτικότητα της Μέρκελ καταρρέει
ριού στον πάτο της
γιατί έδειξε το ανθρώπινό της πρόσωπο για τους μετανάστες. Η Σκοτεινή Ήπειρος δεν
θάλασσας… Δεν σκέφτομαι τίποτε άλλο
συγχωρεί ανθρώπινα πρόσωπα. Cut/ Στην Αριστοτέλους, λίγο κάτω από την Εγνατία,
τις τελευταίες μέρες. Cut/ Ένας ιερέας
περπατώ βιαστικά. Μια άλλη πόλη εδώ. Ένα μικρό γκέτο στο κέντρο της πόλης. Μυ-
στη Συκιά της Χαλκιδικής κηδεύει τον πα-
ρωδιά ούρων παντού και χέρια απλωμένα. Έρμε Εμπράρ. Cut/ Η μικρή οθόνη δείχνει
τέρα γνωστής τραγουδίστριας. Τη στιγμή
έναν αγρότη να κυνηγά με μια γκλίτσα αστυνομικούς. Η αριστερή κυβέρνηση διατά-
της κηδείας τραβά βίντεο και φωτογρα-
ζει τα ΜΑΤ να επέμβουν. Το βράδυ εκτόνωση αγροτών στα μπουζούκια. Cut/Ψάχνω
φίες και τα ανεβάζει στο fb. O θάνατος
ειδήσεις για το τι έγινε στην Άγκυρα. Πέφτω πάνω στην Τζούλια Αλεξάνδρατου. Με
σε απευθείας μετάδοση. Cut/Εκπαιδευ-
κορόιδεψαν, λέει. Λεηλάτησαν την ψυχή της. Ήμουν μικρή, δεν ήξερα. Θλίψη. Cut/
μένα λυκόσκυλα κυνηγούν μετανάστες
Τις νύχτες στις δυτικές συνοικίες βάζουν στα παρμπρίζ των αυτοκινήτων φυλλάδια
μόλις περάσουν τη συνοριογραμμή των
που καλούν τους κατοίκους σε ξεσηκωμό κατά των μεταναστών. Ένα χρόνο κράτησε
Σκοπίων. Ξεσκίζουν τις σάρκες τους κι
το λούφαγμα των φασιστοειδών. Μέχρι να ξεχαστεί ο Φύσσας. Cut/ O Μητροπολίτης
εκείνοι τρέχουν πανικόβλητοι πίσω στην
της καρδιάς μας ουρλιάζει μπροστά σε ένα παλώμενο πλήθος. Δεν χωράνε όλοι στον
Ελλάδα. To αίμα τους στάζει σε όλη τη
Παράδεισο. Cut/O Μητροπολίτης της καρδιάς μας πανηγυρίζει στα κανάλια που δεν
διαδρομή. Cut/ Δέκα χιλιάδες καινούρ-
πληρώνει ΕΝΦΙΑ η εκκλησία. Που τη γλιτώνει. Cut/ Ο Φεβρουάριος τελειώνει. Στη
γιοι άνεργοι τον Ιανουάριο. Άλλοι τρεις
γειτονιά μου ανθίσαν μυγδαλιές. Όσες επιβίωσαν από το τσιμέντο. Είναι οι μόνες που
άνθρωποι που ξέρω μου ανακοίνωσαν
επιμένουν. Cut/
του
πως φεύγουν. Cut/ Όπου και να γυρίσεις
PARALLAXI MAGAZINE ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2016 / ΤΕΥΧΟΣ 208 / ΠΕΡΙΟΔΟΣ Β΄ • ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ ΣΕ 15.000 ΤΕΥΧΗ ΚΑΙ 320 ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ • ΜΑΖΙ ΜΑΣ AYTO TO MHNA ΕΓΡΑΨΑΝ, ΣΧΕΔΙΑΣΑΝ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΑΝ, ΣΚΕΦΤΗΚΑΝ, ΕΦΑΓΑΝ, ΧΟΡΕΨΑΝ, ΑΚΟΥΣΑΝ ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΒΡΗΚΑΝ ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ ΟΙ: ΕΚΔΟΤΡΙΑ / ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΡΑΜΦΥΛΙΔΟΥ • ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΡΙΑ: ΚΥΑ ΤΖΗΜΟΥ • ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ: ΚΥΑ ΤΖΗΜΟΥ • ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΔΡΕΟΥ, ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΟΥΔΗΣ, ΑΚΗΣ ΔΗΜΟΥ, ΚΩΣΤΗΣ ΖΑΦΕΙΡΑΚΗΣ, ΣΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, ΕΥΗ ΚΑΡΚΙΤΗ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΠΑΡΑΝΗΣ, ΒΑΡΒΑΡΑ ΜΠΑΣΔΕΚΗ, ΧΡΥΣΑ ΝΑΝΟΥ, ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΥ, ΑΚΗΣ ΣΑΚΙΣΛΟΓΛΟΥ, EΛΕΝΑ ΤΑΞΙΔΟΥ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΣΙΤΙΡΙΔΗΣ, ΑΛΙΚΗ ΤΣΙΡΛΙΑΓΚΟΥ • ΛΟΝΔΙΝΟ: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΟΡΜΠΑΤΖΙΔΗΣ • ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ: ΝΤΙΝΑ ΠΙΝΟΣ, ΣΤΕΛΛΑ ΒΑΚΙΡΛΗ • ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΙ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ, ΕΛΕΝΗ ΒΡΑΚΑ, ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΜΠΑΣΔΕΚΗΣ, STEREOSIS, ΜΑΡΙΝΑ ΤΟΥΛΑ, ΟΡΧΑΝ ΤΣΟΛΑΚ • ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΡΑΜΦΥΛΙΔΟΥ, katerina@ parallaximag.gr • ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: DOLPHINS // COMMUNICATION DESIGN • ΕΚΤΥΠΩΣΗ, ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ: ΧΡΩΜΟΤΥΠ Α.Ε. ΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΠΟΛΗΣ Παπαμάρκου 2, 546 23 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΤΗΛ/FAX: 2310 429050 - 2310 429051 MONTHLY CITY & CINEMA REVIEW 2 Papamarkou str., 546 23 THESSALONIKI, GR, ΤΕL/FAX: +30 2310 429050, +30 2310 429051 www.parallaximag.gr • info@parallaximag.gr
Φεβρουάριος 2016
5
6
#208
Spring
preview
Άνοιξε μύρισε κι εμείς ήδη «ζεσταινόμαστε» για να προλάβουμε όλα όσα έρχονται τους επόμενους μήνες, μέχρι το καλοκαίρι, στην πόλη.
ΛΕΞΕΙΣ: ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΥ
1. 18ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης Αναμενόμενο ετήσιο γεγονός της πόλης είναι το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης- Εικόνες του 21ου Αιώνα, που φέτος κλείνει τον 18ο χρόνο διοργάνωσής του. Αγαπημένοι δημιουργοί, οι οποίοι με το έργο τους έχουν δώσει ώθηση στο είδος παγκοσμίως, υπογράφουν ορισμένες απ’ τις πλέον πολυαναμενόμενες ταινίες της φετινής διοργάνωσης. Διαβάστε τα πάντα για το πρόγραμμα του Φεστιβάλ στις τελευταίες σελίδες αυτού του τεύχους. *11-20/3/16, Ολύμπιον, Λιμάνι 2. Ανοιχτή Σκηνή - Θεατρικές φωνές της πόλης Για 5η συνεχή χρονιά, η ετήσια διοργάνωση «Ανοιχτή Σκηνή – Θεατρικές φωνές της πόλης» έρχεται στην πόλη τους μήνες Μάρτιο και Απρίλιο 2016. Ο Δήμος Θεσσαλονίκης θα παραχωρήσει δωρεάν τις υποδομές του Δημοτικού Θεάτρου «Άνετον – Σκηνή Νίκος Ναουμίδης», προσφέροντας τη δυνατότητα σε θεατρικές ομάδες της Θεσσαλονίκης να παρουσιάσουν μία παραγωγή της επιλογής τους. Στόχος της διοργάνωσης είναι η τόνωση της τοπικής θεατρικής παραγωγής και η προβολή της δουλειάς των θεατρικών ομάδων με επαγγελματικό χαρακτήρα της πόλης. Οι ομάδες θα έχουν για άλλη μια χρονιά την πλήρη ευθύνη για την πραγματοποίηση των παραστάσεων, ενώ όλα τα έσοδα θα αποδίδονται στα σχήματα που θα πάρουν μέρος στη διοργάνωση. Φέτος, καινούριο στοιχείο της «Ανοιχτής Σκηνής» θα είναι
4
5
η διοργάνωση παράλληλων εκδηλώσεων και δραστηριοτήτων στα πλαίσια του προγράμματος, εμπλουτίζοντας τον θεσμό. *Μάρτιος-Απρίλιος 2016, Θέατρο Άνετον 3. Κυριακές στο «Άνετον» Τα τελευταία δύο χρόνια μια όμορφη διοργάνωση, με δωρεάν συμμετοχή, έρχεται την άνοιξη στην πόλη για τους μικρούς μας φίλους, εμπλουτίζοντας τις Κυριακές τους. Φέτος, για τρίτη συνεχόμενη χρονιά το Δημοτικό Θέατρο «Άνετον» διοργανώνει τον κύκλο εκδηλώσεων για παιδιά, με τίτλο «Κυριακές στο Άνετον». Το θέατρο θα υποδέχεται κάθε Κυριακή, από τον Μάρτιο μέχρι τον Μάιο του 2016, τα παιδιά της πόλης και τους γονείς τους, σε μια όμορφη σειρά εκδηλώσεων με στόχο την ψυχαγωγία και τη διαπαιδαγώγηση. Από διαδραστικά παιχνίδια και βιωματικές δράσεις μέχρι και καλλιτεχνικά εργαστήρια, όλες τις δράσεις θα επιμεληθούν επαγγελματίες με πολυετή εμπειρία στις παιδικές εκδηλώσεις. Μια από τις αγαπημένες παιδικές δράσεις της πόλης επιστρέφει. *Μάρτιος-Μάιος 2016 4. 11ος Διεθνής Μαραθώνιος «Μέγας Αλέξανδρος» Ένα μεγάλο αθλητικό γεγονός επιστρέφει στην Θεσσαλονίκη και το 2016. O 11ος Διεθνής Μαραθώνιος «Μέγας Αλέξανδρος» θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 3 Απριλίου 2016, με τους Αγώνες Δρόμου Υγείας και Δυναμικού Βαδίσματος σε Δημόσια Οδό 10.000μ. και 5.000μ.,
7
Φεβρουάριος 2016
καθώς και τον Αγώνα Δρόμου 1.000μ. για μαθητές Δημοτικών Σχολείων, ο οποίος είναι αφιερωμένος στο περιβάλλον, σε μία διοργάνωση που θα συγκεντρώσει αναμφίβολα και πάλι άπειρους συμμετέχοντες. Η εκκίνηση του αγώνα θα δοθεί από την Πέλλα, γενέτειρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, με τον τερματισμό να σημαδοτοδοτείται στον Λεύκο Πύργο της Θεσσαλονίκης. Η διοργάνωση υποστηρίζει και υποστηρίζεται από δεκάδες Ιδρύματα και Σωματεία Κοινωνικής Προσφοράς, και στοχεύει και φέτος να συμβάλλει ενισχύοντας οικονομικά το κοινωνικό έργο τους. *3/4/16, Πέλλα-Θεσσαλονίκη 5. IN-EDIT Festival Για άλλη μια χρονιά, το μεγαλύτερο φεστιβάλ μουσικού ντοκιμαντέρ στον κόσμο επιστρέφει στην πόλη μας. Το INEDIT Festival, που ήρθε στην Ελλάδα το 2014, με πρώτη στάση τη Θεσσαλονίκη, θα πραγματοποιηθεί και φέτος, στο γνωστό μας Ολύμπιον, στην τρίτη του διοργάνωση στην πόλη. Δεκατρία χρόνια από το ξεκινημά του στη Βαρκελώνη, το IN-EDIT έχει πραγματοποιηθεί σε περισσότερες από δεκαπέντε πόλεις παγκοσμίως, ενώ αποτελεί σημείο αναφοράς των απανταχού φίλων της μουσικής και του σινεμά. Πρόκειται για ένα φεστιβάλ που προβάλλει ντοκιμαντέρ για σπουδαίους μουσικούς και μουσικές, φέρνοντας στο φως ένα παραμελημένο κινηματογραφικό είδος. Φέτος, δέκα μοναδικά μουσικά ντοκιμαντέρ που αφηγούνται ιστορίες από όλο τον κόσμο και ξεχώρισαν τα τελευταία χρόνια σε διεθνή φεστιβάλ παγκοσμίως, θα παρουσιαστούν στα πλαίσια του IN-EDIT. Και σαν bonus, φέτος στη Θεσσαλονίκη θα υπάρχει επίσης ένα session με μουσικά ντοκιμαντέρ ελληνικής παραγωγής. *7-13/4/16, Ολύμπιον 6. 13η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης Από την λίστα με τα αναμενόμενα γεγονότα της πόλης για το 2016 δεν θα μπορούσε να λείπει η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, που σύμφωνα με την παράδοση, καθιστά αυτή τη χρονιά τιμώμενη χώρα τη Ρωσία, ενώ θα συμπεριλαμβάνει θεματικό αφιέρωμα στους πρόσφυγες, ένα ζήτημα που μας έχει απασχολήσει ευρέως τον τελευταίο καιρό. Ακόμη, θα μας περιμένουν το 3ο Ευρωπαϊκό Φεστιβάλ Νέων Λογοτεχνών, το Λογοτεχνικό Καφέ, το Translation Slam, το Comics Festival, το Gourmet Gallery, η Παιδική γωνία, το Φόρουμ Εφήβων, καθώς και workshops, εκπαιδευτικά σεμινάρια, παράλληλες καλλιτεχνικές δράσεις στην πόλη και πολλά ακόμα. Με περισσότερες από 250 δράσεις και περισσότερους από 200 Έλληνες και 50 ξένους συγγραφείς,
400 εκδότες από 30 χώρες και χιλιάδες τίτλους, η 13η Έκθεση Βιβλίου υπόσχεται ένα πανόραμα δρωμένων, όλα με ελεύθερη είσοδο. *12-15/5/16, ΔΕΘ, Ώρες λειτουργίας: Πέμπτη 15.00-21.00, Παρασκευή & Κυριακή 10.00-21.00, Σάββατο 10.00-22.00 7. Μέγαρο Μουσικής Το Μέγαρο Μουσικής έχει άπειρα καλλιτεχνικά γεγονότα να μας προσφέρει μέχρι το καλοκαίρι, κι από αυτά επιλέγουμε όσα πρέπει οπωσδήποτε να προσθέσουμε στην ατζέντα μας. Τη Δευτέρα 9 Μαΐου, το Μέγαρο Μουσικής, σε συνεργασία με την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης, γιορτάζει την "Ημέρα της Ευρώπης". Κι ο καλύτερος τρόπος να γιορταστεί η επέτειος αυτή είναι βέβαια με την παρουσίαση της κολοσσιαίας 9ης Συμφωνίας του Μπετόβεν, το φινάλε της οποίας, ο περίφημος Ύμνος στη Χαρά (An die Freude), καθιερώθηκε το 1985 ως ο επίσημος “Ύμνος της Ευρώπης”. Must να το ακούσετε ζωντανά μια φορά στη ζωή σας. Το Μέγαρο θα υποδεχτεί ακόμη τα παγκοσμίου φήμης Μπαλέτα στον Πάγο της Αγίας Πετρούπολης, που επιστρέφουν στην Ελλάδα με έναν θίασο χορευτών που συνδυάζουν αρμονικά τις δύο μεγάλες ρωσικές παραδόσεις, το κλασικό μπαλέτο και το καλλιτεχνικό πατινάζ, στο έργο η "Ωραία Κοιμωμένη" του Πιοτρ Ίλιτς Τσαïκόφσκι, το Σάββατο 14 και την Κυριακή 15 Μαΐου. Η "Ωραία Κοιμωμένη" ακολουθεί πιστά την αρχική εκδοχή του 1890, ενώ ο Konstantin Rassadin, καταξιωμένος και πολυβραβευμένος Ρώσος χορευτής και χορογράφος, μεταφέρει με απαράμιλλη τέχνη την αυθεντική χορογραφία στον πάγο, αντικαθιστώντας τις πουέντ με παγοπέδιλα. Τέλος, ένα πρόγραμμα με μουσική από την Κωνσταντινούπολη μέχρι το Αιγαίο θα παρουσιάσουν ο Omar Faruk Tekbilek & Friends, το Σάββατο 11 Ιουνίου στο Μέγαρο Μουσικής, σε μια μουσική συνάντηση στο σταυροδρόμι Ανατολής και Δύσης. Ο Ομάρ Φαρούκ Τεκμπιλέκ είναι ένας από τους πιο αγαπημένους μουσικούς στην Ελλάδα, από τους σπουδαιότερους πρεσβευτές της ανατολίτικης μουσικής, καθώς και χαρισματικός οργανοπαίκτης που παίζει νέι, μπαγλαμά, ούτι και κρουστά. Η μουσική του έχει ρίζες βαθιά στην παράδοση, αλλά και σημαντικές επιρροές από σύγχρονα μουσικά ιδιώματα και σίγουρα θα σας τραβήξει. 8. The Comic Con Το Thessaloniki Comic Convention «The Comic Con» που μας κέρδισε πέρυσι, ήταν το πρώτο συνέδριο comic που φιλοξενήθηκε ποτέ στην πόλη και το μεγαλύτερο που έχει πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα στην Ελλάδα. Φέτος τον
8
Μάιο επιστρέφει στην Αποθήκη Γ’ στο Λιμάνι Θεσσαλονίκης με νέα events και δράσεις. Στόχος του, να συγκεντρώσει κάτω από την ίδια στέγη όλους τους comics lovers, αλλά και ό,τι έχει να κάνει με τον κόσμο των κόμικς, από περιοδικά και ταινίες μέχρι είδη ένδυσης και παιχνίδια. Ετοιμαστείτε κι αναμένετε. *6-8/5/16, Αποθήκη Γ', Λιμάνι 9. Το 2016 η Παγκόσμια Νόηση τιμά τον Αριστοτέλη Με την ευκαιρία των 2400 χρόνων από τη γέννηση του Αριστοτέλη, το 2016 ανακήρύχτηκε «Επετειακό έτος Αριστοτέλη» από την UNESCO. Με αφορμή την επέτειο αυτή, το «Διεπιστημονικό Κέντρο Αριστοτελικών Σπουδών» του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης διοργανώνει λοιπόν το Παγκόσμιο Συνέδριο με τίτλο «Αριστοτέλης 2400 χρόνια», υπό την αιγίδα του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, από τις 23 έως τις 28 Μαΐου 2016. Το Συνέδριο θα πραγματοποιηθεί στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, αλλά και στη γενέτειρα του μεγάλου φιλοσόφου, Στάγειρα, και στην αρχαία Μίεζα, που αποτελεί επίσης σημαντικό σταθμό της ζωής του. Από τον Ιανουάριο του 2016 έως τον Ιανουάριο του 2017, θα διοργανωθούν μάλιστα πολλές εκδηλώσεις σε όλη την Ευρώπη, με Διεθνή Συνέδρια της ίδιας θεματικής σε πόλεις όπως η Χαϊδελβέργη, η Πάδοβα, το Παρίσι, το Ελσίνκι, η Λισαβόνα, η Μόσχα, η Κόρδοβα και η Αθήνα. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά μεγάλο γεγονός, που έχει ως στόχο να αναδείξει το μοναδικό σε μέγεθος και επιρροή στην ιστορία του ανθρώπινου πνεύματος Αριστοτελικό έργο, που αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. *23-28/5/16, ΑΠΘ 17
#208
10. Διανυκτέρευση στο Μουσείο... για Μεγάλους Όλοι γνωρίζουμε και έχουμε αγαπήσει την διοργάνωση που επιτρέπει στους μικρούς μας φίλους να διανυκτερεύουν στα μουσεία της πόλης, με τη συνοδεία όμορφων εκπαιδευτικών και ψυχαγωγικών δράσεων. Το 2016, για πρώτη χρονιά, η δράση επεκτείνεται και στους μεγαλύτερους, παίρνοντας την βάση της από την ήδη καθιερωμένη διοργάνωση για τα παιδιά. Τα μουσεία της Θεσσαλονίκης λοιπόν ανοίγουν τις πόρτες τους αυτή τη φορά και στους μεγάλους, ακολουθώντας μια ιδιαίτερη επιτυχημένη εμπειρία ιδρυμάτων του εξωτερικού. Με την διοργάνωση αυτή, και οι ενήλικες θα έχουν τη δυνατότητα να διανυκτερεύσουν ανάμεσα στα αγαπημένα τους εκθέματα της πόλης, να παρακολουθήσουν εκπαιδευτικά προγράμματα και να έχουν μια βιωματική εμπειρία της πολιτιστικής ζωής και κληρονομιάς που διασώζονται μέσω των μουσείων της Θεσσαλονίκης. Η πρώτη πιλοτική διοργάνωση του προγράμματος στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκε αυτόν τον Φεβρουάριο στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ, ενώ η επόμενη δράση αναμένεται τον Ιούνιο, με επίκεντρο τα τρία Μουσεία του Λιμανιού, το Μουσείο Κινηματογράφου, το Μουσείο Φωτογραφίας και το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, με πολλά ενδιαφέροντα δρώμενα. *Ιούνιος 2016 11. Ευρωπαϊκό Παιδικό Φεστιβάλ Για τρίτη συνεχόμενη χρονιά θα συναντήσουμε αυτόν τον Μάιο και το Ευρωπαϊκό Παιδικό Φεστιβάλ, που το έχουμε γνωρίσει στα προηγούμενα χρόνια υπό τον διακριτικό τίτλο Elephantastico. Το Φεστιβάλ θα περιλαμβάνει συναυλίες, αφηγήσεις παραμυθιών, παραστάσεις κουκλοθεάτρου, εργαστήρια κίνησης,
θεάτρου και εικαστικών, προβολές ταινιών, ξεναγήσεις σε ιστορικά μνημεία και αξιοθέατα της Θεσσαλονίκης, αλλά και πολλές ακόμα καλλιτεχνικές εκδηλώσεις. Το φεστιβάλ έχει την ιδιαιτερότητα να φιλοξενεί καλλιτέχνες από διάφορες ευρωπαϊκές και αδελφοποιημένες με τη Θεσσαλονίκη πόλεις, οι οποίοι μαζί με τους Έλληνες δημιουργούς θα συνθέσουν και αυτή τη χρονιά μια ξεχωριστή διοργάνωση για τους μικρούς μας φίλους, μετατρέποντας την πόλη σε ένα τοπίο παιχνιδιού, φαντασίας και τέχνης. *Μάιος 2016 12. Stamp Festival Η πρώτη Δημιουργική Πλατφόρμα Πολιτισμού με την ονομασία «Stamp» που πραγματοποιήθηκε το 2015 με ιδιαίτερη επιτυχία, επιστρέφει και φέτος τον Ιούνιο να γεμίσει δημιουργικά τους ανεκμετάλλευτους χώρους της Θεσσαλονίκης. Στα πλαίσια του πρώτου «Stamp», 15 ομάδες της πόλης πραγματοποίησαν εκθέσεις, installations, παράλληλες δράσεις και διαδραστικά εργαστήρια σε χώρους που τους παραχώρησε ο Δήμος Θεσσαλονίκης, με προοπτική να μετατραπεί η στοά σε έναν δημιουργικό χώρο ανοιχτής αγοράς. Στόχος του εγχειρήματος είναι η δημιουργική εκμετάλλευση των αναξιοποίητων αστικών χώρων της Θεσσαλονίκης μέσα από την προώθηση ενός νέου πολιτιστικού οικονομικού μοντέλου ανάπτυξης, αλλά και η προώθηση της δημιουργικής οικονομίας της Θεσσαλονίκης μέσα από οργανωμένες δομές του Πολιτισμού. Αναμένετε τις δράσεις του και φέτος. *Ιούνιος 2016 13. Φεστιβάλ ANIMASYROS Το διεθνές φεστιβάλ Animasyros διοργανώνεται φέτος για πρώτη φορά 14
στη Θεσσαλονίκη, με κύρια θεματική την τέχνη των κινουμένων σχεδίων. Το Διεθνές Φεστιβάλ + Aγορά Κινουμένων Σχεδίων της Σύρου είναι το μεγαλύτερο φεστιβάλ στο είδος του στην Ελλάδα κι ένα από τα 20 μεγαλύτερα διεθνώς. Ενώ από το 2008 πραγματοποιείται στην πρωτεύουσα των Κυκλάδων, την Ερμούπολη, το 2016 ανεβαίνει στην πόλη μας με ένα πολύπλευρο πρόγραμμα. Το φεστιβάλ θα περιλαμβάνει προβολές ταινιών εμψύχωσης, εκτενή αφιερώματα σε διεθνή φεστιβάλ, δημιουργούς και στούντιο κινουμένων σχεδίων, εργαστήρια για παιδιά, εφήβους και ενήλικες, το εφαρμοσμένο οπτικοακουστικό εργαστήριο making of που καταγράφει λεπτό προς λεπτό το φεστιβάλ, όμρφα πάρτυ κι άλλες παράλληλες δράσεις. Σταθμός και ευκαιρία για τους λάτρεις του είδους. 14. Caravan Project Αυτή τη χρονιά, το Caravan Project ανηφορίζει για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη. Το μεγάλο καραβάνι, που ταξιδεύει και κατασκηνώνει σε πόλεις και χωριά με δύο μογγολικές σκηνές yurt, ξεκίνησε το οδοιπορικό του το 2014 από την Μυτιλήνη και συνεχίζεται μέχρι σήμερα, με πολλούς σταθμούς σε περιοχές της Ελλάδας, κάνοντας εκπαιδευτικές και πολιτιστικές δράσεις στις πόλεις που επισκέπτεται. Τη βασική ομάδα του Caravan Project στελεχώνουν φωτογράφοι, κινηματογραφιστές, ερευνητές και καλλιτέχνες με όραμα για μια διαφορετική προσέγγιση στην εκπαίδευση, την επικοινωνία μέσω της τέχνης και τη διάσωση των ανθρώπινων ιστοριών, έτσι η πόλη έχει μια ενδιαφέρουσα εναλλακτική δράση να περιμένει. Στην Θεσσαλονίκη, θα πραγματοποιήσει εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές σχολείων, που
9
Φεβρουάριος 2016
εισηγείται το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, σεμινάρια δημιουργικής αφήγησης και καταγραφής ιστοριών για ενήλικες, φεστιβάλ ντοκιμαντέρ, εστιασμένες κοινοτικές δράσεις για ευπαθείς ομάδες καθώς και όμορφες συναυλίες. 15. Δυο ελληνικές συναυλίες Άλκηστις Πρωτοψάλτη ενώνει τη μοναδική της φωνή με τον υπέροχο ήχο των μαντολίνων και πορεύεται στα μουσικά μονοπάτια που σμίγουν το χθες με το σήμερα, μεταφέροντας τραγούδια που έχουν την πολύτιμη πατίνα του χρόνου, για να αφήσουν το έντονο στίγμα τους για άλλη μία φορά. Μία δυνατή μουσική συνάντηση που ξεσηκώνει τις αισθήσεις, μία διαφορετική προσέγγιση με τραγούδια αγαπημένα που βγαίνουν ξανά στην επιφάνεια γεμάτα αναμνήσεις και γίνονται πολύτιμα! Την Άλκηστη Πρωτοψάλτη θα συνοδεύσει στη σκηνή η ορχήστρα νυχτών εγχόρδων MandolinARTE.(19/3) Μια σημαντική συνάντηση επί σκηνής θα έχουν και ο Νίκος Ξυδάκης, στο τραγούδι,
και ο Γιώργος Ανδρέου, στο πιανό. Το μεγάλο ενδιαφέρον αυτής της συνάντησης κρύβεται στο “κρυμμένο” τους έργο, στο “συρτάρι” τους, εκεί όπου θησαυροί περιμένουν την κατάλληλη στιγμή για να βγουν στο φως. Οι δημιουργοί επέλεξαν ως ερμηνεύτρια των “γυναικείων” (και όχι μόνο) τραγουδιών τους, την Κορίνα Λεγάκη, που έχει ξεχωρίσει τα τελευταία χρόνια με την επιμονή της σε ρεπερτόριο ουσίας και τις συνεργασίες της με σημαντικούς συνθέτες, μουσικούς κι ανθρώπους του Λόγου (28/3). *Μέγαρο Μουσικής, τηλ. 2310 895 800 16. Η σημαντική συναυλία της άνοιξης - Tindersticks Λίγων συγκροτημάτων τα τραγούδια στοίχειωσαν στην προσωπική μυθολογία του καθένα μας. Μιλώντας για χαμένους ή ανεκπλήρωτους έρωτες, τον ακυρωμένο μας εαυτό, τα όνειρα που ματαιώθηκαν. Λειτούργησαν ως soundtrack ταξιδιών, συνόδεψαν μεθύσια, μέρες σκοτεινές, νύχτες φωτεινές. Έχουν αφήσει το στίγμα τους στη βρετανική indie σκηνή αλλά και στο παγκόσμιο αξιακό μουσικό
σύμπαν. Με σήμα κατατεθέν την βαρύτονη χαρακτηριστική φωνή του τραγουδιστή τους, Stuart Staples, η ροκ μπάντα προκάλεσε σάλο στην Βρετανική μουσική σκηνή από την πρώτη εμφάνιση στη δισκογραφία, το 1993. Δέκα δίσκους και περισσότερα από είκοσι χρόνια μετά, η πενταμελής πλέον μπάντα εξακολουθεί να σμιλεύει τη μοναδική, διαχρονικής υφής τραγουδοποιία της. Με στοιχεία σόουλ, τζαζ, lounge και new classical ολοένα και διευρύνουν τη μουσική τους παλέτα, με το ηλεκτρικό Fender piano και το Hammond organ, το glockenspiel, το βιμπράφωνο, και τα σύνολα εγχόρδων και πνευστών να υπηρετούν την οργανική ποιότητα του ήχου τους. Λίγο μετά την κυκλοφορία του νέου άλμπουμ τους, The Waiting Room, το Βασιλικό θέατρο του ΚΘΒΕ για πρώτη φορά παραχωρεί την σκηνή του ως συναυλιακό χώρο και μάλιστα μιας ροκ μπάντας. *Τρίτη 24 Μαΐου, Βασιλικό Θέατρο του ΚΘΒΕ
17. Beirut of the world Οι ζωντανές εμφανίσεις τους αποτελούν αληθινή γιορτή της μουσικής του κόσμου. Στην Ελλάδα τους είδαμε πριν από πολλά χρόνια, το 2007, όταν ακόμα ήταν σχετικά άγνωστοι. To πολυαγαπημένο συγκρότημα που σχημάτισε ο 30χρονος πια, Zach Condon στη Santa Fe, πριν από 10 χρόνια, κατακτώντας σταδιακά το κοινό σε ολόκληρο τον κόσμο και την Ελλάδα! Ο Zach είναι ο μπροστάρης μιας μεγάλης μπάντας που αποτελείται από διάφορα πνευστά, έγχορδα και κρουστά, με χαρακτηριστικότερα όλων, τη γνώριμη τρομπέτα, το φλικόρνο και το ukulele, που στα χέρια του Condon γίνονται ιδανικοί αγωγοί μεταδίδοντας στους θεατές την απίστευτη ομορφιά και τη γλυκειά μελαγχολία της μουσικής αυτής της υπέροχης μπάντας, που δικαίως θεωρείται μία από τις πιο αγαπημένες του ελληνικού κοινού τα τελευταία χρόνια. *30/5, Fix Factory of Sound Open Area, τηλ. 2310 500670 & 2310 504014
10
#208
Πανόραμα Πυλαία: η άνω μεριά της πόλης ΛΕΞΕΙΣ: ΚΥΑ ΤΖΗΜΟΥ
Η ιστορία των δύο δημοτικών ενοτήτων συνδέεται με τα κύματα των προσφύγων που εγκαταστάθηκαν εκεί σε διαφορετικές χρονικές περιόδους της ιστορίας. Στη σημερινή Πυλαία και το Πανόραμα, που συμπεριλαμβάνονται στον ευρύτερο μεγάλο δήμο Πυλαίας-Χορτιάτη λειτουργούσαν μικροί οικισμοί από την Οθωμανική Περίοδο. Είναι μετά το 1912 που η ροή των προσφύγων αυξάνει με γεωμετρική πρόοδο τον ελληνικό πληθυσμό της Θεσσαλονίκης αλλά και των γύρω οικισμών. Από τότε όμως κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι της ιστορίας τους.
11
Φεβρουάριος 2016
Φτάνοντας στο σήμερα οι περιοχές αυτές θεωρήθηκαν εξαρχής, λόγω θέσης, γειτνίασης με το δάσος και των επώνυμων που τις κατοικούν εξαιρετική επιλογή και έγιναν το όνειρο όσων μπορούσαν να διαθέσουν τα απαραίτητα, σχεδόν εξωφρενικά κεφάλαια που απαιτούνταν για την απόκτηση ενός σπιτιού, που πολλά από αυτά συνήθως ήταν σε καθεστώς ημι-παρανομίας με ακάλυπτους χώρους, μπαζωμένα υπόγεια ή γκαράζ κ.ο.κ. Εδώ δημιουργήθηκαν από γνωστούς αρχιτέκτονες της Θεσσαλονίκης ή της Αθήνας σπίτια πρότυπα, όταν τους δόθηκε η ελευθερία να δημιουργήσουν και από άλλους σπίτια εκτρώματα, κιτς ανάκτορα όταν οι ιδιοκτήτες τους επενέβησαν για να δοθεί η απαραίτητη μεγαλοπρέπεια. Το Πανόραμα και η Πυλαία εξασφαλίζουν την πολυπόθητη ιδιωτικότητα, μια ποιότητα ζωής και κυρίως αναγνώριση. Στις μέρες μας πολλά από αυτά τα χαρακτηριστικά πέρασαν σε δεύτερη μοίρα καθώς τα αβάσταχτα οικονομικά προβλήματα, ακόμα και επώνυμων οικογενειών έκαναν πολλά σπίτια δύσκολα στη συντήρηση, έριξαν δραματικά τις τιμές των ακινήτων και έβγαλαν στο σφυρί πολλά από αυτά. Τα δε ενοίκια στις περιοχές αυτές έφτασαν πια σε μέσες τιμές ενοικίων πόλης. Σήμερα εξακολουθούν να αποτελούν δυο από τις ωραιότερες περιοχές της πόλης για να μένεις ή να διασκεδάζεις. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα απ΄την αρχή. Πυλαία – Η φρουρά της Ανατολικής Πύλης Από την Καπουτζήδα στη σημερινή Πυλαία: Η σημερινή Πυλαία ήταν ξεχωριστό χωριό, το Καπουτζιλάρ, όνομα που εξελληνίστηκε σε Καπουτζήδα και αποτελεί το παλιότερο χωριό του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης. Η κυριολεκτική σημασία της λέξης Καπουτζήδες στα τούρκικα είναι θυρωροί, με την έννοια των φρουρών της Ανατολικής Πύλης της Θεσσαλονίκης. Η παλιά Καπουτζήδα βρισκόταν στην περιοχή της σημερινής Άνω Τούμπας – Τριανδρίας, αλλά οι προφορικές ιστορίες λένε πως μετακινήθηκαν προς την σημερινή Πυλαία λόγω μιας επιδρομής φιδιών και κατοικείται από γηγενείς Έλληνες, από τα τέλη του 18ου αιώνα.. Αργότερα μετονομάστηκε σε Στρέφα και στη συνέχεια Πυλαία, το 1928, δηλώνοντας την ιδιότητα της Ανατολικής χερσαίας πύλης. Ένα από τα πρώτα οικήματα ήταν η σημερινή εκκλησία του Προφήτη Ηλία που ήταν και ο προστάτης άγιος του παλαιού οικισμού. Το διατηρητέο καμπαναριό του Ι. Ναού του Προφήτη Ηλία που διατηρείται μέχρι σήμερα φέρει χρονολογία 1854.. Το 1862 αποτελούσε έναν αμιγώς ελληνικό οικισμό με 111 χριστιανικά σπίτια και ένα μουσουλμανικό. Πραδοσιακή ενασχόληση των κατοίκων ήταν η αμπελουργία και παρήγαν το περίφημο μαύ-
ρο καμπουτζηδιανό κρασί. Το 1912 μετράται πληθυσμός 2.000 κατοίκων ενώ το 1928, 3.000, σχεδόν όλοι ελληνικής εθνικότητας. Μια ιστορία από παλιά: Οι πρώτες αρχαιολογικές ανασκαφές διενεργήθηκαν μεταξύ 1917-19 από αρχαιολόγους που βρέθηκαν εκεί στρατευμένοι με την Στρατιά της Ανατολής. Στους Ελαιώνες της Πυλαίας εντοπίστηκαν οι πρώτες ενδείξεις ανθρώπινης παρουσίας στην Τούμπα Καπουτζιλάρ που ορθώνεται σε ύψος 160 μ. Έρευνα ανέσκαψε νεολιθικό οικισμό, ενώ μικρό τμήμα οικισμού της αρχαϊκής και κλασικής εποχής έχει ανασκαφεί στην τούμπα κοντά στα νεκροταφεία. Το έργο της νέας περιφερειακής οδού, το 1987, έφερε στο φως έναν μεγάλο μονοθάλαμο Μακεδονικό Τάφο, πίσω από το Νοσοκομείο Άγιος Παύλος, στην περιοχή της Πυλαίας ενώ έτερες ανασκαφές φανέρωσαν άλλες τέσσερις σημαντικές ταφές , που αποτελούσαν τμήμα ενός νεκροταφείου (4ος π.Χ αιώνας), όπου το 1999 ερευνήθηκαν άλλοι 56 τάφοι και το 2005 άλλοι 21. Τα ευρήματα που περιλαμβάνουν νομίσματα, κτερίσματα, κεραμικά και χρυσά τμήματα κοσμημάτων, όσα εσώθηκαν από τους τυμβωρύχους, εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης. Στο οικόπεδο της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής επίσης στα 2009 ανασκάφηκαν τμήμα τείχους ρωμαϊκού οικισμού, φρέατια και αγωγοί. Τα σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχής συμπληρώνει ένα πέτρινο γεφύρι στο Ελαιόρεμα Πυλαίας, ένα μαρμάρινο άγλαμα της θεάς Ίσιδας που επίσης εκτίθεται στο Α.Μ.Θ. , ενώ στην οδό Προφήτη Ηλία εντοπίστηκαν 2 παλαιοχριστιανικές Βασιλικές. Το σήμερα ενός δήμου: Η Πυλαία αποτελεί τον μεγαλύτερο σε έκταση δήμο του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης που περιλαμβάνει μεγάλες εκτάσεις πρασίνου και 4,5 χλμ ακτών στον Θερμαϊκό, με πληθυσμό από την τελευταία απογραφή 34.678 κατοίκων. Η φυσική τοποθεσία της και οι φυσικές ρεματιές δημιουργούν ένα ευχάριστο κλίμα χωρίς την αυξημένη υγρασία που συναντάς στις περισσότερες περιοχές της Θεσσαλονίκης. Αυτό το στοιχείο σε συνδυασμό με το χαμηλό συντελεστή δόμησης (από το 1985, η Πυλαία είναι χαρακτηρισμένη ως Κηπούπολη και το αυξημένο ποσοστό πρασίνου αποτελούν πόλο έλξης νέων κατοίκων. Βέβαια η άναρχη ανάπτυξη και οικοδόμηση προηγείται του προσεκτικού σχεδιασμού με πολλές πολεοδομικές παρανομίες (την κατάρα της ελληνικής δόμησης) με αποτέλεσμα πολλές περιοχές της Πυλαίας να μην διαθέτουν τις καλύτερες υποδομές διαβίωσης. Η κάτω Πυλαία είναι μια τελείως διαφορετική γειτονιά που εκτείνεται μέχρι την περιοχή του Αεροδρομίου και περιλαμβάνει τους ταρσανάδες
12
και τα μεγάλα εμπορικά κέντρα “Μακεδονία”, “Mediterranean Cosmos”, «Florida», αλλά και το κατάστημα του ΙΚΕΑ. Απομεινάρια της νεότερης ιστορίας της περιοχής είναι το παλιό Μεταξουργείο Μπενουζίλιο (1886) που έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο, το παλιό κεραμοποιείο Αλλατίνη που κάηκε στον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο, επαναλειτούργησε το 1972 μέχρι την οριστική του πάυση το 1990 και ένας πύργος που υπήρξε κατοικία του γιατρού Πρασακάκη, κτισμένος στα μέσα του 18ου αιώνα, ο μόνος διασωθείς από τους τρεις που υπήρχαν στον οικισμό. Σημαντικά κτίρια το πέτρινο, 1ο Δημοτικό Σχολείο (1956), που κτίστηκε δίπλα στο παλιό σχολείο που κατασκευάστηκε από τους πρόσφυγες πρώτους κατοίκους του τη δεκαετία του 1930 ενώ οι μεγάλες μη κατοικίσιμες εκτάσεις της Δημοτικής Ενότητας Πυλαίας πρόσφεραν το κατάλληλο περιβάλον για πολλά ιδιωτικά εκπαιδευτήρια της πόλης: Αμερικανική Γεωργική Σχολή, Γερμανική Σχολή, Αμερικανικό Κολλέγιο Ανατόλια, Αρσάκειο, Αριστοτέλειο Κολλέγιο, Εκπαιδευτήρια Άγιος Παύλος, Καλαμαρί, Pinewood Schools κ.ά. Πανόραμα – Το θεσσαλονικώτικο Μπέβερλι Χιλς Από το Αρτσακλί στο Πανόραμα: Ποιος φανταζόταν ότι το Αρτσακλί, ο τόπος που κατοίκησαν οι πρώτοι πρόσφυγες που έφτασαν το 1914 απ΄την Μικρά Ασία, και πήρε το αρχικό του όνομα από τα πουρνάρια που τον έπνιγαν (αρτσάκ στα τούρκικα σημαίνει βάτος, τόπος με βάτους δηλαδή) θα εξελισ-
#208
σόταν στο πιο γκλάμουρ προάστιο της Θεσσαλονίκης. Μέχρι το 1912 ήταν ένας αμιγώς μουσουλμανικός οικισμός 200 κατοίκων με κύρια ασχολία την κτηνοτροφία, που ερημώθηκε στον πόλεμο του 1912 και οι κάτοικοί του μετακινήθηκαν στα Καραγάτσια της Χαριλάου. Κτηνοτρόφοι και γεωργοί, οι περισσότεροι από τους πρόσφυγες που κατέφθασαν, βρήκαν τον οικισμό ακατοίκητο και τους τούρκικους μαχαλάδες μισογκρεμισμένους έπεσαν στη δουλειά, το μόνο που δεν φοβόντουσαν, για να καθαρίσουν τον τόπο απ΄την πέτρα και τα πουρνάρια. Το δεύτερο κύμα έφτασε το ’17. Ήταν Πόντιοι απ΄την Ρωσία, απ΄το Μπορζομ της Γεωργίας οι περισσότεροι. Άλλος ένας οικισμός προστέθηκε υπαγόμενος στην κονότητα των Καπουτζήδων της Πυλαίας. Και μετά ήρθε το ’22 και η μεγάλη προσφυγιά. Απ΄τους καταυλισμούς της Καλαμαριάς πήραν την ανηφόρα για το Αρτσακλί, οι περισσότεροι πρόσφυγες απ΄την Τραπεζούντα και την Αργυρούπολη. Τεχνίτες και έμποροι με επιχειρηματικές ιδέες που δεν περιελάμβαναν αγροτικές εργασίες, θεώρησαν στην αρχή προσωρινή την εγκατάστασή τους εκεί. Ο πρώτος οικιστικός πυρήνας στήθηκε στα χαλάσματα του εγκαταλελειμένου τούρκικου οικισμού, που ονομαζόταν Χαρουπάδες. Το βουνό είχε πράσινο, εκπληκτική θέα και τα χρόνια εκείνα η θάλασσα δεν ήταν ο πιο δημοφιλής τουριστικός προορισμός. Ανέπτυξαν την περιοχή και τη διαφήμισαν ως τουριστικό παραθεριστικό θέρετρο, λίγα χιλιόμετρα απ΄την πόλη που υπέφερε απ΄τν υγρασία. Ήταν στην δεκαετία του ‘30 που
13
Φεβρουάριος 2016
εξαιτίας και της ανάπτυξης με μεγάλο ατού τη θέα, το Αρτσακλί μετονομάστηκε στο εύηχο, ευάερο και ευήλιο Πανόραμα και έγινε αυτόνομη κοινότητα. Η κύρια πηγή εισοδήματος για τους Αρσακλιώτες έγινε η ενοικίαση των σπιτιών τους θερινούς μήνες. Έβγαιναν από τα σπίτια τους και έμεναν οι ίδιοι στον αχυρώνα ή στο μαντρί. Στην περίοδο της Κατοχής οι λίγες βίλες του επιτάχθηκαν από τους Γερμανούς για τη διαμονή αξιωματικών. Από το χθες στο σήμερα: Μετά τον πόλεμο, το 1948, εκδόθηκε ο Νόμος 751 «Περί προστασίας των απολυόμενων εκ των υπηρετούντων ή υπηρετησάντων εις τας τάξεις του στρατού κατά την διάρκειαν της παρούσης κατά του Έθνους συμμοριακής δράσεως». Στο Πανόραμα παραχωρήθηκαν κλήροι 1000 τ.μ. σε στρατιωτικούς που ίδρυσαν τον Οικοδομικό Συνεταιρισμό «Νέο Πανόραμα». Η περιοχή άρχισε να παίρνει τα πάνω της στη δεκαετία του ‘50. Το χειμώνα έμεναν εκεί οι ντόπιοι αλλά το καλοκαίρι ανέβαιναν οι παραθεριστές, οι πιο τρανές οικογένειες της Θεσσαλονίκης. Η συγκοινωνία ήταν δύσκολη,
όμως, και μέχρι την δεκαετία του 70 ανέβαινε μόνο ένα ΚΤΕΛ της κακιάς ώρας και τα αυτοκίνητα ήταν λίγα… Για να μην μιλήσουμε για δρόμους. Μετά το 1974 η κοινότητα συνδέθηκε με το δίκτυο της ΕΥΑΘ, διανοίχθηκαν και ασφαλτοστρώθηκαν οι κεντρικοί δρόμοικαι διαμορφώθηκαν υπαίθριοι χώροι και μονάδες εκπαίδευσης και η περιοχή εξελίχθηκε σε πολυτελές προάστιο. Εκεί χτίστηκαν οι πρώτες βίλες των εύπορων γιατρών και των μπαγιάτηδων Θεσσαλονικέων. Στη δεκαετία του 80, οι κάτοικοι του Πανοράματος καταφέρνουν με κινητοποιήσεις να αποτρέψουν τη μεταφορά των φυλακών Επταπυργίου στο στρατόπεδο Αντωνίου Ζώη και οι φυλακές τελικά εγκαθίστανται στα Διαβατά, ενώ αποτρέπουν και τη δίοδο μεγάλου οδικού άξονα Ταχείας κυκλοφορίας και το πέρασμα του Περιφερειακού μέσα απ΄την περιοχή. Χαραγμένη στη μνήμη των κατοίκων θα μείνει η μεγάλη φωτιά στο Σέιχ Σου, στις 6 και 7 Ιουλίου του 1997, που αποτέφρωσε 16.640 στρέμματα δάσους, ενώ η φωτιά έφτασε μέχρι τα πρώτα σπίτια της οικιστικής περιοχής πριν καταφέρει να τεθεί υπό έλεγχο.
Εις ανάμνησην της διάσωσής τους, τελείται αγρυπνία κάθε χρόνο έκτοτε προς τιμήν του προστάτη και πολιούχου Αγίου Γεωργίου. Σημαντική νίκη του δήμου είναι το μοναδικό έργο υπογειοποίησης δικτύου υψηλής τάσης της ΔΕΗ σε ολόκληρη τη χώρα. Οι κάτοικοι κέρδισαν τη μάχη στο Συμβούλειο Επικρατείας και το 2006 κατάφεραν να ολοκληρωθεί το τεράστιο έργο κόστους 10 εκ. ευρώ που εξαφάνισε από τον χάρτη του δήμου τους 11 πυλώνες που επιβάρυναν την περιοχή. Το Πανόραμα είναι διάσημο εκτός από τις βίλες του και για τα περίφημα Τρίγωνα Πανοράματος που εμπνεύστηκαν οι αδελφοί Ελλενίδη στις αρχές της δεκαετίας του 60 απλώνοντας τη φήμη του μικρού τους γαλακτοζαχαροπαλστείου, που είχαν ανοίξει το 1949, απ΄άκρη σ΄άκρη σε όλη την Ελλάδα. Το «Γαλακτοπωλείον Ελενίδης» ήταν μαγνήτης για τους Θεσσαλονικείς της μεταπολεμικής Ελλάδας, οι οποίοι έκαναν ουρές για να προμηθευτούν το γάλα, τις κρέμες και τα ρυζόγαλα. To Πανόραμα των 17.546 κατοίκων σήμερα είναι χωρισμένο σε δυο ζώνες ουσιαστικά. Το παλαιό κραταιό χωριό, με τις οικογένειες που
είδαν μπροστά και αγόρασαν οικόπεδα εκεί πριν αρκετές δεκαετίες χτίζοντας τις πρώτες βίλες της εποχής εκτός πόλης και τις επεκτάσεις του, όπως ο Νομος 751, που άρχισε να χτίζεται στα ‘70s, ο οικισμός Μακεδονία που άρχισε να χτίζεται σε κάμπους και ραχούλες που κατηφορίζουν προς τη μεριά της Χαριλάου και οι επεκτάσεις προς Θέρμη που σιγά σιγά κατέλαβαν όλη την πλαγιά. Τα νέα τζάκια αγόρασαν σπίτια σε όλες αυτές τις περιοχές, όπως στα συγκροτήματα Σταυρονικήτα ή τη βίλα Ριτς, ή απλά έκτισαν καλόγουστα ή και κακόγουστα σπίτια που θα ήθελαν να βρίσκονται στο Μπεβερλι Χιλς αλλά δεν τα κατάφεραν. Στους Ελαιώνες τα πράγματα είναι ακόμα πιο εντυπωσιακά, αφού εδώ μιλάμε για εκτάσεις κυριολεκτικά μέσα στο δάσος, όπως και στο Πουρνάρι.
14
#208
HOT SPOTS
THE WINEHOUSE Η λέξη κάβα είναι πολύ λίγη για να περιγράψει τον εξαιρετικό χώρο που έστησαν στη Πυλαία ο πολυπράγμων Νίκος Νυφούδης και ο οινολόγος Ανέστης Χαϊτίδης. Ένας εξαιρετικός πολυχώρος που πέρα από μια τεράστια γκάμα κρασιών, δώρων, ποτών, ζύθου και αποσταγμάτων οργανώνει εκδηλώσεις γευσιγνωσίας και σεμινάρια, αλλά και ωραίες βραδιές γευσιγνωσίας για μικρές (μέχρι 20 άτομα) παρέες, που θέλουν να περάσουν καλά εμπλουτίζοντας τις γνώσεις τους στο κρασί! Ακόμα 700 διαφορετικές ετικέτες κρασιού που δοκιμάζετε σε χώρους εστίασης στην ευρύτερη περιοχή Θεσσαλονίκης και Χαλκιδικής προέρχονται από το Wine House, που διαθέτει ειδική υποστήριξη σε θέματα οίνου, παράλληλα με ειδικές γνώσεις για όποιον θέλει να εμπλουτίσει όσα γνωρίζει για το κρασί και την οινική κουλτούρα. Άλλωστε είκοσι χρόνια εμπορίας στο εμπόριο οίνου και ειδικές σπουδές τους κάνουν ακαταμάχητους. Ταυτόχρονα, οι οινόφιλοι μπορούν να προμηθευτούν τα πάντα για το κρασί. Φεύγοντας πάρτε μαζί σας εκτός από φιάλες αντικείμενα σχετικά, από συντηρητές, σκεύη και βιβλία, μέχρι παιχνίδια για το κρασί. Σε έναν υπέροχο βιομηχανικό χώρο που κοσμεί την Πυλαία σήμερα! Τζον Κέννεντυ 7, Πυλαία, Τηλ.: 2310 454 187
PLAISIR Το ιστορικό μαγαζί στη Γωνία της Κομνηνών και Βενιζέλου άλλαξε ιδιοκτησία και φιλοσοφία, και ανακαινίστηκε με την βοήθεια του αρχιτεκτονικού γραφείου Urban Soul Project για να δημιουργηθεί ένα από τα πιο συζητημένα στέκια του Πανοράματος. Οι γεύσεις και η ποιότητα παραμένουν μοναδικά και νέα είδη προστέθηκαν στον κατάλογο! Φρέσκα πεϊνιρλί, κουλούρια, σφολιάτες, πίτσες, κρέπες και βάφλες όλα ζυμωμένα και προετοιμασμένα in house. Τα γλυκά και το παγωτό είναι η σταθερή αξία και φυσικά τα ονομαστά προφιτερόλ και μιλφέιγ του Plaisir, που φτιάχνονται μπροστά στα μάτια σας στην ανοιχτή κουζίνα. Το απόλυτο στέκι για καφέ στον κεντρικότερο δρόμο του Πανοράματος, ιδανικό για τα πρωινά του με λαχταριστές αλμυρές επιλογές που δεν μπορείς να αντισταθείς. Το βράδυ γίνεται επίσης το αδιαχώρητο καθώς το επιλέγουν άνθρωποι από όλη την περιοχή αλλά και όλη την πόλη που ανηφορίζουν εκεί για να απολαύσουν μια μοναδικά αρχοντική ατμόσφαιρα. *Κομνηνών 14, Πανόραμα, τηλ 2310342031
<
Το Πανόραμα και η Πυλαία διαθέτουν αυτόνομες αγορές και χώρους ψυχαγωγίας. Πάντα διέθεταν από τα παλαιότερα χρόνια τα δικά τους εστιατόρια, ζαχαροπλαστεία, κομμωτήρια, ιατρεία. Τα εμπορικά κέντρα που επιχειρήθηκε να δημιουργηθούν είναι αλήθεια πως δεν περπάτησαν ποτέ ιδιαίτερα. Ακόμα και σε περιόδους μεγάλης ακμής το Πανόραμα δεν έγινε η Κηφισιά της Θεσσαλονίκης σε αγορά. Παρόλα αυτά όμως σήμερα το άνοιγμα μιας σειράς εξαιρετικών εστιατορίων ή καφέ αποτελεί πόλο έλξης και για την υπόλοιπη πόλη, που άλλωστε από πολύ παλιά συνήθιζε να ανεβαίνει εκεί για το πεϊνιρλί, το τρίγωνο ή τα ούζα της...
<
NEFELI HOTEL Λίγα μέτρα από την καρδιά του Πανοράματος, και χτισμένο σε υψόμετρο 250 μέτρων με θέα στο δάσος και όλη την πόλη και τον Θερμαϊκό, απλώνεται μέσα στο δάσος συνδυάζοντας τη φυσική ομορφιά του τοπίου με τον καθαρό αέρα και ίσως την εντυπωσιακότερη θέα της Θεσσαλονίκης και του Θερμαϊκού κόλπου. Με δωμάτια και σουίτες εξαιρετικής άνεσης και πολυτέλειας και ένα από τα ωραιότερα σημεία για φαγητό και ποτό στην πόλη το Loft. Από τη θάλασσα μέχρι την εντυπωσιακή θέα του επιβλητικού Χορτιάτη και το καταπράσινο δάσος του Σέιχ Σου όσο πάει το ματι, σε περιμένει σε αναπαυτικούς καναπέδες και πολυθρόνες δίπλα στο τζάκι, το χειμώνα και τη βεράντα με τη θέα που κόβει την ανάσα, το καλοκαίρι. Με ένα μενού εντυπωσιακό για κάθε απαίτηση και μια λίστα κρασιών για απαιτητικούς. Στη Nefeli βέβαια υπάρχει και η παράδοση υπέροχων γάμων που δεν απογοητεύουν ποτέ τους νέονυμφους. Ζητήστε να δείτε τα cup cakes τους και το παραμύθι θα ολοκληρωθεί! *Λεωφόρος Κομνηνών 1, τηλ 2310.342.002
<
15
Φεβρουάριος 2016
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΌ Όταν μιλάμε για το πιο κλασικό στέκι του Πανοράματος τότε εννοούμε το πρώτο Παραδοσιακό. Από τη μέρα που άνοιξε πριν από 17 χρόνια μέχρι σήμερα έγινε το αγαπημένο σημείο συνάντησης Πανοραμιτών και κατοίκων των υπολοίπων γειτονιών της πόλης που ανεβαίνουν εκεί για πάρτη του. Ξεκίνησε σαν ένα ζαχαροπλαστείο με εξαιρετικά πρωϊνά και εξελίχθηκε στα χρόνια σε μια από τις πιο όμορφες brasseries της πόλης με ένα σκηνικό που θυμίζει τις ωραιότερες σας αναμνήσεις από ανάλογα ζεστά μαγαζιά του εξωτερικού. Στις επιλογές σας μια τεράστια ποικιλία στις σαλάτες sandwich, γεύματα επί Άρτου με μοναδικές προτάσεις, Scrocchiarella με μοναδική υφή και τραγανιστή, παραδοσιακή ιταλική ζύμη, γιαούρτι σε όλες τις εκδοχές. Και ακόμα members club card για τους φανατικούς, Very Deli για παραδόσεις κατ΄ οίκον, την εξαιρετική σειρά προϊόντων Eat fit που περιέχουν συστατικά που συμβάλουν στην ενδυνάμωση και ισορροπία του οργανισμού, Bufala Gelato, παγωτό «όπως παλιά» φτιαγμένο με 100% βουβαλίσιο γάλα & φυσικά συστατικά και ένα από τα καλύτερα Catering της πόλης. *Παπαδοπούλου 17, Πανόραμα, τηλ 2310344610
MARE E MONTI Όταν στη Θεσσαλονίκη αναφέρεσαι στη λέξη ιταλικό εστιατόριο το μυαλό σου πάει στο δημιούργημα του εξαιρετικού Pasquale Lembo. Από το 1998 καταφέρνει να διατηρεί την διαχρονική του ατμόσφαιρα και συγχρόνως να δίνει αξία στην ιεροτελεστία του ιταλικού φαγητού μένοντας συγχρόνως επίκαιρο και αυθεντικό. H Ιταλία εδώ αντιμετωπίζεται πολύ σωστά ως όλον. Από το Βορρά ως το Νότο. Με τις γαστριμαργικές ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής. Από τα βουνά μέχρι τις θάλασσες της. Με άξονα τις μοναδικές πρώτες ύλες που αναζητά πάντοτε και συνοδεία έξοχων Ιταλικών και Ελληνικών κρασιών. H απόλυτη Trattoria της πόλης ξυπνά μέσα σου αναμνήσεις και συναισθήματα
<
<
της ιταλικής εμπειρίας και βέβαια εξυπηρετεί και τις γύρω περιοχές με delivery! *Βενιζέλου 13, Πανόραμα , τηλ 2310343344
16
#208
Ο θρύλος του
Σκορπιού ΛΕΞΕΙΣ: Γιώργος Τούλας | Εικόνες: Από το αρχείο του Νίκου Κυριαζίδη
Καθώς το αστικό ανεβαίνει το τελευταίο τμήμα της Νεάπολης πριν τον περιφερειακό, η φωνή που αναγγέλλει τις στάσεις λέει τη λέξη Σκορπιός. Η στάση έχει το παράξενο αυτό όνομα. Το πήρε όχι από το ζώδιο ή το ομώνυμο αρθρόποδο. Ακριβώς στο σημείο της ανόδου υπάρχει ένα κτίσμα που φιλοξένησε επί 35 χρόνια ένα από τα διασημότερα μπουζουκτσίδικα της Θεσσαλονίκης. Αυτή είναι η ιστορία του Σκορπιού όπως μας την διηγήθηκε ο Νίκος Κυριαζίδης, ο ιδιοκτήτης του.
17
Φεβρουάριος 2016
Έρωτες, φυλακή και ξενιτιά Ο Νίκος Κυριαζίδης, γνωστός στην πιάτσα της νύχτας με το παρατσούκλι Γκούρλας, έφτασε για πρώτη φορά εκεί ψηλά, στα σύνορα Νεάπολης-Συκεών πριν πολλά χρόνια. Γιος ενός μηχανικού αυτοκινήτων -μουτζούρης, μου λέει, ήταν η δουλειά- που είχε ένα από τα πρώτα συνεργεία της πόλης στην οδό Λαγκαδά, μεγαλωμένος στο κέντρο, πίσω από την Αγία Σοφία, δεν είχε επαφή με τη νύχτα πριν το Σκορπιό. Μουτζούρης και κείνος για ένα φεγγάρι, έφυγε στη Γερμανία μετανάστης στα χρόνια του εξήντα. Έφυγε αφού έκανε και φυλακή μια διετία γιατί σε ηλικία 18 χρονών είχε μια σχέση με μια δεκαεξάχρονη την οποία αρνήθηκε να παντρευτεί και αφού υπηρέτησε στο στρατό για έξι μήνες και μετά πήρε τρελλόχαρτο. Από την Κασαβέτεια, λοιπόν, μπάρκαρε μετά στα καράβια και από κει ξεμπάρκαρε μια ωραία πρωία στο Λονδίνο για να βρεθεί μετά στο σταθμό του Μονάχου για χάρη μιας κυρίας Ελληνίδας που σπούδαζε εκεί. Σε ένα διάλειμμα από τα χρόνια της Γερμανίας επέστρεψε για λίγο στη Θεσσαλονίκη, όμως στα σύνορα του κρατούν το διαβατήριο λόγω αριστερής οικογενειακής κατάστασης -βλέπεις έχει έρθει η χούντα. Ξεκινά μια ολόκληρη Οδύσσεια από υπηρεσία σε υπηρεσία και χρειάζεται ένα γράμμα δυο ερωτευμένων -τότε- νέων, με αποδέκτη τον ίδιο τον Πατακό, για να του επιστραφεί το διαβατήριο και να ξαναφύγει στη Γερμανία. Τα πρώτα χρόνια του Σκορπιού Η οριστική επιστροφή στην πόλη, η αποτυχία λόγω νέων νομοθεσιών να ασχοληθεί με το εμπόριο αυτοκινήτων, η απώλεια του κεφαλαίου που συγκέντρωσε στη Γερμανία και η γνωριμία του με τον Κώστα Κυργιώτη, ένα διάολο -όπως τον αποκαλεί- από τη Θάσο, άνθρωπο της νύχτας με μαγαζιά με κονσομασιόν στην πλατεία Περιστεριών, τον κάνει να εμπλακεί με τη νύχτα. Μαζί βρίσκουν το κτίριο στη Νεάπολη και γεννιέται στο μυαλό του η ιδέα ενός μαγαζιού με μπουζούκια. Ρίσκο το εκτός πόλης, αν και λίγο πιο πάνω λειτουργούν ήδη τα Δειλινά. Το τέρμα του λεωφορείου είναι πολύ παρακάτω, στον Κό-
κορα, τριγύρω μόνο χωράφια και ένα κτίριο που έχτισε ένας μετανάστης που ζούσε στη Γερμανία. Παρατημένο. Η μόνη σχέση του Νίκου με τη μουσική είναι οι ψαλμοί που έψελνε μικρός στην εκκλησία. Το όνομα ήρθε τυχαία. Το έριξε σαν ιδέα η τραγουδίστρια Πολύ Μαρίνου. Ήταν της μόδας τα ζώδια σε ονόματα κέντρων. Ζυγός, Υδροχόος κλπ. Ο πρώτος καιρός είναι δύσκολος Το μαγαζί το χειμώνα θερμαίνεται με 4 σώματα καλοριφέρ όλο και όλο και τα γκαρσόνια σερβίρουν με παλτό. Οι θαμώνες είναι από τις γύρω περιοχές. Πολίχνη, Σταυρούπολη, Συκιές, Νεάπολη. Κλείνει αυστηρά στις 2 κάθε βράδυ, λόγω ωραρίου, αν και αλλού στην πόλη το πηγαίνουν μέχρι το πρωί με την ανοχή της αστυνομίας. Τα μεροκάματα των τραγουδιστών δεν ξεπερνούν τις 800, άντε βία τις 1000 δραχμές. Η ιδέα είναι να γίνει φυτώριο νέων φωνών. Η αστυνομία είναι κάθε βράδυ εκεί. Εκατόν πενήντα αυτόφωρα μετρά ο Κυριαζίδης. Τα βαριά ονόματα τότε τραγουδούσαν στο Στορκ. Εδώ το concept στήθηκε ως εξής. Στο πρώτο μέρος τα ροκάκια και οι μπαλάντες, το διάλειμμα είχε μπαλέτα, για το μπανέ -το μπανιστήριο δηλαδή- και μια ανάσα ανάμεσα στα προγράμματα, μπαλέτα που σιγά σιγά ερχόταν από την Αγγλία και στο δεύτερο μέρος το λαϊκό. Έρχεται να τραγουδήσει στο ξεκίνημα του ο Βασίλης Καράς. Βγάζει εκείνη την εποχή τον πρώτο του δίσκο. Γίνεται χαλασμός. Η συνεργασία δεν τελειώνει καλά. Το πρόγραμμα αλλάζει. Ο Κυριαζίδης αρχίζει να ασχολείται ολοκληρωτικά με τα πάντα. Παρακολουθεί το κοινό κάθε βράδυ και με ένα νεύμα των ματιών όταν το ενδιαφέρον πέφτει αλλάζει το πρόγραμμα. Η ορχήστρα εκπαιδεύεται να αντιλαμβάνεται αμέσως τις αλλαγές που επιβάλει και στο μαγαζί γίνεται όπως λέει ο ίδιος σήμερα ο ‘’της αλεπούς ο θάνατος’’. Προσλαμβάνει το χορευτή Μαργαρώνη από το ΚΘΒΕ για να διδάσκει κίνηση στους καλλιτέχνες. Φροντίζει
18
τα πάντα μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια. Η φήμη του Σκορπιού εξαπλώνεται. Αρχίζουν να έρχονται άνθρωποι από όλη την πόλη. Το γειτονικό Φιλίππειο στο ξενοδοχείο, που έχει μεγάλα αστέρια της πίστας, τον επιλέγει για να τους πηγαίνει μετά το τέλος των προγραμμάτων του. Ο Μητροπάνος που εμφανίζεται τότε στο ξενοδοχείο του Σέιχ Σου συχνάζει μετά στον Σκορπιό. Ένα βράδυ έρχεται ένα περιπολικό να το κλείσει λόγω αυτόφωρου. Ο Μητροπάνος που έχει μια συγγένεια με τον υπουργό δικαιοσύνης τους λέει να φύγουν. Συνεργάζονται με τη μουσική οικογένεια των Καπελίδηδων. Προσλαμβάνει μαέστρο το Θωμά Ράικο. Στο μαγαζί επιβάλεται αυστηρή ιεραρχία. Για κάθε πρόγραμμα γίνονται πρόβες 2 μηνών. Ο Νίκος είναι τελειομανής. Παίζουν 7 μέρες τη βδομάδα για δεκαπέντε χρόνια. Τα πρώτα χρόνια και καλοκαίρια. Μεγάλα μαγαζιά εκείνη την εποχή η Καλύβα, το Ρομέο. Αρχίζει να παίρνει μπρος και το αεροδρόμιο. Ο Σκορπιός σκίζει. 300 άτομα κάθε βράδυ, πιάτα βουνά, λουλούδια τόνοι. Η Ρίτα Σακελαρίου, μεγάλη φίρμα εκείνη την εποχή, παντρεμένη με έναν παλαιστή από την Πολίχνη, ανοίγουν λίγο παραπάνω το Στέσι. Του προτείνουν να κλείσει το Σκορπιό γιατί θα τον σβήσουν και να το κάνει σουπερί για τους ξενύχτηδες της περιοχής. Ο Κυριαζίδης πεισμώνει. Μεταμορφώνει όπως λέει το αχούρι σε παλάτι. Τα χρυσά χρόνια Οι τσαμπουκάδες των πρώτων χρόνων τελειώνουν. Το μαγαζί γίνεται εκκλησία. Μπαίνει και το ρεζερβέ. Στην πίστα ανεβαίνει η Δέσποινα Μαντά και ο Ανδρέας Κάψης. Τα μεροκάματα ανεβαίνουν. Απογειώνονται με τον Σωτήρη Τσέντο. Μεγάλο αστέρι της παραλίας με δέκα χιλιάρικα κασέ που ο Κυριαζίδης τον χτυπά και τον ανεβάζει στο βουνό.
#208
Μαζί του ανεβαίνει και ο καλός ο κόσμος και περισσότερες πια γυναίκες. Αρχίζουν να έρχονται παράγοντες του ποδοσφαίρου, επιχειρηματίες. Ο Βεζυρτζής, ο Θεοδωρίδης, ο Μπάρμπας, ο Δασιγένης, ο Παναγιώτης Σπύρου. Ο ήχος γίνεται έμμονη ιδέα για τον ιδιοκτήτη. Γεμίζει τους τοίχους με μεγάφωνα. Επτά από κάθε πλευρά. Από τα τραπέζια περνούν οι πάντες πια. Ο Ντάλαρας ένα βράδυ παίρνει το μικρόφωνο. Γίνεται χαμός. Η Άντζελα, ο Πανταζής ανεβαίνουν στην πίστα του. Έχουν φτάσει τα χρυσά χρόνια. 1981-1985. Τα πρώτα χρόνια του ΠΑΣΟΚ. Δεν πέφτει καρφίτσα. Στη πίστα ο απόλυτος showman. Ο Δημητράκης Γεωργόπουλος. Τραγουδά επί ένα δίωρο χωρίς ανάσα. Αργότερα ακολουθεί η Έφη Στρατή. Ο κόσμος εκστασιάζεται. Τα λεφτά βγαίνουν με τη σέσουλα. Η αδερφή της Έφης Στρατή συνδέεται τότε με τον ηθοποιό Γιώργο Κωνσταντίνου. Της αρέσει το θέατρο. Ένας από τους θαμώνες του Σκορπιού είναι ο φρουτέμπορας Τσιντστόγλου. Του βάζουν την ιδέα να δημιουργήσει ένα θέατρο για τη Στρατή. Τελικά το θέατρο γίνεται μπουζουκτσίδικο που κοστίζει πενήντα εκατομμύρια δραχμές. Παλάτι. Απέναντι από το Σταθμό. Παίρνουν όλη την ορχήστρα και το πρόγραμμα του Σκορπιού που μένει στον άσο. Ο Κυριαζίδης πηγαίνει ένα βράδυ να δει τον νέο ανταγωνιστή και παθαίνει. Η χλίδα του νέου μαγαζιού, ο άψογος ήχος, οι πελάτες του που την έκαναν για κει, οι άνθρωποι του που τον προδώσαν τον πεισμώνουν. Χαλασμός Ανεβαίνει στη Νεάπολη και ξεκινά την ανακαίνιση. Αναθέτει στον Παντελή Δεληγιαννίδη των Ολύμπιανς με σπουδές σημαντικές στην ηχοληψία να στήσει το νέο Σκορπιό. Όταν τελειώνει έχει τον ήχο ενός στούντιο.
Ντύνει τους τοίχους με παχιά λευκή μοκέτα, το πάτωμα με παχύ χαλί, ταξιδεύει στην Ιαπωνία να πάρει ιδέες και φέρνει τα πρώτα στην Ελλάδα ασύρματα μικρόφωνα. Αγοράζει ένα μηχάνημα Lexico που φτιάχνει τις φωνές. Δυόμιση εκατομμύρια. Όταν τελειώνει η ανακαίνιση αναφωνεί: Είδομεν το φως! To 1987 ανακαλύπτει ένα νεαρό παιδί με τσιγγάνικη καταγωγή. Του τον συστήνουν σε ένα γήπεδο. Εργάζεται σε ένα συνεργείο. Στην αρχή τον αποπαίρνει. Το μετανιώνει και του δίνει μια ευκαιρία. Γίνεται χαλασμός. Τον λένε Ζαφείρη Μελά. Η κυρία της πίστας, η Άντζυ Μιχαήλ είναι ένα μπουρί που βομβαρδίζει, όπως λέει. Κλάμα στο μαγαζί. Η εκδίκηση ήρθε. Στο μαγαζί ανεβαίνει το σύμπαν. Όποιος έρχεται από την Αθήνα αλλά και όλη η Θεσσαλονίκη. Από τον Μπουτάρη μέχρι τη Λιάνα Κανέλη. Ψάχνει διαρκώς νέες φωνές. Του λένε για ένα δεκαεπτάχρονο που τραγουδά στη επαρχία. Τον ακούει. Τον ανεβάζει στη πίστα. Ένα αστέρι γεννιέται. Το λένε Κώστα Μακεδόνα. Ο Σταμάτης Κραουνάκης μαθαίνει για τη νέα φωνή και ανεβαίνει στο βουνό. Προσκυνά. Σε λίγο θα του κάνει δίσκο. Προτείνει μάλιστα στον Κυριαζίδη να αναλάβει την παραγωγή των προγραμμάτων του. Και στην Αθήνα. Εκείνη την εποχή μπαίνει το μικρόβιο των media στο κεφάλι του. Στην αρχή ένα ραδιόφωνο που να διαφημίζει τον Σκορπιό και να παίζει το πρόγραμμα του. Ακολουθεί και η τηλεόραση. Αγοράζει μια έκταση στην κορυφή του Χορτιάτη, τον Κωλοσούρτη, για τις κεραίες. Στήνει πολυτελή στούντιο πάνω από το μαγαζί. Στο πρόγραμμα μερικά από τα μεγάλα αστέρια του ραδιοφώνου της εποχής. Στη σκηνή του μαγαζιού ανεβαίνει πιτσιρίκος ο Αντώνης Ρέμος. Η Νατάσσα Θεοδωρίδου. Ο Τάσος Δημόπουλος. Η Δάφνη Λέμπερου
που τη βρίσκει στο δρόμο να παίζει τουμπερλέκι και τη μαζεύει. Ο Ανδρέας Ρηγόπουλος που κάνει τη θρυλική πρόζα με το Ρέμο και τον Δουλάμη στο Διδυμότειχο Μπλουζ. Ο δρόμος κλείνει από τα αυτοκίνητα. Απασχολεί συνολικά 120 άτομα στα media και το Σκορπιό. Κυμπάρης πληρώνει με το παραπάνω και τα ένσημα σε όλους. Ονειρεύεται να στήσει μια σχολή μουσικών ταλέντων, καλλιτεχνών, παρουσιαστών. Έχει όραμα. Φινάλε Είμαστε πια στο τέλος της δεκαετίας του ενενήντα. Έχει μπει στη μύτη πολλών. Έχει εχθρούς. Δεν είναι και εύκολος άνθρωπος. Είναι απρόβλεπτος, εκρηκτικός. Αλλά και η πόλη όπως λέει είναι τυφλή και κουφή. Ξεκινάνε τα προβλήματα με τις άδειες των καναλιών. Του κλείνουν την τηλεόραση. Ακολουθεί το ραδιόφωνο. Τα λεφτά έχουν πέσει όλα στις επενδύσεις. Η χαριστική βολή έρχεται με μια καρφωτή επίσκεψη του ΣΔΟΕ στο μαγαζί. Βεβαιώνουν δεκάδες μικροπαραβάσεις. Ο Σκορπιός κλείνει. Ο Κυριαζίδης χάνει ότι έχει και δεν έχει. Και η πόλη χάνει ένα θρυλικό στέκι της. Είχε ανοίξει ανήμερα δεκαπενταύγουστου όπως όλα τα θρυλικά πράγματα στη ζωή του. Με αποχαιρετά στη σκάλα του σπιτιού του. Εκεί που ήταν κάποτε τα στούντιο το ραδιοφώνου. Ξέρεις πότε την κατάλαβα την κρίση ότι θα έρθει; μου λέει… Όταν είδα το σερβιτόρο να φορά Αρμάνι. Κι εγώ Αρμάνι κι εσύ Αρμάνι, κάτι δεν πάει καλά σε αυτή τη χώρα. Κατεβαίνω στην πολύβουη λεωφόρο. Η ταμπέλα του άδειου από χρόνια θρυλικού μαγαζιού όπου προσκύνησε όλη η πόλη και η στάση του αστικού με το όνομα του είναι σημάδια. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Μια ηχογράφηση τρισήμιση ωρών στο κασετόφωνο, ένα πάκο φωτογραφίες και ο Νίκος με την Ανθή να ζουν πια με τη σύνταξη των εννιακοσίων ευρώ. Money, easy come, easy go. Φινάλε.
19
Φεβρουάριος 2016
new entries Νέα πράγματα συμβαίνουν στην πόλη. Ό,τι δοκιμάσαμε, απολαύσαμε, είδαμε, ακούσαμε και συνιστούμε. Ένας οδηγός νέων εμπειριών που αξίζει να δοκιμάσετε στη διάρκεια του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ.
THE CARAVAN
H πιο καινούργια άφιξη στη φιλοξενία της πόλης, το The caravan είναι ένας ξενώνας ταξιδευτών, ένα σύγχρονο bed and breakfast στην καρδιά του κέντρου, ανοιχτό στην πόλη. Σε υποδέχεται με τα γκράφιτι στα στόρια του φτιαγμένα από τον Πέτρο και τον Βασίλη φτιαγμένα συμβολικά παραμονή πρωτοχρονιάς. Σε υποδέχεται στο ανακαινισμένο νεοκλασικό κτίριο της οδού Ρεμπέλου 1 που ανεγέρθηκε το 1929 και χρησιμοποιήθηκε αρχικά ως ένα μικρό σεράγιο. Τα σεράγια ήταν πανδοχεία που φιλοξενούσαν ταξιδιώτες. Τα δεκατρία δωμάτια του και οι εξαιρετικοί κοινόχρηστοι χώροι του είναι αποτέλεσμα συνεργασίας αρχιτεκτόνων, designers, γραφιστών, ανθρώπων που έψαξαν με μεράκι υλικά και παλαιά έπιπλα που φρέσκαραν και τοποθέτησαν πλάι σε καινούργια. Είναι η δουλειά μιας παρέας που τα τελευταία δυο χρόνια εργάστηκε υπέρ-εντατικά για να ανοίγεις τα μάτια σου και να βλέπεις τον τρούλο του Αλκαζάρ και την ιστορική Εγνατία να σου λέει καλημέρα βαμμένη πορτοκαλιά. Εμπειρία. *Ρέμπελου 1 & Βαμβακά γωνία, τηλ. 23103062780, www.the caravan.gr
ΩΡΑ ΕΛΛAΔΟΣ
Ένα σύγχρονο καφενείο-μεζεδοπωλείο σε μια ιστορική και εξαιρετικά ανερχόμενη γειτονιά του κέντρου, πάνω από τη Ρωμαϊκή Αγορά, είναι η κοινή προσπάθεια ενός έμπειρου στην εστίαση και στη ζαχαροπλαστική, αφού είναι δάσκαλος της και ενός σεφ με εμπειρία σε κουζίνες της πόλης. Με έναν μικρό και εξαιρετικό κατάλογο πρώτων και κυρίως και μια πρόταση ενός-δύο πιάτων ημέρας βασισμένο σε ό,τι προσφέρει σε προϊόντα η εποχή. Μαγειρεμένα μπροστά στα μάτια σου σε ένα open kitchen που αποκαλύπτει και τα μυστικά της δουλειάς του βραβευμένου μάγειρα. Κρασιά από κτήματα μικρών παραγωγών, ελληνικές έντεχνες μουσικές και μια ζεστασιά ελληνικού σπιτιού τριγύρω. Το κέντρο απέκτησε έναν ακόμη πόλο έλξης για ψαγμένους γευσιγνώστες. Ανακαλύψτε το. *Tάσκου Παπαγεωργίου 4, απέναντι από το ξενοδοχείο Ολύμπια, τηλ 2310224748
DUENDE
Ένα jazz bar που έγραψε ιστορία στη Λάρισα, για τις θρυλικές νύχτες με τα live και τα dj set με αυθεντική τζαζ μουσική όλων των εκφάνσεων, μετακόμισε φέτος στη οδό Καλαποθάκη της Θεσσαλονίκης συνεχίζοντας με εξαιρετική συνέπεια το δρόμο που χάραξε στο θεσσαλικό κάμπο. Έχοντας στο σύντομο διάστημα που λειτουργεί στη Θεσσαλονίκη δημιουργήσει ένα φανατικό κοινό χάρη στις σπουδαίες μετακλήσεις του αλλά και στους αγαπημένους dj της πόλης που φιλοξενεί στα πλατό του, το Duende, ήρθε να γεμίσει ένα μεγάλο κενό στο κέντρο της πόλης. Μια πόλης που αγαπούσε πάντα τη τζαζ και τα παρακλάδια της. Με βαθιά γνώση της μουσικής αυτής αλλά και της δημιουργίας ενός κλίματος που θα ζήλευαν τα τζαζ μπαρ όλου του κόσμου, οι άνθρωποι του ξεπερνούν διαρκώς τα όρια μιας πόλης και μιας χώρας ανεβάζοντας στο πάλκο του θρύλους της παγκόσμιας μουσικής σκηνής, όπως ο Matthew Halsall, και εκπαιδεύοντας το κοινό σε υπέροχα ακούσματα. *Καλαποθάκη 16, τηλ 2310252704
THRIA
To πιο κοσμοπολίτικο νέο εστιατόριο στην πόλη. Απέναντι από τη θάλασσα, στο ύψος του Μεγάρου, με την αρχιτεκτονική επιμέλεια των Malvi που δημιούργησαν ένα χώρο που παίζει με τη μίνιμαλ αισθητική ενός τόσο σημερινού αρχιτεκτονικού τοπίου και τον θεατρικό φωτισμό που σου δημιουργεί την αίσθηση ότι πρωταγωνιστείς σε ένα έργο που παίζεται γύρω από τη σκηνή, που δεν είναι άλλη από την ανοικτή κουζίνα που θυμίζει ορχήστρα πάνω σε πόντιουμ. Με ιδιαίτερη έμφαση στην κουζίνα εξαιρετικών πρώτων υλών από τη λεκάνη της Μεσογείου, λοξές ματιές σε στοιχεία εθνικών κουζινών που αγαπούν και νέες μεθόδους παρασκευής. Κενό αέρος, μπάνιο λαδιού ή νερού, σουρίτ, αντιστάσεις. Ο Δημήτρης Τασούλας ενορχηστρώνει όσα θα ζήσεις και η ομάδα έχει εξαιρετικές άκρες σε οικοτεχνίες, μικρούς παραγωγούς, συνεταιρισμούς σε όλη την Ελλάδα. Έστησαν έναν κατάλογο που πετυχαίνει να σου ξυπνήσει μνήμες παιδικής ηλικίας και κουζίνας σπιτικής με πινελιές μιας global αίσθησης για τα πράγματα. Μια ωραία γεωγραφική διασπορά κρασιών συμπληρώνει την απόλαυση. Από την πρώτη του μέρα αγαπήθηκε γιατί προσεγγίζει με ένα νέο τρόπο την έννοια της κουζίνας, της αισθητικής και της φιλοξενίας. Πιάτα που τα θυμάσαι για καιρό σε ένα περιβάλλον που σε κάνει να νιώθεις πολίτης του κόσμου. *Μαρίας Κάλλας 1, Ποσειδώνιο, τηλ. 2310821120
20
#207
18ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Οδηγός Επιβίωσης
Όταν 18 χρόνια πριν, τον Μάρτη του 1999, το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ έκανε την θεσσαλονικιώτικη πρώτη του, κανείς δεν περίμενε ότι θα μπορούσε να συναγωνιστεί σε δημοφιλία το Φεστιβάλ Κινηματογράφου που όδευε προς την 40η του διοργάνωση. Κι όμως φαίνεται πως το αδικημένο είδος του ντοκιμαντέρ ήταν έτοιμο πια να δραπετεύσει από το κελί της μικρής οθόνης και να αναδειχτεί και στις σκοτεινές αίθουσες. Και η δημοτικότητά του έκτοτε αυξάνεται συνεχώς. Η φετινή φεστιβαλική διοργάνωση είναι η αυλαία του Διευθυντή Δημήτρη Εϊπίδη, εμπνευστή και υπεύθυνου της διοργάνωσης. Η διαδικασία αντικατάστασής του βρίσκεται σε εξέλιξη, με το Υπουργείο Πολιτισμού να δρομολογεί την εκλογή δύο διευθυντών, ενός Γενικού και ενός καλλιτεχνικού. Τακτική που θα ακολουθείται, πλέον, σε όλα τα εν Ελλάδι Φεστιβάλ και πολιτιστικούς φορείς και πολύ σωστά. Οι καλλιτεχνικές επιλογές ενός φεστιβάλ είναι από μόνη της μια εξαιρετικά δύσκολη δουλειά και δεν θα έπρεπε να επιβαρύνεται με τις πρακτικές ανάγκες της διοργάνωσης. Λόγω της κρίσης που δεν φαίνεται να έχει τέλος πια, για το αναγνωρισμένο διεθνώς (καταλαμβάνει πλέον την τρίτη θέση Dreaming of Denmark ΛΕΞΕΙΣ: ΚYΑ ΤΖHΜΟΥ
Ραντεβού στις αίθουσες Ολύμπιον, Παύλος Ζάννας, Τζον Κασσαβέτης, Σταύρος Τορνές, Φρίντα Λιάππα και Τώνια Μαρκετάκη, 11-20 Μαρτίου 2016.
Δεκέμβριος 2015
πανευρωπαϊκά) φεστιβάλ ντοκιμαντέρ οι κίνδυνοι είναι μεγάλοι να βρεθεί άνευ οικονομικής επιχορήγησης. Αλλά ας μείνουμε στα καλά: Στο πλαίσιο των Περιφερειακών εκδηλώσεων θα γίνουν και πάλι προβολές ταινιών σε σωφρονιστικά καταστήματα και ιδρύματα αγωγής, καινοτομία που εισήχθη πέρσι και θα συνεχιστεί. Σκοπός του Φεστιβάλ είναι εξάλλου να φτάνει σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Οι φετινές Περιφερειακές Εκδηλώσεις ξεκινούν την περιπλάνησή τους από τη Βόρεια Ελλάδα και φτάνουν μέχρι την Κρήτη. Η νέα Προσφυγιά Το πιο φλέγον ζήτημα στην Ευρώπη δεν θα μπορούσε παρά να είναι το κεντρικό αφιέρωμα σε ένα φεστιβάλ τεκμηρίωσης και μάλιστα όταν αυτό πραγματοποιείται στη χώρα που βρίσκεται στην καρδιά των γεγονότων, ενώ η Ευρώπη δέχεται το μεγαλύτερο προσφυγικό κύμα από την εποχή του ΄Β Παγκοσμίου Πολέμου και καλείται να αντιμετωπίσει μια πρωτοφανή ανθρωπιστική κρίση. Δείτε τις ταινίες που συνθέτουν ένα πολύπλευρο μωσαϊκό ευαίσθητων ιστοριών με εικόνες προσφύγων από τη Μέση Ανατολή, την Αφρική, αλλά και την Ευρώπη, με μεγαλύτερα θύματα τα παιδιά όπως το This Is Exile: Diaries of Child Refugees (Λίβανος, Ελβετία) του Μανί Γ. Μπενσελά που παρουσιάζει την φρίκη του πολέμου, εστιάζοντας το βλέμμα σε ανήλικους πρόσφυγες απ΄ τη Συρία που έχουν διαφύγει στον γειτονικό Λίβανο, το Dreaming of Denmark του Μίκαελ Γκράβερσεν (Δανία) όπου ξεδιπλώνεται η ιστορία του νεαρού Βάσι, πρόσφυγα απ’ το Αφγανιστάν ο οποίος προσπαθεί να βρει άσυλο στην Ευρώπη και το – επίσης δανέζικο- ντοκιμαντέρ του Αντρέας Κοφόντ, At Home in the World, που ακολουθεί για ένα χρόνο πέντε παιδιά πρόσφυγες σε ένα σχολείο του Ερυθρού Σταυρού στη Δανία και καταγράφει τι σημαίνει να χτίζεις μια νέα ζωή, διατηρώντας έντονα στη μνήμη τα τραύματα του πρόσφατου παρελθόντος. Ιδιαίτερη περίπτωση αποτελεί το Flotel Europa (Δανία-Σερβία), αφού ο δημιουργός του, ο κινηματογραφιστής Βλάντιμιρ Τόμιτς έζησε ο ίδιος την προσφυγιά καταθέτοντας μια δυνατή μαρτυρία εκ των έσω αφηγούμενος τα γεγονότα που τον σημάδεψαν όταν το 1992, ο πόλεμος στην Γιουγκοσλαβία, τον ανάγκασε να ζήσει μέσα στο πλοίο Flotel Europa, για δυο χρόνια δεμένο στο λιμάνι της Κοπεγχάγης. Το ιταλικό νησί Λαμπεντούζα, απ’ τις βασικές πύλες εισόδου μεταναστών από την Αφρική στην Ευρώπη, έχουν ως φόντο τρία ντοκιμαντέρ του αφιερώματος, το No Man Is an Island του Tιμ Ντε Κέερσμεκτερ (Βέλγιο), το Lampedusa in Winter του Γιάκομπ Μπρόσμαν (Αυστρία, Ιταλία, Ελβετία) και το I Am Dublin (Σουηδία) των Νταβίντ Αρόνοβιτς, Άνα Πέρσον, Σαρμάρκ Μπινιουσούφ και Αχμέντ Αμπντουλαχί.
ΑΦΙEΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΓΙΟΝ ΜΠΑΝΓΚ ΚAΡΛΣΕΝ Ο ίδιος ονομάζει την οπτική με την οποία στήνει τα ντοκιμαντέρ του «επανεφεύρεση της πραγματικότητας». Στο έργο του 65χρονου δανού σκηνοθέτη Γιον Μπανγκ Κάρλσεν, τα όρια ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας ανατρέπονται, αφού ο ίδιος έχει ασχοληθεί και με το είδος της μυθοπλασίας σκηνοθετώντας και γράφοντας το σενάριο σε περισσότερες από τριάντα ταινίες, που εστιάζουν σε ανθρώπους της διπλανής πόρτας που έχουν ξεχωριστές ιστορίες να αφηγηθούν. Ακολουθώντας τον σε ένα ατέρμονο ταξίδι από την Ιρλανδία στην Αμερική και τη Νότια Αφρική, για να μεταδώσει παγκόσμιες εικόνες στο θεατή, δείτε το αυτοβιογραφικό ντοκιμαντέρ Déjà vu (2015) και το Cats in Riga (2014) και επιλέξτε ανάμεσα στη νωχελική ζωή των γατιών στη Ρίγα της Λετονίας και την πιεστική ανθρώπινη πραγματικότητα. Η προσωπική του αμφισβήτηση της θρησκευτικής πίστης είναι φανερή στο Portrait of God (2001) που εστιάζει στους έγκλειστους μιας φυλακής στη Νότια Αφρική, ενώ το Addicted to Solitude (1999) είναι ένα -πολιτικών αποχρώσεωνοδοιπορικό στη μετά Απαρτχάιντ εποχή. Το Phoenix Bird (1986) έχει θέμα την εμμονή των Αμερικανών με τα όπλα με πρωταγωνιστή έναν πολεμοχαρή πρώην βετεράνο του Βιετνάμ και νυν επικεφαλής μιας «σχολής επιβίωσης» στην Αριζόνα. ΑΦΙEΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΜΑΡΚ ΚAΖΙΝΣ Γεννημένος το 1965 στο Μπέλφαστ, ο Μαρκ Κάζινς / Mark Cousins είναι πάνω απ’ όλα ένας αυθεντικός, παθιασμένος σινεφίλ. Σκηνοθέτης, συγγραφέας, κριτικός κινηματογράφου και προγραμματιστής φεστιβάλ, ο Κάζινς εδώ και χρονιά καταφέρνει να κρατήσει πολλά καρπούζια κάτω απ΄τη μασχάλη με αξιοθαύμαστη δεξιοτεχνία. Υπήρξε διευθυντής του Φεστιβάλ Εδιμβούργου, καθώς και παρουσιαστής δημοφιλών κινηματογραφικών εκπομπών του BBC2. Παράλληλα, μαζί με την κολλητή του, Τίλντα Σουίντον, δημιούργησαν το εναλλακτικό κινηματογραφικό φεστιβάλ Cinema China and The Ballerina Ballroom Cinema of Dreams, καθώς και το project «8½ Foundation», ενώ ο ίδιος υπήρξε συνιδρυτής του φιλανθρωπικού οργανισμού «Scottish Kids Are Making Movies». Στο σημαντικό συγγραφικό έργο του ξεχωρίζει το βιβλίο του «The Story of Film», στο οποίο βασίστηκε το ντοκιμαντέρ διάρκειας 15 ωρών Η Οδύσσεια του κινηματογράφου, που υπέγραψε σκηνοθετικά ο ίδιος το 2011. Τα ντοκιμαντέρ του Κάζινς περιέχουν έντονα αυτοαναφορικά στοιχεία. Στο 18ο ΦΝΘ θα προβληθούν τέσσερα αντιπροσωπευτικά ντοκιμαντέρ του. Το Atomic: Living in Dread and Promise (2015) που αναφέρεται στον εφιάλτη των πυρηνικών όπλων με αρχειακό υλικό από τη Χιροσίμα,
22
#208
I am Belfast τη Φουκουσίμα και το Τσερνόμπιλ, το I Am Belfast (2015), ένας ποιητικός φόρος τιμής στη γενέτειρα του Κάζινς, με την υπογραφή του καταξιωμένου διευθυντή φωτογραφίας Κρίστοφερ Ντόιλ, το A Story of Children And Film (2013) που διερευνά το πώς παρουσιάζονται τα παιδιά στον παγκόσμιο κινηματογράφο από τον Ε.Τ. Ο εξωγήινος και Το κόκκινο μπαλόνι ως τη Νύχτα του κυνηγού και Τα 400 χτυπήματα, και το The First Movie (2009) με πρωταγωνιστές τα παιδιά που ζουν σε ένα κουρδικό χωριό του Ιράκ στην ψυχοσύνθεση των οποίων επιδρά θεραπευτικά ένα υπαίθριο σινεμά. Ο ΚOΣΜΟΣ ΓYΡΩ ΜΑΣ Εικόνες του κόσμου και άλλες που αφορούν την καταστροφική επέμβαση του ανθρώπου στον πλανήτη αποτελούν πάντα ένα ενδιαφέρον κομμάτι των ταινιών τεκμηρίωσης. Δείτε οπωσδήποτε το Racing Extinction, του βραβευμένου με Όσκαρ για το The Cove, ελληνικής καταγωγής αμερικανού σκηνοθέτη Λούι Ψυχογιού, ένα αποκαλυπτικό ντοκιμαντέρ για την μαζική εξαφάνιση ειδών Η Γαλλίδα Κλερ Σιμόν προτιμά τις εικόνες του σήμερα και ανακαλύπτει έναν κρυμμένο παράδεισο στο The Woods Dreams Αre Made of. Μέσα στο δάσος του Βενσέν στο Παρίσι, άστεγοι, περιθωριακοί, μετανάστες και κυνηγοί μιας ουτοπικής κοινωνίας, βιώνουν μια πραγματικότητα διαφορετική, γεμάτη όνειρα, αλλά και κινδύνους. ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ Άνθρωποι της διπλανής πόρτας, προσωπικότητες, διάσημοι άνθρωποι και αφανείς ήρωες. Από τα πολλαπλά πορτρέτα που αποτελούν αγαπημένο αντικείμενο των ταινιών τεκμηρίωσης, ξεχωρίσαμε το Uncle Howard του Άαρον Μπρούκνερ (ΗΠΑ) στο οποίο ο ντοκιμαντερίστας εστιάζει στον θείο του, τον σκηνοθέτη Χάουαρντ Μπρούκνερ, που πέθανε σε ηλικία 34 ετών με σημείο αναφοράς τη σχέση του με τον Γουίλιαμ Μπάροουζ που του επέτρεψε να γυρίσει το Burroughs: The movie, το
Γιον Μπανγκ Κάρλσεν
μοναδικό ντοκιμαντέρ με τη συμμετοχή του μεγάλου συγγραφέα. Ο Τζιμ Τζάρμους, η Σάρα Ντράιβερ και ο Ρόμπερτ Γουίλσον μιλούν μεταξύ άλλων για τον Μπρούκνερ. Ο πολυβραβευμένος φωτογράφος Αρά Γκιουλέρ, Τούρκος αρμενικής καταγωγής, είναι ο πρωταγωνιστής του ντοκιμαντέρ The Eye of Istanbul (Τουρκία) των Μπινούρ Καραεβλί και Φατίχ Καϊμάκ. Οι σκηνοθέτες δανείζονται τον τίτλο απ’ το παρατσούκλι του Γκιουλέρ, ο οποίος έχει γίνει γνωστός ως ‘το μάτι της Κωνσταντινούπολης’, έχοντας απαθανατίσει την Πόλη, σε μια σειρά διάσημων φωτογραφιών τις δεκαετίες του ’50 και του ’60. Την διαδρομή της θρυλικής μουσικού Τζάνις Τζόπλιν ακολουθεί το ντοκιμαντέρ Janis: Little Girl Blue της Έιμι Μπεργκ (ΗΠΑ), παρουσιάζοντας την ευάλωτη πλευρά της και τη μουσική της ευφυΐα, στη σύντομη ζωή της. Το Ολοκαύτωμα των Εβραίων δεν έχει πάψει να απασχολεί τα κινηματογραφικά δρώμενα, είτε πρόκειται για ταινίες μυθοπλασίας είτε τεκμηρίωσης. Δείτε το 40λεπτο ντοκιμαντέρ Claude Lanzmann: Spectres of the Shoah του Βρετανού Άνταμ Μπενζίν, όπου ο Λανζμάν εξομολογείται άγνωστες ιστορίες από τα γυρίσματα του μνημειώδους –9μιση ωρών- ντοκιμαντέρ Shoah (1985) που γυρίστηκε σε διάρκεια δώδεκα ετών και τον έφερε αντιμέτωπο με τη φρίκη του Ολοκαυτώματος, αλλά και το κύκνειο άσμα της βελγίδας σκηνοθέτιδας Σαντάλ Ακερμάν (1950-2015), No Home Movie, όπου χτίζει το συγκινητικό πορτρέτο της μητέρας της, επιζήσασας του Άουσβιτς, η οποία λίγο πριν πεθάνει εξομολογείται στην κάμερα τις απάνθρωπες μνήμες που όρισαν την ύπαρξή της. ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΜΕ ΕΙΚΟΝΕΣ Καθημερινές ιστορίες ανθρώπων που παλεύουν ενάντια σε αντίξοες συνθήκες είναι η θεματική του Τμήματος και έχει μεγάλα ονόματα στη λίστα. Ξεχωρίσαμε το In Transit του Άλμπερτ Μέιζελς (1926-2015), φόρο τιμής στον σπουδαίο
κινηματογραφιστή, πρωτοπόρο του direct cinema, που καταγράφει μια διαδρομή στις ζωές των επιβατών του Empire Builder, του ιστορικού τρένου που διασχίζει 2.200 μίλια των Ηνωμένων Πολιτειών και το υποψήφιο για Όσκαρ ντοκιμαντέρ μικρού μήκουςChau, Beyond the Lines της Κόρτνεΐ Μαρς, που αφηγείται την συγκινητική και θαρραλέα ιστορία του έφηβου Βιετναμέζου Τσάου, ο οποίος γεννήθηκε με σοβαρή δυσμορφία στα άκρα εξαιτίας του Πορτοκαλί Παράγοντα, της χημικής ουσίας που χρησιμοποιήθηκε από τον αμερικανικό στρατό κατά τη διάρκεια του Πολέμου του Βιετνάμ. MADE IN GREECE Οι πολλαπλές όψεις της κρίσης, η φύση και η παράδοση, τα παρασκήνια της πολιτικής, πορτραίτα προσωπικοτήτων και ιστορικές διαδρομές είναι τα κεντρικά θέματα των 72 ελληνικών ταινιών που είναι μοιρασμένα στις φεστιβαλικές ενότητες. Δείτε το Μετέωροι άνθρωποι, όπου ο Στρατής Βογιατζής, η Θέκλα Μαλάμου και το Caravan Project προσγειώνονται στον οικισμο των Ρομά στο δροσερό της Ξάνθης με πολλά ερωτήματα για το ποιοί είναι αυτοί οι άνθρωποι που τροφοδοτούν το φαντασιακό μας με την αυθόρμητη χώρις άυριο ζωή τους ασπαζόμενοι μια κουλτούρα ανένταχτη χωρίς κανόνες. Ανυπομονούμε για τις καινούργιες ταινίες τεκμηρίωσης γνωστών σκηνοθετών όπως ο Σιωπηλός μάρτυρας του Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου, ένα βιογραφικό πορτρέτο της παλιάς φυλακής Τρικάλων, Η δεύτερη ευκαιρία του Μενέλαου Καραμαγγιώλη που εστιάζει στα προβλήματα της κοινωνικής και επαγγελματικής επανένταξη νεαρών παραβατών και το βραβευμένο στη Γερμανία, Ο πιο μακρύς δρόμος της Μαριάννας Οικονόμου, που παρακολουθεί δύο έφηβους πρόσφυγες, τον από τη Συρία, που βρίσκονται αποκομμένοι στο μακρύ τους δρόμο ανάμεσα στον πόλεμο στην Ανατολή και την Γερμανία στη Δύση και κατηγορούμενοι για παράνομη διακίνηση μεταναστών στην Ελλάδα, για να καταλήξουν σε μια φυλακή ανηλίκων στην Κεντρική Ελλάδα. Εξαιρετικά ενδιαφέρον και το Χρυσή Αυγή: Προσωπική Υπόθεση της Ανζελίκ Κουρούνις,
δημοσιογράφου και ανταποκρίτριας στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια, από το 1985 για διάφορα γαλλόφωνα μέσα, γυρισμένο σε τρεις γλώσσες που μπαίνει στο μυαλό του Νεοναζί της διπλανής πόρτας βασισμένο σε ένα υλικό που έφτανε τις 100 ώρες βιντεοσκόπησης. ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ ΤΑΙΝΙΕΣ Πάρτυ, εκθέσεις, συζητήσεις, αγορά… Μπορείτε να κρατήσετε επαφή με το Φεστιβάλ και εκτός σκοτεινής αίθουσας. Στο πλαίσιο του αφιερώματος για τους πρόσφυγες θα πραγματοποιηθεί συζήτηση με θέμα «Καταγράφοντας την προσφυγική κρίση: Μέθοδοι, στόχοι, προκλήσεις και δεοντολογία» καθώς οι σκηνοθέτες των ντοκιμαντέρ συμμετέχουν ενεργά στον παγκόσμιο διάλογο για τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά και για την ατομική, κοινωνική και πολιτική ευθύνη. Τρεις εικαστικές εκθέσεις θα πραγματοποιηθούν παράλληλα με το Φεστιβάλ στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης (Αποθήκη Β1, Λιμάνι). Εικόνες του άλλου μας εαυτού, που περιλαμβάνει τις εικόνες που συγκεντρώθηκαν όταν τον Οκτώβριο του 2013, διανομείς του περιοδικού δρόμου «Σχεδία» πήραν στα χέρια τους από μία φωτογραφική μηχανή καταγράφοντας την Ελλάδα της κρίσης (12-26/3). Occupy, Resist, Produce, λέγεται η 97λεπτη τρικάναλη βιντεο - εγκατάσταση από τους Dario Azzelini και Oliver Ressler που εστιάζει σε εκείνες τις σπάνιες και καλά οργανωμένες περιπτώσεις αντίστασης κατά των μαζικών απολύσεων, όπου ο σκοπός του αγώνα είναι να φέρει την παραγωγή υπό τον έλεγχο των εργατών. Αποτελείται από τρία φιλμ σε εργοστάσια υπό κατάληψη στο Μιλάνο, τη Ρώμη και τη Θεσσαλονίκη. Μίλτος Σκούρας. Black and White Stories (19/3 – 9/7) με 44 μαυρόασπρες ζωγραφικές συνθέσεις, που έχουν ως κοινό στοιχείο την αφηγηματική τους δομή και τον θεματικό χώρο της σκοτεινής πλευράς των σχέσεων και του αδιέξοδου κοινωνικού περίγυρου. Οι εικόνες συνοδεύονται από αποσπάσματα κειμένων γνωστών λογοτεχνών.
Φεβρουάριος 2016
23
24
#208