48 Herenhuis | januari/februari 2018
Uit het juiste hout
Een bijzonder familieverhaal
W
anneer familiewapens precies ontstaan zijn, weten we niet. Vast staat dat ridders in de middeleeuwen op hun helm, harnas en schild symbolen of wapens aanbrachten, om zo aan vriend en vijand bekend te maken wie ze waren en tot welke familie ze behoorden. Het wapen verloor uiteindelijk
zijn functie als identificatiemiddel maar bleef behouden als symbool.
Gutsen, burijnen en een hamer: houtornamentist Patrick Damiaens bewerkt hout nog op de ambachtelijke manier. Herenhuis toont zijn meest opmerkelijke opdrachten en restauraties. Dit keer snijdt hij een heraldisch familiewapen uit lindehout dat wel een heel bijzonder familieverhaal verbeeldt.
Familiehistorie In 2014 kreeg ik bezoek van de heer Cardone uit de Verenigde Staten. Zijn familie heeft geen wapen, maar hij wilde er graag een samenstellen. Het wapen moest het verhaal van zijn familiegeschiedenis vertellen. Zijn Amerikaanse (van oorsprong Italiaanse) vader ontmoette zijn Franse moeder in Tunis (Tunesië) tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij was militair, zij was vanwege haar Joodse achtergrond gevlucht voor de Duitse bezetter, na de oorlog emigreerde ook zij naar de VS. Aan de hand van deze informatie vroeg ik een heraldisch tekenaar een ontwerp te maken, dat ik vervolgens sneed.
Het ontwerp Het wapen bestaat uit een schild met daarop een kardoen en een menora. De kardoen, een eetbare distelsoort uit het Middellandse Zeegebied, verwijst naar de familienaam Cardone. De menora, een zevenkoppige of Joodse kandelaar, verwijst naar de Joodse achtergrond aan moeders zijde. De twee bloemen die uit de kardoen ontspruiten stellen de opdrachtgever en zijn broer voor, de golfbeweging onder de kandelaar de emigratiegolf naar de VS. De twee leeuwen (schildhouders) verbeelden vader en moeder. Aan de halsband van de leeuwen prijken de
Fotografie Patrick Damiaens Ornamentsnijderblog
heraldische schilden van Italië en Frankrijk, uit de tijd dat dit nog koninkrijken waren. Voor Italië is dat een zilveren kruis op een rode achtergrond en voor Frankrijk drie gouden lelies op een azuur achtergrond. Voorts houdt de linkerleeuw een kardoenplant in zijn klauw en de rechterleeuw een kromzwaard, een type zwaard dat ook op de Tunesische vlag voorkomt.
Steekhelm Onder de familiewapenspreuk Procede Ut Vir -uitgesneden op een Torarol- zien we links laurier en rechts eikenbladeren. Deze takken komen ook voor op de stadswapens in de Abruzzen (Italiaanse regio) en het wapen van de stad Avezzano, de geboortestad van de vader van de opdrachtgever. In de heraldiek wordt de steekhelm veelvuldig gebruikt bij het samenstellen van nieuwe Noord-Amerikaanse familiewapens. Als helmteken koos mijn cliënt de Amerikaanse adelaar met in zijn bek weer de kardoenplant. De drie granaatappels tussen adelaar en steekhelm vormen het symbool van rijkdom en vruchtbaarheid, maar verwijzen ook naar de aankleding van de pilaren bij de eerste tempel van Koning Salomon – opnieuw een verwijzing naar de Joodse achtergrond. januari/februari 2018 | Herenhuis 49