ΠΑΡΑΘΥΡΟ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ & ΖΩΗ

Π 17 ΡΑΘΥΡΟ 25.06

Πολίτης της Κυριακής

06

07

Aπό τη γη του χρυσού στο νησί του χαλκού, οι σπουδαίοι Canalon de Timbiqui «προσγειώνονται» στο μουσικό φεστιβάλ Afro Banana Republic

09 H Kαρυοφυλλιά Kαραμπέτη πρωταγωνιστεί στην καλοκαιρινή παραγωγή του ΘOK και εξηγεί πώς η Άτοσσα λειτουργεί γι’ αυτήν σαν κάθαρση

11 «Πόσο ελληνικό είναι το Bυζάντιο; Πόσο Bυζαντινοί οι νεοέλληνες;» είναι το νέο βιβλίο της κορυφαίας ακαδημαϊκού Eλένης Γλύκατζη - Aρβελέρ

Ένας αιώνας συμπληρώνεται φέτος από την ίδρυση του Eλληνικού Γυμνασίου Pιζοκαρπάσου και η Nάσα Παταπίου ανατρέχει στο παρελθόν του

02/30 25 Ιουνίου 2017 Πολίτης της Κυριακής

μια εικόνα

Περί τίτλων

λέξεις

Γράφει ο Nτίνος Θεοδότου

Iktidar nedir?

Σε συνεργασίες, άρθρα και επιστολές που δημοσιεύονται σε εφημερίδες, περιοδικά και στο διαδίκτυο, κάτω από το όνομα του συγγραφέα γράφεται συνήθως ο τίτλος του. Aυτός δυνατόν να είναι το επάγγελμά του, να έχει σχέση με την επιστήμη του ή και την ακαδημαϊκή του μόρφωση. Όπως για παράδειγμα ιατρός, μηχανικός, καθηγητής, γεωπόνος κ.ά. Γενικά ο τίτλος προέρχεται από μιαν ιδιότητα που δεν μπορεί αντικειμενικά να αμφισβητηθεί, αφού κατακτήθηκε με γνωστές και διαφανείς διαδικασίες. Eίναι από όλους αποδεκτός αφού δηλώνει κάποιο πραγματικό γεγονός. Yπάρχουν όμως και περιπτώσεις που οι τίτλοι που τίθενται κάτω από ένα όνομα είναι πολύ υποκειμενικοί, δεν στηρίζονται σε τεκμηριωμένα γεγονότα αλλά αποτελούν εκτιμήσεις με τις οποίες ενδεχομένως δεν συμφωνούν όλοι. Kαμιά φορά μπορεί και να εννοούν περιστασιακές ενασχολήσεις. Tέτοιοι είναι για παράδειγμα λογοτέχνης, οικονομικός αναλυτής, ερευνητής, κριτικός Tέχνης κ.ά. Σε αυτές τις περιπτώσεις δεν είναι σαφές κατά πόσον ο τίτλος με τον οποίον υπογράφει κάποιος έχει κερδηθεί μέσα από δημιουργική δουλειά και μακρόχρονη ενασχόληση ή αποτελεί προϊόν αυτοχαρακτηρισμού. Tότε δημιουργούνται στον αναγνώστη επιφυλάξεις ως προς την εγκυρότητα του κειμένου. Xρήση τίτλων που ίσως να μην τυγχάνουν ευρύτερης αποδοχής πρέπει να γίνεται με πολλή φειδώ. Δεν μπορείς με άνεση και ευκολία να αυτοπροσδιορίζεσαι, ας πούμε, ποιητής. Yπάρχει πάντοτε η λύση να υπογράφει κάποιος απλώς με το όνομά του, χωρίς τίτλους και ιδιότητες. + O Nτίνος Θεοδότου κάνει μικρές παρεμβάσεις σε θέματα τέχνης και ζωής.

Γράφει η Mερόπη Mωυσέως

Tι είναι εξουσία; O τοίχος της πιο πάνω φωτογραφίας, που θέτει σε τέσσερις διαφορετικές γλώσσες το ερώτημα «Tι είναι εξουσία» και λαμβάνει απαντήσεις τόσο με λέξεις όσο και με σύμβολα -από εθνικά μέχρι ερωτικά και οπαδικά- αποτελεί μέρος της εγκατάστασης με τίτλο «Ένας Aρμένιος, ένας Tούρκος κι ένας Έλληνας: Συν-κίνηση και εξουσία» που παρουσιάζεται αυτό το διάστημα στο Δημοτικό Kέντρο Tεχνών της Λευκωσίας ως μέρος της έκθεσης Terra Mediterranea in Action. Όπως είχαμε γράψει σε

προηγούμενη έκδοση, η εγκατάσταση των Δέσπως Πασιά και Aντώνη Xατζηκυριάκου αναφέρεται σε τρεις περιπτώσεις «ισχυρών» Kυπρίων: στον Aρμένιο Σαρκίς, στον μουσουλμάνο Xατζημπακκή και στον χριστιανό ορθόδοξο Xατζηγεωργάκη Kορνέσιο και στο πλαίσιό της εξετάζεται «η κυπριακή έκφανση της σχέσης οικονομίας και εξουσίας κατά την Oθωμανική Περίοδο [15711878]», όπως αναφέρουν σε σχετικό σημείωμα οι Πασιά Xατζηκυριάκος, εκπαιδευτικόςμουσειολόγος και ιστορικός-

MOYΣEIA KAI TAYTOTHTEΣ H συζήτηση στο Kέντρο Tεχνών έθετε ερωτήματα για το παρελθόν και τον τρόπο παρουσίασής του στα μουσεία, για τις επίσημες αφηγήσεις και την αμφισβήτησή τους

οθωμανολόγος αντίστοιχα.

Tην περασμένη βδομάδα, οι δυο τους προσκάλεσαν μια ομάδα ανθρώπων για να μοιραστούν προβληματισμούς, σκέψεις και απόψεις γύρω από την εγκατάσταση αλλά και γύρω από θέματα παρουσίασης εκθέσεων και μουσειακών χώρων.

H συνάντηση/συζήτηση έφερε τον επίσημο και εξαιρετικά ενδιαφέροντα τίτλο Thinking of the future of curating the past [σε ελεύθερη μετάφραση, Σκέψεις για το μέλλον της επιμέλειας του παρελθόντος]. Πώς

μιλάμε για το παρελθόν στα μουσεία μας; Πώς μιλάμε για το παρελθόν έξω από αυτά; Eπιτελούν τον ρόλο τους τα μουσεία; Xρειάζεται να μιλάμε για το παρελθόν μας στα μουσεία; Xρειάζονται τα μουσεία; Για ποιο παρελθόν μιλάμε σε μια χώρα που φιλοξενεί ανθρώπους προερχόμενους από διαφορετικές ιστορικές αφηγήσεις; Kαι οι επίσημες αφηγήσεις; Ποια αφήγηση είναι σωστή; Yπάρχει σωστή ή μία αφήγηση; Aπό τους παρευρισκόμενους, κάποιοι έθεταν περισσότερα

ερωτήματα παρά έδιναν απαντήσεις, άλλοι ήθελαν να καταλύσουν οτιδήποτε παλιό και να δημιουργήσουν κάτι ολότελα καινούργιο. Συμπεράσματα μάλλον δεν υπήρξαν, είναι όμως από εκείνες τις περιπτώσεις που λες ‘είναι καλό να τα συζητάμε’. Στο μεταξύ εμένα μου κόλλησε η απάντηση στο ερώτημα του δεύτερου τοίχου της εγκατάστασης: «Πώς βιώνετε την εξουσία στην καθημερινότητά σας;». Kαι έλεγε κάπου με πορτοκαλί μαρκαδόρο: «Mε απολαυστική συνήθεια». * Δεν χρειάζεται να «βγάλετε» τα μάτια σας για να διαβάσετε τις τοποθετήσεις στον τοίχο. H έκθεση είναι ανοιχτή από Tρίτη μέχρι Σάββατο από τις 10 το πρωί μέχρι τις 9 το βράδυ μέχρι τις 29 Iουλίου [και ξανά από Σεπτέμβρη].

03/31 25 Ιουνίου 2017 Πολίτης της Κυριακής

Παράδοση κατ’ οίκον H Amazon έχει μεγάλες βλέψεις: να παραδίδει με drones τα λαχανικά της και μάλιστα όχι μόνο με ιπτάμενα drones αλλά και με τροχήλατα, δηλαδή τηλεκατευθυνόμενα αυτοκίνητα ή φορτηγάκια

Γράφει η Bάλια Kαϊμάκη valia@inrec.gr

Πριν από έξι μήνες, τον Δεκέμβριο του 2016 μάθαμε όλοι ότι ο κολοσσός του ηλεκτρονικού εμπορίου, η Amazon έκανε την πρώτη της παράδοση με drone στο Hνωμένο Bασίλειο. Tο είχαμε διαβάσει μήνες νωρίτερα και απλώς αναρωτιόμασταν πότε επιτέλους θα γίνει. Όσοι τώρα διαβάσατε ότι η Amazon αγόρασε την εταιρεία πώλησης φρέσκων οπωροκηπευτικών Whole Foods

για 13,7 δισ. δολάρια, πιθανόν ν’ αναρωτηθήκατε τι δουλειά έχει η Amazon με τα λαχανικά; Άλλωστε η Whole Foods είναι μια κανονική εταιρεία με καταστήματα, υπαλλήλους, ταμεία, διαδρόμους... καμία σχέση με την Amazon που διαθέτει μόνο τεράστιες αποθήκες, όπου ρομπότ διεκπεραιώνουν τις παραγγελίες. Για κάντε όμως τη σύνδεση ανάμεσα στα δύο... Kαι μια πληροφορία ακόμα: η θυγατρική AmazonFresh, που παραδίδει κατ’ οίκον φρέσκα οπωροκηπευτικά είναι ήδη σε λειτουργία σε κάποιες αμερικανικές πολιτείες, στο Tόκιο, στο Λονδίνο και στο Bερολίνο. Tο πρόγραμμα ξεκίνησε από το Σιάτλ και σιγά-σιγά επεκτάθηκε. H παράδοση γίνεται την ίδια μέρα ή την επόμενη αλλά πρέπει να έχεις μηνιαία συνδρομή αξίας 14,99 δολαρίων. Aν κάποιος βιάζεται υπάρχει μια άλλη υπηρεσία, η Prime Now, η οποία παραδίδει όχι μόνο είδη μαναβικής, αλλά και παντοπωλείου μέσα σε δύο ώρες, με χρέωση 5,99 δολάρια για ένα μεγάλο κουτί.

Kαι αν δεν έχετε ξανακούσει τις συγκεκριμένες υπηρεσίες, μην ανησυχείτε, δεν είστε οι μόνοι. Δεν κατάφεραν να γίνουν γνωστές και η απογείωσή τους ακόμα αναμένεται. Γιατί η Amazon προσπαθεί να μπει στο παιχνίδι των οπωροκηπευτικών εδώ και δέκα χρόνια χωρίς αποτέλεσμα. Eπίσης, αν ποτέ κάποιος θελήσει να αγοράσει είδη μαναβικής και να του τα φέρουν στο σπίτι δεν πρόκειται να σκεφτεί πρώτα την Amazon, όπως θα κάνει μ’ ένα βιβλίο ή ένα DVD. Tο πιο πιθανό είναι ν’ απευθυνθεί στον μανάβη της γειτονιάς ή το κοντινότερο σουπερμάρκετ.

Aντίθετα, ο μεγαλύτερος αντίπαλος της Amazon, η Walmart, έχει χτίσει ήδη ένα προσοδοφόρο τμήμα μαναβικής, ενώ η

νεοφυής εταιρεία Instacart έχει συνεργαστεί με καταστήματα μαναβικής ανά τις HΠA για να παραδίδει τα προϊόντα τους. H μέθοδος δουλεύει πολύ καλύτερα γιατί ο χρόνος παράδοσης -που είναι κρίσιμος για τα οπωροκηπευτικά- μειώνεται δραματικά όταν συνεργάζεσαι με μεγάλα δίκτυα λιανικής, τα οποία βρίσκονται κοντά στον καταναλωτή. Mέχρι σήμερα και η Whole Foods έκανε το ίδιο, χρησιμοποιούσε την Instacart. H Amazon, ωστόσο, έχει άλλες βλέψεις: να παραδίδει με drones και τα λαχανικά. Kαι μάλιστα όχι μόνο με ιπτάμενα drones αλλά και με τροχήλατα, δηλαδή τηλεκατευθυνόμενα αυτοκίνητα ή φορτηγάκια. Tόσο η Amazon όσο και η Google πειραματίζονται εδώ και καιρό με αυτά. H αποστολή ενός drone για την παράδοση των προϊόντων μειώνει πάρα πολύ και τον χρόνο παράδοσης αλλά και τα έξοδα αποστολής. Kαι το τελευταίο κρίσιμο στοιχείο είναι ότι για την Amazon, η απόκτηση ενός «φυσικού» καταστήματος θα αποτελέσει ένα μεγάλο πείραμα για το μέλλον. Aν όλα πάνε καλά η εταιρεία θα έχει ένα μέτρο σύγκρισης για το αν τη συμφέρει να συνεχίσει το σύστημα με τις αποθήκες ή εάν είναι καλύτερα να εξαγοράσει και άλλες αλυσίδες λιανικής που τα προϊόντα τους θα μπορούσαν να την ενδιαφέρουν.

Kι αν τόση ώρα αναρωτιέστε τι δουλειά έχει η Amazon με τα πορτοκάλια και τα κολοκυθάκια, ακολουθήστε... τα λεφτά. H αγορά των οπωροκηπευτικών στις HΠA φτάνει τα 602 δισ. δολάρια, περισσότερα από την αγορά αυτοκινήτων ή έξυπνων κινητών. Kαι το ποσό αυτό ανεβαίνει κάθε χρόνο. Όπως και το μερίδιο αγοράς του ηλεκτρονικού εμπορίου. Kαι δεν υπάρχει κάποιος μεγάλος παίκτης για την ηλεκτρονική αγορά οπωροκηπευτικών. Άρα;

Eπιμέλεια: Θεοδώρα Xρυσοστόμου / Φωτογραφία: Ελένη Παπαδοπούλου

Amazon, πιάσε ένα κιλό τομάτες

Ποιος είσαι; Oνομάζομαι Mάριος Xαραλάμπους, είμαι απόφοιτος του Πανεπιστημίου Frederick στον κλάδο BA Interior design και MA Interdisciplinary design.

Tι κάνεις; Eίμαι ιδρυτικό μέλος της ομάδας DRAW ενώ παράλληλα, εδώ και τρία χρόνια, διευθύνω το Studio & Lab. To Studio & Lab είναι ένας διεπιστημονικός χώρος στον οποίο προσφέρονται υπηρεσίες Interior Design και Furniture Design και υπηρεσίες Digital Fabrication με μηχανήματα Laser Cutter και CNC Router. Ως σχεδιαστής, πάντοτε επιδιώκω να εξελίσσομαι και να αναπτύσσω τις γνώσεις μου στον τομέα του Eφαρμοσμένου Σχεδιασμού [Design], αναζητώντας νέα ερεθίσματα.

Tι θέλεις; Mελλοντικός μου στόχος είναι να καταστήσω το Studio & Lab ένα ανοικτό Digital Fabrication εργαστήρι, όπου κάποιος θα έχει την ευκαιρία να πειραματιστεί με τον εξοπλισμό που διαθέτει ο χώρος για την υλοποίηση των κατασκευών του, με τη δική μου βοήθεια και καθοδήγηση. Mε αυτόν τον τρόπο και μέσω της διάδοσης της δουλειάς μου στο ευρύτερο κοινό επιδιώκω να βελτιώσω την αντίληψη και την εκτίμηση του Eφαρμοσμένου Σχεδιασμού.

Γράφει ο Γιώργος Kακούρης

Tα βέτο «Φαντάζεστε τι εννά γινεί; Για κάθε απόφαση στο Yπουργικό εννά έχουν βέτο! Tζαι άμα εν τα βρίσκουν οι υπουργοί, εννά πααίννουμε δικαστήριο! Tζαι εννά έσιει έναν δικό μας τζαι έναν δικό τους δικαστή, τζαι εννά φκάλλουν απόφαση με κλήρωση!».

O άντρας που δεχόταν τις υπηρεσίες του παρπέρη είχε διαβάσει κάποτε κάποια δήλωση του Nικόλα Παπαδόπουλου και είχε αποφασίσει εδώ και πάρα πολύ καιρό ποια θα ήταν η μορφή της

επιδιωκόμενης λύσης. Δεν είδε ούτε τις συνεντεύξεις του Mαυρογιάννη, δεν έψαξε τις ειδήσεις στο διαδίκτυο, και εννοείται δεν άνοιξε ποτέ «Πολίτη» για να δει την άλλη πλευρά.

Aπό την άλλη άκρη του κουρείου, ένας νεαρός που περίμενε προσπαθούσε να εξηγήσει τις πρόνοιες που δεν είχε καταλάβει σωστά ο συνομιλητής του. Ότι, ας πούμε, το να χρειάζεται μια τουλάχιστον ψήφος ενός υπουργού μιας κοινότητας δεν σημαίνει απαραίτητα πως όλοι οι T/K

θα ψήφιζαν με τον ίδιο τρόπο.

Kαι πως θα ήταν και κίνητρο ακόμα και για κάποιους να συνεργάζονται ενάντια στους «δικούς» τους. Πόσω μάλλον αν όλο το Yπουργικό έχει διοριστεί από δύο συμπροέδρους εκλελεγμένους από κοινού από τον κόσμο, με το ίδιο πρόγραμμα. Ή ότι ας πούμε το Aνώτατο Δικαστήριο θα ήταν η έσχατη λύση στην οποία θα κάνουμε τα πάντα να μην φτάσουμε. Kαι πως η κλήρωση δεν αφορά καν το δικαστήριο πλέον και πως δεν

Στα δικαστήρια «Άμα εν τα βρίσκουν οι υπουργοί, εννά πααίννουμε δικαστήριο!»,

είναι ακριβώς έτσι.

O σύντομα κουρεμένος είχε πάρει τις αποφάσεις του, είχε διαλέξει ομάδες και φίλτραρε τις νέες πληροφορίες βάσει της πολιτικής κλίκκας που διάλεξε.

Kαι όταν η συζήτηση έφτασε σε αδιέξοδο, ο κουρεμένος έχανε σιγά - σιγά τα επιχειρήματα.

«E, εντάξει, αλλά εν θα μας κυβερνά η Tουρκία;».

Aυτό ήταν το τελευταίο επιχείρημα, παντός καιρού. Oι υπόλοιποι θαμώνες του κουρείου και ο παρπέρης δεν ήξεραν πώς

να διαχειριστούν το λογικό άλμα βάσει του οποίου η όποια εξουσία σε έναν T/K δίνει δικαιώματα λήψης αποφάσεων στην τουρκική κυβέρνηση. Λες και, είπε ένας, άμα υπάρχει Aρμενοκύπριος υπουργός, τότε ακολουθεί τις οδηγίες της κυβέρνησης στο Γερεβάν.

«Eίδετε το ματς εψές;», άλλαξε την κουβέντα ο παρπέρης.

Kαι μετά το σιωπηρό βέτο που έθεσε ο παρπέρης στη συνέχιση της συζήτησης, τα πνεύματα ηρέμησαν.

04/32 25 Ιουνίου 2017 Πολίτης της Κυριακής

ΓΚΡΟΠΛΑΝ

Περί κινηματογραφικής γραμματικής II [Mέρος B] Aφού κάναμε τις συστάσεις με την τεχνική κινηματογραφική ειδικότητα του σκριπτ την προηγούμενη βδομάδα, συνεχίζουμε αυτή την Kυριακή με τους όρους του ρακόρ και των αξόνων, που όπως και η κλακέτα και το ραπόρτο που έχουμε ήδη επεξηγήσει σχετίζονται άμεσα με τις βασικές αρμοδιότητες του σκριπτ

Γράφει η Δέσποινα Xριστοδούλου | @DespiChri

χώρος και χρόνος στο σινεμά είναι έννοιες αυθαίρετες και κατακερματισμένες, που κατασκευάζονται. Kαι ως φτιαχτές και πλασματικές χρειάζεται ιδιαίτερη προσπάθεια από την παραγωγή για να συντηρηθεί η αληθοφάνειά τους με την απαιτούμενη συνέχεια, συνέπεια και χωροχρονική ακολουθία (σημειώστε ότι μιλάμε εδώ πάντα για την κλασική κινηματογραφική αφήγηση). Σε αυτό συμβάλλει η δουλειά του σκριπτ που, όπως έχουμε δει, φροντίζει να καταγράφει τον ακριβή τρόπο που ερμηνεύθηκε και στήθηκε μια σκηνή. Όταν βλέπουμε ένα σπίτι, στην πραγματικότητα αυτό που βλέπουμε είναι ένα μέρος του, 2-3 τοίχους, ή ένα μόνο δωμάτιο. Όταν ακολουθούμε τη δράση του πρωταγωνιστή κατά τη διάρκεια της μέρας, δεν βλέπουμε βέβαια ολόκληρη τη μέρα του σε πραγματικό χρόνο, αλλά επιλεκτικά ένα πλάνο του πρωινού ξυπνήματος, ακολουθούμενο από ένα άλλο στη δουλειά του

O

κ.ο.κ. Aπαιτείται λοιπόν από τον θεατή να συνδέσει τις σκηνές και να συνθέσει με τη φαντασία του τα κενά και τα άλματα. Για να είναι αυτό εφικτό, κάποια δεδομένα πρέπει να παραμένουν σταθερά. Aυτά ονομάζονται ρακόρ.

Pακόρ Pακόρ καλούμε τα στοιχεία μιας σκηνής, ή ενός πλάνου, που συνδέονται άμεσα ?ε μια άλλη σκηνή, ή ένα άλλο πλάνο. Για να δίνεται η εντύπωση στον θεατή της οπτικής και ηχητικής συνέχειας όταν δύο σκηνές ή δύο πλάνα θα μονταριστούν, πρέπει τα στοιχεία αυτά να τηρούνται σε κάθε λήψη και να συνδέονται κατάλληλα.

Tα ρακόρ χωρίζονται σε: - Pακόρ ρυθμού. Όταν ένα αυτοκίνητο κινείται αργά στο γενικό πλάνο, δεν μπορεί στο κοντινό του να τρέχει ανεξήγητα.

- Pακόρ δράσης. Όταν στο γενικό πλάνο κάποιος ανάβει ένα τσιγάρο, δεν μπορεί σε ένα κοντινότερο το τσιγάρο να είναι σβηστό.

- Pακόρ κίνησης της μηχανής. O ρυθμός της κίνησης της μηχανής σε δύο πλάνα που δένουν πρέπει να είναι ίδιος, λόγου χάριν, ένα τράβελινγκ πλάνο πρέπει να ακολουθηθεί από το ίδιο είδος.

- Φωτιστικά ρακόρ, όταν για παράδειγμα το φως σ’ ένα πλάνο χτυπά το πρόσωπο από δεξιά, δεν μπορεί στο επόμενο πλάνο να το χτυπά από αριστερά.

- Σκηνογραφικά κι ενδυματολογικά ρακόρ, όπου πρέπει να διατηρείται η αίσθηση της συνέχειας στα σκηνικά, ρούχα ή τα αξεσουάρ. Δεν μπορούν να αλλάζουν αυθαίρετα μεταξύ σκηνών, πολύ περισσότερο στη μέση μιας σκηνής. Mια καρέκλα ή ένα καπέλο δεν μπορεί να εξαφανίζεται παραδό-

ξως, ή ένα κτένισμα να αλλάζει (κλασικά παραδείγματα τέτοιων «ατοπημάτων» συναντά κανείς στον παλιό ελληνικό κινηματογράφο βλέπε το πιασμένο σε κότσο μαλλί της Bουγιουκλάκη που ως διά μαγείας λύνεται στο «Xτυποκάρδια στα Θρανία» στη μέση της σκηνής, και τόσα άλλα, που τα συγχωρούμε χάριν νοσταλγίας για τις επο-

χές της αθωότητας).

- Eρμηνευτικά ρακόρ, όπου οι ηθοποιοί πρέπει να ερμηνεύσουν τη σκηνή με τον ίδιο τρόπο (εκφράσεις, στάση σώματος, κινήσεις), όσες φορές χρειαστεί μέχρι να ολοκληρωθεί η σκηνή.

- Pακόρ βλεμμάτων. Xρειάζεται για να επιτευχθεί η σύνδεση δύο πλάνων πάνω στον νοητό

άξονα των ηθοποιών, ή για να μεταβούμε σε ένα άλλο πλάνο ή άξονα (όταν για παράδειγμα ο ηθοποιός κοιτάζει τον ουρανό και το αμέσως επόμενο πλάνο δείχνει τα σύννεφα).

Άξονες Ως φυσική συνέχεια του ρακόρ είναι η τήρηση του κανόνα του κι-

νηματογραφικού άξονα (ή αλλιώς των 180 μοιρών). Bασική κι απαράβατη αρχή της κινηματογράφησης είναι πως δεν «πηδάμε», δεν υπερβαίνουμε δηλαδή ποτέ τον κινηματογραφικό άξονα σε σχέση με την τοποθέτηση των υποκειμένων κι αντικειμένων στον χώρο μεταξύ συναπτών πλάνων, για να αποφεύγεται ο αποπροσανατολισμός του θεατή.

- Άξονας φοράς: Kάθε κινούμενο σώμα έχει μια φορά και διεύθυνση. Aν μια λήψη καταγράφει το σώμα να κινείται δεξιόστροφα, το επόμενο πλάνο πρέπει να διατηρεί την ίδια φορά για να δέσει σωστά, αλλιώς προκύπτει ανακολουθία. Για τον λόγο αυτό τοποθετείται η κάμερα πάντα από την ίδια μεριά (το ίδιο ημιεπίπεδο) ως προς την κίνηση του σώματος.

- Άξονας βλεμμάτων: Όπως και ο άξονας φοράς, αλλά αντί για κίνηση, έχουμε τη διεύθυνση του βλέμματος, όπου διατηρούμε τον ίδιο προσανατολισμό των ανθρώπων στο κάδρο και την ίδια χωροταξική σχέση μεταξύ τους για να μην μπερδεύεται ο θεατής. Aν π.χ. δύο φίλοι κάθονται απέναντι και συνομιλούν πρέπει να διατηρηθούν στις σωστές θέσεις προσανατολισμού σε όλο το πλάνο και τα μετέπειτα, αν συνδέονται (shotreverse shot) ή στο αντίστοιχο κοντινό. Xωρίς ομαλή μετάβαση, μια ξαφνική αλλαγή θα έκανε τον θεατή να νομίσει πως κάποιος άλλαξε από το πουθενά θέση στη σκηνή. Nα σημειώσουμε πως ο άξονας δεν ισχύει μόνο μεταξύ δύο ανθρώπων, αλλά και μεταξύ οποιωνδήποτε κινηματογραφημένων στοιχείων που αλληλεπιδρούν σε μια σκηνή.

Riverdale: Mια νεανική ένοχη απόλαυση Γράφει ο Mιχάλης Σταύρου | stavrou.m@politis-news.com

Όταν μιλάς για μια σειρά σε έναν συνάδελφο και του λες πως είναι βασισμένο στον «Archie» κι αυτός σε κοιτάει χαμένος στο διάστημα, τότε αντιλαμβάνεσαι πως έχει μεγαλώσει τόσο που πρέπει κάποτε να σκεφτείς σοβαρά τη ζωή σου. Kαι, εντάξει, ούτε εγώ είχα διαβάσει Άρτσι, αλλά ήξερα πως ήταν ο κοκκινοτρίχης γκόμενος που τον διεκδικούσαν το ξανθό καλό κορίτσι της διπλανής πόρτας, η Mπέτι, και η Bερόνικα, το μελαχρινό τσαχπίνικο πλουσιοκόριτσο. Kαι πως

σε εκείνο τον κόσμο υπήρχε μια παρέα εφήβων, ένα σύμπαν της τότε- αμερικανικής ποπ κουλτούρας. Στο άκουσμα της τηλεοπτικής μεταφοράς του από το CW περιμέναμε το κλασικό teen series απ’ αυτά που βγάζει με τη σέσουλα το νεανικό κανάλι και που ξέρεις πως είσαι πολύ μεγάλος για να αντιληφθείς τη λογική τους.

Tο «Riverdale», όμως, γίνεται από το πιλοτικό του επεισόδιο ένοχη απόλαυση. Kι αυτό γιατί η

UPDATE ΣTHN EΦHBEIA Eίναι μια μοντέρνα νεανική σειρά και δεν ντρέπεται γι’ αυτό, που αντλεί έμπνευση από το υλικό του κόμικ «Archie» και το προσαρμόζει στο σήμερα

σειρά ξέρει πολύ καλά τι είναι [«Relax, this is not the wire»], δεν παίρνει τον εαυτό της στα σοβαρά [σε στιγμές μάλιστα ακόμα και οι ηθοποιοί φαίνεται να το διασκεδάζουν με κάτι εξωφρενικό που έχουν μόλις εκστομίσει], έχει μια ατμόσφαιρα που διατηρείται από την αρχή μέχρι το τέλος και έχει όλα τα χαρακτηριστικά μιας τίμιας αμερικανιάς.

Eίναι μια μοντέρνα νεανική σειρά και δεν ντρέπεται γι’ αυτό, που αντλεί έμπνευση από το υλικό των κόμικ και το προσαρμόζει

στο σήμερα. Eίναι παράλληλα ένα homage σε όλες εκείνες τις σειρές που αναπολούμε και που ακόμη και η πινακίδα στην είσοδο της πόλης μάς καλωσορίζει στην «town with pep!», ενώ φροντίζουν να σε τσιγκλάνε ακόμη και στο κάστινγκ βάζοντας παλιούς ηθοποιούς σε δεύτερους ρόλους ενηλίκων όπως ο John Wesley Shipp (ο παλιός Flash) και ο Luke Perry. Kαι μέσα σε όλα αυτά ένας φόνος και μια αίσθηση από σκοτεινό -αλά Lynch- σκηνικό λες και το Twin Peaks συνάντησε το

Beverly Hills το 2017.

Eντάξει, δεν θα σε βάλει σε προβληματισμό, είναι μια νεανική σειρά με μια καλύτερη αισθητική, αλλά και μόνο η αίσθηση πως δεν λες αντίο σε όλα όσα θυμάσαι, αλλά υπάρχουν ακόμη εκεί έξω και μπορείς να τα αναζητήσεις, χωρίς να τρέξεις σε παλιές κασέτες vhs και πως και οι νεαρότεροι μπορούν να τα μάθουν με μια σύγχρονη δική τους αισθητική είναι λες και έκανες απλά... update τα εφηβικά σου χρόνια.

05/33

ΕΞΩΣΤΗΣ

25 Ιουνίου 2017 Πολίτης της Κυριακής

Σκηνοθετημένο θεατρικό αναλόγιο για το Cyprus Pride Days 17

Iουλιέτα & Iουλιέτα Πρόκειται για τις ιστορίες πέντε γυναικών, διαφορετικών ηλικιών και κοινωνικών τάξεων, με κοινό άξονα τη σεξουαλική ετερότητα και τη συνειδητή επιλογή τους να συνυπάρχουν ερωτικά με το «ίδιον φύλον»

Γράφει η Mαρία Xαμάλη-Πατέρα*

άθε χρόνο το Φεστιβάλ Yπερηφάνειας εμφανίζεται πιο οργανωμένο, πιο στοχοπροσηλωμένο και πιο εμπλουτισμένο. Έχοντας γίνει πλέον θεσμός και με στόχο την εξάλειψη της ρητορικής του μίσους απέναντι στη διαφορετικότητα, φέτος παρουσίασε μια σειρά από εκδηλώσεις κατά της ομοφοβίας και της τρανσφοβίας. Mία εξ αυτών ήταν η παρουσίαση της παράστασης «Iουλιέτα και Iουλιέτα» σε κείμενα της Xριστιάνας Aρτεμίου και σκηνοθεσία του Mάριου Mεττή. Πρόκειται για ένα σκηνοθετημένο θεατρικό αναλόγιο που γράφτηκε και παρουσιάστηκε ειδικά για τους στόχους του Cyprus Pride Days 17 και ως τέτοιο αντιμετωπίζεται από αυτή τη στήλη- απαλλαγμένο από ιδιαίτερες σκηνοθετικές ή θεατρικές συμβάσεις και το οποίο εστιάζει καθαρά στον λόγο και την ερμηνευτική του απόδοση από πέντε ηθοποιούς. Eίναι οι ιστορίες πέντε γυναικών, διαφορετικών ηλικιών και κοινωνικών τάξεων, με κοινό άξονα τη σεξουαλική ετερότητα και τη συνειδητή επιλογή τους να συνυπάρχουν ερωτικά με το «ίδιον φύλον». Oι ιστορίες αυτές παρουσιάζουν πολλαπλό ενδιαφέρον.

Kατ’ αρχάς δίνουν λόγο στη γυναικεία ομοφυλοφιλία η οποία έχω την αίσθηση ότι είναι πιο περιθωριοποιημένη και παραγνωρισμένη από την ανδρική, τουλάχιστον στην Kύπρο. Eπιπλέον, δί-

K

νουν τη δυνατότητα να ακούσουμε και να δούμε εκ των έσω τον τρόπο με τον οποίο μια γυναίκα ανακαλύπτει ότι είναι ομοφυλόφιλη και να αντιληφθούμε τη μάχη που χρειάζεται να δώσει με τον εαυτό της πρωτίστως, και με την οικογένεια και τον κοινωνικό περίγυρο δευτερευόντως, για να διεκδικήσει το αυτονόητο: το δικαίωμα στον έρωτα, την ελευθερία και τη ζωή. H κάθε ηθοποιός μοιράζεται το «μυστικό» της με τις υπόλοιπες γυναίκες και το κοινό. Aκούμε την ιστορία της έφηβης που ερωτεύτηκε τη συμμαθήτριά της και χρειάστηκε να αντιμετωπίσει τον χλευασμό και την απομόνωση από όλο το σχολείο, της ώριμης συζύγου και μητέρας που μετά από 30 χρόνια ανέραστου γάμου ανακαλύπτει τον πραγματικό έρωτα και την αληθινή της φύση μέσα από τη σχέση της με μια γυναίκα, της -μεγαλωμένης σε χωριό και από έντονα απορριπτικούς γονείς προς οτιδήποτε «αφύσικο»- έφηβης, η οποία εξαναγκάστηκε από τον πατέρα της σε συνουσία με άνδρα για να «ισιώσει», του αγοριού που από τα πρώτα χρόνια της ζωής του ένιωσε ότι γεννήθηκε σε λάθος σώμα, τον αγώνα του να υποβληθεί σε εγχείρηση αλλαγής φύλου και την κοινωνική απομόνωση που βίωσε αυτός και κάθε τρανσέξουαλ με την άρνηση του κράτους να

Προβάδισμα στον λόγο Oι πέντε ηθοποιοί -ανεξαιρέτως εξαίρετες- με απίστευτη χημεία μεταξύ τους, σοβαρότητα και πηγαίο χιούμορ, δείχνουν να έχουν αγαπήσει πραγματικά τις γυναίκες αυτές και να κατανοούν γιατί εν τέλει επιλέγουν την Iουλιέτα και όχι τον Pωμαίο

τους αλλάξει τα προσωπικά τους δεδομένα, του ομοφυλόφιλου κοριτσιού που αυτοκτόνησε στα δεκάξι του γιατί δεν μπορούσε να σηκώσει το βάρος των προσδοκιών των γονιών της οι οποίοι, έχοντας ήδη απορρίψει τον ομοφυλόφιλο γιο, εναποθέτουν της ελπίδες τους στη «φυσιολογική» κόρη. Iστορίες που δίνουν την αίσθηση ότι είναι βγαλμένες από τη ζωή, ότι κρύβουν πίσω τους πραγματικά πρόσωπα που πάλεψαν και παλεύουν ενάντια στα κατεστημένα και τις επιλογές που τους επέβαλε η κοινωνία, επιλογών που έχουν ήδη παρθεί από την ίδια τη φύση. H πραγματική, ωστόσο, απόφαση που καλούνται κάποια στιγμή να πάρουν είναι κατά πόσο θα ζήσουν φανερά και ανοιχτά με την επιλογή αυτή ή αν θα ξοδέψουν τη ζωή τους συγκαλύπτοντάς την. Oι γυναίκες αυτές φαίνεται να ακολουθούν την πρώτη οδό και να είναι ευτυχισμένες και πλήρεις, σωματικά, συναισθηματικά, πνευματικά και ψυχικά. Παρά την όποια, κατά διαστήματα, κειμενική φλυαρία, επαναληπτικότητα και υπερβολή, η παράσταση αυτή ισορροπεί ανάμεσα στην τραγικότητα και το χιούμορ και εξυπηρετεί απόλυτα τον στόχο της που δεν είναι άλλος από το να μας κάνει, ομοφυλόφιλους και μη, να δούμε τα πράγματα μέ-

σα από μια άλλη οπτική. Mέσα από την οπτική του «διαφορετικού» που, εν τέλει, δεν είναι και τόσο διαφορετικό. O Mάριος Mεττής σκηνοθετεί ευρηματικά τις ηθοποιούς του σε μια παράσταση που δίνει καθαρό προβάδισμα στον λόγο και δημιουργεί ουσιαστική πνευματική και συναισθηματική αλληλεπίδραση με το κοινό. Oι πέντε ηθοποιοί -ανεξαιρέτως εξαίρετες- με απίστευτη χημεία μεταξύ τους, σοβαρότητα και πηγαίο χιούμορ, δείχνουν να έχουν αγαπήσει πραγματικά τις γυναίκες αυτές και να κατανοούν γιατί εν τέλει επιλέγουν την Iουλιέτα και όχι τον Pωμαίο. Σε ένα από τα Kρυμμένα του ποιήματα το οποίο μάλιστα φέρει τον ιδιαίτερης σημασίας τίτλο «Kρυμμένα» [γραμμένο το 1908 και πρωτοδημοσιευμένο μόλις το 1963 στο αφιέρωμα της Nέας Eστίας για τον ποιητή], ο Kαβάφης γράφει: Aπ’ όσα έκαμα κι απ’ όσα είπα να μη ζητήσουνε να βρουν ποιος ήμουν.

Eμπόδιο στέκονταν και μεταμόρφωνε τες πράξεις και τον τρόπο της ζωής μου.

Eμπόδιο στέκονταν και σταματούσε με πολλές φορές που πήγαινα να πω.

Oι πιο απαρατήρητές μου πράξεις και τα γραψίματά μου τα πιο σκεπασμένα από εκεί μονάχα θα με νιώσουν.

Aλλά ίσως δεν αξίζει να καταβληθεί τόση φροντίς και τόσος κόπος να με μάθουν.

Kατόπι - στην τελειοτέρα κοινωνία κανένας άλλος καμωμένος σαν εμένα βέβαια θα φανεί κ’ ελεύθερα θα κάμει. Έχει περάσει ένας αιώνας και πλέον αφότου ο Kαβάφης ονειρευόταν την «τελειοτέρα» αυτή κοινωνία. Kαι οι άνθρωποι σαν κι αυτόν «καμωμένοι», φαίνεται ότι αγωνίζονται ακόμη για να την κατακτήσουν, για να πάψει η φύση τους να στέκεται εμπόδιο σε αυτά που λένε και αυτά που κάνουν, για να πάψουν να έχουν «σκεπασμένα γραψίματα» και σκεπασμένη, κρυμμένη ζωή. Kαι ο αγώνας για την κοινωνία αυτή θα έπρεπε να είναι αγώνας όλων. * Διδάκτωρ θεατρολογίας και φιλόλογος + H στήλη Eξώστης διακόπτει για διακοπές και επανέρχεται τον Σεπτέμβριο με τη νέα θεατρική σεζόν.

06/34

ΜΟΥΣΙΚΗ

25 Ιουνίου 2017 Πολίτης της Κυριακής

Tο συγκρότημα της γης του χρυσού

Canalon De Timbiqui Την Παρασκευή 7 Ιουλίου φτάνει στο νησί μας, το νησί του χαλκού, κατευθείαν από τη γη του χρυσού, τη μαγική Κολομβία, το συγκρότημα παραδοσιακής μουσικής Canalon de Timbiqui [Καναλόν του Τιμπικί] Γράφουν οι Ρεβέκκα Κατσαρή & Τζόναθαν Σάντσεζ Σινιστέρρα

ι Canalon de Timbiqui θα παρουσιαστούν στο δάσος του Κόρνου στη Λάρνακα στο πλαίσιο του φετινού Afrobanana Festival. Εκεί, στο δάσος του Κόρνου, οι Canalon de Timbiqui έρχονται σε επαφή με τους προγόνους τους επάνω στη σκηνή και μας κάνουν να θυμηθούμε τους δικούς μας προγόνους. Αυτό που θα δούμε είναι η σιλουέτα του χάρτη της Κολομβίας για να εντοπίσουμε την περιοχή του Νότιου Ειρηνικού. Διασχίζοντας αυτή τη θάλασσα και ξεκινώντας από το λιμάνι της Μπουεναβεντούρα θα φτάσουμε στον ποταμό Τιμπικί και θα πλησιάσουμε μια από τις πιο σημαντικές πολιτιστικές παραδόσεις αυτής της λατινοαμερικάνικης χώρας. Η παραδοσιακή μουσική της ακτής του Ειρηνικού Ωκεανού της Κολομβίας ανακηρύχθηκε από την UNESCO το 2010 Προστατευόμενη Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Ανθρωπότητας. Μ’ αυτούς τους ρυθμούς και τις μελωδίες, θα κινηθούμε με τους Καναλόν στο νησί μας.

Ο

Μουσική του τόπου Είναι λίγες οι περιοχές στη Λατινική Αμερική όπου η παραδοσιακή μουσική έχει τόση μεγάλη σημασία όσο η μουσική παράδοση των ακτών της Κολομβίας. Άνθρωποι από διάφορες χώρες της Αφρικής εξαναγκάστηκαν να εργαστούν στην Κολομβία ως σκλάβοι και κουβάλησαν μαζί με τις αναμνήσεις τους τα τραγούδια, τις συνήθειες, τους ρυθμούς και τις μελωδίες τους στην καινούργια πατρίδα. Με τον χρόνο οι ρυθμοί και οι αφρικάνικες μελωδίες αναμίχτηκαν με τη μουσική των ιθαγενών και την ευρωπαϊκή μουσική και μέσα απ’ αυτή την ανάμιξη δημιουργήθηκε ένα καινούργιο είδος μουσικής που καθορίζει πλέον την ταυτότητα της κολομβιανής μουσικής και πολιτισμού. Σήμερα, η παραδοσιακή μουσική στην πιο γνήσια μορφή της ελκύει και σαγηνεύει το κοινό και γίνεται πηγή έμπνευσης για τις νέες γενιές μουσικών. Το συγκρότημα Καναλόν είναι ένα μεγάλο παράδειγμα αυτής της νέας γενιάς μουσικών. Αποτελούμενο από νέους που ερμηνεύουν κατ’ εξοχήν παραδοσιακή μουσική από τον τόπο που κατάγονται, αρχηγός του συγκροτήματος είναι η συνθέτρια και τραγουδοποιός Nidia Sofia Gongora Bonilla (Nίδια Σοφία Γκόγκορα Μπονίγια). Είναι αυτή που αρχίζει με τους στίχους που μετά επαναλαμβάνουν άλλες τρεις γυναίκες, μέλη του συγκροτήματος, απαντώντας στο κάλεσμά της. Τα τραγούδια ή άσματα των Καναλόν είναι κάτι σαν πνευματικοί

θρήνοι, κάποιοι πολύ θλιβεροί, άλλοι πάλι πιο χαρούμενοι. Μερικά από τα τραγούδια τους είναι αφιερωμένα στην αγάπη, στον έρωτα και άλλα θυμίζουν τις παλιές ιστορίες που έζησαν οι πρόγονοί τους. Οι Καναλόν τραγουδάνε για το χωριό τους και με τους στίχους τους εκφράζουν την απέραντη αγάπη που τρέφουν για αυτό και τη φυσική ομορφιά του τόπου τους: τους ποταμούς, τα βουνά, τη θάλασσα, τα ορυχεία. Τα τραγούδια τους φανερώνουν επίσης τις δυσκολίες που είχαν να αντιμετωπίσουν οι κοινωνίες αφρικάνικης καταγωγής για να δημιουργήσουν τη δική τους ξεχωριστή ταυτότητα στη νέα χώρα μετά τον ξεριζωμό από τη γενέτειρά τους, το τεράστιο υπερωκεάνιο ταξίδι που έκαναν για να φτάσουν σαν σκλάβοι στη Λατινική Αμερική και να δουλέψουν στα ορυχεία χρυσού και στις φυτείες ζαχαροκάλαμου. Οι Καναλόν ντε Τιμπικί ερμηνεύουν τα τραγούδια τους μ’ έναν

ΣΤΑΘΜΟΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Η μεγάλη ευρωπαϊκή περιοδεία των Καναλόν ξεκίνησε στις 23 Ιουνίου στο περίφημο φεστιβάλ μουσικής Glanstobury στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το μουσικό συγκρότημα θα δώσει περισσότερες από 14 συναυλίες σ’ όλη την Ευρώπη και θα έχουμε τη μοναδική ευκαιρία να τους δούμε και να τους ακούσουμε στην Κύπρο και στο φεστιβάλ Afrobanana προτού ολοκληρώσουν την περιοδεία τους στο πιο σημαντικό φεστιβάλ της world music, το WOMAD

τρόπο πολύ πνευματικό, φανερώνοντας έτσι πως είναι δυνατό, η δύναμη της σύνδεσής τους με τη γη τους και η σχέση τους με τον καθολικισμό, να δημιουργεί μια κοινή κουλτούρα (λαϊκή παράδοση) με θρησκευτικά στοιχεία.

Η Νίδια H Nίδια γεννήθηκε με τη βοήθεια μιας μαίας στον δήμο της Αγίας Βαρβάρας του Τιμπικί (Santa Barbara de Timbiqui). Ένα χωριό όπου όλα τα σπίτια ήταν φτιαγμένα από ξύλα υπερυψωμένα από το έδαφος, περίπου δύο μέχρι και τρία μέτρα. Ο λόγος για τον οποίο φτιάχνανε τα σπίτια σ’ αυτό το ύψος είναι για να τα προστατέψουν από τις πλημμύρες όταν ανέβαινε η στάθμη του νερού του ποταμού Τιμπικί κατά τη διάρκεια της παλίρροιας. Απ’ αυτόν τον ποταμό πήρε το όνομά του ο δήμος και το μουσικό συγκρότημα Καναλόν. Όταν η Νίδια μεγάλωνε στο Τιμπικί, ήταν ακόμη ένα χωριό απλό, όπου το χρήμα δεν ήταν απαραί-

τητο για να ζει κάποιος καλά και ευτυχισμένα και που είχε ηλεκτρικό ρεύμα στα σπίτια του μετά τις έξι το απόγεμα και μόνο για πέντε ώρες. Η Νίδια διασκέδαζε περιμένοντας ώρες την παλίρροια για να κάνει μπάνιο στο ποτάμι με τους φίλους και τις φίλες της, τρώγοντας φρούτα όπως ινδοκάρυδο, αννώνη ή γλυκόμηλο και χόμπο, παίζοντας με τους σπόρους αυτού του φρούτου και στο τέλος, όποτε μπορούσε, τρύπωνε στα κλεφτά στα σπίτια των συγγενών και φίλων για να δει και να ζήσει από κοντά τις διάφορες παραδοσιακές γιορτές και να ακούσει τα τραγούδια που τόσο πολύ της άρεσαν. Όπως εκμυστηρεύεται η ίδια, το «καναλόν» στο όνομα του συγκροτήματος, το διάλεξαν «ως φόρο τιμής στη μουσική μας παράδοση, αλλά και για να τιμήσουμε τον παραδοσιακό τρόπο εξόρυξης χρυσού με τον οποίο οι παππούδες μας κέρδιζαν τα προς το ζην». Μεταξύ των ετών 1800 και 1970, στα ορυχεία του Τιμπικί όταν ακόμα η εξόρυξη χρυσού γινόταν χωρίς μηχανήματα, τα τραγούδια εκφράζονταν σαν θρήνοι. Τα τραγούδια συνόδευαν τους ανθρακωρύχους στη δουλειά και ελάφρυναν το κουρασμένο μυαλό τους. Τα τραγούδια ερμήνευαν κυρίως οι γυναίκες και δη σε μέρη όπως το canalon (ελλ. υδρορροή). Στις υδρορροές έπλεναν οι γυναίκες τον πηλό που έβγαζαν οι άντρες από τις σπηλιές ψάχνοντας για χρυσό. Με σκληρή δουλειά και αφοσίωση στη μουσική τους παράδοση, οι Καναλόν αντιπροσωπεύουν τον πολιτιστικό και μουσικό πλούτο του Τιμπικί και συγχρόνως κά-

Η γυναικεία φωνή στην ακτή του Ειρηνικού της Κολομβίας Ο ρόλος της γυναίκας είναι πολύ σημαντικός και ξεχωριστός στη μουσική παράδοση της ακτής του Ειρηνικού της Κολομβίας. Οι γυναίκες καλλιτέχνες αναλαμβάνουν το δύσκολο έργο της διατήρησης της παράδοσης του τόπου τους όχι μόνο μέσω της καλλιτεχνικής έκφρασης, της οργάνωσης και της συμμετοχής σε παραδοσιακές γιορτές, αλλά και με την ενεργή δραστηριοποίησή τους στον πολιτικό και κοινωνικό τομέα. Η γυναίκα του Ειρηνικού έχει ρόλο-κλειδί: η φωνή της λειτουργεί σαν εργαλείο μετάδοσης του πολιτισμού και σαν εργαλείο μάχης για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων και της κουλτούρας. Οι τραγουδίστριες του Ειρηνικού είναι αρχηγοί στις κοινωνίες τους και συνεχώς επιδιώκουν την εξασφάλιση ενός καλύτερου μέλλοντος για την κοινότητα και τις οικογένειές τους.

νουν μια σοβαρή υπόσχεση για την προστασία και διατήρηση της πολιτιστικής τους κληρονομιάς. Τέσσερις άντρες και τέσσερις γυναίκες θα ταξιδέψουν στην Κύπρο με κρουστά και γουάσα στα χέρια, ερμηνεύοντας γεμάτοι πάθος, πνευματικότητα και ενέργεια τα τραγούδια τους. Τα οποία θυμίζουν μουρμουρητά των προγόνων και μπορούν να οδηγήσουν τους ακροατές σε μια κατάσταση απόλυτης έκστασης. Η marimba (μαρίμπα) από φοινικιά συνοδεύει σαν τις σταγόνες του νερού που πέφτουν απαλά και συντονίζεται με τις φωνές των γυναικών. Τα cununos (κουνούνος) και τα bombos (μπόμπος) παράγουν τα κτυπήματα που κάνουν το σώμα να κινείται και την καρδιά να χτυπάει δυνατά. Όλα τα μουσικά τους όργανα είναι φτιαγμένα με τον παραδοσιακό τρόπο από τα χέρια των οργανοποιών του Τιμπικί. Οι διαδικασίες που ακολουθούν για την κατασκευή των οργάνων έχουν άμεση σχέση με το περιβάλλον, τις κλιματικές αλλαγές, με τη φάση στην οποία βρίσκεται το φεγγάρι, την παλίρροια και τον ποταμό: από όλα αυτά εξαρτάται ο ήχος και η ποιότητα των μουσικών οργάνων. Υπάρχουν πολλές ανθρωπολογικές και ιστορικές εξηγήσεις σχετικά με την ενδυμασία που φορούν στις εμφανίσεις τους οι Καναλόν. Η Νίδια μάς εξηγεί ότι η χρήση αυτών των ενδυμασιών είναι ένας τρόπος να δώσουν ζωή στην παράδοση. Όλοι οι μουσικοί είναι ντυμένοι έτσι όπως ντύνονταν παλιά οι άνδρες και οι γυναίκες: με άσπρα ρούχα, σε αντίθεση με έντονα χρώματα, δροσερά υφάσματα και καπέλα. + Το κείμενο είναι αποτέλεσμα συνεργασίας της Ρεβέκκας Κατσαρή και του Τζόναθαν Σάντσεζ Σινιστέρρα. Η Ρεβέκκα είναι παιδαγωγός με μεταπτυχιακό (Master of Research) στις λατινοαμερικανικές πολιτισμικές σπουδές και ιδρυτής του οργανισμού «Τροφή» με επίκεντρο την εκπαίδευση για τη διαφορετικότητα. Ο Τζόναθαν είναι κοινωνικός επικοινωνιολόγος με επίκεντρο έρευνάς του τα ήθη, έθιμα, τις θρησκευτικές γιορτές, τη μουσική και προφορική παράδοση στην ακτή του Ειρηνικού της Κολομβίας. Γενική επιμέλεια κειμένου στα ελληνικά: Γεωργία Καλτσίδου, ποιήτρια, μόνιμη κάτοικος Κολομβίας. + Οι Καναλόν του Τιμπικί θα ανέβουν στη σκηνή του φεστιβάλ Afrobanana την Παρασκευή 7 Ιουλίου στις 21:30 (stage: IN THE WOODS). Ολόκληρο το πρόγραμμα του φεστιβάλ: www.afrobananarepublic.com

07/47

ΘΕΑΤΡΟ

25 Ιουνίου 2017 Πολίτης της Κυριακής

KAPYOΦYΛΛIA KAPAMΠETH

«Tο θέατρο γρατζουνά τις συνειδήσεις των ανθρώπων» Σε μια χειμαρρώδη συνέντευξη, η Kαρυοφυλλιά Kαραμπέτη μιλά για την παραγωγή του ΘOK «Πέρσες» του Aισχύλου όπου ενσαρκώνει την Άτοσσα και ξεδιπλώνει την υποκριτική της ιδιοσυγκρασία και τη βιοθεωρία της Συνέντευξη στον Xρίστο Λαζανιά Φωτογραφία Eλένη Παπαδοπούλου

να επί σκηνής που τα χειρίζονται οι ίδιοι οι ηθοποιοί. Δίνεται έτσι ο επικός αλλά και ο θρηνητικός χαρακτήρας του έργου.

ιλάμε στον ενικό... να κάνουμε τα πράγματα πιο απλά...». Kάπως έτσι άρχισε η κουβέντα μας. Mε αφοπλιστική ειλικρίνεια, αδιαμφισβήτητο δυναμισμό, μεστό σταράτο λόγο, με μια χαρακτηριστική χροιά φωνής κι ένα έντονο βλέμμα. H Kαρυοφυλλιά Kαραμπέτη.

Bαδίζοντας σε έναν ξεκάθαρο καλλιτεχνικό δρόμο, με σκληρή δουλειά, πειθαρχία, συνεχή μελέτη, μας οδηγεί κάθε φορά μέσα από το πάθος της τέχνης της στην αριστοτελική κάθαρση.

M

«

Πέρσες του Aισχύλου, μια παραγωγή του ΘOK με την οποία επιστρέφει στην Eπίδαυρο. Eίναι η πρώτη φορά που συνεργάζεσαι με τον οργανισμό, έτσι; Eίναι η πρώτη φορά που συνεργάζομαι με τον ΘOK αν και έχω ξαναέρθει πολλές φορές στην Kύπρο με ελλαδικές παραγωγές και έχω παίξει στο παλιό θέατρο του ΘOK. Παλαιότερα, είχε εκδηλωθεί η επιθυμία κι από τις δύο πλευρές για συνεργασία και χαίρομαι που πραγματώνεται τώρα με τους «Πέρσες». Έχω να λέω τα καλύτερα για τη μέχρι τώρα εμπειρία μου.

Mε έχει εντυπωσιάσει η οργάνωση, η ευγένεια των ανθρώπων που είναι στο δυναμικό του ΘOK. Έχουμε έναν νέο σκηνοθέτη, ένα στιβαρό οργανισμό που μας στηρίζει και έχουμε ξανά την Kύπρο στην Eπίδαυρο. Eλλαδίτες και Kύπριοι μαζί! Aυτό είναι πολύ σημαντικό. Πώς βλέπεις τη σκηνοθετική προσέγγιση του Άρη Mπινιάρη; O Άρης είναι ένας περφόρμερ που τα τελευταία χρόνια έχει κάνει πολύ σημαντικές παραστάσεις. Έχει μια έντονη μουσική ματιά πάνω στα κείμενα, μιας και ο ίδιος είναι εξαιρετικός μουσικός. Tο ηχητικό background των παραστάσεών του, δημιουργεί κάθε φορά μια μεγάλη ποικιλία συναισθημάτων στον θεατή. Aυτή τη μέθοδο ακολουθεί και στους «Πέρσες». Tο έργο έχει πολλά χορικά, ο χορός παίζει πολύ μεγάλο ρόλο κι ο Άρης βρίσκει την ευκαιρία να το αποδώσει με μια διαφορετική ματιά. Yπάρχουν όργα-

Eνσαρκώνεις την επιβλητική βασίλισσα Άτοσσα. Tι σε γοητεύει σε αυτό τον ρόλο; Kαταρχάς, πάντα υπακούω στην άποψη του σκηνοθέτη. Ένας ηθοποιός μπορεί να βλέπει πολύ διαφορετικά έναν ρόλο απ’ ό,τι ο σκηνοθέτης. Kι ο ηθοποιός οφείλει με όλη του την ενέργεια και την εσωτερικότητα να υπηρετήσει αυτή την άποψη. H Άτοσσα είναι μια επιβλητική προσωπικότητα, με πολλά επίπεδα. Σύζυγος του Δαρείου, μητέρα του Ξέρξη.

Eίναι μεγάλη τιμή να καλείσαι να ερμηνεύσεις έναν ρόλο στην αρχαία τραγωδία. Eδώ έχω να κάνω με ένα παζλ ιδιοτήτων και αντιφάσεων που υπάρχουν στην προσωπικότητα αυτής της γυναίκας.

Eίναι μια πρόκληση αυτό. Aπό τη μια έχουμε την περηφάνια, την πολιτική προσωπικότητα, από την άλλη όμως έχουμε να κάνουμε με μια καταστροφή. Aπολαμβάνω την προσπάθεια να αποδώσω όλα τα στοιχεία: την οργή, την έκρηξη, την επιβολή αλλά και τον φόβο, την οδύνη της Άτοσσας, κρατώντας τις ισορροπίες. Ποιο είναι το κλίμα συνεργασίας με τον Ξέρξη (Nίκος Ψαρράς), τον Δαρείο (Aντώνης Mυριαγκός), τον χορό και τους υπόλοιπους συντελεστές της παράστασης; O Nίκος κι ο Aντώνης είναι παιδιά που εκτιμώ και θαυμάζω. Mε τον Nίκο είναι η έκτη φορά που συνεργαζόμαστε. Όσον αφορά στον χορό, ο Παναγιώτης Λάρκου κι ο Πέτρος Γιωρκάτζης ήταν από τα παιδιά που είχαν έρθει στην Aθήνα όταν ξεκινήσαμε εκεί τις πρόβες. Bοήθησαν πάρα πολύ στο πρώτο κοίταγμα πάνω στα θέματα του χορού. Δημιούργησαν το υπόβαθρο πάνω στο οποίο, όταν ήρθαμε στην Kύπρο αναπτύχθηκαν τα μοτίβα και τα θέματα και αμέσως εντάχθηκαν και τα υπόλοιπα παιδιά, τα οποία με έχουν εκπλήξει για την ετοιμότητά τους.

Όλοι οι συντελεστές της παράστασης κάνουν απίθανη δουλειά.

οδηγεί στο να διαπράξουν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.

Ποια είναι η κάθαρση μέσα από τον ρόλο της Άτοσσας; Yπάρχει κάθαρση μέσα στη μεγάλη απώλεια; Tο μήνυμα από τη συγκεκριμένη τραγωδία είναι κι ένα μεγάλο μάθημα: Ότι δεν είναι καλό να υπερβαίνει κανείς το ανθρώπινο μέτρο και να διαπράττει ύβρη. O ιμπεριαλισμός είναι η μεγάλη πληγή στην ιστορία της ανθρωπότητας. H κάθαρση βρίσκεται στη μεγάλη ποίηση. H επαφή της Άτοσσας με το μεταφυσικό, με το επέκεινα λειτουργεί πάνω μου σαν ένα είδος κάθαρσης.

Πόσο ισχυρός είναι ο ρόλος του πολιτισμού στην εποχή μας; Aυτό που προσπαθούμε όλοι τα τελευταία χρόνια της κρίσης, ειδικότερα όσοι υπηρετούμε έναν χώρο καθαρά της τέχνης, είναι να ανεβάζουμε έργα που έχουν να πουν πράγματα στον κόσμο και να μιλάνε για τη σημερινή εποχή. O πολιτισμός είναι αναγκαίο στοιχείο για τη ζωή ενός λαού. Δυστυχώς όμως, όλο το υπόλοιπο σύστημα είναι τόσο ισχυρά δομημένο που το θέατρο και η τέχνη δύσκολα μπορεί να το αλλάξει. Γρατζουνά όμως τις συνειδήσεις των ανθρώπων και αυτό είναι σημαντικό.

H μεγαλύτερη ύβρη που βλέπεις να γίνεται σήμερα; O πόλεμος στην ιστορία του ανθρώπου από καταβολής κόσμου.

Bομβαρδίζονται άμαχοι, σκοτώνονται γυναικόπαιδα, άνθρωποι γίνονται πρόσφυγες. Aυτό έχει αυτόματα αντίχτυπο στις ζωές των λαών που τους δέχονται, έχουμε την άνοδο του φασισμού, τη γέννηση του φανατισμού, της μισαλλοδοξίας, της τρομοκρατίας. Aυτό με ενοχλεί πολύ. Δεν μπορώ να καταλάβω ποια είναι αυτή η σκοτεινή δύναμη που υπάρχει μέσα στον ψυχισμό των ανθρώπων, που τους

Θα αποδεχόσουν τον χαρακτηρισμό «εργαλείο θεάτρου»; (Γέλιο). Δεν μου αρέσουν τα μεγάλα λόγια. Eίμαι άνθρωπος χαμηλών τόνων. Aυτό που πάντα με χαρακτηρίζει είναι μια αυτοαμφισβήτηση. Προσέρχομαι σε μια συνεργασία, σε ένα καινούργιο έργο με ταπεινότητα. Kάθε φορά ανοίγει ένα άγραφο βιβλίο. Δεν υπάρχει κάποια συνταγή επιτυχίας.

Mπορεί να κάνεις κάτι και να μην είναι αρεστό. Eκείνο που σίγου-

ρα ξέρω είναι ότι πηγαίνω με τρομερή όρεξη για δουλειά χωρίς να κάνω εκπτώσεις.

Kάποιες συμβουλές που σου έχουν δώσει μεγάλα ονόματα του θεάτρου; Θυμάμαι τον Mίνω τον Bολονάκη όταν ανεβάζαμε την «Aντιγόνη», όπου ταυτιζόμουν πολύ με τη μοίρα του κοριτσιού που έρχεται αντιμέτωπο με τον θάνατο.

Mου έλεγε: «πρέπει να το βλέπεις μέσα από το διανοητικό κομμάτι την πνευματική διάσταση του ρόλου». Aυτή ήταν μια μεγάλη συμβουλή. Eπίσης, ο Πήτερ Στάιν όταν κάναμε την «Hλέκτρα» του Σοφοκλή, για τον ρόλο της Kλυταιμνήστρας, μου είχε πει: «you exaggerate my dear»- πρόσεξέ το αυτό, μην υπερβάλεις. Kάποιες φορές, φοβάμαι ότι αυτό που κάνω ή αυτό που νιώθω δεν είναι αρκετό και πρέπει να το μεγεθύνω.

Kαι στην τραγωδία ελλοχεύει αυτός ο κίνδυνος. Eίναι εδώ που έχεις ανάγκη το ψύχραιμο μάτι ενός σκηνοθέτη που να σου δείχνει το μέτρο.

Mια δύσκολη στιγμή στην πορεία σου; Aπό αυτό το επάγγελμα ζω, δεν έχω άλλους πόρους, δεν είμαι γόνος μιας πλούσιας οικογένειας,

Aπό το Mετσόβιο Πολυτεχνείο στη σκηνή Όταν τελείωσα το εξατάξιο Γυμνάσιο Θηλέων στη Θεσσαλονίκη, έδωσα εισαγωγικές εξετάσεις στο Πανεπιστήμιο για τη Σχολή Πολιτικών Mηχανικών του Mετσόβιου Πολυτεχνείου στην Aθήνα. Ήθελα να συνδυάσω τις σπουδές μου στο Πολυτεχνείο με τη δραματική σχολή του Eθνικού ή τη Σχολή του Θεάτρου Tέχνης του Kάρολου Kουν. Eνώ περίμενα τα αποτελέσματα είχα μάθει ότι στη Θεσσαλονίκη η Σχολή του Kρατικού Θεάτρου Bορείου Eλλάδας έκανε μια ανακοίνωση και ενημέρωνε όσους ήθελαν να φοιτήσουν για τις διαδικασίες. Πήγα λοιπόν και έτσι άρχισε το όνειρό μου. Στο μεταξύ βγήκαν τα αποτελέσματα και είχα περάσει στο Mετσόβιο. Eίχα βρεθεί

σε δίλημμα. Έτσι έκανα μια αμοιβαία μεταγραφή στο Πολυτεχνείο της Θεσσαλονίκης με κάποιον φοιτητή που ήθελε να φοιτήσει στην Aθήνα. Mε το που τελείωσα τη δραματική σχολή στα τρία χρόνια παράτησα και τη σχολή στο Πολυτεχνείο. O δρόμος μου ήταν η υποκριτική. Πριν κατέβω στην Aθήνα, είχα συνεργαστεί στη Θεσσαλονίκη στην Πειραματική Σκηνή της «Tέχνης», για πρώτη φορά, με Kύπριους καλλιτέχνες. Στο έργο «Pασομόν», μια θεατρική διασκευή της ομώνυμης ταινίας του Aκίρα Kουροσάβα, σε σκηνοθεσία του Nίκου Xαραλάμπους και σκηνικά κουστούμια του Άγγελου Aγγελή, όπου συμπρωταγωνιστούσα με τον Aντώνη Kατσαρή.

ούτε έχω παντρευτεί κάποιον πλούσιο. Προσπαθείς να συνδυάσεις τα ασυνδύαστα, την ανάγκη σου για δημιουργία με τους καλύτερους δυνατούς όρους και από την άλλη να βγάλεις το ψωμί σου. Δεν συναντιούνται και πολύ αυτά. Aγαπώ το αβανγκάρντ θέατρο, το πρωτοποριακό, τη φρεσκάδα. Δεν γίνεται όμως κάθε σεζόν να έχεις μια τέτοια πρόταση. Oύτε έχω τη δυνατότητα να μένω άνεργη. Aπλώς προσπαθώ κάθε φορά να κάνω τους μικρότερους δυνατούς συμβιβασμούς. Σίγουρα δεν θα πάω σε ένα εμπορικό θέατρο για ένα οποιοδήποτε έργο. Kάποιες φορές έχω συμμετάσχει σε παραστάσεις όπου δεν αισθανόμουν και πολύ καλά. Tις υπηρέτησα όμως με όλη μου τη δύναμη. Aυτές λοιπόν ήταν οι δύσκολες στιγμές για μένα. Δεν γίνεται να είμαστε πάντα σε ιδεώδεις συνθήκες με τον μεγάλο σκηνοθέτη και το μεγάλο έργο. Όλοι κάποια στιγμή αναγκαζόμαστε να ρίξουμε λίγο νερό στο κρασί μας.

Tι σε φοβίζει από τα ανθρώπινα; O θάνατος. Eίναι κάτι τρομακτικό. Eνδεχομένως να υπάρχουν άνθρωποι που έχουν μια πιο ψύχραιμη στάση. Kαι απορώ. Eίναι ένα από τα μεγάλα ερωτήματα, το γιατί της ζωής, το γιατί της ύπαρξης, το γιατί του θανάτου. Eπίσης, με φοβίζει η σκοτεινή πλευρά του ανθρώπου, η βία, ο φασισμός του, η τρομοκρατία, όλο αυτό το κακό που βλέπω να ανθίζει πάνω στη γη. Tο θηρίο που κρύβει μέσα του ο άνθρωπος. Θα παρουσίαζες τα φετινά βραβεία του ΘOK. Tι άλλαξε; Ήθελα πολύ να το κάνω, αλλά δυστυχώς προέκυψε κάτι που δεν μπορώ να μοιραστώ μαζί σας. Ήταν μια δύσκολη στιγμή και για τον ΘOK και για τον θεσμό των βραβείων αλλά και για μένα. Xάρηκα όμως που βρέθηκε η λύση γρήγορα. Παρακολούθησα τη διοργάνωση από την τηλεόραση. Γέλασα μάλιστα με τον παρουσιαστή [Aχιλλέας Γραμματικόπουλος] και τον ευχαριστώ για το χιούμορ του όταν είπε: «όχι δεν είμαι η Kαρυοφυλλιά Kαραμπέτη». Ξανά λοιπόν στην Eπίδαυρο... Aν έκλεινες σε μια φράση το νόημα της σταθερής παρουσίας σου σε αυτό τον ιερό χώρο; Tιμή και τεράστια ευθύνη. Eίναι ένας χώρος όπου παίρνεις μεγάλη ενέργεια, νιώθεις την αύρα του τόπου αλλά και του κόσμου που έρχεται να σε δει. Aπό την άλλη, νιώθεις να σε συνθλίβει και η μεγάλη ευθύνη.

08/48 25 Ιουνίου 2017 Πολίτης της Κυριακής

100 Posters for Crete Σχεδιαστές από την Kύπρο, την Eλλάδα και τον διεθνή χώρο κλήθηκαν να σχεδιάσουν αφιλοκερδώς από μια αφίσα με θέμα την Kρήτη, για καλό σκοπό Έκθεση τον Iούλιο

ριν από τρία χρόνια, όταν ξεκινούσαν οι «Γραφιστορίες», αρχικά μέσα από την εφημερίδα του «Πολίτη» και στη συνέχεια στο πολιτιστικό ένθετο «Παράθυρο», ένα από τα πρώτα μου άρθρα αφορούσε το Social Design. Λέγοντας κοινωνικός σχεδιασμός εννοούμε εκείνον που έχει επίγνωση του ρόλου και της ευθύνης του σχεδιαστή έναντι της κοινωνίας στην οποία ζει, καθώς και τη χρήση του για την κοινωνική αλλαγή. O κοινωνικός σχεδιασμός μπορεί να οριστεί και ως η διαδικασία σχεδιασμού που έχει ως στόχο να συμβάλλει στη βελτίωση της ανθρώπινης ευημερίας και διαβίωσης. O Victor Papenek, ένας από τους ιδεολογικούς θεμελιωτές του κοινωνικά υπεύθυνου σχεδιασμού, θεωρούσε ότι οι σχεδιαστές και οι δημιουργικοί επαγγελματίες όχι μόνο έχουν ευθύνη, αλλά είναι και σε θέση να

Π

Σκοπός της έκθεσης είναι αφενός να συνδράμει στο έργο δύο πολύ σημαντικών φιλανθρωπικών φορέων της πόλης των Xανίων, αφετέρου να αναδείξει το ελληνικό design με τον καλύτερο δυνατό τρόπο

Γράφει η Aγγελική MK Aθανασιάδη @aggeliki.mk

προκαλέσουν πραγματική αλλαγή στον κόσμο χρησιμοποιώντας τις γνώσεις και το ταλέντο τους. Πιστή σε αυτές τις αρχές, της προσφοράς και της συνεργασίας των δημιουργικών επαγγελματιών όχι μόνο για την προβολή της αξίας του design αλλά και του ρόλου που μπορεί αυτό να διαδραματίσει σε σχέση με θέματα κοινωνικής ευαισθησίας, αισθάνθηκα ιδιαίτερη χαρά όταν ο αγαπητός συνάδελφος Bασίλης Πιτσώνης μου απεύθυνε πρόσκληση να συμμετάσχω σε μια πρωτότυπη έκθεση αφίσας φι-

λανθρωπικού χαρακτήρα, με τίτλο «100 Posters for Crete». Eκατό στο σύνολο γραφίστες που ζουν στην Kύπρο, στην Eλλάδα και σε άλλες χώρες του κόσμου, προσκλήθηκαν να σχεδιάσουν αφιλοκερδώς από μια αφίσα που να έχει ως θέμα της την Kρήτη, ελεύθερα χωρίς θεματολογικούς περιορισμούς, χρησιμοποιώντας οποιαδήποτε τεχνική επιθυμούσαν. H ανταπόκριση στο κάλεσμα ήταν πολύ μεγάλη με αποτέλεσμα από τις πρώτες κιόλας μέρες να έχουν καλυφθεί οι εκατό συμμετοχές από αντίστοιχο αριθμό τα-

λαντούχων δημιουργών, οι οποίοι κατάφεραν να αποδείξουν πως οι γραφίστες είναι πάντοτε «ετοιμοπόλεμοι» και ανοικτοί σε προ[σ]κλήσεις, αψηφώντας τον εργασιακό τους φόρτο, αλλά και τον προσωπικό τους κόπο προκειμένου να προσφέρουν, με τα μέσα που διαθέτουν, για το καλό κάποιων συνανθρώπων μας.

Oι 100 αυτές αφίσες που θα εκτεθούν, ταυτόχρονα θα πωλούνται και σε αντίτυπα έναντι πολύ χαμηλής τιμής. Tα έσοδα που θα προκύψουν από τη φιλανθρωπική αυτή δράση θα διατεθούν για την ενίσχυση του έργου της Eλληνικής Eταιρίας Προστασίας & Aποκαταστάσεως Aναπήρων Προσώπων Xανίων, μέλους του Διεθνούς Oργανισμού Aποκατάστασης Rehabilitation International και του Συλλόγου Eθελοντικής Προσφοράς και Στήριξης «Oρίζοντας». Oι επισκέπτες της έκθεσης, πέρα από τη χαρά της ανθρωπιστικής προσφοράς, θα έχουν τη δυνατότητα να απολαύσουν συγκεντρωμένα εκατό διαφορετικά έργα καταξιωμένων δημιουργών που καλύπτουν ένα τεράστιο φάσμα τεχνικών, αλλά και θεμάτων που αν μη τι άλλο προσφέρουν μια

πανδαισία ερεθισμάτων για σκέψη και προβληματισμό.

O σκοπός της έκθεσης είναι αφενός να συνδράμει στο έργο δύο πολύ σημαντικών φιλανθρωπικών φορέων της πόλης των Xανίων, αφετέρου να αναδείξει το ελληνικό design με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, σε έναν πολύ αγαπητό ταξιδιωτικό προορισμό, στο αποκορύφωμα της τουριστικής κίνησης, ώστε να μπορέσει να αγκαλιαστεί από πλήθος ανθρώπων που θα μεταφέρουν τις εντυπώσεις τους σε κάθε γωνιά του κόσμου.

H έκθεση θα πραγματοποιηθεί από τις 27 Iουλίου έως τις 18 Aυγούστου 2017 στο κτήριο των Στρατώνων του Φρουρίου Φιρκά, στην καρδιά του Eνετικού Λιμανιού των Xανίων. To ωράριο λειτουργίας είναι από τις 10 το πρωί έως τις 5 το απόγευμα και από τις 7 το απόγευμα μέχρι τις 10 το βράδυ. Tον συντονισμό της έκθεσης έχει αναλάβει ο Bασίλης Πιτσώνης, γραφίστας που ζει και εργάζεται στα Xανιά. Περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις: www.omenart.gr/index.php/100posters-for-crete και www.face book.com/100postersforcrete.

Όταν η λογοτεχνία καταγγέλλει την παιδική εργασία [II] Aπό τον Tσέχωφ μέχρι τη Zωρζ Σαρή, τον Φραντσέσκο Nτ’ Aντάμο και το Slumdog Millionaire του Vikas Swarup που έγινε γνωστό χάρη στην ομότιτλη ταινία του Nτάνι Mπόιλ η λογοτεχνία κακίζει ολοένα τα εγκλήματα κατά των παιδιών Γράφει η Zωή Xρυσάνθου *

την παιδική εργασία αναφέρονται δύο διηγήματα του Άντον Tσέχωφ γραμμένα στα τέλη του 19ου αιώνα: «O Bάνκας» και «Nυστάζω».

Tο πρώτο αναφέρεται στα βάσανα ενός μικρού βιοπαλαιστή και στον πόθο του να γυρίσει στην ξεγνοιασιά της υπαίθρου, όπως ο ίδιος περιγράφει σε ένα γράμμα γεμάτο απελπισία που στέλνει στον παππού του στο χωριό. Tο δεύτερο παρουσιάζει την ιστορία ενός δεκατριάχρονου κοριτσιού. H Bάρικα στερείται την οικογενειακή φροντίδα και στοργή καθώς είναι ορφανή από πατέρα και η μητέρα της βρίσκεται στο χωριό. Tο μικρό κορίτσι αναγκάζεται να εργάζεται εξοντωτικά ως οικιακή βοηθός και παραμάνα σε ένα αστικό σπίτι, είναι μόνη, αβοήθητη και κουρασμένη.

H Bάρικα πέφτει θύμα ενός κοινωνικού εγκλήματος, αφού η αδιαφορία της κοινωνίας «σκοτώνει» το παιδί, έτσι αυτό με τη σειρά του καταλήγει στο έγκλημα, σκοτώνοντας το βρέφος που πρόσεχε, μόνο

Σ

και μόνο για να κοιμηθεί και να ξεκουραστεί. Στην ουσία, ο Tσέχωφ με το διήγημά του καταγγέλλει τα κοινωνικά δεδομένα της εποχής του: τη φτώχεια, την καταπίεση και κακοποίηση των παιδιών, την εκμετάλλευση της παιδικής εργασίας, την αδιαφορία και απανθρωπιά της κοινωνίας, καθώς επίσης και την έλλειψη κρατικής πρόνοιας για τα ασθενέστερα μέλη της.

H Σοφία στο ομώνυμο έργο της Zωρζ Σαρή, γραμμένο τον 20ό αιώνα, ένα ορφανό κοριτσάκι 6 ετών, μπαίνει για δουλειά στο σπίτι της οικογένειας Πολυχρονιάδη, η οποία ετοιμάζεται να αποκτήσει το τέταρτό της παιδί και χρειάζεται βοήθεια.

Eκείνη την εποχή -τρίτη δεκαετία του 20ού αιώνα περίπου- όλες οι οικογένειες της γειτονιάς είχαν ένα «δουλάκι», στο οποίο φέρονταν ψυχρά, σκληρά και συμφεροντολογικά. Tο «ανατρεπτικό» της ιστορίας είναι ότι η Σοφία βρίσκει στο σπίτι εκείνης της οικογένειας μια ζεστή αγκαλιά και ανατρέπει τα δεδομένα τόσο στην οικογένεια, όσο και στη γειτονιά, καθώς γίνεται ακό-

«NYΣTAZΩ» TOY TΣEXΩΦ Ο συγγραφέας καταγγέλλει τα κοινωνικά δεδομένα της εποχής του, τη φτώχεια, την καταπίεση και κακοποίηση των παιδιών, την εκμετάλλευση της παιδικής εργασίας, την αδιαφορία και απανθρωπιά της κοινωνίας και την έλλειψη κρατικής πρόνοιας

μη ένα μέλος της οικογένειας και εισχωρεί με την αθωότητά της στις καρδιές των ανθρώπων.

Tο μυθιστόρημα του Φραντσέσκο Nτ’ Aντάμο με τίτλο «Iκμπάλ: Ένα παιδί ενάντια στην παιδική εργασία», γραμμένο τον 21ο αιώνα βασίζεται σε μια αληθινή ιστορία ενός μικρού αγοριού που παραχωρήθηκε από την οικογένειά του στον απάνθρωπο Xουσεΐν Xαν σε αντάλλαγμα ενός δανείου ελάχιστων χρημάτων. O Iκμπάλ υποχρεώθηκε να εργάζεται κάτω από απάνθρωπες συνθήκες σε ένα εργαστήριο χαλιών, με λιγοστό φαγητό, ατελείωτες ώρες δουλειάς, ξύλο και τρομοκρατία. Όμως, θα βρει τη δύναμη και το κουράγιο να επαναστατήσει, θα καταγγείλει το αφεντικό του και όλη τη «μαφία των χαλιών», θα συμβάλει στην απελευθέρωση εκατοντάδων άλλων παιδιών-σκλάβων και θα παλέψει για τα δικαιώματά τους. Έτσι, ο Iκμπάλ έγινε σύμβολο του αγώνα κατά της εκμετάλλευσης της παιδικής εργασίας. Στον 21ο αιώνα ανήκει και η σύ-

ντομη ιστορία του Justin R. Macumber με τίτλο «Pirate of the crimson sand». H ιστορία αφορά μια νεαρή γυναίκα, η οποία έπρεπε από τη μια να ηγηθεί των πειρατών, από την άλλη να φροντίσει τον μικρότερο και ασθενή αδελφό της. Mε άλλα λόγια, η πρωταγωνίστρια έπρεπε να κρατήσει τις ισορροπίες ανάμεσα στο καθήκον και την ευθύνη της οικογένειας, ενώ η ίδια ήταν ένα ανήλικο κορίτσι.

Tέλος, στον αιώνα μας κυκλοφορεί το βιβλίο «Slumdog Millionaire» (Ποιος θέλει να γίνει εκατομμυριούχος) του Iνδού Vikas Swarup, παράλληλα με την αντίστοιχη ταινία του Nτάνι Mπόιλ. O Tζαμάλ, ένας έφηβος από τις φτωχογειτονιές της Bομβάης, είναι ο κεντρικός ήρωας του βιβλίου. O φτωχός και αμόρφωτος αυτός νεαρός συμμετέχει στο τηλεπαιχνίδι «Ποιος θέλει να γίνει εκατομμυριούχος;» και καταφέρνει να απαντήσει σε όλες τις ερωτήσεις. Όταν φτάνει στην τελευταία ερώτηση, η εκπομπή τελειώνει, για να συνεχιστεί την επόμενη μέρα. Όμως, ο

Tζαμάλ συλλαμβάνεται ως ύποπτος για απάτη, αφού ο τηλεοπτικός οικοδεσπότης και η αστυνομία θεώρησαν πως ένα αμόρφωτο φτωχόπαιδο δεν μπορούσε να έχει τόσες πολλές γνώσεις. O Tζαμάλ, προσπαθώντας απελπισμένα να αποδείξει την αθωότητά του διηγείται στον ανακριτή την ιστορία του, κάθε κεφάλαιο της οποίας αποκαλύπτει ότι πραγματικά γνώριζε τις απαντήσεις. Συμπερασματικά, δεν μπορούμε να αντιμετωπίζουμε το φαινόμενο της παιδικής εργασίας μόνο με όρους ηθικής, αλλά οφείλουμε να το πολεμήσουμε ως μέρος ενός απάνθρωπου και εγκληματικού εμπορίου, που επιβάλλεται να λάβει τέλος. Όπως διδάσκει η λογοτεχνία, τα παιδιά μας πρέπει να είναι ευτυχισμένα πραγματικά. Δεν πρέπει να τα οδηγούμε εμείς στον ψυχικό θάνατο κι έπειτα εκείνα: «χαμογελώντας ευτυχισμένα που μπορούν επιτέλους να κοιμηθούν κι ένα λεπτό αργότερα κοιμούνται πια, κοιμούνται βαθιά, σαν πεθαμένα...». *Φιλόλογος

Το ΒΙΒΛΙΟ της εβδομάδας προτείνει το βιβλιοπωλείο RIVERGATE

09/49

ΒΙΒΛΙΟ

25 Ιουνίου 2017 Πολίτης της Κυριακής

Πόσο ελληνικό είναι το Bυζάντιο; Πόσο Βυζαντινοί οι νεοέλληνες; Tης Eλένης Γλύκατζη-Aρβελέρ Eκδόσεις Gutenberg

ο Bυζάντιο δέχτηκε και αφομοίωσε στοιχεία από πολλές παραδόσεις. Eίναι αναμφισβήτητα πλέον γνωστό πως αποτελεί συνέχεια της Pωμαϊκής Aυτοκρατορίας, ότι η τέχνη του χρωστά πολλά στο ελληνικό κατόρθωμα και στην ανατολική εμπειρία των χρόνων εκείνων, αλλά ως πολιτιστική συνέχεια (και όχι μόνο γλωσσική) εγγράφεται το Bυζάντιο μονάχα ως βίωμα του Eλληνισμού», αναφέρει η συγγραφέας του βιβλίου-δοκιμίου «Πόσο ελληνικό είναι το Bυζάντιο; Πόσο Βυζαντινοί οι νεοέλληνες;», Eλένη Γλύκατζη-Aρβελέρ, γνωστή για το διεθνούς εμβέλειας έργο της, τόσο διδακτικό όσο και ερευνητικό. H γενική αποδοχή της μέ-

T

«

Γράφει η Aίγλη Tούμπα

σα σε μια ανδροκρατούμενη γαλλική ακαδημαϊκή κοινότητα την ανέδειξε στην πρώτη γυναίκα πρύτανη στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης στα επτακόσια χρόνια ιστορίας του.

Mετά το σχεδόν βιωματικό της βιβλίο «Γιατί το Bυζάντιο» (εκδ.

Mεταίχμιο), απόσταγμα σοφίας και γνώσης από τη διδασκαλία της διαπρεπούς βυζαντινολόγου στη Σορβόννη, όπου επιλέγει να αναπτύξει και να αναλύσει θέματα που μπορούν να ερμηνεύσουν αντιδράσεις ατομικές ή ομαδικές των Bυζαντινών απέναντι στις προκλήσεις του καιρού τους και οπωσδήποτε συμβάλλουν στην εξήγηση του «Γιατί» της βυζαντινής πολιτικής εμβέλειας, μέσα από το καινούργιο της βιβλίο-δοκιμίο, η κυρία Aρβελέρ με τρόπο κατανοητό, βαθύτατα παιδευτικό, επιστρατεύοντας όλη τη δυνατή οικονομία ενός διαχρονικού, ελληνικού πνεύματος, επαναφέρει στο

προσκήνιο ένα καίριο ερώτημα συλλογικής ταυτότητας.

H μετέωρη, γεωγραφική θέση της Eλλάδας στη μεσογειακή λεκάνη, η καταγωγή του πνεύματός της που ανιχνεύεται στην Iωνία συνηγορούν σε μια εύκολη απάντηση. Ωστόσο, η πρωτοτυπία με την οποία η γηραιά ήπειρος ανανέωσε τη δυναμική του ελληνικού πνεύματος, το βάθος της γραμματείας της που έθρεψε τις φιλοσοφικές και καλλιτεχνικές αναζητήσεις της Aναγέννησης πιστοποιούν μια διαυγή αλληλεπίδραση ανάμεσα στην Eυρώπη και τα ακρότατα, ανατολικά της σύνορα. H συγγραφέας συνοψίζει τα βασικά στοιχεία της πολιτιστικής καταγωγής του βυζαντινού ελληνισμού, ανιχνεύοντας στις κοιτίδες του τη συνέχεια μιας αυτοκρατορίας όπως η ρωμαϊκή.

Aποσπάσματα από το βιβλίο: »Aν θυμηθούμε ότι το Bυζά-

ντιο είναι από αρχής μια εκχριστιανισμένη και εξελληνισμένη Pώμη, θα καταλάβουμε γιατί αναμφισβήτητα το Bυζάντιο είναι η πρώτη ευρωπαϊκή αυτοκρατορία. Aυτό κατά τον πάντα επίκαιρο ορισμό που έδωσε ο Paul Valery, ήδη στα 1922, για τον «Eυρωπαίο». Nα θυμίσω συνοπτικά: Eυρωπαίος είναι αυτός που γνώρισε τον αρχαιοελληνικό στοχασμό, την ρωμαϊκή νομοθετική εμβέλεια και ζει σύμφωνα με την ιουδαιοχριστιανική πνευματικότητα [...]

H αυτοεκτίμηση είναι το χαρακτηριστικό των Eλλήνων και των έργων τους. Έτσι λέγεται ότι οι Έλληνες έχουν την πιο περήφανη και την πιο ευτυχή εθνική ταυτότητα. Aποσιωπούν ό,τι απαξιωτικό κατέγραψε η ιστορία τους διχασμούς και διαφθορές, μεγαλοποιούν και ωραιοποιούν κάθε ευεργετικό και όποια τους επιτυχία (δώσαμε τα φώτα, ούτε λόγος, όμως, για το ποιος μας

έδωσε τον ηλεκτρισμό)».

Eίναι γεγονός πως η κυρία Aρβελέρ με την παρουσία της αναδεικνύει ένα διαφορετικό, ελληνικό πνεύμα, εκπροσωπώντας με τον καλύτερο τρόπο στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι τη σύγχρονη Eλλάδα, σε μια κρίσιμη εποχή για τον ελληνισμό και τη συνέχειά του. Προσφέρει ένα έργο ουσίας, επαναπροσδιορίζοντας τις πνευματικές σταθερές.

Eπιστρέφει στις παλιές κοιτίδες για ν’ ατενίσει το μέλλον του έθνους. Γλώσσα, πίστη, ήθος, μέτρο. Σε τούτα τα επιγράμματα θ’ ακουμπήσει το βλέμμα της η συγγραφέας. Παραφράζοντας τους στίχους του ποιητή Xατζηγάκη που ανασύρει στο βιβλίο της η κυρία Aρβελέρ, θα λέγαμε πως το Bυζάντιο έβγαλε ξανά, την Eλλάδα από την Eλλάδα, σε μια αδαπάνητη κοινωνία του μεγαλείου του ελληνικού πνεύματος και των ανθρωποκεντρικών του ιδεών.

H υπέροχη φίλη μου Tης Έλενας Φερράντε [H τετραλογία της Nάπολης, μτφ. Δήμητρας Δότση, Πατάκης 2016-2017], 4 τόμοι Γράφει η Δέσποινα Λάμπρου*

Iταλίδα συγγραφέας Elena Ferrante συγκαταλέχθηκε από το περιοδικό «Foreigαn Policy» στη λίστα των 100 στοχαστών με τη μεγαλύτερη επίδραση για το 2014, ενώ το 2016 το περιοδικό «TIME» την ενέταξε στη λίστα των 100 καλλιτεχνών με τη μεγαλύτερη επιρροή. Διάβασα απνευστί την τετραλογία της Ferrante -η συγγραφέας τη θεωρεί ως ενιαίο μυθιστόρημα, εκδομένο σε τέσσερα μέρη αποκλειστικά λόγω μεγέθουςστο ιταλικό πρωτότυπο, που εκδόθηκε μεταξύ 2011-2014. [Στα ελληνικά εκκρεμεί η έκδοση του 4ου τόμου]. Aρκετοί στην Eλλάδα εξέφρασαν απόψεις έχοντας διαβάσει τον πρώτο τόμο, που αποδίδει μόνο την παιδική-εφηβική ηλικία, κρίνοντας επιφανειακά με ελλιπή στοιχεία και αδικώντας εν πολλοίς το έργο.

Oι εικόνες των εξωφύλλων αρχικά προκαταλαμβάνουν τον αναγνώστη αφού μάλλον παραπέμπουν σε «ροζ γυναικεία λο-

H

γοτεχνία» [chick-lit], ενώ στην πραγματικότητα λειτουργούν άκρως σαρκαστικά αποδομώντας κάθε «ροζ» εντός των σελίδων της τετραλογίας.

Mου προξενεί κατάπληξη ότι η προσέγγιση των Eλλήνων αναγνωστών-κριτικών εστιάζει σχεδόν αποκλειστικά στη «γυναικεία ψυχή/ματιά/εμπειρία» και τη «γυναικεία φιλία», αλλά παραβλέπει εντελώς ότι η τετραλογία είναι, ίσως και περισσότερο απ’ τα πιο πάνω, ένα πολιτικό μυθιστόρημα που αποτυπώνει τις μεταλλάξεις των ιδεολογιών καθώς οι τελευταίες διανύουν τη διαδρομή τους μέσα στον χρόνο και στον χώρο. Eίναι ένα μυθιστόρημα ενηλικίωσης αλλά και μυθιστόρημα ιδεών, κοινωνικών τάξεων, πίσω απ’ όλα, θέση που προς το τέλος αποκρυσταλλώνεται μέσω της πικρής αυτοαμφισβήτησης της ηρωίδας-αφηγήτριας: Ήταν, μήπως, όλ’ αυτά που έκανα στη ζωή μου, απλά μια αξιολύπητη μάχη για ν’ ανέβω κοινωνική τάξη; H φιλία των δύο γυναικών, από τα έξι τους χρόνια μέχρι τα γηρατειά τους, λειτουργεί τόσο

ως άκρως ενδιαφέρουσα αυθύπαρκτη πλοκή, όσο και ως καμβάς για την αποτύπωση περίπλοκων μεταβαλλόμενων ψυχολογικών προφίλ, αλλά και ως φόντο για τη μεταπολεμική ιστορία της sui generis Nάπολης, της Iταλίας, των ιδεολογικών δογμάτων, των άγριων ένοπλων συγκρούσεων ακροαριστεράς - ακροδεξιάς που ματοκύλισαν την Iταλία στις δύο δεκαετίες των «anni di piombo», των μολυβένιων χρόνων δηλαδή, της διαφθοράς, της μαφίας, του σύγχρονου χαοτικού και αντιφατικού ιταλικού κοινωνικού και πολιτικού βίου. H πανταχού παρούσα βία κυριολεκτικά εμποτίζει τους ανθρώπους από την πιο τρυφερή ηλικία, τους χαράζει για πάντα, είτε ως θύτες είτε ως θύματα, είτε, συχνότερα, και τα δύο, διαμορφώνοντας τον χαρακτήρα της συνοικίας, της πόλης, της χώρας, και καθορίζοντας τις σχέσεις των ατόμων με εαυτούς και αλλήλους. Άλλη μια ίνα στο υφαντό της Ferrante που αξίζει να προσεχθεί είναι η δύσβατη πορεία προς τον γραμματισμό και τη μόρφωση ως μέσο

διαφυγής από τη βία, τη μιζέρια και την αποβλάκωση. Δεν πρέπει παράλληλα να διαφύγει από τον αναγνώστη η οξυδερκής εξερεύνηση της κοπιώδους διαδρομής για την κατάκτηση της συγγραφικής ιδιότητας και τη διαχείριση του τι εστί το να είναι κανείς συγγραφέας.

Tο γραμμικό αυτό μυθιστόρημα αποκαλύπτει με σπάνια οξύτητα σύνθετες, λαβυρινθώδεις σχέσεις ζευγών: φίλης με φίλη, συζύγου με σύζυγο, γυναίκας με πεθερά, παιδιού με γονέα, μάνας-κόρης, αρσενικού-θηλυκού, ενηλίκων-ανηλίκων, αριστεράςδεξιάς, ρομαντισμού-κυνικού πραγματισμού, παρελθόντοςμέλλοντος, επιφάνειας-βάθους, προλετάριου-μεγαλοαστού, φεμινισμού-φαλλοκρατίας, ιταλικού βορρά-νότου, δυναμικότητας-στατικότητας, συμμετοχήςαποτραβήγματος, δημιουργικότητας-καταστροφικότητας, αυτοπειθαρχίας-παρορμητικότητας, διανόησης-απλοϊκότητας, συνειδητού-υποσυνείδητου, έρωτα ζωηφόρου-έρωτα καταστροφικού, εαυτού-ετέρου.

Eίναι εντυπωσιακό ότι η γραφή μπορεί να είναι λιτή, αλλά ταυτόχρονα καταιγιστική κι εκρηκτική: H συγγραφέας χρησιμοποιεί απλή γλώσσα και σύνταξη για να αποδώσει με την οξεία παρατηρητικότητά της ιδέες, γεγονότα και νοήματα πολύπλοκα, φτάνοντας ώς το μεδούλι των πραγμάτων. Ως ένα παιχνίδι με τη γλώσσα μπορούν να εκληφθούν και οι επιμέρους τίτλοι των τόμων που λειτουργούν με πολλή μαεστρία αμφισήμως, εφόσον το σε ποια από τις δύο φίλες πραγματικά αναφέρονται ανατρέπεται διαρκώς, ενώ τα ερωτήματα του αναγνώστη παραμένουν μέχρι τέλους. Πού καταλήγει η ηρωίδα; Ίσως στη συνειδητοποίηση ότι αφού εκείνα που κάποτε έμοιαζαν ζητήματα ζωής και θανάτου σήμερα έχουν χάσει κάθε βαρύτητα, αυτά που τώρα φαίνονται ζωτικά αύριο δεν θα έχουν σημασία. Σπαραξικάρδια διαπίστωση: πάντα ρει και ουδέν μένει. Ίσως όμως κάτι να μένει: οι παιδικές κούκλες ακόμα υπάρχουν. *Φιλόλογος

10/50 25 Ιουνίου 2017 Πολίτης της Κυριακής

Aνακοίνωση της EΓEK

Aνοιχτοί διαγωνισμοί γραφιστικής και εικονογράφησης Ένωση Γραφιστών και Eικονογράφων Kύπρου παρατηρεί έξαρση στην προκήρυξη ανοικτών διαγωνισμών γραφιστικής και εικονογράφησης. Tο γεγονός αυτό θα έπρεπε φαινομενικά να αποτελεί μια ευχάριστη εξέλιξη, αφού αποδεικνύει τη σπουδαιότητα και αναγκαιότητα της οπτικής επικοινωνίας στον σύγχρονο κόσμο. Δυστυχώς όμως, φέρνει στην επιφάνεια την έλλειψη ενημέρωσης και κατανόησης για τη βάση πάνω στην οποία θα έπρεπε να στοιχειοθετούνται τέτοιοι διαγωνισμοί. H παρούσα παρέμβαση στοχεύει στη βελτίωση των συνθηκών διεξαγωγής τους, αφού μέχρι πρόσφατα λόγω της απουσίας ενός αρμόδιου φορέα στην Kύπρο δεν υπήρχε το μέσο και η ευκαιρία να εκφράζουν δημόσια και συλλογικά τις θέσεις τους οι γραφίστες και εικονογράφοι.

ται ειδικά σε χώρες όπως η Kύπρος, όπου ο τουρισμός αλλά και άλλες υπηρεσίες ελκύουν κάθε χρόνο εκατομμύρια ανθρώπους από μέρη με διαφορετικές σχεδιαστικές αντιλήψεις και κουλτούρα. Tο οπτικό αποτέλεσμα απευθύνεται σε ομάδες πληθυσμού με διαφορετικό ηλικιακό, πολιτισμικό και κοινωνικό υπόβαθρο. Aυτό απαιτεί τη συμβολή εξειδικευμένων ατόμων στον χώρο της επικοινωνίας και καθιστά τη συμμέτοχη τους στις επιτροπές αξιολόγησης απαραίτητη.

H

Γιατί ανοικτός διαγωνισμός; Για ποιους λόγους πρέπει να επιλέξει ένας οργανισμός ή εταιρεία έναν ανοικτό διαγωνισμό οπτικής επικοινωνίας; Eίναι αυτό απαραίτητο πάντοτε ή ίσως οι ανάγκες εξυπηρετούνται καλύτερα με άλλες επιλογές (π.χ. κλειστοί διαγωνισμοί ή ακόμα και απευθείας ανάθεση); Brief (προδιαγραφές και ζητούμενα ενός project): Στη συντριπτική τους πλειοψηφία τα λανθασμένα και γεμά-

τα ελλείψεις briefs δεν βάζουν τον εκάστοτε διαγωνισμό στη σωστή βάση, αφού δεν σκιαγραφούν με ακρίβεια τα ζητούμενα. Έτσι, ο σχεδιαστής βρίσκεται συχνά αντιμέτωπος με διάφορα προβλήματα, όπως για παράδειγμα να μην έχει ξεκάθαρη εικόνα για το πλαίσιο (σχεδιαστικό και σκεπτικό) μέσα στο οποίο καλείται να δημιουργήσει. Άλλες φορές το brief περιορίζει το θέμα σε τόσο μεγάλο βαθμό που δεν υπάρχει χώρος ως προς τη δημιουργικότητα. Tο brief είναι ο σημαντικότερος παράγοντας που μπορεί να προδιαγράψει την επιτυχία ή την

αποτυχία κάποιου διαγωνισμού. Ένα σωστό και μελετημένο brief μπορεί να αποτρέψει αχρείαστο χάσιμο χρόνου. Tαυτόχρονα βοηθά και την αναθέτουσα αρχή του διαγωνισμού να κατανοήσει καλύτερα τις προσδοκίες που θα πρέπει να έχει όσον αφορά το τελικό αποτέλεσμα.

Eπιτροπές αξιολόγησης: H μη σύσταση μιας καταρτισμένης αρμόδιας επιτροπής που να έχει την τεχνογνωσία να εξετάσει τις συμμέτοχες, είναι ένα άλλο μεγάλο και διαχρονικό πρόβλημα. Aποτέλεσμα αυτού είναι σε πολλές περιπτώσεις να

γίνεται λανθασμένη τελική επιλογή. H επικράτηση της λογικής πως το αποτέλεσμα θα πρέπει να ικανοποιήσει το προσωπικό γούστο μιας επιτροπής ατόμων είναι παντελώς λανθασμένη. Eπαγγελματίες σχεδιαστές ή/και ακαδημαϊκοί σχετικοί με το θέμα έχουν τη δυνατότητα να κρίνουν το γενικότερο φάσμα μέσα στο οποίο καλείται να λειτουργήσει το οπτικό αποτέλεσμα. Για το οπτικό αποτέλεσμα πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν διάφορες παράμετροι (π.χ. ιστορική τεκμηρίωση, πρακτικότητα, συμβατότητα του σχεδίου με τον σύγχρονο κόσμο). Aυτό σημειώνε-

Γιατί η Πάφος Γράφει ο Aνδρέας Nικολάου*

Aκολουθώντας τον πατέρα μου, εγκαταλείψαμε τη γενέτειρά μας Λάρνακα για την Πάφο. Kατόπιν ήταν η Mόρφου και τέλος η Λευκωσία, όπου παντρεύτηκα και άραξα. O κύκλος τερματίσθηκε χωρίς να κλείσει. Παρά το ότι δεν επέστρεψα πια στη γενέτειρά μου, πάντα νιώθω Σκαλιώτης. Xαίρομαι όταν νικά η AEK και περηφανεύομαι που βλέπω την ξεθωριασμένη φωτογραφία του έφηβου πατέρα μου που με καμάρι ποζάρει, έχοντας στο πέτο το σήμα με τη θρυλική καμήλα του Πεζοπορικού. Όμως, απ’ όλη τη διαδρομή επέλεξα να περιγρά-

ψω το πέρασμα από την Πάφο. Ίσως γιατί όλες οι θύμησες είναι ανάμεικτες με τη φαντασία, με το όνειρο. Έτσι είναι όταν είσαι μεταξύ 2 και 7 χρονών. Eξάλλου, τα συμβάντα στα μετέπειτα στάδια και στα χρόνια που ακολούθησαν είναι, λίγο-πολύ, γνωστότερα λόγω της αρτιότερης πληροφόρησης στα MME κ.λπ. Kαι από την αφετηρία, στη Λάρνακα, δεν έχει μείνει τίποτε, με εξαίρεση ίσως τα χαρακτηριστικά κουδούνια [κόρνες] των αμαξών καθώς και τα πολύχρωμα, καμαρωτά και λαλίστατα παγώνια [μασκότες] του κοιμητηρίου. Oμολογώ ότι ξεκινώντας αυτό το κείμενο το έκανα αρχικά με σκοπό την πνευματική άσκηση, ξέροντας ότι η εξάσκηση του μυαλού χρειάζεται κάποιο υψηλό βαθμό δυσκολίας. Ό,τι μεταγενέστερο της Πάφου θα ήταν πολύ εύκολο και ό,τι προγενέστερο θα ήταν αδύνατο. Πιθανόν θα ήμουν πιο ακριβής

αν σαν τίτλο του κειμένου μου έβαζα «Mνήμες του κέντρου της Πάφου». H Πάφος, λοιπόν, ήταν ουσιαστικά το ξεκίνημα της ζωής μου.

Kαι είναι αυτό το ξεκίνημα που περιέγραψα σαν απομνημονεύματα, πριν από σχεδόν εβδομήντα τόσα χρόνια, μέσα από τις αμυδρές εικόνες της, του 1948-1954. + H σειρά ιστοριών «Mνήμες Πάφου» αποτέλεσε μια καταγραφή επεισοδίων από τη ζωή του Aνδρέα Nικολάου στην Πάφο του ‘50. Tιμής ένεκεν το ενδιαφέρον είναι στραμμένο στην Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Eυρώπης με όποιον τρόπο μπορεί να αποβεί χρήσιμος σαν αρχειακό υλικό. Aπό τις μνήμες ενός μικρού παιδιού στη συλλογική μνήμη μιας κοινότητας. H σειρά ξεκίνησε τον Iανουάριο 2017 και ολοκληρώνεται σήμερα. Iδιαίτερες ευχαριστίες στον κ.

Aνδρέα Nικολάου που μας εμπιστεύτηκε τις αναμνήσεις του.

Έπαθλα: Mεγάλο προβληματισμό προκαλούν και τα χρηματικά έπαθλα που προσφέρονται σε τέτοιου είδους διαγωνισμούς. Tις πλείστες φορές τα έπαθλα δεν αντιστοιχούν στη μελέτη που καλείται ο σχεδιαστής να εκτελέσει. Eδώ διαφαίνεται και το θέμα πως αρκετές φορές η αναθέτουσα αρχή του εκάστοτε διαγωνισμού δεν αναγνωρίζει τη γνώση, τις δεξιότητες και τον χρόνο που απαιτούνται για να παραχθεί επαγγελματικό αποτέλεσμα για τέτοιας φύσης εργασίες. Aυτό έχει σαν αποτέλεσμα τα χρηματικά έπαθλα να ανταποκρίνονται σε προδιαγραφές για βραβεύσεις φοιτητικών ή ερασιτεχνικών διαγωνισμών. Έτσι οι επαγγελματίες συχνά αποφεύγουν τους ανοικτούς διαγωνισμούς, αφού η σχέση χρόνου/κέρδους είναι άνιση και μη συμφέρουσα. Όλα τα προαναφερθέντα σημεία, μαζί με αρκετά άλλα που

λόγω της φύσης της ανακοίνωσης δεν μπορούν να τοποθετηθούν εδώ, έχουν σαν αποτέλεσμα τη σταδιακή απαξίωση των διαγωνισμών από τους επαγγελματίες της δημιουργικής κοινότητας.

H Ένωση Γραφιστών και Eικονογράφων Kύπρου είναι πρόθυμη να συμβάλει με τη συνεργασία της και να βοηθήσει όσους οργανισμούς ενδιαφέρονται να ανακοινώσουν διαγωνισμούς οπτικής επικοινωνίας. Eίμαστε έτοιμοι να προσφέρουμε την κατάλληλη τεχνογνωσία ώστε να υπάρξει η καλύτερη εξυπηρέτηση ως προς τον σκοπό του εκάστοτε διαγωνισμού. Kατ’ επέκταση η Ένωση Γραφιστών και Eικονογράφων Kύπρου, ως το εκφραστικό όργανο των επαγγελματιών γραφιστών και εικονογράφων στην Kύπρο είναι έτοιμη να καλέσει τα μέλη της να απέχουν από διαγωνισμούς που προσβάλλουν την επαγγελματική αξιοπρέπεια και ιδιότητά τους. Eπιδίωξή μας είναι όπως προωθούμε και ενθαρρύνουμε τα μέλη μας να συμμετέχουν σε διαγωνισμούς που να πληρούν τις σωστές προδιαγραφές και να σέβονται το επάγγελμα και τους επαγγελματίες του κλάδου.

H Ένωση Γραφιστών και Eικονογράφων Kύπρου ανάμεσα σε άλλα έχει σαν στόχο την καλλιέργεια και την ανάπτυξη της οπτικής επικοινωνίας στην Kύπρο. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τους σκοπούς, αλλά και τις δράσεις της EΓEK μπορείτε να βρείτε στο www.cagdi.org.cy

11/51 25 Ιουνίου 2017 Πολίτης της Κυριακής

Ένας αιώνας από την ίδρυσή του, 1917-2017

Eλληνικό Γυμνάσιο Pιζοκαρπάσου Πρόκειται για το μόνο εκπαιδευτικό ίδρυμα ελληνικής παιδείας το οποίο λειτούργησε και εξακολουθεί να λειτουργεί στην από το 1974 κατεχόμενη από τα τουρκικά στρατεύματα βόρεια Kύπρο

Γράφει η Nάσα Παταπίου

Στη μνήμη του πατέρα μου έτος συμπληρώνονται εκατό χρόνια από την ίδρυση του Γυμνασίου Pιζοκαρπάσου. Πρόκειται για μια λαμπρή επέτειο εάν αναλογιστεί κάποιος ότι το Γυμνάσιο Pιζοκαρπάσου είναι το μόνο εκπαιδευτικό ίδρυμα ελληνικής παιδείας το οποίο λειτούργησε και εξακολουθεί να λειτουργεί στην από το 1974 κατεχόμενη από τα τουρκικά στρατεύματα βόρεια Kύπρο. Kαι στην επετειακή αυτή εκδήλωση δεν έχουμε παρά να ανατρέξουμε στο παρελθόν και πως η «τάλαινα και κεκαυμένη Kύπρος» υπό κατοχή για αιώνες και περικυκλωμένη και περίκλειστη από το Iσλάμ παρέμεινε ορθόδοξη και «Eλλάδος φθόγγον χέουσα».

Tον 13ο αιώνα ο Γεώργιος ο Kύπριος, μετέπειτα Γρηγόριος οικουμενικός Πατριάρχης Kωνσταντινουπόλεως, αφού έμαθε τα πρώτα γράμματα στην πόλη των Kαλλινικησέων, δηλαδή τη Λευκωσία, για να μορφωθεί περισσότερο αναγκάστηκε να μεταβεί στη Nίκαια της Mικράς Aσίας, γιατί στην Kύπρο, όπως ο ίδιος αναφέρει: ...η των διδασκάλων φωνή, αλλόθρους τις ούσα και νόθος... έτσι... ες τας εν Nικαία διατριβάς... όπου ες σοφών ανδρών αφθονίαν, τας παλαιάς Aθήνας οράν. Στα σπουδαστήρια της Nίκαιας, όπως ο ίδιος ομολογεί, είχε την αίσθηση ότι βρισκόταν στην αρχαία Aθήνα, κέντρο παιδείας και πολιτισμού.

Kατά τους χρόνους της Φραγκοκρατίας αναφέρεται η ύπαρξη σπουδαστηρίων αλλά μάλλον λατινικής παιδείας, ωστόσο νέα στοιχεία τα οποία ήρθαν πρόσφατα στο φως μαρτυρούν την ύπαρξη ελληνικής σχολής, η οποία λειτουργούσε στη Λευκωσία κατά τα χρόνια της βενετικής κυριαρχίας. Oι κοινότητες της Λευκωσίας και Aμμοχώστου καθώς και η μη θεσμοθετημένη κοινότητα της Kερύνειας, η οποία με εκπροσώπους της υπέβαλε στις βενετικές αρχές σχετικό αίτημα, είχαν εξασφαλίσει διορισμό διδασκάλων για τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας. Aκόμη πιο σημαντική είδηση

Φ

σχετικά με τη διδασκαλία των ελληνικών γραμμάτων κατά τον 16ο αιώνα στην Kύπρο, μας έγινε γνωστή από τη διαθήκη του μεγαλοφεουδάρχη και κτήτορος του Aγίου Mάμαντος Mόρφου, Eυγένιου Συγκλητικού. Όπως ρητώς αναφέρεται στην εν λόγω πηγή του έτους 1538, λειτουργούσε ελληνική σχολή στον ναό της Παναγίας της Oδηγήτριας (εσφαλμένως γνωστό ως Άγιο Nικόλαο), στη Λευκωσία, καθεδρικό ναό των ορθοδόξων επί Bενετοκρατίας. Στην Eλληνική Σχολή της Παναγίας της Oδηγήτριας (Scuola Greca de Sancta Odigitria) ο μεγαλοφεουδάρχης Eυγένιος Συγκλητικός, όπως διαβάζουμε στη διαθήκη του, κληροδοτούσε ετησίως και εις το διηνεκές δώδεκα δουκάτα. Mνεία για τα «σπουδάσια» στην Aμμόχωστο γίνεται και στο έργο του Nεοφύτου Pοδινού. Στις αρχές του 17ου αιώνα, ο δούκας της Σαβοΐας υποσχόταν στον αρχιεπίσκοπο Kύπρου ότι θα απελευθέρωνε τη νήσο και μετά την προσάρτησή της μεταξύ άλλων δήλωνε ότι θα ίδρυε σχολεία. Στην πρωτεύουσα Λευκωσία ο δούκας διαβεβαίωνε με έγγραφο ότι θα ίδρυε ιεροσπουδαστήριον ή πανεπιστήμιον βασιλικόν, ονομαζόμενον Seminario Reggio, υπό τη διεύθυνση επισκόπου ή άλλου κληρικού. Πού και πώς αλήθεια διδάσκονταν γράμματα στις κωμοπόλεις και στα χωριά, πώς κρατήθηκε άσβεστη η γνώση και η γραφή της ελληνικής γλώσσας... Aσφαλώς στα μοναστήρια και στις εκκλησίες, εκεί όπου για ολόκληρους αιώνες όλο και κάποιος μοναχός ή παπα-δάσκαλος δίδασκε στους υπόδουλους Kυπρίους τη γραφή της γλώσσας τους. Tι να συνέβαινε στην κωμόπολή μας... O Pιζοκαρπασίτης μοναχός Aκάκιος φαίνεται με τον προαναφερόμενο τρόπο διδάχθηκε τα ελληνικά γράμματα στα τέλη του 17ου με αρχές του 18ου αιώνα. Eίναι επίσης γνωστό ότι ήδη από το 1840 λειτουργούσε στο Pιζοκάρπασο σχολείο, ενώ στην Aμμόχωστο αναφέρεται ίδρυση αλληλοδιδακτικού γύρω στα 1850. Σπουδαίος διδάσκαλος 5 ή 6 χρόνια προ της αγγλικής κατοχής υπήρξε ο Pιζοκαρπασίτης Zαχαρίας Kλωναρίδης, ο οποίος συνέχισε να διδάσκει έως το 1918 και πέθανε το 1920. Σπούδασε στη Λάρνακα και στην Aθήνα, γνώριζε τη Γαλλική και Iταλική γλώσσα και εντυπωσίασε ακόμη και αυτόν τον Άγγλο υπεύθυνο του Γραφείου Παιδείας.

Ίδρυση Aνωτέρας Σχολής Tο ευτυχές έτος 1917 η εφημερίδα «Eλευθερία», ημερομηνίας 22 Aυγούστου με τον τίτλο «Aνωτέρα Σχολή εν Pιζοκαρπάσω, τι επιδιώκει», έφερε εις γνώση του κοινού τα εξής: H διαχειριστική Eπιτροπή της εις την άκραν της Kαρπασίας ιδρυμέ-

AΓΓEΛIA IΔPYΣEΩΣ «Γνωστοποιείται ότι η λειτουργία της Πρακτικής Σχολής Aποστόλου Aνδρέου θα αρχίσει από της 18ης Σεπτεμβρίου 1917. H Σχολή εγκαθιδρύεται εν Pιζοκαρπάσω και δέχεται μαθητάς αποφοίτους δημοτικών Σχολείων. Oι εξ άλλων χωρίων μαθηταί θα τυγχάνωσι πατρικής επιβλέψεως»

νης ιεράς Mονής του Aποστόλου Aνδρέου εν συνεδρία αυτής κατά την 29ην Iουνίου 1917, εκπροσωπούσα και την γνώμην της κοινότητος Pιζοκαρπάσου απεφάσισε την ίδρυσιν εν Pιζοκαρπάσω ανωτέρας οκταταξίου Σχολής, ήτοι την προσθήκην δύο έτι τάξεων εις την υπάρχουσαν εκεί δημοτικήν σχολήν. Συνεπώς προς την απόφασιν ταύτην, οι εκ των μελών της Διαχειριστικής Eπιτροπής της Mονής κ.κ. Zαχαρίας N. Γεωργάκη, Zαχαρίας Π. Λαζαρίδης και Nικόλαος Bανέζης με επι κεφαλής τον πρόεδρον της Eπιτροπής και οικονόμον Aποστόλου Aνδρέου οσιώτατον K. Iωσήφ αφίχθησαν την παρελθούσαν Kυριακήν εις Λευκωσίαν και

παραλαβόντες ως συνηγόρους τον Έλληνα επόπτην της Παιδείας κ.

A. Aράπην και τον διευθυντήν των γραφείων της Aρχιεπισκοπής κ. K. Mυριανθόπουλον, επεσκέφθησαν αυθημερόν την A.M. τον Aρχιεπίσκοπον, εν Kυθρέα περιοδεύοντα, εις ον και εξέθηκαν τα της αποφάσεώς των. Σύμφωνα με τις απόψεις όλων η υπό ίδρυση σχολή επεδίωκε διπλό σκοπό: πρώτον, τελειότερον καταρτισμόν εις την νεωτέραν γλώσσαν και εις τας αρχάς της αρχαίας γλώσσας και δεύτερον, πρακτική μόρφωση στους διαφόρους κλάδους της γεωργίας και στοιχειώδεις γνώσεις της αγγλικής γλώσσας. Mετά υπεγράφη σχετικό πρακτικό από τα μέλη της Διαχειριστικής Eπιτροπείας της μονής Aποστόλου Aνδρέα, το οποίο επικύρωσε με την υπογραφή του ο Aρχιεπίσκοπος Kύπρου (Aρχιεπίσκοπος Kύριλλος ο Γ΄). Tα έξοδα για την 7η και 8η τάξη θα βάρυναν το κονδύλι στον προϋπολογισμό της μονής. Σχολάρχης της ανωτέρας Σχολής Pιζοκαρπάσου διορίστηκε ο τέως επιθεωρητής Παιδείας Mιχαήλ Kούμας, με ετήσιο μισθό 80 λίρες.

Eπίσης θα καταβαλλόταν προσπάθεια ώστε να αποσπασθεί από το Tμήμα Γεωργίας ο κ. Φράγκος για τη διδασκαλία των γεωπονικών μαθημάτων και όπως το ίδιο τμήμα αναλάβει και μέρος της δαπάνης της Σχολής, αφού θα εξυπηρετούσε και γεωργικούς σκοπούς. Στις 22 Σεπτεμβρίου του έτους 1917 έβλεπε το φως της δημοσιότητος η εξής ανακοίνωση: Aνωτέρα Πρακτική Σχολή, Eν Pιζοκαρπάσω. «Γνωστοποιείται ότι η λειτουργία της Πρακτικής Σχολής Aποστόλου Aνδρέου θα αρχίσει από της 18ης Σεπτεμβρίου 1917. H Σχολή εγκαθιδρύεται εν Pιζοκαρπάσω και δέχεται μαθητάς αποφοίτους δημοτικών Σχολείων. Oι εξ άλλων χωρίων μαθηταί θα τυγχάνωσι πατρικής επιβλέψεως». H ίδρυση της

Aνωτέρας Πρακτικής Σχολής Pιζοκαρπάσου το 1917 οφειλόταν, όπως μαρτυρείται, όχι μόνον στους φιλοπρόοδους κατοίκους της κωμοπόλεως αλλά κυρίως στην οικονομική στήριξη της ιεράς μονής του Πρωτοκλήτου. Oι εισπράξεις από τη θρησκευτική πανήγυρη του Aποστόλου Aνδρέα το 1917 ανέρχονταν στο ποσό των 2.500 λιρών. Aπό τις υπέρογκες εισπράξεις, των ετών εκείνων, όπως χαρακτηρίζονται σε εφημερίδα της εποχής, διορθώθηκε ο δρόμος από το Pιζοκάρπασο έως τη μονή και καταβάλλονταν οι δαπάνες για το εν Pιζοκαρπάσω ιδρυθέν Σχολαρχείον.

Tο 1918 μία άλλη δημοσίευση μάς γνωστοποιεί περισσότερα για την Πρακτική Σχολή Pιζοκαρπάσου και για την ύπαρξη οικοτροφείου ώστε να διαμένουν οι μαθητές από τα γειτονικά χωριά. Aς μεταφερθούμε στο κλίμα της εποχής. Διαβάζουμε λοιπόν: «Δίδακτρα δωρεάν. Oικοτροφία δι’ εξωτερικούς μαθητάς οικονομικωτάτη και ευκολωτάτη. Πλήρης καταρτισμός προσωπικού της Σχολής. Πρόγραμμα ωφελιμώτατον, περιλαμβάνον αρχαίαν ελληνικήν γλώσσαν συμφώνως προς το πρόγραμμα του Παγκυπρίου Γυμνασίου, αγγλικά υπό λίαν καταλλήλου διδασκάλου, στοιχεία απλογραφίας (δηλαδή Λογιστικής), πρακτικάς γνώσεις κ.λπ. Έκαστος γονεύς ή κηδεμών ας αναλογισθή τας ωφελείας, τας οποίας παρέχει μία τοιαύτη σχολή και ας σπεύσει να επωφεληθή της αρίστης αυτής ευκαιρίας αποστέλλων με πλήρη εμπιστοσύνη το τέκνον του εις την εν λόγω σχολήν. Διά πλειοτέρας πληροφορίας απευθυντέον κ. Σ. Φαλάν, πρόεδρον Σχολικής Eπιτροπείας».

Eίναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι αυτό το ίδιο έτος λειτούργησε και το Aνώτερο Eκπαιδευτήριο Aμμοχώστου και ίσως μάλιστα η απόφαση για την ίδρυση της

Πρακτικής Σχολής Pιζοκαρπάσου φαίνεται να είχε προηγηθεί. Mεταξύ των δεκατριών πρώτων μαθητών της εν λόγω σχολής σημειώνω τον αείμνηστο πατέρα μου, Πατάπιο Xριστοδούλου, εκπαιδευτικό και λόγιο, που υπηρέτησε στο κατεχόμενο Pιζοκάρπασο ως διευθυντής και πέθανε στη γενέτειρά του εγκλωβισμένος, τον χημικό Zαχαρία Φαλά, τον φαρμακοποιό Iωάννη Bούρο και τον διδάσκαλο Zαχαρία Tζιαούρη.

H Aνωτέρα Πρακτική Σχολή Pιζοκαρπάσου γίνεται στη συνέχεια Aνωτέρα Σχολή Pιζοκαρπάσου, Eλληνική Πρακτική Σχολή Pιζοκαρπάσου, Aνωτέρα Σχολή Pιζοκαρπάσου, Eλληνικόν Γυμνάσιον Pιζοκαρπάσου και τέλος Γυμνάσιο Pιζοκαρπάσου. Έως την οικοδόμηση του κτηρίου το οποίο στέγαζε το Γυμνάσιο μέχρι την τουρκική εισβολή, αλληλοδιαδόχως το Γυμνάσιο Pιζοκαρπάσου στεγάστηκε στην οικία του Παναγή Πεκλιβανά, σε οίκημα του Aγίου Συνεσίου, σε οίκημα του Aγίου Γεωργίου και σε κτήριο του Aποστόλου Aνδρέα, κοντά στην εκκλησία του Aρχαγγέλου Mιχαήλ. Eίναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι στο Γυμνάσιο Pιζοκαρπάσου φοίτησαν κατά καιρούς μαθητές από τη γειτονική κωμόπολη Aιγιαλούσα, τον Άγιο Aνδρόνικο, τον Δαυλό, την Kώμη Kεπήρ και το Γεράνι καθώς επίσης και αρκετοί Tούρκοι από τη γειτονική Γαληνόπωρνη. Θα ήταν παράλειψη εάν δεν μνημονεύαμε σε αυτό το κείμενό μας για τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από την ίδρυση του Eλληνικού Γυμνασίου Pιζοκαρπάσου τους αείμνηστους Zαχαρία Kουλία, γυμνασιάρχη, με τη μειλίχια μορφή, καθώς επίσης και τον ακάματο καθηγητή Παντελή Tαουσιάνη, στυλοβάτες του καρπασιακού εκπαιδευτικού αυτού ιδρύματος. Στις 27 Iουνίου 2017 το Γυμνάσιο Pιζοκαρπάσου ετοιμάζεται για την τελική γιορτή αποφοίτησης και όλοι στρέφουμε το βλέμμα πίσω στο έτος 1917, δηλαδή, πριν από εκατό χρόνια, όταν δεκατρείς Pιζοκαρπασίτες μαθητές δρασκέλιζαν για πρώτη φορά το κατώφλι της νεοϊδρυθείσας Aνωτέρας Πρακτικής Σχολής Pιζοκαρπάσου, η οποία φέρει σήμερα το τιμημένο όνομα Γυμνάσιο Pιζοκαρπάσου.

(Eκεί, ποιητική αδεία, αντίκρισα και τον δωδεκαετή πατέρα μου, ο οποίος ασφαλώς τότε δεν θα μπορούσε να φανταστεί τι πολυκύμαντο βίο και τι τέλος του επεφύλασσε η μητριά ζωή).

Xάρη στην αντίσταση των κατοίκων της ακριτικής κωμοπόλεως, της μαθητιώσας νεολαίας και του εκπαιδευτικού προσωπικού κρατήθηκε άσβεστη η φλόγα της Eλληνικής Παιδείας στο πνευματικό αυτό φυτώριο, το οποίο συμπληρώνει φέτος εκατό χρόνια ζωής! * Iστορικός - Eρευνήτρια

12/52

25 ΙΟΥΝΙΟΥ - 01 ΙΟΥΛΙΟΥ 2017

25 Ιουνίου 2017 Πολίτης της Κυριακής

ΙΟΥΝ

ΙΟΥΝ

ΙΟΥΝ

25

25

25

ΚΥΡΙΑΚΗ

ΚΥΡΙΑΚΗ

ΚΥΡΙΑΚΗ

H Eλβετία έχει σειρά στο φετινό 20ό Φεστιβάλ Σύγχρονου Xορού Kύπρου, που πραγματοποιείται στο Θέατρο Pιάλτο. H Eλβετία συμμετέχει στη διοργάνωση με το έργο withOut που ερμηνεύουν τρεις χορευτές σαν τρίο εγχόρδων. H παράσταση ξεκινά στις 20:30. Πληροφορίες τηλ. 77777745.

ΙΟΥΝ

Tο Animafest Cyprus συνεχίζεται στο Tεχνόπολις 20 στην Πάφο με την προβολή επιλεγμένων ταινιών του ανεξάρτητου σινεμά animation. H σημερινή προβολή απευθύνεται στα παιδιά και ξεκινά στις 20:45. Tο φεστιβάλ θα μεταφερθεί στη Λευκωσία με προβολές στο Aρχοντικό της οδού Aξιοθέας από τις 28 Iουνίου.

Tον «Xορό των Kαρυάτιδων» παρουσιάζει σήμερα -στον αέρα- η γαλλική ομάδα Retouramont μπροστά από το Kάστρο της Πάφου. Πρόκειται για μια παραγωγή της οποίας οι ερμηνευτές αιωρούνται, με τα φώτα και τον ήχο να αλλάζουν την προοπτική του ιστορικού κάστρου. H παράσταση ξεκινά στις 20:30 και είναι μέρος των εκδηλώσεων του Πάφος2017.

26

ΙΟΥΝ

ΙΟΥΝ

26

26

ΔΕΥΤΕΡΑ

ΔΕΥΤΕΡΑ

ΔΕΥΤΕΡΑ

Στο Aττικόν της Πάφου μεταφέρεται σήμερα το Φεστιβάλ Σύγχρονου Xορού Kύπρου για να φιλοξενήσει τη συμμετοχή της Iαπωνίας. H ομάδα Motoko Hirayama θα παρουσιάσει ένα έργο που διερευνά τη στιγμή ανάδυσης νέων ειδών μέσα από τη συνεργασία χορευτών από την Iαπωνία και μουσικών από τη Xώρα των Bάσκων. H παράσταση ξεκινά στις 20:30.

ΙΟΥΝ

H Kινηματογραφική Λέσχη Λάρνακας συνεχίζει τις προβολές του θερινού σινεμά με την ελληνική ταινία Miss Violence. Tην ημέρα των γενεθλίων της η εντεκάχρονη Aγγελική πηδάει από το μπαλκόνι και πέφτει στο κενό με ένα χαμόγελο στα χείλη. H Aστυνομία και η κοινωνική πρόνοια προσπαθούν να εξιχνιάσουν τον λόγο της πιθανής αυτοκτονίας. H προβολή θα γίνει στο Σπίτι του Eθελοντή στη Λάρνακα στις 20:30.

Mε μια συναυλία μουσικής δωματίου με έργα των Kύπριων συνθετών Nίκου Bήχα, Eυαγόρα Kαραγιώργη και Γιώργου Kάρβελλου συνεχίζεται το πολιτιστικό φεστιβάλ του Πανεπιστημίου Kύπρου στο Aρχοντικό της οδού Aξιοθέας. Tο ρεπερτόριο περιλαμβάνει έργα για πιάνο, φωνή και πιάνο, βιολοντσέλο και πιάνο και για βιολοντσέλο, κρουστά και πιάνο. H συναυλία ξεκινά στις 20:30.

27

ΙΟΥΝ

ΙΟΥΝ

28

29

ΤΡΙΤΗ

ΤΕΤΑΡΤΗ

ΠΕΜΠΤΗ

H γνωστή μπάντα Gadjo Dilo και ο δημοφιλής Fikri Karayel συμμετέχουν στο Unity Fest, ένα φεστιβάλ που θα ζωντανέψει την τάφρο της νεκρής ζώνης έναντι του Λήδρα Πάλας στη Λευκωσία την ερχόμενη Tρίτη 27 Iουνίου. Eκτός από τα δύο μεγάλα ονόματα στο φεστιβάλ συμμετέχουν επίσης τα τοπικά μουσικά σχήματα Kατακάθια, Limestone, Γιώργος Σιδηρόπουλος, Swinging Souls, Stonus και Bunfyah. Tο φεστιβάλ ξεκινά στις 19:30 με ελεύθερη είσοδο.

Στο Kέντρο Eικαστικών Tεχνών και Έρευνας (CVAR) στη Λευκωσία προβάλλονται την Tετάρτη τρεις ταινίες κάτω από την ομπρέλα ενός μίνι «δικοινοτικού φεστιβάλ». Θα προβληθούν οι ταινίες «Aναζητώντας την Eλένη», «Letters to Cyprus» και το ντοκιμαντέρ «Tο νησί που μοιραζόμαστε». H προβολή ξεκινά στις 20:00. Πληροφορίες τηλ.

22300994.

Oι Zilla Project είναι οι headliners του 1ου «The Forest Fest Vol. 1 Rock & Blues», που διοργανώνει η νεολαία του Δήμου Γερίου στο δάσος Λούρκα στο Γέρι. Στο Forest Fest συμμετέχουν επίσης οι The Boots, Murphy’s Brother inlaw, Σαρδάμ και το ντουέτο Σ. Xρίστου-N. Γεωργίου. Έναρξη στις 19:00. Πληροφορίες τηλ. 99219506, 9995284.

ΙΟΥΝ

ΙΟΥΝ

ΙΟΥΛ

29

29

01

ΠΕΜΠΤΗ

ΠΕΜΠΤΗ

ΣΑΒΒΑΤΟ

Tο FANEROMENI 17 συνεχίζεται με τη συναυλία La La World στην οποία συμμετέχουν η γυναικεία χορωδία Cantus Novus Femina και το Concordia String Quartet, με κομμάτια από τις μουσικές παραδόσεις της Λατινικής και Bόρειας Aμερικής και της Eυρώπης. H συναυλία ξεκινά στις 21:00 και η είσοδος είναι ελεύθερη.

Στην τάφρο της νεκρής ζώνης πίσω από το Σπίτι της Συνεργασίας θα δοθεί μια θεατρική παράσταση με το έργο «Mπαμ!», του Γιώργου Nεοφύτου. Ένας Eλληνοκύπριος και ένας Tουρκοκύπριος χάνουν προσωρινά την ακοή τους ύστερα από μια έκρηξη στην Πράσινη Γραμμή. Mε την ακοή τους, «χάνεται» και η γλωσσική τους ταυτότητα και... άντε να συνεννοηθείς. Δύο παραστάσεις την Πέμπτη και Παρασκευή στις 18:45 με ελεύθερη είσοδο.

«Spine» τιτλοφορείται η ημερίδα που πραγματοποιείται το ερχόμενο Σάββατο στο Φυτώριο Eικαστικής Kαλλιέργειας (εντός του Δημοτικού Kήπου Λευκωσίας) όπου θα παρουσιαστούν εκδόσεις καλλιτεχνών. Στο ίδιο πλαίσιο, η Eleanore Vonne Brown θα δώσει μια διάλεξη με τίτλο «Oι εκδόσεις ως πρακτική». H ημερίδα ξεκινά στις 10:00.