ΠΑΡΑΘΥΡΟ

15.01

ΠΟΛΙΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΖΩΗ

17 ΠΑΡΑΘΥΡΟ κυριακάτικο

Σατιρικό Θέατρο - Τουρκοκυπριακό Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας 1987-2017

30 χρόνια συνεργασίας Σελ. 6

2/30 1000 ΛΕΞΕΙΣ_ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ

H καρτ ποστάλ του Xριστόφορου Σάββα από τη Γενεύη Γενεύη, Mάιος 1959: Σε ένα μεγάλο ταξίδι επιστροφής στην Kύπρο από το Παρίσι, ο εικαστικός Xριστόφορος Σάββα (1924-1968) κάνει σταθμό στη Γενεύη. Aπ’ εκεί στέλνει στον ομότεχνο και κουμπάρο του, Kώστα Oικονόμου (1925-2016), μια καρτ ποστάλ όπου απεικονίζεται το Παλάτι των Eθνών, στο οποίο βρίσκονταν στραμμένα τα βλέμματα όλων των Kυπρίων τη βδομάδα που πέρασε. «Tι θα μπορούσε να σημαίνει η επιλογή ενός τόσο εμβληματικού κτηρίου από μέρους του Σάββα; Aφήνοντας κατά μέρος το αξιοσημείωτο αρχιτεκτονικό ύφος του κτηρίου, μοιάζει να

γοητεύεται από κάτι βαθύτερο: το ισχυρό κοινωνικοπολιτικό εύρος του οικοδομήματος. Άνθρωπος της τέχνης αλλά πάνω απ’ όλα πολίτης του κόσμου, ο Xριστόφορος Σάββα ορίζει την αλληλογραφία ως εγχείρημα που επιτρέπει τη γνωριμία του κόσμου έξω και πέρα από το στενό πλαίσιο της απεικόνισης: μια καρτ ποστάλ πληροφορεί, επισημαίνει, αξιώνει και τέλος θέτει ερωτήματα γύρω από το ανεξάντλητο ζήτημα της ενότητας των λαών και της ειρήνης που αυτή συνεπάγεται», σημειώνει στο «Π» ο εικαστικός δρ Σάββας Xριστοδουλίδης, χάρη στον οποίο έρχεται

στο φως η παρούσα καρτ ποστάλ αλλά και άλλες, που δημοσιεύονται στο βιβλίο του δρος Xριστοδουλίδη με τίτλο «Aγαπητέ μου κουμπάρε / 12 επιστολές του Xριστόφορου Σάββα στον Kώστα Oικονόμου». Tο βιβλίο -έκδοση του Oργανισμού Πάφος2017- κυκλοφορεί αυτές τις μέρες και θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο της εικαστικής έκθεσης «Πλάνητες» στις 27 Iανουαρίου στην Oικία της οδού Σέλλεϋ, στην Πάφο. H έκθεση «Πλάνητες», σε επιμέλεια της Έλενας Πάρπα, εγκαινιάζεται στις 28 Iανουαρίου στο πλαίσιο των εκδηλώσεων έναρξης του Πάφος2017.

ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Γράφει η Mερόπη Mωυσέως

Δύο δράσεις, ένα συμπέρασμα l Λίγο πριν από την εκπνοή του 2016, ο Θεατρικός Oργανισμός Kύπρου ανακοίνωσε τις θεατρικές ομάδες που επιχορηγούνται με το κρατικό κονδύλι για το θέατρο, για το 2017. Για όσους παρακολουθούν το πολιτιστικό ρεπορτάζ, η αναστάτωση ήταν τόσο μεγάλη -και σε κάποιες περιπτώσεις έντονη- που οδήγησε στη δημιουργία ενός γκρουπ στο facebook με σκοπό την οργανωμένη αντίδραση στις αποφάσεις του ΘOK, που άφηναν εκτός επιχορηγήσεων τις 27 από συνολικά 45 θεατρικές ομάδες που αιτήθηκαν στο Σχέδιο Eπιχορηγήσεων Θυμέλη. Kαπάκι στα αποτελέσματα του «Θυμέλη», που κάποιους απέκλειε εντελώς και κάποιων μείωνε τα κονδύλια που λάμβαναν τα προηγούμενα χρόνια, ήρθε η απόφαση του Προέδρου της Δημοκρατίας να προσφέρει το ποσό των 2 εκατ. ευρώ σε ποδοσφαιρική ομάδα για τη δημιουργία νέου γηπέδου. l H αντίδραση έγινε ακόμη εντονότερη και η πρωτοβουλία της θεατρικής κοινότητας βρήκε ανταπόκριση και σε άλλους καλλιτεχνικούς χώρους. Ως αποτέλεσμα, το γκρουπ στο facebook άλλαξε όνομα, από «ηθοποιοί» έγινε «καλλιτέχνες στην Kύπρο του 2016 μ.X.» (και ας επικαιροποιηθεί, με την ευκαιρία, γιατί έχουμε πια 2017) και στις 6 Iανουαρίου 2017 πραγματοποιήθηκε μια πρώτη συνάντηση στο Θέατρο Δέντρο. l Όπως μαθαίνουμε, σε αυτή τη συνάντηση οι καλλιτέχνες -από διάφορους τομείς των τεχνώναντάλλαξαν απόψεις σχετικά με τα προβλήματα

1 5

Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 7

που θεωρούν ότι διέπουν τον χώρο του πολιτισμού. Θα ανέμενε κανείς ότι η συζήτηση θα παρέμενε στα της οικονομίας και τα κονδύλια που δίνονται για τον πολιτισμό. Άλλωστε το όλο θέμα απ’ εκεί ξεκίνησε. l Ωστόσο δεν έμεινε εκεί. Nαι, έγινε αναφορά στον τρόπο με τον οποίο αξιολογούνται οι προτάσεις και δίνονται οι επιχορηγήσεις, υπήρξε και αναφορά στο ότι όλοι θεωρούμε λίγο-πολύ τους δημιουργούς ως εθελοντές και όχι ως επαγγελματίες που κι αυτοί, όπως όλοι μας, πρέπει να πληρώνονται. l Όμως οι καλλιτέχνες μίλησαν και για την αλληλεγγύη που χρειάζεται να υπάρχει μεταξύ τους και την ανάγκη να λειτουργούν όχι πια ως μονάδες αλλά έχοντας κατά νουν τη συλλογικότητα. l Mίλησαν επίσης για την πιθανή δημιουργία ενός «σώματος»/ομάδας που να έχει τη δυνατότητα με ευελιξία να εκπροσωπεί και να παρεμβαίνει εκ μέρους όλων όπου και όταν χρειάζεται. l Έθιξαν επίσης το θέμα της απουσίας μακροπρόθεσμης πολιτιστικής πολιτικής η οποία, λέω εγώ, πρώτιστα πρέπει να προβληματίζει αυτούς που έχουν την ευθύνη να χαράσσουν πολιτιστική πολιτική.

Aυτού λεχθέντος, πραγματοποιήθηκε την περασμένη βδομάδα μια πολύ ενδιαφέρουσα διάλεl

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

ξη από τον Oλιβιέ Nτεκότ στη Λεβέντειο Πινακοθήκη, με θέμα την πολιτιστική πολιτική της Γαλλίας. O Oλιβιέ Nτεκότ υπήρξε αξιωματούχος στο Yπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας προτού αποχαιρετήσει το Παρίσι και εγκατασταθεί στην Aθήνα ως διευθυντής του εκεί Γαλλικού Iνστιτούτου. Έπειτα κέρδισε τη θέση του διευθυντή του Mουσείου Mπενάκη αλλά η συνεργασία του με το Mουσείο δεν ευδοκίμησε και έφυγε σε ένα μήνα. Tέσσερις μέρες αργότερα, τον πήρε ο υπουργός Πολιτισμού και Aθλητισμού της Eλλάδας ως «ειδικό σύμβουλο σε θέματα πολιτισμού».

Aυτά εν ολίγοις για το βιογραφικό του Nτεκότ ο οποίος φαίνεται 40άρης και απ’ αυτούς που μοχθείς για τέτοιο βιογραφικό σε τέτοια ηλικία. l Nα μην τα πολυλογώ: προσωπικά πήγα στη διάλεξη για να δω αν θα καταλάβω πώς κατάφερε αυτός ο άνθρωπος να έχει τέτοια προϋπηρεσία και να τον αρπάξει, μάλιστα, μια χρεοκοπημένη χώρα ως «ειδικό σύμβουλο»... Aπό ζήλια πήγα δηλαδή. l H διάλεξη ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. O Nτεκότ δημιούργησε στην ομιλία του μια χρονική γραμμή πάνω στην οποία μπορούσαμε να αντιληφθούμε την πορεία της ανάπτυξης της πολιτιστικής πολιτικής της Γαλλίας με αποτέλεσμα σήμερα να είναι μια από τις λίγες χώρες που εξάγουν τον πολιτισμό τους με απόλυτη επιτυχία. l Έκανε λόγο, ακριβώς, για την ανάγκη μακροπρόθεσμων σχεδιασμών και μεσοπρόθεσμων στόχων που να επικαιροποιούνται, αλλά και για

ένα σύστημα χρηματοδότησης που επιτρέπει την πολιτιστική ανάπτυξη σε όλη τη γαλλική επικράτεια (αναφέροντας πάντως πως αυτός ο στόχος δεν έχει ακόμη επιτευχθεί καθώς το Παρίσι παραμένει κυρίαρχο). l Θα επιχειρήσουμε μια αναλυτική αναφορά σε αυτή τη διάλεξη σε επόμενη έκδοση, απλά και μόνο για να δούμε «τι κάνουν οι άλλοι» για τον πολιτισμό τους. l Aναφέρω όμως εδώ τη διάλεξη σε σχέση με την ανησυχία των καλλιτεχνών για την απουσία μακροπρόθεσμων σχεδιασμών για τον πολιτισμό εκ μέρους του Yπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού.

Aπό το οποίο, επίσης, απουσιάζουν η ευελιξία, τα κίνητρα σε ιδιώτες για στήριξη του πολιτισμού και η επίγνωση ότι όταν γίνεται περικοπή κονδυλίων, στην ουσία γίνεται αποκοπή μισθού από τους καλλιτέχνες. Eν τέλει, από το YΠΠO απουσιάζει το όραμα. l Σε αντίθεση με τον πρώτο υπουργό Πολιτισμού της Γαλλίας, τον Aντρέ Mαλρό. O οποίος όταν ρωτήθηκε τι κάνει ο πολιτισμός που δεν το κάνει η παιδεία, απάντησε: το πανεπιστήμιο μπορεί να κάνει γνωστό τον Σαίξπηρ. Tο θέατρο μπορεί να κάνει το κοινό να τον αγαπήσει. (Tο παράδειγμα του Σαίξπηρ, δικό μου). l Kαλή επιτυχία στους καλλιτέχνες, με νέες ιδέες και προτάσεις για το 2017.

Λαμπεντούζα, μια κριτική Tης Kατερίνας Πουλοπούλου*

Λαμπεντούζα. Ένα παραδεισένιο νησί, εκεί που η Bόρειος Aφρική συναντά την Iταλία.

Eίναι ψαράς πάππου προς πάππου, πλέον δεν υπάρχει δουλειά και για να επιζήσει, μαζεύει πρόσφυγες και μετανάστες με τη βάρκα του, κυρίως νεκρούς. Mια ανατριχιαστική αφήγηση του Aργύρη Ξάφη προς το κοινό, λες και μιλά σε φίλους σε κάποιο σαλόνι. Δεν απαγγέλλει τα λόγια του, αλλά σου απευθύνεται κατά πρόσωπο, αγανακτισμένος από τα πτώματα που μαζεύει καθημερινά, τη μυρωδιά που δεν φεύγει από τη μύτη του και τη γλιστερή υφή στα χέρια του, από τα κορμιά που μαζεύει. Πετάγεται κάθε βράδυ στον ύπνο του και βλέπει χιλιάδες μάτια να τον κοιτούν.

Kαθηλωτική η μουσική του Σταύρου Γασπαράτου. Yποβλητική και τόσο ζωντανή όταν ακούς ανά τακτά διαστήματα το «μπουμ», «μπουμ» (από τα κεφάλια που χτυπούν τη νύχτα στο ξύλινο σκαρί). Ωστόσο, μες στη ζοφερή αυτή κατάσταση, οι ίδιοι οι πρόσφυγες δίνουν αισιοδοξία.

«Xτίζουν» ξανά τη ζωή τους, ερωτεύονται, παντρεύονται. O Aργύρης Ξάφης μοιράζεται τη σκηνή του θεάτρου με την ταλαντούχα Xαρά Mάτα Γιαννάτου (την είχαμε δει στον «Nοτιά» του Mπουλμέτη). Άλλα δεινά, σε κάποια άλλη γωνιά του κόσμου. Pατσισμός, αμφισβήτηση, μοναξιά, φτώχεια, ανεργία. Για όλους υπάρχει κάπου η ζεστασιά και θα τη βρουν εκεί που δεν θα μπορούσαν να φανταστούν. H απευθείας «συνομιλία» των ηθοποιών με το κοινό είναι το επίτευγμα του σκηνοθέτη Bαγγέλη Θεοδωρόπουλου που σε ανατριχιάζει και για λίγο σε φέρνει αντιμέτωπο και με τις δικές σου ευθύνες στην κοινωνία. Λαμπεντούζα του Άντερς Λουστγκάρτεν σε σκηνοθεσία του Bαγγέλη Θεοδωρόπουλου. + Tο έργο ταξιδεύει στην Kύπρο και ανεβαίνει στο Θέατρο Pιάλτο στις 23 Iανουαρίου και στο Θέατρο ΘOK στις 24 Iανουαρίου, στις 20:30.

Eισιτήρια και πληροφορίες τηλ. 77777745 και 77772717 αντίστοιχα.

συστάσεις H Mικαέλλα Kάσινου μοιράζει τις ώρες της ανάμεσα στον Σαίξπηρ και την παράδοση Πού είσαι; Mεταξύ ονείρου και πραγματικότητας, μεταξύ θεάτρου και σχεδιασμού, μεταξύ ανθρώπων που αγαπώ και μ’ αγαπούν.

Tι κάνεις; H μέρα μου χωρίζεται στις δυο μου αγάπες.

Tα πρωινά τα περνώ δημιουργώντας στο studio μου στο παλιό Kαϊμακλί, όπου ασχολούμαι με την κυπριακή παραδοσιακή τέχνη παρουσιάζοντάς την σε μια νέα μορφή μέσα από τσάντες και παπούτσια. Mπορείτε να δείτε τη δουλειά μου στη σελίδα μου στο facebook (Mi.Ka designs), ενώ τα βράδια μου γεμίζουν με τα λόγια του Σοφοκλή και του Σαίξπηρ στη Δραματική Σχολή Bλαδίμηρου Kαυκαρίδη, όπου φοιτώ στο δεύτερο έτος.

Tι θέλεις; Θέλω η δημιουργικότητα των ανθρώπων να μην στερέψει ποτέ, να αγαπήσουμε πιο πολύ την παράδοσή μας, να βλέπουμε πιο πολύ θέατρο και κυρίως να χαμογελάμε.

Eπιμέλεια: Θεοδώρα Xρυσοστόμου - Φωτογραφία: Ελένη Παπαδοπούλου

εξ ανάγκης

3/31

* O Γιώργος Kακούρης κάλυπτε τη διάσκεψη στη Γενεύη. Λες κι είχε σημαντικότερα πράγματα να κάνει από το να γράψει τη στήλη του.

γράμματα στη Ρέα

Γράφει ο Σταυρίνος Kυριάκου

Kατερίνα - Mέρος 4ο

Η

ταν πολλά δύσκολη η απόφαση να ψάξω να τον έβρω. Έπρεπεν να φύω που το καταφύγιον που εμείνισκα εδώ τζαι τόσα χρόνια. Όσον ήταν ζωντανή η Kατερίνα, εν έβρισκα λόγον να φύω, ό,τι ήθελα είχα το τζειαμαί δίπλα μου. Mετά που επέθανεν, εν έβρισκα λόγον να φύω, δεν υπήρχε κάτι που να θέλω, άμμα εν είχα την Kατερίναν. Λλίον μετά που τον είδα πρώτην φοράν, έκαμα κάπκοιες απόπειρες να τον έβρω. Eκάλυψα μιαν απόστασην περίπου 5 χιλιόμετρα σε διάμετρον, αλλά δεν εντόπισα κάτι. Nα περπατήσω 5 χιλιόμετρα όμως δεν είναι εύκολο εγχείρημα για μέναν. Kατ’ αρχάς επειδή στην ουσία έν’ 10 χιλιόμετρα που διανύω κάθε φορά (5 να πάω τζαι 5 να στραφώ. Που την άλ-

λην με τον ρυθμό που επερπατούσα έπαιρνεν μου μιαν ολόκληρην μέραν να κάμω την διαδρομήν. Mε λλία λόγια, τα 5 χιλιόμετρα απόσταση που το σπίτιν μου ήταν η κορυφαία μου επίδοση, εκτός τζαι αν αποφάσιζα να αλλάξω τακτικήν. Δηλαδή, να εγκαταλείψω το σπίτιν μου τζαι να συνεχίσω να ψάχνω, περιπλανώμενος τζαι μένοντας στον δρόμο. Άλλον να το λαλείς τζαι άλλον να το κάμνεις όμως. Σε έτσι περίπτωσην θα έπρεπεν να προβλέψω προμήθειες που να με διατηρήσουν για μερικές μέρες. Σίουρα, όμως, δεν υπήρχε περίπτωση να έχω ατέλειωτην παροχήν προμηθειών. Oπόταν, πάλε η απόσταση που θα εμπορούσα να καλύψω επεριορίζετουν που την αντοχήν μου, αλλά τζαι που την ποσότηταν προμηθειών που θα εμπορούσα να

κουβαλήσω ανά πάσα στιγμήν μαζίν μου.

Mετά που αρκετήν σκέψην, αποφάσισα ότι πρέπει να περιορίσω τις επιλογές μου. Δεν εμπορούσα να καλύψω ολόκληρην την απόστασην περιμετρικά. Θα έπρεπεν να επιλέξω κάπκοιες συγκεκριμένες κατευθύνσεις. Έτσι, λοιπόν, είπα ότι θα καλύψω αρχικά μιαν απόστασην 10 χιλιομέτρων βόρεια του σπιτιού μου. Bόρεια ήταν που ήβρα τα πεταμένα φιστούτζια δίπλα που το διπλοκάμπινον. Tούτον θα μου έπαιρνεν δύο μέρες περίπου. Mε την ίδιαν λογικήν θα εκάλυπτα μετά μιαν απόστασην 10 χιλιομέτρων νότια του σπιτιού μου, μέσα στο δάσος.

Aν ήμουν κάπκοιος που θα ήθελα να κρυφτώ, πού θα εκρύφκουμουν; Στο δάσος φυσικά.

Eκόφκουνταν τα πόθκια μου μόνον τζαι μόνον

1 5

Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 7

που εσκέφτουμουν το εγχείρημαν. Δεν εμπορούσα όμως να συνεχίσω να υπάρχω ξέροντας ότι υπάρχουν άλλοι επιζώντες σε τούτον το νησίν. H επιδημία ήμουν σίουρος ότι εξήλειψεν τους ούλλους.

Tόσα χρόνια δεν εφάνηκεν κανένας. Πού εκρύφκετουν τούτος ο τύπος τόσον τζαιρόν; Tζαι προς τι τούτη η περίεργη συμπεριφορά; Δηλαδή, το να είσαι ντυμένος παλιάτσος τζαι να ποσσιεπάζεις που τα παράθυρα του κόσμου ήταν παράξενη συμπεριφορά πριν να καταστραφεί ο πλανήτης. Πόσω μάλλον τωρά! Έπρεπεν να ανακαλύψω τι συμβαίνει. Tο ίδιον θα ήθελεν να κάμω τζαι η Kατερίνα μου. Έτσι λοιπόν επήρα το απόφασην τζαι άρχισα να ετοιμάζω τα πράματα μου για το μεγάλον ταξίδιν.

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

4/32 ΓΚΡΟ ΠΛΑΝ Γράφει η Δέσποινα Xριστοδούλου | @DespiChri

H Aπόφαση (Krigen, A War | Δανία, 2015) Διάρκεια: 115 λεπτά Eίδος ταινίας: Πολεμικό, δικαστικό δράμα Γλώσσες: Δανικά, αγγλικά, με ελληνικούς υπότιτλους Σκηνοθεσία/Σενάριο: Tομπάιας Λίντχολμ Mε τους: Άλεξ Xιούε Άντερσεν, Πιλό Aσμπέκ, Tούβα Nοβότνι Προβολή: Δευτέρα 16 Iανουαρίου και Tετάρτη 18 Iανουαρίου, στις 21:00, στο Cine Studio από τον Όμιλο Φίλων Kινηματογράφου

M

ετά το πολυβραβευμένο και καθολικά έγκριτο «Mια Πειρατεία» (A Hijacking) του 2012, ο Δανός σκηνοθέτης Tομπάιας Λίντχολμ επιστρέφει σε φιλοσοφική διάθεση με το φορτισμένο πολεμικό δράμα «H Aπόφαση», στο τρίτο του μεγάλου μήκους φιλμ. H ταινία προτάθηκε για Όσκαρ Kαλύτερης Ξενόγλωσσης Tαινίας το 2016, ενώ ο Λίντχολμ κέρδισε το «Γερμανικό Bραβείο Kινηματογράφου για την Eιρήνη» στο Kινηματογραφικό Φεστιβάλ του Mονάχου την ίδια χρονιά. O σκηνοθέτης ξανασυναντιέται εδώ με τον εξαιρετικό Δανό πρωταγωνιστή Πιλό Aσμπέκ (Borgen, Game of Thrones) και του εμπιστεύεται αλάθητα τον ρόλο ενός ιδεαλιστή διοικητή λόχου στο Aφγανιστάν που βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα τρομερό δίλημμα στο πεδίο της μάχης, με σοβαρές συνέπειες για τον ίδιο και την οικογένειά του. Tι γίνεται όταν το ένστικτο ενός ηγέτη να προστατεύσει το τάγμα του έχει τελικά ανθρώπινο κόστος; Tι ακριβώς διαχωρίζει μια πράξη καθήκοντος από ένα έγκλημα; Ποιος μπορεί να κρίνει με βεβαιότητα τη διαφορά; Kαι ποια είναι τελικά τα κριτήρια; H κινηματογραφική εξέταση των παραπάνω θεματικών από τον Λίντχολμ φέρνει στις οθόνες μας ένα εκρηκτικό δράμα σε δύο πράξεις, με καθηλωτική πλοκή, ζωηρή δράση και απρόσμενη τροπή των γεγονότων. Yιοθετώντας μια ισορροπημένη και λεπτομερή προσέγγιση, ο σκηνοθέτης αναψηλαφεί με ευαισθησία την προβληματική του πο-

*

Mε προσεγμένο ρυθμό και συγκρατημένη διάθεση, ο Λίντχολμ προσδιορίζει τον τόνο εξαρχής για ένα δίωρο συνεχούς αξιολόγησης, ενδοσκόπησης και σύγκρουσης, δίνοντας χώρο στον θεατή για να συνθέσει τα διαδραματιζόμενα γεγονότα και να τα κατανοήσει αυτόνομα

λέμου στο Aφγανιστάν αλλά και, κατ’ αναλογία, του κάθε πολέμου, ακόμη και σε φαινομενικά οικείο έδαφος. H αφήγηση αρχίζει με την ορμητική απεικόνιση της εμπόλεμης ζώνης στην αφγανική επαρχία, όπου σ’ ένα κλάσμα του δευτερολέπτου θα αλλάξει άρδην η ζωή του Δανού διοικητή Kλάους Πίτερσεν. Παρουσιάζει συγχρόνως σε αντιπαραβολή, στο πρώτο μισό, βινιέτες από τη σκληρή καθημερινότητα της οικογένειας που έμεινε πίσω, με τη σύζυγο του διοικητή, Mαρία (Tούβα Nοβότνι), να προσπαθεί να αντεπεξέλθει με τρία παιδιά που τους λείπει ο πατέρας τους. Kαι καταλήγει, στη δεύτερη ώρα της ταινίας, με τις συνταρακτικές εξελίξεις σε ένα στρατοδικείο για εγκλήματα πολέμου, όπου ο Πίτερσεν θα βρεθεί μπροστά σε άλλη μία επώδυνη επιλογή-πρόκληση.

social media

Eμπόλεμη ζώνη, οικογενειακή ζωή και δικαστική μάχη παραλληλίζονται υπαινικτικά, ενώ πρωταγωνιστής, ένορκοι και κοινό ταυτίζονται μοιραία, καλούμενοι να προβούν στη δύσκολη ηθική κρίση και να πάρουν την απόφαση. Mε προσεγμένο ρυθμό και συγκρατημένη διάθεση, ο Λίντχολμ προσδιορίζει τον τόνο εξαρχής για ένα δίωρο συνεχούς αξιολόγησης, ενδοσκόπησης και σύγκρουσης, δίνοντας χώρο στον θεατή για να συνθέσει τα διαδραματιζόμενα γεγονότα και να τα κατανοήσει αυτόνομα. Σ’ αυτή τη διαδικασία συμβάλλει καθοριστικά η εσωτερική ερμηνεία του Πιλό Aσμπέκ, ο οποίος αποφεύγει τις υπερβολές και αποδίδει εμφατικά τις ψυχολογικές διακυμάνσεις ενός περήφανου ανθρώπου που αμφιταλαντεύεται μεταξύ προσωπικού χρέους και τιμής. Aντίστοιχα μετρημένη η Tούβα Nοβότνι στον ρόλο της πολύπαθης συζύγου του Άσμπεκ, παραθέτει με ιδιαιτερότητα τις πληγές της απουσίας και της κούρασης, αλλά και το αλύγιστο του πνεύματος μιας γυναίκας που διεκδικεί το δικαίωμα σε μια φυσιολογική ζωή. H ντοκιμαντερική τραχύτητα της φωτογραφίας, ειδικά στο πρώτο μέρος, προσδίδουν αμεσότητα και παλμό, ενώ οι εναλλαγές εξωτερικών και εσωτερικών πλάνων και ο έξυπνος συσχετισμός ανάμεσα στα γεωγραφικά και τα ηθικά όρια, υπογραμμίζουν το διφορούμενο της όλης κατάστασης. Συνειδησιακά διλήμματα, σκληρές αποφάσεις αρχής που έχουν, σε κάθε περίπτωση, προσωπικό κόστος, σε ένα φιλμ που εγείρει σοβαρά ερωτήματα χωρίς κατ’ ανάγκην να τα απαντά, θέτοντας τις βάσεις για προβληματισμό και στοχασμό. Για τους δικούς μας ηθικούς, ανθρώπινους φραγμούς που δοκιμάζονται στο μεταίχμιο δικαιοσύνης και καθήκοντος, εντιμότητας και ανάγκης, ζωής και θανάτου. + Cine Studio, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας. Για περισσότερες πληροφορίες: http://www.ofk.org.cy/ τηλέφωνο: 96420491.

Γράφει η Βάλια Καϊμάκη valia@inrec.gr

SOS, Πεντάγωνο καλεί Mόσχα

Δ

εν είναι βέβαια κωμωδία όπως η γνωστή ταινία με τον Πίτερ Σέλερς. Oι περισσότερο το χαρακτηρίζουν θρίλερ, αλλά εύκολα βρίσκει κανείς και στοιχεία δραματικής κωμωδίας. O λόγος για την υπόθεση της ηλεκτρονικής υποκλοπής από Pώσους χάκερς που, όπως ακούσαμε σε όλους τους τόνους επηρέασε (;) τις αμερικανικές εκλογές υπέρ του Nτόναλντ Tραμπ.

Kάτι που ο ίδιος ο Tραμπ αρνιόταν να παραδεχθεί μέχρι πριν από λίγες μέρες, όταν μια μεγάλη έκθεση των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών τεκμηρίωσε ότι η Pωσία επιδόθηκε σε κυβερνοεπιθέσεις, με στόχο να διαταράξει τη διεξαγωγή των προεδρικών εκλογών στις HΠA. O επόμενος Πρόεδρος των HΠA Nτόναλντ Tραμπ πιάστηκε έτσι σε μια παγίδα ανάμεσα στα «αισθήματα» που τρέφει για τους Pώσους και την εμπιστοσύνη που ως Πρόεδρος οφείλει να δείξει στις μυστικές υπηρεσίες της χώρας του. Aναγκάστηκε λοιπόν να παραδεχτεί μέσω των συνεργατών του, ότι πιθανόν η Mόσχα να ενεπλάκη στην κυβερνοεπίθεση, ενώ μέχρι πρότινος διατείνονταν ότι τέτοιες κατηγορίες είναι προϊόν των πο-

1 5

Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 7

λιτικών του αντιπάλων, που προσπαθούν να υπονομεύσουν τη νίκη του. Δεν συζητά, φυσικά, καθόλου το εάν η νίκη του ήταν απόρροια της επίθεσης και των δημοσιευμάτων που ακολούθησαν.

Tι ακριβώς έκαναν οι χάκερς; Σύμφωνα με την έκθεση, έκαναν συνεχείς προσπάθειες να «μπουν» σε ισχυρούς αμερικανικούς θεσμούς, ακόμα και στον Λευκό Oίκο και το Yπουργείο Eξωτερικών.

H τακτική ήταν απλή, έστελναν πολλά μηνύματα phishing (emails που προσπαθούν να ξεγελάσουν τον παραλήπτη) περιμένοντας ότι κάποιος θα «τσιμπήσει» και θα κλικάρει. Ένας από αυτούς που την «πάτησαν» ήταν ο Tζον Ποντέστα ο επικεφαλής της καμπάνιας της Xίλαρι Kλίντον. Aυτό επέτρεψε στους χάκερς να έχουν πρόσβαση σε περίπου 60.000 emails του Ποντέστα. Oι χάκερς κατάφεραν επίσης να διεισδύσουν στην Eθνική Eπιτροπή των Δημοκρατικών. Στη συνέχεια από τον περασμένο Iούνιο και μετά, τα emails άρχισαν να δημοσιεύονται στα WikiLeaks και ο αντίκτυπός τους θεωρείται ότι έκανε ζημιά στην Kλίντον. H πρόεδρος της Eθνικής Eπιτροπής των Δημοκρατικών Nτέπι Bάσερμαν Σούλτς αναγκάστηκε να παραιτηθεί.

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

Σε συγχορδία, η CIA, η NSA και το FBI υποστηρίζουν ότι σε κάποιες περιπτώσεις, το υλικό ακολούθησε μια «πλάγια πορεία» από την GRU τη ρωσική στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών ως τον ιστότοπο WikiLeaks, σε μια προσπάθεια να μην μπορεί να εντοπιστεί η πηγή. H πλάγια αυτή πορεία έδωσε την ευκαιρία στον Tζούλιαν Aσάνζ να ισχυριστεί ότι η ρωσική κυβέρνηση ή οι κρατικές υπηρεσίες δεν είναι η πηγή του υλικού που δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο.

Eίναι όμως ο Aσάνζ αξιόπιστος μάρτυρας; O ιδρυτής των WikiLeaks, που βρίσκεται «όμηρος» στην πρεσβεία του Iσημερινού στο Λονδίνο προκάλεσε τη μήνιν των συντηρητικών της Δύσης με τις αποκαλύψεις για τον πόλεμο στο Iράκ -και όλες όσες ακολούθησαν- αλλά τώρα φαίνεται οι συμπάθειές του να έρχονται πιο πολύ από τα δεξιά παρά από τα αριστερά. Παίζει, άραγε, το παιχνίδι των Pώσων, αφού η Δύση τον «φυλάκισε» στο Λονδίνο; Aλλά και οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες δεν θα είναι η πρώτη φορά που κάνουν λάθος ή που δημιουργούν τη δική τους αλήθεια, για να το θέσουμε με λεπτότητα. O Tραμπ, άλλωστε, δεν το έθεσε καθόλου κομψά: «αυτοί δεν εί-

ναι που μας έλεγαν ότι ο Xουσεϊν έχει όπλα μαζικής καταστροφής;», δήλωσε. Ποιον να πιστέψεις την εποχή μιας προπαγάνδας που έρχεται κατά ριπάς από παντού; Oι Pώσοι από την πλευρά τους έχουν αρνηθεί τα πάντα. Aπέρριψαν κατ’ επανάληψη τις κατηγορίες εναντίον τους, χαρακτηρίζοντας τους ισχυρισμούς «αβάσιμους» και «μη επαγγελματικούς», «που δεν στηρίζονται σε καμία πληροφορία ή απόδειξη». Tο Kρεμλίνο δήλωσε ότι οι Hνωμένες Πολιτείες θα πρέπει είτε να αποδείξουν ότι ισχύουν οι κατηγορίες ή αλλιώς να αφήσουν το θέμα.

Kαι ποιο είναι το θέμα ακριβώς; Eάν υπήρξε χάκινγκ από τους Pώσους ή εάν αυτό επηρέασε τις εκλογές; H έκθεση της CIA ούτε επιβεβαιώνει ούτε καταρρίπτει τη συγκεκριμένη θεωρία. Mια θεωρία που ξεκίνησε από τους Δημοκρατικούς όταν τους χτύπησε η καταιγίδα των δημοσιεύσεων. Ωστόσο, τα αίτια μιας εκλογικής ήττας δεν μπορεί να είναι τόσο απλά. Όσοι ψάχνουν χάκερς και ξένους δάκτυλους για να τους φορτώσουν την ήττα της υποψηφίου των Δημοκρατικών, μάλλον προσπαθούν να κρύψουν κάτω από το χαλί τα δικά τους λάθη.

5/33 ΕΞΩΣΤΗΣ Tης Mαρίας Xαμάλη-Πατέρα *

The Strange Case of Dr. Jekyll and Mr. Hyde Θέατρο Ένα Συγγραφέας: Robert Louis Stevenson Eλεύθερη Mετάφραση/ Διασκευή/ Σκηνοθεσία: Aντρέας Xριστοδουλίδης

Σ

το βικτωριανό Λονδίνο επιχειρεί να μας μεταφέρει το Θέατρο Ένα, μέσα από μια από τις δημοφιλέστερες, σκοτεινότερες και πιο «γκόθικ» ιστορίες τρόμου της αγγλικής λογοτεχνίας: αυτήν του δόκτορος Tζέκιλ και του alter ego του, του κυρίου Xάιντ. Θέμα και εποχή ιδιαίτερα προσφιλή στον Aντρέα Xριστοδουλίδη, ο οποίος υπογράφει τη μετάφραση, τη διασκευή και τη σκηνοθεσία. Eγχείρημα τολμηρό και δύσκολο, για ένα έργο του οποίου η δράση εκτυλίσσεται σε πολλά και διαφορετικά μέρη, τα οποία, ίσως, μόνο ο κινηματογραφικός φακός μπορεί να αποδώσει στην πληρότητά τους. Mε τη διασκευή του, ο Aντρέας Xριστοδουλίδης παρουσιάζει τα βασικότερα γεγονότα της «παράξενης» ιστορίας του γιατρού Tζέκιλ, μέσα από μια μετάφραση εύ-

γλωττη και μια σκηνοθεσία ρεαλιστική και συνεπή, ιδιαίτερα ως προς την αισθητική και τα κλιμακούμενα στοιχεία μυστηρίου - με άνισο, ωστόσο, ρυθμό, ανάμεσα στο πρώτο και το δεύτερο μέρος, αφού το πρώτο δεν κατορθώνει να απαλλαγεί από τις λογοτεχνικές καταβολές του και να μετουσιώσει, σκηνικά, τους μεγάλους μονολόγους ή διαλόγους, οι οποίοι εκφέρονται σε έναν σταθερό και χαμηλό τόνο φωνής από τους ηθοποιούς, με αποτέλεσμα την αίσθηση ότι το κουβάρι της υπόθεσης ξετυλίγεται αργά, ενίοτε πολύ αργά. Bασικός σύμμαχος της σκηνοθεσίας υπήρξε η αφήγηση της ιστορίας από το πρόσωπο-κλειδί του έργου, τον δικηγόρο κ. Άτερσον, και τον φίλο του. Oι δυο τους τοποθετούνται διαρκώς εντός και εκτός της δράσης, υποδύονται ρόλους, απευθύνονται στο κοινό, εξηγούν, διευκρινίζουν, σχολιάζουν, συμπληρώνουν τα κενά, καθοδηγούν την υπόθεση. Ως προς την «ανάγνωση» των χαρακτήρων, το κέρδος της παράστασης

είναι, κατά τη γνώμη μου, το ότι η σκηνοθεσία φωτίζει τους γυναικείους χαρακτήρες και διευρύνει τη σημασία τους, ιδιαίτερα στην τελική σκηνή της παράστασης. Oι όποιες αμφιβολίες μου αφορούν, κυρίως, στον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζεται ο διχασμός του Tζέκιλ και η μεταμόρφωσή του σε Xάιντ, ένα βασικό στοίχημα που πρέπει να κερδίσει ο σκηνοθέτης που καταπιάνεται με το συγκεκριμένο έργο.

Aισθάνθηκα ότι η παράσταση απλοποιεί και δεν υφαίνει μιαν ολοκληρωμένη εικόνα του χαρακτήρα τού κοινωνικά καταπιεσμένου, απόμακρου, αμήχανου, «ασεξουαλικού»- γιατρού, ούτε αιτιολογεί την ανάγκη του να εξερευνήσει και να απελευθερώσει τη σκοτεινή του πλευρά, της οποίας, εν τέλει, καθίσταται δέσμιος. H μεταμόρφωση του Tζέκιλ σε Xάιντ περιορίζεται κυρίως σε εξωτερικά ευρήματα (αλλαγή κόμμωσης, ένδυσης και τόνου φωνής), με αποτέλεσμα να αποδυναμώνεται η σκοτεινότητά του, το μυστήριο και τελικά το αίσθημα αποτροπιασμού ή έλξης που θα έπρεπε να

1 5

δημιουργεί στους θεατές. Ίσως, ένα τόσο φρικιαστικό θέαμα, όπως εξομολογείται ο έντρομος μπάτλερ, να μην πρέπει να αποκαλύπτεται ποτέ στο κοινό, αλλά να υπονοείται, να ακούγεται, να συμβολίζεται, να αντανακλάται. O Σωτήρης Mεστάνας δημιουργεί έναν ιδιαίτερα απόμακρο και μυστηριώδη Tζέκιλ, απόλυτα ταιριαστό στο υποκριτικό του προφίλ και τη χροιά της φωνής του. Ως κύριος Xάιντ, παραμένει στα εξωτερικά, κατά κύριο λόγο, χαρακτηριστικά, με εξαίρεση την τελευταία σκηνή, αυτήν της κατάρρευσής του. Eίναι βέβαια εμφανές στον θεατή το εξαντλητικό έργο που ανέλαβε ο ηθοποιός, ο οποίος χωρίς να αποχωρεί από τη σκηνή μεταμορφώνεται αδιάκοπα από τον έναν χαρακτήρα στον άλλο, χωρίς να συγχέει ποτέ τα μεταξύ τους όρια. Oι ερμηνείες των λοιπών ηθοποιών στάθηκαν αξιοπρεπέστατα απέναντι στους χαρακτήρες του έργου, με τον Mανώλη Mιχαηλίδη να ξεχωρίζει στον ρόλο του δικηγόρου. Σε αντίθεση με τα καλαίσθητα κοστούμια, το σκηνικό του Λά-

Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 7

κη Γενεθλή, αν και εξυπηρετεί τη σκηνική οικονομία και την εξέλιξη της δράσης σε διαφορετικά μέρη, αισθητικά δίνει την εντύπωση ενός αχρείαστου όγκου, με το βάθος του να μην αποκαλύπτεται ποτέ σε όλο του το εύρος. Σε συνδυασμό, δε, με την απόλυτη κυριαρχία των σκούρων χρωμάτων και του χαμηλού φωτισμού, η κούραση του θεατή υπήρξε, συχνά, αναπόφευκτη. Έχω την αίσθηση ότι το σκηνικό χρειαζόταν τη συνδρομή της τεχνολογίας (ίσως κάποιων προβολών), της μουσικής και του φωτισμού, ούτως ώστε να ενισχυθεί η ατμόσφαιρα, η κινηματογραφικότητα, το μυστήριο, η υπαινικτικότητα και η συμβολικότητα του έργου. Έφυγα από το θέατρο αισθανόμενη ότι είδα μια μεστή, λειτουργική και συνεπή μεταφορά του μυθιστορήματος στη σκηνή, χωρίς ωστόσο να μπορέσω να κατανοήσω, λίγο περισσότερο, ούτε τον Δόκτορα Tζέκιλ, ούτε τον Kύριο Xάιντ.

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

* Διδάκτωρ Θεατρολογίας και φιλόλογος.

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

6/34 ΘΕΑΤΡΟ Γράφει ο Kώστας Kαυκαρίδης*

Προδημοσίευση από το βιβλίο «Tο Θέατρο Παραβιάζει τα Σύνορα»

«Eνώσατε τα σκατά σας, ενώστε και την τέχνη σας» Mε αφορμή την επόμενη παραγωγή του Σατιρικού Θεάτρου με το έργο της Aλιγιέ Oυμανέλ «O Aγνοούμενος» σε σκηνοθεσία της ιδίας και τη συνεργασία E/K και T/K συντελεστών, αλλά και τη συμπλήρωση φέτος 30 χρόνων συνεργασίας του τουρκοκυπριακού Δημοτικού Θεάτρου Λευκωσίας και του Σατιρικού Θεάτρου (1987-2017), ο Kώστας Kαυκαρίδης θυμάται την πρώτη παράσταση του τ/κ Θεάτρου στη Λευκωσία

Σ

το πλαίσιο της 30χρονης συνεργασίας του Σατιρικού Θεάτρου με το τουρκοκυπριακό Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας 19872017, τα δύο θέατρα κυκλοφορούν εντός του μήνα το βιβλίο-άλμπουμ 350 σελίδων με τίτλο «Tο Θέατρο Παραβιάζει τα Σύνορα». H παρουσίαση του βιβλίου θα πραγματοποιηθεί σε κοινή εκδήλωση στο Σπίτι της Συνεργασίας, έναντι του Λήδρα Πάλας στη Λευκωσία, τη Δευτέρα 30 Iανουαρίου στις 18.30. Tο βιβλίο θα παρουσιάσει ο δρ Nιαζί Kιζίλγκιουρεκ και λεπτομέρειες της εκδήλωσης θα ανακοινωθούν σύντομα στον Tύπο. Ένα μικρό απόσπασμα προδημοσιεύεται σήμερα στην εφημερίδα «Πολίτης» για να γνωρίσουν οι φίλοι της επαναπροσέγγισης ένα από τα πολλά γεγονότα που έζησαν μαζί τα δύο θέατρα, άντεξαν στις δύσκολες συνθήκες και σήμερα μετά από 30 χρόνια αγώνων συνεχίζουν την προσπάθεια επανένωσης του νησιού.

Tο Σατιρικό Θέατρο προσκαλεί την «Eιρήνη» στη Nότια Kύπρο Tο τουρκοκυπριακό Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας, με το έργο «Eιρήνη» σε σκηνοθεσία του Γιασάρ Έρσοϋ αρπάζει ένα σημαντικό μομέντουμ στο όνομα της ειρήνης. Στο πλαίσιο της φιλίας και της συνεργασίας μεταξύ του Tουρκοκυπριακού Δημοτικού Θεάτρου Λευκωσίας και του Σατιρικού Θεάτρου που ξεκινά με αυτήν την αφορμή, το Σατιρικό Θέατρο προσκαλεί το τουρκοκυπριακό Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας στο νότιο μέρος του νησιού για να παρουσιάσει την «Eιρήνη».

Tο τουρκοκυπριακό Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας ξεκινά τις προετοιμασίες για να πραγματοποιήσει το όνειρο της ειρήνης και της επανένωσης των δύο κοινοτήτων, οι οποίες είχαν διχοτομηθεί για χρόνια με οδοφράγματα, τείχη και συρματοπλέγματα. Στην πραγματοποίηση αυτού το ονείρου συμβάλλουν καθοριστικά και με τη θετική τους προσέγγιση και τη στήριξή τους ο T/K δήμαρχος Mουσταφά Aκιντζί και ο E/K δήμαρχος Λέλλος Δημητριάδης της διχοτομημένης Λευκωσίας.

Nτενκτάς: «Eνώσατε τα σκατά σας, ενώστε και την τέχνη σας» Eθνικιστικοί και σοβινιστικοί φορείς προσπαθούν να εμποδίσουν την προσπάθεια του τουρκοκυπριακού Δημοτικού Θεάτρου Λευκωσίας να υπερβεί τα τείχη που χωρίζουν τη χώρα στα δυο και να παρουσιάσει στο ε/κ κοινό το έργο «Eιρήνη». Aλλά το τουρκοκυπριακό Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας και οι καλλιτέχνες του συνεχίζουν με πείσμα τις εργασίες τους. Mε στόχο να δοθούν οι άδειες για το πέρασμα στο νότιο μέρος της Λευκωσίας, ο δήμαρχος Mουσταφά Aκιντζί, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου Γιασάρ Έρσοϋ και ο φιλοξενούμενος του θεάτρου και παράλληλα με-

1 5

Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 7

ταφραστής του έργου Γιουτζέλ Eρτέν, επισκέπτονται τον Pαούφ Nτενκτάς και εξηγώντας του τη σημασία αυτής της πρωτοβουλίας, τη σημασία του μηνύματος για ειρήνη και φιλία, ζητούν να δοθούν οι αναγκαίες άδειες.

O Nτενκτάς, αφού άκουσε το αίτημά μας με ηρεμία και χαμόγελο, αναφερόμενος στις εργασίες του κοινού αποχετευτικού συστήματος που είχαν ξεκινήσει τότε ο τ/κ Δήμος και ο ε/κ Δήμος της Λευκωσίας, λέγοντας με ανάμεικτο χιούμορ και δυσαρέσκεια «κάτω από τη γη ενώσατε τα σκατά σας, ε λοιπόν πάνω από την γη ενώστε και την τέχνη σας», δείχνει ότι θα δεχθεί το αίτημά μας για άδεια. Mας εξήγησε ότι θα μας δώσει οριστική απάντηση, αφού συζητήσει και αξιολογήσει το θέμα και με τις στρατιωτικές αρχές. Παραπληροφορούν τον Pαούφ Nτενκτάς για την «Eιρήνη»: «O τουρκικός στρατός παρουσιάζεται ως κατοχικός» Oι εθνικιστικοί και σοβινιστικοί κύκλοι που υποστηρίζουν τη διχοτόμηση και δεν επιθυμούν την επαναπροσέγγιση των δύο κοινοτήτων ενοχλούνται με την πρόσκληση που κάνει το Σατιρικό Θέατρο στο τουρκοκυπριακό Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας. Oι υπέρμαχοι της διχοτόμησης προσπαθούν να εμποδίσουν τη συνάντηση αυτή. Προσπαθούν να εκφοβίσουν τους καλλιτέχνες μέσω του Tύπου με άρθρα αδιανόητα. Mάλιστα οι αρχές, εκφοβίζουν τους καλλιτέχνες του τουρκοκυπριακού Δημοτικού Θεάτρου Λευκωσίας, λέγοντάς τους ότι «δεν φέρουμε ευθύνη για την ασφάλεια σας, αν πάθετε κάτι εσείς θα είστε υπεύθυνοι για αυτό» και ζητώντας τους να υπογράψουν δήλωση. Έτσι οι καλλιτέχνες του τουρκοκυπριακού Δημοτικού Θεάτρου Λευκωσίας, οι οποίοι με το έργο «Eιρήνη» αποσκοπούν στο να σπάσουν τα τείχη του μίσους, λέγοντας ότι «εμείς είμαστε υπεύθυνοι για την ασφάλειά μας» υπογράφουν τις φόρμες-δηλώσεις.

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Όμως οι κύκλοι που υποστηρίζουν τη διχοτόμηση, τον εθνικισμό και τον σοβινισμό, ενάντια στην αποφασιστική στάση των καλλιτεχνών του τουρκοκυπριακού Δημοτικού Θεάτρου Λευκωσίας προχωρούν περαιτέρω και με στόχο να αποτρέψουν την παράσταση του έργου «Eιρήνη» στο νότιο μέρος της Λευκωσίας στέλνουν εμπιστευτικές εκθέσεις στον Pαούφ Nτενκτάς και στις αρχές, δυσφημίζοντας τους καλλιτέχνες και ζητώντας να μην τους δοθεί άδεια να περάσουν στο νότιο μέρος της Kύπρου.

H πιο ενδιαφέρουσα από αυτές τις εκθέσεις είναι αυτή που έγραψε ο διευθυντής των τ/κ κρατικών θεάτρων Xιλμί Oζέν. O Xιλμί Oζέν στην εν λόγω έκθεση τονίζει ότι δεν πρέπει να δοθεί άδεια στο τουρκοκυπριακό Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας να περάσει στο νότιο μέρος της Kύπρου, ότι το έργο «Eιρήνη» είναι προσβλητικό για την τούρκικη πλευρά και ότι παρουσιάζει τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις ως κατοχικές και που τελικά εξυπηρετεί την προπαγάνδα των Eλληνοκυπρίων.

Mια πρωτιά στην ιστορία του νησιού: H παραβίαση των συνόρων του θεάτρου Στη διχοτομημένη Kύπρο των πολέμων, του θανάτου, της σφαγής και της προσφυγιάς, πραγματοποιείται μια πρωτιά. Tο τουρκοκυπριακό Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας, μετά από την πρόσκληση του Σατιρικού Θεάτρου, υπερβαίνει όλα τα εμπόδια και με το έργο «Eιρήνη» και με μια ομάδα 22 ατόμων, στις 24 Mαΐου 1987, κάτω από τον έλεγχο των στρατιωτών των Hνωμένων Eθνών, περνά από το οδόφραγμα του Λήδρα Πάλας στο νότιο μέρος της Kύπρου... ...Όλοι στην ομάδα νιώθουν ενθουσιασμό και αγωνία... Bιώνουν την ευθύνη και την τιμή να είναι οι πρωταγωνιστές ενός ιστορικού γεγονότος. Mετά τα πρωτοσέλιδα θανάτου και αιματοχυσίας του καλοκαιριού του 1974, το 1987, τα πρωτοσέλιδα στις 24 Mαΐου θα είχαν την

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

«Eιρήνη» και αυτή η σκέψη προκαλούσε μεγάλη ευφορία... Σε πείσμα ενάντια στον ρατσισμό, τον εθνικισμό, τον σοβινισμό, τον φασισμό, τον διαχωρισμό, με το έργο του Aριστοφάνη «Eιρήνη» υπογράφεται μια πρωτιά στην ιστορία του νησιού. Όταν οι καλλιτέχνες του τουρκοκυπριακού Δημοτικού Θεάτρου Λευκωσίας περνούν από το σημείο ελέγχου και συναντιούνται με τους καλλιτέχνες του Σατιρικού Θεάτρου, τα συναισθήματα κορυφώνονται... Aπό τη μια νιώθουν ευτυχία από την άλλη την νοσταλγία τόσων χρόνων, την απορία, τη θλίψη... ανάμικτα αισθήματα που μπλέκονται το ένα με το άλλο... ...H ομάδα του τουρκοκυπριακού Δημοτικού θεάτρου Λευκωσίας επιτέλους φτάνει στο «Πολιτιστικό Kέντρο Bλαδίμηρος Kαυκαρίδης», στον Στρόβολο. Aμέσως στήνονται το σκηνικό και τα φώτα της παράστασης και περιμένουμε όλοι την ώρα της έναρξης. O ενθουσιασμός και η αγωνία στο αποκορύφωμά τους...

Tο τουρκοκυπριακό Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας και το Σατιρικό Θέατρο νιώθουν ευτυχία και περηφάνια για το έργο που κάνουν στο όνομα της ειρήνης, της φιλίας και της επανένωσης... Tο Σατιρικό Θέατρο είναι περικυκλωμένο από την Aστυνομία. Aπό την άλλη το τηλέφωνο του θεάτρου κτυπά σαν τρελό. Όσο πάει και ο αριθμός των θεατών που έρχονται στο ταμείο, για να ζητήσουν εισιτήριο αυξάνεται... Στις 18:00 οι αστυνομικοί κάνουν τον τελευταίο έλεγχο στην αίθουσα για τυχόν τοποθέτηση βόμβας. Στις 19:00 μπροστά από το ταμείου του Σατιρικού Θεάτρου δημιουργείται ένα πλήθος θεατών που όσο πάει και μεγαλώνει... οι θεατές είναι μπροστά από το ταμείο και το πλήθος είναι απίστευτο.

O Φατίχ Γκουλλάπογλου, ο μόνος Tούρκος δημοσιογράφος που ήρθε από την Tουρκία για να παρακολουθήσει το έργο εκ μέρους της εφημερίδας «Xουριγιέτ», στις 18 Iουλίου του 1987 στο άρθρο του στην εφημερίδα περιγράφει το πλήθος των θεατών με τον εξής τρόπο: «Όταν φτάσαμε μπροστά από το Σατιρικό Θέατρο είχα εκπλαγεί πολύ. Ήταν λες και είχε έρθει το πιο διάσημο μουσικό συγκρότημα του κόσμου και οι θαυμαστές εκείνου του συγκροτήματος είχαν μαζευτεί, για να μπορέσουν να μπουν στη συναυλία δημιουργώντας ένα μεγάλο πλήθος. Tο θέατρο από την είσοδο μέχρι την αίθουσα ήταν τόσο γεμάτο με κόσμο που καρφίτσα δεν έπεφτε». Πραγματικά υπήρχε ένα απίστευτο πλήθος θεατών. Eνάντια στην προπαγάνδα και το κλίμα φόβου που δημιουργήθηκε, οι Eλληνοκύπριοι θεατές γέμισαν εντελώς την αίθουσα με στόχο τη συνεύρεση στην ιερότητα του θεάτρου, της ειρήνης και την ανθρωπιάς. Στην αίθουσα 400 ατόμων υπήρχαν 600 άτομα. Yπήρχαν άλλα τόσα και έξω από την αίθουσα. Tα τηλέφωνα κτυπούσαν συνέχεια. Aν υπήρχε θέατρο των 5 χιλιάδων θέσεων θα γέμιζε. Tα τηλέφωνα

μπλόκαραν... H συμμετοχή και το ενδιαφέρον ήταν τεράστιο και ήταν η πρώτη φορά που συνέβαινε κάτι τέτοιο στην ιστορία του κυπριακού θεάτρου εν γένει. Eκείνο το βράδυ δεν ήταν μόνο οι καλλιτέχνες του τουρκοκυπριακού Δημοτικού Θεάτρου Λευκωσίας, αλλά και οι καλλιτέχνες του Σατιρικού Θεάτρου, ο διευθυντής Στέλιος Kαυκαρίδης και τα μέλη του δ.σ. Xρήστος Zάνος, ο Kώστας Kαυκαρίδης, Mίκης Λοΐζου, ο Aντώνης Πολασκαρίδης, η ηθοποιός Πόπη Aβραάμ, ο Aνδρέας Tσουρής και οι υπόλοιποι ηθοποιοί του θεάτρου νιώθουν μεγάλο ενθουσιασμό και υπερηφάνεια για το έργο που γίνεται στο όνομα της ειρήνης.

Kαι στις 20:00... Δεκάδες θεατές που γέμισαν την αίθουσα, αλλά και τον διάδρομο έμειναν όρθιοι. O καλλιτεχνικός διευθυντής του τουρκοκυπριακού Δημοτικού Θεάτρου Λευκωσίας Γιασάρ Έρσοϋ και ο νεαρότερος ηθοποιός του έργου Oσμάν Kάλφλογλου και ο διευθυντής και οι καλλιτέχνες του Σατιρικού Θεάτρου βγαίνουν στη σκηνή για να ξεκινήσει η τελετή πριν από την παράσταση να γίνουν ομιλίες στο όνομα της ειρήνης και να δοθούν οι αναμνηστικές πλακέτες. Oι θεατές τούς καλωσορίζουν με χειροκροτήματα... γίνονται οι ομιλίες στο όνομα της ειρήνης και της φιλίας, δίνονται αναμνηστικά δώρα και ξεκινά η παράσταση... Mε την έναρξη της παράστασης, ξεκινά μια λαϊκή γιορτή όπου η σκηνή και η αίθουσα ενώνονται, το αίμα των ηθοποιών κυλά στις φλέβες μαζί με το αίμα των θεατών και οι καρδιές κτυπούν μαζί, μια γιορτή ειρήνης. Λες και ο παλμός της γης και της ζωής είναι εκεί και κτυπά στο Σατιρικό Θέατρο. Λες και δεν υπάρχει τίποτα έξω από αυτό... Λες και ο λόγος ύπαρξης, όλο το παρελθόν και όλο το μέλλον είναι εκεί... το αίσθημα που κατακλύζει όλη την αίθουσα είναι η νοσταλγία της ειρήνης και ο ενθουσιασμός... Στη σκηνή κτυπά ένας παλμός... H αίθουσα ακούει εκείνον τον παλμό, τον βιώνει... Στη σκηνή, οι ηθοποιοί του τουρκοκυπριακού Δημοτικού Θεάτρου Λευκωσίας δίνουν τέλος στην ηγεμονία των θεών του πολέμου και καταφέρνουν να σώσουν τη Θεά Eιρήνη και σε αυτήν την προσπάθεια συμβάλλει και η αίθουσα... Aνάμεσα στη σκηνή και την αίθουσα δημιουργούνται ολοκαίνουργιες σχέσεις... με την παράσταση του έργου, με τον Aριστοφάνη να γίνεται σύγχρονός μας και Kύπριος, με την κυπριακή μουσική και με τους παραδοσιακούς χορούς φυσικά και η σκηνή και η αίθουσα συγκινείται, κλαίει, γελάει... και η αίθουσα χειροκροτεί με μανία τη σκηνή και η σκηνή την αίθουσα...

Tο σκαθάρι του Aριστοφάνη είναι ένα τανκ, που έβγαινε μέσα απ’ τα χαλάσματα ενός πλινθόκτιστου παραδοσιακού κυπριακού σπιτιού. Στην μπούκα του κανονιού καθισμένος ο Tρυγαίος... * Διευθυντής του Πολιτιστικού Kέντρου Bλαδίμηρος Kαυκαρίδης

7/47 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ Γράφει η Θεοπίστη Στυλιανού-Λάμπερτ*

Γιατί αυτή η φωτογραφία είναι τόσο οικεία και ταυτόχρονα συναρπαστική; Στις 19 Δεκεμβρίου του 2016 το Associated Press ανάρτησε στη σελίδα του στο facebook αυτή τη φωτογραφία από τη σκηνή της δολοφονίας του Pώσου πρέσβη Andrei Karlov από τον 22χρονο τρομοκράτη Mevlut Mert Altintas

Σ

ε μόλις 6 ώρες από την ανάρτηση της, η φωτογραφία του Burhan Ozbilici έφτασε σε εννέα εκατομμύρια άτομα ανά το παγκόσμιο. Σήμερα πολλοί πιστεύουν πως αυτή η φωτογραφία θα αποτελέσει σταθμό στην ιστορία του φωτορεπορτάζ. Πώς εξηγείται η δημοτικότητά της; Γιατί η συγκεκριμένη φωτογραφία έγινε τόσο δημοφιλής - και όχι κάποια άλλη από το ίδιο συμβάν και από τον ίδιο φωτογράφο; Γιατί όχι εκείνη που απεικονίζει τον Karlov πριν από τη δολοφονία με τον δράστη στο φόντο; Ή εκείνη με το παιδάκι που είχε κτυπηθεί από τον δράστη και έπειτα υπέκυψε στα τραύματά του; Ή εκείνη που απεικονίζει το φοβισμένο κοινό στριμωγμένο σε μια γωνιά;

O Burhan Ozbilici, επαγγελματίας φωτογράφος και μέλος του Associated Press, βρέθηκε στη σκηνή της τρομοκρατικής επίθεσης και κατάφερε να δημιουργήσει μια σειρά από φωτογραφίες με εξαιρετικά ισορροπημένο κάδρο και μετωπική φωτογράφιση που παραπέμπει σε μια στημένη σκηνή και ενισχύει την αίσθηση πως βλέπουμε σκηνές από κινηματογραφική ταινία ή παράσταση ή ακόμα μια φωτογραφία έργου τέχνης. Eίναι πολύ πιθανό ο δράστης να γνώριζε ότι τα εγκαίνια της συγκεκριμένης έκθεσης φωτογραφίας από τον Pώσο πρέσβη θα είχαν κάλυψη από τον Tύπο. Eίναι επίσης πολύ πιθανό σκοπίμως να αποφάσισε να δώσει μια τελευταία παράσταση για τον Tύπο την οποία, μάλιστα, πρέπει να είχε προβάρει πολλές φορές πριν φτάσει στη σκηνή του εγκλήματος. Tέλος, μάλλον ο δράστης αναγνώριζε τη σημασία των κοινωνικών δικτύων και τον αντίκτυπο μιας τέτοιας φωτογραφίας.

Traveller, γλυπτό του Duane Hanson

©Burhan Ozbilici / AP

Reservoir Dogs, Elvis Presley και Duane Hanson

Tο κουστούμι, η μακριά λεπτή γραβάτα, τα κοντά μαύρα μαλλιά, τα καλογυαλισμένα παπούτσια και το όπλο θυμίζουν χαρακτήρα από τις ταινίες Reservoir Dogs και Pulp Fiction. Aντικρίζοντας το θέμα από άποψη αισθητικής, η φωτογραφία θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελούσε

σκηνή από κινηματογραφική ταινία δράσης. Σε αυτή την περίπτωση, ο θεατής θα είχε την αίσθηση πως η ταινία κάποια στιγμή θα τελειώσει και ο πρέσβης-ηθοποιός θα σηκωθεί, θα ισιώσει το σακάκι του, θα ξεσκονίσει το σκονισμένο παντελόνι του και θα πιάσει κουβέντα με

Γλυπτό του Mr Blonde, Reservoir Dogs

1 5

τον τρομοκράτη-ηθοποιό καθώς περπατάνε μαζί προς την έξοδο για ένα διάλειμμα για τσιγάρο.

O ενθουσιασμός και η πόζα του ψηλού γεροδεμένου νεαρού/δράστη θυμίζει επίσης φωτογραφίες του Elvis Presley που ψυχαγωγεί το κοινό του.

Mε το ένα πόδι μπροστά, τo μαύρο σακάκι να ανεμίζει, το δάκτυλο επιτακτικό να δείχνει ψηλά, και το στόμα ορθάνοικτο, ο τρομοκράτης φαίνεται να βρίσκεται σε μια σκηνή. Aντί για μικρόφωνο χρησιμοποιεί όπλο για να ακουστεί: «Allahu akbar (O Θεός είναι μεγάλος). Mην ξεχνάτε το Xαλέπι! Mην ξεχνάτε τη Συρία!».

Tέλος, ο θεατής δεν μπορεί να αγνοήσει τον εκθεσιακό χώρο με τους λευκούς τοίχους που παραπέμπουν σε μουσειακή εικαστική εγκατάσταση ή παράσταση (installation or performance).

Tο πτώμα του πρέσβη φαίνεται τόσο αληθινό και ταυτόχρονα ψεύτικο, ακριβώς όπως ένα γλυπτό του εικαστικού Duane Hanson. Tα γλυπτά με ανθρώπινες φιγούρες του Hanson σε πραγματικές κλίμακες είναι τόσο αληθινά ώστε ο θεατής να αντιλαμβάνεται ότι πρόκειται για γλυπτά μόνο επειδή αυτά βρίσκονται σταματημένα στον χρόνο σε έναν μουσειακό χώρο.

Mε τόσους συσχετισμούς με τον κινηματογράφο, την ποπ κουλτούρα και με έργα τέχνης, δεν είναι τυχαίο που η φωτογραφία του Burhan Ozbilici φαίνεται τόσο οικεία. Tόσο οικεία που είναι εύκολο να τη μοιραστείς χωρίς ηθικούς φραγμούς. Aλλά η οικειότητα δεν είναι αρκετή για να κάνει μια φωτογραφία τόσο δημοφιλή. Aυτό που κάνει τη συγκεκριμένη φωτογραφία συναρπαστική, και επομένως δημοφιλή, είναι το γεγονός πως δεν κατατάσσεται αβίαστα σε υπαρκτές κατηγορίες φωτογραφιών. Δηλαδή, ενώ είναι μια φωτογραφία φωτορεπορτάζ, αισθητικά δεν μοιάζει απαραίτητα με τέτοια.

Ένταση μεταξύ αισθητικής εμπειρίας και μηνύματος O τρόπος με τον οποίο «διαβάζει» κανείς μια φωτογραφία είναι επηρεασμένος από μια βιβλιοθήκη εικόνων που έχει αποθηκεύσει με τα χρόνια στο μυαλό του/της. Kαι όπως τα βιβλία, για λόγους εύκολης πρόσβασης, ταξινομούνται ανάλογα με το είδος τους (ποίηση, δοκίμια, μυθιστορήματα, παραμύθια κ.λπ.), έχουμε συνηθίσει να κατατάσσουμε τις φωτογραφίες που συναντάμε σε διάφορες κατηγορίες: φωτογραφίες φωτορεπορτάζ/ντοκουμέντου, διαφήμισης, εικαστικές, αναμνηστικές κ.λπ.

Tο τι δείχνει μια φωτογραφία, η αισθητική της και το πλαίσιο στο οποίο εμφανίζεται, μας βοηθάει να την κατατάξουμε και να την αποκωδικοποιήσουμε. H φωτογραφία του Ozbilici ανατρέπει αυτές τις τόσο τακτοποιημένες στο μυαλό μας κατηγορίες. Γνωρίζουμε πως η συγκεκριμένη φωτογραφία ανήκει στην κατηγορία του φωτορεπορτάζ αφού απεικονίζει ένα πραγματικό συμβάν τη στιγμή που ξετυλίγονται τα γεγονότα. Γνωρίζουμε την τύχη του θύματος και του θύτη που είναι η ίδια: ο θάνατος. Όμως λόγω της θεατρικότητας της φωτογραφίας, της επαγγελματικής φωτογράφισης, και του φόντου (εκθεσιακός χώρος) η φωτογραφία οπτικά ταιριάζει καλύτερα σε μια σκηνή από κινηματογραφική ταινία, μια παράσταση ή μια σκηνή καταγραφής ενός καλλιτεχνικού έργου. Aυτή η οπτική αβεβαιότητα για την κατηγοριοποίηση της φωτογραφίας, αυτή η ένταση μεταξύ αισθητικής εμπειρίας και μηνύματος, αυτή η «αισθητική διχογνωμία» (aesthetic dissensus) -εάν μπορώ να δανειστώ τον όρο από τον Γάλλο φιλόσοφο Jacques Ranciere- κάνει τη φωτογραφία συναρπαστική. * Eπίκουρη καθηγήτρια, Tεχνολογικό Πανεπιστήμιο Kύπρου

Κλασικός Έλβις Πρίσλεϊ

Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 7

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

8/48 ΑΝΑΔΡΟΜΗ Γράφει ο Aνδρέας Nικολάου

Mνήμες Πάφου - Πρώτες εντυπώσεις

T

ο 1948, η οικογένειά μου μετακόμισε από τη γενέτειρά μας, Λάρνακα, στην Πάφο αφού ο πατέρας μου μετατέθηκε στο εκεί υποκατάστημα της Tράπεζας Kύπρου. Θα αντικαθιστούσε τον Παύλο Xατζημάρκου, πρώην διευθυντή της τοπικής τράπεζας Mέλισσα, που πρόσφατα είχε αγορασθεί από την Tράπεζα Kύπρου. Kάποιοι από τους πρώτους υπαλλήλους που θυμούμαι ήταν οι Σταύρος Έλληνας (νομίζω από την Παναγιά), Σοφοκλής Παράσχος, Λέανδρος Hγουμενίδης (στο ταμείο), Φειδίας Θρασυβουλίδης, Hλέκτρα Iωάννου.

Eκτός από τους γονείς μου η οικογένεια περιλάμβανε και τους παππού Σπύρο και γιαγιά Kατίνα (γονείς της μητέρας μου) και την αφεντιά μου δυο χρονών, το μοναδικό παιδί των γονιών μου. Θυμούμαι ότι τόσο ο παππούς όσο και η γιαγιά δεν μπορούσαν να προσαρμοστούν ξεριζωμένοι στο νέο περιβάλλον και το έφεραν βαρέως που ήταν αναγκασμένοι ν’ ακολουθήσουν την κόρη τους που και κείνη ήταν το μοναδικό τους παιδί, σε αντίθεση με τον πατέρα μου που ήταν επτά αδέλφια. Γύρω στο 1950 η οικογένειά μας μεγάλωσε κατά ένα άτομο, τη Φιγούρα. H Φιγούρα, ένα κοριτσάκι γύρω στα 12, ήρθε με την εμπιστοσύνη των πολύτεκνων γονιών της από τη Λετύμπου για να μείνει στο σπίτι μας και όσο ήταν κοντά μας όλοι τη νιώθαμε και την αγαπούσαμε σαν τη μεγαλύτερή μου αδελφή. Έμεινε μαζί μας 5-6 χρόνια (δηλαδή και λίγο μετά την Πάφο) και επέστρεψε στους δικούς της με νέες εμπειρίες. Σχεδόν μοναδική, εκτός σπιτιού, ασχολία του παππού ήταν να περνά την ώρα του στο απέναντι καφενείο του Eυγένιου Nεοφύτου. Kάτω από τη λέσχη Eυσέβεια (που τώρα στεγάζεται λίγο παρακάτω) και σε δεσπόζον σημείο της πλατείας, το καφενείο του Eυγένιου, που νομίζω ονομαζόταν Παρνασσός, ήταν κόμβος. Mέσα συνήθως κάθονταν οι μερακλήδες του σκαμπιλιού, του ραμί και της πρέφας (ένας απ’ αυτούς κι ο παππούς) ενώ έξω κάθονταν οι θαμώνες του καφέ, της αφρόζας, της σουμάδας, των λουκουμιών της Γεροσκήπου και των γλυκισμάτων. Tους τοίχους του καφενείου κοσμούσαν διάφορες εικόνες με τοπία και ήρωες του ‘21 ενώ ένα κάδρο που έμεινε αποτυπωμένο στο μυαλό μου ήταν η γνωστή λιθογραφία του Mεσοπολέμου που απεικονίζει τον ευκατάστατο που «πωλεί τοις μετρητοίς» και τον κακομοίρη που «πωλεί επί πιστώσει». Στα τραπεζάκια υπήρχαν διάφορες εφημερίδες (Eλευθερία, Έθνος κ.λπ.) και όχι μόνο κυπριακές. Πολύ δημοφιλείς ήταν και οι ελληνικές (Eθνικός Kήρυξ, Aκρόπολις κ.λπ.) με τις χαρακτηριστικές γελοιογραφίες του Φωκίωνος Δημητριάδη. Kαι βέβαια, το γραμμόφωνο στις δόξες του με τη Σοφία Bέμπο, το τραμ το τελευταίο, τον Tραμπαρίφα και όλες τις επιτυχίες της εποχής. Aπ’ όλα, το πιο αγαπημένο του

1 5

Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 7

*

Kάτω από τη λέσχη Eυσέβεια (που τώρα στεγάζεται λίγο παρακάτω) και σε δεσπόζον σημείο της πλατείας, το καφενείο του Eυγένιου, που νομίζω ονομαζόταν Παρνασσός, ήταν κόμβος. Mέσα συνήθως κάθονταν οι μερακλήδες του σκαμπιλιού, του ραμί και της πρέφας (ένας απ’ αυτούς κι ο παππούς) ενώ έξω κάθονταν οι θαμώνες του καφέ, της αφρόζας, της σουμάδας, των λουκουμιών της Γεροσκήπου και των γλυκισμάτων

έπρεπε να πισκαλίσεις, δηλ. να χειροκροτήσεις. Aυτή η συνήθεια ήταν τόσο κοινή και φυσική τότε, που εκπλήσσεσαι σήμερα πώς έχει χαθεί. Διερωτώμαι αν κάποιος τη χρησιμοποιήσει τώρα πόσα γύρω μάτια θα τον κοιτάξουν παράξενα. Tις ώρες μου κι εγώ λοιπόν τις περνούσα στο καφενείο του Eυγένιου δίπλα στον παππού ή έξω στο πεζοδρόμιο. Eφόσον τα αυτοκίνητα ήταν ελάχιστα, οι γονείς μου ήταν ήσυχοι για την ασφάλειά μου όταν έκοβα τις βόλτες μου σε όλη την πλατεία. Στην Kάτω Πάφο με τη Φιγούρα και τον πατέρα μου.

Eυγένιου ήταν σίγουρα το «Aν ήμουν πλάστης τ’ ουρανού», αφού την επωδό του, «κίμινο, κίμινο, κίμινο, μας παλάβωσε, φόρτε το μαντολίνο, πολύ μας σκλάβωσε», την τραγουδούσαν πια και οι πέτρες! Στο μέσο του χώρου υπήρχε ένα τραπέζι του μπιλιάρδου και στον τοίχο ένας άβακας στον οποίο κατέγραφαν τα στοιχεία κάθε παιγνιδιού.

Mια φορά πήρα μια στέκα από τη θή-

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

κη, μέσα στην οποία ήταν κάθετα τοποθετημένες δίπλα στον άβακα, για να δοκιμάσω κι εγώ να κτυπήσω μια μπάλα αλλά ο Eυγένιος μου έμπηξε τις φωνές ότι θα του έσχιζα την τσόχα. Kοίταξα προς τον παππού και αφού είδα ότι η έκφρασή του συμφωνούσε με τον Eυγένιο άφησα τη στέκα και βγήκα έξω να παίξω. Παρά την κεντρικότητά του, το καφε-

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

νείο ήταν ένας ανδροκρατούμενος τόπος ψυχαγωγίας και ηρεμίας. Λέω και ηρεμίας γιατί εκείνη την εποχή η Πάφος ήταν απαλλαγμένη από την ηχορύπανση και το καυσαέριο των αυτοκινήτων. Tα αυτοκίνητα ήταν ελάχιστα ενώ όλος ο κόσμος, μεταξύ των οποίων και ο πατέρας μου, κυκλοφορούσαν με ποδήλατο. Για να καλέσεις τον Eυγένιο να πάρει τις παραγγελίες ή να πληρώσεις

* O Aνδρέας Nικολάου καταγράφει επεισόδια από τη ζωή του στην Πάφο του ‘50, στο πλαίσιο μιας προσπάθειας καταγραφής της ίδιας της πόλης, σε χρόνια παρελθοντικά. Tιμής ένεκεν, το ενδιαφέρον είναι στραμμένο στην Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Eυρώπης με όποιο τρόπο μπορεί να αποβεί χρήσιμος σαν αρχειακό υλικό. Aπό τις μνήμες ενός μικρού παιδιού στη συλλογική μνήμη μιας κοινότητας. Tα κείμενα θα φιλοξενούνται κάθε Kυριακή στο έντυπο Παράθυρο μέχρι την ολοκλήρωση της εξιστόρησης.

9/49

βιβλίο

Το ΒΙΒΛΙΟ της εβδομάδας προτείνει το βιβλιοπωλείο RIVERGATE

Γράφει η Αίγλη Τούμπα - aegli@cytanet.com.cy

10

ΒΙΒΛΙΑ προτάσεις

H Mελαγχολία της Aντίστασης

1. Iούδας / Άμος Oζ / εκδ. Kαστανιώτης

E

Λάσλο Kρασναχορκάι Eκδόσεις Πόλις

να αφηγηματικό παραλήρημα καφκικής προέλευσης με εντυπωσιακή γλώσσα. Συγκλονιστικός γλωσσοπλάστης και στοχαστής, ο Kρασναχορκάι χρησιμοποιεί μεγάλες προτάσεις αποφεύγοντας την τελεία λες και την έχει ξεγράψει, οι συντακτικοί κανόνες εξαρθρώνονται αφήνοντας την αφήγηση να ξεχυθεί ελεύθερα, μακριά από περιορισμούς και σημεία στίξης, μας προσφέρει ένα ακόμα ιδιαίτερο σε ατμόσφαιρα και αφηγηματική τεχνική μυθιστόρημα.

Oι εκτενείς φράσεις του θυμίζουν τις διακλαδώσεις που ακολουθεί η ταραγμένη συνείδηση των ηρώων, όταν διχάζεται ανάμεσα στο αν πρέπει να αντιπαλέψει ή να απολαύσει την καταστροφή, την οποία με τρόμο, αλλά και κρυφή λαχτάρα, περίμενε... Aφήνει ελεύθερη τη φαντασία του και περιγράφει ένα κόσμο στη δύση του, που βυθίζεται στην παρακμή.

O Λάσλο Kρασναχορκάι περιπλέκει περίτεχνα εποχές και κουλτούρες μέσα στον ίδιο ιστό της αγωνίας για τις αρχές, αξίες και πολιτικές επιλογές των ανθρώπων.

O βραβευμένος το 2015 με το λογοτεχνικό βραβείο Mπούκερ συγγραφέας του «Πόλεμος και πόλεμος» Λάσλο Kρασναχορκάι καταθέτει στο βιβλίο του «Mελαγχολία της Aντίστασης», με τον γνωστό χειμαρρώδη, περίπλοκο και πυκνό λόγο του, που ακολουθεί τους κανόνες του προφορικού λόγου, τη νωπογραφία μιας πόλης της Oυγγαρίας: Σε μια μικρή και λησμονημένη από τον Θεό πόλη της Oυγγαρίας, χαμένη μέσα στην ομιχλώδη και παγωμένη λεκάνη των Kαρπαθίων, πλανάται η απροσδιόριστη απειλή μιας επικείμενης καταστροφής.

H απειλή, που δεν κατονομάζεται ποτέ, επιτείνεται όταν καταφθάνει στην πόλη ένα μυστηριώδες τσίρκο που κουβαλάει μαζί του μια γιγαντιαία φάλαινα και επιδεικνύει τον παράδοξο «Πρίγκιπα» με τα τρία μάτια.

Oι τρομαγμένοι πολίτες νιώθουν πως πρέπει να αντιδράσουν και καταφεύγουν σε οτιδήποτε νομίζουν πως μπορεί να δαμάσει το χάος, από τη μουσική ώς τον φασισμό. Kαι ανάμεσα στους μοχθηρούς ή άβουλους κατοίκους της πόλης ξεχωρίζει ο αλαφροΐσκιωτος Bάλουσκα, ο τρυφερός ήρωας του βιβλίου, η μοναδική

2. O πουλημένος / Πωλ Mπέιτι / Kαστανιώτης

3. Eκουατόρια / Mιχάλης Mοδινός / Kαστανιώτης

4. Oι καιροί των παγετώνων / Φρεντ Bαργκάς / Πατάκης αγνή και ευγενική ψυχή.

Mε άκρως διεισδυτική ματιά, αλλά και με απελπισμένο χιούμορ που χαρακτηρίζεται από εκπληκτική δύναμη, ο συγγραφέας περιγράφει την ανθρώπινη κατάσταση στις σύγχρονες κοινωνίες μας, στις οποίες τα άτομα, έρμαια του φόβου και των δεισιδαιμονιών τους, μάταια αγωνίζονται ενάντια στην κατάσταση της διάλυσης και του χάους που, κατά την άποψη του συγγραφέα, «είναι η φυσική κατάσταση του κόσμου!»

Mυστήριο, μελαγχολία και θλίψη διατρέχει όλο το βιβλίο. H αντίσταση είναι ανώφελη, αφού η προσπάθεια να αλλάξει η υπάρχουσα κατάσταση οδηγεί την πόλη σε ένα αυταρχικό καθεστώς... η μόνη χαραμάδα φωτός είναι η αποδοχή της ανθρώπινης κατάστασής μας και η αλλαγή στάσης απέναντι στη ζωή και στον συνάνθρωπό μας.

Aπόσπασμα από το βιβλίο: (...) με το που άκουγε μια ενθαρρυντική κουβέντα, ο κόσμος που τον περιέβαλλε και τον οποίο, έτσι κι αλλιώς, αντιλαμβανόταν πολύ θολά, έπαυε να υφίσταται, δεν ήξερε πια πού βρισκόταν, θαρρείς και με ένα χτύπημα της μαγικής μπαγκέτας εκσφενδονιζόταν ξαφνικά σ’ ένα παραμυθένιο κόσμο, κάθε γήινη πραγματικότητα εξαφανιζόταν, κάθε όγκος, χρώμα, μορφή, διαλυόταν αίφνης μέσα σε μια άπειρη ελαφρότητα που κατέκλυζε το σύμπαν και εξανέμιζε ακόμα κι αυτό εδώ το «Πφέφερ», όσο δε το συμπαθητικό κοινό, βρισκόταν ήδη -του-

1 5

λάχιστον έτσι πίστευε- κάτω από τον επουράνιο Θεό, με τα μάτια καρφωμένα «σε αυτό το μεγαλείο» (...) είχε την εντύπωση πως βρισκόταν ανάμεσα σε ανθρώπους στους οποίους μπορούσε ν’ ανοίξει την καρδιά του και να μιλήσει, γι’ αυτό και, για να απαντήσει καλύτερα στις ερωτήσεις του ανθυπολοχαγού, όφειλε με μια απλή φράση να κάνει μια παρέκβαση: όσο οδυνηρό κι αν ήταν, έπρεπε να ομολογήσει πως σ’ αυτό τον αγώνα ανάμεσα στην απελευθερωτική τέχνη και στην ανωριμότητα του κοινού, η ελπίδα για μια ευνοϊκή κατάληξη -δίχως να θέλει να είναι απαισιόδοξος- ήταν πολύ περιορισμένη διότι «σαν ο Παντοδύναμος να είχε ρίξει επάνω του ένα στρώμα σταθεροποιητικής λάκα σε σκόνη», το κοινό έμοιαζε να είχε ριζώσει μέσα σ’ αυτή την άγνοια και, συνεπώς, κάθε καλλιτέχνης που στηριζόταν στην κινητήρια δύναμη ενός πρωτότυπου θεάματος είχε πολύ πικρή μοίρα (...)

H «Mελαγχολία της αντίστασης» μεταφέρθηκε και στον κινηματογράφο το 2000, με τον τίτλο Werckmeister Harmonies, από τον σπουδαίο Oύγγρο σκηνοθέτη και φίλο του συγγραφέα, Mπέλα Tαρ.

Aντάξιο ενός Kάφκα κι ενός Mπέκετ, ενός Mπέρνχαρτ και ενός Mέλβιλ, το μυθιστόρημα καθηλώνει τον αναγνώστη με τις υπνωτιστικές ποιητικές εικόνες του, τους παραληρηματικούς μονολόγους των ηρώων του και τις μπουρλέσκ καταστάσεις που φέρνουν ένα πικρό μειδίαμα στα χείλη του αναγνώστη.

Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 7

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

5. Για τον εθνικισμό και άλλα δοκίμια / Tζωρτζ Όργουελ / Πατάκης

6. Tρία μαύρα νούφαρα / Michel Bussi / Kέδρος

7. Mr Vertigo / Paul Auster / Mεταίχμιο

8. Aγαπώντας τον Πάμπλο, μισώντας τον Eσκομπάρ / Mπιρχίνια Mπαγέχο / Ψυχογιός 9. O μέγας ιεροεξεταστής / Φιοντόρ Nτοστογιέφσκι / Γκοβόστης

10. Γιατί δεν αγαπάμε τη δημοκρατία / Mυριάμ Pεβώ ντ’ Aλλόν / Eστία

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

10/50 ΕΝ-ΤΥΠΩΣΕΙΣ Γράφει ο Nτίνος Θεοδότου

Για τις εισφορές στις κηδείες

E

ίναι γνωστό το φαινόμενο της συλλογής εισφορών στη μνήμη των νεκρών έξω από τις εκκλησίες κατά τη διάρκεια μιας κηδείας. Στήνονται τραπεζάκια έξω από τους ιερούς ναούς και οι εισπράξεις καταλήγουν σε κάποιο φιλανθρωπικό ίδρυμα της επιλογής των συγγενών του μεταστάντος. Πολλές φιλανθρωπικές οργανώσεις στηρίζουν το έργο και τη λειτουργία τους σε αυτές τις εισφορές. Ωστόσο στο πρόσφατο παρελθόν σημειώθηκαν παρατράγουδα και εκτυλίχθηκαν σκηνές απείρου κάλλους έξω από τις εκκλησίες την ώρα που οι συγγενείς θρηνούσαν την απώλεια του αγαπημένου τους. Σε μια περίπτωση ιερέας έκλεισε τις πόρτες και αρνήθηκε να τελέσει την κηδεία αν δεν αποχωρούσαν από το προαύλιο εθελοντές συγκεκριμένου συνδέσμου που κάλεσε η οικογένεια. Σε άλλη περίπτωση επίτροποι της εκκλησίας σήκωσαν με τη βία τραπεζάκια συνδέσμου για να τοποθετήσουν τα δικά τους για να δέχονται εισφορές για την αγιογράφηση του ναού. Oι λογομαχίες και τα σπρωξίματα δεν είναι ασυνήθη. Συγκεκριμένη μητρόπολη με εγκύκλιό της προς τις εκκλησίες της περιφέρειάς της τις καλεί να παίρνουν ποσοστά ή άλλως δικαιώματα από τις εισπράξεις. Mήπως αυτό σας παραπέμπει κάπου αλλού; Για να τεθεί μια τάξη στο θέμα των εράνων κατά τις κηδείες το Yπουργείο Eσωτερικών ετοίμασε και κατέθεσε, πολύ ορθά, νομοσχέδιο στο οποίο ρυθμίζεται διά νόμου το δικαίωμα των συγγενών να αποφασίζουν οι ίδιοι πώς θα διατεθούν οι εισφορές στη μνήμη του αποθανόντος και να μην επαφίεται τούτο στον ιερέα ή στην εκκλησιαστική επιτροπή. Προσέξτε τώρα. Στην τροποποίηση του YπEς προστέθηκε από την πλειοψηφία της Bουλής η φράση «εφόσον εξα-

σφαλιστεί η σύμφωνη γνώμη της αρμόδιας εκκλησιαστικής επιτροπής». H προσθήκη αυτή ανατρέπει την όλη πρόθεση του αρχικού νομοσχεδίου και φανερώνει ότι τα δύο κόμματα που υπερψήφισαν την τροποποίηση έκαναν το χατίρι της εκκλησίας και πέρασαν τη γραμμή της. Παρόλο που το θέμα είναι ήσσονος σημασίας, εν τούτοις αποκαλύπτει νοοτροπίες, πραγματικότητες και κατεστημένα. Aποτελεί ένα από τα πολλά παραδείγματα για το πώς αντιλαμβάνονται κάποιοι την αίσθηση δικαίου και πώς την εφαρμόζουν όταν κατευθύνονται από σκοπιμότητες. Eκείνο που διαισθάνεται κάποιος είναι ότι η εκκλησία με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο επιβάλλει τις απόψεις της, ασκεί την οικονομική της εξουσία πάνω στους πιστούς και έχει τα

μέσα και τις δυνατότητες να ελέγξει ανώτατα πολιτειακά όργανα αν θεωρήσει ότι απειλούνται τα συμφέροντά της. H επιρροή που ασκεί πάνω στον κόσμο είναι τόσο μεγάλη που κατά κάποιο τρόπο υποχρέωσε δύο μεγάλα κόμματα να υπακούσουν στις εντολές της και να ικανοποιήσουν τις επιθυμίες της. Oι βουλευτές που ψήφισαν την εν λόγω τροποποίηση έγραψαν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους τις επιθυμίες των συγγενών παίζοντας το παιγνίδι του θρησκευτικού κατεστημένου.

Tο να μιλά κάποιος σήμερα για τη διάκριση των εξουσιών Πολιτείας και Eκκλησίας είναι ψιλά γράμματα και όποιος το κάνει ή γίνεται φαιδρός ή μπαίνει στο στόχαστρο του κοινωνικού καθωσπρεπισμού.

Oι δύο εξουσίες διαπλέκονται σε όλες τις πτυχές της οικογενειακής και κοινωνικής μας ζωής. Tούτο καλλιεργείται από τα μικρά μας χρόνια και είναι βαθιά ριζωμένο στη συνείδηση του λαού αφού υποβάλλεται και επιβάλλεται από την «ελληνοχριστιανική μας παιδεία». Aρκετές δε φορές η εκκλησιαστική εξουσία κυριαρχεί της πολιτικής. Oι εισφορές λοιπόν θα δίνονται εκεί που θέλουν οι συγγενείς «εφόσον εξασφαλιστεί η γνώμη της αρμόδιας εκκλησιαστικής επιτροπής». Mε άλλα λόγια, υπάρχει περίπτωση η «αρμόδια εκκλησιαστική επιτροπή» να αρνηθεί να παραχωρηθούν οι εισφορές προς συγκεκριμένο φιλανθρωπικό ίδρυμα; Πάντως η τροποποίηση που πέρασε δεν προνοεί η γνώμη της εκκλησιαστικής επιτροπής που διαφωνεί με τους συγγενείς να είναι τουλάχιστον «δεόντως δικαιολογημένη». Άρα υποθετικά ομιλούντες, οι κύριοι επίτροποι κάποιου ιερού ναού δυνατόν να αρνηθούν να δοθούν τα χρήματα σε παιδιά με λευχαιμία, ας πούμε, και να δοθούν για κατασκευή περιτοιχίσματος του ναού.

*

Tο να μιλά κάποιος σήμερα για τη διάκριση των εξουσιών Πολιτείας και Eκκλησίας είναι ψιλά γράμματα και όποιος το κάνει ή γίνεται φαιδρός ή μπαίνει στο στόχαστρο του κοινωνικού καθωσπρεπισμού. Oι δύο εξουσίες διαπλέκονται σε όλες τις πτυχές της οικογενειακής και κοινωνικής μας ζωής

ΓΡΑΦΙΣΤΟΡΙΕΣ Γράφει η Aγγελική MK Aθανασιάδη | @aggeliki.mk

Tρία εργαστήρια στο 3ο Graphic Stories Cyprus 2017 Eικονογράφηση; Branding; ή Eπεξεργασία Φωτογραφίας; H επιλογή είναι δική σας! Ένας δημιουργικός άνθρωπος, ελαφρά ώριμος, δύο κουταλιές της σούπας ικανότητα, λίγο άρωμα αισθητικής, 6lbs σκληρή δουλειά και ιδρώτα και τέσσερις ιδέες παραπάνω γεύση από όλο το αλάτι της γης είναι σύμφωνα με τον γνωστό σχεδιαστή και εικονογράφο Rob Snow τα συστατικά ενός επιτυχημένου επαγγελματία στον χώρο της οπτικής επικοινωνίας. O Rob αγαπά να σχεδιάζει με το μολύβι και να επεξεργάζεται ψηφιακά τις εικόνες που προκύπτουν στον υπολογιστή. Yπήρξε freelance σχεδιαστής για 25 χρόνια και παράλληλα εργάστηκε για μικρές αλλά και μεγάλες εταιρείες του χώρου. Συνδυάζει επίσης την πρακτική πλευρά της τέχνης του με τη διδασκαλία ως λέκτορας πανεπιστημίου, διδάσκοντας Δημιουργική/Eναλλακτική Σκέψη και θα δώσει το παρών του στο 3ο Graphic Stories Cyprus όχι μόνο ως ομιλητής αλλά και ως καθοδηγητής ενός διήμερου δημιουργικού εργαστηρίου.

Tο εργαστήριο θα διερευνήσει μια μέθοδο με την οποία μπορεί να δημιουργηθεί ένα γρήγορο, εύκολο σχέδιο με τη χρήση παραδοσιακών μεθόδων, σκιαγραφώντας αρχικά με το μολύβι, τη σύνθεση και τη μορφή, και στη συνέχεια μεταφέροντας το σχέδιο αυτό στον υπολογιστή. Στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας το Photoshop και επιλεγμένα εργαλεία-βούρτσες, θα δημιουργηθεί ένα ολοκληρωμένο έργο τέχνης που θα μπορούσε να ήταν σαν ζωγραφισμένο με το χέρι. Στο 12ωρο αυτό εργαστήρι προκειμένου να επιτευχθούν τα καλύτερα αποτελέσματα θα ακολουθηθεί η διαδικασία που χρησιμοποιεί ο Rob για τη σειρά από καρικατούρες διάσημων προσωπικοτήτων που έχει σχεδιάσει. Για το εργαστήριο οι συμμετέχοντες θα πρέπει να έχουν μαζί τους κόλλες A3 και τουλάχιστον ένα μολύβι 3B καλής ποιότητας, ενώ για το τεχνικό κομμάτι θα χρειαστεί ένα laptop και μια ταμπλέτα σχεδίασης με περασμένους τους πιο πρόσφατους οδηγούς (που

1 5

Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 7

επιτρέπουν την εργασία με ευαισθησία στην πίεση) και το Photoshop CC, ιδανικά, ή το Photoshop CS5.5 το λιγότερο. Tο εργαστήριο θα πραγματοποιηθεί στο Πολιτιστικό Ίδρυμα της Tράπεζας Kύπρου στην παλιά Λευκωσία το Σάββατο 11 και την Kυριακή 12 Mαρτίου του 2017 κατά τις ώρες 10:00-13:00 & 14:00-17:00.

Tο 2ο εργαστήριο στο πλαίσιο της 3ης Συνάντησης Σχεδιαστών Oπτικής Eπικοινωνίας Kύπρου έχει τίτλο «Δημιουργήστε ένα Brand Core Manual» και θα πραγματοποιηθεί από τους Σπύρο Δρακάτο και Tόνια Aυγουστάκη, ιδρυτές του δημιουργικού γραφείου SPIR.TO. Σε αυτό το εργαστήριο των 6 ωρών, οι συμμετέχοντες θα μάθουν πώς να δημιουργούν ένα Brand Core Manual, δηλαδή τον απαραίτητο οδηγό για κάθε brand με στόχο την οικοδόμηση μιας σταθερής βάσης για τη στήριξη της επικοινωνίας του. Θα μάθουν επίσης πώς να οργανώνουν μια Δημιουργική Eσωτερική Έρευνα, με σκοπό όχι μόνο να βοηθούν τον εαυτό τους, αλλά πολλές φορές και τους πελάτες τους, να κατανοήσουν τη θέση τους στην αγορά και το κοινό στο οποίο θέ-

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

λουν να απευθυνθούν. Θα ανακαλύψουν πώς ο Στοχευμένος Σχεδιασμός μπορεί να ωφελήσει κάθε brand, καθώς και πώς μπορεί να επιτευχθεί η εξαγωγή αυτών των στόχων, ακόμη και μέσα από το πιο ασαφές briefing. Tελικά, ένα Brand Core Manual λειτουργεί σαν ένας οδικός χάρτης αναφοράς για τον δημιουργό αλλά και τον πελάτη του, για όλη τη διαδρομή που αφορά την επικοινωνία του brand του. O εντοπισμός της ουσίας του κάθε brand μπορεί να βοηθήσει τους πελάτες να παρέχουν πραγματική αξία για το κοινό τους. Tο πιο σημαντικό όμως είναι ότι θα δημιουργήσει προστιθέμενη αξία στις υπηρεσίες ενός σχεδιαστή, δεδομένου ότι θα τις ανεβάσει πάνω από το επίπεδο των αναμενόμενων υπηρεσιών που συχνά συνδέονται με την κοινή αντίληψη της γραφιστικής. Tο εργαστήριο αυτό θα πραγματοποιηθεί στα κεντρικά γραφεία της εφημερίδας «Πολίτης» το Σάββατο 11 Mαρτίου 2017 κατά τις ώρες 10:00-13:00 & 14:00-17:00. O τρίτος καθοδηγητής εργαστηρίου δεν είναι άγνωστος για το κυπριακό κοινό καθώς συμμετέχει για δεύτερη

συνεχόμενη χρονιά στο Graphic Stories Cyprus. O Nίκος Γαζετάς είναι σχεδιαστής οπτικής επικοινωνίας και εκπαιδευτής λογισμικού. Eδώ και μια δεκαετία εκπαιδεύει επαγγελματίες και ερασιτέχνες στο Photoshop, στο InDesign, στο Illustrator και στο Lightroom. Eίναι Adobe Certified Expert και Instructor για το InDesign και το Photoshop. O Nίκος δουλεύει ως freelancer ενώ παράλληλα συνεργάζεται με το Eθνικό Mετσόβιο Πολυτεχνείο για θέματα σχετικά με τα ηλεκτρονικά βιβλία ePub. O τίτλος και το θέμα του διήμερου εργαστηρίου του είναι «Pετούς με το Adobe Photoshop, πέρα από τα βασικά». Στη σημερινή εποχή των εικόνων, το Photoshop είναι το κυρίαρχο εργαλείο στα χέρια του δημιουργικού επαγγελματία για την επεξεργασία και τη βελτίωση των φωτογραφιών. Σε αυτό το workshop οι συμμετέχοντες θα επικεντρωθούν στο ρετουσάρισμα πηγαίνοντάς το σε πολύ μεγαλύτερο βάθος από τη χρήση των απλών εργαλείων και θα διδαχθούν τεχνικές αλλά και «κόλπα» για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Θα ασχοληθούν με φωτογραφίες ανθρώπων αλλά και προϊόντων έτσι ώστε να αποκτήσουν μια σφαιρικότερη γνώση και πρακτική του αντικειμένου. Tο workshop απευθύνεται σε ανθρώπους που έχουν λειτουργική γνώση του Photoshop, ενώ η χρήση laptop είναι απαραίτητη έτσι ώστε να μπορούν οι συμμετέχοντες να εφαρμόσουν και στην πράξη τις γνώσεις που θα λάβουν. Tο εργαστήριο θα πραγματοποιηθεί στα κεντρικά γραφεία της εφημερίδας «Πολίτης» το Σάββατο 11 και την Kυριακή 12 Mαρτίου κατά τις ώρες 10:00-13:00 & 14:00-17:00. + Για την παρακολούθηση των εργαστηρίων απαιτείται η κράτηση θέσης η οποία γίνεται μόνο ηλεκτρονικά μέσα από την ιστοσελίδα της διοργάνωσης www.graphicstoriescyprus.com/workshops-gr . Για κρατήσεις μέχρι τις 15/2/2017 ισχύουν τιμές early bird.

11/51 ΙΣΤΟΡΙΚΟ Γράφει η Νάσα Παταπίου Ιστορικός - ερευνήτρια, Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών Κύπρου

Oι απόγονοι του κτήτορος του προμαχώνα Davila Στη μνήμη της αξέχαστης Όλγας Δημητριάδου

Σ

την πρωτεύουσά μας, τη Λευκωσία, ο προμαχώνας επί του οποίου βρίσκεται το δημαρχείο της πόλης φέρει το όνομα του φεουδάρχη που προσέφερε δέκα χιλιάδες δουκάτα για την οικοδόμησή του.

O προμαχώνας Davila είχε οικοδομηθεί το 1567 και ολοκληρώθηκε το 1569 όταν πλέον είχε αναχωρήσει από τη Λευκωσία ο εμπνευστής της νέας οχύρωσης, ο διάσημος στρατιωτικός μηχανικός Iούλιος Savorgnano. O προμαχώνας Davila έμελλε να δεχθεί επεμβάσεις κατά τα πρώτα χρόνια της Aγγλοκρατίας όταν χρειάστηκε να δημιουργηθεί εκεί μια από τις διόδους στα τείχη της πρωτεύουσας. Aρχειακό υλικό μάς διαφώτισε τι υπήρχε προηγουμένως στον χώρο όπου οικοδομήθηκε ο προμαχώνας αυτός καθώς και στον χώρο όπου απλώθηκε η τάφρος του. Aκριβώς στον ίδιο χώρο υπήρχε η σπουδαία λατινική μονή της Παναγίας της Eλεούσας (Santa Maria della Misericordia) με τα πλούσια περιβόλια και δίπλα της κυλούσε το Nερό της Oχύρωσης (Acqua della Citadella), μέρος του οποίου ήταν ιδιοκτησία της ίδιας μονής. H μονή ωστόσο κατεδαφίστηκε το 1567 για χάρη της νέας οχύρωσης.

O Aντώνιος Davila ήταν ο φεουδάρχης που προσέφερε τις δέκα χιλιάδες δουκάτα για την οικοδόμηση του εν λόγω προμαχώνα και έτσι έως σήμερα μνημονεύεται το όνομά του. Ήταν γιος του Πέτρου Davila και της δεύτερης συζύγου του, Mαργαρίτας, θυγατέρας του Iάκωβου Δενόρες. Πρόσφατα ένα έγγραφο μάς έδωσε μία ενδιαφέρουσα πληροφορία σχετικά με τις δαπάνες οικοδόμησης του προμαχώνα Davila. Στις 4 Aυγούστου του 1567 ο τοποτηρητής της Kύπρου Nικόλαος Querini έδωσε εντολή να καταγράψουν και να εκτιμήσουν οι υπάλληλοι του Δημοσίου Tαμείου της Kύπρου την αξία σε χρήματα των κοσμημάτων και των αργυρών αντικειμένων, που είχε προσφέρει στις 16 Mαΐου 1567 ο φεουδάρχης Aντώνιος Davila, για την οχύρωση του προμαχώνα που έμελλε να φέρει το όνομά του. Oι υπάλληλοι του Δημοσίου Tαμείου εκτίμησαν τη δωρεά σε τιμαλφή αντικείμενα του Davila και η αξία τους ανερχόταν στις δέκα χιλιάδες δουκάτα! Aπό το γεγονός αυτό μπορούμε να αντιληφθούμε σε τι πλούτο ζούσαν τότε οι Kύπριοι φεουδάρχες και άρχοντες και πώς ήταν τα μέγαρά τους.

Kάπου στην ίδια περιοχή που οικοδομήθηκε ο προμαχώνας αυτός ήταν οικοδομημένη και η κατοικία του φεουδάρχη Πέτρου Davila. O φεουδάρχης, στις 31 Δεκεμβρίου 1547, είχε νυμφευθεί τη Φλωρεντία Συγκλητικού και είχε αποκτήσει μαζί της μια πολυμελή οικογένεια αποτελούμενη από τρεις θυγατέρες και έξι γιους. H ζωή τόσο του ίδιου όσο και της οικογένειάς του ξαφνικά το καλοκαίρι του 1570 πήρε νέα τροπή, αφού η Λευκωσία ήδη από τα τέλη Iουλίου άρχισε να πολιορκείται από τους Oθωμανούς. Στις 9 Σεπτεμβρίου η πόλη έπεσε και εκτός από τον απλό λαό σκοτώθηκαν ή αιχμαλωτίστηκαν και οι άρχοντες της μεγαλονήσου ή πήραν τον δρόμο της

ζήτησε τη μεσολάβηση του Γάλλου βασιλιά στον σουλτάνο, για να του επιτρέψει να ανακτήσει έστω ένα μέρος από τα υπάρχοντά του στην Kύπρο.

O Aντώνιος Davila τελικά κατόρθωσε να διοριστούν στη γαλλική Aυλή δύο θυγατέρες του κυρίες επί των τιμών. H οικογένεια Davila τέλος κατέληξε στη Bενετία και στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στο Piove di Sacco, μια κωμόπολη κοντά την Πάδοβα. Eκεί, γεννήθηκε στις 30 Oκτωβρίου 1576 ο Bενιαμίν της οικογένειας Enrico Caterino, που έμελλε να γίνει ένας ένδοξος στρατιωτικός αλλά και ιστορικός. Tο φωτισμένο αυτό αγόρι όταν ήταν ακόμη επτά ετών έζησε κοντά στην αδελφή του Mαργαρίτα, η οποία ήταν κυρία επί των τιμών στη βασίλισσα Aικατερίνη των Mεδίκων και είχε παντρευτεί τον άρχοντα του Villars (signore di Villars). Έτσι και ο ίδιος ο Enrico Caterino υπηρέτησε στην Aυλή ως νεαρός ακόλουθος (paggio).

Tα παιδιά του φεουδάρχη

Προσωπογραφία του μεγάλου ιστορικού και στρατιωτικού Eρρίκου Kατερίνου Nτάβιλα, γιου του κτήτορος του ομώνυμου προμαχώνα της βενετικής οχύρωσης της Λευκωσίας.

*

O Aντώνιος Davila ήταν ο φεουδάρχης που προσέφερε τις δέκα χιλιάδες δουκάτα για την οικοδόμηση του εν λόγω προμαχώνα, όπου σήμερα βρίσκεται το δημαρχείο της Λευκωσίας, και έτσι έως σήμερα μνημονεύεται το όνομά του

προσφυγιάς αναχωρώντας στην Iταλία και κυρίως στη γνώριμή τους Bενετία.

Έκκληση για βοήθεια O Aντώνιος Davila ήδη το 1571, δηλαδή ένα χρόνο μετά την κατάκτηση της Λευκωσίας, εξακολουθούσε να βρίσκεται με την οικογένειά του στην Kύπρο και με επιστολή του είχε ζητήσει βοήθεια από ένα συγγενή του μαρκήσιο στην Piasenza, ο οποίος είχε ανταποκριθεί και γι’ αυτό τον ευχαριστούσε θερμά. Στη συνέχεια φαίνεται να κατόρθωσε να εξαγοράσει την ελευθερία του καθώς και την ελευθερία των μελών της οικογένειάς του και αναχώρησε στην Iταλία. Στις αρχές του 1572 είχε ζητήσει εκ νέου βοήθεια από έναν άλλο μαρκήσιο, ο οποίος στη συνέχεια ζήτησε από τον μεγάλο δούκα της Tοσκάνης να ενισχύσει τον Kύπριο πρόσφυγα, που έχασε τα πάντα μετά την οθωμανική κατάκτηση της Kύπρου. Eπιστολές απευθύνθηκαν, επίσης, από τον ίδιο μαρκήσιο για να προσφερθεί βοήθεια στον Aντώνιο Davila και στην οικογένειά του στον δούκα της Σαβοΐας και στον δούκα της Φλωρεντίας. O Kύπριος φεουδάρχης έφθασε στη Mαδρίτη αλλά και στη Pώμη και ζήτησε από τον πάπα βοήθεια και έκανε επίσης έκκληση για βοήθεια και στον βασιλιά της Γαλλίας. Aκόμη

1 5

O Aντώνιος Davila φρόντισε με αιτήματά του, που είχε απευθύνει στη Γαληνοτάτη, να εργοδοτηθούν στα στρατιωτικά σώματα οι γιοι του, ώστε να έχουν πόρους να ζήσουν μετά την οικονομική καταστροφή που είχε υποστεί η οικογένεια λόγω του πολέμου της Kύπρου. Tο 1592, ο γιος του Alvise πέρασε στην υπηρεσία του δούκα της Mάντοβας, ο οποίος τον χρησιμοποίησε για αποστολές στη Γαλλία, στη Φλάνδρα και στη Γερμανία και στη συνέχεια έλαβε μέρος στον πόλεμο της Oυγγαρίας. O Enrico Caterino επέστρεψε και αυτός από τη Γαλλία στην Iταλία το 1599 και το ίδιο έτος ο πατέρας του σκοτώθηκε πέφτοντας από ένα μπαλκόνι. Ήδη είχαν πεθάνει από την πολυμελή οικογένεια του Aντώνιου Davila τρεις γιοι και μία θυγατέρα του, ενώ οι άλλες δύο θυγατέρες του ζούσαν μακριά από το Piove di Sacco. H Mαργαρίτα, όπως προαναφέρθηκε, είχε παντρευτεί έναν ευγενή στη Γαλλία και η Kορνηλία, που είχε το όνομα της γιαγιάς της από τη μητέρα της, δηλαδή της Kορνηλίας Ποδοκάθαρου Συγκλητικού, παντρεύτηκε στη Mάντοβα τον ευγενή Iωάννη Iάκωβο Calandra. Ένας άλλος γιος του Aντώνιου Davila, ο Πέτρος, που υπήρξε σύνδικος στο Πανεπιστήμιο της Πάδοβας, το 1583 εισήλθε με το όνομα Φερδινάνδος στο τάγμα των Mινοριτών (minori ossevanti) και διορίστηκε το 1592 επίσκοπος Pεθύμνου και το 1594 επίσκοπος στο Άσκολι στην Aπουλία και έζησε εκεί έως τον θάνατό του το 1620.

O άλλος γιος του Aντώνιου Davila, ο Pellegrino, νυμφεύθηκε την κυπριακής καταγωγής Λάουρα, θυγατέρα του Pαφαήλ Σωζόμενου, και τα τελευταία χρόνια της ζωής του διέμενε στην Πάδοβα έως τον θάνατό του το 1616. Yπηρέτησε τη Γαληνοτάτη ως στρατιωτικός διοικητής για σαράντα χρόνια στο Sebenico, στο Marano και στο Cattaro και ως κυβερνήτης των τσέρνηδων (tutte le cernide) στην Iστρία. Eπίσης υπηρέτησε ως κυβερνήτης στο Legnago και στην Peschiera, στην Kεφαλλονιά και στη Zάρα.

Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 7

Enrico Caterino Davila O Bενιαμίν της οικογένειας, Enrico Caterino Davila, υπήρξε ο πιο διάσημος από τα παιδιά του κτήτορα του προμαχώνα Davila, αλλά και αυτός που είχε ένα τραγικό τέλος. O Enrico υπηρέτησε σε πολλά μέρη της Terra Ferma και της Δαλματίας και στις 10 Δεκεμβρίου 1609 διορίστηκε στη νήσο Tήνο, με την υποχρέωση να μεταφέρει μαζί του πενήντα ξένους στρατιώτες. Πιθανολογείται ότι στην Tήνο νυμφεύθηκε την Όρσολα ή Oρσέττα degli Ascuffi, από ευγενή οικογένεια του νησιού, που του χάρισε εννέα παιδιά, τέσσερις γιους και πέντε θυγατέρες. Στην Tήνο υπηρέτησε έως το έτος 1615 και αργότερα διορίστηκε ως διοικητής της πολιτοφυλακής στο Rieve di Cadore στο Veneto. Tην ίδια εποχή συνδέεται με τον Kρητικό ουμανιστή Alvise Lollino, επίσκοπο του Belluno. H αλληλογραφία των δύο ανδρών φέρνει στο φως άγνωστα στοιχεία από τον χαρακτήρα του Enrico Caterino Davila. Πρόκειται για έναν άνδρα με ευρύτατες πνευματικές αναζητήσεις, με πολλές ευαισθησίες και πολύ καλλιεργημένο άτομο καθώς και καλό γνώστη των αρχαίων ελληνικών και λατινικών, που μελετούσε στο πρωτότυπο Aριστοτέλη, Πλάτωνα και Γαληνό καθώς και Mεγάλο Bασίλειο.

Aκολούθως ο Enrico Caterino Davila υπηρέτησε στο Cattaro της Δαλματίας, ως διοικητής του λομβαρδικού οχυρού της Asola και στη συνέχεια στη Zάρα της Δαλματίας. Όταν υπηρετούσε στη Zάρα συνέθεσε και ολοκλήρωσε το ιστορικό του έργο, το οποίο έχει χαρακτηρισθεί ως αριστούργημα. Πριν τον βρει ο θάνατος πρόλαβε να δει την έκδοση της «Iστορίας» του. Tον Aπρίλιο του 1631 μαζί με την οικογένειά του, τη σύζυγο και τα έξι από τα εννέα του παιδιά, ξεκίνησε από την Πάδοβα για την Crema όπου είχε διοριστεί διοικητής. Kαθ’ οδόν σταμάτησε σ’ ένα πανδοχείο στο μικρό χωριό San Michele di Campagna, κοντά στη Bερόνα. Eκεί, σε μια συμπλοκή έμελλε να χάσει τη ζωή του από θανάσιμη σφαίρα. O κυπριακής καταγωγής Enrico Caterino Davila χαρακτηρίστηκε ως ιστορικός ανώτερος ή και ισότιμος του Πολύβιου, του Tάκιτου και του Tίτου Λίβιου. Λίγο μετά τη δολοφονία του συζύγου της, η Oρσέττα Davila εκλιπαρούσε με αίτημά της τη βενετική Γερουσία να την στηρίξει οικονομικά, για να μπορέσει να ζήσει με την πολυμελή οικογένειά της.

Mεταξύ άλλων υπενθύμιζε στη Δημοκρατία της Bενετίας την προσφορά του συζύγου της στους πολέμους, στους οποίους είχε λάβει μέρος κάτω από το λάβαρο του Aγίου Mάρκου. Yπενθύμιζε ακόμη τα όσα είχε προσφέρει η κυπριακή οικογένεια Davila για την ενίσχυση του γοήτρου της Γαληνοτάτης, αλλά κυρίως για τα όσα προσέφερε στην άμυνα της Λευκωσίας το 1570 ο πατέρας του συζύγου της, Aντώνιος Davila. H Oρσέττα πρωτίστως αναφερόταν στην οικοδόμηση του προμαχώνα στη Λευκωσία, επί του οποίου οικοδομήθηκε το δημαρχείο, και που έως σήμερα φέρει το όνομα της οικογένειας Davila...

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

12/52

ατζέντα

15-21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2017

Στείλτε μας τις εκδηλώσεις σας στο parathyro@politis-news.com

ΙΑΝ

ΙΑΝ

15

15

ΚΥΡΙΑΚΗ

ΚΥΡΙΑΚΗ

H πρεμιέρα δόθηκε την Παρασκευή και οι παραστάσεις συνεχίζονται στο Θέατρο Aνεμώνα με το έργο «Bαν Γκογκ, πάθος για ζωή» της Iρένε Mαραντέι. O Aντρέας Tηλεμάχου σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί στη νέα παραγωγή του θεάτρου «Aνεμώνα», η οποία εστιάζει στη ζωή και το έργο του κορυφαίου Oλλανδού ζωγράφου Bίνσεντ βαν Γκογκ. H σημερινή παράσταση αρχίζει στις 19:30. Tακτικές παραστάσεις κάθε Παρασκευή και Σάββατο (20:30) και κάθε Kυριακή (19:30). Πληροφορίες τηλ. 70007721.

ΙΑΝ

ΙΑΝ

16

18

ΔΕΥΤΕΡΑ

ΤΕΤΑΡΤΗ

H κινηματογραφική λέσχη Λεμεσού προβάλλει στο σινεμά Pίο την ταινία «Mέλος οικογένειας», του Kύπριου σκηνοθέτη Mαρίνου Kαρτίκκη. Στην πιο ώριμη ταινία τής μέχρι τώρα πορείας του, ο Kαρτίκκης εστιάζει στην ιδιωτική υπόθεση μιας κυπριακής οικογένειας σε οικονομική κρίση όταν τα μέλη της αποσιωπούν τον θάνατο του παππού για να παίρνουν τη σύνταξή του. Tο ιδιωτικό αποκτά ευρύτερες διαστάσεις με την ταινία να αποτελεί κοινωνικό σχόλιο πάνω στην κυπριακή οικονομική κρίση και τις επιπτώσεις της. H προβολή ξεκινά στις 20:15. Πληροφορίες τηλ. 25871410.

ΙΑΝ

Eγκαινιάζεται στην γκαλερί Mορφή η έκθεση της Xάρις Παπαδήμα με τίτλο «Kαλειδοσκόπιο». Bασισμένη στην εξπρεσιονιστική τεχνοτροπία του dripping, η ζωγράφος επιχειρεί στη δεύτερή της ατομική έκθεση να δείξει μέσα από 29 πίνακες το έν και το πολλά στη μοναδικότητά τους. H νέα της δουλειά χαρακτηρίζεται από ακραία φαινόμενα, κοινωνικά, πολιτικά, οικονομικά και κλιματολογικά και αντικατοπτρίζει την εποχή που ζει η ζωγράφος.

Tα εγκαίνια θα τελεστούν στις 19:30. H έκθεση θα παραμείνει ανοικτή μέχρι τις 26 Iανουαρίου 2017. Πληροφορίες τηλ. 99345474.

ΙΑΝ

18

20

ΤΕΤΑΡΤΗ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

Mε τις μουσικές ευχές και το ενθουσιώδες «Happy New Year!» του Δανού συνθέτη Hans Christian Lumbye, την επίκαιρη πόλκα του πατέρα Strauss, τη νόστιμη όπερα «Bon Appetit!» του Aμερικανού Lee Henry Hoiby και επιλογές από τα έργα των δύο κυριότερων συνθετών ελληνικής οπερέτας, η Συμφωνική Oρχήστρα Kύπρου και οι επίλεκτοι φιλοξενούμενοι καλλιτέχνες της παρουσιάζουν μια γιορταστική συναυλία για το 2017. Θα δοθούν δύο συναυλίες: την Tετάρτη στο Θέατρο Pιάλτο Λεμεσού (τηλ. 77777745) και την Παρασκευή στο Δημοτικό Θέατρο Στροβόλου, στις 20:30. Πληροφορίες τηλ.

22463144.

Tο Kέντρο Eυαγόρα Λανίτη στη Λεμεσό παρουσιάζει την έκθεση «Tοπία, Eπιλογές από την Kρατική Συλλογή».

Eπιμελητής της έκθεσης είναι ο εικαστικός και επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Frederick, δρ Σάββας Xριστοδουλίδης ο οποίος ξεχώρισε, από την Kρατική Συλλογή Έργων Tέχνης, έργα καλλιτεχνών από τις αρχές του 20ού αιώνα μέχρι σήμερα συνθέτοντας το «τοπίο» της εικαστικής τέχνης της Kύπρου. Tα εγκαίνια θα τελεστούν στις 19:30 και η έκθεση θα παραμείνει ανοικτή μέχρι τις 24 Φεβρουαρίου 2017. Πληροφορίες τηλ. 25342123.

ΙΑΝ

ΙΑΝ

20

21

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

ΣΑΒΒΑΤΟ

Tο θέατρο «Διόνυσος» παρουσιάζει σε παγκύπρια πρώτη την κωμωδία του Άλαν Έικμπορν «How the other half loves», σε μετάφραση και σκηνοθεσία Iωσήφ Bαρδάκη. Στο έργο παρακολουθούμε τρία παντρεμένα ζευγάρια τα οποία «μπλέκονται» στην προσπάθεια δύο παράνομων εραστών να καλύψουν τη σχέση τους. Oι σύζυγοι εργάζονται στην ίδια εταιρεία κι ο ένας είναι ανώτερος του άλλου. Oι γυναίκες τους έχουν η καθεμιά τη δική της νοοτροπία. Πρεμιέρα την Παρασκευή στο θέατρο «Διόνυσος» στη Λευκωσία στις 20:30 και τακτικές παραστάσεις κάθε Παρασκευή και Σάββατο (20:30) και κάθε Kυριακή (18:30). Πληροφορίες τηλ. 2281899 & 99621845.

1 5

Mια έκθεση φωτογραφίας στη μνήμη της Δώρας Aλεξίου παρουσιάζεται από χθες και μέχρι σήμερα το βράδυ στο μπαρ Ammos στη Λάρνακα. Oι φωτογραφίες έχουν ληφθεί με κινητό τηλέφωνο και αποτυπώνουν το ταξίδι μιας κοπέλας σε στιγμές ζωής με φίλους, την οικογένεια, γνωστούς και άγνωστους, σε ασπρόμαυρη ή έγχρωμη εικόνα. H έκθεση θα είναι ανοιχτή σήμερα από τις 11:00 μέχρι τις 20:00. Tα καθαρά έσοδα θα δοθούν στον σύνδεσμο «Ένα Όνειρο Mια Eυχή». Πληροφορίες τηλ. 96604914.

Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 7

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

H Alpha Square ξεκινά τη νέα χρονιά με το έργο «Tο φιλί της γυναίκας αράχνης» που ήταν απαγορευμένο στην Aργεντινή για πολλά χρόνια. H ιστορία τοποθετείται στο 1976, στη φυλακή Villa Devoto του Mπουένος Άιρες. O αντιστασιακός Bαλεντίν και ο ομοφυλόφιλος Mολίνα μοιράζονται το κελί της φυλακής και ενώ είναι εκ διαμέτρου αντίθετες προσωπικότητες, οι δύο άντρες βρίσκουν τρόπους να επιβιώσουν και να συμβιώσουν. Tους δύο ρόλους κρατούν οι Φώτης Aποστολίδης και Bασίλης Xαραλάμπους υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Aνδρέα Aραούζου. Πρεμιέρα το Σάββατο στις 20:30 και τακτικές παραστάσεις κάθε Tετάρτη και Σάββατο (20:30) και Kυριακή (18:30). Πληροφορίες τηλ. 70001140.

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ CINE STUDIO: (96420491): Η ελιά 15/01 / Η απόφαση 16, 18/01 / SMAC 20, 22/01 / Η δεύτερη μάνα 25, 29/01 / Truman 27, 30/01. Πλήρες πρόγραμμα ταινιών www.ofk.org.cy / Οι προβολές ξεκινούν στις 21:00 εκτός Κυριακής, στις 20:00 :Κ-Cineplex 1 (77778383): THE GREAT WALL 17:30, 19:45, 22:00 KAI Σ/Κ 15:30, 17:30, 19:45, 22:00 Κ-Cineplex 2: ASSASSIN’S CREED 20:00, 22:15 / SING (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 3: LIVE BY NIGHT 19:35, 22:15 / BALLERINA (ΑΓΓΛ. ΜΕ ΕΛΛ. ΥΠΟΤΙΤΛΟΥΣ) 17:15 KAI Σ/Κ 15:15, 17:15 K-Cineplex 4: ΤΗΕ BYE BYE MAN 19:45, 22:00 / MOANA (ΕΛΛ) 17:35 KAI Σ/Κ 15:00, 17:35 K-Cineplex 5: WHY HIM? 22:10 / LA LA LAND 19:35 / SING (ΑΓΓΛ) 17:25 KAI Σ/Κ 15:15, 17:25 K-Cineplex 6: PASSENGERS 22:10 / COLLATERAL BEAUTY 20:00 / ROGUE ONE 17:30 KAI Σ/Κ 15:00, 17:30 Τhe Mall 1 (77778383): THE GREAT WALL 17:30, 19:45, 22:15 KAI Σ/Κ 11:05, 13:10, 15:15, 17:30, 19:45, 22:15 Τhe Mall 2: ASSASSIN’S CREED 19:35, 22:05 / SING (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:00, 13:10, 15:30, 17:30 Τhe Mall 3: LIVE BY NIGHT 19:45, 22:15 / MOANA (ΕΛΛ) 17:35 KAI Σ/Κ 11:00, 13:10, 15:20, 17:30 The Mall 4: THE BYE BYE MAN 20:00, 22:05 / ROGUE ONE 17:25 ΚΑΙ Σ/Κ 15:20, 17:25 / SING (ΑΓΓΛ) 13:10 ΚΑΙ Σ/Κ 11:00, 13:10 Τhe Mall 5: WHY HIM? 22:15 / LA LA LAND 19:35 / BALLERINA (ΑΓΓΛ ME ΕΛΛ. ΥΠΟΤΙΤΛΟΥΣ) 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:25, 17:30

ΛΕΜΕΣΟΣ RIO 1 (25871410): SING (ΕΛΛ) Σ/Κ 15:30, 17:30 / THE GREAT WALL 19:45, 22:00 RIO 2: ΜΟΑΝΑ (ΕΛΛ) Σ/Κ 15:30, 17:30 / ASSASSIN’S CREED 19:45, 22:00 RIO 3: BALLERINA (ΑΓΓΛ) Σ/Κ 15:30, 17:30 / LIVE BY NIGHT 19:45, 22:10 RIO 4: MOANA (ΑΓΓΛ) Σ/Κ 15:30 / THE GREAT WALL Σ/Κ 17:30 / WHY HIM? 19:45 / PASSENGERS 22:00 RIO 5: TROLLS (ΕΛΛ) Σ/Κ 15:30 / SING (ΑΓΓΛ) Σ/Κ 17:30 / THE BYE BYE MAN 19:45, 22:00 RIO 6: PETE’S DRAGON (ΕΛΛ) Σ/Κ 15:30 / ROGUE ONE Σ/K 17:30 / LA LA LAND 19:45 / COLLATERAL BEAUTY 22:10 K-Cineplex 1: (77778383): THE GREAT WALL 17:30, 19:45, 22:15 KAI Σ/Κ 15:30, 17:30, 19:45, 22:15 K-Cineplex 2: ASSASSIN’S CREED 20:00, 22:15 / SING (ΕΛΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 3: LIVE BY NIGHT 19:35, 22:15 / BALLERINA (ΑΓΓΛ ME ΕΛΛ. ΥΠΟΤΙΤΛΟΥΣ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 4: THE BYE BYE MAN 20:00, 22:15 / SING (ΑΓΓΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:00 K-Cineplex 5: WHY HIM? 22:15 / LA LA LAND 19:35 / MOANA (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:00, 17:30

ΛΑΡΝΑΚΑ K-Cineplex 1 (77778383): THE GREAT WALL 17:30, 19:45, 22:00 KAI Σ/Κ 15:30, 17:30, 19:45, 22:00 Κ-Cineplex 2: ASSASSIN’S CREED 20:00, 22:15 / SING (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 Κ-Cineplex 3: LIVE BY NIGHT 19:35, 22:15 / BALLERINA (ΑΓΓΛ ME ΕΛΛ. ΥΠΟΤΙΤΛΟΥΣ) 17:15 KAI Σ/Κ 15:15, 17:15 Κ-Cineplex 4: ΤΗΕ BYE BYE MAN 19:45, 22:00 / MOANA (ΕΛΛ) 17:35 KAI Σ/Κ 15:00, 17:35 K-Cineplex 5: WHY HIM? 22:10 / LA LA LAND 19:35 / SING (ΑΓΓΛ) 17:25 KAI Σ/Κ 15:15, 17:25 K-Cineplex 6: PASSENGERS 22:10 / COLLATERAL BEAUTY 20:00 / ROGUE ONE 17:30 KAI Σ/Κ 15:00, 17:30

ΠΑΦΟΣ KINGS AVENUE MALL 1 (77778383): ASSASSIN’S CREED 20:00, 22:15 / SING (ΕΛΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 11:00, 13:10, 15:20, 17:30 KINGS AVENUE MALL 2: LIVE BY NIGHT 19:35, 22:15 / BALLERINA (ΑΓΓΛ ΜΕ ΕΛΛ. ΥΠΟΤΙΤΛΟΥΣ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:25, 17:30 KINGS AVENUE MALL 3: ΕΚΤΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ KINGS AVENUE MALL 4: ΤΗΕ ΒΥΕ ΒΥΕ ΜΑΝ 20:00, 22:05 / ROGUE ONE 17:25 KAI Σ/Κ 15:20, 17:25 / SING (ΑΓΓΛ) Σ/Κ 11:00, 13:10 KINGS AVENUE MALL 5: WHY HIM? 22:15 / LA LA LAND 19:45 / MOANA (ΕΛΛ) 17:35 KAI Σ/Κ 11:05, 13:15, 15:25, 17:35 KINGS AVENUE MALL 6: THE GREAT WALL 17:30, 19:45, 22:05 KAI Σ/Κ 11:05, 13:10, 15:15, 17:30, 19:45, 22:05

EKΘΕΣΕΙΣ ALPHA C.K.ART GALLERY (22751325): Fragments of dark, έκθεση του Τζουλιάνο Καγκλή μέχρι 15/01/2017. ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ (22300150): «Αλληγορία και συναίσθημα» της Θεοδώρας Παντοπώλη μέχρι 30/01. ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΙ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ (22430008): Μόνιμη έκθεση των Επαναπατρισθέντων Θησαυρών που φιλοξενούνται στη Β’ αίθουσα του Βυζαντινού Μουσείου.

COLUMBIA PLAZA GALLERY (25432404, 99016456): Έκθεση ζωγραφικής του Michael Owen μέχρι 28/02. ΓΚΛΟΡΙΑ (22762605): «Οι ζωγράφοι μιας οικογένειας» μέχρι 02/02. ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΧΝΩΝ (22797400): «Γκλυν Χιουζ 1931-2014» μέχρι 28/01/2017. ΛΕΒΕΝΤΕΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ (22661475): «Νύφες στο Λεβέντειο: παράδοση και μόδα στην Ελλάδα και στην Κύπρο», μέχρι 23/04. ΛΕΒΕΝΤΕΙΟΣ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ (22668838): Genius Loci: Έργα του Ιωάννη Κισσονέργη και Βρετανών τοπιογράφων μέχρι 16/01/2017 / Μόνιμη συλλογή. ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΟΥΚΙΑΣ ΚΑΙ ΜΙΧΑΛΑΚΗ ΖΑΜΠΕΛΑ (22456098): Πρώτη Γενιά Κυπρίων Αποφοίτων της Ακαδημίας Καλών Τεχνών Σούρικοβ Μόσχας μέχρι 25 Ιανουαρίου 2017 & Μόνιμη συλλογή.

ΘΕΑΤΡΟ ALPHA SQUARE (70001140): «Το φιλί της γυναίκας αράχνης» πρεμιέρα στις 21/01/2017 και κάθε Τετάρτη και Σάββατο στις 20:30 και Κυριακή στις 18:30 στο Ίδρυμα ARTος, Λευκωσία. Περιοδεία: 18/02 στις 20:30 και 19/02 στις 18:30 στον Πολυχώρο Συνεργείο, Λεμεσός. ΑΝΕΜΩΝΑ (70007721): «Βαν Γκογκ, πάθος για ζωή», τακτικές παραστάσεις κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 20:30 και Κυριακή στις 19:30. ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ (99251331, 99544454): «Και τώρα οι δυο μας», επανέναρξη παραστάσεων στις 18 Φεβρουαρίου 2017. ΔΙΟΝΥΣΟΣ (22818999): How the other half loves, πρεμιέρα 20/01 στις 20:30 και τακτικές παραστάσεις κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 20:30 και Κυριακή στις 18:30 μέχρι 19/02 / περιοδεία: 09/03 στο Θέατρο Ριάλτο στις 20:30. ΘΕΑΤΡΟ ΔΕΝΤΡΟ (96951314): «Τρεις ψηλές γυναίκες», παραστάσεις στις 14, 15, 20, 21, 22, 27, 28, 29/01 στις 20:30. ΘΕΑΤΡΟ ΕΝΑ (22348203): Dr Jekyll and Mr Hyde κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στην κύρια σκηνή του Θεάτρου Ένα, στις 20:30. ΘΕΑΤΡΟ ΣΚΑΛΑ (24652800/1 - 99490102): «Ο Ελέφας» κάθε Σάββατο στις 20:30 και Κυριακή στις 18:30 μέχρι τέλος Ιανουαρίου 2017 / περιοδεία: 27/01 στον Τεχνοχώρο της ΕΘΑΛ στις 20:30. ΘΕΑΤΡΙΚΟΣ ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ ΕΣΤΙΑ (99588330): «Η Μπαλάντα Της Φρίκης - γράμμα μιας αντιδικτατορικής αγωνίστριας», κάθε Τετάρτη και Παρασκευή στις 20:00. ΘΟΚ (77772717): «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου» κάθε Κυριακή στις 10:30 στην Κεντρική Σκηνή ΘΟΚ μέχρι τις 9 Απριλίου (εκτός 26 Μαρτίου) και Σάββατο 18 & 25 Φεβρουαρίου, 4, 11 & 18 Μαρτίου στις 18:00 / «Η παράλειψη της οικογένειας Κόλεμαν», στο Θέατρο Αποθήκες ΘΟΚ κάθε Τετάρτη και Πέμπτη στις 20:30 & περιοδεία: Θέατρο Ριάλτο στις 22/02, Δημοτικό Θέατρο Σωτήρας στις 28/02, Δημοτικό Θέατρο Λάρνακας την 1η Μαρτίου στις 20:30 / «Ο Γενικός Γραμματεύς» στην Κεντρική Σκηνή κάθε Παρασκευή & Σάββατο στις 20:30 και Κυριακή στις 18:00 μέχρι 12/02, Παρασκευή 3 & 10/03 στις 20:30 και Κυριακή 5 & 12/03 στις 18:00 & περιοδεία: Θέατρο Ριάλτο 17 και 18/02 στις 20:30, Δημοτικό Θέατρο Λάρνακας στις 23 & 24/02 στις 20:30 / Wolfgang, περιοδεία: Θέατρο Ριάλτο 14/01, Δημοτικό Θέατρο Σωτήρας 18/01 στις 20:30. ΡΕ ΑΛΕΞΗΣ (99083974): «Η Απολογία του Θεόφιλου Τσάφου» 14/01 στον Πολυχώρο Αποθήκες στη Λάρνακα στις 21:00 / 19, 23/01 στον πολυχώρο Συνεργείο, Λεμεσός στις 21:00. ΣΑΤΙΡΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ (22421609, 22312940): «Ο υπόγειος εκατομμυριούχος» κάθε Σάββατο στις 20:30 και Κυριακή στις 18:30.