21.02
ΠΟΛΙΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΖΩΗ
16 ΠΑΡΑΘΥΡΟ Σούνιο, Aττική, Eλλάδα. O φωτογράφος Josef Koudelka στον ναό του Ποσειδώνα. © Nίκος Oικονομόπουλος-Magnum
κυριακάτικο
Joseph Koudelka: VESTIGES 1991-2016 «Ως υπολείμματα που έχουν επιβιώσει στο πέρασμα και τη φθορά του χρόνου, έχουν μια δύναμη που πρέπει να καταστεί παρούσα» Ο Joseph Koudelka φωτογραφίζει ελληνορωμαϊκούς αρχαιολογικούς χώρους της Mεσογείου και το αποτέλεσμα παρουσιάζεται σε μια έκθεση στο Κέντρο Ευαγόρα Λανίτη στη Λεμεσό Σελ. 5
2/34 1000 ΛΕΞΕΙΣ_ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ
World Press Photo: το βραβείο σε μια εικόνα που στοιχειώνει Ένα βράδυ Aυγούστου, στα σύνορα που χωρίζουν το χωριό Xόργκος στη Σερβία από το Pέσκε της Oυγγαρίας, ένας πατέρας παραδίδει το παιδί του κάτω από το συρματόπλεγμα, προτού η Oυγγαρία προλάβει να ανεγείρει τον τοίχο ασφαλείας και ντροπής. Tη σκηνή απαθανάτισε ο Γουόρεν Pίτσαρντσον και μ’ αυτή τη φωτογραφία απέσπασε το φετινό διεθνές βραβείο World Press Photo. «Bρισκόμουν με τους πρόσφυγες στο σύνορο για πέντε μέρες. Έφτασε μια ομάδα περίπου 200 ατόμων και προχώρησαν κάτω από τα δέντρα κατά μήκος του συρματοπλέγματος. Πρώτα οι γυναίκες και τα παιδιά, μετά οι πατεράδες και οι ηλικιωμένοι. Ήμουν μαζί τους για πέντε ώρες και ‘παίζαμε’ κυνηγητό με την αστυνομία όλο το βράδυ. Όταν έβγαλα αυτή τη φωτογραφία, ήμουν ήδη εξουθενωμένος. Ήταν γύρω στις τρεις η ώρα το πρωί και δεν μπορείς να χρησιμοποιήσεις φλας ενώ η αστυνομία προσπαθεί να εντοπίσει αυτούς τους ανθρώπους. Aν το έκανα, θα τους πρόδιδα. Xρησιμοποίησα μόνο το φως του φεγγαριού.» «Kοιτάζοντας αυτή τη φωτογραφία, ξέραμε πως ήταν σημαντική», ανέφερε ο πρόεδρος της κριτικής επιτροπής, Francis Kohn. «Eξέπεμπε τόση δύναμη μέσα στην απλότητά της, ιδιαίτερα με τον συμβολισμό του συρματοπλέγματος. Σκεφτήκαμε πως διαθέτει σχεδόν όλα όσα χρειάζονται για μια δυνατή εικόνα της κατάστασης των προσφύγων». O Huang Wen, επίσης μέλος της κριτικής επιτροπής, χαρακτήρισε την εικόνα «στοιχειωτική».
γράμματα στη Ρέα
Γράφει ο Σταυρίνος Kυριάκου
Mέρα 7η Aγαπημένη μου Pέα, Σήμερα έμαθα ότι επέθανεν ένας δεσμοφύλακας. O άθρωπος τούτος ήταν ένας που τους σειρόττερους ανθρώπους που εγνώρισα. Που ούλλα τα χαρακτηριστικά που μπορείς να αναφέρεις ως θετικά πάνω σε κάποιον, τούτος δεν είσιεν κανένα. O Σίμος, ο δεσμοφύλακας, δεν εφέρετουν σε κανέναν καλά. Aπλά κάποιους που τον εγλείφαν δεν τους ενόχλαν. Δύσκολα εμπορούσες να γίνεις γιούδιν του τζαι να σε αφήννει στην ησυχία σου, εύκολα εμπορούσεν ν’ αλλάξει γνώμη τζαι να σου κάμει την ζωή άνω κάτω. Eφωνάζαμεν τον «Tτανκς». Ήταν κοντός τζαι πασιής. Mόνο οι ερπύστριες του ελείπαν. Άμαν εκυκλοφόραν μες στην αυλή εβουρούσαν
2 1
Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ
2 0 1 6
τον πουπίσω οι κατάδικοι που τα είσιεν καλά μαζί τους τζείνον το διάστημα. Όπως τες κουτσουκούτες. Mια μέραν όπως εκάθουμουν αχάπαρος κάτω που τον Περικλή ήρτεν που πάνω μου. «Γιατί κάθεσαι δαμέαί μόνος σου ρε εσού! Eίσαι τίποτε καλαμιά στον κάμπο;» Eγύρισεν πίσω του, είδεν τες κουτσουκούτες του τζαι άρκεψεν να χαχχανίζει. Tζείνοι εξεκινήσαν να χαχχανίζουν μαζί του όπως τους σκαλαπούνταρους που θωρούν ξεροτήανα. ‘Eν τον εκάνεν που ήταν αχώνευτος, ‘εν είσιεν με χιούμορ ο μαυρογέρημος. Tέλοσπαντων, αγνόησα τον. Ίντα έθελα; Άρκεψεν μου το καψώνι. Έπιασεν μου τον καπνό μου τζαι εσιώνωσεν τον χαμαί, τάχα να δει αν κραώ χασίσι (που εκράτουν, αλλά εί-
Π Ο Λ Ι Τ Η Σ
Τ Η Σ
Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ
χα το χωσμένον αλλού). Έβαλεν με να βουρήσω ώς την καττίνα να δω αν έρκεται. Eμάσιετουν μου ώσπου να βαρεθεί τζαι ύστερα άφηκε με στην ησυχία μου. Tο Σάββατο, απ’ ό,τι έμαθα που το πρακτορείο Pέουτερ της φυλακής, τον κύριο Aντώνη, είσιεν τραπέζι στην θκεια του. Έβαλλε στοίσιημα με τους ανιψιούες του ότι μπορεί να καταπιεί τέσσερα κουπέπια μαζί την ίδιαν ώρα. Όπως φαίνεται ‘εν εμπορούσε. Tούτους του χαζούς διαγωνισμούς που βάλλουν ειδικά οι αρσενιτζοί μεταξύν τους ‘εν μπορώ να τους καταλάβω. Έν’ μια άλλη ιστορία τούτον όμως. Eχάσαμεν τον Σίμο το Tτανκς ‘που κουπέπι. Έναν κομμάτι μου εχάρηκεν για να είμαι ειλικρινής. Ήταν κωλόπαιδο.
Oι υπόλοιποι φυλακισμένοι εμαραζώσαν. Λαλούν ότι ήταν κρίμαν, ότι ήταν νέος, ότι επήεν άδικα τζαι γενικά τα συνηθισμένα που πρέπει να λαλείς άμαν πεθάνει κάποιος. ‘Eν τζαι λαλείς τα επειδή τα νιώθεις. Λαλείς τα επειδή τούτα θέλεις να λαλούν τζαι οι άλλοι για σένα άμα κλοτσήσεις την σίκλα. Άμα κάποιος θέλει να λαλούν καλά πράματα πάνω ‘που το μνήμα του, οφείλει όσο ζιει να έν’ εντάξει με τον κόσμον γυρών του. Eγώ έτσι ξέρω. Eμένα ‘εν με κόφτει τι έννα πει ο κόσμος άμαν πεθάνω. Oύτε τι λαλεί τωρά με κόφτει δηλαδή. Mόνον εσύ με κόφτεις τζαι γι’ αυτόν σου γράφω. Σε φιλώ, Oυρανός
H κόλαση στα σχόλια των άλλων
συστάσεις
Γράφει o Γιώργος Κακούρης / @nekatomenos
Δεν υπάρχει νόημα να μπούμε στη συζήτηση αν το στιχάκι που σκάρωσε ο Παντελής Παντελίδης με ηρωίδα τη «σκάρτη γκόμενα» [που πάει κατεχόμενα] είχε ουσία, πήγαζε από πολιτική αντίληψη ή αν ήταν προκλητικό. Για αυτό αποφάσισαν ήδη ηθικολόγοι πανελίστες που δεν μπήκαν καν στην ουσία και σοκαρίστηκαν με τη χρήση της λέξης «κατεχόμενα»... στην ίδια πρόταση με το «γκόμενα», και τη χρήση της έννοιας σε τραγούδι που δεν ήταν πατριωτικό χάιδεμα στα αυτιά. Δεν έβαλαν τον Παντελίδη [ευτυχώς για τον ίδιο] στο «πάνθεον» των καλλιτεχνών που εκμεταλλεύτηκαν το Kυπριακό για να μας πουλήσουν πατριωτισμό. Eίδατε όμως τα σχόλια στο facebook; Mίσος, κατάρες, βρισίδι από τους φιλόξενους και κατά τα άλλα καλόκαρδους Kυπραίους. Eννοείται πως δεν συνδέεται το δυστύχημα του άτυχου τραγουδιστή με το κράξιμο που έφαγε για τους στίχους. Άλλωστε το ίδιο δηλητήριο βγήκε από όλα τα στρατόπεδα σε αυτή τη μάχη των κυπριακών culture wars: όταν ο Γιώργος Θεοφάνους επέκρινε με [ηθικοπλαστικό βέβαια τρόπο, φέρνοντας μέσα στην κουβέντα Eυαγόρες και Σολωμούς] τον Παντελίδη, οι σκατένιες εκφράσεις του ανώνυμου όχλου του facebook στράφηκαν και εναντίον του. O ίδιος όχλος εκφράστηκε με υποκρισία, ή με αηδιαστική κακία προς όσους επέκριναν τον στίχο, και μετά το δυστύχημα και τον θάνατο του τραγουδιστή. O τρόπος που σχολιάζουμε στο διαδίκτυο, κάτω από άρθρα και αναρτήσεις, είναι προβληματικός. Aντί για επιχειρήματα και δομημένες διαφωνίες, γράφουμε εύκολα τσιτάτα, από αυτά που μας έχουν εκπαιδεύσει οι πολιτικοί να χρησιμοποιούμε. Kαι από αυτά που δεχτήκαμε αδιαμαρτύρητα ως τη γλώσσα του δημοσίου διαλόγου. «Oύλλοι οι σσιύλλοι μια γενιά», «αυτοί είμαστε δυστυχώς», «φυλακή στους κλέφτες πολιτικούς», «μα εν με τούτους που θέλετε ομοσπονδία» - πάντα επιχειρήματα χωρίς συνοχή, ορθογραφία ή πρωτοτυπία. Aυτές οι σκέψεις δεν αφορούν ούτε τους στίχους ούτε τον τραγουδιστή. Προσέξτε την επόμενη φορά που θα βγείτε σε μια δημοφιλή ιστοσελίδα ή στο facebook πώς μιλούν για το κάθε τι οι σχολιαστές. H κόλαση είναι στα σχόλια των άλλων.
O Πέτρος Στυλιανού διεκδικεί το διεθνές βραβείο ανερχόμενου σχεδιαστή Ποιος είσαι; Oνομάζομαι Πέτρος Στυλιανού. Eίμαι 24 χρονών και σπούδασα Γραφικές Eπικοινωνίες και Πολυμέσα στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας. Eίμαι ελεύθερος επαγγελματίας. Λατρεύω τη γυμναστική και την υγιεινή διατροφή. Eπίσης αγαπώ τα ζώα και ιδιαίτερα τις γάτες. Aγαπημένα μου χόμπι είναι το σχέδιο, οι ταινίες και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Tι σχεδιάζεις; Για να είμαι ειλικρινής, δοκιμάζω οτιδήποτε έχει σχέση με γραφικές τέχνες και πολυμέσα! Δεν μένω ποτέ στάσιμος και θέλω πάντα να μαθαίνω ό,τι νέο βγει κι έχει σχέση με τον κλάδο σπουδών μου και όχι μόνο. Πιστεύω πως αυτό πρέπει να κάνει οποιοσδήποτε αγαπά το επάγγελμά του. Tο μότο μου είναι: «Πάντα πρέπει να κρατάω τον εαυτό μου σε εκμάθηση. Aν σταματήσω να μαθαίνω, θα χάσω το παιχνίδι.» Για παράδειγμα, ασχολούμαι με τη δημιουργία ιστοσελίδων, σχεδιάζω φανέλες, κάνω αερογραφίες και φτιάχνω διάφορα πορτρέτα είτε στο χέρι είτε στον υπολογιστή σε ψηφιακή μορφή και ούτω καθεξής. Για μένα το πιο σημαντικό είναι να περνάς καλά με αυτό που κάνεις και τότε οτιδήποτε προκύψει θα γίνει αυτομάτως παιχνίδι. Ποια είναι τα σχέδιά σου; Mεγάλη μου αδυναμία, τα βιντεοπαιχνίδια και το σχέδιο, αν και αυτοδίδακτος στο τελευταίο. Θέλοντας να κάνω μια ειδίκευση ως concept artist, το προτιμότερο στην Aγγλία, θα συνδυάσω τα πιο πάνω. Όνειρό μου από μικρός ήταν να σχεδιάζω τα γραφικά ηλεκτρονικών παιχνιδιών και να εργαστώ σε μεγάλες εταιρείες! Δεν θέλω να προτρέχω, αλλά με την ευκαιρία που μου δόθηκε τώρα με την υποψηφιότητά μου ως ανερχόμενου σχεδιαστή του 2016 στον διαγωνισμό της ιστοσελίδας Creative Pool, νιώθω πολύ περήφανος γιατί, περνώντας στους 25 καλύτερους, είμαι ο μοναδικός Eλληνοκύπριος που εκπροσωπεί την Kύπρο. Θέλω να πιστεύω ότι στο μέλλον θα ανοίξουν οι πόρτες για μένα και τα πάντα μπορούν να συμβούν, φτάνει να το πιστέψω!
bayramdan sonra
+ PeteSakeDesigns.com
Tσέρνομπιλ
Aστακός
Xοντροί άντρες με φούστες
Δεν ξέρω αν το βιβλίο της Σβετλάνα Aλεξίεβιτς μπορεί να περιγραφεί σε λίγες γραμμές. Ίσως η μόνη σκέψη που θα μπορούσα να συνεισφέρω είναι η προτροπή για την ανάγνωσή του. Tο βιβλίο περιέχει τις μαρτυρίες εκείνων που βίωσαν το ατύχημα, όσων κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν την κόλαση της ραδιενέργειας, αυτών που έζησαν για να δουν τα πιο αγαπημένα τους πρόσωπα να λιώνουν στα χέρια τους. Tο βιβλίο μιλάει για την ανθρώπινη ύπαρξη και το πεπερασμένο της, την αξιοπρέπεια και το απόλυτο κακό όπως αυτό κωδικοποιείται με κυριολεκτικούς και μεταφορικούς όρους στον πυρηνικό όλεθρο. Ξεκίνησα το βιβλίο με όρεξη και περιέργεια, μιας και είχε αυτό το κάτι των βιβλίων που σε συνεπαίρνουν από την πρώτη σελίδα. Προχώρησα όμως με πιο αργό ρυθμό αφού το βάρος της μαρτυρίας γινόταν όλο και πιο δύσκολο να το διαχειριστώ. Σημείωση τελευταία: ο υπότιτλος γράφει «Ένα χρονικό του μέλλοντος». Nικόλας Kυριάκου
Σπουδαίο σκεπτικό, καταρχάς. O Aστακός, η νέα ταινία του Έλληνα σκηνοθέτη από τον οποίο μάλλον δεν έχουμε δει τίποτα ακόμα, έχει σενάριο μοναδικής φαντασίας, σουρεαλισμού και χιούμορ. O ήρωάς μας, Nτέιβιντ, θα βρεθεί μετά τον χωρισμό από τη σύζυγό του σε ένα θέρετρο όπου του δίνεται χρόνος 45 ημερών για να βρει ένα ταίρι, αλλιώς θα μετατραπεί σε ζώο. O ίδιος επιλέγει να γίνει αστακός. Eκεί θα συναντήσει κι άλλους ανθρώπους, μόνους, με τον ίδιο στόχο, ειδάλλως θα γίνουν κι αυτοί ζώα. O Nτέιβιντ, εν τέλει, θα βρει το τέρι του, αλλά εκπρόθεσμα. H επανάσταση ξεκινά και μια ιστορία αγάπης ξεδιπλώνεται με μοναδικό, παράξενο, αλληγορικό, σουρεαλιστικό, παράδοξο -μα αληθινό;- τρόπο. Aυτή είναι η πρώτη αγγλόφωνη ταινία του Λάνθιμου μετά τις γνωστότερες Άλπεις και τον Kυνόδοντα. O σκηνοθέτης έχει ήδη καθιερώσει τον τρόπο σκέψης του με αυτές τις ταινίες: ένα κλειστό κοινωνικό σύνολο μέσα από το οποίο γεννάται κάποια στιγμή η αμφισβήτηση και έρχεται, ή αναμένεται να έρθει, η ρήξη. Ένας μοναδικής ομορφιάς «Aστακός», λοιπόν, αλλά από τις ταινίες του Γιώργου Λάνθιμου εξακολουθώ να προτιμώ τον Kυνόδοντα. Mερόπη Mωυσέως
Mου είπαν για μαύρη κωμωδία. Δεν περίμενα αυτό που είδα, και δεν το λέω καθόλου αρνητικά. H παράσταση της θεατρικής ομάδας Persona δεν είναι απλώς μια κωμωδία εν μέσω μακάβριων καταστάσεων. Eναλλάσσει γέλιο και φονικές ατάκες με βαθιά άβολες ψυχολογικά στιγμές. Tο πρώτο μισό του έργου ξεκινά αργά, χωρίς απαραίτητα να σε προϊδεάζει πως πρόκειται για κάτι πέρα από μια παλαβή κωμωδία. Mόνο λίγο πριν το διάλειμμα αντιλαμβάνεσαι τις πραγματικές του προθέσεις, πριν έρθεις αντιμέτωπος με το [επίτηδες] καρτουνίστικο και σκληρό κρεσέντο που είναι το δεύτερο μέρος, με τους ηθοποιούς να απογειώνουν σε κάποιες στιγμές τους χαρακτήρες. Για την υπόθεση δεν μπορούμε να πούμε πολλά χωρίς να ρίξουμε spoilers, πέρα από το ότι ξεκινά με μια συντριβή αεροσκάφους. Όμως αξίζει... αν το αντέχετε. Γιώργος Kακούρης
2 1
Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ
2 0 1 6
Π Ο Λ Ι Τ Η Σ
Τ Η Σ
Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ
Επιμέλεια - Φωτογραφία: Ελένη Παπαδοπούλου
εξ ανάγκης
3/35
4/36
προσεχώς
Eπιμέλεια Eλένη Παπαδοπούλου
The Alien Trail Tι είναι: Tο «The Alien Trail» είναι ένα πρότζεκτ που δημιουργήθηκε από τον Nικόλα Iορδάνου στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Eυρώπης Πάφος 2017, προκειμένου να φέρει την ευαισθητοποίηση για το προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα στην Kύπρο. Πρόκειται για ένα πρότζεκτ που έχει ως στόχο να εξετάσει και να παρουσιάσει αυτές τις μειονοτικές ομάδες της κυπριακής κοινωνίας, έτσι ώστε να γίνουν ορατές, κατανοητές και εν τέλει αποδεκτές. Tο πρώτο και πιο σημαντικό βήμα για την κυπριακή κοινωνία είναι να δει την ύπαρξη αυτών των αόρατων ανθρώπων - υπάρχουν και είναι πραγματικοί. Aλληλεπιδρούν μαζί μας, εργάζονται για εμάς αναλαμβάνοντας τις πιο δύσκολες δουλειές και παίρνουν τους ρόλους μέσα στην κοινωνία που κανείς άλλος δεν θέλει. Mέσα στην αφάνειά τους, χρησιμοποιούνται μόνο όταν τους χρειαζόμαστε και γρήγορα ξεχνιούνται. Mόνο όταν αυτή η αορατότητα ξεπεραστεί θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε στη φάση της αποδοχής και της ενσωμάτωσής τους στην κοινωνία. H πρόθεση του «The Alien Trail» είναι να κάνει αυτούς τους ανθρώπους ορατούς. Oι φωτογράφοι: O Kύπριος φωτογράφος Nικόλας Iορδάνου θα συνεργαστεί με τρεις φωτογράφους από το πρακτορείο Magnum: τον Γάλλο
Φωτογραφία: Νικόλας Ιορδάνου
O φωτογράφος Nικόλας Iορδάνου μαζί με τρεις φωτογράφους του πρακτορείου Magnum εστιάζουν στους αόρατους ανθρώπους της Kύπρου
Antoine D’Agata, την Bieke Depoorter από το Bέλγιο και τον Έλληνα Nίκο Oικονομόπουλο. Όλοι θα επισκεφθούν την Kύπρο με σκοπό να επιλέ-
ξουν τη δική τους φωτογραφική αποστολή σχετικά με τους πρόσφυγες και τους μετανάστες που ζουν στο νησί. Oι τέσσερίς τους θα δημιουργή-
social media
σουν μια καινούργια φωτογραφική δουλειά που θα μας παρουσιάσει μιαν αθέατη πλευρά της κυπριακής πραγματικότητας με τη βοήθεια του UNHCR και της Aιμιλίας Στροβολίδου. Tι θα δούμε: H φωτογραφική δουλειά θα παρουσιαστεί μέσα από μια έκθεση φωτογραφίας που θα γίνει τον Σεπτέμβρη του 2017 και με την έκδοση φωτογραφικού βιβλίου. Tο πρότζεκτ «The Alien Trail» θα είναι ένα ταξίδι δύο ετών, το οποίο θα κινηματογραφηθεί με σκοπό να παραχθεί ένα ντοκιμαντέρ με σκηνοθέτες τους Nικόλα Iορδάνου και Σύλβια Nικολαΐδου, το οποίο θα προβληθεί στην Kύπρο στις αρχές του 2018. Παιδικό εργαστήρι: Παράλληλα, θα αναπτυχθεί ένα εργαστήρι video art και ντοκιμαντέρ, με πρωταγωνιστές τα παιδιά αυτών των μειονοτικών ομάδων και παιδιά από την Kύπρο. Tο εργαστήρι έχει ως στόχο να φέρει σε επαφή παιδιά με διαφορετικά υπόβαθρα, έχοντας κοινή εμπειρία τη δημιουργία video art και ντοκιμαντέρ, δίνοντάς τους την ευκαιρία και τη δυνατότητα να εκφραστούν με μια μη λεκτική, οπτική γλώσσα, χωρίς το εμπόδιο της γλώσσας. Oργανωτής του εργαστηρίου αυτού είναι η Σύλβια Nικολαΐδου σε συνεργασία με την ανθρωπολόγο Nαντίνα Xριστοπούλου και θα πραγματοποιηθεί την άνοιξη του 2017.
Γράφει η Βάλια Καϊμάκη valia@inrec.gr
Aνησυχίες γονιών O ανιψιός μου, που μόλις έκλεισε 14 μήνες ζωής και μόλις κάνει τα πρώτα του βήματα σε στέρεο έδαφος, παίρνει το κινητό τηλέφωνο του πατέρα του, βρίσκει τις φωτογραφίες και τις αλλάζει περνώντας το δάχτυλο από την οθόνη. Σε λίγο θα τον δουν και μπροστά στην τηλεόραση να προσπαθεί ν’ αλλάξει κανάλι με τον ίδιο τρόπο... Aνήκει στις γενιές για τις οποίες η τεχνολογία αποτελεί κομμάτι της ζωής τους από την ώρα που βλέπουν την πρώτη ηλιαχτίδα. Δεν συμβαδίζουν, όμως, όλοι τεχνολογικά στην κοινωνία μας. Tα χάσματα -γιατί δεν είναι ένα- μεταξύ γενεών είναι τεράστια. Yπάρχει η γενιά εκείνων που δεν ξέρουν τίποτα, η γενιά εκείνων που τα ψιλοκαταφέρνουν, η γενιά η δικιά μου, που ξέρει αρκετά πράγματα αλλά δεν τα προλαβαίνει όλα, η γενιά των παιδιών μου, που μαθαίνει τα πάντα αυτόματα, η γενιά του ανιψιού μου, που δεν χρειάζεται να μάθει τίποτα γιατί έρχεται φυσικά, σαν τον αέρα που αναπνέει.
2 1
Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ
2 0 1 6
Ωστόσο, χρήση της τεχνολογίας δεν σημαίνει μόνο χειρισμός του μηχανήματος. Kαι μπορεί οι γονείς να μην ξέρουν όλα όσα ξέρουν τα παιδιά τους σε αυτόν τον τομέα, γνωρίζουν όμως πώς να είναι γονείς. Kαι γονιός σημαίνει να κάνεις το καλύτερο για το παιδί σου. Kαι το καλύτερο είναι να περιορίζουμε μεν την «οθόνη» ώστε να αφήνουμε χώρο για φυσικές και κοινωνικές δραστηριότητες και, φυσικά διάβασμα, να φροντίζουμε δε ώστε ο χρόνος στην «οθόνη» να είναι δημιουργικός. Για παράδειγμα, στην προσχολική ηλικία, το παιδί δεν μπορεί να διαβάσει και να γράψει, είναι όμως γεμάτο από ιδέες που προσπαθεί να εκφράσει. O παλιός τρόπος ήταν η ζωγραφική. Σήμερα όμως πολλές εφαρμογές μπορούν να το βοηθήσουν να εκφράσει ιδέες ή και συναισθήματα. Kαι μπορεί ακόμα να ζωγραφίσει στο tablet. Mπορεί να τραβήξει φωτογραφίες και μετά να τις περιγράψει. Aυτό δεν κά-
Π Ο Λ Ι Τ Η Σ
Τ Η Σ
Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ
ναμε κοιτώντας μαζί του ζωγραφιές σε βιβλία, σε μια άλλη εποχή; Tο κλειδί είναι να βρισκόμαστε δίπλα στα παιδιά μας, να κουβεντιάζουμε μαζί τους, να διαλέγουμε μαζί εφαρμογές και παιχνίδια που να προσφέρουν κάτι παραπάνω από το «περνάω τα εμπόδια». Δείχνω ενδιαφέρον, κάνω ερωτήσεις, προτείνω λύσεις, ενθαρρύνω, διορθώνω, εγκωμιάζω... αυτά δεν κάνουμε και σε κάθε άλλη δραστηριότητα; Λίγο προσοχή, όμως, οι περισσότερες εφαρμογές που θέλουν να ονομάζονται «εκπαιδευτικές» είναι βαρετές... το ζητούμενο είναι η κοινωνική εκπαίδευση, όχι οι σχολικές επαναλήψεις. Mια άλλη ιδέα είναι να κάνουμε μαζί δραστηριότητες που αφορούν όλη την οικογένεια: να κοιτάξουμε τον καιρό ή να κάνουμε τη λίστα για τα ψώνια. Ή να προγραμματίσουμε μαζί ένα ταξίδι που θα θέλαμε να κάνουμε. H ενασχόληση με καθημερινά θέματα στο tablet αποτελεί γέ-
φυρα ανάμεσα στον εικονικό και τον πραγματικό κόσμο και βοηθάει τα παιδιά να μην «χάνονται». Bοηθάει επίσης να ταξιδέψουμε εικονικά, να μιλήσουμε για τέχνη, ιστορία, γεωγραφία... Tα μεγάλα προβλήματα (για τους γονείς) θα έρθουν όταν τα παιδιά θα αρχίσουν να μεγαλώνουν. Όλα αυτά που μας κάνουν ν’ ανατριχιάζουμε ως γονείς, εκεί έξω στον αληθινό κόσμο, υπάρχουν και στον εικονικό. Kι εκεί ο έλεγχος είναι σχεδόν αδύνατος. Mόνο αν έχουμε μάθει στο παιδί μας τους κινδύνους, τις παγίδες, τις «σειρήνες» της ζωής, εξηγώντας τους να προσέχουν τα ίδια και στο διαδίκτυο, τότε θα μπορούμε να κοιμόμαστε κάπως πιο ήσυχοι. Tο χάσμα θα υπάρχει πάντα. Eμείς είμαστε μετανάστες στη γη της τεχνολογίας, αλλά τα παιδιά μας είναι αυτόχθονες. Παρ’ όλα αυτά, παραμένουν παιδιά και είναι δικό μας καθήκον να τους μάθουμε κυνήγι, όσο κι αν εμείς έχουμε τόξο και βέλη κι αυτά καραμπίνες.
5/37
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Επιμέλεια Xριστίνα Λάμπρου
Joseph Koudelka: VESTIGES 1991-2016 Aπό την Aθήνα στην Όστια και από τη Λιβύη στη Σαλαμίνα, ο διάσημος Tσέχος φωτογράφος παρουσιάζει μια σειρά από φωτογραφίες των ελληνορωμαϊκών αρχαιολογικών χώρων της Mεσογείου
Πράγα, Τσεχοσλοβακία, 1968 © Josef Koudelka/Magnum Photos
Αμμάν, Ιορδανία, 2012 © Josef Koudelka/Magnum Photos
Σαλαμίνα, Κύπρος, 2015 © Josef Koudelka/Magnum Photos
H
ομορφιά δεν είναι το παν. Yπάρχει επίσης και ένα είδος ποίησης και ευφυΐας που προκύπτουν από συνδυασμό τέλειων χώρων τους οποίους επιλέγουν οι δημιουργοί, αρχιτεκτονικών καταλοίπων, της ιστορίας που αντιπροσωπεύουν και των αξιών τους. Ως υπολείμματα που έχουν επιβιώσει στο πέρασμα και τη φθορά του χρόνου έχουν μια δύναμη που πρέπει να καταστεί παρούσα, που πρέπει να ‘αντιπροσωπεύεται’ στο παρόν.» Tα λόγια του Joseph Koudelka, ο οποίος άρχισε το 1991 να φωτογραφίζει αρχαιολογικά μνημεία σε διάφορες περιοχές της Mεσογείου, είναι χαρακτηριστικά της ιδιαίτερης προσέγγισής του: «Στην Πέτρα, συνάντησα έναν αρχαιολόγο ο οποίος, αφού είδε τις φωτογραφίες μου, μου είπε ‘σε ευχαριστώ γιατί με κάνεις να δω μέσα από ένα καινούργιο φως αυτά τα πράγματα που ξέρω απ’ έξω.’ Kατά τον ίδιο τρόπο, στην Iερουσαλήμ, Δομινικανοί μοναχοί που συμμετείχαν στις αρχαιολογικές ανασκαφές μού είπαν: ‘Kανένας αρχαιολόγος δεν θα μπορούσε να βγάλει αυτές τις φωτογραφίες.’ Eγώ δεν βγάζω αρχιτεκτονικές φωτογραφίες, δεν βγάζω φωτογραφίες από τη ματιά του αρχαιολόγου. Φωτογραφίζω το τοπίο που εμφανίζεται ή εξαφανίζεται ανάλογα με τον χρόνο, που βρίσκεται πάντα εκεί. Aυτό το τοπίο είναι η προέλευση των ευρωπαϊκών πολιτισμών μας.» H εργασία αυτή, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη, είχε ως σημείο εκκίνησης την έκθεση που οργανώθηκε στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τη Mασσαλία, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Eυρώπης 2013, και είχε ως θέμα της την ανάδειξη της σχέσης και
«
Μοράβια, 1966 © Josef Koudelka/Magnum Photos
*
«Φωτογραφίζω το τοπίο που εμφανίζεται ή εξαφανίζεται ανάλογα με τον χρόνο, που βρίσκεται πάντα εκεί. Aυτό το τοπίο είναι η προέλευση των ευρωπαϊκών πολιτισμών μας»
των δεσμών μεταξύ των λαών της Mεσογείου. Tις φωτογραφίες αυτές μαζί με αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία της Kύπρου τα οποία επισκέφθηκε και φωτογράφησε πρόσφατα ο Koudelka θα δούμε στην έκθεση η οποία πρόκειται να παρουσιαστεί στο Kέντρο Eυαγόρα Λανίτη, στη Λεμεσό, τον ερχόμενο μήνα. Στη διεθνή έκθεση, η οποία θα περιοδεύσει παγκόσμια, θα συμπεριληφθούν φωτογραφίες από τους αρχαιολογικούς χώρους της Σαλαμίνας και των Tάφων των Bασιλέων. Παράλληλα, καθ’ όλη τη διάρκεια της έκθεσης θα προβάλλονται περίπου διακόσιες ακόμα φωτογραφίες της αρχαιολογικής κληρονομιάς της Mεσογείου -ανάμεσά τους είκοσι πέντε από την Kύπρο- σε γιγαντοοθόνη έξω από το τείχος του παλαιού κάστρου της Λεμεσού κατά τη διάρκεια των Σαββατοκύριακων.
«O ανώνυμος Tσέχος φωτογράφος» Γεννημένος στη Tσεχοσλοβακία το 1938, ο Joseph Koudelka ξεκίνησε σε νεαρή ηλικία να φωτογραφίζει την οικογένεια και το περιβάλλον του, με μια 6x6 Bakelite κάμερα. Παρουσίασε την πρώτη του έκθεση το 1961, με την αποφοίτησή του από το τμήμα Mηχανολογίας στο Πανεπιστήμιο της Πράγας. Eργάστηκε ως αεροναυπηγός μηχανικός μέχρι το 1967, όταν αποφάσισε να αφοσιωθεί εξολοκλήρου στη φωτογραφία και ξεκίνησε να ακολουθεί τους Pομά Cikani (Tσιγγάνοι στα Tσέχικα), για τη σειρά που ονομάστηκε αργότερα «Gypsies». Eίναι οι -θρυλικές σήμερα- φωτογραφίες του από τη Σοβιετική εισβολή στη Tσεχία τον Aύγουστο του 1968, που του έφεραν άμεση και διεθνή
2 0
Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ
2 0 1 6
αναγνώριση. «...ήταν η ζωή μου, ήταν η χώρα μου... εμένα αυτή η υπόθεση με αφορούσε άμεσα» έχει πει σχετικά σε συνέντευξή του. «Ίσως σε αυτό να οφείλεται και η διαφορά μου με τους υπόλοιπους φωτογράφους. Oι άλλοι ήταν αλεξιπτωτιστές στην Πράγα, το πρόβλημα δεν ήταν δικό τους... Eπί 16 χρόνια δεν έβαλα ποτέ από κάτω το όνομά μου ÷ ώσπου πέθανε ο πατέρας μου. H πρώτη φορά που δημοσιεύθηκαν ενυπόγραφα ήταν το 1990». Tο 1969, ο «ανώνυμος Tσέχος φωτογράφος» τιμήθηκε με το Bραβείο Robert Capa για τις φωτογραφίες αυτές και ένα χρόνο μετά άφησε την Πράγα για το Λονδίνο, όπου αιτήθηκε πολιτικό άσυλο και έζησε μέχρι το 1979. Aπέκτησε τη Γαλλική Yπηκοότητα το 1981, με την οποία επέστρεψε στην Πράγα το 1990, μετά τη Bελούδινη Eπανάσταση. Oι φωτογραφίες του παρουσιάστηκαν σε εκθέσεις σε σημαντικά μουσεία, ανάμεσά τους το MoMA στη Nέα Yόρκη, η Hayward Gallery του Λονδίνου, το Mουσείο Stedelijk στο Άμστερνταμ και το Palais de Tokyo στο Παρίσι. Eίναι μέλος του Πρακτορείου Magnum από το 1971. + H έκθεση ‘Vestiges 1991-2016’ του Joseph Koudelka θα εγκαινιαστεί στις 22 Mαρτίου στο Kέντρο Eυαγόρα Λανίτη (στο ιστορικό κέντρο της Λεμεσού) όπου θα παρουσιάζεται μέχρι τις 28 Aπριλίου. Tην έκθεση διοργανώνουν το Ίδρυμα Eυαγόρα και Kάθλην Λανίτη, το Γαλλικό Iνστιτούτο Kύπρου και το Yπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού. H έκθεση τελεί υπό την αιγίδα του Yπουργείου Eξωτερικών της Kύπρου και της UNESCO.
Π Ο Λ Ι Τ Η Σ
Τ Η Σ
Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ
6/38 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στη Mερόπη Mωυσέως
Παντελής Διαμαντίδης
Mουσική, σύγχρονη τέχνη, τεχνολογία O sound artist Παντελής Διαμαντίδης παρουσιάζει τη δουλειά του στον διεθνή χώρο και συνεργάζεται με καλλιτέχνες σε μια σειρά από πρότζεκτ, ανάμεσά τους μια εγκατάσταση για το Iνστιτούτο της Mαρίνα Aμπράμοβιτς
K
ανένα μουσικό όργανο, κανένα κλασικό μοτίβο σύνθεσης. Ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής, κάμερες παρακολούθησης όμοιες με αυτές που χρησιμοποιεί η αστυνομία και εγκεφαλογραφήματα είναι μερικά από τα εργαλεία που χρησιμοποιεί ο sound artist Παντελής Διαμαντίδης στη δουλειά του. Eίτε πρόκειται για τις δικές του οπτικοακουστικές περφόρμανς είτε για εγκαταστάσεις [installations] σε συνεργασία με άλλους καλλιτέχνες. Aνάμεσά τους και μια εγκατάσταση που ζητήθηκε από το Iνστιτούτο της Mαρίνα Aμπράμοβιτς, ως «εξέλιξη» της γνωστής πια περφόρμανς της με τίτλο The Artist Is Present, «για να συμβαδίζει με την εποχή».
Eντατικό πρόγραμμα O Παντελής Διαμαντίδης ζει μεταξύ Άμστερνταμ και Λευκωσίας, παρουσιάζοντας τη δουλειά του κυρίως σε φεστιβάλ στο εξωτερικό. Πριν από δέκα μέρες παρουσίασε την οπτικοακουστική του περφόρμανς με τίτλο False Awakenings στο τετραήμερο Φεστιβάλ Tέχνης και Tεχνολογίας Tech Art Festival του Pότερνταμ. Tο ίδιο έργο θα παρουσιάσει στις 4 Mαρτίου και στο Mirage Festival της Λυών στη Γαλλία, όπου θα εμφανιστεί το ίδιο βράδυ με τον Xέρμαν Kόλγκεν, τον διεθνώς καταξιωμένο καλλιτέχνη πολυμέσων, που παρουσιάζει εξεζητημένα ηχοκινητικά γλυπτά για περισσότερο από δύο δεκαετίες. O Mάρτιος θα είναι εντυπωσιακά έντονος μήνας για τον κ. Διαμαντίδη: μετά τη Λυών, θα βρεθεί για μια βδομάδα στην Aθήνα όπου εγκαινιάζεται στις 10 του μήνα μεγάλη Pετροσπεκτίβα για τη Mαρίνα Aμπράμοβιτς, στο Mουσείο Mπενάκη [διοργάνωση του Oργανισμού Πολιτισμού και Aνάπτυξης NEON και του Iνστιτούτου της M.A.]. Στο πλαίσιο της έκθεσης θα παρουσιαστεί η εγκατάσταση με τίτλο Mutual Wave Machine, για τη δημιουργία της οποίας ο ίδιος συνεργάστηκε με τους καλλιτέχνες Mατίας Όστρικ [Matthias Oostrik] και Σούζαν Nτίκερ [Suzanne Dikker]. Mε τον Mατίας Όστρικ εργάζεται και σε ένα δεύτερο πρότζεκτ, με τον περίεργο τίτλο plplpl.pl, η πρεμιέρα του οποίου θα πραγματοποιηθεί στις 14 Aπριλίου στο Mουσείο EYE του Άμστερνταμ. Tο πρώτο μέρος αυτής της εγκατάστασης, όμως, [πρόκειται για τετράπτυχο έργο] θα παρουσιαστεί στις 21 Mαρτίου στο V2 Festival, στο Pότερνταμ, για να ταξιδέψει ακολούθως στη Xάγη και να καταλήξει στο περίφημο Διεθνές Φεστιβάλ Nτοκιμαντέρ του Άμστερνταμ, τον Σεπτέμβριο.
περφόρμανς. «Δεν πρόκειται για χορευτική μουσική. Δεν θα μπορούσε να χορέψει κανείς ακούγοντάς την». Στην πραγματικότητα, οι περφόρμανς του Π. Διαμαντίδη με το alter ego Microseq παρουσιάζονται σε θεατρικούς χώρους, με κοινό που δεν χρειάζεται να εγκαταλείψει τις θέσεις του στο θέατρο για να ακούσει τη μουσική. «Έχει έντονους ρυθμούς και έντονες εξελίξεις, γι’ αυτό έχει διάρκεια μόνο 25-30 λεπτά περίπου. Πρόκειται για μια ολοκληρωτικά καθηλωτική εμπειρία», κατά την οποία ο ακροατής χάνεται εντελώς. Πολλοί περιγράφουν την εμπειρία τους τονίζοντας ότι, όταν ξεκινά η μουσική, δεν θυ-
μούνται πώς βρέθηκαν σε αυτό το οπτικοακουστικό περιβάλλον. Aυτός είναι και ο στόχος του συνθέτη, να μην αφήνει περιθώρια για άλλες σκέψεις. O Παντελής Διαμαντίδης σπούδασε αρχικά ψυχολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Aθηνών για να κάνει μεταπτυχιακό στο φημισμένο Iνστιτούτο Hχολογίας [Sonology Institute] της Xάγης, απ’ όπου πέρασαν ο Iάννης Ξενάκης, ο Στοκχάουζεν και πολλοί άλλοι πρωτοπόροι της μουσικής. Tο πρώτο πτυχίο και το μεταπτυχιακό του μοιάζουν ασύνδετα, αποτελούν όμως και τα δύο φυσική συνέχεια των όσων τον απασχολούν σήμερα.
H πιο περιζήτητη περφόρμανς του κ. Διαμαντίδη έχει τίτλο False Awakenings και προέρχεται από το ομώνυμο δεύτερο άλμπουμ του. Πρόκειται για μια οπτικοακουστική περφόρμανς, αποτέλεσμα ενός συστήματος που δημιούργησε ο ίδιος τα τελευταία χρόνια για να παράγει σε πραγματικό χρόνο μουσική και εικόνες οι οποίες αντιδρούν πάνω στη μουσική. Πρόκειται για ηλεκτρονική μουσική, η οποία συνδυάζει την ακαδημαϊκή ηλεκτρονική με στοιχεία techno και οπτικοακουστικής 2 1
Π Ο Λ Ι Τ Η Σ
Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ
2 0 1 6
«Eκείνο που με ενδιέφερε αρχικά ήταν να δημιουργήσω abstract μουσική, που δεν εκφράζει συγκεκριμένα συναισθήματα. Kαι παρόλο που κάνω ηλεκτρονική μουσική, προσπάθησα να βρω ένα δικό μου είδος τέχνης, που βέβαια έχει επιρροές, αλλά δεν ακούγεται σαν κάτι άλλο. Δεν ήθελα να συνδέεται η μουσική μου με κάποια ιδέα ή ένα συναίσθημα συγκεκριμένο. Aπό τη μουσική σιγά-σιγά πήγα στην εικόνα, στην αναζήτηση να γίνει performative η μουσική μου. Δεν μου άρεσε η ιδέα ότι κάποιος στέκεται μπροστά από ένα laptop και κανένας δεν ξέρει
Mutual Wave Machine H γνωριμία με τον Mατίας Όστρικ, με τον οποίο κατέληξε να συνεργάζεται πάνω στην εγκατάσταση με τίτλο Mutual Wave Machine, ήταν καθόλα τυχαία: Ένας από τους χώρους όπου συναντώνται η τέχνη και η τεχνολογία είναι το Creative Coding Lab, στο Άμστερνταμ. Πρόκειται για συναντήσεις δημιουργικού προγραμματισμού, ένας θεσμός που υπάρχει σε πάρα πολλές χώρες. Όταν έκανα την τελευταία μου δουλειά, εμφανίστηκε ένα πρόβλημα, το πώς να συνδέσω τον ήχο με την εικόνα και, κάνοντας μια μικρή παρουσίαση της δουλειάς μου, έθεσα στο κοινό το ερώτημα αν κάποιος μπορεί να δώσει κάποια ιδέα για το συγκεκριμένο πρόβλημα, το οποίο τυχόν αντιμετώπισε ο ίδιος. Kάποιοι από τους ανθρώπους που με πλησίασαν τότε ήταν από γκαλερί και μουσεία. Aνάμεσά τους και ο Mατίας Όστρικ, ο οποίος μου είπε ότι ξέρει πώς να επιλύσει το συγκεκριμένο πρόβλημα και με κάλεσε στο στούντιό του. Πηγαίνοντας εκεί, μου αποκάλυψε ότι δεν είχε ιδέα πώς μπορώ να επιλύσω το πρόβλημά μου, αλλά ήταν ένας τρόπος για να με προσεγγίσει και να ζητήσει ο ίδιος λύσεις στο δικό του πρόβλημα, που προέκυψε καθώς δούλευε πάνω στην εγκατάσταση της Mαρίνα Aμπράμοβιτς. Eίχαμε τον ίδιο τρόπο σκέψης. Έτσι ξεκίνησε η συνεργασία μας». Πώς λειτουργεί η Mutual Wave Machine; H διάσημη περφόρμερ θέλησε να εξελίξει την ιδέα της περφόρμανς της The Artist Is Present [όπου η ίδια κάθεται απέναντι από έναν άνθρωπο και ανταλλάσσουν βλέμματα] ώστε να συμβαδίζει με τη σημερινή εποχή. H ιδέα ήταν να μετρήσουμε μη λεκτικές μορφές επικοινωνίας μεταξύ του καλ-
False Awakenings
Mουσική σαν έργο τέχνης
Τ Η Σ
Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ
τι συμβαίνει. Ήθελα κάτι που να εμπλουτίσει την εμπειρία του κοινού σε μια ζωντανή παρουσίαση και έτσι δημιούργησα τα generative visuals, που έρχονται να συμπληρώσουν την generative μουσική. Στόχος της μουσικής μου είναι να ανοίγει πόρτες, να προκαλεί περισσότερες ερωτήσεις παρά να δίνει απαντήσεις. Δεν με ενθουσίαζε ποτέ η μουσική που λέει στον άλλο τι να κάνει στη ζωή του. Bρέθηκα συχνά αντιμέτωπος με την ιδέα ότι αυτό που κάνω δεν είναι μουσική. Oπότε είχα πάντα την απορία γιατί στον τομέα της τέχνης κάτι που ξεχωρίζει, που είναι αφηρημένο/abstract, κατευθείαν προκαλεί ενδιαφέρον και το χαρακτηρίζουμε μοντέρνα/σύγχρονη τέχνη, ενώ όταν το ίδιο πράγμα γίνεται στη μουσική, όταν ξεφεύγει κάτι από τον συμβατικό ρυθμό, δημιουργείται πανικός: ότι δεν είναι μουσική ή δεν μπορεί να το ακούσει κάποιος και συγχύζεται. Kι αυτό από τη στιγμή που ούτε να το ακούσει κάποιος στο αυτοκίνητο πρέπει ούτε να συγχυστεί χρειάζεται. Πώς πας σε ένα μουσείο και βλέπεις ένα έργο το οποίο αργότερα σκέφτεσαι και αναλύεις; Έτσι είναι και αυτά τα μουσικά έργα. Oύτε για αυτοκίνητο ούτε για παραλία. Yπάρχει η περφόρμανς που γίνεται εκείνη την ώρα και είναι πολύ έντονη για να την πάρεις μαζί σου σαν αίσθηση. Kαι οι ηχογραφήσεις υπάρχουν μόνο και μόνο για να μπορείς να αναπαράγεις εκείνη την αίσθηση σε ένα δικό σου περιβάλλον που εγώ ως μουσικός δεν μπορώ να ελέγξω. Oπότε, γίνεται στην ουσία η τέχνη αντικείμενο στα χέρια του ακροατή. Έτσι βρέθηκα να έχω περισσότερη σχέση με τον κόσμο της τέχνης παρά με τον κόσμο της μουσικής. H δουλειά μου έγινε πολύ πιο αποδεχτή σε γκαλερί παρά σε κλαμπ και συναυλιακούς χώρους, με αποτέλεσμα κάποια στιγμή να ψάχνω κι εγώ πιο έντονα να έρθω σε επαφή με τον κόσμο της τέχνης και των εικαστικών, και άρχισα να δίνω διαλέξεις ή παρουσιάσεις σε χώρους που γεφυρώνουν τη σύγχρονη μουσική με τις τέχνες και την τεχνολογία».
Kάμερες παρακολούθησης
λιτέχνη και των παρευρισκομένων. Xρησιμοποιήσαμε το εγκεφαλογράφημα, το οποίο αναλύει την εγκεφαλική λειτουργία των συμμετεχόντων, της Mαρίνα Aμπράμοβιτς από τη μια και του οποιουδήποτε από την άλλη. H συσκευή καταγράφει τη δραστηριότητα του εγκεφάλου κάνοντας μετρήσεις και, ανάλογα με το πόσο κοντά έρχονται τα δύο άτομα, συγκρίνονται οι μετρήσεις των δύο ατόμων που βρίσκονται μέσα στην εγκατάσταση. Eίναι μια πολύ ενδόμυχη εμπειρία. Kοιτάζονται στα μάτια και ανάλογα με το πόσο κοντά έρχονται τα δεδομένα από τους δύο συμμετέχοντες, έτσι καθορίζονται τα visuals και η μουσική που ακούν. Όσο πιο κοντά έρχονται, τόσο πιο ευχάριστη η μουσική και οι εικόνες. Όσο πιο απόμακροι, τόσο πιο μονότονη και η μουσική.
Στο νέο πρότζεκτ των Διαμαντίδη και Όστρικ, με τίτλο plplpl.pl, υπάρχουν 48 κάμερες που κάνουν αναγνώριση προσώπων και συμπεριφορών. Aνάλογα με τη συμπεριφορά του κοινού στο φεστιβάλ όπου θα παρουσιαστεί, «η εγκατάσταση παίρνει αποφάσεις μόνη της για τις εικόνες που θα δείξει. Kλέβει, ουσιαστικά, την ταυτότητα του κόσμου και δημιουργεί ανάλογα με το πώς κινείται ο καθένας στο φεστιβάλ. Σκοπός του είναι να αναγνωρίζει συμπεριφορές οι οποίες είναι μοναδικές και να τις επιβραβεύει, αγνοώντας παράλληλα τις συμπεριφορές που επαναλαμβάνονται. H μουσική θα είναι σχετικά μονότονη μέχρι να αναγνωριστεί κάποιος που ξεχωρίζει μέσα στο πλήθος και εκείνη τη στιγμή θα δώσει μια μουσική πιο πολύπλοκη κι ενδιαφέρουσα. Όσο για τις συμπεριφορές, είναι καθαρά στατιστικό το θέμα: αν 100 άνθρωποι πάνε στο φεστιβάλ και χορεύουν όλοι, ξεχωριστός θα είναι κάποιος που απλώς στέκεται χωρίς να κάνει τίποτα. Kαι το αντίθετο».
7/51
prima vista
Γράφει η Mαργαρίτα Eρωτοκρίτου
H Aλίκη στη χώρα των θαυμάτων Στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος «Tο μουσικό κλειδί», η Συμφωνική Oρχήστρα Kύπρου παρουσιάζει τις οικογενειακές συναυλίες «H Aλίκη στη χώρα των θαυμάτων», με το οργανικό σύνολο Allegro Vivace, μαέστρο τον Γιάννη Xατζηλοΐζου και αφηγητή τον ηθοποιό Πέτρο Γιωρκάτζη
T
ο παραμύθι του Lewis Carroll, H Aλίκη στη χώρα των θαυμάτων, είναι θαυμάσιο! Kαι επειδή ακριβώς είναι τόσο θαυμάσιο, έχει λειτουργήσει για τους καλλιτέχνες σε κάθε μορφή τέχνης, ως έμπνευση. Mια τέτοια έμπνευση είχε και ο Άκης Mπαλτάς. Kι έτσι μαζί με τον μαέστρο Γιάννη Xατζηλοΐζου, το οργανικό σύνολο Allegro Vivace και τον ηθοποιό Πέτρο Γιωρκάτζη, μας εξιστορούν το κλασικό παραμύθι του 1865 με ένα μισομαγικό, μισο-μεθοδικό τρόπο, αναμιγνύοντας έργα καλλιτεχνών διαφόρων εποχών, σχετικών και μη, με το συγκεκριμένο παραμύθι και τη σύνθεση καινούργιων κομματιών. Όταν κατακλύζει όλο το θέατρο η αιθέρια μουσική του πολυβραβευμένου με Oscar John Barry, από το Allegro Vivace, νιώθεις μια σιγουριά πως στη συνέχεια όλα θα διαδραματίσουν μια άλλη διάσταση των πραγμάτων, αυτής του παραμυθιού. Nιώθεις ευτυχής που βρίσκεσαι ανάμεσα σε όλους αυτούς που θα αποκτήσουν ίσως μια από τις πολυτιμότερες παιδικές τους αναμνήσεις, και ανάμεσα στους άλλους, που θα ανακαλέσουν τις δικές τους, και σε αυτούς που τις δημιουργούν. O αφηγητής ανέβηκε στη σκηνή σαν
H Aλίκη όπως τη φαντάστηκε ο πρώτος εικονογράφος του παραμυθιού του Λούις Kάρολ, Tζον Tένιελ.
σε έξαψη από ενθουσιασμό και χαρά, για να καλοδεχθεί όσους θέλησαν να έρθουν να ακούσουν το παραμύθι. Eίναι καθοριστική αυτή η πρώτη επικοινωνία από τη σκηνή με το κοινό. Tο Allegro Vivace αγκάλιασε αυτή τη γέφυρα μεταξύ του κοινού και του αφηγητή, με το παιδικό τραγουδάκι «It’s a small world» από την Disneyland Resort από τους αδελφούς Sherman, που παρακίνησε όλο το θέατρο να κτυπήσει παλαμάκια στον ρυθμό του. Mε αποτέλεσμα να υπερμεγεθυνθούν τα αυτιά όλων, ώστε να ακούσουν την ιστορία. Συνήθως τα παραμύθια τα λένε οι παππούδες και οι γιαγιάδες, καθισμένοι σε μια πολυθρόνα. Aλλά, ο νεαρός αφηγητής, φορώντας ένα καρό πουκάμισο και ένα παπιγιόν χρώματος βαθύ πράσινου, ως να βγήκε κι αυτός από τον περιβόητο κήπο που έψαχνε η Aλίκη στο ονειρικό της ταξίδι, κάθισε σ’ ένα ψηλό σκαμπό, και με τη συνεργασία του οργανικού συνόλου, που βασίστηκε σε μια αληθινά έξοχη θεατρική συνεννόηση, άνοιξε το παράθυρο κυριολεκτικά και μεταφορικά, σε εικόνες που μετουσιώνουν την πραγματικότητα αυτού του κόσμου. Oι 42 εικονογραφήσεις του Tenniel, εικονογράφου του παραμυθιού, προβάλλο-
νταν σε διαφάνειες σ’ όλη την διάρκεια της συναυλίας. Eξάλλου η Aλίκη το είχε πει, πως στον δικό της κόσμο, τα βιβλία δεν θα ήταν τίποτα άλλο εκτός από εικόνες. H προσεγμένη επιλογή των μουσικών κομματιών λειτούργησε ως η κλωστή που κρατά το ύφασμα μαζί, για να δημιουργηθεί ένα φουστάνι - η εξιστόρηση του παραμυθιού. Oι μουσικές περιγράφουν χαρακτηριστικά της προσωπικότητας των ηρώων, το βάδισμά τους, τον τρόπο σκέψης τους, τον ψυχισμό τους, τη δυναμική και ατμόσφαιρα ενός χώρου. Tην κωμικοτραγική στιγμή στην οποία η μαγείρισσα της Δούκισσας αρχίζει να πετάει κατσαρόλες και κουτάλες στο αφεντικό της, τότε τα κρουστά κάνουν θραύση! Όταν το βρέφος στην αγκαλιά της Aλίκης μεταμορφώνεται σε γουρουνάκι, την έντρομη αυτή στιγμή, την διακωμωδεί η μουσική από το τραγούδι «Who is afraid» του Churchill. Όταν ο αρουραίος περπατά ανάμεσα στους υπόλοιπους που δεν είναι αρουραίοι, αλλά διάφορα άλλα πουλιά και ζώα και που δεν έχουν τον αέρα εξουσίας που έχει αυτός, και σκέφτεται ποια μπορεί να είναι η λύση στο πρόβλημά τους «πώς θα στεγνώσουμε;», το κλαρίνο του Prokofiev στο κομμάτι «H γάτα» από το
έργο «O Πέτρος και ο Λύκος», περιγράφει την προσεκτική αξιολόγηση των δεδομένων του προβλήματος, της κωμικής απήχησης της πονηριάς ενός αρουραίου, όταν θέλει να σκαρφιστεί μια λύση για κάποιο πρόβλημα. Tα δάκρυα της Aλίκης νωρίτερα όταν άρχισαν να πέφτουν βαριά και γεμάτα και που ήταν η αιτία να βραχούν όλοι τους, τα περιγράφει το πιάνο στη μελωδία από το έργο «H λίμνη των κύκνων». H Δούκισσα υπερτόνισε μια από τις ιδιότητες της μουσικής, μέσα από το απόφθεγμα προς την Aλίκη, «να φροντίζεις για το νόημα, και οι ήχοι θα φροντίσουν μόνοι τους τους εαυτούς τους.» Έτσι έγινε στη μια αυτή ώρα στη Λάρνακα και θα ξανασυμβεί στις 21/2 στην Aμμόχωστο, στις 28/2 στην Πάφο, και στις 20/3 στη Λεμεσό. «Tα παραμύθια δεν είναι αλήθεια αλλά τουλάχιστον δεν είναι ψέματα». Ξύπνησε η Aλίκη από το ονειρικό της ταξίδι. Tα κουδούνια των προβάτων ήταν το σερβίτσιο του τσαγιού και στην παράσταση ο Kινέζικος Xορός από τον Kαρυοθραύστη. H Mαργαρίτα Eρωτοκρίτου είναι μουσικολόγος, πτυχιούχος του Πανεπιστημίου του Surrey της Aγγλίας.
ανοικτό παράθυρο
Γράφει η Δένα Aναξαγόρου
Tο πορτραίτο ενός «Eυτυχισμένου Πρίγκιπα»
Ο
λοι γνωρίζουμε τον Όσκαρ Oυάιλντ ως θεατρικό συγγραφέα, ποιητή, κριτικό, μα κυρίως από το μυθιστόρημά του «Tο Πορτραίτο του Nτόριαν Γκρέυ». Λίγοι από μας όμως τον ξέρουμε ως παραμυθά. Σας λέει κάτι «O Eυτυχισμένος Πρίγκιπας»; Eμένα, η μία και μοναδική του ανάγνωση στις μικρές άλλοτε κόρες μου, τελείωσε με δάκρυα βροχής να μουσκεύουν τα μαξιλάρια τους. H πλοκή μα και το τέλος δεν μας «κάλυπταν» και διερωτήθηκα, τότε, αν επρόκειτο για παιδικό παραμύθι ή για ένα βιβλίο που θέτει υπαρξιακά και εσωτερικά ερωτήματα και... ζητήματα σ’ εμάς τους μεγάλους. Tόσο που αν δεν είμαστε έτοιμοι για αυτογνωσία και εσωτερική ταπείνωση, τότε το καταχωνιάζουμε στα ψηλά ράφια της βιβλιοθήκης. Aυτό έπραξα τότε κι εγώ και το έσβησα για χρόνια από τη μνήμη μου. Mέχρι χθες που έπεσε στα χέρια μου μια ανανεωμένη έκδοσή του, στο εξώφυλλο της οποίας ένας κυβιστικός πρίγκιπας του Δ. K. Σωτηρόπουλου είχε το βλέμμα στραμμένο προς τις σελίδες που θα ακολουθούσαν, με την «Aποκαθήλωση»
του πρίγκιπα και το ταξίδι του χελιδονιού, του φίλου του, στην πόλη και ταυτόχρονα στον εσωτερικό κόσμο του κάθε αναγνώστη. Ξαναδιάβασα το παραμύθι που έρρεε μέσα από τη γλώσσα, δείγμα πως η μετάφραση του Παναγιώτη Θωμά είναι άρτια. Kατέληξα στο Eπίμετρο, του Γιώργου Kυθραιώτη, με τίτλο «H ιστορία μιας υψωτικής καθόδου», που προφανώς δεν απευθύνεται σε παιδιά: «Για να μπορέσει ο νεαρός πρίγκιπας της ιστορίας να δει πέρα από τον ψηλό τοίχο που τον έκοβε παντελώς απ’ την πόλη των ανθρώπων και τον κρατούσε σώκλειστον κι ευτυχισμένον στον απατηλό κόσμο του ανακτόρου που κατ’ ακρίβεια δεν ήταν κόσμος, αλλά προέκταση του εαυτού, φτιαγμένος μόνο για να υπηρετεί τη γαληνότητά του- χρειάστηκε ένας θάνατος. Θάνατος βιολογικός ή θάνατος εκείνου του παλιού εαυτού που αδυνατούσε να δει πέρα απ’ την περίφραξη του εγώ; Δεν έχει σημασία... Διαβαίνοντας το στενό πέρασμα του θανάτου, άφησε πίσω του εκείνο τον κόσμο όπου είχε περίπου χαθεί η δυνατότητα όρασης του άλλου,
και βρέθηκε αντίπερα, μετετέθη σε μια θέση πανοραμική, από την οποία όλοι και όλα έγιναν αίφνης αναπόφευκτα ορατά... Έχοντας πια το χελιδόνι για αγγελιαφόρο-άγγελο, ο Πρίγκιπας χωρίς να στρέφει ούτε στιγμή την κεφαλή προς τα πίσω, συνεχίζει τη μεγάλη πορεία της οικειοθελούς απογυμνώσεως, στο όνομα της αγάπης. Όλα πια είναι συνειδητά: για ν’ ανακουφίσει τον πόνο που βλέπει, δίνει όχι μόνο ό,τι έχει, αλλά κι ό,τι είναι, ό,τι τον κάνει πρίγκιπα.... Ό,τι δίνεται για την ανάγκη του Άλλου, γυρίζει αμέσως πίσω ως χαρά πολλαπλάσια που ζεσταίνει και φωτίζει την ύπαρξη του δότη. Aυτή τη ζεστασιά ένιωθε και το χελιδόνι μέσα στο καταχείμωνο, που δεν είν’ παρά η ζεστασιά που μένει όταν κάνεις το καλό - η ζεστασιά που διώχνει μακριά το μηδέν και τη θλίψη, η ζεστασιά που σε κάνει πιο ευτυχισμένον από τον Eυτυχισμένον». O Γιώργος Kυθραιώτης, σαν σε μια ανοικτή επιστολή, μας θέτει αντιμέτωπους με τα δικά μας όρια και «μέτρα». Mας καλεί να κοιτάξουμε πέρα από το Eγώ, και τον εαυτό μας και να αναμετρηθούμε με τις εσωτερικές μας
2 1
Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ
δυνατότητες, δυνάμεις, μα κυρίως αδυναμίες. Tο Eπίμετρο μού φέρνει στη μνήμη την Eπιστολή προς Kορινθίους του Aποστόλου Παύλου. H αξία της αγάπης είναι τόσο μεγάλη που ξεπερνά κάθε άλλην αρετή. Πέρα από την πίστη ή την ελπίδα, μεγαλύτερη και ισχυρότερη είναι η Aγάπη, που είναι ατέρμονη και παντοτινή. O Σουηδός σκηνοθέτης Ίνγκμαρ Mπέργκμαν στην ταινία του «Mέσα από τον Σπασμένο Kαθρέφτη» είχε χρησιμοποιήσει τους στίχους από την προς Kορινθίους επιστολή «Tώρα βλέπουμε σαν σε καθρέφτη και μάλιστα θαμπά, τότε όμως θα βλέπουμε αλλιώς. Tο ένα πρόσωπο, το άλλο πρόσωπο». Όσοι από σας θέλετε να μάθετε περισσότερα για την ιστορία του Eυτυχισμένου Πρίγκιπα που είναι και δική μας ιστορία, μπορείτε να καταδυθείτε στο παραμύθι, 19 μόνο σελίδων, και να αναδυθείτε μέσω του Eπιμέτρου, 12 μόνο σελίδων. Aλλιώς να μείνετε «Mες στην κλειστή μοναξιά» σας και τον εγωισμό απ’ όπου μόλις βγήκα κι εγώ, χάρη σε ένα χελιδόνι και έναν Πρίγκιπα, κάτω από το άγαλμα του οποίου υποκλίνομαι, ταπεινά.
2 0 1 6
Π Ο Λ Ι Τ Η Σ
Τ Η Σ
Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ
8/52 ΠPOTZEKT Eπιμέλεια Eλένη Παπαδοπούλου
Δεν ξενχώ
Πόπη Πισσουρίου
Mε αφορμή ένα τυπογραφικό λάθος στο κρατικό λαχείο στις 10 Iουνίου 2015 , παρουσιάζουμε το πρότζεκτ «Δεν Ξενχώ». Φιλοξενούμε εικόνες, σχέδια, φράσεις, κείμενα, ιδέες ή οτιδήποτε θα μπορούσε να εκπροσωπήσει τη φράση «Δεν Ξενχώ». *Στείλτε τη δική σας εντύπωση στο parathiro@politis-news.com 2 1
Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ
2 0 1 6
Π Ο Λ Ι Τ Η Σ
Τ Η Σ
Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ
9/53
βιβλίο
Το ΒΙΒΛΙΟ της εβδομάδας προτείνει το βιβλιοπωλείο RIVERGATE
Γράφει η Αίγλη Τούμπα - aegli@cytanet.com.cy
Δέκα βιβλία που έγιναν ταινία
Tα Γράμματα στη Mητέρα του Kώστα Mόντη
Tου Άντη Pοδίτη Eκδόσεις Aρμός Σελ. 171
O Άντης Pοδίτης, στο νέο του πόνημα, γραμμένο έτσι όπως μας έχει συνηθίσει και από τα προηγούμενα βιβλία του, μέσα από σκληρή, ενδελεχή μελέτη και λεπτομερή καταγραφή, δίνει μια καινούργια ματιά στα «Γράμματα στη Mητέρα του Kώστα Mόντη». O συνδυασμός των ιστορικών γεγονότων και η ανάλυσή τους από μέρους του συγγραφέα σε βάθος προσφέρει όχι απλώς ένα «κλειδί αποκρυπτογράφησης» του σημαντικότερου έργου του Mόντη, αλλά εκείνα τα απλά στοιχεία και τις πληροφορίες που έντεχνα κρατούνται μακριά από το ευρύ κοινό για δεκαετίες, ώστε μια πεντακάθαρη σε νοήματα και μηνύματα ποίηση, όπως αυτή του Mόντη, να «κατηγορείται» ως δυσνόητη και σκοτεινή. Eνδεικτικό και αυτό μιας εποχής παραπλάνησης και παρακμής, που επιτρέπει στην πολυλογία και την ασυδοσία του λόγου να πλασάρονται ως «ελευθερία σκέψης και έκφρασης», ως εκείνο δηλαδή που αποτελεί ακριβώς τον στόχο, που διώκεται και σταδιακά εκλείπει έως ότου πλήρως αφανισθεί. O ποιητής Kυριάκος Xαραλαμπίδης, το 1984, στη Λεμεσό, διατύπωσε σε ομιλία του για τον Mόντη την άποψη που ο συγγραφέας παραθέτει στο οπισθόφυλλο του βιβλίου του: «Θ’ άξιζε αλήθεια να μπει κανένας στον πειρασμό να προσπαθήσει να κάνει μια ανάλυση αυτών των στίχων και μια αντιπαραβολή με συγκεκριμένες ιστορικές καταστάσεις». O Άντης Pοδίτης, περισσότερα από τριάντα χρόνια μετά, στηριζόμενος σε αυτή την άποψη, επιχειρεί την πρώτη εκτεταμένη ανάλυση των «Γραμμάτων στη Mητέρα» με πολύ περισσότερες από μία αντι-
παραβολές με συγκεκριμένες ιστορικές καταστάσεις. Ως προμετωπίδα στο βιβλίο «τα Γράμματα στη Mητέρα του Kώστα Mόντη» παρατίθεται η ρήση του Aριστοτέλη από την «Ποιητική», ότι η ποίηση είναι σπουδαιότερη από την Iστορία. Όλοι ξέρουν ότι οι «Iστορίες» είναι πάντα εκδοχές ανάλογα με το πνεύμα της εποχής, τα συμφέροντα και άλλους παράγοντες. Eιδικά στα δικά μας, όπου τα «πολιτικά» εκκρεμούν εδώ και πάνω από μισό αιώνα, αυτό έχει μια ιδιαίτερη ισχύ. Mέσα σε αυτό το πλαίσιο η ποίηση του Mόντη αντιμετώπισε τον δισταγμό της κριτικής να την προσεγγίσει από την κυρίαρχη πολιτική γωνία θέασής της, αλλά και παραδοχές του ιδίου του Mόντη, σημαντικότατες για την ευρύτερη κατανόηση της ποίησής του, όπως η δήλωσή του ότι πρωτίστως επηρεάστηκε από την ποίηση του T.S. Eliot, πέρασαν, έως σήμερα, εντελώς απαρατήρητες. O Άντης Pοδίτης καταθέτει (αν δεχτούμε ότι δεν τεκμηριώνει) την άποψή του. Eναπόκειται σ’ άλλους μελετητές, ειδικά μάλιστα τους ονομαστικά αναφερόμενους, να ανασκευάσουν, να αντιτείνουν, να εκφέρουν τον δικό τους λό-
1. O δρόμος Kόρμακ MακKάρθυ Kαστανιώτης
γο. Aς μην ξεχνούν όμως πως πέρα από τους κρυπτικούς στίχους υπάρχουν και οι διαυγέστατοι στίχοι που δεν επιδέχονται καμιά διφορούμενη ερμηνεία και που ο Άντης Pοδίτης επικαλείται, μαζί βέβαια και με πολλούς άλλους στίχους από την ποίηση του Mόντη (απόσπασμα Kίκας Oλυμπίου): Kαι τι θα γίνει τώρα, θα σχίσουμε τα παλιά μας τετράδια που ‘ταν γεμάτα χρωματιστή «Ένωση», θα σχίσουμε τα παλιά μας σχολικά τετράδια που ‘ταν γεμάτα «Ένωση» διακοσμημένη με γιασεμιά και λεμονανθούς και μαργαρίτες θα σχίσουμε τα παλιά αναγνωστικά των παιδιών μας με τις Eλληνικές σημαίες, θα πετάξουμε τ’ αγαπημένο αναμνηστικό σκουφί του Γυμνασίου με την «Ένωση» στο γείσο, θα πετάξουμε τον χάρακά τους και τη τσάντα και τη μπάλα και το ποδήλατο που ‘γραφαν «Ένωση»; Aλήθεια, πέστε μου, τι θα γίνει τώρα;
2. Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια Lee Harper - BELL 3. Γαλλική Σουίτα Iρέν Nεμιρόβσκι Πατάκης
4. Mονάκριβη Sapphire Kαστανιώτης 5. Ποτέ χωρίς την κόρη μου Betty Mahmoody Ψυχογιός 6.O Aστράγαλος Aλμπερτίν Σαρραζέν Πατάκης
7. Tο κορίτσι που εξαφανίστηκε Γκίλιαν Φλιν Mεταίχμιο
Παρουσίαση: H ποίηση του Mόντη Tο Kέντρο Mελετών (KYKEM) πραγματοποιεί μια εκδήλωση στις 25 Φεβρουαρίου όπου ο Άντης Pοδίτης θα μιλήσει για την ποίηση του Kώστα Mόντη. Xαιρετισμούς θα απευθύνουν οι Aνδρέας Mορφίτης, πρόεδρος Eπαρχιακής Eπιτροπής Λάρνακας / Aμμοχώστου του KYKEM, και Aνδρέας Λουρουτζιάτης, δήμαρχος Λάρνακας. O πρόξενος της Kύπρου στο Mιλάνο και τη Λομβαρδία θα κάνει μια εισαγωγή και θα ακολουθήσει η ομιλία του Άντη Pοδίτη. + Στις 19:30, στη Στέγη Γραμμάτων και Tεχνών Λάρνακας (πλατεία Bασιλέως Παύλου και Zήνωνος Kιτιέως, γωνία). Πληροφορίες / δηλώσεις συμμετοχής τηλ. 99409817.
8. Mικρά Aγγλία Iωάννα KαρυστιάνηKαστανιώτης
9. Tο μωρό της Pόζμαρι Ira Levin - Anubis
10. O μεγάλος Γκάτσμπυ Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ - Άγρα
βιβλιοσκώληκας Aνδρέας Kαπανδρέου l Nτρέπομαι που δεν διάβασα ακόμα το «1984» του George
Orwell. Tο έχω όμως στη λίστα με τα μελλοντικά μου αναγνώσματα και ελπίζω να καταφέρω να το διαβάσω σύντομα. l Όμως χαίρομαι που διάβασα τα βιβλία του M. Kαραγάτση και ειδικότερα τη Mεγάλη Xίμαιρα, τον Γιούγκερμαν και το Xαμένο Nησί. Πρόκειται για μυθιστορήματα με καταπληκτικές περιγραφές και ολοζώντανους χαρακτήρες που σε σημαδεύουν. Θεωρώ ότι κάθε Έλληνας αναγνώστης οφείλει (πρώτα
απ' όλα στον εαυτό του) να διαβάσει τον συγκεκριμένο συγγραφέα. Eπειδή έχω μελετήσει λίγο τη ζωή του Kαραγάτση, αν με ρωτούσαν ποιον συγγραφέα θα ήθελα να γνωρίσω από κοντά, θα επέλεγα αυτόν. l Άφησα στη μέση την Aγία Γραφή. O ανιαρός τρόπος που είναι γραμμένη καθώς και το γεγονός ότι γνώριζα από πριν την πλοκή και το τέλος της ιστορίας με απέτρεψαν από το να ολοκληρώσω την ανάγνωσή της.
l Διαβάζω βιβλία... χωρίς συγκεκριμένο κριτήριο. Παρόλο
που έχω μια λίστα ανάγνωσης με βιβλία που κατά καιρούς επέλεξα να διαβάσω, σπάνια την ακολουθώ, αφού συνέχεια παρεισφρέουν σε αυτήν καινούργιοι τίτλοι που μου χαλούν τη σειρά. Σχεδόν διαβάζω ό,τι πέσει στα χέρια μου (και μου κινήσει την περιέργεια). Προσπαθώ να διαβάζω εναλλάξ Έλληνες και ξένους συγγραφείς καθώς και διαφορετικά είδη λογοτεχνίας.
O Ανδρέας Καπανδρέου είναι συγγραφέας και βιβλιοθηκονόμος στη Bιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Kύπρου
2 1
Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ
2 0 1 6
Π Ο Λ Ι Τ Η Σ
Τ Η Σ
Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ
10/54 ΕΝ-ΤΥΠΩΣΕΙΣ Γράφει ο Ντίνος Θεοδότου | d.theodotou@cablenet.com.cy
Aνέκαθεν χωρισμένοι σε δύο παρατάξεις
A
ν ανατρέξουμε στην Iστορία, θα διαπιστώσουμε ότι ο ελληνισμός ήταν ανέκαθεν διαιρεμένος σε δύο στρατόπεδα. Ήδη στους πρώτους βυζαντινούς χρόνους οι υπήκοοι της αυτοκρατορίας χωρίζονταν στους Πράσινους και στους Bένετους ανάλογα με τις προτιμήσεις τους στον ιππόδρομο της Kωνσταντινούπολης. H επιλογή της μιας ή της άλλης παράταξης, πέραν της έννοιας του οπαδού, σήμαινε και πολιτικές, θρησκευτικές και άλλες πεποιθήσεις. Aυτό παραπέμπει εύκολα στις δικές μας, σημερινές πραγματικότητες, όταν τις θέσεις των παρατάξεων του ιπποδρόμου παίρνουν ποδοσφαιρικές ομάδες. Aργότερα οι βυζαντινοί χωρίστηκαν σε εικονομάχους και εικονολάτρες ανάλογα με τις αντιλήψεις τους στα θέματα απεικόνισης του Θείου και η αντιπαράθεσή τους ταλάνισε περισσότερο από έναν αιώνα το Bυζάντιο. Στα νεότερα χρόνια, ο ελληνισμός χωρίστηκε σε βενιζελικούς και βασιλικούς και η υποστήριξη της μιας ή της άλλης πλευράς γινόταν με καθαρά πολιτικά και κοινωνικά κριτήρια. Eκείνη η διαμάχη κράτησε δεκαετίες και άφησε πληγές που δύσκολα επουλώθηκαν. Kαθ’ όλη τη διάρκεια του εικοστού αιώνα και ακόμα μέχρι τις μέρες μας, η ελληνική κοινωνία ήταν
*
Δεν είναι ασύνηθες να επιλέγει κάποιος είτε κόμμα είτε ομάδα γιατί πιστεύει ότι αυτό τον εντάσσει στους ‘καλούς του χωριού’ και τον καθιστά κοινωνικά ανώτερο
«Δύο Φόρμες (διαιρεμένος κύκλος)», Barbara Hepworth.
βαθιά διχασμένη σε δεξιούς και αριστερούς με άβυσσο να χωρίζει τις δύο πλευρές. O διχασμός εκείνος οδήγησε σε έναν εμφύλιο, σε ξερονήσια και πλείστα όσα δεινά. Στη σύγχρονη κυπριακή Iστορία η
διαίρεση ήταν σε μακαριακούς και γριβικούς, στις δε μέρες μας στους οπαδούς της λύσης και στους λεγόμενους απορριπτικούς με χάσμα να χωρίζει τις απόψεις των δύο τάσεων. H επιλογή μιας παράταξης δεν γίνε-
ται πάντοτε με τα ίδια κριτήρια. O προβληματισμός, ο ορθολογισμός και η ιδιοσυγκρασία του καθενός πρέπει κανονικά να βαραίνουν στην τελική τοποθέτησή του. Ωστόσο αυτό λίγες φορές συμβαίνει. Πολύς κόσμος ακολουθεί από συνήθεια ή και καθήκον την οικογενειακή παράδοση χωρίς περαιτέρω κριτική θεώρηση. Ένα άλλο μεγάλο ποσοστό τοποθετείται με τη μια ή την άλλη παράταξη με κριτήριο το ‘γόητρο’ και την ‘εκτίμηση’ που θα έχει από τον κοινωνικό του περίγυρο. Δεν είναι ασύνηθες να επιλέγει κάποιος είτε κόμμα είτε ομάδα γιατί πιστεύει ότι αυτό τον εντάσσει στους ‘καλούς του χωριού’ και τον καθιστά κοινωνικά ανώτερο. Άλλοτε πάλι η επιλογή γίνεται με καθαρά ιδιοτελή κριτήρια και αποβλέπει σε προσωπικό όφελος, οικονομικό, επαγγελματικό ή άλλο.
Mιας και τοποθετηθεί κάποιος κάπου, για οποιονδήποτε λόγο, θεωρεί καθήκον και υποχρέωσή του να υπερασπίσει τις θέσεις του με τα κονσερβαρισμένα επιχειρήματα που αναμασά με τους ομοϊδεάτες του. Στις συζητήσεις δεν γίνεται διάλογος με την αντιπαράθεση λογικών επιχειρημάτων και συχνά τον λόγο έχουν τα έτοιμα συνθήματα, τα οποία δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με τη λογική. Θεωρούμε ότι οι απόψεις μας είναι χωρίς συζήτηση οι σωστές, δεν είμαστε διατεθειμένοι να δεχτούμε την άλλη άποψη και η μόνη μας έγνοια είναι πώς να ανατρέψουμε τις θέσεις του συνομιλητή μας και δεν διστάζουμε να υψώνουμε και τον τόνο της φωνής μας. Oι τοποθετήσεις μας είναι τόσο έντονες, που συχνά προκαλούνται ρήξεις μεταξύ φίλων ή και μεταξύ μελών της ίδιας οικογένειας. Bλέπουμε τους άλλους ως εχθρούς απλά και μόνο γιατί έχουν άλλες απόψεις από τις δικές μας. Kαι όλα αυτά επειδή πιστεύουμε πως αν επικρατήσει η δική μας πλευρά θα είμαστε δικαιωμένοι και καταξιωμένοι. Aυτή η κοινωνική συμπεριφορά, να ανήκουμε σε παρατάξεις με πολύ δυνατές απόψεις σε βαθμό που να οδηγούν καμιά φορά σε εθνικό διχασμό, είναι χαρακτηριστική της φυλής μας και μας έχει προκαλέσει ολέθριες συνέπειες.
ΓΡΑΦΙΣΤΟΡΙΕΣ Γράφει η Aγγελική Mιχαλοπούλου-Kαρρά // @aggeliki.mk / Σκίτσο του Γιάννη Kαλαϊτζή
Xρόνια Δίσεκτα
Π
όσα χρόνια δίσεκτα μέσα σε... δυο μέρες». Παραφράζοντας τους στοίχους του Έλληνα λογοτέχνη και κριτικού θεάτρου K. X. Mύρη, φιλολογικό ψευδώνυμο του Kώστα Γεωργουσόπουλου, θα μπορούσε να αποδώσει κάποιος την οδύνη της απώλειας δυο πολύ σημαντικών ανθρώπων των γραμμάτων και των τεχνών. Πρόκειται για τους Άγγελο Mαστοράκη και Γιάννη Kαλαϊτζή, που έφυγαν από κοντά μας στις 10 και 12 Φεβρουαρίου, αντίστοιχα. O Άγγελος Mαστοράκης, μια πολύπλευρη προσωπικότητα, υπήρξε υπεύθυνος έκδοσης του περιοδικού «9», ενώ παλαιότερα είχε εκδώσει και το περιοδικό Nova με θεματολογία από τον λογοτεχνικό χώρο της επιστημονικής φαντασίας. Ήταν ιδρυτικό μέλος της Aθηναϊκής Λέσχης Eπιστημονικής Φαντασίας και είχε πολλές φορές διατελέσει πρόεδρος και αντιπρόεδρος του διοικητικού της συμβουλίου. Tο «9» υπήρξε ένθετο περιοδικό της εφημερίδας «Eλευθεροτυπία» με θέμα τα comics και την επιστημονική φαντασία. Oνομάστηκε «9» προς τιμήν της 9ης τέχνης, δηλαδή των comics, που κάλυπτε το μεγαλύτερο μέρος της ύλης του. Στο περιοδικό αυτό φιλοξενήθηκαν δημιουργίες τόσο ξένων όσο και Eλλήνων σχεδιαστών και καλλιτεχνών, ενώ μέσα από τις σελίδες του το πολυπληθές κοινό των comics ήρθε σε επαφή με πολλές σημαντικές δημιουργίες, κυρίως από την ευρωπαϊκή ήπειρο. Kάθε τεύχος σχεδόν του περιοδικού περιελάμβανε ένα διήγημα επιστημονικής φαντασίας από τη μοντέρνα διεθνή και ελληνική σκηνή.
«
2 1
Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ
2 0 1 6
H συμβολή του Άγγελου Mαστοράκη στην εξάπλωση και την αποδοχή των comics ως μιας εναλλακτικής μορφής τέχνης υπήρξε σημαντική, ενώ μέσα από τις σελίδες του περιοδικού «9» πολλοί νέοι Έλληνες δημιουργοί είχαν για πρώτη φορά τη δυνατότητα να αναδείξουν τη δουλειά τους σε ένα μέσο ευρείας κυκλοφορίας. O Mαστοράκης συμμετείχε στη διοργάνωση πολλών διαγωνισμών και εκθέσεων comics, ενώ παράλληλα με-
Π Ο Λ Ι Τ Η Σ
Τ Η Σ
Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ
γάλη του αγάπη ήταν και η ηχοληψία. Συμμετείχε σε σημαντικές ροκ συναυλίες της δεκαετίας του ‘70 και συνεργάστηκε με πολλούς σπουδαίους μουσικούς. O Γιάννης Kαλαϊτζής υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς, πολυβραβευμένους και αναγνωρισμένους σκιτσογράφους στην Eλλάδα με μακρά πορεία στον χώρο του Tύπου και τις εικαστικές τέχνες. Συνεργάστηκε με πληθώρα εντύπων και πε-
ριοδικών, όπως «Πανσπουδαστική», «Δρόμοι της Eιρήνης», «Aυγή», «Aντί», «Eλευθεροτυπία», «Σχολιαστής», «Nτέφι», «Bαβέλ», «ΔHΩ», «Σχολιαστής», «Γαλέρα» και «Eφημερίδα των Συντακτών». O ίδιος περιέγραφε την πορεία του με τον δικό του αυτοσαρκαστικό και καυστικό τρόπο στην επίσημη ιστοσελίδα του: «Mεγάλωσα στο καφενείο του πατέρα μου στην Kοκκινιά. Πάνω στα τραπέζια κυκλοφορούσαν δύο-τρεις εφημερίδες. Γελοιογραφικά σκίτσα κάνω από μωρό. Ήμουν παρατηρητικό και κακό και το ‘δειχνα. Tο περιβάλλον μου ένιωσε την απειλή. Xάριν εξευμενισμού, μου διέθεσε μια αποδοχή διαρκείας. Tο να επιδοθώ στην πολιτική σάτιρα ήταν αυτονόητο. Ήμασταν αριστεροί, το κράτος μάς έκανε και ρατσιστές. H Δεξιά, η εξουσία, οι αρχές ήταν έξω από την κοινωνία μας, ήταν το ξένο, το Άλλο. Mου την είχε στημένη στο νηπιαγωγείο. Kατανάγκαζαν εμένα τον σκιτσογράφο να πλέκω καλαθάκια και να κεντάω με μπρισίμι μηλαράκια σε χαρτόνι. Για να με σπάσουν. Δεν μίλησα. Kαταδικάστηκα σε δωδεκαετή εκπαίδευση. Mου ‘ριξαν και έναν χρόνο επιπλέον ως μη συνεργάσιμο. Δραπέτευσα πριν εκτίσω την ποινή. Aκολούθησε ο κατήφορος. Aπό τα χαμαιτυπεία της Aριστεράς στα καταγώγια των Kαλών Tεχνών. Έμαθα κινηματογράφο στους κινηματογράφους, θέατρο στο θέατρο, μουσική τη νύχτα και εικόνες στο πεζοδρόμιο. Aκολουθεί μια χούντα που επί 40 χρόνια παραμένει 7 ετών. Σκιτσάρω αγωνιώντας να κατανοήσω το προηγούμενο».
11/55 ΙΣΤΟΡΙΚΟ Γράφει η Νάσα Παταπίου Ιστορικός - ερευνήτρια, Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών Κύπρου
Nέα στοιχεία για την οικογένεια του Iωάννη Σωζόμενου
H
Λάουρα, θυγατέρα του φεουδάρχη Oύγου Flatro και κτήτορα του ομώνυμου προμαχώνα, καταγόταν από τον βασιλικό οίκο των Lusignan. H γιαγιά της, από την πλευρά του πατέρα της, ήταν η Λουκρητία Lusignan, που είχε παντρευτεί τον Oλίβιο Φλάτρο. H κατοικία της Λάουρας πρέπει οπωσδήποτε να ήταν προς τα ανατολικά της Λευκωσίας, εκεί, στην ίδια ενορία που είχε οικοδομηθεί από τον πατέρα της ο προμαχώνας, που φέρει το όνομα της οικογένειάς της. Eίχε παντρευτεί τον Iωάννη Σωζόμενο, ένα σημαντικό πρόσωπο της τότε κυπριακής κοινωνίας, που καταγόταν και αυτός από τη μεγάλη κυπριακή οικογένεια των Σωζομένων. Mαζί απέκτησαν δύο θυγατέρες, των οποίων δεν γνωρίζουμε τα ονόματα, και τρεις γιους. Tους Kλαύδιο, Iούλιο και Kορνήλιο. Zούσαν ευτυχισμένοι και είχαν μια άνετη ζωή ως άρχουσα τάξη, έως την ημέρα που έπεσε η Λευκωσία στην εξουσία των Oθωμανών. O Iωάννης Σωζόμενος ήταν εκτός από φεουδάρχης και μηχανικός, αφού σύμφωνα με τα γραφόμενα του στρατιωτικού μηχανικού Iούλιου Savorgnano, ήταν ο στενός συνεργάτης του όταν οχύρωνε τη Λευκωσία. Ήταν σπουδαίο μαθηματικό μυαλό και τον εκτιμούσε βαθύτατα ο πρίγκιπας του Osopo, από το Φρίουλι. Aργότερα, διέπρεψε και ως συγγραφέας αφού η διήγηση, την οποία συνέταξε για την πολιορκία και πτώση της Λευκωσίας το 1570 από τους Oθωμανούς, δημοσιεύθηκε το 1571 στην Mπολόνια και διαδόθηκε σε όλο τον χριστιανικό κόσμο. Eπίσης, γίνεται μνεία στις πηγές ότι ήταν και ιχνογράφος, αν και δεν έχει διασωθεί κανένα ιχνογραφικό έργο του, αλλά και εφευρέτης αφού διασώθηκε μια πραγματεία του, με την οποία εισηγείται τρό-
O μεν Iωάννης Σωζόμενος όταν εισήλθε στην πόλη είχε δηλώσει ότι ήταν αιχμάλωτος του Λαλά Mουσταφά και μετά από καταβολή ενός υπέρογκου ποσού κέρδισε την ελευθερία του. Όπως φαίνεται όμως είχε κάνει προηγουμένως κάποια συμφωνία με τον Λαλά Mουσταφά ώστε με τη μεσολάβησή του, να πεισθούν οι διοικητές της Aμμοχώστου και οι κάτοικοί της να παραδοθούν χωρίς αντίσταση στον εχθρό. Tο 1571, ο Iωάννης Σωζόμενος είχε φθάσει στην Iταλία και εκεί πολύ σύντομα συνέταξε και εξέδωσε, όπως σημειώσαμε πιο πάνω, μια περιγραφή της πολιορκίας και πτώσης της Λευκωσίας, μέσα στην οποία διηγείται μεταξύ άλλων και τη φοβερή μοίρα των δύο του θυγατέρων. H μία είχε φονευθεί όταν το καράβι που θα τη μετέφερε σκλάβα πήρε φωτιά στο λιμάνι της Aμμοχώστου, όπου ήταν αγκυροβολημένο. H άλλη αιχμαλωτίστηκε από έναν Oθωμανό στρατιωτικό που την ερωτεύτηκε
Tελικά ο Iωάννης Σωζόμενος κατέληξε στη Bενετία και πρέπει στα τέλη του 1575 με αρχές του 1576 να είχε πεθάνει, αφού σε ανέκδοτη πηγή με ημερομηνία 12 Aπριλίου 1576, η σύζυγός του Λάουρα αναφέρεται ως χήρα. Aπό μια άλλη αρχειακή μαρτυρία σχετική με τον Kλαύδιο Σωζόμενο, γιο του Iωάννη και της Λάουρας, πληροφορούμαστε ότι βρισκόταν
σε μεγάλη φτώχεια. Eπίσης, στην ίδια πηγή αναφέρεται ότι η μητέρα του Kλαύδιου είχε αιχμαλωτιστεί και μεταφέρθηκε στην Kωνσταντινούπολη. Aργότερα, μετά την απελευθέρωσή της έφθασε στη Bενετία και ζούσε με τον μικρό της γιο στην οικία ενός συγγενή τους, γιατί λόγω φτώχειας δεν μπορούσαν να συντηρηθούν. H Λάουρα Σωζόμενου, χήρα πλέον και πάμπτωχη για να επιβιώσει, προσπάθησε διορίζοντας ως επίτροπό της τον γιο της Iούλιο Σωζόμενο, να επανακτήσει την προίκα της, σύμφωνα με τους νόμους που ίσχυαν στην Kύπρο. Λίγα χρόνια αργότερα, η Λάουρα ενεπλάκη και σε μια έριδα με κάποιον άλλο Kύπριο, σχετικά με τη διανομή κάποιων κτημάτων και χρημάτων, που είχαν παραχωρηθεί σε Kύπριους οι οποίοι θα πήγαιναν με τις οικογένειές τους να εγκατασταθούν είτε στην πόλη είτε στην περιοχή της Πόλας. Tελικά, ο Kύπριος πρόσφυγας με τον οποίο υπήρχε διένεξη, για να υπάρξει ηρεμία μεταξύ τους αποδέχθηκε τη διεκδίκηση της Λάουρας, και παρέδωσε τα κτήματα αλλά και τα χρήματα που είχε πάρει, στον γιο της Iούλιο. Oι τρεις γιοι της Λάουρας και του Iωάννη Σωζόμενου, Iούλιος, Kλαύδιος και Kορνήλιος, είχαν σπουδάσει στο Πανεπιστήμιο της Πάδοβας. O Kλαύδιος και ο Kορνήλιος ασπάσθηκαν το λατινικό δόγμα και ανήλθαν και οι δύο διαδοχικά στην επισκοπική έδρα της Πόλας. H μητέρα τους, ωστόσο, μνημονεύεται ως Eλληνίδα του «rito greco». Tο 1595, μάλλον λίγο πριν πεθάνει η Λάουρα Φλάτρο Σωζομένου, θέλησε να δείξει την αγάπη που έτρεφε προς τον εγγονό της, Θωμά, γιο του Iούλιου. Kαι γι’ αυτό κληροδότησε στο όνομά του τα λίγα κτήματα που της παραχωρήθηκαν στην Πόλα...
H οικογένεια ακροζυγιάζεται στο πιο απομακρυσμένο μέρος της αποβάθρας, στο πιο απόμερο σημείο της πόλης και του κόσμου. Mακριά από τα βλέμματα και την προσοχή των περαστικών. Mακριά από απρόβλεπτες διαθέσεις για τους παρασιτικούς ξένους. Kάτι αδέσποτα σκυλιά τούς παραστέκουν. Δίπλα σε μια θάλασσα που είναι τούτες τις τελευταίες μέρες του χειμώνα, τούτες τις πρώτες μέρες της άνοιξης, πιο όμορφη και ήρεμη κι από καλοκαιρινή. H σκηνή συμπυκνώνει το δράμα που εξελίσσεται, με πολλές παραλλαγές, δεκάδες χιλιόμετρα ανατολικότερα. H στενόμακρη ξύλινη σκεβρωμένη πλατφόρμα αντηχεί τα βήματα παππούδων και συγγενών. Δυο γενιές πριν με τσεμπέρια, βράκες και μ’ έναν μπόγο στα χέρια. Στοιβάχτηκαν σαν σαρδέλες σε κάτι αποικιοκρατικές παλιόβαρκες, για το Πορτ Σάιντ και από κει γραμμή με
το EΛΛAΣ για Σίτνεϊ και Mελβούρνη. Έριξαν μαύρη πέτρα πίσω τους για να ξεφύγουν από τον πόλεμο, τη φτώχεια, την προδιαγεγραμμένη μοίρα τους. Aκόμα και τώρα η αποβάθρα διατηρεί ζωντανό τον απόηχο της αγωνίας του κάθε μετανάστη και του κάθε πρόσφυγα. Tο βλέπεις στα μάτια τους τις Kυριακές που συνωστίζονται, ατενίζοντας μελαγχολικά και ενοχικά την ανοιχτή θάλασσα και τα καράβια που φεύγουν. Mε μάτια που συσσωρεύουν όλη τη θλίψη του διωγμού και της φυγής. Bουτηγμένα στην υγρασία του απατηλού ονείρου και του κορεσμένου συναισθήματος. Δεν υπάρχει πιο σπαραχτική γλώσσα, πιο βαριά και ασήκωτη από αυτή του βλέμματος των προσφύγων και των μεταναστών. Δυο κόσμοι αντικριστοί συναντώνται στην αποβάθρα που έτσι όπως αιωρείται στην πρωινή ομίχλη μοιάζει
με σκηνή σε αίθουσα αναχώρησης. Στο διπλανό παγκάκι μια παρέα εφήβων, με άφιλτρα στα δάχτυλά τους, καλμάρουν τον πυρετό της νύχτας ρουφώντας τον πρωινό καφέ σε χάρτινα κυπελλάκια. Σ’ αυτά τα παγκάκια ξεκινά, γραδάρει και καταλήγει τα Σαββατοκύριακα ο νυχτερινός σφυγμός της πόλης. Mιλούν φωναχτά. Γελούν δυνατά. Mια νεαρή με μαλλιά κόκκινα της φωτιάς κάθεται μόνη λίγο πιο πέρα. Ξεβάφεται. Mια γάτα είναι κουλουριασμένη στα πόδια της. Mόλις τέλειωσε το μισοφαγωμένο σάντουιτς που της πέταξε... και αποζητά ένα χάδι. * O Άριστος Tσιάρτας είναι προϊστάμενος της Aρχής κατά των Διακρίσεων, του Γραφείου της Eπιτρόπου Διοικήσεως και Προστασίας Aνθρωπίνων Δικαιωμάτων. Eνίοτε κάνει τις σκέψεις του χρονογραφήματα
O προμαχώνας Φλάτρο, στα ανατολικά της Λευκωσίας, οικοδομήθηκε με δαπάνες του πατέρα της Λάουρας Σωζομένου.
πους για τη συντήρηση των σιτηρών. Kατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Λευκωσίας ηγείτο ενός λόχου δολιοφθορέων (capitano delli guastatori).
Mετά την άλωση Παραμένει μυστήριο κάτω από ποιες συνθήκες ο Iωάννης Σωζόμενος είχε γλυτώσει από τον θάνατο μαζί με τον Έκτορα Ποδοκάθαρο, αφού είχαν συλληφθεί και οι δύο αιχμάλωτοι όταν έπεσε η πόλη. Aς σημειωθεί δε ότι ο Έκτορας Ποδοκάθαρος είχε πληγωθεί βαριά στο κεφάλι και μάλιστα κάποιες πηγές αναφέρουν ότι είχε σφαγιασθεί από τους Oθωμανούς. Ωστόσο και οι δύο, Iωάννης Σωζόμενος και Έκτορας Ποδοκάθαρος, όπως καταγράφεται σε μία ανέκδοτη πηγή, ένα μήνα μετά την πτώση της Λευκωσίας, δηλαδή τον Oκτώβριο του 1570, είχαν και οι δύο βρεθεί εντός των τειχών της Aμμοχώστου, όταν η πόλη άρχισε ήδη να πολιορκείται από τους Oθωμανούς.
και την άρπαξε από τα χέρια ενός άλλου, αφού πρώτα τον σκότωσε και κατέφυγε μαζί της στην Aμμόχωστο. Eκεί, ζήτησε να γίνει χριστιανός και οι διοικητές της πόλης τού παραχώρησαν έναν ιερέα για να τον μυήσει στον χριστιανισμό, αλλά επειδή δεν μπορούσε να είναι μαζί με την κοπέλα που ερωτεύτηκε, οργίστηκε και σκότωσε τον ιερέα. Στη συνέχεια, κατ’ εντολή του Mαρκαντώνιου Bragadin, διοικητή της πόλης, ο Oθωμανός απαγχονίστηκε ένεκα του φόνου που είχε διαπράξει.
Στη Bενετία και στην Πόλα
ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ Γράφει ο Ά ριστος Tσιάρτας
Πόθθεν είσαστε;
Π
ρωί-πρωί Kυριακής, οι τέσσερίς τους στριμωγμένοι σ’ ένα παγκάκι στην αποβάθρα του Mόλου στη Λεμεσό. Oικογένεια, ένα ζευγάρι με δυο μικρά παιδιά. Πρόσφυγες. Kρατούν κάτι νάιλον σακούλες υπεραγοράς με κάτι χορτάτους ροδαλούς Aϊ-Bασίληδες. O Σαμίρ και ο Mοχά χαμογελούν στους περαστικούς, αλλά παραμένουν αμήχανοι και μαζεμένοι. Eίναι από τις πρώτες τους εξόδους από το «Kέντρο Yποδοχής Aιτητών Aσύλου Kοφίνου» μετά τη διάσωσή τους τον περασμένο Σεπτέμβρη ανοικτά της Λάρνακας. Ένας ηλικιωμένος, αξύριστος, με φόρμες γυμναστικής, με θολό βλέμμα και κατεβασμένους ώμους τους πλησιάζει. Kοντοστέκεται και ρωτά, περισσότερο από περιέργεια παρά από ενδιαφέρον, «πόθθεν είσαστε;». Συρία, Aφγανιστάν; Mετα-
νάστες ή πρόσφυγες; Δεν έχει σημασία. Nαυαγοί ανυπεράσπιστοι που τους δέρνουν ακόμα τα μποφόρια. Δίχως μπούσουλα, δίχως κάβο για να δέσουν, δίχως όνομα, δίχως πατρίδα. Σ’ ένα διαρκές και δύσκολο στοίχημα επιβίωσης. Άνθρωποι χωρίς φωνή, αλλά όχι αφανείς. Σάμπως να κινούνται σ’ ένα παράλληλο σύμπαν. Σε μια χώρα που η μοίρα του πρόσφυγα συμπλέκεται εμμονικά με την ιστορία της. Kαι σε μια συγκυρία που στροβιλίζεται η ίδια σε μια διαρκή μεταναστευτική περιδίνηση: ενώ γίνεται προορισμός ή αναγκαστικός σταθμός στον δρόμο των προσφύγων προς την Eυρώπη, την ίδια στιγμή αποτελεί την αφετηρία δικών της μεταναστών. Mια κοινωνία που ζορίζεται μέσα στη δίνη της κρίσης, μέσα στην κυνική αλάνα της ανάγκης, της διάψευσης, των αποκλεισμών, δεξιώνεται πλέον νέους, συντοπίτες, μουσαφιραίους.
2 1
Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ
2 0 1 6
Π Ο Λ Ι Τ Η Σ
Τ Η Σ
Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ
21-26 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2016
12/56
ατζέντα ΦΕΒ
ΦΕΒ
21
22
ΚΥΡΙΑΚΗ
ΔΕΥΤΕΡΑ
Tο έργο «Aόρατη Όψη» ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Bαρνάβα Kυριαζή στη Λεβέντειο Πινακοθήκη, από την Alpha Square. Tο έργο καταπιάνεται με το σύγχρονο μέγα θέμα της εμπορικότητας στην τέχνη, με την αξία του ονόματος του καλλιτέχνη και το πώς ερμηνεύονται ή παρερμηνεύονται τα έργα ενός καλλιτέχνη - ή, ακόμα, τα κίνητρά του και η έμπνευση του κατά τη δημιουργία. Kάθε Tετάρτη, Παρασκευή, Σάββατο στις 20:30 και Kυριακή στις 18:30 μέχρι τις 06 Mαρτίου. Eισιτήρια προς 15 / 12 ευρώ. Πληροφορίες: 22668838.
ΦΕΒ
ΦΕΒ
25
26
ΠΕΜΠΤΗ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
Tο Ίδρυμα ARTos φιλοξενεί το «O!PLA ACROSS THE BORDERS 2015», αντιπροσωπευτικό δείγμα των τάσεων της σύγχρονης πολωνικής παραγωγής animation. H ανθολογία περιλαμβάνει ταινίες κινουμένων σχεδίων μεγάλου προϋπολογισμού, που γίνονται σε επαγγελματικά στούντιο ή ανεξάρτητης παραγωγής, ταινίες σπουδαστών, μουσικά βίντεο, ταινίες μικρού μήκους και τα «Formaninama» (πειραματικού χαρακτήρα). Oι προβολές (αγγλικοί υπότιτλοι) θα πραγματοποιηθούν στο Ίδρυμα ARTos στους Aγ. Oμολογητές στη Λευκωσία στις 20:30 με είσοδο ελεύθερη.
ΦΕΒ
2 1
O Όμιλος Φίλων Kινηματογράφου προβάλλει την κλασική ταινία «One, Two, Three». O Aμερικανός C. R. MacNamara, είναι υψηλόβαθμο στέλεχος εταιρείας στο Δυτικό Bερολίνο, ενώ ο Ψυχρός Πόλεμος βρίσκεται στο απόγειό του. O ίδιος έχει την ελπίδα να γίνει επικεφαλής της εταιρίας στην Eυρώπη, ενώ η σύζυγός του θέλει να επιστρέψουν στην Aτλάντα. Ως μεγάλη ευκαιρία για την προαγωγή του βλέπει τη φιλοξενία της κακομαθημένης κόρης τού διευθυντή του, η οποία καταλήγει να παντρεύεται έναν φανατικό, νεαρό κομουνιστή. H προβολή θα πραγματοποιηθεί στο CineStudio του Πανεπιστημίου Λευκωσίας στις 21:00 με είσοδο 8 / 4 ευρώ.
O Όμιλος Φίλων Kινηματογράφου προβάλλει την ταινία «Mr.Holmes», η οποία παρακολουθεί από μια διαφορετική σκοπιά τον κόσμο του διάσημου ντετέκτιβ Σέρλοκ Xολμς. Στη βρετανική επαρχία του 1947, ο 93χρονος Σέρλοκ Xολμς ζει σε ένα απομακρυσμένο παραθαλάσσιο σπίτι και περνάει τις τελευταίες μέρες της ζωής του φροντίζοντας τις μέλισσές του. Ήδη εμφανίζονται τα σημάδια απώλειας της μνήμης του και μόνη συντροφιά είναι η οικονόμος και ο νεαρός γιος της, που τον θαυμάζει και προσπαθεί να τον βοηθήσει να διαλευκάνει μια άλυτη για 30 χρόνια υπόθεση. Στο CineStudio του Πανεπιστημίου Λευκωσίας στις 21:00 με είσοδο 8 / 4 ευρώ.
ΦΕΒ
26
26
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
Προβάλλεται η ταινία «Oι εντυπώσεις ενός πνιγμένου» σε σκηνοθεσία Kύρου Παπαβασιλείου στη Λευκωσία. H εν λόγω ταινία αποτελεί ένα υπαρξιακό, ποιητικό θρίλερ, βασισμένο στις τελευταίες μέρες του Kώστα Kαρυωτάκη. H πλοκή του έργου παρουσιάζει τον αποκομμένο από το παρελθόν και τη μνήμη του Eπιβάτη, ο οποίος προσπαθεί να ορίσει τον εαυτό του αλλά έρχεται αντιμέτωπος με μια μοίρα προκαθορισμένη που πρέπει να ζει ξανά και ξανά κάθε επέτειο του θανάτου του. Προβολές στις 26-29 Φεβρουαρίου στον κινηματογράφο Πάνθεον (οδός Διαγόρου 29) στη Λευκωσία, στις 20:30.
H γκαλερί Aποκάλυψη παρουσιάζει την πρώτη ατομική έκθεση της εικαστικού Iωάννας Kυθραιώτου με τίτλο «Iστορίες ενός δυστοπικού μεγαλείου». H εικαστικός χρησιμοποιεί αρχειοθετημένο φωτογραφικό υλικό από έρημες τοποθεσίες ως κύρια πηγή έμπνευσης. Tα έργα δεν αφορούν μόνο τον ορισμό της ζωγραφικής που βασίζεται στη φωτογραφία, αλλά λειτουργούν ως μια αρχιτεκτονική απόδοση γραμμών και χρωμάτων. H έκθεση εγκαινιάζεται στις 20:00 και θα διαρκέσει μέχρι τις 15 Mαρτίου. Πληροφορίες: 22300150.
ΦΕΒ
ΦΕΒ
26
26
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
O ΘOK παρουσιάζει το έργο «H τάξη μας» σε σκηνοθεσία Γιάννη Kαλαβριανού, για τα γεγονότα μιας πόλης στην Πολωνία, όταν κατά τη διάρκεια του B’ Παγκοσμίου Πολέμου και υπό γερμανική κατοχή, οι Kαθολικοί Πολωνοί κάτοικοι σκότωσαν τους Eβραίους Πολωνούς συντοπίτες τους. Ήρωές του, 10 συμμαθητές των οποίων τις ζωές παρακολουθούμε πριν και κυρίως μετά τα τρομερά γεγονότα που άλλαξαν για πάντα τις ζωές τους. Πρεμιέρα την Παρασκευή στις 20:30 και κάθε Πέμπτη-Σάββατο στη Nέα Σκηνή του Θεάτρου ΘOK μέχρι τις 23 Aπριλίου. Πληροφορίες: 77772717.
Tο Ίδρυμα Tεχνών Φάρος παρουσιάζει ένα ρεσιτάλ με τη Pωσίδα πιανίστα Galina Chistiakova, νικήτρια σε πάνω από 30 διεθνείς διαγωνισμούς πιάνου, με εμφανίσεις ανά το παγκόσμιο σε ρεσιτάλ και ως σολίστ με σημαντικές ορχήστρες. Για το ρεσιτάλ της στην Kύπρο θα ερμηνεύσει ένα αποκλειστικά γαλλικό πρόγραμμα με έργα των Francis Poulenc, Claude Debussy, Erik Satie και Maurice Ravel. Tο ρεσιτάλ θα πραγματοποιηθεί στο The Shoe Factory (οδός Eρμού 304) στην παλιά Λευκωσία στις 20:30. Eισιτήρια προς 15/10 ευρώ. Πληροφορίες: 22663871.
Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ
2 0 1 6
Π Ο Λ Ι Τ Η Σ
Τ Η Σ
Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ CINE STUDIO: (96420491): Phoenix 21/02 / Salvo 23/02 / Blind 29/02 κ.ά. Πρόγραμμα ταινιών www.ofk.org.cy / Οι προβολές ξεκινούν στις 21:00 (Κυριακή στις 20:00) ΠΑΝΘΕΟΝ ΣΙΝΕΜΑ (226757870): ΟΙ ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΠΝΙΓΜΕΝΟΥ, κυπριακή ταινία του Κύρου Παπαβασιλείου, 20, 21, 22 & 26-29 Φεβρουαρίου στις 20:30 Κ-Cineplex 1 (77778383): DEADPOOL 17:30, 19:45, 22:00 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30, 19:45, 22:00 Κ-Cineplex 2: HOW TO BE SINGLE 19:45, 22:00 / ALVIN AND THE CHIPMUNKS 4 17:30 KAI Σ/Κ 15:30, 17:30 K-Cineplex 3: HAIL, CEASER! 20:00, 22:15 / ΚΟΚΟΡΟΚΙ: Ο ΗΡΩΑΣ ΤΗΣ ΦΑΡΜΑΣ (ΕΛΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 15:30, 17:30 K-Cineplex 4: DADDY’S HOME 19:45, 22:00 / THE GOOD DINOSAUR (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:30, 17:30 K-Cineplex 5: THE BOY 22:15 / THE REVENANT 19:00 / BARBIE: SPY SQUAD (ΕΛΛ) 17:15 & Σ/Κ 15:15, 17:15 K-Cineplex 6: JANE GOT A GUN 22:15 / THE DANISH GIRL 19:45 / LES NOUVELLES ADVENTURES D’ ALADIN 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 Τhe Mall 1 (77778383): DEADPOOL 19:45, 22:00 / ALVIN AND THE CHIPMUNKS 4 17:30 KAI Σ/Κ 11:30, 13:30, 15:30, 17:30 Τhe Mall 2: HOW TO BE SINGLE 19:45, 22:00 / KOKOΡΟΚΙ: Ο ΗΡΩΑΣ ΤΗΣ ΦΑΡΜΑΣ (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:30, 17:30 Τhe Mall 3:HALE, CEASER! 20:00, 22:15 / THE GOOD DINOSAUR (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:30, 15:30, 17:30 The Mall 4: DADDY’S HOME 19:45, 22:00 / LES NOUVELLES ADVENTURES D’ ALADIN (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:00, 13:10, 15:15, 17:30 Τhe Mall 5: THE BOY 22:15 / THE REVENANT 19:00 / BARBIE: SPY SQUAD (ΕΛΛ) 17:15 KAI Σ/Κ 11:30, 13:30, 15:15, 17:15
ΛΕΜΕΣΟΣ RIO 1 (25871410): DEADPOOL 19:45, 22:00 KAI Σ/Κ 15:20, 17:30, 19:45, 22:00 RIO 2: BARBIE: SPY SQUAD (ΕΛΛ) Σ/Κ 15:30 / HAIL, CEASER! 19:45, 22:00 KAI Σ/Κ 17:30, 19:45, 22:00 RIO 3: ALVIN AND THE CHIPMUNKS 4 (ΕΛΛ) Σ/Κ 15:30, 17:30 / HOW TO BE SINGLE 19:45, 22:00 RIO 4: ΚΟΚΟΡΟΚΙ: Ο ΗΡΩΑΣ ΤΗΣ ΦΑΡΜΑΣ Σ/Κ 15:30, 17:30 / THE BOY 19:45 / JANE GOT A GUN 22:00 RIO 5: THE GOOD DINOSAUR (ΕΛΛ) Σ/Κ 15:30 / DADDY’S HOME 19:45 KAI Σ/Κ 17:30, 19:45 / FIFTY SHADES OF BLACK 22:00 RIO 6: HOTEL TRANSYLVANIA 2 (ΕΛΛ) Σ/Κ 15:30 / STAR WARS: THE FORCE AWAKENS 17:15 / LES NOUVELLES ADVENTURES D’ ALADIN (ΕΛΛ) 19:45 / THE REVENANT 22:00 K-Cineplex 1: (77778383): DEADPOOL 17:30, 19:45, 22:00 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30, 19:45, 22:00 K-Cineplex 2: HOW TO BE SINGLE 19:45, 22:00 / ΚΟΚΟΡΟΚΙ: Ο ΗΡΩΑΣ ΤΗΣ ΦΑΡΜΑΣ (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:30, 17:30 K-Cineplex 3: HAIL, CEASER! 20:00, 22:15 / THE GOOD DINOSAUR (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:30, 17:30 K-Cineplex 4: DADDY’S HOME 19:45, 22:00 / LES NOUVELLES ADVENTURES D’ ALADIN 17:30 & Σ/Κ 15:30, 17:30 K-Cineplex 5: THE BOY 22:15 / THE REVENANT 19:00 / BARBIE: SPY SQUAD (ΕΛΛ) 17:15 KAI Σ/Κ 15:15, 17:15
ΛΑΡΝΑΚΑ K-Cineplex 1 (77778383): DEADPOOL 17:30, 19:45, 22:00 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30, 19:45, 22:00 Κ-Cineplex 2: HOW TO BE SINGLE 19:45, 22:00 / ALVIN AND THE CHIPMUNKS 4 17:30 KAI Σ/Κ 15:30, 17:30 Κ-Cineplex 3: HAIL, CEASER! 20:00, 22:15 / KOKOΡΟΚΙ: Ο ΗΡΩΑΣ ΤΗΣ ΦΑΡΜΑΣ (ΕΛΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 15:30, 17:30 Κ-Cineplex 4: DADDY’S HOME 19:45, 22:00 / THE GOOD DINOSAUR (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:30, 17:30 K-Cineplex 5: THE BOY 22:15 / THE REVENANT 19:00 / BARBIE: SPY SQUAD (ΕΛΛ) 17:15 & Σ/Κ 15:15, 17:15 K-Cineplex 6: JANE GOT A GUN 22:15 / THE DANISH GIRL 19:45 / LES NOUVELLES ADVENTURES D’ ALADIN (ΕΛΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 15:15, 17:30
ΠΑΦΟΣ KINGS AVENUE MALL 1 (77778383): HOW TO BE SINGLE 19:45, 22:00 / ALVIN AND THE CHIPMUNKS 4 17:30 KAI Σ/Κ 11:30, 13:30, 15:30, 17:30 KINGS AVENUE MALL 2: HAIL, CEASER! 20:00, 22:15 / ΚΟΚΟΡΟΚΙ: Ο ΗΡΩΑΣ ΤΗΣ ΦΑΡΜΑΣ (ΕΛΛ) 17:30 & Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:30, 17:30 KINGS AVENUE MALL 3: DADDY’S HOME 19:45, 22:00 / THE GOOD DINOSAUR (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:30, 15:30, 17:30 KINGS AVENUE MALL 4: THE BOY 22:15 / THE REVENANT 19:00 / BARBIE: SPY SQUAD (ΕΛΛ) 17:15 KAI Σ/Κ 11:30, 13:30, 15:15, 17:15 KINGS AVENUE MALL 5: JANE GOT A GUN 22:15 / THE DANISH GIRL 19:45 / LES NOUVELLES ADVENTURES D’ ALADIN (ΕΛΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 11:00, 13:10, 15:15, 17:30 KINGS AVENUE MALL 6: DEADPOOL 17:30, 19:45, 22:00 KAI Σ/Κ 11:00, 13:10, 15:15, 17:30, 19:45, 22:00
EKΘΕΣΕΙΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ (22300150): «Synthesizer» έκθεση ζωγραφικής και σχεδίου από τις Valerie Brennan / Chiaki Kamikawa, μέχρι 24/02. ART SEEN (22006624): Abt Forms (Περί Φόρμας), ομαδική έκθεση μέχρι 18/03. ΓΚΛΟΡΙΑ (22762605): Έκθεση Χρίστου Αβραάμ μέχρι 3/03. ΘΚΙΟ ΠΠΑΛΙΕΣ: AyeBaDome: Super, ομαδική έκθεση μέχρι 05/03. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΚΥΠΡΟΥ (22128157): «Βαλεντίνος Χαραλάμπους: από πηλό, από γυαλί, από φωτιά, στοργή κι αγάπη» μέχρι 30/09/2016. NiMAC (22797400): Sharqi, φωτογραφική έκθεση του Νίκου Φιλίππου μέχρι 21/03 / Έκθεση Black Atolls του Tom Dale ώς τις 20/2/2016.
ΘEATPO ALPHA SQUARE (70001140): «Αόρατη Όψη» στη Λεβέντειο Πινακοθήκη, κάθε Τετάρτη, Παρασκευή, Σάββατο στις 20:30 και Κυριακή στις 18:30 μέχρι 06/03 / «Η Σταχτοπούτα» στην αίθουσα Μελίνα Μερκούρη, Λευκωσία στις 20/02 ώρα 16:00 και 21/02 ώρες 10:00 & 12:00. ΕΘΑΛ (25877827): «Όσα είδε ο Μπάτλερ» κάθε Τρίτη και Σάββατο στις 20:30 και Κυριακή στις 18:30 / περιοδεία: 02/03 στο Θέατρο Σκάλα στις 20:30 / 4/03 στο Α’ Λύκειο Εθνάρχη Μακαρίου ΙΙΙ Πάφος στις 5/03 στις 20:30 και 6/03 στις 18:00 & 20:30 (διπλή παράσταση) στις Αποθήκες ΘΟΚ. ΘΕΑΤΡΟ ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ (99251331): «Όταν η Εβραία συναντά την Καρράρ» κάθε Σάββατο και Κυριακή μέχρι 28/02 στις 20:30 στο αμφιθέατρο ΠΕΟ / Περιοδεία: 23/2 Αραδίππου Λύκειο Αραδίππου «Τάσος Μητσόπουλος» 20:00 / 26/2 Ορμήδεια Λαϊκές Οργανώσεις κ.α. ΘΕΑΤΡΟ ΕΝΑ (22348203): «Πιάφ» κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στις 20:30. ΘΟΚ (77772717): «Casting», κάθε Τετάρτη και Πέμπτη στις 20:30 στο Θέατρο Αποθήκες ΘΟΚ / «Η Τάξη Μας», πρεμιέρα 26/02 στη Νέα Σκηνή ΘΟΚ ΛΕΞΗ (70000146) Μιούζικαλ «Πήτερ Παν» στο Δημοτικό Θέατρο Λατσιών κάθε Σάββατο στις 16:00 και Κυριακή στις 11:00 / «Λεωφορείον ο πόθος» κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 20:00 και κάθε Κυριακή στις 18:00. ΣΑΤΙΡΙΚΟ (22421609): Κεντρική Σκηνή: «Φλαντρώ» κάθε Σάββατο 20:30 και Κυριακή 18:30 / Παιδική Σκηνή: «Παπουτσωμένος γάτος» κάθε Κυριακή στις 10:30 / Πάνω Σκηνή: «Τα νιάτα μας... ή τη γενιά μας!», κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 20:30 και Κυριακή στις 18:30. ΣΚΑΛΑ (24652800): «Πηνελόπη» τακτικές παραστάσεις κάθε Σάββατο στις 20:30 και Κυριακή στις 18:30.