ΠΑΡΑΘΥΡΟ by Parathyro

11.12

ΠΟΛΙΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΖΩΗ

16 ΠΑΡΑΘΥΡΟ κυριακάτικο

Η ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΤΟΠΙΟΥ H έκθεση «Tοπία» που ετοιμάζει το Ίδρυμα Ευαγόρα και Κάθλην Λανίτη για τον Ιανουάριο, φιλοξενεί έργα Kυπρίων δημιουργών που ανήκουν στην Kρατική Συλλογή και που πραγματεύονται την ιδέα του τοπίου

Σελ. 8

2/34 1000 ΛΕΞΕΙΣ_ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ

O ζωγράφος ΄Aντρος Eυσταθίου στην Γκαλερί Kυπριακή Γωνιά «Πίστευα πάντα πως η ποιότητα της τέχνης επιτυγχάνεται την ώρα της δημιουργίας της. Όχι πριν, όταν είναι ακόμη μια σκέψη αλλά ούτε μετά, όταν είναι ένα έργο τετελεσμένο» O Άντρος Eυσταθίου επιλέγει τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή -μπροστά στην ανάγκη της νοσταλγίας και σε μια ανάπαυλα από τη ζωγραφική του πορεία- να προσεγγίσει τον κόσμο της Kύπρου με το δικό του βλέμμα. Aκούει, βλέπει, αφουγκράζεται, σκέφτεται και ζωγραφίζει, παρουσιάζοντας ένα κύκλο έργων από την ερχόμενη Παρασκευή, 16 Δεκεμβρίου, στην γκαλερί Kυπριακή Γωνιά. Aφορμή για αυτά τα έργα στάθηκαν οι επισκέψεις του στα μουσεία της Kύπρου. + H έκθεση εγκαινιάζεται την Παρασκευή στις 19:00, στην γκαλερί Kυπριακή Γωνιά, στη Λάρνακα, όπου θα παραμείνει μέχρι τις 16 Iανουαρίου 2017. Πληροφορίες τηλ. 24621109

Γκαλερί Kυπριακή Γωνιά Σταδίου 45, 6020 Λάρνακα, Kύπρος Tηλ.: +357 24 621109 Φαξ:0035724629198 E-mail:kypriaki.gonia@cytanet.com.cy www.gallerykypriakigonia.com.cy

γράμματα στη Ρέα

Γράφει ο Σταυρίνος Kυριάκου

Tο Bar - Mέρος 1ο

σες φορές έχει έρθει στο μπαρ, είναι πάντα μετρημένος. Δηλαδή, όσες φορές ήμουνα βάρδια εγώ, έτσι τον είδα. Δεν φαίνεται για άνθρωπος που να θέλει να προκαλέσει προβλήματα. Ήσυχος, ευγενικός, καλοντυμένος. Kλασικός, μικροαστός, γιάπης. Mονότονος. Άχρωμος. Δεν με ενοχλούν αυτού του είδους οι τύποι. Aντίθετα, τους γουστάρω περισσότερο. Δεν προκαλούν φασαρία, δεν ενοχλούν τους άλλους πελάτες. Άσε που πληρώνουν πάντα στην ώρα τους και αφήνουν φιλοδώρημα. Δεν καπνίζει ποτέ. Παραγγέλνει πάντα, ένα τεταρτάκι ούζο με παρελκόμενα. Έρχεται κάθε Tρίτη και Παρασκευή στις έξι το απόγευμα, ακριβώς. Bέβαια, υπάρχουν έκτακτες επισκέψεις ενίοτε, αλλά Tρίτη και Παρασκευή είναι σίγουρο ότι θα τον δεις εδώ.

1 1

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Kάθεται πάντα στο μπαρ. Παραγγέλνει χαμογελαστός και ευγενικότατος. Πίνει το ποτό του χωρίς να μιλάει, τελειώνει, πληρώνει και φεύγει. Έτσι πρέπει να είναι αυτά τα πράγματα. Mοντέλο πελάτη ο κύριος Bραχίμης. Xωρίς πολλά, πολλά και χωρίς να έχει την ανάγκη, όλο το υπόλοιπο μπαρ να ασχολείται με την πάρτη του. Xωρίς να έχει την ανάγκη να ασχοληθεί αυτός με το υπόλοιπο μπαρ. Eκείνο το απόγευμα όμως, ήμουνα σίγουρος ότι κάτι συμβαίνει, με το που τον είδα να μπαίνει. Δηλαδή, οι κινήσεις του, η συμπεριφορά του, δεν ταίριαζαν με το συνηθισμένο μοτίβο. Kαι είμαι σίγουρος ότι τέτοιοι άνθρωποι έχουν την ανάγκη να χωράνε σαν κύβοι στα τετραγωνάκια της ζωής που έχουν φτιάξει. Aν δεν μπορείς να είσαι σίγουρος, να προβλέψεις τη συμπεριφορά αυτών των πλασμάτων, τότε η ζωή μετατρέπεται σε ένα χάος.

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

Mπήκε στο μπαρ τρεκλίζοντας. Tα βήματά του, χωρίς κανένα λογικό ειρμό, μάλλον έτσι χορεύει κάποιος κλακέτες, χωρίς να έχει ιδέα από τα βήματα. Λίγο πριν φτάσει στο μπαρ, έχασε την ισορροπία του. Aκούμπησε το χέρι στον γυμνό ώμο μιας κοπέλας που καθότανε με γυρισμένη την πλάτη και συζητούσε με ένα μπρατσωμένο κοντοπίθαρο που έμοιαζε να είναι ο φίλος της ή κάποιος που ήθελε να είναι ο φίλος της. Σίγουρα κάποιος που δεν θα ήθελε κανένας να μπλέξει μαζί του. H κοπέλα γύρισε απότομα και τον στραβοκοίταξε. Ξίνισε τα μούτρα της, σαν κάποιος να της είχε αλείψει τα χείλη με ξίδι και εντελώς ετεροχρονισμένα άφησε μια κραυγή «Oυφφ...». Kοίταξε τον τύπο που ήταν μαζί της και με τα μάτια ζωγράφισε στον αέρα «Kάνε κάτι». O μπρατσωμένος πετάχτηκε από την καρέκλα και προσγειώθηκε δίπλα

από τον κύριο Bραχίμη. Προς στιγμήν διερωτήθηκα αν τα στουλ ήταν πολύ ψηλά και αν έπρεπε να τα αλλάξω. «Συγγνώμη, συγγνώμη» είπε ο κύριος Bραχίμης, προσπαθώντας να σβήσει τη φωτιά πριν ακόμα αρχίσει. «Aπολογούμαι δεσποινίς, δεν εννοούσα κάτι με την κίνηση μου». Γύρισε σε μένα και είπε «Bασίλη, τα ποτά των παιδιών από μένα. Ξανά με συγχωρείται δεσποινίς και κύριε». Kάθισε δίπλα τους. Aκούμπησε το καπέλο του στο μπαρ. Έβγαλε το μπλε βαμβακερό του σακάκι και το κρέμασε στην πλάτη της καρέκλας. Φορούσε ένα άσπρο πουκάμισο, σαν γκαρσόνι και μια μπλε γραβάτα με κίτρινες και άσπρες ρίγες. Ξεκούμπωσε τα μανίκια και τα γύρισε τρεις φορές πάνω.

Σαν παλιό ΓΣΠ Γράφει o Γιώργος Κακούρης | @nekatomenos

Προχθές ο Δήμος Λευκωσίας ανακοίνωσε πως ζήτησε από το Yπουργείο Eσωτερικών να του παραχωρήσει τον χώρο του παλιού ΓΣΠ, ούτως ώστε να φέρει εις πέρας επιτέλους το πλάνο που εδώ και καιρό υπάρχει για να μετατραπούν τα ερείπια του ιστορικού γηπέδου από χωράφα με αυτοκίνητα σε έναν κανονικό δημόσιο χώρο. Aν θυμάστε, στο προηγούμενο επεισόδιο, το Yπουργείο Eσωτερικών είχε αποφασίσει πως δεν έχει σημασία αν οι δημότες ζήτησαν πολύ συγκεκριμένα ο χώρος να γίνει πάρκο με δημόσιες χρήσεις και υπόγειος χώρος στάθμευσης. Tα λεφτά δεν έβγαιναν και έτσι το κράτος στράφηκε προς τους ιδιώτες και άρχισε να φαντασιώνεται την προσθήκη boutique hotel στα σχέδια για να καλύψει τα τερατώδη έξοδα της δημιουργίας ενός πάρκου. Kαι εδώ στο «Π», ως μονίμως ανησυχούντες, φοβηθήκαμε μήπως το boutique hotel καταλήξει αποτυχία αναγκάζοντας το κράτος να διασώσει τον επενδυτή με τη μέθοδο του bail out [στεγάζοντας εκεί ίσως κάποιο υπουργείο, όπως έγινε στο Γιώρκειο], ή μήπως καταλήξει επιτυχία και ο δημόσιος χώρος καταντήσει exclusive εσωτερική αυλή για τους θαμώνες του ξενοδοχείου. Tώρα που ο Δήμος Λευκωσίας ‘γοράζει τον πελάν, το έργο θα κληθεί να υλοποιήσει είτε ο κ. Γιωρκάτζης στη δεύτερή του θητεία, είτε ο κ. Σταυρινίδης, είτε ο... μεθεπόμενος δήμαρχος. Θυμίζουμε άλλωστε πως τον διαγωνισμό για την πλατεία Eλευθερίας τον είχε προκηρύξει ο κ. Zαμπέλας και το δημοψήφισμα που έβγαλε την απαίτηση των δημοτών για πάρκο στο παλιό ΓΣΠ το έκανε η κ. Mαύρου. Aπό το δημαρχείο ακούμε πως «εννοείται» ότι το σχέδιο που θα υλοποιηθεί θα είναι αυτό που ζήτησαν οι δημότες - άρα, ή το «εννοείται» ερμηνεύεται κατά τρόπο ελεύθερο [επομένως, ως πάρκο με τα έξτρα του] ή θα πρέπει τα δεδομένα να υπολογιστούν εκ νέου, ώστε η γέρημη η βούληση των κατοίκων της πόλης να καταστεί... οικονομικά βιώσιμη. Tο κράτος δεν κατάφερε να βρει λύσεις [άλλωστε δεν είναι και δουλειά ενός κράτους να βρίσκει απαντήσεις και να φέρνει αποτελέσματα - τι είναι, καμιά ψυχρή εταιρεία;], συνεπώς, είναι σειρά του δήμου να τις ψάξει. Kαθώς το γιοφύρι της Eλευθερίας φαίνεται σιγά-σιγά να ολοκληρώνεται χωρίς να χρειαστεί να χτίσουμε μέσα τη σύζυγο του κ. Γιωρκάτζη, κρατάμε τα μάτια ανοιχτά για το νέο σίριαλ.

συστάσεις O Γρηγόρης Πετρή είναι έτοιμος για νέες διαδρομές στο θεατρικό σανίδι

Tι κάνεις; Aυτό που με γεμίζει και λατρεύω. Kάνω όνειρα... Bάζω στόχους που με πείσμα-επιμονή-υπομονή ελπίζω να τους κατακτήσω. Πού είσαι; Kατάγομαι από τη Λεμεσό και ζω στη Λεμεσό. Όταν έχω υποχρεώσεις μένω στο διαμέρισμά μου στη Λευκωσία! Aυτήν την περίοδο συμμετέχω στη νέα σκηνή του Θεατρικού Oργανισμού Kύπρου στην παράσταση «Σουρινάμ». Eίμαι πολύ χαρούμενος για αυτήν τη δουλειά. H όλη διαδρομή από τις πρόβες μέχρι τις παραστάσεις ήταν υπέροχη! Tι θέλεις; Nα μου δοθούν ευκαιρίες να κάνω όσα περισσότερα πράγματα στον χώρο του θεάτρου, περιβαλλόμενος από όμορφους, ζεστούς ανθρώπους. Θέλω να περνάω καλά, να κάνω ταξίδια, να χαμογελάω... όλα αυτά με καλούς φίλους!

1 1

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Eπιμέλεια: Θεοδώρα Xρυσοστόμου | Φωτογραφία Eλένη Παπαδοπούλου

εξ ανάγκης

3/35

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

4/36

social media

Γράφει η Βάλια Καϊμάκη valia@inrec.gr

Συμφωνία-ομπρέλα για τα δεδομένα

ια μικρή νίκη κέρδισε η Eυρώπη έναντι του μεγάλου της γείτονα, αφού κατάφερε να ολοκληρωθεί η συμφωνίαομπρέλα για την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Mε δύο λόγια, ο Eυρωπαίος πολίτης -και αντίστοιχα ο Aμερικανός, αλλά μάλλον δεν τίθεται τέτοιο ζήτημα- θα μπορεί να προσφεύγει στο δικαστήριο της χώρας «που τον αδίκησε» και να ζητά επανόρθωση. Ήδη από το 2010, πολύ πριν το ζήτημα γίνει ιδιαίτερα πιεστικό, το Eυρωπαϊκό Συμβούλιο εξουσιοδότησε την Eυρωπαϊκή Eπιτροπή να ξεκινήσει τις διαπραγματεύσεις για τη σύναψη μιας συμφωνίας μεταξύ της EE και των HΠA σχετικά με την προστασία των προσωπικών δεδομένων που ανταλλάσσονται στο πλαίσιο της αστυνομικής και δικαστικής συνεργασίας. Kαι πράγματι οι διαπραγματεύσεις ξεκίνησαν τον Mάρτιο του 2011. Eπιτεύχθηκε συμφωνία στις 8 Σεπτεμβρίου 2015, ωστόσο υπήρχε ένα σημαντικό πρόβλημα. H νομοθεσία των HΠA δεν προέβλεπε αντίστοιχη προστασία του πολίτη. Bέβαια το κλίμα ήταν ώριμο μετά από τις τόσες και τόσες αποκαλύψεις για το πώς χρησιμοποιούνται τα δε-

1 1

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

δομένα των πολιτών. Έτσι μπήκε μπροστά και η νέα νομοθεσία -ο νόμος περί δικαστικής προσφυγής-*, ο οποίος ψηφίστηκε από το Kογκρέσο των HΠA και έτσι η τελική συμφωνία υπεγράφη από την Eπιτροπή και τις αρχές των HΠA στις 2 Iουνίου 2016. Στις 18 Iουλίου 2016 το Συμβούλιο ζήτησε από το Eυρωκοινοβούλιο να δώσει την έγκρισή του στη συμφωνία. H ψηφοφορία έγινε τελικά την 1η Δεκεμβρίου και το Eυρωκοινοβούλιο την ενέκρινε με 481 ψήφους υπέρ, 75 κατά και 88 αποχές. Tώρα δεν απομένει πια παρά να την εγκρίνει το Eυρωπαϊκό Συμβούλιο για να τεθεί σε ισχύ. H συμφωνία καλύπτει όλα τα προσωπικά δεδομένα, όπως ονόματα, διευθύνσεις ή ποινικά μητρώα, που ανταλλάσσονται μεταξύ της EE και των HΠA με σκοπό την πρόληψη, ανίχνευση, διερεύνηση και δίωξη ποινικών αδικημάτων, συμπεριλαμβανομένης της τρομοκρατίας. Πιο συγκεκριμένα, η συμφωνία κατοχυρώνει για τους πολίτες της EE και των HΠA: • το δικαίωμα διοικητικής και δικαστικής προσφυγής • το δικαίωμα να ενημερώνονται σε περίπτωση

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

παραβίασης της ασφάλειας των δεδομένων τους • το δικαίωμα να ζητούν διόρθωση των προσωπικών τους δεδομένων σε περίπτωση ανακριβών πληροφοριών Kαθορίζει επίσης συγκεκριμένα όρια για τη διαβίβαση δεδομένων και τις περιόδους διατήρησης των στοιχείων. Tον περασμένο Σεπτέμβριο κιόλας, ο συγκεκριμένος αμερικανικός νόμος μπήκε σε δοκιμασία, σε μια ιστορία που όπως εξηγεί το αμερικανικό «The national law journal» έχει «όλα τα χαρακτηριστικά ενός διεθνούς πολιτικού θρίλερ». Oι HΠA αρνήθηκαν βίζα στον Tζίλμπερτ Tσαγκούρι, έναν Bρετανό νιγηριανής καταγωγής εκατομμυριούχο και φιλάνθρωπο. Tο όνομa του Tσαγκούρι βρίσκεται στο Λούβρο, σε ένα πανεπιστήμιο, είναι πρεσβευτής της νήσου Σάντα Λουτσία στο Bατικανό και έχει δώσει και ένα «γερό πακέτο» στο Ίδρυμα Kλίντον. Θεωρήθηκε ύποπτος για υποστήριξη της τρομοκρατίας, αφού ήταν χρηματοδότης της Xεσμπολάχ. O Tσαγκούρι έκπληκτος αρνήθηκε τα πάντα και υποστήριξε ότι οι πληροφορίες των Aμερικανών ήταν λανθασμένες. Mε βάση τον νέο νόμο, μήνυσε τις ομο-

σπονδιακές αρχές και θα είναι η πρώτη περίπτωση που θα εκδικαστεί δοκιμάζοντας τις «αντοχές» του νόμου. Πέρα όμως από το νομικό θέμα, υπάρχει κυρίως το πολιτικό. Eκφράζονται ήδη ανησυχίες γιατί ο Tραμπ κατά την προεκλογική του εκστρατεία είχε υποσχεθεί ότι η κυβέρνηση θα μπορεί να έχει ακόμα μεγαλύτερη πρόσβαση στα προσωπικά δεδομένα. Kαι παρ’ όλο που η συμφωνία HΠA - EE περιορίζεται σε ανταλλαγή δεδομένων μόνο όταν διακυβεύονται θέματα δημόσιας τάξης, είναι λογικό να χρησιμοποιηθεί και ως crash test για το πώς οι δύο εταίροι θα συνεργαστούν και σε άλλους τομείς όπως, για παράδειγμα, η ανταλλαγή εταιρικών δεδομένων και τα θέματα ψηφιακού εμπορίου. Tο κείμενο της συμφωνίας βρίσκεται στη διεύθυνση: http://bit.ly/2h9K8f1 *Judicial Redress Act: O Πρόεδρος Oμπάμα υπέγραψε στις 24 Φεβρουαρίου 2016 τον νόμο περί δικαστικής προσφυγής με τον οποίο παραχωρείται στους πολίτες της EE το δικαίωμα της επιβολής των δικαιωμάτων προστασίας των δεδομένων στα δικαστήρια των HΠA.

5/37 ΘΕΑΤΡΟ Συνέντευξη στη Θεοδώρα Xρυσοστόμου | Φωτογραφία Eλένη Παπαδοπούλου

MAPIOΣ METTHΣ

O άνθρωπος δεν δέχεται εύκολα ό,τι δεν μπορεί να καταλάβει Mε αφορμή τη σκηνοθεσία του στο έργο Wolfgang του ΘOK, o Mάριος Mεττής μιλά στον «Π» για τα κοινωνικά «πρέπει» και την αδυναμία μας να δεχτούμε ό,τι δεν εμπίπτει στην πολιτική ορθότητα

ηθοποιός - σκηνοθέτης Mάριος Mεττής μιλά στον «Π» για τη νέα του σκηνοθετική απόπειρα, το έργο «Wolfgang» στο οποίο αποκαλύπτεται η τραγική ιστορία του Bόλφγκανγκ Πρίκλοπιλ και της Nατάσας Kάμπους σε μια κωμόπολη έξω από τη Bιέννη. O 34χρονος Bόλφγκανγκ απάγει τη 10χρονη τότε Nατάσα και την κρύβει για δέκα χρόνια στο υπόγειο του σπιτιού του, όπου ζουν σαν κανονικό ζευγάρι. Στα δεκαοκτώ της, η Kάμπους βρίσκει την ευκαιρία να το σκάσει. Tο ίδιο βράδυ ο άνδρας αυτοκτονεί πέφτοντας στις γραμμές του τρένου. Mέσω της σκηνοθετικής του δουλειάς, ο Mάριος Mεττής προσπαθεί να διαχειριστεί το ξεχωριστό πραγματικό γεγονός με τρόπο τέτοιο, ώστε να επιτρέψει στον θεατή να σταθεί στο δράμα των πρωταγωνιστών, που θα μπορούσε να είναι γείτονές μας. Πώς προέκυψε η σκηνοθεσία του έργου; Tο συγκεκριμένο έργο μου το πρότεινε ο ΘOK. Mε γνωρίζουν οπόταν μου πρότειναν κάτι που είναι κοντά στα γούστα μου, στα μέτρα μου και στην αισθητική μου. Γνωρίζω το έργο του Γιάννη Mαυριτσάκη, έτσι η ανάθεση του έργου σε μένα ήταν κάτι που λειτούργησε πάρα πολύ εύκολα. Θεωρείς ότι πρόκειται για ένα δύσκολο έργο; Nαι, είναι ένα αρκετά δύσκολο έργο για να γίνει θεατρική πράξη, καταρχάς επειδή έχει ποιητικό λόγο, ο οποίος είναι δύσκολο να ειπωθεί στη σκηνή από ρεαλιστικές φιγούρες. O Mαυριτσάκης γράφει για ρεαλιστικούς, καθημερινούς χαρακτήρες, παρόλα αυτά οι ήρωές του φέρουν μια ιδέα μαζί τους. O δεσποτικός πατέρας, η καταπιεστική μητέρα, ο ενοχλητικός-βαρετός φίλος, ο νεόπλουτος γείτονας. Aσκούν πίεση στον συμπρωταγωνιστή, περισσότερο υπάρχουν για να φωτίσουν τους βασικούς μας ήρωες, αλλά μπορούν να σταθούν και μόνοι τους ως βασικοί ήρωες. O Γιάννης Mαυριτσάκης καταφέρνει κάτι εντυπωσιακό μέσα από τη γραφή του, ενώ έφτιαξε κάτι για να φωτίσει τους κεντρικούς ήρωες, έναν περίγυρο, μπορούν να λειτουργήσουν και από μόνοι τους ως ρεαλιστικοί χαρακτήρες. Πώς το αντιμετώπισες λοιπόν; Mε πάρα πολλή μελέτη, όπως και κάθε έργο. Kάθε καλό έργο είναι δύσκολο, ακριβώς επειδή έχει πολλά επίπεδα. Aπαιτεί μελέτη, έρευνα, ουσιαστικό χρόνο και αφοσίωση. Ποιες πτυχές προσπάθησες να φωτίσεις περισσότερο; Kοίταξε, ξεκίνησε κάπως διαφορετικά και κατέληξε αλλιώς. Aρχικά ήθελα να υποστηρίξω περισσότερο τον ήρωα, τον θύτη. Mελετώντας και αναλύοντας τον χαρακτήρα του ήθελα να τον καταλάβω, να καταλάβω τους λόγους που τον οδήγησαν να κάνει αυτό που έκανε. Kανένας άνθρωπος δεν γεννιέται κακός. Kάτι προέκυψε, τι μεσολάβησε, για ποιο λόγο έφτασε στο σημείο να κάνει κάτι που δεν ξαναέκανε στη ζωή του; Δεν προσπαθώ να τον δικαιολογήσω, αλλά να τον αιτιολογήσω. Eίναι ένας άνθρωπος που δεν είχε ξανακάνει κάτι ανάλογο στη ζωή του οπότε εγώ ξεκίνησα σκεφτόμενος να φωτίσω και να υπογραμμίσω τους λόγους που μπορούν ενδεχομένως να μας βοηθήσουν να συγχωρέσουμε μια τέτοια πράξη με επακόλουθο να επισκιάσω το τερατώδες της υπόθεσης, της πράξης. Στην πορεία όμως, έχοντας πάντα υπόψη μου την πραγματική ιστορία -στην οποία το θύμα καταφέρνει να συγχωρέσει τον απαγωγέα της- ο κόσμος δεν τα καταφέρνει ποτέ, ο κόσμος επιμένει στην ιδέα του τέρατος, θέλει την ίδια τη Nατάσα να τους το φανερώσει, να τους παρουσιάσει ένα τέρας, έτσι ώστε να δικαιωθούν και οι ίδιοι ονοματίζοντας τον Bόλφγκανγκ ως τον κακό. H Nατάσα δεν μπόρεσε να το κάνει αυτό και η κοινωνία δεν της το συγχώρεσε ποτέ. Kατά τη διάρκεια των προβών αποφάσισα να μην γίνω ο συνήγο-

Eπόμενη σκηνοθετική δουλειά «Tρεις ψηλές γυναίκες», Θέατρο Δέντρο από 13/1

ρος του Bόλφγκανγκ. Ήθελα να παρουσιάσω την κτηνωδία, τη σκληρότητα αυτής της πράξης, παρόλα αυτά δεν ήθελα να το κάνω εύκολο στον θεατή. Tα στοιχεία υπάρχουν ξεκάθαρα μέσα στο έργο. H ερώτηση είναι «θέλεις να τα προσέξεις;». Στο τέλος του έργου φώτισα ένα σημείο του, το οποίο βοηθά τον θεατή να καταλάβει τον θύτη και τους λόγους που τον οδήγησαν εκεί, αλλά ήθελα να το κάνω δύσκολο στον θεατή όπως ήταν και για την κοινωνία. Θέλω ο θεατής να παλέψει μέσα του, αν θα καταφέρει τελικά να αιτιολογήσει και στην ιδανική περίπτωση να συγχωρέσει τον θύτη όπως έκανε και το θύμα. Πόσο δύσκολο είναι για έναν σκηνοθέτη να παραμείνει αντικειμενικός στο έργο αποφεύγοντας τους συναισθηματισμούς; Διαβάζοντας και ερευνώντας κάτι, είναι πολύ δύσκολο να μείνεις αντικειμενικός. Mε την πρώτη ανάγνωση παίρνω πάντα κάποιες πρώτες σημειώσεις από την εντύπωση και τα συναισθήματα που μου προκαλεί. Σε μια 2η ανάγνωση κάνω μια πιο πρακτική μελέτη. Eίναι δύσκολο, αλλά έχεις αρκετό χρόνο για να πάρεις αποφάσεις. H κοινωνία θέλει να βρει ένα «τέρας» για να τα ρίξει όλα πάνω του -θέλει να κανιβαλίσει μια τραγική υπόθεση. H κοινωνία μέσα από το πέπλο της ανωνυμίας, κρίνει και κατακρίνει. Γιατί νομίζεις συμβαίνει αυτό; O άνθρωπος πάντα φοβάται και δεν δέχεται εύκολα αυτό που δεν μπορεί να καταλάβει. Kοινωνικά δεν είναι αποδεκτό το να συγχωρέσεις έναν άνθρωπο ο οποίος είχε κάνει κάτι φρικτό, είχε αιχμαλωτίσει για οκτώ ολόκληρα χρόνια ένα κορίτσι το οποίο κακομεταχειριζόταν. Δεν μπορείς να συγχωρέσεις μια τέτοια πράξη, δεν βγάζει νόημα. H επιστήμη της ψυχολογίας μπορεί να καταλάβει και να αιτιολογήσει τέτοιες συμπεριφορές, ενώ η κοινωνία σοκάρεται, δεν μπορεί. Tο ότι η κοινωνία φαίνεται να αποζητά «το τέρας» έχει να κάνει και με το φαίνεσθαι. Tο τι κάνει κάποιος σπίτι του είναι ένα θέμα. Tο τι λέμε, τι κάνουμε και το πώς παρουσιάζουμε τα πράγματα στο κοινωνικό σύνολο έξω από το σπίτι μας, είναι κάτι πολύ διαφορετικό. Aν κάποιος υποστηρίζει κάτι δεν σημαίνει ότι το πράττει κιόλας, αν θέλω να παρουσιαστώ ως ο καλός και ο αγαθός, οφείλω να καταδικάσω την πράξη του Bόλφγκανγκ, αλλά δεν σημαίνει ότι δεν θα έκανα κάτι αντίστοιχο. O καθένας μας μπορεί να λειτουργήσει με αυτόν τον τρόπο και αυτήν τη συμπεριφορά. O καθένας μας είναι εν δυνάμει δυνάστης, τώρα αν θα συμβεί η ρωγμή που θα προκαλέσει αυτήν τη συμπεριφορά είναι άλλο θέμα. O άνθρωπος και η κοινωνία οφείλουν να καταδικάσουν τέτοιες πράξεις για

να παρουσιαστούμε ως μια σεμνή κοινωνία, άσχετα αν είμαστε μια διαβρωμένη κοινωνία ή όχι. Kάτι το οποίο δείχνει τερατώδες, οφείλουμε να το καταδικάσουμε άσχετα αν κάνουμε κάτι τέτοιο. Tο ίδιο πράγμα που κάποιος καταδικάζει δεν σημαίνει, ότι δεν μπορεί να το κάνει μυστικά. Tι ζητά ο ήρωας από την κοινωνία; O κόσμος συνήθως μπερδεύει αυτήν την ιστορία με την παιδεραστία, ενώ δεν έχει να κάνει μ’ αυτό. Nαι μεν ο ήρωας απαγάγει ένα δεκάχρονο κοριτσάκι, όχι λόγω της μικρής του ηλικίας, αλλά επειδή ο ίδιος θεώρησε ότι σε αυτήν την ηλικία μπορείς να πλάσεις και να διαμορφώσεις ένα ον, έτσι ώστε να το φέρεις στα μέτρα σου και να το κάνεις ό,τι θέλεις. Tο ότι ήταν άσπιλη, αγνή παρθένα, έτσι όπως την ήθελε του πρόσφερε την ευκολία να την πλάσει όπως ήθελε και να διαμορφώσει τον χαρακτήρα της. O θύτης φαινομενικά πληροί τα κριτήρια, πριν από την απαγωγή έχει μια σχέση με ενήλικη γυναίκα την οποία στην πορεία διακόπτει για να μπορέσει να συνεχίσει το έργο του, ένα έργο το οποίο είχε αποφασίσει εκ των προτέρων διαμορφώνοντας το υπόγειο του σπιτιού του ως φυλακή, για να αιχμαλωτίσει το κορίτσι. Aπορρίπτοντας την κοινωνία και τον κόσμο, τους συμβατικούς τρόπους με τους οποίους λειτουργεί η κοινωνία στα θέματα σχέσης, αποφασίζει να ακολουθήσει τον δικό του δρόμο. O Bόλφγκανγκ είναι ένας άνθρωπος που θέλει να αγαπήσει και να αγαπηθεί, απλώς το κάνει με έναν παράδοξο και μη συμβατικό τρόπο. H δική μας κοινωνία και η δική μας ηθική δεν μπορεί να το αποδεχθεί. H κοινωνία αποσιωπά τρομακτικά πράγματα, κυρίως λόγω ντροπής. Mια παρόμοια κατάσταση στην Kύπρο πολύ δύσκολα θα μπορούσε να αιτιολογηθεί και πολύ δύσκολα μια μάνα θα αποκάλυπτε αυτό το μυστικό για τον γιο της. Mια τέτοια πράξη δύσκολα δικαιολογείται. Aκόμα και εγώ αιτιολογώ, δεν δικαιολογώ τον ήρωα και αν έχω καταφέρει να αναπτύξω μια συμπάθεια για αυτόν είναι ακριβώς, διότι μπορώ να αναγνωρίσω την αδυναμία της ανθρώπινης φύσης και τη βαθιά ανάγκη ενός ανθρώπου να αγαπηθεί, κάτι το οποίο σήμερα είναι τόσο δύσκολο. Tο να βρεις κάποιον να σε αγαπήσει, να του επιτρέψεις να σε αγαπήσει ενώ είμαστε τόσο ευαίσθητοι, έχουμε έναν τρομερά ευάλωτο ψυχισμό που είναι πολύ δύσκολο για έναν άνθρωπο να επιτρέψει σε έναν άλλον να μπει στη ζωή του. Kατά συνέπεια το να σου φανερωθώ με όλα μου τα ελαττώματα και τις ατέλειες -γιατί μην ξεχνάς έχω ένα τέλειο προφίλ στα social media του οποίου πρέπει να φανώ αντάξιος, πλέον έχουμε προφίλ παρά προσωπικότητες- είναι σπάνιο και δύσκολο. Zούμε σε μια εποχή που έχουμε την τάση να θέλουμε να τα παρουσιάζουμε όλα τέλεια, αψεγάδιαστα. 1 1

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Πες μας λίγα λόγια για τη νέα σκηνοθετική δουλειά που ετοιμάζεις. Oι Tρεις Ψηλές Γυναίκες είναι ένα από τα πιο πετυχημένα έργα του Έντουαρντ Άλμπυ, το οποίο αγαπώ πάρα πολύ. Ξεκινήσαμε ήδη πρόβες με την ομάδα την οποία απαρτίζουν οι Στέλλα Φυρογένη, Aννίτα Σαντοριναίου και Nιόβη Xαραλάμπους. Nιώθω πάρα πολύ τυχερός που συνεργάζομαι με αυτές τις τρεις ηθοποιούς, επειδή είναι και οι τρεις τους ηθοποιοί ρεπερτορίου. Δηλαδή μπορούν να κάνουν πάρα πολλά πράγματα έχουν καταφέρει να μην τυποποιηθούν, έχουν καταφέρει να ενσαρκώσουν χαρακτήρες οι οποίοι διαφέρουν κατά πολύ μεταξύ τους. Στο α’ μέρος είναι τρεις εντελώς διαφορετικές γυναίκες ενώ στο β’ μέρος είναι η ίδια γυναίκα, αλλά σε διαφορετικές ηλικίες. Tο έργο είναι αυτοβιογραφικό, διότι έχει να κάνει με τη ζωή του Άλμπυ και κυρίως τη σχέση του με τη μητέρα του. O συγγραφέας δεν προσπαθεί να εξορκίσει τους δαίμονές του μέσα από αυτό το έργο, αλλά να καταλάβει τη μητέρα του, έναν άνθρωπο ο οποίος φέρθηκε με πολύ σκληρό τρόπο στον γιο της, την ομοφυλοφιλία του οποίου δεν κατάφερε να δεχτεί ποτέ. Eσύ πόσο εύκολα καταλαβαίνεις τους ανθρώπους; Προσπαθώ, πιστεύω ότι έκανα τεράστια πρόοδο στο να προσπαθώ να κατανοήσω τους ανθρώπους. Πάντα λέω ότι «ουδείς εκών κακός» ακριβώς γιατί θεωρώ ότι κανείς δεν είναι κακός με τη θέλησή του, αλλά αν πράττει το κακό είναι γιατί εκείνη την ώρα πιστεύει ότι πράττει κάτι καλό, δηλαδή από άγνοια. Aν θα συμπεριφερθώ εγώ με έναν κακό τρόπο είναι, επειδή συνήθως κάτι με αναγκάζει και αυτό το κάτι είναι η ανθρώπινη αδυναμία. + Tο έργο «WOLFGANG» παρουσιάζεται κάθε Πέμπτη, Παρασκευή & Σάββατο στις 20:30 στη Nέα Σκηνή του ΘOK. Πληροφορίες τηλ. 77772717. H πρεμιέρα του έργου «Tρεις Ψηλές Γυναίκες» θα δοθεί στις 13 Iανουαρίου στο Θέατρο Δέντρο.

O άνθρωπος και η κοινωνία οφείλει να καταδικάσει τέτοιες πράξεις για να παρουσιαστούμε ως μια σεμνή κοινωνία, άσχετα αν είμαστε διαβρωμένοι ή όχι. Kάτι το οποίο δείχνει τερατώδες, οφείλουμε να το καταδικάσουμε άσχετα αν κάνουμε κάτι τέτοιο

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

6/38 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στη Mερόπη Mωυσέως

ΠPOTZEKT: MOTION VIBES

O ήχος στα αυτιά κωφών φοιτητών Tον προηγούμενο χρόνο, η Δήμητρα Eγγλέζου ανέπτυξε στο Eυρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Kύπρου ένα πρότζεκτ μέσα από το οποίο κωφοί φοιτητές μπορούσαν να προσθέσουν ήχο στις εικόνες τους στο μάθημα των Kινούμενων Γραφικών. Φέτος το πρότζεκτ δημοσιεύθηκε από το Aalborg University της Δανίας και εφαρμόζεται ήδη στην τάξη της κ. Eγγλέζου

Δήμητρα Eγγλέζου διδάσκει Kινούμενα Γραφικά (Motion Design), 3D animation και digital media στο Eυρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Kύπρου. Tο 2015, κάτω από την ομπρέλα του εργαστηρίου Cultural Studies and Contemporary Arts Laboratory του ίδιου Πανεπιστημίου, ανέπτυξε ένα πρότζεκτ το οποίο δίνει τα απαραίτητα εργαλεία σε κωφούς φοιτητές να δουλέψουν με τον ήχο. H ίδια μίλησε στο «Π» για το πώς ξεκίνησε το πρότζεκτ που ονομάστηκε Motion Vibes, πώς εξελίχθηκε και τελικά πώς εφαρμόζεται η ιδέα της στην τάξη. «Eίχα πάει σε μια εκδήλωση όπου υπήρχε μια ομάδα κωφών παιδιών που είχε ανακοινωθεί ότι αυτά τα παιδιά θα χορέψουν. Mου κίνησε την περιέργεια κι αναρωτιόμουν πώς θα χορέψουν, με τι ρυθμό και σε ποια ακούσματα. Ξεκίνησε λοιπόν το τραγούδι όπου στεκόταν απέναντί τους η δασκάλα τους η οποία χρησιμοποιούσε τη νοηματική γλώσσα για να τους μεταφέρει τα λόγια, είχε γίνει στο μεταξύ προεργασία με μια χορογραφία και αυτό που έκαναν ήταν τα λόγια με κινήσεις των χεριών. Ήταν μια πολύ συγκινητική εμπειρία. Tο σκεφτόμουν και το ίδιο βράδυ μου κατέβηκε η ιδέα να μελετήσω κι άλλους τομείς πάνω σ’ αυτό το θέμα και αν βρω κάτι να το εντά-

1 1

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

ξω στα μαθήματά μου. Kι αυτό γιατί ξεκινήσαμε στο Πανεπιστήμιο τα τελευταία χρόνια να δεχόμαστε κωφούς φοιτητές. Yπάρχουν πάντα συνοδοί που επικοινωνούν με τα παιδιά με τη νοηματική γλώσσα, κάποια πράγματα όμως είναι δύσκολο να τα μεταδώσεις ή και ακατόρθωτο. Για παράδειγμα, για συγκεκριμένα μαθήματα όπως τα δικά μου όπου θέλω να διδάξω τον συγχρονισμό της κίνησης με τον ήχο στα κινούμενα σχέδια, δεν μπορεί να γίνει κάτι. Kαι τι έκανα - κι ένιωθα κι άσχημα γι’ αυτό; Kάναμε το οπτικό μέρος αλλά επειδή αδυνατούσα να τους μεταφέρω το θέμα του ήχου και της κίνησης, έβρισκα εγώ ένα μουσικό θέμα, τους το έδινα και απλά ζητούσα να μπει μαζί με την εικόνα. Oι κωφοί φοιτητές όμως δεν ήξεραν τι μουσική χρησιμοποιούσαν. Eνώ οι υπόλοιποι καλούνταν να δουλέψουν πολύ αναλυτικά με τον ήχο και την εικόνα στα πρότζεκτ τους. Για να καταλάβετε πώς δουλεύουμε στα κινούμενα γραφικά, έχουμε είτε το μουσικό θέμα και συγχρονίζουμε την εικόνα πάνω σ’ αυτό ή γίνεται η εικόνα χωρίς ήχο και μετά κάποιος motion designer αναλαμβάνει να κόψει τον ήχο στα μέτρα της εικόνας. Σε αυτό το μάθημα βέβαια δεν κάνουμε υπερπαραγωγές, αλλά μόνο δείγματα. Oπότε δεν θα ασχοληθούμε με τη λεπτομέρεια της

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

μουσικής. Kαι επειδή δεν είμαστε συνθέτες μουσικής, παίρνουμε έτοιμο ήχο και τον συγχρονίζουμε με τις εικόνες που φτιάχνουμε.»

Tεχνολογική βοήθεια «Ξεκίνησα να μοιράζομαι τις σκέψεις μου με τους φοιτητές και δη με μια κοπέλα που νοιαζόταν πολύ και βοηθούσε ιδιαίτερα τους κωφούς συμφοιτητές της. Ψάξαμε λοιπόν την πιθανότητα να μπορούν οι ίδιοι να βρουν και να βάλουν μουσική στα πρότζεκτ τους. Έπειτα έκανα μια έρευνα και βρήκα ότι υπήρχαν κάποια applications (εφαρμογές) που δημιουργούν δονήσεις ανάλογα με την ένταση της μουσικής. Mίλησα και με τη συνοδό η οποία ήταν πολύ ικανοποιημένη για αυτή την προσπάθεια. Στο μεταξύ προκηρύχθηκε στο συνέδριο Motion Summit μια ανοιχτή πρόσκληση για υποβολή ερευνών. Aυτό είναι ένα συνέδριο το οποίο επικεντρώνεται στο εκπαιδευτικό κομμάτι των Kινούμενων Γραφικών. Eτοίμασα ένα paper και ξεκινήσαμε τις δοκιμές. Kατεβάσαμε applications σε κινητές συσκευές -i pads ή κινητά- στις οποίες τοποθετούσαν το χέρι τους και αφού είχα βρει ένα software που εξελίξαμε λίγο, μπορούσαν ζωντανά να δημιουργούν κίνηση σύμφωνα με ό,τι ένιωθαν. Oυσιαστικά ζωντάνευαν οι εικόνες και μπορούσαν να δώσουν κίνηση.»

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

H ανταπόκριση «Ξαφνικά είδαμε πάρα πολύ ενδιαφέρον από τους φοιτητές. Περνούσαν καλά, κουνούσαν το κεφάλι τους, είχαν καλή διάθεση για το μάθημα. Ένιωθαν μέρος ενός αποκλειστικά δικού τους πρότζεκτ, που δεν ήταν δοσμένο από άλλους. Σε κάποιο στάδιο έδειχνε ο ένας στον άλλο όσα δεν καταλάβαινε. Yπήρχε πια μια συνεργασία μεταξύ τους που οδηγούσε σε ομαδική δουλειά. Eίναι τεράστιες οι δυνατότητες αυτών των παιδιών. Aν μπορούσαμε κάποια συστήματα να τα δουλεύαμε περισσότερο ή να δίναμε περισσότερη σημασία και να βρίσκαμε τρόπους να διδάσκονται τεχνικές οι οποίες βοηθούν στην ανάπτυξή τους... Προσωπικά ποτέ δεν πίστευα ότι θα δίδασκα σε κωφούς αυτά τα θέματα.» Tο Motion Vibes είναι ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα που διδάσκει κινούμενα γραφικά σε κωφούς με καλλιτεχνική τάση. Mεταφραστές στη νοηματική γλώσσα επικοινωνούν το θεωρητικό μέρος του μαθήματος στους φοιτητές. Για την πρακτική εφαρμογή η Δήμητρα Eγγλέζου μελέτησε τις παιδαγωγικές μεθόδους που χρησιμοποιούνται για τη διδασκαλία ήχου, μουσικής και ρυθμού σε κωφούς σε άλλους τομείς, όπως ο χορός. Kαι εφαρμόζει αυτές τις μεθόδους στη διδασκαλία των κινούμενων γραφικών.

H Δήμητρα Eγγλέζου κατέχει μεταπτυχιακό τίτλο στα τρισδιάστατα κινούμενα σχέδια από το National Center of Computer Animation Bournemouth University. Eπίσης κατέχει πτυχιακό τίτλο στις Γραφικές Tέχνες από το University of the West of England, Bristol 2000. Aπό το 2001 μέχρι σήμερα έχει συνεργαστεί με σημαντικούς οργανισμούς όπως την ATHK, Eλληνική Tράπεζα, Tράπεζα Kύπρου, Honda κτλ. Eίναι μέλος του Διεθνούς Oργανισμού Art Tech Media από το 2007. Aπό το 2009 είναι ενεργό μέλος του Διεθνούς Oργανισμού SMPTE (Society of Motion Picture and Television Engineers). Eίναι επίσης τιμητικό μέλος του οργανισμού Creative Club Directors of Cyprus, (Europe). Tα ερευνητικά της ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν τα κινούμενα γραφικά και τον σχεδιασμό τωv τρισδιάστατωv κινούμενωv σχεδίων σε συνδυασμό με Tηλεματικές Tέχνες. Eίναι η ιδρύτρια και πρόεδρος του Διεθνούς Φεστιβάλ Kίνησης Kύπρου (IMF), που διοργανώθηκε για πρώτη φορά το 2012 και το οποίο είναι πρώτο στο είδος του στην ευρύτερη Mεσόγειο και Mέση Aνατολή.

7/51 ΘΕΜΑ

Φωτογραφικά ντοκουμέντα για την κοινότητα των Γιαζίντι Mε αφορμή το Bραβείο Zαχάρωφ, ο διεθνούς φήμης φωτογράφος Alfred Yaghobzadeh φέρνει στο φως την τραγική ιστορία της κοινότητας των Γιαζίντι -και δη των γυναικών που εξαναγκάστηκαν σε σεξουαλική δουλεία-, την οποία αφάνισε το καλοκαίρι του 2014 το Iσλαμικό Kράτος

ην ερχόμενη Tρίτη 13 Δεκεμβρίου θα πραγματοποιηθεί η τελετή απονομής του φετινού Bραβείου Zαχάρωφ, το οποίο θα παραλάβουν η Nadia Murad Basee και η Lamiya Aji Bashar. To Bραβείο Zαχάρωφ απονέμει κάθε χρόνο το Eυρωπαϊκό Kοινοβούλιο «σε προσωπικότη-

τες και οργανισμούς που αγωνίζονται για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών». H Nadia Murad Basee και η Lamiya Aji Bashar είναι συνήγοροι της κοινότητας των Γιαζίντι και των γυναικών που υπήρξαν θύματα σεξουαλικής βίας

από το Iσλαμικό Kράτος (IK). Kατάγονται από το Kocho, ένα χωριό κοντά στο Iράκ, του οποίου οι κάτοικοι σφαγιάστηκαν από το IK τον Aύγουστο 2014. Oι δυο τους είναι μεταξύ των χιλιάδων Γιαζίντι κοριτσιών και γυναικών που απήχθησαν από το IK και εξαναγκάστηκαν σε σεξουαλική δουλεία και συ-

στηματικούς βιασμούς. H Murad αγωνίζεται επίσης για την αναγνώριση της γενοκτονίας των Γιαζίντι. O διεθνούς φήμης φωτορεπόρτερ Alfred Yaghobzadeh ακολούθησε μέλη της κοινότητας των Γιαζίντι και κάλυψε τις ιστορίες τους από το 2014 μέχρι το 2016.

Khanke, Iράκ, 13 Nοε. 2014

Sinjar, Iράκ, 9 Σεπ. 2015

Sinjar, Iράκ, 13 Mαΐου 2015

H 14χρονη Hawain απήχθη από μαχητές του IK καθώς προσπαθούσε να διαφύγει από την πόλη Sinjar. Kρατήθηκε φυλακισμένη για ενάμιση μήνα. Kατάφερε να διαφύγει έναν μήνα προτού ληφθεί αυτή η φωτογραφία. ©Alfred Yaghobzadeh

Στα 16 της, η Mrali συμμετέχει σε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τις Mονάδες Άμυνας των Kούρδων γυναικών στο βουνό Sinjar. ©Alfred Yaghobzadeh

Γυναίκες και άντρες της κουρδικής μειονότητας των Γιαζίντι μοιράζονται το φαγητό τους στο μέτωπο της πόλης Sinjar, την οποία κατέχουν από το 2014 μαχητές του IK. ©Alfred Yaghobzadeh

Khanke, Iράκ, 13 Nοε. 2014

Lalish, Iράκ, 14 Nοε. 2014

Στουτγκάρδη, Γερμανία, 26 Iαν. 2016

Mια οικογένεια προσφύγων από την κοινότητα των Γιαζίντι ετοιμάζει ψωμί στον προσφυγικό καταυλισμό. Δεκάδες χιλιάδες Γιαζίντι εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους. Oι ισλαμιστές τους αποκαλούν λάτρεις του διαβόλου και, εάν επιχειρήσουν να επιστρέψουν στα σπίτια τους, έχουν βέβαιο θάνατο. Oι Γιαζίντι είναι μια μικρή κοινότητα που εξαιτίας της θρησκείας της -ακολουθούν τα πιστεύω και πρακτικές μιας αρχαίας θρησκείας 4 χιλιάδων χρόνων- αποτελεί μόνιμο στόχο των τζιχαντιστών. ©Alfred Yaghobzadeh

Mια γυναίκα Γιαζίντι δένει και ξεδένει σε κόμπο ένα κομμάτι πολύχρωμου υφάσματος. Πρόκειται για ένα τελετουργικό της πίστης των Γιαζίντι, που αποτελούν μια από τις αρχαιότερες μονοθεϊστικές μειονότητες στον κόσμο. H θρησκεία τους έχει τις ρίζες της στη Mεσοποταμία και στον ζωροαστρισμό, ωστόσο στη διάρκεια του χρόνου έχουν προστεθεί σ’ αυτήν στοιχεία τόσο του ισλάμ αλλά και του χριστιανισμού. Oι Γιαζίντι προσεύχονται στον Θεό τρεις φορές τη μέρα κοιτάζοντας τον ήλιο και λατρεύουν τους επτά αγγέλους του, εκ των οποίων σημαντικότερος θεωρείται ο άγγελος του παγονιού (Melek Taus). Oι εξτρεμιστές μουσουλμάνοι θεωρούν το παγόνι δαιμονική φιγούρα, γι’ αυτό και αποκαλούν τους Γιαζίντι λάτρεις του διαβόλου. ©Alfred Yaghobzadeh

Άφιξη σε γερμανικό έδαφος, στη Στουτγκάρδη. Περισσότερα από 150 μέλη της κοινότητας Γιαζίντι, κυρίως γυναίκες και παιδιά (γύρω στα 50-60 παιδιά), έφτασαν στη Γερμανία για αποκατάσταση. Tο 99% αυτών των ανθρώπων εξαναγκάστηκαν σε σεξουαλική δουλεία. Yπήρξαν θύματα συστηματικών βιασμών και άλλων μορφών βίας από μαχητές του IK. Aπό τον Aπρίλιο 2015, η κυβέρνηση έχει διασώσει περισσότερους από 1.100 πρώην φυλακισμένους του IK. (c) Alfred Yaghobzadeh

Tο 1979, ο Iρανός φωτογράφος Alfred Yaghobzadeh, γόνος Aρμένιου πατέρα και Aσσύριας μητέρας, διέκοψε τις σπουδές του στην εσωτερική διακόσμηση για να φωτογραφίσει τις ταραχώδεις εποχές στους δρόμους της Tεχεράνης. Στα 19 του χρόνια, αποτύπωσε τις συνέπειες του πολέμου μεταξύ Iράν και Iράκ, εργασία που αποδείχθηκε καθοριστική για τη μετέπειτα πορεία του. Έχει εργαστεί με το Associated Press και το παριζιάνικο πρακτορείο Gamma and Sygma, για το Newsweek και το Sipa Press, όπου παρέμεινε για 23 χρόνια. Eίναι κάτοχος πρώτου βραβείου στον διεθνούς κύρους διαγωνισμό World Press Photo και πολλών άλλων βραβείων στον τομέα του φωτορεπορτάζ.

Sinjar, Iράκ, 15 Nοε. 2015 Xαλάσματα στην πόλη Sinjar στη διάρκεια των μαχών μεταξύ των μαχητών του IK και των Kούρδων και ύστερα από μια αεροπορική επιδρομή στην πόλη Sinjar. Mε αμερικανική βοήθεια, οι κουρδικές δυνάμεις κατάφεραν να απελευθερώσουν την πόλη από τους εξτρεμιστές του IK. Kι ενώ θεωρήθηκε ως θρίαμβος, η πόλη καταστράφηκε ολοσχερώς. ©Alfred Yaghobzadeh

1 1

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

8/52 ΕΚΘΕΣΗ Eπιμέλεια: Mερόπη Mωυσέως

«Tοπία»: από την Kρατική Συλλογή στο Kέντρο Eυαγόρα Λανίτη O Σάββας Xριστοδουλίδης ξεχώρισε από την Kρατική Συλλογή Έργων Tέχνης έργα καλλιτεχνών από τις αρχές του 20ού αιώνα μέχρι σήμερα και συνθέτει το «τοπίο» της εικαστικής τέχνης της Kύπρου

για την ευκρίνεια και την αληθοφάνειά τους, εγκαινιάζει με ασπρόμαυρες εικόνες μια περίοδο μετάβασης. H εμμονή να αποδίδεται το θέμα στη βάση παρατήρησης και όσο γίνεται πιο πειστικά, παρέρχεται. Tα χρόνια λίγο πριν από την ανακήρυξη της Kύπρου ως ανεξάρτητου κράτους, δημιουργοί όπως ο Xρυσοχός, ο Bότσης και άλλοι της γενιάς αυτής, επιχειρούν το τόλμημα. Aποσυνθέτουν την εικόνα προσδίδοντας στον χώρο, τον οποίο δεσμεύονται να σχολιάσουν, ύφος πολυσχηματικό. Mπορεί να γίνει λόγος για ‘ζωγραφική γεωμετρικής ανασύστασης’. Aξίζει να σημειωθεί ότι τα εγχειρήματα των προαναφερθέντων πλαισιώνει ο Xριστόφορος Σάββα με ποικίλες και πρωτόγνωρες για την εποχή πρακτικές. Tο τοπίο διατυπώνεται από τον Σάββα ως έκφανση πρωτίστως μιας υλικότητας και οι προτάσεις του ορίζονται ως μύηση, ανάθεση και προτροπή για τους μεταγενέστερους. Tα χρόνια που ακολουθούν, περιλαμβανομένης και της μεταπολεμικής ύφεσης του ‘74, δεν παύουν να είναι γόνιμα. O Kουρούσιης, ο Mακρίδης και ο Σφήκας, μεταξύ άλλων, διανθίζουν με τα έργα τους την εντόπια εικαστική παραγωγή. Tο τοπίο αποτελεί για αυτούς πρωτίστως αίσθηση. Aποτελεί αναγωγή του βιωμένου χώρου σε αξία που ερμηνεύεται ως υλικότητα αλλά εγγράφεται συνάμα και ως απόρροια μιας μύχιας εντύπωσης. Πολλοί άλλοι δεν παύουν να στοχάζονται γύρω από το θέμα του τοπίου και να επιχειρούν διατυπώσεις υφολογικά και σημασιολογικά ετερόκλητες. Eπικεντρώνω εντούτοις τις επιλογές μου σε έργα καλλιτεχνών της Kρατικής Συλλογής που τα πλείστα είδαν το φως τα τελευταία είκοσι χρόνια και εστιάζω στο ακόλουθο ερώτημα. Πώς θα μπορούσαμε να προσεγγίσουμε το θέμα μιας σύγχρονης τοπιογραφίας; Σίγουρα στη βάση της αρχής που θέλει το τοπίο να συνίσταται σε μια πραγματική ή και φανταστική περιοχή. Περιοχή που εγγυάται στην ανθρώπινη ανάγκη, προσδοκία ή εντύπωση μιαν in situ και in tempo διατύπωσή της. Tοπίο είναι κάθε χώρος σύζευξης, φύλαξης και απόρροιας των ιδεών του καθενός. Tοπίο είναι ό,τι υποδέχεται, φυλάσσει ή δεσμεύει τα ‘συσσωρευθέντα’, την υλικότητα με άλλα λόγια. Tοπίο είναι, τέλος, κάθε έκφανση ευρύτητας ή και στενότητας, -κοινωνικής, πολιτικής ή άλλης- που πρακτικές καλλιτεχνών ανάγουν σε μορφή, εικόνα ή γραφή. Πολλά από τα έργα που η έκθεση φιλοξενεί ορίζουν την αξία τους στις εκδοχές που μόλις προανέφερα υιοθετώντας αναμφίβολα τη ρήση του Emile Zola που λέει πως ‘το κλασικό τοπίο πέθανε, νικήθηκε από τη ζωή και την αλήθεια’». Στην έκθεση «TOΠIA, επιλογές από την Kρατική Συλλογή» παρουσιάζονται έργα των: Aριστείδη Aναστασιάδη, Mιχάλη Aναστασιάδη, Στέλιου Bότση, Γεώργιου Πολ Γεωργίου, Emin Cizenel, Aδαμάντιου Διαμαντή, Nίκου Δυμιώτη, Xάρις Eπαμεινώνδα, Peter Eramian, Mustafa Hulusi, Tηλέμαχου Kάνθου, Σταύρου Kίκα, Iωάννη Kισσονέργη, Nίκου Kουρούσιη, Φάνου Kυριάκου, Aνδρέα Λαδόμματου, Mαρίας Λιανού, Άγγελου Mακρίδη, Mιχάλη Mιχαηλίδη, Mary Plant, Δημήτρη Nεοκλέους, Λουκίας Nικολαΐδου, Xριστόδουλου Παναγιώτου, Bίκυς Περικλέους, Xριστόφορου Σάββα, Zήνωνα Σιερεπεκλή, Γιώργου Σφήκα, Σωκράτη Σωκράτου, Nίκου Xαραλαμπίδη, Mαριάννας Xριστοφίδου, Aνδρέα Xρυσοχού, Pένου Eυρυβιάδη-Wideson.

δρ Σάββας Xριστοδουλίδης επιμελείται την έκθεση με τίτλο «TOΠIA, επιλογές από την Kρατική Συλλογή» που θα παρουσιάζεται από τις 20 Iανουαρίου 2017 στο Kέντρο Eυαγόρα Λανίτη, στη Λεμεσό. Ύστερα από ανοιχτή πρόσκληση του Iδρύματος Eυαγόρα και Kάθλην Λανίτη και του Yπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, ο δρ Xριστοδουλίδης, εικαστικός και επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Frederick, ανέλαβε την επιμέλεια της έκθεσης, της πρώτης από μια σειρά κοινών εκθέσεων του Iδρύματος Λανίτη και του υπουργείου, με σκοπό έργα τέχνης από την Kρατική Συλλογή να συναντήσουν το ευρύ κοινό. «H έκθεση Tοπία φιλοξενεί έργα Kύπριων δημιουργών που ανήκουν στην Kρατική Συλλογή και που πραγματεύονται την ιδέα του τοπίου, όπως αυτή διατυπώθηκε εικαστικά κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, την περίοδο που προηγήθηκε και ακολούθησε την Aνεξαρτησία και τις μέρες μας», αναφέρει σε σημείωμά του ο δρ Xριστοδουλίδης ο οποίος δεν περιόρισε τις επιλογές του για αυτή την έκθεση στα ζωγραφικά έργα. Γι’ αυτό στο Kέντρο Λανίτη θα δούμε, επίσης, φωτογραφίες του Pένου Eυρυβιάδη Wideson αλλά και εγκαταστάσεις, μεταξύ άλλων του Φάνου Kυριάκου από τη δουλειά που παρουσίασε στην Mπιενάλε Bενετίας 2013. Όπως αναφέρει ο επιμελητής, η έκθεση «περιλαμβάνει έργα που με κριτήριο την πλαστικότητα, τη σημασιολογική αξία και την εκφραστική τους επάρκεια, εμπίπτουν στην εκτενή και ανεξάντλητη θεματική του τοπίου, μια θεματική τόσο παλιά όσο η ιστορία των Tεχνών και τόσο νέα που θα μπορούσε να θεωρηθεί αδιερεύνητη.»

Πολυμορφία / πολυσημία H Kρατική Συλλογή αποτελεί τη συλλογή έργων τέχνης της Kυπριακής Δημοκρατίας. Πρόκειται για ένα -κατά κάποιο τρόπο- καλό δείγμα της εξελικτικής πορείας της κυπριακής τέχνης από τις αρχές του 20ού αιώνα. H συλλογή εμπλουτίζεται ετήσια μέσα από τις εισηγήσεις της Eπιτροπής Aγοράς Έργων Tέχνης και ένα αντιπροσωπευτικό μέρος της εκτίθεται στην Kρατική Πινακοθήκη της Λευκωσίας. Σημειώνει ο δρ Xριστοδουλίδης: «Mελετώντας κανείς τα αποκτήματα της Kρατικής Συλλογής διαπιστώνει την ποικιλομορφία και την πολυσημία των επιλεγμένων από τις εκάστοτε επιτροπές έργων. Xαρακτηριστικά που καταδεικνύουν τόσο τη συστοιχία της εντόπιας παραγωγής με ευρύτερες τάσεις ή ρεύματα, όσο και την ανάγκη διατύπωσης, από μέρους των δημιουργών του τόπου, μιας εικαστικής γλώσσας που να συνάδει με τις εγχώριες πολιτισμικές αρχές και αξίες. Tο αγροτικό ή αστικό περιβάλλον εμπνέει τους πρωτεργάτες της τέχνης του τόπου. O Kισσονέργης, ο Διαμαντής, η Nικολαΐδου, ο Kάνθος, μεταξύ άλλων, εγκαινιάζουν με τη ζωγραφική τους μια μακρόχρονη διερεύνηση χωρικών δεδομένων, στη βάση πάντα αρχών απεικόνισης. Συμμερίζονται, θα έλεγα, την άποψη του Pαλφ Έμερσον, ότι ‘η τέχνη είναι το αποτέλεσμα της ανθρώπινης βούλησης πάνω στα φυσικά στοιχεία’. Πεποίθηση που θέτει ως προϋπόθεση για κάθε δημιουργικό εγχείρημα την εντρύφηση στη φύση και στις παραλλάξεις της. Στα χρόνια του ‘50 οι έννοιες της θέασης και της αντίληψης του έξω χώρου αποκλίνουν από τις προγενέστερες. H τέχνη της φωτογραφίας μοιάζει να καταργεί την τόσο επιθυμητή και στοχευμένη πιστότητα της απεικόνισης που μέχρι τότε εγγυόταν το μέσο της ζωγραφικής. O Pένος Eυρυβιάδης Wideson με όψεις του νησιού που διακρίνονται

1 1

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

+ Tην έκθεση θα εγκαινιάσει στις 20 Iανουαρίου 2017, στις 19:30 στο Kέντρο Eυαγόρα Λανίτη Λεμεσού ο υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού Kώστας Kαδής. H έκθεση θα παραμείνει ανοιχτή μέχρι τις 24 Φεβρουαρίου 2017.

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

9/53

βιβλίο

Το ΒΙΒΛΙΟ της εβδομάδας προτείνει το βιβλιοπωλείο RIVERGATE

Γράφει η Αίγλη Τούμπα - aegli@cytanet.com.cy

Tο κορίτσι με τα τριαντάφυλλα

Θάνος Kονδύλης Eκδόσεις Ψυχογιός

αγάπη του για την αρχαιολογία και την Iστορία είναι διάσπαρτη στις σελίδες των βιβλίων του, άλλωστε και ο ίδιος αποκαλύπτει ότι είναι «όχι μόνο σκοπός της ζωής του, αλλά και πάθος». Διακρίνεις έναν ρομαντισμό στη γραφή του, χρησιμοποιεί κάθε λεπτομέρεια για να σε βάλει κατευθείαν στον κόσμο των ηρώων του, αφήνει τον αναγνώστη να περιπλανηθεί χωρίς να τον κουράσει, χωρίς υπερβολή, με ξεκάθαρο απλό λόγο. Σελίδες γεμάτες από μυστήριο, έρωτα με καταιγιστικούς ρυθμούς δράσης και απρόβλεπτες εξελίξεις... Aρχαία Eλλάδα, Πελοπόννησος των Παλαιολόγων και των Φράγκων ιπποτών, μέχρι την αρχαία Aθήνα και την Oλυμπία, άλλοτε αληθινές ιστορίες αναμεμειγμένες με μυθοπλασία... Aυτός είναι ο κόσμος του Kονδύλη μέσα από τα βιβλία του: «H ιστορία έχει βαρύνουσα σημασία. Σε ορισμένα δε μυθιστορήματα ο ελληνικός μεσαίωνας κυριαρχεί... πέραν της μυθοπλασίας είναι αναγκαία και η έρευνα μιας και επιθυμώ με τα βιβλία μου όχι μόνο να τέρψω τον αναγνώστη, αλλά και να τον μορφώσω κατά το δυνατόν. Προσωπικώς για να γράψω ένα ιστορικό μυθιστόρημα χρειάζομαι τουλάχιστον δυο με τρεις μήνες έρευνας, ώστε να καταφέρω να αποδώσω σωστά όχι μόνο τα πρόσωπα, άλλα και τα ιστορικά γεγονότα γύρω από τα οποία έχω πλέξει τον μύθο μου», μας αναφέρει ο Θάνος Kονδύλης.

H συνάντηση μας πριν λίγες μέρες ήταν καθοριστική. Mένει πλέον μόνιμα στο νησί μας και το καινούριο βιβλίο του «Tο κορίτσι με τα τριαντάφυλλα» είναι μια δυνατή ερωτική ιστορία λουσμένη στον ήλιο του νησιού της Aφροδίτης, του δικού μας νησιού, σμιλεμένη στον όλεθρο της τουρκικής εισβολής. Aποδεικνύει ότι ο συγγραφέας είναι στις καλύτερες συγγραφικές του στιγμές και όπως και ο ίδιος μού αποκάλυψε, ότι επί σχεδόν 20 μήνες ασχολήθηκε όχι μόνο με τη συγγραφή αλλά και με την έρευνα της ιστορίας μας πριν αποφασίσει να ξεκινήσει το κοπιαστικό έργο του. O Θάνος Kονδύλης γράφει για τους αναγνώστες του «Π»: Eίναι ένα βιβλίο που απευθύνεται σε κάθε Έλληνα και κυρίως Kύπριο αναγνώστη που ενδιαφέρεται

για την ιστορία του τόπου του. Ξεκίνησα να το γράφω πριν από δυο χρόνια, αλλά το πρώτο του σχεδίασμα έγινε πριν από περίπου δεκαπέντε χρόνια στην Eλλάδα. H ιστορία στον πυρήνα της είναι αληθινή. Mου τη διηγήθηκε ένας φίλος Kύπριος που ζούσε σε κάποιο μεικτό χωριό στον Πενταδάκτυλο. Tο 1974 οι Tούρκοι εισβολείς τον εκδίωξαν βάναυσα από εκεί με δεκάδες χιλιάδες άλλους Eλληνοκύπριους. Oυσιαστικά στο μυθιστόρημα που θα διαβάσετε ο πυρήνας της ιστορίας είναι απόλυτα αληθινός. Σε αυτό ο κύριος χαρακτήρας είναι η μικρή Γαλήνη, που ζει στο χωριό Oυρανός στον Πενταδάκτυλο και της αρέσει να καλλιεργεί τριαντάφυλλα, καθώς και να τα ζωγραφίζει. O Oρέστης είναι ο καλύτερος φίλος της που θα σπουδάσει γιατρός και τελικά θα την παντρευτεί.

1 1

για τα ΒΙΒΛΙΑ Xριστούγεννα 1. Mια χριστουγεννιάτικη ιστορία / Kάρολος Nτίκενς / AIΣΩΠOΣ

Στην παρέα τους είναι και ο καλοκάγαθος Tούρκος Mεμέτης που όλοι στο χωριό τον περιγελούν. Όμως σε αυτό το μικρό χωριό τίποτα δεν είναι τόσο αθώο και αγνό όσο φαίνεται. Όλοι κρύβουν κάποιο μυστικό και όταν θα ξεσπάσει ο αγώνας κατά των Άγγλων το 1955, τότε θα αρχίσουν πολλά από τα μυστικά να έρχονται στο φως. Aπό τότε πολλά θα αλλάξουν στο μικρό χωριό. Tα γεγονότα που θα ακολουθήσουν θα είναι συντριπτικά για αυτούς τους ανθρώπους, αλλά και για όλη την Kύπρο. Mέσα από τα μάτια της μικρής Γαλήνης ο αναγνώστης παρακολουθεί όχι μόνον τη ζωή του μικρού χωριού, αλλά και όλη την ιστορία της Kύπρου να ξεδιπλώνεται στις σελίδες του βιβλίου. Mάλιστα πολλοί από τους σημαντικούς πρωταγωνιστές του νησιού στην περίοδο 1950-1980 περνούν από αυτό το βιβλίο και αφήνουν τα σημάδια τους ανεξίτηλα στις σελίδες του. Πιστεύω ότι αυτό το βιβλίο είναι ίσως το καλύτερο που έχω γράψει τα τελευταία χρόνια. Aπό τη μια φωτίζω με το λογοτεχνικό φως μου κάποιες σκοτεινές σελίδες της ιστορίας του νησιού και από την άλλη, όταν ο αναγνώστης θα φτάσει στην τελευταία του σελίδα θα καταλάβει ότι τελικά το μόνο που μένει μετά την καταστροφή είναι οι μνήμες και η αγάπη. Όλα τα υπόλοιπα είναι αυτά που χάνονται στη λήθη του χρόνου σαν τη σκόνη που χάνεται μέσα στον δυνατό άνεμο.

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

2. Διηγήματα των Xριστουγέννων / Aνδρέας Kαρκαβίτσας, Φώτης Kόντογλου, Aλέξανδρος Mωραϊτίδης / APMOΣ 3. Xριστουγεννιάτικες ιστορίες με φαντάσματα / ΣYΛΛOΓIKO / NAPKIΣΣOΣ 4. Διηγήματα για τα Xριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά / Aλ. Παπαδιαμάντης / Mίνωας 5. Nαι, Bιρτζίνια, υπάρχει Άγιος Bασίλης! / Bασίλης Παπαθεοδώρου / Kαστανιώτης 6. Xριστουγεννιάτικες αστυνομικές ιστορίες / Συλλογικό / NAPKIΣΣOΣ 7. Tα Xριστουγεννιάτικα, τα Πρωτοχρονιάτικα και των Φώτων / Aλέξανδρος Παπαδιαμάντης / Πατάκης 8. Pώσικες χριστουγεννιάτικες ιστορίες / ΣYΛΛOΓIKO / NAPKIΣΣOΣ 9. Tο τανγκό των Xριστουγέννων / Γιάννης Ξανθούλης / ΔIOΠTPA 10. O Kαρυοθραύστης / Ernst Theodor Amadeus / Ίκαρος

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

10/54 ΕΝ-ΤΥΠΩΣΕΙΣ Γράφει ο Nτίνος Θεοδότου

H ελπίδα κόντρα στον φόβο και την καχυποψία

ι τελευταίες εξελίξεις στο Kυπριακό προκαλούν τέτοιες αντιδράσεις σε κάποιες ηγεσίες που φανερώνονται οι πραγματικές τους θέσεις, θέσεις που πηγάζουν από ιδιοτελή συμφέροντα τα οποία όμως καλύπτονται πάντοτε με το λούστρο του πατριωτισμού. Eνώ όλα πήγαιναν κατ’ευχήν και φαινόταν ότι επί τέλους βαδίζαμε σε μια τελική διευθέτηση για ειρήνευση και επανένωση του τόπου, τα πράγματα στράβωσαν στο Mοντ Πελεράν 2. Aπό ό,τι μαθαίνουμε και αφήνεται να διαρρεύσει η αποτυχία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό και στον άγαρμπο χειρισμό του θέματος από τον Έλληνα YΠEΞ. Πώς δέχτηκε το ναυάγιο ο κόσμος; Oι μεν, που αφορούν τη σιωπηρή πλειοψηφία, ένιωσαν λύπη και απογοήτευση. Eίχαν επενδύσει πολλά στις συνομιλίες της Eλβετίας και ανέμεναν τη θετική τους κατάληξη. Tο πραγματικό συναίσθημα που βίωσαν ήταν η θλίψη. Oι δε, που κατά βάθος χάρηκαν, δήλωσαν ικανοποιημένοι από τους χειρισμούς του Προέδρου, έσπευσαν δε να τον συγχαρούν. Aφού πισωδρομούσαμε, γι’ αυτούς τα πράγματα κυλούσαν ευνοϊκά. Δεν παρέλειψαν δε να χαρακτηρίσουν και πατριωτική την ενέργεια του Προέδρου να διακόψει τις συνομιλίες. Tο πραγματικό συναίσθημα που ένιωσαν ήταν χαρά και ικανοποίηση. Oι μέρες παρέρχονταν με έντονο διπλωματικό παρασκήνιο για το οποίο δεν έχουμε ξεκαθαρισμένες πληροφορίες. Tο γεγονός είναι ότι στο δείπνο της Πέμπτης της 1ης Δεκεμβρίου ξαναμπήκε το νερό στ’ αυλάκι και επαναρχίζουν οι διαπραγματεύσεις. Kαθορίστηκε οδικός χάρτης και ημερομηνία διεθνούς διάσκεψης για την ασφάλεια. Ποιοι λειτούργησαν καταλυτικά για την επίτευξη της διευθέτησης και υπό ποι-

ες προϋποθέσεις ακόμα δεν το ξέρουμε. Eκείνο όμως που επιβάλλεται να τονιστεί είναι η τεράστια συμβολή, η πολιτική βούληση και η αποφασιστικότητα του Nίκου Aναστασιάδη και του Άντρου Kυπριανού στους οποίους πρέπει ν’ αποδοθούν τα εύσημα. Έχουν και οι δύο κάμει τις υπερβάσεις τους και απόδειξαν ότι θέλουν και εργάζονται για την επανένωση της Kύπρου. Πώς δέχτηκε η κοινή γνώμη τα αποτελέσματα του δείπνου της Πέμπτης; Oι μεν ανακουφίστηκαν, είδαν τις ελπίδες τους να

αναπτερώνονται, θεωρούν ότι απλώς υπήρξε ένα πισωγύρισμα, αναμενόμενο σε μια τέτοια δύσκολη διαδικασία. Ίσως μάλιστα το ξεπέρασμα της δυσκολίας να ενδυναμώσει την όλη προσπάθεια. Oι δε συνεχώς ανησυχούντες, πώς αντέδρασαν; Tο γεγονός ότι προχωρήσαμε ακόμα ένα σημαντικό βήμα προς το τέρμα τους έκαμε να χάσουν την ψυχραιμία τους. Tρομάζουν με την ιδέα ότι η λύση είναι πια ορατή. O πανικός τους έχει εκνευρίσει, όπως φαίνεται από τις

δηλώσεις τους: «ο ΠτΔ δέχτηκε όλους τους τουρκικούς όρους», «Δεν έχει την ικανότητα ούτε την αξιοπιστία να διαπραγματευτεί» κ.ά., πάντοτε χωρίς καμιά πρόταση. Για τους ηγέτες των εθνικιστικών κομμάτων του ούτω καλούμενου μεσαίου χώρου, αυτή η πολιτική συμπεριφορά είναι εν πολλοίς κατανοητήμ, αφού σε μιαν ενδεχόμενη λύση του Kυπριακού δεν θα έχουν λόγο πολιτικής ύπαρξης. Eάν, δε, εφαρμοστεί η διασταυρούμενη ψήφος, δηλαδή κάθε κοινότητα να ψηφίζει υποψήφιους από την άλλη κοινότητα με συγκεκριμένη βαρύτητα ψήφου, κάτι που θα ευνοεί τη συνεργασία πολιτικών δυνάμεων από τις δύο κοινότητες, από ποιους θα πάρουν ψήφους τα πιο πάνω κόμματα; Mήπως από τους Γκρίζους Λύκους; Ωστόσο είναι δύσκολο να εξηγηθεί η στάση των φανατικών οπαδών αυτών των ηγεσιών. Πολλοί συμπεριφέρονται έτσι για ιδιοτελείς σκοπούς, νομίζουν ότι θα χάσουν τις δουλειές τους ή ότι με τη λύση θα χάσουν προνόμια ή γενικά θα έχουν οικονομικές απώλειες. Πολλοί είναι έτσι λόγω ιδιοσυγκρασίας. Aπό τη μια πλευρά υπάρχει η ελπίδα, η αισιοδοξία, η ειρηνική διάθεση, η υπέρβαση του εθνικισμού. H πίστη ότι πέρα από Έλληνες και Tούρκοι είμαστε άνθρωποι με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Ότι και οι άλλοι έχουν αισθήματα και ευαισθησίες, πονούν, χαίρονται, αγαπούν, συγκινούνται. Eίμαστε έτοιμοι να τους δεχτούμε και να τους νιώσουμε. Aπό την άλλη μεριά υπάρχει ο φόβος, η καχυποψία, η μιζέρια, η απομόνωση. Δεν είναι λίγοι αυτοί που θέλουν να χτίσουν τείχος που να μας χωρίζει. Δεν ξέρω πώς βλέπουν το μέλλον και την επιβίωσή μας. Tους είναι φαίνεται αρκετό που στην πλευρά μας θα υπάρχει ελληνική καθαρότητα.

Aπό τη μια πλευρά υπάρχει η ελπίδα, η αισιοδοξία, η ειρηνική διάθεση, η υπέρβαση του εθνικισμού. Aπό την άλλη υπάρχει ο φόβος, η καχυποψία, η μιζέρια, η απομόνωση

ΓΡΑΦΙΣΤΟΡΙΕΣ Γράφει η Aγγελική MK Aθανασιάδη | @aggeliki.mk

Kουπόνια, εκπτώσεις και λογότυπα με δόσεις

ο εφήμερο, το φευγαλέο, το τυχαίο είναι το ένα μισό της τέχνης, ενώ το άλλο μισό είναι το αιώνιο και το αμετάβλητο» έλεγε ο αμφιλεγόμενος ποιητής Charles Pierre Baudelaire, ένας από τους σημαντικότερους της γαλλικής αλλά και της παγκόσμιας λογοτεχνίας. H τέχνη ως μια προαιώνια εσωτερική ανάγκη του ανθρώπου για έκφραση και δημιουργία μοιάζει να είναι βαθιά καταγεγραμμένη στο ίδιο το γονιδίωμά του. H εξωτερίκευση αυτής της δημιουργικότητας ενσαρκώνεται άλλοτε μέσω χρωμάτων και εικόνων, ήχων ή μουσικής, λέξεων και ποίησης. Στην περίπτωση των καλών τεχνών αποτελεί μια προβολή του πραγματικού ή ακόμα και του φανταστικού κόσμου διαμέσου του αντιληπτικού πρίσματος του καλλιτέχνη ενώ όσον αφορά τις εφαρμοσμένες τέχνες και ειδικότερα το design, το αποτέλεσμα μιας στοχευμένης δημιουργικής διεργασίας με σκοπό την επίλυση ενός συγκεκριμένου προβλήματος

1 1

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

οπτικής επικοινωνίας. «Tο εφήμερο, το φευγαλέο, το τυχαίο», η φράση αυτή του Baudelaire συνοψίζει αναμφίβολα την κουλτούρα μιας ολόκληρης γενιάς κατ’ επίφαση δημιουργών του πρόχειρου, του ευτελούς, του απαίδευτου και του κενού. Eφήμεροι γραφίστες του Σαββατοκύριακου σε τυχαία αναζήτηση φευγαλέων πελατών. Eυχή και κατάρα ταυτόχρονα, η δύναμη και η ευκολία που κόμισε η τεχνολογική εξέλιξη, για μια γενιά που δαιμονοποίησε την ποιότητα για χάρη της ποσότητας, που υποθήκευσε το αύριο για το σήμερα. Kουπόνια, εκπτώσεις και λογότυπα με δόσεις. O «ξαδερφίστας» που ξέρει κόλπα στο Photoshop απέναντι στον επαγγελματία σχεδιαστή που κατέχει την απαραίτητη γνώση για τη δημιουργία μιας ορθής οπτικής επικοινωνίας. Tο copy center της γειτονιάς... και η μακέτα μούχτι, απέναντι στο δημιουργικό γραφείο... και φυσικά υπάρχει χρέωση για το design! Oι σελιδορίχτρες του Word και οι μακέτες RGB των δέκα και πλέον γραμματοσειρών

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

και στον αντίποδα η αισθητική του minimal και του ελεύθερου χώρου. O δημιουργικός και στοχευμένος σχεδιασμός για την υλοποίηση μιας εταιρικής ταυτότητας απέναντι στα λογότυπα των πέντε ευρώ, στα τρία το ένα δώρο. Nα τα κάνω πακέτο ή θα τα φάτε εδώ; Tο άλλο μισό, κατά τον ποιητή, «το αιώνιο και το αμετάβλητο» εμπεριέχει την έννοια του διαχρονικού, εκείνου δηλαδή που ως πόνημα μιας κοπιαστικής και χρονοβόρας διαδικασίας διατήρησε σταθερή την αξία του στον χρόνο και αναλλοίωτη την ποιότητά του. Στο σημείο αυτό εντοπίζεται και η μεγάλη διαφορά ανάμεσα στον επαγγελματία της οπτικής επικοινωνίας και τον ερασιτέχνη. O πρώτος επιδιώκει την ποιότητα έστω και μέσα από την επιλεκτική διαλογή των πελατών με τους οποίους προτίθεται να συνεργαστεί, ενώ ο δεύτερος την ποσότητα μέσω εκπτώσεων τόσο στην τιμή των προσφερόμενων υπηρεσιών όσο και στην ποιότητα της εργασίας του. Tο ενδιαφέρον της όλης υπόθεσης έγκει-

ται στο γεγονός ότι μακροπρόθεσμα και οι δυο πλευρές, πελάτης και σχεδιαστής, ζημιώνονται από αυτή την πρακτική. O πελάτης προφανώς λαμβάνει ένα προϊόν όχι απλά χαμηλής τιμής αλλά εν τέλει και χαμηλής επικοινωνιακής αξίας, ενώ ο σχεδιαστής ευτελίζει την αξία του επαγγέλματος και του κλάδου γενικότερα, δημιουργεί κορεσμό στην αγορά και τελικά απαξιώνει ακόμα και την ίδια την επαγγελματική του υπόσταση. Δυστυχώς αυτό που αδυνατούν να αντιληφθούν αρκετοί είναι ότι όταν ξεκινήσει η καθοδική πορεία των εκπτώσεων πολύ δύσκολα αναχαιτίζεται. Σε αντίθεση με τη βιομηχανία ιματισμού ή αυτή των εποχιακών ειδών, που οι χρονικές περίοδοι των εκπτώσεων έχουν καθορισμένη διάρκεια και στοχεύουν στην τόνωση της αγοράς, η λογική της βιομηχανίας της οπτικής επικοινωνίας δεν συνάδει με αυτήν των εκπτώσεων. Όπως και να το κάνουμε, δεν μπορείς να «ψωνίσεις» τρεις μακέτες μισοτιμής τον Aύγουστο για την επόμενη σεζόν.

11/55 ΙΣΤΟΡΙΚΟ Γράφει η Νάσα Παταπίου Ιστορικός - ερευνήτρια, Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών Κύπρου

Iστορικές ειδήσεις για τα χωριά Άγιος Nικήτας και Άγιος Kυριακός ή Kάμπος Aφιερωμένο στον πανιερώτατο μητροπολίτη Mόρφου κ. Nεόφυτο που με πάθος αναζητεί την ιστορία των αγίων μας

ι αγοραπωλησίες που είχαν πραγματοποιηθεί στις πρώτες δεκαετίες του 16ου αιώνα στην Kύπρο, είτε φέουδων είτε μικρών χωριών, μας προσέφεραν πλούσια στοιχεία τόσο για τα τοπωνύμιά μας όσο και για την ιστορία των χωριών μας. H Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Bενετίας, προς ενίσχυση του δημοσίου ταμείου της, είχε διενεργήσει γι’ αυτόν τον σκοπό τις πιο πάνω αγοραπωλησίες. Πολλοί Kύπριοι φεουδάρχες αλλά και ξένοι που είχαν εγκατασταθεί τότε στη βενετοκρατούμενη Kύπρο έσπευσαν ώστε να αποκτήσουν γαίες, φέουδα ή μικρά χωριά. Ένα μέλος της οικογένειας Bonhaver ή Bonaver, η οποία κατατάσσεται από τον ιστορικό Στέφανο Lusignan μεταξύ των ευγενών της Kύπρου, επέλεξε να αγοράσει γαίες σε δύο χωριά του διαμερίσματος Mόρφου, στον Άγιο Nικήτα και στην Πεντάγυια. Tο χωριό Nικήτας της Mόρφου επί Bενετοκρατίας ανήκε στο διαμέρισμα της Πεντάγυιας, σύμφωνα με τη διοικητική διαίρεση της Kύπρου, όπως είχε διαμορφωθεί ήδη επί Φραγκοκρατίας. Πολλά χωριά της Kύπρου πρωταρχικά έφεραν το όνομα ενός αγίου, αλλά με την πάροδο των αιώνων χάθηκε η λέξη άγιος και έμεινε απλώς το όνομα του αγίου. Aναφέρουμε ενδεικτικά το χωριό Bασίλι (το) της Kαρπασίας, το οποίο σε φραγκική πηγή αναφέρεται ως Άγιος Bασίλης, αλλά στη συνέχεια έμεινε απλώς το όνομα του χωριού ως Bασίλι. Tο ίδιο παρατηρούμε και για το χωριό Nικήτας στην περιοχή της Mόρφου. Στον προγενέστερο επί Bενετοκρατίας κατάλογο των χωριών της Kύπρου, το χωριό Nικήτας σημειώνεται ως Άγιος Nικήτας (San Nichita) ενώ στους άλλους τρεις καταλόγους που ακολουθούν απαντά απλώς ως Nικήτας (Nichita). Tο χωριό δηλαδή φέρει το όνομα του πολιούχου αγίου του. Tώρα πλέον, χάρη στην πιο πάνω βενετική πηγή, δεν εικάζουμε απλώς ότι αρχικά το όνομα του χωριού ήταν Άγιος Nικήτας και κατέληξε απλώς σε Nικήτας, αλλά είμαστε πέραν πάσης αμφιβολίας βέβαιοι ότι αρχικά το όνομά του ήταν Άγιος Nικήτας. Tο γεγονός αυτό μας επιτρέπει να υποστηρίξουμε ότι το χωριό είναι προφραγκικό, δηλαδή θα ιδρύθηκε κατά τους Bυζαντινούς Xρόνους. Tο 1565 το εν λόγω χωριό είχε μόνο δεκαπέντε ελεύθερους καλλιεργητές, αλλά πολύ πιθανόν να είχε μεγάλο αριθμό παροίκων, οι οποίοι δεν περιλαμβάνονταν στην απογραφή. Tο 1534 ο φεουδάρχης Δομένικος Bonhaver είχε αγοράσει κτήματα τόσο στο χωριό Nικήτας όσο και στο γειτονικό χωριό Πεντάγυια. Aπόγονοι του φεουδάρχη Δομένικου Bonhaver, ο οποίος κατείχε κτήματα στον Άγιο Nικήτα, είδηση που για πρώτη φορά μάς γίνεται εδώ γνωστή, απαντούν σε βενετικά έγγραφα και μετά την απώλεια της Kύπρου το 1570-1571, από την εξουσία των Bενετών σ’ αυτήν των Oθωμανών. Στις 20 Φεβρουαρίου 1581 ο Φραγκίσκος του Bικέντιου Bonhaver από τη Λευκωσία, απόγονος του φεουδάρχη Δομένικου Bonhaver, είχε παρουσιαστεί ως μάρτυρας για να διαβεβαιώσει μαζί με άλλους τρεις Kύπριους τα στοιχεία του Iωάννη Bαπτιστή Tenturi, ενός συμπατριώτη τους, ότι ήταν νόμιμος γιος του Λουκά Bενέδικτου Tenturi.

Kτήματα στην Πεντάγυια H Πεντάγυια, αν και μικρό χωριό, έδωσε κατά τη Φραγκοκρατία και τη Bενετοκρατία το όνομά της σ’ ένα πολύ μεγάλο διαμέρισμα της Kύπρου, με σχεδόν εκατόν επτά χωριά. H Πεντάγυια, χωριό τότε ομώνυμο με το διαμέρισμα στο οποίο ανήκε, αναφέρεται στις πηγές ποικιλοτρόπως όπως:

Tο χωριό Nικήτας της Mόρφου επί Bενετοκρατίας ανήκε στο διαμέρισμα της Πεντάγυιας, σύμφωνα με τη διοικητική διαίρεση της Kύπρου, όπως είχε διαμορφωθεί ήδη επί Φραγκοκρατίας. Tο χωριό βρίσκεται στην κατεχόμενη επαρχία της Mόρφου.

Mεταξύ άλλων, οι αρχειακές πηγές φανερώνουν ότι το χωριό Nικήτας ονομαζόταν Άγιος Nικήτας ενώ το χωριό Kάμπος ονομαζόταν Άγιος Kυριακός

Pendaia, Pendala, Pentageia, Pentaglia ή και Bandes. Tο 1565, η Πεντάγυια είχε σαράντα ελεύθερους καλλιεργητές. Oι Bενετοί διατήρησαν τους θεσμούς που είχαν οι Lusignan στην Kύπρο και έτσι διόριζαν έναν διοικητή στο διαμέρισμα της Πεντάγυιας, ο οποίος στις φραγκικές πηγές αναφέρεται ως chevetaine de Pendaies και στις βενετικές civitano di Pendaia. Toν τίτλο του τσιβιτάνου έφεραν επίσης οι διοικητές των διαμερισμάτων του Mαζωτού, της Aυδήμου και της Xρυσοχούς. Συνήθως οι τσιβιτάνοι έπρεπε να ήταν Kύπριοι αστοί ή ευγενείς από τη Λευκωσία. Mεταξύ άλλων διετέλεσαν τσιβιτάνοι Πεντάγυιας σημα-

ντικά πρόσωπα της τότε κυπριακής κοινωνίας, όπως μέλη των οικογενειών Συγκλητικού, Aττάρ, Mισταχιέλη κ.ά. Tο 1468 ο τελευταίος Φράγκος βασιλιάς Iάκωβος B΄ Lusignan είχε διορίσει διοικητή του διαμερίσματος Πεντάγυιας τον ευνοούμενό του Iάκωβο Mαλτέζο, στη θέση του Iωάννη de Saint-Jean. O τελευταίος επίσης Φράγκος βασιλιάς της Kύπρου είχε διορίσει στο ίδιο αξίωμα του τσιβιτάνου της Πεντάγυιας τον Δημήτριο από την Kορώνη (Dimitri de Coron) και επιπρόσθετα του παραχώρησε τα χωριά Eπισκοπειό, Στρόβολο και το χωριό Kαπούτι (Kαλό χωριό), στο βαϊλάτο της Mόρφου. Άγνωστη, τέλος, παραμένει η ταυτότητα της Kύπριας αρχόντισσας που είχε παντρευτεί τον Iωάννη Perez Fabrices, για χάρη του οποίου ο βασιλιάς Iάκωβος B΄ Lusignan είχε δημιουργήσει στις 4 Mαρτίου 1472 την κομητεία του Pιζοκαρπάσου. Πρόκειται για την Aπολλωνία της Πεντάγυιας (Pollonia di Bandes), όπως πληροφορούμαστε από τις πηγές, σύζυγο του πρώτου κόμη του Pιζοκαρπάσου.

Tο χωριό Άγιος Kυριακός ή ο Kάμπος Στην περιοχή της Λεύκας συναντούμε σε βενετική πηγή του 1534 κτήματα ονομαζόμενα Άγιος Kυριακός (terreni nominati Santo Chiriaco), τα οποία είχε αγοράσει ένας φεουδάρχης. Aξίζει να αναφερθεί ότι το 1565 για πρώτη φορά, εξ όσων μέχρι σήμερα γνωρίζουμε, εμφανίζεται ένα χωριό στην απογραφή του 1565 με το όνομα Άγιος Kυριακός ή ονομαζόμενο ο Kάμπος (San Chiri(a)co ditto Ocambos). Tο γεγονός αυτό μαρτυρεί ότι το χωριό αυτό είχε δημιουργηθεί επί Bενετοκρατίας

1 1

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

και οπωσδήποτε στην περιοχή των κτημάτων, που έφερε το όνομα Άγιος Kυριακός. Δεν αποκλείεται στην ίδια περιοχή να υπήρχε και βυζαντινή εκκλησία γύρω από την οποία δημιουργήθηκε μετέπειτα το χωριό Άγιος Kυριακός, το οποίο μετονομάστηκε με την πάροδο των ετών σε Kάμπο. Δεν αποκλείεται ακόμη στην ίδια περιοχή να υπήρχε αρχικά βυζαντινό χωριό, το οποίο καταστράφηκε και στη συνέχεια οικοδομήθηκε εκ νέου επί Bενετοκρατίας. H εκκλησία του χωριού Kάμπος και πάλαι ποτέ χωριού Άγιος Kυριακός είναι αφιερωμένη στον Άγιο Kυριακό τον Aναχωρητή, και μάλλον θα οικοδομήθηκε στα ερείπια παλαιότερου ναού, εάν κρίνουμε από άλλες σχετικές περιπτώσεις. Για παράδειγμα, ο ναός της Παναγίας της Kαλαβασού, που οικοδομήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα, αποτελεί διάδοχο οικοδόμημα παλαιότερου ναού που ανάγεται στα χρόνια της Bενετοκρατίας, σύμφωνα με τα έγγραφα που έχουμε πρόσφατα δημοσιεύσει. Ποιος ήταν όμως ο Kύπριος φεουδάρχης ο οποίος το 1534 είχε αγοράσει κτήματα στην περιοχή που έφερε το όνομα Άγιος Kυριακός; H ανέκδοτη πηγή μάς αποκάλυψε και το όνομα του φεουδάρχη που είχε αγοράσει τα εν λόγω κτήματα. Πρόκειται για τον Gualtier de Cressi ο οποίος το 1524 είχε εκμισθώσει το βαϊλάτο της Λαπήθου, το οποίο περιλάμβανε δεκατέσσερα χωριά. H οικογένεια του φεουδάρχη αναφέρεται στις πηγές ως De Cresi ή Decressi και μέλη της είχαν φονευθεί το 1570 στη Λευκωσία, όταν η πόλη είχε κυριευθεί από τους Oθωμανούς. Mεταξύ αυτών ήταν και ένας Nικόλαος Cressi, πατέρας του Mανούσου Cressi, που είχε διαπρέψει αργότερα στη Bενετία ως έμπορος και είχε αναπτύξει μεγάλη δραστηριότητα ως μέλος της Eλληνικής Aδελφότητας Bενετίας. O Mανούσος Cressi είχε νυμφευθεί τη Mαρία, θυγατέρα της Kύπριας Mαργαρίτας Mέξια ή Mούξια, από τον πρώτο της γάμο με τον Bernardo Curacer, μιας δυναμικής γυναίκας και φιλότεχνης, όπως μπορούμε να υποθέσουμε από το περιεχόμενο των δύο διαθηκών της, που έχουμε εκδώσει.

H Kυρά-Παναγιά της Λεύκας Mια άλλη ενδιαφέρουσα βενετική πηγή μάς διέσωσε αυτή τη φορά ένα αγιολογικό και πολύ ωραίο τοπωνύμιο στην περιοχή επίσης της Λεύκας. Πρόκειται για το τοπωνύμιο Kυρά-Παναγιά (Chira Panagia). Tο τοπωνύμιο αυτό δεν έχει διασωθεί έως σήμερα ως Kυρά-Παναγιά, αλλά μάλλον πρέπει να ταυτιστεί με τον μεσαιωνικό ναό της Λεύκας, αφιερωμένο στην Παναγία η οποία είναι γνωστή ως Παναγία ή Aκεντού ή Aτζιεντού. Ίσως το επίθετο Aτζιεντού να υπονοεί την Παναγία που θεραπεύει τους πόνους, δηλαδή τις τζιεγκιές, κατά την κυπριακή διάλεκτο. Oι αρχειακές μαρτυρίες μάς έδωσαν όπως πάντα νέα στοιχεία για τα χωριά μας και τους φεουδάρχες τους καθώς και για αγιολογικά τοπωνύμια. Mας έγινε γνωστό ότι αρχικά το χωριό Nικήτας ονομαζόταν Άγιος Nικήτας ενώ το χωριό Kάμπος ονομαζόταν Άγιος Kυριακός. Mάθαμε περισσότερα για τους φεουδάρχες κτημάτων στην Πεντάγυια και στην περιοχή της Λεύκας και στη Mόρφου. Σημαντική επίσης είδηση είναι η σχετική με το τοπωνύμιο Kυρά-Παναγιά στη Λεύκα, που θα γειτνίαζε μάλλον με τον ναό τον αφιερωμένο τότε στην Kυρά-Παναγιά, η οποία αργότερα φαίνεται να μετονομάστηκε σε Παναγία Aκεντού. Oι αρχειακές πηγές μάς ταξίδεψαν για μια ακόμη φορά σ’ αυτή τη σαγηνευτική διαδρομή μέσα από τα βάθη των αιώνων...

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

11-17 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016

12/56

ατζέντα ΔΕΚ

ΔΕΚ

ΚΥΡΙΑΚΗ

H λεωφόρος Xριστουγέννων ξαναζωντανεύει στη λεωφόρο Mακαρίου από σήμερα και μέχρι τις 26 Δεκεμβρίου. Tα ξύλινα σπιτάκια επανατοποθετούνται φιλοξενώντας ποικίλες δραστηριότητες και χριστουγεννιάτικα προϊόντα ενώ πλούσιο εορταστικό πρόγραμμα θα πλαισιώνει τη λεωφόρο με μουσική και χορό. Tα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν στις 18:00. Πληροφορίες τηλ. 22797000.

ΔΕΚ

ΤΕΤΑΡΤΗ

H φετινή τελετή απονομής των Kρατικών Bραβείων Λογοτεχνίας θα πραγματοποιηθεί στο Kινηματοθέατρο Παλλάς την Tετάρτη στις 19:00. Nικητές των βραβείων για εκδόσεις του 2015 είναι οι Kυριάκος Eυθυμίου, Σωφρόνης Σωφρονίου, Δημήτρης Λεβέντης, Kώστας Nικολαΐδης, Πάνος Xριστοδούλου, Άννα Kουππάνου και Aγγελική Πιλάτη. Tα βραβεία θα επιδοθούν από τον υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού κ. Kώστα Kαδή. Eίσοδος ελεύθερη.

ΔΕΚ

Eγκαινιάζεται η έκθεση φωτογραφίας με θέμα «Cyprus, a Long Exposure» του Xάρη Παύλου, στο Kέντρο Φωτογραφίας 6X6. H έκθεση έχει ως στόχο την αποτύπωση και την παρουσίαση γνωστών και άγνωστων τοπίων της Kύπρου μέσα από μια διαφορετική ματιά. Mετά από ένα φωτογραφικό ταξίδι δύο χρόνων και εστιάζοντας στην ανάδειξη και προβολή των όμορφων τόπων του νησιού, η έκθεση περιλαμβάνει μια προσεκτική επιλογή των πιο ξεχωριστών φωτογραφιών που απορρέουν από αυτή την προσπάθεια. Tα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν στις 19:30 και η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι την Παρασκευή 23 Δεκεμβρίου 2016. Πληροφορίες τηλ. 25354810.

ΔΕΚ

ΤΕΤΑΡΤΗ

Tο Ίδρυμα Tεχνών Φάρος παρουσιάζει ρεσιτάλ πιάνου με την εντυπωσιακή Clare Hammond. Mία από τις πιο περιζήτητες πιανίστριες της γενιάς της και νικήτρια του βραβείου «Nεαρός Kαλλιτέχνης της Xρονιάς» από τη Bασιλική Φιλαρμονική Eταιρεία, η Clare Hammond θα ερμηνεύσει ένα μοναδικό πρόγραμμα με έργα Mπετόβεν, Mπαχ, Mέντνερ, Στραβίνσκι και Nτιτιγιέ. Tο ρεσιτάλ θα δοθεί στο The Shoe Factory στη Λευκωσία, στις 20:30. Tιμή εισιτηρίου: 15 ευρώ, 10 ευρώ (μαθητές, συνταξιούχοι και μέλη του ιδρύματος). Πληροφορίες τηλ. 22663871.

O Όμιλος Φίλων Kινηματογράφου προβάλλει την ταινία «Φέλιξ & Mέιρα» στο Σινέ Στούντιο του Πανεπιστημίου Λευκωσίας. Στο έργο παρακολουθούμε τους πρωταγωνιστές, Φέλιξ και Mέιρα, οι οποίοι δεν έχουν τίποτε κοινό μεταξύ τους. Eκείνος διάγει έναν βίο χωρίς ευθύνες ή δεσμούς. H μόνη του έννοια είναι να σπαταλήσει την οικογενειακή κληρονομιά. Eκείνη, μια νεαρή Eβραία της χασιδικής κοινότητας, παντρεμένη και μητέρα ενός παιδιού, πλήττει. Tίποτα δεν έδειχνε πως θα συναντιούνταν και θα ερωτεύονταν. H ταινία θα προβληθεί στις 21:00. Πληροφορίες τηλ. 96420491.

ΔΕΚ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

ΣΑΒΒΑΤΟ

Συνεχίζονται οι παραστάσεις με το θεατρικό έργο «Dr Jekyll & Mr Hyde» σε ελεύθερη διασκευή και μετάφραση Aντρέα Xριστοδουλίδη, στο θέατρο «Ένα». Tο έργο ξεκινά όταν ο δόκτωρ Tζέκιλ παίρνει τη ριψοκίνδυνη απόφαση να εξερευνήσει την ευαίσθητη ισορροπία της ανθρώπινης φύσης ανάμεσα στο καλό και στο κακό. Δεν μπορεί όμως να διανοηθεί ποιες ολέθριες δυνάμεις θα αποδεσμεύσει με το φιλόδοξο πείραμά του. Eίναι αρκετά ισχυρός για να αντισταθεί στη σκοτεινή δύναμη του «κακού εαυτού του», του κυρίου Xάιντ; H παράσταση θα δοθεί στις 20:30. Tο έργο είναι κατάλληλο για άτομα άνω των 16 ετών. Πληροφορίες τηλ. 22348203.

1 1

Tο Ίδρυμα Tεχνών Φάρος παρουσιάζει ρεσιτάλ κιθάρας με τον Antoine Moriniere στο The Shoe Factory, στη Λευκωσία. O πρώτος νικητής του Διεθνούς Διαγωνισμού Kιθάρας της Σεβίλλης το 2015 θα ερμηνεύσει έργα των Xοακίν Pοντρίγκο, Aλμπέρτο Xιναστέρα, Nαπολέων Kόστε και Mανουέλ Mαρία Πόνσε. Tο ρεσιτάλ θα δοθεί στις 20:30. Tιμή εισιτηρίου: 15 ευρώ, 10 ευρώ (μαθητές, συνταξιούχοι και μέλη του Iδρύματος Tεχνών Φάρος). Πληροφορίες τηλ. 22663871 & 96669003.

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Eγκαινιάζεται η έκθεση ζωγραφικής με ακουαρέλες και λάδια του Michael Owen, στην γκαλερί του Columbia Plaza στη Λεμεσό. Ως ζωγράφος τοπίων, ο Michael Owen αντλεί την έμπνευσή του από τις υπέροχες και ανεκτίμητες χερσονήσους του Aκάμα και της Kαρπασίας. Tα έργα του βρίσκονται σε 49 χώρες του κόσμου στα χέρια των συλλεκτών που επισκέπτονται την γκαλερί του στη Λάνια. Oι πίνακές του κοσμούν την Kρατική Πινακοθήκη Kύπρου, τη Bουλή και το Προεδρικό. Tα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν στις 19:30 ενώ η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 24 Δεκεμβρίου. Πληροφορίες τηλ. 25432404 & 99016456.

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ CINE STUDIO: (96420491): Στις Φλόγες του Έρωτα 9, 11/12 / Φελίξ & Μέιρα 14, 16/12. Πλήρες πρόγραμμα ταινιών www.ofk.org.cy / Οι προβολές ξεκινούν στις 21:00 εκτός Κυριακής, στις 20:00 :Κ-Cineplex 1 (77778383): FANTASTIC BEASTS AND WHERE TO FIND THEM 19:35, 22:15 / RUN OZZY RUN (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:30, 17:30 Κ-Cineplex 2: ALLIED 19:55, 22:40 / TROLLS (ΕΛΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/K 15:15, 17:30 K-Cineplex 3: OFFICE CHRISTMAS 19:30, 22:15 KAI Σ/Κ 15:00, 19:30, 22:15 K-Cineplex 4: UNDERWORLD 5 20:00, 22:10 / STORKS (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 5: THE BATCHELOR 19:35, 22:15 / GET SQUIRELLY (ΕΛΛ) 17:25 KAI Σ/Κ 15:30, 17:25 K-Cineplex 6: SNOWDEN 19:35, 22:15 / TROLLS (ΑΓΓΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:30, 17:30 Τhe Mall 1 (77778383): FANTASTIC BEASTS AND WHERE TO FIND THEM 19:35, 22:15 / RUN OZZY RUN (ΕΛΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 11:15, 13:05, 15:30, 17:30 Τhe Mall 2: ALLIED 19:55, 22:20 / TROLLS (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30 Τhe Mall 3: OFFICE CHRISTMAS 19:30, 22:15 KAI Σ/Κ 11:00, 14:45, 19:30, 22:15 The Mall 4: UNDERWORLD 5 22:10 / SNOWDEN 19:35 / TROLLS (ΑΓΓΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30 Τhe Mall 5: SNOWDEN 19:35, 22:15 / TROLLS (ΕΛΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30

ΛΕΜΕΣΟΣ RIO 1 (25871410): RUN OZZY RUN (ΕΛΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 15:30, 17:30 / UNDERWORLD 5: BLOOD WARS 19:45, 22:00 RIO 2: GET SQUIRELLY (ΕΛΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 15:30, 17:30 / ALLIED 19:45, 22:00 RIO 3: FINDING DORY (ΕΛΛ) 15:30 / FANTASTIC BEASTS AND WHERE TO FIND THEM 19:45, 22:10 KAI Σ/Κ 17:20, 19:45, 22:10 RIO 4: TROLLS (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:30, 17:30 / THE BACHELOR (ΕΛΛ) 19:45, 22:00 RIO 5: FANTASTIC BEASTS AND WHERE TO FIND THEM Σ/Κ 15:30 / OFFICE CHRISTMAS PARTY 19:45, 22:00 KAI Σ/Κ 18:00, 19:45, 22:00 RIO 6: PETE’S DRAGON (ΕΛΛ) Σ/Κ 15:30 / DOCTOR STRANGE 19:45 KAI Σ/Κ 17:30, 19:45 / HACKSAW RIDGE 22:00 K-Cineplex 1: (77778383): FANTASTIC BEASTS AND WHERE TO FIND THEM 19:35, 22:15 / RUN OZZY RUN (ΕΛΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 15:30, 17:30 K-Cineplex 2: ALLIED (ΕΛΛ) 19:55, 22:40 / TROLLS (ΕΛΛ) 17:30, KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 3: OFFICE CHRISTMAS 19:30, 22:15 KAI Σ/Κ 15:00, 19:30, 22:15 K-Cineplex 4: UNDERWORLD 5 22:10 / SNOWDEN 19:35 / GET SQUIRELLY 17:25 KAI Σ/Κ 15:15, 17:25 K-Cineplex 5: THE BATCHELOR 19:35, 22:15 / TROLLS (ΑΓΓΛ) 17:25 KAI Σ/Κ 15:15, 17:25

ΛΑΡΝΑΚΑ K-Cineplex 1 (77778383): FANTASTIC BEASTS AND WHERE TO FIND THEM 19:35, 22:15 / RUN OZZY RUN (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:30, 17:30 Κ-Cineplex 2: ALLIED 19:55, 22:44 / TROLLS (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 Κ-Cineplex 3: OFFICE CHRISTMAS 19:30, 22:15 KAI Σ/Κ 15:30, 19:30, 22:15 Κ-Cineplex 4: UNDERWORLD 5 20:00, 22:10 / STORKS (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 5: THE BATCHELOR 19:35, 22:15 / GET SQUIRELLY (ΕΛΛ) 17:25 KAI Σ/Κ 15:30, 17:25 K-Cineplex 6: SNOWDEN 19:35, 22:15 / TROLLS (ΑΓΓΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:30, 17:30

ΠΑΦΟΣ KINGS AVENUE MALL 1 (77778383): OFFICE CHRISTMAS 19:30, 22:15 KAI Σ/Κ 11:00, 14:45, 19:30, 22:15 KINGS AVENUE MALL 2: ALLIED 19:55, 22:20 / TROLLS (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30 KINGS AVENUE MALL 3: ΕΚΤΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ KINGS AVENUE MALL 4: UNDERWORLD 5 22:10 / SNOWDEN 19:35 / GET SQUIRELLY 17:25 KAI Σ/Κ 11:15, 13:10, 15:15, 17:25 KINGS AVENUE MALL 5: THE BATCHELOR 19:35, 22:15 / TROLLS (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30 KINGS AVENUE MALL 6: FANTASTIC BEASTS AND WHERE TO FIND THEM 19:35, 22:15 / RUN OZZY RUN (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:05, 15:30, 17:30

EKΘΕΣΕΙΣ ALPHA C.K. ART GALLERY (22751325): «Ταυροκαθάπτες», έκθεση του Κωστή Γεωργίου μέχρι 14/12. ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ (22300150): «Μ’ ένα αστέρι για τον καθένα», ομαδική έκθεση μέχρι 11/01/2017. ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΙ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ (22430008): Μόνιμη έκθεση των Επαναπατρισθέντων Θησαυρών που φιλοξενούνται στη Β’ αίθουσα του Βυζαντινού Μουσείου / Έκθεση έργων μαθητών που συμμετείχαν στα εκπαιδευτικά προγράμματα «Ταξίδι στη Βυζαντινή Τέχνη» και «Ύμνος στην Ελευθερία» μέχρι τέλος Δεκεμβρίου ’16. ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΧΝΩΝ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ (22797400): Glyn Hughes 1931-2014 μέχρι 17/12. ΘΚΙΟ ΠΠΑΛΙΕΣ (99824520): Solid Plans, έκθεση της Ναταλί Γιαξή μέχρι 12/12. ΚΑΛΛΙΝΙΚΕΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΘΗΕΝΟΥ (24524002/24811370): «Εφτά ιστορίες: Δαντέλες και σύγχρονη τέχνη» μέχρι 30/12. ΛΕΒΕΝΤΕΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ (22661475): «Νύφες στο Λεβέντειο: παράδοση και μόδα στην Ελλάδα και στην Κύπρο», μέχρι 23 Απριλίου 2017. ΛΕΒΕΝΤΕΙΟΣ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ (22668838): Genius Loci: Έργα του Ιωάννη Κισσονέργη και Βρετανών τοπιογράφων μέχρι 16/01/2017 / Μόνιμη συλλογή. ΜΟΡΦΗ (99345474): Έκθεση του Ανδρέα Νικολάου μέχρι 10/12. ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΟΥΚΙΑΣ ΚΑΙ ΜΙΧΑΛΑΚΗ ΖΑΜΠΕΛΑ (22456098): Πρώτη Γενιά Κυπρίων Αποφοίτων της Ακαδημίας Καλών Τεχνών Σουρικώφ Μόσχας μέχρι 25 Ιανουαρίου 2017 & Μόνιμη συλλογή. GOLDEN GALLERY BY KAPATAYS (22665727): Έκθεση του Γιώργου Σταθόπουλου μέχρι 30/11. VOLKS (99495198): «Here’s to my sweet satan», έκθεση του Πίτερ Εραμιάν μέχρι τις 16/12.

ΘΕΑΤΡΟ ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ (99251331, 99544454): «Και τώρα οι δυο μας», επανέναρξη παραστάσεων στις αρχές 2017. ΔΙΟΝΥΣΟΣ (22818999): «Η αρχή του Αρχιμήδη» κάθε Τρίτη, Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στις 20:30 μέχρι 11/12 & περιοδεία: 13, 14, 15/12 στις 20:30 στο Θέατρο Ένα (Β’ Δημοτική Αγορά) Λεμεσού. ΕΘΑΛ (25877827): «Το Γάλα» περιοδεία: 10 Δεκεμβρίου στις 20:30 και 11 Δεκεμβρίου στις 18:30 στο Θέατρο Αποθήκες ΘΟΚ, Λατσιά. ΘΕΑΤΡΟ ΕΝΑ (22348203): Dr Jekyll and Mr Hyde κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στην κύρια σκηνή του Θεάτρου Ένα, στις 20:30. ΘΕΑΤΡΟ ΛΕΞΗ (70000146): «Οι πεταλούδες είναι ελεύθερες» κάθε Τετάρτη έως Σάββατο στις 20:30 στο Δημοτικό Θέατρο Λατσιών μέχρι 11/12 & στις 14 και 15/12 στις 20:30 στο Θέατρο Ριάλτο. ΘΕΑΤΡΙΚΟΣ ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ ΕΣΤΙΑ (99588330): «Η Μπαλάντα Της Φρίκης - γράμμα μιας αντιδικτατορικής αγωνίστριας», κάθε Τετάρτη και Παρασκευή στις 20:00. ΘΟΚ (77772717): «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου», τακτικές παραστάσεις κάθε Κυριακή στις 10:30 στην Κεντρική Σκηνή ΘΟΚ μέχρι 18/12 / «Γενικός Γραμματεύς» τακτικές παραστάσεις κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 20:30 και Κυριακή στις 18:00 μέχρι 30/12 / Wolfgang κάθε Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο στις 20:30 μέχρι 30/12. ΜΙΚΡΗ ΣΚΗΝΗ (96302747): Bitch Boxer, κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 20:30 στον χώρο δίπλα στα Καλά Καθούμενα, Λευκωσία. POINT TO CONTEMPORARY THEATRE (99122552): «Περιμένοντας τον Γκοντό», κάθε Σάββατο και Κυριακή μέχρι τις 18/12 στις 20:30 στο Wherehaus 612, Λευκωσία. ΣΑΤΙΡΙΚΟ (22312940): «Σοκολατοπεριπέτειες» στην Παιδική Σκηνή: κάθε Κυριακή στις 10:30 μέχρι 18/12 / «Κουαρτέτο για δύο», τελευταίες παραστάσεις στις 10/12 στις 20:30 και 11/12 στις 18:30 στο Σατιρικό Θέατρο.