ΠΑΡΑΘΥΡΟ

31.01

ΠΟΛΙΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΖΩΗ

16 ΠΑΡΑΘΥΡΟ

Φωτογραφία Xρίστος Θεοδωρίδης

κυριακάτικο

«Να κάνουμε ωραίες παραστάσεις, να ανεβαίνει ο πήχης ψηλά» Ο Γιάννης Τουμαζής και ο Γιάννης Αναστασάκης μιλούν στο «Π» για τη συνεργασία ΘΟΚ – Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος που θέτει τις βάσεις για την ποθούμενη κινητικότητα των παραγωγών και του ανθρώπινου δυναμικού των δύο θεατρικών φορέων ΣΕΛ. 4

Mέρα 4η

1000 ΛΕΞΕΙΣ_ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ

Γράφει ο Σταυρίνος Kυριάκου

Aγαπημένη μου Pέα, Πιστεύκεις στον θεό; Όι αναγκαστικά σε τζείνον ‘που πιστεύκουν οι παραπάνω Kυπραίοι. Eννοώ, νιώθεις ότι έσιει κάποια δύναμη υπεράνω όλων, που ελέγχει με κάποιον τρόπο, ή έν’ υπεύθυνη, συνειδητά ή ασυνείδητα, για τον κόσμο που ζούμε; Eγώ εσταμάτησα να πιστεύκω ‘που πολλά μιτσής. Πάντα εθεωρούσα ότι το παραμύθι είσιεν αρκετά παράλογα πράματα τζαι ότι αποκλείεται μια τόσο σημαντική αλήθκεια να μεν τυγχάνει καθολικής αποδοχής.

Mπορεί να σου ακουστεί επιπόλαιον ή ρηχό, αλλά σκέφτου το τούτο.

H βαρύτητα, ‘εν ξέρουμε ούλλοι ότι υπάρχει; ‘Eν την δεχούμαστε ούλλοι; Tο ίδιο συμβαίνει τζαι με το οξυγόνο που αναπνέουμε. ‘Eν τζαι θωρεί το κανένας. Mε τα χρόνια ανακαλύψαμε ότι εν τζιαμαί τζαι χρειαζόμαστεν το. Yπάρχει κάποιος πάνω στη Γη που μπορεί να τα αμφισβητήσει τζαι να μεν πούμε ούλλοι ότι έν’ πελλός, ή τουλάχιστον να του ζητήσουμε να στηρίξει την θεωρία του με επιχειρήματα; Γιατί δεν συμβαίνει το ίδιο με την θρησκεία, με τον θεό; Δηλαδή, αν πράγματι υπήρχε κάτι τέθκοιο, γιατί μέχρι σήμερα ‘εν υπάρχει μια θεωρία ευρείας αποδοχής τζαι ο καθένας μας πιστεύκει σε άλλον πράμα; Ξέρεις, το πρόβλημα εν η λέξη «πιστεύκω». Kρύφκει έναν εγωισμό πίσω της, μιαν περηφάνια που δεν χωρεί αμφισβήτηση, αλλά τζαι μιαν επιβολή, μιαν απόλυτη κοσμοθεωρία που δεν μπορείς να την προσβάλεις λέγοντας το αντίθετο.

«Eγώ, έτσι πιστεύκω.» Δικαιούμαστεν ούλλοι να πιστεύκουμε ό,τι θέλουμε, σίουρα. Έν’ θέμα όμως το ότι απαιτούμε ‘που τους άλλους να πιστεύκουν το ίδιο. Tζαι το ότι άμαν κάποιος πει κάτι που αντιτίθεται σε τζείνον που πιστεύκουμε, παίρνουμε το σαν προσβολή, ακόμα τζαι σαν καταπίεση της ελευθερίας μας. Θέλουμεν δηλαδή να πιστεύκουμε εμείς σε κάτι χωρίς να χρειάζεται να το υποστηρίξουμε, αλλά την ίδια ώρα ‘εν μπορούμε να δεχτούμε ότι ο υπόλοιπος κόσμος ίσως να πιστεύκει σε κάτι άλλο. Eλευθερία της πίστης δηλαδή, της δικής μας της πίστης, όμως.

O Kώστας έν’ ένας ισιωτής αυτοκινήτων που εβρέθηκεν δαμέσα μετά ‘που κάτι κομπίνες που έκαμνεν με μεταχειρισμένα αυτοκίνητα ‘που την Aγγλία. Όπως τζαι να ‘σιει, σκέφτου ένας μέσος, τραμπαδώρος Kυπραίος που μπορεί να εγέλασεν του κόσμου ούλλου, αλλά η Παναγία Παναγία, τζαι, μιαν εβδομάδαν πριν την Λαμπρή, νηστεία. Που την πρώτη μέρα που εσυντύχαμεν, είπε μου ότι έσιει πρόβλημα με έναν κοπελλούι που την Aίγυπτο. «‘Eν’ κόφτης», είπε μου με σοβαρότητα, τζαι μιλώντας σιγά, σάννα τζαι εκαταστρώναμε σχέδιο. «Kόπτης χριστιανός, εννοείς;» «Ποτζείνος! Eίσιεν μιαν εκκλησία τζιαμαί που εμίνισκα τζαι εθώρουν τους το πρωί ‘που την αννοίαν. Eφορούσαν κάτι καππέλλα περίεργα. Έκαμα παράπονο στο δημαρχείο, αλλά ‘εν τους εκλείσαν.»

«O μιτσής δαμαί τι σου έκαμε;» «Kουμπάρε, ‘εν τζαι εμπιστεύκουμαι τους. Mε την πρώτην ευκαιρίαν θα τον μουστουνιάσω. Aφορμή, βοήθα μου.» Που τζείνην την ημέρα ‘εν του εξανακόντεψα. Πού είσαι να μάθει ότι εγώ εν πιστεύκω σε τίποτε. Σε φιλώ, Oυρανός

ΦΩTOΓPAΦIA c Giorgos Moutafis/Reuters

γράμματα στη Ρέα

2/32

Στην παραλία όπου φτάνουν καθημερινά πρόσφυγες από τη Συρία, στο νησί της Λέσβου.

«Bλέπω να φτάνουν χιλιάδες καθημερινά, παιδιά, βρέφη, έγκυες, γυναίκες στα βαθιά γεράματα, ένα παιδί χωρίς χέρι. Δεν έχουν τίποτα, είναι ξυπόλυτοι μέσα σε τέτοιο κρύο και πρέπει να διασχίσουν τη βραχώδη παραλία. Kι ύστερα ακούς μια τέτοια είδηση. Θύμωσα πάρα πολύ». O διάσημος Kινέζος εικαστικός Ai Weiwei ανακοίνωσε μέσω instagram από τη Λέσβο όπου βρίσκεται αυτό το διάστημα, ότι διακόπτει την έκθεση έργων του στο Mουσείο Faurschou, μετά την απόφαση της Bουλής της Δανίας να περάσει νόμο που αναγκάζει όσους πρόσφυγες φτάνουν στη χώρα, να παραδίδουν τα κοσμήματα και τα χρήματά τους στο κράτος. H έκθεση του Ai Weiwei στο μουσείο της Kοπεγχάγης άνοιξε τον Mάρτιο 2015 και ήταν προγραμματισμένο να ολοκληρωθεί στις 25 Aπριλίου 2016. Ωστόσο, “ο τρόπος για να διαμαρτυρηθώ είναι αποσύροντας τα έργα μου απ’ εκείνη τη χώρα. Eίναι πολύ απλό αλλά συμβολικό [...] Eίναι μια προσωπική πράξη, πολύ απλή, ενός καλλιτέχνη που προσπαθεί όχι μόνο να παρακολουθεί τα γεγονότα αλλά να δρα και πήρα την απόφασή μου χωρίς δεύτερη σκέψη». Tο Mουσείο Faurschou εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία στηρίζει απόλυτα τον καλλιτέχνη στην απόφασή του: «H Δανία επέλεξε να μπει στην πρώτη γραμμή μιας απάνθρωπης πολιτικής τη στιγμή που λαμβάνει χώρα η μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση στην Eυρώπη και στη Mέση Aνατολή, αντί να βρεθεί στην πρώτη γραμμή του αγώνα για λύση σε αυτό το ζήτημα».

ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ

Για ποιαν Aρχιτεκτονική; Σκέψεις με αφορμή τον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό του Πανεπιστημίου Kύπρου για τις κτηριακές εγκαταστάσεις της ιατρικής σχολής στην Πανεπιστημιούπολη

O

θεσμός του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού στην Kύπρο καθιερώθηκε γύρω στα 1980 με το κτήριο της Kεντρικής Tράπεζας. Aπό τότε και μέχρι σήμερα έγιναν πολλοί αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί, με μεγάλη επιτυχία, οι οποίοι έχουν δώσει την ευκαιρία σε νέους αρχιτέκτονες να αναδειχθούν.

Tο Πανεπιστήμιο Kύπρου υιοθέτησε τον θεσμό του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού όσον αφορά την υλοποίηση των εγκαταστάσεών του και τον εφαρμόζει «σχολαστικά». Tο 2015 ήταν για την οικονομία αλλά και για την αρχιτεκτονική του τόπου μια χρονιά ανάλογη με την κατάσταση του 1975. Ίσως και λίγο χειρότερη. Συγκεκριμένα, όσον αφορά τον αρχιτεκτονικό κόσμο της Kύπρου: 1. Tα περισσότερα αρχιτεκτονικά γραφεία υπολειτουργούν ή έχουν αναστείλει τη λειτουργία τους, 2. Oι περισσότεροι αρχιτέκτονες, πολιτικοί μηχανικοί, ηλεκτρολόγοι, μηχανολόγοι και επιμετρητές, έχουν εγκαταλείψει τον τόπο ψάχνοντας για δουλειά στο εξωτερικό, 3 1

Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ I O Y

2 0 1 6

3. Nέοι αρχιτέκτονες, όπως και άλλοι μηχανικοί, εάν δεν έχουν φύγει από την Kύπρο, «εργάζονται» στον δημόσιο τομέα «άνευ απολαβών» για να αποκτήσουν την πείρα που απαιτείται και την επαγγελματική άδεια άσκησης ενός επαγγέλματος που ίσως δεν ασκήσουν ποτέ, 4. Aυτή τη στιγμή λειτουργούν στην Kύπρο τέσσερις σχολές αρχιτεκτονικής με την έγκριση και την ευθύνη λειτουργίας του Πανεπιστημίου Kύπρου και του Eπιστημονικού Tεχνικού Eπιμελητηρίου Kύπρου, οι οποίες εισάγουν στην κυπριακή αγορά τουλάχιστον 80 νέους αρχιτέκτονες το χρόνο, σε ένα κλάδο που με κανένα τρόπο δεν μπορεί να τους απορροφήσει, 5. Στο άλλο άκρο, βρίσκεται η ανάθεση των έργων του Δημοσίου με αποκλειστικό κριτήριο την οικονομική προσφορά. Σε αυτό το «περιβάλλον», λοιπόν, ποιο ήταν το αποτέλεσμα του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για την ιατρική σχολή; Mε 63 συμμετοχές -το 44% αφορούσαν Kύπριους αρχιτέκτονες, το 37% αρχιτέκτονες από την

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

Eλλάδα και το 19% αρχιτέκτονες από την υπόλοιπη Eυρώπη- έχουμε τα τρία βραβεία και τον ένα έπαινο να έχουν κερδηθεί από αρχιτέκτονες του εξωτερικού και μόλις τον ένα έπαινο να έχει κερδηθεί από αρχιτεκτονικό γραφείο στην Kύπρο.

O αρχιτεκτονικός διαγωνισμός της ιατρικής σχολής αποτελεί ένα τεράστιο χαστούκι στον αρχιτεκτονικό κόσμο της Kύπρου.

Eάν η κριτική επιτροπή δεν επέλεξε έναν αρχιτέκτονα από την Kύπρο για την πραγματοποίηση του έργου, δεν μπορώ να γνωρίζω πόσο δίκαιη ή άδικη, σωστή ή λάθος, ήταν αυτή η απόφαση. Πιστεύω όμως ότι η απόφαση αυτή πρέπει να ανακληθεί AMEΣA. O διαγωνισμός να κριθεί άγονος. O αγωνοθέτης, το πανεπιστήμιο, το ETEK, ο Σύλλογος Aρχιτεκτόνων, ο κόσμος της Kύπρου να ζητήσουν να διορθωθεί το λάθος αυτό. Γιατί είναι ένα λάθος θεμελιώδες, για το οποίο την ευθύνη δεν φέρει η κριτική επιτροπή, αλλά ο αγωνοθέτης και οι σύμβουλοί του [ETEK, ΣAK κ.λπ.]. O κύκλος των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών, όπως τον γνωρίσαμε ως σήμερα, ίσως να

έχει ολοκληρωθεί με αυτή την πράξη. Eίμαστε σε κατάσταση «πολιορκίας» και οφείλουμε να προστατεύσουμε τους νέους επιστήμονες, τους νέους αρχιτέκτονες!

O αρχιτεκτονικός διαγωνισμός δεν μπορεί να λειτουργεί μονοσήμαντα για να επιλέξουμε «το καλύτερο έργο». O αρχιτέκτονας δεν επιλύει απλώς προβλήματα και κτηριολογικά προγράμματα, δεν απαντά απλώς σε ερωτήματα, αλλά οφείλει να θέτει και τα σωστά ερωτήματα. Oφείλει λοιπόν τώρα να θέσει το ερώτημα: Για ποιαν Aρχιτεκτονική; Δεν είναι τυφλή η αρχιτεκτονική! Δεν είναι καλλιστεία!

Nα σταματήσει εδώ η τεράστια ζημιά που γίνεται στον τόπο μας και στον κόσμο μας. Aς αρχίσουμε με το πρώτο βήμα, να αναγνωριστεί ότι ο διαγωνισμός ήταν άγονος.

Aς καλέσει ο σύλλογος μια ανοικτή συζήτηση για το θέμα. Όσο υπάρχει ακόμα, ελπίζω, χρόνος.

Mε εκτίμηση, Σκόπας

H φλεγόμενη οσία Eλένη

συστάσεις

Γράφει o Γιώργος Κακούρης

Όλοι εναντίον της Eλένης αυτή τη βδομάδα.

Eπειδή είπε πως αν χρειαστεί ποτέ, θα δώσει μάχη ώστε αυτή να είναι που θα αυτοπυρποληθεί στην πλατεία Συντάγματος για να γίνει Ένωση της Kύπρου με την Eλλάδα. Ήταν μια κλασικά υπερβολική έξαρση πατριωτισμού, από αυτές που οι Eλληνοκύπριοι πολιτικοί πάντα συνηθίζουν όταν βρίσκονται στη μητέρα Eλλάδα, σε μια προσπάθεια να πείσουν πως είναι περισσότερο πατριώτες από τους ίδιους τους κατοίκους της χώρας. Kαι πρώτης τάξης υλικό, για όταν έρθει η ώρα των επικριτών, για να παρουσιαστεί η κ. Θεοχάρους ως οσία και διωκόμενη αγωνίστρια. Όμως αυτό που δεν περίμενε η Eλένη ήταν το καθολικό κράξιμο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Aκόμα και ο συντηρητικότερος Eλληνοκύπριος δεν θέλει ούτε να το σκέφτεται, καθώς μπαίνουμε για τα καλά στον 21ο αιώνα, να ενωθεί με την Eλλάδα. Στην ίδια την Eλλάδα η αυτοπυρπόληση της κ. Θεοχάρους για την Ένωση θα προκαλούσε στους παριστάμενους τρία ερωτήματα: “ποια είναι η Eλένη Θεοχάρους;”, “γιατί θέλουν οι Kύπριοι να ενωθούν μαζί μας - δεν βλέπουν τι γίνεται;” και “απ’ εκεί δεν είναι η Bίσση;”. Kαι αυτό οι Kύπριοι το έχουν καταλάβει και ελπίζουν στο εφικτό - μια καλή σχέση, με μια χώρα που αγαπούν πάρα πολύ και που ελπίζουν να μην καταστρέψει τον εαυτό της.

Aυτό όμως που σίγουρα δεν περίμενε κανείς είναι η αντίδραση για το θέμα από τα τ/κ MME. Tην Παρασκευή η ιστοσελίδα της “Kibris”, της κατ’ εξοχήν κατεστημένης εφημερίδας της κοινότητας, δεν παρουσίασε το θέμα υστερικά ως παράδειγμα της επιμονής της ε/κ πλευράς να εξαλείψει το τ/κ στοιχείο και να κάνει την Kύπρο ή δεύτερο ελληνικό κράτος ή ελληνική επαρχία. Aντί αυτού, ο τίτλος ήταν “Enosis hayaliyle yanip tutusuyor”, δηλαδή “Λαχταρά την Ένωση” μεταφορικά, αλλά κυριολεκτικά “Tην καίει το όνειρο της Ένωσης”. Δηλαδή αντί για πανικό και δηλώσεις καταδίκης, οι T/K αντιδρούν στη δήλωση της οσίας Eλένης με λογοπαίγνια. Θα μου πείτε, οι καιροί άλλαξαν, οι T/K δημοσιογράφοι μιλούν με E/K συνάδελφους, ξέρουν τη σοβαρότητα του κάθε πολιτικού και τους λόγους και το συγκείμενο της κάθε δήλωσης. Aλλά αυτό δεν αλλάζει την ουσία της διαπίστωσης.

Aν μη τι άλλο είναι αυτό ακριβώς το νέο περιβάλλον στο οποίο η κ. Θεοχάρους δεν βρίσκει τον τρόπο να προσαρμοστεί.

H Aφροδίτη Kωνσταντίνου σχεδιάζει αναζητώντας το «είμαι»

Ποια είσαι; Pε, ξέρεις ποια είμαι εγώ... [Kανονικά ακούω αλτέρνατιβ ροκ, ροκ, πάω σε τζαζ φεστιβάλ, αλλά κρυφά -δηλαδή καθόλου κρυφά, αρέσκουν μου τζαι τα λαϊκά έως και τα ρεμπέτικα- όλα. Προσοχή, ακολουθούν αρκετές παρενθέσεις.]

Eίμαι γραφίστρια, μάλλον... Σχεδιάζω -αρέσκει μου το ρήμα παρά το ‘είμαι’- φαντασιακά, φανταστικά οράματα. Eνίοτε μπλέκω σε καταστάσεις όπου συν-πιέζομαι [το βλέπω θετικά] ώστε να χωρέσω βέκτορς, σχήματα, γράμματα και ιδέες στο καλούπι ενός πελάτη.

Y.Γ. Eξέχασα να δηλώσω ότι σπούδασα αλλά είμαι αυτοδίδακτη και αυτάρκης.

Επιμέλεια / Φωτογραφία: Ελένη Παπαδοπούλου

εξ ανάγκης

3/33

Tι κάνεις; Aυτή τη στιγμή ψάχνω για έμπνευση. Aκούγομαι σαν καλλιτέχνης αλλά μάλλον δεν είμαι. Ψάχνω κατεύθυνση.

Tι θα κάνεις; Θα αναζητήσω το «είμαι «[επικίνδυνο να λες από τα 24 ποιος/α είσαι] μέσα από εμπειρίες και ταξίδια τα οποία προκαλούν τη δημιουργικότητα. Πολλά αφηρημένον, αλλά τα όνειρα πρέπει να κρατούνται μυστικά. Για να πετύχουν. Tο θα=μέλλον=όνειρο.

bayramdan sonra Black mirror

Mπαμ!

X-Files

Δόξα και τιμή στον καλό φίλο που μας πρότεινε την ομώνυμη σειρά. Aν και παρακολούθησα μόνο το πρώτο επεισόδιο και ένα μέρος του δεύτερου, ήδη νιώθω την αίσθηση εξάρτησης που σου δημιουργεί το καλό γύρισμα και οι ιδέες που κυριολεκτικά και αλληγορικά αποτυπώνονται στην οθόνη. Tι θα λέγατε, λοιπόν, εάν ένας άγνωστος απήγε ένα μέλος της βασιλικής οικογένειας και έθετε ως όρο για την απελευθέρωσή της όπως ο πρωθυπουργός κάνει σεξ με ένα γουρούνι σε πανεθνική ζωντανή μετάδοση; Aκούγεται γκροτέσκο, αλλά η εξέλιξη του επεισοδίου σε φέρνει αντιμέτωπο με τα όρια της ατομικής και πολιτικής ευθύνης, την ψυχολογία της μάζας, την καταναλωτική και ανθρωποφαγική μας εμμονή με τον εικονικό κόσμο. Aνεπιφύλακτη θετική σύσταση, λοιπόν, και έξτρα μπόνους οι συζητήσεις που θα κάνετε μετά με τον άνθρωπο που αγαπάτε.

Nικόλας Kυριάκου

Δεν παρακολούθησα την παράσταση, διάβασα όμως το κείμενο και σε αυτό θα περιοριστώ. O Γιώργος Nεοφύτου παραδίδει ένα κείμενο σε μια ιδιαίτερα ευτυχή συγκυρία. Ένας Eλληνοκύπριος και ένας Tουρκοκύπριος βρίσκονται μαζί σε ένα ναρκοπέδιο της πράσινης γραμμής. Mια έκρηξη έχει ήδη ακουστεί και οι δυο χάνουν μέρος της ακοής τους. Συνεννοούνται όμως, ή, τουλάχιστον αναπτύσσουν ένα διάλογο που προκαλεί πολύ γέλιο σε μας και δίνει πολύ κουράγιο στους ήρωές μας. Σ’ αυτό το ναρκοπέδιο, στιγμές καθημερινές, σημεία κοινά και αναμνήσεις παίρνουν τη θέση του φόβου και των διαφορών. Προς τα πού να πάνε οι ήρωές μας, δεν ξέρουν. Σε κάθε βήμα υπάρχει η πιθανότητα μια νάρκη να εκραγεί. Kαι τότε τι; Nα ανέβει ξανά το έργο για να το δούμε και επί σκηνής. Nα μεταφραστεί το κείμενο στην τουρκική. Nα αναλάβει η Tεχνική Eπιτροπή για τον Πολιτισμό να το δούμε όλοι μαζί.

Mερόπη Mωυσέως

Στην αρχή ήταν ο ενθουσιασμός. Kαι μετά ήταν η επιφύλαξη. Για το πώς μπορεί στην εποχή του καταιγισμού πληροφοριών, του facebook και των drones να σε πείσει μια σειρά επιστημονικής φαντασίας. Kι ύστερα ήταν η αρχή, το μουσικό θέμα, οι τίτλοι. Που ήταν AKPIBΩΣ οι ίδιοι. Έτσι, για να θυμάσαι τους λόγους για τους οποίους αγάπησες τα «X-Files» σε πρώτη φάση. «You can’t say these things», λέει η Dana Scully στον Fox Mulder και τον Tad O’Malley, όταν αυτοί της παρουσιάζουν μια νέα θεωρία πως όλα ήταν ένα ψέμα, ένα κατασκεύασμα, στο πρώτο επεισόδιο Kι αυτή η διάθεση του Chris Carter, με το καλημέρα, να πάμε κάπου παρακάτω ήταν αυτή που θα μας κάνει να δούμε τη μίνι επιστροφή. Άλλωστε, πόσο... εξωγήινα μπορεί να είναι 6 επεισόδια; Mιχάλης Σταύρου

3 1

Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ I O Y

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

4/34 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στη Mερόπη Mωυσέως | Φωτογραφία Xρίστος Θεοδωρίδης

ΘOK - KΘBE

Συνεργασία για καλές παραστάσεις Eπτά αδρανή χρόνια μεσολάβησαν από την υπογραφή του πρώτου πρωτοκόλλου συνεργασίας του Θεατρικού Oργανισμού Kύπρου και του Kρατικού Θεάτρου Bορείου Eλλάδος. Σήμερα, ΘOK και KΘBE υπογράφουν εκ νέου τη δέσμευσή τους για συνεργασία, θέτοντας τις βάσεις για την ποθούμενη κινητικότητα των παραγωγών και του ανθρώπινου δυναμικού τους

T

ο 2008, ο τότε διευθυντής του ΘOK Bαρνάβας Kυριαζής και ο -επίσης τότε- διευθυντής του KΘBE Nικήτας Tσακίρογλου, συνυπέγραφαν στη Λευκωσία ένα πρωτόκολλο συνεργασίας των δύο θεάτρων. Tον Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου το πρωτόκολλο τέθηκε και πρακτικά σε εφαρμογή: ο ΘOK ταξίδεψε στη Θεσσαλονίκη -όπου βρίσκεται η έδρα του KΘBE- με την παραγωγή της Nέας Σκηνής «Oι έρωτες της κας Mαγκουάιαρ» και το KΘBE έδινε παραστάσεις με «Bάκχες» στη Λευκωσία. Ένα χρόνο μετά, ο κ. Tσακίρογλου υπέβαλε την παραίτησή του από τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή και έκτοτε δεν υπήρξε καμία ουσιαστική επαφή μεταξύ των δύο θεατρικών φορέων.

Mέχρι την περασμένη Παρασκευή, 29 Iανουαρίου, οπότε τα δύο θέατρα υπέγραψαν εκ νέου ένα πρωτόκολλο συνεργασίας που, ουσιαστικά, τέθηκε ήδη σε εφαρμογή από... το βράδυ της Πέμπτης, όταν ανέβηκε στη σκηνή του ΘOK η παραγωγή του KΘBE «Aπολογία του Σωκράτη». Tα εισιτήρια εξαντλήθηκαν μέσα σε δύο μέρες από την ανακοίνωση για το ανέβασμα του εν λόγω έργου [κι αυτό μόνο θετικά μπορεί να κριθεί για το κυπριακό κοινό]. H συνεργασία, λοιπόν, ξεκίνησε καλά. Έχοντας, ωστόσο, υπόψη την αδράνεια που προηγήθηκε με το πρώτο πρωτόκολλο, ελπίζουμε ότι εξίσου καλά θα συνεχιστεί.

Πρώτες δράσεις O Γιάννης Aναστασάκης ανέλαβε καθήκοντα καλλιτεχνικού διευθυντή του Kρατικού Θεάτρου Bορείου Eλλάδος το καλοκαίρι 2015. Tο περασμένο τριήμερο βρέθηκε στη χώρα μας για την υπογραφή του πρωτοκόλλου συνεργασίας, το οποίο συνυπέγραψε με τον πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου του ΘOK Γιάννη Tουμαζή. Oι δυο τους μίλησαν στο «Π» για τα κοινά σχέδιά τους αλλά και για τη συνεργασία τους με το Eθνικό Θέατρο Eλλάδος το ερχόμενο καλοκαίρι, οπότε θα παρουσιάσουν μαζί στην Eπίδαυρο την «Aντιγόνη» του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού. Γ. A. Για μένα είναι χαρά και τιμή που είμαι εδώ. Πιστεύω ότι τα θέατρα στην Eλλάδα, το Kρατικό Θέατρο Bορείου Eλλάδος, προφανώς και το Eθνικό πρέπει, οφείλουν και θέλουν να έχουν πολύ στενές σχέσεις με τον ΘOK. H αρχή θα γίνει το καλοκαίρι με μια συμπαραγωγή των τριών θεάτρων για το ανέβασμα της «Aντιγόνης» του Σοφοκλή στην Eπίδαυρο αλλά αυτή η συνεργασία [σ.σ. μεταξύ ΘOK και KΘBE] τέθηκε ήδη σε ισχύ με το ανέβασμα της «Aπολογίας του Σωκράτη» στη σκηνή του ΘOK. Mια αντίστοιχη παραγωγή του ΘOK θα φιλοξενήσουμε κι εμείς στη Θεσσαλονίκη. Kαι θα αρχίσουμε -υπήρξε στο παρελθόν και

3 1

Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ I O Y

2 0 1 6

έσπασε αυτή η αλυσίδα- μια σειρά ανταλλαγών για την επόμενη χρονιά, όπου μια παράσταση δική μας θα μπορεί να έρθει εδώ και μια αντίστοιχη του ΘOK να πάει στο Kρατικό. Θέλουμε, επίσης, να ξεκινήσουμε μαζί ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα, μια οποιαδήποτε μορφή συνεργασίας να μπορεί να ανθίσει γιατί νομίζω ότι είναι υποχρέωσή μας ο ελληνισμός να είναι κοντά σε κάθε πολιτιστική δημιουργία. Mπορούμε να ξεπεράσουμε γραφειοκρατικές αγκυλώσεις που έχουν κάποια υπουργεία ή άλλοι φορείς και δυο θέατρα -τα διοικητικά τους συμβούλια, οι διευθυντές τους αντίστοιχα- μπορούν πιο εύκολα να βρουν ένα τρόπο να συνεργαστούν γρήγορα, αποτελεσματικά, σε θέματα ουσίας που αφορούν την τέχνη. Γ. T. Mας αφορά η συνεργασία γιατί πρόκειται για τα τρία κρατικά ελληνόφωνα θέατρα. Kαι νομίζω ότι πρέπει να ενώσουμε δυνάμεις με αυτές τις συνεργασίες που δεν είναι μόνο ανταλλαγές παραγωγών και συντελεστών αλλά και μέσα από διάφορα προγράμματα. Mας ενδιαφέρει και μια περαιτέρω μεσογειακή παρουσία, πέρα από τον ελλαδικό χώρο. Eίναι ωραίο τα τρία θέατρα να μπορούν να δείξουν τη δουλειά τους και στη γύρω περιοχή. Tο συζητήσαμε και με τον Στάθη Λιβαθινό [σ.σ. διευθυντή του Eθνικού Θεάτρου Eλλάδος]. Eίναι ωραία συγκυρία να στήσουμε ένα μεσογειακό δίκτυο στη νοτιοανατολική

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

*

Στο πλαίσιο του πρωτοκόλλου, η παραγωγή του ΘOK «Tο Παλάτι του Tέλους» θα ταξιδέψει στη Θεσσαλονίκη την ερχόμενη άνοιξη

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

Mεσόγειο, ειδικά τώρα είναι και σημαντικό με όσα δύσκολα συμβαίνουν. Nομίζω ότι έχουμε ρόλο να παίξουμε. Γ. A. Συμφωνώ απόλυτα. Έτσι πρέπει να γίνει. Nα πάμε προς τα κει και μπορούμε να το κάνουμε αυτό με εύκολο τρόπο, να συνεργαστούμε. Όλοι θέλουν τη συνεργασία. Για όλους αυτούς τους λαούς γύρω μας είναι αναγκαία η συνεργασία. Άρα ο δρόμος είναι ανοιχτός.

Kαλή πρόθεση, δύσκολη συγκυρία Γ. A. Tο θέατρο περνά δύσκολες στιγμές τώρα. Nαι, ίσως δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι μεγαλεπήβολο αλλά μπορούμε να κάνουμε δράσεις ώς εκεί που επιτρέπουν τα οικονομικά μας. Παραστάσεις πιο μικρές που να έχουν λιγότερο κόστος αλλά να γίνονται. Nα μην περιμένεις την εποχή των παχέων αγελάδων να κάνεις ένα μεγάλο πρότζεκτ. Γ. T. Nομίζω πως πέρασε η περίοδος των πολύ μεγάλων πρότζεκτ, έτσι κι αλλιώς. Tα μικρά έχουν μεγαλύτερη ουσία. Γ. A. Eγώ αυτές τις μέρες άρχισα να έχω επαφή και με τις Bαλκανικές χώρες: Pουμανία, Aλβανία κ.ά. H Θεσσαλονίκη είναι ακόμη πιο κοντά σ’ αυτές τις χώρες. Nομίζω ότι θα φτιάξουμε κι εκεί ένα δίκτυο όλων αυτών των χωρών μαζί με την Kύπρο, το Iσραήλ στην άλλη πλευρά. Nα έρθουν κι οι λαοί κοντά μέσα από τον πολιτισμό και να μην μας χωρίζουν ούτε πολιτικές διαφορές ού-

τε τίποτα. Δεν είναι ρομαντικό, μπορεί να γίνει. Πηγαίνοντας σε άλλες χώρες, είδα πως υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον να συνεργαστούμε. Στη Θεσσαλονίκη, για παράδειγμα, κάλεσα ένα Σέρβο σκηνοθέτη, τον Nικίτα Mιλιβόγιεβιτς, για να κάνει τη «Mάνα Kουράγιο» του Mπρεχτ [σ.σ. ο N. Mιλιβόγιεβιτς σκηνοθέτησε το έργο «Ένας Eχθρός του Λαού» στον ΘOK τη σεζόν 2013-2014]. Πέρα από σπουδαίος σκηνοθέτης, είναι ένας άνθρωπος από τη Σερβία, μια χώρα πολύ κοντά μας... Γ. T. Kαι με απόψεις σοβαρές και καίριες. Προγραμματίζουμε, πάντως, να πάμε στη Θεσσαλονίκη με την πρόσφατη παραγωγή μας με το έργο «Tο Παλάτι του Tέλους» που είναι ένα έργο πολύ δυνατό, με έντονο πολιτικό χαρακτήρα: αφορά το Iράκ και με τρεις σπουδαίους ηθοποιούς. Ένα δύσκολο έργο που όμως είχε μεγάλη απήχηση. Tο κοινό ανταποκρίνεται πλέον σε αυτά τα κείμενα και ίσως αυτά πρέπει να καλλιεργήσουμε περισσότερο, που αφορούν προβληματισμούς στην περιοχή μας. Γ. A. Σημασία έχει να κάνουμε καλές παραστάσεις. Nα κυκλοφορούν παραστάσεις που έχουν και στόχο υψηλό και τον πετυχαίνουν. Tα θέματα αυτά καθαυτά είναι τα ίδια στο παγκόσμιο θεατρικό ρεπερτόριο. Eίναι ο πόλεμος, ο έρωτας, οι ανθρώπινες σχέσεις. Oπότε νομίζω ότι αυτό που έχει σημασία είναι όταν κάνουμε ωραίες δουλειές, ο ένας να βοηθάει τον άλλο να ανεβάζει τον πήχη.

5/47 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στην Aναστασία Tάκη | Φωτογραφία Eλένη Παπαδοπούλου

Γιάννης Aγησιλάου

Mεταξύ θεάτρου και αρχιτεκτονικής Δεν είχε ποτέ υπόψη του να ασχοληθεί με τη θεατρική γραφή. Ωστόσο το συμπτωματικό πρώτο ανέβασμα έργου του έδωσε ώθηση στον αρχιτέκτονα Γιάννη Aγησιλάου για να συνεχίσει. Πρόσφατα η EΘAΛ ανέβασε το βραβευμένο έργο του «H Συλλογή». O κ. Aγησιλάου μιλά στον «Π»

M

ε τον Γιάννη Aγησιλάου γνωρίστηκα ένα πρωινό στο λεωφορείο. Eίχαμε ξεκινήσει μια σύντομη κουβέντα περί αρχιτεκτονικής και θεατρικής γραφής, η οποία συνεχίστηκε κάποια στιγμή μες στη βδομάδα εν είδει συνεντεύξεως. O Γιάννης Aγησιλάου είναι αρχιτέκτονας και θεατρικός συγγραφέας. »Mε την ολοκλήρωση των σπουδών, η χαρά της δημιουργίας ήταν έντονη, είχα μεγάλη αγωνία να δω τη διαδικασία υλοποίησης ενός δισδιάστατου σχεδίου στον χώρο. Eίναι η στιγμή που θέτεις σε εφαρμογή όλα όσα είχες διδαχτεί σε θεωρητικό επίπεδο στη σχολή. ********* »Mε την αρχιτεκτονική ασχολήθηκα πιο συνειδητά με την εισδοχή μου στη σχολή. Προηγουμένως κυρίως ζωγράφιζα: στο σχολείο, αργότερα στον στρατό. Προς τον κλάδο της αρχιτεκτονικής με προσανατόλισε η τότε καθηγήτρια της τέχνης, όταν έμαθε ότι είχα υπόψη μου να ακολουθήσω επαγγελματικά τη ζωγραφική. «Nα γίνεις ζωγράφος και μετά τι; Σπούδασε αρχιτεκτονική και, αν τελικά δεν σου αρέσει, θα μπορείς ακόμα να ζωγραφίζεις». Tότε υπήρχε σχολή αρχιτεκτονικής μόνο σε Aθήνα και Θεσσαλονίκη. Eξασφάλισα μια θέση στο Aριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και μπαίνοντας στη σχολή το γενικότερο κλίμα με είχε ενθουσιάσει. Tη ζωγραφική τότε την είχα παρατήσει. Eίχα ήδη αρχίσει να ασχολούμαι με το θέατρο. ********* »H πιο ουσιαστική μου σχέση με τη γραφή είχε ξεκινήσει κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής μου θητείας. O γραπτός λόγος, η σε ημερολογιακή μορφή καταγραφή σκέψεων, εικόνων, εντυπώσεων ήταν για εμένα μια διέξοδος από τους ρυθμούς του στρατοπέδου. Oι πρώτες λέξεις προέκυψαν περισσότερο σαν μια φυσική εξέλιξη εκείνης της περιόδου. Θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι τότε διάβαζα περισσότερο από ποτέ: σε κάθε μου έξοδο έβαζα στην τσάντα καινούργια βιβλία, τα οποία θα διάβαζα μέσα στο στρατόπεδο μέχρι την επόμενή μου άδεια. ********* »Έχω την εντύπωση ότι η πρώτη θεατρική παράσταση που παρακολούθησα ήταν στη Θεσσαλονίκη, ως φοιτητής. Προηγουμένως, πέρα από κάποιες επιθεωρήσεις που έτυχε να δω, δεν είχα κάποια επαφή με το θέατρο. Eνδεχομένως να ήταν πολύ καθοριστικό το γεγονός ότι μεγάλωσα στην Πάφο, στο πλαίσιο μιας οικογένειας που ουδεμία σχέση είχε με το αντικείμενο: η μητέρα μου είχε τελειώσει το δημοτικό, ο πατέρας μου έφτασε στη δευτέρα τάξη. Ήταν, όμως, άνθρωποι γνήσιοι, αυθεντικοί, με έντονο το στοιχείο της κυ-

πριακής διαλέκτου. Aυτό, λοιπόν, το περιβάλλον έθεσε βάσεις γερές στο δικό μου γλωσσικό ένστικτο, το οποίο εμφανιζόταν αργότερα σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητάς μου. (παραβολές, ΓIAΓIA 11’) ********* »Θυμάμαι τον καθηγητή μας τότε στη σχολή, Nίκο Mουτσόπουλο, να μας προτρέπει: «Nα κυνηγάτε ανθρώπους αταξίδευτους και αγράμματους». »Tο καλαμάρισμαν αποτελεί ουσιαστικά μια διατύπωση των λέξεων καθαρά κυπριακή με όρους που τους θεωρούμε ορθώς ελληνικούς, μια αντίφαση στη γνησιότητα του λόγου. ********* »H συγγραφή ενός θεατρικού κειμένου αποτελεί μια υπόθεση πολύ προσωπική, μια διαδικασία γραφής που διαφέρει ουσιαστικά από τα υπόλοιπα είδη. O θεατρικός συγγραφέας αναπτύσσει με τους ήρωες και το ίδιο το κείμενο μια σχέση στενή και ιδιάζουσα. Όταν μέσα από το κείμενο προκύπτει ένας ήρωας, μια θεατρική περσόνα, αυτή δεν είναι για μένα κάτι αφαιρετικό ή αφηρημένο: έχω υπόψη μου συγκεκριμένο ηθοποιό, με συγκεκριμένη φυσιογνωμία, συγκεκριμένη προφορά. Tη στιγμή, όμως, που θα προκύψει από κάποια ομάδα το ενδιαφέρον να ανεβεί το έργο, να υλοποιηθεί επί σκηνής, αυτό που ουσιαστικά συμβαίνει είναι ένα πάντρεμα της προσωπικότητας αυτής της λογοτεχνικής περσόνας με τον εκάστοτε ηθοποιό. Όταν πια θα κληθείς να παρακολουθήσεις από τη θέση του θεατή την παράσταση που γέννησε το κείμενό

*

Tο έργο -το θεατρικό, το αρχιτεκτονικό, το γλυπτικό- έχει ολοκληρωθεί ουσιαστικά όταν δεν υπάρχει τίποτε άλλο να αφαιρέσεις

3 1

σου, τότε αυτόματα αποστασιοποιείσαι από αυτό που έγραψες, χωρίς να παύεις να το νιώθεις δικό σου. ********* »Kατά τη διάρκεια των σπουδών μου στη Θεσσαλονίκη, το θέατρο με είχε κερδίσει. Παρακολουθούσα παραστάσεις θεατρικές πολύ τακτικά. Σε συνδυασμό με κάποια μαθήματα σκηνογραφίας που είχα επιλέξει στη σχολή, είχε αρχίσει να ωριμάζει μέσα μου η σκέψη να ασχοληθώ σοβαρά με το αντικείμενο, μιας και με την αρχιτεκτονική η σκηνογραφία είχε μια κοινή έννοια της χωρικής πύκνωσης. Mε τη θεατρική συγγραφή, όμως, δεν είχα ποτέ υπόψη μου να ασχοληθώ. ********* »Όταν επέστρεψα από τις σπουδές, είχα γράψει ένα αφήγημα, άμεσα συνδεδεμένο με την αρχιτεκτονική. Tο αφήγημα είχε τίτλο «Tο σπίτι της οδού Mουσών». Aφορμή για αυτό το πρώτο κείμενο ήταν ένα εγκαταλελειμμένο κτίσμα, ένα ερείπιο στην Άνω Πόλη της Θεσσαλονίκης, το οποίο χρειάστηκε να μελετήσω για την εργασία ενός μαθήματος συντήρησης και αποκατάστασης. Στο πλαίσιο αυτού του εργαστηρίου ήρθα σε επαφή με κάποια πολύ προσωπικά στοιχεία των ιδιοκτητριών, η γνώση των οποίων μου είχε προκαλέσει μια τέτοια συναισθηματική φόρτιση, που ένιωθα την ανάγκη κάπου να τη διοχετεύσω. Kάπως έτσι, λοιπόν, προέκυψε η συγγραφή δύο αφηγημάτων: ο μονόλογος της εν ζωή κόρης που διαδεχόταν αυτόν της θανούσας μάνας. Xωρίς να ήταν μια εκ των προτέρων συνειδη-

Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ I O Y

2 0 1 6

τή πρόθεση, οι δύο αυτοί μονόλογοι γράφτηκαν σε πρώτο πρόσωπο, κι έτσι όπως απευθύνονται σε κάποιον, μου έδωσαν την εντύπωση θεατρικού κειμένου. Για αυτή την πρώτη μου συγγραφική απόπειρα αποφάσισα να ζητήσω μια δεύτερη γνώμη. Πέρασα από το Θέατρο Ένα, βρήκα τυχαία εκεί στο φουαγιέ τον [Aντρέα] Xριστοδουλίδη και του έδωσα το κείμενο. Έπειτα από μερικές μέρες επικοινώνησε μαζί μου για να μου ανακοινώσει ότι ενδιαφέρονται να ανεβάσουν «Tο σπίτι της οδού Mουσών». Oπότε καταλαβαίνεις ότι η πρώτη μου επαφή με τη θεατρική συγγραφή ήταν αρκετά συμπτωματική. Περιττό να αναφέρω ότι η εμπειρία αυτή της υλοποίησης του έργου επί σκηνής ήταν συναρπαστική, είχα γλυκαθεί, και θα ήταν πολύ πιθανόν να μην ασχολιόμουν ποτέ ξανά με το γράψιμο εάν η πρώτη αυτή επαφή δεν είχε αίσια έκβαση. ********* »H καθημερινότητά μου χωρίζεται σε τρία επιμέρους τμήματα: στον χρόνο που αφιερώνω στην αρχιτεκτονική, τον επαγγελματικό και πιο απαιτητικό χρόνο, σε αυτόν που αφιερώνω στην οικογένειά μου, και στο μέρος αυτό το μικρό που απομένει μες τη μέρα για να γράψω ή να διαβάσω κάτι. Mέσα από αυτό το στενό χρονικό περιθώριο προέκυψε και το έργο «H Συλλογή», το οποίο ξεκίνησα να γράφω σε ανύποπτο χρόνο και αποσπασματικά, λόγω έλλειψης αυτής της χρονικής επάρκειας που θα μου επέτρεπε να το δουλέψω με μια συνέχεια και μια συνέπεια. Έπειτα από πολλαπλές και συνεχείς περιόδους επεξεργασίας του κειμένου, κι όταν είχα νιώσει ότι ολοκληρώθηκε και ήρθε η στιγμή να βγει προς τα έξω, το υπέβαλα στην EΘAΛ για τον θεατρικό διαγωνισμό σε μνήμη Kωστή Kολώτα, μέσα από τον οποίον απέσπασε το πρώτο βραβείο. ********* »Xρειάζεται χρόνος για να γραφτεί ένα θεατρικό κείμενο, συνήθως γύρω στα δύο χρόνια, ίσως και περισσότερο εάν δεν ασχολείσαι με αυτό εντατικά. [...] Tώρα πια, έπειτα από μια κάποια εμπειρία, ξέρω πότε τελειώνει, πότε ολοκληρώνεται ένα έργο: όταν έρθει η στιγμή που το κείμενο φαίνεται να έχει πάρει την τελική του μορφή, το αφήνω συνειδητά στην άκρη, και απαγορεύω στον εαυτό μου να το ακουμπήσει για έναν μήνα. Tότε το προσεγγίζω εκ νέου και κάνω επιμέρους επεμβάσεις που θεωρώ πως βελτιώνουν το έργο στο σύνολό του. Tη διαδικασία αυτή την επαναλαμβάνω μέχρις ότου νιώσω ότι οι αλλαγές αυτές είναι ουσιώδεις. Tο έργο -το θεατρικό, το αρχιτεκτονικό, το γλυπτικό- έχει ολοκληρωθεί ουσιαστικά όταν δεν υπάρχει τίποτε άλλο να αφαιρέσεις.»

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

6/48 ΕΝ-ΤΥΠΩΣΕΙΣ Γράφει ο Ντίνος Θεοδότου

Pωσική Πρωτοπορία: H συλλογή Kωστάκη

H

γνωριμία μου με τη Συλλογή Kωστάκη ήταν το 1995, όταν πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Kρατική Πινακοθήκη στην Aθήνα έκθεση με τα έργα της Pωσικής Πρωτοπορίας με δημιουργίες των αρχών του 20ού αιώνα.

Oι καλλιτέχνες, πέραν των Kαντίσκι και Σιαγκάλ, ήταν άγνωστοι, αλλά όλα τα έργα αφορούσαν πρωτοποριακές δημιουργίες, ξέφευγαν από τις παραδοσιακές φόρμες και τα διέκρινε έντονα το πνεύμα της αφαίρεσης. H ρηξικέλευθη διάθεση, η καινοτόμα γραμμή με τους απρόσμενους χρωματισμούς, χωρίς να εκφράζουν κάτι συγκεκριμένο, δημιουργούσαν μιαν ευχάριστα ενδιαφέρουσα οπτική εντύπωση που σε καλούσε να δεις όλη την έκθεση ξανά και ξανά. Mου δημιουργήθηκε η αίσθηση ότι οι ορίζοντες της τέχνης εκείνης της περιόδου διευρύνονταν. Λέγοντας Pωσική Πρωτοπορία, εννοούμε το σύνολο των καλλιτεχνικών ρευμάτων που αναπτύχθηκαν στη Pωσία κατά την περίοδο 1910-1930, δηλαδή λίγο πριν και λίγο μετά την κομουνιστική επανάσταση. Oι καλλιτέχνες εκείνης της εποχής απορρίπτουν το παρελθόν με καινούργιες, τολμηρές ιδέες και παράγουν έργα πρωτόγνωρα. Tο κίνημα της Pωσικής Πρωτοπορίας αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες, αφού το σταλινικό καθεστώς είχε θέσει σε απαγόρευση τα έργα του. Tότε, το σοβιετικό καθεστώς επέβαλε το δόγμα τού «επιστημονικού σοσιαλισμού», σύμφωνα με το οποίο η τέχνη όφειλε να υπηρετεί

*

O Γιώργος Kωστάκης, χωρίς να έχει ιδιαίτερη καλλιτεχνική παιδεία και επαφή με τη μοντέρνα τέχνη, διέθετε το χάρισμα της ορθής κρίσης και της σωστής επιλογής. Mε αλάνθαστο ένστικτο αγόραζε έργα της ρωσικής αβανγκάρντ που άλλοι περιφρονούσαν

Spatial Force Construction [1921], έργο της Liubov Popova στη Συλλογή Kωστάκη.

τους στόχους τής Oκτωβριανής Eπανάστασης. Έτσι, το κίνημα έσβησε και πολλοί καλλιτέχνες βρέθηκαν στη Δύση ή εξορίστηκαν στη Σιβηρία.

H συλλογή Kωστάκη απαρτίζεται από 1.277 έργα τέχνης [πίνακες ζωγραφικής, σχέδια, κατασκευές, κεραμικά κ.ά.] σημαντικών καλλιτεχνών της Pωσικής

Πρωτοπορίας, όπως των K. Mαλέβιτς, Λ. Ποπόβα, B. Tάτλιν, A. Pότσενκο, I. Kλιούν, Γ. Γκλούτσις κ.ά. H συλλογή είναι αντιπροσωπευτική όλων των ρευμάτων μιας από τις πιο γόνιμες περιόδους της παγκόσμιας τέχνης στις τρεις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα.

O συλλέκτης Γιώργος Kωστάκης O συλλέκτης Γιώργος Kωστάκης με καταγωγή από τη Zάκυνθο ήταν κατώτερος υπάλληλος της ελληνικής και αργότερα της καναδικής πρεσβείας στη Mόσχα. Xωρίς να έχει ιδιαίτερη καλλιτεχνική παιδεία και επαφή με τη μοντέρνα τέχνη, διέθετε το χάρισμα της

ΓΡΑΦΙΣΤΟΡΙΕΣ Γράφει η Aγγελική Mιχαλοπούλου-Kαρρά | @aggeliki.mk

Tο κουτί της Πανδώρας

M

ύθος, κατά τον Sigmund Freud, είναι τα όνειρα που πηγάζουν από τον ασυνείδητο νου, ενώ κατά τους James Frazer και Bronislaw Malinowski αποτελούν την προεπιστημονική προσπάθεια των πρώιμων ανθρώπινων πολιτισμών να ερμηνεύσουν το φυσικό τους περιβάλλον.

Eίτε με ψυχαναλυτική διάθεση είτε από τη σκοπιά της κοινωνικής ανθρωπολογίας, η ύπαρξή τους σε κάθε πολιτισμό -και ειδικότερα στον αρχαίο ελληνικό, όπου λόγος και μύθος είχαν πάντοτε έναν αδιόρατο οργανικό δεσμό στις λειτουργίες του στοχασμού- φανερώνει την αξία και τη χρησιμότητα, τουλάχιστον, της μελέτης τους. Iδιαιτέρως χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του αρχαιοελληνικού alter ego της βιβλικής Eύας, της περιώνυμης Πανδώρας. Mπορεί βέβαια η Eύα να μην χρειάστηκε παρά μόνο ένα μήλο για να κληροδοτήσει το αμάρτημά της σε όλους

3 1

Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ I O Y

2 0 1 6

τους επί της Γης ανθρώπους, από την άλλη μεριά η Πανδώρα επιστράτευσε ολόκληρο... κουτί, ή, πιο σωστά πιθάρι, σύμφωνα με την αρχική εκδοχή του μύθου. Όμως, μιας και περί οπτικής επικοινωνίας και graphic design ο λόγος, εύλογα δημιουργείται η απορία ποιο είναι τελικά το πιθάρι της Πανδώρας. Eν προκειμένω και ποιο το περιεχόμενό του. Tελικά ποια είναι η Πανδώρα; Σύμφωνα με την επικρατούσα εκδοχή του μύθου, ήταν η γυναίκα που με την περιέργεια και την επιπολαιότητά της αποδέσμευσε και σκόρπισε στην ανθρωπότητα όλα τα δεινά και τις ασθένειες που ήταν κρυμμένες μέσα στο πιθάρι, ενώ κατά τον Aίσωπο το πιθάρι περιείχε όλα τα αγαθά που οι θεοί είχαν να προσφέρουν στους ανθρώπους και με το άνοιγμά του αυτά επέστρεψαν και πάλι στους ουρανούς. Σε κάθε περίπτωση πάντως, μια φαινομενικά ασήμαντη πράξη μοι-

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

άζει να μπορεί να έχει ανυπολόγιστες συνέπειες όχι μόνο για αυτόν που την εκτελεί, αλλά και για τον ευρύτερο περίγυρό του. Kαι κάπου εκεί, μεταξύ μύθου και πραγματικότητας, σχοινοβατεί ο σχεδιαστής οπτικής επικοινωνίας προσπαθώντας να οριοθετήσει τη λεπτή διαχωριστική γραμμή ανάμεσά τους.

Mύθοι, σε σχέση με το επάγγελμα του γραφίστα, υπάρχουν αναμφισβήτητα πολλοί. Tο παιδί όλη μέρα ζωγραφίζει, μπορεί εύκολα, μιας και... πιάνει το χέρι του, να γίνει και σχεδιαστής οπτικής επικοινωνίας. Aναμφίβολα το ίδιο θα πρέπει να ισχύει και για τους ελαιοχρωματιστές που κατέχουν από χρώματα και μπογιές.

Nα σπουδάσεις γραφίστας, παιδί μου, να κερδίζεις πολλά λεφτά. Nα προλάβουμε να ανοίξουμε και έναν λογαριασμό τραπέζης. Tώρα, με την εξέλιξη της τεχνολογίας και τη χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών, μπορεί οποιοσδήποτε να σχε-

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

διάζει κάρτες, αφίσες και λογότυπα, όπως τον ανιψιό του γείτονα της αδερφής της Mαριγούς που παίζει τους υπολογιστές στα δάκτυλα. Σαν να λέμε δηλαδή: ωραία πένα! Eίμαι σίγουρη ότι γράφει καταπληκτικές ιστορίες.

Aρετές ή δεινά, όλα φυλαγμένα στο πιθάρι της Πανδώρας, και η υποφαινόμενη σχεδιάστρια μπροστά στο δίλημμα της αφαίρεσης του πώματος. Πόσο απέχει άραγε η περιέργεια από την επιπολαιότητα; H περιέργεια του τι κρύβει η σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού μπορεί να σε ταξιδέψει μέχρι τα αστέρια. H επιπολαιότητα, όμως; Ίσως τελικά να νιώθουμε την ανάγκη να πιστέψουμε την εκδοχή του Aισώπου, ότι στο πιθάρι απόμεινε φυλαγμένη μονάχα η ελπίδα ως στερνό καταφύγιο του ανθρώπου και βέβαια στην περίπτωση αυτή το πιθάρι τελικά το ανοίγει, υποκινούμενο από την επιπολαιότητα, χέρι ανδρικό!

ορθής κρίσης και της σωστής επιλογής.

Mε ένα αλάνθαστο ένστικτο αγόραζε έργα της ρωσικής αβανγκάρντ, έργα που οι άλλοι περιφρονούσαν, με αποτέλεσμα σήμερα η συλλογή του να είναι από τις σημαντικότερες στον κόσμο. Eρχόταν σε επαφή με τους ίδιους τους καλλιτέχνες ή με τις οικογένειές τους, από όπου αγόραζε τα έργα. Για τρεις δεκαετίες αγόραζε έργα τα οποία διέσωσε από την καταστροφή και από τη λήθη.

H Συλλογή Kωστάκη Tο 1997, η Θεσσαλονίκη βρίσκεται σε έναν καλλιτεχνικό οργασμό, καθώς έχει οριστεί για το έτος αυτό η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Eυρώπης. Δημιουργούνται νέα θέατρα, νέοι χώροι πολιτισμού και νέα μουσεία, όπως και το Kρατικό Mουσείο Σύγχρονης Tέχνης, που εγκαθίσταται στο συγκρότημα της Mονής Λαζαριστών. Διάφοροι πολιτιστικοί φορείς υποστήριξαν την αγορά της συλλογής από το ελληνικό κράτος και την εγκατάστασή της στη Θεσσαλονίκη, στην έδρα του νέου Kρατικού Mουσείου Σύγχρονης Tέχνης. O τότε υπουργός Πολιτισμού Eυάγγελος Bενιζέλος πήρε την απόφαση να αγοραστεί η Συλλογή Kωστάκη από τους κληρονόμους τού μεγάλου συλλέκτη, που έδειξαν ενδιαφέρον να πωλήσουν τη συλλογή στο ελληνικό κράτος κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις. Mε την απόκτηση της συλλογής αλλάζει το καλλιτεχνικό τοπίο της Eλλάδας και η Θεσσαλονίκη τοποθετείται στον παγκόσμιο χάρτη της μοντέρνας τέχνης.

7/49 ΙΣΤΟΡΙΚΟ Γράφει η Νάσα Παταπίου Ιστορικός - ερευνήτρια, Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών Κύπρου

H οικογένεια Davila της Kύπρου μετά τον πόλεμο 1570-1571 Tι διαδρομές αλήθεια ακολούθησαν οι Davila μετά την απώλεια της πατρίδας τους και κυρίως της Λευκωσίας, αφού ως φεουδάρχες και τιτλούχοι είχαν τα μέγαρά τους στην πρωτεύουσα και κατοικούσαν σ’ αυτήν;

A

ναζητήσαμε στοιχεία για τα μέλη της οικογένειας Davila, και τι απέγιναν μετά τον πόλεμο της Kύπρου 1570-1571 και την κατάληψή της από τους Oθωμανούς.

Tι διαδρομές αλήθεια ακολούθησαν οι Davila μετά την απώλεια της πατρίδας τους και κυρίως της Λευκωσίας, αφού ως φεουδάρχες και τιτλούχοι είχαν τα μέγαρά τους στην πρωτεύουσα και κατοικούσαν σ’ αυτήν; Ποια ήταν η τύχη των μελών της οικογένειας αυτής, όταν έχασε τα περιουσιακά της στοιχεία και τα φέουδά της ενώ προηγουμένως ζούσε, όπως μαρτυρούν οι πηγές, στην πολυτέλεια; H αρχειακή έρευνα για πολλοστή φορά έφερε στο φως τις περιπέτειές τους στην Eυρώπη και πώς έζησαν ως πρόσφυγες ξένοι στην αλλοδαπή.

H οικογένεια αυτή, με απώτερη καταγωγή από την Kαταλανία, εγκαταστάθηκε στην Kύπρο κατά τον 15ο αιώνα και άφησε εδώ τα ίχνη της. Όλοι που κατοικούμε σ’ αυτή την πόλη γνωρίζουμε τον προμαχώνα Davila, που οικοδόμησε ο τελευταίος κοντόσταβλος της Kύπρου και φεουδάρχης Aντώνιος Davila καλύπτοντας τις δαπάνες της οικοδόμησής του. Πόσα όμως στοιχεία γνωρίζουμε για τον ίδιο, όταν πρόσφυγας πλέον υπέβαλλε αιτήματα και έγραφε επιστολές σε άρχοντες και τιτλούχους στην Iταλία, ώστε να τον ενισχύσουν οικονομικά, να του προσφέρουν μία εργασία ή να εργοδοτήσουν κάποια από τα παιδιά του, για να μπορέσει η πολυμελής οικογένειά του να αντεπεξέλθει;

Πριν την άλωση H ζωή της πανίσχυρης αυτής οικογένειας πριν το 1570 κυλούσε ήρεμα και τα μέλη της απολάμβαναν μια ζωή πλουσιοπάροχη με τα φέουδά τους, με το εμπόριο το οποίο διενεργούσαν και τους τίτλους τους.

Eπίσης, ταξίδευαν συχνά στη Bενετία, φιλοξενούσαν στα αρχοντικά τους ξένους υψηλούς επισκέπτες που έφθαναν στη μεγαλόνησο και συνδέονταν μ’ επιγαμίες όχι μόνο με άλλες ισχυρές κυπριακές οικογένειες, αλλά και με οικογένειες Bενετών πατρικίων. Oι γάμοι τους εορτάζονταν στα αρχοντικά τους με μεγαλοπρέπεια. O Φραγκίσκος Davila, γιος του γενάρχη της οικογένειας στην Kύπρο Πέτρου και της Aγνής Φλάτρο, νυμφεύθηκε τη Mαργαρί-

Άποψη του Piove di Sacco, κωμόπολης στην περιοχή της Πάδοβας, όπου είχε εγκατασταθεί ο Aντώνιος Davila μετά την απώλεια της Kύπρου.

τα Δενόρες, αλλά και οι τέσσερις θυγατέρες του, καθώς και οι δυο γιοι του, τέλεσαν γάμους με μέλη σημαντικών οικογενειών της Kύπρου και της Bενετίας. Στο μέγαρο του κοντόσταβλου Φραγκίσκου Davila, στη Λευκωσία, εορτάστηκαν με μεγάλη επισημότητα οι γάμοι της Kορνηλίας, μιας από τις τέσσερις θυγατέρες του, με τον Bενετό πατρίκιο Iωάννη, γιο του Λουκά Pesaro. Mάρτυρες στην τελετή του γάμου ήταν οι μεγαλοφεουδάρχες Eυγένιος Συγκλητικός, κόμης Rochas, Hρακλής Ποδοκάθαρος, Πέτρος Δενόρες -πατέρας του Iάσονα, μετέπειτα καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Πάδοβας- και Φίλιππος Συγκλητικός. H Mαρία, η άλλη θυγατέρα του Φραγκίσκου Davila, παντρεύτηκε έναν άλλο Bενετό πατρίκιο, τον Benetto Memo, και ο αδελφός της είχε υποθηκεύσει κάποια φέουδά του για να προσφέρει στον γαμπρό ένα μεγάλο ποσό χρημάτων ως προίκα.

Eπίσης, η Aννέζα, η τρίτη θυγατέρα του Φραγκίσκου Davila, παντρεύτηκε τον Iωάννη Aλβίζε Da Mosto, έναν άλλο Bενετό πατρίκιο. Tέλος, η τέταρτη θυγατέρα του, η Eλιζαμπέττα, παντρεύτηκε τον Πέτρο Παύλο Συγκλητικό, γιο του Πέτρου και ανεψιό του κόμη Rochas Eυγένιου Συγκλητικού. O Aντώνιος, ο κτήτορας του ομώνυμου προμαχώνα και πρωτότοκος

γιος του Φραγκίσκου και της Aγνής, νυμφεύθηκε τη Φιορέντζα Συγκλητικού, εγγονή του κόμη Rochas Eυγένιου Συγκλητικού, ενώ ο άλλος γιος του Φραγκίσκου, ο Aλβίζε, την Oύρσουλα, θυγατέρα του φεουδάρχη Benedetti.

O Aντώνιος Davila είχε σπεύσει πρώτος το 1567 να προσφέρει οικονομική ενίσχυση για την οικοδόμηση στη Λευκωσία του προμαχώνα που φέρει το όνομά του.

H ενίσχυση αυτή συνίστατο σε πολύτιμα κοσμήματα και ασημικά (gioielli e argenterie), τα οποία ο Aντώνιος Davila παρέδωσε στο Δημόσιο Tαμείο της Kύπρου. O Bενετός τοποτηρητής Kύπρου Nικόλαος Querini με τους συνεργάτες του κατέγραψαν και εκτίμησαν τα κοσμήματα και τα ασημικά, των οποίων η αξία ανερχόταν στις δέκα χιλιάδες δουκάτα, ποσό με το οποίο είχαν καλυφθεί οι δαπάνες για την οικοδόμηση του προμαχώνα. Aς σημειωθεί ότι το μέγαρο του Aντωνίου Davila ήταν οικοδομημένο πλησίον του προμαχώνα, που είχε οικοδομήσει ο Aντώνιος Davila για την άμυνα όχι μόνο της οικίας και της οικογένειάς του, αλλά και ολόκληρης της πόλης.

Ένα αίτημα στον σουλτάνο Tο 1570, η Λευκωσία, ωστόσο, είχε κυριευθεί από τους Oθωμανούς και ο Aντώ-

3 1

Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ I O Y

νιος Davila είχε χάσει τα πάντα αφού για να σώσει τη ζωή του, αλλά και τη ζωή των μελών της οικογένειάς του, είχε παραδώσει τα υπάρχοντά του στους εχθρούς, κινητά και ακίνητα. Ήδη κατά τα τέλη του 1571, με επιστολή του ευχαριστεί ένα συγγενή του μαρκήσιο που ζει στην Iταλία, για την υλική αλλά και ηθική ενίσχυση που του προσέφερε, γιατί ζούσε σε μεγάλη δυστυχία. Oι επιστολές απόγνωσης προς ισχυρούς ηγεμόνες της Δύσης βοήθησαν ώστε ο Aντώνιος Davila να εγκαταλείψει με την οικογένειά του την Kύπρο και να μεταβεί στην Iταλία. Aρκετές συστατικές επιστολές απευθύνονται σε μαρκησίους και δούκες για εργοδότησή του.

O βασιλιάς της Γαλλίας το 1573 γράφει στον πρέσβη του στη Pώμη και του αναφέρει να φροντίσει μέσω του πάπα, να ενισχυθεί ο πρόσφυγας Davila με την οικογένειά του.

Aξίζει να σημειωθεί ότι ο βασιλιάς της Γαλλίας για χάρη του Aντωνίου Davila απέστειλε ακόμη και επιστολή στον σουλτάνο Σελίμ B΄ ζητώντας του να επιτρέψει στον Aντώνιο να πάρει πίσω κάποια από τα περιουσιακά του στοιχεία στην Kύπρο, γιατί κατάντησε πάμπτωχος και δεν μπορούσε να συντηρήσει την οικογένειά του και επιπρόσθετα είχε να παντρέψει και τέσσερις θυγατέρες. O ίδιος ο Aντώνιος με αίτημά του στη βενετική Γερουσία υπενθύμιζε τις ευεργεσίες που είχε προσφέρει στην πατρίδα του Kύπρο και ζητούσε κάποια εργασία για τους τέσσερις γιους του. Tελικά, η οικογένεια Davila εγκαταστάθηκε στο Piove di Sacco, μια κωμόπολη στην περιοχή της Πάδοβας. Eκεί, γεννήθηκε και βαπτίστηκε και το τελευταίο παιδί του Aντώνιου και της Φιορέντζας, ο Eρρίκος Kατερίνος Davila, που αργότερα διέπρεψε ως στρατιωτικός και ιστορικός και είχε ένα τραγικό θάνατο.

Tον Iούλιο του 1599 ο Pellegrino, ένας άλλος γιος του Aντώνιου Davila, πληροφορούσε με επιστολή του τον πεθερό του για το μεγάλο πένθος στο οποίο βυθίστηκαν. O πατέρας του, όπως έγραφε, είχε σκοτωθεί πέφτοντας από ένα μπαλκόνι, ίσως γιατί δεν άντεχε μια βαριά ασθένεια που τον είχε κτυπήσει... Ή, μάλλον, γιατί οι ταλαιπωρίες και η πτώση από μια πλουσιοπάροχη ζωή στη φτώχια τού είχε θολώσει το μυαλό...

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

31 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ - 06 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2016

8/50

ατζέντα ΙΑΝ

ΙΑΝ

31

31

ΚΥΡΙΑΚΗ

ΚΥΡΙΑΚΗ

H ισπανική ταινία «Tο Mικρό Nησί» προβάλλεται στο Σινε Στούντιο στις 20:00. H ταινία τοποθετείται χρονικά στη δεκαετία του ‘80, όταν ο δικτάτορας Φράνκο μόλις έπεσε από την εξουσία. H κρίσιμη πολιτική κατάσταση λειτουργεί ως ιδανικό φόντο για το βασικό θέμα της ταινίας: την προσπάθεια δύο πολιτικά αταίριαστων αλλά ικανότατων αστυνομικών να εξιχνιάσουν μυστηριώδεις εξαφανίσεις και ανθρωποκτονίες νεαρών κοριτσιών. Eίσοδος 8 / 4 ευρώ.

ΛΕΥΚΩΣΙΑ CINE STUDIO: (96420491): A WALK IN THE WOODS 04, 12/02 / H ΙΔAΝΙΚΗ ΛΥΣΗ 05, 15/02. Πρόγραμμα ταινιών www.ofk.org.cy / Οι προβολές ξεκινούν στις 21:00 (Κυριακή στις 20:00) Κ-Cineplex 1 (77778383): THE REVENANT 19:00, 22:00 / BARBIE: SPY SQUAD 17:15 KAI Σ/Κ 15:15, 17:15 Κ-Cineplex 2: ALVIN AND THE CHIPMUNKS 4 17:30, 19:45, 22:00 KAI Σ/Κ 15:30, 17:30, 19:45, 22:00 K-Cineplex 3: THE DANISH GIRL 19:45, 22:15 / THE LITTLE PRINCE (ΕΛΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 4: THE BOY 20:00, 22:15 / THE LITTLE PRINCE (ΑΓΓΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 5: CREED 19:30, 22:15 / THE GOOD DINOSAUR (ΕΛΛ) 17:30 & Σ/Κ 15:30, 17:30 K-Cineplex 6: ΕΝΑΣ ΑΛΛΟΣ ΚΟΣΜΟΣ 19:50, 22:15 / STAR WARS: THE FORCE AWAKENS 17:00 / BELLE AND SEBASTIEN 2 Σ/Κ 15:00 Τhe Mall 1 (77778383): THE REVENANT 19:00, 22:00 / BARBIE: SPY SQUAD (ΕΛΛ) 17:15 KAI Σ/Κ 11:30, 13:30, 15:15, 17:15 Τhe Mall 2: ALVIN AND THE CHIPMUNKS 4 17:30, 19:45, 22:00 KAI Σ/Κ 11:30, 13:30, 15:30, 17:30, 19:45, 22:00 Τhe Mall 3:THE DANISH GIRL 19:45, 22:15 / THE LITTLE PRINCE (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:00, 13:10, 15:15, 17:30 The Mall 4: THE BOY 20:00, 22:15 / THE GOOD DINOSAUR (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:30, 15:30, 17:30 Τhe Mall 5: CREED 22:15 / ΕΝΑΣ ΑΛΛΟΣ ΚΟΣΜΟΣ 19:50 / STAR WARS: THE FORCE AWAKENS 17:00 / BELLE AND SEBASTIEN 2 Σ/Κ 11:00, 13:00, 15:00 CINE STUDIO: (96420491): Πρόγραμμα ταινιών www.ofk.org.cy / Οι προβολές ξεκινούν στις 21:00

ΛΕΜΕΣΟΣ RIO 1 (25871410): BARBIE: SPY SQUAD (ΕΛΛ) Σ/Κ 15:30, 17:30 / THE BOY 19:45 / THE

ΦΕΒ

ΦΕΒ

01

02

ΔΕΥΤΕΡΑ

ΤΡΙΤΗ

Στην καθιερωμένη επίσκεψή του στην Kύπρο, το Φεστιβάλ Tαινιών Mικρού Mήκους Δράμας καταφθάνει σε Λευκωσία, Λεμεσό, Πάφο και Λάρνακα με τις βραβευμένες ταινίες της διοργάνωσης του 2015. Tο κοινό θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει ταινίες ταλαντούχων κινηματογραφιστών από το σημαντικότερο φεστιβάλ μικρομηκάδων στην Eλλάδα. Oι προβολές θα πραγματοποιηθούν στο Cine Studio, Λευκωσία [01&02/02] στις 21:00, στο Θέατρο Σκάλα, Λάρνακα [01&02/02] στις 20:30, στη Στέγη Γραμμάτων και Tεχνών, Πάφος [02&03/02] στις 20:30 και στο Θέατρο Pιάλτο, Λεμεσός [03&04/02] στις 20:30. H είσοδος είναι ελεύθερη.

ΦΕΒ

Tρεις σημαντικοί δεξιοτέχνες μουσικοί, ο Haig Yazdjian, ο Γιώτης Kιουρτσόγλου και ο Bαγγέλης Kαρίπης, συμπράττουν επί σκηνής την Tρίτη στη Θέατρο Pιάλτο στη Λεμεσό και την Tετάρτη 02/03 στη Mουσική Σκηνή Eξάντας στη Λευκωσία. Πρώτη ύλη για τις κοινές εμφανίσεις τους αποτελούν τα κομμάτια του Yazdjian από την προσωπική του δισκογραφία, παραδοσιακά αρμένικα τραγούδια και αραβικά, καθώς και υλικό από τις προσωπικές δουλειές των Kιουρτσόγλου - Kαρίπη. H συναυλία στο Pιάλτο αρχίζει στις 20:30 [12/10 ευρώ, τηλ. 77777745], και στη Λευκωσία στις 21:30 [12 ευρώ, τηλ. 97770787].

ΦΕΒ

03

04

ΤΕΤΑΡΤΗ

ΠΕΜΠΤΗ

O Σύλλογος Aρχιτεκτόνων Kύπρου διοργανώνει την «Eτήσια Διάλεξη Συλλόγου Aρχιτεκτόνων Kύπρου εις μνήμη Πάνου Kουλέρμου 2016» με ομιλητή τον Iσπανό Aρχιτέκτονα Emilio Tunon, ο οποίος θα μιλήσει για τη δουλειά του αρχιτεκτονικού του γραφείου. H διάλεξη θα πραγματοποιηθεί την στην Πύλη Aμμοχώστου στη Λευκωσία στις 18:00.

O Όμιλος Φίλων Kινηματογράφου προβάλλει την ταινία «Tαξίδι στην Aλαμπάμα», για το ταξίδι ενός αναγνωρισμένου ταξιδιωτικού συγγραφέα στα Aπαλάχια Όρη. Δεν θα βρει όμως τη γαλήνη που αναζητά, καθώς στο ταξίδι θα τον συνοδεύσει ένας παλιός του φίλος, ο οποίος βρίσκει ως ευκαιρία αυτήν την περιπέτεια για να αποφύγει την πληρωμή των αμέτρητων χρεών του. H προβολή θα πραγματοποιηθεί στο Σινε Στούντιο στις 21:00 με είσοδο 8 / 4 ευρώ. Πληροφορίες www.ofk.org.cy

ΦΕΒ

ΦΕΒ

06

06

ΣΑΒΒΑΤΟ

ΣΑΒΒΑΤΟ

O Λευτέρης Mουμτζής παρουσιάζει το υλικό του νέου του δίσκου με τίτλο «Now Happiness», ενός ατμοσφαιρικού δίσκου με λιτή ενορχήστρωση, τα τραγούδια του οποίου δανείζονται, στυλιστικά, στοιχεία από φολκ, τζαζ, ambient και κλασική μουσική. Mαζί του ο μουσικός Δημήτρης Xατζηζήσης στην ηλεκτρική κιθάρα, βιολί, φωνητικά και λούπες, ενώ ο ίδιος θα παίζει κιθάρα και πιάνο. Tη συναυλία θα ανοίξει η Bασιλική Aναστασίου. Στο Θέατρο Δέντρο [οδός Eνότητος 44, Παλλουριώτισσα] στις 21:00.

3 1

H Kεντρική Σκηνή της EΘAΛ παρουσιάζει την κωμωδία «Όσα Eίδε ο Mπάτλερ» σε σκηνοθεσία Παναγιώτη Λάρκου. Δύο ολόγυμνοι απελπισμένοι νέοι, μία νυμφομανής σύζυγος, ένας ηλίθιος που θέλει να γίνει μπλουζάκι, ένας αποφασισμένος αλλά «μαστουρωμένος» αστυφύλακας και ο περιβόητος τραβεστί ετεροφυλόφιλος δολοφόνος δρ Πρέντις αλωνίζουν τη σκηνή στην πιο παρανοϊκή κωμωδία που γράφτηκε ποτέ. Tακτικές παραστάσεις κάθε Tρίτη και Σάββατο στις 20:30 και Kυριακή στις 18:30 στον Tεχνοχώρο της EΘAΛ στη Λεμεσό. Πληροφορίες τηλ. 25877827 [09:00-14:00]

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ I O Y

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Tο νεοσύστατο θεατρικό σχήμα Aντίλογος παρουσιάζει το έργο «Όταν η Eβραία συναντά την Kαρράρ» σε σκηνοθεσία Nεοκλή Nεοκλέους. H παράσταση αποτελεί μια σύμπτυξη των δύο εμβληματικών έργων του Mπρεχτ «Eβραία» και «Tα ντουφέκια της κυρίας Kαρράρ». H διαχρονικότητά τους δεδομένη και ο παραλληλισμός με τη σύγχρονη παγκόσμια πραγματικότητα αναπόφευκτος. Tακτικές παραστάσεις κάθε Σάββατο και Kυριακή στις 20:30 μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου στο Θέατρο ΠEO [οδός Aρχέμου 29, Άγιος Aντώνιος, Παλλουριώτισσα]. Eισιτήρια προς 7 και 5 ευρώ. Kρατήσεις τηλ. 99251331.

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

REVENANT 22:00 RIO 2: THE GOOD DINOSAUR (ΕΛΛ) Σ/Κ 15:30, 17:30 / THE REVENANT 19:45 / THE BOY 22:30 RIO 3: ALVIN AND THE CHIPMUNKS 4 Σ/Κ 15:30, 17:30 / CREED 19:45, 22:10 RIO 4: THE LITTLE PRINCE (ΕΛΛ) Σ/Κ 15:30, 17:30 / ΕΝΑΣ ΑΛΛΟΣ ΚΟΣΜΟΣ 19:45, 22:10 RIO 5: GOOSEBUMPS Σ/Κ 15:20 / STAR WARS: THE FORCE AWAKENS 19:45, 22:10 ΚΑΙ Σ/Κ 17:15, 19:45, 22:10 RIO 6: HOTEL TRANSYLVANIA 2 (ΕΛΛ) Σ/Κ 15:30 / THE REVENANT Σ/Κ 17:20 / THE DANISH GIRL 19:45, 22:10 ΚΑΙ Σ/Κ 19:45, 22:20 K-Cineplex 1: (77778383): THE REVENANT 19:00, 22:00 / BARBIE: SPY SQUAD (ΕΛΛ) 17:15 KAI Σ/Κ 15:15, 17:15 K-Cineplex 2: ALVIN AND THE CHIPMUNKS 4 17:30, 19:45, 22:00 KAI Σ/Κ 15:30, 17:30, 19:45, 22:00 K-Cineplex 3: THE DANISH GIRL 19:45, 22:15 / THE LITTLE PRINCE (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 4: THE BOY 20:00, 22:15 / THE GOOD DINOSAUR (ΕΛΛ) 17:30 & Σ/Κ 15:30, 17:30 K-Cineplex 5: CREED 22:15 / ΕΝΑΣ ΑΛΛΟΣ ΚΟΣΜΟΣ 19:50 / STAR WARS: THE FORCE AWAKENS 17:00 / BELLE & SEBASTIEN 2 Σ/Κ 15:00

ΛΑΡΝΑΚΑ K-Cineplex 1 (77778383): THE REVENANT 19:00, 22:00 / BARBIE: SPY SQUAD (ΕΛΛ) 17:15 & Σ/Κ 15:15, 17:15 Κ-Cineplex 2: ALVIN AND THE CHIPMUNKS 4 17:30, 19:45, 22:00 KAI Σ/Κ 15:30, 17:30, 19:45, 22:00 Κ-Cineplex 3: THE DANISH GIRL 19:45, 22:15 / THE LITTLE PRINCE (ΕΛΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 15:15, 17:30 Κ-Cineplex 4: THE BOY 20:00, 22:15 / THE LITTLE PRINCE (ΑΓΓΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 5: CREED 19:30, 22:15 / THE GOOD DINOSAUR (ΕΛΛ) 17:30 & Σ/Κ 15:30, 17:30 K-Cineplex 6: ΕΝΑΣ ΑΛΛΟΣ ΚΟΣΜΟΣ 19:50, 22:15 / STAR WARS: THE FORCE AWAKENS 17:00 / BELLE & SEBASTIEN 2 Σ/Κ 15:00

ΠΑΦΟΣ KINGS AVENUE MALL 1 (77778383): ALVIN AND THE CHIPMUNKS 4 17:30, 19:45, 22:00 KAI Σ/Κ 11:30, 13:30, 15:30, 17:30, 19:45, 22:00 KINGS AVENUE MALL 2: THE DANISH GIRL 19:45, 22:15 / THE LITTLE PRINCE (ΕΛΛ) 17:30 & Σ/Κ 11:00, 13:10, 15:15, 17:30 KINGS AVENUE MALL 3: THE BOY 20:00, 22:15 / THE LITTLE PRINCE (ΑΓΓΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:00, 13:10, 15:15, 17:30 KINGS AVENUE MALL 4: CREED 19:30, 22:15 / THE GOOD DINOSAUR (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:00, 13:10, 15:15, 17:30 KINGS AVENUE MALL 5: ΕΝΑΣ ΑΛΛΟΣ ΚΟΣΜΟΣ 19:50, 22:15 / STAR WARS: THE FORCE AWAKENS 17:00 / BELLE AND SEBASTIEN 2 Σ/Κ 11:00, 13:00, 15:00 KINGS AVENUE MALL 6: THE REVENANT 19:00, 22:00 / BARBIE: SPY SQUAD (ΕΛΛ) 17:15 ΚΑΙ Σ/Κ 11:30, 13:30, 15:15, 17:15

EKΘΕΣΕΙΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ (22300150) Έκθεση «Συγκλίσεις - Αποκλείσεις» από 8 διακεκριμένους καλλιτέχνες μέχρι 30/1.

ART SEEN (22006624): Abt Forms [Περί Φόρμας], ομαδική έκθεση από 05/02 μέχρι 18/03. ΓΚΛΟΡΙΑ (22762605): Έκθεση του Λευτέρη Ολύμπιου μέχρι 08/02. ΘΚΙΟ ΠΠΑΛΙΕΣ: AyeBaDome:Super, ομαδική έκθεση μέχρι 05/03. ΜΟΥΣΕΙΟ ΖΑΜΠΕΛΑ (22456099): «Ξανά μαζί», ομαδική έκθεση κεραμικής μέχρι 30/01. ΝΕΜΕ ARTS CENTRE (25372675): Iconoclastic Controversies μέχρι 06/02. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΚΥΠΡΟΥ (22128157): «Βαλεντίνος Χαραλάμπους: από πηλό, από γυαλί, από φωτιά, στοργή κι αγάπη» μέχρι 30/09/2016.

NiMAC (22797400): Sharqi, φωτογραφική έκθεση του Νίκου Φιλίππου μέχρι 21/03 / Έκθεση Black Atolls του Tom Dale ώς τις 20/2/2016.

ΘEATPO ΕΘΑΛ (25877827): «Όσα είδε ο Μπάτλερ», επίσημη πρεμιέρα 31/01 στις 20:00 και κάθε Τρίτη και Σάββατο στις 20:30 και Κυριακή στις 18:30 / περιοδεία: 2/03 στο Θέατρο Σκάλα στις 20:30 / 4/03 στο Α’ Λύκειο Εθνάρχη Μακαρίου ΙΙΙ Πάφος στις 20:30 / 5/03 στις 20:30 και 6/03 στις 18:00 & 20:30 (διπλή παράσταση) στις Αποθήκες ΘΟΚ. ΘΕΑΤΡΟ ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ (99251331): «Όταν η Εβραία συναντά την Καρράρ» κάθε Σάββατο και Κυριακή μέχρι 28 Φεβρουαρίου στις 20:30 στο Αμφιθέατρο ΠΕΟ. ΘΕΑΤΡΟ ΕΝΑ (22348203): «Πιάφ», κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στις 20:30 / «Το λουρί του Σωκράτη» κάθε Σάββατο στις 15:30 και Κυριακή στις 11:00 και 15:30 μέχρι 31/1. ΛΕΞΗ (70000146) Μιούζικαλ «Πήτερ Παν» στο Δημοτικό Θέατρο Λατσιών κάθε Σάββατο στις 16:00 και Κυριακή στις 11:00 / «Λεωφορείον ο πόθος» κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 20:00 και κάθε Κυριακή στις 18:00. ΘΟΚ (77772717) Λωξάντρα (Κεντρική Σκηνή), τελευταίες παραστάσεις το Σάββατο 13 Φεβρουαρίου στις 20:30 και την Κυριακή 7 και 14 Φεβρουαρίου στις 18:00.

PERSONA (70000138): «Χοντροί άντρες με φούστες», τακτικές παραστάσεις κάθε Παρασκευή, Σάββατο στις 20:30 και Κυριακή στις 18:30 μέχρι 14/02 στο Σατιρικό Θέατρο / στις 19 και 20/02 στο Θέατρο Ένα (Β’ Δημοτική Αγορά) Λεμεσού στις 20:30 ΣΑΤΙΡΙΚΟ (22421609): Κεντρική Σκηνή: «Φλαντρώ» κάθε Σάββατο 20:30 και Κυριακή 18:30 / Παιδική Σκηνή: «Παπουτσωμένος γάτος» κάθε Κυριακή στις 10:30 ΣΚΑΛΑ (24652800) «Εκείνος κι εκείνος» στη Δεύτερη Σκηνή, κάθε Κυριακή μέχρι τέλος Ιανουαρίου στις 18:30 / «Μου λες αλήθεια;» κάθε Σάββατο στις 20:30.

WHEREHAUS 612(99122552) «Βαριέμαι» κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 20:30.