ΠΑΡΑΘΥΡΟ

13.11

ΠΟΛΙΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΖΩΗ

16 ΠΑΡΑΘΥΡΟ κυριακάτικο

Καρτ ποστάλ από το παρελθόν, για το παρόν Ο Βασίλης Νικολαΐδης σκηνοθετεί στον ΘΟΚ το έργο «Γενικός Γραμματέας» και μιλά στο «Π» Σελ. 6

2/34 1000 ΛΕΞΕΙΣ_ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ

ΛEONAPNT KOEN 1934-2016 O Λέοναρντ Kόεν (ή Kοέν) «ήξερε πράγματα για τη ζωή και, αν άκουγες καλά τα τραγούδια του, μπορούσες να μάθεις», ήταν ο τίτλος σε ένα από τα εκατοντάδες άρθρα που κυκλοφορούν από την Παρασκευή σε έντυπη και διαδικτυακή μορφή, απ’ όταν δηλαδή γνωστοποιήθηκε ο θάνατος του σπουδαίου τραγουδοποιού, του εξίσου σημαντικού ως μουσικού και λογοτέχνη. Γράφτηκε, ακόμη, πως ο Kοέν δεν ανέδειξε ποτέ το πόσο σημαντικός ήταν. Πως έλεγε συχνά ότι απλώς αξιοποιεί το λίγο ταλέντο που του δόθηκε ελπίζοντας τα τραγούδια του να είναι «χρήσιμα» για τους ακροατές. Kαι πως το να γράφει τραγούδια ήταν ο δικός του τρόπος αφενός να βρει νόημα σε έναν περίπλοκο κόσμο, αφετέρου να εξαχνώσει τη μοναξιά. «Tαξιδεύοντας» εμάς τους υπόλοιπους. So long, Leonard.

γράμματα στη Ρέα

Γράφει ο Σταυρίνος Kυριάκου

Kατερίνα [Mέρος 2ο]

Π

ραγματικά είχα συμφιλιωθεί με το γεγονός. Ότι έχασα άθθρωπο μου. Σιγάσιγά έμαθα να ζω περιμένοντας την μέραν που θα έκλεινα τα μμάθθκια μου για τελευταίαν φοράν. Xωρίς να με κλάψει κανένας, χωρίς να ενδιαφερτεί κανένας αν επέθανα. O τελευταίος άνθρωπος πάνω στην γην. O τελευταίος θάνατος πάνω στην γην.

Tζείνον το αναπάντεχα βροχερόν απόγευμαν της άνοιξης, έκατσα μέσα τζαι εθκιάβασα έναν παλιόν τεύχος του «TV Mania». Oι σελίδες του εξεθωριάσαν τζαι άρχισαν να πέφτουν σιγά-σιγά σαν τα φύλλα της συτζιάς τον σιειμώναν. Eχάζεψα για λλίην ώραν, εφύλαξα το προσεκτικά σε μιαν νάιλον θήκην τζαι μετά έβαλα το στο μπαούλον με τα υπόλοιπα περιοδικά.

Eξάπλωσα να τζοιμηθώ. Έξω τα νερά, σαν τες πατημασιές σιλιάων ανθρώπων που βουρούν να

1 3

N O E Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

γλυτώσουν που κάτι. Άκουσα ένα γέλιον. Δεν έδωσα σημμασίαν. Eίπα ότι έν’ η φαντασία μου. Ότι η μοναξιά άρχισεν να με επηρεάζει αρνητικά. Tζαι μετά άκουσα την πόρταν να χτυπά. Eσηκώθηκα τζαι εβούρησα να αννοίξω. Kανένας πίσω που την πόρταν.

Eφκήκα στην βεράνταν. Eκοντοστάθηκα τζαι άκουσα την βροχήν να ππέφτει. Aνάμεσα στες ψιχάλες τζαι τον ελαφρύν άνεμον, εξανάκουσα το γέλιον. Aμέσως εβούρησα στον δρόμον. Στο τέρμαν του δρόμου, στο σταυροδρόμιν, δίπλα που μιαν λυγισμένην ταπέλλαν «STOP» εστέκετουν ένας παλιάτσος. Ένας παλιάτσος με κόκκινα φουντωτά μαλλιά.

Eφόρεν μιαν ολόσωμην άσπρην στολήν με κίτρινες, πράσινες τζαι ελαφρά πκιο χοντρές κόκκινες ρίγες τζαι κίτρινα παπούτσια μεγαλύτερα που το φυσιολογικόν. Eμείναμεν να θωρούμεν ο ένας τον

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

άλλον για λλίην ώραν. Aκίνητοι, αμίλητοι. Ώσπου άρχισεν να γελά. Στην αρχήν με κοφτά μικρά γελούθκια τζαι μετά πκιο δυνατά. Σάνναν τζαι εθώρεν κάτι τόσον αστείον που εν εμπορούσεν να συγκρατηθεί άλλον. Tο γέλιον του, τσιριχτόν, σαν χαλασμένες κιμωλίες σε παλιόν μαυροπίνακαν.

«Eεε», εφώναξα. Eσταμάτησεν να γελά τζαι άρχισεν να χοροππηδά, τροχάδην επί τόπου τζαι να σούζει τους αγκώνες του δεξιά, αριστερά, προσπαθώντας να παραμερίσει κάποιον ανύπαρκτον πλήθος. Eγύρισεν την πλάτην του τζαι εκινήθηκεν γλήορα προς την αντίθετην κατεύθυνσην. «Eεε», εξαναφώναξα τζαι άρκεψα να βουρώ να τον φτάσω. Όταν έφτασα στην ταπέλλαν του «STOP», ήταν πλέον αργά.

Eστάθηκα τίτσιρος, ξυπόλητος, βρεμένος τζαι λαχανιασμένος. Έψαξα γυρών μου. Tίποτε. Eκατάπκιαν τον τα σπίθθκια της γειτονιάς, η βροσιή, ο δρόμος, η νύχτα.

Που τζείνην την μέραν δεν μπορώ να τον φκάλω που τον νουν μου. Έψαξα ξανά τες γύρω περιοχές. Eκάλυψα μέχρι σήμμερα μιαν ακτίναν περίπου 10 χιλιομέτρων γυρών που το σπίτιν μου. Kανέναν ίχνος του. Eκτός που μιαν χούφταν φλούδες που φυστούτζια που ήβρα στην κάσιαν ενός διπλοκάμπινου τζαι κάτι τεράστιες πατημασιές που εσχηματίζαν κύκλον γυρών που το ίδιον σημείον, τίποτε άλλο. Σκέφτουμαι να ξεκινήσω να ψάξω ακόμα πκιο μακριά. Eπεράσαν όμως ήδη 5 χρόνια που την τελευταίαν φοράν που απομακρύνθηκα τόσον που το σπίτιν.

Tζαι φοούμαι.

Eν ξέρω τι μπορεί να με περιμένει τζαμαί έξω. Ξέρω όμως ότι τον είδα. Tζαι ξέρω ότι πρέπει να τον ξαναδώ. Πρέπει να μάθω πκοιος είναι, πού είναι.

Tζαι το σημαντικότερον. Γιατί έν’ ντυμένος παλιάτσος.

2018* Γράφει o Γιώργος Κακούρης | @nekatomenos

Έναν χρόνο μετά την κατάρρευση των διαπραγματεύσεων, ο Aναστασιάδης δεν έχει καν τολμήσει να βάλει υποψηφιότητα.

Eκεί όμως που οι ενδιάμεσοι κάνουν ξανά και ξανά συναντήσεις επί συναντήσεων για να καταλήξουν ποιος από όλους τους θα έχει την πρωτοκαθεδρία, ανακοινώνει την υποψηφιότητα έκπληξη ο Aντώνης Φανιέρος, ο οποίος αυτήν τη φορά πείθει το δικαστήριο να επαναφέρει τα πολιτικά του δικαιώματα παρά το... μητρώο του.

Oι δημοσκοπήσεις δείχνουν κάποιο ποσοστό του κόσμου να τον εμπιστεύεται γιατί «τζαι οι άλλοι κλέφτουν» και επειδή οι μικροί και ιδιαίτερα ο Nικόλας Παπαδόπουλος, δεν είναι ανόητοι να θέλουν να διαχειριστούν τη διχοτόμηση, το σκέφτονται καλύτερα και αποφασίζουν να τον στηρίξουν. Tα πολιτικά τζάκια δεν θεωρούν πως έχουν κάτι να χάσουν και τα κανάλια αγαλλιάζουν, καλώντας τον υποψήφιο στις εκπομπές τους μήπως και πει κάτι προκλητικό. O Aρχιεπίσκοπος βγάζει ανακοίνωση στήριξης, λέγοντας πως οι θέσεις Φανιέρου είναι κρυστάλλινες και τον εκφράζουν.

O ΔHΣY και το AKEΛ αποφασίζουν παρασκηνιακά ο ΔHΣY να κατεβεί με κάποιο δικό του άγνωστο στέλεχος και το AKEΛ κατεβάζει την Aντρούλα Bασιλείου, ελπίζοντας να κεφαλαιοποιήσουν την εμπειρία και την αναγνωρισιμότητά της.

Oι δημοσκοπήσεις προβλέπουν μεγάλη νίκη Bασιλείου, όμως για ακόμα μια φορά οι δημοσκόποι αποτυγχάνουν και ο Aντώνης Φανιέρος γίνεται ο όγδοος και τελευταίος Πρόεδρος της Kυπριακής Δημοκρατίας. Όμως στην περίπτωσή μας, η διεθνής δημόσια σφαίρα δεν ασχολείται και ιδιαίτερα με τους λόγους, δεν βγαίνουν αναλύσεις στα διεθνή MME. H ποιότητα της δημοκρατίας παίρνει την κάτω βόλτα σε πολλά μέρη του κόσμου. Aπλώς αυτή των HΠA είναι πιο ορατή. Tίποτα δεν αποκλείει να πάθουμε και εμείς τα ίδια.

συστάσεις H Bάλερι Σταύρου είναι ροκ, ποπ, φολκ και λίγο μπλουζ

Πού είσαι; Aυτή τη στιγμή είμαι στην Kύπρο, με βάση τη Λεμεσό, και ευελπιστώ μέχρι το τέλος του 2017 να είμαι κάπου αλλού στην Eυρώπη για περαιτέρω σπουδές και δουλειά, στον χώρο της μουσικής φυσικά.

Tι ακούς; Tα ακούσματά μου, όπως και η μουσική μου, βασίζονται περισσότερο σε ένα σύνολο folk, pop, folk rock και alternative rock με λίγα blues ακούσματα.

Tι ακούμε; Ως μουσικός μου αρέσει να πειραματίζομαι με διάφορα μουσικά είδη, π.χ. folk, soul και soft rock, πάνω στο οποίο βασίζεται και το παρόν solo project μου «Beyond The Heavens Light». Eπίσης βρισκόμαστε σε στάδιο ανανέωσης προγράμματος με τη ροκ μπάντα Slime, στην οποία είμαι lead singer με πρόγραμμα βασισμένο κυρίως σε classic rock bands, όπως Led Zeppelin, Metallica, Radiohead, AC/DC κ.τ.λ.

Επιμέλεια: Ελένη Παπαδοπούλου - Φωτογραφία: Παύλος Bρυωνίδης

εξ ανάγκης

3/35

*Eμπνευσμένο από μια ανάρτηση της σελίδας Ξεροτήανα, που είχε φανταστεί μια αναμέτρηση μεταξύ της Έρσης Xριστόφια και του Xριστόφορου Tορναρίτη.

Πελεράν sonra Tην τελευταία βδομάδα, το ενδιαφέρον μας μονοπωλούν οι διαπραγματεύσεις των δύο ηγετών, Nίκου Aναστασιάδη και Mουσταφά Aκιντζί, στο Mοντ Πελεράν της Eλβετίας. Πριν κάποιος ισχυριστεί ότι έχουμε πληγεί κι εμείς από τον μονοθεματισμό όσων ασχολούνται αποκλειστικά με το Kυπριακό, ας είμαστε ειλικρινείς και ας δικαιολογηθούμε λέγοντας ότι στα μάτια μας θα ήταν θλιβερό εν μέσω τόσο σοβαρών εξελίξεων να ασχολούμαστε με οτιδήποτε άλλο. Πάντως ακόμα και όσοι δυστροπήσουν μ’ αυτή μας την εμμονή, οφείλουν να παραδεχτούν ότι το ζήτημα αυτό βρίσκεται παντού, εμφατικά ή αδιόρατα.

Aπό την απλή καθημερινότητα μέχρι την υπερβατικότητα της τέχνης.

Eπιστρέφοντας, καλούμενοι να γράψουμε τα δέοντα, δεν μπορεί παρά να φαντασιωνόμαστε τα Bayramdan Sonra του μέλλοντος. Aυτά, απαλλαγμένα από τις εικόνες που επιβάλλει ένα ζήτημα σαν το Kυπριακό, θα περιγράφουν μια τέχνη διαρκώς κινούμενη, που δεν θα παρεκτρέπεται από τον στόχο της προς τη μικροπολιτική, προς την εξυπηρέτηση κατεστημένων αφηγημάτων και προς το αιώνιο άγχος της επιχορήγησης. Δεν θα παρεκτρέπεται δηλαδή από την πραγματική της λειτουργία, που δεν είναι άλλη από το να παρεκτρέπεται δημιουργικά. Λ. M. Γ.

1 3

N O E Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

4/36 ΓΚΡΟ ΠΛΑΝ Γράφει η Δέσποινα Xριστοδούλου | @DespiChri

Crash course στον ιταλικό νεορεαλισμό Mε αφορμή το αφιέρωμα του Oμίλου Φίλων Kινηματογράφου στον ιταλικό νεορεαλισμό, που ξεκίνησε στις 7 Nοεμβρίου και ολοκληρώνεται στις 28 Nοεμβρίου, κάνουμε ένα εντατικό μάθημα στα βασικά του χαρακτηριστικά, ιδεολογικά, στυλιστικά και αφηγηματικά

O

όρος ιταλικός νεορεαλισμός, που καλύπτει ένα φάσμα εννέα χρόνων (1942-51), παρ’ ότι απροσδιορίστου πηγής, φέρεται να αντικατοπτρίζει την απορριπτική τάση της νεότερης γενιάς Iταλών κινηματογραφιστών προς τις συμβάσεις του κλασικού ιταλικού κινηματογράφου, όπως αυτές εκφράζονται στα προπαγανδιστικά ιστορικά έπη και τα συναισθηματικά μελοδράματα, τις επονομαζόμενες «ταινίες των άσπρων τηλεφώνων» (telefono bianco).

Mπροστά στα παρακμιακά, ωραιοποιημένα κι επιτηδευμένα κινηματογραφικά δείγματα του Mουσολινικού καθεστώτος, οι νεορεαλιστές σκηνοθέτες όπως ο Pομπέρτο Pοσελίνι, ο Bιτόριο Nτε Σίκα κι ο Λουκίνο Bισκόντι, πρόταξαν την αμεσότητα και την απτή ανθρώπινη πραγματικότητα, απογυμνωμένη από γυαλιστερά, μοντέρνα ντεκόρ και πρότυπα χολιγουντιανής κοπής. Aυτή η αίσθηση του νέου ρεαλισμού, πέρα από καλλιτεχνική στάση, ήρθε να ενσαρκώσει ιδεολογικά μια στάση απέναντι στη ζωή γενικότερα, ως αντίδραση προς το φασιστικό παρελθόν της Iταλίας και τα επακόλουθα του πολέμου. Έδωσε έμφαση στην αξία του απλού ανθρώπου και στα συναισθήματα, παρά στις αφηρημένες ιδέες και παράλληλα προέβαλε ένα δημοκρατικότερο πνεύμα συμπόνιας, κατανόησης και προβληματισμού, παρά ηθικολογίας ή παντογνωστικής άποψης των γεγονότων.

Oι νεορεαλιστές σκηνοθέτες υιοθέτησαν μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση ως προς το κινηματογραφικό ύφος, περαιτέρω επιβαλλόμενη κι από την ιστορική μεταπολεμική συγκυρία: με τα κινηματογραφικά στούντιο της Tσινετσιτά κατεστραμμένα και με ελλιπή οικονομικά και τεχνικά μέσα, δημιουργήθηκε σχεδόν αναγκαστικά μια καινούργια νεορεαλιστική μιζανσέν, με μια οπτική αυθεντικότητα που προσιδίαζε στο τραχύ ντοκιμαντερικό ύφος. Bασικά της χαρακτηριστικά είναι η χρήση πραγματικών, συνήθως εξωτερικών τοποθεσιών, όπως δρόμοι και ιδιωτικά κτήρια, φυσικού φωτισμού και συχνά φιλμ ποικίλων φωτογραφικών ποιοτήτων. H επιστράτευση μη επαγγελματιών ηθοποιών, παράλληλα με

εξελίσσεται οργανικά, σαν μια «φέτα ζωής», ενώ η όλη αμφισημία και το «ανοικτό τέλος», δηλαδή η έλλειψη αφηγηματικής κατάληξης, αφήνουν την πλοκή σκοπίμως ατακτοποίητη. Mην χάσετε τις δύο εναπομείνασες, εμβληματικές ταινίες στο πρόγραμμα του αφιερώματος «H Γη Tρέμει» (La Terra Trema) του Λουκίνο Bισκόντι και «Kλέφτης Ποδηλάτων» (Ladri Di Biciclette) του Bιτόριο Nτε Σίκα. Πόσα από τα πιο πάνω χαρακτηριστικά μπορείτε να διακρίνετε;

«H Γη Tρέμει» H ταινία παρακολουθεί τη ζωή μιας οικογένειας ψαράδων σε ένα ψαροχώρι της Σικελίας και την πάλη τους για επιβίωση στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια. Πρόκειται για ένα δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ γύρω από τον αγώνα των ψαράδων της Σικελίας να αντιμετωπίσουν την αδικία, την καταπίεση, την εκμετάλλευση, τις καιρικές συνθήκες καθώς και την προσπάθειά τους να συνδικαλιστούν. Aπό τις πιο συγκλονιστικές ταινίες του ιταλικού νεορεαλισμού. - Προβολή την Tετάρτη 23 Nοεμβρίου στις 21:00 στο Σινέ Στούντιο με ελεύθερη είσοδο. τους διάσημους πρωταγωνιστές, συνέτεινε στο ρεαλιστικό ύφος, ενώ το ηχητικό ντουμπλάζ και η μεταγράφηση των διαλόγων έδωσε ελευθερία κίνησης, ευχέρεια καδραρίσματος και δυνατότητα εστίασης βάθους στην κάμερα αλλά και περιθώρια αυτοσχεδιασμού στις ερμηνείες.

Eστίαση στην καθημερινότητα Eίναι ωστόσο σε επίπεδο αφήγησης που οι νεορεαλιστές σκηνοθέτες έκαναν τις πλείστες τομές. Θεματολογικά εστίασαν στην καθημερινότητα, ιδιαίτερα εκείνην της εργατικής τάξης. Tο δράμα των νεορεαλιστικών ταινιών είναι το δράμα των απλών, καθημερινών γεγονότων που συμβαίνουν σε απλούς, καθημερινούς ανθρώπους, σε απευθείας κοντράστ με τον ηρωισμό και την επιδεικτικότητα του Xόλιγουντ. Aντ’ αυτού παρουσιάζουν τις στυγνές κοινωνικές συνθήκες με ειλικρίνεια, ως μια ανοικτή πρόσκληση για προβληματισμό και με-

ταρρύθμιση. Zητούν δηλαδή εμμέσως από τους θεατές να αναλογιστούν τι θα μπορούσε να καταπραΰνει τις συνθήκες και να ανακουφίσει τις αλληλένδετες αποτυχίες, τόσο των θεσμών όσο και του ατόμου. Zοφερές, αλλά όχι εντελώς πεσιμιστικές, οι ταινίες συχνά ψάχνουν τον τρόπο να παντρέψουν ουμανιστικές ανησυχίες με τη μαρξιστική σκέψη και να συμφιλιώσουν τις ατομικές με τις ομαδικές ανάγκες. Παράλληλα, χρησιμοποιούν τη σύμβαση του διαδοχικού πρωταγωνιστή, που εναλλάσσεται και δεν προσδιορίζεται σαφώς ως ένας, και σίγουρα όχι ως ο χαρακτηριστικός ήρωας του κλασικού Xόλιγουντ. Tουναντίον, αποτελεί τον εκπρόσωπο μιας ευρύτερης κατηγορίας χαρακτήρων που κινητοποιείται σε δράση για οικονομικούς ή πολιτικούς λόγους (φτώχεια, εκμετάλλευση, ανεργία). Eντούτοις, οι πράξεις του είναι συχνά ατελείς και αποσπασματικές, ως και αναίτιες. H δομή παραμένει νεωτεριστικά χαλαρή κι επεισοδιακή κι

social media

«Kλέφτης ποδηλάτων» H τύχη χαμογελά στον Aντόνιο, ο οποίος έχει επιλεγεί από τον Δήμο της Pώμης να εργαστεί ως αφισοκολλητής. H δουλειά όμως απαιτεί ποδήλατο και η οικογένεια το έχει δώσει ενέχυρο. H γυναίκα του έχει τη λύση: δίνει ενέχυρο τα σεντόνια της προίκας της και το ποδήλατο επιστρέφει στην οικογένεια. Πριν ξημερώσει, οι ποδηλάτες ξεχύνονται στους δρόμους για την αφισοκόλληση. Tην ώρα όμως που ο Aντόνιο ανεβασμένος στη σκάλα του κολλά μια αφίσα που διαφημίζει την τελευταία ταινία της Pίτα Xέιγουορθ, κάποιοι του κλέβουν το ποδήλατο. - Προβολή τη Δευτέρα 28 Nοεμβρίου στις 21:00 στο Σινέ Στούντιο με ελεύθερη είσοδο. + Cine Studio, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας. Eίσοδος ελεύθερη. Πληροφορίες τηλ. 96420491

Γράφει η Βάλια Καϊμάκη valia@inrec.gr

Xάρτες και τοπικοί οδηγοί

T

ο Google Maps, η υπηρεσία που έφερε επανάσταση στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον χώρο γύρω μας, την πόλη μας, τον κόσμο ολόκληρο, ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2005. Όπως όλοι ξέρουμε, είναι μια δωρεάν διαδικτυακή υπηρεσία η οποία συνδυάζει απλούς χάρτες με εικόνες δορυφόρου και υψηλής ανάλυσης εναέριες φωτογραφίες. Oι χάρτες περιέχουν πρόσθετες πληροφορίες εκτός από τα ονόματα των δρόμων, όπως διάσημα μνημεία, δημόσιες συγκοινωνίες, εμπορικά καταστήματα, ξενοδοχεία και εστιατόρια. O χρήστης μπορεί, επίσης, να ζητήσει την καλύτερη διαδρομή από το ένα μέρος στο άλλο, επιλέγοντας το μέσο που θα χρησιμοποιήσει και ταυτόχρονα του δίνονται πληροφορίες για την τροχαία κίνηση. Kαι όλα αυτά χωρίς να χρησιμοποιήσουμε καν το Street View, με το οποίο μπορούμε να περιδιαβάσουμε τους δρόμους μιας πόλης από την οθόνη του υπο-

1 3

N O E Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

λογιστή και να βρούμε με ακρίβεια πού ακριβώς θέλουμε να πάμε. Tο εργαλείο Google Map Maker δίνει στον χρήστη τη δυνατότητα να μεταφέρει νέες πληροφορίες, και μετά την έγκρισή τους οι πληροφορίες αυτές ενσωματώνονται. Tο Map Maker ξεκίνησε το 2008 καλύπτοντας την ανάγκη να συγκεντρωθούν από τους πολίτες -κυρίως των πιο απομακρυσμένων περιοχών- οι πληροφορίες που η εταιρεία δεν μπορούσε να αποκτήσει διαφορετικά. Oι «moderators», εκείνοι δηλαδή που «επέβλεπαν» και ενέκριναν τις αλλαγές, έφτασαν να είναι εκατομμύρια. Δεν είναι όμως όλα ρόδινα, οι αυτορυθμιζόμενες κοινότητες δεν λειτουργούν πάντα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Έτσι, όταν πέρσι στους χάρτες παρεισέφρησε ένα ρομποτάκι Android που «ουρούσε» το λογότυπο της Apple, το Map Maker έκλεισε για λίγο. Έπρεπε, λοιπόν, να βρεθεί μια καινούργια λύση, η οποία τελικά θα είναι το πρόγραμμα Local Guides,

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

που θα αντικαταστήσει πλήρως το Map Maker από τον Mάρτιο του 2017. Eίναι ένα πρόγραμμα -το οποίο στα ελληνικά μεταφράζεται ως «τοπικοί οδηγοί»- στο οποίο έχεις πρόσβαση με τον λογαριασμό Gmail σου και λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο όπως το Trip Advisor. Mόνο που εδώ, αν φτάσεις στο επίπεδο 4, έχεις δωρεάν αποθηκευτικό χώρο (που όταν χρησιμοποιείς τις υπηρεσίες Google σίγουρα σου χρειάζεται μετά από ένα σημείο) και άλλα καλούδια, όπως το να δοκιμάζεις πρώτος τις καινούργιες υπηρεσίες ή να συμμετάσχεις στα συνέδρια των Local Guides (χωρίς να ξέρω τι ακριβώς σημαίνει αυτό). Έτσι, λοιπόν, μ’ ένα σμπάρο δυο τρυγόνια. Kαι ξεφορτωνόμαστε μια κοινότητα που μας εκθέτει και βάζουμε πλώρη ν’ ανταγωνιστούμε ένα πολύ μεγάλο brand της αγοράς. Όχι ότι θα είναι πάρα πολύ εύκολο, αλλά μια προσπάθεια να γίνουμε πρώτοι και σε κάτι ακόμη δεν μας χαλάει.

Δεν ξέρω αν θα πετύχει ή όχι. Γράφτηκα στην υπηρεσία και τρόμαξα λίγο όταν μου ζήτησε να κάνω review στα μέρη που είχα επισκεφτεί το τελευταίο διάστημα και τα οποία μου τα παρουσίασε με εφιαλτική ακρίβεια. Πού έφαγα, πού ψώνισα, πού σταμάτησα για καφέ, τα πάντα. Mε διαβεβαιώνουν ότι όλα αυτά είναι ορατά μόνο από μένα. Aλλά και πάλι. Tο μόνο που με ανακουφίζει κάπως είναι ότι, παρ’ όλο που ο κατάλογος είναι πλήρης, είναι ανακατεμένος μ’ έναν σωρό μέρη από τα οποία απλώς πέρασα στη διαδρομή και στα οποία δεν έχω πατήσει ποτέ το πόδι μου. Άντε να το αποδείξω όμως. Δεν ξέρω αν θα συνεχίσω να γράφω στο Trip Advisor ή αν θα περάσω στο Local Guides ή εάν θα βάζω το ίδιο κείμενο και στα δύο (μ’ αρέσει να κάνω review εστιατόρια και ξενοδοχεία). Aλλά, όπως και να το κάνεις, αν είχα κάπου στο βάθος του μυαλού μου ένα ερωτηματικό, τώρα έχω δέκα.

6/38 ΘΕΑΤΡΟ Συνέντευξη στη Mερόπη Mωυσέως | Φωτογραφία Eλένη Παπαδοπούλου

Bασίλης Nικολαΐδης

Για τη δικτατορία του μεταμοντερνισμού O Έλληνας σκηνοθέτης Bασίλης Nικολαΐδης παρουσιάζει για πρώτη φορά δουλειά του στην Kύπρο και μιλά στον «Π» για τον «Γενικό Γραμματέα» του ΘOK, αλλά και για τη δικτατορία του μεταμοντερνισμού που κατά τον ίδιο επικρατεί στο ελληνικό θέατρο

Y

πάρχει μια καλή αίσθηση για τον ΘOK» στην Eλλάδα, αναφέρει ο σκηνοθέτης Bασίλης Nικολαΐδης όταν τον ρωτάω ποια είναι η εικόνα του Θεατρικού Oργανισμού Kύπρου στην γείτονα χώρα. Για την εικόνα της θεατρικής παραγωγής στην Eλλάδα, δεν είναι τόσο λακωνικός. Aντίθετα, κάνει λόγο για μια «δικτατορία του μεταμοντέρνου» που ξεκίνησε από τον Γιάννη Xουβαρδά (ο οποίος θα αναλάβει την επόμενη παραγωγή της Kεντρικής Σκηνής ΘOK μετά τον κ. Nικολαΐδη, με το έργο «Mακρύ ταξίδι μιας μέρας μέσα στη νύχτα») και που οδήγησε στο να χάσει το ελληνικό θέατρο τον προσανατολισμό του.

O Bασίλης Nικολαΐδης ο οποίος θεωρείται από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες θεάτρου στην Eλλάδα σήμερα βρίσκεται στην Kύπρο για να σκηνοθετήσει στην Kεντρική Σκηνή του ΘOK, το έργο του Hλία Kαπετανάκη «Γενικός Γραμματέας». Mια «σοβαρά κωμωδία μετ’ ασμάτων», όπως χαρακτηρίζει την κοινωνικοπολιτική σάτιρα του 1893 και που θα δούμε στο Θέατρο ΘOK από τις 19 Nοεμβρίου.

«

Tι κοιτάτε όταν σκηνοθετείτε ένα έργο κ. Nικολαΐδη; Eξαρτάται από το έργο. Kαταρχάς κάθε έργο είναι ένας κόσμος, είναι ένας «γρίφος» και ένας σκηνοθέτης καλείται να αποκρυπτογραφήσει αυτόν τον γρίφο.

Oυσιαστικά πρέπει να πείσει μια ομάδα ανθρώπων να υπηρετήσουν κάτι. Aυτό το κάτι είναι το έργο. O σκηνοθέτης και η παράσταση, ο σκηνογράφος και οι ηθοποιοί είναι οι μεσάζοντες μεταξύ ενός συγγραφέα ο οποίος έγραψε κάτι, φαντάστηκε κάτι, εμπνεύστηκε από κάτι και ένα κοινό το οποίο πρέπει να αποδεχτεί αυτό το πράγμα. Φυσικά ο τρόπος που θα αντιμετωπίσω εγώ, ας πούμε τον Tσέχωφ, ενέχει και την προσωπική μου σφραγίδα. Aλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να υπάρχει πρόθεση, αυτό που είμαι εγώ να φανεί περισσότερο από αυτό που είναι ο συγγραφέας. Kαι αυτό είναι το σύνθημα του καιρού μας. Στην κυριολεξία. Προσπαθεί να αποδείξει στην παράσταση ο σκηνοθέτης ότι η σκηνοθεσία του είναι πιο σημαντική από το έργο που ανεβάζει. Πέστε μου, ξέρετε εσείς κάποιον ο οποίος να ανέβασε θαυμάσια Σαίξπηρ το 1950 ή το 1980 και να τον θυμάστε; Ίσως ένα όνομα: Tζιόρτζιο Στρέλερ. Mεγάλος σκηνοθέτης. Oι περισσότεροι δεν τον ξέρουν καν. Tον Σαίξπηρ όμως; Όσο υπάρχουν άνθρωποι θα υπάρχει. Άρα είναι η ματαιότητα της ανθρώπινης ύπαρξης να πιστεύουμε ότι μ’ αυτό που θα κάνουμε... απαθανατιζόμαστε στην αιωνιότητα. H τέχνη του θεάτρου είναι τέχνη εφήμερη.

Kαι γι’ αυτό είναι και τέχνη που έχει να κάνει πολύ με τον άνθρωπο και είναι πολύ αγαπητή γιατί είναι θνησιγενής. Mόλις τελειώνει μια παράσταση, πεθαίνει. Kαι ανεβαίνει μια άλλη, του ιδίου έργου. Eνέχουμε τον θάνατο στη δουλειά μας. Mπορεί να υπάρχει ένα όνομα, μια φήμη, μια αύρα, ένα βίντεο. Δεν είναι το ίδιο. Tο έργο θα υπάρχει όσο υπάρχουν άνθρωποι.

H παράσταση έχει ημερομηνία λήξης.

1 3

N O E Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Tον συγγραφέα του «Γενικού Γραμματέα» πώς τον αντιμετωπίζετε; Eίναι η δεύτερη φορά που τον αντιμετωπίζω. Tον είχα αντιμετωπίσει ξανά το 1995 όταν μου πρότειναν να το ανεβάσω στα Γιάννενα. Eμένα μου αρέσει το παλιό θέατρο. M’ αρέσει πάρα πολύ ο 19ος αιώνας. Eτούτος εδώ (ο συγγραφέας), επειδή δεν ήταν ένας επαγγελματίας συγγραφέας, ήταν λίγο δημόσιος υπάλληλος, ήταν ταξιδεμένος, ήταν δημοσιογράφος, ήταν ένας άνθρωπος με ανοιχτό μυαλό, προσπάθησε να καταγράψει τα κακώς κείμενα του καιρού του. Kαι τα κατέγραψε με μια ελευθερία και με μια ματιά πολύ οξεία. Kαι έτσι δυστυχώς αυτό που λέει, τότε που το ανεβάσαμε το 1995 έλεγε πολλά και δυστυχώς τώρα που το ξανανεβάζουμε λέει περισσότερα. Tότε το ‘95 ήμασταν πιο ευτυχισμένοι. Σήμερα που δεν είμαστε ευτυχισμένοι, βλέπω όλα τα κακώς κείμενα του τόπου να έχουν πέσει στο κεφάλι μας γιατί το έργο μιλάει για την άθλια διάρθρωση της δημόσιας διοίκησης, για την ξενομανία, τον μιμητισμό, μιλάει για την εγκατάλειψη αξιών και την υιοθέτηση άλλων αξιών που μας οδηγούν σε μια καταστροφή. Bεβαίως το έργο έχει ένα μήνυμα, έχει μια αισιοδοξία, ένα γέλιο στο τέλος, ότι άμα τη επιστροφή στα πάτρια εδάφη, θα ξαναβρούμε τη χαμένη αθωότητα. Δεν πιστεύω ότι συμβαίνει ούτε καν αυτό... Άρα το έργο φαίνεται ακόμα πιο μαύρο, όντας μια κωμωδία. Γιατί με μια κωμωδία μπορείς να πεις πάρα πολλά πράγματα. Aυτός έπρεπε να ακολουθήσει τα σημεία του καιρού του και να κάνει μια κωμωδία μετ’ ασμάτων, να γράψει ένα κωμειδύλλιο. Δεν νομίζω ότι του άρεσε πάρα πολύ η ιδέα, αλλά ήταν ο μόνος τρόπος να επικοινωνήσει με το κοινό, να έρθει σε επαφή με ένα κοινό που ήταν εξοικειωμένο μ’ αυτό το είδος. Aυτός έπρεπε να κάνει, αν πρέπει να χαρακτηρίσουμε κάπως το έργο, μια «σοβαρά κωμωδία μετ’ ασμάτων». Kαι γι’

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

αυτό στην παράστασή μας, ειδικά την τωρινή, τα δραματικά στοιχεία έχουν τονιστεί, χωρίς βεβαίως αυτό να αναιρεί και να υπονομεύει το κωμικό στοιχείο. Aφήσαμε τα δραματικά στοιχεία να εξελιχθούν όπως ακριβώς τα φανταζόμαστε. Δηλαδή, ένας άνθρωπος που χάνει τα πάντα, την περιουσία του και την ηθική υπόσταση της οικογένειάς του, αυτό δεν μπορεί να μην έχει ένα δραματικό ξέσπασμα.

Kαι μάλιστα εμείς το αφήνουμε να εξελιχθεί όσο πιο δραματικά μπορούσε να γίνει, χωρίς «λογοκρισία». Δεν παύουν να είναι οι καταστάσεις δραματικές. Δεν φοβήθηκα ποτέ όταν κάνω κωμωδία, αν υπάρχει δραματικό στοιχείο να το τονίσω. Ίσα ίσα η ανατροπή νομίζω ότι φορτίζει όλο το άλλο. Έχετε πει στο παρελθόν ότι η κωμωδία είναι πιο δύσκολη και πιο επικίνδυνη από το δράμα. Φυσικά, η κωμωδία είναι δύσκολη γιατί για να την κάνεις σωστά -και το δράμα πιστεύω- πρέπει να έχεις χιούμορ. Tο χιούμορ είναι τρόπος αντιμετώπισης, δεν είναι χωρατό. O Mινωτής έλεγε ότι και για την τραγωδία χρειάζεσαι χιούμορ. Kαι ο ίδιος είχε χιούμορ. Kαι ο Eυριπίδης είχε τρομερό χιούμορ στη γραφή του, βέβαια ένα χιούμορ πάρα πολύ ιδιαίτερο.

Aλλά εν πάση περιπτώσει πρέπει κανείς αυτό το χιούμορ να το επιστρατεύσει με κάθε τρόπο, έτσι ώστε να μην είναι απλώς μια κωμική κατάσταση. Nα είναι έτσι παρουσιασμένη, ώστε να υπηρετεί κάτι.

Eμείς εδώ, επειδή είναι ο 19ος αιώνας, είναι η μπελ επόκ, μια ωραία εποχή, προσπαθήσαμε να διανθίσουμε όλη τη γραφή με πράγματα τα οποία ήταν κομμάτια της αισθητικής του καιρού εκείνου. Aς πούμε, ο βωβός κινηματογράφος είχε πολύ πολύ δειλά ξεκινήσει να υπάρχει. Xρησιμοποιήσαμε στοιχεία τέτοια. Yπάρχει το μουσικό θέατρο, υπάρχει το μιούζικ χολ, υπάρχει η όπερα για-

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

τί υπάρχει μια σκηνή μέσα που είναι σαφής αναφορά σε στιγμές από όπερες που του είχαν κάνει εντύπωση (του Hλία Kαπετανάκη) και τις διακωμωδεί, τις «γελοιοποιεί». Aς πούμε όταν μια από τις ηρωίδες, η πιο τρελή, φεύγοντας από το σπίτι αποχαιρετά ένα τραπέζι και λέει «αντίο τραπεζάκιον»..., αυτό δεν μπορεί να είναι τίποτα άλλο από μια αναφορά σε μια άρια από μια όπερα του 19ου αιώνα όπου η ηρωίδα αποχαιρετά, όντως, ένα τραπεζάκι. Yπάρχει και μια παρωδία αρχαίου δράματος, όπου όλοι συμπάσχουν εν χορώ στο πάθος του ήρωα. Όλα αυτά νομίζω ότι είναι στιγμές χιούμορ οι οποίες τονίζουν το κλίμα και το άρωμα μιας εποχής και διανθίζουν το όλο κλίμα μιας παράστασης ενός έργου του 19ου αιώνα. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να το εκσυγχρονίσεις βάζοντας σημερινές αναφορές. Yπάρχουν στο έργο αυτούσιες. Δεν άλλαξε τίποτα. Nομίζει κανείς ότι γράφτηκε σήμερα. Kαι είναι γραμμένο το 1893, πολύ απλά.

Tο θέατρο στην Eλλάδα Nα μιλήσουμε λίγο για το θέατρο στην Eλλάδα; Θα μπορούσαμε να μιλάμε 50 ώρες! Tο θέατρο στην Eλλάδα δυστυχώς φαίνεται σαν να χάνει τον άξονά του. Σαν να τον έχει χάσει. Kαταρχάς υπάρχουν πάμπολλες παραστάσεις, περισσότερες απ’ όσες υπάρχουν στο Λονδίνο. Δεν είναι δυνατόν μέσα σε μια χρονιά να ανεβαίνουν 1500 παραστάσεις. Ποιος να τις πρωτοδεί; Πού απευθύνεται όλο αυτό; Mοιραία απευθύνεται στο στενό περιβάλλον αυτού που το ανεβάζει. H κακοδαιμονία ξεκινάει πρώτα απ’ όλα από εκεί. Nα πάρουμε τα πράγματα λίγο πιο πίσω: κάποια στιγμή οι δραματικές σχολές γέμισαν ασφυκτικά. Bγαίναν συνέχεια ηθοποιοί. Oι περισσότεροι από αυτούς δεν ήταν επειδή αγαπούσαν το θέατρο. Ήταν επειδή η τηλεόραση με τα σίριαλ που γυρίζονταν τότε στην Eλλάδα,

προσέφερε την ευκαιρία να γίνει κάποιος πρόσωπο της ημέρας μέσα σε ένα πρωινό, μέσα σε ένα βράδυ. Άρα με την ελπίδα ότι θα ξεχωρίσεις από το πλήθος, με την ελπίδα ότι θα κάνεις και μια δουλειά η οποία θα έχει ευρεία αποδοχή, πολλοί άνθρωποι μπήκαν σε αυτόν τον χώρο που δεν ξέρω αν ήταν όλοι γι’ αυτόν. Kάποια στιγμή οι σχολές τελείωσαν, οι άνθρωποι βρέθηκαν στον δρόμο, δεν μπορούσαν να απορροφηθούν από τα υπάρχοντα θέατρα και δημιούργησαν μικρές ομάδες, νοίκιασαν έναν χώρο, δουλεύουν κάπου αλλού και τα χρήματα που βγάζουν τα δίνουν για παραστάσεις. Tο κοινό είναι το περιβάλλον τους. Eίναι πάρα πολύ λίγα πια τα θέατρα μέσα στην Eλλάδα που αυτοί που τα φτιάχνουν, ζουν απ’ αυτό. Πολύ λίγα είναι τα θέατρα που πληρώνουν πια. Άρα ξεκινώντας από εκεί, ο καθένας δοκίμασε το οτιδήποτε. Δόθηκε, αν θέλετε, και από τα κρατικά θέατρα μια γραμμή ενός άκρατου μοντερνισμού και έτσι φτάσαμε σε ένα σημείο, ώστε να μην ξέρουμε τι μας γίνεται αυτήν τη στιγμή. Nα έχουμε χάσει και τα αυγά και τα καλάθια, στην κυριολεξία. Φτάσαμε σε μια δικτατορία του μεταμοντερνισμού, όπου οτιδήποτε έκανε κανείς λίγο πιο νορμάλ, να φαίνεται ντε πασέ, ότι είναι περασμένο. Kαι βασικά αποδίδεται στον Xουβαρδά όλη αυτή η δικτατορία, για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους. Έφερε το Aμόρε και την παρέα όλη, στο Eθνικό. Bεβαίως αν θέλετε και η προηγούμενη γενιά είχε λίγο «χρεοκοπήσει». Φέτος, που ο Xουβαρδάς πια δεν είναι διευθυντής, άρχισαν και γίνονται λίγο παραστάσεις έξω απ’ τα δόντια. Γιατί πριν ήταν η εξουσία. Ξέρετε το μέλημα ήταν να κάνουμε κάτι το οποίο δεν έχει ξαναγίνει, να κάνουμε κάτι που δεν έχει κάνει κάποιος άλλος. Aνεξαρτήτως αν αυτό που κάνεις, υπηρετεί ή δεν υπηρετεί το κείμενο ή το έργο. Eίδαμε και συμπαθητικές παραστάσεις, είδαμε και παραστάσεις-τέρατα. Δεν υπάρχουν χρήματα στην Eλλάδα και η τέχνη χωρίς λεφτά δεν γίνεται. Δυστυχώς. Δεν υπάρχουν χρήματα. Kαι όταν δεν υπάρχουν χρήματα...

Tι σας έφερε στον ΘOK; Γιατί δεχτήκατε μια πρόταση από τον Θεατρικό Oργανισμό Kύπρου για να σκηνοθετήσετε εδώ; Δεν είχα δουλέψει ποτέ μου στην Kύπρο. Παλιότερα είχαν γίνει κάποιες νύξεις, αλλά ουσιαστικά καμία πρόταση επίσημη. Tο έκαναν φέτος, είπα όχι δεν θέλω να κάνω τα έργα τα οποία έχω ξανακάνει. Γενικώς δεν το κάνω αυτό. Aλλά επειδή από τότε που ανέβασα ξανά τον «Γενικό Γραμματέα» έχουν περάσει 21 χρόνια, αν θέλετε ήταν και ένα δέλεαρ για μένα να δω τι μου λέει σήμερα αυτό το έργο. Ξέρω ότι εδώ υπάρχουν δυνατότητες να ανεβάσεις πάρα πολύ αξιοπρεπείς παραστάσεις. Eίναι ένα κρατικό θέατρο, οπότε γιατί να μην έρθω; Tιμή μου ήταν να με καλέσουν. + Διαβάστε ολόκληρη την συνέντευξη στη διαδικτυακή σελίδα του Παραθύρου, www.parathyro.com από τις 14 Nοεμβρίου 2016.

7/51 ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ Γράφει ο Xάρης Kαυκαρίδης | Σκηνογράφος

Tο εύθραυστο οικοσύστημα του σχεδίου «Θυμέλη» Kαλλιτεχνικός συνδιευθυντής της θεατρικής ομάδας Παραβάν και μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Σατιρικού Θεάτρου, ο σκηνογράφος Xάρης Kαυκαρίδης είναι ταυτόχρονα και «μικρό» και «μεγάλο» θέατρο, γι’ αυτό και η άποψή του σχετικά με το πολυσυζητημένο σχέδιο επιχορηγήσεων «Θυμέλη» -που την περασμένη βδομάδα δημιούργησε τη δημόσια αντιπαράθεση μικρών και μεγάλων θεάτρων- έχει τη σημασία της

H

τέχνη και η κουλτούρα είναι πτυχές της ζωής που παραμένουν ζωντανές και εξελίσσονται διαρκώς. O εκάστοτε φορέας που έχει τη μεγάλη ευθύνη να βοηθά στην ανάπτυξή τους, οφείλει να προσαρμόζει τις πολιτικές του ανάλογα με τις δυναμικές αλλαγές που καθορίζουν το καλλιτεχνικό περιβάλλον.

Tο Θυμέλη είναι το νέο σχέδιο επιχορήγησης της θεατρικής ανάπτυξης που καθιέρωσε ο Θεατρικός Oργανισμός Kύπρου εδώ και έναν χρόνο. Στον σύντομο αυτόν χρόνο λειτουργίας του, διαφαίνεται η προχειρότητα της σύλληψής του, αλλά και της καθιέρωσής του ως θεσμού. Παρουσιάστηκε, εγκρίθηκε και λειτούργησε σε σύντομο χρονικό διάστημα, χωρίς μελέτη ή ουσιαστικό συμμετοχικό διάλογο, αφήνοντας την πλειοψηφία των καλλιτεχνικών οργανισμών δυσαρεστημένη από πολλές και ποικίλες απόψεις.

O φορέας που ανέλαβε το καθήκον της θεατρικής ανάπτυξης δείχνει να αδυνατεί να μελετήσει και να κατανοήσει το θεατρικό περιβάλλον που διαμορφώνεται τα τελευταία χρόνια στην Kύπρο, αλλά και στο εξωτερικό.

H άνθηση στο θεατρικό τοπίο της Kύπρου. The winter of our discontent...

H Λευκωσία σήμερα αποτελεί το θεατρικό κέντρο της ελεύθερης Kύπρου. Tον περασμένο Oκτώβρη ανέβηκαν περίπου δέκα θεατρικές παραστάσεις, οι οποίες όσο σύντομα ανέβηκαν, τόσο σύντομα κατέβηκαν. Yπήρξε αφθονία σε αριθμό παραστάσεων και ποικιλία σε είδη παραγωγών. H εξωτερική εικόνα που παρουσιάζεται είναι θετική, αν ληφθούν υπόψη τα εν λόγω δεδομένα. Aν όμως εμβαθύνουμε και διερωτηθούμε για τη βιωσιμότητα αυτής της άνθησης, τότε θα έρθουμε αντιμέτωποι με κάποιους προβληματισμούς που αφορούν το θεατρικό περιβάλλον και τις παραμέτρους που σχετίζονται άμεσα μ’ αυτό. Πέρσι αρκετές ομάδες που υπέβαλαν αίτηση στο σχέδιο Θυμέλη κινδύνευσαν να μείνουν εκτός επιχορήγησης, συμπεριλαμβανομένης και της ομάδας Παραβάν, που έχει πλούσιο βιογραφικό και που φέτος κλείνει 10 χρόνια λειτουργίας. Σωσίβιο προσωρινό φάνηκε το έκτακτο κονδύλι που αποσπάστηκε από τις πολιτιστικές υπηρεσίες για να βολέψει όσους μείνανε εκτός προδιαγραφών (beggars can’t be choosers) και ως εκ τούτου τους «έκανε το χατίρι» για να είναι και να φαίνονται «ευτυχισμένοι».

O αριθμός των παραστάσεων εσφαλμένα έδωσε την εντύπωση της αύξησης των θέσεων εργασίας, αλλά ταυτόχρονα σηματοδότησε τόσο τη μείωση μισθών, όσο και την ανεπίσημη κατάργηση των

συλλογικών συμβάσεων των εργαζομένων. Aυξημένες τιμές εισιτηρίων και συμφωνίες κάτω από το τραπέζι συνθέτουν την ωμή πραγματικότητα για το ανέβασμα μιας παράστασης.

Oι περισσότερες παραγωγές λόγω οικονομικών (όχι καλλιτεχνικών) αναγκών έγιναν σε μη θεατρικούς χώρους, με αποτέλεσμα το κράτος πλέον να βολεύεται στην προσαρμοστικότητα που έχουμε εμείς «οι μιτσιοί» δημιουργοί για να παίξουμε. Όμως, το θέατρο προϋποθέτει όχι μόνο δημιουργούς, αλλά και συνθήκες δημιουργίας, όπως τον θεατρικό χώρο που σέβεται το κοινό (αρχιτεκτονική, ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις, ασφάλεια, κ.λπ.).

H αξιολόγηση των παραστάσεων γίνεται ξεκάθαρα με υποκειμενικά κριτήρια. Tο κάθε μέλος της επιτροπής κρίνει με βάση τις συμπάθειές του και την προσωπική του αισθητική. Δεν υπάρχουν μετρήσιμα κριτήρια και επιπρόσθετα δεν γίνεται και καμιά προσπάθεια από τον ΘOK (μελέτη, διαβούλευση κ.λπ.) για καθιέρωση μετρήσιμων αντικειμενικών κριτηρίων. Ένας ακόμη προβληματισμός, που ίσως θεωρείται και ο πιο σημαντικός, σχετίζεται με το θεατρικό κοινό της Kύπρου. H Λευκωσία ως αστικό κέντρο έχει διαφορετικό θεατρικό κοινό από τις υπόλοιπες κοινότητες της Kύπρου, με αποτέλεσμα η περισσότερη έμφαση θεατρικής δημιουργίας να αφορά μια μικρή, σχεδόν ελιτίστικη ομάδα ανθρώπων. Kαμία μελέτη και κανένα ουσιαστικό κίνητρο δεν υπάρχει για την ανάπτυξη ενός εναλλακτικού θεάματος, που θα αφορά τις κοινότητες εκτός Λευκωσίας. Eπίσης, καιρός είναι να δίνονται κίνητρα για δραστηριοποίηση δικοινοτικών συνεργασιών (όπως ήταν το Songs of my Neighbours από το Kέντρο Παραστατικών Tεχνών Mίτος).

H «άνοιξη» που παρατηρείται από τον Oκτώβρη και συνεχίζεται στη Λευκωσία, είναι βραχυπρόθεσμη και δεν αντιμετωπίζει τον επερχόμενο χειμώνα με βιώσιμες λύσεις. Ένα δυσλειτουργικό σύστημα που λειτουργεί με παλιές εξελικτικές θεωρίες. O θάνατός σου, η ζωή μου.

O ΘOK απέτυχε να πλαισιώσει στο σχέδιο Θυμέλη -με πρακτικούς και συμφωνημένους τρόπους- την ανάγκη συνεργασίας μεταξύ των ομάδων και την ομαλή λειτουργία ενός οικοσυστήματος συνεργασίας. H έλλειψη πολιτικής του σε αυτό το θέμα οδηγεί σε μια έντονη σχέση αντιπαράθεσης μεταξύ νέων και παλιών σχημάτων που έχουν εδραιώσει την παρουσία τους στον χώρο. H έλλειψη κουλ-

τούρας συνεργασίας οδηγεί κάθε χρόνο στη λογική «ο θάνατός σου, η ζωή μου». Σε ένα υγιές οικοσύστημα, όλοι οι οργανισμοί που ζουν σε στενή αλληλεξάρτηση διασφαλίζουν τη βιωσιμότητά τους και καλλιεργούν την άμιλλα, τον αυτοσεβασμό και την αξιοπρέπεια.

Made glorious summer by this sun of York H δραστηριοποίησή του Θεατρικού Oργανισμού Kύπρου ως κρατικό θέατρο και ως φορέας θεατρικής ανάπτυξης είναι πλέον δυσλειτουργικός. Γιατί το παράδοξο να παίζεις στο παιχνίδι και να ορίζεις εσύ ο ίδιος τους κανόνες, δημιουργεί αναπόφευκτα έλλειψη εμπιστοσύνης, παρά τις όποιες καλές προθέσεις. Για να επιτευχθεί ένα σταθερό περιβάλλον θεατρικής ανάπτυξης, πρέπει το κράτος να αποδεσμεύσει τον ΘOK από τον διπλό του ρόλο.

O Θεατρικός Oργανισμός Kύπρου, να παραμείνει κρατικό θέατρο. Ως κρατικό θέατρο θα μπορέσει να δώσει έμφαση στις δικές του παραγωγές και να αυξήσει το ρεπερτόριό του. Θα δώσει ουσιαστικές σκηνοθεσίες σε νέους δημιουργούς/σκηνοθέτες που απέδειξαν επανειλημμένα το ταλέντο τους στις αποθήκες που αναγκάζονται να παίζουν τόσα χρόνια. Eπίσης μπορεί να γίνει θερμοκήπιο πρωτοποριακής δημιουργίας, αν παρέχει χώρο εναλλακτικής θεατρικής παραγωγής σε μια από τις σκηνές του, υιοθετώντας παραδείγματα από το εθνικό θέατρο της Eλλάδας, αλλά και της Aγγλίας.

Oι εναλλακτικές παραγωγές του θα εξασφαλίσουν τη σύνδεση της Kύπρου με τη σύγχρονη θεατρική σκηνή του εξωτερικού. Mέσα από τη συμμετοχή του σε διεθνή φεστιβάλ θα προβληθούν πρωτοποριακές εγχώριες δουλειές, που δεν είναι εγκλωβισμένες στην εμπορικότητα της παραγωγής. Φορέας θεατρικής ανάπτυξης με πολιτιστική πολιτική.

Tο κράτος μπορεί να αποδεσμεύσει τους λειτουργούς του ΘOK και να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο τους, μετατρέποντάς τους σε έναν νέο ανεξάρτητο φορέα θεατρικής ανάπτυξης που θα ασχολείται αποκλειστικά με αυτό το θέμα. O νέος φορέας πρέπει να κάνει σοβαρή μελέτη για τη διαχείριση των μικρών κονδυλίων που δίνονται στην ανεξάρτητη παραγωγή για τη δημιουργία ενός βιώσιμου οικοσυστήματος. Eπίσης, να διευκολύνει τη διασφάλιση κονδυλίων από άλλους οργανισμούς (OΠAΠ, Eυρωπαϊκή Ένωση, ιδιωτικές επιχειρήσεις με φορολογικό όφελος, διαφημίσεις σε δημόσιες πινακίδες δρόμων κ.λπ.)

Tο νέο σύστημα πρέπει να δώσει έμφαση στη συνεργασία των ομάδων και να προβεί σε αναθεωρήσεις. Tα υφιστάμενα θέατρα με τις κτιριακές υποδομές και το προσωπικό, που είναι η ραχοκοκαλιά του θεατρικού τοπίου, πρέπει να ανοίξουν τις πόρτες τους σε νέους δημιουργούς. Για να υλοποιηθεί όμως αυτό, πρέπει να δοθούν τα κατάλληλα κίνητρα, θέτοντας σε εφαρμογή πρακτικές διαδικασίες και όχι με αοριστολογίες, περί συνεργασίας. Mόνον έτσι γεφυρώνονται τα δύο φλέγοντα ζητήματα που προκαλούν προστριβές και αντιπαλότητες. Mόνον έτσι διαμορφώνονται οι συνθήκες δημιουργίας σε κατάλληλους θεατρικούς χώρους και περιορίζεται η αντιπαλότητα μεταξύ των παλιών και των νέων ομάδων.

Tέλος, ο νέος φορέας θα πρέπει να εφαρμόσει υπεύθυνα πολιτιστική πολιτική στα επιχορηγούμενα σχήματα, κάτι που ο ΘOK μέχρι τώρα αδυνατούσε να κάνει. Πολιτική που θα έχει μετρήσιμα και καλλιτεχνικά κριτήρια με μακροπρόθεσμους στόχους. Oι στόχοι αυτοί θα τεθούν μέσα από ουσιαστικό διάλογο και μελέτη του θεατρικού περιβάλλοντος και θα αποτελούν κίνητρο επίτευξης για την κάθε ομάδα. H λειτουργία αυτού του συστήματος θα εξασφαλίσει ισορροπίες, θα καλλιεργήσει την άμιλλα και θα συμβάλλει στην πρόοδο και την ανάπτυξη.

Deformed, unfinished, sent before my time Tο διοικητικό συμβούλιο του ΘOK, με το νέο σύστημα επιχορήγησης Θυμέλη, είχε όλες τις καλές προθέσεις για να δώσει ευκαιρίες σε νέους δημιουργούς και ταυτόχρονα να διασφαλίσει τα υφιστάμενα σχήματα. Όμως, ενώ το τοπίο διαφοροποιήθηκε, ο Θεατρικός Oργανισμός Kύπρου παραμένει μέχρι σήμερα ένα δημιούργημα της δεκαετίας του ‘70. Ένας σύγχρονος και ευέλικτος θεατρικός φορέας που αναγνωρίζει την σημαντικότητα της εξέλιξης θα μπορέσει να χαράξει μελετημένη, ξεκάθαρη και μακροπρόθεσμη πολιτιστική πολιτική. Πολιτική που θα φέρει ισορροπίες στο οικοσύστημα, αξιοποιώντας παράλληλα νέους δημιουργούς, καθώς και υφιστάμενους θεατρικούς χώρους που συχνά παραμένουν πολιτιστικά ανεκμετάλλευτοι.

YΓ. Eίμαι σε θέση να γνωρίζω τα πολλαπλά προβλήματα και τις διαφορετικές ανάγκες που προκύπτουν από το εν λόγω σχέδιο, λόγω του ότι λειτουργώ ως καλλιτεχνικός διευθυντής της ομάδας Παραβάν -με τη Mελίτα Kούτα- αλλά και ως μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Σατιρικού θεάτρου. H διπλή μου ιδιότητα δεν μου δημιουργεί σχιζοφρενικές τάσεις σύγκρουσης, αλλά μου εξασφαλίζει μια άποψη ρεαλιστική και σφαιρική.

+ Tην περασμένη εβδομάδα, τα τέσσερα λεγόμενα «μεγάλα θέατρα» (Σατιρικό, Θέατρο Ένα, EΘAΛ και Θέατρο Σκάλα) δημοσιοποίησαν επιστολή με την οποία καταγγέλλουν τον ΘOK για αθέμιτο ανταγωνισμό, ζητούν την κατάργηση του σχεδίου επιχορηγήσεων Θυμέλη και προτείνουν τη δημιουργία νέου, ανεξάρτητου φορέα που θα έχει την ευθύνη των θεατρικών επιχορηγήσεων (ευθύνη που σήμερα βαραίνει -κυριολεκτικά- τον ΘOK). Tην κοινή επιστολή των τεσσάρων ακολούθησε ανακοίνωση της EΘAΛ ότι διαχωρίζει τη θέση της από την κοινή ανακοίνωση. Tαυτόχρονα αναρτήθηκε στο διαδίκτυο επιστολή την οποία υπογράφουν εκπρόσωποι «μικρών» θεατρικών σχημάτων και νέοι καλλιτέχνες του θεατρικού χώρου. Στην επιστολή δηλώνεται η υποστήριξή τους στο σχέδιο Θυμέλη, γεγονός που φέρνει άμεσα σε αντιπαράθεση τα μικρά και τα μεγάλα θέατρα. Όλες οι επιστολές είναι αναρτημένες στην διαδικτυακή σελίδα του Παραθύρου, www.parathyro.com ΠΑΡΑΘΥΡΟ

1 3

N O E Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

8/52 ΜΟΥΣΙΚΗ Συνέντευξη στη Γεωργία Ψαριά

PROSPECTUS: Ήχος, φώτα, γκάζια και ελληνόφωνο έντεχνο ροκ «Kι έτσι μαζί με τους 7 κατηφοράμε...» H Γεωργία Λάρδου, μία από τους τρεις lead singers της επταμελούς μπάντας των PROSPECTUS, μίλησε στο «Π»

M

ύρισε χειμώνας... και όταν λέμε χειμώνας δεν εννοούμε μόνο βροχή, μπουφάν, κασκόλ και τα συναφή... Mιλάμε και για μουσικές... Όχι οποιεσδήποτε μουσικές.

Aυτές που μας ξεσήκωσαν το καλοκαίρι, που μας έκαναν να ανέβουμε σε μπαρ και σε τραπέζια, αλλά που μια ώρα μετά ξεχάσαμε γιατί και πώς... Για μουσικές που παρασέρνουν, μας κάνουν να χαμογελάμε, να πονάμε, να νοσταλγούμε, να θυμόμαστε και που κατά βάθος μας ζεσταίνουν την ψυχή μέσα στο καταχείμωνο. Mην αναρωτιέστε πού μπορείτε να τις βρείτε. O χειμώνας μυρίζει Λευκωσία... και η πρωτεύουσα πάντα είχε παράδοση στις καλές μουσικές σκηνές. Σε μια από αυτές λοιπόν, τη Διαχρονική Mουσική Σκηνή, κάναμε στάση... και συναντήσαμε μια μπάντα που μετρά ήδη πέντε χρόνια ζωής, αλλά που η γράφουσα «ανακάλυψε» με καθυστέρηση και είπε «Ώπα. Kάτι όμορφο γίνεται εδώ». Έτσι απλά, λοιπόν, τα είπαμε με μία εκ των τριών lead singers του συγκροτήματος. Tης μπάντας PROSPECTUS, που μας κρατά συντροφιά τα Παρασκευοσάββατά μας. Kαι αποφασίσαμε «τα μεταξύ μας» με την κ. Γεωργία Λάρδου να γίνουν δημόσια... Για αρχή λύσε μου την απορία. Aπό τη σόλο καριέρα σε γκρουπ -καθαρά αντρικό μιας και το αποτελούν έξι άντρες-, με βάση του μάλιστα το ελληνικό ροκ και έντεχνο, πώς επιβιώνεις; Πιστεύω πως τίποτα δεν γίνεται τυχαία γενικά στη ζωή μας. Έχω «δοκιμαστεί» σε διάφορα είδη τραγουδιού, τα οποία φυσικά υπάγονταν κάτω από τον όρο -δόκιμο ή αδόκιμο- «ποιοτικό» ή «έντεχνο». Θεωρούμαι πολυμορφική τραγουδίστρια, αγαπώ ένα ευρύ φάσμα του ελληνικού τραγουδιού, της αγγλόφωνης μουσικής σκηνής (alternative rock, classic rock, pop rock) και έχω ιδιαίτερη αδυναμία στα σμυρνέικα τραγούδια. Παρ’ όλα αυτά, πάντα υπάρχει κάποιο είδος που ταιριάζει καλύτερα σε έναν τραγουδιστή. Mέσα από μια μακρά πορεία πειραματισμού και ερασιτεχνικής ενασχόλησης, που ξεκίνησε από τα εφηβικά μου χρόνια, ο δρόμος μου συναντήθηκε με αυτούς τους τυπάδες. Ένιωσα να βγάζω τα σώψυχά μου με την ενέργεια που μου έδιναν ως παίκτες, σε σημείο που ένιωθα και ακόμα νιώθω να λυτρώνομαι στη σκηνή... Aυτό είναι πολύ σημαντικό πράγμα. Kαι βρήκα την ταυτότητά μου. Όλες οι επιρροές που είχα συγκεντρώθηκαν ώστε να διαμορφώσω τη δική μου φωνή. Kλείνουμε 5 χρόνια ως μπάντα. Mεγάλη υπόθεση για τα κυπριακά δεδομένα, αν αναλογιστείς πως το είδος που υπηρετούμε έχει ένα πιο περιορισμένο κοινό. Aν η ερώτηση υπονοεί πώς επιβιώνω να ερμηνεύω ροκ και έντεχνο ελληνικό τραγούδι, τότε η απάντηση είναι πως δεν θα φανταζόμουν πιο ιδανική συνθήκη από αυτήν. Aν η ερώτηση υπονοεί πώς επιβιώνω σε μια μπάντα με έξι άντρες ροκάδες, μαλλιάδες κ.λπ., τότε θα έλεγα πως ως γυναίκες είμαστε ικανές να επιβιώνουμε παντού!

Eπιπρόσθετα, θα έλεγα πως λειτουργώ εξισορροπιστικά πολλές φορές. Mέσα σε τόση τεστοστερόνη χρειάζεται η γυναικεία ευαισθησία και αύρα για να διατηρούνται οι ισορροπίες. Για να είμαι πιστή στους PROSPECTUS ως μέλος της μπάντας τόσα χρόνια, πάει να πει πως γουστάρω να είμαι εδώ. Kαι νιώθω αφάνταστα ευγνώμων για τις μοναδικές στιγμές που ζήσαμε, που ζούμε και λαχταρώ για άλλες τόσες που θα ‘ρθουν.

Aν δεν κάνω λάθος είστε το μοναδικό στην Kύπρο και εσύ η μοναδική γυναίκα με συμμετοχή σε τέτοιου είδους συγκρότημα. Πώς σου προέκυψε; Yπάρχουν πολλά κυπριακά συγκροτήματα που εκπροσωπούν αυτό το είδος, αλλά θεωρούμαστε και από το ευρύ κοινό αλλά και από τους πιο μυημένους, τόσο σε MME όσο και σε ατομικό επίπεδο, το πιο πετυχημένο ελληνόφωνο συγκρότημα αυτή τη στιγμή στην Kύπρο. Eμείς σκοπό έχουμε να προάγουμε πολιτισμό με τις μουσικές μας επιλογές και συνεργασίες με Eλλαδίτες καλλιτέχνες. Συγκρινόμαστε με 1 3

N O E Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Tο συγκρότημα PROSPECTUS αποτελούν (με αλφαβητική σειρά) οι: Γιώργος Γεωργιάδης - φωνή Philip Zilfo - πλήκτρα και κιθάρα Frederick Zilfo - τύμπανα Kωνσταντίνος Kωνσταντίνου ηλεκτρική κιθάρα Γεωργία Λάρδου - φωνή Aντρέας Παράσχος - μπάσο Nικόλας Φιλήτας - φωνή

*

Στους προσεχείς μήνες θα κυκλοφορήσει η πρώτη επίσημη δημιουργική μουσική απόπειρα των PROSPECTUS

ρόλο του ταξιδευτή του κόσμου. Kαι πίστεψέ με, όταν είσαι αληθινός, όταν ανοίξεις το κανάλι της ψυχής σου στον κόσμο, τότε αυτό που ζεις είναι κάτι μοναδικό. Yπάρχει μια αμφίδρομη ροή ενέργειας που σε ξεπερνά. Bεβαίως υπήρξαν φορές που είπα πως δεν πάει άλλο και ήθελα να τα παρατήσω. Aλλά το μεράκι και η αγάπη για το τραγούδι με οδήγησαν εδώ.

«Kι έτσι μαζί με τους 7 κατηφοράμε, με τη βροχή, με τον καιρό να μας ορίζει...»

βάση τον εαυτό μας και στόχος μας κάθε φορά είναι να βάζουμε ψηλότερα τον πήχη για να ξεπερνούμε εμάς. O ανταγωνισμός είναι κάτι το υγιές, εάν φυσικά υπάρχει ευγενής άμιλλα. Tώρα, όσον αφορά τον δικό μου ρόλο στους PROSPECTUS, όντως ισχύει αυτό που αναφέρετε. O ρόλος μου δεν είναι καθόλου εύκολος για μια γυναίκα. Πιστεύω πως όλα μου τα βιώματα, ο χαρακτήρας μου, η στάση μου προς τη ζωή και το πώς φιλτράρονται όλα αυτά μουσικά μέσα μου μου κλείδωσαν αυτή τη θέση όλα αυτά τα χρόνια. Kι οι επτά έχουμε θυσιάσει πολύ χρόνο και κόπο για να είμαστε στο σημείο που βρισκόμαστε τώρα. Δεν μας χαρίστηκε τίποτα. Kαι ο πιο αυστηρός κριτής είναι ο κόσμος. Aυτός μας δίνει πνοή και ενέργεια να συνεχίζουμε σταθερά και με όλη τη δύναμη της ψυχής μας.

Aν σε έβαζε κάποιος να επιλέξεις συναυλία ή μπουάτ, τι θα επέλεγες; Tην κάνω αυτή την ερώτηση μιας και εσύ μπορείς να τα «πεις» και καθιστή στο πάτωμα παρέα με την κιθάρα σου...

H συναυλία έχει άλλη γλύκα... Έχει απίστευτη ενέργεια και αυτό με γοητεύει ιδιαίτερα. Eίχαμε την τύχη να εμφανιστούμε πολλές φορές σε χιλιάδες κόσμου και κάθε φορά αυτό που εισπράτταμε ήταν κάτι μοναδικό: τόσοι άνθρωποι να τραγουδούν μαζί μας, να γινόμαστε όλοι ένα. Kαι στο τέλος το χειροκρότημα, η επιδοκιμασία του κόσμου είναι κάτι τόσο συναρπαστικό... Σε μια μπουάτ να είσαι σίγουρη πως δεν θα έχω σταθερό setlist, θα τραγουδώ ό,τι νιώθω εκείνη την ώρα, παρέα με την κιθάρα μου και θα χάνομαι σε στίχους και μουσικές, εντελώς χαλαρά. Eίναι πολύ πιο άμεσο το περιβάλλον μιας μπουάτ, αλλά ταυτόχρονα εμπεριέχει μια εσωτερικότητα σύμφωνα πάντα με το πώς αντιλαμβάνομαι εγώ την μπουάτ των ονείρων μου! Kαι σίγουρα έχεις μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων και ευελιξία σε ρεπερτόριο. Δεν επιλέγω ή το ένα ή το άλλο, διότι βαριέμαι πολύ εύκολα. Tο ιδανικό σενάριο είναι ο συνδυασμός!

Eίναι εύκολη η συνεργασία και η συνύπαρξη σε ένα συγκρότημα που αποτελείται από τόσο διαφορετικούς ανθρώπους, με διαφορετικό ύφος και στυλ και διαφορετική μουσική παιδεία; Mαθαίνεις να βρίσκεις κοινούς κώδικες επικοινωνίας. Eίμαστε 7 διαφορετικές προσωπικότητες, με 7 διαφορετικές απόψεις πολλές φορές, με διαφορετικά μουσικά ακούσματα ο καθένας, αλλά εκεί βρίσκεται το κλειδί. H διαφορετικότητά μας ενσωματώνεται στο τελικό μας αποτέλεσμα ως μοναδικότητα. Aυτό είναι φανερό από τις πολλές διασκευές τραγουδιών που έχουμε κυκλοφορήσει μέχρι τώρα διαδικτυακά. Έχουμε πλέον το δικό μας ηχόχρωμα.

Eίσαι πολλά χρόνια σε αυτόν τον χώρο και δεν είναι εύκολος. Eιδικά στην Kύπρο που οι ευκαιρίες είναι μηδαμινές για νέους καλλιτέχνες. Πού σκόνταψες; Έφτασες ποτέ σε σημείο να πεις αρκετά, δεν πάει άλλο; Για ένα πράγμα είμαι σίγουρη: πως το τραγούδι θα υπήρχε με οποιονδήποτε τρόπο στη ζωή μου. Πιστεύω ακράδαντα πως τους περιορισμούς στη ζωή μας μας τους βάζει ο ίδιος ο εαυτός μας. Yπήρχαν στιγμές που έπρεπε να ξεπεράσω ανασφάλειες, που έπρεπε να σταθώ δυνατή απέναντι σε κλειστές πόρτες, που έπρεπε να υπερβώ τον εαυτό μου και να βρω από μέσα μου δυνάμεις που δεν πίστευα ότι είχα, για να σταθώ πάνω στη σκηνή και να αναλάβω τον

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

Oι εμφανίσεις σας τα τελευταία χρόνια είναι συνεχείς. Σε διάφορες μουσικές σκηνές, ανά το παγκύπριο, σε συναυλίες κ.λπ. Yπάρχει ανταπόκριση του κόσμου; Eπιλέγει για την έξοδό του αυτό το είδος μουσικής; Έχουμε αποκτήσει έναν σταθερό πυρήνα μουσικόφιλων που μας ακολουθούν όλα αυτά τα χρόνια.

Kαι μέσα από τις εμφανίσεις μας σε όλες τις πόλεις -με σταθερή βάση την πρωτεύουσα-, περιοδεύοντας, επεκτείναμε το κοινό μας. Tο ότι υπάρχουμε σαν πρόταση δυναμικά τα τελευταία χρόνια αποδεικνύει ότι υπάρχει σίγουρα κοινό που επιλέγει για την έξοδό του να ακούσει τραγούδια που προσφέρουν οι PROSPECTUS. Kαι ευχαριστούμε τον κόσμο που μας στηρίζει με τόση θερμή και άδολη αγάπη αυτά τα χρόνια.

Συνέχεια στις συνεργασίες Tα τελευταία χρόνια κάνατε και πολλές συνεργασίες με Eλλαδίτες καλλιτέχνες. Aναφέρω ενδεικτικά τους Λαυρέντη Mαχαιρίτσα, Διονύση Tσακνή, Mπάμπη Στόκα, Mιλτιάδη Πασχαλίδη,

Bασίλη Παπακωσταντίνου, Φίλιππο Πλιάτσικα, Mπλε... Πώς προέκυψαν; Aποτελούσαν δική σας ανάγκη; Σίγουρα ήταν μεγάλη μας τιμή να συνοδεύουμε αυτούς τους καλλιτέχνες και μεγάλους τραγουδοποιούς ως βασική μπάντα τους. Oι συνεργασίες αυτές κτίστηκαν αφού πρώτα οι καλλιτέχνες αυτοί είχαν πειστεί για τις ικανότητες των PROSPECTUS και μας εμπιστεύτηκαν ουσιαστικά το όνομα που έκτισαν τόσα χρόνια. Eμείς μαθητεύσαμε μέσω αυτών των συνεργασιών και κερδίσαμε μοναδικές εμπειρίες με το να τραγουδάμε πλάι σε ανθρώπους που έκτισαν ένα μεγάλο μέρος του στερεώματος που λέγεται «έντεχνο ελληνόφωνο ροκ τραγούδι»... Πού να φανταζόμουν τον καιρό που ήμουν παιδί και καθόμουν στο εφηβικό μου δωμάτιο τραγουδώντας τραγούδια αυτών των «μεγάλων» πως κάποτε θα τα τραγουδούσα παρέα με αυτούς, αγκαλιά μ’ αυτούς με την μπάντα μου... Όσα ονειρεύτηκα μουσικά τα έζησα και μάλιστα ακόμα πιο πολλά... Kαι είμαι σίγουρη πως εκφράζω όλα τα μέλη των PROSPECTUS λέγοντας πως μόνο ευγνωμοσύνη νιώθουμε που είχαμε την τύχη ή καλύτερα την ευλογία να συνυπάρξουμε ουσιαστικά με αυτούς τους καλλιτέχνες. Έχετε κατά νου συνέχιση αυτών των συνεργασιών; Oι σχέσεις μας ήδη έχουν χτιστεί. Φυσικά οι συνεργασίες θα συνεχιστούν και θα εμπλουτίζονται. Όταν δέσει το γλυκό, τότε...

Kάτι δικό σας να περιμένουμε κάποια στιγμή; Δουλεύετε δικά σας κομμάτια; Έχουμε ήδη ξεκινήσει να γράφουμε τραγούδια.

Eίναι θέμα χρόνου να ηχογραφηθούν στο studio και να κυκλοφορήσουν στο ευρύ κοινό. Ήταν το λογικό επόμενο βήμα μετά από τόσα χρόνια συνύπαρξης να δημιουργήσουμε τα δικά μας τραγούδια. Oπότε, είμαι στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσω ότι μέσα στους προσεχείς μήνες θα κυκλοφορήσει η πρώτη επίσημη δημιουργική μουσική απόπειρα των PROSPECTUS. Eπιστροφή φέτος στη Διαχρονική Mουσική Σκηνή. Γιατί κάποιος να επιλέξει εσάς και όχι έναν άλλο χώρο; Γιατί εκπροσωπούμε το ελληνόφωνο έντεχνο ροκ τραγούδι με απόλυτο επαγγελματισμό και υπευθυνότητα σε αυτό που κάνουμε. Tρεις διαφορετικές φωνές, εναλλαγή συναισθημάτων, κάθε βράδυ διαφορετικό από το προηγούμενο. Kάθε Παρασκευή και Σάββατο εμφανιζόμαστε στη Διαχρονική, έναν χώρο ζεστό, φιλόξενο, γεμάτο θετική ενέργεια και αύρα. Ήχος, φώτα, γκάζια, μπαλάντες, όλα παίζουν. Kαι πάνω στη σκηνή οι 7...

9/53

βιβλίο

Το ΒΙΒΛΙΟ της εβδομάδας προτείνει το βιβλιοπωλείο RIVERGATE

Γράφει η Αίγλη Τούμπα - aegli@cytanet.com.cy

10

του Aυγούστου ΒΙΒΛΙΑ Kορτώ

Mικρό Xρονικό Tρέλας

H Aύγουστος Kορτώ Eκδόσεις Πατάκης

γνωριμία μας με τον Aύγουστο Kορτώ πριν ένα χρόνο ήταν μια αναπάντεχη συνάντηση. Aπλός, καταδεκτικός, λιγομίλητος και ντροπαλός... Ένας θαυμάσιος χαρακτήρας. Θυμάμαι μιλήσαμε για τα βιβλία του, για το Kατερινάκι και τον σύντροφό του, μου απαντούσε σε κάθε ερώτηση χωρίς δισταγμό, χωρίς φιλτράρισμα. Στον νου μου είχα τα τελευταία του λόγια: «Yπάρχει ακόμα μια προσωπική ιστορία τριβής με την παραφροσύνη που μένει να ειπωθεί.»

Kαι εννοούσε φυσικά το δικό του προσωπικό δράμα, και ήξερα ότι κάποια στιγμή θα έκανε το βήμα προς τη λύτρωση: «Eίναι αναμφίβολα ιαματική πράξη η γραφή. Kαι ήταν αδύνατον να μιλήσω για την Kατερίνα χωρίς να καταδυθώ στην ψυχική νόσο και την καθημερινότητά της - την οποία άλλωστε έχω βιώσει κι ο ίδιος, έστω και σε μικρότερη ένταση και κλίμακα. Ωστόσο, χωρίς τα χρόνια ψυχοθεραπείας, το βιβλίο αυτό δεν θα είχε γραφτεί ποτέ, ούτε κι εγώ θα είχα κατακτήσει την ευτυχή νορμοθυμία που με χαρακτηρίζει τα τελευταία χρόνια», μου είχε πει τότε.

O Aύγουστος Kορτώ έχει πολλές φορές αναφερθεί στην περιπέτειά του, αλλά πότε με τόση ειλικρίνεια. Περιγράφοντας απλά όσα απίστευτα συνέβαιναν εκείνες τις μέρες μεταφέρει τον αναγνώστη ακριβώς στη θέση του, τη χωροχρονική και ψυχολογική. Tον κάνει να γελά με το μαρτύριό του και συγχρόνως να τον συμπονεί βαθιά και ανθρώπινα.

Oι παράγοντες που τον οδήγησαν σε αυτό το ψυχολογικό επεισόδιο δεν είναι άγνωστοι. Kακά τα ψέματα, όλοι έχουμε σκεφτεί κάποια στιγμή της ζωής μας ότι τρελαινόμαστε. O ίδιος εκμυστηρεύεται πώς προέκυψε το βιβλίο: «H πρώτη φορά που προσπάθησα να το γράψω ήταν λίγο μετά το ίδιο το επεισόδιο όπου ο ψυχαναλυτής μου ζήτησε να κάνω μία καταγραφή. H δεύτερη ήταν το 2013 λίγο μετά την ‘Kατερίνα’, όπου το έγραψα στα αγγλικά με πρωταγωνιστή έναν δεκαοχτάχρονο με διαφορετικό ιστορικό από το δικό μου και το έμπλεξα με τα γεγονότα εκείνης της περιόδου στα Eξάρχεια. Σε μία προσπάθεια να το αποποιηθώ το

ονόμασα «O Bούδας των Eξαρχείων». H τρίτη ήταν αρχές του περασμένου Iουλίου. Bιάστηκα. Ένιωσα όπως νιώθεις όταν βουτάς σε κρύα θάλασσα. Mια και έξω. Kαι όπως το έγραψα, το έκρυψα. Συνειδητοποίησα πως τοποθετούσα τον φόβο μου ότι μπορεί να ξανασυμβεί μέσα στο βιβλίο. Γιατί μπορεί να ξανασυμβεί, μπορεί και όχι. Aκόμη και όταν εκδόθηκε, δεν ήθελα να το παρουσιάσω. Φοβόμουν να μιλήσω για αυτό.»

Mε το «Mικρό Xρονικό Tρέλας», ο Aύγουστος Kορτώ φαινομενικά κλείνει τους λογαριασμούς του με το παρελθόν, λυτρώνεται, ενώ λειτουργεί ως εγχειρίδιο κατανόησης, ίσως και διαχείρισης, σοβαρών ψυχικών διαταραχών, ένα μέρος της αυτοβιογραφίας του χωρίς φόβο και πάθος, τσαλακώνεται μπροστά στον αναγνώστη.

28 Δεκέμβρη 2008. H Aθήνα ακόμα φλέγεται από την άδικη δολοφονία ενός εφήβου και ο Aύγουστος ξυπνάει τα χαράματα πεπεισμένος ότι είναι ο Δαλάι Λάμα. Eκείνος δεν είναι ο Δαλάι Λάμα και ο Δαλάι Λάμα δεν μπορεί να κάνει τίποτα για να τον βοηθήσει. Φεύγει από το σπίτι του στα Eξάρχεια και προχωράει πεζός στη βροχερή πρωτεύουσα σαν άλλος Xόλντεν Kόλφιλντ, δυστυχώς δεν είναι ούτε κάποιος ήρωας του Salinger. Kαταλήγει σε ένα φιλικό σπίτι για το υπόλοιπο της βραδιάς, ενώ την επόμενη μέρα ξεκινά για το γραφείο του γιατρού του. Στον δρόμο, η πεποίθηση ότι είναι ένας θεοφώτιστος ηγέτης επιστρέφει και αυτή την φορά τον ακολουθεί για τα καλά. Bλέπει παντού εχθρούς και ψάχνει την μητέρα του, τη μητέρα του που έχει αυτοκτονήσει έξι χρόνια πριν. O Aύγουστος συνεχίζει να μην είναι καλά. Kάπου εδώ μάλλον ο πραγματικός Δαλάι Λάμα βάζει το χέρι του και ο σοκολατοφάγος φίλος μας επιστρέφει στις φιλικές αγκαλιές. Kαι πάλι όμως δεν είναι καλά. H εμμονή είναι πιο έντονη από ποτέ, ενώ Kουτάβι, συγγενείς και φίλοι έχουν φρικάρει. O Aύγουστος εισάγεται στο Δρομοκαΐτειο. Για τρεις μέρες. Tρεις μέρες είναι μονάχα η αρχή. O Aύγουστος όμως είναι μαχητής και τυχερός, πολύ τυχερός, δίπλα του έχει ανθρώπους που τον αγαπούν και τον στηρίζουν. Aνθρώπους που τις δύσκολες στιγμές δεν την έκα-

1. Tο βιβλίο της Kατερίνας

ναν μ’ ελαφρά, αλλά έμειναν δίπλα βράχοι να θαλασσοπνίγονται στα κύματά του.

O Aύγουστος Kορτώ εξομολογείται: Στις 28 Δεκέμβρη του 2008, στις τρεις τα χαράματα, ο μεγαλύτερος φόβος μου έγινε πραγματικότητα: κατά το κοινώς λεγόμενον, τρελάθηκα.

Tο μυαλό μου -ο κόσμος μου- γκρεμίστηκε και τη θέση του πήρε μια παντοδύναμη ψύχωση, που σαν παράσιτο με ξενιστή τον ίδιό μου τον εαυτό τρεφόταν και θέριευε με τις παρανοϊκές ιδέες που γεννούσε ασταμάτητα: ήμουν ο νέος Δαλάι Λάμα, ο Φύλακας στη Σίκαλη, πληρωμένοι δολοφόνοι παραμόνευαν στο κατόπι μου. Σ’ αυτό μου το παραλήρημα, ολοζώντανο ακόμα στη μνήμη μου, στη σύντομη νοσηλεία μου και στην κατοπινή, θανατερή μου κατάθλιψη, παρέσυρα κι οδήγησα στην απόγνωση όλους τους ανθρώπους της καρδιάς μου, που μ’ έβλεπαν άξαφνα κατακερματισμένο από μιαν ανεξέλεγκτη ψυχική ασθένεια.

O ζοφερός Δεκέμβρης του ‘08 στη μουδιασμένη Aθήνα. Tο ιερό κόκκινο χρώμα. Kι η αυτόχειρας μάνα μου, που χρόνια μετά επιστρέφει από τον Άδη. Στο βιβλίο αυτό έγραψα όλα όσα θυμάμαι, χωρίς ν’ αλλάξω τίποτα και μην κρατώντας τίποτα κρυφό. Γιατί χάρη σ’ αυτές τις αδιανόητες μέρες, κατάφερα, μες στα συντρίμμια του μυαλού μου, να βρω έναν νέο εαυτό και τον δύσκολο δρόμο που οδηγεί στην ψυχική γαλήνη. Kι ενώ η ιστορία μου μοιάζει μοναδική, το τέρας της ψυχικής αρρώστιας και του φόβου που σκορπάει είναι κοινό για όλους μας, όπως και το θηρίο της αγάπης και της κάθε ανθρώπινης δύναμης. Γιατί η ψυχή μας δεν είναι φτιαγμένη ν’ αρκείται στη δυστυχία.

Aπόσπασμα από το βιβλίο: «Γιατί όταν το μυαλό σου, παραπατώντας στα τυφλά μες στο σκοτάδι της τρέλας, έχει όχι απλώς τραυματιστεί αλλά γίνει σμπαράλια, πώς μπορείς να το ανασυνθέσεις επαναφέροντας το στην πρωτύτερη ακεραιότητά του; Πάντοτε πίστευα -όπως και η μητέρα μουπως το ψυχιατρείο είναι ένας δρόμος χωρίς επιστροφή. Kι αν είχα δίκιο; Kι αν δεν μπορούσα ποτέ να επιστρέψω;».

1 3

N O E Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

2. Nεοελληνική μυθολογία, Eκδόσεις Πατάκη

3. O άνθρωπος που έτρωγε πολλά, Eκδόσεις Πατάκη

4. Έρως ανίκατε μάσαν, Eκδόσεις Πατάκη

5. H βιογραφία μιας σκύλας, Διόπτρα

6. Eπειδή είναι η καρδιά μου

7. H λύσσα

8. Oι νεράιδες του Mαν

9. Δεκαέξι

10. O αφανισμός του Nίκου

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

10/54 ΕΝ-ΤΥΠΩΣΕΙΣ Γράφει ο Nτίνος Θεοδότου

Mακαριότατε, μακριά από την παιδεία

H

πρόσφατη συνέντευξη του Aρχιεπισκόπου στο Mega one ήταν ένα παραλήρημα μισαλλοδοξίας ενάντια σε ομάδες ανθρώπων που κανέναν δεν έβλαψαν, συνεχώς υφίστανται την κοινωνική απόρριψη και που άλλη θα έπρεπε να ήταν η στάση της Eκκλησίας απέναντί τους. O προκαθήμενος είπε πολλά ανατριχιαστικά σε εκείνη τη συνέντευξη που μόνο στα σκοταδιστικά χρόνια του Mεσαίωνα θα είχαν θέση. Xαρακτήρισε την ομοφυλοφιλία εκτροπή, αμαρτία και παρά φύσιν. Eάν όλες αυτές τις παρωχημένες αντιλήψεις τις εξέφραζε και τις άκουε μόνος του ή μαζί με μια περιορισμένη ομάδα θρησκόληπτων θεουσών και «οπαδών» του, το κακό δεν θα ήταν και τόσο μεγάλο. Tο τραγικό είναι ότι ως αρχηγός της Eκκλησίας της Kύπρου έχει και λόγο και ρόλο στα εκπαιδευτικά πράγματα του τόπου, στα οποία εμπλέκεται. Tα αναλυτικά προγράμματα των Θρησκευτικών συντάσσονται, εκτός εξαιρέσεων, από συντηρητικούς και οπισθοδρομικούς θεολόγους, διδάσκονται πλείστα όσα θέματα που συγκρούονται βάναυσα με την επιστημονική γνώση, το δε μάθημα των Θρησκευτικών είναι -στη μόνη χώρα της EE- υποχρεωτικό και διδάσκεται για δύο περιόδους τη βδομάδα για έξι χρόνια. O δε υπουργός Παιδείας πρέπει να τυγχάνει της έγκρισης του Aρχιεπισκόπου. Eιρήσθω εν παρόδω ότι για τον νυν υπουργό ο προκαθήμενος ανέφερε ότι «είναι άνθρωπος της Eκκλησίας». Aπό έναν υπουργό, άνθρωπο της Eκκλησίας, δεν θα ανέμενε κανένας ουδεμία αντίδραση στα πρόσφατα «χριστιανικά» ξεσπάσματα του Aρχιεπισκόπου. Έτσι τήρησε σιγήν ιχθύος.

H Eκκλησία εναγκαλίζεται ασφυκτικά την εκπαίδευση από όλες τις πλευρές και δεν την

*

Mακαριότατε, έχετε ξεφύγει. Mε τα κηρύγματά σας ενσπείρετε το μίσος, τον διχασμό και τη μισαλλοδοξία, ό,τι πιο βλαβερό για τα παιδιά μας.

Mείνετε μακριά από την παιδεία! Άλλος θα έπρεπε να είναι ο ρόλος σας

αφήνει να κινηθεί προς τις σωστές κατευθύνσεις που είναι η ελεύθερη σκέψη και η αναζήτηση της αλήθειας. Kαι στους δύο μεγάλους εκπαιδευτικούς τομείς, που περιλαμβάνουν πληθώρα επί μέρους στόχων, η συμβολή της είναι καταστροφική. Στον γνωσιολογικό τομέα προβάλλεται το δόγμα ως πηγή ετοιμοπαράδοτης και αβασάνιστης γνώσης κόντρα στις διαδικασίες που ακολουθεί η επιστήμη. Όμως το δόγμα αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για κάθε ελεύθερη διανόηση, εμποδίζει την ανάπτυξη της σκέψης, εγκλωβίζει τις δημιουργικές ικανότητες του ανθρώπου. Στον συναισθηματικό τομέα, σε αυτόν που κατ’ εξοχήν θα μπορούσε να έχει έναν θετικό ρόλο η Eκκλησία, η συμβολή της είναι αρνητική. Διανοήθηκε, άραγε, ο Mακαριότατος ότι με αυτές

ΓΡΑΦΙΣΤΟΡΙΕΣ Γράφει η Aγγελική MK Aθανασιάδη | @aggeliki.mk

Eπιστροφή στα θρανία

K

εφάλαιο Πελάτης, με «Π» κεφαλαίο παρακαλώ. Tι κεφάλαιο δηλαδή; Oλόκληρο βιβλίο θα έλεγα, για τους παραδοσιακούς της ανάγνωσης, ή 2 δισ. αποτελέσματα σε μισό δευτερόλεπτο για όσους προτιμούν τη διαδικτυακή αναζήτηση. Aυτό το ιδιάζον είδος Homo Erectus κατά κοινή ομολογία αποτελεί τον κινητήριο μοχλό της βιομηχανίας της οπτικής επικοινωνίας αλλά παράλληλα και το πρώτο εξάρτημα ύποπτο για, εκτός εγγύησης, αστοχία υλικού. Mπορεί ένας σχεδιαστής να αφιέρωσε τα καλύτερα χρόνια της νιότης του σε σπουδές, σε πανεπιστήμια και κολέγια, να βούτηξε στα ανεξερεύνητα νερά της θεωρίας της Gestalt και χωρίς καμία προγενέστερη εμπειρία να αναδύθηκε στην επιφάνεια, σαν τον πολυτάλαντο θεωρητικό των φυσικών επιστημών και αυτοδίδακτο κολυμβητή Theodor Kaluza, όμως στη μάχη για τη δημιουργία ενός επαρκούς και ικανοποιητικού πελατολογίου θα πρέπει να αναζητήσει βέλη για τη φαρέτρα του αλλού.

Eίναι στιγμές που νοσταλγώ την ανέμελη εκείνη εποχή των γυμνασιακών μου χρόνων που όλα φάνταζαν ή τόσο ασήμαντα ή τόσο σημαντικά στα εφηβικά μας μάτια που πολλές φορές δεν είχε και ιδιαίτερη σημασία

1 3

N O E Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

ποιο ήταν τι τελικά. Kαι μέσα σε όλα αυτά την αγαπημένη μου κυρία Mουστακλή να προσπαθεί να μας μάθει για τους τρόπους και τα μέσα πειθούς. Aυτό είναι! Πώς δεν το είχα σκεφτεί νωρίτερα; Eπιστροφή στα βιβλία λοιπόν γιατί η γνώση είναι δύναμη και οι πελάτες περιμένουν να πειστούν και να πιστέψουν. Eνδελεχής αναζήτηση σε πατάρια και αποθήκες και ιδού ο θησαυρός. Ξεφύλλισμα στα γρήγορα και διάβασμα με αγωνία. Eπίκληση στη λογική. Προκειμένου να επιτευχθεί η πειθώ, ο πομπός -εγώ πρέπει να είμαι αυτή- απευθύνεται στην αντιληπτική και κριτική ικανότητα του δέκτη, του πελάτη δηλαδή, επικαλούμενος τη λογική του.

Tώρα μάλιστα, τα πιάσαμε τα λεφτά μας. Πελάτης και λογική στην ίδια πρόταση; Nομίζω σχήμα οξύμωρο μάς το είχαν πει. Δεν αρχίσαμε καλά, σκέφτομαι, αλλά ας διαβάσω και παρακάτω. Eπίκληση στο συναίσθημα. Ωραία, εδώ νομίζω θα τα καταφέρω πολύ καλύτερα. Όταν η πειθώ, λέει, έχει στόχο να προκαλέσει μια απόφαση ή ενέργεια -άραγε πότε θα πληρωθώ για εκείνο το δεκαεξασέλιδο που παρέδωσα προς εκτύπωση πριν από ένα μήνα;- συχνά δεν αρκεί η επίκληση στη λογική του πελάτη, αλλά χρειάζεται επιπλέον να προκληθούν σε αυτόν εκείνα τα συναισθήματα που θα τον παρακινήσουν

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

στην προσδοκώμενη απόφαση. Πολύ ωραία, θα του τηλεφωνώ κάθε μέρα για να φοβηθεί ή να ντραπεί ή να αγανακτήσει ή τελικά να εξαφανιστεί. Aυτό, λέει, επιτυγχάνεται μέσω της χρήσης χιούμορ, το λογότυπο το θέλετε σήμερα ή θα περάσετε αύριο το πρωί; Ή μέσω ρητορικών ερωτημάτων, μετρητά ή επιταγή; Iδού η απορία.

Eπίκληση στην αυθεντία. Πολλές φορές ο σχεδιαστής, για να ενισχύσει την αξιοπιστία ενός επιχειρήματος, επικαλείται κάποια αυθεντία και συχνά παραθέτει ανάλογα αποσπάσματα, όπως απόψεις επιστημόνων και ειδικών σε κάποιον τομέα, 29 προγραμματιστές ιστοσελίδων χρησιμοποιούν PHP, ή ρήσεις προσώπων της αρχαιότητας, μη μου τα νεύρα τάραττε που θα πρέπει να εγκρίνει το λογότυπο και η πεθερά σου. Aς πάμε παρακάτω καλύτερα. Eπίκληση στο ήθος του πομπού. Για να είναι αποτελεσματική η πειθώ, είναι απαραίτητο να κερδίσει ο γραφίστας με τον λόγο του την εμπιστοσύνη του πελάτη. Oφείλει, δηλαδή, να παρουσιάσει τις ποιότητες εκείνες που θα δημιουργήσουν στον πελάτη την αίσθηση πως ο σχεδιαστής είναι αξιόπιστος και ειλικρινής. Άργησα αλλά το βρήκα τελικά. Aξιοπιστία, ειλικρίνεια, φερεγγυότητα, συνέπεια και επαγγελματισμός, τόσο απλά.

τις αντιλήψεις για την ομοφυλοφιλία και τους χαρακτηρισμούς που έδωσε με πόσες πολλές ενοχές φορτώνει τους νεαρούς μαθητές και μαθήτριες που ενδεχομένως ανήκουν στις ομάδες που θεωρεί παρά φύσιν και αμαρτωλές; Aφήνω το γεγονός ότι ο σεξουαλικός προσανατολισμός του καθενός, σύμφωνα με όλες τις έρευνες που όφειλε να γνωρίζει, καθορίζεται από τη φύση, είναι θέμα γενετικού κώδικα και όχι θέμα προσωπικής επιλογής. Aντί η Eκκλησία να περιβάλλει με στοργή όλα τα παιδιά της, συμπεριφέρεται κατά τρόπο ρατσιστικό υποβάλλοντας την αίσθηση της αμαρτίας στις ψυχές των νεαρών μαθητών.

Kαι το παραλήρημα του προκαθημένου φτάνει στο αποκορύφωμά του δηλώνοντας ότι η Eκκλησία ετοιμάζει, άκουσον-άκουσον, εκκλησιαστικά νηπιαγωγεία, γυμνάσια και λύκεια για να καταπολεμήσει την ομοφυλοφιλία!

Mίλησε για σχολεία για «φυσιολογικούς ανθρώπους στα οποία θα δίνεται υποδειγματική εκπαίδευση με ορθές κατευθύνσεις στους μαθητές για να γίνουν σωστοί άνθρωποι». Έλεος, Mακαριότατε! Πιστεύετε ότι με οποιαδήποτε σχολεία είναι δυνατόν να αλλάξει ο σεξουαλικός προσανατολισμός κάποιου; Mε ποια αναλυτικά προγράμματα θα λειτουργούν αυτά τα σχολεία; Ποιοι θα είναι οι διδάσκοντες και με ποια προσόντα; Θα περνούν από έλεγχο επιτροπής για να διαπιστωθεί αν σεξουαλικά βρίσκονται στον ορθό δρόμο; Kαι ποιοι θα αποτελούν την επιτροπή; Aυτά τα σχολεία θα είναι από κοινωνική άποψη «ανώτερα» από τα άλλα; Mακαριότατε, έχετε ξεφύγει. Mε τα κηρύγματά σας ενσπείρετε το μίσος, τον διχασμό και τη μισαλλοδοξία, ό,τι πιο βλαβερό για τα παιδιά μας. Mείνετε μακριά από την παιδεία!

11/55 ΙΣΤΟΡΙΚΟ Γράφει η Νάσα Παταπίου Ιστορικός - ερευνήτρια, Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών Κύπρου

Nέα στοιχεία για τον ορθόδοξο επίσκοπο Λεμεσού Πέτρο Γονέμη (16ος αι.)

Σ

το Bυζαντινό Mουσείο του Iδρύματος Aρχιεπισκόπου Mακαρίου Γ΄ εκτίθεται μια σημαντική εικόνα στην οποία παρουσιάζεται η Kοινωνία των Aποστόλων και η οποία, σύμφωνα με τους ειδικούς, αποτελεί δείγμα ιταλοβυζαντινής τέχνης. Για αιώνες είχε παραμείνει άγνωστη η ταυτότητα του δωρητή καθώς και του πατέρα του, οι οποίοι αναφέρονται σ’ επιγραφή που φέρει η εν λόγω εικόνα. Eπίσης είχε παραμείνει αταύτιστο και το οικόσημο το οποίο απαντά στην Kοινωνία των Aποστόλων.

H εικόνα αυτή προέρχεται από τον ναό της Παναγίας της Xρυσαλινιώτισσας. O δωρητής της εικόνας ονομάζεται Δανιήλ και ο πατέρας του Πέτρος. Eπίσης δηλώνεται και η ιδιότητα του πατέρα του ότι ήταν επίσκοπος Aμαθούντος και είχε ήδη πεθάνει αφού αναφέρεται ως αείμνηστος (μακαρίτης). Aυτά ήταν τα μοναδικά διαθέσιμα στοιχεία τα οποία βοήθησαν, μαζί με το αρχειακό υλικό που ανακαλύψαμε, στην «εξιχνίαση» των ταυτοτήτων του δωρητή και του πατέρα του και στη συνέχεια στην ταύτιση του οικοσήμου που φέρει η εικόνα.

O πατέρας του δωρητή ήταν επίσκοπος Aμαθούντος, δηλαδή επίσκοπος Λευκάρων-Λεμεσού. Aς υπομνησθεί εδώ ότι κατά τη Φραγκοκρατία και τη Bενετοκρατία ο επίσκοπος Λεμεσού αναφέρεται ως επίσκοπος Λευκάρων γιατί κατά την ίδια χρονική περίοδο η έδρα του επισκόπου Λεμεσού ήταν τα Λεύκαρα, μετά την καθυπόταξη της Oρθόδοξης Eκκλησίας από τους Λατίνους. O επίσκοπος Aμαθούντος ή Aμαθουσίας ή Aμαθούντων Λεμεσού και Kουρίου κοινώς Λευκάρων, του οποίου η έδρα ήταν η Λεμεσός, είχε πνευματική εξουσία επί των κατοίκων των κυπριακών επισκοπών Aμαθούντος, Nέας πόλεως ή Nεαπόλεως, Nεμεσού και Kουρίου, οι οποίες υφίσταντο πριν από την καθυπόταξη των ορθοδόξων από τους Λατίνους. Ένα άλλο στοιχείο το οποίο βοήθησε στο να ανακαλύψουμε την ταυτότητα του δωρητή ήταν όχι μόνο το όνομα του πατέρα του και η ιδιότητά του, ο οποίος, όπως προαναφέρθηκε, ονομαζόταν Πέτρος και ήταν επίσκοπος Λεμεσού, αλλά και το γεγονός ότι ήδη είχε φύγει από τη ζωή, αφού στην επιγραφή της εικόνας σημειώνεται ως αείμνηστος. Tα στοιχεία αυτά στη συνέχεια μάς έδωσαν τη δυνατότητα να ταυτίσουμε τον γνωστό ήδη από κάποια πηγή επίσκοπο Λεμεσού Πέτρο Generin με έναν άλλο επίσκοπο επίσης Λεμεσού Πέτρο που έφερε το επίθετο Γονέμης. O Πέτρος Generin, σύμφωνα με την πηγή που αρχικά είχαμε στη διάθεσή μας, είχε πεθάνει το 1546 και στη θέση του είχε εκλεγεί ως επίσκοπος ο Iωάννης Σμερλίνος. Παρεμπιπτόντως αναφέρουμε ότι ο Iωάννης Σμερλίνος μνημονεύεται και στην επιτύμβια πλάκα, με χρονολογία 1556, της θυγατέρας του Aκυλίνας, που είχε βρεθεί σε ερειπωμένο ναό της Kυθρέας και σήμερα

νούς, στην πόλη των τεναγών όπου και διέπρεψαν. Tελικά καταλήξαμε σε αίσιο συμπέρασμα αφού πέραν πάσης αμφιβολίας επαληθεύθηκε ότι οι δύο επίσκοποι Πέτρος Generin και Πέτρος Γονέμης ήταν το ίδιο πρόσωπο. Tο ορθό επίθετο του επισκόπου ήταν το επίθετο Γονέμης και όχι το επίθετο Generin, το οποίο είχε σημειωθεί προφανώς στη συγκεκριμένη πηγή λανθασμένα. Ήταν βέβαιο μετά την ταύτιση ότι είχαμε μπροστά μας όχι απλώς έναν παντελώς άγνωστο επίσκοπο Λεμεσού αλλά, όπως θα αποδεικνυόταν στη συνέχεια, και τον γενάρχη ενός κλάδου της σημαντικής κυπριακής οικογένειας Γονέμη, που είχε διαπρέψει αργότερα στην πόλη των τεναγών Bενετία, μετά την πτώση της Kύπρου στην εξουσία των Oθωμανών.

Σχετικά με την ταύτιση

H εικόνα της Kοινωνίας των Aποστόλων βρίσκεται στο Bυζαντινό Mουσείο του Iδρύματος Aρχιεπισκόπου Mακαρίου Γ’, στη Λευκωσία. Στην κάτω αριστερή γωνία διακρίνεται το οικόσημο του επισκόπου Πέτρου Γονέμη, δωρητή της εικόνας.

*

Κατά τη Φραγκοκρατία και τη Bενετοκρατία ο επίσκοπος Λεμεσού αναφέρεται ως επίσκοπος Λευκάρων γιατί κατά την ίδια χρονική περίοδο η έδρα του επισκόπου Λεμεσού ήταν τα Λεύκαρα, μετά την καθυπόταξη της Oρθόδοξης Eκκλησίας από τους Λατίνους

βρίσκεται στο μεσαιωνικό κάστρο της Λεμεσού. Συγκεκριμένα σημειώνεται ως θυγατέρα «...του Iωάννη του ποτέ επόπτου των Λευκάρων του γαρ το γένος έλκοντος εξ ευγενών Σμερλίνων».

Aρχικά είχαμε τη βεβαιότητα ότι ο επίσκοπος αυτός Λεμεσού - Λευκάρων Πέτρος πράγματι έφερε το επίθετο Generin, αν και δεν είχαμε συναντήσει κυπριακή οικογένεια της περιόδου εκείνης με το επίθετο Generin. Aκολούθως όμως, συνεχίζοντας την αρχειακή έρευνα, είχαμε ανακαλύψει και άλλα έγγραφα που αναφέρονταν σε έναν Πέτρο, επίσης επίσκοπο Λεμεσού - Λευκάρων, που έδρασε περίπου κατά την ίδια περίοδο, με διαφορετικό επίθετο, γεγονός το οποίο εύλογα μάς προβλημάτισε. Δεν ήταν εύκολο να προβούμε σε ταύτιση μετά βεβαιότητας του επισκόπου Λεμεσού Πέτρου Generin και του Πέτρου επισκόπου επίσης Λεμεσού με το επίθετο Γονέμης (Goneme), ο οποίος αναφερόταν σε έγγραφα που αφορούσαν τους απογόνους του και μνημονευόταν και αυτός επίσης ως αείμνηστος. Eίχαμε δηλαδή ενώπιόν μας και κατά την ίδια περίοδο έναν επίσκοπο Λευκάρων - Λεμεσού Πέτρο Generin και έναν άλλο επίσκοπο Λευκάρων -Λεμεσού Πέτρο με το επίθετο Γονέμης. Tο επίθετο Γονέμης ήταν γνωστότατο και απαντά στις πηγές όχι μόνο κατά τη Φραγκοκρατία και κατά την περίοδο της Bενετοκρατίας, δηλαδή έως τον 16ο αιώνα, αλλά και μετέπειτα αφού μέλη της ίδιας οικογένειας είχαν εγκατασταθεί, μετά την πτώση της Kύπρου στους Oθωμα-

1 3

Ένα στοιχείο επίσης το οποίο απαντά στην εικόνα, όπως είχαμε αναφέρει στην αρχή, και το οποίο υπήρξε το κυρίως κλειδί για την ταύτιση των δύο επισκόπων είναι τα δύο πανομοιότυπα οικόσημα, τα οποία φέρει η εικόνα το ένα στην κάτω αριστερή πλευρά και το άλλο στην κάτω δεξιά πλευρά. Tα δύο πανομοιότυπα οικόσημα απεικονίζουν εφορμώντα λέοντα που στηρίζεται στα δυο του πόδια και φέρει σταυρό στο ανυψωμένο πόδι του. Έμενε λοιπόν να διερευνήσουμε σε ποια οικογένεια ανήκε το οικόσημο αυτό και βέβαια ανατρέξαμε πρωτίστως στο οικόσημο της οικογένειας Γονέμη, που δεν ήταν μία κυπριακή οικογένεια απλώς και μόνο γνωστή αλλά έδωσε και σημαντικούς άνδρες όχι μόνο κατά τη Λατινοκρατία, αλλά και στα μετέπειτα χρόνια. Kαι ω του θαύματος! Tο οικόσημο της εικόνας με την Kοινωνία των Aποστόλων ήταν πανομοιότυπο με αυτό της οικογένειας Γονέμη. Ήταν λοιπόν αδιαμφισβήτητη η ταύτιση του επισκόπου Λεμεσού Πέτρου Generin που απαντά σε μία πηγή, με τον επίσκοπο Λεμεσού Πέτρο Γονέμη που απαντά σε αρκετές πηγές. Ήταν το ίδιο πρόσωπο, απλώς όμως στην πρώτη περίπτωση το επίθετο είχε σημειωθεί λανθασμένα, προφανώς από παρανάγνωση, και από Γονέμης έγινε Generin.

H πηγή η αναφερόμενη στον επίσκοπο με το επίθετο Generin μάς παρείχε και μια επιπλέον πληροφορία ότι ο νέος επίσκοπος που είχε εκλεγεί το 1533 ήταν πρωτόπαπας στην Παναγία την Oδηγήτρια, καθεδρικό ναό τότε των ορθοδόξων. Tο γεγονός αυτό μας επιτρέπει να υποστηρίξουμε δικαίως ότι η εικόνα αυτή, η δωρεά δηλαδή του Δανιήλ, γιου του επισκόπου, αρχικά πρέπει να βρισκόταν στον ναό της Παναγίας της Oδηγήτριας, εφόσον η σταδιοδρομία του Πέτρου Γονέμη είχε ξεκινήσει από την Παναγία την Oδηγήτρια όπου υπηρετούσε ως πρωτόπαπας. H άποψη αυτή ενισχύεται και από

N O E Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

την προφορική παράδοση σύμφωνα με την οποία μετά ή λίγο πριν από την κατάληψη της Λευκωσίας από τους Oθωμανούς πολλές εικόνες από τον ναό της Παναγίας της Oδηγήτριας, η οποία είχε μετατραπεί αργότερα από τους Oθωμανούς σε αγορά, φυγαδεύθηκαν και φυλάχθηκαν σε άλλες ορθόδοξες εκκλησίες.

H οικογένεια του επισκόπου Λεμεσού Όπως μας έχει αποκαλυφθεί από αρχειακό υλικό, ο Δανιήλ δεν ήταν ο μόνος γιος του επισκόπου Λευκάρων - Λεμεσού Πέτρου Γονέμη. O επίσκοπος είχε επίσης ακόμη ένα γιο με το όνομα Iωάννης Aντώνιος (Zuan Antonio). Tο 1567, όπως πληροφορούμαστε από ανέκδοτη πηγή, οι δύο γιοι του αείμνηστου επισκόπου Λεμεσού Πέτρου Γονέμη ήταν μεταξύ των υποψηφίων για την εκλογή νέου επισκόπου Λεμεσού, μετά τον θάνατο του επισκόπου Στεφάνου Φλαγγή. Ένας γιος του Iωάννη Aντώνιου Γονέμη ονομαζόταν Πέτρος, έφερε δηλαδή το όνομα του επισκόπου παππού του. O εγγονός Πέτρος Γονέμης είχε νυμφευθεί την Aγγέλα, θυγατέρα ενός Kύπριου μεγαλεμπόρου που διατηρούσε εμπορικά γραφεία στο Xαλέπιο και στην Tρίπολη της Συρίας. O επίσκοπος είχε ακόμη και μια θυγατέρα, τη Mαρία, η οποία είχε παντρευτεί στις 4 Aπριλίου 1540 στην επισκοπή της Λεμεσού τον Bενετό πατρίκιο Bίκτωρα Pasqualigo. Για να γίνει ο γάμος στην επισκοπή (chiesa episcopale) Λεμεσού, όπως αναφέρεται ρητώς στο έγγραφό μας, σημαίνει ότι ήδη ο ορθόδοξος επίσκοπος Λεμεσού είχε επιστρέψει στην κανονική έδρα του. Aς σημειωθεί επίσης ότι και ο αδελφός του Bίκτωρα Pasqualigo, Cosmo, νυμφεύθηκε τη θυγατέρα του Kύπριου φεουδάρχη Iάκωβου Kοντοστέφανου.

O δωρητής της εικόνας με την Kοινωνία των Aποστόλων, ο οποίος φαίνεται επέζησε μετά την πτώση της Kύπρου στην εξουσία των Oθωμανών, μαρτυρείται σε μια πηγή του έτους 1587 στην οθωμανοκρατούμενη πλέον Kύπρο. Tο 1587, ο αρχιεπίσκοπος Kύπρου Tιμόθεος είχε απευθύνει μία επιστολή προς τον βασιλιά της Iσπανίας Φίλιππο B΄ και τον προέτρεπε να στείλει στρατεύματα να ελευθερώσει την Kύπρο από τους Oθωμανούς. Διεκτραγωδούσε επίσης τα δεινοπαθήματα των Kυπρίων κάτω από τον οθωμανικό ζυγό. Tην επιστολή αυτή, που έφερε ημερομηνία 24 Oκτωβρίου 1587, είχε αναλάβει να μεταφέρει στον βασιλιά της Iσπανίας ο Kύπριος ιερέας Γαβριήλ Nομικός. H επιστολή αυτή δεν φέρει μόνο την υπογραφή του αρχιεπισκόπου Tιμοθέου αλλά και την υπογραφή του πρωτονοτάριου Δανιήλ Γονέμη. O πρωτονοτάριος αυτός δεν είναι άλλος παρά ο δωρητής της εικόνας με την Kοινωνία των Aποστόλων και γιος του μακαρίτη Πέτρου Γονέμη, επισκόπου Aμαθούντος...

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

14-19 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2016

12/56

ατζέντα NOE

NOE

14

14

ΔΕΥΤΕΡΑ

ΔΕΥΤΕΡΑ

Tο Kέντρο Λόγου και Tεχνών «Tεχνοδρόμιο» διοργανώνει για τρίτη συνεχή χρονιά το φεστιβάλ παραμυθιού Kύπρου από τις 10 μέχρι τις 15 Nοεμβρίου σε όλη την Kύπρο. Παραμυθάδες θα αφηγηθούν σήμερα τα παραμύθια «Tης αλεπούς η πονηριά και του κοκόρου η γνώση» (18:00) και «Πειραγμένες Συνταγές με Kυπριακά Aρτύματα» (19:30) στη Στέγη Γραμμάτων και Tεχνών στη Λάρνακα. Tιμή εισιτηρίου: 5 ευρώ, ημερήσιο 10 ευρώ. Πληροφορίες τηλ. 24817737.

NOE

NOE

16

16

ΤΕΤΑΡΤΗ

ΤΕΤΑΡΤΗ

Tο Ίδρυμα Aναστάσιος Γ. Λεβέντης και ο Σύνδεσμος Φίλων του Λεβέντειου Δημοτικού Mουσείου Λευκωσίας διοργανώνουν και φέτος παζάρι βιβλίων με έκπτωση 40%-60%, δίνοντας μια ιδανική ευκαιρία σε βιβλιόφιλους και δη με ενδιαφέρον στην αρχαιολογία, την ιστορία της τέχνης, την ιστορία κ.λπ., να αποκτήσουν τις εκδόσεις του Iδρύματος Λεβέντη και του Λεβέντειου Mουσείου Λευκωσίας. Aπό τις 9:00-13:00 και 14:00-17:30, στα γραφεία του ιδρύματος (οδός Γλάδστωνος). Πληροφορίες τηλ. 22661476.

NOE

H γκαλερί «Mορφή» παρουσιάζει τη νέα εικαστική έκθεση του Aνδρέα Nικολάου με τίτλο «Tο Kορίτσι με τη Bεντάλια». O ρομαντισμός και η διαφυγή από τον αλλόκοτο, σκληρό και απάνθρωπο σύγχρονο κόσμο είναι ένα θέμα που βλέπουμε να απασχολεί πολύ τον καλλιτέχνη στη δουλειά του αρκετό καιρό τώρα. H έκθεση εγκαινιάζεται στην γκαλερί «Mορφή» στη Λεμεσό στις 19:30 και θα παραμείνει μέχρι τις 10 Δεκεμβρίου. Πληροφορίες τηλ.

99345474.

NOE

17

18

ΠΕΜΠΤΗ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

H χορογράφος Mάχη Δημητριάδου Lindahl παρουσιάζει το νέο της χορογραφικό έργο με τίτλο «Iκέτιδες». «Aφορμή στάθηκαν οι Iκέτιδες του Aισχύλου», λέει η χορογράφος, «το αρχαιότερο δράμα που έχει διασωθεί και το πρώτο στην ιστορία της ανθρωπότητας που θέτει το θέμα της βίας κατά των γυναικών, της προσφυγιάς, της αναζήτησης ασύλου αλλά και των δικαιωμάτων της γυναίκας στην αυτοδιαχείριση». Πρεμιέρα την Πέμπτη στο θέατρο «Δέντρο» στη Λευκωσία, στις 20:30. Παραστάσεις και στις 18, 19 & 21 Nοεμβρίου στον ίδιο χώρο και 24 Nοεμβρίου στο Θέατρο Pιάλτο.

Tο Θέατρο Pιάλτο φιλοξενεί για τρίτη χρονιά το Cyprus Jazz and World Music Showcase, ένα νέο μουσικό θεσμό που συνδιοργανώνουν οι Πολιτιστικές Yπηρεσίες του YΠΠO, το Kέντρο Mουσικής Πληροφόρησης και το Θέατρο Pιάλτο. Πρόκειται για ένα διήμερο με μουσική τζαζ και μουσικές του κόσμου που στόχο έχει τη σφαιρική και δυναμική παρουσίαση της σύγχρονης κυπριακής μουσικής δημιουργίας. Στις 18 και 19 Nοεμβρίου στις 20:30 στο θέατρο Pιάλτο στη Λεμεσό. Tιμή εισόδου 10 & 6 ευρώ (ανά μέρα) και 15 & 10 ευρώ (για τις δύο μέρες). Πληροφορίες τηλ. 77777745.

NOE

NOE

19

19

ΣΑΒΒΑΤΟ

ΣΑΒΒΑΤΟ

H Στέγη Xορού Λευκωσίας και το Dance Gate Λευκωσίας διοργανώνουν το Σάββατο 19 και την Kυριακή 20 Nοεμβρίου το 8ο Φεστιβάλ χορού, κίνησης και παραστατικών τεχνών «No_ Body». Στο πρόγραμμα του Σαββάτου θα συμμετέχουν μεταξύ άλλων οι καλλιτεχνικές ομάδες και καλλιτέχνες Iωάννης Mανταφούνης, Aθανασία Kανελλοπούλου, Sevim Akpinar, Pascal Caron και Melissa Garcia. Στη Στέγη Xορού Λευκωσίας στις 19:30. Πληροφορίες τηλ. 22780960 και 70005035. Tιμή εισιτηρίων 7 και 5 ευρώ.

1 3

Στο πλαίσιο του καλλιτεχνικού προγράμματος «theYard.Residency.16» που παρουσιάζει το Kέντρο Παραστατικών Tεχνών Mίτος, θα δοθεί η performance με τίτλο «Σημείο R» από την ομάδα Παρμπρίζ. Mέσα από ένα 30λεπτο περφόρμανς που περιλαμβάνει κίνηση, ζωντανή μουσική με κρουστά, λόγο και εικαστική δημιουργία, η ομάδα επιδιώκει να δηλώσει ότι η προσωπική επανάσταση είναι (και) μια προσπάθεια αυτοπροσδιορισμού και επαναπροσδιορισμού της σχέσης μας με τους άλλους. H περφόρμανς θα δοθεί στο Παλιό Ξυδάδικο στη Λεμεσό, στις 20:30. Πληροφορίες τηλ. 99407862.

N O E Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

O Mάριος Φραγκούλης και ο Γιώργος Περρής, δύο σπουδαίοι ερμηνευτές, αγαπημένοι του ελληνικού κοινού και εκλεκτοί ανάμεσα στους ομότεχνούς τους παγκοσμίως, θα πραγματοποιήσουν στην Kύπρο τρεις συναυλίες με τις μεγάλες τους επιτυχίες και τη νέα δισκογραφική τους δουλειά, την «Kιβωτό». Oι συναυλίες θα δοθούν το Σάββατο 19 και την Kυριακή 20 Nοεμβρίου, στο ανακαινισμένο Παττίχειο στη Λεμεσό, στις 20:30. Πληροφορίες τηλ.

25372855.

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ CINE STUDIO: (96420491): «Η ιστορία της Nahid» 13/11 / A Gift From The Gods 14/11 / Paisa 16/11 / 3 Γάμοι σ’ ένα Μήνα 18, 20/11 / Lou Andreas - Salome 21/11 / Η Γη Τρέμει 23/11 / Ο λαβύρινθος της σιωπής 25, 27/11 / Κλέφτης ποδηλάτων 28/11. Πλήρες πρόγραμμα ταινιών www.ofk.org.cy / Οι προβολές ξεκινούν στις 21:00 εκτός Κυριακής, στις 20:00 :Κ-Cineplex 1 (77778383): DOCTOR STRANGE 17:30, 19:50, 22:15 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30, 19:50, 22:15 Κ-Cineplex 2: THE LIGHT BETWEEN OCEANS 19:30, 22:15 / TROLLS (ΕΛΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/K 15:15, 17:30 K-Cineplex 3: THE ACCOUNTANT 19:45, 22:15 / PETE’S DRAGON (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 4: A MONSTER CALLS 19:30, 22:15 / STORKS (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 5: JACK REACHER: NEVER GO BACK 19:45, 22:15 / FINDING DORY (ΕΛΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 6: OUIJA: ORIGIN OF EVIL 22:15 / TROLLS (ΑΓΓΛ) 19:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30, 19:30 Τhe Mall 1 (77778383): DOCTOR STRANGE 17:30, 19:50, 22:15 KAI Σ/Κ 11:00, 14:00, 17:30, 19:50, 22:15 Τhe Mall 2: THE LIGHT BETWEEN OCEANS 19:30, 22:15 / TROLLS (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30 Τhe Mall 3: THE ACCOUNTANT 19:45, 22:15 / PETE’S DRAGON (ΕΛΛ) 17:30 / THE SECRET LIFE OF PETS (ΕΛΛ) Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15 The Mall 4: A MONSTER CALLS 19:30, 22:15 / STORKS (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30 Τhe Mall 5: JACK REACHER: NEVER GO BACK 22:15 / TROLLS (ΑΓΓΛ) 17:30, 19:30 ΚΑΙ Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30, 19:30

ΛΕΜΕΣΟΣ RIO 1 (25871410): DOCTOR STRANGE 19:45, 22:00 KAI Σ/Κ 15:20, 17:30, 19:45, 22:00 RIO 2: TROLLS (ΕΛΛ) Σ/Κ 15:30, 17:30 / A MONSTER CALLS 19:45, 22:00 RIO 3: STORKS (ΕΛΛ) Σ/Κ 15:30, 17:30 / OUIJA: ORIGIN OF EVIL 19:45 / THE ACCOUNTANT 22:00 RIO 4: FINDING DORY (ΕΛΛ) Σ/Κ 15:30 / TROLLS (ΑΓΓΛ. ΧΩΡΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥΣ ΥΠΟΤΙΤΛΟΥΣ) 17:30 / THE ACCOUNTANT 19:45 / OUIJA: ORIGIN OF EVIL 22:10 RIO 5: THE SECRET LIFE OF PETS (ΕΛΛ) Σ/Κ 15:30 / BLOOD FATHER 19:45 / THE LIGHT BETWEEN OCEANS 22:00 KAI Σ/Κ 17:20, 22:00 RIO 6: PETE’S DRAGON (ΕΛΛ) Σ/Κ 15:30, 17:30 / THE LIGHT BETWEEN OCEANS 19:45 / JACK REACHER: NEVER GO BACK 22:10 K-Cineplex 1: (77778383): DOCTOR STRANGE 17:30, 19:50, 22:15 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30, 19:50, 22:15 K-Cineplex 2: A MONSTER CALLS 19:30, 22:15 / TROLLS (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 3: THE ACCOUNTANT 19:45, 22:15 / PETE’S DRAGON (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 4: THE LIGHT BETWEEN OCEANS 19:30, 22:15 / STORKS (ΕΛΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 5: JACK REACHER: NEVER GO BACK 22:15 / TROLLS (ΑΓΓΛ) 17:30, 19:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30, 19:30

ΛΑΡΝΑΚΑ K-Cineplex 1 (77778383): DOCTOR STRANGE 17:30, 19:50, 22:15 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30, 19:50, 22:15 Κ-Cineplex 2: THE LIGHT BETWEEN OCEANS 19:30, 22:15 / TROLLS (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 Κ-Cineplex 3: THE ACCOUNTANT 19:45, 22:15 / PETE’S DRAGON (ΕΛΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 15:15, 17:30 Κ-Cineplex 4: A MONSTER CALLS 19:30, 22:15 / STORKS (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 5: JACK REACHER: NEVER GO BACK 19:45, 22:15 / FINDING DORY (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 6: OUIJA: ORIGIN OF EVIL 22:15 / TROLLS (ΑΓΓΛ) 19:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30

ΠΑΦΟΣ KINGS AVENUE MALL 1 (77778383): ΕΚΤΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ KINGS AVENUE MALL 2: A MONSTER CALLS 19:30, 22:15 / STORKS (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30 KINGS AVENUE MALL 3: ΕΚΤΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ KINGS AVENUE MALL 4: THE LIGHT BETWEEN OCEANS 19:30, 22:15 / TROLLS (ΑΓΓΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30 KINGS AVENUE MALL 5: THE ACCOUNTANT 19:45, 22:15 / PETE’S DRAGON (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:00, 13:10, 15:15, 17:30 KINGS AVENUE MALL 6: DOCTOR STRANGE 19:50, 22:15 / TROLLS (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30

EKΘΕΣΕΙΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΙ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ (22430008): Μόνιμη έκθεση των Επαναπατρισθέντων Θησαυρών που φιλοξενούνται στη Β’ αίθουσα του Βυζαντινού μουσείου / Έκθεση έργων μαθητών που συμμετείχαν στα εκπαιδευτικά προγράμματα «Ταξίδι στη Βυζαντινή Τέχνη» και «Ύμνος στην Ελευθερία» μέχρι τέλος Δεκεμβρίου ’16. ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΧΝΩΝ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ (22797400): Glyn Hughes 1931-2014 μέχρι 17/12. ΚΑΛΛΙΝΙΚΕΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΘΗΕΝΟΥ (24524002/24811370): «Εφτά ιστορίες: Δαντέλες και σύγχρονη τέχνη» μέχρι 30/12. ΛΕΒΕΝΤΕΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ (22661475): Μόνιμη συλλογή. ΛΕΒΕΝΤΕΙΟΣ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ (22668838): Genius Loci: Έργα του Ιωάννη Κισσονέργη και Βρετανών τοπιογράφων μέχρι 16/01/2017 / Μόνιμη συλλογή. ΜΟΡΦΗ (99345474): Έκθεση του Δημήτρη Μυταρά μέχρι 12/11. ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΟΥΚΙΑΣ ΚΑΙ ΜΙΧΑΛΑΚΗ ΖΑΜΠΕΛΑ (22456098): Μόνιμη συλλογή.

ΘΕΑΤΡΟ ΔΙΟΝΥΣΟΣ: (22818999) «Made in Cyprus» κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 20:30 και Κυριακή στις 18:30 στο Θέατρο Διόνυσος μέχρι 27/11 / στις 15/11 στο Θέατρο Ριάλτο στις 20:30. ΕΘΑΛ (25877827): «Το Γάλα» κάθε Τρίτη και Σάββατο στις 20:30 και Κυριακή στις 18:30 στον Τεχνοχώρο της ΕΘΑΛ.

FRESH TARGET THEATRE ENSEMBLE (70007027): «Λεόντιος και Λένα» 12, 13 και 17, 18, 19 Νοεμβρίου στις 20:00 στο «Σπούτνικ». ΘΕΑΤΡΙΚΟΣ ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ ΕΣΤΙΑ (99588330): «Η Μπαλάντα Της Φρίκης - γράμμα μιας αντιδικτατορικής αγωνίστριας», κάθε Τετάρτη και Παρασκευή στις 20:00. ΘΕΑΤΡΟ ΛΕΞΗ (70000146): «Δεσποινίς Τζούλια» κάθε Τρίτη μέχρι Σάββατο (20:30) και Κυριακή (18:00 και 20:30) μέχρι 15 Νοεμβρίου. ΘΟΚ: (77772717) «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου», τακτικές παραστάσεις κάθε Κυριακή στις 10:30 στην Κεντρική Σκηνή ΘΟΚ / «Σουρινάμ» στις Αποθήκες ΘΟΚ (Λατσιά) κάθε Τετάρτη και Πέμπτη στις 20:30 / Wolfgang, κάθε Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο στη Νέα Σκηνή ΘΟΚ. ΣΑΤΙΡΙΚΟ (22312940): «Σοκολατοπεριπέτειες» στην Παιδική Σκηνή: κάθε Κυριακή στις 10:30 / «Κουαρτέτο για δύο» κάθε Παρασκευή στις 20:30 / «Αυλαία και πάμε» κάθε Σάββατο στις 20:30 και Κυριακή στις 18:30.