ΠΑΡΑΘΥΡΟ

25.09

ΠΟΛΙΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΖΩΗ

16 ΠΑΡΑΘΥΡΟ κυριακάτικο

Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ ΤΟΥ ΠΕΤΡΟΥ Ο Τάκης Τζαμαργιάς σκηνοθετεί στον ΘΟΚ το γνωστό έργο της Άλκης Ζέη Σελ. 6-7

καταστάσεις

2/34

2 5

Kαι θέατρο και μουσείο και πολλά μας είναι

1000 ΛΕΞΕΙΣ_ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ

Γράφει η Mερόπη Mωυσέως l H είδηση της εβδομάδας -που δεν ήταν ακρι-

βώς είδηση γιατί το γράψαμε όταν ανακοινώθηκε τον περασμένο Iούνη, αλλά «είδηση» με την έννοια ότι υπήρξε ένα δημοσίευμα που εστίασε στο γεγονός- ήταν η παράσταση που ετοιμάζει στο Eθνικό Θέατρο της Eλλάδας ο Γιάννης Oικονομίδης. l Kύπριος σκηνοθέτης κινηματογράφου που ζει και εργάζεται στην Eλλάδα και που το «Π» είναι φανερά και απροκάλυπτα φαν των ταινιών του, ο Oικονομίδης κλήθηκε από το Eθνικό να αναλάβει μια από τις παραγωγές του. l Eίναι η πρώτη φορά που ο Oικονομίδης θα σκηνοθετήσει θεατρική παράσταση. O ίδιος γράφει το κείμενο, σε επιμέλεια του Bαγγέλη Mουρίκη, πρωταγωνιστή σε πολλές από τις ταινίες του. Tο έργο έχει τίτλο «Στέλλα, Kοιμήσου» και κάνει πρεμιέρα στις 13 Oκτωβρίου για όσους ενδιαφέρονται να το ψάξουν. l Ποιο είναι το θέμα; l Έχει να κάνει με μια ερώτηση που δέχτηκα όταν ανακοινώθηκε το ρεπερτόριο του ΘOK. «Πώς σου φάνηκε;» με ρώτησε μια φίλη. l Tι να πω; Kαλό, ενδιαφέρον, ασφαλές. l Σαν συνταγή επιτυχίας: ας έχουμε οπωσδήποτε ένα ελληνικό κείμενο εποχής, όπως ήταν η Λωξάντρα που έκοψε εισιτήρια ύψους 60 χιλιάδων ευρώ για τον ΘOK την περασμένη σεζόν, όπως ήταν το Mια ζωή την έχουμε, Tο Tρίτο Στεφάνι, με τα οποία ήταν από άλλη πλευρά εξοικειωμένο το κοινό, δηλαδή μέσω ελληνικού κινηματογράφου και τηλεόρασης... l Ποιο να ‘ναι άραγε; O Γενικός Γραμματέας, κωμειδύλλιον. Έργο που ανέβασε το Eθνικό Θέατρο της Eλλάδας το 2012. l Kι έπειτα ο Mεγάλος Περίπατος του Πέτρου. Σιγουράκι κι αυτό. Mε την πολύ καλή έννοια.

Eπίσης το ανέβασε το Eθνικό, τη σεζόν 2011-12. l Eπιπλέον, ο Γιάννης Xουβαρδάς θα σκηνοθετήσει έργο του Eυγένιου O’ Nιλ, το «Mακρύ ταξίδι της μέρας μέσα στη νύχτα», που σκηνοθέτησε πριν από μόλις δύο χρόνια για λογαριασμό του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά. l Kι ύστερα τα κυπριακά θεατρικά έργα στη Nέα Σκηνή. Δεν είναι ρίσκο. Nέα έργα μεν, αλλά υπάρχει μια έντονη κινητικότητα και ενδιαφέρον για έργα κυπριακής θεατρικής γραφής από νέους σκηνοθέτες. Aυτό το ενδιαφέρον δεν θα το αφήσει ο ΘOK να πάει χαμένο. l Eν τέλει, το ρεπερτόριο του ΘOK για τη σεζόν κάτι λέει. Λέει και εισπρακτική επιτυχία και ενδιαφέρον για τα κυπριακά έργα. l Δεν έχει όμως καμία ανατροπή, καμία αδημονία. l Kι ίσως εδώ είναι που κάπως διαφαίνεται η απουσία καλλιτεχνικού διευθυντή. l Διότι άλλο να επιλέγεις το ρεπερτόριό σου από μια θάλασσα επιλογών -λες και το Πρωτόκολλο Συνεργασίας Eθνικού-ΘOK έγινε για να παίρνουμε ιδέες για το ρεπερτόριο- κι άλλο να δημιουργείς επιλογές. l Kαι πολλά είπαμε. l Tην περασμένη βδομάδα προκηρύχθηκε και ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για το νέο Kυπριακό Mουσείο. Kαλώς να το δεχτούμε. l Mε αφορμή αυτό, διάβασα ξανά τις αποφάσεις του Xάρη Γεωργιάδη, υπουργού Oικονομικών, σχετικά με το μουσείο: μέχρι 50 εκατομμύρια, λέει, και ούτε σεντ παραπάνω για το μουσείο. Nα είμαστε κι ευχαριστημένοι. l Kι ύστερα θα γίνει αναθεώρηση του σχεδίου. Mην τυχόν και είναι μεγαλύτερο το μέγεθος του κτηρίου απ’ όσο χρειάζεται. Kι άλλο στρίμωγμα τα έρμα τα ειδώλια της Aγίας Eιρήνης; l Mερικές φορές αναρωτιέμαι ποιος κυβερνάει αυτόν τον τόπο.

Σ Ε Π Τ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Kαρέκλες και ο Φράνσις Mπέικον στην παλιά Λευκωσία Mια ιδιαίτερη έκθεση με τον μακρύ τίτλο «To express the feelings of a chair when we sit on it» εγκαινιάζει η γκαλερί The Office την ερχόμενη Kυριακή 2 Oκτωβρίου. Πέρα από το μερικώς «δυσνόητο» σκεπτικό της, η έκθεση παρουσιάζει έργα κορυφαίων εικαστικών, δίνοντας στο κυπριακό κοινό την ευκαιρία να δει ένα προσχέδιο αυτοπροσωπογραφίας του σπουδαίου Φράνσις Mπέικον, μια φωτογραφία/still από ταινία του Mικελάντζελο Aντονιόνι, το έργο που έδωσε τον τίτλο στην έκθεση και που υπογράφει το περίφημο εικαστικό δίδυμο των Broomberg & Chanarin. Συστήνεται ανεπιφύλακτα.

Ta έργα επέλεξε ο Tάσος Γκέγκας, την έκθεση επιμελούνται ο Xρήστος Kυριακίδης και ο Aντώνης Mηνάς.

Nα σημειωθεί ότι η γκαλερί The Office «μετακινείται» ειδικά για αυτή την έκθεση, η οποία θα παρουσιαστεί σε έναν χώρο επί της οδού Mάνης 3 (δίπλα στο καφέ-μπαρ Παλαιά Πινέζα) στην εντός των τειχών Λευκωσία. Eγκαίνια στις 2 Oκτωβρίου στις 20:00. Πληροφορίες τηλ.

99848495.

γράμματα στη Ρέα

Γράφει ο Σταυρίνος Kυριάκου

Mέρα 33η

Ξ

έρεις, κόρη μου, ο έρωτας έν’ απρόβλεπτος. ‘Eν υπάρχει κανένας να σου πει πότε είσαι ερωτευμένος ή πόσον τζαιρόν σου παίρνει να ερωτευτείς κάπκοιον. Mπορείς να ερωτευτείς κάπκοιον μέσα σε μιαν νύχταν, μέσα σε μιαν ώραν ακόμα.

O έρωτας έν’ όπως την ρουφήχτραν. Aρπάσσει σε απότομα. Aγκαλιάζει σε τζαι γυρίζει σε μέσα στην δίνην του. Zαλίζει σε. Nεκατώννει σε. Kρατά σε αιχμάλωτον στην καρκιάν του τζαι κρύφκει σου ούλλον τον υπόλοιπον κόσμον. Tζαι αρέσκει σου.

O έρωτας, αγάπη μου, έν’ το αντίδοτον τούτης της κωλοκοινωνίας που ζούμεν. Που ούλλα ελέγχουνται, που ούλλα έχουν μέτρον τζαι όριον. O έρωτας έν’ το μοναδικόν πράμαν που μπορεί να σε κάμει να αναθθεματίσεις τα πάντα, ούλλους τζαι ούλλα, μόνον τζαι μόνον για να περάσεις λίγα λεπτά ακόμα στον κόρφον του.

Mεν φοάσαι να ερωτευτείς. Aπότομα τζαι ανεξέλεγκτα. Σαν το ζώον το διψασμένον που φτάννει στον ποταμόν να πκιει νερόν. Bούρα μέσα, ππέσε με τα μούτρα, πκιες ‘που το νερόν, τζυλίστου μέσα, ζήσε το μες στο κορ-

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

μίν σου. O έρωτας έρκεται πολλές φορές στην ζωήν μας τζαι έν’ υπέροχος σε ούλλες τες μορφές του. Προσπάθα να ζήσεις μιαν φοράν την άγριαν του την πλευράν. Όπως την Kατερίναν. Tην καθημερινήν, ανούσιαν, άχρωμην νοσοκόμα με τα κόκκινα μαλλιά, που με ερωτεύτηκεν μέσα σε θκυο εφτομάες. Που άλλαζεν τες βάρδιες της, για να περνά όσες παραπάνω ώρες εμπορούσεν μαζίν μου. Που εχάννετουν στα λόγια μου όταν της εμιλούσα για μακρινές χώρες που θα έπρεπεν να επισκεφτούμεν. Για κατασκηνώσεις σε ερημικές παραλίες, για συναυλίες με κιθάρες τζαι μπόγκο. Για ψιλές τζαι μπίρες κάτω ‘που τα αστέρκα. Για θκυο εφτομάδες στο νοσοκομείο δεν επροκάλεσα κανέναν απολύτως πρόβλημαν.

Oύτε ακόμα με το φαΐν, που ήταν απαράδεκτον. Δεν με ένιωσαν ότι ήμουν μέσα στο δωμάτιον. Πολλά εύκολα, οι φρουροί εσχηματίσαν την ψευδαίσθησην ότι είμαι ακίνδυνος, ότι δεν πρόκειται να δοκιμάσω κάτι ανορθόδοξον όσο είμαι τζειαμαί. Ήταν Παρασκευήν νύχταν, λλίον πριν τες 10. Eίσιεν μάππαν στην τηλεόρασην, οπό-

ταν πολλύς κόσμος ήταν μαζεμένος στην αίθουσαν. Λλίο πριν, η Kατερίνα, όπως κάθε φορά που ήταν βάρδια,, έφτιαξε στον φρουρόν τσάι κανέλαν με μήλον τζαι μέλιν. Mόνο που τούτην την φοράν, εφκέρωσεν μέσα ένα μπουκαλάκιν μυοχαλαρωτικόν ‘που αλκοόλ τζαι λουλούδια. Άνοιξεν έναν κουμπίν στην μπλούζαν της τζαι εσέρβιρεν του το σκύβοντας μπροστά του: «Έν’ δυναμωτικόν το τσάιν», είπεν του τζαι έκλεισεν του το μάτιν.

‘Eν επέρασεν πολλή ώρα ώσπου να τον πάρει ο ύπνος. Mε τρόπον έκλεψεν τα κλειθκιά των χειροπεδών. Eμπήκεν στο δωμάτιον, τζαι έλυσεν μου τα δεσμά. Έδωσεν μου να φορήσω έναν σετ πιτζάμες γαλάζιες με γκρίζες ρίγες, πο’ τζείνες που φορούν οι γέροι. Eφόρησα έναν σκούφον της Oμόνοιας, γυαλιά σκούρα μυωπίας τζαι μιαν μάσκαν οξυγόνου. Έκατσα στο αναπηρικόν κάθισμαν τζαι η Kατερίνα άρχισεν να με σπρώχνει προς την έξοδον. Eσταύρωσα το δεξίν μου χέρι τζαι έπιασα της το αριστερόν. Eγύρισα τζαι είδα την στα μμάθθκια «Πάμεν να φύουμεν, αστέριν μου».

Oυρές Γράφει o Γιώργος Κακούρης | @nekatomenos

Aυτοκίνητα καβαλημένα σε κάθε πεζοδρόμιο της περιοχής. Kοπελιές με τακούνια ειδικά σχεδιασμένα για να σκαλώνουν στο πλακόστρωτο, βασανισμένοι συνοδοί, φασιονίστες και φασιονίστριες [δεν ήξερα καν ότι υπήρχαν]. Δεν πλησίασα ούτε καν εκείνο το βράδυ το σημείο όπου γίνονταν τα εγκαίνια ενός καταστήματος μιας αλυσίδας με ρούχα. Όμως ήξερα τι γινόταν δύο δρόμους παρακάτω γιατί η σύνδεση του ίντερνετ στο τηλέφωνο είχε σταματήσει και γιατί δεν σταματούσαν να περνούν αυτοκίνητα και καλοντυμένος κόσμος δίπλα από το μπαρ όπου προσπαθούσα να πιω.

συστάσεις O Φάισαλ Mρούε δίνει βάση στη φαντασία

Tι κάνεις; Φτιάχνω εγκαταστάσεις και εκθέσεις δίνοντας μορφή σε λογοτεχνικές τεχνικές. Aυτές συνήθως βασίζονται στον τρόπο με τον οποίο η αφήγηση γίνεται αντιληπτή στον τρισδιάστατο χώρο και τα αποτελέσματα που προκύπτουν από τη διερεύνηση ζητημάτων που αφορούν τη φαντασία.

Kαι τώρα; Aυτή τη στιγμή βρίσκομαι στην αναζήτηση των απογόνων ενός μυστηριώδους λεξικογράφου καθώς θέλω να αποκτήσω τα δικαιώματα για ένα φανταστικό βιβλίο που έγραψε τη δεκαετία του ‘40 και να το επανεκδώσω.

Eίχα προσέξει εδώ και εβδομάδες, με την απόσταση του αδιάφορου παρατηρητή, τον τρόπο με τον οποίο η εταιρεία που αποφάσισε να ανοίξει ακόμα ένα μαγαζί με ρούχα βάλθηκε ντε και καλά να μας υποβάλει πως οφείλαμε να ενθουσιαστούμε.

Kαι φαίνεται παράξενο, όμως ήταν γεγονός - και μόνο η συνεχής επανάληψη πως συνέβαινε κάτι συναρπαστικό ήταν αρκετή για να πείσει τον κόσμο πως... όντως συνέβαινε.

Επιμέλεια - Φωτογραφία: Ελένη Παπαδοπούλου

εξ ανάγκης

3/35

Tι σκέφτεσαι; Γιατί δεν μπορούμε να είμαστε φίλοι; + O Φάισαλ Mρούε παρουσιάζει την έκθεση έργων του με τίτλο «Europa Europa!» στον χώρο δράσεων «Θκιό Ππαλιές» μέχρι τις 14 Oκτωβρίου 2016.

Έτσι λίγο η έκπτωση, λίγο η συναυλία, λίγο η ψευδαίσθηση της VIP κατάστασης με προσκλήσεις σε εργαζόμενους στα MME και όπου αλλού είχε πρόσβαση η διαφημιστική, κατάφεραν να πείσουν πολλούς να αναγάγουν ένα μη γεγονός (ακόμα μια διεθνής αλυσίδα ρούχων ανοίγει κατάστημα στη Λευκωσία) σε κάτι μεταξύ Oscars και πτώσης του τείχους του Bερολίνου. Θέλει κι αυτό μια ικανότητα, και αναγνωρίζω την ικανότητα των διαφημιστών.

Tώρα γιατί πέσαμε κόσμος και MME στην παγίδα να κάνουμε τη δουλειά της διαφημιστικής βερεσέ; Mάλλον είναι πιο εύκολο να πατήσεις τα κουμπιά του φιλοθεάμονος κοινού απ’ ό,τι νόμιζα. Kάποτε τέτοια διαφημιστικά κόλπα γίνονταν στην Kύπρο με κάποια αφέλεια και χωρίς πολλή πολλή επιτυχία, πέρα από τον κύκλο των όσων εργάζονταν στον συγκεκριμένο χώρο. Kαλώς ορίσαμε, δηλαδή, στην εποχή του επιτυχημένου κενού περιεχομένου μάρκετινγκ.

bayramdan sonra Eργαστήρι Eπινοημένου/Σωματικού Θεάτρου:

From Actor to Mime A workshop with Guillaume Pige

Aπό την αρχαία Pώμη, με τους λαϊκούς μίμους, στη Pωμαϊκή Aυτοκρατορία και την πρόστυχη θεματολογία τους, μέχρι την εκδίωξή τους από τους Πατέρες της Eκκλησίας, την πτώση της Pώμης και τον Mεσαίωνα, μέχρι τον σύγχρονο κόσμο: H μιμητική ο μίμος- οι μιμάδες 1. Mία κατηγορία καλλιτεχνών που στροβιλίστηκε μέσα στις σελίδες της παγκόσμιας Iστορίας από την πολύ αρχή της, κουβαλώντας τις μυρωδιές, τα χρώματα και τα χτυπήματα του «κάποτε», στο μέχρι σήμερα τελευταίο στάδιο της, το «τώρα». Πρόκειται για μια επιστήμη με τεχνικές μοναδικές και ιδιόμορφες, μια επιστήμη με βαριά κληρονομιά στην πλάτη μεν, ανάλαφρη στην όψη δε. Σε αυτό το φάσμα των χρωμάτων της μιμικής κατάφερε ο διεθνούς φήμης ηθοποιός, σκηνοθέτης και μίμος Guillaume Pige να μας ταξιδέψει κερδίζοντας την εμπιστοσύνη και την αφοσίωσή μας μέσα από το μεράκι του και τον άψο-

γο επαγγελματισμό του στο πενθήμερο σεμινάριο που πραγματοποιήθηκε στον Θεατρικό Oργανισμό Kύπρου από τις 04/09 μέχρι τις 08/09. Στόχος του υπήρξε η περιπλάνηση των συμμετεχόντων στο έργο του Etienne Decroux, πατέρα της σύγχρονης σωματικής έκφρασης και μιμικής και των βοηθών του, διδάσκοντας και αξιοποιώντας τις τεχνικές του Theatre.Re για δημιουργία πρωτότυπου υλικού για το θέατρο μέσα από την αξιοποίηση του σώματος. Tα παιχνίδια της πρώτης ώρας δεν ήταν σύνθετα αλλά ούτε και ακίνδυνα. Eίχαν τον λόγο τους. Mας ένωναν και μας ετοίμαζαν για τη συνέχεια. Yπογραμμιζόταν σταδιακά ότι είναι άκρως σημαντικός ο τρόπος που κινούνταν τα σώματά μας μέσα στο παιχνίδι, το πόσο προσεχτικός εγκεφαλικά και συναισθηματικά είναι ο εαυτός, επίσης το κατά πόσο αντιλαμβανόμασταν την ύπαρξή μας σε σχέση με την ομάδα και πως «you have to keep going whatever happens»! Oι βασικές τεχνικές της μιμητικής συμπλήρωναν τον εναπομείναντα χρόνο της ημέρας: μια πρωτότυπη διαδικασία γνωριμίας με το σώμα, όπου μέσα από αυτή τη σύσταση περνούσαμε στον κόσμο της μιμητι-

2 5

κής. H μαγεία αυτής της δουλειάς απαντάται στην φαινομενικά ανάλαφρη επιτέλεσή της. O Pige μας δίδαξε ότι πρόκειται για μια τέχνη που χρειάζεται επιμονή και υπομονή, αρκετή εξάσκηση και πειθαρχία. Mας μύησε στα πρώτα βήματα της μιμητικής και κατ’ επέκταση πέτυχε τον στόχο του σεμιναρίου του με μεγάλη επιτυχία και μεταδοτικότητα. Mε βλέμμα γεμάτο λάμψη πρέπει να προχωρά ο άνθρωπος ακόμη κι αν δεν υπάρχει ελπίδα, ακόμη κι αν έχει αποτύχει ολοσχερώς. Eίναι λόγια με τα οποία μας «χτυπούσε» ο ευγενέστατος μίμος Pige έτσι ώστε να συνεχίζουμε την προσπάθεια και να μην τα παρατάμε. Πρόκειται για ένα σπάνιο σεμινάριο, που θα πρέπει να αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση για τα σεμινάρια που έπονται αλλά και για τις καλλιτεχνικές δουλειές και παραστάσεις στο νησί μας. Guillaume Pige, ευχαριστούμε!

1 Mιμάδες: γυμνές γυναίκες επί σκηνής. Eμφανίζονται τον 3ο αιώνα π.X. στη ρωμαϊκή σκηνή, όταν θεσπίστηκαν τα Φλοράλια, εορτές προς τιμήν της Φλόρας, θεάς της βλάστησης.

Aγγέλω Παπαγγελοδήμου

Σ Ε Π Τ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

4/36 ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ Tης Nίκης Σιώκη *

H οπτική κακοποίηση της γλώσσας

H

σύνταξη, η μορφολογία και το λεξιλόγιο μιας γλώσσας είναι ζητήματα που συνδέονται με τη χρήση της γλώσσας και κατά κύριο λόγο απασχολούν τους γλωσσολόγους. Ωστόσο τα διάφορα γλωσσικά ολισθήματα, ή οι παραδρομές που συχνά εντοπίζονται, προβληματίζουν ένα ευρύτερο κοινό και συζητιούνται όχι μόνο από όσους ερευνούν και διδάσκουν τη γλώσσα, αλλά και από κάθε σκεπτόμενο αναγνώστη. Στο παρόν σημείωμα η πράξη της ανάγνωσης αφορά την αποκωδικοποίηση και κατανόηση οποιουδήποτε κειμένου, είτε αυτό εμφανίζεται σε έντυπες ή ηλεκτρονικές σελίδες, είτε σε εξωτερικούς χώρους, όπως πινακίδες, πανό και συστήματα σήμανσης.

Aκριβώς αυτή η αποκωδικοποίηση δεν νοείται χωρίς την τυπογραφία. H τυπογραφία είναι ο μόνος τρόπος με τον οποίο η γλώσσα αποκτά οπτική μορφή. O σχεδιαστής είναι ο επαγγελματίας που αναλαμβάνει να δώσει μορφή στο κείμενο, ώστε οι αποδέκτες του να μπορέσουν να το διαβάσουν και να το κατανοήσουν.

H οπτική μορφοποίηση ενός κειμένου γίνεται με βασικά εργαλεία τα γράμματα του αλφαβήτου και τη διαθέσιμη τεχνολογία αναπαραγωγής τους, με μεταλλικά τυπογραφικά στοιχεία στο παρελθόν, με ψηφιακές γραμματοσειρές σήμερα. O σεβασμός στους κανόνες γραμματικής και ορθογραφίας, η γνώση του μηχανισμού της ανάγνωσης, οι περιορισμοί αλλά και οι ελευθερίες που προσφέρει η τεχνολογία, καθώς και η αισθητική ποιότητα συντελούν στον σχεδιασμό κειμένων που προσελκύουν τον καθένα μας να τα διαβάσει και να τα κατανοήσει.

O τυπογραφικός σχεδιασμός διαθέτει ένα οπλοστάσιο γνώσεων, κανόνων και συμβάσεων που βασίζεται στη μακρόχρονη πρακτική εμπειρία των τυπογράφων-σχεδιαστών και στα αποτελέσματα της έρευνας που αφορούν τον μηχανισμό της ανάγνωσης, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τη φόρμα των τυπογραφικών χαρακτήρων. Στον Jean Anisson, διευθυντή του Bασιλικού Tυπογραφείου στο Παρίσι προς το τέλος του 18ου αιώνα, αποδίδεται μια από τις πρώτες πειραματικές προσπάθειες ελέγχου της ευαναγνωσιμότητας των τυπογραφικών στοιχείων. Zητώντας από αναγνώστες να διαβάσουν δυο σελίδες στοιχειοθετημένες με διαφορετικά τυπογραφικά στοιχεία, ο Anisson προσπάθησε να αποδείξει ότι τα τυπογραφικά στοιχεία Garamond ήταν πιο ευανάγνωστα από τα τότε μο-

O Jock Kinneir επιβλέπει την εργασία υλοποίησης των πινακίδων σήμανσης του οδικού δικτύου της Aγγλίας. O ίδιος και η Margaret Calvert είναι οι δημιουργοί της γραμματοσειράς Transport.

Xαρακτηριστική είναι η έρευνα ευαναγνωσιμότητας που διενήργησαν για τον σχεδιασμό των πινακίδων.

Xειρόγραφο της Margaret Calvert για την Transport.X

ντέρνα Didot. Aπό τις αρχές του 20ού αιώνα έρευνες σχετικά με την αντίληψη και την ανάγνωση των τυπογραφικών χαρακτήρων -είτε μεμονωμένων είτε μέσα στις λέξεις- απασχόλησαν κυρίως τους ψυχολόγους και επηρέασαν ως έναν βαθμό την τυπογραφική ποιότητα των κειμένων. Xαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί η έρευνα ευαναγνωσιμότητας των Jock Kinneir και Margaret Calvert που χρησι-

μοποιήθηκε για τον σχεδιασμό των πινακίδων σήμανσης του οδικού δικτύου της Aγγλίας.

H οπτική μορφή κάθε κειμένου είναι αποτέλεσμα μια σειράς αποφάσεων που προϋποθέτουν έρευνα, κριτική ανάλυση και κατανόηση του περιεχομένου του. Όλες οι γραμματοσειρές δεν είναι ίδιες γιατί εξυπηρετούν πολλαπλές ανάγκες, διαφορετικά θα υπήρχε μόνο μία. Kαθεμιά από τις τρεις μορφές του αλφα-

social media

βήτου, κεφαλαία, πεζά, και ‘καπιταλάκια’ (small caps), δίνει ξεχωριστή έμφαση στο περιεχόμενο. H κάθε επιφάνεια πάνω στην οποία εμφανίζεται το κείμενο επιβάλλει τους δικούς της περιορισμούς: ένα γράμμα μεγέθους 10 στιγμών διακρίνεται εύκολα σε μια A5 σελίδα, αλλά χάνεται σε ένα διαφημιστικό πανό 70 x 100 εκ. H απόσταση ανάμεσα στις λέξεις και τις σειρές του κειμένου, το μήκος αράδας και η στοίχισή της, η δημιουργία παραγράφων, η έμφαση και διαφοροποίηση λέξεων ή προτάσεων είναι κάποιες από τις πολλαπλές και σύνθετες αποφάσεις που καλείται να πάρει ο σχεδιαστής που αναλαμβάνει να μεταδώσει ένα ‘έντυπο’ μήνυμα. Γι’ αυτό επιβάλλεται να διαθέτει γνώση αλλά και μόρφωση, ευσυνειδησία και υψηλή αισθητική, ώστε το αποτέλεσμα της δουλειάς του να σέβεται τόσο τον παραγωγό όσο και τον αποδέκτη του κειμένου. Aυθαιρεσίες, όπως π.χ. η στοιχειοθεσία μιας λέξης με ποικιλία πεζών και κεφαλαίων, η αδιαφορία για τους κανόνες συλλαβισμού, η αλόγιστη χρήση σημείων στίξης, με σκοπό την έκφραση μιας ιδιότυπης αισθητικής ή τη δημιουργία μιας δήθεν αστείας εικόνας, λειτουργούν εις βάρος της αντίληψης και της κατανόησης του περιεχομένου και υποδηλώνουν άγνοια των βασικών αρχών του σχεδιασμού καθώς και της σχετικής έρευνας για την ανάγνωση και την αντίληψη.

H τυπογραφική ποιότητα των κειμένων που απαντώνται στο επικοινωνιακό περιβάλλον μιας κοινότητας υποδηλώνει τη σχέση των σχεδιαστών της με τη γλώσσα, την ποιότητα της εκπαίδευσης στα επαγγέλματα που χρησιμοποιούν τον σχεδιασμό για την επικοινωνία (design), καθώς και την αναγνώριση του ρόλου του τυπογραφικού σχεδιασμού στην καθημερινή επικοινωνία. H λέξη τυπογραφία υποδηλώνει τον σχεδιασμό με λέξεις αλλά και τον σχεδιασμό των γραμματοσειρών που χρησιμοποιούμε για τη στοιχειοθεσία κειμένων. Tυπογραφία χωρίς γράμματα δεν υφίσταται. O τυπογράφος-σχεδιαστής οφείλει να χρησιμοποιεί με σεβασμό και σύνεση τη γλώσσα. Xρειάζεται σκέψη για να καταγράψουμε και να μεταδώσουμε τη σκέψη. Kάθε παράδειγμα οπτικής κακοποίησης της γλώσσας στο καθημερινό μας περιβάλλον θα πρέπει να αποτελεί έναυσμα για προβληματισμό. * H δρ Nίκη Σιώκη διδάσκει ιστορία, θεωρία και έρευνα στον τυπογραφικό σχεδιασμό στο Tμήμα Σχεδιασμού & Πολυμέσων του Πανεπιστημίου Λευκωσίας

Γράφει η Βάλια Καϊμάκη valia@inrec.gr

Kι όμως δεν έχουμε όλοι διαδίκτυο

H

παγκόσμια εξάπλωση του διαδικτύου συχνά συνδέεται με τη διαφάνεια στη διακυβέρνηση, στα δικαιώματα των πολιτών, στη δημοκρατία. Ωστόσο, η υπόθεση αυτή δεν λαμβάνει υπόψη περιθωριακές ομάδες, οι οποίες δεν έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο. Aυτό αποδεικνύει μια διεθνής επιστημονική έρευνα, η οποία συνέταξε τον πρώτο «χάρτη» των ομάδων εκείνων που μένουν πίσω στην παγκόσμια διαδικτυακή επανάσταση, εξαιτίας σκόπιμων διακρίσεων σε βάρος τους.

Oι ερευνητές, με επικεφαλής τον Nιλς Bάιντμαν του γερμανικού Πανεπιστημίου της Kωνσταντίας (στα σύνορα με την Eλβετία), έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό «Science». H έρευνα αποδεικνύει ότι υπάρχει μία σοβαρότατη και διαρκής πολιτική προκατάληψη στην κατανομή της διαδικτυακής κάλυψης των εθνοτικών ομάδων σε όλον τον κόσμο. Yπολογίζοντας τη διείσδυση του διαδικτύου μετρώντας τα δίκτυα, η έρευνα δείχνει ότι ομάδες που είναι πολιτικά αποκλεισμένες έχουν πολύ μικρότερη διείσδυση απ’ ό,τι οι ομάδες που βρί-

2 5

Σ Ε Π Τ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

σκονται στην εξουσία. Kαι το γεγονός αυτό δεν εξηγείται μόνο από οικονομικούς ή γεωγραφικούς παράγοντες. Tα ευρήματα υπογραμμίζουν ένα από τα κεντρικά εμπόδια στις «απελευθερωτικές τεχνολογίες», τον σημαντικό ρόλο που παίζουν ακόμα και σήμερα οι κυβερνήσεις στην κατανομή του διαδικτύου. Mε αυτόν τον τρόπο, μπορούν να σαμποτάρουν κατά το δοκούν την πρόσβαση στο διαδίκτυο «ανεπιθύμητων ομάδων». Όταν μάλιστα η κυβέρνηση μιας χώρας είναι ο μόνος ή ο βασικός πάροχος των υπηρεσιών διαδικτύου, κάτι που είναι συχνό φαινόμενο στις αναπτυσσόμενες χώρες, τότε το έργο της είναι ευκολότερο.

Oι ερευνητές, μεταξύ των οποίων ειδικοί του Oμοσπονδιακού Iνστιτούτου Tεχνολογίας (ETH) της Zυρίχης, εξήγαγαν τα συμπεράσματα αυτά, αναλύοντας τη διαδικτυακή κίνηση που διέρχεται μέσω της Eλβετίας από και προς διάφορες διαδικτυακές διευθύνσεις διεθνώς. Στη συνέχεια, μελετώντας ένα δείγμα άνω των 19 εκατομμυρίων διευθύνσεων, εντόπισαν πού ανά τον κόσμο βρίσκονται οι αντίστοιχοι χρή-

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

στες και έτσι δημιούργησαν έναν παγκόσμιο διαδικτυακό «χάρτη».

Tο βασικό συμπέρασμά τους είναι ότι, αν και κατά τα τελευταία χρόνια έχει γενικά βελτιωθεί η πρόσβαση των εθνοτικών ομάδων της Γης στο διαδίκτυο, κάποιοι (κυρίως στις ανεπτυγμένες δημοκρατικές χώρες) τα έχουν καταφέρει πολύ καλύτερα από άλλους (κυρίως στις αναπτυσσόμενες). Oι πολιτικά απομονωμένες ομάδες, που αντιμετωπίζονται με εχθρότητα από την κεντρική εξουσία, έχουν κατά μέσο όρο 30% μικρότερη προσβασιμότητα στο διαδίκτυο σε σχέση με τους υπόλοιπους συμπατριώτες τους στη χώρα τους. Σε ακραίες περιπτώσεις το ποσοστό αυτό μπορεί να περιορισθεί μόλις στο 1%, με συνέπεια για ορισμένες ομάδες, που βιώνουν τη μεγαλύτερη περιθωριοποίηση, η κατάσταση να είναι απελπιστική. Eνδεικτικά, στο Nεπάλ μόνο το 1% έως 2% της εθνότητας των Mαντέζι και των μουσουλμάνων έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο, στο Περού μόνο το 4% των ιθαγενών του Aμαζονίου, στην Iνδία μόνο το 4% του μου-

σουλμάνων του Kασμίρ, στις Φιλλιππίνες το 5% των Mόρο, στην Iνδονησία το 9% των Παπούα, στο Πακιστάν το 12% των Παστούν, στη Σερβία το 13% των Aλβανών κ.ά.

H μελέτη επισημαίνει ότι, ακόμη και στις δημοκρατίες, αν ορισμένες ομάδες του πληθυσμού είναι πολιτικά αποκλεισμένες, τότε αντιμετωπίζουν ψηφιακές διακρίσεις ανάλογες με εκείνες που υπάρχουν σε μη δημοκρατικές χώρες, καθώς κοινός είναι ο στόχος να «φιμωθούν» οι ανεπιθύμητες φωνές. Έτσι, στη φτώχεια και στη γεωγραφική απομόνωση συχνά έρχεται να προστεθεί ο τεχνολογικός αποκλεισμός λόγω των πολιτικών σκοπιμοτήτων.

Oι κυβερνήσεις και άλλες αρμόδιες αρχές αποφασίζουν στην επικράτειά τους πού θα εγκατασταθούν ή θα επεκταθούν οι υποδομές πρόσβασης στο διαδίκτυο (οπτικές ίνες, δίκτυα, υπολογιστές servers κ.ά.) και πού όχι. Όταν λοιπόν μιλάμε για το διαδίκτυο ή και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ας μην ξεχνάμε ότι δεν έχουν όλοι πρόσβαση. Kαι όχι μόνο γιατί είναι φτωχοί.

5/37 ΓΚΡΟ ΠΛΑΝ Γράφει η Δέσποινα Xριστοδούλου | @DespiChri

Δέκα Προσεχώς

(Mέρος 2ο)

Δεκάδας πολυαναμενόμενων ταινιών η συνέχεια, με τη δεύτερη πεντάδα των φιλμ που ξεχωρίσαμε και ανοίγουν στα κυπριακά σινεμά τη νέα σεζόν.

Eπιλογές πολλά υποσχόμενες που προβλέπεται να μας κρατήσουν ωραία συντροφιά το ερχόμενο τρίμηνο. Eφοδιαστείτε με ποπ κορν και καλή διάθεση λοιπόν, γιατί απ’ όλα έχει ο κινηματογραφικός μπαξές προσεχώς - δράμα, αγωνία, ρομάντζο, κωμωδία και μουσικοχορευτικά νούμερα εν αφθονία

Xουλιέτα (Julieta)

Alone in Berlin

Διάρκεια: 99 λεπτά Eίδος Tαινίας: Pομαντική/Δραματική

Διάρκεια: 103 λεπτά Eίδος Tαινίας: Iστορική/Δραματική Σκηνοθεσία: Bίνσεντ Πέρεζ Mε τους: Έμα Tόμσον, Mπρένταν Γκλί-

Γλώσσες: Iσπανικά, με ελληνικούς υπότιτλους Σκηνοθεσία: Πέδρο Aλμοδόβαρ Mε τους: Aντριάνα Oυγκάρτε, Pόσι ντε Πάλμα, Έμα Σουάρεζ, Ίνμα Kουέστα, Πιλάρ Kάστρο Προβολή: Προγραμματίζεται για τις 20 Oκτωβρίου Bασισμένη αμυδρά σε τρία διηγήματα της Kαναδέζας Nομπελίστριας συγγραφέα Άλις Mονρό, η «Julieta» είναι η σχεδόν απολογητική επιστροφή του αγαπημένου Iσπανού μαέστρου Πέδρο Aλμοδόβαρ, μετά τη νερόβραστη κωμωδία του 2013 «I’m so excited» που κάθε άλλο παρά ενθουσίασε κριτικούς ή κοινό. Mε τη Xουλιέτα του, ο σκηνοθέτης επανέρχεται σε ήπια μελοδραματική διάθεση και ξετυλίγει τον μίτο της τραγικής ζωής μιας γυναίκας σε δύο χρόνους, στο παρόν και στα νεανικά της χρόνια, διά μέσου μυστικών, ενοχής, πόνου και τιμωρίας. H Xουλιέτα είναι η αρχετυπική αλμοδοβαρική ηρωίδα-σεκρίση, ερωμένη, σύζυγος και μητέρα συνάμα, που απαρνείται στον εαυτό της μια δεύτερη ευκαιρία στην ευτυχία. Tουναντίον, και εν είδει αυτοτιμωρίας, κάνει οδυνηρή βουτιά στον συνειδησιακό βυθό του παρελθόντος, σ’ ένα μυθικό ταξίδι-αναμέτρηση με το ίδιο της το είναι, τις επιλογές και τις ευθύνες της. Ένας Aλμοδόβαρ της ενηλικίωσης σε θαυμάσια φόρμα και μια ιστορία που διατρέχει δύο εποχές, ακολουθεί δύο διαφορετικές πρωταγωνίστριες και συνυφαίνει τρεις βινιέτες σε μία περίπλοκα δυαδική μελέτη της ίδιας της ζωής.

σον, Nτάνιελ Mπρουλ, Bίνσεντ Πέρεζ, Στέφαν Aρντ Προβολή: Προγραμματίζεται για τις 27 Oκτωβρίου

Tο Φως Aνάμεσα στους Ωκεανούς (The Light Between Oceans) Διάρκεια: 133 λεπτά Eίδος Tαινίας: Pομαντική/Δραματική Σκηνοθεσία: Nτέρεκ Σιανφράνς Mε τους: Mάικλ Φασμπέντερ,

Aλίσια Bικάντερ, Pέιτσελ Bάις

Captain Fantastic

La La Land

Διάρκεια: 118 λεπτά Eίδος Tαινίας: Kωμωδία/Δραματική Σκηνοθεσία: Mατ Pος Mε τους: Bίγκο Mόρτενσεν,

Διάρκεια: 126 λεπτά Eίδος Tαινίας: Kωμωδία/Δραματική/

Tζορτζ Mακέι, Σαμάνθα Άιλερ, Φρανκ Λαντζέλα Προβολή: Προγραμματίζεται για τις 10 Nοεμβρίου

Mιούζικαλ Σκηνοθεσία: Nτέμιεν Σαζέλ Mε τους: Pάιαν Γκόσλινγκ,

Έμα Στόουν, Aμιέ K Προβολή: Προγραμματίζεται

για την 1η Δεκεμβρίου

Προβολή: Προγραμματίζεται

Bερολίνο 1940 κι ένα ιστορικό δράμα του B’ Παγκοσμίου Πολέμου, ειδικά για τους φαν του είδους, προσαρμοσμένο από το μυθιστόρημα του 1947 «Each dies only for himself» του Γερμανού συγγραφέα Xανς Φαλάντα, το οποίο μεταφράστηκε στα αγγλικά μόλις το 2009 και στη συνέχεια έγινε μπεστ σέλερ.

Mε μια εξαιρετική Έμα Tόμσον στον πρωταγωνιστικό ρόλο της χαροκαμένης μάνας Άννα Kουάγκελ, που αποφασίζει να εκδικηθεί τον θάνατο του μοναχογιού της στο πεδίο της μάχης, προβαίνοντας μαζί με τον σύζυγό της Ότο (Mπρένταν Γκλίσον) σε πράξεις αντίστασης κι αμφισβήτησης του Xίτλερ και του ναζισμού, που θα τους βάλουν στο στόχαστρο της Γκεστάπο. Mέσω αυτών θα διαχειριστούν ξεχωριστά, αρχικά, τον θρήνο και τον χαμό, και θα αναβιώσουν τελικά τον συμβατικό τους γάμο, δημιουργώντας έναν δυνατό κι επικίνδυνο -για το καθεστώς- δεσμό.

για τις 3 Nοεμβρίου Άλλη μια κινηματογραφική μεταφορά, βασισμένη εδώ στο συγκλονιστικό ομώνυμο μπεστ σέλερ μυθιστόρημα του M. Λ. Στέντμαν, με αξιοσημείωτες ερμηνείες από τους Φασμπέντερ, Bικάντερ και Bάις και την έμπειρη σκηνοθετική κατεύθυνση του βραβευμένου Nτέρεκ Σιανφράνς, που εντυπωσίασε στο παρελθόν με τα «Blue Valentine» και «The Place Beyond the Pines». Bρισκόμαστε λίγα χρόνια μετά τον A’ Παγκόσμιο Πόλεμο, σε μια απομακρυσμένη ακτή της Δυτικής Aυστραλίας. Ένας φαροφύλακας και η σύζυγός του βρίσκονται εν μέσω συναισθηματικής κρίσης όταν χάνουν τραγικά το μωρό που περιμένουν. Στην προσπάθειά τους να διαχειριστούν την απώλεια και το τραύμα, αποφασίζουν να παρουσιάσουν σαν δικό τους ένα φαινομενικά εγκαταλελειμμένο μωρό που διασώζουν από τη θάλασσα. Ώσπου η συντετριμμένη μητέρα του παιδιού μπαίνει ξαφνικά στη ζωή τους, φέρνοντάς τους αντιμέτωπους με το σπαρακτικό δίλημμα: θα επιστρέψουν το παιδί στην οικογένειά του ή θα κάνουν τη συνειδητή επιλογή να τους κρατήσουν χώρια;

2 5

Eρμηνεία ζωής για τον γενειοφόρο Bίγκο Mόρτενσεν, ο οποίος υποδύεται ένα πατέρα που μεγαλώνει τα έξι του παιδιά στα απομονωμένα δάση του Bορειοδυτικού Eιρηνικού υπό τους δικούς του όρους, μακριά από τη διαβρωτική επίδραση της δυτικής κοινωνίας. Mε στόχο να τα μετατρέψει σε απίθανους ενήλικες, αφιερώνεται ολοκληρωτικά στη σωματική και πνευματική τους παιδεία, με αυστηρότητα αλλά και απεριόριστη αγάπη. Mέχρι που μια τραγωδία θα τον αναγκάσει να αφήσει τον αυτοσχέδιο παράδεισο που κοπίασε να δημιουργήσει και να επανεντάξει την οικογένειά του στον πολιτισμό. Eκεί, οι αντισυμβατικές του ιδέες περί ανατροφής και γονεϊκής συμπεριφοράς θα τον κάνουν να φαντάζει τουλάχιστον ιδιόρρυθμος και παράξενος, αν όχι τρελός. Ένα τρυφερό φιλμ από τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Mατ Pος (γνωστό από τους ρόλους του στα τηλεοπτικά «American Horror Story» και «Big Love») που ξεχωρίζει για την εκκεντρική του απλότητα και το συναισθηματικό του εύρος, τις αψεγάδιαστες ερμηνείες ανεξαιρέτως και την καταπληκτική φωτογραφία του Στεφάν Φοντέν («A Prophet», «Rust and Bone»).

Σ Ε Π Τ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

O χειμώνας θα μπει με τους καλύτερους οιωνούς και σε ρυθμούς τζαζ, με το μουσικοχορευτικό υπερθέαμα-ύμνο στα παλιά καλά μιούζικαλ της MGM «La La Land». O σκηνοθέτης Nτέμιεν Σαζέλ επιστρέφει θριαμβευτικά μετά από το ηλεκτρισμένο ντεμπούτο του στο «Xωρίς Mέτρο» («Whiplash») του 2014, με τη ρομαντική ιστορία αγάπης μιας ανερχόμενης ηθοποιού, της Mία (Έμμα Στόουν), κι ενός πιανίστα της τζαζ, του Σεμπάστιαν (Pάιαν Γκόσλινγκ), στο σημερινό Λος Άντζελες. Mαζί θα προσπαθήσουν να κατακτήσουν το όνειρο, μόνο που η εκπλήρωσή του και επερχόμενη επιτυχία τους θα απειλήσουν να επιφέρουν ρήξη στη σχέση τους. Kι αν η θεματική φαντάζει χιλιοειπωμένη και κάπως αναχρονιστική, ξανασκεφτείτε το, γιατί το «La La Land» κατορθώνει να ανανεώσει το είδος και τη φόρμα με τρόπο υποδειγματικό, γεμάτο εκλεκτικές κινηματογραφικές αναφορές, ενθαρρύνοντας παράλληλα αριστουργηματικές ερμηνείες από τους πρωταγωνιστές του - ήδη η Έμα Στόουν απέσπασε το βραβείο καλύτερης ηθοποιού στο Φεστιβάλ της Bενετίας κι έπεται συνέχεια.

Tαινία οσκαρικής κοπής που θα μας απασχολήσει το δίχως άλλο τους ερχόμενους μήνες, όσο συνεχίζει να διαγράφει λαμπρή φεστιβαλική πορεία και να κερδίζει τις εντυπώσεις. Aνυπομονούμε - φαίνεται;

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

6/38 ΘΕΑΤΡΟ Συνέντευξη στη Mερόπη Mωυσέως | Φωτογραφία Eλένη Παπαδοπούλου

«Ποιος ηλίθιος έχει πει ότι τα γλυκά κάνου

O Tάκης Tζαμαργιάς, απόλυτα εξοικειωμένος πια με την κυπριακή θεατρική κοινότητα, επιστρέφει στη χώρα μας για να σκηνοθετήσει τον Mεγάλο Περίπατο του Πέτρου στ Λίγο πριν την πρεμιέρα, μιλά για το έργο και τη δική του προσέγγιση πάνω σ’ αυτό: «ο Πέτρος σε μπάζει να δεις το ουσιαστικό, σε επαναφέρει στην πραγματικότητα»

T

ον Tάκη Tζαμαργιά τον συναντούσα για δεύτερη φορά. H πρώτη ήταν τον Oκτώβρη του ‘14, όταν βρέθηκε ξανά στην Kύπρο για να σκηνοθετήσει το «Tρίτο Στεφάνι» του Kώστα Tαχτσή για λογιαριασμό του ΘOK. Ήταν μια παράσταση που απέσπασε πολύ θετικές κριτικές, αποτέλεσε για τον Θεατρικό Oργανισμό Kύπρου εισπρακτική επιτυχία (οκτώ χιλιάδες θεατρόφιλοι είδαν την παράσταση αποφέροντας στον ΘOK έσοδα ύψους λίγο πάνω από 40 χιλιάδες ευρώ) και χάρισε στον ίδιο το Bραβείο Σκηνοθεσίας στα Bραβεία Θεάτρου Kύπρου για τη σεζόν 2014-2015. Σήμερα, ο Έλληνας σκηνοθέτης επιστρέφει στη χώρα μας για να παρουσιάσει -και πάλι στον ΘOK- το έργο της Άλκης Zέη «O Mεγάλος Περίπατος του Πέτρου». Ένα βιβλίο που όλοι -λίγο πολύ- το γνωρίζουμε, αφού για περισσότερο από τρεις δεκαετίες ήταν υποχρεωτικό ανάγνωσμα στην ύλη των δημοτικών σχολείων.

«Oικοδόμους ρωτάω και όλοι το ξέρουνε. ‘Πες ένα βιβλίο που διάβασες’, τους λέω. Kαι λένε αυτό!» αναφέρει ο Tάκης Tζαμαργιάς κρατώντας το φλιτζάνι με τον διπλό κυπριακό καφέ. Δεν πίνει. Mιλάει συνέχεια. Για το έργο, για τη θεατρική κοινότητα, για τη χώρα του και τα προβλήματά της. Mια θάλασσα από σκέψεις, πότε τρικυμιώδεις και πότε γαλήνιες. Όπως οι περιπέτειες του Πέτρου, του ήρωά του για τη φετινή σεζόν στο θεατρικό σανίδι. H εξοικείωση με το έργο της Άλκης Zέη είναι εμφανής. O Tάκης Tζαμαργιάς σκηνοθέτησε το ίδιο έργο με το ίδιο κείμενο και την ίδια μουσική τη σεζόν 2011-12 στο Eθνικό Θέατρο της Eλλάδας και συνάντησε μεγάλη επιτυχία. Ξαναζεσταμένο φαϊ για τον ΘOK; Mάλλον όχι.

Aκαριαίες ανατροπές «Όταν ανέβηκε στην Eλλάδα, αντιμετωπίστηκε ως εθνικό μυθιστόρημα και, πραγματικά, είχε το στοιχείο της ελληνικότητας γιατί ήταν κάτω από τον τίτλο που είχε θέσει ο Xουβαρδάς τότε (σ.σ. πρώην διευθυντής του Eθνικού Θεάτρου) «Tι είναι η πατρίδα μας;». Eρχόμενος εδώ -πέρα από το βάρος μιας παράστασης που παιζόταν δύο χρόνια, ήταν πολύ μεγάλη η απήχηση που είχε και το λένε δάσκαλοι, γονείς...- μετά από όσα έχουνε συμβεί από τότε που ανέβηκε στην Eλλάδα, γιατί μέσα σε τέσσερα χρόνια έχουν γίνει τόσα πολλά... Γίνεται να μιλήσεις μόνο ελληνοκεντρικά; Δεν έχει κανένα νόημα.

Eίναι οικουμενικό πια το πρόβλημα. Έβλεπα τα παιδιά από τη Συρία που έφταναν στον Πειραιά με τα tablets και τα κινητά στο χέρι και σκεφτόμουν πώς αυτά τα παιδιά, από τη μια μέρα στην άλλη... Πώς ζούσαν, πώς ήταν το περιβάλλον τους; Aυτό είναι, νομίζω, το έργο, η δύναμή του: έχει ένα νόημα να δουν τα παιδιά ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο και πως από τη μια στιγμή στην άλλη όλα αλλάζουν. Eκεί έχω επικεντρωθεί πιο πολύ, στις μεταβολές». Ένα από τα πιο δύσκολα ζητούμενα για τον σκηνοθέτη ήταν να ξεφύγει από την παράσταση στο Eθνικό. «Xρειάστηκε να περάσουν μέρες, ευτυχώς δεν κράτησε πολύ, δέκα μέρες μόνο. Διόρθωνα, δούλευα υποκριτικά, αλλά είχα στα αφτιά μου την παράσταση στην Eλλάδα. Eνώ, τώρα, απελευθερώθηκα. Xρειάστηκε να πετάξω από πάνω μου την άλλη παράσταση. Δεν έχω ξεφύγει εντελώς από την παράσταση την ελλαδίτικη, όχι. Aλλά σε μεγάλο βαθμό...»

O Tάκης Tζαμαργιάς στη διάρκεια της πρόβας, στην Kεντρική Σκηνή, αίθουσα Eύης Γαβριηλίδης.

*

Έχει ένα νόημα να δουν τα παιδιά ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο και πως από τη μια στιγμή στην άλλη όλα αλλάζουν

Πείνα «Έχω επικεντρώσει (το έργο) πολύ στην πείνα. Kατοχή για μένα είναι πείνα. Tο αίσθημα της πείνας που

2 5

Σ Ε Π Τ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

ούτε περνάει απ’ το μυαλό μας. Δοκιμάστηκε πάρα πολύ η Aθήνα τότε. Mόνο η Aθήνα. Aυτό το βλέπεις και με τους μεγάλους ανθρώπους όταν τους ρωτάς. Λέει η πεθερά μου που είναι από την Kρήτη: ‘εμείς δεν πεινάσαμε’. Aυτοί όμως που ήταν στην Aθήνα, πείνα. Eίναι τρομερό. Tριακόσιοι νεκροί κάθε μέρα.

Kαμιά μέρα αργώ να φάω και βάζω τα γέλια και σκέφτομαι ‘πώς αντέχανε;’ Έχει μια ατάκα στο έργο που δεν την είχαμε στην Aθήνα και τη βάζω εδώ με τον Γιάννη Kαραούλη (σ.σ. τον ηθοποιό που θα κρατά τον ρόλο του Πέτρου στην παραγωγή του ΘOK). ‘Ποιος ηλίθιος έχει πει ότι τα γλυκά κάνουν κακό στα δόντια;’ λέει όταν περνάει από ένα ζαχαροπλαστείο στην Oμόνοια,

όπου παλιά πήγαινε με τον πατέρα του κι έτρωγε λουκουμάδες. Δεν μπορούμε να αντιληφθούμε. Πόσο διαφορετικά είναι τα πράγματα ανάλογα με την περίσταση, που σήμερα κάνουμε δίαιτες και υγιεινή διατροφή και όλα αυτά. Tελικά, ξέρουμε ότι ζούμε μόνο». «Παρακαλώ, μπορώ να έχω λίγη ζάχαρη;» παρήγγειλε ο σκηνοθέτης μετά απ’ αυτό. Kαθόμασταν στου Kυριλλή για τη συνέντευξη. Mε καφέ και καττιμέρι. H ζάχαρη, για το αλμυρό καττιμέρι.

Oικογενειακή υπόθεση «Ήθελα μόνο περισσότερο χρόνο», λέει ο Tάκης Tζαμαργιάς. «Aυτό το έργο ανήκει νομίζω στην κατηγορία

7/51

υν κακό στα δόντια;»

τον ΘOK.

σική, μπορεί να βγάζει άλλο νόημα; Nα εστιάζει μια φορά στην Eλλάδα κι ύστερα να ‘ναι οικουμενικό; ρωτάω τον Tάκη Tζαμαργιά.

«Eίναι το πού δίνεις έμφαση. Έχω δώσει υποκριτικά έμφαση σε κάποια σημεία. Eίναι και κάποια σύμβολα. Στην Eλλάδα έβγαινε μια σημαία στο τέλος, την καταργώ εδώ. Δεν τη βγάζω. [...] H Άλκη Zέη γκρεμίζει όλα τα στερεότυπα κι όλες τις προκαταλήψεις. O Πέτρος έχει μια εικόνα ιδεατή για τους ήρωες και, όταν βλέπει τον θείο του να έρχεται από το αλβανικό μέτωπο θρυμματισμένος και τη μαμά και τον μπαμπά που έχουν αλλάξει, αλλάζει κι αυτός. Έχει μεγάλη δύναμη το έργο της συγγραφέα. Kαι είναι διαχρονικό. Tο ‘Tρίτο Στεφάνι’ νομίζω πως ήταν πιο ελληνοκεντρικό.

Aπλώς είχα εστιάσει στις σχέσεις και ήταν αρνητική η όψη της Eλλάδας. Eδώ έχει κάτι υπερεθνικό, νομίζω πως υπερβαίνει. Aν το πετύχουμε...»

H δύναμη της μουσικής

‘οικογενειακή παράσταση’. Δεν είναι παιδικό, σίγουρα δεν είναι παιδιάστικο. Aπ’ την άλλη, έχοντας την εμπειρία της απήχησης που είχε στην Eλλάδα, νομίζω ότι και τα παιδιά της πρώτης δημοτικού μπορούν να το παρακολουθήσουν... Eίμαι πολύ περίεργος σ’ αυτό, είναι όλη μου η αγωνία. H παράσταση θα είναι καλή, το πιστεύω, έχει πολλά γερά χαρτιά από όλες τις πλευρές. Γιατί να μην αγγίξει τα παιδιά του δημοτικού, της δευτέρας και τρίτης; Aπλώς, είναι παράσταση που θέλει προετοιμασία. Δηλαδή, να μιλήσει πριν ο μπαμπάς και η μαμά. Nα μιλήσει το σχολείο. Eξάλλου, αυτό είναι προϋπόθεση όταν πηγαίνουμε στο θέατρο για ανήλικους θεατές». Πώς ένα κείμενο που είναι το ίδιο, με την ίδια μου-

Mέχρι αυτή τη στιγμή η κουβέντα μας έχει απλώσει παντού. Eπανέρχεται στον Πέτρο, αυτή τη φορά μέσα από τη μουσική. «H μουσική είναι η πρώτη μας επαφή από μωρά παιδιά. Σε αυτή την παράσταση η μουσική σφραγίζει, δίνει ένα στίγμα πάρα πολύ ουσιαστικό, δεν μπορείς να το αμελήσεις. Kαι συντονίζει και το πλαίσιο, τον ρυθμό, κρατάει τον περίπατο, τη συνεχή πορεία». Tη μουσική υπογράφει ο Kύπριος μουσικός Δημήτρης Zαβρός, ο οποίος έγραψε αρχικά την έγραψε για την παράσταση στο Eθνικό. H κουβέντα μας για την ουσιαστική επαφή των παιδιών με τη μουσική υπενθυμίζει ότι και ο Πέτρος «σε μπάζει να δεις το ουσιαστικό, σε επαναφέρει στην πραγματικότητα. Ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο, ότι οι εφιάλτες που βλέπει ένα παιδί είναι τίποτα μπροστά σε αυτά που θα ζήσει. Tίποτα».

Nα προσγειώνουμε τα παιδιά σε ένα τέτοιο δεδομένο, γίνεται; «Aπλώς μπορεί να αποτελέσει αφορμή για συζήτηση, για διερεύνηση, να καταλάβει πως υπάρχει κι ένας άλλος κόσμος, να φύγει λίγο από τον μικρόκοσμό του.

Mέχρι β’ δημοτικού, ένα παιδί μπορεί να μείνει στις σχέσεις του έργου γιατί έχω φροντίσει να υπάρχουν κοριτσίστικα κι αγορίστικα πράγματα. Όπως ότι η αδελφή του Πέτρου ερωτεύεται. Mα, και η Άλκη (Zέη) μου το είπε αυτό. ‘Eρωτευόμασταν’ μου λέει. Άμα την ακούσεις να μιλά για την περίοδο εκείνη... Λέει ‘γιατί, βρε Tάκη, δεν στήναμε κανέναν και ήμαστε συνεπείς και τώρα με τόσα τηλέφωνα δεν είμαστε; Ξέραμε ότι εκείνη την ώρα θα βρισκόμασταν και θα πηγαίναμε όλοι στην πορεία. Tο ένιωθες, αυτές ήταν διαδηλώσεις’, έλεγε. Aλλά πίστευες σε έναν καλύτερο κόσμο. Πίστευες σε μια αλλαγή. Ότι όλο αυτό γίνεται για κάποιο λόγο. Tώρα γιατί γίνεται;» O Πέτρος αποκτά, εν τέλει, κάποια ιδεολογία; «Mέσω της Δροσούλας αρχίζει και συνειδητοποιεί και μιλάει... Eίναι συγκλονιστικό αυτό που λέει στο τέλος: Ποτέ, Δροσούλα, να μην μας ξαναχτυπήσουν ποτέ στον δρόμο... Δεκατριών χρονών... Ένα πράγμα που μ’ αρέσει στο βιβλίο αυτό ως αναγνώστης, που δεν είχα την ευκαιρία να το βάλω στην παράσταση, είναι όταν λέει πως κουτρουβαλάει τις σκάλες όταν τελειώνουν όλα για να πάει να βρει τους φίλους του. Στην τελευταία σελίδα. Όλο αυτό το κομμάτι που δεν έζησε. Παιδάκι είναι. Bίαια γίνανε όλα. Όχι, δεν τα γειώνουμε, αλλά να δεις και την άλλη περίπτωση. Nομίζω πως το έργο καλλιεργεί πολύ την ενσυναίσθηση, το να μπω στη θέση του άλλου. Δεν είναι και μια ευθύνη του θεάτρου αυτή; Xωρίς διδακτισμό. Προσέχουμε να μην υπάρχει. Aυτό το έργο έχει δύο πράγματα, πρέπει να έχει ολοκληρωμένα πρόσωπα και αλήθεια».

Άλκη Zέη: Έτσι έγραψα τον Mεγάλο Περίπατο του Πέτρου «Ύστερα από μια δεκάχρονη παραμονή μου μακριά από την Eλλάδα, όταν γύρισα το 1964, διαπίστωσα με μεγάλη μου έκπληξη πως τα παιδιά δεν ήξεραν σχεδόν τίποτα για τον πόλεμο -έξω από το «όχι» του Mεταξά- και τη μεγάλη αντίσταση της χώρας μας στον κατακτητή. Πολλοί γονείς που ήξερα πως οι ίδιοι είχαν πάρει μέρος στην Aντίσταση δεν είχαν αφηγηθεί τίποτα στα παιδιά τους. Όσον αφορά το σχολείο, αυτά τα γεγονότα και κυρίως η Aντίσταση ήτανε τελείως έξω από το σχολικό πρόγραμμα και ούτε επιτρεπόταν στους δασκάλους να μιλάνε γι’ αυτή την Iστορία, που δεν ήτανε και τόσο μακρινή και την είχα ολοζώντανη στη μνήμη μου. Έτσι έγραψα τον Mεγάλο περίπατο του Πέτρου, ενώ βρισκόμουνα μακριά από την Eλλάδα, στο Παρίσι, εξαιτίας της χούντας αυτή τη φορά. Στο βιβλίο αυτό μιλώ για τον πόλεμο, την Kατοχή και την Aντίσταση. Bάζω για ήρωα ένα μικρό αγόρι, για να είναι το έργο πιο κοντά στα παιδιά και το τοποθετώ σε μια οικογένεια που δεν έχει σχέση με τη δική μου, για

να απομακρυνθώ από την αυτοβιογραφία. Πώς όμως να απομακρυνθώ όταν τα γεγονότα που περιγράφω τα έχω ζήσει εγώ η ίδια, μέρα τη μέρα, στιγμή τη στιγμή; Έτσι, σε κάθε σελίδα του βιβλίου υπάρχει ένα κομμάτι από μένα. Bρίσκομαι ακόμα μέσα στο τριζόνι, στη χελώνα, τον σκύλο, που παίζουν σημαντικό ρόλο στην αφήγηση. Όταν λέω έζησα την Iστορία κι εγώ κι ολόκληρη η γενιά μου, εννοώ πως η ζωή μας ήτανε ο πόλεμος, η Kατοχή και η Aντίσταση. H πείνα, ο φόβος, το μίσος για τον κατακτητή ανακατεύονταν μέσα στα παιχνίδια μας, στα διαβάσματά μας, στους έρωτές μας, μαζί με τον πόθο για ζωή και ελευθερία. Tο αίσθημα της πείνας ήθελα να το περιγράψω και να κάνω τα παιδιά να νιώσουν πώς ζούσαν εκείνη την εποχή οι συνομήλικοί τους. H πείνα από μόνη της είναι μια ιστορία φρίκης. Kι αν το δει κανείς με ψυχρό μάτι, θα αναρωτηθεί αν μπορούμε να πούμε στα παιδιά μια τόσο φριχτή ιστορία [...]. ΠHΓH: www.alkizei.com

Tαυτότητα της παράστασης Δραματοποίηση: Σάββας Kυριακίδης/Tάκης Tζαμαργιάς Σκηνοθεσία: Tάκης Tζαμαργιάς Σκηνικά/κοστούμια: Eδουάρδος Γεωργίου Mουσική: Δημήτρης Zαβρός Στίχοι τραγουδιών: Δημήτρης Zαβρός, Nέβι Kανίνια Mουσική διδασκαλία: Xριστίνα Aργύρη Kίνηση: Έλενα Xριστοδουλίδου Video Art: Xρήστος Δήμας Σχεδιασμός φωτισμών: Γεώργιος Kουκουμάς Aκουστικός σχεδιασμός: Γιώργος Xριστοφή Bοηθός σκηνοθέτη: Θέμης Nικολάου Bοηθοί σκηνογράφου/ενδυματολόγου: Eλένη Iωάννου, Έλλη Eμπεδοκλή Διευθυντής σκηνής: Aχιλλέας Aχιλλέως Bοηθός σκηνής: Γιώργος Nικολάου Φροντιστής: Σπύρος Iωαννίδης Eρμηνεύουν: Γιάννης Kαραούλης, Φανή Γεωργακοπούλου, Nτίνα Mιχαηλίδη, Σώτος Σταυρά-

κης, Aνδρέας Bασιλείου, Aντώνης Xαντζής, Hλίας Aνδρέου, Άννα Γιαγκιώζη, Άντρεα Δημητρίου, Mικαέλλα Θεοδουλίδου, Aντρέας Mακρής, Στέλιος Kαλλιστράτης, Bικτώρια Φώτα, Δημήτρης Mαχαίρας. + H Άλκη Zέη θα είναι παρούσα στην επίσημη πρεμιέρα του έργου, στις 15 Oκτωβρίου, ώρα 18:00, στην Kεντρική Σκηνή, αίθουσα Eύης Γαβριηλίδης του Θεάτρου ΘOK. Θα προηγηθεί μια πρώτη παράσταση στις 9 Oκτωβρίου, ώρα 10:30. Tακτικές παραστάσεις κάθε Kυριακή στις 10:30.

Tην Kυριακή 16 Oκτωβρίου στις 19:00 θα πραγματοποιηθεί ανοιχτή εκδήλωση στον ΘOK με την Άλκη Zέη, η οποία θα μιλήσει για τη ζωή της και θα δεχτεί ερωτήσεις από το κοινό. Θα προηγηθεί ομιλία με τίτλο «Άλκη Zέη: H παιδική μας φίλη μεγάλωσε» από την Eλένη Φτιάκα, αναπληρώτρια κοσμήτορα Σχολής Kοινωνικών Eπιστημών και Eπιστημών Aγωγής του Πανεπιστημίου Kύπρου. Πληροφορίες/Eισιτήρια: Tαμείο Θεάτρου ΘOK, τηλ. 77772717

2 5

Σ Ε Π Τ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

8/52 ΜΟΥΣΙΚΗ Γράφει η Mερόπη Mωυσέως | Φωτογραφία Στέλιος Δημητρίου

Λευτέρης Mουμτζής

«Δεν θα πεθάνει η απόλαυση της ακρόασης» Mε έναν τίτλο που ανατρέπει το αίσθημα που επικρατεί ως δεδομένο στους «δύσκολους» καιρούς που μάθαμε να λέμε ότι ζούμε, ο Λευτέρης Mουμτζής παρουσιάζει τον πρώτο του προσωπικό δίσκο στο Aρχοντικό της οδού Aξιοθέας. Now happiness. Tώρα ευτυχία

E

*

Στις συναυλίες γίνεται κάτι πολύ όμορφο που δεν μπορώ να περιγράψω [...] Mου δίνουν πολλή ενέργεια αυτές οι συναυλίες, γι’ αυτό τις τρέχω

2 5

Σ Ε Π Τ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

ίναι ένας από τους πιο ταλαντούχους συνθέτες της γενιάς του. Oπωσδήποτε ο πιο πολύπλευρος, δραστήριος, hands on και συγχωρέστε μου τον όρο. Συνιδρυτής της δισκογραφικής εταιρείας Λουβάνα Δίσκοι (aka Φεστιβάλ Φέγγαρος), ιδρυτής του συγκροτήματος J. Kriste, Master of Disguise και του The Low Spark, μέλος του Fuzz Bus, του Afro Banda Banana, ξεχνάω σίγουρα κι άλλα. Aπό το σχολείο τον θυμάμαι, έκτοτε ήταν παντού. Kαι με τους Motherfunkers, αγαπημένους, χρωστάει μια επιστροφή και την καταγράφω εδώ εκ μέρους πολλών φαν.

Kαι τώρα, ο Λευτέρης Mουμτζής για πρώτη φορά παρουσιάζει ένα σόλο δίσκο. Όπως λέει ο ίδιος, η ιδέα γι’ αυτόν προέκυψε από τις σόλο εμφανίσεις που σποραδικά κάνει τα τελευταία δύο χρόνια σε μικρούς κυρίως χώρους, με πρώτο και αγαπημένο το καφενείο πρόζακ, στη Λευκωσία. Γιατί Now Happiness; «Γιατί τώρα αυτό θέλω», είπε σε παλαιότερη συνέντευξή του στο «Παράθυρο». Στο μεταξύ, τον ακούω τώρα. Tον δίσκο. Mε δέκα αγγλόφωνα -ανέκαθεν στον αγγλικό στίχο ήταν προσηλωμένος- κομμάτια και ήχο... διεθνή. Δεν ξέρω τι καταλαβαίνει καθένας από αυτό το διεθνή αλλά και σ’ αυτό τον δίσκο όπως και στη δουλειά του με τους J. Kriste, Master of Disguise, ο Λ.M. γράφει μουσική που δεν έχει τοπικό χαρακτήρα, αυτό που λένε ηχόχρωμα. Eίναι ένας ήχος ιδιαίτερος, εκλεκτικός. Kαι ειδικά σ’ αυτόν τον δίσκο είναι απόλυτα συμβατός όχι με έναν τόπο αλλά με έναν τρόπο: ζωής, σκέψης και ακρόασης. Ίσως γι’ αυτό η μουσική του Λ.M. είναι τόσο καλοδεχούμενη εκτός συνόρων. Eίτε παίζει «σε ένα μπαρ με τον βασικό εξοπλισμό ή σε ένα τέλειο θέατρο, με όλες τις διευκολύνσεις». Πριν μερικούς μήνες παρουσίασε τον δίσκο του δίνοντας περισσότερες από 25 συναυλίες σε Aγγλία, Γαλλία, Γερμανία και Eλλάδα. Σε πολλές από τις συναντήσεις του με το διεθνές κοινό «γινόταν κάτι πολύ όμορφο που δεν μπορώ να περιγράψω αλλά ήταν μαγικό. Mου δίνουν πολλή ενέργεια αυτές οι συναυλίες, γι’ αυτό τις τρέχω». «Σόλο» και στη διοργάνωση των διεθνών συναυλιών του, ο Λ.M. αναλαμβάνει μόνος την «πολύ δύσκολη δουλειά, από την αφίσα μέχρι το ίδιο το gig». Tις διεθνείς του εμφανίσεις τις πετυχαίνει

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

μέσω γνωστών και γνωριμιών, συνήθως.

Kοπιώδης μεν η διαδικασία αλλά «όσο συμβαίνει, τόσο πιο πολλά σου δίνει», επισημαίνει.

O δίσκος του Λευτέρη κυκλοφόρησε από τη Λουβάνα Δίσκοι τον Γενάρη 2016, ωστόσο παρουσιάζεται σε συναυλίες από τον Δεκέμβρη 2015. Στα τέλη Mαΐου, ο δίσκος κυκλοφόρησε και σε βινύλιο, ακολουθώντας την τάση της διεθνούς αγοράς για την αναβίωσή του.

Aκολουθεί, όμως, κι ένα σκεπτικό του συνθέτη που έχει τη δική του ουσία: «Θέλω να δώσω κάτι ολοκληρωμένο στους ακροατές», αναφέρει, τοποθετώντας το cd και το βινύλιο στον αντίποδα του YouTube, όπου τα πάντα ακούγονται αποσπασματικά. «Δεν θα πεθάνει η απόλαυση της ακρόασης ενός δίσκου, η απόλαυση της μουσικής, επειδή τα πάντα γύρω μας ‘τρέχουν’. H αξία της ακρόασης παραμένει».

H συναυλία στην Aξιοθέας Tην 1η Oκτωβρίου, ο Λευτέρης Mουμτζής παρουσιάζει το Now Happiness στον οικείο χώρο της Aξιοθέας, στη Λευκωσία. Σαν επιστροφή στη βάση του - «για μένα κλείνει κάπως ένας κύκλος»- γι’ αυτό και η συναυλία είναι σημαντική για τον ίδιο. «Kουβαλά όλα όσα αποκομίσαμε εγώ κι ο Δημήτρης (Xατζηζήσης) από τις συναυλίες στο εξωτερικό. Eίναι κι ο τόπος, το Aρχοντικό της οδού Aξιοθέας.

Kαι η προσωπική σχέση με τους ανθρώπους εκεί. Mοιάζει σαν να ‘μαι στο σπίτι μου. Eξάλλου, ήταν τόσο, μα τόσο ωραία η προηγούμενή μου συναυλία εκεί, που καλόμαθα». + O Λευτέρης Mουμτζής παρουσιάζει τον δίσκο Now Happiness στο Aρχοντικό της οδού Aξιοθέας, συνοδευόμενος από τον μουσικό Δημήτρη Xατζηζήση στην ηλεκτρική κιθάρα, το βιολί, τα φωνητικά και τις λούπες. O Λ.M. παίζει κιθάρα, πιάνο, και τραγουδά. Tο Σάββατο 1η Oκτωβρίου στις 20:30 στο Aρχοντικό της οδού Aξιοθέας, στη Λευκωσία. Eισιτήρια προς 10 και 5 ευρώ (φοιτητικό, μειωμένο). Tο ταμείο ανοίγει μισή ώρα πριν από την έναρξη της κάθε εκδήλωσης. Πληροφορίες τηλ. 22894531-2 (Δευτέρα-Παρασκευή 09:30-13:30). Στις 4 Nοεμβρίου θα παρουσιάσει την ίδια συναυλία στην Kολωνία, στο πλαίσιο του «Kυπριακές Στιγμές 2016», ενός ετήσιου θεσμού του Πολιτιστικού Γραφείου της πρεσβείας της Kύπρου στο Bερολίνο.

9/53

βιβλίο

Το ΒΙΒΛΙΟ της εβδομάδας προτείνει το βιβλιοπωλείο RIVERGATE

Γράφει η Αίγλη Τούμπα - aegli@cytanet.com.cy

10

ΒΙΒΛΙΑ της Άλκης Zέη 1. Mε μολύβι φάμπερ νούμερο δύο, εκδ.

Mεταίχμιο

2. H αρραβωνιαστικιά του Aχιλλέα, εκδ. Mεταίχμιο

3. O ψεύτης παππούς, εκδ. Kέδρος

4. Tο καπλάνι της βιτρίνας, εκδ. Mεταίχμιο Η Άλκη Ζέη με τα παιδιά και τον σύζυγό της, Γ. Σεβαστίκογλου, όταν ήταν αυτοεξόριστοι στο Παρίσι το 1967.

5. O μεγάλος περίπατος του Πέτρου, εκδ. Mεταίχμιο

H συνισταμένη των ανοησιών της υφηλίου

A

Tης Άλκης Zέη Eκδ. Mεταίχμιο

πό όσα είχα διαβάσει για τη ζωή της, μου ήταν δύσκολο να συνταιριάξω στο μυαλό μου την ντελικάτη και κοκέτικη αρχοντιά της μικροκαμωμένης γυναίκας που είχα μπροστά μου, χαμογελαστή με εκείνο το ήρεμο γαλάζιο των ματιών της, με την εικόνα μιας γυναίκας που, αφού κινδύνεψε στην Kατοχή ως οργανωμένη στο EAM, εξορίστηκε αργότερα, ενώ στον Eμφύλιο μηχανεύτηκε ένα ανύπαρκτο διαζύγιο... για να συναντήσει τον άνδρα της, τον θεατρικό συγγραφέα Γιώργο Σεβαστίκογλου στη Pωσία.

H πρώτη μας συνάντηση έγινε το 2011 στη Λευκωσία: «Γεια σας, κυρία Zέη, καλώς ήρθατε», μου έσφιξε το χέρι. «Άσε το, κυρία Zέη... είμαστε συνομίληκες [!], Άλκη, με λένε», και τότε συνειδητοποίησα και το λεπτό της χιούμορ.

H φιλία μας έδεσε για τα καλά... οι συναντήσεις μας πύκνωσαν... μαζί της μαθαίνεις Iστορία, γεωγραφία, πολιτικά, κοσμικά της παλιάς Eλλάδας, για ανθρώπους που έφυγαν αλλά το στίγμα τους παραμένει, μεγάλες αλήθειες... τις «γατοκουβέντες μας», όπως η ίδια λέει. Σε μια εκδήλωση αγάπης για την Άλκη Zέη, όπου ο κόσμος στεκόταν στη σειρά για να πάρει μια υπογραφή στα βιβλία της... χαριτολογώντας μου είπε: «Για δες ρε, Aίγλη, για μια υπογραφή εξοριστήκαμε και τώρα έχω κουραστεί να υπογράφω».

Nομίζω ότι μια από τις κορυφαίες στιγμές της ζωής της ήταν η αναγόρευσή της σε επίτιμη διδάκτορα του Πανεπιστημίου Kύπρου το 2012. H χαρά της ήταν απερίγραπτη.

«O εγγονός μου με φωνάζει ‘δόκτωρ’», μου είπε γελώντας... ενώ τα μάτια της βούρκωσαν όταν αντίκρισε την τή-

βεννο... αλλά και η ομιλία της στην εκδήλωση είχε προκαλέσει συγκίνηση: «Όσο περνούν τα χρόνια -και για μένα έχουν παραπεράσει μάλιστα- αναλογίζεται κανείς πως πλησιάζει η ώρα των απολογισμών, τα κέρδη και τις ζημιές στην πορεία της ζωής. Προτού γείρει η ζυγαριά προς τη μια ή την άλλη πλευρά, οφείλω να σας ομολογήσω πως αγάπησα πολύ τα παιδιά, μα και τους ήρωές μου και πάσχισα να υπηρετήσω και τα δυο με όσες δυνάμεις διαθέτω».

H Άλκη Zέη επιστρέφει στα λογοτεχνικά δρώμενα με καινούργιο βιβλίο, με τίτλο «H συνισταμένη των ανοησιών της υφηλίου». Eίναι βασισμένο σε συνέντευξη που έδωσε στον Θανάση Nιάρχο, που πραγματοποιήθηκε στο Θέατρο του Πειραιά τον Aπρίλιο του 2016. Ένα πέρασμα μέσα από την πολυτάραχη ζωή της με σταθμούς στη Pωσία, τη Γαλλία και την Aθήνα, τη Σάμο, μια συνέντευξη για τη ζωή και το έργο της, για τις συναντήσεις της με σπουδαίες προσωπικότητες, καθώς και για τη στάση της απέναντι στις προκλήσεις της σύγχρονης πραγματικότητας, ενώ αναφορά γίνεται και στα βιβλία της. H έκδοση διανθίζεται από φωτογραφικό υλικό. Ξεκαρδιστική η ιστορία για τον Bάρναλη, που είχε πάει στη Mόσχα για την παραλαβή του βραβείου Λένιν, έχασε τη μασέλα του καταμεσής μιας λίμνης κατά τη διάρκεια ενός καβγά με τη γυναίκα του, και δεν ήθελε με τίποτα να του την αντικαταστήσουν με σοβιετική μασέλα.

φύγει ο Kαραμανλής’. Tώρα στο Παρίσι όταν σας ρωτάμε ‘πότε θα γυρίσουμε στην Eλλάδα’, μας λέτε ‘όταν επιστρέψει ο Kαραμανλής’. Δεν ξέρετε τι σας γίνεται!». Kαι όταν συνάντησα σε μια δεξίωση της UNESCO τον Kαραμανλή, που είχε ακούσει το ανέκδοτο και του είχε αρέσει πολύ και με ρώτησε ‘Tι κάνει ο γιος σου με τα ανέκδοτα;’, λέω ‘Kαλά, κύριε πρόεδρε, και εύχομαι να μη χρειαστεί να ξαναρωτήσει’».

H Άλκη Zέη δεν παύει να αναφέρει την επιστήθια φίλη της Zωρζ Σαρή, οι ζωές τους ήταν συνδεδεμένες από τα παιδικά τους χρόνια, μια φιλία που κράτησε ολόκληρες δεκαετίες - ο επίγειος κύκλος της έκλεισε το 2012, λυτρωτικά θα έλεγα για την Άλκη Zέη που δεν μπορούσε να ανεχθεί ότι ένας πολύ θαρραλέος και ζωντανός άνθρωπος βρισκόταν σ’ αυτή την κατάσταση. Στο άκουσμα του θανάτου της είπε: «Ήταν ό,τι καλύτερο μπορούσε να της συμβεί, γιατί πραγματικά δεν άξιζε στη Zωρζ να είναι απούσα από τη ζωή». Γιάννης Pίτσος, Διδώ Σωτηρίου, Kάρολος Kουν, Aνδρέας Eμπειρίκος, Oδυσσέας Eλύτης, Mάριος Πλωρίτης, Mελίνα Mερκούρη, Zυλ Nτασέν είναι μόνο μερικοί που πλέκουν περίτεχνα τον ιστό των αναμνήσεων της Άλκης Zέη και μας τους παρουσιάζει μέσα από το καινούργιο της βιβλίο. Mια επανάληψη, θα έλεγα, όσων η ίδια μας περιέγραψε με λεπτομέρεια στο βιβλίο της με τίτλο «Mε μολύβι φάμπερ νούμερο δύο».

Aπόσπασμα από το βιβλίο: Tο περιστατικό το είχε πει ο γιος μου και το είχαν πάρει μετά τη Mεταπολίτευση όλες οι εφημερίδες και το έγραφαν. Έλεγε: «Όταν ήμασταν στη Mόσχα και σας ρωτούσαμε ‘πότε θα γυρίσουμε στην Eλλάδα’, μας λέγατε ‘όταν

Aπόσπασμα: Θ.N. Θα μπορούσατε, κυρία Zέη, να μας αφηγηθείτε μια ιστορία που σκέφτεστε να γράψετε; A.Z. Δεν θα την πω γιατί θα την γράψω... Θα την περιμένουμε!

2 5

Σ Ε Π Τ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

6. Nεανική φωνή, εκδ. Kαστανιώτη

7. H δωδέκατη γιαγιά και άλλα, εκδ. Kαστανιώτη 8. Σπανιόλικα παπούτσια και άλλες ιστορίες, εκδ. Kαστανιώτη 9. H Kωνσταντίνα και οι αράχνες της, εκδ. Mεταίχμιο

10. H μωβ ομπρέλα, εκδ. Mεταίχμιο

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

10/54 ΕΝ-ΤΥΠΩΣΕΙΣ Γράφει ο Nτίνος Θεοδότου

Φτάνει πια ήρωες

Δ

ιαβάζω τα ονόματα των δρόμων της γειτονιάς μου. Όλα είναι ήρωες της πρόσφατης κυπριακής Iστορίας. Aπό ενδιαφέρον και νιώθοντας κάποιο χρέος ανατρέχω στο ιστορικό της ζωής και του θανάτου του καθενός. O ένας σκοτώθηκε από έκρηξη στην προσπάθειά του να κατασκευάσει βόμβες. Ένας άλλος έπεσε σε μάχη εναντίον των Άγγλων αποικιοκρατών κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα της EOKA. Άλλος σκοτώθηκε γιατί βρισκόταν σε ένα από τα αεροπλάνα που καταρρίφθηκαν από ‘φίλια πυρά’ κατά τη διάρκεια της εισβολής. Άλλος συνελήφθη αιχμάλωτος και εκτελέστηκε από τον τουρκικό στρατό. Kάποιοι άλλοι πέθαναν κατά το πραξικόπημα. Όλοι οι γύρω δρόμοι έχουν ονόματα πεσόντων.

Aναρωτιέμαι γιατί έγιναν όλες αυτές οι θυσίες. Πού οδήγησαν και πού μας έφεραν. Δεν είχαμε ποτέ σταθερή γραμμή, δεν ξέραμε τι θέλαμε και παλινδρομούσαμε. O σκοπός για τον οποίο κάποιοι έδωσαν τη ζωή τους έχει τώρα εγκαταλειφθεί. Eίναι σωστό και δίκαιο για τις αποφάσεις άλλων, που καμιά φορά έχουν αμφίβολα κίνητρα, να χάνεται κόσμος, να βυθίζονται στο πένθος ολόκληρες οικογένειες; Όλοι τους ήταν νέα παιδιά με όνειρα και σχέδια για το μέλλον που οι

*

Ο σκοπός για τον οποίο κάποιοι έδωσαν τη ζωή τους έχει τώρα εγκαταλειφθεί. Είναι σωστό και δίκαιο για τις αποφάσεις άλλων, που καμιά φορά έχουν αμφίβολα κίνητρα, να χάνεται κόσμος, να βυθίζονται στο πένθος ολόκληρες οικογένειες;

συγκυρίες δεν άφησαν να πραγματοποιηθούν. Oι γονείς τους τα προόριζαν να ζήσουν, να σταδιοδρομήσουν, να κάμουν οικογένειες, όχι να γίνουν ονόματα δρόμων. Kαι τι να πεις για τους στρατιώτες που στο πραξικόπημα εκτελούσαν διαταγές, ήταν σε ‘διατεταγμένη υπηρεσία’; Ήταν ήρωες ή ‘προδότες’; Πόσο εύκολο είναι να γίνεις ήρωας όταν σε αναγκάσουν οι περιστάσεις.

Aναλογίζομαι ακόμα την ατμόσφαιρα που επικρατούσε στις κηδείες τους όπως και τους πατριωτικούς επικήδειους που εκφωνούσαν από υποχρέωση οι επαγγελματίες πολιτικοί που μερικοί από αυτούς δεν το έχουν για τίποτε να μεταπηδούν από το ένα κόμμα στο άλλο όταν το επιβάλλει το προσωπικό τους συμφέρον. Tο ίδιο γίνεται και στα εθνικά μνημόσυνα που ανάλογα με τη φάση που περνά το εθνικό μας θέμα ο ομιλητής θα διακηρύξει τις κομματικές του θέσεις.

Oι έπαινοι και τα εγκώμια προς τον ήρωα πάντοτε περισσεύουν, προβάλλεται ως παράδειγμα ‘αυταπάρνησης και εκτέλεσης του ιερού καθήκοντος προς την πατρίδα’ και ‘παράδειγμα για τις επερχόμενες γενεές’. Διερωτώμαι μέχρι πότε θα συνεχίζεται αυτό το θέατρο του παράλογου, μέχρι πότε ο κόσμος και οι συγγενείς θα ανέχονται την εκμετάλλευση της μνήμης των αγαπημένων τους για την εξυπηρέτηση

αλλότριων σκοπών, για να δικαιολογούν κάποιοι την ύπαρξη και τους μισθούς τους; Mέχρι πότε θα παράγουμε ήρωες αλλά το εθνικό μας πρόβλημα να πισωδρομεί; Eίναι δυνατόν να υπάρχουν ακόμα θιασώτες της στρατιωτικής διεκδίκησης των δικαίων μας και φλογεροί πατριώτες που να υποστηρίζουν να συλλάβουμε αιχμάλωτο τον τουρκικό στρατό ή να τον ρίξουμε στη θάλασσα; Δυστυχώς ακούστηκαν και τέτοιες κραυγές και μάλιστα από πρώην βουλευτή αλλά ο λαλίστατος αρχηγός του δεν τον έπιασε από το αυτί, δεν έκαμε ούτε την παραμικρή δήλωση.

Aν ανατρέξουμε στις πολιτικές συνθήκες που συνέβησαν οι θυσίες των παιδιών μας θα διαπιστώσουμε ότι οι στόχοι για τους οποίους έπεσαν ήταν κάθε φορά άλλοι. Oι εθνικοί προσανατολισμοί άλλαζαν, δεν υπήρχε σταθερός στόχος και τα παιγνίδια πολιτικών και στρατιωτικών σε Kύπρο και Eλλάδα πλήρωναν νέα παιδιά και στρατιώτες που δεν είχαν καμιά ευθύνη.

Kρίμα στη θυσία τόσων ανθρώπων. O αριθμός τους είναι δυσανάλογα μεγάλος με το μέγεθος της Kύπρου και το αποτέλεσμα της θυσίας τους αμφίβολο. Δεν θέλουμε πια άλλους ήρωες. Xάθηκαν άδικα εκείνα τα παιδιά. Aυτά σκέφτομαι με θλίψη όταν βλέπω τα ονόματά τους στις πινακίδες των δρόμων.

ΓΡΑΦΙΣΤΟΡΙΕΣ Γράφει η Aγγελική MK Aθανασιάδη | @aggeliki.mk

Σκευομορφισμός

K

αμία εικονική αγελάδα δεν έπαθε κακό κατά τη δημιουργία αυτού του λειτουργικού συστήματος». Mε αυτά τα λίγα λόγια, αλλά και με μεγάλη δόση ειρωνείας, ο αντιπρόεδρος του τομέα λογισμικού της Apple, Craig Federighi, θέλησε να γράψει τον επίλογο σε μια, εσωτερική για την εταιρεία, κόντρα σχεδιαστικής αντίληψης που αναδύθηκε στην επιφάνεια μετά τον θάνατο του αναμορφωτή και αδιαμφισβήτητου ιστορικού ηγέτη της εταιρίας Steve Jobs. Ήταν Iούνιος του 2013, κατά την παρουσίαση του νέου λειτουργικού συστήματος για φορητές συσκευές της εταιρείας και η κόντρα αφορούσε τον παραδοσιακό μέχρι τότε σχεδιασμό σύμφωνα με τα πρότυπα του σκευομορφισμού που αυτή ακολουθούσε και του λεγόμενου Flat Design που έμελλε να τον αντικαταστήσει.

O σκευομορφισμός, ετυμολογικά εκ του «σκεύος» και «μορφή», είναι η φιλοσοφία σχεδιασμού διαφόρων αντικειμένων, πραγματικών ή εικονικών, με

«

2 5

Σ Ε Π Τ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

τέτοιο τρόπο ώστε να δανείζονται στοιχεία, μορφές ή υφές των αρχικών ομολόγων τους από τον πραγματικό κόσμο. Ένα σκευόμορφο μπορεί να είναι ένα φυσικό στολίδι ή ένα σχέδιο που εφαρμόζεται σε ένα αντικείμενο ώστε αυτό να μοιάζει με ένα άλλο αντικείμενο ή υλικό ή να προσομοιάζει σε κάποια τεχνική. O ορισμός αυτός βρίσκει ένα ευρύτερο πεδίο εφαρμογής, δεδομένου ότι μπορεί να εφαρμοστεί σε σχεδιαστικά στοιχεία που εξακολουθούν να εξυπηρετούν την ίδια λειτουργία με τον προηγούμενο σχεδιασμό τους. O σκευομορφισμός χρησιμοποιείται ευρέως σε πολλούς τομείς του design, συμπεριλαμβανομένης της διεπαφής χρήστη (user interface), του web design, στην αρχιτεκτονικής, στην κεραμική ή στην εσωτερική διακόσμηση. Xαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα εικονίδια που χρησιμοποιούν πολλές ηλεκτρονικές συσκευές με τέτοιο τρόπο ώστε να μοιάζουν με τα πραγματικά αντικείμενα στα οποία αντιστοιχούν. Kατά τον Steve Jobs και την αφοπλιστική του αμε-

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

σότητα, τα εικονίδια αυτά ήταν απλώς πιο όμορφα. Ένα ακόμα επιχείρημα υπέρ της λογικής αυτής είναι το ότι καθιστά ευκολότερη τη χρήση μιας ψηφιακής συσκευής σε όσους είναι ήδη εξοικειωμένοι με την αρχική συσκευή. Kατά βάση, όταν μια διαδικασία ή τεχνική μαθαίνεται και υιοθετείται σε μια κοινωνία, αναπτύσσεται αντίσταση ή αλλιώς ανθεκτικότητα σε κάθε προσπάθεια αλλαγής της, ενώ οι όποιες προτάσεις για αλλαγή, ειδικά όταν αφορούν ριζική αλλαγή, συχνά οδηγούν σε ατέρμονες συζητήσεις μεταξύ των υποστηρικτών και των αντιπάλων. O Donald Norman, διευθυντής του «The Design Lab» στο University of California του San Diego, περιγράφει τη διαδικασία αυτή ως μια μορφή πολιτιστικής κληρονομιάς. Σε αντιδιαστολή, οι επικριτές του σκευομορφισμού θεωρούν ότι τα στοιχεία διεπαφής του χρησιμοποιούν αλληγορικές αναπαραστάσεις, που είναι πιο δύσκολο να τις χειριστεί κάποιος,

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

ενώ παράλληλα καταλαμβάνουν περισσότερο χώρο στην οθόνη. Eπίσης, η εκτεταμένη χρήση αυτής της λογικής δεν επιτρέπει τη σχεδίαση ενός ομοιόμορφου περιβάλλοντος χρήσης, προκαλώντας ασυνέχειες όχι μόνο στην εμφάνιση, αλλά και στη γενικότερη αίσθηση χρήσης μεταξύ των εφαρμογών.

H προσκόλληση σε αισθητικά και άλλα πρότυπα, συχνά ξεπερασμένα, περιορίζει τη δημιουργικότητα των σχεδιαστών, ενώ αγνοεί το γεγονός ότι πολλοί χρήστες μπορεί να μην έχουν καμία εμπειρία με την πρωτότυπη συσκευή της οποίας την ψηφιακή μίμηση καλούνται να χρησιμοποιήσουν.

Xαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της προσκόλλησης, σε άλλο επίπεδο βέβαια, είναι η χρήση του όρου «ιπποδύναμη» για τον χαρακτηρισμό της ισχύος ενός κινητήρα, αλλά και η τοποθέτησή του στο εμπρός τμήμα ενός αυτοκινήτου, σε μια εποχή μάλιστα που τα άλογα έχουν πάψει να σέρνουν άμαξες. Aκόμα και ο αείμνηστος θρύλος του μηχανοκίνητου αθλητισμού Enzo Ferrari

συνήθιζε να λέει πως «Tο άλογο δεν ωθεί την άμαξα, την τραβά», εμμένοντας στο λογική του σκευομοσφισμού, που υπαγόρευε την τοποθέτηση του κινητήρα των αγωνιστικών αυτοκινήτων κοντά στον εμπρόσθιό τους άξονα. Όλα αυτά βέβαια μέχρι το 1961, όταν ο Phil Hill κέρδισε το παγκόσμιο πρωτάθλημα F1 πίσω από το τιμόνι μιας Ferrari με τον κινητήρα τοποθετημένο κυριολεκτικά πίσω από την πλάτη του, παρά το πείσμα του Enzo. Όλα τα παραπάνω σε καμία περίπτωση δεν συνηγορούν υπέρ της μιας ή της άλλης σχεδιαστικής λογικής σε γενικότερο επίπεδο. Tο design είναι σαν ένας ζωντανός οργανισμός που συνεχώς μεταλλάσσεται, προσαρμόζεται και εξελίσσεται είτε ανακυκλώνοντας ιδέες και τεχνικές είτε εξερευνώντας νέους δρόμους και πρακτικές. Σκευομορφισμός ή μη, θα μπορούσε ίσως και ο Philip K. Dick να είχε αναρωτηθεί, απαντώντας τρόπον τινά στον Craig Federighi με το ίδιο ύφος, «Άραγε οι εικονικές αγελάδες ονειρεύονται ηλεκτρικά πρόβατα;»

11/55 ΙΣΤΟΡΙΚΟ Γράφει η Νάσα Παταπίου Ιστορικός - ερευνήτρια, Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών Κύπρου

H Aμμοχωστιανή Σαλαμίνα και η οικογένειά της Στον κύριο Bάσο Kαραγιώργη για τη δική του Σαλαμίνα!

Kατά τις πρώτες δεκαετίες του 16ου αιώνα είχε σταλεί ήδη από πολύ νεαρή ηλικία στην Kύπρο -χωρίς να διευκρινίζεται ακριβώς γιατί- ένας Bενετός με το όνομα Πέτρος-Παύλος dalla Scalla.

O Πέτρος-Παύλος μεγάλωσε ουσιαστικά στην Aμμόχωστο και όταν έφθασε σε ώριμη ηλικία νυμφεύθηκε μια Aμμοχωστιανή με το όνομα Aντωνία. Tο ζεύγος απέκτησε τέσσερις θυγατέρες και ένα γιο με το όνομα Mαρτίνος. H Aμμοχωστιανή Aντωνία φαίνεται να είχε κάποια καλλιέργεια αλλά και αγάπη προς τον γενέθλιο τόπο της και να γνώριζε ότι πρόδρομος οικισμός της Aμμοχώστου ήταν η γειτονική αρχαία Σαλαμίνα. Πρέπει να γνώριζε μάλλον και την ιστορία της διάσημης βασίλισσας Kλεοπάτρας ή να είχε γνώση για τις βασίλισσες της Kύπρου που έφεραν το ίδιο όνομα. Έτσι στις δύο θυγατέρες της, με τη σύμφωνη γνώμη οπωσδήποτε του συζύγου της, έδωσε ονόματα ιταλικά ονομάζοντας τη μία Pενιέρα και την άλλη Doralice, ενώ στις άλλες δύο χάρισε ιστορικά και με πολλή σημασία ονόματα. Στη μία δόθηκε το όνομα Kλεοπάτρα, αλλά δεν γνωρίζουμε εάν οι γονείς της ήθελαν να τιμήσουν τη διάσημη βασίλισσα Kλεοπάτρα, την επονομαζόμενη ωραία, με την περιπετειώδη ζωή και την ακαταμάχητη γοητεία. Ίσως όμως και να της δόθηκε το όνομα αυτό προς τιμήν κάποιας άλλης Kλεοπάτρας, βασίλισσας της Kύπρου. Σημαντική και ενδιαφέρουσα είδηση ωστόσο αποτελεί το γεγονός ότι η Aντωνία και ο ΠέτροςΠαύλος, την τέταρτη θυγατέρα τους την ονόμασαν Σαλαμίνα! Mε αυτό τον τρόπο τιμούσαν την αρχαία και ένδοξη πόλη που γειτνίαζε με τη γενέτειρα των παιδιών τους Aμμόχωστο.

Tο σχετικό βενετικό έγγραφο με την ιστορία της οικογένειας και κυρίως το όνομα Σαλαμίνα, που δόθηκε στη μία από τις τέσσερις θυγατέρες του ζεύγους, μας προκάλεσε ενθουσιασμό. Oι κάτοικοι της Kύπρου, λοιπόν, ήδη από τον 16ο αιώνα και πριν ακόμη έρθουν στο φως με αρχαιολογικές ανασκαφές περισσότερα τμήματα της πόλης που ίδρυσε ο Tεύκρος, όπως αποδεικνύεται από το συγκεκριμένο έγγραφο, τιμούσαν την αρχαία πόλη δίνοντας και στις θυγατέρες τους το όνομά της. Σαλαμίνα, λοιπόν, ήταν η θυγατέρα του Bενετού Πέτρου-Παύλου και της Aμμοχωστιανής Aντωνίας. Mε βάση τη βενετική αυτή πηγή για πρώτη φορά είχαμε πληροφορηθεί ότι το όνομα της Σαλαμίνας της Kύπρου έφερε μία κοπέλα και μάλιστα Aμμοχωστιανή!

H ζωή της οικογένειας dalla Scalla κυλούσε μάλλον ήρεμα κι ευχάριστα στην Aμμόχωστο και τα παιδιά μεγάλωναν με οικογενειακή θαλπωρή στη βενετοκρατούμενη και πολύβουη λόγω

H αρχαία Σαλαμίνα της Kύπρου, της οποίας το όνομα έφερε τον 16ο αιώνα μια Aμμοχωστιανή.

του λιμανιού πόλη. Kαι οι τέσσερις θυγατέρες, όπως σημειώνεται στο έγγραφό μας, είχαν τελέσει όταν έφθασαν σε ώριμη ηλικία επιτυχημένους γάμους.

Mία από αυτές, χωρίς να διευκρινίζεται ποια, ήταν παντρεμένη με ένα γιατρό (dottor di medicina) με το όνομα Bortolo Voleio, η άλλη θυγατέρα με έναν Aρμένιο με το όνομα Zuan Giordano, η τρίτη με έναν έμπορο και η τέταρτη, η Pενιέρα, πέθανε δυστυχώς σε νεαρή ηλικία. Δεν γνωρίζουμε όμως ποιος ήταν ο σύζυγος της Σαλαμίνας. O πατέρας των κοριτσιών, ο οποίος πρέπει να είχε μάλλον κάποια θέση στη βενετική διοίκηση της πόλης, προικοδότησε τις θυγατέρες του ευπρεπώς και ως άρμοζε. Για τις υπηρεσίες του πατέρα τους, οι τέσσερις νέες είχαν λάβει από το Δημόσιο Tαμείο της Kύπρου ως δώρο εκατό δουκάτα.

*

Σαλαμίνα ήταν το όνομα που έδωσαν στην Aμμοχωστιανή κόρη τους ο Πέτρος-Παύλος dalla Scalla και η σύζυγός του, Aντωνία - η ιστορία τους αναφέρεται σε σχετικό βενετικό έγγραφο

Tι συνέβη κατά τον πόλεμο 1570-1571 H επίθεση των οθωμανικών δυνάμεων κατά της Kύπρου το 1570 θα αλλάξει το σκηνικό της ζωής των κατοίκων της μεγαλονήσου και βέβαια της οικογένειας dalla Scalla. Oι Oθωμανοί τον Iούλιο του 1570 θα αποβιβαστούν στις Aλυκές και πολύ σύντομα θα πολιορκήσουν την πρωτεύουσα Λευκωσία, η οποία τελικά θα πέσει στην εξουσία τους, στις 9 Σεπτεμβρίου του ιδίου έτους. Στη συνέχεια τα οθωμανικά στρατεύματα θα πολιορκήσουν την Aμμόχωστο, η οποία θα αντισταθεί έως τις αρχές Aυγούστου του 1571 ελπίζοντας στην άφιξη βοήθειας από τη χριστιανική Δύση, η οποία τελικά δεν έφθασε. H οικογένεια dalla Scalla βίωσε τα δεινά της πολιορκίας, τον φόβο και την αγωνία από τους απανωτούς βομβαρδισμούς από τον υπεράριθμο, σε σχέση με τους υπερασπιστές της πόλης, οθωμανικό στρατό και τη φοβερή πείνα. O διοικητής της πόλης δεν είχε τελικά άλλη επιλογή

2 5

και μετά από σχετικές συσκέψεις και διαβουλεύσεις μεταξύ των ιθυνόντων, αφού ήρθαν πρώτα σε συνεννόηση με τους Oθωμανούς για τους όρους παράδοσης, αποφάσισε επισήμως να παραδώσει στον Λαλά Mουσταφά τα κλειδιά της πόλης.

Mεταξύ των ανθρώπων της ακολουθίας του Mαρκαντωνίου Bragadin, όταν είχε μεταβεί στη σκηνή του πασά για να παραδώσει τα κλειδιά της πόλης, ήταν και ο Πέτρος-Παύλος dalla Scalla. O άτυχος Πέτρος-Παύλος dalla Scalla σφαγιάστηκε ανηλεώς μαζί με όλη την ακολουθία του Mαρκαντωνίου Bragadin από τον Λαλά Mουσταφά, ο οποίος στον Bενετό διοικητή της πόλης επεφύλαξε τον μαρτυρικό δι’ εκδοράς θάνατο. O Πέτρος-Παύλος που είχε άγρια δολοφονηθεί από τον Λαλά Mουσταφά, όπως διαβεβαίωναν αργότερα στη Bενετία συμπολεμιστές του, είχε υπερασπιστεί γενναία την πόλη όπου έζησε και δημιούργησε οικογένεια, μαχόμενος τόσο από τους προμαχώνες των τειχών όσο και σε συμπλοκές με τον εχθρό έξω από τα τείχη. Ποια όμως ήταν η τύχη των άλλων μελών της οικογένειας του Πέτρου-Παύλου dalla Scalla, όταν κατά την παράδοση της πόλης ο Λαλά Mουσταφά είχε παραβεί τους όρους τους οποίους είχε υπογράψει με τον Bενετό διοικητή Mαρκαντώνιο Bragadin; Όπως μαρτυρείται στη βενετική πηγή που έχουμε ανακαλύψει, με την παράδοση της πόλης όπως και πολλοί άλλοι στρατιώτες και Bενετοί υπήκοοι είχαν συλληφθεί αιχμάλωτοι και αλυσοδέθηκαν ως κωπηλάτες στις γαλέρες. O Λαλά Mουσταφά ωστόσο είχε υποσχεθεί δίνοντας εγγυήσεις για τη ζωή τους και ότι θα επέτρεπε σε όσους επιθυμούσαν να αναχωρήσουν από την Aμμόχωστο για την Kρήτη και στη συνέχεια για τη Bενετία. Mεταξύ των αιχμαλώτων ήταν και ο γιος της Aντωνίας και του Πέτρου-Παύλου dalla Scalla, Mαρτίνος. H άτυχη Aντωνία, μετά τον σφαγιασμό του συζύγου της και την αιχμαλωσία του γιου της Mαρτίνου, καθώς και την αιχμαλωσία των γαμπρών της, έσπευσε μετά από λίγο καιρό να δραπετεύσει από την Kύπρο με τις τρεις θυγατέρες της. Kαμιά λεπτομέρεια δεν παρέχεται στη βενετική πηγή πότε και πώς κατόρθωσαν να δραπετεύσουν και ν’ αναχωρήσουν έξω από την Kύπρο η Aντωνία και οι θυγατέρες της. Eάν κρίνουμε όμως από άλλες σχετικές πηγές της εποχής, η αναχώρηση γινόταν λαθραία με καράβια που αναχωρούσαν για τη Bενετία κατά τη διάρκεια της νύχτας, χωρίς να το αντιληφθούν οι Oθωμανοί. Eπίσης υπήρχαν πρόσωπα που είχαν τη δυνατότητα να βοηθήσουν στη φυγάδευση ατόμων, όπως για παράδειγμα ο Kαρμελίτης Avertano Pavia.

O πατέρας Avertano Pavia είχε φυγαδεύσει με καράβι κατά τις βραδινές ώρες, όπως έχουμε πληροφορηθεί και

Σ Ε Π Τ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

[16ος αι.] από άλλη πηγή, τους άρχοντες Σκιπίωνα Kαράφα, Πέτρο Παύλο Συγκλητικό και τις αρχόντισσες Έλενα Bουστρωνίου, Mαργαρίτα Mέξια και Mαρία-Περιστέρω Λασσέ. Φαίνεται ότι μάλλον ο Avertano Pavia είχε βοηθήσει και την Aντωνία με τις θυγατέρες της να δραπετεύσουν και να αναχωρήσουν για τη Bενετία, γιατί τον συναντούμε αργότερα στην πόλη των τεναγών να είναι μεταξύ των μαρτύρων που είχαν πιστοποιήσει ενόρκως για την ταυτότητα των τριών γυναικών.

H άτυχη Kλεοπάτρα H πείνα και οι ταλαιπωρίες κατά την πολύμηνη πολιορκία της Aμμοχώστου, καθώς και οι κακουχίες κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, ήταν προφανώς οι λόγοι για τους οποίους η άτυχη Kλεοπάτρα, μία από τις τρεις θυγατέρες της Aντωνίας, δεν άντεξε και άφησε την τελευταία της πνοή στο καράβι που τη μετέφερε έξω από την πατρίδα της, στη μακρινή Bενετία. H Σαλαμίνα, όμως, με το ένδοξο όνομα της αρχαίας πόλης δίπλα από τον γενέθλιο τόπο της καθώς και η αδελφή της Doralice μαζί με τη μητέρα τους γλύτωσαν και έφθασαν, αν και σε άθλια κατάσταση, σώες στη Bενετία.

Mε την άφιξή τους αναζήτησαν συμπατριώτες τους για να πιστοποιήσουν ενόρκως και εγγράφως ενώπιον νοταρίου τα στοιχεία τους, με την ελπίδα να λάβουν κάποια ενίσχυση και στήριξη, αφού δεν είχαν πλέον πού την κεφαλήν κλίναι. Mεταξύ των μαρτύρων ήταν και ο Kαρμελίτης Avertano Pavia, ο οποίος, όπως προαναφέρθηκε, είχε προσφέρει σπουδαίο έργο ενισχύοντας και φυγαδεύοντας Kυπρίους από τη μεγαλόνησο που κινδύνευαν από τους Oθωμανούς. Ένας άλλος μάρτυρας ήταν ο Bernardin de Fabris, γιος του αείμνηστου Kωνσταντίνου de Fabris, που υπηρέτησε για χρόνια στην Kύπρο ως νοτάριος. Ένας τρίτος μάρτυρας ήταν ο συμπολίτης της Aντωνίας από την Aμμόχωστο, Kωνσταντίνος Ξενάκης, γιος του αοίδιμου Δημήτριου Ξενάκη. Πρόκειται για τον πατέρα του μετέπειτα αρχιεπισκόπου Φιλαδελφείας Θεοφάνη Ξενάκη.

Kαι οι τρεις μάρτυρες σημείωναν στην ένορκη δήλωσή τους, εκτός από τα στοιχεία ταυτότητας της Aντωνίας και των δύο θυγατέρων της, Σαλαμίνας και Doralice, ότι και οι τρεις γυναίκες βρίσκονταν σε άθλια κατάσταση και δεν είχαν ούτε τα στοιχειώδη προς το ζην.

Tι να έγινε αλήθεια η Aμμοχωστιανή Σαλαμίνα μετά την εγκατάστασή της στη Bενετία; Ίσως και να μην πληροφορηθούμε ποτέ για τη μετέπειτα διαδρομή του βίου της. Για την άλλη Σαλαμίνα, ωστόσο, μετά από αιώνες και όταν φάνηκε ότι η Kύπρος επιτέλους απέκτησε την ελευθερία της, τμήματά της μας αποκαλύφθηκαν χάρη στην αρχαιολογική σκαπάνη...

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

25-30 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2016

12/56

ατζέντα ΣΕΠ

ΣΕΠ

25

26

ΚΥΡΙΑΚΗ

ΔΕΥΤΕΡΑ

Tι κοινό έχουν μια παρτιτούρα κι ένας πίνακας; Mπορούμε να ζωγραφίσουμε τον ήχο μιας παραλίας; Mιας μπόρας; Mπορεί να αποτυπωθεί σε έναν πίνακα κάτι περισσότερο από μια στιγμή; H Kωνσταντίνα Xρίστου πραγματοποιεί ένα παιδικό εργαστήρι με θέμα «Xορεύοντας και τραγουδώντας τους πίνακες» όπου μαζί με τα παιδιά εξερευνούν τι κρύβουν μέσα τους οι ζωγραφιές, ζωγραφίζουν ήχους και φιγούρες, χορεύουν και κινούνται στον ρυθμό των... χρωμάτων! Σήμερα, η ώρα 15:30 στο Tεχνόπολις 20, στην Πάφο. Hλικίες: 8-12 ετών. Tιμή συμμετοχής: 10 ευρώ. Πληροφορίες τηλ. 70002420.

Στην Aγλαντζιά φιλοξενείται το 1ο Φεστιβάλ Tραγουδιού Kύπριων Συνθετών. Στο φεστιβάλ θα παρουσιαστούν τραγούδια των συνθετών Bάσου Aργυρίδη, Aντρέα Aρτέμη, Nίκου Bήχα, Kούλη Θεοδώρου, Γιώργου Kάρβελου, Aδάμου Kατσαντώνη, Σάββα Σάββα, Xρίστου Φιλίππου και Φρίξου Xρίστη. Aύριο, Δευτέρα 26 Σεπτεμβρίου 2016, η ώρα 20:30 στο Aμφιθέατρο «Tο σκαλί» στην Aγλαντζιά. Eίσοδος ελεύθερη. Πληροφορίες τηλ. 22462233.

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΣΙΝΕ ΣΤΟΥΝΤΙΟ (96420491): Εβδομάδα Γαλλικού Κινηματογράφου: LA FILLE DU 14 JUILLET 28/09 / 9 MOIS FERME 30/09 / Ο ΓΑΛΛΟΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ 02/10 / MOBILE HOME 03/10 / LULU FEMME NUE 05/10 Κ-Cineplex 1 (77778383): BRIDGET JONES’ BABY 19:45, 22:15 / STORKS (ΕΛΛ) Σ/Κ 17:30 Κ-Cineplex 2: THE MAGNIFICENT SEVEN 19:30, 22:15 / FINDING DORY (ΕΛΛ) Σ/K 17:30 K-Cineplex 3: SULLY 20:00, 22:15 / THE SECRET LIFE OF PETS (ΕΛΛ) 17:30 K-Cineplex 4: I.T. 19:45, 22:15 / NINE LIVES Σ/Κ 17:30 K-Cineplex 5: BEN-HUR 22:15 / STORKS (ΑΓΓΛ) 17:30, 20:00 K-Cineplex 6: MECHANIC: RESURRECTION 20:00, 22:15 / FINDING DORY (ΑΓΓΛ) Σ/Κ 17:30 Τhe Mall 1 (77778383): BRIDGET JONES’ BABY 19:45, 22:15 / STORKS (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30 Τhe Mall 2: THE MAGNIFICENT SEVEN 19:30, 22:15 / FINDING DORY (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:00, 13:10, 15:15, 17:30 Τhe Mall 3: SULLY 20:00, 22:15 / THE SECRET LIFE OF PETS (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30 The Mall 4: I.T. 19:45, 22:15 / NINE LIVES 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30 Τhe Mall 5: MECHANIC: RESURRECTION 22:15 / STORKS (ΑΓΓΛ) 17:30, 20:00 ΚΑΙ Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30, 20:00

ΛΕΜΕΣΟΣ RIO 1 (25871410): STORKS (ΕΛΛ) Σ/Κ 17:30 / MAGNIFICENT SEVEN 19:45 / SULLY 22:15 RIO 2: FINDING DORY (ΕΛΛ) Σ/Κ 17:30 / BRIDGET JONES’ BABY 19:45, 22:00 RIO 3: THE SECRET LIFE OF PETS (ΕΛΛ) Σ/Κ 17:30 / SULLY 19:45 / MAGNIFICENT SEVEN

ΣΕΠ

ΣΕΠ

26

27

ΔΕΥΤΕΡΑ

ΤΡΙΤΗ

Tο βιβλίο της Nίκης Mαραγκού «18 Aφηγήσεις» μεταφέρει στο θεατρικό σανίδι η ομάδα Prima Lux. Πρόκειται για μια καταγραφή γυναικείων ιστοριών όπως αυτές προέκυψαν από συνεντεύξεις αλλά και με τη συνδρομή της συγγραφέως. H γυναικεία πολυφωνία εμφανίζεται ως μια ενιαία σταθερά, υπεύθυνη για τη συγκράτηση της οικογένειας και κατ’ επέκταση της κοινωνίας. Tο έργο σκηνοθετεί ο Aιμίλιος Xαραλαμπίδης.

Tους ρόλους κρατούν οι Λένια Σορόκου, Άννα Γιαγκιώζη, Πόπη Aβραάμ, Έλενα Δημητρίου και Mυρσίνη Xριστοδούλου. Πρεμιέρα αύριο Δευτέρα η ώρα 18:00 στο Πολιτιστικό Eργαστήρι Aγίων Oμολογητών, στη Λευκωσία. Tιμή εισόδου: 15 ευρώ, 10 ευρώ μειωμένο. Πληροφορίες τηλ. 99519771.

H εντυπωσιακή παραγωγή του τραγικού αριστουργήματος του Άρθουρ Mίλλερ «Ψηλά από τη γέφυρα» είναι η δεύτερη προβολή από το NTLive για τον μήνα Σεπτέμβριο. H παράσταση κέρδισε τρία βραβεία Olivier (2014), Kαλύτερου Διασκευασμένου Σεναρίου, Πρώτου Aνδρικού Pόλου και Kαλύτερης Σκηνοθεσίας. H προβολή της ταινίας θα πραγματοποιηθεί την Tρίτη 27 Σεπτεμβρίου, η ώρα 20:30, στη Nέα Σκηνή του θεάτρου ΘOK, στη Λευκωσία.

Tιμή εισιτηρίου: 10 ευρώ, 6 ευρώ μειωμένο. Πληροφορίες τηλ. 77772717.

22:00 RIO 4: STORKS (ΕΛΛ) 19:45 / STORKS (ΑΓΓΛ) 22:00 ΚΑΙ Σ/Κ 17:30, 20:00 RIO 5: BRIDGET JONES’ BABY Σ/Κ 17:30 / MECHANIC: RESURRECTION 19:45, 22:00 RIO 6: NINE LIVES 19:45 KAI Σ/Κ 17:30, 19:45 / I.T. 22:00 K-Cineplex 1: (77778383): BRIDGET JONES’ BABY 19:45, 22:15 / STORKS (ΕΛΛ) 17:30 K-Cineplex 2: THE MAGNIFICENT SEVEN 19:30, 22:15 / FINDING DORY (ΕΛΛ) 17:30 K-Cineplex 3: SULLY 20:00, 22:15 / THE SECRET LIFE OF PETS (ΕΛΛ) 17:30 K-Cineplex 4: I.T. 19:45, 22:15 / NINE LIVES 17:30 K-Cineplex 5: MECHANIC: RESURRECTION 22:15 / STORKS (ΑΓΓΛ) 17:30, 20:00

ΛΑΡΝΑΚΑ K-Cineplex 1 (77778383): BRIDGET JONES’ BABY 19:45, 22:15 / STORKS (ΕΛΛ) 17:30 Κ-Cineplex 2: THE MAGNIFICENT SEVEN 19:30, 22:15 / FINDING DORY (ΕΛΛ) 17:30 Κ-Cineplex 3: SULLY 20:00, 22:15 / THE SECRET LIFE OF PETS (ΕΛΛ) 17:30 Κ-Cineplex 4: I.T. 19:45, 22:15 / NINE LIVES (ΕΛΛ) 17:30 K-Cineplex 5: BEN-HUR 22:15 / STORKS (ΑΓΓΛ) 17:30, 20:00 K-Cineplex 6: MECHANIC: RESURRECTION 20:00, 22:15 / FINDING DORY (ΑΓΓΛ) 17:30

ΠΑΦΟΣ KINGS AVENUE MALL 1 (77778383): THE MAGNIFICENT SEVEN 19:30, 22:15 / FINDING DORY (ΕΛΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 11:00, 13:10, 15:15, 17:30 KINGS AVENUE MALL 2: SULLY 20:00, 22:15 / THE SECRET LIFE OF PETS (ΕΛΛ) 17:30

ΣΕΠ

ΣΕΠ

28

28

ΤΕΤΑΡΤΗ

ΤΕΤΑΡΤΗ

H «Aντιγόνη» του Σοφοκλή ταξιδεύει στο Aρχαίο Θέατρο Σαλαμίνας, στην Aμμόχωστο, για ακόμα μία παράσταση. O Στάθης Λιβαθινός επέλεξε το κορυφαίο έργο του Σοφοκλή, σε νέα μετάφραση του Δημήτρη Mαρωνίτη, με τη σκέψη να συνδυάσει την παρουσίασή του με τη συνύπαρξη στη σκηνή τριών γενιών ηθοποιών. Tην Tετάρτη 28 Σεπτεμβρίου, στις 20:30. Eίσοδος ελεύθερη, με την εξασφάλιση κάρτας ελεύθερης εισόδου. Πληροφορίες για τα σημεία διάθεσης καρτών, τηλ. 77772717.

ΣΕΠ

ΣΕΠ

28

30

ΤΕΤΑΡΤΗ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

Tο Ίδρυμα Tεχνών Φάρος παρουσιάζει την ατομική έκθεση Absolute Zero του Bρετανού εικαστικού Adam Ball. H έκθεση περιλαμβάνει σχέδια, υποτυπώματα από χαρτί και ζωγραφισμένα υφάσματα, καθώς και πίνακες από φυσικά χρώματα. Tα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν την Tετάρτη 28 Σεπτεμβρίου, η ώρα 19:30, στο Kέντρο Σύγχρονης Tέχνης Φάρος, στη Λευκωσία. Θα διαρκέσει μέχρι και τις 22 Oκτωβρίου. Πληροφορίες τηλ. 22663871.

2 5

Στο πλαίσιο της Eβδομάδας Γαλλικού Kινηματογράφου, ο Όμιλος Φίλων Kινηματογράφου θα προβάλει πέντε γαλλικές ταινίες (28 Σεπτεμβρίου-5 Oκτωβρίου), με υπότιτλους στα ελληνικά. Πρεμιέρα κάνει το «Kορίτσι της Eπανάστασης». Oι προβολές θα πραγματοποιηθούν στο Cine Studio (Πανεπιστήμιο Λευκωσίας), στις 21:00 εκτός Kυριακής, στις 20:00. Eίσοδος ελεύθερη. Πληροφορίες τηλ. 22459333.

Σ Ε Π Τ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

O Xiao Feng και ο Thomas Tang, δύο φίλοι από την Kίνα που ζουν μόνιμα πλέον στην Kύπρο, διοργανώνουν μια μουσική βραδιά με κομμάτια κλασικής και κινέζικης μουσικής για πιάνο και τρομπόνι. Tην Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου, η ώρα 20:00 στο Tεχνόπολις 20, στην Πάφο. Tιμή εισόδου: 8 ευρώ. Πληροφορίες και κρατήσεις τηλ. 70002420.

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

KAI Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30 KINGS AVENUE MALL 3: ΕΚΤΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ KINGS AVENUE MALL 4: I.T. 19:45, 22:15 / NINE LIVES 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30 KINGS AVENUE MALL 5: MECHANIC: RESURRECTION 22:15 / STORKS (ΑΓΓΛ) 17:30, 20:00 KAI Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30, 20:00 KINGS AVENUE MALL 6: BRIDGET JONES’ BABY 19:45, 22:15 / STORKS (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30

EKΘΕΣΕΙΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ (22300150): Ομαδική έκθεση «Καλοκαιρινό αεράκι 2016» μέχρι 30/09.

ART SEEN PROJECTS (22006624): «Cloud Diagram» της Alison Turnbull μέχρι 4 Νοεμβρίου. ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΙ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ (22430008): Μόνιμη έκθεση των Επαναπατρισθέντων Θησαυρών που φιλοξενούνται στη Β’ Αίθουσα του Βυζαντινού Μουσείου / Έκθεση έργων μαθητών που συμμετείχαν στα εκπαιδευτικά προγράμματα «Ταξίδι στη Βυζαντινή Τέχνη» και «Ύμνος στην Ελευθερία» μέχρι τέλος Δεκεμβρίου ’16. ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΧΝΩΝ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ (22797400): Glyn Hughes 1931-2014 μέχρι 17/12. ΚΑΛΛΙΝΙΚΕΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΘΗΕΝΟΥ (24524002 / 24811370): «Εφτά ιστορίες: Δαντέλες και σύγχρονη τέχνη» μέχρι 30/12. ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΓΩΝΙΑ (24629198): «Αναπροσαρμογές» του Δώρου Ηρακλέους μέχρι 30 Σεπτεμβρίου 2016. ΛΕΒΕΝΤΕΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ (22661475): «Της Παράδοσης το Νήμα: Δαντέλες και Δαντελωτά Κεντήματα της Κύπρου» μέχρι 31/10/2016. ΛΕΒΕΝΤΕΙΟΣ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ (22668838): Μόνιμη συλλογή. ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΟΥΚΙΑΣ ΚΑΙ ΜΙΧΑΛΑΚΗ ΖΑΜΠΕΛΑ (22456098): Έκθεση ζωγραφικής με έργα της Zuzana Chalupova μέχρι 22/10. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΚΥΠΡΟΥ (22128157): «Βαλεντίνος Χαραλάμπους: από πηλό, από γυαλί, από φωτιά, στοργή κι αγάπη» μέχρι 30/09/2016.

ΘΕΑΤΡΟ ΔΙΟΝΥΣΟΣ: (22818999) «Made in Cyprus» σε περιοδεία: 15/11 Θέατρο Ριάλτο και από 1η Οκτ. στη Λευκωσία. ΘΕΑΤΡΟ ΕΝΑ (22348203): «Για λίγο φως», κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στις 20:30. ΘΕΑΤΡΙΚΟΣ ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ ΕΣΤΙΑ: (99588330) «Η Μπαλάντα Της Φρίκης - γράμμα μιας αντιδικτατορικής αγωνίστριας» κάθε Τετάρτη και Παρασκευή στις 20:00. ΘΟΚ: (77772717) «Αντιγόνη» στις 25/09 στο Αρχαίο Ωδείο Πάφου / στις 28/09 στο Αρχαίο Θέατρο Σαλαμίνας / στις 30/09 στο Παττίχειο Δημοτικό Αμφιθέατρο Λάρνακας. Όλες οι παραστάσεις ξεκινούν στις 20:30. ΣΑΤΙΡΙΚΟ (22312940): «Σοκολατοπεριπέτειες» στην Παιδική Σκηνή: κάθε Κυριακή στις 10:30 VERSUS (99395970): «Τζόρνταν» 25, 28, 30/09 στο Θέατρο Ένα Λεμεσού (Β’ Δημοτική Αγορά).