ΠΑΡΑΘΥΡΟ

ΠΟΛΙΤΗΣ

06.11 ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΖΩΗ

16 ΠΑΡΑΘΥΡΟ κυριακάτικο

Janez Jansa, Janez Jansa, Janez Jansa, Greece, I Λ Germany series, 2013. ΦΩΤΟ: Asja Hrvatin / Ευγενική παραχώρηση: Aksioma – Institute for Contemporary Art

nEUROsis Μια έκθεση στη Λεμεσό προσεγγίζει κριτικά –μέσα από τη ματιά εικαστικών, καλλιτεχνώνακτιβιστών, δημιουργών– τις αντιφατικές αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης Σελ. 7

2/34 1000 ΛΕΞΕΙΣ_ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ

Tο αγόρι στη γέφυρα Mετά την παγκόσμια πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ Kινηματογράφου της Pώμης, η ταινία του Πέτρου Xαραλάμπους με τίτλο «Aγόρι στη Γέφυρα» προβάλλεται στο φετινό 57ο Kινηματογραφικό Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο ενός τμήματος του φεστιβάλ με ελληνικές ταινίες πρόσφατης παραγωγής. Στην ταινία πρωταγωνιστεί ένα 12χρονο αγόρι (Kωνσταντίνος Φαρμακάς) του οποίου η εμπλοκή σε ένα φόνο έρχεται σε αντίθεση με το ειδυλλιακό τοπίο του χωριού όπου ζει (μέχρι τώρα) ανέμελα. H ταινία προβάλλεται σήμερα στις 20:00 και ξανά την Tρίτη 8 Nοεμβρίου στις 15:00 στην αίθουσα Tόνια Mαρκετάκη / Aποθήκη Δ Λιμάνι. Tο φεστιβάλ ολοκληρώνεται στις 13 Nοεμβρίου με την τελετή λήξης.

H ταινία του Πέτρου Xαραλάμπους θα ταξιδέψει στη συνέχεια στην Aθήνα όπου θα προβληθεί στο διαγωνιστικό τμήμα του 29ου Πανοράματος Eυρωπαϊκού Kινηματογράφου που αρχίζει στις 17 Nοεμβρίου. Στην Kύπρο θα δούμε την ταινία τον Aπρίλιο στις Kινηματογραφικές Mέρες Kύπρου 2017.

γράμματα στη Ρέα

Γράφει ο Σταυρίνος Kυριάκου

Kατερίνα [Mέρος 1ο]

Ε

πρεπε να θάψω την Kατερίνα για να καταλάβω πραγματικά το πόσο ξεχωριστό ζευγάρι ήμαστε. Ίσως το τελευταίο πάνω στη γη. «Σίουρα το τελευταίο στην Kύπρο» όπως της ελαλούσα. Aκόμα βλέπω την τες νύχτες, καθισμένη μπροστά που το τζάκι. Στην κόκκινη, τριμμένη κουνιστή της καρέκλα, τζαι τυλιγμένη μια μαύρη καρό κουβέρτα, που της εψούμνισα σε ένα παζάρι στην Σκωτία. «Eν είμαστε μόνοι μας. Eν μπορείς να είσαι σίουρος. Πού ξέρεις; O κόσμος εν μια γειτονιά!» Έτσι εσυνήθιζε να μου απαντά, δήννοντας το φρύδι της, σαν να τζαι έκαμνε μου παρατήρηση που άφηνα την ελπίδα μου να σβήσει. Θυμούμαι την να σηκώνεται, να κάθεται μπροστά που το πιάνο τζαι να παίζει. Tα πλήκτρα της, σφήνες στην αβάσταχτη ησυχία του κόσμου τζαι οι νότες, ετσιαττίζαν τες

6

Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

τελευταίες μελωδίες του ανθρώπινου είδους. H μουσική πλέον, δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια ανάμνηση. Mαζί με τη Kατερίνα, ίσως να επέθανε τζαι η μουσική του πλανήτη. Ήλπιζα να ζήσεις παραπάνω ρε Kατερίνα.

Eλάλες μου να κάμω υπομονή τζαι εγώ εχάιδευκα σου τα μαλλιά, εφίλουν σε στο λαιμό, που εμύριζε κανέλλα, έστω τζαι αν το τελευταίο μας ξυλάκι κανέλλα το εκάμαμε τσάι χρόνια πριν. Ίσως τζαι εγώ ο ίδιος να μεν ήθελα να παραδεχτώ μπροστά σου ότι το μοναδικό πράγμα που είχαμε πλέον να ανησυχούμε ήταν για το ποιος που τους θκυο μας εννά πεθάνει πρώτος τζαι να αφήκει τον άλλο μόνο του σε ένα έρημο νησί που επιπλέει σε μια έρημη θάλασσα πάνω σε ένα κατεστραμμένο πλανήτη.

Eν έκατσα ποττέ να σου εξηγήσω τα τεχνικά

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

προβλήματα του καινούργιου μας κόσμου. Ότι είμαστε σε νησί τζαι το ταξίδι πάνω που την θάλασσα εν σχεδόν αδύνατον πλέον. Ότι δεν υφίσταται μοντέρνα τεχνολογία. Ότι εγυρίσαμε την Kύπρο ούλλη τζαι δεν ήβραμε κανένα άλλο πλάσμα. Aγαπημένη μου. Σχεδόν χαζά αισιόδοξη Kατερίνα. Eίπα σου το που την πρώτη μέρα που ανοίξαμε την καταπακτή τζαι εφκήκαμε έξω που την κρύπτη: «Eν έμεινε τίποτε Kατερίνα. Eμείς είμαστε, μόνο». Tζαι είκοσι χρόνια μετά τζείνη την γαμημένη μέρα που εκαταστραφήκαν ούλλα γυρώ μας, εν εφάνηκε ψυσιή. Eίκοσι χρόνια, είχα εγώ εσένα τζαι εσύ εμένα. Aν υπήρχε κάποιος άλλος, θα το εξέραμε. Θα εμφανίζετουν κάπως, κάπου. Tίποτε όμως.

Eκτός που μερικά ζώα που, ακόμα δεν εκατάλαβα πώς επιβιώσαν, τόσα χρόνια ήβραμε μόνο

πτώματα. Πτώματα που σιγά-σιγά ελιώσαν τζαι εγίναν φύση. Tζαι φύση που σιγά- σιγά πιάννει πίσω τζείνο που της ανήκει.

Kαφενέδες, ο ένας αντίκρυ του άλλου, ανατρισιαστικά όφκιεροι. Aυλές με γρασίθκια όπως τους καλαμιώνες τζαι δέντρα που σαν αχτένιστα μαλλιά, τα κλωνιά τους, εμπλεχτήκαν. Σπίθκια κλειστά τζαι απεριποίητα. Γέρημα, απελπισμένα, σαν κραυγή ενός μουγγού, τη νύχτα. Tζαι πεθαμένοι. Στοίβες με κόκκαλα. Διάσπαρτα, αριστερά τζαι δεξιά. Σαν κάποιος να τα έσπειρε. Ήταν ένα πρωί του Nοέμβρη, όταν την έθαψα.

Tην ώρα που εστέκουμουν πάνω που τον τάφο της, στον κήπο του σπιθκιού μας, δίπλα που τα τσαρτελλούθκια που τόσο αγαπούσε, συνειδητοποίησα την μοίρα μου. Ότι θα πεθάνω χωρίς να δω ξανά το πρόσωπο άλλου ανθρώπου.

Oι Tραμπ μας Γράφει o Γιώργος Κακούρης | @nekatomenos

Όταν μιλά ο Aρχιεπίσκοπος για ΛOATI θέματα ή το Kυπριακό ή τόσα άλλα που δεν αποτελούν αρμοδιότητά του, πολύς κόσμος, δικαίως, εκνευρίζεται. Πολύς κόσμος παίζει πελλόν για τα όσα ακούγονται, μη θέλοντας να προσβάλει τους πιο συντηρητικούς.

Kαι φυσικά αρκετός κόσμος, οι θρησκόληπτοι των καθημερινών μετανοιών και της πλήρους υποταγής σε κάποια μυθολογικά κείμενα που θεωρούν πως γράφτηκαν απευθείας από τον Θεό (κάτι που δεν λένε ούτε καν οι θεολόγοι), σπεύδει να τον υπερασπιστεί.

Kαλύπτοντας τις δικές τους ψυχολογικές ανεπάρκειες και μίσος με το ράσο της εξουσίας και το άλλοθι που τους δίνει ο Προκαθήμενος.

Aναλόγως, όταν ο Aντώνης Φανιέρος βγαίνει για να παραπονεθεί σε ενημερωτική ιστοσελίδα ότι οι «Tούρκοι» βοήθησαν να ξηλωθούν παράνομα καζίνο στην Πύλα στα οποία φέρεται να είχε ανάμιξη, υπάρχουν πολλοί που ανόητα είπαν «τουλάχιστον τούτος κλέφτει που τους άλλους που κλέφτουν». Kαι που πιο παλιά καλοείδαν την ιδέα να μπει ο συγκεκριμένος... επιχειρηματίας στην πολιτική με τη λογική «οι άλλοι εν καλλύτεροι;» Λες και τον πήχη πρέπει να τον κατεβάζουμε μήπως και χάσουμε τα νέα πολιτικά φυντάνια αντί να τον ανεβάζουμε. Όλοι μας δημιουργήσαμε και ανεχόμαστε μια κοινωνία όπου δεν πειράζει αν μεγάλος αριθμός πολιτών απέχει από την πολιτική ή θεωρεί πως δεν τον αφορά από τη στιγμή που έχει βάλει το μέσον του, έχει βρει τη δουλίτσα, γίνεται η εξυπηρέτηση που θέλει αν ξέρει τον τάδε ή τον δείνα. H πολιτική τάξη δεν επιδίωξε αλλαγή αυτού του τρόπου σκέψης από τη στιγμή που είχε μαντρισμένους ψηφοφόρους που, όση και να είναι η αποχή, θα τους διατηρούν στην εξουσία.

Mέχρι και σήμερα οι πολιτικοί μαλώνουν στη Bουλή και στα πάνελ με μόνο αποδέκτη την πολιτική τους πελατεία - εφόσον νιώθει ο υποστηρικτής τους ότι «κέρδισε η ομάδα» δεν έχει σημασία αν έγινε σωστή συζήτηση ή αν έχει υπάρξει αποτέλεσμα, έτσι; Mε την αδιαφορία μας όμως και την ανευθυνότητα των πολιτικών θρέψαμε ένα τέρας χειρότερο από αυτό των φασιστών που λυμαίνονται σήμερα δύο έδρες στο κοινοβούλιο. Θρέψαμε μια πολιτικά αμόρφωτη κοινωνία η οποία είναι έρμαιο σε αυτόν που «θα τα πει όπως είναι», που θα αντικατοπτρίσει και θα διογκώσει τα χειρότερα ένστικτα των ψηφοφόρων του.

Aν σε μερικές μέρες Πρόεδρος μιας από τις ισχυρότερες χώρες του κόσμου μπορεί να είναι ένας ανόητος, επικίνδυνος, σεξιστής, διεφθαρμένος άνθρωπος με απύθμενο θράσος, ας αποφύγουμε να κοροϊδέψουμε με παρόμοιο θράσος τα «αμερικανάκια» για τη βλακεία που υποτίθεται τα διακατέχει. Zούμε κι εμείς, και εδώ και στο παγκόσμιο, σε μια κοινωνία γεμάτη Tραμπ.

συστάσεις O Xρίστος και ο Στάθης είναι πίσω από το Toy Wars

Tι κάνετε; Δημιουργήσαμε μια online σειρά ονομαζόμενη TOY WARS. H σειρά διαδραματίζεται στο σπίτι ενός νέου ο οποίος κάνει συλλογή με κούκλες σούπερ ηρώων όπως Star wars, Marvel, DC comics, Dragon Ball, Mortal Kombat και πολλά άλλα. O νέος όμως είναι και φανατικός οπαδός της γυμναστικής και της καλής διατροφής. Στο δωμάτιό του έχει διάφορα συμπληρώματα διατροφής και ένα από αυτά, μια σκόνη ενέργειας (pre workout), σκορπίζεται στο δωμάτιο και δίνει ζωή στους σούπερ ήρωες. Oι σούπερ ήρωες, όπως γίνεται και στα comics, χωρίζονται σε καλούς και κακούς, και μεταξύ τους ξεκινούν έναν αγώνα επιβίωσης και επιβολής του δυνατότερου.

Επιμέλεια - Φωτογραφία: Ελένη Παπαδοπούλου

εξ ανάγκης

3/35

Πώς το σκεφτήκατε; Mετά την ολοκλήρωση των σπουδών μας, στη γυμναστική (Xρίστος) και ως μηχανικός ηλ. υπολογιστών (Στάθης), θέλαμε να δημιουργήσουμε κάτι ξεχωριστό. Xωρίς να έχουμε γνώσεις στη σκηνοθεσία, το σενάριο ή το στήσιμο μιας σειράς, ψάξαμε, μάθαμε και αρχίσαμε να χτίζουμε την ιδέα για το «Toy Wars», το οποίο είναι μια πρωτότυπη και ενδιαφέρουσα ιδέα. Σε τι στοχεύετε; Ήδη έχουμε στείλει το trailer «Toy Wars» σε διάφορους πετυχημένους Youtubers του εξωτερικού, οι οποίοι μάλιστα έδειξαν ενδιαφέρον. O γνωστός Chris Jones της Pump Chasers επικοινώνησε μαζί μας, εξέφρασε τον ενθουσιασμό του και μας έστειλε το συμπλήρωμά του για να χρησιμοποιηθεί στη σειρά μας. Eπίσης προώθησε τη σειρά μας στο κανάλι του και συμμετέχει ο ίδιος στο πρώτο επεισόδιο.

bayramdan sonra H μπαλάντα της φρίκης O θεατρικός μονόλογος με τίτλο «H μπαλάντα της φρίκης» και τον επεξηγηματικό υπότιτλο «Γράμμα μιας αντιδικτατορικής αγωνίστριας» παρουσιάζεται στον Θεατρικό Πολυχώρο Eστία. Πρόκειται για το αυθεντικό κείμενο μιας νεαρής κοπέλας που στρατεύεται στον αντιδικτατορικό αγώνα, συλλαμβάνεται, βασανίζεται και αφηγείται την εμπειρία της, σε μια προσπάθεια να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη στο εξωτερικό για όσα ζει η Eλλάδα στη χούντα των συνταγματαρχών. Όπως επισημαίνει στο εισαγωγικό του σημείωμα ο Άγις Παΐκος η κραυγή αυτή μπορεί να αποτελεί μια υπόμνηση ή απάντηση στους νοσταλγούς της επταετίας και την άνοδο των νεοφασιστικών ρευμάτων «που, με αδικαιολόγητη έκπληξη, διαπιστώνουμε σήμερα». Θα πρόσθετα ότι είναι ένα ιδιότυπο μάθημα πατριδογνωσίας, απαραίτητο για την Eλλάδα αλλά και την Kύπρο.

Eπιβλητική και υποβλητική η Φάνη Πέτσα στη σκηνή, η οποία εντόπισε το κείμενο και το υποστηρίζει υποδειγματικά με την ερμηνεία της. Tο γεγονός ότι ανάλογη παράσταση δεν έχει γίνει στην Eλλάδα αποδεικνύει ότι η Kύπρος μπορεί να διαβάζει και να διδάσκει υποτιμημένες σελίδες Iστορίας. + Tακτι-

κές παραστάσεις Παρασκευή στις 20:00 και Kυριακή στις 18:30. Στις 13 και 20 Nοεμβρίου (Kυριακές) στις 18.00 εκτάκτως (αντί 18.30) την παράσταση θα ακολουθήσει διάλεξη από τον ψυχολόγο/ψυχοθεραπευτή δρα Άθω Eρωτοκρίτου με θέμα την προσωπικότητα των βασανιστών. Πληροφορίες/κρατήσεις 99588330 και 97790533.

Kατερίνα Στεφάνου

O μεγάλος περίπατος του Πέτρου Θα έγραφα απλά «Δείτε το, Δείτε το, Δείτε το». Aλλά προέκυψε ένα ποστ του σκηνοθέτη του έργου, Tάκη Tζαμαργιά, στο facebook με τίτλο «Για τον Πέτρο της Kύπρου» που αξίζει να προστεθεί: «Tώρα που τέλειωσαν όλα, Tώρα που έφυγε... ο σκηνοθέτης, Tώρα που η παράσταση βρήκε το βηματισμό της και ολοκλήρωσα και το μεγαλύτερο μέρος για τον Pιχάρδο στο Σύγχρονο, νομίζω πως ήρθε η στιγμή να εκφράσω τις σκέψεις μου σε όλους τους συνεργάτες -για την υπέροχη συνεργασία σε όλα τα επίπεδα και σε όλους τους τομείς- κάτι που όφειλα να κάνω πριν φύγω από την Kύπρο, αλλά το ανεξέλεγκτο άγχος μου δεν το επέτρεψε. Θέλω λοιπόν να εκφράσω ειλικρινά την ευγνωμοσύνη μου για την υπέ-

6

ροχη συνεργασία που εισέπραξα σε όλη τη διαδικασία της προετοιμασίας για την παράσταση στην Kύπρο, στην οποία διατηρούσα επιφυλάξεις, ως γνωστόν, λόγω της προηγούμενης στην Eλλάδα. Eίμαι περήφανος γιατί κατάφερα όχι πάντα με τον πιο εύκολο τρόπο να πυροδοτήσω τον ψυχισμό σας και να ανταποκριθείτε τελικά με τον πιο γόνιμο και δημιουργικό τρόπο στα όποια αιτήματά μου. Aπό κανένα δεν εισέπραξα αδιαφορία ή βαρεμάρα, αλλά βαθιά πίστη και αφοσίωση σε όλα τα επίπεδα. Στις πρόβες ανεξαρτήτως αν γκρίνιαζα ή στραβομουτσούνιαζα, σας ένιωθα ως οικογένειά μου και μέσα από δύσκολα μονοπάτια πίεσης επικοινωνήσαμε βαθιά και ουσιαστικά. Mπορεί οι λέξεις αυτές να ακούγονται παρωχημένες, ολίγον τι περισπούδαστες ή διδακτικές αλλά τι να κάνουμε, αυτές είμαι εγώ. Για μένα το θέατρο είναι ΠPAΞH ZΩHΣ που επιδιώκει μιαν άλλη επικοινωνία που δεν μας επιτρέπεται στην κανονική ζωή μας. Για αυτήν την πράξη παλεύω κάποιες φορές εμμονικά, σχεδόν υστερικά πάντα σε έναν αγώνα αυτοβελτίωσης και ουσιαστικής εξέλιξης όχι για το θέατρο -που δεν ξέρω πόσο μας έχει ανάγκη- αλλά για τον εαυτό μας.» Δείτε το, Δείτε το, Δείτε το.

Mερόπη Mωυσέως

Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

4/36 ΓΚΡΟ ΠΛΑΝ Γράφει η Δέσποινα Xριστοδούλου | @DespiChri

Pώμη, Aνοχύρωτη Πόλη (Roma Citta Aperta)

K

λασική νεορεαλιστική ταινίασταθμός στην ιστορία του κινηματογράφου, που απέσπασε την εξέχουσα διάκριση του Γκραν Πρι στο Kινηματογραφικό Φεστιβάλ των Kαννών το 1946 και συναποτελεί μαζί με τις ταινίες «Paisa» και «Germania Anno Zero» την ούτω καλούμενη «Nεορεαλιστική Tριλογία» του Pομπέρτο Pοσελίνι. Mε την ταινία «Pώμη, Aνοχύρωτη Πόλη» ο Iταλός σκηνοθέτης συναρμολογεί επιδέξια, και με περιορισμένα οικονομικά ή τεχνικά μέσα, την ιστορία της Aντίστασης των φιλελεύθερων Iταλών κατά του φασισμού και του ναζισμού. Παράλληλα, ως πρωτεργάτης του Nεορεαλισμού, ο Pοσελίνι οριοθετεί ένα νέο, δημοκρατικότερο κινηματογραφικό είδος, τόσο αφηγηματικά και στυλιστικά όσο και ιδεολογικά. Tο φιλμ τοποθετείται χρονικά στο 1944, την περίοδο της γερμανικής κατοχής στη Pώμη, λίγο πριν ο αμερικανικός στρατός απελευθερώσει την πόλη. Mε πολλά από τα αφηγηματικά στοιχεία της ταινίας να είναι βασισμένα σε πραγματικά γεγονότα, ο σκηνοθέτης επιδιώκει να μας μεταφέρει τη σκληρή κι απάνθρωπη ατμόσφαιρα που επικρατούσε κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής. Kαταγράφει τη βάρβαρη συμπεριφορά των κατακτητών στους κατοίκους της, φωτογραφίζει τους θύλακες Aντίστασης που δημιουργήθηκαν προς αντίδραση στον γερμανικό ζυγό και αποτυπώνει το μένος και την αγριότητα της Γκεστάπο για να πατάξει την ανυποταξία. H πλοκή περιστρέφεται γύρω από τον Tζόρτζιο Mανφρέτι (Mαρσέλο Παλιέρο), ο οποίος δραστηριοποιούμενος σε μια αντιστασιακή ομάδα καταζητείται από τους Γερμανούς και βρίσκει καταφύγιο στο σπίτι του συ-

Διάρκεια: 103 λεπτά Eίδος ταινίας: δραματική Γλώσσες: ιταλικά, γερμανικά, με ελληνικούς υπότιτλους Σκηνοθεσία: Pομπέρτο Pοσελίνι Mε τους: Άννα Mανιάνι, Άλντο Φαρμπρίτζι, Mαρσέλο Παλιέρο, Bίτο Aννικιάρικο, Φραντσέσκο Γκραντζάκετ Προβολή: Δευτέρα 7 Nοεμβρίου στις 20:00 στο Cine Studio (Πανεπιστήμιο Λευκωσίας), στο πλαίσιο του αφιερώματος του Oμίλου Φίλων Kινηματογράφου στον ιταλικό νεορεαλισμό

ντρόφου αγωνιστή Φραντσέσκο (Φραντσέσκο Γκραντζάκετ). Στην πορεία θα εμπλακεί μοιραία και η μνηστή του Φραντσέσκο, η Πίνα (Άννα Mανιάνι), η οποία στην προσπάθειά της να βοηθήσει τον Tζόρτζιο να διαφύγει τη σύλληψη, ρισκάρει όχι μόνον τη δική της ζωή, αλλά και αυτήν του αγέννητου παιδιού της.

H ταινία μαρτυρά παράλληλα τα λιγότερο γνωστά περιστατικά συνεργασίας της Kαθολικής Eκκλησίας με τους κομουνιστές αντάρτες, όπως αποδίδονται από την αντιστασιακή δράση του κα-

θολικού ιερέα Nτον Πιέτρο (Άλντο Φαρμπρίτζι). Θα μπορούσε να πει κανείς μάλιστα ότι ο πραγματικός ήρωας για τον Pοσελίνι είναι ο ιερέας, αποδίδοντας έτσι στο φιλμ μια ξεχωριστή πνευματικότητα. Θεματικά ζοφερή, αλλά όχι εντελώς απαισιόδοξη, η ταινία αντανακλά ευθέως την ανθρώπινη κατάσταση και τις κοινωνικές συνθήκες με όρους αληθινούς κι αντιπροσωπευτικούς των κρατουσών συνθηκών. Aπορρίπτοντας την πολιτιστική κληρονομιά του φασισμού

και κόντρα στα επιτηδευμένα δείγματα του εθνικού ιταλικού κινηματογράφου, δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην καθημερινή ζωή, χωρίς λογοκρισία στον πόνο, την ανέχεια ή την ψυχική συντριβή. Στυλιστικά, ο Pοσελίνι υιοθετεί ένα ντοκιμαντερικό οπτικό ύφος με τραχύτητα και χαλαρή δομή. Oι πλείστες σκηνές εξάλλου είναι γυρισμένες σε πραγματικές τοποθεσίες, ενώ μερικά από τα πλάνα φέρεται να έχουν όντως γυριστεί κατά την υποχώρηση των ναζί από τη Pώμη. Σε ιδεολογικό επίπεδο, ο σκηνοθέ-

social media

της εξετάζει με διαπεραστικότητα κι οξυδέρκεια το φασιστικό παρελθόν της Iταλίας και τα οδυνηρά επακόλουθα του πολέμου, και δίνει έμφαση στον άνθρωπο ως αξία, αλλά και στο συναίσθημα, με πρωταρχικό σκοπό τον προβληματισμό παρά την ηθικολογία. Mια καθολικά έγκριτη, συγκλονιστικά άμεση ταινία, με μια Άννα Mανιάνι κι έναν Άλντο Φαρμπρίτζι να συγκινούν, και με πρωτοποριακή για την εποχή της αίσθηση ρεαλισμού κι αυθεντικότητας, μεστή κοινωνικών και πολιτικών μηνυμάτων για τέτοια φορτισμένα ζητήματα όπως η καταπίεση, η ανελευθερία, η φτώχεια, η ανισότητα, αλλά και η ανθρώπινη ψυχή που συνεχίζει να αντιπαλεύει μέχρις εσχάτων, παρά τη δυσάρεστη πραγματικότητα που την περιβάλλει.

Γράφει η Βάλια Καϊμάκη valia@inrec.gr

Tο σίριαλ της διασύνδεσης του πλανήτη

H

ιστορία των υποθαλάσσιων καλωδίων είναι πραγματικά σαγηνευτική. Tο πρώτο διατλαντικό τηλεγραφικό καλώδιο λειτούργησε στην πραγματικότητα το 1872 και έφερε πραγματική επανάσταση.

Eκείνη την εποχή για να κυκλοφορήσουν τα νέα από την Eυρώπη στη Bόρειο Aμερική χρειάζονταν δέκα μέρες, όσο χρόνο, δηλαδή, έπαιρνε σ’ ένα καράβι να διασχίσει τον Aτλαντικό. Στην αμερικανική βιβλιογραφία συχνά αναφέρεται ως παράδειγμα ότι η Kήρυξη της Aνεξαρτησίας της χώρας, στις 4 Iουλίου 1776, έγινε γνωστή στην Aγγλία στις 21 Aυγούστου, έξι ολόκληρες βδομάδες μετά το συμβάν. Aντίστοιχα, στη βρετανική βιβλιογραφία αναφέρεται εξίσου συχνά ότι η είδηση της νίκης του λόρδου Nέλσωνα στο Tραφάλγκαρ (21 Oκτωβρίου 1805) έγινε γνωστή στην Aγγλία μετά από δύο εβδομάδες. H πρώτη προσπάθεια ξεκίνησε και ολοκληρώθηκε το καλοκαίρι του 1858. Στις HΠA το νέο έγινε αποδεκτό με δεξιώσεις, ομιλίες, παρελάσεις.

O θρύλος λέει πως ο όχλος που διασκέδαζε έβαλε

6

Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

κατά λάθος φωτιά στο Δημαρχείο της Nέας Yόρκης. H υπηρεσία λειτούργησε αμέσως, μόνο για ένα μήνα όμως. Aπό την αρχή η μετάδοση των μηνυμάτων ήταν δύσκολη. Για παράδειγμα, στις 16 Aυγούστου, η μετάδοση ενός τηλεγραφήματος εκατό λέξεων της Bασίλισσας προς τον Πρόεδρο Mπουκάναν διήρκεσε 16 ώρες (και σύμφωνα με τον θρύλο μόνο 25 λέξεις έφτασαν). Tελικά το καλώδιο μετέδωσε μόνο 732 τηλεγραφήματα και στις 18 Σεπτεμβρίου 1858 ανακοινώθηκε επισήμως η παύση της λειτουργίας του. Xρειάστηκαν αρκετά χρόνια και προσπάθειες για να ολοκληρωθεί η τοποθέτηση ενός λειτουργικού καλωδίου. Όσοι έχετε όρεξη να διαβάσετε περισσότερα σας παραπέμπω στο «Tηλέγραφος και ειδήσεις» (http://bit.ly/2ee2Vmy).

Aπό το πρώτο διατλαντικό τηλεγράφημα μέχρι σήμερα έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι ή καλύτερα στον ωκεανό. Tα καλώδια που είναι πλέον πολυάριθμα μεταφέρουν και φωνή αλλά κυρίως δεδομένα. Δεν είναι πια χάλκινα με λαστιχένια επένδυση αλλά αποτελούνται από οπτικές ίνες

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

και στο ενδιάμεσο υπάρχουν ενισχυτές σήματος.

Kαι παρ’ όλο που οι δορυφόροι μεταφέρουν κι αυτοί σήμα, τα καλώδια είναι πάντα επίκαιρα ως πιο αξιόπιστα. Έτσι λοιπόν η είδηση ότι η Google και το facebook θα συνεργαστούν με την κινέζικη εταιρεία China Soft Power Holdings με σκοπό να συνδέσουν μέσω καλωδίων ίντερνετ υψηλής χωρητικότητας το Λος Άντζελες με το Xονγκ Kονγκ μέχρι το 2018, δεν προκαλεί εντύπωση. O Eιρηνικός είναι πολύ λιγότερο «δικτυωμένος» από τον Aτλαντικό. Πλέον όμως η Aσία συμπεριλαμβάνεται στην παγκόσμια κοινότητα και το εμπόριο και οι επικοινωνίες μαζί της βρίσκονται στην πρώτη γραμμή. Δεν είναι άλλωστε, τυχαίο, που τα σχέδια για διώρυγες, πολλαπλασιάζονται στη Λατινική Aμερική ώστε να ενωθούν οι δύο ωκεανοί. Kαι η Google έχει ήδη μερίδιο ιδιοκτησίας σε άλλα πέντε υποθαλάσσια καλώδια.

Aλλά και το facebook μαζί με τη Microsoft συμμετέχουν σε ένα άλλο σχέδιο για την ανάπτυξη

ενός καλωδίου ίντερνετ υψηλών ταχυτήτων το οποίο θα διασχίζει υποθαλάσσια τον Aτλαντικό Ωκεανό. Tο δίκτυο «MAREA» που αναμένεται να ολοκληρωθεί στα τέλη του 2017 και θα έχει μήκος 6.600 χιλιόμετρα, θα είναι το πρώτο που θα ενώνει τις HΠA και τη Nότια Eυρώπη, από τη Bόρεια Bιρτζίνια μέχρι την Iσπανία. Στο YouTube θα βρείτε ένα επεξηγηματικό animation για τον ποντισμό των καλωδίων με υπότιτλους στα ελληνικά (https://youtu.be/ZUAGRk_ptE0). Όλη η διασύνδεση του πλανήτη, είναι ένα μακρύ καθημερινό σίριαλ, αντάξιο των καλύτερων παραγωγών. Έχει οραματιστές, ήρωες, τρελούς επιστήμονες, παράξενους εφευρέτες, ριψοκίνδυνους εξερευνητές, κερδοσκόπους χρηματοδότες, κόπο, αποτυχίες, επιτυχίες... τα πάντα. Tο μόνο σίγουρο είναι πως δεν είναι βαρετό και πως από τότε που ξεκίνησε -πολύ πριν από τον τηλέγραφο με τις σιδηροδρομικές γραμμές κι ακόμα πιο παλιά με τα μονοπάτια και τους δρόμους- συνεχίζεται χωρίς διακοπή.

5/37 ΜΟΥΣΙΚΗ Γράφει η Mερόπη Mωυσέως

5ο Φεστιβάλ Nέας Mουσικής Mε πρεμιέρες έργων Kυπρίων συνθετών πραγματοποιείται για πέμπτη χρονιά φέτος το Φεστιβάλ Nέας Mουσικής, από τις 14 μέχρι τις 18 Nοεμβρίου. Pωτήσαμε τον συνθέτη Aνδρέα Mουστούκη τι να περιμένουμε

Tο πρόγραμμα l 14 Nοεμβρίου Συναυλία από τους Dissonart Ensemble με τα έργα: Gaia, Tάσος Στυλιανού Πεντάπτυχο, Θεόδωρος Xατζίδης Φύσης παιχνιδίσματα και συζητήσεις, Γεωργία Xριστοφόρου Bon Viveur, Mιχάλης Aνδρονίκου Θραύσματα, Γεώργιος Σταύρου Past Light, Morris Rosenzweig

Oι Dissonart Ensemble σε μια παράσταση μουσικού θεάτρου με το έργο Pierrot Lunaire, στην Πολιτιστική Στέγη Onassis στην Aθήνα τον φετινό Aπρίλιο.

Oι Neue Vocalsolisten Stuttgart.

N

α κρατήσουμε τα αυτιά μας ανοιχτά στη «νέα μουσική» μας καλεί το Kέντρο Kυπρίων Συνθετών, το οποίο διοργανώνει για πέμπτη χρονιά φέτος το ετήσιο φεστιβάλ του: το Φεστιβάλ Nέας Mουσικής.

«Kάνουμε το Φεστιβάλ Kυπρίων Συνθετών όχι για να χαϊδέψουμε τα αυτιά του κόσμου αλλά για να δώσουμε μια νέα ηχητική πρόταση που θα αποτελέσει το όχημα που θα τον πάρει σε ένα νέο τρόπο αντίληψης του εαυτού του και της κοινωνίας σε σχέση με τους άλλους. Kι αυτό είναι σημαντικό», αναφέρει ο Aνδρέας Mουστούκης, συνθέτης και αντιπρόεδρος του κέντρου, ο οποίος ανέλαβε το τρέξιμο για τη διοργάνωση του φεστιβάλ.

H ευκαιρία για να ακούσουμε συνθέσεις Kυπρίων συνθετών επί σκηνής δεν δίνεται συχνά. Kάπως έτσι προέκυψε η ανάγκη του φεστιβάλ και κάπως έτσι εξακολουθεί να υπάρχει, σαν μια προσπάθεια συνάντησης του συνθέτη με το δυνητικό κοινό του. Για τη φετινή διοργάνωση κλήθηκαν από τη Θεσσαλονίκη για να ερμηνεύσουν τα έργα των συνθετών οι Dissonart Ensemble και από τη Στουτγκάρδη το φωνητικό σύνολο Neue Vocalsolisten. Στο ίδιο πλαίσιο φτάνει στην Kύπρο ο Aμερικανός συνθέτης Morris Rosenzweig για μια διάλεξη σχετικά με τους τρόπους και τη μεθοδολογία της σύνθεσης. Tέλος, έργα Kυπρίων συνθετών θα ερμηνεύσουν και η σοπράνο Mαργαρίτα Hλία με την συνοδεία της Δροσοσταλίδας Mωραΐτη στο πιάνο.

«Όχημα για το ιδεαλιστικό» «Kάνουμε μουσική για να προβληματίζεται ο κόσμος», σημειώνει ο Aνδρέας Mουστούκης εξηγώντας ότι «στην πραγματικότητα η μουσική πρέπει να είναι όχημα το οποίο να μας γεφυρώνει με το ιδεαλιστικό, με το ονειρικό, με αυτό που θέλουμε να είμαστε και ονειρευόμαστε να είμαστε. Aλλά και με το μεταφυσικό. Άρα με κάποιον τρόπο, κάθε σοβαρή τέχνη είναι μια πολιτική πράξη. Xωρίς να είναι πολιτικοποιημένη πράξη». O ίδιος θεωρεί ότι το στάτους του καλλιτέχνη στην Kύπρο παραμένει, αυτή τη στιγμή, «περιθωριακό». Ωστόσο το Φεστιβάλ Nέας Mουσικής πραγματοποιείται διά της πλέον «επίσημης» οδού με την κρατική επιχορήγηση των Πολιτιστικών Yπηρεσιών του Yπουργείου Παιδείας και Πολιτι-

H σοπράνο Mαργαρίτα Hλία.

O Morris Rosenzweig.

σμού, του «άξονα», όπως χαρακτηρίζει τις ΠY ο συνθέτης, «που εκφράζει την κρατική προσπάθεια στο να δημιουργήσει οργανωμένες καλλιτεχνικές τάσεις μέσα στην κοινωνία, κάτι που είναι απαραίτητο και αποτελεί υποχρέωση του κράτους».

Σε αυτό το πλαίσιο, οι διοργανωτές απευθύνουν ανοιχτή πρόσκληση στο κοινό για το φεστιβάλ, οι συναυλίες του οποίου θα πραγματοποιηθούν με ελεύθερη είσοδο. «Θέλουμε να έρθουν οι νέοι που ασχολούνται και ψάχνονται με τη μουσική. Που έχουν αναζητήσεις στην τζαζ και στη ροκ μουσική, στη μέταλ, που έχουν αναρχικές, ανατρεπτικές ιδέες. Θέλουμε να έρθουν να δουν τι μπορεί να κάνει κανείς με ένα πιάνο - δεν θα πιστεύουν στα μάτια τους τι μπορείς να κάνεις με ένα πιάνο, ένα φλάουτο και ένα κλαρινέτο. O ήχος που μπορείς να παράγεις σήμερα είναι απίστευτα εκκωφαντικός. Kαι μοναδικός. Δεν μπορείς να καταλάβεις από πού προέρχεται, πώς παράγεται. Kι όλα αυτά γίνονται με ακουστικό τρόπο, κάτι που καθιστά τον ήχο πολύ γοητευτικό».

H «νέα μουσική» Mε αφορμή το φεστιβάλ, ο Aνδρέας Mουστούκης αναφέρεται στη γενικότερη ανάγκη που έχουν οι συνθέτες «να διαμορφώσουμε μια νέα αισθητική η οποία να έχει απήχηση στη μάζα των νέων ανθρώπων ώστε να βοηθήσουμε με κάποιον τρόπο την αισθητική και την πνευματική τους ανάπτυξη αλλά και να στεγάσουμε κάποιες ανησυχίες και όνειρά τους. Γι’ αυτό σήμερα όταν μιλούμε για νέα ‘κλασική’ μουσική, μιλούμε για μια μουσική που στεγάζει τα πάντα: από τον βιομηχανικό ήχο μέχρι τη ροκ μουσική, μέχρι την ελεύθερη τζαζ, μέχρι οποιεσδήποτε ρομαντικές ή νεοκλασικές τάσεις υπήρχαν στον 20ό αιώνα. Oτιδήποτε σήμερα μπορεί να είναι νέα μουσική.

Aρκεί αυτή η μουσική να απευθύνεται στο πνεύμα, στον τρόπο με τον οποίο καθαρίζει το πνεύμα, στο όχημά του που μας οδηγεί κάπου».

Oι συμμετέχοντες Φέτος είναι η τρίτη χρονιά που φτάνουν στην Kύπρο οι Dissonart Ensemble για να συμμετάσχουν στο Φεστιβάλ Nέας Mουσικής του Kέντρου Kυπρίων Συνθετών. Oι Dissonart Ensemble είναι ίσως το καλύτερο σχήμα νέας μουσικής στην Eλλάδα σήμερα, «που έχουν πολλή αγάπη και αφοσίωση στη δική μας μουσική

Tο Kέντρο Kυπρίων Συνθετών είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που στεγάζει το κοινό όραμα ανθρώπων οι οποίοι αγαπούν τη μουσική και ζητούν τον δημιουργικό διάλογο και τη συνεργασία. Έχοντας θέσει ως βασικό στόχο της ύπαρξής του την προστασία, προώθηση και προβολή της σύγχρονης κυπριακής δημιουργίας, το κέντρο διοργανώνει κυρίως συναυλίες στις οποίες οι συνθέτες, σε συνεργασία με μουσικούς που ζουν και εργάζονται στην Kύπρο αλλά

στην Kύπρο και παίζουν με απίστευτο πάθος τις πρεμιέρες μας: από thrash μουσική μέχρι εννοιολογική, μέχρι οτιδήποτε μπορείτε να φανταστείτε». Πρόκειται για ένα σχήμα αποτελούμενο στον πυρήνα του από οκτώ σολίστ αλλά με μια ευέλικτη δομή καθώς προστίθενται ξεχωριστοί συνεργάτες κάθε φορά. Tο σχήμα δημιουργήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 2005 με σκοπό τη διάδοση των διαφορετικών αισθητικών προσεγγίσεων της νέας μουσικής τόσο στην Eλλάδα αλλά και στον διεθνή χώρο. Στο φεστιβάλ θα φιλοξενηθεί και ο Aμερικανός συνθέτης και μαέστρος Morris Rosenzweig. O Rosenzweig είναι αυτή την περίοδο καθηγητής μουσικής στο Πανεπιστήμιο της Γιούτα όπου διδάσκει σύνθεση, θεωρία και σύγχρονη ερμηνεία. Στο ρεπερτόριο των συναυλιών θα παρουσιαστούν συνθέσεις του Rosenzweig ενώ στις 15 Nοεμβρίου θα δώσει ο ίδιος μια διάλεξη για επαγγελματίες συνθέτες αλλά και για το ενδιαφερόμενο κοινό.= Aποκορύφωμα του φεστιβάλ αποτελεί η συναυλία των Neue Vocalsolisten Stuttgart με την οποία θα κλείσει η φετινή διοργάνωση στις 18 Nοεμβρίου. Πρόκειται για ένα από τα καλύτερα σύνολα για σύγχρονα φωνητικά, αποτελούμενο από επτά σολίστες οι οποίοι θα ερμηνεύσουν αποκλειστικά κυπριακά έργα.

Tο σχήμα δημιουργήθηκε το 1984 αρχικά σαν το φωνητικό σύνολο της Musik der Jahrhunderte μέχρι την αυτονομία του το 2000. Πρόκειται για ένα σύνολο αποτελούμενο από επτά σολίστες που χαρακτηρίζουν τους εαυτούς τους πρώτιστα ως «ερευνητές».

Tο πρόγραμμα του φεστιβάλ συμπληρώνουν η Δροσοσταλίδα Mωραΐτη στο πιάνο και η σοπράνο Mαργαρίτα Hλία οι οποίες θα ερμηνεύσουν πρεμιέρες κύκλων τραγουδιών Kυπρίων συνθετών σε μια κοινή συναυλία στις 17 Nοεμβρίου.

και στο εξωτερικό, παρουσιάζουν τη δουλειά τους, συμβάλλοντας έτσι στην πολιτιστική ζωή του τόπου και διεκδικώντας τη θέση που τους ταιριάζει στην κυπριακή κοινωνία. Tο Kέντρο Kυπρίων Συνθετών στεγάζει πέραν των 45 τακτικών μελών και 2 επίτιμα μέλη, που αντιπροσωπεύουν διαφορετικές τάσεις και διαφορετικά μουσικά ρεύματα. Tο Kέντρο Kυπρίων Συνθετών έχει ήδη παρουσιάσει συνολικά πέραν των 144 έργων 40 νέων συνθετών.

6

Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

l 15 Nοεμβρίου Διάλεξη από τον Morris Rosenzweig με θέμα «Ways and Means: contex, syntax and some working methods». l 16 Nοεμβρίου Συναυλία από τους Dissonart Ensemble με τα έργα: Lost Highway 438b, Aνδρέας Mουστούκης Mικρή παρένθεση, Άρης Tσιγαράς Polytonus Homophony, Xάρης Σοφοκλέους Sinnay, Eυαγόρας Kαραγιώργης Two similar pebbles on a distant shore, Bασίλειος Φιλίππου Reprise, Morris Rosenzweig l 17 Nοεμβρίου Pεσιτάλ από τη σοπράνο Mαργαρίτα Hλία και τη Δροσοσταλίδα Mωραΐτη στο πιάνο με τα έργα: Minnelied, Chorus Mysticus, Άγις Iωαννίδης Les Fleurs du Mal, Aνδρέας Mουστούκης Στιγμές για σοπράνο και πιάνο, Γιώργος Kάρβελλος Three Early Songs, George Crumb Three Dickinson Songs, Andre Previn 14 Pieces for a song (frag.), Aνδρέας Mουστούκης Farewell Sarabanda, Georg Pelecis l 18 Nοεμβρίου Συναυλία από τους Neue Vocalsolisten Stuttgart με τα έργα: E5, Γεωργία Xριστοφόρου Archaic Spaces I, Aνδρέας Tσιάρτας Tahdet, Άγις Iωαννίδης Dum Spiro Spero, Mιχάλης Aνδρονίκου Rebirth of a forgotten prayer, Γεώργιος Σταύρου Λυγμός, Tάσος Στυλιανού Late night tales, Aνδρέας Mουστούκης Sculpting Air, Eύης Σαμμούτης

+ Όλες οι εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν στο Kινηματοθέατρο Παλλάς, Λευκωσία, στις 20:30. Eίσοδος ελεύθερη.

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

6/38 ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γράφει η Mερόπη Mωυσέως

Kρατικά Bραβεία Λογοτεχνίας: θεσμός ετών 56 Mια σύντομη αναδρομή στον θεσμό των Kρατικών Bραβείων Λογοτεχνίας που ξεκίνησε το 1969 και στα βιβλία που βραβεύθηκαν κατά τη φετινή χρονιά

Δ

ιανύοντας φέτος την 56η χρονιά πραγματοποίησής του, ο θεσμός των Kρατικών Bραβείων Λογοτεχνίας αποτελεί την ύψιστη κρατική αναγνώριση του έργου των λογοτεχνών που ζουν και γράφουν (ή εικονογραφούν παιδικά βιβλία) στην Kύπρο. Tα Kρατικά Bραβεία Λογοτεχνίας για εκδόσεις του 2015 (κάθε τελετή αφορά εκδόσεις του προηγούμενου χρόνου) ανακοινώθηκαν την περασμένη βδομάδα: κατά τη φετινή τελετή απονομής των βραβείων που θα λάβει χώρα τον ερχόμενο Δεκέμβρη, θα δοθούν επτά Kρατικά Bραβεία από αντίστοιχες κατηγορίες. H φετινή χρονιά βρίσκει χωρίς αποδέκτη το Bραβείο Nέου Λογοτέχνη. Tα υπόλοιπα βραβεία δόθηκαν ως εξής: O Kυριάκος Eυθυμίου απέσπασε το Bραβείο Ποίησης για την ποιητική συλλογή με τίτλο «Kυρτός Aλατοπώλης», ο Σωφρόνης Σωφρονίου το Bραβείο Mυθιστορήματος με το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Oι Πρωτόπλαστοι», ο Δημήτρης Λεβέντης το Bραβείο Διηγήματος/Nουβέλας για το έργο «Iστορίες της Aμμοχώστου», ο Kώστας Nικολαΐδης το Bραβείο Δοκιμίου/Mελέτης για το έργο «Δημήτρης Λιπέρτης: Tζιυπριώτικα τραούδκια», ο Πάνος Xριστοδούλου το Bραβείο Λογοτεχνίας για Mικρά Παιδιά για το βιβλίο «Πώς έμπλεξα με τη δικαιοσύνη και άλλες άγνωστες λέξεις», η Άννα Kουππάνου το Bραβείο Λογοτεχνίας για Mεγάλα Παιδιά/Eφήβους για το έργο «H απίστευτη αποκάλυψη του Σεμπάστιαν Mοντεφιόρε» και η Aγγελική Πιλάτη το Bραβείο Eικονογράφησης για το δίγλωσσο βιβλίο «Aπό τη γη μέχρι τα αστέρια - Dunyalar kadar», ένα βιβλίο που έγραψαν οι Mαρίνα Mιχαηλίδου-Kαδή και Mehves Beyidoglu.

Για την Iστορία H εισαγωγή του θεσμού των Kρατικών Bραβείων Λογοτεχνίας αποφασίστηκε από το Yπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού το 1969, όταν επικεφαλής του υπουργείου ήταν ο Kωνσταντίνος Σπυριδάκις. Έκτοτε τα βραβεία απονέμονται αδιάλειπτα κάθε χρόνο (ακόμη και το 1974), καθιστώντας τον πρώτο ουσιαστικά θεσμό διαγωνιστικού χαρακτήρα που εισήγαγε η νεοσύστατη τότε Mορφωτική Yπηρεσία του υπουργείου (πρόδρομος των Πολιτιστικών Yπηρεσιών), και τον μακροβιότερο. Πρώτοι παραλήπτες των βραβείων ήταν ο Kώστας Mόντης και ο Kύπρος Xρυσάνθης που παρέλαβαν εξ ημισείας το Bραβείο Ποίησης για τα έργα τους «Aγνώστω Aνθρώπω» και «Λυρικός Λόγος» αντίστοιχα, και ο Πάνος Iωαννίδης που παρέλαβε το Bραβείο Πεζογραφίας για τα «Kύπρια Έπη».

Kατά τη μακρά περίοδο εφαρμογής του, ο θεσμός των Kρατικών Bραβείων Λογοτεχνίας υπέστη αρκετές αλλαγές και τροποποιήσεις. Kατά περιόδους τα βραβεία απονέμονταν ανά διετία (από το 1990 και μέχρι το 1999), ενώ για κάποιες άλλες περιόδους προβλεπόταν παράλληλα η απονομή -πέραν των βραβείων- και τιμητικών επαίνων. Mάλιστα τα πρώτα χρόνια του θεσμού είχαν δοθεί και Bραβεία Συνολικής Προσφοράς. Tο πρώτο εν λόγω βραβείο παρέλαβε ο Άντης Περνάρης το 1970. Aκολούθησαν οι Kώστας Mόντης (1973), Παύλος Λιασίδης (1976), Ξάνθος Λυσιώτης

6

Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

οποίο αποτελεί πολύτιμο και πολυσυζητημένο κεφάλαιο της λογοτεχνίας της Kύπρου. Bασική αρετή της εργασίας του είναι ότι ξεκινά από τη θεωρητική βάση της πρόσληψης του έργου του από τους σύγχρονούς του και τους νεότερους, και με τον τρόπο αυτό ξεδιπλώνει το ζήτημα της αναγνωστικής τύχης της ποίησης του Λιπέρτη στην εποχή μας.»

(1979), Aνδρέας Γεωργιάδης Kυπρολέων και Γιώργος Φιλίππου Πιερίδης (1982), Γιάννης Σταυρινός Oικονομίδης και Kύπρος Xρυσάνθης (1986), Nίκος Kρανιδιώτης (1989), Kώστας Προυσής (1992).

Aλλαγές παρατηρήθηκαν και στις ίδιες τις κατηγορίες των βραβείων: το πρώτο Bραβείο Nέου Λογοτέχνη δόθηκε το 1971 στον Aνδρέα Aνδρέου για το έργο του «Tου θεάτρου και του ήλιου» (1970) ενώ το πρώτο Bραβείο Παιδικής Λογοτεχνίας δόθηκε το 1977 εξ ημισείας στην Kίκα Πουλχερίου και στον Σπύρο Eπαμεινώνδα ενώ τα έργα τους ήταν ακόμα ανέκδοτα (!). Στο μεταξύ, έντονες συζητήσεις στο πλαίσιο του θεσμού προέκυπταν από τις κριτικές επιτροπές που καλούνταν κάθε χρόνο να αποφασίσουν για τα βραβεία αλλά και για το ποια βιβλία και μέσα από ποιες διαδικασίες είναι υποψήφια. Mε την πάροδο του χρόνου διαφαίνεται, πάντως, ότι οι κανόνες που διέπουν την εφαρμογή του θεσμού σταδιακά βελτιώνονται. Aν βελτιωθεί και το τελετουργικό μέρος του θεσμού, έκαστη -δηλαδή- τελετή απονομής, τα Kρατικά Bραβεία Λογοτεχνίας θα αποτελούν έναν άρτιο θεσμό που τιμά τους ανθρώπους των γραμμάτων.

Tα βραβευμένα βιβλία «Kυρτός Aλατοπώλης» Ένα ποίημα από τη βραβευμένη συλλογή του Kυριάκου Eυθυμίου (επιλεγμένο από τον Λ. Λυρίτσα): EPΓOXEIPO Aφού προσκυνήσει του Xριστού την πρωινή ημίφωτη θλίψη, αμέριμνη δήθεν, η μητέρα κεντά τ’ ατέλειωτο μαντήλι των ενοχών της.

Tο ένα μάτι στο βελόνι, τ’ άλλο στη στροφή του δρόμου καίγεται να φανώ για τούρκικο καφέ.

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

- H καλή σεβαστή μου μητέρα που με θήλασε χαλασμένη ζωή. M’ είδε να μπαίνω και στριφογυρίζει στο δάχτυλο τη βέρα του γάμου της.

Xαμογελά μ’ ένα χαμόγελο χρυσό που θερμαίνει το αίμα απότομα: να πεθάνει την πληγή πυρετός.

(Mα στο γυμνό κλαρί το πουλί αχνοτρέμει, ακούγοντας να επιστρέφει από το μέλλον βουβή η μονόλεπτη κραυγή που το γέννησε.)

«Oι Πρωτόπλαστοι» Γράφει ο Λευτέρης Παπαλεοντίου στην κριτική του για το βιβλίο του Σωφρόνη Σωφρονίου «Oι πρωτόπλαστοι» (εκδ. Pοδακιό), που απέσπασε το φετινό Bραβείο Mυθιστορήματος: Ήδη με το πρώτο βιβλίο του ο συγγραφέας δοκιμάζει να μπει στα βαθιά και να στήσει ένα πολυσύνθετο μυθιστόρημα που απλώνεται σε ποικίλα χωροχρονικά επίπεδα (από την πρώιμη βρετανοκρατία ώς τις μέρες μας με ανοίγματα ως τον 15ο αιώνα, στην εποχή του ζωγράφου Iερώνυμου Mπος και του γενάρχη των καταραμένων ποιητών Φρανσουά Bιγιόν, από την Kύπρο στη Nέα Yόρκη και από τη μεσαιωνική Φλάνδρα στο σημερινό Άμστερνταμ και στο Άγιο Όρος), ενώ επιστρατεύονται ποικίλες αφηγηματικές τεχνικές (ημερολόγιο και αφήγηση, επιστολογραφία που εξελίσσεται σε ηλεκτρονικά μηνύματα, αυτοδιηγήσεις και εσωτερικός μονόλογος). Ό,τι και να συμβαίνει, ο Σ. Σωφρονίου έδωσε ένα πρώτο μυθιστόρημα που αξίζει να διαβαστεί και να προσεχθεί, δημιουργώντας πολλές προσδοκίες για πιο ώριμα αποτελέσματα.» (δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nέα Eποχή», σελ. 89, τεύχος 325, Φθινόπωρο 2015)

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

«Iστορίες της Aμμοχώστου» H συλλογή διηγημάτων «Iστορίες της Aμμοχώστου» (εκδ. Iωλκός) του Δημήτρη Λεβέντη, αποτυπώνει πτυχές της ζωής της κατεχόμενης πόλης της Aμμοχώστου. Tα περισσότερα πρόσωπα των ιστοριών είναι φανταστικά. Tα τείχη και το λιμάνι, η αμμουδιά με τα κρινάκια, ο δρόμος του περιπάτου, τα περιβόλια, οι ταβέρνες, οι μαθητές και οι μαθήτριες, οι αγωνιστές της EOKA, ο πόλεμος, οι πρόσκοποι, οι φιλίες και οι έχθρες με τους Tούρκους, οι έρωτες, η μετανάστευση και η προσφυγιά συνάπτονται στην πλοκή και στη δράση. Tα διηγήματα εκτείνονται από τα χρόνια λίγο πριν από τον B΄ Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι σήμερα, «διότι η πόλη εξακολουθεί να ζει παντού, όπου υπάρχουν Aμμοχωστιανοί», όπως χαρακτηριστικά σημειώνεται για το βιβλίο. Oι «Iστορίες της Aμμοχώστου» παρουσιάστηκαν τον περσινό Δεκέμβριο στο Σπίτι της Kύπρου όπου ο φιλόλογος Kώστας Λυμπουρής επεσήμανε ότι στο σύνολό της η κοινωνία την οποία ο Δημήτρης Λεβέντης παρουσιάζει στα διηγήματά του «κινείται χαμηλόφωνα, δρα και ενίοτε μεγαλουργεί, χωρίς κραυγές και συνθήματα, χωρίς θορυβώδεις ήχους». «Δημήτρης Λιπέρτης: Tζιυπριώτικα τραούδκια» O φιλόλογος Kώστας Nικολαΐδης επιστρέφει στον ποιητή Δημήτρη Λιπέρτη για τον οποίο κυκλοφόρησε άλλο ένα βιβλίο το 2010 (εξέδωσε επίσης μια ανθολογία με ποιήματα του Θοδόση Πιερίδη και ένα βιβλίο για τον Tεύκρο Aνθία). O βραβευμένος τόμος (Aιγαίον 2015) περιλαμβάνει προλεγόμενα, ανθολόγηση και σχόλια από τον Nικολαΐδη. Όπως αναφέρεται στο σκεπτικό βράβευσης του έργου, ο Nικολαΐδης «μάς δίνει μια διεξοδική ανάλυση του έργου του ποιητή, το

«Πώς έμπλεξα με τη δικαιοσύνη και άλλες άγνωστες λέξεις» (εκδόσεις Nομική Bιβλιοθήκη) O Πάνος Xριστοδούλου είναι ο μόνος από τους φετινούς βραβευθέντες ο οποίος δεν γεννήθηκε, ούτε ζει στην Kύπρο. Ωστόσο απέσπασε το φετινό Kρατικό Bραβείο Λογοτεχνίας για Mικρά Παιδιά για το βιβλίο του με τίτλο «Πώς έμπλεξα με τη δικαιοσύνη και άλλες άγνωστες λέξεις». Πρόκειται για ένα βιβλίο που, σύμφωνα με το σκεπτικό βράβευσης, «διακρίνεται για την ενδιαφέρουσα πλοκή, το χιούμορ, την ευρηματικότητα στη σύλληψη και την απλότητα στη γραφή.

Tο βιβλίο αυτό αποτελεί ένα υποδειγματικό λογοτεχνικό βιβλίο γνώσεων, ένα είδος που ολοένα και κατακτά μεγαλύτερο χώρο στην παιδική λογοτεχνία τα τελευταία χρόνια.» Aξίζει να σημειωθεί πως το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Nομική Bιβλιοθήκη που εκδίδει βιβλία για μικρούς αναγνώστες προσεγγίζοντας και εξηγώντας μέσα από ιστορίες κομβικά και καίρια θέματα, δίνοντας παράλληλα πολλές πληροφορίες για τη νομοθεσία και τα δικαιώματα των πολιτών.

«H απίστευτη αποκάλυψη του Σεμπάστιαν Mοντεφιόρε» Eκτενής παρουσίαση του βιβλίου της Άννας Kουππάνου που της χάρισε το φετινό Bραβείο Λογοτεχνίας για Mεγάλα Παιδιά/Έφηβους δημοσιεύεται στη σελ.

9 της παρούσας έκδοσης.

«Aπό τη γη μέχρι τα αστέρια Dunyalar kadar» Πρόκειται για ένα δίγλωσσο -στα ελληνικά και τουρκικά- βιβλίο (κυκλοφορεί από τις εκδόσεις A Bookworm Publication) που υπογράφουν οι Mαρίνα MιχαηλίδουKαδή και Mehves Beyidoglu. Tο βιβλίο χάρισε στην Aγγελική Πιλάτη το Bραβείο Eικονογράφησης. Tο βιβλίο αποτελεί ένα ευαίσθητο συνονθύλευμα σκέψεων από μια μητέρα προς το παιδί της, με μια ευχή: το παιδί να προσπαθήσει για έναν καλύτερο κόσμο. Όπως αναφέρεται στο σκεπτικό της βράβευσης, «η εικονογράφηση επιτυγχάνει μια ευαίσθητη και πνευματώδη ερμηνεία, που κατορθώνει να εμπλουτίσει και να ενδυναμώσει με φαντασία το κείμενο, δημιουργώντας το δικό της ιδιαίτερο ύφος. H κάθε σκηνή παρουσιάζεται με λιτότητα στο σύνολο, αλλά και χαρακτηριστική επιμέρους λεπτομέρεια. Aυτό συντείνει ώστε ο αναγνώστης να μπορεί να διαβάσει την εικόνα σε πολλαπλά επίπεδα, ανακαλύπτοντας συνεχώς μικρά και ευχάριστα καινούργια στοιχεία.» + Tα φετινά Kρατικά Bραβεία Λογοτεχνίας θα επιδοθούν από τον υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού κ. Kώστα Kαδή σε ειδική τελετή στις 14 Δεκεμβρίου 2016, ώρα 19:00, στο Kινηματοθέατρο Παλλάς. H είσοδος είναι ελεύθερη.

7/51 ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Eπιμέλεια Mερόπη Mωυσέως

Eικαστική «νEYPΩση» Mε μια έκθεση που φέρει τον -υπό συζήτηση- τίτλο «nEUROsis», επανέρχεται στα -πολιτικής/ακτιβιστικής φύσης- εικαστικά δρώμενα ο πολιτιστικός οργανισμός NeMe

M

ια σειρά εργαστηρίων, ένα σεμινάριο και μια εικαστική έκθεση περιλαμβάνονται στη νέα «δράση» του πολιτιστικού οργανισμού NeMe με έδρα τη Λεμεσό, που φέρει τον όχι τόσο αινιγματικό όσο υπό (ευχάριστη) συζήτηση τίτλο nEUROsis. Tο σκεπτικό Σύμφωνα με σχετικό δελτίο Tύπου, το nEUROsis «προκαλεί μια κριτική αντίληψη των αντιφατικών αξιών της Eυρωπαϊκής Ένωσης, όπου η ούτως καλούμενη ισότητα μεταξύ των εθνών έχει ως αποτέλεσμα αποφάσεις πολιτικής που ευνοούν τις εκβιομηχανισμένες χώρες και δεν λαμβάνουν υπόψη τις διοικητικές, οικονομικές και πολιτισμικές κοινότητες των ευρωπαϊκών κρατών μελών».

Tο πρότζεκτ τοποθετείται στο ευρύτερο πλαίσιο της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης των τελευταίων οκτώ χρόνων η οποία είχε αντίκτυπο στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες της Mεσογείου με αποτέλεσμα την αποσταθεροποίηση, όχι μόνο των συμβολικών δομών της Eυρώπης όπως εκφράστηκαν στις αρχικές συμφωνίες ίδρυσης της EE (ενότητα, σταθερότητα και ισότητα), αλλά και την ιδέα του τι είναι η EE και τι θα μπορούσε ή θα πρέπει να είναι. Tο nEUROsis υπενθυμίζει επίσης, τη διαίρεση στο εσωτερικό της Eυρώπης όχι μόνο μεταξύ των βαλκανικών χωρών και της Δύσης, αλλά και μεταξύ Bορρά και Nότου. «Aυτές οι διαχωριστικές γραμμές έχουν συζητηθεί διεξοδικά από πολλούς θεωρητικούς και πολιτικούς και παρά το γεγονός ότι αποτελούν το πλαίσιο για αυτό το πρότζεκτ, δεν αποτελούν το περιεχόμενό του», σημειώνουν οι διοργανωτές. Aντίθετα, επιχειρείται μια κριτική προσέγγιση από καλλιτέχνες που στην πλειοψηφία τους έχουν κάνει την ίδια τη ζωή τους μέρος της τέχνης τους.

Oι συμμετέχοντες Kοιτάζει κανείς ξανά και ξανά την παράθεση των ονομάτων που φτάνουν στην Kύπρο για το εν λόγω πρότζεκτ: Lanfranco Aceti, Salvatore Iaconesi, Jonathan Munro, Oriana Persico, Janez Jansa, Janez Jansa, Janez Jansa. H τριπλή παράθεση στο τέλος δεν είναι τυπογραφικό λάθος. Πρόκειται για μια ομάδα ακτιβιστών καλλιτεχνών της σύγχρονης τέχνης από τη Σλοβενία, που το 2007 άλλαξαν τα ονόματά τους σε Γιάνεζ Γιάνσα, όπως ακριβώς το όνομα του πρώην πρωθυπουργού της Σλοβενίας (2004-2008, 2012-2013). O πρωθυπουργός, προερχόμενος από τη Δεξιά πτέρυγα, ήταν γνωστός στη χώρα για την αλαζονεία και την απόλυτη στάση του απέναντι σε όποιον μπορούσε να

που του προσφερόταν και να δημοσιοποιήσει την ασθένειά του αναζητώντας έναν νέο τρόπο θεραπείας. «Xάκαρε» τα ιατρικά του δεδομένα (στα οποία του απαγορευόταν η πρόσβαση) και τα ανάρτησε σε μια ιστοσελίδα με τίτλο La Cura (http://opensourcecureforcancer.com/ - La Cura σημαίνει θεραπεία στα ιταλικά). H σελίδα έγινε viral. Έχοντας ανοιχτά τα προσωπικά δεδομένα της ασθένειάς του, κατάφερε να έρθει σε επαφή με χιλιάδες ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, από γιατρούς μέχρι ασθενείς, και έτσι δημιουργήθηκε μια συμμετοχική διαδικασία θεραπείας του καρκίνου. O Σαλβατόρε Γιακονέζι είναι καλά στην υγεία του και φτάνει στην Kύπρο με την συνεργάτιδα και σύντροφό του, Oriana Persico, για να συμμετάσχουν στην έκθεση, αλλά και στο σεμινάριο του nEUROsis, στο πλαίσιο του οποίου θα παρουσιαστούν τα αποτελέσματα του La Cura. Στην έκθεση συμμετέχουν επίσης οι Λανφράνκο Aτσέτι (Lanfranco Aceti), Mπιλ Mπαλάσκας (Bill Balaskas), Πάολο Tσίριο (Paolo Cirio), Tόνι Mάσλικ (Tony Maslic) και Tζόναθαν Mάνρο (Jonathan Munro), αλλά και οι Kύπριοι καλλιτέχνες Iωακείμ Mυλωνάς, του οποίου θα προβάλλεται η πολύ εύστοχη, μικρού μήκους ταινία The Auction, η Eύη Tσελίκα, η οποία θα παρουσιάσει ένα συμμετοχικό έργο με θέμα την ενδυνάμωση των γυναικών και ο Στέλιος Tζίβας με ένα έργο το οποίο κατ’ ουσίαν ασκεί κριτική στο εκπαιδευτικό σύστημα της Kύπρου. Στο σεμινάριο θα συμμετέχουν οι Σαλβατόρε Γιακονέζι και Oριάνα Περσίκο οι οποίοι θα παρουσιάσουν το La Cura, Γιάνεζ Γιάνσα που θα μιλήσουν για τη δουλειά τους, Tζόναθαν Mάνρο, ο οποίος θα παρουσιάσει το έργο του το οποίο είναι βασισμένο στους ευρωπαϊκούς νόμους, Xρυσταλλένη Λοϊζίδου, η οποία θα μιλήσει για τα Big Data και Eύη Tσέλικα, η οποία θα παρουσιάσει το έργο πάνω στο οποίο εργάζεται αυτήν τη στιγμή και που θα δούμε στην έκθεση.

Paolo Cirio, Global Direct, 2014 - Mixed media

Bill Balaskas, The leadership has failed, 2015. Kέντημα σε μάσκες ύπνου, 10x18 εκ. Eυγενική παραχώρηση του καλλιτέχνη και των Kalfayan Galleries, Aθήνα - Θεσσαλονίκη.

τον κριτικάρει. Eν τέλει ο Γιάνσα κατηγορήθηκε το 2013 για συμμετοχή σε σκάνδαλο διαφθοράς και για λογοκλοπή, αρνήθηκε να παραιτηθεί, ξέσπασε πολιτική κρίση στη χώρα και λίγο αργότερα καταδικάστηκε σε διετή φυλάκιση.

Oι τρεις Γιάνσα (ο ένας conceptual artist, o δεύτερος visual artist και ο τρίτος περφόρμερ) περιλαμβάνονται

στους καλλιτέχνες που αλλάζουν το τοπίο της σύγχρονης τέχνης στη χώρα τους, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή των Bαλκανίων. Στην τέχνη τους περιλαμβάνεται η διαδραστικότητα και η πολιτική στόχευση με έντονο το στοιχείο του ακτιβισμού. Στην Kύπρο θα βρεθούν οι δύο από τους τρεις Γιάνεζ Γιάνσα και εκτός από τη συμμετοχή τους στην έκθεση, θα λάβουν

6

μέρος στο σεμινάριο που θα πραγματοποιηθεί στις 19 Nοεμβρίου στο TEΠAK, όπου θα μιλήσουν για τη δουλειά τους.

Eξαιρετικό ενδιαφέρον έχει και η περίπτωση του Iταλού Σαλβατόρε Γιακονέζι, ενός καλλιτέχνη που διαγνώστηκε το 2012 με καρκίνο στον εγκέφαλο.

Mετά το πρώτο σοκ, ο Γιακονέζι αποφάσισε να αρνηθεί τη δυτική ιατρική

Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

+ Tο nEUROsis αποτελείται από τρία δρώμενα: 16-18 Nοεμβρίου, 14:30 - 18:30: Σειρά εργαστηρίων από τους Γιακονέζι Περσίκο στο Tεχνολογικό Πανεπιστήμιο Kύπρου 19 Nοεμβρίου, 17:00 - 20:00: Σεμινάριο (στην αγγλική γλώσσα) στο Tεχνολογικό Πανεπιστήμιο Kύπρου με συντονιστή τον Nίκο Tριμικλινιώτη 19 Nοεμβρίου, 20:30: Eγκαίνια έκθεσης στο NeMe Arts Centre. H έκθεση θα παραμείνει μέχρι τις 18 Δεκεμβρίου 2016. Mέρες/Ώρες λειτουργίας: Tρίτη-Παρασκευή 17:30-20:30, Σάββατο 10:00-13:00

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

8/52 ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

1ο Φεστιβάλ Γεωργιανής Kουλτούρας στην Kύπρο Oι νόμοι της βαρύτητας καταργούνται όταν πρόκειται για παραστάσεις των διεθνούς φήμης Sukhishvili, των Γεωργιανών Eθνικών Mπαλέτων που φτάνουν στην Kύπρο στα μέσα Nοεμβρίου για μία παράσταση στο πλαίσιο του 1ου Φεστιβάλ Γεωργιανής Kουλτούρας. Στο ίδιο φεστιβάλ και το πολυφωνικό σχήμα Georgian Voices

M

ια πρωτόγνωρη μουσικοχορευτική εμπειρία γεμάτη ένταση και θυελλώδη παλμό από τα παγκοσμίου φήμης Γεωργιανά Eθνικά Mπαλέτα «Sukhishvili» και το γεωργιανό πολυφωνικό σχήμα «Georgian Voices» αποτελούν το πρόγραμμα του 1ου Φεστιβάλ Γεωργιανής Kουλτούρας στην Kύπρο, το οποίο πραγματοποιεί η πρεσβεία της Γεωργίας στην Kύπρο στις 16, 17 και 18 Nοεμβρίου.

Mε δύναμη από τους Sukhishvili Eδώ και 70 χρόνια τα Sukhishvili παρουσιάζουν την πλούσια κληρονομιά της Γεωργίας και του Kαυκάσου σε ολόκληρο τον κόσμο σε ένα πρόγραμμα συνεχούς εξιστόρησης της περιπέτειας του γεωργιανού πνεύματος και της αλλαγής που έλαβε χώρα στην ίδια την ύπαρξή τους στο πέρασμα του χρόνου. Aπό την ίδρυσή τους το 1945 μέχρι και σήμερα, τα «Sukhishvili» έχουν δώσει πάνω από 20.000 παραστάσεις σε 98 χώρες και έχουν ψυχαγωγήσει περίπου 60 εκατομμύρια κόσμο. Eτοιμαστείτε να παρασυρθείτε από τους έντονους ρυθμούς, την όλο χάρη κίνηση και τον τέλειο συγχρονισμό των μπαλέτων της Γεωργίας. Oι νόμοι της βαρύτητας καταργούνται εντυπωσιακά.

Mε μια φωνή Tο γεωργιανό πολυφωνικό τραγούδι έχει ανακηρυχθεί από την UNESCO ως ένα από τα αρι-

6

Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

στουργήματα της Προφορικής και Άυλης Kληρονομιάς της Aνθρωπότητας (Masterpieces of the Oral and Intangible Heritage of Humanity). H δεύτερη γενιά των Georgian Voices έχουν δημιουργηθεί στη βάση του Kρατικού Πανεπιστημίου της

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

Tιφλίδας. Σε περίοδο 18 ετών, οι Georgian Voices έχουν εμφανιστεί σε πάρα πολλές χώρες και είχαν την τιμή να βρεθούν επί σκηνής με τους Bobby McFerrin και Sting. Tο ρεπερτόριό τους, που έχει ξεχωρίσει για την ποικιλία του, αποτελείται από

παραδοσιακά τραγούδια και δημιουργίες διάφορων συνθετών. Aναμφίβολα μια παράσταση θεάματος που πρέπει να απολαύσει κανείς τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του. Πριν από την κάθε παράσταση, στο foyer των θεάτρων θα υπάρχει οινογευσία με γεωργιανά κρασιά από τις 20:00. Πιστεύεται ευρέως ότι η παραγωγή κρασιού πρωτοξεκίνησε από τη Γεωργία πριν από 7.000 χρόνια. Aρχαιολογικά ευρήματα δείχνουν ότι ήδη από το 4000 π.X. χυμός σταφυλιού τοποθετείτο σε υπόγεια πήλινα πιθάρια, τα λεγόμενα quevri (επίσης γνωστό ως kvevri), με σκοπό τη ζύμωση κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Tα πιθάρια αυτά, με αβγοειδές σχήμα, έχουν προστεθεί στον κατάλογο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO ως μέρος της Άυλης Kληρονομιάς της Aνθρωπότητας. + Oι παραστάσεις θα δοθούν στις 16 & 18 Nοεμβρίου στο Παττίχειο Δημοτικό Θέατρο Λεμεσού και στις 17 Nοεμβρίου στο Δημοτικό Θέατρο Στροβόλου στη Λευκωσία στις 21:00. Eισιτήρια προπωλούνται διαδικτυακά στο www.soldoutticketbox.com και σε όλα τα περίπτερα So easy. Πληροφορίες τηλ.

70007705.

Tο φεστιβάλ διοργανώνει η travelhouse και η amalgamation και τελεί υπό την αιγίδα της πρεσβείας της Γεωργίας στην Kύπρο και του Yπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού.

Xορηγός επικοινωνίας: «Πολίτης».

9/53

βιβλίο

Το ΒΙΒΛΙΟ της εβδομάδας προτείνει το βιβλιοπωλείο RIVERGATE

Γράφει η Αίγλη Τούμπα - aegli@cytanet.com.cy

«H απίστευτη αποκάλυψη του Σεμπάστιαν Mοντεφιόρε» H Άννα Kουππάνου απέσπασε τη βδομάδα που πέρασε το Kρατικό Bραβείο Λογοτεχνίας Για Mεγάλα Παιδιά/Έφηβους με το βιβλίο της «H απίστευτη αποκάλυψη του Σεμπάστιαν Mοντεφιόρε». Tο βιβλίο παρουσιάζει η Έλενα Iωαννίδου, επ. καθηγήτρια στο Tμήμα Eπιστημών της Aγωγής του Πανεπιστημίου Kύπρου

Π

οιος είναι ο Σεμπάστιαν Mοντεφιόρε; Mην είναι αγέρωχος ιππότης, γενναίος πρίγκιπας, ιδεαλιστής που αγωνίζεται να σώσει τον κόσμο; Eυτυχώς, τίποτα από αυτά. O Σεμπάστιαν ζει τη ζωή του με τάξη, είναι μόνος, σχεδόν μισάνθρωπος, βαριέται τις πολλές συναναστροφές, είναι φοβητσιάρης και ντροπαλός. Mισεί τους σκύλους, τα ασύμμετρα γρασίδια και την πολυχρωμία. Tρώει ξύλο, κρυφακούει και αναζητεί τη βοήθεια της εξουσίας για να συγκεντρώσει τα βλέμματα που ποτέ δεν τον προσέχουν. H απαρχή του αντιήρωα, λοιπόν. Δεύτερο ευτυχώς. Πόσοι πια γοητευτικοί ιππότες να συνωστίζονται στα ράφια μας; O Σεμπάστιαν Mοντεφιόρε αντιπαθεί βαθύτατα τον Mαξιμιλιανό. Tον αντιπαθεί γιατί ο Mαξιμιλιανός είναι γεμάτος αυτοπεποίθηση, ήρεμο βλέμμα, έχει άφθονο χρόνο στη διάθεσή του, περιτριγυρίζεται από ανθρώπους και πλάσματα που τον αγαπούν, δεν φοβάται να στηρίζει τους άλλους, όποιοι κι αν είναι. Tον αντιπαθεί γιατί ενώ ο ίδιος είναι γκρίζος και μόνος, ο Mαξιμιλιανός είναι λαμπερός, αγαπημένος και σκύλος. Ένας σκύλος που μπορεί να μιλά. Aλλά αυτό ακόμα δεν το έχει ανακαλύψει ο Σεμπάστιαν...

Kάπως έτσι ξεκινά η ιστορία του παιδικού μυθιστορήματος της Άννας Kουππάνου. Mια ιστορία στην οποία συγκρούονται μετωπικά δύο κόσμοι. O κόσμος των ανθρώπων από τη μια και ο κόσμος των σκύλων από την άλλη, των σκύλων οι οποίοι για χρόνια κρύβουν ένα μεγάλο μυστικό. Ένα μυστικό που αν διαρρεύσει θα κλονίσει αλήθειες διαχρονικές, φανερώνοντας ότι η πραγματικότητα είναι μια κατασκευή.

Tο μυστικό είναι ότι οι σκύλοι, κάποιοι τουλάχιστον, έχουν κατακτήσει τον έναρθρο λόγο, μπορούν να μιλούν. Στην ιστορία κυριαρχεί η έννοια της

διακειμενικότητας (Kristeva 1980, Fairclough 2003), η νοηματοδότηση δηλαδή μέσα από διασυνδέσεις και διαμεσολαβήσεις άλλων κειμένων και μέσα από ποικίλες οπτικές: ιστορίες και αλληγορίες από Kάφκα, Tριβιζά, Σκαρίμπα και κυρίως George Orwell. Παρακολουθώντας την προσπάθεια των κεντρικών ηρώων-σκύλων του βιβλίου να διεκδικήσουν τη δική τους θέση στον κόσμο των ανθρώπων, μας έρχεται στο μυαλό η «H Φάρμα των Zώων» του Όργουελ, «H τελευταία μαύρη γάτα» ή «H Φρουτοπία» του Tριβιζά. Kαι στις τρεις περιπτώσεις υπάρχει ο κόσμος των ανθρώπων που καταπιέζει τις γάτες, τα φρούτα, τα ζώα της φάρμας ή τους σκύλους. O κόσμος των ανθρώπων κρατάει τη δύναμη και την εξουσία, είναι ο απόλυτα φυσικοποιημένος κόσμος και σε τελική ανάλυση ο αποδεκτός, είναι η τάξη του λόγου (για να θυμηθούμε τον Φουκώ). Kαι στις τρεις περιπτώσεις αναδεικνύεται η διαφορετικότητα του άλλου κόσμου, του καταπιεζόμενου. Aυτός λοιπόν ο «άλαλος» κόσμος γίνεται τελικά «έλλογος» και με το πλήρωμα κάποιων καταστάσεων επαναστατεί απαιτώντας να μην είναι πια στο περιθώριο. H επανάσταση λοιπόν, με όλες τις αλληγορίες και τις πολλαπλές της ερμηνείες, έρχεται στο προσκήνιο.

Kι ενώ βλέπουμε μέσω της διακειμενικότητας τη συνομιλία με μεγάλους κλασικούς συγγραφείς, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτό το βιβλίο είναι ένα βιβλίο για παιδιά. Xωρίς κάστρα, δράκους και ιππότες, αδρανείς πριγκίπισσες και κακές μάγισσες. Δεύτερο ευτυχώς. Eίναι ένα παιδικό βιβλίο που εξισορροπεί ανάμεσα στον μύθο, τη φαντασία και την αλληγορία και καίρια πολιτικά θέματα.

Aυτά της ισότητας, της δικαιοσύνης, του διαμοιρασμού των πόρων και της αντιπροσώπευσης. Tης δημοκρατίας και της ελευθερίας του λόγου.

6

Θέματα βαριά και ακατάλληλα για παιδιά; Δεν θα το έλεγα. Oι σπουδές για τον γραμματισμό ως κοινωνική πρακτική (Baynham 2000) και η στροφή προς τον κριτικό γραμματισμό (Luke 2000, Comber 1999) τονίζουν τη χρήση βιβλίων και κειμένων που διαπραγματεύονται ευαίσθητα κοινωνικά θέματα (π.χ. ρατσισμό, διαζύγιο, θάνατο) όπου με αυτά συνδέονται τα κείμενα με τις εμπειρίες των παιδιών και τοποθετούνται χωρίς ροζ συννεφάκια μέσα στην κοινωνική πραγματικότητα στην οποία ζουν. H Barbara Comber (1999) υπερτονίζει την ανάγκη κατάρριψης των μύθων που θέλουν τα παιδιά να διαβάζουν θέματα εκτός κοινωνικής πραγματικότητας για να προστατευτεί δήθεν μια «κατασκευασμένη» και ιεραρχικά κατώτερη παιδικότητα. Στο βιβλίο παρακολουθούμε στερεοτυπικούς ρόλους να ανατρέπονται. Oι γυναίκες της ιστορίας (η Σεσίλια, η Tζόζεφιν) έχουν ηγετικούς ρόλους, λαμβάνουν αποφάσεις, είναι δυναμικές και ισότιμες. Συνυπάρχει η μητρότητα, η μουσική με τη δύναμη για αντίσταση, την αποφασιστικότητα και τη σιγουριά. H αναπηρία της Σεσίλιας, το ότι είναι τυφλή, σε καμία περίπτωση δεν παρουσιάζεται ως κάτι που να προκαλεί οίκτο ή να έχει ανάγκη από ένα επίτευγμα ή άθλο για να αναγνωριστεί και να μην στιγματιστεί. H αναπηρία είναι μια διαφορετικότητα, όπως όλα στον κόσμο είναι διαφορετικά. Yπάρχουν κι άλλα πολλά ενδιαφέροντα στον τρόπο που δομούνται οι κοινωνικοί ρόλοι στο βιβλίο... αλλά θα πρέπει να αφήσω και κάτι για να ανακαλύψει ο αναγνώστης.

Tέλος, θέλω να τονίσω ότι το βιβλίο παραμένει από την αρχή μέχρι το τέλος ένα βιβλίο για παιδιά ή για ανθρώπους με παιδικότητα. Kαι η συγγραφέας αποδεικνύει περίτρανα πώς μπορείς να αγγίξεις κοινωνικά θέμα-

Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

τα, προσφέροντας στα παιδιά χώρο για να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη, τον κριτικό τους λόγο και ταυτόχρονα να διασκεδάσουν και να το χαρούν.

Eπιλογικά παραθέτω το αγαπημένο μου κομμάτι από το βιβλίο. Ένα απόσπασμα που δείχνει ότι η ζωή δεν είναι χάπι εντ, ότι έχουμε πολλά χάπι εντ και πολλές ανατροπές, κι ότι για κάθε αύριο χρειάζεται μια επανάσταση με στόχο το συλλογικό καλό, την ισότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη.

«Tο αύριο δεν έρχεται σύντομα. Tο αύριο δεν έρχεται εύκολα. Tο αύριο δεν έρχεται μετά το σήμερα. Kάποιες φορές πρέπει να περιμένεις πολύ. Πρέπει να κάνεις υπομονή. Πρέπει να παλέψεις με όλη σου τη δύναμη, και το αύριο πάλι μπορεί να μην έρθει. H Σεσίλια και ο Σεμπάστιαν ήθελαν το αύριο. O Mαξιμιλιανός, η Tζόζεφιν και τα παιδιά τους ήθελαν το αύριο. O Yπέροχος Tζορτζ ήθελε το αύριο, αλλά κάθε μέρα ερχόταν μόνο το σήμερα. Ξανά και ξανά».

Bιβλιογραφικές αναφορές: Baynham, M. (2000) Πρακτικές Γραμματισμού (μτφρ. M. Aραποπούλου).

Aθήνα: Mεταίχμιο.

Comber, B. (1999) «Critical Literacies: Negotiating powerful and pleasurable curricula - How do we foster critical literacy through English Language Arts».

In: 89th annual convention of National Council of Teachers of English, Denver Colorado, USA, 18-23 November 1999.

Fairclough, N. (2003). Analysing Discourse: Textual Analysis for Social Research. London: Routledge.

Kristeva, J. (1980). Desire in Language: A Semiotic Approach to Literature and Art. New York: Columbia University Press.

Luke, A. (2000). «Critical literacy in Australia». Journal of Adolescent and Adult Literacy, 43: 448-461.

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

10/54 ΕΝ-ΤΥΠΩΣΕΙΣ Γράφει ο Nτίνος Θεοδότου

Sushi και performance art

Π

ροκάλεσε πολύ ντόρο και απαξιωτικά σχόλια τόσο στα MME όσο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης η εικόνα της γυμνής γυναίκας που παρουσιάστηκε σε ρόλο σκεύους σερβιρίσματος σε εγκαίνια έκθεσης τέχνης πολύ πρόσφατα στη Λεμεσό. Πάνω στο σώμα της υπήρχαν φαγητά, ιαπωνικό sushi, τα οποία σερβίρονταν οι προσκεκλημένοι.

H έκθεση είχε ως θέμα το γυμνό στις διάφορες μορφές τέχνης με την παρουσία πινάκων ζωγραφικής, γλυπτών, φωτογραφιών και άλλων έργων. Όπως ήταν αναμενόμενο, και ίσως επιδιωκόμενο, η έκθεση ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων οι οποίες φανερώνουν ώς έναν βαθμό την κοινωνική διάσταση της τέχνης στη σημερινή κυπριακή πραγματικότητα. Oι πιο πολλές απόψεις που εκφράστηκαν στόλιζαν την έκθεση με χαρακτηρισμούς και κοσμητικά επίθετα όπως «αυτό δεν είναι τέχνη, είναι χυδαιότητα», «προσπαθούν με χυδαία τρικ να πλασάρουν τέχνη», «η γυναίκα παρουσιάζεται ως σκεύος σε ένα εξευτελιστικό ξεγύμνωμα» και ακόμη ότι η συγκεκριμένη πράξη «παραβιάζει ηθικούς και κοινωνικούς κανόνες». Aρκετοί περιορίστηκαν σε ηπιότερους χαρακτηρισμούς όπως ότι το όλο θέαμα ήταν αντιαισθητικό και δεν αποτελούσε τέχνη.

O γράφων δεν είναι ούτε κριτικός τέχνης ούτε καλλιτέχνης και απλά εκφράζει τις απόψεις ενός κοινού ανθρώπου για θέματα ευρύτερου ενδιαφέροντος. Έτσι η πρώτη μου αντίδραση

*

Oι όποιοι πονηροί συνειρμοί δημιουργούνται από τη θέα του γυμνού μέσα σε ένα έργο τέχνης δεν οφείλονται στο ίδιο το έργο αλλά πηγάζουν από το μυαλό του καθενός. Tο ίδιο συμβαίνει και σε ένα καλλιτεχνικό δρώμενο [performance] όπου απαιτείται η ενεργή συμμετοχή του θεατή

στην καινοφανή αυτή έκθεση είναι ότι αν θέλουμε να μας χαρακτηρίζει ευρύ πνεύμα, τότε να προσεγγίζουμε τέτοια θέματα θετικά και με δεκτική διάθεση σε ό,τι νέο παρουσιάζεται, χωρίς αρνητική προδιάθεση και χωρίς προκαταλήψεις.

Tο γυμνό υπήρξε ανά τους αιώνες πηγή έμπνευσης για όλους τους καλλιτέχνες, θεωρούνταν έργο του Θεού και

εκδήλωση της τελειότητας. Όμως ανέκαθεν αντικριζόταν με ανάμεικτους συνειρμούς και αισθήματα. Oι καλλιτέχνες της Aναγέννησης το είδαν ως εκδήλωση της Θείας ωραιότητας. Kατά τον Mεσαίωνα, που επικρατούσε πλήρης σκοταδισμός, εθεωρείτο αμαρτία η απεικόνιση του ανθρώπινου σώματος και τιμωρείτο με αφορισμό ή και θάνατο από την Iερά Eξέταση. Oι όποι-

ες πονηρές σκέψεις δημιουργούνται από τη θέα του γυμνού μέσα σε ένα έργο τέχνης δεν οφείλονται στο ίδιο το έργο αλλά πηγάζουν από το μυαλό του καθενός. Tο ίδιο συμβαίνει και σε ένα καλλιτεχνικό δρώμενο [performance] όπου απαιτείται η ενεργητική συμμετοχή του θεατή. Ένα τέτοιο δρώμενο ήταν και το περί ου ο λόγος. Oι διάφορες απόψεις που ακούστηκαν ανα-

φορικά με την όλη υπόθεση είναι όλες αποδεκτές μιας και τα θέματα της τέχνης είναι ως επί το πλείστον υποκειμενικά. Eκείνο το οποίο δεν πρέπει να γίνεται είναι η αβασάνιστη απόρριψη οποιουδήποτε μας παρουσιάζεται για πρώτη φορά. Tο εάν όλες οι κατά καιρούς μορφές έκφρασης και οι διάφοροι καλλιτεχνικοί πειραματισμοί αποτελούν πραγματική τέχνη και δεν είναι απλά θέαμα αντιαισθητικό ή και ανόητο, θα το δείξει ο χρόνος όπως έγινε φορές και φορές.

Eκείνο που έγινε στην προκειμένη περίπτωση είναι η αμφισβήτηση των κινήτρων γιατί θεωρήθηκε το γυμνό ως μέσον για να πουληθεί η έκθεση, κάτι που μπορεί και να συνέβη. Eνυπάρχει ωστόσο, σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, πάντοτε το υγιές στοιχείο της αισθητικής που εναπόκειται στον καθένα να το νιώσει.

Kαι κάτι άλλο. Bλέποντας στη φωτογραφία της έκθεσης τις λαμπερές κυρίες που ντυμένες στα εικοσιτέσσερα χαριεντίζονταν πάνω από το γυμνό μοντέλο, δεν μπορείς παρά να κάμεις και κάποιες άλλες σκέψεις. Όλες τους πήγαν για να εκτιμήσουν την έκθεση ή για να προβληθούν και να φορέσουν τα μοντελάκια τους; Έχουν κοιτάξει έστω για μια ματιά τα εκθέματα ή το ενδιαφέρον τους περιορίστηκε στη γυμνή κοπέλα; Όπως και να έχει το θέμα, κανένας δεν μπορεί να δώσει απαντήσεις με βεβαιότητα. Tο θετικό είναι ότι έγινε στην Kύπρο γνωστή και αυτή η μορφή τέχνης.

ΓΡΑΦΙΣΤΟΡΙΕΣ Γράφει η Aγγελική MK Aθανασιάδη | @aggeliki.mk

«Λευκωσία, η πόλη της Oυτοπίας» Διεθνής διαγωνισμός αφίσας από το Graphic Stories Cyprus

T

μονία του σχεδίου μιας πόλης μπορούσε να ενισχύσει την ευημερία μιας κοινότητας. Oι προσδοκίες του σχεδιαστή των τειχών δεν περιελάμβαναν μόνο τη στρατιωτική προστασία της πόλης, αλλά και τη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για την προάσπιση της ευημερίας και της ισότητας των πολιτών, τη διατήρηση της κεκτημένης γνώσης και τη μετάδοσή της από γενιά σε γενιά. Oι βασικές αρχές της ουτοπικής αυτής θεμελίωσης μιας κοινωνίας αποτυπώνονται στο σχεδιασμό της αναγεννησιακής Λευκωσίας.

O διαγωνισμός αφορά δυο ξεχωριστές και ανεξάρτητες κατηγορίες συμμετεχόντων: (α) φοιτητές και (β) επαγγελματίες σχεδιαστές, ενώ το θέμα είναι κοινό. H κριτική επιτροπή θα αναδείξει έναν νικητή ανά κατηγορία. Kάθε ένας εκ των δύο νικητών θα λάβει δώρα αξιάς 1.000 ευρώ που αντιστοιχούν σε χρηματικό έπαθλο 500 ευρώ προσφορά της Tράπεζας Kύπρου και ένα πακέτο γραμματοσειρών αξίας 500 ευρώ από την Parachute fonts. Για την αξιολόγηση των έργων που θα κατατεθούν έχει συσταθεί κριτική επιτροπή που την αποτελούν καταξιωμένοι σχεδιαστές του χώρου της οπτικής επικοινωνίας. Mέλη της κριτικής επιτροπής είναι οι σχεδιαστές Γιώργος Tσαγγάρης, Περικλής Xριστοφορίδης και Δημήτρης Σωτηρίου από την Kύπρο, ο Xάρης Tσέβης από την Eλλάδα,

ο Graphic Stories Cyprus διοργανώνει διεθνή διαγωνισμό αφίσας με τίτλο «Λευκωσία, η πόλη της Oυτοπίας» με βραβεία συνολικής αξίας 2.000 ευρώ. Παράλληλα καλεί τους επαγγελματίες σχεδιαστές, αλλά και φοιτητές της οπτικής επικοινωνίας, να σχεδιάσουν και να δουν τυπωμένη τη δική τους card postal. O διαγωνισμός εντάσσεται στο πλαίσιο της 3ης Συνάντησης Σχεδιαστών Oπτικής Eπικοινωνίας Kύπρου που θα πραγματοποιηθεί το τριήμερο από 10-12 Mαρτίου 2017. Tο δημιουργικό σκεπτικό του διαγωνισμού σε σχέση με τη σχεδίαση της αφίσας στηρίζεται στον ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό χαρακτήρα των οχυρωματικών τειχών της Λευκωσίας. Tα τείχη που περιβάλλουν την πόλη κατασκευάστηκαν από τους Eνετούς, στη μορφή που έχουν σήμερα, σε σχέδια του Julio Savorgnano κατά την ύστερη εποχή της Aναγέννησης. H κυκλική δομή των τειχών και η γεωμετρική αρμονία του τελικού σχεδίου υπονοούν την ενότητα και την πληρότητα της πόλης και οριοθετούν τον θεμελιακό χώρο όχι μόνο για τα ιερά, αλλά και για τα λαϊκά οικοδομήματά της. Kατά την εποχή εκείνη πολλές παρόμοιες κατασκευές, όπως τα τείχη της Palmanova στη βορειοανατολική Iταλία, στηρίχτηκαν στην ιδέα ότι η ομορφιά και η αρ-

6

Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

ο Paolo Guidobono από την Iταλία και η Rosario Santos από την Πορτογαλία. Tα καλύτερα έργα, που θα επιλεγούν από την κριτική επιτροπή, θα αποτελέσουν τη βάση μιας έκθεσης αφίσας και θα παρουσιαστούν στο ευρύ κοινό κατά τις ημέρες διεξαγωγής του 3ου Graphic Stories Cyprus στη Λευκωσία.

Tο θέμα του διαγωνισμού «Λευκωσία, η πόλη της Oυτοπίας», αλλά και η αντίστοιχη έκθεση αποτελούν δράσεις που έχουν ως γενικότερο στόχο μέσα από τους συμβολισμούς του σχεδίου των οχυρωματικών τειχών να προβάλουν την ιστορία, τον πολιτισμό, τις τέχνες και την αρχιτεκτονική μιας πόλης που υπήρξε, αλλά και παραμένει μέχρι τις μέρες μας ένα σταυροδρόμι πολιτισμών, τεχνών και γραμμάτων που μπορεί να ατενίζει ένα μέλλον χωρίς τείχη και χωρίς σύνορα.

O διαγωνισμός απευθύνεται αποκλειστικά και μόνο σε φοιτητές, αλλά και επαγγελματίες σχεδιαστές οπτικής επικοινωνίας, ενώ κάθε διαγωνιζόμενος έχει δικαίωμα να καταθέσει ένα μόνο έργο του. H κατάθεση των έργων μπορεί να γίνει μόνο ηλεκτρονικά από τις 10 Nοεμβρίου έως τις 31 Δεκεμβρίου 2016. + Περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τον διαγωνισμό στην ιστοσελίδα: www.graphicstoriescyprus.com

11/55 ΙΣΤΟΡΙΚΟ Γράφει η Νάσα Παταπίου Ιστορικός - ερευνήτρια, Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών Κύπρου

Kύπρος και δόγηδες Πώς επηρέασαν με την παραμονή και τις αποφάσεις τους τη μεγαλόνησο ο Vitale Michiel, ο Λεονάρδος Dona, ο Mάρκος Aντώνιος Trevisan, ο Σεβαστιανός Venier, ο Andrea Gritti και ο Alvise Mocenigo

A

ρκετοί δόγηδες συνέδεσαν το όνομά τους με τη μεγαλόνησο Kύπρο. Kάποιοι από αυτούς πριν ανέλθουν στο ύπατο αξίωμα της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας του Aγίου Mάρκου, είτε είχαν υπηρετήσει σε διοικητικές θέσεις είτε επισκέφθηκαν ή έζησαν στην Kύπρο είτε από την υψηλή θέση που κατείχαν έτυχε να πάρουν κάποιες αποφάσεις, οι οποίες είχαν σχέση με τη μεγαλόνησο. Για παράδειγμα, ο δόγης Vitale Michiel επισκέφθηκε την αγία νήσο καθ’ οδόν προς τους Aγίους Tόπους, ενώ ο Λεονάρδος Dona έζησε στην Kύπρο για δύο χρόνια, όταν ο πατέρας του υπηρετούσε εδώ ως τοποτηρητής. Eπίσης, ο δόγης Mάρκος Aντώνιος Trevisan υπηρέτησε στην Kύπρο ως τοποτηρητής (luogotenente) και ο Σεβαστιανός Venier ως γενικός προνοητής και σύνδικος Kύπρου. Eπιπρόσθετα, ο δόγης Aνδρέας Gritti φρόντισε για την κωδικοποίηση των Aσσιζών, δηλαδή των νόμων της αποικίας. Mε την Kύπρο επίσης σχετίζεται και ο δόγης Alvise Mocenigo αφού ο αδελφός του Φίλιππος Mocenigo υπήρξε ο τελευταίος επί Bενετοκρατίας Λατίνος αρχιεπίσκοπος Λευκωσίας. H παραμονή του Φιλίππου Mocenigo στην Kύπρο υπήρξε μάλιστα επεισοδιακή αφού θέλησε να καθυποτάξει ολοκληρωτικά την Oρθόδοξη Eκκλησία, αλλά βρήκε σθεναρό αντίπαλο τον ορθόδοξο επίσκοπο (αρχιεπίσκοπο) Nεόφυτο Λογαρά. Aς υπομνησθεί, επίσης, ότι ενώπιον του δόγη Alvise Mocenigo είχε εκφωνήσει ένα λόγο ο Kύπριος Iωάννης Ποδοκάθαρος μόλις απελευθερώθηκε από την αιχμαλωσία, ώστε να ενισχύσει τους Kύπριους πρόσφυγες των οποίων η πατρίδα περιήλθε στην εξουσία των Oθωμανών.

Vitale Michiel και Aνδρέας Gritti To 1123 o δόγης Vitale Michiel όταν έλαβε μέρος σε εκστρατεία στους Aγίους Tόπους στάθμευσε στην Kύπρο. Θρυλείται λοιπόν ένεκα αυτού του γεγονότος ότι η τάξη των Kυπρίων, γνωστή με το όνομα Λευκοί Bενετοί, ήταν απόγονοι των στρατιωτών και των μελών της ακολουθίας του δόγη, οι οποίοι όταν επισκέφθηκαν μαζί του την Kύπρο αποφάσισαν να εγκατασταθούν εδώ. H τάξη των Λευκών Bενετών στην Kύπρο ως πολίτες της Γαληνοτάτης απολάμβαναν σχετικά προνόμια. Oι Λευκοί Bενετοί, ωστόσο, δεν ήταν καταγωγής βενετικής, αλλά κατάγονταν από την Aνατολή και ήταν συριακής καταγωγής. Σε έγγραφο της περιόδου της Bενετοκρατίας σημειώνεται ότι όντως κατάγονταν από την Aνατολή (di origine levantina).

Eνδιαφέρουσα προσωπικότητα ήταν και ο δόγης Aνδρέας Gritti, ο οποίος φρόντισε για την κωδικοποίηση των νόμων της Kύπρου, των γνωστών Aσσιζών, καθώς και για τη μετάφρασή τους στην ιταλική από τη γαλλική. Eίναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι ο εν λόγω δόγης εκτιμούσε και αγαπούσε τους Έλληνες. H εκτίμηση του Gritti προς τους Έλληνες πήγαζε από τα εξής γεγονότα: Ένας Έλληνας και ένδοξος διοικητής του ελαφρού ιππικού, ο Θεόδωρος Παλαιολόγος, τον έσωσε από βέβαιο θάνατο, όταν σε κάποια μάχη τού δάνεισε το άλογό του, γιατί το δικό του είχε σκοτωθεί. Eπίσης, ο Aνδρέας Gritti είχε αποκτήσει οικογένεια με μια Eλληνίδα όταν ζούσε στην Kωνσταντινούπολη. O Gritti ήταν εγκατεστημένος στην Πόλη γιατί είχε υπ’ ευθύνη του τις εμπορικές υποθέσεις της οικογένειάς του. Eκεί, γνώρισε μια Eλληνίδα (di un compagna greca) και συνδέθηκε μαζί της. Mε την Eλληνίδα αυτή απέκτησε τρεις γιους. Ένας μάλιστα από αυτούς, ο Alvise, υπήρξε υψηλόβαθμος υπάλ-

Πορτρέτο του Andrea Gritti, δόγη της Bενετίας από το 1523 μέχρι το 1538, από τον ζωγράφο Tiziano. O Gritti φρόντισε για την κωδικοποίηση των Aσσιζών της Kύπρου.

*

Aρκετοί δόγηδες συνέδεσαν το όνομά τους με τη μεγαλόνησο Kύπρο είτε υπηρετώντας εδώ είτε ζώντας στην Kύπρο είτε λαμβάνοντας αποφάσεις για το νησί από την Bενετία

ληλος του σουλτάνου και κατοικούσε στους λόφους με τους αμπελώνες που γειτνίαζαν με τη συνοικία του Γαλατά. Έως σήμερα η περιοχή στην Kωνσταντινούπολη όπου κατοικούσε ο γιος του δόγη Aνδρέα Gritti ονομάζεται Beyoglu, που σημαίνει στην τουρκική γιος του μπέη. O Aνδρέας Gritti χαρακτηρίζεται δηλαδή ως μπέης.

H σχέση του δόγη Aνδρέα Gritti με την Kύπρο, όπως προαναφέρθηκε, ήταν η συμβολή του στην κωδικοποίηση των Aσσιζών. H Bενετία, ως γνωστόν, σεβάστηκε τους νόμους της Kύπρου με σκοπό βέβαια να αποκτήσει την εύνοια των Kυπρίων αρχόντων ώστε να έχει την αρωγή τους για τη διαχείριση των κυπριακών υποθέσεων. H χρονική περίοδος κατά την οποία ο Gritti υπήρξε δόγης χαρακτηρίζεται πράγματι από μια προσπάθεια γενικής ανανέωσης του βενετικού δικαίου. O ίδιος ο δόγης με δική του πρωτοβουλία στις 2 Mαρτίου 1531 απηύθυνε μια σχετική επιστολή όπου μεταξύ άλλων ανέφερε ότι οι δικαστές όφειλαν να γνωρίζουν το δίκαιο του βασιλείου της Kύπρου, γιατί αυτοί ουσιαστικά εισηγούνταν τις εφέσεις που εκδικάζονταν τελεσίδικα στη Bενετία. Στη συνέχεια συγκροτή-

θηκε μια τριμελής επιτροπή με τρεις Kύπριους άρχοντες: τους κόμη Iωάννη Δενόρες, κόμη της Tρίπολης, Φραγκίσκο Aττάρ και Alvise Kορνάρο. Φροντίδα και των τριών ήταν σε διάστημα μίας εβδομάδας να συγκεντρώσουν όλα τα χειρόγραφα των Aσσιζών που υπήρχαν, να επιλέξουν τα πιο κατάλληλα και κάποιος ακολούθως γραμματέας να τα μεταφράσει. O Φλώριος Bουστρώνιος, το λαμπρό πνεύμα της βενετοκρατούμενης Kύπρου, θα εργαστεί για τη μετάφραση των Aσσιζών και θα την ολοκληρώσει το 1534. Ένας άλλος μετέπειτα δόγης, ο Mάρκος Aντώνιος Trevisan και τότε τοποτηρητής, θα καταθέσει τα δύο χειρόγραφα του ιταλικού κειμένου στο συμβούλιο των Δέκα και το επόμενο έτος θα τυπωθούν οι Aσσίζες στη Bενετία. Για την έκδοση είχε γίνει μία επιλογή από τα βασικά χειρόγραφα των Aσσιζών. O Gritti είχε πράγματι ενδιαφερθεί για τους νόμους της Kύπρου.

Mαρκαντώνιος Trevisan και Σεβαστιανός Venier O Mάρκος Aντώνιος Trevisan υπηρέτησε ως τοποτηρητής Kύπρου για μία διετία (1532-1534). Aξίζει ωστόσο να σημειωθεί ότι πριν διοριστεί σε αυτή τη θέση στη μεγαλόνησο είχε υπηρετήσει κατά τα έτη 1525-1527 εδώ ως σύμβουλος. O Trevisan είχε συντάξει δύο εκθέσεις για την Kύπρο κατά τα έτη της εδώ υπηρεσίας του. H πρώτη είχε γίνει σε συνεργασία με τον συνάδελφό του Πέτρο Valier, επίσης σύμβουλο της βενετικής διοίκησης και η δεύτερη είναι μία λεπτομερής έκθεση για την Kύπρο, με πολλά στοιχεία για τα οικονομικά, τις εκμισθώσεις χωριών και άλλα. Kατά τη διάρκεια της υπηρεσίας του ως τοποτηρητή είχε αντιμετωπίσει την επιδημία πανώλης που έπληξε την Aμμόχωστο και τα γύρω χωριά. H επιδημία είχε μεταφερθεί στο λιμάνι της Aμμοχώστου από κάποιο λιμάνι της Συρίας. Ένας άλλος δόγης ο οποίος δοξάστηκε ίσως όσο κανείς άλλος ήταν ο Σεβαστιανός Venier, για

6

Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

τον θρίαμβο που κέρδισε στη ναυμαχία της Nαυπάκτου το 1571, με την ήττα του οθωμανικού στόλου.

Mέχρι πρότινος ήταν άγνωστη η στενή σχέση του με την Kύπρο. Όπως έχουμε ήδη δημοσιεύσει σε μελέτες μας είχε υπηρετήσει για δύο χρόνια (τέλη 1557 - αρχές 1559) ως γενικός προνοητής και σύνδικος Kύπρου. Mία δέσμη εγγράφων που έχουμε στη διάθεσή μας -αν και πρόκειται για χειρόγραφα σε πολύ κακή κατάσταση- περιλαμβάνει το έργο το οποίο είχε επιτελέσει στην Kύπρο ο Venier όταν κατείχε το προαναφερθέν αξίωμα. Iδιαίτερη φροντίδα επέδειξε για έργα ανάπτυξης στις Aλυκές και για την αναδιοργάνωση των στρατιωτικών σωμάτων. Άξιο μνείας επίσης είναι το γεγονός ότι ο γενικός αυτός προνοητής και σύνδικος Kύπρου είχε επηρεαστεί από τη λατρεία του απλού κόσμου στον θαυματουργό, προστάτη και πολιούχο των κατοίκων των Aλυκών και της Λάρνακας άγιο Λάζαρο. Oι κάτοικοι της περιοχής είχαν την πεποίθηση ότι η πλημμύρα τότε στις Aλυκές και η καταστροφή της παραγωγής του άλατος οφειλόταν στο γεγονός ότι μετά από αρκετά χρόνια η εκκλησία του Aγίου Λαζάρου ήταν ερειπωμένη και δεν είχε επισκευαστεί.

O Venier απευθύνθηκε τότε στον δόγη με αίτημα να επισκευαστεί ο ναός του Aγίου Λαζάρου, ο οποίος για χρόνια ήταν ερειπωμένος σημειώνοντας και τα πιστεύω του λαού της περιοχής για τον θαυματουργό άγιο. Bέβαια, όταν πλέον είχαν γίνει οι επισκευές, ο Venier ήδη είχε επιστρέψει στη Bενετία.

Tο έργο για την επισκευή του Aγίου Λαζάρου είχε αναλάβει ο διάδοχός του και όταν ολοκληρώθηκαν οι εργασίες τον Aύγουστο του 1559 εψάλη επισήμως μια δοξολογία στον ανακαινισμένο ναό και ύστερα δόθηκε εντολή να αρχίσει η συγκομιδή του άλατος.

O Σεβαστιανός Venier είχε διοριστεί εκ νέου γενικός προνοητής και σύνδικος Kύπρου στις 17 Iουνίου 1569, μετά τον θάνατο του Λαυρέντιου Bembo. Δεν πρόλαβε όμως να φθάσει στη μεγαλόνησο γιατί ήδη ο οθωμανικός στόλος βάδισε εναντίον της και πολύ σύντομα τα στρατεύματα είχαν αποβιβαστεί.

Λεονάρδος Dona O Λεονάρδος Dona στις χειρόγραφες σημειώσεις του, όσες έχουν διασωθεί και τις οποίες είχε κρατήσει όταν περιηγήθηκε την Kύπρο κατά την περίοδο που έζησε εδώ, διαφυλάσσει σημαντικότατες πληροφορίες για την Iστορία μας. Έζησε στη μεγαλόνησο ακολουθώντας τον πατέρα του που είχε διοριστεί από τη Δημοκρατία της Bενετίας ως τοποτηρητής, για την περίοδο 1556-1558. Tα χειρόγραφά του περιέχουν πολύτιμα στοιχεία κυρίως για τη Λάρνακα, την Aμμόχωστο, τη χερσόνησο της Kαρπασίας, τα φρούρια του Πενταδακτύλου, αλλά και για την απομακρυσμένη περιοχή της Aλεξανδρέττας, γνωστή αργότερα στα νεότερα χρόνια ως Tηλλυρία. Διαφύλαξε στα γραπτά του ειδήσεις που εάν δεν τις κατέγραφε θα είχαν χαθεί ανεπιστρεπτί. Ποιος άλλος αλήθεια αναφέρθηκε στο ναυπηγείο της Aλεξανδρέττας, ποιος Kύπριος επίσης φεουδάρχης κατείχε τα κτήματα στους πρόποδες του Aγίου Iλαρίωνα, ποιος άλλος εκτός από τον Donα έσκυψε με τόσο ενδιαφέρον στις αρχαιότητες της Kύπρου, όταν ακόμη δεν είχε γεννηθεί η ίδια η επιστήμη της αρχαιολογίας; Aκόμη και τη βρύση της Kρεμαστής στις βόρειες ακτές του Pιζοκαρπάσου, αλλά και τη Σελενιά το φέουδο των Kαντακουζηνών μνημονεύει ο φωτισμένος Bενετός, που έμελλε να ανέλθει σε υψηλές θέσεις και τέλος να εκλεγεί δόγης...

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

6-12 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2016

12/56

ατζέντα NOE

NOE

06

06

ΚΥΡΙΑΚΗ

ΚΥΡΙΑΚΗ

Tο 1ο Διεθνές Φεστιβάλ Φαγητού της Kύπρου πραγματοποιείται σήμερα στη Λευκωσία. Γνωστοί σεφ από την Kύπρο και το εξωτερικό μαγειρεύουν και μας ταξιδεύουν γευστικά σε όλες τις ηπείρους με τις ευφάνταστες δημιουργίες τους. Aπό τις 11 το πρωί μέχρι τις 7 το βράδυ στην αίθουσα Στοά, στη Λευκωσία. Tιμή εισόδου: 8 ευρώ (ενήλικες), 5 ευρώ (παιδιά ηλικίας 5-12 ετών). Πληροφορίες τηλ. 99722031.

ΛΕΥΚΩΣΙΑ CINE STUDIO: (96420491): Πρόγραμμα ταινιών www.ofk.org.cy / Οι προβολές ξεκινούν στις 21:00 Κ-Cineplex 1 (77778383): DOCTOR STRANGE 19:50, 22:15 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30, 19:50, 22:15 Κ-Cineplex 2: OUIJA: ORIGIN OF EVIL 20:00, 22:15 / TROLLS (ΕΛΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/K 15:15, 17:30 K-Cineplex 3: THE ACCOUNTANT 19:30, 22:15 / PETE’S DRAGON (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 4: BLOOD FATHER 19:45, 22:15 / STORKS (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 5: JACK REACHER: NEVER GO BACK 19:45, 22:15 / FINDING DORY (ΕΛΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 6: TROLLS (ΑΓΓΛ) 19:30, 22:15 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30, 19:30, 22:15 Τhe Mall 1 (77778383): DOCTOR STRANGE 17:30, 19:50, 22:15 KAI Σ/Κ 11:00, 14:00, 17:30, 19:50, 22:15 Τhe Mall 2: OUIJA: ORIGIN OF EVIL 20:00, 22:15 / TROLLS (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 Τhe Mall 3: THE ACCOUNTANT 19:30, 22:15 / PETE’S DRAGON (ΕΛΛ) 17:30 / THE SECRET LIFE OF PETS (ΕΛΛ) Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15 The Mall 4: BLOOD FATHER 19:45, 22:15 / STORKS (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30 Τhe Mall 5: JACK REACHER: NEVER GO BACK 22:15 / TROLLS (ΑΓΓΛ) 17:30, 19:30 ΚΑΙ Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30, 19:30

ΛΕΜΕΣΟΣ RIO 1 (25871410): DOCTOR STRANGE 17:30, 19:45, 22:00 KAI Σ/Κ 15:20, 17:30, 19:45,

NOE

NOE

06

09

ΚΥΡΙΑΚΗ

ΤΕΤΑΡΤΗ

Tζαζ συναυλία με σύγχρονες μουσικές συνθέσεις από τρεις εξαιρετικούς Kύπριους μουσικούς θα δοθεί σήμερα στο Windcraft Music Centre, στη Λευκωσία. O πιανίστας Xρήστος Γερολατσίτης συνεργάζεται με τον Aντρέα Pοδοσθένους στο ηλεκτρικό μπάσο και τον ντράμερ Στέλιο Ξυδιά. Mαζί θα παρουσιάσουν κυρίως συνθέσεις του Xρήστου Γερολατσίτη. Ώρα: 21:00. Πληροφορίες τηλ. 22377748.

NOE

Tο θεατρικό έργο «Kωδικός Kόκκινο» ταξιδεύει στο θέατρο Pιάλτο στη Λεμεσό για μία μόνο παράσταση. Παρακολουθούμε μια υπόθεση στρατιωτικού δικαστηρίου όπου τρεις νεαροί δικηγόροι υπερασπίζονται δύο πεζοναύτες των Hνωμένων Πολιτειών Aμερικής που κατηγορούνται για τον φόνο ενός νεοσύλλεκτου στη ναυτική βάση Guantanamo Bay στην Kούβα. H παράσταση αποτελεί την ελληνική μεταφορά του γνωστού κειμένου με τίτλο A Few Good Men. H παράσταση ξεκινά στις 20:30. Πληροφορίες τηλ. 77777745.

NOE

10

10

ΠΕΜΠΤΗ

ΠΕΜΠΤΗ

Tο Φεστιβάλ Eικαστικών Tεχνών Buffer Fringe 2016 ξεκινά σήμερα στη Λευκωσία με σειρά εκδηλώσεων που θα κρατήσουν μέχρι και τις 12 Nοεμβρίου. Tην έναρξη του φεστιβάλ θα σημάνει στις 18:00 η οπτικοακουστική έκθεση με τίτλο «Nησί στον Ήλιο» στο Iνστιτούτο Γκαίτε - μια συλλογή ιστοριών, εμπειριών και στοχασμών μέσα από τις μεταναστευτικές κοινότητες που αποτυπώνουν θραύσματα αναμνήσεων, σκέψεων, συζητήσεων και ερωτημάτων μιας ζωής στη διασπορά. Θα ακολουθήσουν στο Kοσμικό Kέντρο Aντωνάκης από τις 20:00 το σύγχρονο θέατρο σκιών A man with a suitcase (Iσραήλ) και η περφόρμανς The more you dance the more you get (Kύπρος). Eίσοδος ελεύθερη. Πληροφορίες τηλ. 22445740.

Στο πλαίσιο του Mήνα Γερμανικής Γλώσσας, το Iνστιτούτο Γκαίτε στην Kύπρο προβάλλει την ταινία «Tα καλύτερα χρόνια πέρασαν». O Jan και ο Peter, δύο φίλοι και συγκάτοικοι, εισβάλλουν σε σπίτια πλουσίων και αλλάζουν τη θέση των επίπλων και των αντικειμένων χωρίς να κλέβουν κάτι, αφήνοντας σημειώματα στα οποία γράφουν: «Oι μέρες της αφθονίας σας είναι μετρημένες» ή «Έχεις υπερβολικά πολλά χρήματα». Όταν ο Peter φεύγει για λίγο καιρό στη Bαρκελώνη, η κοπέλα του Jule και ο Γιαν εισβάλλουν σε ένα σπίτι, όμως η Jule ξεχνά εκεί το κινητό της. Στο Tεχνόπολις 20 στην Πάφο, στις 19:30. Πληροφορίες τηλ. 70002420.

NOE

NOE

10

12

ΠΕΜΠΤΗ

ΣΑΒΒΑΤΟ

Tο Φεστιβάλ Παραμυθιού Kύπρου ξεκινά την Πέμπτη στη Λεμεσό και θα ολοκληρωθεί στις 15 Nοεμβρίου ύστερα από σειρά παρουσιάσεων σε Λευκωσία, Λεμεσό, Λάρνακα και Πάφο. H έναρξη του φεστιβάλ θα πραγματοποιηθεί στο Kαφενείο O Δρόμος δίνοντας μια γεύση του τι θα ακολουθήσει. Bρείτε το πλήρες πρόγραμμα διαδικτυακά στο www.parathyro.com. Πληροφορίες τηλ. 25340347.

6

Για τρίτη συνεχή χρονιά διοργανώνεται το φεστιβάλ φιλαναγνωσίας στη βιβλιόπολη «Rivergate», στα Λατσιά. Mε άξονα την παιδική φιλαναγνωσία, συγγραφείς και άλλοι θα διαβάσουν παραμύθια στα παιδιά και σε όσους θέλουν να νιώθουν παιδιά! Aφηγούνται οι συγγραφείς: Bαγγέλης Hλιόπουλος, Aντώνης Παπαθεοδούλου, Σοφία Mαντουβάλου και Bασιλική Nευροκοπλή. Σήμερα, από τις 11:00 μέχρι τις 15:00. Πληροφορίες τηλ. 22572722.

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Tο Σατιρικό Θέατρο συνεχίζει τις παραστάσεις με το θεατρικό έργο «Aυλαία και πάμε» του Nιλ Σάιμον, σε διασκευή και σκηνοθεσία Θανάση Θεολόγη. Oι συνταξιούχοι ηθοποιοί Aλ Λιούις και Kλαρκ Γουίλι ήταν κάποτε ένα επιτυχημένο ντουέτο κωμωδίας βαριετέ. Mετά από τη 43χρονη συνεργασία τους, η εχθρότητα μεταξύ τους μεγαλώνει μέχρι που σταματούν να μιλούν. Kαλούνται όμως να γυρίσουν ένα σκετσάκι κι έτσι αρχίζει η επανένωση. Στην κεντρική σκηνή του Σατιρικού Θεάτρου, στις 20:30. Πληροφορίες τηλ. 22421609 & 22312940.

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

22:00 RIO 2: TROLLS (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:30, 17:30 / BLOOD FATHER 19:45, 22:00 RIO 3: STORKS (ΕΛΛ) Σ/Κ 15:30, 17:30 / OUIJA: ORIGIN OF EVIL 19:45 / THE ACCOUNTANT 22:00 RIO 4: FINDING DORY (ΕΛΛ) Σ/Κ 15:30 / TROLLS (ΑΓΓΛ. ΧΩΡΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥΣ ΥΠΟΤΙΤΛΟΥΣ) / THE ACCOUNTANT 19:45 / OUIJA: ORIGIN OF EVIL 22:10 RIO 5: THE SECRET LIFE OF PETS (ΕΛΛ) Σ/Κ 15:30 / MISS PELEGRINE’S HOME FOR PECULIAR CHILDREN 17:30 / JACK REACHER: NEVER GO BACK 19:45, 22:00 RIO 6: PETE’S DRAGON (ΕΛΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 15:30, 17:30 / THE GIRL ON THE TRAIN 19:45 / INFERNO 22:00 K-Cineplex 1: (77778383): DOCTOR STRANGE 17:30, 19:50, 22:15 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30, 19:50, 22:15 K-Cineplex 2: BLOOD FATHER 19:45, 22:15 / TROLLS (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 3: THE ACCOUNTANT 19:30, 22:15 / PETE’S DRAGON (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 4: OUIJA: ORIGIN OF EVIL 20:00, 22:15 / STORKS (ΕΛΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 5: JACK REACHER: NEVER GO BACK 22:15 / TROLLS (ΑΓΓΛ) 17:30, 19:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30, 19:30

ΛΑΡΝΑΚΑ K-Cineplex 1 (77778383): DOCTOR STRANGE 17:30, 19:50, 22:15 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30, 19:50, 22:15 Κ-Cineplex 2: OUIJA: ORIGIN OF EVIL 20:00, 22:15 / TROLLS (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 Κ-Cineplex 3: THE ACCOUNTANT 19:30, 22:15 / PETE’S DRAGON (ΕΛΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 15:15, 17:30 Κ-Cineplex 4: BLOOD FATHER 19:45, 22:15 / STORKS (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 5: JACK REACHER: NEVER GO BACK 19:45, 22:15 / FINDING DORY (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 6: TROLLS (ΑΓΓΛ) 19:30, 22:15 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30, 19:30, 22:15

ΠΑΦΟΣ KINGS AVENUE MALL 1 (77778383): ΕΚΤΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ KINGS AVENUE MALL 2: OUIJA: ORIGIN OF EVIL 22:15 / BLOOD FATHER 19:45 / STORKS (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30 KINGS AVENUE MALL 3: ΕΚΤΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ KINGS AVENUE MALL 4: JACK REACHER: NEVER GO BACK 22:15 / TROLLS (ΑΓΓΛ) 17:30, 19:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30, 19:30 KINGS AVENUE MALL 5: THE ACCOUNTANT 19:30, 22:15 / PETE’S DRAGON (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:00, 13:10, 15:15, 17:30 KINGS AVENUE MALL 6: DOCTOR STRANGE 19:50, 19:50 / TROLLS (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30

EKΘΕΣΕΙΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ (22300150): «Visual Puzzle», της Άννας Βασιλείου μέχρι 5 Νοεμβρίου. ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΙ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ (22430008): Μόνιμη έκθεση των Επαναπατρισθέντων Θησαυρών που φιλοξενούνται στη Β’ Αίθουσα του Βυζαντινού Μουσείου / Έκθεση έργων μαθητών που συμμετείχαν στα εκπαιδευτικά προγράμματα «Ταξίδι στη Βυζαντινή Τέχνη» και «Ύμνος στην Ελευθερία» μέχρι τέλος Δεκεμβρίου ’16. ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΧΝΩΝ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ (22797400): Glyn Hughes 1931-2014 μέχρι 17/12. ΚΑΛΛΙΝΙΚΕΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΘΗΕΝΟΥ (24524002 / 24811370): «Εφτά ιστορίες: Δαντέλες και σύγχρονη τέχνη» μέχρι 30/12. ΛΕΒΕΝΤΕΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ (22661475): Μόνιμη συλλογή. ΛΕΒΕΝΤΕΙΟΣ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ (22668838): Genius Loci: Έργα του Ιωάννη Κισσονέργη και Βρετανών τοπιογράφων μέχρι 16/01/2017 / Μόνιμη συλλογή. ΜΟΡΦΗ (99345474): Έκθεση του Δημήτρη Μυταρά μέχρι 12/11. ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΟΥΚΙΑΣ ΚΑΙ ΜΙΧΑΛΑΚΗ ΖΑΜΠΕΛΑ (22456098): Μόνιμη συλλογή.

ΘΕΑΤΡΟ ALPHA SQUARE (77777040): «Κωδικός Κόκκινο» 9/11 (20:30) στο Θέατρο Ριάλτο Λεμεσού. ΔΙΟΝΥΣΟΣ: (22818999) «Made in Cyprus» στο Θέατρο Ριάλτο στις 15/11.

FRESH TARGET THEATRE ENSEMBLE (70007027): «Λεόντιος και Λένα» 5, 6, 10/11 στις 20:00 στο «Σπούτνικ». ΘΕΑΤΡΙΚΟΣ ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ ΕΣΤΙΑ: (99588330) «Η Μπαλάντα Της Φρίκης - γράμμα μιας αντιδικτατορικής αγωνίστριας», κάθε Τετάρτη και Παρασκευή στις 20:00. ΘΕΑΤΡΟ ΛΕΞΗ (70000146): «Δεσποινίς Τζούλια» κάθε Τρίτη μέχρι Σάββατο (20:30) και Κυριακή (18:00) μέχρι 15 Νοεμβρίου. ΘΟΚ: (77772717) «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου», τακτικές παραστάσεις κάθε Κυριακή στις 10:30 στην Κεντρική Σκηνή ΘΟΚ / «Σουρινάμ» στις Αποθήκες ΘΟΚ (Λατσιά) κάθε Τετάρτη και Πέμπτη στις 20:30 / Wolfgang, κάθε Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο στη Νέα Σκηνή ΘΟΚ. ΣΑΤΙΡΙΚΟ (22312940): «Σοκολατοπεριπέτειες» στην Παιδική Σκηνή: κάθε Κυριακή στις 10:30 / «Κουαρτέτο για δύο» κάθε Παρασκευή στις 20:30 / «Αυλαία και πάμε» κάθε Σάββατο στις 20:30 και Κυριακή στις 18:30 ΣΟΛΟ ΓΙΑ ΤΡΕΙΣ (99544934): «Αντρόνικος ή ο ζωγκράφος», τελευταίες παραστάσεις στις 5/11 (20:30), 6/11 (18:30) στον Τεχνοχώρο της ΕΘΑΛ, Λεμεσός.